Memorandum Brussel 2024 by beweging.net

Voor een duurzaam, inclusief en bruisend Brussel Memorandum Brussel 2024

v.u. Lies De Winter, Haachtsesteenweg 579, 1030 Schaarbeek

Inhoudstafel

Inleiding

Democratie

p. 5

Wonen

p. 7

Welzijn

p. 9

Herverdeling welvaart

p. 19

Vrije tijd

p. 22

Mobiliteit

p. 23

Staatshervorming

p. 25

Voor een duurzaam, sociaal, inclusief en bruisend Brussel! Bij verkiezingen past het om ambities te formuleren voor de komende bestuursperiode. Als sociale organisatie en als netwerk van sociale organisaties willen we meegeven wat we belangrijk vinden, dat waarvan we menen dat de samenleving beter wordt en welke beleidsacties nodig zijn om dit alles samen waar te maken. Ook voor het Hoofdstedelijke Gewest Brussel, ons Stadsgewest, vertrekken we vanuit de dagelijkse ervaring en de opgebouwde expertise van het netwerk van organisaties. We willen ambities naar voren schuiven waarmee we mensen en organisaties in Brussel een stem geven, verbinden en verenigen. We willen duidelijk maken waar we initiatief kunnen en durven nemen om antwoorden te bieden op de grootstedelijke uitdagingen waar we samen voor staan. Het gaat over het aanpakken van de druk om mee te kunnen die werkenden, politici en iedereen die een maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt, ervaart. De kloof tussen digitale verbondenheid en reële verbondenheid speelt daarbij een rol. We merken ook dat het marktdenken tot een permanente competitie leidt waar niemand gelukkiger van wordt. Maar beleidsmakers, middenveld en burgers kunnen een tegengewicht bieden door in tal van maatschappelijke uitdagingen schouder aan schouder te staan en zo, in verbinding en tegelijk vanuit hun unieke expertise, bij te dragen aan duurzame oplossingen. Dit memorandum wil een bijdrage leveren aan een stadsgewestelijke samenleving. Het biedt handvaten voor een sociaal, duurzaam en democratisch beleid. Het maximaal betrekken van het middenveld bij zowel beleidsvoorbereiding als beleidsuitwerking, is daarbij ons sterkste instrument. Het is de manier bij uitstek om de kloof tussen burger en politiek te verkleinen. We opteren er in dit memorandum voor om Brussel de aparte aandacht te geven die ze verdient en ons specifiek tot de volgende Brusselse regering(-en) te wenden. De hierboven vermelde aanpak verschilt niet van deze van andere steden en regio’s, maar de Brusselse samenleving en de beleidsverantwoordelijken verdienen het om aangepaste en gerichte insteken te krijgen. We zijn daarbij ook de enthousiaste voorvechters van het maatschappelijke belang en we putten energie uit de sociale, innovatieve (grassroots-) projecten en startups die in ons stadsgewest als paddenstoelen uit de grond schieten en zich inzetten of bijdragen aan een betere samenleving. Dit memorandum formuleert initiatieven en aanbevelingen waarin ieder zijn rol kan opnemen in en kader van erkenning, valorisering en afstemming van competenties. Zo co-creëren we ruimte -fysiek, digitaal en creatief- voor duurzame oplossingen voor de Brusselse samenleving van morgen. 4

Waarom willen we dit?

Democratie

Meer draagvlak voor nog meer daadkracht.

Brussel is een dynamische en bruisende stad waar mensen elkaar vinden, ondanks erg uiteenlopende socio-economische realiteiten, wensen en uitdagingen. Een kader creëren dat ontmoeting mogelijk maakt is een waardevolle uitdaging om aan te gaan. Nabijheid in stedelijke context is ook bereikbaarheid, niet in kilometers maar in minuten. Wijkinitiatieven, handels- en woonkernen… op deze schaal komen sociale initiatieven en sociaalcultureel werk het meest tot hun recht. Ze gedijen het best bij een betrokken beleid dat in volle transparantie verantwoording aflegt en zorgt voor een activerende responsabilisering van alle betrokkenen. Sociale cohesie heeft baat bij participatie en betrokkenheid. Daar systematisch en structureel op inzetten, met alle mogelijke methodieken en op alle mogelijke manieren, maakt de samenleving sterker. De methodieken en manieren zijn complementair: én-én, niet óf verkozenen, óf burgerpanels, óf werkgroepen en adviesraden. Het inzetten van verschillende methodieken voor het bereiken en betrekken van alle individuen en groepen, leidt tot beter beleid. Zo zijn burgerpanels zeker een goed initiatief, maar reëel gedragen en betrokken beleid vergt het nog actiever opzoeken van mensen en organisaties. Zo toont de uit Nederland overgewaaide broedplekken-methodiek dat een oplossingsgeoriënteerde aanpak, gericht op vertrouwen en samenwerking, zorgt voor synergie tussen maatschappelijke actoren. Het optimaal benutten van middelen en ruimte verkleint de kloof tussen burger en politiek.

