Visie 8 november 2019 - editie Limburg by beweging.net

b l a d m e t e e n m e n i n g v oo r e e n w e r e l d i n b e w e g i n g

Regio Limburg - NR 19 - vrijdag 8 NOVEMBER 2019

Terugschroeven inkomsten doet sociale zekerheid

wankelen

CM luidt de alarmbel voor de sociale zekerheid: we steven af op een groot tekort. Niet omdat de uitgaven stijgen, wel omdat de inkomsten almaar afnemen, ondermeer als gevolg van de taxshift. Het tekort wordt voorlopig nog gedicht met een tijdelijke toelage van de overheid, de zogenaamde evenwichtsdotatie. Maar ook die oplossing is wankel, aangezien ze slechts tot 2020 gegarandeerd is. Daarna dreigt nog een groter tekort. Een nieuwe studie van CM concludeert dat de uitgaven van de sociale zekerheid voor werknemers al verschillende jaren stabiel zijn. Onder meer het optrekken van de leeftijd voor pensioenen, besparingen in de gezondheidszorg en strengere regels voor werkloosheidsuitkeringen zorgden daarvoor. Toch zal eind dit jaar de rekening van de sociale zekerheid 2,8 miljard euro in het rood gaan, een gat dat vandaag nog dichtgereden wordt door de evenwichtsdotatie. ‘Niet de uitgaven zijn vandaag het probleem van de sociale zekerheid, maar wel de inkomsten’, concludeert Luc Van Gorp, voorzitter van CM. ‘Verdere besparingen betekenen het failliet van het model waar zoveel landen ons voor benijden. Wie ziek is, in armoede leeft of zijn job verliest, verdient veel beter’, waarschuwt de voorzitter.

Het beeld van de spilzieke sociale zekerheid blijkt dus onjuist. De tekorten zijn vooral bij de instroom aan middelen te zoeken. Volgens de experten was 2016 een kanteljaar. Vanaf dat jaar werden onder de naam van een taxshift de werkgeversbijdragen fors verlaagd. Ze gingen van 32,4 procent naar 25 procent. Die belastingverlaging voor werkgevers slaat volgens de studie dan ook stevige gaten in de inkomsten voor onze sociale zekerheid. Daarnaast noemt de studie ook de populariteit van de vele extralegale voordelen om te verlonen, zoals bedrijfsauto’s of onbelast bijverdienen. Omdat daarop weinig of geen sociale bijdragen betaald worden, is dat een rechtstreeks verlies in de boeken van de sociale zekerheid.

ALS Tourist LeMC niet Tourist LeMC zou zijn

‘Het leger spreekt me aan, ik zou wel kunnen leven in die strakke structuren’

> 16

Dossier: zwangerschap

‘De vroedvrouw is iedere dag, de klok rond, bereikbaar’

Werk jij ook een week per jaar gratis? Op het werk je veiligheids- of werkkledij aan- en uittrekken, valt onder de werktijd. Maar vaak wordt die tijd niet betaald.

> 8-9 tweewekelijkse uitgave

beweging.net

cm.be

HETacv.be - jaargang 75 - afgifte brussel x - p806000 - volgend nR 22.11.2019 - REGIO

>3 BLZ. 13

VAN DE WEEK

De patiënt betaalt de rekening

DE QUOTE

Luc Van Gorp Voorzitter CM

nvesteringen in de thuiszorg, inspanningen om meer mensen naar de tandarts te krijgen, extra middelen voor de revalidatiesector en bijkomende tegemoetkomingen voor logopedie. Volgens de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid zijn het geen maatregelen die de patiënt ten goede komen. Of dat is toch de officiële reden waarom de vertegenwoordigers van de regering zich onthielden bij de stemming van het budget voor gezondheidszorg in 2020. Het gevolg is dat er minder dan twee maanden voor de start van het nieuwe jaar nog altijd geen duidelijkheid is over de financiële middelen waarmee zorgverleners en ziekenfondsen akkoorden moeten afsluiten. Dat is om twee redenen bijzonder verontrustend. Eerst en vooral weten patiënten zonder akkoorden niet wat ze volgend jaar zullen betalen voor een bezoek aan hun huisarts, specialist, tandarts of logopedist. Voor ons allemaal dreigt daarmee een periode van grote onzekerheid. Daarnaast zet de minister met haar demarche het overlegmodel tussen artsen en ziekenfondsen buitenspel. Door hun onthouding bij de stemming over het budget vegen de vertegenwoordigers van de regering een voorstel van tafel zonder zelf een alternatief voor handen te hebben.

En dat terwijl een sluitend en door alle partners gedragen budget, ondanks de financiële beperkingen, voor het grijpen lag. Maar liefst 23 keer zaten vertegenwoordigers van zorgverleners, zorginstellingen en ziekenfondsen de voorbije maanden rond de tafel om een budget uit te werken. Daar zijn ze enkele weken geleden ook in geslaagd. Het Verzekeringscomité van het Riziv legde quasi unaniem het budget van 27,6 miljard euro vast. Door een aantal uitzonderlijke uitgaven uit de begroting te houden en door inspanningen te vragen van de farmaceutische industrie, die haar budget de afgelopen jaren systematisch overschreed, kon het Verzekeringscomité bijkomende besparingen in andere sectoren vermijden. Meer zelfs, de begroting was niet alleen in evenwicht, maar liet ook ruimte voor ruim 100 miljoen euro aan dringende, nieuwe initiatieven. Daarbij lag de focus uiteraard op maatregelen die de patiënt ten goede kwamen. Het ging om inspanningen om zorg niet alleen meer betaalbaar en kwaliteitsvoller te maken, maar ook multidisciplinair te benaderen. Zo was er

onder meer in extra geld voorzien voor de behandeling van obesitas bij kinderen. Nu het budget weggestemd is op de Algemene Raad van het RIZIV staat dit allemaal op de helling. Bovendien is het zonder goedgekeurd budget onmogelijk om onderhandelingen op te starten met de verschillende zorgsectoren. Die moeten leiden tot tariefafspraken voor 2020. Als die er niet komen, weten patiënten niet hoeveel ze zullen betalen voor hun zorg. De bal ligt nu in het kamp van de minister. Zij zal een nieuw voorstel moeten opstellen en voorleggen aan de regering in lopende zaken. We zijn bijzonder benieuwd wat de minister uit haar mouw zal schudden. De farmasector zorgt jaar na jaar voor zware budgetoverschrijdingen. Als de regering die ongemoeid laat, zal de patiënt ongetwijfeld die rekening betalen.

‘We verwachten dat mannen meehelpen met de was en de plas, maar ze moeten wel vijf dagen na de geboorte van hun kind opnieuw gaan werken, dat is toch onnozel. Ik vind de kraamtijd fantastisch, ik zou die voor geen geld van de wereld willen missen.’ Thomas Vanderveken in De Standaard Magazine

HET CIJFER

46 400 Klimaatactiviste Greta Thunberg ontving voor haar ijver een prijs van de Nordic Council, een organisatie van enkel Scandinavische landen. Ze was dankbaar voor de eer, maar de geldprijs van zo’n 46 400 euro liet ze aan zich voorbij gaan. ‘De klimaatbeweging heeft geen prijzen nodig, wel mensen met macht die luisteren naar wetenschappers’, zei de 17-jarige Zweedse daarover.

M/V/X van de week

Onze vrouwelijke collega’s Belgische werkneemsters werken vanaf begin deze week tot het einde van het jaar ‘gratis’. 4 november was Equal Pay Day. Met deze dag wordt de loonkloof tussen mannelijke en vrouwelijke werknemers duidelijk gemaakt.

Redactieadres: Visie, PB 20, 1031 Brussel - tel. 02 246 31 11 - e-mail: info@visieredactie.be • Lezersbrieven: lezers@visieredactie.be • Abonnementen: www.beweging.net/ abonnementvisie • Verantwoordelijke uitgever: Liesbeth De Winter (nationale pagina’s), artikels ‘regio’ vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Redactie: Simon Bellens, Nils De Neubourg, Wim Troch, Marjan Cauwenberg, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens, Elien Steen, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Hoofdredactie: Amélie Janssens • Vormgeving: Gevaert Graphics • Druk: Coldset Printing Partners • Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten •

actueel

Per jaar ruim een week gratis werken

Omkleedtijd is vaak werktijd en moet betaald worden Onderzoek van ACV-CSC METEA bracht aan het licht dat werknemers soms voor een deel van hun werktijd eigenlijk niet betaald worden. Verplichte werkkledij aan- en uittrekken is namelijk in veel gevallen eigenlijk gewoon arbeidstijd, zo oordeelt de overheid. Vandaag moeten werknemers dat nog dikwijls voor of na hun dienst doen. Dat telt makkelijk op tot zes werkdagen per jaar. Onbetaald. Teks t Nils De Neubourg

Veel jobs hebben hun eigen risico’s. Zo ook in de metaal- en textielindustrie. Daar houdt het werk soms gevaar in voor de veiligheid en hygiëne. Om die risico’s te beperken worden dan waar mogelijk beschermende werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen voorgeschreven. In veel gevallen moeten die op de werkplek zelf aangetrokken worden. Dat omkleden kost tijd. Zo telt zes minuten omkleden per keer – een realistische schatting volgens experts – op jaarbasis op tot zes volledige werkdagen die in de kleedkamer doorgebracht worden. Een aanzienlijke tijdsduur dus. Maar omdat dat vaak voor of na de dienst gebeurt, is die tijd onbetaald. Daarom ging ACV-CSC METEA na of dat eigenlijk niet onder de werktijd

valt. ‘In veel gevallen wel’, zegt Johan Verbrugghe, expert bij de ACV-beroepscentrale. Er is geen algemene regel die zegt wat er wel en niet als arbeidstijd geldt. Wat de wet wel duidelijk zegt is dat niet alleen specifieke werktaken als werktijd gelden. ‘Strikt genomen is arbeidsduur de tijd dat een werknemer ter beschikking staat van de werkgever’, legt Verbrugghe uit. ‘In de praktijk betekent dat ook andere opdrachten onder arbeidstijd kunnen vallen.’ Iedere specifieke activiteit moet dus geval per geval bekeken worden. De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg is nagegaan hoe het zit met de omkleedtijd. Als het omkleden verplicht is en moet gebeuren op de werkplek, is het gewoon werktijd, oordeelt de

FOD WASO. Verbrugghe: ‘Jezelf omkleden betekent in dat geval dat je een taak uitvoert in opdracht van je werkgever. Je bent dus op dat moment aan het werk.’ Volgens die logica zou een werkgever je dus moeten betalen of compenseren voor tijd die je nodig hebt om van kledij te wisselen. ‘Alleen moet de vergoeding die je daarvoor krijgt niet hetzelfde zijn als je loon’, nuanceert Verbrugghe meteen. ‘Een cao of individuele regeling kunnen gerust in een andere compensatie voorzien.’ Van de ondernemingen die al een regeling hebben

voor de omkleedtijd, bieden sommigen hun werknemers compensatieverlof aan. Twee voorwaarden zijn dus van belang. De speciale kledij of bescherming moet verplicht zijn en het omkleden mag enkel in de onderneming zelf gebeuren. Als dat het geval is, is de omkleedtijd gewoon werktijd. Kan je je werkkledij mee naar huis nemen? Dan geldt die de regel niet. Je kan je werkkledij in dat geval namelijk al aantrekken voor het vertrek naar werk.

