Nummer 19 - 8 december 2022

inhoud.

4 Actueel

Van A naar ziekenhuis: tegemoetkoming kilometervergoeding stijgt 6 Knipsels 8 Interview

KU Leuven-econoom Ingrid Molderez: ‘Doordat bedrijfswinsten niet beter werden ingezet, werd er bespaard op kinderop vang’ 11 Factcheck

Minimaal 1 500 euro pensioen voor iedereen? 12

Achtergrond

Nieuwe spullen maken vraagt veel energie en kost de klant geld 15 Forum Herhuisvesten in plaats van noodopvang 16 In beeld

Sint-Truiden, 29 november, 07.27 uur

ervaring

Een andere kijk op de wereld. Deze maand: Pastoor Adam

Feiten en verhalen uit jouw regio 24 Gevat

in vijf woorden

Stany Crets, Acteur

De keuze van An-Sofie Bessemans, hoofdredacteur Visie

Maak er iets schoons van

Een luisterend oor, een veilige plek. Daar draait het volgens priester Adam rond. Maar ook voor de bekende Brusselse activist Laurent d’Ursel, die zich inzet voor de thuislozen in de hoofdstad.

Met de kerstdagen voor de deur wensen we iedereen gezelligheid en warmte, en natuurlijk …

Veel leesplezier, ook in 2023!

Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen www.beweging.net/abonnementvisie ¬ Verantwoordelijke uitgever Liesbeth De Winter ¬ Redactie Simon Bellens, Jelle De Bock, Nils De Neubourg, Dominic Zehnder, Lies Van der Auwera, Lieven Bax, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Sim Geerts, Sofie Buysse, Martine Creve ¬ Hoofdredactie An-Sofie Bessemans, Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt maandelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten ¬ De beschrijving van de CM-diensten en -voordelen in deze publicatie heeft enkel een informa tieve waarde. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten van het ziekenfonds. Meer info: www.cm.be/statuten ¬

Foto Kristof Vadino

Meer doen met minder. Het was de voorbije jaren het mantra in heel wat sectoren.

Vandaag voelen we aan den lijve waar dat leidt. Op de trein of in de bus, in de gevangenissen, achter de muren van de woonzorgcentra, in de kinderdag verblijven, bij de politie, voor de klas, ja zelfs bij onze openbare omroep. Wie meer moet doen met minder, is daar uiteindelijk

altijd de dupe van. Harder werken voor minder voldoening en met een gebrek aan waardering is het beste recept om uit te vallen. Niet alleen voor de mensen die in die sectoren werken is dat nefast. Vroeg of laat gaat ook de publieke dienstverlening eronder lijden. En dat voelen wij allemaal. Onze samenleving staat onder druk. Letterlijk en figuurlijk.

Luc Van Gorp, Voorzitter CM

Kilometervergoeding voor kankeren nierpatiënten opgetrokken

Chronisch ziek zijn leidt tot heel wat verplaatsingen, gaan de van afspraken bij artsen en specialisten tot behandelin gen of onderzoeken in het ziekenhuis. Maar niet iedereen woont op een boogscheut ervan of kan zich nog zelfstandig tot daar verplaatsen. Zij hebben nood aan goed geregeld en betaalbaar vervoer. Ook voor wie met de eigen wagen of het openbaar vervoer frequent de verplaatsing maakt, lopen de kosten hoog op. Daarom werd de kilometerver goeding recent opgetrokken, al kan de organisatie van het niet-dringend medisch vervoer nog beter.

Tekst Dominic Zehnder ¬ Foto Mine Dalemans

Wie regelmatig in een ziekenhuis moet zijn, legt jaarlijks heel wat kilometers af. ‘Met name nier- en kankerpatiënten moeten echt heel vaak in het ziekenhuis zijn voor behandelingen en onderzoeken’, legt Wendy De Leus van CM uit. Om voor de groep van chronisch zieke patiënten op te komen, werd tien jaar geleden het

Observatorium voor chronische ziekten opgericht. Dat adviesorgaan werkte op vraag van het kabinet van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) al enkele adviezen uit over het niet-dringend patiëntenvervoer, legt oud-voorzitter Karen Mullié uit. ‘Een van de recentste adviezen over ziekenvervoer en de verhalen van patiënten die we daarin konden bundelen, hebben er mee

‘Expertise van chronisch zieken moet systematisch worden ingeroepen’

Bijna drie op de tien Belgen ouder dan 15 lijden aan een chronische ziekte. Zij worden binnen het Riziv vertegenwoordigd door het Observatorium voor chro nische ziekten. Met dat adviesorgaan krijgen zij een stem om hun noden en bezorgdheden kenbaar te ma ken. Dankzij de adviezen zijn belangrijke verbeterin gen voor personen met een chronisch ziekte behaald, waaronder enkele eerste stappen in een betere tege moetkoming voor het ziekenvervoer en een verbete ring van de tegemoetkoming in de kosten voor incon tinentiemateriaal.

‘Het is uitermate belangrijk dat patiënten de nodige inspraak krijgen in de organisatie van de zorg’, stelt

Karen Mullié, die na zes jaar afscheid neemt van haar ambt als co-voorzitter van het Observatorium. ‘Voor buitenstaanders is het niet altijd vanzelfsprekend om de noden en zorgen van personen met een chronische ziekte te herkennen. Door de inbreng van de verschil lende patiëntenverenigingen en de ziekenfondsen kunnen we vanuit het Observatorium met één stem naar buiten komen. Wij hopen dat het inwinnen van adviezen bij het Observatorium in de nabije toekomst verplicht zal worden. Het Observatorium wordt onder andere door minister Vandenbroucke erkend als be langrijk en waardevol adviesorgaan, maar de aanwe zige expertise wordt nog steeds niet systematisch in geroepen.’

toe geleid dat het kabinet besliste om de geldende kilometervergoeding op te trekken. We hopen dat de overheid die vergoeding in de toekomst verder verhoogt om die in lijn te brengen met de geldende maxima voor het woon-werk verkeer.’

Vanuit de verplichte ziekteverzekering is er op dit moment alleen voor kanker- en nierdialysepatiënten in een tegemoetko ming voorzien. Zij ontvangen daarvoor een vergoeding van 31 cent per kilometer met eigen vervoer of een volledige terugbetaling van het openbaar vervoer in tweede klasse. Er is voor hen eveneens een structurele tegemoetkoming voor georga niseerd reeksvervoer naar het ziekenhuis met professionele vervoersdiensten. ‘Maar vanuit CM vinden we het belangrijk dat alle mensen kwaliteitsvol en betaalbaar van en naar het ziekenhuis geraken. Daarom hebben wij beslist om dat binnen onze aanvullende diensten aan te bieden’, klinkt het bij Wendy De Leus.

In kaart brengen

Voor een goede planning van de ritten van de vervoersbedrijven, is het nodig om

¬

10 JAAR OBSERVATORIUM VOOR CHRONISCHE ZIEKTEN

(65) MOET DRIE KEER PER WEEK NAAR HET ZIEKENHUIS

RONNY

‘Bij de eerste dialyseafspraak in het zieken huis ga je ook op gesprek bij de sociale dienst. Zij vragen daarbij naar je vervoersnoden. Wanneer je er niet met eigen vervoer kunt ge raken, regelen zij alle praktische zaken met de vervoersdienst. Dat vergemakkelijkt de zaak enorm. Op dit moment gebruik ik mijn ei gen wagen om naar het ziekenhuis te rijden. Ik moet gelukkig niet al te ver rijden, dus in dit stadium lukt mij dat nog goed. Bovendien wordt een deel van de reiskosten ook vergoed. Dat maakt dat de verplaatsing van en naar de dialyse financieel dragelijk blijft, want dat komt bovenop alle andere kosten die door je ziekte ontstaan.’

Voortaan moeten werknemers minstens een jaar volle dig tewerkgesteld zijn om gebruik te kunnen maken van het tijdskrediet. ‘Deeltijds werkenden die tijdskrediet opnamen om te zorgen voor een familielid of om zich bij te scholen vallen terug op nul euro.’

¬ Tekst Simon Bellens ¬ Foto ID/ Lieven Van Assche

Een pauze in je loopbaan? ‘Enkel voor mensen die geld hebben’

Het begrotingsakkoord van de federale regering, afgelopen oktober, leest steeds meer als een aanval op het recht om een loop baan tijdelijk te onderbreken voor een opleiding of zorgtaken. Nadat het tijds krediet om voor kinderen te zorgen beperkt werd van 51 tot 48 maanden, en slechts voor kinderen tot vijf in plaats van acht jaar oud, blijken nu ook deeltijds werkenden met een lopend tijdskrediet de dupe.

opleiding zit, valt haar uitkering vol gend academiejaar helemaal weg, omdat ze voor haar tijdskrediet vier vijfde aan de slag was. ‘Als ik in sep tember aan mijn tweede jaar zou be ginnen, zakt daardoor mijn netto inko men met bijna 200 euro per maand. Als alleenstaande is dat echt niet haalbaar. Waarschijnlijk zal ik moeten stoppen met studeren.’

tijdig een aanvraag voor een niet-drin gende rit in te dienen. De Leus: ‘Helaas merken we een stijging van het aantal last-minute aanvragen voor het niet-dringend vervoer via onze partner Mutas. Doordat mensen sinds corona pas heel laat zeker zijn van hun afspraak, wordt het voor de vervoer ders moeilijker om alle aangevraagde ritten te kunnen uitvoeren.’

Uit de adviezen van het Observatori um bleek eveneens de nood om het niet-dringend medisch vervoer beter in kaart te brengen, zodat de organisa tie en terugbetaling beter op de globale noden afgestemd kunnen worden. ‘Ook CM is vragende partij’, zegt De Leus. ‘We hebben op dit moment slechts weinig zicht op het totaalplaat je. Vooral het vervoer tussen zieken huizen onderling blijft een grote blinde vlek voor ons’. In een brief van minister Vandenbroucke aan het Observatorium die Visie kon inkijken, beloofde de minister alvast om het vervoer beter in kaart te brengen. www.cm.be/ziekenvervoer

Vanaf 1 januari 2023 kunnen mensen die deeltijds werken geen tijdskrediet meer opnemen. Voortaan kan dat pas als je de voorgaande twaalf maanden voltijds in dienst geweest bent.

Els* ging na vijftien jaar werken op nieuw studeren. ‘Een opleiding hele maal in lijn met mijn werk’, vertelt ze. ‘Mijn werkgever ging meteen akkoord.’ Vanaf het begin van het huidige acade miejaar schakelde ze terug op een halftijdse en nam ze tijdskrediet met opleidingsmotief op. ‘Die uitkering compenseert mijn inkomensverlies net voldoende om rond te komen.’

Maar vorige week kreeg ze slecht nieuws. Hoewel ze nog midden in haar

De nieuwe regels zorgen voor onzeker heid, legt Erik Van Laecke van het ACV uit. ‘Hoe zal de RVA die interpreteren voor mensen zoals Els, die al een tijds krediet hebben?’ Volgens Van Laecke bevinden zich in Vlaanderen ongeveer 1 800 werknemers in zo’n situatie.

In zijn advies over de begrotingsmaat regelen sprak de Nationale Arbeids raad, waarin werkgevers- en werkne mersorganisaties zetelen, zich al negatief uit over de nieuwe regels.

‘Dit kan toch niet zijn wat de regering wil?’ vraagt Els zich af. ‘Het lijkt erop alsof pauze nemen in je carrière iets wordt voor mensen met geld.’

*Els is een schuilnaam, haar identiteit is bekend op de redactie

‘Ziekenvervoer komt bovenop alle andere kosten door ziekte’

NIERPATIËNT

ENGELEN

CM-BIJDRAGE

Uitgebreid pakket aan diensten en voordelen

CM biedt haar leden een uitge breid en evenwichtig pakket aan diensten en voordelen aan. Daarvoor dient jouw ledenbijdrage, vanaf volgend jaar 9,43 euro per maand. In ruil krijg je onder meer een tegemoetkoming tot 1 050 euro voor tandprothesen en orthodontie, of voor psychologische zorg tot 720 euro.

Voor kersverse ouders is er dan weer een babygeschenk tot 180 euro, en kinderen en jongeren kunnen tegen een voordelige prijs op vakantie met Kazou. Wie zorg nodig heeft door ziekte, handicap of ouderdom, kan een beroep doen op betaalbaar ziekenver voer. Daarnaast komt CM tussen voor dagopvang, nachtzorg en kortverblijf. CM verhoogt bovendien de tegemoet komingen voor onder meer voedingsen dieetadvies en voor slaaptherapie, en organiseert tal van initiatieven voor een gezonde leefwijze. ~

BOREALIS

Qatar aan de Schelde

Mensenhandel en uitbui ting vind je niet alleen aan de andere kant van de wereld. Deze zomer brak een schandaal uit met maar liefst 174 slachtoffers op een werf van chemiereus Borealis. De geënga geerde filmploeg Docwerkers lanceert op 12 december de documentaire Qatar aan de Schelde. De camera volgt de Bengaalse en Turkse arbeiders en stelt vragen over de verantwoorde lijkheid van bedrijven en onder aannemingen.

~ Schrijf je in en kijk gratis naar de première via www.qataraandeschelde.be

UITZENDKRACHTEN

Vergeet je eindejaarspremie niet

Wie tussen 1 juli 2021 en 30 juni 2022 minstens 65 dagen, of minstens 494 uur als uitzendkracht werkte, heeft recht op een eindejaarspremie van 8,33 procent van het brutoloon. ACV-leden krijgen in de eerste helft van december automatisch het nodige premiedocument. Bezorg dat zo snel mogelijk ondertekend aan je ACV-afgevaardigde of ACV-dienstencentrum. ACV-leden ontvangen daarenboven een syndicale premie van 112 euro.

