nr 4. december 2012
Tom Lassing Tuur Demeester
Bart De Schutter
Nico s teli Pan l e a h Mic Kraland
Ronald Hendrickx
Tuur Demeester
De favoriet van Tuur Demeester
Volgens Kyle Bass is dit de moeilijkste periode van onze generatie om te beleggen. Tuur Demeester is daarom niet over één nacht ijs gegaan om zijn recept voor 2013 te delen.
De favoriet van Tom Lassing
Er is in de markt weinig geld en bij de banken veel geld. Tom Lassing weet welke sector daarvan kan profiteren.
Bart De Schutter
De favoriet van Bart De Schutter
Bart De Schutter stelde zijn favoriete aandeel reeds voor in 2008. Hij kiest dan ook aandelen met de intentie ze drie tot vijf jaar bij te houden, omdat je niet weet wanneer precies ze goed beginnen te presteren.
De favoriet van Michael Kraland
Een tip kan maar twee dingen zijn: goed of slecht. Aandelentips zouden daarom wel eens verboden kunnen worden in België, analyseert Michael Kraland.
Ronald Hendrickx
Tom Lassing
Michael Kraland
De favoriet van Ronald Hendrickx
Ronald Hendrickx kiest voor uranium in 2013. De groei in de nucleaire sector zal voornamelijk uit de groeilanden komen.
De favoriet van Nico Pantelis
Nico Pantelis van Slim Beleggen blijft een contraire belegger. In 2013 gaat hij opnieuw voor de kneusjes van de beurs.
Nico Pantelis
Er zijn bepaalde uitdrukkingen die ik niet graag gebruik en ergens “helemaal klaar mee zijn” is daar é é n van. Puur persoonlijk, en ik kan me goed voorstellen dat u er anders over denkt. Het was vroeger namelijk ook anders voor mij. Vroeger was ik een stuk jonger, enthousiast en bezield met een prometheaans gevoel voor missie. Ik wil mijn medemens warmte geven en voor mij betekende dat leuke aandelen uitzoeken en die kennis met andere mensen delen. Dat ging een tijd lang goed en ik had er tomeloos plezier in. Wat een leuk werk was dat toch. En wat vermaakte ik me kostelijk.
Michael Kraland
Maar soms kom je er opeens achter dat je een putoptie geschreven hebt. Dat zie je pas als die uitgeoefend wordt. Mijn Black Swan kwam na een slecht aandelenjaar. Een prominent financieel dagblad nam mij genadeloos onder vuur en brandde me af. De getuigenissen waren anoniem, de feiten waren expres verdraaid en het blad werd meermalen veroordeeld, door de Raad van Journalistiek en door de rechter. Maar het was te laat. De onzichtbare put was uitgeoefend en zoals BB King het zou zeggen, The Thrill was Gone. Althans, voor mij.
Onderzoek is werk en werk schept voldoening. Zonder werk verliezen onze favoriete andere bezigheden, zoals far niente, tuin kijken en poes voeren hun unieke glans. Terug naar de tipfilosofie: als een tip slecht is, verliest u dubbel. U bent geld kwijt en u leert niets. U hebt ook een onbepaald, maar erg onaangenaam gevoel. Daarover zo meer. Ook als de tip goed is, verliest u namelijk en dan is het eigenlijk nog erger. Het vervelendste dat u kan gebeuren is dat u een tip uitzoekt die goed werkt. Het ding gaat drie keer over de kop.
U bent iemand met een goede intuïtie, dus u had stevig ingezet en loopt lekker binnen. Inderdaad, u had ook een schlemiel kunnen zijn die de goede tip eruit pikt en maar een schijntje belegt. U bent dan een paar schijntjes wijzer geworden en u loopt te vloeken en te tieren. Op wie? Niet op mij. Op uzelf. Of u hebt groot ingezet, de tip blijkt goed en u loopt binnen en brengt het winterweekend door met uw vrienden en vooral veel seks, drugs en rock ’n roll. Het probleem is dan natuurlijk de ochtend daarna. U wordt met een kater wakker en zonder enig zelfrespect. Want u weet dat u het niet zelf hebt gedaan. U hebt niet succes gehad dankzij uw werk, maar met een domme gok. U voelt leegte. Toeval. Het schenkt minder voldoening dan vaardigheid. Behalve wanneer een piano vlak naast u op straat valt. Dan bent u toch blij. Maar we gaan daar nu niet over zeuren. Daar zijn andere webmagazines voor.
Maar het aardige van PHH is vooral de waardering. Het aandeel handelt flink onder de boekwaarde en in die boekwaarde zit ook nog eens verborgen waarde aan hypotheekrechten opgesloten. PHH moet dit jaar in staat zijn om een kernwinst van meer dan $ 3 per aandeel te verdienen. Het aandeel handelt dan op een schamele 7x de winst. PPH heeft ook nog een bedrijf in lease auto’s. Fleet management heet zoiets. Het leuke van zo’n business is dat die de recessie van 2008 heel goed doorkwam. Bedrijven zeggen niet hun hele vloot op, soms proberen ze juist beter en zuiniger te managen. De waarde van die fleet management business is ook ongeveer gelijk aan die van PPH. Plannen voor een spin-off zijn ons niet bekend, maar zoiets zou plaats kunnen vinden. Tot dan legt deze activiteit een bodem onder het aandeel. En wanneer de spin-off wordt aangekondigd, worden we extra alert. We zijn dol op spin-offs.