‘Veiligheidskleding is ook in het belang van de werkgever’ ‘Veiligheid is een echte prioriteit. Daar wordt in ons bedrijf dus ook op gehamerd. Zonder onze beschermende kledij zouden er trouwens nog weinig mensen rondlopen op de werkvloer’, lacht Erik* wat ongemakkelijk. Erik werkt in een grote onderneming met internationale faam. Maar ook met een aanzienlijk risico op ongevallen. Aandacht voor veiligheid is er gelukkig. Maar dan wel ten koste van de eigen tijd. ‘Wanneer je aankomt op werk moet je eerst rechtstreeks naar de kleedkamer. Want zonder werkschoenen, werkshirt en -broek mag je de werkvloer niet op. Voor sommige taken is nog extra veiligheidsmateriaal nodig, zoals handschoenen en een beschermende bril. Pas na het omkleden mag je langs de prikklok. Na je shift is de volgorde weer net omgekeerd: eerst uitprikken, daarna pas omkleden. En dat aan- en uitkleden neemt per keer toch al bijna tien minuten in beslag, onbetaald.’ ‘Broeken en schoenen mogen het bedrijf niet verlaten. In het arbeidsreglement staat zelfs wat we die niet mee naar huis mogen nemen om te wassen. Dat omkleden moet dus wel op

werk gebeuren. In het reglement staat bovendien dat we al vijf minuten voor de start van onze shift helemaal omgekleed en met beschermingsmateriaal op onze post moeten staan. Dat betekent dus dat je twintig minuten voor je werk begint eigenlijk al aanwezig moet zijn.’ ‘Natuurlijk zien we allemaal wel het nut van die veiligheidskledij. Zeker met de voertuigen die hier rondrijden en zware stukken waarmee we omgaan. Als zo’n stuk uit je handen valt, kan dat behoorlijk wat schade veroorzaken. We hebben al regelmatig drama’s vermeden. Het is toch de bedoeling dat je in dezelfde toestand naar huis gaat als je bent aangekomen?’ ‘Zware deksels, die we sowieso al met twee moeten tillen, schuiven al eens uit de handen en belanden dan op de tenen. Zonder zo’n metalen schoenneus zouden die tenen minstens gebroken zijn. Het is dus zeker in ons eigen belang, maar ook in dat van de werkgever. Want met gebroken tenen zit zijn werknemer anders al snel enkele weken tot zelfs maanden thuis.’ * Erik is een schuilnaam

ACTUEEL

Bedrijven vervangen ecocheques door maaltijdcheques Werknemers uit enkele bedrijven in de sectoren metaalbouw (PC 111.01-02), monteerders (PC 111.03) en non-ferrro (PC 105) kregen afgelopen maand en in tegenstelling tot voorgaande jaren niet langer ecocheques. Dat komt omdat ze zijn overgestapt op maaltijdcheques. In bedrijven waar die overstap niet is gemaakt ontvingen de werknemers in oktober hun ecocheques. Wie het voorbije jaar voltijds werkte kreeg ecocheques ter waarde van 250 euro. Wie deeltijds werkte of wie niet in de gehele referteperiode ontving ook ecocheques, naar verhouding tot de prestaties. In tegenstelling tot ecochecques betaal je wel een eigen bijdrage op maaltijdcheques.

>>> www.ecocheques.be

Aanvullend pensioen voor arbeiders metaalbouw Onlangs kregen arbeiders uit de sector metaalbouw (PC 111.01-02) hun pensioenfiche van het Pensioenfonds Metaal in hun postbus. Op de fiche staat het aanvullend pensioen. Bij vragen over de fiche helpt het lokale secretariaat van ACV-CSC METEA je graag verder.

Vakbond strijdt voor hogere minimumlonen

Athit Kong komt op voor de Cambodjaanse kledingarbeiders Overal ter wereld zetten mensen zich in voor een beter leven, ongeacht de risico’s die ze daarbij lopen. Athit Kong is zo iemand. Als algemeen secretaris van de grootste onafhankelijke vakbond van Cambodja, C. CAWDU, wist hij voor de kledingarbeiders een hoger minimumloon te bekomen. Maar de weg is nog lang, vertelde hij aan Visie tijdens zijn bezoek aan het ACVcongres midden oktober. Teks t Amélie Janssens FOTO ROGER JOB

e kledingarbeiders werken lange werkdagen, worden onderbetaald, hebben twijfelachtige tijdelijke contracten en er zijn amper veiligheids- en gezondheidsmaatregelen’, vertelt Athit. ‘Met het geld dat ze verdienen, kunnen velen zelfs geen dak boven het hoofd betalen. Er is veel chronische armoede.’

Daarom strijdt de vakbond C. CAWDU al jaren voor een hoger minimumloon voor de arbeiders en arbeidsters in de kledingfabrieken. Die strijd mag je soms ook letterlijk nemen, vertelt Athit. ‘Vakbondsprotest wordt in Cambodja soms hardhandig onderdrukt. Of er wordt gedreigd met ontslag als je staakt. Werknemers die de strijd aangaan, moeten sterk en moedig zijn.’ Toch wist C. CAWDU een succesje te boeken. ‘Vanaf volgend jaar zal het minimum-

Athit Kong: ‘Internationale steun helpt ons om druk uit te oefenen.’ loon opgetrokken worden tot 190 dollar per maand (ongeveer 170 euro, red.). Dat is al iets. Maar we willen graag nog verder gaan en nog betere cao’s afspreken met de werkgevers. We willen ook iets doen aan de gezondheid en veiligheid van de werknemers en aan gendergerelateerd geweld. We hopen daarvoor ook beter te kunnen samenwerken met de lokale overheden en de internationale gemeenschap. Want die internationale steun helpt ons om druk uit te oefenen.’

WSM (We Social Movements, de nieuwe naam van Wereldsolidariteit) ondersteunt C.CAWDU en tal van andere sociale bewegingen in 24 landen in hun strijd voor waardig werk en betere sociale bescherming.

>>> Ontdek de werking van WSM op www.wsm.be

Sociaal akkoord in schoonmaak Voor de arbeiders in de schoonmaaksector (PC 121) is een akkoord rond loon- en arbeidsvoorwaarden gesloten. Het akkoord bevat o.a. een loonsverhoging, afspraken rond SWT (brugpensioen), landingsbanen en afspraken over de werkorganisatie. De lonen worden op 1 januari 2020 verhoogd met 0,1471 euro per uur, bovenop de index. De fietsvergoeding wordt verhoogd naar 0,24 euro per kilometer, en geldt zowel voor de gewone fiets, de elektrische fiets als de speed pedelec. Op gebied van SWT en tijdskrediet worden alle wettelijke mogelijkheden verlengd in de sector. Voor de halftijdse landingsbaan werd een aanvullende vergoeding onderhandeld, van kracht vanaf 1 januari 2020. Het akkoord is van toepassing op 50 000 werknemers.

Andre Kiekens, directeur WSM

Make change happen De wereld is in volle beweging. Het huidige neoliberale model heeft ons gebracht bij een cocktail van crisissen. Dit model zit duidelijk op zijn limiet. Tegelijk staan we voor enorme veranderingen: demografische, technologische, ecologische veranderingen, nieuwe businessmodellen, werkorganisatie gebaseerd op flexibiliteit. De wereld van morgen staat nergens beschreven. De wereld van morgen is die, die wij vandaag mee in de stijgers zetten. Het is nodig om als sociale bewegingen onze rug te rechten en samen te werken. Tegen de trend in. Want vandaag is het eerder bon ton om mensen en groepen van mensen tegen elkaar op te zetten. Te polariseren, verdeeldheid en wantrouwen te creëren. Sociale bewegingen zijn mee de sleutel tot oplossingen samen met changemakers zoals de Cambodjaanse vakbondsleider Athit Kong uit het artikel hierboven. Daarom werkt WSM ook mee aan de campagne van 11.11.11. Ik ben er zeker van dat de slinger zal terugslaan, omdat de mens fundamenteel een gemeenschapswezen is, dat snakt

naar een vernieuwd perspectief en harmonieus samenleven, in verbondenheid. Verbondenheid met elkaar en de omgeving, met zichzelf ook. Changemakers boeken vandaag al successen. In ons netwerk zetten vakbonden in Nepal met de overheid een moderne sociale zekerheid op poten, in een land dat uit een jarenlange burgeroorlog komt. In West-Afrika krijgt een samenwerking van ziekenfondsen een expliciete rol in het uitrollen van het gezondheidsbeleid. Ons netwerk speelde een rol in een baanbrekend akkoord met multinationals na de Rana Plaza-ramp in Bangladesh. Het is dus samen als sociale bewegingen dat we in deze verandering moeten geloven en ze vorm geven – het is onze missie. Wij, sociale bewegingen, wij maken de veranderingen. Het is ook die boodschap die we willen uitdragen met ons nieuwe logo, baseline en slogan. WSM. We Social Movements. Make change happen.

ACTUEEL CM-onderzoek: Tekort sociale zekerheid loopt op tot 6 miljard

‘Bijkomende uitdagingen met verminderde bijdragen. Dat is een contradictie’ s en

‘Als we nu blind besluiten nog minder geld aan onze sociale zekerheid uit te geven, zal de kwaliteit ook snel dalen’ Professor EMeritus JOZEF Pacolet

TEKST Nils De Neubourg FOTO ID / Dieter telemans

edurende decennia hebben we de sociale bescherming uitgebouwd. Sinds 2016 is dat proces voor het eerst gestopt en kennen we een stilstand’, schetst Jozef Pacolet de recente geschiedenis van de sociale zekerheid. Als gewezen professor en expert sociaal en economisch beleid aan de KU Leuven is hij dé referentie om een nieuw onderzoek van CM naar de sociale zekerheid in perspectief te plaatsen. Vormen de taxshift en de andere verlagingen in bijdragen echt zo’n probleem voor de toekomst van onze sociale zekerheid? ‘De studie illustreert hoe ons systeem, dat al tientallen jaren goed werk levert, snel het slachtoffer kan worden van een verlaging van bijdragen.’ ‘Ja, het klopt dat het ons wel wat kost, maar daarvoor krijgen we ook kwaliteit in de plaats’. Zo reageert Pacolet op de vraag of er niet heel veel geld naar de sociale zekerheid gaat. ‘Dat onze sociale zekerheid heel goed werkt, wordt ondertussen breed erkend. Tijdens de economische crisis zagen we bijvoorbeeld nog hoe ons sociaal

In een studie schetst CM een sombere toekomst voor onze sociale zekerheid. Althans, als we blijven doorgaan met het beperken van de inkomsten. Visie legde het onderzoek voor aan een expert. ‘Een systeem dat al tientallen jaren goed werk levert kan zo wel eens snel een slachtoffer worden van de taxshift.’

De vermindering van werkgeversbijdragen is een van de bedreigingen voor onze pensioenen, ziekteuitkeringen, gezondheidszorg en werkloosheidsuitkeringen. systeem de klappen van de recessie probleemloos opving.’ ‘Tot 2015 hadden we in Europa de op drie na beste sociale bescherming. Daar konden we best trots op zijn. Niet in de laatste plaats omdat we erin slaagden om onze sociale zekerheid blijvend uit te bouwen en te verbeteren, competitief te zijn én onze begroting op orde te houden. Bovendien bleek dat het uitbouwen van ons sociaal vangnet geen rem was op onze economische groei. Dat bevestigde de EU ook nog

onlangs. Maar als we nu blind besluiten nog minder geld aan onze sociale zekerheid uit te geven, zal de kwaliteit ook snel dalen.’ Pacolets vrees is niet ongegrond. Want hoewel het tekort voor de sociale zekerheid dit jaar al oploopt tot 2,8 miljard euro, zou dat in 2024 zelfs kunnen oplopen tot 6 miljard. Het laaghangend fruit om te besparen op de sociale zekerheid is intussen geplukt terwijl de uitdagingen door de vergrijzing voor de deur staan. Of de overheid dat tekort dan nog steeds kan en wil bijpassen, is hoogst onzeker.

Pacolet: ‘Net nu we met bijkomende uitdagingen geconfronteerd worden, door bijvoorbeeld ouderenzorg en pensioenen, stroomt er minder geld naar ons sociaal systeem. Dat is toch een contradictie?’ De expert deelt dan ook de bezorgdheid over de verlaging van belastingen en bijdragen in de CM-studie. ‘We zijn kampioenen in het verlenen van gunstregimes en belastingvrijstellingen. En over bijdragenverminderingen kan je misschien enthousiast zijn, maar vroeg op laat leidt dat sowieso tot een tekort aan middelen. De grootste gevolgen van allerlei verlagingen van bijdragen moeten trouwens nog komen. Zo staan ons nog de grote consequenties van de verlaging van de vennootschapsbelasting te wachten.’ ‘CM laat met de studie zien dat het nodig is om dat voortdurend verminderen van de belastingen en bijdragen te stoppen. Het is nu dat we ons moeten voorbereiden op die toekomstige kosten. Het wegvallen van financiële middelen voor de sociale zekerheid zullen we op een andere manier moeten compenseren. Er is gewoon geen alternatief.’

