Nummer 14 - 15 september 2022

Na de pandemie maakt de energiecri sis ons alweer duidelijk dat als het fout loopt, de overheid de meubelen moet redden. Wie een hekel heeft aan overheidsbemoeienis, belastingen en regelgeving, moet opnieuw vele tonen lager zingen. Meer nog, werkgeversorganisaties smeken om steun van overheden. Ik begrijp dat. We kunnen bedrijven en jobs niet laten kapotgaan. Maar ik kan het niet rijmen met hun afkeer van overheidsregels wanneer het goed gaat. Nog minder begrip heb ik voor de werkge versoproepen om de rekening van de crisis met een indexsprong door te schuiven naar hun medewerkers. Over een rechtvaardige verdeling van recordwinsten hoor ik ze nooit. Je kan niet de boter en het geld van de boter willen.

bevoegdheden kunnen gebruiken en het niet moeten overlaten aan de markt. Een uitgebreid sociaal energietarief. Een basispakket van elektriciteit en gas aan een vastgelegde en haalbare prijs. Een plafond op de gasprijs. Een faire overwinstbelasting die de ondersteu ningsmaatregelen mee moet financieren. Nu moeten ze snel werk maken van die plannen.

Hopelijk gaan ze nu verder op dit elan. En be seffen ze dat ze ook op langere termijn het energiedossier niet mogen loslaten. Het Vlaams ACV stelt daarom voor dat Vlaanderen een Renovatiemaatschappij opricht die zelf publie ke gebouwen energiezuinig maakt en vol zon nepanelen legt. Want je kan dat niet van de burger verlangen zonder zelf het goede voor beeld te geven. Tegelijk moet de Vlaamse Reno vatiemaatschappij wijkrenovaties opzetten en collectieve en hernieuwbare energienetten uit bouwen. Want nu is energiezuinig wonen en renoveren enkel voor wie geld heeft. door!

De essentie van deze crisis is dat energie een basisbehoefte is van mensen en bedrijven. En juist veel méér overheidssturing en -controle vraagt. Politici ontdekken nu plots dat ze hun

Voor die Renovatiemaatschappij is budget nodig. De inspanningen van de Vlaamse regering voor renovatiepremies en dergelij ke komen nu op nog geen miljard euro, ter wijl de facturen wel maal tien zijn gegaan. De Vlaamse ambities en middelen voor betaalbare en klimaatvriendelijke energie moeten ook maal tien. Dat is dus minstens tien miljard. De Vlaamse regering heeft het altijd over ‘investeringen die zichzelf op termijn terugbetalen’. Een betere investe ring dan de energie-omslag valt moeilijk te bedenken. De Vlaamse regering moet nu slimme keuzes maken. Niets doen is schul dig verzuim dat ons nu al zuur en duur op breekt, en dat onze kinderen nog veel zuur der en duurder zal opbreken.

Ann Vermorgen, verantwoordelijke voor het Vlaams ACV

ENERGIE

Naar een overwinstbelasting?

De btw- en accijnsverlaging en het sociaal tarief voor gas en elektriciteit blijven van kracht tot aan het einde van de winter, zo besliste onlangs het overlegcomité. ‘Het zijn maatregelen die wel een stukje hoop geven, maar mensen hebben meer perspectief nodig’, aldus nationaal secretaris bij het ACV Mathieu Verjans.

Het ACV pleit voor een uitbreiding van het sociaal tarief zodat meer mensen die het moeilijk hebben ervoor in aanmerking komen. Bovendien eisen zij ook een automatische toekenning door de overheid. Want wie recht heeft op het sociaal tarief moet vandaag nog steeds zelf een aanvraag indienen. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) beloofde wel om te onderzoeken hoe dat geautomatiseerd kan worden.

Ook de aangekondigde overwinstbelas ting is volgens Verjans een stap in de goede richting. ‘Uit cijfers van de Nationale Bank zien wij dat heel wat bedrijven enorme winsten hebben geboekt en daarvoor ook hun bedrijfs leiders en aandeelhouders hebben vergoed, maar tegelijk zie je dat de arbeiders ten onder gaan aan de energieprijzen. Dat zal tot sociale onrust leiden.’

WANDELEN VOOR HET GOEDE DOEL

Refugee Walk

Op zondag 25 september vindt de jaarlijkse Refugee Walk van Vluchtelin genwerk Vlaanderen plaats. De wande laars steunen mensen op de vlucht voor oorlogsgeweld of vervolging. Vorig jaar haalden 1 600 deelnemers 350 000 euro op. Het startschot wordt dit jaar in

Antwerpen gegeven, met verschillende routes van 10, 20 of 40 km die vertrek ken vanuit De Zomerfabriek. Ook vrijetijdsorganisatie Pasar stapt mee.

Die sociale onrust wordt aangewakkerd door de werkgeversorganisaties, die voor een afschaffing van de index pleiten. ‘Werkgevers durven zelfs nu de index in vraag te stellen. Als werkgevers of de politiek het in hun hoofd zouden halen om daaraan te raken, dan moeten wij niet oproepen om te manifesteren of te staken, dan zal dat vanzelf komen’, stelt Verjans. PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen jennifer.lavers@acv-csc.be ¬ 02 244 32 81 ¬ Verantwoordelijke uitgever Mathieu Verjans Bellens, Jelle De Bock, Nils De Neubourg, Lies Van der Auwera, Dominic Zehnder, Lieven Bax, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Rachel Michel ¬ Hoofdredactie An-Sofie Bessemans en Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten

1 miljard voor laagste inkomens in de diepvries

1 miljard extra voor uitkeringen ligt klaar om te verdelen. Alleen: niet binnen handbe reik van wie het nu echt nodig heeft. Dat extra budget, de zogenoemde welvaartsen veloppe, is inzet van een steekspel aan de onderhandelingstafel. ‘Koppel de welvaart senveloppe zo snel mogelijk los van de loononderhandelingen, anders dreigen de zwakste inkomens gebruikt te worden als pasmunt’, stelt Chris Serroyen, hoofd van de ACV studiedienst.

¬ Tekst Lies Van der Auwera

¬ Foto Maarten De Bouw

Om de twee jaar staat er een budget klaar om pensioenen en sociale uitkeringen mee te laten stijgen bovenop de index, de zogenoemde welvaartsenvelop pe. Dat is nodig omdat de kloof met de lonen anders te groot zou worden. Die som, ditmaal 1 miljard euro, is bedoeld voor de sociale uitkeringen van zowel werknemers en zelfstandigen als voor wie recht heeft op sociale bijstand. Hoe dit bedrag precies besteed wordt, daarover onderhandelen de sociale partners.

En net daar zit het nu muurvast. De werkgevers eisen dat de verdeling van dit budget mee op tafel ligt met de loononderhandelingen. Dat is tot 2020 altijd zo geweest. Maar vorig jaar eisten de vakbonden dat hier eindelijk veran dering in komt. Want door dat te koppelen, misbruiken werkgevers de zorg voor de laagste inkomens om zelf een eisenpakket door te duwen, zoals

meer flexibiliteit of loonmatiging voor werknemers. Chris Serroyen: ‘Vorig jaar stemde de regering na lang aarzelen toe. Maar dit jaar herhaalt hetzelfde spel zich: werkgevers blokkeren het overleg, de regering wacht af.’

‘Intussen blijft een grote pot geld, 1 miljard euro, bevroren op een moment dat heel wat mensen financieel dreigen te verdrinken.’

43 jaar werken en toch krabben

Het verhaal van Josee Meinen (74), alleenstaand en gepensioneerd, maakt de nood aan een snel akkoord hierrond duidelijk.

Josee is net verhuisd naar hartje Berchem. Nu woont ze in een ser viceflat van het Zorgbedrijf Antwerpen, voordien in een verouderd appartement met enkele beglazing. Aan huur betaalt

ze nu 250 in plaats van 500 euro per maand. En dat geeft haar meteen al wat broodnodige financiële ademruimte, die er voordien vaak niet was.

‘Ik heb sinds mijn pensioen al zo vaak wakker gelegen van hoe ik rond moet komen. Het is echt vaak krabben. Mijn grootste angst was dat ik ziek zou worden, want ik had geen reserves’, zo vertelt Josee.

