Visie 22 november 2019 - editie Limburg by beweging.net

blad met een mening voor een wereld in beweging

Regio Limburg - NR 20 - vrijdag 22 NOVEMBER 2019

Hoe lang leeft een Limburger?

Eerst het goede nieuws: we worden alsmaar ouder. De gemiddelde Belg wordt vandaag 81,5 jaar. Maar er is ook minder heuglijk nieuws: welke opleiding je hebt genoten, of je aan het werk bent en welk werk je doet hebben een grote impact op je levensverwachting. Onderzoek van VUB en UCL toont grote verschillen in levensverwachting. Kortgeschoolde mannen leven tot zeven jaar minder lang dan mannen met een hogere opleiding.

HASSELT

Ook je woonplaats speelt een rol. In Limburg is de kaart divers gekleurd. Gemeenten als Sint-Truiden, Dilsen-Stokkem, Lommel of Leopoldsburg scoren niet erg goed, terwijl Lummen bovengemiddeld goed scoort. Gemiddeld wordt de Limburger 82,6 jaar oud, wat boven het Vlaams gemiddelde is. Een belangrijke factor bij levensverwachting is de toegang tot ziekenhuizen en gespecialiseerde zorg. Hoe meer voorzieningen in de buurt, hoe lager de drempel om een beroep te doen op de gezondheidszorg, wat de levensverwachting uiteraard ten goede komt.

GEMIDDELDE LEVENSVERWACHTING < 82,16 jaar

82,16 - 84,21 jaar

> 84,21 jaar

ALCOHOL

Twintig procent van alle 55- tot 65-jarigen drinkt meer dan tien glazen per week

>5 Technostress in opmars

Een robot als collega? Dan is stress nooit veraf

>3 tweewekelijkse uitgave

beweging.net

cm.be

HETacv.be - jaargang 75 - afgifte brussel x - p806000 - volgend nR 06.12.2019 - REGIO

BLZ. 13

VAN DE WEEK

Wereldlidkaart PETER WOUTERS, voorzitter beweging.net

orige zaterdag vierden we de internationale dag van de verdraagzaamheid. Woensdag die van de Rechten van het kind. Die dagen zijn in het leven geroepen door de Verenigde Naties (VN), in 1945 opgericht. 193 landen zijn er lid van en vragen aan de VN om kwesties van wereldbelang te bespreken, standpunten in te nemen en met verzamelde krachten de mensheid te helpen ontwikkelen. Samenwerking is daarbij cruciaal. Wie lid is van de VN heeft dus eigenlijk een lidkaart van de wereld. Zou het niet fijn zijn om een bezoek te brengen aan de VN? Ik denk dat een bezoek de bewondering zou doen toenemen voor wat onze voorgangers hebben bereikt. En zo misschien ook ons engagement bij de ‘dagen van …’ die ze elk jaar organiseren. En de belangrijke documenten waaraan ze ons herinneren. Neem nu die Universele Verklaring van de Rechten van het Kind. Het recht op onderwijs, op een eigen naam en op een nationaliteit, het recht op bescherming bij oorlog en geweld. 191 van de 193 landen hebben die rechten ondertekend en willen ze in hun land garanderen. Soms wil ik die rechten, maar ook die van de verdraagzaamheid, graag wat meer naar voren zien komen in de standpunten die beleidsmakers innemen. Het zou hen en ons sieren.

Verwijzen naar goed doordachte en internationaal goedgekeurde standpunten kan enkel maar gezag en respect geven aan diegene die ze hanteert. Ik heb het minder op anekdotes en verhaaltjes van wat ergens goed of fout is gelopen. Als de VN erin slaagt om het met China, Mexico, Duitsland en Italië eens te zijn over een thema, dan laat ik mij er graag door inspireren. De voorbije dagen is er veel te doen geweest over de plaats waar opvangcentra wel of niet mogen komen. Het is een concrete confrontatie met vluchtelingen en ons beleid daarover. Het zal altijd wel liever ‘niet in mijnen hof’ zijn. En er zal altijd wel iets beter kunnen in de aanpak, communicatie of praktische uitwerking. Maar wij bewonen dezelfde wereld. 193 landen spreken en denken over de vraagstukken van vandaag en morgen. En bij die vraagstukken horen zeker de vele plaatsen waar oorlogen heersen, waar mensen vervolgd worden of onveilig zijn. De inspanning om mensen op de

vlucht een plaats te geven om te wonen en te herstellen is daarbij een kleine moeite. Ons respect en onze verdraagzaamheid is gestoeld op onze relatie met de wereld en ons contact met vluchtelingen. Oog in oog met mensen die zijn gevlucht, leer ik de waarde van mijn burgerschap. We kunnen niet iedereen in ons land opvangen, daarin moeten we realistisch zijn. Maar we hebben wel een verantwoordelijkheid, als land en als burger. Daarom steun ik de groepen vrijwilligers die van opvang en integratie hun engagement maken. Daarom steun ik de organisaties die oproepen voor een respectvolle benadering van elke mens op de vlucht. Daarom vraag ik positieve uitspraken van mensen die beleidsverantwoordelijkheid nemen in deze materie. Mensen verdienen de kans en de tijd om onze taal en cultuur de hunne te maken. Ik reken op een sterk beleid om hiermee om te gaan. Ik hoop van jou hetzelfde.

DE QUOTE ‘Zorgcentra naast kleuterscholen bouwen, dat vind ik een geweldig initiatief. Ouders die moeten werken tot zes uur en niet op tijd aan de crèche of school kunnen staan, kunnen geholpen worden door de oudere generatie. Die kunnen hun wijsheid doorgeven.’ Tv-presentator Xavier Taveirne in Het Nieuwsblad

HET CIJFER

310 Zo veel dodelijke verkeersslachtoffers vielen er vorig jaar in Vlaanderen te betreuren.

M/V/X van de week

Maike Wijnants De eigenares van De Ark van Noé. Ondanks brandstichting, haatboodschappen en oproepen tot protest, blijft zij haar voormalige rusthuis ter beschikking stellen voor asielzoekers.

Redactieadres: Visie, PB 20, 1031 Brussel - tel. 02 246 31 11 - e-mail: info@visieredactie.be • Lezersbrieven: lezers@visieredactie.be • Abonnementen: www.beweging.net/ abonnementvisie • Verantwoordelijke uitgever: Liesbeth De Winter (nationale pagina’s), artikels ‘regio’ vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Redactie: Simon Bellens, Nils De Neubourg, Wim Troch, Marjan Cauwenberg, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens, Elien Steen, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Hoofdredactie: Amélie Janssens • Vormgeving: Gevaert Graphics • Druk: Coldset Printing Partners • Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten •

actueel Technostress

Als technologie het werkritme aangeeft Spitstechnologie op de job, een zegen of een vloek? Die vraag stelde ACV-CSC METEA zich. Samen met KU Leuven ging de vakbondscentrale na wat de stand van zaken is in diverse sectoren en bedrijven. Voor een eerste keer krijgen we zo zicht op wat de gevaren en mogelijkheden zijn van het werken met robots als collega’s. Stress is blijkbaar nooit veraf. Teks t Nils De Neubourg ILLUSTRATIE RUTGER VAN PARYS

Industrie 4.0?

De vorige industriële revolutie introduceerde digitalisering op het werk. Het was een tijd dat computers met de rekenkracht van een rekenmachine een heel kantoor bezetten. Vandaag staat er een nieuwe revolutie voor de deur, die van de zogenoemde Industrie 4.0. Voorlopig nog niet op

iedere werkvloer. Maar waar het bestaat, gaat het hard. ACV-CSC METEA vroeg zich af hoe het staat met die Industrie 4.0 in ons land en wat het met onze werknemers doet. Daarom voerde ze samen met de KU Leuven een onderzoek uit. Ze bevroegen ongeveer 4 500 werknemers uit diverse sectoren en keken naar welke nieuwe technologieën op de moderne werkvloer verschijnen. Onder Industrie 4.0 vallen robots die kunnen rea-

e ss

lle

‘Die stress kan je alleen vermijden door het personeel van in het begin te betrekken bij de introductie van technologie. Zij zijn dé experts in hun job en hebben dus het best zicht op wat de impact zal zijn. Wij hebben zo bijvoorbeeld al drie jaar een traject lopen voor een bepaalde automatisatie. Gewoon omdat nog niet alle vragen zijn opgelost. Dat zijn dan stevige discussies, maar ook de directie beseft dat wanneer je technologie invoert zonder overleg, dat op termijn toch problemen oplevert.’

Genoeg redenen dus om stress te krijgen. En dat gebeurt ook, blijkt uit het onder-

‘Plaspauze op basis van data en grafieken’

Welke nieuwe technologieën komen al het meest voor op werk? 1. Robots 2. Meet- en registratietechnologie voor werknemers 3. Volgsystemen voor producten

& Wolf Wolf

‘Zulke veranderingen en automatisaties volgen elkaar in speltempo op. Daardoor stijgt de productie. Tenminste, tot die automatisatie hapert. Dan moet je het wel met minder mensen opvangen. Want technologie deed namelijk collega’s verdwijnen. Ondanks zo’n storing blijft de hoeveelheid werk wel even groot. En dan wordt er ook nog eens van het personeel verwacht dat we de eerste technische problemen kunnen aanpakken. Dat terwijl die machines zelf ook steeds complexer worden.’

‘Dat leidt allemaal tot stress en frustraties. Werkgevers gaan er vaak van uit dat het personeel zomaar mee kan met de nieuwste snufjes. Dat is helemaal niet zo. Gemotiveerde collega’s maken dan soms eens een fout, ondanks de beste bedoelingen. Gewoon omdat ze niet mee zijn met de nieuwste technologie. Die mensen willen niet uitgerangeerd worden. Vooral bij oudere collega’s zie je dat spelen.’

De resultaten bieden voor een eerste keer een beeld op ons toekomstig werk. Dat werk zal veranderen, is nu vrijwel zeker. Want in de sectoren waar ze al flink op koers zitten richting Industrie 4.0 geven werknemers aan dat de complexiteit van het werk opmerkelijk toeneemt. Werknemers moeten breder inzetbaar zijn en oplossingen kunnen verzinnen voor problemen waar machines letterlijk of figuurlijk tegenaan lopen. Daarnaast wordt het met de nieuwste technologie ook mogelijk om zowel producten als medewerkers te volgen.

zoek. Wetenschappers spreken dan over technostress. Opvallend resultaat is dat oudere werknemers doorgaans meer technostress ervaren dan hun jongere collega’s. Maar ook opleiding speelt een rol. Ruwweg hoe hoger het opleidingsniveau, hoe minder die nieuwe technologie de stress zal verhogen. Opleidingen zijn volgens de onderzoekers dan ook een sleutel om van Industrie 4.0 voor iedereen een succesverhaal te maken.

‘Onze weegbruggen checken binnenkort helemaal automatisch het gewicht van de honderden vrachtwagens die hier dagelijks passeren. En op verschillende afdelingen in ons bedrijf doen kranen volledig zelfstandig hun ding. Ze zijn zo geprogrammeerd dat ze bijvoorbeeld zelf weten wanneer en waar ze een rol staal uit de stock moeten halen en op een wagon moeten zetten.’

Ronny Loete ArcelorMittal

©M arc S

‘Storingen opvangen en nog oplossen ook’

geren op elkaar, maar evenzeer het verzamelen en gebruiken van een massa data of computers die helemaal zelf beslissingen kunnen nemen.

Bert van Acoleyen Volvo Trucks ‘Speciale programma’s meten het werk per werkpost, heel nauwkeurig en in realtime. De grafieken die uit die data komen worden dan gebruikt om het werk te organiseren. Terwijl het wel mensen zijn die hier aan de band staan. Toen we nog met gemiddeldes werkten hadden we nog wat vrijheid. Maar met die exacte data wordt zelfs tegenwoordig vrij een toiletpauze inlassen veel moeilijker. Daarover een discussie voeren zou eigenlijk niet mogen. Want als je naar het toilet moet, dan moet je. Als dat dan niet kan, behandel je een werknemer niet meer als mens. Die grens moeten we met de vakbond bewaken. ‘Data maken het daarnaast ook mogelijk om te zeggen wat het effect van een individuele fout op een specifieke post was. Je ene misser wordt dus vertaald in een aantal trucks die daardoor minder zijn gemaakt die dag, wat misschien

zelfs in je persoonlijk dossier verschijnt. Dat zorgt voor heel veel mentale druk.’ ‘Toen ik ongeveer twintig jaar geleden bij Volvo Trucks begon, hadden we op de trage lijn per post tot een half uur om aan een vrachtwagen te werken. Nu is dat tien minuten geworden. Op sommige posten zien ze zelfs om de vijf minuten een andere truckcabine. Dat kan alleen door het tempo te verhogen en het werk repetitiever te maken.’ ‘Je merkt dat de stress onderling tussen het personeel gaat spelen en tot conflicten tussen de collega’s leidt. Vroeger was het teamwerk van groter belang in het bedrijf. We werken nog altijd in teams, maar steeds meer wordt de nadruk op individuele prestaties gelegd. We moeten dus blijven hameren op het gemeenschappelijk belang.’

