Visie 3 mei 2019 - editie Limburg

BLAD MET EEN MENING VOOR EEN WERELD IN BEWEGING

REGIO LIMBURG - NR 09 - VRIJDAG 3 MEI 2019

139 doden

per jaar door arbeidsongeval Om de twee werkdagen sterft iemand door een arbeidsongeval. En elke werkdag leiden arbeidsongevallen bij gemiddeld 85 werknemers tot een blijvende arbeidsongeschiktheid. Op 28 april, de internationale dag voor veiligheid en gezondheid op het werk, lanceerde het ACV de eis dat alle slachtoffers van een arbeidsongeval onmiddellijk een kopie krijgen van de aangifte door de werkgever bij de verzekering. Want een foutieve of onvolledige aangifte is vaak de oorzaak van weigering van het arbeidsongeval door de verzekeraar.

> 12

Zonder kleerscheuren de examens door?

Communie?

Schenk je LEVENSVRAGEN oude fiets aan de fietsbieb!

>3 TWEEWEKELIJKSE UITGAVE

BEWEGING.NET

CM.BE

HETACV.BE - JAARGANG 75 - AFGIFTE BRUSSEL X - P806000 - VOLGEND NR 17.05.2019 - REGIO

>7 BLZ. 13

2

VAN DE WEEK

CIJFEREN EN TELLEN VOOR KIEZERS MARC LEEMANS, VOORZITTER ACV

D

e verkiezingen van 26 mei naderen met rasse schreden. Elke zichzelf respecterende nieuwswebsite heeft wel een stemtest. Allerlei peilingen duiden nu al winnaars en verliezers aan. In de media laat men ballonnen in verschillende kleuren en formaten op. En voor het eerst in de vaderlandse geschiedenis werden de beloftes van de partijen nagerekend door een onafhankelijke overheidsinstantie, het Planbureau.

Naar die berekeningen werd reikhalzend uitgekeken. En dan valt het resultaat natuurlijk vooral tegen. Al was het maar omdat niet de volledige programma’s werden nagerekend, maar slechts een selectie van maatregelen ‌ die de partijen zelf mochten bepalen. Over het dempen van de gigantische put die de regering-Michel heeft geslagen zal je gÊÊn berekeningen terugvinden.

En al evenmin over de extra gaten die alle loze beloftes nog bijkomend zullen slaan in de schatkist. Nochtans, vroeg of laat moet die rekening aan

iemand worden gepresenteerd. Dat is zoals enkel examens doen voor de paar vakken waarin je goed bent en de rest brossen. Je kan zo de dikke buis wat uitstellen maar niet blijven verstoppen.

Soms getuigen de bevindingen van het Planbureau van een hoge mate van ironie. Zo kunnen de knappe bollen geen impact berekenen van een of andere vorm van vermogensbelasting omdat ze onvoldoende informatie hebben over de verdeling en concentratie van vermogen.

Laat de eerste voorwaarde voor invoering van een vermogensbelasting nu net een vermogenskadaster zijn.

Iets wat de liberale partijen te allen prijze willen vermijden. Omdat anders zal blijken dat een belasting op vermogens boven het ĂŠĂŠn miljoen euro ‘de middenklasse’ niet zal treffen. Het is overduidelijk, de liberale partijen misbruiken de middenklasse als levend schild tegen eerlijker belastingen.

verwonderen. Net als het evenmin verbaast dat ze weinig medelijden hebben met wie pech in het leven heeft. Neem nu de stopzetting van werkloosheidsuitkeringen na verloop van tijd. Wetenschappers hebben herhaaldelijk bewezen dat zoiets mensen niet sneller aan een baan helpt. Die mensen vallen dan terug op een leefloon. Dat ligt niet eens veel lager dan hun werkloosheidsuitkering. Maar met wel een belangrijk verschil: een leefloon krijg je enkel na een middelentoets. Zo een middelentoets gaat na wat iemand bezit. Stel je voor: je hebt dertig jaar keihard gewerkt ĂŠn sociale bijdragen betaald. Je wordt ontslagen op oudere leeftijd, wat iedereen kan overkomen. Je vindt ondanks alle begeleiding en activering niet binnen de twee jaar werk, wat een heel waarschijnlijk scenario is. En toch kan je niet rekenen op bijstand, want je hebt een huisje en wat spaarcenten die je eerst moet opsouperen. Dat is de liberale visie op solidariteit.

Kiezers cijferen en tellen dus best mee wat de mooie kiesbeloftes echt inhouden. Tel wel, kies goed en schiet op 26 mei niet in eigen voet!

Toch komt het Planbureau ook met interessante indicaties. Of bevestigt het op zijn minst wat iedereen vermoedt. Dat rechtse, liberale partijen de grote inkomens goed bedienen mag niet

DE QUOTE

‘Zelfs Jezus Christus is niet vijfhonderd keer het mediaanloon van zijn werknemers waard.’ ABIGAIL DISNEY, KLEINDOCHTER VAN. Ze hekelt het loon van de huidige CEO van The Walt Disney Company tijdens een interview op de Amerikaanse tv-zender CNBC.

HET CIJFER

12 000 000 Volgens Global Forest Watch verdween in 2018 twaalf miljoen hectare tropisch bos.

Dat berekende de organisatie op basis van cijfers van de Universiteit van Maryland. Vooral in BraziliĂŤ, IndonesiĂŤ, Congo, Colombia en Bolivia verdween bos, meestal door ontbossing en bosbranden.

M/V/X VAN DE WEEK

Bashir Abdi ‘Dat rechtse, liberale partijen de grote inkomens goed bedienen mag niet verwonderen’

Redactieadres: 9LVLH 3% %UXVVHO WHO H PDLO OH]HUV#YLVLHUHGDFWLH EH Ï Abonnementen: ZZZ EHZHJLQJ QHW DERQQHPHQWYLVLH Ï Verantwoordelijke uitgever: 3HWHU :RXWHUV QDWLRQDOH SDJLQDüV DUWLNHOV äUHJLRü YDOOHQ RQGHU GH UHVS YHUDQWZ XLWJHYHUV Ï Redactie: Nils De Neubourg, AmÊlie Janssens, Wim Troch, Marjan Cauwenberg, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Eric De Maegd, Dieter Herregodts, Sarah Vandoorne, Anneleen 9HUPHLUH 0LFKLHO 9HUSODQFNH Ï Vormgeving: *HYDHUW *UDSKLFV Ï Druk: &ROGVHW 3ULQWLQJ 3DUWQHUV Ï 9LVLH YHUVFKLMQW WZHHZHNHOLMNV HQ LV LQEHJUHSHQ LQ KHW OLGPDDWVFKDS YDQ &0 $&9 ERXZ LQGXVWULH HQHUJLH $&9 &6& 0(7($ $&9 7UDQVFRP HQ $&9 9RHGLQJ HQ 'LHQVWHQ Ï

De loper brak zondag het 24 jaar oude Belgisch record marathon. Abdi liep ook een opmerkelijk persoonlijk traject. Geboren in Mogadishu, SomaliĂŤ ontvluchte hij op zijn zes jaar de oorlog in het land. Na een omzwerving van vier jaar belande hij in Gent. Daar zou hij op 17-jarige leeftijd atletiek ontdekken. De rest is geschiedenis.

ACTUEEL

3

TIPS VOOR EEN GOEDE PLANNING Maak niet enkel een maandplanning, maar deel je werk ook op in kleinere to-dolijsten, bijvoorbeeld in een week- of dagplanning. Zo kun je beter je prioriteiten bepalen, je vooruitgang opvolgen en inschatten hoe realistisch je planning is.

Ga met je planning aan de slag. Evalueer je planning op een vast tijdstip, bijvoorbeeld elke avond of een keer per week. Stel jezelf daarbij de volgende vragen: Lukte het om al je werk gedaan te krijgen? Waarom was het soms moeilijk om je aan je planning te houden? Zijn er aanpassingen nodig?

Neem voldoende korte pauzes om je concentratie scherp te houden. Ook die maken deel uit van je planning. Als je vermoeid bent, raak je sneller afgeleid. Als je twee keer een halfuur aan een stuk blokt, zal je beter onthouden dan wanneer je een uur aan een stuk studeert.

Start je dag met de belangrijkste taken. Dat zijn vaak de moeilijkste. Doe ze als eerste, dan lukt het vlotter.

Twee op de drie studenten raakt achter op schema tijdens de blok

Win tijd dankzij examenplanner Driekwart van de studenten maakt een planning vlak voor hun examenperiode. Dat is een goed idee, want plannen helpt om uitstelgedrag te vermijden. Jana Angelov (23) kan ervan meespreken. ‘Ik ben wel een uitsteller’, geeft ze toe. ‘Dankzij mijn planning raak ik toch zonder kleerscheuren de examens door.’

TEKS T SARAH VANDOORNE FOTO GUY PUT TEMANS

E

en goede examenplanning voorkomt tijdsgebrek en paniek tijdens de examens.

Dat blijkt uit een enquête die Teleblok – de gratis online chatdienst van CM tijdens de blokperiode – afgenomen heeft bij 810 studenten. Vooral de kwaliteit van die planning is belangrijk. Wie minder details steekt in zijn planning of er minder actief mee bezig is, raakt meer achter op schema.

Twee op de drie geeft toe soms tot heel vaak achter op schema te raken. Studenten die minder goed plannen, zullen hun planning minder vaak aanpassen als ze wat achter zitten of hun examenplanning zelfs helemaal overboord gooien. Uitgebreide planners stellen daarentegen minder taken uit en voelen zich zelfs meer gedisciplineerd en gemotiveerd.Een goede planning opstellen kost soms wel wat tijd.

Maar door alle to do’s, plannen en doelen op te schrijven, kunnen studenten zich beter focussen op het belangrijkste werk. Op het einde van de rit winnen ze er dus tijd mee. Een goede planning werkt ook motiverend. Het geeft studenten een goed overzicht van hun werk. Zo weten ze beter of ze goed vooruitgaan en krijgen ze vanzelf een gevoel van druk. Wat gezonde stress in de examens is dus niet slecht: het maakt studenten net productiever.

Mama helpt met plannen Student Gezondheidsbevordering Jana Angelov (23) uit Leuven heeft nood aan die gezonde stress om in gang te schieten. Ze zit in het laatste jaar van haar studie. De afgelopen jaren is ze al haar examenperiodes doorgekomen met een goede examenplanning. Op een groot wit bord schrijft ze gedetailleerd wat ze wanneer zal studeren de komende examenperiode. ‘Ik ben begonnen met zo te plannen in het middelbaar’, vertelt Jana. ‘Mijn mama raadde mij toen al aan om een planning op te stellen

voor ik aan de proefwerken begon. Zij controleerde ook telkens of ik mijn planning realistisch opgesteld had. Een hele hulp.’

Nu Jana hoger onderwijs volgt, laten haar ouders haar wat vrijer. Ze houdt wel nog altijd vast aan die examenplanner. ‘Ik begin pas te studeren in de examenperiode.

Daarom is mijn planning zo handig. Tijdens de blok stel ik heel wat minder uit, net omdat ik weet dat ik die dag dat deel van mijn leerstof wil doen.’

‘Ik ben een ruime planner.

Als ik sneller klaar ben, voelt dat goed’

geveer vijf pagina’s in een uur kan blokken.

Als ik van elk hoofdstuk opschrijf hoeveel pagina’s het inhoudt, dan weet ik ook hoe lang ik aan dat hoofdstuk zal zitten.’

Toch is het niet altijd makkelijk om in te schatten wanneer ze aan een nieuw vak kan beginnen. ‘Ik ben meestal een ruime planner. Ik geef mezelf snel vijf dagen voor een vak. Als ik er dan maar drie nodig heb, geeft dat wel een goed gevoel. Het motiveert me om te weten dat ik er misschien sneller klaar mee kan zijn. Die tijd kan ik dan vaak gebruiken voor een ander vak, als dat plots toch meer tijd in beslag neemt dan gedacht.’

In de loop van de blok past ze zo regelmatig haar planning aan. ‘Op zo’n wit bord is het makkelijk om een hoofdstuk naar voor te halen of iets anders uit te wissen.’

