Visie 2020 nr. 8 - Limburg by beweging.net

BLAD MET EEN MENING VOOR EEN WERELD IN BEWEGING

Groteuzzel

dse p e e w Z gina 9 a p p o

NR 8 - DONDERDAG 23 APRIL 2020

Hebben we door de coronamaatregelen nu écht meer vrije tijd?

Hoe zit het met je vakantiedagen en vakantiegeld?

Familie van dodelijk slachtoffer arbeidsongeval vraagt betere bescherming van jonge werknemers

28 %

van de studenten vreest niet te slagen >6 door coronamaatregelen

‘De overheid móét nu investeren’

r bestaat nog veel onduidelijkheid over de economische impact van de drastische maatregelen om de coronapandemie in te dijken. Volgens voorspellingen van de Nationale Bank van België en het Federaal Planbureau zou het reëel bruto binnenlands product (bbp) van België – de totale waarde van alle in België geproduceerde goederen en diensten – in 2020 met 8 procent afnemen. Na een heropleving in 2021 zou het reëel bbp weer het niveau van voor de coronacrisis benaderen. Het Internationaal Monetair Fonds vreest de ergste globale recessie sinds de Tweede Wereldoorlog. In het bijzonder de horeca, de cultuur- en evenementsector en de winkelsector ervaren een groot omzetver-

TWEEWEKELIJKSE UITGAVE

BEWEGING.NET

lies, bleek uit een enquête van de Nationale Bank en werkgeversorganisatie VBO bij 4 725 Belgische ondernemingen. Ook toerisme en luchtvaart liggen nagenoeg stil.

te veel naar de factuur kijken. De eerste bekommernis moet het behoud van het economische weefsel zijn zodat het economisch herstel zo vlot mogelijk verloopt.’

De overheid biedt daarom een wijd pakket aan steunmaatregelen. Dat is een grote uitgave voor het Belgisch budget, maar volgens onderzoek van zowel de UGent, als van econoom André Decoster van de KU Leuven, mogen we de impact op de overheidsfinanciën niet overschatten. ‘Hoewel het onlogisch klinkt, maakt één grote tijdelijke schok weinig verschil voor het langetermijnperspectief van de overheidsfinanciën.

In opdracht van de federale overheid bereidt de Economic Risk Management Group, waarin onder meer vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties zitten, dat economisch herstel voor. Het is een van de vele task forces van de overheid om de coronacrisis te bezweren. Koen Repriels van de ACV-studiedienst maakt deel van uit van het adviesorgaan: ‘We moeten onze bedrijfsmodellen veerkrachtiger, mensen klimaatvriendelijker maken. Zo zijn we beter beschermd bij een eventuele nieuwe crisis.’

De overheid móét nu investeren en mag daarbij niet

CM.BE

HETACV.BE - JAARGANG 76 - AFGIFTE BRUSSEL X - P806000 - VOLGEND NR 07.05.2020 - REGIO

BLZ. 13

SAMEN TEGEN CORONA

Corona zonder papieren

‘Mensen hebben gewoon hon Lege straten. Die beelden kennen we ondertussen. Ze zijn het gevolg van de maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Maar wie goed kijkt, ziet dat er toch nog wat beweegt op straat. Want niet iedereen heeft een eigen kot om in te blijven. Hoe is het leven vandaag zonder wettige verblijfspapieren? Hongerig en bang, zo blijkt.

TEKST EN FOTO NILS DE NEUBOURG

ardez la distance! La distance, s’il vous plaît!’, roept Nele vanuit de halfgeopende voordeur naar de rij op de stoep. We staan in een Brusselse straat, gekneld tussen een doorgaans levendige uitgaansbuurt en Klein Kasteeltje, het aanmeldcentrum voor asielzoekers. De mannen en vrouwen in de rij hebben allen een lege boodschappentrolley of winkeltas in de hand. Nele Verbist werkt bij vzw Pigment. ‘In normale omstandigheden proberen we met onze organisatie een duurzame oplossing te vinden voor mensen zonder wettige verblijfspapieren. Dat doen we door samen met hen in gesprek te gaan met politici.’ Maar de maatregelen tegen corona maakten dat de organisatie van de ene dag op de andere het roer helemaal moest omgooien. Pigment begon met voedselhulp. ‘We hadden geen andere keuze’, zegt Nele strijdlustig. ‘Die mensen hebben gewoon honger.’ De zon staat hoog waardoor er een aangename warmte in de smalle straat valt. Maar ondanks het lenteweer zijn de gezichten in de wachtrij bedrukt. ‘Die extreme mate van voedseltekort is nieuw voor ons’, zegt Nele. Dat bevestigt Daniel Alliët, voorzitter van Pigment. Vandaag komt de 76-jarige kwiek als een fietskoerier met een goedgevulde tas achterop aangereden. Maar als priester van de Brusselse Begijnhofkerk is hij al ruim drie decennia begaan met het leven van mensen in de marge. En zo zijn er wel wat. Samenlevingsopbouw Brussel schat dat er minstens 120 000 mensen zonder wettig verblijf in België wonen, een meerderheid daarvan binnen de Brusselse grenzen. Wie die mensen zonder papieren zijn, is voor Nele geen eenvoudige vraag. ‘Iedereen heeft een eigen verhaal. Er zijn bijvoor-

Omdat restaurants en bedrijfskantines gesloten zijn, kunnen ze geen overschotten meer uitdelen. Daarom startte vzw Pigment met voedselhulp aan mensen zonder papieren. beeld mensen die net zijn aangekomen in België en nog geen aanvraag hebben kunnen indienen, maar ook bijvoorbeeld uitgeprocedeerden, medische regularisaties, mensen die een gezinshereniging willen vragen, humanitaire regularisaties en slachtoffers van mensenhandel.’

Paniek ‘Normaal vinden zij via allerlei wegen wel eten’, legt Daniel uit. ‘Maar omdat restaurants en bedrijfskantines gesloten zijn, hebben ze geen restjes meer om uit te delen. Daarnaast blijven we zelf ook de winkels leegkopen. Voedselbanken krijgen zo niets meer binnen. Bij het begin van de coronacrisis kregen we twee halve dozen met overschotten. Daarmee moesten we dan hele gezinnen voeden. Toen was er wel even paniek’, lacht Daniel nu. Voedselhulp is een nieuwe ervaring voor Nele en haar team van vrijwilligers. In betere tijden is Pigment een huis waar

de deur letterlijk en figuurlijk openstaat. ‘Mensen komen bij ons voor een babbeltje, een koffie, het opladen van hun telefoon of om onze computers met internet te ge-

‘Regularisatie is nodig voor de sans-papiers. Dat is ook beter voor de volksgezondheid’ NELE VERBIST, VZW PIGMENT

bruiken. Er is ook altijd personeel om vragen te beantwoorden. Bijvoorbeeld wanneer er iemand ziek is en naar de dokter moet, een slaapplek zoekt of een opleiding wil volgen. Dat lukt nu allemaal niet.’

Trage medische kaart Tijdens deze gezondheidscrisis maken heel wat sans-papiers zich ook zorgen over hun gezondheid. Want goede drin-

Redactieadres: Visie, PB 20, 1031 Brussel - tel. 02 246 31 11 - e-mail: info@visieredactie.be • Lezersbrieven: lezers@visieredactie.be • Abonnementen: www.beweging.net/ abonnementvisie • Verantwoordelijke uitgever: Liesbeth De Winter (nationale pagina’s), artikels ‘regio’ vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Redactie: Simon Bellens, Nils De Neubourg, Wim Troch, Marjan Cauwenberg, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Martine Creve, Dieter Herregodts, Stephanie Lemmens, Elien Steen, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Hoofdredactie: Amélie Janssens • Vormgeving: Gevaert Graphics • Druk: Coldset Printing Partners • Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten •

gende medische hulp is niet vanzelfsprekend. Dat is volgens Daniel nochtans een van hun basisrechten. ‘Maar de kaart waarmee ze die zorg kunnen krijgen, was altijd al een omslachtige en trage manier van werken. Vandaag loopt dat nog moeilijker dan voorheen.’ Nele vindt dat we als land een voorbeeld moeten nemen aan Portugal. ‘Daar hebben ze de moed gehad alle mensen zonder verblijfspapieren te regulariseren. Zo heeft iedereen recht op opvang en verzorging. Dat is niet alleen beter voor henzelf, maar ook voor de volksgezondheid.’ Daniel hoopt alleszins dat deze situatie niet te lang meer duurt. ‘We mogen niet blijven hangen in deze noodhulp. Want dan houden we eigenlijk een systeem in stand terwijl we een oplossing voor de langere termijn willen. Dat betekent dat de mensen zelf voor hun eten kunnen zorgen en niet bij een tegenslag als de coronacrisis meteen van ons afhangen.’

SAMEN TEGEN CORONA

nger’

WAT NA DE CRISIS? LUC VAN GORP, VOORZITTER CM

Hamou heeft niet de juiste papieren:

‘Stress en honger’ ‘Omdat ik be zig blijf en mijn gedachten ver zet, ben ik niet zo bang voor corona. Maar bij andere mensen zon der papieren zie ik veel stress. Dat komt omdat ze veel vragen hebben. Ze hebben honger en vragen eten. Maar ook over maskers, hand schoenen en douches blijven er vra gen komen. Bovendien weet niemand onder mijn vrienden hoe het verder moet als ze ziek worden. Er is dan wel een systeem voor dringende medi sche hulp, maar die procedure duurt heel lang. Daarnaast is het voor ons moeilijk om binnen te blijven terwijl we niet eens een appartement mogen huren. Kennissen die op een creatieve manier wel onderdak hebben, durven dan weer nauwelijks buiten te komen uit angst om ziek te worden en geen verzorging te krijgen.’ ‘Ik probeer vooral actief te blijven in deze situatie. Dat is voor mij de beste manier om depressieve gedachten tegen te gaan. Omdat ik Nederlands, Frans, Arabisch, Berbers en een beet je Duits spreek, help ik in normale tij den vertalen bij Pigment. Maar door de coronamaatregelen kan dat nu niet. Daarom help ik nu met de voed selpakketten. Eerder vandaag kreeg ik ook nog telefoon om volgende week in een verzorgingstehuis te gaan helpen. Dat doe ik dan graag, ook al verdien ik daar niets aan. Na vandaag kan ik ge lukkig wel mijn caddy met eten vullen. Daar kom ik een week mee toe.’

anneer kunnen onze kinderen te rug naar school? Zullen de winkels binnenkort opnieuw de deuren openen? Mogen we straks terug naar het werk? Zit een uitstapje naar zee of de Ardennen er bin nen enkele weken weer in? En op welke manier komt er een einde aan deze coronacrisis? Het zijn vragen die we ons na meer dan een maand in ons kot allemaal stel len. Als het even meezit, krijgen we er snel meer zicht op. Tegen vrijdag (24 april, red.) zou er een plan op tafel moeten liggen. Al moeten we ons behoeden voor te hoge verwachtingen. De co ronapandemie is een nooit geziene crisis. Vooraf geschreven scenario’s bestaan niet. Een lockdown afkondi gen is in principe redelijk eenvoudig. Hem opnieuw afbouwen, is duizend keer complexer. Dat hebben we vo rige week ervaren met de totaal onverwachte aankondiging om op nieuw bezoek toe te laten in woon zorgcentra, een maatregel die on dertussen gelukkig on hold is gezet. Laat het duidelijk zijn, het terug schroeven van de maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, zal een bijzonder de licate evenwichtsoefening zijn. Ge zondheidsbelangen zullen botsen met economische belangen. Een ge brek aan perspectief kan dan weer onze mentale draagkracht op de proef stellen. Het zal politieke moed, gedurfde ideeën en heldere com municatie vergen om ons door deze uitdaging heen te loodsen. Als we uit deze crisis één les moeten trekken, dan is het deze: business as usual is geen optie. Er zal niet alleen enorm veel nazorg nodig zijn

‘Solidariteit, verbondenheid en creativiteit zijn geen loze begrippen meer. Al wekenlang zetten we ze elke dag om in de praktijk’ – zo’n lange periode afgescheiden van vrienden en familie heeft wel degelijk impact op een mens – we mogen ook de krachten die deze cri sis opgewekt heeft, niet zomaar ver loren laten gaan. Al bijna anderhalve maand doen de inwoners van ons land er alles aan om te voorkomen dat vrienden, fa milieleden of buren besmet zouden raken met het coronavirus. Om el kaar te beschermen, zijn we zelfs bereid om al die tijd thuis te zitten en ons dagelijks leven op pauze te zet ten. #samentegencorona is niet voor

niets een van de populairste hash tags op de sociale media. In een periode van extreme kwets baarheid toont de mens zich van zijn allerbeste kant en steekt iedereen een tandje bij om medemensen, ook de meest kwetsbaren, doorheen de crisis te gidsen. Solidariteit, verbon denheid en creativiteit zijn geen loze begrippen meer. Al wekenlang zet ten we ze elke dag om in de praktijk. Ooit zal deze crisis ten einde zijn. Maar de witte vlaggen mogen wat mij betreft voor altijd blijven wap peren. Als herinnering aan de veer kracht van onze samenleving, als symbool voor de herontdekking van de mens.