~ www.interimunited.be

Okra Awards voor niet-digitale bankdiensten

Okra reikte onlangs drie pluimen uit aan banken die extra dienstverlening bieden aan klanten die niet online bankieren. Uit eigen onderzoek van de seniorenvereniging bleken de goede leerlin gen van de klas KBC (belmobiel dienstverle ning aan huis), Belfius (phone banking) en VDK (afschriftenkiosk). Minister van Financi en Vincent Van Peteghem (CD&V) overhan digde de prijzen. Okra vraagt van de minister om afspraken rond niet-digitaal bankieren in de wet te verankeren. Essentieel zijn daarbij een geldautomaat in elke gemeente, de mogelijkheid van contact met een bankbe diende, en papieren afschriften en over schrijvingen.

BANKENSERVICE MOET BETER

De aangekondigde ontslagen bij de VRT kosten aan meer dan 50 mensen hun baan, onder wie ook presentatrice en coach Geena Lisa.

Toch kinderbijslag behouden na arbeidsongeval

Jobstudenten die na een ongeval op het werk terugvielen op een uitkering verliezen daardoor geen kinderbijslag meer. ‘Een tijdje geleden zagen we op korte tijd verschillende jobstudenten met een uitkering door een arbeidsongeval, een zeer beperkt bedrag, die daardoor wel hun kinderbijslag geschorst wisten’, vertelt Nelis Jespers van Jong ACV. ‘Daardoor waren ze financieel heel wat slechter af. Dankzij het ACV wordt die misser in de wetgeving nu rechtgezet.’

Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) maakte bij de bekendmaking van haar wijzigingsbesluit duidelijk dat het ‘niet de bedoeling is om jongeren die slachtoffer zijn van een arbeidsongeval of beroepsziekte bijkomend te straffen door de gezinsbijslagen terug te vorderen.’

‘Minister Crevits wil bovendien budget vrijmaken om de getroffen jobstudenten retroactief te vergoeden’, aldus het ACV. ‘Maar voorlopig is nog onduidelijk hoe dat concreet zal gebeuren.’

Dat is het bedrag aan maaltijd-, eco- en consumptiecheques dat elk jaar niet wordt opge bruikt. Sinds 1 december kunnen die cheques voor een periode van drie maanden verlengd worden. Daarvoor moet je contact opnemen met het bedrijf dat de cheques uitreikt.

vind je houvast bij Goed

Zoek je steun bij de meubels om je heen of neem je liefst een arm van iemand vast als je stapt? Heb je het moeilijk om je nog zelfstandig te douchen of om alleen naar het toilet te gaan?

Ontdek bij Goed oplossingen die je letterlijk een houvast geven. Actieperiode: geldig van 21/11 t.e.m. 31/12/2022. Niet cumuleerbaar met andere acties en kortingen. Enkel geldig op handgreep Solido (10 cm) met zuignappen - niet verstelbaar en plooibare wandelstok zwart PLB51.

Ontdek ons ruim aanbod en onze expertise. Kom langs in een Goed thuiszorgwinkel of bel 03 205 69 29.

Ik neem ook gedwongen afscheid. Geen plaats voor een interne coach bij VRT.

‘Er is een te groot verschil tussen de winsten voor bedrijven en wat de mensen die voor die winsten zorgen ervoor krijgen’

Aan het eind van het gesprek komt Ingrid Molderez met een bekente nis: ‘Deze zomer was ik eigenlijk alle hoop kwijt.’ Voor de derde keer in minder dan twintig jaar lijken we misschien weer in een crisis te belanden. Na een financiële crisis en recenter een gezondheidscrisis woedt er nu een energiecrisis. Lessen werden er schijnbaar nauwelijks getrokken. Laat dat ook net het onderwerp wezen van het gesprek met de professor duurzaam ondernemen en economie aan KU Leuven.

We struikelen van de ene crisis in de andere. Dat heeft ook een psycholo gische impact. Wanneer we eindelijk uit de gezondheidscrisis en twee jaar van sociale isolatie komen, worden we plots met een oorlog op Europese bodem geconfronteerd. Hoewel de bommen hier niet op ons hoofd vallen, voelen we door de hoge energie prijzen wel heel direct de impact. Daarboven hangen dan nog de dreigin gen die met de klimaatopwarming gepaard gaan. Het is onduidelijk of we aan de vooravond staan van een situatie waarin nog meer mensen meegesleurd zullen worden. In die situatie is het makkelijk om de hoop te verliezen.’

Intussen is die hoop bij haarzelf weer teruggekeerd, verzekert ze. ‘Als ik lesgeef beschouw ik het als een plicht om te geloven in de toekomst. Hoewel dat niet eenvoudig is, want ook ik heb geen pasklare antwoorden op al die uitdagin gen. Wat wel zeker is, is dat we op korte termijn zagen hoe heel wat zaken slecht lopen. Er zit iets fundamenteels mis.’

Wat zijn de grootste uitdagingen waar we

voor staan?

BIO INGRID MOLDEREZ

Ingrid Molderez doceert aan de faculteit economie en bedrijfswetenschappen (KU Leuven campus Brussel). Centraal in haar onderzoek staat duurzaamheid.

MOLDEREZ ¬ ‘Er is onder andere de opwarming van de planeet. Dat is geen politiek statement, kijk gewoon naar wat we recent in ons land al hebben gezien: enorme droogte in recente zomers of de overstromingen in de zomer van 2021. Als we niet ingrijpen, gaan we er allemaal nog meer mee te maken krijgen. Nu al verschraalt het land en mislukken oogsten. Zonder eten is het eenvoudigweg afgelopen met ons. Uiteindelijk gaat het gewoon over overleven.’

Op kortere termijn gaat overleven natuurlijk ook over wat we iedere maand op onze bankrekening ontvangen, en of we er onze reke ningen mee kunnen betalen.

MOLDEREZ ¬ ‘Absoluut, en dat moet ook comfortabel kunnen. Het is onaanvaard baar dat mensen nu moeten teruggrijpen naar hout om zich te verwarmen omdat het alternatief te duur is. Tien jaar geleden spraken we over mensen in het arme Zuiden dat het normaal is dat zij op een niet duurzame manier stoken en koken, louter omdat ze geen alternatief hebben. Vandaag moeten ook wij teruggrijpen naar dat soort energiebron nen.’

Er zijn de energieprijzen, maar ondertussen wordt ook onze winkelkar bij wijze van spreken bijna wekelijks duurder. Dat geeft toch ook geen geruststellend gevoel?

MOLDEREZ ¬ ‘Integendeel, we voelen hoe onze levensstijl direct wordt aangetast. Als we gas blijven gebruiken zoals vroeger, bijvoorbeeld om te verwarmen, gaat dat tegenwoordig ten koste van andere dingen die we graag doen. We hebben net onze vrijheid teruggewonnen na corona, maar ineens moeten we voor veel zaken heel veel betalen.’

Dat onbehagen wordt wellicht ook aangewakkerd door de vaststelling dat zelfs werk en een loon geen garantie en zekerheid bieden. Studies tonen zelfs aan dat de reële lonen al bijna 20 jaar niet noemens waardig stegen, en al zeker niet de laagste lonen. Kan die situatie blijven bestaan?

MOLDEREZ ¬ ‘Samen creëren we een toegevoegde waarde. Die pot moet eerlijker verdeeld worden, ook naar de

¬ Tekst Nils De Neubourg ¬ Foto’s Bart Dewaele

bredere samenleving. Heel wat onder zoeken gaan na hoe die verdeling gebeurt. Die laten zien dat de meer waarde steeds meer naar aandeelhou ders gaat. Zelfs in de huidige energiecri sis zal een groot deel van de enorme winsten van de energiebedrijven naar hun aandeelhouders gaan. Ze zouden dat ook maatschappelijk kunnen inzetten.’

Toch geven heel wat bedrijfslei ders aan dat ook grote onderne mingen het momenteel zwaar hebben. Periodes met grote winsten lijken zo af te wisselen met periodes waarin diezelfde bedrijven steun vragen aan hun personeel en overheid om te overleven. Is dat een duurzame manier om een bedrijf te leiden?

MOLDEREZ ¬ ‘Het is eigen aan heel veel aandeelhouders dat wanneer er grote winsten zijn, ze die ook zelf willen houden. In die goede tijden vragen ze zo weinig mogelijk invloed van de over heid, met het argument dat overheids inmenging niet efficiënt is. Maar wanneer het slecht gaat, kloppen ze wel aan bij diezelfde overheid. Dat is geen volwassen manier van bedrijfsvoering. Maar omdat winsten voordien niet beter werden ingezet, hebben overheden op zulke momenten geen andere keuze dan bij te springen. Het gevolg daarvan is dat er vervolgens op andere posten bespaard moet worden. Dat gebeurde bijvoorbeeld in het onderwijs of de kinderopvang. Daar is een tekort aan financiering omdat die naar andere zaken is gegaan, een deel waarvoor de burger niet verantwoordelijk is.’

Zou een bedrijf misschien ook geen oorlogskas kunnen aanleggen voor slechtere tijden, zoals dat ook van gezinnen verwacht wordt?

MOLDEREZ ¬ ‘Economisch gezien is alles oppotten in zo’n oorlogskas waarschijnlijk niet het beste idee, zeker wanneer de inflatie zo hoog is als vandaag. Toch kunnen bedrijven zeker een appeltje voor de dorst aanleggen, maar een deel van de winst kan ook op andere manieren gebruikt worden om zowel in goede als kwade dagen op eigen benen te kunnen staan. Dat voorzorgsprincipe mogen we ook van onze bedrijven verwachten, net zoals van de mensen en van de overheid.’

Onlangs zei Pierre Wunsch, gouverneur van de Nationale Bank van België, in een interview in Trends over de huidige economische situatie: ‘De ondernemingen kunnen de factuur niet alleen betalen. Vele mensen verdienen genoeg. Ze hebben dus de capaci teit om een deel van de schok op te vangen.’

MOLDEREZ ¬ ‘Hij trapt de bal terug in het kamp van de mensen en werkne mers. De kleine man kan niet opdraaien voor een slechte economie. Ik heb ook niet dé oplossing in handen, maar die moet je alleszins niet bij de gewone werkmensen gaan zoeken. Zij kennen ook een energiecrisis, zeker als blijkt dat ze hun toevlucht moeten zoeken tot het verbranden van hout of het aanste ken van een barbecue in huis. Dat we nu naar werknemers kijken, toont weer eens aan dat we niet gewoon zijn om samen de problemen te bespreken en oplossingen te zoeken.’

De hoge inflatie doet ons denken aan de oliecrisis in de jaren 70. Maar anders dan toen zien we historisch hoge brutowinstmarges bij bedrijven, in België zelfs nog hoger dan in de buurlanden. Smaakt die vraag om een inspanning door werknemers dan niet extra wrang?

MOLDEREZ ¬ ‘Dat is zeker zo, omdat de verdeling niet juist zit. Er is een te groot verschil tussen de winsten voor

bedrijven en wat de mensen die voor die winsten zorgen ervoor krijgen. Er is amper sprake van een eerlijke verdeling van onze gezamenlijk gecreëerde waarde. Als het slechter gaat, denkt men helemaal anders. De kosten zouden dan wel gedeeld moeten worden. Dat is fundamenteel niet correct.’

¬ INGRID MOLDEREZ

Zie je tussen die vaststellingen toch nog wat lichtpuntjes die als inspiratie kunnen dienen?

MOLDEREZ ¬ ‘Er is het Deense Ørsted. Ooit was het een overheidsbedrijf voor olie en gas. Zij stelden ruim tien jaar geleden zichzelf de vraag hoe het bedrijf kan bijdragen aan de samenleving, in plaats van alleen naar zichzelf te kijken. Na een drastische, groene koerswijzi ging is het tegenwoordig het duurzaam ste energiebedrijf ter wereld. Of er is het kledingmerk Patagonia. Dat winstge richt bedrijf werd zo aangepast dat alle winsten die niet naar herinvesteringen gaan, ingezet worden om milieucrisis sen te bestrijden. Bovendien heeft Patagonia afstand genomen van het groeimodel dat ten koste gaat van de werknemers. Welke ondernemer wil nu niet zo herinnerd worden? (lacht) Ook in ons land stellen heel wat bedrijven hun eigen maatschappelijke rol in vraag. Zij moeten als voorbeeld dienen en anderen inspireren. Niet louter als ideologie, maar als strategie. Want die bedrijven zullen bij een volgende crisis minder snel wankelen. Die manier van denken is tenminste toekomstgericht.’

Wie betaalt de zoveelste crisis?

Tien jaar geleden spraken we over mensen in het arme Zuiden dat het normaal is dat zij met hout stoken en zo vervuilen, louter omdat ze geen alternatief hebben. Vandaag zitten we in hetzelfde schuitje.

Iedereen ontvangt binnenkort minimaal 1 500 euro pensioen

Wat als ik mijn doktersbriefje verlies?

Om een terugbetaling te krijgen van je doktersbezoek, moet je een doktersbriefje – met geel klever tje – binnenbrengen bij je ziekenfonds. Dat doktersbriefje, of ‘getuigschrift voor verstrekte hulp’, krijg je van je zorgverlener. Maar wat als je je doktersbriefje verliest? Hoe krijg je dan je centen terug?

Al

De langverwachte pensioen hervorming van minister Lalieux draaide uit op een sisser. De verhoging van het minimumpensioen naar 1 500 euro, een belangrijke eis van diverse belangengroepen en vakbonden, was daarbij de enige noot die positief ont haald werd. Maar de term minimumpensioen werpt heel wat verwarring op. ‘Veel mensen denken dat ze er sowieso recht op hebben, maar dat klopt helaas niet,’ legt pensioenexperte bij OKRA Delphine Schedin uit. ‘Het gaat hier om het gewaarborgd minimumbedrag voor mensen met een volledige loopbaan.’