ACTUEEL

Als mama ademt, ademt baby mee

Luchtvervuiling dringt door tot in de baarmoeder Wetenschappers duiden op het belang van schone lucht voor ongeboren kinderen. Nieuw onderzoek toont aan dat foetussen zelfs rechtstreeks in contact komen met roetdeeltjes. ‘En dat tijdens de meest kwetsbare periode in de ontwikkeling’. De gevolgen voor de gezondheid blijven niet uit. Another one bites the dust.

‘Schone lucht zou een basisrecht moeten zijn, net zoals drinkbaar water en gezonde voeding’ Tim Nawrot, milieu-epidemioloog aan de UHasselt

TEKST Nils De Neubourg

at luchtvervuiling negatieve gevolgen heeft voor de gezondheid, weten we al langer. Ook ongeboren kinderen dragen de gevolgen. Niet omdat de moeder verzwakt door slechte lucht, wel omdat luchtvervuiling tot diep in de baarmoeder doordringt. Dat werd ontdekt in een baanbrekend Belgisch onderzoek. ‘We vonden roetdeeltjes tot in de placenta,’ zegt professor Tim Nawrot, milieu-epidemioloog aan de UHasselt. ‘Vroeger dachten we dat vervuiling een ontsteking veroorzaakte bij moeders, waarna de ontsteking via het bloed tot bij de baby kwam.’ De recente ontdekkingen van Nawrots team vegen die theorie nu van tafel. ‘Zelfs in de buik komt een baby al gewoon rechtstreeks in contact luchtvervuiling, ingeademd door de moeder.’ De gevolgen van slechte lucht zijn volgens de onderzoeker niet min: ‘Bij ongeveer tien procent van de baby’s met een te laag geboortegewicht is dat rechtstreeks toe te schrijven aan de lokale luchtvervuiling. Buitenlandse studies laten dan weer zien dat de kans op een vroeggeboorte of zelfs

Nieuwe site

relt. Die telomeren spelen een belangrijke rol bij de veroudering: naarmate we ouder worden, verkorten ze. Uit ons onderzoek blijkt dat sommige baby’s kortere telomeren hebben dan anderen. Sommige pasgeborenen zijn dus biologisch al ouder dan anderen. Dat kan deels verklaard worden door luchtvervuiling.’

Beschermen

Zelfs in de baarmoeder wordt de baby blootgesteld aan vervuiling in de buitenlucht. zien bijvoorbeeld hoe de longen van kinderen minder goed werken en de kans op aandoeningen als astma verhoogt.’ Maar de problemen liggen ook dieper verscholen, waarschuwt de onderzoeker. ‘Een andere recente ontdekking is dat luchtvervuiling al Zo lang wordt ons van voor de geboorte zelfs leven ingekort door aan onze telomeren (deel van het DNA, red.) morluchtvervuiling

een miskraam verhoogt’, zegt Nawrot. ‘De groei van een ongeboren of heel jong kind is een gevoelige periode; alle organen ontwikkelen zich nog volop en de hersenen hebben nog geen bescherming.’

DNA beschadigd Ook bij gezonde kinderen zijn de gevolgen van luchtvervuiling merkbaar. ‘We

1 jaar

Ging het dan niet de goede richting uit met onze lucht? ‘De luchtkwaliteit gaat er inderdaad op vooruit, toch is ze nog niet gezond genoeg’, waarschuwt Nawrot. ‘Dat komt omdat een veilige drempel in feite niet bestaat. Iedere verbetering in de luchtkwaliteit heeft een positief effect op ons welzijn. Bovendien is het ook nog eens een winst voor onze gezondheidszorg.’ De mogelijkheden om als toekomstige moeder je kind te beschermen zijn volgens Nawrot helaas zeer beperkt. ‘Je kan iemand niet vragen om niet te ademen wanneer de luchtkwaliteit slecht is. Daarom zou schone lucht een basisrecht moeten zijn, net zoals drinkbaar water en gezonde voeding.’

klimaat

Handicap en arbeid Nachttreinen opnieuw in opmars? Handicap en arbeid, een project van 16 organisaties die werken rond handicap, chronische ziekte en tewerkstelling, wil dat de werkzaamheid van personen met een arbeidshandicap de komende jaren stijgt. Ze zetten daarbij vooral in op positieve verhalen en getuigenissen van mensen die aan het werk zijn. Op de vernieuwde website www.handicapenarbeid.be vind je, naast de getuigenissen, ook een uitgebreide informatiedatabank, bijvoorbeeld over toegankelijke selectie en werving en de mogelijkheden om de arbeidsomgeving aan te passen.

>>> www.handicapenarbeid.be

Uit de ecologie-enquête van weekblad Humo blijkt dat de Vlaming wel iets wil doen aan zijn ecologische voetafdruk, zolang het niet te veel kost. Misschien is een ritje met de nachttrein dan wel een alternatief voor een vervuilende vliegreis. De Oostenrijkse spoormaatschappij ÖBB legt vanaf januari 2020 een nachttrein in tussen Brussel en Wenen. Vanaf 29,90 euro per rit zal de ‘Nightjet’ je twee keer per week naar Oostenrijk brengen. ‘Een positieve evolutie’, vindt Cathy Macharis, specialist duurzame mobiliteit aan de Vrije Universiteit Brussel. ‘Die redelijke prijs is nodig om te concurreren met de lage prij-

zen voor vliegtickets. Je kan natuurlijk argumenteren dat vliegtickets duurder moeten worden, maar je moet ook aan alternatieven werken.’ Daarnaast is het ook een kwestie van bewustmaking. ‘Wij moedigen onze academici bijvoorbeeld aan om de trein te nemen als de rit minder dan zes uur duurt. Die optie expliciet naar voren schuiven, doet mensen nadenken.’ Klimaatactivisten zien nachttreinen alvast als een alternatief voor het vervuilende vliegverkeer en autoritten. Nadat de nachttreinen in Europa de voorbije decennia stelselmatig werden afgeschaft, vaak onder druk van besparingen, lijken ze dus opnieuw in opmars. In een interview met

MO* (MO.be, 25 augustus 2019) verwoordde David Briginshaw, hoofdredacteur van de International Railway Journal, het als volgt: ‘Hogesnelheidstreinen kunnen niet concurreren met vliegtuigen op het gebied van snelheid. Zodra een rit meer dan vier uur duurt, daalt de competitiviteit met de luchtvaart drastisch. Het is simpelweg niet comfortabel en neemt te veel tijd in. Maar nachttreinen veranderen die logica. Je vertrekt met de trein laat in de nacht, en arriveert vroeg in de ochtend op je bestemming. Je hebt zo de hele dag nog voor je.’ Door te slapen, overbrug je dus makkelijker die langere afstanden.

ACTUEEL

55-plussers geven hun glas alcohol niet graag op

‘Ga je ons dat ook nog afnemen?’ Vijftigers en zestigers blijken de grootste groep dagelijkse drinkers te zijn. Volgens cijfers van de VAD drinkt twintig procent van alle 55tot 65-jarigen meer dan de toegestane tien glazen per week. Dat is bijna de helft meer dan 15- tot 24-jarigen.

TEKST Stephanie lemmens

ls het gaat over ouder worden en alcohol drinken, dan stuiten we vaak op weerstand’, zegt Marijs Geirnaert, directeur van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD). ‘Je hoort dan: Je gaat ons dat glaasje wijn toch ook niet afnemen? Dat is uiteraard niet de bedoeling, maar het is wel belangrijk om bij het alcoholgebruik stil te staan.’

Met pensioen Steeds meer mensen streven bewust naar lang, actief en gezond leven. Maar met de mogelijke negatieve impact van alcohol houden ze te weinig rekening. Want drinken, dat staat nog vaak gelijk aan gezelligheid. Het is een groepsgebeuren. Als je ouder bent, wordt de verleiding om alcohol te drinken vaak nog groter. Je bent met pensioen en hebt plots veel meer vrije

Tips Deze tips helpen je alcoholgebruik te minderen:

‘Mijn vrouw en ik drinken enkel ’s avonds alcohol. Dat is voor ons een gewoonte. Soms houden we het bij elk een glas, maar evengoed delen we een fles wijn. Ik zou soms wel fitter willen zijn. Daarom proberen we minder te drinken. Ik voel wel dat dat beter is.’ Jos (62)

‘Voor mij is alcohol gezelligheid. Elke avond drink ik een tot twee glazen bij het eten. Mijn streefdoel is om weer te gaan naar hoe het vroeger was: enkel in het weekend drinken. In februari 2020 ga ik tijdens Tournée Minérale de uitdaging aan om een hele maand geen alcohol te drinken.’ Diane (61)

tijd. Dan grijp je al sneller naar een glaasje wijn of een pintje bier.

1. Haal minder alcohol in huis of zorg dat er af en toe geen alcohol in huis is. 2. Zorg dat je iets lekkers alcoholvrij in huis hebt. Ga op zoek naar receptjes en maak eens een lekkere ‘mocktail’ (een alcoholvrije cocktail). Of ontdek de smaak van onbekende niet-alcoholische dranken die je in de winkels vindt. 3. Bij veel activiteiten komt alcohol kijken (een etentje, een terrasje,

een receptie …). Zorg voor activiteiten waar alcohol niet de rode draad hoeft te zijn: een natuurwandeling, een sportieve uitdaging, een cursus of workshop … Sta er ook bij stil of je bij elke activiteit alcohol nodig hebt. 4. Drink je toch graag een glaasje alcohol als je op stap gaat? Beperk het dan tot één consumptie of drink na een glas alcohol een glas alcoholvrije drank.

>>> Meer info over de volledige Vlaamse richtlijn voor alcoholgebruik via www.vad.be/assets/2281.

Langer recupereren Maar als je ouder bent, verandert ook je lichaam. Het heeft meer tijd nodig om alcohol af te breken. Daardoor ben je sneller dronken, duren de effecten langer én heb je meer tijd nodig om te recupereren. Te veel alcohol kan na verloop van tijd ge-

zondheidsklachten veroorzaken, ook al merk je die niet altijd bewust op. Denk maar aan leverklachten, overgewicht, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten … Ook slaapproblemen en problemen op

vlak van seksualiteit, geheugen, concentratie of evenwicht kunnen verband houden met alcoholgebruik.

iedereen is even digitaalvaardig en is er nog steeds een grote groep mensen zonder toegang tot het internet. Maar banken rekenen flink aan voor papierwerk. Zo ontdekten we dat het bij één bank maar liefst 11 euro kostte om papieren uittreksels af te halen.’

bureau Statbel dat een gemiddeld Belgisch gezin jaarlijks 51,6 euro betaalt aan banktarieven. Omdat het traditionele verdienmodel van banken onder druk staat door het langdurige lage-rentebeleid van de Europese Centrale Bank, grijpen nagenoeg alle banken hogere tarieven aan als alternatieve inkomstenbron.

Diane en Jos zijn niet de mensen op de foto.

ACV trekt naar minister voor Consumentenzaken

Pleidooi voor eerlijke banktarieven Weet jij welke kosten je betaalt bij je bank? Op 29 november zakt een delegatie van actievoerders af naar de minister van Consumentenzaken om te pleiten voor eerlijke banktarieven. TEKST Simon Bellens

Sinds 1990 stegen de bankkosten onophoudelijk en dikwijls plotseling. Bovendien bestaan daarin grote en onduidelijke verschillen tussen de banken. Daarom organiseren ACV Werkzoekendenwerking, consumentennetwerk Journée Sans Crédit en de vormingsdienst Formation Education Culture op 29 november een bezoek aan

minister van Consumentenzaken Nathalie Muylle (CD&V). Ook ACV Puls, dat de bankensector opvolgt, maakt deel uit van de delegatie van ongeveer vijftien deelnemers. ‘De kosten voor niet-digitaal bankwerk en bij geldafname buiten de eurozone, lopen soms hoog op,’ zegt Karim Dibas van ACV. ‘Sommige banken rekenen ook hoge boetes aan wanneer een domiciliëring niet betaald kan worden.’

Mensen in armoede David de Vaal, coördinator van het Netwerk tegen Armoede, verduidelijkt dat die kosten vooral mensen in armoede treffen: ‘Niet

Transparantie ‘Ook in het rood gaan, zoals bij onvoldoende saldo voor een domiciliëring, kent een hoge prijs. Alleen krijg je daar op voorhand geen verwittiging van en worden de kosten meteen aangerekend’, gaat de Vaal verder. ‘Al die problemen hangen samen met een gebrek aan transparantie.’ In 2018 schatte het Belgische statistiek-

>>> De website van de federale overheid, wikifin.be, bevat een online tool om de kosten bij verschillende banken met elkaar te vergelijken.

