Visie nr06 dd2303

Regio Kempen (Turnhout) Vrijdag 23 maart 2018

1 300 Belgen wachten op een orgaan Vorig jaar doneerden 348 Belgen minstens een orgaan na hun overlijden. Dat is 8,4 procent meer dan in 2016. Maar met nog bijna 1 300 mensen op de wachtlijst, is elke donor van levensbelang. Ona (17), de dochter van Leen Santermans en Jan Rypens, redde na haar overlijden zeven levens. ‘We wisten meteen: dit is wat Ona zou willen.’

> p. 9

Politiek engagement ligt bijzonder laag nochtans…

DIËTESTE SOFIE DEKETELAERE

‘Vers of diepvries, alle groenten zijn evenwaardig’

ABONNEE

‘POLITIEK IS GEEN VER-VAN-MIJN-BED -SHOW’ > p. 2-3

> p. 5

> p. 10

ACTRICE RUTH BEECKMANS

‘Alles mag mislukken, als ik maar een goede mama ben’

> p. 20

www.beweging.net

E-commerce in Nederland geen paradijs voor werknemers

www.cm.be

www.acv-online.be

Sociale dumping leidt tot wantoestanden in de vleesindustrie jaargang 75 ¬ visie nummer 6 afgiftekantoor brussel x ¬ p910695 volgend nummer op 6 april 2018

p. 14

Regionieuws > p. 16

2 ‘Politiek is geen ver-van-mijn-bed-show’

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

Politiek engagement in Vlaanderen

Zijn politici enkel geïnteresseerd in de stem van de kiezer en niet in zijn mening? Twee op de drie Vlamingen geloven van wel. Dat zou kunnen verklaren waarom het aantal Vlamingen dat zich politiek engageert zo bedroevend laag is.

‘Nochtans is de politiek alomtegenwoordig en zou je politieke interesse als een burgerplicht kunnen beschouwen’, zegt Peter Wouters, voorzitter van beweging.net.

D

e laatste keer dat we met zijn allen naar het stemhokje trok­ ken is alweer vier jaar geleden.

Maar over een dik half jaar is het weer zover. Dan kiezen we een nieuwe gemeente­ en provincieraad. Bij de politie­ ke partijen flakkert de verkiezingskoorts al op. Maar de man en de vrouw in de straat liggen er niet wakker van, zo blijkt uit de VRIND 2017 (Vlaamse Regionale Indica­ toren). De meeste Vlamingen zijn heel sceptisch over politiek. Meer dan twee op de drie vindt dat politici van alles beloven bij verkiezingen, maar dat daar weinig van terechtkomt. Liefst de helft zegt dat stem­ men geen zin heeft en dat politici geen rekening houden met de opvattingen van de kiezer.

Politieke interesse Die pessimistische kijk op politiek vertaalt zich ook in de mate waarin de Vlaming in­ teresse toont in politiek en zich ervoor en­ gageert. Eén op de vier geeft aan politiek geïnteresseerd te zijn, tegenover 40 procent die dat helemaal niet is. Zij die regelmatig

VERWOORDING

met vrienden en familie over politiek dis­ cussiëren zijn in de minderheid. Gesprek­ ken over lokale politiek zijn het populairst, met die kanttekening dat maar 16 procent ze aangaat. Dan hoeft het ook niet te ver­ bazen dat het politiek engagement van de Vlamingen niet zo denderend groot is. Am­ per 4 procent heeft zich ooit kandidaat ge­ steld op een lijst voor verkiezingen (zie in­ fografiek) en 8 procent was ooit lid van een gemeentelijk adviesorgaan. Enkele bemoe­ digende cijfers zijn evenwel dat een meer­ derheid al ooit een petitie heeft onderte­ kend en een kwart al eens heeft deelgeno­ men aan een demonstratie.

‘Wat deze cijfers leren, is dat het politieke bedrijf momenteel niet echt aantrekkelijk is’, zegt Peter Wouters, voorzitter van beweging.net. ‘De partijen wekken geen vertrouwen en dat komt voor een stuk om­ dat ze denken dat een verkiezing hen tel­ kens een vrijgeleide geeft om hun punten uit te voeren. Maar tijdens een bestuurs­ periode duiken heel wat maatschappelijke vraagstukken op waarover de meningen intussen veranderd kunnen zijn. Partijen moeten daarom meer moeite doen opdat burgers en verenigingen kunnen partici­ peren aan het beleid en hun visie kunnen delen.’

