VISIE 15 - 28 september 2023

Torens bouwen

Kinderopvang. Een onderschatte activiteit, die bij de slechtst betaalde banen in dit land behoort. Zo’n 1.900 euro bruto, als je vijf jaar op de teller hebt, verdienen de mensen aan wie we ons kostbaarste goed overlaten. De job is nochtans geboren als antwoord op een grote noodzaak die ook vandaag gevoeld wordt: de vraag naar arbeidskrachten.

Ook vandaag nog biedt kinderopvang aan heel veel jonge ouders de kans om op de arbeidsmarkt actief te zijn. Initiatiefnemers in het begin waren de

organisaties die de ontvoogding van vrouwen en arbeiders concreet hebben aangepakt. Zo maakten ze de welvaartsgroei mee mogelijk. Een beetje kennis van de sociale geschiedenis zou het respect voor dat initiatief – en vooral voor de voornamelijk vrouwelijke werknemers in de sector – ten goede komen.

Ik heb zelf de beste ervaringen met kinderverzorgers, die ik dankbaar ben voor wat ze betekenden voor mijn gezin. Maar mag ik toch een suggestie doen? De loon- en arbeidsvoorwaarden moeten erop vooruitgaan. Zodat het

¬ Foto Bart Dewaele

aanbod en de kwaliteit kunnen floreren.

Laat ons een nieuwe toren van kinderopvanginitiatieven bouwen. Met alle mensen en organisaties van goede wil. De eerste levensjaren van een kind (deels) uitbesteden aan de kinderopvang vereist een stabiel en betrouwbaar kader, waar de kinderbegeleider de rechterhand is van de ouder. Om elk kind een mooie mens te laten worden.

Peter Wouters, Voorzitter beweging.net

ONENIGHEID ONDER WERKGEVERS

Ongewenste clausules doen uitzendkrachten vaste job mislopen

Deze week komen de sociale partners in de Nationale Arbeidsraad met een verdeeld advies over het zogenaamde aanwervingsbeding, het verbod van interimkantoren aan werkgevers om uitzendkrachten in vaste dienst te nemen. Voor deeltijdse werknemers kan dat verbod in de praktijk tot anderhalf jaar duren. Daardoor lopen uitzendkrachten soms vast werk mis. Federgon, dat de sector van de uitzendkantoren vertegenwoordigt, wil de mogelijkheid behouden om die voor hen winstgevende clausules op te nemen in uitzendcontracten. Nochtans zet dat een rem op de snelle vaste tewerkstelling waar zowel tijdelijke krachten vaak naar verlangen als bedrijven die maar wat graag zekerheid wensen in tijden van arbeidskrapte. Ook de zorgsector, waar zieken-

WERKENDE ARMEN

huizen en zorginstellingen zich genoodzaakt zien via uitzendkantoren extra krachten in te zetten, zitten verveeld met de voorwaarde waarbij de uitzendkracht nog x maanden onder uitzendcontract moet werken alvorens ze vast aangeworven kunnen worden. Binnen werkgeverskringen schaarden Boerenbond, Unisoc en Unizo zich aan de zijde van de vakbonden, maar koos het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) de kant van Federgon. ‘De bal ligt nu in het kamp van de federale regering. Benieuwd of het verhogen van de tewerkstellingsgraad voor de liberalen dan toch minder belangrijk is dan ze beweren’, aldus onderhandelaar Piet Van den Bergh van het ACV.

Nu ook tweeverdieners in de schulden

Zo’n 7,5 procent van alle Vlamingen bevindt zich net boven de armoedegrens. Dat bleek vorige week uit de jaarlijkse Armoedebarometer van Decenniumdoelen, het platform van armoedeorganisaties, vakbonden, ziekenfondsen en het brede Vlaamse middenveld. Meer en meer jonge mensen kloppen bij het OCMW aan, en gerechtsdeurwaarders zagen in 2022 een nieuw profiel van schuldenaars opkomen: de werkende tweeverdieners.

Voor het ACV is het duidelijk dat de loonnormwet het inkomen van wie

werkt te veel beknot. De vakbond hekelt ook dat de meeste minimumuitkeringen zich ondanks politieke beloftes en inspanningen nog steeds onder de armoedegrens bevinden. Chris Serroyen van het ACV plaatst vraagtekens bij die grens. ‘1.366 euro voor een alleenstaande, is dat wel voldoende voor een menswaardig leven?’ Beweging.net pleit daarom voor referentiebudgetten die rekening houden met de individuele context. ‘Wie bijvoorbeeld met hoge medische kosten geconfronteerd wordt, heeft daarvoor een extra budget nodig.’

Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen www.beweging.net/abonnementvisie ¬ Verantwoordelijke uitgever Liesbeth De Winter ¬ Redactie Djorven Ariën, Simon Bellens, Nils De Neubourg, Dominic Zehnder, Lies Van der Auwera, Lieven Bax, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Sim Geerts, Sofie Buysse, Martine Creve ¬ Hoofdredactie An-Sofie Bessemans, Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt maandelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten ¬ De beschrijving van de CM-diensten en -voordelen in deze publicatie heeft enkel een informatieve waarde. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten van het ziekenfonds. Meer info: www.cm.be/statuten ¬

Een kwart van de werkende vrouwen geen recht op ouderschapsverlof

Vorige week focuste de derde werkgelegenheidsconferentie van minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) op de tewerkstelling en positie van vrouwen op de arbeidsmarkt. ‘Als we willen dat meer vrouwen duurzaam aan de slag blijven moeten we ervoor zorgen dat werken mogelijk én toegankelijk is.’

¬ Tekst Dominic Zehnder

Sommige politici liepen zich de voorbije maanden haast voor de voeten om mensen die thuisblijven om voor de kinderen of voor langdurig zieken te zorgen met de vinger te wijzen. Allerlei dwingende voorstellen en maatregelen om hen naar de werkvloer te sturen passeerden de revue. ‘Meer dan de helft van de langdurig zieken zijn vrouwen. Dat komt omdat zij vaak fysiek zware jobs uitoefenen en omdat ze door de bijna onhoudbare combinatie van werk en onbetaalde zorg vaker in burn-outs terechtkomen.’

‘Terwijl een gelijk uurloon voor gelijk werk intussen in België zo goed als een feit is, blijft er nog steeds een grote loonkloof door tal van andere redenen’, verklaart Marte Billen, genderexperte bij het ACV. ‘Vrouwen hebben nog steeds een lager inkomen omdat zij vaak in sectoren terechtkomen met slechtere loonvoorwaarden. Ze werken bovendien vaker deeltijds.’

Uit een onderzoek van ACV Puls bleek dat een meerderheid van hen liever voltijds aan de slag zou zijn, maar dat de werkgever dat doorgaans weigert.’

De ouderschapsverlofkloof

Deeltijds werk heeft naast een lager loon nog een ander nadeel: het maakt de

opname van tijdskrediet onmogelijk. Wim Van Lancker, professor sociaal werk en sociaal beleid aan de KU Leuven, stelt bovendien dat alle ondersteunende verlofregelingen en stelsels zoals het ouderschapsverlof slecht toegankelijk zijn. ‘We blijven een land met heel beperkte verlofstelsels. Die worden bovendien slecht vergoed met forfaitaire bedragen. Ons ouderschapsverlof is het uiterste minimum van wat Europa oplegt. Een kwart van de vrouwen zal nooit aanspraak kunnen maken op het ouderschapsverlof omdat je minstens twaalf maanden bij dezelfde werkgever moet werken. Veel vrouwen zijn via uitzendcontracten of andere kwetsbare statuten tewerkgesteld, en kunnen er dus geen beroep op doen.’

Wat beweegt er politiek?

Momenteel onderhandelen de sociale partners over een hervorming van de verschillende verlofstelsels, waarna zij een advies zullen overmaken aan het parlement.

Federaal parlementslid Nahima Lanjri (CD&V): ‘De huidige stelsels hebben absoluut een betere vergoeding nodig. We denken aan een pakket met kindvolgend verlof, waarvan een deel van het geboorteverlof door beide ouders opgenomen moet worden. Gezinnen waarin beide ouders hun zorgverlof opnemen worden beloond met een uitbreiding van het verlof. Ook plusouders en grootouders zouden gebruik kunnen maken van dat zorgverlof.’

¬ PROF. WIM VAN LANCKER

‘Daarbij is deeltijds werk dikwijls geen bewuste keuze’, voegt Billen toe. ‘Vrouwen zijn vaker aan de slag in sectoren zoals de verkoop of de zorg, waar deeltijdse contracten de standaard zijn.

Federaal parlementslid Anja Vanrobaeys (Vooruit): ‘Er is een ondoorzichtig kluwen aan verschillende stelsels met andere voorwaarden ontstaan. Wij willen een toegankelijker, eenvoudiger systeem waarbij mensen een tijdrekening hebben. Die kunnen ze naargelang hun eigen noden gebruiken. Dat kan voor de opvang en zorg van kinderen zijn, mantelzorg, rouwverlof … Iedereen heeft nood aan flexibiliteit en een degelijke work-lifebalans.’

Slechts 39 procent van de ouders neemt zijn ouderschapsverlof op.

vrouwen heeft

‘Het gevolg is dat slechts 39 procent van de ouders hun ouderschapsverlof opnemen. Voor wie een hoog inkomen heeft, is het verschil tussen de forfaitaire uitkering en het loon te hoog. En voor gezinnen met een laag inkomen is er vaak onvoldoende buffer om rond te komen wanneer een van de inkomens vermindert. Wie er wel gebruik van maakt, kiest er vaak voor om het verlof door de ouder met het laagste loon te laten opnemen, en dat zijn in veruit de meeste gevallen vrouwen’, weet Van Lancker.

‘Sinds februari is de toegang verstrengd, waardoor wie deeltijds werkt dat niet meer kan opnemen. Dus de helft van de vrouwelijke werknemers wordt bij voorbaat uitgesloten, terwijl zij net het gros van de zorgtaken op zich nemen.’

Volgens een studie van de ULB lijden vrouwen een inkomensverlies van zo’n 43 procent tot acht jaar na de geboorte van hun eerste kind. Bij mannen wordt geen dergelijke daling vastgesteld. Vrouwen dreigen ook vaker arbeidsongeschikt te worden. Volgens de onderzoekers is er echter een simpele oplossing, namelijk vaders en meeouders geboorte- en ouderschapsverlof laten opnemen. ‘Ook na het ouderschapsverlof zijn maatregelen nodig. Wie thuis wil blijven om voor het gezin te zorgen moet dat kunnen, maar moet ook kunnen terugkeren naar het werk wanneer die persoon dat wil. Als je meer vrouwen op de arbeidsmarkt wil, dan moet je eerst zorgen voor voldoende omkadering door beschikbare en degelijke kinderopvang, door voldoende flexibiliteit om werk en gezin te combineren en door werkbaar werk’, aldus Van Lancker.