Je (toekomstig) pensioen wordt doorgaans berekend op basis van je looninkomsten die je gedurende je loopbaan

ontvangen hebt. Daarvan ontvang je op het einde van de rit een aandeel dat in verhou ding staat met het aantal jaren die je effectief gewerkt hebt. Heb je een volledige loopbaan van 45 jaar achter de rug én zou je pensioen op dat moment volgens de berekeningen onder de grens van het gewaarborgd minimumpensioen vallen, dan wordt het opgetrokken tot het op dit moment geldende minimum van 1 490,27 euro netto per maand. Wanneer je echter géén volledige loopbaan bereikt, dan ontvang je slechts een proportioneel aandeel.

Om aanspraak te maken op een verhoging tot het gewaar borgd minimumpensioen zijn de voorwaarden afgelopen zomer ook verstrengd. Zo moet je nu onder andere minimaal

een loopbaan hebben van 30 jaar, waarvan 20 jaar, oftewel 5 000 werkdagen lang min stens in een viervijfderegime. Daarbij tellen enkel nog het zwangerschaps-, borstvoe dings- en palliatief zorgverlof mee als gelijkgestelde periode in de berekening van je pensioenrecht. Ziektedagen tellen niet meer volledig mee, werkloosheidsdagen zelfs helemaal niet meer. ‘Door die tewerkstellingsvoorwaarde toe te voegen voor de toegang tot het minimumpensioen zullen voornamelijk minder vrouwen recht hebben op het minimum pensioen, omdat zij vaker deeltijds werken of thuis blijven voor de opvoeding van de kinderen’, voegt Schedin toe. Dat wordt ook bevestigd door een onderzoek van het Kenniscentrum pensioenen.

‘Met het eAttest, of elektronisch doktersbriefje, kunnen artsen of tandartsen hun getuigschriften voor verstrekte hulp rechtstreeks doorsturen naar het ziekenfonds’, zegt Curt Claeys van CM. ‘Dat gaat snel en gemakkelijk, maar nog niet iedereen maakt er gebruik van. Nochtans zorgt het voor minder papiergebruik, minder administratie en een snellere terugbetaling. Met zo’n eAttest hoef je als patient zelf niets te doen. Je kunt het attest dus ook niet verliezen.’

Zonder elektronisch attest kun je wel een nieuw doktersbriefje, of ‘duplicaat’, bij de dokter aanvra gen als het origineel verloren ging. ‘Dat duplicaat mag enkel dezelfde vermeldingen bevatten als het origineel, en moet bovendien duidelijk aangeven dat het om een duplicaat gaat. Je moet ook een verklaring op eer ondertekenen dat het originele attest zoek is geraakt.’

‘Vervolgens moet het ziekenfonds controleren of het originele getuigschrift al niet werd terugbetaald. Maar met een duplicaat kun je toch nog een terugbetaling krijgen.’

Curt Claeys, CM terugbetalingen

© VRT

jaren klinkt de roep om een verhoging van het minimumpensioen naar 1 500 euro netto. Bij de pensioenhervorming van afgelopen zomer beloofde minister Karine Lalieux (PS) zelfs om dat minimum op te trekken tot 1 640 euro netto. Maar lang niet iedereen krijgt het minimum, ondanks de misleidende naam.

Gepensioneerden hebben hun schaapjes nog niet op het droge.

© STEPHANE BEEL

Onze spullen gaan te rap kapot’

Tervuren, zaterdagmiddag. Sarah (36) rijdt een kinderwa gen binnen in het Repair Café, de buurtbijeenkomst waar vrijwilligers je kapotte spullen helpen te repareren. Misschien kan iemand hier haar koets herstellen?

Voor haar kleintje leent ze het exem plaar van haar schoonzus, maar die laatste heeft de hare over zes maanden weer nodig.

Ook voor Antoine (34), nieuw in de gemeente, is het zijn eerste bezoek. Een affiche op straat lokte hem hierheen. Terwijl enkele Femma Wereldvrouwen zijn kleren naaien, leert lokale kwb-voorzitter Jos hem zijn botte messen te slijpen.

Oswald en Mariëtte, 66 jaar getrouwd, komen voor de koffie en gezelligheid. Ze maken een praatje met de dochter van hun overleden vrienden die ze in de menigte herkend hebben.

REPAIR CAFÉS IN CIJFERS

Vlaanderen telt 300 steden en gemeenten. Daarvan tellen er 150 een Repair Café.

Jaarlijks worden gemiddeld 250 voorwerpen in een Repair Café binnengebracht, waarvan zo’n 180 kunnen worden gerepareerd.

Samen goed voor 37 500 herstelde spullen in Vlaanderen.

‘Naast duurzaamheid telt ook de ontmoeting’, weet kwb-vrijwilliger Dominiek. Hij heeft zijn garagist Jimmy weten te strikken die zich om mijn onwillige broodrooster bekommert. ‘80 procent van de huishoudelektro die hier passeert, is herstelbaar’, maakt Jimmy zich met zijn soldeerbout sterk. De man bracht enkele weken in de Vesdervallei door om koelkasten, gasvuren, microgolfovens te redden na de modderstroom en te verdelen onder wie het nodig had. Vandaag gaan de vrije bijdragen in het Repair Café naar 11.11.11.

cleerd zouden worden, en daarbij creëren we mooie hersteljobs.’

Gierig

Wat maakt dan dat we alsnog te snel weggooien? Jimmy haalt de schouders op: ‘Mensen willen niet voor gierig of arm aanzien worden.’ Is nieuw te goedkoop? Heens is stellig: ‘Het zou niet mogen dat de milieuonvriendelijk ste oplossing, namelijk iets nieuws kopen, de goedkoopste is.’ Ze wijst ook naar de productkwaliteit: uit onderzoek blijkt dat in vergelijking met 20 jaar geleden, hoofdtelefoons en wasmachi nes gemiddeld 20 procent sneller kapot gaan. Ingebouwde veroudering is daarbij volgens consumentenorganisa tie Test Aankoop absoluut geen mythe.

Rosalie Heens van Repair & Share, dat de Repair Cafés in Vlaanderen verenigt, bevestigt wat Jimmy aanvoelt: ‘Het is belangrijk dat mensen aan reparatie of hergebruik denken. Nog te vaak belanden spullen die een tweede leven verdienen in de container.’ Linde Brewaeys van het collectief van sociale circulaire ondernemers Herwin, treedt haar bij: ‘In Gent ligt onze hersteldienst Ateljee naast het recyclagepark. Mensen gaan er eerst na of hun spullen nog herstelbaar zijn. 55 procent van de toestellen, waaronder ook wasmachi nes en droogkasten, blijkt herstelbaar, en dat tegen een gemiddelde kostprijs van 46 euro. Een betaalbare oplossing voor zaken die anders meteen gerecy

Nochtans is de nood aan een duurza mere omgang met onze spullen hoog. Nieuwe spullen nemen niet alleen een hap uit het budget, om ze te maken is ook veel energie nodig en het leidt tot veel CO2-uitstoot. Onze spullen hebben een grotere milieu-impact dan vliegen en vlees eten, schrijft Babette Porcelijn in het boek De verborgen impact Fabrikanten produceren met minder waardige materialen tegen bodemprij zen in lageloonlanden, en maken misbruik van goedkoop transport, met alle sociale gevolgen en milieu-impact van dien. Door het mindere product en de lagere prijs heeft de consument ook minder het gevoel van waarde, en gaat die minder zorgvuldig met spullen om.

‘Die neerwaartse spiraal moeten we doorbreken door spullen langer te gebruiken, door meer hergebruik,

Achtergrond. Lange levensduur en makkelijk herstellen: niet als het van de producent afhangt

¬

Tekst An-Sofie Bessemans ¬ Illustratie Rutger Van Parys

Waarom leggen we geen minimumcriteria op aan spullen? ¬ VEERLE VERMEYEN

onderhoud en reparatie’, zegt Veerle Vermeyen, onderzoeker Duurzaam Materialenbeheer aan de KU Leuven. ‘We sparen er bovendien grondstoffen mee uit.’

Langere garantie

Maar zowel lang gebruik als repareren wordt ontmoedigd, stelt Heens vast. ‘Spullen zouden ontworpen moeten zijn om lang mee te gaan en hersteld te kunnen worden, maar dat doen fabrikanten niet uit zichzelf. Daarom moet de garantietermijn worden uitgebreid, vindt Heens. ‘Bij ons is dat twee jaar. In Spanje is dat al drie en in Ierland zes jaar. Voor grote huishoudtoestel len is al Europees geregeld dat je het toestel moet kunnen openen met gewoon gereedschap, en reserveonderdelen moeten minstens vijf jaar beschikbaar blijven, maar voor veel producten moeten nog stappen vooruit worden gezet.’

‘Veel toestellen worden dichtge harst of vastgelijmd, of er worden speciale schroefjes gebruikt waar een gewone schroevendraaier niet op past. Reserveonderdelen van oudere toestellen zijn vaak niet beschikbaar of duur. Als de reparatie meer kost dan de helft van de nieuwprijs, kiezen mensen voor nieuw. De belofte van een sneller of beter toestel versterkt dat alleen maar, net als mode bij textiel een rol speelt.’

VOORWERP

HET IS NIET MEER ONDER GARANTIE

PROBEER OM HET TE REPAREREN

Zoek een professionele her steller, ga aan de slag met herstelinformatie op het in ternet of ga naar naar een re pair café. Vraag de hersteller hoe je het defect kunt vermij den of waarop je kunt letten bij een volgende aankoop.

HET IS NOG ONDER GARANTIE

Naar Frans voorbeeld diende federaal minister van Klimaat, Leefmilieu, Duurzame Ontwikke ling en Green Deal Zakia Khattabi (Ecolo) een wetsontwerp in om een repair index (reparatiescore) toe te kennen aan toestellen, zodat mensen kunnen inschatten hoe makkelijk te herstellen hun aankoop is. Die ligt in het federaal parlement ter stemming voor en zou ten laatste begin 2024 van kracht moeten gaan. ‘Een goede zaak’, vindt Heens. Al stelt Vermeyen zich er ook vragen bij: ‘Plaatst dit de verantwoordelijk heid niet volledig bij de consument om deze informatie mee te nemen in de aankoopbeslissing? Worden producten met lage scores afge straft? Waarom niet gewoon minimumcriteria opleggen?’

MELD HET AAN DE VERKOPER

Als consument mag je kiezen voor gratis reparatie of ver vanging. Als blijkt dat de re paratie onredelijk lang duurt of onredelijk duur is, heb je recht op een vergoeding of een aankoopbon.

Terwijl ik dankzij het Repair Café weer van mijn geroosterde boterham geniet, denk ik aan hersteller Jimmy, die verzuchtte: ‘Waar is de geloofwaardigheid van het toestel?’ En ik vraag me af wat nu weer de slogan was van dat oerdegelijke Duitse merk waar menig grootmoeder bij zwoer: willen we vandaag ‘Immer Besser’? Of ‘Waarschijnlijk een keuze voor het leven’?

~ Bekijk de video op www.visie.net/ artikel/onze-spullen-gaan-te-rap-kapot

JE

GAAT STUK

JE HEBT EEN DEFECT VEROORZAAKT JE HEBT HET NORMAAL GEBRUIKT

LEZERS

Yuri is staalarbeider, scheidsrechter en verdient bij in een discotheek.

Souzan (34)

vluchtte uit Syrië en woont met haar gezin in Lier.

niet meer van deze tijd ,

Jessica: ‘Systeem van vertrouwen is beter’

‘In het verleden werd er vaker gebruikgemaakt van de prikklok. Het probleem is dat een prikklok soms enkel als een controle-instru ment wordt gezien. Maar er zijn niet alleen maar nadelen aan verbon den. Meer inzicht in de gewerkte uren kan helpen om een hoge werkdruk aan te kaarten. En de prikklok heeft een beschermende functie, aangezien ze ook bij conflicten tussen werkgever en werknemers over gewerkte uren kan beslechten. Maar een systeem dat vertrekt vanuit wederzijds vertrouwen is natuurlijk altijd beter. Het geeft ook een blijk van waardering voor werknemers.’

Yuri: ‘Geen loonverlies als je een minuut te laat inklokt’

‘Voor kleine familiale kmo’s is het gebruik van de prikklok wat voorbijgestreefd: iedereen kent elkaar en mensen zien het van elkaar hoe laat ze aankomen. Er wordt bovendien minder in ploegensysteem gewerkt. In grotere fabrieken ben je eerder een nummer en wordt er vaak in ploegen gewerkt, waardoor glijdende uren voor arbeiders niet mogelijk zijn. Daardoor is tijdregistratie naar mijn mening handig voor arbeiders, ook voor de personeelsdienst om de aanwezigheden en overuren te registreren. Het zorgt er ook voor dat de ploegen direct kunnen opstarten en iedereen op tijd aanwezig is. Het verlies van een kwartier loon als je een minuut te laat inklokt is dan weer een brug te ver, want dan start de frustratie tussen de arbeider en bediende.’

Souzan: ‘Er zijn minder discussies mogelijk’

‘Een prikklok is geen ideaal middel voor elke werknemer of elke beroeps groep. Vooral voor werknemers die in ploegen werken of in een groot bedrijf met honderden werknemers lijkt het mij een onvermijdelijk gegeven. Zo kunnen daar minder fouten gebeuren in de uitbetaling voor de gewerkte uren of toekenning van overuren. Daar heb je ook als werknemer baat bij. Met een inkloksysteem zijn er simpelweg geen discussies mogelijk, wat bij een systeem op vertrouwensbasis wel kan gebeuren. Maar wanneer je als werknemer meer vertrouwen krijgt van de werkgever, ga je een heel andere sfeer creëren. Dat werkt ook de productiviteit in de hand, wat in ieders voordeel is.’

ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN OVER EEN NETELIGE KWESTIE

INTERVIEW AN-SOFIE BESSEMANS EN DOMINIC ZEHNDER

Jessica werkt als administratief medewerker in Hasselt.

Souzan

Jessica (26)

Yuri (29)

© KURT LIEFSOONS

© TOM TALLOEN

© MAARTEN DE BOUW

Wie zal de energiepremie van 750 euro krijgen?

