Visie 2019 - nr. 19 - Algemeen

b l a d m e t e e n m e n i n g v oo r e e n w e r e l d i n b e w e g i n g

Regio Aalst - NR 19 - vrijdag 8 NOVEMBER 2019

Terugschroeven inkomsten doet sociale zekerheid

wankelen

CM luidt de alarmbel voor de sociale zekerheid: we steven af op een groot tekort. Niet omdat de uitgaven stijgen, wel omdat de inkomsten almaar afnemen, ondermeer als gevolg van de taxshift. Het tekort wordt voorlopig nog gedicht met een tijdelijke toelage van de overheid, de zogenaamde evenwichtsdotatie. Maar ook die oplossing is wankel, aangezien ze slechts tot 2020 gegarandeerd is. Daarna dreigt nog een groter tekort.

Een nieuwe studie van CM concludeert dat de uitgaven van de sociale zekerheid voor werknemers al verschillende jaren stabiel zijn. Onder meer het optrekken van de leeftijd voor pensioenen, besparingen in de gezondheidszorg en strengere regels voor werkloosheidsuitkeringen zorgden daarvoor. Toch zal eind dit jaar de rekening van de sociale zekerheid 2,8 miljard euro in het rood gaan, een gat dat vandaag nog dichtgereden wordt door de evenwichtsdotatie.

‘Niet de uitgaven zijn vandaag het probleem van de sociale zekerheid, maar wel de inkomsten’, concludeert Luc Van Gorp, voorzitter van CM. ‘Verdere besparingen betekenen het failliet van het model waar zoveel landen ons voor benijden. Wie ziek is, in armoede leeft of zijn job verliest, verdient veel beter’, waarschuwt de voorzitter.

Het beeld van de spilzieke sociale zekerheid blijkt dus onjuist. De tekorten zijn vooral bij de instroom aan middelen te zoeken.

Volgens de experten was 2016 een kanteljaar.

Vanaf dat jaar werden onder de naam van een taxshift de werkgeversbijdragen fors verlaagd.

Ze gingen van 32,4 procent naar 25 procent.

Die belastingverlaging voor werkgevers slaat volgens de studie dan ook stevige gaten in de inkomsten voor onze sociale zekerheid. Daarnaast noemt de studie ook de populariteit van de vele extralegale voordelen om te verlonen, zoals bedrijfsauto’s of onbelast bijverdienen.

Omdat daarop weinig of geen sociale bijdragen betaald worden, is dat een rechtstreeks verlies in de boeken van de sociale zekerheid.

>5

ALS Tourist LeMC niet Tourist LeMC zou zijn

‘Het leger spreekt me aan, ik zou wel kunnen leven in die strakke structuren’

> 16

Dossier: zwangerschap

‘De vroedvrouw is iedere dag, de klok rond, bereikbaar’

Werk jij ook een week per jaar gratis?

Op het werk je veiligheids- of werkkledij aan- en uittrekken, valt onder de werktijd.

Maar vaak wordt die tijd niet betaald.

> 8-9 tweewekelijkse uitgave

beweging.net

cm.be

HETacv.be - jaargang 75 - afgifte brussel x - p806000 - volgend nR 22.11.2019 - REGIO

>3 BLZ. 13

2

VAN DE WEEK

De patiënt betaalt de rekening

DE QUOTE

Luc Van Gorp Voorzitter CM

I

nvesteringen in de thuiszorg, inspanningen om meer mensen naar de tandarts te krijgen, extra middelen voor de revalidatiesector en bijkomende tegemoetkomingen voor logopedie.

Volgens de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid zijn het geen maatregelen die de patiënt ten goede komen. Of dat is toch de officiële reden waarom de vertegenwoordigers van de regering zich onthielden bij de stemming van het budget voor gezondheidszorg in 2020. Het gevolg is dat er minder dan twee maanden voor de start van het nieuwe jaar nog altijd geen duidelijkheid is over de financiële middelen waarmee zorgverleners en ziekenfondsen akkoorden moeten afsluiten.

Dat is om twee redenen bijzonder verontrustend. Eerst en vooral weten patiënten zonder akkoorden niet wat ze volgend jaar zullen betalen voor een bezoek aan hun huisarts, specialist, tandarts of logopedist.

Voor ons allemaal dreigt daarmee een periode van grote onzekerheid.

Daarnaast zet de minister met haar demarche het overlegmodel tussen artsen en ziekenfondsen buitenspel.

Door hun onthouding bij de stemming over het budget vegen de vertegenwoordigers van de regering een voorstel van tafel zonder zelf een alternatief voor handen te hebben.

En dat terwijl een sluitend en door alle partners gedragen budget, ondanks de financiële beperkingen, voor het grijpen lag. Maar liefst 23 keer zaten vertegenwoordigers van zorgverleners, zorginstellingen en ziekenfondsen de voorbije maanden rond de tafel om een budget uit te werken. Daar zijn ze enkele weken geleden ook in geslaagd. Het Verzekeringscomité van het Riziv legde quasi unaniem het budget van 27,6 miljard euro vast. Door een aantal uitzonderlijke uitgaven uit de begroting te houden en door inspanningen te vragen van de farmaceutische industrie, die haar budget de afgelopen jaren systematisch overschreed, kon het Verzekeringscomité bijkomende besparingen in andere sectoren vermijden. Meer zelfs, de begroting was niet alleen in evenwicht, maar liet ook ruimte voor ruim 100 miljoen euro aan dringende, nieuwe initiatieven.

Daarbij lag de focus uiteraard op maatregelen die de patiënt ten goede kwamen. Het ging om inspanningen om zorg niet alleen meer betaalbaar en kwaliteitsvoller te maken, maar ook multidisciplinair te benaderen. Zo was er

onder meer in extra geld voorzien voor de behandeling van obesitas bij kinderen.

Nu het budget weggestemd is op de Algemene Raad van het RIZIV staat dit allemaal op de helling. Bovendien is het zonder goedgekeurd budget onmogelijk om onderhandelingen op te starten met de verschillende zorgsectoren. Die moeten leiden tot tariefafspraken voor 2020. Als die er niet komen, weten patiënten niet hoeveel ze zullen betalen voor hun zorg.

De bal ligt nu in het kamp van de minister. Zij zal een nieuw voorstel moeten opstellen en voorleggen aan de regering in lopende zaken. We zijn bijzonder benieuwd wat de minister uit haar mouw zal schudden.

De farmasector zorgt jaar na jaar voor zware budgetoverschrijdingen.

Als de regering die ongemoeid laat, zal de patiënt ongetwijfeld die rekening betalen.

‘We verwachten dat mannen meehelpen met de was en de plas, maar ze moeten wel vijf dagen na de geboorte van hun kind opnieuw gaan werken, dat is toch onnozel. Ik vind de kraamtijd fantastisch, ik zou die voor geen geld van de wereld willen missen.’

Thomas Vanderveken in De Standaard Magazine

HET CIJFER

46 400 Klimaatactiviste Greta Thunberg ontving voor haar ijver een prijs van de Nordic Council, een organisatie van enkel Scandinavische landen. Ze was dankbaar voor de eer, maar de geldprijs van zo’n 46 400 euro liet ze aan zich voorbij gaan. ‘De klimaatbeweging heeft geen prijzen nodig, wel mensen met macht die luisteren naar wetenschappers’, zei de 17-jarige Zweedse daarover.

M/V/X van de week

Onze vrouwelijke collega’s Belgische werkneemsters werken vanaf begin deze week tot het einde van het jaar ‘gratis’. 4 november was Equal Pay Day. Met deze dag wordt de loonkloof tussen mannelijke en vrouwelijke werknemers duidelijk gemaakt.

Redactieadres: Visie, PB 20, 1031 Brussel - tel. 02 246 31 11 - e-mail: info@visieredactie.be • Lezersbrieven: lezers@visieredactie.be • Abonnementen: www.beweging.net/ abonnementvisie • Verantwoordelijke uitgever: Liesbeth De Winter (nationale pagina’s), artikels ‘regio’ vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Redactie: Simon Bellens, Nils De Neubourg, Wim Troch, Marjan Cauwenberg, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens, Elien Steen, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Hoofdredactie: Amélie Janssens • Vormgeving: Gevaert Graphics • Druk: Coldset Printing Partners • Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten •

actueel

3

Per jaar ruim een week gratis werken

Omkleedtijd is vaak werktijd en moet betaald worden Onderzoek van ACV-CSC METEA bracht aan het licht dat werknemers soms voor een deel van hun werktijd eigenlijk niet betaald worden. Verplichte werkkledij aan- en uittrekken is namelijk in veel gevallen eigenlijk gewoon arbeidstijd, zo oordeelt de overheid. Vandaag moeten werknemers dat nog dikwijls voor of na hun dienst doen. Dat telt makkelijk op tot zes werkdagen per jaar.

Onbetaald.

Teks t Nils De Neubourg

Veel jobs hebben hun eigen risico’s. Zo ook in de metaal- en textielindustrie. Daar houdt het werk soms gevaar in voor de veiligheid en hygiëne. Om die risico’s te beperken worden dan waar mogelijk beschermende werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen voorgeschreven.

In veel gevallen moeten die op de werkplek zelf aangetrokken worden.

Dat omkleden kost tijd. Zo telt zes minuten omkleden per keer – een realistische schatting volgens experts – op jaarbasis op tot zes volledige werkdagen die in de kleedkamer doorgebracht worden. Een aanzienlijke tijdsduur dus. Maar omdat dat vaak voor of na de dienst gebeurt, is die tijd onbetaald. Daarom ging ACV-CSC METEA na of dat eigenlijk niet onder de werktijd

valt. ‘In veel gevallen wel’, zegt Johan Verbrugghe, expert bij de ACV-beroepscentrale.

Er is geen algemene regel die zegt wat er wel en niet als arbeidstijd geldt. Wat de wet wel duidelijk zegt is dat niet alleen specifieke werktaken als werktijd gelden.

‘Strikt genomen is arbeidsduur de tijd dat een werknemer ter beschikking staat van de werkgever’, legt Verbrugghe uit. ‘In de praktijk betekent dat ook andere opdrachten onder arbeidstijd kunnen vallen.’

Iedere specifieke activiteit moet dus geval per geval bekeken worden. De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg is nagegaan hoe het zit met de omkleedtijd. Als het omkleden verplicht is en moet gebeuren op de werkplek, is het gewoon werktijd, oordeelt de

FOD WASO. Verbrugghe: ‘Jezelf omkleden betekent in dat geval dat je een taak uitvoert in opdracht van je werkgever. Je bent dus op dat moment aan het werk.’ Volgens die logica zou een werkgever je dus moeten betalen of compenseren voor tijd die je nodig hebt om van kledij te wisselen. ‘Alleen moet de vergoeding die je daarvoor krijgt niet hetzelfde zijn als je loon’, nuanceert Verbrugghe meteen. ‘Een cao of individuele regeling kunnen gerust in een andere compensatie voorzien.’ Van de ondernemingen die al een regeling hebben

voor de omkleedtijd, bieden sommigen hun werknemers compensatieverlof aan.

Twee voorwaarden zijn dus van belang. De speciale kledij of bescherming moet verplicht zijn en het omkleden mag enkel in de onderneming zelf gebeuren. Als dat het geval is, is de omkleedtijd gewoon werktijd. Kan je je werkkledij mee naar huis nemen? Dan geldt die de regel niet. Je kan je werkkledij in dat geval namelijk al aantrekken voor het vertrek naar werk.

‘Veiligheidskleding is ook in het belang van de werkgever’ ‘Veiligheid is een echte prioriteit. Daar wordt in ons bedrijf dus ook op gehamerd. Zonder onze beschermende kledij zouden er trouwens nog weinig mensen rondlopen op de werkvloer’, lacht Erik* wat ongemakkelijk. Erik werkt in een grote onderneming met internationale faam. Maar ook met een aanzienlijk risico op ongevallen. Aandacht voor veiligheid is er gelukkig.

Maar dan wel ten koste van de eigen tijd.

‘Wanneer je aankomt op werk moet je eerst rechtstreeks naar de kleedkamer. Want zonder werkschoenen, werkshirt en -broek mag je de werkvloer niet op. Voor sommige taken is nog extra veiligheidsmateriaal nodig, zoals handschoenen en een beschermende bril. Pas na het omkleden mag je langs de prikklok. Na je shift is de volgorde weer net omgekeerd: eerst uitprikken, daarna pas omkleden. En dat aan- en uitkleden neemt per keer toch al bijna tien minuten in beslag, onbetaald.’