Hoe willen we dit realiseren? Geef bij beleidsinitiatieven en projecten bijzondere aandacht aan “betrokkenheidsmethodieken” van voorbereiding tot uitvoering. Betrek vanaf de conceptiefase de betrokken actoren met interne en externe deskundigheid. Verdedig het belang van dialoog en wederzijds begrip.

Stop niet bij “meer communiceren en informeren” maar creëer een sterke belangengemeenschap die ruimte biedt aan diverse biotopen binnen een gedeeld ecosysteem. Zorg voor een duidelijk rol voor organisaties uit het middenveld, zowel voor de thematische (dienstverlenende) organisaties en verenigingen, als voor de sociaal-cultureel werkers. Wanneer burgers en overheid in een 1 op 1 verhouding tegenover elkaar komen te staan, gaat dit vaak ten koste van het sociaal weefsel. Het middenveld zorgt juist voor de creatieve, vruchtbare ruimte daartussenin. Koester en steun organisaties om hun ding op hun manier te doen, vermijd overregulering en vooraf bepaalde dwingende contracten.

Wees u ervan bewust dat, meer nog dan in andere regio’s, thema’s de taal- en cultuurverschillen dienen te overstijgen en zich dienen te richten op gedeelde noden. Waar ruimte ontstaat kan co-creatie ingezet worden als mobiliserende factor. Zet in op regisseurs of coördinatoren in gemengde initiatieven, zowel op wijkniveau als bovenlokaal of regionaal. We pleiten voor het systematisch voorzien van deze rol als onderdeel van de financiering in wijkcontracten. Vermijd dat waardevolle initiatieven stranden op een harde, al bij al arbitraire, wijk- of domeingrens. Zet daarom in op uitwisselingen, intervisie en afstemming en vermijd hiaten in resultaatsverwachtingen tussen actoren. Ga voor efficiëntie. Zowel de coördinatie als de uitwisseling moeten meerwaarde brengen en daarop getoetst worden. Organisaties en initiatieven merken soms een overbevragen op uitwisselings- of vergaderniveau. Het ‘vergaderen om te vergaderen’ heeft geen plaats in een efficiënte bestuurscultuur.

Wonen

Betaalbaar wonen als basisrecht waarmaken: de energie meer dan waard. Waarom willen we dit?

Een dak boven het hoofd, een plek die je je eigen kan maken, het zijn de fundamenten om je als mens te ontplooien. Helaas moeten we vaststellen dat niet iedereen erover kan beschikken. Zo staan liefst 51 615 gezinnen op de wachtlijst voor een sociale woning (BBROW 2023). Hoog tijd dus om naast tijdelijke maatregelen ook structureel aan de slag te gaan. Wie toch een woning vindt, kampt vaak met hoge woningen energieprijzen. Een prijszetting die wordt overgelaten aan de ‘vrije’ markt in combinatie met speculatie zorgt voor persoonlijke drama’s over het hele land en grootsteden als Brussel in het bijzonder. Naast speculatie is een te lage energiezuinigheid een ander groot pijnpunt voor veel privé- en sociale woningen. Door in te zetten op renovaties kunnen we wat dat betreft twee vliegen in 1 klap vangen. Kortom, huisvesting is dé uitdaging van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en een sterke beleidsshift ten gunste van een leefbare en betaalbare stad komt álle bewoners ten goede.

Hoe willen we dit realiseren? Maak werk van een drastische uitbreiding van het aantal sociale woningen en verplicht een Sociaal Huisvestingsquotum tussen 15 % en 25 % voor privéontwikkelingen, ook bij de ombouw van kantoorgebouwen tot woningen. Hanteer ook de stelregel 100 % publieke woningen op publieke gronden. Betrek de Brusselse Sociale Huisvestingspartners (BGHM, CLT, …) in RPA’s van stadsvernieuwings- en wijkcontracten.

Voorzie een antispeculatiebeding bij de wederverkoop van Citydev projecten. Bevries de huurprijzen voor woningen met heel slechte energieprestaties tot ze gerenoveerd worden. De niet-verlenging van deze maatregel is immers een gemiste kans gebleken.

Neem meer maatregelen om basishuurprijzen binnen het redelijke te houden.

Verhoog de ambitie voor collectieve renovaties met focus op sociale woningen waar de energie- en milieukost het hoogst zijn. 7

Blijf inzetten op een laagdrempelige toegang tot energie-, duurzaamheids- en woonkwaliteit bevorderende steun en begeleiding door administratieve beslommeringen tot een minimum te beperken. Verplicht het behalen van een hoger EPC voor bestaande huurwoningen waar nodig, en dit voor elk nieuw huurcontract vanaf 2030 i.p.v. 2050. Voorzie in korte persoonlijke begeleiding voor huurders over ‘hoe efficiënter energie gebruiken’. Niet huizen maar mensen moeten verwarmd worden. EPB op zich is niet zaligmakend.

Verplicht energetisch renoveren alvorens eengezinswoningen te verkavelen tot appartementen.