OPINIE FORUM

Annick Schramme opleidingsverantwoordelijke master cultuurmanagement, UAntwerpen

Besparen is een kunst Het nieuws sloeg in als een bom. De nieuwe minister-president, ook verantwoordelijk voor cultuurbeleid, kondigde midden november aan dat hij 6 procent zou besparen op de cultuursector. Dit kwam hard aan en de emoties liepen hoog op. De perceptie werd daarbij bevestigd dat de cultuursector te veel afhangt van subsidies. Het is vooral die perceptie die moet doorbroken worden. Financiële middelen ter beschikking stellen van de cultuursector is ongetwijfeld een investering. Met een return on investment. Vooreerst is er de directe economische impact: uit recente cijfers van het Vlaams Agentschap Innovatie en Ondernemen bleek dat de culturele en creatieve sectoren in Vlaanderen 13,39 procent uitmaken van het totale BNP en 5,6 procent toegevoegde waarde leveren. Naast de directe economische impact is er ook nog de indirecte economische impact. In andere Europese landen spreekt men van spillover effecten. Om een voorbeeld te geven: als je een museum bezoekt, neem je al dan niet het openbaar vervoer en je gaat ook een hapje vooraf of nadien eten. Er vloeit met andere woorden veel meer terug naar de economie dan dat er door de overheid in geïnvesteerd is. Belangrijker dan de cijfers is de maatschappelijke return die de culturele, socio-culturele en creatieve sectoren genereren: cultuur draagt bij tot het welzijn van mensen. Ook daar bestaat (internationaal) onderzoek over: in de UK is berekend dat van diegenen die het afgelopen jaar een cultureel event bijwoonde of een culturele plek bezochten, 60 procent meer kans maakten dat ze positief rapporteerden over hun gezondheid en welzijn. Het is met andere woorden een ideaal wapen tegen eenzaamheid: een boodschap die kan tellen dezer dagen en in aanloop naar kerst …

WANDELVAKANTIE IN DE KEMPEN MET KOFFER NABRENGSERVICE De Kempen is vlot bereikbaar, vlak, groen en vol afwisseling. Terwijl u naar het volgend Corsendonk hotel wandelt brengen wij uw koffers na. 3-DAAGSE GASTRONOMISCH WANDELVAKANTIE MET KOFFERNABRENGSERVICE

- 1 overnaching met ontbijt in Priorij Corsendonk*** - 1 dag wandelen langs velden, bossen en boomgaarden - 1 overnachting met ontbijt in Corsendonk Hooge Heyde**** - 1 dag wandelen langs natuurschoon - Koffer nabrengservice inbegrepen PROMOTIE dec, jan en feb: Prijs double: €107,50 p.p. i.p.v. 119,50 Prijs single € 164,50 p.p. i.p.v. 192,50 Gastronomische diners bijboeken is mogelijk Voorwaarden op onze website

014/462800 | info.priorij@corsendonkhotels.com

corsendonkhotels.com

Wat doe jij als de bel rinkelt? LUC VAN GORP, voorzitter CM

Stel, je staat voor iemands deur en je belt aan. Zou je graag hebben dat de bewoner de deur opent? Waarschijnlijk wel. Anders zou je niet aanbellen. Wellicht zou je het ook appreciëren als hij je zou binnenlaten. En krijg je iets te drinken aangeboden, dan voel je je helemaal de koning te rijk. Akkoord, niet elke bewoner zal meteen een koffie zetten wanneer hij de deurbel hoort rinkelen, maar ik geloof nog altijd dat de meeste minstens de deur zullen openen. En dat de kans groot is dat je te horen krijgt: kom binnen. Simpelweg omdat mensen mensen zijn en vanuit hun mens zijn altijd in relatie met anderen willen staan. Doe voor een ander, wat je zou willen dat de andere voor jou doet. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat de meeste mensen nog altijd dat principe hanteren. Waarom hebben we dan steeds vaker de indruk dat het niet zo is? Waarom voelt het aan alsof de wereld harder en killer wordt? Alsof egoïsme hoogtij viert? Alsof ruziemaken de norm is? Het is de paradox van onze samenleving. Mensen zijn van nature op zoek naar verbinding, maar tegelijkertijd willen sommigen ons doen geloven dat dat niet zo is. En jammer genoeg klinken hun stemmen steeds luider. De gevolgen zijn nefast. Almaar vaker krijgen we de boodschap dat we onze deur dicht moeten houden. Voor mensen op de vlucht voor oorlog en geweld. Voor mensen die leven in armoede. Voor mensen die hun werk verliezen. Voor mensen die langdurig ziek zijn. Voor mensen die in een

Jouw kijk

Zwanger In het dossier zwangerschap las ik bij de vijf tips de tekst ‘Alcohol sla je best af’. Maar iemand die zwanger is kán gewoonweg geen alcohol drinken. Een familielid heeft een zoontje geadopteerd die lijdt aan het Foetaal Alcoholsyndroom (FAS). Als ik zie wat de gevolgen zijn van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap, zou alcohol helemaal niet toegelaten mogen zijn. - Inge Omey Middeleeuwen Jonas Roelens klaagt in zijn onderzoek naar afwijkende seksualiteit in de middeleeuwen het zondenbokmechanisme aan. Dat begrijp ik. Ik heb het wel moeilijk met zijn eindzin: ‘dat de middeleeuwse retoriek

leegstaand gebouw een opvangcentrum voor vluchtelingen willen openen. Voor mensen die het opnemen voor andere mensen. Ja, zelfs voor mensen die schoonheid willen creëren.

‘Connectie maken kan alleen met een positief beleid dat ruimte laat voor alle stemmen in de samenleving’ Onder invloed van harde taal, kapselen we ons steeds vaker in binnen grenzen en muren. En zijn we achteraf verwonderd wanneer mensen voor extremen kiezen. Of vragen we ons af waarom mensen zo negatief zijn. Ik zal je iets verklappen: mensen zijn niet negatief. Zij kiezen niet voor de uitersten. Zij willen iets helemaal anders zeggen. En die andere boodschap is heel simpel: laat ons er allemaal bij horen. Ook wie kwetsbaar is of tegenslag kent. En laat ons samen naar oplossingen zoeken, ook als het moeilijk gaat. Het is hoogtijd om opnieuw warmte te injecteren in onze samenleving. Mensen willen connectie maken. Dat kan alleen met een positief beleid dat ruimte laat voor alle stemmen in de samenleving. Ook die van jou. Wat doe jij als er straks iemand aanbelt?

niet altijd heel ver weg zit’. Zodoende neemt hij de kwade gewoonte over de middeleeuwen zuiver en alleen als negatief te duiden. Het gaat over een periode van liefst 500 tot 1500 jaar. Daarin zijn niet enkel negatieve dingen gebeurd. Zo was er de periode van de 11e en 12e eeuw met de opkomst en bloei van de universiteiten. Er valt dus zeker zowel goeds als kwaads te melden over de middeleeuwen. Net zoals over de renaissance en de moderne hedendaagse tijd. - Luc Zaman Sociale zekerheid In vorige Visie las ik over de verminderde inkomsten en verhoogde tegemoetkomingen van CM en de evaluatie van professor Jozef Pacolet over

de sociale zekerheid. Ik kan me er ook in vinden. Bij mijn weten zijn die verminderde inkomsten toch in hoofdzaak te danken aan het beleid gevoerd door NV-A en Open VLD. Daar begrijp ik niet waarom CD&V toch liefst met uitgerekend die twee partijen opnieuw een regering wil vormen? En zelfs dwarsligt om met andere partijen een regering te vormen? - F. Dierckx

>>>

Viel jou ook iets op in Visie? Jouw reactie of lezersbrief kan je sturen naar lezers@visieredactie.be

ACTUEEL

Vakbond wil 1,1% meer loon in de dienstenchequesector

‘De klant betaalt meer, maar de sector ziet daar niets van’ De loononderhandelingen in de dienstenchequesector zitten muurvast. #WijGevenNietOp klinkt het bij ACv Voeding en Diensten, dat een stakingsaanzegging heeft ingediend, maar politieke onderhandelingen nodig acht voor een duurzame financiering van de sector. Teks t SIMON BELLENS FOTO KAMIL WIERZBICKI-SIWY

omenteel kost een dienstencheque voor één uur huishoudelijk werk 9 euro. De Vlaamse overheid doet daar ongeveer 14 euro bij zodat werkgevers dienstenchequepersoneel vast in dienst kunnen nemen. Bovendien is voor de klant 20 procent van die 9 euro fiscaal aftrekbaar. Dat brengt het totale bedrag voor een cheque van om en bij de 23 euro op slechts 7,20 euro. Tot de nieuwste Vlaamse regering was die fiscale aftrekbaarheid zelfs 30 procent. Niettemin behoren de lonen van dienstenchequewerknemers tot de laagste van het land. ‘De prijs van een dienstencheque is al jaren 9 euro,’ zegt Pia Stalpaert, voorzitter van ACV Voeding en Diensten, ‘terwijl loononderhandelingen in andere sectoren wel in de prijs doorgerekend kunnen worden. Bovendien is er steeds minder marge om onderhandelingen te voeren, want bij elke automatische indexering past de overheid haar subsidie maar voor 73 procent bij.’ De financiering van de sector staat dus onder druk. De recente verlaging van de fiscale aftrekbaarheid resulteerde niet in een volledige indexering en de werkgevers weigeren akkoord te gaan met een loonmarge van 1,1 procent zolang ze geen zekerheid hebben over de subsidiëring van de sector. ‘Maar niet de hele sector zit in de problemen’, nuanceert Stalpaert. ‘Er zijn wel degelijk bedrijven van zeer grote schaal die veel winst maken. De werkgevers moeten laten zien dat ze hun mensen ernstig nemen.’

Wiolet ta poetst al zeven jaar bij marijke en dominique

‘Wij willen gerust meer betalen, zolang het ten voordele is van de werknemers’ Wioletta Spryszak (foto links) werkt al tien jaar als poetsvrouw met dienstencheques. ‘Ik doe het erg graag’, vertelt ze, ‘maar het is hard werk. Dikwijls heb ik last van mijn rug.’ Wioletta verdient bruto 12,23 euro per uur nadat ze na zes jaar dienst bij haar werkgever om een loonsverhoging van één euro per uur vroeg. ‘Eerst wilden ze die niet geven, maar uiteindelijk stemden ze in met een halve euro per uur extra. Alle sectoren krijgen opslag, behalve de dienstenchequesector.’

Al zeven jaar lang staat ze het gezin van Dominique Coopman en Marijke Vandenberghe bij in het huishouden, met wie ze ‘een heel goede relatie’ heeft. ‘Maar niet alle klanten laten je vrij. Sommigen zijn heel veeleisend en zeggen voortdurend wat je moet doen.’ ‘Als ze komt, drinken we ’s morgens samen nog snel een koffietje’, vult

Stakingsaanzegging Vorige week sprongen de loononderhandelingen af en werd een stakingsaanzegging ingediend. Op donderdag 28 november komen ze een eerste keer op straat. Inmiddels loopt op sociale media de campagne #WijGevenNietOp om het thema op de politieke agenda te zetten. ACV Voeding en Diensten roept dienstenchequewerknemers ook op om met een #WijGevenNietOp-sticker op hun schort te gaan werken. Voor de langere termijn is er nood aan po-

litieke daadkracht, denkt Stalpaert. ‘Ik heb geen zin om elke twee jaar op bedeltocht te moeten gaan bij de werkgevers. Door de besparing in de fiscale aftrekbaarheid, is de prijs voor de klant wel opgelopen, maar daar ziet de sector niets van. Hoe kan het dat de fles Mr. Proper waarmee de poetsvrouw werkt wél duurder wordt, alleen de poetsvrouw zelf niet? Als de overheid gelooft in het systeem dat ze vijftien jaar geleden heeft opgestart, dan moet ze bereid zijn om voor een duurzamere financiering te zorgen.’

Marijke aan. ‘Zo bouw je wel een band op. Ik denk dat zonder Wioletta het schoonmaakwerk door de drukte gemakkelijk zou blijven liggen. Dankzij de dienstencheques hebben we meer tijd om wanneer nodig in te springen voor onze vier kinderen en drie kleinkinderen.’ Dominique treedt zijn vrouw bij: ‘Zelf zet ik me vaak in als vrijwilliger, ook daarvoor hou je meer tijd over. Ik denk nu aan een vluchtelingengezin van wie de man heel lang in het ziekenhuis lag en voor wie we met een aantal vrijwilligers een vervoerdienst organiseerden. Wij hebben veel waardering voor Wioletta en zouden wel bereid zijn om een beetje meer te betalen.’ ‘Zolang het ten voordele is van de werknemers’, stipt Marijke aan. Volgens ACV Voeding en Diensten hebben studies uitgewezen dat een lichte prijsstijging haalbaar is.

Zwartwerk België telt meer dan 140 000 dienstenchequewerknemers (ongeveer evenveel als in de bouwsector) voor meer dan een miljoen gebruikers. Het systeem heeft ervoor gezorgd dat veel huishoudelijk werk uit het zwartwerk verdween en dat kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt geactiveerd werden. Onderzoeksbureau IDEA toonde in 2018 aan dat 46 procent van de dienstenchequewerknemers geen diploma secundair onderwijs heeft, dat 30 procent ouder is dan vijftig jaar en dat 24 procent

niet in België geboren is. 98 procent van de dienstenchequewerknemers is een vrouw en daarenboven zou het systeem ook meer hoger opgeleide vrouwen toelaten om voltijds te werken. Onder andere daardoor hebben vrouwen in België een lagere werkloosheidsgraad dan mannen, terwijl dat in andere EU-landen vaker omgekeerd is.