‘Broeken en schoenen mogen het bedrijf niet verlaten. In het arbeidsreglement staat zelfs wat we die niet mee naar huis mogen nemen om te wassen. Dat omkleden moet dus wel op

werk gebeuren. In het reglement staat bovendien dat we al vijf minuten voor de start van onze shift helemaal omgekleed en met beschermingsmateriaal op onze post moeten staan. Dat betekent dus dat je twintig minuten voor je werk begint eigenlijk al aanwezig moet zijn.’

‘Natuurlijk zien we allemaal wel het nut van die veiligheidskledij. Zeker met de voertuigen die hier rondrijden en zware stukken waarmee we omgaan.

Als zo’n stuk uit je handen valt, kan dat behoorlijk wat schade veroorzaken.

We hebben al regelmatig drama’s vermeden. Het is toch de bedoeling dat je in dezelfde toestand naar huis gaat als je bent aangekomen?’

‘Zware deksels, die we sowieso al met twee moeten tillen, schuiven al eens uit de handen en belanden dan op de tenen. Zonder zo’n metalen schoenneus zouden die tenen minstens gebroken zijn. Het is dus zeker in ons eigen belang, maar ook in dat van de werkgever. Want met gebroken tenen zit zijn werknemer anders al snel enkele weken tot zelfs maanden thuis.’ * Erik is een schuilnaam

4

ACTUEEL

Bedrijven vervangen ecocheques door maaltijdcheques Werknemers uit enkele bedrijven in de sectoren metaalbouw (PC 111.01-02), monteerders (PC 111.03) en non-ferrro (PC 105) kregen afgelopen maand en in tegenstelling tot voorgaande jaren niet langer ecocheques. Dat komt omdat ze zijn overgestapt op maaltijdcheques.

In bedrijven waar die overstap niet is gemaakt ontvingen de werknemers in oktober hun ecocheques.

Wie het voorbije jaar voltijds werkte kreeg ecocheques ter waarde van 250 euro. Wie deeltijds werkte of wie niet in de gehele referteperiode ontving ook ecocheques, naar verhouding tot de prestaties. In tegenstelling tot ecochecques betaal je wel een eigen bijdrage op maaltijdcheques.

>>> www.ecocheques.be

Aanvullend pensioen voor arbeiders metaalbouw Onlangs kregen arbeiders uit de sector metaalbouw (PC 111.01-02) hun pensioenfiche van het Pensioenfonds Metaal in hun postbus.

Op de fiche staat het aanvullend pensioen. Bij vragen over de fiche helpt het lokale secretariaat van ACV-CSC METEA je graag verder.

Vakbond strijdt voor hogere minimumlonen

Athit Kong komt op voor de Cambodjaanse kledingarbeiders Overal ter wereld zetten mensen zich in voor een beter leven, ongeacht de risico’s die ze daarbij lopen.

Athit Kong is zo iemand. Als algemeen secretaris van de grootste onafhankelijke vakbond van Cambodja, C. CAWDU, wist hij voor de kledingarbeiders een hoger minimumloon te bekomen. Maar de weg is nog lang, vertelde hij aan Visie tijdens zijn bezoek aan het ACVcongres midden oktober.

Teks t Amélie Janssens FOTO ROGER JOB

D

e kledingarbeiders werken lange werkdagen, worden onderbetaald, hebben twijfelachtige tijdelijke contracten en er zijn amper veiligheids- en gezondheidsmaatregelen’, vertelt Athit. ‘Met het geld dat ze verdienen, kunnen velen zelfs geen dak boven het hoofd betalen. Er is veel chronische armoede.’

Daarom strijdt de vakbond C. CAWDU al jaren voor een hoger minimumloon voor de arbeiders en arbeidsters in de kledingfabrieken. Die strijd mag je soms ook letterlijk nemen, vertelt Athit. ‘Vakbondsprotest wordt in Cambodja soms hardhandig onderdrukt. Of er wordt gedreigd met ontslag als je staakt. Werknemers die de strijd aangaan, moeten sterk en moedig zijn.’

Toch wist C. CAWDU een succesje te boeken. ‘Vanaf volgend jaar zal het minimum-

Athit Kong: ‘Internationale steun helpt ons om druk uit te oefenen.’ loon opgetrokken worden tot 190 dollar per maand (ongeveer 170 euro, red.). Dat is al iets. Maar we willen graag nog verder gaan en nog betere cao’s afspreken met de werkgevers. We willen ook iets doen aan de gezondheid en veiligheid van de werknemers en aan gendergerelateerd geweld.

We hopen daarvoor ook beter te kunnen samenwerken met de lokale overheden en de internationale gemeenschap. Want die internationale steun helpt ons om druk uit te oefenen.’

WSM (We Social Movements, de nieuwe naam van Wereldsolidariteit) ondersteunt C.CAWDU en tal van andere sociale bewegingen in 24 landen in hun strijd voor waardig werk en betere sociale bescherming.

>>> Ontdek de werking van WSM op www.wsm.be

Sociaal akkoord in schoonmaak Voor de arbeiders in de schoonmaaksector (PC 121) is een akkoord rond loon- en arbeidsvoorwaarden gesloten. Het akkoord bevat o.a. een loonsverhoging, afspraken rond SWT (brugpensioen), landingsbanen en afspraken over de werkorganisatie. De lonen worden op 1 januari 2020 verhoogd met 0,1471 euro per uur, bovenop de index. De fietsvergoeding wordt verhoogd naar 0,24 euro per kilometer, en geldt zowel voor de gewone fiets, de elektrische fiets als de speed pedelec. Op gebied van SWT en tijdskrediet worden alle wettelijke mogelijkheden verlengd in de sector. Voor de halftijdse landingsbaan werd een aanvullende vergoeding onderhandeld, van kracht vanaf 1 januari 2020. Het akkoord is van toepassing op 50 000 werknemers.

Andre Kiekens, directeur WSM

Make change happen De wereld is in volle beweging. Het huidige neoliberale model heeft ons gebracht bij een cocktail van crisissen. Dit model zit duidelijk op zijn limiet. Tegelijk staan we voor enorme veranderingen: demografische, technologische, ecologische veranderingen, nieuwe businessmodellen, werkorganisatie gebaseerd op flexibiliteit. De wereld van morgen staat nergens beschreven. De wereld van morgen is die, die wij vandaag mee in de stijgers zetten.

Het is nodig om als sociale bewegingen onze rug te rechten en samen te werken.

Tegen de trend in. Want vandaag is het eerder bon ton om mensen en groepen van mensen tegen elkaar op te zetten. Te polariseren, verdeeldheid en wantrouwen te creëren. Sociale bewegingen zijn mee de sleutel tot oplossingen samen met changemakers zoals de Cambodjaanse vakbondsleider Athit Kong uit het artikel hierboven. Daarom werkt WSM ook mee aan de campagne van 11.11.11.

Ik ben er zeker van dat de slinger zal terugslaan, omdat de mens fundamenteel een gemeenschapswezen is, dat snakt

naar een vernieuwd perspectief en harmonieus samenleven, in verbondenheid. Verbondenheid met elkaar en de omgeving, met zichzelf ook.

Changemakers boeken vandaag al successen. In ons netwerk zetten vakbonden in Nepal met de overheid een moderne sociale zekerheid op poten, in een land dat uit een jarenlange burgeroorlog komt.

In West-Afrika krijgt een samenwerking van ziekenfondsen een expliciete rol in het uitrollen van het gezondheidsbeleid. Ons netwerk speelde een rol in een baanbrekend akkoord met multinationals na de Rana Plaza-ramp in Bangladesh.

Het is dus samen als sociale bewegingen dat we in deze verandering moeten geloven en ze vorm geven – het is onze missie. Wij, sociale bewegingen, wij maken de veranderingen.

Het is ook die boodschap die we willen uitdragen met ons nieuwe logo, baseline en slogan. WSM. We Social Movements. Make change happen.

5

ACTUEEL CM-onderzoek: Tekort sociale zekerheid loopt op tot 6 miljard

‘Bijkomende uitdagingen met verminderde bijdragen. Dat is een contradictie’ s en

‘Als we nu blind besluiten nog minder geld aan onze sociale zekerheid uit te geven, zal de kwaliteit ook snel dalen’ Professor EMeritus JOZEF Pacolet

TEKST Nils De Neubourg FOTO ID / Dieter telemans

G

edurende decennia hebben we de sociale bescherming uitgebouwd. Sinds 2016 is dat proces voor het eerst gestopt en kennen we een stilstand’, schetst Jozef Pacolet de recente geschiedenis van de sociale zekerheid. Als gewezen professor en expert sociaal en economisch beleid aan de KU Leuven is hij dé referentie om een nieuw onderzoek van CM naar de sociale zekerheid in perspectief te plaatsen. Vormen de taxshift en de andere verlagingen in bijdragen echt zo’n probleem voor de toekomst van onze sociale zekerheid? ‘De studie illustreert hoe ons systeem, dat al tientallen jaren goed werk levert, snel het slachtoffer kan worden van een verlaging van bijdragen.’

‘Ja, het klopt dat het ons wel wat kost, maar daarvoor krijgen we ook kwaliteit in de plaats’. Zo reageert Pacolet op de vraag of er niet heel veel geld naar de sociale zekerheid gaat. ‘Dat onze sociale zekerheid heel goed werkt, wordt ondertussen breed erkend. Tijdens de economische crisis zagen we bijvoorbeeld nog hoe ons sociaal

© Ro bS te v

In een studie schetst CM een sombere toekomst voor onze sociale zekerheid. Althans, als we blijven doorgaan met het beperken van de inkomsten. Visie legde het onderzoek voor aan een expert. ‘Een systeem dat al tientallen jaren goed werk levert kan zo wel eens snel een slachtoffer worden van de taxshift.’

De vermindering van werkgeversbijdragen is een van de bedreigingen voor onze pensioenen, ziekteuitkeringen, gezondheidszorg en werkloosheidsuitkeringen. systeem de klappen van de recessie probleemloos opving.’

‘Tot 2015 hadden we in Europa de op drie na beste sociale bescherming. Daar konden we best trots op zijn. Niet in de laatste plaats omdat we erin slaagden om onze sociale zekerheid blijvend uit te bouwen en te verbeteren, competitief te zijn én onze begroting op orde te houden. Bovendien bleek dat het uitbouwen van ons sociaal vangnet geen rem was op onze economische groei. Dat bevestigde de EU ook nog

onlangs. Maar als we nu blind besluiten nog minder geld aan onze sociale zekerheid uit te geven, zal de kwaliteit ook snel dalen.’ Pacolets vrees is niet ongegrond.

Want hoewel het tekort voor de sociale zekerheid dit jaar al oploopt tot 2,8 miljard euro, zou dat in 2024 zelfs kunnen oplopen tot 6 miljard. Het laaghangend fruit om te besparen op de sociale zekerheid is intussen geplukt terwijl de uitdagingen door de vergrijzing voor de deur staan. Of de overheid dat tekort dan nog steeds kan en wil bijpassen, is hoogst onzeker.

Pacolet: ‘Net nu we met bijkomende uitdagingen geconfronteerd worden, door bijvoorbeeld ouderenzorg en pensioenen, stroomt er minder geld naar ons sociaal systeem. Dat is toch een contradictie?’ De expert deelt dan ook de bezorgdheid over de verlaging van belastingen en bijdragen in de CM-studie. ‘We zijn kampioenen in het verlenen van gunstregimes en belastingvrijstellingen. En over bijdragenverminderingen kan je misschien enthousiast zijn, maar vroeg op laat leidt dat sowieso tot een tekort aan middelen. De grootste gevolgen van allerlei verlagingen van bijdragen moeten trouwens nog komen. Zo staan ons nog de grote consequenties van de verlaging van de vennootschapsbelasting te wachten.’

‘CM laat met de studie zien dat het nodig is om dat voortdurend verminderen van de belastingen en bijdragen te stoppen. Het is nu dat we ons moeten voorbereiden op die toekomstige kosten. Het wegvallen van financiële middelen voor de sociale zekerheid zullen we op een andere manier moeten compenseren. Er is gewoon geen alternatief.’

Mondiale cao

Umicore garandeert mensenrechten voor werknemers wereldwijd De Belgische multinational Umicore heeft samen met de internationale vakbond IndustriALL Global Union en de verschillende Belgische vakbonden een nieuw ‘Global Framework Agreement’ afgesloten. Dat is een mondiale cao, van toepassing op meer dan 10 000 Umicore-werknemers over heel de wereld. ACV-CSC METEA reageert verheugd.

