Beleggers Belangen 47

BELEGGERS BELANGEN nr. 47 | 20 november 2015 | â‚Ź5,95

RANDSTAD verrast met tussensprint AEGON verzuimt om openheid van zaken te geven over de solvabiliteit CORBION opereert in een groeimarkt die nog in de kinderschoenen staat BUITENLANDSE POSTBEDRIJVEN doen het stuk voor stuk beter dan PostNL AP

LEERMEESTER VIJF LESSEN VAN BEURSICOON WARREN BUFFETT

15bel047z001 1

18-11-15 10:24

INHOUD | 3

WEEK 47 | 20 november 2015 21 | NEDERLAND

22 | NEDERLAND

24 | NEDERLAND

30 | INTERNATIONAAL

foto: ANP

Aegon maakt het zichzelf moeilijk

Koerswijziging Corbion loont

Randstad voert het tempo op

Europese post blijft aantrekkelijk

Onduidelijkheid over de solvabiliteit en een groter dan verwacht verlies leidden tot een gevoelige koerstik.

Het afgeslankte Corbion doet het prima, maar is voor echte groeiversnelling afhankelijk van de biotechmarkt.

De uitzender maakt indruk met een flinke omzetspurt, kostenbesparingen en sterke vooruitzichten voor Europa.

Alleen al vanwege het fraaie dividendrendement zijn buitenlandse postbedrijven te prefereren boven PostNL.

16 | OMSLAGARTIKEL

INHOUD

5 | WEIR GROUP -30,8%

Verlies nooit geld Zijn beleggingsmaatschappij Berkshire Hathaway behaalt een jaarlijks rendement van bijna 20%. Niet vreemd dus dat Warren Buffett algemeen als de meest succesvolle belegger ter wereld wordt gezien. Het 'Orakel van Omaha' is ook de man van de oneliners; ogenschijnlijk simpele beurswijsheden waar een hele wereld van strategie achter schuilgaat. Vijf van Buffetts lessen uitgelicht.

11 | KPN +8,7%

04 Commentaar 04 Sociale media 05 Portefeuilles 06 Lezersvragen 08 Beurs en Economie 11 Assetallocatie 15 Tips 16 Omslagartikel 21 Aandelen Nederland 28 Analisten 30 Aandelen Internationaal 32 Update 35 Obligaties 36 Technische Analyse 40 Koerswijzer 46 Educatie 48 Service 50 Tot slot

15 | CVS HEALTH STERK GROEIPERSPECTIEF 20 november 2015 | BELEGGERS BELANGEN 47

15bel047z003 3

18-11-15 18:47

AANDELEN NEDERLAND | 21

AEGON

okt 6

4

foto: ANP

2011

2012

2013

2014

2015

■ CTT

Na de kwartaalcijfers is de koers weer terug op het niveau van 2013.

Vooral in de Verenigde Staten heeft het concern met tegenwind te kampen.

KOERSDRUK DOOR LAGE RENTES EN ONDUIDELIJKHEID OVER SOLVABILITEIT

AEGON STELT TELEUR Aegon presenteerde tegenvallende derdekwartaalcijfers, die de koers van het aandeel met 11% lieten duikelen. Een aantal onaangename verrassingen en het uitblijven van duidelijkheid over de solvabiliteit onder de nieuwe regels (Solvency 2), die per januari gaan gelden, waren hier debet aan.

laanpassingen en dergelijke, maar deels kwam dit ook door margedruk als gevolg van flinke concurrentie. Positief voor de pensioenactiviteiten is de overname in september van Mercers pensioenadministratie-unit, waardoor Aegon een top-10 aanbieder in de VS is geworden. Hierdoor wordt het klantenbestand uitgebreid net als het aanbod van fee-based producten.

ONDUIDELIJKHEID OVER SOLVABILITEIT tekst: Freek Tewes

A

egon maakte over het derde kwartaal een nettoverlies bekend van €524 mln vergeleken met een winst van €350 mln in het voorgaande kwartaal.