>>> www.facebook.com/ DienstenchequesACV

ACTUEEL

Geslacht, woonplaats en werk bepalen hoe oud je wordt

Levensverwachting stijgt, maar niet voor iedereen evenveel De gemiddelde Belg wordt vandaag 81,5 jaar. De levensverwachting is in stijgende lijn, maar zoals dat gaat bij gemiddeldes, zijn er wel wat verschillen tussen de diverse bevolkingsgroepen. Onderzoek toont zelfs dat de sociale ongelijkheid in levenskansen steeds groter wordt. Het verschil kan oplopen tot negen jaar, afhankelijk van je geslacht, opleiding en je woonplaats. Teks t WIM TROCH

n ze leefden nog lang en gelukkig. Het is het einde van de meeste sprookjes. Toch is dit ideale scenario niet voor iedereen weggelegd. Verschillende factoren zorgen voor grote verschillen. Factoren die je niet altijd in de hand hebt. Bovendien worden de verschillen steeds groter. Dat blijkt uit onderzoek van VUB en UCL.

GEMIDDELDE LEVENSVERWACHTING IN VLAANDEREN < 82,16 jaar

82,16 - 84,21 jaar

Zoals het klokje thuis tikt...…

hebt er meer mensen in werkloosheid, meer alleenstaanden en meer mensen in armoede. Dat zijn factoren die je levenskansen verminderen.’

Vooreerst is de plaats waar je woont van belang. Uit het onderzoek blijkt dat de gemiddelde levensverwachting in Wallonië lager ligt dan in Vlaanderen. Vlamingen worden ongeveer 2,5 jaar ouder dan Walen. Maar ook binnen de noordelijke helft van ons land zijn er grote verschillen. In de steden – zoals Gent, Oostende en Antwerpen – ligt de levensverwachting lager dan in de gemeenten rond de steden, zoals Wemmel, Oudenburg, De Pinte of Edegem. ‘In het algemeen scoren steden slechter’, vertelt professor Sylvie Gadeyne van de VUB, promotor van het onderzoek. ‘Je

Levensverwachting koppelen aan geografie is evenwel een complex verhaal. ‘Je opleiding en het werk dat je doet spelen ook een rol’, verklaart Gadeyne de wispelturigheid op de kaart. ‘Leefmilieu, de omgeving en de aanwezigheid van zorgvoorzieningen in de buurt zijn ook bepalende factoren.’ Als er bij jou in de buurt immers weinig of geen toegang tot zorg is, zoals ziekenhuizen, rusthuizen, huisartsen en specialisten, ben je minder snel geneigd om een beroep te doen op hun diensten. Als bovendien mensen in jouw omgeving zelden

> 84,21 jaar

gebruik maken van zorgdiensten, zul je dat zelf ook minder snel doen. ‘Ook de gezinssituatie speelt een belangrijke rol’, zegt Gadeyne. ‘Alleenstaanden hebben bijvoorbeeld een hogere sterfte dan mensen die in koppel door het leven gaan. Gehuwden hebben de laagste sterfte, maar ook ongehuwd samenwonenden doen het beter dan alleenstaanden.’

De ene job is de andere niet Werk is een tweede factor die een bepalende rol speelt bij de levensverwachting. Werkloze mannen hebben volgens het onderzoek een sterfterisico dat dubbel zo hoog ligt als bij mannen die werk hebben. ‘We zullen nog onderzoeken of de duur van

de werkloosheid een impact heeft’, aldus Gadeyne. ‘Maar ook onder de mensen met een baan zijn er verschillen. Vooral werknemers met een kwetsbare job – denk dan bijvoorbeeld aan uitzendarbeid, banen met het minimumloon of banen met flexibele werkuren – hebben een hogere sterfte. We zien dat de meeste bevolkingsgroepen

‘Werkloosheid, alleenstaand zijn en armoede zijn factoren die de levenskansen verminderen’ professor Sylvie Gadeyne

Marc Leemans, voorzitter ACV, over dit onderzoek Blijkbaar zijn we zelfs in de dood niet allemaal gelijk? ‘Dat ook in de dood sociale verschillen spelen, verbaast me niet. Ik hoor al jaren zeggen dat we allemaal langer leven en dat we dus allemaal langer moeten werken. Het zijn vaak hoog opgeleide mensen met een goede baan die dat zeggen. Zij hebben statistisch inderdaad meer kans om langer te leven. Maar zo simpel is het dus niet. Bovendien is ook de levensverwachting in goede gezondheid belangrijk. En ook daarvan weten we dat het inkomen, het werk, het opleidingsniveau van iemand bepalend is. Maar wat ook opvalt is hoe de gezondheidskloof stijgt. Je zou

verwachten dat de groepen die al een hoge levensverwachting hebben niet meer zo snel vooruitgaan als de anderen. Maar het tegendeel is waar.’ ‘Deze cijfers zijn zeer nuttig in de pensioendiscussies. We moeten af van het idee dat alle regels en voorwaarden voor iedereen hetzelfde moeten zijn. Zoals de pensioenleeftijd bijvoorbeeld. We moeten veel meer kijken naar de lengte en de inhoud van de loopbaan. Het blijft bijzonder jammer dat er geen regeling is gekomen voor zware beroepen. Terwijl we in de openbare sector zeer dicht bij een akkoord stonden. En wat met mensen die zeer flexibel moeten werken? Ik lees dat dat ook impact heeft op de levensverwachting. We moe-

ten er dus zeer voorzichtig mee omspringen om de voorzichtigheidsregels rond nachtwerk te los te laten. Levenskwaliteit is belangrijker dan het economisch gewin op korte termijn.’

Wat moet er met deze onderzoeksresultaten gebeuren? ‘Heel veel debatten worden nu in economische termen gevoerd. Wat kost iets? Wat brengt dat op? Terwijl het meer over levenskwaliteit zou moeten gaan. Wie werkt, leeft blijkbaar langer dan wie geen of slecht werk heeft. Dan lijkt het me bijzonder logisch dat we hier ook beleid gaan op bouwen. Dat we bijvoorbeeld de soci-

ale economie verder uitbouwen, zodat de duizenden mensen die nu op de wachtlijst staan voor een baan in die sector ook eindelijk aan de slag kunnen. Of dat we bijvoorbeeld langdurig zieken beter gaan begeleiden zodat ze opnieuw aan de slag kunnen. In aangepaste omstandigheden als dat nodig is. Nieuwe cijfers over re-integratie wijzen nu het tegendeel uit. 60 procent van de mensen in zo’n traject wordt finaal ontslagen om medische overmacht, zonder opzegtermijn en zonder opzegvergoeding. Daarmee zijn bedrijven goedkoop gediend, maar zijn die mensen natuurlijk niet geholpen. Dat moet beter.’

ACTUEEL

Welke rol spelen de banken in de transitie naar een groene economie?

Banken kunnen het klimaat redden De transitie naar een Belgische groene economie zou jaarlijks om en bij 13 miljard euro aan investeringen vergen. Geld dat overheden met begrotingsproblemen moeilijk kunnen ophoesten. FairFin en Arbeid & Milieu kijken daarom in de richting van de financiële sector. TEKS T Simon Bellens

ngeveer gelijktijdig met de verschijning van de weinig ambitieuze beleidsnota Klimaat van Vlaams minister voor Energie Zuhal Demir (N-VA), verscheen het nieuws dat het Europese Milieuagentschap België binnenkort zal beboeten als het inzake klimaatbeleid niet snel een tandje bijsteekt. Ondanks de intentie om te werken aan de omslag naar een klimaatneutrale samenleving besliste de Vlaamse regering genoegen te nemen met een vermindering van minstens 80 procent in plaats van te streven naar 100 procent CO2-reductie in 2050.

Het recent verschenen onderzoek van milieuorganisatie Arbeid & Milieu en FairFin, dat ijvert voor een eerlijk financieel systeem, over de kosten van een transitie naar hernieuwbare energie, richt het vizier op de financiële sector. Op basis van voorgaand onderzoek concludeert het dat België tot 2050 jaarlijks ongeveer 2,5 procent van zijn BBP, of ruwweg 13 miljard euro, moet investeren om een klimaatneutrale samenleving te worden. Investeringen die noodzakelijk gepaard moeten gaan met het terugschroeven van investeringen in vervuilende sectoren. Veel geld, maar banken en financiële instellingen beschikken over een gigantische slagkracht. In totaal voorzagen de grootste

Alle Belgische overheden subsidieerden tussen 2014 en 2016 eveneens voor 4 miljard euro aan fossiele brandstof en slechts 1,5 miljard euro aan hernieuwbare energie. Politiek en financiële sector moeten dus beter doen. De onderzoekers stellen daarom voor om Belfius – sinds de financiële crisis een overheidsbank – om te vormen tot een publieke klimaatbank: een niet louter op winst gerichte bank die volop en uitsluitend in hernieuwbare energie investeert. Dat zou een hefboomeffect creëren waarbij ook de privésector groener handelt. De overheid moet de plannen om Belfius via een beursgang opnieuw te privatiseren dus nog even opbergen, maar de begroting blijft zo wel buiten schot. Op Europees niveau nemen belangrijke spelers alvast het voortouw. Op 14 november maakte de Europese Investeringsbank, een instelling van de Europese Unie, bekend dat ze vanaf 2021 definitief ophoudt met investeringen in fossiele energie. ‘Dat is fantastisch nieuws’, reageerde Yelter Bollen van Arbeid & Milieu, die het rapport opmaakte. ‘We wachten hier al lang op. Ook de verwoording waarin het gebeurt, stemt hoopvol.’ Op het Europese niveau ziet hij dan ook ‘een groot bewustzijn van de catastrofe bij ongewijzigd beleid’, maar over België en Vlaanderen is hij sceptischer. ‘Als je ziet dat een deel van het Vlaams Klimaatfonds gaat naar grote vervuilers zoals ExonnMobil, dan weet je dat het engagement niet juist zit.’ In december wil minister Demir haar nieuwe Vlaamse Energie- en Klimaatplan 20212030 voorstellen.

erop vooruitgaan qua levensverwachting, maar de hogere klasse gaat er sneller op vooruit dan de lagere socio-economische klasse. De verschillen worden dus groter.’

M = V? Ten derde speelt ook je geslacht een rol. Belgische vrouwen leven gemiddeld bijna vijf jaar langer dan hun mannelijke landgenoten (83,7 jaar tegenover 79,2 jaar). Bovendien wegen de sociale verschillen minder zwaar door bij vrouwen. Als verklaring geven de onderzoekers dat vrouwen minder risicogedrag vertonen, en beter zorg dragen voor hun gezondheid. ‘Al worden die verschillen kleiner’, zegt Gadeyne. ‘Vrouwen zijn later beginnen te roken, zodat de gevolgen voor hun gezondheid ook pas later zichtbaar zijn geworden. Ook beroepsmatig worden de verschillen kleiner. Vrouwen gaan vaker uithuizig werken dan vroeger, wat zich ook vertaalt in de cijfers.’

Eigen keuze? Naast woonplaats, geslacht en socioeconomisch profiel zijn er natuurlijk nog andere factoren die een rol spelen bij je levensverwachting, zoals voeding of beweging. Zaken waar je iets meer vat op hebt dan je woonplaats of geslacht. ‘Dat klopt, maar het is toch niet gerechtvaardigd om te zeggen dat het een individuele keuze is om gezond dan wel ongezond te leven’, zegt Gadeyne. ‘De ene groep heeft meer middelen om gezond te leven, om zich te informeren of om zich te laten behandelen. Niet iedereen heeft een netwerk rond zich dat ondersteuning kan bieden. Je moet ervan uitgaan dat iedereen lang en gezond wil leven. Alleen heb je dat niet helemaal zelf in de hand.’

Belgische banken tussen 2014 en 2016 in meer dan 33 miljard euro aan leningen, obligaties en aandelen aan de grootste fossiele bedrijven, al merken de onderzoekers de laatste jaren een lichte mentaliteitswijziging.

>>> ACV neemt dit eindejaar deel aan twee klimaatacties. Wil je graag meedoen? • Op 29 november gaat in ten minste elf Belgische steden de vierde Global Strike For Future door. • Op 8 december doet ACV mee met een mensenketting op de Brusselse Kleine Ring. Afspraak aan het Noordstation in Brussel om 13u of aan de Financietoren.

>>> Op www.bankwijzer.be kan je de duurzaamheid van de verschillende banken vergelijken. FairFin en Arbeid & Milieu eisen dat banken niet langer investeren in vervuilende energie.

