EDITOR
Pirun Anusuriya
COVER DESIGNER Anna Deenok
CONTRIBUTOR เชตี หญิงร้ายในกายทราม สมบุ ญ ประธานชมรมคนรักหนังเก่า FONTS CS PraJad / ThaiSans Neue / Cambria Math /Century Gothic / Engravers MT / Lucida Sans Unicode / Segoe Script / Trajan Pro / Trebuchet MS
Dream Issue Contents
4
10
16
20
Cover Feature - สักวันฉันจะเป็นผีเสื้อ
Wide Angle - Million Dollar Baby - Secret Life of Walter Mitty - อิสรภาพของ ทองพู น โคกโพ INTERVIEW - คนมีของ ก้องเกียรติ โขมศิริ EDITORIAL
CO VER F EATURE
เรียบเรียง โดย พิรุณ อนุสุริยา
หากเอ่ยชื่ อของ ชุ นจิ อิวาอิ ชื่ อนี้อาจคุ้นเคยกับคอหนังญี่ป่ ุ น ด้วยผลงานสุดดาร์ค ของวัยรุ ่นในทุ่งหญ้าอีเธอร์ผู้หลงใหลนักร้องไอดอลใน All About Lilly Chou Chou หนังรักในความทรงจ�ำอย่าง Love Letter หรือหนังสุดเซอร์แบบ Picnic แต่ส�ำหรับ คอลัมน์นี้เราพาไปดูผลงานอันวิจิตรบรรจงที่ทะเยอทะยานเรื่องหนึ่งของเขาในชื่ อ Swallowtail Butterfly มันว่าด้วยเรื่องราวอาชญากรรม คนนอกของสังคม และ ดนตรี ในดินแดนสมมติท่ีเรียกกันว่า ‘เยนทาวน์
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 4
Swallowtail Butterfiy เป็นผลงานยุคต้นๆ ของอิวาอิ ที่หาดูแบบลิขสิทธิ์คงไม่ง่ายนัก แต่ ในยุคสมัยแห่งการโหลดบิท เราเชื่อว่าคน อยากดูคงขวนขวายหามาดูได้ไม่ยาก และหลัง จาก ALTERNATIVE เล่มนี้แล้ว มันอาจเป็น ที่กลับมาพูดถึงอีกครั้งในกลุ่มคนดูหนังนอก กระแสก็เป็นได้
ภาพเปิดของ Swallowtail Butterfly เผย ให้เห็นอาณาบริเวณอันกว้างขวางของย่าน อุตสาหกรรมในญี่ปุ่น พร้อมเสียงบรรยาย ภาษาอังกฤษ เป็นเสียงของผู้หญิงกล่าวถึง
เมืองหนึ่งในญี่ปุ่น ที่ซึ่งมีผู้คนหลั่งไหลเข้ามา มากมาย ในยุคสมัยที่เงินเยน เป็นสิ่งที่มีมูลค่าสูง และมีอิทธิพลอย่างยิ่งต่อเศรษฐกิจโลก เมือง ดังกล่าวจึงคราคร�่ำไปด้วยผู้อพยพราวกับตื่นทอง คนเหล่านี้ต่างเข้ามาแย่งเงินเยนของคนญี่ปุ่น และ เรียกสถานที่มาหาเงินแห่งนี้ว่า Yentown (เยนทาวน์) ไม่นานนักผู้อพยพเหล่านี้ก็เป็นที่ชิงชังของคนญี่ปุ่น ทีอ ่ ยู่มาก่อน ใครก็ตามทีอ ่ พยพเข้ามา จะถูกเรียกว่า พวก Yentowns (เยนทาวส์) แน่นอนว่าค�ำสองค�ำ ที่คล้ายคลึงกันนี้ถูกใช้เรียกทั้งผู้คนอพยพ และพื้นที่ แห่งนี้ไปพร้อมกัน บังเกิดเรื่องราวที่เป็นดัง เทพนิยายของคนที่ถูกเรียกว่า ‘พวกเยนทาวส์’ ใน เมืองที่ชื่อ ‘เยนทาวน์’
ในเมืองที่ชีวิตผู้คนอพยพไม่มีความ ส�ำคัญอะไรต่อระบบเศรษฐกิจและ สังคมหลัก ความตายของคนพวกนี้จึง เป็นเรื่องชินชาส�ำหรับต�ำรวจญี่ปุ่น เหตุการณ์เริ่มต้นเมื่อโสเภณีที่ถูกฆ่า ตายแล้วเอาศพมาทิ้งในทุ่งหญ้าอัน รกร้าง หลังจากความตายของเธอไม่ นาน คนในละแวกบ้านก็พร้อมใจกันไป ขโมยเงินที่ซ่อนไว้ และทิ้งลูกสาวที่ เหลืออยู่คนเดียวของบ้านนี้ให้เผชิญ ชีวิตตามยถากรรม ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 5
“เราขุ ดเจอทองแล้ว แต่มันเป็นทองกระดาษ แม้จะมีแสงตะวันสาดส่องมากระทบ แต่ส่งิ ที่สะท้อนเข้านัยน์ตากลับเป็นเพียงใบหน้าของคนบนธนบัตรนัน้ ที่จ้องมายังฉัน เรานอนเฝ้ารอความฝั นบนรถบรรทุกทองคันนัน้ แล้วกล่าวค�ำร�่ำลากับอะโอโซระ พวกเรามุ ่งหน้าสู่ดาวน์ทาวน์ จากจุ ดนี้เรื่องราวบทใหม่ก็เริ่มต้นขึ้น” - อาเกฮะ
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 6
เด็กสาวคนนี้ไม่มีชื่อ และต่อมาก็ได้รับอุปการะจาก กูลิโกะ โสเภณีจีนผู้มีรอยสักผีเสื้ออยู่กลางอก เธอตั้ง ชื่อให้เด็กคนนี้ว่า อาเกฮะ ที่แปลว่า ‘ผีเสื้อ’ ในภาษา ญี่ปุ่น แม้ว่าแรกเริ่มนั้นกูลิโกะไม่ได้ต้องการจะดูแลเด็ก คนนี้เลยแม้แต่น้อย จากนั้นการผจญภัยของอาเกฮะก็ได้ เริ่มต้นขึ้น ภายใต้ วิถีชีวิตอันยากไร้ของกลุ่มผู้อพยพ พวกที่ได้ชื่อว่า เยน ทาวส์ คนเบื้องล่างของสังคมญี่ปุ่น ที่หากินกับการ ขายตัว ลักเล็กขโมยน้อย คุ้ยขยะหาของเก่ามาซ่อม ขายใหม่ กิจการทั้งหลายนั้นน�ำโดย เฟยหง หนุ่มจีนสุด เซอร์ที่เป็นเจ้าของอู่รถ ‘อะโอโซระ’ ควบไปกับการเปิด บาร์ริมทางให้กับพวกคนอพยพด้วยกันในตอนกลางคืน
สิ่งที่โดดเด่นมากในงานของอิวาอิ คือ บรรยากาศของ หนัง ภาพที่เลือกถ่ายทอดจากการเฟ้นหามุมสวยงาม ในพื้นที่สลัมด้วยกล้องแบบแฮนด์เฮลด์ การตัดต่อที่ไม่ ค�ำนึงถึงความต่อเนื่อง แสงไฮคีย์และสีที่จัดจ้าน ดนตรี ประกอบที่ละมุนละไม ในขณะเรื่องราวพัวพันกับด้าน มืดของมนุษย์ ทั้งเซ็กส์ ความรุนแรง และอาชญากรรม สิง่ เหล่านีเ้ ป็นสไตล์ความป๊อบทีบ ่ ่มเพาะจากการท�ำงาน ในแวดวงมิวสิควิดีโอของเขา และแน่นอนมันหลีกเลี่ยง ไม่ได้ที่จะถูกวิจารณ์ว่า อารมณ์สีลูกกวาดเหล่านั้น ก�ำลังลดทอนความทุกข์ยากที่แท้จริงของผู้อพยพ
