Nummer 17 - 28 oktober 2022

inhoud.

Actueel

Regeerverklaringen gewikt en gewogen

Knipsels

Reportage

Brits vakbondsleider Mick Lynch over de sociale onrust in het Verenigd Koninkrijk

Factcheck

Creëren flexi-jobs werk?

Achtergrond

De (on)toegankelijkheid van geestelijke gezondheidszorg

Burgerpanel

Moet reclame voor gokken stoppen?

Beeld van de maand Sint-Niklaas, 19 oktober, 12.16 uur

Uit ervaring

Een andere kijk op de wereld.

Deze maand: toiletdame Carine

Kort

Cultuur

Regio

Feiten en verhalen uit jouw regio

Gevat in vijf woorden

Lukas Dhont

De keuze van An-Sofie Bessemans, hoofdredacteur Visie

Nieuws

Visie breekt uit. Over de landsgrens, over de grens van de Europese Unie zelfs.

Over de grens van het papieren magazine. Met artikels en video’s, dagelijks op Visie.net.

Om je mailbox wat Visie te geven, schrijf je je in op onze nieuws brief via visie.net/nieuwsbrief.

Veel leesplezier!

Haar/zij

Foto Kim Jae-Huan Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen www.beweging.net/abonnementvisie ¬ Verantwoordelijke uitgever Liesbeth De Winter ¬ Redactie Simon Bellens, Jelle De Bock, Nils De Neubourg, Dominic Zehnder, Lies Van der Auwera, Lieven Bax, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Sim Geerts, Sofie Buysse, Martine Creve ¬ Hoofdredactie An-Sofie Bessemans, Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt maandelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten ¬ De beschrijving van de CM-diensten en -voordelen in deze publicatie heeft enkel een informa tieve waarde. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten van het ziekenfonds. Meer info: www.cm.be/statuten ¬

We weten het niet. We weten niet hoeveel vrouwen al opgepakt zijn in Iran omdat ze protes teerden tegen de ‘moreelpolitie’ (of ‘zeden politie’) vanwege de dood op mevrouw Mahsa Amini. Zij droeg haar hoofddoek op een foute wijze. Er was een stukje hoofd haar zichtbaar en dat mag niet. We weten niet precies op hoeveel plaatsen in Iran intussen geprotesteerd is, hoeveel keer dat gebeurde en met welk effect. Men telt nu al meer dan twintig steden en het aantal neemt toe. We weten ook niet precies hoeveel vrouwen intussen gestorven zijn door die protesten. Het zijn er meer dan 200, misschien meer dan 500. Ook dat

aantal neemt toe. De vrouwen eisen democratische hervormingen en vrijheid.

Wat we wel weten is dat deze vrouwen zich verbinden met elkaar en zo kracht krijgen om hun leven zelf in handen te nemen. Ze ontvoogden zich van belemmeringen die een politieke klasse heeft afgeleid uit het geloof van de mensen. Ze bevrijden zich op die manier van overheidsbemoeienis. Ze verenigen zich en zorgen zo voor een groeiend draagvlak voor hun eisen. Met succes.

Ik heb veel bewondering voor de kracht van deze ontvoogdingsstrijd. Met gevaar voor eigen leven, voor vervolging en de gevange

nis, komen ze op voor een eigen toekomst. We herkennen stukken van deze strijd, we herkennen de blik in hun ogen, we herken nen de moed.

Daarom moeten ook wij de protesten steunen en een signaal geven aan de internationale gemeenschap. We geven steun op sociale media en vragen onze politici om verder te gaan dan het veroorde len van de acties van de Iraanse overheid en concrete maatregelen te nemen.

Peter Wouters, Voorzitter beweging.net

Wat hebben de regeringen voor jou in petto?

¬ Tekst Nils De Neubourg

¬ Foto ID/Eric de Mildt en Hatim Kaghat

Wie kinderen heeft

‘We laten niemand los.’ Met die woorden kondigde premier De Croo (Open VLD) twee weken geleden het akkoord over de begroting 2023-2024 aan. De Vlaamse regering had kort daarvoor, na een regeringscrisis over het groeipakket, ook haar plannen voor de komende tijd uit de doeken gedaan.

Visie dook in de details van beide regeringsplannen. Lees hier wie er niet wordt losgelaten, en wie misschien toch achterblijft.

Wie verwarmt

Ouders – en in de praktijk vooral moeders – zullen de pijn lijkste maatregelen uit de federale plannen voelen. Dat zijn de veranderingen voor wie met tijdskrediet of met loop baanonderbreking extra ademruimte wil om voor de kinderen te zorgen. Zo zal voltijds tijdskrediet voor kinderzorg alleen nog mogelijk zijn voor kinderen jonger dan vijf jaar, en niet langer tot acht jaar, zoals nu. Ook wordt het totaal aan tijdskrediet gekort en worden de voor waarden strenger. Voor loopbaanonderbreking in de openbare sector volgen gelijk aardige veranderingen. ‘Ouders krijgen minder tijd om voor hun kinderen te zorgen, en in de opvang woedt er momenteel een crisis. Waar moeten die kinderen naartoe?’, klinkt het bij Marc Leemans, voorzitter van het ACV. Alleen wie nog snel actie onder neemt kan de veranderingen voor zijn (zie pagina 6).

Toch nog een positieve noot vanuit het federale niveau: toekomstige moeders op zoek naar werk zullen niet langer hun werkloosheidsvergoeding zien dalen in de peri ode rond de geboorte. Er wordt voortaan rekening gehouden met het feit dat werk zoeken en bevallen met elkaar combineren onmogelijk is. Ook de Vlaamse regering kwam met een schijnsucces: het besluit om het bedrag van het groeipakket te laten stijgen met twee procent, tegenover de huidige één procent. De vraag is echter hoe dat in verhouding staat tot de inflatie die momenteel richting tien procent gaat.

De tijdelijke federale steunmaatregelen worden met drie maanden verlengd, tot eind maart 2023. In die maatregelen zit onder meer de btw-verlaging voor gas en elektriciteit, een accijnsverlaging op ben zine en diesel, en de uitbreiding van het sociaal tarief voor energie. Daarnaast hebben gezinnen nog tot maart recht op het zogenaamde basispakket energie, wat in de praktijk neerkomt op een korting van in totaal 196 euro per maand op de gas- en elektriciteitsfactuur. Daarvoor moet het wettelijk kader tijdig klaar zijn. Dat is op het mo ment van publicatie nog niet duidelijk.

Bewoners van woonzorgcentra staan echter nog steeds in de kou. Nochtans kregen zij van De Croo de belofte dat er voor hun situatie – geen recht op een premie maar wel hogere rusthuisfacturen door stijgende energiekosten – een oplossing zou komen. Ondertussen is duidelijk dat de federale regering daarvoor naar het Vlaams niveau kijkt. Bewoners van bijvoorbeeld een appartementsgebouw met een gedeelde verwarmingsinstallatie krijgen binnenkort wellicht wel fi nanciële hulp. Tot slot wordt het systeem van de sociale tarieven in de loop van 2023 grondig herbekeken. Het systeem van alles of niets gaat daarmee misschien op de schop.

Al die maatregelen hebben vooral een in vloed op de prijs die we betalen, maar ons ver bruik en afhankelijkheid van fossiele brandstof blij ven onveranderd. ‘Daarin lag een rol voor de Vlaamse regering’, zegt Ann Vermorgen, nationaal secretaris voor het Vlaams ACV. ‘Maar die blijft hier in gebreke. Hoe zullen we de omslag ma ken in ons woon- en energiebeleid om zo minder af hankelijk te zijn van fossiele brandstoffen en hoge buitenlandse prijzen? Het volstaat niet om individu eel premies uit te delen en te hopen dat mensen zelf aan het renoveren gaan.’ Ook CM-voorzitter Luc Van Gorp vraagt zich af waar de grote initiatieven blij ven om ons verbruik aan te pakken. ‘Energiepremies verlichten nu alleen tijdelijk de energiefactuur. Op lange termijn moeten we eenvoudigweg minder energie verbruiken. De klimaatcrisis blijft onze grootste uitdaging.’

Wie werkt

De belofte dat er aan de belastingen gesleuteld wordt, gaat al langer mee. Die belofte wordt ook nu weer herhaald. Dat sleutelen maakt deel uit van de fiscale hervorming van minister van Financiën Van Pe teghem (CD&V). Onder meer het optrekken van de belastingvrije som zou werknemers aan het eind van de maand netto meer moeten opbrengen. Wat er precies van in huis komt en wanneer, wordt binnenkort misschien duidelijk. Be gin december moet minister Van Peteghem zijn concreet plan uit de doeken doen. In Visie uitte hij al eerder de verwachting dat de complete belastinghervorming iedere werkne mer 200 tot 400 euro zou kunnen opleveren.

‘Een hervorming van onze belastingen is hard nodig. Daar hameren we al bijzonder lang op’, zegt Peter Wouters, voorzitter van beweging.net. ‘Maar aan die belofte hangt natuur lijk ook een prijskaartje. Het is dus afwachten waar de minister andere bronnen van in komsten wil halen. Het resultaat moet een voelbare verschuiving van lasten op arbeid naar kapitaal zijn.’

Wie bijverdient

Studenten kunnen vanaf volgend jaar 600 uur per jaar werken onder het statuut van studentenarbeid, waar dat vandaag nog 475 uur is. ‘Een idee van Open VLD dat het ook effectief haalde’, duidt Leemans. ‘Helaas, want uit rekenwerk van het ACV blijkt namelijk dat studenten netto meer over houden mochten er sociale bijdragen op hun arbeid betaald worden, want dan zouden ze recht hebben op de jobbonus en vakantiegeld.’

Naast studentenbanen worden ook flexi-jobs uitgebreid. Binnenkort kan er ook worden ‘bijgesprongen’ in sectoren als de landbouw, podiumkunsten, bioscopen en zorgsectoren. Dat kon tot nu niet. Onderzoek van het Rekenhof wijst echter uit dat flexi-jobs vooral re guliere banen verdringen. (zie pagina 11)

Wie weer aan het werk wil

Wie na ziekte of werkloosheid weer de weg zoekt naar de arbeidsmarkt belandt soms in de situatie waarbij steunmaatregelen abrupt wegvallen. Die zijn namelijk vaak van het type ‘alles of niets’. Daarom starten er proefprojecten om mensen die na een langere tijd van werkloosheid weer aan de slag gaan tijdelijk hun leefloon te laten behouden, naast het werkinko men. Daaraan zijn dan wel strikte voorwaarden verbonden.

Soortgelijke maatregelen zullen ook volgen om een ziekte- of invaliditeitsuitkering beperkt te combineren met een arbeidsinkomen. ‘We delen mensen nog heel vaak op in ziek en niet-ziek’, zegt Luc Van Gorp van CM. ‘Als iemand voorzichtig aftast wat wel nog lukt, met bijvoorbeeld vrijwilli gerswerk of een andere activiteit dreigt die nu een uitkering te verliezen. Daardoor zitten sommi gen zelfs aan hun spaargeld, terwijl we zo’n inzet net moeten aanmoedigen.’ Daarnaast geeft de CM-voorzitter aan dat de voorwaarden helder moeten zijn en misbruik moet worden tegengegaan.

ENERGIECRISIS

Wat als je werkgever een of meerdere dagen het kantoor wil sluiten?

Door de energiecrisis denken steeds meer werkgevers erover na om hun kantoren één of meerdere dagen per week te sluiten en het personeel van thuis uit te laten werken. Daarmee willen ze besparen op hun energiefac tuur. En dat net op een moment waarop steeds meer mensen weer op kantoor willen werken omdat de eigen energiefactuur anders onbetaalbaar wordt.

Volgens Piet Van den Bergh, adviseur arbeidsrecht bij het ACV, kan dat wettelijk gezien niet zonder wederzijds akkoord. ‘Je werkgever mag niet zomaar van jou eisen om thuis te werken op bepaalde dagen. Je hebt steeds het recht om op je werkplaats te werken op de dagen waarin je onder contract staat. Enkel wanneer er contractuele afspraken gemaakt zijn tussen jou en je werkgever waarin duidelijk vermeld is dat je op bepaalde dagen van thuis uit werkt, mag je werkgever verwachten dat je op die dagen telewerkt.’

Contact-coaches geven Samana-duo’s een duwtje in de rug

Samana Duo-werking verbindt mensen met een chronische ziekte of een zorgnood met vrijwilligers voor een warm sociaal contact. Duo’s met gedeelde interesses die niet ver van elkaar wonen kunnen zo samen op pad. Om hun contact te versterken, zoekt Samana vrijwillige contact-coaches. Annie (69), orthopedagoog op rust en contact-coach: ‘Je inleven in de deelne mer en de buddy, en hen aanmoedigen is enorm belangrijk. Ik tracht hun band via sms, mail of telefoon een duwtje in de rug te geven. De veerkracht en het engagement van de duo’s is mooi om te zien. Ik kijk ervan op hoe mensen toch overeind blijven ondanks de problemen waar ze mee te maken krijgen.’

~ www.samana.be/contact-coachen

WERK & GEZIN

Tijdskrediet opnemen voor je kinderen?

Handel snel!

Wie tijdskrediet wil opnemen om voor de kinderen te zorgen, kijkt aan tegen strengere regels. Vanaf 1 januari 2023 is voltijds tijdskrediet alleen nog mogelijk voor ouders van kinderen tot de leeftijd van vijf jaar. Nu is dat nog acht jaar. Daarnaast wordt het tijdskrediet ingekort van 51 tot 48 maanden, opgeteld voor alle vormen van tijdskrediet.

Wie halftijds tijdkrediet wil opnemen moet binnenkort bovendien voltijds aan de slag zijn, terwijl dat nu nog mogelijk is voor wie bijvoorbeeld vier vijfde werkt. In de openbare sector

kent de loopbaanonderbreking gelijksoortige aanpassingen, met een maximale periode die daalt van 60 tot eveneens 48 maanden. Opnemen van zowel loopbaanonderbreking als tijdskrediet kan binnenkort ook nog slechts vanaf drie jaar anciënniteit.

Wil je die veranderingen voor zijn, dan moet je dus nog snel actie ondernemen.

