Visie 13 oktober 2017 - editie Limburg

Page 1

Regio Limburg Vrijdag 29 september 2017

Het is nog niet te laat om tijd te maken ‘Druk, druk, druk’, moet zowat het meest voorkomende antwoord zijn op de vraag ‘Hoe gaat het ermee’. Alle pleidooien voor onthaasting ten spijt, slagen we er niet in om grip te krijgen op onze tijd. Is het een individueel probleem of is er werk aan de winkel in onze samenleving? Pasar besprak het op zijn symposium. Eva Brumagne, algemeen directeur bij Femma, schreef er een boek over.

> p. 3 en 19

DO S SIER

SUPERFOODS ALS ONTBIJT

Kindje erbij, wat nu?

Gezond of niet?

> p. 8

> p. 10

‘Tegenover jarenlange begeleiding en controle moet het recht op een baan staan’ > p. 5

REGISSEUR LENNY VAN WESEMAEL

Nieuwe regeling huurwaarborg nadelig voor starters en jonge gezinnen

Over relaties, sociale media en vrouwen in de filmwereld

> p. 2

www.beweging.net

NIEUW VOORLEESBOEKJE MAAKT TANDEN POETSEN LEUK

Kleine Stella schatert het uit met Lanterfantje > p. 15

> p. 24

www.cm.be

www.acv-online.be

jaargang 73 ¬ visie nummer 18 afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 volgend nummer op 27 oktober 2017

Regionieuws > p. 20


2

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

Nieuwe regeling huurwaarborg nadelig voor starters en jonge gezinnen Als de huurwaarborg straks verhoogt van twee naar drie maanden, dan zou dat problemen geven voor heel wat starters en gezinnen. Een meer toegankelijke huurwaarborgregeling en huursubsidies zouden soelaas kunnen bieden, zegt Michel Debruyne van beweging.net.

H

et Vlaams Parlement buigt zich de komende maanden over het nieuwe huurdecreet, waarover de Vlaamse regering afgelopen zomer een akkoord bereikte. Met de zesde staatshervorming is de bevoegdheid ‘woninghuur’ overgeheveld van het federale niveau naar Vlaanderen. Een opvallende nieuwigheid is dat de huurwaarborg wordt opgetrokken van twee naar drie maanden huur. Door de verhuurder meer bescherming te bieden, hoopt de Vlaamse regering dat het verhuren van wo-

VOOR ERS HUIS START E G JON

700

/ EURO D MAAN

HUIS VIER SLAA PKAM ERS

1.00 0

ningen aantrekkelijk blijft en dat het aanbod op de markt kan groeien. ‘Het aanbod aan huurwoningen op de private markt is schaars, zeker in het lagere segment’, zegt Michel Debruyne, adviseur wonen bij beweging.net. ‘Elke woning erbij is een pluspunt. Als een uitbreiding van de huurwaarborg daarbij kan helpen, dan is dat voor iedereen een goede zaak. Maar tegenover die garantie voor de verhuurder moet er ook een garantie staan voor de huurder dat hij toegang heeft tot een betaalbare woning. Beweging.net pleit er dus voor dat het huurdecreet het evenwicht tussen huurder en verhuurder bewaart.’

APPA R JON TEMENT GE S V TART OOR ERS

500

EURO / MAAN D

EURO / MAA ND

‘Onmogelijke drempel’ Door de krapte op de markt zijn de huurprijzen erg hoog. ‘Starters en jonge koppels betalen al vlug een maandelijks huurgeld van 500 euro. Als de nieuwe regelgeving in werking treedt, moeten zij bij het aangaan van een nieuw huurcontract in een keer minstens 2 000 euro neertellen, namelijk drie maanden huurwaarborg plus de eerste maand huur. Maar zij hebben niet altijd genoeg spaargeld om dat te kunnen doen. Ook voor bijvoorbeeld eenoudergezinnen wordt dat bijna een onmogelijke drempel. Zij betalen al vlug 1 000 euro voor een woning. Dan gaat het al over minstens 4 000 euro. Vandaag is twee maanden huurwaarborg al een hoge drempel voor veel gezinnen.’ De Vlaamse regering voorziet wel in een huurwaarborgregeling, waarbij je als huurder een renteloze lening kunt aangaan. Zolang die regeling er niet is, blijft de huurwaarborg twee maanden. ‘De huidige huurwaarborgregeling is er enkel voor wie OCMW-cliënt is’, zegt Debruyne. ‘beweging.net vindt dat die voor veel meer gezinnen toegankelijk moet worden, bijvoorbeeld ook voor starters op de woningmarkt. Dat vraagt natuurlijk om de nodige middelen, maar die zijn er. Amper 12 procent van alle woonsubsidies gaat naar de huurmarkt. Het overgrote deel gaat naar de eigenaarsmarkt. Een billijke herverdeling van die gelden is nodig.’ De vraag stelt zich ook wat te doen met kortlopende contracten? ‘Als je maar één jaar huurt, dan is drie maanden huurwaarborg wel erg zwaar. Kunnen we dat op een andere manier regelen? In Nederland bijvoorbeeld wordt een borg gevraagd van één of twee maanden, afhankelijk van het contract.’

Amper 12 procent van alle woonsubsidies gaat naar de huurmarkt. Het overgrote deel gaat naar de eigenaarsmarkt. Een billijke herverdeling van die gelden is nodig. Michel Debruyne, beweging.net

Huursubsidies Een renteloze lening af betalen voor je huurwaarborg wordt natuurlijk moeilijk als de huurprijs zo hoog is. ‘Meer dan de helft van de private huurders besteedt meer dan 30 procent van zijn inkomen aan woonlasten. Er bestaat een systeem van huursubsidies, maar daar genieten vandaag maar 20 000 gezinnen van. Daarom pleiten wij hier voor een uitbreiding. Een tijdelijke financiële ondersteuning zou de afbetaling van de huurwaarborg minder zwaar doen wegen. In hetzelfde opzicht is ook de formule van geconventioneerd verhuren interessant. Daarbij verhuur je onder bepaalde voorwaarden, die opgelegd worden door de overheid, bijvoorbeeld aan lagere huurprijzen. In ruil krijg je als verhuurder fiscale voordelen.’ Ten slotte breekt Michel Debruyne nog een lans voor de verplichte aansluiting van verhuurders bij het huurgarantiefonds. ‘Die geeft de garantie aan verhuurders dat het huurgeld betaald wordt in het geval van huurachterstal. Vandaag zijn er maar een 300-tal verhuurders aangesloten, veel te weinig om van een succes te spreken.’ Leen Grevendonck

OPINIE

EINDELIJK ZUURSTOF IN VLAAMSE BEGROTING Eindelijk kregen we bij de Vlaamse begroting nog eens een positief verhaal te horen van groei en uitbreiding, na jaren van besparingen en bijkomende lasten, denk aan de Turteltaks. Hoewel we weten dat de noden in onderwijs en welzijn vele malen groter zijn, is elke investering welkom. We kunnen goed leven met de gemaakte keuzes om te investeren in kleuteronderwijs en onthaalklasjes voor nieuwkomers en voor de investeringen in de ouderenzorg, de gezinszorg en de kinderopvang. Op die manier kiest deze regering voor een sociaal beleid. Een cruciale keuze want niet iedereen profiteert automatisch mee van de aantrekkende economie, wat de minister-president in zijn septemberverklaring ook moge beweren. Bijzondere aandacht blijft nodig voor mensen die kwetsbaar zijn (alleenstaande ouders, kinderen en gezinnen in armoede, …) en voor zij die niet meer of nog niet ingeschakeld kunnen worden op de arbeidsmarkt.

We zijn ook tevreden met de uitbreiding in de sociale economie met zo’n 500 plaatsen in de maatwerkbedrijven en 160 plaatsen in de lokale diensteneconomie. Niets te vroeg, als je weet dat de sector al enkele jaren in een wurggreep zit door tegenwringende regelgeving en een falend toeleidingsbeleid. De minister van sociale economie geeft eindelijk gehoor aan hun vraag naar groei en naar een vlottere toeleiding van werkzoekenden. We hopen dat deze bijkomende plaatsen nu ook evenwichtig verdeeld worden tussen de beschutte werkplaatsen, de sociale werkplaatsen en de lokale diensteneconomie.

We mogen ons ook niet laten verblinden. Een groot deel van de bijkomende middelen zijn éénmalig en kunnen ook alleen maar aan éénmalige uitgaven, zoals de bouw van scholen, sociale woningen en zorginfrastructuur gespendeerd worden. De investeringen voor de Oosterweelverbinding blijven buiten begroting. En de begroting van 2019 vertoont mogelijks weer een tekort. Voorzichtigheid blijft geboden. Dat betekent ook dat we doordacht moeten omgaan met de verlaging van de erfenisbelasting en met de verlaging van de energieheffing, zodat we straks niet met een nieuw gat in de begroting opgescheept zitten.

De bijkomende middelen voor nieuw beleid zijn een goede zaak, maar ze doen de vele besparingen in ondermeer de culturele, socio-culturele en openbare sector niet vergeten. De weggesaneerde middelen komen jammer genoeg niet terug nu het weer beter gaat.

Ann Vermorgen Nationaal secretaris ACV, verantwoordelijk voor het Vlaamse ACV Linde De Corte, algemeen secretaris beweging.net


3

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

Waarom hebben we zoveel tijd tekort?

‘We hebben de prikklok ingeslikt’ ‘Druk!’ is het meest voorkomende antwoord op de vraag ‘Hoe gaat het ermee?’ Alle pleidooien voor onthaasten ten spijt, slagen we er maar niet in om grip te krijgen op onze tijd. Is dat een individueel probleem of is er werk aan de winkel in onze samenleving?

Tijd is blijkbaar een schaars goed. Maar dat is geen nieuws: van Veens liedje dateert al van 1979. Bijna veertig jaar later is zijn boodschap om te ‘onthaasten’ wel doorgedrongen, maar het is zo moeilijk om die in de praktijk om te zetten. Dat merk ik alvast bij mezelf. Ik zie heel goed het belang in van ontspanning, eens lekker nietsdoen en op adem komen in de natuur. Maar ben ik eens een dag alleen thuis, dan zie ik snel mijn kans om ‘even’ wat nuttige dingen te doen. Met als gevolg dat er van mijn voornemen om die dag ook wat te ontspannen - met een boek in de zetel bijvoorbeeld - helemaal niets in huis komt. Haastmaatschappij De vraag is: ligt dat nu aan mij? Is het een individueel probleem als je de grip op je (vrije) tijd verliest? Of speelt onze samenleving ook een rol? Volgens Koen Haegens, auteur van ‘Neem de tijd’, is onze gejaagde manier van leven een collectief probleem en bestaat het ook al een tijdje. De haastmaatschappij van nu kent haar oorsprong op het moment dat de mens de tijd heeft leren meten. Te beginnen bij de uitvinding van de zonnewijzer in de derde eeuw voor Christus, gevolgd door de doorbraak van de klok in de late middeleeuwen. Niet langer licht en donker, een rommelende maag of moeheid bepaalden wanneer de mens zou werken, eten en slapen. Voortaan dicteerde ‘de tijd’ ons leven. Met de opkomst van het kapitalisme vanaf de 19de eeuw ging vervolgens steeds meer aandacht naar hoe we al die gemeten uren en minuten zo optimaal mo-

Illustratie: Joris Snaet

O

pzij, opzij, opzij, maak plaats, maak plaats, maak plaats, wij hebben ongelofelijke haast.’ Het welbekende liedje van Herman van Veen galmt vaak door mijn hoofd. Wanneer mijn trein het station van BrusselNoord nadert en de helft van mijn reisgenoten al rechtstaat om zich zo snel mogelijk de trein uit te reppen bijvoorbeeld. Wanneer een vriendin geen tijd vindt om een mail te beantwoorden (‘Sorry, ik heb het veel te druk!’) of wanneer ik in de Colruyt bijna blauwe plekken oploop van winkelkarren die door het magazijn vlammen.

Ik ben ervan overtuigd dat als we weer meester kunnen worden van onze tijd, de kwaliteit van ons leven zal verbeteren. Michel Vandendriessche, Pasar

gelijk konden benutten in functie van ons werk. De worsteling van de mens met de tijd heeft een lange geschiedenis. Onze klachten zijn dus niet nieuw. Toch is er volgens Haegens een groot verschil met vroeger. ‘Tijdens de afgelopen decennia heeft een nieuw, flexibel tijdsregime ervoor gezorgd dat alle nog resterende leemten in de tijd zijn opgevuld. Zo valt op het werk de traditionele lunchpauze steeds vaker weg en benutten we onze tijd intensiever door te multitasken. Maar de belangrijkste breuk met het verleden is dat we de wil om snel en stipt te werken hebben verinnerlijkt. Het wordt ons niet enkel opgelegd door een prikklok of een baas. Het is onderdeel geworden van onze eigen persoonlijkheid. We hebben de prikklok ingeslikt, zegt Haegens. Juk van de klok Als de geschiedenis ons iets leert, is het dat de haastmaatschappij niet te nemen of te laten is. Ook in de tijden van de Romeinen en in de middeleeuwen verzetten mensen zich tegen het juk van de klok. Volgens Haegens zijn er aanwijzingen dat tijd weleens dé sociale kwestie van de 21ste eeuw kan worden. Denk aan het verzet van de vakbonden tegen de verhoging van de pensioenleeftijd en het pleidooi van vrouwenbeweging Femma voor een dertiguren-

week. Ook vrijetijdsorganisatie Pasar laat zich nu opmerken in het debat. Samen met andere sociale organisaties gaat ze op zoek naar maatschappelijke oplossingen voor het probleem ‘tijd’. ‘Bewuster omgaan met tijd en tijddruk is een zaak van ons allemaal: als individu, als bedrijf, als beleidsmaker’, zegt Michel Vandendriessche, algemeen directeur van Pasar. ‘Het is nodig om uit te breken uit het hamsterrad van presteren, consumeren en altijd efficiënt bezig willen zijn. Daarom ijveren wij voor meer netto vrije tijd. Dat is tijd die overblijft nadat we aan alle verplichtingen, zowel werk als privé, hebben voldaan. Die tijd is erg belangrijk. We hebben die nodig om tot rust te komen, fijne dingen te doen, onszelf te ontplooien, op ideeën te komen, ons leven beter te begrijpen of om engagement op te nemen in de samenleving.’ Vrije tijd als basisrecht De huidige beleidsmaatregelen rond tijdsbesteding schieten volgens Michel Vandendriessche tekort. ‘Die gaan altijd over flexibiliteit en efficiëntie in functie van economische winst. Wij willen in de plaats een beleid dat vrije tijd als basisrecht

vrijwaart en dat voorkomt dat ze ondergesneeuwd raakt als een ondergeschikte waarde. Samen met zoveel mogelijk partners willen we voorstellen doen en actie voeren om de druk te verlichten. We kunnen daarvoor alvast rekenen op de steun van ACV, CM, Femma, Hart boven Hard en de Gezinsbond. ’ Al die partners waren vorige week aanwezig op het symposium rond vrije tijd dat Pasar organiseerde. Die dag lanceerde de organisatie ook het boek ‘De herontdekking van de tijd’, waarin dertien experts hun licht laten schijnen over het fenomeen. ‘We gaan met het boek de boer op in Vlaanderen om van gedachten te wisselen met iedereen. Onze afdelingen brengen hun mooiste rustplekjes in kaart en uiteraard verdelen we verder onze pakjes-tijd (kaartjes waarmee je iemand verrast met tijd waarin je iets voor hem of haar doet, red.). We hopen dat mensen even stilstaan bij hoe we omgaan met tijd, zowel persoonlijk als collectief. Ik ben ervan overtuigd dat als we weer meester kunnen worden van onze tijd, de kwaliteit van ons leven zal verbeteren.’

BOEK ‘De herontdekking van de tijd’ Laat je inspireren door het boek ‘De herontdekking van de tijd’ van Michel Vandendriessche, met bijdragen van onder meer filosoof Johan Braeckman, psychiater Dirk De Wachter en auteur Koen Haegens. Alle info op www.pasar.be/pakjetijd

Leen Grevendonck


4

¬ post

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

VACATURE M/V

UW GEDACHT

Procura zoekt

Pensioenen (1)

- Coördinator Procura vzw

Twee jaar geleden was mijn pensioen toereikend om in de dagelijkse behoeften te voorzien. Wel was reizen toen ook al onmogelijk. Ik ben nu tien jaar met pensioen en ik stel vast dat ik maandelijks mijn ‘spaarpot’ moet aanspreken om de eindjes aan mekaar te kunnen knopen. Dat stemt toch tot nadenken. De armoedegrens komt akelig dichterbij. Het is niet langer een ver-van-mijn-bedshow, maar pure realiteit. En wat doet de regering? Verdoken belastingen heffen, een indexsprong en de prijzen de vrije loop laten.

Voltijds – onbepaalde duur Schaarbeek Meer info: 02 246 37 44

CM zoekt - Business analist domein uitkeringen - Adviserend arts - Operationeel coördinator - Communicatie, Marketing en Gezondheidspromotie - Application architect - Functioneel analist

ììì 1DDP HQ DGUHV EHNHQG ELM GH UHGDFWLH

Pensioenen (2)

ììì /LHYH /HHPDQV

Ik vraag mij af waar het respect is gebleven voor zij die na de Tweede Wereldoorlog alles weer opgebouwd hebben? Met een klein pensioen moeten zij het woonzorgcentrum betalen en hun medicatie die altijd maar duurder wordt. De factuur dreigt onbetaalbaar te worden. Waar is het respect voor de werknemers die in de jaren negentig aangemoedigd werden om vier vijfde te werken, om zo jobs te creëren? Dat deden ze omdat men hen beloofde dat het geen gevolgen zou hebben voor hun pensioen. Waar is het respect voor de werknemers die door reorganisatie met brugpensioen gestuurd werden? En waar is het respect voor de onthaalmoeders die nog altijd geen volwaardig statuut hebben? Heb alstublieft een beetje respect voor de kleine man met een klein pensioen. Een brood kost evenveel voor iemand met een klein inkomen als voor iemand met een groot inkomen.

Voltijds – onbepaalde duur – Schaarbeek

COC zoekt - Begeleider inspraakorganen Gemeenschapsonderwijs - Medewerker ledenadministratie - Stafmedewerker Sociale dienst Voltijds – detachering vanuit het onderwijs – Brussel

ììì 5RQQ\ 9HUKXOVW

Solliciteer vóór 12 november.