Geen kinderarbeid of slavernij, het recht om levensgevaarlijk werk te weigeren, het recht om zich te verenigingen: het lijkt voor ons vandaag vanzelfsprekend.

Maar dat is het lang niet overal, ook al

zijn die basisrechten vervat in internationale verdragen. In de praktijk worden deze rechten te vaak met de voeten getreden.

Umicore, de Belgische multinational in materiaaltechnologie en recyclage, zet nu een stap in de goede richting. Het sloot samen met de vakbonden het ‘Global Framework Agreement’. De overeenkomst garandeert dat zowel Umicore zelf maar ook de leveranciers overal ter wereld de mensenrechten moeten respecteren, inclusief het recht op collectief overleg en gelijke kansen. Ook gaat Umicore het engagement aan dat alle

werkenden recht hebben op veilige en gezonde werkomstandigheden, ook als de lokale wetgeving dit niet vereist.

‘We zijn blij dat Umicore haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt en zich engageert om haar medewerkers correcte en veilige werkomstandigheden te bieden’, zegt vakbondssecretaris Dirk Van Der Eycken van ACV-CSC METEA. ‘Ik hoop dat andere bedrijven snel het voorbeeld van Umicore zullen volgen. Dat mag niet afhangen van de goodwill van bedrijven. De Belgische overheid moet dringend werk maken van een bindend kader zodat bedrijven die hun verant-

woordelijkheid nemen daardoor geen concurrentieel nadeel ondervinden, omdat anderen door uitbuiting van hun medewerkers goedkoper kunnen produceren.’

Marc Grynberg, CEO van Umicore, verklaart: ‘Deze overeenkomst is een herbevestiging van onze inzet voor duurzaamheid. De dialoog met IndustriALL is belangrijk in het kader van ons streven om een voorloper te zijn in alle aspecten van duurzaamheid en in het bijzonder de toeleveringsketen van grondstoffen.’

6

OPINIE FORUM

Er ligt 90 euro op de grond.

De moeite om op te rapen?

Michel Vandenbroeck Hoofddocent gezinspedagogiek UGent

Zorg goed voor wie voor onze kinderen zorgt

S

eepro.eu is een uniek naslagwerk, waar je alles vindt over de beroepen die in aanraking komen met jonge kinderen in elk van de 28 EU-lidstaten. Zowat een jaar geleden werd dit naslagwerk nog eens volledig geactualiseerd door experts in de lidstaten. Het valt op dat België in het algemeen en Vlaanderen in het bijzonder het niet zo goed doen in dit overzicht.

Hoewel Seepro geen vergelijkende tabellen maakt, kunnen we er niet omheen dat we zowat achteraan het peloton bengelen, wat de professionalisering van de kinderopvang betreft. De werkgevers trekken aan de alarmbel. De leerlingen die vandaag afstuderen als kinderbegeleider hebben vaak niet de competenties die de kinderopvang verwacht. Er is nog steeds een groot aantal niet gekwalificeerde medewerkers. Dat is waar zowel voor de gezinsopvang als voor de groepsopvang.

Maar vooral: de arbeidsomstandigheden zijn ondermaats.

Er zijn twee cao’s gangbaar voor hetzelfde werk.

De lonen liggen soms amper boven het minimumloon. Er zijn weinig of geen structurele voorzieningen voor supervisie of bijscholing. Bovendien vraagt het regeerakkoord om de personeelsvereisten nog te versoepelen en zelfstandige statuten ook in grotere kinderdagverblijven toe te laten, wat het risico inhoudt dat we terug naar de schijnzelfstandigen van de jaren negentig gaan.

Landen met een sterkere professionalisering kennen vaak beroepsorganisaties die zich zowel om de arbeidsvoorwaarden als een beroepsinhoud (de pedagogiek) bekommeren. De Deense BUPL is daar een schoolvoorbeeld van. Nu we toch naar het Noorden kijken, is dat misschien ook een bron van inspiratie?

MARC LEEMANS, voorzitter ACV

Ik neem u even terug in de tijd. Naar begin 2019.

Er lag een ontwerp van Interprofessioneel Akkoord (IPA) op tafel. Dat ontwerp werd niet goedgekeurd door alle organisaties van de Groep van 10 die het akkoord hadden onderhandeld. Waarna de regering bij koninklijk besluit de marge voor de loononderhandelingen (de loonnorm) eenzijdig vastlegde op 1,1 procent.

Daarmee dreigde ook de rest van het akkoord verloren te gaan. Het ACV wilde dat absoluut vermijden. De verhoogde terugbetaling voor het woon-werkverkeer. De verlenging van de eindeloopbaanregelingen zoals SWT en landingsbanen.

De verhoging van pensioenen en sociale uitkeringen. De eerste verhoging van het minimumloon in 10 jaar. Dat konden we niet op de klippen laten lopen. Want resultaat én vooruitgang, daar doen we het voor.

En dus stak het ACV opnieuw zijn nek uit. En gingen we door met de uitvoering van het akkoord.

Met resultaat. In april werden in de Nationale Arbeidsraad een resem cao’s en adviezen ondertekend. Zodat pensioenen, ziekte- en werkloosheidsuitkeringen werden verhoogd. Eindeloopbaanregelingen kregen hun beslag. En er ligt ook al maanden een cao klaar die het minimumloon op 1 juli van dit jaar verhoogt met 1,1 procent. Enkel de handtekening van het ABVV ontbreekt.

Per maand uitstel van deze cao lijden 100 000 mensen daardoor een verlies van 18 euro bruto.

Zo ging tot en met november al 90 euro verloren.

Onherroepelijk. Weg is weg! Dat verlies loopt iedere maand verder op met 18 euro. Maar ook de verhoging van de werkbonus voor 89 000 mensen, die iets meer verdienen dan het minimumloon, zit daardoor geblokkeerd. Ook dat geld is definitief weg. De werkgevers, die de opslag willen betalen, houden ondertussen dat geld plus sociale bijdra-

gen in hun zak. Dat is bijna 4 miljoen euro per maand.

En het wordt nog straffer. Als tweede stap voorzag het IPA in een bijkomende onderhandeling om het minimumloon verder te verhogen. Ook die onderhandeling gaat enkel door omdat het ACV zijn nek uitstak en bleef gaan voor de uitvoering van het ontwerp van interprofessioneel akkoord.

En opnieuw met resultaat. Een akkoord over de tweede opslag voor de minimumlonen met 2,4 procent was midden oktober bijna rond. Maar een ondoordacht perslek deed deze opslag op de valreep vastlopen.

En dus zitten we nu in een zeer bizarre patstelling.

Een cao met een loonsverhoging voor de laagste lonen blijft dode letter. Niet omdat de werkgevers niet mee willen. Maar omdat niet alle vakbonden willen tekenen. De omgekeerde wereld. Het ACV wil dat iedereen deze cao onmiddellijk tekent.

Want 90 euro (en iedere maand 18 euro meer), dat laten we niet liggen. Herinnert u zich nog hoe Vlaanderen in rep en roer stond omwille van de Turteltaks op de elektriciteitsfactuur? Die bedroeg om en bij de 100 euro voor een gemiddeld gezin. Maar nu zou men door de geblokkeerde opslag wel een vergelijkbare factuur (en binnen een paar maand zelfs meer) presenteren aan de laagste lonen? Dat is toch surrealistisch en ondenkbaar!

Het is nog in het vorig nummer van Visie dat we schreven dat wie werkt lang niet altijd rondkomt.

De eerste opslag van 1,1 procent gaat dat probleem niet oplossen. Natuurlijk moet er meer komen. Wat ook voorzien is in de tweede verhoging.

Dankzij het ACV. Maar de 90 euro extra voor de laagste lonen die nu al voor het rapen ligt, die laat toch niemand liggen? De mensen met een laag inkomen kunnen en mogen die niet missen.

Hun verlies is nu al veel te groot.

Plan tegen grensoverschrijdend gedrag in de gezinszorg Om werknemers uit de gezinszorg maximaal te beschermen tegen seksueel ongewenst gedrag, is een gezamenlijk actieplan afgesproken. De gezinszorg is daarmee een van de eerste sectoren waar zo’n sectoraal charter tot stand is gekomen.

De laatste jaren kwam seksueel ongewenst gedrag heel vaak onder de aandacht. Dat dit in de gezinszorg ook vaak voorkomt, bleef onderbelicht. ACV Voeding en Diensten heeft deze problematiek al meermaals aangehaald in het paritair

comité en het vormingsfonds, onder andere naar aanleiding van de enquête die de centrale twee jaar geleden uitvoerde in het kader van de Dag van de Schoonmaak.

Ook in een officieel rapport van de Sociaal-Economische Raad van Vlaan­ deren over grensoverschrijdend gedrag op het werk in Vlaanderen komt de gezinszorg er helemaal niet goed uit.

Maar liefst elf procent van de werknemers van de gezinszorg werd ooit het slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daarmee is de gezinszorg

de slechtst scorende sector. Een concreet antwoord bleef tot nog toe uit, maar daar komt dus verandering in.

Nu komt er een sectoraal actieplan. Hierin zijn een tiental engagementen opgenomen die moeten zorgen voor een veiligere werkplek. De belangrijkste engagementen gaan over informatie naar de klant, het beschikken over een concreet actieplan, regelmatige en duidelijke communicatie naar de medewerkers, vormingsinitiatieven en een laagdrempelig contact met de preventieadviseur.

Om het charter niet vrijblijvend te maken, heeft ACV Voeding en Diensten er bij de werkgevers op aangedrongen om dit ook juridisch te verankeren in een cao. In die cao staat letterlijk dat bij opstelling van dit actieplan het advies ingewonnen wordt van het CPBW (Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk) of de syndicale afvaardiging. Het actieplan wordt ook verder opgevolgd binnen deze overlegorganen.

ACTUEEL

7

Liedjesvoorstelling over diabetes

‘Eerst leren spuiten, dan leren lopen’ 14 november is het Wereld Diabetes Dag. In het kader daarvan trekt comedian Koen Dewulf, samen met zijn muzikale kompaan Sven Bauwens, door Vlaanderen met de liedjesvoorstelling Ons Zoetje. Verhalen over zijn zoon Korneel (10) met diabetes krijgen een muzikaal jasje.

Teks t ELien Steen

K

Foto James Arthur

orneel was amper 13 maanden oud toen hij de diagnose diabetes type 1 kreeg. Op het moment van de diagnose stond Korneel vol muggenbeten. ‘Ja, dat hoort bij diabetes, want muggen komen af op zijn ‘zoet bloed’.

Hij is ons zoetje’, zei Koen lachend tegen familieleden. Een mopje om de zware impact van de diagnose gedeeltelijk weg te lachen. Wat begon als een grapje evolueerde tot de naam van een liedjesvoorstelling met waargebeurde anekdotes.

Aan coma ontsnapt ‘Tien jaar geleden gingen we met het gezin kamperen in Frankrijk, maar Korneel huilde onophoudelijk’, blikt Koen terug. ‘Vond hij de tent niet leuk? Waren de patatjes niet lekker? Na een vervroegde terugkeer deed de dokter een bloedsuikertest. Een waarde van 750, wat uitzonderlijk hoog is. Hadden we een dag langer gewacht, dan had hij in coma gelegen’, gaat Koen verder.

‘In het begin zaten mijn vrouw en ik met de handen in het haar. Korneel heeft eerst geleerd om insuline in te spuiten en dan pas om te lopen. Dat was een heftige periode maar hoe lastig het ook is, je leert te focussen op het positieve. Ook Korneel bekeek dit rationeel en kwam toen hij zes jaar was met het idee om een voorstelling rond diabetes te maken: Zeg papa, we heb-

‘Via een button op zijn arm scant Korneel zijn bloedsuikerspiegel’ Papa koen (links)

ben toch ook veel wijze verhalen dankzij mijn diabetes, waarom doe je daar niets mee?’

Wafels of pannenkoeken?

Door te vertellen en te zingen komen dagelijkse taferelen aan bod in de voorstelling. ‘Als je kind wordt uitgenodigd op een verjaardagsfeestje zijn er weinig ouders die durven te vragen: Ga je wafels of pannenkoeken maken? Wij zijn verplicht om dat te vragen om te weten hoeveel koolhydraten Korneel zal eten.’ Op basis daarvan kun je berekenen hoeveel insuline je moet inspuiten om de bloedglucosewaarde stabiel te houden. Korneel is intussen tien jaar en trekt grotendeels zijn plan. Via een button op zijn arm scant hij zijn bloedsuikerspiegel en spuit hij zelfstandig insuline in. ‘Behalve wanneer hij slaapt natuurlijk’, legt Koen uit. Daarom gaat ten huize Dewulf iedere nacht om twee uur de wekker, zodat Koen en zijn vrouw insuline kunnen inspuiten.