VRAAG & ANTWOORD

Ann Claeys zit in patiëntenraad van UZ Gent

‘Patiënten moeten te vaak herhalen wat er scheelt’ Het UZ startte als eerste ziekenhuis in Gent met een patiëntenraad. Ann Claeys is een van de leden. Zij is chronisch ziek en kwam al in veel ziekenhuizen over de vloer. Als ervaringsdeskundige wil ze tips aanreiken om patiënt en zorgverlener dichter bij elkaar te brengen. ‘Vaak moeten patiënten zich verdedigen. Dat vraagt energie en gaat ten koste van hun herstel.’ Teks t Martine Creve FOTO James Arthur

Vanwaar komt je interesse om deel te nemen aan een patiëntenraad van een ziekenhuis? Ann Claeys: ‘Op mijn zestiende moest ik een hersenoperatie ondergaan. Er is toen iets misgelopen bij de narcose met blijvende hersenschade tot gevolg. Ik kon niet goed meer zien, ondervond problemen met mijn coördinatie en had verlammingsverschijnselen. Ik herstelde, maar er bleven beperkingen. Toch lukte het om maatschappelijk werk te studeren aan de hogeschool. Er bestonden toen nog geen ondersteunende maatregelen voor studenten met een beperking. De docenten deden wel inspanningen zodat ik kon volgen. Mijn klas was op het gelijkvloers. Dat was eigenlijk inclusie avant la lettre. Integratie versterken werd een aandachtspunt.’ ‘Voor een stage tijdens mijn opleiding kwam ik bij Ziekenzorg van CM (nu Samana) terecht. Daar kon ik mij volledig uitleven. Maar nadien werk vinden viel tegen. Omdat ik mij nuttig wilde maken, nam ik weer contact op met Samana. Daar kon ik opkomen voor de belangen van chronische zieke mensen. En dat is echt mijn dada. Door mijn medische problemen kom ik vaak in het ziekenhuis. De kans om het ook op te nemen voor patiënten greep ik met twee handen.’ Wie zijn de deelnemers? ‘We zijn gestart met dertig mensen. Dat zijn vooral patiënten die om verschillende redenen vaak naar het ziekenhuis moeten gaan. Er is bijvoorbeeld iemand bij met een zeldzame ziekte. Maar ook familieleden van patiënten en vrijwilligers die zich engageren in de zorg zijn betrokken. Zo doet er een vrijwilliger van CM die zieken vervoert mee. Hij komt ook vaak in het ziekenhuis, maar kan ervaringen de-

Ann Claeys > 56 jaar > liep op 16 jaar een niet-aangeboren hersenletsel (NAH) op door een fout tijdens een operatie > volgde een opleiding maatschappelijk werk aan de hogeschool > is gehuwd en heeft twee dochters van wie de oudste een specialisatie volgt in de geneeskunde > komt in de groep Belangenbehartiging van Samana op voor chronisch zieke mensen

Ann Claeys: ‘Specialisaties die nauw bij elkaar aanleunen, zouden in het ziekenhuis dichter bijeen moeten zitten.’ len vanuit een andere positie. Uiteraard nemen ook enkele medewerkers van het UZ Gent deel. Zij behoren tot het team dat binnen het UZ met kwaliteitszorg bezig is.’ Efficiënt vergaderen met dertig mensen is toch niet evident? ‘Uit de individuele gesprekken vooraf kwamen duidelijke onderwerpen naar voren. Op basis daarvan zijn vijf werkgroepen opgestart. Een eerste zal zich richten op communicatie, met de nadruk op gericht en aandachtig luisteren. Een andere groep bekijkt de toegankelijkheid van het ziekenhuis. Een gebouw van het UZ wordt afgebroken. Deze werkgroep kan suggesties doen naar de toegankelijkheid van het nieuwe gebouw. Een eerste tip die intussen al in de plannen is opgenomen is dat de deuren aan de ingang niet naar buiten mogen klappen, want dat is voor mensen in een rolstoel heel onhandig.’ ‘Een derde werkgroep ontwikkelt een brochure waarmee patiënten een eerste gesprek met de arts kunnen voorbereiden. De patiënt is meestal nerveus en vergeet daardoor wat hij wilde vragen. De brochure doet hem vooraf nadenken over het gesprek. Dat is een meerwaarde voor de patiënt en de zorgverlener. Om de patiënt nog beter te informeren, buigt een werkgroep zich ook over de verstaanbaarheid van de website. Een laatste groep maakt een overzicht van de voorzieningen en de wetgeving. Ik ben het meest geïnteresseerd in communicatie. Door mijn ziekte kan ik niet veel meer. Maar zolang ik een stem heb, wil ik die gebruiken voor patiënten die minder mondig zijn.’ Waarom is communicatie voor jou zo belangrijk? ‘In de verschillende ziekenhuizen waar ik werd opgenomen, heb ik er-

varen dat ik te vaak opnieuw moest uitleggen wat er aan de hand is of dat ik me moest verdedigen. Ik vertelde aan een arts dat ik voor een bepaalde behandeling zeer gevoelig was, maar hij reageerde eerder onverschillig. Nadien gaf hij toe dat ik gelijk had. De patiënt moet ernstig genomen worden. Als patiënt sta je in een zwakke positie. Je hebt weinig verweer. Je verdedigen vraagt veel energie. Dat gaat ten koste van je herstel.’ ‘Ik probeer te doen wat ik nog kan, wil er verzorgd voorkomen. Ik zie er beter uit dan ik ben. Dat leidt soms tot misplaatste reacties. Ik heb het meegemaakt dat een verpleegkundige de deur opentrok terwijl ik op het toilet zat. Wij moeten je komen wassen, maar je kunt wel alleen naar het toilet gaan, opperde ze. Ik legde uit dat ik mijn gezicht wel zelf kan wassen maar de rest van mijn lichaam niet door mijn beperkte motoriek. Dat gesprek werd gevoerd met de deur open en in het bijzijn van een tweede patiënt in de kamer. Dan voel je je zo klein. Respect voor een hulpbehoevende patiënt is zo belangrijk. Nadien gaf de verpleegkundige toe dat ik inderdaad hulp nodig heb bij het wassen. Ze had in mijn dossier gekeken. Dat had ze beter eerst gedaan. Voor chronische patiënten die op verschillende afdelingen komen, lijkt het mij zinvol een voorblad te maken met de belangrijkste gegevens van de patiënt. Als het dossier wordt geopend, is die informatie het eerst zichtbaar. Dat voorkomt voor iedereen lastige situaties.’

kandidaten starten patiëntenraad om de zorg te verbeteren

Heb je vanuit jouw ziekenhuiservaring nog concrete voorstellen naar verbetering? ‘Omdat mijn medische problemen complex zijn, kom ik op vele afdelingen van een ziekenhuis. Specialisaties die nauw bij elkaar aanleunen, zouden dichter bijeen moeten zitten.

zo zit dat Een arts gaat makkelijker aankloppen bij een collega voor overleg als die in de buurt zit. Ik denk bijvoorbeeld aan urologie en gynaecologie. Ik heb het meegemaakt dat een arts met mij meeging om een afspraak vast te leggen bij een andere specialist. Hij drukte erop dat ik snel een welbepaalde specialist moest zien. Dat is geruststellend. Die hulp heeft niet alleen te maken met de bereidheid van de zorgverlener, maar wordt ook vergemakkelijkt door infrastructuur.’ ‘In de patiëntenraad zal het niet alleen over het contact met artsen gaan. Iedereen die met de patiënt te maken krijgt, bijvoorbeeld ook het onderhoudspersoneel, kan de kwaliteit van de zorg voor de patiënt verbeteren. Overal hangen pompjes om je handen te ontsmetten en dat is zeer goed. Maar het gebeurt dat ze leeg zijn. Het kan een voorstel zijn om iemand aan te stellen die de specifieke taak heeft die pompjes aan te vullen.’ Merk je door de jaren heen een positieve evolutie? ‘Zeker. Ik kom al veertig jaar in verschillende ziekenhuizen. Ik merk een evolutie in de omgang met de patiënt. Werken met referentieverpleegkundigen vind ik een enorme vooruitgang. Dat zijn verpleegkundigen met een bepaalde specialisatie. Als je plots een probleem hebt, zijn zij altijd bereikbaar. Zij kennen je dossier zeer goed. Je ziet hen vaker dan de arts. Want daar kun je niet altijd onmiddellijk bij terecht en dat begrijp ik. Referentieverpleegkundigen coördineren jouw zorg op de afdeling. Dat is een hele geruststelling. Je hoeft geen stress te hebben om alles geregeld te krijgen waardoor je je volledig kunt concentreren op de behandeling.’ ‘Ook in veiligheid wordt veel geïnvesteerd. Voor je in het UZ het operatiekwartier binnengaat, moet je minstens vier keer je naam en geboortedatum geven. Dat schept vertrouwen.’

‘Zolang ik een stem heb, wil ik die gebruiken voor patiënten die minder mondig zijn’ Ann Claeys

Heeft de patiëntenraad ook invloed buiten de muren van het ziekenhuis? ‘Ik wil graag ook aandacht vragen voor de doorstroming naar de thuiszorg. Mijn zorg stopt niet als ik uit het ziekenhuis kom. Er komt een verpleegkundige aan huis. Maar die communicatie loopt soms mank. Onlangs was er verwarring omdat de thuisverpleegkundige een andere mening had dan de referentieverpleegkundige in het ziekenhuis. Dat geeft mij veel stress omdat ik sterk afhankelijk ben van de thuiszorg. Ik heb een partner, kinderen, familie die het voor mij opnemen. Maar voor mensen die er helemaal alleen voor staan, zijn de mensen in de thuiszorg de enigen op wie ze kunnen terugvallen.’ Zullen de zorgverleners luisteren naar de patiëntenraad? ‘Sommigen wel, anderen niet. Maar dat tempert onze motivatie niet. We willen vooral dat de patiënten zich zonder bijkomende beslommeringen kunnen concentreren op hun behandeling. Daar vaart iedereen wel bij. Al besef ik dat sommige patiënten veeleisend zijn. Een goede verstandhouding vraagt begrip van de beide kanten.’

terminaal ziek

Wanneer heb ik recht op palliatief verlof? Als je de zorg opneemt voor een terminaal zieke persoon, dan kun je als werknemer palliatief verlof krijgen. Dat kan maximaal drie maanden. Je ontvangt een uitkering van de RVA. Thuis zorgen voor een terminaal zieke persoon en gaan werken is zwaar. Je kunt dan loopbaanonderbreking nemen. Je kunt dat op twee manieren doen. Ofwel kies je ervoor om tijdelijk volledig te stoppen met werken. Dat is mogelijk bij zowel een voltijdse als een deeltijdse job. Of je kunt er ook voor opteren om minder te werken. Overschakelen naar halftijds werken kan als je minstens drie vierde van een voltijdse job aan de slag bent. Bij een

voltijdse job mag je ook minderen met een vijfde van de werktijd. Werknemers in de privésector en in de openbare diensten kunnen palliatief verlof opnemen. Stoppen met werken of minder werken om te zorgen voor een terminaal zieke persoon mag gedurende een maand. Die periode kan twee keer verlengd worden. De maximumduur voor palliatief verlof bedraagt dus drie maanden. Je hebt er recht op als je een attest van de behandelende arts kunt voorleggen met de vermelding dat je bereid bent om palliatieve zorg te bieden. Dien een schriftelijke aanvraag samen met het medisch attest in bij je werkgever. Doe dat minstens zeven dagen voor de start

van het palliatief verlof. Breng ook de RVA op de hoogte. Je krijgt een onderbrekingsuitkering van de RVA. Die bedraagt bij een volledige werkonderbreking 750,33 euro netto per maand. Voor een alleenstaande is dat 1 035,45 euro. Als je overschakelt naar een halftijdse job ontvang je maandelijks 345,85 euro netto als je jonger bent dan 50 jaar. Als alleenstaande jonger dan 50 is dat 477,28 euro. Vanaf 50 jaar is het bedrag voor iedereen 466,26 euro. Verminder je je werktijd met een vijfde en ben je nog geen 50 jaar, dan krijg je elke maand 117,54 euro netto. Vanaf 50 jaar is dat 175,99 euro.

