Visie 2020 - nr. 15 - Nationaal

BLAD MET EEN MENING VOOR EEN WERELD IN BEWEGING

NR 15 - DONDERDAG 8 OKTOBER 2020

Transportbedrijf importeert vrachtwagenchauffeurs uit rode zone > 4

Hoe doeltreffend is de corona zelftest? > 15

Uit ervaring: de touringcarchauffeur > 14

Doe de loontest Krijg je de juiste vervoerskosten terugbetaald? Wordt je loon op het juiste tijdstip uitbetaald? En hoe zit het nu precies met die dertiende maand? In de loontest van het ACV kom je het allemaal te weten. Je vindt er alle vuistregels over je loon terug.

> 6-7

PALLIATIEVE ZORG

‘We worden vaak te laat ingeschakeld’ Tine Van Lauwe zorgt voor mensen die niet meer kunnen genezen. Ook hun mantelzorgers verliest ze niet uit het oog. ‘We worden vaak te laat ingeschakeld, terwijl we tijd nodig hebben om vertrouwen op te bouwen.’

LEVENSDUUR VAN TOESTELLEN

Recht op repareren

>5

Elk jaar belandt 50 miljoen ton elektronisch afval in de vuilnisbak. Volgens het Netwerk Bewust Verbruiken gaan elektronische toestellen twintig procent minder lang mee dan twintig jaar geleden.

De organisatie voert daarom actie voor het recht op repareren. Dat repareren ook gezellig kan zijn, bewijzen de talrijke Repair Cafés.

>3

TWEEWEKELIJKSE UITGAVE

BEWEGING.NET

CM.BE

HETACV.BE - JAARGANG 76 - AFGIFTE BRUSSEL X - P806000 - VOLGEND NR 22.10.2020 - REGIO

BLZ. 17

2

INTERVIEW

De zomer van ...

PETER WOUTERS VOORZITTER BEWEGING.NET TEKST AMÉLIE JANSSENS FOTO JAMES ARTHUR

Hoe was uw zomer?

‘Die voelt vooral al lang geleden. Ik vond het fijn om te focussen op mijn gezin en alles dus heel dichtbij te houden. Anderzijds heb ik de andere contacten die voor ons bij de zomer horen wel gemist. Mijn ouders, schoonouders, onze broers en zussen. We wonen allemaal nogal ver van elkaar. Tijdens het werkjaar is er vaak onvoldoende tijd om bij elkaar op bezoek te komen. Dat halen we normaal gezien in tijdens de zomervakantie. Dit jaar kon dat niet. We hebben ons netjes aan de regels gehouden, maar eenvoudig was dat dus niet altijd.

Ook het werk bleef doorlopen. We hadden regelmatig kleine contacten met politici

om onze standpunten toe te lichten in het kader van de regeringsonderhandelingen.’

Veel werk achter de schermen dus. Was dat een bewuste keuze?

‘Nuttige inhoudelijke debatten voer je niet via de media, dat is ons uitgangspunt. De media polariseert onnodig, dat leidt niet tot oplossingen. Mensen vroegen me de afgelopen maanden soms waarom we zo stil bleven. Dat waren we dus allesbehalve, we kozen alleen voor een volgens ons meer effectieve aanpak. We brachten heel actief onze standpunten over naar de verschillende partijen en voerden talrijke gesprekken met hen. Nu het regeerakkoord er is, blijkt eens te meer dat die aanpak werkt.’

Hoe kijkt u terug op de lange periode zonder federale regering?

‘Veel politieke partijen zijn geschrokken van de resultaten van de laatste federale verkiezingen in 2019. Ze kregen volgens mij het gevoel dat ze daarom straffe posities moesten innemen bij het vormen van een regering. Om zo hun eigenheid te benadrukken en opnieuw sterker te staan bij een volgende verkiezing. Niemand wilde nog een haarbreed toegeven, dat was onwerkbaar. Die schrik na de verkiezingen heeft zeker een jaar lang de onderhandelingen overschaduwd. Wat het exacte kantelpunt is geweest, kan ik niet benoemen.

Maar misschien zat de coronacrisis er wel voor iets tussen. Het accent kwam meer te liggen op de dingen waar men wel akkoord over is. Nu kunnen we de zeven partijen enkel feliciteren. Ze tonen aan dat het nog mogelijk is om compromissen te sluiten.’

De nieuwe federale regering en het nieuwe regeerakkoord zijn er nu, wat is uw eerste indruk?

‘Opluchting overheerst, naar mijn gevoel. Wat me meteen opviel: het harde taalgebruik van de voorbije jaren is weg.

De stijl is anders. We krijgen meer de indruk dat samenwerken mogelijk zal zijn.

Dat samenhorigheid opnieuw een drijfveer kan worden. Er zitten heel wat sociale accenten in. Dat stemt me hoopvol.

De nieuwe federale regeringsploeg levert een mooie mix van frisse gezichten en ervaring. De regering begrijpt dat de volgende periode een herstelperiode moet zijn en dat ze dat tijd moet geven. Er zijn op veel domeinen belangrijke lessen getrokken. Zo neemt men zich vandaag voor om structureel op te komen voor mensen in kwetsbare posities. Er komt aandacht voor de mensenrechten in de hele productieketen van een multinational. Niet langer het goedkoopste najagen maar aandacht hebben voor de sociale rechten van mensen hier en elders. ’ Zijn er dan helemaal geen aandachtspunten meer die u wil aanstippen?

‘Nog niet alles in het regeerakkoord is in detail uitgewerkt. Hier en daar zien we natuurlijk wel mankementen. Op vlak van fiscaliteit mocht het voor ons al verder gaan.

We vinden bijvoorbeeld te weinig terug van de digitax die we voorstelden, waarbij grote internetbedrijven belastingen betalen op winsten die ze in ons land maken. We hadden ook graag gezien dat de gevolgen van de vorige taxshift goed in beeld werden gebracht om die maatregelen waar nodig bij te sturen. Maar we zullen niet nalaten om die punten de komende maanden aan te kaarten.’

Mag ik besluiten dat u over het algemeen wel positief ingesteld bent over de komende jaren?

‘De federale regering herbevestigde het vertrouwen in het overleg met het middenveld. We rekenen dus als sociale bewegingen op betrokkenheid en inspraak. Zolang men vanop de regeringsbanken samen met ons aan goed beleid wil werken, zullen wij onze steun verlenen.’

‘Het harde taalgebruik van de voorbije jaren is weg.

De stijl is anders. We krijgen de indruk dat samenwerken mogelijk zal zijn’ PETER WOUTERS

Redactieadres: Visie, PB 20, 1031 Brussel - tel. 02 246 31 11 - e-mail: info@visieredactie.be • Lezersbrieven: lezers@visieredactie.be • Abonnementen: www.beweging.net/ abonnementvisie • Verantwoordelijke uitgever: Liesbeth De Winter (nationale pagina’s), artikels ‘regio’ vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Redactie: Simon Bellens, Nils De Neubourg, Wim Troch, Marjan Cauwenberg, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens, Elien Steen, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Hoofdredactie: Amélie Janssens • Vormgeving: Gevaert Graphics • Druk: Coldset Printing Partners • Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten •

ACTUEEL

3

Repareren is een recht Herstellen wordt ons vaak te moeilijk gemaakt. Dat vindt het Netwerk Bewust Verbruiken. Toch zou onze planeet er baat bij hebben. Daarom wil het netwerk politieke actie. Dat zelf repareren ook gezellig kan, zagen we tijdens ons bezoek aan een Repair Café.

Op bezoek in het Repair Café In een gezellige sfeer kapotte spullen een tweede leven geven? Dat kan in een Repair Café. Bij een koffie en een stuk taart repareer je samen met de technische bollebozen je weegschaal, je grootmoeders vintage broek of zelfs je fiets.

Alle Repair Cafés samen bespaarden in totaal al 350 000 kilo afval. Visie ging langs bij het oudste Repair Café van België, dat in het Brusselse Elsene. Vrijwilliger Kris Wouters leidde ons rond.

TEKST EN FOTO NILS DE NEUBOURG

P

roducenten zorgen ervoor dat je apparaten niet kan openen, maken wisselstukken niet beschikbaar of houden technische informatie achter.’

Dat zegt Rosalie Heens van Netwerk Bewust Verbruiken. Ze voert met die organisatie campagne voor het recht op repareren. ‘We hebben een politieke aanpak nodig. Je kunt consumenten sensibiliseren over duurzaamheid, maar we staan nergens als spullen toch niet gemaakt kunnen worden en snel stuk blijven gaan.’

De cijfers liegen er niet om: jaarlijks belandt 50 miljoen ton elektronisch afval in de vuilbak.

Dat toestellen tegenwoordig twintig procent minder lang meegaan dan twintig jaar geleden zou een van de oorzaken zijn. Ons milieu is het kind van de rekening. ‘Producenten gebruiken het argument dat wij graag regelmatig nieuwe spullen kopen, zoals de nieuwste smartphone.

Maar onderzoek toont aan dat we eigenlijk net langer onze toestellen willen gebruiken dan dat ze momenteel meegaan. Slechts een heel kleine minderheid wil altijd het nieuwste van het nieuwste hebben.’

‘Er zijn mensen die heel bewust kiezen om iets een tweede leven te geven, omdat ze iets mooi vinden, omdat het voor hen een bepaalde waarde heeft of gewoon omdat het beter is voor het milieu. Daarnaast hebben we ook klanten die het echt nodig hebben. Wanneer iemand in armoede met een radiatortje komt aanzetten, is herstellen letterlijk het verschil maken tussen warm hebben of kou lijden.’

Wat wil Netwerk Bewust Verbruiken concreet bereiken? Heens: ‘Het is als consument momenteel niet duidelijk welke producten of merken goed te repareren zijn. Daarom stellen we bijvoorbeeld een repair-score voor, vergelijkbaar met de energielabels. We zien al wel andere kleine stapjes. De EU zorgt er binnenkort voor dat producenten tot zeven jaar wisselstukken moeten voorzien voor apparaten als wasmachines.’

‘Wij verlengen het leven van spullen.

Soms is een professionele reparatie duurder dan een nieuw toestel, terwijl het nog perfect te maken is. Een ecologisch bewustzijn moet voor iedereen betaalbaar zijn. Daarom vragen wij met Repair Café een vrije bijdrage.’

>>> www.repairshare.be

‘Heel vaak zijn reparaties vrij eenvoudig, zoals een slecht contact herstellen of een kabeltje vervangen. Daarom repareren we echt samen met de klant. Door samen eens een schroevendraaier vast te nemen, ga je daarna makkelijker ook zelf eens een wafelijzer openschroeven als het stuk is.’

‘Bij Repair Café gaat het niet alleen om het object, maar ook om de groep en het sociaal contact. Onder de vrijwilligers, maar ook met de klanten. We hebben taart en koffie aan zeer betaalbare prijzen.’

‘Naaien blijft naaien, maar technologie verandert steeds.

Elektronica gaat snel vooruit, maar dat is ook net een uitdaging voor onze vrijwilligers. Zij leren van elkaar of gaan samen op ontdekking. Wat hun specialisatie ook is, ze halen allemaal enorm veel voldoening uit het vinden van een mankement en het oplossen ervan.’

Europese bescherming tegen blootstelling aan kankerverwekkende stoffen

‘Eerste stap voor een Europees masterplan tegen kanker’ Een nieuw voorstel van de Europese Commissie wil werknemers beter beschermen tegen blootstelling aan kankerverwekkende stoffen.

‘Vandaag zijn de nationale verschillen in grenswaarden te groot’, zegt Europees Parlementslid Cindy Franssen.