Geen gezondheidsgoeroes Dat Korneel diabeet is, wil niet zeggen dat er suikervrije chocoladeventjes op de sinterklaastafel staan. ‘Er zijn wel afspraken dat chocolade enkel bij het ontbijt kan. We zijn geen gezondheidsgoeroes geworden’,

beklemtoont Koen. ‘We gaan wel bewust om met het aantal koolhydraten en houden vast aan een tijdsschema waarop Korneel zijn maaltijden en tussendoortjes eet.’ De broers van Korneel houden daar ook rekening mee. Er wordt niet gesnoept op de momenten dat Korneel niet mag. ‘Maar het omgekeerde gebeurt ook’, gaat Koen verder. ‘Op schoolreis kregen de kinderen een ijsje met 9 gram koolhydraten. Voor een tussendoortje is Korneel zijn maximaal toegelaten hoeveelheid koolhydraten 18 gram. Juf, dan zou ik er eigenlijk twee mogen eten?, vroeg Korneel. En zo is hij de enige kleuter die twee ijsjes kreeg. Niet dat zijn leven bezaaid is met coole momenten maar we focussen op de dingen die wel mogelijk zijn.’

Hypootje spelen Korneel zijn kameraden weten dat hij spuitjes krijgt, dat hij niet zomaar alles mag eten en dat hij agressief kan worden omdat zijn bloedsuikerspiegel laag staat en

dat dit hypo heet. Zij weten ook dat Korneel een koek of een cola bij zich heeft om bij een hypo zijn suikerwaarden omhoog te krijgen. Of ze dit ook meenemen naar huis? Dat kan Koen bevestigen. ‘Er waren ouders die vertelden dat hun kinderen thuis hypootje spelen: mama, ik denk dat ik best een suikertje eet want ik sta een beetje laag.’

Best wel goed Soms loopt Korneel gefrustreerd wanneer zijn suiker laag staat. Naalden en spuiten, dat is gewoonweg niet leuk. Hoewel het zijn leven bepaalt, bekijkt Korneel het rationeel. Deze positieve kijk vormt de start van de voorstelling. ‘Het lied Je doet het best wel goed geeft aan dat het niet altijd eenvoudig is.’ Behalve herkenning zit er ook erkenning in Ons Zoetje. ‘Een publiek dat zich begrepen voelt en een mooie avond heeft, dat is waar ik voor ga’, beklemtoont Koen. ‘En wie je ook bent of wat je ook hebt, zorg voor elkaar.’

Wat is het verschil tussen diabetes type 1 en type 2?

Diabetes type 1 ontstaat meestal bij kinderen en jongvolwassenen. Door een fout in het afweersysteem worden de cellen die insuline aanmaken afgebroken. Daarom moet je bij diabetes type 1 insuline inspuiten. Er zijn nog vraagtekens over de oorzaak maar bij de aanmaak van afweerstoffen speelt erfelijkheid een rol.

Diabetes type 2, ook wel ouderdomsdiabetes genoemd, wordt vooral vastgesteld bij veertigplussers. Het lichaam reageert minder goed op insuline en de aanmaak van insuline is onvoldoende.

Naast erfelijkheid vergroten zwaarlijvigheid en weinig lichaamsbeweging de kans op diabetes type 2. Door een gezonde levensstijl kan diabetes type 2 voorkomen worden.

8

DOSSIER

Steeds meer vrouwen doen een beroep op een zelfstandige vroedvrouw

‘Wij zijn de klok rond bereikba In januari bevalt Marthe van haar eerste kindje. Een spannende periode, maar met de begeleiding van vroedvrouw Florence beleeft ze die gerust. Plezant detail: Marthe is zelf vroedvrouw en een collega van Florence. ‘Maar tijdens je zwangerschap nemen de hormonen het van je over. Dan kan ook een vroedvrouw zelf wat geruststelling gebruiken.’

TEKST MARTINE CREVE EN Amélie Janssens FOTO stefaan BEEL

I

k ging ervan uit dat ik mijn zwangerschap kalm en beheerst zou beleven’, vertelt Marthe. ‘Maar tijdens een zwangerschap ben je in de eerste plaats mama. Dat geldt voor alle vrouwen uit alle beroepscategorieën. Hoe rationeel je ook in het leven staat, de hormonen nemen het van je over en je maakt je sneller zorgen. Dan is het een hele geruststelling dat je een berichtje kan sturen naar je vroedvrouw om een vraag te stellen.’

Nabijheid Volgens Florence, een van de vroedvrouwen bij vroedvrouwenpraktijk ‘Het bolle buikje’, is die nabijheid een van de grootste troeven van een zelfstandige vroedvrouw. ‘De drempel is laag, vrouwen durven aan ons al hun vragen te stellen en twijfels te uiten.

Als ze vrezen dat ze iets verkeerds hebben gegeten, bijvoorbeeld. Dat soort vragen stellen ze misschien iets moeilijker aan de gynaecoloog.’

Een zelfstandige vroedvrouw kan je zowel voor, tijdens als na de bevalling begeleiden. Ze mag bijvoorbeeld ook thuisbevallingen uitvoeren voor zover er geen medische complicaties zijn. Er zijn tal van begeleidingsvormen mogelijk. ‘We werken goed met de gynaecologen samen’, legt Florence uit. ‘Soms moeten we over bepaalde patiënten overleggen, zeker als er bepaalde medische complicaties zijn tijdens de zwangerschap. Overleggen doen we trouwens continu, met de gynaecologen maar ook met kinderartsen en als collega-vroedvrouwen onder

Ook begeleiding door vroedvrouwen voor en na de bevalling wordt terugbetaald door de ziekteverzekering. elkaar. De medische begeleiding van een gynaecoloog is sowieso belangrijk. Ons traject loopt eigenlijk parallel. Tijdens onze consultaties meten we ook de bloeddruk van de mama en luisteren we naar de harttoontjes van de baby. Maar hier en daar leggen we andere accenten. Wij praten bijvoorbeeld ook uitgebreid over borstvoeding geven. En we hebben veel aandacht voor het welbevinden van de mama. Ze kan al haar onzekerheden aan ons kwijt, wij ondersteu-

nen haar zo goed mogelijk. Wij zijn eigenlijk iedere dag, de klok rond, bereikbaar. ’

Terugbetaald Naast de bereikbaarheid voor de vragen van de aanstaande ouders, is er ook een traject met huisbezoeken. ‘We doen voor de geboorte huisbezoeken’, vertelt Florence. ‘We maken uitgebreid kennis met de aanstaande ouders, bespreken de voeding van de

Zwanger? Ken je rechten Op het werk Breng je werkgever op de hoogte met een kopie van je doktersattest. Vanaf dan gelden er een aantal beschermende maatregelen.

Je werkgever mag je niet ontslaan om redenen die verband houden met je moederschap.

Als je zwangerschapsonderzoeken moet ondergaan die niet kunnen plaatsvinden buiten de werkuren, dan mag je van het werk afwezig zijn. Je behoudt je normale loon.

Je werkgever kan je niet verplichten om ’s nachts te werken gedurende een pe-

Thuis met je baby riode van acht weken voor de vermoedelijke datum van je bevalling. Hij kan je eveneens niet verplichten tot overwerk tijdens je zwangerschap.

Is je job gevaarlijk voor je gezondheid of die van je ongeboren kindje? Dan heb je recht op preventief verlof. Je krijgt dan een uitkering van het ziekenfonds.

Gedurende negen maanden na de geboorte mag je je werk onderbreken om borstvoeding te geven of om melk af te kolven. Je kindje moet zich bij borstvoeding wel in de buurt van de werkplaats bevinden. De borstvoedingspauzes worden vergoed door het ziekenfonds.

Het zwangerschaps- of moederschapsverlof duurt in totaal 15 weken. Ben je zwanger van een twee- of meerling, dan kan je dit recht laten uitbreiden tot 17 of 19 weken. Je moet uiterlijk een week of zeven dagen voor de vermoedelijke bevallingsdatum stoppen met werken. Die dagen kan je niet overdragen en neem je verplicht op. Tijdens je moederschapsverlof word je vergoed door het ziekenfonds.

Om deze uitkering te ontvangen, moet je als zwangere werkneemster een medisch attest met daarop de vermoedelijke bevallingsdatum bezorgen

aan je ziekenfonds. Je krijgt dan een inlichtingenblad teruggestuurd, dat zowel jij als je werkgever of uitbetalingsinstelling moeten invullen. Na de bevalling bezorg je een geboorteattest aan je ziekenfonds. Binnen de 8 dagen na het einde van je zwangerschapsverlof, stuur je een schriftelijke bevestiging van je werkhervatting naar je ziekenfonds.

Naast het zwangerschapsverlof kan je nog op andere vormen van werkonderbreking recht hebben, zoals tijdskrediet of ouderschapsverlof.

DOSSIER

1

Schrap rauwe producten

aar’

Het is niet nodig om voor twee te eten tijdens je zwangerschap. Gezond en gevarieerd eten is vooral belangrijk. Rauw vlees, rauwe melk en ook kaas en boter gemaakt van rauwe melk vermijd je beter. Schrap ook rauwe eieren en rauwe of vers gerookte vis van je menu. Bij deze producten bestaat het risico op een besmetting met toxoplasmose of met de listeria-bacterie. Deze infecties kun je via de moederkoek doorgeven aan je kindje. Wees zuinig met lever en aanverwante producten zoals leverworst. Deze bevatten een zeer hoge dosis vitamine A. Dat kan schadelijk zijn voor de baby.

2

5 tips voor een gezonde zwangerschap

Laat zware voorwerpen staan Bewegen en sporten zorgen voor een goede conditie, ademhaling en bloeddoorstroming. Sport je intensief? Dan is het verstandig om wat gas terug te nemen. Sporten met een groot valrisico of gevechtsporten staak je het best. Als je last krijgt van harde buiken, doe je er goed aan te rusten.

baby en hebben het ook over arbeid en bevalling.

Ook na de geboorte gaan we langs om de baby mee op te volgen en de ouders te ondersteunen met tips en antwoorden op hun vragen.

Wat nog te weinig vrouwen weten is dat die begeleiding wordt terugbetaald door de ziekteverzekering. Gelukkig geraakt dit meer en meer bekend en vinden meer aanstaande ouders de weg naar een vroedvrouw.’

Premies Het startbedrag (het vroegere kraamgeld of geboortepremie) is een vast bedrag dat elk kind dat in Vlaanderen gedomicilieerd is, ontvangt bij de geboorte of adoptie. Dat bedrag is voor elk kind gelijk: 1 122 euro. Zodra je kindje er is, heb je ook recht op het groeipakket, de vroegere kinderbijslag.

>>> www.groeipakket.be Ook ACV en CM geven in veel gevallen een premie bij de geboorte van je kindje. Je neemt daarvoor het best rechtstreeks met hen contact op.

>>> http://ouderschap.hetacv.be www.cm.be/skoebidoe

3 4

Zware voorwerpen til je beter niet meer. Anders belast je de bekkenbodemspieren die door de zwangerschap al veel druk ondervinden, nog extra. Een keertje een volle boodschappentas dragen, is geen probleem.

Extra water, geen alcohol

Probeer wat extra water te drinken.

Alcohol sla je het best af. Er bestaat geen veilige dosis. De hoeveelheid die je drinkt, gaat direct naar je kindje doorheen de moederkoek. Overdrijf niet met cafeïne, maar een kopje koffie per dag kan geen kwaad. Energydrinks zijn uit den boze tijdens de zwangerschap.

5

Mijd de kattenbak

Neem foliumzuur

Je kat negen maanden lang verbannen hoeft echt niet. Als je geen antistoffen hebt tegen de infectieziekte toxoplasmose, dan laat je het verschonen van de kattenbak het best aan je partner over. In dat geval moet je ook handschoenen dragen als je in de tuin werkt.

Gebruik liever geen geneesmiddelen op eigen houtje, want niet alle medicijnen zijn veilig tijdens de zwangerschap. Vraag advies aan de arts of vroedvrouw. Neem je toch iets in, lees dan eerst de bijsluiter. Het is wel aan te raden om foliumzuur in te nemen om een open ruggetje (stoornis in de ontwikkeling van het ruggenmerg) bij de baby te voorkomen. Je neemt het best 0,4 mg per dag van zodra je zwanger wil worden tot drie maanden zwangerschap. Laat je tussen 24 en 32 weken ook vaccineren tegen kinkhoest. Je kindje krijgt zo al antistoffen mee die het beschermen tot het zelf ingeënt wordt. En ben je zwanger tijdens het griepseizoen, dan is het zinvol om je eveneens tegen griep te laten vaccineren. Zo heb je zelf minder kans op complicaties en is je kindje van bij de geboorte al beter beschermd.’

