Visie 2015 nr19 leuven by beweging.net

Regio Mechelen Vrijdag 16 oktober 2015

Armoede maakt ziek en eenzaam

misverstanden over griep

> p. 10

Arm zijn in België • 692 000 mensen hebben inkomen onder armoededrempel • 11,2 % van de kinderen wordt geboren in kansarm gezin

Tussen arm en rijk gaapt een groeiende gezondheidskloof. ‘Als samenleving is het onze opdracht om die kloof te dichten’, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp. Bovendien zorgt een tekort aan geld ook voor een groter risico op eenzaamheid.

• wie arm is, heeft 21 % meer kans om in het ziekenhuis te belanden

> p. 3 en 15

KLIMAATCONFERENTIE PARIJS

‘Bij meer dan 2 graden opwarming krijgen we ook bij ons meer overstromingen.’ > p. 8

100 000 mensen betogen in brussel Ze toonden hun ongenoegen over de regeringen Michel en Bourgeois. Ze zijn boos omdat zij hun rekeningen zien stijgen door de vele besparings maatregelen.

Stress hoeft niet negatief te zijn Professor Elke Van Hoof helpt burn-out te voorkomen.

> p. 7

www.beweging.net

UrbanMining bij umicore Hoboken

Van gsm naar goud

Femma wil verplicht vaderschapverlof

‘Niet iedere papa durft nu vaderschapsverlof opnemen’

> p. 16

www.cm.be

> p. 5

www.acv-online.be

jaargang 71 ¬ visie nummer 19 afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 volgend nummer op 30 oktober 2015

> p. 2

Regionieuws > p. 20

2 ver

¬ onze samenleving

WOORDING

EEn date Ze zei dat ze een date had. Met wie daar bleef ze vaag over. Natuurlijk drong ik aan. Ik wilde absoluut weten wie die mysterieuze man dan wel was en goochelde met wat namen. Dat vond ik wel grappig. Mijn vriendin iets minder. Ze klapte helemaal dicht en zei niets meer. Omdat het nog pril was, dacht ik. Dus ging ik met een andere vriendin op café. We stuurden rond middernacht een bericht dat we haar misten en dat ze ons zeker alles moest vertellen over die date. Ze antwoordde dat ze niet op date was. We keken elkaar aan en begrepen er niets van. We dachten dat ze die mysterieuze man helemaal voor zich alleen wilde houden en bleven haar een beetje plagen. Dat vonden we nog altijd grappig. Zij lachte niet. Omdat ze wist dat ze gelogen had. Ze durfde ons niet te zeggen dat ze eigenlijk geen geld had om gewoon iets te gaan drinken. Dat ze maandelijks moet rondkomen met 850 euro. Dat ze krabbelt, krasselt en elke euro omdraait. En dat ze daarom liegt, uit schaamte, terwijl wij nochtans zoveel tegen elkaar zeggen. Dat vond ik niet meer grappig. Want misschien moest ik mij wel schamen. Omdat ik altijd te simpel dacht dat armoede iets marginaals was. Iets voor luierikken, druggebruikers of alcoholverslaafden. Iets voor mensen die het zelf gezocht hebben. Mijn vriendin is een supervrouw. Ze verloor een paar jaar geleden haar job als kassierster. Werkgevers vinden haar nu te oud – ze is net geen zestig. Nochtans is het een harde werker. Ze spant zich in als vrijwilliger, zit vol levenslust, is ongelooflijk vrolijk, altijd te vinden voor een grap. En ze is arm. Vaak is het gezicht van armoede zo schrikbarend gewoon. En helaas niet om mee te lachen.

Rollenpatronen zijn in steen gebeiteld

Papa’s laten ouderschapsverlof links liggen Vaders gaan werken, moeders zorgen thuis voor de kinderen. Zelfs in 2015 blijft dat cliché nog altijd realiteit. Nochtans kan het ook anders, vindt Femma dat pleit voor het verplicht vaderschapsverlof. Dat zou het de papa’s makkelijker maken om mee voor de kindjes te zorgen. Alle emancipatiegolven ten spijt blijven de rollenpatronen overeind, dat blijkt nog maar eens uit het tijdbestedingsonderzoek van VUB-professor Ignace Glorieux. Vrouwen zijn per week 25 uur bezig met het huishouden en de zorg voor de kinderen, mannen vijftien. Sinds 1999 helpen mannen nog altijd even veel of even weinig - het is maar hoe je het bekijkt . ‘Die cijfers uit dat onderzoek geven aan dat er iets structureel mis is’, zegt Riet Ory, adjunct algemeen directeur bij Femma. ‘Dat zal niet snel veranderen, maar het maakt ons wel strijdbaar dat een aantal maatregelen nodig zijn.’ Zo pleit Femma voor het verplicht vaderschapsverlof.

Twintig procent van de mannen neemt het ouderschapsverlof niet eens op Riet Ory

Op dit moment kunnen de papa’s tien dagen verlof nemen binnen de vier maanden na de geboorte. Dat is niet verplicht. ‘Wat blijkt? Dat twintig procent van de mannen dat vaderschapsverlof niet eens opneemt’, aldus Riet Ory. ‘Tachtig procent neemt het wel op, maar niet altijd volledig.’ Daar zijn volgens Femma een aantal redenen voor. ‘Mannen hebben schrik voor de reactie van hun werkgever als ze dat

Hilde Van Malderen redactrice Visie

Riet Ory: ‘Op dit moment kunnen de papa’s tien dagen verlof nemen binnen de vier maanden na de geboorte.’

verlof opnemen. Of ze vrezen een promotie te missen. Eigenlijk is dat een mentaliteitsprobleem. Alsof toegewijde werknemers alleen maar aan zichzelf moeten denken.’ Zo komt de zorg voor de kinderen automatisch bij de vrouw terecht. ‘Terwijl dat vaderschapsverlof een invloed heeft op de gelijkheid tussen vrouwen en mannen’, stelt Riet Ory. ‘Uit onderzoek blijkt dat mannen die van bij het begin betrokken zijn bij de zorg, nadien meer betrokken blijven. Je zou kunnen zeggen dat het verplicht vaderschapsverlof een

druppel op een hete plaat is, maar het is wel belangrijk. Bovendien zijn de budgetten voorzien, dus waar wachten we op?‘ CD&V-kamerleden Els Van Hoof, Sonja Becq en Nahima Lanjri dienden dit voorjaar al een wetsvoorstel in om dat vaderschapsverlof verplicht te maken. Het is nu afwachten of het door het parlement geraakt. Hilde Van Malderen

Geluk beleef je samen Michael De Lausney

www.twitter.com/BewegingNet

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

Samen op stap In Huize Proventier laten ze zich sinds juni van hun sportiefste kant zien. Naar aanleiding van de Week van de Valpreventie startte het woonzorgcentrum met drie wandelclubs. ‘We deelden die op in vlotte stappers, stappers met een rollator en voor bewoners die enkel korte afstanden kunnen stappen’, zegt ergotherapeute Els Herpels, die een van de initiatiefnemers is. ‘Hoe meer onze bewoners nog stappen hoe minder het risico op vallen. Ze hebben een deelnemerskaart waarmee ze punten kunnen verzamelen. Als ze tien punten hebben, krijgen ze een beloning. Het is eigenlijk heel plezant om zien, zeker omdat ze elkaar ook heel erg aanmoedigen. Ze zullen sneller meedoen als de andere bewoners hen stimuleren dan dat ik hen vraag’, lacht Els. Organiseer jij of je vereniging een fijne activiteit? Gedeeld geluk is dubbel geluk. Laat het ons daarom weten via lezers@visieredactie.be. Wie weet komt onze fotograaf langs op jouw activiteit en verschijnt jouw foto in deze rubriek.

¬ onze samenleving

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

Achtste Armoedebarometer belooft weinig goeds voor de toekomst

Tekort aan geld zorgt ook voor eenzaamheid Ze hebben te weinig geld, daardoor wonen ze vaak in slechte huizen en gaan ze minder naar de dokter. Het zijn een paar clichés over mensen in armoede, die helaas nog altijd kloppen. Dat blijkt uit de achtste Armoedebarometer. Dat armoede vaak ook eenzaamheid met zich meebrengt, is een thema dat dikwijls onderbelicht blijft, terwijl armoede meer is dan een tekort aan geld.

ecenniumdoelen 2017,het samenwerkingsplatform van dertien organisaties waaronder ACV, CM en beweging.net, volgt al jaren de armoedesituatie in ons land op de voet. Het kijkt daarbij naar domeinen als arbeid, gezondheid, inkomen, wonen, onderwijs en samenleven. Helaas viel er bij deze achtste Armoedebarometer weinig goed nieuws te melden (zie kader). De doelstellingen die voorop gesteld werden tegen 2017 zijn nog lang niet in zicht.

Klein netwerk Wie armoede zegt, denkt waarschijnlijk meteen aan een gebrek aan inkomen, laaggeletterdheid en slechte leefomstandigheden. En dat klopt, maar het gaat verder dan het puur financiële. Wie minder geld heeft, komt minder buiten. De Armoedebarometer geeft aan dat mensen met een laag inkomen, mensen met een lage scholingsgraad en alleenstaanden alsmaar minder deelnemen aan het verenigingsleven en aan cultuur. Dat zorgt bijvoorbeeld ook voor heel wat eenzaamheid, iets wat niet direct met armoede wordt geassocieerd. Zo dreigen een heel aantal mensen uit de samenleving te vallen of blijven ze in hun eigen, vaak kleine, netwerk hangen omdat ze geen kans hebben dat uit te breiden.

Zonder daarvoor te kiezen, worden mensen geboren in een arm land of een rijk land ‘Als is het niet noodzakelijk zo dat mensen in armoede geen netwerk hebben’, zegt Martine Boone van vzw Lus. Lus vzw probeert netwerken op te bouwen rond mensen in welzijnsnood. ‘Ze hebben meestal wel mensen rond zich, maar die zitten vaak ook in armoede. Mensen met een goed netwerk, kunnen wel tegen een stootje, daar zit kracht in. Dan kan je je optrekken aan anderen. Maar bijvoorbeeld een moeder met drie kinderen in armoede zonder een goed netwerk, zit misschien vaak alleen thuis en heeft het zo moeilijk om haar kinderen weg te houden van drugs of crimi-

Mensen in armoede hebben vaak niet genoeg geld om naar een optreden of andere vrijetijdsactiviteiten te gaan en dreigen daardoor te vereenzamen. De Armoedebarometer geeft aan dat mensen met een laag inkomen, mensen met een lage scholingsgraad en alleenstaanden alsmaar minder deelnemen aan het verenigingsleven en aan cultuur.

neel gedrag, omdat ze zich niet kan optrekken aan anderen.’

Beter goede buur dan verre vriend Een goed netwerk helpt ook bij praktische zaken. ‘Stel je bent op zoek naar een nieuw huis. Dan krijgen mensen in armoede wel met wat vooroordelen te maken. Of het kan hen ontbreken aan vaardigheden om te onderhandelen. Als er dan iemand bij is uit de buurt met een ‘hogere status’, dan helpt dat’, gaat Martine Boone verder. En dat proberen ze bij Lus vzw, lokale netwerken opbouwen. ‘Wij trachten mensen samen te brengen uit dezelfde buurt, omdat het belangrijk is dat onze vrijwilligers de buurt kennen, het dialect misschien spreken. Nabijheid is belangrijk. Stel dat je ziek bent, dan heb je niets aan kennissen over heel Vlaanderen. Als je de wanhoop nabij bent, heb je meer aan een buurvrouw. Komt daarbij dat vervoer of telefoneren geld kost. Ook daarvoor heb je beter mensen uit de buurt die je kunnen helpen. We hadden onlangs een mevrouw die weggelopen was van haar agressieve man. Ze ging helemaal aan de andere kant van het land wonen. Dan moet je helemaal opnieuw beginnen. En als al weinig geld hebt, is het niet makkelijk om een netwerk op te bouwen.’ De Armoedebarometer wijdt een hoofdstukje aan samenleven en stelt vast dat verschillende drempels het gezinnen in ar-

moede dus moeilijk maakt om aan de samenleving te participeren. Nochtans draagt net die deelname aan bijvoorbeeld cultuur, jeugdwerk en sport bij aan identiteitsbeweging, individuele ontplooiing en weerbaarheid. De Armoedebarometer vreest dan ook dat de economische crisis

en de regeringsmaatregelen mensen belemmeren mensen om te participeren aan het verenigingsleven en aan cultuur, een kwalijke evolutie. Hilde Van Malderen

Kinderarmoede blijft stijgen De algemene indicator voor kinderarmoede staat op vuurrood. In 2013 werden 11,2 procent van de kinderen geboren in een kansarm gezin, dat wil zeggen met een inkomen onder de armoederisicodrempel. Dit is 0,7 procent meer dan in 2012. Recente cijfers voor 2014 tonen nog een lichte stijging. Tegenover de eerste meting (cijfers betreffende 2010) is de kinderarmoede gestegen met 2,6 procent. Ook andere cijfers zijn alarmerend. 10,8 procent (of 692.000 personen) had in 2013 een maandelijks inkomen onder de armoededrempel. De armoede stabiliseert hierdoor op een hoog niveau. ‘De verschillende besparingsmaatregelen die sindsdien zijn genomen, kunnen enkel tot een nog hoger armoedecijfer leiden’, voorspelt de Armoedebarometer. Met de meeste recente gegevens, en rekening houdend onder andere met de verhoging van enkele minimum-uitkeringen, zullen gezinnen in de onderste inkomensschijf 525 euro per jaar of ruim 43 euro per maand aan besteedbaar inkomen verliezen. ‘Leven met een minimum wordt meer dan ooit overleven’, concludeert de Armoedebarometer.

✔✔De volledige Armoedebarometer 2015 vind je via

www.decenniumdoelen.be 17 oktober is Werelddag van verzet tegen armoede. Meer informatie vind je via www.welzijnszorg.be en www.investereninmensen.be

¬ post

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

VACATURE m/v CM

GEDACHT

Betalende derde bij huisarts

• Medewerker marketing- productontwikkeling • Medewerker marketing • Projectleider ICT • Directie-assistent • Functioneel Analist

Ik las in jullie blad dat sinds 1 oktober de regeling betalende derde geldt. Patiënten met verhoogde tegemoetkoming betalen dan voor een raadpleging alleen het remgeld aan de huisdokter. Zijn alle huisartsen verplicht om deze regeling toe te passen? Hoe zit het met een huisbezoek en bij bezoeken aan bewoners van een rusthuis? En wat kunnen patiënten doen als de huisarts zegt dat hij niet meedoet? ••• Simonne Mouling

Voltijds – onbepaalde duur – Schaarbeek

Alle huisartsen, ook niet-geconventioneerde huisartsen, moeten de regeling betalende derde toepassen voor mensen die recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming bij een raadpleging. Bij een huisbezoek of bij een bezoek aan bewoners in een ROB/RVT mag de huisarts de regeling betalende derde toepassen, maar hij is daartoe niet verplicht. Weigert je huisarts de regeling betalende derde aan mensen met verhoogde tegemoetkoming bij een raadpleging, kun je dit melden aan de consulent in het CM-kantoor. Hij zal dit doorspelen aan de dienst Ledenverdediging.

Meer info over deze en andere vacatures op www.cm.be/jobs

Procura vzw

• Algemeen coördinator (m/v) Voltijds, onbepaalde duur, Brussel Meer info op www.procura.be

Wereldsolidariteit vzw

• Financieel administratief medewerker (m/v) Voltijds, onbepaalde duur, Brussel Meer info op www.wereldsolidariteit.be

lezingen over gezondheid en sociale ongelijkheid. ••• Joris Robberechts, Vilvoorde

Afronden In mijn omgeving vragen huisartsen 25 euro per consultatie. Het overeengekomen bedrag is 24,48 euro. Toen ik de vervanger vroeg waarom hij naar 25 euro afrondde, antwoordde hij dat dat een afspraak is onder de huisartsen in de streek. Met de huisarts over het aangerekende honorarium spreken, zoals in vorig nummer bij een brief stond, is dus niet zo simpel. ••• Naam en adres bekend bij de redactie Het honorarium voor een raadpleging bij een geconventioneerde huisarts (met GMD) bedraagt 24,48 euro. Het is een geconventioneerde arts niet toegestaan ineens 25 euro aan te rekenen. Want hij moet zich aan de afgesproken tarieven houden. Doet hij dat niet, kun je dit melden aan de CM-consulent. Hij zal daarvoor de dienst Ledenverdediging inschakelen.

Wijkgezondheidscentra

Kanker maakt arm

Het artikel over de toegankelijkheid van gezondheidszorg en de mogelijkheden daartoe (Visie nr. 18) vind ik onvolledig. Sinds de jaren negentig al bestaat het systeem van forfaitaire betaling voor huisartsen. Vooral organisaties als de wijkgezondheidscentra maar ook een aantal groepspraktijken werken op deze manier. Het remgeld valt volledig weg. De kostprijs van de eerstelijnsgezondheidszorg zoals voor huisarts, (thuis-)verpleging en kine wordt rechtstreeks geregeld door de zorgverstrekker met het ziekenfonds van de patiënt. Er wordt een overeenkomst opgemaakt tussen artsenpraktijk en de patiënt, waardoor de huisarts de centrale spil wordt van alle (para-)medische zorg maar ook voor ziektepreventie en gezondheidspromotie. Alleen al bij de 24 wijkgezondheidscentra in Vlaanderen en Brussel maken 65 000 patiënten gebruik van dit systeem. Ik hoop dat dit ook aan bod komt op de

Mijn echtgenoot moet om de vier weken naar het dagziekenhuis oncologie voor bloedafname, PSA-controle, spoelen van de poortcatheter, ophalen van medicatie en soms voor een scan. Sinds 1 januari wordt dit niet meer gefactureerd als opname maar als ambulante zorg. Dat komt omdat het opnameforfait niet meer mag aangerekend worden aan het Riziv. Goed voor het Riziv en voor de gemeenschap, maar niet voor ons. Onze hospitalisatieverzekering betaalt facturen voor ambulante zorg immers niet terug. Er wordt vaak gezegd dat kanker je armer maakt. Ik begin het te geloven. Ondanks alle goede zorg en veel tegemoetkomingen, merk ik toch wel wat hiaten in sommige reglementeringen. Zo wordt de ziekte van mijn man beschouwd als een chronische ziekte. Volgens onze oncologe klopt dat niet. ••• Josine Van Dyck, Mechelen

Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.

GECITEERD Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden citaat-211&_citaat-211&.qxd 18-06-15 09:29 1 en van links naar rechts eenPagina citaat. 1. Franse kaassoort; 2. vertrek; 3. koffiedik; 4. schaakstuk; 5. ééncelcultuur; 6. vogel; 7. aard; 8. licht breekbaar; 9. vrucht; 10. deugdzaam; 11. wijnmaat; 12. succesnummer; 13. drijver; 14. waterschap. Citaat-211

B V R R

E E

K A N M D E S R

3 C D R H A A P S 4 5 6

Gastronomisch wild arrangement Van vrijdag 13/11 tot zondag 15/11/2015 Prijs per volwassene: € 179,50* Inbegrepen: Verblijf in volpension, met welkomstaperitief, 3 gangen wildmenu op vrijdagavond, Broodjeslunch op zaterdagmiddag, 4 gangen wildmenu op zaterdagavond, Warme buffetlunch op zondagmiddag

Reserveren: info.delinde@corsendonkhotels.com tel. 014 38 99 80

Pré-Kerstweekend en Pré-Kerstmidweek Weekend van zaterdag 12/12/2015 tot maandag 14/12/2015: Prijs per volwassene: € 128,00* Midweek van maandag 14/12/2015 tot vrijdag 18/12/2015: Prijs per volwassene: € 214,50* Telkens inbegrepen: welkomstaperitief,- verblijf in half pension en leuke programma’s: • In Kerstweekend: bezoek poppenmuseum, tentoonstelling kerstkribben, bezoek kerstmarkt Monschau • In Kerstmidweek: Bezoek kristalmuseum - Geleide wandelingen - 3 gangen kerstdiner

E O P N E R Z

A K K

K R A N A M O B R

T U U R

J O O E G S

9 D E R S U C

10 B R H A E A

11 A D N E K N E R 12 K R H A O K E R 13 P U O N T D O N 14 P O E

Reserveren: info.solcress@corsendonksolcress.com – tel. 087 77 23 53

L O E O N

7 N E A T 8

Corsendonk De Linde, Retie

Corsendonk Sol Cress

Corsendonk Duinse Polders, Blankenberge

Gastronomisch najaarsweekend aan zee Van vrijdag 06/11/2015 tot zondag 08/11/2015 Prijs per volwassene: € 220,00* Inbegrepen: • Verblijf in volpension • animatie: dansavond met DJ Luc Arond; ontspannende film in de concertzaal; natuurwandeling met gids • gastronomisch banket (5 gangen ) op zaterdagavond inclusief aperitief met een trilogie van hapjes, wijnen en koffie • Muzikale brunch met Philip Boterman en een glaasje bubbels

Reserveren: info.duinsepolders@corsendonkhotels.com tel. 050 43 24 00

L N D E R

Oplossing: ”Vriendschap en zaken moet je gescheiden houden”.

Citaat 211

Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving.

