Nummer 2 - 27 januari 2022 by beweging.net

bpost

| AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X | jaargang 78 | p806000 |

BELGIE(N) - BELGIQUE

BELGIE(N) BELGIQUE BELGIE(N) --BELGIQUE PBPP B- 00000

00000 B-00000 PB- PP B-

02 | ANTWERPEN | 27 ¬ 01 ¬ 2022 | MAANDELIJKSE UITGAVE | volgend nR 10.02.2022

E X TRA EDITIE VOOR LEDEN VAN HE T ACV

3 JAAR GROEIPAKKET

Kindervreugd of traantjes?

Rekenhof fileert Re-integratie langdurig zieken

Made in Belgium Waar den Duvel rijpt

Op de arbeidsmarkt met een handicap

Antwerpen Terugblik op 2021

Onderstaande foto trok

de aandacht van Marc Leemans, voorzitter ACV

In Brussel doen ze toch hun goesting?

Teken de petitie op www.bitly.com/petitie-loonnorm

2 ¬ VISIE

ekijk ze maar even goed, de mensen op de foto hierboven. Dat zijn uw verkozenen. Anders gezegd: dat zijn mensen die uw zegen, uw stem hebben gekregen om u te vertegenwoordigen in het federale parlement. Dat betekent dat de verkozenen des volks goed moeten beseffen wat er leeft onder hun kiezers. En dat ze die bekommernissen van hun kiezers moeten proberen te vertalen én oplossen in hun parlementair werk. Op zo een manier dat de hele samenleving er wel bij vaart. Nu, maar ook met het oog op de toekomst. En toch hoor ik (te) vaak In Brussel doen ze toch hun goesting. Kranten en politicologen zeggen net hetzelfde als ze het hebben over de kloof met de politiek. Sommige partijen gaan zelfs nog een stap verder en spreken ronduit over de primauteit van de politiek. Vrij vertaald: de politiek wikt en beschikt, punt aan de lijn. In dit land hebben we na de Tweede Wereldoorlog nochtans een andere methode ontwikkeld. Het middenveld - dat zijn verenigin-

gen van burgers van allerlei pluimage zoals ziekenfondsen, vakbonden, werkgeversorganisaties - gingen met elkaar in overleg en werkten toe naar compromissen waar heel de samenleving beter van werd. De voorbije jaren kwam dat model steeds meer onder stevige druk. De regeringMichel bewees sociaal overleg veel lippendienst, maar in de praktijk werd een beleid gevoerd op maat van aandeelhouders van bedrijven en vermogenden. Het beste voorbeeld daarvan is de loonnormwet. Door allerlei kunstgrepen en onder invloed van één sterke lobbygroep zorgden de wetgevers er in 2017 voor dat de stijging van lonen in een onleefbaar keurslijf wordt gedwongen. Lonen worden beteugeld, maar dividenden aan aandeelhouders, daar staat geen maat op. Protest van verenigingen van werknemers werd van tafel geveegd. Onder het mom: als bedrijven het goed doen, doet heel de samenleving het goed. We weten uit wetenschappelijk onder-

Kort. SOCIALE WONINGEN Na 9 jaar verplicht sociale woning uit?

Anita getuigt: ‘Ik wil wel, maar huren op privémarkt is onhaalbaar’

zoek dat daar helaas niets van klopt, in het beste geval vallen er wat kruimels van de tafel. Het wordt dus hoog tijd dat ze ‘in Brussel’ van mensen zelf horen dat het zo niet verder kan, dat er meer evenwicht moet zijn tussen het deel van werknemers en dat van aandeelhouders. Daarom hebben de drie vakbonden een officiële petitie op de website van de Kamer opgestart. Als deze petitie 25 000 handtekeningen haalt, moet de Kamer opnieuw het debat aangaan over die loonnormwet. Er is een slechte wet gestemd in het parlement, maar het parlement kan en moet die wet ook veranderen. Als heel veel mensen de petitie tekenen op de website van de Kamer kunnen ze ‘in Brussel’ nog altijd hun goesting doen. Maar ze kunnen in ieder geval niet meer zeggen dat ze niet wisten dat veel mensen het anders willen. Laat uw stem massaal horen!

Vlaams viceminister-president Bart Somers (Open Vld) deed de monden collectief openvallen met zijn voorstel om de wachtlijsten voor de sociale woningen weg te werken. Hij wil een maximale huurtermijn van negen jaar invoeren. Dat was de tweede aanval op de sociale huisvestingssector op een week tijd. Eerder maakte Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) al bekend dat hij 500 miljoen euro van het budget voor wonen wil investeren in de privémarkt. Wij vroegen een reactie bij een huurster van een sociale woning.

Dat is een serieuze, onverwachte kost die zwaar op mijn budget weegt. Ik woon in een streek met onvoldoende uitgebouwd openbaar vervoer. Ik ben dus echt aangewezen op mijn wagen om op het werk te geraken.’

Anita* is alleenstaande moeder en huurt een sociale woning. Zij is ronduit onthutst over de plannen van Bart Somers: ‘Omdat ik in een ploegensysteem werk, heb ik ervoor moeten kiezen om vier vijfde te werken, zodat ik voor mijn zoon kan zorgen. Ik ben alleenstaande en heb nog niet lang geleden mijn partner verloren. Voor mij is het gewoon niet haalbaar om op de privémarkt te huren. Daar kost een woning snel meer dan 700 euro per maand. Dat is nog zonder vaste kosten zoals elektriciteit, water, telecom en meer. En dan heb je nog niets gegeten.’

Gilbert Pex, politiek directeur van beweging.net, is niet verbaasd over de gang van zaken. ‘Het wordt tijd dat er een langetermijnvisie op wonen komt, die het tekort aan sociale huisvesting ten gronde aanpakt. Het plafond van maximaal vijftien procent aan sociale woningen moet worden opgeheven. We moeten projectontwikkelaars stimuleren om in meer sociale woningen te voorzien bij hun projecten. Door de schuld en oplossing alweer bij de mensen zelf te leggen, gaan we er niet geraken.’

‘Onlangs ging mijn auto stuk en moest ik noodgedwongen een nieuwe kopen.

‘Ik huur mijn huidige woning nu sinds een jaar. Als het voorstel realiteit wordt, ben ik midden vijftig wanneer die termijn van negen jaar afloopt. Wie zal mij dan nog een woonkrediet willen verstrekken? Als het ook maar enigszins mogelijk was, zou ik een appartement op de privémarkt huren, maar met mijn inkomen is dat echt onmogelijk.’

¬ Tekst Dominic Zehnder

*Anita is een schuilnaam.

Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen www.beweging.net/abonnementvisie ¬ Verantwoordelijke uitgever Mathieu Verjans ¬ Redactie Simon Bellens, An-Sofie Bessemans, Jelle De Bock, Nils De Neubourg, Wim Troch, Dominic Zehnder, Lieven Bax, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo ¬ Hoofdredactie Amélie Janssens ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten

VISIE ¬ 3

Actueel. Rekenhof heel kritisch over re-integratie langdurig zieken

Politieke profilering op de kap van ziekgemaakte werknemers Op 23 december bracht het Rekenhof een vernietigend rapport uit over de huidige re-integratietrajecten voor langdurig zieken. Volgens het onafhankelijk controleorgaan is het ‘weinig waarschijnlijk dat ze een wezenlijke bijdrage leveren aan het beperken van het aantal langdurig zieken’. Het Rekenhof raadt onder andere aan om de trajecten los te koppelen van ontslag wegens medische overmacht, waarbij de werkgever geen ontslagvergoeding verschuldigd is. ¬ Tekst An-Sofie Bessemans ¬ Foto Maarten De Bouw

et onderzoek van het Rekenhof toont dat het huidig debat over individuele pestmaatregelen zoals verplichte vragenlijsten voor langdurig zieken vooral afleidt van de échte, structurele uitdagingen en een doeltreffend beleid saboteert’, concludeert arbeidssocioloog en ACV-stafmedewerker Maarten Hermans. ‘De re-integratietrajecten maken te weinig verschil en het is nodig om de ontslagmachine stil te leggen waar men de ziekgemaakte werknemer in dwingt.’