TEKST SIMON BELLENS

E

lk jaar zijn er in de Europese Unie ongeveer 120 000 werknemers die kanker krijgen als gevolg van blootstelling aan gevaarlijke stoffen op de werkvloer’, zegt Europees Parlementslid Cindy Franssen. ‘Dat resulteert jaarlijks in wel 80 000 sterfgevallen.’ De Europese Commissie heeft nu een voorstel gelanceerd dat de grenswaarden van drie belangrijke kankerverwekkende chemische stoffen moet herzien. Naar schatting 1,1 miljoen Europese werknemers zouden daardoor beter beschermd worden. ‘Door de blootstelling aan kankerverwekkende chemische stoffen op de werkvloer te beperken, zullen er minder werkgerelateerde

kankergevallen zijn en lagere kosten voor de gezondheidszorg.’

Het voorstel wordt nu voorgelegd aan de Europese Raad en het Europees Parlement, die een consensustekst opstellen, waarna de Europese afspraak in nationale wetgeving kan worden omgezet. ‘Het zal dus nog een tijdje duren voor het verschil op de werkvloer merkbaar is’, zegt Kris Van Eyck, die voor het ACV het welzijn op het werk opvolgt. ‘Maar het is opnieuw een belangrijk signaal en een stap vooruit in de bescherming van werknemers, want er zijn nog heel wat uitdagingen. Zo willen we grenswaarden voor de vijftig belangrijkste

kankerverwekkende stoffen. Het ACV is zeer blij met de steun die we daarbij krijgen van het Europees Parlement.’

‘Dit voorstel is een eerste stap voor een Europees masterplan tegen kanker, dat we tegen het einde van het jaar willen lanceren’, zegt Franssen. ‘Vandaag zijn er grote verschillen tussen de nationale grenswaarden voor die stoffen. Daardoor zijn werknemers in sommige lidstaten tot veertien keer meer blootgesteld, in zeven lidstaten zijn er zelfs geen grenswaarden.

Niemand mag het risico lopen om kanker te krijgen ten gevolge van zijn of haar job.’

4

ACTUEEL

Dumping Express

Import van goedkope chauffeurs via de lucht Zelf vliegtuigen huren om goedkope arbeidskrachten naar ons land te halen. Dat is volgens ACV-Transcom exact wat transportbedrijf Jost Group doet. ‘Sociale dumping van de zuiverste soort.’ Terwijl vaste werknemers op tijdelijke werkloosheid staan, legt Jost chartervluchten in voor Roemeense chauffeurs. Niet alleen illegaal, maar ook zeer bedenkelijk in tijden van werkonzekerheid en gezondheidsrisico’s door corona.

TEKST NILS DE NEUBOURG

Z

ondagochtend op de regionale luchthaven van Maastricht, nabij de Belgische grens. De hoofdingang is nog gesloten. De eerste toeristische vluchten zijn er pas na de middag.

Op twee lege bussen na is de parking leeg.

De zondagsrust wordt alleen verstoord door de aankomst van een vliegtuig, rechtstreeks uit Boekarest, Roemenië.

‘Het is frappant hoe dat allemaal zo open en bloot kan gebeuren’, zegt Roberto Parrillo, algemeen sectorverantwoordelijke vervoer en logistiek bij ACV-Transcom.

Hij heeft het over de 160 mannen die hier tweewekelijks arriveren uit Oost-Europa.

‘Het is sociale dumping van de zuiverste soort.’ Volgens de vakbondsman huurt transportgroep Jost al van begin 2020 vliegtuigen om goedkope Roemeense chauffeurs rechtstreeks hierheen te vliegen.

navraag blijkt dat het inderdaad over een speciale chartervlucht gaat. Kostprijs?

Zo’n 23 000 euro, per enkele vlucht.

Zo’n vlucht kost dan wel wat, het is volgens Parrillo een bedrag dat Jost makkelijk terugverdient door de lagere lonen van de Roemeense chauffeurs. ‘Bruto verdienen zij ongeveer 600 euro per maand, omgerekend minder dan 8 000 euro per jaar. In ons land bedraagt het bruto jaarloon in dezelfde sector ongeveer 45 000 euro, meer dan vijf keer het Roemeense loon.’

‘Al van begin 2020 huurt transportgroep Jost vliegtuigen om goedkope chauffeurs hierheen te vliegen’ ROBERTO PARRILLO, SECTORVERANTWOORDELIJKE ACV-TRANSCOM

23 000 euro per vlucht De historiek van het vluchtverkeer lijkt Parrillo’s beweringen te volgen. Zo landde op er bijvoorbeeld zondag 13 september nog een rechtstreekse vlucht van de Roemeense vliegmaatschappij Tarom.

Alleen, die vlucht vanuit Boekarest wordt door Tarom niet als route aangeboden. Bij

Dat weet de vakbond uit een analyse van de jaarrekeningen van Josts Roemeense dochteronderneming Skiptrans. Die onderneming is volgens ACV Transcom de spil in de groots opgezette operatie van sociale dumping. ‘Skiptrans heeft 850 mensen in dienst, maar bezit zelf geen

Roemeense chauffeurs aan de bus die hen oppikte aan de luchthaven van Maastricht.

enkele truck. De chauffeurs zijn louter in dienst van het Roemeense bedrijf voor de Roemeense lonen, maar werken wel in opdracht van Jost op Belgische wegen’, weet Parrillo.

In Europa mag je dan wel vrij werken, de praktijken van Jost en de Roemeense dochter Skiptrans zijn volgens Parrillo gewoonweg illegaal. ‘Er zijn inderdaad regelingen om buitenlandse chauffeurs legaal in België te laten werken. Maar in alle gevallen moeten ze dan ook een Belgisch loon krijgen. Dat is hier niet het geval. Het ACV bekijkt nu juridische mogelijkheden.’

van hen brengen de nacht door op een matras in een hangar. Anderen mogen die eerste nacht in België meteen in de slaapcabine van een truck slapen.’

De volgende dag moeten ze allemaal meteen de baan op, volgens Parrillo. Maar hoe zit het dan met het coronagevaar? ‘Er zijn geen testen, en van quarantaine is er al helemaal geen sprake.’ Nochtans kleurt Roemenië al lange tijd bloedrood op de Europese coronakaart. Tot voor kort betekende dat een verplichte test, gevolgd door een periode in quarantaine.

Vaste werknemers op werkloosheid

Hoewel het misschien lijkt alsof de Roemeense chauffeurs als geëerde gasten hierheen vliegen, staat hun dagelijkse realiteit daar mijlenver vanaf. ‘Ze moeten alles slikken’, zegt Parrillo. ‘Als ze ergens niet mee akkoord gaan, krijgen ze de vuilste verwijten over zich heen.’ Visie kon enkele interne mails inkijken. Die berichten vanuit het hoofdkantoor van Jost naar de Roemeense dispatcher, die op zijn beurt de truckers aanstuurt, zijn allerminst vriendelijk te noemen. Chauffeurs worden onder meer connard, trou du cul de merde en big idiot genoemd.

Dat Jost net in deze tijden een luchtbrug inlegt, is opvallend. Zoals andere sectoren werd ook de transportsector getroffen door de coronacrisis. Visie kon een omvangrijke lijst inkijken met chauffeurs van Jost die de voorbije maanden op coronawerkloosheid werden gezet. Ook van hun andere Belgische dochterondernemingen bestaan vergelijkbare lijsten. ‘Tijdelijke werkloosheid voor Belgische chauffeurs betekent dat er geen werk is voor hen.

Maar waarom vliegt Jost op hetzelfde moment dan chauffeurs over? De enige verklaring is dat het goedkoper is om de Roemeense truckers aan het werk te zetten terwijl de belastingbetaler de uitkering van de Belgische truckers betaalt’, aldus Parrillo.

Geen quarantaine Terug naar de luchthaven. Parrillo zegt ook te weten waar de twee lege bussen op de parking van de luchthaven voor dienen.

‘Eenmaal aangekomen gaat de 160-koppige groep per bus naar Herstal, thuisbasis van de Belgische tak van Jost. Sommigen

Grove beledigingen

Jost heeft volgens Parrillo nog een andere tactiek om ‘lastige’ chauffeurs die op hun rechten staan te straffen. Het bedrijf neemt ze eenvoudigweg een tijd lang niet meer in dienst na een voltooide opdracht.

Na maanden stilte laat Jost nog eens van zich horen. Door chauffeurs een tijd zonder inkomen te zetten, hopen ze een signaal te geven.

Een reactie van Jost op onze vragen bleef uit.

ACTUEEL

5

Palliatieve zorg

‘Elke kennismaking is een afscheid’ We kunnen je niet meer genezen. Het moet een vreselijke boodschap zijn om te krijgen. Tine Van Lauwe (53), hoofdverpleegkundige van Palliatieve Thuiszorg Gent-Eeklo, helpt op dat moment waar ze kan. ‘In alle droefheid die er op het einde van het leven kan zijn, wil ik de zon zijn voor mensen.’

TEKST MICHIEL VERPLANCKE FOTO JAMES ARTHUR

A

ls palliatieve verpleegkundige zorg ik voor mensen bij wie genezen niet meer mogelijk is’, legt Tine uit. ‘Mijn collega’s en ik hebben daarbij aandacht voor lichamelijke klachten, maar ook psychische en sociale klachten. Zowel bij de patiënten als bij hun mantelzorgers.’

Warme zorg ‘Ik houd ervan om warme zorg te geven aan mensen. In alle droefheid die er op het einde van het leven kan zijn, wil ik een zon zijn voor mensen. Dat staat voor warmte, vriendelijkheid en troost. Ik weet dat elke kennismaking ook een afscheid betekent. Maar door dat proces samen door te maken, put ik veel kracht om naar mijn volgende situatie te gaan.’

‘Zo vertelde een jonge mama me dat ze graag iets wilde nalaten voor haar zoontje. We hebben een herinneringsdoos gemaakt voor hem. Voor elke verjaardag dat ze er niet bij kon zijn, maakten we iets. Ik verzamelde materiaal en dan gingen we samen knutselen. Ik vond het ongelooflijk fijn om daaraan te mogen meewerken.

Van zijn acht jaar tot zijn achttien zal haar zoon een cadeautje krijgen van zijn mama.

Dat is een kleine moeite voor mij, maar betekent ongelooflijk veel voor hen.’

Schreeuwen van de pijn ‘In de eerste plaats proberen we natuurlijk fysieke pijn te verlichten. We bespreken samen met de huisarts welke medicatie daarbij kan helpen. Soms staan mensen weigerachtig tegenover pijnstillers. Dan gaan wij in gesprek met hen. We vragen hoe dat komt en vertellen hoe medicatie toch kan helpen.’

‘Toen ik bij een patiënte met borstkanker binnenkwam, kon ze zich nauwelijks bewegen van de pijn. Ze geloofde sterk in alternatieve geneeskunde en had ervoor gekozen om geen behandeling te krijgen.

Bovendien wilde ze geen pijnstillers. Ze lag helemaal alleen in een ziekenhuisbed.

Het was warm buiten, de zon scheen op haar gezicht en de zweetdruppels liepen langs haar wangen.’

‘Ze vroeg me om haar naar het toilet te helpen. Toen ze opstond, schreeuwde ze van de pijn. Na een lang gesprek overtuigde ik haar om toch een lage dosis pijnstil-

Tine Van Lauwe: ‘Palliatieve zorg is geen terminale zorg. Dat is maar een onderdeel ervan. Soms komen we ergens jarenlang.’ lers toe te dienen, zodat ze wat comfortabeler zou zijn.’

‘De dag erop bezocht ik haar weer. Ze zag er veel meer ontspannen uit. Stapsgewijs mocht ik ook andere medicatie toevoegen, omdat ik haar vertrouwen had gewonnen.’

‘Mensen appreciëren het als ze zelf regisseur kunnen blijven’ TINE VAN LAUWE

‘Op de derde dag had ze geen pijn meer. Ze lachte. Ze kende een dankbaarheid die mij tot op vandaag nog ontroert. Twee dagen later is ze gestorven. Het hoeft geen betoog hoeveel dat voor haar heeft betekend. Ze is in alle rust kunnen sterven, zonder pijn.’

