Visie 2020 nr. 12 - Nationaal by beweging.net

BLAD MET EEN MENING VOOR EEN WERELD IN BEWEGING

Visie jn t zi wens een lezers oende d deugd ntie! vaka NR 12 - DONDERDAG 2 JULI 2020

Maatregelen en premies rond corona:

Tars bedacht een geniaal idee om meer te bewegen

een overzicht > 12

Met de tractor leren rijden voor je vakantiebaan? Jules deed het.

Alles wat je moet weten als jobstudent >8 TWEEWEKELIJKSE UITGAVE

BEWEGING.NET

CM.BE

HETACV.BE - JAARGANG 76 - AFGIFTE BRUSSEL X - P806000 - VOLGEND NR 10.09.2020 - REGIO

BLZ. 13

VAN DE WEEK

WAAROM WE VOORUITZIENDE BELGEN UIT 1944 NOG ALTIJD DANKBAAR MOETEN ZIJN

VAK ANTIEPRET DICHTBIJ

Veilig in openlucht

MARC LEEMANS, VOORZITTER ACV

n 1944, nog voor de Tweede Wereldoorlog ten einde was, werd tussen werkgevers en vakbonden het ontwerp van Pact voor Sociale Solidariteit afgesloten. En ook al werd die tekst nooit formeel ondertekend, toch werd hij eind 1944 vertaald in de basiswetgeving voor de opbouw van de naoorlogse sociale zekerheid. We moeten de vakbondsmensen, bedrijfsleiders en politici van toen nog altijd heel dankbaar zijn. De coronapandemie drukt ons met de neus op de feiten. Zonder de sociale zekerheid keken we niet alleen aan tegen een gezondheidscrisis, maar ook tegen een sociaal bloedbad. Vanuit de sociale zekerheid gaat dit jaar 4,78 miljard euro extra naar de mensen om de gevolgen van de pandemie op te vangen. Dat geld gaat naar uitkeringen (tijdelijke) werkloosheid, ziekte-uitkeringen, uitgaven voor corona-ouderschapsverlof … Anders gesteld: als de sociale zekerheid er niet was geweest, had de Belgische bevolking op een paar maand tijd 4,7 miljard euro inkomensverlies geleden. Die 4,7 miljard, dat is ook dubbel gewonnen. Want dat geld vloeit via aankopen en investeringen overwegend terug naar onze binnenlandse economie.

Een mens zou verwachten dat iedereen daarom de sociale zekerheid een warm hart toedraagt. Maar merkwaardig genoeg was het de voorbije jaren bij elke begrotingsdiscussie hout vasthouden. Hoe gaan gepensioneerden, zieken, werklozen deze keer weer worden getroffen? Met de regering-Michel was het hek helemaal van de dam. De sociale zekerheid moet ook haar deel van de inspanning doen om het begrotingstekort weg te werken en de schuldenberg af te bouwen, klonk het. Terwijl er bijvoorbeeld de laatste jaren wel veel geld veil was om de werkgevers te plezieren. Eerst met een aanzienlijke verlaging van de patronale bijdragen, zonder toereikende compensaties. Nadien met een verlaging van de vennootschapsbelasting. Die ondermijning van de sociale zekerheid ging ook gepaard met de verguizing van wie ze nodig heeft. Werklozen? Die hebben hun werkloosheid zelf gezocht. Zieken? Die hebben hun ziekte zelf gezocht. Armen? Die hebben hun armoede zelf gezocht. En gepensioneerden die klagen over hun pensioen? Hadden ze maar niet zo vroeg op pensioen moeten gaan.

Intussen zitten we al anderhalf jaar opgescheept met een regering zonder veel bevoegdheden en is de federale begroting helemaal een puinhoop geworden. En dreigt vanaf 2021 ook een zwaar tekort in de sociale zekerheid, omdat er nog geen zekerheid is over verlenging van de evenwichtsdotatie. Sommige politici hebben zelfs al laten verstaan dat ze die puinhoop een goede zaak vinden, omdat daardoor de sociale zekerheid nog meer onder druk kan worden gezet. Commerciële verzekeraars horen dat graag. Hoe minder vertrouwen in de sociale zekerheid, hoe meer interesse voor hun verzekeringswinkel. De coronacrisis heeft in de Verenigde Staten nog maar eens de desastreuze gevolgen van dat model blootgelegd. Alle enquêtes en bevragingen leren dat gewone mensen maar al te goed het belang van de sociale zekerheid beseffen. Ik hoop dat de coronacrisis ook opnieuw zorgt voor een breed politiek draagvlak. Om te zorgen voor een sterke sociale zekerheid waar iedereen, ook de sterkste schouders, zijn verantwoordelijkheid voor neemt en aan bijdraagt.

Pasar-groepen nemen je ook deze zomer op sleeptouw tijdens wandelingen en fietstochten die ze zelf hebben uitgestippeld. De bijeenkomsten worden natuurlijk aangepast aan de coronamaatregelen. Maar aangezien alles in openlucht plaatsvindt, kun je in alle veiligheid deelnemen. Vooraf inschrijven is wel verplicht.

>>> www.pasar.be/zomert

Herontdek je buurt te voet Met 75 zoektochten in het hele land lokt kwb deze zomer mensen uit hun kot. Pak je fiets of trek je wandelschoenen aan, en (her)ontdek je buurt.

>>> www.zomerzoektochten.be

Creatief in je kot Voor de thuisblijvers verzamelt Femma inspiratie op haar blog. Je vindt er patronen voor naai-, brei- en haakprojecten, sportieve uitstappen, knutseltips voor kinderen, rustpunten en nog zoveel meer. Want ook thuis kun je een fantastische zomer beleven.

>>> www.femmamaakthet.be

Ontdek Oost-Vlaanderen ACV Oost-Vlaanderen stippelde in 11 OostVlaamse steden en gemeenten een zoektocht over de sociale zekerheid uit. Installeer de app en trek op pad. Misschien win jij wel één van de geweldige prijzen?

>>> www.acvwerkt.be

Met die gedachte wens ik u een mooi zomerverlof (vakantiegeld, ook een mooie kamer in het grote huis van de sociale zekerheid trouwens).

‘Vanuit de sociale zekerheid gaat dit jaar 4,78 miljard euro extra naar de mensen om de gevolgen van de pandemie op te vangen’ MARC LEEMANS

Quizzen op vrijdag Blijf je hersenen ook tijdens de vakantie trainen dankzij de Staycation Cup van beweging.net. Iedere vrijdagmiddag van juli en augustus leggen wisselende quizmasters je online vijftien vragen voor via Zoom of Facebook Live. Er vallen bijzondere dagprijzen te winnen en wie aan het einde van de rit de beste quizzer is, wint een barbecue (vlees/veggie, groentjes, drinken) voor tien personen.

>>> www.beweging.net © Gheleyne Bastiaen

Redactieadres: Visie, PB 20, 1031 Brussel - tel. 02 246 31 11 - e-mail: info@visieredactie.be • Lezersbrieven: lezers@visieredactie.be • Abonnementen: www.beweging.net/ abonnementvisie • Verantwoordelijke uitgever: Liesbeth De Winter (nationale pagina’s), artikels ‘regio’ vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Redactie: Simon Bellens, Nils De Neubourg, Wim Troch, Piet Catry, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens, Elien Steen, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Hoofdredactie: Amélie Janssens • Vormgeving: Gevaert Graphics • Druk: Coldset Printing Partners • Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten •

n Vooren

VAKANTIE IN EIGEN LAND

Groetjes uit De wereld van Kina

op dewereldvankina.stad.gent.

>>> Nog tot 30 augustus kun je op schattenjacht

Door naar de zon, de maan en de sterren te kijken, weet Broeder Jaak precies hoe laat het is. Gelukkig, want hij luidt de klokken wanneer het tijd is om te eten, te werken of te slapen. Samen met hem ontdek je alle geluidjes die in en rond de abdij te horen zijn. Hij toont je ook de weg naar de schat die ergens in de abdij verborgen ligt ...

ND • ST GA

tjes mijn liefste nich en neefjes Zoektochtstraat

9942 Vliegem

Veel groetjes! Stef

met Vlieg op meer dan 300 locaties in Vlaanderen: in bibliotheken, bossen, musea en kastelen. Vind een zoektocht in je buurt via www.schattenvanvlieg.be.

Sint-Pietersabdij, Gent

VILLE D E

>>> Kijk voor de meest recente informatie

T•

De wereld van Kina is een natuurmuseum in Gent gericht op kinderen en jongeren. Op de twee locaties (het Huis en de Tuin) kunnen kinderen vanaf 2,5 jaar de wereld ontdekken. Ook deze zomer kun je er vanaf 1 juli terecht voor de speurtochten van Vlieg, zoektochten voor het hele gezin. Door de coronacrisis worden specifieke maatregelen getroffen, zodat je onbezorgd op speurtocht kunt.

neefjes, Hallo nichtjes en een vandaag! Ik deed g da n ee at w , Wauw van Kina: eg in De wereld li V n va ht oc kt zoe lieg de dromen van V st oe m Ik n. ui T de n de gebroeders va en w au kl de t dus redden ui tegen lawaai en et ni en nn ku ie D Spin. ngen die geluid di ei rl le al in tu zocht ik in de takjes om mee te nd vo Ik . en ak iden kunnen m blaadjes. Die gelu de en el ts ri en tikken omen de spinnen de dr t da or vo er en zorgd eren naar e konden terugk z en an ga en et li selde ik nog een ut kn a rn aa D ! ef n Vlieg. O die ik straks bove er ng va en om dr mooie slapen… at zal ik lekker W . ng ha d be n mij

OF GHEN TY

GENT • C I AD

OP SCHAT TENJAC HT MET VLIEG IN JOUW BUURT

Op stap in Kaprijke en Lembeke Welke klanken hoor je in de Lembeekse bossen en welke geluiden zijn er te ontdekken in Kaprijke? Er zijn twee wandelzoektochten: telkens doe je leuke experimenten met geluid en klank. Wedden dat je spannende nieuwe plekken zult ontdekken?