9

10

VRAAG & ANTWOORD

Winnaar Vlaamse PhD Cup Jonas Roelens

‘Middeleeuwen zijn niet altijd ver weg’ Rechten zijn nooit definitief verworven, en we gaan nogal graag op zoek naar minderheden om als zondebok aan te wijzen voor wat fout loopt in de maatschappij. Dat zijn twee lessen die we kunnen leren uit de doctoraalstudie van Jonas Roelens, winnaar van de Vlaamse PhD Cup.

Teks t WIM TROCH FOTO wouter van vooren

I

n de vroegmoderne tijd was het geen pretje om homoseksueel te zijn. Net als overal in WestEuropa was homoseksualiteit strafbaar, maar in onze contreien was de vervolging veel strikter dan elders. Dat blijkt uit ‘Burgers & Sodomieten.

Perceptie en vervolging van Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)’, het proefschrift van Jonas Roelens waarmee hij onlangs de PhD Cup won.

Je hebt het in je onderzoek over sodomie, en niet over homoseksualiteit. Waarom is dat?

‘Sodomie is eigenlijk een verzamelterm voor allerlei vormen van seksualiteit die verboden waren omdat ze niet op voortplanting gericht waren. Dus masturbatie, bestialiteit, kindermisbruik, maar voornamelijk homoseksualiteit. In onze contreien stond daar de doodstraf op. In andere landen – zoals in Italië – kwam je er meestal met een geldboete van af. Ik heb de baljuwrekeningen van steden als Antwerpen, Brugge, Gent, Leuven en Mechelen onderzocht.

Daarin staat wie veroordeeld werd, waarom, op welke manier hij gestraft werd en hoeveel het gekost had.’

Over welke aantallen spreken we dan?

‘Dat wisselt sterk per stad. In Antwerpen zijn er in driehonderd jaar een twintigtal veroordelingen geweest. Maar als je naar Brugge kijkt, dan hebben we het over meer dan tweehonderd personen zijn die veroordeeld zijn, van wie er 140 effectief geëxecuteerd werden. Ter vergelijking: in diezelfde periode krijg je in Amsterdam 14 personen die geëxecuteerd werden, in Londen eentje.’

Jonas Roelens > 29 jaar > winnaar Vlaamse PhD Cup 2019 met ‘Burgers & Sodomieten.

Perceptie en vervolging van Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)’ > geeft les aan KU Leuven, UGent, KASK/Hogeschool Gent > co-auteur van het boek ‘Verzwegen verlangen. Een geschiedenis van homoseksualiteit in België’

Jonas Roelens: ‘Wie geen uitgebreid netwerk had dat kan komen getuigen op het proces was extra kwetsbaar.’

‘Op zich is het fascinerend, want hoe komt het gerecht te weten wat twee mannen in de privacy van hun slaapkamer doen? De rol van de gemeenschap was allicht groot. Buren, maar ook familie en economische concurrenten gaan dus verklikken.’

‘Een samenleving in moeilijkheden nood heeft aan een zondebok. Dat creëert een soort interne cohesie’ Jonas Roelens

Wie zijn deze veroordeelden?

‘Als je kijkt naar wie er op de brandstapel terechteen soort interne cohesie, en het stadsbestuur kan kwam, merk je dat er toch een klassenjustitie aan aantonen dat ze de situatie toch nog onder controle het werk was. Het ging haast nooit om edellieden of heeft. Het vijftiende-eeuwse Brugge is een mooi clerici. Maar ook binnen de lekenbevolking is er onvoorbeeld van zo’n samenleving die het moeilijk had. derscheid. We zien dat de meeste veroordeelden aan Iedereen kent het beeld van het rijke Brugge, de de rand van de samenleving leefden. Mensen met handelsmetropool en centrum van luxe en weelde. weinig geld, zwervers, mensen die de samenleving Op het einde van de vijftiende eeuw veranderde dat liever kwijt dan rijk is. Terwijl mensen die wel cash stilaan. Er waren heel wat politieke crisissen, rehadden, vaak de monsterboete konden betalen om bellie en onrust. Er was geen goed handelsklimaat de straf te ontlopen. Buitenlandse migranten – niet meer. De handelaars trokken weg, naar Antwerpen de rijke kooplieden maar wel de gelukzoekers – zijn of Den Bosch. Brugge werd minook oververtegenwoordigd in die cijder bereikbaar door de verzanding fers. Wie geen uitgebreid netwerk van het Zwin. Op dat moment zie je had dat kon komen getuigen op het een piek in het aantal vervolgingen. proces, was extra kwetsbaar.’ tussen 1400 en 1700 Dat heeft ook deels te maken met werden in Brugge het feit dat de stad op dat moment Als verklaring voor de hoge exeheel hard inzet op stedelijke identicutiecijfers in Brugge schuif je de teit. In onze regio hebben we nooit ‘zondeboktheorie’ naar voren. Hoe een grote overkoepelende Vlaamse bedoel je dat? of Brabantse identiteit gehad. We ‘De zondeboktheorie gaat ervan uit waren altijd erg stedelijk georiëndat een samenleving in moeilijkteerd. De inwoners worden met hun heden nood heeft aan een minderstad geassocieerd. De spotnaam heid om te vervolgen. Dat creëert

140

sodomieten geëxecuteerd

11

zo zit dat apotheek

Hoelang blijft een voorschrift voor geneesmiddelen geldig? voor de Bruggelingen was ‘buggers’ – een synoniem voor homoseksuelen. Daar wilden ze van af, door homo’s extra streng te vervolgen. De brandstapel is symbolisch: net zoals God de zondige steden Sodom en Gomorra in brand zette, wil het stadsbestuur een einde maken aan de zonde, vooraleer God zelf ingrijpt en – zoals in Sodom en Gomorra – ook de onschuldige burgers meesleurt in de vernieling.’

Sinds 1 november is een voorschrift voor geneesmiddelen drie maanden geldig. Die periode start vanaf de vermelde datum waarop je de geneesmiddelen kan afhalen. De zorgverlener kan de geldigheid tot maximaal één jaar verlengen.

Zijn er in de loop van de geschiedenis nog andere ‘zondebokken’ geweest?

‘Het zondebokkenmechanisme blijft doorleven doorheen de geschiedenis. De geviseerde minderheidsgroep verschuift wel door de eeuwen heen. In de middeleeuwen zijn het vooral de joden. Dat heeft te maken met de pest die opkomt. Men ging ervan uit dat de joden die pest veroorzaakt hebben. In de 15e, begin 16e eeuw zijn het dan voornamelijk de sodomieten, maar door maatschappelijke verschuivingen verandert de zondebok weer. In de zestiende eeuw krijg je de reformatie, met Luther en Calvijn die opkomen tegen wantoestanden in de Kerk. Dan zijn het vooral ketters die bestraft worden. In de zeventiende eeuw krijg je de zogenoemde heksenwaan, met veel vrouwen die op de brandstapel terechtkomen.’

Voor 1 november bleef een voorschrift onbeperkt geldig. Je kon de vermelde geneesmiddelen altijd kopen in de apotheek. Je had wel maar recht op terugbetaling als je ze binnen de drie maanden na opmaak van het voorschrift ging halen.

Homohaat is ook bij ons de wereld nog niet uit. Homoseksuelen in het Midden-Oosten of in Rusland riskeren zelfs hun leven.

‘Eeuwenlang was er een grote tolerantie voor homoseksualiteit in de islamitische cultuur. De intolerantie is daar eigenlijk door de Europese kolonisatiebeweging geïntroduceerd. Vandaag zien we dan weer het omgekeerde. West-Europa is een baken van tolerantie geworden, en als gevolg van antiwesterse politiek krijg je net strengere vervolgingsmaatregelen voor homo’s.

Een mooi voorbeeld is Rusland. Sinds de inlijving van de Krim zijn er economische sancties tegen Rusland.

Wat doet Rusland van de weeromstuit? Strengere wetten tegen homopropaganda, zoals zij dat noemen.

Dat is om zich af te zetten tegen het westen. Hetzelfde met heel wat Afrikaanse landen. Of Iran. Homoseksualiteit bestaat daar niet, zegt men daar. Het is iets westers. Ook dat is de zondeboktheorie.’

Wat is de les voor vandaag die we uit je onderzoek moeten trekken?

‘Mijn onderzoek toont aan dat het verhaal van homoseksualiteit geen verhaal van geleidelijke vooruitgang is. Het is geen rechte lijn van harde vervolging naar vrijheid-blijheid, maar een traject van pieken en dalen. We moeten ons hoeden om achterover te leunen in de ligstoel met het idee dat homorechten verworven zijn. Rechten zijn nooit definitief verworven.’

‘Bovendien merk je dat die zondebokmechaniek niet weg is uit ons gestel. Vandaag zijn het andere minderheidsgroepen. Je ziet die reflex nog altijd. Het is snel de schuld van iemand anders. De socialisten, de Walen, de migranten … Dat is iets wat intrinsiek in ons aanwezig is, en waar we ons erg van bewust moeten zijn. Toen Conchita Wurst in 2014 het Eurosongfestival won, werd Oost-Europa enkele weken later erg geteisterd door hevige regenval. Orthodoxe bisschoppen zagen in die regen een straf van God, omdat een travestiet met een baard de zangwedstrijd gewonnen had. Zo zie je maar dat de middeleeuwse retoriek niet altijd heel ver weg zit.’

geldigheidsduur beperken tot één of twee weken. Bij geneesmiddelen voor de behandeling van bijvoorbeeld een chronische aandoening kan hij die termijn verlengen tot maximaal één jaar.

Je hebt recht op terugbetaling tot de vermelde datum waarop het geneesmiddel mag afgeleverd worden. Staat er op het voorschrift geen einddatum genoteerd, dan geldt de terugbetaling gedurende drie maanden.

Als je nog een voorschrift hebt dat voor 1 november werd opgemaakt, dan kun je dat gebruiken tot 31 januari 2020. Tenzij er een latere einddatum op staat.

Sinds 1 november is het papieren voorschrift veranderd. Veel zorgverleners gebruiken al het elektronisch voorschrift waarmee de informatie wordt bewaard. Je krijgt wel nog altijd een bewijs op papier mee om je geneesmiddelen te gaan kopen in de apotheek.

Sinds 1 november is de termijn van aflevering en terugbetaling gelijk. Je kunt de voorgeschreven geneesmiddelen in de apotheek krijgen tot drie maanden na de datum waarop het voorschrift is opgemaakt. De zorgverlener kan die termijn wel inkorten of verlengen.

Daarvoor moet hij een einddatum van uitvoerbaarheid op het voorschrift invullen. Bij medicatie die je meteen moet innemen, bijvoorbeeld antibiotica, zal de arts de

mijn eID

Wat staat er op mijn elektronische identiteitskaart, en moet ik die tonen aan iedereen die dat vraagt?

Iedere Belg ouder dan 15 jaar wordt verondersteld steeds zijn identiteitskaart bij zich te hebben.

Sinds 2003 worden elektronische kaarten (eID) uitgereikt, en sinds 2010 heeft iedere Belg er een.

Maar wat staat er nu op die kaart, en aan wie moet ik die tonen?

Je bent alleen verplicht om je eID te tonen wanneer de politie die vraagt, en wanneer je bij de gemeente of een andere overheid een getuigschrift of een uittreksel aanvraagt. Alle andere overheden, diensten of bedrijven mogen je eID vragen, maar je bent niet verplicht om die te tonen of af te geven. De wet schrijft voor dat bedrijven of overheden alleen de identificatiegegevens mogen inwinnen die relevant zijn voor wat zij met die gegevens van plan zijn te doen. Als

de zichtbare gegevens voldoende zijn, mag de chip niet worden gelezen. Als de gegevens op de chip wel noodzakelijk zijn, mag de kaart elektronisch worden gelezen, maar moet de verwerking beperkt blijven tot de relevante gegevens.

Bovendien mag noch van de zichtbare gegevens, noch van de gegevens op de chip een kopie worden genomen. In geen geval mogen bedrijven of handelaars de foto, het identiteitskaartnummer, het rijksregisternummer of de geboorteplaats van de klant mag verwerken.