ความยากล�ำบากของอาเกฮะกับการต้องดิ้นรนในวิถี ชีวิตสลัม ไม่ได้ถูกเล่าออกมาในแนวทางเรียลลิสติคนัก หน�ำซ�้ำในบางครั้งมันถูกเล่าออกมาในลักษณะ ‘เหนือจริง’ ไม่ว่าจะเป็นการที่เธอสามารถต่อยอันธพาล เด็กผู้ชายด้วยหมัดเดียวจนสลบ หรือความบังเอิญที่ค้น พบเทปคลาสเซ็ตเพลง My Way จากศพชายลึกลับ ซึ่งต่อมาเทปเพลงนี้ได้กลายเป็นเครื่องมือท�ำเงิน มหาศาล โดยไม่น่าเชื่อว่าคลาสเซ็ตนั้นบรรจุแถบ แม่เหล็ก ที่สามารถเอาไปใช้โกงเครื่องแลกเงินเยนตาม ที่ต่างๆ ได้ มันสามารถเปลี่ยนแบงค์ 1000 เยน ธรรมดาที่ติดแถบแม่เหล็กลงไป ให้เครื่องเชื่อว่าเป็น แบงค์ 10000 เยน และแจกจ่ายเงินออกมาเป็นแบงค์ 1000 เยน 10 ใบแทน
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 7
โชคชะตาบันดาลให้ฝันเป็นจริง เฟยหงตัดสินใจจากอู่รถ พร้อมหอบหิ้วเงินที่ได้มาเปลี่ยนบาร์ข้างถนนให้เป็นร้านหรู ย่านดาวน์ทาวน์อันมีระดับในชื่อ ‘เยนทาวน์คลับ’ ส่วนกูลิโกะไม่จ�ำเป็นต้องขายตัวเลี้ยงชีพอีกต่อไป เธอเป็นนักร้อง ประจ�ำเยนทาวน์คลับ ขณะที่อาเกฮะเป็นลูกมือเฟยหงในการหานักดนตรีมาแสดงโชว์ และแล้วเสียงของกูลิโกะก็ไป เข้าตาค่ายเพลงจนถูกชักชวนให้ออกอัลบัม อาเกฮะได้เพียงเฝ้าดูเหตุการณ์ทั้งหมด จากวันที่ทุกคนมาที่นี่ด้วยความไร้เดียงสา เมื่อมีเรื่องผลประโยชน์เข้ามา เกี่ยวข้อง สิ่งที่เกิดขึ้นนั้นท�ำให้ทั้งกูลิโกะและเฟยหงเปลี่ยนไป มิตรภาพของพวกเขาไม่เหมือนเดิมอีก ในที่สุดเยนทาวน์ คลับก็ปิดตัวลง อาเกฮะผู้ไร้ที่พึ่งพิงกลับไปที่เมืองเยนทาวน์เพียงล�ำพัง เธอตัดสินใจมุ่งหน้าไปสู่ย่านชุมชนแออัด ที่แห่ง นั้นเธอได้พบกับช่างสักที่เป็นหมอเถื่อน และขอให้เขาสักลายผีเสื้อให้ที่กลางหน้าอกของเธอแบบเดียวกับที่เคยสักให้ กูลิโกะ ตัวตนที่ซ้อนทับกันระหว่างกูลิโกะและอาเกฮะ หลังจากที่แม่ของอาเกฮะถูกฆ่าตาย เธอก็ได้รับมอบชีวิตใหม่พร้อมชื่อ จากกูลิโกะ ช่วงเวลาระหว่างการสักนั้นเอง ความทรงจ�ำสมัยเด็กของอาเกฮะก็หวนกลับคืนมา มันเป็นเรื่องราวของเด็ก น้อยที่ต้องซ่อนตัวเล่นอยู่ในห้องน�้ำ ขณะที่แม่ผู้มีอาชีพเป็นโสเภณีก�ำลังบ�ำเรอกามให้ลูกค้า เด็กน้อยคนนั้นคืออาเกฮะ ในวัยเด็ก ความทรงจ�ำอันเลวร้ายของเธอกับความเจ็บปวดจากการสัก เสมือนการก้าวพ้นวัยไปสู่การเป็นผู้ใหญ่
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 8
แผนการของอาเกฮะคือการน�ำเทปคลาสเซ็ตนั้นมาใช้แลกเงินอีกครั้ง แต่ คราวนี้มีเด็กในย่านเยนทาวน์เป็นผู้ร่วมก่อการ เด็กเล็กมากมายเดินเข้าไป แลกเงินจากตู้กด โดยที่ผู้ใหญ่ไม่ทันเอะใจ เงินจ�ำนวนมหาศาลถูกรวบรวม มาเก็บไว้ ขณะที่เด็กบางคนก็หยิบเงินขึ้นมาฉีกทิ้งอย่างไร้ค่าเหมือน กระดาษเปล่า แต่จุดมุ่งหมายแท้จริงของอาเกฮะก็เพื่อเอาสถานที่ที่เคย เป็นความทรงจ�ำของเธอและพวกพ้องกลับคืนมา ตลอดมาโลกของผู้ใหญ่ถูกน�ำเสนอให้เห็นถึงการหวังผลประโยชน์ ไม่ว่าจะ เป็นเม็ดเงินและชื่อเสียง ผ่านตัวละครกูลิโกะ เฟยหง คนในค่ายเทป แม้แต่พวกเยนทาวส์ที่ยอมแฉปูมหลังของกูลิโกะว่าเคยท�ำอาชีพอะไรมา ก่อนจะมาเป็นนักร้องดัง คนทั้งหมดถูกซื้อได้ด้วยเงิน แต่ส�ำหรับพวกเด็กๆ กลับไม่เป็นอย่างนั้น อิวาอิยังคงน�ำเสนอโลกอุดมคติที่วัยเยาว์ยังคงมอง โลกอย่างบริสุทธิ์ ก่อนจะแปดเปื้อนด้วยความเป็นจริงที่เจ็บปวดของการ เติบโตเป็นผู้ใหญ่ เหมือนในเรื่อง All About Lilly Chou Chou ที่วัย รุ่นทั้งหลายต้องก้าวผ่านความเจ็บปวดจากชะตากรรมของตัวเอง เช่นเดียวกับเฟยหง ก่อนนี้เขาไม่เคยต้องการอะไรมากไปกว่าสานฝันให้ กูลิโกะได้เป็นนักร้อง มันเป็นความฝันเพื่อคนรักที่ไม่เคยคิดว่าวันหนึ่งจะ เป็นจริงขึ้นมาได้ แต่เมื่อความฝันกลายเป็นจริงขึ้นมา อะไรๆ กลับไม่หอม หวานอย่างที่คิด ที่น่าเศร้าคือ ส�ำหรับเฟยหลง ช่วงเวลายากไร้ใน อะโอโซระมันเคยเป็นช่วงเวลาที่มีความสุข แม้แต่ช่วงที่เลวร้ายพวกเขาก็ ยังร้องเพลง My Way ด้วยกัน
My Way เป็นเสมือนบทเพลงชี วิตของพวกเยนทาวส์ พวกเขาดิ้นรน ไขว่คว้า แต่ เมื่อถึงสุดทางฝั น ทุกคนก็ต้องเดินทางกลับบ้าน และตระหนักได้ว่าเงินมากมายแค่ ไหนก็ไม่ส�ำคัญเท่ากับช่ วงเวลาที่ยังเคยมีกันและกัน ข้อมู ลประกอบการเขียน Japanese Cinema, The Classroom and Swallowtail Butterfly โดย Colleen A. Laird