SAMEN TEGEN CORONA

CM-webinars

Leer vanuit je kot Ook in buitengewone tijden heeft CM een vormingsaanbod op maat. Omdat dat nu niet kan met fysieke infosessies, workshops en andere evenementen, lanceerde CM half april een reeks online sessies over gezondheid die je vanuit je zetel kunt meevolgen. Onderwerpen als slaap, angst en opvoeding komen aan bod. TEKS T MARJOLEIN CUVELIER FOTO EVI RAMAEKERS

nnelies Smolders is psycholoog en slaapexpert en geeft de webinar Start to sleep. Tijdens die online sessie deelt ze haar kennis over slaap. ‘Ik ben het gewend om via een scherm te werken’, begint Annelies. Ze geef al meer dan drie jaar online slaaptherapie. ‘En dat lukt prima’.

Net echt In andere tijden doorkruist Annelies het land om lezingen te geven over slaap. ‘Mijn voorstelling geef ik nu online en dat heeft maar weinig nadelen. Ik deel dezelfde informatie en de deelnemers kunnen mijn presentatie makkelijk meevolgen. En zoals altijd is er nadien een vragenronde, dus interactie met het publiek is perfect mogelijk.’ Geen valkuilen dus? ‘Toch wel’, waarschuwt Annelies. ‘Een webinar moet je zien als een moment waarop je informatie wilt opnemen, niet als pure ontspanning. Installeer je dus niet in je bed of tussen je spelende kinderen. Neem plaats op een stoel in de keuken of aan je bureau. Zo blijf je alert.’

Annelies Smolders: ‘Na mijn online presentatie is er altijd een vragenronde, dus interactie met het publiek is perfect mogelijk.’

een infosessie over angst nooit de bedoeling om mensen te sussen’, zegt Bart. ‘Wel reik ik de deelnemers manieren aan om zelf hun angsten onder controle te krijgen. En of ik die tools nu online geef of in een zaal, dat maakt geen verschil.’ Als psycholoog viel het Bart op dat heel wat mensen aanvankelijk angst en verlies van controle voelden tijdens de lockdown. ‘Maar geleidelijk aan bouwen sommigen een nieuwe structuur op en nemen ze opnieuw de controle over hun leven.’

Angst in coronatijden

Stroomversnelling

Ook psycholoog Bart De Saeger sprong mee op de kar en geeft de webinar Omgaan met angsten in tijden van corona.

CM-medewerker Violetta Jitomirskaya zette mee haar schouders onder het webinar-project. ‘We wilden al langer experimenteren met webinars, maar door de coronacrisis zijn we in een stroomversnelling gekomen.’

Maar is het niet moeilijk om geruststellend te zijn via een scherm? ‘Het is tijdens

Fysieke infosessies en cursussen werpen ook in gewone tijden drempels op, weet Violetta. ‘Niet iedereen kan zich vrijmaken om naar een fysieke infosessie of cursus te komen. En voor bepaalde infosessies willen deelnemers discretie, zoals bij een infosessie over een onvervulde kinderwens of over sociale angsten. Of mensen hebben gewoon geen zin om zich in een infosessie kenbaar te maken in groep. Die drempels vallen alvast weg bij een webinar.’

Hoe werkt het? Surf naar www.cm.be/agenda. Je schrijft je online in. Een dag vóór de start van de online sessie krijg je een e-mail met de deelnamelink. Op het startuur klik je de link aan. Je komt terecht in een online omgeving waar je de lesgever ziet en de presentatie die hij/zij

geeft. Je kunt vragen stellen in een chatvenster. Zodra de presentatie afgelopen is, geeft de spreker je met veel plezier antwoord. Elke webinar duurt ongeveer anderhalf uur.

Nog tot 4 juni vindt elke dinsdag en donderdag een sessie plaats. Deelname is gratis. -Start to sleep (5 mei), - Omgaan met angsten in coronatijden (7 mei), - Corona Care (12 mei), - Geweldloos omgaan met je mede-ouder (ex) (19 mei), - Grenzen stellen als ouder (28 mei), - Kleuters opvoeden in een digitale wereld (2 juni), - Stoelyoga (4 juni).

Virtueel bedanken

Week van de dikke merci Ouderenorganisatie OKRA lanceert de ‘Week van de dikke merci’, van 20 tot 26 april. Via de campagnewebsite kun je een origineel bedankingskaartje sturen. ‘OKRA vraagt al jaren aandacht voor het belang van het zorgen voor elkaar’, kadert Marijn Loozen van OKRA de actie. ‘Na het uitbreken van de coronacrisis wordt Vlaanderen overspoeld door een golf van solidariteit. Het bulkt van de initiatieven om elkaar verder te helpen, van belron-

des en schrijfacties tot alle mogelijke digitale platformen om elkaar op te zoeken. En er is vanzelfsprekend veel respect voor de zorgmedewerkers die dag en nacht het beste van zichzelf geven. Al die betrokkenheid verdient altijd een dikke merci. Maar dit jaar komt het wel heel sterk in beeld.’

Tijdens de Week van de dikke merci kun je iemand bedanken voor zijn of haar hulp, warme woorden of betrokkenheid door een digitaal kaartje te sturen via de website. Marc Van Slycken (76) uit Lokeren gaf alvast het goede voorbeeld. ‘Afgelopen zondag bracht onze oudste kleinzoon, Louis, nog onze bestelde boodschappen aan de deur. We krijgen de laatste tijd ook veel telefoontjes en berichtjes van onze kinde-

ren en kleinkinderen. Onze jongste kleindochter, Delfien, was heel blij om te horen dat wij ons nog heel gezond voelen. Het is fijn om te weten dat zij aan ons denken. Dat doet deugd. Zij krijgen allemaal een kaartje. En mocht ik alle e-mailadressen kennen, dan stuurde ik ook een kaartje naar het personeel van de supermarkten. Ze hebben de laatste tijd bergen verzet!’

>>> www.weekvandedikkemerci.be

SAMEN TEGEN CORONA

Sociale huisvestingsmaatschappij belt met oudere en kwetsbare huurders

‘Elk gesprek duurt makkelijk een uur’ ‘De praktische zaken, zoals de boodschappen, zijn geregeld. Uit de telefoontjes blijkt vooral dat mensen eenzaam worden’, vertelt Alain Bielen, directeur van sociale huisvestingsmaatschappij Cordium. Daar bellen de medewerkers met de meest kwetsbare huurders om te vragen hoe het met hen gaat. TEKST AMÉLIE JANSSENS

rie weken geleden riep bewe ging.net de sociale huisves tingsmaatschappijen en sociale verhuurkantoren op om tijdens deze coronacrisis contact op te nemen met hun zwakste huurders. ‘Sociale huis vestingsmaatschappijen en sociale ver huurkantoren werken met kwetsbare mensen’, vertelt Sandra Rosvelds van be weging.net. ‘In hun bestanden zien zij bo vendien wie bijvoorbeeld alleenstaand is. Zij kunnen dus heel gericht contact opne men met mensen die een hoger risico lo pen op vereenzaming.’ ‘Wij hebben prioriteit gegeven aan de huurders die ouder zijn dan zeventig jaar’,

In een nieuwsbrief verzamelde Cordium positieve initiatieven van huurders zoals het uitdelen van mondmaskers en paaseitjes. gaat Alain Bielen van de Limburgse so ciale huisvestingsmaatschappij Cordium verder. ‘Onze medewerkers hebben de af gelopen twee weken al ruim tachtig men sen opgebeld. Dat lijkt misschien weinig, maar de gesprekken nemen meer tijd in beslag dan we aanvankelijk dachten. Elk gesprek duurt makkelijk drie kwartier tot een uur. De mensen hebben nood aan een gesprek, dat voelen we. Hun boodschap pen en alle andere praktische zaken zijn geregeld, vooral het menselijk contact wordt gemist.’ ‘En wie toch nog concrete vragen heeft, kunnen we via die telefoontjes ook verder helpen’, voegt Reinout Van der Sijpe van

Cordium toe. ‘Zodra de eerste maatrege len genomen werden, schoten we meteen in actie. We stuurden al onze huurders een bewonerskaart met de bij ons bekende contactgegevens. Die konden ze bevesti gen of eventueel wijzigingen doorgeven. Op die manier hebben we van de meeste huurders de juiste informatie en kunnen we ze vandaag makkelijker bereiken.’ ‘We namen ook meteen contact op met ons netwerk van lokale besturen, OCMW’s en sociale organisaties om een overzicht te krijgen van alle initiatieven’, gaat Reinout verder. ‘Dat overzicht goten we al in een digitale nieuwsbrief voor onze huurders. En we gebruiken het ook bij de telefoonge

sprekken. Mensen die vroeger nooit nood hadden aan een boodschappendienst, we ten die niet altijd makkelijk te vinden. Daar kunnen we dan wel bij helpen.’ ‘In onze nieuwsbrieven zetten we tot slot ook graag de huurders in de bloemetjes die zelf initiatief namen. Zo hebben we een seniorenblok in Hoeselt waar een be woonster snel mondmaskers is beginnen te maken voor de andere bewoners. Ook in Kuringen maakte een huurder mondmas kers voor de buren en deelde ze paaseitjes uit. Die behulpzaamheid geven we graag wat extra aandacht. In deze moeilijke tij den is het belangrijk om ook positieve din gen te delen.’

CM belt zorgbehoevende mensen en mantelzorgers op

Ontzorgen op afstand De maatschappelijk werkers van CM helpen mensen met grote zorgnoden. In gewone tijden gaan ze bij hen op huisbezoek, of ze nodigen hen uit in een CM-kantoor. Om de dienstverlening zo goed mogelijk draaiende te houden, grijpen de maatschappelijk werkers nu naar andere middelen: telefoon, videobellen, e-mail, chat ... ‘Mensen zijn vooral blij als je vraagt hoe het met hen gaat.’

‘Mensen zijn heel tevreden dat ze ook in volle coronacrisis op ons kunnen rekenen’ STEFANIE WILLEMS

TEKST BRAM DEHOUCK, STEPHANIE LOUWAGIE

antelzorgers behoren vaak zelf tot de risicogroep voor co rona, net als de persoon voor wie ze zorgen’, zegt maat schappelijk werker Maarten Debeurme uit Izegem. Hij neemt dagelijks contact op met mantelzorgers. ‘Omdat zij zich thuis moe ten isoleren, is de kans groot dat zij heel eenzaam worden. Daarom contacteren we hen, ook als ze geen speci fieke vraag om hulp heb ben. Het gaat er ons vooral om te vragen

‘We contacteren mantelzorgers, ook als ze geen specifieke vraag om hulp hebben’ MAARTEN DEBEURME

hoe het met hen gaat. De mensen reageren enthousiast. Ze zijn blij dat we aan hen denken, en dat ze eens hun verhaal kunnen doen. Het doet deugd om hun hart te luch ten, want ze zijn wel bang dat corona hen of hun familielid zal treffen. Velen durven nauwelijks het huis uit te gaan. Daarnaast zijn er heel wat praktische beslommerin gen bij kijken. Soms ging het familielid naar een dagcentrum, maar dat is nu ge sloten. Hoe zorg je dan voor tijdsbesteding? De poetshulp komt niet meer. Wat nu? En aan een persoon met dementie bijvoor beeld moet je vaak alles opnieuw uitleg gen. Dat zorgt voor psychische stress bij mantelzorgers. Waar mogelijk proberen we toch te helpen.’