Mondiale cao

Umicore garandeert mensenrechten voor werknemers wereldwijd De Belgische multinational Umicore heeft samen met de internationale vakbond IndustriALL Global Union en de verschillende Belgische vakbonden een nieuw ‘Global Framework Agreement’ afgesloten. Dat is een mondiale cao, van toepassing op meer dan 10 000 Umicore-werknemers over heel de wereld. ACV-CSC METEA reageert verheugd. Geen kinderarbeid of slavernij, het recht om levensgevaarlijk werk te weigeren, het recht om zich te verenigingen: het lijkt voor ons vandaag vanzelfsprekend. Maar dat is het lang niet overal, ook al

zijn die basisrechten vervat in internationale verdragen. In de praktijk worden deze rechten te vaak met de voeten getreden. Umicore, de Belgische multinational in materiaaltechnologie en recyclage, zet nu een stap in de goede richting. Het sloot samen met de vakbonden het ‘Global Framework Agreement’. De overeenkomst garandeert dat zowel Umicore zelf maar ook de leveranciers overal ter wereld de mensenrechten moeten respecteren, inclusief het recht op collectief overleg en gelijke kansen. Ook gaat Umicore het engagement aan dat alle

werkenden recht hebben op veilige en gezonde werkomstandigheden, ook als de lokale wetgeving dit niet vereist. ‘We zijn blij dat Umicore haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt en zich engageert om haar medewerkers correcte en veilige werkomstandigheden te bieden’, zegt vakbondssecretaris Dirk Van Der Eycken van ACV-CSC METEA. ‘Ik hoop dat andere bedrijven snel het voorbeeld van Umicore zullen volgen. Dat mag niet afhangen van de goodwill van bedrijven. De Belgische overheid moet dringend werk maken van een bindend kader zodat bedrijven die hun verant-

woordelijkheid nemen daardoor geen concurrentieel nadeel ondervinden, omdat anderen door uitbuiting van hun medewerkers goedkoper kunnen produceren.’ Marc Grynberg, CEO van Umicore, verklaart: ‘Deze overeenkomst is een herbevestiging van onze inzet voor duurzaamheid. De dialoog met IndustriALL is belangrijk in het kader van ons streven om een voorloper te zijn in alle aspecten van duurzaamheid en in het bijzonder de toeleveringsketen van grondstoffen.’

OPINIE FORUM

Er ligt 90 euro op de grond. De moeite om op te rapen?

Michel Vandenbroeck Hoofddocent gezinspedagogiek UGent

Zorg goed voor wie voor onze kinderen zorgt

eepro.eu is een uniek naslagwerk, waar je alles vindt over de beroepen die in aanraking komen met jonge kinderen in elk van de 28 EU-lidstaten. Zowat een jaar geleden werd dit naslagwerk nog eens volledig geactualiseerd door experts in de lidstaten. Het valt op dat België in het algemeen en Vlaanderen in het bijzonder het niet zo goed doen in dit overzicht. Hoewel Seepro geen vergelijkende tabellen maakt, kunnen we er niet omheen dat we zowat achteraan het peloton bengelen, wat de professionalisering van de kinderopvang betreft. De werkgevers trekken aan de alarmbel. De leerlingen die vandaag afstuderen als kinderbegeleider hebben vaak niet de competenties die de kinderopvang verwacht. Er is nog steeds een groot aantal niet gekwalificeerde medewerkers. Dat is waar zowel voor de gezinsopvang als voor de groepsopvang. Maar vooral: de arbeidsomstandigheden zijn ondermaats. Er zijn twee cao’s gangbaar voor hetzelfde werk. De lonen liggen soms amper boven het minimumloon. Er zijn weinig of geen structurele voorzieningen voor supervisie of bijscholing. Bovendien vraagt het regeerakkoord om de personeelsvereisten nog te versoepelen en zelfstandige statuten ook in grotere kinderdagverblijven toe te laten, wat het risico inhoudt dat we terug naar de schijnzelfstandigen van de jaren negentig gaan. Landen met een sterkere professionalisering kennen vaak beroepsorganisaties die zich zowel om de arbeidsvoorwaarden als een beroepsinhoud (de pedagogiek) bekommeren. De Deense BUPL is daar een schoolvoorbeeld van. Nu we toch naar het Noorden kijken, is dat misschien ook een bron van inspiratie?

MARC LEEMANS, voorzitter ACV

Ik neem u even terug in de tijd. Naar begin 2019. Er lag een ontwerp van Interprofessioneel Akkoord (IPA) op tafel. Dat ontwerp werd niet goedgekeurd door alle organisaties van de Groep van 10 die het akkoord hadden onderhandeld. Waarna de regering bij koninklijk besluit de marge voor de loononderhandelingen (de loonnorm) eenzijdig vastlegde op 1,1 procent. Daarmee dreigde ook de rest van het akkoord verloren te gaan. Het ACV wilde dat absoluut vermijden. De verhoogde terugbetaling voor het woon-werkverkeer. De verlenging van de eindeloopbaanregelingen zoals SWT en landingsbanen. De verhoging van pensioenen en sociale uitkeringen. De eerste verhoging van het minimumloon in 10 jaar. Dat konden we niet op de klippen laten lopen. Want resultaat én vooruitgang, daar doen we het voor. En dus stak het ACV opnieuw zijn nek uit. En gingen we door met de uitvoering van het akkoord. Met resultaat. In april werden in de Nationale Arbeidsraad een resem cao’s en adviezen ondertekend. Zodat pensioenen, ziekte- en werkloosheidsuitkeringen werden verhoogd. Eindeloopbaanregelingen kregen hun beslag. En er ligt ook al maanden een cao klaar die het minimumloon op 1 juli van dit jaar verhoogt met 1,1 procent. Enkel de handtekening van het ABVV ontbreekt. Per maand uitstel van deze cao lijden 100 000 mensen daardoor een verlies van 18 euro bruto. Zo ging tot en met november al 90 euro verloren. Onherroepelijk. Weg is weg! Dat verlies loopt iedere maand verder op met 18 euro. Maar ook de verhoging van de werkbonus voor 89 000 mensen, die iets meer verdienen dan het minimumloon, zit daardoor geblokkeerd. Ook dat geld is definitief weg. De werkgevers, die de opslag willen betalen, houden ondertussen dat geld plus sociale bijdra-

gen in hun zak. Dat is bijna 4 miljoen euro per maand. En het wordt nog straffer. Als tweede stap voorzag het IPA in een bijkomende onderhandeling om het minimumloon verder te verhogen. Ook die onderhandeling gaat enkel door omdat het ACV zijn nek uitstak en bleef gaan voor de uitvoering van het ontwerp van interprofessioneel akkoord. En opnieuw met resultaat. Een akkoord over de tweede opslag voor de minimumlonen met 2,4 procent was midden oktober bijna rond. Maar een ondoordacht perslek deed deze opslag op de valreep vastlopen. En dus zitten we nu in een zeer bizarre patstelling. Een cao met een loonsverhoging voor de laagste lonen blijft dode letter. Niet omdat de werkgevers niet mee willen. Maar omdat niet alle vakbonden willen tekenen. De omgekeerde wereld. Het ACV wil dat iedereen deze cao onmiddellijk tekent. Want 90 euro (en iedere maand 18 euro meer), dat laten we niet liggen. Herinnert u zich nog hoe Vlaanderen in rep en roer stond omwille van de Turteltaks op de elektriciteitsfactuur? Die bedroeg om en bij de 100 euro voor een gemiddeld gezin. Maar nu zou men door de geblokkeerde opslag wel een vergelijkbare factuur (en binnen een paar maand zelfs meer) presenteren aan de laagste lonen? Dat is toch surrealistisch en ondenkbaar! Het is nog in het vorig nummer van Visie dat we schreven dat wie werkt lang niet altijd rondkomt. De eerste opslag van 1,1 procent gaat dat probleem niet oplossen. Natuurlijk moet er meer komen. Wat ook voorzien is in de tweede verhoging. Dankzij het ACV. Maar de 90 euro extra voor de laagste lonen die nu al voor het rapen ligt, die laat toch niemand liggen? De mensen met een laag inkomen kunnen en mogen die niet missen. Hun verlies is nu al veel te groot.

Plan tegen grensoverschrijdend gedrag in de gezinszorg Om werknemers uit de gezinszorg maximaal te beschermen tegen seksueel ongewenst gedrag, is een gezamenlijk actieplan afgesproken. De gezinszorg is daarmee een van de eerste sectoren waar zo’n sectoraal charter tot stand is gekomen. De laatste jaren kwam seksueel ongewenst gedrag heel vaak onder de aandacht. Dat dit in de gezinszorg ook vaak voorkomt, bleef onderbelicht. ACV Voeding en Diensten heeft deze problematiek al meermaals aangehaald in het paritair

comité en het vormingsfonds, onder andere naar aanleiding van de enquête die de centrale twee jaar geleden uitvoerde in het kader van de Dag van de Schoonmaak. Ook in een officieel rapport van de Sociaal-Economische Raad van Vlaan deren over grensoverschrijdend gedrag op het werk in Vlaanderen komt de gezinszorg er helemaal niet goed uit. Maar liefst elf procent van de werknemers van de gezinszorg werd ooit het slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daarmee is de gezinszorg

de slechtst scorende sector. Een concreet antwoord bleef tot nog toe uit, maar daar komt dus verandering in. Nu komt er een sectoraal actieplan. Hierin zijn een tiental engagementen opgenomen die moeten zorgen voor een veiligere werkplek. De belangrijkste engagementen gaan over informatie naar de klant, het beschikken over een concreet actieplan, regelmatige en duidelijke communicatie naar de medewerkers, vormingsinitiatieven en een laagdrempelig contact met de preventieadviseur.

Om het charter niet vrijblijvend te maken, heeft ACV Voeding en Diensten er bij de werkgevers op aangedrongen om dit ook juridisch te verankeren in een cao. In die cao staat letterlijk dat bij opstelling van dit actieplan het advies ingewonnen wordt van het CPBW (Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk) of de syndicale afvaardiging. Het actieplan wordt ook verder opgevolgd binnen deze overlegorganen.

ACTUEEL

Liedjesvoorstelling over diabetes

‘Eerst leren spuiten, dan leren lopen’ 14 november is het Wereld Diabetes Dag. In het kader daarvan trekt comedian Koen Dewulf, samen met zijn muzikale kompaan Sven Bauwens, door Vlaanderen met de liedjesvoorstelling Ons Zoetje. Verhalen over zijn zoon Korneel (10) met diabetes krijgen een muzikaal jasje. Teks t ELien Steen

Foto James Arthur

orneel was amper 13 maanden oud toen hij de diagnose diabetes type 1 kreeg. Op het moment van de diagnose stond Korneel vol muggenbeten. ‘Ja, dat hoort bij diabetes, want muggen komen af op zijn ‘zoet bloed’. Hij is ons zoetje’, zei Koen lachend tegen familieleden. Een mopje om de zware impact van de diagnose gedeeltelijk weg te lachen. Wat begon als een grapje evolueerde tot de naam van een liedjesvoorstelling met waargebeurde anekdotes.

Aan coma ontsnapt ‘Tien jaar geleden gingen we met het gezin kamperen in Frankrijk, maar Korneel huilde onophoudelijk’, blikt Koen terug. ‘Vond hij de tent niet leuk? Waren de patatjes niet lekker? Na een vervroegde terugkeer deed de dokter een bloedsuikertest. Een waarde van 750, wat uitzonderlijk hoog is. Hadden we een dag langer gewacht, dan had hij in coma gelegen’, gaat Koen verder. ‘In het begin zaten mijn vrouw en ik met de handen in het haar. Korneel heeft eerst geleerd om insuline in te spuiten en dan pas om te lopen. Dat was een heftige periode maar hoe lastig het ook is, je leert te focussen op het positieve. Ook Korneel bekeek dit rationeel en kwam toen hij zes jaar was met het idee om een voorstelling rond diabetes te maken: Zeg papa, we heb-

‘Via een button op zijn arm scant Korneel zijn bloedsuikerspiegel’ Papa koen (links)

ben toch ook veel wijze verhalen dankzij mijn diabetes, waarom doe je daar niets mee?’

Wafels of pannenkoeken? Door te vertellen en te zingen komen dagelijkse taferelen aan bod in de voorstelling. ‘Als je kind wordt uitgenodigd op een verjaardagsfeestje zijn er weinig ouders die durven te vragen: Ga je wafels of pannenkoeken maken? Wij zijn verplicht om dat te vragen om te weten hoeveel koolhydraten Korneel zal eten.’ Op basis daarvan kun je berekenen hoeveel insuline je moet inspuiten om de bloedglucosewaarde stabiel te houden. Korneel is intussen tien jaar en trekt grotendeels zijn plan. Via een button op zijn arm scant hij zijn bloedsuikerspiegel en spuit hij zelfstandig insuline in. ‘Behalve wanneer hij slaapt natuurlijk’, legt Koen uit. Daarom gaat ten huize Dewulf iedere nacht om twee uur de wekker, zodat Koen en zijn vrouw insuline kunnen inspuiten.