Diagnose bijstellen

Meer info: www.coc.be

Omdat de oorarts gehoorverlies had vastgesteld, liet mijn vader (94) zich vier jaar geleden testen door een audioloog. Die concludeerde dat mijn vader met zijn hoorapparaten amper 30 procent kon horen. Volgens de audioloog gaf de zenuw in het oor geen signaal

Kwb zoekt - Educatief medewerker regio Brabant West Voltijds – onbepaalde duur - thuiswerk (administratief minimum) en begeleidingswerk in de regio

meer door naar de hersenen. Geen enkel hoorapparaat zou hem nog kunnen helpen. Een schok voor mijn vader. Hij was ontmoedigd en trok zich meer en meer terug. Geen zin meer om nieuwe hoorapparaten te testen. Ik kon mij moeilijk bij de situatie neerleggen. Wij hebben beslist om opnieuw de oorarts te raadplegen. Die verwees hem weer naar de audioloog om de nieuwste hoorapparaten te proberen. Daarmee kon hij voor 80 procent horen. Zijn gehoorzenuw werkt dus wel nog. We zijn daar heel blij mee. Volgens de audioloog is zo’n gehoortest een momentopname. Het heeft wel vier jaar lang een zware impact gehad op het leven van mijn vader.

Als je vragen hebt bij de gestelde diagnose, dan kun je altijd een tweede mening vragen aan een andere zorgverlener.

Bewegingsdriehoek

In de nieuwe bewegingsdriehoek worden veel manieren om te bewegen voorgesteld. Het verwondert mij dat zwemmen niet is opgenomen. Zwemmen is een sport die aan vele mensen om gezondheidsredenen aangeraden wordt. Iedereen kan het doen. Of je nu wandelt in het water of je doet er oefeningen, het is heilzaam en therapeutisch zelfs. ììì /LHYH 6FKXHUPDQV

Voedingsdriehoek

De nieuwe voedingsdriehoek moest er al veel eerder zijn. Het ergste vind ik dat de industrie er in de eerste plaats op uit is om winst te maken. Ik eet al dertig jaar geen voedingsmiddelen waar E-producten zijn aan toegevoegd. Met een beetje redenering komt een gezonde Belg toch tot de conclusie dat scheikundige stoffen kunnen toch niet goed zijn voor je lichaam! ììì 3DWULFH 1DXGWV

Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.

Meer info: www.kwb.be

GECITEERD Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links naar rechts een citaat. 1. Zwemvogel; 2. kleine gemeente; 3. verbond; 4. leesteken; 5. devies; 6. vis; 7. pressie; 8. razernij; 9. sieraad; 10. grote hoeveelheid; 11. rokjas; 12. vogel; 13. Griekse letter; 14. vergrootglas.

1 N G

I

A E N S M

2 D A O N R D 3

S

L

V

I

4

K P O L M

I

P

E G R A I

M A

5 C L H E M T M A 6

P

I

O E O N T

S

7

T D E R D O U K

8 W E O N E W D E 9

A P T A R E Z

L

10 M IJ A N S K S A 11 F U R A N K N E 12 N M T E U B S O 13 G V A M E M N A 14 G L

A O E A P

T

© De Puzzelaar

Info en reservaties:

: 078 156 100 contactcenter@vayamundo.be www.vayamundo.be

Gastronomisch weekend aan zee

Vayamundo Houffalize

Feeërieke kerstmarkten

Van vrijdag 10/11/2017 tot zondag 12/11/2017 Verblijf in vol pension - dansavond op vrijdagavond - op zaterdag een ontspannende film op groot scherm of een natuurwandeling met gids - gastronomisch banket op zaterdagavond, inclusief aperitief, huiswijnen, fris en koffie of thee - muzikale brunch op zondag met een glaasje bubbels en muzikale omkadering door One Man Orchestra Cliff

Supergezellige midweek met busuitstap naar de kerstmarken van Aken en Trier. Niet te missen! MIDWEEK KERSTMARKTEN Verblijf van 4 tot 8/12 of van 11 tot 15/12/17 | Prijs per persoon

Prijs per persoon: € 237,00*

Mini Arrangementen aan zee

+12 jaar

extra nacht

€ 330

€ 50

Halfpension

Van ma 20/11/2017 tot do 23/11/2017 Van ma 27/11/2017 tot do 30/11/2017 Van ma 18/12/2017 tot do 21/12/2017 Van vrij 17/11/2017 tot ma 20/11/2017 Verblijf in vol pension van avondmaal op de eerste dag tot ontbijt tot de laatste dag - Alle andere kortingen vervallen - Geen animatie voorzien Prijs per persoon: € 145,50* Kind 6-14 jaar: € 69,00 / Kind 2-5 jaar: € 45 *supplement single: € 15 per kamer, per nacht

Corsendonk Duinse Polders A. Ruzettelaan 195, 8370 Blankenberge E: info.duinsepolders@corsendonkhotels.com T: 050 43 24 00 ë www.corsendonkhotels.com

3 clubs 1 happiness! Ontdek ons volledig aanbod en alle voordelen op www.vayamundo.be

Het citaat is van Celcus Minor: “Niemand is verplicht iets te doen wat zijn kunnen te boven gaat”.


Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

¬ uw job, ons werk

5

Basisbaan als opstap naar duurzame tewerkstelling

‘Tegenover jarenlange begeleiding en controle moet het recht op een baan staan’ Wie na intensieve begeleiding door de VDAB nog geen job gevonden heeft, moet een baan aangeboden krijgen. De werkzoekende beslist dan zelf om daarop in te gaan. Dat stelt het ACV in november voor op haar congres. ‘Basisbanen halen mensen uit langdurige werkloosheid en versterken hun competenties’, zegt nationaal secretaris Ann Vermorgen.

Het voorstel Wat is het?

‘De basisbaan moet vergoed worden aan het sectorale minimumloon en geregeld via een contract van onbepaalde duur’, benadrukt Ann Vermorgen. ‘Zo is de werknemer zeker van een inkomen maar wordt hij wel nog steeds geprikkeld om verder te zoeken naar een andere job. Dankzij vorming en opleiding op de werkplek bouwt de werknemer ook verder aan zijn competenties om te kunnen doorgroeien.’

Voor wie? ‘Er bestaan al initiatieven om mensen met een arbeidsbeperking aan de slag te helpen. Denk maar aan de sociale economie en maatwerkbedrijven (de vroegere beschutte

De specialist

Belga

Een basisbaan is een job in de sectoren die maatschappelijke noden lenigen zoals onderwijs, zorg, maatschappelijke dienstverlening, milieusector, sociale economie, natuurparken, sport, openbaar vervoer, enzovoort. Het gaat bijvoorbeeld over huisbewaarders en technische medewerkers in appartementsgebouwen, toezicht bij haltes en op tram en bus of helpende handen bij het maaltijdtoezicht op school.

Een basisbaan situeert zich in de maatschappelijke dienstverlening, zoals het helpen op school. werkplaatsen, red.). De basisbanen zouden er zijn voor mensen die wel in het gewone arbeidscircuit kunnen meedraaien, maar er na langdurige activering geen job vinden.’

Waarom? ‘Gemiddeld een op de drie werkzoekenden die bij de VDAB instromen, is na twee jaar bemiddeling en begeleiding nog niet aan

het werk. Zij hebben alle inspanningen geleverd die het activeringsbeleid voorschrijft, zonder resultaat. Wij vinden dat het eindpunt van een activeringstraject een job moet zijn. Tegenover jarenlange begeleiding en controle, moet het recht op een baan staan. Anders blijven deze mensen aan de zijlijn van de arbeidsmarkt en van de maatschappij. Tegenstanders zullen zich afvragen waar het geld voor de ba-

sisbanen vandaan moet komen. Maar geld dat je besteedt aan werk geven, is niet verspild. Volgens onze berekeningen zouden er zo’n 25 000 basisbanen kunnen worden gecreëerd. De kostprijs wordt geschat op 285 miljoen euro, als we uitgaan van een brutoloon van 1 700 euro per maand. Ter vergelijking, alle Vlaamse loonkostsubsidies kosten de sociale zekerheid 630 miljoen euro. Amélie Janssens

Bea Cantillon, Universiteit Antwerpen

‘Er zijn onvoldoende jobs voor kortgeschoolden’

‘Het is nodig dit op de politieke en sociale agenda te zetten’, zegt Bea Cantillon van het Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck van de Universiteit Antwerpen. ‘Onze beleidsmakers gaan er nog steeds van uit dat er werk is voor wie wil werken. En verstrengen het systeem van uitkeringen en activering om dat kracht bij te zetten. Maar er is niet voor iedereen werk. Langdurig werkzoekenden worden niet

Basisbanen kunnen ook een oplossing bieden voor mensen met leefloon. Bea Cantillon

met rust gelaten. Maar vooral voor kortgeschoolden zijn er onvoldoende jobs. Dat moeten we tussen de oren van beleidsmakers en kiezers krijgen.’

Basisbanen zijn een goed idee, maar… ‘Het zou echter een vergissing zijn dit systeem van basisbanen enkel uit te werken voor langdurig werkzoekenden. Ook voor personen die een leefloon ontvangen en in het kader van re-integratie na langdurige ziekte kunnen basisbanen een oplossing bieden. Toch zie ik ook enkele valkuilen. Je kan iemand niet zomaar verplichten een bepaalde job uit te oefenen, zonder te kijken naar capaciteiten en wat hij of zij wil doen. Er moet dus sprake zijn van keuze en vrijwilligheid.’

Vlaams ACV-Congres

Gelijkheid maakt het verschil Het ACV wil werk maken van een rechtvaardige en solidaire maatschappij. Hoe kunnen we ongelijkheid bestrijden en gelijkheid bevorderen? 500 militanten en beroepskrachten zullen hierover op 23 en 24 november in discussie gaan tijdens het Vlaams ACV-congres. In Visie besteden we de komende weken aandacht aan een aantal van die thema’s.


6

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

Hoe gaat het eraan toe op de grootste bouwwerf van Vlaanderen?

De mensen achter een megabouwproject Voor veel pendelaars een grote aanpassing, voor bewoners een zandbak voor de deur en voor de honderden arbeiders een hele klus: de werken aan de Antwerpse Leien gaan vaak over de tong. Maar hoe breng je zo’n project tot een goed eind en wie werkt daaraan mee? Visie ging op werfbezoek.

Maar ik zag mezelf niet achter een bureau. Ik studeerde dan graduaat bouwkunde. Het is leuk dat je concreet werk verricht.’ Eddy Verrezen Andy Verthé en Johan Rodts, ACV-afgevaardigden BAM Contractors

‘Te veel besparingen in de bouwsector’

Andy Verthé Johan Rodts

H

et project Noorderlijn moet zorgen voor een vlotte tramverbinding tussen het centrum van Antwerpen, het Eilandje en het noorden van de stad. Een aantal straten en pleinen krijgen een opknapbeurt, er wordt gewerkt aan een premetrostation en een ondergrondse parking en kruispunten worden veiliger gemaakt. Een groot project dus, dat in handen is van bouwbedrijf BAM Contractors.

Mark De Boeck

Kris Van Meenen

Eddy Verrezen, meestergast

Katrien Gysen, projectleider

‘Kom slim naar Antwerpen’ ‘De werken startten in maart 2016 en alles moet afgerond zijn in juli 2019. We werken volgens het minder hinder-principe en werken alles in fases af. De stad Antwerpen verkoos één grote werf boven vele jaren na elkaar kleine werven. Dit project is een hele uitdaging. Kruispunten zijn onderbroken, het autoverkeer kan moeilijker door. Er zijn veel mensen betrokken: voetgangers, fietsers, automobilisten, handelaars, bewoners. En elke dag werken gemiddeld 500 arbeiders aan het project. Daarom zetten we vier voltijdse communicatiemedewerkers in om dat allemaal te stroomlijnen. In het kader van de mobiliteit voerden we campagnes om de alternatieven te benadrukken. Kom slim naar Antwerpen, dat was en is onze boodschap.’

‘Alles begint te kraken’ ‘Ik was bij de eerste ploeg die op het terrein was en werk al 32 jaar bij BAM. We krijgen onze opdrachten van de werfleider en bekijken dan zelf hoe we die opdracht zullen uitvoeren, uiteraard in overleg met de werfleider. Elke ochtend krijgen we een rapport over de vorige dag en de planning voor de nieuwe werkdag. Ik woon in Kapellen, niet veraf dus. Op mijn leeftijd, ik ben 52, is dat fijn. Ik geraak al wat moeilijker uit bed, alles begint te kraken. Als dit project af zal zijn, is het dus afwachten waar ik terecht zal komen.’ Mark De Boeck, ploegbaas

‘Trots op dit project in mijn stad’ ‘Ik werk al 18 jaar bij BAM. Wat ik leuk vind aan mijn job is dat ik resultaat zie van mijn werk. Als ik met mijn vrouw ergens

kom, kan ik soms zeggen: dat heb ik gedaan. Van de oudere bevolking hier in de buurt krijgen we vaak appreciatie, zij respecteren ons werk. Ik weet dat het hier prachtig zal zijn als we klaar zijn. Ik ben normaal geen stoefer maar dit is echt een mooi project. Ik ben trots dat ik aan zoiets kan werken in mijn eigen stad.’ Kris Van Meenen, hoofdwerfleider

‘Zag mezelf niet achter een bureau’ ‘Ik krijg mijn opdrachten van de projectleider en maak dan deelplannen, afgestemd op de datums waarop we moeten opleveren. Er komt wel wat stress bij kijken, want je bent afhankelijk van veel mensen. Soms moet je dan eens pushen en duwen. Maar dat is onderdeel van mijn taak. Ik kan het niet alleen. In het middelbaar volgde ik de economische richting.

‘Met honderden werknemers die met zware machines graven, tillen en grote materialen vervoeren, staat veiligheid hier voorop. Tijdens een rondgang bekijken we of de werknemers de veiligheidsvoorschriften naleven en ze kunnen mogelijke problemen melden. In de ondernemingsraad en het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk bespreken we dan de resultaten van de rondgang. Maar daar komen ook andere dingen aan bod. Zo is er een periode geweest met werven met veel detachering terwijl op andere werven eigen personeel moest stempelen. Daar bleven we elke maand op hameren en intussen is de visie van het bedrijf gekeerd. Nu wordt er bijna niet gestempeld. De problemen in de bouwsector zijn in alle bedrijven dezelfde. De concurrentie is hard en er wordt veel bespaard. Dat is ook voor de werfleiders niet eenvoudig. Zij moeten vaak te veel werven opvolgen, hebben te weinig volk, enzovoort. Maar, dat mag niet afstralen op de arbeiders. En daar houden wij een oogje voor in het zeil.’ Amélie Janssens Op donderdag 26 oktober zullen afgevaardigden van ACV bouw – industrie & energie massaal bouwwerven bezoeken om werknemers te informeren over loon- en arbeidsvoorwaarden.

ACV-CSC METEA en Corsendonk Hotels & Clubs stellen voor:

Uitwaaien aan zee 24/11/2017 – 26/11/2017 15/12/2017 - 17/12/2017

Corsendonk Duinse Polders Blankenberge 2 overnachtingen volpension dansavond genieten van de omgeving op eigen initiatief

Halloweenkriebels 27/10/2017 – 29/10/2017

Corsendonk De Linde – Retie 2 overnachtingen volpension Halloween kinderbuffetten kinderanimatie Volw: 102 euro 6-14 jaar: 65 euro 2-5 jaar: 54 euro

Gastronomisch wild weekend 17/11/2017 – 19/11/2017

Corsendonk Sol Cress – Spa 2 overnachtingen volpension wandelingen gastronomisch wildbanket op zaterdag met muziek

Volw: 94 euro

Goed om weten Weekend exclusief voor senioren 8/12/2017 – 10/12/2017

Corsendonk Duinse Polders Blankenberge 2 overnachtingen volpension dansavond genieten van de omgeving op eigen initiatief

Naast deze bijzondere weekends, genieten leden van ACV-CSC METEA ook van 33 procent korting op een verblijf in een van de drie Corsendonk Clubs, op gelijk wel moment. 33 procent korting

Volw: 94 euro

Volw: 145 euro

Meer informatie: www.corsendonkclubs.com


7 Privatisering bedreigt veiligheid op luchthaven Zaventem Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

Brussels Airport is een van de overheidsbedrijven waarvan de regering momenteel een verdere privatisering wil bestuderen. ACV-Transcom vindt dat een slecht idee. ‘De overheid zou iedere grip op het bedrijf verliezen. Als winst boeken voorop staat, dreigen het personeel, de dienstverlening en de veiligheid van de reizigers daarvan de dupe te worden.’

B

Van uitbater naar contractbeheerder BAC is door de jaren heen geëvolueerd van een luchthavenuitbater naar een contractbeheerder. ‘Zo goed als alle diensten die vroeger door het personeel van BAC werden uitgevoerd, zoals schoonmaak of het onderhoud van de gebouwen, worden nu uitbesteed aan onderaannemers. Dat is goedkoper en dus stijgen de dividenden van de aandeelhouders’, zegt Kurt Callaerts van ACV-Transcom. In 2016 kregen de aandeelhouders meer dan 15,6 miljoen euro uitgekeerd. Maar tegelijk moeten onderaannemers hun diensten zo goedkoop mogelijk houden en Brussels Airport betalen om ze te mogen uitvoeren. ‘Om contracten binnen te halen worden die bedrijven verplicht om de beste prijzen en voorwaarden aan te bieden, waardoor er een race-to-the-bottom ontstaat. En daar betalen de werknemers het gelag voor. Hun lonen dalen, arbeidsomstandigheden gaan erop achteruit

idPhotoagency

russels Airport Company (BAC), de uitbater van de luchthaven van Zaventem, kwam de voorbije jaren meer en meer in handen van privé-investeerders. Momenteel is het bedrijf voor 75 procent in handen van twee Australische infrastructuurfondsen (samen 36 procent) en van een Canadees pensioenfonds (39 procent). De overige aandelen zijn nog in handen van de overheid. Maar de regering gaf al te kennen dat ze die ook gedeeltelijk wil verkopen. Volgens het ACV zullen het personeel en de reizigers daar veel nadeel van ondervinden. Volledige privatisering kan ook een impact hebben op de veiligheid van de luchthaven. en er is nauwelijks sociaal overleg.’ Eerder dit jaar legde het personeel van bagageafhandelaar Swissport al spontaan het werk neer uit protest tegen dat beleid.