Veel moed ‘Het valt op hoe solidair mensen worden in deze bijzondere situatie. Regelmatig krijg ik te horen dat buren zorgen voor de

boodschappen of voor een warme maal tijd. Mensen hebben nu meer tijd en hel pen graag andere mensen. Mantelzorgers kunnen doorgaans ook goed overweg met Facebook, WhatsApp of Skype. Naast een grote bezorgdheid over de toekomst merk ik veel moed bij de mensen die ik bel.’ Ook in Limburg staan er sinds kort online sessies op het programma. Stefanie Wil lems is een van de maatschappelijk wer kers die met de nieuwe technologie aan de slag gaat. ‘Ik werk voornamelijk met mensen met een beperking. Huisbezoeken kunnen niet langer, maar ondersteunings plannen opstellen, dat lukt ook op afstand. De meeste cliënten reageren heel positief: ze zijn tevreden dat ze ook in volle corona crisis op ons kunnen blijven rekenen.’ ‘Toch zijn er ook mensen die aan het initia tief moeten wennen. Cliënten met een au tismespectrumstoornis bijvoorbeeld. Een

groep die sowieso al erg getroffen is door de vaak wijzigende coronamaatregelen. Zij zien alleen hoe de virtuele gesprek ken met zorgverstrekkers nog maar eens aan hun dagelijkse structuur raken. Als maatschappelijk werker vervul je ook daar een sleutelrol. Je stelt mensen gerust en toont dat je er voor hen bent. Je legt uit dat er verschillende toepassingen bestaan om aan videobellen te doen en dat de uit eindelijke keuze bij hen ligt. De meesten verkiezen laagdrempelige applicaties die ze kennen vanuit het dagelijks leven. Som migen geven aan dat ze liever op een echt huisbezoek na de coronacrisis wachten. Ook dat is prima.’

Snelle omschakeling ‘In normale omstandigheden zou ik mijn cliënten stap voor stap op de technologi sche veranderingen hebben voorbereid. Deze crisis dwong ons echter tot een heel snelle omschakeling. Het was even zoe ken, maar we zijn hier toch goed in ge slaagd. Inmiddels zit er ook al veel meer lijn in de digitale aanpak. Meer nog, ik ben ervan overtuigd dat we ook na de corona periode vaker gaan videobellen. Vooral voor korte gesprekken op grotere afstand, zullen we onze wagen ongetwijfeld vaker laten staan.’

SAMEN TEGEN CORONA

Economische impact coronavirus

‘Hier zijn ook kansen op een duurzamere economie’ De Nationale Bank van België schat dat de economie door het coronavirus met 8 procent krimpt in 2020. Hoe diep snijdt de coronacrisis in de economie en wat is er nodig voor een herlancering?

TEKS T SIMON BELLENS

et staat vast dat de economische impact van de maatregelen om het COVID-19-virus te beheersen groot is, maar hoe groot is onzeker. De Nationale Bank van België (NBB) en het Federaal Planbureau (FPB) verwachten in 2020 een terugval van 8 procent. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is iets milder met 6,9 procent. ‘De berekeningen van de economische impact zijn voorlopig nattevingerwerk, maar het is beter dan niets’, zegt Koen Repriels van de ACV-studiedienst en lid van een werkgroep van de Economic Risk Management Group die het economisch herstel voorbereidt. De NBB en het FPB zien het begrotingstekort stijgen van om en bij de 3 procent tot 7,5 procent van het bruto binnenlands product. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) ziet de Belgische werkloosheidsgraad van 5,6 procent tot 7,3 procent toenemen. Dat komt neer op 100 000 extra werkzoekenden. Daarenboven zijn er momenteel om en bij de 1,2 miljoen mensen in tijdelijke werkloosheid en 300 000 zelfstandigen die hun activiteit hebben moeten staken. Die moeten allemaal opnieuw aan de slag kunnen.

Toch is alarmisme hier volgens econoom André Decoster van de KU Leuven niet op zijn plaats, zolang de crisis eenmalig is en beperkt blijft in de tijd. Uit zijn analyses bleek, net als uit onderzoek van de UGent, dat het begrotingstekort na de huidige schok snel terugvalt op een vergelijkbaar niveau als voor de crisis. ‘De grootste verliespost voor de overheidsuitgaven’, zegt hij, ‘zijn immers niet de tijdelijke steunmaatregelen, maar de terugvallende inkomsten. Zodra de economie opnieuw aantrekt, zullen bijvoorbeeld de btw-inkomsten voor de overheid automatisch stijgen, en neemt het begrotingstekort weer af.’ ‘Politici hebben in België lang niet nagedacht over een structureel gezonde overheidsfinanciering, bijvoorbeeld door een taxshift door te voeren die de financiering van de sociale zekerheid verzwakt. Aan die structurele financiering verandert een tijdelijke schok eigenlijk weinig.’

Domino-effect Voor de overheidsfinanciering is het dus cruciaal dat de economische groei weer aantrekt, en dat de rente op de overheids-

schuld lager blijft dan de economische groei, zoals voor de crisis. ‘Daarom is het noodzakelijk dat de overheid vandaag grote kosten maakt’, zegt Professor Decoster. ‘Het is belangrijk dat bedrijven die voor de crisis gezond waren niet failliet gaan. Bepalend is daarbij hoe lang de lockdown precies zal duren.’

Sommige businessmodellen waren voor de crisis al niet erg duurzaam, stipt Koen Repriels aan. ‘Dan denk ik het aan retailbedrijven die steeds met nieuwe kredieten hun schulden moeten financieren of voetbalclubs die nu niet aan een licentie

geraken. Als je zulke bedrijven helpt met staatsgeld, weet je dat je dat geld niet zal terugzien.’ ‘Op dit moment maakt de overheid geen onderscheid in levensvatbaarheid van de bedrijven die ze ondersteunt’, zegt professor Decoster. Naarmate de lockdown langer duurt en volledige sectoren gesloten blijven, moeten we doelgerichter differentiëren met subsidies voor ondernemingen, aldus Koen Repriels. ‘Niet alleen heeft een winkel met een goed draaiende webshop en minder vaste kosten wellicht minder nood aan een vaste hinderpremie dan wie nu helemaal niets verkoopt en veel vaste kosten heeft. Maar er moet ook nagedacht worden over de voorwaarden van ondersteuning, zoals ecologische duurzaamheid, winstbesteding of het bonussenbeleid van een onderneming. Daarin schuilen kansen op een mensen klimaatvriendelijkere economie.’ ‘We moeten nu vooral een domino-effect vermijden’, besluit Repriels. ‘Stel dat een gespecialiseerd voedseltransportbedrijf voor de crisis al weinig cashbuffers had, maar wel een cruciale schakel is in de opstart van een belangrijke keten in de voedingsindustrie. Laten we dat dan alstublieft wel redden om geen andere gezonde bedrijven in de problemen te brengen.’

MARK LEEMANS, VOORZITTER ACV

‘HEROPSTART MAG NIET ROEKELOOS GEBEUREN’ ACV-voorzitter Marc Leemans is lid van de Economic Risk Management Group. Deze groep experten buigt zich over de economische impact van de corona-epidemie. We vroegen hem hoe hij het postcorona tijdperk ziet. Wanneer zullen we weer normaal kunnen gaan werken? ‘Als we de gezondheidsrisico’s onder controle hebben. Het is belangrijk dat de economie kan hernemen. Maar niet ten koste van mensenlevens. Stel dat we te snel overgaan tot de orde van de dag en er een tweede golf besmettingen volgt, dan zullen de sociale en economische gevolgen helemaal niet te overzien zijn. Daarom betreur ik dat het economisch lobbywerk stilaan doorspijpelt in de lockdownregels. Het heropenen van tuincentra en doe-het-zelfzaken is toch wel bizar op het moment dat de boodschap is om zoveel mogelijk in uw kot te blijven. Zeker als men tegelijk al zegt dat we deze zomer ook afstand zullen moeten houden op het strand.’ ‘De economische activiteit zal natuurlijk wel moeten hernemen. En niet alleen om economische en budgettaire redenen. De aanhoudende werkloosheid

betekent voor zeer veel mensen zwaar koopkrachtverlies. Maar die heropstart mag niet roekeloos gebeuren, zolang er ernstige risico’s op besmetting blijven en moet dus gekoppeld worden aan de strengste preventienormen. Daarom vind ik het positief dat de regering aan de vakbonden en werkgevers gevraagd heeft om per sector een specifiek plan voor de heropstart van hun sector te maken. Zij kennen de situatie het best en kunnen oplossingen op maat uitwerken.’ Wat is de impact van de coronacrisis op lange termijn? ‘Dat is niet te voorspellen. Dat stel je al vast door de verschillende economische studies naast elkaar te leggen, ze komen allemaal tot verschillende conclusies. Veel hangt af van hoelang de epidemie onze samenleving kan lamleggen. Hoe langer het duurt, hoe groter de impact. Dat lijkt zowat het enig dat je wel kan voorspellen. Of de economie snel zal aantrekken als we de gezondheidscrisis onder controle krijgen, daar heeft iedereen nu nog het raden naar. Gelukkig hebben we een aantal mechanismen die de ergste sociale schokken opvangen, zoals tijdelijke werkloosheid en allerlei steunmaatregelen voor be-

drijven. Dat is belangrijk voor de mensen zelf, maar ook voor de economie. Want als mensen hun koopkracht volledig zouden verliezen is dat nefast voor de economie.’ Zal de wereld er anders uitzien na de corona-epidemie? ‘Ik hoop in ieder geval dat we over een aantal dingen veel ernstiger gaan nadenken. Over de financiering van de sociale zekerheid en de zorg bijvoorbeeld. Iedereen kijkt met afgrijzen naar de toestand in de woonzorgcentra. Zullen beleidsmakers daar dan na de crisis ook aan denken als de betogers van de witte woede vragen naar meer handen in de zorg? Of zijn we dan al lang de helden van nu vergeten? En over de financiering van onze publieke diensten. Hoe tolerant kan onze samenleving nog zijn voor de miljarden belastingontwijking en ontduiking? Dat is geld dat we niet kunnen gebruiken om de samenleving weer op orde te krijgen. Terwijl die samenleving daar wel recht op heeft.’

SAMEN TEGEN CORONA

Teleblok bevraagt studenten over corona

Schrik om niet te slagen Bijna vier op de vijf studenten maken zich zorgen over hun studie als gevolg van de coronamaatregelen. Ruim een kwart denkt om die reden zelfs niet te zullen slagen. Dat blijkt uit onderzoek van Teleblok. ‘Vooral de eerstejaars studenten zijn ongerust’, zegt coördinator Griet Speeckaert. TEKST MARTINE CREVE

e bevraging door Teleblok, de gratis anonieme chatlijn van CM, gebeurde in de week voor de paasvakantie. Meer dan 770 studenten uit het hoger onderwijs namen eraan deel. Ongeveer de helft van hen studeert aan de universiteit, 40 procent aan de hogeschool. Een kleine groep volgt hoger beroepsonderwijs. Ruim 80 procent van de studenten die reageerden, is thuis. 10 procent zit op kot, een minderheid woont elders.

Studeren uitstellen Door de coronacrisis zijn de fysieke lessen al meer dan een maand opgeschort. Docenten bieden allerlei vormen van online onderwijs aan. Maar bijna de helft van de studenten heeft moeite om zich op zijn studie te concentreren. Een even grote groep zegt er niet in te slagen om elke dag voldoende te studeren. Het lijkt nu een heel lange blokperiode te zijn. Ruim 50 procent heeft nu sterker de neiging om het studeren uit te stellen dan voor de coronacrisis. Een dagplanning maken lukt 45 procent van de studenten niet. ‘Het gebrek aan structuur blijkt

voor veel studenten een valkuil te zijn’, zegt Griet Speeckaert, coördinator van Teleblok. ‘In die mate dat bijna vier op de vijf zich als gevolg van de coronamaatregelen zorgen maken over hun studies.’

Niet slagen Toch zet de meerderheid door, ondanks deze bruuske omwenteling. ‘Maar bij sommigen is de ongerustheid groot’, stelt Griet vast. 28 procent van de studenten vreest niet te slagen door de coronamaatregelen. Bij de eerstejaarsstudenten loopt dat percentage nog op. Van hen denkt 36 procent het niet te halen.

zinvol bezig te zijn. Een derde van de respondenten ondervindt meer dan anders mentale moeilijkheden.’

vreest niet te slagen Financiële zorgen Voor sommige studenten komen er door corona nog financiële zorgen bovenop. Een op de vijf kotstudenten wordt ermee geconfronteerd, omdat bijvoorbeeld hun studentenjob is weggevallen of hun ouders technisch werkloos zijn. Anderen vrezen dan weer praktijkervaring te missen, omdat hun stages niet kunnen doorgaan. En hoe straks de zomervakantie invullen? Ook dat houdt jongeren nu bezig.

