Vecht tegen onrecht Presentatie Beweging.net Els Hertogen 24 augustus 2020
INHOUD • • • • •
Sociale Rechtvaardigheid Middenveld Internationale Solidariteit 11.11.11 Uitdagingen
Sociale Rechtvaardigheid
Voorafgaande opmerkingen • Geen: academics of huis-ideoloog Wél: praktijk • Vele invullingen • Vele connotaties: positief & negatief • ‘Mijn’ perspectief?
Mijn perspectief 1. Fundamenteel politieke discussie / zal altijd discussie zijn 2. Mensenrechtenperspectief 3. Ook ecologische rechtvaardigheid 4. Over de grenzen heen
MONDIALE RECHTVAARDIGHEID
Onder druk? • Ja, altijd onder druk en zal altijd zo zijn “de samenleving is nooit af” • Dé vraag is: waar zit het onrecht vandaag? • Cultureel/identitair: “afkomst”, huidskleur, … (vrouwenrechten) • Materieel/economisch: andere type jobs, informele economie, eenoudergezinnen (arbeiders in loonverband)
• Corona: dezelfde storm, niet hetzelfde schuitje
Internationaal – Vooruitgang… • 1966: 50% minder dan 2 dollar per dag 2017 9% • 1970: 28% honger 2015: 11% • 1893: 1 landen vrouwenstemrecht 2017: 193/195 landen • > 90% meisjes begon in 2015 aan de lagere school • 1980: 22% borelingen vaccinaties 2016: 88%
Internationaal – … veruit onvoldoende • Socio-economische ongelijkheid
• 8 personen even rijk als armste helft wereldbevolking • 7/10 mensen wonen in land waar ongelijkheid nu groter is dan 30 jaar geleden
• Ecologische ongelijkheid
• Klimaatverandering: lasten op schouders minst schuldigen • Vernietiging en vervuiling natuur: groter in ontwikkelingslanden
• Ongelijke open democratische ruimte
• 2019: 4% van wereldbevolking in vrije samenleving • 6/10 landen: druk op het middenveld (toenemend)
CORONA
Middenveld
Definitie “Middenveld”? Drie manieren om te benaderen “civil society” • Verenigingsleven: positie tov andere actoren • Goede samenleving: waardengedreven • Burgerschap: plaats voor publiek debat - arena
Burgers die zich organiseren om tot een goede samenleving te komen
Noodzakelijk • Onderzoek en VN-rapporten: samenlevingen met dynamisch middenveld: minder ongelijkheid, conflict, vernietiging van de natuur,… meer rechtvaardigheid • Cruciaal voor een open en gezonde democratie: veelheid aan stemmen. Dit vraagt: ruimte én steun • Louter focus op ‘economische waarde’ is nefast voor evolutie van een samenleving
“Zo Belgisch als frietjes” • Geschiedenis van “strijd”: ! Ongelooflijke successen geboekt ! • Verenigingsleven in Vlaanderen/België: • Ongezien in Europa en wereldwijd • Sociale cohesie, dienstverlening én politieke rol
• Véle vormen, continu in verandering
Riccardo Petrella (1998) “Laten we eens op een rijtje zetten wat honderd jaar geleden onhaalbaar werd geacht. Telt u even mee: het algemeen kiesrecht, de achturige werkdag, het stakingsrecht, de algemene ziektekostenverzekering, het pensioen, de oudedagsvoorziening, gratis algemeen onderwijs, afschaffing van de kinderarbeid en het recht van vrouwen op betaalde arbeid. En er zijn er vast een paar die ik vergeet.”
“Allemaal zogenaamd utopische eisen, maar ze zijn allemaal werkelijkheid geworden”
Onderzoek CSI-Flanders: Middenveld in Vlaanderen • Ongeveer 50% van de Vlamingen is ‘lid’ van een ‘vereniging’ • Politieke rol: • Vlaams middenveld vindt van zichzelf dat ze eerder wel een politieke rol opneemt (score: 6,5) – iets minder dan dienstverlening en sociale cohesie • Meer dan de helft van de Vlaamse middenveldorganisaties (53%) geeft zelf aan vandaag meer dan 10 jaar geleden een politieke rol op te nemen.
Wie wel? Wie niet? • Vervagende lijnen: • sociale economie • politieke partijen ?