Ondersteun maximaal het collectieve gronden pandenbeleid via collectieve en participatieve ontwikkelingsmodellen zoals Community Land Trust.

Maak werk van een standaard scheiding van woning en grond bij de verkoop van gesubsidieerde woningen.

Veranker de ambitie van Renolution door in te zetten op een alliantie werkgelegenheid - leefmilieu met een becijferde doelstelling voor jaarlijkse renovatie en een duidelijke ambitie voor 2030 en 2050. Combineer ontharding (demineraliseren) met stadsvernieuwingsprojecten groot en klein om natuur in de nabijheid van iedere woning te brengen. Tiny forests, boomplantacties, struiken…, maak er een reflex van bij heraanleg, zeker in de buurt van speeltuinen en pleinen. Kies voor kwalitatieve inbreiding met oog voor voldoende open ruimte en groen.

Maak werk van een wetgevend kader dat vormen van energiedelen met sociale en ecologische waarde faciliteert en stimuleert. Marius Renard en SunSud zijn voorbeeldprojecten van energiedelen die de energietransitie voorbij de hogere middenklasse brengen. Bekijk op welke manier de nabijheid van woningen gestimuleerd wordt in mobiliteits- en bereikbaarheidsvoorzieningen voor ondernemingen en werknemers. We pleiten mee voor een gedurfde werk-woonalliantie, een positieve benadering voor de soms grimmige discussie over de stadsrandpendelproblematiek. Breid Housing First uit naar het regulier woonbeleid als belangrijkste opstap om uit (kans-) armoede te ontsnappen. (Zie ook armoede thema)

Brussel: waar Zorg en Welzijn ook over mensen gaat.

Welzijn

ZORG

Waarom willen we dit? Er is een breed en divers aanbod aan zorgactoren in ons Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Met 7 verschillende instellingen verantwoordelijk voor het zorgen welzijnsbeleid in Brussel vormt het weliswaar ook een doolhof waar zelfs professionals met moeite aan uit kunnen. Voor patiënten en hulpbehoevenden mag dit geen onoverkomelijke drempel vormen. De sectorale indelingen of institutionele gelaagdheid mogen een betere dienstverlening niet in de weg staan. De toetssteen voor een efficiënte organisatie is dan ook de mate waarin de beleidsdoelstellingen gerealiseerd worden. De verantwoordelijken in en voor de Brusselse regio mogen zich er niet achter verschuilen. Organisaties en besturen horen te vertrekken vanuit het zorgtraject en de noden. Een geïntegreerd of op z’n minst gecoördineerde beleidsvisie kan de sterke aspecten van de Brusselse zorgen welzijnssector versterken wanneer het geen ‘laag-op-laag’ vormt. Dat is trouwens de pioniers- en innovatiefunctie die Brussel (verder) kan opnemen. Andere regio’s zullen zich immers in de toekomst geconfronteerd zien met heel wat uitdagingen die zich hier momenteel snel en sterk manifesteren. Het opzetten van een Brussel Eerstelijnszone (BruZel) als open netwerk ter bevordering van buurtgerichte zorg en ondersteuning die taal, sector en bevoegdheid overschrijdend is, zet een stap in de juiste richting.

Hoe willen we dit realiseren? Wees uitermate aandachtig voor de volgende risico’s in de open uitbouw van het geïntegreerde welzijns- en gezondheidsplan: Coördinatiedrift en regelzucht: laat “speelruimte” en vrije invulruimte voor de operatoren en organisatoren vanuit hun expertise. Niet iedereen betrekken: het gehele aanbod (niet alleen Cocof en GGC) en de gehele zorgnood moet betrokken zijn, ook de transregionale zorgtrajecten horen daarbij. Inefficiëntie: elke afstemming, coördinatie en bijhorende vergaderingen moeten hun meerwaarde aantonen, het moet duidelijk zijn welk doel ze bereiken. Verspreide informatie: maak werk van de integratie van informatie over het welzijnslandschap en centraliseer het aanbod op 1 overzichtelijke plek. Verkokering: de samenwerking tussen professionele zorg en ondersteuningsdiensten moet taal- en sectoroverschrijdend zijn, vertrekkend vanuit de zorgnood en in kaart gebrachte zorgtrajecten. Vertrek dus vanuit de mens en niet vanuit de instellingen. Zorg voor welzijnsregisseurs die het overzicht kunnen houden en insteken voor doelgerichte vereenvoudiging kunnen geven.

Zorg dat niemand uit de boot valt. De digitalisering van informatie en afspraken verlaagt de drempel maar houdt risico’s in voor zij die de digitale sprong niet (kunnen) maken.

Voorzie in de nodige acties rond Digitaal Welzijn, en focus daarbij in het bijzonder op de noden van jongeren (pesten, eenzaamheid, aandachtstoornissen, narrowcasting …) en ouderen (bv. phishing).

Vermijd dat institutionele verschuivingen gebruikt worden als hefboom voor een besparingsoperatie, waarbij bicommunautaire middelen gebruikt worden als reddingsboei voor mono-communautaire, hoofdzakelijk Franstalige initiatieven, en Nederlandstaligheid een toemaatje is.