Ingewikkelde veiligheidsstructuur Volledige privatisering kan ook een impact hebben op de veiligheid van de luchthaven. Investeringen in veiligheid zijn zelden winstgevend en dus niet interessant voor de aandeelhouders. Daarom besteedt BAC die taken liever uit aan goedkope privéfirma’s. Maar de overheid blijft momenteel ook nog gedeeltelijk bevoegd voor veiligheid. Het gevolg is een erg versnipperde veiligheidsstructuur. Zowel privéfirma’s, de politie, de douane, de luchthaveninspectie als de airside inspectie, die erop toeziet dat de regels op het tarmac worden nageleefd, moeten taken opnemen. Bovendien is er geen duidelijke taakverdeling, waardoor het onduidelijk wordt wie waarvoor

ACV-Transcom zet in op openbare diensten Tijdens haar congres op 20 en 21 oktober wil ACV-Transcom het belang van openbare diensten in de kijker zetten. Dat is naast de toenemende flexibiliteit en sociale dumping een van de hoofdthema’s. De bond zegt dat overheidsbedrijven instaan voor basisvoorzieningen die voor iedereen betaalbaar moeten blijven, zoals transport, energie of veiligheid. Bovendien spelen overheidsbedrijven een essentiële rol in onze economie. Daarom is het heel belangrijk dat die bedrijven in overheidshanden blijven, zegt ACV-Transcom.

bevoegd is. ‘Er zijn te veel schakels in de veiligheidsstructuur en daardoor vergroot het risico dat het ergens misloopt’, zegt Kurt Callaerts. ACV-Transcom vraagt dan ook dat de veiligheid op de luchthaven in handen blijft van de overheid. De bond pleit bovendien voor een luchthavenuitbater die zijn diensten door eigen personeel laat uitvoeren, niet door onderaannemers.

‘De uitbater moet de dienstverlening en de veiligheid van de reizigers voorop zetten, niet winst maken of contracten beheren’, besluit Kurt Callaerts. Jelgher Wandels

Wat met de andere overheidsbedrijven? Proximus

NMBS

Bpost

‘Proximus is een heel succesvol en winstgevend overheidsbedrijf. Een privatisering zou dan ook meer kwaad dan goed doen. Het bedrijf heeft voldoende inkomsten om fors te investeren in een sterk telecomnetwerk. En dat trekt buitenlandse investeerders aan die op hun beurt jobs creëren. Bovendien levert het aandeel de overheid ruim 4,5 procent netto op. Met een privatisering zou de overheid dus in haar eigen vel snijden.’

‘Dat reizigers welvaren bij een privatisering van het spoor, klopt niet. De praktijk toont aan dat tickets helemaal niet goedkoper worden en het komt de stiptheid evenmin ten goede. Bovendien gaat het personeel er doorgaans ook op achteruit. Zo heeft de privatisering van het internationale personenverkeer en het goederenverkeer geleid tot banenverlies en slechtere dienstverlening. Om een toegankelijk, betaalbaar en efficiënt openbaar vervoer te garanderen, moet het spoor in overheidshanden blijven. Bovendien heeft NMBS een belangrijke rol te spelen bij de overgang naar betere mobiliteit.’

‘Bpost is voorlopig nog voor 51 procent in handen van de overheid. Maar toen er vorig jaar plannen waren om PostNL over te nemen, kwam een privatisering heel dichtbij. Een privatisering zou vergaande gevolgen hebben voor het personeel en de klanten. Er zou namelijk beknibbeld worden op personeel, de werkdruk zou verhogen en de goede dienstverlening die er nu is, kan niet worden gegarandeerd.’

Ben Coremans, ACV Transcom

Luc Piens, ACV-Transcom

Annick Boon, ACV-Transcom


8 DO S SIER

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

Kindje erbij, wat nu?

Krijg je een kindje erbij? Proficiat! Ongetwijfeld heb je nu ook heel wat vragen. Welke verloven bestaan er voor jou en je partner? En op welke uitkeringen heb je recht? Het ACV helpt je op weg. Tekst: Kaatje De Coninck

1 Wie breng je op de hoogte? voorbeeld blootstelling a a n bepa a lde chemische stoffen of virussen zoals hepatitis B of rubella, moet je baas tijdelijk je arbeidsomstandigheden of werktijden aanpassen; je voorzien van andere arbeid die wel toelaatbaar is; of de arbeidsovereenkomst tijdelijk schorsen, dan krijg je een uitkering.

Als je werkt en je wordt zwanger, breng dan je werkgever daarvan zo vlug mogelijk op de hoogte. Je vraagt een getuigschrift aan je dokter en bewaart een kopie voor jezelf. Laat je werkgever zeker tekenen voor ontvangst op het dubbel. Vanaf dat moment gelden een aantal beschermende maatregelen. Zo mag je wettig afwezig zijn van het werk als je zwangerschapsonderzoeken moet ondergaan die niet buiten de werkuren kunnen plaatsvinden. Je bent ook beschermd tegen ontslag als je werkt in de privésector of als contractuele ambtenaar. Je werkgever mag je niet ontslaan vanaf het ogenblik dat hij op de hoogte is van je zwangerschap tot één maand na het einde van je moederschapsrust, tenzij om redenen die niets te maken hebben met de zwangerschap, bijvoorbeeld een reorganisatie. Wanneer het werk dat je doet te risicovol is voor zwangere vrouwen, bij-

Wie werkloos is, stuurt het best een attest naar de VDAB (Actiris in Brussel) zodat men je geen werk aanbiedt dat schadelijk kan zijn voor je gezondheid. Ben je op zoek naar werk? Dan mag een potentiële werkgever tijdens een sollicitatiegesprek niet vragen of je zwanger bent, tenzij het gaat om een job die niet mag worden uitgeoefend als je zwanger bent.

3 Borstvoedingspauzen Als werkneemster heb je recht op borstvoedingspauzen om je kind borstvoeding te geven of om melk af te kolven. Die uren kun je opnemen door ofwel het werk te onderbreken, ofwel door later aan te komen of vroeger te vertrekken. Je mag dat opnemen gedurende negen maanden vanaf de geboorte. Je hebt recht op één

pauze per arbeidsdag van minstens 4 uur of twee pauzes op een dag van 7,30 uur. Elke pauze duurt een halfuur.

Voltijds: je neemt de vier maanden op zonder onderbreking. Halftijds: je kan je werkweek in twee splitsen als je voltijds werkt. Je werkt dan 8 maanden halftijds

Je hebt recht op 15 weken moederschapsrust, of 105 kalenderdagen. Heb je een meerling, dan zijn 17 weken moederschapsrust voorzien. Je moet rekening houden met drie regels: 1. Negen weken moet je sowieso na de bevalling nemen, de ‘bevallingsrust’. Daar wordt nooit van afgeweken. 2. Je mag het werk onderbreken vanaf de zesde week vóór de vermoedelijke bevallingsdatum, zoals bepaald door je arts. Je bepaalt zelf wanneer dat ‘zwangerschapsverlof’ begint. 3. Je mag ook blijven werken. Het deel van de zes (acht voor meerlingen) weken vóór de (werkelijke) bevallingsdatum dat je bent blijven

Een vijfde regeling: een voltijds werkende vermindert de werkweek gedurende 20 maanden met een vijfde deel of 20 procent van de voltijdsbaan. Wie ouderschapsverlof opneemt, ontvangt geen loon maar wel een onderbrekingsuitkering van de RVA. Je vindt de juiste bedragen op www.rva.be.

werken, kan je na de bevalling opnemen. Pas op: één week moet je verplicht opnemen voor je vermoedelijke bevallingsdatum. Tijdens je moederschapsrust krijg je een uitkering van het ziekenfonds. Die bedraagt voor werkneemsters de eerste 30 dagen 82 procent van het brutoloon, daarna 75 procent van het begrensd brutoloon. Werkloos? Voor jou gelden dezelfde regels, alleen word jouw uitkering anders berekend. Schrijf op je stempelkaart een Z in de vakjes die overeenstemmen met het verlof. Op die manier weet de VDAB (Actiris in Brussel) dat je in moederschapsrust bent.

4 Geboorteverlof

voor papa’s en meemoeders

Vandaag hebben de vaders en meemoeders recht op tien dagen geboorteverlof, op te nemen bi n nen de v ier maanden vanaf de dag van de bevalling. Drie dagen worden betaald door de werkgever, zeven dagen door het ziekenfonds. De wet bepaalt expliciet dat de kersverse vader of meemoeder

5 Ouderschapsverlof De wet voorziet voor beide ouders ook nog de optie van ouderschapsverlof. Die regeling geldt zowel voor de publieke als de private sector. Om hier recht op te hebben, moet je gedurende 12 maanden van de 15 maanden voor de aanvraag van je ouderschapsverlof, bij de werkgever in dienst zijn geweest. Je hebt recht op maximaal vier maanden en je kan uit drie opties kiezen (of van de ene optie naar de andere overstappen):

2 Moederschapsrust

zelf bepaalt wanneer hij of zij het geboorteverlof opnemen. De werkgever kan het dus niet weigeren noch uitstellen of de voorwaarden ervan vastleggen.

6 Kinderbijslag

7 Tijdskrediet

Kinderen van werknemers hebben recht op kinderbijslag. Je krijgt kinderbijslag voor de kinderen waarmee je een bepaalde band hebt (verwantschap, adoptiekind). In de meeste gevallen moet de vader de kinderbijslag aanvragen via het kinderbijslagfonds van zijn werkgever.

Om wat meer ademruimte te hebben om je job en je gezin te combineren, kan je ook een beroep doen op tijdskrediet. Na de afschaffing van het tijdskrediet zonder motief, moet je een motief inroepen om tijdskrediet op te nemen. Je kan dat voor maximaal 51 maanden over je volledige carrière. In die periode kun je het werk volledig onderbreken, deeltijds of voor een vijfde. Je kan een van volgende kindgerelateerde motieven inroepen:

Het bedrag van de kinderbijslag omvat een basisbedrag: 92,09 euro voor het eerste kind, 170,39 euro voor het tweede kind, 254,40 euro voor elk kind vanaf het derde. Dat basisbedrag kan verhoogd worden met een sociale toeslag op basis van de situatie van het gezin, een leeftijdstoeslag (op 6, 12 en 18 jaar), een schoolpremie en een toeslag voor eenoudergezinnen.

Zorg voor een eigen kind tot de leeftijd van 8 jaar Zorg voor een zwaar ziek minderjarig kind Zorg voor een eigen kind met een handicap tot de leeftijd van 21 jaar

Meer info vind je op www.acv-online.be of bij je lokaal ACV-dienstencentrum. Voor wie te maken krijgt met discriminatie bij zwangerschap, voorziet het ACV rechtsbijstand.


9

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

‘Veel langdurig zieken willen opnieuw werken maar krijgen geen kans’ Zeven op de tien langdurig zieke werknemers worden definitief arbeidsongeschikt verklaard door de bedrijfsarts. Dat blijkt uit een rondvraag van het ACV bij externe preventiediensten.

nen ook mensen die al ziek zijn van voor 1 januari 2016 door hun werkgever opgeroepen worden voor een re-integratie. ‘Als het nu al niet lukt om langdurig zieken aangepast werk te geven, vrezen we dat dit een slag in het water zal worden’, zegt Herman Fonck.

D

e federale regering wou meer langdurig zieken aan het werk en voerde daarom een nieuwe regeling van re-integratietrajecten in. Samen met de bedrijfsarts of de arts van het ziekenfonds gaat de werknemer op zoek naar al dan niet aangepast werk dat hij of zij voltijds of deeltijds kan uitvoeren. Langdurig zieken kunnen instappen in een re-integratieprocedure op eigen vraag, op vraag van de adviserend geneesheer van de mutualiteit of op vraag van de werkgever. De regering koppelde eraan vast dat werknemers die niet voldoende meewerken aan dat traject een deel van hun uitkering verliezen. Die sancties zijn al wel politiek beslist, maar de wetgeving is er nog niet. Het ACV vroeg aan zes externe preventiediensten hoe dat loopt in de praktijk. Samen dekken die zes preventiediensten 79,8 procent van alle werkgevers. Ze registreerden in de eerste zes maanden van dit jaar 5 408 aanvragen voor een re-integratietraject. In 66 procent van die gevallen kwam de aanvraag van de langdurig zieke zelf. ‘Maar nu blijkt dat werkgevers het niet

‘Er moet meer naar aangepast werk worden gezocht. Daarvoor is een serieuze mentaliteitswijziging bij werkgevers nodig. We roepen onze afgevaardigden dan ook op om de besprekingen rond dit thema op de agenda te zetten van het Comité Preventie en Bescherming op het Werk. Ook in ondernemingen of instellingen waar momenteel geen langdurig zieken zijn, worden het best nu al afspraken gemaakt over re-integratie. Ook willen we de uitbreiding van de doelgroep vanaf 1 januari 2018 opschorten, en eerst de huidige regeling evalueren en bijsturen. Amélie Janssens Volgens het ACV moet er meer aangepast werk worden aangeboden. zien zitten om voor langdurig zieken, die bijvoorbeeld deeltijds zouden willen herbeginnen, aangepast werk aan te bieden’, zegt Herman Fonck van het ACV. ‘We krijgen signalen dat er vaak druk is van werkgevers om te oordelen dat aangepast werk onmogelijk is en de zieke definitief ongeschikt is voor zijn vroeger beroep. Dan

volgt meestal een ontslag om medische overmacht, waardoor de betrokken werknemer elke ontslagvergoeding misloopt en ook alle extralegale voordelen meteen stoppen.’ De re-integratieprocedures zijn nu ter beschikking voor alle langdurig zieken op vrijwillige basis. Vanaf 1 januari 2018 kun-

Het ACV ontwikkelde de website www.teruginhetzadel.be en de brochure ‘Opnieuw aan het werk na langdurige ziekte’. Wie nood heeft aan meer intensieve begeleiding kan een beroep doen op een collega van ACV Samenwerker. Meer info op www.samenwerker.be.

DE FOCUS

MINISTER VAN PENSIOENEN ZET VLD-VOORZITSTER IN DE WIND

Acvonline

het.acv

Gwendolyn Rutten, voorzitster van Open VLD, en John Crombez, voorzitter van sp.a, gingen op 3 september in ‘De zevende dag’ in de clinch over de pensioenen. Crombez zei dat de regering wou besparen op het pensioen van oudere werklozen en SWT-ers. Hij citeerde daarbij cijfers uit een persbericht van de vakbonden van 23 juli. Rutten noemde dat “klinkklare onzin”. “Er veranderde helemaal niks voor oudere werklozen”. Zo sprak ze Crombez maar ook haar partijgenoot Vincent Van Quickenborne, in vorige regering minister van pensioenen, vierkant tegen. Pensioenminister Bacquelaine sprak dan weer Rutten tegen. En ook N-VA wilde de besparing handhaven. Het begin van een dagenlange politieke soap. Wist de regering wel wat ze beslist had? En als ze dat uitgezocht had, zou ze dan doorgaan met die plannen? Na veel gehakketak durfde de regering niet meer doorgaan met het oorspronkelijke plan. Even leek het dat het politieke gezicht van mevrouw Rutten en vooral het pensioen van oudere werklozen en SWTers gered was. Maar dat was buiten de waard gerekend. Op 3 oktober, exact één maand na de beruchte debat-clash, besprak de parlementscommissie sociale zaken een nieuw plan van Bacquelaine. Bij een loopbaan die langer is dan 45 jaar en eindigt met periodes van werkloosheid of SWT, zal men nog enkel de eerste 45

jaren meetellen en niet langer de 45 gunstigste jaren. Dit betekent minder pensioen voor wie tussen zijn 14 en 20 begon te werken en die kort voor de pensioenleeftijd werkloos wordt of op SWT gaat. Heel vaak mensen die een zwaar beroep hadden in bijvoorbeeld industrie, bouw, zorg of schoonmaak. Heel vaak ook mensen die geen aanvullend pensioen hebben en enorm afhangen van het wettelijke pensioen. Zo zet de MR-minister van pensioenen de Open VLD-voorzitster in de wind. En in één beweging zelfs premier Michel, nochtans van zijn eigen partij. Want eind juli gaf de premier voor pers en publiek duidelijk te verstaan dat die maatregel was ingetrokken? Dat

staat trouwens nu nog altijd op zijn website: “Voor de mensen die de eenheid van loopbaan overschrijden met gelijkgestelde dagen wordt het huidige stelsel voor het in aanmerking nemen van de voordeligste dagen behouden”. Benieuwd wat mevrouw Rutten hierover zal zeggen. “Klinkklare onzin?” In afwachting van een debat waarin ze opnieuw ontkent dat er aan het pensioen van oudere werklozen geraakt wordt, kan u de e-mailcampagne van het ACV steunen. Via www.pensioengeknoei.be kan u in een paar muisklikken een e-mail sturen naar de premier en zijn ministers. Om hen te zeggen dat u hun onzin niet pikt. Al meer dan 70.000 mensen deden dit. En wees maar zeker, hoe meer e-mails van ongeruste kiezers, hoe ongemakkelijker politici het krijgen. En doe het snel, want de kans dat mevrouw Rutten het opnieuw opneemt voor het pensioen van oudere werklozen en SWT-ers is, nou ja, waarschijnlijk niet zo groot. Marc Leemans, ACV-voorzitter

Dit betekent minder pensioen voor wie tussen zijn 14 en 20 begon te werken en die kort voor de pensioenleeftijd werkloos wordt of op SWT gaat.


10

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

Kok Op Kot-ontbijtbekers

Superfoods als ontbijt? Tijdens de Kok Op Kot-campagne midden oktober krijgen 13 000 studenten in 16 steden een ontbijtbeker met havermout en yoghurt, die ze daarna zelf naar hartenlust kunnen vullen. Met superfoods, bijvoorbeeld. Maar wat zijn superfoods eigenlijk? En zijn ze werkelijk zo gezond? ‘Lokale bosbessen zijn even gezond als exotische blauwe bessen. En ze zijn een pak goedkoper’, weet Theo Niewold, professor Voeding en Gezondheid aan de KU Leuven.

Studente Ellen Van de Velde

‘Gezond ontbijten hoeft niet duur te zijn’

r in e

Te veel is nooit goed.

ga

‘Superfoods hebben een ding gemeenschappelijk: ze bevatten veel antioxidanten. Daar wordt alles aan opgehangen. Als je ouder wordt, gaat je lichaam oxideren. Reclamemakers die superfoods promoten, beweren dat antioxidanten dat verouderingsproces kunnen tegengaan. Maar dat is onzin: daar is geen enkel wetenschappelijk bewijs voor. Wat meer is: we hebben oxidanten nodig in ons lichaam. Oxidanten zorgen ervoor dat we bacteriën en virussen kunnen doden als die ons lichaam binnendringen. Antioxidanten gaan dat

Ga

Ongezond?

tegen. Te veel antioxidanten eten is dus eigenlijk ongezond. Mijn boodschap is: goede of slechte voedingsbronnen bestaan niet, maar alles staat of valt met hoeveel je ervan eet.’

ie

‘Zolang je die producten met mate eet, zijn ze zeker voedzaam. Maar variatie is belangrijk en te veel is nooit goed’, zegt Theo Niewold.