Houffalize

Tafelen aan de Ourthe in Vayamundo Ol Fosse d’Outh Boek een heerlijk weekend boordevol gastronomie in het hart van de Belgische Ardennen vanaf €160,50 per persoon. (geldig tot eind 2015) • • • • •

Twee overnachtingen 3-gangenmenu op vrijdagavond 4-gangenmenu op zaterdagavond Lekker lang ontbijten Streekproductenmarkt op zondagmorgen (oktober en november) DECEMBER

NOVEMBER

vrijdag Noorse visschotel Zeeduivel met saffraan met Milanese kool Crème met citroen en rode vruchten

vrijdag

s Hollandaisesau peren, everzwijn met Stoofpotje van pelen andine aardap am en n sse veenbe Crème brûlée Forel met ei en

zaterdag Zakouskis gen elever met vij Gebakken eend henoten tuk met pistac Kalfstussenribs e Kaas en Parmezaans Diverse kazen met moka Ambassadeur en chocolade

zaterdag Zakouskis Duo van wildkroketten met forestière saus Hertenvlees met soufflé van brocolli en gerookte spekjes, aardappelen in de oven Diverse kazen Bladerdeegje met appelen en kokos crème

078 / 156 100 * = supplement single: € 15,00 per kamer, per nacht - Speciale kinderprijzen op aanvraag Leden Pasar in Corsendonk Duinse Polders en Corsendonk De Linde: 5% reductie op tarief

INFO & RESERVATIES

| contactcenter@vayamundo.be Bekijk alle arrangementen op www.vayamundo.be facebook.com/vayamundo.be

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

VLOER

Ronald Freriks (49 jaar) Umicore

‘We gaan voor een totale toenadering tussen arbeiders en bedienden’ Als de shift erop zit bij recyclagebedrijf Umicore, passeren sommige werknemers door een scanner zoals we die in de luchthavens ook zien. ‘Dat zijn logische veiligheidsmaatregelen’, zegt délégué Ronald Freriks. ‘We werken hier dan ook met kostbare materialen.’

Is het bedrijf in die 30 jaar veel veranderd? ‘Umicore is vandaag zeker niet meer het bedrijf van dertig jaar geleden. Er is veel technologische vooruitgang geboekt en de leiding heeft steeds meer aandacht voor milieu. Het is ook een aangenamere werkomgeving geworden. Vroeger zag je hier veel betonnen muren en grijze gebouwen. Er is plaats gemaakt voor groene plekjes en er is een gevoel van ruimte gecreëerd.’ Umicore deed een grote investering in de installaties. Heeft dat gevolgen voor de werknemers? ‘Het bedrijf deed onlangs inderdaad een investering van 100 miljoen euro. Dankzij de verbetering van werkprocessen en onze installaties, moet dat leiden tot een verhoging van de productiviteit met 40 procent. Ik verwacht dat er extra personeel nodig zal zijn. Niet in verhouding met de investering,

Lisa Develtere

maar er zullen toch weer aanwervingen gebeuren.’ Welke syndicale uitdagingen zie je binnen het bedrijf? ‘Langer werken wordt een uitdaging. Vroeger konden we op 55 jaar met brugpensioen maar die leeftijd wordt nu altijd opgetrokken. Binnen het bedrijf zijn er wel mogelijkheden voor tijdelijk of definitief aangepast werk. Werknemers met medische problemen kunnen bijvoorbeeld ingezet worden bij het interne ‘green team’, dat onder meer wegen nat houdt. Maar dat is natuurlijk beperkt. We vragen om naast de investering in productiviteit ook te investeren in ergonomie en de werkomstandigheden. Mensen die op hun twintigste beginnen en steeds kunnen werken in goede omstandigheden, kunnen dat langer blijven doen.’ Jullie waren voorlopers in de discussie rond het eenheidsstatuut. Hoe zit het daar nu mee? ‘Bij ons krijgen de arbeiders al sinds 2006 een vast maandloon. Ons plan is om de toenadering nu totaal te maken. Vanaf 1 januari 2016 gaan we voor een nieuw pensioenplan. Er wordt ook gewerkt aan een gezamenlijk systeem van functieclassificatie met als doel om op termijn één loonbeleid te hebben.’ (AJ)

‘Umicore investeerde 100 miljoen euro in installaties en processen. Nu vragen we ook investeringen in ergonomie en werkomstandigheden’, zegt Ronald Freriks. Lisa Develtere

n 1984 meldde Ronald zich al aan bij Umicore, het bedrijf in Hoboken waar ze metalen uit gebruikte materialen halen. Tot 2012 werkte hij er in de bemonstering, waar de staalname en vochtbepaling van de aangeleverde materialen gebeurt voor ze naar de smeltovens gaan. Sinds de sociale verkiezingen van 2012 is hij vrijgesteld hoofddélégué.

Van ‘afval’ tot edel metaal

Gooi je gsm niet weg

Bij Umicore in Hoboken worden meer dan 200 soorten materialen verwerkt en gerecycleerd om te komen tot 17 verschillende eindproducten. Oude gsm’s, laptops, printplaten en autokatalysatoren worden er verwerkt met onder meer zilver, goud, platina en koper als eindproducten die opnieuw kunnen ingezet worden als grondstof. Een blik op het proces. 1. Materiaal dat nog (edele) metalen bevat, zoals oude gsm’s, printplaten en autokatalysatoren, wordt naar Umicore in Hoboken gebracht.

Umicore

Lisa Develtere

2. Van elke partij materiaal wordt een staal genomen. Dat staal wordt uitgebreid getest om de samenstelling en op die manier ook de waarde van de hele partij te bepalen.

Wat bij Umicore gebeurt, is een voorbeeld van ‘urban mining’. Daarbij haalt men grondstoffen uit gebruikte (elektronische) producten, in plaats van ze te ontginnen. Het is een vorm van duurzaam omgaan met zeldzame grondstoffen.

3. Een mix van materialen gaat naar een smeltoven.

4. Via verschillende chemische processen, worden de metalen afgezonderd. Umicore kan 17 verschillende metalen uit het gerecycleerde materiaal halen, waaronder goud, zilver en platina.

Kwb organiseert info-avonden om dit proces toe te lichten. Die gaan door op donderdag 22 oktober in Limburg (Van Gansewinkel, Industrieterrein CentrumZuid 1538, 3530 Houthalen-Helchteren), dinsdag 27 oktober in Vlaams-Brabant (Televil, Mechelsesteenweg 588 D, 1800 Vilvoorde), woensdag 28 oktober in West-Vlaanderen (Vanheede, Moorseelsesteenweg 32, 8800 Roeselare-Rumbeke) en donderdag 29 oktober in OostVlaanderen (Nieulandt Recycling, Victor Bocquéstraat 1, 9300 Aalst). Van 18 tot 31 januari 2016 verzamelt kwb opnieuw oude gsm’s en gsm-laders die in België gerecycleerd zullen worden. Je vindt hiervoor speciale inzamelboxen op verschillende locaties in Vlaanderen.

✔✔Meer informatie op

www.kwb.be/gsmactie

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

Centrum voor Ondersteuning na Economisch Ontslag stopt eind dit jaar

De naweeën van Ford Genk

In oktober 2012 was het een donderslag bij heldere hemel: Ford Genk zou sluiten. Het drama deed zo’n 10.000 mensen hun job verliezen. Het Centrum voor Ondersteuning na Economisch Ontslag (CONEO) stond de vele getroffenen bij, want een ontslag brengt vaak meer mee dan alleen de administratieve afhandeling. Eind dit jaar stopt CONEO met zijn werking. Visie kijkt met enkele betrokkenen terug.

ONEO kwam er onder impuls van de Vlaamse overheid en was bedoeld om het welzijnswerk en de gezondheidssector te versterken, want dat de sluiting van Ford voor heel wat menselijk leed zou zorgen, viel te voorspellen. Nikki Janssen was als psychologe verbonden aan CONEO. ‘We wilden de getroffen werknemers begeleiden op financieel en psychosociaal vlak, hen sterker maken en familiale drama’s voorkomen. De vakbonden waren daarbij een goede partner’, vertelt ze. ‘We hadden ook overleg met de banken zodat mensen zo min mogelijk in de problemen zouden komen bij het afbetalen van hun leningen. De werknemers die wij begeleidden kregen ook af te rekenen met relatiebreuken, schuldproblemen en gezondheidsklachten. In sommige gevallen hadden ze medicatie of zelfs psychologische begeleiding nodig.’

Schroom

Je moet je dat niet aantrekken, zei ik tegen iedereen, maar ook ik viel in een zwart gat. Remo Lavarini

wie ze extra aandacht moesten geven. Je zag dat die arbeiders dan wat opfleurden.’ Remo werkte dus goed samen met CONEO. Zelf duwde hij de sluiting voor zich uit. ‘Ik heb weinig stil gestaan bij mijn eigen lot. De laatste dag moest ik alles leegmaken. Alle documentatie waar ik zes jaar aan had gewerkt, ging de vuilbak in. Dat heeft pijn gedaan. s ‘Anderdaags heb ik een patat ge-

Barbara Guglielmelli: ‘Ik zit natuurlijk wel met wat vragen. Wat me het meest beangstigt is of iemand me nog wel zal willen.’

kregen. Tussen kerst en nieuwjaar zat ik hier als een zombie. Ik heb mijn werk altijd met veel plezier gedaan en dan kom je plots in het niets. Het was koud, er was geen zon, ik kon niet naar buiten. De mensen van CONEO hadden me nochtans vaak gezegd dat ik ook voor mezelf moest zorgen. Maar ik antwoordde hen altijd dat het goed ging. Ik verstopte me. Toen alles gedaan was, heb ik hier dagen geweend. Nooit gedacht dat ik het me zo zou aantrekken.’

Terug solliciteren Barbara Guglielmelli (53 jaar) is op dit moment nog aan de slag op de site van Ford Genk. Zij werkt voor schoonmaakbedrijf ISS. ‘CONEO heeft me indertijd uitgenodigd. We hebben daar ons verhaal kunnen

Reünie Voor Barbara moet het moeilijkste nog komen, Remo vond intussen al een nieuwe job. ‘Na zeventig sollicitaties kon ik aan de slag bij DAF Westerlo. Ik kreeg er een contract tot 2017.’ Zijn oude werkmakkers is hij intussen nog niet vergeten. ‘Binnenkort wil ik nog eens een avondje organiseren voor de vroegere werknemers van Facil. Ik ga dat doorgeven aan CONEO en misschien kunnen zij ons daarbij steunen. Ik zou graag weten hoe het met mijn mensen is gesteld.’ Remo is er in ieder geval van overtuigd dat CONEO goed werk geleverd heeft. ‘Heel wat vragen zijn door hen beantwoord en de meeste problemen opgelost. De mensen werden na een tijd rustiger. Als ik een groot bedrijf zou hebben en dat zou moeten sluiten, zou ik ook beroep willen doen op een soortegelijk initiatief als CONEO. Zij weten hoe ze met die situaties moeten omgaan.’ Hilde Van Malderen

Mine Dalemans

Remo Lavarini (55) was één van de getroffen werknemers. Hij werkte als operations manager voor het toeleveringsbedrijf Facil. ‘De sluiting was een klap’, doet hij zijn verhaal. ‘Bij de aankondiging in 2012 was ik 52 jaar. Ik zat in de groep van de SWT’ers. In feite kon ik gerust zijn, maar voor de jonge mensen was het een drama. CONEO

werd dan ingeschakeld en dat heeft goed gedaan. Eén keer per week kwamen ze langs op de werkvloer. Iedereen kon bij hen terecht met alle mogelijke problemen. Ze waren altijd stand by. Al zag ik wel wat schroom om met psychische problemen bij hen aan te kloppen. Zelf was ik ook meer het type dat tegen iedereen zei dat het wel goed zou komen. ‘Je moet je dat niet aantrekken’, zei ik tegen mijn personeel. Maar de mensen van CONEO waren meer gespecialiseerd in die materie. Zij keken verder en zagen makkelijker wat er scheelde en aan

doen en ze hebben me de nummers gegeven waar ik terecht kan. Maar om eerlijk te zijn besef ik nog niet dat het eind dit jaar gedaan is, denk ik, daarom heb ik nog geen beroep op hen gedaan. Misschien val ik daarna wel in een zwart gat en zal ik dan wel hulp zoeken, want nu komt het wel heel erg dichtbij. Ik moet outplacement gaan volgen. Ze gaan me daar leren solliciteren. Ik heb dat eigenlijk nog nooit moeten doen. Ik zit natuurlijk wel met wat vragen. Wat me het meest beangstigt is of iemand me nog wel zal willen? Waar gaan ze me naartoe sturen en zal ik het daar wel aankunnen?’

Remo Lavarini: ‘De mensen van CONEO keken verder en zagen makkelijker wat er scheelde en aan wie ze extra aandacht moesten geven.’

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

Enkel kruimels voor de mensen. Zo evalueerden 100 000 werknemers de regeringen Bourgeois en Michel tijdens de betoging in Brussel op 7 oktober.

Guy Puttemans

100 000 werknemers en burgers tonen boosheid op Michel en Bourgeois Minder dan een jaar geleden lieten 120 000 manifestanten ook al hun ongenoegen blijken. Het moet en kan anders, dat werd door 100 000 manifestanten herhaald. De verschillende centrales en verbonden van ACV uitten creatief hun ongenoegen over de maatregelen en besparingen.

Grafzerk en strijdliederen De ‘Miss Utopia’ van ACV-Vrouwen vroeg met aandrang te stoppen met een onverantwoord besparingsbeleid dat een zeer zware impact heeft op vrouwen . De bediendecentrale deelde taart uit aan de vermogenden en kruimels aan de werknemers. De sector horeca zette de flexi-jobs ‘in de kijker’. Als het van hen afhangt, dan worden flexi-jobs in de horeca liever vandaag dan morgen ingeperkt. De metaalbewerkers sleurden een grafzerk door de manifestatie, Oostende bracht strijdliederen. De sector onderwijs hield het op lege brooddozen, de openbare diensten vroeg aandacht voor de zware ingrepen die zij te verduren krijgen en de jongeren stapten in groep op tegen de besparingen die hen treffen. Marie-Hélène Ska en voorzitter Marc Leemans spraken op het eindpodium de deelnemers toe. ‘De factuur van de regeringsmaatregelen voor de werknemers en uitkeringstrekkers is stelselmatig toegeno-

Woensdag 7 oktober trok een grote betoging door de straten van Brussel, net een jaar na de vorming van de regering Michel I.

men. Daartegenover staan 3,9 miljard aan bijdrageverlaging voor de werkgevers (nog zonder de 2,6 miljard van de indexsprong gerekend, red.), zonder dat deze een engagement nemen om meer jobs te creëren. Dat is niet ernstig, ze nemen de werknemers niet au sérieux’, verklaarde Marc Leemans.

Hoed af voor betogers De burgerbeweging ‘Hart boven Hard’ deed aan het Centraal Station hun hoed af voor

de betogers. Initiatiefnemer Wouter Hillaert: ‘Nooit eerder is dit vertoond, dat het middenveld en de drie bonden nu al meer dan één jaar aan één zeel trekken. Omdat ook dit beleid nooit eerder is vertoond. Tenzij misschien in de negentiende eeuw: de winst voor degenen die al veel hebben en de rest die de rekening betaalt.’

Verlies berekenen

de het ACV een rekentool waar iedereen op basis van zijn of haar (gezins)profiel de invloed van de besparingen kan uitrekenen. In de meeste gevallen verliezen werknemers tussen 200 euro en 2000 euro op jaarbasis. Ruim 120 000 mensen gebruikten ondertussen die tool op www.acv-online. be. De recente regeringsbeslissingen over de taxshift moet wel nog ingebouwd worden in de tool. (PW/AJ)

Enkele dagen voor de manifestatie lanceer-

FOCUS

www.twitter.com/Acvonline

www.facebook.com/het.acv

Het kampioenengevoel Zaterdag 10 oktober leek de zomer weer in het land. Het was mooi weer. En net als op 23 juli kondigde de regering een groot, historisch akkoord aan. De tax shift II . Aangezien bij de eerste poging in juli, de tax shift I, heel wat vragen onbeantwoord bleven, kreeg de regering verleden zaterdag een tweede zit om te overtuigen. En net zoals in juli werden de grote woorden bovengehaald. ‘Historisch’, stelde de premier zaterdag. Tijdens de persconferentie over de tax shift II bevestigde de regering de bijdragevermindering voor de werkgevers uit tax shift I. En kondigde ze opnieuw aan dat het nettoloon van veel werknemers zal stijgen. Niet meer voor iedereen zoals de regering vorige keer voorhield. Nu nog enkel voor de helft van de werknemers. Volgens de regering zal op termijn de helft van de werkenden per maand 100 euro meer overhouden. Tegelijk moesten de verzamelde topministers wel bekennen dat de verhoogde accijnzen op diesel en alcohol al vroeger ingaan. Al in november 2015. Dat is handig om de put in de begroting 2016, die pas 6 weken geleden werd opgesteld, te dichten. Tijdens het bekijken van de persconferentie drong zich snel een ‘kampioenengevoel’ op. Dit hadden we al eerder gehoord en gezien. Dat is normaal, want de tax shift II is opgewarmde kost.

De fundamentele kritiek die we hadden op de eerste versie verandert niet. Ook nu blijft de tax shift aan de inkomstenkant onrechtvaardig. De bijdragevermindering voor werkgevers en het netto-voordeel voor een deel van de werkenden wordt vooral gefinancierd door hogere btw en accijnzen. Vermogenden worden zeer beperkt of niet aangesproken. Hierdoor zal ‘de honderd euro netto meer voor de helft van de werkenden’ die de regering beloofde als sneeuw voor de zon wegsmelten. Aan die hogere btw en accijnzen. En aan andere hogere facturen voor bijvoorbeeld elektriciteit, kinderopvang, water, …. Wat de ene hand geeft, neemt de andere dubbel terug. Het ACV lanceerde twee weken geleden op zijn website een rekenmodule om de impact van alle regeringsbeleid op uw koopkracht te berekenen. We zullen die nu aanpassen. Maar ik vrees dat het resultaat niet veel positiever zal zijn.

De enige en echte winnaars blijven de werkgevers. Zij krijgen een nieuw zware bijdrageverlaging. Hun teller staat, inclusief indexsprong, ondertussen al op 6,5 miljard euro. Waar ondernemers bij tax shift I nog een communicatieve blunder sloegen door te verklaren dat het ondanks deze miljarden helemaal niet zeker is dat er nieuw jobs zullen bijkomen, zijn ze er nu als de kippen bij om te verklaren dat er 30.000 à 50.000 jobs zullen bijkomen. Dat is een duur begin met 217.000 à 130.000 euro per job. Voor 6,5 miljard mag het eigenlijk wel iets meer zijn. Veel meer zelfs. En blijft de vraag of de rekening van de regering klopt. Maar dat zien we dan wel weer in de tax shift III. Alhoewel het niet helemaal zeker is of ik dan ook nog naar de persconferentie kijk. Zelfs de beste afleveringen van de kampioenen gaan op de duur vervelen. Marc Leemans, voorzitter ACV

Dit hadden we al eerder gehoord en gezien. Dat is normaal, want de tax shift II is opgewarmde kost.

¬ uw job, ons werk

bondig

vak

Moderniseringsplan spoor zal reizigers pijn doen ACV-Transcom informeert de treinreizigers over het moderniseringsplan van minister Galant en roept hen op om een petitie te ondertekenen.

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

30 november – 11 december 2015: Klimaatconferentie Parijs

Blijft opwarming va

Op vrijdag 9 oktober staakte de socialistische vakbond bij het spoor. ACV staakte niet mee maar deelde de dag voordien een pamflet uit aan de pendelaars. Volgens ACV-Transcom zijn de aangekondigde extra zitplaatsen, vernieuwing van de infrastructuur en Wifi in de trein onmogelijk als NMBS drie miljard euro moet besparen. ‘De reizigers zullen meer moeten betalen voor minder dienstverlening en niet-rendabele treinen zullen afgeschaft worden’, klinkt het. ACV-Transcom vraagt treingebruikers om een petitie te ondertekenen op www.redonzetrein.be

Iedereen kent ondertussen de beelden van overstromingen, tropische stormen en uitgedroogde vlaktes die de laatste jaren de nieuwsuitzendingen halen. Ook in Vlaanderen is volgens de Vlaamse milieuadministratie de invloed van de klimaatverandering voelbaar. Uit metingen blijkt dat de jaargemiddelde temperatuur in Ukkel bijvoorbeeld al 2,4 graden hoger is dan 150 jaar geleden.

Wetsontwerp horeca in Commissie sociale zaken

Eén graad maakt groot verschil

Begin deze maand werd in de Commissie sociale zaken het wetsontwerp rond de horeca besproken. In dat ontwerp staan maatregelen die de opgebouwde rechten van vaste werknemers uithollen, vindt ACV Voeding en Diensten. De regering wil onder meer flexi-jobs invoeren in de horecasector. Dat zijn heel flexibele arbeidscontracten. ‘Een bedreiging voor de werkzekerheid in deze en alle andere sectoren’, vindt Frans Dirix van ACV Voeding en Diensten. Daarnaast ligt ook de mogelijkheid tot 360 overuren zonder inhaalrust en zonder toeslag van 50 procent op tafel. ACV Voeding en Diensten is van plan juridische stappen te ondernemen om de wet nietig te laten verklaren.