Impact Peter Wouters ziet nog een obstakel. ‘Mis­ schien denkt de Vlaming dat politiek een ver­van­mijn­bed­show is, maar dat is het niet. Het heeft bijna dagelijks een impact op je leven. Het gemeentebeleid kan heel bepalend zijn voor de sociale samenhang in je buurt en dat is minstens even belang­ rijk als een goed aangelegd voetpad. Soms

HOE POLITIEK ACTIEF IS DE VLAMING?

58%

21%

tekende ooit een petitie

nam ooit deel aan een demonstratie

19%

14%

nam ooit contact op met een politicus om zijn mening te uiten

verzamelde ooit actief informatie over plannen of beslissingen van de overheid

Bron: VRIND 2017

ben je ook met politiek bezig, zonder dat je het beseft, bijvoorbeeld wanneer je je via de ouderraad van de school inzet voor meer verkeersveiligheid. Ik zou zelfs durven stellen dat politieke interesse een burger­ plicht is. We hebben een goed leven hier en we moeten er mee voor zorgen dat dat zo blijft door ons minstens betrokken te voelen bij het politieke bedrijf.’

Wouters. ‘ Daarom steunt beweging.net mensen die een mandaat ambiëren onder andere via de vormingstrajecten van beweging.academie. Die opleidingen staan ook vaak open voor iedereen die interesse heeft. Zo hopen wij mee de politieke krie­ bel in Vlaanderen weer aan te wakkeren.’

Leen Grevendonck

En daar wil beweging.net toe bijdragen.

‘Wie zich echt politiek wil engageren verdient alle respect’, aldus nog Peter

EN DAN BLIJKT MAMA TOCH WAT MINDER WAARD Toen mijn grootmoeder geboren werd, mocht ze nog niet gaan stemmen. Klinkt logisch, ze was nog maar een baby. Maar ik heb het over vrouwen in het algemeen, die pas in 1948 stemrecht kregen. Toen mijn moeder geboren werd, mocht ze nog geen zichtrekening hebben. Klinkt ook logisch, ze was nog maar een baby. Maar ik heb het over gehuwde vrouwen die pas in 1976 zonder de toestemming van hun man een rekening mochten openen bij de bank.

Toen ik geboren werd in 1979, waren er blijkbaar nog altijd wat verschillen tussen man en vrouw, want pas in 2000 werd uitdrukkelijk in de grondwet opgenomen dat mannen en vrouwen gelijk zijn voor de wet.

Klopt, vandaag zijn we op papier gelijk. In de praktijk durf ik dat te betwijfelen, al wil ik hier niet de grote feministische discussie starten. Maar toch even dit melden.

Onlangs wilde ik een formulier invullen om het kraamgeld aan te vragen. In mei word ik voor de allereerste keer mama van een dochter. Zo’n premie is dan een mooi duwtje in de rug, want een baby-uitzet kost nogal wat geld, weet ik intussen.

Tot mijn verbazing stelde ik vast dat ik als mama het kraamgeld niet eens mag aanvragen. Dat recht is voorbehouden voor de papa, tenzij hij geen werk of geen inkomen heeft. Dus moet ik braafjes aan mijn vriend vragen of hij het formulier wil ondertekenen. Het geld mag wel op mijn rekening gestort worden. Blijkbaar is het

dan traditioneel gezien toch weer aan de mama om de babyspullen uit te kiezen.

Dus wanneer mijn dochter wordt geboren in 2018, zullen man en vrouw voor de administratie nog altijd niet gelijk zijn. Het maakt niet uit wat de reden moge zijn voor deze administratieve ongelijkheid, laat mijn handtekening op welk document dan ook even veel waard zijn als die van mijn vriend. Zelfs al gaat het maar om een detail. U heeft het beloofd in 2000.

Hilde Van Malderen Hoofdredacteur Visie

3

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

Drie Vlamingen getuigen over hun politiek engagement 8% maakte ooit deel uit van een advies/overleg/inspraakorgaan in een gemeente of stad

4% sloot zich ooit aan bij een politiek forum of discussiegroep op internet

4% stelde zich ooit kandidaat op een lijst voor verkiezingen

Alexandra Smarandescu is kersvers voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad Sinds februari is Alexandra Smarandescu (21) de nieuwe voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad. De komende drie jaar is zij de spreekbuis van de ruim 2 miljoen kinderen en jongeren die Vlaanderen rijk is.

‘Al van jongs af aan is mijn idee: ben je het ergens niet mee eens, dan kun je die kritiek uiten, of je kunt kanalen zoeken om er daadwerkelijk iets aan te doen.