De Kaaihoeve, Zwalm De gekke muizenfamilie van Dolores speelt de hoofdrol in De Kaaihoeve. Doe de buitenzoektocht met leuke geluidsopdrachten en een sprekend fotoalbum. En ... waag samen met Oscar de muis je kans om The Voice van de natuur te worden!

ACTUEEL

Sterke ouders, sterke kinderen

Ouders leren positief opvoeden Opvoeden is geen kinderspel. Je moet er sterk voor in je schoenen staan. Dat ondervonden ouders Chantal (35), Sara* (39) en Abdel (43) al aan den lijve. Met de hulp van Wiegwijs vzw leerden ze zichzelf beter kennen in hun zoektocht om sterkere ouders te zijn.

Zinnen blijven hangen Chantal leerde vooral veel bij over communicatie. ‘Zowel in de samenleving als tegenover je kinderen is geweldloze communicatie noodzakelijk. Als een ander iets zegt of doet, moet je dat niet onmiddellijk beoordelen. Vertel wat er gebeurt en deel hoe je je daarover voelt. Daarna nodig je de andere persoon uit om erover te praten. Ik ben impulsief, dus dat heeft me geholpen om mijn gevoelens beter te verwoorden.’

TEKST MICHIEL VERPLANCKE FOTO STEFAAN BEEL

‘Soms kan één zin jarenlang blijven hangen bij een kind, ook al ben ik die zelf een uur later vergeten’, gaat Abdel verder. ‘Daarom ben ik voorzichtiger geworden in wat ik zeg. En als ik toch iets fouts zeg, verontschuldig ik me later. Ik merk dat dat invloed heeft op mijn zoon. Als hij een fout maakt, komt hij dat nu gewoon zeggen. Hij is niet fout, hij maakt soms fouten.’

n de procesgroep Sterke moeders, sterke kinderen bracht Wiegwijs mama’s van verschillende achtergronden samen om van elkaar te leren. Chantal, Sara en tien andere moeders kwamen drie jaar lang tweewekelijks samen om hun ervaringen met opvoeding te delen, ondersteund door een begeleider van Wiegwijs.

Vechten voor een oplossing ‘Mijn oudste zoon is soms nogal druk op school’, vertelt Chantal. ‘Volgens zijn juf was hij niet slim genoeg om in zijn klas te blijven. Maar ik weet dat dat niet waar is. We zijn samen naar een kindertherapeut gegaan. Die stelde vast dat hij inderdaad concentratieproblemen heeft, maar dat doet niets af aan zijn intelligentie. Hij scoorde goed op de IQ-test.’ ‘Om hem de juiste kansen te geven, hebben we een andere school gekozen. Ik focus me niet alleen op zijn zogenaamd negatieve gedrag. Hij heeft moeite met schrijfmotoriek, dus moedig ik hem aan als hij iets moois geschreven heeft. Zonder de groep had ik nooit zo gevochten om de beste oplossing te vinden voor mijn zoon.’

Voor Chantal en Abdel is communicatie essentieel als ouder: ‘Soms kan één zin jarenlang blijven hangen bij je kind. Daarom let ik goed op wat ik zeg.’

Leren motiveren Positief opvoeden was ook het vertrekpunt van Abdels oudergroep. ‘Wij kwamen maar één avond samen, maar ook bij ons was het intensief. Met een experiment toonden de begeleiders welke invloed positief en negatief opvoeden kan hebben op een kind.’ ‘De begeleiders verdeelden ons in twee groepen’, legt Abdel uit. ‘De ene groep kreeg waardering voor wat ze deden, de andere kreeg veel kritiek. Een van de vaders uit de tweede groep werd er heel zenuwachtig van. Zelfs toen bleek dat het om een experiment ging, duurde het even voor iedereen gekalmeerd was.’ (lacht) ‘Ik was vroeger het zwarte schaap in mijn gezin’, vertelt Sara. ‘Mijn broers en zus-

sen leken in alles beter. Ik heb zelf ervaren hoe belangrijk het is om je kinderen aan te moedigen en niet te vergelijken. We geven vaak dezelfde opvoeding als onze ouders. Pas toen ik buiten mijn eigen omgeving trad, zag ik dat ik ook fouten maakte.’ ‘Dat experiment heeft me geleerd om de traditionele manier van opvoeden in vraag te stellen’, aldus Adbel. ‘Je moet niet handelen volgens verwachtingen van anderen, maar vanuit het kind.’ En dat past Abdel thuis toe. Als zijn zoon van school thuiskomt met opmerkingen in zijn agenda, dan trekt hij niet te snel conclusies. ‘Ik ga het gesprek aan met mijn zoon. Hoe komt het? Wat is er gebeurd? Door te luisteren en te praten, heb ik een gezondere relatie met mijn zoon.’

Harde confrontaties Voor Sara heeft het project Sterke moeders, sterke kinderen een groot verschil gemaakt in haar leven. ‘Ik zat mentaal, sociaal en financieel in de miserie. Samenkomen met de mama’s heeft me kracht gegeven om zelf mijn leven te bepalen. Hun reacties op mijn ervaringen waren erg confronterend, maar zo leerde ik meer over mezelf. Ik kreeg het zelfvertrouwen om het op te nemen voor mijn kinderen, om hen op te voeden hoe ik dat wilde.’ Voor Chantal werden de vrouwen in de projectgroep haar rolmodellen. Ze kwam in België aan zonder familie. ‘Mijn eigen moeder is overleden toen ik acht jaar was. Ik miste vrouwelijke figuren in mijn leven. Nu zijn de vrouwen van de projectgroep mijn familie geworden.’ *Sara is een pseudoniem.

LUC VAN GORP, VOORZITTER CM

STILTE NA DE STORM Stel dat we op 1 januari een gokje hadden mogen doen. Welke grote gebeurtenissen zouden 2020 overheersen? Zou je het gedurfd hebben te wedden op nieuwe verkiezingen in ons land? Een risico, al lijken de ontwikkelingen de jongste dagen erop te wijzen dat je je geld nog niet kwijt bent. Misschien voorspelde je enkele onverwachte zetten van de president van de VS. Bijna altijd prijs, zoals meermaals is gebleken. Een harde Brexit met zware gevolgen voor onze economie, was eveneens een kanshebber. Ook die voorspelling kan jammer genoeg nog altijd bewaarheid worden. 2020 beloofde een uitdagend jaar te worden waarin het alle kanten op kon. Maar dat het de richting zou uitgaan die het uitgegaan is, dat had op 1 ja-

nuari niemand durven te voorspellen. Want die mysterieuze ziekte rondom de voedselmarkt in het Chinese Wuhan, daar lag in ons land nog niemand wakker van. Hoe extreem is de wereld het voorbije halfjaar op zijn kop gezet? Wie bekommert zich nog om de Brexit, de president van de VS of de politiek in ons land? Plots dook een virus op dat maandenlang het andere nieuws overvleugelde en dat tot vandaag een rechtstreekse impact heeft op het leven van alle 7,5 miljard mensen op onze planeet. Wie er in maart nog van overtuigd was dat de coronapandemie een rimpeling op het wateroppervlak zou zijn, heeft zijn mening moeten bijstellen. Ook al gaan de cijfers in Europa de goede kant op, nieuwe

golven in andere werelddelen tonen aan dat we voor een lange, moeizame rit staan. De eerste helft van dit jaar hebben we ontzettend veel ballen tegelijkertijd in de lucht moeten houden. Het zal des te meer deugd doen om de komende weken ons hoofd even leeg te maken, energie te halen uit ontmoetingen met familie en vrienden of de gedachten even te verzetten tijdens zonnige uitstapjes. Steeds met zorg voor elkaar, dat spreekt voor zich. Het virus is nog onder ons. Maar laat ons dat niet tegenhouden om van de zomer te genieten.

ACTUEEL

België toch niet zo gelijk Kind en Preventie wordt Wiegwijs De voorbije 93 jaar hielp Kind en Preventie ouders bij de zorg, ontwikkeling en opvoeding van hun kinderen. En dat blijft ze doen, maar onder een nieuwe naam: Wiegwijs. Met die nieuwe naam wil Wiegwijs een wegwijzer zijn in de zoektocht van het ouderschap. Nog meer dan vroeger wil de organisatie inzetten op de veerkracht van ouders. Want hoe sterker de ouders zijn, hoe sterker de kinderen worden. Daarom is iedereen welkom in een van de vijf inloopteams met al hun persoonlijke vragen. De medewerkers luisteren en bekijken gratis met de ouders wat ze voor hen kunnen betekenen. Er zijn ook thema- en procesgroepen, zoals die van Chantal, Sara en Abdel, waarbij ouders van elkaar kunnen leren. In de consultatiebureaus wegen en meten vrijwilligers baby’s om te kijken of ze zich op een normale manier ontwikkelen, terwijl de artsen van Kind en Gezin voor de vaccinaties zorgen. De vrijwilligers geven ook een boekenpakket mee van Boekstart, een initiatief rond taal bij jonge kinderen, als je in een Boekstart-gemeente woont.

Hoe regelen we onze financiën en consumptie in ons huishouden? Dat onderzocht de Nationale Bank van België (NBB) samen met haar Europese evenknie. De resultaten van de laatste bevraging in 2017 zijn nu bekend. Hoewel België bekend staat voor een relatief eerlijke verdeling van het inkomen, concludeert de NBB dat de rijkdom veel oneerlijker verdeeld is. De armste huishoudens hebben amper enig eigendom in bezit. Daar tegenover staat dat de 20 procent rijkste Belgen zowat 64 procent van alle rijkdom bezitten. Hoeveel rijkdom bezitten die armste en rijkste groepen? En waaraan wordt het besteed?