Getrouwheidszegels en legitimatiekaarten bouw Het sectoraal pensioenfonds verstuurt vanaf 14 oktober de pensioenfiche naar alle bouwvakkers. De fiche geeft een overzicht van de individuele aanvullende pensioenrekening voor het jaar 2014 en de totale waarde van de individuele rekening. Ook de legitimatiekaart 2015-2015 wordt deze maand verstuurd. Deze kaart biedt een overzicht van gepresteerde en gelijkgestelde dagen voor 2014. De roze kaart moet afgescheurd en goed bewaard worden. De kaart geeft recht op een bijkomende werkloosheidsvergoeding gedurende 60 dagen bij volledige of tijdelijke werkloosheid. ACV ontvang deze gegevens digitaal. Alle bouwvakkers tewerkgesteld bij een onderneming waarvan het rsz-kengetal begint met 024, 026, 044 of 054 hebben daarnaast recht op getrouwheidszegels. De kaart, die je deze maand ontvangt, kan je afgeven bij het plaatselijk ACVdienstencentrum of rechtstreeks bij ACV bouw - industrie & energie. Het bedrag op deze kaart stemt overeen met 9 % van het verdiende brutoloon in de periode van 1 juli 2014 tot en met 30 juni 2015. De eerste betaling van de getrouwheidszegels zal gebeuren op maandag 26 oktober 2015. Heb je nog vragen, heb je bepaalde kaarten of fiches niet ontvangen of stel je vast dat bepaalde gegevens niet correct zijn, neem dan contact met het regionaal beroepsverbond van ACV bouw – industrie & energie of het ACV-dienstencentrum.

Milieu-experts zijn het erover eens dat wereldwijd de gemiddelde temperatuur niet meer dan 2 graden mag stijgen ten opzichte van 150 jaar geleden. Binnen die stijging zouden de gevolgen nog beheersbaar zijn. ‘Stijgt de temperatuur meer, dan dreigen er meer tropische stormen en stijgt de zeespiegel’, zegt ACV-klimaatexpert Bert De Wel. Om die temperatuurstijging tegen te gaan, moet er een nieuw klimaatakkoord komen. Experts vrezen dat de temperatuur met drie graden zal stijgen, als er geen verregaande afspraken komen. En dat zou zware gevolgen kunnen hebben voor milieu en natuur, zoals meer stormen en orkanen, watersnood en mislukte oogsten.

Van klimaatverdrag tot Kyoto De Verenigde Naties trokken in 1992 voor het eerst aan de alarmbel en lanceerden toen het klimaatverdrag (UNFCCC: United Nations Framework Convention on Climate Change). In dit raamverdrag beloofden de ondertekenaars de uitstoot van broeikasgassen te verminderen om zo de opwarming van de aarde tegen te gaan. Sinds het klimaatverdrag werden al twin-

Tiny Bogaerts

In Vlaanderen is het vandaag al warmer dan 150 jaar geleden

JUIST, uit metingen blijkt dat het gemiddeld al 2,4 graden warmer is. Dankzij het Kyotoprotocol is de uitstoot van CO2 wereldwijd gedaald

FOUT, in 2013 bereikte het zelfs een nieuwe recordhoogte met 35,3 miljard ton.

‘We moeten de temperatuurstijging wereldwijd onder de twee graden houden. Doen we dat zegt Bert De Wel, klimaatexpert van ACV.

tig klimaatconferenties georganiseerd, waar regeringsleiders de stand van zaken in het klimaatbeleid opmaakten. Een belangrijke conferentie was die van Kyoto (Japan) in 1997, waar het Kyoto-protocol ondertekend werd. In dit verdrag, dat in werking trad in februari 2005, engageerden de ondertekenaars zich ertoe om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2010 wereldwijd met gemiddeld vijf procent te

verminderen ten opzichte van 1990. Probleem was wel dat grote industriële machten zoals de Verenigde Staten het verdrag niet bekrachtigden.

Globale CO2-emissies blijven stijgen Ondanks het verdrag van Kyoto blijft de wereldwijde uitstoot van de schadelijke

Nobelprijs Vrede voor Tunesisch kwartet met onder andere vakbond De Nobelprijs voor de Vrede gaat dit jaar naar het ‘Kwartet voor Nationale Dialoog’. Dat zijn vier grote organisaties die in Tunesië de krachten bundelden om een democratisch bestel op te bouwen, nadat met de Arabische lente een einde kwam het rijk van dictator Ben Ali. Ze kozen resoluut de weg van overleg om bijvoorbeeld een grondwet te schrijven en vrije parlements- en presidentsverkiezingen te organiseren. De eerste pogingen liepen niet van een leien dakje en werden gedwarsboomd door wantrouwen en geweld. Het Nobelprijscomité roemde het kwartet dan ook omdat ze een alternatief en vreedzaam poli-

tiek proces hebben mogelijk gemaakt in een tijd waarin Tunesië op de rand van een burgeroorlog bengelde. ACV-voorzitter Marc Leemans heeft zijn collega Houcine Abbassi (tweede van links) van het algemeen Tunesisch vakverbond UGTT uit naam van het ACV gefelicteerd. Het kwartet bestaat verder uit de confederatie van werkgevers in industrie, handel en ambacht (Utica, Wided Bouchamaoui), de Tunesiche mensenrechtenliga (LTDH, Wided Bouchamaoui links op de foto) en de Tunesische orde van advocaten.

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

an de aarde onder 2 graden? tot een vermindering van 80 tot 95 procent ten opzichte van het niveau van 1990.’ De rijke landen beloofden eerder om 100 miljard dollar vrij te maken tegen 2020. Dat geld moet landen in het Zuiden helpen om zich aan te passen aan de mogelijke gevolgen van de opwarming. Om meer slachtoffers te vermijden, zijn daar grote investeringen nodig. Het Klimaatverdrag moet ook klaarheid brengen over hoe de rijke landen die belofte zullen nakomen.

Een sociaal rechtvaardig klimaatakkoord Naast de afspraken rond de uitstoot van broeikasgassen en de klimaatfinanciering, wil ACV dat het nieuwe klimaatakkoord ook sociaal rechtvaardig wordt. ‘Onze industrie, de transportsector en onze woningen moeten grondig hervormd worden om te zorgen voor een veel lagere uitstoot’, vertelt Bert De Wel. ‘Er zullen nieuwe jobs komen, bijvoorbeeld in de sector hernieuw-

niet, dan riskeren we nog meer tropische stormen en ook bij ons meer overstromingen’,

stof CO2 stijgen. In 2013 bereikte het zelfs een nieuwe recordhoogte met 35,3 miljard ton. Vooral groeilanden zoals Brazilië, India, China en Rusland, waar de industrie aan een opmars bezig is, verbruiken vandaag veel aardolie en aardgas.

Wat moet er in Parijs gebeuren? Op de klimaatconferentie in Parijs moe-

ten 195 landen een akkoord bereiken dat de wereld op weg zet naar een koolstofarme economie. ‘Regeringen moeten concrete maatregelen nemen om voor en na 2020 de uitstoot van CO2 terug te dringen, zodat de opwarming van de aarde onder de 2 graden blijft’, zegt Bert De Wel. ‘Ze moeten de lat ook hoger leggen zodat we tegen 2050 nog minder uitstoten. In de ontwikkelde landen moeten we komen

In de ontwikkelde landen zouden we moeten komen tot een vermindering van 80 tot 95 procent ten opzichte van het niveau van 1990. Bert De Wel, klimaatexpert ACV

bare energie of om woningen te isoleren. Maar er zullen ook jobs verdwijnen. Om dit op een menswaardige manier te organiseren hebben we een sterke sociale zekerheid nodig, een goede sociale bescherming, vorming en opleiding voor werknemers, investeringen in nieuwe technologieën, enzovoort. Dit pakket aan maatregelen moet zorgen voor een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid.’ Amélie Janssens

Schrijf je eigen klimaatplan en win je plek op de klimaattrein Op zondag 29 november trekken duizenden mensen door de straten van Parijs voor een grote klimaatbetoging. Het ACV engageerde zich om met minstens 400 deelnemers deel te nemen. Ze willen dat de onderhandelaars in de klimaatconferentie een ambitieus klimaatakkoord afsluiten. De klimaattrein die in Brussel op zondag 29 november vertrekt om mensen naar de betoging te brengen is vol, maar Visie kon nog twee tickets bemachtigen.

✔✔Wil je mee? Stuur voor maandag 26 oktober jouw klimaatplan door

naar lezers@visieredactie.be (met ‘klimaatplan’ als onderwerp) of naar Redactie Visie – klimaatplan, Postbus 20, 1031 Brussel. Laat ons weten hoe je het zelf aanpakt, en wat België, Europa en de wereld moeten doen om onze planeet leefbaar te houden.

Hoe kunnen we je helpen? ACV geeft raad.

Hoe zit het aanvullend pensioen juist in elkaar?

Verlengde opzegtermijnen gelden ook voor bouwvakkers

Naast het wettelijke pensioen dat de overheid organiseert (de zogenaamde eerste pijler) bestaat er ook een aanvullend pensioen, waarmee je je wettelijk pensioen kan aanvullen. Dat wordt georganiseerd door je werkgever of de sector waarin je werkt (tweede pijler) of door jezelf via het pensioensparen (derde pijler).

Na een klacht van bouwvakker Robby De Ridder en ACV bouw – industrie & energie erkent het Grondwettelijk Hof dat bouwarbeiders ook recht hebben op verlengde opzegtermijnen bij ontslag. Met deze uitspraak stopt de discriminatie van ruim 100 000 personeelsleden in de wet rond het eenheidsstatuut.

Biedt jouw werkgever die mogelijkheid aan dan gebeurt die pensioenopbouw in de vorm van een groepsverzekering of een pensioenfonds. Wie via zijn werkgever een groepsverzekering heeft voor zijn aanvullend pensioen krijgt daar momenteel een wettelijk rendement van 3,25 procent op werkgeversstortingen en 3,75 procent op werknemersstortingen. De verzekeraars willen nu graag dat percentage verlagen met als argument dat het wettelijk rende-

ment onhoudbaar is door de lage rentes. De werkgevers anderzijds zijn niet bereid het verschil bij te passen. Het is nog koffiedik kijken hoe het rendement in de toekomst zal evolueren. Het ACV vindt dat de engagementen uit het verleden moeten worden nagekomen. Een volledig variabel rendement is voor het ACV geen oplossing. Er moet minstens een redelijk minimaal te verwachten rendement zijn.

De wet rond het eenheidsstatuut bracht de opzegtermijnen van arbeiders en bedienden in evenwicht. Voor arbeiders die werken op tijdelijke werkplaatsen voorzag de wet een uitzondering. Meer dan 100 000 bouwvakkers op werven hadden

zo geen recht op de verlengde opzegtermijnen bij ontslag. Robby De Ridder stapte naar het Grondwettelijk Hof omdat hij dit discriminerend vond voor hem en zijn vele collega’s die op werven aan de slag zijn. Het Hof zegt nu dat arbeiders die op verschillende arbeidsplaatsen werken dezelfde rechten hebben als andere arbeiders. Robby en ACV bouw - industrie & energie reageren heel tevreden op de uitspraak: ‘Eindelijk worden bouw vakkers beschouwd als volwaardige werknemers.’ (AJ)

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

Tijd om te vaccineren

misverstanden over griep Tijd voor de griepprik. Van half oktober tot half november is ideaal, maar het kan nog zolang het griepvirus niet in het land is. Denk er op tijd aan om een voorschrift te vragen bij je arts zodat je je vaccin kunt ophalen bij de apotheker. Wat weet jij over griep? We helpen zeven misverstanden uit de wereld.

6. Een antibioticakuur helpt je snel af van griep Ook al een hardnekkig misverstand. Antibiotica helpen geen moer tegen griep want een virus kun je niet bestrijden met antibiotica. Virusremmers dan? Die verkorten de ziekteperiode nauwelijks en het is niet bewezen dat ze minder complicaties of minder sterfte veroorzaken. Griep moet je uitzieken en dat vergt wat tijd. Raadpleeg je huisarts wel als de koorts na vier dagen niet zakt of als hij terugkeert, als je pijn hebt bij het ademhalen of kortademig bent en naast koorts en spierpijn nog andere klachten hebt.

1. Als je nog niet ziek bent, kun je griep niet doorgeven Niet correct want je kunt iemand besmetten net voor je zelf ziek wordt. Voor je zelf beseft dat je griep hebt, kun je dus al iemand besmet hebben. Ook als je een milde vorm van griep hebt, kun je iemand besmetten. Vaccinatie helpt te voorkomen dat je griep krijgt. De kans op besmetting kun je aanzienlijk verkleinen door enkele basishygiëneregels in acht te nemen: was de handen vaak met water en zeep; gebruik wegwerpzakdoekjes als je moet hoesten of niezen; maak deurklinken en keukengerief regelmatig schoon met een gewoon schoonmaakproduct.

3. Het griepvaccin veroorzaakt griep Een hardnekkig misverstand. Aangezien het griepvaccin geen levende virusdeeltjes bevat, kan het geen griep veroorzaken. Na de vaccinatie gaat je lichaam wel verdedigingsstoffen aanmaken. Dat voel je soms maar echt ziek ben je er niet van. Als je ziek wordt nadat je het griepvaccin kreeg, werd je wellicht besmet door een ander virus dat bijvoorbeeld verkoudheid veroorzaakt.

4. Griep kun je maar eens per jaar krijgen Van hetzelfde virus kun je inderdaad maar één keer ziek worden. Maar griepvirussen hebben de onhebbelijke gewoonte om voortdurend te veranderen. Je kunt dus in principe binnen het jaar nog eens besmet worden door een ander type influenzavirus. De samenstelling van het griepvaccin is elk jaar anders en houdt rekening met de virusstammen die voorkomen.

2. Na vaccinatie ben je meteen 100 procent beschermd Jammer genoeg is dat niet zo. Kom je binnen de twee weken na je vaccinatie in aanraking met het griepvirus, dan kun je toch griep krijgen. Het duurt immers twee weken vooraleer je lichaam voldoende afweerstoffen heeft aangemaakt om je te beschermen tegen griep. Het vaccin beschermt ook enkel tegen de virussen die erin werden verwerkt. Komt er een nieuwe variant opdagen, dan kun je daardoor besmet worden. Het kan ook zijn dat het vaccin minder goed aanslaat omdat je verzwakt bent, bijvoorbeeld door hoge leeftijd of ziekte. Toch heeft vaccineren zin, want de gevolgen van griep zullen kleiner zijn.

7. Ik had nog nooit griep, dus moet ik mij niet laten vaccineren

5. Zwangere vrouwen mogen geen griepprik krijgen Het tegendeel is waar. Ben je 14 weken of meer zwanger op het moment dat de griepvaccinatie begint (vanaf 15 oktober), dan laat je je het best vaccineren. Praat erover met je arts. Griep is gevaarlijk voor zwangere vrouwen omdat ze minder weerstand hebben tegen infecties. Zo kan de griep harder toeslaan en meer complicaties veroorzaken. Ook voor de foetus is griep gevaarlijk. Griep kan vroeggeboorte, verminderd geboortegewicht en een miskraam meebrengen.

Dat is een misrekening. De ene mens is inderdaad meer vatbaar voor griep dan de andere. Maar je weet nooit. Behoor je tot de risicogroepen, dan laat je je het best elk jaar inenten. Voor volgende mensen is de griepprik sterk aanbevolen: 65-plussers, mensen die in een woonzorgcentrum of ziekenhuis opgenomen zijn, mensen met een hartziekte, een longziekte zoals ernstig astma of COPD of een lever- of nierziekte, diabetespatiënten, mensen met een chronische spierziekte, mensen van wie de weerstand verminderde door ziekte of medische behandeling en ook zwangere vrouwen. Mensen die in de gezondheidssector of met baby’s jonger dan 6 maanden werken, krijgen ook de raad zich te laten vaccineren. Risicopersonen krijgen een deel van het vaccin terugbetaald. Voor rusthuisbewoners in Vlaanderen is het vaccin gratis.

Chris Van Hauwaert Illustraties: Rutger Van Parys

✔✔www.cm.be/griep

www.griepvaccinatie.be www.gezondheidenwetenschap.be

Autostoel vaak verkeerd gebruikt

Amper 4 op de 10 Vlaamse vrouwen laten nog een uitstrijkje nemen eens ze de 55 voorbij zijn. Baarmoederhalskanker wordt vaak beschouwd als een ziekte voor jonge vrouwen. Maar dat is een misvatting. Want bijna de helft van de ongeveer 350 Vlaamse vrouwen die elk jaar de diagnose van baarmoederhalskanker krijgt, is ouder dan 50. Met een uitstrijkje kan baarmoederhalskanker al vroeg worden ontdekt. Baarmoederhalskanker ontwikkelt zich traag. Een uitstrijkje om de drie jaar volstaat. Om de drie jaar krijg je het volledig terugbetaald. Vrouwen tussen de 25 en 64 die de laatste drie jaar geen uitstrijkje lieten nemen, krijgen een uitnodiging om dat te laten doen.

Vlaamse steden en gemeenten die initiatieven opzetten om psychische problemen bespreekbaar te maken, krijgen het label Zot van Te Gek!? 1 op de 3 mensen krijgt ooit met psychische problemen te maken. Erover spreken is de eerste stap naar hulp. Steden en gemeenten die dit onder de aandacht van hun inwoners brengen met acties, kunnen het label Zot van Te Gek!? aanvragen. Maasmechelen kreeg het als eerste uitgereikt. De gemeente richt zich met projecten naar verschillende leeftijdsgroepen. Vooral het anti-stigmafilmpje dat voor elke filmvertoning in de bioscoop van Maasmechelen wordt getoond, springt in het oog. CM steunt Te Gek!?

Slechts 1 op de 3 kinderen wordt correct vervoerd met de wagen. Dat blijkt uit een onderzoek van het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV). Minstens 2 op de 3 kinderen waren niet correct vastgemaakt. 37 procent zat wel in een geschikt autozitje, maar dat werd niet goed gebruikt. 18 procent van de kinderen werd vervoerd in een kinderzitje dat niet voor hen geschikt was en 11 procent was niet vastgemaakt. Ouders kiezen te snel voor een kinderzitje van een hogere categorie of gebruiken het te lang voor het gewicht en de lengte van het kind. Daardoor is het minder goed beschermd.

✔✔www.cm.be/baarmoederhalskanker

✔✔www.tegek.be

✔✔www.bivv.be

‘t kort

Te Gek!?-label voor jouw gemeente?

GEZOND IN

Vrouwen na 55 te zuinig op uitstrijkjes

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

TIZ

Thuiszorgwinkel Thuiszorgwinkel informeert informeert

1111

THUIS THUISIN INZORG ZORG www.thuiszorgwinkel.be www.thuiszorgwinkel.be

Geen Geentaboe: taboe:

incontinentie incontinentie Bij Bij Thuiszorgwinkel Thuiszorgwinkel kennen kennen we we geen geen taboes. taboes. WeWe willen willen onze onze klanten klanten eerlijk, eerlijk, open open maar maar welwel discreet discreet informeren informeren en bijstaan en bijstaan bij de bij keuze de keuze vanvan de beste de beste oplossing. oplossing. Daarom Daarom deze deze keer keer de spotlight de spotlight op op ongewild ongewild urineverlies urineverlies en wat en wat je kan je kan doen doen omom hethet nietniet je je leven leven te laten te laten bepalen. bepalen.

Hulpmiddelen Hulpmiddelen op op maat maat vanvan mannen mannen en en vrouwen vrouwen

● je ● voelt je voelt de drang de drang nietniet meer meer of te oflaat te laat om om te urineren te urineren ● je ● komt je komt te laat te laat bij het bij het toilet: toilet: de tijd de tijd tussen tussen drang drang voelen voelen en urineren en urineren is teiskort te kort ● je ● hebt je hebt geen geen controle controle meer meer over over het het lozen lozen vanvan de urine de urine ● je ● kan je kan je blaas je blaas nietniet volledig volledig ledigen ledigen ● je ● moet je moet vaak vaak in (te) in (te) kleine kleine hoeveelheden hoeveelheden urineren urineren

We We adviseren adviseren vrouwen vrouwen - zelfs - zelfs metmet lichtlicht urineverlies urineverlies - om om aangepaste aangepaste producten producten te te gebruiken gebruiken in plaats in plaats vanvan gewone gewone inlegkruisjes inlegkruisjes of maandverbanden. of maandverbanden. Incontinentieverbanden Incontinentieverbanden zijn zijn immers immers zo ontwikkeld zo ontwikkeld dat dat je je geen geen onaangenaam onaangenaam nat nat gevoel gevoel noch noch geurtjes geurtjes waarneemt. waarneemt. Super Super Incontinentie Incontinentie is een is een fysieke fysieke aandoeaandoe-absorberende absorberende korrels korrels zorgen zorgen ervoor ervoor ning, ning, geen geen ziekte. ziekte. Mensen Mensen voelen voelen dat dat het het verband verband zijn zijn vorm vorm behoudt behoudt zichzich beschaamd, beschaamd, anders anders en onzeker en onzekeren dat en dat jij erjijgeen er geen huidirritatie huidirritatie omdat omdat ze kampen ze kampen metmet urineverlies. urineverlies. aanaan overhoudt. overhoudt. Kortom, Kortom, je leeft je leeft Bij Thuiszorgwinkel Bij Thuiszorgwinkel begrijpen begrijpen we we gegarandeerd gegarandeerd onbezorgd onbezorgd en vrij en vrij dat.dat. Iedereen Iedereen wil het wil het liefstliefst ‘gewoon’ ‘gewoon’ verder. verder. OokOok voorvoor mannen mannen bestaat bestaat functioneren. functioneren. Gelukkig Gelukkig bestaan bestaan er een er een speciaal speciaal gamma gamma op maat. op maat. er tal ervan tal van oplossingen oplossingen die ervoor die ervoor zorgen zorgen dat dat je veilig je veilig beschermd beschermd kuntkunt Daarnaast Daarnaast is deis behandeling de behandeling vanvan verder verder genieten genieten vanvan het het leven. leven. incontinentie incontinentie natuurlijk natuurlijk cruciaal. cruciaal. Afhankelijk Afhankelijk vanvan het het typetype zorgen zorgen Maar Maar liefstliefst 1 op1 de op 10 de Vlamingen 10 Vlamingen blaastraining, blaastraining, training training vanvan de de lijdt lijdt aanaan incontinentie. incontinentie. Aangezien Aangezien bekkenbodemspieren bekkenbodemspieren en eventueel en eventueel dat dat aantal aantal stijgtstijgt metmet de leeftijd, de leeftijd, medicatie medicatie voorvoor soelaas. soelaas. EenEen zijn zijn 30 % 30daarvan % daarvan ouderen. ouderen. Bij Bij artsarts of gynaecoloog of gynaecoloog helpt helpt je daar je daar bewoners bewoners vanvan rust-rusten verzorgingsen verzorgings-ongetwijfeld ongetwijfeld op maat op maat meemee verder. verder. tehuizen tehuizen tellen tellen we zelfs we zelfs 3 van 3 van de de 4 bewoners 4 bewoners metmet ongewild ongewild urineverurinever► Kom ► Kom naar naar Thuiszorgwinkel Thuiszorgwinkel lies.lies. Vrouwen Vrouwen vormen vormen de grootste de grootste en ga en samen ga samen met met éénéén vanvan groep groep en worden en worden er ook er ook op veel op veel onze onze winkeladviseurs winkeladviseurs jongere jongere leeftijd leeftijd meemee geconfronteerd geconfronteerd discreet op zoek op zoek naar naar dandan mannen. mannen. Bij die Bij die laatste laatste liggen liggen discreet de beste de beste oplossing. oplossing. prostaatproblemen prostaatproblemen vaak vaak aanaan de de oorsprong oorsprong vanvan hunhun incontinentie. incontinentie.