Juiste materiaal Op heel korte tijd zijn de lessen helemaal anders georganiseerd. Maar de studenten voelen zich niet aan hun lot overgelaten. Ruim 70 procent bevestigt met vragen terecht te kunnen bij de docenten. Een kwart van de studenten heeft dat gedaan. Velen kunnen ook een beroep doen op medestudenten. Zeker zeven op de tien studenten beschikken over het juiste materiaal om de online lessen te kunnen volgen. En ruim de helft heeft er vertrouwen in dat ze de online lessen zullen begrijpen. De eerstejaars zijn minder zelfzeker.

Gezelschap missen Studenten houden zich aan de quarantainemaatregelen, zo toont de enquête aan. Want vier op de vijf studenten hadden in de week voor de paasvakantie geen enkel fysiek contact meer met medestudenten. Een grote groep blijft wel online in contact, maar dat is ook voor jongeren niet hetzelfde. ‘Ze geven daarbij aan vooral gezelschap, advies en emotionele steun te missen’, licht Griet toe. ‘Meer dan de helft van de studenten voelt zich minder gelukkig dan anders en heeft de indruk minder

28%

Teleblok al actief Teleblok opende de chatlijn uitzonderlijk al voor de paasvakantie. De reacties bevestigen de resultaten van de enquête. Studenten zijn ongerust. Er is ook nog veel onduidelijkheid. Exacte antwoorden zijn er soms niet, maar een luisterend oor doet altijd deugd. Tot het einde van het academiejaar is de chatlijn elke werkdag ’s avonds tussen 18 en 23 uur bereikbaar. Vanaf 30 mei is dat ook in het weekend het geval. Om studenten te helpen om structuur aan te brengen bij het studeren, biedt Teleblok op haar website ook verschillende studieplanners aan. Studenten kunnen er ook terecht voor tips om gemotiveerd te blijven en de zelfstudie aan te pakken.

>>> www.teleblok.be

49%

heeft moeite om zich te concentreren

60%

is bezorgd over invulling van de zomervakantie

70%

kan bij docent terecht voor vragen

1,5m

80%

had in week voor de paasvakantie geen enkel fysiek contact meer

Onderzoek Pasar: coronatijd = vrije tijd?

Slechts 1 op de 10 geniet van extra vrije tijd Vrijetijdsorganisatie Pasar onderzocht de impact van COVID-19 op de beleving van onze vrije tijd. Iets meer dan de helft van de Vlamingen ervaart sinds de lockdown meer vrije tijd. 46 procent beoordeelt die extra vrije tijd echter als minder aangenaam, vooral omdat we sociale contacten missen. Slechts negen procent zegt meer van zijn vrije tijd te genieten. Ons land is al ruim zes weken in lockdown. Of het nu komt door technische werkloosheid of omdat door verplicht telewerk de pendeltijd is weggevallen, het betekent voor veel werknemers dat ze extra vrije tijd hebben gekregen. Vrijetijdsorganisatie Pasar wilde weten hoe we die tijd invullen en beleven. Ruim de helft van de Vlamingen, zo blijkt uit het onderzoek, zegt ten tijde van de coronacrisis meer vrije tijd te hebben.

Bijna de helft van de Vlamingen (46 procent) ervaart de vrije tijd tijdens de coronamaatregelen als minder aangenaam, maar dat is niet omdat ze geen grote waarde hechten aan vrije tijd. ‘Eerder omdat ze door de maatregelen in een keurslijf gedwongen worden’, zegt Isabel Haentjens van Pasar, ‘waarin ze niet helemaal vrij over hun vrije tijd beschikken. Blijkbaar is men pas echt gelukkig met zijn vrije tijd als men die kan delen met anderen.’

Vooral het tekort aan sociaal contact speelt de Vlaming parten. Verder wordt het gebrek aan (bewegings)vrijheid en aan restaurants, terrasjes en winkels vaak genoemd als redenen waarom ze hun vrije tijd als minder aangenaam ervaren. Ook

29,2

uur per week Zo veel vrije tijd hebben we. Voor de coronacrisis was dat gemiddeld 22,4 uur.

verveling speelt een rol. Zo geeft een op de vijf Vlamingen aan niet te weten wat te doen met hun vrije tijd.

Nieuwe hobby’s Ongeveer een op de tien Vlamingen (9 procent) ervaart zijn vrije tijd wel aangenamer dan vroeger. Dit wijten ze vooral aan het rustigere levensritme met minder drukte, de grotere hoeveelheid vrije tijd, het gebrek aan activiteiten en sociale verplichtingen buitenshuis en de verminderde werkdruk. Een vierde van de Vlamingen ziet de coronacrisis dan weer als ideaal moment om nieuwe hobby’s uit te proberen. De besteding van de extra vrije tijd drijft ons vooral naar buiten: we tuinieren meer of we gaan wandelen en fietsen in de natuur.

SAMEN TEGEN CORONA

Corona en vakantie Heeft tijdelijke werkloosheid een invloed op je vakantiedagen en vakantiegeld? Kan de werkgever je verplichten om vakantiedagen op te nemen omdat er minder werk is? En welke opties heb je als ouder als de combinatie thuiswerken en kinderen opvangen moeilijk lukt? Een antwoord op de meest gestelde vragen over corona en vakantie.

TEKS T AN-SOFIE BESSEMANS

Kan je werkgever je verplichten om vakantiedagen op te nemen omdat er minder werk is? Neen. Jaarlijks verlof bepaal je in onderling overleg. Meestal vraagt een werknemer aan zijn werkgever verlof. Hoe je dat doet, staat in het arbeidsreglement. De werkgever keurt goed of af. Je werkgever kan je nooit opleggen om vakantiedagen te nemen. Als je werkgever je hiertoe dwingt, neem dan contact op met je vakbondsafvaardiging. Je mag natuurlijk kiezen eerst verlofdagen op te nemen (zo bespaar je de formaliteiten, de wachttijd om werkloosheidsuitkeringen te krijgen en behoud je je loon gedurende die periode), maar je mag ook kiezen werkloosheidsuitkeringen aan te vragen en je verlof later in het jaar op te nemen.

Wat als je tijdelijk werkloos werd en in die periode ook vakantie had gepland? Verlofdagen die je had aangevraagd en waarover je werkgever zijn akkoord gaf, blijven gelden. Ook dagen collectief verlof blijven gepland als vakantiedagen. Je zal voor die dagen geen uitkering tijdelijke werkloosheid ontvangen. Deze dagen worden wel betaald door je werkgever (als je bediende bent) of de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV) (als je arbeider bent).

Wat als je ziek werd en in die periode ook vakantie had gepland? Begon je ziekte voor de aanvang van je vakantie? Dan worden de verlofdagen geannuleerd waarvoor je een doktersattest kan voorleggen. Die verlofdagen kun je later opnemen, in overleg met je werkgever. Eventuele goedgekeurde verlofdagen voor en na jouw ziekteperiode worden natuurlijk wel als verlof beschouwd.

Kun je al ingeplande vakantiedagen herroepen? Als jij en je werkgever beiden akkoord zijn, dan kunnen jullie dit verlof intrekken. Je blijft dan gewoon tijdelijk werkloos en zal je verlofdagen op een later moment kunnen nemen. Als de werkgever niet akkoord gaat, dan zal je verlof ingepland blijven. Trek niet eenzijdig jouw verlof in. Dit kan voor je werkge-

ver een reden zijn om je contract te verbreken. Een onderling akkoord is dus een vereiste. Neem je vakantie terwijl je onderneming in tijdelijke werkloosheid is? Dan zal je loon krijgen in plaats van een uitkering tijdelijke werkloosheid. Check dan op je loonbriefje ook of je voor deze dagen loon hebt gekregen.

Kan je werkgever een geplande collectieve sluiting herroepen? In je arbeidsreglement vind je informatie terug over een eventuele collectieve sluiting in je onderneming. Wil je werkgever de spelregels veranderen, dan zal hij daarover in overleg moeten gaan met de ondernemingsraad. Is er geen ondernemingsraad, dan moet hij hierover overleggen met de werknemersafgevaardigden. Is er ook geen werknemersafvaardiging, dan moet er overleg komen tussen het personeel en de werkgever.

Kan je werkgever je verplichten om een geplande vakantieperiode te herroepen? Als je werkgever je verlof al had goedgekeurd, kan hij dit niet eenzijdig doen. Als jullie beiden akkoord zijn, kan het verlof wel uitgesteld worden.

Heeft tijdelijke werkloosheid door de corona-epidemie impact op je vakantiedagen en vakantiegeld in 2020? Neen, er zijn geen gevolgen voor je vakantiedagen. Ook de berekening van het vakantiegeld blijft ongewijzigd. Op vraag van onder meer de vakbonden zal de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV) de betalingen van het vakantiegeld voor bepaalde sectoren wel vervroegen. Het gaat om enkele sectoren waar de tijdelijke werkloosheid zeer hoog is. Omdat niet alles gelijktijdig betaald kan worden, worden volgende betaaldata voorzien: 6-05-2020: De werknemers uit de horeca, schoonmaak, uitzendsector en beschutte werkplaatsen (eerste deel) 13-05-2020: Horeca, schoonmaak,uitzendsector en beschutte werkplaatsen (tweede deel) 20-05-2020: Dienstencheques (eerste deel) 27-05-2020: Dienstencheques (tweede deel), horeca, schoonmaak, uitzendsector en beschutte werkplaatsen (derde deel)

Opgelet, deze antwoorden zijn van toepassing op werknemers (arbeiders en bedienden) uit de privésector. Voor de openbare sector: www.acv-openbarediensten.be Voor het onderwijs: www.cov.be en www.coc.be

Voor andere sectoren betaalt de RJV zoals gebruikelijk het vakantiegeld in de loop van de maanden mei en juni. Voor bedienden wordt het vakantiegeld door de werkgever betaald.

Begin mei kan je digitaal het vakantieboekje raadplegen op www.hetacv.be

Neen. De tijdelijke werkloosheid zal geen impact hebben op je verlof of je vakantiegeld volgend jaar. Het ACV zorgde er mee voor dat de tijdelijke werk-

Heeft tijdelijke werkloosheid door de corona-epidemie impact op je vakantiedagen en vakantiegeld in 2021?

loosheid gelijkgesteld werd met effectieve arbeidsdagen.

Heeft ziekte door de coronaepidemie impact op je vakantiedagen en vakantiegeld in 2020?

Neen. Als de dokter je werkongeschikt verklaart, dan gaat het om een gewoon ziekteverlof (gewaarborgd loon, en nadien ziekenfonds).

Heeft ziekte door de corona-epidemie impact op je vakantiedagen en vakantiegeld in 2021?

Neen. Je ziekte zal geen impact hebben op je verlof of je vakantiegeld volgend jaar. Je dagen ziekteverlof worden voor deze berekening gelijkgesteld met effectieve arbeidsdagen.

De dokter zette mij preventief thuis. Mag de werkgever voor deze dagen het gewone verlof aftrekken of is dit ziekteverlof?

Als jouw huisdokter van mening is dat je niet mag werken omdat hij een ernstig vermoeden heeft dat jij of een gezinslid besmet is, zodat je een risico vormt voor je collega’s of wanneer jij een ernstig risico loopt om besmet te worden, wordt dit door de RVA erkend als tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. Je mag hiervoor uitkeringen aanvragen en je tijdelijke werkloosheid wordt gelijkgesteld voor de berekening van je vakantiedagen en vakantiegeld.

Wat met feestdagen zoals 1 mei?

Je feestdagen blijven betaald. Afhankelijk van wanneer en hoelang je tijdelijk werkloos bent, betaalt je werkgever of de RVA deze feestdag uit. Als je tijdelijk werkloos bent wegens overmacht, of als bediende tijdelijk werkloos bent wegens economische redenen, blijft de werkgever de feestdag verschuldigd als er geen 14 dagen aaneensluitend werkloosheid is voor jou, voorafgaand aan de feestdag. Ben je vooraf 14 dagen onafgebroken werkloos geweest, dan is de RVA deze feestdag verschuldigd. Als je in deze periode nog dagen gewerkt hebt, dagen verlof gehad hebt … dan is je werkgever deze feestdag verschuldigd.