Gemiddeld bezit per persoon in respectievelijke groep 20% armste Belgen

20% rijkste Belgen

eigen woning

voertuigen

€ 2 182

€ 14 927

pensioensparen en levensverzekering

€ 5 367

€ 414 061

ander vastgoed

€ 276

€ 31 759

bankrekening

€ 904

€ 263 204 eigen zaak

€ 2 472

€ 107 494

andere middelen

>>> www.wiegwijs.be

€ 51

€ 209 549

€ 344

€ 164 447

DECENNIUMDOELEN WIL SOCIAAL HERSTELPLAN

20 voorstellen voor onze samenleving na corona Volgens de Nationale Bank werden de laagste inkomensklassen het zwaarst getroffen door de coronacrisis, ondanks alle steunmaatregelen. Decenniumdoelen komt met 20 voorstellen voor een socialer beleid.

oor de crisis waren er 233 000 werkende armen en 411 000 mensen met een inkomen net boven de armoedegrens. Zij hadden het de voorbije maanden extra zwaar. ‘Het gaat om kortgeschoolden, huurders, alleenstaanden met kinderen, mensen met atypisch contract, werklozen en arbeidsongeschikten, jongeren, mensen met flexibanen of freelance contracten …’, vertelt Michel Debruyne van Decenniumdoelen. ‘Zij hebben amper financiële reserves en kunnen een maand zonder loon niet overbruggen. Corona duwt hen in armoede.’ De Vlaamse en federale regering hebben de laatste weken een inhaalbeweging gemaakt met een aantal steunmaatregelen. ‘Dat is goed, maar al deze sociale maatregelen wegen licht wanneer we ze vergelijken met andere maatregelen’, zegt Debruyne. ‘De factuur voor deze directe sociale maat-

regelen bedraagt voor Vlaanderen ongeveer 55 miljoen, voor federaal is dat 165 miljoen. Tegenover de 1,3 miljard voor ondersteuning van tijdelijk werklozen en de miljarden die gaan naar bedrijven en zelfstandigen, is dat een peulschil.’ ‘Vandaag wordt er gewerkt aan een economisch relanceplan, maar van een sociaal herstelplan horen we echter weinig. We zien dat veel mensen met onzekere statuten naast de sociale zekerheid vallen. Omdat we allemaal ‘in ons kot’ moesten blijven, hebben we ook het belang van goede huisvesting weer ontdekt. En uiteraard twijfelt niemand meer aan het belang van goede, betaalbare gezondheidszorg. Daarom schuift Decenniumdoelen twintig voorstellen naar voren voor een sociaal rechtvaardige maatschappij na corona’, aldus Debruyne.

Decenniumdoelen wil onder andere:

hogere sociale minima, die minstens op de armoedegrens liggen; 7 500 extra sociale woningen per jaar, en een versterking van de sociale verhuurkantoren; toegankelijke gezondheidszorg, met een uitgebreide derdebetalersregeling en nieuwe wijkgezondheidscentra; sociale correcties in de fiscaliteit, waarbij alle achterpoortjes gesloten worden en iedereen bijdraagt volgens inkomen en vermogen.

>>> Meer info en de andere voorstellen van Decenniumdoelen ontdek je op www.komafmetarmoede.be.

OPINIE FORUM

DOMINIQUE VANNESTE EN THÉRESE STEENBERGHEN KULEUVEN, DOCENTEN MASTER IN TOERISME

Altijd verder, meer, goedkoper:… het kon niet blijven duren

e coronacrisis is voor velen een flinke streep door de rekening. Heel wat zaken kunnen (even) niet meer onbezorgd: vliegen, grenzen oversteken, zonder reservatie aankomen enzovoort.

Niettemin biedt deze crisis kansen om verbeteringen door te voeren. De kritiek op massatoerisme was er niet omwille van gezondheidsrisico’s, maar vanuit bezorgdheid voor klimaat, erfgoed, milieu, lokale gemeenschappen, cultuur en, ten slotte, voor de beleving van de toerist. Heel wat maatregelen voorgesteld om toerisme beter te spreiden in tijd en ruimte en zo de druk op populaire bestemmingen te minderen, werden afgedaan als onhaalbaar: te duur, te complex (bv. reservatiesystemen), onverteerbaar voor de toerist enzovoort. De tijd is er nu wel rijp voor. In de hoofden van zowel de vakantiegangers als van de reisbureaus en touroperators, de logiessector, de transportsector, het toerismebeleid zijn initiatieven nodig om de stroom aan toeristen te beperken en te begeleiden. Corona biedt de mogelijkheid om overconsumptie in toerisme, ‘toerisme-obesitas’, wat af te slanken. Toerisme werd al eerder getroffen door crisissen — denk bijvoorbeeld aan terroristische aanslagen — maar die waren eerder lokaal. Bepaalde bestemmingen werden even vermeden waarna de situatie zich herstelde. Nu is het anders: tot een vaccin beschikbaar is, moeten we wereldwijd met het coronavirus rekening houden. Zullen we daarom stoppen met reizen? Zeker niet! De maatschappij is in die zin geëvolueerd dat reizen een onderdeel is van onze levensstijl. Maar allicht leren we anders reizen. De competitie om absoluut met de meest exotische plekken en excentrieke activiteiten uit te pakken kan plaats maken voor genieten in minder drukke vakantiebestemmingen, dichterbij en niet noodzakelijk met een vliegverplaatsing. Noodgedwongen zullen drukke bestemmingen eindelijk inzetten op beperktere aantallen toeristen en gaan voor ‘visitor management’ met reserveringen, afgebakende zones, looproutes ... die zowel de beleving van de bezoeker als de ademruimte voor de bestemming ten goede komen. Bewuster consumeren is het antwoord, ook in de toeristische sector.

Automatische indexering ledenbijdrage De ledenbijdrage van het ACV werd op 1 juli automatisch geïndexeerd. Daardoor stijgt de ledenbijdrage voor niet-actieven en deeltijdsen gemiddeld met 0,08 euro en voor actieven met 0,13 euro per maand. Dankzij die aanpassing kan het ACV blijven opkomen voor veilige werkomstandigheden tijdens en na corona, een goed loon, een leefbare combinatie tussen werk en vrije tijd én betere pensioenen en uitkeringen. Daarnaast investeert het ACV verder in de dienstverlening: een digitaal loket via www.mijnacv.be, dienstverlening op afspraak, individuele loopbaanbegeleiding, juridisch advies enzovoort. >>> Een overzicht van alle (verminderde) bijdragen vind je op www.hetacv.be/lidmaatschap/bijdragen-en-premies.

Coronacrisis internationaal

‘Niet de internationale hotels maar de jonge startende Dominicanen zijn slachtoffer’ Overal ter wereld worden de economische en sociale gevolgen van de coronacrisis langzaamaan duidelijk. De toeristische sector is een van de zwaarst getroffen sectoren. WSM, het vroegere Wereldsolidariteit, maakt samen met haar partner AMUSSOL de balans op in de Dominicaanse Republiek, in gezondere tijden de favoriete tropische bestemming voor miljoenen vakantiegangers. TEKST GIJS JUSTAERT

FOTO MAGALI PRAT TE

idden juni telde de Dominicaanse Republiek 605 dodelijke slachtoffers door Covid-19 en waren in totaal ruim 23 000 mensen besmet. Sinds het begin van de lockdown werden alle winkels gesloten, bleven cruiseschepen in de havens voor anker en werden de meeste vluchten geannuleerd. Wat daarvan de gevolgen zijn, kan Altagracia Jimenez (foto) goed inschatten. Zij is de frontvrouw van CASC-AMUSSOL, de socialezekerheidskas voor informele arbeiders van de lokale vakbond CASC.

Psychische pandemie

non-actief. Je kunt die als overheid wel even ondersteunen maar op lange termijn zullen zich daar veel drama’s afspelen. Want we verwachten niet dat de toeristen meteen zullen terugkomen. De eerste slachtoffers zijn dan niet de grote internationale hotels in Punta Cana, maar wel de jonge Dominicaanse ondernemers die een zaak hadden opgestart.’ ‘Enkele parlementsleden stelden voor om het geld voor de financiering van de coronacrisis te halen bij de pensioenen’, gaat Altagracia verder. ‘Maar samen met andere sociale bewegingen hebben we daar als vakbond hard tegen geprotesteerd. We hebben het dus al druk gehad de voorbije maanden. We zorgden er ook voor dat 95 procent van onze leden uit de informele economie toegang kreeg tot de overheidssteun.’

‘Vandaag is het een coronapandemie, maar morgen komt er een psychische pandemie op ons af’, vreest ze. ‘Heel veel mensen hebben het zwaar. Met AMUSSOL bieden we een online psychische hulplijn aan om de mensen bij te staan. Velen hebben het moeilijk met het thuiswerk: de werkuren vallen weg en de grens tussen arbeid en gezin vervaagt. Bovendien is het voor de Dominicanen niet gemakkelijk om binnen te blijven. De straat is onze tuin. Daar zien we elkaar, pakken we elkaar vast en delen we een glas rum. Een essentieel deel van ons leven valt weg. Al moet ik wel toegeven dat het leven in de meeste buitenwijken doorgaat, met een mondmasker. Want er moet brood op de plank blijven komen. Wie niet werkt, heeft geen inkomen.’

>>> AMUSSOL kan rekenen op de steun van

Op economisch vlak maakt Altagracia zich vooral zorgen over de toeristische sector. ’85 procent van de arbeiders in de toeristische sector staat al op

WSM. Een gift is welkom op BE41 8900 1404 3510 - BIC VDSPBE91. Graag met vermelding ‘samen tegen corona’. Meer info op www.wsm.be/nl.

Er zal altijd een vóór en na zijn, volgens Altagracia. ‘Het zal nooit meer hetzelfde zijn. Overal ter wereld zijn werknemers getroffen door deze crisis. Geen enkel land kon eraan ontsnappen. Meer dan ooit zal internationale solidariteit onder de werknemers nodig zijn om dit te boven te komen en om de arbeidsrechten te garanderen.’