JANA ANGELOV

Meestal blokt Jana van 9 uur ’s ochtends tot 9 uur ’s avonds. ‘Tenzij ik de dag erop een examen heb, dan durf ik soms wat langer te studeren. Maar nooit tot een gat in de nacht. Goed slapen helpt mij om mijn examens beter te maken.’

Haar belangrijkste tip? ‘Begin op tijd met je planning’, herhaalt Jana. ‘Vorig jaar was ik er iets te laat aan begonnen en heb ik uiteindelijk zelfs een vak niet meegedaan tijdens de examenperiode. Dat was mij nog nooit overkomen. Ik ben toen erg geschrokken en heb daar ook uit geleerd.’

Vijf pagina’s per uur

>>>

Jana probeert goed in te schatten hoe ver ze op een dag studeren kan komen door te weten te komen hoeveel tijd ze nodig heeft per hoofdstuk. ‘Ik weet van mezelf dat ik on-

Teleblok maakte samen met een aantal experten de ideale examenplanner op.

Je kunt de planner downloaden via www.teleblok.be.

INVESTEREN IN

4 MENSEN

Tot aan de verkiezingen van 26 mei gaat Visie op zoek naar investeringen die de mensen van een volgende regering mogen - of moeten - verwachten. Deze week: investeren in democratie.

Framing

Wat politici eigenlijk zeggen als ze spreken TEKST NILS DE NEUBOURG FOTO ID/FRANKY VERDICK T

In campagnetijd regent het gevatte formuleringen en catchy slogans. Maar dat zijn meer dan wat spitsvondige woorden.

Want met die taal beïnvloeden politici ons denken en voelen.

Dat is framing. Hoe werkt dat?

B

lommaert is taalexpert aan de Nederlandse universiteit van Tilburg. ‘Framing, of ‘kaderen’ in het Nederlands, is een alledaags fenomeen. We begrijpen elkaar omdat de woorden een betekenis hebben voor ons.

Maar we denken niet alleen bepaalde dingen bij woorden, we voelen er ook iets bij. Als we iets horen, volgt er vaak een morele reactie: ik zie dat wel of niet zitten. Op sociale media is dat tegenwoordig nog nadrukkelijker, met een duimpje of een hartje. Een frame is een logica die verder bouwt op jouw eigen beoordeling van een woord.’

Op zich dus onschuldig, die framing. Tot het een politieke strategie wordt. ‘Aan de keuze van woorden wordt hard gewerkt door partijen, zeker in campagnetijd. Woorden worden zorgvuldig uitgekozen omdat ze er gevoelens en betekenissen aan kunnen ophangen. Met één goed gekozen woord kan je een hele redenering of wereldbeeld schetsen. Je moet het woord dan gewoon lanceren en het doet zelf zijn werk.’ Blommaert bracht onlangs met het boek ‘U zegt wat wij denken’ een praktische handleiding over framing uit. Hij analyseert voor Visie enkele voorbeelden uit het politieke woordenboek.

>> Loonlast (de; m; loonlasten) ‘Een last is iets waar je van af wil, het is zwaar om dragen en wens je een ander niet toe. Een last willen we ook verlichten, verlagen of verhelpen. Maar voor mij is mijn loon geen last, misschien alleen wanneer het niet hoog genoeg is. Loonlast is ooit in de plaats gekomen van de woorden patronale bijdrage. Een bijdrage heeft dan weer een uitgesproken positieve klank. Je draagt namelijk een deel bij aan iets goeds.

In het geval van sociale bijdragen is dat dan aan onze welvaart, ons samenlevingsmodel, onze eigen sociale zekerheid. Iedereen draagt daaraan bij, inclusief de patroon, zoals dat vroeger heette.’

‘Tegenwoordig zeggen we dus last in plaats van bijdrage. Zelfs de werknemer voor wie een loon zeker geen last is, gebruikt toch dat woord. Op die manier stap je mee in het politiek spel en verlies je eigenlijk al meteen de strijd voor een beter loon. Want wie wil er nu een last verhogen? Zo kunnen mensen die leven van een loon alleen maar verliezen.’

>> Marktconform (voorzetsel) ‘De huidige regering heeft de belasting op elektriciteit verhoogd waardoor de prijs verdubbelde. Maar dat kan je moeilijk op die manier verkopen. Daarom werd het woord belasting ook niet gebruikt. Er werd wel gezegd dat de prijzen in ons land niet marktconform waren omdat die in het buitenland hoger waren.

WE SPELEN METEEN OPEN KAART: DIT IS EEN OPROEP

Niet tegen iets … maar voor ‘de goeie zaak’. Omdat je stem laten horen belangrijk is, bij verkiezingen, maar ook daarbuiten.

Kom op 12 mei mee op straat tijdens de manifestatie van Hart boven Hard en talrijke andere middenveldorganisaties en burgerinitiatieven.

Onze grondwet voorziet in artikel 23: ‘Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden’. Dat houdt onder meer in: het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid; het recht op billijke arbeidsvoorwaarden en een billijke beloning; het recht op informatie, overleg en collectief onderhandelen; het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid, welzijn en sociale, geneeskundige en juridische bijstand; het recht op een behoorlijke huisvesting; het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu; het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing. De Universele Verklaring van de Rechten van de

Mens heeft het ook nog over het recht op vrije tijd voor je culturele ontplooiing.

Wij willen dat alle politieke partijen de opdrachten uit deze artikels als hoofdopdracht nemen van onze volgende regering(en). Onze eisenbundels aan de politieke partijen bevatten allemaal eisen die in deze artikels hun grond vinden. Wij willen een land blijven dat voorbeeldig is in haar voortdurende inzet om deze rechten te versterken.

En vergis je niet, er is nog ruimte voor verbetering Daarom vragen we: Stap mee met de ‘Rights now’ manifestatie, samen met Hart boven Hard, de klimaatbetogers, de vele burgerinitiatieven en de middenveldorganisaties.

ACTUEEL

>>

Want in tegenstelling tot belastingen klinkt marktconform positief. Als iets niet conform de markt is, betekent dat dat er iemand heeft aan geprutst. De markt zorgt zogezegd voor een goed evenwicht. En als daar politiek tegenin gegaan wordt, gaat het vaak over de details: is de marktconforme prijs hoger of lager? Maar eigenlijk moeten we het over de grond van de zaak hebben: willen we bijvoorbeeld wel een markconforme prijs voor onze zorg? Voor mij is het juiste frame dat het ziekenhuis of geneesmiddelen gewoon duurder worden.’

>> Vrijheid (de; v; vrijheden) ‘Soms kunnen frames ook helemaal tegengesteld zijn, zoals bij vrijheid. Bij dat woord denken we iets positiefs. Dus we gaan dat ook zo gebruiken, zoals bij vrijheid van handel. De vrijmaking van de markt maakt wat we kopen goedkoper. Daarom stellen we als maatschappij ook geen vragen bij de Oost-Europeaan die hier heel goedkoop met een vrachtwagen komt rondrijden. Tegelijkertijd vinden we een open-grenzen-beleid wel een probleem, terwijl het eigenlijk over dezelfde vrijheid gaat. Omdat ze in dat tweede frame passen vinden we vluchtelingen een struikelblok.’

>> Belastingtsunami (de; m; belastingtsunami’s) ‘Een tsunami is allesverwoestend en oncontroleerbaar. Niemand wil het, want het is een enorme catastrofe, zoals een lawine. Het gevoel dat we bij die woorden hebben, gaan we dan linken aan belastingen. Partijen kiezen zeer zorgvuldig die woorden uit om net het effect te creĂŤren zodat we onbewust tot een veroordeling gaan komen. Ironisch genoeg zijn het de partijen die de Turteltaks en de verhoging van de btw op elektriciteit hebben ingevoerd die nu spreken over een tsunami aan belastingen.’

5

OUDERE WERKNEMERS

Grijze, maar geen dure vogels Zijn onze oudere werknemers te duur? Niet volgens Europees onderzoek, waar onder meer de KULeuven aan meewerkte. Want door de opbouw van anciĂŤnniteit mag een Belgische loon dan wel stijgen, toch gebeurt dat hier minder dan in veel andere landen. Een clichĂŠ dat volgens de onderzoekers dus op de schop kan.

AnciĂŤnniteit zorgt niet alleen in BelgiĂŤ voor een hoger loon bij meer ervaring. Veel andere Europese landen kennen een soortgelijke regeling.

Het EU-agentschap Eurofond onderzocht de invloed van die anciĂŤnniteit op onder andere de lonen. Het is de eerste keer dat zoiets gebeurt. Wat blijkt? Het Belgische clichĂŠ van de dure, oude vogels klopt niet.

In tegenstelling tot wat velen denken, stijgt je loon in BelgiÍ naarmate je meer ervaring hebt minder dan in veel andere landen. Er is zelfs sprake van een daling naar het einde van de carrière toe. In de private sector stijgen de meeste andere Europese lonen veel sterker met de leeftijd.

BelgiÍ scoort zelfs onder het Europees gemiddelde wat betreft de loonopslag door anciÍnniteit. In de privÊsector verdient de gemiddelde Europeaan met een dertigjarige carrière ongeveer dubbel zoveel als een starter (94 %). Voor BelgiÍ is dat slechts de helft (51 %). Koplopers zijn landen als Griekenland, Portugal en Spanje. Absolute uitschieter is Cyprus, waar het loon van werknemers in de privÊsector met dertig jaar ervaring meer dan twee en een half keer het loon van een starter bedraagt (272 %). Voor de publieke sector is de stijging doorgaans minder uitgesproken.

AnciĂŤnniteit wordt in verband gebracht met de aantrekkelijkheid om

een oudere werknemer aan te nemen. Nochtans blijkt uit onderzoek dat niet zozeer het loon van oudere werknemers een obstakel vormt voor werkgevers, maar eerder de leeftijd zelf.

In 2017 werkte een meerderheid van de Europese werknemers, namelijk drie op de vijf, al minstens vijf jaar voor dezelfde werkgever. In de private sector blijft een derde minstens tien jaar op dezelfde plek werken. In de publieke sector, denk aan bijvoorbeeld ambtenaren, stijgt dat aantal tot 44 procent. Maar de kans bestaat dat dat beeld in de toekomst zal veranderen. Het rapport waarschuwt dan ook voor de gevolgen van de nieuwe tendensen op de arbeidsmarkt, met mensen die vaker van job wisselen en daardoor niet de kans hebben om anciĂŤnniteit op te bouwen. Bovendien zorgt de opkomst van flexibele en niet-standaard arbeidscontracten, zoals flexi-jobs, ervoor dat er een groep werkenden helemaal naast het opbouwen van anciĂŤnniteit grijpt.

Hoe ga je om met framing? ‘Dankzij betekenis kunnen we soms met heel weinig woorden heel veel zeggen. Dat wordt in de politiek en media op een uitgekookte manier gebruikt. Daar heeft het dan te maken met overtuigen, het scheppen van een klimaat, polarisering of controverse.’ ‘Belangrijk is dat je vooral zelf met gezond verstand moet nadenken. Hou rekening met wat voor jezelf belangrijk is. Ga na of wat er gezegd wordt en het gevoel dat je daarbij krijgt ook overeenkomen met wat voor jou eigenlijk van belang is. Kijk naar het voorbeeld van de loonlast. Voor werkende mensen is een loon zeker geen last. Zo ontdek je frames waarin je meegaat maar die eigenlijk niet op jezelf van toepassing zijn.’

We vertrekken op 12 mei aan het station van Brussel Noord om 13u00. Misschien ben je het niet gewoon om op te stappen in een manifestatie? Niet erg: op 12 mei zullen er heel wat mensen mee stappen die dit niet gewoon zijn. Kom samen met je groep, je gezin, je vrienden. Kom met het openbaar vervoer.

