BELEGGERS BELANGEN nr. 45 | 6 november 2015 | €5,95
ASMI blijft koopwaardig ondanks dip AIR FRANCE-KLM lijkt eindelijk bereid tot drastische saneringsmaatregelen OLIEBEDRIJVEN blijven voorlopig nog onaantrekkelijke beleggingen HSBC boekt goede resultaten, maar heeft last van groeivertraging in Azië AP
KOOP KRACHT OPMARS E-COMMERCE IS NIET TE STUITEN
INHOUD | 3
WEEK 45 | 6 november 2015 19 | NEDERLAND
20 | NEDERLAND
28 | INTERNATIONAAL
30 | INTERNATIONAAL
ING overtuigt nog onvoldoende
Air France-KLM verliest terrein
Leed in oliesector nog niet geleden
Aziatisch addertje onder gras HSBC
De onverwacht goede kwartaalcijfers verhullen de onderliggende problemen van de bank.
De lage olieprijs wordt teniet gedaan door toenemende concurrentie en negatieve valuta-effecten.
Slechter dan in 2015 kan het bijna niet, maar veel beter wordt 2016 ook niet voor de grote olieconcerns.
Het kwartaalbericht was prima en er is voor de bank maar één vuiltje aan de lucht: de aanwezigheid in China.
14 | OMSLAGARTIKEL
INHOUD
5 | ISHARES SILVER TRUST -10,3%
Internetwinkeliers Van de dagelijkse boodschappen tot concertkaartjes, zo goed als alles kun je tegenwoordig via internet kopen. Het winstpotentieel in de sector e-commerce is dan ook oogverblindend en de koersstijgingen zijn explosief. Maar zeker bij grote aanbieders als Amazon en Alibaba kijken beleggers wel heel erg door een roze bril. Verder zoeken dan de bekende namen is het devies.
9 | ARCELORMITTAL +8,5%
04 Commentaar 04 Sociale media 05 Portefeuilles 06 Lezersvragen 08 Beurs en Economie 09 Assetallocatie 13 Tips 14 Omslagartikel 19 Aandelen Nederland 26 Analisten 28 Aandelen Internationaal 32 Overzicht Portefeuilles 34 Update 36 Technische Analyse 40 Koerswijzer 46 Educatie 48 Service 50 Tot slot
13 | USG PEOPLE GROEIVERSNELLING 6 november 2015 | BELEGGERS BELANGEN 45
TIPS | 13
TIP VAN DE WEEK USG PEOPLE
TIPTERUGBLIK Kion Group 5 november 2014
KWARTAALCIJFERS UITZENDER WIJZEN OP GROEIVERSNELLING De derdekwartaalcijfers van USG werden door beleggers beloond met een koerswinst van 7%. Wij verwachten komend kwartaal nog meer vuurwerk.
tekst: Freek Tewes
H
oewel wij USG People al enige tijd geleden van een koopadvies hebben voorzien, lijkt het ons nodig om onze aanbeveling nog wat extra kracht bij te zetten. Vorige week vrijdag bleek namelijk opnieuw dat de efficiencyverbeteringen uit het verleden de winstgevendheid van de uitzender in een opgaande markt doen versnellen. Het aandeel boekte een mooie koerswinst van 7%. De omzet ging in het derde kwartaal met 9,7% omhoog, naar €684,1 mln, bij een
USG PEOPLE
13
11
9
nov
jan
mrt
mei
jul
sep
De afgelopen tien maanden heeft een belegging in USG People 55,4% opgeleverd.