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 9
WIDE ANGLE
Million Dollar Baby ปั้ นดินให้เป็นดาว
แฟรงกี้ ดันน์ เป็นครู มวยแก่หัวเก่าคร�่ำครึ ที่ปั้น นักมวยมาจนเก่งทีไร มันก็หนีไปอยู ่กับค่ายอื่น เขาอยู ่ในโรงฝึ กมวยโทรมๆ กับภารโรงแก่ อดีต นักมวยที่เป็นไม้เบื่อไม้เมากัน วันดีคืนดีก็มีหญิงวัย สามสิบกว่ามาตีสนิท หวังให้แฟรงกี้เทรนมวยให้ แรกเริ่มเดิมทีเขาไม่ยอมสอน แต่นางก็ตื๊อจนเขายอม นี่คือพล็อตธรรมดาของหนังที่กวาดสี่รางวัลออสการ์ รวมถึงภาพยนตร์ยอดเยี่ยม
มาร์กาเร็จ ฟิตช์เจอรัล หรือแม็กกี้ คือชื่อของ หญิงคนดังกล่าว เธอมีความฝันว่าอยากเป็นนัก มวยหญิง ในวัยที่ใครต่อใครมองว่า ป้าจะฝึก มวยไปเพื่อ…? หลังจากนั้นเรื่องราวที่แทบไม่ ต่างจากเทพนิยายซินเดอเรลล่าก็ปรากฏต่อ สายตาคนดู จากสาวเสิร์ฟชีวิตตกยากที่สะสม เงินทิป เข้ามาในโรงฝึกโดยไม่รู้แม้แต่วิธีการก�ำ หมดชก ส่วนแฟรงกี้ก็ยังเมินเฉยต่อเธอเหมือน อากาศธาตุ แม้ว่าเธอจะมาฝึกชกกระสอบทราย แบบผิดๆ อยู่ทุกวี่วัน “หากจะมีส่งิ อัศจรรย์ในการชกมวย มันคงจะ เป็นสิ่งอัศจรรย์ในการต่อสู้ที่ก้าวข้ามความ อดทน ความเจ็บปวดของอวัยวะทั้งภายในและ ภายนอก มันคือความอัศจรรย์ของการที่เรา ยอมเสี่ยงกับทุกสิ่งที่เรามี เพียงเพื่อฝันที่เรา เห็นล�ำพังคนเดียว” สังเวียนมวยเป็นเช่นนั้น นักมวยก้าวขึ้นเวทีเพื่อ ชก ยอมเข้าแลกกับความเจ็บปวดที่มนุษย์ทั่วไป หลีกเลี่ยง เดิมพันทุกอย่างด้วยสองก�ำปั้นของ ตัวเอง ส่วนเทรนเนอร์ก็คาดหวังจะให้นักมวย ของตัวเองได้เป็นแชมเปี้ยน ซึ่งคนอย่างแฟรงกี้ เคยปล่อยให้โอกาสนั้นหลุดลอยมาแล้ว ในที่สุด เขาก็ยอมเดิมพันกับแม็กกี้ดูสักครั้ง
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 10
คนเราใฝ่หาอะไรสักอย่างท�ำเพื่อให้มีชีวิตชีวา เพื่อให้ได้เป็นอะไรสักอย่างที่ตั้งเป้าเอาไว้ นั่น คือความใฝ่ฝัน และสิ่งที่แม็กกี้ใฝ่ฝัน คือการได้โอกาสขึ้นชกจริงเสียที แต่การขึ้นชกจริงเป็น เดิมพันที่สูง เพราะมันคือการเดินหน้าเข้าไปแลกหมัดกับคู่ต่อสู้ ผจญกับความเจ็บปวดแสน สาหัส ซึ่งกฎทองที่แฟรงกี้ให้ไว้กับแม็กกี้ คือ ต้องป้องกันตัวตลอดเวลา ไม่มีใครรู้ว่าวันข้างหน้าจะเป็นยังไง เช่นกันกับนักมวยที่ไม่รู้ว่าการขึ้นเวทีไปแต่ละครั้งจะได้เป็น ผู้ชนะหรือเปล่า จนกระทั่งเกิดเหตุไม่คาดฝัน แม็กกี้ได้ขึ้นชกไฟท์หนึ่งที่เปลี่ยนแปลงชีวิตเธอไป ตลอดกาล ความฝันของแม็กกี้ยุติลงแค่นั้น แต่การต่อสู้ของเธอยังด�ำเนินอยู่ต่อ คลินท์ อีสต์วูด ก�ำกับหนังเรื่องนี้ พ่วงกับการรับบทแฟรงกี้ ดันน์ ด้วยแนวทางดราม่าที่ไร้การ โหมเร้าอารมณ์แบบหนังมวย เราคอยเฝ้าดูชีวิตของแม็กกี้ไต่เต้าจากผู้หญิงหน้าตาบ้านไปสู่ การเป็นนักมวยอาชีพ กับตัวละครแก่ๆ ที่ดูเหนื่อยหน่ายกับชีวิตตัวเอง ภาพการชกมวยที่ถ่าย ให้เห็นแค่ผลลัพธ์ แต่ในทางกลับกันชีวิตนอกสังเวียนของแม็กกี้ กลับเป็นสิ่งที่ให้น�้ำหนัก มากกว่าโดยเฉพาะหลังการชกมวยไฟท์หลังสุด สังเวียนชีวิตของแม็กกี้ที่เสียพ่อไปตั้งแต่เด็ก เหลือเพียงแม่กับครอบครัวเส็งเคร็งที่ไม่เคยเห็น คุณค่าในตัวเธอแม้แต่น้อย มันผลักดันให้แม็กกี้ยืนหยัดสู้เพื่อตัวเองมาตลอดมา และแม้ชีวิตบน สังเวียนมวยนั้นได้สิ้นสุดไปแล้ว แม็กกี้ก็ยังคงต้องต่อสู้กับสังเวียนชีวิตต่อไปอย่างล�ำเค็ญ ครั้ง หนึ่งเธอเอ่ยปากกับแฟรงกี้ว่า ชีวิตของเธอนั้นต้องต่อสู้เพื่อให้ได้เกิดมาบนโลกนี้ และเธอก็ต้อง ต่อสู้อีกครั้งเพื่อเป้าหมายอีกอย่างหนึ่ง ความฝันของแม็กกี้ยังคงสว่างไสวในความคิดค�ำนึงของเธอ เสียงเซ็งแซ่โห่ร้องยังคงดังก้องอยู่ และเธอไม่อยากให้มันถูกพรากออกไป สังเวียนสุดท้ายของแม็กกี้คือการต่อสู้เพื่อสิ่งนั้น แต่เธอ ไม่อาจท�ำได้โดยล�ำพังคนเดียว เธอต้องอาศัยความช่วยเหลือของแฟรงกี้อีกครั้ง นอกเหนือจาก ที่เคยขอให้เขาฝึกมวยให้ และแฟรงกี้ต้องแบกรับความยากในการตัดสินใจครั้งนี้ การชกมวยกลายเป็นเพียงองค์ประกอบหนึ่งของหนัง เพื่อน�ำไปสู่เนื้อแท้ของตัวละครทั้งแม็กกี้ และแฟรงกี้ ภายใต้เรื่องราวของการไถ่บาป การมอบโอกาสให้กับใครสักคน ความศรัทธาต่อ พระผู้เป็นเจ้า ทั้งหมดล้วนถ่ายทอดออกมาได้หนักแน่นตามสไตล์คลินท์ อีสต์วูด ที่ส�ำคัญมัน เป็นมากกว่าเรื่องของคนธรรมดาที่สู้เพื่อฝันของตัวเอง แต่มันเล่าถึงการที่ใครสักคนเลือกที่จะ รักษาศรัทธาเอาไว้แม้ต้องเอาตัวเข้าแลกกับความเจ็บปวดก็ตาม พิรุณ อนุสุริยา ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 11