Scheve schaats ‘Aan de basis van fysieke pijn, ligt soms ook psychische pijn. In gezinnen zien we vaak dat partners, ouders en kinderen elkaar sparen. Aan ons vertellen mensen sneller iets, omdat wij neutrale hulpverleners zijn. Dat opent gesprekken, waardoor pijn mogelijk kan wegebben.’

‘Ik heb ooit een koppel begeleid tussen wie ik spanning voelde. Na een tijdje kwam ter sprake dat de man misschien wel 25 jaar geleden een scheve schaats had gereden.

En toen ik er was, spraken ze daar voor de eerste keer over. Ik heb hen op weg gezet en het huis verlaten.’

‘Die man had veel pijn, maar dat was vooral emotionele pijn. Door eindelijk over zijn misstap te praten, verminderde die lichamelijke pijn.’

‘Wij zijn geen therapeuten, maar we beheersen de vaardigheid om gesprekken te voeren en vertrouwen te winnen. In het begeleiden van palliatieve patiënten is het belangrijkste om wederzijds respect, vertrouwen en begrip op te bouwen. Mensen appreciëren het als ze zelf regisseur kunnen blijven. Zij bepalen wat ze willen en niet meer willen, ook al druist dat soms in tegen je eigen normen en waarden.’

Afgemaaid gras ‘Soms blijven mensen steken op de kleinste hindernissen, waardoor sterven veel moeizamer gaat dan nodig. Door die hindernissen op te heffen en kleine geneugten te schenken, kunnen wij rust brengen in de laatste momenten.’

‘Ik heb bijvoorbeeld eens het gras gemaaid samen met een man die erg graag in zijn tuin werkte, maar dat niet meer kon. We zijn niet verder geraakt dan één strook. De rest heb ik alleen gedaan. Maar dat betekende ongelooflijk veel voor hem om die grasmachine vast te houden.’

Op tijd contact opnemen ‘Zodra mensen de boodschap krijgen dat ze uitbehandeld zijn, kunnen ze met ons contact opnemen. Nu worden we vaak pas laat ingeschakeld, terwijl we tijd nodig hebben om vertrouwen op te bouwen, zodat we er kunnen zijn in moeilijke dagen.

Palliatieve zorg is geen terminale zorg.

Dat is maar een onderdeel ervan. Soms komen we ergens jarenlang. Afhankelijk van de nood, komen we vaak of minder vaak langs.’

‘Ook de omgeving van de patiënt kunnen we helpen. We geven mantelzorgers advies, luisteren naar hen, zorgen ervoor dat zij even weg kunnen terwijl een vrijwilliger bij een patiënt blijft. Een terminale ziekte zet druk op relaties. Alle hulp is dan welkom.’

>>> Op de website van de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vind je welk palliatief netwerk actief is in jouw regio. www.palliatief.be

Zorg en zoveel meer Wist je dat 100 000 Belgen per jaar nood hebben aan palliatieve zorg?

Met de nationale sensibiliseringscampagne Zorg en zoveel meer slaan de drie federaties voor palliatieve zorg in Vlaanderen, Brussel en Wallonië de handen in elkaar om palliatieve zorg positief in de kijker te zetten.

Want palliatieve zorg wil patiënten en naasten ertoe aanzetten om het beste

uit het leven te halen ondanks de ongeneeslijke ziekte. Dat kan door hen bijvoorbeeld te laten genieten van een dagje samen met de kleindochter, een wandeling met de geliefde viervoeter of een moment voor henzelf met een warm bad.

>>> www.zorgenzoveelmeer.be

6

ACTUEEL

www.hetacv.be/loontest

Alles over je loon

Wanneer moet je loon op je rekening staan? Welke vervoerskosten kun je terugbetaald krijgen? En heb je recht op een eindejaarspremie? In de grote loontest bundelt het ACV alles wat je moet weten over je loon. Visie verzamelde alvast enkele vuistregels.

TEKS T AMÉLIE JANSSENS ILLUS TRATIE RUTGER VAN PARYS

Tijdstip

Je loon krijg je ten laatste op de vierde werkdag die volgt op de maand waarin je gewerkt hebt op je bankrekening.

Het arbeidsreglement kan een andere termijn bepalen.

Je loon mag niet later dan zeven werkdagen na het einde van de maand gestort worden.

Loon moet overgeschreven worden. Voor werknemers die geen rekeningnummer hebben, moet het betaald worden via een circulaire cheque.

De werknemer kan die cheque dan laten uitbetalen in het postkantoor.

In de regel mag het loon niet in cash geld – biljetten en muntstukken – worden uitbetaald.

Uitzonderingen zijn: seizoens- en gelegenheidsarbeiders in de land- en tuinbouw en de werknemers uit de diamantsector.

Voor arbeiders moet het loon minstens tweemaal per maand betaald worden. Tussen de momenten van uitbetaling mogen maximaal 16 dagen zitten.

Meestal is de eerste betaling een voorschot en de tweede betaling de definitieve loonafrekening van de voorbije maand.

Voor bedienden en kaderleden moet het loon minstens elke maand betaald worden.

Vervoerskosten

Maak je gebruik van het openbaar vervoer, dan heb je als werknemer in de privésector sowieso recht op een vergoeding van je werkgever.

De vergoeding kan forfaitair bepaald zijn, per sector of volledig terugbetaald worden, bijvoorbeeld via een derdebetalersovereenkomst. Dan moet je zelf niets betalen voor je treinabonnement. Ook voor je werkgever is dit voordelig: hij krijgt twintig procent korting op de prijs van de treinkaarten.

Al jaren stijgen de prijzen van het openbaar vervoer. De terugbetalingen door de werkgever evolueerden niet mee. Dankzij de afspraken van het

Interprofessioneel Akkoord 2019-2020 stegen op 1 juli 2019 de minimale terugbetalingstarieven met 9,4 procent zodat ze uitkomen op minimaal 70 procent. Sinds 1 juli 2020 wordt ook de eerste vijf kilometer vergoed.

Wie met de wagen komt, krijgt doorgaans ook een vergoeding. Dat wordt binnen je sector of bedrijf geregeld. Vraag dat zeker na.

Fietsvergoedingen komen meer en meer voor.

Ook dat wordt binnen je sector of bedrijf geregeld.

Vraag dat zeker na.

KATHY STEVENS, PFIZER

CHRISTOPHE SERLET, BMT AEROSPACE

‘Werkgever past bij in geval van tijdelijke werkloosheid en ziekte’

‘Nachtpremie opgetrokken om verschil met tweeploegensysteem duidelijker te maken’

‘In onze laatste cao-onderhandelingen konden we enkele interessante extra’s afdwingen. De bijpassing bij de ziekte-uitkering werd opgetrokken van 9 tot 12 euro per dag vanaf de tweede tot de twaalfde maand ziekte en van 12 tot 15 euro per dag vanaf de dertiende maand (tot twee jaar). En bij tijdelijke, economische of technische werkloosheid betaalt de werkgever 13 euro bruto per dag bovenop de werkloosheidsuitkering, en dat tot maximaal 65 dagen. Wie fietst naar het werk, krijgt een eco-cheque. De anciënniteitspremie en het pensioengeschenk werden verhoogd en bij een overlijden van familie in de eerste graad krijgen we een extra dag klein verlet. Die mag opgenomen worden tot een week na de dienst.’

‘Het verschil in verloning tussen het drieploegen- en het tweeploegensysteem was te klein.

Enkele jaren geleden konden we de nachtpremie al optrekken van 125 procent naar 133 procent. Nu hebben we als vakbond nog extra druk gezet, met resultaat. De nachtpremie werd verder verhoogd naar 150 procent en de werknemers in het drieploegensysteem ontvangen nu maaltijdcheques van acht euro per gewerkte dag in plaats van 5,75 euro. Bovendien geldt dezelfde nachtpremie nu voor elke nacht die je werkt. Er wordt geen onderscheid meer gemaakt tussen de nacht werken op maandag of op vrijdag. Voordien zorgde dat voor vreemde situaties, bijvoorbeeld bij het opnemen van verlof. De ene dag kwam dat nadeliger uit dan de andere. Dat is dus ook weggewerkt.’

ACTUEEL

Andere kosten

Eindejaarspremie

Je hebt recht op een eindejaarspremie als dat zo bepaald is in je sector, onderneming, individuele arbeidsovereenkomst of als er een belofte is van je werkgever om die uit te betalen.

Een eindejaarspremie is een vorm van loon. De premie moet correct uitbetaald worden en er moeten belastingen op betaald worden.

Je kunt de eindejaarspremie ontvangen als der-

tiende maand of vast bedrag.

Krijg je je ontslag, dan behoud je in de meeste gevallen je recht op het reeds opgebouwde deel van je eindejaarspremie.

Ook als uitzendwerknemer heb je recht op een eindejaarspremie, als je minstens 65 dagen of 494 uren gewerkt hebt tijdens de referentieperiode van 1 juli tot 30 juni, tewerkgesteld via één of meerdere uitzendkantoren.

Overuren

Je maakt in principe overuren of bent aan het overwerken als je meer dan negen uur per dag of veertig uur per week aan de slag bent. Heel vaak zijn hier specifieke afspraken voor binnen je bedrijf of sector.

Maak je overuren, dan heb je recht op overloon.

In de meeste gevallen moet het met inhaalrust gecompenseerd worden.

Je kunt sinds 2017 ook ‘vrijwillige overuren’ maken. Hiervoor moet je een geschreven overeenkomst met je werkgever hebben.

Elke werknemer kan de inhaalrust van 91 overuren per kalenderjaar laten uitbetalen in plaats van deze effectief op te nemen. Dit is een keuzerecht voor de werknemer: de werkgever kan dat niet verplichten.

Extralegale voordelen

Extralegale voordelen zijn vergoedingen die je, naast je loon, van je werkgever kunt krijgen voor het werk dat je levert. Jouw voordeel is een verhoogde koopkracht. Nadeel is wel dat deze minder opleveren voor de sociale zekerheid en jij bepaalde rechten, zoals pensioenrechten, minder opbouwt. Ook bij ziekte en ongeval worden

Van Vooren ter

‘Onlangs konden we onze krokuspremie uitbreiden naar alle werknemers, en niet alleen de oudere collega’s. Dat is een bijkomende jaarlijkse vakantiepremie op basis van anciënniteit. Die werd in het leven geroepen in het kader van cao 104, om oudere werknemers te motiveren om langer aan het werk te blijven. De premie kan ook omgezet worden in extra vakantiedagen. Nu alle werknemers hiervan kunnen genieten, gebruiken veel jonge ouders de extra vakantiedagen om meer tijd met hun kinderen door te brengen.’

u Wo

‘Onze krokuspremie is er nu voor alle collega’s’

©

LIEN VAN HECKE, NOVARTIS

extralegale voordelen in de meeste gevallen niet meegeteld in de berekening van deze uitkeringen.

Of je recht hebt op maaltijd- en ecocheques hangt af van de sector en het bedrijf waar je werkt. Vraag dat zeker na.

Heb je er recht op, dan krijg je per gepresteerde werkdag één maaltijdcheque van maximaal acht euro. Ze bestaan enkel nog in elektronische vorm.

Of je recht hebt op groepsverzekeringen voor aanvullend pensioen hangt af van de sector waarin je werkt. Is dat voorzien binnen je bedrijf, dan heb jij er recht op.

Sommige werknemers krijgen een bedrijfswagen. Je kunt overwegen om die in te ruilen voor een mobiliteitsbudget, dat duurzame vervoermiddelen aanmoedigt.

Sectorlonen

De onderhandelingen over de loon- en arbeidsvoorwaarden vinden plaats op het niveau van je sector of paritair comité (PC). Daarin zitten afgevaardigden van werkgeversorganisaties en van de verschillende vakbonden. In België zijn er ongeveer 180 PC’s.