We zien elkaar daar! Bedankt Namens onze sociale organisaties: Peter Wouters, EHZHJLQJ QHW ĂŤ 0DUF /HHPDQV $&9 ĂŤ /XF 9DQ *RUS &0 ĂŤ -RKDQ 7RXUQÂŤ 6DPDQD ĂŤ :LP 9HUOLQGH NZE ĂŤ 0DUN 'H 6RHWH 2.5$ ĂŤ $QGUÂŤ .LHNHQV :HUHOG VROLGDULWHLW ĂŤ *UHHW 'HFHXNHODLUH )HPPD ĂŤ 0LFKHO 9DQGHQGULHVVFKH 3DVDU ĂŤ $QQ 'HPHXOHPHHVWHU )DPLOLHKXOS ĂŤ (OV 0LFKLHOV .$- ĂŤ =DOPDL 3DQMVKHUL ,QWHUQDWLRQDDO &RPLWÂŤ

ACV Voeding en Diensten bestaat honderd jaar Het begon met de arbeiders van de voedingsnijverheid, in die tijd vooral aan het werk bij bakkers en brouwers.

Vandaag verenigt de vakorganisatie ook de arbeiders uit de landbouw, horeca, bewaking, schoonmaak en dienstenchequebedrijven. En zet ze zich internationaal in voor de rechten van huisarbeidsters. ACV Voeding en Diensten vierde het jubileum met de militanten en hun gezinnen in de Antwerpse Zoo. Huidig voorzitter Pia Stalpaert: ‘We zetten ook de tentoonstelling 100 jaar solidariteit op poten. Want door solidariteit altijd voorop te stellen, hebben we al veel kunnen bereiken. Ook al maakt de politiek het ons vandaag niet makkelijk, we blijven er ook de volgende honderd jaar samen voor gaan.’

6

OPINIE FORUM

DE RODE LICHTEN

VAN ONZE GEZONDHEIDSZORG

ELS KEYTSMAN, DIRECTEUR VAN UNIA, HET INTERFEDERAAL GELIJKEKANSENCENTRUM

LUC VAN GORP, VOORZITTER CM

Twee sporen tegen discriminatie

W

at als een bedrijf een sollicitant niet aanneemt omdat die van Marokkaanse origine is of te oud zou zijn? In België hebben we daar een afdoend antwoord op: de Antidiscriminatiewet. Die beschermt de sollicitant en roept de werkgever op het matje. Daarmee geven we als samenleving een belangrijk signaal aan de werkgevers: wie niet horen wil, moet voelen. Want iedereen weet intussen dat discriminatie verboden is.

Bij Unia pleiten we ook voor een andere, zachtere benadering: het voorkomen van discriminatie. Dat lijkt ons even belangrijk. Dat is bijvoorbeeld een werkgever die via onze quick scan, een snelle inventarisatie, ziet wat er al bestaat om de diversiteit op de werkvloer in goede banen te leiden. Bijvoorbeeld flexibele uurroosters tijdens het vasten of oudere werknemers die stages kunnen lopen om nieuwe vaardigheden te leren.

Samen met het bedrijf drukken we risico’s op discriminatie de kop in, waardoor de onderneming nog op tijd kan ingrijpen. Blijft het bedrijf toch hardleers?

Dan is er nog steeds de dreiging dat een firma veroordeeld wordt door een arbeidsrechter. Voor ons is het dus een en-en-verhaal: een breder tweesporenbeleid dat gericht is op preventie en handhaving.

Die dubbele aanpak is geen overbodige luxe in tijden waarin werknemers en sollicitanten nog steeds uitgesloten worden vanwege een kenmerk dat niets zegt over hun capaciteiten. Daar zijn al tig onderzoeken en studies over gepubliceerd. Vandaag is er geen wettelijke basis die werkgevers aanspoort om een preventiebeleid tegen discriminatie te installeren. Bij Unia vinden we dat die er nu moet komen.

Voor flagrante inbreuken op de Antidiscriminatiewet zijn er geen excuses. Die moeten aangepakt worden.

Dat zijn we als samenleving verplicht aan de slachtoffers van discriminatie en racisme. Maar voorkomen dat er überhaupt slachtoffers kunnen zijn, is minstens even belangrijk.

Jouw kijk

AANGEPAST WERK Zoals jullie zelf hebben vastgesteld in Visie 8 komt het er voor langdurig zieke werknemers vaak op neer dat ze ontslagen worden wegens medische overmacht. De werkgever zegt geen aangepast werk te hebben voor de betrokken werknemer en daarmee is de kous af.

Werkgevers die regelmatig geconfronteerd worden met langdurig zieke werknemers zouden zich eens de vraag kunnen stellen hoe dat komt. Ik vrees evenwel dat dit niet tot hun DNA

Sigaretten verkopen aan minderjarigen wordt binnenkort strafbaar. Daarover is in het federaal parlement op de valreep een meerderheid bereikt. Eindelijk. Je houdt het bijna niet voor mogelijk, maar in België is het vandaag nog altijd toegestaan om aan een 16-jarige sigaretten te verkopen. Bijna nergens in Europa is dat nog het geval. Zelfs de tabaksproducenten zijn ondertussen voorstander van het verbod. Zo ver is het al gekomen.

Veel te laat, maar desondanks is het een positieve ingreep in onze gezondheidszorg. Jammer genoeg hebben we nog een lange weg te gaan.

Want verleggen we de focus naar alcohol, dan stellen we vast dat bier, wijn of schuimwijn vanaf 16 jaar nog altijd toegestaan zijn. Ook hier hinken we fel achterop. In de meeste Europese landen ligt de grens ondertussen op 18 jaar.

Dat gemengde beeld is een constante in onze gezondheidszorg. Zo blijkt ook uit een lijvig rapport dat het Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) recent voorstelde. Voor 121 indicatoren maakte het KCE een stand van zaken op.

Ja, we mogen nog altijd fier zijn op ons gezondheidszorgsysteem. Maar in onze zetel achterover leunen? Allerminst. Daarvoor knipperen er in de check-up van het KCE te veel rode en oranje lichten.

Zo is in ons land door preventie en steeds betere behandelingen de overlevingskans na dikkedarmkanker hoog. Maar voor borstkankerscreening scoren we dan weer minder goede punten, zij het beter in Vlaanderen dan in Wallonië en Brussel. Groen licht is er in het rapport voor het gebruik van goedkope geneesmiddelen.

Dat zit in de lift. Maar antibiotica slikken we nog altijd veel te veel. De dekkingsgraad van de vaccinatie tegen mazelen bij kinderen is groot. Maar voor de griepvaccinatie bij ouderen hebben we nog een hele weg af te leggen.

behoort. Dat het allemaal beter kan, daar ben ik van overtuigd.

Het zal wel een grondige mentaliteitsverandering van de werkgevers vergen.

- E. Lauwers AANGEPAST WERK Onze minister stelt voor om langdurige zieken sneller terug aan het werk te zetten door aangepast werk. Mijn man was na een knieoperatie zes maanden thuis. Het ziekteverlof werd door complicaties steeds verlengd. Elk ziekenbriefje dat

afgegeven werd aan zijn werkgever, werd met commentaar aangenomen: ‘De huisarts heeft te lang gewacht om door te verwijzen naar een specialist’, ‘De operatie moest al veel langer gebeuren’, ‘De arts schrijft nogal graag zeker?’.

Bij zijn eerste werkdag kreeg mijn man de opdracht een vloer in te voegen , de hele dag op zijn knieën zitten! In de bouwsector hebben ze nog geen nota genomen van aangepast werk en ik zie dat ook niet gebeuren.

- A . Van Den Broeck

Elk afzonderlijk zijn de cijfers meestal niet verrassend. Dat er lange wachttijden zijn voor geestelijke gezondheidszorg, dat het gebruik van antidepressiva de pan uit rijst, dat er een tekort is aan verpleegkundigen en nieuwe huisartsen, dat er nog steeds heel wat gezinnen zorg uitstellen

‘We mogen nog altijd fier zijn op onze gezondheidszorg, maar er is nog werk aan de winkel’ omwille van financiële redenen, zijn allemaal vaststellingen die in het verleden al meermaals gemaakt werden. Het is vooral door al die rode en oranje lichten naast elkaar te zien, dat je merkt dat er nog veel werk aan de winkel is.

De maatregelen die we moeten treffen om ze weg te werken, zullen niet altijd even populair zijn. Of ze zullen geld kosten. Als we tandzorg beter willen terugbetalen, als we meer verpleegkundigen aan het bed van de patiënt of de bewoner willen krijgen, als we mensen sneller toegang willen geven tot de psycholoog of psychotherapeut, dan zijn daar middelen voor nodig. En dan moet er mogelijk op andere plaatsen bespaard worden.

Het zal moed vergen om de noodzakelijke ingrepen te doen. En we zullen bereid moeten zijn om op lange termijn te denken. Maatregelen in de gezondheidszorg leveren soms pas jaren later resultaat op. Maar het is onze verdomde plicht.

Gezondheid en welzijn zijn niet voor niets ons hoogste en meest kostbare goed.

SCLERODERMIE Net 30 geworden, mooi gezinnetje met 2 jonge kindjes. Volop aan het bouwen aan je dromen, je toekomst. En dan plots wil jouw lichaam niet meer mee: onverklaarbare ziekteverschijnselen, vele onderzoeken en een waaier aan medicijnen en niks helpt. Tot het verdict valt: je lijdt aan sclerodermie (een verharding van het bindweefsel). Nog nooit over gehoord, heel zeldzaam (het treft 1 op de 10 000) en ongeneeslijk. Weg dromen en toekomstplannen, alleen

angst en onzekerheid resten nog. Geen grootse geldinzamelacties om het wetenschappelijk onderzoek te stimuleren en zo hopelijk een passende behandeling te vinden.

- Naam bekend bij de redactie

>>> Wat denk jij? Mail ons op lezers@visieredactie.be.

Schrijf een briefje naar Redactie Visie PB20, 1031 Brussel.

ACTUEEL

7

Fietsbieb geeft kinderfietsen langer leven

‘Voor 20 euro per jaar wissel je zo vaak je wil van fiets’ 75 fietsen in omloop’, gaat Marc verder.

Mensen vinden ondertussen vlot de weg naar de Fietsbieb. ‘Bij de opstart hebben we in scholen folders uitgedeeld. In het gemeentelijk informatieblad verscheen een artikel over ons. We staan soms op markten of evenementen om info te geven.

En mond-tot-mondreclame, natuurlijk.

Dat werkt nog het best.’

Nu de lente echt in het land is, stijgt de vraag naar kinderfietsen. Zo’n fiets is duur en voor je het weet is hij alweer te klein voor je zoon of dochter. De Fietsbieb biedt een betaalbare en duurzame oplossing.

Aandacht voor kwetsbare groepen De leden van de Fietsbieb zijn zeer divers.

De plaatselijke lagere school kwam net tien fietsen ontlenen. Binnenkort is er een fietsexamen, en om de leerlingen die geen fiets hebben toch te laten oefenen, komen de fietsen van de Fietsbieb goed van pas.

‘Het doelpubliek zijn alle ouders met kinderen, maar ook grootouders natuurlijk.

Iedereen is welkom, maar we hebben bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen. Alleenstaande ouders, allochtone gezinnen of gezinnen in armoede, bijvoorbeeld.’ Een aantal Fietsbiebs hebben een overeenkomst met het OCMW, voor het geval dat het lidgeld van de Fietsbieb een hindernis vormt.

TEKST WIM TROCH FOTO MINE DAELEMANS

H

et is woensdagnamiddag, de vierde van de maand. In vakantiecentrum De Linde in Retie is het een komen en gaan van jonge fietsers. Maria, Diane, Guy en Marc zijn druk in de weer. Ze zijn vrijwilligers bij de Fietsbieb, en helpen kinderen tussen 3 en 12 jaar een fiets te vinden. De kinderen kijken met grote ogen naar de collectie. Enthousiast kiezen ze hun droomfiets, terwijl ze zich al inbeelden hoe ze de volgende dag met de nieuwe tweewieler op school zullen arriveren.

Marc is vrijwilliger bij de Fietsbieb: ‘Nieuwe vrijwilligers zijn altijd welkom.

Om aan fietsen te sleutelen, administratie te doen of om rommelmarkten af te schuimen op zoek naar goedkope fietsjes.