Vorige week was het ‘Week van de mobiliteit’. De Lijn voorzag speciaal een voordelige rittenkaart voor bus en tram. Een mooi gebaar. Maar misschien moet er ook werk gemaakt worden van de andere 51 weken van het jaar?

¬ Ann Vermorgen, nationaal secretaris bevoegd voor het Vlaams ACV

Wat met die andere 51 weken?

Tijdens de coronapandemie daalde het aantal reizigers bij De Lijn met 28 procent. Uit recent onderzoek blijkt dat 90 procent van de huidige gebruikers van bus en tram volledig aangewezen zijn op het aanbod van De Lijn voor hun essentiële verplaatsingen naar het werk, de school of het ziekenhuis. Die trouwe gebruikers hebben het de jongste jaren niet gemakkelijk. Veel haltes worden geschrapt. Kinderen zitten urenlang op de bus om naar school te gaan. Voor een simpele verplaatsing van pakweg Aalst naar Brussel met de bus, trein en metro heb je nog steeds drie tickets nodig. En de laatste bus, die vertrekt nog steeds voor het einde van de film.

De Lijn en haar medewerkers hiervoor met de vinger wijzen is onterecht. De stapsgewijze afbraak van het aanbod van tram en bus is een politieke keuze. Zo simpel is het. Toenmalig Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) lanceerde de hervorming basisbereikbaarheid in 2016 onder het motto ‘meer met minder’. Het werd vooral minder. Zijn opvolgster minister Lydia Peeters (Open VLD) zou met veel liberale goesting en helaas ook met een lege beurs de zaak redden. Helaas.

Acht jaar na de aankondiging blijken de grote hervormingen mislukt. Waarschijnlijk zijn enkel consultants die mochten adviseren over nieuwe vervoerplannen, vervoersregio’s, branding en nieuwe websites er beter van geworden.

De MORA, de Vlaamse mobiliteitsraad, windt er geen doekjes om: ‘We vrezen dat de legislatuur 2019-2024 nog lang zal bekend staan om de stilstand op het vlak van openbaar vervoer en een toename van de vervoersarmoede.’ Harde woorden, van een doorgaans diplomatisch adviesorgaan.

Hopelijk stopt de volgende Vlaamse regering met vervoerswoestijnen te creëren op het platteland en in industrie- en kantoorzones. Hopelijk krijgt De Lijn weer de middelen die ze nodig heeft om openbaar vervoer voor iedereen te ontwikkelen. Hopelijk beseft de regering dat hippe deelsteps geen oplossing zijn voor het vervoersprobleem van minder mobiele mensen. En hopelijk luistert ze naar de concrete noden van mensen die openbaar vervoer absoluut nodig hebben voor school, werk of vrije tijd. Dan is het een heel jaar week van de mobiliteit.

Cultuur. Een selectie

1.

BOEK

Undercover aan het werk

Welzijnsassistent in een verpleeghuis met dementerende ouderen, bagageafhandelaar op de luchthaven, medewerker in een daklozenopvang en callcentermedewerker ... Slechtbetaalde maar essentiële banen, waarvan verslaggever Jeroen van Bergeijk de lezer een kijkje achter de schermen biedt. Een eyeopener ‘voor mensen die het doorgaans goed voor elkaar hebben met een prima baan, een fijn huis in een leuke buurt, die een paar keer per jaar op vakantie gaan.’

~ Undercover aan het werk, 299 blz.

2.

MUZIEKTHEATER

Het komt voor in de beste families

Acteur Mathias ‘Lowieke uit Thuis’ Vergels en muzikant Manu Huylebroeck geven met zang, gitaar en verhalen beeld en klank aan wat de familie en vrienden van een persoon met een psychische kwetsbaarheid ervaren. Gebaseerd op het gelijknamige boek en de eigen verhalen van de vertolkers, om kracht en hoop uit te putten.

Tournee in culturele centra en psychiatrische ziekenhuizen over heel Vlaanderen. www.tegek.be

JONGEREN

Na een kritische studie van het Rekenhof en onder druk van Europa willen federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) en federaal minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) sterker inzetten op de preventie van arbeidsongevallen. Elk jaar vinden er in ons land nog 126.000 arbeidsongevallen plaats in de privésector. Vandaag worden ondernemingen met veel (ernstige) arbeidsongevallen over langere tijd (‘ondernemingen met een verzwaard risico’) op hun verantwoordelijkheid gewezen met een extra premie die ze aan hun verzekeraar moeten betalen. De ministers willen dat die premies werkelijk betaald worden. In hun actieplan stellen ze daarom voor om Fedris, het federaal agentschap voor beroepsrisico’s, die zelf te laten innen. Dat geld moet dan gebruikt worden om via gerichte acties in ondernemingen met een verzwaard risico het aantal ongevallen te laten dalen. Daarnaast zullen ook meer bedrijven die nog net niet bestempeld worden als ‘verhoogd risico’ per brief worden gesensibiliseerd.

Onvoldoende seksuele opvoeding is nefast

Expertisecentrum Sensoa en de Centra voor Leerlingenbegeleiding vrezen dat door de nieuwe minimumdoelen in het secundair onderwijs jongeren onvoldoende seksuele opvoeding zullen krijgen op school. In tijden van misinformatie op sociale media ziet CM de gevolgen. ‘Uit onderzoek bleek dat jongeren steeds minder condooms gebruiken’, zegt Joyce Braem van CM. ‘De alternatieven zijn vaak veel minder doeltreffend, zeker tegen de overdracht van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa). Bovendien is de stap naar hulpverleners voor jongeren vaak groot.’

Onlangs lanceerde CM een jongerenwebsite en een kanaal op het online platform OnlyFans. Daar vinden jongeren betrouwbare info en kunnen ze laagdrempelig en goedkoop een zelftest voor soa’s bestellen. Op de verschillende Student Kick-Offs die het academiejaar aan hogescholen en universiteiten inluiden, staat CM met een opvallende stand. Elke student die een condoom over een reusachtige penis trekt, ontvangt een gratis condoom en informatie over seksuele gezondheid.

~ jongeren.cm.be

/ JORIS HERREGODS

Maar om echt aan preventie te doen en het aantal arbeidsongevallen te doen dalen is meer nodig, benadrukt Stijn Gryp van het ACV.

‘We moeten nagaan of het systeem van verzwaard risico effectief is: daalt het aantal arbeidsongevallen in die bedrijven, of zijn er bijkomende maatregelen nodig? En de bedrijven die dreigen in de groep ‘verzwaard risico’ terecht te komen, moeten sneller aangemaand worden tot actie. Een verplichting om binnen de zes maanden contact op te nemen met de externe dienst voor preventie en bescherming om hun veiligheidsproblemen te bekijken en aan te pakken, zou het aantal ongevallen ook naar beneden kunnen helpen.’ Gryp klaagt ook aan dat slechts tien procent van het aantal bedrijven met verzwaard risico dit jaar een bezoek ontvangt van de inspectie Toezicht op het Welzijn op het Werk. ‘Die inspectiecapaciteit moet dringend omhoog. Controle is niet zaligmakend, maar het kan zeker helpen om het aantal arbeidsongevallen en het aantal arbeidsongeschikten en doden naar beneden te halen.’

BURGERINSPRAAK

Vertrouwen in politiek kan beter

Uit cijfers van de OESO en van Statistiek Vlaanderen blijkt dat het vertrouwen van burgers in de politiek erg laag is. Maar ‘hip-heid gaat de democratie niet redden’, klinkt het bij verschillende middenveldorganisaties waaronder beweging.net, ACV en CM. In een open brief naar aanleiding van de Dag van de Democratie spraken ze zich uit tegen ‘peperdure consultancy’ en ‘eenmalige bevragingen die vaak enkel de mondige hoogopgeleide

HET CIJFER 19

burger bereiken. Ons democratisch besluitvormingsproces verdient beter.’ Lies De Winter, directeur bij beweging.net, pleit ervoor om bestaande adviesraden in Vlaanderen en haar gemeentes te versterken.

~ De volledige brief en video vind je op www.visie.net.

Juli 2023 was de warmste maand in Europa ooit gemeten. Maar ondanks het groeiend risico op natuurbranden en overstromingen, verminderen de personeelsaantallen en de middelen om reddingswerken uit te voeren, zo blijkt uit cijfers van Eurostat. Tussen 2021 en 2022 zakte het aantal brandweerlieden in ons land van 9.594 naar 7.807 brandweerlieden, een daling van maar liefst 19 procent. Daarmee laat België enkel Slowakije (-30%), Bulgarije (-22%), Portugal (-21%) voor.

scoor je vrijheid

Minder goed ter been? Doe als Mario. Die heeft de ballen om zijn mobiele vrijheid terug in eigen handen te nemen. Hij krijgt daarbij de hulp van onze mobiliteitsvertrekkers van Goed die hem helpen bewegen, sporten en genieten van het leven.

Pak samen met Goed je mobiele uitdaging aan ontdek hoe de wereld weer een beetje mooier wordt. Of dat nu met een rolstoel, wandelstok, loophulp of scooter is ... we staan voor je klaar.

www.goed.be/scoor

Het mobiliteitshulpmiddel vinden dat bij jou past? Maak een afspraak via www.goed.be/afspraak of 03 205 69 24.

Interview. Minister Van Peteghem maakt de rekening van zijn gestrande fiscale hervorming

‘Politici onderschatten tot welke hervormingen mensen bereid zijn’

Zijn grote belastinghervorming komt er voorlopig niet, en daar houdt minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) gemengde gevoelens aan over. ‘Nooit was er een groter draagvlak voor een grote hervorming. Maar toen de wetteksten klaar waren, was de lokroep van lobbygroepen voor sommigen te groot.’

¬ Tekst Simon Bellens ¬ Foto’s ID/Sammy Van Cauteren en ID/Bart Dewaele

Een jaar geleden verkondigde minister van Financiën

Vincent Van Peteghem trots in Visie dat zijn fiscale hervorming 200 tot 400 euro netto meer per maand zou opleveren. Het was de opmaat tot zijn langverwachte plannen die de lasten op arbeid sterk moesten verlagen, en het belastingsysteem eerlijker en eenvoudiger maken. Een jaar later liggen zijn plannen in de prullenmand. Vlak voor het zomerreces besloot de regering om niet langer te onderhandelen.

‘Ik heb veel gevloekt in de dagen nadien’, zegt de minister. ‘Tot op het laatste moment zochten we oplossingen. Ik ben ervan overtuigd dat we een evenwichtig verhaal hadden. Maar toen de wetteksten klaarlagen, trokken sommigen zich terug uit angst voor de reactie van hun achterban of sommige lobbygroepen. Nu, ik blijf de grootste pleitbezorger van een fiscale hervorming.’

Met name Georges-Louis

Bouchez (MR) en de liberale partijen lagen aan de basis voor de mislukking. Even opvallend was dat werkgeversorganisatie

VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen) op de rem ging staan. Nochtans hameren zij er graag op dat werken meer moet lonen.