Strijden voor menswaardigheid.

Welzijn

ARMOEDE

Waarom willen we dit? Wij blijven een transversale aanpak en verantwoordelijkheid voor armoedebestrijding verdedigen. Dat is nodig om perspectief te bieden voor het structureel verbeteren van de situatie van mensen die moeten overleven -ze leven letterlijk minder lang- in zeer precaire omstandigheden. Opvang, huisvesting, toegang tot rechten, werk en psychosociale begeleiding zijn nodig. Werk de wachtlijsten voor betaalbare, kwalitatieve sociale woningen en psychiatrische- en verslavingshulp weg. Ondersteun systematisch structurele begeleidingsen vormingsinitiatieven die vicieuze cirkels doorbreken. Beweging.net schaart zich in deze achter de 7 strijdpunten van het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN). Neem ze over als doelstelling, liefst in coördinatie met andere bevoegdheidsniveaus.

1. Waardig inkomen: de basis voor een waardig bestaan. 2. Hernieuwbare energie in een gezond woon- en leefklimaat voor iedereen 3. Toegankelijke dienstverlening, met oog voor non-take-up en digitalisering. 4. Toegankelijke gezondheidszorg voor mensen zonder wettig verblijf. 5. Participatie is deelnemen en deelhebben. 6. Menswaardig uit de schulden. 7. Komaf met dak- en thuisloosheid.

Hoe willen we dit realiseren? Maak werk van hernieuwbare energie in een gezond woon- en leefklimaat voor iedereen. De klimaat- én de woon- én de energiecrisis nopen tot een gecoördineerde aanpak over sectoren en beleidsniveaus heen, met sociale maatregelen, die kwetsbare mensen niet verder afrekent maar beschermt en meeneemt in transities. Zet in op Housing First. Dit model heeft zijn (kost-) effectiviteit wereldwijd bewezen, ook in Brussel. We moedigen het verder uitrollen van deze aanpak ten volle aan.

Zet verder in op het model van Community Land Trust. De formule heeft bewezen bij te dragen aan inclusievere buurten en aan duurzaam, kwalitatief wonen voor mensen die anders uit de boot vallen. Het is ook een recept om kwalijke effecten van speculatie op de huizenmarkt tegen te gaan.

Ontwikkel een actieplan voor het activeren, renoveren of converteren van leegstaand Brussels patrimonium om het nijpend tekort aan opvangplaatsen voor asielzoekers en woningen voor thuislozen te keren.

Garandeer zekerheid over de goede bestemming en de goede aanwending van de middelen. In het aanbevelingenrapport van de bijzondere parlementaire commissie “Samusocial” staan nog heel wat onafgewerkte verbeterpistes.

Pak de schuldproblematiek aan. Elke overheidsinstantie die facturen verstuurt (bv. Bibliotheek, parkeerretributies, …) moet ook een sociaal beleid ontwikkelen, gericht op mensen die hun factuur niet onmiddellijk kunnen betalen. Bied mensen de kans op afbetalingsmogelijkheden, werk samen met schuldbemiddelaars en stimuleer het minnelijk invorderen.

Brussel: Zelfvoorzienende stad.

Welzijn

VEERKRACHT & ZELFVOORZIENING

Waarom willen we dit? Een kosmopolitische stad is een knooppunt in een globaal netwerk van diensten en goederen. Covid, tekorten op de wereldmarkt of een blokkade op een belangrijke vaarroute… ze toonden aan hoe weinig zelfvoorzienend we zijn. Daarnaast duwt het ongebreideld consumentisme de planeet verder voorbij haar draagkracht en wordt kwaliteit niet zelden opgeofferd voor snelle winsten. Toch ontstaan hier kansen om een hernieuwd bewustzijn over productie en consumptie aan te moedigen. Een mooi voorbeeld zijn de mogelijkheden van de deeleconomie met maak- en herstelateliers. Ze versterken de band tussen wie we zijn, wat anderen voor ons betekenen en wat we echt nodig hebben om ons verbonden te voelen. Naast gebruiksgoederen heeft ook voeding het potentieel om persoonlijke en maatschappelijke transformaties te faciliteren. Duurzaamheid, gemeenschapsvorming, gezondheid en betaalbaarheid vinden elkaar in innovatieve projecten zoals Cultureghem aan Abattoirs. Dé uitdaging is om die initiatieven naar een schaal te brengen waarop ze een echt alternatief zijn voor élke Brusselaar. Initiatieven rond bv. planten met medicinale eigenschappen, evidencebased, kunnen de veerkracht van burgers versterken. Ze zorgen tegelijk voor ontmoeting en kennisuitwisseling over sociaal-culturele grenzen heen en ze vermijden dat waardevolle kennis verloren gaat. Een regeneratieve stad heeft ook een sterk sociaal weefsel dat mensen een kader, perspectieven en handvaten biedt wanneer een situatie uitzichtloos lijkt of de lokroep naar verdovende middelen onvermijdelijk.