Het principe van de Fietsbieb is eenvoudig.

Wie lid wordt betaalt 20 euro en mag dan een jaar lang een kinderfiets ontlenen. In dat jaar mag je zo vaak je wil van fiets komen wisselen.

Fietsen stimuleren

van duurzaam om te gaan met materialen.

Bovendien is het een betaalbare oplossing voor ouders. Want je kunt niet zomaar elk jaar een nieuwe fiets kopen. Zeker niet als je meer dan één kind hebt. Bovendien willen we het fietsen stimuleren. Het is milieuvriendelijk, goedkoop, gezond en gewoon leuk.’

De Fietsbieb in Retie ging twee jaar geleden van start. Marc Weyns (62) is een van de vrijwilligers. Hij is voorzitter van het bewegingspunt in Retie. ‘Wij geloofden meteen in het verhaal’, vertelt hij. ‘Het idee

In de Fietsbieb wachten steeds een dertigtal fietsjes op een nieuwe gebruiker, in alle maten en kleuren, voor jongens en voor meisjes. ‘Op dit moment zijn er ongeveer

Gewest. Meestal zijn het vrijwilligers van beweging.net die het initiatief nemen om een nieuwe Fietsbieb op te richten, maar af en toe zetten vrijwilligers van kwb of Welzijnsschakels of zelfs lokale besturen de stap.

De Fietsbieb is een initiatief van beweging.net, dat zijn inspiratie vond in het Gentse project ‘Op Wielekes’ en vanuit West-Vlaanderen de rest van Vlaanderen veroverde. Het project krijgt de steun van Europa, Vlaanderen en de provincies. Ondertussen zijn er meer dan dertig lokale Fietsbiebs, in West-Vlaanderen, Antwerpen en Limburg. En er komen er nog bij. Binnenkort worden er zelfs drie geopend in het Brussels Hoofdstedelijk

VOOR VROUWEN

URINEVERLIES S IE L R E V URINE VOOR MANNEN

VO

N OR MA

EN VR

LIES R E V E URIN

OUW

DRUPPEL- TOT REGELMATIG VERLIES

ELMATIG DRUPPEL- TOT REG

VERLIES

S VERLIE LLEDIG TOT VO G TI A M REGEL

Zo kom je comfortabel de nacht en dag door

Doorbreek het taboe

Advies en praktische tips

2019-2020

Advies en GRATIS praktische tips

inentien le incont Laat niet bepa2020 2019n je leve viesISens GRAT Ad che tip tis prak thuisz www.

-20 2019

orgw

20

IS GR AT

Gratis gidsen met doeltreffende tips

inkel.b

www.thuiszorgwinkel.be

winkel.be www.thuiszorg

e

VOOR MAN

EN VROU

URINEVERLIES

VOOR KINDER

KIND

GER MANTELZOR

el comfortab Zo kom je en dag door de nacht Advies en e tips praktisch

2019-2020

inkel.be GRATIS

zorgw www.thuis

GRATIS

De fietsen zijn afkomstig van schenkingen.

Heel soms worden er fietsen aangekocht bij sociale werkplaatsen. ‘Vooral fietsjes voor kinderen van het derde tot zesde leerjaar zijn moeilijk te vinden. Wie een bruikbare kinderfiets heeft staan die niet gebruikt wordt, niet aarzelen om die te schenken aan het goede doel, zou ik zeggen. ’ Wie een fiets wil schenken aan de Fietsbieb of wie in een Fietsbieb wil helpen, mag een seintje geven via info@fietsbieb.be. >>> Waar vind je een Fietsbieb? www.fietsbieb.be

5 x advies

Alles over incontinentie Last van ongewenst urineverlies? Gouden raad: maak er geen taboe van, en gebruik zeker het juiste hulpmiddel. Deze en andere tips vind je in onze gratis gidsen, samen met een handig productoverzicht en moedige getuigenissen. De gidsen voor regelmatig en volledig urineverlies zijn reeds verkrijgbaar. Binnenkort volgen die voor mantelzorgers en voor kinderen met urineverlies. Vraag je gratis exemplaar aan via www.thuiszorgwinkel.be/incontinentie.

W

LIES URINEVER

2019-2020

Kinderfietsen gezocht

Zo kom je comfo de nacht en rtabel dag door Advies praktische en tips www.thuiszorg

winkel.be

EN

Altijd discreet advies op maat Wil je nog meer weten en persoonlijk advies krijgen? Kom langs, vertel je verhaal aan onze specialisten incontinentiezorg en ontdek een waaier aan oplossingen.

Maak een afspraak via www.thuiszorgwinkel.be of bel naar 03 205 69 29

8

ACTUEEL

80+

Wat de producenten van gezichtscrèmes ook mogen beweren: we worden allemaal ouder.

De afgelopen twintig jaar steeg de levensverwachting in België gemiddeld met twee maanden per jaar. Dat betekent dat onze maatschappij steeds meer 80-plussers telt. Hoog tijd om even stil te staan bij hoe we met hen omgaan.

Journaliste schrijft boek over hoe we 80-plussers behandelen

‘Kleine risico’s maken het leven interessant en net die pakken we hen af’ Waarom we bang moeten zijn om oud te worden.

Zo luidt de ondertitel van het boek Grijsgedraaid van Knack-journaliste Ann Peuteman. Geen mooie vooruitzichten op een rustige oude dag, dus? ‘We pakken ouderen alles af wat het leven spannend en daarom net leuk maakt.’

TEKST AMÉLIE JANSSENS FOTO JAMES ARTHUR

A

ls journalist schrijft Ann Peutemans vaak over ouderen en ouderenzorg. En in de loop der jaren is ze bang geworden, vertelt ze. ‘Wat maakt het leven leuk en interessant? De opeenvolging van kleine risico’s en de keuzes die we daarrond zelf kunnen maken. Die risico’s hoeven helemaal niet zo indrukwekkend te zijn, ik heb het niet over parachutespringen of bungeejumpen. Maar bijvoorbeeld: kies ik in de supermarkt voor een gezond gerecht of laat ik me bewust verleiden tot een ongezonde keuze om mezelf eens te verwennen?’

Censuur van de boodschappenlijst ‘Gaandeweg en vaak met de beste bedoelingen nemen we onze ouderen dat soort keuzes af. We zagen het allemaal al wel eens in de winkel: een dochter begeleidt haar moeder tijdens de boodschappen. De dochter zucht en puft omdat het niet snel genoeg

Visie mag 5 exemplaren weggeven van het boek Grijsgedraaid van Ann Peuteman. Wedstrijdvraag: Voor welk magazine schrijft Ann Peuteman vaak artikels over ouderen en ouderenzorg? a. DS Magazine b. Humo c. Knack Bezorg ons je antwoord via www.beweging.net (klik op ‘Visie Wedstrijd) of via Visie Wedstrijd, Postbus 20, 1031 Brussel. Deelnemen kan tot dinsdag 14 mei 2019.

gaat en zegt kortaf: je kiest toch altijd dezelfde koekjes, gooi die nu gewoon in de kar. De volgende keer zal de dochter zelf de boodschappen doen. En nog even later wordt moeders boodschappenlijstje zelfs gecensureerd. Want waarom zou je roomboter kopen als je weet dat margarine gezonder is? Die dochter doet dat allemaal om goed te doen, om te helpen.

Maar ze vergeet dat je eetlust net opgewekt wordt door het aanbod te zien. Door te kunnen kopen waar je zin in hebt.’

En zo gaat het volgens Ann op veel vlakken: We bepalen wat ze nog kunnen eten en drinken, nemen de geldzaken over, nemen beslissingen over hoe ze moeten wonen en beperken stap voor stap hun privacy. En vaak reageren de ouderen niet. Omdat ze niet tot last willen zijn. En omdat ze niet willen dat het contact wegvalt.

Politieke keuzes Kan het dan ook anders? ‘Zeker weten’, stelt Ann. ‘En het is aan ons allemaal om daar aandacht voor te hebben. Wij, die met ouderen omgaan, maar ook iedereen in de zorgsector en in de overheden. We moeten stilstaan bij hoe we met onze 80-plussers

omgaan en ons de vraag stellen: zou ik het fijn vinden om zo behandeld te worden? Maar het gaat ook over politieke keuzes maken. Neem nu mobiliteit. Het openbaar vervoer schrikt 80-plussers af. Door de strakke tijdschema’s moeten de chauffeurs meteen vertrekken als iedereen is opgestapt. Maar ouderen hebben onvoldoende tijd om te gaan zitten en riskeren te vallen bij het vertrek. Als overheid kan je hier

‘Kunnen we niet evolueren naar een rijbewijs met beperkingen voor ouderen in plaats van het af te nemen?’

ANN PEUTEMAN

andere beslissingen nemen. En in sommige gevallen is het inderdaad beter om het rijbewijs stop te zetten.

Maar is dat altijd nodig? Kunnen we bijvoorbeeld niet evolueren naar een rijbewijs met beperkingen? Zodat ze bijvoorbeeld enkel nog een vaste route mogen rijden, van thuis naar het woonzorgcentrum om de partner te bezoeken.’

ACTUEEL

‘Hoempapa in de cafetaria, dat hoeft voor mij niet’ In het boek Grijsgedraaid vertellen enkele 80-plussers over hun leven vandaag. Liliane Deschepper is een van die getuigen. Zij benadrukt het belang van een goed gesprek.

‘De psychologe van het woonzorgcentrum organiseert af en toe een praatgroep. Die gesprekken gaan diep.

Daar kan ik enorm van genieten. Nog eens echt praten, meer dan alleen vertellen hoe het vandaag met me gaat of hoe ik me fysiek voel. Mijn kamer wordt gepoetst door een heel toffe poetsvrouw die ook van een babbeltje houdt. Wel, ik heb liever dat het wat minder goed afgestoft

is, als dat betekent dat we wat kunnen kletsen.’

‘Ik luister ook graag naar muziek. Ik hou van Yevgueni en van klassieke muziek.

Mensen moeten er niet zomaar van uitgaan dat we allemaal houden van een namiddag hoempapa muziek in de cafetaria. Voor mij hoeft dat alleszins niet.’

‘Weet je wat mijn dokter me eens zei?

Durf te zijn wie je bent en te zeggen wat je denkt. Dat is zo belangrijk. Verzorgenden, familieleden, ze willen je allemaal helpen. Maar als ze niet weten wat je fijn vindt en wat niet, dan kom je misschien in vervelende situaties terecht.’

Tips van OKRA Kinderen, familieleden, verzorgers, zorgkundigen 1. Praat met ouderen, niet over hen en neem daarvoor voldoende tijd.

2. Vertrek altijd vanuit de waarde en mogelijkheden van de oudere.

3. Geef niet alleen zorg, laat de ouderen ook hun talenten nog inzetten.

Overheden, organisaties, dienstverleners 1. Sluit ouderen niet systematisch uit door alles te digitaliseren.

2. Jullie taal is niet altijd hun taal. Stel alles duidelijk op, met concrete voorbeelden.

3. Schaf de uniformen van zorgverleners af, die zorgen alleen voor meer afstand en een gevoel van afhankelijkheid.

80-plusser 1. Blijf participeren, zoek naar haalbare en aangepaste mogelijkheden in je nabije omgeving.

2. Neem deel aan vormingen en infomomenten om bij te blijven. OKRA organiseert bijvoorbeeld ook opleidingen aan huis.

3. Kies een vertrouwenspersoon die je kan bijstaan met raad en daad. >>> www.okra.be

ZORGETHIEK

‘Zorg is een relatie’ Hoe we omgaan met onze ouderen bepaalt in grote mate hun gevoel van eigenwaarde. In de ouderenzorg zijn het de principes van de zorgethiek die de basis moeten vormen voor hoe verzorgenden hun patiënten behandelen, zowel in de woonzorgcentra als in thuiszorgsituaties, stelt Linus Vanlaere, zorgethicus en docent ethiek aan Vives Gezondheidszorg.