Uitzonderingen zijn banken en verzekeringsmaatschappijen. Om witwassen of andere fraude tegen te gaan, zijn zij verplicht om een kopie te nemen van de gegevens op de eID. Ook verpleegkundigen in de

thuiszorg moeten de identiteit van hun patiënten verifiëren.

Maar wat staat er nu op de chip van die kaart? Dat is je adres, het elektronische identiteitscertificaat waarmee je online je identiteit kan bewijzen, en het certificaat van je elektronische handtekening. De burgerlijke staat wordt niet langer op de kaart vermeld.

De eID vervangt sinds 2014 je SISkaart, maar dat betekent niet dat al je medische gegevens op de kaart staan. De eID is voortaan de beveiligde sleutel voor de verschillende databanken van de sociale verzekeringsinstellingen. Zo weten ziekenhuizen bij een (spoed)opname bijvoorbeeld snel bij welk ziekenfonds je bent aangesloten.

TOT JE DIENST

Metaal

Syndicale premie Vanaf 1 november wordt de syndicale premie aan de arbeiders uit de metaalsectoren automatisch betaald. Om recht te hebben op de premie moet je minstens één jaar lid zijn (op 1/11/2019) van ACV-CSC METEA en moet je tewerkgesteld zijn in een van de metaalsectoren. Ook je bijdrage moet in orde zijn. De premie bedraagt 130 euro voor wie aan het werk is, 70 euro voor werklozen en bruggepensioneerden en 40 euro voor langdurig zieken. Wie vragen heeft neemt best contact op met zijn ACVCSC METEA-secretariaat.

Symposium

Weer werken na ziekte Op 28 november organiseren Samana en ACV een symposium over re-integratie van langdurige zieke mensen. Het aantal arbeidsongeschikte werknemers en zelfstandigen stijgt. Het werk hervatten na een langdurige ziekte is niet altijd evident.

Samana en ACV willen samen inzetten op en nadenken over werkbaar werk, begeleiding, ondersteuning en aangepast werk.

Het symposium vindt plaats in het congrescentrum De Stroming, Nationalestraat 111 in Antwerpen. De toegang is gratis.

Meer info op www.samana.be. Inschrijven op secretariaat.vlaamsebewegingsploeg@ acv-csc.be of 02 244 34 98.

Tegemoetkoming

Verbandmiddelen

In vorig nummer werd uitgelegd hoe thuisverzorgde patiënten met chronische wonden een tegemoetkoming krijgen voor actieve verbandmiddelen. De informatie over de mogelijke verlenging van die terugbetaling was niet correct.

Na één jaar behandeling kan de goedkeuring voor een tegemoetkoming nog per drie maanden worden hernieuwd. En niet eenmalig voor maximaal drie maanden zoals eerst stond vermeld.

Vacatures CM zoekt Juridisch dossierbeheerder Recruitment specialist Financieel analist verzekeringen VMOB ICT Service delivery manager Ledenbeheer & Recuperaties Projectleider CM-Gezondheidsconsulent 100 % - onbepaalde duur- Schaarbeek

www.cmjobs.be

Beweging.net zoekt Management Assistant 100 % - Vervanging (minstens 8 maanden) Schaarbeek

www.beweging.net

Wat je moet weten over de eindejaarspremie Het einde van het jaar komt nu stilaan in zicht. Voor veel werknemers betekent dat een leuk extraatje op de rekening in de vorm van een eindejaarspremie of een dertiende maand. Wij zetten enkele belangrijke aspecten op een rijtje.

Teks t Wim Troch

Heeft iedereen recht op een eindejaarspremie?

Niet elke werknemer krijgt een eindejaarspremie. Dat hangt af van je sector, of van de cao in de onderneming waar je werkt. Soms wordt je recht op een eindejaarspremie via een individuele arbeidsovereenkomst geregeld.

Is mijn eindejaarspremie een vorm van loon?

Een eindejaarspremie wordt als loon beschouwd. Concreet: de premie is onderworpen aan RSZ en bedrijfsvoorheffing. De eindejaarspremie wordt zwaarder belast dan het gewone loon (maximaal 53,50 procent).

Welke vormen zijn er?

De meest voorkomende eindejaarspremies zijn een dertiende maand (gemiddeld maandloon van het afgelopen jaar) of een vast bedrag (forfaitair of als percentage van het ontvangen loon).

Wat als ik van werk veranderd ben, of gestopt ben met werken?

Als je contract wordt beëindigd voor het einde van het jaar heb je normaalgezien recht op je eindejaarspremie.

Die wordt berekend op basis van de

© Belga

12

De eindejaarspremie geeft de meeste mensen wat financiële ruimte, bijvoorbeeld om kerstcadeautjes te kopen. periode waarin je in datzelfde jaar hebt gewerkt. In de meeste sectoren is dit recht gewaarborgd als je ontslagen wordt door de werkgever. Neem je zelf ontslag, dan heb je er meestal geen recht op.

Wat als ik werk als uitzendkracht?

Als uitzendkracht heb je, net als de meerderheid van de werknemers uit de privésector en de openbare sector, recht op een eindejaarspremie. Om recht te hebben op je eindejaarspremie, moet je in de periode van 1 juli 2018 tot 30 juni 2019 minstens 65 dagen als uitzendkracht gewerkt hebben in het stelsel van vijf dagen per week of minstens 494 uur. Ben je uitzendkracht, voldoe je aan alle voorwaarden én ben je ACVlid? Dan krijg je automatisch een premiedocument in je brievenbus in de

eerste week van december. Je hebt dan ook recht op een syndicale premie van minstens 104 euro.

Is mijn premie lager als ik een tijdje niet kon werken, bijvoorbeeld door moederschapsrust, tijdskrediet, tijdelijke werkloosheid of ziekte?

Een eindejaarspremie wordt in principe berekend op basis van effectieve prestaties. In sommige (sectorale) cao’s worden periodes van inactiviteit toch gelijkgesteld aan normale prestaties.

Voor moederschapsrust, een ziekteperiode korter dan drie maanden of tijdelijke werkloosheid is dat meestal het geval. Dan krijg je toch een volledige eindejaarspremie. Voor tijdskrediet is dat meestal niet zo.

>>> http://eindejaarspremie.hetacv.be

Citytrip naar Valencia Valencia, de geboortestad van de Paella waar oud en nieuw samenkomen. Tijdens deze vijfdaagse reis maken we ook zeer nauw kennis met het beroemde straatfestival “Las Fallas”.

Laat je verbazen door de torenhoge beelden in de straten, het knalvuurwerk en de prachtig verklede Valencianen. We logeren in een viersterrenhotel vlakbij het historisch centrum.

Reis mee van 16 tot 20 maart 2020 voor 1 180 euro. De single toeslag bedraagt 400 euro.

Boek snel via 070 233 119 of www.intersoc.be

Infomoment voor nieuwe vrijwilligers

Op dinsdag 10 december 2019 organiseren we een infomoment voor nieuwe vrijwilligers in vergader- en congrescentrum De Lindepoort in Mechelen.

Zin om komende winter of zomer de handen uit de mouwen te steken als hotel- of animatiemedewerker in een van onze hotels in Europa? Dan is dit het ideale moment om meer te weten te komen over gratis vrijwilligerswerk bij Intersoc.

Meer info via www.intersocwerkvakanties.be/nl/kalender of

02 246 47 34.

Voor de algemene voorwaarden en informatie over het privacybeleid van beweging.net MVL verwijzen we naar de website https://www.beweging.net/mvl. Indien u niet wenst dat uw gegevens door beweging.net MVL en/of CAW en/of de partnerorganisaties en/of derden voor commerciële direct marketing gebruikt worden, gelieve u uit te schrijven via de website. Door u in te schrijven of deel te nemen aan de wedstrijd, de activiteit of het initiatief, aanvaardt u de algemene voorwaarden.

LAND VAN AALST IN BEWEGING

Regioverantwoordelijke: Koen Browaeys Regiobladzijden (13-15) vallen onder V.U. beweging.net - Mario Pauwels, V.U. ACV - Jan Neirynck en V.U. CM - Jean-Paul Corin.

VISIE 19 - 08 NOVEMBER 2019

13

REGIOREDACTIE Korenlei 20 9000 GENT visie.middenvlaanderen@beweging.net

Teledienst Ninove, waar armen het woord nemen

Het e-loket, in welke straat is dat?

De maatschappij kan je je voorstellen als een sneltrein waarbij je mag hopen een zitplaats te hebben. Maar, hoe sneller deze trein gaat, hoe moeilijker het is om aan boord te blijven. Meer en meer mensen staan op het perron toe te kijken. Zij doen er alles aan om mee te kunnen. Gelukkig zijn er organisaties zoals Teledienst die deze mensen extra ondersteunen. Visie sprak met 2 medewerkers en vroeg wat Teledienst nu precies betekent voor mensen die in armoede zitten.

W

ij hebben onder andere een sociaal restaur ant waar mensen kunnen eten aan verschillende tarieven op basis van hun inkomen, er is een praatcafé, een vervoersdienst, een sociale kruidenier, een moestuinproject,… Sinds kort is teledienst ook een inloopcentrum. Dit is een plek waar ie-

leen beperkte middelen hebben. Ook in isolement leven is een groot probleem en daaraan proberen we op deze manier tegemoet te komen.

Doen jullie dit allemaal alleen?

Wij werken met vrijwilligers die zich dagelijks willen inzetten voor teledienst. Zij hebben een echt sociaal hart en maken hier graag bewust tijd voor vrij. Zij bieden praktische ondersteuning en doen de vervoersdienst. Bij elk project hebben we enkele vrijwilligers naargelang hun interesses en motivatie. Indien vrijwilligers zelf een goed idee hebben, luisteren we hier ook graag naar.

dereen welkom is om al zijn vragen te stellen, maar ook om gewoon rustig te zitten of iets te eten. We richten ons natuurlijk naar de meest kwetsbaren in de samenleving die moeilijk ergens anders terecht kunnen. Ook voor de UiTPAS en de cultuurclub kunnen mensen hier terecht. Dit is belangrijk omdat mensen in armoede ook recht hebben op ontspanning. Armoede is meer dan al-

Welke mensen komen hier vaak binnen?

Er is een bonte mix van verschillende mensen.

Een grote groep heeft een vervangingsinkomen (leefloon, werkloosheidsuitkering,…). We zien ook alleenstaanden met kinderen, grote gezinnen, maar ook meer en meer mensen die werken en toch niet rondkomen. .

Digitale armoede

© newslocker

Er zijn heel wat zaken - zoals uithuiszettingen, hoge huurprijzen of een laag inkomen die steeds terugkomen. Dit zijn structurele problemen waar we al te vaak niets kunnen aan doen. Bijkomend is ook de digitalisering een probleem. Mensen hebben niet altijd en computer of internet ter beschikking en bijgevolg missen ze veel. Het voordeel is dat wij veel opvangen van de mensen zelf en dat we ons aanbod hieraan kunnen aanpassen.

Het e-loket van de stad is wel een positieve zaak omdat mensen niet altijd naar de gemeente moeten lopen. Maar het is dan ook weer niet zo makkelijk om eraan te geraken.

Je hebt een computer nodig, internet, een kaartlezer,… Dit is dan weer niet zo evident, maar wij kunnen de mensen er wel mee helpen.

■■ Ook voor de uitpas kunnen mensen terecht bij Teledienst

Minder middelen Als organisatie worden we wel bedreigd momenteel. Heel veel subsidies worden geschrapt en het wordt moeilijk om de mensen te helpen als er steeds minder en minder voor handen is. We hopen alvast dat de extra middelen die Ninove kreeg (cfr. Denderfonds), goed besteed worden en dit vooral om de kinderarmoede effectief te bestrijden.

Ondertussen bestaat teledienst 35 jaar, en nu?

We blijven op zoek gaan naar noden in Ninove en spelen hierop in. In een ideale wereld is teledienst niet meer nodig en is alle armoede uit de wereld. Maar tot die tijd blijven wij ons volledig inzetten voor zij die het nodig hebben! >>>> Wil je graag meer info over teledienst of wil je graag vrijwilliger worden? Stuur een mail naar info@teledienst-ninove.be Of bel naar 054/32.24.54 >>>> Open van maandag tot zaterdag van 11u tot 16u30.

11-vrijwilligers snoeren changemakers en lokale helden de mond!

In het verlengde weekend van 11 november zullen opnieuw honderden vrijwilligers de boer op zijn voor de jaarlijkse omhaalactie van 11.11.11. Dit keer focussen de 11-groepen op de zogenaamde changemakers. “Dat zijn mannen en vrouwen die streven naar een duurzame toekomst waarin iedereen een plaats krijgt.”

