Elsevier Juist 21

september 2015 – jaargang 3 – nummer 21 –

MEER WERELD, MEER WETEN

ISABELLE GARACHON

Toprestaurateur in Rijksmuseum

SYP WYNIA

De breuklijnen in Europa

DISRUPTIE IN ONDERWIJS Staat er straks nog een leraar voor de klas?

TRAVELBIRD Piepjong bedrijf zet reisbranche op zijn kop

HET KALIFAAT Afshin Ellian duidt betekenis en historie

De ster van

STARBUCKS Koffiekoning Howard Schultz

NEDERLAND ONDERWATER

HOOGSPANNING OP DE HUIZENMARKT

AP

HOE JE ALS STARTER TOCH KUNT SLAGEN IN DE GROTE STEDEN

5,95

JUIST

INHOUD

1- 63 006 Van de redactie 007 Colofon, medewerkers, reacties

‘ We zijn ondergeschikt aan het object’

CHECK IN 008 Het seizoen KLM Open

010 In de gaten houden...

Paul Veugen van Human

011 Div./kort Eeuwenoud glas, aardewerk, porselein zo kunnen restaureren dat je niets meer ziet van schade of slijtage: Isabelle Garachon is hoofd van het restauratieatelier keramiek, glas en steen van het Rijksmuseum. Liesbeth Wytzes bevroeg haar.

14

Kookboek, app, foto’s en vlees

012 Div./infographic Sparen

013 Div./lang Robird

014

Wereldtoppers Liesbeth Wytzes in gesprek met kunstrestaurateur Isabelle Garachon

LEEF 020 Binnenkijken in... Egypte De familie Mohamed in Aswan

024 Multiculti met Vuijsje Scènes uit het leven van Robert Vuijsje

026 Wereldburger

Binnenkijken bij de familie Mohamed in Egypte

Welkom in de huizenjungle

Met zijn ouders, broer en drie zussen vormt Ahmed Mohamed (37) een druk huishouden in Aswan, Egypte. Ze zijn niet arm, maar ook niet rijk.

De huizenmarkt trekt aan, de hypotheekrente is laag en starters storten zich massaal op de huizenmarkt. Juist onderzocht de situatie en geeft tips.

20

Margot Janse in Zuid-Afrika

028 Uit het leven gegrepen Weg met wapens?

030

De huizenjungle Starters op de oververhitte huizenmarkt

30

WEET 040 De wereld van morgen Onderwijs en technologie

046 Terugkeer van de Islamitische Staat Afshin Ellian over het kalifaat

052 Globaal gezien De mentaliteitsgrenzen van Europa

055 Alledaagse wijsheid & Taalsignaal 056 Europese denkers

‘Goedemorgen professor algoritme’

De laatste herberg van Vincent

Ons onderwijssysteem is vaak pedagogisch inefficiënt en bovendien erg duur. Een digitale disruptie gaat daarin de komende jaren verandering brengen.

De Belg Dominique Janssens kocht het huis waar Vincent van Gogh stierf, in Auvers-surOise. Juist nam een kijkje in de historische herberg.

40

4

ELSEVIER

Thierry Baudet en de Duitstalige Belg David Engels

60

059 Moderne tijden E-health

060

Van Gogh Dominique Janssens’ herberg

INHOUD

64 -113 VERDIEN 064 Bedrijf belicht Reissite Travelbird

070 Profiel CEO Starbucks Howard Schultz

074 Eindelijk thuis Historisch pand Oosterbeek

076 Door vreemde ogen Hoe het is om in Nederland te werken

Brutale nieuwe speler in de reisbranche

De onbetwiste ster van Starbucks

Online-reissite TravelBird schuift de kwakkelende reisbranche aan de kant. Juist liep een dag mee bij het jonge Amsterdamse bedrijf.

Howard Schultz is als CEO van Starbucks niet alleen goed in het verkopen van koffie, de koffiekoning heeft ook nog eens overal een mening over.

64

078

70

Emancipatie kan ook achter de sluier

Saudi-Arabië De carrièrevrouw in een land waar vrouwen niet veel mogen

BELEEF 086 Leesvoer De grens tussen politiek en commercie

090 Klassiekers van nu Volvo XC90

092 Leven in beeld Jeanine Hennis-Plasschaert

094 Literatuur Veel mogen vrouwen niet in SaudiArabië, maar werken mogen ze wel.

Steeds meer ambitieuze vrouwen maken er carrière, al zijn er nog vele hordes te nemen. Juist over het leven van deze vrouwen.