Vraag Vraag eeneen deskundige deskundige om om hulp hulp en laat en laat je begeleiden. je begeleiden.

j e dat... j e dat... Wist Wist er vergoedingen er vergoedingen zijnzijn voor voor personen personen die die incontinent incontinent

Checklist Checklist Kamp Kamp je met je met éénéén of meerdere of meerdere vanvan de volgende de volgende symptomen? symptomen? DanDan lijd lijd je misschien je misschien welwel aanaan incontinentie. incontinentie.

zijn? zijn? Meer Meer infoinfo bij je bijCM-ziekenfonds je CM-ziekenfonds of Thuiszorgwinkel. of Thuiszorgwinkel.

Actie Actie herbruikbare herbruikbarezakken zakken We Wegeven gevenjejeeen eenmilieuvriendelijke milieuvriendelijke winkeltas winkeltascadeau cadeau Koop Koop je tijdens je tijdens de herfstmaanden de herfstmaanden oktober oktober en november en november voor voor minstens minstens 25 euro 25 euro netto* netto* aanaan incontinentiemateriaal? incontinentiemateriaal? DanDan krijgkrijg je erjeGRATIS er GRATIS eeneen herbruikbare herbruikbare winkeltas winkeltas bovenop. bovenop. Mooi Mooi én handig én handig voorvoor al jealboodschappen. je boodschappen. * Enkel * Enkel geldig geldig op incontinentiemateriaal op incontinentiemateriaal aangekocht aangekocht bij Thuiszorgwinkel. bij Thuiszorgwinkel. Het nettobedrag Het nettobedrag is hetisbedrag het bedrag na aftrek na aftrek van eventuele van eventuele kortingen. kortingen.

IS IN

orgwinkel.be

taboe:

Thuiszorgwinkel informeert www.thuiszorgwinkel.be

Thuiszorgwinkel informeert

1 op 4 mannen van 40+ ZORG THUIS IN ZORG www.thuiszorgwinkel.be ervaart ongemakken gerelateerd aan urineren Verliezen zij daardoor de controle over hun leven?

Geen taboe:

Mannen durven over alles te praten met hun maten. Voetbal, vrouwen, seks en zelfs hun vergeetachtigheid. Maar één ding krijgen ze niet over hun lippen ... ongewenst urineverlies. Ze associëren het met een verlies aan controle, met machteloosheid en dus zwakte. Nochtans kampt een grote groep mannen boven de 40 jaar met ongemakken zoals vaker dan vroeger naar het toilet moeten (47%) en langer dan vroeger nadruppelen (37%).

Urineverlies? Dat hoeft niemand te weten

De technologie en productontwikkeling zijn zo ver gevorderd dat je nog nauwelijks hinder ondervindt van je kwaal. Op maat van elke situatie en voor elk type incontinentie heeft de reeks iD-Light Fresh & Free een oplossing. Onzichtbaar voor de wereld en haast niet voelbaar voor jou.

iD-Light Fresh & Free: de oplossing op maat van vrouwen

continentie incontinentie Als actieve man wil je ongehinderd, zeker en vol zelfvertrouwen door

Incontinentie kan uiteenlopende oorzaken hebben. Daarom is het belangrijk erover te praten met je arts of gynaecoloog. Ook het type incontinentie bepaalt mee de behandeling ervan: ● Inspanningsincontinentie: urineverlies bij niezen, springen, tillen. ● Aandrangincontinentie: het urineverlies is onvoorspelbaar. Meestal komt de patiënt te laat aan bij het toilet.

winkel kennen het leven Hulpmiddelen Bij Thuiszorgwinkel opjemaat kennen Hulpmiddelen op maat gaan, ondanks ongewenst urineverlies. Met TENA MEN van mannen en vrouwen mannen design. en vrouwen es. We willen ervaar geen taboes. We willen dankzij van je we een comfortabel draagcomfort het komvormig We je adviseren vrouwen eerlijk, open onze klanten opendiscretie. We adviseren vrouwen Je voelt beschermd eneerlijk, fris, in alles - zelfs met licht - zelfs met licht urineverlies creet informeren maar wel urineverlies discreet informeren Voor elke vorm van incontinentie bestaan er hulpmiddelen en gepaste om aangepaste producten te Vroeger om aangepaste producten te j de keuze van en bijstaan bij de keuze van probeerde ik me te behelpen oplossingen. Erover praten bij Thuiszorgwinkel is een goed begin. gebruiken in plaats van gewone gebruiken in plaats van gewone Zo kies je op elk moment jouw verband op maat. ssing. Daarom de beste oplossing. Daarom met inlegkruisjes van mijn vrouw. inlegkruisjes of maandverbanden. of maandverbanden. spotlight op deze keer de spotlight Tot op ik TENA inlegkruisjes MEN ontdekte. Nu hoef Incontinentieverbanden zijn en Incontinentieverbanden everlies en wat ongewild urineverlies wat ik me geen zorgen meer te maken. zijn immers zo ontwikkeld immers zo ontwikkeld dat je m het niet je je kan doen omdat hetjeniet je geenleven onaangenaam gevoel geen onaangenaam nat gevoel bepalen. te laten nat bepalen.

noch geurtjes waarneemt. Super noch geurtjes waarneemt. Super Incontinentie is een fysieke aandoeabsorberende korrels zorgen ervoor absorberende korrels zorgen ervoor ning, geen ziekte. Mensen voelen dat het verband zijn vorm behoudt dat het verband zijn vorm behoudt NIEUW zich beschaamd, anders en onzeker en dat jij er geen huidirritatie en dat jij er geen huidirritatie omdat ze kampen urineverlies. aan overhoudt. Kortom,met je leeft aan overhoudt. Kortom, je leeft Bij Thuiszorgwinkel begrijpen gegarandeerd onbezorgd en vrij we gegarandeerd onbezorgd en vrij dat.Ook Iedereen wil het liefst ‘gewoon’ verder. voor mannen bestaat verder. Ook voor mannen bestaat Laat urineverlies je leven beheersen. er Kom staaltje functioneren. Gelukkig bestaan er een speciaal gamma opniet maat. eeneen speciaal gamma op maat. van TENA ophalen indie een Thuiszorgwinkel in jouw buurt. er tal MEN van oplossingen ervoor Probeer hetisdat uit overtuig jezelf. Meer info vind je op zorgen jebehandeling veilig beschermd Daarnaast deen van kunt Daarnaast is de behandeling van Ontdek het ultieme comfort van iD-Light Fresh & Free www.thuiszorgwinkel.be. verder genieten van het leven. incontinentie natuurlijk cruciaal. incontinentie natuurlijk cruciaal. bij Thuiszorgwinkel en voel je beschermd én vrij. Afhankelijk van het type zorgen Afhankelijk van het type zorgen de 10 Vlamingen Maar liefsttraining 1 op de 10de Vlamingen blaastraining, van blaastraining, training van de nentie. Aangezien lijdt aan incontinentie. Aangezien bekkenbodemspieren en eventueel bekkenbodemspieren en eventueel met de leeftijd, dat aantal metEen de leeftijd, medicatie voor stijgt soelaas. medicatie voor soelaas. Een an ouderen. Bij zijngynaecoloog 30 % daarvan ouderen. arts of helpt jehuidletsel daar Bij en irritatie arts of gynaecoloog helpt je daar Preventieve huidverzorging kan nde symptomen? ust- en verzorgingsbewoners van rustenverder. verzorgingsongetwijfeld open maat mee helpen voorkomen draagt daardoor bij aan de ongetwijfeld op maat mee verder. we zelfs 3 van de gezondheid tehuizen we zelfs 3 van de en het tellen welzijn. ongewild urinever4 bewoners met ongewild urineverKom naar Thuiszorgwinkel nu 2 producten uit de hetgrootste assortiment► Kom naar Thuiszorgwinkel te urineren ormen de grootste Koop► lies. Vrouwen vormen de en ga samen met één van en ga samen met één van n drang er ook op veel en krijggroep er ookGRATIS op veel het 3en worden PRODUCT onze winkeladviseurs onze winkeladviseurs mee geconfronteerd jongere leeftijd mee geconfronteerd Comfortschoenen discreet op zoek discreet op zoek naar n van de urine j die laatste liggen Geldig van dan mannen. Bijnaar die laatste liggen 1/10/2015 t.e.m. 31/10/2015 voor actieve steunzoekers deprostaatproblemen beste de beste oplossing. men vaak aan de Goedkoopste vaak aan de Thuiszorgwinkel heeft een uitgebreid gamma aan schoenen, productoplossing. gratis urineren hun incontinentie. oorsprong van hun incontinentie. gemaakt uit rekbaar materiaal en met een uitneembare zool. Onze bandagisten helpen je graag aan een zool op maat. j e dat... .. er vergoedingen zijn voor Wist personen dieer incontinent vergoedingen zijn voor personen die incontinent egeleiden. ZIE o bij je CM-ziekenfonds ofzijn? Thuiszorgwinkel. Meer info bij je CM-ziekenfonds of Thuiszorgwinkel. BON

een fysieke aandoee. Mensen voelen , anders en onzeker en met urineverlies. kel begrijpen we l het liefst ‘gewoon’ elukkig bestaan ingen die ervoor ilig beschermd kunt van het leven.

Huidverzorging TENA

Leve de herfst

Tips

NIEUW

In de kijker

Traditional Pillow en Millennium van TEMPUR®

Actie kbare herbruikbare zakken zakken Gemaakt van extra zacht TEMPUR® materiaal laten deze beide kussens zich gemakkelijk vormen voor een comfortabele ondersteuning in elke slaaphouding. Je hoofd, nek en schouders worden op maat ondersteund. Verkrijgbaar in verschillende maten en sterktes. Ga ze ontdekken bij Thuiszorgwinkel.

n milieuvriendelijke We geven je een milieuvriendelijke ZIE au winkeltas cadeau BON

Mobiel de herfstlucht in

De grote wielen, vooral geschikt voor buiten, ondersteunen je op oneffen terrein en helpen je je evenwicht te bewaren. Onze mobiliteitsverstrekkers zoeken samen met jou naar de loophulp die het best past bij jouw gebruik.

Een nieuw setje

Gun jezelf behalve een nieuwe winteroutfit ook een nieuwe beha en slip. Bij tober en Koop november je tijdens voor de herfstmaanden minstens 25 euro oktober netto* en november voor minstens 25 euro netto* Thuiszorgwinkel vind je een rijg je er aan GRATIS incontinentiemateriaal? een herbruikbare winkeltas Dan krijg jebovenop. er GRATIS een herbruikbare winkeltas bovenop. uitgebreid gamma voor wie ppen. Mooi én handig voor al je boodschappen. een borstprothese draagt. Onze bandagisten geven je graag advies op maat. ekocht bij * Enkel Thuiszorgwinkel. geldig op incontinentiemateriaal aangekocht bij Thuiszorgwinkel.

eventueleHet kortingen. nettobedrag is het bedrag na aftrek van eventuele kortingen.

TIZ Aanpassen of verhuizen

13 11 13

Thuiszorgwinkel informeert www.thuiszorgwinkel.be

THUIS IN ZORG www.thuiszorgwinkel.be

Thuis wonen met beperkingen

Korneel Neyt is 28 jaar en lijdt sinds zijn geboorte aan een spierziekte, een genetisch overdraagbare aandoening die vooral voorkomt bij jongens en die de spieren langzaam maar zeker afbreekt. Ondanks de uitgebreide hulp van mantelzorgers, artsen en verplegers waren ingrijpende veranderingen nodig om zijn thuisverzorging haalbaar te houden.

Een elektronische rolstoel als habitat

Korneel: ‘Ik woon als het ware in mijn hoogtechnologische rolstoel. Van ‘s morgens tot ‘s avonds ben ik ervan afhankelijk om me te verplaatsen, te communiceren, te interageren met mijn omgeving. Mijn leven speelt zich hierin af.

Wat vroeger ondenkbaar zou geweest zijn, is vandaag mogelijk. Zo werd bijvoorbeeld alles voorzien om van hieruit mijn computer en iPhone te bedienen. Dankzij de mini joystick met heel weinig weerstand kan ik zelf de rolstoel aansturen. Dat geeft me de vrijheid om mobiel te zijn hier in onze buurt.’

Professionele hulp is geen luxe

Geen taboe:

Last van rugpijn? Een Revilax relaxzetel op maat van je lichaam draagt bij tot een correcte zithouding en helpt je bij het rechtop staan, mét 5 jaar garantie.

incontinentie

Mama: ‘De juiste oplossing op maat van je aandoening zoeken en vinden is geen lachertje. Het gaat vaak gepaard met veel onmacht,Bij Thuiszorgwinkel kennen frustratie en foute keuzes. Laat jewe geen taboes. We willen daarom van bij het begin bijstaanonze klanten eerlijk, open door professionals. Die mensen maar wel discreet informeren weten wat het aanbod is, welke en bijstaan bij de keuze van keuzes logisch zijn en welke niet.de beste oplossing. Daarom Vaak helpen ze je ook door het deze keer de spotlight op bos de bomen weer te zien.’ ongewild urineverlies en wat

je kan doen om het niet je

Bij Thuiszorgwinkel en onze leven te laten bepalen. partner HMC staat een heel team van experts voor je klaar, ook Incontinentie is een fysieke aandoevoor advies aan huis. Maak een ning, geen ziekte. Mensen voelen afspraak in een Thuiszorgwinkel zich beschaamd, anders en onzeker in jouw buurt of bij HMC. omdat ze kampen met urineverlies. Bij Thuiszorgwinkel begrijpen we dat. Iedereen wil het liefst ‘gewoon’ functioneren. Gelukkig bestaan er tal van oplossingen die ervoor zorgen dat je veilig beschermd kunt verder genieten van het leven.

Hulpmiddelen op maat van mannen en vrouwen

We adviseren vrouwen - zelfs met licht urineverlies om aangepaste producten te gebruiken in plaats van gewone inlegkruisjes of maandverbanden. In beweging ...zijn Incontinentieverbanden ... ontwikkeld met de Dualdat bike immers zo je trainer van Tunturi trainnat je zowel geen onaangenaam gevoelje armals jewaarneemt. beenspieren.Super noch geurtjes absorberende korrels zorgen ervoor dat het verband zijn vorm behoudt en dat jij er geen huidirritatie aan overhoudt. Kortom, je leeft gegarandeerd onbezorgd en vrij verder. Ook voor mannen bestaat er een speciaal gamma op maat. Invacare Marina badplank Een handige plank die een bad Daarnaast is de behandeling van nemen eenvoudiger maakt: incontinentie natuurlijk cruciaal. ergonomisch gevormd, Afhankelijk van het type zorgen antislip oppervlak en van greep, blaastraining, training de verstelbare noppen voor gebruik in ieder bad. bekkenbodemspieren en eventueel medicatie voor soelaas. Een arts of gynaecoloog helpt je daar Meer i nfo: ongetwijfeld op maat mee verder. Benieuwd naar welke aanpassingen in huis nuttig ► Komzijn naar Thuiszorgwinkel voor jou? Neem contact en ga samen met één van op met Thuiszorgwinkel en onze winkeladviseurs vraag naar een adviseur discreet op zoek naar ergonomie. de beste oplossing.

● je voelt de drang niet meer of te laat om te urineren ● je komt te laat bij het toilet: de tijd tussen drang voelen en urineren is te kort ● je hebt geen controle meer over het lozen van de urine ● je kan je blaas niet volledig ledigen ● je moet vaak in (te) kleine hoeveelheden urineren

Maar liefst 1 op de 10 Vlamingen lijdt aan incontinentie. Aangezien dat aantal stijgt met de leeftijd, zijn 30 % daarvan ouderen. Bij bewoners van rusten verzorgingstehuizen tellen we zelfs 3 van de 4 bewoners met ongewild urineverlies. Vrouwen vormen de grootste groep en worden er ook op veel jongere leeftijd mee geconfronteerd dan mannen. Bij die laatste liggen prostaatproblemen vaak aan de oorsprong van hun incontinentie.

Vraag een deskundige om hulp en laat je begeleiden.

Wist j e dat... er vergoedingen zijn voor personen die incontinent

Checklist Kamp je met één of meerdere van de volgende symptomen? Dan lijd je misschien wel aan incontinentie.

-10 %

+ GRATIS

50 %

KORTING de

ONDERHOUDS- OP 2 HOOFDPRODUCT KUSSEN bij winterschoenen en slippers van het merk Ortho Lady, Ortho Gent, Fidelio en Vital

€129

€ 99

50 %

zijn? Meer info bij je CM-ziekenfonds of Thuiszorgwinkel.

ACTIE

KORTING de

OP 2 PAAR KOUSEN

Actie herbruikbare zakken

van het merk Sissel of Tempur

op Omron Tens E4 Een gezonde pijnverlichter voor pijn van rug, schouders en gewrichten en relaxatie van spieren. Eenvoudig in gebruik en met duurzame herbruikbare Long Life-pads.

Bota-soft

Bota kousen zijn modieus en speciaal ontwikkeld voor gevoelige voeten. Ze spannen niet af en zorgen voor een gelijkmatige drukverdeling.

We geven je een milieuvriendelijke winkeltas cadeau Geldig van 1 tot en met 31 oktober 2015. Deze bon is niet cumuleerbaar met andere kortingen. Maximum 1 bon per artikel. Enkel geldig in je Thuiszorgwinkel.

Geldig van 1 tot en met 31 oktober 2015.

Koop je tijdens de herfstmaanden en november voor minstens 25 euro netto* Deze bon isoktober niet cumuleerbaar Geldig van 1 tot aan en metincontinentiemateriaal? 31 oktober 2015. met andere Geldig van winkeltas 1 tot en met 30bovenop. november 2015. Dankortingen. krijg jeMaximum er GRATIS een herbruikbare 1 bon per duo. 50 % korting Deze bon is niet cumuleerbaar met andere Deze bon is niet cumuleerbaar met andere Mooi én handig voor al je boodschappen. op het tweede goedkoopste kortingen. Maximum 1 bon per duo. 50 % kortingen. Maximum 1 bon per duo. 50 % korting

korting op het tweede goedkoopste kussen. Enkel geldig in je Thuiszorgwinkel.

kussen. Enkel geldig in je Thuiszorgwinkel.

* Enkel geldig op incontinentiemateriaal aangekocht bij Thuiszorgwinkel. Het nettobedrag is het bedrag na aftrek van eventuele kortingen.

op het tweede goedkoopste paar kousen. Enkel geldig in je Thuiszorgwinkel.

