Regio Brussel Vrijdag 1 juli 2016
Brussels airport gaat in overdrive
Luchthavenpersoneel moet alsmaar flexibeler werken Aanslagen zorgen nog altijd voor stress > p. 12
Vlaamse sociale bescherming, betaalbare zorg voor iedereen
GOEDELE DEVROY NA BURN-OUT
Maar hoe regel je dat?
‘Wat ik zelf wil? Dat vraag ik me al 18 jaar niet meer af.’
> p. 14-15
> p. 20
ABONNEE
> p. 5
Ouders willen meer verlof
Onze reporter ging mee als vrijwilliger met Intersoc
> p. 8-9
ACV MAAKT HET RAPPORT VAN DE REGERING www.beweging.net
www.cm.be
www.acv-online.be
jaargang 72 ¬ visie nummer 13 afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 volgend nummer op 29 juli 2016
> p. 10-11
Regionieuws > p. 16
2
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
Regering sluit 10.000 asielopvangplaatsen
‘Dit is een ramp voor de integratie van vluchtelingen’ Recent heeft de regering beslist om 10.000 opvangplaatsen voor asielzoekers te sluiten. Het gaat niet enkel om basisopvang voor nieuwe vluchtelingen. Ook een groot deel van de individuele opvangplaatsen om asielzoekers te begeleiden na hun erkenning moeten dicht. Een ramp volgens Vluchtelingenwerk Vlaanderen en de middenveldorganisaties.
D
Minder opvangplaatsen
Integratie
Het afbouwen van dergelijke opvangplaatsen baart Beweging.net grote zorgen. ‘Het is een ramp wat er nu aan het gebeuren is. Normaal moeten asielzoekers bij een erkenning na vier maanden weg uit het opvangcentrum. Dankzij individuele begeleiding via middenveldorganisaties krijgen ze daarna nog vier maanden de tijd om bijvoorbeeld een woning te zoeken. Hiernaast is er ook psychologische begeleiding voorzien,’ verduidelijkt Sofie Put, expert bij de studiedienst van Beweging.net. ‘Dat wordt
Het middenveld speelt volgens Sofie Put dan ook een cruciale rol in de verdere begeleiding van nieuwkomers. ‘Wij vinden het heel belangrijk dat er wordt ingezet op een kwalitatieve integratie,’ gaat ze verder. ‘Opvang van vluchtelingen houdt veel meer in dan enkel voorzien in ‘brood, bad en bed’. De vierde b, van begeleiding, is minstens even belangrijk. Middenveldorganisaties kunnen zorgen voor dergelijke ondersteuning op maat. We kunnen asielzoekers bijvoorbeeld leren hoe de vuilnis-
In het vluchtelingencentrum in Vilvoorde proberen ze toch ook voor wat randanimatie te zorgen. ophaling werkt, hoe het zit met de mutualiteit, waar het postkantoor is, etc. Hierdoor krijgen ze individuele begeleiding bij het zetten van hun eerste stappen in onze samenleving. Ook Beweging.net kan een rol spelen in deze tweedelijnshulp door vluchtelingen te leiden naar verenigingen en sociale diensten. Vrijetijdsbesteding en het leggen van contacten is namelijk even belangrijk als begeleiding en ondersteuning. Zo kunnen ze pas écht deel uitmaken van onze samenleving.’
Ontrading Charlotte Vandycke, co-directeur Vluchtelingenwerk Vlaanderen, vindt dat de re-
gering door deze beslissing een duidelijk statement maakt. ‘In de context van een streng migratiebeleid, waar ontrading primeert op bescherming, lopen deze middenveldorganisaties in de weg.’ Toch blijft Vandycke positief. ‘Onze strijd voor de bescherming van mensen op de vlucht zetten we onverminderd verder, met evenveel overtuiging en strijdlust.’ Evelien Van Gerwen
Meer info op: beweging.net/onbegrensd/ durf-verenigen-onbegrensd
EILAND ‘Hoe welvarender we worden, hoe individualistischer en hoe banger we zijn om die welvaart te verliezen’, zegt VRTjournaliste Goedele Devroy op de achterkant van deze Visie. En we hebben aan welvaart gewonnen. De voorbije decennia daalden zowel in Europa als wereldwijd de armoedecijfers (weliswaar te traag), ging voor de meeste Europese burgers de levensstandaard erop vooruit en leven we langer. Schrik om dat te verliezen, is begrijpelijk. Minstens een deel van de Britten vindt Europa een bedreiging voor hun eigen welvaart. Ze vinden dat Groot-Brittannië beter alleen kan doorgaan, zonder de EU. Politici beloofden meer welvaart, tot wel 350 miljoen pond (420 miljoen euro) per week extra voor de
gezondheidzorg. Intussen trokken ze die belofte weer in. Een andere redenering is dat zonder Europese verplichtingen de landsgrenzen makkelijker sluiten voor bijvoorbeeld mensen op de vlucht.
de landsgrenzen. Hoe spreek je regels af voor internationale handel? Kunnen we grote uitdagingen zoals energiebevoorrading niet beter samen aanpakken, dan ieder voor zich?
Ieder voor zich. Bang om iets te verliezen. Hoe ver kan of mag je daarmee gaan, individualisitisch ieder voor zich? Betalen om de eigen straat te onderhouden, ja, absoluut. Daar is iedereen mee akkoord. Samen onderwijs organiseren, ja, dat ook. Een nationale politiedienst? Zeker. Maar dan.
De Britten willen hun welvaart beschermen, door terug te trekken op hun eiland. Maar ironisch genoeg, blijkt enkele dagen na het Brexit-referendum dat ze vooral welvaart verliezen. Welvaart die er is gekomen door samen te werken, brokkelt nu af. De beschermingsreflex heeft een omgekeerd effect. ‘Samen sterk’ blijkt eens te meer een ijzeren wet.
Organiseer je die politie niet beter ook wat internationaal, bijvoorbeeld voor de strijd tegen terreur? En hoe pak je luchtvervuiling aan, dat stopt niet aan
Patrick Develtere voorzitter beweging.net
www.twitter.com/BewegingNet
VER
Joel Hoylaerts
nu grotendeels geschrapt en dat is zeer ingrijpend.’
WOORDING
e vluchtelingenstroom is effectief gedaald sinds het begin van het jaar. In die zin is het logisch dat het aantal opvangplaatsen teruggedrongen wordt. 10.000 asielopvangplaatsen zullen in de toekomst moeten sluiten. In tegenstelling tot vorige jaren worden nu ook structurele individuele opvangplaatsen getroffen. Om hoeveel van die plaatsen het concreet gaat is momenteel nog niet geweten. ‘Het gaat wellicht om een afname van 75% van onze voorzieningen’, laat Bieke Purnelle van Vluchtelingenwerk Vlaanderen weten. ‘Het is momenteel nog niet duidelijk welke opvangplaatsen zullen dichtgaan.’
3
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
Op schattenjacht in de Westhoek Ben je nog op zoek naar leuke activiteiten met de kinderen tijdens de zomervakantie? Dan vind je zeker wat je zoekt in het aanbod van de ‘Schatten van Vlieg’, zoektochten voor kinderen tot en met 12 jaar op de meest interessante locaties in Vlaanderen.
V
oor dit artikel deden mijn twee jongens (Giel is 7, Stef is 3) het zware werk. Zij gingen met veel plezier in opdracht van mama samen met vriendjes Jip en Trix op schattenjacht in Kasteel Beauvoorde (bij Veurne).
1 Voor we het kasteel binnen mogen, moeten we tellen hoeveel kijkgaten er zijn.
4
Voor de kleinsten zijn er aangepaste opdrachten.
3 2 Na elke geslaagde opdracht kunnen we een tip voor de verstopplaats van de schat opschrijven.
5
Met een vergrootglas proberen we te ontdekken van welk materiaal de muren gemaakt zijn.
Alles draait om zoeken en kijken. gekke brillen horen daar zeker bij.
6 Nog snel een vreugdesprong na een leuke zoektocht.
We hebben alle tips verzameld en kunnen op zoek naar de schat
tekst: Amelie Janssens foto’s: Wouter Van Vooren
8
De schat is binnen. Wie de schat vindt, mag een logboek invullen.
7
De hele familie zoekt de Schatten van Vlieg Onder de noemer ‘Uit met Vlieg’ bundelt CultuurNet Vlaanderen activiteiten en uitstappen voor kinderen tot en met 12 jaar en hun familie. Op de website kan je per regio en per leeftijd zoeken naar muziek, theater, film, dans of andere vrijetijdsactiviteiten. www.uitmetvlieg.be
Tussen 1 juli en 31 augustus kan je met de ‘Schatten van Vlieg’ op zoektocht in bibliotheken, musea, parken en cultuurhuizen. Deze keer draait alles rond ‘zie jij wat ik zie?’. www.uitmetvlieg.be/schattenjacht
In Veurne bundelen vier locaties de krachten (Bakkerijmuseum, bibliotheek, Kasteel Beauvoorde, Vrij Vaderland). Breng je drie van de vier zoektochten tot een goed einde, dan win je een extra prijs. Vraag dus je spaarkaart bij een van de vier locaties. www.kasteelbeauvoorde.be
4
ÂŹ post
Visie ÂŹ vrijdag 1 juli 2016
VACATURE M/V CM ¡ Expert MS Office en database beheer ¡ Functioneel analist ¡ Functioneel specialist ¡ Projectleider ICT ¡ Projectleider verzekeringstechnische diensten ¡ Service Desk medewerker ¡ Software Engineer JAVA Voltijds – onbepaalde duur – Schaarbeek
0HHU LQIR RYHU GH]H HQ DQGHUH vacatures op www.cm.be/jobs
UW
GEDACHT
Bijverdienen na pensioen Reacties op de brief in Visie van 3/6 Ik ben zelf ook op pensioen (67 jaar)en doe vrijwilligerswerk. Er werd me van bij het begin uitgelegd dat je maximum 1300 euro netto per jaar mag bijverdienen. Dit moet je dan niet aangeven. Wel oppassen als je voor meerdere diensten vrijwilligerswerk doet.  Je moet zelf opvolgen of je niet boven dit bedrag komt. Je kan beter enkele uren gratis vrijwilligerswerk doen dan boven de 1300 euro te komen. ÏÏÏ 6WDI 6WUX\YHQ 7XUQKRXW Ook ik heb 49/45 gewerkt, en na mijn pensioen nog 11 jaar deeltijds op de rechtbank . Ook ik kreeg een aanslag waarvan ik van mijne stoel viel. Dit probleem is niet nieuw of uitgevonden door deze regering, maar wel bestendigd. Een vriend uit Duitsland is ook met pensioen en verdient 450 euro per maand mocht bij. Wat de zaak nog erger maakt, is dat je tijdens werk na pensioen wel RSZ moet afdragen, maar dat je pensioen na stopzetten van alle activiteiten, niet wordt aangepast. Weer een diefstal meer. ÏÏÏ 5LN 'HVPHW :LOULMN
ACV-CSC METEA Vertaler-Tolk (m/v) Voltijds – onbepaalde duur – Brussel
0HHU LQIR ZZZ DFY FVF PHWHD EH
Met 45 jaar dienst en tot mijn 65ste gewerkt als leidinggevende hoofdassistent (bij de Vlaamse overheid) kon ik genieten van de pensioenbonus. Op verzoek van mijn meerderen en tot groot genoegen van mijzelf werkte ik nog 2 dagen per week bij aan een gemiddelde verloning. Resultaat: na aftrek van bijdrage ziekte- en invaliditeitsverzekering en bedrijfsvoorheffing, in 2014 nog ruim 6000 euro belastingen bijbetaald. Intussen ben ik uiteraard gestopt met bijwerken. Van mijn pensioenbonus
(363,38 euro) blijft er maandelijks nog ongeveer 13 euro over. Na geĂŻnformeerd te hebben bij de pensioendienst verzekerden deze mij dat ik ‘waarschijnlijk’ geen extra belastingen meer moet bijbetalen. Toch moet ik opnieuw 340 euro bijbetalen. ĂŹĂŹĂŹ 1DDP HQ DGUHV EHNHQG ELM GH UHGDFWLH
Handicap Door een zwaar herseninfarct is mijn broer aan de linkerkant volledig verlamd. Hij kan ook moeilijk slikken. Hij heeft tijdelijk met een sonde geleefd. Het slikken is nu een beetje onder controle maar hij zal altijd gemixt voedsel moeten blijven eten. Omdat hij net de 65 voorbij is, komt hij niet meer in aanmerking voor een assistentiebudget. In een instelling waar men zeer actief omgaat met mensen met een handicap kan hij ook niet terecht. We moeten op zoek naar een woonzorgcentrum waar de begeleiding minder op maat is en waar hij omringd is door mensen die veel ouder zijn. Al die jaren heeft hij netjes afgedragen, maar buiten de tegemoetkomingen van de ziekteverzekering en hospitalisatieverzekering heeft hij nu geen recht op financiĂŤle hulp. ĂŹĂŹĂŹ 0\ULDP 9DQ 9DUHQEHUJK Mensen met een handicap komen in aanmerking voor persoonsvolgende financiering als voor 65 jaar een aanvraag is ingediend. Mensen met een zware zorgbehoefte hebben ongeacht leeftijd of inkomen wel recht op een maandelijkse tegemoetkoming van de zorgverzekering. Na 65 kunnen mensen met een beperkt inkomen een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden aanvragen. (Meer info pag. 5)
Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.