Jessica Durlacher over Mijn man en mijn minnaars

095 Startpagina Irene Start selecteert boeken op komst

096 Wereldkeuken

78

Risotto

098

Duiken in Nederland De vijf mooiste duiklocaties in Nederland

CHECK OUT 106 Cultuuragenda Selectie uit wereldwijd aanbod

108 Stijl Portemonnees en pasjeshouders

Leven in beeld van Jeanine Hennis-Plasschaert

5x Nederland onder water

Vrolijk, ambitieus en stijlvol: dat is onze minister van Defensie. Juist bracht de loopbaan van Jeanine Hennis-Plasschaert in beeld.

Slechts weinigen weten dat de Hollandse wateren schitterende duiklocaties bieden, waar de raarste onderwaterwezens zijn te zien.

92

110 Wijn

98

Nicolaas Klei over een Chileense wijnmaker

112 Hidden secret Riga

113 Reis om de wereld Inspirerende tips

ELSEVIER

5

BINNENKIJKEN IN… EGYPTE

LEEF

20

ELSEVIER

TEKST EN FOTO’S: GERBERT VAN DER AA IN ASWAN

Behalve Ahmed wonen in het huis zijn ouders Huda en Mohamed, zussen Safa (tweede van rechts), Tahani (geheel links) en Abir (middenvoor)

‘Geen mooiere plek om te wonen dan Aswan’ Met zijn ouders, broer en drie zussen vormt Ahmed Mohamed (37) een druk huishouden in Aswan. Ze zijn niet arm, maar ook niet rijk.

‘Als ik ook nog een geschikte vrouw vind, heb ik helemaal niets meer te klagen’

T

rots wijst Ahmed Mohamed (37) naar zijn servieskast.

Koppen en schotels staan te glimmen achter de glazen ruit. ‘Als je in Egypte trouwt, dien je een groot servies aan je vrouw te schenken,’ legt hij uit. De afgelopen jaren heeft Ahmed zo veel koppen en schotels verzameld dat ze niet eens allemaal in de servieskast passen. ‘In mijn slaapkamer heb ik ook nog een paar dozen staan.’

Als oudste nog thuis wonende zoon is Ahmed zo’n beetje het hoofd van de familie. Behalve hijzelf en zijn ouders Huda (55) en Mohamed (63) wonen in het ouderlijk huis, in de wijk Ishouna in de zuidelijke stad Aswan, ook nog broer Jamal (22) en zussen Safa (35), Tahani (32) en Abir (21). Twee oudere broers en een zus hebben na hun huwelijk het huis verlaten.

Ahmed heeft een paar jaar terug een eigen vleugel aan het huis gebouwd. In de toekomst hoopt hij daar met vrouw en kinderen te gaan wonen. Helaas wil het niet zo vlotten met de zoektocht naar een geschikte echtgenote. ‘In mijn tienerjaren was ik verliefd op een meisje hier in de stad,’ vertelt hij. ‘Zij wilde trouwen, maar haar ouders gingen niet akkoord.’ Een paar jaar terug herhaalde de geschiedenis zich met een nieuwe liefde. ‘Opnieuw deden de ouders moeilijk.’

Het grote struikelblok is volgens Ahmed dat hij geen vast inkomen heeft. ‘Dat schrikt potentiële schoonouders af.’ Als eigenaar van een felucca, een zeilboot, voer hij jarenlang met toeristen

ELSEVIER

21

TEKST: JETTE VAN EXTER

WELKOM IN DE HUIZENJUNGLE

E

en oude vrouw met een grijs knotje opent de deur en steekt haar hoofd naar buiten. Na gezien te hebben wie er voor haar huis stopt, keert ze ons haar kromgegroeide rug toe en schuifelt langzaam haar huis weer in. Tijdens het op slot zetten van de fiets, vallen de in hanepoten gekrabbelde teksten op de papiertjes op die voor haar raam hangen: ‘Fietsen op de stoep! Aassoo!!!!!’

‘Ik ga hier toch niet weg, ondanks jullie pesterijen!!!!!!’

Dat belooft niet veel goeds.

De deur van het buurhuis, dat gisteren voor 315.000 euro op Funda verscheen, staat al open. Door het 70 vierkante meter tellende appartement

30

ELSEVIER

En de hamvraag: hoe is het met de fundering? op de begane grond mét tuin dwalen groepjes rond – meestal jonge stellen, vergezeld van een ouder of ‘adviseur’.