Lieven Van Assche

D

e producten die omschreven worden als superfoods, zijn heel divers: van quinoa en vette vis tot gojibessen, chiazaad, blauwe bessen, rode druiven, bepaalde noten en donkere chocolade. Een deel ervan zou in principe perfect passen in een ontbijtbeker.

mp

ag

n

Co Theo Niewold, professor Voeding en Gezondheid

Duur, niet duurzaam Toch eten we gewillig superfoods, aan een prijs die het studentenbudget ver te boven gaat. Theo Niewold: ‘De winstmarges op superfoods liggen op 30 procent. Een deel

‘Als ontbijt eet ik vaak plantaardige yoghurt met een beetje muesli of havermout en fruit’, getuigt Ellen Van de Velde, derdejaarsstudent Verpleegkunde aan de Arteveldehogeschool in Gent. ‘Als fruit ga ik voor bosbessen, banaan of eender wat ik in huis heb. Superfoods als gojibessen en chiazaad voor in mijn ontbijt spreken mij wel aan, dat lijkt me zeker gezond. Of toch gezonder dan een boterham met choco. Maar ze zijn ook redelijk prijzig.’ ‘Als student let ik wel op de prijs. Mijn ontbijt mag niet overdreven duur zijn. Ik woon nog thuis, dus ik moet niet elke cent tellen. Maar ik wil niet dat mijn ouders zich blauw betalen aan mijn ontbijt.’ ‘Een ontbijt moet voor mij vooral lekker, gevarieerd en voedzaam zijn. Ik wil voldoende vitamines binnen hebben om de dag goed te kunnen starten.’

van die winst wordt opnieuw in de promotie ervan gestoken.’ De prijs van superfoods wordt ook bepaald door de weg die de producten afleggen voor ze op je bord belanden. ‘Duurzaam zijn superfoods niet’, gaat Theo Niewold verder. ‘De meeste superfoods komen van ver. Quinoa uit Bolivia, blauwe bessen uit Chili. Dat is exotisch, aantrekkelijk. We eten liever pecannoten uit de Verenigde Staten dan walnoten uit onze eigen tuin, terwijl die producten quasi identiek zijn. En aan kastanjes uit het park als superfood heeft al helemaal niemand gedacht.’

Evenwichtig ontbijt Een goed ontbijt is volgens Theo Niewold iets persoonlijks. ‘Dat is anders voor iedereen. Ik eet zelf altijd een boterham met con-

fituur. Erg saai, eigenlijk. Melkproducten zijn een goed idee, want die zijn een bron van eiwitten en daardoor blijf je langer verzadigd. Ik eet dat persoonlijk niet ’s ochtends, puur omdat ik dat als kind te vaak moest eten. Ik kan dat niet meer zien (lacht). Maar yoghurt met fruit kan wel een heel gezond en evenwichtig ontbijt zijn. Alleen hoeven daar niet per se de meest exotische vruchten aan toegevoegd te worden om het gezond te maken. Integendeel.’ Sarah Vandoorne Van dinsdag 17 tot en met vrijdag 20 oktober verdeelt Kok Op Kot de ontbijtbekers op 27 campussen in Vlaanderen en Brussel. Meer info via www.cm.be/kokopkot.

DE VOORZET

Maar die geneesmiddelenproducent kan dat toch niet weten? Toch wel, via een Amerikaanse multinational, gespecialiseerd in diensten in de gezondheidszorg. Het bedrijf probeert in heel België overeenkomsten af te sluiten met ziekenhuizen waarin een geldsom is voorzien in ruil voor hun medische gegevens. Ziekenhuizen die op het

voorstel ingaan, krijgen ook toegang tot een benchmark waarmee ze hun resultaten kunnen vergelijken met andere ziekenhuizen. De Amerikaanse firma verkoopt de analyse van de gegevens op haar beurt door aan bijvoorbeeld farmaceutische bedrijven. De analyse mag dan wel geanonimiseerd zijn – zo klinkt het toch bij de Amerikaanse multinational – ze bevat een schat aan informatie, waarmee geneesmiddelenproducenten gerichter kunnen verkopen. Gelukkig zijn er heel wat ziekenhuizen die zich hier ernstige vragen bij stellen en geen overeenkomst afsluiten. Maar er zijn er ook die wel tekenen. En dat baart ons ernstig zorgen. Want de data worden vooral voor commerciële doeleinden ingezet. Patiënten zijn bovendien niet op

de hoogte dat hun gegevens gebruikt worden. Vanuit CM vragen wij dan ook de onmiddellijke stopzetting van dergelijke overeenkomsten. Niet omdat wij tegen het delen van gegevens zijn. Integendeel zelfs, om onze gezondheidszorg te versterken zijn data een krachtig wapen. Maar het blijven wel jouw en mijn persoonlijke gegevens. Het is onze plicht om daar heel omzichtig mee om te springen binnen een strak protocol dat elk misbruik onmogelijk maakt. Het intermutualistisch Agentschap, dat de gegevens van de verschillende mutualiteiten verzamelt, biedt die garantie. Een Amerikaanse multinational niet.

Luc Van Gorp, Voorzitter CM

CMziekenfonds

Stefan Dewickere

Bij ziekenhuis X krijgen patiënten na een bepaalde ingreep minder geneesmiddel Y voorgeschreven dan in andere ziekenhuizen. Je kunt je voorstellen dat het voor de producent van geneesmiddel Y bijzonder interessante informatie is. Want het betekent dat er in ziekenhuis X nog heel wat potentieel is om meer geneesmiddelen te verkopen. En dus meer winst te maken.

CMziekenfonds

MEDISCHE GEGEVENS ZIJN GEEN KOOPWAAR


11

Visie ¬ vrijdag 2 juni 2017

Thuiszorgwinkel informeert Thuiszorgwinkel informeert

THUIS IN ZORG Beter zitten, werken, staan en bewegen

Zit gezond, werk correct

Comfort in huis

Pijnvrij zitten, ook als je werkt Direct resultaat • •

Klap de pootjes van je toetsenbord in. Hoe platter het staat, hoe beter de natuurlijke lijn van pols en hand bewaard blijft. Verbind een los toetsenbord aan je laptop. Zo stel je de afstand tot het scherm perfect in.

Beweeg en zit gesteund ‘Een lichaam heeft beweging nodig, ook tijdens het werk. In de ideale situatie schrijf je een tijdje zittend, verhoog je dan de tafel en lees je gedurende een poos rechtop. Daarna wandel je even naar de printer en kom je terug naar je stoel. Is dat niet haalbaar, dan is een maximale ondersteuning van je lichaam in zithouding echt onontbeerlijk. Geef je die niet, dan krijg je binnen de kortste keren pijn in rug, nek en schouders.’ Werk ergonomisch ‘Ergonomisch werken is geen fabel en geen aanstellend gedrag van ijdele werknemers. Vraag maar naar de klachten bij mensen met een zittende kantoorjob. Nochtans kan je met een beperkt budget en enkele kleine hulpmiddelen al een groot verschil

maken. Naast een goede zitpositie zijn ook een houding in rechte lijn en een blik op ooghoogte belangrijk. Zorg dat je ellebogen steun krijgen en je schouders ontspannen zijn. Waak erover dat je documenten en andere zaken die je nodig hebt niet naast maar wel voor je liggen als je op je computer werkt. Zorg ervoor dat de bovenkant van je scherm net onder ooghoogte komt te staan. De correcte afstand tussen je ogen en scherm is ongeveer een armlengte. Ook je muis kan voor overbelasting zorgen. Leg ze mooi naast je toetsenbord, in het verlengde van je schouder, en zeker niet breder.’ Het correct en op maat instellen neemt wat tijd in beslag, maar het loont de moeite

De ideale bureaustoel ‘Op een ideale stoel moeten je knieën een hoek van 90 graden vormen, je heupen een open hoek en je bovenbenen moeten bijna volledig ondersteund worden. Bij ons kan je terecht voor een bureaustoel die volledig op je maat wordt ingesteld: die voorkomt dat je kan doorzakken en je gewrichten overbelast. En ook je armen zijn altijd op de gepaste manier ondersteund’. Lees het volledige interview in ons TIZ Magazine, gratis af te halen in je Thuiszorgwinkel.

Helemaal op jouw maat

Gezond aan de slag € 49,95

€ 35

Met een gewone muis belast je je arm en pols vaak te veel. Met een ergonomische muis die rekening houdt met de stand van je hand tokkel je steeds comfortabel en spiervriendelijk.

samen met

Stel je eigen ergonomische stoel samen. Kies samen met een productspecialist je optimaal zitprofiel. De kans op overlast aan je rug, nek, armen en bekken verkleint door deze heel gerichte ondersteuning op maat.

*

Rugpijn voorkomen hoeft niet duur te zijn Tot eind november kun je de actieprijs van 35 euro genieten in plaats van 49,95 euro op de Backjoy Posture Plus. Deze heel soepele zitschaal ondersteunt je door je bekken naar voor te laten kantelen, waardoor je steeds mooi in balans zit.

www.thuiszorgwinkel.be

* Actie cumuleerbaar met CM-diensten en -voordelen, niet cumuleerbaar met andere acties/kortingen. Enkel geldig tijdens de actieperiode.

Als je een kantoorjob hebt, kan je zeker meepraten over de ongemakken van stilzitten en repetitieve handelingen op de computer. Freelance copywriter Griet Van Beveren kan dat ook. Als ze niet de baan op is voor een interview schrijft ze zittend op een stoel aan een tafel. Veke Van den Broeck, ergonomiespecialist bij Thuiszorgwinkel, ging bij haar langs met advies en hulpmiddelen.


12

www.thuiszorgwinkel.be www.thuiszorgwinkel.be

Doordachte en praktische oplossingen

Goede nacht ... ook met een kind met reflux Als je baby weent en niet kan slapen omdat zijn voedsel terug naar de slokdarm vloeit, is een gestoorde nachtrust vaak je deel. Je kind in een schuine positie laten slapen neemt vaak veel ongemak weg. In de uitleendienst van Thuiszorgwinkel kan je het antirefluxbed myCosyBed® huren.

Comfortabel modieus Kleren maken de man en de vrouw. Ook als je een beperking hebt. De innovatieve kledij van So Yes richt zich op de noden van ouderen en mensen met nietaangeboren hersenletsel, MS, ziekte van Parkinson, spierziektes, ALS, dwarslaesie/paraparese, tetraplegie/tetraparese en evenwichtsproblemen.

Door te kiezen voor aangepaste kledij, verhoog je je persoonlijk zit- en bewegingsgemak. Deze broeken steunen je in je zelfstandigheid. Stijlvol en praktisch in alle seizoenen: het kan. • Stoffen geselecteerd op draagcomfort, samenstelling en kwaliteit • Zo ontworpen dat er overal incontinentiemateriaal in past • Alle modellen zijn verkrijgbaar in maat 36 tot en met maat 56 Kom ze passen in Eeklo, Gentbrugge, Hasselt, Ieper, Mechelen, Meise, Roeselare, Scherpenheuvel, Sint-Niklaas, Turnhout en Veurne.

Voorbeelden uit onze collectie Hogere achterkant speciaal voor zitten

Riemlussen om de broek gemakkelijk aan en uit te trekken

Wat kan je ontlenen: • Als CM-lid ontleen je aan 1,75 euro * per dag het bed, een matras en een veiligheidshoes om je baby op zijn plaats te houden. • Voor 1 euro * per dag kan je ook een set van twee slaapzakken huren. • Enkel de positioneringskussens zijn optioneel aan te kopen. * Regionale prijsverschillen zijn mogelijk.

€ 1,75 per dag voor CM-leden + eenmalige waarborg

Onopvallende elastiek

Met siergulp

Geen drukgevende zakken op het zitvlak

Zoë

Mo

Zitbroek in donkerblauwe jeans

Broek met elastiek - zwart of blauw

• Hoger in de rug met elastische boord • Langere broekspijpen • Zeer lange rits is een grote hulp als je moet sonderen

• Onopvallende elastische boord • Afgewerkt met siergulp • Twee schuine zakken vooraan, twee zakken achteraan

Oktober

= maand tegen borstkanker Iedereen die ooit met borstkanker te maken heeft gehad, krijgt in oktober een symbolisch hart onder de riem. Laat onze bandagisten je discreet adviseren rond alle aspecten van borstzorg. Steun mee Koop een roze Think Pink-lintje. 1 euro is een klein bedrag voor een groot gebaar. Draag dit lint en toon je solidariteit. De opbrengst van de verkoop gaat naar innovatief borstkankeronderzoek.

Vind en koop online Via onze webshop koop je snel en gemakkelijk je producten online. Als je incontinentiemateriaal bestelt, kan je dit heel eenvoudig doen via de maandservice. Meer info op www.thuiszorgwinkel.be

Actie

15% korting Kom onze nieuwe collectie ontdekken. Van 1 tot en met 31 oktober krijg je 15% korting op je aankoop van lingerie en badmode van de merken Amoena en Anita Care. Deze actie loopt in alle Thuiszorgwinkels. Niet cumuleerbaar met andere kortingen of voordelen.


13

Thuiszorgwinkel informeert Thuiszorgwinkel informeert

Leven met een stoma doe je zo

Niks om

Discrete zekerheid

beschaamd over te zijn

Stevig ondersteund Draag een steunhemd en -slip met een soepele stof die in twee richtingen stretcht. Je kan gemakkelijk bewegen zonder je stomazakje af te knellen.

Gouden platen en foto’s met celebrities sieren de muur van de woning van Gilbert De Nockere. Hij componeerde meer dan 700 nummers voor bekende schlagerzangers en werd onder de naam Jan Pieter Liedmann bekend tot in het buitenland. Misschien is zijn grootste verwezenlijking wel die van de voorbije zes maanden, waarin hij dapper strijd voerde tegen darm- en leverkanker. Hij hield er een stoma aan over en doorbreekt het taboe dat daar nog altijd rond hangt. ‘71 ben ik. Eind januari werd ik ziek. De kanker zat zo wijd verspreid op mijn lever en in mijn darmen dat de artsen niet veel hoop hadden. Toch startten we de chemobehandeling op. Na de eerste kuur sliep ik vijf dagen en vijf nachten: zo’n impact had dat op mijn lichaam. De behandeling sloeg aan en we deden verder, tot ik na drie behandelingen zelfs onder de waarde 10/100 belandde.’

chemo, kreeg ik een helse pijn in mijn lies. Amper vol te houden en vergezeld van hoge koorts. Een scan toonde dat de tumor in mijn darm zo fel ontstoken was dat die een gat had geboord in mijn dijspier. Voor de spoedoperatie aan dat gezwel, kreeg ik te horen dat ik wakker zou worden met een stoma. Er was geen andere keuze. Nog voor ik mijn ogen open trok na de operatie had ik mijn stoma al aanvaard.’

Geluk en ongeluk ‘De voorspoed in deze tegenslag bleef niet duren. Twee dagen na mijn derde

Van mij krijg je te horen hoe een stoma echt voelt. Een stoma verandert niet wie ik ben.

Durf erover praten ‘Ik heb maar één duidelijk advies aan al wie een stoma krijgt: praat erover! Bevraag je, lach en relativeer jezelf én de stoma. Dat lucht op, echt waar. Eenmaal thuis heb ik de thuisverpleging direct laten weten dat ik zelf wou leren hoe ik het zakje moest leegmaken en hoe ik me met de stoma moest behelpen. Ik wil concrete tips aan anderen meegeven. We kunnen het elkaar toch maar beter gemakkelijk maken?’

n niet Mijn stoma ka ik een t da n verhindere en blijf n be s en gevoelsm

‘Ik ervaar het leven met een stoma niet als beperkend. Integendeel, zonder zou ik momenteel niet eens kunnen leven. Ik heb manieren gevonden om me te kleden, in beweging te zijn zelfs zonder dat buitenstaanders merken dat ik een

stoma heb. Wie zichzelf verzorgt, alle accessoires en hulpmiddelen bij de stoma gebruikt zoals het hoort, die heeft er geen last van.’ Een dag met een stoma ‘Mijn dag als stomapatiënt ziet er niet zo verschillend uit als van iemand zonder stoma. Ik was me zoals iedereen en knip dan mijn plaat op maat uit. Ik bevestig het zakje op de plaat en hang alles stevig vast op mijn buik. Meer is het niet. Om ervoor te zorgen dat het zakje zich niet te erg vult, leeg ik het 3 keer per dag. Ik ben alle handelingen met mijn stoma zo gewoon dat mijn toiletbezoek geen seconde langer duurt dan dat van een andere man. De moeilijkste stap voor mensen is aanvaarden dat ze ziek zijn. Zodra dat lukt, is een stoma kinderspel. Kijk naar jezelf in de spiegel, laat je emoties toe en heb jezelf lief zoals je bent. Ik geef mezelf nog heel veel jaren. Ik heb vroeger veel sprintjes gefietst én gewonnen. Deze win ik ook.’

Zwem je fit Soepelzittende badpakken, zwembroeken of zwembanden zorgen ervoor dat je zorgeloos kan zwemmen. Onder de ondersteunende en stevige stof valt het niet op dat je een stomazakje draagt.

Lees het volledige interview in ons TIZ Magazine, gratis te verkrijgen in je Thuiszorgwinkel. Je dagelijks comfort verhogen kan op vele manieren. Kom langs voor advies van onze bandagisten zodat ook jij elke dag van het leven kan genieten als je stomadrager bent.

Brede of smalle steun Een smalle en elastische gordel kan helpen om je stomamateriaal op zijn plaats te houden. Een brede steunband kan je dragen als je een stomabreuk hebt. Je kan een band ook preventief beschermend dragen.

BON BON BON € 75

€ 59

Bloeddrukmeter Omron M3 Comfort

Eenvoudig je bloeddruk meten met een bloeddrukmeter waarop je onmiddellijk je waarden kan aflezen. Met de Intelli Wrap Manchet heb je steeds nauwkeurige resultaten. Nergens goedkoper

-15%

Klein fitnessgamma Tunturi

1,2, 3 ... fit. Stel zelf je trainingsschema samen voor je woonof hobbykamer. Werk aan je conditie met een pilatesring, Power Roller, halters, een stepper, een Dual Bike, een yogaroller en een fitnessmat.

incl. bijdrage Recupel en Bebat.

Actieprijs geldig tot en met 30 november 2017. Deze bon is niet cumuleerbaar met andere kortingen. 1 bon per aankoop. Enkel geldig in je Thuiszorgwinkel.

