STEEDS ZOUTER WATER VRAAGT OM MAATREGELEN PEENTEELT IN VEEL REGIO’S STIJGT HET ZOUTGEHALTE IN ZOWEL OPPERVLAKTE- ALS GRONDWATER. DAT HEEFT GROTE GEVOLGEN VOOR GEVOELIGE GEWASSEN ZOALS PEEN. TEELTADVISEUR SANDER BERNAERTS RAADT TELERS AAN REGELMATIG DE EC TE METEN EN MAATREGELEN TE NEMEN OM HUN BODEM MINDER AFHANKELIJK TE MAKEN VAN BEREGENING.
Het structurele neerslagtekort en intensief beregenen zorgen voor verzilting van het grond- en oppervlaktewater. Dat is te zien aan de stijgende hoge EC-gehaltes. In delen van Flevoland, bijvoorbeeld, is het water inmiddels ongeschikt geworden voor irrigatie, merkt zelfstandig teeltadviseur Sander Bernaerts. Voor een gewas als peen mag het water voor beregening hooguit een EC van 1,0 hebben. Dat geldt ook voor zaaiui, sla, klaver, erwt en boon. Ook andere gewassen zijn gevoelig. Voor rode biet en spinazie ligt de grens rond 2,0, voor plantuien op 2,5. Aardappel, knolselderij, kool en granen hebben een iets hogere tolerantie. De EC van het water is op zichzelf niet het probleem. Het gaat om de uitwerking in de wortelzone. Bernaerts: “Na beregening met zout water schiet de bodem-EC omhoog. Ik heb voorbeelden gezien van uien die werden beregend met 1,6 EC, waardoor de bodem-EC steeg naar 1200mS. In zowel uien als peen heb ik bodem-EC’s gemeten van boven de 1500mS. Voor dit soort gevoelige gewassen is 700mS de bovengrens.”
Opname van water en essentiële mineralen
Hij raadt telers aan regelmatig de EC in het water en de bodem te meten. De variatie per perceel, watergang of bron is groot en de waardes stijgen vaak in de loop van het seizoen. “Een EC-meter is een kleine investering, maar kan heel waardevol zijn. Vaak lijkt de waterkwaliteit in het vroege voorjaar nog prima maar door intensieve beregening kan het soms met de week zouter worden.”
“Voor een gewas als peen mag het water voor beregening hooguit een EC van 1,0 hebben.” Sander Bernaerts
Hoge zoutw aardes in de bodem bedreigen de opbrengst en de kwaliteit. Het zout bemoeilijkt de opname van water en voedingsstoffen door de wortels. De schade is in veel gevallen groter dan een teler denkt. Vaak komt een gewas nog wel op, maar drogen de kiemplanten vervolgens snel uit. Of een gewas lijkt wel aan te slaan, maar groeit minder hard.
Water vasthouden
Wat kun je als teler doen? In de eerste plaats meststoffen zorgvuldig doseren. Want alle meststoffen verhogen de EC in de bodem. Daarnaast pleit Bernaerts voor teeltmaatregelen die ervoor zorgen dat de bodem het aanwezige water beter vasthoudt. Gewassen worden dan minder afhankelijk van beregening. In het algemeen betekent dat: meer aandacht voor bodemstructuur. Specifiek voor peen adviseert hij bij zware grond intensief te frezen (met overtop) voor een zaaibed met fijne grond. Ook met de timing valt veel te winnen. Vroeg beginnen met grondbewerking, bijvoorbeeld, heeft als voordeel dat een eventuele voorjaarsbui op de ruggen valt en beschikbaar is voor het kiemende gewas. Verder adviseert Bernaerts om goed op de omstandigheden te letten voor het zaaien. In de praktijk kan het lonen een vroege kans te pakken of juist langer te durven wachten.
BEJO WORTELMAGAZINE
27