VAN PETEGHEM ¬ ‘Drie jaar lang zijn we met alle middenveldorganisaties voortdurend in overleg gegaan, met vakbonden en werkgevers. Ik ben

heel dankbaar voor de manier waarop de vakbonden de discussie zijn aangegaan. Zonder de minste moeite hadden zij een paar maatregelen kunnen uitlichten om gemakkelijk te scoren voor hun achterban. Maar in het algemeen belang hebben zij hun rol opgenomen, en hun achterban proberen mee te nemen in dit verhaal. Ze zijn moedig geweest. Ja, dat mag je zo zeggen. Die positieve ingesteldheid heb ik inderdaad niet bij iedereen gevoeld, zoals bij het VBO.’

‘Maar ik wil dit niet als een totale mislukking bestempelen. We hebben de discussie over een fiscale hervorming de huiskamers binnengebracht. Het draagvlak om er werk van te maken is enorm toegenomen. Wij, politici, onderschatten welke stappen mensen bereid zijn te zetten.’

uw plannen naar de kiezer te trekken?

VAN PETEGHEM ¬ ‘In elk verkiezingsprogramma zal staan dat de lasten op arbeid moeten dalen. Minder belastingen, dat is het leuke deel van het verhaal. Maar je moet ook durven zeggen hoe je dat zult financieren, met correcte cijfers, anders zijn er enkel loze beloftes. Bij ons ligt een uitgerekend en evenwichtig voorstel klaar.’

‘Maar zo’n hervorming doorvoeren kan de politiek niet alleen. Je hebt leiders nodig, ook in het middenveld, die hun achterban durven meenemen in een hervorming als we onze sociale bescherming in de toekomst willen behouden. Daar zijn we de afgelopen tien jaar te weinig in geslaagd. In ons land moeten we met iedereen samenwerken, anders is het heel moeilijk om zaken in beweging te krijgen.’

Professor economie André Decoster (KU Leuven) vond dat CD&V tijdens de onderhandelingen te sterk vasthield aan het optrekken van de belastingvrije som. Een maatregel waarvan ook hogere inkomens profiteren, niet enkel wie ze het meest nodig heeft.

Een jaar geleden wist u al dat sommige van uw voorstellen alleen tijdens komende coalitiegesprekken beslecht konden worden. U voelt voldoende draagvlak om volgend jaar met

VAN PETEGHEM ¬ ‘Er is een heel grote groep mensen die dag in dag uit keihard werkt en solidair bijdraagt aan onze sociale zekerheid. Als we onze sociale zekerheid en het sociaal contract tussen burger en overheid willen versterken, dan moeten we respect tonen

Minder belastingen, dat is het leuke deel van het verhaal. Maar je moet ook durven zeggen hoe je dat zal financieren.

¬ VINCENT VAN PETEGHEM

Interview. Minister Van Peteghem maakt de rekening van zijn gestrande fiscale hervorming

voor iedereen die daaraan bijdraagt. Natuurlijk is het belangrijk om de situatie van de laagste inkomens te verbeteren, dat zat ook in de plannen, maar voor die middenklasse moet je evengoed iets doen.’

(Op dreef) ‘Er is niets ergers dan een strakke grens trekken voor fiscale voordelen en daar net buiten vallen. Je zal maar net die ene moeder van twee kinderen zijn met een degelijk inkomen, maar zonder hogere kinderbijslag of sociaal energietarief. Dat is exact wat leidt tot een gevoel van onrechtvaardigheid. We willen toch niet dat mensen vrijwillig de keuze maken om niet te werken? Een leerkracht die vandaag tien jaar werkt, zit in de hoogste belastingschijf. Vind jij dat logisch?’

‘We onderschatten hoezeer de solidariteit die onze welvaartsstaat overeind houdt, aan het wegvallen is. Als overheid moeten we respect tonen voor wie solidair is. We moeten echt opletten dat we niet de fout maken om de mensen die het land doen draaien niet mee te nemen in een hervorming.’

Wat het verschil tussen werken en niet-werken ook groter moest maken, was de verhoging van de minimumlonen. Maar dat was onderdeel van de fiscale hervorming.

VAN PETEGHEM ¬ ‘We moeten er alles aan doen om dat sociaal akkoord na te komen. Binnenkort zal de discussie op gang komen over hoe we dat nu gaan doen. Ook dat bewijst dat deze fiscale hervorming een gemiste kans is.’

Er is frustratie over het verschil tussen werken en niet-werken, maar die is er net zo goed over vermogensinkomsten. Wie het gros van zijn inkomen haalt uit aandelen of de verhuur van woningen, wordt vandaag nauwelijks belast in vergelijking met arbeidsinkomens.

VAN PETEGHEM ¬ ‘Daarom zit er ook een groot vermogensluik in onze hervorming. Het systeem van het kadastraal inkomen (op basis waarvan huiseigenaarschap belast wordt, red.) dateert van de jaren 70 en begrijpt niemand nog. Het blijft het standpunt van onze partij om alle vermogensinkomsten aan één tarief te belasten in tegenstelling tot de huidige versnippering. (In de blauwdruk van de minister is sprake van 25 procent, met uitzondering van de meerwaarden op aandelen waarvoor 15 procent geldt, red.)

tract? Met de staatsbon heeft u net 22 miljard euro aan spaargeld bij de burgers opgehaald. Zo slecht is het niet gesteld met het vertrouwen in de overheid.

VAN PETEGHEM ¬ ‘Daarvoor moet je vooral luisteren naar wat leeft in de samenleving, en naar welke oplossingen mensen van politici verwachten. Met de staatsbon hebben we het ongenoegen van mensen weten vast te nemen. Natuurlijk hebben mensen ervoor gekozen door het hogere rendement, maar het is ook een signaal naar de banken. Ook daar vragen mensen respect.’

De staatsbon heeft wel niet tot gevolg gehad dat de grootbanken hun spaarrente verhoogd hebben.

In het begin van deze regering hebben we met de effectentaks een vermogensbelasting ingevoerd die de toets van het Grondwettelijk Hof doorstaan heeft, dat was baanbrekend.’

Valt het al bij al niet nogal mee met de druk op het sociaal con-

VAN PETEGHEM ¬ ‘Burgers hebben nochtans heel duidelijk gemaakt dat ze bereid zijn om hun spaargeld te verplaatsen wanneer er een hoger en veilig rendement aangeboden wordt. De concurrentie zou dus moeten kunnen spelen. Ik was verbaasd dat banken dreigden om de woonkredieten te verhogen als gevolg van het succes van de staatsbon (een uitspraak van Belfius-ceo Marc Raisière, red.), of om te lezen dat banken voorrang geven aan hun allerrijkste klanten (wat bleek uit een rondvraag van HLN bij Belfius, red.) Mensen zien al dat de dienstverlening achteruitgaat. Ze missen het respect voor de gewone spaarder. Maar ik ben ervan overtuigd dat de banken het signaal van de spaarders duidelijk gehoord hebben.’

Mensen missen het respect voor de gewone spaarder.

¬ VINCENT VAN PETEGHEM

‘Werkende ouders krijgen best voorrang in de kinderopvang’

Elise Rummens Preventiearts CM

Wie mag mij vaccineren tegen covid en griep?

De jaarlijkse griepvaccinatiecampagne komt stilaan weer op dreef en ook dit jaar worden er weer boosterprikken gezet tegen het coronavirus. Goed om te weten is dat je je gelijktijdig tegen beide virussen kunt laten inenten, maar dat je het covid-vaccin best nu al laat zetten en het griepvaccin vanaf half oktober.

Geld geven is niet de enige oplossing.’ Met die mededeling blokte Vlaams Begrotingsminister Matthias Diependaele (N-VA) meteen de vraag van CD&V voor meer geld in de kinderopvang af. Ondertussen rijpt wel in de hele Vlaamse regering het idee om werkende ouders voorrang te geven in de noodlijdende kinderopvang. ‘Slecht idee’, zegt Jolien De Norre van de ACV-studiedienst.

‘Voorrangsregels zijn vooral bliksemafleiders van het echte probleem: een groot plaatsgebrek in de kinderopvang. Dat oplossen is niet eenvoudig en vereist de nodige investeringen. Morrelen aan de toegangsregels zal niets oplossen.’ De vraag of die schaarse plaatsen dan best naar kinderen met werkende of werkzoekende ouders gaan, is volgens De Norre niet de juiste. ‘In de praktijk hebben de meeste kinderen in de opvang werkende ouders en is er al een voorrangsregel voor wie

kinderopvang nodig heeft omwille van het werk. Door die voorrang nog te versterken, verhoog je alleen maar de drempel voor mensen die – al dan niet opnieuw – hun eerste stappen op de arbeidsmarkt willen zetten.’

Die drempel, daarover blijken alle rapporten het eens. De Norre: ‘Ontoegankelijke kinderopvang is een van de belangrijkste redenen waarom mensen niet aan het werk kunnen. Stel je maar voor: je kunt misschien de volgende dag aan de slag, maar op diezelfde tijd opvang regelen is bijna onmogelijk. Voorrangregels voor werkende ouders verhogen die drempel dus alleen. Overigens, ook om werk te zoeken of een opleiding te volgen is opvang voor de kinderen nodig.’

Recent stelde Justitieminister Vincent Van Quickenborne (Open Vld) dat vrouwen ‘gerust thuis mogen blijven om voor hun kinderen te zorgen, maar

niet op kosten van de maatschappij’. De minister wees ‘huismoeders van allochtone afkomst’ met de vinger. Nochtans weet VDAB al jaren dat voor zes op de tien vrouwen met een migratieachtergrond het gezin en kinderopvang de allergrootste drempels vormen onderweg naar werk. VDAB besluit dat onder meer het gebrek aan toegang tot betaalbare kinderopvang aan de oorzaak ligt van de relatief lage werkzaamheidsgraad van die groep.

Ten slotte duidt De Norre erop dat de nieuwe ideeën en voorstellen over de kinderopvang haar reduceert tot een louter economische functie: het bezighouden van kinderen van werkende ouders. ‘Maar de opvang is veel meer dan dat’, zegt de expert. ‘Een kind leert er vaardigheden, sociaal zijn, kortom: de ontwikkeling van het kind. Met voorstellen als die van de N-VA hebben blijkbaar alleen kinderen van werkende ouders daar recht op.’

Voor de vaccinatie kun je terecht bij je huisarts, sommige apothekers en thuisverpleegkundigen. Vaak moet je hiervoor wel een afspraak maken. Kijk dus zeker goed na bij je zorgverlener welke bepalingen van toepassing zijn. Ook sommige bedrijven organiseren via hun arbeidsgeneeskundige dienst een vrijwillig vaccinatiemoment tegen griep. Wie in een zorginstelling verblijft kan doorgaans ook daar gevaccineerd worden. Een voorschrift is daarbij niet nodig.