Daarom heb ik mij kandidaat gesteld bij de Vlaamse Jeugdraad. Ik geloof echt dat ik zo een verschil kan maken. Samen met 15 andere adviseurs ga ik mijn tanden zetten in de thema’s onderwijs, diversi­ teit en goed in je vel. 4 500 jongeren heb­ ben daarvoor gestemd.’

‘Als rechtenstudente krijg ik vaak de vraag of ik droom van een carrière in de

Ex-gemeenteraadslid Ingrid Pelssers gelooft in de kracht van politiek Als twintigjarige student politieke wetenschappen geraakte Ingrid Pelssers (nu 45) verkozen voor de gemeenteraad in Maasmechelen. De ervaring die ze toen opdeed, komt haar nog altijd van pas.

‘Ik kom niet uit een politiek nest, maar ik ben altijd al sterk geëngageerd ge­ weest. Als student in Leuven was ik ac­ tief bij de holebi­jongerenwerking. Mijn nonkel tipte de toenmalige burgemees­ ter van Maasmechelen dat ik een goede kandidaat zou zijn voor de gemeente­ raadsverkiezingen. Ik kreeg meteen een verkiesbare plaats, maar raakte ook met vrij veel stemmen verkozen.’

‘Ik ben vijf jaar gemeente­ raadslid geweest en die ervaring in de politiek heeft mij verrijkt als men s. I k heb veel mensen leren kennen, waa r mee i k a nders nooit in contact was ge­ komen. Ik heb geleerd hoe je strategisch moet denken, hoe je het best je punt brengt en hoe je moet communice­ ren naar verschillende doelgroepen.

Ook weet ik sindsdien

dat als je iets wilt realiseren, je het nodi­ ge geduld aan de dag moet leggen.’

‘Vandaag werk ik voor de VVSG, de Ver­ eniging van Vlaamse Steden en Gemeen­ ten. En mijn job vat ik ook op als een po­ litiek engagement. Als je de politici vergelijkt met voetballers op een veld, dan sta ik aan de zijlijn om hen te onder­ steunen. Ik besef dat er veel mensen kri­ tisch zijn ten aanzien van de poli­ tiek, maar met het hand op mijn hart kan ik zeggen dat er ontzettend veel burge­ meesters, schepenen en ge­ meenteraadsleden zijn die er enorm hard voor gaan. Ik geloof in de kracht van poli­ tiek. Dus als je een politieke kriebel voelt, laat je niet ont­ moedigen. Ga op een lijst staan, word lid van een adviesraad of doe mee aan een vorm van burgerparticipatie.’ (LG)

politiek. Maar dat was niet mijn drijfveer om die studies aan te vatten. Ik ben ge­ interesseerd in de redenen waarom be­ paalde wetgeving tot stand komt. Maar wie weet kom ik ooit wel in de politiek terecht. De Vlaamse Jeugdraad is alvast een goede leerschool.’

‘Sommige vrienden vinden politiek maar een ver­van­mijn­bed­show. Maar het heeft een grote impact op het leven van jongeren. Denk aan het tarief voor openbaar vervoer, het aantal uren dat je een studenten­ job kunt doen en de hoogte van het inschrijvingsgeld in het on­ derwijs. Ik zie het als mijn taak om jongeren te overtuigen van het belang van politiek. Het zou een goede zaak zijn mochten jon­ geren stemrecht krijgen vanaf 16 jaar. Want hoe eerder je hen be­ trekt, hoe sneller ze zich er mis­ schien voor zullen engageren.’ (LG)

Senior Flor Beylemans deelt zijn ervaring in de cultuur- en jeugdraad van Bekkevoort Voor sommige mensen staat het pensioen niet synoniem met op je lauweren rusten. Zo zetelt de 76-jarige Flor Beylemans nog met veel plezier in de cultuur- én jeugdraad van zijn gemeente Bekkevoort. En het mag gezegd worden: dankzij die raden ‘bougeert’ er veel in de landelijke gemeente.

‘Als vrijwilliger van Pasar ben ik in de cultuurraad van Bekkevoort terecht­ gekomen. De gemeente vraagt ons om advies, bijvoorbeeld wanneer er een nieuwe straatnaam moet gekozen worden. Maar onze impact reikt veel verder dan dat. Zo hebben we zelf een puntensysteem uitgewerkt om de sub­ sidies aan de verenigingen eerlijker te verdelen.’

‘De raad is ook de motor achter het cul­ tuuraanbod in onze gemeente, want wij hebben geen cultureel centrum.