GECITEERD Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links naar rechts een citaat.
samen met
1. Kledingstuk; 2. houtafval; 3. deel van een boom; 4. bedeesd; 5. schoeisel; 6. vergelding; 7. hemelgeest; 8. vruchtje; 9. landbouwwerktuig; 10. zuil; 11. voornemen; 12. afnemer; 13. kandelaar; 14. zotskolf.
1
H B R E O E
T
2
S B P A E
A N
3
S A
L
T N A G M R
4 IJ B K
L
5
E O M
K
T
K
L
S O D E I
P
6 W R N A D A E K 7
E M N U G Z
8
B R
I
A E A M K
9
S P
L
T O A E G
10 K A O L 11 P
E
L
T O M N
L
I
A E N T
I
12 K N
L
D A E N T
13 B
L
N A K O E R
14 M T
A E R N O T
Vlot vooruit
Win een IR-sauna. Surf naar e/puzzel ww w.thuiszorgw inkel.b Of haal gratis TIZ Magazine in je Thuiszorgwinkel en kÄłk op pag. 12.
Leg je graag grotere afstanden af zonder een chauffeur in te schakelen? Wil je zelfstandig boodschappen doen? Dan is een scooter het perfecte antwoord op jouw behoefte. Ontdek ons aanbod compacte, gemakkelijk meeneembare scooters of scooters voor verre verplaatsingen. Voor aankoop tot ingebruikname en zelfs bij herstellingen staan we aan jouw zijde.
Kom naar Thuiszorgwinkel of bel 015 28 61 18. Samen vinden we wat jij nodig hebt! www.thuiszorgwinkel.be
Oplossing citaat:“Het belangrijkste in de muziek staat niet in de noten“. (G. Mahler)
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
5
CM-Zorgkas zet Vlaamse sociale bescherming om in de praktijk
Betaalbare zorg voor iedereen TEGEMOETKOMING VOOR HULP AAN BEJAARDEN
Heb je een zware zorgnood? Dan kun je via CM-Zorgkas rekenen op verschillende tegemoetkomingen. Die vormen samen de Vlaamse sociale bescherming. Zo kun je zelf je zorg vormgeven. Wie ouder is dan 25 betaalt jaarlijks 50 euro (25 euro met de verhoogde tegemoetkoming). Zo houden we zorg voor iedereen betaalbaar en kan iedereen erop rekenen wanneer het nodig is. CM-Zorgkas zorgt voor begeleiding, geeft informatie en advies, gaat na of je recht hebt op ondersteuning, controleert en betaalt uit. Je kunt er met al je vragen terecht. Info en nieuwigheden op een rij. Tekst: Anneleen Vermeire
Roland is 72 en heeft een klein pensioen. Hij heeft gezondheidsproblemen en woont alleen. Hij heeft het niet makkelijk om rond te komen. Roland krijgt via CMZorgkas maandelijks een extra bedrag, de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden.
DE VLAAMSE ZORGVERZEKERING Wat? 130 euro per maand voor niet-medische kosten. Vrij te spenderen.
Annie is 85. Ze is niet goed ter been en heeft hulp nodig bij het huishouden. Met de Vlaamse zorgverzekering kan ze die hulp inschakelen. Milan van de dienst voor gezinszorg maakt regelmatig een gezonde maaltijd klaar en helpt in het huishouden. Valérie, de poetsvrouw, komt wekelijks langs.
Voor wie? Voor iedereen die veel zorg nodig heeft (ongeacht leeftijd en inkomen): - Woon je thuis: bewijs je zorgbehoefte met geldig attest. - Verblijf je in een erkende zorginstelling: verblijfsattest van de voorziening bewijst je zorgbehoefte.
Hoe aanvragen? Bezorg je aanvraag aan CM-Zorgkas. Aanvraagformulier op www.cm.be/zorgkas of in CMkantoor. CM-Zorgkas stuurt een brief met de beslissing.
Wat? Nieuwe tegemoetkoming. 300 euro per maand. Vrij te spenderen.
-
Voor wie? Voor mensen met een erkende handicap en een beperkte, vastgestelde ondersteuningsnood. Je handicap moet erkend zijn voor je 65ste.
Hoe aanvragen? Geen aanvraag mogelijk. Kom je in aanmerking? CM-Zorgkas neemt contact met je op.
Wanneer gaat dit in? Het basisondersteuningsbudget wordt gefaseerd ingevoerd:
Maandelijks extra bedrag. Bedrag wordt bepaald op basis van de zorgzwaarte, gezinssamenstelling, gezinsinkomen en vermogen.
Voor wie? Voor 65-plussers met erkende, vastgestelde ondersteuningsnood en beperkte inkomsten.
Hoe aanvragen?
BASISONDERSTEUNINGSBUDGET
Arthur is 35 en zit in een rolstoel. Hij woont in een aangepaste woning, maar heeft hulp nodig bij dagelijkse activiteiten: zich wassen, boodschappen doen, naar de kinesist gaan, poetsen. Arthur heeft een basisondersteuningsbudget. Daarmee kan hij de hulp inschakelen die hij nodig heeft.
Wat?
-
Vanaf september 2016 voor volwassenen die met een actieve zorgvraag op de wachtlijst Centrale Registratie voor Zorgvragen geregistreerd stonden op 31 december 2014 én op 1 januari 2016. Vanaf 2017 komen mogelijk andere groepen in aanmerking.
Let op: Niet combineerbaar met persoonsvolgend budget en met nietrechtstreeks toegankelijke hulp bij dienst of voorziening van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap.
Ga voor informatie en ondersteuning langs bij de dienst Maatschappelijk Werk van CM. Vanaf januari 2017 voert CMZorgkas dit uit.
Informatie en ondersteuning: Ga langs in je vertrouwde CM-kantoor. www.cm.be/zorgkas
Belangrijk om te weten: Wanneer je recht hebt op verschillende tegemoetkomingen, dan worden die op hetzelfde rekeningnummer uitbetaald. Je kunt enkel tegemoetkomingen krijgen als je in orde bent met je jaarlijkse bijdrage aan CM-Zorgkas. Op deze tegemoetkomingen betaal je geen belastingen.
Kijk reisvaccinaties online na
Vanaf 1 juli krijgen mensen met diabetes type 1 of sommige vormen van diabetes type 2 een revolutionaire sensor terugbetaald. Die meet continu hun suikerspiegel. Het is een soort pleister die ongeveer twee weken op de huid blijft. Met een meettoestel kunnen diabetici scannen hoe hun suikerwaarden de voorbije vier uur geëvolueerd zijn. Meerdere keren per dag prikken is dan niet meer nodig, maar kan nog wel. Diabetes type 1-patiënten krijgen de pleisters volledig terugbetaald. Ook mensen met diabetes type 2 die minstens drie keer per dag insuline spuiten, kunnen de techniek aan verminderde prijs kopen. Patiënten moeten gevolgd worden door een erkend diabetescentrum voor volwassenen.
De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen in Vlaanderen in 2015 hun eerste kind kregen, was 28 jaar. Bij mama’s met een vreemde nationaliteit was dat 27,3 jaar. Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog staat het aantal geboorten bij twintigers op het laagste peil. Per 100 vrouwen tussen 20 en 25 jaar waren er vorig jaar 3,8 geboorten. In 1971 ging het nog om meer dan 14 geboorten per 100 vrouwen.
Maak je deze zomer een verre reis, dan kijk je het best na of je reisvaccinaties moet krijgen. Dat kun je voortaan makkelijk zelf doen via de Patient Health Viewer. Met dit gratis computerprogramma kun je nagaan welke vaccinaties je toegediend kreeg. Op voorwaarde dat je arts die heeft geregistreerd in Vaccinet, de databank van de Vlaamse overheid.
www.cm.be/sensoren
Vorig jaar zagen 66 251 kinderen het levenslicht in Vlaanderen. Dat is een daling van 2,4 procent in vergelijking met 2014. De meeste kinderen werden geboren bij late twintigers en vroege dertigers, namelijk 12 op de 100 vrouwen. Maar ook in deze leeftijdsgroep daalde het vruchtbaarheidscijfer.
Deze databank is recent uitgebreid met reisvaccinatiegegevens van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG). 48 000 gegevens zijn toegevoegd. Het gaat om de vaccinaties die het ITG heeft gegeven in 2015 en 2016. Vind je niet alle of geen vaccins terug in de Patient Health Viewer? Ga dan langs bij je arts om je vaccinatiestatus voor je reis te laten nakijken.
‘T KORT
Voor het eerst mama op 28 jaar
GEZOND IN
Sensor bij diabetes
Ongevallen met gevaarlijke stoffen
SPOT
OP
‘Vaatwasblokjes zijn net snoep
‘Alle personeelsleden van woonzorgcentrum Van Lierde in Affligem kennen elke bewoner, onder wie mijn moeder, persoonlijk. De bewoners krijgen een liefdevolle behandeling. Het personeel is vindingrijk in het zoeken naar oplossingen. Er hangt een familiale, gemoedelijke sfeer en met beperkte middelen worden gezellige hoekjes ingericht.’ ‘Hoe de verzorgers er steeds weer in slagen zo positief om te gaan met de vele karakters die in zo’n huis samen zitten, dat verdient een dikke pluim. Ook wij, de familieleden, worden altijd heel vriendelijk geholpen. Niets is te veel gevraagd. De beroepen in de zorgsector verdienen onze grootste waardering. Alle mensen die in het woonzorgcentrum werken zijn daar de mooiste voorbeelden van. Bedankt, jullie zijn echte parels.’ Wil jij iemand bijzonder nomineren? Stuur je verhaal naar bijzonder@cm.be, Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel en maak kans op twee filmtickets
ZOEK EN
WIN
Peuters die in vaatwasblokjes bijten of honden die van de onkruidverdelger proeven. Bij ongevallen met giftige stoffen richt je je zo snel mogelijk tot het Antigifcentrum. ‘Mensen bellen ons beter een keer te veel dan te weinig’, vinden de artsen.