WIDE ANGLE
The Secret Life of Walter Mitty ความฝั นของคนตกยุ ค
“To see the world, things dangerous to come to, To see behind walls, to draw closer, To find each other and to feel. That’s the purpose of LIFE.” คติพจน์ของนิตยสาร LIFE ซึ่ งดัดแปลงมาจากคติพจน์ จริงของเฮนรี ลูซ (Henry Luce) เจ้าของนิตยสาร LIFE ซึ่ งเคยกล่าวไว้เมื่อปี ค.ศ. 1936 ที่กล่าวถึงความกล้าที่จะ ออกไปเผชิ ญโลกแม้ว่าจะมีอุปสรรคอันตรายอยู ่ข้างหน้า ก็หาได้หยุ ดยัง้ จิตวิญญาณแห่งการเดินทางของมนุษย์ ที่มาจนถึงวันนี้ คติพจน์ดังกล่าวก็คงยังไม่ล้าสมัย The Secret Life of Walter Mitty (2013) ดัดแปลงมาจากเรื่องสั้นในชื่อเดียวกันของเจมส์ เทอร์เบอร์ (James Thurber) โดยภาพยนตร์ เล่าเรื่องของ วอลเตอร์ มิตตี้ (น�ำแสดงและ ก�ำกับการแสดงโดยเบน สติลเลอร์) ช่างเทคนิค ฟิล์มเนกาตีฟประจ�ำนิตยสาร LIFE ผู้มีอาการ “Day Dreaming” หรือฝันกลางวันเสมอ เขา ใช้ชีวิตอย่างจืดชืดไร้สีสัน ไม่ต่างไปจากฟิล์มขาว ด�ำที่เขาล้าง ซึ่งแตกต่างจากความฝันกลางวัน อันตื่นเต้นโลดโผนของเขาอย่างสิ้นเชิง มิตตี้มีกิจวัตรประจ�ำวันซ�้ำ ๆ ผนวกกับความ สัมพันธ์กับคนรอบข้างที่เขาแทบจะไร้ตัวตน เขา แอบชอบเชอรีล หญิงเพื่อนร่วมบริษัทเดียวกัน แต่ก็ไม่กล้าจีบเธอ รวมถึงไม่กล้าต่อกรกับเจ้า นายคนใหม่ที่ชอบพูดจาข่มเหงเขาอีกด้วย มิตตี้ ได้แต่ “เพ้อฝัน” ที่คนรอบข้างมักจะบอกว่าเขา “หลุดโลก” เสมอ “Day Dreaming” ของมิตตี้ช่วยน�ำเขาออก จากโลกความจริงที่ไม่สมหวัง และไม่มีใครเห็น ความส�ำคัญ ความฝันกลางวันของเขาช่วยเติม เต็มความปรารถนาให้เขากลายเป็น “Somebody” อย่างที่ในโลกจริงไม่สามารถท�ำได้ ใน ความฝันกลางวันเขากลายเป็นทั้งฮีโร่ที่ช่วยสุนัข ของหญิงสาวจากเหตุไฟไหม้ นักผจญภัยฝ่า ภูเขาหิมะ ฯลฯ
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 12
จนกระทั่งวันหนึ่งเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ บริษัทจะเปลี่ยนรูปแบบจากนิตยสารเล่มเป็น นิตยสารออนไลน์ ส่งผลให้มีการคัดพนักงาน ออกเป็นจ�ำนวนมาก ส่วนมิตตี้นั้นยังโชคดีที่มี งานอยู่ โดยภาระหน้าที่คือการล้างฟิล์มใบที่ 25 เพื่อใช้เป็นภาพปก เนื่องจากฌอน ช่างภาพ มือฉมังร้องขอไว้ว่าภาพนี้คือ ‘แก่นสารของชีวิต’ แต่ฟิล์มแผ่นนั้นกลับหายไป เป็นเหตุที่ท�ำให้ มิตตี้ต้องออกตามหามัน เมื่อเขาหาแผ่นฟิล์มซึ่งจะต้องน�ำมาขึ้นปกฉบับ สุดท้ายของนิตยสาร LIFE ไม่พบ มิตตี้จึงต้อง ออกตามหาตัวฌอน ผู้ไม่พกเครื่องมือสื่อสาร ทั้งยังออกเดินทางไปทั่วโลก เมื่อมองย้อนกลับ ไปฝันกลางวันของมิตตี้ก็ไม่ได้เปล่าประโยชน์ เสียทีเดียว ฝันกลางวันครั้งสุดท้ายจากการได้ เห็นภาพเชอรีลออกมาร้องเพลงเพื่อส่งเขาขึ้น เฮลิคอปเตอร์ ซึ่งก็คือเพลง ‘Space Oddity’ (Ground Control to Major Tom) ของ David Bowie ซึ่งกล่าวถึงผู้พันทอมที่หาญ กล้าออกเดินทางเพื่อตามหาความงามของชีวต ิ ท�ำให้มต ิ ติ้ตัดสินใจกระโดดขึ้นเฮลิคอปเตอร์ใน วินาทีสุดท้าย เพื่อลงมือท�ำสิ่งที่มากกว่าฝัน ด้วยการออกไปผจญโลกกว้าง เมื่อออกผจญภัย ความคิดฝันกลางวันของมิตตี้ ค่อยๆ เลือนหายไป เขาจดจ่อแต่กับสิ่งที่อยู่ตรง หน้า ทั้งยังดึงเอาความสามารถพิเศษในวัยเด็ก อย่างการเล่นสเก็ตบอร์ดมาใช้เพื่อตามหาตัว ฌอน เหตุการณ์ต่างๆ ที่ปลุกเร้าความฮึกเหิม ในตัวเราไปถูกน�ำเสนอพร้อมกับซาวนด์แทร็คอัน ยอดเยี่ยม กับภาพเทือกเขาอันยิ่งใหญ่ที่ทอดตัว ขนาบถนนที่มิตตี้แล่นสเก็ตบอร์ดผ่านไป
ในความเป็นจริง นิตยสาร LIFE ซึ่งก่อตั้งตั้งแต่ปี ค.ศ. 1883 ล้มลุกคลุกคลานและปรับตัวมาหลาย รูปแบบ ทั้งผ่านการต่อสู้กับนิตยสารบันเทิงที่เป็นที่ นิยมกว่า การผ่านพ้นช่วงสงครามโลกและสงคราม ยิบย่อยต่าง ๆ อย่างทุลักทุเล การปรับเปลี่ยนจาก นิตยสารภาพรายสัปดาห์มาเป็นนิตยสารข่าวรายเดือน กลายเป็นนิตยสารออนไลน์ จนมาเป็นคอลัมน์เล็กๆ ใน TIME และในที่สุดก็ปิดตัวเพราะปัญหาทาง การเงิน ในช่วงยุคมิลเลนเนียมที่เทคโนโลยีเข้ามามี บทบาทในชีวิตของมนุษย์อย่างเต็มที่ สิ่งที่ไม่สนอง ตอบหรือตอบรับเทคโนโลยีจึงล้มหายตายจาก โดยเฉพาะกับสื่อสิ่งพิมพ์ ในยุคที่เทคโนโลยีมีสมรรถนะน่าทึ่งจนสามารถท�ำงาน แทนมนุษย์ได้หลายอย่าง ส�ำหรับคนอย่างมิตตี้ ที่เทคโนโลยีท�ำงานทดแทนได้จึงอาจไม่มีความจ�ำเป็น ในระบบอีกต่อไป แต่ในแง่ของการถ่ายภาพ ช่างล้างฟิล์มคือ Somebody ที่มีความส�ำคัญยิ่ง เขา คือคนที่ฌอนไว้วางใจที่สุดว่าจะล้างฟิล์มออกมาได้ ตรงกับเจตนารมณ์ของช่างภาพ และภาพถ่ายภาพบน หน้าปกของ LIFE เล่มสุดท้ายก็เป็นแก่นสารของชีวิต ที่เล่าถึงการมุ่งมั่นท�ำงานหนักของคนคนหนึ่ง แม้ว่า มันอาจจะไม่ส�ำคัญอีกแล้วในยุคดิจิตัล ภาพยนตร์อาจไม่ได้ให้บทสรุปว่าชีวิตของมิตตี้จะเป็น อย่างไรต่อไป ในฐานะช่างเทคนิคผู้คุ้นชินกับ เทคโนโลยีที่ไม่ค่อยมีใครต้องการ คงมีเพียงสิ่งที่ ปลอบประโลมใจผู้ชม คือ การที่เราเห็นมิตตี้ค่อย ๆ เลิกฝันกลางวัน แล้วท�ำหน้าที่อย่างเต็มก�ำลัง เราได้ เห็นเขาฝึกฝนทั้งทางร่างกายและจิตใจตลอดการเดิน ทางตามหาแผ่นฟิล์มใบที่ 25 แล้วเขาก็กลับมาด้วย ท่าทีของผู้ใหญ่ที่เข้าใจโลก โดยได้แต่หวังว่าเขาจะเอา ตัวรอดหลังจากตกงานได้ในโลกยุคนี้ เชตี หญิงร้ายในกายทราม
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 13
WIDE ANGLE
อิสรภาพของ ทองพูน โคกโพ ความฝั นของราษฎรชาวรากหญ้า
ทองพู นโคกโพ เป็นหนังไทยเก่าในช่ วงเวลาแห่ง เสรีภาพเบ่งบานภายหลังเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 สังคมไทย ณ เวลานัน้ ต่างก็ซึมซั บกลิ่นอายแห่ง เสรีภาพนี้ไปทุกหย่อมหญ้า แม้ว่าหนังจะสร้างและ ออกฉายในสี่ปีต่อมาหลังเหตุการณ์ 14 ตุลา แต่ เนื้อหาสาระของหนังก็ยังคงเข้มข้นไปด้วยกลิ่นอาย และวิญญาณแห่งเสรีภาพ ในแนวทางสะท้อนสังคม อย่างเข้มข้น
ภาพยนตร์ฝีมือการสร้างสรรค์ของท่านมุ้ย หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิมยุคล ในเวลานั้นท่านทรงได้ รับฉายาว่า’ผู้บุกเบิกหนังไทยรุ่นใหม่’ ผลงาน ก่อนหน้านี้ล้วนเข้มข้นไปด้วยคุณภาพและสร้าง ความแปลกใหม่ให้กับวงการภาพยนตร์ไทย ณ ช่วงเวลานั้น ตัวอย่างเช่น มันมากับความมืด , เขาชื่อกานต์ , เทพธิดาโรงแรม เมื่อท่านมุ้ยมา ท�ำหนังเรื่องนี้ เวลาได้ล่วงเลยถึงหลังเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519 รัฐบาลขณะนั้นได้ประกาศกฎ อัยการศึกเพื่อความสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง โดยเนื้อหาของหนังก็มีประเด็นนี้เกี่ยวข้องอยู่ ด้วย เมื่อเหล่าตัวละครที่ขับแท็กซี่ พูดคุยในเชิง ปรารภว่า การมีอยู่ของเคอร์ฟิวส่งผลกระทบ ท�ำให้การท�ำมาหากินของพวกเขาฝืดเคือง เพราะชั่วโมงการขับรถแท็กซี่ต้องลดลงจากเดิม ตามขีดจ�ำกัดของเวลาเคอร์ฟิว ตัวละครหลักนั้นคือ ทองพูน โคกโพ หนุ่มชาวนา จากอุดรธานี ผู้ละทิ้งบ้านเกิดด้วยการขายนา แล้วบากหน้าเข้ากรุงเทพเพื่อหวังมาตายเอาดาบ หน้า เขาคาดหวังว่ามันต้องเป็นอนาคตที่สดใส กว่าวิถีชีวิตที่ต้องเอาหลังสู้ฟ้าเอาหน้าสู้ดน ิ หลัง จากที่เมียทิ้งไปอยู่กับสามีฝรั่ง เขาก็มีเพียง ห�ำน้อย ลูกชายที่เอามากรุงเทพด้วย ที่นี่ทองพูน เช่าแท็กซี่ขับ เก็บเล็กผสมน้อย จนในที่สุดก็ สามารถซื้อแท็กซี่เป็นของตัวเอง
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 14
เขาวาดฝันอันสวยงามว่าจะท�ำงานหาเงินส่งเสียให้ลูก ได้เรียนสูงๆ มีบ้านเป็นของตัวเองและอนาคตที่ดี ทองพูนมองชีวิตในเมืองฟ้าอมรแห่งนี้ด้วยความเถรตรง สดใสศิวิไลซ์สวยงาม แต่การใช้ชีวิตในเมืองกลับไม่ง่าย นัก เขาถูกเบี้ยวค่าโดยสาร มันท�ำให้เขาได้เรียนรู้ว่าแท้ ที่จริงแล้ว ที่แห่งนี้ตรงกันข้ามอย่างสิ้นเชิงกับความคาด คาดหวังก่อนหน้า แต่ก็ยังโชคดีที่ได้รู้จักคนสองคน ที่ได้ กลายเป็นผู้ร่วมทางเดินชีวิตในหนทางแห่งราษฎรเต็ม ขั้นด้วยกัน คือ ด้วนและแรมจันทร์ ด้วนเป็นชายพิการขาด้วนทั้งสองข้างผู้ใช้เล่ห์เหลี่ยมใน การเร่ร่อนแบมือขอทานไปทั่วมหานคร แรมจันทร์เป็น หมอนวดสาวสวย ผู้มีปมอันเจ็บปวดมากมาย ทั้งสาม เรียนรู้และร่วมทางกัน ในที่สุดแรมจันทร์ตกลงปลงใจ ถึงขั้นลาออกจากอาชีพที่ต้องรองรับอารมณ์ใคร่ของ ชายแปลกหน้า มาอยู่กินกับทองพูนเพื่อหวังสร้างชีวิต ใหม่ด้วยกัน แต่แล้วทุกสิ่งทุกอย่างก็ไม่เป็นไปตามฝัน ฝันที่คนเรามักจะเพลิดเพลินจนหลงลืมด้านมืดของมัน เมื่อทองพูนถูกปล้นรถแท็กซี่ แถมถูกซ้อมอย่าง สะบักสะบอมจากกลุ่มโจรที่น�ำโดย หัวหน้าที่ชื่อ แดงซ่า แท็กซี่คันเดียวที่เขาสู้อุตส่าห์ทุ่มเทหยาดเหงื่อแรงกาย หามาครอบครองเป็นเจ้าของและยังเป็นสิ่งเดียวที่จะ สามารถน�ำพาเขาไปสู่ชีวิตใหม่ ทองพูนออกตามหา เครื่องมือหากินของเขาด้วยตนเอง เพราะเจ้าหน้าที่ของ รัฐบวกกับระบบราชการไม่อาจที่จะช่วยราษฎรชาว รากหญ้าตัวเล็กๆ ได้ เพราะทุกครั้งที่เขาไปทวงถาม มักจะถูกปฏิเสธด้วยการตัดร�ำคาญ ซึ่งในความเห็นส่วน ตัวของนี่อาจเป็น ‘อารมณ์ร่วมแห่งยุคสมัยที่ไร้ขีดจ�ำกัด ของเวลา’ เพราะไม่ว่าเวลาจะผ่านไปนานเท่าไหร่ สิ่งที่ เราต่างประสบพบเจอก็คงไม่ต่างจากทองพูนนัก