Geen gezondheidsgoeroes Dat Korneel diabeet is, wil niet zeggen dat er suikervrije chocoladeventjes op de sinterklaastafel staan. ‘Er zijn wel afspraken dat chocolade enkel bij het ontbijt kan. We zijn geen gezondheidsgoeroes geworden’,

beklemtoont Koen. ‘We gaan wel bewust om met het aantal koolhydraten en houden vast aan een tijdsschema waarop Korneel zijn maaltijden en tussendoortjes eet.’ De broers van Korneel houden daar ook rekening mee. Er wordt niet gesnoept op de momenten dat Korneel niet mag. ‘Maar het omgekeerde gebeurt ook’, gaat Koen verder. ‘Op schoolreis kregen de kinderen een ijsje met 9 gram koolhydraten. Voor een tussendoortje is Korneel zijn maximaal toegelaten hoeveelheid koolhydraten 18 gram. Juf, dan zou ik er eigenlijk twee mogen eten?, vroeg Korneel. En zo is hij de enige kleuter die twee ijsjes kreeg. Niet dat zijn leven bezaaid is met coole momenten maar we focussen op de dingen die wel mogelijk zijn.’

Hypootje spelen Korneel zijn kameraden weten dat hij spuitjes krijgt, dat hij niet zomaar alles mag eten en dat hij agressief kan worden omdat zijn bloedsuikerspiegel laag staat en

dat dit hypo heet. Zij weten ook dat Korneel een koek of een cola bij zich heeft om bij een hypo zijn suikerwaarden omhoog te krijgen. Of ze dit ook meenemen naar huis? Dat kan Koen bevestigen. ‘Er waren ouders die vertelden dat hun kinderen thuis hypootje spelen: mama, ik denk dat ik best een suikertje eet want ik sta een beetje laag.’

Best wel goed Soms loopt Korneel gefrustreerd wanneer zijn suiker laag staat. Naalden en spuiten, dat is gewoonweg niet leuk. Hoewel het zijn leven bepaalt, bekijkt Korneel het rationeel. Deze positieve kijk vormt de start van de voorstelling. ‘Het lied Je doet het best wel goed geeft aan dat het niet altijd eenvoudig is.’ Behalve herkenning zit er ook erkenning in Ons Zoetje. ‘Een publiek dat zich begrepen voelt en een mooie avond heeft, dat is waar ik voor ga’, beklemtoont Koen. ‘En wie je ook bent of wat je ook hebt, zorg voor elkaar.’

Wat is het verschil tussen diabetes type 1 en type 2? Diabetes type 1 ontstaat meestal bij kinderen en jongvolwassenen. Door een fout in het afweersysteem worden de cellen die insuline aanmaken afgebroken. Daarom moet je bij diabetes type 1 insuline inspuiten. Er zijn nog vraagtekens over de oorzaak maar bij de aanmaak van afweerstoffen speelt erfelijkheid een rol.

Diabetes type 2, ook wel ouderdomsdiabetes genoemd, wordt vooral vastgesteld bij veertigplussers. Het lichaam reageert minder goed op insuline en de aanmaak van insuline is onvoldoende. Naast erfelijkheid vergroten zwaarlijvigheid en weinig lichaamsbeweging de kans op diabetes type 2. Door een gezonde levensstijl kan diabetes type 2 voorkomen worden.

DOSSIER

Steeds meer vrouwen doen een beroep op een zelfstandige vroedvrouw

‘Wij zijn de klok rond bereikba In januari bevalt Marthe van haar eerste kindje. Een spannende periode, maar met de begeleiding van vroedvrouw Florence beleeft ze die gerust. Plezant detail: Marthe is zelf vroedvrouw en een collega van Florence. ‘Maar tijdens je zwangerschap nemen de hormonen het van je over. Dan kan ook een vroedvrouw zelf wat geruststelling gebruiken.’

TEKST MARTINE CREVE EN Amélie Janssens FOTO stefaan BEEL

k ging ervan uit dat ik mijn zwangerschap kalm en beheerst zou beleven’, vertelt Marthe. ‘Maar tijdens een zwangerschap ben je in de eerste plaats mama. Dat geldt voor alle vrouwen uit alle beroepscategorieën. Hoe rationeel je ook in het leven staat, de hormonen nemen het van je over en je maakt je sneller zorgen. Dan is het een hele geruststelling dat je een berichtje kan sturen naar je vroedvrouw om een vraag te stellen.’

Nabijheid Volgens Florence, een van de vroedvrouwen bij vroedvrouwenpraktijk ‘Het bolle buikje’, is die nabijheid een van de grootste troeven van een zelfstandige vroedvrouw. ‘De drempel is laag, vrouwen durven aan ons al hun vragen te stellen en twijfels te uiten. Als ze vrezen dat ze iets verkeerds hebben gegeten, bijvoorbeeld. Dat soort vragen stellen ze misschien iets moeilijker aan de gynaecoloog.’ Een zelfstandige vroedvrouw kan je zowel voor, tijdens als na de bevalling begeleiden. Ze mag bijvoorbeeld ook thuisbevallingen uitvoeren voor zover er geen medische complicaties zijn. Er zijn tal van begeleidingsvormen mogelijk. ‘We werken goed met de gynaecologen samen’, legt Florence uit. ‘Soms moeten we over bepaalde patiënten overleggen, zeker als er bepaalde medische complicaties zijn tijdens de zwangerschap. Overleggen doen we trouwens continu, met de gynaecologen maar ook met kinderartsen en als collega-vroedvrouwen onder

Ook begeleiding door vroedvrouwen voor en na de bevalling wordt terugbetaald door de ziekteverzekering. elkaar. De medische begeleiding van een gynaecoloog is sowieso belangrijk. Ons traject loopt eigenlijk parallel. Tijdens onze consultaties meten we ook de bloeddruk van de mama en luisteren we naar de harttoontjes van de baby. Maar hier en daar leggen we andere accenten. Wij praten bijvoorbeeld ook uitgebreid over borstvoeding geven. En we hebben veel aandacht voor het welbevinden van de mama. Ze kan al haar onzekerheden aan ons kwijt, wij ondersteu-

nen haar zo goed mogelijk. Wij zijn eigenlijk iedere dag, de klok rond, bereikbaar. ’

Terugbetaald Naast de bereikbaarheid voor de vragen van de aanstaande ouders, is er ook een traject met huisbezoeken. ‘We doen voor de geboorte huisbezoeken’, vertelt Florence. ‘We maken uitgebreid kennis met de aanstaande ouders, bespreken de voeding van de

Zwanger? Ken je rechten Op het werk Breng je werkgever op de hoogte met een kopie van je doktersattest. Vanaf dan gelden er een aantal beschermende maatregelen. Je werkgever mag je niet ontslaan om redenen die verband houden met je moederschap. Als je zwangerschapsonderzoeken moet ondergaan die niet kunnen plaatsvinden buiten de werkuren, dan mag je van het werk afwezig zijn. Je behoudt je normale loon. Je werkgever kan je niet verplichten om ’s nachts te werken gedurende een pe-

Thuis met je baby riode van acht weken voor de vermoedelijke datum van je bevalling. Hij kan je eveneens niet verplichten tot overwerk tijdens je zwangerschap. Is je job gevaarlijk voor je gezondheid of die van je ongeboren kindje? Dan heb je recht op preventief verlof. Je krijgt dan een uitkering van het ziekenfonds. Gedurende negen maanden na de geboorte mag je je werk onderbreken om borstvoeding te geven of om melk af te kolven. Je kindje moet zich bij borstvoeding wel in de buurt van de werkplaats bevinden. De borstvoedingspauzes worden vergoed door het ziekenfonds.

Het zwangerschaps- of moederschapsverlof duurt in totaal 15 weken. Ben je zwanger van een twee- of meerling, dan kan je dit recht laten uitbreiden tot 17 of 19 weken. Je moet uiterlijk een week of zeven dagen voor de vermoedelijke bevallingsdatum stoppen met werken. Die dagen kan je niet overdragen en neem je verplicht op. Tijdens je moederschapsverlof word je vergoed door het ziekenfonds. Om deze uitkering te ontvangen, moet je als zwangere werkneemster een medisch attest met daarop de vermoedelijke bevallingsdatum bezorgen

aan je ziekenfonds. Je krijgt dan een inlichtingenblad teruggestuurd, dat zowel jij als je werkgever of uitbetalingsinstelling moeten invullen. Na de bevalling bezorg je een geboorteattest aan je ziekenfonds. Binnen de 8 dagen na het einde van je zwangerschapsverlof, stuur je een schriftelijke bevestiging van je werkhervatting naar je ziekenfonds. Naast het zwangerschapsverlof kan je nog op andere vormen van werkonderbreking recht hebben, zoals tijdskrediet of ouderschapsverlof.

DOSSIER

Schrap rauwe producten

aar’

Het is niet nodig om voor twee te eten tijdens je zwangerschap. Gezond en gevarieerd eten is vooral belangrijk. Rauw vlees, rauwe melk en ook kaas en boter gemaakt van rauwe melk vermijd je beter. Schrap ook rauwe eieren en rauwe of vers gerookte vis van je menu. Bij deze producten bestaat het risico op een besmetting met toxoplasmose of met de listeria-bacterie. Deze infecties kun je via de moederkoek doorgeven aan je kindje. Wees zuinig met lever en aanverwante producten zoals leverworst. Deze bevatten een zeer hoge dosis vitamine A. Dat kan schadelijk zijn voor de baby.

5 tips voor een gezonde zwangerschap

Laat zware voorwerpen staan Bewegen en sporten zorgen voor een goede conditie, ademhaling en bloeddoorstroming. Sport je intensief? Dan is het verstandig om wat gas terug te nemen. Sporten met een groot valrisico of gevechtsporten staak je het best. Als je last krijgt van harde buiken, doe je er goed aan te rusten.

baby en hebben het ook over arbeid en bevalling. Ook na de geboorte gaan we langs om de baby mee op te volgen en de ouders te ondersteunen met tips en antwoorden op hun vragen. Wat nog te weinig vrouwen weten is dat die begeleiding wordt terugbetaald door de ziekteverzekering. Gelukkig geraakt dit meer en meer bekend en vinden meer aanstaande ouders de weg naar een vroedvrouw.’

Premies Het startbedrag (het vroegere kraamgeld of geboortepremie) is een vast bedrag dat elk kind dat in Vlaanderen gedomicilieerd is, ontvangt bij de geboorte of adoptie. Dat bedrag is voor elk kind gelijk: 1 122 euro. Zodra je kindje er is, heb je ook recht op het groeipakket, de vroegere kinderbijslag.

>>> www.groeipakket.be Ook ACV en CM geven in veel gevallen een premie bij de geboorte van je kindje. Je neemt daarvoor het best rechtstreeks met hen contact op.

>>> http://ouderschap.hetacv.be www.cm.be/skoebidoe

3 4

Zware voorwerpen til je beter niet meer. Anders belast je de bekkenbodemspieren die door de zwangerschap al veel druk ondervinden, nog extra. Een keertje een volle boodschappentas dragen, is geen probleem.

Extra water, geen alcohol

Probeer wat extra water te drinken. Alcohol sla je het best af. Er bestaat geen veilige dosis. De hoeveelheid die je drinkt, gaat direct naar je kindje doorheen de moederkoek. Overdrijf niet met cafeïne, maar een kopje koffie per dag kan geen kwaad. Energydrinks zijn uit den boze tijdens de zwangerschap.

Mijd de kattenbak

Neem foliumzuur

Je kat negen maanden lang verbannen hoeft echt niet. Als je geen antistoffen hebt tegen de infectieziekte toxoplasmose, dan laat je het verschonen van de kattenbak het best aan je partner over. In dat geval moet je ook handschoenen dragen als je in de tuin werkt.

Gebruik liever geen geneesmiddelen op eigen houtje, want niet alle medicijnen zijn veilig tijdens de zwangerschap. Vraag advies aan de arts of vroedvrouw. Neem je toch iets in, lees dan eerst de bijsluiter. Het is wel aan te raden om foliumzuur in te nemen om een open ruggetje (stoornis in de ontwikkeling van het ruggenmerg) bij de baby te voorkomen. Je neemt het best 0,4 mg per dag van zodra je zwanger wil worden tot drie maanden zwangerschap. Laat je tussen 24 en 32 weken ook vaccineren tegen kinkhoest. Je kindje krijgt zo al antistoffen mee die het beschermen tot het zelf ingeënt wordt. En ben je zwanger tijdens het griepseizoen, dan is het zinvol om je eveneens tegen griep te laten vaccineren. Zo heb je zelf minder kans op complicaties en is je kindje van bij de geboorte al beter beschermd.’

VRAAG & ANTWOORD

Winnaar Vlaamse PhD Cup Jonas Roelens

‘Middeleeuwen zijn niet altijd ver weg’ Rechten zijn nooit definitief verworven, en we gaan nogal graag op zoek naar minderheden om als zondebok aan te wijzen voor wat fout loopt in de maatschappij. Dat zijn twee lessen die we kunnen leren uit de doctoraalstudie van Jonas Roelens, winnaar van de Vlaamse PhD Cup.