Vaccinatie is niet verplicht, maar wordt zowel voor Covid-19 als griep voor mensen met een verhoogd risico aangeraden, onder wie 65-plussers, zwangere vrouwen, personen die langdurig in een zorginstelling verblijven, chronisch zieken, mensen met onderliggende aandoeningen zoals hart- en longaandoeningen en iedereen die in de zorgsector werkt. Maar ook wie buiten die groep valt mag zich laten vaccineren. Het coronavaccin is net zoals tijdens de vorige vaccinatiecampagnes gratis, in tegenstelling tot het griepvaccin dat wel betalend is. Je betaalt wel een eventuele raadpleging bij je huisarts. Wie tot een risicogroep behoort, betaalt daarbij een goedkoper tarief. Voor wie op het werk of in een gesubsidieerde zorginstelling gevaccineerd wordt, is het vaccin gratis.

~ www.laatjevaccineren.be

‘Voorrangsregels zijn vooral bliksemafleiders van het echte probleem: een groot plaatsgebrek.’ Wie werk zoekt of een opleiding volgt, heeft ook dikwijls nood aan kinderopvang.

Achtergrond. Camera’s steeds beter en slimmer

Wie is er gezien?

Van huishoudhulp tot minister, een onbekende camera kan voor iedereen een onaangename verrassing zijn. Met de opkomst van allerlei slimme toestellen – inclusief camera – die steeds goedkoper worden, wordt ons doen en laten tegenwoordig de klok rond digitaal in de gaten gehouden.

¬ Tekst Nils De Neubourg

Slimme toestellen veroverden de laatste jaren de Vlaamse woonkamer. De slimme bel, een luidspreker met stemherkenning, een wifi-beveiligingscamera of een intelligente babyfoon, het is slechts een greep uit het grote gamma van slimme elektronica. Niet zelden herbergt het toestel een camera. Ruim de helft van de Vlamingen heeft minstens één intelligent toestel in huis, schat het Kenniscentrum Data en Maatschappij en onderzoeksgroep IMEC-MICT-UGent.

Bij een op de acht Vlamingen kreeg de slimme beveiligingscamera ondertussen een vaste plek in huis. Niet helemaal verwonderlijk, zegt ook Jelle Janssens van de UGent. ‘Thuis mag je

CRIMINOLOOG JELLE JANSSENS

wettelijk gesproken zoveel camera’s hangen als je zelf wilt.’ Als criminoloog doet Janssens onderzoek naar camera’s, hun impact en privacy. ‘De camerawetgeving zegt dat burgers camera’s moeten aangeven bij de overheid, behalve in huis.’ Dat verklaart wellicht ook de beperkte stijging van het aantal aangeven camera’s bij de FOD Binnenlandse Zaken. Ondanks de stijgende populariteit van de slimme toestellen met camera’s tekenen de cijfers sinds begin 2021 een stijging op van slechts 12 procent.

Controle van de poetshulp

De slimme toestellen bieden enkele voordelen, waardoor ze ook zo gewild

‘Ook beleidsmakers trappen in de val van meer camera’s om de veiligheid te verhogen.’ Criminoloog Jelle Janssens is stellig: ‘Dat werkt niet. Uit verschillende onderzoeken leerden we dat het plaatsen van camera’s niet tot meer veiligheid leidt, laat staan een hoger veiligheidsgevoel.’

‘Mensen zijn camera’s trouwens zo gewoon dat we er niet meer aan denken. Je ziet mensen zonder nadenken ongegeneerd in de neus peuteren of ruziemaken, ook wanneer er een camera hangt. Dat betekent in de praktijk dat het plaatsen van een camera eigenlijk weinig impact zal hebben op gedrag, gewoon omdat we het bestaan ervan vergeten.’

Vanaf deze maand organiseert beweging.net in verschillende steden en gemeenten camerasafari’s, zoektochten langs camera’s in de openbare ruimte.

~ www.wieopwegis.be

zijn. Dat beaamt hetzelfde onderzoek. ‘Een slimme deurbel geeft je de gelegenheid te kijken of de kinderen zijn thuisgekomen van school, een partner thuis is of een pakje geleverd is’, schrijven de onderzoekers. Tegelijkertijd waarschuwen ze ook voor de keerzijde van de medaille van dat gerust gemoed: de toestellen kunnen ook dienen om controle uit te oefenen op gezinsleden of op anderen, zoals een babysit of een poetshulp.

‘Je mag dan wel je huis volhangen met camera’s, toch mag je er niet zomaar alles mee filmen’, waarschuwt Janssens. ‘Komt er bijvoorbeeld een huishoudhulp met dienstencheques over de vloer, dan geldt het arbeidsrecht met strikte regels.’ Want wie het werk van de huishoudhulp met een camera controleert, kijkt eigenlijk specifiek toe op één persoon en het individuele gedrag. Onaanvaardbaar dus, volgens Janssens:

‘Een camera voor de veiligheid werkt niet’

De baas ziet U

Dus geen gepauzeer

Poetshulp Rosa (50) werd onbewust in de gaten gehouden

‘Wat er met die beelden gebeurt weet ik niet’

‘In welk ander bedrijf zou het personeel zoiets toestaan? Een camera op het werk mag alleen kijken naar goederen, processen of de toegang in de gaten houden, maar nooit focussen op persoonlijke prestaties.’

‘In je huis gelden dan inderdaad dezelfde regels als op andere werkplekken’, zegt ook Kris Vanautgaerden, verantwoordelijke voor de dienstenchequesector bij ACV Voeding & Diensten. ‘Camera’s mogen niet dienen om individueel werk te controleren.’ Niet iedere gebruiker van dienstencheques is daarvan op de hoogte. ‘We vragen al lang aan de bedrijven om hun klanten daar goed over in te lichten, maar die vraag valt dikwijls in dovemansoren.’

Wat ook niet helpt: de regels over camerabewaking worden maar zelden gecontroleerd, en sancties worden

slechts zeer uitzonderlijk opgelegd. Het gebeurt soms dat wanneer een werkincident tot een rechtszaak leidt, er plots beelden opduiken afkomstig van camera’s waarvan eigenlijk niemand het bestaan kende, behalve de werkgever dan’, illustreert Piet Van den Bergh, juridisch expert van het ACV. ‘Hopelijk brengen de strengere Europese regels en straffen daar spoedig verandering in.’

Waar het voor reguliere bewakingscamera’s, zoals aan de voordeur, verplicht is die aan te geven bij de overheid, geldt zo’n registratie niet voor camera’s op de werkvloer. Van den Bergh: ‘De wet schrijft voor dat werknemers erover geïnformeerd moeten worden, maar niet meer dan dat. Niemand weet dus hoeveel camera’s er ons tijdens de werkuren in de gaten houden.’

‘In de meeste moderne woningen hangen tegenwoordig camera’s. Wat er met die beelden gebeurt, weet ik niet. Dat vertellen onze klanten ook niet. Nochtans zegt het dienstenchequebedrijf waarvoor ik werk de klanten wel dat wij niet gefilmd mogen worden.’

‘Een keer kreeg ik onverwacht het nieuws dat ik bij een klant niet meer welkom was. Ook in dat huis hing in iedere hoek een camera om je bij elke stap te volgen. De eigenaar had op de camera’s gezien hoe ik even een koffie dronk en een sigaretje rookte op het terras. Dat stond hem blijkbaar niet aan, terwijl het wel gewoon mijn officiële pauze was. De volgende keer moest ik niet meer komen.’

Spiegel

Achter dit ogenschijnlijk onschuldige spel schuilt een verhaal. Dit zijn immers niet zomaar doorsnee honden. Tollers Stevie en Vos zijn therapiehonden, getraind om te werken met jongeren tussen zes en achttien jaar oud in psychiatrisch ziekenhuis Asster. Trainster Katleen gaat samen met haar honden op zoek naar manieren om te communiceren met jongeren die geen woorden meer vinden voor wat zich afspeelt in hun binnenwereld.

De eerste sessies staat de hond centraal: wat heeft zo’n viervoeter nodig om te kwispelen en hoe voelt hij zich? De jongere krijgt de verantwoordelijkheid om mee te zorgen voor de hond, signalen op te pikken … Geeuwt de hond tijdens een wandeling, dan wil dat zeggen dat hij stress ervaart. Zo houdt de hond zijn tegenspeler een spiegel voor. Gaandeweg verschuift de aandacht van de hond naar de jongere en komen er verhalen los. Jongeren van wie je dacht dat je hen kwijt was, vinden stilaan weer woorden.

Dat levert soms bijzondere scènes op. Een tijdje geleden trainde een meisje Stevie om over haar arm te springen. Maar Stevie voelde aan dat er iets niet klopte en weigerde. Zo creëerde Stevie een opening voor het meisje om te praten over haar zelfverwonding, die ze al die tijd verstopte.

Aan Stevie en Vos, maar ook aan alle andere dieren op de werkvloer, van alpaca’s tot ezels, paarden en nog veel meer, wensen we op 4 oktober een mooie Werelddierendag toe!

Foto Maarten De Bouw

‘Vaak klikken het werk en de persoon perfect in elkaar’

Hier hangt de geur van speculaas en chocolade, een stapel adventskalenders ligt klaar om verpakt te worden. Terwijl september op haar laatste benen loopt, wordt in dit maatwerkbedrijf al hard gewerkt aan Sinterklaas en kerst. Begeleider Goele* kwam twintig jaar geleden terecht in de sociale economie en is nooit meer weggegaan. ‘Ik ben als een bijkomende ouder voor de gasten.’

Het magazijn is haar koninkrijk, vertelt Goele stralend. Hier begeleidt zij een vierkoppig team tussen paletten en heftrucks. ‘In mijn team zit een dove man, een die snel ontploft en twee brave jongens, te goed voor deze wereld.’

Twintig jaar geleden zag Goele de vacature voor maatwerkbegeleider in de zondagskrant bij de bakker en ze waagde de overstap. Het begin was best pittig. ‘Plots moet je omgaan met mensen met een beperking. De ene heeft een karakterstoornis, de ander een fysieke beperking … In het begin was het echt zoeken naar hoe je daarmee omgaat, maar al vrij snel heb ik mijn draai kunnen vinden. Zo was er ooit een jongen die geen commando’s kon verdragen, maar heel sterk was in machines bedienen. Ik begin dan met te vragen naar zijn hobby’s, voetbal … Stap voor stap heb ik zijn vertrouwen kunnen winnen, nu kan ik alles aan hem vragen. Ik ben vandaag als een bijkomende ouder voor de gasten.’

Tolk

De juiste man op de juiste plek, dat is het doel. Maar dat vraagt soms doorzetting. ‘Met de dove jongen in mijn team was het in het begin heel moeilijk communiceren. Hij is een uitstekende heftruckchauffeur – een knelpuntberoep – maar was heel wantrouwig tegenover ons. Miscommunicatie stond een vlotte samenwerking in de weg. Ik vroeg hem om iets te doen, maar hij deed het anders. En dat botste vaak. Nu komt er maandelijks een doventolk naar het bedrijf. Alle dove werknemers in het bedrijf kunnen dan uiten wat onuitgesproken bleef. Er zijn immers altijd zaken die verloren gaan omdat ik geen gebarentaal ken.’