Op ons initiatief heeft Bekkevoort bij­ voorbeeld meegedaan aan Open Mo­ numentendag en Erfgoeddag. Daar­ voor krijgen wij veel waardering van het gemeentebestuur. Omdat ik ooit de speelpleinwerking heb opgestart zetel ik ook in de jeugdraad. Daar ga ik af en toe nog naartoe, maar de man­ nen van de jeugdbeweging doen dat goed. Net omdat ik in twee adviesra­

den zetel, ken ik de politici in mijn ge­ meente erg goed. Daardoor is de stap kleiner om hen aan te spreken. Ik heb veel respect voor hen en dat is weder­ zijds.’ (LG)

4

¬ post

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

UW GEDACHT CM-Zorgmakelaar

Ik las het artikel over de CM-Zorgmakelaar in vorige Visie. Een zorgmakelaar is het aanspreekpunt voor mensen die in een assistentiewoning verblijven. In verschillende groepen assistentiewoningen kun je een beroep doen op een CM-Zorgmakelaar om bijvoorbeeld de zorg die je nodig hebt, te organiseren. Hoe kiest CM die samenwerking? Bij hoeveel projecten is CM betrokken partij?

••• Christine Snoeck, Geraarsbergen

De CM-Zorgmakelaar is actief in een twintigtal projecten met assistentiewoningen verspreid over Vlaanderen. Een partnerschap aangaan wordt goed overwogen. De algemene filosofie en het concept van het project spelen een belangrijke rol.

Bovendien moeten de assistentiewoningen beantwoorden aan kwaliteitscriteria. Een goede ligging is er een van. CM kiest voor residenties dicht bij het centrum van een stad of gemeente zodat bewoners makkelijk kunnen aansluiten bij wat er wordt georganiseerd. CM zet in op projecten die beantwoorden aan de noden van de doelgroep. Respect en toegankelijkheid voor iedereen zijn belangrijke elementen in de selectie.

Woonzorgcentra

Mensen die in een woonzorgcentrum verblijven, nemen vaak meer geneesmiddelen. Een recent CM-onderzoek heeft aangetoond dat bijna 40 procent van de bewoners van de woonzorgcentra antidepressiva slikt. Bijna 20 procent slikt antipsychotica. Maar het hoger pillengebruik

ligt toch niet aan de woonzorgcentra zelf, want zij schrijven de medicatie niet voor. Het zijn de artsen die dat doen.

••• Walter Appels, Holsbeek

Artsen schrijven inderdaad geneesmiddelen voor.

Zij schrijven antidepressiva vooral voor als bewoners van woonzorgcentra klachten hebben die wijzen op depressie, angst of slapeloosheid. Maar woonzorgcentra kunnen deze klachten helpen beperken door sterker in te zetten op ondersteuning van de bewoners. De coördinerend en raadgevend arts van het woonzorgcentrum kan er bij zijn collega’s op aandringen dit beleid mee te voeren.

Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Absurd

Mijn moeder werd op 30 januari 2013 weduwe.

In 2014 betaalde zij 81 euro bij de afrekening van de personenbelasting. Het jaar nadien ontving ze ongeveer 100 euro extra pensioen op jaarbasis. Maar bij de volgende afrekening betaalde ze 183,48 euro. Het jaar daarna steeg haar pensioen met ongeveer 300 euro op jaarbasis en betaalde ze bij de afrekening 304,05 euro. Na drie jaar heeft ze dus eigenlijk nog altijd geen echte verhoging gekregen. Wat een absurd gedoe.

Men spreekt dan dikwijls van pensioenopslag of indexaanpassing. Maar wat er aan de ene kant bijkomt, wordt aan de andere kant weer afgenomen. Veel werknemerspensioenen zijn sowieso al te laag, maar dit is ook nog eens bedrog. Wie doet er iets aan die absurde toestanden?

Toegestane arbeid In het artikel ‘Kan ik een andere activiteit uitvoeren als ik arbeidsongeschikt ben?’ in de vorige editie van Visie zorgt een zinsconstructie voor verwarring bij de uitleg omtrent de berekening van de uitkeringen. Onze excuses daarvoor.

Om de berekening van de uitkering voor personen die met toestemming van de adviserend-arts activiteiten uitoefenen tijdens hun arbeidsongeschiktheid te verduidelijken, leggen we dit uit aan de hand van een nieuw voorbeeld.

Stel, een persoon krijgt van de adviserend-arts de toelating om 19 uur per week te werken tijdens zijn arbeidsongeschiktheid. Wanneer hij deze activiteiten voltijds zou uitvoeren, werkt hij 38 uur per week. Het percentage van de tewerkstelling berekenen we als volgt: 19 / 38 = 0,5 = 50%. Een tewerkstellingspercentage van 20% wordt vrijgesteld, wat hier betekent dat er nog 30% (50% - 20%) overblijft. De uitkering zal dus met 30% verminderd worden. Concreet betekent dit dus voor deze persoon dat hij 70% van zijn volledige uitkeringen behoudt, met daarnaast het loon uit de toegelaten activiteit.

