Visie 2015 nr23 leuven by beweging.net

Regio Mechelen Vrijdag 11 december 2015

> p. 6

Cholesterol niet ons grootste probleem

een voor rt s p i t a 3 dh gezon

Grote verschillen in kwaliteit heupoperaties Wie een totale heupprothese krijgt, heeft in sommige ziekenhuizen twee tot drie keer meer kans dat er een tweede heupoperatie zal volgen. Voor het eerst publiceert CM de cijfers van de Belgische ziekenhuizen. ‘De kwaliteit van de ingrepen is in ons land over het algemeen goed, maar er zijn verschillen tussen de ziekenhuizen’, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp. Voor een veel voorkomende ingreep als een totale heupprothese, zouden patiënten zich niet mogen afvragen in welk ziekenhuis ze het best terecht kunnen. ‘Alle ziekenhuizen moeten kwaliteit leveren. Door open te communiceren over de resultaten, willen wij er de ziekenhuizen toe aanzetten om de algemene kwaliteit naar een nog hoger niveau te tillen.’

> p. 7

WEG MET UBER?

Michael Van Peel fileert 2015

‘Goedkoop is niet altijd veilig’

‘Terroristen laten ook scheten’ > p. 24

> p. 16

Kan voetbal de wereld redden?

Het sociaal engagement van kampioen AA Gent

Vicky Torrekens, vrouw in de bouw

‘Mannelijke collega’s praten niet zo snel over hun problemen’ > p. 3 > p. 10

www.beweging.net

SPECIAL www.cm.be

4 extra pagina’s over ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten www.acv-online.be

jaargang 71 ¬ visie nummer 23 afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 volgend nummer op 24 december 2015

Regionieuws > p. 20

2 ver

¬ onze samenleving

WOORDING

COMMUNITY

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Pimp je cv met vrijwilligerswerk Wie vrijwilligerswerk doet heeft meer kans op een sollicitatiegesprek. Dat blijkt uit onderzoek van de universiteiten van Gent en Antwerpen.

Dat die voetballers allemaal te veel geld verdienen. Dat de omkoopschandelen er niet meer bij te houden zijn. Dat de Europese voetbalbond Uefa corrupt is en de wereldvoetbalbond Fifa nog corrupter. Dat het homohaters zijn. Dat oliesjeiks het succes kopen. Dat de scheidsrechters er niets van kunnen. En dat die hooligans de boel graag kort en klein slaan. Als het over voetbal gaat, wordt er tegenwoordig wat afgesakkerd. En dat terwijl overal ter wereld miljoenen jongens en meisjes op kleine veldjes, op straten en in parkjes zich rot amuseren met het spelletje.

Het kan ook anders. In België zijn er clubs zoals AA Gent die zich ten dienste stellen van hun gemeenschap. Die de armere buurten intrekken om te kijken op welke manier voetbal kan helpen, kan verbinden, kan inspireren om opnieuw werk te zoeken, terug een doel te krijgen in het leven of om elkaar weer beter te leren kennen over interculturele grenzen heen. Het zijn vaak kleine projecten rond werk, (geestelijke) gezondheid of armoede. Voetbal zal de wereld niet redden, maar het kan hem wel een klein beetje mooier maken. En dat hoeft niet eens altijd zoveel te kosten. Hilde Van Malderen redactrice Visie

Belga

Ergens onderweg verliest dat spelletje zijn onschuld, wanneer geld de overhand haalt op puur spelplezier. Wanneer voetbal niet langer die bindende kracht is tussen gemeenschappen die samen supporteren, die samen spelen, die elkaar troosten als hun ploeg verloren heeft. u Wie vrijwilligerswerk doet, heeft meer kans op een uitnodiging voor een jobgesprek

rijwilligerswerk mag dan onzelfzuchtig zijn, het loont wel op de arbeidsmarkt. Staat het op je cv dan heb je 23 procent kans dat je op gesprek mag tegenover 16 procent als je geen vrijwilligerswerk vermeldt. De effecten zijn hoger dan wat in eerder gelijkaardig veldonderzoek naar ongelijke behandeling in de Vlaamse arbeidsmarkt op basis van geslacht, seksuele geaardheid, eventuele eerdere depressie of werkloosheidsduur werd gevonden. Ook het soort vrijwilligerswerk speelt

een rol. Wie vermeldt dat hij of zij materiaalverantwoordelijke is bij de plaatselijke korfbalclub heeft een toegenomen kans van 24 procent om uitgenodigd te worden. Helpen bij de voedselbedelingen bij Poverello doet de kans stijgen met 56 procent en fondsenwerving bij de Stichting tegen Kanker met 64 procent.

Mensen met migratieachtergrond In een tweede deelstudie werd het veldonderzoek herhaald met kandidaten met een typisch Turkse naam. Als ze geen vrijwilligerswerk vermelden, dan

ligt het aantal positieve reacties op sollicitanten met een migratieachtergrond ligt nog altijd sterk lager dan bij sollicitanten zonder migratieachtergrond: 10 procent positieve reacties bij kandidaten met migratieachtergrond tegenover 16 procent bij kandidaten zonder migratieachtergrond. Vermelden ze vrijwilligerswerk wel, dan is het aantal positieve reacties bijna gelijk: 21 procent tegenover 23 procent. Het opnemen van een sociaal engagement is dus een uitgelezen kans voor kandidaten met een migratieachtergrond om te ontkomen aan de aanwervingsdiscriminatie, besluit de studie. (HVM)

Geluk beleef je samen

www.twitter.com/BewegingNet

Samen eten in de Zuidpoort Iedere dinsdag organiseert de Zuidpoort, een Gentse vereniging die strijd tegen armoede, een kookatelier. Het is de bedoeling om iets gezonds te koken tegen democratische prijzen. Nadien mag iedereen die meegeholpen heeft de voeten onder tafel schuiven om gezellig samen te genieten van de maaltijd. Wie mee wil koken of geïnteresseerd is in de andere activiteiten kan terecht op www.dezuidpoortgent.be.

Organiseer jij of je vereniging een fijne activiteit? Gedeeld geluk is dubbel geluk. Laat het ons daarom weten via lezers@visieredactie.be. Wie weet komt onze fotograaf langs op jouw activiteit en verschijnt jouw foto in deze rubriek.

¬ onze samenleving

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Communitywerking steunt maatschappelijke projecten

Voetbal in de stad

‘AA Gent wil meer zijn dan een voetbalbedrijf’

uuVerschillende scholen namen deel aan de Buffalo Cup, die maar een heel klein beetje rond voetbal draaide.

Kan voetbal de wereld redden? Misschien niet, maar het kan hem wel een beetje mooier maken. Dat probeert AA Gent toch. De club is niet alleen kampioen van België op het veld, ook ernaast scoort het goede punten met zijn communitywerking.

ie Gent al eens voorbijreed op de autosnelweg, zag daar ongetwijfeld het nieuwe voetbalstadion baden in een zee van blauw licht. Daar speelt de huidige landskampioen, maar de eerste prijs die AA Gent er binnenhaalde, was een trofee van de Pro League voor hun communitywerking. ‘AA Gent wil meer zijn dan een gewoon voetbalbedrijf’, zegt Wim Beelaert, de communitymanager bij AA Gent. ‘De communitywerking staat niet in dienst van het commerciële of van de sportieve ontwikkeling, maar van de lokale gemeenschap. Daarom hebben wij ervoor gekozen om maatschappelijke projecten te organiseren of te steunen.’ Daarbij blijkt de naam AA Gent heel handig om uit te spelen. ‘Omdat een voetbalclub meer dan gelijk welke andere organisatie een wervende kracht heeft’, vervolgt Wim Beelaert. ‘Als een overheid naar een bepaalde doelgroep stapt met een sensibiliseringscampagne rond bijvoorbeeld onderwijs, diversiteit of armoede, heeft dat soms iets onaantrekkelijks. Doe je dat als voetbalclub dan is de aandacht gewekt en is er meer luisterbereidheid.’ De sociale activiteiten worden georgani-

seerd door de vzw Voetbal in de stad, waarbij zowel de club als de stad Gent mee voor de financiering zorgen. De actieradius is breed. Er waren onder andere al projecten rond gezondheidspromotie bij kinderen, samenwerkingen met psychiatrische instellingen of het OCMW en de Homeless Cup, om daklozen terug op het juiste spoor te helpen.

Een voetbalclub heeft meer dan gelijk welke ander organisatie een wervende kracht. Buffalo League Op 25 november ging er een nieuw project van start: de Buffalo League. Verantwoordelijke Pierre Van Der Veken legt uit wat dat precies inhoudt. ‘In de buurt Nieuw Gent gaan we iedere woensdagnamiddag pleintjesvoetbal organiseren. In alle mogelijke lijstjes van Vlaamse buurten waar het niet zo goed gaat, staat Nieuw Gent bovenaan. Er is bijvoorbeeld weinig vrijetijdsaanbod voor jongeren, waardoor ze vaak wat doelloos rondhummelen. Drie op de vier woensdagen willen we iets rond voetbalfun uitwerken, en de vierde keer zal draaien rond maatschappelijk relevante thema’s of rond gezondheid. Bijvoorbeeld een groepsgesprek over acceptatie van holebi’s in Nieuw Gent.’

Pannenkoeken met OKRA ‘Samen met de scholen organiseerden we vorig jaar al een keer een Buffalo Cup in

die buurt’, zegt Pierre Van Der Veken. ‘Daarbij werkten we rond vijf verschillende klassementen zodat ook kinderen die minder goed konden voetballen in het verhaal betrokken werden. De klassen moesten bijvoorbeeld iets doen voor de buurt. Bleek dat er een heel groot onveiligheidsgevoel was bij senioren, vooral naar kinderen met een andere huidskleur toe. Wel, een klas heeft pannenkoeken gebakken tijdens een quiz van OKRA. Er was ook een spelletjesnamiddag samen met OKRA waar kinderen spelenderwijze de ouderen leerden kennen. Op het finaletoernooi zijn de senioren dan komen supporteren voor de kinderen.’ De kers op de taart is vaak een bezoekje aan het stadion.‘Er worden hier lesjes gegeven’, zegt Pierre Van Der Veken. ‘Meetkunde bijvoorbeeld, waarbij ze de oppervlakte van het voetbalveld berekenen. Of gezonde voeding door te vertellen hoe belangrijk het is dat voetballers goed eten. Zo

uuWim Beelaert (links) en Pierre Van Der Veken (rechts) proberen van AA Gent een geëngageerde club te maken.

komen ze los van het traditionele klasgebeuren en heb je minder de reactie ‘de leerkracht is daar weer’.

Kinderziekenhuis Het kan vreemd klinken, maar eigenlijk draait de communitywerking van AA Gent maar een heel klein beetje rond voetbal. ‘We willen geen voetballertjes ronselen’, zegt Wim Beelaert. ‘Het is ons niet te doen om het merk AA Gent te verspreiden. Wij bepalen niet rond welke thema’s we willen werken. Wij reiken de buurt de hand. Wij vragen aan scholen en organisaties hoe wij hen kunnen helpen. En we bieden aan om ons te gebruiken, om het logo en de kleuren van AA Gent te gebruiken om op die manier dichterbij hun doelgroepen te geraken. Zo kunnen we samen een aantal problematieken aanpakken.’ Ook de voetballers zijn trouwens betrokken bij de projecten. Af en toe komen ze eens langs, dankzij coach Hein Vanhaezebrouck die honderd procent achter de communitywerking staat. ‘Vorig jaar zijn we met de hele spelersgroep naar het kinderziekenhuis geweest’, vertelt de communitymanager. Op een bepaald moment nam Hein het woord en zei dit: ‘We zijn al weken aan het proberen om resultaten te boeken en enige wat wij daarvoor moeten doen, is een spel winnen. Hier staat een groep mensen die veel meer werken dan jullie, die veel minder verdienen dan jullie en waar zij voor werken is de levens redden van deze kinderen.’ Eigenlijk was dat een soort van teambuilding en stonden die gasten goed met de voeten op de grond.’ Hilde Van Malderen

✔✔Meer info op www.voetbalindestad.be

¬ post

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

VACATURE m/v CM • Dossierbeheerder juridisch departement • Test engineer • Functional analist • Stafmedewerker juridisch departement • Project manager • Projectverantwoordelijke MOB verzekeringen CM

GEDACHT

Bedrag op doktersbriefje Sinds 1 oktober moeten de artsen verplicht het werkelijk betaalde bedrag vermelden op het getuigschrift voor verstrekte hulp. Blijkbaar zijn de artsen niet op de hoogte van deze maatregel. Spontaan doet mijn arts dat alleszins niet en ze kijkt mij nogal nors aan als ik haar hierom verzoek. Ik kan best aannemen dat niet alle artsen deze maatregel hartelijk onthalen. Want zo vallen geconventioneerde artsen die de opgelegde tarieven naast zich neerleggen door de mand. Ook ik moet bij mijn geconventioneerde arts een bedrag van 25 euro betalen voor een raadpleging waar dit 24,48 euro zou moeten zijn. Zij verhoogt eenzijdig het afgesproken en onderhandelde tarief met 0,52 euro per raadpleging. Is het uit gemakzucht dat artsen niets teruggeven op 25 euro? ••• Benny Coomans, Mortsel

Voltijds – onbepaalde duur Schaarbeek Meer info over deze en andere vacatures op www.cm.be/jobs

ACV-Transcom zoekt

Met klachten over het niet respecteren van de overeengekomen tarieven, kun je terecht bij het Riziv. CM kaart dat ook aan tijdens de besprekingen met het Riziv over de tarieven.

• Stafmedewerker/jurist(m/v) Voltijds – onbepaalde duur – standplaats Antwerpen

Rode Neuzen Dag

Meer info: www.acv-transcom.be

Rode Neuzen Dag vind ik een supergoed initiatief. Het gaat hier over jongeren, maar men mag niet vergeten dat ook veel volwassenen niet goed in hun vel zitten. Ik ondervind aan den lijve dat er inderdaad nog steeds een taboe heerst rond ‘zich niet goed voelen in zijn vel’. Als er een collega lang afwezig is door bijvoorbeeld een operatie, stuurt iedereen een kaartje om die persoon veel beterschap te wensen. Maar als je thuiszit omwille van psychologische/emotionele problemen hoor je niets. Het is juist dan dat je zo’n kaartje het meeste apprecieert. Mensen zijn precies ineens bang van jou terwijl je nog steeds die vriendelijke, loyale persoon blijft. Je wordt snel

‘afgedankt’. Spijtig dat men niet opkomt voor de sterken onder ons. Want diegene die thuiszit met een burn-out, is eerlijk tegenover zichzelf. Dat vind ik sterk. ••• Naam en adres bekend bij de redactie

Huisarts moeilijk bereikbaar Een afspraak maken bij de huisartsen van de groepspraktijk waar ik patiënt ben, gebeurt tegenwoordig bij voorkeur per mail. Soms is er wel een secretaresse aanwezig om de telefoon te beantwoorden. Anders word je doorgeschakeld naar een centrale. Ook doen de huisartsen liever geen huisbezoeken meer, tenzij je ziek in bed ligt. Alleenstaanden die zich moeilijk kunnen verplaatsen, kunnen een beroep doen op het mindermobielenvervoer. Maar dat moet je wel minstens twee dagen vooraf aanvragen. Wat als je ’s morgens ziek opstaat en er geen chauffeur meer beschikbaar is om je naar de arts te voeren? Niet iedereen heeft een eigen auto en computer. Toch wil ik graag mijn vertrouwde huisartsen houden. ••• Naam en adres bekend bij de redactie

Nieuwe keuze Het interview met Patrick Bosmans (Visie nr. 21) heeft me diep geraakt, in die zin dat ik op het punt sta een bijna identieke keuze te maken. Na 20 jaar in een logistieke administratieve omgeving gewerkt te hebben, is de overtuiging om méér te betekenen steeds luider gaan klinken. Meer voor mezelf, maar vooral meer voor anderen. Ik wil rechtstreeks voor de medemens gaan zorgen, zoals Patrick Bosmans. ••• Naam en adres bekend bij de redactie

Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.

GECITEERD Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links naar rechts eenPagina citaat. citaat-216&_citaat-216&.qxd 18-06-15 09:22 1 1. Epistel; 2. hemellichaam; 3. dagblad; 4. lichaamsvocht; 5. hoefdier; 6. brandkast; 7. lus; 8. kleurloos; 9. vis; 10. buisje van zacht metaal; 11. geest; 12. kleur; 13. stofdeeltje; 14. inwendig orgaan. Citaat-216

B E R E

N E F

2 G M O A E A N D 3

K W R O O A N T

L R O D E D K

P M A A R D

E U E

T S B T R E

B T E

VAYAMUNDO HOUFFALIZE VERNIEUWD!

Ontdek onze mooi vernieuwde club in de Ardennen met een

ONTDEKKINGSMIDWEEK in half- of volpension

Oostende

AMBIANCE CULINAIRE WEEKENDS IN OOSTENDE Houffalize

Culinaire trip in thema met leuke activiteiten: We bezoeken ook telkens een boeiende plek in de omgeving. Gastronomische belevenis in de sfeer van het gekozen thema 11/12 tot 13/12/15 - KERSTSHOW met Andrei Lugovski 15/01 tot 17/01/16 - VISWEEKEND 29/01 tot 31/01/16 - MARITIEM WEEKEND prijs van af 19/02 tot 21/02/16 - GARNALENWEEKEND 26/02 tot 28/02/16 - BIERWEEKEND p.p/2nac hten 04/03 tot 06/03/16 - WESTVLAAMS WEEKEND

R S I

Wenst u onze nieuwe brochure te ontvangen? Vul snel uw gegevens in op www.vayamundo.be/brochure

€126

L R E E K

9 D S T A E U N R 10 T E U E N B K E

INFO & RESERVATIES

11 S P E O T E O K 12 L G E K E

L O U

13 A D T O W A O M 14 B

T A E R A S

Oplossing: ’Een goed woord kalmeert beter dan een ketel koud water’.

Citaat 216

Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving.

/ p.p. midweek vanaf €245

078 / 156 100

| contactcenter@vayamundo.be Bekijk alle arrangementen op www.vayamundo.be

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Vanaf 1 januari nieuw formulier aangifte arbeidsongeschiktheid

Arts moet einddatum vermelden Als je niet kunt gaan werken door ziekte of ongeval, ben je arbeidsongeschikt. Ben je werknemer, werkloos of zelfstandig, dan moet je vanaf 1 januari een nieuw getuigschrift gebruiken om de arbeidsongeschiktheid aan het ziekenfonds te melden. Op dat nieuwe attest moet de arts die je behandelt nu ook de waarschijnlijke einddatum van de arbeidsongeschiktheid invullen.