DE KEUZE VOOR
2013
Een paar jaar geleden, toen alles nog goed ging op de markten, waren rijtjes als “ de vijf favoriete aandelen van” een vriendschappelijke competitie onder analisten, met als inzet de eer van het hoogste rendement. Vandaag, in een bliksemsnel veranderend politiek en economisch landschap, zijn dergelijke initiatieven eerder spitsroeden lopen geworden. Toen Beurs Magazine me vroeg wat mijn favoriete beleggingen zijn voor 2013, heeft het dan ook een paar dagen geduurd voor ik antwoord gaf. Want wat betekent 'rationeel zijn' in een omgeving van axiomatische onzekerheid?
Ik geef Kyle Bass gelijk als hij zegt dat dit de moeilijkste periode van onze generatie is om te beleggen. We leven immers in een tijdsgewricht waarin particulieren é n instituten dansen op een vulkaan van hyperactief interventionisme, nietszeggende econometrische projecties, ongedekt banken staatspapier, en vooral heel veel schulden. Beleggers en fondsbeheerders vandaag zijn als kinderen van een borderline moeder en een drankverslaafde vader: ze moeten voortdurend op hun hoede zijn voor een volgende onvoorspelbare ingreep of contextverandering— en hierdoor vertoont hun eigen gedrag stilaan een even grillig patroon als dat van de autoriteiten. Dus misschien moest mijn tip voor 2013 wel gewoon uit vier woorden bestaan: "long goud, long cash". We sluiten ons met andere woorden als beleggers op in de bezemkast van liquide valuta binnen en buiten het financië le systeem, tot de hele storm is voorbijgeraasd. Maar met zo’n strategie zouden we geen rekening houden met een scenario waarin de economie nog een hele tijd verder aanmoddert. Dat is immers wat gebeurd is sinds 2008. Ik verbaas me er elke keer opnieuw over hoe lang het systeem blijft verder draaien op een soort kreupel momentum, hoeveel klappen het ook krijgt van de vloedgolf aan nieuwe interventies, en hoe duidelijk ook wordt dat de huidige economische activiteit onhoudbaar is omdat de schulden te hoog zijn. Naast een kernpositie in valuta, edele metalen en goudroyalty’s mag er daarom m.i. ook wat plaats worden gemaakt voor een intelligente speculatie op een aanmodderscenario waarbij de domino's elkaar in slow motion omver duwen.
DE KEUZE VOOR
2013
Om die reden kies ik dit jaar voor een strategie die op verschillende scenario's tegelijk wedt: short op zeepbellen, en long op paniek en harde valuta. Met 'zeepbellen' bedoel ik economieën waarvan de aandelenmarkt na de crash van 2008 sterk hersteld zijn, ondanks dat de fundamentele problemen even groot zijn gebleven of zelfs groter zijn geworden. In het bijzonder denk ik dan aan bijvoorbeeld Groot-Brittannië en België. Waarom net deze? Wel, de aandelenmarkten van beide landen zijn sterk hersteld na de crash van vier jaar geleden, maar zonder dat de fundamentals verbeterd zijn, integendeel.
Cijfers van McKinsey uit 2008 wijzen uit dat de totale officiële schulden van Groot-Brittannië (dus inclusief de private schulden) hoger zijn dan die van Japan, +450% van het bbp. En België is er niet beter aan toe. Toen ik dezelfde oefening deed met cijfers van de Bank voor Internationale Betalingen uit 2010, kwam ik uit op een totale officiële Belgische schuld van 469% van het bbp. En deze cijfers zeggen enkel iets over de schulden die in het verleden werden aangegaan.