M
et het Antigifcentrum, hoe kan ik u helpen?’ Dokter Christina Tobback, in een vorig leven nog huisarts, neemt de telefoon op. In de aanslag: haar balpen en een tot de verbeelding sprekende databank, met gegevens over de samenstelling van onder andere huishoudproducten en medicatie. Ongevallen met die twee, daar gaan de meeste oproepen over. Honderden wetenschappelijke boeken flankeren de bureaus waar de artsen zitten. Overdag zijn dat er twee of drie en ook ’s nachts is er altijd iemand aanwezig.
Naar het ziekenhuis Het gesprek gaat verder, met de bezorgde stem van een bejaardenverzorgster aan de andere kant van de lijn. ‘Een van onze rusthuisbewoners lijdt aan dementie en heeft bijna een volledige vaatwastablet opgegeten’, klinkt het. Dokter Tobback maant aan tot kalmte. ‘Je moet ook een beetje psychoOok al eens geholpen door het Antigifcentrum? Reageer via lezers@visieredactie.be, Reageer Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.
Guy Puttemans
Frank Bahnmuller
Elise De Cort zet het personeel van woonzorgcentrum Van Lierde in de kijker
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
Dokters Christina Tobback (links) en Petra Van de Sijpe: ‘We beschikken over boeken met ontelbaar veel wetenschappelijke gegevens. En we leren nog elke dag bij.’ loog zijn. Mensen bellen heel vaak in paniek en dan moet je ze proberen te kalmeren.’ Dokter Tobback stelt de verzorger enkele standaardvragen. ‘Op de originele verpakking staat heel veel nuttige informatie. Zo weten we snel of het product schadelijke stoffen bevat. Wasmiddelen voor de vaat zijn bijvoorbeeld veel schadelijker dan die voor textiel, want ze moeten vet kunnen verwijderen. Een andere belangrijke factor is de hoeveelheid die het slachtoffer heeft ingeslikt’, duidt dokter Tobback. Al snel wordt duidelijk dat de onfortuinlijke bejaar-
de man met spoed naar het ziekenhuis moet. ‘Zowel de hoeveelheid als de inhoud van het product waren zorgwekkend’, besluit ze.
‘Snoepjes’ voor de was Dokter Petra Van de Sijpe, een urgentiearts die de tweede telefoon bemant, pikt in. ‘Ongevallen met wascapsules komen steeds vaker voor, want die zien eruit als snoepjes. Heel verleidelijk voor kleine kinderen die aan het ontdekken zijn. En dus erg gevaarlijk. Wanneer je op zo’n blokje bijt, komen er geconcentreerde detergenten vrij. Die kunnen tot ernstige maag- en darm-
HUIS DOKTER
Speur je in Visie mee naar het antwoord?
HOE KUN JE EEN ZONNESLAG VOORKOMEN?
Tip Dienblad op hoogvlakte
Zomer en zon, dat betekent genieten. Maar als je te lang in de zon blijft, kun je een zonneslag krijgen. Voldoende drinken en verkoeling zoeken, zijn een must.
Oplossing
T Stuur je antwoord voor 14 juli op een gele briefkaart naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het antwoord naar zoekenwin.visie@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Welkom aan boord’ van Katrien Steyaert (Belgische stewardessen en stewards tussen 25 en 88 vertellen over hun beroep), uitg. Van Halewyck of het boek ‘Hij is terug’ van Tille Vincent Baeten (een verdachte mail zet de wereld van hoofdinspecteur Hannah Maes op zijn kop), uitg. Lannoo. Uit de juiste inzendingen worden vijf winnaars geloot. Oplossing Visie nr. 12 Wachtlijst Winnaars Greta Landuyt (Zomergem) Jolijn Loeckx (Leefdaal) Stephania Van Loock (Adinkerke) Daniël Van Roosbroeck (Haaltert) Toon Vrints (Meeuwen)
Wat is een zonneslag? Als de zon lang op je hoofd of in je nek schijnt, kun je je lichaamswarmte en de warmte van buiten niet voldoende meer afvoeren. Normaal koelt je lichaam af door te zweten. Als je meer vocht verliest dan je drinkt, koelt je lichaam moeilijker af en stijgt je temperatuur. Zeker bij inspanningen. Je loopt dan risico op een zonneslag. Jonge kinderen, ouderen, mensen met een chronische aandoening of met gezondheidsproblemen zijn extra gevoelig. Als je niet ingrijpt, kan een zonneslag leiden tot een hitteberoerte. Dat is een levensbedreigende combinatie van oververhitting en uitdroging. Je lichaamstemperatuur kan tot 41 graden oplopen, waardoor je risico loopt op stuipen of bewusteloosheid.
Hoe herken je een zonneslag? Wie lang in de zon blijft, kan rood wor-
den in het gezicht. Andere signalen zijn een stijgende hartslag, zweten, duizeligheid, dorst, een droge mond of misselijkheid. Je huid kan beginnen gloeien, soms krijg je plots kippenvel of zie je bleek. Wie een zonneslag heeft, voelt zich vaak slap, moe of verward. Je kunt ook flauwvallen. Bij een zware zonneslag stijgt je lichaamstemperatuur, zweet je weinig tot niet en voel je je suf.
Wat kun je eraan doen? Ga bij de eerste symptomen uit de zon. Ga half rechtop in de schaduw liggen. Maak knellende kleding los zodat je frisse lucht krijgt. Zorg voor verkoeling, besprenkel je met water, leg eventueel natte doeken op je hoofd en in de lies. Drink veel water, in kleine slokjes. Als je merkt dat je gaat flauwvallen, ga dan plat liggen in een koele omgeving.
nuten niet reageert. Zorg vooral ook voor afkoeling.
Hoe kun je een zonneslag voorkomen? Loop niet te lang in de zon en draag een hoedje met een brede rand of een pet. Drink 1,5 tot 2 liter water. Wacht niet tot je dorst hebt. Ben je actief bezig, drink dan 2 tot 4 glazen water per uur. Vermijd alcohol en cafeïne. Blijf binnen wanneer de zon het felst schijnt (tussen 12 en 15 uur) en doe tussen 11 en 22 uur geen grote lichamelijke inspanningen buiten. Zoek verkoeling. Neem een douche of duik even in het zwembad.
Wanneer ga je naar de dokter? Heb je een zware zonneslag, raadpleeg dan een arts. Blijf je braken, ben je onrustig of verward of vertoon je symptomen van een hitteberoerte, bel dan de hulpdiensten. Doe dat ook wanneer iemand flauwvalt en langer dan twee mi-
Elise Rummens, preventie-arts CM
www.cm.be/ dehuisdokter
Stefan Dewickere
6
¬ hoe gaat het met u?
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
DE
pjes. Erg gevaarlijk’
Stel je eens voor dat je ziekenhuisfactuur in de bus valt en dat je moet vaststellen dat er niet genoeg geld op je rekening staat om die te betalen. Of dat je na een kostenraming van het ziekenhuis moet besluiten om je ingreep nog wat uit te stellen.
Dokter Petra Van de Sijpe
Het komt vaker voor dan we denken. Steeds meer patiënten geven aan dat ze hun ziekenhuisfactuur niet kunnen betalen. Voor een land waarin we er prat op gaan dat kwaliteitsvolle gezondheidszorg voor iedereen betaalbaar moet zijn, is dat beschamend. De oorzaken voor deze evolutie zijn divers. Het heeft voor een stuk te maken met het feit dat de ereloonsupplementen die zorgverleners vragen, de jongste jaren de pan uit swingen. Voor een opname in een eenpersoonskamer betaal je als patient gemiddeld al 1 461 euro.
inneemt, mevrouw. Ze heeft haar dosis voor een tijdje binnen’, raadt ze de vrouw aan.
Gemiddeld 150 oproepen in 24 uur tijd, uit heel België en het Groothertogdom Luxemburg. Het gesprek met de artsen wordt weer onderbroken, nu door het telefoontje van een bezorgde mama. ‘Mijn dochtertje heeft het flesje vitamine D in één keer opgedronken. Ze mag maar enkele druppeltjes per dag innemen.’ Dokter Van de Sijpe kan de mama snel geruststellen. ‘Zorg ervoor dat ze de komende maand geen druppels meer
De dokters zijn het erover eens. ‘Een ongeval met gevaarlijke stoffen tegengekomen? Bel eerst naar ons, ook als je twijfelt. Beter een keer te veel bellen, dan te weinig. Met toxische stoffen en geneesmiddelen mag je geen risico’s nemen’, vinden ze. Thomas Rosseel
Tips over veilig gebruik van huishoudelijke producten en geneesmiddelen:
Maar ook in kamers voor twee of meer personen, waar ereloonsupple menten verboden zijn, is er een probleem. De prijzen zijn er met een ge-
De snelste weg naar het Antigifcentrum is het gratis nummer 070 245 245. www.antigifcentrum.be
Maggie De Block verklaarde onlangs dat zij een einde wil maken aan de supplementen in ziekenhuizen. Wij zullen het als gezondheidsfonds niet nalaten om haar aan die belofte te herinneren. Tegelijkertijd moeten we verder kijken dan de supplementen. Die zijn namelijk niet de enige reden waarom patienten hun factuur niet meer kunnen betalen. Het heeft evenzeer te maken met overconsumptie. Zijn alle laboonderzoeken echt nodig? Moet de patiënt zo vaak onder de scanner? Is elke ingreep even gewenst? Ook daar moeten we kritisch naar kijken. Voor de herziening van de ziekenhuisfinanciering is de tijd van woorden stilaan voorbij. Willen we de factuur voor patiënten betaalbaar houden, dan is het tijd voor daden. Luc Van Gorp, Voorzitter CM
Stefan Dewickere
• Bewaar producten in hun originele verpakking. Giet ze nooit over. • Meng nooit gevaarlijke producten, bijvoorbeeld javel en ontkalker. • Noteer de naam van planten in huis en in de tuin.
• Bewaar geneesmiddelen en huishoudelijke producten buiten het bereik van kinderen. • Hou kinderen uit de buurt als je met gevaarlijke producten zoals ontstoppers en oplosmiddelen werkt. De meeste ongevallen gebeuren thuis, tijdens het gebruik. • Lees aandachtig het etiket en de gebruiksaanwijzing vooraleer je het product gebruikt.
middelde van 281 euro - een stuk gematigder, maar voor mensen met een laag inkomen is dit nog steeds een serieuze hap uit hun maandbudget. Steeds vaker moeten zij zelf de kostprijs ophoesten voor (nog) niet-terugbetaalde ingrepen, materialen, laboonderzoeken of medische beeldvorming. Nieuwe behandeltechnieken mogen dan wel effectiever zijn, er is niet altijd genoeg geld om vanuit de ziekteverzekering meteen een tegemoetkoming te voorzien. Vandaag betalen patiënten in algemene ziekenhuizen jaarlijks 1,2 miljard euro uit eigen zak. Dat is nu al tien procent van het volledige ziekenhuisbudget.