OKTOBER-NOVEMBER

Actie geldig tot en met 31 oktober 2017. Deze bon is niet cumuleerbaar met andere kortingen. 1 bon per aankoop. Enkel geldig in je Thuiszorgwinkel.

OKTOBER

-25%

Tempur hoofdkussens, bedbodems en matrassen

Voeg extra glans toe aan je bed met een hoofdkussen, matras of bedbodem van Tempur. Kom gerust langs voor advies over slaapcomfort. Nergens goedkoper

Korting niet van toepassing op thuiszorgmatras 12 cm.

Actie geldig tot en met 15 november 2017. Deze bon is niet cumuleerbaar met andere kortingen. 1 bon per aankoop. Enkel geldig in je Thuiszorgwinkel.

TOT EN MET 15 NOVEMBER


14

www.thuiszorgwinkel.be

Puzzel & WIN relaxzetel op maat

Wie denkt aan zitcomfort, denkt aan Revilax. Relaxzetels die je tot op de centimeter nauwkeurig comfort op maat bieden. Zo wordt jouw zetel écht jouw zetel.

Ambachtelijk maatwerk

Vul het kruiswoordraadsel in op blz. 22 van ons TIZ Magazine (gratis verkrijgbaar in je Thuiszorgwinkel) of surf naar:

Zalig zitten. Dat gevoel krijg je als je kiest voor het unieke comfort van Revilax, al meer dan twintig jaar trendsetter in zorgmeubilair. Wat ook je zitbehoefte is, Revilax biedt comfort en ondersteuning precies zoals jij dat wil. Kom Revilax ontdekken bij Thuiszorgwinkel. Je kan bij ons plaatsnemen in een demozetel, en we bezorgen je gegevens aan Revilax. Die nemen vervolgens contact op voor een gratis maatname bij jou thuis. Kom langs voor meer info over de unieke service van Revilax. Comfort met een grote C, daar gaan we samen voor.

Vlot vooruit

Bezoek onze webshop op www.thuiszorgwinkel.be en ontdek hoe we je optimaal kunnen helpen.

www.thuiszorgwinkel.be/puzzel

en grijp je kans!

Discrete zekerheid

Comfort in huis

Op zoek naar een tijdelijke oplossing? Contacteer ons, onze uitleendienst staat voor je klaar.

Kom naar Thuiszorgwinkel of bel 015 28 61 18. Samen vinden we wat jij nodig hebt.

Gratis bij jou thuis opgemeten en ge leverd

Zo hoort het

Benieuwd naar de locatie van de Thuiszorgwinkel in je buurt? www.thuiszorgwinkel.be

Volg ons op Facebook

HOORWEEK 23 - 28 oktober 2017 met interessante infosessies, workshops en demo’s NIEUW

WORKSHOPS

TREKZ

INFOSESSIES

DOORLOPENDE DEMO’S

GRATIS HOORTEST

GRAT HOO IS RTES T

www.aurilis.be

samen met

ACTIE •

15% KORTING


¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

15

Voorleesboekje maakt tanden poetsen leuk

Compagnie Gagarine

Comp agnie Ga

gar ine

‘Als we niet poetsen, krijgen we gaatjes’

Stella: ‘Mama, lees je voor uit het boekje met de gekke olifant?’

Twee keer per dag ‘De kinderen poetsen twee keer per dag hun tanden, ’s morgens en ’s avonds. We hechten veel belang aan tandhygiëne. Een van onze beste vriendinnen is tandarts. We gaan bij haar op consultatie, dus dat is een extra stok achter de deur, ook voor de kinderen’, aldus Astrid.

Compagnie Gag

M

ama Astrid en papa Peter zitten volop in de verbouwingen aan hun huis in Heverlee. Gelukkig is de badkamer, behalve wat verlichting, volledig afgewerkt. Dat scheelt ook wat in de tandenpoetsbeleving. ‘Het poetsritueel valt bij ons goed mee. Enkel rond hun twee jaar ontstond er al eens een gevecht met de tandenborstel’, getuigt Astrid, mama van Cas (8), Lou (6) en Stella (2). ‘We hebben het tandenpoetsen altijd spelenderwijs aangeleerd, al vanaf het moment dat ze hun eerste tandje kregen. Daarom maakten de kinderen er nooit een probleem van. Voor hen is het een routine. Behalve als ze in de ik ben twee en ik zeg nee-fase zaten. Stella zit er nu middenin. Zij kan al eens tegenpruttelen als ze haar tandjes moet poetsen. We proberen haar zo veel mogelijk zelf te laten doen. Of ze mag onze tanden even poetsen. De klassieke trucjes zeker. En als dat niet werkt, leiden we haar af. Of anders een wurggreep, hé (knipoogt).’

arine

Tanden poetsen … Voor sommige kinderen is het een strijd. Kleine Stella (2) zegt wel eens duidelijk nee tegen mama Astrid. CM ontwikkelde een interactief voorleesboekje dat deze moeilijke momenten in de badkamer leuker maakt. Het gezin testte Het Lanterfantje met veel plezier uit. Zwarte tanden Uit onderzoek van CM blijkt dat een op drie zesjarigen gaatjes heeft. Astrid en Peter schrikken niet echt van deze cijfers. ‘Ik vermoed dat veel kinderen ook wat meer frisdrank drinken dan die van ons. Het is waarschijnlijk een combinatie van levensstijl en gewoontes’, zegt Peter. ‘De jongens zijn zich al bewust van het belang van een goede mondhygiëne’, weet Astrid. ‘Als we niet poetsen, krijgen we gaatjes’, reageert Cas. ‘En dan krijgen we zwarte tanden’, vult zijn jongere broer Lou hem aan.

Gekke olifant ‘Kom jongens, naar bed. Tijd om de tanden te poetsen’, roept Astrid haar kroost bijeen. Cas en Lou spurten naar boven. Stella holt er achteraan, met de vraag: ‘Mama, lees je voor uit het boekje met de gekke olifant?’ Waarop Lou: ‘En mogen we er daarna op spuwen?’ ‘Ze houden er wel van om te spoelen op het boekje’, besluit Astrid. ‘Voordien gebruikten we nooit hulpmiddelen. Maar de kinderen reageren dolenthousiast. Ze zouden hun tanden nu zelfs langer poetsen. Ook het tandenpoetslied werkt. Doordat het exact twee minuten duurt, weten ze wanneer ze mogen stoppen met poetsen.’

Rosine Pittevils

Spuwen op Het Lanterfantje Het Lanterfantje is een interactief voorleesboekje dat tanden poetsen bij jonge kinderen moet bevorderen. Het verhaaltje duurt ongeveer twee minuten. Als de kinderen klaar zijn met poetsen, mogen ze na het spoelen het water op het boekje spuwen. Daardoor veranderen de tekeningen van kleur. Naast het boekje lanceert CM ook het tandenpoetslied, ingezongen door actrice Ruth Beeckmans. Deze twee hulpmiddelen moeten kinderen en hun ouders helpen om hun gebit gezond te houden. ‘Tanden poetsen wordt op die manier een aangename belevenis, zoals een verhaaltje voor het slapengaan’, legt ontwikkelingspsycholoog Inge Glazemakers uit. ‘Het negatieve gevoel maakt plaats voor een positieve ervaring. Dat kan een kentering in het gedrag veroorzaken. Tanden poetsen draait rond routine. Iets leuks toevoegen zorgt ervoor dat een kind zelf zal vragen om zijn tanden te mogen poet-

sen. Op die manier creëren kinderen en ouders spelenderwijs een nieuw tandenpoetsritueel.’ CM deelt vanaf nu 30 000 spoelboekjes uit aan scholen. Leerkrachten kunnen via www.cm.be/lanterfantje gratis een educatief pakket bestellen voor alle kleuters van de klas. Als ouder kun je via dezelfde webpagina een brief afdrukken om mee te geven aan de leerkracht van je kindje, om zo de leerkracht aan te sporen de boekjes te bestellen. www.cm.be/tanden www.cm.be/lanterfantje


16

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

Geen geld voor gezondheid

‘Meteen tandarts betalen lukt m Nicole* uit Ronse leeft samen met haar man en drie kinderen in armoede. Omdat ze vaak ziek is, kan ze niet werken. Ze wil het beste voor haar kinderen en stelt tandartsbezoeken nooit uit. Voor haar eigen kinesitherapie slaat Nicole al eens een sessie over, omdat die voor haar te duur zijn. ‘Het is heel moeilijk om grote bedragen voor te schieten’, getuigt ze.

N

icole en haar man zijn beiden zelfstandige. Hij werkt in de bouwsector, zij werkte als schoenmaakster. Intussen

heeft Nicole haar zaak opgegeven. ‘Ik heb dertien jaar lang schoenen gerepareerd, maar haakte af op het moment dat ik nieuwe machines moest kopen. Ik was toen al

vaak ziek. Die aankoop kon er niet meer bij. Dan heb ik besloten om thuis te blijven, om voor de kinderen te zorgen.’ Sinds de geboorte van haar dochter kampt Nicole met een depressie. Bovendien heeft ze al jarenlang last van epilepsieaanvallen. Als ze een aanval heeft, ligt ze soms vijf dagen aan een stuk in het ziekenhuis.

Auto-ongeval Naarmate Nicole ouder werd, is het aan-

tal aanvallen even afgenomen. Tot ze twee jaar geleden een auto-ongeluk had. ‘De epilepsieaanvallen kwamen terug’, zegt Nicole. ‘Na mijn ongeval moest ik ook een operatie ondergaan, aan mijn arm. Om te herstellen had ik veel kinesitherapie nodig. Een deel moest ik vooraf betalen. 120 euro in een keer. Dat is voor ons veel geld om onmiddellijk te betalen. Ik heb een aantal beurten overgeslagen.’

Verzet tegen armoede Naar aanleiding van de Werelddag Verzet Tegen Armoede, op 17 oktober, willen Netwerk Tegen Armoede en CM de aandacht vestigen op de gezondheidskloof. Uit recent onderzoek van Decenniumdoelen, waar Netwerk Tegen Armoede mee naar buiten komt, blijkt dat een op de acht mensen met een laag inkomen een bezoek aan de huisarts of een andere zorgverlener uitstelt door financiële drempels. Tegelijk maken zij maar liefst 21 procent meer kans om in het ziekenhuis te belanden dan mensen met een hoger inkomen, zo luidde de conclusie van een onderzoek van CM uit 2015. Er is dus nog werk aan de winkel, ook al voorziet onze gezondheidszorg al enkele maatregelen en initiatieven voor mensen in een kwetsbare situatie: • Wie moet rondkomen van een laag inkomen, heeft recht op de verhoogde tegemoetkoming en betaalt slechts 1 in plaats van 4 euro remgeld bij de huisarts. Daar genieten ze ook de derdebetalersregeling. Bij kinesitherapie en tandzorg is de

derdebetalersregeling echter facultatief. De zorgverleners mogen de regeling toepassen, maar kunnen hier niet toe verplicht worden. • Chronisch zieken die sterk afhankelijk zijn van anderen en hoge medische kosten hebben, kunnen aanspraak maken op een jaarlijkse tegemoetkoming: het zorgforfait. Het bedrag van dat forfait hangt af van de mate van verlies aan zelfredzaamheid. • Een bijkomende beschermingsmaatregel is de maximumfactuur. De jaarlijkse medische kosten voor gezinnen worden zo beperkt tot een plafondbedrag. Voor mensen met verhoogde tegemoetkoming is dat bedrag 450 euro per kalenderjaar. • In een wijkgezondheidscentrum, een groepspraktijk van huisartsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners, kunnen mensen met een laag inkomen terecht voor gratis eerstelijnszorg. In sommige centra zijn ook voorzieningen voor tandzorg en kinesitherapie. De dienst Maatschappelijk Werk van CM kan jou verder helpen met vragen of bij nood aan ondersteuning bij thuiszorg en onderzoekt op welke financiële tegemoetkomingen je recht hebt. www.cm.be/maatschappelijkwerk

HUISDOKTER

KAN IK BLIND WORDEN VAN CATARACT? Wat is cataract? Cataract of staar is een vertroebeling van de ooglens. In die lens, die ervoor zorgt dat er een scherp beeld op je netvlies wordt geprojecteerd, zitten eiwitten. Als je cataract hebt, klonteren die eiwitten samen. Dat maakt de lens troebel, waardoor je wazig zal zien, zowel van dicht als van ver. Heldere kleuren zullen doffer worden. Ook ’s nachts kan het zijn dat je zicht zienderogen vermindert en zal je rond lichtbronnen, zoals koplampen of lantaarnpalen, een lichtkrans waarnemen. Soms zie je dubbel, meestal langs een kant. Wat zijn de oorzaken? Cataract wordt meestal veroorzaakt door ouder te worden. Je lenzen kunnen vanaf 55 jaar geleidelijk aan minder helder worden. Meestal zijn er op die leef-

tijd nog geen klachten. Vanaf 75 jaar heeft ongeveer 70 procent van de bevolking cataract. Soms wordt cataract in de hand gewerkt door chronische ziektes, zoals diabetes, of door het innemen van geneesmiddelen zoals cortisone. Een andere, minder frequente oorzaak kan een ongeval of een infectie zijn. Uitzonderlijk is cataract aangeboren. Wie zwaarlijvig is, overmatig alcohol consumeert of rookt, heeft meer aanleg voor de oogziekte. Een gezonde levensstijl, waarin je evenwichtig eet en voldoende beweegt, kan dus helpen om de ziekte te voorkomen. Is cataract te genezen? Als je symptomen van cataract vertoont en je ongerust bent, raadpleeg dan je huisarts. Als je klachten hinderlijk worden voor je dagelijks functioneren, is een bezoek aan de huisarts zeker ook aangewezen. Een ingreep, waarbij je lens door een kunstlens vervangen wordt, is pas aan te raden als je te veel last

ondervindt bij het uitvoeren van je dagelijkse activiteiten. Of een operatie werkelijk nodig is, hangt af van de ernst van de symptomen en verschilt van persoon tot persoon. Als je bril voldoende is als hulpmiddel, is een operatie niet nodig. Als je veel klachten hebt en je doet er niets aan, kun je uiteindelijk blind worden. Het uitstellen van een operatie heeft geen weerslag op haar verloop. Enkel te lang wachten, waardoor de lens steenhard wordt, verhoogt het risico op complicaties.

Michiel Callens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter

Stefan Dewickere

Cataract is een vaak voorkomende oogklacht. Hoe herken je het en kun je er iets tegen doen?


¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

Tandarts Wat Nicole niet wil uitstellen, is een bezoek aan de tandarts. ‘Bij tandproblemen moet je vroeg of laat toch naar de tandarts, dus die kosten zijn er altijd. Je wacht beter niet tot het te veel pijn doet.’ Alleen stelt zich daar hetzelfde probleem: een tandartsbezoek is niet goedkoop. ‘Je weet niet op voorhand of er iets aan de hand is en hoeveel je moet betalen, dus die kosten zijn moeilijk te voorspellen. Meestal is het meer dan 50 euro per kind.’

Derdebetalersregeling ‘Ik heb de verhoogde tegemoetkoming. Bij mijn huisarts betaal ik geen 25 euro, maar enkel 1 euro remgeld. Mijn huisarts past dus de verplichte derdebetalersregeling toe, waarin ik enkel dat remgeld moet betalen. Bij de tandarts is dat blijkbaar niet verplicht.’ ‘Waar ik woon heb ik nog geen tandarts gevonden die de derdebetalersregeling toepast. Op aanraden van vrienden van mijn man ben ik elders gaan zoeken. Ik heb een praktijk gevonden waar dat kan, maar ik ben er lang voor onderweg. Ook geen ideale situatie.’ Volgens Nicole zou er meer aandacht moeten zijn voor betaalbare gezondheidszorg voor mensen in armoede. ‘Want naar de tandarts gaan is een basisbehoefte.’ * Nicole is een fictieve naam

Tekst: Sarah Vandoorne Illustratie: Rutger Van Parys

?!

Bereid je afweersysteem voor

Beschermd door de prik Als het weer keert, is griep nooit veraf. Risicogroepen beschermen zichzelf het best met een vaccin. Maar hoe werkt dat nu weer? Visie ging te rade bij Heidi Theeten, onderzoekster aan het Vaccin & Infectieziekten Instituut van de Universiteit Antwerpen. Hoe werkt een vaccin? Er zijn twee grote groepen vaccins. De uitgezuiverde vaccins, zoals het griepvaccin, bevatten enkel de deeltjes van een ziektekiem die nodig zijn om het afweersysteem te doen werken. Daarnaast heb je vaccins met verzwakte ziektekiemen, zoals het mazelen-bof-rubellavaccin. Die ziektekiemen zijn zo gekweekt dat ze je niet meer ziek kunnen maken, maar wel nog een reactie losweken van het immuunsysteem. Vaccins zorgen ervoor dat het immuunsysteem antistoffen produceert. Dat zijn eiwitten die ziektekiemen onschadelijk kunnen maken. Omdat je lichaam de ziektekiem al eens heeft gezien, zal het bij echte ziekte sneller antistoffen kunnen aanmaken.

Wanneer laat je je het best vaccineren? Dat hangt af van het vaccin en de doelgroep. Voor kinderen geldt het basisvaccinatieschema. Dat toont wanneer ze het best welk vaccin krijgen. Die vaccins beschermen je kinderen tegen twaalf infectieziekten. Als Kind en Gezin of een Centrum voor Leerlingenbegeleiding een van die vaccins toedient, betalen kinderen tot 18 jaar niets. Als je arts ze via Vaccinnet bestelt en toedient, betaal je enkel voor de raadpleging. Als volwassene kijk je het best op je vaccinatiekaart na of je alle vaccins hebt gehad of vraag het aan je arts. Recent toegediende vaccins zijn zichtbaar in de Patient Health Viewer, bespreek dit met je arts. Voor sommige vaccins kreeg je als kind

‘Nuttig voor mij, mijn collega’s en mijn patiënten’ Minder dan de helft van alle zorgverleners laat zich vaccineren. Martine Van De Walle (49) van het WitGele Kruis doet het wel. ‘In eerste instantie voor mezelf, maar ook voor mijn collega’s en mijn patiënten.’ ‘Ik werk in een gespecialiseerd team van thuisverpleegkundigen. We komen bij de mensen thuis. Vaak zijn dat risicogroepen. Door me te vaccineren, besmet ik hen niet met ziektekiemen. Als ik hen dat zeg, hoor ik sommigen zeggen: misschien doe ik dat beter ook. Des te beter, dan zijn zij ook beschermd. Voor ons is het gratis, en er komt een arts tot bij ons. Een kleine moeite, voor een groot resultaat.’