Hoeveel tijd heb je voor een correcte aangifte? Bedienden

kalenderdagen

Arbeiders

kalenderdagen

it verandert alvast niet: de tijd die je hebt om een geldige aangifte te doen. Ben je te laat, dan verlies je 10 procent van je ziekte-uitkering. Hoeveel tijd je hebt, vind je in de tabel rechts. Twijfel je? Doe dan aangifte binnen de twee kalenderdagen.

Zelfstandigen

kalenderdagen

Werklozen en andere personen die niet (meer) werken bij de aanvang van de arbeidsongeschiktheid (bv. interimarissen van wie het contract afloopt)

Nieuw attest Vanaf 1 januari gebruik je dus een nieuw attest voor de aangifte arbeidsongeschiktheid, ook bekend als het document ‘Vertrouwelijk’.

Onthaalouders die kinderopvang doen voor een overkoepelende organisatie zoals Kind en Gezin of een OCMW

Het juiste exemplaar is altijd beschikbaar in het CM-kantoor. Je kunt het ook downloaden via www.cm.be/aangifte. Het is makkelijk als je een blanco attest bij je hebt als je naar de dokter gaat. Er is een afzonderlijk formulier voor werknemers en voor zelfstandigen.

Na ontslag uit het ziekenhuis

Einddatum invullen Enkel een volledig ingevuld attest is geldig. Dat betekent dat de dokter voortaan een waarschijnlijke einddatum van de arbeidsongeschiktheid moet invullen. Die datum is de dag vóór je opnieuw begint te werken, bijvoorbeeld de zondag als je op maandag weer aan de slag moet. Bij het begin van de arbeidsongeschiktheid kruis je ‘eerste aangifte’ aan in het gedeel-

uuEnkel een volledig ingevulde aangifte arbeidsongeschiktheid is geldig. te dat je zelf moet invullen. Moet de periode verlengd worden, dan kruis je ‘verlenging’ aan. Nieuw is ook dat op de aangifte zo concreet mogelijk moet worden omschreven welk soort werk je doet.

Wat als de adviserend geneesheer je oproept? Het is de adviserend geneesheer van het ziekenfonds die de effectieve beslissing neemt over een erkenning van arbeidsongeschiktheid. In veel gevallen zal de adviserend geneesheer tijdens de eerste periode van arbeidsongeschiktheid de ziekteperiode volgen die je behandelende arts voorstelt. Gaat hij niet akkoord, dan kan hij contact opnemen met je behandelende arts en/of je oproepen en zal hij je zelf onderzoeken vóór hij een beslissing neemt. De adviserend geneesheer en/of een medewerker van zijn multidisciplinair team kunnen je ook oproepen om je arbeidsongeschiktheid op te

volgen of om na te gaan of begeleiding mogelijk is naar een opleiding of een job die aangepast is aan je situatie. Je bent verplicht om op die uitnodigingen in te gaan. Doe je dat niet, dan kan je uitkering geblokkeerd worden of kun je je erkenning arbeidsongeschiktheid verliezen. Ben je langer dan een jaar arbeidsongeschikt, dan ben je op invaliditeit. Vanaf dat moment hoeft je behandelende arts geen getuigschriften van verlenging voor het ziekenfonds meer op te maken.

Via de post De aangifte arbeidsongeschiktheid stuur je met de post naar de adviserend geneesheer van je regionaal CM-ziekenfonds. Dat is ook nu zo. De poststempel is een bewijs dat je tijdig aangifte deed. Je mag het attest ook afgeven aan de adviserend geneesheer tegen ontvangstbewijs. Stop het nooit in een CM-brievenbus.

Adviserend geneesheer erkent Op basis van de aangifte beslist de adviserend geneesheer of hij de arbeidsongeschiktheid wel of niet erkent voor de periode die je arts aangaf. Je krijgt van de adviserend geneesheer een brief met de beslissing.

Weer aan de slag? Als je opnieuw kunt gaan werken de dag na het einde van je arbeidsongeschiktheid, hoef je het ziekenfonds niet te verwittigen. Kun je gaan werken vóór de einddatum, dan verwittig je het ziekenfonds en bezorg je CM zo snel mogelijk een ‘bewijs van werkhervatting’ dat ingevuld is door de werkgever.

48 uur voor verlenging Ben je nog niet in staat om te werken als de einddatum voorbij is, dan kan de arts die je behandelt deze periode verlengen. Op de verlenging moet opnieuw een einddatum staan. Je kunt enkel op deze manier verlen-

Als je hervalt binnen de 14 dagen na werkhervatting tijdens het eerste jaar arbeidsongeschiktheid Als je hervalt binnen de 3 maanden na werkhervatting vanaf het tweede jaar arbeidsongeschiktheid

gen tijdens het eerste jaar arbeidsongeschiktheid. Opgelet: te beginnen van de einddatum van je erkende ziekteperiode heb je maar 48 uur de tijd voor een verlenging. Je mag de verlenging ook al indienen vóór het verstrijken van de einddatum. Bezorg je verlengingsattest opnieuw via de post of tegen ontvangstbewijs aan de adviserend geneesheer van je regionaal CM-ziekenfonds.

Wat als je hervalt? Ben je na ziekte of ongeval weer aan de slag gegaan, maar je hervalt, dan moet je dat binnen de 48 uur aangeven bij het ziekenfonds met een nieuw getuigschrift van arbeidsongeschiktheid. Chris Van Hauwaert

✔✔www.cm.be/aangifte

win

Speur je in Visie mee naar het antwoord? Tip Gekozen voor geld Oplossing

Stuur je antwoord voor 18 december op een gele briefkaart naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin.visie@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Brood & bomen’ van Eric Du Meunier en Hugo Goedemé (interviews met personen met dementie, hun mantelzorgers en professionelen en voorstelling vernieuwende projecten rond dementie), uitg. Epo of een familieticket (voor 4 personen) voor de film ‘Mega Mindy versus Rox’ in Kinepolis (Mega Mindy en Rox komen tegenover elkaar te staan door de sluwe trucs van een andere superheld Waterman). Uit de juiste inzendingen worden dit keer dertien winnaars geloot. Oplossing Visie nr. 22 Drukte Winnaars Geertrui Daem (Heverlee) Andries Desmet (Markegem) Christiane Carpentier (Poperinge) Gerda Van Rechem (Wilsele) Kristof Verhoeven (Hamme) Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.

Misleidende reclame

‘Cholesterol is niet grootste ‘We maken ons te veel zorgen over onze cholesterol’, zegt Hans Van Brabandt, cardioloog verbonden aan het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg. ‘Je algehele gezondheid is veel belangrijker dan je cholesterolwaarden op zich.’

ls je de televisie en de media mag geloven, zou iedereen bezig moeten zijn met zijn cholesterol. ‘Hoeft niet’, zegt Hans Van Brabandt. ‘Cholesterolwaarden zijn enkel belangrijk voor mensen die een hoog risico lopen op een hart- en vaataandoening. De andere mensen focussen zich beter op hun algemene gezondheid.’

Is een hoge cholesterol dan niet erg? Hans Van Brabandt: ‘Gezond leven is voor iedereen belangrijk. Maar cholesterol is daar niet de belangrijkste graadmeter van. Ik vergelijk het graag met een auto. Om veilig te rijden, moet je ervoor zorgen dat je niet dronken bent en niet te snel rijdt, dat je gordel aan is, dat je een airbag hebt, dat je remmen werken en dat je banden niet versleten zijn. Cholesterol is in die vergelijking de band van de auto. Het speelt een rol, maar je mag de andere factoren niet uit het oog verliezen. Ga je tegen iemand die dronken achter het stuur kruipt zeggen dat hij dringend nieuwe banden moet kopen? Of zeg je dat hij niet mag drinken als hij rijdt?’ Welke factoren zijn doorslaggevend? ‘Je leeftijd en je erfelijke aanleg spelen een grote rol, maar daar kun je niets aan ver-

Guy Puttemans

zoek en

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

uuHans Van Brabandt: ‘Cholesterol speelt een rol, maar verlies andere factoren niet uit het oog.’ anderen. Van de zaken waar je wel iets aan kunt doen, staat roken op nummer één. Gevolgd door overgewicht en een gebrek aan beweging. Werk je aan die drie, dan doe je sowieso een goede zaak voor je hart.’ En voeding? ‘Het is onduidelijk hoe onze voeding het

Betaal zorgverzekering nog dit jaar

HUIS dOKTER

Ben je de bijdrage voor de zorgverzekering vergeten te betalen? Als je de rekening nog dit jaar vereffent, blijf je in orde.

Typerend voor bof is een gezwollen wang. Meestal gaat dat na een of twee weken over. Toch raadpleeg je het best de huisarts als je denkt dat je kind bof heeft.

ten. Bof is besmettelijk vanaf twee dagen voor de wang opzwelt tot vijf dagen erna. Als je kind besmet is, kan het twee tot drie weken duren voor de eerste symptomen optreden.

Bof is een heel besmettelijke virusziekte. Je herkent ze aan koorts en een gezwollen wang. De wang zwelt op doordat de speekselklier aan het oor ontsteekt. Dat kan oorpijn veroorzaken. Ook andere speekselklieren ontsteken soms, wat kauwen en slikken pijnlijk maakt. Meestal gaan de klachten na een week of twee over. Bij een op de drie kinderen gaat bof onopgemerkt voorbij. Het gebeurt niet vaak, maar de ziekte heeft soms ernstigere gevolgen. Zo kan bij mannen een teelbal ontsteken en bij vrouwen een eierstok. Jonge kinderen lopen een kleine kans op hersenvliesontsteking.

Hoe kun je bof voorkomen?

Ben je ouder dan 25 en woon je in Vlaanderen, dan moet je verplicht aansluiten bij de zorgverzekering en een premie betalen. Heb je drie jaar niet of slechts gedeeltelijk je bijdrage betaald, dan legt het Vlaams Zorgfonds je een geldboete op. Die bedraagt 250 euro. Als je op 1 januari van het jaar voordien de verhoogde tegemoetkoming had, is de boete 100 euro. Elk jaar dat je niet of maar gedeeltelijk hebt betaald, telt mee ook al volgen deze jaren elkaar niet op. Naast de boete vordert het Vlaams Zorgfonds alle achterstallige bedragen. Voor elk jaar dat je de bijdrage niet betaalde, wordt je zorgvergoeding vier maanden geschorst op het moment dat je er recht op krijgt. Nog niet betaald? Stort voor 31 december 2015 op de rekening van de zorgkas, als je de sancties voor dit jaar wil vermijden. De jaarbijdrage voor 2015 bedraagt 50 euro en 25 euro voor wie op 1 januari van het jaar ervoor recht had op de verhoogde tegemoetkoming.

✔✔www.zorgverzekering.be

risico op hart- en vaatziekten beïnvloedt. Overgewicht moet je zeker vermijden. Qua vetten kies je wellicht het best voor plantaardige vetten. Verder is het niet altijd even duidelijk. Margarines zijn er ooit gekomen om gezonder te smeren, maar de margarines van vroeger bleken naderhand schadelijke transvetten te bevatten. Eieren en

Waarom krijg je door bof een dikke wang?

Wat zijn de oorzaken? Bof wordt veroorzaakt door het bofvirus. Het virus wordt overgedragen door speekseldruppeltjes in de lucht. Die komen vrij door te hoesten of te praten. De besmette druppeltjes kunnen ook op handen, bekers, bestek of speelgoed zit-

tijd, maar binnen blijven is niet nodig. Er zijn geen geneesmiddelen tegen bof. Indien nodig kun je paracetamol geven tegen de pijn.

Wanneer ga je naar de dokter?

In Vlaanderen krijgen bijna alle kinderen het zogenaamde BMR-vaccin tegen bof, mazelen en rode hond. Daardoor komt bof niet vaak meer voor. Een eerste prik krijgt een kind als het een jaar oud is. Een herhalingsvaccin volgt in het vijfde leerjaar. Vroeger werd de tweede spuit niet systematisch gegeven. Dertigers die graag kinderen willen of een reis plannen naar een land waar bof vaak voorkomt, laten zich het best alsnog vaccineren.

Als je kind veel minder drinkt dan normaal of als je vermoedt dat het bof heeft, raadpleeg je het best je huisarts. Doe dat zo snel mogelijk als je kind erg suf is, braakt, blijft huilen en klaagt over hoofdpijn.

Wat kun je eraan doen?

Elise Rummens, preventie-arts CM

Laat je kind veel drinken als het koorts heeft. Vermijd zure smaken, want die prikkelen de speekselklieren en dat kan pijn doen. Het lichaam moet voldoende warmte kwijt kunnen. Kies daarom voor dunne, loszittende kleding. In bed is een lakentje vaak voldoende. Meld de besmetting aan de school of het kinderdagverblijf. Veel rusten helpt al-

www.cm.be/ dehuisdokter

Stefan Dewickere

¬ hoe gaat het met u?

e probleem’

VOORZET Het ene ziekenhuis is het andere niet

Zijn er mensen die geen enkel risico lopen? ‘Iedereen kan een hartaanval krijgen. Ook dat kun je vergelijken met autorijden. Je Hoe groot is het effect van cholesterolhebt levensgevaarlijke chauffeurs die reverlagende pillen? gelmatig dronken achter het stuur krui‘Minder groot dan mensen denken. pen, maar nooit iets tegenkomen. En je Ze verlagen het risico op overlijden door hebt uiterst voorzichtige, een hart- en vaatziekte met een kwart. verantwoordelijke Stel: je had al eerder een mensen die toch omhartprobleem, je hebt voor een gezond hart komen in een autoeen hoge bloeddruk, ongeval. Hoe geeen hoge cholestezonder je leeft, hoe rol en overgewicht. kleiner het risico, Zonder een cholesNiet roken of Vermageren maar helemaal uitterolverlager loop je stoppen met of slank blijven sluiten kun je het 12 procent risico op roken nooit.’ overlijden door een hart- en vaataandoening. Met cholesterolElke dag verlagers verminder je Nele Verheye bewegen dat risico tot 9 procent. Je doet er dus goed aan om ook de andere problemen aan te pakken, bijvoorbeeld je hoge bloeddruk en je overgewicht.’

Zo heb je in sommige ziekenhuizen twee tot drie keer meer kans dat er binnen de tien jaar na de totale heupprothese een tweede operatie nodig is. In andere ziekenhuizen loop je dan weer een hoger risico op een bloedtransfusie of een verblijf in intensieve zorg. En kun je in het ene ziekenhuis al na 5 dagen terug naar huis, dan blijf je in een ander makkelijk 11 dagen liggen.

Wat is geweten over cholesterolverlagende margarines en drankjes? ‘Dat ze de cholesterol verlagen. Maar dat is ook alles. Of deze voedingsmiddelen het risico op hart- en vaatziekten verminderen, is momenteel niet sluitend aangetoond.’

3 tips

Net om die reden komen wij deze week voor het eerst met de resultaten per ziekenhuis naar buiten. Voorbeelden uit het buitenland hebben aangetoond dat dergelijke acties de algemene zorgkwaliteit ten goede komen. In eigen land heeft de bekendmaking van de cijfers rond de behandeling van slokdarmkanker ook een en ander teweeggebracht. Door transparant te zijn, willen wij voor ziekenhuizen de druk verhogen om verbeteracties uit te voeren of om te blijven investeren in kwaliteit en dit in het voordeel van elke patiënt. Op die manier kunnen wij de algemene kwaliteit van de ingreep naar een nog hoger niveau tillen. En daar plukken we allemaal de voordelen van.

Luc Van Gorp, Voorzitter CM

Stefan Dewickere

Deze verschillen zouden niet mogen voor een operatie die vandaag heel courant is. Wie een heupprothese nodig heeft, moet in elk ziekenhuis kwaliteitsvolle zorg krijgen. Als patiënt zou je je niet mogen afvragen in welk ziekenhuis je het best terechtkunt. www.facebook.com/CMziekenfonds

Wie een nieuwe heup krijgt, heeft gemiddeld 95 procent kans dat die het tien jaar zal uithouden. 80 procent van de heupprotheses blijft zelfs vijftien jaar netjes op zijn plaats. Dat is goed nieuws. Voor heupchirurgie kunnen de Belgische ziekenhuizen over het algemeen een mooi rapport voorleggen. Maar tussen de ziekenhuizen onderling zien we ondanks die kwaliteit grote verschillen.

www.twitter.com/CMziekenfonds

Wat met mensen die kerngezond zijn? ‘Stel: je bent 30 en je rookt niet, beweegt regelmatig, hebt een gezond gewicht en je bent niet erfelijk belast. Maar je hebt een hoge cholesterol. Je kans op een dodelijke hartaanval de eerstvolgende 10 jaar is 1 op de 1 000. Het risico, dat op zich al erg klein is, zal niet zoveel veranderen als je cholesterolverlagende pillen neemt. Is het dan wel de moeite om levenslang pillen met mogelijke bijwerkingen te slikken? Terwijl je uiteindelijk misschien aan iets heel anders sterft?’

schaaldieren waren eerst slecht, nu blijkt dat ze niet echt kwaad kunnen, zolang je er niet te veel van eet. Over het algemeen: let op je gewicht en vermager of zorg dat je niet bijkomt. Cijfers wijzen uit dat mensen die mediterraan eten, met veel groenten en fruit, minder hart- en vaatziekten hebben.’

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Kwaliteit heupoperaties loopt te veel uiteen Wie een totale heupprothese nodig heeft, maakt in sommige ziekenhuizen twee tot drie keer meer kans dat er een tweede operatie zal volgen. Dat blijkt uit een groot kwaliteitsonderzoek van CM. Voor het eerst maakt het ziekenfonds de gegevens per ziekenhuis publiek. Het plaatsen van een totale heupprothese is een ingreep die veel voorkomt. In 2013 kregen bijna 20 500 mensen een nieuwe heup. Je kunt ervoor terecht in vrijwel elk Belgisch ziekenhuis. Een nieuwe heup gaat meestal meer dan vijftien jaar mee. Als het fout gaat, heb je een nieuwe operatie nodig. Uit CM-onderzoek blijkt dat de kans dat er een nieuwe operatie nodig is, verschilt van ziekenhuis tot ziekenhuis. Ook andere gegevens zoals de ligduur verschillen per ziekenhuis.