ปลายทางของการตามหาแท็กซี่ ท�ำให้ทองพูนได้พบกับ ความจริงของระบบสังคมที่ ‘ปลาใหญ่กินปลาเล็ก’ เขา ได้พบกับเสี่ยสาคร ผู้เปรียบเป็นเสมือนร่างทรงของ ระบบ ผู้เหนือกว่าทองพูนในทุกมิติของสังคม ทองพูน บุกเดี่ยวเข้าไปในอู่ของเสี่ยสาครเพื่อตามหาแท็กซี่และ ได้ฆ่าแดงซ่ารวมทั้งลูกน้องคนอื่นๆ ตาย เขาเกือบจะ เลยเถิดฆ่าเสี่ยสาครด้วย แต่ต�ำรวจมาระงับเหตุเสียก่อน ขณะที่ทองพูนเผชิญหน้ากับเสี่ยสาคร เสี่ยพูดกับทอง พูนว่า“กะอีแค่แท็กซี่เก่าๆ ผุๆ ของมึงคันเดียว มึงถึงกับ จะฆ่ากูเลยหรือวะ คุณต�ำรวจจับมันเลยครับ” ซึ่ง ประโยคนี้กลายเป็นประโยคคลาสสิคของหนัง สิ่งที่ตอกย�้ำในชะตากรรมของทองพูน เมื่อเขาถูกจับ แล้วต�ำรวจนายหนึ่งบอกกับเขาว่า “ก็ระบบมันเป็นอย่าง นี้ เอ็งก็ควรจะยอมรับ ถ้าเอ็งยอมรับไม่ได้ เอ็งก็อยู่ใน สังคมนี้ไม่ได้” ก่อนที่ทองพูนจะย่างกรายเข้าสู่ประตูคุก และใช้ชีวิตที่เหลืออยู่หลังลูกกรง นี่คืองานมาสเตอร์พีซของท่านมุ้ยที่ประสบความส�ำเร็จ ทั้งเงินและกล่อง ขึ้นหิ้งหนังไทยระดับคลาสสิคที่ครบ เครื่องในทุกๆ ด้านแห่งศิลปะแห่งการสร้างสรรค์ ภาพยนตร์ เมื่อลองพินิจพิจารณาดูว่าในเมืองฟ้าอมรที่ เราใช้ชีวิตอยู่ทุกนี้ สิ่งที่ตัวละครอย่างทองพูนต้องเผชิญ นั้น ก็ยังคงเป็น ‘วัฏจักรที่แฝงอยู่ในเมืองฟ้าอมร’ อยู่ ร�่ำไป และนับตั้งแต่อดีตกาลจนถึงปัจจุบันนี้ ความฝัน ของราษฎรชาวรากหญ้าอย่างทองพูนและคนอื่นๆ ในสังคมก็ยังคงด�ำรงอยู่ โดยไม่รู้ว่านี่เป็นฝันที่สวยสด งดงาม หรือว่าเป็นได้แต่เพียงฝันลมๆ แล้งๆ ที่ยากจะ เป็นรูปธรรม สมบุ ญ ประธานชมรมคนรักหนังเก่า
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 15
INTERVIEW
คน มี ของ
ก้องเกียรติ โขมศิริ ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 16
จุ ดเริ่มและความสนใจว่าจะเป็นคนเขียนบทมาจากอะไร
เริ่มต้นเลย พอผมเรียนจบมา ผมอยากท�ำหนัง แล้วสมัยก่อนมันก็ไม่การเปิดภาควิชาฟิล์มที่เยอะ เหมือนสมัยนี้ ด้วยความที่ชอบอ่านหนังสือ ชอบเล่าเรื่อง ก็เลยคิดว่า อาชีพเขียนบท น่าจะใช้ต้นทุน น้อยกว่าเพื่อจะได้ท�ำหนัง
คนเขียนบทบางคน เขาเริ่มจากเขียนเรื่องสัน้ มาก่อน คุณเริ่มมาแบบนัน้ ไหม
ก็มีสมัยเด็กเลย เขียนส่งขายหัวเราะบ้าง แต่มันมาได้ท�ำจริงๆ ตอนเรียนด้านละครเวที ผมก็ได้เรียน รู้การเขียนบทจากละครเวที โชคดีที่ท�ำให้เจอผลงานคลาสสิคมากมาย เชคสเปียร์ถือว่าเป็นครูของ ผมเลย ซึ่งบทละครเวทีมันไม่ต่างกับบทหนังในแง่ธีม ผมก็บังเอิญไปเจอ หนังสือที่เอาบทภาพยนตร์มาพิมพ์เป็นหนังสือ เรื่องเพื่อน-แพง ของอาเชิด ทรงศรี ด้วยความที่อาเชิดแกเป็นครู ในหนังสือก็มีบอกเรื่องภาษาภาพด้วย เช่น ซียูหมายถึง ลองช็อตหมายถึง เฟดอิน เฟดเอาท์อะไรอย่างนี้ นั่นคือบทภาพยนตร์เรื่องแรกที่อ่าน ซึ่งอ่านจบแล้ว ร้องไห้เลย ผมรู้สึกว่าบทภาพยนตร์มีประสิทธิภาพมากมายขนาดนี้เลยเหรอ นั่นคือที่ท�ำให้ผมอยาก เป็นคนเขียนบท
พอเข้ามาในวงการหนัง มาท�ำกับพี่ปื๊ด ธนิตย์ เลยไหม
เรื่องแรกท�ำกับพี่เจ้ยก่อน ตอนนั้นพี่เจ้ยท�ำเรื่อง ดอกฟ้าในมือมาร ได้ทุนจากต่างประเทศ แล้วก็ ประกาศหาทีมงานในไทย ซึ่งในประกาศก็บอกว่าไม่มีรายได้ให้ ตอนนั้นผมก็ไม่รู้จักพี่เจ้ยหรอก แต่ก็ ไปท�ำ เพราะตัวผมอยากท�ำหนัง แต่ไปอยู่ในทีมเสียง ถือบูมอะไรแบบนี้ แต่ก็ได้ใกล้ชิดกองถ่าย รู้จัก พี่เจ้ย ผมก็ครูพักลักจ�ำไปเรื่อยจากแนวทางของเขา
แล้วก็มาท�ำกับพี่ปื๊ด เรื่อง บางระจันใช่ ไหม
ใช่ครับ หลังจากไปช่วยพี่เจ้ยจบ ก็ว่างอยู่ จนมารู้จักกับพี่ปิ๊ด ได้มาเขียนบทเรื่องแรก คือ บางระจัน ถือเป็นครูอีกแบบนึงเลย ตอนท�ำกับพี่เจ้ยยังเป็นกองเล็ก แต่บางระจันเป็นหนังฟอร์มใหญ่ คนเป็น ร้อยๆ ตัวผมก็ต้องรับผิดชอบเรื่องบท แล้วยังเด็กมากตอนนั้น เรื่องนี้เขียนเป็นปีกว่าๆ
บางระจันคุณเขียนคนเดียว หรือมีทีมมาช่ วย
มีคนอื่นเอาไอเดียมาแชร์ด้วย แต่ยืนหลักๆ เป็นผม ใครเสนออะไรก็จะชั่งน�้ำหนักให้มันมีสัดส่วนอยู่ ในบทให้ได้ มันก็มีการแก้แล้วแก้อีก ก็ท�ำให้รู้ความจริง ว่าบทมันเขียนแล้วไม่ใช่ว่ามันจะจบแล้วจบ เลย แต่มันต้องถ่ายไปแก้ไป แก้ยันห้องตัด จ�ำได้ว่าเหนื่อยมาก เขียนมาทั้งหมดประมาณ 48 ร่าง นั่งน�้ำตาร่วงเลย มันรู้สึกเบื่อสุดๆ ไม่ได้อิน เรื่องรักชาติอะไรแล้ว แต่พอจบ หนังก็ออกมาโอเค มันก็มีข้อดีหนึ่ง คือมันท�ำให้ผมได้เจอยอดฝีมือ เยอะมาก เจอของจริงเลย จากรุ่นพี่ที่ท�ำหนังมาสั่งสอนเรา โดยไม่ต้องลงคอร์สเขียนบทที่ไหน