~ www.hetacv.be/tijdskrediet

© ID/ LIEVEN VAN ASSCHE

Een belangrijke stap in de strijd tegen energiearmoede én een flinke bijdrage aan de Vlaamse klimaatdoelstellingen.

¬ CARIEN NEVEN

voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen huldigt Aster, dat 395 000 zonnepane len legt op sociale woningen, meteen goed voor het grootste zonnepanelen project ooit in Vlaanderen.

Vergeet je rekeningnummer niet door te geven

Werknemers en grensarbeiders die minder dan 2 500 euro bruto per maand verdienen én in het Vlaams Gewest wonen, komen mogelijk in aanmerking voor de Vlaamse jobbonus. Deze premie bedraagt minstens 20 en maximaal 600 euro per jaar, afhankelijk van je loon en je prestaties en wordt normaal gezien fiscaal vrijgesteld. Wie deeltijds werkt heeft dus slechts recht op een gedeelte daarvan. Het maximale bedrag wordt uitbetaald aan voltijdse werknemers met een brutoloon van maximaal 1 800 euro. Voor 2022 is er een eenmalige verhoging van 100 euro voor iedereen die recht heeft op de jobbonus. De Vlaamse administratie berekent automatisch of je

recht hebt op de jobbonus en stuurt vanaf eind november een brief naar de rechthebbenden.

Let op: de administratie beschikt niet over alle rekeningnummers. Registreer zelf je rekeningnummer op ‘Mijn Burgerprofiel’ om de jobbonus uitbetaald te krijgen. Let ook op voor valse sms’jes over de jobbonus. Antwoord daar niet op en klik ook niet op de link in het bericht. De Vlaamse overheid zal je enkel via een fysieke brief of via een digitale brief in je e-box vragen om je rekeningnummer te registreren.

~ www.hetacv.be/jobbonus

HET CIJFER

17 266

Zoveel vragen rond verhoogde tegemoetkoming (een hogere terugbetaling van je kosten voor medische zorg) heeft CM ontvangen in het derde kwartaal van 2022. Dat is meer dan een verdubbeling tegenover dezelfde periode vorig jaar.

maak geen taboe van incontinentie

maak nu je afspraak en krijg een gratis welkomstbox

Last van incontinentie? Maak dan een vrijblijvende afspraak met een incontinentiespecialist. Ze luistert discreet in een aparte ruimte naar jouw verhaal en helpt je te zoeken naar het meest comfortabele, gebruiksvriendelijke en praktische Incontinentiemateriaal. Zo hoef je niets aan levenscomfort in te boeten.

Maak nu je afspraak via www.goed.be/afspraak of telefonisch via 03 205 69 29.

© KAREL

HEMERIJCKX

Visie was in het Verenigd Koninkrijk tijdens het aftreden van premier Liz Truss, een uitzonderlijk moment. Check onze reportage en video’s op www.visie.net

God save the King, maar wie redt de gewone Brit?

Het brandt in het Verenigd Koninkrijk. Tegen de achtergrond van een ongeziene koopkrachtcrisis, willen Britse werknemers met stakingsacties in talloze sectoren voor eens en altijd komaf maken met stagnerende lonen en kille besparingen. Vakbonds leider Mick Lynch: ‘De regering geloofde dat er geen solidariteit tussen werknemers bestaat. Ze heeft zich vergist.’

¬ Tekst Simon Bellens en Lies Van der Auwera

Toen de Britse nationale spoor weg-, maritieme en transport vakbond (RMT) aan het begin van de zomer aankondigde dat er na vastgelopen loononderhandelingen niets anders opzat dan tot staking over te gaan, dacht de conservatieve regering dat de onrust van korte duur zou zijn. ‘Ze dachten onze actie snel te kunnen breken’, vertelt secretaris-generaal van de RMT Mick Lynch. ‘Maar dat misprijzen is in het gezicht van de regering ontploft. Wanneer de Britten onze frustraties zagen, herkenden ze zich daarin. Ruim 70 procent van de bevolking steunt ons volgens een peiling.’

Op 21 juni legden 40 000 spoorwegmede werkers van de RMT een eerste keer het werk neer. De hele zomer lang volgden nog meer stakingsdagen, alleen het overlijden van de Queen maakte dat een geplande staking in september werd afgeblazen. Het werd de grootste sta kingsactie in het Verenigd Koninkrijk sinds 1989, maar van beterschap is nog geen sprake. Zopas kondigde Lynch nieuwe acties in november aan.

De strijdbaarheid van het spoorpersoneel stak ook andere sectoren aan. Havenar beiders, postbodes, luchthavenpersoneel … allemaal staakten ze in de afgelopen maanden. Zelfs leerkrachten en zorgver leners plannen stakingen in het najaar. Nochtans maakt de Britse wetgeving het

aartsmoeilijk om te staken: vakbonden zijn verplicht om hun leden eerst per post te laten stemmen, en minstens de helft van de stemgerechtigde leden moet een rechtsgeldige stem uitbrengen.

beperken, maar krijgt het de geest van het protest niet opnieuw in fles. Meer nog, de conservatieve regeringspartij verzandt in intern gekrakeel en premier Liz Truss moest na aanhoudende druk alweer aftreden na een regeerperiode van slechts 44 dagen.

MICK LYNCH (60)

Door die wijdverspreide onrust spreekt de Britse pers, met een verwijzing naar de woelige jaren zeventig, over een summer of discontent, een zomer van ongenoegen die nog lang niet is afgekoeld. De onvrede wordt immers breed gedeeld: de huidige koopkrachtcrisis drijft werknemers zonder een echte loonsverhoging regel recht in de armoede, en na twaalf jaar van bezuinigingen in publieke diensten zijn de Britten dat besparingsbeleid kotsbeu. Ondertussen wil de Britse regering het stakingsrecht verder

Van dat protest van de werkende klasse is Mick Lynch het gezicht geworden. ‘Alle vakbonden, of ze nu radicaal of gematigd zijn, moeten zich verenigen om de werknemers een vuist te laten maken’, pleit hij voor gezamenlijke acties. Als medeoprichter van Enough is Enough, een lossere samenwerking tussen verschil lende vakbonden en sociale bewegingen, wil hij de brede bevolking een uitlaatklep geven om haar woede te uiten. ‘Heel wat mensen, zeker de jongere generaties, willen echte verandering. Ze willen politici die iets geven om het milieu en omkijken naar minderheidsgroepen. Ze hebben genoeg van de ongelijkheid en willen weer kunnen rekenen op een welvaartsstaat en een goede gezond heidszorg. Onze boodschap is dat al die campagnes samen moeten komen in een progressieve beweging.’

Sociaal werker Emile moet zelf naar de voedselbank

‘Ik werk als zorgverlener voor oude ren, drie tot vier dagen per week, in shiften van twaalf uur. Maar met mijn loon van 9,5 pond (een kleine 11 euro, red.) per uur kom ik niet rond. Mijn rekeningen zijn flink ge stegen en de laatste maanden is mijn situatie echt verslechterd. Vanochtend heb ik beslist om voor het eerst naar de voedselbank te komen, dit is een noodsituatie. Als ik niet eet, kan ik niet werken.’

Mick Lynch is het gezicht van het Britse vakbondsprotest. Sinds 2021 is hij secretaris-generaal van de Britse nationale spoorweg-, maritieme en transportvakbond (RMT).

Heeft de conservatieve regering de solidariteit binnen de werkende klasse onderschat?

LYNCH ¬ ‘Dat denk ik wel. De regering was gaan geloven in haar eigen riedeltje, dat het land vol zit met mensen die niet in solidariteit geloven. Dat er niets zoals als een gemeenschap bestaat, zoals Margaret Thatcher (premier van 1979 tot 1990, red.) beweerde. Dat het ieder voor zich is. Maar solidariteit leeft wel nog. Mensen accepteren het niet langer dat ze tegen elkaar worden opgezet. In veel gemeenschappen weten mensen dat ze zelf niet beter af zijn als de rest erop achteruitgaat.’

Waarom is dit het moment om ‘genoeg is genoeg’ te zeggen?

LYNCH ¬ ‘In het Verenigd Koninkrijk woedt de koopkrachtcrisis volgens mij nog erger dan in België. We zien mensen met voltijdse banen die naar voedselban ken moeten gaan, een fenomeen dat zich pas de afgelopen tien jaar echt heeft ontwikkeld. Bovendien draaien die voedselbanken op donaties, vaak van wor king class-mensen, en sommige voedsel banken hebben nu een voedseltekort omdat mensen het zich niet meer kunnen veroorloven om voedsel weg te geven.’

BIO

Het is een bewust beleid van de regering om de superrijken nog rijker te maken.

¬ MICK LYNCH

werknemers tegen stagnerende lonen en kille besparingen

‘Werkgevers beweren vaak dat stijgen de lonen de inflatie aanjagen, maar zeker in Groot-Brittannië kan dat niet waar zijn. We hebben jaren van besparingen in de publieke diensten gekend en de lonen hebben geen gelijke tred gehouden met de inflatie. On danks enorme winsten van grote bedrijven zoals Shell of British Petrole um, en de hoge dividenden die ze uitbetalen aan aandeelhouders.’

‘De prijsstijgingen en hoge energiefac tuur komen deels door de oorlog in Oekraïne, maar ze zijn ook te wijten aan de incompetentie van de regering. Liz Truss’ voorgestelde belastingverla ging voor de allerrijksten is inmiddels afgevoerd, maar het heeft wel de rente en de inflatie de hoogte ingejaagd. Zelfs mensen met goede lonen krijgen het zo moeilijk om leningen of huur te betalen. Het is een bewust beleid van de regering om de superrijken nog rijker te maken. Ze denkt daarmee weg

te komen, maar er is iets aan het veran deren. Ik weet niet of dit een revolutie is, maar het kan de weg plaveien naar een rechtvaardigere samenleving. Het land smacht naar een nieuwe regering.’

Het valt op dat net de beroepen die tijdens de coronapandemie ‘onmisbaar’ waren nu als eerste tot actie overgaan.

LYNCH ¬ ‘Mensen voelen zich afgezet. Ze bleven werken tijdens de pandemie en hielden vol, zogezegd in het belang van het land, maar na het applaus kregen ze geen betere lonen of arbeids voorwaarden. Onze regering lijkt alles te willen overlaten aan de vrije markt, ongeacht wat daarvan het resultaat is. Zorgverleners, transportwerkers, schoonmakers … Ze hebben allemaal banen zonder eerlijke verloning, en zonder invloed op de markten.’

‘Er is veel woede over de rechten die werknemers worden ontnomen. In het

Verenigd Koninkrijk werken veel mensen met nulurencontracten, waardoor je geen vaste uren hebt, maar afhangt van de uren die je werkgever je flexibel toebedeelt. Of denk aan rederij P&O Ferries die eerder dit jaar 800 bemanningsleden ontsloeg om hen te vervangen door goedkopere werkne mers van buiten de Europese Unie.’

In 2016 waren de RMT en jij voorstanders van de Brexit, maar het vergaat de Britten sindsdien niet erg goed. Hoeveel van de huidige crisis is aan die Brexit te wijten?

‘Tijdens de coronapandemie waren we hel den, nu zijn we vergeten. Sommigen kunnen op het einde van de maand niet meer gaan werken omdat ze geen busticket naar het werk meer kunnen betalen. Uit schaamte melden ze zich ziek. Het enige dat ons tegen houdt zijn de antistakingswetten, maar zelfs onder zorgverleners is de stakingsbereidheid enorm. We willen onze patiënten niet in de steek te laten, maar toch zullen we in het na jaar het werk neerleggen. We voelen ook overal steun, dit is echt een uniek moment.’

Emile, sociaal werker

‘Ik ben als postbode beginnen te werken om mijn kindje van een jaar op tijd van de crèche te kunnen af halen. Maar nu wil men onze werk uren veranderen naar het Ama zon-model. Met latere werktijden en werken op zondag. Binnenkort is het Kerstmis, maar ik heb amper geld om een cadeautje voor hem te ko pen. Dat zou toch niet mogen in een van rijkste landen ter wereld?’

LYNCH ¬ ‘Het speelt zeker een rol in de prijsstijgingen, maar is niet de enige factor. Wij waren voor de Brexit omdat we principieel tegen de liberaliseringen van de Europese Unie zijn. Het Verdrag van Maastricht uit 1992, dat de basisprincipes voor de Europese Unie uiteenzette, bepaalde al dat landen hun spoorwegen moesten liberaliseren en opstellen voor concurrentie. Binnen kort zal dat ook in België zo zijn. Die privatisering van sleutelindustrieën is een zaak van de grondwet in Europa, terwijl dat in het Verenigd Koninkrijk een kwestie van beleid is. Een andere regering kan het beleid omgooien.’

‘Toch denk ik dat werknemers in Europa ook op een andere manier solidair kunnen zijn met elkaar. Wij zijn helemaal tegen een nationalisme dat zich tegen buitenlanders en andere landen keert. Toen werknemers in Griekenland of Italië na de financiële crisis worstelden met het Europese besparingsbeleid, deden wij in West-Europa niet veel om hen te helpen. We stonden erbij en keken ernaar. We hebben een grote vakbonds beweging nodig die werknemers over heel Europa kan mobiliseren en alle regeringen onder druk kan zetten.’

‘Ik weet dat België verschillende vakbondstradities heeft, maar vandaag is het belangrijkste om allemaal aan hetzelfde zeel te trekken. De proble men van werknemers zijn overal dezelfde: we krijgen geen goede deal van onze bedrijven en regeringen.’

Verpleegster Wilma voelt overal steun voor staking

Postbode Tom moet nu op zondag werken

‘Flexi-jobs creëren werkgelegenheid’

© ID/ JEROEN VAN LOOY

De regering-De Croo besliste deze maand om het systeem van de flexi-jobs uit te breiden. Uit onderzoek blijkt echter dat het in de horeca vooral reguliere banen heeft vervangen.

Metflexi-jobs kun je onbelast bijverdienen. Aanvankelijk kon het alleen in de horeca, maar sinds 2018 ook in onder meer de detailhandel of kapsalons. Maar enkel voor werknemers die drie kwartalen geleden minstens vier vijfde werkten, of voor gepensioneerden.