Ik werk thuis, maar moet zelf voorzien in de opvang van mijn kinderen. Welke opties zijn er voor mij?

Thuiswerken met kinderen om je heen is moeilijk. En misschien heb je ook jaarlijkse vakantie nodig om de zomervakantie te overbruggen. In deze situatie kun je de volgende opties overwegen: • Ouderschapsverlof kun je nu ook voor korter dan één maand aanvragen als je werkgever dit toestaat. Ook van de normale procedure van aanvragen, kan de werkgever afwijken. • Tot tien dagen familiaal verlof of verlof om dwingende redenen opnemen (dit is onbetaald verlof dat geen invloed heeft op bv. je eindejaarspremie). • Onbetaald verlof (dit is een gunst van de werkgever). • Tijdelijk minder uren werken (mits aanpassing van de arbeidsovereenkomst). • Tijdelijk op andere momenten werken (op avonden, weekends … wanneer je partner er wel is). Ga in gesprek met je werkgever. Misschien is hij ook bereid om je tijdelijk werkloos te maken om deze periode te overbruggen.

Zweedse puzzel Slaat de verveling toe? Met deze pagina ben je wel even zoet. Veel plezier ermee. HARTSTOCHTELIJK (MUZIEK)

VULKANISCH GESTEENTE

OPSTAPJE ZANGER

CHRISTELIJK FEEST

VADER

ZWEEDSE PUZZEL STARTKLAAR

GROTE UIL

LANGSPEELPLAAT

SERIEUS

CRÈMERIE

MET TEGENZIN

NIET TAAI VLUG

AANGENAME TIJDSBESTEDING

ALLEEN DAT IS

DUIMSPIJKER

WEDSTRIJD

OVERDREVEN BEWONDEREN

EENCELLIG MICROORGANISME

7 TROTTINETTE

KAARTFIGUUR

DIERENTUIN

LOOFBOOM

VOLDOENDE

BESTAAN

FINISH

REGERINGSSTELSEL

NIEUW-

EVENEENS

OOSTNOORDOOST

IETS VOORWENDEN

LAAGWATER

ACHTER

MILITAIRE MUZIEKUITVOERING

LIDWOORD

SCHEEPSTOUW

GELIEFDE VAN JULIA

LIED

BEGROTEN

SPEELGOED

PASVORM

EIGENZINNIG

OUDER

AANGENAME GEUR

KNEVEL

SPORENPLANT

TROEP

HANDWERKEN ENGELSE DUIM

SCHUIFBAK

GELUID VAN EEN KAT

APENBROODBOOM

GODSDIENSTOEFENING

UITROEP

IDEE ROOFVOGEL

VOOR

MARTERACHTIG DIER

ADELLIJKE TITEL

RIVIER (SPAANS)

NAGERECHT

DEEL VAN EEN SCHOEN

ZONDER OMWEGEN

SPOORWAGEN

NETELIG

FABELDIER DEEL VAN HET GERAAMTE DEMON

2 RAILVOERTUIG

BIJWOORD PEULVRUCHT

DRUK VAN EEN BOEK

SCHAAKTERM

KLEURMENGING

BESTUURSCOLLEGE

SCHIJN

MANUSJEVAN-ALLES

NOCHTANS

PLANTENGESLACHT

RECLAMEFILMPJE

VERWANTEN

BALDADIGE JONGEN

OMSLAG

HOUTIGE PLANT

DRANKGELEGENHEID

JONGE KABELJAUW

TEHUIS ENGELSE HOORN

VORST

DRUG

DRIEVOUDIG

GEWAPEND GELEIDE

OPSLAAN

PLOTSELING OPKOMENDE STER

MUZIEKTOON

UITROEP

POEDERINKT

ABRUPT

NOOT

ZEEMLAP

EUROPEAAN

VERKEERD

SPORTMAN

SCHOON

SPORTARTIKEL

VOERTUIG

DEELNEMEN

RIJSTDRANK

OFFICIERSKANTINE

SOORT BOTER

MILITAIRE EENHEID

AMPÈRE

RUSSISCHE BRANDEWIJN

DEEL VAN EEN DIER

AFRIKAAN

BEDELMONNIK

BOOMWOL

POTTENBAKKERSKUNST

GEESTELIJKE SPANNING

JONGENSNAAM TELWOORD

ZEEVOGEL

VURIG PAARD

MUZIEKNOOT

LANDMAAT

KLEINE INZINKING

ONTZAG

EUROPESE HOOFDSTAD

EEN REEKS VORMEND

HELIUM

BESCHROOMD

AGENDA

GERINGE BREEDTE

OVERSCHOT

LEVENDIG GESCHREEUW

UITBOUW

UITROEP VAN SCHRIK

ZONNEGOD

SCHENKGEREI

PER PERSOON (AFK.)

MANNETJESVOS

PLANT

SIERDEKEN

WAARDIG LOPEN

NIET GEJAAGD

PAASKLEUR

NADIEN

BROODSOORT

SKITERREIN

EEN ZEKERE

LANDTONG

PAUSENNAAM

VERZETSBEWEGING

DUIMSTOK

IK (LATIJN)

GEBAKKEN VLOERTEGEL

NEGATIE

HEILWENS

PUS

HET INREIZEN

GELOFTE

4 INWONER VAN GROENLAND

WETTIG

KEUKENKRUID

VRAAG EN ANTWOORD

Familie van Emile (23), die stierf na een arbeidsongeval, vraagt betere bescherming van jonge werknemers

‘Dit moest niet gebeuren’ Op 24 april 2019 werd de drieëntwintigjarige Emile slachtoffer van een zwaar arbeidsongeval met een schaarlift. Drie dagen later overleed hij aan zijn verwondingen. Zijn familie zet zich nu in voor een strikter wettelijk kader om te voorkomen dat anderen het betreurenswaardige lot van Emile volgen.

TEKS T KRIS VAN EYCK FOTO KAROLIEN COENEN

e familie Ottenbourgs ontvangt ons warm met koffie en taart. Voor Stefaan, Hilde en Berenice is de verwerking van de dood van hun zoon en broer Emile ongeveer een jaar geleden nog niet afgelopen. Sinds 3 september 2018 werkte hij bij een bedrijf gespecialiseerd in koeltechnieken. Op de bewuste 24 april 2019 was hij aan de slag in een vleesverwerkingsbedrijf. Met een schaarlift moest hij op hoogte een koelinstallatie inspecteren. Bij het verplaatsen van de schaarlift tussen twee ruimtes van het bedrijf liep het mis. Zijn hoofd raakte gekneld tussen de schaarlift en de bovenkant van de deuropening. Hoe zijn jullie begonnen met de verwerking van dit ongeval? Familie Ottenbourgs: ‘We hebben al onze moed bijeengeraapt om de videobeelden van een bewakingscamera te bekijken. We wilden absoluut weten wat er gebeurd is. Alles wat kon mis lopen, liep ook mis. Het begon al met de inrichting van de werkplaats en het gebruikte materiaal. De schaarlift was absoluut te groot om goed te kunnen manoeuvreren in deze werkplaats. Goed wetende dat er kleinere, beter aangepaste toestellen bestaan.’

Jullie stelden zich dus al snel vragen bij de omstandigheden? ‘Het was een doolhof om daar rond te rijden. Emile moest met de schaarlift een bocht van 90 graden maken en tegelijkertijd goed opletten dat hij niets zou raken. Dat was niet evident voor hem. De opleiding die hij kreeg om met de schaarlift te rijden en te werken was minimaal. Als je wat voor- en achteruitrijden op een parking al een opleiding kan noemen. Emile was dan ook zeer onzeker. Hij had schrik om iets te raken en keek dan ook zeer goed om zich heen om beneden zeker niets te raken. Daardoor zag hij de deuropening niet en kwam hij gekneld te zitten.’

‘Pas wanneer we een advocaat onder de arm namen, zagen we dat het strafdossier niet volledig was en foutieve informatie bevatte’ FAMILIE OTTENBOURGS

De familie van Emile vraagt aandacht voor opleiding van jonge werknemers: ‘Met een auto mag je ook niet de weg op als je enkel kan starten en stoppen.’

er toch eenvoudige oplossingen. ‘Het was verschrikkelijk om te ‘Het was Zorg voor een echte rijopleiding, zien hoe lang het duurde voorverschrikkelijk om te waar praktijk en theorie aan bod aleer Emile bevrijd werd uit deze zien hoe lang het komen. Met een auto mag je ook benarde situatie. Emile werkte duurde vooraleer niet de weg op als je enkel kan er volledig geïsoleerd zonder de starten en stoppen. De fabrikant aanwezigheid van een collega. Emile bevrijd werd uit van de schaarlift schrijft een miDat zou toch verboden moeten zijn benarde situatie’ nimale opleiding van twee dagen zijn voor dit soort gevaarlijke FAMILIE OTTENBOURGS voor om met zo’n toestel te kunwerkzaamheden? De werknenen werken. Dat werd Emile zelfs mers van het vleesverwerkend niet gegund. Onervaren werknebedrijf die na een tijdje ter mers hebben daarnaast nood aan een goede begeplaatste kwamen, hadden er geen idee van hoe ze de leiding door een ervaren collega, een soort van peschaarlift konden laten zakken en verplaatsen. Pas terschap. De huidige wetgeving spreekt al over de vijf en een halve minuut na het ongeval werd Emile nodige veiligheidsopleiding en -instructies, maar bevrijd en kreeg hij de eerste hulp toegediend door dat mag strikter en duidelijker omschreven worden. andere externen die toevallig in de firma rondliepen. Belangrijk is ook dat er voldoende controle is op de Toen was het kwaad al geschied. De langdurige benaleving van die regels.’ knelling en het zuurstofgebrek zouden uiteindelijk zijn overlijden tot gevolg hebben. Een sneller ingrijJullie hechten ook veel belang aan degelijke veiligpen had dat misschien kunnen voorkomen.’ heidsopleidingen? ‘We moeten vooral niet gaan besparen op die opleiUit statistieken over arbeidsongevallen blijkt dat dingen. Er zijn meer en meer knelpuntberoepen en jonge en onervaren werknemers minstens twee om die in te vullen zijn er plannen om de opleidingen keer zo veel kans hebben op een arbeidsongeval. en de vereisten voor werknemers in die beroepen ‘De wetgeving moet jonge, onervaren werknemers te beperken. Een bijzonder slecht idee wanneer het beter in bescherming nemen, want jongeren zijn over veiligheidsopleidingen gaat. Men kan trouwens niet mondig genoeg en zijn niet in de positie om de niet vroeg genoeg beginnen met veiligheidsopleidinnodige rechten af te dwingen. Emile had enkele wegen en het leren omgaan met gevaarlijk materiaal. ken voordien ook al een ongevalletje gehad met een Dat zou al in de schoolse opleiding geïntegreerd hoogtewerker. Hij vertelde toen dat hij geen attest moeten worden, niet enkel in theorie maar ook in de had om op zulke toestellen te rijden en hoe onzeker praktijklessen.’ en onveilig hij zich voelde op het werk. Hiervoor zijn

ZO ZIT DAT INVALIDITEIT

Krijg ik een inhaalpremie als ik invalide ben? Werknemers, werklozen en zelfstandigen die als invalide erkend zijn en aan de voorwaarden voldoen, krijgen een jaarlijkse inhaalpremie van de ziekteverzekering. Voor nabestaanden van slachtoffers van een arbeidsongeval zijn de eerste vragen vaak: wat is er precies gebeurd, hoe kon dit gebeuren, kon het vermeden worden … Hoe verliep die begeleiding? ‘Vooreerst alle lof voor de opvang en begeleiding vlak na het ongeval door slachtofferhulp van de politie en het ziekenhuis. Dat heeft ons echt geholpen. Maar nadien krijg je het gevoel dat je aan je lot wordt overgelaten. Of het nu gaat over de fiscus, de nalatenschap, of premies: je wordt van het kastje naar de muur gestuurd. Dat kan je dan echt niet verdragen. De hulp die je wordt aangeboden is zeer sterk maar wat vooral stoort, is dat er weinig blijk van betrokkenheid wordt gegeven. Ook heb je als nabestaande geen enkel zicht op de inhoud van het gerechtelijk strafdossier: de aangifte en de beschrijving van het ongeval, het onderzoek door de externe dienst voor preventie en bescherming, het verslag van de arbeidsinspectie …’ Pas nadat jullie een advocaat onder de arm namen, kregen jullie inzage in het dossier. ‘Toen zagen we dat het dossier niet volledig was en foutieve informatie bevatte. We hadden bijvoorbeeld een gesprek met de arbeidsinspecteur, waarin hij moest toegeven dat hij de beelden van het ongeval, die door een bewakingscamera waren opgenomen, nooit bekeken heeft. We stelden ook vast dat het proces-verbaal van ons gesprek en de informatie waarover wij beschikten niet werd opgenomen in het dossier, maar het proces-verbaal van zijn gesprek met de werkgever zat er wel in.’ ‘Het onderzoeksverslag van de externe dienst voor preventie en bescherming bevatte bovendien fouten. Ze beschreven verwondingen aan de borst, terwijl uit het medisch verslag en de beelden duidelijk was dat Emile met de hals geklemd zat. En de schaarliftopleiding die Emile kreeg moest blijken uit een kopie, niet het origineel, van een opleidingsattest, dat plots in het dossier stak. Drie weken vóór het ongeval had Emile nog gezegd dat hij zo’n opleidingsattest niet had.’ Emile was een geëngageerde en energievolle jongeman, die naast zijn werk eventmanager en DJ in de drum-’n-bass-scene was. Hoe gedenken jullie hem? ‘We willen nu de stem zijn van Emile. Laat zijn ongeval niet zinloos zijn. De belangrijkste boodschap is dat dit ongeval vermeden kon worden. Door een strengere en meer gedetailleerde wetgeving. Door de wetgeving integer toe te passen. Door te voorzien in een betere opleiding en in de nodige begeleiding. Door betere veiligheidsvoorzieningen op het materiaal. Het is zeer frustrerend om vast te stellen dat vele anderen het belang hiervan niet aanvoelen. Hopelijk klinkt onze stem luid genoeg en kunnen we het nodige in beweging brengen.’