USG PEOPLE Fondscode (ISIN) Beurs Hoogste koers 12 mnd* Laagste koers 12 mnd* Beurswaarde Koers-winstverhouding 2015 (t) Dividendrendement (t)
NL0000354488 Amsterdam €14,99 €7,38 €1,2 mrd 15,2 1,1 * intraday
28,4% hogere ebita van €37,0 mln. Dat resulteerde in een ebita-marge van 5,4%, vergeleken met 4,6% een jaar geleden. Zowel in Nederland als in België en Frankrijk lag de groei hoger dan die van de markt. In Nederland beliep de omzetstijging 12,1%, wat een versnelling betekent ten opzichte van het tweede kwartaal. Nog belangrijker is dat in september een groei van maar liefst 15,6% werd behaald, wat erop wijst dat de versnelling doorzet. Ter vergelijking: Randstad boekte in Nederland een groei van 10%, terwijl Manpowergroup de omzet zelfs met 2% zag teruglopen. In België groeide de omzet van USG met % AB inbev 12,9%, terwijl brancheorganisatie Federgon in■ juli, augustus en september een marktLegenda groei bekendmaakte die hier duidelijk bij achterbleef, met respectievelijk 7, 4 en 8%. Ook verbeterde de ebita-marge sterk, van 5,7% vorig jaar naar 6,9% nu. Randstad behaalde in België/Luxemburg een 1% hogere autonome omzetgroei, terwijl Manpower de omzet in deze markt met 3% zag dalen. Ook in Frankrijk was de groei (6,5%) beduidend hoger dan het marktgemiddelde. Randstad en Manpower boekten een groei ■ xxx van respectievelijk 3 en 2%. Alleen de activiteiten in Duitsland – veruit USG's kleinste markt – bleven met 1% wat achter: Randstad groeide in Duitsland 2%, en Manpower zelfs met 8%. Duitsland maakt echter nog geen 10% uit van de omzet van USG People. Wij verwachten dat het bedrijf een sterk vierde kwartaal zal hebben doordat het kan profiteren van een verlaagde kostenbasis, en door de positieve trend op de uitzendmarkten. Wij onderstrepen daarom ons koopadvies. <
USG People: kopen openingskoers 4 november: €14,80
tekst: Pepijn Schreurs
K
ion, de Duitse producent van vorkheftrucks zette dit jaar stappen om zijn doel voor 2020 te bereiken: zijn grootste concurrent Toyota voorbijstreven. Kion Group houdt vast aan zijn structuur met meerdere merken, maar versimpelde het management om meer synergie te bereiken. Daarnaast voegde het met Egemin Handling Automation, dat geautomatiseerde magazijnsystemen produceert, een nieuwe innovatieve divisie toe. In het eerste halfjaar nam de omzet 8,4% toe en was de winstmarge onverminderd hoog. In alle regio’s won Kion marktaandeel. Sinds de zomer is de rek echter uit de koers door vrees voor teruglopende verkopen in China, een van de belangrijke groeimarkten voor het concern. De kwartaalcijfers waren bij het ter perse gaan van dit nummer nog net niet bekend (ze verschenen donderdag), maar we blijven Kion hoe dan ook een aantrekkelijke belegging vinden, want de diversificatie over regio's en de vooruitzichten voor de wereldwijde markt zijn goed. < beleggersbelangen@reedbusiness.nl
+27,1%
Kion Group: kopen
KION GROUP Fondscode (ISIN) Beurs Hoogste koers 12 mnd* Laagste koers 12 mnd* Beurswaarde Koers-winstverhouding 2015 (t) Dividendrendement (t)
DE0KGX8881 Xetra €44,50 €27,64 €4,2 mrd 16,0 1,86% * intraday
Kion levert onder andere het merk Linde. 6 november 2015 | BELEGGERS BELANGEN 45
weken
10 euro atisch stopt autom
BELEGGERS BELANGEN nr. 36 | 5 september 2014 | â&#x201A;Ź5,95
HAL raakt zijn onderwaardering kwijt ING is als belegging aantrekkelijker zonder de verzekeringsactiviteiten VIVENDI rondt zijn herpositionering af en moet nu op overnamepad KOFFIE heeft een sterke rally gehad maar de prijs kan nog verder stijgen
dividENd E-MAGAZiNE BELEGGERS BELANGEN nr. 39 | 26 september 2014 | â&#x201A;Ź5,95
26 SEptEMBER 2014
BELEGGERS BELANGEN
ROODMICROTEC wil een doorbraak forceren door diensten te integreren SBM OFFSHORE is nog altijd door veel onzekerheden omgeven TNT EXPRESS ziet zich genoodzaakt de margedoelstelling aan te passen ORACLE kampt met groeipijnen