De regering-Michel voerde het systeem in de horecasector drie jaar eerder in als onderdeel van het Horecaplan, als toemaatje voor de invoering van de ‘witte kassa’, maar ook als uitdrukkelijke testcase voor andere sectoren. De redenering was dat de huidige arbeidsmarkt zich ‘soepeler’ moest opstellen, en dat flexi-banen voor meer werkgelegen heid zouden zorgen.

Een analyse van het Rekenhof uit 2019 stelt dat de tewerkstelling in de horeca sinds het flexi-job-systeem sneller toenam dan in andere sectoren, maar ‘vaak is het onmogelijk om de effecten van het Horecaplan te onderscheiden van andere maatregelen en van de algemene conjunctuur’. Zomaar

zeggen dat flexi-jobs tot meer banen hebben geleid, kan dus niet.

Integendeel, het Rekenhof ziet dat goedkopere flexi-jobs vooral ook de bestaande, reguliere tewerkstelling hebben vervangen. ‘Voor de horeca heeft het vooral geleid tot een verschuiving tussen de diverse statuten’, zegt Chris Serroyen van de ACV-studiedienst. ‘Tijdens de coronacrisis toonde het systeem ook zijn schaduwzijde. Flexi-job bers leden massaal banenverlies zonder dat ze konden terugvallen op tijdelijke werkloosheid. Een jaar na de virusuit braak was de werkgelegenheid in flexijobs teruggevallen tot 30 procent in vergelijking met voor de eerste lockdown.’

Inmiddels neemt het systeem opnieuw een hoge vlucht en ligt de tewerkstelling in flexi-jobs alweer 63 procent hoger dan voor de coronacrisis. Volgens de Rijks dienst voor Sociale Zekerheid klussen zo’n honderdduizend Belgen bij met een flexi-job, ruim een vierde meer dan vorig jaar. Een gevolg van de stijgende levens duurte, heet het.

We vragen het aan.

Mag mijn werkgever me zomaar op tijdelijke werkloosheid zetten door de energiecrisis?

Volgens de Nationale Bank verminderde al een derde van de ondernemingen haar productie door de energieprijzen, en 40 procent geeft aan dat ze werknemers binnenkort tijdelijke werk loosheid willen opleggen. In oktober waren al meer dan 10 000 Belgen tijdelijk werkloos door de energiecrisis, vooral in de metaal- en de textielsector.

Maar mag dat zomaar? ‘Sinds dit najaar gelden er voor energie-intensieve bedrijven soepelere regels’, legt Eddy Van Herzeele uit. ‘Zoals bij tijdelijke werkloosheid wegens corona wordt de uitkering opgetrokken tot 70 procent van het begrensde brutoloon. Ten laatste drie dagen voor de invoering van de tijdelijke werkloosheid moeten werkgevers hun beslissing melden met een brief of door aanplakking op een goed zichtbare plaats in de onderneming. Daarbij moeten ze ook de economische oorzaken duide lijk maken.’

Enkel ondernemingen die in 2021 een energiere kening hadden die minstens drie procent van hun toegevoegde waarde bedroeg, of die een energie factuur hebben die dubbel zo hoog ligt als in het derde trimester van 2021, kunnen van het stelsel gebruikmaken. ‘Aanvankelijk moest aan beide voorwaarden voldaan zijn’, zegt Van Herzeele, ‘maar na gelobby van de werkgevers was een van de twee voldoende. Daardoor komen nu ook bedrijven in aanmerking die hun factuur hele maal niet hebben zien stijgen omdat ze bijvoor beeld nog een vast contract hebben.’

Een belangrijke verandering is dat bij foutief toegekende uitkeringen achteraf niet langer van de werknemer teruggevorderd zal worden, maar van de werkgever. De werkgever moet dan de uitkering terugbetalen aan de RVA én het verschil tussen de uitkering en het normale loon aan de werknemer betalen. Deze nieuwe regel, die er gekomen is op vraag van het ACV, is nog tijdelijk, maar de regering besliste dat dit een permanente regeling wordt. Belangrijk om werknemers te behoeden voor extra financiële problemen.

Eddy Van Herzeele, specialist werkloosheid ACV

© MICHAEL DE LAUSNAY

We moeten elke dag mensen weigeren’

Mentaal welzijn is geen luxeproduct. Uit een recente studie van CM blijkt echter dat mensen in armoede, vrouwen en mensen van andere origine moei lijker de stap zetten naar psychologische hulp. Schaamte, geldzorgen of tijds gebrek zijn extra drempels die zij ervaren. En dan zijn er nog de wachtlijsten. ‘Wie weinig middelen heeft, moet vaak lang wachten. Te lang.’

¬ Tekst Lies Van der Auwera ¬ Illustratie Rutger Van Parys

Uit het onderzoek van CM bleek dat vrouwen en mensen in armoede moeilijker hun weg vinden naar psychologische zorg. Terwijl net zij vaker te kampen hebben met mentale problemen. Voor vrouwen ligt het risico 1,4 keer hoger dan bij mannen. Bij mensen in armoede is dat 1,7 keer hoger. Onderzoekster Clara Noirhomme: ‘Armoede is duidelijk het grootste obstakel op weg naar psycho logische zorg. Maar evengoed is vrouw zijn of een andere origine hebben een risicofactor. Zo grijpen mensen in armoede sneller naar medicatie als hulpmiddel. 73 procent van wie in armoede leeft, verkiest pillen, slechts 39 procent vindt de weg naar therapie. Daartegenover zet 51 procent van mensen zonder geldzorgen de stap naar psychotherapie. Als je dan de optelsom van risicofactoren maakt –vrouw, in armoede, van andere origine – dan weet je dat die groep amper de

juiste zorg krijgt.’ Geld speelt zeker een rol, benadrukt Noirhomme: ‘Iedereen heeft in principe toegang tot psycholo gische hulp. Maar wie kan per consul tatie gemiddeld 50 à 55 euro ophoes ten?’

Geen luxeproduct

Zijn er dan geen goedkope alternatie ven? Zeker wel. Alleen: je moet ze weten te vinden én er binnenraken. Andante is een van de 19 centra voor geestelijke gezondheidszorg (CGG) in België die zich specifiek richten op wie het minder breed heeft. Voor een gesprek betaal je hier standaard 11 euro of, wie recht heeft op verhoogde tegemoetkoming, 4 euro. In 2021 maakten 49 procent van de patiënten bij Andante daarvan gebruik. En zelfs als vier euro te veel is, is er ruimte om te bekijken wat mogelijk is. Hun visie is duidelijk: mentaal welzijn mag geen luxeproduct zijn.

tisch. Tegen de tijd dat je een jongere op de wacht lijst contacteert, kan zijn situatie compleet veranderd zijn. Dagelijks moeten we mensen de hulp weigeren die ze nodig hebben. Wie 55 euro kan neertellen, zal die hulp sneller vinden in een privépraktijk. Maar dat kunnen veel mensen niet.’

¬ CLARA NOIRHOMME

Charlotte Aertsen, coördinator bij Andante voor jongvolwassenen van 14 tot 25 jaar: ‘Wij zijn eigenlijk een tweedelijnshulp. Dat wil zeggen: de jongeren die hier komen, zijn al aangemeld door een organisatie, zoals een JAC (jeugdadviescentrum, red.) of CLB (centrum voor leerlingenbegelei ding, red.), of een hulpverlener. Voor je hier effectief op gesprek bent, heb je vaak al een weg afgelegd. De wachtlijs ten zijn bovendien overal problema

Toch zijn er al wat stappen in de goede richting gezet, wil Aertsen benadruk ken. ‘Sinds 2021 kun je ook bij gecon ventioneerde psychologen in eerste lijnshulp terecht voor 11 euro per sessie. Dat juichen we echt wel toe. We kunnen nu mensen sneller doorsturen naar een privépraktijk, terwijl dat vroeger geen optie was.’

Armoede leidt tot stress

Jeroen Wislet, psychotherapeut bij Andante, plaatst er toch nog een

Als je dan de optelsom van risicofactoren maakt – vrouw, in armoede, van andere origine – dan weet je dat die groep amper de juiste zorg bereikt.

¬ CLARA NOIRHOMME

‘Ik heb al vrij veel meegemaakt. Toen ik twaalf was, heeft een medewerker van het CLB mij door verwezen naar Tejo, een dienst voor jongeren die gratis gesprekken aanbiedt. Ik zat toen in het eer ste middelbaar en voelde me heel slecht in mijn vel. Daarna heb ik ook een tijdje in een instelling gezeten. Na een tijdje zonder mentale begeleiding, heeft Kruispunt Mortsel (een eerstelijnshulp die nadien kan doorverwijzen naar gepaste hulp, red.) mij bij Andante gebracht. Ik kamp met trauma’s die leeftijdsgenoten zich niet kunnen voorstellen.’

kanttekening bij: ‘Wie in armoede leeft, heeft vaak met heel veel stress te kampen. Mentaal welzijn heeft een heel andere invulling. Dan is het vaak handvaten of een reddingsboei aanreiken. We helpen met ademhalingsoefeningen, afleiding zoeken, vat krijgen op het slaap- en waakritme. Een luisterend oor en het overzichtelijk maken van de problemen kan het stressniveau helpen zakken.’

‘Psychologische zorg moet betaal baarder worden voor de patiënt’,

vindt CM-voorzitter Luc Van Gorp. ‘CM-leden doen vaak een beroep op de terugbetaling psychotherapie. We voelen dus dat de nood hoog is. Voor ons is het belangrijk dat we de psycho logische zorg zo organiseren dat mensen van wie we weten dat ze meer te maken krijgen met psychologische problemen, makkelijker toegang krijgen tot de juiste hulp. De hervorming van de eerstelijnspyschologie is een stap in de goede richting, maar we moeten het aanbod uitbreiden en evalueren.’

‘Omdat ik geen geld heb, kan ik niets betalen. Toch kan ik blijven komen. Ik kom hier wekelijks, omdat het heel dringend en nodig is. Voor mij is Andante heel belangrijk. Jij bent een van de rede nen dat ik hier nog zit, heb ik al eens gezegd tegen mijn psycholoog. Ik ben lang niet de enige die hulp nodig heeft. Toch voel ik in mijn omgeving nog steeds dat het een taboe is. In de toekomst wil ik graag zelf iets doen met mentale gezondheid.’

~ Denk je aan zelfmoord en heb je nood aan een gesprek, dan kun je terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of via www.zelfmoord1813.be.

Lindsy (18) kampt met trauma’s en is in begeleiding ‘Ik ben lang niet de enige die hulp nodig heeft’

Iedereen heeft in principe toegang tot psychologische hulp. Alleen: wie kan per consultatie gemiddeld 50 à 55 euro ophoesten?

Linde volgt Humane Weten schappen en woont in Vollezele.

Pieter is coördinator, copywriter en papa.

DE STELLING

Reclame voor gokken moet stoppen

Yuri is staalarbeider, scheidsrechter en verdient bij in een discotheek.

Pieter: , Ik doe niet mee aan WK-pronostiek ,

‘Ik ben helemaal voor een reclamever bod. Onlinespelers maken gokken eenvoudiger dan ooit, wat het helaas ook aantrekkelijker maakt voor jongeren. En dat terwijl er nog nooit iemand beter geworden is van gokken. Behalve in Back to the future, maar dat is fictie. De meeste omzet bij kansspelen komt bovendien van mensen met gokproblemen. Alleen al daarom lijkt het me wijs om de publiciteit aan banden te leggen. Persoonlijk doe ik zelfs niet mee aan de pronostiek van het WK op het werk, want dat beïn vloedt je beleving van een wedstrijd. Stel, je wedt op Brazilië, maar hun tegenstander speelt veel beter, dan wil je op dat moment toch niet aan euro’s denken?’

Linde: , Reclames met rolmodellen strenger maken,

‘Reclame voor gokken in het straat beeld degouteert me. Het lijkt me moeilijk om het volledig te verbieden, maar het zou al een goed begin zijn om meer waarschuwingen bij advertenties te plaatsen. Of misschien kan het verboden worden op plekken waar veel jongeren komen zoals sportpleinen of winkelcentra. Ook reclames met rolmo dellen zouden strenger gereguleerd moeten worden.’

Yuri: ,Uiteindelijk wint het gokkantoor’

‘Overal zien we reclame voor gokken. Op de shirts van prominente voetbal ploegen, maar ook in de reclameblok ken voor sportevents. Om de mensen te overtuigen werkt men vaak met bonussen. Omdat je tegenwoordig met enkele kliks al online kunt gokken is de stap snel gezet om een bedrag in te zetten. De adrenalineboost wanneer je net wel of niet dat grotere bedrag hebt gewonnen, doet je snel opnieuw inzetten. De reclames verbieden en een maximumgrens zouden zeker een goede zaak zijn om gokken te beperken en zo de mensen te beschermen tegen verslaving, want uiteindelijk wint in meerderheid van de gevallen het gokkantoor.’

Wie zal er voor ons zorgen?

Wie had zich tien jaar geleden durven in te beelden dat ziekenhuizen afdelingen zouden moeten sluiten, omdat er onvoldoende personeel is om voor patiënten te zorgen? Wie had ooit gedacht dat mensen de boodschap zouden krijgen dat ze hun vader of moeder in een woonzorgcentrum beter naar huis meenemen, omdat de zorg niet meer gegarandeerd is? En welke jonge ouder had erop gerekend dat die met andere kersverse vaders en moeders de handen in elkaar zou moeten slaan om voor elkaars kinderen te zorgen, omdat er geen plaats meer is in de kinderopvang?

De coronacrisis – die trouwens nog niet voorbij is – is naadloos overgegaan in een zorgcrisis. Voor het eerst lijken we te beseffen dat zorg niet onuitputtelijk is en dat we in de toekomst vaker keuzes zullen moeten maken over de zorg die we wel of niet kunnen bieden. Want de vergrijzing gaat onverminderd door. En de gevolgen van de klimaatopwarming, die ook een zware impact heeft op onze gezondheid, laten zich sterker voelen.

Daar komt vandaag de energiecrisis bovenop. Steeds meer mensen geven aan dat ze moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Ze stellen gezondheidszorg uit omdat ze vrezen de rekening niet te kunnen betalen. Het verdween wat in de marge van het nieuws, maar ook daarom is het belangrijk dat vertegenwoordigers van de ziekenfondsen, sociale partners en

regering er opnieuw in geslaagd zijn om een akkoord te sluiten voor het budget van de gezondheidszorg voor 2023.