“Ze strijden tegen ongelijkheid, klimaatverandering, armoede. Al te vaak worden ze door hun lokale overheid de mond gesnoerd.” Lokale 11-vrijwilligers wilden dat in de aandacht zetten door standbeelden van lokale ‘changemakers’ letterlijk de mond te snoeren.

Daens’ mond gesnoerd “Daens was onze Aalsterse ‘changemaker’.

Hij kwam letterlijk op voor een duurzame en leefbare toekomst waarin iedereen een plaats krijgt. Ook hij kreeg enorm veel tegenwind en kreeg letterlijk een spreekverbod opgelegd. Toch heeft hij altijd geprobeerd, samen met zoveel anderen, om iets in beweging te zetten ‘voor meer mensenrechten, democratie en een duurzame toekomst’. >>>> Meer info over de actie: www.111.be ■■ “Priester Daens is voor ons hét voorbeeld van een ‘changemaker.’” Klinkt het bij de Aalsterse 11-vrijwilligers.

14

REGIO

Ledeninfo

ACV organiseert een loopbaandag.

Iets voor jou?

ACV Oost-Vlaanderen organiseert op maandag 25 november een loopbaandag in Gent. ‘De loopbaandag bestaat uit twee delen waarvoor je afzonderlijk kan inschrijven’, zegt bijblijfconsulent Herman Dewettinck.

REDAC TEUR JAN MAERTENS

VAN 10 TOT 12 UUR: TERUG AAN DE SLAG NA LANGDURIGE ZIEKTE Herman Dewettinck: “In het voormiddaggedeelte richten we ons tot werknemers en werkzoekenden die te kampen hebben met een langdurige ziekte. De vraag die veel werknemers met een ziekte zich stellen, is of hun huidige job nog haalbaar is. Misschien zijn er aanpassingen nodig aan de arbeidspost of moeten ze uitkijken naar een andere job in het bedrijf of elders.

Tijdens dit voormiddaggedeelte gaan we in gesprek met een adviserend geneesheer van de CM, een preventieadviseur-arbeidsgeneesheer van Liantis en met een VDAB-

teamleidster in ‘gespecialiseerde dienstverlening voor personen met een arbeidsbeperking’. Wat is hun rol om je toe te leiden naar werk? Welke mogelijkheden hebben zij daartoe en hoe verloopt de verdere begeleiding om je terug in te schakelen op de arbeidsmarkt?”

VAN 14 TOT 16 UUR: NAAR WERK ZOEKEN IS EEN JOB OP ZICH Herman Dewettinck: “Werk zoeken is ‘een job op zich’. Als je dit onvoorbereid aanpakt, laat je heel wat kansen liggen. We bieden workshops aan waarin we met jou op stap gaan om je slaagkansen bij het solliciteren

te verhogen. Je kan kiezen uit vier workshops.”

Workshop 1: Moeilijke vragen op een sollicitatiegesprek, met Co-Searching Moeilijk, typisch of zelfs absurd. Er worden soms erg creatieve vragen gesteld tijdens een sollicitatiegesprek. In deze workshop gaan we dieper in op mogelijke vragen en hoor je van de andere deelnemers welke vragen zij zoal voorgeschoteld krijgen.

Daarnaast gaan we brainstormen over antwoorden op moeilijke vragen en gaan we samen oefenen. Zo heb je altijd een passend antwoord klaar op gesprek.

Workshop 2: Veerkracht voor werkzoekenden, met Centrum voor Loopbaanontwikkeling van ACV Puls Stress is een modewoord. Als we het vandaag hebben over werken, loert het woord stress om de hoek. Alsof we een groot gezondheidsrisico nemen door te gaan werken… Kunnen mensen vandaag nog wel werken met passie of rijden we ons dan gegarandeerd klem in de uitputtende stress?

Elfde werfdag bouw een succes!

PASAR 11-12.11: ST.-LIEVENS-HOUTEM

JAARMARKTACTIE WANNEER: Ma. 11 en di. 12 november WAAR: jaarmarkt MEER INFORMATIE: Herman Van Caekenberghe tel 0494/570253

VR 22.11: WANDELGROEP VLAAMSE ARDENNEN

DAGWANDELING DOOR DE SLAGVELDEN ROND OUDENAARDE (1708) VERTREKPLAATS: The Outsider, Donkstraat 50, 9700 Oudenaarde

Workshop 3: Het assessment, met Vokans vzw Via het observeren van kandidaten die opdrachten uitvoeren en aan de hand van testen trachten werkgevers een zo duidelijk mogelijk beeld te krijgen van de sollicitanten. Sleutelcompetenties spelen daar een cruciale rol in. Tijdens deze workshop nemen we je mee in de wereld van het assessment.

Workshop 4: Werken met ‘Mijn Loopbaan’ op de VDAB-website, met ACVbijblijfwerking De VDAB verwacht van werkzoekenden die toegang hebben tot een computer dat ze leren werken met ‘Mijn Loopbaan’. Je kan daar feedback geven op vacatures waarop je solliciteerde, je kan je profiel zelf aanpassen en op basis daarvan een CV maken en publiceren zodat die ook door werkgevers kan ingezien worden. Op ‘Mijn Loopbaan’ vind je trouwens ook de opdrachten terug die de VDAB van jou verwacht. Van groot belang dus om ‘mee’ te zijn.

PRAKTISCH

Op woensdag 16 oktober bezochten medewerkers van ACV bouw, industrie & energie (ACVBIE) bouwwerven over het land. Ook in de regio Aalst-Oudenaarde gingen verschillende ploegen op pad.

Sofie Meersman, secretaris ACVBIE: “De werfdag had dit jaar tot doel de werknemers te informeren over de nieuwe loon- en arbeidsomstandigheden in de sector die voortvloeien uit het nieuwe sectoraal akkoord dat in september werd ondertekend.

Zo gaat de mobiliteitsvergoeding voor de passagiers met 20% omhoog en verbetert het anciënniteitsverlof. Het is geen eenvoudige opdracht om alle bouwvakkers te bereiken aangezien de sector voor 92% be-

Natuurlijk kan je met inzet in je loopbaan staan maar dit vergt zelfzorg en zelfkennis.

Vergelijk het met een avontuurlijke sport: hoe beter voorbereid, hoe kleiner de kans op ongelukken. In deze workshop leer je technieken om stress-signalen sneller te herkennen en beter voor jezelf te zorgen in je dagelijkse werkomgeving.

Loopbaandag: maandag 25 november zaal Torrepoort, Poel 7, Gent Je kan inschrijven voor één of meerdere dagdelen. Als je inschrijft voor het namiddaggedeelte, moet je een keuze maken uit één van de vier workshops. Deelname is gratis. >>> Inschrijven is noodzakelijk en kan via www.acvwerkt.be staat uit KMO’s die actief zijn verspreid over werven over het hele land. We blijven ook de strijd verder zetten tegen sociale dumping en schijnzelfstandigheid. ACVBIE blijft ijveren voor een correcte inning van de so-

VERZAMELEN 9.45 u - vertrek stipt om 10 u INFO: andre.rogge@telenet.be, 0478 45 13 29

OKRA GROTE KORTING VOOR LEDEN EN (KLEIN)KINDEREN VOOR GROTE SINTERKLAASSHOW OP 1 DECEMBER Alleen voor OKRA leden/ TREFPUNTEN:kaarten à €15 per persoon ipv. €25.

AFSLUITDATUM: 12/11.

ciale zekerheidsbijdragen in het land waar de gedetacheerde werkzaam is en anderzijds voor beter bemande controle- en inspectiediensten.”

OKRA-ACADEMIE DO 14.11: ZOTTEGEM

VOORDRACHT ‘GOED GEVOEL’ Met Nic Fruru, Marleen Crommelinck en Jeroen Keymeulen Teksten en muziek van Vlaamse en Nederlandse auteurs WANNEER: 14.11.2019 van 14u30 tot 17 u WAAR: Ridderzaal van het Egmontkasteel, Heldenlaan 92, Zottegem INSCHRIJVEN: guido.bernagie@telenet. be Tel. 0475 73 44 47

DI 19.11: VLAAMSE ARDENNEN

REUMATOLOGIE VOOR DUMMIES Met Joris De Kock, reumatoloog ASZ Aalst en Geraardsbergen WANNEER: 19.11.2019, 14u30 – 17 u WAAR: Zaal St. Bavo, Schoolstraat 66, Goeferdinge - 09 269 32 17 – academie. mvl@okra.be WAAR: CC De Mastbloem, Waregemsesteenweg 22, Kruishoutem

DO 05.12: ZOTTEGEM

VOORDRACHT OVER MIRAKELS Jean-Paul Van Bendegem, wiskundige

REGIO

15

Thuis Blijven Wonen dankzij de CM-ergotherapeut

‘Lien leert me hoe het wel nog kan’ ‘Er zijn zoveel dingen die ik de voorbije jaren moest opgeven omdat het niet meer lukte: een bad nemen, alleen uit bed stappen, mij aanen uitkleden Tot Lien me leerde hoe het op een andere manier wel nog lukte.’

REDAC TEUR LAMBERT PETER

Anny Denaert is 72 jaar en sinds acht jaar parkinsonpatiënt. ‘Mijn man en ik waren net met pensioen toen wij in Lokeren kwamen wonen. Gelukkig is ons huis goed aangepast met veel vrije ruimte voor iemand die zich moeilijker verplaatst. Wij hebben het veilig ingericht: geen losliggende draden, tapijten of gladde vloeren.’

Thuis Blijven Wonen ‘De maatschappelijk werkster van CM bracht mij in contact met de dienst Thuis Blijven Wonen. Toen kreeg ik al wekelijks verpleging aan huis en schakelde ik over van poetshulp naar familiehulp. Sinds kort volg ik ook weer kine. Het was hard om vast te stellen hoeveel kracht ik verloren heb. Ik weet niet of ik nog veel vooruitgang zal maken.’

‘Een kinebehandeling kan krachtverlies tegengaan’, begint CM-ergotherapeut Lien De Sutter. ‘Maar het is minstens even belangrijk om te zoeken hoe je dagelijkse taken op een andere manier kunt uitvoeren, of hoe

je gewoontes kunt veranderen. Een andere manier van uit- en aankleden of concentratieoefeningen om het beven onder controle te houden, bijvoorbeeld. Het kan allemaal bijdragen tot meer zelfstandigheid.’ Dat beaamt Anny: ‘Schrijven lukt wel nog als ik mijn pen op een andere manier vasthoud.

En als ik tel tijdens het stappen, blokkeer ik veel minder.’ ‘Het is van groot belang om de mensen thuis bezig te zien, in hun woning en in hun dagelijks leven’ licht Lien toe.

‘Je ziet hoe bepaalde bewegingen niet meer lukken, en je zoekt alternatieven om met minder belasting en een ander evenwicht toch de functionaliteit te behouden. En als dat niet lukt, zijn er nog heel wat hulpmiddelen die dagelijkse taken weer mogelijk maken: van een kousen-aantrekker tot een bedbeugel.’

‘Die bedbeugel was voor mij een openbaring’, zegt Anny. ‘Ik kon ineens weer alleen in en uit bed. Het komt hard aan als je bepaalde kleine taken moet opgeven. Maar het doet zoveel deugd telkens Lien me leert hoe ik het wel nog kan klaren.’

Gratis vakantiemarkt van Intersoc in de Clemenspoort in Gent

De ergotherapeut maakt handelingen weer mogelijk De term is afkomstig van het Griekse ergon, dat ‘handeling’ of ‘daad’ betekent. Ergotherapie is een paramedische discipline die zich richt op het weer mogelijk maken van dagelijkse handelingen bij mensen die door ziekte, handicap, ongeval of ouderdom een lichamelijke of mentale beperking hebben opgelopen.Typisch voor ergotherapie is de kijk op zowel de persoon, de omgeving, als de activiteit. Tijdens een kennismakingsgesprek bepalen ergotherapeut en cliënt samen de belangrijkste problemen bij dagelijkse activiteiten op verschillende gebieden, zoals zelfredzaamheid, wonen, mobiliteit …

Interesse in een vakantie met enkel volwassenen?

Ontdek op de vakantiemarkt van Intersoc het aanbod aan wandel- en cultuurvakanties. In het reiscafé leer je de bestemmingen beter kennen aan de hand van enkele presentaties en je kan je meteen inschrijven.

Laat je verleiden en verrassen op woensdag 4 december van 13 uur tot 16 uur in de Clemenspoort, Overwale 3/1 in Gent. Boek je ter plaatse een charme-, deluxe-, bus- of vliegtuigvakantie uit de zomerbrochure voor volwassenen? Dan krijg je een korting van 10 euro per deelnemer. Je maakt bovendien kans om de vakantie die je boekt in een Intersoc-hotel terug te winnen.