••• Naam en adres gekend bij de redactie

Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.

GECITEERD

VACATURE M/V

Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links naar rechts een citaat.

CM zoekt • Manager verzekeringsbemiddeling en klantenservice • Medewerker risk, compliance en databescherming • Departementscoördinator zorg • Hr business partner • Senior adviseur organisatieontwikkeling • Facilitator e-Gezondsheidszorg • Diensthoofd controlling • Data-analist en productbeheerder verzekeringen

1. Oogziekte; 2. grappenmaker; 3. grondvlak; 4. deel van een fietswiel; 5. venster; 6. vaas; 7. Europeaan; 8. omgeving; 9. kalm; 10. toverkunst; 11. rijtuig; 12. gek; 13. doorgang; 14. genotmiddel.

Citaat 6

1

S A T A

2

J

3

B A O R D T E M

4

S P B A

5

T R E A A R

I

6

K S R Z U

I

A K

7

L

I

O L

8

B U K U R E T R

9

I

A R S

L O H W N I

P S O U

A K

T M

K O N E

J

S

10 M E A G M

I

O E

I

• 3 Adviserend artsen regio West-Vlaanderen

T

11 K N A D R N O S 12 D W

Voltijds – onbepaalde duur Schaarbeek

Paul Corbeel

C E

L

A E A S

T

13 H P O E O R L

T

14 T P A B E A K N © De Puzzelaar

De oplossing is een Jiddisch spreekwoord: “Als je hart bitter is, zal suiker in je mond niet helpen”

Citaat 6 Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat

1 MILJOEN PENSIOENKRANTEN ACV-voorzitter Marc Leemans deelde op maandag 19 maart samen met enkele afgevaardigden pensioenkranten uit aan het station van Vilvoorde. De drie vakbonden stelden de pensioenkrant samen om de mensen te informeren over wat ze het ‘pensioengeknoei’ van de regering noemen. ‘De mensen hebben veel vragen’, stelt Leemans. ‘Minister Bacquelaine en de regering hebben het pensioendossier volledig verknoeid.’

Voltijds – onbepaalde duur Meer info: www.cmjobs.be

ACV Openbare Diensten zoekt • IT medewerker Voltijds – onbepaalde duur – Brussel Meer info: openbarediensten.acv-online.be

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

5

Belg eet te weinig groenten

Vier seizoenen op je bord Meer dan 9 op de 10 Belgen eten te weinig groenten. ‘Nochtans bestaan er zoveel verschillende groenten en kun je eindeloos variëren naargelang het seizoen’, zegt diëtiste Sofie Deketelaere, die tijdens de Week van de Diëtist vertelt hoe zij meer groenten op haar bord krijgt.

Kies voor kleur op je bord ‘We eten te weinig groenten. Als we al groenten toevoegen op ons bord, is het vaak maar een soort. Terwijl vari­ atie net cruciaal is: in wortelen zitten bijvoorbeeld andere vita­ minen dan in groene groenten.

Ga daarom voor kleur op je bord.

Je krijgt zeker voldoende vitaminen, mineralen en vezels binnen en het is nog fijn voor het oog ook.’

Seizoensgroenten zorgen voor afwisseling ‘Kies je groenten naargelang de seizoe­ nen. Dat is niet enkel beter voor het milieu, je wisselt er ook automa­ tisch mee af: elke maand heb je een nieuw kleurenpalet aan seizoens­ groenten. Lokale seizoensgroenten zijn bovendien vaak smaakvoller dan geïm­ porteerde groenten, je proeft soms echt dat verschil. Vaak zijn seizoensgroenten

ook goedkoper, al gaat dat niet altijd op: de prijzen en promoties hangen af van winkel tot winkel.’

Koud buiten?

Breng groenten binnen ‘In de zomer eten we graag lichte maaltijden zoals salades. In andere sei­ zoenen grijpen we vaker naar klassie­ ke maaltijden, winterse kost met veel aardappelen en vlees of vis. Ook bij koud weer heb je voldoende vitaminen en een variatie aan groenten nodig. Een goede tip is om groenten te voorzien in twee maaltijden per dag in plaats van een. Eet gegrilde groenten tijdens een warme maaltijd en soep of rauwkost bij je boter­ ham. Of ga eens voor wortelen als tussen­ doortje.’

aardpeer, koolrabi, postelein of pastinaak? Veel mensen laten die vergeten groenten links liggen omdat ze niet weten hoe ze die moeten klaar­ maken. Ga eens aan de slag met een verrassend recept.