Opvallend genoeg heeft ze een rijk gevulde loopbaan van 43 jaar achter de rug. Van de maritieme sector tot admi nistratief bediende bij Stad Antwerpen. Het was dan ook een koude douche toen ze in 2013 met pensioen ging en plots moest rondkomen met 1 300 euro per maand.

‘Vandaag is dat bedrag een beetje opgetrokken. Maar tegelijk zijn de kosten voor boodschappen en energie gestegen met twaalf procent. Het leven wordt stilaan onbetaalbaar. Na acht jaar op de

Extra budget uit de welvaartsenveloppe is voor de gepensioneerde Josee erg welkom.

wachtlijst voor deze serviceflat, is mijn verhuizing een geschenk uit de hemel. Zo kan ik al flink besparen op een aantal vaste kosten. En dat komt vandaag als geroepen.’

Stevig eisenpakket

Maar veel beweging zit er voorlopig niet in. ‘Op 15 september zou er een advies moeten klaarliggen bij de regering, maar dat zal dit jaar opnieuw niet zo zijn, omdat de werkgevers weigeren te onderhandelen’, zo stelt Chris Serroyen. ‘Het ACV, samen met de andere vakbonden, zal wel een stevige eisenbundel op tafel leggen. We vragen onder meer om de minimumuitkeringen met minstens twee procent te verhogen. Er zouden ook extra inspanningen moeten komen voor werklozen en zieken met gezinslast. Bij werkloosheidsuitkeringen die momenteel onder het leefloon zitten moet een tandje bijgestoken worden om het verschil weg te werken. En het vakan tiegeld voor gepensioneerden en invaliden moet omhoog.’

Feit blijft dat de onderhandelingen rond de lonen zwaar onder druk staan. Met de strakke loonnormwet dreigen we de komende jaren naar een totale blokkering te gaan. Net daarom is het extra belangrijk om de hele discussie rond de welvaartsen veloppe weg te houden van loononderhan delingen. ‘Anders gijzel je de zwakste inkomens en dat is vandaag echt totaal onverantwoord’, zo benadrukt Serroyen.

Op 21 september staat er op het Muntplein in Brussel dan ook een actie gepland om dit aan te kaarten.

Of Josee er dan bij zal zijn, is niet zeker. In ieder geval zit zij er wel middenin. Zuinig leven en soms slapeloze nachten omdat ze financiële kopzorgen heeft, zijn voor haar heel gewoon. ‘Rondom mij zie ik heel wat leeftijdsgenoten die amper rondkomen. Maar vaak wordt er over hen niet gespro ken. Dat vind ik jammer. Als je je stem niet laat horen, zal er ook niets veranderen. Daarom vertel ik toch mijn verhaal, misschien kan ik zo een klein steentje verleggen.’

Op volwassen leeftijd weer de schoolbanken op is niet iedereen gegeven. Daarom is het duaal leren vanaf dit schooljaar ook in het volwassenonderwijs een optie. Wie een beroep graag deels op de werkvloer leert of een beroepskwalificatie wil verwerven, kan dat nu. En je wordt ook nog eens betaald.

¬ Tekst Nils De Neubourg

Duaal leren nu ook in het volwassenenonderwijs

Voor wie het diploma secundair onderwijs graag deels in de praktijk behaalt, biedt het duaal leren sinds 2019 een oplossing. Daarbij worden lessen op de school bank gecombineerd met de ervaring op de werkvloer. Tot nu was die combinatie van theorie en praktijk alleen mogelijk in het secundair onderwijs. Vanaf dit schooljaar is duaal leren ook mogelijk in het volwassenonderwijs. Daar leidt het tot een beroepskwalificatie of is het een aanzet tot een diploma secundair onderwijs. Interessant dus voor wie ooit de schoolbanken verliet zonder dat diploma.

‘Duaal leren in het volwassenonderwijs is een nieuwe springplank richting een andere baan of een diploma’, legt ACV-onderwijsexpert Sam Coomans uit. ‘Het kan mensen aanspreken die wegens allerlei redenen met het secundair onderwijs zijn gestopt zonder een kwalificatie te behalen, maar ook werkzoekenden, mensen die een tijd niet hebben gewerkt, of mensen die al een lange tijd werken en interesse hebben in een opleiding met praktisch

gedeelte, bijvoorbeeld om zich op te werken of te heroriënteren.’

Er zijn wel enkele verschillen met het duaal leren in het secundair onderwijs. Coomans: ‘Iedereen krijgt een vergoe ding, ook als je minder dan 20 uur op de werkvloer doorbrengt. Het is ook de bedoeling om meer in te zetten op een flexibele en persoonlijke aanpak’, zegt de onderwijsexpert. ‘Opleidingstrajec ten kunnen op maat van de individuele cursist uitgetekend worden, op basis van beschikbaarheid, profiel, interesses en te verwerven competenties. En wie al aan de slag was vóór de opleiding, kan in sommige gevallen het praktijk gedeelte op de vertrouwde werkvloer voltooien. Dan is er geen vergoeding, aangezien de cursisten al een loon ontvangen.’

‘We moeten er met deze uitbreiding wel op letten dat ondernemingen niet bijvoorbeeld vooral achttienplussers kiezen vanuit het idee dat die matuur der of productiever zouden zijn. Iedereen heeft natuurlijk recht op een kwalitatieve stageplek’, waarschuwt Coomans.

© ID/PATRICK DE ROO

Alle problemen van de baan?

Elektrische auto’s, trambussen, cargo en bakfietsen, elektrische fietsen en steps … de manier waarop wij ons verplaatsen verandert heel sterk. Maar daar staat een weginfrastructuur tegenover die niet aan hetzelfde tempo mee evolueert. Wij gingen samen met verkeersexperts Cathy Macharis en Eva Van Eenoo van de Vrije Universiteit Brussel op zoek naar hoe we de mobiliteitsknoop eindelijk kunnen oplossen. ‘Het is duidelijk dat het zo niet meer verder kan.’

Wie dacht dat de files in één klap opgelost zouden zijn door de coronacrisis, kijkt allicht dagelijks ontgoocheld naar de verkeersinfo. Bovendien nam het aantal verkeersslachtoffers de voorbije jaren nauwelijks af. Tijd dus om het verkeer beter te organiseren. ‘Onze infrastructuur is in het verleden vooral gericht geweest op wagens, maar het is duidelijk dat het zo niet meer verder kan. De openbare ruimte die nu is voorbehouden voor auto’s – de rijbaan, maar ook parkeerplaatsen – zal deels moeten plaatsmaken voor de andere verkeersdeelnemers’, stelt professor Cathy Macharis van Onderzoeksgroep MOBI, die gespecialiseerd is in duurza

me mobiliteit en logistiek. ‘Die discus sie moet gevoerd worden zonder te polariseren tussen autobestuurders en de andere weggebruikers. Elke bestuur der zit ook wel eens op de fiets, op het openbaar vervoer of gaat te voet. Een veilig en leefbaar verkeer is in het belang van iedereen.’

Betere alternatieven

Het grootste probleem aan onze wegeninfrastructuur is dat onze wegen niet voorzien zijn op de immense massa aan verkeer die ze dagelijks te verwerken krijgen. ‘We zitten momen teel met slechts 1,05 personen in een wagen voor het woon-werkverkeer, wat veel te weinig is. Dat cijfer moet echt omhoog, door meer mensen te laten carpoolen. Nog beter zou natuurlijk de verschuiving zijn naar duurzamere alternatieven als het openbaar vervoer of de fiets.’

Maar volgens onderzoeker Eva Van Eenoo ontbreekt het op dit moment aan goede en betaalbare alternatieven voor

het wagengebruik. ‘De overheid moet van het openbaar vervoer dringend weer een prioriteit maken en meer investeren om de kwaliteit te verbete ren en te zorgen voor een betere en langere dienstverlening, meer bussen en beter onderhoud.’

Daarbij moet je volgens Macharis ook naar de infrastructuur kijken om het openbaar vervoer weer aantrekkelijker te maken. ‘Je moet investeren in wat je wilt zien groeien. Meer busstroken zouden bijvoorbeeld kunnen helpen om het busvervoer aantrekkelijker te maken. De doorstroomsnelheid van de bussen wordt zo verhoogd, omdat ze niet in de file hoeven te staan.’