Teks t WIM TROCH FOTO wouter van vooren

n de vroegmoderne tijd was het geen pretje om homoseksueel te zijn. Net als overal in WestEuropa was homoseksualiteit strafbaar, maar in onze contreien was de vervolging veel strikter dan elders. Dat blijkt uit ‘Burgers & Sodomieten. Perceptie en vervolging van Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)’, het proefschrift van Jonas Roelens waarmee hij onlangs de PhD Cup won. Je hebt het in je onderzoek over sodomie, en niet over homoseksualiteit. Waarom is dat? ‘Sodomie is eigenlijk een verzamelterm voor allerlei vormen van seksualiteit die verboden waren omdat ze niet op voortplanting gericht waren. Dus masturbatie, bestialiteit, kindermisbruik, maar voornamelijk homoseksualiteit. In onze contreien stond daar de doodstraf op. In andere landen – zoals in Italië – kwam je er meestal met een geldboete van af. Ik heb de baljuwrekeningen van steden als Antwerpen, Brugge, Gent, Leuven en Mechelen onderzocht. Daarin staat wie veroordeeld werd, waarom, op welke manier hij gestraft werd en hoeveel het gekost had.’ Over welke aantallen spreken we dan? ‘Dat wisselt sterk per stad. In Antwerpen zijn er in driehonderd jaar een twintigtal veroordelingen geweest. Maar als je naar Brugge kijkt, dan hebben we het over meer dan tweehonderd personen zijn die veroordeeld zijn, van wie er 140 effectief geëxecuteerd werden. Ter vergelijking: in diezelfde periode krijg je in Amsterdam 14 personen die geëxecuteerd werden, in Londen eentje.’

Jonas Roelens > 29 jaar > winnaar Vlaamse PhD Cup 2019 met ‘Burgers & Sodomieten. Perceptie en vervolging van Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)’ > geeft les aan KU Leuven, UGent, KASK/Hogeschool Gent > co-auteur van het boek ‘Verzwegen verlangen. Een geschiedenis van homoseksualiteit in België’

Jonas Roelens: ‘Wie geen uitgebreid netwerk had dat kan komen getuigen op het proces was extra kwetsbaar.’

‘Op zich is het fascinerend, want hoe komt het gerecht te weten wat twee mannen in de privacy van hun slaapkamer doen? De rol van de gemeenschap was allicht groot. Buren, maar ook familie en economische concurrenten gaan dus verklikken.’

‘Een samenleving in moeilijkheden nood heeft aan een zondebok. Dat creëert een soort interne cohesie’ Jonas Roelens

Wie zijn deze veroordeelden? ‘Als je kijkt naar wie er op de brandstapel terechteen soort interne cohesie, en het stadsbestuur kan kwam, merk je dat er toch een klassenjustitie aan aantonen dat ze de situatie toch nog onder controle het werk was. Het ging haast nooit om edellieden of heeft. Het vijftiende-eeuwse Brugge is een mooi clerici. Maar ook binnen de lekenbevolking is er onvoorbeeld van zo’n samenleving die het moeilijk had. derscheid. We zien dat de meeste veroordeelden aan Iedereen kent het beeld van het rijke Brugge, de de rand van de samenleving leefden. Mensen met handelsmetropool en centrum van luxe en weelde. weinig geld, zwervers, mensen die de samenleving Op het einde van de vijftiende eeuw veranderde dat liever kwijt dan rijk is. Terwijl mensen die wel cash stilaan. Er waren heel wat politieke crisissen, rehadden, vaak de monsterboete konden betalen om bellie en onrust. Er was geen goed handelsklimaat de straf te ontlopen. Buitenlandse migranten – niet meer. De handelaars trokken weg, naar Antwerpen de rijke kooplieden maar wel de gelukzoekers – zijn of Den Bosch. Brugge werd minook oververtegenwoordigd in die cijder bereikbaar door de verzanding fers. Wie geen uitgebreid netwerk van het Zwin. Op dat moment zie je had dat kon komen getuigen op het een piek in het aantal vervolgingen. proces, was extra kwetsbaar.’ tussen 1400 en 1700 Dat heeft ook deels te maken met werden in Brugge het feit dat de stad op dat moment Als verklaring voor de hoge exeheel hard inzet op stedelijke identicutiecijfers in Brugge schuif je de teit. In onze regio hebben we nooit ‘zondeboktheorie’ naar voren. Hoe een grote overkoepelende Vlaamse bedoel je dat? of Brabantse identiteit gehad. We ‘De zondeboktheorie gaat ervan uit waren altijd erg stedelijk georiëndat een samenleving in moeilijkteerd. De inwoners worden met hun heden nood heeft aan een minderstad geassocieerd. De spotnaam heid om te vervolgen. Dat creëert

140

sodomieten geëxecuteerd

zo zit dat apotheek

Hoelang blijft een voorschrift voor geneesmiddelen geldig? voor de Bruggelingen was ‘buggers’ – een synoniem voor homoseksuelen. Daar wilden ze van af, door homo’s extra streng te vervolgen. De brandstapel is symbolisch: net zoals God de zondige steden Sodom en Gomorra in brand zette, wil het stadsbestuur een einde maken aan de zonde, vooraleer God zelf ingrijpt en – zoals in Sodom en Gomorra – ook de onschuldige burgers meesleurt in de vernieling.’

Sinds 1 november is een voorschrift voor geneesmiddelen drie maanden geldig. Die periode start vanaf de vermelde datum waarop je de geneesmiddelen kan afhalen. De zorgverlener kan de geldigheid tot maximaal één jaar verlengen.

Zijn er in de loop van de geschiedenis nog andere ‘zondebokken’ geweest? ‘Het zondebokkenmechanisme blijft doorleven doorheen de geschiedenis. De geviseerde minderheidsgroep verschuift wel door de eeuwen heen. In de middeleeuwen zijn het vooral de joden. Dat heeft te maken met de pest die opkomt. Men ging ervan uit dat de joden die pest veroorzaakt hebben. In de 15e, begin 16e eeuw zijn het dan voornamelijk de sodomieten, maar door maatschappelijke verschuivingen verandert de zondebok weer. In de zestiende eeuw krijg je de reformatie, met Luther en Calvijn die opkomen tegen wantoestanden in de Kerk. Dan zijn het vooral ketters die bestraft worden. In de zeventiende eeuw krijg je de zogenoemde heksenwaan, met veel vrouwen die op de brandstapel terechtkomen.’

Voor 1 november bleef een voorschrift onbeperkt geldig. Je kon de vermelde geneesmiddelen altijd kopen in de apotheek. Je had wel maar recht op terugbetaling als je ze binnen de drie maanden na opmaak van het voorschrift ging halen.

Homohaat is ook bij ons de wereld nog niet uit. Homoseksuelen in het Midden-Oosten of in Rusland riskeren zelfs hun leven. ‘Eeuwenlang was er een grote tolerantie voor homoseksualiteit in de islamitische cultuur. De intolerantie is daar eigenlijk door de Europese kolonisatiebeweging geïntroduceerd. Vandaag zien we dan weer het omgekeerde. West-Europa is een baken van tolerantie geworden, en als gevolg van antiwesterse politiek krijg je net strengere vervolgingsmaatregelen voor homo’s. Een mooi voorbeeld is Rusland. Sinds de inlijving van de Krim zijn er economische sancties tegen Rusland. Wat doet Rusland van de weeromstuit? Strengere wetten tegen homopropaganda, zoals zij dat noemen. Dat is om zich af te zetten tegen het westen. Hetzelfde met heel wat Afrikaanse landen. Of Iran. Homoseksualiteit bestaat daar niet, zegt men daar. Het is iets westers. Ook dat is de zondeboktheorie.’ Wat is de les voor vandaag die we uit je onderzoek moeten trekken? ‘Mijn onderzoek toont aan dat het verhaal van homoseksualiteit geen verhaal van geleidelijke vooruitgang is. Het is geen rechte lijn van harde vervolging naar vrijheid-blijheid, maar een traject van pieken en dalen. We moeten ons hoeden om achterover te leunen in de ligstoel met het idee dat homorechten verworven zijn. Rechten zijn nooit definitief verworven.’ ‘Bovendien merk je dat die zondebokmechaniek niet weg is uit ons gestel. Vandaag zijn het andere minderheidsgroepen. Je ziet die reflex nog altijd. Het is snel de schuld van iemand anders. De socialisten, de Walen, de migranten … Dat is iets wat intrinsiek in ons aanwezig is, en waar we ons erg van bewust moeten zijn. Toen Conchita Wurst in 2014 het Eurosongfestival won, werd Oost-Europa enkele weken later erg geteisterd door hevige regenval. Orthodoxe bisschoppen zagen in die regen een straf van God, omdat een travestiet met een baard de zangwedstrijd gewonnen had. Zo zie je maar dat de middeleeuwse retoriek niet altijd heel ver weg zit.’

geldigheidsduur beperken tot één of twee weken. Bij geneesmiddelen voor de behandeling van bijvoorbeeld een chronische aandoening kan hij die termijn verlengen tot maximaal één jaar. Je hebt recht op terugbetaling tot de vermelde datum waarop het geneesmiddel mag afgeleverd worden. Staat er op het voorschrift geen einddatum genoteerd, dan geldt de terugbetaling gedurende drie maanden.

Als je nog een voorschrift hebt dat voor 1 november werd opgemaakt, dan kun je dat gebruiken tot 31 januari 2020. Tenzij er een latere einddatum op staat. Sinds 1 november is het papieren voorschrift veranderd. Veel zorgverleners gebruiken al het elektronisch voorschrift waarmee de informatie wordt bewaard. Je krijgt wel nog altijd een bewijs op papier mee om je geneesmiddelen te gaan kopen in de apotheek.

Sinds 1 november is de termijn van aflevering en terugbetaling gelijk. Je kunt de voorgeschreven geneesmiddelen in de apotheek krijgen tot drie maanden na de datum waarop het voorschrift is opgemaakt. De zorgverlener kan die termijn wel inkorten of verlengen. Daarvoor moet hij een einddatum van uitvoerbaarheid op het voorschrift invullen. Bij medicatie die je meteen moet innemen, bijvoorbeeld antibiotica, zal de arts de

mijn eID

Wat staat er op mijn elektronische identiteitskaart, en moet ik die tonen aan iedereen die dat vraagt? Iedere Belg ouder dan 15 jaar wordt verondersteld steeds zijn identiteitskaart bij zich te hebben. Sinds 2003 worden elektronische kaarten (eID) uitgereikt, en sinds 2010 heeft iedere Belg er een. Maar wat staat er nu op die kaart, en aan wie moet ik die tonen? Je bent alleen verplicht om je eID te tonen wanneer de politie die vraagt, en wanneer je bij de gemeente of een andere overheid een getuigschrift of een uittreksel aanvraagt. Alle andere overheden, diensten of bedrijven mogen je eID vragen, maar je bent niet verplicht om die te tonen of af te geven. De wet schrijft voor dat bedrijven of overheden alleen de identificatiegegevens mogen inwinnen die relevant zijn voor wat zij met die gegevens van plan zijn te doen. Als

de zichtbare gegevens voldoende zijn, mag de chip niet worden gelezen. Als de gegevens op de chip wel noodzakelijk zijn, mag de kaart elektronisch worden gelezen, maar moet de verwerking beperkt blijven tot de relevante gegevens. Bovendien mag noch van de zichtbare gegevens, noch van de gegevens op de chip een kopie worden genomen. In geen geval mogen bedrijven of handelaars de foto, het identiteitskaartnummer, het rijksregisternummer of de geboorteplaats van de klant mag verwerken. Uitzonderingen zijn banken en verzekeringsmaatschappijen. Om witwassen of andere fraude tegen te gaan, zijn zij verplicht om een kopie te nemen van de gegevens op de eID. Ook verpleegkundigen in de

thuiszorg moeten de identiteit van hun patiënten verifiëren. Maar wat staat er nu op de chip van die kaart? Dat is je adres, het elektronische identiteitscertificaat waarmee je online je identiteit kan bewijzen, en het certificaat van je elektronische handtekening. De burgerlijke staat wordt niet langer op de kaart vermeld. De eID vervangt sinds 2014 je SISkaart, maar dat betekent niet dat al je medische gegevens op de kaart staan. De eID is voortaan de beveiligde sleutel voor de verschillende databanken van de sociale verzekeringsinstellingen. Zo weten ziekenhuizen bij een (spoed)opname bijvoorbeeld snel bij welk ziekenfonds je bent aangesloten.