Wissel niet enkel je groenten af, maar ook de manier waar­ op je ze klaarmaakt. Stoven of stomen hoeft niet altijd, een wok­ gerecht of groenteschotel uit de oven ka n ook sma ken. Maa k bijvoorbeeld eens pastinaak, mo­ menteel zelfs een seizoensgroente, in reepjes klaar in de oven. Zo krijg je pas­ tinaakfrietjes.’

Diepvriesgroenten zijn even voedzaam ‘We zeggen altijd dat we geen tijd hebben voor groenten. Geen excuus, want groen­ ten zoals spinazie, erwtjes, boontjes of ro­ de kool kun je evengoed in de diepvries bewaren. Diepvriesgroenten zijn even­ waardig. Ze worden snel gekoeld na de oogst en bevatten zo evenveel voedings­ waarde als verse groenten. Een belangrij­ ke voorwaarde is wel dat er niks aan toe­ gevoegd wordt. Let in het koelvak in de winkel dus goed op of er room of andere toevoegingen vermeld staan op de ver­ pakking.’

Sarah Vandoorne

Maak van je keuken een speeltuin ‘Varieer in je eigen keuken. Het weekend is het ideale moment om te experimente­ ren achter het fornuis. Misschien is het in de week veel te druk en speel je op zo’n momenten snel iets (ongezonds) op het werk naar binnen. Bereid daar­ om in het weekend de maaltijden voor de volgende week al voor.’

Vergeten groenten zijn veelzijdig ‘Kies eens een groente die je normaal niet zou gebruiken. Wie kent rammenas,

TEGEMOETKOMING VOOR DIËTIST Tijdens de Week van de Diëtist, van 19 tot 25 maart, ligt de focus op voldoen­ de groenten, fruit en water. CM biedt een tegemoetkoming voor wie voedings­ en dieetadvies wil van een erkende diëtist. Het gaat om een eenmalige tege­ moetkoming van 40 euro voor wie minstens 4 sessies volgt. uuDiëtiste Sofie Deketelaere: ‘Wissel je groenten af en de manier waarop je ze klaarmaakt.’

DE VOORZET

ZORGEN VOOR MORGEN

Stefan Dewickere

BelRAI neemt als het ware een foto van de (complexe) zorgsituatie van de patient en gaat daarbij verder dan de klassieke evaluatieschalen. Die lijsten vooral fysieke capaciteiten op. BelRAI peilt ook naar het cognitief functione-

Omdat BelRAI veel breder meet, zal het de kwaliteit van zorg alleen maar ten goede komen.

Door het instrument standaard te gebruiken in de zorgsector, wordt ook uitwisseling tussen zorgverleners en tussen verschillende zorgsettings makkelijker. De tool is multidisciplinair en kan door verschillende zorgverleners worden

ingevuld. Zorgverleners die een therapeutische relatie of een zorgrelatie hebben met de patiënt, kunnen meteen de gegevens bekijken.

Als gezondheidsfonds geven wij onze volle steun aan de invoering van BelRAI. Voorwaarde is wel dat ook de mutualiteiten en zorgkassen toegang krijgen tot de gegevens. Willen wij onze rol als coach in de gezondheidszorg spelen – een rol die ons ook is toegewezen in het Pact tussen de mutualiteiten en minister De Block – dan is het noodzakelijk dat wij de zorgsituatie van onze leden kennen. BelRAI geeft ons de mogelijkheid om onze leden pro-actief te informeren en te begeleiden. Bovendien is het een noodzakelijk instrument om rechten toe te kennen. Ook voor onze opdrachten in het beheer van de wettelijke ziekteverzekering is BelRAI een essentiële tool.

Dankzij BelRAI kunnen wij onze leden ontzorgen, ook als ze veel zorg nodig hebben.

Luc Van Gorp, Voorzitter CM

CMziekenfonds

Klinkt behoorlijk technisch, maar het belang van BelRAI kan nauwelijks onderschat worden.