De afspraken die in een paritair comité overeengekomen worden, zijn wettelijk afdwingbaar voor alle ondernemingen die tot die sector behoren.

Iedere sector maakt dus eigen afspraken rond de hoogte van het (minimum)loon.

Benieuwd hoe het met jouw loon gesteld is? >>> Doe de loontest op www.hetacv.be/loontest >>> www.allesovermijnloon.be

ACV-TEAM, ONTEX

‘Premie en eco-cheques omdat we bleven werken tijdens de lockdown’ ‘Onze producten, incontinentiemateriaal voor volwassenen, worden gebruikt in de ziekenhuizen.

Daarom werden we als essentieel bedrijf erkend tijdens de lockdown en zijn we dus blijven produceren. Per gewerkte dag in die periode kregen de werknemers na overleg met het bedrijf een premie van zes euro bruto en een eco-cheque ter waarde van twee euro. Wie tijdens die periode tien van de vijftien weken heeft gewerkt, kreeg ook twee extra verlofdagen.’

© James Arthur

Als werknemer kun je bepaalde kosten maken voor je job. Denk aan reiskosten, representatiekosten (speciale kledij), kosten voor overnachtingen, zakenlunches … Het spreekt voor zich dat die uitgaven, wanneer ze puur zakelijk zijn, ten laste zijn van de werkgever.

Hier bestaat evenwel geen nationale wetgeving over. Sommige sectorale cao’s voorzien in terugbetalingen op forfaitaire basis zoals: - De ARAB-vergoeding uit de transportsector: dat is een vast bedrag bedoeld om in snelwegrestaurants naar het toilet te gaan, sanitair te gebruiken, koffie te drinken …

- Een forfait voor warme en koude dranken die bedrijven doorgaans tijdens de ‘koffiepauze’ of bij extreme temperatuur op de werkplek aanbieden.

- Een mobiliteitsvergoeding uit de bouwsector dekt de reistijd van het bedrijf tot aan de werf.

Ook voor reiskosten zijn forfaitaire vergoedingen gebruikelijk.

Kosten voor thuiswerk: de werkgever moet je effectieve kosten vergoeden. Binnen je bedrijf kunnen afspraken bestaan om deze forfaitair te vergoeden.

Deze vergoedingen maken geen deel uit van het loon. Als je kunt bewijzen dat ze de effectieve kosten dekken of als het om forfaitaire vergoedingen van een redelijk bedrag gaat, worden ze niet belast en betaal je er ook geen sociale bijdragen op.

7

8

OPINIE

HET AKKOORD VAN DE HOOP LUC VAN GORP, VOORZITTER CM

‘T

is gebeurd’, zo zou het klinken uit de mond van de presentator van een populair televisieprogramma. Na bijna 500 dagen onderhandelen heeft ons land een nieuwe regering. Dat het veel te lang geduurd heeft en dat we bij momenten getuige waren van een bedroevend politiek schouwspel, daar is iedereen het over eens. Net als over het feit dat die wereldrecordpogingen regeringsvorming niet meer voor herhaling vatbaar zijn.

Politici hebben ons tijdens die ellenlange formatie letterlijk alle kleuren van de regenboog laten zien, van paars-geel over paars-groen tot het blauw-groenrood-oranje van Vivaldi. Een land waarin de beleidsverantwoordelijken er zelfs tijdens de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog niet in slagen meningsverschillen te overstijgen, slaat zonder meer een belabberd figuur.

En toch is er hoop. Niet zozeer omdat we eindelijk over een regering beschikken, dat zou er na al die tijd nog aan moeten mankeren. De hoop spruit vooral voort uit de toon in het regeerakkoord en van de ministers die het vertolken.

Na bijna 500 dagen horen we voor het eerst een taal die verbindt in plaats van verdeelt. We zien politici die oplossingen zoeken in plaats van Grand Canyons tussen partijprogramma’s te constateren. Het is de conditio sine qua non om de hervormingen te realiseren die ons land

broodnodig heeft, niet in het minst op het gebied van gezondheidszorg.

ken vanuit de noden van de patiënt en inzetten op zaken waarmee we echt het verschil maken.

Want de coronacrisis drukt ons op dat vlak met de neus op de feiten. Hoewel heel wat mensen – gelukkig – nog niet besmet geraakten met Covid-19, voelen we allemaal de impact van de epidemie op ons welzijn. Net daarom is het hoopgevend dat het regeerakkoord voor het eerst een brede visie op gezondheid centraal stelt.

‘Het gaat niet alleen om de lichamelijke aspecten van gezondheid, maar ook om welbevinden, empowerment, veerkracht, participatie en zingeving’, zo staat het letterlijk neergeschreven.

In die optiek is het een goede zaak dat het regeerakkoord gezondheidsdoelstellingen vooropstelt om het gezondheidsbeleid te bepalen. Zo is het onder meer de bedoeling om de gezondheidskloof – het verschil in gezonde levensjaren tussen de minst en de meest kwetsbare bevolkingsgroepen – tegen 2030 met 25 procent te verminderen. Er worden extra middelen voorzien voor de mentale gezondheidszorg en ook preventie krijgt heel wat aandacht.

Het is de nagel waar CM Gezondheidsfonds al lang op klopt. Iedereen is ervan overtuigd dat onze gezondheidszorg grondig hervormd moet worden. Die hervormingen kunnen pas slagen als we een brede visie op gezondheid hanteren. Gezondheid is meer dan niet ziek zijn. Het is hoopvol dat het beleid dat nu ook erkent.

De nieuwe regering koppelt daar de nodige middelen aan. Zo zal het budget voor gezondheidszorg vanaf 2022 jaarlijks met 2,5 procent stijgen. Dat is goed nieuws.

Het zal wel belangrijk zijn om dat extra budget gericht te investeren en niet zomaar de bestaande afzonderlijke budgetten lineair te verhogen. We moeten vertrek-

Er zit heel wat eten en drinken in het regeerakkoord, maar uiteraard: the proof of the pudding is in the eating.

Het mag niet bij woorden blijven. CM Gezondheidsfonds wil in elk geval haar schouders zetten onder het project en zal de regering steunen in de ambities.

De ziekenfondsen vervullen een cruciale rol in het medebeheer van de sociale zekerheid. Als ledenorganisatie en vanuit onze opdracht om leden te begeleiden en te coachen doorheen het complexe zorglandschap, voelen wij als geen ander aan wat er leeft op het terrein. Die inzichten zullen wij met volle overtuiging inbrengen in het beleid dat de komende legislatuur gevoerd zal worden.

Want een welvarend, solidair en duurzaam België, dat is waar ook CM Gezondheidsfonds voor gaat.

FORUM

FATIMA YASSIR BELEIDSMEDEWERKER VDAB

Duurzaam en inclusief innoveren

I

n ons boek #ZeroExclusion over inclusief ondernemen lichten we de sterke verwevenheid tussen innovatie en inclusie toe. Om te innoveren als organisatie moet je inclusief zijn (diverse teams zijn creatiever) en om inclusief te zijn moet je innoveren (creatief zijn om talent binnen te halen en te behouden).

Een van de positieve gevolgen van corona is dat het een boost gaf aan innovatie in bedrijven en organisaties. En de druk is hoog: het is nú het moment om te innoveren! Never waste a good crisis! Die druk maakt dat er soms net iets te snel tot actie wordt overgegaan.

Nochtans is dit de ideale setting om op een strategische, duurzame manier aan innovatie te doen. Neem een stap achteruit en denk na over het ontwerp van je product of dienst. Zijn ze inclusief? Of zijn er onbewust drempels ingebouwd waardoor sommige gebruikers worden uitgesloten? Universal Design (UD) –

vandaag vooral toegepast in architectuur en design – is een slimme methodiek om op een duurzame en inclusieve manier producten en processen te ontwerpen. Door rekening te houden met behoeften van een ruimer publiek – met oog vooral voor de noden van de meest kwetsbaren – is het finale product toegankelijk en bruikbaar voor méér mensen. Een klassiek voorbeeld zijn automatische deuren voor rolstoelgebruikers die ook nuttig zijn voor kinderwagens of mensen die even niet handenvrij zijn. Of multifunctionele, stille ruimtes op de werkvloer waar personeel tot rust kan komen, afkolven voor borstvoeding, bidden of mediteren.

Vaak gebeurt het omgekeerde in de praktijk: we vertrekken van een specifieke vraag en ontdekken pas achteraf dat vele anderen er baat bij hebben. Acties rond doorstroom van vrouwen die voor iedereen een meerwaarde blijken. Of erger: we moeten achteraf ons product bijsturen omdat het niet inclusief is. Pijnlijk en kostelijk. Wanneer de principes van UD vanaf het begin geïntegreerd zijn in het ontwerpproces, is het geen meerkost maar een meerwaarde. De beste manier om maximaal behoeften te capteren, is het vroeg betrekken van gebruikers in het ontwerpproces. Het geheime recept? Ga hier voluit voor diversiteit: ga actief op zoek naar outsiders, zij die (nog) niet in je box zitten. Een kleine investering voor een financiële en sociale waardeverhoging.

>>> boek: #ZeroExclusion - Inclusie als DNA van de innovatieve organisatie (Die Keure) Meer weten over universal design: inter.vlaanderen Info & contact: www.vdab.be/zeroexclusion

VACATURES CM ZOEKT Functional Specialist – Domein HR Auditor Specialist Senior analist programmeur Java ERM Risk Expert Payroll Officer Software Specialist Cobol Middleware 100 % - onbepaalde duur - Schaarbeek Adviserend artsen 100 % - onbepaalde duur - Vlaanderen www.cmjobs.be BEWEGING.NET ZOEKT Event- en communicatiemedewerker 50 % - bepaalde duur (minstens 2 jaar) Schaarbeek www.beweging.net/vacatures

INDEX

Kleding en confectie Op 1 oktober 2020 is een indexering van de lonen met 0,62 procent ingegaan voor de arbeiders en bedienden uit de sector kleding en confectie (pc 109 en pc 215).

9

Goed jouw partner op elk moment Sinds een jaar zijn we Goed.

Waarschijnlijk zag je ons ondertussen al verschijnen in het straatbeeld. Want wij zijn jouw apotheek, jouw thuiszorgwinkel en jouw hoorcentrum. Maar we zijn meer. We zijn jouw partner in elke stap in je leven. We zijn er met tips om je gezonde levensstijl te onderhouden, we zijn er wanneer je gezin uitbreidt en we zijn er ook wanneer het tegenzit en je hulp nodig hebt.

Onze specialisten geven je graag advies en zetten je op weg om het actieve leven te leiden dat jij wil.

Goed zorgt dat jij op je best bent. www.goed.be

10 getuigenis

samen sterk Samen sterk, dat geldt voor veel koppels. En dat is zeker zo bij Hendrik Bal (69) en zijn vrouw Ilonka Van Bulck (69). Hendrik lijdt immers al meer dan 40 jaar aan multiple sclerose, een chronische aandoening van het zenuwstelsel, waardoor hij voor heel wat dingen afhankelijk is van Ilonka.

Door het krachtverlies in armen en benen gaat alles ineens minder goed dan vroeger. Dankzij het doorzettingsvermogen van Ilonka, gesteund door de thuisverpleging en een hele reeks praktische hulpmiddelen van Goed redden ze het samen. Ze zijn intussen 49 jaar getrouwd en al die tijd wonen ze in Boom, in een licht en ruim appartement met goeie buren. In 2004 lieten ze hun woonst grondig verbouwen met het oog op Hendriks rolstoel: er kwam een open keuken, de deuropeningen werden breder gemaakt en de badkamer werd voorzien van een ruime inloopdouche waar hij probleemloos met zijn toiletstoel kan inrijden.

Op verschillende plaatsen in het appartement werden handgrepen aangebracht. Hendrik gebruikt ze om zich voort te trekken in zijn rolstoel. Van een elektrische rolstoel wil hij niet weten: ‘Dan train je je armspieren helemaal niet meer.’