Sorteren

‘Wie denkt dat een maatwerkbedrijf bezigheidstherapie is, vergist zich schromelijk. Het tempo ligt hier vrij hoog. Vroeger was een beschutte werkplaats een plek om mensen met een beperking uit hun isolement te halen. Dan lag de tafel hier bij manier van spreken vol met enveloppen en iedereen kon sorteren op eigen tempo. Maar dat plaatje klopt niet meer. Ik heb

de werkdruk hier in de loop der jaren echt zien stijgen, ook wij ontsnappen vandaag niet aan de druk van buitenaf. Ik vrees dat de oorspronkelijke visie van het maatwerk zo verloren gaat. Heel erg vind ik dat.’

‘Onze uitdaging is om iedereen juist in te zetten. En dat is soms zoeken. Maar vaak klikken het werk en de persoon perfect in elkaar. Zo zijn er enkele mensen met een autismespectrumstoornis die repetitief werk vragen en daar echt in uitblinken. Ik heb hier echt al mensen zien openbloeien.’

‘Veel werknemers zijn enorm trots op het werk dat ze hier leveren. Dan komen ze na het weekend vol trots

¬ Tekst Lies Van Der Auwera ¬ Illustratie Peter Goes

Werknemers komen na het weekend vol trots vertellen dat ze ‘hun’ product in de rekken van het warenhuis hebben zien staan

ELKE MAAND LATEN WE

IEMAND AAN HET

WOORD DIE VANUIT ZIJN OF HAAR WERK NAAR DE WERELD KIJKT. DEZE MAAND IS DAT MAATWERKBEGELEIDER GOELE*.

¬ MAATWERKBEGELEIDER GOELE

matig, tot een cursus mondhygiëne toe. ‘Hygiëne dragen we hoog in het vaandel, we werken immers met voeding. Studenten hebben hier onlangs nog een cursus gegeven rond gezonde voeding en tanden poetsen.’

ZWAAR ZORGBEHOEVENDEN

Zorgbudget stijgt amper 5 euro op veertien jaar tijd

De ziekenfondsen vragen de Vlaamse regering om het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden dringend te indexeren. Sinds 2009 is het maandbedrag nagenoeg ongewijzigd gebleven, terwijl de levensduurte enorm steeg. Vandaag bedraagt het zorgbudget nog steeds 135 euro, maar ‘als we de waarde mee zouden laten evolueren met de inflatie, zou het vandaag om een maandelijks bedrag van 177,70 euro gaan’, zegt Luc Van Gorp, voorzitter van het Vlaams Intermutualistisch College (VICO), dat de ziekenfondsen verenigt.

MS-patiënt Michael moet dan ook soms kiezen tussen medicatie of boodschappen. ‘Door mijn ziekte ben ik zelfs in schuldbemiddeling terechtgekomen.’

~ Je kunt de video met Michael bekijken op visie.net

WEBINAR CM-GEZONDHEIDSACADEMIE

Als je kinderwens onvervuld blijft

vertellen dat ze ‘hun’ product in de rekken van het warenhuis hebben zien staan. Prachtig.’

Tandenborstel

Heeft iemand het even moeilijk? Signalen detecteren is deel van Goeles job als begeleider. ‘Niemand loopt graag te koop met zijn eenzaamheid of problemen, hoewel heel wat mensen hier het hart op de tong dragen.’

Investeren in mensen is de rode draad in Goeles verhaal. Opleidingen op de werkvloer organiseert het bedrijf regel-

‘Een paar keer heb ik echt iets wezenlijks kunnen betekenen voor iemand. Zo was er ooit een chauffeur die na een arbeidsongeval zijn been kwijt was. Vanaf dan zat hij dagenlang op een stoel, terwijl hij voordien heel polyvalent was en een zekere vrijheid ervoer. Hem zien wegkwijnen was vreselijk. We hebben de directie toen zover gekregen dat ze een auto aangepast hebben. Zo kon hij terug de baan op en bloeide hij weer open.’

‘Hier werken geeft echt zin, dat voel ik elke dag weer. Neem mensen het werk af en heel wat van hen zouden wegkwijnen. Bovendien verzetten zij al het werk hier, wij omkaderen alleen maar.’

*Goele is een schuilnaam

Vruchtbaarheidsproblemen treffen meer koppels dan je denkt. Een fertiliteitstraject heeft een grote impact op je relatie, je sociaal en professioneel leven. Omdat er nog steeds te weinig aandacht is voor ongewenste kinderloosheid, schreef Shanti Van Genechten samen met professor Lode Godderis een boek voor ouders met een onvervulde kinderwens: Als je kinderwens onvervuld blijft.

Tijdens een webinar op 10 oktober om 19.30 uur geeft Shanti Van Genechten inzichten en tips over de impact van een onvervulde kinderwens. Hoe ga je om met die hevige emoties? Wat vertel je je omgeving?

~ Inschrijven kan via www.cm.be/kinderwens

VACATURES (M/V/X)

Het ACV zoekt

• Stafmedewerker ondernemingsraad – Schaarbeek

~ hetacv.be/jobs

CM zoekt

• Consulenten service- en contactcenter – heel Vlaanderen

cm.be/jobs

Beweging.net zoekt

• Boekhouder – Schaarbeek

~ beweging.net/vacatures

Neem mensen het werk af en heel wat van hen zouden wegkwijnen

Leerkrachten aan het woord

We bevroegen enkele ervaren leerkrachten in Brussel en Vlaams-Brabant naar hun ervaringen in het onderwijs. Wat drijft hun? Wat zou er beter kunnen?

Mathew was 13 jaar lang vrachtwagenmecanicien. Vandaag is hij kleuterleerkracht van de derde kleuterklas. Van zijn overstap naar het onderwijs heeft hij geen spijt, integendeel. ‘Kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen, hen mee kansen kunnen geven, daar haal ik veel voldoening uit. Een knelpuntenberoep is het helaas nog steeds. Mochten de administratieve en organisatorische taken naast het lesgeven minder omvangrijk zijn, zou dat het beroep van leerkracht aantrekkelijker maken. Maar de kinderen helpen evolueren, daar doe ik het voor. Het zit in de kleine dingen, zoals zelf een jas kunnen dichtritsen. Dat tovert elke dag nog steeds een glimlach op mijn gezicht.’

Mathew Joseph Olievier

GBS Everheide, Evere

Ilse Van der heyden

Sint-Jozefsinstituut, Ternat

Stefanie Kennes merkt een daling van vertrouwen en toename van administratie:

‘Ondanks alle uitdagingen in onze huidige onderwijssysteem, blijft zij inzetten op het talent. Vertrouw je leerkrachten en leerlingen.’

Merk je vandaag verschillen op tegenover toen je net aan de slag ging?

Stefanie

Kennes

Imelda, Sint-Jans-Molenbeek

‘Het taalniveau is over het algemeen sterk gedaald. Hoewel een andere thuistaal een extra uitdaging vormt ligt dit niet aan de Brusselse kinderen zoals soms wordt beweerd. Ook in Vlaanderen en bij kinderen met Nederlands of Frans als moedertaal is er een daling. Wij kiezen expliciet voor het zelf samenstellen van een cursus die inspeelt op de noden van Brusselse jongeren.’

‘Een ander probleem is de ‘juridisering’ van het onderwijs. We moeten verantwoording kunnen afleggen voor wat we doen, maar dit lijkt bij momenten toch doorgeslagen. Terwijl het vertrouwen afneemt zie je hoe het aantal administratieve verplichtingen toeneemt, om te zorgen dat je steeds correct ‘ingedekt’ bent. Dat heeft een weerslag op onze kerntaken: inzetten op talenten van onze jongeren en het versterken en bijschaven van belangrijke competenties.’

‘Ik ben erg blij dat Imelda hier de nadruk op blijft te weten leggen. Er heerst een dynamiek van wederzijds vertrouwen en respect waarbij leerlingen én leerkrachten zich veilig en thuis voelen.’

© BART DEWAELE

© BART DEWAELE

ELKE MAAND LATEN LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN OVER EEN NETELIGE KWESTIE

Ilse Van der heyden geeft sinds 25 jaar les. Lesgeven is haar roeping, al maakt ze zich ook zorgen over het behoud van de onderwijskwaliteit.

‘Lesgeven zat vanaf de kindertijd in m’n bloed: geen familiebijeenkomst gaat voorbij of er wordt nog eens de draak gestoken met ‘juf Ilseke’. Van kleins af installeerde ik mijn poppen op een rij. En, als mijn neefje in de buurt was, moest hij het ook ontgelden. Dat ik het onderwijs zou ingaan was dus geen verrassing.’

Merk je verschillen tegenover toen je aan de slag ging?

‘De opkomst van invulboeken gaat ten koste van het leren nota nemen, kennis vergaren, grondig analyseren en gestructureerd synthetiseren. Ik geef geschiedenis en Latijn. Dat zijn maatschappelijk relevante vakken. Ik zou er absoluut opnieuw voor kiezen, net omwille van die vaardigheden. “Excelleren” is geen vies woord en inzetten op ‘taal en inhoud’ daarom noodzakelijk, net omdat ze onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Ik merk een verkleuterende modernisering op en dat maakt de opdracht niet simpel. Maar moeilijk gaat ook, ook al klinkt dat in de oren van nogal wat beleidsmakers onpopulair.’

‘Er is nood aan een coherente onderwijsaanpak. Over de (gewest) grenzen heen. De rand ervaart een steeds grotere instroom vanuit Brussel. Durf écht in te zetten op de taalverwerving. Dat doe je niet met de roep naar een eentalige speelplaats …’

‘En herwaardeer het metier van de leerkracht. Niet door de verdeel-en-heerstactiek van een premie voor specialisten. Wel door eindelijk te investeren in een goede lerarenopleiding. Want de huidige insteek staat mijlenver van de noden op de werkvloer.’ ‘Zo kan ik nog even doorgaan. Op de koffie bij minister Weyts? Of Gatz? Laat de uitnodigingen maar komen!’

‘Het mag geen bezigheidstherapie zijn.’

‘Kwaliteit komt voor mij op de eerste plaats. Studie kan zinvol zijn als de leerlingen duidelijke opdrachten en heldere instructies krijgen. In het beste geval komt de leerkracht nadien nog eens terug op wat de leerlingen in de studie moesten verwerken. Het mag geen bezigheidstherapie zijn. De persoon die voor de klas staat hoeft niet per definitie een pedagogisch diploma te hebben, zolang die de kinderen maar weet te boeien en iets kan bijbrengen.’

‘Zo wordt het aanpassingsvermogen aangescherpt.’

Yannick Persyn

onderwijsvakbond COC

Dat het lerarentekort zo schrijnend is, komt doordat heel veel mensen het onderwijs verlaten. Een belangrijke reden is het gebrek aan waardering voor leraren. Bovendien moeten leerkrachten enorm veel administratie bijhouden. Ze zeggen weleens: ik heb niet voor het onderwijs gekozen om administratie te doen, ik heb gekozen om les te geven. Leerkrachten vragen geen loonsverhoging. De werkdruk, de planlast, het gebrek aan waardering: daar liggen ze van wakker.