DE KEUZE VOOR
2013
De toekomstige schulden die nodig zijn om aan de gemaakte beloftes m.b.t. de pensioenen, de ziekenzorg, het onderwijs, werkloosheidsvergoedingen, enzovoort te voldoen zitten hier nog niet bij inbegrepen. Verschillende analisten stellen dat als je deze beloftes in rekening brengt, de feitelijke schuld in Groot-Brittanniëop +1000% van het bbp ligt— voor Belgiëkom je wellicht bij gelijkaardige cijfers uit. De Belgische en Britse economieën worden omringd door geldverslindende zwarte gaten in de vorm van veel te grote schulden, wankelbanken, en onhoudbare overheidsbeloftes. Het shorten van deze markten is een speculatie op het feit dat het op relatief korte termijn begint fout te lopen. Mits de nodige afdekking voel ik me hier comfortabel bij, omdat het ‘opwaarts’risico van een dergelijke positie me beperkt lijkt. Over naar de ‘long’-kant van onze strategie, de ‘paniek’-economieën. Daarmee doel ik op die markten waarvan de aandelen reeds en masse verkocht werden, en waar de overheid overduidelijk op de rand van het faillissement staat. Goede voorbeelden daarvan zijn Griekenland en Ierland. In deze markten is het 'neerwaarts risico' dan weer vrij laag te noemen, en beide landen hebben belangrijke troeven in handen: in het geval van Griekenland is dat in de vorm van aanzienlijke reserves van olie, aardgas en edelmetalen,
en bij Ierland is er dan weer het respect voor eigendomsrechten en de nog steeds erg vrije en toegankelijke economie. Als het systeem in 2013 nog wordt samengehouden en de beurzen met nieuwe stimulus opgepept worden, zo is mijn redenering, dan zullen de aandelen in de zeepbeleconomieën veel minder snel stijgen dan die in de paniek-economieën. En als er een nieuwe veralgemeende crash komt, dan zullen de aandelen in de zeepbeleconomieën veel sterker dalen dan die in de 'paniek'-economieën. Om die redenen lijkt me een Brits-Belgische short, in combinatie met een Grieks-Ierse long, een interessante speculatieve strategie voor de komende 12 maanden. Toch wil ik hier nog é é n punt maken over wanneer aandelenmarkten echt uitbodemen. Door dit argument geef ik zo meteen nog een kleine draai aan onze beleggingsstrategie. Historisch cijfermateriaal over wanneer de aandelenmarkten van landen met te hoge overheidsschulden uiteindelijk een bodem vinden is vrij makkelijk te vinden, en de resultaten zijn behoorlijk consistent. Data uit Brazilië, Rusland, Indonesië, Argentinië, Mexico, en Rusland wijst uit dat de bodem in de aandelenmarkt steevast gevormd wordt ná het overheidsfaillissement, oftewel na de grote devaluatie (dit komt vaak op hetzelfde neer).
DE KEUZE VOOR
2013
Aangezien Griekenland en Ierland nog steeds in de 'economische gevangenis' van de euro opgesloten zitten, is er nog geen algemene default of devaluatie mogelijk geweest. Daarom denk ik niet dat deze markten hun reële bodem al gezien hebben, en dat het een beter idee is om tot het zover is toch nog even in goud en cash te blijven zitten als tegengewicht voor de shortposities. Op basis van voorgaande overpeinzingen formuleer ik hierbij mijn beleggingsrecept voor 2013: 1) Leg een basisbeslag aan van een ruime positie fysiek goud en zilver, aangevuld met een flinke schep cash en zorgvuldig geselecteerde goudmijnaandelen.
2) Men neme daarbij een shortpositie in op EWU (GB-ETF) en EWK (België-ETF). 3) Vervolgens is het wachten op een exit van Griekenland / Ierland uit de euro. Dertig dagen na die gebeurtenis een long positie innemen op GREK en EIRL (of op een selectie aandelen uit deze landen). Vervolgens 70 dagen later (100 dagen na de exit) deze positie verdubbelen. Mocht in Argentinië of Japan hyperinflatie uitbreken kan daar hetzelfde beleggingsrecept worden toegepast, met long posities op EWJ of ARGT. Dit beleggingsrecept zou voor 2013 een combinatie moeten geven van enerzijds een vrij beperkt neerwaarts risico, en anderzijds een mooi opwaarts potentieel. Tuur Demeester (www.macrotrends.be)
DE KEUZE VOOR
2013
Advertentie
Wat hebben goud, zilver, olie en maïs gemeen? Al deze grondstoffen zijn explosief gestegen. Nagenoeg alle grondstoffen hebben all-time highs laten zien de voorbije tien jaar. Alleen zilver is één van de weinige te koop tegen de prijzen van 30 jaren geleden. Tuur Demeester beschrijft in zijn rapport "4 potentiële Tenbaggers in de zilversector" vier bijzonder aantrekkelijke zilvermijnen. Mijnen die de komende jaren met 1.000% kunnen stijgen. Zelfs als de zilverprijs niets doet.
Volg de analyses van Tuur Demeester in MACROTRENDS. Lezers van Beurs Magazine kunnen MACROTRENDS 60 dagen proberen. Klik op onderstaande knop om je proefperiode te starten.
Start proefperiode
DE KEUZE VOOR
2013
In november vroeg Beurs Magazine me of ik een artikel wilde schrijven over mijn favoriete belegging van 2013. Ik heb hierin toegestemd, maar mijn eerste reactie toen ik de vraag kreeg, was eigenlijk: "Euh, nee, dat kan ik niet." Laat me die reactie eerst even toelichten. Aangezien ik me in hoofdzaak op bedrijven en (individuele) aandelen toeleg, zou een favoriete belegging dus sowieso op een favoriet aandeel neerkomen. Ik weet dat er in dit nummer nog meer favorieten de revue passeren, waaronder wellicht ook aandelen. Ik wil de favorieten van mijn collega's absoluut niet ondergraven, hoewel ik toch wel mijn eigen kijk op jaarlijstjes wil toelichten.
Dat is o.a. net omdat je niet weet wanneer precies ze goed beginnen te presteren.