Het voordeel van de handgrepen is dus dubbel. Ze bieden houvast én voorkomen dat Hendrik nog meer kracht in zijn armen verliest.

35% korting voor CM-leden op hulpmiddelen www.goed.be/cm-voordelen

Ilonka kan het niet vaak genoeg herhalen: ‘Dankzij alle praktische hulpmiddelen is het leefbaar.’ Tot niet zo lang geleden tilde zij haar man elke dag zelf uit de rolstoel om hem in bed te leggen. Op aandringen van haar dochter huren ze nu sinds een jaar een tilhulp bij Goed. Daarmee is letterlijk een zware last van Ilonka’s schouders gevallen. Ze is dus dik tevreden met die tilhulp. Zo tevreden dat ze de gehuurde versie maar wat graag wil inruilen voor een eigen exemplaar van Goed.

wist je dat … je via onze webapp hulpmiddelen kan ontlenen? Verder vind je er ook tal van handige producten die je thuiszorgsituatie comfortabeler maken. Onze specialisten staan ook klaar om jou te adviseren.

Druk op onze adviesknop en je wordt zelf gecontacteerd door Goed. www.goedgeholpen.be

Nog zo’n handig hulpmiddel is de ReTurn tilhulp of het ‘duveltje’ waarin Hendrik zelfstandig kan rechtstaan om zijn benen eens te strekken of spierverstevigende oefeningen te doen, samen met de kinesist. Het lijken misschien kleine dingen, maar die handige hulpjes maken alles makkelijker voor Hendrik en Ilonka.

Op die manier blijft er ook nog ruimte over om te genieten. Van hun fijne kleindochter, van een gezellig etentje met de kinderen of vrienden of van een spannende voetbalmatch.

Lees het uitgebreide interview met Hendrik en Ilonka over onze handige hulpmiddelen in ons volgende Goed magazine. Verkrijgbaar vanaf 15 oktober in jouw Goed vestiging.

Goed geholpen op ieders maat Een slechte rug of wat moeilijker ter been? Bij Goed thuiszorgwinkel adviseren we je graag over tal van hulpmiddelen om jouw comfort te vergroten. gezond en recht Mobiliteit en ergonomie zijn factoren waar we extra op moeten letten. Zorg voor een correcte zithouding én houd je rug recht.

De Sissel Dorsaback rugsteun heeft een anatomisch gevormde houten kern. Ook in diepe en zachte zetels zit je recht.

Sissel Dorsaback Rugsteun € 99,95 € 84,96

-15%

mooi, licht en comfortabel Dat een rollator niet saai hoeft te zijn, bewijst de Let’s Fly. Het trendy ontwerp valt meteen op en dankzij het aluminium frame is hij ook nog eens sterk en superlicht. En met de grote wielen rijdt de Let’s Fly bovendien comfortabel op een oneffen ondergrond.

Let’s Fly Rollator € 398,00

Ontdek ook onze andere promoties die verkrijgbaar zijn in je Goed thuiszorgwinkel en op www.goed.be/promoties

11 Goed gehoord

meer mensen naar hoorcentra door mondmaskers ‘Als mensen met een mondmasker praten, klinkt hun stem gedempter’, zegt Kirsten Verheire (30), audiologe bij Goed. ‘Dat is voor heel wat mensen een wake-upcall gebleken: ze wisten dat ze minder goed hoorden, maar met die mondmaskers verstonden ze de mensen echt niet goed meer. Dan is het een goed idee om een afspraak met ons te maken om te bekijken hoe wij hen kunnen helpen.’

Ook in coronatijden is je gehoor van belang.

Wij doen er dan ook alles aan om jouw bezoek volgens de juiste maatregelen te laten verlopen. Kom langs voor een gratis hoortest of voor onderhoud van je hoorapparaat.

Maak een afspraak op 03 205 69 20 of via www.goed.be/onze-hoorcentra

‘Door corona voeren we meer gesprekken met een mondmasker op. Waardoor heel wat mensen schrikken, omdat ze niet meer verstaan wat iemand zegt’, weet Kirsten, die al vijf jaar als audiologe aan de slag is. ‘Het eerste wat je bij gehoorverlies slechter verstaat, zijn mensen die stiller of onduidelijker spreken. Onbewust ga je ook een beetje liplezen en beter op de mimiek letten. Een mondmasker verbergt lippen en stemmen klinken stiller, waardoor je plots veel minder begrijpt. Dan komt het besef: nu moet ik echt hulp zoeken.’

De stap naar een hoorcentrum wordt vaak jaren uitgesteld nadat het eerste gehoorverlies opduikt.

‘Vooral psychologisch is het een moeilijke stap.

En bij hoorapparaten denken ze aan van die grote, beige plastic dingen aan hun hoofd. Terwijl de huidige generatie hoorapparaten superklein en in verschillende kleuren en designs te krijgen is.’

Minder verstaan hoort ook bij het verouderingsproces. ‘Zoals je minder goed gaat zien, ga je op termijn ook minder goed horen. Én je kan er genetisch ook gevoeliger voor zijn. Voor wie al een hoorapparaat draagt en toch moeite blijft hebben met de spraak achter het mondmasker, bestaan er een aangepast ‘mondmaskerprogramma’, verklapt Kirsten. ‘Dit is een programma waardoor de spraak luider en helderder klinkt. Kom gerust bij ons langs om dit programma te laten activeren. Het is helemaal gratis, we vragen alleen om op voorhand een afspraak te maken’ besluit Kirsten.

hoor zo natuurlijk mogelijk Met het nieuwe hoorapparaat ReSound One hoor je alles helder.

Het geluid past zich aan elke situatie aan. Gemakkelijk te regelen via een app of vanop afstand door onze audiologen.

incontinent? je bent niet alleen!

Urineverlies kan iedereen overkomen. Het is een kwaal waar veel mensen mee blijven zitten en erover praten blijft taboe. Onterecht, aldus Dorien, incontinentiespecialiste bij Goed.

‘De huidige generatie hoorapparaten is superklein en in verschillende kleuren en designs te krijgen’

Hoe komt het dat zoveel mensen er last van hebben?

Als we de cijfers mogen geloven, dan kampt 1 op de 3 vrouwen boven de 35 met incontinentie. En 1 op de 4 mannen boven de 40 jaar. Het komt dus meer voor dan je denkt. Vrouwen zijn een beetje in het nadeel.

Tijdens of na een zwangerschap hebben ze vaak verzwakte bekkenbodemspieren, wat urineverlies in de hand werkt. Ook stress, een chronische hoest, de menopauze of overgewicht kunnen die spieren doen verslappen. Maar soms kan incontinentie ook genetisch zijn. Of het resultaat van een overactieve blaas, of prostaatproblemen. Elk geval is anders.

Het blijft een alternatief waar we vanaf moeten - waarom is dat zo belangrijk?

In de meeste gevallen is er een oplossing. Maar je moet wel hulp durven vragen. Naast het gebruik van verbanden of broekjes, hebben veel mensen baat bij een behandeling met medicatie of kine. Of zelfs een chirurgische ingreep kan hulp bieden. Er is altijd een juiste oplossing voorhanden, vaak is het alleen even zoeken. We zien dat mensen die opgeven hun levensstijl beginnen aan te passen en in een sociaal isolement belanden, en dat is zeker niet bedoeling.

Waarom klop je best aan bij Goed?

Er zijn veel mensen die geen of verkeerde producten gebruiken. Logisch, want op eigen houtje vind je niet makkelijk wat je nodig hebt. Daarnaast ontwikkelen veel mensen met incontinentie ook huidproblemen. Bij Goed weten we daar raad mee.

Onze specialisten hebben alles in huis om jou te helpen: van bekkenbodemtrainers tot absorberend ondergoed en inlegverbanden… En vaak nog het allerbelangrijkste: een luisterend oor.

discrete oplossingen

30%

korting voor CM-leden We adviseren op alle wegwerpje graag met incontinentieproducten oplossingen voor zowel overdag als ’s nachts. Ontdek onze extra bescherming voor tijdens je slaap. Tena ProSkin Pants Night Super is een nieuw product dat extra absorptie biedt, vooraan en achteraan.

-€4

Medium € 18,69 € 14,96 Large € 21,69 € 17,69

Verkrijgbaar bij Goed thuiszorgwinkel, Goed apotheek en op www.goed.be/promoties

12 mooi meegenomen

eerste hulp bij droge huid Het weer wordt wat guurder, de wind waait wat harder en de verwarming wordt weer een graadje hoger gedraaid. Allemaal omstandigheden die niet echt ideaal voor je huid zijn. Dus wees lief voor jezelf én haal bij je apotheek enkele essentials in huis om gebarsten lippen, droge handen en huid tegen te gaan. Want er is maar één boodschap en dat is: smeren, smeren, smeren ...

Een frisse neus halen tijdens een winterwandeling is zowel gezond voor de ouders als het kind. Maar net zoals je jouw eigen huid goed beschermt, kan je ook best al vanaf het prille begin goed smeren bij je kleintje. Deze voedende crème is op basis van 95% ingrediënten van natuurlijke oorsprong. Je kan deze al vanaf dag 1 na de geboorte gebruiken.

Je lippen krijgen het hard te verduren, samen met de zone rondom je neus.

De wind, verwarming en het snuiten van je neus zorgen dat de huid licht geïrriteerd raakt. Breng daarom een neutrale balsem meermaals per dag met je vingertoppen over je lippen en rond je neus aan. Perfect om te beschermen én te herstellen.

handcrème met voedende ingrediënten

Jouw huisapotheker helpt je graag bij de keuze van het juiste product, aangepast aan jouw huidtype. Ontdek de dichtstbijzijnde Goed apotheek op www.goed.be/onze-apotheken

wij zijn er voor jou hou de vinger aan de pols Lees in onze nieuwsbrief meer artikels en tips.

Schrijf je in op www.goed.be/nieuwsbrief Blijf verbonden via onze Facebookpagina www.facebook.com/houjeGoed

Niet alleen je handen en lippen krijgen het zwaar te verduren, je huid heeft het algemeen niet makkelijk. Te warm douchen of lang in bad zitten lijken aangenaam maar zijn niet aan te raden, zeker voor mensen met een gevoelige huid of aanleg tot eczeem. Je huid kan droog, geïrriteerd of ‘trekkerig’ aanvoelen in deze tijden. Wat je wel kan doen is voldoende smeren. Deze bodylotion is verrijkt met cold cream, voedende karitéboter en thermaal water.

cold cream voor baby’s vanaf dag 1

lippenbalsem om te beschermen én te herstellen

In het Hoge Noorden weten ze als geen ander hoe zich te beschermen tegen de koude. Het geheime ingrediënt - visolie bleek al in de jaren 40 de handen van vissers te beschermen. Tegenwoordig zijn al hun crèmes verrijkt met glycerine en hebben ze een uitgebreid aanbod van extreem lichte tot intens herstellende crème.

bodylotion voor het hele gezin

ontdek BE.CARE

tip

Smeer je handen goed in net voor je ’s avonds gaat slapen.

Ze verdienen immers wat extra zorg. Een hele dag komen ze in aanraking met ruwe factoren die de huid laat uitdrogen en irriteren. Door net voor het slapen gaan een vette crème te gebruiken kunnen ze een hele nacht herstellen en zijn ze ’s ochtends weer zijdezacht.

Onze Goed apothekers ontwikkelden BE.CARE, een gamma verzorgingsproducten om jouw huid te verwennen. Het is ook zacht geprijsd en voldoet aan de hoogste kwaliteitsnormen. BE.CARE beschikt zowel over reinigings- als verzorgingsproducten die zelfs voor de gevoelige huid uiterst geschikt zijn.