Meer investeren in het openbaar vervoer alleen is niet voldoende, zegt Van Eenoo. Vooral in de landelijkere gebieden. ‘Omdat wij overal verspreid over het land wonen in ellenlange lintbebouwingen en gehuchtjes, in plaats van rond de dorpskernen, is het moeilijk om daar een bus efficiënt te laten rijden. De sleutel ligt op de lange

¬

Tekst Dominic Zehnder ¬ Illustratie Rutger Van Parys

termijn bij het ruimtelijke beleid, om mensen echt dichter bij elkaar te laten wonen. Maar we zitten wel met de situatie hoe ze nu is. Je kunt niet alles gaan platwalsen en van nul herbeginnen. Door het openbaar vervoer vooral tussen de verschillende dorps- en gemeenteker nen te laten circuleren, geef je wel een aanzet om dichter bij elkaar te gaan wonen. Maar dat is een werk van lange adem. Sowieso ga je in die versnipperde gebieden nog steeds een hele tijd afhan kelijk zijn van een wagen.’

Fietspaden

Naast de steeds langer wordende autoko lonne zie je ook steeds meer bedrijvigheid op de fietspaden. ‘Door de nieuwe vervoersmiddelen als elektrische fietsen en speedpedelecs zit je nu plots met een groot verschil in snelheden bij fietsers. Daarnaast zien we ook veel bredere fietstypes zoals bak- en cargofietsen en diverse elektrische vervoersmiddelen opduiken in het straatbeeld. Daarom is er nood aan betere en vooral bredere fietspaden om een antwoord te bieden op die nieuwe realiteit. Er moet dringend meer geïnvesteerd worden in fietsinfra structuur volgens de aanbevelingen in het fietsvademecum’, aldus Macharis.

Van Eenoo, een van de auteurs van dat fietsvademecum (dat de standaardrichtlijnen voor kwalitatieve fietsinfrastructuur beschrijft, uitgegeven door de Vlaamse overheid, red.), treedt haar daarin bij. ‘Het grootste probleem doet zich op dit moment vooral voor binnen de bebouwde kom. Nu mag je daar op veel plaatsen nog steeds 50 kilometer per uur rijden. Maar dat zijn vaak smalle re wegen zonder plaats voor een apart fietspad. Nochtans is dat echt nodig wanneer je ziet dat dat de wegen zijn waarop heel wat kinderen naar school moeten fietsen, terwijl auto’s veel te dicht bij hen aan 50 kilometer per uur voorbij rijden.’

Zone 30

De oplossing daarvoor is volgens beide experts simpel. De maximumsnelheid binnen de bebouwde kom moet omlaag naar 30 kilometer per uur. ‘Voor mij is dat echt vanzelfsprekend. Wie aangereden wordt aan 30 per uur heeft een overle vingskans van 95 procent. Bij 50 per uur is dat nog maar iets meer dan 50 procent. Dat kost ook geen hopen geld, alleen maar een aantal verkeersborden’, betoogt Van Eenoo.

‘Nog beter zou de algehele invoering van het woonerf zijn in de dorps- en stadsker nen, waar je 20 per uur mag rijden, net zoals Hasselt onlangs besliste. Je ziet bij

heel veel lokale besturen dus wel de wil om iets te doen en gelukkig hebben ze daar ook de bevoegdheid toe. Maar eigenlijk zou dat een beslissing moeten zijn die op Vlaams niveau genomen wordt door de minister van Mobiliteit en Openbare Werken. Dan zit je met een duidelijk en uniform beleid in het hele gewest.’

De toekomstige ontwikkeling is volgens Macharis en Van Eenoo afhankelijk van politieke keuzes, die wel eens tot protest kunnen leiden. Dat een invoering een lagere maximumsnelheid niet door iedereen gesmaakt zou worden, begrijpt Van Eenoo volledig. ‘Wij komen van een decennialang beleid waarin de prioriteit steevast naar de auto ging en die daardoor heel veel privileges heeft gekregen. Het gebruik van de auto is heel lang heel logisch geweest en dat is het ook op dit moment nog steeds op veel plaatsen, maar daardoor zie je wel dat politici heel terug houdend zijn om restrictieve maatregelen te nemen. Het gaat hier over de simpelste maatregel om te vermijden dat kinderen worden doodgereden. Het kan toch niet zijn dat we enkele minuten sneller zijn belang rijker achten dan een kinderleven?’

‘Bovendien zie je dat zulke maatregelen na verloop van tijd erg geapprecieerd worden. Dat zien we bijvoorbeeld ook bij de voet gangerszone in Brussel. Ook daar was veel protest tegen in het begin, maar intussen wordt die omvorming zeer gewaardeerd’, vult Macharis aan.

Bron:

MIJN RECHTEN OPLEIDING

Opleidingen zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit het werkveld. Zo worden vanuit de werkgever vaak relevante opleidingen gegeven. Om die investering in jouw vaardigheden te waarborgen voor de werkgever worden vooral langere en duurdere opleidingen aan een scho lingsbeding onderworpen.

Bij zo’n scholingsbeding verbind jij je er als werknemer toe om gedurende een vastgelegde periode van maximaal drie jaar in dienst te blijven van je werkgever. Na die periode loopt dat beding sowieso af. Je werkgever kan dat enkel vragen voor opleidingen die minstens 80 uur duren, ofwel minstens 3 758,26 euro kosten. Het mag ook niet gaan om opleidingen die enkel een bedrijfsintern nut hebben, zoals een opleiding voor een eigen informaticasysteem of een opleiding die dwingend nodig is voor de baan die je op dat moment uitoefent, waaronder een veiligheidsopleiding. Een scholingsbeding is bovendien enkel toegelaten voor werknemers met een bruto jaarloon van minimaal 36 758 euro of voor wie een knelpuntbe roep uitoefent.

Als er zo’n scholingsbeding wordt afgesloten, wordt van de werknemer gevraagd een deel van de opleidingskosten terug te betalen als die zelf ontslag neemt binnen de afgesproken periode. Die terugbetaling mag maximaal 80 procent zijn als de werknemer het eerste jaar weggaat, 50 procent als de werknemer het tweede jaar weggaat, en 20 procent tijdens het derde jaar. Het bedrag mag ook niet hoger zijn dan één derde van het jaarloon van de betrokken werknemer.

Vacatures

Het ACV zoekt:

Collega’s met feeling en interesse voor ICT – Schaarbeek

Learning management system Manager – Schaarbeek

~ www.hetacv.be/jobs

COV zoekt: Sociaal juridisch medewerker – Schaarbeek

~ www.hetacv.be/jobs

Kwb zoekt: Ondersteun(st)er lokale groepen regio Hageland Leu ven Zemst Haacht

~ www.kwb.be/vacatures

Mag ik na een dure opleiding veranderen van werkgever?

Mayo van D&L

Van het voorbereiden, en het opkoken over het afvullen tot het etiketteren: tienduizen den bokalen en knijpflessen flitsen dage lijks voorbij de ogen van de operators bij Devos Lemmens om de weg te vinden naar onze frituren, barbecues en borden. Maar ook in Scandinavië en Afrika weten ze de sauzen uit Puurs te smaken.

BRAM VAN LENT (33)

Technisch operator

‘Ik wilde eigenlijk bij het leger, maar werd uitgesloten wegens kleurenblind heid. Mijn collega Tom heeft me naar D&L gelokt. Elk jaar komt hij op de open dag van onze oude school mensen werven. Ondertussen ben ik hier twaalf jaar. Ik ben begonnen als operator en ik wil heel graag doorgroeien tot monteur. Die kans krijg ik hier ook.’

FEITENFEITEN

In 1886 begint het Antwerpse beenhouwerskoppel Devos en Lemmens met de productie van Belgische pickles in hun conservenfabriek in Antwer pen. Later komen daar mos terd en mayonaise bij. De fa briek verhuist in 1966 naar Puurs, waar vandaag 350 mensen werken, en de expan sie in koude sauzen wordt verdergezet. Het Belgische merk maakt nu deel uit van het Spaanse GBfoods. Het paradepaardje van D&L is al een eeuw lang de mayonaise, al maken ze geregeld ook nieuwe smaken zoals de cocktailsaus royal en de spicy ketchup.