Sinds 2000 dubbel zoveel mensen langer dan 1 jaar arbeidsongeschikt 184 109 (2000) vs

471 040 (2020)

Voornaamste oorzaken: • verhoging van de pensioenleeftijd (meer oudere werknemers) • meer (oudere) vrouwen op de arbeidsmarkt • meer werknemers met musculoskeletale of psychische aandoeningen Bron: Rekenhof, RIZIV 4 ¬ VISIE

Bouchra (47) na 17 jaar in textielatelier medisch ontslagen

‘Aangepast werk zogezegd onmogelijk’ ‘Ik maakte als naaister onder andere theatergordijnen. Alle vrouwen in de firma hebben rug- of schouderklachten. Door al dat tillen met zware stoffen kreeg ik een hernia. Na twee jaar inspuitingen moest ik een operatie ondergaan. Ondanks revalidatie en kinesitherapie bleef de pijn. Ik deed mijn werk heel graag, maar de overbelasting en de druk maakten het onmogelijk. Ik wou niet toegeven aan mijn lichaam, maar op een dag kon ik niet meer rechtstaan.’ ‘Mijn arts drong aan op aangepast werk, maar voor mijn baas telde alleen de productie. Meer afwisseling tussen staan en zitten en lichter werk waren zogezegd niet mogelijk. Ik werd in een medisch ontslag geforceerd, want zo moest de werkgever geen ontslagpremie betalen. Dat alles heeft me gechoqueerd en heel hard gekwetst.’ ‘De VDAB en het Gespecialiseerd Team Bemiddeling (GTB) hebben me helpen zoeken naar een job die ik fysiek aankan. Ik werk nu deeltijds als logistiek assistente in een zorgcentrum via een Vlaamse Ondersteuningspremie (VOP). In de zorg zijn sinds corona zoveel handen tekort, dat zij wel bereid zijn het werk aan te passen. Ik ben zo blij dat ik nu mensen kan helpen en hen kan doen lachen, dat geeft me zoveel positiviteit terug.’

Politieke profilering ‘Je zou verwachten dat er na zo’n kritiek op het het werk van de regering-Michel enige terughoudendheid zou zijn in beleidsdiscussies over langdurig zieken. In plaats daarvan jutten N-VA, Open Vld en CD&V minister van Gezondheid en Sociale Zaken Vandenbroucke op door te hameren op de verantwoordelijkheid en het sanctioneren van de langdurig zieke.’ Het Rekenhof stipt volgens Hermans zeer correct de voornaamste redenen aan voor de stijging van langdurig zieken (zie inzet). ‘Structurele oorzaken vergen structurele maatregelen rond werkbaar werk doorheen de loopbaan en zeker voor oudere werknemers’, meent Hermans. ‘Maar de stand van zaken is zeer mager. De rondetafels Werkbaar werk van voormalig minister Kris Peeters draaiden

in rondjes. De beloftes na het optrekken van de pensioenleeftijd over werkbaarheid en zware beroepen liepen af met een sisser. En werkgevers blijken dus ook nog eens re-integratietrajecten te misbruiken om ziekgemaakte werknemers te ontslaan wegens medische overmacht. Ondertussen daalt de mate waarin ons werk te bolwerken valt volgens de Vlaamse Werkbaarheidsmonitor, en duikt die zelfs onder 50 procent voor werknemers.’

Verdomhoekje ‘Als het beleid faalt, is het eenvoudiger om de aandacht te verschuiven van de echte oorzaken naar de werknemer zelf. Als je stemmen wil winnen, is het interessanter om uit te pakken met lik-op-stukbeleid en insinuaties over profiteren en budgettaire last en zo langdurig werklozen, zieken en

Actueel. Als je de belastingdruk voor de allerrijksten verlaagt, dan komt dat wie minder heeft ten goede, zo wil de mythe. De rijken zouden immers het kapitaal dat ze niet aan belastingen moeten spenderen in de economie investeren. Een studie van de OESO weerlegt dat nu. Meer nog, door zulk beleid wordt de inkomensongelijkheid alleen nog maar groter. ¬ Tekst Wim Troch

anderen nog meer in het verdomhoekje te plaatsen.’ ‘Net zoals bij de verplichte gemeenschapsdienst voor langdurig werklozen is er geen enkel wetenschappelijk bewijs dat het straffen van langdurig zieken effect heeft’, zegt Hermans. Het Rekenhof berekende dat re-integratietrajecten slechts 0,6 à 1,7 procent van het doelpubliek bereiken. ‘Of je daar nu sanctioneerbare vragenlijsten aan koppelt of niet, het blijft een valse oplossing voor een enorm en structureel probleem.’ Niet enkel helpen zulke maatregelen zoals verplichte gemeenschapsdienst of het straffen van langdurig zieken niet, ze verminderen ook op termijn het draagvlak voor sociale rechten, én ze saboteren ook positieve maatregelen, aldus Hermans. ‘De beleidsvoorstellen rond de Terug naar Werk-coördinatoren bij de ziekenfondsen zijn op zich bijvoorbeeld een positieve, ondersteunende maatregel. Ook evalueert het Rekenhof het effect van de re-integratietrajecten voor langdurig zieken zónder werk positief, hoewel veel te bescheiden qua impact. Maar als men aan zulke maatregelen steeds vaker een individuele sanctie koppelt, dan ondergraaft dat juist het nodige vertrouwen en de focus op ondersteuning die absoluut noodzakelijk zijn voor het slagen van zulke re-integratietrajecten.’

Belastingvoordelen voor superrijken vergroten ongelijkheid

an Ronald Reagan tot Donald Trump: jarenlang waren beleidsmakers – ook in Europa – overtuigd van de zogeheten trickle-down-economie. Die theorie stelt dat wanneer de belastingdruk voor de grootste kapitaalinkomens of vermogens – van superrijken en van bedrijven – zo laag mogelijk wordt gehouden, het uitgespaarde geld zou ‘doorsijpelen’ naar de middenklasse en de groep met de laagste inkomens. Wat de superrijken niet aan de fiscus moeten geven, zouden ze integraal in de economie pompen met extra uitgaven en investeringen. Meer geld in de economie leidt tot een hogere productiviteit, meer banen en zodoende meer welvaart voor iedereen. Tot zover de theorie, want de OESO – het economisch samenwerkingsverband van 38 welvarende westerse landen – haalt dat model in een recente studie

onderuit. Twee onderzoekers van de London School of Economics en King’s College London bestudeerden belastingverlagingen op inkomen, kapitaal en bezittingen voor de hoogste inkomsten in achttien landen, waaronder België. Ze tonen aan dat de voorbije 50 jaar de belastingdruk op de rijksten sterk is gedaald, en dat bij elke belastingverlaging de inkomensongelijkheid nog is toegenomen, zowel op korte als op lange termijn. Van een economische groei of een dalende werkloosheid als gevolg van zulke belastingvoordelen is allerminst sprake. Er sijpelt dus helemaal niets naar beneden, en al zeker geen welvaart. Een van de onderzoekers, David Hope, was dan ook duidelijk bij nieuwsagentschap Bloomberg. ‘Beleidsmakers moeten zich geen zorgen maken dat een belastingverhoging voor de rijken om de financiële kosten van de pandemie te dekken hun economieën zal schaden.’

Hermans vindt het dan ook noodzakelijk dat men die sanctionerende pestmaatregelen schrapt uit de aangekondigde beleidshervormingen. ‘Zo kan alle aandacht gaan naar de ware redenen voor uitval en naar effectieve maatregelen om werknemers te re-integreren in werkbaar werk. De maatschappelijke uitdaging van langdurige ziekte én de werknemers die met burn-out en een versleten rug kampen, verdienen beter dan deze huidige politieke profilering op hun al versleten rug.’