Want daarin zijn expliciet maatregelen opgenomen die de kwetsbaarste patiënten moeten beschermen. Zo blijven onder meer de remgeld-plafonds van de maximumfactuur ongewijzigd. Daardoor zullen mensen met een beperkt inkomen volgend jaar niet plots meer moeten betalen voor gezondheids zorg. Er wordt ook gekeken hoe we automatische toekenning van de verhoogde tegemoetkoming, die onder meer toegang geeft tot het sociaal energietarief, kunnen uitbreiden.

We staan voor zware tijden. De syste men waar we jarenlang op gebouwd hebben, zijn niet meer bestand tegen de complexiteit van onze hedendaagse

samenleving. Ook de gezondheidszorg moet het roer omgooien om de uitdagin gen de baas te kunnen. Dat kan alleen als we samenwerken, vanuit één basisprincipe: we laten niemand in de kou staan, letterlijk noch figuurlijk.

Luc Van Gorp, Voorzitter CM

Grootouders, bel je bankier!

Het is tijd om onze kleinkinderen en komende generaties diep in de ogen te kijken. Want de tijd dringt: het klimaat wringt en duurzaamheid is geen deugd maar een noodzaak. Dat is een zaak van je geweten, en dat van je bankier.

Zoals veel andere grootouders ben ik als opa bezorgd over de toekomst die mijn kinde ren en kleinkinderen te wachten staat. Als gewezen bankier weet ik uit de praktijk hoe de oudere generaties doorgaans een groter vermogen hebben dan de jongere. Ook studies tonen dat aan. Daarom roep

ik mijn mede-opa’s en -oma’s op: vlieg erin om nu gezamenlijk onze euro’s in beweging te krijgen – richting duurzame projecten en bedrijven. Weg uit die fossiele en niet-duur zame investeringen, beleggingen en kredieten. Op naar meer levenskwaliteit en naar minder vervuiling voor ons, voor onze kinderen en kleinkinderen. Ga daarom praten met je bankier.

De versnelling naar meer duurzaamheid is al beperkt ingezet. In minder dan tien jaar is het bedrag dat enigszins duurzaam wordt belegd gestegen van 7,5 miljard tot 140 miljard. Maar dat moet meer, beter en sneller. Al is het maar om aan het klimaat akkoord van Parijs te voldoen.

Die omslag ligt ook in onze handen, want nu vloeit er nog te veel geld naar activitei

ten die schadelijk zijn voor het milieu of antisociaal zijn. De bankier die je wijs maakt dat het er niet toe doet, heeft het fout. Als het resultaat van je gesprek met hem of haar maar mager is, zoek dan een andere bankier die je wel kan helpen.

Hoe vlieg je erin? Met Grootouders voor het Klimaat brengen we half november op onze website de gratis ‘Grootmoedige kleine gids voor duurzaam sparen en beleggen’ uit. Maak gebruik van de tips, voorbeelden en werkbladen om concrete stappen te zetten naar zoveel mooie en duurzame projecten die je geld verdienen in hernieuwbare energie, biologische landbouw, de zorg, huisvesting … Ook de volgende generaties zullen je dankbaar zijn.

www.onzecenten.be

Wil je zelf ook iets kwijt aan de redactie? Mail naar lezers@visieredactie.be

Forum FRANS DE CLERCK , opa en gewezen bankier

Rust zacht

Wie argeloos door dit bos loopt, raadt nooit dat hier al 530 urnen be graven liggen. Vier paden leiden naar het midden, waar twee cirkels van boomstammen liggen met in het mid den een tafel. Alle paden leiden naar deze afscheidsplek, waar nabestaan den soms een ritueel of gebed hou den. De urnen worden dan uitge strooid of begraven onder een van de lindebomen. Voorwaarde is wel dat de urne volledig biologisch afbreek baar is, gemaakt van materialen als hars, riet of zelfs aardappelzetmeel. Alles is hier anoniem, nergens zie je gedenkplaatjes, zelfs amper bloemen.

Dit stukje gedenkbos, vlak naast de traditionele begraafplaats Heimolen in Sint-Niklaas, werd aangeplant in 2012. Een stormloop was er niet in het begin, het idee van een gedenk bos moesten even rijpen en groeien, net als het groen.

Foto Maarten De Bouw

‘Hardrockers geven ons het meeste waardering’

In stations, discotheken en concertzalen in het hele land is er één vaste waarde: de toiletdame (m/v/x). In ruil voor een cent zorgt zij ervoor dat je steeds op een proper toilet terechtkunt. Aan hun tafeltje bij de in gang van het toilet zien toiletdames de hele samenle ving passeren: van koning tot bedelaar. ‘Bij ons wordt vaak lief en leed gedeeld.’

¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Illustratie Peter Goes

We spreken af in het kraaknette apparte ment van Carine.

Tijdens een vers gezette kop koffie en een ambachtelijk gebakje vertelt de kranige dame hoe het eraan toegaat in de toiletten van een grote concertzaal. ‘Het is zwaar werk, maar ik doe het ontzettend graag. Het zijn vaak late uren, zeker wanneer we nachtevenementen hebben die tot in de vroege uurtjes doorgaan. Maar ik kan altijd wel een stukje van het optreden meepikken. Dat houdt het werk aangenaam.’

Leed en liefde

Naast het schoonhouden van de toiletten en erop toezien dat er steeds voldoende zeep, toiletpapier en papieren handdoeken zijn, vervult de toiletdame volgens Carine ook een belangrijke sociale functie. ‘Als

wc-madam zie je alle lief en leed van de mensen en ben je een beetje een universele moeder figuur. Wij zijn er heel vaak ook om een luisterend oor te bieden.’

‘Het gebeurt wel eens dat er iemand in tranen de toiletten binnenkomt. Dan vraag ik altijd of alles wel oké is. Wanneer iemands hart wordt gebroken op de dansvloer of iemand slecht nieuws gekregen heeft, dan willen mensen hun hart even luchten en hun gevoe lens de vrije loop laten. Op die momen ten ben je vaak de eerste persoon die ze tegenkomen en kun je heel wat betekenen voor hen, door er gewoon te zijn, ook al ken je hen van haar noch pluim.’

Maar het is natuurlijk niet allemaal kommer en kwel, getuigt de guitige schoonmaakster. ‘Bezoekers worden ook al eens iets te romantisch. (lacht) Het zou goed kunnen dat er meerdere

kinderen zijn verwekt in mijn toilet. Maar als we het merken, dan steken we daar wel een stokje voor en kloppen we op de deur. Dan komt het verliefde koppel vaak al lachend buiten en krijgen we een sorry terwijl ze verder zo de nacht instappen.’

Neerkijken

Carine heeft haar hele leven als schoonmaakster gewerkt op verschil lende plekken, van bankkantoren tot schoolgebouwen. Maar nu ze aan de slag is als toiletdame merkt ze toch dat mensen anders naar haar beroep kijken. ‘Wij horen en voelen heel vaak

worden soms al eens iets te romantisch

ELKE MAAND LATEN WE IEMAND AAN HET WOORD DIE VANUIT ZIJN OF HAAR WERK NAAR DE WERELD KIJKT. DEZE MAAND IS DAT TOILETDAME CARINE*.

dat mensen wat op ons neerkijken. Dat begrijp ik echt niet. Er wordt veel te snel geoordeeld over mensen die dit werk doen. Jij kunt toch niet weten wat voor een persoon ik ben, enkel omdat ik toiletten schoon maak? Toch geven sommigen ons soms het gevoel dat wij ‘maar’ wc-madammen zijn. Het zou enorm deugd doen als wij meer erken ning zouden krijgen voor ons werk.’

‘De meeste waardering krijg ik van een hardrock- of metalpubliek. Dat lijken allemaal ruwe, stoere mannen, maar zij hebben altijd een vriendelijk woord klaar of komen al eens zwanzen’, vertelt Carine. Maar ze wijst evengoed naar de andere kant het spectrum. ‘Wanneer er chiquer volk over de vloer komt, dan hou ik toch vaak mijn hart vast. De zogenaamde vips hebben het vaak hoog in hun bol en behandelen je soms alsof je te min bent. Dat is heel triest eigenlijk, maar ook dat word je gewoon. Ik blijf altijd beleefd en probeer erboven te staan door steeds dankjewel en alstublieft te zeggen.’

Opvolgers vinden blijkt een moeilijkere taak volgens Carine. ‘Dat ligt aan hoe naar het beroep wordt gekeken, maar corona heeft er ook geen goed aan gedaan. Een aantal nieuwe collega’s zijn weer afgehaakt. Zij heb ben ander werk gevonden toen alles stil lag en hebben nu geen tijd meer om ’s avonds na de uren nog te komen werken. Er is zeker nog werk aan de winkel om de jonge garde te overtuigen om voor dit beroep te kiezen.’

*Carine is een schuilnaam.

GRIEZELTOCHT MET HET GEZIN

Ontmasker fake news

Nepnieuws verspreidt zich als een lopend vuurtje. Ook kinderen en jongeren zijn hier via sociale media erg vatbaar voor. Wat is waar en wat niet?

Kwb laat het gezinnen ontdekken aan de hand van een luisterwandeling in de buurt. Door met je smartphone de QR-code op de borden langs de route te scannen kun je telkens een deeltje van een verhaal beluisteren, verteld door acteur Warre Borgmans. De griezeltochten strijken tussen 22 oktober en 13 november neer op meer dan 100 plaatsen in Vlaanderen en Brussel. Er is een wandeling voor kinderen onder de tien jaar, en een wandeling voor wie ouder is.

~ www.kwb.be/griezeltocht/

PODCAST CM-podcast genomineerd

De podcast Wat je nog niet wist over … van CM en Leef is genomineerd voor de prijs van Podcast van het jaar op de Belgische podcast awards. In het derde seizoen van deze podcastreeks vertellen Thomas Van der Plaetsen, William Boeva, Isolde Lasoen, Sven Pichal en Linda De Win openhartig over de obstakels in hun leven.

Beluister via je favoriete podcastapp of op www.leefmagazine.be/luister

VACATURES

ACV zoekt

• Verantwoordelijke loopbaanadvies en scholenwerking

– Noord-West-Vlaanderen

ACV Voeding en Diensten zoekt

• Tweetalig (NL/FR) administratief medewerker met basiskennis sociale wetgeving – Brussel ~ www.hetacv.be/vacatures

CM zoekt

• Maatschappelijk medewerker – regio Middelkerke

• Junior medewerker servicecenter – Oostende

• Payroll Officer – Antwerpen, Oost- of West-Vlaanderen

• Applicatiebeheerder Soft Facilities – Schaarbeek

• Basiswerker maatschappelijk werk – Antwerpen

• Netwerkcoördinator – Pajottenland-Zennevallei

www.cm.be/jobs

Wanneer iemands hart wordt gebroken op de dansvloer, zijn wij de eerste persoon die ze tegenkomen om hun hart te luchten

¬ TOILETDAME CARINE

DOCU REBELS 75-PLUSSERS PIKKEN HET NIET LANGER

2.

Een warme rouwrevolutie

Al enkele jaren organiseert de vzw Re veil op 1 november ingetogen rouwcon certen op begraafplaatsen over heel Vlaanderen. Dit jaar brengt Reveil voor het eerst een tijdschrift uit. Verwacht je aan een ‘rondvaart door het Vlaamse rouwlandschap’, in woord en beeld, met bijdragen van onder meer Lieve Blanc quart, Maud Vanhauwaert en Douglas De Coninck. Acteur en muzikant Pepijn Caudron, ook bekend als KRENG, maak te speciaal voor de gelegenheid een bij passende soundtrack.

~ De Deeluitgeve rij, 260 blz., verkrijgbaar in de dagbladhandel

Met de documentaire Rebels tonen redactrice Ann Peuteman en filmmaker Brecht Vanhoenacker dat 75-plussers niet onge i nteresseerd, zorgbehoevend en nutteloos zijn, zoals de media ze vaak neerzet. Ouderen hebben genoeg van de maatschappelijke uitsluiting en de betutteling. Zo maken we kennis met Monika die vurig blijft betogen, of Leo die oproept tot massaal verzet tegen de banken. ‘Mijn leeftijds genoten zijn met velen’, klinkt het, ‘én we hebben geld.’ Rebels is een samenwerking tussen het Gentse cultuurhuis Victoria Deluxe, het tijd schrift Knack en seniorenvereniging OKRA.

~ Vanaf november is de documentaire te zien in de zalen. Het gelijknamige boek, verschenen bij uitgeverij Vrijdag, is beschikbaar in de boek handel.

ROOMIES

Volwassen worden zoals het is

De nieuwe VRT-serie Roomies volgt twee afstuderende, lesbische kunst studenten in hun zoektocht naar identiteit, seksualiteit en vriendschap. Bibi en Ama worden huisgenoten in Brussel, maar de schuchtere Bibi (Ahlaam Teghadouini) botst op de onvoorspelbare grillen van Ama (Laura De Geest). Bedenkers en regisseurs Kato De Boeck en Flo Van Deuren ‘wilden iets maken dat ze zelf altijd gemist hebben’. ‘Lesbische persona ges zijn zo beperkt in Vlaamse media’, vertelt De Boeck, ‘en vaak zijn ze niet meer dan hun geaardheid.’ Daar breekt Roomies mee, hier geen LGBTQI+ als komische noot, allesbepalende karaktereigenschap, of hui zenhoog cliché. Wel volwassen worden zoals het is: in alle rommeligheid, diversiteit en onbeholpen schoonheid.

~ Te bekijken op het streamingplatform VRT MAX en op Eén

TIJDSCHRIFT REVEIL

Open de loketten!

TURNHOUTSE ARMOEDEVERENIGING DOET DUIDELIJKE AANBEVELINGEN AAN STADSBESTUUR

Via het internet een attest opvragen of een afspraak met de stadsdiensten maken? Dat is niet zo eenvoudig als iedereen denkt. Een grote groep mensen ondervindt daardoor moeilijkheden om gebruik te kunnen maken van de stedelijke diensten. Dat leert een onderzoek van de Turnhoutse armoedevereniging T’ANtWOORD.