Jaren onderzoek Die vaststelling is niet nieuw. CM volgt de heupoperaties al jaren. Tegenover de studie van vier jaar geleden is de verblijfsduur in het ziekenhuis gemiddeld met een dag verkort en hebben minder mensen een bloedtransfusie nodig.

Kans op revisie

Ligduur in dagen

Bloedtransfusie (percentage)

Intensieve zorg (percentage)

Regionaal Ziekenhuis H. Hart Leuven

0,37

O.L.V. Van Lourdes ziekenhuis Waregem

0,36

AZ Sint-Maarten Mechelen

0,40

AZ Turnhout

0,56

Ziekenhuis Oost-Limburg Genk

0,54

Onzelievevrouwziekenhuis Aalst

0,43

AZ Jan Palfijn Gent

0,44

CM heeft de ziekenhuizen altijd betrokken in de resultaten van het onderzoek. Dat overleg had soms spectaculaire resultaten. In een ziekenhuis ging de verblijfsduur met vijf dagen naar beneden, in een ander daalde de nood aan intensieve zorg met 47 procent. Nog in een ander ziekenhuis daalde het aantal patiënten dat een bloedtransfusie nodig had tijdens de heup operatie met twee derde.

Te weinig vooruitgang

verblijfsduur voor dezelfde operatie bedraagt in 2013 van 5 tot 24 dagen. Het aantal patiënten dat tijdens een heupoperatie een bloedtransfusie nodig heeft, ligt tussen 2 procent en 56 procent. In sommige ziekenhuizen komt maximaal 5 procent van de patiënten na een heupoperatie op intensieve zorg terecht, maar in één ziekenhuis loopt het op tot 82 procent van de patiënten. Het is niet omdat een ziekenhuis op één criterium goed scoort dat het voor alle criteria zo is.

Toch vinden de onderzoekers dat er globaal te weinig vooruitgang is over de onderzochte periode. De verschillen tussen de ziekenhuizen zijn nog altijd groot. De

In bovenstaande tabel vind je zeven ziekenhuizen met het minst kans dat de heup operatie moet worden overgedaan (revisie).

1 is het nationale gemiddelde. Hoe minder, hoe beter de score. Voor deze ziekenhuizen vind je ook de ligduur in dagen, het percentage patiënten dat een bloedtransfusie nodig had en het percentage patiënten dat intensieve zorg kreeg. De cijfers slaan op de periode 2004-2013 (revisie) en 2012-2013 (andere kolommen). (CVH)

✔✔Op www.cm.be/heupstudie vind je de volledige studie met alle resultaten.

Lees ook De Voorzet hierboven.

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Rik en vrijwilliger Marc gaan samen fietsen

knipsels Uitblazen bij Teleblok Voor studenten die het in de examens moeilijk krijgen, is Teleblok weer op post van 6 tot 27 januari. De leerstof verwerken, moeten de studenten zelf doen. Ondersteuning van de omgeving helpt ze om door te zetten. Bij de anonieme en gratis hulplijn van CM kunnen studenten terecht voor een goed gesprek. Ook ouders en leerkrachten kunnen een beroep doen op Teleblok. Vrijwilligers bieden een luisterend oor en zoeken mee hoe je een probleem kunt aanpakken. Studenten kunnen van 6 tot 27 januari elke dag tussen 18 tot 23 uur chatten met vrijwilligers op www.teleblok.be. Op de site vind je ook tips en info over examens en studeren.

✔✔www.teleblok.be

www.facebook.com/denblok

Rode Neuzen Dag was succes De eerste editie van Rode Neuzen Dag, een initiatief van VTM, was een succes en bracht 3 858 814 euro op. Dat geld gaat naar projecten die jongeren met psychische problemen helpen. Er werden de voorbije weken 351 653 Rode Neuzen verkocht en meer dan 1 600 ludieke acties georganiseerd in heel Vlaanderen. Ook CM zette verschillende acties op voor het goede doel. Volgens de Leuvense kinderpsychiater Peter Adriaenssens doet de actie meer jongeren praten over hun psychische problemen. Ze spreken zelfs over een ‘rode neus-probleem’. Dat blijkt ineens een codewoord om duidelijk te maken dat ze in de knoei zitten.

Vakanties aan zee Het Zorgverblijf Ter Duinen in Nieuwpoort organiseert begin 2016 meerdere themavakanties. Van 25 tot 29 januari kun je ontstressen aan zee en je er laten verwennen met een gelaats- en haarverzorging, lichaamsmassage en klanktherapie. Als je graag knutselt, dan is de creamidweek van 8 tot 12 februari met bloemschikken en boetseren iets voor jou. Voor liefhebbers van de zee die alles willen te weten komen over natuurreservaten en duinen, is de midweek van 4 tot 8 april een aanrader. Voor deze initiatieven betaal je 290 euro in volpension. Valentijn vieren kan in Ter Duinen met een gastronomisch weekend van 12 tot 14 februari tegen 160 euro per persoon.

‘Op de tandem is dementie Rik Stockmans uit Merksem is 55, informaticus en marathonloper. In april 2014 kreeg hij de diagnose jongdementie. Op donderdag neemt Marc Marschang (63) hem mee op de tandem. Een gesprek over vriendschap en voortdurend zoeken.

e foto is net gemaakt. Rik en Marc komen lachend binnen. ‘Op de fiets kruipen voelt goed, hé Rik!’ Die knikt enthousiast: ‘Vroeger koerste ik. De jonge Eddy Planckaert reed ook mee.’ ‘Stel je voor, Rik Stockmans als de grote man’, lacht Marc. Rik en Marc, op donderdagnamiddag delen ze een tandem. ‘We lachen, praten en genieten dan’, vertelt Marc. Echtgenote Linda Hendrickx (56): ‘Fietsen geeft Rik een bezigheid. En ik ben gerust. Als Marc er is, kan ik me zonder zorgen focussen op mijn job of even uitblazen.’

Signalen ‘In april 2014 kreeg ik de diagnose jongdementie’, vertelt Rik. ‘Fronto-temporale dementie, geen Alzheimer, want ik vergeet niet. Ik ben informaticus. Op een bepaald moment liep het niet goed meer op mijn werk. Ik botste met collega’s en mijn baas.’ Ook Linda merkte dat er iets niet pluis was. ‘Rik is een prachtige man. Maar ik merkte dat hij opstandiger werd, hij werd boos op de kinderen, kreeg problemen op het werk. Mensen die bij ons op het terras van een café zaten, kregen een veeg uit de pan. Het waren signalen.’ ‘Na de diagnose moest Rik stoppen met werken’, vervolgt Linda. ‘Ik was opgelucht. Ik wist wat er was. Maar het was ook de start van een zoektocht die nooit zal stoppen. Rik gaat snel achteruit en heeft steeds meer zorg nodig. Sinds kort verblijft hij in een woonzorgcentrum in Brugge met leef-

uuRik (l.) gaat wekelijks fietsen met vrijwilliger Marc (r.). ‘Rik geniet en ik kan even uitblazen’, vertelt echtgenote Linda. tijdsgenoten. Het was een moeilijke beslissing, maar het is goed zo. Echtgenote en mantelzorger zijn, is zwaar. Ook voor de

kinderen is het moeilijk. Hij is er, maar toch ook niet. En het zoeken zal nooit ophouden.’

Menton, cultuur aan de Middellandse Zee Geniet van het prachtige kleurenspel van de azuurblauwe Middellandse Zee en de opvallende terracotta tinten van de daken in de mooie badplaats Menton aan de Franse Riviera. Met deze busreis (opstapplaatsen Antwerpen en Brussel) ontdek je de subtropische regio van Menton. Met het inbegrepen excursieprogramma (lokale gids) brengen we o.a. een bezoek aan Monaco, Nice en Èze. Je logeert in Hôtel Club Vacanciel, een 19e-eeuws luxe hotel in het centrum van Menton.

✔✔terduinen@cm.be

Periode en prijzen in volpension 26 februari tot 6 maart: 1 135 euro - 147 euro toeslag single

Tel. 058 22 33 11

Meer informatie via 070 233 119 of www.intersoc.be.

Voorhuwelijkssparen

Intersoc-werkvakanties

Vanaf 1 januari 2016 is voor het ontslag uit de dienst Voorhuwelijkssparen de wettelijke samenwoning gelijkgesteld aan het huwelijk. Wie na 1 januari 2016 wettelijk gaat samenwonen, kan de meest voordelige intresten genieten, die ook bij ontslag wegens huwelijk gelden. Verder sparen nadat een wettelijke samenwoning is gestart, is niet mogelijk.

Als vrijwilliger naar de sneeuw Kun jij je deze winter buiten de schoolvakanties nog vrijmaken voor een plaatsje in de schoonmaak- of afwasploeg? Contacteer ons dan via personeelsdienst@intersoc.be of 02 246 47 44. Als vrijwilliger krijg je van Intersoc kosteloos verblijf en transport en geniet je van een aangename werksfeer in een adembenemende omgeving. Tip: kandidaatstellen voor het zomerseizoen kan vanaf maandag 1 februari. Visie_11-12_Menton.indd 1

7/12/2015 11:33:56

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

HELPENDE

even ver weg’ Rik is sportief. ‘Ooit was ik marathonloper’, vertelt hij. ‘Ik loop drie keer per week. Sinds begin dit jaar fiets ik met Marc. Nu ik niet meer in Merksem maar in Brugge woon, zal ik minder kunnen lopen en fietsen.’ Marc lacht: ‘Op de fiets zet hij er meteen het tempo in. We doen altijd dezelfde route. Die volgt de punten waar Rik langskomt bij het lopen. Ik zorg dat ik de route op elk moment kan inkorten. Ik merk dat Rik ook fysiek achteruit gaat. We sluiten natuurlijk af met een drankje.’ Rik: ‘Ik vind het belangrijk dat mensen normaal tegen mij doen en op mijn niveau met me praten. Marc weet dat.’ ‘Ik hou van fietsen’, vervolgt Marc. ‘Die tandem heb ik opgelapt bij de start van mijn pensioen. Ik wilde graag met iemand samen fietsen. Maar nu Rik in Brugge woont, moeten we een oplossing zoeken. Merksem

Maarten Corthals (26) brengt feestvierders veilig thuis

is niet bij de deur, een tandem neem je niet zomaar mee. Misschien kunnen we fietsen huren.’ Marc wordt stil. ‘Fietsen schept een band. Ik zal het missen.’ Linda stelt hem gerust: ‘Rik zal af en toe nog in Merksem

Ik vind het belangrijk dat mensen normaal tegen mij doen. Rik Stockmans

zijn. Het is fijn dat Marc er voor hem is, ik gun het elke patiënt.’ Maar Rik vreest dat dat niet zomaar kan. ‘Er moeten veel meer middelen zijn voor de verzorging en opvang van jonge mensen met fronto-temporale dementie’, besluit hij overtuigd. Anneleen Vermeire

Samendrie is er voor mensen met jongdementie Hugo Goedemé en Eric Du Meunier zijn verbonden aan SEL Amberes, het samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg Antwerpen. ‘Dat brengt alle organisaties samen die personen met dementie en mantelzorgers nodig hebben’, vertellen ze. ‘Zo is het idee voor het boek en de dvd ‘Brood & bomen, dementie uitgelicht’ gegroeid. Daarin staan verhalen van patiënten, mantelzorgers, zorgverleners, vrijwilligers en experts. Het boek en de dvd geven info en tonen hoe je anders kunt omgaan met personen met dementie.’ ‘De getuigenissen tonen de nood aan activiteiten die mensen met jongdementie, vrijwilligers en mantelzorgers samenbrengen. Zo is ‘Samendrie’ ontstaan. We hopen dat wat Marc en Rik doen ook voor andere personen kan.’

✔✔‘Brood & bomen, dementie uitgelicht’, 18 euro, info@selamberes.be. Maak kans op een gratis exemplaar bij Zoek en Win op pag. 6.

Samendrie, eric.dumeunier@cm.be, www.thuiszorg-antwerpen.be of tel. 03 203 52 30

HANDEN

Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.

Als brandweerman ziet hij geregeld ongevallen die het gevolg zijn van rijden onder invloed en onveilig rijgedrag. Met de Responsible Young Drivers wil Maarten Corthals iedereen op het hart drukken: houd het veilig achter het stuur. ‘Ik ben bij de vrijwillige brandweer. We worden regelmatig opgeroepen voor ongevallen die het gevolg zijn van alcohol, drugs of gsm-gebruik achter het stuur. Als je de gevolgen ziet, wil je de mensen op het hart drukken: wees toch voorzichtig. Niet alleen voor jezelf maar ook voor wat je anderen kunt aandoen. De Responsible Young Drivers willen iedereen ervan overtuigen dat veilig rijden enkel kan zonder alcohol of drugs en als je je gsm niet gebruikt als je een wagen bestuurt.’ ‘Drinken en rijden gingen voor mij nooit samen. Maar ik moet toegeven dat ik vroeger ook wel eens aan het gsm’en was achter het stuur. Je denkt dat het lukt omdat je blindelings weet waar de knopjes staan. Niet verantwoord natuurlijk, voor je het weet zit je op het andere baanvak.’ ‘Ik leerde Responsible Young Drivers zes jaar geleden kennen. Ik had met oudejaar niets speciaals te doen en ik hoorde op de radio dat ze nog vrijwilligers zochten voor de nieuwjaarsnacht. Tussen middernacht en zes uur ’s morgens brengen we mensen thuis met hun eigen wagen. We rijden met twee chauffeurs in een gesponsorde wagen naar de oproeper toe. Een neemt zijn stuur over tot zijn thuisadres. De andere volgt en pikt de chauffeur weer op.

Frank Bahnmuller

Genieten op de tandem

uuMaarten Corthals: ‘Houd het veilig.’ Dat werkt nu al vele jaren goed en de mensen zijn dankbaar.’ Ondertussen ben ik getrouwd en mijn vrouw Katrien werkt ook mee met de Responsible Young Drivers. Zij doet de dispatching. Het werd onze gezamenlijke hobby. We zijn er trouwens met een hele ploeg veel meer mee bezig dan die ene nacht. Er komt heel wat bij kijken. Tijdens het jaar geven we in scholen en bedrijven vorming over verantwoord rijgedrag.’ ‘Binnenkort is het mijn zesde eindejaarsnacht met de Responsible Young Drivers. Als bestuurder mag ik nog doorgaan tot ik 29 jaar ben. Dan behoor ik niet meer tot de ‘young drivers’, maar ik weet zeker dat ik mij achter de schermen nog nuttig zal kunnen maken.’ (CVH)

✔✔ www.responsibleyoungdrivers.be

STRAFFE JONGERENVAKANTIES JAAR 7-18

2016

Wie heeft recht op palliatief forfait? Terminale patiënten die thuis worden verzorgd, komen in aanmerking voor het forfait palliatieve zorg. Het forfait palliatieve zorg is een tegemoetkoming in de kosten voor medicatie, verzorgings- en hulpmiddelen die nodig zijn voor de thuiszorg van palliatieve patiënten. Het gaat om patiënten die lijden aan een onomkeerbare aandoening, waarbij therapieën en revalidatie geen invloed meer hebben. Het overlijden wordt verwacht op korte termijn. Permanente ondersteuning is nodig. Patiënten mogen niet opgenomen zijn in een ziekenhuis, een woonzorgcentrum, een psychiatrisch verzorgingstehuis, een initiatief beschut wonen of bepaalde revalidatiecentra. De huisarts stuurt een aanvraagformulier voor het forfait naar de adviserend genees-

heer van het ziekenfonds. Als de adviserend geneesheer op de hoogte is, betaalt het ziekenfonds onmiddellijk. Het ziekenfonds moet het formulier wel ontvangen vóór de datum van overlijden. Het forfait bedraagt 647,16 euro in 2015. Het wordt voor één maand toegekend. Het kan een tweede keer worden uitbetaald, als de patiënt na de eerste dertig dagen verder aan de voorwaarden voldoet. Patiënten die in aanmerking komen voor het palliatief forfait, hebben ook recht op de volledige terugbetaling van het remgeld voor huisbezoeken door de huisarts, de kinesist en de thuisverpleegkundige.

✔✔www.cm.be/forfaits

infochronischzieken@cm.be Tel. 078 05 08 05

Tot € 225 korting* voor CM-leden zie kazou.be *algemene voorwaarden

STRAFFE , S VAKANTIEE STRAFF N GE CM-KORTIN ID ALS CM-L VAN GENIET JE ING EEN KORT KANTIE OP ELKE VA

7-10 JAAR

€ 25

korting per nacht

OP ELKE V AKANTIE korting per nacht

11-14

15-18

jaar

€ 25 kor

ting per nacht

cht

€ 10nacht

korting per

€ 35

korting per nacht

¬ uw job, ons werk

DE VLOER

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Vicky Torrekens is delegee bij bouw- en baggerbedrijf Jan De Nul Group

Vrouw in de bouw doorkruist het land Bij bouw- en baggerbedrijf De Nul werken zo’n 6000 mensen waarvan 2500 contractueel met hen zijn verbonden. Elke maand doorkruist Vicky Torrekens (29) met haar collega-delegees het land om de 53 Belgische werven te bezoeken en daar problemen te bespreken en de veiligheid te inspecteren. ‘We moeten inventief zijn om iedereen te bereiken’, zegt ze. Als vrouw in de mannenwereld van de bouw moet ze dubbel-inventief zijn om het vertrouwen te winnen.

icky staat ons te woord in haar huis in de buurt van Aalst. Ze heeft net een zoontje gekregen. Haar zoontje lacht en huilt erop los. ‘Hoe meer ik hem hoor, hoe meer ik van hem kan genieten’, zegt ze gemoedelijk. Ze balanceert een lepel fruitpap van het bord naar zijn lippen. In haar andere hand danst een speelgoedgiraffe door de lucht. Vicky’s zoontje kirt van plezier. Ondertussen geeft ze met heldere antwoorden meer inzicht in haar werk als delegee bij De Nul. Hoe is het op de werkvloer? Vicky: ‘Jan De Nul Group is een erg divers bedrijf. We staan bekend als internationaal baggerbedrijf. De Belgische boten varen de hele wereld rond. Maar we zijn ook een bouwbedrijf. We zetten scholen, bruggen, tunnels, ziekenhuizen, rusthuizen en prestigeprojecten zoals het Ei van Van Rompuy in Brussel. De mensen werken op zee, op de werf of – zoals ik – in den hof: het magazijn. Dat maakt het soms moeilijk.’