Schrap pestmaatregelen

Amazonoprichter Jeff Bezos, een van de rijkste mensen ter wereld, in zijn ruimteschip. Hij wist het zo te regelen dat hij in 2011 geen cent moest betalen aan de Amerikaanse belastingdienst. VISIE ¬ 5

Achtergrond. Groeipakket blijft achter op stijgende levensduurte

Groeipakket met kinderziekten 1 januari 2019 ging Vlaanderen van start met het groeipakket, de opvolger van de kinderbijslag. Volgens de grootse aankondiging van de Vlaamse regering zou het groeipakket op alle vlakken een verbetering zijn ten opzichte van het oude federale systeem. ‘Geen enkel gezin krijgt minder dan het bedrag in het huidige kinderbijslagsysteem’, klonk het toen. Wat is er van die politieke belofte geworden? ¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Illustratie Rutger Van Parys

ij de zesde staatshervorming in 2014 werd een heel aantal bevoegdheden naar de regio’s overgeheveld. Een daarvan was de invulling en uitbetaling van de kinderbijslag. Begin 2019 schoot het volledig vernieuwde Vlaamse groeipakket uit de startblokken. Weg waren de progressief stijgende toeslagen per kind en de leeftijdstoeslag. Sindsdien krijgt ieder kind hetzelfde maandelijkse basisbedrag van 169,79 euro en een éénmalig startbedrag van 1 167,33 euro. Voorlopig geldt een overgangsregeling, waarbij kinderen die geboren zijn voor 1 januari 2019 nog onder het oude systeem vallen. Dat zorgt niet enkel voor ingewikkelde berekeningen voor gezinnen met kinderen die onder beide bijslagsystemen vallen, maar ook voor ongelijkheid. Een gezin met één kind geboren in 2019 krijgt volgens berekeningen van de Gezinsbond over de hele jeugd maar liefst 13 937 euro meer dan een gezin met één kind geboren in 2018. Gezinnen met één of twee kinderen gaan er als enigen op vooruit in het nieuwe systeem.

Verliezers Volgens Jolien De Norre van de ACV-studiedienst bevat het groeipakket ondanks enkele positieve punten ook een aantal problematische aspecten. ‘Het Federaal Planbureau heeft het groeipakket vorig jaar al eens aan een

6 ¬ VISIE

grondige studie onderworpen. Daaruit bleek dat onder het nieuwe systeem het armoederisico toeneemt bij grote gezinnen vanaf vier kinderen en bij éénoudergezinnen. Zij zijn dus grote verliezers van het nieuwe systeem.’ ‘Daarnaast zullen door de afschaffing van de leeftijdstoeslagen gezinnen met tieners ook verliezen in vergelijking met het vroegere systeem. Dit terwijl we uit onderzoek weten dat de kosten die je voor kinderen maakt juist toenemen met de leeftijd. De bewering dat geen enkel gezin minder krijgt onder het nieuwe systeem klopt dus zeker niet.’

De bewering dat geen enkel gezin minder krijgt onder het nieuwe systeem klopt niet. ¬ JOLIEN DE NORRE Ook het systeem van de sociale toeslagen werd hervormd. Onder het oude kindergeld werd daarvoor gekeken naar het statuut van de ouders. Enkel wie een uitkering of vervangingsinkomen kreeg, had recht op een toeslag op het kindergeld. Zo vielen gezinnen met een laag inkomen die geen uitkering kregen uit de boot. Onder het groeipakket hebben dus meer gezinnen recht op de toeslag. ‘Dat is op zich een positieve

noot, maar de sociale toeslag is niet hoog genoeg om effectief de kosten die je voor kinderen maakt te kunnen dekken voor gezinnen die een armoederisico lopen. De rangorde- en leeftijdstoeslag hadden in het oude systeem een herverdelende rol, die hier volledig wegvalt. Dat verklaart ook mee waarom het nieuwe groeipakket globaal gezien weinig impact heeft op het armoederisico bij gezinnen met kinderen.’

Besparingswoede Het nieuwe groeipakket ontsnapt niet aan de Vlaamse besparingswoede. Volgens De Norre draagt dit voor een groot deel ertoe bij dat gezinnen erop achteruitgaan in vergelijking met het vroegere systeem. ‘Een belangrijk nadeel van het groeipakket is dat de inkomensgrenzen en de bedragen niet welvaartsvast zijn. Wat vroeger een deel van onze sociale zekerheid was, is nu een politiek instrument. De Vlaamse regering kan veel te gemakkelijk en eenzijdig beslissen om een indexsprong of onderindexering toe te passen, zoals nu weer is gebeurd bij de Septemberverklaring.’ Begin 2020, amper een jaar na de start, werd het groeipakket al van de spilindex losgekoppeld. Daardoor kunnen de bedragen met maximaal twee procent per jaar stijgen. Voor dit jaar werd zelfs in die magere indexering gesnoeid. Dat wil zeggen dat het maandelijks

Wat vroeger deel van onze sociale zekerheid was, is nu een politiek instrument. ¬ JOLIEN DE NORRE

basisbedrag in 2022 met maar één procent stijgt naar 171,48 euro, terwijl de stijging van de levensduurte een veelvoud daarvan bedraagt. Concreet betekent dat voor dit jaar een verlies van 20,37 euro per kind. Tegen het einde van de legislatuur in 2024 loopt dat zelfs op tot bijna 63 euro per kind per jaar. Daarmee ging de Vlaamse regering lijnrecht in tegen de adviezen van het maatschappelijk relancecomité. Zij adviseerden om net meer te investeren in het groeipakket om de kinderarmoede in Vlaanderen terug te dringen. Het is bovendien niet de eerste keer dat de Vlaamse regering de kinderbijslag gebruikt voor besparingen sinds die bevoegdheid geregionaliseerd werd. Zo was er in 2015 een eerste indexsprong op alle bedragen. De leeftijds- en andere toeslagen uit het oude systeem worden momenteel niet geïndexeerd tot eind augustus 2025. Dat is een bittere pil voor alle Vlaamse gezinnen, die hun koopkracht daardoor jaar na jaar zien slinken.

IN DE PRAKTIJK

Hoeveel euro maandelijks kindergeld ontvangen ... Leonoor en Jef (1 kind van 13 jaar) A € 128,65 B € 122,65 C € 169,79 Rebecca en Noureddine (2 kinderen van 8 en 15 jaar) A € 352,11 B € 336,11 C € 339,58 Jaklien en Jessie (3 kinderen van 10, 17 en 18 jaar) A € 691,07 B € 649,26 C € 509,37

A = systeem voor 2019 met normale indexering B = systeem voor 2019 zoals effectief uitbetaald C = huidige situatie sinds 2019

VISIE ¬ 7

Klare taal. Tot je dienst

BEVRAGING WEEK VAN DE VRIJWILLIGER

Bestuurslid in een vereniging? Laat je horen! De Week van de Vrijwilliger vindt dit jaar plaats van 27 februari tot 6 maart. Om te weten wat de noden zijn van vrijwilligers en de verenigingen waarvoor ze zich inzetten, lanceert beweging.net een enquête. Iedereen die bestuurslid is van een vereniging mag de bevraging invullen. De resultaten vormen de basis van een reeks aanbevelingen voor het beleid. De enquête invullen kan tot 6 februari via https://bit.ly/31RqKwA of scan de QR-code.

BOUW VAKANTIE

Wanneer valt het bouwverlof? De jaarlijkse vakantieperiodes voor de bouwsector werden vastgelegd. Voor arrondissement Aalst is dat van 11 april tot en met 13 april en van 11 juli tot en met 1 augustus. Voor arrondissement Antwerpen/Lier/ Nijlen en arrondissement Mechelen is dat van 11 tot en met 29 juli, voor West-Vlaanderen van 11 tot en met 13 april, van 18 juli tot en met 5 augustus en op 3 en 4 november. In Brussel-Halle-Vilvoorde is er van 4 tot en met 29 juli bouwverlof, in het arrondissement Gent/ Eeklo/Dendermonde (zonder Hamme) is dat van 11 tot en met 13 april en van 11 juli tot en met 1 augustus. In de provincie Limburg is er bouwverlof van 11 tot en met 29 juli, in Lokeren en Hamme van 11 tot en met 13 april en van 22 juli tot en met 12 augustus, en in het arrondissement Leuven is dat van 11 tot en met 13 april en van 11 tot en met 29 juli. In Oudenaarde en het arrondissement Sint-Niklaas is dat van 11 tot en met 13 april en van 11 juli tot en met 1 augustus. De jaarlijkse vakantie in het arrondissement Turnhout is vastgelegd van 11 tot en met 29 juli. Daarnaast gelden voor iedereen de volgende inhaalrustdagen: 14 en 15 april, 31 oktober, 2 november en 27 tot en met 30 december. De wettelijke feestdagen 1 mei en 25 december worden vervangen door 27 mei en 26 december.