GABY TROCH (57) Operator

‘Ik woon dichtbij, in Breendonk. Ik heb 26 jaar gewerkt voor een textielbedrijf dat de boeken moest sluiten. Ik was 17 toen ik daar begon, je groeit op samen met je collega’s. Maar ik ben hier kunnen beginnen in 2017 en het is hier goed, ik wil hier blijven tot mijn pensioen. Mijn favoriete saus? De curryketchup!’

FRANCIS STEVENS (60)

Technisch operator

‘Mijn vrouw en kinderen eten al onze sauzen graag. Ik eet alleen pickles, ik let op de lijn ( lacht). Onze fabriek werkt de klok rond: doordeweeks zijn er drie shifts van acht uur, in het weekend twee van twaalf tot twaalf. Tijdens corona zijn we nog veel meer gaan produceren. Omliggende fabrieken ook. We hebben in overleg zelfs onze arbeidstijden aangepast omdat we anders met de mensen van Pfizer hiernaast in de file stonden. Problemen worden opgelost, dus.’

¬ Tekst An Sofie Bessemans

¬ Foto’s Wouter Van Vooren

Tori et Lokita

Twee Afrikaanse vluchtelin gen, Tori en Lokita, komen na een lange reis in België te recht. Zonder papieren en met een enorme schuld aan hun smokkelaars proberen ze te overleven. Voor deze film kre gen de Belgische filmmakers, de broers Dardenne, minuten lang een staande ovatie op het filmfestival van Cannes.

Onder de acteurs ook de Vlaamse Charlotte De Bruyne en Tijmen Goovaerts.

~ Te zien in verschillende bioscopen in Vlaanderen en Brussel

Van vrijdag september tot 1 oktober kun in de Kaaifeesten meebeleven. Onder meer 2 Fabiola, Sam Gooris, Wim Soetaer, Gene Thomas en als klap op de vuurpijl Willy Sommers treden aan. Op zaterdag is er een kindernamiddag met een rondgang van reuzen en op zondag kun je langs maar liefst 1 300 stands snuisteren op de grootste rommelmarkt van Vlaanderen.

OPEN MONUMENTENDAGEN

Sporen van kolonisatie

Op 17 en 18 september maak je op een andere manier kennis met Brussel. Bezoek een ambassade, neem deel aan een gelei de wandeling door de Koloniale Tuin of het Jubelpark, of ga op zoek naar andere sporen van het koloniaal verleden in de hoofdstad. Voor sommige activiteiten is reserveren verplicht.

~ https://heritagedays.urban.brussels/nl/

FILM

FEIT OF FABEL?

Alle bedrijven hebben het moeilijker om de facturen te betalen dan gezinnen

NIET

Ook voor veel bedrijven, vooral die met relatief veel energiekosten, zijn de gestegen energieprijzen een uitdaging.

Als de energieprijzen de volgende kwartalen hoog blijven, kunnen velen onder hen evenwel gebruikmaken van de mooie buffer die ze de voorbije jaren hebben kunnen aanleggen.

De inflatie en de bijbehorende loonindexering vormen een bedreiging voor onze bedrijven, zo klinkt het in ondernemers kringen. Stijgende energiefac turen, duurdere grondstoffen en hogere lonen zouden veel bedrijven in moeilijkheden brengen. Maar klopt dat wel?

Veel bedrijven hebben langlo pende energiecontracten, met voordelige, vaste tarieven, waardoor ze de stijgende kostprijs voor gas en elektrici teit voorlopig niet voelen. Voor gezinnen steeg de energiefactuur tussen 2007 en 2021 met 4,6 procent per jaar, voor bedrijven was dat in dezelfde periode slechts 1,6 procent per jaar.

Een deel van de bedrijven zag zijn winst de voorbije maanden zelfs omhooggaan. In de eerste plaats energiebedrijven, maar ook in de voeding doen

bedrijven gouden zaken. Bedrijven als Lotus Bakeries, ABInBev en Nestlé konden mooie winsten boeken. Uit recent onderzoek van de Nationale Bank blijkt dat de bedrijven gemiddeld 60 procent van kostenstijgingen konden doorschuiven naar hun klanten. Unilever verkocht afgelopen kwartaal weliswaar minder producten, maar het kon toch meer geld verdienen. Dat is alleen mogelijk als de prijzen hoger zijn dan wat een pure kostenstijging zou verantwoorden.

Het noopte VN-topman Antonio Guterres tot een tweet waarin hij de overwinsten immoreel noemde, en dat overheden die ‘excessieve winsten’ moeten belasten om er de meest kwetsbaren mee te helpen.

Wat dan met de lonen, die stijgen door de indexering? De

Nationale Bank ziet geen reden tot paniek voor de onderne mingen. ‘In het algemeen hebben arbeidsintensieve bedrijfstakken een lage energie-intensiteit en omge keerd. Dat betekent dat slechts weinig sectoren zowel een sterke energieschok als een aanzienlijke loonschok ondervinden’, stellen de onderzoekers. ‘Over het algemeen zijn de marges van de ondernemingen in de loop van 2021 echter gestegen, waardoor ze sterker staan om de directe en indirecte gevolgen van de energieprijs stijging te kunnen opvangen.’

Die marges bereikten in 2021 inderdaad een historisch maximum. Denktank Minerva berekende bovendien dat die stijging van de marges zich in het eerste kwartaal van 2022 nog verderzette.

Heb ik recht op verlof als mijn kind ziek wordt?

De kans is groot dat wie school gaande kinderen of peuters in de kinderopvang heeft, de komende maanden verlof zal moeten nemen om voor een ziek kind te zorgen.

‘Je kunt altijd verlof om dwingen de redenen nemen’, legt Piet Van den Bergh van de ACV-studie dienst uit. ‘Dat verlof wordt ook wel familiaal verlof genoemd. Let wel op, dat is meestal onbetaald, tenzij er in jouw onderneming een uitzondering op gemaakt wordt. Als je hiervan gebruik wilt maken, moet je je werkgever zo snel mogelijk waarschuwen. Je hebt in principe recht op maxi maal tien dagen verlof om dwingende redenen per jaar. In de praktijk nemen werknemers ook vaak reguliere vakantiedagen en recuperatiedagen of -uren op. Dat doe je in samenspraak met de werkgever.’

‘Wanneer je minderjarige kind gehospitaliseerd wordt, kun je verlof aanvragen met recht op een uitkering van de RVA. Dat verlof moet je minstens zeven dagen op voorhand aanvragen. Wordt je kind met spoed opgenomen, dan kun je een afwijking hierop krijgen. Het kort zorgverlof voor de hospitali satie van je kind kun je voor een week opnemen en is verlengbaar met een week. Als dat niet volstaat kun je nadien nog terechtkomen in het normale zorgverlofstelsel.’ vragen het aan.

Piet Van den Bergh, ACV Specialist arbeidsrecht

©

Energieleveranciers denken ook aan zichzelf’

Paul Vanlerberghe is onderzoeker bij het Brusselse informatiecentrum Infor GasElek. Dat probeert consumenten bij te staan in al hun vragen over gas- en elektriciteitsgebruik, een rol waarvoor in Vlaanderen geen aparte dienst bestaat. Als centraal aanspreekpunt helpt het kwetsbare gebruikers om fouten op te sporen op hun facturen, een andere leverancier te vinden, of begeleidt het hen naar mogelijke sociale beschermingsmechanismen, zoals een afbetalingsplan of een sociaal tarief.

Nu energieleveranciers consumenten met verstomming slaan met ongezien hoge voor schotfacturen, stroomt bij de Brusselse adviesverlener Infor GasElek de ene na de andere klant binnen met vragen over onbetaalba re prijzen. Soms is de paniek voelbaar. Paul Vanlerberghe werkt er al meer dan tien jaar: ‘Vroeger konden we mensen doorverwijzen naar een goedkopere leverancier. Die bestaat vandaag niet meer, we voelen ons machteloos.’

Veel mensen hebben vragen bij de hoge voorschotfacturen die leveranciers hen voorstellen. Terecht?