Het is het zoveelste huis dat we bezichtigen, maar het eerste in deze wijk, de Hoofddorppleinbuurt in Amsterdam. Eigenlijk zoeken

we een appartement in het Amsterdamse Oud-West, maar aangezien we niet de enigen schijnen te zijn, wagen we ons een enkele keer ook aan een bezichtiging in de omliggende buurten.

De buurt bevalt, maar het huis is niet geweldig. Na een handjevol huizen te hebben bezichtigd, weet je inmiddels waarop je moet letten. Zijn de verwarmingsbuizen mooi weggewerkt? Zo niet, grote kans dat het een huis voor de verhuur was, en het dus vaak met slechtere materialen is afgewerkt en minder goed onderhouden. Is er een uitbouw en zijn er scheuren in de muren? Dan kan het zijn dat de uitbouw niet goed is gefundeerd en langzaam

www.anthonydonner.com

De huizenmarkt trekt aan, de hypotheekrente is laag en starters storten zich massaal op de huizenmarkt.

Zeker in de Randstad. Tientallen bezichtigingen, envelopjes met biedingen en huizen die voor vele procenten boven de vraagprijs gaan. Jette van Exter begeeft zich op de overspannen huizenmarkt

JETTE VAN EXTER (28) → Werk: redacteur → Zoekt: begane grond met buiten, van minimaal 60 vierkante meter in Oud-West, Amsterdam (samen met vriend, 27 jaar en trainee bij een bank) → Prijsrange: tussen de 300.000 en 400.000 euro → Aantal huizen bezichtigd: 30 → Aantal biedingen: 4

Als je als starter een huis wilt kopen in Amsterdam, heb je het niet bepaald makkelijk

verzakt. Hoe zijn de kozijnen?

Is er dubbele beglazing? En de hamvraag: hoe is het met de fundering? Hoewel het huis niet optimaal is afgewerkt, de uitbouw iets lijkt te zijn verzakt, en de buurvrouw volgens de makelaar met meerdere buren ruzie heeft, is het huis binnen twee weken verkocht.

Raar? Misschien. Maar niet uitzonderlijk voor de Amsterdamse huizenmarkt, die het afgelopen jaar in een stroomversnelling is geraakt. Net als in Utrecht, Den Haag en andere delen van het land.

Als je als starter een huis in de stad wilt kopen, heb je het niet bepaald makkelijk. Het maximale hypotheekbedrag dat je kunt lenen, is de laatste jaren hard gedaald. Voorheen kon je met garantstelling van je ouders vaak een hoger bedrag lenen, maar ook dat is verleden tijd.

Een ander probleem is dat er de afgelopen jaren veel is veranderd op de arbeidsmarkt.

Zo kiezen steeds meer jonge professionals ervoor om als freelancer aan de slag te gaan, maar het hypotheekstelsel loopt op dit gebied nog achter.

Het is voor hen, zelfs als ze een goed inkomen hebben, erg lastig om een goede hypotheek te krijgen. Daarnaast geldt dat je bij het afsluiten

ELSEVIER

31

TEKST: ARNOUD GROOT

WEET

40

ELSEVIER

DE WERELD VAN MORGEN

‘GOEDEMORGEN PROFESSOR ALGORITME’ Ons onderwijssysteem is vaak pedagogisch inefficiënt en bovendien erg duur. Een digitale disruptie gaat daarin de komende jaren verandering brengen. De computer neemt daarbij steeds meer onderwijstaken over. Staat er straks geen docent meer voor de klas?

Marc Faasse

W

ie tegenwoordig iets nieuws wil leren, dient alleen maar z’n computer aan te zetten. Internet puilt uit van nieuwe informatie, die bovendien steeds vaker online wordt gezet met een specifiek educatief doel. Velen zien door de bomen het bos niet meer, constateert de Nederlandse start-up Gibbon. Om de gebruiker door die enorme informatiezee te loodsen, brengt Gibbon online-informatie bijeen in zogenoemde leerpaden. Of eigenlijk zijn het de gebruikers zelf die dat doen.

Wil je je verdiepen in de oude meesters, mooie landschappen fotograferen of bonsaiboompjes gaan kweken? Gebruikers hebben ruim drieduizend leerpaden of playlists samengesteld. Elk item bestaat uit een aantal relevante websites, blogs, YouTube-filmpjes, Wikipedia-hoofdstukken en ander relevant onlinemateriaal, vaak aangevuld met aantekeningen en tips van de samensteller. Het ‘sociale leerplatform’ groeit snel en telt al 100.000 gebruikers.