BIJ PHILIPS SCHEIDEN ZICH DE WEGEN
GOED VOOR UW PORTEFEUILLE
OPSPLITSING VERLICHTING EN GEZONDHEIDSZORG MOET BEIDE TAKKEN WINSTGEVENDER MAKEN
%(/ S &29(5
GOUDEN TIPS E-MAGAZINE
dEZE MAANd BELEGGERS BELANGEN nr. 38 1 | |419 januari september 2014 |2014 â&#x201A;Ź5,75| â&#x201A;Ź5,95
OVERNAMEKANDIDATEN zijn plannen er AIR FRANCE-KLM heeft mooie genoeg; wij presenteren erintien. maar stakingen gooien roet het eten ARCADIS heeft quadekoers een tijd te TNT EXPRESS blijft komende terechte inhaalrace gemaakt, die veel leunen op kostenbesparingen zelfs nog onvoldoende is. MCDONALD'S verliest omzet en zet in CISCO achten wijen niet in staat op gezonder eten betere service om met de resultaten te blijven verrassen. FARMAFONDSEN zijn duur geworden
GROEIMARKT MET GEBRUIKSAANWIJZING E-COMMERCE IS COMPLEX MAAR BIEDT PRACHTIGE KANSEN
SPECIAL
OPKOMENDE MARKTEN HET RENTESPOOK Opkomende markten zijn nog steeds kwetsbaar
2 5 8
9 10 12
pRAktijkvooRBEELd ShELL ELL iS vEELZEGGEN vEELZEGGENd EELZEGGENd
Extreme verschillen
2014 ZET STRATEGEN OP VERKEERDE BEEN JAAR VAN VERRASSINGEN MET MOGELIJKE MONETAIRE VERRUIMING EN GROTE GEOPOLITIEKE SPANNINGEN
D
Dividendportefeuille Nieuws Tip van de maand: Yum! Brands
13 14 15
ETF: S&P500 High Quality Portfolio Tips terugblik Een bondig endividend actueel overzicht van de beste Educatie: groei (Chevron) van Beleggers Belangen. Dat is wat het istips belangrijker dan hoogte (Shell). Gouden Tips E-magazine om de twee weken Lezersvragen voor deagenda particuliere belegger biedt. Inclusief Service: de resultaten van onze eerdere tips en een Service: rendementen overzicht van onze voorbeeldportefeuilles. johan Brinkman, hoofdredacteur Beleggers Belangen
01 Delta Lloyd
at dividendgroei op lange termijn veel belangrijker is dan tip: freek Tewes de hoogte (bij aanvang) van dat dividend is geen wereld wereldnieuws. Toch kiezen veel beleggers in de praktijk vaker het TWEETs OVER DIVIDEnD aandeel met het hogere dividendrendement, zeker als er Verzekeraar snijdt verder in de kosten, verbetert zijn solOp Twitter wordt u dagelijks op de hoogte binnen een bepaalde sector keuze is uit meerdere aandelen. EĂŠn van Delta Lloyd van op de dividendportefeuille doorresultaat valt de beste voorbeelden is wat dat betreft natuurlijk Shell, dat de hoek hoek-en houdt gehouden vabiliteit het dividend peil. Het operationeel @mennovanhoven steen vormt binnen veel beleggingsportefeuilles. De achterliggende wat tegen, maar dat moet in de tweede jaarhelft beter kunnen. gedachte is logisch: het dividendrendement is altijd aantrekkelijk, @mennovanhoven Novartis, Roche en Microhet aandeel doet het redelijk en, last but not least, Shell is al decen decensoft zijn als de drie zwaarstwegende aandelen nialang een van de meest stabiele en betrouwbare dividen dividendbetalers het tweede uitweging op â&#x201A;Ź280van mln11,6% (consensus nu in samen goedkwartaal voor een in 77) vergeop de Nederlandse beurs. Wie een blik werpt op de performancee nettowinst kwam leken met een verlies van â&#x201A;Ź92 mln in dezelfde periode vorig jaar. Dat was vooral te de dividendportefeuille. van het aandeel ziet echter dat Shell het qua totaalrendement een aan beleggingen voor eigen risico die een rendement opleverden van 8,4%. @mennovanhoven Interesting: Credit Suisse stuk minder goed heeft gedaan dan Amerikaanse concurrentendanken als winst bleef wat achter; datvoor lag aan de lagere$GG marktrente en een daling van verhoogt advies Goldcorp van neuChevron. Zo deed Chevron het gemiddeld genomen overDe deoperationele laatste de premie-inkomsten op levensen schadeverzekeringen. De hypotheekproductie groeitral naar outperform. Aandeel is top senior 3, 5 en 10 jaar aanmerkelijk beter dan Shell, met een steeds verder devan daarentegen met 53%gold tot â&#x201A;Ź564 er werden$33. verschillende nieuwe collectieve penpick mln meten koersdoel oplopend verschil in totaalrendement met het verstrijken de ja jasioencontracten gesloten. Delta Lloyd wist opnieuw de kosten te verlagen, ditmaal met 3% @mennovanhoven Drie weken geleden stond ren. Shell was de laatste tien jaar goed voor een totaalrendement van â&#x201A;Ź369 mln, en koerstGoldcorp op dit punt af op zijn doelstelling. Delta nog $28, vandaag $23,20 enLloyd weerwist de solvabiliongeveer 140%, terwijl Chrevon het met +200% een stuk tot beter deed. teit dividend, te verbeteren van 84 naar stopniveau. 