Nieuw: mondzorgtraject
Wie vaker gaat, betaalt minder JUL
1
Op 1 juli 2016 gaat het nieuwe mondzorgtraject in. Dat moet mensen aanmoedigen elk jaar naar de tandarts te gaan. Wie dat niet doet, zal iets meer betalen. Een overzicht.*
Je ging het vorige kalenderjaar langs bij de tandarts
(met terugbetaalde behandeling)
Je ging het vorige kalenderjaar niet langs bij de tandarts (geen terugbetaalde behandeling)
DE TERUGBETALING BLIJFT ONGEVEER GELIJK VOOR ì raadplegingen ì preventieve behandelingen ì orthodontie ì parodontologie
JE KRIJGT ONGEVEER 15 PROCENT MINDER TERUGBETAALD VOOR ì tanden vullen ì tanden trekken ì tandprotheses
De terugbetaling blijft ongeveer gelijk, voor alle behandelingen.
-15 % UITZONDERING: VERHOOGDE TEGEMOETKOMING
NIET VOOR KINDEREN EN JONGEREN
* Onder voorbehoud van publicatie in het Belgisch Staatsblad.
Deze regeling geldt niet voor kinderen en jongeren onder de 18 jaar. Voor hen blijft gewone tandzorg volledig terugbetaald.
Voor mensen met de verhoogde tegemoetkoming gaat de nieuwe regeling pas in op 1 januari 2017. Ook zij zullen vanaf dan iets meer betalen als ze in het voorgaande jaar niet naar de tandarts gingen.
www.facebook.com/CMziekenfonds
ALS HET ZIEKENHUIS TE DUUR IS
Vaak is een doktersbezoek of ziekenhuisopname niet nodig.
Geen risico’s
VOORZET
www.twitter.com/CMziekenfonds
klachten en ademhalingsproblemen leiden’, zegt ze. Dokter Tobback gaat verder. ‘Het is niet altijd nodig om naar de dokter te gaan. Een slok water om een stof te verdunnen kan bijvoorbeeld al volstaan. Wij zijn er om te beoordelen of een behandeling nodig is. Onze job houdt trouwens veel meer in dan louter telefoons beantwoorden.’
7
8
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
Onze reporter draait mee achter de schermen van Intersoc-vakantie
KNIPSELS Picknicken in Hooidonk In CM-zorgverblijf Hooidonk kun je op vakantie gaan of herstellen na ziekte of ongeval. Het centrum ligt in het groen en beschikt over een park van 12 hectare. Kom het ontdekken tijdens de picknick op 7 augustus van 9 tot 12 uur. Broodjes hoef je niet te smeren. Voor 29 juli kun je een ontbijt bestellen. Je hebt de keuze tussen een standaard ontbijt (8 euro), een luxe ontbijt (11 euro) of een kinderontbijt (6 euro). Stort vooraf het bedrag op reknr. BE 22 7895 3662 6347 en vermeld je naam + ontbijt-in-hetpark. Een dekentje of stoeltje breng je zelf mee. Kinderanimatie krijg je er gratis bij. www.hooidonk.be Tel. 03 320 28 11
Tijdelijk Museum Dirk De Wachter Het Museum Dr. Guislain wordt tijdens de zomer het Museum Dirk De Wachter. Zijn boek Borderline Times gaf inspiratie. Volgens Dirk De Wachter leven we in borderline-tijden. We hebben allemaal last van wisselende stemmingen, zijn steeds op zoek naar kicks en kampen met verlatingsangst. Die boodschap brengt hij nu in een tentoonstelling. Hij laat ons de staat van de wereld ervaren aan de hand van hedendaagse kunst. Ook kunstwerken van psychiatrische patiënten komen aan bod. En hij werpt een licht op andere psychiaters die de samenleving ook kritisch benaderden. De tentoonstelling loopt tot 25 september.
‘Met hart en ziel in de weer’ Ze zijn van alle markten thuis, de vrijwilligers die meewerken op de vakanties van Intersoc. De gasten een fantastische ervaring bezorgen, daar doen ze het voor. Eind juni trokken ze in Sankt Moritz het zomerseizoen op gang met een Oekkie-vakantie, die kinderen tot 6 jaar extra verwent. Onze reporter (r. op grote foto) draaide mee als vrijwilliger. Zus Van Camp vertroetelt de kinderen Ik start bij de ukkies, de kinderclub voor de allerkleinsten. Daar neemt Zus Van Camp (64) uit Niel het even van de ouders over. ‘Een ouder iemand stelt de mama’s en papa’s makkelijker gerust’, vertrouwt ze me toe. Zus vertroetelt de kinderen. Van zodra het weer het toelaat, trekt ze met de kinderen naar buiten.
Voor de muzikale omlijsting zorgt DJ-vrijwilliger Bart Tops (31 jaar) uit Beert. Het is de eerste keer dat hij die job doet. Hij gaat wel al langer mee als vrijwilliger maar deed voordien het onderhoud. ‘De bergen en de zon krijg ik er gratis bij’, lacht Bart. Bovendien leerde hij als vrijwilliger bij Intersoc zijn vrouw kennen. Samen zijn ze blijven meegaan.
Gratis bergen en zon voor Bart Tops
’s Nachts blijft Dirk Persyn wakker ’s Avonds klampt nachtwaker Dirk Persyn (69) uit Harelbeke mij aan. Of ik weet dat het nu zijn 200ste keer is dat hij als vrijwilliger met Intersoc meekomt. Naast controle in de gangen, zet hij 160 liter koffie en bakt hij koffiekoeken voor het ontbijt. Hij is het aanspreekpunt als er ‘s nachts iets voorvalt. Dirk neemt zijn taak ernstig. Ik ga gerust slapen.
In de namiddag trek ik mijn bergschoenen aan om in het spoor van wandelgids Eric Olaerts (57)uit Aarschot mee te lopen. Hij begeleidt een lichte wandeling in Maloja. Eric kent de streek op zijn duimpje en vertelt honderduit over het ontstaan van het prestigieuze Palace Hotel en de omgev ing. Dat zanger Miel Cools vroeger vaak in de buurt verbleef en in het hotel kwam optreden, kan ik fier aanvullen. Eric kent Zwitserland als zijn broekzak. Alle kantons heeft hij al verkend.
Eric Olaerts heeft alle kantons verkend
www.museumdrguislain.be
Win camera met je Kazoufoto Ga je deze zomer met Kazou op vakantie? Maak een straffe optische foto en stuur hem door voor 2 september. Zo maak je kans op een Gopro Hero+ camera. Een Kazoujur y beloont de foto die uitblinkt qua vert e k e n d p e rspectief en optische illusie. Wie weet ben jij de winnaar.
Stuur je foto naar wedstrijd@kazou.be
Verbania
Culturele ontdekkingstocht
Prettige werkvakantie
Wij wensen al onze vrijwilligers een prettige start van de zomervakantie.
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
10 000 stappen in tafeldienst
HELPENDE
Gekleed in zwart en wit meld ik mij de volgende morgen bij de tafeldienst in het restaurant. Ervaren vrijwilligers tonen mij hoe ik het servies het best schik op mijn plateau. Want per shift doen de medewerkers tafeldienst makkelijk 10 000 stappen. Ik voel een grote onderlinge zorgzaamheid. Ook met de gasten zijn de vrijwilligers fel begaan. Een schouderklopje voor een mama met een huilende baby of een babbel over de geplande activiteit.
‘Als kind liep ik al rond met stickers van 11.11.11. Humanitaire organisaties zijn mijn leven.’ Vandaag is Rudy Van Nieuwenhove (58) uit Gent een van de drijvende krachten bij Handicap International.
?!
Lokale bekendheid ‘Ik werk al jaren samen met een kliek vrijwilligers van zo’n zeven à acht mensen. Drie jaar geleden kwamen we in contact met Handicap International. Die organisatie wil kwetsbare mensen in moeilijke situaties, zoals oorlog en natuurrampen, opnieuw een waardige plaats in de samenleving geven. We gingen rond de tafel zitten om na te denken over wat wij als niet-professionelen konden betekenen. Veel, zo blijkt ondertussen. We staan met standjes op beurzen, zoeken nieuwe professionele krachten voor de organisatie, organiseren evenementen, en nog veel meer. De samenvatting is eenvoudig: we willen Handicap International op lokaal vlak bekender maken. Voor ons is dat Gent, maar er zijn ook collega’s in Leuven en Antwerpen.’
Vriendin maakte Veronique Vandaele warm voor koude keuken
In alle ploegen ervaar ik een sterke samenhorigheid en veel enthousiasme om er elke dag weer in te vliegen. Toegegeven, het is hard werken. Maar als de gasten tevreden zijn, dan zijn de vrijwilligers dubbel content. Martine Creve
Drinkwater controleren ‘In het dagelijkse leven werk ik als kwaliteitscontroleur bij de drinkwatermaatschappij. Iets helemaal anders
Thomas Rosseel
www.handicapinternational.be
Salade met bloemkool en mangochutney (voor 4 personen) 1 bloemkool, in fijne roosjes ¬ 2 à 3 eetlepels mangochutney ¬ 2 rode en/of oranje (punt) paprika’s, fijngesneden ¬ ½ theelepel olijfolie ¬ 1 avocado, in stukjes ¬ 2 little gems ( of ijsbergsalade), fijngesneden ¬ 75 g cashewnoten ¬ 1 eetlepel olijfolie ¬ fleur de sel ¬ peper ¬ 1 eetlepel sesamzaadjes
rekening. Maar niet alle kosten tellen mee. Behandelingen of geneesmiddelen die de ziekteverzekering niet terugbetaalt, komen niet in aanmerking. Dat is evenmin het geval voor supplementen bij niet-geconventioneerde zorgverleners en in eenpersoonskamers bij hospitalisatie. Het ziekenfonds kent je gezinssamenstelling en telt de bedragen voor de MAF op. Op het document dat je van het ziekenfonds krijgt bij terugbetaling van medische kosten, staan de bedragen die meetellen voor de MAF onderstreept. Heb je het grensbedrag bereikt, dan zal het ziekenfonds je verwittigen en krijg je het remgeld van volgende verstrekkingen automatisch terugbetaald. www.cm.be/maximumfactuur
Tom Swalens
Voor de MAF telt het remgeld voor prestaties bij artsen en andere zorgverleners mee. Ook geneesmiddelen uit de categorieën A, B en C, magistrale bereidingen en bepaalde kosten in het ziekenhuis neemt de MAF in
dus. Voor mijn vrijwilligerswerk bij humanitaire organisaties hoef ik niets te krijgen. Integendeel, ik wil zelf iets teruggeven aan onze maatschappij. Ik besef dat we het hier best wel goed hebben. Kijk maar naar landen waar er voortdurend bombardementen zijn. Onlangs startten we met onze campagne Stop Bommen op Burgers, tegen de bombardementen in Syrië. Er is nog veel werk aan de winkel, maar we blijven strijden voor een betere wereld.’
SMAKELIJK
Hoeveel remgeld heb ik dit jaar al betaald?