Nu de wereld in hoog tempo digitaliseert, kunnen klaslokaal en collegezaal moeilijk achterblijven. Het alomtegenwoordige internet, de snel aan kracht en toepassings-

mogelijkheden winnende mobile devices en mediarijke sociale netwerken drukken onvermijdelijk hun stempel op de manier waarop mensen hun kennis vergroten of opfrissen. En daarmee verandert onvermijdelijk ook de wijze waarop onderwijsinstellingen wereldwijd omgaan met hun leerlingen, studenten, onderzoekers en docenten.

‘Het huidige universiteitsonderwijs, dat primair is gebaseerd op lezingen door professoren aan een groep studenten in collegeruimtes, is pedagogisch inefficiënt en veel te duur,’ aldus Suh Nam-pyo (73), emeritus president van het Korea Advanced Institute of Science and Technology (KAIST), tegenover de rectores magnifici van 56 internationale onderzoeksuniversiteiten. Die kwamen naar Seoul voor topoverleg onder het banier Effective Education and Innovative Learning.

‘Door deze achterhaalde vorm van onderwijs te elimineren, kunnen docenten en studenten effectievere vormen van educatie benutten en kunnen de steeds verder stijgende kosten van educatie eindelijk worden ingeperkt.’

Nam-pyo kreeg bijval van de invloedrijke risicokapitaalverstrekker John Doerr, die

← Technische Universiteit Delft werkt mee aan ontwikkelen van educatieve tools

ELSEVIER

41

WEET

TEKST: SYP WYNIA

GLOBAAL GEZIEN

DE MENTALITEITSGRENZEN VAN EUROPA Het lot van de oosters-Orthodoxe Grieken lag deze zomer in handen van de dochter van een protestantse Duitse dominee, Angela Merkel. Syp Wynia over de vele historische en geografische breuklijnen die de Europese Unie tevergeefs probeert weg te poetsen

Westers christendom Islam en orthodox christendom (rond 1500)

Traditioneel Revolutionair

Modern Klasssiek Katholiek Protestant Orthodox

52

ELSEVIER

E

r is een Europa van boter en een Europa van olijfolie. Er is een Europa van aardappels en er is een Europa van pasta, rijst of noedels. Er is een Europa van schaamte en een Europa van schuld. Er is een Europa dat getekend is door het katholicisme, een Europa dat getekend is door het protestantisme. Er is een Europa dat getekend is door het orthodoxe christendom en zelfs een stukje Europa dat getekend is door de islam. Er is ook een Germaans Europa, een Latijns Europa en een Slavisch Europa.

Delen van Europa voelen zich westers, andere voelen zich zuidelijk dan wel oostelijk. De grenzen van al die soorten Europa zijn getekend door ligging en klimaat en zijn vervolgens in eeuwen, of zelfs millennia, aangevuld door veroveraars en de godsdiensten die ze met zich brachten.

De Amerikaanse politicoloog Samuel Huntington tekende twintig jaar geleden in zijn beroemde boek dat in het Nederlands Botsende beschavingen heet, een kaartje waarin de oostgrens van ‘de westerse beschaving’ in Europa is afgebeeld.

Die grens loopt oostelijk van Finland, oostelijk van de Baltische staten, door het oosten van Wit-Rusland en midden door Roemenië en maakt daar een knik naar het westen, door Servië en BosniëHerzegovina.

Huntington rekende het oosten van Oekraïne dus wel tot de westelijke beschaving, maar Bulgarije en Griekenland niet.

Delen van de Europese Unie van nu, plus een hele reeks kandidaat-landen van de Europese Unie (Albanië en Turkije, om een paar te noemen) behoren dus niet tot de westerse beschaving.

Huntington zoog die lijn niet uit zijn duim. De lijn is een product van politiek en religie. Het hele idee van Europa bestond nog helemaal niet, toen de Romeinse keizer Constantijn in het jaar 330 zijn hoofdzetel verplaatste naar wat nu Istanbul heet en eerder Byzantium en Constantinopel heette.

Binnen een eeuw viel het Romeinse Rijk uiteen in een westelijk en oosters deel, waarmee tevens de basis werd gelegd voor de religieuze scheiding, het ‘Schisma’ dat in 1054 werd bekrachtigd. Er was nu een Rooms-Katholiek Europa en een Byzan-

tijns, dan wel oosters-Orthodox Europa.