Vacatures ACV Voeding en Diensten zoekt • Sociaal juridisch medewerker • Administratief syndicaal assistent

ACV Vlaams-Brabant en Brussel zoekt • Vormingswerker AWV

ACV zoekt • Learning management system manager ~ www.hetacv.be/vacatures

8 ¬ VISIE

Made in. Belgium

Ssst... hier rijpt den Duvel

150 jaar oud en sterk genoeg om je knock-out te slaan: de Duvel kan het nog. Brouwerij Duvel Moortgat in Breendonk is in anderhalve eeuw uitgegroeid van een familiebedrijf tot een internationale sterkhouder. ‘Als je vertelt dat je bij Duvel werkt, weten mensen meteen waar ze moeten zijn’, vertelt onderhoudstechnieker Danny Pauwels. ‘Ssst ... hier rijpt den Duvel.’ ¬ Tekst Simon Bellens ¬ Foto’s Wouter Van Vooren

PETER DAEMS (45) brouwer

FEITEN Wanneer Jean-Leonard Moortgat in 1871 een boerderij-brouwerij begint in Breendonk, rust de duivel nog op zijn oorkussen. Onder Britse invloed in de Eerste Wereldoorlog stuit zijn zoon Albert in een zoektocht naar bier op Engelse leest geschoeid op Schotse gist. Die ‘Victory Ale’, zoals het bier na de oorlog gedoopt wordt, drinken we vandaag nog: ‘Da’s een echte duvel’, riep de plaatselijke schoenmaker op een proefsessie uit, en in 1923 krijgt het bier zijn nieuwe naam. Vandaag is Duvel verkrijgbaar in ruim 70 landen. Ook onder meer Vedett, De Koninck en La Chouffe behoren tot de brouwerij, die meer dan 2 000 werknemers telt.

‘Zelfs na zesentwintig jaar zou ik een Duvel niet tot in de kern kunnen namaken, het recept is grotendeels geheim. Dat heeft alles te maken met de gistsoort, die bepalend is voor de smaak. Je merkt wel dat het beroep van ‘brouwer’ tot de verbeelding spreekt, het is de dokter van het bier. Ik ben afkomstig van Breendonk, en het was wel iets om als jonge gast te kunnen beginnen in de brouwerij van je eigen gemeente. Toen had ik nog geen idee dat Duvel zo zou internationaliseren en aanslaan, de productie is elk jaar rond de tien procent gestegen.’

NADINE VERTONGHEN (52) arbeider bottelarij ‘De naam Duvel zegt genoeg. Het is fijn om mee te werken aan een product dat zo bekend is en mensen plezier bezorgt. Maar zelf drink ik niet zoveel Duvels, ik drink sowieso bijna nooit alcohol! ’t Is niet omdat je in de bottelarij werkt, dat je moet drinken, hè. Als ik eens iets neem, dan liever iets zoeters, zoals van Liefmans, sinds enkele jaren ook onderdeel van de brouwerij.’ Geniet van dit lekkere Belgische product, maar drink met mate.

VISIE ¬ 9

Cultuur. Een selectie

AUTOSPEURTOCHT ROADTRIP DOOR HASPENGOUW

BOEK

Atlas van het dialect in Vlaanderen

Waarom zegt een boer niet zomaar varken tegen een varken? Hoe ver reikt de invloed van het Antwerpse dialect? Bestaan er echt vijftig dialectwoorden voor ‘motregen’? Waarom zijn er zoveel dialectwoorden voor het lieveheersbeestje en zo weinig voor het paard? De Atlas van het dialect in Vlaanderen brengt heel wat kennis over onze dialecten in kaart. Met honderden boeiende weetjes en verrassende lijstjes, in een originele vormgeving met taalkaarten en plezante illustraties. ~ Uitgeverij Lannoo, 289 pagina’s

De fruitstreek trekt veel kijklustigen in het voorjaar met de bloesems, maar ook tijdens de wintermaanden valt er in Limburg moois te zien. Nog tot 28 februari kun je een autospeurtocht doen langs de verborgen parels van Bilzen, Borgloon, Sint-Truiden en Tongeren. Er zijn roadtrips van 50 en 80 kilometer.

EXPO Hoorspel

Margareta’s Buren

Nog tot 6 maart lichten ook historische gebouwen en monumenten in Sint-Truiden sfeervol op. Elke vrijdag, zaterdag en zondag en elke dag van de krokusvakantie kun je na zonsondergang op de uitgestippelde Sudoku wandelroute (5,5 km) genieten van het lichtspel. ~ www.visitsinttruiden.be

Breintrein

8 3 7 2 1 3 6 5

9 3 4 2 6

2 7 4

1 5 1 4

9 8

~ Museum Hof van Busleyden in Mechelen, hoorspel voor kinderen vanaf 8 jaar www.hofvanbusleyden.be © De Puzzelaar

10 ¬ VISIE

Laat jezelf en je kinderen meevoeren naar het Mechelen van 1507. Onder andere acteurs Warre Borgmans, Geert Van Rampelberg en Bruno Vanden Broecke vertellen in Margareta’s Buren de geschiedenis van het Mechelse Museum Hof van Busleyden. Het hoorspel, een samenwerking met Het Geluidshuis, duikt in het verleden van het Hof van Busleyden, laat je kennismaken met de machtige Margareta van Oostenrijk en verklapt waarom de arme architect Keldermans niet meer weet wist zijn hoofd staat.

We vragen het aan.

Factcheck.

FEIT OF FABEL?

Interimwerk is de opstap naar een vaste job

Kris Van Eyck, Welzijnsexpert ACV

Mag ik tijdens de werkuren vrij het toilet gebruiken?

Volgens de welzijnswetgeving moeten de werknemers zich tijdens de werkuren vrij naar de toiletten kunnen begeven. De tijd die je doorbrengt op het toilet geldt als arbeidstijd. Je baas mag niet bijhouden hoe vaak en hoelang je de toiletten gebruikt.

EERDER ONWAAR

Mensen op zoek naar een baan kruisen vaak het interimkantoor. Maar uitzendarbeid betekent niet altijd de opstap naar een vaste baan.

Uit het uitzendwerk-onderzoek van het HIVA – KU Leuven in 2019, blijkt dat 66 procent van de uitzendkrachten die meer dan occasioneel uitzendwerk doen, vragende partij is voor een vast contract, zowel jongeren maar zeker wie ouder is dan 30 jaar (71 procent). Die verwachting blijkt vaak ijdele hoop: minder dan de helft (42 procent) van hen geeft aan dat hun na afloop een vast contract is beloofd. De rest is daarover onzeker of zegt dat dit niet het geval is. Opvallend is dat zij die moeilijk rondkomen met hun inkomen, ook nog eens minder zicht hebben op een vast contract. Zo versterkt uitzendwerk ongelijkheden

op de arbeidsmarkt: mensen met een laag inkomen belanden noodgedwongen in het interimwerk met de minste groeikansen. Ook is slechts een minderheid tevreden over de mate waarin de interimjob hun toekomstige arbeidsmarktpositie versterkt. Onder uitzendkrachten met een laag loon is hier slechts een derde positief over, en onder niet-precaire uitzendkrachten 54%. Het plaatst kanttekeningen bij het argument dat uitzendwerk een ‘opstap’ is, en zo ja, of dat voor iedereen zo is. Zeker werknemers in een socio-economisch sterkere positie kunnen doorstromen van uitzendwerk naar een vast

contract. Maar voor wie al zwakker staat op de arbeidsmarkt, is de kans groter dat het een neerwaartse spiraal vormt waardoor ze (langer) in een uitzendstatuut en kwetsbaardere positie blijven. Zelfs wanneer uitzendkrachten qua socio-economische en onderhandelingspositie sterker in hun schoenen staan om de voordelen te benutten van uitzendwerk, dan nog is maar nipt de helft tevreden over de bijdrage van hun uitzendwerk aan hun arbeidsmarktpositie. Huidige uitzendkrachten blijken dus de ‘opstapfunctie’ van uitzendwerk alleszins kritisch te evalueren.