TOT JE DIENST

Metaal

Syndicale premie Vanaf 1 november wordt de syndicale premie aan de arbeiders uit de metaalsectoren automatisch betaald. Om recht te hebben op de premie moet je minstens één jaar lid zijn (op 1/11/2019) van ACV-CSC METEA en moet je tewerkgesteld zijn in een van de metaalsectoren. Ook je bijdrage moet in orde zijn. De premie bedraagt 130 euro voor wie aan het werk is, 70 euro voor werklozen en bruggepensioneerden en 40 euro voor langdurig zieken. Wie vragen heeft neemt best contact op met zijn ACVCSC METEA-secretariaat.

Symposium

Weer werken na ziekte Op 28 november organiseren Samana en ACV een symposium over re-integratie van langdurige zieke mensen. Het aantal arbeidsongeschikte werknemers en zelfstandigen stijgt. Het werk hervatten na een langdurige ziekte is niet altijd evident. Samana en ACV willen samen inzetten op en nadenken over werkbaar werk, begeleiding, ondersteuning en aangepast werk. Het symposium vindt plaats in het congrescentrum De Stroming, Nationalestraat 111 in Antwerpen. De toegang is gratis. Meer info op www.samana.be. Inschrijven op secretariaat.vlaamsebewegingsploeg@ acv-csc.be of 02 244 34 98.

Tegemoetkoming

Verbandmiddelen

In vorig nummer werd uitgelegd hoe thuisverzorgde patiënten met chronische wonden een tegemoetkoming krijgen voor actieve verbandmiddelen. De informatie over de mogelijke verlenging van die terugbetaling was niet correct. Na één jaar behandeling kan de goedkeuring voor een tegemoetkoming nog per drie maanden worden hernieuwd. En niet eenmalig voor maximaal drie maanden zoals eerst stond vermeld.

Vacatures CM zoekt Juridisch dossierbeheerder Recruitment specialist Financieel analist verzekeringen VMOB ICT Service delivery manager Ledenbeheer & Recuperaties Projectleider CM-Gezondheidsconsulent 100 % - onbepaalde duur- Schaarbeek

www.cmjobs.be

Beweging.net zoekt Management Assistant 100 % - Vervanging (minstens 8 maanden) Schaarbeek

www.beweging.net

Wat je moet weten over de eindejaarspremie Het einde van het jaar komt nu stilaan in zicht. Voor veel werknemers betekent dat een leuk extraatje op de rekening in de vorm van een eindejaarspremie of een dertiende maand. Wij zetten enkele belangrijke aspecten op een rijtje. Teks t Wim Troch

Heeft iedereen recht op een eindejaarspremie? Niet elke werknemer krijgt een eindejaarspremie. Dat hangt af van je sector, of van de cao in de onderneming waar je werkt. Soms wordt je recht op een eindejaarspremie via een individuele arbeidsovereenkomst geregeld. Is mijn eindejaarspremie een vorm van loon? Een eindejaarspremie wordt als loon beschouwd. Concreet: de premie is onderworpen aan RSZ en bedrijfsvoorheffing. De eindejaarspremie wordt zwaarder belast dan het gewone loon (maximaal 53,50 procent). Welke vormen zijn er? De meest voorkomende eindejaarspremies zijn een dertiende maand (gemiddeld maandloon van het afgelopen jaar) of een vast bedrag (forfaitair of als percentage van het ontvangen loon). Wat als ik van werk veranderd ben, of gestopt ben met werken? Als je contract wordt beëindigd voor het einde van het jaar heb je normaalgezien recht op je eindejaarspremie. Die wordt berekend op basis van de

De eindejaarspremie geeft de meeste mensen wat financiële ruimte, bijvoorbeeld om kerstcadeautjes te kopen. periode waarin je in datzelfde jaar hebt gewerkt. In de meeste sectoren is dit recht gewaarborgd als je ontslagen wordt door de werkgever. Neem je zelf ontslag, dan heb je er meestal geen recht op. Wat als ik werk als uitzendkracht? Als uitzendkracht heb je, net als de meerderheid van de werknemers uit de privésector en de openbare sector, recht op een eindejaarspremie. Om recht te hebben op je eindejaarspremie, moet je in de periode van 1 juli 2018 tot 30 juni 2019 minstens 65 dagen als uitzendkracht gewerkt hebben in het stelsel van vijf dagen per week of minstens 494 uur. Ben je uitzendkracht, voldoe je aan alle voorwaarden én ben je ACVlid? Dan krijg je automatisch een premiedocument in je brievenbus in de

eerste week van december. Je hebt dan ook recht op een syndicale premie van minstens 104 euro. Is mijn premie lager als ik een tijdje niet kon werken, bijvoorbeeld door moederschapsrust, tijdskrediet, tijdelijke werkloosheid of ziekte? Een eindejaarspremie wordt in principe berekend op basis van effectieve prestaties. In sommige (sectorale) cao’s worden periodes van inactiviteit toch gelijkgesteld aan normale prestaties. Voor moederschapsrust, een ziekteperiode korter dan drie maanden of tijdelijke werkloosheid is dat meestal het geval. Dan krijg je toch een volledige eindejaarspremie. Voor tijdskrediet is dat meestal niet zo.

>>> http://eindejaarspremie.hetacv.be

Citytrip naar Valencia Valencia, de geboortestad van de Paella waar oud en nieuw samenkomen. Tijdens deze vijfdaagse reis maken we ook zeer nauw kennis met het beroemde straatfestival “Las Fallas”. Laat je verbazen door de torenhoge beelden in de straten, het knalvuurwerk en de prachtig verklede Valencianen. We logeren in een viersterrenhotel vlakbij het historisch centrum. Reis mee van 16 tot 20 maart 2020 voor 1 180 euro. De single toeslag bedraagt 400 euro.

Boek snel via 070 233 119 of www.intersoc.be

Infomoment voor nieuwe vrijwilligers

Op dinsdag 10 december 2019 organiseren we een infomoment voor nieuwe vrijwilligers in vergader- en congrescentrum De Lindepoort in Mechelen. Zin om komende winter of zomer de handen uit de mouwen te steken als hotel- of animatiemedewerker in een van onze hotels in Europa? Dan is dit het ideale moment om meer te weten te komen over gratis vrijwilligerswerk bij Intersoc. Meer info via www.intersocwerkvakanties.be/nl/kalender of

02 246 47 34.

VISIE 19 - 8 november 2019

limburg in beweging

Verantwoordelijke uitgevers regio Limburg: beweging.net Carien Neven, ACV Jean Vranken, CM Lizy Cosemans. Wil je reageren op de regionale bladzijden? Contacteer dan de redactie Visie Limburg, Mgr. Broekxplein 6, 3500 HASSELT, tel. 011 29 08 70, limburg@beweging.net, limburg.beweging.net. Een Visie gemist? Ga naar www.visielimburg.be.

KAJ start KAmeleJonhuis in Genk

KAJ is een jongerenbeweging, door Jozef cardijn opgericht aan het begin van de vorige eeuw. de eerste lokale activiteiten dateren van 1912, de officiële erkenning volgde in 1925. de KAJ heeft als doel om het zelfbewustzijn van arbeidsjongeren te ontplooien en zo hun eigen leven in handen te nemen. en dat doet ze vandaag nog altijd, aan de hand van lokale afdelingen, acties en weekends. maar momenteel onderzoekt KAJ in limburg de mogelijkheden van een KAmeleJonhuis. Teks T: Bart BynEnS FoTo: BrEcht BEELEn

PA SAr 10.11.19: beringen

Van lokaal tot internationaal

Door allerlei acties probeert KAJ verandering te brengen, zowel op individueel als op maatschappelijk vlak. We werken rond diverse thema’s zoals waardig werk, waardig onderwijs, gender, racisme, een waardige

OVER DE OPLEIDING VERZORGENDE/ ZORGKUNDIGE WANNEER Di 26.11 of do 12.12 om 10 u WAAR Opleidingscentrum, Isabellastraat 16 in Hasselt START OPLEIDING 20.01.2020 INFO Marleen Geussens, 011 37 65 01

OPENDEURDAG met een gevarieerd aanbod voor de jonge 55-plussers WANNEER Za 23.11 van 14 tot 17 u WAAR O.C. Sint-Katarina, Nic. Cleynaertslaan, Hasselt GRATIS TOEGANG. IEDEREEN WELKOm INFO René Hulsmans, 0477 74 01 59

Graciano: “KAJ is er voor jongeren vanaf 12 jaar. We kiezen bewust voor deze leeftijd omdat we van mening zijn dat jongeren zelf kiezen om naar KAJ te komen. KAJ staat open voor iedereen zolang je waarden en normen stroken met de visie van KAJ.”

Acties

FAmilieHulP 26.11 OF 12.12: inFOmOmenTen

OKr A 23.11.19: HASSelT

Lien, Lisa en Graciano vormen het team van vrijgestelden voor Limburg. Wij laten hen aan het woord over de KAJ van vandaag.

KAJ heeft verschillende afdelingen over heel Vlaanderen. Ook in Limburg zijn er nog tal van afdelingen actief. Lisa: “Onze activiteiten variëren naargelang de afdeling. Naast lokale activiteiten organiseren we ook bovenlokale én internationale afdelingen. KAJ is een deel van de Internationale KAJ die bewegingen op alle continenten verenigt.” Lien vervolgt: “We zorgen niet enkel voor ontspanning, maar we zijn ook een jongerenbeweging met een vormingsopdracht. We willen een stem voor jongeren zijn. Bij ons staat het verhaal van elke jongere centraal.”

■

Van links naar rechts: Graciano Dossantos, Lisa De Prins en Lien Vanhoof

thuis, enz. We zijn bezig met alles wat de jongeren van nu bezighoudt. Lien: “We hebben net een actie over de maximumfactuur in het secundair onderwijs gehouden. KAJ deelde chocolademunten en nepfacturen uit. Jongeren komen vaak zelf met oplossingen tegen hoge schoolkosten, zoals bijvoorbeeld herbruikbaar schoolmateriaal.” KAJ komt op straat om deze problematieken aan te halen en om duidelijk te maken welke impact dit allemaal heeft op jongeren. Lisa: “Samen met jongeren willen we er zijn voor hen. Tijdens weekends en symbolische acties proberen we, individueel en collectief, de jongeren te ontplooien en te doen groeien. Als je niet met

Contact: . Lien Vanhoof (afdelingen): lien.vanhoof@kaj.be . Lisa De Prins (afdelingen): lisa.deprins@kaj.be . Graciano Dos Santos (KAmeleJonhuis): graciano.dossantos@kaj.be . facebook: KAJ vzw

die thema’s bezig bent, maar wel interesse hebt om naar KAJ te komen, ben je natuurlijk ook welkom.”

KAmeleJonhuis Naast de afdelingen werkt KAJ in Limburg ook aan een KAmeleJonhuis. Sinds kort is Graciano in Genk begonnen met een vooronderzoek om samen met jongeren een tweede thuis te creëren. Graciano vertelt enthousiast: “KAmeleJon is een jeugdhuis van KAJ en streeft naar een waardig leven voor elke jongere. We dagen jongeren uit om hun ideaalbeeld van werk, school en thuis te concretiseren en zoeken samen met hen hoe ze dit ideaalbeeld in hun dagelijks leven kunnen bereiken. We zijn altijd bereikbaar voor vragen en onze deur staat letterlijk altijd open.” Interesse om hieraan mee te werken? Neem dan contact op met Graciano. En dan nu vooruit!

Limburg zamelde al 2,5 miljoen kurken in Beweging.net Limburg, Covida vzw, De Vlaspit vzw en de afvalintercommunale Limburg.net organiseren sinds 2016 in heel Limburg een kurkeninzamelactie. Deze kurken worden gesorteerd door de deelnemers van het dagcentrum Covida en gerecycleerd tot isolatiemateriaal in het sociaal economiebedrijf de Vlaspit.

