Visie 2019 - nr. 18 - Algemeen by beweging.net

blad met een mening voor een wereld in beweging

Regio Aalst - NR 18 - vrijdag 18 OKTOber 2019

1,49%

risico trommelvliesschade

Buisjes

2,35%

2,33% 0,59% 1,57%

vaak niet nodig

1,02% 1,18%

2,26%

0,95%

1,13%

Uit een CM-onderzoek blijkt dat veel kinderen trommelvliesbuisjes krijgen hoewel ze die niet nodig hebben. Afhankelijk van het ziekenhuis dat je bezoekt, heb je tot 14 keer meer kans om een ingreep te ondergaan dan in een ander ziekenhuis. Het plaatsen van trommelvliesbuisjes is een vaak voorkomende ingreep. Alleen al in 2018 kregen 8 155 CM-leden tussen 0 en 9 jaar er een geplaatst. Toch hebben de buisjes mogelijke nadelen. Ze kunnen gehoorverlies en littekenweefsel veroorzaken of zelfs het trommelvlies beschadigen.

0,97%

Het percentage ingrepen voor buisjes bij CM-leden tussen 0 en 9 jaar verschilt sterk per regio.

Vlaams regeerakkoord

Word jij beter van de plannen van de nieuwe Vlaamse regering? Maak de balans

Dag van de jeugdbeweging

‘Wees gerust, we zorgen goed voor jullie kinderen’

> 2-3

> 10

Brandweerman Sil over omgaan met trauma op het werk

‘We bouwen een band op met het slachtoffer. Hoe meer raakpunten er zijn, hoe langer het blijft nazinderen’

> 8-9

tweewekelijkse uitgave

beweging.net

cm.be

HETacv.be - jaargang 75 - afgifte brussel x - p806000 - volgend nR 08.11.2019 - REGIO

BLZ. 13

VLAAMS REGEERAKKOORD

De evaluatie

n de 319 pagina’s Vlaams regeerakkoord en de bijbehorende begroting staan plannen die ons hoopvol stemmen. Laat ons met die positieve insteek beginnen. De jobbonus, de ambitie om wachtlijsten in de zorg weg te werken, de

bruggen die gebouwd worden tussen het werkveld en het onderwijs, de inzet van gezinscoaches en de omvorming van de woonbonus. Het zijn initiatieven die we ondersteunen en graag mee uitwerken. Maar niet alle plannen krijgen de centen die ze verdienen en dat werpt een schaduw over dit regeerakkoord. De regering bespaart liever dan extra middelen aan te boren en dat geld te investeren in een beter en leefbaarder Vlaanderen. Schuiven met middelen, verder gaat het niet. Het had ook anders gekund. Overheidsinvesteringen hoeven lopende uitgaven niet te verdrukken. Zij zijn perfect combineerbaar én noodzakelijk. Dat zegt ook de OESO. Daarnaast moeten we dit regeerakkoord ook bekijken vanuit het perspectief van kwetsbare gezinnen en mensen, vanuit de vraag naar betrokkenheid en een

Toegankelijke zorg Mensen die zorg of ondersteuning nodig hebben, moeten sneller en makkelijk geholpen kunnen worden. Toegankelijke zorg moet een prioriteit zijn in een regeerakkoord. Of je nu aanklopt bij de Dienst Maatschappelijk Werk van CM, het CAW of het OCMW, overal wordt je vraag met zorg behandeld. Om die brede inrijpoort voor alle vragen rond welzijn te kunnen blijven realiseren, mag de Vlaamse regering niet knippen in de middelen. Zorgverleners die deel uitmaken van de eerstelijnszorg (maatschappelijk werkers van het ziekenfonds, huisartsen, thuisverpleging, gezinszorg, …) in een regio of eerstelijnszone moeten ook nauwer samenwerken rond en vooral met de patiënt. Daarnaast brengen zij in kaart wat er in hun regio al bestaat van zorg. De vorige regering zette reeds de eerste stappen in die richting. De nieuwe Vlaamse regering houdt deze koers aan. Dat is alvast een goed voornemen. We pleiten ervoor dat de regering deze inspanningen voor een betere samenwerking steunt en de nodige middelen blijft steunen.

Zorgpremie

sociaalrechtvaardige verdeling van lasten en lusten. En vanuit de hoop dat we werken aan het inperken van de klimaatverandering. Dat zijn we als middenveldorganisaties en als pleitbezorgers voor een warm Vlaanderen voor iedereen verplicht. En dan maken we ons toch zorgen. Hierna volgt een evaluatie van het regeerakkoord vanuit onze bekommernissen. Het zal aan ons zijn, organisaties van het middenveld, om mee invulling te geven aan dat beleid. Om argumenten aan te reiken en alternatieven voor te dragen. Als daartegenover dan luisterbereidheid staat en de wil om samen met het middenveld, ondernemers en burgers het beleid concreet vorm te geven, dan is er een kans om het beste uit dit regeerakkoord te halen. Peter Wouters Voorzitter beweging.net

Redactieadres:

Luc Van Gorp Voorzitter CM

Ann Vermorgen Nationaal secretaris ACV

Zorgbehoevende mensen kunnen dankzij de Vlaamse sociale bescherming in aanmerking komen voor een zorgbudget. Ook de woonzorgcentra en de mobiliteitshulpmiddelen worden met middelen van de Vlaamse sociale bescherming mee gefinancierd. De Vlaamse sociale bescherming breidt de komende jaren verder uit met onder andere Vlaamse revalidatie, geestelijke gezondheidszorg en gezinszorg. Toch zal de zorgpremie, op indexatie na, niet wijzigen. Elke Vlaming ouder dan 26 betaalt nu jaarlijks een zorgpremie van 52 euro (26 euro voor mensen met de verhoogde tegemoetkoming).

Zorgzwaarte bepalen De nieuwe regering kiest voor één instrument om de zorgzwaarte te bepalen. Op vandaag gebeurt dat op verschillende manieren. Met één instrument zijn alle gekozen zorgverleners meteen op de hoogte van de zorg die iemand nodig heeft, krijgt of in het verleden al kreeg. Datzelfde instrument bepaalt ook het recht hebt op tegemoetkomingen zoals het zorgbudget. Samen met één geïntegreerd patiëntendossier wordt vermeden dat een zorgbehoevende persoon

telkens opnieuw zijn verhaal zou moeten doen. Een belangrijke evolutie waar we onze schouders onder zetten.

Wachtlijsten Personen die nood hebben aan meer intensieve zorg botsen vaak op wachtlijsten. De Vlaamse regering kondigt aan dat zij de wachtlijsten in de jeugdhulp, de geestelijke gezondheidszorg en de gehandicaptenzorg verder wil wegwerken. Dat is geen makkelijke opdracht en er moet op verschillende terreinen gewerkt worden. Het budget dat de regering hiervoor voorziet is dan ook te beperkt.

Budget voor ouderen Binnen de sector personen met een handicap startte de persoonsvolgende financiering. De zorggebruiker staat centraal en ontvangt zélf een budget dat hij of zij kan aanwenden om zijn of haar zorg te organiseren. De Vlaamse regering wenst dit systeem uit te breiden naar de ouderenzorg en start hiervoor de komende vijf jaar pilootprojecten. Wij pleiten voor het gebruik van een vouchersysteem in de ouderenzorg (geen cashbudgetten) en willen erover waken dat dit systeem op een gebruiksvriendelijke manier ingevuld wordt zodat de voordelen voor de gebruiker maximaal tot hun recht komen.

Jobbonus Deze Vlaamse regering heeft goed gekeken naar het werk en de voorstellen van de sociale partners in de SERV. De jobbonus, de beloofde groeipaden voor sociale economie, werk-zorgtrajecten en individuele maatwerktrajecten komen overeen met wat de sociale partners zelf ambieerden in hun akkoord ‘Iedereen aan Boord’ van juni 2019. Het bevorderen van een cultuur van levenslang leren en het stimuleren van het gebruik van de opleidingsincentives komt overeen met eerder gemaakte afspraken in het Vormingspact. Meer investeringen in kinderopvang en het uitvoeren van de afspraken in het kader van het

Lezersbrieven: lezers@visieredactie.be Abonnementen: Verantwoordelijke uitgever: Liesbeth De Winter (nationale pagina’s), Redactie: Nils De Neubourg, Wim Troch, Marjan Cauwenberg, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Rachel Michel, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens,

3 akkoord Werkbaar Werk zal mee de werkzaamheid maar ook de werkbaarheid bevorderen. Voor de jobbonus zal de uitwerking wel cruciaal zijn. Werken moet blijven lonen. De middelen moeten dus ingezet worden in samenhang met andere kortingen voor lage inkomens, zodat een inkomensval wordt vermeden.

Gemeenschapsdienst Het is positief dat werkzoekenden binnen de 2 maanden gescreend worden en na drie maanden op basis van een contract duidelijke kwalitatieve dienstverlening en begeleidingsafspraken zullen krijgen van de VDAB. De verplichte inschrijving voor nieuwkomers bij VDAB is ook positief voor hun integratie op de arbeidsmarkt. Het zal hun rechtenopbouw versterken. Maar de gemeenschapsdienst is de grootste fauxpas binnen het voorgestelde arbeidsmarktbeleid. We zien niet in wat het verschil zal zijn met Wijkwerken. Voor welke activiteiten zullen deze werkzoekenden in gemeenschapsdienst ingeschakeld worden? De Wijkwerkactiviteiten geven nu al veel discussies rond concurrentie met activiteiten van zelfstandigen. En hoe maken we van die gemeenschapsdienst een opstap naar duurzaam werk? België onderschreef trouwens de conventie van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) die zulke vormen van niet vergoede verplichte arbeid verbiedt.