ACTUEEL

Corona

Steunmaatregelen

Maatregelen van de Vlaamse overheid

De lockdown en de maatregelen om het coronavirus in te dijken leidden tot een ongeziene economische terugval. Ze noopten tot een omvangrijk pakket aan steunmaatregelen. Vanaf juli worden sommige daarvan verlengd en komen er nieuwe bij. Visie presenteert een helder en beknopt overzicht van de belangrijkste coronamaatregelen, onder voorbehoud van toekomstige aanpassingen. TEKST SIMON BELLENS

Maatregelen van de federale overheid

De verbeteringen van de tijdelijke werkloosheidsuitkering door overmacht/corona, zoals het optrekken van de uitkering tot 70 procent in plaats van 65 procent van het inkomen en het supplement van 5,63 euro per dag, worden verlengd tot 31 augustus. Voor nog te selecteren hard getroffen sectoren loopt de verlenging tot 31 december. Een eventuele opzegtermijn wordt in geval van die tijdelijke werkloosheid opgeschort, zodat je recht hebt op een volwaardige opzeg. Voor bedrijven in moeilijkheden of in het geval van herstructureringen komen er mogelijkheden van arbeidsduurverkorting met RSZ-vermindering, coronatijdskrediet, en halftijdse landingsbanen vanaf 55 jaar. Voor volledig werklozen blijft de degressiviteit van de werkloosheidsuitkering nog tot 31 augustus bevroren, net als de schorsing van de looptijd van inschakelingsuitkeringen. Dat geldt ook voor de versoepeling van de referteperiodes voor artiesten. Wie een bijstandsuitkering ontvangt – zoals een leefloon, een tegemoetkoming voor personen met een handicap,

of een inkomensgarantie voor ouderen – krijgt vanaf juli tot december elke maand een extra premie van 50 euro. Voor de OCMW’s is 100 miljoen euro extra vrijgemaakt voor tegemoetkomingen bij huurbetalingsproblemen, of school- en energiekosten. Voor ziektedagen van 1 maart tot 31 augustus wordt de ziekte-uitkering opgetrokken, tenzij de ziekte begon voor 1 maart of gedekt wordt door het gewaarborgd loon. Tot voor kort konden alleen werknemers in zorgsectoren Covid-19 inroepen als beroepsziekte. Die regeling wordt nu uitgebreid naar andere beroepsgroepen, zoals werknemers die tijdens de lockdown een essentieel beroep uitoefenden, zonder de mogelijkheid van telewerk of om de afstandsregels te respecteren, zoals in supermarkten of havenarbeid. Het corona-ouderschapsverlof, om de combinatie van werk en kinderopvang te verbeteren, wordt verlengd tot 30 september. Alleenstaande ouders en ouders van een kind met een beperking kunnen het ouderschapsverlof vanaf 1 juli ook voltijds opnemen, waarbij de uitkering 50 procent hoger ligt ten opzichte van het gewone ou-

derschapsverlof. Voor andere ouders blijft een deeltijdse opname (een vijfde of halftijds) mogelijk. Hier is de uitkering met 25 procent verhoogd. Wie tijdens de zwangerschap ziek wordt, op tijdelijke werkloosheid terugvalt, of van het werk verwijderd wordt, heeft nu recht op een volledige nabevallingsrust. Tot 31 december mogen werkgevers consumptiecheques tot 300 euro, voorbehouden voor de Belgische horeca of evenementsector, uitdelen aan hun werknemers. Voor de horeca is er een btw-verlaging van 12 naar 6 procent voor maaltijden en niet-alcoholische dranken. Alle Belgen ouder dan 12 jaar kunnen tot 30 september gratis treinritten aanvragen bij de NMBS: twee treinritten per maand, zes maanden lang. De gratis kaartjes zijn enkel bruikbaar na 9 uur tijdens de week en niet tijdens het weekend in augustus. Het supplement om een fiets mee te nemen op de trein valt weg tot 31 december.

Iedereen die tussen 20 maart en 17 juli minstens één dag tijdelijk werkloos was, komt in aanmerking voor een eenmalige financiële tegemoetkoming van 202,68 euro voor de water- en energiefactuur van één maand. Ook wie in juli tijdelijk werkloos zou worden, kan hier een beroep op doen. Gezinnen met inkomensverlies kunnen een beroep doen op een bijkomende premie van 120 euro verspreid over 3 maanden via het groeipakket, de Vlaamse kinderbijslag. Gezinnen moeten daarvoor voor 31 oktober zelf een aanvraag doen bij hun uitbetalingsinstelling. De Vlaamse regering voorziet in een budget van 15 miljoen euro voor lokale consumptiecheques ter ondersteuning van kwetsbare groepen, die gemeenten zelf kunnen verdelen. Ook de OCMW’s krijgen 15 miljoen euro bijkomende middelen, die ze zelf ter ondersteuning kunnen besteden. Als het inkomen van sociale huurders door de coronacrisis gedaald is, blijft de versoepelde huurprijsherziening gelden tot en met 17 juli 2020, net als het verbod op uithuiszettingen. Wie een sociale woonlening heeft bij de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) of een Woonkrediet bij het Vlaams Woningfonds, en financiële moeilijkheden kent ten gevolge van de coronacrisis, kan onder bepaalde voorwaarden uitstel van betaling krijgen tot en met 31 oktober 2020.

>>> Een uitgebreider overzicht en de laatste updates vind je op www.hetacv.be/coronamaatregelen

Onze zorg voor jou o o nze r r zorg j j o o voor u uOnzeOnze zorg jou voor jou jou zorg voor stopt nooit opt nooit stoptstopt nooitnooit

De medewerkers van an an medewerkers van De medewerkers van De medewerkers “Ik mocht geen bezoek Familiehulp staan van “Ik mocht geen geen bezoek miliehulp staan Familiehulp staan “Ik mocht bezoek Familiehulp altijd voor je staan klaar met krijgen, maar Jan is met met jd krijgen, voor je klaar met altijd voor je klaar met altijd voor je klaar met maar Jan is krijgen, maar Jan is zorg, ondersteuning, altijd blijven komen” g, g, g, ondersteuning, zorg, ondersteuning, zorg, ondersteuning, huishoudelijke hulp en nog altijd altijd blijven komen” blijven komen” shoudelijke en en nog nog hulp en huishoudelijke nog hulp en nog en nog huishoudelijke hulp veel meer. Olanda el meer. veel meer. veel meer. OlandaOlanda

Ontdek al onze diensten op nsten nsten tdek al onze op diensten op Ontdekwww.familiehulp.be al onze al diensten op op Ontdek onze diensten op ww.familiehulp.be e e www.familiehulp.be www.familiehulp.be

ACTUEEL

Brecht werkt al vier zomers lang in hetzelfde bedrijf Brecht Van de Walle (23) uit Aalter heeft net zijn studie voor laborant afgerond, maar vooraleer hij zijn loopbaan op de arbeidsmarkt echt begint, gaat hij nog enkele weken aan de slag als vakantiewerker. Voor het vierde jaar op rij doet hij dat bij Reprosol, een installateur van onder andere zon- en warmtewerende folies. ‘De vorige eigenaar van het bedrijf is een vriend van mijn ouders’, vertelt Brecht. ‘Zo ben ik er terechtgekomen.’ Brecht blijft het bedrijf nu al vier zomers trouw. ‘Het verdient goed, en omdat je op verschillende plekken komt voor het plaatsen van de zonneweringen en glasfolies, is het toch afwisselend. Toen het bedrijf werd overgenomen door Printville in Destelbergen, mocht ik blijven. Ook in de paasvakantie heb ik er een paar dagen gewerkt.’ ‘De reden waarom ik vakantiewerk doe, is om iets bij te verdienen. Zo kan ik op reis gaan, maar een deel van het geld zet ik ook op mijn rekening om te sparen.’

Wat moet ik weten als jobstudent? Veel jongeren willen tijdens hun studie graag een centje bijverdienen. Ofwel zijn ze tijdens het schooljaar aan de slag, ofwel werken ze in de zomervakantie enkele weken als jobstudent. Maar wat zijn precies hun rechten en plichten? We zetten enkele belangrijke dingen op een rijtje. TEKST SAMUEL BOOTSMAN EN WIM TROCH

AAN DE SLAG ALS JOBSTUDENT

Mag ik werken als jobstudent? De meeste jongeren mogen werken als jobstudent vanaf hun 15e verjaardag. Wie het tweede middelbaar nog niet doorlopen heeft moet echter 16 jaar zijn. In elk geval moet je voltijds of deeltijds dagonderwijs volgen en mag je geen ander hoofdstatuut hebben. Dat laatste is vooral van belang voor wie met

FOTO’S JAMES ARTHUR

een uitkering (opnieuw) wil gaan studeren. Wanneer mag een jobstudent werken? Met een studentencontract mag je tijdens het hele kalenderjaar werken. Studentenwerk is dus niet beperkt tot de zomermaanden. Is er een proefperiode? De eerste drie werkdagen van een studentenjob vormen een proefperiode. In

ISA en Jong ACV helpen je met jouw vragen over studentenwerk Heb je heel specifieke vragen over studentenarbeid? Neem dan contact op met de Infolijn Studentenarbeid (ISA) van het ACV (momenteel maandag-donderdag tussen 13 en 17 uur en vrijdag van 9 tot 12 uur). >>> 02 244 35 00 - Facebook: isainfolijnstudentenarbeid www.chatmetisa.be Loopt het mis op je studentenjob? Als lid van Jong ACV kun je rekenen op de nodige informatie en ondersteuning bij problemen. Het lidmaatschap is voor studenten volledig gratis. >>> Lid worden doe je via www.hetacv.be. Daar kun je ook de handige brochures ‘Lonend studentenwerk’ en ‘Gids voor schoolverlaters’ downloaden, met het antwoord op heel wat vragen.

die periode kan zowel de werkgever als de jobstudent de overeenkomst onmiddellijk stopzetten, zonder opzegperiode. Nadien is er wel een opzegperiode. Werk je minder dan een maand bij een werkgever, dan is de opzegperiode één dag als je zelf ontslag neemt en drie dagen als je ontslagen wordt. Werk je langer dan een maand, dan is de opzegperiode respectievelijk drie dagen en zeven dagen.