Thuiszorgwinkel informeert www.thuiszorgwinkel.be

Thuiszorgwinkel informeert

www.thuiszorgwinkel.be

1 op 4 mannen van 40+ Urineverlies? IS IN Agenda ZORG THUIS IN ZORG rgwinkel.be ervaart www.thuiszorgwinkel.be Oktober ongemakken NovemberDat hoeft niemand te weten Opendeurdag Meetdag gerelateerd aan urineren

Lees ons volledige magazine op www.thuiszorgwinkel.be en blijf op de hoogte van onze volgende publicatie door in te schrijven op onze e-newsletter via onze website. 16-17-18/10 in Genk 14/11 in Beveren De technologie en productontwikkeling zijn zo ver gevorderd dat 16 14 Kom langs in onze nieuwe winkel en geniet van kortingen. Laat een beenscan, je voetscan, hoortest ofhinder bloeddruk nemen. van je kwaal. Op maat nog nauwelijks ondervindt van THU IS INelke ZORG situatie en voor elk type incontinentie heeft de reeks iD-Light Fresh Low Vision kijkdagen in Hasselt inFree Dendermonde zij daardoor de16-17/10 controle over hun leven? een oplossing. Onzichtbaar voor de wereld en haast niet 16Verliezen 21 Meetdag 21/11 & WIN Onze optometrist zoekt met jou naar de geschikte oplossing. Laat een beenscan, voelbaar voetscan, hoortest voor jou.of bloeddruk nemen. Mannen durven over alles te praten met hun maten. Voetbal, vrouwen, Meetdag 17/10 in Heist Op Den Berg Hoor & zie dagen 30/11 Fresh tot 5/12 & in Free: Aalst, Aalter, iD-Light en zelfs hun vergeetachtigheid. Maar één ding krijgen ze30niet over hun 17seks Laat... een beenscan,urineverlies. voetscan, hoortest of bloeddruk Deinze, Oudenaarde en van Zottegem de oplossing op maat vrouwen lippen ongewenst Ze associëren het nemen. met een verlies aan Eeklo, Gentbrugge, Incontinentie Hoortoestellen testen en juiste vergrootglas kiezen. controle, met machteloosheid en dus zwakte. Nochtans kampt een grote Voordracht ‘borstamputatie’ 24/10 in Lokeren Incontinentie kan uiteenlopende oorzaken hebben. Daarom is het 24groep mannen boven de 40 jaar met ongemakken zoals vaker dan vroeger Voordracht na een borstamputatie. Hoe nadruppelen verder?’ De volledige activiteitenkalender via: belangrijk erover te praten met je arts of gynaecoloog. Ook het type naar het toilet‘Lymfoedeem moeten (47%) en langer dan vroeger (37%). Met gratis verwenmoment. Schrijf je in via info@tzwmvl.be. www.thuiszorgwinkel.be incontinentie bepaalt mee de behandeling ervan: Als actieve man wil je ongehinderd, zeker en vol zelfvertrouwen door ● Inspanningsincontinentie: urineverlies bij niezen, springen, tillen. winkel kennen het leven Hulpmiddelen Bij Thuiszorgwinkel opjemaat kennen Hulpmiddelen op maat gaan, ondanks ongewenst urineverlies. Met TENA MEN ● Aandrangincontinentie: het urineverlies is onvoorspelbaar. van mannen en vrouwen van mannen en vrouwen es. We willen ervaar we geen taboes. We willen je een comfortabel draagcomfort dankzij het komvormig design. Meestal komt de patiënt te laat aan bij het toilet. We adviseren vrouwen eerlijk, open onze klanten opendiscretie. We adviseren vrouwen Je voelt je beschermd eneerlijk, fris, in alles - zelfs met licht - zelfs met licht urineverlies reet informeren maar wel urineverlies discreet informeren Voor elke vorm van incontinentie bestaan er hulpmiddelen en gepaste om aangepaste producten te Vroeger om aangepaste de keuze van en bijstaan bij de keuze van probeerde ik me te producten behelpen te oplossingen. Erover praten bij Thuiszorgwinkel is een goed begin. gebruiken in plaats van gewone gebruiken in plaats van gewone Zo kies je op elk moment jouw verband op maat. ssing. Daarom de beste oplossing. Daarom met inlegkruisjes van mijn vrouw. inlegkruisjes of maandverbanden. of maandverbanden. spotlight op deze keer de spotlight op Tot ik TENAinlegkruisjes MEN ontdekte. Nu hoef Incontinentieverbanden zijn en Incontinentieverbanden everlies en wat ongewild urineverlies wat ik me geen zorgen meer te maken. zijn immers zo ontwikkeld immers zo ontwikkeld dat je m het niet je je kan doen omdat hetjeniet je geenleven onaangenaam gevoel geen onaangenaam natop gevoel bepalen. te laten nat bepalen. Bezoek onze webshop Op zoek naar een tijdelijke Benieuwd naar de locatie noch geurtjes waarneemt. Super noch geurtjes waarneemt. Super www.thuiszorgwinkel.be oplossing? Contacteer ons, van de Thuiszorgwinkel een fysieke aandoeIncontinentie is een fysieke aandoe- en absorberende korrels zorgen ervoor absorberende korrels ontdek hoe we je zorgen ervoor en onze uitleendienst in je buurt? e. Mensen voelen ning, geen ziekte. Mensen voelen dat het verband zijn vorm behoudt dat het verband vorm behoudt optimaal kunnen zijn helpen. staat voor je klaar. www.thuiszorgwinkel.be , anders en onzeker en dat zich beschaamd, anders en onzeker en dat jij er geen huidirritatie jij er geen huidirritatie NIEUW n met urineverlies. omdat ze kampen urineverlies. aan overhoudt. Kortom,met je leeft aan overhoudt. Kortom, je leeft kel begrijpen we Bij Thuiszorgwinkel begrijpen gegarandeerd onbezorgd en vrij we gegarandeerd onbezorgd en vrij het liefst ‘gewoon’ dat.Ook Iedereen wil het liefst ‘gewoon’ verder. voor mannen bestaat verder. Ook voor mannen bestaat lukkig bestaan functioneren. Gelukkig bestaan er een speciaal gamma op niet maat. een een speciaal gamma op maat. Laat urineverlies je leven beheersen.er Kom staaltje Volg ons op Facebook ingen die ervoor er tal van oplossingen ervoor van TENA MEN ophalen indie een Thuiszorgwinkel in jouw buurt. lig beschermd kunt Probeer zorgen veilig beschermd Daarnaast deje behandeling van kunt Daarnaast hetisdat uit en overtuig jezelf. Meer info vind je is opde behandeling van Ontdek het ultieme comfort van iD-Light Fresh & Free van het leven. verder genieten van het leven. incontinentie natuurlijk cruciaal. incontinentie natuurlijk cruciaal. bij Thuiszorgwinkel en voel je beschermd én vrij. www.thuiszorgwinkel.be. Afhankelijk van het type zorgen Afhankelijk van het type zorgen de 10 Vlamingen Maar liefsttraining 1 op de 10de Vlamingen blaastraining, van blaastraining, training van de entie. Aangezien lijdt aan incontinentie. Aangezien bekkenbodemspieren en eventueel bekkenbodemspieren en eventueel met de leeftijd, dat aantal metEen de leeftijd, medicatie voor stijgt soelaas. medicatie voor soelaas. Een an ouderen. Bij zijn 30 % daarvan ouderen. Bij arts of gynaecoloog helpt je daar arts of gynaecoloog helpt je daar Preventieve huidverzorging kan huidletsel en irritatie nde symptomen? ust- en verzorgings-helpen bewoners van rustverzorgingsongetwijfeld open maat meeen verder. voorkomen draagt daardoor bij aan deongetwijfeld op maat mee verder. we zelfs 3 van de gezondheid tehuizen tellen we zelfs 3 van de en het welzijn. ongewild urinever4 bewoners met ongewild urineverMaakdeeen afspraak,►knip advertentie uit en kom langs! Kom naar Thuiszorgwinkel Komdeze naar Thuiszorgwinkel te urineren ormen de grootste Koop►nu lies. vormen 2 Vrouwen producten uit hetgrootste assortiment EEN HOO engroep ga samen met één vanGRATIS en ga samen met één van n drang er ook op veel en krijg er ook op veel het 3ende worden PRODUCT RT onze winkeladviseurs onze winkeladviseurs S mee geconfronteerd jongere leeftijd mee geconfronteerd NEL, EEN EST: Comfortschoenen VOUDIG discreet opt.e.m. zoek discreet op zoek naar ndie van de urine laatste liggen Geldig van dan mannen. Bijnaar die laatste liggen en GRAT 1/10/2015 31/10/2015 voor actieve steunzoekers IS de beste oplossing. de beste oplossing. en vaak aan de Goedkoopste prostaatproblemen vaak aan de Thuiszorgwinkel heeft een uitgebreid aan schoenen, product gratis degamma audiolo og stelt zool. urineren un incontinentie. oorsprong van hun incontinentie. gemaakt uit rekbaar materiaal en met je e een uitneembare

taboe:

T IZ

Geen taboe:

Herfst 2015 / nr.2

Bloeddrukmeter,

Reiskoffer,

► Kijk

snel binnenin!

NIEUW

ontinentie incontinentie

HERBRUIKBARE LUIERS

van natuurlijke materialen

TIZ DOSSIER

geen taboe

TIZ KORTINGEN

voor jou!

BON

TIZ THUIS

Aanpassen of verhu

izen...

Mama en Korneel vertellen

www.thuiszorgwinkel.be

Kom naar Thuiszorgwinkel of bel 015 28 61 18. Samen vinden we wat jij nodig hebt!

MET TWEE HOOR JE MEER Huidverzorging TENA Doe met 2 de hoortest en Leve WIN 1 van de 5 ‘gastronomische diners voor 2’ de herfst Tips en aant

al vrop agemaat. Onze bandagisten helpen je graag aan een zool n j . er vergoedingen zijn voor Wist personen e dat... dieer incontinent vergoedingen zijn voor personen die incontinent geleiden. je krijgt e bij je CM-ziekenfonds ofzijn? Thuiszorgwinkel. Meer info bij je CM-ziekenfonds of Thuiszorgwinkel. en ho In de kijker

Traditional Pillow en Millennium van TEMPUR®

www.aurilis.be

De grote wielen, vooral geschikt voor buiten, ondersteunen op oneffen terrein en helpen na ongje etevebewaren. er 10 minOnze mobiliteitsje je evenwicht uten is d test afge e lopesamen verstrekkers zoeken met jou naar n . D e a licht het udioloog de esultpast loophulp die het rbest aa bij jouw gebruik.

n milieuvriendelijke We geven je een milieuvriendelijke Een nieuw setje Gun behalve een Wil je op de hoogte blijven van onze acties? Schrijf je dan in op onze digitale nieuwsbrief opjezelf www.aurilis.be au winkeltas cadeau ZIE ons via nieuwe winteroutfit ook een of volg Deze actie loopt van 16 oktober tot 15 december 2015.

t toe en krijgt vrij je blijvend persoon advies lijk

BON nieuwe beha en slip. Bij Bel voor info of een afspraak: Limburg25011euro 21 39netto* 78 • Antwerpen-Turnhout-Mechelen-Waas&Dender 015 27 77 47 tober en Koop november je tijdens voor de herfstmaanden minstens 25ons euro oktober netto* en november voor minstens Thuiszorgwinkel vind je een rijg je er aan GRATIS incontinentiemateriaal? een herbruikbare winkeltas Dan krijgVlaams-Brabant jebovenop. er GRATIS een winkeltas bovenop. 016herbruikbare 20 84 84 • Midden-Vlaanderen 09uitgebreid 242 43 44gamma • West-Vlaanderen 051 23 34 94 voor wie pen. Mooi én handig voor al je boodschappen. een borstprothese draagt.

ekocht bij * Enkel Thuiszorgwinkel. geldig op incontinentiemateriaal aangekocht bij Thuiszorgwinkel. eventueleHet kortingen. nettobedrag is het bedrag na aftrek van eventuele kortingen.

Onze bandagisten geven je graag advies op maat.

Zo hoort het.

visie

NIEUW

ZIE BON ofdte en er wo rden een lefoon op aantal geluiden aangebo den je geeft e en teken Mobieldde inwanneer je ezeherfstlucht hoort

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

In 2016 vernieuwen ziekenfondsen hun algemene vergadering

‘Wij staan er voor onze leden’ Compagnie Gagarine

Om de zes jaar vernieuwen de ziekenfondsen hun algemene vergadering. In 2016 is er opnieuw een bestuurswissel. Wij blikken vooruit en laten enkele bestuurders aan het woord. Want dankzij het enthousiasme van de vrijwilligers kan een ziekenfonds er ten volle zijn voor zijn leden. Anneleen Vermeire

Wannes (33), Bierbeek, bestuurder met groene vingers

‘Wat wij realiseren, maakt echt een verschil’ De goesting voor engagement heeft Wannes Janssens al een tijdje te pakken. De zelfstandige tuinaanlegger gaat nog steeds mee koken met Kazou in de zomer. In de winter is hij steevast begeleider van een sneeuwvakantie. ‘Ik geniet ervan’, zegt hij. ‘Je maakt een verschil voor jongeren. Als bestuurder bij CM is dat net hetzelfde. Je kunt dingen realiseren voor de leden. En je leert veel bij. Ik herinner me dat CM Leuven als een van de eerste ziekenfondsen een tege-

moetkoming voor brillen realiseerde. Zo’n voordeel betekent wel wat voor mensen. Nu geldt het voor alle CM-leden.’ Wannes is sinds 2004 lid van de algemene vergadering van CM Leuven en is ook actief in de CM-kern van Oud-Heverlee. ‘Ik bepaal mee het beleid van het ziekenfonds en ik kan me voor heel concrete acties inzetten. Die combinatie is boeiend. Ik kan het iedereen van mijn generatie aanraden.’

Christelle (60), Harelbeke, drijvende kracht CM Zuid-West-Vlaanderen

Marleen (54), Sint-Niklaas, wil weten wat er leeft bij mensen

‘Als ik mij engageer, wil ik er volledig voor gaan’

‘Werk maken van wat leden belangrijk vinden’

graag. Ik heb altijd in het onderwijs gestaan. Tot vorig schooljaar gaf ik les. Als leerkracht besef je dat dicht bij mensen staan belangrijk is. Je moet je kunnen inleven in hun leefwereld. Dat is ook zo in de gezondheidszorg.’ Patiënten moeten hun stem laten horen, meent Christelle. ‘Het is via de bestuursorganen van CM dat er dingen kunnen veranderen. Ik weet wat er leeft bij de mensen en ik neem hun vragen mee in mijn regio en op nationaal niveau. Zeker nu, want het wordt nog moeilijker voor wie het al moeilijk heeft.’ De agenda van Christelle zit goed vol. ‘Als je een engagement opneemt, moet je er volledig voor gaan en het zo goed mogelijk proberen te doen.’

‘Waarom ik mij voor zoveel engageer? Dat is mijn karakter!’, lacht Marleen Cathoir. Ze zet zich in voor tal van verenigingen. Van beweging.net tot kwb en de stedelijke adviesraad voor personen met een beperking. En als bestuurder voor CM Waas en Dender. ‘Op een bepaald moment rol je erin. Tussen de mensen zijn is fijn en geeft je veel voldoening.’ Inspraak staat centraal voor Marleen. ‘Een ziekenfonds doet zoveel meer dan enkel onkosten terugbetalen. Via het bestuur heb je inspraak in belangrijke beslissingen, zowel regionaal als nationaal. Je kunt de stem van de leden inbrengen.’

recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming op weg kunt zetten. Of, als het ziekenhuis waar je actie voert de factuur voor de patiënten toch binnen de perken probeert te houden. Als klanken van mensen ons bereiken proberen we er echt iets mee te doen. Gezondheidszorg moet voor iedereen betaalbaar blijven.’ Stefaan Van Hul

Stefaan Beel

‘In 1992 nam ik voor het eerst deel aan de bestuursverkiezingen. Ik heb mij op het laatste nippertje kandidaat gesteld’, lacht Christelle De Pestel. Nadien is haar engagement in een stroomversnelling geraakt. Sinds 1998 is ze voorzitter van CM Zuid-West-Vlaanderen. ‘Deze functie is erg boeiend. Ik doe dit heel

En je kunt mensen helpen. ‘Het is een fijn gevoel als je iemand die mogelijk

Wie arm is, gaat te weinig naar de dokter Belgen in armoede hebben 21 procent meer kans om in het ziekenhuis te belanden dan hun vermogende landgenoten. Tussen rijk en arm gaapt een groeiende gezondheidskloof. ‘Als samenleving is het onze opdracht om die kloof te dichten’, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp. CM koppelde haar gegevens over de ziekteverzekering aan de fiscale statistieken van de Algemene Directie Statistiek (cijfers 2012). Zo was het mogelijk om tot op wijkniveau na te gaan hoe mensen uit de verschillende sociale klassen gebruik maken van gezondheidszorg. De resultaten zijn niet hoopgevend. ‘Op het vlak van gezondheid zijn we allerminst gelijk’, stelt Luc Van Gorp vast. ‘Hoe lager de sociaal-economische positie, hoe slechter de gezondheid en hoe lager de levensverwachting.’ Zo heeft iemand uit de laagste sociale klasse 51 procent meer kans om het komende jaar te overlijden dan iemand uit de hoogste klasse. In de laagste sociale klasse heb

je 55 procent meer kans op arbeidsongeschiktheid (tot 1 jaar) en zelfs 97 procent meer kans op invaliditeit (meer dan 1 jaar arbeidsongeschikt).

Gratis is niet alles De kostprijs is een van de belangrijke oorzaken van de gezondheidskloof. Maar die heeft duidelijk niet alleen met kostprijs te maken. Een uitstrijkje om baarmoederhalskanker op te sporen is gratis. Toch maken vrouwen in armoede er 19 procent minder gebruik van. De toestand lijkt er ook niet op te beteren. Mensen in armoede hadden in 2006 26 pro-

cent meer kans om te lijden aan COPD. Zes jaar later was het verschil opgelopen tot 31 procent. ‘COPD is een ernstige ziekte die voornamelijk wordt veroorzaakt door roken. Het is bekend dat mensen uit minder begunstigde sociale groepen meer roken. Een verschil in levensstijl is een van de belangrijke oorzaken van de gezondheidskloof’, zegt Luc Van Gorp.

Preventie op maat Naar aanleiding van de Werelddag van Verzet tegen Armoede vraagt CM aandacht voor het probleem. Luc Van Gorp: ‘Er zijn al heel wat inspanningen geleverd om gezondheidszorg betaalbaar te houden. We zetten ook stevig in op preventie. Maar we merken dat dat niet voldoende is. Om mensen in armoede te bereiken, zullen we nog meer op maat moeten werken, tot op lokaal niveau.’ Samenwerking zal daarbij de boodschap zijn. ‘De gezondheidskloof dichten is een

verantwoordelijkheid van de hele samenleving. Er zijn inspanningen nodig op vele terreinen, zoals onderwijs of huisvesting. Ook de ziekenfondsen hebben een opdracht. Wij moeten blijven ijveren voor een meer toegankelijke gezondheidszorg. Er zijn bijkomende inspanningen nodig om rechten automatisch toe te kennen. En er is voor ons ook een belangrijke rol weggelegd in preventie en gezondheidsopvoeding’, besluit Luc Van Gorp.

✔✔CM trekt de komende weken samen met professor Sara Willems door Vlaanderen met Café Soiree ‘Te koop. Gezondheid’. www.cm.be/armoede

zoek en

win

Speur je in Visie mee naar het antwoord? Tip Het is te pakken Oplossing

Met zelfzorg burn-out vermijden

Geef niet toe aan het ‘dra Zeg nooit, mij zal het niet overkomen, want burn-out kan iedereen treffen. De uitputting nabij? ‘Doe eens niets’, zegt expert burn-out professor Elke Van Hoof.

Burn-out is geen modewoord

Stuur je antwoord voor 25 oktober op een gele briefkaart naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail naar zoekenwin.visie@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: een duoticket voor Night of the Proms op 20 november in het Sportpaleis in Antwerpen of het boek ‘Stralend door de menopauze’ van Leen Steyaert (over hoe ongemakken van de menopauze vermijden en hoe een boeiende tijd ontdekken na je vijftigste), uitg. Manteau. Uit de juiste inzendingen worden dit keer negen winnaars geloot. Oplossing Visie nr. 18 Waterdicht Winnaars Iliane Botte (Oudenaarde) Annelies Triest (Wetteren) Marc Van Schuerbeek (Dilbeek) Henrica van ’t Westeinde (Neerpelt) Lydie Verbeken (Tielt) Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.

Gratis oordoppen op Night of the Proms Met oordoppen kun je op een muziekevenement langer en intens genieten. Als je vaak en lang luistert naar luide muziek, loop je risico op gehoorproblemen. 85 procent van de 20-jarigen heeft last van tijdelijk oorsuizen na het uitgaan en 15 procent heeft er permanent mee af te rekenen. Door oordoppen te dragen, kun je dit probleem voorkomen. Heb je geen oordoppen bij de hand? CM biedt op verschillende muziekevenementen gratis oordoppen aan. Ook op Night of the Proms zijn ze ter beschikking.

CM-korting Naast gratis oordoppen krijg je als CM-lid korting voor Night of the Proms op 13, 14, 20 of 21 november in het Sportpaleis in Antwerpen. Als je meespeelt met Zoek en Win (boven) maak je zelfs kans op gratis duotickets voor de voorstelling van 20 november.

✔✔www.cm.be/nightoftheproms www.cm.be/oorgasme

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

Burn-out is een fenomeen dat verbonden leek met een vorderende carrière, maar het treft even goed jonge mannen en vrouwen. ‘Iedereen die te lang in een verkeerde omgeving zit, kan ermee te maken krijgen’, zegt Elke Van Hoof. ‘Burn-out is een energiestoornis die het resultaat is van een misgelopen interactie tussen het individu en de omgeving.’

Leren van stress Ja, burn-out heeft te maken met stress. ‘Nochtans hoeft stress niet negatief te zijn’, zegt Elke Van Hoof. ‘Via stress leren we veel, vinden we nieuwe dingen. Maar van te veel stress word je overspannen. Je krijgt lange tenen, slaapt moeilijk. Je focust alleen nog op wat misgaat. Op kritiek reageer je buiten proportie. Geraak je in de uitputtingsfase, dan daalt je weerstand. Je lichaam herstelt zich niet langer. Je recupereert niet meer van slaap en op den duur

Heb jij ervaring met burn-out? Wat leerde je daaruit? Reageer via lezers@visieredactie.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

kun je niet meer zelf tot een oplossing komen. Op het werk slaag je niet meer in de dingen die je vroeger zonder problemen rond kreeg.’