Ik heb in SMART Capital nog nooit een lijst met favorieten voor het komende jaar gepubliceerd. De reden is eenvoudig: ik moet toegeven dat ik niet weet welk aandeel tussen 1 januari en 31 december van volgend jaar opvallend beter zal presteren dan de meeste andere. Daarvoor vind ik bedrijfsvoering een te onvoorspelbaar gebeuren op korte termijn. Zeker als ook de prestatie van het aandeel in een bepaalde tijdspanne moet worden voorspeld.
Camellia Plc (CAM, Londen, ISIN GB0001667087)
Ik heb beslist wel favoriete aandelen, hoewel mijn favorieten niet noodzakelijk die van elke andere belegger moeten zijn. Maar ik kies aandelen met de intentie ze drie tot vijf jaar bij te houden.
Dit gezegd zijnde wil ik dus wel een favoriet aandeel kort voorstellen, zonder daar de voorspelling aan toe te voegen dat het in 2013 een geweldige koersprestatie zal neerzetten. Wat ik wel verwacht, is dat het bij een normale correctie van de beurs niet zo fors zal dalen. En dat het na een zware correctie vrij snel, en vooral grotendeels of zelfs volledig, zal herstellen. Hierbij kijk ik dus eigenlijk vooral naar een beperkt neerwaarts potentieel, in plaats van naar een spectaculair opwaarts potentieel binnen de korte periode van ĂŠĂŠn kalenderjaar.
Aan onze abonnees van SMART Capital stelden we het Britse Camellia al midden 2008 voor. Maar voor veel andere beleggers is het wellicht een nobele onbekende. Je zou het als een holding of investeringsmaatschappij kunnen omschrijven, al is Camellia eerder een beheersmaatschappij, waarbij waardebehoud en controle primeren op groei.
DE KEUZE VOOR
2013
Voor het ontstaan van wat vandaag Camellia is, moeten we teruggaan tot de tweede helft van de 19de eeuw. Kleine theemaatschappijen, die langzaamaan hun investeringen diversifieerden, naast het verder uitbreiden van hun belangen in theeplantages, groeiden uit tot Camellia Plc. Vandaag is de groep wereldwijd actief in vier sectoren: Agriculture and Horticulture, Private Banking and Financial Services, Food Storage and Distribution en Engineering.
Camellia is een uitstekende play op de landbouwsector. Onderstaande tabel illustreert de sterke groei die de holding met haar landbouwactiviteiten de jongste jaren heeft doorgemaakt:
Met zowat 70% van de omzet en bijna de volledige winst, zijn de gediversifieerde landbouwactiviteiten het belangrijkst en hebben ze een meer dan behoorlijke groei gekend.
Opslag en distributie van voeding is de tweede belangrijkste activiteit, gemeten naar omzet. Deze activiteit kampt echter al jaren met een wisselvallige rendabiliteit.
Thee neemt hier een prominente plaats in; Camellia is de grootste thee-exporteur ter wereld. Nochtans ligt de focus op kwaliteit, eerder dan kwantiteit. De geografische spreiding vermindert de afhankelijkheid van lokale weersomstandigheden. Zo produceert men thee in India, Bangladesh, Kenia en Malawi. Het theeverbruik stijgt jaarlijks met enkele procenten, terwijl de productie die stijging niet kan volgen. Ook de fruitkwekerijen en andere landbouwactiviteiten zijn mooi verspreid over de aardbol: macadamianoten in Malawi, Kenia en Zuid-Afrika, pistache in de VS, ananas in Kenia, maïs, soja en gerst in Brazilië, avocado's in Kenia, citrusvruchten in de VS, vee in Kenia, rubber in Bangladesh en wijn in Zuid-Afrika.
Metaalbewerking en engineering zijn geconcentreerd in het VK en men produceert er hoogtechnologisch materiaal en levert voornamelijk aan de ruimtevaarten oliesector. Hun succesvolle groei wordt alleen beperkt door problemen om gekwalificeerd personeel aan te trekken en door de gestegen loonkosten. De winstgevendheid is echter goed, maar niet elk jaar. Camellia heeft met Duncan Lawrie Bank zijn eigen private bank. Via overnames werd deze activiteit verder uitgebouwd, zodat nu een volledige service kan worden aangeboden aan een topcliënteel. Duncan Lawrie heeft geen gewone bankactiviteiten, beperkt leningen tot het totaal van haar kapitaal plus reserves. De blootstelling aan subprimes en asset backed securities was destijds nihil.