Personeel in de zorg De Vlaamse regering moet erover waken dat het financieringsmodel in de zorgsector en de bijhorende nadruk op efficiëntie de betaalbaarheid, kwaliteit en het aantal personeelsleden niet in het gedrang brengen. De garantie op kwaliteitsvolle tewerkstelling moet zich ook vertalen in het respect voor de akkoorden die de Vlaamse regering met de betrokken sectoren heeft afgesloten.

Armoede De focus van het vooropgestelde armoedebeleid is activering, begeleiding met schuldbemiddeling en gezinscoaches, en responsabilisering. De automatische toekenning van rechten, gebaseerd op inkomen en jobbonus zijn positieve maatregelen, maar zullen het probleem niet oplossen. Om de ‘structurele oorzaken van armoede‘ aan te pakken, is duidelijk meer nodig dan de activering naar werk of een vermanende vinger en een schouderklopje. Dat flankerend beleid is onvoldoende uitgewerkt. In plaats van voluit te gaan voor een maximumfactuur in het secundair onderwijs, blijft het bij een aanzet tot kostenbeheersing. Kinderarmoede is duidelijk geen prioriteit. De weerom niet indexering van de kinderbijslag is een bitter voorbeeld hiervan.

Hoofdredactie:

Onderwijs De Vlaamse Regering neemt initiatieven voor kwaliteitsvol onderwijs en belooft de status van het lerarenberoep op te zullen krikken en de aantrekking te verhogen, te vertalen in een loopbaanpact. Positief is ook de extra omkadering in het basisonderwijs en de verlaging van de planlast. Belangrijk is dat de nodige middelen ook in de begroting voorzien worden om deze engagementen deze legislatuur wel mogelijk te maken. We zijn ook tevreden met de bruggen die geslagen worden tussen het werk en het onderwijsveld en de aandacht voor levenslang leren. We betreuren echter het terugdraaien van enkele maatregelen uit de vorige legislatuur die net voor een betere sociale mix bij inschrijving in een school moesten zorgen, zoals de afschaffing van de dubbele contingentering bij de inschrijving in een school.

Wonen Het debat over het woonbeleid wordt gedomineerd door de discussie over de afschaffing van de woonbonus en de verlaging van de registratierechten. Ook al zegt het buikgevoel dat dit negatief uitvalt voor de portemonnee van de Vlaming (die een huis koopt of bouwt), de realiteit is toch een stuk complexer. De woonbonus gaf een financieel voordeel, maar zorgt er ook voor dat kopers hogere prijzen moeten betalen. Het is goed dat de overheid op zoek gaat naar een nieuw systeem, zeker in tijden van budgettaire krapte. Toch hebben we onze bedenkingen. In plaats van een algemene procentuele daling had men beter een vrijstelling van registratierechten tot een bepaald bedrag ingevoerd zoals in Brussel. Zo gaat het voordeel vooral naar arme en middenklasse gezinnen die een eerste woning aankopen in plaats van de grootste of duurste woningen. Er moeten ook meer middelen gaan naar meer sociale woningen, een cruciaal pijnpunt in het armoedebeleid. Het circulerende cijfer van 12 500 nieuwe woningen en nog een reeks renovaties kan amper een verschil maken voor het wegwerken van de wachtlijst (153 000 personen in 2018).

Klimaat Het Europese engagement om in 2050 klimaatneutraal te zijn, vertaalt dit Vlaams regeerakkoord in een minimale doelstelling van 80 procent minder broeikas-emissies tegen 2050. Meer nog, het regeerakkoord bevat nauwelijks concrete maatrege-

Vormgeving:

Druk:

len en doelstellingen om de door Europa opgelegde -35 % emissies in 2030 te bereiken. Ook op vlak van transport geen spoor van politieke moed of ambitie. Het openbaar vervoer wordt geloofd, maar niet financieel ondersteund. Hernieuwbare energie krijgt wel doelstellingen, maar ze volstaan niet om de ambities van Europa 2030 te halen. De betonstop wordt bouwshift. Maar het budget en de maatregelen voor een bouwshift van bouwen in open ruimte naar bouwen in de stads- en dorpscentra is nog onbekend. Enkele quick wins – zoals de uitfasering van stookolieketels, de versnelde elektrificatie van het buspark van De Lijn en de ambitie om alle straatverlichting tegen 2030 door ledverlichting te vervangen – wegen niet op tegen het globale gebrek aan visie en ambitie.

Inburgering Nieuwkomers zullen voortaan zelf de kosten voor het inburgeringstraject moeten dragen. Dat verhoogt voor veel mensen juist de drempel om te integreren in plaats van het integratieproces te vergemakkelijken. Er komen meer plichten bij, en er verdwijnen rechten. De sociale bescherming wordt sterker afgeschermd, net als de sociale huisvesting, waarbij ook kinderen getroffen worden. Nochtans gaat het hier over een financieel zwakke groep. Ook de ondersteuning en belangenverdediging van deze groepen ligt onder vuur. De toekomst van het Minderhedenforum is onduidelijk en ondanks een pas gestemd decreet en lopende visitaties wordt het sociaal-cultureel werk herbekeken om etnischculturele organisaties te kunnen weren. Dit getuigt niet van goed bestuur. Zolang het beleid blind blijft voor de discriminatie op de arbeidsmarkt en in de brede maatschappij zal de participatie van kansengroepen achterop blijven hinken. We verwachten dat de nieuwe minister van Samenleven dit beleid niet blind zal doorduwen, maar dieper zal nadenken over de potentiële gevolgen.

Openbare diensten De focus bij de openbare dienstverlening is digitalisering. Dit kan een verhaal van vereenvoudiging en verbetering zijn, maar niet als het slechts dienst als excuus voor het afbouwen van het personeelsbestand. Essentieel is dat de kwaliteit en toegankelijkheid van de dienstverlening vooropstaan, steunend op gewaardeerd overheidspersoneel met een volwaardig statuut en met bescherming tegen politieke inmenging.

ACTUEEL

Trommelvliesbuisjes vaak onnodig

Vlaamse artsen plaatsen te snel buisjes bij kinderen Meer dan 16 000 CM-leden tussen 0 en 9 jaar kregen in 2017 en 2018 een trommelvliesbuisje, onder meer omdat ze regelmatig last hadden van oorontstekingen. Nochtans is de ingreep vaak niet nodig. Of een kind al dan niet een buisje krijgt, blijkt vaak af te hangen van het ziekenhuis. In het ene zieken2,35% huis is er tot 14 keer meer kans op zo’n ingreep dan in het andere. TEKS T MICHIEL VERPLANCKE

Trommelvliesbuisjes hebben bovendien mogelijke nadelen. Ze kunnen gehoorverlies, littekenweefsel of loopoor veroorzaken, waarbij er vocht uit het oor loopt. Ze kunnen ook het trommelvlies beschadigen.

Vlaams probleem Toch is het in ons land nog altijd een vaak voorkomende ingreep. Alleen al in 2018

1,49% 2,33% 0,59% 1,57%

2,26%

1,02%

5 ziekenhuizen die in verhouding HET VAAKST trommelvliesbuisjes plaatsen Gemeente

Naam

Ingrepen*

Eeklo

Algemeen Ziekenhuis Alma

27,02 %

Deinze

Sint-Vincentiusziekenhuis

24,87 %

Bonheiden

Imelda Ziekenhuis

23,43 %

Lier

Heilig Hart Ziekenhuis Vzw

22,76 %

Brugge

Algemeen Ziekenhuis Sint-Lucas

22,39 %

5 ziekenhuizen die in verhouding HET MINST VAAK trommelvliesbuisjes plaatsen

0,95%

1,18%

ls er na een oorontsteking langdurig vocht in het middenoor aanwezig blijft (lijmoor), grijpen Vlaamse artsen vaak terug naar trommelvliesbuisjes. Dat vocht kan druk en gehoorverlies veroorzaken. De arts plaatst het buisje in het trommelvlies, zodat het de middenoorverluchting kan herstellen. Na enkele maanden wordt het buisje uitgestoten en groeit het trommelvlies normaal weer dicht. Maar net zoals een oorontsteking verdwijnt lijmoor meestal spontaan. Je kunt je kind dus vaak een operatie onder algemene verdoving besparen. Hetzelfde voor de ziekenhuisovernachting die soms nodig is.

Het percentage ingrepen voor buisjes bij CM-leden tussen 0 en 9 jaar verschilt sterk per regio

1,13% 0,97%

Gemeente

Naam

Brussel

Universitair Verplegingscentrum Brugmann

1,06 %

Brussel

Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola

1,95 %

Brussel

Erasmus Ziekenhuis

2,24 %

La Louvière

Centre Hospitalier Universitaire Tivoli

2,61 %

Herstal

Clinique André Renard

2,89 %

* Aantal ingrepen ten opzichte van aantal eerste consultaties.

kregen 8 155 CM-leden tussen 0 en 9 jaar een buisje geplaatst. Vooral Vlaamse artsen houden vast aan de buisjes. Net geen 2 procent van alle kinderen kreeg hier in 2018 een trommelvliesbuisje. In Wallonië was dat maar 1 procent en in Brussel niet meer dan 0,6 procent. Nog groter zijn de verschillen tussen de ziekenhuizen. Wie in het AZ Alma in Eeklo op een eerste consultatie ging bij een neus, keel- en oorarts die ook trommelvliesbuisjes plaatst, had ruim 27 procent kans dat de

arts een buisje zou plaatsen. In het Universitair Ziekenhuis Koningin Fabiola in Brussel is dat nog geen 2 procent. Zulke grote verschillen roepen vragen op.