VANLERBERGHE ¬ ‘Het argument van de leveranciers voor willekeuri ge verhogingen van de voorschotten is dat het mensen beschermt tegen een onbetaalbare eindafrekening, maar ze proberen de bedragen ook omhoog te pushen omdat ze vrezen voor eigen betalingsproblemen aan energieproducenten. Ze hebben liever vandaag dan morgen geld.’

‘Er sluipen ook fouten in de voor schotfacturen omdat leveranciers overrompeld worden door de situatie. Wanneer de Vlaamse Energieleverancier failliet ging, moesten 150 000 mensen plots uitwijken naar andere leveranciers, dat zorgt voor onnauwkeurigheden.’

‘Als je individueel contact opneemt, zit je vast in eindeloze telefonische wachtrijen en wimpelen ze je af met het verhaal van de huidige beursprijzen. Pas als verbruikers zeggen dat ze het écht niet meer

kunnen betalen, willen ze over een ander voorschot onderhandelen. Wij hebben het voordeel dat we een bekende organisatie zijn en proberen het voorschot beter af te stemmen op het werkelijke ver bruik, voor ons tonen de leveran ciers bereidwilligheid. Een andere leverancier zoeken verbetert vandaag je situatie niet, maar je moet wel je voorschotfactuur goed bestuderen. Het is een fundamen teel instabiel systeem.’

Wat is het probleem met het Europese prijszettingsmecha nisme voor gas en elektriciteit?

VANLERBERGHE ¬ ‘Het zogenoemde Marginal Pricing System zegt dat de marktprijs voor energie de prijs is van de duurste elektriciteitscentrale of van de duurste invoerprijs voor gas die nodig is om aan de vraag te voldoen. Een tweede zonde van dat systeem is dat die marktprijs bepaald wordt door de energiebeur zen. Daar zijn vandaag ook traders als investeringsbank Goldman Sachs actief die speculeren op een stijging van de energieprijzen en hun energie op een hoogtepunt willen verkopen.’

‘De marktprijs weerspiegelt helemaal niet de reële bevoorra dingskosten, die liggen veel lager dan de beurzen vandaag doen uitschijnen. Slechts twintig tot dertig procent van het totale volume aan energie dat gezinnen of ondernemingen gebruiken, wordt op de beurzen verhandeld. Leveran ciers met een zo goed als eigen productie moeten weinig tot niets op de beurs aankopen, en veel invoerders van aardgas hebben

goedkopere langetermijncontrac ten. Dat zorgt voor de superwin sten.’

‘Om die speculatie te temperen komt het erop aan om nú iets te doen, maar het is ook nodig om de markten fundamenteel te verande ren. Je hebt een mechanisme nodig dat de gemiddelde kostprijs van energie als uitgangspunt neemt. Men gaat ervan uit dat producenten hun duurste centrales dan niet zouden laten draaien, wat tot onvoldoende aanbod leidt, maar er zijn andere systemen om producen ten daartoe te verplichten.’

Sommige experten vinden het onbezonnen om het hele systeem weg te gooien. De huidige prijszetting zou voor een ‘ingebouwde schroom’ zorgen om duurdere, vervui lende centrales op te starten, en zuinigheid en hernieuwbare energie aanmoedigen.

VANLERBERGHE ¬ ‘In de huidige context spreken over een ingebouwde schroom van de markt is gruwelijk. Zien zij niet wat er aan het gebeu ren is? Een systeem van gemiddelde prijzen zorgt niet plots voor een ongelimiteerde vraag naar energie. De zogenoemde coöperatie Energie 2030 uit de Oostkantons zette hier in Brussel plots alle contracten stop. Maar toch bleven hun windmolens draaien. Zij verkopen hun energie op dit moment veel liever aan waanzinnige prijzen op de beurs dan aan gebruikers, waarbij ze een deel van de omzet moeten doorstor ten aan distributienetbeheerders. Zo pervers is het systeem.’

~ Meer lezen?: www.visie.net

Proces pakjesbedrijven uitgesteld, sociale dumping gaat voort

Het proces tegen PostNL en GLS, de pakjesbedrijven die beschuldigd worden van structurele sociale fraude, wordt uitgesteld tot april 2023. De koerierbe drijven liggen al een hele tijd onder vuur vanwege diverse wanpraktijken, zoals sociale dumping en kinderarbeid.

Het ACV staat achter het uitstel dat de onderzoeksrechter heeft gevraagd om alles uit te spitten. Niettemin wil de vakbond dat er snel een einde komt aan de sociale dumping. Want iedere dag dat onderaannemers met wurgcontracten moeten werken en fundamentele arbeidsrechten geschonden worden, is er een te veel.

Visie sprak eerder al met Foad, die een eenmanszaak had waarbij hij pakjes bezorgde voor PostNL: ‘Ik heb de toe stroom van het aantal pakjes uit zijn voegen zien barsten. Op vraag van PostNL breidde ik uit met personeel.’ Maar zo kreeg het pakjesbedrijf Foad in de tang.

‘Elke onderaannemer krijgt een andere prijs. Om de zes maanden voer je een tariefgesprek, waarbij de prijs per pakje steeds naar beneden gaat. Voor een pakje dat thuis wordt geleverd, schommelt de

prijs rond 1 euro. Voor levering op een afhaalpunt krijg je nog 16 eurocent. Op een normale dag kun je zo’n 150 pakjes bezorgen.’

Foad zat gevangen in een race naar de bodem en kon zijn mensen niet correct betalen. Je moet steeds meer pakjes bezorgen tegen een steeds lagere vergoe ding. Er is geen andere uitweg dan een faillissement.’

‘Het is cruciaal dat in de lange en ondoorzichtige keten van onderaanne

1 op 2 werknemers kregen toch coronapremie

Tijdens de coronacrisis werd in verschillende sectoren buiten gewoon hard gewerkt. Dat de lonen bij wet bepaald dan ook maar 0,4 procent mochten stijgen, zeker in tijden van toene mende levensduurte, stoot veel mensen tegen de borst. De coronapremie kwam hieraan tegemoet maar mocht maximaal 500 euro bedragen, en werd door de werkgeversorganisaties beperkt tot werknemers in ondernemingen die zeer goed hebben geboerd. ‘Ondanks alle weerstand van de werkgevers organisaties en dankzij de inspanningen van onze onderhande laars is de coronapremie al bij al toch vrij algemeen verkregen’, evalueert Chris Serroyen, hoofd van de ACV-studiedienst. ‘Al heeft ook niet elke werknemer 500 euro gehad.’ ACV Voeding & Diensten organiseerde een bevraging bij leden in kmo’s in de voedingsnijverheid om na te gaan of zij de coronapremie ontvangen hadden. ‘Bij veel ondernemingen bleek dit niet het geval. Dat werd na tussenkomst rechtgezet’, vertelt nationaal secretaris Bart Vannetelbosch.

ming verantwoordelijkheid niet langer afgeschoven kan worden. De wantoestan den moeten bij de wortel worden aange pakt’, zegt Piet Van den Bergh, arbeids rechtspecialist bij het ACV. Het is voor hem zonneklaar dat daarom de wetgeving moet worden aangepast. Het ACV herhaalt zijn oproep om snel werk te maken van een doortastende postwet, om het verbod op terbeschikkingstelling aan te scherpen en om de inspectiediensten veel meer middelen en slagkracht te geven zodat er meer controle is op het terrein.

Veiligheidsopleiding verplicht in de bouw

Vakbonden en werkgeversorganisaties binnen de bouw tekenden onlangs een cao die veiligheidsopleidingen verplicht maakt. De cao trad op 1 april in werking, met een overgangspe riode van 6 maanden (onder voorwaarden verlengbaar tot 12 maanden). Alle arbeiders uit de bouw moeten minstens acht uur elementaire veiligheidsopleiding hebben gevolgd. Arbeiders op werven waar een veiligheidscoördinator vereist is, moeten minstens een opleiding VCA-basisveiligheid volgen. Op werven zonder verplichte veiligheidscoördinatie kan men kiezen voor een interne opleiding. Vrijstellingen zijn mogelijk als arbeiders eerder een erkende opleiding gevolgd hebben of in de laatste 15 jaar minstens 5 jaar ervaring hebben in de bouw.