In een participatief traject, G100 ge noemd, werden 122 mensen met een beperkt inkomen of in een kwetsbare situatie bevraagd in kleine groepjes. ‘Het is belangrijk dat ook deze mensen rechtstreeks hun stem kunnen laten horen, en kunnen deelnemen aan het maatschap pelijk debat’, zegt Chris Dielis, coördina tor van vzw T’ANtWOORD. ‘Het begint bij gehoord worden, daarna kan je pas gezien en ook serieus genomen worden. Sterke oplossingen bedenk je tenslotte samen met mensen die ervaring hebben met sociale uitsluiting. De G100-deelnemers benoem den de thema’s ‘wonen’, ‘dienstverlening’ en ‘discriminatie op de arbeids- of woning markt’ als de meest ervaren problemen. Omdat we niet alle problemen tegelijk kun nen aanpakken, legden we een eerste focus op een meer toegankelijke dienstverlening.’

Van het kastje naar de digitale muur Verdere gesprekken met de deelnemers leidden tot duidelijke en concrete aan bevelingen voor het stadsbestuur. ‘Open de stadloketten’, is er daar één van, zegt Dirk Meurkens, een van de deelnemers aan de G100 en al langer betrokken bij de werking van T’ANtWOORD. ‘Tijdens de coronacrisis werd overgeschakeld naar een volledig digitale dienstverlening. Ik snap dat dit toen moest, maar het is nu hoog tijd om terug meer rekening te houden met de gebruikers. Want nu vermindert de kwaliteit en de toegankelijkheid van de dienstverlening voor mensen die niet hele maal digitaal mee zijn. Dat zou niet mogen. Wij zijn vragende partij om één algemeen onthaalloket open te houden waar mensen zonder afspraak terechtkunnen voor heel eenvoudige zaken zoals het afdrukken van attesten die je heel vaak nodig hebt. Aan dat loket zou je dan ook meteen geholpen

kunnen worden om een afspraak te maken bij de juiste dienst, wat nu online voor heel veel mensen niet erg duidelijk is.’

De resultaten van dit onderzoek werden al overgemaakt aan het stadsbestuur en wa ren ook in Turnhout te beluisteren tijdens de fakkeltocht van voorbije 17 oktober, wereldwijde actiedag van verzet tegen extreme armoede. ‘Het klopt dat we met onze aanbevelingen een luisterend oor ge vonden hebben bij de verantwoordelijken van de stad. Deze G100 is een eerste stap in een verdere dialoog met de stad waarbij de dagelijkse ervaringen van onze mensen het vertrekpunt moeten zijn. Daar hopen wij op’. aldus coördinator Chris Dielis. Ook Dirk kijkt uit naar het vervolg van hun werk, maar voor hem betekende het gelopen

traject ook nu al veel: ‘Ik heb voor de eerste keer in mijn leven het idee dat ik echt betrokken kan worden bij het beleid. Veel meer dan eenmaal om de zes jaar te gaan stemmen. Ik heb de meerwaarde van par ticipatie aan den lijve mogen ondervinden. Niet alleen ben ik mij bewust geworden van hoe moeilijk het is iets te veranderen en dat al zeker niet alleen de stad Turnhout dingen in gang kan steken. Tegelijkertijd is dit voor mij de eerste keer in mijn leven dat ik mij sterk genoeg voel om naar buiten te komen en met de pers te spreken. Ik kan en durf nu mijn stem laten horen.’

~ Zie www.tantwoord.be voor meer informatie over G100 en de gedane aanbevelingen.

Chris Dielis, coördinator van T’ANTWOORD en Dirk Meurkens, een van de 122 deelnemers aan de G100

Na corona en de energiefacturen… nu de faillissementen?

Het economische nieuws van de afgelopen maanden is weinig opbeurend. De hoge grondstofprijzen en de oorlog in Oekraïne vormen overduidelijk een dodelijke cocktail voor de onderne mingen: het aantal faillissementen stijgt al elf maanden op rij. Zo gingen er in juli en augustus van dit jaar 920 bedrijven failliet waar ruim 1.577 werknemers werkten. Visie sprak met Ann Struyf, hoofd van de rechtskundige dienst van ACV provincie Antwerpen.

¬ Tekst Pieter Holsters

Laten we het eerst nog even over een andere crisis heb ben: de coronacrisis. Daar van zouden we in 2022 pas echt de gevolgen zien. Kan je dit bevestigen?

ANN ¬ ‘Tijdens de coronacrisis waren veel bedrijven beschermd tegen faling dankzij maatregelen van de regering. Zo was er een moratorium op falingen en werd er financiële steun verleend. Zodra deze

maatregelen wegvielen, vielen er ook meteen wat lijken uit de kast.

Ook de RSZ en de fiscus spelen een opmerkelijke rol?

ANN ¬ ‘Klopt! De RSZ en de fiscus, die in normale omstandigheden voor heel wat dagvaardingen in faillissement zorgen waren tot nu toe voorzichtiger. Ze kenden zelfs heel wat betalingsuitstel toe. Dat uitstel liep vaak over een periode van twee jaar en is voor veel bedrijven dus intussen afgelopen. De maand september

2022 spant helaas de kroon qua falingen in de provincie Antwerpen wat resulteert in 262 bankroeten, een record. Dat is een verdubbeling op een jaar tijd’.

De huidige energiecrisis dan. Heel wat economen voorspellen een zondvloed aan faillissementen. Deel je deze mening?

CIJFERS

Aantal faillissementen in provincie Antwerpen (top 5 sectoren)

(in de eerste negen maanden van dit jaar)

Horeca: 413

Bouw: 303

Kleinhandel: 254

Dienstverlening aan bedrijven 250

Persoonlijke diensten (kappers, sauna’s, …): 218

ANN ¬ ‘De energiecrisis of de zoge naamde ‘Energieschok’ heeft nog geen invloed op de huidige stijging van het aantal falingen. Deze wordt nu pas volop voelbaar voor de bedrijven omdat een aantal energiecontracten pas onlangs gewijzigd zijn of nog aangepast moeten worden. Ik verwacht dat we tegen begin 2023 de slachtoffers zullen zien van de hoge energieprijzen en de inflatie. Maar dat worden voor veel bedrijven geen leuke vooruitzichten!’

In welke sector verwacht je de mees te faillissementen?

Ann ¬ ‘De grootste klappen vallen of vielen bij de bouwbedrijven, de trans portbranche en de horeca. Vooral de horeca deelt in de klappen: in de provin cie Antwerpen gingen dit jaar ruim 412 horecazaken failliet. In de bouwsector is het aantal faillissementen dan weer met 43% gestegen’.

Ann Struyf, hoofd rechtskundige dienst

In september noteerden we 262 faillissementen in de provincie Antwerpen

¬ ANN STRUYF

Waarschijnlijk wordt de rechtskun dige dienst dan ook geconfronteerd met leden die moeilijke tijden bele ven?

ANN ¬ ‘Sowieso is een faling een emotio neel moeilijk moment voor werknemers, zij verliezen plotsklaps hun werk en hun inkomen. Dit komt ongemeen hard aan. Bovendien leven we in financieel moeilijke tijden met hoge prijzen en een coronacrisis die in een aantal gevallen het spaarpotje van een aantal werknemers flink heeft aangetast door lange periodes van tijdelijke werkloosheid. Als ACV staan we echter klaar voor onze leden en we proberen ze dan ook zo goed als mogelijk te ondersteunen én te begeleiden!’

Hoe begeleiden jullie trouwens ACV-leden bij de sluiting van hun bedrijf?

ANN ¬ ‘Wij zorgen dat de schuldvordering (dit zijn alle tekorten van loon, einde jaarspremie, enzovoort die ontstaan zijn door de faling ) correct wordt ingediend en verwerkt. Wij volgen dit volledig op zodat onze leden met een gerust hart naar nieuw werk kunnen zoeken!’

Provincie AntwerpenJouw regio.

NIEUWE AANLEG Burgerbeweging Kaailink ijvert in Antwerpen voor een aangename leefruimte tussen stad en stroom

Toen Anneleen twee jaar geleden zag dat op de vernieuwde Scheldekaai een speel tuintje werd aangelegd, was ze in de wolken. Anneleen is de mama van Milan en Siebe en woont in Antwerpen, vlakbij de kaaien. In de buurten achter de kaaien zoals het Schipperskwartier, het historisch centrum en Sint-Andries, is er weinig groen om te spelen. Speelgelegenheid aan het water voor de kinderen van An neleen, zou een droom kunnen zijn, moest er geen drukke weg liggen tussen de woonbuurt en de kaaien aan het water.

Het Antwerpse stadsbestuur plant een kleine tunnel van 200 m lang, met twee lan ge open in- en uitrijsleuven op het centrale deel van de kaaien, ter hoogte van het Steen. ‘Dit is een grote investering waar je weliswaar de passagiers van cruisesche pen vlot naar de Grote Markt kan laten gaan, maar tegelijkertijd blijf je daarmee snel verkeer van auto’s en vrachtwagens aantrekken’, aldus Vincent Gysels van Kaailink.

KaaiLink is een burgerbeweging die een oplossing zonder tunnel voorstelt. ‘Maak over de hele lengte, vier kilometer van noord naar zuid, een verkeersluwe ruimte met toegang voor voetgangers, fietsers en enkel bestemmingsverkeer. Vanaf de oever van de Schelde tot aan de woningen komt dan kwaliteitsvolle ruimte vrij om te wandelen, te spelen, een terrasje te doen en koelte op te zoeken’, Milan en Siebe, de kinderen van Anneleen, zullen dan als kind nog kunnen genieten van de mooie Antwerpse Kaaien, vlak naast hun huis.

De grootste klappen vallen bij de bouwbedrijven, de transportbranche en de horeca!

Heb jij een luisterend oor?

Mentale gezondheid is iets waarover we meer moeten praten. Veel mensen beseffen dit, er iets aan doen is moeilijker. CM slaat de handen ineen met Te Gek!? en Natuurpunt om het taboe te doorbreken. Hoe we dat doen? Te Gekke wandelingen!

¬ Tekst Kathy Holbrouck

Beeld je in: een deugd doende wandeling terwijl je naar een prachtig verhaal luistert. En niet zomaar een verhaal. Hugo Matthysen ver weefde allerlei kleine verhalen tot een geheel, met mentaal welzijn als rode draad. Sien Eggers sprak het verhaal in.

Prachtig in zijn eenvoud

‘Toen ik over het initiatief hoorde, was ik enorm nieuws gierig. Hoe pakken ze zo’n serieus onderwerp aan zodat het binnenkomt bij mensen?’ kijkt Tiffany, een van de wande laars, terug. Zij was aanwezig op het startschot van de Te Gekke wandeling in Hoeilaart. ‘Hugo schreef het verhaal op een luch tige manier met een positieve insteek. Humoristisch, zelfs. Dat is volgens mij dé manier om mensen aan het denken te zet ten. Bovendien is de stem van Sien Eggers enorm rustgevend om naar te luisteren.’

Dat ze zowel van de wandeling als van het verhaal genoten heeft, is duidelijk. ‘Zelfzorg is voor mij bezig zijn: wandelen, lopen, fietsen. Alleen of samen met anderen. Actief ontspannen en buiten zijn, het zijn twee din gen die me nauw aan het hart liggen.’ Ze kijkt er al naar uit om op meer locaties zo’n wandeling te doen. ‘Als er ooit in mijn regio een Te Gekke wandeling komt, werk ik er zeker aan mee.’

Weg met het taboe Tiffany merkt dat het nog steeds niet makkelijk is om over je mentale gezondheid te praten. ‘Als iemand me vraagt of alles goed is en ik antwoord “nee”, schrikken ze vaak. Waar om? Iedereen heeft mindere periodes. Je moet erover kunnen praten.’

Ga jij op wandel?

Het is makkelijk: je start aan

een van de banken en scant de QR-code. Dan begin je te wande len. Tussendoor luister je verder naar het verhaal. De banken vind je terug in Bosmuseum Jan van Ruusbroec (Hoeilaart) en in Natuurhuis De Gors (Vissen aken).

‘Een tip die ik zeker wil mee geven als je in groep wandelt: neem een kleine geluidsbox mee zodat je samen kunt luis

teren.’ En zoals Sien Eggers het zo mooi zegt: ‘Niks zo goed voor het lijveke en het hartje als ’n goede wandeling met nieuwe, fijne ontmoetingen.’

~ Wil je meer info over de Te Gekke wandelingen of waar je de startpunten van deze unieke wandelingen vindt? Surf naar www.cm.be/debank.

Het zonnige startschot van de Te Gekke wandeling in Hoeilaart bracht enthousiaste wandelaars samen.

INTERVIEW

‘Met en voor mensen werken is altijd mijn drijfveer geweest’

Op 1 oktober gaf Chris Vanmol, voorzitter van ACV Brussel –Vlaams-Brabant, de fakkel door. Wij spraken met hem over vakbonds werk, individualisme en solidariteit, dienstbaarheid en gedrevenheid.

¬ Tekst Karin Kustermans

Van opleiding ben je technisch inge nieur. Vanwaar de keuze voor een carrière bij het ACV?

Mijn carrière is begonnen bij de KAJ. Mijn vader vroeg me hoe ik daarbij kwam, met mijn diploma. Wel, ik heb van thuis uit altijd engagement en inzet voor anderen meegekregen. In een technische functie werk je niet met mensen. Met mensen en voor mensen werken is altijd mijn drijf veer geweest, ook in de vele functies die ik daarna bij het ACV heb opgenomen.

In 2014 werd je verbondssecretaris van ACV Brussel-Halle-Vilvoorde. Waarom?

Omdat het mij gevraagd werd. Cardijn zei: ‘je moet gaan waar de arbeiders je nodig hebben.’ Ik trek dat wat ruimer: waar de mensen je nodig hebben. Dat was Brus sel-Halle-Vilvoorde, maar werd al snel ruimer. Binnen het ACV was immers de

stroming gelanceerd om via fusies tot gro tere verbonden te komen. We hebben dat voor Brussel en Leuven gerealiseerd door de oprichting van de Alliantie Brussel –Vlaams-Brabant.