Onnodige behandeling ‘De patiëntenpopulatie kan wel voor verschillen tussen ziekenhuizen zorgen,’ zegt arts Michiel Callens van CM, ‘maar de cijfers lopen zo uiteen dat er geen andere verklaring mogelijk is dan dat er vaak te snel tot een ingreep overgegaan wordt. In Nederland is sinds begin dit jaar een arts

ACV NAAR 2 000 WERVEN

Vier het eindejaar met een

warm kerstarrangement

van Corsendonk hotels en clubs Ook dit jaar kan je bij Corsendonk weer genieten van enkele sfeervolle arrangementen tijdens de kerst- en nieuwjaarsperiode. Kies een arrangement aan de kust, de Ardennen of in de Kempen Arrangementen in vol of half pension. Van gastronomische arrangementen in ons 4-sterren hotel tot arrangementen in onze vakantiecentra met veel animatie.

Bekijk alle kerstarrangementen op:

corsendonkhotels.com/ kerst

Ingrepen*

die speciaal is aangesteld om onnodige handelingen in het ziekenhuis te schrappen. Trommelvliesbuisjes maken daar deel van uit, omdat afwachten vaak net zo effectief blijkt te zijn als ingrijpen. Overleg dus met je arts altijd goed de vooren nadelen voor je beslist om een trommelvliesbuisje te laten plaatsen.’

>>> Hoe vaak plaatsen de artsen in jouw ziekenhuis een trommelvliesbuisje? Kijk op www.cm.be/trommelvliesbuisjes

Werfdag om bouwvakkers te informeren De nationale werfdag van ACV bouw - industrie & energie wordt stilaan een traditie. Al voor de elfde keer bezochten de regionale ploegen van ACVBIE afgelopen woensdag bijna tweeduizend werven. De bedoeling was om de bouwvakkers te informeren over hun loon- en arbeidsvoorwaarden. Zeker nu een nieuw sectoraal akkoord werd gesloten, is dat nodig. De onderhandelaars van ACVBIE konden immers enkele belangrijke verbeteringen voor de bouwakkers binnenhalen. Zo gaan de mobiliteitsvergoedingen vanaf 1 december met 20 procent omhoog, behalve voor de chauffeurs met passagiers. Hun mobiliteitsvergoeding wordt verhoogd zodra het RSZ-plafond is opgetrokken. Daarnaast wordt er vanaf 1 december een derde categorie gecreëerd: chauffeurs zonder passagiers met bedrijfswagen. Tot slot krijgen werknemers met meer dan 43 000 kilometer per jaar op de teller een mobiliteitsdag: een betaalde verlofdag die kan worden opgenomen tot uiterlijk 31 maart van het jaar nadien.

VRIJE TIJD

Voor jou geselecteerd op de Boekenbeurs Kookboeken en handtekeningsessies van bekende Vlamingen trekken altijd veel volk op de boekenbeurs. Toch loont het zeker de moeite om het andere aanbod eens te bekijken. Visie selecteerde enkele lezingen en debatten voor een inspirerende trip naar de Antwerpse expohallen. TEKS T AMÉLIE JANSSENS

Homo Roboticus Bram Vanderborght, An Jacobs De Letterenloft, dinsdag 29/10, 11u30 Zijn robots slimmer dan mensen? Zullen ze ons werk afpakken? Worden robots onze beste vrienden? Homo Roboticus kijkt met een uniek perspectief naar artificiële intelligentie en robotica: hoe kunnen mensen en robots samenleven?

N(i)et echt! Mediawijsheid in tijden van fake news Jan De Maeyer Woordenhoek, donderdag 31/10, 12u30 Is het nieuws? Of fake news? Het onderscheid maken tussen wat betrouwbaar is en wat niet, dat is vandaag heel moeilijk. Jan De Maeyer legt vanuit een eenvoudig kader uit hoe je leerlingen bewustmaakt van misleidende informatie.

Dementie Marnix Peeters, Ivo Victoria, Nicci Gerard, Wannes Deleu Boek-O-Drôme, zaterdag 2/11, 15u Dementie is een ziekte die zowel voor patiënt als voor de mensen uit zijn/haar omgeving ingrijpende gevolgen heeft. Hoe ga je om met het feit dat je je identiteit langzaamaan verliest of om plots onherkenbaar te zijn voor een dierbaar persoon? Vier auteurs gaan dieper in op deze problematiek.

transcriberen eeuwenoude trouwaktes. Kan citizen science de kloof tussen wetenschap en maatschappij dichten of is het alleen weggelegd voor de mondige, hoogopgeleide burger?

Een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid Een gesprek over ‘De ommelanden’ Elvis Peeters, Hendrik Vos De Letterenloft, woensdag 6/11, 13u30 In tijden van ‘gele hesjes’, met de spanning tussen stad en vergeten hinterland in een wankel Europa, waarin klimaatverandering de lakens begint uit te delen, is de nieuwe roman van Elvis Peeters ‘De ommelanden’ vandaag meer dan actueel. Met onvergetelijke personages en een uiterst onverwachte en ook tedere afloop. Een mokerslag van een roman. Je moet het lezen om het niet te kunnen geloven.

Citizen science Liesbeth Gijsel, Tine Huyse, Ine Van Hoyweghen, Roeland Samson Boek-O-Drôme, donderdag 7/11, 18u Burgerwetenschap is aan een opmars bezig. Ze geeft de professionele wetenschap meer armslag, maar stelt haar ook in vraag en beukt in op de ‘ivoren toren’. Kinderen krijgen een nestkastje op school om de mezenpopulatie te volgen. Biohackers maken veganistisch leer uit schimmels en zoeken naar goedkope insuline. Bezorgde bewoners meten de luchtkwaliteit in hun straat om maatregelen af te dwingen. Liefhebbers van oude manuscripten

Sacha Dierckx, Denktank Minerva Het Open Boek, vrijdag 8/11, 16u Het is tijd om het over de klimaatdroom te hebben in plaats van enkel over de nachtmerrie. We hebben een Sociaal-Ecologisch Pact nodig. Dat pact moet niet alleen een doortastend klimaatbeleid beogen, maar ook economische zekerheid bieden, het welzijn, de levenskwaliteit en de volksgezondheid verbeteren en de democratie versterken.

Migratie en superdiversiteit Linda Polman, Dirk Geldof Woordenhoek, zaterdag 9/11, 12u30 De migratieproblematiek is de laatste jaren alomtegenwoordig geweest in de actualiteit. Linda Polman ‘Niemand wil ze hebben’ en Dirk Geldof ‘Superdiversiteit: hoe migratie onze samenleving verandert’ bespreken de huidige houding van Europa tegenover vluchtelingen, wat we kunnen leren uit het verleden en niet óf we met deze superdiversiteit willen omgaan, maar hóe we dit moeten doen. Gie Goris van MO* magazine leidt het gesprek in goede banen.

Jeanne Devos en Luc Cortebeeck in gesprek Woordenhoek, zondag 10/11, 16u Hoe kunnen we kinderarbeid en sociale uitbuiting de wereld uithelpen? Hoe dwingen we regeringen tot respect voor alle werknemers? Luc Cortebeeck strijdt al meer dan veertig jaar voor sociale rechtvaardigheid. Hij was voorzitter van de Internationale Arbeidsorganisatie. Cortebeeck gaat in gesprek met Jeanne Devos die haar leven lang heeft gestreden voor de dienstmeisjes in India.

Nationale vrouwendag, Feminisme vandaag Anja Meulenbelt, Jean-Jacques Ami Het Open Boek, maandag 11/11, 10u30 Op 11 november is het Nationale Vrouwendag. Het ideale moment om aan de hand van een aantal controversiële stellingen stil te staan bij gendergelijkheid en feminisme vandaag. Van #metoo, over strengere abortuswetten en beperkte straffen voor seksueel geweld, tot onbetaalde zorgtaken en de combinatie werk en gezin. Genoeg stof tot nadenken! Bieke Purnelle (Rosa vzw), Jean-Jacques Amy (auteur), Anja Meulenbelt (auteur) en Fatma Arikoglu (Ella vzw) geven hun mening. Jozefien Daelemans van Charlie Mag leidt het gesprek.

Globalisering en internationale samenwerking Peter Van Kemseke, Michaël Vlerick Het Open Boek, maandag 11/11, 13u30 Nu populisme terrein wint en ‘soevereiniteit’ een buzzword is geworden, vereisen grensoverschrijdende dreigingen zoals terrorisme, klimaatverandering, illegale migratie, schendingen van de mensenrechten en humanitaire crisissen nieuwe vormen van internationale samenwerking. Michael Vlerick ‘De Tweede vervreemding’ en Peter Van Kemseke ‘Waarom muren niet werken’ pleiten voor een wereldwijd samenwerkingsmodel.

>>> www.boekenbeurs.be

ACTUEEL

230 000 werkenden in armoede

Wanneer een job niet volstaat

TEKST NILS DE NEUBOURG

Armoede hangt vaak samen met geen of weinig werk. Maar het omgekeerde blijkt niet altijd te kloppen. Werk is geen garantie tegen armoede, zoals wordt gezegd. Ongeveer een op de twintig Belgen met een job (4,7 procent van de werkenden tussen 18 en 65 jaar) komt met het loon niet toe om mee te kunnen met de maatschappij. Voor België komt dat neer op 230 000 werkende armen, voor Vlaanderen ongeveer 100 000. Met die cijfers doet België het nog relatief goed. In heel Europa bevindt 7,4 procent van alle werkenden zich in armoede. Van een toename is er bij ons trouwens ook amper sprake. Dat in tegenstelling tot verschillende buurlanden. Onder andere Duitsland en Frankrijk kenden de laatste jaren een piek van armoede onder hun werkenden. ‘Een overheid heeft in theorie een keuze te maken tussen meer mensen aan het werk, beperken van de uitgaven en behoorlijke lo-

Drie gezinnen maken de rekening Thomas More Hogeschool ontwikkelde een budgetcalculator. Daarmee kan iedereen nagaan wat een specifiek gezin minimaal als inkomen nodig heeft om menswaardig te kunnen leven. Dat is het zogenaamde referentiebedrag en houdt onder meer rekening met de kosten voor gezonde voeding, degelijke huisvesting, toegankelijke gezondheidszorg, geschikte kleding, rust en ontspanning en een veilige kindertijd. Met een inkomen onder dat referentiebedrag kan je spreken van armoede. Visie berekende en vergeleek het inkomen van enkele gezinnen met het referentiebedrag. We gaan er bovendien vanuit dat de gezinnen geen auto of kosten voor kinderopvang hebben.