Ik sta als vrouw mijn mannetje wel. Vicky Torrekens (29)

Hoe is het als vrouw in de mannenwereld van de bouw? Vicky: ‘In heel het bedrijf werken maar twee vrouwen, waarvan ik er één ben. Maar wij staan ook ons mannetje (lacht). Voor de mannen bij De Nul is het minder vanzelfsprekend om met mij over hun problemen te praten dan met mijn mannelijke collega’s. Ze maken een praatje over hun privéleven, maar als er echt iets is, bellen ze sneller naar een mannelijke delegee. Ik probeer hun vertrouwen te winnen door te laten zien dat ik oprecht geïnteresseerd ben en hoewel het langzaam gaat, bellen ze ook steeds meer naar mij. Bij werfbezoeken voel ik dat mannen mij iets meer teruggetrokken benaderen, maar tussen de

Vicky Torrekens u Vicky met haar collega’s in het magazijn.

soep en de patatten, pols ik naar de situatie en dat wordt gerespecteerd.’ Wat is de voornaamste uitdaging als vakbondsdelegee bij De Nul? Vicky: ‘Bij bouwbedrijven is het soms moeilijk voor de vakbondmilitanten om alle verschillende werven te bezoeken en te vertegenwoordigen. Bij De Nul is dat ook het geval. We kunnen gewoon niet altijd iedereen bereiken. Een deel van onze leden zit op boten over de hele wereld. Die zien we zo goed als nooit, of ze moeten toevallig net op een werf zijn die we die maand bezoeken. Op zee is het sociaal overleg sowieso uniek. Bij problemen wordt er meestal met de kapitein onderling naar een oplossing gezocht. Daarnaast zijn we gewoon gigantisch groot. Er zijn 53 werven van De Nul in België. Elke maand hebben we één dag om drie tot vier werven te bezoeken over het hele land. Dus we kunnen ze niet eens allemaal doen op een jaar tijd. Dan mag er op die dag ook niet toevallig iemand ziek

Er zijn werven in het hele land. We moeten innovatief zijn om iedereen te bereiken. Vicky Torrekens (29)

of afwezig zijn, anders zien we elkaar weer een tijd niet. Eén arbeider vertelde me dat ik de eerste vakbondsdelegee was die hij zag, in de zeven jaar dat hij bij De Nul werkt. Daarom moeten we creatief zijn om iedereen te bereiken.’

Als je je werk als delegee serieus neemt, kan je mensen echt helpen Vicky Torrekens (29)

• Vicky Torrekens werkt in december vier jaar voor Jan De Nul Group, waarvan ze drie jaar actief was als delegee voor ACV. • Bij de bouw zijn er geen sociale verkiezingen. Wel duidt men delegees aan. Hiervoor zijn sterke collega’s nodig met een hart voor sociaal overleg.

we ook een inspectie van de veiligheid. Of naar onze raad wordt geluisterd hangt een beetje van de werfleiders af. Soms wordt pas geluisterd als het misgaat en dus al te laat is. Dat is jammer.’

Hoe gaan jullie te werk? Vicky: ‘De Groenen (de ACV-delegees) vormen een zeer sterke groep bij De Nul. De groep is maar zo sterk als ieder individu en we hebben heel enthousiaste mensen en een fantastische secretaris. We zoeken creatieve oplossingen voor de afstand door meer in te zetten op mail en heel veel individuele problemen behandelen we over de telefoon.

Waarom werd je delegee in je bedrijf? Vicky: ‘Ik doe het graag. Als je het serieus neemt, kan je mensen echt helpen. De werkgever is ook begripvol als het op individuele problemen aankomt. Als we iets willen bereiken op grotere schaal is het soms wel knokken. Voor mij persoonlijk is het soms inderdaad druk, maar meestal valt dat reuze mee en het is zeker te combineren met mijn werk in het magazijn.’

Op de werfbezoeken hebben we een speciale kist mee met alle flyers van het ACV met uitleg, maar ook met de nodige formulieren om werknemers te helpen bij problemen. We praten dan met hen en daar nemen we de tijd voor. We proberen verschillende werfbezoeken te doen op een dag, maar dat mag nooit een reden zijn om iemand op te jagen. Bij ieder bezoek doen

Kasper Goethals

gewikt en gewogen ¬

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Flexi-jobs openen deur voor misbruik De regering voert voor de horecasector een nieuwe vorm van tewerkstelling in: de flexi-jobs. Onder het mom van de strijd tegen zwartwerk, worden zo goed als belastingvrije jobs ingevoerd. Politiek gaan er ondertussen ook al stemmen op om deze flexi-jobs te verruimen naar andere sectoren. ACV is het hier niet mee eens. Deze onderbetaalde jobs concurreren met volwaardig werk. En leggen opnieuw de flexibiliteits eisen een stuk hoger.

Ocharme 8,82 euro ‘Voor de flexi-jobs is het uurloon ocharme 8,82 euro. Men gaat dwars doorheen de sectorale cao’s. Dwars doorheen de Europese regels inzake jaarlijkse vakantie’, zegt hoofd van de ACV-studiedienst Chris Serroyen. In het eerste wetsontwerp was men

Doorgeslagen flexibiliteit Er gaan bij de Open Vld stemmen op om dit systeem ook door te voeren in andere sectoren. Alsmaar meer flexibiliteit in combinatie met een doorgedreven digitalisering van de economie lijkt de nieuwe norm te worden. De loon- en arbeidsvoorwaarden en de levenskwaliteit van de betrokken werknemers lijkt het minste van de zorgen. Waar ligt de grens?

Belga

ACV Voeding en Diensten heeft samen met de andere vakbonden alvast aangekondigd een juridische procedure tegen de flexijobs te starten. De witte kassa in de horeca moet een einde maken aan de cultuur van zwartwerk in de horeca. Om kritiek van de sector op die witte kassa te sussen, keurde de regering al een reeks maatregelen goed. Waaronder de flexi-jobs. Mensen die al een andere job hebben (minstens 4/5de) kunnen via het systeem van de flexi-jobs in de horeca aan de slag als goedkope werkkracht.

werknemers die al elders voltijds of 4/5 werken deze soort van flexi-jobs in de horeca gaan uitoefenen. Maar daarbij zit ingebakken dat je tal van juridische constructies dreigt te krijgen om daarmee te sjoemelen.’ Resultaat: verlies voor de fiscus, verlies voor de sociale zekerheid, winst voor de werkgever. Winst inzake werkgelegenheid? ‘Noppes’, zegt Serroyen. ‘En dat in een context van aanhoudende werkloosheid.’

uuOm kritiek van de sector op die witte kassa te sussen, keurde de regering al een reeks maatregelen goed. namelijk vergeten dat Europa de opbouw van vakantierechten verplicht. Waarvoor de regering dan maar in allerijl een nepoplossing in elkaar flanste. Van het aanvankelijk beloofde uurloon van 9,50 euro per uur, doet men nu 0,68 euro af. Dat moet

dan dienst doen als enkel vakantiegeld. De werknemer betaalt dus zelf zijn vakantiegeld. ‘Dit is ongezien’, zegt Serroyen. Het gaat ook dwars doorheen alle waarschuwingen over misbruiken, zegt Serroyen. ‘Want het is de bedoeling dat enkel

Dit soort zeer flexibele jobs leidde al tot onaanvaardbare toestanden in het buitenland. Zoals in Nederland, waar postbedelers per pakketje worden betaald en keihard moeten rennen om meer te verdienen. Of zoals bij koffiezaak Starbucks in New York, die een systeem heeft ontwikkeld om te berekenen hoeveel mensen ze nodig hebben op basis van factoren zoals de weersomstandigheden. Werknemers weten daar pas zeer kort op voorhand of ze werk hebben. En kunnen weer weggestuurd worden als ze overbodig zijn. In België wil men nu blijkbaar ook naar dit soort oproepcontracten. (KG)

FOCUS

www.twitter.com/Acvonline

www.facebook.com/het.acv

Klimaatbeleid dat niet sociaal is, maakt geen enkele kans Namens het ACV volg ik de klimaatonderhandelingen in Parijs. De klimaatproblematiek is immers niet alleen een zaak van politieke leiders of van de milieubeweging. Ook werknemers hebben alle belang bij een beheersing van de opwarming van het klimaat. Het is simpel: als we dit probleem niet onder controle krijgen zal dit leiden tot enorme sociale spanningen op wereldschaal. Dit proces is trouwens al volop bezig. Miljoenen mensen zijn nu al op de vlucht omdat hun regio compleet ontwricht is door klimaatveranderingen. De eerste week van de klimaattop in Parijs staken sociale en milieuorganisaties en zelfs heel wat bedrijven hun nek uit om de klimaatopwarming aan te pakken. Tijdens de conferentie zijn er meer dan duizend workshops en informatiestanden die nieuwe creatieve initiatieven tonen. Heel leerrijk en interessant allemaal, maar er is vooral nood aan een politiek bindend en concreet klimaatakkoord.

Op het moment dat ik dit schrijf, ruim over halfweg van de klimaattop, blijven er nog zeer grote vragen over de klimaatdoelstelling. Over het extra geld voor de ontwikkelingslanden. Over de garanties op een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid. Het is nochtans cruciaal dat er een goed en ambitieus akkoord komt. Anders kunnen we de opwarming van de planneet niet onder de twee graden te houden. Met alle gevolgen van dien. Maar toch staan de meeste landen zeer weigerachtig tegenover controle op hun klimaatinspanningen. En willen ze vooral niet verplicht worden om extra maatregelen te nemen. Ook over de rol van de werkne-

mers in het klimaatbeleid lopen de gesprekken tot nu toe zeer moeilijk. Dat terwijl werknemers de eersten zijn die de gevolgen van de opwarming zullen voelen. Dat terwijl er ook enorme kansen op meer en betere jobs in de vergroening van de economie liggen. Maar slechts een handvol landen, waaronder gelukkig België, zitten op deze sociale lijn. Als de discussies in Parijs (en daarna) op deze manier blijven aanmodderen, halen we nooit de vereiste uitstootvermindering om wereldwijd de overgang naar een klimaatvriendelijker samenleving mogelijk te maken. We zullen dus tot het allerlaatste moment van de top alert moeten blijven om er voor te zorgen dat onderhandelingen in Parijs de rechten van de planeet én van werknemers respecteren.

Mathieu Verjans nationaal secretaris ACV

Het is cruciaal dat er een goed en ambitieus akkoord komt.

¬ uw job, ons werk

bondig

vak

ACV wil 48-urenregel voor uitzendcontracten schrappen Vanaf 2016 kunnen uitzendkrachten hun contracten wellicht elektronisch tekenen. Dat is een van de elementen in het sociaal overleg voor de sector. ACV wil dat uitzendcontracten voortaan verplicht getekend worden voor de uitzendopdracht begint. Op dit moment kunnen uitzendcontracten nog tot 48 uur na het begin ondertekend worden, wat voor problemen kan zorgen in geval van arbeidsongeval of ziekte op de eerste werkdag.Daarnaast wil ACV dat de sociale inspectie automatisch inzagerecht krijgt in de databank van elektronisch getekende contracten, zonder daarvoor toestemming te moeten vragen aan het uitzendkantoor.

Syndicale premie grafische sector Werk je in een onderneming die behoort tot het PC 130, ben je lid van ACV en was je in dienst tussen 1 oktober 2014 en 30 september 2015, dan heb je recht op een syndicale premie. Je ontvangt een premiekaart van je werkgever. Kreeg je geen kaart, maar denk je wel recht te hebben, contacteer dan je syndicaal afgevaardigde, het ACV-dienstencentrum of beroepsverbond van ACV bouw – industrie & energie.

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Onze kleren, hun miserie? Stop de uitbuiting in Cambo De kledingarbeiders in Cambodja verdienen onmenselijk weinig voor hun werk. Kleren die hier verkocht worden, worden ginder gemaakt in slechte omstandigheden en aan een te laag loon. Hoog tijd om in België onze ogen open te doen en dat niet langer te tolereren, zeggen Wereldsolidariteit, Schone Kleren Campagne en ACV. Als deel van een wereldwijde campagne willen ze kledingketens het vuur aan de schenen te leggen. En dat werkt.

iet alleen Primark, maar ook H&M, C&A, Zara en vele anderen die al vaak het omgekeerde beloofden, bestellen nog steeds spotgoedkope kleren in Cambodja. ‘Ze zitten niet in Cambodja voor onze schone ogen’, zegt Athit Kong. Hij is algemeen secretaris van de onafhankelijke Cambodjaanse vakbond CLC. ‘Ze komen naar Cambodja voor de goedkoopste loonkosten van de regio.’

uuKledingarbeiders protesteren tegen het lage loon in Cambodja

Druk van consumenten werkt. We hebben de macht om een verschil te maken. Jessie Van Couwenberghe, ACV-Internationale Dienst

130 euro per maand

Holcim België overweegt de sluiting van de betoncentrales in Brugge, Herentals, Izegem, Oostende en Veurne, net als de afschaffing van de ondersteuningsfuncties in die centrales, de schrapping van de functies als ‘Sales Calculator’, de sluiting van de planning in Aarschot en de centralisering en reorganisatie van de adminstrie transport beton. De wet Renault inzake collectief ontslag werd opgestart en de eerste vergadering met de directie is voorzien op dinsdag 5 januari 2016. Vanaf volgende week zal de syndicale delegatie het personeel verder inlichten met betrekking tot deze herstructurering.

Guy Puttemans

Herstructurering Holcim (afdeling beton)

uuVakbondssecretaris Athit Kong verzet zich tegen het mensonwaardig minimumloon in Cambodja.

Het minimumloon voor de voornamelijk vrouwelijke kledingarbeiders ligt veel te laag. In september 2014 gingen arbeiders in Phnom Penh massaal de straat op met vreedzame optochten tijdens de lunchpauze. Ze marcheerden in oranje T-Shirts voor een maandloon van $177 (164 euro). Het kwam enkele maanden eerder al tot een treffen met het leger en daar werden betogers vermoord. Onder internationale druk schreven de grote ketens een brief aan de Cambodjaanse overheid. Daarin stond de dringende vraag om een dialoog tussen werknemers

en werkgevers op te starten voor een hoger minimumloon. De druk op de ketens werkte en het loon ging omhoog, maar slechts naar 120 euro in de plaats van de gevraagde 164 euro. Toen de onrusten bleven duren en er opnieuw protesten leken aan te komen, anticipeerde de regering en ging het loon opnieuw een beetje omhoog naar 130 euro. ‘Een peulenschil’, zegt Athit Kong. Een onafhankelijk onderzoek wees uit dat een echt leefbaar loon eigenlijk minimaal 192 euro per maand is, maar zo veel durfden de vakbonden zelfs openlijk niet te vragen. Al jaren gaat het minimumloon schoorvoetend omhoog, maar het is historisch zo laag en de leefkosten stijgen zo snel, dat de arbeiders vast blijven zitten in de armoede.

Intimidatie en geweld Voor arbeiders in Cambodja is het moeilijk om zich te verzetten. Het grootste deel van de 7,4 miljoen actieve Cambodjanen werkt

Met meer dan 10 000 in oostende voor het klimaat

Verschuiving rustdagen bouw In de bouw verschuiven drie rustdagen, namelijk : - 4 januari 2016 naar 2 november 2016 - 5 januari 2016 naar 3 november 2016 - 22 december 2016 naar 4 november 2016

u Het ACV betoogde mee op zondag 6 december aan de kust, in Oostende. De manifestanten waren met meer dan tienduizend. Velen hadden wortels vast, die symbool staan voor het begin – de wortels – van de strijd tegen klimaatopwarming.

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Kies mee voor gelijkheid in jouw onderneming

noodgedwongen met een tijdelijk contract en dus met weinig of geen rechten. De 2 miljoen die wel aanspraak kunnen maken op rechten worden systematisch geïntimideerd met willekeurige aanhoudingen, ontslagen, geweld en zelfs moord op protestanten. De overheid is bang dat de grote ketens gaan vertrekken uit hun land als de lonen te veel omhoog gaan. Ze houden de bevolking voor dat het loon zeker niet hoger mag liggen dan in buurland Vietnam. Maar als bedrijven als H&M en Primark, onder druk van consumenten, openlijk vragende partij worden voor een gezonde verhoging van het minimumloon, is die angst ongegrond. Daarom blijft de druk van de internationale gemeenschap onmisbaar, zegt Athit Kong. ‘Zonder die druk zouden overheden en werkgevers zich nóg brutaler opstellen. Zonder internationale solidariteit zullen we falen.’ De Twitterhashtag #weneed177 wordt wereldwijd gebruikt om bewustzijn te creëren voor de arbeiders in Cambodja. De internationale actie loopt tussen 20 november en 20 december en wordt in België verspreid door Wereldsolidariteit, de Schone Kleren Campagne en ACV. Ze roepen op een bericht achter te laten op de Facebook van H&M, C&A, etc. Kasper Goethals

✔✔Doe mee aan de actie

op www.schonekleren.be

Zet zelf ook druk op de kledingketens. Het werkt! Sta niet toe dat mensen uitgebuit worden voor de kleren die jij draagt. Stuur een berichtje naar de grote ketens, ze zijn bezorgd om jouw mening als consument. ‘We hebben de macht om een verschil te maken’, zegt Jessie Van Couwenberghe van ACV-Internationale Dienst.

‘De gelijke behandeling van mannen en vrouwen zou steeds het uitgangspunt moeten zijn voor de werking op alle niveaus in een onderneming’, zegt Karen Eloot van ACV. Tijdens de jaarlijkse genderstudiedag begin december leerden ACV militanten hoe ze hier mee aan de slag kunnen.

at vakbonden in het algemeen zorgen voor meer gelijkheid bleek al uit onderzoek van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). ‘Hoe meer mensen lid zijn van een vakbond, hoe sterker de vakbonden staan in onderhandelingen en hoe meer herverdeling er is’, legt Karen Eloot uit. ‘Maar ook binnen een onderneming kan een vakbond zorgen voor meer gendergelijkheid. Men kan bijvoorbeeld mogelijke loonverschillen in kaart brengen via de sociale balans. Het ACV ontwikkelde hiervoor een analyseinstrument dat terug te vinden is via www.kenuwbedrijf.be. Een volgende stap is om een actieplan op te stellen om ongelijkheden weg te werken.’