>>> 28 april is Werelddag voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk

Hoeveel de inhaalpremie bedraagt, varieert naargelang de duur van arbeidsongeschiktheid. Of je werknemer of zelfstandige bent, speelt eveneens een rol. Bij werknemers en werklozen heeft de gezinslast een invloed. De premie volgt de gezondheidsindex. Werknemers en werklozen die minstens twee jaar erkend zijn als arbeidsongeschikt op 31 december vorig jaar en recht hadden op een

uitkering als gezinshoofd, krijgen een inhaalpremie van 730,48 euro. Was je als werknemer of werkloze vorig jaar op 31 december ook minstens twee jaar arbeidsongeschikt, maar kwam je in aanmerking voor een uitkering als alleenstaande of als samenwonende? Dan bedraagt je inhaalpremie 643,43 euro. Voor werknemers en werklozen die minstens een jaar maar minder dan twee jaar arbeidsongeschikt erkend zijn op 31 december vorig jaar en toen recht hadden op een uitkering als gezinshoofd, is de inhaalpremie 435,47 euro. Voor werknemers en werklozen met een uitkering als alleenstaande of

als samenwonende, is dat 374,27 euro. Zelfstandigen die vorig jaar op 31 december minstens een jaar arbeidsongeschikt waren, ontvangen 281,13 euro als inhaalpremie. Bijkomende voorwaarde is dat de betrokkenen in alle vermelde situaties in mei van dit jaar minstens een dag invalide moeten zijn. Je hoeft zelf niets te doen. Als je in aanmerking komt, wordt de premie automatisch betaald samen met de invaliditeitsuitkeringen van mei. Je wordt met een brief op de hoogte gebracht. De inhaalpremie is belastbaar, maar er wordt geen bedrijfsvoorheffing afgehouden.

ZIEKENHUISOPNAME

Waarom neem ik het best mijn medicatieschema mee als ik naar het ziekenhuis moet? Als je een chronische aandoening hebt en naar het ziekenhuis moet, dan mag je niet vergeten om je medicatieschema mee te nemen. Dat is een belangrijk hulpmiddel voor de zorgverleners, zeker in deze coronatijd. Sinds 2017 kun je als chronisch zieke persoon kiezen voor een huisapotheker. Hij of zij bezorgt je dan onder meer een medicatieschema. Daarop staan alle geneesmiddelen vermeld die je gebruikt. Zowel de voorgeschreven geneesmiddelen, de niet-voorgeschreven zelfzorgmedicatie als eventuele voedingssupplementen worden genoteerd.

Die informatie is essentieel voor de zorgverleners die elke dag de zorg voor jou opnemen, maar ook voor het team dat je opvangt bij een ziekenhuisopname. Vooral in deze coronaperiode is het een hulpmiddel voor veilige zorg. Voor de behandeling van het coronavirus COVID-19 worden geneesmiddelen toegediend die ernstig kunnen inwerken op je gebruikelijke medicatie en op de geneesmiddelen die je op eigen initiatief voor zelfzorg neemt. Toch is het belangrijk dat je gewone behandeling verder loopt en niet zomaar wordt onderbroken. Want daardoor kunnen aandoeningen verergeren.

Heb je als chronisch zieke patiënt geen recent medicatieschema? Dan doe je er goed aan om een te vragen aan je huisapotheker. Als het medicatieschema digitaal beschikbaar is via Vitalink (dat is het systeem waarmee zorgverleners digitale gegevens over hun patiënten eenvoudig en veilig kunnen delen), dan kun je het online ophalen en afdrukken. Is er nog geen medicatieschema opgemaakt, zorg er dan voor dat je de contactgegevens van je apotheker op zak hebt. Indien nodig weten zorgverleners snel waar ze terechtkunnen voor accurate informatie.

>>> www.vitalink.be

PREMIE

Heb ik als gepensioneerde ook recht op vakantiegeld? Niet enkel werknemers, maar ook gepensioneerden krijgen vakantiegeld. Door het interprofessioneel akkoord voor 2019-2020, dat vorig jaar door werknemers en werkgevers werd onderhandeld en door het ACV werd goedgekeurd, werd het vakantiegeld zelfs verhoogd. Door de goedkeuring van het ACV werd het mogelijk om opnieuw belangrijke verbeteringen van de sociale uitkeringen te verkrijgen. De laatste fase gaat in op 1 mei. Dan verhoogt het vakantiegeld voor in-

validen (zie hierboven), maar ook voor gepensioneerden. Voor de werknemerspensioenen was in het akkoord voor het vakantiegeld een verhoging voorzien van 7,9 procent, in twee stappen. In mei 2019 werd al 3,7 procent toegevoegd. In mei 2020 komt er nog eens 4,09 procent bij, met daarboven nog een indexering van 2 procent. Het vakantiegeld bedraagt daardoor in mei 2020 bruto: • voor een rustpensioen als alleenstaande: 864,13 euro;

• voor een gezinspensioen: 1 080,16 euro; • voor een overlevingspensioen: 864,13 euro. Dit vakantiegeld zal worden toegevoegd aan je maandbedrag van mei 2020, zij het met twee beperkingen: • ben je in het tweede jaar van je pensioen: dan wordt het vakantiegeld verminderd met het aantal maanden in het eerste jaar dat je geen pensioen genoot; • voor kleine pensioenen wordt het vakantiegeld beperkt.

TOT JE DIENST

TERUGBETALING GENEESMIDDEL

Akkoord adviserend arts verlengd

Voor terugbetaling van sommige geneesmiddelen is een akkoord van de adviserend arts nodig. Dat akkoord is in bepaalde gevallen beperkt geldig. Door corona is het nu moeilijk om je behandelende arts te bezoeken om een verlenging aan te vragen. Je arts kan dat wel elektronisch doen. Deze werkwijze krijgt de voorkeur. Toelatingen die nu toch vervallen, worden automatisch verlengd voor drie maanden.

Nieuwe website Skoebidoe

Allroundgids voor jonge ouders Zwanger of net mama of papa geworden? Dan komt er heel wat op je af. Wat doe je tegen ochtendmisselijkheid? Hoe vraag je moederschapsrust aan? Welk materiaal schaf je het best aan? Skoebidoe, de kinderservice van CM, geeft op hun website een antwoord op al je vragen. Van zwangerschap tot ouderschap.

ZWANGER IN CORONATIJD?

Vul vragenlijst in

Welke impact heeft de corona-epidemie op zwangere vrouwen? Dat wil de Universiteit Antwerpen in samenwerking met het Universitair Ziekenhuis Antwerpen nagaan met een wetenschappelijk onderzoek. Als gezondheidsfonds steunt CM het initiatief. Zwangere vrouwen kunnen deelnemen door anoniem een online vragenlijst in te vullen. Dat levert veel nuttige en bruikbare informatie op. Ze hebben ook de kans om meerdere keren een vragenreeks te beantwoorden. Dat biedt de onderzoekers de mogelijkheid om met een opvolgonderzoek de invloed van corona tot na de geboorte na te gaan. Geïnteresseerden kunnen na de eerste vragenlijst hun mailadres doorgeven. De onderzoekers zullen dan met hen contact opnemen voor verdere deelname aan dit onderzoek.

>>> https://uantwerpen.eu.qualtrics. com/jfe/form/SV_6sCBoGYfyAMSo2V

VACATURES CM ZOEKT Gezondheidsonderzoeker Product owner – Beheer persoonsgegevens & verzekerbaarheid Actuarieel Analist Teamverantwoordelijke voor het secretariaat van de Verplichte verzekering Teamverantwoordelijke Operations Vervangingsinkomen Onbepaalde duur - 100 % - Schaarbeek

TEKS T MARTINE CREVE

Skoebidoe begeleidt je vanaf je zwangerschap tot je kindje drie jaar is. De vernieuwde website geeft je alle tips en tricks. Je ontdekt er ook de CMvoordelen voor jonge gezinnen.

Vroedvrouw Naast gezonde voeding en beweging tijdens de zwangerschap, komt ook het nut van echografie en prenatale testen ter sprake. Tegelijk leer je de wettelijke beschermingsmaatregelen voor zwangere vrouwen op het werk kennen. Laat je je tijdens je zwangerschap en de geboorte bijstaan door een vroedvrouw? En wat moet je daarvoor betalen? Ook daar vind je alles over op de website. Je krijgt een gedetailleerde uitleg over het kostenplaatje van een zwangerschap en de geboorte. Van in-vitrofertilisatie tot de bevalling in het ziekenhuis.

Coronamaatregelen Voor de sector metaalrecuperatie (PSC 142.01) heeft ACV-CSC METEA gezorgd voor een aanvullende vergoeding overmacht door corona. De vergoeding bedraagt 3 euro per dag (in een zesdagenweek) en dit voor de periode van 13 maart tot en met 30 juni 2020.

Indexering lonen Op 1 april 2020 stijgen de lonen met 0,65 procent door een aanpassing aan de index voor de sector jute (PSC 120.03).

Adviserend arts Onbepaalde duur - 100 % - meerdere regio’s

Teamverantwoordelijke ICT Onbepaalde duur - 100 % - Haren

www.cmjobs.be

Verhoging mobiliteitsvergoeding In de sector elektriciens (PSC 149.01) wordt de mobiliteitsvergoeding verhoogd op 1 mei 2020: Chauffeur met voertuig van de werkgever - 0,1453 euro/km zonder passagier - 0,1569 euro/km met passagier Passagier met voertuig van de werkgever: 0,1384 euro/km

CM-babygeschenk Bij de geboorte verwent Skoebidoe je met een CM-babygeschenk. Je kunt kiezen tussen een premie van 130 euro per CM-ouder of een geschenkkaart van 180 euro per CM-ouder. Die kun je in DreamLand of Dreambaby besteden aan babymateriaal, luiers en melkvoeding. Bovendien ontleen je babymateriaal zoals een elektronische babyweegschaal voordelig in Goed thuiszorgwinkel. En voor doktersbezoeken voor jonge kinderen krijg je het remgeld volledig terugbetaald.

Gratis babymassage Interesse om een babymassage te leren geven? Ook die kans krijg je bij Skoebidoe. Als je kindje tussen zes weken en zes maanden is, kun je een gratis sessie babymassage volgen. Het is de beste remedie tegen huiluurtjes, darmkrampjes en slapeloze momenten. Bovendien doet een rustgevende

massage je kindje ontspannen. En het stimuleert de motorische ontwikkeling. Dat kan ook met leuke spelletjes. Skoebidoe geeft je inspiratie.

Huisapotheek Ook al heb je de speel- en leefomgeving van je kindje zo goed mogelijk aangepast, je kunt een ongelukje niet altijd vermijden. Blijf rustig en dien de eerste zorg toe. Skoebidoe vertelt je wat je moet doen bij onder meer schaaf- en snijwonden. Je krijgt ook een lijst van wat je huisapotheek het best bevat.