DE KEUZE VOOR
2013
Ze doorstaan de huidige crisis dan ook probleemloos; beursdalingen hebben wel een invloed op het vermogen onder beheer en op de investeringsactiviteiten. De lage rentevoeten zorgen voor lage rentemarges. Tot slot heeft Camellia participaties in een aantal interessante en erg winstgevende bedrijven uit Bermuda en Bangladesh (o.a. verzekeringen). De holding heeft verder een collectie kunst, postzegels en manuscripten in haar bezit, die nog aan aankoopwaarde in de boeken staan. Men kan hier waarschijnlijk een erg grote meerwaarde realiseren, maar een verkoop zou indruisen tegen Camellia’s traditie en filosofie. Het eigen vermogen bedraagt £311,7 miljoen. Daar staan vooral reë le activa tegenover en nagenoeg geen immaterië le vaste activa. Zo beschikt Camellia over een uitgebreid vastgoedpatrimonium met uitstekende ligging en een lage boekhoudkundige waarde. De vastgoedverkopen van de laatste jaren brachten meerwaarden aan het licht die een veelvoud zijn van de boekwaarde. Volgende passage illustreert dit treffend: Op de jaarvergadering in 2010 vertelde men ons over de verkoop van een vastgoedeigendom die Camellia enkele
jaren geleden realiseerde voor een bedrag van £2,5 miljoen. In de boeken stond dat eigendom aan £50.000 en werd het nooit aan de werkelijke waarde geherwaardeerd. Tot een verkoop die werkelijke waarde ondubbelzinnig duidelijk maakte. Als u weet dat Camellia in verschillende landen waardevolle landbouwgrond in bezit heeft en nog meer vastgoed dat praktisch zeker eveneens aan (te) lage waarderingen in de boeken staat, dan moeten we daar geen tekeningetje bij maken. Die activa zal men echter niet meteen in de verkoop zetten, waardoor de onderwaardering goed verborgen blijft. Ook de intrinsieke waarde van de biologische activiteiten, de engineering en de vele andere divisies van Camellia ligt (veel) hoger dan de boekhoudkundige waarde. Camellia waarderen doe je vooral met oog voor de activa, omdat de winsten regelmatig worden gekleurd door uitzonderlijke meerwaarden. Het is immers niet ongewoon voor een holding dat participaties of beleggingen ook wel eens worden verkocht.
DE KEUZE VOOR
2013
Er is echter geen enkele reden dat het aandeel onder de (ondergewaardeerde) boekwaarde zou moeten noteren. Per aandeel bedroeg de boekwaarde op 30 juni 2012 11.214 GBp. Het aandeel noteert dus toch onder de ondergewaardeerde boekwaarde. Vandaar dat een structurele koersdaling van het aandeel ons onwaarschijnlijk lijkt. Een verlaging van het dividend is eveneens erg onwaarschijnlijk, aangezien Camellia eigenlijk erg karig is met het uitkeren van de winst. Het dividendrendement bedraagt doorgaans 1 à 1,5%, maar het is wel iets waarop men kan rekenen.
Het aandeel noteert op de beurs van Londen en in Britse pence (GBp). 100 pence komt overeen met 1 pond (GBP of £). We zouden voor de aandelen niet meer dan 9.500 GBp betalen. Het aandeel is helaas vrij illiquide. In tegenstelling tot wat u misschien zou denken, zijn wij absoluut géén vragende partij om het aandeel door kooplustige lezers die de aankooplimiet negeren, in koers te laten stijgen. Doorgaans valt de koers daarna trouwens gewoon terug. Het aandeel opjagen of achter de koers aanhollen heeft daarom weinig zin; laat dat aan anderen over. Werk dus altijd met limietorders en wees geduldig! Bart De Schutter (smartcapital.be)
DE KEUZE VOOR
2013
A dvertentie
Beleg g ers zoals W arrenBu ffet, CarlIcahn enCarlos Slim w erdens chatrijk door één w innende s trateg ie te volg en. Het g eheim vandeze beu rs g u ru ' s ? Valu e inves ting ! Ze k openzw aar onderg ew aardeerde aandelen, w aarvande k oers totaalniet in verhou ding s taat tot de w erk elijk e w aarde. Op die m anier k u nnenze tientallenofzelfs honderdenprocenteninw aarde s tijg en.
Euro’s kopen voor 50 cent
Het k openvanonderg ew aardeerde aandelenheeft zo zijnvoordelen.
W ie aandelenk ank openvoor 60 eu ro, terw ijlde w erk elijk e w aarde eerder 10 0 eu ro bedraag t, realis eert 66% w ins t w anneer de k oers richting intrins iek e w aarde evolu eert. SM A RT Capitalvolg t de s trateg ie vande g rote s u perbeleg g ers . De res u ltatens prek envoor zich. Lezers die am per 2.0 0 0 inves teerdeninonze aank ooptips , realis eerdende afg elopen drie jaar eenw ins t van80 .764 eu ro! Lezers vanBeu rs M ag azine k u nnenSM A RT Capitaltienw ek enproberen. Overtu ig u zelf:lees SM A RT Capitaltien w ek enenk rijg onbeperk t toeg ang tot de aandelendie w ij k open.
A bonnees k rijg enelk e dins dag een u itg ebreide analys e vanonderg ew aarderde aandelen. Grote w ins ten, k leine ris ico’s :zo hebbenonze lezers het g raag .
10 proefnummers
Start 20 13 m et eenbew ezen beleg g ing s s trateg ie.
K lik op „Ins chrijven” enactiveer je proefperiode bij SM A RT Capital.
Inschrijven
DE KEUZE VOOR
2013
Bij Slim Beleggen zijn en blijven we op de eerste plaats tegendraadse beleggers. Dat zal niet veranderen in 2013. We gaan opnieuw voor de kneusjes op de beurs.
verkeren, die niet zonder slag of stoot zal eindigen.