>>> Zelf berekenen hoeveel inkomen jouw eigen gezin nodig heeft om mee te kunnen draaien in onze maatschappij? www.cebud.be/budgetcalculator

nen. De politiek kan slechts voor twee daarvan kiezen. Eén van die doelen moet ze dus laten vallen’, zegt Sem Vandekerckhove, onderzoeker bij HIVA, het Onderzoeksinstituut voor Arbeid van KU Leuven. Zo koos Duitsland er tot recent voor om met flexibilisering en mini-jobs meer banen te creëren en de uitgaven te beperken. Het waren vooral de werkende Duitsers die met lagere

FAMILIE CLAES

FAMILIE GOOSSENS - MAES

Els werkt al negen jaar in de bloementeelt. Ze is alleenstaande mama van zoon Milo (7). Sinds begin dit jaar werkt ze 80 % en nam ze een vijfde tijdskrediet omdat haar zoon meer aandacht nodig had.

Jens werkt voltijds in een wasserij. Zijn vrouw Roos heeft een invaliditeitsuitkering. Dochter Leen (10) en zoon Maarten (13) maken het gezin compleet. Per maand moet het gezin zelf 121 euro betalen aan medische kosten voor Roos.

INKOMEN PER MAAND

ARMOEDEGRENS

€ 1 710,27 € 1 805,17

€ 2 849,91

Tekort: euro -94,90

€ 2 881,67

Tekort: euro -31,76

Berekeningen maandelijks inkomen houden rekening met vakantiegeld en kinderbijslag (oud systeem). Voor berekening referentiebedragen worden gemiddelde Vlaamse huurprijzen gebruikt.

lonen de prijs daarvoor betaalden. Momenteel probeert Duitsland het tij te keren met bijvoorbeeld de ingrijpende invoering van een minimumloon. Ons model met een sterk sociaal overleg tussen vakbonden en werkgeversorganisaties is volgens onderzoekers als Vandekerckhove een sleutelfactor. ‘Dat mo-

del is de grootste verzekering tegen werkende armen’, aldus de HIVA-onderzoeker. ’Het ondergraven van dat systeem voor meer flexibilisering zal wellicht tot grotere armoede leiden, ook voor mensen met een job.’ Wat bepaalt of iemand toekomt met zijn of haar inkomen? Op werkvlak tellen de zekerheid van de job en het contract, zeggen

INLEEFWEEK ARMOEDE

‘Altijd stress’ Heel veel rekenen en weinig sociale contacten. Dat is wat Romina Vandemaele vooral opviel toen zij en haar vriend een week lang moesten rondkomen met amper 60 euro. Ze deden dat naar aanleiding van de Dag tegen Armoede op 17 oktober.

Een op de twintig werkende Belgen verdient te weinig loon om rond te komen. Het absolute minimum aanschaffen lukt dan niet. Daarmee doet ons land het nog relatief goed. Dat is vooral te danken aan de huidige organisatie van de arbeidsmarkt. ‘Voorlopig blijft dat armoedecijfer onder werkenden stabiel, maar verdere flexibilisering vormt een grote bedreiging.’

‘Ik heb van alles de prijs bekeken en vergeleken toen ik boodschappen deed. Dat doe ik normaalgezien alleen voor dure dingen.’ Elke dag gebeurde er bovendien iets onverwachts. Bij het begin van de week ging de wasmachine stuk. Om het geld van de herstelling uit te sparen, ging Romina met de fiets naar de wasserette. ‘Het is veel geregel. Als de was in de machine zit, ga je weer naar huis en moet je in de gaten houden wanneer je moet terugkeren.’ Romina liet de auto aan de kant staan. Net die week had ze afgesproken met een vriendin die 35 kilometer verder woont. En die had gevraagd om een slaatje mee te brengen. Dat was duur. Romina vroeg de vriendin bij haar te komen. Maar dat lukte niet. De afspraak werd geannuleerd. ‘Met weinig geld moet je niet alleen veel laten, het is ook voortdurend stress over wat je allemaal kan overkomen.’

ACTUEEL

#arbeidmorgen

Wat brengt de toekomst voor werk Vorige week kwamen ruim duizend militanten van ACV samen op het vierjarig federaal congres. Onderwerp van gesprek? Hoe ons werk er in de toekomst uitziet. Na enkele dagen felle discussies maakt voorzitter Marc Leemans de balans op. De toekomst? Dat zijn zowel uitdagingen als kansen.

Ons toekomstig werk FAMILIE PEETERS - DE CLERCK Bart en Daisy werken allebei meer dan tien jaar voltijds, Bart in een beschutte werkplaats, Daisy in een dienstenchequebedrijf. Ze hebben twee kinderen: Fran (10) en Jan (13).

INKOMEN PER MAAND

€ 3 451,43

ARMOEDEGRENS

€ 2 392 Overschot: o 43 eur 1 059,

... wordt hoogtechnologisch ‘Maar die technologische ontwikkelingen moeten we zelf in de hand houden’, vindt ACV-voorzitter Leemans. ‘De politiek en samenleving moeten de koers uitzetten, niet de technologiebedrijven. Vandaag zijn de kosten nog te vaak voor de samenleving en de winsten voor de bedrijven. Dat terwijl technologie alleen maar tot stand komt door onderzoek, vaak betaald door de overheid. Steun aan onderzoek, ontwikkeling en invoering van nieuwe technologieën kan alleen als onze samenleving, economie en werkgelegenheid er de vruchten van plukken.’ ‘De herverdeling van onze welvaart zal daarmee ook moeten evolueren. Bestaande belastingsystemen zijn niet aangepast. Miljardenwinsten van grote internetbedrijven worden momenteel ongemoeid gelaten. We stellen daarom voor om bedrijven zoals Facebook te belasten in landen waar ze hun data ontginnen en winsten draaien. Dus ook hier.’

... moet blijven beschermen

experten. Daarom pleit het HIVA voor de bescherming van arbeidscontracten zoals ze nu al bestaan. Vandekerckhove: ‘Platformen freelancewerk kan je gerust onder klassieke werkovereenkomsten brengen. De uitzendsector denkt trouwens zelf ook al na om vaste contracten in te voeren. Wanneer dan toch uitzonderlijke flexibiliteit gevraagd wordt, zou dat zich moeten vertalen in hogere lonen. Zo wordt de werknemer gecompenseerd voor zijn of haar onzekerheid.’ Flexibiliteit combineren met zeker-

‘Momenteel doe ik interims. Ik ben nooit langer dan één week werkloos. Ik werk nu al meer dan een maand in een fabriek en hoop daar te kunnen blijven. Gelukkig krijg ik wel maaltijdcheques. Zo kan ik toch dagelijks eten kopen.’ HEIDI (45), ERVARINGSDESKUNDIGE

heid, zoals naar Scandinavisch model, heeft dus een kost, waarschuwt Vandekerckhove. ‘Dat betekent dus belastingen verhogen om de armoede niet te laten vergroten.’ Het HIVA staat daarin niet alleen. Ook Europa dringt aan op een goede balans tussen flexibiliteit en onzekerheid. ‘Er moet voorzichtig omgesprongen worden met afwijkende arbeidscontacten als tijdelijk, deeltijds, zelfstandig of uitzendwerk’, staat te lezen in een rapport van de Commissie.

‘We voelen vandaag al hoe ons werk beïnvloed wordt door technologie. De kwaliteit van ons werk gaat er in sommige gevallen op vooruit of we krijgen evenveel werk verzet op minder tijd. Maar er zijn ook valse noten. Jobs verdwijnen, mensen kunnen niet meer mee of worden in onzekere en flexibele contracten gedwongen. Daar kunnen we ons tegen wapenen. Dat betekent de loonnormwet afschaffen zodat het recht op vrije loononderhandelingen worden hersteld en arbeidsduurvermindering met loonbehoud mogelijk wordt. Iedereen moet ook meekunnen met de snel oprukkende technologie. Daarom hameren we op het recht op vijf dagen opleiding per jaar voor elke werknemer. Dus ook in kmo’s.’ ‘Technologie wordt door de nieuwe businessmodellen ook misbruikt om werknemersin onzekere contracten te dwingen. Digitale platformen als Uber en Deliveroo worden op hun wenken bediend met een duty free shop: geen belastingen, geen sociale

zekerheidsbijdragen, grote winsten. De medewerkers van die platformen moeten een arbeidsongevallenverzekering krijgen en ruimer een afdoende sociale bescherming, naast regels voor onder meer arbeidsduur, werktijden en een minimumloon. En bedrijven die een beroep willen doen op onzekere, tijdelijke contracten moeten daar ook op aangesproken worden. Die bedrijven moeten op die contracten meer sociale zekerheidsbijdragen betalen. Zodat het gebruik van slechte contracten ontraden wordt.’

... neemt verantwoordelijkheid Buitenlandse uitbuiting en klimaatopwarming. Het mag dan zo niet lijken, toch staat ook ons werk daar volgens Leemans niet los van. ‘We willen mee de klimaatomslag maken. Niet om ze af te remmen, wel om noodzakelijk draagvlak te creëren. Duurzaamheid moet samengaan met sociale rechtvaardigheid. Een groenere wereld is namelijk niet schadelijk voor groei en jobs. Integendeel, het is een noodzaak: op een dode planeet zijn immers geen jobs.’