Minister Dermagne werkt aan een wijziging van het koninklijk besluit op de tijdelijke en mobiele bouwplaatsen. Die moet zorgen dat een opleidingsverplichting vanaf dit najaar ook zal gelden voor zelfstandigen en zowel voor Belgen als voor gedetacheerden.

© ID/JORIS HERREGODS

EEN GESPREK met twee gevangenisbewaarders

Cipiers gezocht: M/V/X

Vandaag zitten er zo’n 10 700 gedetineerden in onze 35 gevange nissen. De vergelijking met andere landen is niet eenvoudig omdat overal andere cijfers worden gebuikt, maar waar in Nederland 1 gevangenisbewaarder toezicht moet houden op 12 gedetineerden, is dat in België 1 voor 50 gedetineerden. Er moet dus dringend meer personeel worden aangeworven!

De job van gevangenisbewaarder is enorm stresserend en intensief, de werkomgeving ‘uitzonderlijk’. Visie sprak met twee cipiers van de gevangenis van Merksplas. Warpy (44) en Hans (32), twee ACV-militanten, getuigen over hun baan – oprecht, kritisch en vooral geëngageerd – en over de vele openstaande vacatures.

Laten we beginnen bij het begin: waarom werken jullie als gevangenis bewaarders?

HANS ¬ ‘Ik ben in 2008 op de arbeidsmarkt terechtgekomen, midden in een fikse economische crisis. Ik was toen op zoek naar een uitdagende, maar ook wel vaste job. Het feit dat mijn vader werkte als cipier, zal ook wel onbewust een rol gespeeld hebben. Maar ik heb er nog geen seconde spijt van gehad!’

WARPY ¬ ‘Bij mij speelde iets gelijkaardigs: een vriend werkte in een gevangenis en zijn verhalen hebben me echt ‘getriggerd’! Ook het feit dat dit afwisselend werk is en dat ze van een louter ‘bewakende’ functie naar een meer ‘sociale’ functie evolueert is erg belangrijk voor me. Ook de zekerheid speelde een belangrijke factor.’

HANS ¬ ‘De gevangenis is een heel aparte wereld, waar je enkel negatieve verhalen over hoort of leest. Dat is jammer, want dat geeft helemaal niet weer wat er écht leeft in de gevangenis. Gevangenisbewaarder zijn is een mooie job: elke dag is anders, ik heb leuke collega’s en je leert tal van boeiende mensen kennen!’

Over welke kwaliteiten moet een gevangenisbewaarder beschikken?

WARPY ¬ ‘Je moet toch wel stressbestendig zijn en bereid zijn om een in een strak werkschema te werken, alles in een gevan genis is immers strikt getimed. Nu, in Merksplas werken we volgens het principe van een ‘paviljoengevangenis’, hierdoor kom je nog veel buiten en dat maakt onze gevangenis wel uitzonderlijk.’

HANS ¬ ‘In een penitentiaire inrichting zijn er tal van regels en ‘stramienen’ die goed opgevolgd moeten worden. Gedetineerden hebben dat nodig, anders proberen ze de grenzen af te tasten. Daarbuiten moet je ook behoorlijk sociaal zijn en over een goed luisterend oor beschikken. Je zou ervan versteld staan hoeveel problemen er opgelost worden door simpelweg goed te luisteren!’ (lacht)

Klopt het dat er in de Noorderkempen (Merksplas, Turnhout, Hoogstraten en Wortel) een tekort aan gevangenisbe waarders is?

HANS ¬ ‘Dat klopt! Vooral de gevangenissen van Merksplas en Turnhout kennen tekorten en dat heeft gevolgen voor de werkdruk van het huidige personeel.’

WARPY ¬ ‘In Merksplas zoeken we op korte termijn een 40-tal nieuwe collega’s, die zowel in een voltijds als in een halftijds regime aan de slag kunnen.’

Werken als cipier heeft wel wat te bieden! Hoe zit het met de verloning, de vakantiedagen en extra’s?

HANS ¬ ‘Iemand met een secundair diploma kan bij ons aan de slag voor een loon van zo’n 1 900 euro netto, eventueel avond- en

weekendwerk inbegrepen. Voor nieuwko mers op de arbeidsmarkt is dat zeker geen slecht loon.’

WARPY ¬ ‘Als cipier heb je sowieso werkze kerheid. Je krijgt bij ons ook tal van oplei dingsmogelijkheden. And last but not least: onze verlofdagen! Een schoolverlater start met 26 dagen betaald verlof, waar in een ‘volcontinu systeem’ nog 12 betaalde feest- en brugdagen bijkomen. En onder collega’s kunnen we erg gemakkelijk van shiften wisselen.’

HANS ¬ ‘Vanuit het ACV proberen we de job van gevangenisbewaarder aantrekkelijker te maken. De onderhandelingen lopen nog, maar hopelijk kunnen we binnenkort ook een systeem van maaltijdcheques uitrollen!’

ZIN OM CIPIER TE WORDEN?

Infosessie ‘Cipiers gezocht!’ (met rondleiding in de gevangenis van Merksplas)

woensdag 19 oktober 2022 om 10 uur en om 19 uur (duurtijd 1,5 uur)

Gemeenschapscentrum Merksplas: Markt 1, 2330 Merksplas (lokaal 1)

~ Inschrijven: www.hetacv.be/acv-ant werpen (artikel ‘Cipiers gezocht!’) + klik op de inschrijvingslink

Gevangenisbewaarders Hans en Warpy

Jouw regio. Limburg

OPINIE

Jobcrafting is de toekomst

De flexi-job werd andermaal van stal gehaald. Ditmaal door Vlaams minis ter van Onderwijs Ben Weyts om het lerarentekort aan te pakken. Het idee werd meteen van alle kanten getorpedeerd en ook voorzitter Joke Man van ACV Limburg is er niet voor gewonnen. ‘Niet alleen vormen flexi-jobs geen oplossing bij structurele problemen, ze ondergraven ook de vaste tewerk stelling en onze sociale zekerheid.’

¬ Tekst en foto Vicky Jans

Gelegenheid

Vind je niet gemakkelijk nieuwe werknemers? Ergens handen te kort? Flexi-jobs lijken tegenwoordig dé oplossing voor elk arbeids marktprobleem. Ze werden eind 2015 in het leven geroepen voor gelegenheidswerkers in de horeca om piekmomenten op te vangen. Sinds 2018 werd het systeem uitgebreid naar andere sectoren. Maar zijn die flexi-jobs wel zo een goed idee?

Visie

‘Flexi-jobs lenen zich niet om structurele problemen op de

arbeidsmarkt aan te pakken’, vindt Joke. ‘Er is een verschil tussen de bakker om de hoek die op zondag een paar extra handen nodig heeft en de knelpuntberoepen die om een langetermijnoplossing en visie vragen.’

Bijverdienen

Bovendien bedreigen flexi-jobs de gewone tewerkstelling. Je moet minstens 80% werken of gepensioneerd zijn om een flexi-job te mogen uitoefenen. ‘Deze jobs hadden perfect kunnen gaan naar mensen die op zoek zijn naar werk in plaats

van naar mensen die wat willen bijverdienen boven op hun loon of pensioen.’

Jobcrafting

‘Natuurlijk wil je als werkgever een vacature zo snel mogelijk ingevuld zien, maar daar moet ook wat tegenover staan’, gaat Joke verder. ‘Vind je geen werknemers, dan moet misschien de vraag gesteld worden hoe dat komt.’ Goede loon- en arbeidsvoorwaarden zijn één zaak maar Joke is ook een sterke pleitbezorger voor jobcrafting. Daarbij krijgen werknemers de vrijheid om tot op bepaalde hoogte zelf hun werk in te richten op basis van hun persoonlijke behoeften inzake bijvoorbeeld vorming en flexibele werkuren.

Quick fix

‘De tijd dat werknemers voor het oprapen liggen, is voorbij. Werkgevers zullen meer uit de kast moeten halen om mensen te overtuigen om bij hen aan de

slag te gaan en te blijven’, zegt Joke. ‘Quick fixes met bijvoor beeld flexi-jobs leveren je op langere termijn geen geënga geerde werknemers op. Duurzaam investeren in werknemers is een must in tijden van personeelsschaar ste.’