Lieven Van Assche

moeilijk’

17

Martine Van De Walle: ‘Een kleine moeite, voor een groot resultaat.’

misschien geen tweede dosis, wat bijvoorbeeld nodig is bij mazelen. Voor andere heb je elke tien jaar een herhalingsinenting nodig, zoals voor difterie en klem.

Waarom een griepvaccin? Voor risicogroepen kan een griepje een grote impact hebben. Bij zwangere vrouwen is het afweersysteem bijvoorbeeld minder sterk, waardoor griep kan overgaan in een longontsteking. Naast zwangere vrouwen zijn de risicogroepen 50-plussers, personen met bepaalde chronische aandoeningen en kinderen die een langdurige aspirinetherapie ondergaan. Vaccinaties zijn ook aangeraden voor per-

sonen werkzaam in de zorgsector en personen die in een woonzorgcentrum of ziekenhuis zijn opgenomen. Iedereen die onder hetzelfde dak woont als kinderen jonger dan zes maanden of bovenstaande risicogroepen laat zich ook het best vaccineren. Met uitzondering van de laatste groep krijgen deze groepen 5 tot 7 euro terug van de ziekteverzekering. Omdat het griepvirus zich constant aanpast, moet je je elk jaar opnieuw laten vaccineren. Michiel Verplancke www.cm.be/vaccinaties www.laatjevaccineren.be

Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.

Heb je een ongeval gehad met verwondingen, dan moet je dit melden aan je ziekenfonds. Een ongeval met verwondingen meld je meestal onmiddellijk aan je verzekeringsmaatschappij. Het is ook van belang om je ziekenfonds in te lichten. Zo kan het ziekenfonds de medische kosten terugvorderen van de persoon of zijn verzekeraar die verantwoordelijk wordt gesteld voor het ongeval. Je brengt het ziekenfonds op de hoogte met het formulier Aangifte van een ongeval. Kun je door het ongeval niet gaan werken, vergeet dan ook niet een Aangifte van arbeidsongeschiktheid in te vullen. Bij een arbeidsongeval betaalt de arbeidsongevallenverzekeraar van je werkgever

bijvoorbeeld alle kosten ten gevolge van je ongeval. Maar het is mogelijk dat de verzekeraar de erkenning als arbeidsongeval in beraad houdt. In afwachting van een beslissing kun je je facturen al bij het ziekenfonds indienen. Je krijgt een tegemoetkoming volgens de terugbetalingstarieven. Bij een erkenning kan het ziekenfonds de betaalde kosten recupereren bij de arbeidsongevallenverzekeraar. Heeft je kind een ongeval op school, dan bezorg je de medische kosten aan het ziekenfonds voor terugbetaling. Vermeld dat ze betrekking hebben op het ongeval. De verzekering van de school vergoedt wat je uit eigen zak moet betalen. Een overzicht kun je opvragen bij het ziekenfonds. www.cm.be/ongeval

Vincent De Ridder

Waarom een ongeval melden aan je ziekenfonds?

70 jaar Kazou Samen met 3 500 andere vrijwilligers en oud-vrijwilligers vierden Febe Turpyn en Wouter Antheunis de 70ste verjaardag van Kazou op Domein Puyenbroeck. Met het grote bedankingsfeest Kazoutique wilde Kazou zijn duizenden vrijwilligers bedanken voor het harde werk en de tonnen plezier door de jaren heen. Dankzij een 20-tal attracties konden de vrijwilligers hun avontuurlijkste dagen herbeleven. Een klimtoren, een obstakel-

baan en zelfs een rodeosurfplank: ze werden allemaal getemd. Tien foodtrucks zorgden ervoor dat niemand op zijn honger bleef zitten. Een stevige portie muziek met About a Beach, School is Cool, DJ Yolotanker en DJ Skyve breide een mooi eind aan een geslaagde avond. Wie herinneringen wil ophalen, kan via kazou@cm.be gratis een krant aanvragen, waarin 70 Kazou-reizigers hun verhaal doen.


18

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

KNIPSELS

Voordelen van CM-Hospitaalplan

Gratis CM-slaapwekker

6 verzekeringsmythes doorprikt

www.cm.be/slaapwel

Uitwaaiweekend voor vrouwen met kanker

Wellness, beauty, gezondheid en gezelligheid. Dat zijn de ingrediënten van het uitwaaiweekend aan zee voor vrouwen met kanker. Met een beperkte groep van ongeveer 15 personen kun je er van 17 tot 19 november eens tussenuit in domein Westhoek in Oostduinkerke. Om er op krachten te komen tijdens of na je behandeling. Je kunt ervaringen delen met lotgenoten, ontspannen in de sauna of hamam en infosessies volgen. Je kiest zelf hoe je de dagen invult. Rustig een boek lezen of shoppen kan perfect. Het centrum ligt op 800 meter van het strand en op wandelafstand van de winkelstraat en de plezierhaven. vakanties@samana.be Tel. 02 246 26 90

Wandelen in Massembre

Ben jij een echte wandelaar? Dan kun je je hart ophalen in Massembre. 140 hectare loofbos op een steenworp van de Franse grens. Glooiende valleien met kabbelende beekjes waar herten en everzwijnen zich alleen wanen. Daar kun jij tussen lopen, fietsen of slenteren. Dit najaar is weer nagenoeg elk weekend goed gevuld in Massembre. Er zijn nog enkele kamers beschikbaar. www.massembre.be

Week van het Bos

Tijdens de Week van het Bos van 8 tot 15 oktober kun je meedoen aan allerlei sportactiviteiten in bossen en natuurgebieden. Onder het motto ‘Natuur beweegt ons allemaal’ word je aangezet om te bewegen in de natuur. Er is voor iedereen iets te beleven. Van kampen bouwen en bosspelen voor de kinderen, over paddenstoelwandelingen en zaklampentochten tot tai chi en boommeditatie. Het aanbod voor jouw regio vind je op de website. De Week van het Bos lokt je naar buiten. Want buiten bewegen geeft zuurstof. Zowel lichamelijk als geestelijk. www.weekvanhetbos.be

Pijn raakt iedereen. Waarom verzeker je je tegen de gevolgen daarvan en hoe beslis je welke hospitalisatieverzekering je neemt? Emy Jacques, dossierbeheerder bij CM Verzekeringen, helpt enkele hardnekkige mythes de wereld uit.

MYTHE 1 Ik heb geen hospitalisatieverzekering nodig. ‘Niemand die een hospitalisatieverzekering afsluit, hoopt er een beroep op te moeten doen. Maar het is niet omdat je vandaag gezond bent, dat je morgen niks kunt voorhebben. Als je zonder verzekering in het ziekenhuis belandt, kunnen de kosten hoog oplopen. Niet alle kosten op de factuur zijn gedekt door de wettelijke ziekteverzekering, sommige moeten uit eigen zak betaald worden. Zeker op een eenpersoonskamer is het uitkijken welke supplementen worden aangerekend.’

MYTHE 2 De hoogste premie is de beste. ‘De hospitalisatieverzekering van CM wil voor iedereen betaalbaar zijn. Een verzekeringsproduct met een onbeperkte dekking in de duurste ziekenhuizen, zal ook de hoogste premie hebben. Maar lang niet alle ziekenhuizen rekenen die hoge supplementen aan.’ ‘Een van de grote verschillen tussen sociale verzekeraars zoals CM en privéspelers, is dat CM geen winst nastreeft. Onze reserves gaan naar het product, niet naar aandeelhouders. Zo wordt elke euro geïnvesteerd in jouw bescherming.’ *Het CM-Hospitaalplan is een product van de MOB Verzekeringen CM-Vlaanderen, verzekeringsonderneming met maatschappelijke zetel in Brussel en toegelaten onder codenummer 150/01 om de tak 2 ‘ziekte’ te beoefenen. Ondernemingsnummer 0851.601.503.

MYTHE 4 Ik kan geen CM-Hospitaalplan nemen als ik al ziek of te oud ben. ‘CM sluit niemand uit. Wij hebben geen maximumleeftijd. Ook wie al een voorafbestaande aandoening heeft, zoals een chronische ziekte, kan aansluiten aan dezelfde prijsvoorwaarden. Hetzelfde geldt voor zwangere vrouwen.’

Lieven Van Assche

Voor kleine kinderen betekent wakker worden meteen opstaan, ook al is het nog veel te vroeg om de dag te beginnen. Een slaapwekker leert ze om in bed te blijven liggen tot op een aanvaardbaar uur. Hij toont kinderen wanneer het tijd is om te slapen of op te staan. Kinderen die anderhalf worden, krijgen van CM een gratis slaapwekker cadeau. CM bezorgt hun ouders een unieke code waarmee ze de slaapwekker kunnen bestellen. Ook op zoek naar tips om je kind op tijd in bed te krijgen? Arno de aap geeft je inspiratie om leuke verhaaltjes te verzinnen bij het slapengaan.

Emy Jacques: ‘Ik werk als dossierbeheerder in Gent en haal veel voldoening uit die job. Achter de schermen betaal ik onder meer tijdig en correct ziekenhuisfacturen uit. Ook na de betaling ervan sta ik telefonisch of per mail ter beschikking voor vragen van onze leden. Zo weet ik wat onze leden verwachten en kan ik het verschil maken. Onze leden zijn erg dankbaar: ooit heeft een lid zelfs met pannenkoeken getrakteerd!’

MYTHE 3 Ik ben al goed verzekerd via mijn werkgever. ‘Loontrekkenden krijgen vaak een hospitalisatieverzekering als extralegaal voordeel. Zodra je stopt met werken, kun je die verzekering op eigen kosten verderzetten, aan een vaak hoge premie.’ ‘Als je nog voor je pensioen beslist om het CM-Hospitaalplan te nemen, haal je daar profijt uit. Wie voor zijn 60ste aansluit, betaalt een stuk minder dan wie op zijn 62ste met pensioen gaat en dan pas een nieuwe verzekeraar zoekt.’

MYTHE 5 Mijn eenpersoonskamer is niet verzekerd. ‘CM-Hospitaalplan verzekert ook eenpersoonskamers. De terugbetaling is afgestemd op het aanrekengedrag van de meeste ziekenhuizen. De ereloonsupplementen vergoeden we tot 100 procent. Enkel in de eerste vijf jaar van aansluiting worden de ereloonsupplementen op een eenpersoonskamer niet vergoed voor opnames die het gevolg zijn van voorafbestaande aandoeningen.’

MYTHE 6 Het CMHospitaalplan geldt enkel bij een opname in het ziekenhuis. ‘We dekken ook de ambulante kosten, zoals doktersbezoeken of medicijnen, vanaf een maand voor tot drie maand na de ziekenhuisopname. Voor heel wat ernstige ziekten is er ook een terugbetaling van die ambulante kosten.’ Sarah Vandoorne

Waarom kies jij wel/niet voor een hospitalisatieverzekering? Laat het ons weten via lezers@visieredactie.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

Charme-vakantie in het autovrije Wengen 8-daagse reis naar het mooie Zwitserland

Geniet tijdens deze reis met enkel volwassenen van lekker eten en van de rust. Overdag ga je de sportieve toer op met je skipas, vertoef je in de mooie omgeving van het hotel of ontdek je de omgeving tijdens een excursie naar o.a. Bern, Thun of Interlaken. Je reist naar Wengen in een comfortabele bus met opstapplaatsen in Antwerpen, Brussel, Gent en Brugge of met je eigen wagen. Prijs en periode: Van 24 tot 31 maart voor 742 euro, toeslag single is 112 euro. Voor de busreis betaal je nog 133 euro.

Boek snel via 070 233 119 of www.intersoc.be

Intersoc-werkvakanties

Ga deze winter opnieuw op werkvakantie naar Valmeinier Deze winter kan je opnieuw op werkvakantie naar ons jeugdhotel ‘Le Junior’ in Valmeinier, Frankrijk. We zoeken nog vrijwilligers in de functies afwas, restaurant en schoonmaak om de sneeuwklassen en jeugdgroepen een onvergetelijke vakantie te bezorgen. Ook voor de andere bestemmingen kan je je nog volop kandidaat stellen.

Telefonisch kandidaatstellen kan op het nummer 02 246 47 44.


19

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

ZEGT

Eva Brumagne daagt ons uit om te kiezen voor wat ons gelukkig maakt in ‘Opgeruimd leven’

‘Kiezen is niet verliezen’ In haar boek ‘Opgeruimd leven’ zet Eva Brumagne je op weg om rust en balans in je leven te vinden. En dat kan alleen als je keuzes maakt. Brumagne daagt haar lezer uit: ga na wat wezenlijk is voor je, trim alles weg wat overtollig is en focus op de essentie. ‘Dan zal je de tijd vinden om te doen wat jou gelukkig maakt.’

De rode draad in je boek is: heb het lef om te durven kiezen, want kiezen is niet verliezen. ‘We spreken veel over the fear of missing out, maar in the joy of missing out zit ook veel kracht. Mijn ervaring is dat mensen eigenlijk wel weten dat hun relatie met hun kinderen, hun partner en zorg voor zichzelf het belangrijkste zijn in hun leven. Maar tegelijk lopen ze allemaal met to do-lijstjes rond. Dus moet je durven los te laten wat er niet toe doet. Mijn kinderen moesten bijvoorbeeld één hobby kiezen waar ze vanaf hun achtste zelf naartoe konden fietsen. Die stap schiep al veel meer balans en rust in ons gezin. En oké, het zijn geen vioolspelende virtuozen geworden die ook vloeiend Chinees spreken, maar wel gelukkige kinderen met een diep engagement bij de scouts. (lacht) En daar ben ik als moeder best trots op.’ Geldt dat kiezen ook voor de spullen in ons huis? ‘Een gemiddeld huis bevat ongeveer 300 000 items, terwijl toch niemand van ons in het weekend meer tijd wil besteden aan die spullen onderhouden of opruimen? Bij Femma organiseren we al langer workshops om mensen te helpen ontspullen. Hoe vaak je daar hoort: Mijn huis is één chaos, maar ja, het is nu zo. Er is een soort gelatenheid omdat men niet weet waar te beginnen. Garages zijn al lang geen plekken meer om auto’s te parkeren, wel om al het gerief te stockeren dat we misschien ooit nog een keer nodig zullen hebben. Maar het is niet omdat je twintig jaar geleden een berg ging beklimmen, dat je vandaag al je klimspullen moet bijhouden. Vaak zit daar eerder een gevoel van heimwee achter, of angst om afscheid te nemen van het verleden.’

Rob Stevens

O

oit was Eva Brumagne - in haar professionele leven algemeen directeur van Femma vzw zelf een ploeterouder. Net als veel anderen voelde ze zich overweldigd door een (te) druk leven en een tekort aan tijd. ‘Ik verzoop in een leven met drie jonge kinderen, een drukke baan en weinig hulp in het huishouden. Ik reed van hot naar her om mijn kinderen naar school te brengen en hen naar talloze buitenschoolse activiteiten te voeren. Maar ik kwam niet meer toe aan tijd voor mezelf. Hoe kon ik al die rollen combineren en zelf nog gelukkig zijn? Ik heb daar in de loop der jaren veel over gelezen en tips and tricks verzameld. Ik hoop dat die ervaring andere mensen in dezelfde positie kan helpen. Dit is alleszins het boek dat ik had willen lezen toen ik verzoop!’

Eva Brumagne verzoop in een leven met drie jonge kinderen, een drukke baan en weinig hulp in het huishouden. In haar boek ‘Opgeruimd leven’ daagt zij haar lezers uit om keuzes te maken in hun leven.

Een gezin besteedt vandaag 70 tot 80 uren aan betaalde arbeid. Daar betalen wij allemaal een prijs voor, omdat er veel meer moet worden gecombineerd. Eva Brumagne, auteur ‘Opgeruimd leven’

Mijn werkkamer is één grote warboel met honderden papieren. De moed zakt me in m’n schoenen als ik ernaar kijk. Hoe begin ik daaraan? ‘Eraan beginnen is vaak het moeilijkste. Het is dus zaak om de drempel zo laag mogelijk te maken en dan babystapjes te nemen. Week één gooi je elke dag één item weg dat op je bureau ligt. Week twee neem je telkens twee dingen weg. Week drie drie voorwerpen, en zo ga je voort. Na een maand heb je - met weinig moeite - zeventig dingen losgelaten. En zo werkt het met alles, ook grote opdrachten of doelen.’ Een doel stellen, plannen: dat zijn stappen op weg naar meer tijd en meer geluk, zeg jij. ‘Het blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat geluk veel te maken heeft met zin en voldoening vinden, en dus doelen stellen. Niet voor niets is het ook de eerste stap in het CM-Geluksplan: leef naar je doelen. Veel mensen denderen maar door het leven, ze worden geleefd. Als je je doelen wat helderder krijgt, helpt dat om focus te krijgen. De hoofd- van bijzaken te onderscheiden. Ik doe dat nu al een paar jaar voor elke zomervakantie. Iedereen snakt naar zijn

vakantie, je zit elke keer barstensvol plannen, maar op het eind moet je vaak toegeven dat er weinig van gekomen is. Daarom denk ik altijd na: wanneer ga ik op het eind het gevoel hebben dat dit een geslaagde vakantie was? Deze zomer was dat een paar steden bezoeken, tijd steken in de lancering van mijn boek, eindelijk het jongste boek 4 3 2 1 van Paul Auster lezen - een klepper van duizend pagina’s - en wat klusjes opknappen thuis.’ Hoe komt het dat anno 2017 ons grootste probleem ‘tijd’ is geworden? Dat het - zoals je schrijft - ‘de heilige graal’ is waarnaar iedereen op zoek is? ‘We voelen ons allemaal overbelast. Sommigen zeggen dat dat enkel een gevoel is, want we zouden nog nooit zoveel vrije tijd gehad hebben. Dat is niet waar als je kijkt naar de gezinscontext. Vroeger in het klassieke kostwinnersmodel, werden vijftig betaalde werkuren buitenshuis gepresteerd. Nu, in een tweeverdienersmodel, gaat het vaak over zeventig tot tachtig betaalde werkuren. Het is dus een misver-

stand dat er binnen een gezin minder uren aan betaalde arbeid worden gespendeerd. En daar betalen wij allemaal een prijs voor, omdat er veel meer moet worden gecombineerd. Jammer genoeg trekken vrouwen daar nog systematisch aan het kortste eind. De traditionele taakverdelingspatronen zijn nog lang niet afgeschud.’ Doen de vrouwen het zichzelf ook niet voor een deel aan? ‘We moeten onszelf ontplooien, en met onze vriendinnen wijntjes drinken, een perfect lijf hebben, interessante hobby’s en onze kinderen dan ook nog eens opvoeden tot superwezens. De norm voor wat een goed leven is, lijkt vandaag wel hoger te liggen. Maar van wie komt die norm? Er heeft nog nooit iemand tegen mij gezegd: Eva, jij moet toch wat meer sporten om het perfecte lichaam te krijgen. Dat is iets dat we onszelf aanpraten. Dus ook hier moeten we durven te kiezen voor wat voor ons essentieel is om gelukkig te zijn.’ Kaatje De Coninck

Win het boek ‘Opgeruimd leven’ ‘Opgeruimd leven’ door Eva Brumagne is uitgegeven bij Van Halewyck en ligt nu in de winkel. Wil je een exemplaar winnen? Geef dan voor 22 oktober antwoord op volgende vraag: Bij welke organisatie is Eva Brumagne algemeen directeur? a. Pasar, b. OKRA, c. Femma Neem online deel via www.beweging.net (klik op de banner ‘Visie-wedstrijd’). Of stuur een kaartje met het juiste antwoord naar Visie, wedstrijd Eva Brumagne, postbus 20, 1031 Brussel.