VOLG DE REGEL VAN DRIE Als je als jobstudent werkt, moet je drie zaken in het oog houden: je socialezekerheidsbijdrage, je belastingen en je kinderbijslag. In 2020 zullen door de coronacrisis enkele regels iets anders zijn. Alle uren die gewerkt zijn tussen 1 april en 30 juni volgen de gewone regels maar worden niet afgetrokken van je 475 uur, hebben geen invloed op je kinderbijslag en tellen níét mee om te bepalen of je fiscaal ten laste kunt zijn.

Tel tot 475 voor je socialezekerheidsbijdrage Als jobstudent kan je 475 uren werken met een lagere socialezekerheidsbijdrage van 2,71 procent. Je mag meer werken, maar dan betaal je een bijdrage van 13,07 procent van je brutoloon. Op www.studentatwork.be vind je een persoonlijke 475-urenteller.

Tel je centen voor de belastingen Het loon dat je verdient kan gevolgen hebben voor de belastingen die je ouders én jijzelf moeten betalen.

Tot een maximumbedrag aan eigen inkomsten ben je thuis fiscaal ten laste. Overschrijd je die drempel, dan betalen je ouders meer belastingen. Voor het inkomstenjaar 2020 bedraagt het maximum: - als kind van een gehuwd koppel: 7 045 euro belastbaar inkomen - als kind van een alleenstaande: 8 920 euro belastbaar inkomen Als jobstudent betaal je pas belastingen als je belastbaar loon in 2020 hoger ligt dan 12 842 euro. Let op: Heb je nog andere inkomsten dan uit studentenarbeid? Alimentatie? Of geef je bij de fiscus jouw beroepskosten zelf aan? Dan gelden complexere berekeningen.

Tel je uren voor je gezinsbijslag Ben je jonger dan 18? Tot en met de maand waarin je 18 jaar wordt, heb je altijd recht op kinderbijslag. 18 of ouder en gedomicilieerd in Vlaanderen? Tot de maand waarin je 25 jaar wordt krijg je gezinsbijslag voor elke maand waarin je minder dan 80 uur werkt. De eerste 475 uur die je per jaar werkt als jobstudent aan verlaagde RSZ-bijdrage hoef je hierbij niet mee te tellen, alle andere contracten tellen wél mee. 18 of ouder en gedomicilieerd in Brussel? Je hebt recht op gezinsbijslag tot de maand waarin je 25 wordt als je minder dan 240 uur per kwartaal werkt. Studentenarbeid wordt ook meegeteld in deze uren. In het derde kwartaal (juli t/m september) staat er geen grens op hoeveel uren je mag werken.

ACTUEEL

Zware revalidatie na corona

Jules leerde met de tractor rijden voor zijn vakantiebaan Jules Veyt uit Baasrode is net achttien geworden, en heeft zijn laatste jaar economie-moderne talen achter de rug. Deze zomer gaat hij werken voor een landbouwloonwerker uit Baardegem. ‘Van jongs af was ik geïnteresseerd in landbouw’, vertelt hij. ‘Ik ging bij de boeren kijken en wilde altijd al met een tractor rijden. Enkele maanden geleden is die droom uitgekomen, want ik heb bij een loonwerker leren rijden met de tractor. Ik kan nu ploegen of drijfmest voeren …’ Jules legde zowel een theoretisch als een praktisch examen af. ‘Makkelijk is het niet. Een tractor is groot, en soms tot twintig ton zwaar. Het stoppen gaat dus moeizamer, en ook al zit je hoog, toch zie je niet alles rondom jou. Vooral met fietsers in de buurt is het opletten.’ ‘De voorbije drie maanden heb ik bijna elk weekend gewerkt, en ook de volgende maanden ga ik zo veel mogelijk werken. Eind september begin ik de studie landbouwmechanica in Geel. Ik hoop om na die drie jaar in deze sector te kunnen blijven werken.’

ENKELE BIJZONDERE GEVALLEN

Wat als ik ziek word? Als je ziek wordt, moet je onmiddellijk je werkgever op de hoogte brengen. Binnen de twee dagen moet je hem een doktersattest bezorgen. Als je meer dan één maand werkt, heb je net als reguliere werknemers recht op gewaarborgd loon. Wat bij een arbeidsongeval? Een arbeidsongeval is een ongeval tijdens het werk of onderweg van en naar het werk. Breng onmiddellijk je werkgever en het ziekenfonds op de hoogte. Je hebt meteen recht op een uitkering. Alle kosten voor medische verzorging zijn gedekt en je krijgt een vergoeding voor blijvende letsels. Wat als ik een schoolverlater ben? Als je in juni afstudeert of stopt met studeren, dan veranderen er enkele telregels. Je kan dan je teller van 475 uren studentenarbeid inzetten tot 30 september. Wie tijdens het academiejaar stopt mag onmiddellijk na uitschrijven niet meer werken als jobstudent. Beide groepen hebben nog 12 maanden recht op gezinsbijslag, maar de leeftijdsgrens en het maximumaantal uren per maand blijven van toepassing.

‘Van de periode op intensieve zorg herinner ik me helemaal niets’ Lange tijd zag het er niet goed uit voor Roland Verbeek, die bijna een maand op de afdeling intensieve zorg vocht tegen het coronavirus: ‘Het was niet zeker of ik erdoor zou komen.’ TEKST SIMON BELLENS

FOTO SOPHIE NUY T TEN

et is maart, de eerste week van de nationale lockdown, en Roland Verbeek kampt al een paar dagen met een vervelende hoest. Volgens de huisdokter is het een zware griep. Hij heeft dan immers nog geen koorts en krijgt Dafalgan voorgeschreven. ‘Maar het werd erger en erger’, vertelt Verbeek. Vrijdagochtend wordt hij gloeiend wakker. Zijn vrouw brengt hem op aanraden van de huisdokter naar de spoedafdeling van het UZ Leuven. Daar wordt hij meteen naar intensieve zorg overgebracht. Hij zal er 26 dagen blijven, waarvan langer dan de helft in een kunstmatige coma. ‘Ik herinner me enkel vage flarden van hoe ze me naar het ziekenhuis brachten,’ zegt Verbeek, ‘verder helemaal niets. Mijn vrouw heeft een dagboek bijgehouden van toen ik op intensieve zorg lag. Zo kwam ik te weten dat ik een longontsteking en een bacteriële infectie had opgelopen en een paar keer aan de nierdialyse moest. Het was schrikken om dat te horen. De dokters hadden haar eufemistisch gezegd: Het kan kantelen. Het is ongelooflijk hoe dat virus je leegzuigt.’ Wanneer Verbeek na zesentwintig dagen van de intensieve zorg naar de speciale corona-afdeling verhuist – met de ‘marsmannetjes’ zoals hij de flink ingepakte dokters en verpleegkundigen noemt – kan hij maar weinig zelfstandig. ‘Als ik rechtop wilde zitten, moest ik bellen. Als ik mijn behoefte wilde doen, moesten ze een bedpan onder me schuiven. Ik was ongelooflijk verward. Zo dacht ik dat mijn vrouw overleden was en dat ik naar de begrafenis moest, maar ze lieten me natuurlijk niet gaan. Blijkbaar zijn zulke waanbeelden niet abnormaal na een kunstmatige coma, ik vrees dat ik de verplegers daarmee heb lastiggevallen.’

‘Het is ongelooflijk hoe dat virus je leegzuigt’ ROLAND VERBEEK

‘Ik vertelde hen dat ik het gênant vond dat ze me zo moesten helpen, maar ze stelden me gerust en zeiden dat ze dat gewoon zijn’, vertelt Verbeek vol bewondering voor de verpleegkundigen die hem bijstonden. ‘Om de paar uur

vroegen ze bijvoorbeeld hoe ik heette, of wat ik gestudeerd had. Mijn geheugen en concentratievermogen waren zo verzwakt dat ik bang was om dement te worden.’ Per week op intensieve zorg voorspelt men grofweg een maand revalidatie. Bij Verbeek verloopt die vooralsnog voorspoediger dan gehoopt. Op 30 april voldeed hij volgens de kinesitherapeut en de dokters aan de basisvoorwaarden thuis verder te revalideren. ‘Ik moest terug zelfstandig uit bed leren komen en met ergotherapeuten oefenen om mezelf te wassen en aan te kleden. Na een dikke week lukte dat, weliswaar trager dan gewoonlijk. Niet bij iedereen gaat dat zo snel. Naast mij op de kamer lag een jongere man bij wie de longen zeer traag herstelden. Toen ik weer naar huis mocht, kon hij nog maar amper met de rollator stappen. Ik ben geen vragende partij om met dit verhaal uit te pakken,’ besluit Verbeek, ‘want ik ben niet de enige die dit meemaakt, maar het is positief om te zien hoe goed een revalidatie kan verlopen.’

DEELNEMERS GEZOCHT

METAALBOUW

KU Leuven zoekt deelnemers voor een studie naar hoe werkgevers omgaan met de coronacrisis en wat de invloed daarvan is op de werknemers. Je kan anoniem deelnemen, alle antwoorden worden vertrouwelijk behandeld. De studie bestaat uit drie online bevragingen. Bij elke bevraging worden nieuwe prijzen voorzien.

Heb je een kindje van 3 jaar of jonger en werk je in de sector Metaalbouw? Dan heb je recht op een terugbetaling van 1,5 euro per dag voor de kinderopvang met een maximum van 180 euro per jaar. Je vraagt de tegemoetkoming aan via het ACV-dienstencentrum of je vakbondsafgevaardigde aan de hand van het fiscaal attest van de kinderopvang.