BelRai is een instrument waarmee zorgverleners de zorgafhankelijkheid van patiënten in kaart brengen. De invoering ervan zal impact hebben op de manier waarop wij onze zorg organiseren.

ren, naar communicatie, naar stemming en gedrag en naar psychosociaal welbevinden. Het nieuwe instrument biedt veel meer mogelijkheden om in te schatten wat de zorgbehoefte van de patiënt is. Welke vormen van thuiszorg zijn er nodig? Kan een woonzorgcentrum een oplossing bieden? Welke hulpmiddelen kunnen van pas komen? Is er nood aan revalidatie? BelRAI kan ook ingezet worden om rechten toe te kennen en tegemoetkomingen te bepalen. Zo loopt er in Dendermonde een proefproject waarbij BelRAI onder andere gebruikt wordt om te bepalen wie recht heeft op een zorgpremie voor zwaar zorgbehoevende mensen.

CMziekenfonds

Ooit al gehoord van BelRAI? Neen? Dan komt daar de komende jaren wellicht verandering in.

De federale overheid en de deelstaten hebben de intentie om dat meetinstrument over de volledige zorgsector uit te rollen. Volgende week buigt een interministeriële conferentie zich over een voorstel van protocolakkoord.

6 DOS SIER

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

Gezondheid digitaal delen

Om de kwaliteit van jouw zorg te verzekeren, houden verschillende zorgverleners jouw gezondheidsgegevens bij. Maar wat staat er in die dossiers? Visie zoekt het samen met patiënt Paul uit.

NAAR DE APOTHEEK Zijn huisarts gaf Paul een voorschrift mee voor een doosje pillen. Aan de kassa vraagt de apotheker zijn eID. Hij houdt in Pauls gedeeld farmaceutisch dossier (GFD) bij welke voorgeschreven geneesmidde­ len Paul ontvangt. Hij kan in dat dossier ook zien welke ge­ neesmiddelen Paul bij andere apothekers heeft gehaald.

Tenzij Paul vraagt om het niet te doen, kan zijn apotheker er ook andere gegevens registre­ ren. Dat gaat bijvoorbeeld om de aflevering van geneesmiddelen zonder voorschrift, chronische ziekten en allergieën die de werking van geneesmiddelen kunnen verstoren.

BIJ DE HUISARTS Paul voelt zich niet zo lekker. Hij be­ slist om langs te gaan bij zijn huis­ arts. Na het onderzoek vraagt die hem of hij een globaal medisch dossier (GMD) van Paul mag bijhouden.

Daarin staan relevante gezondheids­ gegevens, zoals Pauls medische voorge­ schiedenis, geneesmiddelengebruik en ge­ volgde behandelingen. Zo kan de huisarts later beter beoordelen welke onderzoeken nodig zijn voor Paul en of zijn behandelin­ gen wel op elkaar zijn afgestemd. Sommi­ ge huisartsen houden het GMD bij op pa­ pier, maar die van Paul doet het al elektronisch.

Wie kan het inkijken?

In principe kunnen enkel Pauls huisarts en de andere artsen van zijn groepsprak­ tijk deze gegevens zien. Op basis van het GMD kan zijn huisarts wel een Sumehr opstellen, een samenvatting van het elek­ tronisch dossier dat ook met andere artsen wordt gedeeld. Dat bevat minimale gege­ vens, zoals je naam en adres, en allergieën, om Pauls gezondheidstoestand snel in te

Wie kan het inkijken? schatten. Zo kan een arts die zijn medische voorgeschiedenis niet kent, zoals een spoedarts, hem de juiste zorg geven.

Elke apotheker die betrokken is bij Pauls zorg, kan de naam, dosering en afleve­

Hoeveel kost een GMD? Paul heeft het niet breed en moet dus wat op zijn geld letten. Maar zijn huisarts stelt hem gerust. CM komt volledig tussen voor de kosten die hij voor een GMD aanrekent.

Het remgeld voor de raadpleging betaalt Paul wel. Dankzij zijn GMD betaalt Paul 30 procent minder remgeld voor raadplegin­ gen bij zijn huisarts die het GMD bijhoudt.

DOKTER ROBOT? Het digitale tijdperk van de gezondheidszorg is ingezet. Frank Robben werpt voor Visie een blik op de toekomst. Hij is de grote baas van het eHealthplatform, dat de beveiliging van je gezondheidsgegevens en je privacy garandeert.

‘Stel je voor dat ik jaren geleden een slechte reactie had op een bepaald geneesmiddel’, legt Frank Robben uit. ‘Dan kan er een pop­up op het scherm van een arts komen, die me in de toekomst een soortgelijk geneesmiddel wil voor­ schrijven. Die pop­up waarschuwt hem voor de eventu­ ele gevolgen, en kan mij besparen van heel wat miserie.’

Gu

em

an

s

‘Maar het kan verder gaan dan dat. De toekomst van di­ gitale gezondheidszorg ligt volgens mij bij artificiële in­ telligentie. Op een jaar tijd worden er miljarden gegevens gedeeld tussen zorgverleners. Uit die informatie kan een computer veel kennis halen.’