Hoe willen we dit realiseren?

Ontwikkel een masterplan voor lokale maak-, deel- en herstelinitiatieven.

Bouw stadslandbouwinitiatieven (inspiratie Detroit) en plukplekken verder uit.

Hanteer de Donut-theorie als leidend principe bij sociale en ecologische beleidsbeslissingen.

Stimuleer de innovatie en creativiteit, die zo eigen zijn aan de stad.

Valideer en promoot initiatieven vanuit verenigingen. Ze vormen broedplekken van waaruit snel nieuwe initiatieven kunnen ontstaan. Op die manier wordt de knowhow, ondersteuning en facilitering gedeeld en verankerd: dat is sociaal regeneratief. Zo vermijden we dat iedereen op zijn eigen eiland leeft en steeds het warm water moet heruitvinden.

Werk een Masterplan uit om de oorzaken van het toegenomen onveiligheidsgevoel en druggebruik terug te dringen. Zoek daarbij inspiratie in best practices in binnen- en buitenland en volg evidence-based aanbevelingen op voor een preventie- en herstelbeleid dat verder gaat dan een War on Drugsstrategie en -retoriek die weinig opleveren en veel kosten.

Net als Brussel tegendraads, iets om te koesteren op alle mogelijke manieren!

Welzijn

JEUGD

Waarom willen we dit? Nagenoeg een kwart van de Brusselse bevolking is jonger dan 18 jaar. Ze zetten de stad in beweging en dagen ze ook uit. Ze eisen hun plek op in een wereld in verandering. Hun (politiek) engagement mag zich dan wel op nieuwe manieren uiten, het is er wel. Ondanks vaak meervoudige identiteiten, identificeert deze generatie zich het sterkst met Brussel. De complexiteit en meertaligheid omarmen ze daarbij. Ze vatten de geest die Brussel zo uniek maakt misschien nog het best en ze hebben ons iets te vertellen: dat ze met de juiste kansen kunnen uitgroeien tot veerkrachtige, zelfbewuste jongeren ondanks of net dankzij het feit van jongs af aan geconfronteerd te worden met alle facetten van het leven. Aan die kansen schort er nog wat. Liefst een kwart van hen groeit op in kansarmoede. Stedelijke kinderen en jongeren hebben vaker een tekort aan kwalitatieve speelruimte of aan ruimte tout court. Een appartementskamer die gedeeld wordt met meerdere broers, zussen en/of ouders is geen uitzondering. Het opzoeken van buitenruimte om -zichzelf- te ontdekken of te experimenteren krijgt al snel een stempel: hangjongeren en overlast worden daarbij in 1 adem genoemd. In de klasruimte doen leerkrachten hun uiterste best, maar helaas kunnen erg verschillende referentiekaders vaak een kloof slaan die verhindert om elkaar te vinden. Kleine ruimtes, uitdagende buurten, minder kwalitatieve slaap of met lege boterhammendoos naar school… allemaal factoren die kinderen en jongeren onder verhoogde druk zet en stress veroorzaken. Vaak verlegt symptoombestrijding het probleem in plaats van het op te lossen. Toch zijn er tal van goede voorbeelden van wat wel werkt. Er is in Brussel geen gebrek aan sterk aanbod per sé, het schoentje lijkt te knellen bij het op elkaar afstemmen. Het overzicht bewaken lijkt daarbij cruciaal.

Hoe willen we dit realiseren?

Blijf inzetten op een Brusselplan voor de jeugd. Zoals voor meer domeinen geldt: de uitdaging in Brussel vandaag is de uitdaging van morgen in de rest van Vlaanderen. Breng de zorgen en noden van jongeren in kaart met specialisten op het terrein en uit de wetenschap. Breng ze samen in een sectoroverschrijdend overleg mét jongeren rond de verschillende bevoegdheidsdomeinen. Het samenbrengen van meerdere invalshoeken zorgt voor duurzame, veerkrachtigere antwoorden.

Maak gedurfde maar doordachte keuzes voor een integrale, geïntegreerde aanpak. De context is voor elk kind anders, de noden daarom ook. Dat vergt een plan per kind waarbij hulpverlening intersectoraal samen moet werken en vertrekt vanuit het kind, niet vanuit de instellingen. Kinderen worden ondanks goede bedoelingen te vaak doorgestuurd naar verschillende instanties om rond specifieke punten te werken. Leerkracht, ouders en kind verliezen zo het overzicht over hoe deze instanties zich tot elkaar verhouden en mogelijks versterken. Kwalitatief Jeugdwelzijn levert een leven lang op. Kwantitatieve parameters zijn nuttig om, in overleg met de sector, beleid en projecten constructief bij te sturen. Het is echter niet de bedoeling om vanuit wantrouwen prestatiedruk op te leggen en de cijfers blind de koers te laten bepalen zonder de context van het kind of de jongere, en dus oorzaken en effecten, te begrijpen.