Onze specialisten staan voor jou klaar. Met diensten en producten die in jouw leven echt een verschil maken. Met een ruim aanbod en kennis van zaken. Ze zijn er voor jou in onze thuiszorgwinkels, apotheken en hoorcentra, maar evengoed online. Tot het voor jou echt goed zit.

welkom in ons zorgnetwerk met 200 vestigingen Goed hoorcentra

bezoek ons online voor bestellingen, info en advies webshop

tv www.goed.be/hoorcentrum phone 03 205 69 20

Ontdek en bestel 24/7 op tv www.goed.be/webshop

Goed thuiszorgwinkels

reserveren van hulpmiddelen

tv www.goed.be/thuiszorgwinkel phone 03 205 69 29

tv www.goedgeholpen.be

Goed apotheken

met medewerkers van Goed thuiszorgwinkel: phone 03 205 69 29 met een audioloog phone 03 205 69 20

tv www.goed.be/apotheek Reserveer je geneesmiddelen via tv www.goed.be/webreservatie

persoonlijk advies via videoafspraak

ACTUEEL

13

GENIET TAL VAN VOORDELEN MET DE ACVBIE-CSCBIE APP OF ACV-CSC METEA APP!

ACVBIE en ACV-CSC METEA bundelen krachten voor nieuwe ledenapp

‘Altijd nieuws en voordelen binnen handbereik’ Nieuws

Laatste lonen, sectornieuws, publicaties, ...

Voordelen

Exclusieve voordelen en kortingen voor leden ACVBIE en ACV-CSC METEA

Tools

Opzegtermijnen calculator, bruto-netto calculator, ...

Leden van ACV bouw - industrie & energie (ACVBIE) en ACV-CSC METEA hebben voortaan alle nieuws dat betrekking heeft op hun werk, ACVvoordelen en nog veel meer in een handomdraai bij zich. De twee centrales werkten samen aan een gebruiksvriendelijke app voor hun leden.

TEKST WIM TROCH

S

teeds meer leeft vandaag de verwachting om snel informatie te vinden, en op de hoogte gehouden te worden van relevant nieuws. De technologie maakt dat mogelijk, onder meer met apps voor de smartphone en tablet. Ook het ACV springt mee op de kar.

Zowel ACVBIE als ACV-CSC METEA kregen van hun leden de vraag naar een app, waarmee ze vlot sectorgebonden informatie kunnen verkrijgen. De twee ACV-centrales bundelden hun krachten en werkten intensief aan een nieuwe app.

‘De tijd van een algemene ledenvergadering in een parochiezaal met nieuws dat reeds maanden oud was is al lang voorbij’, zegt Patrick Vandenberghe, voorzitter van ACVBIE. ‘De leden moeten snel en correct geïnformeerd worden over zaken die hen

aanbelangen. Deze app is een middel om met korte nieuwsberichten aan hedendaagse communicatieverwachtingen te voldoen.’

Na een intens ontwikkelingsproces is de app nu klaar. Het resultaat is een app op maat van de gebruiker. Voortaan krijgen de leden gepersonaliseerde informatie, op basis van de centrale waarbij ze zijn aangesloten en de sector waarin ze werken.

De app leidt hen via een automatische koppeling naar de website. ‘Een indexering in hun sector? Nieuwe wetgeving die gevolgen heeft voor hen als werknemer? Via de app krijgen ze dat nieuws uit hun sector op een gebruiksvriendelijke manier voorgeschoteld’, aldus William Van Erdeghem, voorzitter van ACV-CSC METEA.

Vier rubrieken Contact

Patrick Vandenberghe: ‘Bij Secretariaten ACV in grote jouw de start van dit project wisten De app bestaat uit vier buurt, contactgegevens, ... we reeds dat we dichte famirubrieken: nieuws, voordelie waren. De laatste jaren len, tools en contact. Leden stelden we vast dat we zelfs zullen pushberichten ontvanééneiige tweelingen waren. gen met nieuws dat gelinkt Het is zelfs zo dat we in een is aan hun lidnummer. Ze Applicatie beschikbaar onderzoeksfase tot fusie zitten. De app van krijgen dus gepersonaliseerde informatie op Google play en in de App Store twee bevriende centrales kan straks de uit hun sector en centrale. Hierdoor blijapp worden van de nieuwe grote centrale ven ze steeds op de hoogte van de (sector) met een kleine half miljoen leden.’ actualiteit. Daarnaast kunnen de leden van ACVBIE en ACV-CSC METEA via de app de exclusieve voordelen en kortingen waar ze ‘Dit is een uitstekend voorbeeld van krachrecht op hebben terugvinden. tenbundeling en samenwerking’, gaat William Van Erdeghem verder. ‘Een app die zonder omwegen gepersonaliseerd Dankzij de tools kunnen de gebruikers nieuws aanbiedt, dat is een grote troef snel berekeningen over nettoloon, opzegvoor alle leden van het ACV. Het heeft lang termijnen, tijdskrediet of vakantiedagen geduurd, maar het resultaat mag gezien maken. Tot slot kun je in de contactmodule worden!’ terecht voor vragen over thema’s rond tewerkstelling, de dichtstbijzijnde ACVdienstencentra, de telefoonnummers van Als je de app downloadt via de App Store contactcentra of ACV-brievenbussen in de (Apple) of op Google Play (Android), kun je buurt. inloggen met je lidnummer, postcode en geboortedatum. Ook niet-leden kunnen de app downloaden en (beperkt) gebruiken.

Eeneiige tweeling Ze kunnen ook via de app lid worden van De app is een concreet voorbeeld van nauhet ACV. we samenwerking tussen twee centrales. ©shutterstock

Sociale kruideniers krijgen steeds meer klanten over de vloer

Armoederisico slechts in 14 gemeenten gedaald Armoede is in ons land allerminst uitgeroeid. In amper veertien van de 300 Vlaamse gemeenten is het armoederisico de voorbije tien jaar gedaald. Een op de drie gemeenten scoort ronduit zeer slecht. Dat blijkt uit de Lokale Armoedebarometer van Decenniumdoelen.

in armoede zijn opgegroeid, maar net zo goed mensen die door ziekte of tegenslag in armoede zijn terechtgekomen. Wat wél een gemeenschappelijk kenmerk is, is dat ze allen meerdere problemen hebben.

Naast armoede hebben ze een zwakke gezondheid, of moeite om werk te vinden, of familiale problemen …’

Bij de sociale kruidenier krijgen ze geen vooraf samengestelde pakketten, maar kiezen ze zelf wat ze kopen. ‘Dat is belangrijk voor de eigenwaarde. We hebben respect voor onze klanten, en luisteren naar hun verhaal. We willen dat mensen hun veerkracht terugvinden.’

TEKST WIM TROCH

W

e mogen dan wel in een welvarend land leven, toch is de Armoedebarometer van decenniumdoelen niets waar je vrolijk van wordt. Een op de zeven gezinnen met jonge kinderen is kansarm, het aantal personen met een leefloon steeg op tien jaar tijd van 22 329 naar 39 468, maar liefst 150 000 kandidaten staan op de wachtlijst voor een sociale woning.

Die weinig rooskleurige cijfers vertalen zich ook in het aantal mensen dat nood heeft aan voedselhulp. Dat merken ze ook bij Sociaal Winkelpunt vzw, dat het netwerk van sociale kruideniers in de provincie Antwerpen ondersteunt. Sus Schrauwen is voorzitter van Sociaal Winkelpunt, en al tien jaar vrijwilliger in tWinkeltje in Merk-

Bij sociale kruidenier tWinkeltje zagen ze hun aantal klanten op een jaar tijd bijna verdubbelen. sem. ‘In 2018 kwamen bij ons elke week 48 gezinnen langs’, begint hij. ‘In 2019 waren dat er 52, en in februari van dit jaar waren dat er 71. Dat was vóór de coronacrisis.

Vandaag komen wekelijks 96 gezinnen bij ons langs. We zien nu ook jammer genoeg mensen terug die hier vroeger al kwamen en uit hun precaire situatie zijn geraakt, maar die nu door corona toch weer in moeilijkheden zijn beland.’

Het zijn de sociale diensten van het CAW, ziekenfondsen, OCMW … die mensen op basis van enkele criteria doorverwijzen naar de sociale kruidenier. ‘Die toename vertelt iets over de evolutie van de armoedecijfers, maar is ook toe te schrijven aan de betere bekendheid van onze winkel’, zegt Sus. Een afgelijnd profiel hebben de klanten niet. ‘Hier komen ouderen, alleenstaanden en jonge gezinnen, mensen die

Lokale overheden doen inspanningen om de armoedeproblematiek aan te pakken, zegt Sus. ‘Sommige gemeenten reiken aankoopbonnen uit of helpen met thuisleveringen van de sociale kruidenier. Maar armoede is een complex probleem en een pasklare oplossing bestaat er niet. Eigenlijk zouden sociale kruideniers niet mogen bestaan. De realiteit toont echter de noodzaak aan. Sociale kruideniers zijn goede initiatieven, maar eigenlijk zijn structurele maatregelen – zoals hogere uitkeringen – nodig.’

14

UIT ERVARING

Elke maand laten we iemand aan het woord die vanuit zijn of haar werk naar de wereld kijkt.

Deze keer is dat TOURINGCARCHAUFFEUR DAVE.

‘De nonnen namen míj op sleeptouw’ De touringcarchauffeur is altijd onderweg en heeft altijd bezoek, van schoolkinderen en voetbalploegen tot luxebedrijfsuitjes. ‘Als je langer met een groep doorbrengt, blijkt jouw oorspronkelijke beeld vaak niet te kloppen.’

TEKS T SIMON BELLENS ILLUTRATIE PETER GOES

B

ovenal is een buschauffeur gehecht aan zijn vrijheid, vindt Dave. ‘Maar je hebt ook zin voor avontuur nodig en een groot verantwoordelijkheidsgevoel.

Bovendien moet je kunnen aanvoelen wat voor mensen je in je bus hebt. Bij mij varieert dat van schoolkinderen die op Chirokamp vertrekken tot mensen die een VIP-bus reserveren om naar een bedrijfsfeest te gaan. Je moet je aan je passagiers kunnen aanpassen. Tenslotte zijn zij de klanten. Soms vinden ze het fijn als je betrokken bent op de groep, maar soms ben je voor hen alleen iemand die hen van A naar B moet brengen. Niet iedereen is ervan gediend als je tourgids speelt.’

‘Ik ben er zelf heel gevoelig voor of de groep eerder afstandelijk is, of interesse in je toont. Reizen interesseert me en je leert wel wat als je vaak hetzelfde traject rijdt. Als ik kennis heb van een regio of stad waar we doorheen rijden, vertel ik daar graag over.

Tenzij de mensen natuurlijk meer naar hun smartphone kijken dan uit het raam. Ervaren chauffeurs zijn soms een rijdend reisbureau en zitten vol vakantietips. Ze hebben de streek ook zien veranderen in de loop van decennia.’

Zelf werkte Dave drie jaar geleden nog in de fabriek.

Toen schoolde hij zich bij de VDAB om tot buschauffeur, een keuze die hij zich nog niet beklaagt. ‘In de fabriek is er altijd wel een meerdere in de buurt en ben je je erg bewust van die controle’, zegt hij. ‘Omdat het soort busritten bij ons zo divers is, van pendelbussen tot langere reizen, zijn er mogelijkheden om bijvoorbeeld op een dagrit over te schakelen als

‘Als ik kennis heb van een regio of stad waar we doorheen rijden, vertel ik daar graag over.

Tenzij de mensen natuurlijk meer naar hun smartphone kijken dan uit het raam’ TOURINGCARCHAUFFEUR DAVE

je het gevoel hebt dat je lang in het buitenland bent.

Het is niet voor iedereen gemakkelijk te combineren met een gezin of lange relatie.’

De passagiers van Dave komen uit alle mogelijke lagen van de samenleving, ze zijn een ideale bron om mensenkennis op te doen. ‘Directeurs of leidinggevenden op weg naar een bedrijfsfeest’, vertelt hij, ‘zijn soms net te vergelijken met een Chirogroep.