‘Steun aan onderzoek, ontwikkeling en invoering van nieuwe technologieën kan alleen als onze samenleving, economie en werkgelegenheid er de vruchten van plukken’ MARC LEEMANS, ACV-VOORZITTER

‘Daarnaast bestaan er in het buitenland nog echt schrijnende arbeidsomstandigheden. Denk aan Rana Plaza: 1 556 doden onder een ingestorte fabriek in Bangladesh zes jaar terug. We hebben nieuwe wettelijke regels nodig voor onze multinationals. Zij moeten strafrechtelijk kunnen aangesproken worden voor wat zij elders in de wereld aanrichten: schendingen van mensenrechten, van fundamentele arbeidsnormen of van internationale klimaat- en milieuafspraken. Ook bij toeleveranciers.’

Geneesmiddelen tegen Alzheimer weinig effectief Bijna een op de vijf personen met dementie gebruikte in 2018 een geneesmiddel tegen Alzheimer. Het nut van die geneesmiddelen is echter zeer beperkt. Bovendien hebben ze ongewenste effecten. De ziekte van Alzheimer is een vaak voorkomende vorm van dementie. Sinds 2002 betaalt de ziekteverzekering twee soorten

Alzheimergeneesmiddelen terug, namelijk cholinesteraseremmers en memantine. Maar volgens het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI) is de werking ervan beperkt. De geneesmiddelen hebben vaak ongewenste bijwerkingen zoals misselijkheid, diarree of incontinentie. Om die reden is in Frankrijk de terugbetaling van die producten vanuit de sociale zekerheid al geschrapt. Uit CM-cijfers blijkt dat het aantal personen met dementie tussen 2010 en 2018 met 29 procent steeg. Maar het aantal patiënten dat die geneesmiddelen gebruikte, daalde in diezelfde periode met 18 procent. Toch kosten de geneesmiddelen de patiënt en de ziekteverzekering nog heel veel geld. Als gezondheidsfonds is CM er voorstander van om de terugbetaling van geneesmiddelen die niet effectief zijn te stoppen voor nieuwe patiënten en de vrijgekomen middelen te investeren in de ondersteuning van mensen met dementie. CM heeft een procedure opgestart bij de Commissie Tegemoetkoming Geneesmiddelen. Tegelijk doet CM een oproep om opnieuw volop te investeren in de ontwikkeling van nieuwe behandelingen tegen de ziekte van Alzheimer.

DOSSIER

Uit de taboesfeer

Hoe ga je om met verlies op het werk? Ondanks alle voorzorgsmaatregelen, veiligheidssystemen, kennis en ervaring van het personeel, soms gaat het mis op het werk. Soms hoort het ook bij de job. Maar het heeft een grote impact: een arbeidsongeval, een brand, de dood van een klant of collega. We weten niet altijd hoe we ermee moeten omgaan. Eén ding is zeker: omgaan met verlies op het werk moet uit de taboesfeer. TEKST AMÉLIE JANSSENS EN WIM TROCH

PSYCHOLOOG RUTH VAN DER HALLEN ONDERZOEK T DE GEVOLGEN VAN CLIËNTSUICIDE

‘Veel hulpverleners gaan twijfelen aan hun competentie’ Psycholoog Ruth Van der Hallen, universitair docent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, doet onderzoek naar de impact van zelfdoding van cliënten op hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg.

aanleiding om het werkveld te verlaten. Op emotioneel vlak ervaren vele hulpverleners – net als familie en vrienden van de overledene – gevoelens van schaamte, schuld, verdriet, boosheid, ongeloof of machteloosheid.’

‘Dat onderzoeksveld staat nog in de kinderschoenen. Wat maakt de ene hulpverlener kwetsbaarder dan andere hulpverlener? Hoe beïnvloedt iemands kijk op suïcide hoe hij of zij de zelfdoding van een cliënt ervaart? ’

Daar mag niet lichtzinnig mee worden omgesprongen. ‘Ruim een kwart van alle hulpverleners die een cliëntsuïcide meemaken, ervaren ernstige psychische problemen die aanhouden tot minstens een jaar na de suïcide’, aldus Van der Hallen. ‘Suïcidepreventie komt wel aan bod in de opleidingen van hulpverleners en zorgkundigen, maar voor nazorg moet meer aandacht komen. Onderzoek toont immers aan dat wie vaker in contact komt met zelfdoding, een groter risico loopt om later zelf ook een suïcidepoging te ondernemen.’

Allemaal vragen die voorlopig nog geen antwoord hebben. Cliëntsuïcide is nochtans geen randfenomeen. ‘Ruim veertig procent van alle hulpverleners wordt minstens één keer in de loopbaan geconfronteerd met een cliënt die suïcide pleegt. Dat heeft duidelijke gevolgen voor de betrokken hulpverleners. Op professioneel vlak gaan vele hulpverleners twijfelen aan de eigen competentie. Voor sommige hulpverleners vormt een cliëntsuïcide de

Aard van de relatie Van der Hallen legt in haar onderzoek de focus op hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg, maar er zijn parallellen te trekken met andere sec-

toren in de zorg. ‘In de geestelijke gezondheidszorg is er sprake van een therapeutische relatie met de cliënt. Maar ik neem aan dat wie in een verzorgingstehuis werkt, eveneens een hechte band ontwikkelt met zijn cliënten. De impact na zelfdoding kan daar allicht vergelijkbaar zijn.’ ‘Als we kijken naar andere hulpverleningsgroepen, bijvoorbeeld politie of brandweer, dan betreft dat vaak korte, intense interacties of contacten. Dat maakt ook hier de aard van de relatie en de zorg erg verschillend. Dat het contact eerder korter van aard is, zou kunnen maken dat de hulpverlener zich minder emotioneel betrokken voelt of minder verantwoordelijkheid voelt wat betreft de ander. Echter, we weten dat kort doch zeer intens contact net vanwege de intensiteit vergelijkbare emotionele gevolgen met zich mee kan brengen. Bovendien wordt politie of brandweer in het algemeen vaker aan dergelijke gebeurtenissen blootgesteld. Die opeenstapeling van gebeurtenissen of verlieservaringen vormt ook een risicofactor voor slechte verwerking.’ Van der Hallen is nu onderzoek opgestart naar de impact van cliëntsuïcide op de betrokken werknemer. ‘We kijken naar zowel de professionele als de emotionele impact, zowel op korte als op lange termijn. Met dit onderzoek willen we meer erkenning geven aan de impact die cliëntsuïcide heeft op de betrokken hulpverleners.’ Het uiteindelijke doel is om zowel de vorming als de ondersteuning van werknemers te verbeteren. ‘Het taboe moet weg. Zowel bij zorginstellingen als bij de zorgverleners, die vaak een persoonlijk schuldgevoel hebben.’

>>> Hulpverleners met ervaring met cliëntsuïcide kunnen contact opnemen met Ruth Van der Hallen via vanderhallen@essb.eur.nl.

VERPLEEGSTER ELKE VERZORGT ZIEKE BABY’S

VAKBONDSAFGEVAARDIGDE PETER* VERLOOR EEN COLLEGA

‘Ik word alleen maar emotioneler’

‘We zijn de collega zeker niet vergeten’

Elke Moens werkt op de dienst neonatologie. Vroeggeboren kindjes, of jonge baby’s die ziek zijn of worden komen bij haar terecht.

Peter is vakbondsafgevaardigde voor het ACV. Een van zijn collega’s in het bedrijf waar hij werkt, stapte een tiental jaar geleden uit het leven.

‘Elk jaar hebben we zo’n 25 tot 30 overlijdens. Je neemt dat toch altijd minstens even mee naar huis. Het hangt natuurlijk af van geval tot geval. Een kindje dat nauwelijks levensvatbaar was toen het geboren was en maar enkele uren heeft geleefd, dat kun je makkelijker plaatsen dan wanneer een baby’tje vier maanden op de afdeling heeft gelegen.’ ‘Ik doe dit werk nu dertien jaar, en eigenlijk merk ik dat ik alleen maar emotioneler word. Zeker sinds ik zelf kinderen heb. Tij-

dens de opleiding was er weinig tot geen aandacht voor het omgaan met verlies. Zelfs in mijn opleiding als vroedvrouw kan ik me niet herinneren dat daar iets over werd gezegd, hoewel het toch onvermijdelijk deel uitmaakt van ons werk. Tegenwoordig doen scholen daar meer rond, merk ik.’ ‘Gelukkig kan ik op het werk wel terecht om te praten. Na een overlijden van een kindje wordt altijd een officieel moment ingericht voor de verpleegkundigen, vroedvrouwen en artsen waar gepraat kan worden, en er is een psycholoog bij wie we terechtkunnen, maar ook door informele babbels kunnen we ons hart luchten.’

‘Toen ik telefoon kreeg van de baas, ben ik meteen naar het bedrijf gereden. We zijn met de collega’s gaan samenzitten. Even hebben we eraan gedacht om de expertise van Slachtofferhulp in te roepen, maar uiteindelijk bleek dat niet echt nodig. Als vakbondsafgevaardigde heb ik geprobeerd om te luisteren naar de collega’s die iets wilden vertellen. Er gewoon zijn. Niet iedereen had behoefte aan lange gesprekken. Iedereen gaat er anders mee om. Op zulke momenten leer je je collega’s wel op een andere manier kennen.’