Coronastudie: invloed op werknemers

>>> Meer informatie en inschrijven: https://feb.kuleuven.be/research/wos/coronastudie

Tegemoetkoming voor kinderopvang nu aanvragen

VRAAG EN ANTWOORD

Filosoof Bleri Lleshi

‘Met de juiste politieke moed, kan Vlaanderen een voortrekker zijn’ ‘Mensen willen zo snel mogelijk terug naar de normaliteit, maar die normaliteit was niet oké.’ Voor filosoof en docent Bleri Lleshi moet de wereld er anders uitzien na corona. Met Wat na corona? schreef hij een verontwaardigde, maar hoopvolle brief aan zijn Beste Vlaanderen.

TEKS T SIMON BELLENS FOTO ID / STEFAAN TEMMERMAN

k hou van Vlaanderen’, benadrukt Bleri Lleshi, politiek filosoof aan de UC Leuven-Limburg. ‘Mijn leven vindt hier plaats, mijn kinderen groeien hier op. Hoe vaak kom ik wel als spreker in verschillende Vlaamse gemeenten? Hoeveel Vlamingen zijn er bij mij afgestudeerd? Ik heb het gehad met Vlamingen die willen bepalen van wie Vlaanderen is. Wat maakt Vlaanderen meer van Vlaams-nationalisten dan van mij?’ Zijn liefdesverklaring aan Vlaanderen is uitgesproken en gemeend. De in Albanië geboren schrijver van onder andere De kracht van hoop (EPO 2018, red.) gelooft in de Vlamingen, maar ziet hoe het neoliberale kapitalisme ook hier de samenleving afbrokkelt: van privatiseringen in de gezondheidszorg tot de permanente onwil om de omslag naar een duurzame economie te maken. De coronapandemie moet een kantelpunt worden, en Lleshi gebruikte de lockdownperiode dan ook om de verontwaardiging van zich af te schrijven. Wat na corona? leest als een militante oproep. Waarom wilde je eigenlijk een brief schrijven, en bijvoorbeeld geen manifest? ‘Een brief is de ideale manier om een gesprek te voeren. Na lezingen merk ik vaak dat mensen die niet in een publiek willen of durven reageren achteraf wel een mail of Facebook-bericht sturen. Bovendien zag ik in de nasleep van de recente besparingen van de Vlaamse regering een gevoel van machteloosheid bij sociaal werkers, middenveldsorganisaties, de culturele sector … Een brief is een erg persoonlijke communicatie, zo wil ik die mensen een hart onder de riem steken. Ik wil tonen dat er al een heleboel initiatieven zijn die de wereld beter proberen te maken, van Zonderwijs in Vlaanderen (vereniging voor kinderen zonder papieren, red.) tot de welzijnsbegroting in Nieuw-Zeeland (waarbij niet economische groei, maar welzijn centraal staat in de financiële beleidskeuzes, red). Het valt me op hoe weinig zulke initiatieven bekend zijn bij het brede publiek.’

‘De politiek herhaalt telkens weer dat economische groei iedereen ten goede komt, maar dat is gewoon niet waar’ BLERI LLESHI

Bleri Lleshi: ’Wat maakt Vlaanderen meer van Vlaams-nationalisten dan van mij?’ In die zin bevat jouw boek een brede waaier aan alternatieven voor een betere samenleving. ‘Het boek staat inderdaad vol alternatieven. De welzijnsbegroting in Nieuw-Zeeland vind ik fantastisch, ik ben jaloers op Jacinda Ardern (de huidige sociaaldemocratische premier van Nieuw-Zeeland, red.). Kijk, ik heb veel vertrouwen in Vlaanderen, de evolutie die Vlaanderen heeft doorgemaakt in de laatste vijftig jaar is ongezien. Vlaanderen heeft de juiste mensen en de juiste capaciteiten. Als wij het willen, en machthebbers zouden hebben met visie en moed, zouden we wereldwijde voortrekkers kunnen zijn. Maar er zijn 800 000 werknemers in Vlaanderen die lijden aan chronische stress, 350 000 werknemers kampen met een burn-out, de kinderarmoede wil maar niet dalen, honderdduizenden staan op de wachtlijst voor sociale huisvesting, Vlaanderen is voor milieu een van de slechtste leerlingen van Europa … Dat zijn verschrikkelijke cijfers. Ondanks alle mogelijkheden die er zijn, zetten wij niet de nodige stappen.’ Jouw geloof in alternatieven en bottom-up burgerinitiatieven steekt inderdaad nogal af tegen je woede voor de politieke en financiële elite. Is daar niets populistisch aan? ‘Volgens mij ligt daar gewoon veruit het grootste probleem. Dat heeft niets met populisme of simplisme te maken. (fel) De huidige politieke elite is incompetent, zelfs in de huidige crisis laten ze geen moed of visie zien. Er zijn ongeveer vijfduizend mensen in woonzorgcentra gestorven. Nochtans werd al veertien jaar geleden een noodplan bij epidemieën in woonzorgcentra opgesteld. Zonder de experten was het helemaal rampzalig geweest.’ ‘Als je dan hoort dat iemand als Jeff Bezos (oprichter van internetwinkel Amazon, red.) tijdens de crisis 24 miljard dollar rijker is geworden, maar voor zijn eigen werknemers wel een ziektefonds in geval van corona opricht waaraan ze zelf moeten bijdragen

… dat is toch niet normaal? Uit cijfers van La libre Belgique en De Tijd bleek dat Belgische bedrijven tussen 2016 en 2019 meer dan 700 miljard euro onderbrachten in belastingparadijzen. Toch hebben de grote bedrijven volgens het Federaal Planbureau in 2018 16 miljard euro cadeau gekregen van de Belgische staat. Dat is toch allemaal niet normaal?’ Wat houdt politici volgens jou dan tegen om daaraan iets te doen? ‘Ze hebben te nauwe banden met dat kapitaal. In België heb je ook weinig onderzoeksjournalistiek die die banden onderzoekt. Als Apache (nieuwswebsite voor onderzoeksjournalistiek, red.) één keer een etentje vastlegt tussen de top van de Antwerpse politiek en het zakenleven, worden ze naar de rechtbank verwezen. We hebben hier de cultuur niet om dat soort zaken ten gronde te problematiseren.’ ‘Maar het is ook de tunnelvisie van politici. Zolang je meegeeft dat er maar één vorm van economie is, dat economische groei en een hoog BBP de enige maatstaven zijn, dan heb je geen nauwe banden nodig om te geloven dat je rijke bedrijven moet stimuleren. De politiek herhaalt telkens weer dat economische groei iedereen ten goede komt, maar dat is gewoon niet waar. We zien dat slechts een kleine economische elite daarvan profiteert. Er bestaan andere economische modellen die niet per se uitgaan van economische groei, zoals bijvoorbeeld de welzijnsbegroting. Ik denk dat veel politici dat soort zaken echt niet kennen.’ Je ziet daarin een belangrijke taak weggelegd voor het middenveld. Maar ‘wat momenteel ontbreekt is een middenveld dat in zijn kern politiseert’, schrijf je. ‘Veel actoren in het middenveld zijn te lang meegegaan in het verhaal van overheden, en zijn hierdoor gepacificeerd en gedepolitiseerd.’ Wat bedoel je daarmee? ‘België heeft misschien wel het sterkste middenveld

ZO ZIT DAT van Europa. Dat heeft te maken met een lange geschiedenis van verzuiling. Daarna kwam een periode van verzoening waarbij dat middenveld minder nauwe banden kreeg met politieke partijen binnen een socialistische, liberale of christelijke zuil, maar ook zonder zich tegen die partijen en hun beleid te verzetten. Dat is depolitiseren. Sinds de aanstelling van de nieuwe Vlaamse regering, verzet het middenveld zich weer meer tegen de politiek. Denk maar aan VuurWerk (waarbij meer dan honderd middenveldsorganisaties begin december een week lang betoogden tegen de besparingen van de Vlaamse regering, red.). Ik vind het goed om te zien hoe kritisch het ACV vandaag is tegenover een beleid waaraan nochtans de CD&V deelneemt. Het moet gaan om wat het beleid betekent voor de mensen, niet om politieke kleur of historische banden met een partij.’ Middenveldsorganisaties proberen te wegen op het beleid door voortdurend te overleggen met de politiek, maar volgens jou is het belangrijk om vaker het conflict op te zoeken? ‘Politiek is conflict. In het land van compromis en van het eeuwige midden lijkt het soms ondenkbaar om politiek als conflict te begrijpen, maar partijen zijn het nu eenmaal niet met elkaar eens. Overleg is nodig, maar als de onderhandelingstafel niet oplevert wat het zou moeten zijn, dan moeten we op straat komen. Van het middenveld op zich heeft de politiek geen schrik, de politiek vreest het middenveld pas als het mobiliseert.’ ‘SOTA (State of the Arts, belangenvereniging voor de culturele sector, red.) vind ik een goed voorbeeld. Door de lockdown zit de culturele sector nog steeds in grote nood. SOTA heeft daarop getuigenissen verzameld van cultuurwerkers in financiële problemen omdat ze niet konden terugvallen op tijdelijke werkloosheid of andere steunmaatregelen. Zo kun je laten zien wat de concrete gevolgen zijn van politieke keuzes, en spreek je met — niet enkel namens — de mensen die je vertegenwoordigt. Ik weet ook wel dat je niet elke dag op straat kan komen, maar als het beleid niet goed is voor de mensen, moeten we dat aan de politiek duidelijk maken.’ Hoe heb jij persoonlijk de lockdown beleefd? ‘Het was zoeken, je hele leven valt stil. Ik ben een jonge papa, met twee peuters in huis, dat was in het begin moeilijk. Maar hoewel ik in een van de armere buurten van Brussel woon, hebben we een klein tuintje, dat helpt. Ik heb me vaak afgevraagd hoe het zou zijn als dat er niet was. Sommige mensen moeten het met z’n vijven of zessen op zestig vierkante meter stellen.’ ‘Op een moment van crisis zelf besef je bijna nooit de impact voor de geschiedenis. Maar dit zijn ook momenten van ideeënstrijd. Ik was erg gemotiveerd om daaraan mijn bescheiden bijdrage te leveren, want ondanks alle verschrikkelijke aspecten van de coronapandemie, kunnen we de crisis omzetten in iets positiefs. Dat we nooit meer besparen op gezondheidszorg bijvoorbeeld. Tegen degenen die restloos een economische heropstart bepleiten, moeten wij eerst aan de mensen en aan het klimaat denken.’