De grens tussen het oosterse en westerse christendom is de belangrijkste basis van de nog steeds actuele noord-zuidlijn van Huntington. De lijn valt goeddeels samen met wat Vladimir Poetin als zijn invloedssfeer ziet, mede gebaseerd op het gebied dat de tsaren onder hun controle wisten te brengen. De knik in de lijn over de Balkan was ook al de lijn tussen het Oost- en West-Romeinse Rijk. Het Oost-Romeinse Rijk werd door de Ottomaanse Turken veroverd en met meer (Albanië, Bosnië) en minder succes (het huidige Griekenland) geïslamiseerd.

Olijfolie Boter

Obstakel Tot zover de westgrens van wat je de westerse beschaving op het Europese continent zou kunnen noemen. Er is ook nog een grens die van west naar oost loopt, de grens tussen het katholieke en het protestantse Europa. Die lijn is jonger dan de scheiding tussen het oosten en het westen en, wie weet, ook een minder groot obstakel voor wie Europa graag als eenheid ziet.

De Duitse monnik Martin Luther gaf in 1517 met zijn aanklacht tegen wat hij als gewetenscorruptie in de katholieke kerk zag, de aanstoot tot de scheiding tussen het protestantse noorden en het katholieke zuiden. Die strijd werd in politieke

Wijn Bier Wodka

zin goeddeels beslecht in 1648, in wat in Nederland de Vrede van Münster heet, en elders de Vrede van Westfalen word genoemd. Het Vaticaan en de nauw met het Vaticaan samenwerkende Habsburgse keizers en koningen moesten erkennen dat het met hun zeggenschap in het huidige Nederland, Scandinavië en in grote delen van het huidige Duitsland voorbij was.

De grens tussen het katholieke zuiden en het (overwegend) protestantse noorden wordt vaak als een mentaliteitsgrens gezien, gevormd door de geesteshouding die de respectieve godsdiensten met zich meebrachten. In werkelijkheid kan het complexer liggen. Zo is het ook niet ondenkbaar dat de door omstandigheden (geografie, klimaat) en de door de afstand tot Rome gevormde opvattingen een vruchtbare bodem vormden voor het protestantisme.

Dat de Scandinavische landen net als de Britten een afstandelijke houding hebben ten opzichte van de Europese integratie is ook een feit. In Nederland liep de grote Katholieke Volkspartij onder leiding van Carl Romme in de jaren vijftig voorop bij het ondersteunen van prille Europese eenwording, terwijl er onder protestantse politici van de ARP en de CHU veel meer weerstand was.

Premier Willem Drees – in zijn jeugd van het protestantisme overgestapt op het socialisme – was uitgesproken sceptisch

ELSEVIER

53

VERDIEN

In de panden van TravelBird op de Keizersgracht lopen nu bijna zevenhonderd werknemers rond.

Vooral twintigers

64

ELSEVIER

TEKST: LIZANNE SCHIPPER FOTO’S: MICHEL MEES

BEDRIJF BELICHT

Brutale nieuwe speler in de reisbranche Online-reissite TravelBird schuift de kwakkelende reisbranche aan de kant. In zeventien landen verkoopt het hippe, jonge Amsterdamse bedrijf bijzondere en vaak goedkope reizen

TRAVELBIRD → Online-reissite → 6 aanbiedingen via dagelijkse nieuwsbrief → 15.000 mensen per dag op reis via TravelBird → In 17 Europese landen actief, dit jaar volgt Australië → Opgericht in 2010 door Symen Jansma en Dennis Klompalberts, ex-Wolters Kluwer → Houdt kantoor aan de Amsterdamse Keizersgracht → Circa 700 personeelsleden, 31 nationaliteiten → 95 miljoen euro omzet (2014) → Nog geen winst → Aandeelhouders onder meer: Rocket Internet (Zalando) en Keen Venture Partners (Ben Verwaayen)

D

e lobby van golfresort Bonalba, een kilometer of 5 landinwaarts van de Spaanse badplaats Alicante, is uitgestorven. De hakken van de aansnellende receptionist tikken op de spiegelende antracieten vloertegels. Achter de glaswand aan de achterzijde glinstert het water van het zwembad. Leeg zijn de rijen ligbedden onder rieten parasols, op het terras van het restaurant. Het is de eerste week van mei. Er zijn geen golftoernooien en de schaarse zonzoeker zoekt zijn heil wat dichter bij de zee. Om in zulke slappe tijden de bezetting wat op te vijzelen, neemt de hotelier genoegen met bodemprijzen. Zo kan het dat de reiziger die hier is beland via een aanbieding op reissite TravelBird zo sprookjesachtig goedkoop uit is. Voor 319 euro per persoon: een vlucht, een Fiat 500 en zeven overnachtingen met ontbijt, verdeeld over heel behoorlijke hotels in Alicante, Valencia en Murcia.