Het beursjaar ligt weer bijna achter ons. Tijd dus om de rekening op te maken bij Slim Beleggen. Het was een turbulent jaar, maar dat zijn we nu al enkele jaren gewend. De koersbewegingen tijdens het jaar waren heftig: grote en langdurige stijgingen afgewisseld met korte maar krachtige dalingen. Per saldo gingen we erop vooruit, net zoals in 2010 en 2011. Al bij al mogen we niet klagen over 2012, want het jaar zet ons in de stelling voor een cruciaal jaar.
2013 zal dus opnieuw gekenmerkt worden door vele en stevige ups-and-downs. Maar ook in 2013 zal Slim Beleggen niet afwijken van zijn keurmerk: tegendraads beleggen. We gaan ons wederom positioneren in de achtergebleven segmenten in de financië le markten, waarbij onze voorkeur blijft uitgaan naar de grondstoffen en groeimarkten. Want vergis u niet, dit zijn momenteel de echte bull markets, ondanks alle tegenwind van specialisten, analisten en andere markwaarnemers.
Voor de meeste indices lonken de historische records, opgetekend voor de crash van 2008. Het wordt ‘make-or-break time’voor de meeste markten.
Maar zo beleggen we het liefst: tegendraads! Speciaal voor de lezers van het Beursmagazine zetten we onze drie favoriete segmenten voor 2013 op een rij:
Wie Slim Beleggen al een tijd volgt, weet dat we naar boven kijken voor de beurzen. We rekenen erop dat de aanzuigende kracht van de records haar werk gaat doen in het nieuwe jaar. Een finale doorbraak zit in de kaarten, waarbij een opwaartse versnelling meestal het gevolg van de beweging accentueert. Maar of dit beursfeest het hele jaar gaat duren, valt te betwijfelen. Laten we niet vergeten dat we in de eindfase van de seculaire berenmarkt voor aandelen
DE KEUZE VOOR
2013
En dat lijkt aardig te lukken volgens de meest recente statistieken: de Chinese industriÍ le activiteiten trekken opnieuw aan, vooral door de verhoogde activiteiten bij de consumenten. Met een koers-winstverhouding van amper 10x behoren de Chinese aandelen tot de goedkoopste aandelen op de internationale markten. Vooral als u er een economische groei tegenover plaatst van zo’n 8 procent in 2013. Chinese aandelen tarten momenteel alle financiÍ le wetmatigheden, namelijk een aantrekkende economie met dalende beurskoersen. Beide onderdelen kunnen niet eeuwig samengaan. Ofwel gaat de economische activiteit dalen in China, ofwel zullen de Chinese koersen fors moeten herstellen in de nabije toekomst. We zetten in op de laatste optie.
DE KEUZE VOOR
2013
Meer nog, de vorige bodem rond 40 dollar per pond houdt tot op vandaag nog altijd stand. Het zegt iets over de uitverkoop bij uranium: de eindfase komt in zicht. Vooral als u weet dat in 2013 een belangrijke aanvoer van uranium, komende van het Russische programma (afbouw kernkoppen), wegvalt. Dit impliceert zo’n 30 procent yellow cake minder op de internationale markt. Uiteraard zullen de grootste partijen hun levering via nieuwe contracten hebben vastgelegd, maar de markt zal bijzonder krap worden. De kleinste vonk kan vuurwerk opleveren. We zijn dan ook uitermate positief voor uranium en het potentieel van de uraniumprijs. We zijn voorstanders van enkele degelijke uraniumproducenten in uw portefeuille.
DE KEUZE VOOR
2013
Aangezien er amper geld naar de exploratie van goud gaat, zal de krapte in de goudmarkt alleen maar toenemen, met hogere prijzen voor goud als gevolg. Maar de stijging van de goudprijs maakt vooral de reserves in de bodem aantrekkelijk voor de goudproducenten, die op hun beurt de reserves zien slinken naarmate de productie toeneemt. Om een lang verhaal kort te maken: de echte hefboom van de goudmijnsector is uiteindelijk te vinden bij het goud in de grond, namelijk de juniors. Natuurlijk zullen vele bedrijfjes in het juniorsegment het niet overleven wegens een te lage kwaliteit van de activa onder beheer of zelfs een acute geldnood. Het is dan ook zaak om de juiste aandelen te kiezen uit de vele duizenden juniors op de beurs. We denken echter dat een juiste selectie van juniors voor de grootste rendementen kan zorgen in de komende jaren. Nico Pantelis (www.slimbeleggen.net)
DE KEUZE VOOR
2013
Toen Beurs Magazine me vroeg naar mijn favoriete belegging voor 2013, heb ik geen seconde getwijfeld. Ik ben er namelijk rotsvast van overtuigd dat 2013 het jaar wordt van uranium (en bij uitbreiding de uraniumsector). De sector is weinig bekend, maar vooral verguisd sinds het Fukushimadrama. En waar kan je de grootste rendementen realiseren? In de sectoren waarin niemand nog gelooft. Kijk maar eens naar volgende grafiek van URA, een ETF die belegt in bedrijven in de uraniumsector. Nico Pantelis beschreef dit soort afslachting als de ‘uitkotsfase’:
DE KEUZE VOOR
2013
Wereldwijd zijn er momenteel 433 kerncentrales actief. Die verbruiken samen 177 miljoen pond uranium (Mlb) per jaar. De globale productie van uranium is slechts 130 MLB. Met andere woorden is er jaarlijks een tekort van 47 miljoen pond uranium. Dit wordt momenteel nog opgevuld door het Highly Enriched Uranium Agreement (HEU) met voornamelijk Rusland, maar deze verbintenis vervalt in 2013, wat positief zal zijn voor de prijs van uranium. Volgens Adnani is er minstens 80 dollar per pond voor uranium nodig om het mijnen break-even te krijgen. De prijs handelt al jaren onder dit niveau. Dit kan niet lang meer standhouden. De mijnen zullen met plezier het HEU zien wegvallen in 2013. 65 % van de uraniumproductie komt uit drie landen: Kazachstan, Canada en AustraliĂŤ. Zij kunnen hun productie nog een beetje verhogen, maar niet voldoende om de tekorten in de sector op te vullen.