Ontwikkeling volgen Ben je nog geen lid van Skoebidoe? Registreer je gratis via de website of de Skoebidoe-app. Zo kun je de ontwikkeling van je kindje op de voet volgen, voor en na de geboorte. Je krijgt wekelijks nieuwe informatie over je zwangerschap. Je verneemt bijvoorbeeld telkens hoe groot je baby al is en je kunt notities bijhouden in je digitale zwangerschapsboek. Eens je kindje geboren is, ontvang je maand na maand informatie op maat.

>>> www.cm.be/skoebidoe

BELASTINGAANGIFTE

Belastingfiche wordt opgestuurd Kreeg je in 2019 een vervangingsinkomen door ziekte of invaliditeit, dan stuurt CM je binnenkort een belastingfiche (281.12). De verzending gebeurt gespreid over verschillende weken. Als je ervoor koos om je CM-briefwisseling via mail of Doccle te ontvangen, dan zul je de fiscale fiche ook online toegestuurd krijgen. Is dat niet het geval, dan ontvang je de belastingfiche per post. Tegen eind april moet iedereen de fiche gekregen hebben. De bedragen die op dit attest vermeld worden, vul je in bij de respectievelijke rubrieken van je belastingaangifte. Wanneer je op 1 januari 2019 voor 66 procent invalide erkend was door het Riziv, dan moet je ook de code 1028-39 of code 2028-09 aankruisen (zware handicap) om eventueel de fiscale verminderingen te kunnen krijgen.

>>> Met vragen kun je terecht bij CM.

TREKKING UITGESTELD

Solidariteitsactie Samana Jaarlijks organiseert Samana een solidariteitsactie om langdurig zieke mensen te steunen. Je kunt helpen door loten te kopen. Dat kan via overschrijving op rekeningnummer BE82 7995 5039 4368, Samana, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel (met vermelding ‘Tombola’). Zodra de lockdownmaatregelen opgeschort worden, kan dat ook weer bij de plaatselijke Samana-afdelingen. Noteer op het overschrijvingsformulier je volledige adres om de loten te kunnen bezorgen. Een tombolaboekje met vijf loten kost 5 euro. Er zijn tientallen aankoopcheques te winnen met een waarde van 25 euro tot 1 250 euro. Daarnaast maak je kans op een Audi A4. De trekking is uitgesteld. Een datum wordt later bepaald.

>>> www.samana.be

VISIE 08 - 23 april 2020

limburg in beweging

Verantwoordelijke uitgevers regio Limburg: beweging.net Carien Neven, ACV Jean Vranken, CM Lizy Cosemans. Wil je reageren op de regionale bladzijden? Contacteer dan de redactie Visie Limburg, Mgr. Broekxplein 6, 3500 HASSELT, tel. 011 29 08 70, limburg@beweging.net, limburg.beweging.net. Een Visie gemist? Ga naar www.visielimburg.be.

Voorlopig nog niet ‘terug naar school “gaan de scholen weer open na de paasvakantie of niet?“” Dat was vorige week ongetwijfeld de meest gestelde vraag bij gezinnen met kinderen. Voorlopig is het antwoord “neen“. lessen volgen vanuit je huiskamer loopt nog even verder. Dit is niet vanzelfsprekend voor iedereen. Om ervoor te zorgen dat iedereen zo optimaal mogelijk de lessen kan volgen, doen scholen veel inspanningen. Zij worden hierin ook ondersteund door anderen zodat de kansen op goed onderwijs verhogen voor wie hieraan het meest nood heeft.

eze ondersteuning zal na de paasvakantie nog belangrijker zijn. Er is nu geen sprake meer van herhalingsoefeningen, maar wel van ‘preteaching’. Hierbij gaat de school na welke leerstof essentieel is om naar het volgende jaar over te gaan. Ze biedt deze nieuwe leerstof eerst aan via afstandsleren. Als de school weer open is, wordt die leerstof herhaald. Een dikke pluim voor alle leerkrachten die nu nieuwe en creatieve manieren ontdekken om de leerstof zo goed mogelijk bij hun leerlingen te krijgen.

Het CLB heeft ook een eigen chatkanaal. Zowel leerlingen als ouders zijn welkom met al hun vragen. Gedurende de opschorting van de lessen zijn de uren uitgebreid: chatten kan elke maandag tot en met donderdag tussen 14 en 21 uur, via www.clbchat.be.

Stad Genk Het is hierbij ook belangrijk om ervoor te zorgen dat alle leerlingen dezelfde kansen krijgen. Niet elk kind kan bijvoorbeeld rekenen op een ideale en rustige leerplek in huis, heeft een eigen computer of onbeperkte toegang tot het internet. Gelukkig kunnen de scholen op veel plaatsen rekenen op de ondersteuning van organisaties, vrijwilligers en gemeentelijke overheden. Anniek Nagels, eerste schepen in Genk en bevoegd voor onderwijs, vertelt wat stad Genk als ondersteuning aanbiedt: “In samenwerking met Gigos, Sint-Vincentius, Campus O3 - Huizen van het kind en het Genks Comité van de Vluchtelingen hebben we een lijst opgesteld van gezinnen die niet over een laptop beschikken. Als stad hebben we zelf 41 laptops ter beschikking gesteld. Via een netwerk van sponsors zoals KRC Genk en serviceclubs zijn er nog eens 59 stuks bijgekomen. Zo helpen we alvast 100 gezinnen verder met een computer.“ De stad Genk vraagt ook de scholen in het basisonderwijs of zij nog tekorten bij bepaalde gezinnen opmerken. Leerkrachten staan

Rik Bloemen, voorzitter van Vrij CLB Limburg vult aan: “Hierdoor konden we snel werk maken van onze eigenlijke taken. Medewerkers hebben na het sluiten van de scholen onmiddellijk contact genomen met de meest kwetsbare leerlingen. Zij werden gebeld of gemaild met de boodschap dat hun begeleiding blijft doorlopen. Er werd een plan opgemaakt op welke manier dit in deze omstandigheden het best kan. Hierbij wordt optimaal gebruik gemaakt van de nieuwe technologieën, maar als het echt noodzakelijk is, zijn ook echte ontmoetingen nog mogelijk.”

■

Genkse schepenen Anniek Nagels en Toon Vandeurzen deelden in de paasvakantie 1500 spelpakketjes uit

namelijk dicht bij hun leerlingen en kunnen probleemsituaties beter inschatten. Campus O3 contacteert gezinnen die ze kennen en biedt hen ondersteuning, want opvolging van het leerproces is voor ouders niet altijd vanzelfsprekend. Zij kunnen digitaal en desnoods ook in een face-to-facegesprek terecht bij de huizen van het kind. Toon Vandeurzen, vijfde schepen in Genk en bevoegd voor jeugd, vult aan: “In de paasvakantie werden 1.500 spelpakketjes uitgedeeld aan kinderen tussen 5 en 14 jaar. Hierin zaten niet alleen spelletjes om de verveling tegen te gaan, maar het bevatte ook materiaal om taal

Enkele antiverveeltips van onze partners KWB ontwikkelde het project ‘share-a-box’. Dit zijn leuke doedozen voor het hele gezin. De spelbox bevat enkele spelen en wenskaarten. In de tuinbox zitten leuke opdrachten rond tuinieren en knutselmateriaal om zelf een minimoestuin aan te leggen. Bestellingen worden binnen de week aan huis geleverd. Daarnaast vind je op deze site ook een thuisbox met gratis downloads van leuke gezinsactiviteiten. Deze wordt regelmatig aangevuld met nieuwe opdrachten. >>> www.shareabox.be Pasar biedt je nieuwe tips voor wandelen fietsroutes in je buurt. Denk je alles in je omgeving ondertussen al gezien te hebben? Dan moet je zeker mijnroute.be van Pasar even bezoeken. Met slimme zoekfuncties ontdek je nieuwe routes in je eigen gemeente en kom je op plaatsen waar je het bestaan misschien niet van wist. Hou je wel aan de geldende maatregelen: enkel wandelen en fietsen in de buurt ‘van je kot’ en voldoende afstand houden van anderen. >>> www.mijnroute.be

op een plezante manier te stimuleren. Zo hopen we de taal- en leerachterstand te beperken.” Anniek vervolgt: “Na de paasvakantie zitten we opnieuw samen met de scholen om na te gaan hoe we hen en de gezinnen flankerend kunnen ondersteunen. We hebben heel wat mensen in de buurten rondlopen: welke betekenis kunnen ze hebben voor de kinderen en de gezinnen?”

Vrij CLB Limburg

Als de scholen weer opengaan, past het Vrij CLB haar werking ook aan. Het is vanzelfsprekend dat het einde van dit schooljaar er een beetje anders dan anders zal uitzien. Marina: “Onze eerste zorg gaat uit naar de vaccinaties. Kinderen die nog bepaalde inentingen moeten krijgen, gaan voor op alle andere medische onderzoeken. Op het vlak van studiekeuzes staan we voor een grote uitdaging. Leerlingen hebben een heleboel leerstof gemist en zijn langere tijd uit hun schoolritme gehaald. Het wordt moeilijker om in deze situatie adviezen te formuleren.” Het Vrij CLB houdt ook rekening met nieuwe problemen die boven water zullen komen. Marina: “Gezinnen die het tot voor de coronacrisis nog allemaal zelf konden beheersen, komen nu door alle veranderingen van de jongste weken in een situatie waarbij onze ondersteuning aangewezen en noodzakelijk is. We zijn ons hierop aan het voorbereiden.”

>>> www.genk.be/coronavirus >>> www.vclblimburg.be >>> www.clbchat.be

Ook voor het Vrij CLB is het zoeken naar nieuwe manieren om hun rol in de leerlingenbegeleiding zo goed mogelijk uit te voeren. Marina Vandermeulen, algemeen directeur van Vrij CLB Limburg: “Gelukkig waren we digitaal goed voorbereid. Er bestonden al enkele proefprojecten rond telewerken, telefoneren via je eigen laptop en online vergaderen. We hebben dit nu op zeer korte tijd operationeel gemaakt voor iedereen. Elke medewerker kan ‘vanuit zijn eigen kot’ optimaal werken.”

■

Chatten via www.clbchat.be kan elke maandag tot en met donderdag tussen 14 en 21 uur.

REGIO

De warmste regio Nu maanden na de eerste uitbraak gaat er wereldwijd nog steeds slechts één onderwerp over de tongen: het coronavirus. Uitzonderlijke leefomstandigheden vragen om uitzonderlijke prestaties. Ook in onze provincie zwengelen de solidaire initiatieven week na week aan. Voor de tweede keer op rij brengen we op deze pagina acties van gewone mensen die het leven toch net dat tikkeltje mooier maken. REDAC TEUR STEPHANIE LOUWAGIE

Betul Korkmaz (47) uit Genk bakt lekkernijen voor zorgverleners Jessa ziekenhuis

Katrien Vanotterdijk (36) uit Houthalen-Helchteren doet elke dag een workout tegen corona

‘Ik heb mijn drie kinderen in dit ziekenhuis ter wereld gebracht en er afscheid van mijn vader moeten nemen. Het ziekenhuis zal voor altijd een bijzonder plekje in mijn hart hebben. Op elk van deze gebeurtenissen hoe verdrietig of gelukzalig ook - werd ik door heel menselijke en professionele artsen en verpleegkundigen bijgestaan. Hoog tijd dus om iets voor die mensen terug te doen. Samen met andere moeders bak ik allerlei Turkse lekkernijen waarvan de zorgverleners ook in deze moeilijke tijden kunnen genieten.’

‘Voortaan starten we elke (t)huiswerkdag met een workout tegen corona. Inspiratie hiervoor haalden we bij Ketnetwrapper Thomas die hiermee vanuit zijn woning gestart was. Mijn man Raul en ik doen dit samen met Wout (9), Warre (7) en Loes (5). Bewust vlak na het ontbijt om de dag lachend en gekkend te starten. Het is voor ons de manier om van ontspanning naar werkijver over te schakelen.’