Zijn er concrete tips of aandachtspunten voor een gender-vriendelijke onderneming? ‘Het is belangrijk dat ieders stem gehoord wordt. De vertegenwoordigers in de overlegorganen zijn best een goede weerspiegeling van de werknemers: jong en oud, mannen en vrouwen, personen met verschillende nationaliteiten of achtergronden. De thema’s die aan bod komen moeten een breed en divers publiek aanspreken: werkonzekerheid, langer werken, combinatie arbeid en zorg, enzovoort. Topfuncties moeten net als opleidingsmogelijkheden evenwichtig verdeeld zijn. Daarnaast kunnen militanten de werkgevers ook wijzen op het belang van beeldvorming en taalgebruik: wie komt

Belga

odja

H. Stilwell

uuBinnen een onderneming kan de vakbond zorgen voor meer gendergelijkheid. vaak aan het woord? Zijn er bepaalde stereotype beelden die aangepast kunnen worden?’

Ongelijkheden op het werk zijn niet altijd meteen zichtbaar. Karen Eloot

Hoe breng je de gelijkheid tussen mannen en vrouwen op de ondernemingsraad en het Comité preventie en bescherming? ‘Op de ondernemingsraad kunnen militanten items aanbrengen over gelijk loon voor gelijk werk, betere arbeidsomstandigheden en gelijke toegang tot opleiding. Ook het personeelsbeleid biedt aanknopingspunten. Er kan gezocht worden naar oplossingen om de combinatie tussen arbeid en zorg mogelijk te maken door bijvoorbeeld flexibele werktijden of telewerk. In het Co-

mité kunnen veiligheids- en gezondheidsmaatregelen besproken worden. Hierbij is een gendertoets belangrijk: wat betekent dit voor mannen? Wat betekent dit voor vrouwen? Leidt een maatregel tot hetzelfde effect of zijn er verschillen? Hoe kunnen we dit corrigeren?’ Is het anno 2015 nog altijd nodig hiervoor aandacht te hebben? ‘Ja, zeker en vast. Het vraagt een kritische houding want ongelijkheden zijn niet altijd meteen zichtbaar. Veel hangt samen met man-vrouw verhoudingen. Als het gaat over het opstellen van een preventiebeleid, worden de zware taken die vrouwen opnemen bijvoorbeeld vaker onderschat. Psychosociale risico’s worden niet in rekening gebracht. De fysiek zware opdrachten, die vaker door mannen opgenomen worden, worden veel sneller als zwaar werk gezien. Het is dan belangrijk dat onze militanten dit doorzien en kunnen aanpakken.’ (AJ)

Minimaal rendement groepsverzekering 1,75% vanaf 1 januari 2016 Werkgevers en verzekeraars wilden al langer een oplossing voor wettelijke rendement op aanvullende pensioenen, in het bijzonder voor de groepsverzekeringen. Vandaag bedraagt de rendementsgarantie 3,25% voor werkgeversbijdragen en 3,75% voor werknemersbijdragen. Door de lage rentevoeten was het de voorbije tijd onmogelijk geworden om nog een groepsverzekering af te sluiten tegen die rendementen. De bestaande regeling moest herzien worden, maar wat is nu dan wel nog gegarandeerd?

de jaarlijkse vaststelling van het nieuwe rendementstarief (hetzelfde, stijging of daling) gebeurt wel automatisch. Een aanpassing van het minimumrendement kan ook maar één keer per jaar, en altijd in stapjes van minimaal 0,25%.

De nieuwe afspraken bevatten één tarief voor zowel werkgeversbijdragen als werknemersbijdragen. En het minimumrendement kan per jaar verschillen, maar het moet ten minste 1,75% zijn. Het minimumrendement kan dus ook hoger liggen. Hoeveel hoger, dat hangt af van de rente op overheidsobligaties met een looptijd van tien jaar. Als de rente die de overheid betaalt om 10 jaar geld te lenen stijgt, dan kan ook het minimumrendement van groepsverzekeringen stijgen, tot maximaal 3,75%. De rente kan voor de overheid ook dalen, en dan kan dus ook het gegarandeer-

Alle stortingen van voor 1 januari 2016 moeten wel nog de oude afspraken volgen. Staat in het groepsverzekeringscontract een gegarandeerd rendement van bijvoorbeeld 3,25%, dan moet ook de komende jaren (tot het einde van het contract) dat rendement gegeven worden, voor de bedragen die al voor 1 januari 2016 gestort werden. Voor de bedragen nadien, geldt de nieuwe regeling, 1,75% vanaf 1 januari 2016.

de rendement op de groepsverzekeringen dalen. Maar niet onder 1,75%.

Stapjes Vanaf 1 januari 2016 gelden de nieuwe afspraken en berekeningen. De nieuwe berekeningsmanier met de rente op overheidsobligaties wordt in drie stappen ingevoerd, elke stap voorziet een grotere koppeling aan de rente van overheidsobligaties, steeds met het minimum van 1,75% en het maximum van 3,75% gegarandeerd rendement. Voor elke stap is een positief advies van de Nationale Bank nodig, maar

Wat al gespaard is, blijft aan vroeger afgesproken rendement

Pensioenfondsen Behalve via groepsverzekeringen, kunnen aanvullende pensioenen ook opgebouwd

worden via een pensioenfonds (dat is niet hetzelfde als het individuele pensioensparen via de bank). Pensioenfondsen verdelen hun werkelijke rendement onder de aangeslotenen. Wie een aanvullend pensioen opbouwt via een pensioenfonds, heeft ook recht op het minimumrendement van 1,75% per jaar, net zoals bij groepsverzekeringen. Maar omdat alle winst van het fonds wordt verdeeld, kan het ook hoger zijn. Is het minder, dan moet de werkgever bijpassen tot het minimumrendement van 1,75%. Het minimum van 1,75% geldt vanaf 1 januari 2016, voor de volledige gekapitaliseerde reserve op dat moment, dus voor kapitaal en rendementen uit het verleden samengeteld. De werknemers aangesloten bij een pensioenfondsen verliezen dus niets van het rendement dat ze gekregen hebben in het verleden. ’ (JDO)

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

ACV-VOEDING EN DIENSTEN

Eindelijk nieuwe functieclassificatie in koffiesector De koffiesector heeft er 35 jaar op moeten wachten en de onderhandelingen namen zeven jaar in beslag, maar eindelijk is er dan toch een nieuwe functie- en loonclassificatie. Een goede zaak vindt Francis Adriaensens, die het ACV vertegenwoordigt bij Beyers Koffie.

eëngageerder dan Francis Adriaensens (51) worden ze tegenwoordig niet meer gemaakt. Hij is delegee bij Beyers Koffie, secretaris van de ondernemingsraad en zetelt ook nog in het Comité voor preventie en bescherming op het werk. Speciaal voor het interview kwam hij dan ook nog eens op zijn vrije dag naar de koffiebranderij in Breendonk om ons een rondleiding te geven. De liefde voor zijn werk spat er af. ‘Ik werk hier als magazijnier en administratief verantwoordelijke van het verpakkingsmateriaal. Dat houdt in dat ik buiten het echte magazijnwerk zoals heftruckrijden en orders klaarzetten, de bestellingen en goederen die binnenkomen in een eerste fase administratief verwerk. Vooral de afwisseling maakt mijn job leuk.’ Is dat vlot te combineren met je syndicaal werk? ‘Eigenlijk wel, omdat ik regelmatig in de productiehal moet zijn. Zo hou ik makkelijk contact met de mensen. We zijn met vijf ACV’ers en hangen goed aan elkaar. Dat is voor mij het bijzonderste. Ik ben begin dit jaar een paar maanden uit geweest met medische problemen aan mijn been. De collega’s hebben me al die tijd op de hoogte gehouden. In de mate van het mogelijke heb ik toch de vergaderingen bijgewoond. Nu was er opnieuw sprake van een hospitalisatie, maar in overleg met de specialist heb ik dat kunnen uitstellen, omdat we met cao-onderhandelingen zitten. Dat wil ik zeker niet missen.’ En dan waren er ook nog die andere onderhandelingen op nationaal vlak. Eindelijk is die nieuwe functieclassificatie opgesteld. Dat had wat voeten in de aarde. ‘Dat kan je wel zeggen. De vorige classificatie bestond al van 1980 en was verouderd. Zo’n classificatie lijst eigenlijk alle functies op en deelt ze in in bepaalde categorieën. Op basis daarvoor worden de minimumlonen per functie bepaald. Alle functies in de koffiesector moesten opnieuw bekeken worden. Daarvoor zaten de vakbonden samen met de meeste grote koffiebedrijven. Dat heeft zeven jaar geduurd, onder andere omdat er zoveel verschil is in de koffiewereld. Sommige bedrijven betalen hun personeel extreem goed, anderen iets minder. Die zaten allemaal in dezelfde groep, wat het natuurlijk niet simpel maakt.’ Wat deed men tot nu toe met nieuwe functies die niet bestonden in 1980? ‘Dat werd bedrijf per bedrijf bekeken, wat

uuFrancis Adriaensens is een enthousiaste delegee bij Beyers Koffie: Hoe langer ik hier mag werken, hoe liever.’

Er is veel verschil in de koffiewereld, wat een nieuwe classificatie moeilijk maakte. Francis Adriaensens

niet zo evident is, omdat de indeling dan subjectief is. Bij het ene koffiebedrijf was het zo en in een ander bedrijf weer anders. Nu zal het simpeler zijn.’ Is het eigenlijk aangenaam om in een koffiebedrijf te werken? ‘Beyers Koffie is een familiebedrijf dat een

kmo is geworden. Dat geeft altijd wat problemen, maar op zich is het zeker oké om hier te werken. Wat ik belangrijk vind, is dat ze meegaan in bepaalde ideeën die wij aanbrengen. Opleiding bijvoorbeeld. Daar hebben we op ingezet bij de vorige sociale verkiezingen. In het begin liep dat stroef, omdat het niet in de cultuur zat. Nu worden er gestructureerd opleidingen gegeven. Dat is iets dat wij met het ACV hebben kunnen veranderen. De directie stond daar open voor.’ Hoe lang ben jij al delegee? ‘Sinds 2008. Eigenlijk waren we pioniers, want daarvoor bestond er slechts een beperkte vakbondsvertegenwoordiging bij Beyers Koffie. Toen ik hier begon waren er

78 werknemers. In 2004 namen ze Fort over en de hele productie kwam naar Breendonk. Dus in 2008 vonden voor het eerst sociale verkiezingen plaats. Volgende keer neem ik ook zeker deel. Mijn werk is hier nog niet af. Ik zie me ook nog meegaan tot mijn 65ste. Hoe langer ik mag blijven werken, hoe liever.’ Ben je zelf trouwens een grote koffiedrinker? ‘Niet echt, ik drink maar af en toe koffie. Ik heb in het weekend liever een Duveltje. Dat wordt ook in Breendonk gebrouwen. Veel koffie drinken is gelukkig geen voorwaarde om hier te mogen werken.’ Hilde Van Malderen

Nieuw akkoord in de tabakssector Ook in de tabakssector is er een nieuw sectorakkoord. Bart Vannetelbosch, nationaal secretaris bij ACV Voeding en Diensten, onderhandelde mee. ‘We zijn erin geslaagd om de voorziene loonmarge maximaal in te vullen. Dat gaat over een loonsverhoging van acht cent per uur in de sector van de sigaren en zeven voor de sector van de roltabak en nog een aantal andere voordelen. Verder komt er vanaf 2016 ook een verhoging van het aanvullende pensioen, dat stijgt met 125 euro per jaar.’ Er is nog één pijnpunt waar ACV niet mee akkoord is. ‘Er is discussie over de ziek-

teverzekering in de sector. Nu wordt bij ziekte een deel van het loon doorbetaald door een verzekering, waardoor het loonverlies beperkt blijft. Maar die verzekeringsmaatschappijen sturen zelf nog controle-artsen en verwerpen soms dossiers. Terwijl de afspraak is: ziek voor de mutualiteit, betekent ook ziek voor de verzekering. Die afspraken moeten beter nageleefd worden. Eind december hebben we daar een vergadering over.’ (HVM)

Leden van het ACV krijgen binnenkort een folder met alle info in de bus.

uuIn de sigarensector komt er een loonsverhoging van acht cent per uur.

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Statuut au pairs vaak misbruikt Het klinkt aantrekkelijk: een au pair binnen halen om tweeverdieners bij te staan in het huishouden. Helaas wordt dat statuut in de praktijk misbruikt om er goedkope werkkrachten van te maken. ACV en de Organisatie voor Clandestiene Arbeidsmigranten (OR.C.A) strijden samen tegen dit misbruik.

u pairs zijn vaak jonge meisjes die naar België komen om een gezin met kinderen te ondersteunen. In ruil krijgen ze zakgeld, kost en inwoon en kunnen ze in hun vrije tijd het land en de cultuur leren kennen. Ze hebben dus geen werknemersstatuut. ‘Het is officieel een jongere op uitwisseling’, zegt Jan Knockaert van OR.C.A. ‘Een au pair mag maximaal vier uur per dag werken, met een maximum van twintig uur per week. Ze mogen alleen licht huishoudelijk werk doen en dienen niet ter vervanging van een crèche.’

Dienstbodes Dat lijkt een mooie deal, maar in de praktijk draait het vaak anders uit. ‘Jongeren worden dikwijls gedwongen meer uren te werken en meer taken te doen dan toegelaten. Het lijkt een beetje op de meid van

vroeger. Dus eigenlijk werken ze als dienstbode, maar dat is een ander statuut.’ En daar wringt het schoentje. ‘Het is bijna onmogelijk om buitenlanders naar België te halen om de job van dienstbode uit te oefenen. Ook al is de nood er wel, want in België wil niemand die job nog doen. Het gaat vaak over inwonend personeel’, legt Jan Knockaert verder uit. ‘Dus laten gezinnen iemand overkomen uit het buitenland

Jongeren worden dikwijls gedwongen meer uren te werken en meer taken te doen dan toegelaten. Jan Knockaert (O.R.C.A.)

onder het mom van au pair, die dan als goedkope dienstbode wordt ingezet. Een au pair krijgt 450 euro zakgeld per maand. Het minimumloon voor een dienstbode ligt op 1545 euro bruto plus nog de sociale zekerheidsbijdragen. Reken zelf het voordeel maar uit.’

aan de slag kunnen en zijn zich van geen kwaad bewust tot ze hier toekomen. ‘In de meest extreme gevallen kan je spreken van mensenhandel waarbij iemand in huis wordt opgesloten of waarvan de pas wordt afgenomen. Gelukkig komt dat maar zelden voor’, aldus nog Jan Knockaert. Op tien jaar tijd is het aantal au pairs in Vlaanderen trouwens verdriedubbeld van 110 in 2004 tot 331 in 2014. De Vlaamse arbeidsinspectie is zich bewust van het probleem. In 2014 controleerde de arbeidsinspectie 69 au pairs, bij 44 was er sprake van problemen. Dat is meer dan zestig procent. ‘In zijn rapport pleit de Vlaamse arbeidsinspectie er al jaren voor om dat statuut van au pair af te schaffen, zodat het niet meer kan misbruikt worden om goedkope arbeidskrachten uit het buitenland te laten overkomen’, besluit Jan Knockaert. ‘Wij pleiten daar ook voor en zeggen tegelijkertijd dat er wel een oplossing moet komen voor de arbeidsmigratie. De vraag naar dienstbodes is er, maar nu zitten ze te vaak in de informele economie.’

✔✔Volgend jaar plant ACV Voeding

Mensenhandel Jonge buitenlandse meisjes worden vaak gelokt met de belofte dat ze hier als au pair

en Diensten een actie om deze hele problematiek onder de aandacht te brengen. Meer info: www.oracasite.be

Nieuwe regeling ‘standby’ in de bewakingssector De bewakingssector wordt gekenmerkt door een grote flexibiliteit. De werknemers moeten vaak op gelijk welk moment beschikbaar zijn om een zieke collega te vervangen of om gevolg te geven aan een dringende vraag van een klant. De bepalingen die tot nu toe voorzien waren in de collectieve arbeidsovereenkomsten lieten niet toe om op een gepaste manier om te gaan met deze problematiek. Met het oog op een eerlijke verdeling van de standby onder alle werknemers heeft ACV Voeding en Diensten steeds getracht dat er duidelijke regels opgesteld worden rond werknemers die stand-by moeten zijn. Na jarenlange discussies hebben we eindelijk een evenwichtig voorstel. De leden van ACV Voeding en Diensten die in de bewakingsssector werken hebben een Nieuwsflash in de bus ontvangen met de i n houd va n het a k koord . De Nieuwsflash is ook terug te vinden op www.acv-voeding-diensten.be.

Verbod op prestaties van minder dan één uur in de schoonmaak Volgens de wet, mag de duur van elke werkperiode niet korter zijn dan drie uren. Deze duur kan gewijzigd worden door een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten in een paritaire comité. Dat is het geval in de schoonmaaksector waar geen minimale grens was voorzien. In de praktijk moesten veel mensen soms een half uur of 3/4 uur per dag gaan schoonmaken in een bedrijf en dat was voor schoonmaakpersoneel eigenlijk niet werkbaar. Daarom drong het ACV aan om minstens een uur prestatie per werkperiode te garanderen voor de werknemers in de klassieke schoonmaak. Vanaf 1 januari 2015 werd de minimumprestatie vastgesteld op één uur, eventueel verspreid over meerdere direct opeenvolgende werven. Het ACV stelt echter vast dat die regel niet altijd toegepast werd, maar zij hebben dit kunnen oplossen met deze maatregel. Het is een eerste stap, omdat het ACV er voorstander van is om een einde te maken aan die afwijking op die drie uur. De eis staat in de eisenbundel voor de onderhandelingen die nog aan de gang zijn. uuAu pairs zijn vaak jonge meisjes die naar België komen om een gezin met kinderen te ondersteunen.

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

ACV-Transcom over taxidienst Uber

’Je weet niet bij wie je in de auto stapt’ ‘Wat Uber doet, is zwartwerken georganiseerd op wereldschaal.’ Jan Sannen, sectorverantwoordelijke vervoer bij ACV-Transcom spreekt duidelijke taal. De Belgische taxisector richtte zelfs een fonds op om de strijd met het Amerikaanse bedrijf aan te gaan.

n de laatste CAO voor de taxisector hebben we een extra heffing afgesproken’, verduidelijkt Jan Sannen. ‘Dat geld gaat naar een tijdelijk fonds en zal gebruikt worden om bijvoorbeeld advocaten te betalen en onze aanklacht in de pers te krijgen. Uber heeft een gigantische lobbymachine, waardoor het bedrijf overal gedoogd wordt. We kunnen nooit met dezelfde wapens strijden, maar we moeten ons tenminste als sector collectief kunnen verzetten. Ook op Europees vlak werkt de taxisector samen om op te treden tegen Uber.’