11.11.19: dilSen-STOKKem

STEVIGE WANDELING WANNEER Ma 11.11 om 13 u VERTREK De Smakerij, Venlosesteenweg 403E, 3640 Kessenich INFO Jos Herfs, 0494 57 00 32

17.11.19: bOcHOlT

SPEK EN EIERENWANDELING WANNEER Zo 17.11 van 7 tot 10 u (t.v.v. instellingsgebonden jongeren Bocholt) of van 12.30 tot 15 u (t.v.v. dolfijntherapie voor Robbie) VERTREK Buurthuis Reppel, Reppelerweg 183, Reppel-Bocholt VERPLICHT VOORAF INSCHRIJVEN EN INFO Dirk Snoeckx, 011 53 88 45

GPS-CLUB LImBURG CURSUS BASECAmP Voor bezitters van een Garmin outdoor GPS (wandelen of geocachen) of een Garmin Edge fiets-gps WANNEER Di 12.11 en di 19.11 om 19 u WAAR ’t Pelterke, Jeugdlaan 4, Overpelt INFO Johan Walbers, 0476 99 19 89

>>> www.pasar.be/activiteiten

PA x cHriS T i limburg 11.11.19: HASSelT

In de periode 2016-2018 werd al 12.893 kg ingezameld. Omgerekend zijn dat 2,5 miljoen kurken. De recyclage hiervan is goed voor een besparing van bijna 25 ton CO², een belangrijke bijdrage voor het behalen van de klimaatdoelstellingen. Eind 2017 breidde de inzamelactie uit naar scholen. Duurzaam omgaan met grondstoffen komt al aan bod in ieder schoolproject. Kurken inzamelen past perfect bij deze doelstelling. Ondertussen zamelen al meer dan 50 Limburgse scholen in. Limburgse scholen die ook aan de kurkenactie willen deelnemen, kunnen zich aanmelden via www.beweging.net/kurkinscholen. Voor lagere scholen is er een educatief pakket beschikbaar.

LANDSCHAPSWANDELING WANNEER Zo 10.11 om 14 u VERTREK kerk Beringen Centrum INFO Louis Vancamp, 0498 27 39 06

■

BUSO-school Sint-Elisabeth uit Wijchmaal-Peer zamelde het voorbije schooljaar het meeste kurk in.

JAARLIJKSE HERDENKING VAN DE ONBEKENDE OORLOGSVROUW Het koor Volkorengrijs luistert de viering op en Bui Shameel Zahra, een Irakese vrouw, brengt een doorleefde getuigenis. WANNEER Ma 11.11 om 15 u WAAR Standbeeld Guffenslaan-Maastrichterpoort, Hasselt NADIEN Gezellig samenzijn tot 17.30 u in O.C. Sint-Katarina, Nic. Cleynaertslaan, Hasselt

REGIO

CM 15.09.19: NOV/DECCM 19: CM Paardentherapie voor gezinnen Cursus ‘Lifecoaching’ Herk-de-Stad WAAR Genk zondag 15 septemWANNEER Start op vrijdag ber 2019 10u00 tot 12u00 8 november (tweewekelijks, (4 sessies)- telkens van 19u00 tot 3 sessies) PRIJS CM-lid €48, anderen €60 21u30 INSCHRIJVEN PRIJS CM-lid €120, CM-lid VT €60, wegwijs.limburg@cm.be of niet-leden €145 011 280 280 INSCHRIJVEN wegwijs.limburg@cm.be of 011 280 280

17.09.19: CM Infosessies ‘Loopbaan13 NOV 19: SAMANA begeleiding’ Infosessie ‘Balanceren tussen WAAR Bilzen, veiligheid enHasselt, vrijheid’Genk, Lommel en Maasmechelen WAAR Hasselt WANNEER 17 september (Bilzen), Woensdag 13 november 23 september (Hasselt), 2019 - 19u30 tot 21u30 1 oktober PRIJS €3 (Genk), 3 oktober (Lommel) en INSCHRIJVEN 7 oktober (Maasmechelen) mantelzorg.limburg@samana.be of 20u00 22u00 011 280tot297 PRIJS gratis INSCHRIJVEN 14 NOV 19: OKRA wegwijs.limburg@cm.be Vakantiebeurs 55+ of 011 280Zonhoven 280 WAAR WANNEER Donderdag 14 november 2019 - 10u00 tot 17u00 17.09.19: CM PRIJS gratis Infosessie ‘Veilig thuis wonen’ INSCHRIJVEN WAAR Tongeren patricia.schoenaers@okra.be of WANNEER 011 265 93017 september 13u30 tot 16u00 PRIJS gratis19: SAMANA NOV/DEC INSCHRIJVEN 012aan 23 38 Cursus ‘Werken je 70 uitstraling’ WAAR Kortessem WANNEER Start op maandag 18.10.19: OKRA 18 november (wekelijks, 5 sessies) Galabalvan ’6513u30 jaar OKRA ’ telkens tot 16u30 WAAR Houthalen-Helchteren PRIJS CM-lid €35, CM-lid VT €17,50, WANNEER€105 Vrijdag 18 oktober 2019 niet-leden deuren gaan open om 20u00 INSCHRIJVEN PRIJS €10 vvk, €15 kassa of kracht.limburg@samana.be INSCHRIJVEN 011 280 297 patricia.schoenaers@okra.be of 011 265 930

CM LIMBURG INSCHRIJVEN Meer info over onze initiatieven: raadpleeg www.cm.be/agenda. Vooraf inschrijven is steeds noodzakelijk. Vermeld voor welke activiteit je inschrijft samen met je naam, adres, rijksregister- en telefoonnummer.

Gezondheidsscans zijn overal

Werd jouw gezondheid al gescand? Meten is weten. Vanzelfsprekend geldt dit ook voor onze gezondheid. Dat ook CM Limburg steeds vaker een beroep doet op technologie om de verschillende parameters van gezondheid te meten, wordt duidelijk bij een snelle blik op de kalender. Met de Keito bodyscan, de venenscan en de voetscan staan maar liefst drie soorten gezondheidsscans in ons najaarsprogramma. Weet jij wat ze meten? REDAC TEUR STEPHANIE LOUWAGIE

Keito Bodyscan De meest tot de verbeelding sprekende van alle scans is ongetwijfeld de Keito bodyscan. Met zijn Japanse naam en imposante grootte is hij één van de populairste scans van het moment. Evy Cretskens van Gezondheidsbevordering legt uit: ‘De Keito Bodyscan is sinds 2017 bij CM in gebruik. Het toestel wordt regelmatig in onze gezondheidspunten ingezet waardoor we leden geheel vrijblijvend kunnen opmeten en analyseren. Ook op evenementen, zoals recent nog de autoloze zondag in Hasselt, kun je het toestel zien opduiken. Wie het aandurft om zich op één van die momenten volledig te laten doorgronden, gaat even later met een gezondheidsrapportje naar huis.’ ‘De scan is in principe geschikt voor mensen van alle leeftijden. Al zijn de resultaten pas op volgroeide leeftijd betrouwbaar, vanaf de leeftijd van 18 jaar dus. Daarnaast is het toestel niet geschikt voor zwangere vrouwen en mensen met een pacemaker of ander implantaat. Het apparaat wordt steeds bemand door een enthousiaste vrijwilliger of CM-medewerker, maar is sowieso erg eenvoudig in gebruik.’ ‘Erop plaatsnemen heeft veel weg van op een weegschaal gaan staan. Je duidt je geslacht aan en het toestel begint onmiddellijk met de eerste metingen. Na minder dan een minuut weet je hoe groot je bent en hoeveel kilootjes (te veel) aan je kleven (lacht). Nadien wordt gevraagd je linkerhand in de opening van het apparaat te stoppen. Het toestel spant zich op rondom je pols en geeft je bloeddruk aan. De laatste stap ten slotte is het berekenen van het vetpercentage. Hiervoor dien je enkele seconden de handvaten van de scanner vast te nemen. Na afloop van de metingen rolt een papiertje met resultaten uit de printer.’ ‘Uiteraard is het geenszins de bedoeling dat de Keito bodyscan op termijn consultaties bij de (huis)arts gaat vervangen, integen-

deel. In het gezondheidsrapport kun je voor zowel je BMI, je lichaamsvetgehalte als je bloeddruk nagaan of de gemeten waarden eerder laag, normaal of hoog zijn. Resultaten die vervolgens aanleiding kunnen geven tot een goed gesprek met de (huis)arts. Want vanuit de filosofie van het gezondheidsfonds focussen we steeds weer op de preventieve aanpak van eventuele gezondheidsproblemen. We zijn er dan ook stellig van overtuigd dat de Keito bodyscan, de venenscan en de voetscan ons hierbij kunnen helpen.’ Wie interesse heeft om zijn of haar lichaam door onze gratis Keito bodyscan te halen, is welkom op één van volgende locaties en tijdstippen. Inschrijven hoeft niet!

• CM-gezondheidspunt Genk 25/11 2019, 09u00-12u00 • CM-gezondheidspunt Hasselt 02/12 2019, 09u00-12u00 en 13u30-16u30 04/12 2019, 09u00-12u00 05/12 2019, 13u30-16u30 • CM-gezondheidspunt Houthalen 09/12 2019, 09u00-12u00 10/12 2019, 13u30-16u30 11/12 2019, 09u00-12u00 12/12 2019, 09u00-12u00

Voetscan Heb je vaker last van pijnlijke voeten? Of weet je niet of je je voeten op de juiste manier neerzet bij het stappen? Wie als kind reeds steunzolen moest, herinnert zich ongetwijfeld nog de doos met schuim die de vorm van je voeten moest opmeten. Gelukkig staat de techniek niet stil en bestaan er ondertussen dynamische scans die in minder dan een halfuur kunnen aangeven welke steunzolen het best bij jou passen.

Een gratis voetscan laten maken, kan dit najaar nog in twee van onze Limburgse gezondheidspunten. Inschrijven is mogelijk via wegwijs.limburg@cm.be of 011 280 280. • CM-gezondheidspunt Houthalen 21/11 2019, 09u00 • CM-gezondheidspunt Genk 12/12 2019, 09u00

Venenscan De venenscan, ook wel de venoscan genoemd, staat dit najaar niet meer op de CMagenda. Wie toch benieuwd is naar de doorbloeding van zijn of haar aders of zich vragen stelt bij bepaalde aderaandoeningen, kan een afspraak maken in een van de Goed thuiszorgwinkels.

CONTACT Een vraag voor CM? Op www.cm.be vind je heel wat info en kun je een contactformulier invullen. Je kunt ons ook bellen op 011 280 211 op weekdagen van 8u30 tot 17u, behalve op vrijdagnamiddag.

Zin in een vakantie onder volwassenen? Op maandag 2 december trekt de vakantiemarkt van Intersoc naar de Limburghal in Genk. Van 13 uur tot 16 uur ontdek je er alles over het aanbod aan wandelen cultuurvakanties voor volwassenen.

Een afspraak in een CM-kantoor maak je op www.cm.be/afspraken of telefonisch via 011 280 211.

In het reiscafé leer je de bestemmingen beter kennen aan de hand van presentaties. Wie ter plaatse een charme-, deluxe-, bus- of vliegtuigvakantie uit de zomerbrochure boekt, ontvangt een korting van tien euro per deelnemer. Ook maak je kans je geboekte vakantie terug te winnen!

Met vragen over (thuis)zorg kun je terecht bij de Zorglijn op 011 280 281 of via zorglijn.limburg@cm.be

Meer info via 070 233 119 of op intersoc.be

Maandag 2 december 2019 - Limburghal, Jaarbeurslaan 6, 3600 Genk

REGIO Re-integratie langdurig zieken

ACV DIGITAAL

Nog teveel ontslagen om medische overmacht

Maak zelf je afspraak! Zit je met vragen over tijdskrediet, je contract, opleidingen, je werkloosheidsdossier of heb je problemen met je werkgever ...? Maak zelf je afspraak bij ACV Limburg! Surf naar www.afspraakACV.be en enkele klikken later is jouw bezoek bij het ACV gepland.

Drie jaar geleden zag het Koninklijk Besluit het levenslicht dat de re-integratie van langdurig zieken moest bevorderen. Het één en ander werd ondertussen aangepast en bijgestuurd. Stimuleren deze re-integratieplannen vandaag meer mensen om opnieuw duurzaam aan het werk te gaan? ‘We blijven het gevoel hebben dat deze wetgeving eerder een ontslagmachine opleverde dan dat ze er effectief aan bijdraagt mensen terug aan de slag te helpen,’ zegt Koen Buntinx (foto) van de ACV-vormingsdienst LiVo. ‘Dat heeft niet noodzakelijker wijze met slecht wil te maken maar eerder met het systeem waarin zowel werknemers als werkgevers gevangen zitten.’

Om je afspraak vast te leggen, moet je enkele vragen beantwoorden. Deze zorgen ervoor dat je bij de juiste dienstverlener terecht komt. Hou voor een vlot verloop je rijksregisternummer (achterzijde paspoort) bij de hand. Heb je nog vragen? Lukt het niet om online een afspraak te maken? Je kan blijven rekenen op onze collega’s van het ACV-contactcenter op het nummer 011 30 60 00.

REDAC TEUR VICKY JANS

>>> afspraakACV.be

Afgeschreven

INFO

Het ACV is altijd voorstander geweest van de re-integratie van langdurig zieken. ‘Het is niet omdat je ziek bent (geweest), dat je afgeschreven bent voor de maatschappij.’ Toch blijft de hele re-integratiemachine horten en stoten. ‘Niet alle re-integraties kunnen opgelost worden met platte rust en een aangepaste bureaustoel. We zien het vooral mislopen wanneer werknemers kampen met psychologische klachten zoals stress, werkdruk, flexibiliteit …,’ zegt Koen. ‘Zolang de echte oorzaken die aan de basis liggen van dergelijke aandoeningen niet worden aangepakt, zal een re-integratie nooit op een positief resultaat uitdraaien.’