‘Het moeilijkste moment kwam na de begrafenis: het leegmaken van de locker. We hadden de partner uitgenodigd om de persoonlijke zaken op te halen. Je kunt je op zoiets niet voorbereiden. Ik ben altijd al alert geweest voor persoonlijke problemen. Als afgevaardigde ben je een aanspreekpunt, een vertrouwenspersoon. Je probeert van dag één te tonen dat je altijd open staat voor vragen of problemen. Je kunt niet altijd alles oplossen, natuurlijk, maar je kunt mensen wel doorverwijzen naar gespecialiseerde hulp.’ ‘Het verlies van een gewaardeerde collega slijt natuurlijk door de jaren, maar we zullen hem nooit vergeten. Zijn bidprentje kreeg een mooie plaats in het bedrijf.’ * Peter is een schuilnaam

DOSSIER

Een schokkende gebeurtenis? Vraag steun aan je familie of vrienden als je dat nodig hebt, maar geef ook aan als je even alleen wil zijn, of niet over de gebeurtenis wil praten. Naast praten, kun je jouw gevoelens ook op andere manieren uiten, zoals een dagboek bijhouden, tekenen, sporten, muziek spelen of beluisteren … Zorg dat je precies weet wat er gebeurd is. Fantasieën zijn vaak erger dan de werkelijkheid. Als je teruggaat naar de plek van het ongeval, doe je dat best samen met iemand. Hou goed contact met de behandelend(e) arts(en). Als je vragen hebt, schrijf ze dan op. Als iemand anders een schokkende gebeurtenis heeft meegemaakt, is het belangrijk een luisterend oor aan te bieden. Probeer de gevoelens van de andere (zoals schuld of schaamte) te accepteren zonder ze te veroordelen. Vermijd ook goedbedoelde, maar ongevraagde adviezen. Praat over de gewone dingen in het leven; het gesprek hoeft niet alleen te gaan over wat gebeurd is. Bron: Haaglanden Medisch Centrum

BRANDWEERMAN SIL KOMT ALS EERSTE TER PLAATSE BIJ ONGEVALLEN

‘ Niet kijken naar de gezichten uit zelfverdediging’

‘Voor de slachtoffers is het vaak belangrijk dat je met hen praat tijdens de interventie. Er wordt een band gevormd. Hoe langer ik aan zo’n situatie word blootgesteld en hoe meer raakpunten er tussen mij en het slachtoffer zijn, hoe hoger het risico dat ik er nadien mee in mijn hoofd blijf zitten. Als mensen al overleden zijn als we ter plaatse komen, probeer ik niet naar de gezichten te kijken. Noem het een zelfverdedigingsmechanisme.’

‘Toch zijn het niet alleen de ernstige ongevallen of overlijdens die me bijblijven. Soms blijf ik ook even nadenken over een banale vechtpartij of een geval van agressie ten opzichte van ons als brandweermannen. Wat me eigenlijk nog het meeste raakt, zijn de gezinsdrama’s. Ik ben zelf een echte familieman, mijn vrouw en mijn zoontje zijn heilig.’ ‘Het belangrijkste wat je na zulke ervaringen kan doen, is even luchten. Er even over praten. In sommige gevallen mag dat niet met derden, als er nog een politieonderzoek loopt bijvoorbeeld. Maar dan zijn de collega’s er altijd. Gelukkig hebben we de ouderwetse mentaliteit achterwege

kunnen laten en kunnen we tegen elkaar vertellen dat we ergens mee zitten. We hebben ook een FIST-team, een Firefighter Stress Team. Dat zijn collega’s die een specifieke opleiding hebben gekregen in het helpen verwerken van ingrijpende situaties. We kunnen hen zelf aanspreken als we dat nodig vinden. Maar omdat het collega’s zijn, en ze ons kennen, merken ze vaak zelf op dat je met iets zit. Dan geven ze aan dat ze er voor jou zijn.’

Wie met vragen zit rond zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 of www.zelfmoord1813.be.

Wouter Van Vooren

Sil Van Hoorebeke is brandweerman bij Brandweerzone Centrum in Gent. Hij komt met zijn collega’s ter plaatse bij ongevallen, zelfdodingen, vechtpartijen, gezinsdrama’s en woningbranden.

VRAAG & ANTWOORD

18/10 Dag van de Jeugdbeweging

‘Wees gerust, wij houden ons verstand erbij’ Vandaag, vrijdag 18 oktober, trekken tienduizenden kinderen en jongeren het uniform van hun jeugdbeweging aan. Op de Dag van de Jeugdbeweging tonen ze trots waar ze hun weekends doorbrengen. Honderden jongeren zorgen ervoor dat onze kinderen plezier maken, een warm groepsgevoel kennen en met zwarte knieën naar huis komen. Hoe graag doen ze dat? En hoe gaan ze om met de ouders? Visie vroeg het aan Ruth en Siegfried.

TEKS T PIENTERE DOLFIJN FOTO WOUTER VAN VOOREN

Kregen jullie al vroeg de jeugdbeweging-kriebel? Ruth: ‘Sinds mijn zes jaar ben ik lid van deze scoutsgroep. Mijn oudere broer kwam hier al en zo ben ik er eigenlijk gewoon ingerold. Als zesjarige maak je die keuze niet helemaal zelf, natuurlijk. Mijn ouders hebben dat gestimuleerd, maar veel moeite hebben ze niet moeten doen. Veel vriendjes en vriendinnetjes uit de klas kwamen ook. Vandaag is die vriendengroep nog altijd hier verenigd. Dat is heel fijn.’ Siegfried: ‘Ik ben rond mijn vijftien jaar bij de KAJ terechtgekomen. Ik deed enkele activiteiten, ging mee op kamp en twee maanden later was ik al kernlid. Dat is vergelijkbaar met de leiding bij andere jeugdverenigingen.’ Bij veel kinderen of jongeren is de jeugdbeweging een van de vele hobby’s. En dan komt er een moment om keuzes te maken. Stonden jullie ook ooit voor die keuze? Siegfried: ‘Tot mijn twaalf jaar was ik lid van de Chiro. Maar inderdaad, toen brak een andere periode aan, ik voelde me er niet meer op mijn gemak. Ik heb toen enkele jaren stilgezeten. En toen het opnieuw begon te kriebelen, vond ik mijn plek bij de KAJ. Twee van mijn beste maten zaten al bij de KAJ, zij wisten mij uiteindelijk te overtuigen. Een keuze waar ik absoluut geen spijt van heb.’ Ruth: ‘Rond mijn tien jaar volgde ik ook nog muziekschool en turnde ik. Dat werd wat veel, want ook het schoolwerk neemt rond die tijd toe. Ik heb toen dus

‘Ik denk dat het voor de kinderen ook goed is dat ze soms wat minder beschermend behandeld worden’ RUTH PAUWELS, SCOUTSLEIDSTER

voor de scouts gekozen en daar ben ik vandaag heel blij om. Ik vind het ook alleen maar leuker worden. Hoe ouder je wordt, hoe meer zelfstandigheid je krijgt, hoe meer je mag doen. Je maakt hier deel uit van een hechte groep maar je kan tegelijkertijd echt je ding doen.’ Plezier, daar draait het natuurlijk om. Maar vind je ook nog iets anders in die jeugdbeweging? Siegfried: ‘Voor mij is KAJ eigenlijk als een tweede thuis. Ik heb vrienden gemaakt en kan met hen over alles praten. Dat is de dag van vandaag heel waardevol. Daarnaast vertrekken we bij KAJ vanuit het principe Zien – Oordelen – Handelen. Het zit in ons DNA om na te denken over ons eigen gedrag en over de maatschappij. Vorig jaar organiseerden we bijvoorbeeld gespreksavonden over de #MeToo-campagne. We pleiten ook voor lagere schoolfacturen en werken al enkele jaren rond echtscheiding. Daarover praten ligt vaak gevoelig, het is goed dat we dat onder de aandacht brengen. Zo zijn we als jongeren echt bezig met de wereld van vandaag en staan we sterker in die wereld.’

Ruth: ‘Zonder dat je het zelf goed beseft, leer je heel veel. Toen ik aan mijn bachelorproef moest beginnen, wist ik meteen hoe ik dat moest aanpakken. Ik kon een planning maken, durfde mensen te contacteren, ik kreeg dat allemaal vlot geregeld. Die vaardigheden komen toch uit mijn jaren als leidster en nu als hoofdleiding van een 35-koppige leidingploeg. Ik leer hier samenwerken, plannen, verantwoordelijkheid nemen. En ik verdiep me nu ook in de werking van een vzw, ik zet kasacties op poten en leer geld beheren. Niet elke jongere krijgt dat op deze leeftijd mee. Daarnaast is de appreciatie die je krijgt van de kinderen en de ouders heel plezant.’ Daar hebben we ze, de ouders. Hoe verloopt dat contact? Ruth: ‘Wij zetten daar heel hard op in. Volgend weekend hebben we bijvoorbeeld onze oudervergadering. Dat is een normale scoutsnamiddag, maar dan met de kinderen én hun ouders. Zo leren de ouders ons kennen en wij hen. Zeker bij de jonge kinderen is dat belangrijk. De ouders worden ook betrokken bij onze vzw en andere activiteiten. Op onze jaarlijkse scouts-