Uber zoekt een miljard dollar bij investeerders om juridische procedures te betalen. Waarom grijpt niemand in? Jan Sannen, ACV-Transcom

Waarin verschilt Uber van gewone taxibedrijven? ‘Uber werkt via een app op mobiele telefoons en biedt via die weg taxidiensten aan. Maar vaak zijn het particulieren die

uuUber biedt via een app taxidiensten aan, ook in België. Volgens ACV omzeilt het bedrijf heel wat regels. de ritten doen. Iedereen kan zich aanmelden als chauffeur en mensen vervoeren.’ De dienst wordt illegaal genoemd. Op welke manieren houdt het bedrijf zich niet aan de wetgeving? ‘Heel vaak zijn de voertuigen niet verzekerd, omdat hun polis niet geldig is om be-

taald personenvervoer te doen. Bovendien past Uber de sociale wetgeving niet toe. Ze betalen bijvoorbeeld geen sociale bijdragen voor hun chauffeurs. Daardoor loopt de Belgische regering belastinginkomsten mis. Belgische taxibedrijven moeten vergunningen kunnen voorleggen en daar voor betalen om een taxidienst te mogen

uitbaten. Die vergunningen heeft Uber niet. De voertuigen zijn niet onderworpen aan dezelfde strenge keuringsvoorwaarden. De chauffeurs hebben geen medische schifting om personen te vervoeren, en ga zo maar door.’

Onderhandelingen voor een sterke en veilige luchtvaart Ook in de luchtvaartsector onderhandelen werkgevers en vakbonden over nieuwe sectorale akkoorden. Voor de grondafhandelingsdiensten is er een akkoord, voor de luchthavenuitbaters lopen de onderhandelingen moeilijk. ‘De arbeiders bij de grondafhandelaars krijgen vanaf 1 januari 2016 een euro extra per maaltijdcheque en 0,10 euro extra per uur’, zegt Kurt Callaerts van ACVTranscom.

Overgang personeel nog niet geregeld ‘De CAO’s rond tijdkrediet en SWT werden ook verlengd, zodat de arbeiders ook hier nog gebruik van kunnen maken. Nu is er enkel nog onduidelijkheid rond de overgang van personeel. Als het contract tussen een grondafhandelaar en de luchthaven stopt, moeten arbeiders op een correcte manier kunnen overstap-

pen naar de nieuwe afhandelaar. Dat moet gebeuren met respect voor opzegtermijnen en –vergoedingen voor alle betrokken personeelsleden: arbeiders én bedienden. Dit voor maar één personeelsgroep regelen zal sowieso problemen opleveren en nieuwe discriminaties veroorzaken. Hierover konden we nog geen finaal akkoord bereiken.’

België als logistieke draaischijf Bij de luchthavenuitbaters konden de sociale partners nog niet tot een akkoord komen. ‘De werkgevers, Egis, Brussels Airport en de luchthaven van Luik, willen niet werken aan een nationaal gecoördineerd luchthavenbeleid’, zegt Kurt Callaerts. ‘Dat is nochtans nodig als we ons land verder willen ontwikkelen als logistieke draaischijf. ACV-Transcom wil komen tot een gemeenschappelijke visie op opleiding, certificering, bezet-

u Een gecoördineerd luchthavenbeleid is nodig als we ons land willen ontwikkelen als logistieke draaischijf. ting en de samenwerking met de openbare brandweerkorpsen. Wij wachten

nu tot de werkgevers hun verantwoordelijkheid opnemen.’

17 still van

fil mpje

Thuis

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Maar dat kan ook gevolgen hebben voor de gebruikers? ‘Je weet als gebruiker eigenlijk niet bij wie je in de auto stapt. In een gewone taxi hangt verplicht de identificatie van de chauffeur. Je weet dat hij een vergunning heeft, een geldig rijbewijs, dat hij een bewijs van goed zedelijk gedrag kan voorleggen. Bij Uber is dat allemaal niet nodig. Zo zijn al vaak gebruikers overvallen door een Uber-chauffeur. Je bent als gebruiker ook niet verzekerd. Bij ongevallen kan dat voor proble-

men zorgen. De kosten komen dan vaak op de nek van de chauffeur, waardoor het onzeker is of je ooit geld zal zien. Weet je wat helemaal gek is? Uber is nu bezig aan een grote geldophalingsronde. Het bedrijf zoekt meer dan een miljard dollar bij investeerders. Ze zeggen openlijk dat het geld gebruikt zal worden om te lobbyen en om juridische procedures te betalen. Dat er niet ingegrepen wordt, is niet te begrijpen.’

Als andere bedrijven op deze schaal de wetgeving naast zich neerleggen, worden ze maffia genoemd.

Werknemers VRT trekken aan alarmbel De Vlaamse overheid, die bevoegd is voor de VRT, legt hoge besparingen op aan de openbare omroep. ACV-Transcom voerde al actie tegen de transformatieplannen die op tafel liggen en die opnieuw jobs doen sneuvelen. Ook de VRT-medewerkers, radio- en televisiemakers, acteurs, redactiemedewerkers en ondersteunend personeel, lieten al van zich horen. Zij vrezen voor de kwaliteit en het aanbod van de openbare omroep. De makers en acteurs van de serie ‘Thuis’ maakten bijvoorbeeld een filmpje dat de gevolgen van de besparingen duidelijk maakt (zie foto). Samen met het personeel blijft ACV-Transcom ijveren voor een sterke openbare omroep met een kwalitatief aanbod.

Jan Sannen, ACV-Transcom

Wat moet er dan gebeuren? ‘Het is volgens ons niet eens nodig om nieuwe wetgeving te ontwikkelen. Als de bestaande wetgeving zou toegepast worden, zou het al een ander verhaal zijn. Als Uber verplicht wordt zich aan de regels te houden, en er ook controles zijn, dan wordt het een gewone concurrent. Als dat niet gebeurt, moet Uber stoppen.’ Amélie Janssens

Geen grenzen aan flexibiliteit bij bpost Bpost wil niet langer extra betalen voor zaterdagwerk en wil dat de werknemers in de sorteercentra nog flexibeler werken. Volgens hen is dat noodzakelijk om de concurrentie met andere (pakjes)bedrijven aan te gaan. Voor de meeste diensten bij bpost wordt zaterdag een gewone werkdag. Werknemers worden daarvoor niet langer aan 150 procent uitbetaald. Bovendien zouden zogenaamde ‘wendbare groepen’ opgericht worden. Hun uurrooster kan nog tot drie uur voor het begin van de shift aangepast worden. ACV-Transcom gaat dan ook niet akkoord met het voorstel. Belga

Besparingsplan NMBS brengt veiligheid in gedrang De voorbije twee maanden informeerde ACV-Transcom de treinreizigers over het moderniseringsplan van minister Galant. Zij stelt onder meer voor om de trein zonder begeleider te laten rijden.

‘Goedkoop is niet gelijk aan veilig’ ‘Uber stelt de Belgische taxisector graag voor als verouderd. Niets is minder waar’, vindt Michel Vandervoort, taxichauffeur in Brussel. De sector doet volgens Michel grote inspanningen om met de tijd mee te zijn. ‘Je kan bijvoorbeeld ook al via een app een taxi bestellen en betalen doet bijna iedereen tegenwoordig met de bankkaart. Uber speelt het zo om de aandacht af te leiden van hun illegale praktijken.’

Goedkoop is niet altijd beter ‘Klanten zijn tegenwoordig erg veel-

eisend en gevoelig voor prijzen. Daar speelt Uber natuurlijk op in’, gaat Michel verder. ‘Maar goedkoop is niet gelijk aan kwalitatief en veilig. Taxichauffeurs worden bijvoorbeeld medisch ook gecontroleerd. Dat heb je bij Uber niet.’ ‘Ik spring soms in op de telefooncentrale. We merken daar dat we toch ongeveer tien procent van onze klanten verliezen aan Uber. Dankzij vakbondsacties hebben we hun aandeel kunnen verminderen. Maar het blijft oneerlijke concurrentie.’

De zogenaamde ‘one man car’ of trein zonder treinbegeleider zou een grote besparing zijn. Maar volgens ACV-Transcom vermindert daardoor de veiligheid op de trein. ACV-Transcom lanceerde in oktober de campagne ‘Red onze trein’, om aan de reizigers duidelijk te maken welke gevolgen de besparingen voor hen kunnen hebben. Het gaat bijvoorbeeld om het sluiten van stations en van loketten, uitstellen van onderhoud van infrastructuur, enzovoort. Wie zijn trein nog wil redden, kan op www. redonzetrein.be nog de petitie ondertekenen. Belga

Bas Bogaerts / Imagedesk.be

Hoe reageren de taxibedrijven? ‘Zij vinden dit natuurlijk oneerlijke concurrentie. Daarom werken de bedrijven en de vakbonden goed samen in dit dossier. Wij vinden het vreemd dat de regeringen dit zomaar laten gebeuren. Als andere bedrijven op deze schaal de wetgeving naast zich neerleggen, worden ze maffia genoemd. Maar Uber komt ermee weg. Meer nog, sommige politici voeren bijna promotie voor Uber. Dat begrijpen we echt niet. Alle regels die voor de normale taxibedrijven van toepassing zijn, kosten die bedrijven veel geld. De vergunningen, de screening van de chauffeurs, de regelmatige controles van de voertuigen, ga zo maar door. Door de regels niet toe te passen, kan Uber goedkopere ritten aanbieden en zo klanten weghalen.’

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

De nieuwe regels voor tijdskrediet en landingsbanen

Hoe combineer je werk beter met je privéleven

Larisa Okhtienko

Iedereen kan wel eens een break gebruiken. Om voor de kinderen te zorgen, een opleiding te volgen of het wat rustiger aan te doen na een lange loopbaan. Dat kan nog altijd via het tijdkrediet of met een landingsbaan. De saneringsmaatregelen van de regering Michel hebben het stelsel grondig dooreen geschud. Daarom zetten we de belangrijkste voorwaarden eens op een rij.

uuWie meer tijd wil vrijmaken om voor zijn kindjes te zorgen, kan dat via de regeling van het tijdkrediet.

uuOudere werknemers kunnen kiezen voor een landingsbaan vanaf 60 jaar of vanaf 55 jaar voor zware beroepen.

Landingbaan Wat?

Tijdkrediet Wat? Als werknemer kan je tijdkrediet opnemen om je beroepsloopbaan te onderbreken of om je arbeidsprestaties tijdelijk te verminderen. Je hebt dan recht op een uitkering, tenminste als je tijdkrediet opneemt met motief. Doel van het stelsel is een betere combinatie werk en gezin. De nieuwe regeling voorziet geen uitkeringen meer voor tijdkrediet zonder motief. Tijdkrediet van 36 of 48 maanden met motief (familiale motieven of volgen van een opleiding) geeft nog wel recht op RVA-uitkeringen. De aanvangsleeftijd voor landingsbanen met RVA-uitkering werd opgetrokken tot 60 jaar, met nog uitzonderingen mogelijk vanaf 55 jaar.

• personeelsleden van de parastatalen • tijdelijk en vast benoemd personeel in het onderwijs • personeelsleden van de centra voor leerlingenbegeleiding • personeelsleden van de structuren voor dagopvang van kinderen in de kleuterscholen van het gemeenschapsonderwijs • personeelsleden van de universiteiten (betaald door dotatie) Voor het overheidspersoneel en het onderwijzend personeel gelden specifieke formules van loopbaanonderbreking en vermindering van de arbeidsprestaties.

Voor wie?

Zodra je als werknemer een aanvraag voor tijdkrediet indient, kan de werkgever je niet meer ontslaan, behalve om dringende reden of om redenen die geen verband houden met tijdkrediet. De bescherming tegen ontslag loopt tot drie maanden na afloop van het tijdkrediet.

De meeste werknemers uit de privésector vallen onder het toepassingsgebied van de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) nr. 103 en 77 bis). Dit geldt ook voor werknemers die werken voor een vzw. Zij hebben dus recht op tijdkrediet.

Wie niet? • ambtenaren (contractuelen en vast benoemden in de federale en gewestelijke ministeries, de provincies, de gemeenten, de diensten die ervan afhangen).

Beschermd tegen ontslag?

Oudere werknemers hebben het recht om over te schakelen op een halftijds arbeidsstelsel of hun arbeidsprestaties met 1/5 te verminderen volgens dezelfde modaliteiten als in het kader van het gewone tijdkrediet, maar zonder maximumduur; deze formule kan dus lopen tot aan het pensioen van de werknemer.

Voor wie? Om van dit recht te kunnen genieten, moet de werknemer: • een anciënniteit van 24 maanden bij de werkgever hebben; • een beroepsloopbaan als loontrekkende hebben van in principe 25 jaar. De minimumleeftijd voor een landingsbaan bedraagt in principe 60 jaar. In sommige gevallen kan deze leeftijd worden verlaagd naar 55 jaar.

Uitzonderingen? De leeftijd voor een landingsbaan wordt verlaagd naar 55 jaar in volgende gevallen: • de werknemer heeft ten minste 35 loopbaanjaren, volgens de definitie die van toepassing is op SWT (brugpensioen) • de onderneming is erkend als in moeilijkheden of herstructurering volgens de reglementering rond SWT • de werknemer werd tewerkgesteld: - in een zwaar beroep in de zin van SWT-reglementering

- ofwel gedurende 5 jaar in de loop van de laatste 10 jaar - ofwel gedurende 7 jaar in de loop van de laatste 15 jaar - in een stelsel van nachtarbeid gedurende minstens 20 jaar - in de bouwsector en beschikt over een attest afgeleverd door de arbeidsgeneesheer dat zijn ongeschiktheid om zijn beroepsactiviteit voort te zetten bevestigd.

Landingsbanen in de toekomst? Voornoemde leeftijdsvoorwaarde van 55 jaar zal jaarlijks verhoogd worden. Dit heeft tot gevolg dat óók in de voorziene uitzonderingsgevallen de leeftijd zal evolueren naar 60 jaar in 2019 volgens dit schema. • 56 jaar op 1 januari 2016; • 57 jaar op 1 januari 2017; • 58 jaar op 1 januari 2018; • 60 jaar op 1 januari 2019 Afwijken van deze geleidelijke verhoging is mogelijk in het kader van een cao van de Nationale Arbeidsraad. Voor ondernemingen in moeilijkheden of herstructurering moet deze afwijking opgenomen zijn in een cao die wordt afgesloten ter gelegenheid van een herstructurering in een sectorcao.

✔✔Meer weten over tijdkrediet en landingsbanen, maar ook over regeling zorgverlof? Download de brochures op www.acv-online.be

gewikt en gewogen ¬

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

ZEGT

Boek ‘Zoekende zonen’ over uitgestippelde paden en hokjesdenken

’Het is onvoorstelbaar hoeveel kritiek zoekende jongens en hun ouders krijgen’ Meer en meer jongeren en zeker jongens hebben het moeilijk. Ze vinden niet dadelijk hun weg, maar ze willen ook niet het uitgestippelde pad bewandelen. Ze doen niet wat er van hen verwacht wordt. Over die jongens schreef Inge Delva het boek ‘Zoekende zonen’.

migen zijn echt onuitputtelijk. (denkt even na) Alhoewel heel wat mama’s uit het boek op een bepaald moment verplicht werden om ook wat voor zichzelf te gaan zorgen.’ Jongeren zetten zich af tegen hun ouders en tegen de maatschappij. Is dat niet altijd zo geweest? ‘Gedeeltelijk wel, maar jongeren moeten nu toch binnen een erg smalle marge passen. Nu worden kinderen enorm beschermd. We zouden het onszelf niet vergeven als er iets mee zou gebeuren. We proberen risico’s uit te sluiten. Dat is eigenlijk geen leven. Dat is het tegenovergestelde van leven. Geen wonder dat jongeren zich daartegen afzetten. Een van de experts die in het boek aan het woord komt, zegt: ouders moeten voor hun kinderen een vangrail zijn in een scherpe bocht. Dat vind ik mooi gezegd. Ouders moeten hun kind loslaten, risico’s laten nemen, maar als het echt gevaarlijk wordt, moeten ze er staan en erger voorkomen.’

Waarom komen alleen zonen aan bod? Meisjes zoeken toch ook? Inge Delva: ‘Als ik rondkijk zie ik toch vooral, maar niet uitsluitend, jongens die van het pad afwijken op een manier die moeilijk ligt. Jongens die met iets worstelen, uiten dat in gedrag dat sneller als storend ervaren wordt. Daarin speelt de vervrouwelijking van ons onderwijs ook een rol. Meisjes passen er beter in dan jongens. Dus vallen jongens daar makkelijker uit de boot. Maar uiteraard zijn er ook dolende dochters. Een goed idee voor een vervolgproject (glimlacht).’ Hoe ben je aan het boek begonnen? ‘Per zoon maakte ik een fiche: wat is de plaats in het gezin, is hij hoogbegaafd, erg gevoelig, heeft hij dyslexie, … Maar mijn fiche voldeed al gauw niet meer. Ik maakte vakjes bij. Maar bij de volgende ontmoeting was de fiche alweer ontoerei-

Wim Hendrix

aarin brengt ze 12 herkenbare verhalen.Het zijn de zonen zelf of een van de ouders die aan het woord komen. Inge Delva: ‘Ik wilde hen op deze manier een stem geven, hen zelf aan bod laten komen. Het onderwerp is belangrijk genoeg om op tafel te leggen en het bespreekbaar te maken.’ Aanvullend geven deskundigen duiding en commentaar.

u Inge Delva: ‘Met het boek wil ik ook een beetje begrip vragen.’

De norm die gehanteerd wordt in onze maatschappij is heel streng. Inge Delva, Auteur boek ‘Zoekende zonen’

kend. Ik leerde dat die vakjes tekort schieten én dat het vakjesdenken erg ingebed zit in onze manier van denken, ook in die van mij.’

Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt enkele rake commentaren van de sociale netwerksite.

@jeroenwils ‘Dokter ik heb een rodeneuzenprobleem.’ Rodeneuzendag maakt psychische problemen bij jongeren bespreekbaar. Deze actie verdient alle steun!

@Julieedv Ik sta nu al een maand op geriatrie, heb alle kankers en infecties van de wereld gezien maar de vuilste ziekte blijft toch de eenzaamheid.

@lukdewulf Net nog gehoord ‘je kan maar beter een been breken, dan krijg je bloemen en kaartjes van je werk’. Is vaak anders bij burn-out.