Een hogere prijs voor uranium staat dus in de sterren geschreven, dat is simpele economische wetenschap. De uraniumsector kreeg een uppercut na Fukushima en is sindsdien nog niet hersteld omdat investeerders niet wisten wat de gevolgen van het drama zouden zijn voor de globale uraniumbevoorrading. Maar het drama dateert van maart 2011. In 2013 is het dus al twee jaar geleden dat het drama zich voltrok. De onduidelijkheid zal verdwenen zijn en de nijpende situatie zal zichtbaar worden voor de beleggers. En dan hebben we het nog niet gehad over China. Het land blijft groeien en heeft dus ook meer en meer energie nodig. Tot op heden blijft kernenergie nog de zuiverste en goedkoopste manier om energie op te wekken. China is van plan de komende jaren de ene na de andere kerncentrale te bouwen. Om deze kerncentrales te laten draaien, zal de vraag naar uranium uit China exploderen.
DE KEUZE VOOR
2013
China heeft 27 reactoren onder constructie en 50 nieuwe sites in een vergevorderd stadium van de planning. India wil zijn nucleaire capaciteit in de komende 25 jaar optrekken van 3 % tot 9 % van de totale energieproductie. Het International Atomic Energy Agency (IAEA) verwacht dat er minstens 90 nieuwe nucleaire sites bijkomen tegen 2030. De groei in de nucleaire sector zal dus voornamelijk uit de groeilanden komen. Voor mij is het duidelijk: mijn favoriete belegging voor 2013 is uranium.
De sector kampt met gigantische tekorten en de vraag naar uranium blijft alleen maar stijgen. Een sluiting hier en daar om de bevolking ervan te overtuigen dat de overheid het meent met de vergroening van het energiebeleid zal de stijgende vraag niet tegenhouden. De perfecte mix voor een hogere uraniumprijs en hogere koersen in de uraniumsector. Fukushima heeft de sector in de hoek van de klappen geduwd, maar de sector staat klaar voor een krachtig herstel. Ronald Hendrickx
DE KEUZE VOOR
2013
Voor ik mijn keuze bekendmaak, wil ik eerst graag mijn uitgangspunten voor 2013 bespreken. Volgens mij zullen ook de noordelijke Europese landen in 2013 economisch klappen krijgen. De belastinginkomsten zullen tegenvallen en het beoogde tekort van hooguit 3% op de begroting zal in de praktijk niet gehaald worden. De crisis zal daarom de consument bereiken, en heel wat bedrijven zullen voelen dat de consument de vinger op de knip zal houden. Daarom zal de ECB nog meer geld 'verzinnen' en aan de banken geven. Ze blijven het niet werkende kunstje uitvoeren, simpelweg omdat ze geen ander kunstje kennen.
Er is dus in de markt weinig geld en bij de banken veel geld... Wie gaat daarvan profiteren? Logischerwijze zou je denken... de banken! Die hebben immers geld als water terwijl de rest dorst heeft. Zo gemakkelijk is het echter niet. De banken mogen dan wel geld als water hebben, ze lijden ook aan bloedarmoede. Er is veel talent binnen de banken, maar het is verkeerd talent.
De banken hebben goochelaars binnengehaald terwijl ze ondernemers nodig hadden.
DE KEUZE VOOR
2013
Ze hebben goochelaars binnengehaald, terwijl ze ondernemers hadden moeten hebben. Vraag maar aan topgoochelaar Hans Kazan wat het verschil is tussen goochelen en ondernemen. Hij weet er alles van. De goochelaars van de banken kunnen van alles met het schuiven van geld. Balletje, balletje op een schaal waarbij er miljarden per dag heen en weer geschoven worden.