In de zorg mag enkel winst in levenskwaliteit er toe doen.

Welzijn

COMMERCIALISERING

Voorstel: Betere spelregels voor commerciële spelers in de zorg Waarom willen we dit? Weinig kwaliteit voor veel geld. Dat is de reputatie van heel wat commerciële zorgactoren. De faillissementen van commerciële woonzorgcentra die we de laatste jaren zagen schetsen geen fraai beeld. Ouderen verdienen beter. Het speelveld voor zorg, welzijn en sociaal werk is in volle evolutie. De commerciële logica deed haar intrede in verschillende sectoren van de non-profit via talrijke privé-actoren. Om ongelukken, faillissementen en slechte dienstverlening in de zorg te voorkomen pleit beweging.net voor een herziening van het reglementerend kader, zodat ook commerciële actoren zich inschakelen in een beleid met oog voor menswaardige, kwaliteitsvolle en betaalbare zorg.

Hoe willen we dit realiseren?

Koppel erkenningen in alle sectoren van zorg, welzijn en sociaal werk aan bijkomende voorwaarden zoals transparantie, duurzaam financieel beleid, een code van goed bestuur en hoge kwaliteitseisen. Daarnaast moeten ook de bevoegdheden van de zorginspectie uitgebreid worden. Maak werk van een duurzaam financieel kader: Een sectorspecifieke transparante boekhouding zal meer controlemogelijkheden bieden. Plafonneer en normeer managementvergoedingen, presentiegelden, intresten en dividenduitkeringen om excessen en misbruik te vermijden. Huurgelden en interne facturen mogen niet hoger zijn dan de op de markt geldende tarieven, om te vermijden dat zorginstellingen financieel worden leeggezogen. De subsidies voor zorg moeten integraal aan zorg besteed worden. Veranker dit decretaal. Winst moet in de organisatie blijven en besteed worden aan het sociale doel. Het verbod op winst op zorg moet eveneens via ordonnantie verankerd worden. Maak werk van een hervorming van het prijsreguleringssysteem. De tarieven en prijzen moeten transparanter. Of het nu om een ziekenhuisopname, een instelling voor personen met een handicap, een dienst voor gezinszorg of een woonzorgcentrum gaat. Het moet voor iedereen kristalhelder zijn wat betaald wordt en waarvoor.

Garandeer kwaliteitsvolle zorg via een duurzaam personeelsbeleid. Zorg voor voldoende goed opgeleid personeel en pak de hoge werkdruk aan. Werken in de zorg moet weer aantrekkelijker worden. Voorzie hiervoor als overheid de komende jaren bijkomende middelen. Sterk sociaal overleg, correcte personeelsnormen en een duurzaam personeelsbeleid zijn hierin cruciaal. Vergroot de inspraak van patiënten, bewoners of hun vertegenwoordigers in het beleid van de organisatie.

Dat alles moet ook in de bicommunautaire instellingen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de leidraad vormen.

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: de logische standaard.

Herverdeling welvaart

ECONOMIE

Waarom willen we dit? Vandaag de dag zien we ons als samenleving geconfronteerd met socio-economische uitdagingen die zowel de persoonlijke als institutionele capaciteiten overstijgen. Bij het zoeken naar oplossingen moet Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen de norm worden. Het Brusselse beleid toonde zich eerder al liefhebber van het principe van de deeleconomie. Vanuit beweging.net zien we graag een verdere concretisering van die ambitie. Creëer ook een kader dat bedrijven aanmoedigt om sociale en ecologische winst na te streven. Dit vormt een leidraad in sociale-economieprojecten, initiatieven voor vorming en opleiding voor verbeterde toegang tot de arbeidsmarkt en in initiatieven die de loopbaan aantrekkelijk houden. Diezelfde mind-set vinden we ook terug in deeleconomieprojecten zoals Fietsbieb en Tournevie die behalve een rationeler gebruik van materiaal ook inclusief werken en het sociaal weefsel versterken.

Hoe willen we dit realiseren?

Ga verder in het omarmen van het model van de Donut. Zorg voor een actieplan dat de mind-set van dit concept naar burgers en ondernemers brengt.

Veralgemeen de Donut-toets, ecologisch én sociaal, bij beleidsbeslissingen en aanbestedingen. Maak er een speerpunt van bij het al dan niet toekennen van (bedrijfs)subsidies. Zet ook in op zinvol werkbaar werk en erkenning op en voor het werk. Dit bevordert het welzijn en biedt een antwoord op toenemend aantal burn-outs & bore-outs. Neem het op binnen Circular.Brussels en HUB.Brussels als uithangbord van MVO in Brussel.

Wees in de strijd tegen sociale dumping vanuit het Brusselse niveau in alle initiatieven aandachtig voor meer transparantie op het vlak van arbeidsomstandigheden en -voorwaarden in de grijze of schaduwzone.

Veranker initiatieven van de deeleconomie in zoveel mogelijk contexten: babytheken, fietsbiebs, Tournevie,… Als overheid met ambitie om de duurzame transitie te ondersteunen en versnellen is het zaak hen uit de marge te helpen zodat iedere wijk in Brussel er beroep op kan doen.