>>> Visie mag drie exemplaren van Wat na corona? weggeven. Deelnemen kan tot 13 juli via het wedstrijdformulier op www.beweging.net of stuur je antwoord naar Visie wedstrijd, Postbus 20, 1030 Brussel.

TANDZORG

Krijg ik in 2021 minder terugbetaald als ik dit jaar niet meer naar de tandarts kan gaan? Om recht te hebben op de hogere terugbetaling voor tandzorg in 2021, wordt gekeken of je in 2019 naar de tandarts bent geweest. Als je elk jaar naar de tandarts gaat, krijgt tandbederf minder kans en kun je dure behandelingen voorkomen. Het mondzorgtraject moedigt het jaarlijkse bezoek aan de tandarts aan. Je betaalt voor vaak voorkomende tandprestaties minder uit eigen zak als je het jaar voordien naar de tandarts ging en daarvoor een terugbetaling kreeg. Door corona kon je dit jaar gedurende meerdere weken niet bij de tandarts terecht voor niet-drin-

gende tandzorg. Misschien lukt dat ook niet meer in 2020, omdat de tandarts niet meer al zijn patiënten kan zien. Dan verlies je in 2021 de hogere terugbetaling van het mondzorgtraject en tandsteenverwijdering niet. Want er wordt rekening gehouden met het jaarlijkse bezoek aan de tandarts in 2019. Soms geldt er voor terugbetaling van een behandeling een maximumleeftijd. Als die maximumleeftijd wordt bereikt tijdens de coronaperiode, verhoogt die leeftijd met maximaal zes maanden, bijvoorbeeld maximaal 18 jaar wordt maximaal 18 jaar en zes maanden.

Ook de leeftijdsvereisten en termijnen voor terugbetaling van orthodontie worden tijdens de coronatijd uitgebreid met zes maanden. Voor terugbetaling van bepaalde tandzorg is nazorg door de tandarts nodig binnen de dertig dagen of twaalf maanden na de behandeling, bijvoorbeeld voor uitneembare tandprothesen. Als een deel van die termijn in de coronaperiode valt, wordt die termijn opgeschort tot het einde van de Covid-19-crisis. Bovendien wordt die termijn verlengd met dertig dagen.

FAILLISSEMENTEN

Het bedrijf waar ik werk is failliet, wat moet ik doen? Het was groot nieuws: bagageafhandelaar Swissport legde de boeken neer. In een klap verloren 1 500 mensen hun baan. Helaas bestaat de vrees dat er door de coronacrisis nog meer bedrijven zullen volgen. Als je bij een bedrijf werkt dat een faillissement aanvraagt, heb je heel wat te regelen. Het ACV staat dan klaar om je te ondersteunen en te begeleiden. Speciaal daarvoor heeft de vakbond een online

aanmeldpunt voor falingen of faillissementen in het leven geroepen. Nadat je online het formulier invult, zal het ACV telefonisch met jou contact opnemen. Samen breng je dan je dossier voor de schuldvordering tegenover je werkgever en uitkeringsaanvraag bij de RVA voor je werkloosheidsvergoedingen in orde. Op die manier moeten mensen die net hun baan verloren zich

niet voor een intakegesprek aanmelden in een ACV-dienstencentrum of niet zelf het contactcenter proberen te bereiken. De dienst is beschikbaar voor zowel leden als niet-leden, al moeten die laatsten zich nog lid maken zodra het dossier opgevolgd moet worden.

>>> www.hetacv.be/falingen

ZIEK IN BUITENLAND

Wanneer kan ik een beroep doen op de CM-reisbijstand? Ga je op vakantie naar het buitenland? Kijk dan vooraf goed na onder welke voorwaarden de CMreisbijstand geldt. De CM-reisbijstand betaalt dringende medische zorg op vakantie in het buitenland terug. Dat is het geval voor de landen van West- en Centraal-Europa en het Middellandse Zeegebied. Voor jongeren die recht hebben op kinderbijslag geldt de CM-reisbijstand wereldwijd. Maar je kunt er geen beroep op doen in landen of regio’s die een negatief reisadvies kregen van de Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken op het moment van je vertrek.

Maakt het coronavirus je ziek tijdens je vakantie in het buitenland? Dan komt de CM-reisbijstand tegemoet in je medische kosten onder de normale voorwaarden. Bewaar bij ambulante zorg (buiten het ziekenhuis) alle betaalbewijzen en bezorg ze bij je thuiskomst aan het ziekenfonds voor terugbetaling. Bij opname in het ziekenhuis moet je binnen de 48 uur de alarmcentrale Mutas waarschuwen. De rekening wordt dan nadien geregeld met het ziekenfonds. Betaal de ziekenhuisfactuur in het buitenland niet als de CM-reisbijstand geldt. Wordt dat toch gevraagd? Neem dan contact op met Mutas. Als familieleden of reisgenoten door jouw ziekte niet naar België kunnen terugkeren, zal

Mutas een oplossing helpen zoeken. De alarmcentrale is 24 uur op 24 bereikbaar op het telefoonnummer 0032 2 272 09 00 voor informatie, advies en ondersteuning. De Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) heb je alleen nodig als je op reis gaat naar Spanje of Australië of als je drie tot zes maanden in het buitenland verblijft. Wordt de EZVK toch gevraagd maar heb je ze niet bij? Neem dan contact op met de alarmcentrale Mutas, die je een vervangingsattest zal bezorgen. Voor sommige landen heb je specifieke documenten nodig. Bestel ze op tijd via de CM-website.

>>> www.cm.be/reisbijstand

TOT JE DIENST

TELEBLOK

Vrijwilligers gezocht Teleblok, de anonieme gratis chatlijn van CM voor studenten en hun omgeving in de examenperiode, zoekt vrijwilligers. Maak je graag tijd vrij om naar anderen te luisteren? Ben je een sociaal meevoelend persoon en kun je de oproeper stimuleren om zelf een oplossing te zoeken? Dan ben jij de geknipte persoon. Je volgt vijf zaterdagen een opleiding. Tijdens de examenperiodes in januari en juni chat je zes tot acht avonden van thuis of vanuit een centrale. Je krijgt ondersteuning en begeleiding van een coach.

>>> www.teleblok.be/vrijwilliger

HET RECHT OM TE ADEMEN

Poster tegen racisme Columniste Amina Belôrf reageert met het gedicht Het recht om te ademen op de gruwelijke dood van George Floyd. I can’t breathe, riep hij toen de knie van een agent zijn nekwervels en zijn waardigheid brak. Al langer schreeuwen mensen over heel de wereld dat ze dreigen te stikken. Wil jij hun stem laten horen en racisme mee een halt toeroepen? Koop de affiche met de tekst van Belôrf voor vijf euro en hang ze uit. De opbrengst gaat volledig naar organisaties die racisme bestrijden. De posteractie is een initiatief van de burgerbeweging Hart boven Hard en uitgeverij EPO.

>>> info@hartbovenhard.be en www.epo.be

Beweeg Meer Idee

Om deze reclame sta jij te springen

TEKS T MARTINE CREVE FOTO MINE DAELEMANS

e oproep van CM naar Beweeg Meer Ideeën om de Vlaming van zijn stoel te halen, zette de fantasie van Tars Verschelde op scherp. ‘Ik heb altijd veel ideeën, maar daar blijft het vaak bij. Meestal komt er niets van terecht. Ik probeer dat de laatste jaren te veranderen en productiever te zijn.’ Als mensen een vraag of een probleem hebben, denkt Tars graag mee na over een oplossing. ‘CM zoekt manieren om mensen meer fysieke inspanningen te laten leveren. Ik wil daaraan meewerken.’

Ter plekke uitvoeren

VACATURES ACV-OPENBARE DIENSTEN ZOEKT Vakbondsverantwoordelijke Vlaamse overheidsdiensten Secretariaatsmedewerker 100 % - onbepaalde duur - Brussel www.acv-openbarediensten.be COC ZOEKT Provinciaal vrijgestelde Limburg Adjunct-Provinciaal vrijgestelde Limburg 100 % - onbepaalde duur - Hasselt www.coc.be ACV WEST-VLAANDEREN ZOEKT Contactmedewerkers 100 % - onbepaalde duur - Lichtervelde/ Roeselare vacatures.hetacv.be CM ZOEKT Transversale teamverantwoordelijke Medior/Senior Software Engineer JavaScript Auditor specialist 100 % - onbepaalde duur - Schaarbeek Technisch coördinator gebouwen 100 % - onbepaalde duur - Sint-Niklaas Paramedicus / Verpleegkundige – Kinesitherapeut 100 % - bepaalde duur (6 maanden) Regio Aarschot (Vlaams-Brabant) Adviserend arts 100 % - onbepaalde duur - Vlaanderen of Brussel www.cmjobs.be

loning. In het najaar komt zijn voorstel echt op tv. ‘Dat is heel fijn en natuurlijk ben ik zeer nieuwsgierig. Ik zou heel blij zijn als het ook effectief werkt.’ Bovendien wint hij een elektrische fiets. ‘Die geef ik aan mijn vader. Mijn moeder heeft er al een. Dan kunnen ze samen op hetzelfde tempo fietsen.’ En Tars zelf? Die heeft al een speedpedelec. ‘Daarmee rijd ik elke dag, buiten coronatijd, van en naar het werk. Dat is 40 minuten heen en 40 minuten terug. Zonder speedpedelec haal ik het in die tijd niet. Maar ik laat de motor niet al het werk doen. Zelf lever ik ook nog een serieuze inspanning.’