Stel: je zit in een regering. En je wordt geconfronteerd met een onrechtvaardige wet die in de praktijk onwerkbaar blijkt. Wat doe je dan? Die wet aanpassen is het logische antwoord. Zo werkt het echter niet in dit land.

Voor de tweede keer moet de regering de loonnormwet van de regering-Michel by-passen. U weet wel, de ‘Wet van 1996’ die in 2017 volgestoken werd met sjoe melsoftware. Zodat de meting van de beschikbare marge voor loonsverhogin gen kan worden gemanipuleerd, in het nadeel van de werknemers. Op basis

derhandelingen werd bepaald dat werk nemers in bedrijven die het goed deden tijdens corona een cheque van maxi maal 500 euro konden krijgen. Echte vrije onderhandelingen waren ook toen onmogelijk.

van die slechte wet dus weigert deze regering andermaal loonsverhogingen voor werknemers in de privésector en de autonome overheidsbedrijven. Als doekje voor het bloeden komt er een energiepremie. Ook bij vorige loonon

Uit de ervaringen met de coronapremie hebben we veel geleerd. Amper de helft van de werknemers in de privésector, zo’n 1,5 miljoen mensen kreeg een co ronapremie van gemiddeld 280 euro, te spreiden over twee jaar. De criteria voor de toekenning van de nieuwe energie premie zijn nu nog een pak strenger ... De premies zijn ook eenmalig. Zelfs als je deze premie zou krijgen, blijft voor veel mensen de maand nog altijd véél te lang voor hun loon.

Er zijn nog andere problemen met die premie. De energiepremie is niet bruto, dus er gaan geen bijdragen naar de soci

ale zekerheid. Tegelijk verbaast de poli tiek zich erover dat de financiering van pensioenen, gezondheidszorg, ziekte verzekering, werkloosheidsverzekering moeilijk wordt en is de conclusie dat er zal moeten worden bespaard. Tja.

Omdat koopkracht voor iedereen cruci aal is, zullen de komende maanden nieuwe acties volgen. Het ACV dekt die alvast tot eind maart met een stakings aanzegging. Op 16 december komt er al een brede vakbondsactie. We geven niet af!

LEEMANS, Voorzitter ACV

Dakloosheid uit de wereld helpen is geen kwestie van geld

Activisten worden al gauw bestempeld als simpele zielen, idealisten of dromers, van wie de eisen niet opgewassen zijn tegen de me ning van ‘serieuze’ mensen, wier stem luider klinkt naarmate ze pessimistischer zijn.

Het is dan ook geen verras sing dat uitgerekend twee Brusselse activistische organisaties, ‘Recht op een dak’ en het ‘syndicat des immenses’, bij de faculteit toegepaste economie aan de ULB een studie besteld hebben

over de kosten van dakloosheid in onze hoofdstad. En de studie bevestigt wat ze al dachten: ten eerste kost dakloosheid ons ongeveer 210 miljoen per jaar, of vijfmaal zoveel als het budget van de bevoegde minister Alain Maron. Ten tweede blijkt uit de studie dat wat een dakloze gemiddeld per jaar kost (41 000 euro) ongeveer even veel is als wanneer we iemand echt herhuisvesten in plaats van noodopvang bieden.

Voortaan kunnen politici en de stad Brussel het bestaan van die studie niet meer ontkennen. We kunnen niet langer beweren dat het geld er niet is om komaf te maken met op straat leven. Waarop wacht België

dan om het Finse voorbeeld te volgen? Finland is het enige Europese land waar, dankzij een proactief beleid, dakloosheid daalt.

Wat houdt ons tegen, aangezien het geen kwestie van geld is? Het antwoord is samen te vatten in één zin: de – onterechte – over tuiging dat dakloosheid niet te verhelpen valt. Zo’n overtuiging moet goedpraten dat er geen enkele visie is op preventie van dakloosheid, dat we een gruwelijk tekort hebben aan betaalbare woningen, en dat we ons tevreden stellen met slechts noodop vang voor daklozen. En daarmee schieten we tekort op vlak van menselijkheid en waardigheid.

Lees de studie online via ~ www.syndicatdesimmenses.be/co-commanditaire-de-letude-dulbea/

MARC

Omdat koopkracht voor iedereen cruciaal is, zullen de komende maanden nieuwe acties volgen.

Forum LAURENT D’URSEL, activist bij meerdere daklozenorganisaties

Zie ginds komt de pakjesbezorger

Vergeet de stoomboot of het paard van Sinterklaas, je pakjes komen voortaan met een busje tot bij je thuis. In alle vroegte staan ze al aan te schuiven bij het depot: de pakjes bezorgers. Even schimmig als het halfduister waarin ze in rij wachten op hun lading, is hun statuut.

De pakjessector staat bol van half slachtige en kwetsbare statuten. Onderaannemers sluiten vaak slech te contracten af met het postbedrijf en binden zich zo aan een opdracht gever zonder dat ze daarvoor een faire vergoeding in ruil krijgen. Maar als het busje kapot is, draaien de be zorgers zelf op voor de kosten. Ook ziekte, pensioen of ongeval … dat moet de bezorger zelf regelen. Een logo van een postbedrijf op het busje verhindert dat de bezorger voor an dere bedrijven kan werken. De post bedrijven zelf komen er tot op van daag makkelijk mee weg. De pakjes zijn de deur uit. En daarmee is de kous af. Bij de rechtbank stapelen de dozen met dossiers zich verder op. Op de vraag wat er moet gebeuren met deze grijze zone aan kwetsbare statuten, is voorlopig geen eenduidig antwoord. Wie weet komt de bezor ger op een dag met een pakje waar het antwoord op die vraag in zit.

~ Foto Maarten De Bouw

‘24/7 klaarstaan, dat houdt niemand vol. Zelfs meneer pastoor niet’

‘Meneer pastoor’, dat hoort hij niet meer zo vaak. Geen habijt of kruisje rond de nek: aan niets is te zien dat er een priester voor je staat. Voor ons: een moderne man, met ontwapenende glimlach en een verrassende kwetsbaarheid. ‘Ik lig even wakker van mijn energiefactuur als een andere sterveling.’

Nu 22 jaar geleden kwam Adam* aan vanuit Congo in West-Vlaanderen, als eerste Afrikaanse missionaris. ‘Het was kerstavond en het sneeuwde. Ongelooflijk, dat had ik nog nooit gezien. En dan al die kerstlichtjes, ik was betoverd! In de jaren nadien doorkruiste ik met het evangelie de hele provincie, van Kortrijk naar Oostende tot bij de nonnen van Menen. Daar noemden ze me de zon van Menen.’

‘Dag meneer pastoor, hoor ik nog soms. Vooral van oudere

mensen, die dan ook heimelijk verwachten dat ik standaard in habijt met kruisje verschijn. Maar ik loop liever rond in gewone kleren. Mijn geloof zit vanbinnen.’

‘Wat me meteen opviel, was de saaiheid van de Westerse misvierin gen. En veel lege stoelen. In Afrika swingt een mis makkelijk vijf of zes uur lang. Ik wou iets van die warme Afrikaanse sfeer naar hier halen en richtte een multicultureel koor op. Dat bestaat nu nog steeds.’

‘In Menen heb ik ook acht weken samengeleefd met een moslim uit Iran. Hij was een theatermaker op zoek naar een tijdelijk onderkomen. We hadden een hoop interessante discussies. Vandaag zijn we nog steeds vrienden.’

Negatief imago

‘Wanneer ik mezelf voorstel als priester, zie ik weleens sceptische

¬

Tekst Lies Van der Auwera ¬ Illustratie Peter Goes

Heel wat collega’s hebben nood aan een vrouw naast zich. En waarom ook niet? Voor mij mag het celibaat op de schop

¬ PASTOOR ADAM

ELKE MAAND LATEN WE IEMAND AAN HET WOORD DIE VANUIT ZIJN OF HAAR WERK NAAR DE WERELD KIJKT. DEZE MAAND IS DAT PRIESTER ADAM*.

¬ PASTOOR ADAM

blikken. Aan priesters kleeft een negatief imago, dat besef ik wel. Vroeger had een priester ontzettend veel macht, te veel. Dat pikken mensen niet meer. Ik laat het niet aan mijn hart komen dat we van ons voetstuk zijn gevallen. Het beeld van de almachtige, volmaakte priester voor wie je moet buigen, past geenszins bij mij. Enkel god is volmaakt.’

‘Een vrouw naast een priester, dat moet echt wel kunnen, vind ik. Heel wat collega’s hebben een ‘huishoudster’. Ze hebben nood aan een vrouw naast zich. En waarom ook niet? Voor mij mag het celibaat op de schop. Zelf zal ik wel alleen blijven, ik heb altijd mijn eigen boontjes gedopt: wassen, strijken, koken, een preek schrijven, alles doe ik zelf.’

‘Biechten? Dat gebeurt vandaag nog nauwelijks. De traditionele biechtstoel is een pronkstuk, maar wie wil biechten doet dat bij mij gewoon aan tafel. Face to face. Wie nood heeft aan zijn hart luchten of een veilige plek,

kan bij mij terecht. De priester is een vertrouwenspersoon. Mensen lopen soms rond met geheimen waar ze zich over schamen. Als iemand me in vertrouwen neemt, dan raakt me dat. Problemen wegtoveren kan ik niet, een luisterend oor bieden is vaak genoeg. En hoop geven voor een betere toe komst.’

Stress

‘Maar dat is ook onze achilles hiel. Mijn deur staat de klok rond open, maar wie houdt dat vol? Mijn werkdagen zijn in feite onbeperkt, soms krijg ik midden in de nacht telefoon om een ziekenzalving te doen. Dat is enorm zwaar. Heel wat priesters kampen dan ook met burn-out. Priester kan soms een heel ondankbare baan zijn. Je moet doseren, want de dag dat je uitvalt, sta je er alleen voor. Terwijl je je hele leven in dienst hebt gesteld van iedereen.’

‘Als priester is het belangrijk om je eigen mentaal welzijn goed in de gaten te houden. Ik heb een rustdag ingebouwd, waarop ik mezelf verplicht om even af te koppelen en weer op te laden. En dan sta ik de volgende dag weer klaar met frisse moed en open blik.’

* Adam is een schuilnaam.

VACATURES

Visie zoekt

• Digital Creative - Schaarbeek www.visie.net

ACV zoekt

• Digitale marketeers, data-analist en diverse IT-profielen - Schaarbeek

~ www.hetacv.be/vacatures

CM zoekt

• Directeur HR en organisatieontwikkeling

• Adviseur organisatieontwikkeling - Schaarbeek

• Data center coördinator - Schaarbeek

• Maatschappelijk werker

• Netwerkcoördinator - Brussel (Pajottenland), Aalst Consulent Service Center / Consultent kantoor

~ www.cm.be/jobs

Mensen lopen soms rond met geheimen. Als iemand me in vertrouwen neemt, dan raakt me dat

THEATER KAMPSFEER IN EEN KOUDE WINTERNACHT

1. 2. 3.

Vriendschap op eenzame hoogte

Voorbije zomer gooiden regisseursduo Charlotte Vandermeersch en Felix Van Groeningen al hoge ogen in Cannes met hun film ‘De acht bergen’, een verfilming van het gelijknamige boek van Paolo Cognetti. Het verhaal over twee jongens, Bruno en Pietro, kaapte er de publieksprijs weg. Binnenkort wordt dit pareltje aan het grote publiek getoond. Een verhaal over vriendschap, liefde, eenzaamheid, leven en dood, verteld tegen de achtergrond van de ongerepte Italiaanse Alpen.

~ In de zalen vanaf 14 december

Het trio Clara Cleymans, Wim Helsen en Peter Van den Eede slaan de handen in elkaar voor een voorstelling voor een jong publiek. En dat doen ze met kampvuur en bijbehorende liederen. In een stille, koude decembernacht willen ze een kamp bouwen, om een vuur in te maken. Maar ze zijn met te weinig. En hun stem zijn ze ook al kwijt. Hoe gaan ze dat oplossen? Een verhaal voor kinderen vanaf zes jaar.

~ In Het Paleis, van 22 december tot 14 januari

Mode en psyche in dialoog

Mode of kledij wordt soms gecreëerd op een onverwachte plek. Zoals in een psychiatrisch ziekenhuis, in isolatie of in een huiskamer. Museum Dr. Guislain en MoMu – ModeMuseum Antwerpen pakken uit met de dubbel tentoonstelling MIRROR MIRROR – Mode & de psyche. In de tentoonstel lingen, in Antwerpen en Gent, gaan ze op zoek naar de connectie tussen mode, psychologie, zelfbeeld en identiteit. Welke boodschap willen ont werpers of kunstenaars brengen met hun kledij? En kan kleding je men taal beschermen? Een verrassende kijk op mode.

~ Tot 26 februari 2023 in MoMu en Museum Dr. Guislain. In beide musea kun je met de museumpas gratis terecht. www.museumpassmusees.be

FILM De acht bergen

EXPO Mirror Mirror

Deugddoend duo

Samana startte een tijd geleden in onze provincie met de duowerking. Samana brengt mensen op basis van interesse, leeftijd of woonplaats samen om leuke dingen te doen. Mieke (50) zet zich als vrijwilliger in voor de duowerking en spreekt heel regelmatig af met haar buddy.

Ik heb altijd met veel plezier voltijds voor de klas gestaan’, steekt Mie ke van wal, ‘maar op een bepaald moment kreeg ik nood aan wat meer rust, aan meer tijd voor mezelf. Toen ben ik halftijds gaan werken.’ Meer tijd voor zich zelf betekende echter niet dat Mieke languit in de zetel ging liggen. ‘Ik wilde in die vrije tijd iets betekenen voor een ander. Vrijwil ligerswerk stond al langer op mijn lijstje, dus toen ook de kinderen groter waren heb ik me in het aanbod verdiept en zo kwam ik uiteindelijk bij Samana terecht.’