Wanneer je in een functie werkt waar het niet mogelijk is om de werkplaats te verlaten – zoals aan een lopende band – zijn er in de regel werknemers die kunnen inspringen. Er zijn bedrijven waar men het toiletbezoek tracht te beperken en omkaderen, maar dat is dus in feite onwettig. Een werkgever moet minstens één toilet per vijftien mannelijke en één per vijftien vrouwelijke werknemers die gelijktijdig tewerkgesteld worden ter beschikking stellen. Per vier toiletten moet er ook minimaal één wastafel zijn. In functie van het werk zorgt de werkgever voor koud of warm water, zeep of een aangepast reinigingsmiddel. Deze moet hij uiteraard gratis en in voldoende mate aanbieden. Door de coronapandemie worden momenteel nog bijkomende welzijnseisen gesteld. De social distancing, grondige verluchting en netheid moet altijd gerespecteerd worden. Dat kan door onder andere extra toiletten te plaatsen en het aantal mensen dat gelijktijdig de toiletruimte gebruikt te beperken.

VISIE ¬ 11

Interview. Stafmedewerker bij GRIP vzw Jos Wouters over handicap en arbeid UIT EEN NIEUW RAPPORT VAN STATISTIEK VLAANDEREN BLIJKT DAT HET NIET GOED GESTELD IS MET DE INCLUSIE VAN MENSEN MET EEN HANDICAP IN DE MAATSCHAPPIJ EN OP DE WERKVLOER. ERVARINGSDESKUNDIGE JOS WOUTERS (64) PLEIT VOOR EEN TOEGANKELIJKERE EN DREMPELLOZE ARBEIDSMARKT.

‘Alle kwaliteiten voor de job, maar dat ene stukje kun je niet’ ¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Foto Violet Corbett Brock

333 295

Volgens een recent rapport van Statistiek Vlaanderen had in 2020 6,2 procent van de Vlaamse volwassenen een door de FOD Sociale Zekerheid erkende handicap. Concreet gaat het om 333 295 personen. 46 procent van de mensen met een handicap had dat jaar een betaalde baan. Zij gaven aan hinder te ondervinden in hun zoektocht en in minder werkbare jobs terecht te komen.

12 ¬ VISIE

Je pleit voor meer mensen met een handicap op de reguliere arbeidsmarkt. Waarom? JOS WOUTERS ¬ ‘Werken in het reguliere circuit maakt een groot verschil voor personen met een handicap als het gaat over beeldvorming en beleving. In maatwerkbedrijven kom je terecht tussen mensen met een gelijkaardige achtergrond. Dat heeft zeker een grote waarde. Maar het is goed voor iedereen als er op de werkvloer diversiteit is. Die is er in de samenleving ook.’

Wat zijn de grootste struikelblokken voor wie werk zoekt? WOUTERS ¬ ‘Je wordt als persoon met een handicap echt daarop afgerekend. Dan krijg je te horen dat je eigenlijk alle kwaliteiten hebt om die job naar behoren uit te voeren, maar dat ene kleine stukje, dat kun je niet. Er wordt zo een constante focus gelegd op je handicap, terwijl er niet naar je kwaliteiten wordt gekeken.’ ‘Tijdens een sollicitatiegesprek moet je je van je beste kant laten zien. Je gaat daar niet je tekortkomingen komen tentoonstellen en vertellen wat je allemaal niet kunt. Het nadeel van zichtbare handicaps is dat je ze niet kunt wegsteken. Als ik begin te praten, dan is mijn handicap daar. Er is geen enkele manier om dat te verbergen.’ ‘Toen ik naar werk zocht, vroegen de jobinterviewers steeds maar hoe ik mijn job zou kunnen bolwerken. De ironie wil dat communiceren tegenwoordig 90 procent van mijn werktijd beslaat. Het is gewoon een kwestie van hoe de werkgever ermee omgaat.’

Staat een baas vandaag meer open voor een werknemer met een handicap? WOUTERS ¬ ‘Het tekort aan werkkrachten zorgt voor kansen. Want op dit moment zijn zoveel handen nodig dat je misschien toch aangeworven wordt, ook al ben je niet helemaal de

persoon die ze voor ogen hebben. Het is vaak uit pure noodzaak voor de werkgever, en niet omdat hij er zelf erg achter staat om iemand met een handicap aan te nemen.’

Zijn de meeste werkplaatsen voldoende toegankelijk ingericht? WOUTERS ¬ ‘Er bestaat wel een regelgeving rond, maar die geldt enkel voor nieuwe ruimtes. Daarom zijn er heel wat oudere gebouwen die niet toegankelijk zijn en die ook niet moeten worden aangepast. Omdat de lasten voor de aanpassing bij de bedrijven liggen, zie je dat er niet veel gebeurt op dat vlak. Dat is een beetje een vicieuze cirkel, want omdat er niemand is, wordt het niet aangepast, maar omdat het niet aangepast is zijn er ook geen werknemers met een handicap, enzovoorts.’ ‘Onderwijsinstellingen zijn trouwens de slechtst toegankelijke gebouwen in Vlaanderen. Voorzieningen voor mensen met een handicap moet je er vaak niet zoeken. Diezelfde vicieuze cirkel moet worden doorbroken.’

Leidt een inkomensval ertoe dat mensen met een handicap niet op zoek gaan naar werk? WOUTERS ¬ ‘Je uitkering vermindert wanneer je een loon krijgt. Dat is ook maar logisch. Het probleem is dat achter de maxima die je mag verdienen een enorm ingewikkelde berekening schuilt. Dat maakt veel mensen nog onzekerder om de sprong te wagen.’ ‘We moeten voor mensen met handicap eenvoudiger de effecten van werken op de uitkering kunnen berekenen. Daarvoor worden nu al stappen in de goede richting gezet. Daarnaast is ook een terugkeergarantie nodig, zodat men kan terugvallen op de vorige uitkering mocht het misgaan. Zoiets bestaat al, maar de complexiteit schrikt mensen af, of ze kennen het bestaan er niet van.’

VISIE ¬ 13

Sectornieuws.

Wat zegt jouw cao over tijdskrediet en landingsbanen?

Rond tijdskrediet en landingsbanen bestaan algemene regels die voor alle werknemers, uit alle sectoren gelden. Maar sommige toepassingen of bepalingen moeten verder geregeld worden in een sectorale cao, of op ondernemingsvlak.

Tijdskrediet Tijdskrediet laat je toe om je arbeidsprestaties tijdelijk te onderbreken of te verminderen. Dat kan op basis van verschillende motieven: zorgen voor je kind jonger dan acht jaar, zorgen voor een zwaar ziek gezins- of familielid, palliatieve zorgen verlenen, zorgen voor je gehandicapte kind jonger dan 21 jaar of het volgen van een opleiding. Werknemers hebben sowieso recht op 36 maanden tijdskrediet voor het motief vorming en 51 maanden voor de andere motieven, als het gaat over een vermindering van prestaties van 1/5de. De afspraken rond halftijds of voltijds tijdskrediet met motief, moeten wel op sectoraal of ondernemingsvlak afgesproken worden (behalve bij zorgen voor een gehandicapt kind). Sectoren voorzien in het algemeen het maximum (36 of 51 maanden) maar ze kunnen ook kiezen het halftijds of voltijds tijdskrediet voor een kortere periode toe te laten (bijvoorbeeld maximaal 24 maanden voor vorming of 36 maanden voor de andere motieven). Binnen de sector kunnen ook afspraken gemaakt worden over aanvullende vergoedingen voor wie tijdskrediet opneemt.

14 ¬ VISIE

In de recent afgesloten sectorale cao’s zijn voor bepaalde sectoren enkele opvallende afspraken opgenomen rond tijdskrediet of landingsbanen. Het gaat bijvoorbeeld over het optrekken van de duur van het tijdskrediet of het toekennen van aanvullende vergoedingen.