แล้วศึกษาเพิ่มเติมหาความรู ้ในการเขียนยังไงบ้าง
จนพี่อุ๋ย (นนทรีย์) ท�ำนางนาก และพี่วิศิษฏ์ (ที่รับหน้าที่เขียนบท) เอาบทหนัง มาท�ำเป็นหนังสือ โดย เรียบเรียงและเขียนใหม่เป็นภาษาหนังสือ ผมก็ได้อ่านเพื่อศึกษา เรียนรู้การสร้างบรรยากาศจาก ภาษาหนังสือ พอเริ่มเขียนจริงจัง ก็ไปค้นหนังสืออ่านเอาเอง อย่างเขาบอกหนังสือของวิลเลี่ยม โกลด์แมน ผมก็หาไปอ่านเกือบทุกเล่ม ก็หยิบมาครูพักลักจ�ำ ลองผิดลองถูกมาเรื่อยๆ อันไหนมัน ส�ำเร็จก็ดี อันไหนไม่ส�ำเร็จก็รู้ไว้ จนมาเขียนของตัวเอง เราจึงเริ่มเข้าใจว่าบทที่เราเขียนมันท�ำงานกับ คนดูได้จริงหรือเปล่า
ช่ วงที่เป็นผลงานเขียนของคุณเอง ก็คือ ลองของ ใช่ ไหม
ใช่ครับ หลังจากบางระจันก็เขียนให้พี่ปื๊ดมาตลอด มีเรื่อง ขุนแผน มีไปรับจ๊อบบ้าง เขียนเรื่อง
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 17
องก์บาก เขียนยันเรื่อง รักจัง ผมไม่เกี่ยงว่าเป็นแบบไหน เป็นช่วงที่พี่ปื๊ดเปิดบริษัทชื่อ ไทเกอร์ทีม ผมก็เป็นหนังหัวหน้าทีม บท เขียนบทให้กับโปรเจคท์พี่ปิ๊ดเกือบทั้งหมด เขียนอยู่หลายปี จนหลังๆ ผมรู้สึกอยากก�ำกับเอง รวมกับเพื่อนๆ เป็นทีม ในนามโรนิน โดยมีแต่ละคนท�ำหน้าที่ของตัวเองอยู่แล้ว บางคนท�ำผู้ช่วยมา ท�ำสายโปรดัคชั่นมา ส่วนผมเป็นฝ่ายเขียนบท
ได้ข้องแวะกับทีมโปรดัคชั่ นไหม
ผมเป็นคนเขียนบทที่ออกกองด้วย ท�ำคอนตินิว (ควบคุมความต่อเนื่อง) อย่างตอนบางระจัน นี่คนเป็นร้อยเป็นพันคน คอนตินิวก็หลุด (คือความต่อเนื่องในแต่ละฉากไม่เหมือนกัน) ผมก็อาศัยแก้บทให้ปรับไปตามคอนตินิวที่ท�ำหลุดไป มีไปช่วย ท�ำฝ่ายศิลป์ด้วย ท�ำมาหมด หลังๆ พี่ปื๊ดก็ให้ผมก�ำกับซีนง่ายๆ ก็เป็นโอกาส ท�ำให้ผมเรียนรู้ว่าโปรดัคชั่นมันเป็นอย่างไง
หลังจากลองของภาคแรก พอ มาถึงลองของ ภาค 2 บ้าง
ผมขอเขา ว่าไม่อยากท�ำนะ เพราะใจผมอยากท�ำหนัง หลายๆ แบบ ไม่อยากท�ำใน ลักษณะที่ว่า ภาคแรก ประสบความส�ำเร็จ แล้วมา ท�ำภาคสองเลยสิ นั่นมันวิธี คิดของนักธุรกิจ แต่กับผม ไม่ได้เกิดมุมหรือแรงบันดาล ใจในการอยากจะท�ำ มัน อาจจะท�ำออกมาได้ไม่ดี ก็ เลยไม่ขอก�ำกับ แต่เขาก็ขอ ให้ผมเขียนบทให้ก็พอ เพราะทางสตูดโิ อไปขายกับ ทางต่างประเทศไว้แล้วว่าจะ เป็นเรื่องภาคต่อจนสุดท้ายก็ รับผิดชอบงานเขียนบทให้ อยู่ดีแต่ก็ไม่ได้ก�ำกับ
ที่เป็นผลงานก�ำกับเรื่องแรก จริงๆ ก็คือ ไชยา
ถ้าจะนับคนเดียว ก็เป็นไชยา เฉือน แล้วก็มา อันธพาล
ขอถามเรื่องขุ นพันธ์ พอจุ ดเริ่มต้นเป็นผลงานเรื่อง ลองของ พอกลับมาท�ำเรื่องขุ นพันธ์ มันท�ำให้รู้สึกเชื่ อมโยงเรื่อง...
ไสยศาสตร์ ? ใช่ ผมไม่เคยดีไซน์ว่าจะต้องรับงานแบบไหน แต่ของแบบนี้มันเป็นธรรมชาติ เหมือนคนท�ำหนังรักนั่นแหละ แต่ภาพของผม มันถูกสร้างภาพจ�ำว่า ต้องเป็นงานแบบแอ็คชั่น ดิบดาร์ค หรือไสยศาสตร์ พอเขาโยนงานแบบนี้มา ผมก็ต้องหาความรู้ รีเสิร์ชค้นคว้า จนมาเจอแง่มุมที่น่าสนใจ ผมไม่ได้สนใจไสยศาสตร์ในแง่ที่มันหายตัวได้อะไรอย่างนั้นนะ ไสยศาสตร์มันเป็น วัฒนธรรมอย่างหนึ่ง มนต์ด�ำนี่มันมีทั้งโลก แต่มันน่าสนใจที่ว่าท�ำไมถึงเป็นออกมาเป็นไสยศาสตร์แบบเอเชียเราได้ ตอนลองของ มันเป็นแค่ผิวๆ มองว่าไสยศาสตร์เป็นของชั่วร้าย แต่ในขุนพันธ์ ผมค้นคว้าลึกลงไปอีก มันมีสถาบันชื่อ ตักศิลา เป็นสถาบันเหมือนเส้าหลินน่ะ สอนวิชาอาคมมาสองพันกว่าปี เป็นรากเหง้าของวัฒนธรรม ยิ่งศึกษามากๆ เข้า มันอาจเป็น แค่กุศโลบายก็ได้ ท�ำใจคุณให้มันฮึกเหิม เลยกลายเป็นว่าคุณหนังเหนียว ไม่ใช่ว่าฟันไม่เข้า แต่ท�ำให้คุณอดทนชิบหาย
ใจมันมาอะไรอย่างนัน้
ใช่ ไม่งั้นนักรบสมัยก่อน ท�ำไมถึงต้องมีพระ ก็เพื่อมาปลุกใจ ทุกอย่างมันเป็นกุศโลบาย อย่างสถาบันตักศิลา เรียนกันเป็น คณะเลย จะเรียนอะไร เรื่องว่านว่าแก้อะไร เหมือนพืชวิทยา คือต้องรู้จักต้นไม้ เช่น จะต้องปลูกพืชอะไรเพื่อไล่งู เป็นต้น มัน คือปัญญาความรู้ เป็นมรดก แต่ถ้าเราไปเล่าจับแค่เสกหนังควายเข้าท้อง อันนี้มันตื้นเขินเกินไป ในทางพุทธเรื่องพวกนี้ใช่ว่า
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 18
จะไม่มี เพียงแต่ไม่ใช่เรื่องหนทางพ้นทุกข์ พระพุทธเจ้าเลยไม่ได้ให้สนใจมัน
เนื้อเรื่องของ ขุ นพันธ์ กล่าวถึงอะไร