De maximumfactuur (MAF) beperkt jaarlijks je medische kosten tot een plafondbedrag. Dat is afhankelijk van je inkomen. Voor gezinnen met een netto belastbaar jaarinkomen tot 17 879,74 euro is het grensbedrag 450 euro. Eens zij dat bedrag hebben uitgegeven, krijgen zij het remgeld voor de rest van dat jaar volledig terugbetaald.
Rudy: ‘We hebben het hier best wel goed in vergelijking met landen waar er voortdurend bommen vallen.’
Meer foto’s op www.cm.be/ indekijker
Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.
Als je medische kosten in een kalenderjaar hoger zijn dan een grensbedrag, dan krijg je het remgeld voor de volgende verstrekkingen terugbetaald.
Lieven Van Assche
‘Het is niet zo dat ik de microbe van thuis uit heb meegekregen. De interesse is op school gestart, toen er mensen van een humanitaire organisatie op bezoek kwamen. Ik ben erin gerold en het is tot op vandaag de rode draad in mijn leven gebleven. Zo werkte ik ook al als vrijwilliger voor Greenpeace en Artsen Zonder Grenzen.’
Naast An De Bock (65) uit Sleidinge luister ik aandachtig naar de vragen waarmee de gasten naar de receptie komen. Is er geen jasje gevonden? Waar kan ik de banden van mijn auto laten oppompen voor ik vertrek? Omdat de vakantie op zijn einde loopt, is ze al volop bezig met de administratie voor de volgende periode. Nieuwe gasten melden zich plots aan, een dag te vroeg. An heet ze welkom.
Ik sluit het vrijwilligerswerk af achter de bar. Onder het alziend oog van Frank Van de Achter de bar houdt Winkel (47) uit Frank Van de Winkel Schepdaal ga ik alles in het oog aan de slag. Aan de toog kan het vooral ’s avonds heel druk zijn. ‘Maar overdag heb je tijd om eropuit te trekken’, vindt Frank. Vele vrijwilligers die mij intussen kennen, komen mij aanmoedigen en een praatje maken. Maar als professionele barvrouw mag ik andere klanten niet laten wachten.
HANDEN
Rudy strijdt voor een betere wereld
Ik spring ook eens binnen bij Veronique Vandaele (63) in de koude keuken. In tegenstelling tot vele vrijwilligers, komt zij voor de eerste keer mee. ‘Een vriendin maakte mij er warm voor.’ En het bevalt haar. Ze krijgt de vrijheid om creatief te zijn in haar branche. En het contact met mensen spreekt haar enorm aan.
Iedereen welkom bij An De Bock (m.) aan de receptie
9
laat de oven voorverwarmen op 180 °C ¬ wentel de kleine bloemkoolroosjes in de mangochutney ¬ plaats ze in de oven en laat ze ongeveer een kwartiertje karamelliseren ¬ wok de paprika in een halve theelepel olijfolie ¬ meng de paprika, de gekarameliseerde bloemkool, de avocado, de gem (salade) en de cashewnoten ¬ breng op smaak met olijfolie, fleur de sel en peper ¬ strooi er de sesamzaadjes over
Recept: Lien Willaert Uit het boek ‘Gezond Gulzig’ (lente-zomer)
10
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
Het rapport van de regerin De regering Michel staat deze zomer voor een loodzware begrotingsopmaak. Het ACV stelt vijf pertinente vragen om na te gaan wat twee jaar saneringsbeleid, zowel van de federale als Vlaamse regering, heeft opgeleverd. Conclusie: de resultaten zijn teleurstellend. Het wordt hoog tijd dat het geweer van schouder wordt veranderd. Een rechtvaardige fiscaliteit, waarbij de inspanningen eerlijk en naar draagkracht worden verdeeld, is cruciaal.
JOBS Leidt de regering Michel tot meer jobs? De regering Michel zet in elk geval in op slechte jobs. Ze kiest voor flexi-jobs in de horeca. Sommige regeringspartijen willen dit ondertussen al uitbreiden naar andere sectoren: bouw, handel, bakkers, beenhouwers… De regering kiest ook voor gunstregelingen (10% belasting en geen sociale bijdragen) op bijbaantjes via nieuwe technologische platformen (zoals Uber, Airbnb …) ten nadele van gewone jobs van werknemers en zelfstandigen. Ze ondermijnt zelf dienstencheque-jobs door nieuwe, ongeorganiseerde formules van huis-
personeel, betaald door de werkgever en de overheid (zoals ResQ). De regering geeft commerciële sectoren zwaar verlaagde patronale bijdragen zonder tewerkstellingsgaranties. Regering en werkgevers praten dit allemaal goed door te zwaaien met voorspellingen van de Nationale Bank en het Planbureau over de verwachte groei van jobs. Wij horen geblaat, maar zien geen wol. Sinds het aantreden van de regering telt de RSZ amper 1906 bijkomende werknemers (cijfers RSZ, derde kwartaal 2014 tov vierde kwartaal 2015). In de privésector zijn er slechts 311 extra werknemers. Eurostat stelde in juni vast dat België qua banen-
groei zwaar onder het Europese gemiddelde zit en slechts op plaats 20 van 26 EU-landen staat. Nog volgens Eurostat is het aantal werklozen in België onder deze regering niet gedaald, maar juist toegenomen met 7 600.
Conclusie: De cijfers waarmee de regering zwaait, zijn maar prognoses. De echt jobgroei ziet er veel minder rooskleurig uit. Bovendien richt de regering zich vooral op slechte jobs.
KOOPKRACHT Zorgt de regering Michel voor meer koopkracht? De regering Michel besliste in 2015 tot een indexsprong voor de lonen (zijnde 2.700 miljoen euro per jaar) Dit werd nadien in sectoren gedeeltelijk gecorrigeerd door nieuwe cao’s, maar enkel omdat het ACV de verlenging van de loonstop doorbrak en een marge creëerde voor 0,8% loonsverhoging, tegen het regeerakkoord in. De taxshift leidt vanaf 2016 tot wat meer nettoloon voor wie werkt.
Wie een uitkering of pensioen heeft, krijgt echter niets bij vanuit de taxshift (behalve een handvol hoge pensioenen). Erger, de uitkering van onvrijwillige deeltijdsen met een inkomensgarantie-uitkering wordt verlaagd en de anciënniteitstoeslag voor oudere werklozen wordt afgeschaft. De taxshift van de regering Michel verhoogt tegelijk ook vele facturen (accijnzen, BTW, suikertaks, …), waarvan een belangrijk deel niet wordt gecompenseerd via de index. Ook de Vlaamse regering Bourgeois verhoogt
vele facturen (Turteltaks, duurdere kinderopvang, bus, inschrijvingsgeld hoger onderwijs…)
Conclusie: Gecombineerd leidt dit voor modale gezinnen tot dalende koopkracht. Zo blijkt zwart op wit uit de ACV berekeningstool. Niemand slaagt er in die tool onderuit te halen. Op berekenjeinkomensverlies.be kom je afhankelijk van je profiel uit op een verlies van 500 tot 1 500 euro per jaar.
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
TA X S
IFT C A LC U LH AT O R
ng Michel Voert de regering Michel een sociaal beleid? Tegenover 3.500 miljoen euro besparingen in de sociale zekerheid, waarvan 2.300 miljoen euro indexsprong op de uitkeringen, staat een budget van amper 50 miljoen euro voor sociale “correcties”. Van die 50 miljoen euro is 25 miljoen bestemd voor mensen met een leefloon. Dat compenseert voor hen amper de indexsprong. En dan houden ze niks over om de hogere BTW, hogere accijnzen en hogere facturen te betalen. De andere 25 miljoen gaat naar de minimumpensioenen maar is enkel bestemd voor gepensioneerden die een volledige loopbaan hebben. Die beperkte groep krijgt zo amper 0,7% bij. Een kwartje van een euro per dag. Terwijl de indexsprong per persoon in die situatie 23 euro per maand kost. Aangezien deze ‘correctie’ enkel geldt voor die kleine groep met een volledige loopbaan, vallen veel vrouwen uit de boot. De regering zwaait met de welvaartsenveloppe voor sociale uitkeringen en pensioenen. Die welvaartsenveloppe is een budget dat bedoeld is om uitkeringen en pensioen geleidelijk te verbeteren. Deze welvaartsenveloppe was al door het Parlement voorzien onder de vorige regering. Dat is géén nieuw beleid. Met dit budget wisten de sociale partners de minimumuitkeringen te verhogen met 2%. Al werd dit door de regering in één beweging ongedaan gemaakt met de indexsprong van 2%. Met de indexsprong voor de uitkeringen (2.300 miljoen/jaar) nam de regering Michel een veelvoud terug af van wat ze gaf via de welvaartsenveloppe.
Conclusie: Sociale correcties en verhoging minimumuitkeringen worden teniet gedaan door indexsprong.
Bereken je eigen inko menCsA veLrCliU esL AT O www R
.berekenjein komensverl ies.be Bereken
WERKBAAR WERK
carton-ACTI
wat je onderne ming wint
Leidt het beleid van de regering Michel tot werkbaarder werk? De regering Michel verhoogde de pensioenleeftijd naar 67 jaar (ondanks verkiezingsbeloftes van meerdere regeringspartijen). Met voorlopig geen uitzicht op regelingen voor zware beroepen. De regering snoeide zwaar in tijdkrediet, ook voor mensen die dit opnemen voor zorg en opleiding. De regering snoeide zwaar in SWT (hogere leeftijd en strengere voorwaarden). De regering snoeide zwaar in landingsbanen (hogere leeftijd, strengere voorwaarden en binnenkort zelfs met beperking
ES-2016.ind
www.bereke nwatjeonde rnemingwin t.be
d 1
van gelijkstelling voor pensioen). De regering beloofde in ruil voor langer werken meer te doen voor werkbaar werk. Dat werkbaar werk werd algauw mismeesterd tot wendbaar en werkbaar werk. En nadien vooral tot wendbaar werk, op maat van de werkgever. De automatische annualisering , het berekenen van de arbeidstijd op jaarbasis, leidt tot meer flexibiliteit op maat van de werkgever, voortaan zonder sociaa l overleg daa rover. Zonder overleg kan de werkgever ook tot 143 overuren laten opstapelen, dus iemand méér dan een half jaar 45 uur per week doen werken, vooraleer er inhaalrust moet zijn. De mogelijkheid om 100 overuren per jaar (“op vraag van de
werknemer”, klinkt het) te doen uitbetalen holt de collectieve 38-urenweek uit. Met finaal nog minder jobs voor werklozen. Deeltijdse werknemers met variabele uren zouden mogelijks pas één dag op voorhand weten wanneer ze moeten werken. Kortom, dit is géén compensatie voor langer werken. Hopelijk kunnen we dit via echt sociaal overleg nog bijsturen.
Conclusie: Werkbaar werk wordt vooral wendbaar werk op maat van de werkgever.
ALTERNATIEVEN Heeft de regering Michel geen alternatieven? De regering Michel koos voor zware besparingen : bij de overheid en haar dienstverlening, in sociale zekerheid en in koopkracht van werknemers. Omdat ze niet wilde raken aan de privileges van vermogenden en van andere inkomensgroepen.
De regering legde met de indexsprong enkel een belasting op mensen met een uitkering of met een loon. Terwijl bijvoorbeeld de huur wel verder mag geïndexeerd worden.
raakt niet uit de startblokken en zou minder opleveren dan verwacht. En fraudeurs worden getrakteerd op een nieuw rondje fiscale amnestie.
