“เรื่อง เล่าคลองอ้อมนนท์ ”
บ้านขวัญเมือง
หมู่ที่ 8 ต�ำบลบางกร่าง อ�ำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ที่นักท่องเที่ยวลงมือปฎิบัติ D-Hope (Decentralized Hand – On Program Exhibition)
เรืออีแป๊ะ 7 ที่นั่ง ชั่วโมงละ 500 บาท “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 2
บ้านขวัญเมือง
สารบัญ
แผนที่จุดท่องเที่ยว
เล่าขานคลองอ้อมนนท์
7
บ้านผ้ามัดย้อม
บ้านจุลินทรีย์
บ้านน้ำ�สมุนไพร
10
บ้านขนมไทย
บ้านวุ้นดอกไม้
บ้านกะทิ
บ้านขนมดอกจอก
12
บ้านขนมจีบ
บ้านพิมพ์์เต้าหู้ “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 3
4-5
บ้านเต้าหู้ทอด บ้านขวัญเมือง
9
คลองอ้อมนนท์ เคยเป็นส่วนหนึง่ ของแม่น�้ำ เจ้าพระยาในสมัยก่อน เมือ่ ถึงปี พ.ศ. 2179 พระเจ้าปราสาททองโปรดเกล้าฯ ให้ขดุ คลองลัดแม่น�้ำ เจ้าพระยาซึง่ มีความ คดเคีย้ วในช่วงเมืองนนทบุรี การเดินทางสัญจรต้องใช้เวลานาน เมือ่ ขุดคลองลัดแล้ว แม่น�้ำ ก็เปลีย่ นทางไหลเข้าคลองขุดใหม่กลายเป็นแม่น�้ำ เจ้าพระยาสายใหม่ดงั ปัจจุบนั นี้ ส่วนแม่น้ำ�สายเดิมนั้นเล็กลงกลายเป็นทางน้ำ�อ้อม เรียกกันว่า “แม่น้ำ�อ้อม” เมื่อถึง พ.ศ. 2208 สมเด็จพระนารายณ์โปรดเกล้าฯ ให้สร้างป้อมปราการตรงปาก แม่น้ำ�อ้อม และโปรดฯ ให้ย้ายเมืองนนทบุรีมาอยู่ปากแม่น้ำ�อ้อมด้วย ก่อนจะมีการ ย้ายเมืองนนทบุรีมายังที่ตั้งปัจจุบันในสมัยรัตนโกสินทร์ ปัจจุบันคลองอ้อมนนท์เป็นคลองที่แยกจากแม่น้ำ�เจ้าพระยาที่อำ�เภอ เมืองนนทบุรี เข้าเขตอำ�เภอบางใหญ่ วกลงทางใต้ ไปจรดคลองบางกรวยซึง่ เป็นลำ�น้�ำ สายเดียวกัน แต่จะเปลีย่ นมาเรียกอีกชือ่ หนึง่ เมือ่ ไหลมาบรรจบกับคลองลัดบางกรวย บริเวณวัดชลอในเขตอำ�เภอบางกรวยก่อนไหลออกสู่แม่น้ำ�เจ้าพระยาสายปัจจุบันใน ท้องที่อำ�เภอบางกรวย ซึ่งจะเรียกชื่อว่าคลองบางกรวยเฉพาะส่วนที่เลยปากคลอง ลัดบางกรวยมาเท่านั้นนั่นเอง คลองอ้อมนนท์นมี้ คี วามยาวรวมทัง้ สิน้ 17.5 กิโลเมตร ชือ่ อืน่ ๆ ทีน่ ยิ มเรียก ได้แก่ คลองอ้อม แม่น้ำ�อ้อม คลองบางอ้อม หรือคลองอ้อมน้อย ปัจจุบันถือว่าเป็น ส่วนหนึง่ ของคลองบางกอกน้อย ซึง่ ลำ�น้�ำ สายนีเ้ ป็นแหล่งท่องเทีย่ วชมวิถชี วี ติ ริมน้�ำ และมีสถานที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมหลายแห่ง คือ วัดโตนด (อำ�เภอเมืองนนทบุรี) วัดบางระโหง วัดขวัญเมือง วัดบางรักน้อย วัดประชารังสรรค์ สวนเชิงเกษตรบางรักน้อย วัดบางรักใหญ่ วัดสวนแก้ว วัดโมลี วัดมะเดื่อ วัดศรีราษฎร์
วัดเสาธงหิน วัดราษฎร์ประคองธรรม วัดพิกุลเงิน วัดอัมพวัน วัดบางม่วง วัดปรางค์หลวง วัดยุคันธราวาส วัดโบสถ์บน วัดโพธิ์เอน วัดอุทยาน วัดบางไกรนอก วัดไทยเจริญ “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 4
วัดปราสาท วัดแก้วฟ้า วัดบางอ้อยช้าง วัดโพธิ์บางโอ วัดท่า วัดโตนด (อำ�เภอบางกรวย) วัดชลอ คลองบางกอกน้อย คลองลัดบางกรวย คลองบางกรวย บ้านขวัญเมือง
“เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” บ้านขวัญเมือง
e p o H D-
“เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 5
บ้านขวัญเมือง
บ้านผ้ามัดย้อม D-Hope
ชื่อผู้ประกอบการชุมชน (Champ) : นางสาวจิราลักษณ์ อาศัยราษฎร์ ลักษณะเด่นของโปรแกรม : เรียนรู้การมัดย้อมจากเปลือกมะพร้าวและลงมือทำ� ช่วงเวลาจัดโปรแกรม : 10.00 -12.00 น. เสาร์ / อาทิตย์ ค่าบริการ : 100 - 200 บาท / คน จำ�นวนผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรม : 10 คน / รอบ สถานที่จัดกิจกรรม : ศูนย์เรียนรู้หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง 90/1 หมู่ 8 ตำ�บลบางกร่าง อำ�เภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ข้อมูลการติดต่อ : นางสาวบุณยวีร์ เลิศศรีธนิตตา 089-894-2907 “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 6