Die maken ook veel ambiance. In hun geval dan met knallende champagnekurken, erg vrolijk. Het zijn bijna losgeslagen pubers die uitgelaten zijn omdat ze nog eens buiten mogen. Omdat ze zelf niet moeten rijden, begint het feest al zodra wij hen komen halen.’

‘Maar als je wat meer tijd met een groep spendeert, leer je vaak dat jouw initiële beeld ervan niet helemaal klopt. Zo was ik eens op daguitstap naar Averbode met een groep nonnen. Ik gedroeg me in het begin nogal terughoudend, maar zij namen mij mee op sleeptouw. Je komt toch met ons mee de abdij in, zeiden ze, en ze hadden een plek voor mij gereserveerd bij het eten. Dat doorbreekt de stereotypen.’

Maar veel verschillende mensen leveren ook veel verschillende problemen op. ‘Het gaat er helaas niet altijd even respectvol aan toe’, bekent Dave. ‘De ritten voor Flixbus (busmaatschappij voor lange afstanden tegen lage tarieven, red.) zijn de moeilijkste.

Daar vind je mensen die zo goedkoop mogelijk willen

reizen, maar wel dezelfde service verwachten als bij duurdere maatschappijen. Soms is er een echt gebrek aan vertrouwen in de chauffeur. Bij vertraging of oponthoud gaan ze er automatisch van uit dat het jouw schuld is. Je zal je wel overslapen hebben, zeggen ze soms. Een collega is wel eens tussen mij en een passagier moeten komen instaan, omdat die man fysiek agressief werd. Hij was in slaap gevallen en had zijn afstapplaats gemist. Heel vervelend natuurlijk, maar wij hebben wel nog een resem andere passagiers die we ook thuis moeten brengen, en volgens de Flixbus-schema’s heb je geen marge voor vertraging. Als je op de bus zit voor een daguitstap, is dat al een evenement op zich en gedragen mensen zich minder verwaand.’

‘Bij Flixbus stapt iedereen op, niet één type mens of één inkomensniveau. Daar zie je de diversiteit in de samenleving. Voor chauffeurs is dat niet altijd even eenvoudig, want niet iedereen heeft dezelfde gewoonten of normen. Sommigen zijn het niet gewend om rekening te houden met gereserveerde stoelen, of laten veel afval achter in de bus. Hoeveel zonnebloempitten er wel niet op de grond getuft worden of hoeveel luiers we vinden! Sommigen willen ons ook gebruiken als verhuisbus en komen met een koelkast of grote flatscreen-TV die ze in de bagageruimte willen opbergen. Volgens de reglementen mag dat niet, maar dat leidt vaak tot ellenlange onderhandelingen en smeekbeden. Ik probeer zelf ook zo klantvriendelijk mogelijk te zijn, en dan verlies je soms veel tijd.’

15

ZO ZIT DAT CORONA

Kan ik het resultaat van een zelftest vertrouwen?

Sinds kort heeft Dave daarom besloten om geen ritten meer voor Flixbus te rijden. Zijn werkgever liet het toe. ‘De druppel was een schooluitstap naar Phantasialand in Duitsland. Flixbus kun je namelijk ook inhuren als busbedrijf, om jou of een groep te vervoeren. Het was een Brusselse school en ze hadden zeven Flixbus-bussen besteld, waarvan er drie uit de stelplaats Lommel vertrokken en de rest uit Brussel. Dat betekende dat die Lommelse chauffeurs eerst naar Brussel moesten en dus al langer onderweg waren. Voor de veiligheid bepaalt de wetgeving dat wij na zo’n lange rit acht uur moeten stilstaan. Alleen, die klassen bleven geen acht uur in Duitsland. Dat was een miscommunicatie. Eén leerkracht eiste dat wij terugreden. Op alle mogelijke manieren heb ik naar oplossingen gezocht, de jongere jaren konden al vertrekken met de andere chauffeurs, de ouderen konden dan nog wat langer blijven. Maar ze gaf niet af en begon me uit te schelden. Zo werd het heel persoonlijk, en groeide de frustratie ook bij de leerlingen. Op een moment begonnen ze stenen naar de bus te gooien. Dat vond de leerkracht onze schuld, totaal respectloos en heel venijnig. Hoe slecht kan een mens zijn?, vroeg ik me af.

Andere leerkrachten kwamen zich namens haar verontschuldigen, maar dat had me helemaal gebroken.

Je krijgt als buschauffeur soms boeketten met complimenten, maar ook bakken vol kritiek. Daar moet je mee om kunnen gaan.’

‘Sommigen willen ons ook gebruiken als verhuisbus en komen met een koelkast of grote flatscreen-TV die ze in de bagageruimte willen opbergen.

Sinds midden september mogen zelftests voor het coronavirus aangeboden worden. Maar de resultaten zeggen weinig. De zelftests kunnen gebruikers een vals gevoel van veiligheid geven of onnodig ongerust maken.

Bij een zelftest voor Covid-19 breng je een druppel bloed die je afneemt met een vingerprik op een teststrook. Je kunt dan nadien het resultaat zien, maar dat is niet makkelijk te interpreteren. De zelftest geeft aan of er antistoffen tegen het coronavirus (SARS-CoV-2) in je bloed aanwezig zijn. Hij geeft geen uitsluitsel of je momenteel Covid-19 hebt of hebt doorgemaakt. Besmettingsgevaar voor anderen en

immuniteit tegen het virus vallen er evenmin uit af te leiden.

Een positief resultaat is niet helemaal betrouwbaar. Het is mogelijk dat de test geen antistoffen tegen het nieuwe coronavirus heeft gedetecteerd, maar bijvoorbeeld tegen een ander verkoudheidsvirus dat tot dezelfde groep van virussen behoort. Ook andere factoren in het bloed kunnen een vals positief resultaat geven. Een positief resultaat is wel een belangrijk signaal dat je niet mag negeren. Contacteer je huisarts om de uitslag te laten bevestigen en volg de voorzorgsmaatregelen strikt op.

bestaat dat je lichaam toch antistoffen bevat, maar de hoeveelheid is te laag om ze te kunnen opsporen met de zelftest. Dat kan bijvoorbeeld als je recent (minder dan twee weken geleden) besmet bent geraakt of wanneer je lichaam weinig antistoffen aanmaakt. Heb je toch verkoudheidssymptomen?

Overleg met je huisarts of een andere test nodig is.

Zelftests zijn veel minder betrouwbaar dan tests die worden onderzocht in klinische laboratoria. Bovendien circuleren er op het internet namaaktests. Een zelftest koop je het best in de apotheek.

Ook een negatief resultaat geeft geen absolute zekerheid. De kans

CORONA

Hoe vraag ik tijdelijke werkloosheid aan als mijn kind in quarantaine moet?

Wanneer kinderen door het coronavirus preventief in quarantaine moeten omdat de school sluit, zullen de ouders voortaan tijdelijke werkloosheid vanwege overmacht kunnen aanvragen. De Kamercommissie Sociale Zaken heeft daartoe groen licht gegeven.

Leerlingen die positief testen op het coronavirus of met een besmette persoon contact hadden, moeten in quarantaine. Maar ook preventief moeten kinderen soms thuisblijven als de school of crèche (gedeeltelijk) sluit. In die situatie wisten de ouders zich vaak geen raad met de

plotse nood aan opvang. Met een doktersattest was het al langer mogelijk voor ouders om bij hun werkgever tijdelijke werkloosheid aan te vragen. Nu zullen ouders van minderjarige kinderen dat ook kunnen doen met een attest van de school of crèche in geval van een preventieve sluiting. De regeling is ook van toepassing op instellingen voor kinderen met een handicap, zonder enige leeftijdsgrens.

De zeven Vivaldi-partijen (CD&V, PS, Vooruit, Ecolo, Groen, Open VLD, MR) dienden daartoe een wetsvoorstel in de Kamer in. De

onderwijsinstelling moet voorzien in een attest voor de ouders dat de sluiting bevestigt. Daarmee kunnen de ouders bij hun werkgever tijdelijke werkloosheid vanwege overmacht door corona aanvragen.

Bij die vorm van tijdelijke werkloosheid bedraagt de uitkering 70 in plaats van 65 procent van het (begrensde) brutoloon, voordeliger dan in geval van ouderschapsverlof. De regeling ging in vanaf 1 oktober, maar moet nog gestemd worden in het parlement omdat N-VA een tweede lezing van het voorstel vroeg.

TOURINGCARCHAUFFEUR DAVE

Sinds hij buschauffeur is, treedt Dave in de voetsporen van zijn overleden moeder. Ook zij schoolde zich ooit om tot buschauffeur. ‘Ze hield van het contact met de mensen’, zegt hij, ‘en van het onderweg-zijn. Net waar ik ook zo van houd. Daarom wilde ik het beroep een kans geven. Mijn eerste kilometers achter het stuur reed ik met tranen in de ogen.’

De maatregelen om de Covid-19-pandemie in te dijken, maakte Dave op slag technisch werkloos. Hij kijkt ernaar uit om weer onderweg te zijn. ‘Zo zie je hoe kwetsbaar ons beroep is’, besluit hij. ‘Maar ik geloof in de toekomst van busreizen, het is immers de meest ecologisch verantwoorde reisoptie.’ *Dave is een schuilnaam

ARBEIDSOVEREENKOMST

Opeenvolgende contracten van bepaalde duur of duidelijk omschreven werk: mag dat?

Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur of voor duidelijk omschreven werk is een van de vormen van een tijdelijke arbeidsovereenkomst.

Opeenvolgende contracten van bepaalde duur of duidelijk omschreven werk zijn in principe niet toegelaten.

De belangrijkste uitzondering hierop is dat je werkgever je vier opeenvolgende contracten van bepaalde duur aanbiedt van elk minstens drie maanden. In totaal mag de ‘tijdelijke’ periode niet langer dan twee jaar duren. Na uitdrukkelijke toestemming van de arbeidsinspectie kan het gaan om opeenvolgende contracten van minstens zes maanden met een totale duur

van maximaal drie jaar. Opeenvolgende vervangingscontracten zijn toegelaten tot maximaal twee jaar in totaal.

Geeft je werkgever je opeenvolgende contracten in strijd met deze regels, dan wordt je wettelijk geacht een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur te hebben.

TOT JE DIENST

BEVOLKINGSONDERZOEK BORSTKANKER

CM-ombudsman

Vrouwen tussen 50 en 69 jaar kunnen weer deelnemen aan het Vlaams Bevolkingsonderzoek Borstkanker. Alle centra nemen strenge maatregelen om besmetting met Covid-19 te voorkomen. Als je geen verhoogd risico hebt op borstkanker door bijvoorbeeld genetische aanleg of familiale voorgeschiedenis, kun je ervoor kiezen om je te laten screenen. Dan is meedoen met het bevolkingsonderzoek de beste keuze.

Om de twee jaar word je uitgenodigd om gratis een mammografie te laten uitvoeren. Dat is een radiologisch onderzoek van de borsten. Door screening kan borstkanker in een beginstadium aan het licht komen. Zo kan de tumor vroeg worden behandeld, wat de kans op genezing verhoogt.

Het takenpakket van CM is uitgebreid en divers. Soms kan er iets fout lopen. Laat dan niet na om te reageren. Elk signaal is een kans om de dienstverlening te verbeteren. CM heeft een duidelijk plan van aanpak. CM-ombudsman Didier Covens onderstreept vier aandachtspunten.

>>> www.borstkanker.bevolkingsonderzoek.be

CORONA-APP

Waarschuwing bij risico-contact De Belgische corona-app Coronalert is beschikbaar. De app helpt om elkaar te beschermen en de verspreiding van het coronavirus te vertragen.