De regering vroeg zogezegde inspanningen van andere inkomensgroepen. Maar de karaattaks op de diamantsector (als regularisatie voor fiscale fraude) werkt niet. De speculatietaks (op aandelenverkoop sneller dan 6 maand) schiet ernaast. De beurstaks levert vrijwel niets op. De kaaimantaks
Conclusie: Het is dus niet dat er geen alternatieven zijn. Maar de regering Michel laat die links liggen en neemt liever gewone mensen hun geld af.
Didier Lebrun
SOCIAAL BELEID
11
12
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
Werken op de luchthaven vraagt extreme flexibiliteit van personeel
‘Hang je sociaal leven maar aan de kapstok’ Ongetwijfeld kijken heel veel mensen uit naar de jaarlijkse vakantie. Naar een reisje hier of daar. Terwijl wij dan lekker gaan ontspannen, zijn net de zomermaanden de drukste periode van het jaar op onze nationale luchthaven. Daar wordt tegenwoordig zoveel flexibiliteit van de werknemers gevraagd, dat het nog nauwelijks werkbaar blijft.
‘De werknemers op de luchthaven zijn al zeer flexibel’, zegt Paul Buekenhout. Hij is voorzitter van ACV Aviation, de overkoepeling van alle werknemers die op de luchthaven werken van LBC-NVK en de arbeiderscentrales ACV Transcom, ACVCSC Metea, ACV Voeding en Diensten en ACV BIE. ‘Op dit moment is het voor hen al moeilijk om een sociaal leven te organiseren, maar met de voorstellen van de zogenaamde wet Peeters wordt dat sociale leven al helemaal ondermijnd.’
Willekeur
VAK
BONDIG
Iedereen gaat daar nadeel van ondervinden, zowel de vaste werknemers, de parttimers als de interimkrachten. ‘Het voorstel houdt immers in dat er honderd overuren mogelijk zijn voor de vaste werknemers. Die wil men op de luchthaven zomaar individueel opleggen afhankelijk van persoon tot persoon, zonder sociaal overleg. Dat moet juist collectief worden afgesloten in een cao. Dan zijn er nog de parttimers. De overgrote meerderheid van
Jan De Meuleneir
Geen enkele dag op de luchthaven is dezelfde. Veel vluchten, weinig vluchten, piekmomenten of daluren. Van de hostessen over het bagagepersoneel tot de mensen op de tarmac, iedereen die er werkt, weet dat hun job geen 9-to-5 is.
Juli en augustus zijn traditioneel drukke maanden op Brussels Airport. Dat vraagt veel flexibiliteit van het personeel.
De voorstellen van minister Peeters zullen het sociaal leven nog meer ondermijnen, dat is geen werkbaar werk meer. het luchthavenpersoneel zit in die situatie. Nu krijgen zij hun uurrooster rond de 20ste voor de maand die volgt. In dit voorstel zouden die mensen dat pas 24 uur op voorhand weten. Dat is echt wel extreme flexi-
ACV indexeert ledenbijdrage Normaal wordt de ledenbijdrage van het ACV automatisch geïndexeerd. In het najaar van 2014 besliste de regering echter dat de lonen en uitkeringen niet zouden geïndexeerd worden ten belope van 2% (de zogenaamde indexsprong). Daarop besliste het ACV om uit solidariteit met de getroffen werknemers en sociaal verzekerden de automatische indexering van de ledenbijdrage te bevriezen. Nu lonen en uitkeringen echter opnieuw kunnen geindexeerd worden, besliste de Algemene Raad van het ACV om ook het mechanisme van automatische indexering voor de ledenbijdrage opnieuw toe te laten. Bij deze indexering wordt natuurlijk de indexsprong in mindering gebracht. Dit alles betekent dat vanaf 1 juli de ledenbijdrage van het ACV voor niet –actieven met 0,10 euro en voor actieven met 0,17 euro per maand stijgt. Met vragen over deze premie kan u terecht bij uw vakbondsafgevaardigde.
biliteit waarbij ook gevaar is voor willekeur. Ook de interimkrachten vormen een grote pool op Brussels Airport. Die mensen zouden onbeperkt in de tijd aan de slag kunnen als interim, terwijl zij nu na twee jaar een vast contract moeten krijgen.’
Zomer Het maakt de werknemers op de luchthaven heel erg kwetsbaar. ‘Alle macht komt bij de werkgevers’, vreest Paul Buekenhout. ‘Dit is geen werkbaar werk meer. Bovendien wordt het sociaal overleg volledig uitgeschakeld.’ Daarom organiseerde ACV Aviation op 23 juni een actie om het perso-
Eindelijk internationaal akkoord over aanpak global supply chains Tijdens de internationale arbeidsconferentie in Genève (30 mei-10 juni) werd een belangrijk akkoord afgesloten om de werkomstandigheden van werknemers in ‘global supply chains’ te beschermen. Veel producten hebben een lange productie- of bevoorradingsketen, waarmee producenten de productiekosten laag willen houden. In de producerende landen zijn de arbeidskosten laag en zijn er vaak minder voorschriften rond veiligheid, sociaal overleg en milieu. Dat leidt tot slechte werkomstandigheden voor de werknemers daar.
Arbeidsinspectie ‘Daarom is het belangrijk dat we zowel de landen als de bedrijven aanspreken om stappen te ondernemen’, zegt Bart Vannetelbosch van ACV Voeding en Diensten. ‘Het akkoord vraagt aan de overheden om hun arbeidsinspectie te versterken en om de sociale dialoog en de fundamentele rechten op het werk toe te
neel te informeren over de mogelijke gevolgen. Dat personeel maakt zich wel degelijk zorgen. Getuige een bagagemedewerker bij Aviapartner die liever anoniem wil praten. ‘Wij vrezen voor die honderd overuren. In de praktijk zou dat betekenen dat we in de winter in het laagseizoen zes uur per dag werken en in de zomer tien, dat gaat gewoon niet als je weet hoeveel ton wij op een dag moeten lossen. Sleuren met koffers van meer dan dertig kilo is fysiek heel zwaar. Soms werken wij al zeven dagen aan een stuk met één vrije dag tussenin om dan weer zeven dagen te werken. Dan hangt je
passen. De bedrijven moeten op hun beurt de VNrichtlijnen rond het bedrijfsleven en mensenrechten respecteren. ‘Maar het is belangrijk dat de problemen in de global supply chains nu erkend worden en dat de IAO een rol kan spelen bij de oplossing ervan.
Petitie voor eerlijke transportsector In Europa werken meer dan elf miljoen mensen in de transportsector. De verschillende arbeids- en sociale structuren in de EU-landen zorgen voor oneerlijke concurrentie en sociale dumping. Bedrijven kiezen voor landen die fiscaal interessant zijn en waar ze lagere lonen en sociale bijdragen moeten betalen. ETF vraagt onder meer een strikte Europese wetgeving om misbruiken aan te pakken. Via een petitie willen ze meer dan een miljoen handtekeningen verzamelen om het op de agenda van de Europese Commissie te zetten. Je kan de petitie ondertekenen op www.fairtransporteurope.eu
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
13
Studentenwerk: de belangrijkste regels
Hilde Van Malderen
Het leven op de luchthaven drie maanden na de aanslag Op 22 maart sloegen terroristen ongenadig hard toe op Brussels Airport. Nu de grote vakantie voor de deur staat, draait de luchthaven weer bijna op volle toeren. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat alles vergeten is. ‘De eerste keer dat ik passeerde voorbij de plaats waar de bom ontplofte, kreeg ik tranen in mijn ogen’, zegt een bagagemedewerker bij Aviapartners. ‘Dat is een heel pijnlijk gevoel.’ Dat bevestigt airhostess Miranda Linders. De druk is er nog wel, maar alles valt stilaan op zijn plooi. Er zijn meer en meer vluchten, als is het nog niet te vergelijken met de situatie vóor de aanslagen.
Wie mag studentenwerk doen?
Je mag pas studentenwerk doen als je de voltijdse leerplicht beëindigd hebt, op de leeftijd van 16 jaar. Ben je 15 jaar en heb je de eerste twee jaren van het secundair onderwijs afgerond, dan mag je ook als jobstudent werken. Je moet daarnaast onderwijs volgen (volledig leerplan of deeltijds onderwijs zonder arbeids-, stage- of leerovereenkomst). Werk je al meer dan 12 maanden bij dezelfde werkgever, dan kan je niet als student in dienst genomen worden.
Hoe zit het met die 50 dagen?
Je mag gerust meer dan 50 dagen per jaar werken als student. Maar alleen tijdens de eerste 50 dagen betalen jij en je werkgever minder bijdragen voor de sociale zekerheid. Vanaf de 51ste dag dat je als student werkt, betaal je dus de gewone bijdrage van 13,07 procent op je loon. Daar bouw je wel rechten mee op, zoals vakantiegeld. Doe je studentenwerk, dan kan je op www.studentatwork.be bekijken hoeveel dagen je al gewerkt heb.
Wat met je kindergeld?
Afhankelijk van je leeftijd en studietoestand ontvang je nog kinderbijslag. Ben je jonger dan 18 jaar, dan heb je recht op kinderbijslag tot 31 augustus van het jaar waarin je 18 wordt. Ben je 18 jaar of ouder, en je studeert (maar niet in het hoger of universitair
Bert Van Den Broucke
sociaal leven aan de kapstok.’ Net om nog een sociaal en vooral familiaal leven te hebben, koos Miranda Linders er voor om parttime te werken als airhostess bij Thomas Cook Airlines. ‘Dikwijls sta ik om drie uur ’s morgens op, stijgen we op om zes uur en landen we terug ’s avonds om zeven uur. De job is fysiek zwaar omdat wij constant in de weer zijn in een vliegtuig waar de luchtdruk lager is dan normaal. Ik doe het nu 27 jaar en het wordt zwaarder en zwaarder. Ik hou het vol omdat ik parttime werk, waardoor de werkdruk wel meevalt. Ik doe het ook heel graag. Iedereen die in de luchtvaart werkt is trouwens heel gemotiveerd.’
Het schooljaar zit erop, dat wil zeggen dat heel wat jongeren de boeken hebben dicht gedaan om te genieten van de zomervakantie. Veel van hen zullen wat bijverdienen als jobstudent. Waar moet je rekening mee houden als je studentenwerk doet?
Aan de zee zijn deze zomer heel jobstudenten aan de slag, vooral in de horeca. onderwijs), dan heb je recht op kinderbijslag als je de lessen regelmatig volgt en als de opleiding deel uitmaakt van het secundair onderwijs of minstens 17 lesuren van zestig minuten per week telt. Ben je 18 jaar of ouder en studeer je in het hoger of universitair onderwijs, dan heb je recht op kinderbijslag tot je 25 jaar bent. Dit recht is nog verbonden aan het aantal studiepunten van je opleiding (minstens 27 per academiejaar)
Wie betaalt belastingen?