ZO ZIT DAT Siegfried Van Gansen > Hoofdverantwoordelijke > KAJ Bornem > 23 jaar

Ruth Pauwels

> Nectargele Zonnige Salangaan > Leidster bij kapoenen (6-7 jaar) en hoofdleidster > Scouts en Gidsen Evergem > 20 jaar

fuif, bijvoorbeeld, nemen zij securitytaken op, bemannen ze de kassa’s en de vestiaire. Het doet deugd dat we ook op hen kunnen rekenen voor onze werking.’ Siegfried: ‘Ook wij hebben natuurlijk aandacht voor de band met de ouders. Ieder jaar nodigen we hen bijvoorbeeld uit op onze barbecue om samen iets te eten en te drinken. En elkaar te leren kennen. We geven hen ook de mogelijkheid om de kinderen op te halen na het kamp. Het contact met ons en onze werking is belangrijk voor het vertrouwen.’ Zij geven natuurlijk elke week, en soms ook voor langere periodes, hun kinderen af aan jullie. Siegfried: ‘Ouders stellen zich inderdaad soms vragen. Dat begrijpen we. Het is onze taak om hen gerust te stellen. Wij doen er alles aan om het voor hun kinderen zo aangenaam en veilig mogelijk te maken. Bij alles wat we organiseren, wegen we af of we kunnen instaan voor de veiligheid van onze leden. Natuurlijk kunnen we niet alles vermijden. Een schrammetje of een blauwe plek horen er soms gewoon bij.’ Ruth: ‘Ik denk dat het voor de kinderen ook goed is dat ze soms wat minder beschermend behandeld worden. Dat ze zelf dingen kunnen ontdekken en eens tegen de muur lopen. We houden er natuurlijk altijd ons verstand bij. Vorige zomer gingen onze scoutskampen door vlak na de vreselijke gebeurtenissen rond Julie Van Espen. Sommige ouders vonden het dan onverantwoord om leden alleen op pad te laten gaan, bijvoorbeeld voor de totemproeven (opdrachten die scouts tot een goed einde moeten brengen om een diernaam te krijgen, red.). Maar we doen dat al jaren, die totemproeven. En we pakken dat goed aan. De leden die alleen op pad moeten, krijgen een gsm mee voor noodgevallen, we weten als leiding waar ze zijn en we rijden regelmatig rond om hen vanop afstand wat in de gaten te houden. We worden ook gesteund door Scouts en Gidsen Vlaanderen. Zij bepalen enkele richtlijnen en die volgen we dan ook. We doen er echt alles aan om alles veilig te laten verlopen.’

WONDZORG

Hoeveel betaal ik voor actieve verbandmiddelen? Sinds 1 oktober krijgen thuisverzorgde patiënten met chronische wonden onmiddellijk een tegemoetkoming van 20 procent op de aankoopprijs van actieve verbandmiddelen. Actieve verbandmiddelen stimuleren de genezing van chronische wonden. Maar die producten kosten veel geld. De ziekteverzekering geeft een tegemoetkoming aan patiënten die thuis worden verzorgd en last hebben van welbepaalde wonden die na zes weken onvoldoende geheeld zijn. Het gaat onder meer om brandwonden,

oncologische wonden en wonden door diabetes of door de huidaandoening Epidermolysis Bullosa (ED). Die huidziekte veroorzaakt blaren en open wonden omdat de verschillende huidlagen niet goed aan elkaar vastzitten. Sinds 1 oktober bedraagt de tegemoetkoming 20 procent van de aankoopprijs van de actieve verbandmiddelen. Voorwaarde is wel dat ze op de lijst van de terugbetaalbare actieve verbandmiddelen staan. De tegemoetkoming wordt onmiddellijk verrekend bij de aankoop. De behandelende arts moet

de producten voorschrijven en een aanvraag voor terugbetaling bezorgen aan de adviserend arts van het ziekenfonds. Zijn goedkeuring geldt voor maximaal drie maanden en kan drie keer worden vernieuwd. Na één jaar behandeling kan de goedkeuring nog eenmaal voor maximaal drie maanden worden vernieuwd. Bij de huidaandoening Epidermolysis Bullosa kan dat tot een maximaal een jaar. Het bedrag dat de patiënt zelf moet betalen, wordt meegeteld voor de maximumfactuur.

PERSONENBELASTING

Hoe zit het met mijn belastingberekening? Voorbije jaren kreeg je misschien rond deze tijd het aanslagbiljet van je personenbelasting al in de bus. Nu blijft het misschien wachten. ‘Geen sprake van vertraging’, benadrukt Francis Adyns van FOD Financiën. Maar hoe komt het dat je in tegenstelling tot voorbije jaren nu misschien langer moet wachten? ‘Als je vorige jaren in de eerste lichting zat betekent dat niet dat dat ook dit jaar het geval is’, verduidelijkt de woordvoerder. Adyns laat weten dat de belastingdienst zelfs een voorsprong heeft

op andere jaren. Eind september verzond de FOD Financiën al 40 000 meer aanslagbiljetten in vergelijking met 2018. Nog even geduld dus als je je berekening nog niet ontving. De belastingdienst heeft zelfs nog tot uiterlijk 30 juni 2020 de tijd om je berekening te verzenden. Voor die verzending is er dit jaar ook een nieuwigheid. Sinds 1 oktober verstuurt de FOD Financiën de berekeningen namelijk via eBox. Die eBox is de digitale, persoonlijke en beveiligde brievenbus van de

overheid. De komende jaren zullen de FOD Financiën en andere overheidsinstellingen er stapsgewijs steeds meer van gebruikmaken. Voordat je de eBox kan gebruiken moet je hem eerst zelf activeren. Wie de eBox niet activeert, blijft het aanslagbiljet gewoon per brief ontvangen.

>>> www.mye-box.be

OPZEGGING

Je ontslag geven of krijgen, hoe verloopt dat? Zowel werkgever als werknemer kunnen een contract stopzetten. Afhankelijk van de reden, zijn er verschillende manieren van ontslag.

effectief vertrek van de werknemer is de opzegtermijn. De duur van de opzegtermijn hangt af van je ancienniteit of de periode dat je in de onderneming hebt gewerkt.

Als je een contract van onbepaalde duur hebt, dan kan zowel je werkgever als jijzelf dat stopzetten door opzegging. Dat is een melding waarin de andere partij ervan verwittigd wordt dat de overeenkomst zal stoppen.

gebeuren. In de opzeg- of ontslagbrief moet de start en de duur van de opzegtermijn vermeld worden.

De normale uitvoering van de overeenkomst moet dan voorlopig worden voortgezet. De periode tussen de melding van opzegging en het

de werkgever moet je opzegging meedelen met een aangetekend schrijven of een deurwaardersexploot. Opzegging door de werknemer: als werknemer kan je de opzeg-

ging aan je werkgever meedelen met een aangetekend schrijven, een deurwaardersexploot of met een brief die aan de werkgever tegen ontvangstbewijs wordt overhandigd. Bij aangetekende zending wordt de brief verondersteld om 3 werkdagen na de verzending de bestemmeling te bereiken. Je opzegtermijn gaat in op de eerstvolgende maandag. Concreet: je moet de aangetekende brief ten laatste op woensdag versturen om je opzegtermijn de maandag van de volgende week te kunnen laten starten.

TOT JE DIENST

4 vragen over het Bijzonder Solidariteitsfonds

Hoe een peperdure behandeling toch betaalbaar wordt Als de behandeling voor een ernstige aandoening niet wordt terugbetaald door de ziekteverzekering, lopen de kosten voor de patiënt hoog op. Het Bijzonder Solidariteitsfonds (BSF) kan in dat geval een tegemoetkoming geven. Dokter Bernard Debbaut van CM legt uit wanneer en hoe je er een beroep op kunt doen.

zekering en komt doorgaans voor ongeveer 75 procent in de kosten tegemoet. Er wordt wel een plafondbedrag vastgelegd dat de patiënt per jaar zelf moet betalen. Als je weet dat sommige kankerbehandelingen 182 000 euro kosten, zou het eigen aandeel voor de patiënt anders nog zeer hoog zijn. Voor kinderen jonger dan 19 jaar geldt een andere regeling. Zij krijgen de medische kosten volledig terugbetaald als die minstens 650 euro per jaar bedragen.’ ‘Als de ziekteverzekering de behandeling niet terugbetaalt, kun je een deel van de kosten misschien vergoed krijgen via een privéverzekering. In dat geval trekt het BSF die terugbetaling af van zijn vergoeding. Het BSF wil de firma’s wel stimuleren om een aanvraag voor terugbetaling in te dienen via de verplichte ziekteverzekering. Bedoeling is om een eerste vangnet te zijn, maar dat de ziekteverzekering de terugbetaling nadien regelt en overneemt.’

TEKS T MARTINE CREVE

Wat is het Bijzonder Solidariteitsfonds? Bernard Debbaut: ‘Het Bijzonder Solidariteitsfonds werd in 1990 opgericht binnen het Riziv als aanvulling van de verplichte ziekteverzekering. De ziekteverzekering betaalt heel veel courante medische behandelingen terug. Dat geldt onder meer voor geneesmiddelen waarvan de doeltreffendheid wetenschappelijk is aangetoond en waarvoor de firma een aanvraag voor terugbetaling ingediend en gekregen heeft. Dat proces neemt tijd in beslag. Nieuwe therapieën kunnen dus niet onmiddellijk op de lijst van terugbetaalbare behandelingen worden opgenomen. Ze worden wel al toegepast om patiënten te helpen, maar de ziekteverzekering kan ze (nog) niet vergoeden. In dat geval kan het Bijzonder Solidariteitsfonds inspringen.’

Welke behandelingen vergoedt het BSF? ‘Behandelingen of geneesmiddelen die hun therapeutische waarde bewezen hebben en hier of in het buitenland erkend zijn, kunnen in aanmerking komen

VACATURES WSM ZOEKT educatieve procesbegeleider en netwerker voor de provincie VlaamsBrabant en Brussel administratief-financiële medewerker voor de Zuiddienst 100% - Schaarbeek - onbepaalde duur www.wsm.be/nl/vacatures

CM ZOEKT Stafmedewerker Compensation en Benefits Adviseur organisatieontwikkeling Projectleider CMgezondheidsconsulent Recruitment specialist 100% - Schaarbeek - onbepaalde duur www.cmjobs.be

4 ‘Voor kinderen jonger dan 19 betaalt het BSF alle kosten volledig terug als ze minstens 650 euro per jaar bedragen’ BERNARD DEBBAUT

voor terugbetaling door het BSF. Maar er mag nog geen evenwaardig alternatief beschikbaar zijn dat de ziekteverzekering wel vergoedt. Het gaat om een dure behandeling voor een ernstige aandoening. En ze moet voorgeschreven zijn door een arts. De therapie is levensreddend of ver-

hoogt de levenskwaliteit aanzienlijk. Als een vernauwde halsslagader bijvoorbeeld niet geopereerd kan worden omdat een bloedvat onbereikbaar is, wordt een stent geplaatst. Zulke stents vergoedt de ziekteverzekering nog altijd niet. Het BSF betaalt ze terug. Het is soms mogelijk dat patiënten in het buitenland beter behandeld kunnen worden omdat daar meer expertise is. Dan betaalt de ziekteverzekering de medische kosten meestal terug, het BSF betaalt de kosten voor de reis en het verblijf.’