‘Zorg is een relatie, dat is het uitgangspunt van de zorgethiek. Een betrokken relatie die best evenwaardig en wederkerig is. Maar de persoon die zorg ontvangt, vraagt zorg, heeft zorg nodig.’

Zorgt dat onevenwicht voor problemen?

Linus Vanlaere: ‘Vanuit die kwetsbare positie gaat de oudere zich vaak heel onderdanig opstellen. En omgekeerd vervalt de zorgverlener daardoor makkelijker in betutteling van de oudere. Vaak goed bedoeld dreigt er een soort machtsverhouding te ontstaan, en dat verhindert goeie zorgverlening.’

Elke relatie is anders, dus ook elke zorgrelatie?

‘Dat klopt. Als je de relatie centraal stelt, betekent dat ook dat je zorg niet kan stroomlijnen of in regels en normen kan gieten. Elke persoon is anders, elke oudere heeft andere noden. Afspraken maken die voor iedereen in een woonzorgcentrum gelden, is dus eigenlijk niet logisch. Ik hoorde bijvoorbeeld dat het personeel van een woonzorgcentrum voortaan eerst op de deur moet kloppen voor ze de kamer binnen gaan. Dat doen ze omwille van de privacy en is op zich natuurlijk een nobel doel. Maar misschien vinden sommige bewoners het veel prettiger om de deur open te laten zodat iemand gewoon even kan binnenlopen?’

En dus is de boodschap: praat met de ouderen, ga na wat ze willen?

‘Natuurlijk. Bevragen is belangrijk. Maar dan niet met gestandaardiseerde lijstjes waar je dingen op moet aankruisen. Maak tijd voor echte gesprekken met de ouderen. Zo kom je veel te weten. En dat tel-

kens opnieuw. Het is niet omdat ze het op maandag leuk vonden om aan een activiteit deel te nemen, dat ze dat op woensdag ook fijn zullen vinden. Wees aandachtig voor hun wensen.’

Vaak is er al een personeelstekort in de woonzorgcentra, is daar wel tijd voor?

‘Je hebt daarvoor niet noodzakelijk meer personeel nodig. Begrijp me niet verkeerd, de zorgsector kan meer mensen gebruiken, dat is zeker. Maar in dit geval is het een kwestie van organisatie. Een perspectiefwissel eigenlijk. Je kan veel bereiken door de mens centraal te stellen.’

LINUS VANLAERE DOCENT ETHIEK VIVES GEZONDHEIDSZORG

9

10

VRAAG & ANTWOORD

Onderzoeker Yoni Van Den Eede over de invloed van technologie op de mens

‘Technologie wijzigt ons gedrag en verwachtingen’ Technologie en media, het zijn de dada’s van onderzoeker Yoni Van Den Eede. In plaats van apps te ontwikkelen of te sleutelen aan machines, bestudeert hij vooral de invloed die ze hebben op ons als mens. In dit tijdperk van sociale media en razendsnelle technologische vooruitgang valt daar ongetwijfeld veel over te vertellen.

TEKST AMÉLIE JANSSENS FOTO ID / PATRICK DE ROO

Y

oni Van Den Eede wijst naar mijn smartphone die op tafel ligt om ons gesprek op te nemen. ‘Alleen al de aanwezigheid van dat ding doet iets met je’, begint hij zijn betoog. ‘De technologie speelt in op je behoefte aan sociale interactie. En het is mobiel, je kan het overal met je meedragen. Op elk moment van de dag ligt er een wereld aan data aan je voeten. Dat wakkert een dwang aan om te kijken, opnieuw en opnieuw.

Heel veel technologieën in de digitale sfeer zijn gebaseerd op die continue verversing. Denk maar aan Facebook. De toevoer van steeds nieuwe berichten zorgt ervoor dat mensen blijven terugkeren.’

Op welke manier hebben smartphones en sociale media dan precies een invloed op ons als mens?

‘Het heeft een effect op twee vlakken. In de eerste plaats doet het iets met jou als persoon. Je gaat bepaalde handelingen stellen of je op een bepaalde manier gedragen. Je zal geneigd zijn om heel vaak op dat schermpje te kijken om toch maar niets te missen. Maar daarnaast hebben deze toepassingen ook maatschappelijk iets in gang gezet. Iedereen verwacht dat een oproep snel beantwoord wordt. Of dat je bestemmeling je tenminste snel terugbelt als hij toch even niet aan de lijn kan komen. Hetzelfde met e-mails. De smartphone en alles wat erbij hoort zorgde dus voor nieuwe maatschappelijke waarden.’

©

> Geboren in 1980 > Studeerde Wijsbegeerte aan de Vrije Univer-

VUB

Wie is Yoni Van Den Eede? siteit Brussel

> Werkt als onderzoeker en docent aan de Vrije Universiteit Brussel

> Houdt van voetgangers en fietsers, ideeën, synthesizers

Yoni Van Den Eede over jongeren en sociale media: ‘Ik zie wel risico’s. In online gesprekken kan je makkelijk de af die je in echte contacten wel nodig hebt, zoals compromissen zoeken.’

Zijn de mens en de maatschappij te afhankelijk geworden van technologie?

‘Er zijn in dit debat twee mogelijke houdingen. Je hebt de zogenaamde instrumentalistische kijk die stelt dat technologie gewoon een middel is om een doel te bereiken en meer niet. Aan de andere kant heb je de deterministische kijk die technologie bekijkt als een soort kracht die ons leven komt overheersen. En net zoals in elk debat is er niet één waarheid. Je bekijkt best beide kanten. Technologische ontwikkelingen hebben op veel gebieden het leven makkelijker gemaakt. Maar je kan niet ontkennen dat ze een effect hebben op hoe we ons als mens gedragen en ontwikkelen. Wikipedia is een eenvoudig toegankelijke bron aan informatie. Anderzijds zal dat wellicht een invloed hebben op de werking van ons geheugen omdat we vandaag minder moeite doen om dingen te onthouden.’

Technologie aan banden leggen hoeft volgens jou dus niet?

‘We vervallen best niet in extreme oplossingen. Maar stilstaan bij de mogelijke effecten is wel nodig. In veel gevallen gaat het erom een nieuwe cultuur te creëren met nieuwe verwachtingen. Denk opnieuw aan de smartphone. Als we met z’n allen beslissen

‘Wikipedia zal een invloed hebben op de werking van ons geheugen’ YONI VAN DEN EEDE

dat het oké is om even niet bereikbaar te zijn, zullen de maatschappelijke verwachtingen op dat gebied wijzigen. En we moeten blijven beseffen dat we bij elke stap vooruit misschien ook dingen verliezen.

Ons gevoel voor oriëntatie, bijvoorbeeld, nu we voor bijna elke verplaatsing een gps gebruiken.’

Als kinderen vandaag met die nieuwe technologieen opgroeien, verliezen zij dan iets?

‘Dat kan je je inderdaad afvragen: wordt wat vandaag nieuw is het nieuwe normaal? En hoeveel belang hecht je aan wat je verliest? Kinderen vandaag kennen de platenkast niet, zij groeien op met online muziekdiensten, voor hen is dat hoe muziek geconsumeerd wordt. Zullen zij het gevoel missen om een album als geheel te beluisteren? Misschien niet.

Maar op andere vlakken zie ik dan weer grotere risico’s. In online discussies of gesprekken is het heel

11

ZO ZIT DAT VAKANTIEGELD

Klopt het dat gepensioneerden en invaliden in mei 2019 meer vakantiegeld ontvangen?

Sinds het Generatiepact van 2005 voorziet een wet dat de sociale partners tweejaarlijks kunnen onderhandelen over een verbetering van de sociale uitkeringen, zodat deze de evolutie van de lonen kunnen volgen. Welvaartsvastheid van de uitkeringen, heet dat. De sociale partners hebben dat - op voorstel van ACV - de laatste jaren aangegrepen

om telkens ook het vakantiegeld voor gepensioneerde werknemers en werknemers met een invaliditeitsuitkering op te trekken. Dat is voor 2019-2020 niet anders.

Dankzij het Interprofessioneel Akkoord (IPA) gaat het vakantiegeld voor gepensioneerden in twee stappen omhoog met 7,9 procent. In mei

2019 komt er al 3,7 procent bij. De rest volgt in mei 2020.

Voor werknemers met een invaliditeitsuitkering wordt het vakantiegeld ook in twee stappen verhoogd, met een eerste stijging in mei 2019 (zie hieronder).

INVALIDEN

Krijg ik inhaalpremie als ik invalide ben?

Werknemers, werklozen en zelfstandigen die als invalide erkend zijn en aan de voorwaarden voldoen, krijgen een jaarlijkse inhaalpremie. Die premie wordt beschouwd als vakantiegeld.

confrontatie vermijden. Zo leer je vaardigheden

>> eenvoudig om conflicten te vermijden. Je verlaat gewoon het gesprek of de groep. Je gaat de problemen uit de weg. Daardoor leren jongeren enkele vaardigheden af die in face-to-face gesprekken wel belangrijk zijn: compromissen kunnen sluiten, zoeken naar oplossingen. Het blijft dus belangrijk om dit soort afwegingen te blijven maken.’

Hoeveel de inhaalpremie bedraagt, varieert naargelang de duur van arbeidsongeschiktheid. Of je werknemer of zelfstandige bent speelt eveneens een rol. Bij werknemers en werklozen heeft de gezinslast een invloed. De premie volgt de gezondheidsindex.

Werknemers en werklozen die minstens twee jaar arbeidsongeschikt erkend zijn op 31 december vorig jaar en recht hadden op een uitke-

ring als gezinshoofd, krijgen een inhaalpremie van 661,16 euro. Was je als werknemer of werkloze vorig jaar op 31 december ook minstens twee jaar arbeidsongeschikt maar kwam je in aanmerking voor een uitkering als alleenstaande of als samenwonende, dan bedraagt je inhaalpremie 590,82 euro.

vorig jaar op 31 december minstens één jaar arbeidsongeschikt waren, ontvangen 229,07 euro als inhaalpremie.

Voor werknemers en werklozen die minstens één jaar maar minder dan twee jaar arbeidsongeschikt erkend zijn op 31 december vorig jaar en toen recht hadden op een uitkering als gezinshoofd, is de inhaalpremie 376,93 euro. Voor werknemers en werklozen met een uitkering als alleenstaande of als samenwonende, is dat 346,93 euro. Zelfstandigen die

Je hoeft zelf niets te doen. Als je er in aanmerking voor komt, wordt de premie automatisch betaald samen met de invaliditeitsuitkeringen van mei. Je wordt met een brief op de hoogte gebracht. De inhaalpremie is belastbaar, maar er wordt geen bedrijfsvoorheffing afgehouden.

Bijkomende voorwaarde is dat de betrokkenen in alle vermelde situaties in mei van dit jaar minstens een dag invalide moeten zijn.

WERKBAAR WERK

Werkbaarheidscheques, wat zijn dat precies?

Bewuster omgaan met onze tijd en vrije tijd. Dat wil Pasar bereiken met de eerste editie van de Week van de Tijd vanaf 4 mei. Op 16 mei geeft Yoni Van Den Eede in Laakdal de lezing ‘Hoe kunnen we anders omgaan met onze tijd?’ Hij zal het onder meer hebben over de impact van technologie en media op ons dagelijks leven. Een overzicht van alle activiteiten met onder meer ook een lezing ‘Vrije tijd vandaag en morgen’ door Michel Vandendriessche vind je op www.pakjetijd.be.

In december 2018 stemden de Vlaamse regering en de sociale partners (behalve ABVV) binnen de SERV (Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen) in met een actieplan werkbaar werk. Op 7 mei wordt een deel van dat plan gelanceerd.

Vanaf dan, voor een periode van drie jaar, kunnen ondernemingen werkbaarheidscheques aanvragen.

Met de werkbaarheidscheques kan een onderneming de werkbaarheid meten, een begeleiding inkopen, een actieplan rond werkbaar werk opstellen en/of het actieplan monitoren of opvolgen.

Een belangrijke voorwaarde voor het ontvangen van de werkbaarheidscheques is dat de plannen ge-

dragen zijn door de werkgever en de werknemers (vertegenwoordiging).