207%, ruim boven de doelstelling van 200%. onder Het kan erg snel gaan.... #di-Goed nieuws De koers van een aandeel volgt normaal gesproken ook het is verder het dividend $GG stabiel wil houden. Voor 20 4 wordt uitgegaan van zeker op langere termijn. Indien een aandeel het dividend maar dat Delta Lloydvidend een ongeveer gelijkblijvend operationeel resultaat. Wij verwachten een iets @mennovanhoven Deutsche Bank heeft koers-betere tweede jaarlijks blijft verhogen, zal de koers uiteindelijk volgen. Anders dan jaarhelft. waardering blijven aandelenvan koopwaardig. Dupont $DDde verhoogd $75 naar <$80 Shell heeft Chrevron een prachtig trackrecord opgebouwd van 27Bij de huidige doel
OP kOERs mET VERsObERInG
D
n.a.v. 'Activism' ontwikkelingen. jaar aan onafgebroken jaarlijkse dividendverhogingen. Minstens zo Microsoft verhoogt divibelangrijk is dat de jaarlijkse dividendgroei bij Chevron gemiddeld TWEEDE jAARhELfT@mennovanhoven WoRDT BETER DELTA LLoyD dend met 11%, kwartaaldividend naar $0,31. genomen veel hoger uitvalt dan bij Shell. In het educatie-artikel op Euronext A'dam #dividend $MSFT Beurs: pagina 12 zet ik de ontwikkeling van het jaarlijkse dividendinko dividendinkoFondscode:heeft vandaag NL0009294552 @mennovanhoven Citigroup men van Shell af tegen Chevron. Niet voor niets staat dividendgroei Jaaromzet 2013: â&#x201A;Ź5,9 mrd koersdoel voor #SABMiller verhoogd naar op lange termijn centraal bij de dividendportefeuille, zeker bij de Nettowinst 2013: â&#x201A;Ź168,3 mln 3900p, ziet bod van #ABInbev nog steeds als nieuwe aankopen.< 20 Koers 16-9: â&#x201A;Ź18,12 menno.van.hoven@reedbusiness.nl meest waarschijnlijke scenario. Hoogste koers 12 mnd*: â&#x201A;Ź21,10 Laagste koers 12 mnd*: â&#x201A;Ź15,05 Beurswaarde: â&#x201A;Ź2,3 mrd 15 Koers-winstverhouding: 6,06 Dividendrendement: 5,71% *intraday
DIVIDEND E-MAGAZINE 26 september 2014 okt
dec
feb
koopadvies 16 september
Profiteer ook. Ga nu naar www.beleggersbelangen.nl/proefabonnement
9 september 20 4
iNhoud
BELEGGERS BELANGEN
Tipterugblik: Microsoft GOED VOOR UW PORTEFEUILLE
KEUZESTRESS Het aantal beleggingsfondsen groeit maar door BESCHERMING Portefeuilles die tegen politieke onrust kunnen VASTGOED Grote risico's en beperkte mogelijkheden
%(/ S &29(5 63(&
Menno van hoven oven
apr
jun
aug
TIPS VAN DE WEEK 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10
Delta Lloyd Aalberts HAL Hornbach Sprint FMC Corporation LO Sel. Vantage 3000 Preferred Stock ETF Health Care REIT Asia Pacific Equity
Met bovenstaande fondsen kunt u in onze visie het komende jaar een positief rendement behalen. We hebben de fondsen gerangschikt van 'eenvoudig' (ĂŠĂŠn ster) tot 'ingewikkeld' (vijf sterren). De belangrijkste les: beleg alleen met instrumenten die u begrijpt.
TIPS TERUGBLIK TIPS 5 SEPTEmBER 2014
IN %
GLG Japan Equity (k) Embraer (k) Dollar General (k) NestlĂŠ (k) William Hill (k) Air Liquide (k) Beter Bed (k) Bekaert (k) Energias de Portugal (k)
+ ,74 + ,42 + ,24 -0,84 - ,65 - ,7 -2,9 -4,6 -7,58
TIPS 22 AUGUSTUS 2014 Arcadis (h) Nucor (k) JPMorgan Chase (k) Total (k) Pandora (k) Schlumberger (k) Pets at Home (k) Tenneco (k)
TIPS 8 AUGUSTUS 2014 Wessanen (k) Novartis (k) Zurich Insurance (k) Ten Cate (k) Invesco Greater China (k) Docdata (k) Cameron (k) Manpower (k) CBS Corp. (k)
IN % + 4,69 +5,67 +4,74 +4,07 +3,49 - ,33 -3,29 -9, 0
IN % + 7, + 4,50 +5,8 +4,76 +4, 7 +2,72 +2, 5 + ,44 -0,34