Burn-out of depressie? Burn-out is een energiestoornis. Er is chaos in het stresssysteem. Elke Van Hoof: ‘Depressie daarentegen is een stemmingsstoornis die te maken heeft met een tekort aan serotonine in de hersenen. Iemand die depressief is, zal zeggen: ik zie er het nut niet van in maar fysiek kan ik het wel aan. Iemand met bu r n - out w i l Bouw elke dag een wel maar kan moment van rust in. n iet . L aat je mensen met deElke Van Hoof, pressie een inexpert burn-out spanningsproef doen, dan behalen ze 24 uur later hetzelfde resultaat. Mensen met burn-out slagen daar niet in.’ sieke gedachte is dat een perfectionist meer risico zou lopen. Nochtans zie je dat niet bij Dé stresskip of stresshaan alle mensen die van bij de geboorte perfecbestaat niet tionist zijn. Sommigen zijn perfectionist Zijn stresskippen of stresshanen het meest in een bepaald domein zoals cijfers en letvatbaar voor burn-out? ‘Was het maar zo ters of kleur, vorm en schoonheid en riskemakkelijk’, zucht Elke Van Hoof. ‘Er zijn ren geen burn-out. Je hebt ook mensen die inderdaad mensen die meer of minder vat- gaandeweg perfectionistisch gedrag ontbaar zijn voor burn-out, maar het is een wikkelen uit controledrang. Dat staat wel complex gegeven. We kunnen niet zeggen in verband met stress. Zo iemand is snel gedat één persoonlijkheidskenmerk alleen ïrriteerd en neemt elke kritiek op zijn werk een verhoogd risico meebrengt. Een klas- persoonlijk.’

HUIS dOKTER Hoe help je een kind dat geregeld buikpijn heeft? Kinderen klagen wel vaker over buikpijn. Het is niet altijd duidelijk wat er aan de hand is. Maar vezelrijke voeding en een goed gesprek kunnen wonderen doen. Bijna een kind op de tien klaagt regelmatig over buikpijn. Terugkerende buikpijn is meestal goedaardig. Meisjes hebben er vaker last van dan jongens.

Wat zijn de oorzaken? Veel kinderen krijgen buikpijn door te veel, te snel of te vet te eten. Ook stresssituaties thuis of problemen op school zetten zich vaak op de darmen. Lichamelijke oorzaken komen minder voor. Enkele voorbeelden daarvan zijn verstopping, reflux, intolerantie voor gluten of melkproducten, darmontstekingen en infectie aan de urinewegen.

Wat kun je eraan doen? Om de buikpijn aan te pakken, moet je op zoek naar de oorzaak. Dat is niet evident, want kinderen kunnen niet altijd verwoorden wat er scheelt. Een buikpijndagboek kan veel duidelijk maken. Noteer wanneer en hoelang je kind buikpijn heeft. Schrijf ook op wat eraan

vooraf ging. At je kind te veel? Zag het op tegen een toets? En geef punten volgens de ernst van de pijn. Veel problemen los je op met een vezelrijk dieet: volkorenbrood, fruit en rauwe groenten. Zorg er ook voor dat je kind voldoende drinkt. Als je weet van welke voedingswaren je kind buikpijn krijgt, probeer je deze natuurlijk te mijden. Buikpijn met psychische oorzaken doe je beter niet af als aanstellerij. Zoek samen met je kind uit waarom het angstig of gespannen is. Geef je kind de nodige aandacht, maar leer het ook de pijn te verdragen. Pijnstillers geef je beter niet. Ze kunnen bijwerkingen geven en ze bevestigen aan je kind dat het ziek is.

doende te drinken, voorkomt je kind al heel wat ellende. Ook beweging bevordert de darmwerking. Laat je kind ook merken dat je zijn gevoelens ernstig neemt. En als het kampt met problemen, aarzel dan niet om de hulp in te schakelen van de huisarts, de school of het CLB. Michiel Callens, preventie-arts CM

Wanneer ga je naar de dokter? Klaagt je kind gedurende drie maanden geregeld over buikpijn? En is het door de buikpijn uit zijn gewone doen? Raadpleeg dan je huisarts. Doe dat ook als de buikpijn gepaard gaat met andere klachten zoals koorts, misselijkheid, diarree, hoofdpijn of huiduitslag.

Hoe kun je het voorkomen? Door gezond en vezelrijk te eten en vol-

www.cm.be/ dehuisdokter

Stefan Dewickere

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

ama van de dag’ Burn-out lijkt een fenomeen van deze tijd. ‘Is ook zo’, zegt Elke Van Hoof. ‘In vergelijking met vroeger zijn er meer problemen die met stress verband houden. Hoeveel periodes hebben we nog zonder prikkels? Van als we opstaan, worden we overspoeld door het drama van de dag: onze mailbox overspoelt ons met vragen die we onmiddellijk moeten beantwoorden. Of dat denken we toch. Alles is prioritair. Onze maatschappij verwacht dat je de rol van werknemer, ouder, partner, vriend en noem maar op succesvol kunt combineren.’

Het recept om burn-out te voorkomen is vrij eenvoudig: zelfzorg. ‘Met dit recept voor een gezond leven, kun je burn-out voorkomen’, zegt Elke Van Hoof: ‘Zorg voor je slaaphygiëne, kies voor gezonde voeding en beweeg voldoende. Elke dag moeten er momenten van rust zijn. Dagdromen helpt, of doe eens enkele minuten niets. Dat heb je nodig om te recupereren.’

Daar is het knipperlicht De hamvraag is dan wanneer je over de schreef gaat. ‘Stel je bij jezelf de combinatie vast van slaapproblemen, irritatie en gevoelens van uitputting, dan moet er een lichtje branden’, zegt Elke Van Hoof. ‘Dan is het hoog tijd dat je rust inbouwt. Neemt het probleem toe, dan gaat het zelfinzicht verloren. Slaag je er niet in om je probleem te verhelpen, dan moet je bij de huisarts langs. Huisartsen herkennen de signalen van burn-out. Dat moet zo vroeg mogelijk.’

Het verzekeringscomité van het Riziv, het overlegorgaan tussen ziekenfondsen en zorgverstrekkers, keurde vorige week met een gewone meerderheid het voorstel voor het budget van de ziekteverzekering in 2016 goed. Het voorstel kwam tot stand met een duidelijke visie op de zorg van morgen. Nadruk lag op de verhoging van de toegankelijkheid van de zorg en op de verdere uitbouw van de zorg op de eerste lijn. De patiënt stond daarbij centraal.

Blinkende oogjes

Tot onze verbazing heeft de regering dat voorstel begin deze week afgewezen. Ze kwam met een eigen voorstel op de proppen, waarin een aantal boekhoudkundige meevallers verwerkt waren. Dat geld werd ter beschikking gesteld voor nieuwe initiatieven.

Toch geveld door burn-out? Hoe moet het dan met de job als alle energie is opgebruikt? ‘Vraag je af wat je oogjes nog doet blinken’, zegt Elke Van Hoof. ‘Mensen met de juiste talenten moeten op de juiste plaats terechtkomen. Als je dan goed voor jezelf zorgt, kun je burn-out voorkomen.’ Chris Van Hauwaert

Op het eerste gezicht lijkt dat goed nieuws, tot we horen waarvoor de regering de extra middelen wil inzetten.

Signalen herkennen In heel Vlaanderen organiseert de dienst Gezondheidspromotie van CM avonden, workshops en cursussen om signalen van stress en burn-out te leren herkennen. Deelnemers krijgen er oefeningen en tips om een burn-out aan te pakken of te voorkomen.

✔✔Info over het aanbod

www.cm.be/burn-out Klik rechts op de pagina bij Download ‘infosessies en cursussen’

Geen sprake meer van de versterking van de eerste lijn, geen steun voor maatregelen om overconsumptie binnen radiologie en klinische biologie tegen te gaan. Bovendien honoreert het voorstel een geneesmiddelenbudget zonder visie op zorg op lange termijn. Sommige maatregelen stemmen tot nadenken. Een visie op de zorg van morgen kun je er moeilijk in vermoeden. Het nieuwe voorstel zou zogezegd de patiënt centraal stellen. Ik denk dat het hoogtijd is om eens na te gaan wie die patiënt echt is en wat zijn behoeften nu werkelijk zijn. Wij als ziekenfonds hebben hiervoor alvast ons huiswerk gemaakt. Bovendien, en ook dat stemt ons ontevreden, heeft de regering de ziekenfondsen volledig buitenspel gezet. ‘We erkennen uitdrukkelijk de vrijheid en de verantwoordelijkheid van de zorgverstrekkers en de ziekenfondsen in het kader van het overlegmodel, alsook andere belanghebbenden van de ziekteverzekering, … om met voorstellen te komen’, zo stond het in de beleidsnota gezondheidszorg. Ik moet eerlijk zeggen dat ik daar niets van zie. Geloven we nog dat we samen een koers moeten rijden? Of kunnen we beter elk onze eigen weg gaan, zonder visie? Ik betwijfel of de patiënt van dat laatste beter zal worden.

Stefan Dewickere

‘We zijn vergeten dat het leven een proces is van vallen en opstaan. Jobonzekerheid verhoogt het spanningsniveau. Lawaai en smartphones achtervolgen ons tot in bed. En we verwachten dat we dan onze ogen dicht kunnen doen en meteen zullen slapen. Zo werkt dat niet. Zelfzorg, zoals een goede slaaphygiëne, verliezen we uit het oog. Dat gebrek aan zelfzorg maakt iedereen kwetsbaar.’

Regering zet ziekenfondsen buitenspel

Luc Van Gorp, voorzitter CM

www.facebook.com/CMziekenfonds

Doe eens niets

VOORZET

www.twitter.com/CMziekenfonds

Harde tijden?

Leen is buddy voor Siska

‘Blij dat ik iets kan betekenen’ Samen leuke dingen doen, soms moet het niet meer zijn dan dat. Vrijwilliger Leen (19) gaat elke veertien dagen een namiddag op stap met Siska (36). Het contact doet beiden deugd, en het haalt Siska uit haar isolement. Leen en Siska kennen elkaar via de Buddywerking Op-Stap van Ziekenzorg CM. Na een moeilijke periode op het werk en een passage bij een psycholoog was Siska al een tijd op zoek naar iemand om af en toe iets mee te doen. ‘Ik leg niet zo makkelijk contacten. Ik praat wel graag met mensen, maar echt langdurige vriendschappen opbouwen, dat lukt mij meestal niet. Geen idee waarom, misschien heb ik het nooit echt geleerd. Toch leek het mij goed om af en toe een uitstap te maken met iemand bij wie ik me veilig voel. Daarom bracht het Centrum Geestelijke Gezondheidszorg mij in contact met de Buddywerking Op-Stap van Ziekenzorg CM. En toen was het wachten op een vrijwilliger die bij mij zou passen.’

Goede combinatie zoeken ‘We proberen altijd een goede combinatie te vinden van een deelnemer en een vrijwilliger’, zegt Heide Govaert, coördinator van de Buddywerking bij Ziekenzorg CM. ‘Daar speelt veel in mee: geslacht, leeftijd,

ders was die grote hond vast met mij op wandel gegaan, in plaats van omgekeerd.’

Focus op dagelijks leven Siska is blij met de tweewekelijkse ontmoetingen met Leen. ‘Het doet mij goed om met iemand te babbelen die geen therapeut is. Ik heb geleerd dat je uiteindelijk toch zelf aan de slag moet gaan met je problemen. Soms is het ook goed om je te focussen op het dagelijkse leven. Leen is vrolijk en spontaan, dat geeft me een andere kijk op de dingen.’ Ook Leen is positief over het contact. ‘Het doet deugd om te voelen dat Siska echt iets heeft aan onze ontmoetingen. Ik ben een vlotte prater en ga graag op stap, het is leuk dat ik op die manier iets kan betekenen voor iemand anders.’

wat willen ze graag uit het contact halen, in welke regio wonen ze, op welke momenten kunnen ze zich vrijmaken, enzoverder. We pakken het voorzichtig aan, want we willen teleurstellingen vermijden. Deelnemers die op zoek zijn naar een vrijwilliger om met hen dingen te doen, hebben vaak al heel wat meegemaakt. Het zijn mensen die we met zorg willen benaderen.’

Koetjes en kalfjes En toen dook Leen op. Als student sociaal werk was ze op zoek naar een hobby die bij haar paste. ‘Niet veel later bracht Ziekenzorg CM mij in contact met Siska. Veel meer dan een korte introductie hadden we niet nodig. Ik ben dan ook geen therapeut, ik hoef Siska’s problemen niet door en door te kennen. We doen gewoon leuke dingen samen en praten over koetjes en kalfjes.’

Opgelet: grote hond ‘Bewegen in de buitenlucht doet mij altijd goed’, zegt Siska, ‘daarom zijn we al een paar keer gaan wandelen.’ Leen vult aan:

Nele Verheye

✔✔Ziekenzorg CM zoekt nog vrijwilliLeen: ‘De uitstappen doen ons allebei deugd.’

gers voor de Buddywerking Op-Stap.

‘Misschien kunnen we ook een keer gaan fietsen? Dat lijkt me wel tof, als het mooi weer is.’ Hun meest memorabele uitstap tot nu toe was een wandeling met een hond uit het asiel. ‘Dat wou ik al lang eens doen’, zegt Siska. ‘Ik ben wel blij dat Leen mee was, an-

Heb je zin om zoals Leen af en toe een uitstap te doen met iemand die psychisch kwetsbaar is, neem dan contact op met Ziekenzorg CM. ghislaine.luchtmeijer@cm.be tel. 02 246 47 76

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

Nieuw sinds 1 oktober

Artsen moeten altijd bedrag vermelden Sinds 1 oktober moeten artsen en zorgverleners altijd het betaalde bedrag vermelden op het getuigschrift voor verstrekte hulp. En is er geen getuigschrift, dan moeten ze je een document meegeven waarop staat wat je betaald hebt. We zetten de oude en nieuwe regels op een rij.

het gaat om prestaties die niet terugbetaald worden door de ziekteverzekering. Ook in die gevallen moet de arts je altijd een document geven waarop staat wat je betaald hebt. Dat is eveneens verplicht vanaf 1 oktober. Let wel: zo’n document wil niet noodzakelijk zeggen dat je iets te-

rugkrijgt van het ziekenfonds. Het document is eerder bedoeld voor de patiënt zelf, zodat hij weet wat de arts of zorgverlener aangerekend heeft. Nele Verheye

Wat staat er op het getuigschrift?

Wat betekent de kleur van het getuigschrift? Artsen die in een groep of vennootschap werken, gebruikten vroeger groene getuigschriften, zelfstandige artsen witte getuigschriften. Op 1 oktober werden deze kleuren afgeschaft. Er kunnen nog groene getuigschriften in omloop zijn, maar op termijn zullen alle nieuwe getuigschriften wit worden, ongeacht het statuut van de arts. Wat als het getuigschrift onleesbaar is? Ook als je denkt dat de informatie op het getuigschrift niet leesbaar is, dien je het in bij het ziekenfonds. Als het ziekenfonds het getuigschrift niet kan verwerken, dan stuurt het automatisch een correctiedocument naar de arts. Nadat de arts dit ingevuld heeft, stort het ziekenfonds de terugbetaling op je bankrekening. Hoeveel tijd heb ik om mijn getuigschriften in te dienen? Je hebt twee jaar de tijd om je getuigschriften in te dienen. Die twee jaar beginnen te lopen op het einde van de maand waarin je het getuigschrift kreeg. Zijn de twee jaar verstreken, dan is je getuigschrift verjaard en kan het niet meer worden terugbetaald. Bij overmacht - bijvoorbeeld door een coma - kan hierop een uitzondering worden gemaakt. Dit moet wel goedgekeurd worden door het Riziv. Wat als ik mijn getuigschrift kwijtraak? Je vindt je getuigschrift echt niet meer terug? Vraag dan een duplicaat aan je zorgverlener en bezorg het aan het ziekenfonds. Het ziekenfonds kijkt na of de prestatie al eerder werd terugbetaald. Is dat niet het geval, dan wordt de terugbetaling in orde gebracht.

Bovenaan is er ruimte voor je eigen gegevens. Plak op deze plaats een gele klever, dan is alles meteen correct en kan het ziekenfonds de terugbetaling vlot verwerken.

In dit kader heeft de arts drie opties: hij vermeldt het bedrag dat je betaald hebt, of hij schrijft ja of nee. Ja betekent dat je remgeld betaald hebt, nee betekent dat je geen remgeld betaalde. Het ziekenfonds gebruikt deze informatie om te bepalen hoeveel remgeld een patiënt moet ophoesten gedurende een heel jaar, om de teller van de maximumfactuur bij te houden.

Geen getuigschrift gekregen? In sommige gevallen krijg je geen getuigschrift voor verstrekte hulp, bijvoorbeeld als de arts rechtstreeks afrekent met het ziekenfonds via de regeling betalende derde, of als

Hier begint het deel dat de arts moet invullen. Het bevat je naam en de datum van de verstrekking(en).

Het nomenclatuurnummer: een code of reeks codes die staan voor bepaalde prestaties van de arts. Wil je weten welke prestaties je aangerekend kreeg, dan kun je de betekenis van de nomenclatuurnummers opzoeken via de site van het Riziv op www.riziv.be. De meest voorkomende staan ook op de CMwebsite www.cm.be/tarieven.

Onderaan het briefje vind je de datum en de gegevens van de arts. Sinds 1 oktober van dit jaar zijn alle artsen verplicht om op het getuigschrift voor verstrekte hulp te noteren wat je betaald hebt. Ze vermelden dit op het onderste deel van het attest, het ontvangstbewijs. Dit deel moet je niet afgeven aan het ziekenfonds, je kunt het afscheuren en bijhouden.

Boekje om vreugde en verdriet te delen

Kom deze winter naar Zinal en geniet van een skivakantie voor het hele gezin.

Op zoek naar woorden om vreugde en verdriet van mensen te delen? Het boekje ‘Woorden voor onderweg’ helpt je op weg.

Je logeert in het gerenoveerde Intersoc-hotel op wandelafstand van de kabelbaan. In minder dan 7 minuten sta je op 2 438 m hoogte en daar is het … één en al actie!

Vrijwilligers en medewerkers van CM Limburg zochten en schreven zelf citaten, spreuken en gedichten om mensen nabij te zijn. In verschillende fasen van het leven.

We hebben nog vrije plaatsen tijdens de schoolvakanties. Buiten de schoolvakanties komt Oekkie langs. Dan logeren alle kinderen tot en met 6 jaar gratis.

Wintersport in Zinal (Zwitserland)

Alle periodes en prijzen via www.intersoc.be en 070 233 119

‘Woorden voor onderweg’ biedt inspiratie voor momenten van verwachten, groeien, leven, houden van, dromen, vertrouwen en afscheid nemen. Ongetwijfeld een bijzonder boekje dat het hart raakt van mensen die zich inzetten voor een warme en solidaire samenleving.

Intersoc-werkvakanties Kom naar onze infoavond of kijk online Elk jaar gaan bijna 3 000 vrijwilligers mee op werkvakantie. Ze worden ingezet voor animatie, skilessen, de medische dienst en verscheidene hotelfuncties. In ruil voor je medewerking bieden wij je kosteloos verblijf en transport, alsook een aangename werksfeer in een adembenemende omgeving.

Het boekje kost 13 euro (+ 2 euro verzendingskosten) en is te bestellen bij CM Limburg.

Interesse? Kom op 2 december naar onze infoavond in Hasselt, surf naar www.intersocwerkvakanties.be of bel 02 246 47 35 voor meer informatie.

✔✔directiesecretariaat.limburg@cm.be Tel. 011 280 506

Visie_16-10_Zinal.indd 1

12/10/2015 11:04:44

gewikt en gewogen ¬

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

ZEGT

Fouad Gandoul van Empowering Belgian Muslims (Embem)

‘Wij willen burgerzin creëren bij de moslims’ De vluchtelingencrisis heeft voor een zekere angst gezorgd. Gaat de islam ons land overspoelen en onze waarden onder druk zetten? Dat hoeft helemaal niet zo te zijn, vindt Fouad Gandoul (38). Hij is Limburgs regioverantwoordelijke bij het ACV en secretaris van de vzw Empowering Belgian Muslims (Embem). Zijn droom is dat Vlaanderen en de islam elkaar leren omarmen. Daarom houdt hij een warm pleidooi voor meer wederzijds begrip.

Empowering Belgian Muslims (Embem), wat is dat juist?

neratie komen. Dat gevoel is zo sterk dat het een buffer is geweest tegen radicalisering. Bij de Marokkaanse gemeenschap is dat een ander verhaal. Er zijn in Marokko alleen al minstens negentien varianten van het Berbers. Dan hebben we nog de Arabieren. Er is in Marokko geen enkel gezin dat honderd procent zuiver Arabisch is. Dus zowel Vlamingen als Marokkanen kampen met een identiteitskwestie.’

‘Je kan het zien als een nieuwe, jonge organisatie die de roeping heeft om een netwerkorganisatie te worden. Binnen de moslimgemeenschap heb je eigenlijk twee grote gemeenschappen: de Turkse en de Marokkaanse. De Turkse is al georganiseerd, daar moet eigenlijk niet veel meer gebeuren. De Marokkaanse gemeenschap is zeer kwetsbaar en bestaat hoofdzakelijk uit een eerste generatie van heel laaggeschoolden of analfabeten. Hun nazaten hebben het daardoor veel moeilijker. Wij proberen om het tij te keren door alle competenties die aanwezig zijn met elkaar te verbinden.’ Hoe willen jullie dat concreet aanpakken?

En daar wil Embem een oplossing voor zoeken?