>>> www.rva.be

MilIeu

Wat is de duurzaamste keuze voor een kerstboom? Of je wacht tot de Sint terug naar Spanje is of je nu al overstag gaat, binnenkort sta je voor een van de moeilijkste keuzes van het jaar: de kerstboom. Ga je voor plastiek of echt? En wat als je ook het milieu een rol laat spelen? Een echte boom is vanzelfsprekend natuurlijker. Al geldt dat maar tot op zekere hoogte. Want ook voor kerstbomen worden vaak meststoffen en pesticiden gebruikt. Eentje van plastiek is dan weer het resultaat van een vervuilende industrie en moet vaak een hele afstand afleggen. Maar je spaart wel

op enkele jaren meerdere bomen van een voortijdige dood. Om eindelijk een einde te stellen aan dat dilemma heeft een Canadees onderzoeksteam berekend wat volgens de wetenschap de duurzaamste keuze is. Daarvoor keken ze naar de hele levenscyclus van een boom, van begin van het productieproces, transport, tot de verwerking na bewezen diensten. Het wetenschappelijke oordeel luidt dat een natuurlijke boom globaal de beste keuze is voor het milieu. Een kerstboom uit kunststof heeft namelijk tot drie keer

meer impact op klimaatverandering. Daar tegenover staat dan wel dat natuurlijke kerstbomen een negatievere impact hebben op natuurlijke diversiteit of gebruik van grondstoffen. De optimale oplossing volgens de onderzoekers? Een kerstboom uit kunststof, maar alleen op voorwaarde dat je hem minstens twintig kerstperiodes op rij gebruikt. En die gezellige kerstgeur van een boom? Met enkele druppels etherische olie van spar of den in een geurbrander is je huis helemaal ecologisch kerstproof.

geboorte of adoptie

Het kraamgeld, bestaat dat nog? Bij de geboorte of de adoptie van een kind, krijg je eenmalig een bedrag van 1 122 euro. Vandaag noemen we dit het startbedrag. Het maakt deel uit van het hervormde kinderbijslagsysteem, het Groeipakket. Je kan het startbedrag ten vroegste vier maanden voor de geschatte geboortedatum en tot vijf jaar na de geboorte aanvragen bij een uitbetaler van het Groeipakket. Er zijn vijf uitbetalers (de bestaande elf kinderbijslagfondsen zijn sinds 1 januari 2019 gehergroepeerd): FONS, Infino, Kidslife Vlaanderen,

MyFamily en Parentia. Vraag je het startbedrag voor de geboorte aan, dan bezorg je je uitbetaler een doktersattest met de vermoedelijke geboortedatum. Kan je op het moment van je aanvraag nog geen attest voorleggen? Dan mag je het ook achteraf bezorgen.

je bij je aanvraag een kopie van het verzoekschrift tot binnen- of buitenlandse adoptie voegen. Is er geen verzoekschrift bij een buitenlandse adoptie, dan volstaat een buitenlandse adoptiebeslissing of een beslissing tot plaatsing met het oog op adoptie.

Ook voor een kind dat dood geboren wordt na zes maanden zwangerschap heb je recht op het startbedrag. Je uitbetaler heeft hiervoor de akte van aangifte van een levenloos kind nodig. Contacteer je uitbetaler als je hierover vragen hebt. Bij een adoptie moet

Je ontvangt het startbedrag ten vroegste twee maanden voor de geschatte geboortedatum. Het startbedrag kan pas betaald worden na ontvangst van het doktersattest. Bij een adoptie krijg je het startbedrag zodra het kind deel uitmaakt van je gezin.

TOT JE DIENST

OIKONDE-Prijs

Projecten zorgzame samenleving Oikonde Leuven zet met de uitreiking van De Megafoon projecten voor een zorgzamere samenleving in de kijker. De prijs wordt toegekend aan initiatieven waar vrijwilligers bij betrokken zijn en die kwetsbare mensen een volwaardige plaats willen geven in de samenleving. De laureaat krijgt 15 000 euro, vier andere winnaars ontvangen elk 2 500 euro. Daarnaast krijgen ze allemaal een klein kunstwerk en media-aandacht voor het initiatief. Projecten moeten ten laatste op 27 januari 2020 gestuurd worden naar Oikonde Leuven. De prijsuitreiking vindt plaats op 28 april in Leuven.

>>> www.oikondeleuven.be

8 december

Gratis vakantiebeurs Tijdens de reisbeurs Vakantie-Idee maak je kennis met de begeleide groepsreizen van Govaka&Pasar. Van ontdekkingsreizen naar exotische bestemmingen, fietsreizen naar Spanje en kampeervakanties tot kortere wandeltrips naar onze buurlanden. Je doet er inspiratie op voor je volgende bestemming en je kan al je vragen stellen aan de reisbegeleiders. Als je gaat, maak je bovendien kans op een van de vijf waardebonnen van 100 euro. Locatie: GC Den Boomgaard in Ranst, open van 9.30 tot 16.00.

>>> Info en gratis reservatie van de reisvoorstellingen: www.govaka.be/ vakantiesalons

Vacatures CM zoekt Marketeer Regionale supportverantwoordelijke medisch departement Privacy-medewerker (Data protection) 100 % - Schaarbeek - onbepaalde duur

Dossierbeheerder gezondheidszorg 100 % - Schaarbeek - bepaalde duur 6 maanden

Adviserend arts 100 % - meerdere regio’s - onbepaalde duur

www.cmjobs.be OKRA zoekt Stafmedewerker pensioendienst 100 % - Schaarbeek - onbepaalde duur

www.okra.be ACV zoekt Tweetalige secretaris/secretaresse Infrastructure engineer Functioneel analist 100 % - onbepaalde duur – Schaarbeek

ACV Voeding en Diensten zoekt Sociaal-juridische dienstverlener 100 % - onbepaalde duur – Antwerpen

www.hetacv.be

Sociale verkiezingen, waarom doen we dat? Van 11 tot en met 24 mei 2020 zijn er sociale verkiezingen. Dan kiezen werknemers in heel België hun afgevaardigden voor het Comité voor Preventie en Bescherming op het werk (CPBW of Comité PB) en de Ondernemingsraad (OR). Mei, het lijkt nog heel ver weg. Maar de voorbereidingen en de procedures in de ondernemingen trekken zich stilaan op gang.

ij de sociale verkiezingen kies je wie jouw belangen de komende vier jaar vertegenwoordigt in de belangrijkste overlegorganen binnen je bedrijf of organisatie. Dat zijn dus het Comité PB en de OR. Daar zetten de afgevaardigden zich in voor onder meer betere arbeidsvoorwaarden of welzijn op het werk. Dat is geen overbodige luxe want we spenderen een groot deel van ons leven op het werk. Afgevaardigden zijn de spreekbuis van hun collega’s: ze vangen hun eventuele vragen of klachten op, en ze bespreken vragen en voorstellen met de directie.

Waarom is sociaal overleg belangrijk? Wetenschappelijk onderzoek op basis van de officiële jaarrekeningen en balansen die ondernemingen neerleggen bij de Nationale Bank, toont aan dat sociaal overleg in een onderneming veel verschil maakt. In ondernemingen met sociaal overleg: zijn de gemiddelde brutojaarlonen gemiddeld meer dan 5 000 euro hoger dan in vergelijkbare ondernemingen waar geen sociale verkiezingen worden gehouden; krijgen veel meer werknemers de kans om een opleiding te volgen. Het verschil loopt op van 10 tot zelfs 30 procent in bepaalde sectoren; is de werkzekerheid groter: er is meer vast werk, minder tijdelijk

werk, minder uitzendwerk, en er vallen minder ontslagen; zijn er minder verschillen tussen de lonen van mannen en vrouwen; is er meer aandacht voor welzijn op het werk en gebeuren minder arbeidsongevallen. Ook in de arbeidsrechtbanken is het verschil tussen ondernemingen met en zonder sociaal overleg zichtbaar. Tot 75 procent of meer van de gerechtelijke procedures die het ACV start, loopt tegen werkgevers waar er geen sociaal overleg is binnen het bedrijf. Wat geregeld wordt in de rechtbank, kan men in ondernemingen met sociaal overleg doorgaans oplossen in onderling overleg. Comité voor Preventie en Bescherming op het werk Een onderneming of organisatie met minstens 50 werknemers moet een Comité voor Preventie en Bescherming op het werk (Comité PB of CPBW) verkiezen. Het Comité PB heeft als opdracht om het welzijn op het werk te verzekeren en ervoor te zorgen dat iedereen kan werken onder veilige en gezonde werkomstandigheden. Afgevaardigden werken hier onder meer aan: een correcte toepassing van de wetgeving over veiligheid, gezondheid en welzijn op het werk; het voorkomen van arbeidsongevallen, beroepsziekten, stress, veilig-

heidsproblemen en pesten; het verbeteren van de werkomstandigheden, mobiliteit ...; het goed functioneren van de preventiediensten (veiligheidsdienst, arbeidsgeneeskundige dienst); een correcte toepassing van de milieuwetgeving, brandveiligheid; de uitwerking van een beleid rond stress, psychosociale risico’s, maar ook rond thema’s als alcohol op het werk, oudere werknemers … Ondernemingsraad Een onderneming of organisatie met minstens 100 werknemers moet een ondernemingsraad (OR) oprichten. De OR vergadert maandelijks en heeft recht op informatie, toezicht en advies. Daarnaast heeft de OR een beperkte beslissingsbevoegdheid over de sociale ondernemingsaspecten. Zo beslist de OR onder meer over: het arbeidsreglement; de collectieve vakantiedagen; de uurroosters. Een belangrijke bevoegdheid van de OR is het informatierecht over de economische en financiële toestand van de onderneming of organisatie. Op die manier krijgen medewerkers zicht op de toestand en de toekomst van hun werk. Zo verkrijg je op regelmatige tijdstippen informatie over: de financiële situatie; het personeelsbestand; de productiviteit; de toekomstperspectieven van het bedrijf.

>>> Ontdek alles over de sociale verkiezingen op www.wordacvkandidaat.be of bel het gratis nummer 0800 11 500

Gratis vakantiemarkten van Intersoc

Interesse in een vakantie met enkel volwassenen?

Ontdek op de vakantiemarkten van Intersoc het aanbod aan wandelen cultuurvakanties. In het reiscafé leer je de bestemmingen beter kennen aan de hand van enkele presentaties en je kan je meteen inschrijven. Laat je verleiden op maandag 2 december 2019 in de Limburghal in Genk, op dinsdag 3 december in Zoo Antwerpen, op woensdag 4 december in de Clemenspoort in Gent en op donderdag 5 december in Thermae Palace in Oostende. Telkens van 13 uur tot 16 uur. Boek je ter plaatse een charme-, deluxe-, bus- of vliegtuigvakantie uit de zomerbrochure van Intersoc? Dan krijg je een korting van 10 euro per deelnemer. Je maakt bovendien kans om de vakantie die je boekt in een Intersoc-hotel terug te winnen.

Meer informatie

070 233 119 of www.intersoc.be/vakantiemarkten

VISIE 20 - 22 november 2019

limburg in beweging

Verantwoordelijke uitgevers regio Limburg: beweging.net Carien Neven, ACV Jean Vranken, CM Lizy Cosemans. Wil je reageren op de regionale bladzijden? Contacteer dan de redactie Visie Limburg, Mgr. Broekxplein 6, 3500 HASSELT, tel. 011 29 08 70, limburg@beweging.net, limburg.beweging.net. Een Visie gemist? Ga naar www.visielimburg.be.

PEP Limburg viert eenjarig bestaan in nieuwe locatie

Op 10 november kon PeP limburg haar eerste kaarsje uitblazen. dat dit kon gebeuren in hun nieuwe gebouwen was een extra reden tot vieren.

“Vorig jaar konden we een vliegende start nemen met het project”, vertelt PEP-coördina-

PA SA r 24.11.19: Alken

HERFSTWANDELING WANNEER Zo 24.11 om 14 u VERTREK Kerk Groot-Gelmen, Kloosterstraat 3, Sint-Truiden INFO Danny Put, 0476 31 53 07

24.11.19: lOmmel ■

PEP! Limburg heeft een nieuwe locatie. Van links naar rechts: Carien Neven (beweging.net), Anniek Nagels (Genk, schepen van talentontwikkeling), Rihab en Nisrine Hajjaji (PEP) en Brecht Beelen (beweging.net)

trice Nisrine Hajjaji, “We organiseerden bijlessen wiskunde, Frans en Engels, er was een sensibiliseringscampagne in 77 klassen en we zorgden ervoor dat 25 jongeren een coach kregen die hen helpt met hun schoolloopbaan. Er vonden ook verschillende evenementen plaats zoals een kick-off, een iftarmaaltijd en een jobbeurs.” “Dit jaar willen we voortgaan op hetzelfde elan”, vult Rihab verder aan, “We hebben kunnen uitbreiden met een halftijdse werkkracht. Daardoor zullen we tijdens het komende werkingsjaar nog meer kunnen verwezen-

lijken. De initiatieven die vorig jaar werden opgestart blijven doorgaan. Daarnaast stampen we ook nieuwe initiatieven uit de grond. Veel jongeren weten niet hoe ze precies moeten leren. Daarom gaan we van start met een cursus ‘leren leren’. Om de jongeren te laten proeven van het hoger onderwijs, zullen we met hen langsgaan op de hogescholen en universiteiten. We plannen ook een technologiebeurs en een bedrijfsbezoek.”