Je betaalt als jobstudent belastingen als je jaarlijks netto meer verdient dan een bepaald bedrag. In 2016 is dat bedrag 7420 euro (of bruto: 10122,22). Als er onderhouds-
geld van je vader of moeder op je rekening gestort wordt, telt 80 procent daarvan ook mee. Om thuis fiscaal ten laste te kunnen zijn, gelden voor het kind ook maximumbedragen voor het netto belastbaar inkomen. Voor het inkomstenjaar 2016 (aanslagjaar 2017) zijn dat volgende bedragen: kind van een gehuwd koppel: 3140 euro kind van een alleenstaande: 4530 euro kind van een alleenstaande, die bovendien gehandicapt is: 5750 euro Meer details vind je in de ACV-brochure ‘Lonend studentenwerk’ en op www.acv-enter.be
Weer sociale vrede in de haven na lange strijd De kogel is door de kerk. 85% van de havenarbeiders hebben in een referendum de aanpassingen van de wetMajor goedgekeurd. Daarmee komt een einde aan een debat dat al vijftien jaar woedde. De wet-Major dateert van 1972 en bepaalt dat werk in de havengebieden door erkende havenarbeiders uit een pool moet gebeuren. Die wet was een doorn in het oog van de Europese commissie die vond dat die wet in strijd was met de vrije concurrentie, waardoor al meer dan twee jaar een miljoenenboete dreigde voor ons land.
Veiligheid Twee jaar lang onderhandelden ACVTranscom en de andere vakbonden met minister van werk Kris Peeters om tot een
ontwerpakkoord te komen. De erkenning van ‘havenarbeiders algemeen werk’, blijft behouden. De vroegere ‘logistieke havenarbeiders’ moeten nu wel over een veiligheidscertificaat beschikken om in de haven te mogen werken. Het akkoord geeft werkgevers de gelegenheid om ook havenarbeiders buiten de pool te rekruteren. Verder zal de erkenning voor havenarbeid nu gelden voor het hele land. De loonvoorwaarden worden voor iedereen gelijk. De werkgevers garanderen de Fondsen van bestaanszekerheid voor een periode van vijf jaar. Havenarbeiders met verminderde arbeidsgeschiktheid kunnen tot 2021 vervroegd uittreden. De havenarbeiders zijn erin geslaagd de rede in dit debat terug te brengen. Met een groot aantal reageerden ze vanuit alle havens op het referendum, en stemden nog
eens met 85% voor de inhoud van dit akkoord.
Chinezen Maar de dokwerkers in heel Europa blijven wel reageren tegen alle vormen van sociale dumping. Zo is er discussie in Lissabon over een waardig loon en de uitbuiting van werknemers in een tweede “interim” pool. In Griekenland net hetzelfde. De terminals die werden verkocht aan de Chinezen zijn “ontoegankelijk” voor de vakbonden. Op 7 juli 2016 komt er een wereldwijde actiedag in alle havens met de vraag naar respect voor collectief overleg, veiligheid en gezondheid, vermijden van gevaarlijk werk, waardig werk, respect voor arbeidsnormen in multinationale ondernemingen en wijzen ze op de snelle automatisatie met het verlies van arbeidsplaatsen tot gevolg.
14
¬ gewikt en gewogen
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
DOSSIER OUDERSCHAPSVERLOF
Verlof na de geboorte: vaders versus moeders Moeten vaders evenveel ouderschapsverlof nemen als moeders? En zijn het dan watjes als ze dat doen? Die vragen overheersen in de discussie over het verlof dat ouders kunnen nemen na de geboorte, sinds het voorstel om dat te verdelen over de twee ouders. Want wat blijkt: heel wat vaders nemen het ouderschapsverlof niet eens op. Vijftien procent verzaakt zelfs aan hun recht op vaderschapsverlof van tien dagen. Hoe kunnen of moeten we dat in de toekomst regelen? We keken ook eens over de grens om te zien hoe andere landen het doen.
WAT IS DE HUIDIGE SITUATIE IN BELGIË? Moederschapsverlof: 15 weken. Het moederschapsverlof moet minstens 14 weken zijn volgens een Europese richtlijn, het Europese gemiddelde is momenteel 18 weken. Vaderschapsverlof: recht op 10 dagen, 15 procent nam dit niet op in 2015. Ouderschapsverlof (per ouder): 4 maanden voltijds of 8 maanden halftijds of 20 maanden 1/5de. Belangrijkste conclusie: Slechts een beperkt aantal vaders (29%) maakt gebruik van het ouderschapsverlof.
HOE DOEN ZE HET IN HET BUITENLAND? • In Ijsland en Zweden zijn er 3 maanden ouderschapsverlof exclusief voor de vader beschikbaar. Als de vader dit ouderschapsverlof niet opneemt, dan verliest het koppel deze maanden. Zowel in IJsland als Zweden nemen mannen 45% van het totale ouderschapsverlof op en
moeders 55%. Het verschil tussen moeders en vaders is in deze landen met andere woorden minimaal. • In Portugal werd het vaderschapsverlof van 10 dagen in 2009 verplicht. Het aantal vaders dat dit verlof opneemt is sindsdien met de helft toegenomen. Ook wat ouderschapsverlof betreft doen de Portugezen het goed. 43% van het totale ouderschapsverlof wordt door vaders opgenomen en 57% door de moeders. • Het loon tijdens het ouderschapsverlof blijkt vaak een reden te zijn voor vaders om het al dan niet op te nemen. In Denemarken, Finland, Duitsland, IJsland, Noorwegen, Portugal en Zweden zien we het hoogste aantal mannen die ouderschapsverlof opnemen en daar krijgen ze minimaal 50% van hun loon. In Noorwegen gaat het om 98% van het loon, in Zweden 75%, Finland 70% en in IJsland 63%. In Australië, Tsjechië, Frankrijk, Italië en Korea daarentegen gaat het om minder dan 50% van het loon. In Frankrijk zelfs om minder dan 15%. In België gaat het concreet om een RVA-vergoeding van 707 euro netto. Bron: oecd.org
VERPLICHT VADERSCHAPSVERLOF? Het ACV wil dat het vaderschapsverlof van 10 dagen verplicht wordt en is ook voorstander van een bonussysteem voor ouderschapsverlof. Het blijkt namelijk dat mannen hun vaderschaps-en/of ouderschapsverlof vaak niet durven op te nemen uit schrik voor hun carrière. ‘Politici die het echt goed menen met jonge gezinnen zetten beter in op de automatische toekenning van vaderschapsverlof van tien dagen. Ook het toekennen van een bonus op het ouderschapsverlof als beide partners het ouderschapsverlof opnemen is een betere maatschappelijk keuze’, aldus Karen Eloot van ACV Gender.
WAT WILLEN JONGE OUDERS ZÉLF? Onlangs hield de Gezinsbond een enquête over moederschapsrust en vaderschapsverlof bij 6000 jonge moeders, vaders en meemoeders met een kind jonger dan 6 jaar. Daaruit blijkt duidelijk dat er nood is aan een gezinsvriendelijker beleid. Op de studiedag ‘Gezinstijd na de geboorte, mag het?’ kwam men tot de conclusie dat de moederschapsrust langer moet zijn, maar niet zonder eerst het vaderschapsverlof en
het ouderschapsverlof te bekijken. Anders ontstaat er volgens de deelnemers een grotere genderongelijkheid.
Resultaten enquête Gezinsbond Duur moederschapsrust: 49% van de moeders en 56% van de partners vindt het te kort. 42% van de moeders vindt het zelfs veel te kort. Redenen? 6 maanden borstvoeding geven, hechting, medische redenen, etc. Duur vaderschapsverlof: 41% van de moeders en 51% van de partners vindt het te kort. 52 procent van de moeders en 33% van de vaders vindt het zelfs veel te kort. 77% van de moeders en 72% van de partners vindt zelfs dat het geboorteverlof verplicht zou moeten worden. Afsluiten doen we met de getuigenis van een van de deelnemers aan de enquête: ‘Ik vind het heel jammer dat er maar weinig waarde wordt gehecht aan het menselijke aspect van een geboorte. De economie lijkt honderdmaal belangrijker te zijn. Is dat wat een moderne maatschappij moet voorstellen?’
gewikt en gewogen ¬
Visie ¬ vrijdag 1 juli 2016
Coach en schrijfster Celia Ledoux ijvert voor meer tijd na de geboorte
15
OUDERSCHAPSVERLOF
‘Mannen worden vaak scheef bekeken als ze ouderschapsverlof nemen’ Celia Ledoux heeft zelf twee jonge kinderen en schrijft al zeven jaar over baby’s en ouderschap in columns en boeken. Op haar site ibaby.help kunnen jonge ouders sinds kort bij haar terecht met hun vragen en bezorgdheden. De discussie over het moederschapsen ouderschapsverlof houdt Celia in het bijzonder bezig.
Het beeld dat je niet kan vertrouwen op vrouwen met kinderen tijdens hun loopbaan klopt niet. Celia Ledoux
Waarom was er zoveel ongerustheid? ‘Bijna alle ouders vinden het moederschapsverlof van 15 weken sowieso al niet voldoende. De recente enquête van de Gezinsbond wees dit ook uit (zie pagina hiernaast, nvdr.). Ook het vaderschapsverlof wordt als veel te kort ervaren. In die eerste weken verliest een vrouw bloed en heeft ze pijn. Bovendien is ze nog uitgeput van
Cia Jansen
Hoe ervaren jonge ouders het huidige verlof na een geboorte? ’Terug gaan werken na de bevalling is niet te onderschatten. Maar ook het moment dat de partner na 10 dagen terug aan de slag moet, is heftig voor veel vrouwen. Het voorstel van Gwendolyn Rutten om het moederschapsverlof van 15 weken te verdelen tussen moeders en vaders/meemoeders veroorzaakte nogal wat paniek. Tientallen ongeruste ouders mailden mij om te vragen of ik wou reageren.’
verlof moeten opnemen. Dat beeld klopt niet. In werkelijkheid blijkt dat ze efficiënter werken, trouwer zijn aan hun werkgever en als manager veel beter presteren. En wat dat verlof betreft: in Zweden merk je dat het lange verlof wordt terugverdiend, omdat die ouders minder ziektedagen opnemen dan wie vroeger moet gaan werken zoals bij ons.’
Schrijfster en coach Celia Ledoux met haar kinderen Evander (2) en Gloria (6). de 9 maanden zwangerschap. Haar hormonen swingen in die periode de pan uit. Er zijn nog zoveel vragen, bovendien hebben velen een tweede of derde kind om voor te zorgen, wat ook weer een nieuwe situatie is om aan te wennen.’ Hoelang heeft een moeder idealiter nodig om te herstellen na een bevalling? ‘Sommige politici zeggen dat 15 weken niet medisch noodzakelijk zijn. Ik deel die mening niet. Keizersnedes bijvoorbeeld worden regelmatig toegepast. Er treden ook vaak complicaties op na de geboorte, groot of klein. Na 15 weken begin je bovendien pas een beetje door te krijgen hoe borstvoeding werkt. Op het moment dat het een beetje lukt, moet je plots gaan werken en leren kolven. En dan heb ik het nog niet over alleenstaande ouders… Over het algemeen zijn er trouwens al een paar weken verlof voor de bevalling opgenomen.
Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt enkele rake commentaren van de sociale netwerksite.
Andy Kerhofs
Ik hoop wel dat we niet vergeten dat (lang) niet elke gelovige homofoob is & dat (lang) niet elke homofoob gelovig is.
Charles Urbain
Voor een fraudeur geldt het bankgeheim. Een aanvrager van een leefloon wordt verplicht zijn bankuittreksels van 3 maanden te tonen. Euh...