Uit het boek spreekt dan ook sympathie voor de zoekers. ‘Ja, tijdens de gesprekken groeide mijn sympathie. De norm die gehanteerd wordt in onze maatschappij is heel streng. Je moet het allemaal perfect doen en bij voorkeur van de eerste keer. Met het boek wil ik ook een beetje begrip vragen. Voor de jongens én voor de ouders. Het is onvoorstelbaar hoe veel kritiek die mensen krijgen. ‘Bij mij zou het niet waar zijn’ of ‘ik zou wel weten hoe ik die moet aanpakken’, zijn daarbij de meer vriendelijke opmerkingen. Terwijl de ouders vaak het onmogelijke doen in die zoektocht, som-

beelding

UIT

Zoekende zonen gaat over willen maar niet altijd kunnen, over vallen en opstaan, over prestatiedwang en faalangst, over erbij willen horen en nergens thuis zijn. Klinkt zwaar. Toch is dit een boek vol hoop. ‘Ja, ik ben hoopvol. Het thema is aangekaart, hopelijk ontstaat er daardoor wat begrip. Ik vind het ook hoopvol dat het met bijna alle zonen uit dit boek intussen goed gaat. Mijn diepste hoop is dat er ook maatschappelijk iets verandert. Is het wel nodig om iedereen in hokjes te stoppen? Moeten we niet af van die drang naar perfectie? Het zou niet slecht zijn om het signaal dat deze zoekende zonen uitzenden serieus te nemen. Zij zijn misschien wel de vernieuwers van morgen.’ Greet Vandendriessche

✔✔Inge Delva, Zoekende zonen, 225

pagina’s, uitgeverij Van Halewyck.

uw vrije tijd

Comedy

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Michael Van Peel overleeft 2015

‘Terroristen laten ook scheten’ Hypocrisie doorprikken

Comedian Michael Van Peel noemt 2015 een topjaar. Ook over de terreurdreiging is hij hoopvol, want ‘de goeie zijn altijd met meer’. Actuele comedy met een boodschap is zijn ding.

In zijn conference over 2015 zit ook een stuk over vluchtelingen. Wist u bijvoorbeeld waarom vluchtelingen met bootjes de levensgevaarlijke tocht naar Europa maken en niet gewoon het vliegtuig nemen? Van Peel geeft het antwoord in zijn show. Is het dan de taak van een comedian om het publiek te onderwijzen? ‘Ik vind het de taak van alle burgers om ons te in-

l sinds 2009 toert Michael Van Peel door Vlaanderen met een eindejaarsconference. Dat betekent: op een maand tijd een voorstelling in elkaar boksen, intensief testen en dan twee en een halve maand toeren aan een hels tempo van vijf voorstellingen per week. Dit keer doet hij dat met de voorstelling ‘Van Peel overleeft 2015’.

Niets is mooier dan de angst en de frustratie er samen uit te lachen. Comedian Michael Van Peel

Boosheid en verontwaardiging

formeren’, zegt Van Peel. ‘Satire probeert hypocrisie te doorprikken. Soms kan je dat al doen door gewoon feiten te geven. Voor mij is het leuk als ik er nog een grap aan kan verbinden. Maar ik vind wel: hoe meer mensen de juiste informatie hebben, hoe beter. Ook en vooral zij die over vluchtelingen uitspraken doen als stuur ze terug.’

Waarom kiest hij precies voor dit soort comedy? ‘De meeste comedians beginnen met een voorstelling over zichzelf’, vertelt Michael Van Peel. ‘Maar ik vind mezelf niet boeiend genoeg om over te vertellen.’ Hij werd naar eigen zeggen het podium opgesjot door Nigel Williams, die hem als raad gaf te schrijven over wat hem kwaad maakt. ‘Bij mij is dat helaas de actualiteit’, zegt Van Peel. In zijn voorstellingen voel je dan ook vaak boosheid en verontwaardiging. ‘Ik hou een heel jaar bij wat schuurt, wat me irriteert of wat me kwaad maakt. Daarmee ga ik op een podium staan en gaandeweg sluipen er grappen in.’

Punkers van de 21ste eeuw

Angst is macht Voorstellingen maken rond actuele thema’s betekent ook dat de inhoud nooit honderd procent vast ligt. Zo vielen de aanslagen in Parijs midden in zijn try-outs. ‘Er zijn ergere dingen dan een comedian die zijn conference moet herschrijven,’ vertelt hij daarover. ‘Ik had die avond net een tryout waarbij we met het publiek samen hadden besloten om ons niet bang te laten maken. Want angst is macht. Toen ik achteraf in de auto hoorde over de aanslagen in Parijs, klopte mijn voorstelling niet meer met de realiteit.’ ‘Angst laat je ook domme beslissingen nemen. Het zorgt voor een tunnelvisie. Je kan het beter proberen om te buigen naar alert heid. Uitspraken als ze mogen niet winnen

WIN

uuMichael Van Peel: ‘Een comedian moet schrijven over wat hem kwaad maakt. Bij mij is dat jammer genoeg de actualiteit.’ vind ik een beetje onnozel. Dat hoorde ik veel politici verkondigen. Maar ze hebben gewonnen, hé. Er zijn 130 mensen dood, we leven in een angstcrisis en onze economie heeft een knauw gekregen.’ Wat we dan volgens hem wel moeten doen? ‘We moeten stoppen met terroristen op een voetstuk te zetten. We moeten stoppen met ze te zien als een soort machtig monster, een ruimtewezen waar we bang voor moeten zijn. Zo geven we hen macht die ze niet verdienen. Terroristen zijn ook mensen. Zij laten ook scheten, hé.’

Win een van de vijf duoticketS voor ‘Van Peel Overleeft 2015’

Aan hoeveel eindejaarsconferences ‘Van Peel Overleeft ...’ zit Michael Van Peel intussen, 2015 inbegrepen? a. 3 - b. 5 - c. 7 Stuur voor 21 december een kaartje met het juiste antwoord naar: Visie, wedstrijd VPO2015, Postbus 20, 1031 Brussel. Vermeld waar je wil gaan kijken. Mogelijkheden: 14/01/16 Lier, 16/01/16 Wevelgem, 17/01/16 Geraardsbergen, 09/02/16 Dilbeek of 10/02/16 Tongeren.

colofon

De aanslagen in Parijs, de verhoogde terreurdreiging in ons land en alles wat erbij kwam kijken, zitten nu ook in de show verwerkt. ‘Dat is een vorm van therapie’, erkent Michael Van Peel. ‘Niets is mooier dan de angst en de frustratie er samen uit te lachen. Ik was bijvoorbeeld heel gerustgesteld als enkele dagen na het verhoogde terreuralarm onze ministers weer volop aan het kibbelen waren. Net als vroeger. Die kleine Belgische kantjes die de ernst helpen doorbreken, heerlijk.’

TODO

In zijn show haalt Michael Van Peel ook de vele burgerinitiatieven aan die de laatste jaren zijn ontstaan. ‘De Britse acteur Benedict Cumberbatch zei eens: Bypass your government, omzeil je regering. Dat kan dus. De mensen die zelf dingen opzetten om bijvoorbeeld vluchtelingen te helpen, dat zijn de punkers van de 21ste eeuw. Die zich afzetten tegen de maatschappij en de regels en zelf positieve initiatieven nemen, natuurlijk binnen het wettelijk kader (lacht). De nieuwe manieren om ons te verenigen en aan politiek te doen worden nu nog wat weggelachen. Maar het werkt wel. Iemand startte een crowdfunding op om Griekenland te redden en haalde 800 000 euro op. Dat is niet niets. Die man wiens autootje door relschoppers op zijn dak werd gezet tijdens een grote betoging, werd ook op die manier geholpen. Je kan dus wel iets doen. We zijn niet zo machteloos als we allemaal denken.’ Amélie Janssens

✔✔Kalender en tickets,

www.michaelvanpeel.be

Vakantie-idee: laat je inspireren voor je volgende reis

Op de vakantiebeurs van Govaka en Pasar kan je terecht voor inspiratie voor je volgende reis. Wie graag even wegdroomt of ervaringen uitwisselt met reisbegeleiders, is bij ‘Vakantie-idee’ aan het

juiste adres. Wie tijdens de beurs meteen een reis boekt, geniet van een extra korting. Een sportieve fietsvakantie, bedevaart of een verrassende culturele reis, er is voor ieder wat wils.

✔✔Toegang gratis. Zondag 13 december, van 10u tot 17u, GC Den Boomgaard, Antwerpsestwg 57 in Broechem

Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV Bouw - industrie & energie en ACV Transcom • Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte • Hoofdredacteur: Jurgen D’Ours • Redactie beweging.net en ACV: Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Hilde Van Malderen, Kasper Goethals, Patrick Wirix, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Kris Six • Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Chris Van Hauwaert, Nele Verheye, Anneleen Vermeire • Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • lezers@visieredactie.be • Druk: Coldset Printing Partners, A.Gossetlaan 30, 1702 Groot-Bijgaarden • Artikels op de regionale bladzijden (20-23) vallen onder de resp. verantw. uitgevers.

¬ Leuven

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Regioverantwoordelijke: Wouter Van Dyck Artikels op de regionale bladzijden (20-23) vallen onder de verantwoordelijkheid van de regioverantwoordelijke. Verantwoordelijk uitgever regio Leuven: Wouter Van Dyck. Voor vragen over het regionaal nieuws, contacteer de redactie. Redactie Leuven, Martelarenlaan 8, 3010 Kessel-Lo - 016 29 81 00 - leuven@beweging.net

Walters verhaal over ‘ziek-zijn’ en Ariadne: “Ik blijf op zoek gaan naar uitdagingen” Ziekenzorg CM probeert chronisch zieke mensen te betrekken in de werking. Walter is daar een mooi voorbeeld van. In de eerste plaats is hij een optimistisch persoon en is hij een geëngageerde vrijwilliger bij Ariadne. Oh ja … Hij gaat ook door het leven met een chronische ziekte. Vrijwilligers van Ariadne weten wat ziek-zijn betekent: ofwel vanuit hun eigen ervaringen, ofwel vanuit hun vele contacten met mensen die worstelen met hun gezondheid. We proberen iedereen een kans te geven om vrijwilliger te worden in onze werking, rekening houdend met de mogelijkheden die de (chronisch zieke) vrijwilliger aangeeft. slecht moment Daarom wilt Walter aan de lezers van Visie het volgende meegeven: “veel gezonde mensen beseffen niet hoe gelukkig ze zijn. Het geluk moet je zeker niet zoeken in geld of zo. Gezond zijn is een rijkdom, veel mensen beseffen niet dat ze die rijkdom hebben. Telkens een stukje van die gezondheid afgeven is afscheid nemen van iets dat heel normaal zou moeten zijn voor iedereen. Het is een proces van geven en nemen, maar steeds opnieuw en opnieuw.”

Walter is 50 jaar en 16 jaar getrouwd met Paula. Hij omschrijft zichzelf als een vrij sterke optimist. Dit lees je ook duidelijk af van zijn gezicht. “Ik ben ook chronisch ziek” vertelt Walter, “Ik heb de ziekte van psoriasis artritis (dit is een inflammatoire reumatische aandoening die gekenmerkt wordt door gewrichtsontstekingen in combinatie met schilfers op de huid). Ik laat me daar niet door klein krijgen. Ik probeer me zoveel mogelijk in te zetten, ondanks het feit dat ik niet meer kan of mag.”

“Dank je wel Walter voor deze mooie getuigenis!” Saskia Boon

Op 18-jarige leeftijd kreeg Walter zeer zware rugklachten. Het duurde een aantal jaren voor de artsen een diagnose stelden. “Je bent blij dat je klachten een naam hebben, maar dan komt de angst voor het onbekende. Je gaat op zoek naar informatie over de ziekte en je denkt dat je leven om zeep is. Gelukkig besef je na een tijd dat er nog veel zaken zijn die je kunt en mag doen. Hoe de ziekte evolueert, is verschillend van persoon tot persoon.” In het begin ging het op en af met de klachten, maar een tiental jaar geleden is het sterk bergaf gegaan. “Ik kreeg achtereenvolgens veel ontstekingen aan de ruggengraat en aan andere gewrichten met aftakeling als gevolg. Het is zover gekomen dat ik niet meer in staat was om mijn werk te doen. Dit was 6 jaar geleden.” Het was voor Walter geen fijne beslissing om te stoppen met werken, maar wel de juiste. Als hij te maken kreeg met meer stress op het werk, verergerden de klachten en had hij meer opstoten van de ziekte. Sinds deze stress is weggevallen, zijn de opstoten afgenomen en is er meer controle over de ziekte.

GROENE

DRAAD

Walter had vooral in het begin moeilijkheden om met zijn beperkingen om te

Interesse in het aanbod van Ariadne? Vraag dan nu de brochure aan! 016 35 95 13 of ziekenzorg.leuven@cm.be.

gaan. Het was een proces van leren aanvaarden. Op een bepaald moment maakte Walter de klik om op zoek te gaan naar datgene wat hij wel nog kon. Hij ging vanaf dan op zoek naar nieuwe uitdagingen: “Je moet wel voortdurend nieuwe uitdagingen zoeken, omdat je steeds minder kunt. Je valt even in een zwart gat, maar je moet terug opstaan.” Er is veel onbegrip voor zieke mensen, maar Walter trekt zich dat niet aan. “Dat is bijzaak”, vertelt Walter. “Het gaat er om hoe ik mij voel en er nog zaken zijn die ik kan. Ik probeer gewoon dag per dag te nemen. Als ik een slechte dag heb, trek ik me op aan het lezen van boeken of het luisteren van muziek.” A Veel mensen leren Ariadne kennen als

deelnemer, bij Walter ging het omgekeerd. Hij startte op beleidsniveau. Daar vertegenwoordigt hij de stem van mensen met een chronische ziekte. Sinds 2014 begeleidt Walter cursussen en activiteiten als vrijwilliger. “Ik haal heel veel uit het vrijwilligerswerk bij Ariadne: Ik help mensen vooruitgaan in de dingen die ze doen en ik leer zelf dingen bij zowel vanuit de cursus als van de deelnemers zelf.” Af en toe leert Walter wel zijn grenzen kennen. Een uitstap of activiteit van Komaan of Surplus begeleiden, is best vermoeiend. Dan komt de optimist in Walter naar boven: “Je bekoopt dat de dagen erna, maar je weet dan waarom je je zo slecht voelt!”

Tips van Walter

Walter is niet altijd optimistisch. Hij had het heel moeilijk om het ziek-zijn te aanvaarden. Iedereen heeft wel eens een

• Blijf om mensen geven, welke tegenslag je ook overkomt.

Walter heeft enkele tips voor mensen met een chronische of fysieke aandoening om gelukkiger door het leven te gaan: • neem elke dag zoals deze komt. Iedereen heeft wel is een slechte dag; • blijf niet binnen, probeer de wereld verder te ontdekken; • probeer uitdagingen aan te gaan, ga een trapje hoger dan je denkt aan te kunnen. Gaat het niet? Laat het dan los en zet een stapje terug. Maar geef niet op!

DE ANDERE DAGELIJKSE KOST Je studeert af en hebt je toekomstplannen duidelijk op een rij. Je vindt werk en kunt aan het leven beginnen. Maar dan ... Je komt al enkele weken moe thuis. Je wijt dit aan het werkritme, maar er duiken andere kwalen op. Na heel wat onderzoeken krijg je een label opgeplakt. Vanaf nu ben je ziek! De plannen die je had, zijn verleden tijd. Je belandt in een dolgedraaide carrousel van ziekenhuizen, specialisten en een hoop papieren van het ziekenfonds. Ondertussen blijft er een ziekte aan je knagen. Onzeker over de toekomst, zit je met vragen. Waar

vind je de antwoorden? Zal je omgeving je blijven steunen? Wil je al die goedbedoelde hulp? Hoe moet het verder? Je hebt wel wat, maar je bent niet ziek. Je ervaart onbegrip, want een jong iemand màg niet ziek zijn! Je voelt je schuldig, want anderen hebben het veel erger denk je. Tegelijk groeit de angst voor wat dat label met jouw toekomst van plan is. We kijken er vaak van weg, maar ook dàt is het leven. Niet lief en zacht van huisje, tuintje, kindjes, maar van vechten tegen onbegrip, tegen jezelf, tegen de ziekte die je meedraagt. Bij elke kleine

stap vooruit, groeit de trots voor wat net is gelukt en koester je wat werd herwonnen! Laat dit een pleidooi zijn voor meer begrip voor die andere dagelijkse kost van de jonge zieke mensen. Bart Demarsin

¬ Leuven

Visie ¬ Vrijdag 11 december 2015

zoekt huishoudhulpen met een plus

DIT EVENT ZAL DOOR OMSTANDIGHEDEN NIET PLAATSHEBBEN OP 13 DECEMBER 2015 MAAR WEL OP 20 FEBRUARI 2016

Familiehulp is voortdurend op zoek naar bekwame huishoudhulpen, zowel in de divisie Zorg als in de divisie PIT die werkt met dienstencheques.

Ku(r)kelekuu: Samen kurk inzamelen

Een huishoudhulp kan meer dan vakkundig toveren met stofdoek en zwabber. Mensen tevreden stellen en een comfortabel gevoel bezorgen, daar gaat het om.Daarom spreekt Familiehulp ook van “Poetsen met een plus”.

De Vlaspit, een sociaal economie-project in Scherpenheuvel, sorteert de kurk en verwerkt het tot isolatiemateriaal. Ecowerf, het intergemeentelijk bedrijf voor afvalverwerking, steunt dit project door kurk in te zamelen via hun containerparken. Zij bieden in al hun containerparken zelfs doosjes aan om kurken in te zamelen. ( zoals de batterijen doosjes)

Elk jaar komt er 480 ton kurk ( stoppen en onbewerkte kurk) terecht in de afvalberg van het restafval. Spijtig, want deze kurk kan een nieuw leven krijgen. Zelfs synthetische kurk kan verwerkt worden.