Uitgehold

Tot slot betekenen flexi-jobs slecht nieuws voor onze sociale zekerheid. De werkgever betaalt slechts een werkgevers bijdrage van 25% op het flexi-loon, voor de werknemer is het flexi-loon vrijgesteld van sociale bijdragen. ‘Door flexi-jobs en aanverwante systemen loopt onze sociale zekerheid elk jaar 16 miljard euro mis’, zegt Joke. ‘Onze sociale zekerheid, die ons in elke levensfase van geboorte tot pensioen ondersteunt, wordt hierdoor uitgehold.’

Tendens

Een spijtige tendens ‘want ons sociaal vangnet is één van de beste ter wereld. In coronatij den heeft het meer dan eens zijn nut bewezen. We moeten onze sociale zekerheid absoluut in ere houden’, stelt Joke. ‘De talloze regeringsmaatregelen die knabbelen aan de basis van onze sociale zekerheid moeten dan ook dringend in vraag worden gesteld.’

¬ ALBERT EINSTEIN

Joke Man, voorzitter van ACV Limburg.

Vlaams ACV-congres ‘Iedereen heeft recht op wonen’

Twee deelnemers blikken terug op het Vlaams ACV-congres ‘Ruimte maken voor elkaar’ dat begin september plaatsvond in Gent. Het congres ging in op brandend actuele thema’s als duurzaam wonen en werken en zich duurzaam verplaatsen.

¬ Tekst en foto’s Tanja Durinck

Veerle Pauwels is 38 jaar en als ACV-vrijwilliger actief in de Gentse Kanaalzone.

Waarom nam je deel aan het Vlaams congres?

VEERLE ¬ ‘Ik nam al deel aan congressen en vond dat telkens enorm verrijkend. Ik moest niet lang nadenken om mij opnieuw kandidaat te stellen. Je bereidt het congres met alle deelnemers uit de provincie voor: samen discussiëren, ideeën en ervaringen uitwisselen om zo tot een gedragen stand punt te komen. Je leert nieuwe mensen kennen tijdens de voorbe reiding en op het congres zelf. Naast het inhoudelijk aspect en intensief engagement is er ook de nodige tijd voor ontspanning en plezier. Het was weer vree wijs en ik ben blij dat ik erbij mocht zijn!’

Welk onderwerp volgde je van nabij op het congres?

VEERLE ¬ ‘Ik volgde het thema ‘van woonplaats naar werkplaats’ maar in het dagelijks leven werd ik ook al geconfronteerd met uitdagingen rond telewerken, het recht op een woning, de bereik baarheid van je job … Door de coronacrisis en de huidige stijging van alle kosten zijn er nog meer knelpunten rond wonen naar boven gekomen. Het congres was de ideale plaats om de krijtlijnen uit te zetten voor de toekomst en ze te vertalen naar de werkvloer en naar onze woonplaats.‘

Zie je mogelijkheden om met een congresthema aan de slag te gaan?

VEERLE ¬ ‘Ook in onze regio, de Kanaalzone (ten noorden van Gent), merken we dat er op het vlak van sociale woningen nog heel wat werk aan de winkel is. De wachtlijsten worden steeds langer en kwalitatieve betaalbare huurwoningen zijn onvindbaar. ACV Zaffelare voerde afgelopen zomer een actie rond de leegstand van sociale woningen en wij willen met onze afdeling Destelber gen/Heusden ook graag een actie opzetten om wat vaart te krijgen in het bijbouwen van sociale woningen. Daarom ben ik ACV-vrijwilliger (militant): om ervoor te zorgen dat onze collega’s en medemensen het goed hebben. Dat we in een maatschappij mogen leven waar er voldoende ondersteuning is en de mensen in goede arbeidsomstandigheden mogen en kunnen werken.’

Rik Waumans is 55 jaar en als ACV-vrijwilliger actief in de regio Aalst-Ninove.

Waarom nam je deel aan het Vlaams congres?

RIK ¬ ‘Je krijgt de kans om vanuit de basis mee te denken over de standpuntbepalingen van het ACV rond maatschappelijk essentiële thema’s. Dat basissyndicalisme spreekt mij enorm aan.’

Welk onderwerp volgde je van nabij op het congres?

RIK ¬ ‘Ik volgde de besprekingen over ‘recht op wonen’. Dat gaat over veel meer dan enkel vier muren en een dak boven je hoofd. Ik geloof dat het recht op wonen de basis is tot de start van maat schappelijke en sociale integratie. Het zorgt ervoor dat je onderdeel kan worden van de samenleving en kan integreren in je buurt. Het maakt keuzes rond arbeid en gezin eenvoudiger. Je krijgt de kans om deel te nemen aan het verenigingsleven, de school, het werk … Je krijgt toegang tot sociale netwerken én je plaats in de maat schappij.

Meer en meer komt dit recht op wonen in de verdrukking: huurprij zen swingen de pan uit, er is een ongezond opbod aan verkoop sprijzen, discriminatie loert om de hoek. Door de huidige crisis is het zelfs voor tweeverdieners moeilijk om een kwaliteitsvolle woning te verkrijgen, voor jongeren en alleenstaanden is het quasi onmogelijk. Het recht op wonen mag geen droom zijn maar moet binnen ieders mogelijkheid vallen.’

Zie je mogelijkheden om met een congresthema aan de slag te gaan?

RIK ¬ ‘We werken al sinds 2000 rond het thema wonen in onze afdeling. Ik ben afgevaardigde voor het ACV in de gemeentelijke commissie ruimtelijke ordening (gecoro) van Aalst en Lede waar we onze adviserende rol van sociale organisatie ten volle opnemen. Belangrijke items rond het recht op wonen zoals de kwaliteit van aangeboden projecten, mobiliteit en het energievraagstuk zijn vaste prik op de vergaderingen. Terugkoppeling en reflectie gebeurt op regelmatige basis tijdens onze regiovergaderingen.’

~ Vlaams congres ‘Ruimte maken voor elkaar’: www.optocht2030.be

~ Interesse om lokaal mee te werken met het ACV zoals Veerle en Rik? Stuur een mailtje naar joke.vermeersch@acv-csc.be.

‘Elk jaar trekken meer dan een miljoen Filipino’s naar het buitenland om de kost te verdienen’

‘2022 is een bewogen jaar voor de Filipijnen’, zegt Kris Geuns, een van de kartrekkers van solidariteitsgroep Sama Sama. ‘De verkiezing van Ferdinand ‘Bongbong’ Marcos Jr. tot president in mei 2022 is slecht nieuws voor de Filipino’s. Hij doet grote beloftes om buitenlandse investeringen te liberaliseren en hij is van plan de speciale economische zones, waar bedrijven nauwelijks taksen betalen en werknemers worden uitgebuit, verder uit te breiden. Naar vakbonds- en mensenrechten kijkt hij niet om. Het beleid van de vorige president Rodrigo Duterte wordt voortgezet.’

Wie zijn Sama Sama en waar staan jullie voor?

KRIS ¬ ‘Sama Sama is een solidariteitsgroep, die is opgestart in 1987. Sama Sama is Filipijns voor ‘allemaal samen’. We werken of zijn actief in de christelijke arbeidersbeweging. Van daaruit stimuleren we solidari teit met werknemers en hun organisaties in de Filipijnen. We smeden banden door solidariteitsreizen, het uitnodi

gen van Filipino’s om hun verhaal te brengen, een jaarlijks Filipijnenfeest, vorming, enzovoort. We werken actief mee aan solidariteitsacties met andere organisaties. Ons doel? Opkomen voor het recht van werknemers, boeren, vrouwen, jongeren om zich te organise ren en te ijveren voor een rechtvaardige samenleving.’

In augustus kwam aan het licht dat tientallen Filipijn se werknemers op de Borealis-werf in Antwer pen hier illegaal tewerkge steld bleken te zijn.