Ondersteun verder startups en kringwinkels die de duurzame transitie mee helpen realiseren, o.m. door het ter beschikking stellen van betaalbare ruimtes binnen bv. tijdelijke ruimtes.

Fiscale Rechtvaardigheid als basissteen voor een gezonde rechtsstaat.

Herverdeling welvaart

FISCALITEIT, FINANCIËN EN SOCIALE BIJDRAGEN

Waarom willen we dit? Het doordacht inzetten van fiscale hefbomen kan bijdragen tot een meer solidaire samenleving.

Hoe willen we dit realiseren? Bundel als Stadsgewest belastingen op gewestelijk niveau zonder te raken aan de politieke autonomie van de gemeentes. Dat kan zorgen voor meer territoriale samenhang en een eerlijkere herverdeling van de middelen. Dit betekent dat bij de algemene dotatie aan de gemeenten indicatoren opgenomen worden die passen in de Gewestelijke doelstellingen. Investeer in de fundamenten van een sociale rechtstaat via geïntegreerde, moderne en verantwoorde inspecties op sociale en fiscale fraude. Wie niet correct bijdraagt zorgt voor een uitholling van ons maatschappelijk systeem. Niet alleen kleine vissen moeten daarbij geviseerd worden. Zorg voor een focus op systemische misbruiken door grote actoren in alle bevoegdheidsdomeinen Verhoog samen met de twee andere gewesten de tarieven van de gewestelijke kansspelbelastingen naar het niveau van onze buurlanden. Het levert inkomsten op voor het Gewest en ontmoedigt de gokindustrie. Zet ook de stap om de gewestelijke belastingen op spelen en weddenschappen om te vormen tot een inzetbelasting in plaats van een omzetbelasting. Hierdoor wordt ook de drempel om te gokken hoger. Ga verstandig om met overheidsuitgaven in functie van de houdbaarheid van de Brusselse financiën. We hoeden ons voor populistisch potverteren en de soms gehoorde nefaste logica dat de oplossing van elders moet komen: andere overheden, andere inkomstenbronnen. Het gaat niet alleen over de toekomst van onze kinderen, maar ook over het onmiddellijk overleven van initiatieven. Werk met spending reviews. Ze geven inzichten en helpen de beleidsverantwoordelijken op Gewestelijk en gemeentelijk vlak om keuzes en doelstellingen op een transparante en verantwoorde manier in overeenstemming te brengen. Het is ook een tussenmanier om verantwoording af te leggen over de bestedingen, net zoals dit gevraagd wordt aan de organisaties en verenigingen uit het middenveld.

Vrije Tijd

Een sterk Nederlandstalig aanbod binnen een meertalige realiteit. Waarom willen we dit?

Wat (socio-)cultureel aanbod betreft krijgt de Nederlandstalige gemeenschap zowel uit het Vlaamse beleid als via de Vlaamse Gemeenschapscommissie oprechte erkenning in het Brussels maatschappelijk middenveld. De erkenning van Sociaal Cultureel Werk als betrouwbare partner is wederzijds.

Graag geven we nog een aantal insteken voor het verder (op)waarderen van dit partnerschap: Zorg voor de broodnodige betaalbare en toegankelijke ruimte voor verenigingen om te beleven, te leren en te delen. Het netwerk van de Gemeenschapscentra blijft daarbij belangrijk, maar ook wijkcentra of jeugdhuizen en collectief beheerde sociale ontmoetingsruimten hebben een belangrijke rol te spelen. Vereenvoudig de mogelijkheden voor het in gebruik nemen van leegstaande panden, schoolgebouwen, kerkinfrastructuur en openbare gebouwen. Het engagement van private eigenaars moet verder gaan dan het gratis, of zelfs tegen betaling, ter beschikking stellen van (grote) panden als manier om een leegstandtaks te vermijden. Tijdelijk gebruik verhoogt de aantrekkelijkheid van de buurt. Daarom zou een substantieel deel van de verwachte meeropbrengst naar de beheerder van het tijdelijk project moeten vloeien. Dat kan de drempel voor starters in een tijdelijk project ook verlagen. Maak werk van een zgn. permanente tijdelijke ruimte die zuurstof en ruimte geeft aan ontwikkelde of in ontwikkeling zijnde projecten. Dit is een belangrijk laboratorium voor doorbraken die de transitie naar een duurzame samenleving kunnen versnellen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan bij de herbestemming van het Amerikaans Theater. Versterk de toegankelijkheid voor elk publiek, en besteed aandacht aan de verschillende drempels: Nederlandstalig aanbod en ruimte, trans-regionale trajecten, complementariteit, bereikbaarheid, of nog, elkaar kennen en appreciëren.

Mobiliteit

Verder werken aan een Brusselse mobiliteit die pioniert. Waarom willen we dit?