Wat we zeker niet nodig hebben, zijn de lapmiddelen van de minister: de leraar-specialist, mensen uit de privésector voor de klas zetten… Die kosten veel geld maar geven geen afdoend antwoord op de actuele noden.

Scholen krijgen al jaren maar 96,47% van de middelen waar ze recht op hebben. Geef ze opnieuw de 100%. Dan kunnen scholen de middelen gebruiken volgens de noden.

‘Het is beter dat er bij een tekort aan leerkrachten iemand voor de klas staat die geen leerkracht is. Zeker als het gaat om ‘kleinere vakken’. Het heeft ook ‘pedagogische waarde’ dat kinderen leren van iemand zonder gepast diploma, maar die de materie met een groot enthousiasme kan overbrengen. Dat is beter dan dat zij passief via een computer of stille studie de lesonderwerpen verwerken. Bovendien worden leerlingen die uit noodzaak een andere leerkracht krijgen geconfronteerd met andere karakters. Zo wordt het aanpassingsvermogen aangescherpt.’

‘Iemand die geen leerkracht is voor de klas of 5 uur studie per week?’

Tom (45)

Tom Van Looy woont in Opwijk en is grote fan van het muziekgenre metal.

Luc (74)

Luc Michiels woont in Schaarbeek en is geïnteresseerd in migratiebeleid en de restauratie van oude documenten.

Connected Communities, een verkennend project over burgerparticipatie in de Euregio

Burgerinitiatieven zijn stevig in opmars, van deeltuinen tot dorpsraden. Toch blijven ze nog dikwijls onder de radar van organisaties uit het middenveld en lokale overheden terwijl ze dezelfde bezorgdheid delen. Dat terwijl er zoveel nood is aan antwoorden en oplossingen om onze samenleving te veranderen en te versterken. Beweging.net Limburg ging op zoek naar andere bewegingen waarin burgers hun stem kunnen laten horen en creativiteit tonen.

¬ Tekst Nele Driesen ¬ Foto Mine Dalemans

Samen met partners in Nederlands Limburg, Oost-België en via de School voor Sociale Wetenschappen van UHasselt gaat beweging.net op verkenning in het brede spectrum van initiatieven rond burgerparticipatie, van inspraak tot cocreatie.

ID-DAGEN

Tijdens de ID-dagen van beweging.net op 19 en 20 oktober met als thema ‘overbruggen’ komt ook burgerparticipatie ruim aan bod. Wil jij deelnemen aan de ID-dagen? Beweging. net Limburg heeft een aantal vouchers die ze aan een verlaagde prijs kan aanbieden. Neem contact op via limburg@beweging.net om hierop aanspraak te maken.

Meer info: www.iddagen.be

Nele Driesen van beweging.net, initiatiefnemer van dit project, verklaart: ‘Praktijkbezoeken in Genk, Stevensweert, Kerkrade en Eupen leren ons meer over de kansen en knelpunten van burgerparticipatie. Adviesraden zijn uitdovend of in transitie, burger- en dorpsbudgetten proberen burgers te engageren om lokaal eigen projectideeën te ontwikkelen. We merken dat ‘dorpsontwikkeling’ in alle regio’s op de agenda staat. Verdwijnende voorzieningen en diensten maken dat burgers noodgedwongen zelf initiatieven nemen voor ontmoeting, bereikbaarheid en mobiliteit, energietransitie en cohousing. Coöperatie en samenwerking over de domeinen en sectoren heen loont.’

Hans Stevens van de Dorpsraad in Kermt geeft een goed voorbeeld dat eveneens tot een effectief resultaat geleid heeft: ‘Onze

Dorpsraad Kermt is ontstaan vanuit een nood, er was geen sporthal meer. Hierdoor verdwijnt het verenigingsleven en kinderen moeten zich ver verplaatsen om ergens anders te sporten. We hebben ons vanuit de buurt verenigd en contact opgenomen met de Stad Hasselt. De schepen gaf ons de uitdaging om aan te tonen dat Kermt een sporthal nodig heeft. Zo hebben we dit samen kunnen realiseren.’

Bruggen bouwen tussen burgerinitiatieven, middenveld en overheid kan onze democratie kwalitatiever maken.

Bürgerdialog

In de Duitstalige Gemeenschap kennen ze de ‘Bürgerdialog’. Dat is het veel beschreven Oost-Belgische model van burgerinspraak. Een burgerpanel wordt samengebracht via loting, ontvangt info en beluistert experts over een specifiek onderwerp zoals bijvoorbeeld kinderop -

vang, inclusief onderwijs of betaalbare huisvesting. Het parlement moet verplicht aan de slag met de aanbevelingen van het burgerpanel, of argumenteert waarom voorstellen niet haalbaar zijn.

Een bezoek aan het Dorpshuis in Eynatten toont aan hoe burgers volhardend samenwerken in het maximaal realiseren van antwoorden op lokale noden. Een mooi voorbeeld van actief burgerschap in een sterk netwerk met onder andere ‘food sharing’, internetcafé en vrijwillige taxidienst.

Bruggen bouwen

Met Limburgse trots en vlaai ontving beweging.net Limburg professionals, beleidsmakers en burgers uit Nederlands Limburg, Oost-België en Belgisch Limburg tijdens een slotevenement in Alden Biesen op 11 september. Nele Driesen: ‘We gaan in dialoog over de motivatie en bestaansreden van burgerinitiatieven, hoe zij zich verhouden tot middenveld en lokale overheden en de signaalfunctie die zij kunnen hebben om eventuele hiaten aan te kaarten. Burgerparticipatie start eerder vanuit een nood en draagvlak om vervolgens aan oplossingen te werken.

Bruggen bouwen tussen burgerinitiatieven, middenveld en overheid kan onze democratie kwalitatiever maken. Op voorwaarde dat er voldoende ruimte is voor vertrouwen, connectie, duidelijke communicatie en het waarmaken van haalbare engagementen. Deze boeiende leerlessen en waardevolle connecties doen ons verder bouwen op een verbindend concreet vervolgproject.’

De volgende weken worden de voornaamste bevindingen nog gebundeld in een publicatie. Deze is binnenkort voor iedereen beschikbaar via onze website.

~ Meer info: www.beweging.net/connected-communities.

Burgerpanel.

ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN OVER EEN NETELIGE KWESTIE

DE STELLING

zijn meer bezig met verkiezingen in plaats van het beleid’

Gerda (71) woont in Hasselt en heeft een grote interesse in culturele en sociale geschiedenis.

In een goed werkende democratie zouden verkiezingen om de zoveel jaar moeten volstaan. Maar onze huidige democratie mist de nodige efficiëntie. Politici zijn steeds meer bezig met de volgende verkiezingen dan met echt beleid voeren. Op dit moment ligt de huidige macht vooral bij de partijen en hun voorzitters, niet bij de in het parlement verkozen vertegenwoordigers van het volk. Als bovendien verkiezingen niet meer verplicht worden, zoals bij de komende gemeenteraadsverkiezingen, zullen burgers zich nog minder betrokken voelen.

‘Samen leren samenleven’

Jessica (26) is een Bilzense met Italiaanse roots en werkt als administratief bediende.

Ik heb het gevoel dat je pas gehoord wordt wanneer de verkiezingen dichterbij komen. Het is dan ook goed dat gemeenten inspraak organiseren. Zo staan ze open voor debat en het volk kan zijn zeg doen. Natuurlijk is het wel de bedoeling dat er uiteindelijk ook iets met die ‘goede’ ideeën gedaan wordt. Burgers mogen daarnaast zeker actiever betrokken worden zodat we ‘samen leren samenleven’. Zo kun je inwoners voorstellen een taak op zich te nemen zoals bijvoorbeeld het onderhoud van een park of buurthuis.

‘Waarom is men bang van inspraak?’

Ik vind dat we te weinig betrokken worden. Men deelt heel dikwijls iets mee als het al beslist is. Als je nog een opmerking hebt, zullen ze ‘kijken wat we nog kunnen doen’. Ik vraag mij af waarom men zo bang is van inspraak. Als iets ontstaan is vanuit de basis en iedereen heeft kunnen meedenken, heeft het toch veel meer kans op slagen. Ik ben zelf voorzitter van de werkgroep personen met een handicap in mijn gemeente, maar ik merk dat ik zelf alles goed moet opvolgen want anders wordt er enkel een advies gevraagd als het wettelijk voorgeschreven is.

Het gedacht van Limburg VISIE ¬ 19 CONTACTEER JOUW REGIO limburg@beweging.net

‘Politici

© KURT LIEFSOONS © MINE DALEMANS

Buddies?

Ja! Maar toch vooral vriendinnen

Omdat stilzitten niet in haar aard zit, startte voormalig verpleegkundige Marga uit Sint-Niklaas als vrijwilliger bij de Duowerking van Samana. Ze werd gekoppeld aan Iris, die na een lange en intense periode van psychische moeilijkheden haar leven weer op de rails wilde krijgen. De dames bleken een gedroomde combo. Al twee jaar lang kletsen ze elkaar de oren van het lijf en gaan ze regelmatig samen op schok. ‘Het is een pure win-win.’

¬ Tekst Davy D’Halluin ¬ Foto

James Arthur

Mensen met een chronische ziekte of een zorgnood, mantelzorgers en vrijwilligers met elkaar verbinden zodat ze samen leuke dingen kunnen doen. Dat is de Duowerking in een notendop. Speciaal voor personen met een psychische kwetsbaarheid, zoals Iris, heeft Samana een samenwerking met Buddywerking Vlaanderen.

Mensen worden gematcht op basis van leeftijd, interesses of woonplaats. Bij Marga en Iris was de klik er meteen. ‘We moesten eigenlijk in een zaaltje met elkaar kennismaken’, vertelt Marga. ‘Maar nog voor we binnen waren, zijn we beginnen te praten. Dat is niet meer gestopt.’ Iris knikt bevestigend. ‘Ondertussen zijn wij vriendinnen.’

Koffie met steun

‘We bellen elkaar minstens één keer per week en ongeveer eens in de twee weken gaan we samen op stap’, zegt Marga. ‘Al is dat allemaal niet zo strak gepland. Het kan ook heel spontaan gebeuren. Ik wil niet dat er een vast stramien insluipt. Als ik een leuk idee heb en het past voor ons beiden, dan doen we dat gewoon. Eens naar de markt gaan en een koffie drinken. Of naar de bioscoop.’

‘Voor het najaar en de winter’, vult Iris aan, ‘hebben we wel al plannen gemaakt om één keer per maand met de trein een citytrip in Vlaanderen te doen. Leuven ligt al vast, daar doen we de kerstmarkt. Maar ook Brugge, Gent, Hasselt en Antwerpen willen we doen.’