Dat verhoogt de slaagkansen. Over een periode van drie jaar ontvangt de onderneming maximaal 10 000 euro. Het principe van cofinanciering is van toepassing. Dat wil zeggen dat ook de onderneming zelf moet bijdragen.

12

TOT JE DIENST

GEZOCHT

Fitte tachtigplussers Iedereen wil graag gezond en actief ouder worden. Maar als je lichaam zijn reserves verliest, wordt het kwetsbaar. Dan heb je meer kans op een opname in een ziekenhuis of woonzorgcentrum.

De universiteiten van Brussel en Gent onderzoeken de mogelijkheid om die kwetsbaarheid bij het verouderen te voorkomen of uit te stellen. De onderzoekers zoeken deelnemers. Ben jij 80 jaar of ouder, woon je zelfstandig thuis, stap je zelfstandig en ben je geestelijk fit? Dan kan je meedoen.

Je lichamelijke en geestelijke fitheid wordt gedurende twee jaar om de zes maanden getest in het UZ in Jette. >>> butterfly@vub.be, tel. 02 477 42 08

IPA

Landingsbanen en SWT Op 23 april werden enkele belangrijke collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) ondertekend in de Nationale Arbeidsraad, dankzij het Interprofessioneel Akkoord (IPA). Zo blijven landingsbanen en SWT mogelijk voor zware beroepen, lange loopbanen en bedrijven in moeilijkheden of herstructureringen. Vanaf 55 jaar is een viervijfdelandingsbaan mogelijk, vanaf 57 jaar een halftijdse en SWT kan vanaf 58 of 59 jaar. Daarnaast gaat ook de tussenkomst van de werkgever in het woonwerkverkeer omhoog. Voortaan worden ook de eerste vijf kilometer vergoed.

Nu kunnen ook de loononderhandelingen in de sectoren starten. Het gaat over 1,87 miljard euro om over te onderhandelen in sectoren en bedrijven. In het IPA werd ook afgesproken om de pensioenen, ziekte- en werkloosheidsuitkeringen flink te verhogen, bovenop de index. En er is een ontwerp van cao klaar om op 1 juli 2019 het minimumloon met 1,1 procent te verhogen. Tegen 30 september willen de sociale partners tot verdere voorstellen komen voor meer verhogingen van het minimumloon.

VACATURES

Werelddag voor veilig en gezond werk

Elke dag 85 werknemers blijvend arbeidsongeschikt 28 april was het Werelddag voor veilig en gezond werk.

Voor iedereen die werkt een goed moment om even stil te staan bij hoe je je werk kan of moet doen. Want een arbeidsongeval is gauw gebeurd, en kan je werk en leven helemaal overhoopgooien.

Te veel pijn Na een jaar ging Kris weer aan het werk. ‘Eerst in het bedrijf waar het ongeval gebeurde, maar dat was geen succes. Een hele dag de pedalen bedienen van die zware vrachtwagens, dat ging niet. Ik had nog te veel pijn. Mijn laatste operatie dateert van december 2018. Dat was de vijfde operatie.’

Begrip

TEKS T WIM TROCH FOTO BERT DE DEKEN

Eén werkdag op de twee sterft in België iemand door een arbeidsongeval.

Meer dan de helft van de slachtoffers, 80 per jaar, sterft op de arbeidsplaats zelf. Bovendien lopen elke werkdag opnieuw gemiddeld 85 werknemers een blijvende arbeidsongeschiktheid op door een arbeidsongeval. Dat zijn hoge aantallen, te hoog om aanvaardbaar te zijn.

Dat een arbeidsongeval een enorme impact heeft op je leven, getuigt Kris Quirynen (51) uit Beerse. Hij was in 2013 slachtoffer van een arbeidsongeval. ‘Ik werkte voor een compostverwerkend bedrijf’, vertelt hij. ‘Een collega is met een bandenkraan over mijn rechtervoet gereden. Het gebeurde op het terrein van het bedrijf zelf. Ik was een andere vrachtwagen aan het afspuiten toen ik een duw tegen mijn kuit voelde. Mijn broek zat vast. Ik ben op de grond gaan zitten en beginnen te roepen, maar de kraan is toch over mijn voet gereden. Mijn hiel was helemaal verbrijzeld.’

Actief leven ‘Voor het ongeval had ik een heel actieve levensstijl. Mijn kinderen deden

Een kraan verbrijzelde de hiel van Kris Quirynen. motorcross, ik was hun mecanicien.

Als ze een wedstrijd hadden, maakten we daar met het gezin een weekendje van met onze mobilhome. Na het ongeval ging dat allemaal niet meer. Zelfs autorijden kon ik niet meer. Ik heb me steendood verveeld. Op den duur heb je alle filmpjes op YouTube wel gezien. We zijn moeten verhuizen naar een gelijkvloerse woning, omdat ik geen trappen meer kon doen.’

Het vertrouwen in de collega die over zijn voet had gereden was zoek, en excuses bleven uit. Na een maand kreeg Kris zijn ontslag. ‘Gelukkig ben ik in contact gebleven met een vroegere baas. Ik kon – nadat ik weer een lange periode thuis moest revalideren – opnieuw bij hem beginnen. Ik was wel bang dat ik geen nieuw werk meer zou vinden, want wie neemt nu iemand aan die niet 100 procent kan werken?

Ik kreeg aangepast werk, en gelukkig hebben mijn nieuwe collega’s – sommigen onder hen kende ik al – veel begrip voor mijn situatie. Maar de angst blijft. Ik ben tegenwoordig veel voorzichtiger als ik aan het werk ben. Ik zal nooit meer binnen de draaicirkel van een machine komen.’

Slachtoffers moeten recht hebben op kopie van aangifte Afgelopen maandag herdacht het ACV alle slachtoffers van arbeidsongevallen. De vakbond wil dat slachtoffers voortaan altijd een kopie van de aangifte van hun ongeval krijgen. Een foutieve of onvolledige aangifte is immers vaak de oorzaak van de weigering van een arbeidsongeval door de verzekeraar. Dat het slachtoffer van een arbeidsongeval voortaan een kopie van de aangifte zou krijgen, is niet alleen logisch, maar: Het verhoogt de kans dat de aangifte correct is ingevuld, zowel wat betreft het relaas van het ongeval als de persoonsgegevens (geboortedatum, adres, loon …).

Het biedt de garantie dat de aangifte tijdig wordt verstuurd (binnen de wettelijke termijn van 8 dagen).

Het voorkomt dat de verklaringen van de werkgever en het slachtoffer tegenstrijdig zijn.

Bulgarije, parel van de Zwarte zee

15-daagse vakantie met volwassenen

Bewonder de culturele trekpleisters van Bulgarije tijdens deze rondreis.

We verkennen o.a. de hoofdstad Sofia, het Rilaklooster omgeven door bergen, het oude museumstadje Nessebar en het stadje Plovdiv met een prachtig amfitheater.

Halverwege onze culturele rondreis komen we tot rust in het viersterrenhotel Sandy Beach in Albena, op 100 meter van het strand.

Prijs en periode: Van 21 augustus tot 4 september 2019 voor 1 385 euro. Voor een single kamer betaal je 225 euro extra.

Boek snel via 070 233 119 of www.intersoc.be CM ZOEKT Directeur Kind en Preventie HR-assistent Adjunct ICT Service Delivery manager 100 % - Schaarbeek – Onbepaalde duur Adviserend geneesheer 100% - meerdere regio’s – Onbep. duur www.cmjobs.be

Intersoc Werkvakanties

Schoonmakers voor vrijwilligerswerk in Zwitserland Bij Intersoc streven we naar onvergetelijke vakanties voor onze gasten. Net als een mooie omgeving, speelt ook de netheid van onze hotels daarin een belangrijke rol. Onze vrijwilligers in de schoonmaak zijn dus onmisbaar.

Ben je deze zomer nog tien dagen vrij en heb je zin om de handen uit de mouwen te steken? In ruil voor je gewaardeerde hulp voorzien wij het vervoer en je verblijf in all-informule in een van onze hotels. Registreer je dan via www.intersocwerkvakanties.be als nieuwe vrijwilliger of bel ons op 02 246 47 44.

VISIE 9 - 3 MEI 2019

LIMBURG IN BEWEGING

Verantwoordelijke uitgevers regio Limburg: beweging.net Carien Neven, ACV Jean Vranken, CM Lizy Cosemans. Wil je reageren op de regionale bladzijden? Contacteer dan de redactie Visie Limburg, Mgr. Broekxplein 6, 3500 HASSELT, tel. 011 29 08 70, limburg@beweging.net, limburg.beweging.net. Een Visie gemist? Ga naar www.visielimburg.be.

FA MILIEHULP 13 T.E.M. 17.05.19: OPENDEUR

Sociale lening voor energiebesparende werken

10 jaar Duwolim Duwolim is het grootste energiehuis in Vlaanderen en een gevestigde waarde in Limburg. Het is een samenwerking tussen beweging.net Limburg, Stebo, Onesto, Fluvius, Centrum Duurzaam Bouwen en Dubolimburg. Duwolim vermindert het energieverbruik van gezinnen door zoveel mogelijk woningen op een betaalbare manier energiezuinig te renoveren met sociale energieleningen. Bijzondere aandacht gaat naar mensen met een beperkt inkomen. De voorbije 10 jaar werden 4.973 woningen energiezuiniger gemaakt dankzij Duwolim. Dat is 1,26 % van het totale Limburgse woningbestand.

Strijd tegen energiearmoede Elk sociaal project kampt met de uitdaging om de juiste mensen te bereiken. In de beheersovereenkomst met de overheid was bepaald dat de middelen maximaal naar de meest behoeftigen moeten vloeien. Duwolim kende niet minder dan 26,3% van de leningen toe aan deze prioritaire doelgroep terwijl het door de overheid opgelegde streefgetal op 10 % ligt.

Drempels wegnemen Duwolim mikt ook op gezinnen en alleenstaanden die zonder extra ondersteuning wellicht niet de stap zouden zetten.

Carien Neven (voorzitter Duwolim, secretaris beweging.net Limburg): “Denk bijvoorbeeld aan mensen die zich verloren voelen in de administratieve beslommeringen van offertes, bestellingen, facturen, formulieren voor premies en onderhandelingen met aannemers. In 19 % van onze kredietdossiers gaat het om 65+’ers en 27 % van de kredieten werd afgesloten door alleenstaanden, een grote groep die vaak niet bij de bank terechtkan voor een lening. Bovendien is onze begeleiding onmisbaar.

Duwolim zorgt voor een ver-

13

trouwenspersoon, een energiedeskundige die hen bijstaat met raad en daad.”

Jaarlijks 10.000 ton CO² besparen Voor het totaal van de 4.973 gerealiseerde dossiers met een totale investering van € 62.150.187 worden de globale maandelijkse besparingen geraamd op € 278.488.

Hans Vermeulen (gedelegeerd bestuurder Duwolim, voorzitter directiecomité Onesto): “Bovendien hadden de klanten door de investering recht op een geraamd bedrag van € 12.549.184 aan premies en fiscale voordelen. Met een jaarlijkse besp ar ing v an 10.125.028 kg CO² dragen de werken ook in belangrijke mate bij aan de klimaatdoelstellingen. Tegelijk zorgen de investeringen van meer dan € 62 miljoen ook voor een mooie impuls voor de regionale economie en tewerkstelling.”

Een lening voor iedere Limburger dankzij DuwolimPlus In 2015 konden we in samenwerking met het provinciebestuur en Dubolimburg de DuwolimPlus-lening uitrollen. Hiermee stimuleren we onder andere integrale reno-

vaties door het totale leningbedrag te verhogen tot maximaal € 30.000. Inmiddels heeft de Vlaamse regering de 2 %-leningen afgeschaft. Dankzij DuwolimPlus kunnen we echter nog steeds leningen aan 2 % toekennen aan alle Limburgers die niet in aanmerking komen voor de Vlaamse 0 %-lening.

Van energielening naar energiehuis Naast het verstrekken van sociale energieleningen zal Duwolim in de toekomst als energiehuis ook informeren, communiceren en iedereen die erom vraagt ‘ontzorgen’ bij zijn energiebesparende renovaties.