Mobiliteit is een kernelement in de transitie naar een leefbare, duurzame stad. Brussel heeft zich hier al vaker ambitieus getoond en het is belangrijk om dat duurzaam te verankeren en de hele samenleving mee te krijgen. Vandaag heeft Brussel een goed werkend openbaar vervoer dat ook de komende jaren nog uitbreiding kent. Toch is de auto nog dominant aanwezig in de stad. Verdere stappen moeten er nu voor zorgen dat de luchtkwaliteit en de verkeersveiligheid verder toenemen en er meer publieke (speel-)ruimte komt. Verandering ten gevolge van nieuwe circulatieplannen wekt al eens weerstand op, zeker bij wie zich geraakt voelt in zijn autonomie of in eigen samenlevingskeuzes. Het is een beleidsopdracht ervoor te zorgen dat iedereen mee kan, ja zelfs mee is. Het vertalen van grote doelstellingen zoals propere lucht, verkeersveiligheid of meer publieke (speel-) ruimte naar een (hyper-)lokale context vergt inclusie- en participatie, van concept tot uitvoering (zie fiche Democratie). Inspirerende alternatieven, zoals bv. systemen van (elektrische) deelwagens of leveringsplannen voor handelskernen of veilige schoolstraten helpen ook. Daarbij mag ook de mobiliteit van ouderen en mensen met een beperkte mobiliteit niet uit het oog verloren worden. De mobiliteitsbehoeften in en voor Brussel stoppen niet aan de Gewestgrens. Daarom blijven we de samenwerking met andere Gewesten aanmoedigen om verplaatsingen met de wagen naar- en van Brussel te verminderen.

Hoe willen we dit realiseren?

Durf beleidskeuzes te maken, steeds rekening houdend met sociale correcties. Een mooi voorbeeld is een slimme kilometerheffing. Het systeem heeft tal van bewezen voordelen voor zowel Brusselaars als niet-Brusselaars. Versterk deelsystemen. Maak daarbij specifiek werk van een aangepast, laagdrempelig en betaalbaar aanbod van deelmobiliteit gericht op sociale wijken.

Moedig inwoners aan om hun eigen wagen in een deelsysteem te steken.

Voer een sociaal tarief voor geïntegreerde vervoersbewijzen in en maak werk van tarieven over gewestgrenzen heen zoals BRU PASS XL.

Staatshervorming

Gewestelijke ambities met lokale accenten. Waarom willen we dit?

Brussel kent als Gewest een heel eigen dynamiek die zich door haar grootstedelijke context niet of nauwelijks laat vergelijken met de andere Gewesten. Er is een Brussels DNA dat je voelt van Watermaal-Bosvoorde tot Sint-Joost-Ten-Node. Ga je naar de noden kijken van de 19 verschillende gemeenten, dan zijn er wel grote verschillen. Het is tijd om zonder taboes te kijken welke bevoegdheden doeltreffender uitgeoefend worden op niveau van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Wij denken aan: Hevel de laatste gemeentelijke bevoegdheden over ten voordele van Netheid Brussel zodat een uniforme visie uitgewerkt en uitgevoerd kan worden voor een van de meest zichtbare pijnpunten.

Breng het parkeerreglement naar het Gewestelijk niveau zodat er uniformiteit komt in tarieven, parkeerzones, en prijzen voor vrijstellingskaarten. Daarbij kan nog steeds een sociale toets voorzien worden.

Breng de bevoegdheden van het wegbeheer over naar een Gewestelijk niveau. Dit komt administratieve vereenvoudiging en meer mogelijkheden voor een duurzame visie en daadkracht ten goede.

Maak werk van de eenmaking van de 6 politiezones op een helder onderbouwde manier die het communautaire gekibbel kan overstijgen. Formuleer een duidelijk visie over hoe die de veiligheid zal verbeteren, hoe ze gerealiseerd zal worden en met welke financiering.

Overzicht voorstellen Democratie 1. Meer draagvlak voor nog meer daadkracht.

Wonen 2. Betaalbaar wonen als basisrecht waarmaken: de energie meer dan waard.

Welzijn 3. Brussel: waar Zorg en Welzijn ook over mensen gaat. 4. Strijden voor menswaardigheid. 5. Brussel: Zelfvoorzienende stad. 6. Net als Brussel tegendraads, iets om te koesteren op alle mogelijke manieren! 7. In de zorg mag enkel winst in levenskwaliteit er toe doen.

Herverdeling welvaart 8. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: de logische standaard. 9. Fiscale Rechtvaardigheid als basissteen voor een gezonde rechtsstaat.

Vrije Tijd 10. Een sterk Nederlandstalig aanbod binnen een meertalige realiteit.

Mobiliteit 11. Verder werken aan een Brusselse mobiliteit die pioniert.

Staatshervorming 12. Gewestelijke ambities met lokale accenten.

Op de hoogte blijven van onze standpunten? Volg ons!

beweging.net

www.visie.net

@BewegingNet

www.beweging.net

beweging.net_

www.visie.net/de-gids

Samen met deze partners bouwen wij aan een

Sterk Netwerk