Niet alleen samen leuke dingen doen, maakt de relatie zo bijzonder. Voor Iris is Marga ook een steun als het even wat minder gaat. ‘Zij begrijpt het’, maakt Iris duidelijk. ‘Ze heeft jaren in de zorg gewerkt, dus ze heeft maar een half woord nodig om te voelen dat ik het lastig heb.’ Marga vervolgt. ‘Dan ga ik een uurtje met Iris praten. Niet over de gezondheidsproblemen, wel over van alles en nog wat. Ik vraag natuurlijk wel hoe het gaat, maar in deze relatie ben ik geen hulpverlener. Ik ben een vriendin.’

Moed en doorzetting

Voor Iris betekende de Duowerking een kans om opnieuw een sociaal leven op te bouwen. ‘Dat heeft wel wat voeten in de aarde gehad’, aldus Marga. Iris: ‘Maar Marga is een doorzetter. Ze geeft mij het duwtje dat ik nodig heb.’ ‘En dat is wat ik aan haar bewonder,’ zegt Marga, ‘ze blijft openstaan voor contacten en voor nieuwe dingen. Dat vergt moed.’

Met resultaat trouwens. Het sociaal netwerk van Iris is aanzienlijk gegroeid. ‘Vroeger zei ik enkel een goeiendag tegen de mensen in mijn appartementsblok. Nu gaan we bij elkaar op de koffie’, lacht Iris. ‘Als Marga op vakantie is, heb ik andere

DE DUOWERKING VAN SAMANA VERBINDT MENSEN

Voor Iris (links) is Marga ook een steun als het even wat minder gaat.

Burgerpanel.

Het gedacht van

ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN OVER EEN NETELIGE KWESTIE

Niet betuttelen

mensen met wie ik kan afspreken. Dat stelt me gerust.’

‘Het is de wederkerigheid van de Duowerking die zo sterk is’, vertelt Marga. ‘Iris komt opnieuw onder de mensen en ik houd daar een goed gevoel aan over.’

Veertig jaar werkte Marga als verpleegkundige, waarvan twintig in de psychiatrie. Toen een verkeersongeval haar carrière beëindigde, dreigde het zwarte gat. ‘Ik had het moeilijk dat ik niets meer voor een ander kon betekenen. Alleen maar met mezelf bezig zijn en niets doen, dat kon ik niet. Vrijwilliger zijn voor de Duowerking geeft opnieuw betekenis. En je doet alleen maar leuke dingen. Geweldig toch?’

~ Maak kennis met Samana Duowerking tijdens een digitaal infomoment op dinsdag 24 oktober om 19.30 uur. Surf naar www.samana.be/duowerking en schrijf je in.

Tijdens de 10-daagse van de Geestelijke Gezondheid (van 1 tot 10 oktober) delen tal van Oost-Vlaamse organisaties fysieke ‘doosjes tijd’ uit. Zo’n Pak-je-tijd kun je aan jezelf of aan iemand anders schenken, want tijd maken komt het mentaal welzijn ten goede.

De ludieke actie vind je op drie verschillende plaatsen in de provincie, telkens van 9.30 tot 12 uur:

• Dinsdag 3 oktober - Wekelijkse markt Zottegem

• Woensdag 4 oktober – Wekelijkse markt Ronse

• Donderdag 5 oktober – Wekelijkse markt Oudenaarde

Meer info: www.samenveerkrachtig.be

Griet (43)

Griet Van Beveren, coördinator duaal leren en zelfstandig copywriter.

In essentie ben ik tegen over-reguleren door de overheid en het betuttelen van de burger. Autonomie en dus de vrije keuze om al dan niet voor een fietshelm te kiezen staat hoog op mijn prioriteitenlijst.

Anderzijds beschermt een fietshelm zonder twijfel tegen zware letsels bij een ongeval, zelfs tussen fietsers. Misschien wordt er een dragen ooit wel even vanzelfsprekend als het vastklikken van je gordel in de auto. Het is niet de weerstand voor het nieuwe die me weerhoudt om voor een verplichting te gaan, wel autonomie als één van mijn kernwaarden. Dus het blijft toch een neen.

Breinbescherming

Ik ben voorstander om de fietshelm te verplichten. Het dragen van de gordel in auto moest in het begin ook niet en is intussen al erg lang verplicht. Dat wordt nu door de meeste mensen als evident aanvaard.

Sofie (46)

Sofie Devogelaere, Teamcoach, mama en sociale duizendpoot.

Het is een kwestie van het dragen van een fietshelm een goede gewoonte te maken. Dat kan volgens mij door het al vanaf heel jonge leeftijd te introduceren. De ouders en de school kunnen hierbij helpen en het voorbeeld geven. Het grote voordeel voor elke fietser: De fietshelm zal je kwetsbare brein beschermen bij een ongeval!

Jong geleerd

Björn (27) is een jonge papa die doctoreert

Als fervent fietser, en dan vooral met de koersfiets, besef ik maar al te goed dat de voordelen van een fietshelm legio zijn. Een automobilist die zonder de spiegels te checken parkeert, een put in de weg of een ijzelplek. Het is zo snel gebeurd! Als papa van een 1-jarig zoontje heb ik hem vanaf zijn eerste stapjes met de loopfiets bewust laten kennismaken met een fietshelm. Algemeen verplichten is misschien niet nodig. Alles begint bij een goede sensibilisering thuis en op school, liefst op zo jong mogelijke leeftijd.

JAMES

‘Elke fietser moet verplicht een fietshelm dragen’

© FRANK BAHNMULLER

WAT ZOU JIJ DOEN MET EEN PAKJE TIJD?

NIEUWE ACTIES IN DE KINDEROPVANG

‘Geen verschuivingen, maar échte investeringen nodig’

Ze zijn niet nieuw, de eisen aan de Vlaamse regering voor de kinderopvang. In aanloop naar de septemberverklaring zetten de werknemers, samen met sympathiserende ouders, die vragen nog eens in de verf met een bellenblaasacties in verschillende opvanginitiatieven. Symbolisch, tegen het ‘zeepbellenbeleid’ van de Vlaamse regering. Ook in West-Vlaanderen werden bellen geblazen.

¬ Tekst en foto’s Jeroen Pollet

De actie was een initiatief van ACV Puls en ACV Openbare Diensten, die de kinderopvangmedewerkers uit respectievelijk de private sector en de openbare sector bijstaan. In onze provincie kon je o.a. meeblazen in Beernem, Brugge, Roeselare en Waregem.

Bij het ter perse gaan van dit artikel was nog niet duidelijk of de Vlaamse regering in extra middelen voor de kinderopvang zou voorzien.

Kindratio

Ook Monica De Waele, medewerker van Kindercentrum vzw in Waregem en ACV Puls-afgevaardigde, nam deel. ‘Het is nodig! Onze directeur zegt dat wie over de kinderopvang moet beslissen beter eens een dag zou meedraaien met ons. En hij heeft gelijk. Ik werk al 34 jaar in de sector,

waarvan 32 jaar voor deze vzw, en de job is in die periode veel zwaarder geworden. Er zijn taken bijgekomen (observaties, welbevinden, …), maar er is slechts één begeleider per 9 kinderen. Vlaanderen heeft daarmee één van de hoogste kindratio’s per begeleider. In Wallonië is dit 1 voor zeven kinderen. In Zweden is dit 1 verzorger per 4 à 5 kinderen, …’

Personeelstekort

Er is op vandaag weinig overschot op de arbeidsmarkt en het feit dat de job zo zwaar geworden is, maakt dat personeel vinden moeilijk is. ‘Werknemers vallen uit of verlaten de sector. Er zijn initiatieven die zelfs noodgedwongen de deuren moesten sluiten. Hier bij Kindercentrum vzw doen ze erg hun best, maar het blijft moeilijk. Als er een collega ziek is, dan doen wij extra uren om de ouders niet te moeten ontgoochelen. Wij doen ons werk met hart en ziel, maar het weegt toch allemaal wel zwaar door. Investeringen zijn nú nodig: de job moet aantrekkelijker door minder kinderen per begeleider te voorzien en een aantrekkelijker en vooral gelijke verloning. Dus ook een werknemersstatuut voor de onthaalouders’, aldus Monica.

Lokale besturen

Johan Beernaert, gewestelijk secretaris bij ACV Openbare Diensten Brugge-Oostende-Westhoek, beaamt. ‘De kinderopvanginitiatieven van de openbare besturen kampen met dezelfde problemen, dus ook wij staan mee op de barricaden voor betere arbeidsomstandigheden o.a. via de

In Zweden zijn er 4 à 5 kinderen per verzorger. Wij hebben er 9!

¬ MONICA DE WAELE, KINDEROPVANGMEDEWERKER

<< Op 14 september bliezen kinderverzorgsters en sympathisanten bellen om de Vlaamse regering er nogmaals aan te herinneren dat meer investeringen in de kinderopvang broodnodig zijn.

Burgerpanel.

DE STELLING

‘Werkende ouders moeten voorrang krijgen bij kinderopvang’

‘Lapmiddel om de tekorten op te vangen’

Ik vind niet dat er een formele voorrangsregeling hoort te zijn in een kinderopvang. Het komt mij heel raar over dat het selectiecriterium betrekking heeft op de ouders. Het gaat over kinderopvang, kijk dus vooral naar de situatie van het kind. Het is me ook een raadsel hoe dat in de praktijk gebracht moet worden. Betekent dit dat je kind zijn/haar plekje in de opvang verliest als je werkloos wordt of tijdelijk arbeidsongeschikt bent door ziekte?

Kinderopvangmedewerker Monica De Waele: ‘We doen ons werk met hart en ziel, maar de problemen wegen heel zwaar door.’

Sigrid (35)

Sigrid Van Hoof uit Lichtervelde is huisvrouw en mama van 3 jongens

verlaging van de kindratio. Lokale besturen doen zeker inspanningen, maar de noodzakelijke extra middelen moeten van Vlaanderen komen. Een verschuiving van middelen tussen de verschillende opvanginitiatieven, zoals de Vlaamse minister van Begroting suggereert, zal de problemen niet oplossen.’

Geen winst op

zorg

ACV Openbare Diensten heeft nog extra bezorgdheid. ‘We hebben de afgelopen jaren lokale besturen hun zorg zien uitbesteden en privatiseren. Ook voor de kinderopvang vinden wij dat absoluut een slecht idee: er moet altijd een publiek aanbod van zorg, ook zorg voor kinderen, blijven. Voor ons is dit een kerntaak van een openbaar bestuur. Het gaat over publieke middelen, daar moet geen winst op gemaakt worden. We hebben bij de rusthuizen gezien waar dit toe kan leiden’, besluit Johan.

Vic (36)

Vic Ravelingeen uit Zwevegem is uitzendconsulent

Wat wel zeker is, is dat een formele voorrangsregeling stigmatiserend werkt. Niet-werkende ouders worden dan op een nadrukkelijke wijze benadeeld, alsof ze het minder verdienen om opvang te krijgen voor hun kindjes. Het is duidelijk dat de hele discussie het echte probleem maskeert: er is een te grote vraag naar plaatsen in de opvang en er zijn te weinig plaatsen voorhanden. Ik hoop dat er een meer diepgaande aanpak komt. En van mij mag het debat zelfs nog meer ten gronde gevoerd worden, zonder ons te verliezen in lapmiddeltjes als voorrangsregelingen.