บ้านขวัญเมือง
บ้านจุลินทรีย์
D-Hope
ชื่อผู้ประกอบการชุมชน (Champ) : นายอรรถพร บางหลวง ลักษณะเด่นของโปรแกรม : การทำ�จุลินทรีย์ บำ�รุงดิน และ ดอก ราก ผล ช่วงเวลาจัดโปรแกรม : 10.00 -12.00 น. เสาร์ / อาทิตย์ ค่าบริการ : 50 - 100 บาท / คน จำ�นวนผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรม : 10 คน / รอบ สถานที่จัดกิจกรรม : ศูนย์เรียนรู้หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง 90/1 หมู่ 8 ตำ�บลบางกร่าง อำ�เภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ข้อมูลการติดต่อ : นางสาวบุณยวีร์ เลิศศรีธนิตตา 089-894-2907 “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 7
บ้านขวัญเมือง
บ้านน�้ำสมุนไพรD-Hope ชื่อผู้ประกอบการชุมชน (Champ) : นางสุรัก บัวงาม ลักษณะเด่นของโปรแกรม : วิธีทำ�น้ำ�สมุนไพร น้ำ�กระชายน้ำ�ผึ้งมะนาว หรือ น้ำ�ขิง ช่วงเวลาจัดโปรแกรม : 10.00 -12.00 น. เสาร์ / อาทิตย์ ค่าบริการ : 50 - 100 บาท / คน จำ�นวนผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรม : 10 คน / รอบ สถานที่จัดกิจกรรม : ศูนย์เรียนรู้หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง 90/1 หมู่ 8 ตำ�บลบางกร่าง อำ�เภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ข้อมูลการติดต่อ : นางสาวบุณยวีร์ เลิศศรีธนิตตา 089-894-2907 “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 8
บ้านขวัญเมือง
บ้านขนมไทย
D-Hope
ชื่อผู้ประกอบการชุมชน (Champ) : นางอุทุมพร เรืองอำ�พันธ์ทอง ลักษณะเด่นของโปรแกรม : การทำ�ขนมไทย เช่น ทองหยอด ฝอยทอง เม็ดขนุน ช่วงเวลาจัดโปรแกรม : 10.00 -12.00 น. เสาร์ / อาทิตย์ ค่าบริการ : 100 - 150 บาท / คน จำ�นวนผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรม : 10 คน / รอบ สถานที่จัดกิจกรรม : ศูนย์เรียนรู้หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง 90/1 หมู่ 8 ตำ�บลบางกร่าง อำ�เภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ข้อมูลการติดต่อ : นางสาวบุณยวีร์ เลิศศรีธนิตตา 089-894-2907 “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 9
บ้านขวัญเมือง
บ้านกะทิสด
D-Hope
ชื่อผู้ประกอบการชุมชน (Champ) : นางพัชนี ถิ่นธานี ลักษณะเด่นของโปรแกรม : วิธีขูดมะพร้าวแบบโบราณ ช่วงเวลาจัดโปรแกรม : 10.00 -12.00 น. เสาร์ / อาทิตย์ ค่าบริการ : 50 - 100 บาท / คน จำ�นวนผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรม : 10 คน / รอบ สถานที่จัดกิจกรรม : ศูนย์เรียนรู้หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง 90/1 หมู่ 8 ตำ�บลบางกร่าง อำ�เภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ข้อมูลการติดต่อ : นางสาวบุณยวีร์ เลิศศรีธนิตตา 089-894-2907 “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 10 บ้านขวัญเมือง
บ้านวุ้นดอกไม้ D-Hope ชื่อผู้ประกอบการชุมชน (Champ) : นางสมปอง สนไชย ลักษณะเด่นของโปรแกรม : วิธีทำ�วุ้นกะทิดอกไม้ ช่วงเวลาจัดโปรแกรม : 10.00 -12.00 น. เสาร์ / อาทิตย์ ค่าบริการ : 50 - 100 บาท / คน จำ�นวนผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรม : 10 คน / รอบ สถานที่จัดกิจกรรม : ศูนย์เรียนรู้หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง 90/1 หมู่ 8 ตำ�บลบางกร่าง อำ�เภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ข้อมูลการติดต่อ : นางสาวบุณยวีร์ เลิศศรีธนิตตา 089-894-2907 “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 11 บ้านขวัญเมือง