20

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

LIMBURG NEVEN-

EFFECT

Wereldmaaltijd

Verantwoordelijke uitgevers regio Limburg: beweging.net Carien Neven, ACV Jean Vranken, CM Lizy Cosemans Wil je reageren op de regionale bladzijden? Contacteer dan de redactie Visie Limburg - Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt - tel. 011 29 08 70 - limburg@beweging.net - limburg.beweging.net Een Visie gemist? Ga naar www.visielimburg.be

Solidariteit centraal thema op eerste inspiratiefestival

Ben je solidair? Heb je oog voor mensen in een kwetsbare positie? Wat doe je vanuit je organisatie voor anderen? Hoe kun je meer oog hebben voor kwetsbare groepen en wat kun je concreet doen vanuit het middenveld om mensen te versterken?

Wereldwijd komen op 17 oktober, de Internationale dag van de Strijd tegen Armoede, mensen samen om eraan te herinneren dat armoede een schending van de mensenrechten is. Minder bekend maar minstens even belangrijk is de Wereldvoedseldag op 16 oktober waarop de FAO (Food and Agricultural Organisation van de Verenigde Naties) aandacht vraagt voor voedselzekerheid in de wereld en benadrukt dat de aarde ruim voldoende voedsel voortbrengt om elke wereldbewoner elke dag een volwaardige maaltijd voor te zetten. Als we maar eerlijk delen. De FAO registreert hoeveel voedsel er wereldwijd wordt geproduceerd. Zij schat in dat de aarde zelfs genoeg kan opbrengen voor het dubbele van de huidige wereldbevolking. Terwijl meer dan 840 miljoen mensen dagelijks niet genoeg voedsel hebben. Terwijl elke dag 24 000 mensen sterven van honger, onder wie 18 000 kinderen jonger dan vijf. Gek genoeg zijn er in 2017 wereldwijd ruim twee keer zoveel mensen met overgewicht. Ongeveer 33 procent van al het voedsel op aarde wordt verspild nog voor het in de consumptiecyclus terechtkomt. Honger in de wereld is geen gevolg van gebrek, maar van ongelijke verdeling. Niet verwonderlijk dan toch, dat dagelijks zoveel mensen willen migreren van streken met hongersnood naar regio’s met overvloed. Honger is veeleer een gevolg van een politiek beleid en van ons dagelijks consumptiegedrag. Honger is dus een oplosbaar probleem. Het is dus zeker de moeite waard om daar met zijn allen één keer per jaar, op 16 oktober, bij stil te staan. Op politiek niveau, maar ook door ons, gewone consumenten. Dat kan bijvoorbeeld door het aanbieden van Wereldmaaltijden in bedrijfs- en schoolkantines, in restaurants en zelfs thuis. Bij zo’n ‘Wereldmaaltijd’ eet een persoon niet meer voedsel dan beschikbaar is bij een eerlijke mondiale voedselverdeling. Wie denkt aan een sober of karig maal zal versteld staan: een Wereldmaal is ruim, smakelijk en voedzaam en kan zelfs uit drie gangen bestaan. En mochten de koks tegen 16 oktober niet klaar geraken: elke andere dag van het jaar is een gepaste dag.

Carien Neven secretaris beweging.net Limburg

“Nieuwe locatie voor de Draaischijf” (= vereniging waar armen het woord nemen)

vzw de Draaischijf - Beringen Deel zelf je idee voor je gemeente op www.iedereenburgemeester.be

De avond start met een inspiratiemarkt waarop een twaalftal organisaties hun aanbod voorstellen. Dit gebeurt vanuit identiteit, ethiek en inspiratie als belangrijke pijlers die ook tijdens het verdere verloop van de avond de rode draad vormen. Solidariteit en zorgen voor mekaar zijn de twee sleutelbegrippen van een panelgesprek met deze gasten: ì Jef Van Hecken, 37 jaar ervaring in de arbeiders-, vredes- en derdewereldbeweging en de voorbije 10 jaar werkzaam bij Wereldsolidariteit, ì Annemie Gielen, actief bij Pax Christi, eerst internationaal en daarna in Vlaanderen, ì Anniek Gavriilakis, gestart als vrijwilliger en sinds vorig jaar directeur van Bond Zonder Naam, ì Jamil Martis, vormingswerker bij Arktos, werkt aan de positieve beeldvorming van jongeren in Heusden-Zolder.

In de werkwinkels die erop volgen kan je jezelf verdiepen in een thema (armoedebestrijding, vrede, mensenrechten, veerkracht en wereldsolidariteit ) of doelgroep (jongeren, vluchtelingen, gevangenen). Via experts, vernieuwende methodieken en praktijkvoorbeelden ga je zelf aan de slag. Tot slot is er een netwerkreceptie.

do 9 november 2017

van 18.30 tot 22.30 uur Pastoraal Centrum, Tulpinstraat 75, Hasselt Gratis toegang. Inschrijven verplicht via www.beweging.net/inspiratiefestival of telefonisch op 011 29 08 70

Het inspiratiefestival wordt georganiseerd door beweging.net Limburg en partnerorganisaties.

Maak ruimte voor Limburg 2030 Op maandag 2 oktober organiseerde beweging.net Limburg een infoavond over ruimtelijke ordening. Gedeputeerde Inge Moors gaf toelichting over de strategische klemtonen van het nieuwe beleidsplan Ruimte Limburg. De lezing van Vlaams bouwmeester Leo Van Broeck stemde tot nadenken. Aan de hand van treffende voorbeelden maakte hij duidelijk dat vooral een mentaliteitswijziging zich opdringt. Of zoals Van Broeck het zelf verwoordt: “Iets wat de Vlaming moet doen, doet hij niet graag. Maar wat hij graag doet, doet hij heel goed.” Kennis en bewustmaking zijn dus bijzonder belangrijk. Grote aanpassingen op politiek niveau komen er pas als ze gedragen worden door de bevolking. Geen enkele partij staat te springen om maatregelen in te voeren

die niet leven bij de bevolking, uit angst voor politieke zelfmoord. Daarom is het belangrijk dat er een groot maatschappelijk draagvlak ontstaat en het beleid volgt vanzelf. Toch speelt het beleid zelf ook een grote rol en kan zijn regels aanpassen voor een betere ruimtelijke ordening. Waarom wordt hardnekkig vastgehouden aan bepaalde RUP’s als wijzigingen in functie van de reële behoeftes zich opdringen? Of zolang de gemeentelijke financiering gebaseerd is op inwonersaantallen, wordt het lokale beleid niet gestimuleerd om open ruimten te creëren. Noteer alvast in je agenda: dinsdag 19 december 2017, 19:30: info- en debatavond ‘betaalbaar wonen’ met prof. Pascal De Decker (KU Leuven), Björn Mallants (VVH) en An Christiaens (Vlaams Volksvertegenwoordiger).


¬ Limburg

Visie ¬ vrijdag 13 OKTOBER 2017

21

We zijn het gewoon om meteen naar spoed te gaan voor ingrepen die misschien ook door de huisarts kunnen behandeld worden. Dat merkt ook de spoedgevallendienst van het SintFranciscus ziekenhuis in HeusdenZolder. “72,50% van de patiënten op onze spoedafdeling komt op eigen initiatief.”

Correct gebruik van spoeddiensten Ziekenhuizen moeten steeds efficiënter werken door de toegenomen uitgaven en de stijgende zorgvraag van onze vergrijzende samenleving. Het centraal uitgangspunt blijft de patiënt die recht heeft op kwalitatieve medische zorgen. Dit geldt zeker ook voor de spoedgevallendiensten. Daar kan je altijd terecht bij hoogdringendheid of een levensbedreigende aandoening. Uit CMonderzoek blijkt dat het aantal patiënten in spoeddiensten toeneemt. De meerderheid van deze patiënten komt op eigen initiatief, zonder een verwijsbrief van de huisarts. Dat merkt ook de spoeddienst van het SintFranciscusziekenhuis in Heusden-Zolder. “72,50% van de patiënten op onze spoedafdeling komt op eigen initiatief”, vertelt Jeroen Ruysen, verpleegkundig paramedisch directeur.

Explosieve groei In Limburg zijn er zeven spoedgevallendiensten die geografisch vrij goed verspreid liggen over de provincie. Het Sint-Franciscusziekenhuis (SFZ)in Heusden-Zolder biedt hulp aan patiënten in de regio west-midden Limburg. “Onze dienst spoedgevallen kende de laatste jaren de meest explosieve groei van de provincie” zegt Jeroen Ruysen. “Deze stijging baart steeds meer zorgen. Onze spoeddienst werd in 2008 verbouwd en berekend op 21.000 patiënten. Maar daar zitten we nu met ruim 5.000 patiënten boven. Ondanks enkele architectonische aanpassingen, de uitbouw van een fast-track traject voor kleinere pathologie en een snellere interne doorverwijzing, kunnen de wachttijden oplopen om vanuit de dienst spoedgevallen snel ambulant geholpen te worden of overgebracht te worden voor opname op een afdeling binnen het ziekenhuis. Ook al werd hierop geanticipeerd met de uitbouw van een afdeling kortverblijf.”

Triage naargelang ernst De spoedgevallendienst van een ziekenhuis is een dynamische afdeling waar flexibiliteit en snel handelen van groot belang zijn. “Het team - onthaal-, logistieke medewerkers, verpleegkundigen, artsen en ambulanciers- richt zich op de eerste opvang, onderzoeken en behandeling van patiënten die acuut

dringende of levensbedreigende medische zorg nodig hebben”, aldus Jeroen Ruysen. “Hier moeten we soms keuzes maken gebaseerd op een inschatting van de ernst van het medisch probleem. Patiënten worden volgens het gevalideerde Manchester Triage Systeem ingedeeld om ze binnen een veilig tijdsbestek te behandelen: • Rood: levensbedreigende situatie, je wordt onmiddellijk door een arts gezien • Oranje: ernstige situatie, je wordt binnen 10 minuten door een arts gezien • Geel: je wordt binnen 1 uur door een arts gezien • Groen: je wordt binnen 2 uur door een arts gezien • Blauw: je wordt binnen 4 uur door een arts gezien

Hou regie zorg in handen Met welke klachten kan je als patiënt bij de huisarts terecht? En wanneer ga je dan best rechtstreeks naar een dienst spoedgevallen? “Hierop is niet altijd een eenvoudig antwoord te geven”, legt Jeroen Ruysen uit. “Wel kan je huisarts hierin een belangrijke rol spelen. Hij/zij heeft vaak een breder zicht op de medische problematiek en kan correct inschatten of een doorverwijzing al dan niet aangewezen is.” Die visie deelt ook CM. Onmiddellijk naar spoed hollen, heeft soms tot gevolg dat je als patiënt onnodige onderzoeken ondergaat. Je geeft de regie van je zorg voor een stuk uit handen. Met extra kosten voor jou als patiënt tot gevolg. Zorg ontstaat daarom het best vanuit de eerste lijn: je huisarts. Hij/zij is het best geplaatst om je te begeleiden naar de zorg die je nodig hebt.

nummer te weten komen of een bezoek aan de spoeddienst dan wel de huisarts aangewezen is. We kijken mee uit naar de leerpunten en besluiten van dit pilootproject.”

Enkele cijfers van de spoedgevallendienst van het Sint-Franciscusziekenhuis: ∙ In 2016 bezochten 26.152 patiënten de dienst spoedgevallen. ∙ Van het aantal aangemelde patiënten wordt minder dan 1/3 opgenomen (27,7% voor 2016). ∙ De reden van opname: 1/5 hart/longen, 1/5 maag/darmstelsel, 1/5 heelkunde, 1/10 psychiatrische aandoening, 1/10 kinderen, 1/5 geriatrisch. ∙ De meerderheid (72,2% in 2016) kan na een ambulante behandeling op spoed terug naar huis. ∙ 37% van de aanmeldingen vinden plaats n.a.v. een ongeval (heelkundig), 61% meldt zich aan voor ziekte. ∙ 27,50% is verwezen door de huisarts. 72,50 % komt op eigen initiatief naar spoed. ∙ De spoeddienst wordt het drukst bezocht tussen 16u00 en 22u00.

Samenwerken CM pleit voor een verregaande samenwerking en een duidelijke taakverdeling tussen de bestaande en toekomstige huisartsenwachtposten en de spoeddiensten van ziekenhuizen. Om te voorkomen dat patiënten onnodig naar de spoeddienst trekken, zijn we voorstander van de verdere ontwikkeling van het centraal oproepnummer 1733. Ook het SintFranciscusziekenhuis is voorstander van een efficiënte triage tot spoedgevallendiensten. “Die zou kunnen bewaakt worden vanuit één meldpunt, bemand door het medisch corps”, verduidelijkt Jeroen Ruysen. “In Leuven loopt een proefproject waarbij iedere patiënt zich aanmeldt bij het centraal telefoonnummer 1733. Dit moet ervoor zorgen dat patiënten in het weekend of ‘s avonds minder beroep op een spoedgevallendienst. Wie ziek is, kan via dit

CONTACT CM Limburg Een vraag voor CM? Op www.cm.be vind je heel wat info. Je kunt ook terecht bij het contactcenter: stuur een mail naar limburg@cm.be of bel naar 011 28 02 11

donderdag

8.30 - 12.30u 13.00 - 17.00u 8.30 - 12.30u 13.00 - 17.00u 8.30 - 12.30u 13.00 - 17.00u 8.30 - 12.30u 13.00 - 17.00u

vrijdag

8.30 - 12.00u

maandag dinsdag woensdag

De CM-Zorglijn kan je contacteren op het nummer 011 280 281 of via mail naar zorglijn.limburg@cm.be


22

¬ uw job, ons werk

AGENDA ACADEMIE – OKRA

. do 26.10: de kamermuziek van Ludwig Van Beethoven. In C-mine, kleine zaal, Genk om 14:00. Info en inschrijven: C-Mine bezoekersonthaal, 089 65 44 90 . vr 27.10: filmnamiddag in The Roxy Theatre, Pieter Vanhoudtstraat 38 in Koersel om 14:00. Contact: Robert Put, 011 42 19 09

BEZOEK – PASAR

. di 17.10: Pasar Camperclub Teuten bezoekt de politie, Leeuwerikstraat 6 in Hamont-Achel om 20:00. Info: Henricus Achten, 0485 30 08 09

CONCERT - OKRA

. wo 6.12: het Vlaams Muziektheater brengt een uniek programma met populaire en onsterfelijke melodieën uit de opera, operette, musical en internationale evergreens. In CC Hasselt, Kunstlaan 5 om 14:00. Tickets: 25 €, Okra-leden 22 €. Reserveren: Okra Limburg, Patricia Schoenaers, 011 26 59 38

CURSUS GPS – PASAR

. wo 25.10: ABC van de GPS, deel 2 . za 28.10: ABC van de GPS, praktijk In ’t Pelterke, Jeugdlaan 4, Overpelt. Meer info: Johan Stippelmans, tel. 0468 17 71 01

OPLEIDING – FAMILIEHULP

. wo 25.10 of vr 24.11: infovergaderingen over de opleiding tot verzorgende / zorgkundige. In opleidingscentrum, Isabellastraat 16 in Hasselt om 10:00. De opleiding start op 22.01.2018. Info: marleen.geusens@ familiehulp.be, tel. 0478 88 41 06

ROUW & VERLIES – OKRA

. vr 24.11, 8 & 22.12, 12 & 16.1, 9.2: ‘Partnerverlies’. In het Pastoraal Centrum, Tulpinstraat 75, Hasselt van 14:00 tot 17:00. Info en inschrijven: Gerda Linssen, 0472 44 65 39 . ma 13 & 27.11, 18.12, 8 & 22.1, 12.2: ‘Alle verlies’. In Mariaziekenhuis Overpelt, Maesensveld 1 van 13:30 tot 16:30. Info en inschrijven: Gerda Linssen, 0472 44 65 39

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

Startavond ACV-Limburg

In welk land leven wij?

Met het zomerakkoord op zak trok premier Michel met zijn ministers eind juli naar Tomorrowland om het goede werk te vieren. Het leverde de welbekende selfie op met de premier en zijn lachende ministers op een podium tegen een achtergrond met heel wat feestgedruis. Voorzitter Jean Vranken (foto rechts) stelde zich tijdens de jaarlijkse startavond van ACV-Limburg heel wat vragen bij deze ietwat overmoedige foto. “In welk land wij leven? Alleszins niet in een zorgeloos Tommorowland.”

Uithuiszetting De workshops tijdens de startavond eind september beantwoordden al gedeeltelijk de vraag. We leven in een land waar we langer moeten werken, je (her)intrede op de arbeidsmarkt geen sinecure is, waar de combinatie arbeid en gezin heel wat organisatietalent vraagt en waar we moeten opboksen tegen ‘moderne’ ziektes als stress en burn-outs. Maar we leven ook in een land waar de armoede toeneemt. “In Vlaanderen worden per week 235 mensen uit hun huis gezet. Dat zijn er 12.200 per jaar,” steekt Jean van wal. “Het inkomen van deze huurders is te laag om basiskosten als huur, energie en water te betalen,” zegt Jean. De regering zou hieraan iets kunnen doen. In de plaats daarvan koos bevoegd minister Homans ervoor om de huurwaarborg te verhogen van 2 naar 3 maanden. “De oproep van diverse organisaties om de betaalbaarheid van de private woonmarkt de verbeteren, viel tot nu toe in dovemansoren.”

Barometer Een gemiste kans, zo blijkt wanneer we een blik op de armoedebarometer werpen. Een barometer, die al 10 jaar lang op 6 domeinen -onder andere wonen- het beleid tegen armoede meet. “Ook hier geen fundamentele verbeteringen. Momenteel leven 660.000 Vlamingen in armoede, slechts 30.000 minder dan 10 jaar geleden. Nog erger is de toename van de kinderarmoede van 7 naar 12% in 2015. Met andere woorden: 1 op 8 kinderen groeit op in armoede,” stelt Jean.