Raf Ballet (39) en Thierry Didden (35) uit Hasselt stellen hun B&B open voor zorgverleners

CM LIMBURG CONTACT Een vraag voor CM? Op www.cm.be vind je heel wat info. Je kunt ook een CM-medewerker bellen op 011 280 211: elke weekdag van 8.30 uur tot 17 uur, behalve op vrijdag, want dan is CM Limburg slechts tot 12 uur bereikbaar. In het kader van de coronamaatregelen verloopt onze dienstverlening momenteel anders. Volg de laatste stand van zaken op www.cm.be. Ook de Goed thuiszorgwinkels hanteren momenteel aangepaste maatregelen. Surf voor een actuele stand van zaken naar www.thuiszorgwinkel.be. De Zorglijn blijft ook in coronatijden beschikbaar voor al je kleine of grote zorgvragen. Contact opnemen kan via zorglijn.limburg@cm.be of 011 280 281.

Nicole Fiddelaers (58) uit Dilsen

Stef Potargent (19) uit Gingelom

naait mondmaskers

verzorgt dieren van coronapatiënten

‘Ik ben altijd actief geweest als naaister. Naast gordijnen ontwierp ik ook bruidskledij. Na de stopzetting van mijn job, wou ik mijn naaimachines eigenlijk verkopen,maar nu ben ik heel blij dat ik ze nog heb. Met behulp van een patroontje dat ik online vond, ben ik mondmaskertjes beginnen te naaien. Eerst enkel voor mijn zus die in het ziekenhuis van Genk werkt, later ook voor één van haar collega’s. Sindsdien krijg ik meer en meer verzoeken van mensen die me vragen ook mondmaskers voor hen te maken. Het duurt niet zo lang om een mondmasker te vouwen en te stikken: na ongeveer vijftien minuten heb je er eentje klaar. Het enige probleem is dat de lintjes en elastiekjes om ze aan vast te maken, stilaan opraken.’

‘Als student dierenzorg ben ik natuurlijk een echte dierenvriend. Omdat ik ook graag mijn steentje wou bijdragen, kwam ik met het idee om dieren van mensen in quarantaine of in het ziekenhuis, op te vangen. Ik hoef momenteel niet naar school dus kan naar hartenlust met hen wandelen, hen eten geven en met hen spelen. In het begin kreeg ik weinig respons op mijn oproep via Facebook. Soms contacteerden mensen me voor het geval ze ziek zouden worden. Maar sinds kort verzorg ik wel een aantal diertjes. Nu het baasje van Max verplicht in quarantaine moet blijven bijvoorbeeld, ga ik elke dag met hem op stap.’

‘B&B Bloonwinning telt zes kamers. Vlak na de afkondiging van de eerste reeks coronamaatregelen, lieten we via Facebook weten dat we onze kamers voor helden in de zorg willen openstellen. Twee verpleegkundigen die op een corona-afdeling in het ziekenhuis werken, gingen hier al op in. Ze hebben schrik om ziek te worden en zo hun gezin te besmetten. Bij ons blijven ze op hun kamer, waardoor ze geen andere huisgenoten kunnen aansteken. Hen dagelijks een ontbijtje aanbieden, mogen we jammer genoeg niet, hen gratis laten overnachten gelukkig wel.’

REGIO Tijdelijke werkloosheid

ACV-LIMBURG

Duaal leren: Opleiding stopgezet! Wat nu?

Bereikbaarheid Omwille van de Coronacrisis zijn de kantoren van ACV Limburg gesloten om jouw gezondheid en die van het ACV-personeel te beschermen. ACV Limburg zet maximaal in op dienstverlening op afstand. Een overzicht van de mogelijkheden:

Leerlingen die duaal leren en van wie de overeenkomst werd stopgezet omwille van de Coronacrisis hebben recht op een uitkering tijdelijke werkloosheid. Dat zegt Wesley Bammens van jongACV.

Tijdelijke werkloosheid Bij duaal leren behalen leerlingen hun diploma secundair onderwijs door een combinatie van leren op school en op de werkvloer. De Coronacrisis zorgde ervoor dat de overeenkomsten -met uitzondering van enkele- in deze alternerende opleidingen werden stopgezet. ‘Jongeren in deze situatie hebben net als andere werknemers recht op een uitkering tijdelijke werkloosheid. Deze kunnen ze via de vereenvoudigde aangifte op www.acvtijdelijkewerkloosheid.be aanvragen als ze lid zijn van het ACV,’ zegt Wesley.

Werkgever ‘Ook de ondernemingen waar de leerlingen aan de slag waren, moeten hun deel doen. Zij vragen voor hun leerlingen met een overeenkomst alternerende opleiding (OAO) of deeltijdse arbeidsovereenkomst (DA) tijdelijke werkloosheid aan zoals voor de andere werknemers.’ Hetzelfde geldt voor ondernemingen die niet alle werkzaamheden

stopzetten, maar waar de overeenkomst werd geschorst als gevolg van de beslissing van de Vlaamse overheid.

Essentiële diensten Een uitzondering werd gemaakt voor leerlingen in cruciale sectoren en essentiële diensten. ‘Overeenkomsten in dergelijke ondernemingen en diensten kunnen onder bepaalde voorwaarden verder lopen,’ verduidelijkt Wesley. De voorwaarden zijn dat de opleiding moet opgenomen zijn in de lijst van opleidingen die mogen verderlopen, de betrokken sector moet het mogelijk en wenselijk vinden dat het werkplek leren wordt verdergezet en tot slot moet de onderneming de beschermingsmaatregelen kunnen garanderen. ‘Wie wil nagaan of zijn/haar opleiding duaal leren is op genomen in de lijst van essentiële diensten, kan dit nagaan op www.onderwijs. vlaanderen.be (zoekopdracht: duaal leren),’ licht Wesley toe.

Vragen ‘Jongeren die nog vragen hebben, kunnen

REDAC TEUR VICKY JANS

ons altijd bereiken door een e-mail te sturen naar limburg@acv-csc.be. We doen ook in deze drukke tijden ons best om hun vragen zo snel mogelijk te beantwoorden,’ aldus Wesley. >>> www.jongacv.be

• TELEFOON Je kan ons telefonisch bereiken op 011 30 60 00. • E-MAIL E-mail naar limburg@acv-csc.be. Vermeld duidelijk je volledige naam en rijksregisternummer (achterzijde paspoort). • AFSPRAAK Maak zelf online je afspraak via www.afspraakACV.be. Een ACVdienstverlener telefoneert je op het moment van je afspraak. • DOCUMENTEN Bestel je documenten via www. hetacv.be/bestel-je-documenten. Ze vallen spoedig in je brievenbus. • BRIEVENBUS De ACV-brievenbussen worden wekelijks gelicht. Denk eraan de documenten volledig in te vullen, te ondertekenen en van een groene klever te voorzien. Vind op www.hetacv.be/brievenbus een ACV-brievenbus in je buurt. • INFO Alle info op een rijtje vind je terug op www.hetacv.be/coronaviruslimburg.

WERKEN IN TIJDEN VAN CORONA

Twee collega’s zijn in het ziekenhuis opgenomen ACV’er Bruno Stulens (49) doet al tien jaar zijn vaste ronde als postbode in Bilzen. Het Coronavirus komt voor hem angstaanjagend dichtbij. ‘Twee collega’s zijn opgenomen in het ziekenhuis, één van hen ligt op intensieve zorgen,’ vertelt Bruno. ‘Het grijpt ons enorm aan. Het kantoor van bpost is een dag gesloten geweest voor volledige ontsmetting. Daarna hebben we met een beperkt aantal collega’s het werk hervat. We passen onze beginuren aan, zodat niet alle personeel tegelijk op kantoor arriveert.’ De drukte is momenteel vergelijkbaar met de kerstperiode, want de pakket- en ook de brievenpost piekt. ‘Mensen willen elkaar aanmoediging en troost sturen,’ zegt Bruno. ‘De solidariteitsactie waarbij klanten elkaar gratis fotokaarten konden zenden, was een succes. Ook de papieren krant geeft veel mensen in isolatie informatie en houvast.’ En of dit gewaardeerd wordt? ‘Zowel onze klanten als de werkgever waarderen onze inzet. Sommige brievenbussen vinden we versierd met kindertekeningen. En ook onze chef gaat mee in de vuurlinie staan om kranten rond te dragen,’ aldus Bruno.

ONLINE ACV-ACCOUNT

Mijn ACV

Wanneer je (tijdelijk) werkloos bent, kan je op het internet de stand van je werkloosheidsdossier raadplegen. Ook kan je er de uitbetaling van je uitkering volgen. Je vindt er zelfs je fiscale fiches terug. Geef je partner, collega, vriend(in), familielid, buurman of -vrouw … een warm applaus voor zijn of haar inzet op het werk of als vrijwilliger tijdens deze coronacrisis. Surf naar www.hetacv.be/applaus voor een digitaal schouderklopje!

Surf naar www.mijnacv.be en log in met je eID of itsme. Ga naar het tabblad Werkloosheidsgegevens om je dossier te consulteren. >>> www.mijnacv.be

16 UITLAATKLEP Het leven is vaak rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan. Net daarom staat Visie graag even stil en stellen we een Bekende of Boeiende Vlaming tien vragen om tot rust te komen.

Deze week acteur Saïd Boumazoughe (33)

TEKS T WIM TROCH FOTO ID/JIMMY KETS

Saïd, 1

Waarvoor is er te weinig aandacht in de samenleving? ‘Voor begrip hebben voor elkaar, en voor het tonen van empathie. We luisteren te weinig naar elkaar, en verplaatsen ons te weinig in elkaars wereld.’

Welke waarden dank je aan je ouders? ‘Je medemens liefhebben, en goed doen voor jezelf en de mensen rondom jou.’

soort vergeleken wordt met andere dieren, red.). Waar alles in wordt beschreven.’

Waar op de wereld zou jij je nog thuis kunnen voelen? ‘Oost west, thuis best, zegt men. Dat klopt in mijn geval. Ik kan overal wonen, ik ben een wereldmens. Zolang mijn familie in de buurt is, pas ik me wel aan de omgeving aan.’

Wat zou je graag beter kunnen? ‘Ik probeer een goed mens te zijn, en ik wil een nog betere mens zijn. Gewoon een betere versie van mezelf, dus.’ Waaraan besteed je te weinig tijd? ‘Ik heb een carrière en ik ben ambitieus, dus ik probeer bepaalde doelen te bereiken. Jammer genoeg moet je daardoor sommige mensen teleurstellen. Je kunt niet alles doen of er voor iedereen zijn. Door mijn werk heb ik soms weinig tijd voor mijn moeder en mijn vrouw. Daar heb ik soms spijt van.’

Welk boek of welke film heeft indruk op je gemaakt? ‘Een boek dat ik onlangs las, is Vertel het iemand van Rachida Lamrabet. Het boek gaat over een migrant die meevocht tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het is een toproman, over jezelf zoeken. De film die voor altijd indruk op mij zal blijven maken, is La Haine. Die film (uit 1995, over jongeren in de buitenwijken van Parijs, waar door politiegeweld rellen uitbreken, red.) is heel inspirerend geweest voor mijn carrière.’

Wat zou je uitvinden om van de wereld een betere plek te maken? ‘Dat is een moeilijke vraag. Ik ben een artiest, geen uitvinder. Als ik dan toch iets zou moeten uitvinden, dan misschien een encyclopedie, over kunst en cultuur. Een beetje zoals The Naked Ape (uit 1967, waarin de mens als

7 8

Wat zou iedereen op school moeten leren? ‘Verdraagzaamheid. (resoluut) Dat gaat verder dan empathie. Ik weet niet of dat echt aan te leren valt, maar er mag best meer verdraagzaamheid zijn op de wereld.’

Stel dat je eens zou kunnen afspreken met een bekend persoon, met wie zou je dan een terrasje willen doen? ‘Ik zou willen zeggen mijn vader. Die is vier jaar geleden gestorven. Maar misschien zou ik ook eens willen samenzitten met Malcolm X (Malcolm Little, een van de Amerikaanse leiders en woordvoerders van de Nation of Islam, een Afro-Amerikaanse moslim organisatie die onder meer streed voor gelijke rechten van de zwarte bevolking. Hij werd in 1965 vermoord, red.). Hij was een interessante, inspirerende man. Dat zou een boeiend gesprek worden.’

Welk beroep zou je uitoefenen, als je niet kon doen wat je nu doet? ‘Ik zou niets anders willen doen dan wat ik nu doe. Ik ben begonnen als jongerenwerker. De mens boeit mij enorm. Dus als ik echt niet meer kon doen wat ik nu doe, zou ik misschien stedelijk filantroop willen zijn. Ik vind mensen fascinerend.’