บ้านขนมดอกจอก D-Hope ชื่อผู้ประกอบการชุมชน (Champ) : นางกรวรรณ บุญโชติ ลักษณะเด่นของโปรแกรม : การเขย่าขนมดอกจอก ช่วงเวลาจัดโปรแกรม : 10.00 -12.00 น. เสาร์ / อาทิตย์ ค่าบริการ : 50 - 100 บาท / คน จำ�นวนผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรม : 10 คน / รอบ สถานที่จัดกิจกรรม : ศูนย์เรียนรู้หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง 90/1 หมู่ 8 ตำ�บลบางกร่าง อำ�เภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ข้อมูลการติดต่อ : นางสาวบุณยวีร์ เลิศศรีธนิตตา 089-894-2907 “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 12 บ้านขวัญเมือง
บ้านขนมจีบ
D-Hope
ชื่อผู้ประกอบการชุมชน (Champ) : นางปราณอม บางหลวง ลักษณะเด่นของโปรแกรม : วิธีการทำ�ขนมจีบ การจับจีบขนม ช่วงเวลาจัดโปรแกรม : 10.00 -12.00 น. เสาร์ / อาทิตย์ ค่าบริการ : 60 - 100 บาท / คน จำ�นวนผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรม : 10 คน / รอบ สถานที่จัดกิจกรรม : ศูนย์เรียนรู้หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง 90/1 หมู่ 8 ตำ�บลบางกร่าง อำ�เภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ข้อมูลการติดต่อ : นางสาวบุณยวีร์ เลิศศรีธนิตตา 089-894-2907 “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 13 บ้านขวัญเมือง
บ้านพิมพ์เต้าหู้
D-Hope
ชื่อผู้ประกอบการชุมชน (Champ) : นางสาวบุณยวีร์ เลิศศรีธนิตตา ลักษณะเด่นของโปรแกรม : วิธีทำ�เต้าหู้แผ่น ช่วงเวลาจัดโปรแกรม : 10.00 -12.00 น. เสาร์ / อาทิตย์ ค่าบริการ : 60 - 100 บาท / คน จำ�นวนผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรม : 10 คน / รอบ สถานที่จัดกิจกรรม : ศูนย์เรียนรู้หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง 90/1 หมู่ 8 ตำ�บลบางกร่าง อำ�เภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ข้อมูลการติดต่อ : นางสาวบุณยวีร์ เลิศศรีธนิตตา 089-894-2907 “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 14 บ้านขวัญเมือง
บ้านเต้าหู้ทอด
D-Hope
ชื่อผู้ประกอบการชุมชน (Champ) : นายเอนก โพธิ์น้อย ลักษณะเด่นของโปรแกรม : วิธีทำ�น้ำ�จิ้มเต้าหู้ทอด แสนอร่อย ช่วงเวลาจัดโปรแกรม : 10.00 -12.00 น. เสาร์ / อาทิตย์ ค่าบริการ : 100 บาท / คน จำ�นวนผู้สนใจเข้าร่วมกิจกรรม : 10 คน / รอบ สถานที่จัดกิจกรรม : ศูนย์เรียนรู้หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง 90/1 หมู่ 8 ตำ�บลบางกร่าง อำ�เภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ข้อมูลการติดต่อ : นางสาวบุณยวีร์ เลิศศรีธนิตตา 089-894-2907 “เรื่องเล่าคลองอ้อมนนท์” 15 บ้านขวัญเมือง
ผลิตโดยส�ำนักงานพั ฒนาชุมชนอ�ำเภอเมืองนนทบุรี คณะผู้จัดท�ำ 1. นายพิ รุณ วิมลอักษร
นายอ�ำเภอเมืองนนทบุรี
2. นางสาวโสภิดา บุญเนาว์
พั ฒนาการอ�ำเภอเมืองนนทบุรี
3. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จันทนา อุดม
อาจารย์ประจ�ำคณะวิทยาการจัดการ
มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร
4. นางสาวบุณยวีร์ เลิศศรีธนิตตา
อาสาพั ฒนา
5. นางสาวธัญพั สสรณ์ วงค์สุวรรณ
นักวิชาการพั ฒนาชุมชนปฏิบัติการ
6. นายพงษ์พิสุทธิ์ สุทธิบูลย์
นักวิชาการพั ฒนาชุมชนปฏิบัติการ