ENKELE OPVALLENDE AFSPRAKEN IN RECENTE SECTORALE CAO’S • Sector IJzernijverheid (PC 104) - Verlenging van het recht op halftijdse of voltijdse onderbreking voor zorgmotieven naar 51 maanden, voor onbepaalde duur • Sector Voedingsnijverheid (PC 118) - Verlenging van de mogelijkheid om halftijds of voltijds tijdskrediet met motief op te nemen gedurende 36 maanden (vorming) en 51 maanden (andere motieven) voor wie instapt voor 30/06/2023.

Landingsbanen De landingsbaan is een vorm van tijdskrediet voor werknemers vanaf 55 jaar of, voor bepaalde uitzonderingen, vanaf 50 jaar. Via de landingsbaan kunnen zij de prestaties halftijds of met 1/5de verminderen tot ze met pensioen gaan. De algemene regel is dat uitkeringen pas toegekend worden vanaf 60 jaar. In de sectorale cao’s kunnen daar echter afwijkingen over vastgelegd worden en bijvoorbeeld het recht op uitkeringen al toekennen vanaf 55 jaar, zowel bij halftijds als 1/5de vermindering van de prestaties.

ENKELE OPVALLENDE AFSPRAKEN IN RECENTE SECTORALE CAO’S • Sector Metaalnijverheid (PC 111) - Toekenning van het recht op landingsbaan (maar zonder uitkering) voor werknemers vanaf 50 jaar met een loopbaan van 28 jaar, voor onbepaalde duur - Opening van het recht op uitkering voor landingsbaan vanaf 55 jaar (1/5de en halftijds) voor wie instapt voor 30/06/2023 • Haven van Antwerpen (PC 301.01) - Opening van het recht op uitkering voor landingsbaan vanaf 55 jaar (1/5de en halftijds) voor wie instapt voor 31/12/2022 • Sector Bouw (PC 124) - Opening van het recht op uitkering voor landingsbaan vanaf 55 jaar (1/5de en halftijds) voor wie instapt voor 30/06/2023 • Sector Voedingshandel (PC 119) - Toekenning van het recht op landingsbaan (maar zonder uitkering) voor werknemers vanaf 50 jaar met een loopbaan van 28 jaar, voor onbepaalde duur • Sector Metaal bedienden (PC 209) - Verhoging van de aanvullende vergoeding naar 100 euro bij een halftijdse vermindering van prestaties in het kader van een landingsbaan

Meer info over jouw sector bij je vakbondsafgevaardigde of beroepscentrale

Jouw regio. Provincie Antwerpen

Terugkijk op 2021: Watersnood in Wallonië! WIE?

Ines Schaependonck (51 jaar, Lier) werkt als Bijblijfconsulent voor het ACV. De afgelopen maanden heeft ze zich als vrijwilligster ingezet voor de getroffenen van de watersnood in Wallonië. Iedere woensdag trekt ze met 80 liter zelfgemaakte hete soep naar de streek rond Verviers (waar ze haar ondertussen kennen als ‘Madame soupe’). Hierbij wordt ze vaak vergezeld door haar man René en tal van vrijwilligers uit Vlaanderen.

WAT?

betekende 2021 voor jou? ‘Voor mij zal 2021 altijd in teken staan van de overstromingen in Wallonië. Het was de eerste keer in mijn leven dat ik rechtstreeks werd geconfronteerd met een ramp van zo’n ongekende omvang en ik werd er dan ook enorm door aangegrepen. Het feit dat de hulp zo traag op gang kwam (en dit een rijk land als België!) heeft mij en vele vrijwilligers doen besluiten om dan maar zelf de handen uit de mouwen te steken. Die onderlinge solidariteit was én is nog steeds overweldigend: Vlaming, Waal, jong of oud… Iedereen deed wat hij of zij kon!’

WAT?

wens je voor 2022? ‘Ik wens dat alle slachtoffers van de overstromingen snel terug een ‘normaal’ leven kunnen leiden. Hoewel we zouden durven denken dat het ergste leed geleden is in Wallonië en de aandacht voor de getroffen gebieden wat wegdeemstert, blijft de nood er nog altijd groot! Heel wat mensen in de zwaar getroffen Vesder-vallei zitten vandaag nog steeds mentaal én financieel aan de grond en je merkt dat ze lijden onder de uitzichtloosheid van hun situatie. Op veel plaatsen komt er na al die tijd nog steeds geen drinkbaar water uit de kranen, is de gas maar net opnieuw aangesloten en moet men wachten tot eind maart voor men weer een keuken heeft om zelf te kunnen koken. Hopelijk krijgen ze in 2022 terug wat hoop en perspectief. Ikzelf en de andere vrijwilligers blijf hen ondersteunen, zolang dit nodig is!

VISIE ¬ 15

Jouw regio. Vlaams-Brabant en Brussel

ACV Vlaams-Brabant is er ook voor kmo-werknemers In Brussel en Vlaanderen werken meer dan 250.000 werknemers in een kmo, een kleine of middelgrote onderneming met minder dan 50 werknemers, waar vaak geen sociaal overleg bestaat. Maar of je nu in een groot bedrijf, een multinational of een kleine onderneming werkt, of er sociaal overleg is of niet, het ACV is er voor élke werknemer. Wendy Govaerts (ACV Vlaams-Brabant) vertelt: ‘We vinden het als ACV heel belangrijk om er ook voor de kmo-werknemers te zijn. Uit onderzoek blijkt immers dat werknemers uit kleine bedrijven, waar geen sociaal overleg is, een aantal nadelen ondervinden.’ Govaerts somt er enkele op: • Gemiddeld €5000 minder loon per jaar. • Minder opleidingskansen. • Meer arbeidsongevallen. • Lagere werkzekerheid. Wendy Govaerts: ‘Net daarom is het belangrijk dat we er zijn voor de kmo-werknemers. In het sociaal overleg proberen we hun belangen mee te verdedigen. Als er op nationaal of sectoraal niveau een cao wordt afgesloten, onderhandelen we die zo dat ook kmo-werknemers ervan kunnen genieten. Denk maar aan de cao thuiswerk, of de afspraken rond COVID-19.’

Informeren en bevragen Maar ACV Vlaams-Brabant doet nog meer. ‘We zetten sterk in op het informeren van kmo-werknemers. We sturen ze digitale nieuwsbrieven, organiseren webinars en gaan

langs op bedrijventerreinen. We organiseren ook bevragingen over hoe het met de kmo-werknemers op de werkvloer gaat. Wat zijn hun bezorgdheden, hun problemen? Als we dat weten, kunnen we hun belangen ook beter verdedigen.’

Kmo-werknemers in tijden van Corona Zo organiseerde ACV Vlaams-Brabant in 2021 een digitale bevraging over hoe het de kmo-werknemers verging in tijden van Corona. Een 1000-tal leden, uit verschillende sectoren, vulden de enquête in.

omdat de werkgever er te weinig mee vertrouwd is, of omdat er geen geschikt materiaal ter beschikking wordt gesteld. 64% van wie wél kan thuiswerken, ziet daarin een groot voordeel: de mogelijkheid om werk en gezin/vrije tijd beter te combineren. 54% ziet ook nadelen. Benny K. (52): ‘Ik krijg mijn werk op veel kortere tijd gedaan, maar ben toch meer uren aan het werk. Het voelt alsof je altijd paraat moet staan. Zo wordt het moeilijk om nog te ontspannen.’

Psychologische impact Uit de antwoorden blijkt dat de veiligheidsmaatregelen in kmo’s over het algemeen goed worden toegepast, zeker wat het dragen van mondmaskers en de handhygiëne betreft. Toch zijn er grote verschillen tussen de sectoren. Bij veel bouwvakkers heerst een groot gevoel van onveiligheid. Dirk B. (37): ‘Ik voel me heel onveilig. Niemand, buiten mezelf, draagt een mondmasker en we kunnen onze handen wel wassen maar niet ontsmetten. Machines worden niet ontsmet en de hygiëne van de mobiele toiletten laat te wensen over.’

Meer tijd voor zichzelf, meer sporten, terug naar de natuur...: voor de meesten wegen de voordelen door. Toch geeft 1 op de 3 aan dat de crisis een negatieve psychologische impact heeft. Die kan vele vormen aannemen: uitputting door digitaal werk, angst om besmet te raken, werkonzekerheid, eenzaamheid… Linde (23): ‘Je verliest de moed om te gaan werken, de fut om op te staan, het vertrouwen in betere tijden. Dat heeft een impact op mijn gemoedstoestand en op die van mijn omgeving.’