เรื่องอยู่บนแพทเทิร์นของต�ำรวจปราบผู้ร้าย ขุนพันธ์ได้รับภารกิจให้ลงไปทางใต้ ไปปราบโจร เป็นจอมโจรศักดิ์สิทธิที่ชื่อ อาแวสะดอ อาแวสะดอคือจุดเริ่มต้นของกลุ่มโจรปูโลทุกวันนี้ เป็นยุคก่อนสงครามโลกครั้งที่สอง บ้านเมืองยังมีสัตว์ร้าย ดินแดนไกลปืนเที่ยงที่ไม่มีใครกล้าไป ทางการต้องการไปปราบโจรที่มีอาคม เขาก็ส่งขุนพันธ์ไปเพื่อไปปราบโจรที่มันมีวิชา อาคม ถ้าหนังมันจะมีภาคสอง ก็คง ปราบเสือสุพรรณ พวกเสือด�ำ เสือฝ้าย ตามเรื่องจริงที่เกิด ขึ้น ผมมองว่าเรื่องเขาสนุก มันจะได้เป็นแบรนด์เหมือน เจมส์บอนด์ เอาไปขยายผลได้ ในเชิงธุรกิจ ส�ำหรับเราในเชิง นักเขียนบทอาชีพ มันควร ต้องส่งเสริมอาชีพคนอื่นด้วย
อยากรู ้การมองหาแง่มุมในเรื่อง ต่างๆ ที่ท�ำอยู ่กว่าจะมาเป็นบท
ขุนพันธ์มันคือศาสตร์ ความ เชื่อในภูมิภาคเราเป็นสิ่งที่เรา สนใจ ผมต้องเจอมุมที่น่า สนใจในเรื่องที่ผมเขียนก่อน ถ้าผมเจอมุมผมก็จะรักมัน ผมจะไม่เกี่ยงต่อให้เป็นเรื่องที่ ท�ำมาเป็นร้อยครั้ง อย่างเรื่อง บ้านทรายทอง สมมติมาให้ ผม ถ้าผมเจอมุมก็อยากท�ำ แต่ผมไม่เคยเกี่ยงหรอกว่าจะ ให้ท�ำอะไร แต่ถ้าไม่เจอผมก็ ต้องขอโทษเขาไป
แสดงว่าที่ผ่านมา เคยมีโปรเจคที่ไม่โดน แล้วปฏิเสธไปก็มี
นักเขียนในดวงใจคนหนึ่งของผม คือ คุณรงค์ วงศ์สวรรค์ บอกว่า การเป็นนักเขียนอาชีพไม่ใช่รออารมณ์ แต่ต้องเจออารมณ์ ให้ได้ ถ้าถามว่าเคยปฎิเสธงานไหม เรียกว่ามีน้อย ส่วนใหญ่จะตอบรับช้า เพราะผมจะใช้เวลาเดินรอบ มองหลายๆ มุม แต่ ถ้าทางคนที่จ้างบอกไม่ได้ ยืนยันต้องเป็นแบบที่เขาต้องการให้ได้ แสดงว่าทางคนจ้างเห็นมุมนั้นชัดกว่าผม ก็ต้องยอมปฏิเสธ ไป
ผลงานของคุณที่ท�ำออกมา มักสะท้อนสังคมของผู ้ชาย นักเลงบ้าง แวดวงอาชญากรรม อะไรที่เป็นตะกอนในตัวคุณ ถึงได้ส่งผลต่องานที่ เขียนออกมา โดยทั้งหมดด้วยแหละ ทั้งตัวตนและวิธีคิดของเราเป็นผู้ชายมากๆ เราโตมาในโรงเรียนชายล้วน เรื่องของความห่าม วิธีการ ตัดสินใจแบบผู้ชาย เราเข้าใจว่าท�ำไมผู้ชายท้าต่อยกัน แล้วต่อยกันเสร็จก็เป็นเพื่อนกันได้ อย่างเรื่องไชยา เป็นเรื่องราวของ พ่อผมเลย เขาท�ำธุรกิจรถเช่า ซึ่งสมัยก่อนคนที่เช่าถ้าไม่ใช่ฝรั่ง ก็เป็นพวกมือปืน แวดวงนั้นคือต้องมานั่งดูมวยที่ราชด�ำเนิน เราก็ได้เห็นโลกของการพนัน มาเฟีย จากวัยเด็กที่พ่อเราพาไปดูมวยด้วย แต่จริงๆ ผมเป็นคนดูหนังทุกประเภทนะ โดยส่วนตัวแล้วผมชอบหนังที่มันหนักแน่น จริง รวมทั้งหนังฟิล์มนัวร์ หนังแก็งส เตอร์ รวมทั้งผลงานของมิอิเกะ สิ่งเหล่านี้มันมีอท ิ ธิพลต่อผม สัมภาษณ์และถ่ายภาพโดย พิรุณ อนุสุริยา
ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 19
Editoral
Pirun Anusuriya
นอกจากท�ำงานหาเลี้ยงชีพแล้ว งานอดิเรกของผมอย่างหนึ่งคือ ปลูกต้นไม้ ส่วนตัวมองว่ากิจกรรมนี้เป็นสิ่งที่ต้องใช้เวลา อดทน รอคอยต่อผลลัพธ์ บางต้นก็ผลิดอกงอกงาม ขณะที่บางต้นก็ แห้งเหี่ยวเฉาตาย พอได้เห็นสิ่งที่เกิดตรงหน้า มันท�ำให้ผมนึกถึง สิ่งที่เรียกว่า ชะตากรรม นิตยสารออนไลน์เล่มนี้ออกมาเป็นเล่มที่ 4 แล้ว แม้ว่าหลังๆ จะ ทิ้งระยะเวลานานมากขึ้นกว่าเล่มใหม่จะออก นั่นเพราะชะตา กรรมของนิตยสารเล่มนี้มันอยู่ในก�ำมือผมคนเดียว มันจะออก ช้าหรือเร็ว เนื้อหา สไตล์จะปรากฏต่อผู้อ่านแบบไหน ผมเท่านั้น เป็นผู้ก�ำหนด จะเรียกว่านี่เป็นผลงานของจอมเผด็จการคนหนึ่ง ก็ได้ ฟังดูเอาแต่ใจมากๆ แต่นิตยสารเล่มนี้ก็เริ่มต้นจากไอเดียแบบนี้ แหละ สิ่งที่ผมคิดอยู่เสมอคือ ถ้าหากนี่เป็นต้นไม้ คนจะชอบมัน ไหม สิ่งที่เราเสาะหามาน�ำปลูกในดินจะมีใครที่รู้จักมันบ้าง แต่ เมื่อเลือกที่จะปลูกต้นไม้ขึ้นมาแล้วก็ต้องยอมรับชะตากรรม คอลัมน์หลักเล่มนี้คือ หนังเรื่อง Swallowtail Butterfly ของ ชุนจิ อิวาอิ มันเป็นหนังเมื่อประมาณ 20 ปีที่แล้ว และเมื่อ ค�ำนึงถึงว่าจะมีใครได้ดูเรื่องนี้บ้าง ก็อาจจะมีไม่มากเท่าผลงาน เรื่องอื่นของอิวาอิที่มีค่ายหนังซื้อมาฉายในไทย นี่คือสิ่งที่ผม รู้สึกกังวลว่าจะมีคนอยากอ่านไหม ตั้งแต่เล่มแรกเราพยายามเลือกผลงานที่เข้าถึงได้ง่าย ทั้งสกอร์เซซี่ คอปโปลา หว่องกาไว แต่นับตั้งแต่เล่มนี้ไปมันคง เป็นสิ่งที่ต่างออกไปกว่าเดิมเยอะ ทั้งการหาข้อมูล วิธีการน�ำ เสนอ แต่เราก็พยายามรักษามาตรฐานเอาไว้ให้ดีที่สุด และที่ ต้องขอบคุณมากๆ คือเหล่าผองเพื่อนที่ให้ความช่วยเหลือทั้ง การเขียนคอลัมน์และออกแบบปก ในฐานะ บ.ก. ผมค่อนข้างเข้มงวดกับคนที่มาร่วมงานด้วย และ เข้มงวดต่อตัวเองไม่แพ้กัน บางทีมันท�ำให้รู้สึกล้าบ้าง แต่เมื่อ ปิดเล่มและเริ่มออนไลน์ ได้เห็นผลตอบรับที่ดีจากผู้อ่าน มัน ท�ำให้ทีมงาน ALTERNATIVE ยังมีก�ำลังใจท�ำงานต่อไป ขอบคุณที่อ่านจนจบ ALTERNATIVE DREAM ISSUE / 20