Coronalert houdt anoniem hoogrisico-contacten bij. Een rood scherm waarschuwt je als je contact hebt gehad met iemand die positief heeft getest op corona. Als jij je laat testen, kun je het resultaat ontvangen in je app en je risicocontacten informeren. De app werkt met Bluetooth op je smartphone en is gratis te downloaden in de App Store (iPhones) en via Google Play (Androidtelefoons).

3X

>>> www.coronalert.be

Je klacht krijgt opvolging Top 4 van de klachten 30%

TERUGBETALING GEZONDHEIDSZORG

CM-DIENSTEN EN -VOORDELEN

17,7%

2019

12,2%

7,3% ZIEKTEUITKERINGEN

14,4%

23,4%

10%

0% TEKS T MARTINE CREVE

22,0%

20%

2018

28,8%

Deelnemen kan weer

25,0%

16

VERZEKERINGEN

Eigen dienstverlening

Regio is eerste aanspreekpunt

Signalen opvolgen

Didier Covens: ‘CM staat onder meer in voor de betaling van ziekte-uitkeringen en tegemoetkomingen voor gezondheidszorg. Als lid kun je een beroep doen op ondersteunende diensten. Je kunt ook allerlei infosessies en initiatieven rond gezondheid volgen. Bovendien biedt CM je de kans om je extra te verzekeren voor medische kosten. Ben je niet tevreden over de dienstverlening van CM? Heb je een negatieve ervaring of heb je het gevoel dat iets niet verloopt zoals je had verwacht? Dan kun je een klacht indienen.’

‘Jouw regionaal CM-ziekenfonds is het eerste aanspreekpunt. Met een regionaal klachtenformulier dat je op de website vindt, kun je je ongenoegen uiten. Dat is de meest efficiënte werkwijze. Vul alle velden in en omschrijf je klacht zo goed mogelijk. Je kunt ook mailen of een brief sturen naar het regionaal ziekenfonds. In het CM-kantoor of via telefoon een klacht doorgeven, is evengoed mogelijk. De plaatselijke klachtencoördinator zal nagaan wat er verkeerd liep en je daarvan op de hoogte brengen.’

‘Uit mijn jaarverslag blijkt dat de meeste klachten die de ombudsman in 2019 kreeg over uitkeringen gaan. Tien procent van de ziekte-uitkering verliezen, is dikwijls de reden van de klacht. Maar de regelgeving schrijft voor dat bij laattijdige aangifte van arbeidsongeschiktheid, die maatregel geldt. CM was dus net als alle andere ziekenfondsen verplicht om die toe te passen.’

CM TOT JE DIENST

CM-ombudsman herbekijkt ‘Misschien ga je niet akkoord met de

manier waarop je klacht werd afge‘Jouw regionaal MEER INFO & ALLE VOORWAARDEN OP www.cm.be/cm-voordelen handeld. Je vindt dat er nog elemenCM-ziekenfonds is het ten zijn die niet in overweging werden eerste aanspreekpunt. Met genomen. Dan kun je je richten tot de ombudsman. Mijn gegevens staan verVOEDINGS-een EN regionaal DIEETADVIES in het antwoord op je klacht. Als klachtenformulier je opBij demeld Zoek je professioneel advies om je eetpatroon tedat veranderen? diëtist krijg je een ombudsman herbekijk ik je klacht. Ik antwoord op je vragen. diëtist geeftvindt, je ook persoonlijk de De website kun je advies, je dat rekening houdt met probeer te bemiddelen en toch met een je leefgewoonten en voorkeuren. ongenoegen uiten’ regeling te komen.’

‘Ook bij verlenging van de arbeidsongeschiktheid negeerden leden soms de vooropgestelde termijn, met een vermindering van de ziekte-uitkering tot gevolg. Door corona worden de regels tijdelijk soepeler gehanteerd. Toegegeven, de regelgeving van de ziekteverzekering is complex. Voor CM zijn deze klachten een signaal om deze reglementering te verduidelijken en te herhalen.’

>>> www.cm.be/klachten

DIDIER COVENS, CM-OMBUDSMAN

LEDENVOORDEEL

Je krijgt een eenmalige terugbetaling van 40 euro als je minstens vier sessies voedings- en dieetadvies volgt bij een erkende diëtist.

SPORTVERENIGING

Madeira, het exotische bloemeneiland Laat je verbazen door de prachtige natuur van het Portugese

Bewegen is gezond, en het is leuk om dat in groep te doen. Bij een sportclub of een sport-eiland Madeira. Weelderige plantengroei, barre hoogvlaktes en woeste bergpieken wachten er op jou. Daarnaast ontdekken vereniging onderhoud je je conditie en geniet je van het sociale contact.

LEDENVOORDEEL Je krijgt een jaarlijkse tegemoetkoming van 15 euro per persoon voor het lidgeld van een sportvereniging, sportclub of sportdienst.

we de beroemde tuin van keizerin Sissi, het dorpje Santana en genieten we van een degustatie. Je verblijft in het luxueuze vijfsterrenhotel Enotel Lido.

Reis mee van 29 maart tot 5 april 2021 voor 1 495 euro. De toeslag voor een single kamer bedraagt 205 euro.

Boek snel via 070 233 119 of www.intersoc.be

Onthaalmedewerker Brussel-Zuid gezocht 2 901000 518404

Om een vlot vertrek van de personeelsbussen naar onze bestemmingen te garanderen, zijn we op zoek naar een onthaalmedewerker om de stand in station Brussel-Zuid te bemannen. Je controleert of iedereen aanwezig is en zorgt voor een tijdig vertrek van de bus. Per uitgevoerde opdracht wordt er een vergoeding voorzien.

Ben je minimaal 2 à 3 avonden per maand beschikbaar en tweetalig (NL/FR)? Contacteer Lore via 02 246 47 34 of personeelsdienst@intersoc.be.

20 UITLAATKLEP Het leven is vaak rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Net daarom staat Visie graag even stil en stellen we een Bekende of Boeiende Vlaming tien vragen om tot rust te komen.

Radiostem en presentatrice Leen Demaré (58)

Leen, 1

Waarvoor is er te weinig aandacht in de samenleving?

‘Mededogen. Bijna in de christelijke zin van het woord, compassie hebben. Empathisch zijn, je kunnen inleven in de situatie van iemand anders en begrip kunnen tonen. Ik weet van mezelf dat ik nogal een sterke ben. Maar er zijn nu eenmaal mensen die minder weerbaar zijn. Al die mensen verdienen mededogen. Het komt er ook op neer daar oog voor te hebben. In je jonge jaren ben je zo hard met jezelf bezig, omdat je leven als een trein vooruit dendert. Maar hoe ouder je wordt, hoe meer oog je daar echt voor hebt. Dat vind ik belangrijk.

Zien wat er gebeurt en het opmerken als iemand het moeilijk heeft. Al is het maar iemand helpen de straat over te steken. Of geduld opbrengen aan de kassa als iemand wat trager is.’

2

Welke mooie waarde dank je aan je ouders?

‘Dat mededogen kreeg ik natuurlijk mee van thuis. Maar ook: respect hebben voor andere meningen. Niets is zwart-wit. En hoe ouder ik word, hoe meer ik daarvan overtuigd ben. Daarom is luisteren naar andere meningen, veel lezen, dingen opvangen zo belangrijk. Zoals de filosoof Socrates het omschreef: het enige wat ik weet, is dat ik niets weet. Je bent eigenlijk van niets zeker. Ik zie het als een opdracht om zoveel mogelijk op te steken. En mijn eigen gedachten niet als absolute gedachten te zien. En wat mijn ouders me ook nog op het hart drukten: kom op tijd en doe de lichten uit. (lacht) Ik lach daar nu wel mee, maar ik zal zelden te laat komen. Dat is gewoon respect hebben voor andermans tijd.’

3

Wat zou je graag beter kunnen?

‘Ik zou heel graag beter kunnen zingen. Ik heb vijf jaar notenleer gevolgd en kan tamelijk goed ritme houden, maar ik kan niet zingen. Ik doe het nochtans heel graag. Als ik alleen ben of met mijn dochter, dan durf ik het wel. Mocht ik het echt kunnen, dan zou ik daar zeker iets mee doen. Een koor spreekt me enorm aan. Liever dan alleen op een podium te gaan staan. Dat lijkt me tof, samen iets moois creëren.’

4

Waaraan besteed je te veel tijd?

‘Ik wou dat ik minder slaap nodig had. Ik slaap graag en heb mijn slaap echt nodig. Als ik moe ben, en ik heb honger en ik heb koud, dan verander ik in een heks.’ (lacht)

5

Welk boek heb je onlangs gelezen en heeft indruk op je gemaakt?

‘Ik lees heel veel. De spiegel en het licht van Hilary Mantel, het laatste deel van de Cromwell-trilogie heb ik nu uit. Die hele trilogie heeft me van mijn sokken geblazen. En ook Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer vond ik heel goed. Ik lees liefst historische romans waarin de geschiedenis wordt verteld aan de hand van la petite histoire.’

6

Wat zou je uitvinden om van de wereld een betere plek te maken?

‘Een ego-remmer zou veel miserie uit de wereld kunnen doen verdwijnen, volgens mij. Eigenlijk komt het vaak neer op een nood aan aandacht uit onzeker-

heid. Ik ben hier, erken mij, zie mij staan. Maar ik zeg vaak: een reden is geen excuus om dingen te doen.’

7

Waar op de wereld zou jij je nog thuis kunnen voelen?

‘Ik woon in Vilvoorde, maar ik verblijf af en toe in Oostende. Daar ben ik heel graag. Daarnaast ben ik zot van de stad New York. Ik kan het niet goed verklaren. Ik voel me er gewoon heel erg thuis. Ik zou best goed tegen die drukte kunnen. Anderzijds, ergens aan een kabbelend meer in Umbrië zou ik het ook best naar mijn zin hebben. De combinatie tussen de twee, misschien.’

8

Wat zou iedereen op school moeten leren?

‘Open communicatie. Ook daarin ligt de sleutel tot het oplossen van veel problemen. Luisteren naar elkaar, niet altijd je gelijk willen halen. Volgens mij denken veel mensen dat ze bij hun standpunt moeten blijven en hun gelijk moeten halen om sterk over te komen. Dat betwijfel ik ten zeerste. Een open debat is het belangrijkste. Ik vind het zelfs getuigen van sterk zijn als je tot andere gedachten kan komen door naar iemands standpunten te luisteren. Daarnaast zou iedereen moeten leren om met geld om te gaan. Een budget beheren, de basis kennen van sparen en beleggen, dat lijkt me zeer nuttig.’

9

Stel dat je eens zou kunnen afspreken met een bekend persoon, met wie zou je dan een terrasje willen doen?

‘Ik heb daar eigenlijk geen antwoord op gevonden.

Althans, niet als het een bekend persoon moet zijn. Ik heb daar geen behoefte aan. Ik kan alleen denken aan overleden familieleden. Nog eens samenzitten met mijn vader en grootvader, bijvoorbeeld, dat lijkt me wel wat.’

10

Welk beroep zou je uitoefenen als je niet kon doen wat je vandaag doet?

‘Ik zou een goede politie- , jeugd- of vrederechter geweest zijn. Ik studeerde rechten en een aantal jaar geleden studeerde ik ook af als bemiddelaar. Dat zijn mensen die echt wel een verschil kunnen maken. Ik ben een kordate en ik kan streng zijn. Maar ik ben ook heel fair. Die combinatie zou me daar van pas kunnen komen.’

>>> Leen Demaré is van maandag tot en met donderdag te horen op radio Nostalgie, van 19 uur tot 22 uur. www.nostalgie.be Ze trekt binnenkort ook langs de Vlaamse podia met auteur Filip Osselaer. Met ‘Scoubidou’ nemen ze het publiek mee op stap door de jaren 70, aan de hand van verhalen, interviews en muziek. Meer informatie op www.koortzz.be.

TEKS T AMÉLIE JANSSENS FOTO NOSTALGIE