Ergobegeleiding CM-leden kunnen gratis een beroep doen op ergobegeleiding aan huis. Contacteer het CM-Thuiszorgcentrum of de dienst Maatschappelijk Werk van CM om een huisbezoek van een ergotherapeut aan te vragen of via het online aanvraagformulier op >>> www.cm.be/thuisblijvenwonen De CM-ergotherapeut kan na het intakegesprek, indien nodig, nog drie keer langskomen voor training, het aanleren van technieken, advies in verband met hulpmiddelen …

Meer informatie via 070 233 119 of www.intersoc.be

CONTACT

Op zondag 17 november vindt de laatste CM-Duorun (5km) van het seizoen plaats tijdens de Priester Daens Vredesloop in Aalst. Neem je favoriete beweegmaatje bij de arm en ontdek samen de binnenstad van Aalst op een unieke manier. Al lopend, huppelend, wandelend … jullie beslissen samen hoe jullie de finish bereiken.

Met je beste vriendin, je pa, de buurvrouw,

WANNEER: OR G A NISAT 05.12.2019 IE van 14u30 tot 17 u WAAR: LDCORG Egmont, Deinsbekestraat 23 00.00.19: STAD INFO: TITEL09 VAN 269HET 32 17 EVENEMENT – academie.mvl@okra.be WAAR Locatie WANNEER Dag 00 maand om 00u CM PRIJS €00 14.11.19 ERPE MERE RONDLEIDING IN DE GOED THUISZORGWINKEL ORG STAD 00.00.19: Een medewerker laat je kennismaken TITEL VAN HET EVENEMENT met hetLocatie uitgebreide gamma die het comWAAR fort van zorgbehoevenden én mantelzorWANNEER Dag 00 maand om 00u gers verhogen.

PRIJSaanzienlijk €00 WANNEER: 14 november om 14 uur WAAR: Oudenaardsesteenweg 310

je dochter, je collega … met wie dan ook.

Hebben jullie een ijzersterke en hartverwarmende band? Zijn jullie elkaars superheld en sidekick? Verbind je dan met elkaar.

Letterlijk! We slaan jullie in pluizige, zachte boeien. En samen bereiken jullie gegarandeerd de finish.

Een vraag voor CM? Op www. cm.be vind je heel wat info. Je kunt ook een CM-medewerker bellen op 09 224 77 11: elke weekdag van 8.30 uur tot 12 uur en van 13 tot 17 uur, behalve op vrijdag tot 16 uur.

Praktisch Zondag 17 november 2019 - Start om 14 uur Sint-Maarten-Instituut Vrijheidstraat 22 9300 Aalst © Hendrik De Schrijver

CM-Duorun Loop samen de Priester Daens Vredesloop

CM MiddenVlaanderen

Inschrijven Surf naar www.atletieklandvanaalst.be/ vredesloop-2019 en schrijf je in voor 10 november. Late beslisser? Dan kun je je de dag zelf ook zeker inschrijven.

INSCHRIJVEN: thuis00.00.19: ORGwww.cm.be/agenda, STAD

zorgcentrum.mvl@cm.be, TITEL VAN HET EVENEMENT 09 267 50 91 WAAR Locatie WANNEER Dag 00 maand om 00u 27.11.19 MIJLBEKE-AALST PRIJS €00 WORKSHOP PEUTERS IN ACTIE Deze workshop geeft je een brede waaier aan ORspelimpulsen G A NISAT IEen beweegtips waarmee je thuis makkelijk aan de slag kunt.

00.00.19: ORG STAD WANNEER: 27 november van 15.45 tot 17 u TITEL VAN HET EVENEMENT WAAR: LDC De Maretak, domein WZC MijlWAAR Locatie WANNEER Dag 00 maand beke, Albrechtlaan 119A om 00u PRIJS €00 INSCHRIJVEN: www.cm.be/agenda, gezondheidsbevordering.oostvlaanderen@ cm.be, 09 267 57 35

27.11.19 MIJLBEKE-AALST 00.00.19: ORG STAD

TITEL VAN HET EVENEMENT BABYMASSAGE Voor WAAR baby’s Locatie tussen 6 weken en 6 maanden WANNEER vergezeld Dagvan 00 mama maanden/of om 00u papa, grootouder PRIJS €00 of onthaalouder.

WANNEER: 27 november van 14 tot 15.30 uur 00.00.19: ORG STAD WAAR: LDCHET De Maretak, domein WZC TITEL VAN EVENEMENT Mijlbeke, Albrechtlaan 119A WAAR Locatie INSCHRIJVEN: geWANNEER Dag www.cm.be/agenda, 00 maand om 00u zondheidsbevordering.oostvlaanderen@ PRIJS €00 cm.be, 09 267 57 35

In elk CM-kantoor werken de consulenten ook na afspraak. Maak een afspraak via www.cm.be/afspraken of telefonisch op 09 224 77 11. Een afspraak maken met de Dienst Maatschappelijk Werk kan op 09 267 59 09.

Meer info vind je op www. cm.be/kantoren.

12.11.19 HAALTERT 00.00.19: ORG STAD

DE UITVINDING TITEL VAN HET EVENEMENT VAN TEVREDENHEID Actrice WAAR Locatie Stefanie Moens speelt een aangrijpend, WANNEER herkenbaar Dag 00 maand en boeiend om 00uverhaal over PRIJS afscheid €00 nemen.

WANNEER: 12 november om 20 uur WAAR: OR G AJeugdheem, NISAT IE Papestraat (vroeger Bruulstraat) 10, Haaltert 00.00.19: ORG STAD INSCHRIJVEN: geTITEL VAN HET www.cm.be/agenda, EVENEMENT zondheidsbevordering.oostvlaanderen@ WAAR Locatie cm.be, 09 267 5700 35maand om 00u WANNEER Dag PRIJS:€00 voor iedereen 7 euro PRIJS

16 UITLAATKLEP Het leven is vaak rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Net daarom staat Visie graag even stil en stellen we een Bekende of Boeiende Vlaming tien vragen om tot rust te komen.

Deze week zanger Johannes Faes - Tourist LeMC (35)

tekst amélie janssens foto ID / ALEX VANHEE

Tourist, 1

Waarvoor is er te weinig aandacht in de samenleving?

‘Ik spreek nu even vanuit mijn eigen leefwereld en mijn achtergrond als maatschappelijk werker. Er wordt veel te weinig geluisterd naar de deskundigheid en know-how van maatschappelijk werkers als er beleid wordt gemaakt. Zij kunnen een realistisch beeld schetsen aan de politici. En dan kan het beleid daar beter op inspelen. Voor de elite is het heel moeilijk om zich in te beelden wat het is om arm te zijn.’

2

Welke mooie waarde(n) dank je aan je ouders?

‘Beleefdheid, is dat een waarde?

En respect. Ik ben op de goede manier opgevoed. Niet streng, maar met twee woorden spreken en vriendelijke zijn tegen de mensen. Dat soort dingen. Nu ik zelf kinderen heb, merk ik dat ik hen

dezelfde beleefdheidsregels aanleer.

Ik vind het bijvoorbeeld belangrijk dat ze ook goeiendag zeggen als mensen tegen hen praten. Dat we samen aan tafel zitten om te eten zonder de aap uit te hangen. Dat soort dingen. Hopelijk krijg ik dat er snel ingedrild zodat ik de lat wat hoger kan leggen.’

3

Wat zou je graag beter kunnen?

‘Ik zou graag dingen beter onthouden. Ik vrees dat ik op dat vlak rond het gemiddelde schommel. Ik lees graag en veel, waaronder ook meer theoretische boeken. Op het moment zelf ben ik dan superenthousiast over iets wat ik heb gelezen maar een maand nadien moet je het me al niet meer vragen. Sommige mensen lezen een keer iets en het zit in hun hoofd. Daar ben ik best jaloers op. Zo kan ik ook jaloers zijn op mensen met ADHD. Daar wordt tegenwoordig vaak negatief over gesproken. Maar als je dat goed kan sturen, is dat een meerwaarde. Zo ken ik heel wat creatieve mensen met ADHD. Die zetten grote stappen vooruit en vinden inspiratie op de meest o n m o g e l i j ke momenten.’

4

Waaraan besteed je te veel tijd of net te weinig tijd?

‘Mijn gsm, het schermke, onge-

twijfeld. Verslaafd is een groot woord, maar ik heb een soort routine ontwikkeld waarbij ik die telefoon constant vastneem. Eender waar ik even moet wachten, haal ik mijn smartphone boven. Dat moet ik afleren. Ik zou meer zonder gsm op stap moeten gaan.

Hem gewoon thuis laten liggen. En als ik ergens mee bezig ben: buiten handbereik houden. Maar ik ben me er zeker van bewust, dat is al een eerste stap.’

5

Welke film heeft indruk op je gemaakt?

‘Gisteren zag ik The Joker. Tot

nu toe toch wel de beste film van het jaar. Je kruipt in het hoofd van iemand die uiteindelijk een psychopaat zal worden en die heel foute dingen zal doen. Maar tegelijkertijd bouw je empathie op voor het personage. Het doet me denken aan wat ik daarnet zei. Mensen die het goed hebben kunnen zich heel moeilijk inbeelden hoe het is voor mensen met psychologische problemen of mensen die arm zijn. In de film komt dat contrast ook goed naar voren. En het feit dat die mensen met problemen niet gezien worden.’

6

Wat zou je uitvinden om van de wereld een betere plek te maken?

‘Een nieuw soort politicus, misschien? Iemand die niet bezig is met de volgende verkiezingen maar op een integere manier probeert om het beste te doen voor anderen. Zo zullen er vandaag zeker ook zijn, maar die komen niet genoeg op de voorgrond.

Het politieke spel dwingt politici vandaag tot luid roepen, met liefst zoveel mogelijk extreme punchlines, maar dat zet weinig positieve verandering in gang.’

7

Waar op de wereld zou je je nog thuis kunnen voelen?

‘Buiten Antwerpen? (lacht)

Ik groeide voor een stuk op in ZuidFrankrijk en mijn grootmoeder woont er nog. Daar dus sowieso. Ik voel me

>>>

ook heel goed in Polen, waar mijn vrouw vandaan komt. Dat is ook een optie. Het zijn allebei plaatsen waar ik geregeld kom en waar ik me op mijn gemak voel. Het feit dat daar familiebanden liggen, zal wel meespelen.’

8

Wat zou iedereen op school moeten leren?

‘Empathie misschien? Maar daarnaast ook veel praktische dingen. Ik heb zelf zes jaar zitten blokken in het secundair onderwijs maar wat heb ik daar uiteindelijk aan? Terwijl, als je bijvoorbeeld leert hoe je kleren kan herstellen, groenten kan kweken en kruiden kan herkennen in het wild, daar ben je in het leven echt iets mee.’

Ik hoop ook dat mijn muziek ooit in de eindtermen zit. Wat moet een mens meer weten dan dat de kern liefde is?’

9

Stel dat je zou kunnen afspreken met een bekend persoon, wie zou dat zijn?

‘Misschien moet je nooit je idolen ontmoeten. Je stelt een bepaald beeld samen van die persoon op basis van zijn of haar kunst of muziek. Maar dat kan natuurlijk altijd tegenvallen. Als het dan toch moet, dan zou ik vooral met enkele mensen willen praten om van hen te leren. Stromae, toch een groot voorbeeld voor veel hiphopartiesten in België, zou me zeker kunnen inspireren. Dave Chappelle vind ik ook tof, een stand-up comedian.

En in dat genre natuurlijk ook George Carlin, die al overleden is. Iemand die heel kritisch kon zijn voor de Amerikaanse overheid.’

10

Welk beroep zou je uitoefenen als je niet zou doen wat je nu doet?

‘Er stond best veel op mijn lijstje vroeger. Die typische jongensdromen spreken me nu nog aan. Ik solliciteerde ooit nog bij de brandweer. Voor de eerste proef was ik al gebuisd. Dat zeggen we best niet te luid. Het leger zou me ook liggen. Dat klinkt waarschijnlijk vreemd want het botst met het leven dat ik vandaag leid. Maar ik zou wel orders kunnen opvolgen en kunnen leven in die strakke structuur.

Ter plaatse rust!’

‘Ubuntu’ van Tourist LeMC is het lied voor de najaarscampagne van 11.11.11 rond changemakers. Op 8 november geeft hij een concert in het Sportpaleis. www.11.be/changemakers