Erwin De bruyn (bestuurder Duwolim, directeur Stebo): “De Energiehuizen worden het unieke aanspreekpunt voor alle vragen rond energie. De hoofddoelstelling blijft om zoveel mogelijk woningen op een betaalbare manier energiezuinig te renoveren, maar men zal er ook terechtkunnen voor energiepremies, renovatieadvies en energiescans. Er ligt nog veel werk op de plank.

De renovatiegraad in Limburg moet zeker nog omhoog.”

>>> Meer info over de viering van 10 jaar Duwolim: www.beweging.net/duwolim10 >>> Meer info over Duwolim: www.duwolim.be

LIEVE BLANCQUAERT GETUIGT

Rana Plaza: gestikt onder puin In 2013 stortte het gebouw Rana Plaza in Bangladesh in. Meer dan duizend arbeiders lieten er het leven. Aan de hand van pakkende foto’s getuigen fotograaf Lieve Blancquaert en Jef Van Hecken van Wereldsolidariteit over hun ervaringen, ontmoetingen en over de huidige situatie van de kledingarbeiders tijdens vijf kwb-voorstellingen. Eén ervan vindt plaats in Limburg.

De werksituatie is ondertussen wel verbeterd, omdat een aantal bedrijven zich geengageerd hebben om voor een betere veiligheid te zorgen. Maar de levenssituatie van de arbeiders is niet veranderd. Ze leven in krottenwijken en slagen er niet in om hun kinderen naar school te sturen. Hierdoor zitten ze in een vicieuze cirkel en zijn hun kinderen gedoemd om al op jonge leeftijd in dezelfde sector terecht te komen.

Tickets: € 10,00, € 7,00 (KWB-leden) - Info en inschrijven: www.kwb.be/lieve

WOENSDAG 5 JUNI 2019, 20.00U CASINO MODERN, GENK

NOAH HALEN WAAR Koepoortstraat 8/2 in HalenWANNEER van maandag 13.05 t.e.m. vrijdag 17.05 van 10 tot 16 u INFO 011 45 69 50 of stuur een mail naar hasselt@familiehulp.be

PA SAR 05.05.19: NIEUWERKERKEN

FIETSTOCHT WAAR Meybroekstraat 80, Kermt WANNEER Zondag 05.05 om 13 u INFO Jos Coemans, 0499 38 33 09

05.05.19: GROOT-HASSELT

WEEK VAN DE TIJD STILTEWANDELING Tussen alle drukte door is het goed van het eens stil te maken en de werkweek, de zorgen en de (tijds) druk opzij te zetten.

WAAR Parking schooltje Hasselbraam, Stevoortsekiezel 119, Kuringen-Hasselt WANNEER Zondag 05.05 om 14u INFO Marina Smolders, 0484 98 02 97

07.05.19: GPS-CLUB LIMBURG

CURSUS BASECAMP - DEEL 2 WAAR in ‘t Pelterke, Jeugdlaan 4, Overpelt WANNEER Dinsdag 7.05 om 19 u INFO Johan Walbers, 0476 99 19 89

08.05.19: PASAR GENKT!

WOENSDAGAVONDWANDELING WAAR Kerkplein 1, Opoeteren WANNEER Woensdag 8.05 om 19 u AFSTAND 10 km aan 5 km/u INFO Ronny Pecinovsky, 0486 86 33 07

09.05.19: LEZING ‘VRIJE TIJD VANDAAG EN MORGEN’

Beweging.net Limburg en Pasar Regio Limburg organiseren een lezing met Michel Vandendriessche, gedelegeerd bestuurder van Pasar vzw en eindredacteur van het boek ‘De herontdekking van de tijd’.

WAAR Bewegingshuis, Mgr. Broekxplein 6, Hasselt WANNEER Donderdag 9.05 om 20 u INFO/INSCHRIJVEN via mail naar aagje.frederickx@pasar.be

12.05.19: ALKEN

FIETSTOCHT WAAR Sint-Jorisheem, Hendriksveldstraat z/n, Alken WANNEER Zondag 12.05 om 14u INFO Jos Hermans, 0471 62 96 30

14.05.19: GPS-CLUB LIMBURG

CURSUS BASECAMP - DEEL 3 WAAR in ‘t Pelterke, Jeugdlaan 4, Overpelt WANNEER Dinsdag 14.05 om 19 u INFO Johan Walbers, 0476 99 19 89 Meer activiteiten kan je vinden op www.pasar.be/activiteiten

REGIO

CM 05.05.19: CM CM-happyning WAAR Diepenbeek WANNEER Zondag 5 mei 2019 - 10u00 tot 19u00 PRIJS gratis INSCHRIJVEN niet vereist

05.05.19: CM Genk loopt WAAR Genk WANNEER Zondag 5 mei - 11u00 tot 17u00 PRIJS zie genkloopt.be INSCHRIJVEN 089 653 450

14.05.19: OKRA Daguitstap ‘Steenbakkerij en Fort’ WAAR Eben-Emael WANNEER Dinsdag 14 mei 2019 PRIJS OKRA-lid €45, anderen €50 INSCHRIJVEN linsey.tiri@okra.be of 011 265 943

21.05.19: SAMANA Bezoek ‘Drukkerij HBVL’ voor mantelzorgers WAAR Beringen WANNEER Dinsdag 21 mei 2019 - 20u30 PRIJS €4 INSCHRIJVEN wegwijs.limburg@cm.be of 011 280 280

24.05.19: CM Voetscan WAAR Sint-Truiden WANNEER Vrijdag 24 mei 2019 - 09u30 tot 12u00 PRIJS gratis INSCHRIJVEN wegwijs.limburg@cm.be of 011 280 280

26.06.19: SAMANA Dag van de mantelzorg WAAR Hasselt (Herkenrode) WANNEER Woensdag 26 juni 2019 - 11u00 tot 17u00 PRIJS €5 INSCHRIJVEN mantelzorg.limburg@samana.be (foto inschrijfstrook)

CM LIMBURG INSCHRIJVEN Meer info over onze initiatieven: raadpleeg www.cm.be/agenda.

Vooraf inschrijven is steeds noodzakelijk. Vermeld voor welke activiteit je inschrijft samen met je naam, adres, rijksregister- en telefoonnummer.

CONTACT Een vraag voor CM? Op www.cm.be vind je heel wat info en kun je een contactformulier invullen. Je kunt ons ook bellen op 011 280 211 op weekdagen van 8u30 tot 17u, behalve op vrijdagnamiddag.

Een afspraak in een CM-kantoor maak je op www.cm.be/afspraken of telefonisch via 011 280 211.

Met vragen over (thuis)zorg kun je terecht bij de Zorglijn op 011 280 281 of via zorglijn.limburg@cm.be

Samana vakanties in de kijker

‘Ik vertrok als zieke en kwam als vrijwilliger terug’ Rita Pollaris (59) trok tien jaar geleden voor het eerst met Samana op creavakantie naar Spa. Haar zelfvertrouwen kreeg er een enorme boost door. Rita: ‘Ik was vroeger heel erg in mezelf gekeerd, maar dankzij de Samana vakanties kroop ik stilaan uit mijn schulp.’ © Facebook

14

REDAC TEUR STEPHANIE LOUWAGIE

R

ita woont samen met haar echtgenoot en dochter middenin het groen in Stokrooie. Want in de natuur, daar komt ze pas echt tot rust. Door gezondheidsproblemen kan ze al jaren haar job van begeleidster bij personen met een beperking niet meer uitoefenen. ‘Tien jaar geleden ben ik ernstig ziek geworden. Na een operatie liep ik complicaties op waarvan ik nog elke dag de gevolgen draag. Zo ben ik door hartfalen voortdurend kortademig.

Mensen zeggen me vaak dat ze niet merken dat ik ziek ben, maar er is een verschil tussen er gezond uitzien en gezond zijn.’

Vrijwilligerswerk Ondanks alle tegenslagen blijft Rita een bezige bij. ‘Ik heb maar liefst 34 jaar lang catechese gegeven aan vormelingen en ik ben nog steeds lid van de parochieraad. Op donderdag help ik bewoners van een rust- en verzorgingstehuis tijdens hun brei- en naainamiddag. Gezien mijn groot hart voor mensen met een beperking, roer ik ook eenmaal per maand met deze doelgroep in de potten en pannen.’

Het grootste compliment echter kreeg Rita van de medewerkers bij Samana. ‘Ze zagen mij op reis in Spa openbloeien en opperden om me als vrijwilliger binnen de Limburgse creawerking en infosessies en cursussen in te zetten. Veel overtuigingskracht was er niet nodig om mij te overhalen. Ik vertrok als zieke en kwam naar huis met het aanbod om creatief vrijwilliger te worden. Ik kan niet beschrijven hoeveel deugd

Op Samana vakantie in Spa laat iedereen zich van zijn meest creatieve kant zien. het doet om je als niet-werkende opnieuw te kunnen bewijzen, om weer iets voor iemand te betekenen. Bovendien is knutselen mijn allergrootste passie. Uiteraard ging ik op het voorstel in!’

Op reis met Samana Toen Rita tien jaar geleden van een sociaal assistent de tip kreeg om eens in het Samana vakantieaanbod te grasduinen, had ze geen flauw idee wat ze kon verwachten.

Ze wou wel heel graag op reis, maar had ook veel verzorging nodig. Bovendien wou ze haar echtgenoot en dochter liever niet missen. ‘Al snel bleek dat ik niet hoefde te kiezen! Dankzij de Samana vakantieformules kon ik vergezeld van mijn gezin op reis vertrekken en was verzorgende begeleiding voorzien. Daarmee was mijn grootste bezorgdheid weggenomen. De creatieve activiteiten tijdens de vakantie waren voor mij de kers op de taart (lacht).’

Na twee vakanties met het gezin had Rita bij Samana al een stevig netwerk van vrijwilligers en lotgenoten uitgebouwd. Ze gaf aan te begrijpen dat haar echtgenoot en dochter tijdens die week liever eens iets anders zouden gaan doen. ‘Sindsdien trek ik er bijna elk jaar alleen op uit. Binnenkort al voor de zevende keer! Mijn man weet dat ik in de beste handen ben en plant terwijl ik weg ben meestal een wandelvakantie, zo heeft hij ook wat me-time.’

Gezocht: Samana-vakantievrijwilligers Samana biedt aangepaste vakanties aan voor chronisch zieken, mensen met een beperking en hun mantelzorgers. Heb jij zin om met deze mensen op vakantie te vertrekken? Lees dan vooral verder, want bij Samana zijn we steeds op zoek naar vrijwillige medewerkers en verpleegkundigen.

Interesse?

Contacteer Virginie Schoffelen virginie.schoffelen@samana.be of 011 292 643 en kom meteen alles te weten.

Vakantieaanbod Ben je chronisch ziek of heb je een beperking en wil je er net als Rita even tussenuit?

Twijfel niet langer, voor onderstaande vakanties zijn nog een aantal plekjes vrij: Vakantie voor mantelzorgers en hun zieke partner in De Rijp 17 tot 24 mei 2019 CM-leden €730, CM-leden ster €680, VT €655, niet-leden €920

Genieten van de Eilandspolder in De Rijp 7 tot 14 juni 2019 CM-leden €765, CM-leden ster €715, VT €690, niet-leden €955

Een week uitwaaien in het duingebied van Egmond aan Zee 7 tot 14 juni 2019 CM-leden €920, CM-leden ster €870, VT €845, niet-leden €1110

Wegdromen op een landgoed in Wezep 29 juni tot 6 juli 2019 CM-leden €700, CM-leden ster €650, VT €625, niet-leden €890 Wens je meer info of scrol je liever door het volledige Samana-aanbod? Surf dan naar www.samana.be/vakanties en wie weet beleef jij binnenkort ook de reis van je leven.