KRIS ¬ ‘Dat klopt. Ze werkten hier samen met honderden werknemers van andere nationaliteiten. Via een schim mige constructie werden ze naar België gehaald om hier zes dagen per week voor minder dan een derde van het mini mumloon te werken. Het is pure sociale dumping en de

betrokken werknemers zijn het eerste slachtoffer. Er werken meer dan tien miljoen Filipi no’s in het buitenland en elk jaar vertrekken nog eens meer dan een miljoen Filipino’s om in het buitenland de kost te gaan verdienen voor hun gezin, dat achterblijft. Dat is niet altijd zonder risico. Op het Filipijnenfeest brengen we het verhaal van de uitgebuite werk nemers en hoe we er via keten zorg voor willen zorgen dat de hoofdopdrachtgevers voor deze wantoestanden verantwoorde lijk gesteld worden.’

Wat zijn de andere ingrediënten van het Filipijnenfeest?

KRIS ¬ ‘Al sinds de eerste solidariteitsreis in 1989 willen we oproepen tot solidariteit en de mensen hier in België informeren. Het Filipijnenfeest is telkens een gezellige avond met een lekkere maaltijd, met daarbij een uurtje nieuws uit de Filipijnen, dat we brengen via persoonlijke getuigenissen. Iedereen is er van harte welkom.’

Waar? Don Bosco Centrum, Ortolanenstraat 6, Kessel-Lo (Leuven). Wanneer? Zaterdag 15 oktober. Filipijnse maaltijd vanaf 18 uur. Info over de Filipijnen om 20 uur. Inschrijven? Bestel je maaltijd (13 euro – 6 euro kinderportie) en geef aan of je (niet-)vegetarisch eet, via mail aan cabsama2@gmail.com. Doe dit voor 9 oktober.

Meer info: https://filipijnen2014.wordpress.com/

25STE FILIPIJNENFEEST VAN SAMA SAMA

© Kendy Sario

© Marijke Persoone

‘Ook modale gezinnen komen in de problemen’

Centraal thema was ‘Ruimte maken voor elkaar’ waarbij de focus op wonen lag. Wie vandaag over wonen spreekt, heeft het vooral over de energiefactuur.

‘Er komen vandaag gezinnen in de problemen, waarvan we het niet verwachten’, vertelt kraamverzorgende Anne Lemmens.

¬ Tekst en foto Jeroen Pollet

Anne (44) is ACV-afgevaardigde bij Familiezorg. ‘Ik kom als kraam- en gezinshulp in heel veel woonsituaties’, vertelt Anne. ‘Van grote villa’s tot gezinnen die dakloos geweest zijn. Maar de angst voor de energiefacturen leeft enorm: ook bij de modale tweeverdie ners. Je voelt dat iedereen naar manieren zoekt om niet in financiële problemen te komen.’

Gedragswijzigingen

Veel gezinnen passen zich aan. Anne: ‘Je merkt het aan kleine dingen: vroeger kregen we bijna overal een koffie, nu is dat de uitzondering. Gezinnen die vragen om niet te strijken of om de droogkast niet te gebruiken. Het elektrisch fornuis moet vroeger uit om verder te koken op de rest warmte, … Of koffie sparen om later opnieuw op te warmen.’

Besparen op eten Maar er zijn schrijnende situaties. ‘In april stonden er al chauffages uit met een binnentemperatuur van 16° tot gevolg. Dat is koud’, zegt Anne. ‘Ik moest toen ook koken voor een gezin van vier: twee kleine vierkante diepvrieskabeljauw filets, een kleine bokaal erwtjes en worteltjes en enkele aardappelen. Men bespaart dus niet enkel op energie, maar

zelfs op eten. En dit was een gezin uit de middenklasse, tweeverdieners met een mooie job. Waar zal dit eindigen?’

Uit de boot vallen ‘Sinds de crisis komen we haast niet meer in financieel kwetsbare gezinnen. Wellicht is onze beperkte kost daar nu ook te veel. Maar op basis van wat ik daar vroeger zag, hou ik mijn hart vast. Bv. kinderen die onder de pannen moeten slapen. Met nog minder ver warming, zal het daar vriezen ’s nachts. Mensen bij wie geen radio mocht spelen, omdat ze een budgetmeter hadden, … Die mensen huren meestal (er komen zware indexeringen aan), kunnen ook niet investe ren in energiebesparende maatregelen en vallen dus uit de boot’, besluit Anne.

Ingrijpen op energiefactuur

Het ACV dringt daarom aan op dringende maatregelen om de energiefactuur te milderen.

‘Men moet op alle beleids niveaus alle zeilen bijzetten om sociale drama’s te vermijden. Daarnaast is het onverant woord om in deze tijden aan de index te tornen: de koopkracht van de mensen staat al zwaar onder druk. Om onze verzuch tingen kracht bij te zetten, voeren we op 21 september een actie op het Muntplein in Brussel’, zegt West-Vlaams ACV-voorzitter Wim David.

Kraamverzorgende Anne Lemmens:

‘Je voelt dat iedereen naar manieren zoekt om niet in de problemen te komen’

Info over de actie voor meer koopkracht: www.wvlinbeweging.be

CONTACT - ACV West-Vlaanderen: Contacteer het ACV via: afspraak (telefonisch of op kantoor) www.afspraakACV.be | www.hetacv.be/contact | 051 23 58 00

ACV-kantoren zijn na afspraak toegankelijk. Een overzicht van alle contactmogelijkheden (incl. ACV-brievenbussen) vind je via www.hetacv.be/contact.

Losgeld

Olie-, oliedomme staat die leerlingen vanaf twaalf jaar nog altijd letterlijk met ‘A’ labelt of ‘B’. Welkom in het middelbaar!

Aan Vlaanderen een vraag: wanneer ligt de maatschappij volledig plat? Is dat wanneer de notarissen en de senators staken? Of als de loodgieters, de bakkers en de havenarbeiders niet opdagen?

Ah, inderdaad! Het land ligt op zijn gat als de dakwerkers nakateren, als alle winkeliers hun schup afkuisen, als de onthaalmoeders de luiers zelf aandoen, als koks hun kat sturen naar Nam Fong, Mister Spaghetti en naar alle internaten.

En wie is nu het slimst, iemand die weet waar de Aconcagua ligt (vraag uit De slimste mens ter wereld) of wie het hele stroomschema kan tekenen en uitvoeren voor een schoolkeuken, het Sportpaleis, Wetstraatvergaderzalen?

Iemand die weet hoeveel een flamingo weegt of iemand die een tillift kan bedienen zonder dat de bomma valt op koude tegels voor het licht uitgaat?

Wij moesten maar eens over A- en B-ministers praten. Dan zouden ze misschien verstaan hoe het aanvoelt. Alsof wij tweede keus zijn, alsof een stiel leren slechts een plan B kan zijn voor als de A-richting iemand niet ligt, niet gaat.

Straks vraagt gij, Vlaanderen, nog losgeld voor het woord ‘intelligent’ dat gij al eeuwenlang gegijzeld houdt, alleen voor quizzers reserveert, voor dokters, architecten, wetenschappers, voor mevrouw Michiels en advocaten.

Terwijl wij, trappenmakers, de hellingsgraad berekenen, de ideale afstand tussen treden. Kunt gij dat, Vlaanderen? En weet gij alles, zoals wij, mecaniciens, over de juiste spanningskracht op bouten van de nokkenas of hoe de distributieriem vervangen dient voor een perfecte kleptiming?

Zolang gij, Vlaanderen, niet ook de vakman slim noemt in kranten, spelprogramma’s en journaals, zijt gij de A’s in uw naam VlAAnderen niet waard.

Dit gedicht kwam tot stand in samenwerking met Kelvin Kamau, Miguel Angel, Charlotte Sibaers, Amber Serresen, Nyano Van Mechelen, en Inne Michiels van de Spectrumschool van Deurne. #stopAenBjeugd

Ruth Lasters (dichter en leerkracht) trok zich op 1 september terug als een van de vijf Antwerpse stadsdichters. Haar gedicht klaagt aan dat ons onderwijssysteem leerlingen verdeelt in A- en B-leerlingen. Het werd door schepen Nabilla Ait Daoud (N-VA) geweigerd als stadsgedicht. Daarop nam ze ontslag. Wie geen getuigschrift basisonderwijs haalt, wordt voorbereid voor het beroeps-secundair onderwijs in de B-stroom. Lasters wil komaf maken met de stempel A en B en pleit voor het welzijn van en respect voor alle jongeren.

LIMBURG