>>> Meer info of een beroep doen op PEP: www.pepvzw.be

Tentoonstelling

De verdwenen dorpen van Palestina Tijdens een rondreis door Israël en Palestina in oktober 2018 maakte Johan Depoortere (oud-journalist bij VRT) een fotoreeks over een tiental verdwenen Palestijnse dorpen. Johan Depoortere: “In mei dit jaar vond in Israël het Eurovisiesongfestival plaats in Tel Aviv, op de grond van het verdwenen dorp Sheikh Muwanis. Dit is slechts één van de ruim 600 Palestijnse dorpen die verdwenen zijn sinds de oprichting van de staat Israël 70 jaar geleden.” De fototentoonstelling is gratis te bezichtigen van 2 tot en met 6 december in UHas-

OVER DE OPLEIDING VERZORGENDE/ ZORGKUNDIGE WANNEER Di 26.11 of do 12.12 om 10 u WAAR Opleidingscentrum, Isabellastraat 16 in Hasselt START OPLEIDING 20.01.2020 INFO Marleen Geussens, 011 37 65 01

De vier kwb-afdelingen van Tessenderlo organiseren een mooie gezinswandeling. WANNEER Zo 24.11 tussen 8 en 15 u START/A ANKOMST ‘t Schoolhuis, Schoterheide 48, Schoot Tessenderlo AFSTANDEN 5-7-9 km-combineerbaar naar 21 km. Buggy- en rolstoelvriendelijke wandeling van 5 km. MEER INFO www.falos.be

“PEP staat voor ‘Positive Education Psychology’ en heeft als doelstelling om meer jongeren het onderwijs te doen verlaten met een gepast diploma”, zegt PEP-voorzitster Rihab Hajjaji. “We zien dat jongeren uit kansarme gezinnen of met een migratie-achtergrond het systematisch minder goed doen in het onderwijs. Door verschillende initiatieven helpen we dit probleem te voorkomen. Hierbij willen we jongeren informeren, inspireren en motiveren.”

De nieuwe locatie van PEP, gelegen in de voormalige gebouwen van Regina Mundi in Genk, wordt ter beschikking gesteld door de stad. Schepen van talentontwikkeling Anniek Nagels juicht het project toe: “In Genk zijn er nogal wat jongeren die hun diploma secundair onderwijs niet halen. PEP is een project dat van onderuit is gegroeid. Dit verlaagt de drempel voor de jongeren. We zijn dan ook zeer gelukkig dat PEP Limburg in Genk gevestigd is.”

FAmilieHulP 26.11 OF 12.12: inFOmOmenTen

k wb klAverblAdwAndeling

Teks T & foTo: brechT beelen

“Een jaar geleden slaagden we erin om het project naar Limburg te halen”, stelt Carien Neven van beweging.net Limburg, “We hadden opgemerkt dat PEP in Antwerpen goede resultaten kon voorleggen. Daarom gingen we op zoek naar Limburgse partners voor het project. Zij zorgen voor de financiering en inhoudelijke ondersteuning van PEP. Momenteel zijn UCLL, UHasselt, KU Leuven, PXL, Internationaal Comité en stad Genk de partners van PEP in Limburg.”

selt, Campus Hasselt (oude gevangenis), tijdens hun openingsuren. De vernissage van deze tentoonstelling vindt plaats op vrijdag 29 november. Naast een gesprek met Johan Depoortere en Willem Staes (beleidsmedewerker Midden-Oosten bij 11.11.11) is er ook een optreden van het ensemble Ehsan Yadollahi. Toegangskaarten voor deze vernissage kos-

ten 5 euro en zijn te koop bij Oxfam-Wereldwinkel, Dorpsstraat 31 in Hasselt.

WIN

beweging.net Limburg geeft 5 duotickets weg voor de vernissage. Ga naar www.beweging.net/vernissage en waag je kans. Deelnemen kan tot 26 november 12 uur.

Dit is een organisatie van Palestina Solidariteit Limburg, Amnesty International, Oxfam-Wereldwinkel Hasselt, AC-ABVV Limburg, 11.11.11 en beweging.net Limburg.

NATUURWANDELING - 9 KM WANNEER Zo 24.11 om 13.30 u VERTREK Kristallijn, Blauwe Keidreef 3 INFO Jan Van Heukelom, 0494 57 00 62

30.11.19: HeuSden

GEZELLIG SAMENZIJN MET VOORSTELLING JAARPROGRAMMA 2020 WANNEER Za 30.11 om 19 u WAAR De Kring, Guido Gezellelaan 15, Heusden INFO Arnold Vinck, 0494 43 25 72

CAMPERCLUB TEUTEN VOORSTELLING JAARPROGRAMMA Na de presentatie kan je inschrijven voor de reizen. Je kan ook blijven overnachten in je camper op de parking tot zondagmiddag. WANNEER Za 30.11 om 20 u WAAR Parochiezaal , Leeuwerikstr. 6, Hamont INFO/INSCHRIJVEN VOOR 28.11 BIJ François Loyens, 0494 77 21 81

GPS-CLUB LIMBURG INITIATIECURSUS OUTDOOR GPS WANNEER Za 23.11 om 10 u WAAR Decathlon, Kuringersteenweg 493 in Kuringen-Hasselt INFO Johan Walbers, 0476 99 19 89 CURSUS BASECAMP Voor bezitters van een Garmin outdoor GPS (wandelen of geocachen) of een Garmin Edge fiets-gps WANNEER Di 26.11 om 19 u WAAR ’t Pelterke, Jeugdlaan 4, Pelt INFO Johan Walbers, 0476 99 19 89

>>> www.pasar.be/activiteiten

REGIO

CM 15.09.19: CMCM 28 NOV 19: Paardentherapie voorlezen’ gezinnen Infosessie ‘Etiketten Herk-de-Stad WAAR Houthalen-Helchteren Start zondag septemWANNEER Donderdag 2815 november ber 2019 10u00 tot 12u00 2019 (4 sessies) PRIJS CM-lid €3, niet-leden €6 PRIJS CM-lid €48, anderen €60 INSCHRIJVEN INSCHRIJVEN wegwijs.limburg@cm.be of wegwijs.limburg@cm.be of 011 280 280 011 280 280

2 DEC 19: SAMANA 17.09.19: CM Lezing ‘Vermissing van Infosessies ‘Loopbaanpersonen met dementie’ begeleiding’ (Alain Remue) Bilzen, Hasselt, Genk, WAAR Peer Lommel en Maandag Maasmechelen WANNEER 2 december WANNEER 17 september (Bilzen), 2019 23 september (Hasselt), PRIJS €3 1 oktober (Genk), INSCHRIJVEN 3 oktober (Lommel) en of wegwijs.limburg@cm.be 7 oktober (Maasmechelen) 011 280 280 20u00 tot 22u00 PRIJS gratis INSCHRIJVEN 2 & 9 DEC 19: SAMANA wegwijs.limburg@cm.be of Concert ‘Warme wintermaan011 280’ 280 dagen WAAR Diepenbeek WANNEER Maandag 2 en 9 decem17.09.19: ber 2019 CM Infosessie ‘Veilig thuis wonen’ PRIJS €15 (inclusief hapjes) WAAR Tongeren INSCHRIJVEN WANNEER 17 septemberofwegwijs.limburg@cm.be 13u30 16u00 011 280tot280 PRIJS gratis INSCHRIJVEN 012 23 38 70

3 DEC 19: OKRA Grootouders voor het klimaat 18.10.19: OKRA WAAR Maasmechelen Galabal ’65Dinsdag jaar OKRA ’ WANNEER 3 december WAAR Houthalen-Helchteren 2019 WANNEER PRIJS gratisVrijdag 18 oktober 2019 deuren gaan open om 20u00 INSCHRIJVEN PRIJS €10 vvk, €15 kassa patricia.schoenaers@okra.be of INSCHRIJVEN 011 265 930 patricia.schoenaers@okra.be of 011 265 930

CM LIMBURG INSCHRIJVEN Meer info over onze initiatieven: raadpleeg www.cm.be/agenda. Vooraf inschrijven is steeds noodzakelijk. Vermeld voor welke activiteit je inschrijft samen met je naam, adres, rijksregister- en telefoonnummer.

Inleefweek armoede

‘Armoede is meer dan geen geld hebben’ Hoe weet je hoe het is om in armoede te leven? Niet. Tenzij je het zelf hebt meegemaakt natuurlijk. En laat dit nu net zijn wat welzijnszorg met de inleefweek armoede beoogt. Ook bij CM Limburg gingen enkele medewerkers, gesteund door de dienst Diversiteit, de uitdaging aan om een week lang op een beperkt budget te leven. Want hoe kun je je aanbod beter op je doelgroep afstemmen dan door even in hun schoenen te gaan staan? Sophie Notelaers (39) was één van hen. ‘Het geld dat ik na een week overhield, wou ik aan een goed doel schenken. Bleek dat drie eurocent te zijn (lacht). REDAC TEUR STEPHANIE LOUWAGIE

Bedoeling van de inleefweek armoede is dat je een volledige week rondkomt met een budget van iemand die in armoede leeft. Voor volwassenen komt dit neer op 60 euro per persoon, kinderen moeten het met slechts 20 euro stellen. Sophie Notelaers: ‘Ik ben als enige van het gezin de confrontatie met armoede aangegaan. Mijn man Raf (43) en zoon Mathis (9) zijn allebei heel actief in het verenigingsleven. Ze spelen tennis, (zaal)voetbal en gaan ook naar alle thuismatchen van KRC Genk kijken. Allemaal activiteiten die een te grote hap uit het budget zouden betekenen. Maar volgend jaar doen we met z’n drietjes mee, althans dat is wat ze me beloofden (lacht).’

Intakegesprek leefloon Sophie: ‘Aan het begin van de week moesten we op intakegesprek, een formaliteit die ook mensen die een leefloon aanvragen moeten doorlopen. Op die manier kan de volledige financiële situatie van de zorgvrager in kaart worden gebracht. Er wordt een oplijsting gemaakt van alle maandelijkse inkomsten en vaste uitgaven. Hoeveel betaal je aan stroom, internet en water? Eenvoudige vragen waar ik het antwoord eigenlijk schuldig op moest blijven. Meteen ook het grootste verschil met mensen die wel in kansarmoede leven. Zij weten vaak tot op de laatste cent waaraan ze hun geld besteden.’ Dat Sophie tot voor kort niet echt prijsbewust was, blijkt ook uit de rest van haar verhaal. Sophie: ‘Tot voor kort gooide ik in de supermarkt zonder nadenken vanalles in mijn winkelkarretje. Met een budget van amper 60 euro kun je maar beter niet op die manier te werk gaan (lacht). Integendeel, ik moest prijzen vergelijken, heel wat rekenen en vooral ook streng zijn voor mezelf. Voor het eerst in mijn leven stelde ik vast dat

huismerken tot soms wel vijf keer goedkoper zijn dan de merken die ik anders koop.’

Geen honger, wel trek Sophie: ‘De eerste dagen leefde ik op adrenaline en liep het experiment als vanzelf. Tot op dag drie! Na een paar dagen op het hoogstnoodzakelijke voedsel en kraantjeswater, overviel mij plots een enorme trek in suiker en snoepgoed. De keukenkasten bij mij thuis steken dan wel altijd proppensvol lekkers, ik moest er tijdens de inleefweek natuurlijk vanaf weten te blijven. Vaak hetzelfde eten, niets verspillen en je geen extraatjes kunnen veroorloven: ook dat is armoede.’ Veel mensen in armoede slagen er maar net in om het hoofd boven water te houden. Tot ze door een onverwachte gebeurtenis volledig kopje ondergaan. Om ook dat aspect aan den lijve te ondervinden, ontvingen de deelnemers aan het experiment elke avond een fictieve casus om over na te denken. Sophie: ‘Stel, je wasmachine gaat stuk, wat doe je? Of je wordt ziek, ga je dan naar de dokter? Je buurman sterft, leg je dan bij voor een bloemstuk met de andere buren? Het zijn slechts enkele van de concrete situaties waaraan ik nu spontaan denk. Dankzij dit soort voorbeelden besef je pas ten volle hoe ver de tentakels van armoede reiken. Als je als enige in de groep niet bijlegt voor een geschenk, word je waarschijnlijk scheef bekeken. Om nog maar te zwijgen over wat er gebeurt wanneer je de kleren van je kinderen niet meer kunt wassen omdat de wasmachine stuk is. Armoede is zoveel meer dan geen geld hebben. Je financiële status bepaalt ook in grote mate met wie je omgaat en welke activiteiten je samen beoefent. Zo moest ik het deze week na het tennissen met slechts één

Sophie Notelaers drankje doen en kon ik ook geen rondje geven. Als je dat na elke training doet, word je na een tijdje niet meer meegevraagd.’

‘Je financiële situatie bepaalt met wie je omgaat’ (Sophie notelaers) ‘Uiteindelijk heb ik volgehouden en ben ik erin geslaagd om een week op 59,97 euro te overleven. Doelstelling gehaald, al was het erg nipt. En dan had ik nog het geluk dat ik die week net een koffietafel, een teambuildingslunch en een receptie ter ere van wapenstilstand op de planning had staan (lacht). Voor mij was het ook echt een uitdaging om de auto vaker op stal te laten en zo budget uit te sparen. Maar ook nu de inleefweek erop zit, zal ik vaker naar het werk of de sportclub proberen te carpoolen. En ja die onderste en bovenste schappen in de supermarkt, waar producten staan die tot vijf keer goedkoper zijn, hebben echt wel mijn interesse gewekt. Volgend jaar neem ik opnieuw deel, maar dan probeer ik het twee weken vol te houden en neem ik ook mijn man en zoon mee op sleeptouw. Beloofd!’