‘Het vraagt een engagement van ouders om de zorg te combineren met een job, dit engagement moet beloond kunnen worden’

In veel gevallen gaan beide ouders (voltijds) werken om de beste zorgen te kunnen garanderen voor hun kind(eren). Het lijkt mij dan ook meer logisch dat die ouders kunnen rekenen op voldoende kwalitatieve opvang in hun buurt. Het vraagt een engagement van ouders om de zorg te combineren met een job, dit engagement moet beloond kunnen worden met voorrang op kinderopvang.

CM in West-Vlaanderen

Contacteer ons via 050 44 05 00, westvlaanderen@cm.be of kijk op www.cm.be/kantoren voor de dienstverlening.

ACV in West-Vlaanderen

Contacteer ons via www.hetacv.be/contact of 051 23 58 00. Boek een afspraak (telefonisch of op kantoor) via www.afspraakACV.be. Regioredactie Beweging.net West-Vlaanderen, westvlaanderen@beweging.net

ELKE MAAND LATEN LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN OVER EEN KWESTIE

© GAËLLE BEEUSAERT

Horeca met een sociaal kantje

Wie op zoek is naar een bijzonder adres om iets te eten, vindt in de Nationalestraat in Antwerpen de perfecte plek. In De Foyer begeleidt Groep INTRO mensen naar een baan op de reguliere arbeidsmarkt.

Je stilt er niet alleen je honger mee, maar je draagt ook bij aan een inclusievere samenleving.

‘Iedereen die bij Groep INTRO tewerkgesteld is, heeft om een bepaalde reden minder kansen om aan de slag te gaan op onze reguliere arbeidsmarkt’, vertelt Roel De Gendt van Groep INTRO. ‘Vaak hebben deze medewerkers een grote dosis talent, vaardigheden en vooral veel zin om te leren. Bij Groep INTRO geven we hen de kans om te groeien.’

‘In onze foodcorner krijgen de medewerkers opleiding, maar ook begeleiding op het gebied van horecavakmanschap en persoonlijke ondersteuning. Zo kunnen

ze groeien en zich voorbereiden op de arbeidsmarkt, en leren ze dagelijkse persoonlijke drempels te overwinnen.’

Zaalmedewerker Danny houdt van het veelvuldig contact met de klanten. De goede sfeer en de vele kansen om te groeien zorgen ervoor dat hij elke dag met veel plezier naar zijn werk komt.

Wanneer we hem vragen welk gerecht hij de klanten van De Foyer zou aanraden, vindt hij het moeilijk om een keuze te maken. ‘Ze zijn allemaal lekker.’

Begeleiding op maat

Groep INTRO streeft naar een inclusieve samenleving waar elk talent telt. ‘Onze werkvloeren zijn de methodiek om dit te verwezenlijken’, gaat Roel verder. ‘Via werkervaring leren we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt hun eigen sterktes kennen en werken we aan hun drempels naar een reguliere job.’

‘Elke medewerker heeft ondersteuning nodig: sommigen hebben vooral nood aan de ontwikkeling van technische competenties, anderen kunnen nog wat groei in hun soft-skills gebruiken. Voor nog anderen zijn het een aantal randproblematieken die een tewerkstelling op de reguliere arbeidsmarkt in de weg staan. Iedere medewerker heeft zijn verhaal, zijn uitdagingen en groeikansen.’

Het begeleidingsteam zorgt voor de nodige ondersteuning in dat traject. ‘Niet door zaken uit handen te nemen, maar door samen stap voor stap vooruit te gaan. De coaches en werkleiders reiken inzichten, handvaten en tips aan, maar laten de keuzes altijd aan de medewerker zelf’, besluit Roel.

~ Ontdek meer over Groep INTRO op www.groepintro.be

~ In De Foyer kun je ter plaatse eten of je eten afhalen. Er is ook een vegetarisch en vegan aanbod. Bestellen kan zowel in het restaurant als online. Daarnaast biedt De Foyer ook een uitgebreid catering- en vergaderaanbod.

~ Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen

zaalmedewerker Danny in actie

Kontich is de beste tegelwipper in de provincie Antwerpen

In Kontich zijn er al meer dan 60.000 tegels gewipt. Dat zijn er bijna 2.900 per inwoner. Daarmee scoort de gemeente veruit het beste in de provincie Antwerpen. Op Brugge na scoren ze zelfs beter dan alle steden én gemeenten in Vlaanderen en prijken ze op een tweede plek op de algemene ranking.

Het Vlaams kampioenschap Tegelwippen is een initiatief van de Vlaamse overheid. Ook in Vlaanderen wordt het weer extremer en volgen hevige regenbuien en langere periodes van hitte of droogte elkaar op. Dat resulteert in regelmatige wateroverlast, een effect dat versterkt wordt door de grootschalige verharding in onze contreien. Rechtstreekse gevolgen hiervan zijn dat na een warme dag de stenen niet snel afkoelen en ze al zeker geen water doorlaten wanneer het regent. Met dit kampioenschap tegelwippen probeert de Vlaamse overheid om onze omgeving te ontharden en te vergroenen.

Erg veel steden en gemeenten nemen deel aan het kampioenschap. Doet jouw gemeente mee? Hoe staat jouw gemeente er voor? En vooral, hoe doen de gemeenten in de provincie Antwerpen het in deze wedstrijd? Op basis van hun inwonersaantal werden de deelnemende gemeenten ingedeeld in drie categorieën met elk hun eigen klassement. Ze worden hieronder gerangschikt op basis van het aantal gewipte tegels. Alle gewipte tegels worden verrekend tot een TPI-index: het aantal gewipte tegels per 1000 inwoners.

Weet alvast dat op 18 september er in het totaal al 1.093.956 tegels gewipt werden in heel Vlaanderen.

Hoe doen de gemeenten in de provincie Antwerpen het? We beperken ons hier tot de top-20. Verdere rangschikking is terug te vinden via de website.

Kleine gemeenten: < 25.000 inwoners

1. Kontich: 2 883 TPI (gewipte tegels per 1000 inwoners) of 61 458 tegels

4. Essen: 1 590 TPI of 30 733 tegels

11. Rijkevorsel: 934 TPI of 11 518 tegels

13. Vorselaar: 775 TPI of 6 216 tegels

14. Duffel: 662 TPI of 11 757 tegels

19. Vosselaar: 498 TPI of 5 756 tegels

Middelgrote gemeenten: 25.000 t.e.m. 45.000 inwoners

6. Kapellen; 336 TPI of 9 218 tegels

8. Mortsel: 271 TPI of 7 096 tegels

9. Brasschaat: 239 TPI of 9 153 tegels

12. Westerlo: 166 TPI of 4 212 tegels

13. Heist o/d Berg: 162 TPI of 7 085 tegels

14. Geel: 109 TPI of 4 521 tegels

16. Mol: 92 TPI of 3 469 tegels

“Kontich zet echt wel in op het tegelwippen. Er is zelfs een samenwerking opgezet met enkele buurgemeenten, waaronder Hove en Boechout, onder de naam De Zuidrandwippers. Ook leuk is de tegeltaxi die gratis het afval komt ophalen. Al dat gewip wordt gekoppeld aan de actie ‘één boom per gezin’ die volgt in het najaar. Dit alles in het kader van meer vergroening en een betere waterhuishouding van onze gemeente.”

Grote gemeenten: > 45.000 inwoners

9. Mechelen: 103 TPI of 8 975 tegels

11. Antwerpen: 91 TPI of 48 490 tegels

12. Turnhout: 52 TPI of 2 417 tegels

Het kampioenschap loopt nog tot 31 oktober.

~ Voor meer informatie of inspiratie: www.vk-tegelwippen.be

provinciegenoot Bartel Van Riet is ambassadeur van de campagne

Eliane De Boeck, voorzitter beweging.net regio Antwerpen én een trotse inwoner van Kontich

Acteur, schrijver en scenarist

Dimitri Leue

gevat in 5 woorden

Energiek

‘Ik kan niet stil zitten en ben altijd met meer dan één ding tegelijk bezig. Voortdurend werk ik ideeën uit in mijn hoofd. Die energie drijft me aan. Zelfs op vakantie ga ik niet aan het zwembad lummelen, dan wil ik lezen, de omgeving verkennen of musea bezoeken. Ik snap dat dat voor mijn omgeving soms best vermoeiend is, het lijkt of mijn energie onuitputtelijk is. Voor mij heeft het als voordeel dat als er eens een idee niet lukt, ik er nog honderd andere heb.’

Verantwoordelijk

‘Ga niet op een podium staan als je niets te vertellen hebt. Dat heb ik geleerd van Dora van der Groen. In mijn werk snijd ik onderwerpen aan die me bezighouden en waarvan ik hoop dat ze ook mijn publiek boeien: van klimaat over adoptie en racisme tot psychische problemen. Als theatermaker heb ik een verantwoordelijkheid om iets te zeggen waar het publiek iets aan heeft, of er nu kinderen in de zaal zitten of volwassenen.’

Empathisch

‘Ik ben ontvankelijk voor wat er in de wereld gebeurt. Als jonge mensen vandaag kritisch zijn voor mijn generatie, kan dat hard overkomen. Het is misschien gemakkelijk om dan beledigd te zijn, maar ik wil hen toch vooral begrijpen. Dat probeer ik door me in te leven in de ander. Die empathie vormt ook de rode draad door mijn werk. Ik ben niet de man van de grote boodschappen. Ik maak geen pamflettair theater, maar ik wil mensen emotioneel raken. Als dat lukt, volgt de loutering. Dat is de mooiste beloning na een goede voorstelling: dat je iemands hart oplicht. Zo kan theater iets teweegbrengen.’

Bescheiden

‘We leven in verdeelde tijden. Mensen worden tegen elkaar uitgespeeld. Ik vind die focus op grote tegenstellingen jammer. We zijn allemaal knoeiers, mezelf inbegrepen. Vroeger wou ik grote dingen veranderen. Maar intussen denk ik dat er meer kracht zit in kleine gebaren. Ook in mijn werk laat ik liever kleinmenselijke fouten zien dan grote heldenverhalen. Als ik voor een zaal van 500 toeschouwers tien mensen heb kunnen raken, is dat al heel veel.’

Doorzetter

‘Ik geef niet snel op. Toen mijn vrouw veertig werd, heb ik Jinte Deprez van Balthazar, een van haar favoriete zangers, uitgenodigd om op haar feest te komen spelen. Zo’n half jaar lang heb ik de man berichten gestuurd om hem ervan te overtuigen dat hij er absoluut bij moest zijn. Jinte is gekomen, en het werd een fantastisch feest.’

~ In oktober legt socio-culturele vereniging kwb haar oor te luister bij 50.000 gezinnen in Vlaanderen en Brussel via een gratis scheurkalender waar ook Dimitri Leue aan meewerkte. www.buurtluisteraar.be

ANTWERPEN