Verantwoordelijk staatssecretaris Demir stelde hierop dat de armoede weldegelijk bestreden wordt, onder meer door in te zetten op economische welvaart en jobcreatie.

mogelijkheden om extra bij te verdienen zonder RSZ of belastingen, maakte de regering recent komaf met het laatste verbod op uitzendarbeid. “Vanaf 2018 mogen ook verhuisbedrijven en binnenschippers

ACV-campagne pensioengeknoei.be

Tijdens de startavond van ACV-Limburg werd het pensioengeknoei van de regering nog eens in de verf gezet met een persiflage op de nationale ACV-campagne. Laat de regering ook weten wat jij vindt van hun pensioengeknoei en stuur met enkele klikken een mailtje via www.pensioengeknoei.be! Uitzendarbeid “We begrijpen dat stabiele, goedbetaalde jobs een belangrijk instrument zijn om armoede tegen te gaan. Toch stellen we vast dat diezelfde regering er alles aan doet om ‘de werknemer’ zo flexibel en goedkoop mogelijk te maken,” zegt Jean. Naast de uitbreiding van de flexijobs, de

gebruik maken van uitzendarbeid. En ook de openbare sector en de havenarbeid volgen binnenkort,” licht Jean toe. Vandaag werken reeds gemiddeld 110.000 voltijdse equivalenten per dag als uitzendkracht en dit op jaarbasis bij meer dan 650.000 verschillende werknemers. 20% van de huidige vacatures zijn uitzendjobs. “Deze tellers zullen in de toe-

VAN PALLET TOT MEUBEL - kwb

. do 26.10: tijdens deze opleidingsavond krijg je tips and tricks om met zwerfhout en palletten nieuwe dingen te creëren. In zaal Sint Baafs, Padbroekweg 3, Heusden-Zolder om 19.30 u. Verplicht vooraf inschrijven. Deelname kost 5 €. Ook niet-kwb’ers zijn welkom. Info en inschrijven: peter.vanriet@kwb.be

WANDELEN – PASAR

. za 21.10: Pasar Heusden wandelt in de Oostkantons. Vertrek: glasbollen, Koning Boudewijnplein 1, HeusdenZolder om 8:30. Info: Jos Willems, 0496 21 19 92

ACV-KANTOREN GESLOTEN

BOUWVERLOF 2018 REGIO LIMBURG

Op de volgende dagen zijn de ACV-kantoren gesloten: • woensdag 1 november (feestdag) • donderdag 2 november (betaling werkloosheid)

Tenzij anders overeengekomen op ondernemingsvlak, valt het bouwverlof van maandag 16 juli tot en met vrijdag 3 augustus 2018. Dit zijn 14 verlofdagen waardoor er nog 6 dagen vrij te nemen zijn.

ZONNEPANELEN INFOAVOND - BEWEGING.NET

. ma 16.10: ‘Zin en onzin van zonnepanelen’. Je krijgt een duidelijke uitleg van een professionele medewerker van Dialoog vzw (een onafhankelijke vzw die informeert over duurzaam bouwen en bewust wonen). In OC Rooierheide Diepenbeek om 19:30. Gratis toegang en iedereen is welkom. Info: beweging.net Diepenbeek, Bart Bynens, 0475 61 18 34

ACV-ZITDAG VOEREN WIJZIGT De ACV-zitdag in Voeren zal voortaan doorgaan in de NAMIDDAG van 13.30 tot 16.00 uur (i.p.v. voormiddag), elke 2e en 4e woensdag van de maand.

De periodes van inhaalrust zijn de volgende: • di 2 t.e.m. vr 5 januari 2018 • di 3 april 2018 • ma 30 april 2018 • vr 11 mei 2018 • ma 24 t.e.m. ma 31 december 2018 Opgelet: 2 t.e.m. 4 januari 2019 zijn inhaalrustdagen 2019! De volgende wettelijke feestdagen worden verplaatst, tenzij anders overeengekomen op ondernemingsvlak: • za 21 juli 2018 naar ma 23 juli 2018 • zo 11 november 2018 naar vr 2 november 2018 Meer info: acvbie.hasselt@acv-csc.be of 011-290.980.


¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 13 oktober 2017

23

komst enkel aandikken samen met het aantal klachten dat het ACV ontvangt i.v.m. uitzendarbeid. Deze laatste namen op 1 jaar tijd met 65% toe,” zegt Jean. De meeste klachten gaan over het te laat uitbetalen van loon, het niet-betalen van wettelijke feestdagen of het gewaarborgd loon bij ziekte. “Voor ons is het meer dan duidelijk: uitzendkantoren profiteren nog altijd van de kwetsbaarheid van uitzendkrachten. En dit zijn dan de jobs, die de armoede moeten tegengaan?”

Top 500 Dit alles staat in schril contrast met de cijfers waarmee werkgeversfederatie VKW onlangs uitpakte. De 500 grootste Limburgse ondernemingen boekten in 2016 een gemiddelde nettowinst van 8,73% (6,99% in 2015). Een topjaar! En als het van de regering afhangt, zal dit percen-

Workshop ‘Langer werken’

Tijdens de workshop ‘Langer werken’ werd nagegaan hoe lang de deelnemers het zagen zitten om aan de slag te blijven en welke maatregelen nodig zouden zijn om het werkende leven langer vol te houden zonder dat de spreekwoordelijke emmer overloopt. tage nog stijgen. Door onder andere de verdere uitvoering van de taxshift, waardoor tewerkstelling nog goedkoper wordt. En een verlaging van de vennootschaps-

belasting naar 25% en zelfs naar 20% voor de KMO’s. “Cadeaus die voor de ene niet kunnen, kunnen blijkbaar wel voor anderen,” aldus Jean.

BLiKopener

Het beloofde land

Reageren

“Het mag duidelijk wezen dat wij niet in een zorgeloos Tomorrowland leven. Maar wij willen ook niet leven in een flexiland, waar arbeid zo flexibel mogelijk moet zijn en loon- en arbeidsvoorwaarden worden uitgehold. Wij geloven niet in een fabeltjesland, waar de regering beweert dat de begroting op orde is, ook al zijn heel wat maatregelen niet gedekt. Wij hebben onze twijfels bij een luilekkerland, waar regering en werkgevers geloven dat arbeid zonder RSZ of belastingen later geen problemen zal opleveren. Waar wij wel willen leven, is het beloofde land. Een land waar iedereen eerlijke kansen krijgt, iedereen naar draagkracht bijdraagt en het voor iedereen goed is om wonen.”

“In dat land wonen we duidelijk (nog) niet maar we blijven hier wel voor vechten,” gaat Jean verder. En dat levert op, zoals met de ACV-pensioencampagne. “De tienduizenden mails, die via onze website pensioengeknoei.be in de mailbox van de regering belandden, maakten alvast dat een onrechtvaardige pensioenmaatregel werd ingetrokken. Maar daarmee is voor ons de kous niet af. Wij zullen blijven reageren op dergelijke en andere onrechtvaardige effecten van het regeringsbeleid. Daarom zal ACV-Limburg ook op 17 oktober meestappen in de fakkeltocht tegen armoede in Hasselt. Omdat er voor armoede in ons beloofde land geen plaats is.”

di 17 oktober 2017 Hasselt | Welzijnscampus

Werelddag van verzet tegen armoede De Alternatieven: Basisinkomen

Wat als je morgen Win-for-Life zou winnen? Aan iedereen een bepaald bedrag geven, zonder voorwaarden, zonder verplichtingen, zonder tegenprestatie, … Wat zou er dan met de samenleving gebeuren?

ACV-Limburg fakkelt ... jij ook? Meer info op www.17oktoberlimburg.be. ACV-Limburg engageert zich om deel te nemen aan de sfeervolle fakkeltocht ‘Samen sterk tegen armoede’ door het centrum van Hasselt.

Het basisinkomen, wat is dat nu precies? Is dat een goed idee of een slecht idee? Hoe kan een vakbond hierop reageren? Kom mee met ons nadenken en deel je mening!

Meer dan 130.000 Limburgers (15,1%) hebben een inkomen onder de Europese armoedegrens. 13,8% van de baby’s wordt geboren in een kansarm gezin. Steeds meer personen en gezinnen in onze provincie ondervinden problemen bij het betalen van schulden. Verontrustende cijfers die bovendien jaar na jaar stijgen.

donderdag 19 oktober 2017 om 19.30 uur (ontvangst 19.00 uur) in Het Bewegingshuis Hasselt (tegenover station)

Onze stem tegen armoede klinkt luider als we samen roepen! We vinden het belangrijk om samen sterk te staan in de strijd tegen armoede, over de Limburgse welzijnsorganisaties, gemeenten en armoedewerkingen heen.

Schrijf voor 16 oktober 2017 online in op activiteiten.acv-limburg.be! Voor meer info contacteer Koen Buntinx (LiVo) op 0488-31.31.61.

Daarom, fakkel jij ook mee? De fakkeltocht vertrekt om 18.30 uur aan de Welzijnscampus in Hasselt (A. Rodenbachstraat 29). Tot dan!


24

TELE V IS

Visie ÂŹ vrijdag 13 oktober 2017

IE

RELATIES, SOCIALE REGISSEUR LENNY VAN WESEMAEL OVER

MEDIA EN VROUWEN IN DE FILMWERELD

‘Onze generatie raakt snel verveeld’ Afgelopen woensdag kende de VIER-serie ‘#hetisingewikkeld’ haar ontknoping. Lenny Van Wesemael (36), regisseur en partner van acteur Ben Segers, maakte daarmee haar eerste televisieserie. Samen met haar reflecteren we over de thema’s van de reeks. ‘Liefde is volgens mij een werkwoord. Je moet moeite doen om je relatie te doen slagen.’

ontzettend bezig. Waarom doen we alsof?’ Heb je zelf veel vrienden op Facebook? ‘Ik heb er veel ja. Maar dat zijn natuurlijk niet allemaal echte vrienden. Ik ben een tijdje veel bezig geweest met Facebook, maar nu heb ik er wat afstand van genomen. Sociale media kunnen we niet meer negeren, maar we moeten er wel nog mee leren omgaan. Ik gebruik ze nu vooral om professionele redenen, maar ze doorkruisen toch ook mezelf als persoon. Want al die likes komen bij mij als mens binnen.’

T

Lien en Peter, de hoofdpersonages in ‘#hetisingewikkeld’, hebben schijnbaar alles om gelukkig te zijn en toch zijn ze het niet. Hoe komt dat volgens jou? ‘Zij maken deel uit van een generatie die het gewoon is om te kunnen kiezen uit duizenden opties. Daardoor raken zij snel ver-

n ‘Op sociale media presentere elf we het beeld dat we van onsz g willen tonen. Vaak is dat er oppervlakkig.’ – Lenny Van Wesemael veeld. Lien en Peter zien elkaar heel graag, alleen is de passie na zoveel jaren samen ver te zoeken en vinden ze de moed niet om er nog iets van te maken. Ik vind dat heel herkenbaar, want dat zie ik ook rondom mij en ik denk dat best veel mensen dat ervaren in hun relatie.’ Is liefde dan een werkwoord volgens jou, of moet het vooral vanzelf gaan? ‘Het is dubbel, vind ik. Soms matchen twee

COLOFON

Wanneer je niet zoveel ‘likes’ krijgt, ben je dan niet meer leuk? ‘Tegen zo’n gedachte moet je jezelf beschermen. Het is zeker belangrijk om je kinderen daarvoor te behoeden. Als Gène de leeftijd heeft om op sociale media actief te zijn, zal ik zeker proberen hem daarin te begeleiden.’ ID – Lieven Van Assche

wee jaar geleden kende regisseur Lenny Van Wesemael haar doorbraak in Vlaanderen met de langspeelfilm ‘CafĂŠ Derby’. Wim Opbrouck vertolkt in deze fijngevoelige prent haar vader, die als gewiekste marktkramer een graantje probeerde mee te pikken van het pausbezoek aan BelgiĂŤ in 1985. Voor VIER regisseerde Van Wesemael dit jaar ‘#hetisingewikkeld’, een Vlaamse remake van de Deense serie ‘Bedre Skilt End Aldrig’. Daarin spelen Ann Miller en Ben Segers een koppel dat gaat scheiden, maar voor de kinderen blijven ze in hetzelfde huis wonen. Om de week slaapt de ene ouder in de kelder en heeft de andere ouder het huis met de kinderen.

Lenny Van Wesemael: ‘Misschien ben ik thuis wel een beetje de generaal. Zodra je kinderen krijgt, word je toch wel in die rol geduwd.’

mensen en ebt de liefde toch weg na een tijd. Gelukkig is het geen schande meer om dan te scheiden. Maar als mensen elkaar graag zien en enkel de passie verdwenen is, is het toch de moeite om er iets van te proberen maken. Als er kinderen zijn, speelt dat zeker een rol. Dus ja, ik denk wel dat liefde een werkwoord is. Je moet moeite doen om je relatie te doen slagen.’ Hoeveel van jou zit er in deze reeks? Ben jij thuis ‘de generaal’ zoals Lien wordt genoemd? ‘Ik hoop van niet! (lacht) Maar misschien ben ik het wel een beetje. Zodra je kinderen krijgt, word je toch wel in die rol geduwd. Ook als man. Je wilt geen generaal zijn, maar je kunt niet anders. Er moet gewoon een heleboel geregeld worden. Ik ben eigenlijk vrij trouw gebleven aan het oorspronkelijke Deense scenario, omdat ik het zo sterk vond. De perikelen van Lien en Peter hebben gelukkig geen betrekking op mijn relatie. Maar uiteraard herken ik er wel bepaalde dingen in. In de reeks worden enkele veelvoorkomende ergernissen tussen partners sterk uitvergroot.’ Samen met je partner Ben Segers heb je een zoontje van tweeĂŤnhalf. Hoe ervaar

jij de combinatie werk met gezin? ‘Ik ben heel blij dat mijn moeder er is wanneer wij draaien of als ik bezig ben met monteren. Dat zou ik niet kunnen zonder haar hulp. Zij haalt Gène dan van de crèche en maakt eten. Ik vind dat de combinatie werk, gezin en huishouden erg onderschat wordt. Maar Ben en ik hebben geluk, omdat wij ons werk veel zelf kunnen regelen. Als ik schrijf aan een scenario, kan ik Gène naar de crèche brengen. Dat vind ik belangrijk, want ik wil er ook zijn voor mijn kind. Regisseur is eigenlijk een ideale job als je mama bent. (lacht) Ik ben wel blij dat ik mijn eerste film heb gemaakt voor de geboorte van Gène. De weg is nu geopend.’ Erg aanwezig in de reeks zijn de sociale media, waarop Lien voortdurend vrolijke updates deelt, terwijl ze een ontzettend zware periode in haar leven doormaakt. ‘Onszelf beter willen voordoen dan we zijn, is volgens mij van alle tijden. Alleen hebben we vandaag meer middelen om dat te doen. Op sociale media presenteren we het beeld dat we van onszelf willen tonen en vaak is dat erg oppervlakkig. Ik vind dat een vreemd gegeven en het houdt me

Vlaanderen telt tegenwoordig heel wat vrouwelijk regietalent: jij, Fien Troch, Nathalie Teirlinck, Caroline Strubbe,‌ Zijn de vrouwen gelanceerd of blijft het een mannenwereld? ‘Ik heb het eigenlijk nooit ervaren als een mannenwereld. Alleen op prijsuitreikingen merk je dat er meer mannen in de zaal zijn. Misschien schrikt het technische aspect van regie sommige meisjes af, terwijl het in hoofdzaak om het creatieve gaat. Zelf heb ik zowel vrouwelijke als mannelijke voorbeelden. Ik ben een enorme fan van Sofia Coppola. In haar films herken ik altijd iets van mezelf. Als vrouw heeft zij toch een andere manier van kijken naar de dingen. Het is trouwens door The Virgin Suicides dat ik zin kreeg om films te maken. Maar ik kijk bijvoorbeeld ook op naar Paul Thomas Anderson, de maker van Boogie Nights en Magnolia.’ Zowel ‘CafĂŠ Derby’ als ‘#hetisingewikkeld’ gaan over (familie)relaties. Heb je geen schrik om daardoor als een typisch ‘vrouwelijke’ regisseur te worden afgeschilderd? ‘Daar ben ik totaal niet mee bezig. Ik wil dingen vertellen die mij bezighouden. En of dat nu mannelijk of vrouwelijk is, dat zal mij worst wezen. (lacht) Het is belangrijk om vooral je eigen ding te doen. En de kleine emoties lijken misschien klein, maar daar zit soms heel veel in. Daarom vind ik het de moeite om er iets over te vertellen.’ Leen Grevendonck

9LVLH LV HHQ WZHHZHNHOLMNV OHGHQEODG LQEHJUHSHQ LQ KHW OLGPDDWVFKDS YDQ &0 HQ $&9 9RHGLQJ HQ 'LHQVWHQ $&9 &6& 0(7($ $&9 ERXZ LQGXVWULH HQHUJLH HQ $&9 7UDQVFRP Ï 9HUDQWZ 8LWJ QDW SDJ /LQGH 'H &RUWH Ï +RRIGUHGDFWHXU +LOGH 9DQ 0DOGHUHQ Ï 5HGDFWLH EHZHJLQJ QHW HQ $&9 .DDWMH 'H &RQLQFN /HHQ *UHYHQGRQFN $POLH -DQVVHQV -HOJKHU :DQGHOV 0RQLTXH %UDDP 'DYLG 9DQEHOOLQJKHQ .DUHQ =HOGHUORR .ULV 6L[ *LDQQL *UHFR 5RRQL 7KHHERRP 0DUMDQ &DXZHQEHUJ Ï 5HGDFWLH &0 'LHWHU +HUUHJRGWV FR¸UGLQDWLH 0DUWLQH &UHYH (ULF 'H 0DHJG 6DUDK 9DQGRRUQH $QQHOHHQ 9HUPHLUH 0LFKLHO 9HUSODQFNH Ï 9RUPJHYLQJ %DUW *HYDHUW 5XWJHU 9DQ 3DU\V Ï 5HGDFWLH 9LVLH 3% %UXVVHO WHO Ï OH]HUV#YLVLHUHGDFWLH EH Ï 'UXN &ROGVHW 3ULQWLQJ 3DUWQHUV $ *RVVHWODDQ *URRW %LMJDDUGHQ Ï $UWLNHOV UHJLRQDOH EODG]LMGHQ YDOOHQ RQGHU GH UHVS YHUDQWZ XLWJHYHUV Ï


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.