• Lang niet alle stemmen zijn op gelijke manier georganiseerd en vertegenwoordigd • Eigen gemeenschap – multiculturaliteit? • Bejaarden
• Wie duidelijk niet (buiten ‘spelregels democratie’)? • Terreurorganisaties • Criminele organisaties
Internationale Solidariteit
Visie 11.11.11 (toekomstbeeld) 11.11.11 streeft naar mondiale rechtvaardigheid. Een mondiaal systeem waarin mensenrechten voor iedereen gerealiseerd zijn binnen de grenzen van de planeet. We zien dan dat: • socio-economische ongelijkheid teruggedrongen is • relatie tussen mens en natuur in evenwicht is • open democratie gewaarborgd is
Missie 11.11.11 (kernopdracht) Internationale solidariteit bepleiten, faciliteren en in de praktijk brengen om zo de verandering naar een mondiaal rechtvaardig systeem te versnellen.
(Dit onderscheid ons van andere organisaties en bewegingen die ook rond rechtvaardigheid werken)
Definitie Internationale Solidariteit Internationale solidariteit gaat over de herverdeling van macht en middelen om zo bij te dragen tot mondiale rechtvaardigheid.
Elementen • Lotsverbondenheid: #AllemaalMensen • Gedeelde agenda = mondiale rechtvaardigheid • Herverdeling als antwoord op ongelijkheid: • Middelen: financieel, expertise, netwerk, … • Macht: ruimte om stem te laten horen, gewicht om te wegen
Elementen • Wederkerigheid op basis van gelijkwaardigheid ! Samen agenda bepalen én aanpakken • Tussen mensen vandaag, met toekomstige generaties én met de planeet
Niet te herleiden tot: • Liefdadigheid • Altruïsme • Individuele empathie
Diverse actoren • Middenveld: 4de pijlers, ngo’s, andere organisaties als Cavaria, schenkers, … • Economische actoren • Overheid: ontwikkelingssamenwerking – vooral: andere beleidsdomeinen cruciaal: klimaat, migratie, handel, fiscaliteit, etc.
Uitdagingen Internationale Solidariteit • Wie moet solidariteit organiseren? • Solidariteit als concept geclaimd vanuit nationalistische solidariteit • Dekoloniseringsdebat • Herleiden tot hulpagenda
11.11.11 concreet
Als koepel: • Bepleiten wij internationale solidariteit • Faciliteren wij internationale solidariteit • Brengen wij internationale solidariteit zelf in de praktijk
Koepel
Koepel
20.000 VRIJWILLIGERS
Koepel
de 4 Pijlers
Internationale solidariteit
Bepleiten
• Politieke dossiers • Acties • Debatten / events • Sterke externe communicatie
Internationale solidariteit
Faciliteren
• Brengen lidorganisaties bijeen • Ondersteunen 4de pijlers • Organiseren ontmoetingen met beleidsmakers • Brengen vrijwilligers bijeen (Hier en in andere landen)
Internationale solidariteit
Zelf in de praktijk brengen • Fondsenwerving in Vlaanderen & Subsidiëring door federale overheid • Samenwerking met organisaties en bewegingen in andere continenten: • Landbouw: Broederlijk Delen, Rikolto, … • Arbeidsrechten: WSM, FOS, … • Water: Join for Water • Mensenrechten & democratie: 11.11.11 • Natuur & klimaat: Bos Plus, 11.11.11 •…
Voorbeeld: CAMPAGNE CHANGEMAKERS • Dossier & politiek werk: krimpende ruimte • Breed publiek: Lied Tourist Le MC • Verhalen – positieve beeldvorming • Koepel • Vrijwilligers cruciaal
Kop 1 Normaal SHRINKING SPACE Het kritische middenveld onder druk
ROUBA MHAISSEN SAWA
LIBANON
JUDITH MAROY LA LUCHA CONGO
KONG ATHIT C.CAWDU CAMBODJA
MARTIN VILELA LA PLATAFORMA BOLIVIË
MAMAN MIGRANT NIGER
Uitdagingen
1. Permanente opdracht • Middenveld moet in beweging blijven: het is nooit “af” • Positie, waarden en rol in publieke arena regelmatig scherpstellen • (Machts)analyses blijven maken • Open staan voor blinde vlekken, durven evolueren
2. Positief/constructief/krachtig • Niet vergissen van ‘target’ • Allianties aangaan, krachten bundelen • Verhalen vertellen • Duidelijk zeggen waar je vóór bent • Geloven in eigen visie en kracht • (niet vallen in trap van agendasetting vanuit andere kant spectrum)
“Hesitating to act because the whole vision might not be achieved, or because others do not yet share it, is an attitude that only hinders progress” (Mahatma Gandhi)
BEDANKT!