Yasmin Naciri
Heb zonet in de trein een rebelse tiener uitgelegd waarom studeren belangrijk is. Denk dat ik er klaar voor ben om een kindje te adopteren.
We hebben één van de kortste verloven van Europa, daarop beknibbelen is contraproductief. Pas op, het is een goed idee om de partner meer te betrekken, maar doe dat dan via méér verlof.’ Hoeveel maanden moederschapsverlof is volgens jou ideaal? ‘Dat hangt van vrouw tot vrouw af. Een jaar zou de ideale situatie zijn voor de baby, maar zes à zeven maanden is ook al gunstig. Vanuit het kind bekeken is het een goed idee als hij/zij een jaar bij één of een paar bekende verzorgers terecht kan. Als een kind een jaar oud is, heeft het een sterkere basis om te aarden in een grotere opvang. Je verliest in dat nieuwe scenario ook minder vrouwen op de arbeidsmarkt, doordat ze minder uitstappen omwille van de beperkte regeling. Er leeft nu het idee bij werkgevers dat je niet kan vertrouwen op vrouwen met kinderen en dat ze constant
BEELDING
UIT
Zijn mannen zelf vragende partij om een actievere rol op te nemen? ‘Zeker. Ik zie vaders in de periode na de geboorte als ze weer moeten gaan werken een soort van rouw doormaken. Ik merk echter dat er voor mannen een groot stigma hangt rond het opnemen van ouderschapsverlof. Helaas wordt het bij hen nog steeds minder aanvaard. Ik ken mannen die promoties misgelopen zijn omdat ze tijd voor hun kinderen wilden vrijmaken. Zelfs mannen die gewoon een dagje per week thuis willen werken, worden soms al scheef bekeken. Gelijkheid tussen mannen en vrouwen in het algemeen is nog steeds problematisch in onze maatschappij. De aandacht ligt tegenwoordig voornamelijk op meisjes die gestimuleerd moeten worden om wetenschappelijkere richtingen te volgen, terwijl de focus amper of nooit ligt op jongens warm maken voor de zorgsector.’ Wat vind je van het idee om vaderschapsverlof en/of ouderschapsverlof voor mannen te verplichten? ‘Ik ben geen grote voorstander van verplichten, omdat er altijd mensen zijn in wiens situatie het anders ligt. Er zijn zoveel ja-maar’s. Ik vind het bonussysteem een beter idee, waarbij je extra weken ouderschapsverlof krijgt als ook de man ouderschapsverlof opneemt.’ Evelien van Gerwen
20
Visie ÂŹ vrijdag 1 juli 2016
Goedele Devroy over haar burn-out, haar zwaar gehandicapte zoon en onze individualistische samenleving
‘Wat ik zelf wil? Dat vraag ik me al 18 jaar niet meer af.’ Na een afwezigheid van 9 maanden wegens burn-out is wetstraatjournaliste Goedele Devroy alweer een klein jaar aan de slag bij het Journaal. Deze drukke job combineert ze al 18 jaar met een tweede fulltime bezigheid: de zorg voor haar zwaar gehandicapte zoon Quinten (18). ‘Mijn hele leven stond in het teken van mijn zoon en m’n werk. Tot mijn lichaam stop zei.’
een kerntaak van de overheid. De regering verwacht van iedereen dat ze blijven werken tot hun 67ste. En dat wil ik ook. Maar met een onbetaalde job erbij die nog eens zoveel energie vraagt, is dat gewoon niet mogelijk. ‘
‘Mijn zoon heeft de mentale leeftijd van een ĂŠĂŠnjarige.’ Goedele Devroy
Vind je dat onze samenleving minder solidair is geworden? ‘Onze maatschappij is zeer individualistisch. Iedereen is vooral bezig met z’n eigen gezinnetje. Hoe welvarender we worden hoe individualistischer en hoe banger we zijn om die welvaart te verliezen. Maar natuurlijk is er ook nog solidariteit. Dat zag je bijvoorbeeld tijdens de vluchtelingencrisis. En ook ikzelf ervaar dat. Veel mensen begrijpen dat het gebrek aan zorg voor mensen met een beperking niet aanvaardbaar is en steunen vzw Bindkracht. Maar we hebben nog veel meer steun nodig.’
Je zoon is intussen 18 jaar. Wat houdt de zorg voor hem concreet in? ‘Quinten kan eigenlijk niets zelfstandig, hij heeft de mentale leeftijd van een kind van ĂŠĂŠn jaar. Hij is niet zindelijk, kan niet zelfstandig eten en drinken of zich aankleden. Het lukt om in huis wat rond te lopen, maar echt goed stappen kan hij niet. Als we iets samen doen, vervoer ik hem met de rolstoel. Tijdens de week zit hij overdag in een voorziening. Daar is er niet voldoende personeel om veel met hem naar buiten te gaan. In het weekend probeer ik dat zoveel mogelijk te compenseren door met hem op uitstap te trekken. Wandelen in het bos of, bij slecht weer, naar een museum. Hij vindt het gewoon fijn om rondgereden te worden en ondertussen ben ik er ook eens uit. Veel dingen kan je namelijk niet ondernemen met hem. Het wordt ook steeds moeilijker om hem mee te nemen naar familie en vrienden.’ Hoe combineer je die zorg met je job bij de VRT? ‘Zijn vader en ik hebben co-ouderschap, dus ik zorg om de week voor hem. De dagopvang is maar open tot 17u, terwijl wij allebei tot 20u werken. Dat betekent dat we op werkdagen opvang moet regelen ’s avonds. Dat zorgt voor heel wat georganiseer en vaak ook heel wat stress. ‘ In welke zin heeft de burn-out je veranderd? ‘Ik heb door m’n burn-out ontdekt dat een gejaagd en stresserend leven vroeg of laat
COLOFON
&LD -DQVHQ
Hoe valt het mee om weer aan het werk te zijn? ‘Enerzijds is het frustrerend dat ik het lichamelijk nog niet aankan om voltijds te werken. Voorlopig ben ik twee dagen per week aan de slag. Maar ik ben enorm blij dat ik terug ben. Ik hoop over een aantal maanden naar 80 procent te gaan. Maar fulltime werken zal waarschijnlijk niet meer lukken zolang Quinten ook voltijds thuis woont.’
Wetstraatjournaliste Goedele Devroy combineert haar job op de VRT met de zorg voor haar zwaar gehandicapte zoon van 18. zijn tol eist, als je niet op tijd gas terugneemt. Voor ik het zelf had, dacht ik dat een burn-out meer iets psychisch was, maar eigenlijk is het zeer lichamelijk. Bij mij waren dat vreselijke oorsuizingen, tinnitus genaamd, die elk functioneren onmogelijk maakte. Mijn lichaam riep gewoon heel luid stop. Tijd om stil te staan bij wat ik zelf wilde of nodig had nam ik al lang niet meer. Al 18 jaar niet eigenlijk. Tijdens de 9 maanden dat ik thuis was, heb ik heel weinig gedaan, behalve voor m’n zoon zorgen dan. Ik ging af en toe een beetje wandelen of deed yoga. Ik besef nu dat ik tijd moet maken om te ontspannen.’ Hoelang zal je zoon nog thuis kunnen blijven wonen? ‘Wat mij betreft zo lang mogelijk, want het zal me heel zwaar vallen om hem niet meer thuis te hebben. Maar de zorg voor Quinten wordt elk jaar zwaarder. We hebben dus residentiĂŤle opvang nodig voor hem. Maar die is er niet. Daarom hebben we ons
aangesloten bij vzw Bindkracht. Samen met een tiental andere ouders van kinderen met een mentale handicap gaan we proberen om zelf een voorziening op te richten. Eenvoudig is dat niet. Het eist heel veel werk en inzet van mensen die eigenlijk al twee jobs hebben. En we hebben veel geld nodig natuurlijk. Dus moet je ook nog eens overal bedelen en benefieten organiseren.’ Hoe komt het dat jullie zelf een vzw moesten oprichten? Is er dan geen reguliere opvang in de buurt? ‘De wachtlijsten voor residentiĂŤle voorzieningen zijn overal in Vlaanderen heel lang. En in Vlaams-Brabant waar wij wonen is de situatie nog erger. Er is tientallen kilometers in de buurt zelfs geen enkele voorziening voor mensen met een ernstige mentale handicap. Ik vind het onaanvaardbaar dat de overheid hier niet meer geld voor uittrekt. De zorg voor de allerkwetsbaarsten in de samenleving lijkt me toch
Is er deze zomer ruimte voor ontspanning? ‘Ik hoop toch een week naar Zuid-Frankrijk te kunnen gaan. Zonder mijn zoon helaas. Ik zou het fantastisch vinden om met hem op vakantie te gaan, maar dat is een enorme onderneming. Je moet zoveel spullen meenemen en met zoveel zaken rekening houden. Een plaats vinden om hem te verschonen is bijvoorbeeld vaak een groot probleem. Het zou niet echt vakantie zijn voor mij. Maar voor z’n 18de verjaardag zijn we onlangs wel naar Walibi geweest. Iets wat ik nog niet eerder had aangedurfd, maar hij heeft zich daar goed geamuseerd op de trage attracties. Zelf ben ik niet bepaald een grote fan van pretparken. Ik doe het voor hem. Als hij gelukkig is, ben ik dat ook.’’ Evelien van Gerwen
Wil je graag een gift geven aan vzw Bindkracht? Dat kan via rekeningnummer BE81 1450 4009 6324 met vermelding ‘project Bindkracht’. Giften vanaf 40 euro per jaar zijn fiscaal aftrekbaar.
9LVLH LV HHQ WZHHZHNHOLMNV OHGHQEODG LQEHJUHSHQ LQ KHW OLGPDDWVFKDS YDQ &0 HQ $&9 9RHGLQJ HQ 'LHQVWHQ $&9 &6& 0(7($ $&9 %RXZ LQGXVWULH HQHUJLH HQ $&9 7UDQVFRP Ï 9HUDQWZ 8LWJ QDW SDJ /LQGH 'H &RUWH Ï +RRIGUHGDFWHXU -XUJHQ 'ü2XUV Ï 5HGDFWLH EHZHJLQJ QHW HQ $&9 /HHQ *UHYHQGRQFN $POLH -DQVVHQV +LOGH 9DQ 0DOGHUHQ (YHOLHQ 9DQ *HUZHQ 3DWULFN :LUL[ 'DYLG 9DQEHOOLQJKHQ .DUHQ =HOGHUORR .ULV 6L[ Ï 5HGDFWLH &0 'LHWHU +HUUHJRGWV FR¸UGLQDWLH 0DUWLQH &UHYH (ULF 'H 0DHJG 7KRPDV 5RVVHHO 1HOH 9HUKH\H $QQHOHHQ 9HUPHLUH Ï 9RUPJHYLQJ %DUW *HYDHUW 5XWJHU 9DQ 3DU\V Ï 5HGDFWLH 9LVLH 3% %UXVVHO WHO Ï OH]HUV#YLVLHUHGDFWLH EH Ï 'UXN &ROGVHW 3ULQWLQJ 3DUWQHUV $ *RVVHWODDQ *URRW %LMJDDUGHQ Ï $UWLNHOV UHJLRQDOH EODG]LMGHQ YDOOHQ RQGHU GH UHVS YHUDQWZ XLWJHYHUV Ï