Omdat Familiehulp op verschillende domeinen in de thuiszorg en ondersteuning actief is, krijgt de functie van huishoudhulp er een extra dimensie, vandaar de ‘plus’. “De huishoudhulpen in de zorg komen vaak bij oudere cliënten, die met kleine of grote ongemakken kunnen kampen”, legt Agnes Bode, algemeen directeur van Familiehulp uit. “ Zij signaleren eventuele problemen. Zo kunnen onze verzorgenden die mensen gepaste hulp aanbieden. Als huishoudhulp in de zorg vorm je de eerste lijn binnen een breed aanbod aan zorgen dienstverlening. PIT’ers, de huishoudhulpen met dienstencheques, maken het leven van tal van gezinnen dan weer veel aangenamer.” Heb je zelf interesse om in de regio Leuven aan de slag te gaan als huishoudhulp bij Familiehulp? Surf dan naar www.jobmeteenplus.be Op deze website vind je alle info en kan je meteen online solliciteren. Ben je zelf op zoek naar een huishoudhulp? Contacteer dan Familiehulp via www.familiehulp.be Familiehulp heeft ook regelmatig openstaande vacatures voor ander functies (verzorgenden, begeleidend personeel, administratief medewerkers,...) Je vindt alle informatie op onze nieuwe jobsite www.familiehulp.be/jobs

AGENDA AARSCHOT

LINTER

°19/12 – Planten geboorteboom – www.kwb.be/ourodenberg °21/12 – Koken – www.kwb.be/ourodenberg

°26/12 – 18.30 – Kerstwandeling – Pasar Linter – Okra Wommersom – Parochiezaal Wommersom St. Kwintensstraat – Inschrijven 0476 56 55 70

BIERBEEK °21/12 – 14.00 – Knutselatelier – Femma Korbeek-Lo – bosmans.thijs@telenet.be

BOUTERSEM °17/12 – Slotevenement tof toegankelijk – Kwb – wim.sempels@telenet.be °26/12 – Kerstbezinning – Kwb wim.sempels@telenet.be

HAACHT °18/12 – Kaarten – Kwb engelborghsroger@gmail.com

KEERBERGEN °18/12 – Winterkaartspel – www.kwbkeerbergen.be °23/12 – Bridge www.kwbkeerbergen.be

LANDEN °21/12 – 19.30 – Bloemschikken – Femma Neerwinden – christiane.arnauts@telenet.be

LEUVEN °16/12 – 19.30 – Infoavond ‘Wat als iemand het niet meer ziet zitten?’ in Residentie Molenbeek, Burg. S. De Rijcklaan 3 – Inschrijven 016 31 49 10 of www.cm.be °18/12 – Lekkerbekinsect – www.kwb.be/kessel-lo

ROTSELAAR °17/12 – 9.30 – Babymassage – Consultatiebureau Kind en Preventie, Langestraat 84 – Inschrijven 078 15 01 00 of gretadewolf@telenet.be

SCHERPENHEUVEL-ZICHEM °18/12 – Mazoutactie – users.skynet.be/kwb.okselaar °18/12 – Kaarten – kwb.be/zichemcentrum °19/12 – 20ste kerstconcert koninklijke harmonie “de heren van Zichem” - kwb.be/zichemcentrum °21/12 – Opbouw kerststal in parochiekerk kwb.be/zichemcentrum °6/01 en 13/01 – 19.30 – Breien voor starters – Zaal Familia, Prelaatstraat 26 Averbode – Inschrijven jongfemma.averbode@ gmail.com

TREMELO °21/12 – Bowling – www.kwbbaal.be °26/12 – Kindernamiddag www.kwbbaal.be

We stellen echter vast dat mensen niet (altijd) weten dat kurk als een aparte fractie wordt ingezameld. Met de eindejaarsfeesten in het vooruitzicht willen de lokale groepen van onze organisaties meer aandacht vragen voor het inzamelen van kurk. De mascotte van de actie is een haan, die oproept om kurk in te zamelen. Vandaar de naam: ku(r) kelekuu. De haan zal op heel wat plaatsen opduiken want er zijn plaatselijke acties en lokale inzamelpunten, in samenwerking met scholen, kerken, HORECA. Op die manier willen wij iedereen meer bewust maken van de inzameling van kurk via de containerparken. Dus zamel mee in: Je kan feesten , samen klinken, maar ook nog een heel goed project (recyclage en sociale tewerkstelling )steunen.

✔✔Contact: beweging.net, Martelarenlaan 8, 3010 Kessel-lo, 016 29 81 00 mj.hendrickx@beweging.net

¬ Leuven

Visie ¬ Vrijdag 11 december 2015

Vokans verhoogt werkkansen Al 25 jaar zet vzw Vokans (Vorming- en opleidingsKansen) in op het versterken van competenties door het vormen, opleiden en coachen van werkzoekenden én werknemers. Vokans heeft daarbij extra aandacht voor wie het moeilijk heeft bij het vinden van een job. Zoals bijvoorbeeld met de opleiding ‘huishoudhulp’ waarvan weldra een hele nieuwe reeks opleidingen in Vlaams-Brabant van start gaat.

e staan er niet altijd bij stil, maar ‘werken’ is meer dan alleen geld verdienen. Werk is ook de sleutel naar sociale integratie, persoonlijke contacten en individuele ontwikkeling. Wie aan de slag is, maakt of bedenkt iets of verleent iemand een dienst. Kortom, werken geeft mensen zekerheid en het gevoel dat ze ergens bij horen. Mensen die al langere tijd werkloos zijn, kunnen te maken krijgen met eenzaamheid, armoede, achterstand of het gevoel van nutteloosheid. Toch is het vinden van een job niet altijd zo eenvoudig. Vooral voor mensen die laaggeschoold zijn, te oud bevonden worden of de taal niet spreken is het vinden van een geschikte job vaak heel erg moeilijk. Vzw Vokans (Vormings- en OpleidingsKANSen) wil bruggen slaan tussen de arbeidsmarkt en werkzoekenden. Willemijne Linssen, regiomanager van Vokans in Vlaams-Brabant en Brussel, vertelt: “Ons doel is om duurzame tewerkstelling creëren. We richten ons vooral op kansengroepen: allochtonen, laaggeschoolden, 50-plussers,… kortom mensen die niet meteen de meest voor de hand liggende keuze zijn wanneer bedrijven en organisaties aanwerven.” Jullie werken nauw samen met het ACV. In welke zin? Willemijne: “Vokans kan met haar eigen instrumenten en aanpak de dienstverlening van het ACV verruimen. Werkzoekenden moeten administratief goed begeleid worden. Het ACV speelt hier een belangrijke rol in door het werkloosheidsdossier op te volgen, maar er is natuurlijk veel meer. Werkzoekenden die begeleiding nodig hebben om hun weg op de arbeidsmarkt te vinden, kunnen naar de dienstverleningen van Vokans doorgestuurd worden. Vokans kiest voor activerende maatregelen , wij willen de mensen echt aan het werk helpen! En het is nu net daar dat Vokans en ACV de handen in elkaar kunnen slaan aangezien de ACVmedewerkers mensen kunnen doorsturen naar onze begeleidingen.”

Hoe gaat Vokans precies te werk? Willemijne: “We doen aan trajectbegeleiding: we pakken de werkzoekende als het ware bij de arm, geven opleiding en begeleiden hem of haar naar een job. Eens aan het werk, proberen we hen zoveel als mogelijk te ondersteunen. Niet alleen door regelmatig met hén samen te komen, maar ook met de werkgever om uiteindelijk tot een perfecte samenwerking te komen. Als het toch nog fout loopt, proberen we opnieuw een geschiktere job te zoeken. Jullie starten weldra met een reeks opleidingen tot huishoudhulp. Aan welke voorwaarden moeten kandidaten voldoen? Willemijne: “Er is maar één voorwaarde en dat is gemotiveerd zijn. Dat is nu net het voordeel aan deze opleiding. Ze is heel laagdrempelig en er is ook geen taalniveau verreist. Voor heel wat opleidingen van de VDAB is dat wel zo, waarmee uiteraard meteen een pak mensen geen kans meer maken. Met deze opleiding hopen we hen wél te bereiken. En niet alleen hen trouwens, iedereen is welkom. Zo hadden we in een van de vorige cursussen bijvoorbeeld een man van 62 die zijn hele leven in een IT-bedrijf had gewerkt. Hij zag het niet zitten om nu al thuis te blijven en kwam daarom de opleiding volgen in de hoop zo nog enkele jaren aan de slag te kunnen.” Wat houdt de cursus precies in? Willemijne: “Het is eigenlijk een heel divers programma. Er wordt les gegeven over poetsproducten, over poetstechnieken maar ook over arbeidsethiek en communicatie. Na die opleiding is er een stage voorzien van 60 uur over een periode van 3 weken. Nadien gaan we actief op zoek naar een job: of binnen het stagebedrijf of extern. Onze doelstelling is om minimum 60% van de mensen in de opleiding effectief aan de slag te krijgen. Vokans doet ook aan loopbaanbegeleiding. Er komen heel wat mensen bij jullie langs die zich niet meer goed voelen in hun huidige job

of daar uiteindelijk toch niet meteen voor geschikt blijken te zijn. Willemijne: “Dat klopt. Naast de opleidingen doen we ook aan loopbaanbegeleiding. Het aantal aanvragen voor loopbaanbegeleiding blijft trouwens maar stijgen. En waar we met onze opleidingen vooral laaggeschoolden bereiken, zijn het vooral de hooggeschoolden die de weg vinden naar de loopbaanbegeleiding. Blijkbaar zijn zij meer bezig met hun loopbaan. Nochtans heeft iedereen opties binnen zijn loopbaan. Het is niet omdat je laaggeschoold bent dat je de rest van je leven dezelfde job moet uitoefenen.” En net als bij de opleidingen staat ook het maatwerk centraal binnen de loopbaanbegeleiding. Zo een begeleiding vertrekt altijd vanuit een individuele vraag.

Bijvoorbeeld een jonge mama die de balans tussen werk en gezin niet meer vindt of een werknemer die toch andere verwachtingen heeft over zijn baan. Soms komt de vraag ook van een Samen met de ‘vrager’ maakt Vokans eerst een analyse rond de drie vragen wie ben ik, wat wil ik en wat kan ik? Nadien wordt gezocht welke stappen ondernomen moeten worden om dat doel te bereiken. Heel vaak.

Praktisch: Ben je werkzoekend en heb je interesse in een praktijkgerichte opleiding huishoudhulp? Vokans biedt je individuele begeleiding tijdens de opleiding, de stage en bij je zoektocht naar werk. Contacteer vzw Vokans op 0473/52 18 86 of vlaams.brabant@vokans.be

ACV Leuven informeert over arbeidsvoorwaarden Heel wat werknemers zijn op zoek naar meer info over hun arbeidsvoorwaarden. Daarom organiseert ACV Leuven een reeks infoavonden rond ‘arbeid en zorg’, ‘eindeloopbaan’ en ‘alles over mijn loon’. Heb ik recht op tijdskrediet? Hoeveel dagen klein verlet kan ik opnemen bij een begrafenis of huwelijk? Is mijn loon wel correct? Wanneer kan ik op (brug)pensioen? Weet jij ook niet meteen waar of hoe je een correct, duidelijk en verstaanbaar antwoord krijgt op je vragen over arbeidsvoorwaarden? Dan ben je zeker niet alleen. “Heel wat mensen zitten met heel concrete vragen over het werk. In een bedrijf waar de vakbondsvertegenwoordiging is, kunnen werknemers terecht bij hun afgevaardigden. Maar voor wie werkt in een KMO of in een bedrijf waar geen vakbondsafvaardiging is, ligt dat vaak een stuk moeilijker,” vertelt Wendy Govaerts, verantwoordelijke voor de KMO-werking van ACV Leuven. De nieuwe regels rond arbeidsvoorwaarden zorgen voor heel wat onduidelijkheid en vragen. Denk maar aan de hele nieuwe wetgeving rond tijdskrediet en pensioenen bijvoorbeeld. Precies om een antwoord te bieden op al die vragen, organiseert ACV Leuven een inforeeks waarbij rond drie thema’s gewerkt wordt. Wendy: “We merken dat de meeste vragen die we krijgen gaan over de combinatie arbeid en zorg, eindeloopbaan of over het loon. Dat zijn dan ook de drie thema’s waarrond we zullen werken.” Alle werknemers uit de privé-sector zijn welkom op 1 of meerdere van deze infomomenten. Je kiest dus zelf waar en wanneer je over welk thema meer info wil. Uiteraard mag je ook aan verschillende infoavonden deelnemen. Waar en wanneer? Combinatie arbeid en zorg 12/1 - Mena Rotselaar 7/1 - Kruisboog Tienen 12/1 - De Maere Tielt-Winge

Eindeloopbaan Alles over mijn loon 2/2 - Mena Rotselaar 23/2 - Mena Rotselaar 28/1 - Kruisboog Tienen 18/2 - Kruisboog Tienen 19/1 - zaal Munte Zichem 17/2 - zaal Vinea Aarschot

Praktisch Deelnemen is gratis. De infoavonden starten telkens om 19.30 u. en eindigen rond 21.30 u. met een drankje. Inschrijven is verplicht en kan door een mailtje te sturen naar u13nbl@acv-csc. be. Vermeld zeker: naam, adres, telefoonnummer en de data en locatie van de infoavonden waaraan je zal deelnemen. Je vindt ook meer info op onze website: www.acv-leuven.be.

IE!

¬ Leuven

Visie ¬ vrijdag 11 december 2015

Samen zorg dragen:

Aanbod voor mantelzorgers 2016 Thuiszorg is niet altijd gemakkelijk. Niet voor de zorgbehoevende, maar ook niet voor de omgeving. De familie is meestal de basis van de thuiszorg, aangevuld en ondersteund door thuiszorgdiensten. Elke thuiszorgsituatie is uniek, meestal begin je er met heel veel moed aan. Toch

 lzorgers

r mante

ming voo ing en vor

Ontmoet

.be

www.cm

2016

In de brochure ‘Samen zorg dragen 2016’ hebben we de voor mantelzorgers interessante activiteiten gebundeld van Ziekenzorg CM en verschillende diensten van CM Leuven. Ben je mantelzorger en heb je interesse of ken je iemand voor wie

ons aanbod interessant is? Vraag dan zeker de brochure aan via Ziekenzorg CM. Je kunt de brochure ook verkrijgen in je plaatselijk CM-kantoor vanaf midden januari. Liesbet Weynants

Bel of mail ons!  016 35 96 88 ziekenzorg.leuven@cm.be

VRAAG GRATIS JOUW BROCHURE AAN

org drag

Samen z

duiken er soms problemen op waar je geen oplossing voor kunt vinden. Met het aanbod in deze brochure willen we jou, als mantelzorger ondersteunen in de zorg voor een ziek, ouder of zorgbehoevend iemand.

Kleef hier een klever van het ziekenfonds. Stop het formulier in een CM-brievenbus in jouw buurt.

Nieuwjaarsconcert OKRA Op dinsdag 12 januari trakteert OKRA je op een bruisend nieuwjaarsfeest vol heerlijke muziek in CC Den Egger te Scherpenheuvel. Het European Philharmonia, o.l.v. Walter Proost, brengt muziek die we kennen en graag willen horen, maar laat ons ook nieuwe melodieën ontdekken. Koen Crucke is al decennialang de keizer van de Weense muziek. Uiteraard klinken we na het concert op het nieuwe jaar. Praktische info Voor het aperitiefconcert van 10.30 uur verwachten we de gewesten Aarschot, Haacht, Leuven, Meerdaal en Winge. Het namiddagconcert (14.30 uur) voorzien we voor de gewesten Diest, Dijleland, Tienen en Zoutleeuw. De deelnameprijs houden we op 27 euro (22 euro voor leden OKRA). Meer info: OKRA Oost-Brabant Platte Lostraat 541, 3010 Kessel-Lo oostbrabant@okra.be of 016 35 96 94

Vakantiebeurs OKRA, trefpunt 55+ Vrijdag 8 of maandag 9 januari kun je het aanbod OKRA-reizen voor 2016 ontdekken. Je bent welkom in de zalen van CM, Platte Lostraat 541, Kessel-Lo. Er zijn doorlopend standjes en een cafetaria. In een afzonderlijke zaal stellen de reisleiders met beelden voor:

WELKE CM-KANTOREN ZIJN OPEN TIJDENS DE KERSTVAKANTIE (21-12 TOT 03-01)? Op 21, 22, 23 en 24 december kun je terecht in volgende CM-kantoren:

Op 28, 29, 30 en 31 december kun je terecht in de CM-kantoren:

Aarschot: Schaluin 87

Diest: K. Albertstraat 49

Scherpenheuvel: Mannenberg 15 Haacht: Werchtersesteenweg 8

Haacht: Werchtersesteenweg 8

Kortenberg: Leuvensesteenweg 290

Kortenberg: Leuvensesteenweg 290 Leuven: K. Leopold I-straat 34

Kessel-Lo: Diestsesteenweg 104E Heverlee: Naamsesteenweg 137 St.-Joris-Winge: Leuvensesteenweg 210

St.-Joris-Winge: Leuvensesteenweg 210

Tienen: Gilainstraat 27

Zoutleeuw: St.-Truidensesteenweg 28 D

14.00 uur: Kroatië, Duitsland (Coburg), Normandië, Limburg (fietsen)

•

15.00 uur: Sardinië, Tsjechië, Engeland (Yorkshire), Op weg naar Santiago

•

16.00 uur: Rijsel, Bulgarije, Montenegro en Oostenrijk (Klein Walsertal)

Meer info:

OKRA Oost-Brabant Platte Lostraat 541, 3010 Kessel-Lo oostbrabant@okra.be of 016 35 96 94

Herent: Mechelsesteenweg 484 Leuven: K. Leopold I-str. 34

•

Opgelet! Al onze kantoren zijn gesloten op: • 25 december 2015 • 1 januari 2016 Op 24 en 31 december 2015 zijn de kantoren open tot 12 uur.

Landen: Stationsstraat 26 A

eindejaarsactie

BON €10*

cvba Vivantia schenkt leden van CM Leuven een kortingsbon van €10* bij aankoop vanaf €99. * Actie enkel geldig bij afgifte van deze bon van 11 t.e.m. 31 december 2015 en enkel cumuleerbaar met 10% korting voor leden CM Leuven, niet met andere kortingen/acties. Geldig in de thuiszorgwinkels, optieken of hoorcentra en na aftrek tussenkomst ziekenfonds. Voor alle deelnemende centra, zie vestigingen op www.vivantia.be

CM Leuven Een vraag voor CM? • Op www.cm.be vind je heel wat info • Contacteer ons via e-mail: leuven@cm.be • Bel naar 016 35 96 00 ma. tot vrij.: 8.30 - 17 u.

Gelieve een gele CM-klever mee te brengen.



CONTACT

V I VA N T I A H O O R C E N T RU M

• Voor een afspraak in een CM-kantoor: www.cmleuven.be/afspraak