Zie hier de succesformule van online-reisorganisatie TravelBird, dat sinds 2010 elke dag zes dagaanbiedingen aan zijn leden mailt. Verrassende, slim geregelde reisjes. Maar goedkoop? Dat is een verboden woord bij het bedrijf, dat kantoor houdt in enkele aaneengeschakelde grachtenpanden aan de Amsterdamse Keizersgracht. ‘Die term gebruiken wij hier niet,’ zegt oprichter Symen Jansma (41). ‘Als we alleen voor de prijs zouden gaan en klanten komen in slechte hotels terecht, dan keren ze niet bij ons terug.’

Bijzondere ervaringen – daarmee wil TravelBird reislustige consumenten verleiden. Welnessreizen, culinaire reizen of trips naar aparte steden, bijvoorbeeld Porto, Dublin of Krakau. Of Murcia in Spanje.

Weer eens wat anders dan Barcelona of Parijs, met als bijkomend voordeel wat minder toeloop van toeristen en daardoor lagere prijzen.

Listig, dat beperkte dagelijkse aanbod. Het wekt de nieuwsgierigheid, en bevrijdt ons volgens Jansma van de keuzestress. ‘Terug naar de eenvoud. Je wilt toch ook niet kiezen uit 24 jammetjes, terwijl je maar één pot nodig hebt?’ In de lente van 2009 schoof zijn vrouw – Jansma was toen nog uitgever van juridische uitgaven bij Wolters Kluwer – avond aan avond achter de computer om een leuke reis voor de zomervakantie uit te zoeken. ‘Ik hoorde haar zuchten. Ze kon het niet vinden, er was zó veel aanbod.’

Ingeving Jansma kreeg een ingeving. In opkomst waren van die one day only-websites die met verrassende aanbiedingen van allerhande artikelen een zekere koopurgentie wisten te creëren. Waarom zou zoiets niet werken bij vakanties? Samen met collega Dennis Klompalberts van de salesafdeling werkte hij het plan uit, bouwde een website en deed marktonderzoek bij vrienden en bekenden. Op 20 april 2010 stuurden zij hun eerste aanbieding rond: een weekeinde in hotel Avegoor op de Veluwe met

ELSEVIER

65

TEKST: JANNIE SCHIPPER IN JEDDAH

MEDINA

RIYAD

Saudi-Arabië

JEDDAH MEKKA

Emancipatie kan ook achter de sluier

E

en knappe jonge vrouw deelt gratis blocnootjes uit. Op de wanden van de stands staan inspirerende slogans en er is een dartbord waarop je kunt mikken op je ideale beroep. De stapel cv’s achter de balies groeit gestaag. Kortom, een carrièrebeurs als alle andere. Met twee grote verschillen: dit is geen Amsterdam maar Jeddah, Saudi-Arabië, en deze beurs is alleen voor vrouwen.

Saudische vrouwen veroveren langzaam maar zeker de arbeidsmarkt in hun land.

De dames op de beurs weten wat ze willen, en ook dat ze hun doelen niet vanzelf

78

ELSEVIER

zullen bereiken. Kalthoum Ahmed Hameed al-Deen (22) is een van die vrouwen die gedecideerd aan haar carrière werkt.

Zij zocht al tijdens haar studie marketing een bijbaantje om ervaring op te doen – voor Nederlandse jongeren standaard, maar voor hun Saudische leeftijdgenoten minder gebruikelijk. ‘Nadat ik één zomer had gewerkt, voelde ik meteen het verschil in mijn studie en de manier waarop ik met dingen omging,’ zegt Kalthoum. Nu ze is afgestudeerd, is ze klaar voor de volgende stap.

De carrièrebeurs werd dit jaar voor de derde keer met steun van het Saudische

Olivia Arthur/Magnum Photos/HH

Veel mogen vrouwen niet in Saudi-Arabië, maar werken mogen ze wel. Steeds meer ambitieuze vrouwen maken er carrière, al zijn er nog vele hordes te nemen. De dames zelf hebben ook hun eisen: ‘Eén voorwaarde: ik ga niet met mannen in één ruimte werken’