Wij willen België niet

‘Daar is heel veel vorming voor nodig. islamiseren. We proberen moslims en niet-moslims Wij willen net burgerzin vaker aan tafel te krijgen. Bij allochtocreëren bij moslims nen is er een gebrek aan scholing, maar ook een gebrek aan een netwerk, zelfs Fouad Gandoul van Empowering Belgian Muslims (Embem) als ze geschoold zijn. Wij proberen dat netwerk te verbreden. We doen dat door in te zetten op netwerkevents. We hebben daarnaast ook pedagogen en leerkrachten Fouad Gandoul ziet een belangrijke rol weggelegd voor die helpen bij huiswerkbegeleiding. En we willen sterke het ACV in het ontvoogden van minderheidsgroepen. mensen uit de allochtone gemeenschap in het voetlicht Franstaligen. Vlamingen zijn doordrenkt van een soort zetten, om daar voortrekkers van te maken.’ slachtofferschap dat generatie op generatie wordt doorgeDe laatste maanden kwamen er heel wat vluchtegeven. De ontvoogding van de Vlaming na de Tweede Welingen naar België, waaronder veel moslims. Dat reldoorlog loopt samen met de mondialisering. Dat wil zorgde voor veel solidariteit, maar ook voor een zeggen dat andere identiteiten op je afkomen, maar dat zekere angst. Begrijp je dat? heeft wel allergische reacties opgeroepen.’ ‘Ik begrijp dat, maar het zegt iets over België, een land met Hoe ziet dat identiteitsverhaal eruit bij de allochtoeen zeer groot identiteitsprobleem, los van de allochtonen. ne gemeenschap? Belg zijn bestaat eigenlijk niet, dat is als identiteit te zwak. ‘Je zit hier met een allochtone gemeenschap die heel jong De Vlaamse identiteit is iets nieuws. Van de jaren vijftig is. Die ook hun identiteit opzoeken. Bij Turken ligt dat simtot nu heeft zich dat exclusief afgespeeld op een ontvoogpel. Turken zijn Turken, of ze uit de eerste of twintigste gedingsverhaal namelijk het afzetten tegen iets anders, de

Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt enkele rake commentaren van de sociale netwerksite.

Jeroen Lievens Traditionele rolpatronen bij tieners. Meisjes helpen 2u/ week meer in huishouden dan jongens. #stereotypen #femma

Bart Van Winghe Ik ga deze middag water drinken. In de toekomst wordt zoiets beschouwd als belastingontduiking #suikertaks #taxshift

Michel Maus #taxshift:wie geen elektriciteit verbruikt, niet met auto rijdt, niet rookt, drinkt of aandelen heeft kan tot 100€/m aan taxshift verdienen.

‘Wij pleiten voor meer samenwerking en gemeenschapszin. Wij willen België niet islamiseren. Dat is nooit onze betrachting geweest. Wij promoten de islam niet. Wij willen een burgerzin creëren bij de moslims, zodat zij hun plaats in de samenleving organisch gaan opzoeken. Om maar een voorbeeld te geven. Stel, autochtonen en allochtonen wonen in een buurt waar geen kinderopvang is. Waarom zouden An en Fatima niet samen een petitie starten voor meer kinderopvang. Concentreren op wat ons bindt, niet op wat ons scheidt.’ Je werkt zelf bij het ACV. Welke rol kunnen zij spelen in het verhaal dat Embem uitdraagt? ‘ACV in het bijzonder en de vakbonden spelen een fundamenteel belangrijke rol in het ontvoogdingsproces van elke minderheidsgroep en vooral in de sociale mobiliteit die noodzakelijk is om opgenomen te worden in de samenleving. Zonder vakbonden gaat dat niet lukken. Omdat vakbonden kunnen werken aan de houding van hun leden in de bedrijven om de aanvaardbaarheid van de allochtonen te vergroten en evident te maken. Dus je kan dat niet zonder grote partners en de vakbonden staan daar op de eerste rij. Er moet volgens mij nog veel meer aandacht gaan naar het sensibiliseren van hun leden.’

beelding

UIT

Hilde Van Malderen

uw vrije tijd

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

THEATer

gemakkelijke stoel

‘Er is weer nood aan protestliederen’

In ‘De gemakkelijke stoel’ delen muzikant Jan De Smet en auteur Erik Vlaminck het podium met mensen in armoede. ‘We brengen herkenbare verhalen met een lach en een traan’, zegt Jan De Smet. Wouter Van Vooren

orig jaar maakte Erik Vlaminck al een voorstelling rond armoede, ‘De schande en de keerzijde’. ‘Dat was een groter succes dan verwacht, daarom maken we nu een vervolg’, vertelt hij. Jan De Smet verzorgde in 2014 de slotavond van een inleefweek rond armoede. Gedurende een week moesten mensen met een gewoon inkomen rondkomen met een veel lager bedrag. Op die slotavond wisselden ze hun ervaringen uit, en getuigden ook mensen in armoede over hun leven. ‘Ik vond dat erg indringend’, herinnert Jan De Smet zich nog. ‘Ik sprak erover met Annemie Verhoeven van beweging.net Antwerpen, en op die manier kwam ik in contact met dit theaterproject.’

Boos op de Sint Waarom Jan zich zo verbonden voelde met de verhalen van mensen in armoede, is terug te brengen naar zijn jeugd. ‘Ik ben geboren in 1953, we kwamen bij wijze van spreken net uit de Tweede Wereldoorlog. We hadden het thuis niet gemakkelijk. Toen ik ongeveer zeven jaar was, werd ik boos op de Sint. Het klopte niet dat hij nog meer bracht naar kinderen die al veel speelgoed hadden. Mijn ouders hebben altijd hun best gedaan, we kregen ook altijd een pakje. Ik werd toen voor het eerst kwaad over die fundamentele ongelijkheid en oneerlijkheid.’

Spiegel

Kippenvelmoment ‘Het is nodig dat mensen meer nadenken over ongelijkheid en armoede en dat ze ertegen ingaan’, vindt Jan De Smet. ‘We leven allemaal in deze tijd, we weten wat er misgaat. Dat verzet kan op verschillende manieren. Op muzikaal vlak vind ik dat er weer nood is aan echte protestliederen, zoals ze in de jaren ’60 gemaakt werden. We staken trou-

Zanger-muzikant Jan De Smet: Toen ik zeven jaar was, werd ik boos op de Sint. Het klopte niet dat hij nog meer bracht naar kinderen die al veel speelgoed hadden.

wens het meest hoopgevende lied uit die periode in de voorstelling, We shall overcome. We hopen dat we het met de hele zaal zullen zingen. Dat wordt gegarandeerd een kippenvelmoment.’

Steun en motivatie Dat de mensen op de planken geen professionele acteurs zijn, is volgens de makers een absolute meerwaarde, zowel voor het publiek als voor de spelers zelf. ‘Het geeft echt-

De gemakkelijke stoel De voorstelling is het resultaat van een samenwerking tussen beweging.net Antwerpen, Welzijnszorg, Welzijnsschakels, zanger-muzikant Jan De Smet en auteur Erik Vlaminck, met steun van de Nationale Loterij. Het project ondersteunt en maakt deel uit van de Welzijnszorgcampagne ‘Een toekomst zonder armoede’. Je kan het stuk bekijken in: Antwerpen, De Stroming (21/10) – Puurs, CC De Kollebloem (26/10) – Houthalen-Helchteren, CC Casino (28/10) – Jabbeke, Vrijetijdscentrum (10/11) – Herent, GC De Wildeman (16/11, uitverkocht) – Waregem, OC Nieuwenhove (17/11) – Aalter, Auditorium Stadhuis (23/11) – Lede, zaal Intermezzo (24/11)

✔✔Tickets kosten 12 euro (3 euro via Welzijnsschakels of armoedeorganisaties).

Meer informatie op www.beweging.net/antwerpen

colofon

heid en geloofwaardigheid aan het stuk’, zegt Erik Vlaminck. ‘Voor hen is het een groot avontuur. Soms moeten we ze een beetje over de streep trekken. Mensen kunnen meer dan ze denken. In groep bereik je meer dan alleen, door de steun en motivatie die je krijgt van anderen.’ Linda, een van de actrices knikt instemmend: ‘Het is echt verrijkend voor ons. We ontdekken onze talenten en worden gemotiveerd om ze te ontwikkelen.’ Amélie Janssens

TODO

Week van het bos Natuurhelden staan paraat

AGENTSCHAP VOOR NATUUR & BOS PRESENTEERT

Ontdek hun avonturen tijdens de

WEEK VAN HET BOS 11-18 oktober 2015

Nog tot zondag 18 oktober kan je in heel Vlaanderen het bos op een andere manier verkennen. Tijdens deze Week van het bos staan de natuurhelden centraal: de mannen en vrouwen die onze bossen en natuur onderhouden en verzorgen. In verschillende natuurdomeinen en bossen kan je ook dit weekend nog terecht voor een wandeling, een picknick, een nuttige workshop, spelletjes of zelfs een filmvoorstelling. Op de website vind je ook een uitgebreid aanbod aan spelletjes en uitdagingen om je bosbezoek op te vrolijken.

V.U.: Marie-Laure Vanwanseele, Koning Albert II-laan 20 bus 8, 1000 Brussel

Het stuk belooft ‘een draaikolk van doordenkers, meezingers en wondere verhalen’. Volgens de twee heren kiezen ze bewust voor die aanpak. ‘Het stuk is een spiegel van wat er in de maatschappij fout loopt’, zegt Erik. ‘Het is de bedoeling dat het publiek nadenkt over de situaties en problemen die we aankaarten. Vroeger werden er infoavonden of debatten georganiseerd, maar daar komt niemand meer naartoe. Door te kiezen voor een voorstelling met een lach en een traan, bereiken we meer mensen.’

WWW.WEEKVANHETBOS.BE WWW.FACEBOOK.COM/WEEKVANHETBOS

In samenwerking met:

is natuur

Q15-0123_ANB_WVHB 2015_affiche_A3_09.indd 1

27/07/15 11:40

✔✔Meer info op www.weekvanhetbos.be

Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV Bouw - industrie & energie en ACV Transcom • Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte • Hoofdredacteur: Jurgen D’Ours • Redactie beweging.net en ACV: Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Hilde Van Malderen, Kasper Goethals, Patrick Wirix, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Jef Kerremans, Kris Six • Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Chris Van Hauwaert, Nele Verheye, Anneleen Vermeire • Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • lezers@visieredactie.be • Druk: Coldset Printing Partners, A.Gossetlaan 30, 1702 Groot-Bijgaarden • Artikels op de regionale bladzijden (20-23) vallen onder de resp. verantw. uitgevers.

¬ Leuven

Visie ¬ Vrijdag 16 oktober 2015

Regioverantwoordelijke: Wouter Van Dyck Artikels op de regiobladzijden (20-23) vallen onder de verantwoordelijkheid van de regioverantwoordelijke. Verantwoordelijke uitgever regio Leuven: Wouter Van Dyck. Vragen over het regionaal nieuws contacteer de redactie. Redactie: Leuven, Martelarenlaan 8, 3010 Kessel-Lo - 016 29 81 00 - leuven@beweging.net

Een toekomst zonder armoede! Niemand kiest voor een toekomst in armoede. En toch… 1 op 7 mensen in ons land leeft in armoede. Durven zij dromen van een betere toekomst? Met deze vraag trokken we naar De Heerlykheid in Scherpenheuvel. Dit gezellig eetcafé is een onderdeel van De Vlaspit, een sociaal tewerkstellingsinitiatief dat zich richt op mensen die moeilijk aan de slag geraken op de gewone arbeidsmarkt. In de keuken van De Heerlykheid bereidt Tim Soetaerts de maaltijden. Tim kreeg een zware rugzak mee, maar was altijd vastberaden om zijn leven op een kwaliteitsvolle manier vorm te geven. In de schaduw van de basiliek vertelt hij hoe hij bouwt aan een toekomst.

Een toekomst in een gezonde woning Dat Tim het niet gemakkelijk heeft gehad, wordt snel duidelijk. “Ik heb op 27 plaatsen gewoond. Op mijn 17de verhuisde mijn moeder naar een echt krot. De muren zaten vol met zilvervliesjes van de vochtigheid. Ik wilde daar weg en besloot alleen te gaan wonen. Toen heb ik zwarte sneeuw gezien en honger gehad.” Vandaag woont Tim in een betaalbaar huisje in Scherpenheuvel. “Kleine mankementen worden in orde gebracht maar grotere werken dringen zich op. Er is een ernstig vochtprobleem en het dak en de gevel zijn niet geïsoleerd. Er hangt dikwijls een muffe geur. Ik heb recent last gekregen van astma. Zou dit er iets mee te maken hebben?” Tim droomt van een goed huisje in de bossen waar hond Lypsi zijn gang kan gaan.

Een toekomst met mobiliteit “Geld voor een rijbewijs en een eigen auto is er niet. Daarom zocht ik vlakbij mijn werk een woning. Maar dat heeft sociale gevolgen. Nu in het weekend de laatste bus tussen Scherpenheuvel en Aarschot is afgeschaft , kan ik niet meer op daguitstap. Gelukkig is er in Scherpenheuvel nog een kantoor van het ziekenfonds en ik kan met de bus naar de supermarkt.” Tim droomt van een auto met plaats voor kampeerstoelen en zijn hond. De ober die een stukje van ons gesprek opvangt, is minder bescheiden: “Geef mij maar een Porsche!”

Een toekomst in goede gezondheid Een goede gezondheid is een kwestie van je goed voelen in je hoofd, van gezonde voeding en van voldoende beweging. “Er

is duidelijk een hoek af bij mij,” grapt Tim. Maar al snel wordt hij ernstig: “Ik kan diep zitten maar geraak er altijd bovenop. Op het werk staat de begeleiding klaar om te luisteren.” Of hij last heeft van stress? “Het financiële plaatje rond krijgen veroorzaakt stress. Ik ben opgelucht als alles is betaald. Ik eet graag kebab maar wacht hiermee tot op het einde van de maand.” Tim zijn humoristische kant komt weer naar boven als ik vraag naar zijn sportieve prestaties: “100 meter platliggen! Nee, ik besef dat bewegen belangrijk is maar het ontbreekt me aan motivatie. Als je in shiften werkt, is het moeilijk in te plannen. Gezond eten lukt beter. Op het werk is er gratis soep en een maaltijd voor e 2,5.” Net als Tim droomt Welzijnszorg van een toekomst waarin niet enkel de gevolgen van armoede worden bestreden. Welzijnszorg vraagt de overheid werk te

GROENE

DRAAD

“De drive in mijn leven teruggevonden”

k ontmoette Sake in Entraide (Sint-Gillis) waar dagelijks daklozen en ‘mensen zonder papieren’ komen. Hier krijgt armoede in Brussel een gezicht. Sake springt er wat uit, omdat hij Nederlandstalig is en hoger opgeleid. Ik had hem enkele weken niet meer gezien maar de dag na het opbreken van het ‘vluchtelingenkamp’ in het Maximiliaanpark was hij er terug. Hij had een maand als vrijwilliger gewerkt en gewoond in het kamp en was diep onder de indruk van wat hij had meegemaakt. Sake is 50 jaar. “Ik heb altijd gewerkt als hoofd cabinepersoneel bij KLM. Door ziekte ben ik mijn werk verloren. Ik ben alleenstaande en kon mijn huur niet meer betalen. Zo kwam ik een jaar geleden op straat terecht. Ja, het kan

iedereen overkomen. Dat men zich daar maar goed bewust van is. In het kamp heb ik hard gewerkt. Nu sta ik terug op straat, maar ik wil zo niet verder leven. Die vier weken hebben me de drive die ik kwijt was teruggegeven. Ik ga terug naar Nederland om een nieuw leven te beginnen”. Het is van groot belang dat mensen in armoede de drive in hun leven terugvinden. Ieder initiatief, ieder project dat daartoe bijdraagt opent voor hen een nieuwe toekomst. Vandaar de slogan van de campagne van Welzijnszorg: “Een toekomst zonder armoede”.

✔✔Marcel Cloet

maken van een ambitieus renovatieprogramma voor de private én sociale huurmarkt, van betaalbaar en toegankelijk openbaar vervoer en bewegings- en voedingsdeskundigheid op maat van mensen in armoede. Teken de petitie op www.welzijnszorg.be of doe een gift op BE 21 0000 0000 0303.

✔✔Welzijnszorg vzw

Huidevettersstraat 165 1000 Brussel T 02 502 55 75 F 02 502 58 09 info@welzijnszorg.be

¬ Leuven

Visie ¬ Vrijdag 16 oktober 2015

Infoavond fietsen in Spanje in voorjaar 2016 Govaka & Pasar hebben een bijzonder ruim aanbod van voorjaarsfietsen op het Spaanse eiland Mallorca of aan de Costa Brava en Dorada, in het noorden van Spanje. Deze fietsreizen zijn geschikt voor zowel recreatieve fietsers als wielertoeristen. Onze reisbegeleiders hebben zeer veel ervaring en staan garant voor een uitstekende begeleiding op maat en op het door de deelnemer zelf gekozen sportief niveau of fietstempo. De met zorg gekozen hotels en de service van onze fietsverhuurders ter plekke werden de voorbije 20 jaren door de deelnemers als prima beoordeeld. Ook elektrische fietsen zijn voortaan beschikbaar voor de recreantenfietsers. Informatiebijeenkomst: Maandag 26/10/2015: Jeugdherberg, Martelarenlaan 11 A te Leuven om 19.30 u. (gratis en volledig vrijblijvend)

Bibber en beef samen met kwb 14e Heksentocht in Leefdaal Georganiseerd door KWB Leefdaal i.s.m. KVLV, Chiro, Gezinsbond, De Zanglijster, Oudercomité & GBS Leefdaal en CM Bertem op zat. 31 okt. in het Parochiaal Centrum te Leefdaal vanaf 18.30 uur. Inschrijven: via het on-line inschrijvingsformulier op de website van kwb leefdaal tot 24/10 of tot het maximum aantal deelnemers bereikt is.

KWB Schoonderbuken stelt voor: halloween bezembinderstocht op zat. 31 okt. Vertrek aan het voetbalveld, Houwaartstraat Schoonderbuken tussen 18.30 u. en 21.30 u. Afstand: ± 5 km.(inschrijven ter plaatse: Volw. 5 EUR, kinderen onder 12 j.: 3 EUR). Onderweg is drank en soep voorzien. En onze griezels zorgen voor de nodige sfeer.

Zaklampentocht in Keerbergen Door KWB Keerbergen op zat. 7 nov. met vertrek in zaal Berk & Brem van 18u00 tot 21u00. Wandeling van +/- 5 km met onderweg spoken-acts. Voorinschrijvingen in kerklokaal 1-2 – Oudstrijderslaan Keerbergen: alleen op do. 29 okt. : 19u – 20u30 en do. 5 nov. : 19u – 20u30 (Leden KWB Keerbergen zijn welkom vanaf 18u30) Deelnameprijs: volw.: 8 EUR ( gratis voor leden van KWB Keerbergen), kinderen t/m 12 j.: 3 EUR

✔✔Meer info: Chris Truyts 0496/28 79 39

°19/10 – 13.30 – Infomoment ‘Praten met je dokter’ in zaal Ter Klasse – Ziekenzorg Bergvijver °19/10 – 14.00 – Het beste middel tegen hoofdpijn is tandpijn – OKRA academie - parochiezaal Bekaf, Bekaflaan – oostbrabant@okra.be °23/10 – 10.00 – Babymassage – Diestsestraat 44 bus n1 – www.cm.be/agenda of 016 35 96 00 BEGIJNENDIJK °22/10 – 20.00 – Infoavond ‘Burn-out’ in Parochiecentrum, Beekstraat 19 Betekom – 016 55 39 50 of www.cm.be/agenda isw. met Pasar 016 56 27 68 BOORTMEERBEEK °1/11 – 9.00 – Wandeling: Tussen Dijle en Vaart – vertrek: Kwb-chalet Schoubroekstraat – 0472 31 06 49 BOUTERSEM °29/10 – 20.00 – Infoavond ‘Slaap’ Buurthuis Vertrijk, Schoolstraat 15 – 016 80 54 80 of www.cm.be/agenda

Govaka & Pasar is het reisbureau van kwb en Pasar en organiseert jaarlijks 150 groepsreizen over de ganse wereld voor fietsers, wandelaars, kampeerders en bedevaarders.

Misschien hangen ze in je gemeente, je straat. Op 17 oktober (morgen dus) , de werelddag van verzet tegen armoede, hangen vele organisaties, besturen, individuele mensen, geknoopte lakens buiten, om de schrijnende toestanden, ook in eigen land, onder de aandacht te brengen. Een symbolische actie die oproept om de strijd aan te knopen met de – toenemende – armoede. Een warme oproep om ook mee te doen: hang morgen een geknoopt laken buiten!