CONTACT Een vraag voor CM? Op www.cm.be vind je heel wat info en kun je een contactformulier invullen. Je kunt ons ook bellen op 011 280 211 op weekdagen van 8u30 tot 17u, behalve op vrijdagnamiddag. Een afspraak in een CM-kantoor maak je op www.cm.be/afspraken of telefonisch via 011 280 211. Met vragen over (thuis)zorg kun je terecht bij de Zorglijn op 011 280 281 of via zorglijn.limburg@cm.be

MAAK HET ECHT MEE.

Goedkoper naar Bokrijk dankzij CM Het is nog geen kerst en toch is het nu al pakjestijd. Ook dit jaar krijgen snelle beslissers immers 25 euro korting op een Bokrijkabonnement voor het hele gezin. Dankzij CM kost een gezins- of grootouderabonnement zo tijdelijk 70 in plaats van 95 euro. Geïnteresseerden die van de korting gebruik willen maken, kunnen hun Bokrijkabonnement tussen 1 december 2019 en 31 januari 2020 op www.bokrijk.be bestellen. Opgelet, pas na inbreng van kortingscode 2020CMLIMBURG wordt de vermindering in rekening gebracht. Betalen kan online of via overschrijving. Het abonnement wordt nadien per post verstuurd. Meer info en voorwaarden vind je op de website van Bokrijk.

REGIO Werkbaar werk in de voedingsnijverheid

INFO

Wat is het wondermiddel tegen werkdruk? ‘Ik hoor niet graag de term flutmaatregelen. Elk initiatief dat ervoor zorgt dat werknemers beter of langer aan de slag kunnen, is een goed initiatief. Vele kleine maatregelen maken een groot werkbaar geheel,’ aldus Dirk Verhaegen van ACV Voeding en Diensten. Aanleiding is het akkoord voor de sector van de voedingsnijverheid (PC 118). Daarin is opgenomen dat alle ondernemingen in die sector tegen 30 juni 2020 een cao moeten afsluiten met daarin engagementen om de werkbaarheid te verbeteren op straffe van een boete. REDAC TEUR VICKY JANS

CAO 104 Afspraken rond werkbaar werk zijn niet nieuw. Met cao 104 worden bedrijven met meer dan 20 werknemers sinds 2012 verplicht om na te denken hoe ze langer werken kunnen aanmoedigen en mogelijk kunnen maken voor werknemers van 45 jaar en ouder. ‘En bij uitbereiding voor alle werknemers want met werkbaar werk start je vanaf de eerste werkdag. Het is zinloos om mensen zich kapot te laten werken om dan op zekere leeftijd nog met maatregelen af te komen,’ zegt ACV Samenwerker Nathalie Stuvers.

Nieuw Nieuw is wel dat het laatste sectorakkoord van de voedingsnijverheid een boete voorziet van 0,10% van de loonmassa voor ondernemingen die voor 30 juni volgend jaar geen (nieuwe) cao afsluiten. ‘Bij mijn weten is dit de eerste sector waar dit van toepassing is,’ zegt Dirk. Waarom de werkgevers hiermee akkoord gingen? ‘Je kan werkbaar werk als een verplicht nummertje zien of je kan zoals de werkgevers in de voedingsnijverheid hier op een positieve manier creatief mee omspringen. Zij zijn er zich van bewust dat hun personeel ook effectief langer op die werkvloer aanwezig zal zijn. Langer

Werken bij defensie Je hebt interesse om aan de slag te gaan bij Defensie? Maar ... ■ welke jobs zijn er daar allemaal? ■ aan welke voorwaarden moet je voldoen? ■ wat houdt een opleiding of een job bij Defensie in? Nog geen 31 jaar (vrijwilliger of onderofficier niveau C) of 33 jaar (officier of onderofficier niveau B)? Kom op maandag 9 december 2019 naar de info van ACV-Bijblijven & ACV Defensie en krijg uitleg over Defensie: opdrachten, selectietesten, opleidingen … De info start om 18.30u. en gaat door in het Bewegingshuis in Hasselt (Mgr. Broekxplein 6). Deze info is gratis. Schrijf je voor de praktische organisatie online in.

>>> activiteiten.acv-limburg.be

werken is niet alleen een verplichting voor de werknemers maar ook voor de werkgevers en in de voedingsnijverheid hebben ze dat goed begrepen,’ aldus Dirk.

Inspireren Naar aanleiding van dit sectorakkoord organiseert ACV Voeding en Diensten samen met het sectorfonds Alimento en de ACV Samenwerkers een studiedag voor zijn delegees. ‘Elke onderneming moet tegen 30 juni 2020 zijn bestaande cao’s evalueren, opnieuw agenderen of er desnoods nieuwe afsluiten,’ licht Nathalie toe. ‘Dat creëert enorme opportuniteiten. Tijdens de studiedag willen we onze delegees laten brainstormen en uitwisselen en zo inspireren over hoe zij in hun bedrijf of onderneming werkbaar werk kunnen invullen.’

Muurtje Ook zal er over het muurtje gekeken worden ‘want er zijn in de praktijk al heel wat goede voorbeelden,’ zegt Dirk. ‘Neem bijvoorbeeld Goodlife nv -in de volksmond Beckers- in Bocholt waar een werknemer, die na een langdurige ziekte geen aangepast werk kan krijgen, niet ontslagen wordt om medische overmacht maar wel een opzegvergoeding uitbetaald krijgt. Daar kunnen andere werkgevers nog een punt aan zuigen.’

ACV DIGITAAL

Maak zelf je afspraak!

Mix Maar ook kleine maatregelen zijn volgens Dirk niet onbelangrijk. Zoals het verlagen van de leeftijdsgrens voor het opnemen van de eindeloopbaandagen, het uitbreiden van het aantal dagen klein verlet, het invoeren van een tussenkomst voor kinderopvang, het niet toepassen van de lagere jongerenlonen … ‘Sommigen doen daar smalend over en vinden dergelijke maatregelen te min om het werk langer vol te houden. Ik ben ervan overtuigd dat een goede mix van grote en kleine initiatieven gespreid doorheen de loopbaan, kan bijdragen tot een werkbaar geheel.’

Wondermiddel Toch zijn zowel Dirk als Nathalie niet blind voor de realiteit. Wat is het wondermiddel tegen stress en werkdruk? ‘Werkdruk wordt enerzijds bepaald door objectieve kenmerken maar anderzijds is een groot stuk ervan heel erg subjectief. Bij twee mensen in dezelfde job gaat de ene kapot van de stress terwijl de andere fluitend door zijn werkdag gaat. Welke maatregelen kan je dan tegenover die subjectieve beleving zetten?’ vraagt Dirk zich af. Geen eenvoudige opdracht maar de delegees van de voedingsnijverheid hebben een studiedag lang om hiervoor oplossingen te bedenken.

Vragen over tijdskrediet, je contract, opleidingen, je werkloosheidsdossier of heb je problemen met je werkgever ...? Scan de QR-code in of surf naar www.afspraakACV.be en maak zelf online je afspraak! Hou voor een vlot verloop je rijksregisternummer (achterzijde paspoort) bij de hand. Heb je nog vragen? Lukt het niet om online een afspraak te maken? Je kan blijven rekenen op onze collega’s van het ACV-contactcenter op het nummer 011 30 60 00. >>> afspraakACV.be

WIJZIG ZELF JE GEGEVENS

Mijn ACV

Verhuisd? Ander werk? Nieuw e-mailadres? Wijzig je persoonlijke en/of professionele gegevens zelf in MIJN ACV. Log in met je eID, itsme of de combinatie van je ACV-lidnummer, geboortedatum en postcode. Zo krijg je toegang tot alle e-services van het ACV waar je meteen je eigen gegevens kan aanpassen. Zo kunnen we je optimaal van dienst blijven in elke situatie! >>> www.mijnacv.be

16 UITLAATKLEP Het leven is vaak rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Net daarom staat Visie graag even stil en stellen we een Bekende of Boeiende Vlaming tien vragen om tot rust te komen.

Deze week drummer en presentator Mario Goossens (47)

Mario, 1

Waarvoor is er te weinig aandacht in de samenleving?

‘Naar mijn gevoel hebben we wat samenhorigheid en verdraagzaamheid verloren. Iedereen is zo snel ontevreden of kwaad. We helpen elkaar ook minder en minder. De wereld is individueler geworden en dat voel je hard. Ik zou graag zien dat we opnieuw meer samen leven in plaats van enkel aan onszelf te denken.’

Welke mooie waarde(n) dank je aan je ouders?

‘Discipline hebben in de dingen die je doet. Voor niets gaat alleen de zon op, zei mijn vader altijd. Je moet hard werken als je iets wil bereiken. Daarnaast ook de klassiekers: verdraagzaam zijn, vriendelijk zijn, beleefd zijn.’

Wat zou je graag beter kunnen?

‘Heel veel dingen. Gitaar spelen, zingen, piano spelen. Ik start nu trouwens met pianolessen. Ik zou ook graag een bredere algemene kennis hebben en beter kunnen koken. En ga zo nog maar een tijdje door. Maar je bent nooit te oud om te leren en dus daag ik mezelf ook graag uit.’

Waaraan besteed je te veel of net te weinig tijd?

‘Soms teveel aan werken en soms te weinig aan rusten. Dat is voor mij een moeilijke balans. Ik word ook onrustig als er te weinig werk is en dus zorg ik ervoor dat er altijd werk is.’ (lacht)

Welk boek of welke film heb je het laatst gelezen of gezien en heeft indruk op je gemaakt?

‘Films en boeken passeren bij mij niet vaak de revue. Wij volgen wel veel reeksen. Recent zag ik bijvoorbeeld Mindhunter en The Deuce. Omdat ik vaak op tour ben heb ik een andere manier gevonden om boeken te verslinden: audioboeken. Onlangs luisterde ik naar The Death of Bunny Munro van Nick Cave. Hij vertelt het zelf en zette er fantastische muziek onder. Geweldig. Ik had het boek ook al eens gelezen maar dit is zoveel beter.’

Wat zou je uitvinden om van de wereld een betere plek te maken?

‘Geen idee, ik vind de wereld wel goed hoor. Misschien iets waarmee we kunnen zorgen dat iedereen het geluk kan vinden? Als ik hoor dat mensen diep ongelukkig zijn, zou ik ze graag willen helpen zoeken naar dat geluk. Dat ligt soms zo dichtbij maar we verwachten vaak dat het iets groots moet zijn.’

Waar op de wereld zou jij je nog thuis kunnen voelen?

‘Wij hebben het plan om ooit voor langere tijd naar het buitenland te verhuizen. Californië, New York, Spanje. Het maakt niet uit waar, maar

de zon is een vereiste. En ik zou ook mijn job moeten kunnen blijven uitoefenen.’

Wat zou iedereen op school moeten leren?

‘Je vraagt het aan de juiste persoon, ik was geen fan van school. (lacht) Daarom lukte het ook niet zo goed. Maar ik geloof wel dat je inzet verhoogt als je iets kan vinden dat je graag doet. Dat zag ik ook bij mijn dochter. Zij had wat moeite met lezen, maar dankzij een aangepaste methode lukte dat ineens heel vlot. Ik ben dus wel fan van bijvoorbeeld de freinetmethode. Met meer aandacht voor beweging en muziek.’

tekst amélie janssens foto VRT

Stel dat je eens zou kunnen afspreken met een bekend persoon, met wie zou je dan een terrasje willen doen en waarom?

‘Dat is een heel moeilijke vraag want het zijn er veel. John Bonham, Keith Moon, Jean Michel Basquiat. Gewoon omdat ze interessante mensen zijn die iets betekend hebben voor de muziek of kunst. Dat zouden fantastische gesprekken zijn, ik zou ze misschien wel overdonderen met al mijn vragen.’

Welk beroep zou je uitoefenen, als je niet kon doen wat je nu doet?

‘Waarschijnlijk zou ik tegelzettervloerder gebleven zijn in het begin van mijn loopbaan om me later om te scholen. Welke job het dan zou worden, weet ik niet. Want ik wist al heel snel wat ik echt wou en ik prijs me gelukkig dat ik dit elke dag kan doen.’

Paradise City en gasten voor #cleanekleren Mario Goossens brengt de Paradise City tour, met verhalen en muziek uit de Canvas-reeks, op 22 december naar de Ancienne Belgique in Brussel. Tijdens de Warmste Soirée neemt hij enkele gasten mee zoals Jasper Steverlinck, Frank Vander linden, Coely, Ruben Block en Geike. De volledige opbrengst gaat naar de #cleanekleren-campagne van WSM.

>>> meer info en tickets: www.abconcerts.be

Win een duoticket voor de Warmste Soirée in de AB Visie mag vijf duotickets weggeven voor de show op 22 december in Brussel. Beantwoord voor vrijdag 6 december volgende wedstrijdvraag: Van welke band is Mario Goossens de drummer? a. Novastar b. Clouseau c. Triggerfinger

>>> Deelnemen kan via het wedstrijdformulier op www.beweging.net of stuur je antwoord naar Visie wedstrijd, Postbus 20, 1030 Brussel.