Financieel zwaar Thuiswerk Wie corona zegt, zegt thuiswerk. Maar dat is niet voor iedereen weggelegd: slechts 26% van de bevraagden kreeg die mogelijkheid. In sectoren zoals de bouw, gezondheid, diensten, klein- en groothandel is thuiswerk niet mogelijk. Maar sommige werknemers mogen ook niet thuiswerken

Voor 22% van de bevraagden komen daar nog financiële

Wendy Govaerts zorgen bij, vooral door het grote inkomensverlies door economische werkloosheid. Kurt V. (33): ‘Ik moest het met € 500 minder per maand doen. En doordat ik mijn flexijob in het weekend niet meer kon uitvoeren, verdiende ik nog eens € 400 minder…’

Nieuwe bevraging In februari organiseren we een nieuwe bevraging. Houd dus je mailbox goed in de gaten. Wil je zeker zijn dat je de bevraging ontvangt, stuur dan een mail naar: wendy.govaerts@acv-csc.be. Op dat mailadres kun je als kmo-werknemer ook terecht met vragen.

POLL Kan jij je werk en je privéleven voldoende scheiden? Voel jij je ‘verplicht’ om mails ook buiten de werkuren te lezen en te beantwoorden? Of blijft jouw mailbox dicht tot de volgende werkdag? Vul snel onze korte poll in!

VISIE ¬ 15

Jouw regio. Limburg

LOONNORMWET HOUDT LONEN TE LAAG

De verstrengingen moeten eruit De gretigheid waarmee de petitie rond de loonnormwet wordt ondertekend, spreekt boekdelen. Geen gebrek aan ondertekenaars om dit onderwerp op de politieke agenda te zetten. ‘Het toont aan dat de oneerlijkheid in de loonnormwet bij vele werknemers hoog zit’, zegt voorzitter Joke Man van ACV Limburg. ¬ Tekst Vicky Jans

ging van 0,4% in 2021 en 2022. Tot slot mag volgens 78% ook niet geraakt worden aan de index, een doorn in het oog van menig werkgeversfederatie.

Petitie Dagelijkse kost De afgelopen maanden was ons inkomen amper weg te denken uit het nieuws. De inflatie, de spilindex, de stijgende energieprijzen, het duurder wordende leven in het algemeen en natuurlijk die loonnormwet ... Het was bijna dagelijkse kost en aan meningen was er geen gebrek. Ons loon is ook meer dan zomaar een bedrag op de rekening. Het bepaalt in sterke mate ons doen en laten en beroert dan ook de gemoederen zodra iets of iemand daaraan raakt.

Mank De loonnormwet is er zo eentje die raakt aan ons inkomen. De tweejaarlijkse onderhandelingen over onze loonopslag verliepen het voorbije jaar

allesbehalve gemakkelijk door die wet. De oorspronkelijke wet van 1996 had de bedoeling de Belgische uurloonkost in de privésector in het gareel te houden in vergelijking met onze buurlanden. Door verstrengingen op vraag van de werkgevers in 2017 loopt die vergelijking hopeloos mank. Met de productiviteit, de vele subsidies of een taxshift wordt allemaal geen rekening gehouden hetgeen resulteert in schamele loonsverhogingen.

Dossier En daarmee is ook de Limburger het niet eens. Eind 2021 polste ACV Limburg in ‘Het grote ACV-loondossier’ naar de kennis en de mening van de Limburger over de Belgische lonen. Meer dan 5 200 provin-

ciegenoten vulden de bevraging in en daaruit bleek dat 88% vindt dat loonsubsidies geen negatieve invloed mogen hebben op de stijging van de lonen van de werknemers. Ook extra inspanningen inzake loon of premie naar specifieke sectoren of werknemersgroepen mag volgens 82% geen nadelige gevolgen hebben voor het loon van andere werknemers. Daarnaast is ook 77% van de bevraagden van menig dat winsten evenredig verdeeld moeten worden tussen aandeelhouders en werknemers. Want ondanks de gigantische winsten die sommige sectoren en bedrijven maakten -ondanks of juist dankzij de coronacrisis- bleef de werknemer verweesd achter met een maximale loonsverho-

‘Het is hoog tijd dat we de procedures en mechanismen die onze loononderhandelingen bepalen, aanpassen. En dus moet de loonnormwet op de politieke agenda komen,’ aldus Joke. Het gemeenschappelijk vakbondsfront wil dit bereiken door middel van een petitie die spreekrecht afdwingt in het Parlement. ‘Hierdoor moet het Parlement minstens het debat rond de loonnormwet voeren rekening houdend met onze bekommernissen. We willen hiermee bereiken dat de loonnormwet wordt aangepast. Minstens moeten de verstrengingen van 2017 eruit’, besluit Joke.

~ bitly.com/petitie-loonnorm

Limburgse cijfers

21%

komt maar net toe met zijn loon

76%

ontving in 2021 extralegale voordelen met de maaltijdcheque als koploper (83%)

41%

moet fysiek en/of mentaal hard werken voor zijn loon

VISIE ¬ 15

Jouw regio. Oost-Vlaanderen

Marc Van Ranst blust coronabrand ¬ Tekst Jan Maertens ¬ Foto’s James Arthur Viroloog Marc Van Ranst heeft in de Gentse Haven een uitslaande brand geblust. De ‘brandweerman’ van dienst deed met deze symbolische actie een oproep om de hele wereld snel te vaccineren. Anders komen de besmettingen altijd maar terug, ook onder de vorm van varianten. De actie ging uit van de ngo WSM en het ACV.

Brandhaarden tegelijk aanpakken. Brandweerlieden weten het. Een brand met verschillende haarden, kan je niet blussen door te focussen op één haard. Je moet de verschillende haarden tegelijkertijd blussen. Dat is net hetzelfde voor het corona virus dat over heel de wereld blijft woeden.

Professor Marc Van Ranst kwam symbolisch de brandhaarden blussen in de OostVlaamse Brandweerschool in Mendonk.

Ze doen dat wel, maar het kan allemaal wel wat sneller en op grotere schaal.’

Opschorting van patenten Twee snelheden in vaccinatie MARC VAN RANST ¬ ‘Het is moeilijk om een pandemie te blussen als een reservoir nog in brand blijft. We zijn de pandemie onder controle aan het krijgen, maar niet overal. We hebben wereldwijd al 10 miljard vaccins gegeven op een jaar tijd. Dat is de grootste gezondheidsoperatie die de mensheid ooit heeft gedaan. 60% van de wereldbevolking is intussen gevaccineerd. Maar in lage-inkomenslanden, ontwikkelingslanden zoals die vroeger heetten, geraken we nog niet aan 10 %. Dat is te weinig. Omdat ze onvoldoende vaccins hebben. Dat is een probleem, want daar blijft dan een reservoir, waarin nieuwe varianten ontstaan die net als het vuur terug blijven komen.’

Lokale productie nodig MARC VAN RANST ¬ ‘De oplossing voor dit virus en mogelijke volgende virussen is ervoor zorgen dat ze ook in bijvoorbeeld Afrika lokaal vaccins kunnen produceren. Vaccinfirma’s moeten nog meer aangezet worden om hun kennis en technologie te delen met partnerbedrijven in het Zuiden.

KLAAR DEGROOTE (WSM) ¬ ‘Met deze actie willen we het Europese burgerinitiatief ‘No Profit on Pandemic’ steunen. Zij roepen de Europese Commissie op om zich in de Wereldhandelsorganisatie uit te spreken voor de opschorting van de patenten op COVID19-vaccins en -geneesmiddelen. Dat is de eerste stap om de productie van vaccins drastisch te kunnen opdrijven. Met 1 miljoen handtekeningen in heel Europa verplichten we de Europese Commissie tot handelen. De teller staat nu op 250 000.’