Een lening van â‚Ź1 miljoen aan een lokale ondernemer gaat echter geheid mis. De bank heeft immers niemand meer in dienst die het risico van zo'n lening goed kan inschatten. Dat werk leverde de banken in het verleden te weinig geld op en deze mensen werden dus behoorlijk ontmoedigd binnen de banken. De goochelaars kregen alle bonussen toegestopt en werden binnen de bank als sterren behandeld en gekoesterd.
DE KEUZE VOOR
2013
Een echte bank moet het uiteindelijk hebben van leningen van 1 miljoen. Het liefst heel veel en allemaal aan goede ondernemers die er winst mee maken en de rente op de lening keurig op tijd betalen. Die kennis heeft de banken echter verlaten. Daarom doen banken nu niets met als dat geld dat ze van de ECB krijgen. De goochelaars mogen er overdag mee op de beurs toveren, maar 's avonds moet alles weer snel op de rekening van de ECB gezet worden. Niemand schiet er zo wat mee op, maar de bank doet alleen nog maar de trucjes die ze kent. Dat zijn er niet zoveel meer, en toezichthouders en politici maken het de goochelaars ook steeds moeilijker.
Dat alles in de hoop dat niet alleen het geld zijn weg naar de economie vindt, maar ook dat bedrijven profijt hebben van goede wegen waardoor mensen en goederen snel daar kunnen komen waar ze moeten zijn. Het gaat pas slechts met de wegenbouwers als de overheid geen wegen meer heeft om te verbeteren. Ondertussen staan de aandelen van de wegenbouwers op historische dieptepunten.
Maar wie of wat gaat dan profiteren van het geld dat de banken hebben? Het zal misschien raar klinken, maar ik denk bedrijven die nu massaal door de overheden ingezet worden om de economie te ondersteunen.
Het saaie asfalt zal de nodige vernieuwingen te zien gaan geven. Op termijn verwacht ik dat onze wegen ook energie gaan opwekken. Dat laatste zal nog wel even duren, maar het is een ontwikkeling waar men al aan werkt. Het project heet "The smart highway". Daar gaat u de komende jaren meer van horen!
Misschien is het u al opgevallen, maar crisis of niet, de snelwegen aanpassen en het bouwrijp maken van enorme lappen grond gaat gewoon door. Ik reed onlangs van Eindhoven naar De Bilt en slechts op enkele plekken op deze uiterst belangrijke verkeersader waren er geen wegenwerken aan de gang. Je mag tegenwoordig op wat plekken 130 in Nederland, maar de realiteit was dat ik vaker 90 en 70 reed dan 130. Feitelijk zijn die wegenwerken overheidsgeld dat op risico van de overheid ingezet wordt in de economie.
Er gaat de komende jaren veel gebeuren met de wegenbouw. Wat dacht u van glow in the dark verf en asfalt dat zelf aangeeft dat het gevaarlijk glad is?
Mijn tip voor 2013 is daarom het aandeel Heijmans. Het aandeel is nu op een koers van ongeveer â‚Ź6,91 te vinden. Het mooie is dat analisten behoorlijk negatief zijn. Dat is een goede zaak, want ik zou me zorgen maken als iedereen al positief was. Wie zou het aandeel dan nog moeten kopen?
DE KEUZE VOOR
2013
De overheid blijft geld pompen in infrastructuur en Heijmans heeft genoeg nieuwe ideeĂŤn om het ook voor de overheid interessant te maken om te blijven investeren. Het bedrijf heeft onder de nieuwe leiding de bakens verzet en richt zich meer op winstgevende sectoren. De markt blijft echter lastig, ook in 2013. De vastgoed- en woningbouwonderdelen van Heijmans blijven zorgenkinderen. Dat is echter geen nieuw gegeven. Het is al jaren bekend en daarom in de koers verdisconteerd.
Disclaimer: ik heb op dit moment zelf geen posities in aandelen Heijmans. Deze tip voor 2013 is geen advies om blind in dit aandeel te stappen. Ik kies zelf voor dit aandeel, maar ik zal ook met behulp van opties het rendement op de positie proberen op te krikken. Dat houdt in dat ik mogelijk zo nu en dan ook callopties zal schrijven en mogelijk bij een tussentijdse dip in de koers ook putopties zal schrijven om zowel de premie als eventueel de aandelen te verkrijgen. Tom Lassing
“Realistische visie op de economie en héééél verhelderend. Een van de weinige plaatsen waar er zonder rond de pot te draaien uitgelegd wordt hoe de banken en de overheden ons zuur verdiend spaargeld naar de kl.... aan het helpen zijn.” “Boeiend. Vooral de achtergrondreportages zijn interessant met voldoende diepgang. Ik steek er heel wat van op.” “Een overwelmende en onthullende hoeveelheid informatie. En prachtig. En dit is nog maar het eerste nummer?” “Knap samengesteld. Ik kijk uit naar een artikel over een toekomstig economisch systeem dat niet gebaseerd is op groei (groei is nl niet oneindig)” “Het magazine is vooral 'to the point'. Geen overbodige informatie, geen kletskoek. Leesbaar en informatief. Een verademing tegenover de rommel waarmee je tegenwoordig van alle kanten bestokt wordt.”