Pak zelf je schulden aan en vermijd extra kosten Beweging.net start met een aantal gerechtsdeurwaarders MyTrustO op. Deze dienstverlening is er voor mensen, die hun schulden niet onmiddellijk kunnen betalen. Op verzoek van een persoon met schulden maakt een gerechtsdeurwaarder in alle discretie een objectief en officieel document op van zijn financiële situatie. Daarmee bemiddelt de gerechtsdeurwaarder een haalbaar betalingsplan bij elke schuldeiser en maakt duidelijk dat er geen dagvaarding meer nodig is.

begeleiding kost je minder dan wat je anders aan invorderingskosten betaalt. Afspraken om dit verder samen met jou te bekijken: elke werkdag tussen 9 en 12 u: 03/ 220 12 00 (het telefoonnr. is wel in Antwerpen, de afspraken gaan door in Leuven, Martelarenlaan 8, Kessel-lo)

Je budget gaat niet meer op aan kosten van incassokantoren, advocaten en gerechtsdeurwaarders. Deze

of Ronny Vanhoutte 0473/96 97 63

AARSCHOT

Bart Winne - bart.winne@govaka.be 0475 97 17 92 - www.govaka.be

Reisbureau Govaka & Pasar T. 02/246 5 246 E. info@govaka.be

16e bezembinderstocht in Schoonderbuken

AGENDA

✔✔Info:

Geknoopte witte lakens als protest tegen armoede

DIEST °18/10 – 14.30 – Kindernamiddag – Vertrek Ons Tehuis – Femma – Inschrijven 013 52 30 09 of gilberte.appeltants@skynet.be °26/10 – 19.00 – Naaisalon: wintergarderobe uitbreiden met zelfgemaakte kleding – Ons Tehuis – Femma 016 67 69 04 of gilberte.appeltants@skynet.be GEETBETS °22/10 – 20.00 – Infoavond ‘Beter slapen kun je leren’ - Parochiezaal Ketelstraat 40 – 011 58 27 24 of www.cm.be/agenda GLABBEEK

°26/10 – 20.00 – Schenking– testament-erven – Ratjetoe Kerkstraat 7 Beisem – Femma isw Kwb – 0495 78 10 68 °28/10 – 20.00 – Infoavond ‘Beter’ in zaal Winxel, Heidestraat 13 – 016 20 70 29 of www.cm.be/agenda °31/10 – 12.30 – Herfstfeest – Ratjetoe Kerkstraat 7 Beisem – Femma – wouters.magda@telenet.be HULDENBERG °19/10 – 14.00 – Infonamiddag ‘Goed geslapen?’ - LCD Blauwhof, St. Jansbergsesteenweg 33a 02 257 95 70 of www.cm.be/agenda KORTENBERG

LINTER °29/11 – 8.00 – Kerstmarkt Oberhausen – Bezoek aan het kerstdorp van Oberhausen - Kerk van Wommersom – Inschrijven – Pasar 0491 74 52 57 LUBBEEK °20/10 – 14.00 – Infomoment ‘Seksueel misbruik in de kerk’ in OC. – Kwinten, Korenbloemstraat 12 Okra-Academie °29/10 – 20.15 – Infoavond ‘Psoriasis’ in Dienstencentrum ‘De Sleutel’, Staatsbaan 124 – 016 63 93 93 of www.cm.be/agenda OUD-HEVERLEE

°20/10 – 14.30 – Infonamiddag ‘pijn en pijnmedicatie’ - zaal Glazuur, Dries 7a - Info 016 63 93 93 of www.cm.be/agenda

°21/10 – 20.00 – Theatermonoloog ‘Va is koning’ over dementie en Alzheimer - Ontmoetingscentrum Berkenhof, Beekstraat 25 – 016 35 96 00 of www.cm.be/agenda

HAACHT

LEUVEN

SCHERPENHEUVEL-ZICHEM

°28/10 – 20.00 – Infoavond ‘Reclame, we zijn er vet mee!’ - CM Leuven, Pl. Lostraat 541 – 016 80 54 80 of www.cm.be/agenda °29/10 – 10.00 – Babymassage – Kind en Preventie, Polykliniek St. Camillus, Krijkelberg 1 – 016 46 20 71 of 0476 43 34 26 °7/11 – 18.30 – Gezellig samenzijn – Ontmoetingscentrum Genadedal, Velderblok 12 Kessel-Lo – Pasar 0486 67 88 90

TIELT-WINGE

°22/10 – 19.30 – Infoavond ‘Gezonde desserten’ - zaal ‘Onder de Toren, Markt 4 – Inschrijven 016 35 96 00 of www.cm.be/agenda HERENT °14/10 – 20.00 – Cursus Proshow: programma om je foto’s beter te presenteren – Pasar 0494 57 09 09 °20/10 – 19.30 - Koken met groenten uit de tuin – Femma – 016 48 96 21 en 016 49 07 63

°20/10 – 20.00 – Infoavond ‘De kunst van het piekeren’ in zaal Don Bosco, Don Boscolaan 15 – Inschrijven 016 31 49 10 of www.cm.be/agenda

°5/11 – 18.30 - Italiaans koken met verse produkten – Masomar, Stationsstraat 41 Westmeerbeek – Inschrijven jongfemma.averbode@gmail.com

°21/10 – 20.00 – Infoavond ‘De kunst van het piekeren’ zaal ‘t Jongensschool, Blerebergstraat 4 – Inschrijven 016 63 93 93 of www.cm.be/agenda

¬ Leuven

Visie ¬ Vrijdag 16 oktober 2015

7/10: nationale manifestatie

“Wij pikken dit niet langer!” Op 7 oktober was de regering Michel precies één jaar aan de macht. Maar er is weinig reden tot feesten. De maatregelen van de federale en de Vlaamse regering treffen vrijwel iedereen. Een onverteerbaar regeerakkoord met vele besparingen ligt zwaar op de maag van jongeren, gezinnen, werknemers, gepensioneerden, uitkeringsgerechtigden…. De een wordt al zwaarder getroffen dan de ander, maar het jaarlijks inkomensverlies voor een gemiddeld gezin loopt al snel op van

een paar honderd euro tot ruim 1000 euro. Door maatregelen als de indexsprong, hogere tarieven voor water, elektriciteit, openbaar vervoer, kinderopvang,… Door het afschaffen van de pensioenbonus en het verstrengen van systemen als tijdskrediet en SWT. En dat terwijl de grote vermogens ongemoeid worden gelaten. Zo’n 100.000 manifestanten kwamen dan ook op de regeringsverjaardag op straat om hun ongenoegen te uiten over Michel 1. Het ACV eist het

herstel van de koopkracht, een verschuiving van belastingen met een rechtvaardige bijdrage van grote vermogens en kapitaalinkomens, en banenplannen met extra inspanningen om kwetsbare groepen aan het werk te krijgen. Uiteraard nam ook ACV Leuven deel aan de manifestatie. Ruim 650 militanten trokken vanuit alle hoeken van het verbond richting hoofdstad. Visie vroeg hen waarom.

“Dit is een a-sociale regering”

“Er zijn wél alternatieven”

“Eendracht maakt macht”

Chris Corten, hoofddélegée Commscope en zijn collega’s.

Patricia Tobback en Joke Delsupehé - Studentenrestaurants Alma in Leuven.

Heidi Patrouille - Begeleid Wonen in Tienen.

“Waarom ik hier ben? Heel eenvoudig: omdat wie weinig heeft, nog meer moet afstaan en wie veel heeft, nog meer bijkrijgt! Dat pikken we niet langer.” Zo vat Chris Corten van Commscope, tot voor kort TE Connectivity, samen waarom hij en zijn collega’s deelnemen aan de betoging. “Dit is een a-sociale regering. De kloof in onze maatschappij tussen arm en rijk wordt heel snel heel groot. Dat kunnen en mogen we niet laten gebeuren. We moeten onze stem laten horen. Iedereen verliest na één jaar centrumrechts: zowel wie werkt als wie niet werkt, maar zeker ook jongeren of wie het moeilijk heeft! Wij willen mensen bewust maken dat er zeker nog andere alternatieven zijn dan wat deze regering ons voorschotelt. En ja, het is jammer dat we dit moeten afdwingen met een betoging en harde acties. We blijven ervan overtuigd dat dit ook door en open en eerlijk gesprek zou kunnen, maar deze regering heeft geen oren naar de mening van ‘het gewone volk’.”

“We worden aan het lijntje gehouden door de regering. Ze vinden maar nieuwe maatregelen uit en verkopen die als remedies om het land beter te maken. Maar wat kan er beter zijn als alles duurder wordt, als de maatschappij zich stilaan opsplitst in een arme en rijke groep en de middenklasse verdwijnt? Wij komen elke dag in contact met jonge mensen en stellen vast dat het ook voor hen en hun ouders alsmaar moeilijker wordt. Verder studeren wordt binnen enkele jaren enkel nog een voorrecht voor een kleine groep. En niet alleen door het inschrijvingsgeld zo drastisch te verhogen. Studenten zijn vaak afhankelijk van trein en bus om op de campus of op kot te geraken. De prijzen bij De Lijn worden met 40 to 50% opgetrokken.” Ook het langer werken ligt de dames zwaar op de maag. “Allemaal langer werken, terwijl er zoveel jonge mensen werkloos zijn. Wij zijn ervan overtuigd dat er alternatieven zijn, alleen moet de regering dat willen inzien!”

“Een beleid waar enkelingen beter van worden en de grote meerderheid moet inboeten. Dat kan niet. Iedereen heeft recht op een gelijke behandeling. Maar de beleidsmakers blijken geen antwoord te kunnen bieden op de problemen van vandaag. Ik ben dan ook heel tevreden als ik zie hoeveel mensen hier vandaag de moeite hebben genomen om mee te komen manifesteren: die krachtige golf van onderuit, mensen die de krachten bundelen en tonen dat ze hier niet akkoord kunnen mee gaan, dat is belangrijk. Dat politiekers zomaar naast zich neerleggen wat mensen aangeven, is een aantasting en uitholling van onze democratie. Momenteel wordt er een angstgolf gecreëerd. Angst voor werklozen, voor anderstaligen, voor vluchtelingen,... Angst zorgt voor een beleid van verdeel en heers in plaats van eendracht maakt macht. Mensen vandaag beseffen niet dat voor de sociale zekerheid die we nu kennen anderen zo goed als hun leven gegeven hebben. Velen zijn zich er niet bewust van wat het zou betekenen wanneer dit wegvalt. Iets waar beleidsmakers vandaag op aansturen. Zo jammer dat niet iedereen dat inziet.”

“Brothers in arms”

“Uit solidariteit”

Petitie tegen besparingsplan

Peter Huybrighs – Sylvania Tienen. “Ik moet eerlijk toegeven dat ik met een bang hart richting Brussel ben vertrokken. Ik heb de laatste tijd op de werkvloer ondervonden dat mensen niet meer geloven dat er wel degelijk alternatieven zijn tegen de besparingsmaatregelen van deze regering. Het doet dan ook deugd om te zien dat er toch zo veel mensen naar Brussel zijn afgezakt. Als ‘brothers in arms’ laten we onze stem horen tegen deze regering. Want elke Belg die behoort tot de lagere en middenklasse van onze samenleving ondervindt de nadelen die deze regering teweeg brengt. En zij die denken dat ze bij de hogere klasse behoren zouden wel eens vreemd kunnen opkijken. Want ook zij zullen het gelag van de regering moeten betalen wanneer blijkt dat ze net buiten het eliteclubje vallen. Wat ik vooral jammer vind is dat de regering de aandacht van de besparingsmaatregelen nu helemaal probeert af te leiden naar de vluchtelingenproblematiek. Het zijn niet de vluchtelingen die het grote probleem zijn en de grote kost vormen die ons de nek omdraait. Neen! Deze regering heeft schuld aan deze crisis en wat we zeker niet mogen vergeten zijn de banken die met hun verspilzucht gezorgd hebben dat we in deze situatie verzeild zijn geraakt! Hoe kunnen we akkoord gaan met al deze absurde regels die deze regering reeds heeft doorgevoerd en zeker nog verder van plan is door te voeren? Dit mogen we als rasechte syndicalisten niet laten gebeuren en zullen we nooit laten toestaan!

Rita Dhondt – bruggepensioneerd kleuterleidster.

Zou u uw facturen nog kunnen terugbetalen én u nog extraatjes kunnen veroorloven indien uw inkomen met 20% zou verminderen? Neen, niemand kan meer met minder… En dat is nochtans wat Minister Galant van de Belgische Spoorwegen verwacht. 160.000 extra zitplaatsen (tegen 2030 !!), dringende vernieuwing van de infrastructuur en bijkomende extra’s zoals veiligheidspoortjes in 80% van de stations, Wi-Fi in de trein,… Het zijn verleidelijke intenties die deel uitmaken van een publiciteitsplan. Het is echter onmogelijk om dit te realiseren met de 3 miljard besparingen die de regering Michel I aan de Belgische Spoorwegen heeft opgelegd. De Franstalige socialistische vakbond voerde vrijdag 9 oktober dan ook actie tegen de hervormingsplannen van de mobiliteitsminister. “ACV Transcom neemt niet deel aan de actie, al zijn we het niet eens met de besparingen zoals die voorliggen,” stelt Luc Barette van Transcom Leuven. “Duurdere treintickets en minder dienstverlening,” zijn maar enkele van de gevolgen,” aldus nog Luc. ACV Transcom wil de reiziger dan ook oproepen om zich te verzetten tegen het besparingsplan. Dat kan door de petitie te tekenen op http://redonzetrein.be

“Uit solidariteit”. Rita en Marijke, twee bruggepensioneerden uit het onderwijs, moeten niet lang nadenken over hun motivatie om deel te nemen aan de manifestatie. “Met onze collega’s die elke dag het beste van zichzelf geven en telkens opnieuw belast worden met nieuwe taken en besparingen, met de kinderen die onze toekomst zijn maar waarvoor geen werk is, met de ouders die het steeds moeilijker krijgen om hun kinderen te laten studeren. Omdat het zo ontzettend duur wordt allemaal en omdat er gewoon te weinig plaats is in de scholen! Elk jaar opnieuw worden de besparingen in het onderwijs aangekondigd als ‘de laatste’, maar telkens opnieuw worden er nieuwe besparingen aangekondigd. En dat terwijl onderwijs toch de basis is van een moderne maatschappij. Ook het langer werken is geen optie in het onderwijs. Stel je het maar eens voor: op je 67ste nog een klas met 25 kleuters… dat is vragen om problemen!”

¬ Leuven

Visie ¬ vrijdag 16 oktober 2015

Armoede knelt ook in Leuven 17 oktober is werelddag van verzet tegen armoede en sociale uitsluiting. In heel Vlaanderen en ver daarbuiten zijn er acties om aandacht te vragen voor het onrecht dat helaas nog lang niet de wereld uit is. CM doet actieve inspanningen om de gezondheidskloof te verkleinen en gezondheid en zorg bereikbaar te maken voor iedereen. CM wil ook partner zijn in de strijd die armoede-organisaties voeren. Lukt het voor jou om ‘rond te komen’?

Tijdens een lekkere maaltijd voor 3 euro had ik een gesprek met Louis en Stefan in het sociaal restaurant van Leren Ondernemen. Stefan is er vrijwilliger en Louis is actief binnen het Leuvens collectief tegen armoede.

Stefan: Mijn ziekte-uitkering overschrijdt net de grens met 80 euro per maand om recht te hebben op Verhoogde Tegemoetkoming. Daardoor kom ik ook niet in aanmerking voor verschillende sociale voordelen zoals verminderd remgeld, sociaal vervoersabonnement, en andere tegemoetkomingen die wel een cruciaal verschil kunnen maken voor mensen die moeten leven met een laag inkomen. Zelf klaag ik niet, er zijn er velen die het met minder moeten doen.

Louis, vanwaar jouw engagement in het Leuvens collectief tegen armoede? Louis: Beroepshalve ben ik contextbegeleider bij De Wissel, een centrum in de bijzondere jeugdzorg voor meisjes tussen 14 en 21 jaar. Ruim één derde van deze gezinnen ervaart armoede. Daardoor kunnen wij als organisatie niet aan de kant blijven staan. Wat willen jullie met het Leuvens collectief bereiken? Louis: Met mensen van Leren ondernemen, buurtwerk ’t Lampeke, buurtwerk Casablanca van Riso Vlaams-Brabant, inloopcentrum De Meander van CAW, de buurtcentra van stad Leuven en De Wissel willen we een breed publiek en beleidsmakers wijzen op een groter wordend armoedeprobleem en het onrecht dat mensen daardoor ondergaan.

Want armoede is een onrecht en de vierde wereldbeweging is in feite een mensenrechtenbeweging. Stefan, jij werkt ook mee met het Leuvens armoedecollectief. Hoe kwam je daar toe? Stefan: Door gezondheidsproblemen. Mijn inkomen viel terug op een uitkering. Ik kwam eten in het sociaal restaurant van Leren Ondernemen. Ik leerde hier de mensen kennen en werd graag vrijwilliger, omdat ik denk dat ik vanuit mijn eigen ervaring een bijdrage kan leveren.

Heb je suggesties voor wat CM als ziekenfonds kan doen? Stefan: Ik ervaar bij mezelf, maar ook bij anderen, dat ze vaak al hun moed moeten bijeen rapen om naar het OCMW of ziekenfonds te gaan. Het is een hele onderneming. Je weet niet of je goed of slecht nieuws te horen krijgt. Mensen zijn soms beschaamd om zich te tonen en ook de verplaatsing speelt een rol. Ze hebben dan een duwtje in de rug nodig of meer dan dat. Dat kunnen ze hier krijgen.

Daarnaast denk ik dat CM een infomoment of andere activiteit beter overdag laat doorgaan. Mensen komen ’s avonds moeilijker buiten. En waarom ook niet hier in het restaurant? Hier komen dagelijks mensen over de vloer die de informatie van het ziekenfonds heel goed zouden kunnen gebruiken. Wat gebeurt er op 17 oktober in Leuven? Louis: Om 13.30 uur verzamelen we aan het station. Dan wandelen we hopelijk met heel veel mensen naar de Grote Markt waar de steen tegen armoede zal worden onthuld samen met de burgemeester en schepenen. De steen symboliseert de strijd tegen armoede en is een replica van het origineel dat door pater Joseph Wresinski (‘Père Joseph’), de stichter van de vierde wereldbeweging ATD, werd onthuld op 17 oktober 1987 op Trocadero in Parijs. Ondertussen bevinden er zich al een 50-tal van die stenen in ongeveer 14 landen. Meer informatie over alle activiteiten in Vlaanderen i.v.m. 17 oktober: www.17oktober.be. Paul Raymaekers

CM op 24-urenloop

Welkomavond Ziekenzorg CM Het feit dat we elk jaar nieuwe vrijwilligers mogen verwelkomen is erg belangrijk voor de verdere groei van Ziekenzorg CM. In heel wat plaatselijke kernen en in de vakanties van Ziekenzorg CM zijn er het afgelopen jaar vrijwilligers toegetreden. Ben jij één van hen? Om jouw engagement meer vorm te geven, heb je misschien wel nood aan informatie en vorming. Daarom bieden we elke vrijwilliger die één jaar of minder actief is in Ziekenzorg CM deze welkomavond aan. Ben jij verantwoordelijke van een ziekenzorgkern? Dan is het misschien zinvol om samen met de nieuwe vrijwilliger de stap te zetten naar deze welkomavond. Kandidaat-vrijwilligers zijn ook van harte welkom. Voor hen kan deze avond dé stap zijn om een engagement op te nemen in Ziekenzorg CM.

Wat kun je verwachten?

Waar en wanneer?

• Vrijwilligers en mensen die chronisch ziek zijn getuigen over wat vrijwilligerswerk bij Ziekenzorg CM te bieden heeft. Ze maken ons wegwijs in het omgaan met wie ziek is …; • De medewerkers van Ziekenzorg CM Leuven geven info over de ruime werking;

• Dinsdag 27 oktober van 19.30 tot 22.15 u. • CM Leuven, Platte Lostr. 541, Kessel-Lo

• Basishoudingen en -vaardigheden van een vrijwilliger in het omgaan met mensen met gezondheidsbeperkingen (discretie, luisteren).

Deelnameprijs? Gratis

 Meer info en inschrijven:

Zo vergaat het ook Roger (Gerd De Ley) en Fernand (Raymond De Bruyne). Ze ontmoeten elkaar toevallig op een bank. Ondanks hun verschillende achtergronden hebben ze meer met elkaar gemeen dan ze vermoeden. ‘Afscheid’ is komisch, pakkend, meeslepend en vooral zeer herkenbaar. Een pareltje dat de toeschouwer niet onberoerd laat.

Meer info en inschrijven

Waar? Universitair sportcentrum, Heverlee Meer info:

www.kokopkot.be

CM Leuven Een vraag voor CM?

• Zondag 25 oktober om 15 uur • Parochiezaal Pellenberg, Kortebergstraat 2, Pellenberg

1. Geef je gegevens door via: - www.cm.be/agenda - 016 63 14 44 (Brenda Van Rillaer) of brenda.vanrillaer@cm.be - 016 35 96 88 (Liesbet Weynants) of liesbet.weynants@cm.be

Wanneer? Dinsdag 20 oktober vanaf 20 u.

CONTACT

Mantelzorgtoneel ‘Afscheid’ Waar en wanneer?

Bezoek de Kok op Kot-stand op de 24-urenloop en krijg een pastameter, Kok op Kot-boodschappentas of Kok op Kot-keukenschort.

ziekenzorg.leuven@cm.be 016 35 95 13

Een voorstelling van Paljas Producties:

Naarmate je ouder wordt, hoort het woord afscheid steeds meer bij het leven. Je neemt afscheid van je jeugd, omgeving, vrienden, geliefden. En bij elk afscheid ga je voor een nieuwe start.

Op 20 en 21 oktober strijden de Leuvense studentenverenigingen weer tegen elkaar op het grootste studentenevenement van België. De studentenkring die na 24 uur de meeste rondjes heeft gelopen, wint!

• Op www.cm.be vind je heel wat info • Contacteer ons via e-mail: leuven@cm.be • Bel naar 016 35 96 00 ma. tot vrij.: 8.30 - 17 u.

2. Stort je deelnamegeld (7 euro in voorverkoop, 10 euro aan de kassa) op rekeningnummer BE88 7865 6578 7341 van CM Leuven met als mededeling ‘Afscheid + je naam’. 3. Je inschrijving is pas geldig na ontvangst van het deelnamegeld.

• Voor een afspraak in een CM-kantoor: www.cmleuven.be/afspraak

OPGELET! Op dinsdag 27 oktober 2015 zijn alle CM-kantoren uitzonderlijk gesloten.