Hoeveel bedraagt de terugbetaling? ‘Het BSF spiegelt zich voor het bedrag van terugbetaling aan de ziektever-

Hoe krijg ik een tegemoetkoming? ‘Als patiënt moet je een voorschrift van de behandelende arts voorleggen. De arts moet daarbij motiveren waarom die behandeling is gegeven en kan documentatie toevoegen om dat te staven. Je moet ook alle betalingsbewijzen meegeven. Maar je hoeft niet te wachten op de facturen om het dossier in te dienen. Je kunt in afwachting offertes meegeven en na een akkoord de originele facturen bezorgen.’ ‘Sommige ziekenhuizen sturen spontaan zelf een aanvraag voor terugbetaling naar het BSF. Moet je het zelf doen, dan kun je rekenen op de dienst Maatschappelijk Werk van CM om je te helpen. Hoge facturen voor medische kosten laat je het best nakijken door de consulent. Misschien kan een deel wel vergoed worden door het BSF.’

Viercarnaval carnaval in in Venetië Vier

Snuifde desfeer sfeer op op in in Venetië, Venetië, stad stad van van de Snuif de romantiek, romantiek, tijdens tijdens de vrolijkste en meest feestelijke tijd van het de vrolijkste en meest feestelijke tijd van het jaar: jaar: carnaval! carnaval!In In Venetiëstaat staatcarnaval carnaval niet niet synoniem synoniem voor Venetië voor gekke gekke outfits, outfits,maar maar voorprachtige prachtige maskers maskers en en spectaculaire spectaculaire gewaden. voor gewaden. We We leren leren ook de stad, de Lagune eilanden en Verona beter kennen. ook de stad, de Lagune eilanden en Verona beter kennen.Je Je logeertgrotendeels grotendeels in in halfpension halfpension in in een logeert een driesterrenhotel. driesterrenhotel. Ga mee mee van van 14 14 tot tot 18 18 februari februari of of van Ga van 24 24 tot tot 28 28 februari februari 2020 voor 815 euro. De single toeslag bedraagt 95 euro. 2020 voor 815 euro. De single toeslag bedraagt 95 euro.

Boeksnel snel via via 070 070 233 233 119 119 of of www.intersoc.be Boek www.intersoc.be

Buitenschoolse vrijwilligers vrijwilligers gezocht Buitenschoolse gezocht

Om onze vakantiegasten een onvergetelijke reis te bezorgen Om onze vakantiegasten een onvergetelijke reis te bezorgen in een van onze hotels in Frankrijk, Tsjechië of Zwitserland, inzijn eenwevan in Frankrijk,die Tsjechië oponze zoekhotels naar vrijwilligers buitenofdeZwitserland, vakantiezijn we opmet zoek vrijwilligers die buiten de vakantieperiodes onsnaar kunnen meewerken. periodes met ons kunnen meewerken. Je werkt dan minimaal acht dagen mee als schoonmaker, Jeafwasser, werkt dan minimaal acht dagen mee als schoonmaker, restaurantmedewerker, onthaalouder of sneeuwafwasser, restaurantmedewerker, onthaalouder of sneeuwmonitor. In ruil voor je inzet zorgen wij voor het vervoer en je monitor. In ruil voor je inzet zorgen wij voor het vervoer en je verblijf in volpension. verblijf in volpension. Meer info: 02 246 47 34 of www.intersocwerkvakanties.be Meer info: 02 246 47 34 of www.intersocwerkvakanties.be

UITLAATKLEP

Het leven is vaak rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Net daarom staat Visie graag even stil en stellen we een Bekende of Boeiende Vlaming tien vragen om tot rust te komen.

Deze week Qmusic-dj Sam De Bruyn (33)

Sam, 1

Waarvoor is er te weinig aandacht in de samenleving?

‘Zelfreflectie. Iedereen heeft naast goede kanten ook onhebbelijkheden. Kunnen omgaan met die mankementjes is belangrijk, vooral om jezelf graag te zien. Die zelfkritiek is ook voor mijzelf een dagelijkse strijd. Maar door daar nu bewust mee om te gaan voel ik me gelukkiger. Ik heb van mezelf leren houden.’

blijken een extreem harde wereld te zijn. Mensen maken en volgen daar hun eigen wetten. Die misérables hebben het gevoel dat niemand naar hen omkijkt. Dat is voor mij de essentie van de film: als je mensen aan hun lot overlaat zullen ze dat lot zelf in handen nemen. De gevolgen kunnen dan desastreus zijn. Armoede is een gigantisch probleem, en niet alleen voor wie erin zit, maar voor ons allemaal.’

Welke mooie waarde dank je aan je ouders?

‘Thuis was zelfstandigheid belangrijk. Mijn zus en ik hebben jong geleerd om onze plan te trekken en zelf ergens iets van te maken. Voor ieder probleem is er namelijk een oplossing. Soms moet je ernaar zoeken, of kan je er zelf voor instaan. Je hebt ouders die – met de beste bedoelingen – bijna zelf het huiswerk gaan maken. Maar een kind heeft vaak meer voldoening door zelf uit te zoeken hoe iets moet.’

Wat zou je graag beter kunnen?

‘Mijn agenda volgen. Omdat ik met zo veel dingen bezig ben, ligt er altijd sluimerend werk. Een lege agenda betekende vroeger voor mij automatisch ‘werk inhalen’. Zo heb ik mijzelf in het verleden al voorbij gehold. Daarom plan ik sinds kort ook vrije tijd in mijn agenda. Alleen moet ik nog leren naar die agenda te luisteren en het echt als vrije tijd te spenderen.’ (lacht)

Waaraan besteed je te veel tijd?

‘Het onnodig perfectioneren. Perfectionisme is iets heel schoon omdat het je fantastische dingen laat bereiken. Tegelijkertijd is het ook een vloek. Details en futiliteiten eisen te veel tijd. Ik ga altijd voor de 100 procent, terwijl 85 procent ook vaak goed is. Die laatste 15 procent tot perfectie zal een ander niet opmerken, maar als perfectionist steek je daar wel het meeste tijd in.’

Welke film heb je het laatst gezien en heeft indruk op je gemaakt?

‘Op het Gents filmfestival zag ik ‘Les Misérables’, een film over de armoede in de Parijse buitenwijken. Die banlieues

Wat zou je uitvinden om van de wereld een betere plek te maken?

‘Een onuitputtelijke bron van hernieuwbare energie. Het lijkt flauw, maar het kan veel oplossen. Er zal nooit nog een oorlog zijn die draait rond olie of gas. Bovendien kan de wetenschap en technologie veel sneller vooruit. Zo kan ook die andere toekomstige bron van conflict opgelost worden: drinkbaar water. Want we kunnen technologie onbeperkt inzetten om water te drinkbaar te maken.’

Waar op de wereld zou jij je nog thuis kunnen voelen?

‘Sinds een aantal jaren: IJsland. Wanneer ik daar na aankomst de luchthaven verlaat, valt er meteen een rust over mij. Het is een land waar het woord ‘herbronnen’ voor is uitgevonden. Het heeft met de mensen te maken: er zijn er namelijk weinig. (lacht) Maar zij die er wonen hebben wel een aangeboren respect voor de natuur, de wereld en elkaar. Reken daarbij ook nog de fantastische en unieke uitzichten.’

Wat zou iedereen op school moeten leren?

‘Van jezelf leren houden. Het zou mooi zijn als we jongeren op de schoolbanken kunnen wapenen tegen alle mogelijke tegenslagen. We kunnen bijvoorbeeld onze jongeren aanmoedigen open te praten over wat ze meemaken en waar ze mee worstelen. Die zelfreflectie kan leiden tot liefde voor jezelf. Dat proberen we ook met onze Rode Neuzen Dag.’

TEKST NILS DE NEUBOURG

Stel dat je eens zou kunnen afspreken met een bekend persoon, met wie zou je dan een terrasje willen doen en waarom?

‘Ik zou Greta Thunberg willen zeggen dat ze zich niets mag aantrekken van al die volwassenen die haar uitlachen voor haar goede bedoelingen. Dat is het gênantste wat er bestaat. Daarnaast zou ik ook willen vragen mezelf als haar communicatieadviseur aan te stellen. (lacht) Ik heb geen twijfel bij haar passie en vuur waarmee ze haar mening verdedigt. Toch zijn er veel mensen die Greta niet kunnen uitstaan door de manier waarop ze haar boodschap brengt.’

Welk beroep zou je uitoefenen, als je niet kon doen wat je nu doet?

‘Ik heb het al heel vaak gedacht en gezegd: cafébaas. Dat zit al heel mijn leven in mij en ooit wil ik dat ook gedaan hebben. Moest ik ooit sterven zonder een café te hebben gehad, zou ik dat jammer vinden. Daarnaast noem ik ook vaak psycholoog. Ik ben zelfs ooit begonnen aan die studies. Nu besef ik wel dat er eigenlijk heel veel overlap is tussen een cafébaas en een psycholoog.’