Klein hartje

Het opzet van de duowerking, kwetsbare mensen uit hun sociaal isolement halen, sprak Mieke meteen aan. In een eerste ge sprek kon ze haar voorkeuren en interesses kwijt, daarna ging Samana voor haar op zoek naar een buddy. Mieke: ‘Onze eerste

ontmoeting gebeurde onder begeleiding, gewoon om te zien of het klikte. Ik ging er met een klein hartje naartoe, maar ons contact zat meteen goed. We wonen niet zo ver van mekaar, houden van dezelfde muziek en delen heel wat interesses. Ik had meteen het gevoel dat zij iemand was die mij lag.’

Bucketlist

Sindsdien zien Mieke en haar buddy elkaar ongeveer elke drie weken om samen iets leuks te doen. ‘We maakten samen een soort bucketlist van dingen die we graag nog samen willen doen en die gebruiken we als leidraad. Bowlen in het donker, eens naar de cinema, een bezoek aan de bloe mentuin of een tocht op de Schelde, het staat er allemaal op’, vertelt Mieke enthou siast. ‘Zelfs heel de coronaperiode heeft ons niet kunnen tegenhouden.’

Mettertijd veranderde het contact tussen de twee ook. Waar het aanvankelijk vooral Mieke was die het gesprek op gang hield, merkt ze sinds een tijd dat hun conversa ties meer over en weer gaan nu. ‘Dat was fijn om te merken’, zegt Mieke. ‘We zijn op ons gemak bij elkaar en kunnen over alles praten. Ik noem haar tegenover anderen ook niet mijn buddy, maar wel mijn vrien din.’

IETS VOOR JOU?

Samana is nog op zoek naar mensen met een chronische ziekte of beperking en naar vrijwilligers die zich willen smijten voor de duowerking. Samana ondersteunt de duo’s met vorming en coaching. We stellen de werking ook graag aan je voor tijdens een online infosessie op maandag 27 februari van 20 tot 21.30 uur. Inschrijven kan via mail (inschrijvingen.antwerpen@samana.be ) of telefonisch (03 221 95 70).

Vriendin

© Frederik Beyens

Wat als… noodzakelijke basiszorg te duur

De inflatie en stijgende energiekosten maken het leven er voor veel mensen niet makkelijker op. Maar wat als het leven zo duur wordt dat je noodzakelijke basiszorg moet afbouwen of zelfs stopzetten? Thuiszorgorganisatie Familiehulp trekt aan de alarmbel omdat ze ziet dat een toenemende groep mensen essentiële zorg vermindert. Wij spraken met An Uytdenhouwen, regiodirecteur bij Familiehulp in Mechelen.

Waaraan merken jullie dat de hoge energieprijzen de zorg onder druk zetten?

AN ¬ ‘We zien algemeen binnen onze organisatie dat de zorgintensiteit daalt. Dit betekent dat het gemiddeld aantal uren zorg dat een cliënt vraagt een flinke terugval kent in 2022. Voor de jaren 2019 tot 2021 registreerden we voor het eerste semester gemiddeld 96 à 97 uren zorg per cliënt. In de eerste zes maanden van dit jaar is dit gedaald naar gemiddeld 89 zorguren. Dit is 7,7% minder. Opvallend is dat het aantal nieuwe zorgaanvragen wel blijft toenemen en het aantal nieuwe cliënten stijgt met 8 à 9%. We hebben dus meer cliënten, maar zij vragen minder uren zorg.’

‘Cliënten geven zelf ook aan dat ze zich zorgen maken over hun financiële situatie en twijfelen of ze hun facturen nog wel gaan kunnen betalen. Het feit dat de vaste kosten zoals leningen of huishuur,

voeding en energie een flinke hap uit het budget van mensen wegnemen maakt dat zij zich gedwongen zien om te besparen op andere domeinen en dus ook op hun zorg, hoe noodzakelijk die basiszorg in een aantal gevallen ook is.’

Hoe gaan jullie hiermee om?

AN ¬ ‘We merken bij onze cliënten een ongerustheid door de verschillende crisis sen die elkaar opvolgen. Eerst was er de coronacrisis, nu weer de energiecrisis. We vinden het belangrijk dat onze medewer kers, naast hun huishoudelijke en verzor gende taken, tijd maken om cliënten een luisterend oor te bieden.’

‘Daarnaast gaan we ook in overleg met cliënten die het financieel moeilijk hebben rond een mogelijk afbetalingsplan en spreiding van de betalingen. Binnen de gezinszorg en de aanvullende thuiszorg wordt het bedrag dat mensen moeten betalen bepaald door hun inkomen en bestaan er compensaties op basis van de graad van zorgbehoefte, leen- of huurlast en hoge medische kosten om de kostprijs draaglijker te maken. Zo hanteren we voor de kraamzorg een vast bedrag van 9,5 euro per uur, maar dankzij een tegemoetko ming van het ziekenfonds verlaagt deze kost. We proberen cliënten ook door te verwijzen naar initiatieven zoals MyTrus tO om te bekijken hoe rekeningen op een realistisch tempo kunnen worden betaald.’

‘Moeten desondanks cliënten de hoeveel heid zorg toch noodgedwongen afbouwen, dan gaan we samen met hen op zoek naar mogelijke aanvullende oplossingen bin nen hun sociale netwerk. Lokaal zoeken we ook naar vrijwilligers(organisaties) die zich willen inzetten om de zorg voor men sen toch zo goed mogelijk georganiseerd te krijgen. We willen op een warme ma nier omgaan met cliënten die de factuur niet meer kunnen betalen en zoeken hoe we toch die basiszorg optimaal georgani seerd kunnen krijgen.’

Waarover zijn jullie precies bezorgd?

AN ¬ ‘Vaak zijn het net de mensen die al in een heel kwetsbare positie zitten, die de factuur voor de zorg niet meer kunnen betalen. De zorg die wij bieden is voor veel mensen de enige garantie dat zij op een menswaardige manier de dag doorkomen: wij zorgen dat zij gewassen en aangekleed zijn, een volwaardige maaltijd krijgen, in een propere omgeving verblijven,… Daar naast zien we ook dat onze medewerkers vaak één van de weinige menselijke con tacten zijn die mensen nog hebben. Valt dit (gedeeltelijk) weg, dan dreigen mensen te vereenzamen. Zulke zaken maken ons als organisatie erg ongerust.’

AN ¬ ‘De hoge inflatie en de hallucinante energieprijzen zet de basiszorg voor de meest kwetsbaren steeds meer onder druk. Heel expliciet vragen we naar bijko mende ondersteuning voor deze kwetsba re doelgroep. De zorg krijgen die je nodig hebt, zou een evidentie moeten zijn in een rijke regio als Vlaanderen. Het valt op geen enkele manier te verantwoorden dat men sen die zich al heel wat moeten ontzeggen ook nog eens moeten inboeten op hun kwaliteit van leven. Daarom vragen wij de overheid dringend actie te ondernemen.’

Samana bevraagt leden over stijgende levensduurte

Ook Samana is bezorgd over de stijgende kosten. Zij organiseerden een bevraging bij hun leden over welke effecten dit heeft op het leven van mensen met een chronische ziekte. We halen er enkele opvallende resultaten uit.

‘Ik kijk met een bang hart naar de toekomst. Het enige wat kan helpen, is de uitkering hoger maken’

82% van de respondenten geeft aan te moeten besparen. Dat is geen verrassing. 37% heeft om die reden ook moeten beslissen om medische zorgen uit te stellen.

‘Ik heb recht op het sociaal tarief, maar kan er geen aanspraak op maken in mijn assistentieflat die met dagprijzen werkt. Sociale tarieven zouden hier ook toegepast moeten worden.’

Het sociaal tarief is voor veel mensen erg welkom, toch kan niet iedereen ervan genieten. Hier wordt ook een pensioenverhoging meermaals aangehaald als moge lijke oplossing.

‘Een sociaal leven heb ik al lang niet meer sinds mijn ziek zijn, ik heb geen geld meer.’

De impact van de stijgende levensduurte op het sociale leven mag niet onderschat worden. Er blijft vaak amper geld over voor activiteiten in de vrije tijd. Samana biedt lokaal een grote variatie aan activiteiten en werkingen aan, waarvan een aanzienlijk deel gratis is. Mensen met een chronische ziekte of zorgnood, maar ook mantelzorgers kunnen hier vrij aan deelnemen. Hiermee hoopt Samana toch al tegemoet te kunnen komen aan de sociale gevolgen die het duurder wordende leven met zich meebrengt.

Contacteer ons gerust via 015/29.25.70 of mechelen@familiehulp.be. Meer weten over Familiehulp?

~ www.familiehulp.be

CONTACTEER JOUW REGIO

ACV provincie Antwerpen ¬ 02 244 30 00 ¬ CM provincie Antwerpen ¬ 03 221 93 39 beweging.net provincie Antwerpen ¬ 015 29 25 50

Welk signaal willen jullie geven aan de overheid?

Wenst u beroep te doen op de zorg- en dienstverlening van Familiehulp Mechelen?

‘We moeten terug naar meer bewustwording’

De laatste maanden kwamen verschillenden wantoestanden in meerdere crèches aan het licht. De sector zit al jaren op haar tandvlees, maar nu klinkt de hulpkreet luider dan ooit. Visie sprak met Ann De Moor en Britt Stuckens, respectievelijk algemeen en pedagogisch directeur van De Ketjes, een kinderdagverblijf dat al meer dan 40 jaar in hartje Brussel actief is, en dat maar liefst 100 tot 120 ketjes opvangt.

Het beleid is jaren gegaan voor kwan titeit in plaats van kwaliteit’, steekt Britt van wal. ‘En wat boet er dan als eerste in? Het hele pedagogische luik, nochtans cruciaal voor de ontwikkeling van het kind. Zorg is meer dan pampers verversen en eten geven. Wij werken met de begeleiders al jaren met de vijf R’en: respect, relatie, rust, regel maat en richting, zowel naar het kind, de ouders, binnen het team en naar andere externen. Dat is ons kwaliteitshandboek en de leidraad voor ons pedago gische verhaal.’

‘Hopelijk zorgen de wantoestan den in bepaalde crèches voor een keerpunt. We moeten alle maal terug naar meer bewust wording, zowel als organisatie, beleid, ouder, begeleider, .. over wat we juist willen voor ‘het’ kinderdagverblijf’, stelt Britt.

‘Maar voor dat keerpunt zijn er structurele hervormingen nodig’, vervolgt Ann, ‘En dat vanuit verschillende beleidsdo meinen, denk, naast Welzijn, ook aan Onderwijs en Werk. Het beleid moet van een blanco blad beginnen, we gaan er echt niet komen met pleister op pleister te blijven plakken. Een globaal masterplan met een langeter mijnvisie, dàt is nodig.’

Onder meer moet het beroep van kindbegeleider sterk onder de loep genomen worden, aldus Ann: ‘Er moet onder meer een sterkere screening komen van de begeleiders. Het gaat vaak om zeer jonge mensen, waarbij soms de juiste basisattitude nog ontbreekt, net zoals de nodige zelfreflectie: beide zaken zijn nochtans elementair in dit werk. Kikkervisjes moeten

eerst uitgroeien tot volwaardige kikkers, dan pas kunnen ze op gevist worden. En laten we ook niet vergeten dat dit fysiek een erg zwaar beroep is, dat houd je geen tientallen jaren vol. Ook daarover moet nagedacht worden.’

‘Als we mogen dromen van het ideale kinderdagverblijf, dan vullen we het team aan met

mensen die allemaal met een andere bril kijken, bv. een mu ziektherapeut, een kinesist, … En idealiter is dit ook een huis van vertrouwen voor de ouders. Want een crèche staat nu eenmaal niet op zichzelf, maar moet deel zijn van een groter, goed op mekaar afgestemd geheel’, besluit Britt.

¬ Tekst Véronique Peters

© De Ketjes vzw

‘Er is politieke moed nodig om de crisis in de kinderopvang op te lossen’

De sector van de kinderopvang zit in een grote crisis. Er zijn te weinig opvangplaatsen, te weinig kinderbegeleiders, er loopt van alles mis… Visie sprak met Bieke Verlinden (Vooruit), als Leuvens schepen onder meer bevoegd voor kinderopvang.

¬ Tekst Karin Kustermans

Als centrum- en universiteits stad hebben we een heel hoge tewerkstellingsgraad. Veel van de duizenden jonge mensen die hier werken, kunnen voor kinderop vang geen beroep doen op familie, die te ver weg woont. Dat familiale netwerk ont breekt helemaal bij de vele buitenlandse onderzoekers. Daarnaast wordt voor 98% van alle in Leuven geboren kinderen op vang aangevraagd. Dat is enorm. De nood is dus echt heel hoog.’

‘Het aanbod is behoeftedekkend als je voor 80% van de kinderen een opvangplek hebt. Want uiteindelijk zal niet elk kind naar de opvang gaan en niet elke opvang nood is voltijds. Een aantal jaar geleden zat Leuven rond de 50%. Te veel om te kunnen rekenen op bijkomende plaatsen van de Vlaamse overheid, te weinig voor de lokale noden. Daarom hebben wij zelf bijkomende plaatsen georganiseerd, waardoor we nu aan een kleine 70% zitten. Maar dat is nog niet voldoende. Ge zinnen die 60 dagen voor de startdatum nog geen opvang hebben, komen op onze noodlijst. Die telt op dit ogenblik 400 à 450 gezinnen.’

Slechtste leerling

‘Daarnaast is er een personeelstekort. Het probleem is dubbel. Er is te weinig per soneel om het bestaande contingent aan plaatsen in te vullen. Maar er moeten ook nog heel wat extra plaatsen bijkomen.