Eerder kondigde Aegon al aan dat het een boekverlies van €751 mln had geleden op de verkoop van Canadese levensverzekeringsactiviteiten. Toch kwam het nettoverlies groter uit dan de consensus van -€501 mln door €209 mln aan afschrijvingen als gevolg van aanpassingen in de rekenmodellen, waar de markt op €108 mln had gerekend. De onderliggende brutowinst kwam uit op €436 mln (consensus 416), 21% lager op kwartaalbasis, maar hoger dan de €291 mln van een jaar eerder. De vergelijking op jaarbasis gaat echter mank, nu Aegon dit jaar voor het eerst de invloed van eenmali-

DERDEKWARTAALCIJFERS In mln € Omzet Onderliggende brutowinst Nettowinst

2015 2604 436 -524

2014 2333 291 52

ge modelaanpassingen buiten de onderliggende brutowinst houdt. Het concern zag de waarde van de nieuw verkochte polissen met 31% op kwartaalbasis dalen en waarschuwde bovendien voor een blijvend lagere kwartaalwinst door de lange periode van lage rentes. De gewone winst zal de komende tijd €20-25 mln per kwartaal lager uitvallen door nieuwe aannames rond Amerikaanse zorgpolissen en kosten van levenpolissen.

WINST VS ONDERUIT De onderliggende brutowinst in de VS ging met 32% op kwartaalbasis onderuit tot $270 mln. Kosten voor aanpassingen van actuariële aannames van $107 mln drukten de winst. Ook operationeel ging het niet voor de wind. De levensverzekeringen deden het met een winststijging van 34% op kwartaalbasis goed. De divisie Life & Protection zag de winst echter met 21% teruglopen, vooral door een daling van 34% van de variabele annuïteiten. Ook bij de pensioenactiviteiten liep de winst met 38% fors terug. Deels was dit het gevolg van kosten voor mode-

De IGD-solvabiliteit verbeterde op kwartaalbasis van 206% tot 225%. Halverwege het jaar had Aegon aangegeven dat de solvabiliteit onder Solvency 2 op 140-170% zal uitkomen. Dit kwartaal werd hiervan geen update gegeven en slechts bevestigd dat deze verwachting nog steeds gerechtvaardigd is. Tijdens de Analyst & Investors Conference op 13 januari in Londen zal Aegon hier een nadere toelichting op geven. Gezien de ophef die eerder bij Delta Lloyd is ontstaan over de solvabiliteit, vinden wij dat Aegon meer openheid van zaken had moeten geven.

Daar komt bij dat het surpluskapitaal in de VS daalde van $1 mrd naar $600 mln, terwijl de markt een toename had verwacht. <

CONCLUSIE

Ondanks wat lagere verwachtingen voor de komende kwartalen en de onduidelijkheid over de solvabiliteit, handhaven wij ons houdadvies. De aandelen zijn met een k/w van 7,8 laag gewaardeerd, waardoor het neerwaartse risico beperkt is.

Aegon: houden openingskoers 18 november: €5,27 20 november 2015 | BELEGGERS BELANGEN 47

15bel047z021 21

18-11-15 18:38

■ Bpost

weken

10 euro atisch stopt autom

BELEGGERS BELANGEN nr. 36 | 5 september 2014 | â&#x201A;Ź5,95

HAL raakt zijn onderwaardering kwijt ING is als belegging aantrekkelijker zonder de verzekeringsactiviteiten VIVENDI rondt zijn herpositionering af en moet nu op overnamepad KOFFIE heeft een sterke rally gehad maar de prijs kan nog verder stijgen

dividENd E-MAGAZiNE BELEGGERS BELANGEN nr. 39 | 26 september 2014 | â&#x201A;Ź5,95

26 SEptEMBER 2014

BELEGGERS BELANGEN

ROODMICROTEC wil een doorbraak forceren door diensten te integreren SBM OFFSHORE is nog altijd door veel onzekerheden omgeven TNT EXPRESS ziet zich genoodzaakt de margedoelstelling aan te passen ORACLE kampt met groeipijnen

BIJ PHILIPS SCHEIDEN ZICH DE WEGEN

GOED VOOR UW PORTEFEUILLE

OPSPLITSING VERLICHTING EN GEZONDHEIDSZORG MOET BEIDE TAKKEN WINSTGEVENDER MAKEN

%(/ S &29(5

GOUDEN TIPS E-MAGAZINE

dEZE MAANd BELEGGERS BELANGEN nr. 38 1 | |419 januari september 2014 |2014 â&#x201A;Ź5,75| â&#x201A;Ź5,95

OVERNAMEKANDIDATEN zijn plannen er AIR FRANCE-KLM heeft mooie genoeg; wij presenteren erintien. maar stakingen gooien roet het eten ARCADIS heeft quadekoers een tijd te TNT EXPRESS blijft komende terechte inhaalrace gemaakt, die veel leunen op kostenbesparingen zelfs nog onvoldoende is.

MCDONALD'S verliest omzet en zet in CISCO achten wijen niet in staat op gezonder eten betere service om met de resultaten te blijven verrassen.