Voor Tars Verschelde (27) is het spannend uitkijken naar het najaar. Dan wordt zijn idee om mensen meer te doen bewegen aan heel Vlaanderen gepresenteerd. ‘Ik zou heel blij zijn als het ook effectief werkt.’

Als ingenieur analyseerde Tars de situatie. ‘Ik moest mij richten op mensen die niet geneigd zijn om uit zichzelf fysiek actief te zijn. Dat vereist een lage drempel. Daarom dacht ik aan oefeningen die je meteen ter plekke kunt uitvoeren.’ Ook aan herhaling hecht hij belang. ‘Wie de eerste keer niet gemotiveerd is om mee te doen, is dat de volgende keer misschien wel.’ Zo kwam Tars op het idee om mensen die thuis in hun zetel voor tv zitten, te laten bewegen tijdens de reclameblokken.

3 uur fysiek actief

Hoe moet je zo’n korte beweegsessie opbouwen om resultaat te hebben? Ook daarover dacht Tars goed na. ‘Twee elementen moeten aan bod komen. Eerst geef je suggesties om eenvoudige oefeningen te doen zoals push-ups, sit-ups of springen en met de armen zwaaien. Hoe minder mensen zelf moeten uitvinden, hoe groter de kans dat ze meedoen. Nadien toon je hoeveel calorieën de deelnemers hebben verbrand of met welk percentage hun fitheid stijgt als ze een hele week meedoen. Het is minstens even belangrijk om die effecten van de inspanning mee te geven. Dat motiveert.’

Beweging vindt Tars belangrijk. ‘Ik ben geen topsporter, maar regelmatig fysiek actief zijn is nodig. Anders voel ik mij loom. Na een fysieke inspanning voel ik mij fitter. Het helpt ook om mijn hoofd leeg te maken.’ Voor zijn werk zit Tars veel aan een bureau. ‘Onze hond doet mij wandelen, vooral in het weekend. Maar je moet al lang wandelen om hetzelfde effect te hebben als bij sporten.’ Toen Tars in het middelbaar zat, vonden zijn ouders dat hij te veel gamede en met bordspellen bezig was. ‘Mijn ouders, beiden dokter, verplichtten mijn broer en mij om op vrije dagen 3 uur en 33 minuten te bewegen. Dat stak soms wel eens tegen, maar ik ben het toch niet vergeten. Dat CM mensen helpt om gezond te leven, vind ik daarom zeker zinvol.’

Dubbele beloning

>>> www.beweegmeeridee.be

Inspanning tonen

Met dit idee werd Tars de winnaar van de wedstrijd. Hij krijgt een dubbele be-

We mogen weer reizen! De grenzen zijn weer open. We kunnen deze zomer gelukkig weer genieten van een zalige vakantie! Reis mee met Intersoc naar verschillende bestemmingen in Zwitserland tijdens de maanden augustus en september. Je kan met je eigen auto of met de bus reizen. Onze hotels liggen midden in de schitterende natuur. Je komt hier helemaal tot rust. Geniet van een wandeling met een wandelgids of bezoek enkele culturele en verborgen pareltjes.

Boek via 070 233 119 of www.intersoc.be

Vrijwillige onthaalouders gezocht Ben jij een echte moederkloek of vaderfiguur en ben je minstens tien dagen vrij in juli of augustus? Dan ben jij de geknipte persoon om te helpen in de club voor kinderen tot 2 jaar in onze hotels in Zwitserland. Je verzorgt er onze jongste vakantiegastjes en speelt spelletjes met hen terwijl mama en papa eropuit trekken. In ruil zorgen wij voor het transport en je verblijf in all-inclusive in een van onze hotels. Ga naar www.intersocwerkvakanties.be voor meer informatie of bel ons op het nummer 02 246 47 36.

16 UITLAATKLEP Het leven is vaak rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Net daarom staat Visie graag even stil en stellen we een Bekende of Boeiende man of vrouw tien vragen om tot rust te komen.

Deze week schrijver, acteur en presentator Rick de Leeuw (59)

TEKS T MARTINE CREVE FOTO TE GEK!?

Rick, 1

Waarvoor is er te weinig aandacht in de samenleving?

‘Naast economische belangen spelen zoveel andere factoren een grote rol in de samenleving. Dat besef dringt bij de beleidsmakers spijtig genoeg te weinig door. Opgelegde doelen moeten worden gehaald, van voorgeschreven protocollen mag niet afgeweken worden. Het eigenlijke doel dreigt daardoor naar de achtergrond te verschuiven. De papieren werkelijkheid krijgt helaas meer aandacht dan de uitvoering in de praktijk. Terwijl het leven uiteindelijk mensenwerk is.’

Welke mooie waarden dank je aan je ouders?

‘Mijn ouders ben ik al op jonge leeftijd verloren. Ik was 11 jaar toen ik in een pleeggezin kwam. Nadien werd ik naar kostschool gestuurd. Van mijn voogd heb ik geleerd om mijn aandacht te richten op kleine, haalbare doelen. Om vooral te focussen op de realiteit van alledag en mij niet te verliezen in grote structuren.’

Wat zou je graag beter kunnen?

‘Heel veel. Ik was graag een goede gitarist geweest, maar daar had ik dan harder voor moeten oefenen. Ik had ook heel graag Spaans gesproken, om maar iets te noemen. Maar het heeft geen zin om nu te gaan klagen over wat ik eerder niet gedaan heb. Blijkbaar vond ik andere dingen belangrijker. Daar moet ik maar aan wennen. Het talent om dat te aanvaarden, hoop ik nog wat verder te kunnen ontwikkelen.’

Waaraan besteed je te veel of net te weinig tijd?

‘Ik mocht in de lockdown niet optreden, niet presenteren. Alle dingen die ik graag doe en die mij vormen, vielen weg. Nog altijd trouwens. Daarmee valt ook een deel van je identiteit weg. De

omgeving, de anderen dragen bij tot wie je bent. Dat is door de lockdown heel duidelijk gemaakt. Al bij al een wijze les. Om mijn energie kwijt te kunnen, ben ik vaak op mijn koersfiets gesprongen. Na het eerste half jaar van 2020 heb ik ruim 3 000 kilometer op de teller.’

Welke film heeft laatst indruk op je gemaakt?

‘De driedelige serie Mitten in Deutschland: NSU is blijven hangen. Het waargebeurd verhaal speelt zich af voor en na de val van de Muur en toont hoe de uitzichtloosheid in OostDuitsland zich vertaalde in extremisme. Door de knappe productie en de sterke acteerprestaties kun je je als kijker zo hard inleven dat je in de war raakt. Gaandeweg wordt duidelijk waar het gevaar zit, hoe mensen misleid en verblind worden.’

Wat zou je uitvinden om van de wereld een betere plek te maken?

‘De geschiedenis leert ons dat de meeste pogingen om de wereld te verbeteren, hebben geleid tot afschrikwekkende uitkomsten. Ik hou mij daar liever ver van af. Maar ik vind het wel heel belangrijk om mensen die anderen willen helpen te ondersteunen. Dat doen we bijvoorbeeld met Ventiel, een buddywerking voor mensen met jongdementie. In de plaats van over hun hoofden te beslissen wat voor hen het beste is, geven we er iedereen de ruimte om zoveel mogelijk zelfstandig te doen wat nog lukt. Tegelijk moeten mensen zich natuurlijk voldoende beschermd voelen. Het is zoeken om die balans te vinden. De wandelingen die we vijf jaar geleden in Nepal en vorig jaar in Italië hebben gemaakt, zijn daarvoor een zeer goede oefening. Als je mensen

de autonomie geeft die ze aankunnen, is dat een geweldige stimulans.’

Waar op de wereld zou jij je nog thuis kunnen voelen?

‘De behoefte aan verandering heeft me vanuit het bruisende hart van Amsterdam naar een prachtig landelijk dorp in Haspengouw gebracht. In een stad nodigen theaters, culturele centra, horeca … je voortdurend uit om je te vermaken. In een dorp moet je dat zelf doen, voor en samen met anderen. Je bent er veel actiever bezig met je omgeving vorm te geven. Dat is fijn.’

Wat zou iedereen op school moeten leren?

‘Dat kennis niets waard is als je niet leert hoe je die met wijsheid gebruikt. School zou een plek mogen zijn waar jongeren de ruimte krijgen om hun talenten en kwaliteiten te ontwikkelen, waar ze leren om zelfstandig en kritisch te denken.’

Stel dat je eens zou kunnen afspreken met een bekend persoon met wie zou je dan een terrasje willen doen en waarom?

‘Met Casanova. Hij was ontegensprekelijk een wijs en vrolijk man. Een avonturier ook, zo blijkt uit zijn lijvige memoires waarin hij de lezer mee-

‘Met Alzheimer naar de Alpen’ Rick de Leeuw werkte mee aan de reisgids Met Alzheimer naar de Alpen. Het boek beschrijft de trektocht van vier mensen met dementie en hun buddy’s in de Valle Maira (Italiaanse Alpen). Hun ervaringen en aanwijzingen helpen om deze uitdaging aan te gaan.

>>> Info en bestellen op www.epo.be

WIN EEN GRATIS EXEMPLAAR Visie geeft vijf boeken weg. Beantwoord voor 13 juli volgende wedstrijdvraag: Van welke vereniging is Rick de Leeuw voorzitter? Te Gek!? - Samana - Ventiel Deelnemen kan via het wedstrijdformulier op www.beweging.net of stuur je antwoord naar Visie wedstrijd, Postbus 20, 1030 Brussel.

voert doorheen de achttiende eeuw. Door hem alleen als vrouwenversierder te typeren, doen we hem tekort.’

Welk beroep zou je uitoefenen, als je niet kon doen wat je nu doet?

‘Ze belden vorige week of ik de volgende president van Amerika wilde worden. Ik heb vriendelijk bedankt.’ (lacht)