Wat is de eigenheid van deze regio? Brussel en zijn agglomeratie hebben totaal andere kenmerken dan de regio rond Leuven…

Het grote raakpunt is dat we mensen samenbrengen om rond thema’s te wer ken. Natuurlijk zijn de uitdagingen lokaal anders. Als je je werking niet afstemt op de realiteit waarin de mensen wonen, is het een dode werking.

Brussel – Vlaams-Brabant biedt bijzonder veel tewerkstellingsmogelijkheden: de luchthaven, de universiteiten in Leuven en Brussel, de hoofdzetels van talloze be drijven die actief zijn over het hele land.

Die tewerkstelling vormt een band die de twee regio’s overstijgt. Renault wordt ge zien als een Brussels drama, maar onder de werknemers bevonden zich enorm veel pendelaars. En die kwamen vooral uit het gebied van de Alliantie.

Een van de taken van de vakbond is de dienstverlening aan de leden. De dienstverlening is bijzonder belangrijk. Corona heeft een aantal ontwikkelingen die we sowieso wilden realiseren in een stroomversnelling gebracht: de digitali sering, het werken op afspraak. Ook als vakbond moeten we meegaan met onze tijd. In heel de samenleving is werken op afspraak de regel aan het worden, en mensen willen zich ook niet meer voor alles verplaatsen. Maar corona heeft ons ook met de neus op de feiten gedrukt: niet iedereen is zomaar digitaal vaardig. Daar is nog werk aan de winkel.

¬ CHRIS VANMOL

Ik ben ervan doordrongen dat dat de enige en juiste manier is om een maatschappij op te bouwen: door samen aan iets te werken, en te aanvaarden dat anderen ook hun deel van de koek krijgen.

Chris Vanmol luistert naar de lofrede van Marc Leemans >

© Guy Puttemans

Daarnaast is er het bewegingswerk. Een solidaire boodschap uitdragen is vandaag niet altijd makkelijk. De samenleving is veel individualistischer geworden. Op elk niveau. Het ontstaan van de cafetariaplannen in ondernemin gen bv. is een toegeving aan het indivi dualisme. Je ziet het ook in de sociale zekerheid. Er ontstaan sterk individuele plannen, een hospitalisatieverzekering, een groepsverzekering… De vraag is hoe ver je daarin kan gaan zonder het col lectieve in gevaar te brengen. Het is een gevaarlijke ontwikkeling.

Kan de vorming die het ACV aan biedt, iets betekenen in zulke ontwikkelingen?

Vorming is ontzettend belangrijk, omdat je mensen inzicht kunt bieden, omdat je de mechanismen die ergens achter zitten kunt blootleggen. Ik geloof dat iedereen die deelneemt aan een vorming, er iets aan overhoudt. Onze vormers geven onze militanten bijvoorbeeld een grondige opleiding over de sociale zekerheid, of leggen uit waarom solidariteit en gelijk heid zo belangrijk zijn.

Gelijkheid is geen makkelijk begrip. Het wordt vertaald in allerlei deelslogans.

Geen discriminatie, geen racisme…

Uiteindelijk gaat het erom dat je probeert een gemeenschap te bouwen waar een bedrijfsleider samen kan leven en werken met een werknemer die aan de band staat, met iemand die studeert enz. Door

te luisteren naar de belangen van de ene en van de andere leer je hoe waardevol het is om vanuit verscheidenheid toch gemeenschap te vormen.

Beweging maken is soms ook actie voeren. Dat heeft gevolgen voor het imago.

We worden vaak gezien als de stakers die het land platleggen. Ik heb alle begrip voor mensen die dat ambetant vinden. Mensen die een heel jaar gewerkt hebben en net op de dag dat ze op reis willen, wordt er gestaakt... Maar als je een actie voert die niemand raakt, bereik je er ook niets mee. Ik geloof sterk in de dialoog, maar als die strandt kan je op een be paald moment niet anders dan naar het stakingsmiddel grijpen.

Ik ben wél blij dat ik in een omgeving heb kunnen werken waarin we zoveel mogelijk naar een consensus zijn blijven zoeken. Dat is een trage en vermoeiende manier van werken, maar ze werkt.

Het is ook het beste antwoord op het individualisme. Kijk eens wat wij samen bereikt hebben. De sociale zekerheid is iets wat wij samen bereikt hebben. Wij, de werkgevers, de vakbonden, de staat. Ik ben ervan doordrongen dat dat de enige en juiste manier is om een maatschappij op te bouwen: door samen aan iets te werken, en te aanvaarden dat anderen ook hun deel van de koek krijgen.

Wat geeft jou vertrouwen in onze samenleving, in de toekomst?

Ik zie om mij heen heel wat mensen die zich inzetten voor anderen. Dat geeft mij vertrouwen. Een van de beste boeken die ik recent las is ‘De meeste mensen deugen‘ van Rutger Bregman. Soms heb je zo’n steuntje in de rug nodig. Ik geloof echt dat het goed komt.

Je wordt opgevolgd door Nancy Tas. Voor het eerst in de geschiedenis van de vakbond in onze regio een vrouw aan het stuur.

Ik vind het goed dat we zelf het signaal geven dat het in de praktijk kan. Mannen zijn zeer lang in de watten gelegd door vrouwen, alles stond klaar voor hen, hun carrière had steeds voorrang. Die men taliteit is er nog steeds. In de jongere generatie is er een mindswitch maar die is nog niet voldoende.

Acht jaar voorzitterschap… wat doet dat met een mens?

Ik voel een enorme dankbaarheid voor hetgeen het ACV mij meegegeven heeft aan waarden. De gedrevenheid om de belangen van anderen te verdedigen. Ik kende de inzet voor anderen al van thuis uit en vanuit de KAJ. Maar het ACV heeft een kader geschapen waarbinnen je je kunt bezinnen over die waarden en ze vervolgens kan doorgeven.

Brussel en VlaamsBrabant bieden bijzonder veel tewerkstellingsmogelijkheden: de luchthaven, de universiteiten in Leuven en Brussel, de hoofdzetels van talloze bedrijven die actief zijn over het hele land. Die tewerkstelling vormt een band die de twee regio’s overstijgt.

¬

CHRIS VANMOL

Vlaams-Brabant en

CONTACTEER JOUW REGIO vbb@beweging.net

Chris Vanmol met zijn opvolgster Nancy Tas

© Glenn

Versonnen

© Stijn Van de Rijck

Jouw regio. Limburg

‘Maak van bestaand woonprobleem geen economisch probleem’

Red Limburg, het platform dat verschillende organisaties en instellingen in Limburg verenigt, luidt de alarmbel over het Vlaamse woonbeleid. Onze provincie staat voor belangrijke economische en sociale uitdagingen. Hiervoor zullen we alle handen en hoofden meer dan nodig hebben. De inzet van binnen- én buitenlandse arbeidskrachten is een belangrijke hefboom voor socio-economisch succes. Alleen is onze huidige woonmarkt niet klaar voor deze immense opdracht.

¬ Tekst Bart Bynens ¬ Foto Karel Hemerijckx

Red Limburg opnieuw in actie

Met succes wist Red Limburg bij monde van 69 Limburgse organisaties en instellin gen begin februari de Vlaamse regering te overtuigen om Limburg als één referentie regio te behouden. Bij burgers en organi saties in Limburg was er geen draagvlak om de samenwerkingsverbanden in onze provincie in meerdere regio’s op te delen.

Verzadigde woningmarkt

Carien Neven, één van de initiatiefnemers van Red Limburg : ‘We stellen vast dat de uitdaging op het vlak van wonen toren hoog is.

Onze woningmarkt is verzadigd. Er is een gebrek aan aangepaste woningen voor ou deren, betaalbare woningen voor jongeren, meer dan 22 000 Limburgers stonden begin

dit jaar op een wachtlijst voor een sociale woning, dat is een record.’

Goede huisvesting voor goede arbeidskrachten

Het is van cruciaal belang dat we ons woonbeleid drastisch uitbreiden. Met de uitvoering van bijvoorbeeld Spartacus en de Noord-Zuidverbinding staan er belang rijke economische projecten op til. Ook het tekort aan handen in de zorg speelt ons parten.

Hilde Van Ransbeke, coördinator Wonen bij Stebo verduidelijkt waarom zij hierach ter staan: ‘Zelfs als we het gros van de 130 000 Limburgers die momenteel niet aan de slag zijn, opnieuw naar onze ar beidsmarkt begeleiden, zullen we uit nood zaak een beroep moeten doen op arbeids krachten van buiten Limburg en uit het buitenland. Ook deze goede arbeidskrach ten verdienen een goede huisvesting.’

Taskforce Wonen

De aanpak van deze problematiek over stijgt de lokale bevoegdheid. Red Limburg doet daarom een oproep aan alle stake holders in Limburg en Vlaanderen om een Taskforce Wonen op te richten in Limburg om samen werk te maken van een verster king en verduurzaming van het (sociale) woonbeleid.’

De lijst met Limburgse organisaties die deze petitie ondersteunen groeit dag na dag aan. Ook Hassan Amaghlaou, Lim burgs voorzitter van Internationaal Comité vzw is voorstander: ‘Laten we samen werken, in plaats van naast elkaar te werken. Iedereen heeft baat bij een sterke en duurzame woningmarkt waarin alle spelers elkaar respecteren, en het eigenbe lang opzij durven schuiven in functie van onze Limburgse welvaart en welzijn. Dat is het fundament waarop we moeten durven bouwen.’

Carien Neven van Red Limburg (links op de foto) met Hilde Van Ransbeke van Stebo (midden) en Hassan Amaghlaou van Internationaal Comité (rechts). Teken ook zelf in eigen naam of voor jouw Limburgse organisatie onze petitie op www.redlimburg.be.

Laat van je horen en teken ook de petitie: www.redlimburg.be

RED LIMBURG pleit voor oprichting Taskforce Wonen

Huisvestingsnormen zijn te laag

Een sector die jaar en dag een kwalijke reputatie had omtrent de huisvesting van zijn buitenlandse werknemers is de land- en tuinbouwsector. ‘Cowboys zullen er altijd zijn maar gelukkig zijn de meldingen van onmenselijke toestanden sterk verminderd in de afgelopen jaren’, zegt Johan Nelissen van ACV Voeding en Diensten. ‘Toch is het nog maar enkele weken geleden dat een veertigtal Poolse en Roemeense seizoenarbeiders in erbarmelijke omstandigheden werden aangetroffen bij een fruitteler in het Hageland.

¬ tekst Vicky Jans

Misbruik

De oorsprong van de gereglementeerde seizoenarbeid zoals wij die vandaag ken nen in de land- en tuinbouw, situeert zich in de vroege jaren 80 van de vorige eeuw. Misbruik van seizoenarbeiders was toen eerder regel dan uitzondering. Sociale part ners en overheid legden vervolgens spelregels vast die de afgelopen 20 jaar hun vruchten afwierpen en het misbruik sterk terugdrongen. ‘Hoewel seizoenar beiders nog steeds geconfronteerd worden met onrechtvaardigheden’, zegt Johan.

Walgelijk

Huisvesting is één van de problemen waar tijdelijke buitenlandse arbeiders tegenaanlopen. De huisvestingsnormen voor seizoenarbeiders zijn echt laag. ‘Zo moet er maar 1 gemeenschappelijk(e) bad

Meer weten? Lees vanaf januari 2023 ‘Tot de bodem’ van Maïka De Keyzer over de toekomst van de landbouw in Vlaanderen waaraan ook Johan Nelissen meeschreef. Gratis te downloaden via https://lup.be/ products/181114.

Een “slaapkamer” moet slechts 8 m² per persoon bedragen.

of douche per 10 bewoners zijn en de op pervlakte van een kamer of slaapruimte moet slechts 8 m² per persoon bedragen’, vertelt Johan. Daarenboven worden deze erg lage minimumnormen nog steeds met de voeten getreden ondanks de vele con troles door inspectiediensten. ‘Zoals re cent nog bij een fruitbedrijf in het Hage land waar de seizoenarbeiders in walgelijke omstandigheden verbleven.’

Buurvrouw

De bal werd daar aan het rollen gebracht door een buurvrouw. ‘Seizoenarbeiders zelf zullen niet gemakkelijk de stap naar de inspectiediensten of de vakbond zet ten’, zegt Johan. ‘Vaak omdat zij met han den en voeten gebonden zijn aan de werkgever zowel wat hun loon, huisves ting als transport betreft. Hierdoor zitten

zij in een zwakke positie en aanvaarden ze maar de omstandigheden waarin ze zich bevinden.’

Mens

Arbeidsmigranten hebben doorgaans één doel: meer geld verdienen dan in hun thuisland, waar de loon- en arbeidsvoor waarden nog veel schrijnender zijn dan in de Belgische seizoenarbeid. ‘Toch mag deze onderdanigheid niet leiden tot al machtige broodheren die zich aan god noch gebod houden’, zegt Johan. ‘Denk je getuige te zijn van misbruik? Contacteer dan de arbeidsinspectie of het ACV. Ge lukkig zijn er ook veel land- en tuinbou wers die doen wat ze moeten doen en misschien zelfs meer. Talloze werkgevers zien – gelukkig maar – ook de mens ach ter de seizoenarbeider.’

Wc en douche, beelden gemaakt door seizoensarbeiders zelf.

OKRA INFORMEERT

Woning aanpassen als 65-plusser?

‘Het zijn vaak ouderen die in een huis wonen dat al tientallen jaren oud is. Om dan een kwaliteitsvolle woning te garanderen, zijn allerlei herstellingen of aanpassingen nodig. En daar hangt een prijskaartje aan’, getuigt OKRA-belan genbehartiger Guido Brouwers uit Oudsbergen.

¬ tekst Cathelijne Jennes – Foto Mine Dalemans

Grote bedragen in woonaan passingen investeren, is niet vanzelfsprekend voor deze kwetsbare groep. ‘Hun inkomen is eerder beperkt en bovendien beginnen de gezondheidskosten op deze leeftijd toe te nemen. Dokterskosten, hospitalisatieverze kering, medicatie, enz.’, vult Guido aan.