Er zijn dus heel veel mensen nodig. De instroom is echter beperkt. Daarom pro beert de overheid eender wie toe te leiden naar de kinderopvang. Maar niet iedere werkzoekende is een goeie kinderbegelei der. Het vergt voldoende verantwoorde lijkheid, kennis en kunde. En dus stromen beginners snel uit, het was toch niet wat men verwacht had... Meer druk op de schouders van kinderbegeleiders die er al langer zijn. Als je steunpilaren binnen de organisatie breken dreigt het hele huis in te storten… Ik vrees dat we op dat hellend vlak bijna aan het onomkeerbare punt zijn. Er moet echt ingegrepen worden!’

‘Cruciaal is de opvangratio: het aantal kinderen per medewerker. De oorsprong van het probleem ligt grotendeels bij het decreet van 2014. Om snel bijkomende plaatsen te creëren heeft men toen de opvangratio opgetrokken. Een onthaalou der mag nu 8 baby’s en peuters opvangen

It takes a village to raise a child, en daarbinnen zijn kinderbegeleiders een enorm belangrijke schakel. We waarderen dat als samenleving veel te weinig.

BIEKE VERLINDEN

¬

i.p.v. 4, in de groepsopvang is er 1 begelei der voor 9 kinderen. Dat zijn veel te veel kinderen per begeleider. We zijn daarmee de slechtste leerling van de Europese klas.’

‘Kinderbegeleiders kunnen daardoor vaak alleen nog de strikt noodzakelijke zorgta ken uitvoeren: voeden, te slapen leggen, verpamperen… Voor wat knuffelen, spe len, troosten, voorlezen is nauwelijks tijd. Dat is niet de manier waarop kinderbege leiders willen werken. Kinderbegeleiders zijn mensen met een groot hart voor kinderen, die onze kleintjes veel liefde en aandacht willen geven.’

Vicieuze cirkel

‘Ze ervaren bijzonder veel stress en angst. Want wat als ik de volgende ben die een fout maakt? Ik wil niet als een boeman in de krant terechtkomen. Waar een angstre gime heerst, kun je je job niet met voldoe ning doen. En onder stress maak je soms fouten. Het probleem is dat de individuele kinderbegeleiders daar nu op afgerekend worden. Zij zijn zogezegd de rotte appels. Terwijl het systeem het zo organiseert dat begeleiders constant onder hoge druk moeten presteren.’

‘De toezichthoudende overheid schorst nu plots de ene kinderopvang na de andere. Dat is ook nodig als het om zware feiten gaat. Maar een noodplan om de

getroffen kinderen op te vangen is er niet, waardoor er weer zoveel kinderen op wachtlijsten terechtkomen en in de bestaande opvang gepropt worden en de druk daar weer toeneemt. Het is een vicieuze cirkel. En lang niet elk kind vindt een plek. Wie geluk heeft kan een beroep doen op zijn familiaal netwerk, anders is het in een of ander loopbaanstelsel stap pen of stoppen met werken.’

Levenslang vruchten plukken ‘Nobelprijswinnaar James Heckman be rekende dat elke euro die je investeert in de vroege levensjaren van een kind zich later tot achtmaal terugverdient. Kinde ren plukken levenslang de vruchten van de stimulansen in de eerste levensjaren. Dat vereist kwaliteitsvolle opvang. Onze kinderbegeleiders zijn goud waard, ze doen hun uiterste best om binnen het bestaande kader goede opvang te bieden, maar door de te hoge opvangratio kunnen we maar een zeer gemiddelde kwaliteit bieden.’

‘Kinderopvang maakt ook mogelijk dat ouders met z’n tweeën kunnen gaan werken. Er zijn nog nooit zoveel belastin gen betaald, omdat we nog nooit zoveel met z’n tweeën zijn gaan werken. Dat men dan onvoldoende investeert in de basistaken zoals kinderopvang, maar ook breder de zorgsector, ik kan daar niet bij.

Het rijmt ook niet met de tendens om in te zetten op activering, op ‘iedereen aan het werk’, op mensen langer laten werken waardoor grootouders ook niet beschik baar zijn.’

Politieke moed ‘Kinderopvang heeft een heel gunstig effect voor de meest kwetsbaren in de samenleving. Maar door het tekort aan opvang vallen net zij uit de boot. Zo krijgen hun kinderen niet de gunstige effecten mee en hebben hun ouders niet dezelfde arbeids- en opleidingskansen bij gebrek aan opvang. Zo zet je kinderen al van bij hun geboorte achterop.’

‘Er moeten maatschappelijke keuzes gemaakt worden. Het beroep moet hoger gewaardeerd worden. It takes a village to raise a child, en daarbinnen zijn kinderbe geleiders een enorm belangrijke schakel. We waarderen dat als samenleving veel te weinig. Maar het allerbelangrijkste is dat er politieke moed nodig is om te benoemen dat de opvangratio niet deugt en om daar iets aan te doen. Weten dat er verandering komt zou mentaal al veel kunnen betekenen voor (toekomstige) kinderbegeleiders.’

CONTACTEER JOUW REGIO vbb@beweging.net

Als je steunpilaren binnen de organisatie breken dreigt het hele huis in te storten… Ik vrees dat we op dat hellend vlak bijna aan het onomkeerbare punt zijn.

Jouw regio. Limburg

STUDIEAVOND OVER OUDERENZORG

‘We willen goede praktijken aanreiken’

Het Genkse forum Samenleven in Diversiteit en de Limburgse Integratieraad organiseren op 16 december 2022 een studieavond over ouderenzorg. Dr. Saloua Berdai Chaouni, onderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel en Fatoş Ipek-Demir, ervaringsdeskundige TurksNederlandse mantelzorger spreken over zorg voor ouderen met een migratieachtergrond en delen graag hun bevindingen. Vervolgens kunnen deelnemers tijdens een infomarkt kennismaken met organisaties die een aanbod hebben voor ouderen.

Maryam Jamshid is aan haar tweede ter mijn bezig als voorzitter van de Limburgse Integratieraad, waarin ze samen met 50 koepelorganisaties en geïnteresseerden opkomt voor de etnisch-culturele minder heden in onze superdiverse provincie.

MARYAM ¬ ‘De Limburgse Integratieraad is uniek in Vlaanderen: ze is namelijk de enige provinciale integratieraad die is over gebleven toen de bevoegdheden omtrent integratie werden overgeheveld van de provincies naar het Agentschap Integratie en inburgering. De provinciale integratie

centra zijn toen opgenomen in het Agent schap.’

Volgens Maryam vervult de Limburgse Integratieraad de functie van een overleg platform voor integratiebeleid in Limburg. Vanuit deze functie heeft de Integratieraad de opdracht alle relevante beleidsinstan ties te adviseren. Ze neemt het op onaf hankelijke wijze en in samenwerking met relevante partners op voor de doelgroepen. Hiernaast is de Limburgse Integratieraad een erkende adviescommissie en samen werkingspartner van het Agentschap in

functie van de uitvoering van zijn kernta ken in Limburg.

Narjes Madhloum is lid van het Dagelijks Bestuur van de Limburgse Integratieraad en werkt voor de Universiteit Hasselt als onderzoeker rond diversiteit in de gezond heidszorg. Zij geeft meer uitleg over deze studieavond.

NARJES ¬ ‘De Limburgse Integratieraad heeft dit jaar het thema zorg behandeld en zal het werkjaar afsluiten met een sloteve nement in de vorm van een studieavond. In de aanloop van het slotevenement was er al een uitwisseling met onder meer de minister van Welzijn, Familiehulp en Community Health Workers. We halen twee interessante sprekers naar Limburg. Saloua wordt beschouwd als één van de pioniers in het onderzoek rond vergrijzing en diversiteit in Vlaanderen. Het verhaal van Fatoş is zeer inspirerend en zet aan tot denken over hoe men zelf later oud wil worden en hoe belangrijk mantelzorg is.’

Die avond proberen de organisatoren ant woorden te krijgen op vragen zoals de toe gankelijkheid van onze zorg voor ouderen met een migratieachtergrond, met welke zorgnoden zitten zij en welke drempels ervaren zij tijdens hun zorgtraject. Maryam sluit af: ‘We willen niet alleen aan probleemsignalering doen maar ook goede praktijken aanreiken. Hierbij is het de bedoeling om het beleid, de welzijnssector en het middenveld te sensibiliseren en een bijdrage te leveren op de uitdagingen waarvoor onze samenleving staat.’

Studieavond over ouderenzorg

vrijdag 16 december 2022, 19.00 uur Casino Modern, Genk. Deelnemen is gratis. Inschrijven is verplicht en kan tot 12 december.

Meer info en inschrijven: limburgse.integratieraad@gmail.com. Deze studieavond wordt mede mogelijk gemaakt door de stad Genk en het

¬ Tekst Bart Bynens ¬ Foto Mine Dalemans

Narjes Madhloum (links) en Maryam Jamshid (rechts) behandelden dit jaar het thema zorg in de Limburgse Integratieraad. Ze sluiten dit nu af met een studieavond.

Agentschap Integratie en Inburgering.

TIJDSKREDIET PRIVÉSECTOR

Als werknemer boet je altijd in

v.l.n.r. Jos, Jan en Roland van de ACV-loopbaandienstverlening: ‘Er is een maatschappelijke nood aan een pauzeknop in de loopbaan.’

Werknemers die deeltijds werken in de privésector, kunnen binnenkort geen uitkeringen meer aanvragen voor een tijdskrediet met motief. Vanaf 1 januari 2023 geldt immers de voorwaarde dat een werknemer minstens 1 jaar voltijds gewerkt moet hebben om recht te hebben op een uitkering. En dat kan schrijnende gevolgen hebben, zoals voor Esra.

¬ Tekst Vicky Jans ¬ Foto Mine Dalemans

Streep

‘Het zoontje van Esra heeft een afwijking waardoor hij niet kan praten en stappen. Hij heeft veel zorg nodig waardoor Esra maar deeltijds kan werken’, vertelt Roland Valkeneers van de ACV-loopbaandienst verlening. Voor de opvang tijdens de schoolvakanties maakte Esra gebruik van haar ouderschapsverlof (4 maanden) en het thematisch verlof medische bijstand (12 maanden). ‘Ze hoopte in de toekomst gebruik te maken van het tijdskrediet met motief. Dan zou ze recht hebben op nog eens 51 maanden.’ De nieuwe regeling trekt een streep door dit plan. ‘Haar om geving helpt nu al waar ze kan maar jaar lijks alle vakanties opvangen wordt een onmogelijke opgave’, vertelt Roland.

Dimensie

‘Zorgen voor’ heeft vandaag een andere dimensie dan pakweg 50 jaar geleden. ‘De

meeste gezinnen bestaan uit tweeverdie ners en er zijn vandaag ook veel meer alleenstaanden met kinderen’, zegt Jan Geuskens. ‘Kinderen wonen ook niet meer altijd in de omgeving van hun ouders.’ Dat maakt dat tijdskrediet en thematische verloven populaire systemen zijn die het mogelijk maken om arbeid en zorg ge makkelijker te combineren. Toch liggen deze systemen al vele jaren onder vuur en werden de mogelijkheden beperkt door steeds strengere voorwaarden. ‘De nieuw ste batterij aan besparingen treft vooral de deeltijdse werknemers, maakt het ou ders met kinderen moeilijker en gaat aan de haal met de verhoogde uitkeringen voor 50-plussers’, somt Jan op.

Pauzeknop

‘Onbegrijpelijk’, klinkt het bij de loop baandienstverlening van ACV Limburg. ‘We worden constant achter de veren ge

zeten dat we massaal aan de slag moeten, flexibel moeten zijn en langer moeten werken. Maar als het water aan de lippen staat, wordt het werknemers met de dag moeilijker gemaakt om even op de pauze knop te drukken’, zegt Jos Geuten. Dat er van de systemen om de loopbaan te on derbreken of te verminderen geprofiteerd wordt, is volgens Jos onzin. ‘Van welke formule je ook gebruik maakt, als werkne mer lijd je altijd inkomensverlies zowel op je loon, je eindejaarspremie als je vakan tiegeld. Dat alleen al bewijst dat er een echte maatschappelijke nood is.’

Instrumenten

Work-life balance moet volgens de ACV-loopbaandienstverlening meer zijn dan een modewoord in een regeringsnota. ‘Willen we mensen meer en langer aan het werk zetten, dan moeten ze ook de instrumenten in handen krijgen om in hun eigen loopbaan in te grijpen wanneer dat nodig is. En ook al wordt het op een andere manier ingevuld, ‘zorgen voor’ moet nog wel altijd kunnen. Bij elke maat regel de lat hoger en verder leggen, is dan ook de klok terugdraaien in de tijd’, aldus Jan.

EEN OP DE VIER JONGEREN IS MANTELZORGER

Scholencoaches helpen een handje

Je bent jong en je wilt wat. Maar dat is niet vanzelfsprekend als je voor iemand moet zorgen. Jonge mantelzorgers zijn jongeren die thuis een handje helpen omdat een gezinslid een ziekte, verslaving of beperking heeft. Bij één op de vier jongeren is dat het geval.

Bas Bogaerts

Om hen te ondersteunen startte Samana het project Samen naar een mantelzorgvriendelijke school Scholencoach Pam Verwilg hen begeleidt de scholen die het een jaar volgen, want de combinatie van zorgtaken en studies is niet te onderschatten. Pam: ‘Deze jongeren hebben te weinig tijd om te studeren of om huiswerk te maken. Het heeft bovendien gevolgen voor hun concentratie, mentaal welzijn en sociaal leven.’

Verrassing

Het traject brengt eerst het aantal jonge mantelzorgers op de school in kaart. ‘Want ze weten vaak niet dat ze mantel zorger zijn. Met een anonieme vragenlijst polsen we bij leerlingen en leerkrachten wat ze weten over het onderwerp. Keer op keer zijn de resultaten een verrassing. Ze onderschatten het aantal steeds’, stelt Pam vast.