FARMAFONDSEN zijn duur geworden

GROEIMARKT MET GEBRUIKSAANWIJZING E-COMMERCE IS COMPLEX MAAR BIEDT PRACHTIGE KANSEN

SPECIAL

OPKOMENDE MARKTEN HET RENTESPOOK Opkomende markten zijn nog steeds kwetsbaar

2 5 8

9 10 12

pRAktijkvooRBEELd ShELL ELL iS vEELZEGGEN vEELZEGGENd EELZEGGENd

Extreme verschillen

2014 ZET STRATEGEN OP VERKEERDE BEEN JAAR VAN VERRASSINGEN MET MOGELIJKE MONETAIRE VERRUIMING EN GROTE GEOPOLITIEKE SPANNINGEN

D

Dividendportefeuille Nieuws Tip van de maand: Yum! Brands

13 14 15

ETF: S&P500 High Quality Portfolio Tips terugblik Een bondig endividend actueel overzicht van de beste Educatie: groei (Chevron) van Beleggers Belangen.

Dat is wat het istips belangrijker dan hoogte (Shell).

Gouden Tips E-magazine om de twee weken Lezersvragen voor deagenda particuliere belegger biedt. Inclusief Service: de resultaten van onze eerdere tips en een Service: rendementen overzicht van onze voorbeeldportefeuilles. johan Brinkman, hoofdredacteur Beleggers Belangen

01 Delta Lloyd

at dividendgroei op lange termijn veel belangrijker is dan tip: freek Tewes de hoogte (bij aanvang) van dat dividend is geen wereld wereldnieuws. Toch kiezen veel beleggers in de praktijk vaker het TWEETs OVER DIVIDEnD aandeel met het hogere dividendrendement, zeker als er Verzekeraar snijdt verder in de kosten, verbetert zijn solOp Twitter wordt u dagelijks op de hoogte binnen een bepaalde sector keuze is uit meerdere aandelen.

EĂŠn van Delta Lloyd van op de dividendportefeuille doorresultaat valt de beste voorbeelden is wat dat betreft natuurlijk Shell, dat de hoek hoek-en houdt gehouden vabiliteit het dividend peil. Het operationeel @mennovanhoven steen vormt binnen veel beleggingsportefeuilles. De achterliggende wat tegen, maar dat moet in de tweede jaarhelft beter kunnen. gedachte is logisch: het dividendrendement is altijd aantrekkelijk, @mennovanhoven Novartis, Roche en Microhet aandeel doet het redelijk en, last but not least, Shell is al decen decensoft zijn als de drie zwaarstwegende aandelen nialang een van de meest stabiele en betrouwbare dividen dividendbetalers het tweede uitweging op â&#x201A;Ź280van mln11,6% (consensus nu in samen goedkwartaal voor een in 77) vergeop de Nederlandse beurs. Wie een blik werpt op de performancee nettowinst kwam leken met een verlies van â&#x201A;Ź92 mln in dezelfde periode vorig jaar. Dat was vooral te de dividendportefeuille. van het aandeel ziet echter dat Shell het qua totaalrendement een aan beleggingen voor eigen risico die een rendement opleverden van 8,4%. @mennovanhoven Interesting: Credit Suisse stuk minder goed heeft gedaan dan Amerikaanse concurrentendanken als winst bleef wat achter; datvoor lag aan de lagere$GG marktrente en een daling van verhoogt advies Goldcorp van neuChevron. Zo deed Chevron het gemiddeld genomen overDe deoperationele laatste de premie-inkomsten op levensen schadeverzekeringen.

De hypotheekproductie groeitral naar outperform. Aandeel is top senior 3, 5 en 10 jaar aanmerkelijk beter dan Shell, met een steeds verder devan daarentegen met 53%gold tot â&#x201A;Ź564 er werden$33. verschillende nieuwe collectieve penpick mln meten koersdoel oplopend verschil in totaalrendement met het verstrijken de ja jasioencontracten gesloten.

Delta Lloyd wist opnieuw de kosten te verlagen, ditmaal met 3% @mennovanhoven Drie weken geleden stond ren. Shell was de laatste tien jaar goed voor een totaalrendement van â&#x201A;Ź369 mln, en koerstGoldcorp op dit punt af op zijn doelstelling.

Delta nog $28, vandaag $23,20 enLloyd weerwist de solvabiliongeveer 140%, terwijl Chrevon het met +200% een stuk tot beter deed. teit dividend, te verbeteren van 84 naar stopniveau.