Dilemma

Bovendien sta je al snel voor enkele dilemma’s: zijn deze aanpassingen nog in teressant voor mij? Blijf ik nog lang thuis wonen of ga ik binnenkort naar een woon zorgcentrum? Wat zijn de kosten van een woonzorgcentrum? Heb ik het geld later nodig voor mijn gezondheid?

‘Jongere gepensioneerden investeerden wel al in bijvoorbeeld nieuwe ramen, zon nepanelen en gasverwarming. Hiervoor kregen ze een belastingvermindering’, vertelt Guido. ‘Maar de ouderen vanaf ongeveer 80 jaar laten dit soort aanpassin gen aan zich voorbijgaan. Herstellingen die het comfort verhogen of energiebespa rend zijn, gebeuren niet bij hen.’

Noodgedwongen huren

‘De huizen, vaak ouder dan 50 jaar, dateren van de tijd dat men (bijna) geen aandacht besteedde aan isolatie. Daardoor stelden ze investeringen telkens uit en stuiten ze nu mogelijk op problemen.’

Daarnaast zijn er 65-plussers die noodge dwongen een woning huren. ‘En die wo ning is niet altijd optimaal’, meldt Guido. ‘Denk maar aan een verouderde keuken of sanitaire voorzieningen. De verhuurders staan niet te popelen om hier aanpassin

gen aan te doen. Als dit wel gebeurt, stijgt de huurprijs.’

Concrete oplossingen?

OKRA maakt daarom financiële onder steuningsmaatregelen kenbaar voor bijvoorbeeld mensen met een laag inkomen of een verhoogde tegemoetko ming. ‘Informatie delen, sensibilisering en belangenbehartiging zijn noodzakelijk voor senioren’, deelt Guido. Hij is een

spreekbuis voor personen met een zorgen ondersteuningsnood in Kemp en Duin, zijn eerstelijnszone.

‘Doordat ouderen aan de zijlijn staan in de maatschappij, ontbreken er concrete oplossingen voor hen. We moeten vaak de info zelf opzoeken. Ook bij STEBO en CM-dienst Maatschappelijk Werk kun je terecht voor eventueel persoonlijke tege moetkomingen en rechtenonderzoek.’

CONTACTEER JOUW REGIO limburg@beweging.net

Guido Brouwers: ‘Informatie delen, sensibilisering en belangenbehartiging zijn noodzakelijk voor senioren.’

~ Meer informatie via www.okra.be/energie--wonen.

Jouw regio. Oost-Vlaanderen

Genoeg gewacht op een betaalbare, kwaliteitsvolle woning

– Tekst en foto Koen Browaeys

Mensen in armoede samen brengen met het brede mid denveld, dat is waar ‘De Vrolijke Kring’ jaarlijks op 17 oktober voor gaat. Een beetje feestelijk zelfs, wat natuur lijk een contrast is met de soms schrijnende werkelijk heid … Maar om het thema ‘wonen’ kracht bij te zetten, overnachtten vrijwilligers voor één keer samen in een koude en klamme tent.

‘Dit is niets in vergelijking met mensen in armoede die vaak jarenlang in ongezonde en vaak veel te dure wo ningen moeten overleven’. getuigt vrijwilligster AnneLine Vanhoutteghem. ‘Meer en meer een dagelijkse rea liteit door de enorme krapte op de privémarkt en de lange

wachtlijsten voor sociale woningen.’

Zoals het hoort bij een vereniging waar armen het woord nemen, gaf de Vrolijke Kring de micro aan jonge Ronsenaar Maxim: ‘Vorig jaar moest ik verhuizen. Mijn huisbaas wou niet langer verhuren via het sociaal verhuurkantoor (SVK) terwijl hij op de privémarkt het driedubbele kan vragen. Met een opzegperiode van zes maanden en een eerste plaats op de lijst van het SVK, was ik nog twee maanden te laat om iets nieuws te vinden. Binnen mijn budget vond ik trouwens niets op de privémarkt. Studio’s zo klein dat de douche in de keuken staat, waren nog 100 euro te duur.’

Huursubsidie

‘Toen er eindelijk een ap partement via een SVK vrij kwam – een beetje duurder, een beetje kleiner – leerde ik al snel dat veranderen van adres ertoe leidde dat mijn huursubsidie verdween. Op nieuw een aanvraag indienen dus, en dan drie maanden proberen te overleven zonder subsidie. Wordt die gewei gerd, dan sta ik op straat want de huur is te hoog voor mijn budget. Ook voor de waarborg was het links en rechts vragen en smeken. Het Vlaams Woningfonds gaf uiteindelijk een renteloze le ning, die ik de volgende twee jaar mag afbetalen.’

TUSSEN ZUSSEN Maak kans op 2 gratis kaarten!

Met ‘Tussen zussen’ brengen Marleen Merckx en Anne-Mie ke Ruyten een indringende voorstelling over de moeizame relatie tussen de zussen Isabel en Linda. Het is ongetwijfeld herkenbaar, grappig, ontroe rend én verrassend. Beweging.net MVL wil ook Visielezers de kans geven om deze voorstelling te beleven.

De opvoeringen vinden plaats op:

¬ 08.11.2022 - Cultuurhuis Me relbeke in Merelbeke om 20 uur ¬ 16.11.2022 - Cultuurcentrum Evergem in Sleidinge om 20 uur 08.12.2022 - Leietheater in Deinze om 20 uur

¬ 17.01.2023 - CC De Woeker in Oudenaarde om 20 uur

¬ 18.01.2023 - GC De Volkskring in Lede om 19 uur

~ Wil je kans maken op 2 gratis kaarten? Vul dan snel het inschrijfformulier in op de website www.beweging.net/ mvl of scan deze QR-code.

www.devrolijkekring.be

VROLIJKE KRING UIT RONSE brengt nacht door in tent

Meer werkenden moeten aankloppen bij de voedselhulp

Wie het niet breed heeft, kan terecht bij een voedselverdelings punt. Dikwijls gaat het om kwets bare personen of gezinnen die door het OCMW of het CAW worden doorgestuurd. Het laatste jaar zijn er meer en meer wer kenden met een laag inkomen die moeten aankloppen bij de voed selhulp. Dat stellen ze ook vast bij vzw Lichtbaken in Assenede.

¬ Tekst en foto Jan Maertens

Er heerst een drukke bedrijvigheid als ik het voedselverdelingspunt

Lichtbaken in de loods van de voormalige textielfabriek ECA in Assenede binnenstap. Vrijwilligers leggen de laatste hand aan de voedselpakketten die de mensen straks komen halen. Twee keer per week, op dinsdag en op vrijdag kunnen ze hier terecht. Al snel loop ik op Michel Blockx, de draaischijf van Lichtbaken in Assenede en in Oostende. Michel is met pensioen maar dat is niet te merken aan zijn enthousi asme en dynamiek. ‘Het is een roeping. Je moet dit met hart en ziel doen, anders hou je het niet lang vol’, zegt hij daar zelf over.

Resto du coeur

‘We krijgen geen halve eurocent van de overheid’, antwoordt Michel me stellig als ik hem vraag of ze steun van de gemeen schap krijgen om hun werking financie ren. ‘Waar we onze middelen dan vandaan halen? Het gros ervan komt van Resto du Coeur. Dat is een Frans-Belgische organi satie die strijdt tegen de armoede. Ze werd opgericht door de bekende Franse clown Coluche die van bescheiden afkomst was en opgroeide in een arme Franse voor stadswijk. Dat geld hebben we nodig voor de huur van onze loods, voor de gas- en elektriciteitsrekening en voor onze bestel wagen die de schenkingen gaat oppikken. Personeelskosten hebben we niet. We draaien volledig op vrijwilligers.’

Partners

‘Wij bouwen al meer dan 20 jaar relaties op in heel de streek om voedingswaren op te halen. Twee keer per week, op de dagen van de verdeling, rijden we met onze bestelwagen al om 6 uur ’s morgens uit om alles op te halen. We rijden dan naar verschillende warenhuizen in de streek, naar beenhouwerij Renmans die een grote sponsor is maar ook naar lokale land- en tuinbouwers die delen van hun oogst wegschenken. Vandaag hebben we bijvoor beeld heel mooie rode paprika’s meege kregen van een boer. Een deel komt ook van de voedselbank. Soms wisselen we producten uit met de voedselverdeling in Terneuzen. Als wij bijvoorbeeld twee pa letten met salami binnenkrijgen, krijgen we die nooit verdeeld voor de vervalda tum. Dan ruilen we dat voor iets waarvan zij hier net over de grens in Nederland ook een overschot hebben.’

Sterke armen

‘Ons aanbod is verminderd. Niet omdat er minder gulle schenkers zijn. We hebben problemen met de ophaling van de goede ren en je moet voldoende volk hebben om het tijdig uit te sorteren. Dat is momenteel het zwakke punt. Ik ben altijd op zoek naar sterke vrijwilligers die de blauwe bakken kunnen heffen. Drie van onze vrijwilligers die dit zwaardere werk deden, kunnen dat op vandaag om medische redenen niet meer doen. Dus moeten we soms met pijn in het hart enkele ritten laten schieten, ook al omdat de ophaling en verdeling van verse goederen op één dag gebeurt.’

Meer werkende armen

‘Iedereen die het nodig heeft, is hier welkom’, zegt Michel. ‘Het OCMW en het CAW brengen de meeste mensen tot bij ons. Maar we leggen ook zelf dossiers aan van mensen met een klein inkomen.

LICHTBAKEN ASSENEDE helpt kwetsbare gezinnen in het Meetjesland

Michel Blockx (rechts): ‘Elke dinsdag en vrijdag kunnen kwetsbare personen en gezinnen uit het Meetjesland bij ons terecht voor een voedselpakket vol verse producten.’

We vragen hen een bewijs van inkomen en hun gezinssamenstelling. Zeker in de huidige crisistijd zijn we daar nogal soepel in: Wie 1 600 euro netto verdient en daarvan de huishuur en de gas- en elektriciteitsrekening aan de huidige prijzen moet betalen … daar moet ik geen tekening bij maken, daar blijft weinig over. Die mensen geraken in de problemen. We merken dat het moeilijke tijden zijn. Op één jaar tijd hebben we 25 % meer mensen die langskomen en nog alle dagen komen er nu mensen informeren. De stijgende tendens houdt aan, ook van mensen die werken. Als ze door hun ploegenwerk hun pakket niet kunnen ophalen, sturen ze mij een bericht. Dan zetten we het aan de kant zodat ze het na hun shift kunnen komen oppikken.’

~ lichtbakenmeetjesland.be restosducoeur.be

Oost-VlaanderenKort.

INFOAVOND

Een jaar na PFOS: hoe moet het nu verder?

Meer dan een jaar geleden kwam het PFOS-schandaal aan het licht, maar tot op vandaag roept het thema heel wat vragen op. Woon jij in de getrof fen zone? Ben je op zoek naar heldere antwoorden op jouw vragen?

CM laat drie specialisten aan het woord over:

¬ Wat zijn de gevolgen voor onze gezondheid?

Hoe kunnen hennepplanten PFOS uit de grond halen?

¬ Hoe kun je zelf de bodem van jouw tuin testen en wat zijn de oplossingen als er te veel PFOS aanwezig is?

Na de voordracht is er ruimte voor je eigen vragen tijdens een panelgesprek. Sprekers: Tycho Van Hauwaert (Bond Beter Leefmilieu), Frederik Verstraete (CEO van C-BioTech) en Marianne De Ruyck (Bodemkundige dienst).

Praktisch

Wanneer: dinsdag 29 november om 19 uur

Waar: OC Boerenpoort, Sint-Elisabethstraat 31A in Beveren Inschrijven: www.cm.be/agenda

FESTIVAL

Geflitst op de Student Kick Off

Jong ACV was aanwezig op het muziekfestival Student Kick Off dat jaarlijks op de eerste woensdag van het academiejaar plaatsvindt op het Sint-Pie tersplein in Gent. Dit grootste studentenwelkomstfestival van België lokt jaarlijks meer dan 30 000 studenten. Studenten konden samen op de foto in het Jong ACV-fotohokje. Op het fotostrookje dat ze na hun fotosessie meekregen, staan ook de contactgege vens van ISA, de infolijn studentenarbeid. Handig, toch?

~ ISA: 02 244 35 00 – isa@acv-csc.be

Jouw regio.

‘Arm zijn is nooit een keuze’

Elke dag hoor je het in het nieuws. De prijzen van voedsel en energie rijzen de pan uit en dat voelen we ook in onze portemonnee. Voor wie eerder al met moeite de eindjes aan elkaar knoop te, is dit een heus drama. CM-consulent Annemie De Ranter uit Oostende merkt dat steeds meer mensen een verhoogde tegemoetkoming aanvragen.

Persoonlijke missie Annemie maakt er al jaren een persoonlijke missie van om elk dossier op te volgen tot het opgelost is. ‘Vaak lopen mensen op tegen de ingewikkelde administratie en zijn ze niet in regel omdat bepaalde papieren niet ingediend werden’, getuigt ze. ‘Dan ga ik thuis langs om alles samen te overlopen.’

Het kan iedereen overkomen

‘Sommige verhalen zijn schrijnend. Door een onver wachte tegenslag slaat plots hun leven om.’ Annemie zucht even. ‘De maatschappij doet alsof armoede je eigen schuld is en je het zelf maar moet oplossen. Dat maakt me boos. Niemand kiest ervoor om arm te zijn. Velen weten niet eens waar ze recht op hebben om hun situatie financieel draaglijk te maken. Dan probeer ik daar duide lijkheid in te scheppen.’

Inzamelactie

Daarnaast zet CM ook heel concrete acties op in de strijd tegen armoede. Dit jaar loopt er in West-Vlaanderen een inzamelactie voor hygiënisch materiaal. Iedereen kan dit tijdens de openingsuren

komen binnenbrengen in één van de zestien CM-kantoren met onthaalbalie. Het gaat dan over menstruatieproduc ten, zeep, handdoeken, maar ook huishoudelijke spullen zoals emmers, poetsproduc ten, enzovoort. Nadien doneert elk kantoor de ingezamelde spullen aan een armoede-organisatie uit de buurt, zoals De Brugse huizen van vrede, Welzijns schakel De Kerit in Roeselare en Grenslicht in Menen.