Actiedag

‘Daarna brengen we het gesprek op gang in de klassen. We zetten een actiedag op poten, voor en door de leerlingen’, ver volgt Pam. ‘We informeren en sensibilise ren. Of er volgt een actie zoals een speci ale kaart die ze kunnen afgeven als ze te laat zijn of om uitstel te krijgen bij taken. Zonder dat er vragen worden gesteld.’

‘Maar het belangrijkste is dat de mantel zorgers er niet alleen voor staan. Dat ze iemand in vertrouwen nemen, al is het één vriend(in) of leerkracht’, benadrukt Pam. ‘Er komt zo veel op hen af. De erken ning waarderen ze dan enorm.’

Zorgbeleid

Het project heeft ook voordelen voor de school. ‘Net als drugspreventie past man telzorg in de pedagogische verplichtingen. Toch is het dikwijls een onbekend onder werp. Daarom zeg ik: schrijf je in! Je kunt zo veel voor je studenten betekenen.’

Ten slotte begeleidt en ondersteunt Pam de administratieve en praktische uitwer king. ‘We nemen veel werk over en geven kennis in de plaats.’

AANBOD 2023

CM stelt voor...

De CM-Gezondheidsacademie wil jou graag inspireren en nieuwe vaardigheden aanleren. Dit kan gaan van een gezonde kookworkshop tot een sessie babymassage. Volg een infosessie, workshop of cursus en ga erna zelf aan de slag.

Scan de QR-code om op de hoogte te zijn van het CM-aanbod in Limburg. Selecteer de thema’s die jou interesseren en ontvang onze nieuwsbrief.

~ Samana zoekt scholen in Limburg die samen naar een mantelzorgvriendelijke school willen gaan. Meer weten over het project? Surf naar www.samana.be/ mantelzorgvriendelijke-school.

Een andere vraag over mantelzorg? Contacteer Samana via mantelzorg. limburg@samana.be of 011 28 02 50.

FAMILIEHULP Opleiding verzorgende/zorgkundige

Ben je momenteel werkzoekend en wil je je omscholen tot verzorgende / zorgkun dige? Met dit brevet kan je aan de slag in de thuiszorg of in het woonzorgcentrum. Familiehulp Limburg organiseert een infovergadering op 15 december over deze opleiding die op 16 januari start.

Meer info: www.familiehulp.be/oplei ding-verzorgende-zorgkundige

WELZIJNSZORG

Open inleefatelier armoede

Welzijnszorg ontwikkelde samen met Studio Globo een inleefatelier voor volwas senen over armoede. Tijdens het spel kruip je in de huid van iemand uit de buurt. Je beleeft allerlei situaties die mensen in armoede dagelijks meemaken. Tijdens de Warmste Week kan je gratis kennismaken met het atelier.

Meer info: www.welzijnszorg.be/open-in leefatelier-armoede

CONTACTEER JOUW REGIO limburg@beweging.net

¬ Tekst Cathelijne Jennes – Foto

‘Vaak weten jongeren niet eens dat ze mantelzorger zijn.’

Doe de test met het milieudoosje

Zelfgekweekte groenten, ka kelverse eitjes van de kippen die in je tuin rondlopen … Sta jij sinds de PFAS-vervuiling vaker stil bij hoe gezond dat lekkers van eigen kweek wel is? Dankzij het milieudoosje van de Bodemkundige Dienst van België kun je eenvoudig zelf een staal nemen en laten testen. Marianne de Ruyck van de Bodemkundige Dienst van België legt uit hoe dat in zijn werk gaat.

Vervuiling is niet altijd zicht baar, ook niet in het geval van PFAS. ‘Deze chemische stof komt via verschillende wegen tot bij ons’, legt Marianne uit. ‘PFAS zit onder andere in wateren vetafstotende lagen in kle ding en keukengerei, het komt

via water en wind in onze tui nen terecht. Gebieden waar brandblusschuim wordt ge bruikt, vormen ook een risico.’

Risicozone

‘Na de vaststelling van de PFASvervuiling in Zwijndrecht werd er een cirkelvormige risicozone rond de 3M-site aange duid. Maar de vervuiling hangt af van water en wind waardoor die cirkels in werkelijkheid niet zo rond zijn als ze lijken op de tekening. Stel dat je in een over stromingsgebied woont of er loopt een beek langs jouw tuin, dan kan PFAS zich via het slib vastzetten en in de bodem van jouw tuin terechtkomen. Ook bij wie buiten die zogenoemde risicozone woont, kan er dus vervuiling vastgesteld worden.’

Ben je ongerust? Dan is het aan te raden om een staalname te doen. ‘Dat is niet alleen nuttig in het kader van PFAS’, gaat Marianne verder. ‘Woon je dicht bij industrie- of havengebied, een verkeersader of weet je niet van waar de grond uit jouw tuin werd aangevoerd, dan is het aan te raden om een bodemtest te doen. Zeker wanneer je kind jes hebt die veel in de tuin spe len of bij het aanleggen van een moestuin of kippenren.’

Analyse op maat

Op de website van de Bodem kundige Dienst van België kun je eenvoudig een test voor je tuin of kippenren aanvragen. ‘Het milieudoosje bevat een glazen potje voor de milieus creening, een plastic doosje

¬ Tekst Astrid Boost

specifiek voor PFAS, de link naar een online vragenlijst en een boekje met instructies en informatie over vervuiling. De vragenlijst is voor ons belang rijk om in te schatten waarom mensen advies vragen en welke bestemming de bodem heeft. De analyse is dus volledig op maat van de klant. Bovendien testen we niet alleen op PFAS maar ook op zware metalen, minerale oliën en PAK’s. De resultaten, conclusie en het advies krijg je nadien via mail toegestuurd.’

Op www.bdb.be vind je meer informatie en de huidige prij zen. Weet je niet goed welke test je best aanvraagt, stuur een mail naar info@bdb.be.

ONGERUST OVER PFAS?

Studeren wordt steeds duurder

Hoge energieprijzen, huurprijzen en de stijgende prijzen van levensmiddelen en studiemate riaal maken studeren duurder dan ooit. Daardoor stappen steeds meer studenten naar de sociale dienst van hun universiteit of hogeschool om advies of hulp te vragen. Visie sprak erover met Sonja De Wilde, campusmedewerker Studentenvoorzieningen (STUVO) opleiding Sociaal Werk aan de Artevelde Hogeschool in Gent.

¬

Tekst en foto Nancy Vereecke

Met welke problemen komen de studenten naar de STUVO?

SONJA ¬ ‘De studenten kunnen bij ons terecht met financiële en sociaaljuridische vragen bv. over het groeipakket (de vroe gere kinderbijslag), maar ook met psycho sociale vragen zoals moeilijkheden om zich aan te passen, moeilijkheden op kot, om alleen te zijn, of omdat er thuis zorgen zijn. Maar het kan ook gaan om onzeker heden zoals angst om te spreken voor een groep. Wij zijn geen psychologen of therapeuten, maar we doen wel de eerste opvang en verwijzen indien nodig door en we organiseren trainingen en workshops. We hebben ook een huisvestingsdienst, een sportdienst en een team van thera peuten.’

Merk je een verschil met vroeger?

SONJA ¬ ‘Zeker! Tijdens de coronapande mie hadden veel ouders minder inkomen. Dat mag je niet onderschatten. Maar ook veel studenten, zeker zij die actief waren in de horeca, zijn hun job kwijtgeraakt. Zij kregen daar geen vergoeding voor. Een an

der probleem was dat ze hun kot niet of nauwelijks konden gebruiken maar toch moesten blijven betalen.’

‘Een jaar of twee, drie terug was de ge middelde huurprijs voor een kot € 350, nu gaan we naar € 400, € 425, … Dus dat maakt wel een groot verschil.’

‘Wat we vandaag veel horen, is het pro bleem van de hoge energieprijzen, thuis en op de studentenkamers.’

Zijn er nog altijd te weinig (betaal bare) koten in Gent?

SONJA ¬ ‘Inderdaad. Studenten willen nu opnieuw meer zelfstandigheid, maar een betaalbaar kot vonden ze na augustus al niet meer!’

Hoeveel studenten gaan werken om hun studies te betalen?

SONJA ¬ ‘Er zijn er heel wat die het doen om hun kot en/of een deel van de studies te betalen, maar ik kan er geen precies cijfer op plakken. Ik denk wel dat het er

meer zijn dan vroeger, door de gestegen kosten. Wat ook een invloed heeft, zijn de leefomstandigheden van de studenten, bv. meer ouders die gescheiden zijn en het financieel moeilijker hebben.’

‘Het studiegeld (inschrijvingsgeld) wordt elk jaar geïndexeerd. Voor beursstuden ten valt dat nog mee, maar voor de ande ren zitten we aan 980 euro. En dan zijn de cursussen, het treinabonnement en het ander studiemateriaal nog niet betaald: een computer, stagekledij, enzovoort.’

‘Zo wordt het voor steeds meer ouders of studenten teveel om te betalen in het be gin van het academiejaar. Zij kunnen een renteloze lening krijgen of een toelage op basis van een individueel dossier. Wij gaan er toch altijd van uit dat het financi ele aspect hen niet mag tegenhouden om te kunnen studeren.’

‘Als je als student volledig zelfstandig woont en een leefloon hebt, dan krijg je meestal een studiebeurs. Zo heb je een

‘Het komt erop neer dat de studenten dikwijls keuzes moeten maken.’

¬ SONJA DE WILDE

Lore Declerck studeert aan de Artevelde Hogeschool, en zit op kot. Zij moet niet zelf al haar studiekosten betalen, maar …: ‘Ik ga wel werken, want ik kom niet rond met mijn weekbudget dat ik van thuis meekrijg. Ik ga werken om leuke dingen te kunnen doen. STUVO heeft me geholpen voor het bekomen van een studietoelage. En toen ik me minder goed in m’n vel voelde, hebben ze me doorverwezen naar een psycholoog die me heel goed geholpen heeft.’

Lang zullen ze leven!

De Schooltas is een vereniging uit Zele die voor 100 % op vrijwilligers draait. Ze doen aan huistaakbegeleiding voor kinderen, geven anderstaligen oefenkansen Nederlands en zorgen voor vorming en opleiding. Ter ere van hun tiende verjaardag hielden ze een academische zitting in de raadszaal van het gemeentehuis.

De Schooltas won vorig jaar nog de Cardijnprijs en viel onlangs weer in de prijzen: ze kregen de Stille Ster 2022 van Rotary Waasmunster-Durmeland en mochten een cheque van 2 000 euro in ontvangst nemen. Een mooie waardering en erkenning en een schouderklop voor alle stille sterren van De Schooltas!

WEBINAR VOOR MANTELZORGERS

Veranderende relaties bij ziekte en pijn

Als er iemand uit je directe omgeving ziek wordt, heeft dit een directe weerslag op de omgeving. Ook je relatie met deze persoon loopt misschien wat anders. Als mantelzorger merk je deze veranderingen ongetwijfeld op. In deze infosessie gaan we op zoek naar wat er verandert, en hoe jij en de persoon voor wie jij zorgt hier mee kunnen omgaan. Dit webinar vindt plaats online op donderdag 15 december van 19.30 tot 21.30 uur.

~ Inschrijven: www.samana.be/vorming

~ Prijs: 5 euro, CM-leden 3 euro, CM-leden met verhoogde tegemoetkoming 2 euro

Re-Cycle: een project op wieltjes

maandbudget van een goede 1 000 euro, maar daar moet je wel de huur van je kot mee betalen, plus alle andere kosten … Niet vanzelfsprekend!’

Dan vraag ik me ook af hoe het zit met het uitgaan: kunnen zij dat nog? SONJA ¬ ‘Jawel, maar ze komen dan dik wijls (eerst) samen op een kot waar ze iets drinken zodat ze niet zoveel hoeven uit te geven. Of ze moeten het uitgaan beperken tot 1 keer per week, en zijn dan soms wel beschaamd om te moeten zeggen dat ze niet mee kunnen. Ik geef ze dan de tip om samen iets te koken of iets anders samen te doen dat goedkoper is dan op café gaan.’

‘Met STUVO bieden we ook cultuurcheques aan, waarmee de studenten voor vijf euro naar een voorstelling kunnen gaan kijken. En ze kunnen voor 1 euro per sessie gaan sporten. Buitenlandse studenten geef ik ook wel eens de tip om naar de goedkopere winkels te gaan om eten te kopen.’

Hoe vorm je afgedankte Blue-bikes om tot zo goed als nieuwe fietsen? Vanuit die vraag lanceerde Groep INTRO vzw samen met Blue-Mobility en de gevangenis van Oudenaarde het Re-Cycle project – met de steun van provincie Oost-Vlaanderen. Je kent ze wel, de blauwe fietsen aan stations of andere mobiliteitsknooppunten. Na meer dan 10 jaar dienst zijn bepaalde fietsen aan vervanging toe. Blue-Mobi lity gooit de fietsen niet op de schroothoop, maar geeft ze een tweede leven met Re-Cycle.

Hoe? Sommige fietsen kunnen na een grondige onderhoudsbeurt en enkele herstellingen opnieuw inge zet worden. Zo zijn 38 % van de oude fietsen opnieuw terug te vinden aan een Blue-bike locatie. Andere fietsen worden ontmanteld: fietsen in slechte staat worden naar de gevangenis van Oudenaarde gebracht waar gedetineer den instaan voor de demontage. Dit versterkt deze mensen in hun traject naar toekomstige tewerkstelling. Daar na gaan ervaren fietsherstellers van Groep INTRO met de gerecupereerde onderdelen aan de slag en worden die gebruikt bij herstellingen van recente Blue-bikes.

‘Eureka? Eureka! Wat zou jouw vereniging doen met extra geld?’