Opleidingen

Je wil graag een opleiding volgen? Maar ... ■ je ziet door de bomen het bos niet meer? ■ je weet niet welke mogelijkheden er allemaal bestaan? ■ hoe het zit met financiële tegemoetkomingen? ■ en met eventuele verplichtingen?

Crash

Financieel

Dat ondervond ook Cindy, omwille van privacyredenen een fictieve naam. Een jaar geleden crashte Cindy op het werk. ‘Mijn pijnlijke echtscheiding lag hier zeker aan de basis maar ook de stress op mijn werk.’ Cindy werkte als bediende met een deeltijds variabel uurrooster in een verzorgingsinstelling. Door het hoge ziekteverzuim moest ze regelmatig overwerken en zelden wist ze hoe haar uurrooster er ging uitzien. ‘Ook de lange rijafstand met bijhorend fileleed en tijdverlies, deed geen goed aan mijn gemoedstoestand.’ Dat Cindy’s afwezigheid telkens met één maand werd verlengd, werkte averechts. ‘Dit zorgde eerder voor extra stress dan voor rust omdat ik steeds moest aangeven wanneer ik de volgende weken zou kunnen werken, ervan uitgaande dat ik tegen dan wel hersteld zou zijn.’

Via VDAB kwam Cindy snel in aanmerking voor het volgen van een andere bacheloropleiding waar ze erg enthousiast naar uitkeek. ‘Toen ontving ik echter een positief antwoord op één van mijn eerdere sollicitaties. Uit financiële overweging zegde ik toe om in een andere verzorgingsinstelling te beginnen,’ vertelt Cindy. Een verkeerde keuze, zo bleek. ‘Er werd nog meer flexibiliteit gevraagd dan in mijn vorige job en al snel werd ik opnieuw ziek.’ Een maand later was Cindy al ontslagen. ‘Ik was heel erg aangeslagen en zat -zit- met heel veel vragen. Ben ik nog altijd ziek? Kan ik dit flexibel werk gewoon niet meer? Moet ik iets helemaal anders gaan doen? Hoe lang moet ik wachten op een nieuwe kans voor een bacheloropleiding?’

Medische overmacht Na een viertal maanden had Cindy een eerste contact met iemand van de mutualiteit, die gelukkig meteen de ernst van de situatie inzag. Twee maanden later volgde een medische controle ‘waar ik te kennen gaf dat ik mij nooit nog zag functioneren bij mijn werkgever. De gedachte alleen al joeg mij schrik aan en maakte dat ik verstijfde,’ vertelt Cindy. ‘Ik gaf ook toen aan dat ik wilde solliciteren zodat ik na mijn herstel zo snel mogelijk ergens anders kon beginnen.’ In overleg met Cindy besloot de huisarts samen met de arbeidsgeneesheer een maand later dat Cindy nooit meer terecht zou kunnen bij haar huidige werkgever. Er volgde een ontslag om medische overmacht.

Zolang de echte oorzaken die aan de basis liggen van dergelijke ziektes niet worden aangepakt, zal een re-integratie nooit op een positief resultaat uitdraaien. KOEN BUNTINX

Structureel Cindy kon gelukkig terecht bij ACV-Bijblijfconsulente Sarah Gorissen (foto) die haar bijstaat in haar zoektocht naar een andere toekomst. ‘Maar dit verhaal illustreert hoe

oplossingen niet altijd voor de hand liggen. Voor een werknemer is het niet eenvoudig om afscheid te nemen van een job of een sector die jarenlang bepaalde wie je bent. We zwijgen dan nog over het financiële aspect,’ zegt Koen. ‘Ook voor de werkgever is het niet altijd eenvoudig om een job aan te passen op maat van een medewerker of om een andere job aan te bieden.’ Volgens het ACV is er dan ook nood aan een structurele aanpak van de fundamentele oorzaken bij een langdurige afwezigheid ‘zeker wanneer dit te maken heeft met psychische aandoeningen zoals depressie, burn-out, angststoornissen … anders zullen er altijd meer -en teveel- werknemers ontslagen worden omwille van medische overmacht dan dat er echte re-integraties plaatsvinden.’

BLiKopener Tijdens de ACV-BLiKopener op woensdag 13 november 2019 om 19.30u. in het Bewegingshuis van Hasselt zet Herman Fonck van ACV-Nationaal alle pijnpunten rond het re-integratiegebeuren op een rij terwijl Rudy Desiron van CM en Mieke Dezeure van IDEWE een stand van zaken geven en vooruitblikken op de toekomst. Deze info is gratis en voor iedereen toegankelijk. Inschrijven kan via de website. >>> activiteiten.acv-limburg.be

ACV-Bijblijven maakt je graag op dinsdag 26 november 2019 om 18.30u. in het Bewegingshuis in Hasselt (tegenover station) wegwijs in het aanbod van en de mogelijkheden rond opleidingen. Deze info is gratis. Schrijf je in via onze website. >>> activiteiten.acv-limburg.be-

LOOPBAANBEGELEIDING

Jij verandert ...

En je loopbaan? ■ Je wil je huidige job anders invullen. ■ Je overweegt een carrièreswitch. ■ Je verlangt naar een betere worklifebalans. ■ Je wil zelfstandige te worden. ■ ... Soms heb je nood aan iemand met kennis van zaken waarmee je van gedachten kan wisselen en waar je raad aan kan vragen. De loopbaanbegeleiders van ACV Puls staan klaar voor alle ACV-leden! Kom vrijblijvend naar ons infomoment op woensdag 20 november 2019 van 14.00 tot 16.00u. in het Bewegingshuis in Hasselt (Mgr. Broekxplein 6) en kom aan de weet wat je van onze loopbaanbegeleiding kan verwachten! Inschrijven kan bij nathalie.vermeersch@acv-csc.be. >>> www.jeloopbaan.be

16 UITLAATKLEP Het leven is vaak rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Net daarom staat Visie graag even stil en stellen we een Bekende of Boeiende Vlaming tien vragen om tot rust te komen.

Deze week zanger Johannes Faes - Tourist LeMC (35)

tekst amélie janssens foto ID / ALEX VANHEE

Tourist, 1

Waarvoor is er te weinig aandacht in de samenleving?

‘Ik spreek nu even vanuit mijn eigen leefwereld en mijn achtergrond als maatschappelijk werker. Er wordt veel te weinig geluisterd naar de deskundigheid en know-how van maatschappelijk werkers als er beleid wordt gemaakt. Zij kunnen een realistisch beeld schetsen aan de politici. En dan kan het beleid daar beter op inspelen. Voor de elite is het heel moeilijk om zich in te beelden wat het is om arm te zijn.’

Welke mooie waarde(n) dank je aan je ouders?

‘Beleefdheid, is dat een waarde? En respect. Ik ben op de goede manier opgevoed. Niet streng, maar met twee woorden spreken en vriendelijke zijn tegen de mensen. Dat soort dingen. Nu ik zelf kinderen heb, merk ik dat ik hen

dezelfde beleefdheidsregels aanleer. Ik vind het bijvoorbeeld belangrijk dat ze ook goeiendag zeggen als mensen tegen hen praten. Dat we samen aan tafel zitten om te eten zonder de aap uit te hangen. Dat soort dingen. Hopelijk krijg ik dat er snel ingedrild zodat ik de lat wat hoger kan leggen.’

Wat zou je graag beter kunnen?

‘Ik zou graag dingen beter onthouden. Ik vrees dat ik op dat vlak rond het gemiddelde schommel. Ik lees graag en veel, waaronder ook meer theoretische boeken. Op het moment zelf ben ik dan superenthousiast over iets wat ik heb gelezen maar een maand nadien moet je het me al niet meer vragen. Sommige mensen lezen een keer iets en het zit in hun hoofd. Daar ben ik best jaloers op. Zo kan ik ook jaloers zijn op mensen met ADHD. Daar wordt tegenwoordig vaak negatief over gesproken. Maar als je dat goed kan sturen, is dat een meerwaarde. Zo ken ik heel wat creatieve mensen met ADHD. Die zetten grote stappen vooruit en vinden inspiratie op de meest o n m o g e l i j ke momenten.’

Waaraan besteed je te veel tijd of net te weinig tijd? ‘Mijn gsm, het schermke, onge-

twijfeld. Verslaafd is een groot woord, maar ik heb een soort routine ontwikkeld waarbij ik die telefoon constant vastneem. Eender waar ik even moet wachten, haal ik mijn smartphone boven. Dat moet ik afleren. Ik zou meer zonder gsm op stap moeten gaan. Hem gewoon thuis laten liggen. En als ik ergens mee bezig ben: buiten handbereik houden. Maar ik ben me er zeker van bewust, dat is al een eerste stap.’

Welke film heeft indruk op je gemaakt? ‘Gisteren zag ik The Joker. Tot

nu toe toch wel de beste film van het jaar. Je kruipt in het hoofd van iemand die uiteindelijk een psychopaat zal worden en die heel foute dingen zal doen. Maar tegelijkertijd bouw je empathie op voor het personage. Het doet me denken aan wat ik daarnet zei. Mensen die het goed hebben kunnen zich heel moeilijk inbeelden hoe het is voor mensen met psychologische problemen of mensen die arm zijn. In de film komt dat contrast ook goed naar voren. En het feit dat die mensen met problemen niet gezien worden.’

Wat zou je uitvinden om van de wereld een betere plek te maken?

‘Een nieuw soort politicus, misschien? Iemand die niet bezig is met de volgende verkiezingen maar op een integere manier probeert om het beste te doen voor anderen. Zo zullen er vandaag zeker ook zijn, maar die komen niet genoeg op de voorgrond. Het politieke spel dwingt politici vandaag tot luid roepen, met liefst zoveel mogelijk extreme punchlines, maar dat zet weinig positieve verandering in gang.’

Waar op de wereld zou je je nog thuis kunnen voelen? ‘Buiten Antwerpen? (lacht)

Ik groeide voor een stuk op in ZuidFrankrijk en mijn grootmoeder woont er nog. Daar dus sowieso. Ik voel me

>>>

ook heel goed in Polen, waar mijn vrouw vandaan komt. Dat is ook een optie. Het zijn allebei plaatsen waar ik geregeld kom en waar ik me op mijn gemak voel. Het feit dat daar familiebanden liggen, zal wel meespelen.’

Wat zou iedereen op school moeten leren?

‘Empathie misschien? Maar daarnaast ook veel praktische dingen. Ik heb zelf zes jaar zitten blokken in het secundair onderwijs maar wat heb ik daar uiteindelijk aan? Terwijl, als je bijvoorbeeld leert hoe je kleren kan herstellen, groenten kan kweken en kruiden kan herkennen in het wild, daar ben je in het leven echt iets mee.’ Ik hoop ook dat mijn muziek ooit in de eindtermen zit. Wat moet een mens meer weten dan dat de kern liefde is?’

Stel dat je zou kunnen afspreken met een bekend persoon, wie zou dat zijn?

‘Misschien moet je nooit je idolen ontmoeten. Je stelt een bepaald beeld samen van die persoon op basis van zijn of haar kunst of muziek. Maar dat kan natuurlijk altijd tegenvallen. Als het dan toch moet, dan zou ik vooral met enkele mensen willen praten om van hen te leren. Stromae, toch een groot voorbeeld voor veel hiphopartiesten in België, zou me zeker kunnen inspireren. Dave Chappelle vind ik ook tof, een stand-up comedian. En in dat genre natuurlijk ook George Carlin, die al overleden is. Iemand die heel kritisch kon zijn voor de Amerikaanse overheid.’

Welk beroep zou je uitoefenen als je niet zou doen wat je nu doet?

‘Er stond best veel op mijn lijstje vroeger. Die typische jongensdromen spreken me nu nog aan. Ik solliciteerde ooit nog bij de brandweer. Voor de eerste proef was ik al gebuisd. Dat zeggen we best niet te luid. Het leger zou me ook liggen. Dat klinkt waarschijnlijk vreemd want het botst met het leven dat ik vandaag leid. Maar ik zou wel orders kunnen opvolgen en kunnen leven in die strakke structuur. Ter plaatse rust!’

‘Ubuntu’ van Tourist LeMC is het lied voor de najaarscampagne van 11.11.11 rond changemakers. Op 8 november geeft hij een concert in het Sportpaleis. www.11.be/changemakers