207%, ruim boven de doelstelling van 200%. onder Het kan erg snel gaan.... #di-Goed nieuws De koers van een aandeel volgt normaal gesproken ook het is verder het dividend $GG stabiel wil houden. Voor 20 4 wordt uitgegaan van zeker op langere termijn. Indien een aandeel het dividend maar dat Delta Lloydvidend een ongeveer gelijkblijvend operationeel resultaat.

Wij verwachten een iets @mennovanhoven Deutsche Bank heeft koers-betere tweede jaarlijks blijft verhogen, zal de koers uiteindelijk volgen. Anders dan jaarhelft. waardering blijven aandelenvan koopwaardig.

Dupont $DDde verhoogd $75 naar <$80 Shell heeft Chrevron een prachtig trackrecord opgebouwd van 27Bij de huidige doel

OP kOERs mET VERsObERInG

D

n.a.v. 'Activism' ontwikkelingen. jaar aan onafgebroken jaarlijkse dividendverhogingen. Minstens zo Microsoft verhoogt divibelangrijk is dat de jaarlijkse dividendgroei bij Chevron gemiddeld TWEEDE jAARhELfT@mennovanhoven WoRDT BETER DELTA LLoyD dend met 11%, kwartaaldividend naar $0,31. genomen veel hoger uitvalt dan bij Shell. In het educatie-artikel op Euronext A'dam #dividend $MSFT Beurs: pagina 12 zet ik de ontwikkeling van het jaarlijkse dividendinko dividendinkoFondscode:heeft vandaag NL0009294552 @mennovanhoven Citigroup men van Shell af tegen Chevron. Niet voor niets staat dividendgroei Jaaromzet 2013: â&#x201A;Ź5,9 mrd koersdoel voor #SABMiller verhoogd naar op lange termijn centraal bij de dividendportefeuille, zeker bij de Nettowinst 2013: â&#x201A;Ź168,3 mln 3900p, ziet bod van #ABInbev nog steeds als nieuwe aankopen.< 20 Koers 16-9: â&#x201A;Ź18,12 menno.van.hoven@reedbusiness.nl meest waarschijnlijke scenario.

Hoogste koers 12 mnd*: â&#x201A;Ź21,10 Laagste koers 12 mnd*: â&#x201A;Ź15,05 Beurswaarde: â&#x201A;Ź2,3 mrd 15 Koers-winstverhouding: 6,06 Dividendrendement: 5,71% *intraday

DIVIDEND E-MAGAZINE 26 september 2014 okt

dec

feb

koopadvies 16 september

Profiteer ook. Ga nu naar www.beleggersbelangen.nl/proefabonnement

9 september 20 4

iNhoud

BELEGGERS BELANGEN

Tipterugblik: Microsoft GOED VOOR UW PORTEFEUILLE

KEUZESTRESS Het aantal beleggingsfondsen groeit maar door BESCHERMING Portefeuilles die tegen politieke onrust kunnen VASTGOED Grote risico's en beperkte mogelijkheden

%(/ S &29(5 63(&

Menno van hoven oven

apr

jun

aug

TIPS VAN DE WEEK 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

Delta Lloyd Aalberts HAL Hornbach Sprint FMC Corporation LO Sel. Vantage 3000 Preferred Stock ETF Health Care REIT Asia Pacific Equity

Met bovenstaande fondsen kunt u in onze visie het komende jaar een positief rendement behalen. We hebben de fondsen gerangschikt van 'eenvoudig' (ĂŠĂŠn ster) tot 'ingewikkeld' (vijf sterren). De belangrijkste les: beleg alleen met instrumenten die u begrijpt.

TIPS TERUGBLIK TIPS 5 SEPTEmBER 2014

IN %

GLG Japan Equity (k) Embraer (k) Dollar General (k) NestlĂŠ (k) William Hill (k) Air Liquide (k) Beter Bed (k) Bekaert (k) Energias de Portugal (k)

+ ,74 + ,42 + ,24 -0,84 - ,65 - ,7 -2,9 -4,6 -7,58

TIPS 22 AUGUSTUS 2014 Arcadis (h) Nucor (k) JPMorgan Chase (k) Total (k) Pandora (k) Schlumberger (k) Pets at Home (k) Tenneco (k)

TIPS 8 AUGUSTUS 2014 Wessanen (k) Novartis (k) Zurich Insurance (k) Ten Cate (k) Invesco Greater China (k) Docdata (k) Cameron (k) Manpower (k) CBS Corp. (k)

IN % + 4,69 +5,67 +4,74 +4,07 +3,49 - ,33 -3,29 -9, 0

IN % + 7, + 4,50 +5,8 +4,76 +4, 7 +2,72 +2, 5 + ,44 -0,34