Wat doet België? KLAAR DEGROOTE ¬ ‘Het wordt dringend tijd dat België zich ook resoluut uitspreekt voor het opschorten van de patenten. De huidige weifelende houding dient immers enkel de belangen van de aandeelhouders van farmaceutische bedrijven! Meer dan 32 000 Belgen ondertekenden al het burgerinitiatief.’ ~ Je kan het burgerinitiatief online ondertekenen op https://noprofitonpandemic.eu/nl/

VISIE ¬ 15

Jouw regio. West-Vlaanderen

2022: het jaar van rechtvaardige inkomsten en belastingen? Tenzij COVID-19 nog meer roet in het eten zal gooien, wordt 2022 een belangrijk jaar. Als de verschillende overheden nog grote hervormingen willen doorvoeren, zal het nu moeten gebeuren. In 2024 zijn er namelijk opnieuw verkiezingen voor alle niveaus. Samen met provinciaal ACV-voorzitter Wim David blikken we vooruit op wat het jaar brengt. ¬ Tekst en foto’s Jeroen Pollet Normaal gezien krijg je dit soort vooruitblikken op nieuwjaarsrecepties. Door de actuele toestand spreken we de provinciaal voorzitter – opnieuw – online.

ook daden. Gelukkig zien we dat de meeste lokale besturen en het West-Vlaamse provinciebestuur niet in dat bedje ziek zijn. Je voert politiek voor de mensen, niet om likes te scoren op sociale media.’

Speciale wensen voor dit jaar? WIM DAVID ¬ ‘Speciaal of origineel is het niet, maar uiteraard – en zeker in deze onzekere tijden – is een goede gezondheid nog altijd cruciaal. Ik hoop dus dat we stilaan in de endemische fase van de coronacrisis komen en we kunnen herademen.’

Wat verwacht je in 2022? WIM DAVID ¬ ‘Er is een verschil tussen wat ik verwacht en wat ik hoop. Ik hoop vooral dat men op het Vlaamse en federale niveau weer aan beleid toekomt. Het eindeloos gekibbel en gestook tussen de coalitiepartners en tussen de verschillende niveaus is voor niets goed. Ik begrijp de profileringsdrang, maar mensen verwachten naast woorden

Welke hervormingen zou je graag zien? WIM DAVID ¬ ‘Op het federale niveau zitten we met die loonnormwet, die ervoor zorgt dat de gewone werknemer bovenop de index amper of geen opslag kan krijgen, terwijl de winsten – ook tijdens de corona crisis – in veel sectoren gigantisch zijn. Ik hoop dus dat er naar aanleiding van onze petitie hierover een eerlijk debat in de Kamer plaatsvindt en dat men die wet afschaft, of toch minstens bijstuurt.’

We hebben toch de index? WIM DAVID ¬ ‘Gelukkig! Die beschermt wat tegen de exploderende prijzen op dit

Wim David, ACV West-Vlaanderen: ‘Partijen die tegen de index zijn, schermen er wel mee om geen btw-verlaging op energie te hoeven doen.’ moment, maar dat volstaat natuurlijk niet. Liberale partijen koppelen een aanpassing van de loonnormwet aan de afschaffing van het indexmechanisme, maar als je dan werkt in een sector waar bovenop de index niets onderhandelbaar is, wie beschermt je dan? Diezelfde partijen zeggen dan dat een btw-verlaging op energie geen goed idee is, omdat je dan de indexering vertraagt. Begrijpe wie kan…’

Wat staat er nog zoal op stapel? WIM DAVID ¬ ‘Het zou goed zijn dat er federaal ook knopen doorgehakt worden over fiscaliteit en pensioenen. De belastingen moeten rechtvaardiger en de pensioe nen moeten leefbaar zijn. Op Vlaams én op provinciaal niveau hoop ik dat de plannen rond levenslang leren succesvol uitgerold kunnen worden. We zullen er in West-Vlaanderen alleszins alles aan doen om mee aan de kar te trekken.’

In februari vorig jaar bracht het ACV West-Vlaanderen de loonnormwet symbolisch naar het stort.

~ Meer weten over de ACV-campagne rond de loonnormwet? Zie www.hetacv.be/loonnormwet

ACV West-Vlaanderen: Contacteer het ACV via: afspraak (telefonisch of op kantoor): www.afspraakACV.be, www.hetacv.be/contact, 051 23 58 00. ACV-kantoren zijn enkel na afspraak toegankelijk. Een overzicht van alle contactmogelijkheden (incl. ACV-brievenbussen) vind je via www.acv-west-vlaanderen.be. VISIE ¬ 15

Zangeres

Slongs gevat in 5 woorden

Luiaard

ANTWERPEN

‘Ik ben van nature lui. Ik heb een paar jaar geleden voor de Disneyfilm Zootropolis de stem van een luiaard mogen inspreken. Dat was de perfecte rol voor mij! (lacht) Wij zijn zo geprogrammeerd om altijd maar bezig te moeten zijn en te moeten presteren. Vaak hebben wij een schuldgevoel als we eens een dag in de zetel liggen. Vanwaar komt dat? Er is toch niets mis met de afwas te laten staan. Die afwas gaat daar niet kwaad om zijn! Ik heb zelf ook moeten leren onthaasten. En dat eeuwige schuldgevoel dat nietsdoen gelijk is aan falen... Nietsdoen is goed voor je ziel! Dat mag. Anders kun je de volgende dag niet met beide handen aanpakken.’

Gelukkig

Activist

‘Gelukkig zijn heb ik moeten leren. Dat heb ik geleerd door een hoop mensen die mij inspireerden en boeken die ik gelezen heb. Geluk wordt voor een groot stuk bepaald door hoe je naar dingen kijkt. Je kunt jezelf trainen om anders naar dingen te zien. Wanneer het een tijd lang regent kun je vloeken en zeggen: Dju wat een snertweer, maar regen is wel gin-tonic voor de planeet! Zonder regen gaan we dood. Zonder drinkbaar water zijn we niets. Het gaat niet om van de ene dag op de andere positiever in het leven te staan, dat vraagt constante focus, maar het werkt wel.’

‘Ik was als puber al heel gedreven. Ik was voor de Palestijnse zaak, tegen apartheid en ik ging mee betogen tegen de Golfoorlog. Toen ben ik zelfs voor de schoolpoort gaan staan en probeerde ik om de school te bezetten. En maar roepen: Niemand gaat binnen, we houden een zitstaking! Ik was nogal fanatiek. (lacht) Mijn haar gaat ook nu nog rechtstaan van onrecht en de onverschilligheid daarover. We kijken er niet meer van op als een bootje met vluchtelingen kapseist en de opvarenden het leven laten. Inclusief kinderen. Dat doet echt iets met mij. Ik weet ook wel dat ik daar niet elke dag van mijn leven tegen kan vechten. Maar als ik dingen onder de aandacht kan brengen en mensen een beetje een geweten kan schoppen, dan tracht ik dat ook wel te doen.’

Samenhorigheid ‘In de toekomst ga ik waarschijnlijk nog meer bezig zijn met mensen bij elkaar te brengen. Mensen een stapje verder helpen, zoals ook andere mensen mij hebben geholpen. Dat is altijd een beetje de rode draad is geweest in alles wat ik doe, zoals mijn café, muziek maken en concerten geven. Daarmee breng je mensen bij elkaar. Ik geloof in each one teach one. Een klein sprankeltje hoop en licht doorgeven. En als je één iemand kunt raken daarmee, dan kan die dat op zijn beurt weer doorgeven. We kunnen niet zonder elkaar. Als jij er beter van wordt, dan word ik er zelf ook beter van. We moeten samen vooruit. Iemand achterlaten staat niet in mijn woordenboek.’

Gemengd ‘Ik woon in de Sint-Andrieswijk in Antwerpen. Dat is eigenlijk een dorp binnen de stad waar iedereen zijn buren nog kent en elkaar begroet op straat. Dat is heel uitzonderlijk. Je ziet hier in de buurt chique, dure bouwprojecten broederlijk naast sociale woningen staan. Ik heb de indruk dat dat tegenwoordig steeds minder gebeurt en mensen met minder middelen naar de stadsrand worden verdrongen. En dat vind ik enorm jammer. Een stad of eender welke plek moet een afspiegeling zijn van alles en iedereen die in de maatschappij leeft. Zwart, geel, mauve, rood … alles zit hier door elkaar.’

¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Foto ID / Joris Casaer