Echtscheidingen bespreekbaar maken

KAJ vindt het welzijn van jongeren belangrijk; ze moeten zich goed voelen en positief kunnen functioneren. Dat is na een echtscheiding niet vanzelfsprekend. Kinderen en jongeren hebben dan vaak het gevoel dat hun pijn niet erg genoeg is, of dat ze geen verdriet mogen hebben. Toch heeft een echtscheiding invloed op de rest van hun le ven. Daarom wil KAJ het taboe rond scheidingen doorbreken.

KAJ wil verhalen van jongeren in scheidingssituaties samen brengen, om beter te begrijpen hoe kinderen en jongeren zo’n situatie beleven. Groepen jongeren worden via het schei dingsspel aangespoord om te spreken over het thema en te leren van elkaar, bijvoorbeeld op school of via een workshop. Het spel bevat ook tips voor ouders, zoals bijvoorbeeld:

• Financiële afspraken moeten tussen de ouders blijven. Al les wat hierover bij het kind komt, nemen ze persoonlijk op en heeft invloed op de band met hun ouders.

• Het is belangrijk dat het kind een vertrouwenspersoon vindt waar hij/zij bij terecht kan. Deze persoon moet een neutraal standpunt innemen en écht luisteren.

Maak jij graag iemand in je eigen regio blij? Geef dan voor 14 november hygiëne producten af aan de onthaalbalie in een CM-kantoor. Je vindt de openingsuren op www.cm.be/kantoren.

Interesse om rond het thema te werken en het scheidings spel of een workshop van KAJ te organiseren? Neem contact op via anke.cloet@kaj.be.

Heb je zeep, handdoeken of poetsmiddelen die je niet kunt gebruiken? Doneer ze in het CM-kantoor om mensen in armoede te helpen.

Samenwerken aan duurzame oplossingen

De energiecrisis blijft stevig om zich heen slaan. Nieuwe, meer structurele, oplossingen om een echte uitweg uit deze energiecrisis én de transitie richting een klimaatneutrale samenleving mogelijk te maken, blijven uit. Voor het duurzaam opwekken en verdelen van energie zijn collectieve oplossingen broodnodig. Warmtenetten met restwarmte bijvoorbeeld, of collectieve warmtepompen en energiegemeenschappen die zonne- en windenergie delen in de buurt.

Tot nu toe zijn collectieve pro jecten vooral afhankelijk van de goodwill van lokale besturen en dus eerder kleinschalig en vrijblijvend. Er is een duidelijk regelgevend kader nodig. ‘Beweging.net stelt een Bin dend Renovatie Objectief voor, waarbij aan lokale overheden doelstellingen worden opgelegd op basis van hun patrimonium. Daarnaast steunen we de eis van ACV voor de oprichting van een Vlaamse Renovatie maatschappij, met als taak het uittekenen van een strategie voor collectieve ener

gie-oplossingen’, zegt Gaëlle Beeusaert van beweging.net. ‘Daarbij moet er extra aan dacht zijn voor maatschappelijk kwetsbare gezinnen in wijken met een hoge renova tienood en sociale woningen.’

Heel wat middenveldorganisaties geloven sterk in collectieve oplossingen om de energietransitie naar 100% hernieuwbare energie sociaal rechtvaardig te versnellen. In de provincie West-Vlaanderen is burgercoöperatie CoopStroom er één van.

Hoe werkt het?

CoopStroom werd opgericht in 2017 en is een erkende burgercoöperatie, met als doel het lokaal produceren en leveren van duurzame energie aan een lage, vaste prijs. Dit gebeurt via het plaatsen en uitbaten van zonnepaneelinstallaties voor organisa ties, lokale overheden en bedrijven, die niet over het nodige investeringskapitaal beschikken. Grote verwezenlijkingen tot nu toe zijn het gemeentehuis van Oostkamp (Oostcampus), het Daverlocomplex in Assebroek en nog in opbouw de nieuwe school St-Andreas in Brugge.

Het systeem is eenvoudig: CoopStroom staat in voor de realisatie van de zonnepa nelen, de eigenaar van de gebouwen huurt de panelen en gebruikt de opgewekte stroom. De rest wordt verdeeld onder klanten van Ecopower, de overkoepelende Vlaamse burgercoöperatie. Naast projecten met zonnepanelen zet CoopStroom ook in

VOLGENS ACV MAAKT PROVINCIE GOEDE KEUZES MET REGIOFONDSEN

‘Sneller verduurzamen voor economische

ACV West-Vlaanderen luidde al eerder de alarmbel over de waterproblematiek in de provincie en de mogelijke impact op West-Vlaamse jobs (Visie 10/02/2022). Begin deze maand kondigde de provincie, samen met de WVI en Leiedal, 30 miljoen euro aan extra investeringen aan in duurzame projecten. ‘Goede, toekomstgerichte keuzes’, volgens West-Vlaams ACV-voorzitter Wim David.

De Verdronken Weiden in Ieper vormen een natuurlijk overstromingsgebied gekoppeld aan een spaarbekken. De provincie wil meer zulke gebieden.

Het bedrag van 30 miljoen euro komt uit de aandelen die de provincie in de intercommunales WVI en Leiedal had. ‘Sinds 2019 mag een provinciebestuur geen vennoot meer zijn van een intercom munale. De provincie koos ervoor om dat geld met regiofondsen via overleg te investeren in duurzame projecten’, gaat Wim verder.

Duurzame bedrijventerreinen

Één van de projecten gaat over bedrijven terreinen van de toekomst. Wim: ‘Dit project wil bedrijventerreinen structureel verduurzamen via bv. efficiënter ruimtege bruik, zuinig energieverbruik en waterbuf fering op de terreinen. Daarnaast zet men in op veilige fietsverbindingen naar bedrijvenzones en wil men meer transport via binnenvaart.’

¬ Tekst en foto Jeroen Pollet

op elektrische deelwagens en eigen laadpalen o.a. in Beernem, Oostkamp en Torhout.

Cedric Depuydt, voorzitter CoopStroom:

‘We moeten echt op zoek naar duurzame en structurele oplossingen voor de ener giecrisis. Eénmalige of tijdelijke maatrege len volstaan niet. Met CoopStroom kiezen we bewust voor een coöperatieve aanpak waarin ook individuele burgers mee kunnen investeren in een groenere en betaalbare toekomst.’

De projecten van CoopStroom worden volledig gefinancierd door meer dan 780 burgers die op hun beurt – als de winst het toelaat – een dividend uitgekeerd krijgen. Zij kunnen ook gebruik maken van de deelwagens en laadpalen.

Wil je meer weten over burgerenergie en coöperatieve oplossingen? Op de web site burgerenergie.be vind je alle info.

voorsprong’

Wateroverlast en watertekort

Andere projecten waar het ACV vragende partij voor was, gaan over waterbeleid. ‘We zagen deze zomer opnieuw waar droogte toe leidt. Ook economisch heeft dit gevolgen. Volgens de wetenschap valt er over een jaar gezien genoeg regen in onze provincie, het stroomt echter te snel de zee in. Daarom is het een goede keuze om ook projecten te ondersteunen die water langer willen vasthouden. Spaarbekkens, irrigatie, open water… Niet alleen nuttig voor de economie, maar het heeft ook een land schappelijke meerwaarde. Onze provincie is sociaaleconomisch vaak de beste leerling van de klas. Via een snelle verduurzaming kunnen we die voorsprong behouden’, besluit Wim David.

IEDER KIND EEN SINT

West-VlaanderenKort.

Kwb maakt werk van armoede en herverdeling

Heel wat kinderen krijgen geen bezoekje van de Sint. In België leven ongeveer 513 000 kinderen in armoede. Dat is 1 op 5. Daarvan leven 43 000 kinderen in extreme armoede. Met de actie ‘Ieder kind een Sint’ vraagt kwb aan kinderen en hun (groot-)ouders om speelgoed te schenken aan de Sint. Tussen 22 oktober en 28 november is er opnieuw de actie “Ieder kind een Sint” : de Sint die speelgoed krijgt en herverdeelt aan kinderen in armoede. Dit initiatief biedt ook de kans om in je gezin een gesprek te voeren over arm of rijk zijn, kansen krijgen of niet.

~ Meer info over de inzamelpunten en actiemomenten vind je via www.kwbeensgezind.be/sint_bak/ouders.php

SAMANA

Zoveel te vertellen en nog zo weinig tijd.

De juiste woorden vinden om afscheid te nemen van geliefden is vaak moeilijk. Een vrijwilliger van Samana (opgeleid door Amfora vzw) helpt jou om de juiste woorden te vinden en een balans op te maken van jouw leven.

Jouw verhaal krijgt vorm in een boekje zodat je iets tastbaars hebt om na te laten aan je naasten. Een stukje van jou, als jij er niet meer bent.

Meer info via zingeving@samana.be of 02 246 47 71

~ www.samana.be/samana-schrijft-mee-jouw-eindelevensverhaal/

BOUWSECTOR

Infosessies eindeloopbaan bouw

Ben je arbeider in de bouwsector en zit je met vragen over je eindeloopbaan? Goed nieuws: ACVBIE organiseert verschillende infoavonden in West-Vlaanderen. Je krijgt er meer info over de landingsbaan of SWT (het vroegere brugpensioen) in de bouwsector. Ook vervroegd pensioen komt aan bod.

~ Data, locaties en inschrijven via bit.ly/eindeloopbaan-bouw.

WIJZIGINGEN ACV-DIENSTVERLENING

Check voor je vertrekt en maak een afspraak

In de komende weken en maanden zijn er in verschillende ACV-kantoren wijzi gingen op til (openingsuren onthaal, locatie, …). Daarnaast verhuisden de afgelo pen periode verschillende ACV-brievenbussen. Op www.hetacv.be/contact vind je altijd de juiste informatie. Check dit dus zeker vooraf.

~ De ACV-dienstverlening werkt op afspraak. Een afspraak kan je inboeken via www.afspraakACV.be of 051 23 58 00.

West-VlaanderenContact.

CM West-Vlaanderen

Voor je ziekenfondszaken bel of mail naar de CM-consulenten: 050 44 05 00 of westvlaanderen@cm.be

Vragen over zorg en maatschappelijk werk? Bel of mail de Zorglijn: 050 20 76 76 of zorglijn.westvlaanderen@cm.be

Alle informatie over de CM-dienstverlening vind je op www.cm.be/kantoren.

ACV West-Vlaanderen

Contacteer het ACV via: afspraak (telefonisch of op kantoor): www.afspraakACV.be, www.hetacv.be/contact, 051 23 58 00

ACV-kantoren zijn na afspraak toegankelijk. Een overzicht van alle contactmogelijkheden (incl. ACV-brievenbussen) vind je via www.hetacv.be/contact.

Regioredactie Beweging.net West-Vlaanderen, westvlaanderen@beweging.net

Zonnepanelen van CoopStroom op het gemeentehuis van Oostkamp (Oostcampus)

Lukas Dhont gevat in 5 woorden

Man

‘Door mijn films kan ik nu spreken over wat ik tijdens mijn jeugd niet over mijn lippen kreeg. Als dertienjarige had ik het gevoel dat ik niet helemaal beantwoordde aan wat het betekende om jongen of man te zijn. Ik begon toen een bepaalde intimiteit, dichte vriendschap, te mijden met andere jongens omdat ik voelde dat dat precies niet helemaal hoorde. Vanuit die ervaring is het script van Close ontstaan. Het is wel geen autobiografische film. Hij gaat vooral over vriendschap en het verlies ervan. Dat zijn zaken die iedereen wel heeft meegemaakt.’

Limieten

‘Ik heb weinig fysieke limieten en weet ook niet goed waar mijn grenzen liggen. Ik ben een ambitieus iemand die hard gaat en meer wil, zeker binnen het werkveld. Maar tegelijk heb ik ook wel schrik dat zich dat ooit zal wreken. We leven in een wereld waarin alles steeds sneller en groter en beter moet zijn en er steeds meer druk op iedereen komt te liggen. Er wordt gewoon te veel van mensen verwacht. Gelukkig verdwijnt het taboe en treden er meer mensen naar buiten met hun verhalen over mentale gezondheid, maar ook over de fysieke gezondheid die onder die steeds hogere verwachtingen en werkdruk lijdt.’

Vriendschap

‘De voorbije jaren ben ik meer en meer belang gaan hechten aan vriendschap en is mij duidelijker geworden dat vriendschappen een van de fundamenteelste relaties in je leven zijn. Familie is aangeboren. Dat zijn de mensen die er sowieso zijn. Ik hecht enorm veel belang aan mijn familie, maar de vrienden die we kiezen vertellen effectief iets over wie we zijn. Waar we naartoe willen. Wat we belangrijk vinden. Vriendschappen zijn gekozen familie en in die zin zijn mijn vrienden dus ook familie. Ik durf niet te zeggen dat het een belangrijker is dan het andere.’

Uitroepteken Nieuws

‘Als je niet wakker ligt van het nieuws is er een probleem. Daarmee wil ik niet zeggen dat je niet meer mag slapen of de hele tijd depressief moet rondlopen door wat je allemaal hoort en leest. Maar we leven in een tijd waarin het bijna onverantwoord is om niet bezig te zijn met politiek, weg te kijken van de klimaatopwarming en alle andere dingen die er spelen in de wereld. We moeten die problemen in de ogen durven te zien en ermee aan de slag gaan, in plaats van jezelf ervoor af te sluiten.’

‘Ik ben niet iemand die per se op de barricades kruipt. Als andere mensen mij in een bepaalde hoek positioneren, dan verzet ik mij daar niet automa tisch tegen. Ik vind dat Lara dat in Girl (het hoofdpersonage, red.) mooi uitdrukt. Ze zegt daar: ‘Ik wil geen voorbeeld zijn, ik wil gewoon een meisje zijn.’ Ik spreek in mijn films waarover ik wil spreken, maar ze zijn niet bedoeld als pamflet. Als ik daarmee dingen kan aankaarten en bewustzijn kan creëren, is dat des te beter, maar het zijn geen uitroepte kens. Het voordeel aan films maken is dat ik niets poneer. Er is geen conclusie. Er is alleen maar iets om over te praten en over na te denken.’

~ Close , de Belgische kanshebber voor de Oscars, is vanaf 2 november te zien in de bioscoop.

WEST-VLAANDEREN