Groep Intro en beweging.net kregen de mogelijkheid om gedurende drie jaar elk twee nieuwe, lokale projecten te ontwikkelen, met een speciale focus op kwetsbare burgers. ‘We kregen de kans om via het Eureka-project (extra Europese middelen) helemaal out-of-the-box een nieuw project op poten te zetten. In samenwerking met heel wat lokale partners. Een opportuniteit waar we uiteraard geen nee konden tegen zeggen’, vertellen Elien Vansteenlandt (Groep INTRO) en Jasminka Poppe (beweging.net) enthousiast. Ze gaan samen in gesprek over de voorbije periode en wat dit betekende in hun organisatie en omgeving.

ELIEN VANSTEENLANDT ¬ ‘In de wijk Krot tegem in Roeselare is er het buurthuis van vzw Inval waar we samen met verschillende lokale partners gebruik van maken. Het huis is eigendom van de stad en zij stelden het ter beschikking om er een tijdelijke invul ling aan te geven. Zo kon er een buurtwer king ontstaan midden in de wijk. Het project ‘Kompostella’ werd van daaruit uitgewerkt, samen met de buurtbewoners, om meer te composteren. Voor Groep INTRO een kans om door het composteren ook meer connec tie met en in de buurt creëren.’

JASMINKA POPPE ¬ ‘Beweging.net Menen heeft bij de start een werkgroep opgericht met verschillende lokale partners die vaststelden dat er in Groot-Menen mobi liteitsarmoede is. Mensen die geen eigen vervoersmiddel hebben (fiets of auto), maar ook geen goede aansluiting hebben met het openbaar vervoer om naar het werk of opleiding te gaan. Voor kinderen was er al

het aanbod van Fietsbieb, een uitleensystem voor kinderfietsen. Onder de naam ‘Frie Wielie’ gingen we experimenteren met een uitleensysteem voor volwassen fietsen. Ondertussen bestaat ‘Free Wielie’ bijna twee jaar en denken we na over een uitrol in een tweede gemeente.’

ELIEN VANSTEENLANDT ¬ ‘Door het organi seren van laagdrempelige buurtmomenten zoals Kompostfeesten, een buitenspeeldag, De Langste Tafel,… wilden we anderstalige buurtbewoners in de buurt meer gaan berei ken. Ook wilden we de jongeren betrekken uit de Telex-werking die gehuisvest is in vzw Inval. Via het project Kompostella kon den de jongeren deelnemen als vrijwilligers en hun steentje bijdragen in de buurt.’

JASMINKA POPPE ¬ ‘Door een nauwe samen werking met het asielcentrum in Menen, kunnen we voor mensen die net aankomen in België het verschil maken op vlak van mobiliteit. We organiseerden ondertussen naast het uitlenen van fietsen ook fietsher stellessen, verkeerslessen en een train-thetrainer fietsschool.’

‘Door het Eureka-project kregen we de ruim te en tijd om extra in te zetten op de buurt, was er de mogelijkheid om uit te proberen, te experimenteren … wat vaak niet mogelijk is in een dagdagelijkse werking. Ook de con nectie zoeken met verschillende organisa ties die actief zijn in de buurt en stad, biedt kansen voor de toekomst’, besluiten Elien en Jasminka.

~ Het resultaat van het Eureka-project is te vinden op de website www.projeteurekaproject.com waar er verschillende getuigenissen, inhoudelijke bijdragen en tools worden aangeboden voor iedereen die op lokaal niveau een nieuw project wil opstarten.

Groepsfoto tijdens het grensoverschrijdende uitwisselingsmoment met de doelgroepen binnen het Eureka-project in Doornik

GROEP INTRO EN BEWEGING.NET ZETTEN VERNIEUWENDE PILOOTPROJECTEN OP IN WEST-VLAANDEREN.

Ann en Chries engageren zich om elk minstens 2 000 euro in te zamelen voor GEFONT en NTUC in Nepal.

‘Ook voor bouwvakkers in Qatar’

Op 27 november trok onze Visiereporter naar het Verwenontbijt voor Nepal in Brugge. Ann Van Daele en Chries Retsin sloegen er de handen voor in elkaar. Voor Ann is dit een verlengstuk van haar vakbondsengagement hier. Maar wat heeft dit ontbijt met vakbondswerk te maken? ‘Alles’, lacht Ann. ‘Wacht, ik kom er even bijzitten.’

¬

Tekst Mia Vandenberghe ¬ Foto Isha De Smet

Bij een kop koffie steekt Ann van wal. ‘Ik werk in de vzw Unie-K in Brugge. Daar ben ik syndicaal afgevaardigde voor ACV Puls en zetel ik in de ondernemingsraad. In april volgend jaar neem ik samen met Chries deel aan de tweede editie van de WSM Nepal Express. Dat is een belevings reis georganiseerd door WSM, waarbij de deelnemers zich engageren om middelen in te zamelen voor GEFONT en NTUC in Nepal. Zowel ACV als WSM werken met deze vakbonden samen. Wij zijn de twee West-Vlamingen in de groep. Net als alle deelnemers, willen we elk minstens 2.000 euro inzamelen. Bovenop de reiskosten die we uiteraard zelf betalen.’

Wat gebeurt er met dat geld?

ANN ¬ ‘GEFONT en NTUC werken aan betere leef- en werkomstandigheden voor

de Nepalezen. Met als doel dat iedere Nepalees een menswaardig leven heeft, zonder uitzondering. GEFONT zet zich onder meer hard in voor de Nepalese bouwvakkers die in Qatar aan de infra structuur voor het WK voetbal werkten. Maar ook voor horecapersoneel, taxichauf feurs of huishoudpersoneel… Voor elke Nepalees die naar het buitenland trekt om er te werken. Die mensen komen vaak in onmenselijke omstandigheden terecht.

GEFONT bereidt de mensen voor, wie problemen krijgt kan op hen rekenen. NTUC richt zich op kwetsbare arbeiders in Nepal zelf, zoals de wevers die thuis werken en andere informele werkers. Veel mensen kennen hun rechten niet. Dankzij NTUC kunnen ze een ziekteverzekering of een verzekering tegen arbeidsongevallen afsluiten. Vorming opzetten, de rechten van arbeiders verdedigen, dat vraagt serieuze investeringen. Maar door de ondermaatse lonen zijn de ledenbijdragen in Nepal zo laag, dat extra middelen nodig zijn.’

Wat drijft jullie om dit te doen?

ANN ¬ ‘Vakbondswerk, opkomen voor sociale rechtvaardigheid, dat stopt niet aan de grenzen van ons land. Om wereldproble men zoals mensonwaardige arbeidsom standigheden of gebrek aan sociale bescherming aan te pakken, is internatio nale samenwerking nodig. Wij willen graag bijdragen aan duurzame veranderingen in Nepal. Uiteraard hopen wij kennis te maken met het leven van de gewone mensen. En natuurlijk ook met de fascine rende cultuur en natuur..’

Zelf een gift doen/meer info: acties.wsm.be (WSM Nepal Express –ANN en CHRIES)

TWEE WEST-VLAMINGEN MET WSM NAAR NEPAL

Opkomen voor sociale rechtvaardigheid stopt niet aan de grens

ANN VAN DAELE

Vrijwilligers maken CM mooier

Op 5 december vierden we opnieuw Internationale Dag van de Vrijwilliger. Dat vrijwilligers onbetaalbaar en onmisbaar zijn in onze maatschappij beseffen velen. Ook CM is dankbaar voor het engagement van haar duizenden vrijwilligers. Bernard Lems (66) uit Sint-Kruis is een van hen.

‘Toen ik vier jaar geleden op pensioen ging, wachtte mij heel wat uitgesteld werk in ons huis’, steekt Bernard van wal. ‘Intussen zijn die klusjes zo goed als afgerond’, lacht hij, ‘en mijn vrouw gaat nog elke dag werken. Daarom zocht ik een nieuwe activiteit die me voldoening schenkt.’

Onthaalvrijwilliger

‘Ik twijfelde niet toen ik het aanbod van CM voorbij zag komen. Al mijn hele leven ben ik lid en ik draag de organisatie een bijzonder warm hart toe. Onthaalvrijwilli ger bij CM Gezondheidsacademie, dat leek me een fijne nieuwe uitdaging.’

Educatief medewerker Lien Vanhecke belde Bernard op en legde uit wat de bedoeling was. Kort nadien mocht hij al een sessie meevolgen met Lien aan zijn zijde.

Meegenieten

‘Een half uurtje voor de activiteit zet ik de tafels en stoelen klaar en test ik de beamer.

Ook de spreker ontvangen is mijn taak en de aanwezige deelnemers aanduiden op de lijst. Als iedereen zijn plekje gevonden heeft, mag ik de spreker inleiden en daarna geniet ik mee van de workshop, lezing of cursus’, getuigt Bernard enthousiast.

‘Naast de professionele ondersteuning, de warme contacten en het goed gevoel dat ik krijg van dit engagement, mag ik gratis deelnemen aan de activiteiten. Zo leer ik bij over verschillende onderwerpen.’

Iets voor jou?

Ook interesse om als onthaalvrijwilliger je steentje bij te dragen?

Bezorg je telefoonnummer via vrijwilligers.westvlaanderen@cm.be en dan bellen we je snel op met wat meer uitleg.

Of doe de test en kijk welk ander vrij willigerswerk bij jou past: www.cm.be/vrijwilliger

FILM OKRA

De documentaire Rebels laat op spranke lende wijze 75-plussers aan het woord die zich ergeren aan de manier waarop hun generatie wordt voorgesteld, behandeld en genegeerd. Ze willen weg van de be tutteling en pleiten elk vol vuur voor een andere benadering van zichzelf en hun leeftijdsgenoten.

De film werd gemaakt in opdracht van Victoria Deluxe, met steun van OKRA en Knack.

Je kunt Rebels bekijken met begeleiding van een OKRA gespreksleider op: ¬ Dinsdag 10 januari om 14.30u - OC d’Iefte, Hoogstraat 122, Deerlijk  Info en inschrijvingen: kortrijk@okra.be ¬ Dinsdag 31 januari om 14.u - Cinema Lumière, Sint-Jakobstraat 36, Brugge  Info en inschrijvingen: brugge@okra.be ¬ Dinsdag 17 januari om 14.30u - Audi torium P.Z.H. Hart, Poperingseweg 16, Ieper  Info en inschrijvingen: ieper@okra.be ¬ Vrijdag 29 september om 14 uur - OC Vondel, Karel van Manderstraat 26, Meulebeke  Info en inschrijvingen: tielt@okra.be

ACV West-Vlaanderen

• www.hetacv.be/contact

•

• 051 23 58 00 Regioredactie Beweging.net West-Vlaanderen, westvlaanderen@beweging.net

“Aan de onthaaltafel bezorgt Bernard Lems de deelnemers enkele folders met nuttige informatie.

¬ Tekst Ina Herman ¬ Foto Violet Brock

Stany Crets

gevat in 5 woorden

Rugzak Vechters

‘Ik stond altijd sceptisch tegenover psycholo gen, maar tijdens corona besliste ik om er toch eens naartoe te gaan. Toen bleek dat mijn scepsis onterecht was. Dat waren heftige dagen. Mijn moeder was net overleden, mijn vak lag op apegapen en er waren ook een aantal andere privézaken die ik al even met me meezeulde. Dus ik had wel een serieuze rugzak bij. Het is heel bevrijdend om op zo’n moment je ziel bloot te kunnen leggen bij een professio neel opgeleid iemand, goed wetende dat wat je zegt die kamer nooit zal verlaten.’

Twitter

‘Het is verschrikkelijk wanneer je hoort dat je partner kanker heeft. Nu heb ik wel een zéér moedige vrouw (actrice Ann Van den Broeck, red.) en ik ben zelf ook een koppige ezel, dus we gaan er volledig voor. Maar ondanks alle goede wil blijft het moeilijk. De chemo is bijzonder zwaar, wat soms tot confronterende situaties leidt thuis. Maar we hebben een vorm gevonden om ermee om te gaan. We dringen elkaar niets op, laten elkaar veel ruimte en kijken vooral uit naar het licht aan het einde van de tunnel. Als partner is het voor mij heel belangrijk om goed te luisteren naar de noden en frustraties van Ann, zodat ik haar op de best mogelijke manier kan bijstaan.’

Controversieel

‘Mensen wijzen er sneller op dat sommige zaken kwetsend of er ver over zijn. We leven nu in een inclusievere maatschappij en daar wordt veel meer belang aan gehecht. Ook al zouden sommigen allicht met het vingertje wijzen, ik denk dat iets controversi elere personages als Debby en Nancy ook nu nog zouden kunnen. Zij waren sowieso kwetsend voor iedereen. Die hadden gewoon een groot bakkes.’ (lacht)

‘Twitter is mijn speeltuin waar ik nu naar hartenlust kan grappen en grollen. Ik begon het weer te gebruiken tijdens corona omdat ik daar het beste mijn stem kon laten horen om het op te nemen voor de cultuursector. Toen ik me niet onmiddellijk tegen het Corona Safe Ticket uitsprak, ontving ik berichten van mensen die graag mijn kop wilden inslaan of mijn ogen uitsteken … Maar zulke anonieme bedreigingen houden mij zeker niet tegen om mijn gedacht te zeggen. Die mensen zijn vaak vooral helden achter hun computer.’

Realiteitszin

‘Ik ben echt trots op mijn kinderen. Zij brengen mij altijd terug met mijn voetjes op de grond wanneer ik te veel ga zweven of wanneer alles tegenzit. Dat is dan niet zozeer troost, maar zij geven je wel perspectief en een realiteitszin, die je wordt aangeboden in de vorm van kinderen die geen blad voor de mond nemen. Uiteraard zorgen zij ook voor extra zorgen. (lacht) Opvoeden is de klok rond, dat is niet van 9 tot 5. Je bent als ouder constant in mindere of grotere mate bezorgd. Dus dat is bijna een extra voltijdse baan die je erbij krijgt, maar wel eentje die je heel wat voldoening geeft.’

Tekst Dominic Zehnder ¬ Foto ID/ Wouter Van Vooren

Acteur, regisseur en schrijver

ANTWERPEN