REGIO Juni = belastingmaand

15

BLIKOPENER

ACV-belastingservice: maak online je afspraak

Sociale zekerheid ACV Limburg brengt op maandag 13 mei 2019 auteur Stefaan Decock, Wouter Beke, Kim De Witte en Bea Cantillon rond de tafel over de toekomst van onze sociale zekerheid. Je bent welkom om 20.00u. (ontvangst vanaf 19.30u.) in Het Bewegingshuis in Hasselt (tegenover station).

Lid van het ACV? Dan kan je in juni gratis bij ACV Limburg terecht om je belastingbrief te laten invullen! Voor een vlotte dienstverlening werkt het ACV voornamelijk op afspraak.

Nieuw dit jaar is dat je zelf via onze website online je afspraak kan maken. Hier alvast een stappenplan voor een zorgeloze service.

Naar aanleiding van de 75ste verjaardag van onze sociale zekerheid laten ACV-voorzitter Marc Leemans en Stefaan Decock (LBC-NVK) in hun boek stemmen uit diverse hoeken van de samenleving aan het woord over haar toekomst.

© Shutterstock

Onze sociale zekerheid kwam vooral tot stand omdat vroegere generaties daar sociale strijd voor leverden.

Velen van ons staan daar nog nauwelijks bij stil. Maar dit systeem is geen cadeau van werkgevers of politici.

Stap 1 = kies een datum

Stap 2 = eID + pincode

Stap 3 = documenten verzamelen

Raadpleeg op activiteiten.acv-limburg.be het overzicht van onze belastingservice. Let op! Ga je naar onze site via een smartphone of tablet en krijg je de vraag om te kiezen voor de klassieke site of de mobiele site?

Kies steeds voor de klassieke site.

■ Wil je naar een vrije zitdag (zonder afspraak) gaan? Noteer deze datum met stip in je agenda!

■ Wil je een afspraak maken? Klik op de afsprakenagenda om zelf je afspraak vast te leggen. Om dit vlot te laten verlopen, ga je best als volgt te werk: • Geef de postcode in van de gemeente waar je op afspraak wil gaan.

• Selecteer de dag dat je wil gaan.

• Geef het beginuur van het dagdeel in waarin je zou willen gaan, namelijk 09.00u., 13.30u. of 18.00u.

Voorbeeld: Je wil op 3 juni 2019 ‘s avonds in Hasselt terecht dan geef je in: 3500, 3 juni 2019, 18.00u.

• Klik op zoeken. Je krijgt een overzicht van alle afspraken die nog beschikbaar zijn in de buurt van je ingegeven postcode, datum en uur.

• Een afspraak gevonden die past? Klik achteraan de afspraak op ‘Boek afspraak’ en vul je gegevens in.

ACV Limburg vult enkel belastingbrieven in via Tax-on-web. Vergeet dus niet je eID (elektronische identiteitskaart) en pincode mee te brengen. Heb je een gemeenschappelijke belastingbrief? Breng dan ook de eID en pincode van je partner mee (geen kopieën). Zonder kan de aangifte niet worden ingevuld.

Voor een vlotte en correcte service is het belangrijk dat je de nodige fiscale fiches en attesten van 2018 meebrengt naar de ACVbelastingservice. Raadpleeg onze handige checklist:

Zonder eID en pincode kan je aangifte niet worden ingevuld !

Je pincode vergeten? Geen probleem. Via deze link kan je eenvoudig een nieuwe aanvragen: www.ibz.rrn.fgov.be/nl/identiteitsdocumenten/eid/aanvraag-pincode. Je kan ook terecht bij de dienst Bevolking van je gemeente. Wacht hiermee niet te lang, want deze procedure kan enkele weken in beslag nemen!

Tip! Wacht niet tot je de bruine envelop van de FOD Financiën ontvangt om een afspraak vast te leggen. Veel mensen ontvangen geen papieren aangifte meer.

Deze BLiKopener is gratis. Wel via onze website inschrijven. >>> activiteiten.acv-limburg.be

BEROEPENDAG ■ eID + pincode ■ eID + pincode partner (in geval van een gemeenschappelijke aangifte) ■ aangifteformulier inkomsten 2018 (indien ontvangen) ■ attest grondbelasting 2018 van alle eigendommen ■ attest invaliditeit ■ belastingfiches inkomsten werkgever(s), ACV, e.a.

■ attesten hypothecaire lening en schuldsaldoverzekering ■ attest ‘groene lening’ ■ attesten aftrekbare bestedingen: levensverzekering, giften, onderhoudsgeld, pensioensparen, wijkwerk- en/of dienstencheques, kinderopvang, enz.

■ bewijs voorafbetalingen 2018 ■ aanslagbiljet belastingen vorig jaar (berekening ACV of FOD Financiën) ■ grensarbeiders voor de Belgische aangifte: jaaropgave en eigen bijdrage ziekteverzekering

Tot slot

HELP!

Enkel tijdens deze belastingservice vult het ACV volgende aangiften in: de aangiften van personenbelasting en de Belgische aangiften voor grensarbeiders. Voor herfinancieringen, berekening beroepskosten en zelfstandige activiteiten kan je terecht bij je financiële instelling. De belastingservice sluit eind juni 2019 af.

Lukt het niet om online een afspraak te maken? Is er iets niet duidelijk? Nog vragen?

Geen probleem. Bel het ACV-contactcenter op 011 30 60 00 en onze telefonische dienstverleners helpen je graag verder!

Make it happen!

Geen idee wat je later wil worden? Of heb je al een droomjob voor ogen maar weet je niet wat je hiervoor moet doen? Kom op zondag 5 mei 2019 naar Make it happen! in C-mine cultuurcentrum in Genk en maak kans op een filmticket.

■ ontmoet interessante professionals ■ workshops: eigen zaak starten, solliciteren, schoolverlaters ■ rondleiding C-mine Crib Incubator ■ debat: Hoe ziet de school van morgen eruit?

■ foods, drinks & animation Gratis toegang. >>> #makeithappen

ACV-DIENST VERLENING

Kom voortaan op afspraak!

De dienstverlening van het ACV werkt grotendeels op afspraak om je zo vlotter van dienst te zijn. Wil je bij een volgend bezoek ook op afspraak komen? Dan kan je via het ACV-contactcenter op 011 30 60 00 jouw afspraak maken!

>>> www.acv-limburg.be

>>> www.acv-limburg.be © 123rf

Wil je volgend jaar het overzicht van de ACV-belastingservice in je mailbox ontvangen? Zorg dat ACV Limburg over je e-mailadres beschikt én toestemming heeft om je e-mails te sturen.

Je kan hiervoor terecht op de ACV-kantoren of bij het ACV-contactcenter op 011 30 60 00.

Onze sociale zekerheid is een collectief en solidair systeem dat zekerheid geeft aan werknemers. Waarom worden de verworvenheden in een hoog tempo door rechtse politieke partijen afgebouwd? Wat zal er nog overblijven van onze zekerheid?

16 UITLAATKLEP Het leven is vaak rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Net daarom staat Visie graag even stil en stellen we een Bekende of Boeiende Vlaming tien vragen om tot rust te komen.

Deze week actrice Muriel Bats (51) TEKST WIM TROCH - FOTO PALJAS PRODUC TIES

Muriel, 1

Waarvoor is er te weinig aandacht in de samenleving?

‘Misschien niet meteen iets wat de samenleving fundamenteel zou veranderen, maar ik durf te pleiten voor rustiger verkeer. Dat bedoel ik echt letterlijk, want telkens ik de baan opga, en dan vooral de snelweg, voel ik veel agitatie rondom mij. Automobilisten jagen elkaar op, snijden mekaar de pas af, respecteren de snelheidsborden niet, parkeren andere wagens klem ... Graag meer hoffelijkheid of zelfs heel gewone beleefdheid, en zen onderweg!’

2

Welke mooie waarde dank je aan je ouders?

‘Als kind en jonge tiener had ik nogal wat interesses. Ik kan me niet herinneren dat m’n moeder me ooit verboden heeft een hobby te beoefenen, maar zij had wel één regel: wat je begint in september, houd je vol tot in juni, een heel schooljaar dus. Dat heeft me toch geleerd wat engagement is en het bracht me een groot verantwoordelijkheidsgevoel en plichtsbewustzijn bij. Het maakt dat ik niet zomaar afspraken afzeg.’

3

Wat zou je graag beter kunnen?

‘Koken! Al wil ik dat niet zozeer beter kunnen, ik wou vooral dat ik het liéver deed. Totaal ontspannen, met plezier en gevoel voor ingrediënten een heerlijke maaltijd bereiden ... fantastisch. Maar ook breien, een tuin mooi maken en houden of zelf een huis (ver)bouwen ... Al die dingen die je met je handen doet, zijn helaas niet aan mij besteed. De gouden handen en de groene vingers, ik benijd ze!’

4

Waaraan besteed je te veel of net te weinig tijd?

‘Ik besteed te weinig tijd aan de mensen die ik graag zie. Ze zijn belangrijk voor me, maar ik ben geneigd (te) veel ruimte en tijd op te eisen voor mezelf. Ik doe graag mijn goesting. Ik wil me zo af en toe wel ‘ns onttrekken aan het engagement dat vriendschapsen andere relaties van me vragen.’

5

Welke film heef indruk op je gemaakt?

‘Twee films: The wife en Beautiful boy. De eerste wegens de steengoede vertolking van Glenn Close – een topactrice waar ik al jaren fan van ben – én ook door de onverwachte wending van het verhaal. De tweede omdat ik hem ben gaan kijken met mijn oudste zoon, voor mij een bijzonder moederzoonmoment, ook omdat de film draait rond een complexe maar o zo mooie en liefdevolle ouder(vader)-zoonrelatie.

Bovendien speelde Timothée Chalamet z’n rol van drugsverslaafde zoon ongelooflijk goed.’

6

Wat zou je uitvinden om van de wereld een betere plek te maken?

‘Wellicht ontzettend naïef: een manier om álle rijkdommen van de wereld, geld, grondstoffen, energiebronnen, uitvindingen, technologieën ... zó over de mensheid te herverdelen dat iedere levende ziel op deze planeet genoeg had om te léven in plaats van te overleven.’

7

Waar op de wereld zou jij je nog thuis kunnen voelen?

‘Ik heb voor mijn gevoel nog te weinig van de wereld gezien om een specifieke plaats te kunnen noemen, maar ik denk dat ik heel goed zou gedijen op een zonovergoten, rustige en stille plek, omringd door groen en in de nabijheid van water. Op het Kaapverdische eiland Sao Vicente voelde ik me thuiskomen, maar dat had natuurlijk ook te maken met het feit dat ik het land van mijn vader na zo lang dromen eindelijk zag en ontdekte.’

8

Wat zou iedereen op school moeten leren?

‘Zelfliefde en -waarmaking.

Je kan niet jong genoeg leren wie je werkelijk bent en hoe je van de persoon die je bent kan houden. Hoe je helemaal je werkelijke zelf kan zijn en waarmaken, waarvan je droomt, welke weg de jouwe is, welk leven bij jou past en wat jij nodig hebt om de beste versie van jezelf te worden, zodat je een fijne en gulle aanwezigheid kan zijn op deze bol.’

9

Stel dat je eens zou kunnen afspreken met een bekend persoon, met wie zou je dan een terrasje willen doen?

‘Zangeres Melanie De Biasio. Ik zag haar vorige zomer op Gent Jazz en was compleet wég van haar. De hele tent was trouwens in haar ban en muisstil, we hingen met z’n allen aan haar lippen. Ze doet je haar muziek voélen, niet alleen horen; ze dringt door tot in het binnenste van je binnenste! Een ontzettend fijne ervaring, voedsel voor de ziel. En ik zou heel graag van haar horen hoe ze dat doet, dat begeesteren, wat ze daar zelf bij voelt en hoe ze zich dat eigen heeft weten te maken.’

10

Welk beroep zou je uitoefenen, als je niet kon doen wat je nu doet?

‘Zingen, jazz! Of iets met taal: etymologie of het Engels van Shakespeare, heerlijk!’

>>> Muriel Bats is sinds 25 april te zien in ‘Ik geef niet op!’, een theaterstuk gebaseerd op getuigenissen van huispersoneel. Meer info op www.paljas.be.