‘Met artificiële intelligentie kan een computer bijvoor­ beeld zelf symptomen of klinische gegevens leren herkennen en een voorstel doen voor een diagnose.

Nu is de kans bijvoorbeeld klein dat een arts in eerste in­

ringsdatum van geregistreerde genees­ middelen raadplegen in diens farmaceu­ tisch dossier, op voorwaarde dat Paul zijn toestemming heeft gegeven om zijn ge­ zondheidsgegevens te delen.

stantie aan een zeldzame ziekte denkt. Logisch, als die nauwelijks voorkomen. In een ideale wereld kan een com­ putersysteem wereldwijd leren uit klinische parameters en de diagnose van patiënten. Voor een zeldzame ziekte betekent dit dat de schaal veel groter wordt en dus ook de precisie van het programma. Dan kan het programma de arts er nauwkeu­ rig aan herinneren dat ook die ziekte een mogelijkheid is.

Het is niet de bedoeling dat de computer beslist over de diagnose van de patiënt. Maar dit systeem kan de arts helpen bij het nemen van een beslissing.’

‘De arts zal de voeling met zijn patiënten niet verliezen door deze digi­ tale ontwikkelingen.

Integendeel, hij krijgt net meer tijd om zich be­ zig te houden met zijn pa­ tiënten. De computer geeft hem structuur en ondersteu­ ning en vermindert de admi­ nistratieve lasten.’

IN HET ZIEKENHUIS De huisarts wil een bijkomend onderzoek.

Paul moet beelden laten nemen in het zie­ kenhuis. Ook daar ontdekt Paul dat ze een dossier over hem bijhouden: het elektronisch ziekenhuisdossier.

Zorgverleners die Paul behandelen, bij­ voorbeeld zijn specialist in het ziekenhuis maar evengoed zijn huisarts, kunnen er gegevens bekijken die nuttig zijn voor zijn behandeling en de opvolging daarvan. Ze kunnen bijvoorbeeld zijn oude bloedon­ derzoeken bekijken, operatieverslagen en de medische beelden die Paul net liet ne­ men. Mocht Paul ooit in een ander zieken­ huis een operatie gehad hebben, dan kan zijn behandelend arts ook die relevante in­ formatie opvragen.

Wie kan het inkijken?

Zorgverleners die betrokken zijn bij Pauls zorg, kunnen de informatie zien die voor hen van toepassing is. Bepaalde infor­ matie kan Paul ook thuis zelf bekijken.

yP

ut

t

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

TERUG THUIS Paul is ook wel benieuwd naar informa­ tie over zijn gezondheid. Veel kan hij gewoon thuis bekijken. Vitalink is een digitale kluis waarin verschillende ge­ zondheidsgegevens zijn opgeslagen. Via het programma Patient Health Viewer kunnen patiënten dit thuis ook zelf be­ kijken. Paul vindt er zijn vaccinatiege­ gevens terug, zijn medicatieschema en informatie over zijn preventieve bevol­ kingsonderzoeken.

Kan Paul zijn ziekenhuisdossier inkijken?

Paul kan bijvoorbeeld medische beel­ den, afspraken en verslagen van onder­ zoeken bekijken in zijn elektronisch ziekenhuisdossier. Dat kan hij ofwel via een portaal van het ziekenhuisnet­ werk CoZo1, ofwel via een ziekenhuis­ portaal, zoals dat van UZ Leuven, My­ NexuzHealth. Om toegang te krijgen tot deze portalen logt Paul in op de web­ site met zijn eID.

7

Werelddag van het Sociaal Werk Op 20 maart was het Werelddag van het Sociaal Werk. Een goede gelegenheid voor de ziekenfondsen om hun maatschappelijk werkers een hart onder de riem te ste­ ken en hun betrokkenheid in de eerstelijnszorg in de kijker te zetten. Samen met onder meer huisartsen, thuisverpleging, gezinszorg en CAW verenigen de dien­ sten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen zich in eerstelijnszones. Om mensen met een zorgnood nog beter te begeleiden. De maatschappelijk werkers wijzen hen als een GPS de weg doorheen het zorglandschap.

Binnenkort zal Paul zijn gezondheids­ gegevens ook via een nieuw portaal MijnGezondheid kunnen raadplegen.

De bedoeling is dat Paul via deze toe­ gangspoort verder kan doorklikken naar alle gezondheidsgegevens die over hem voorhanden zijn, zowel die van de apotheker, de huisarts, het ziekenhuis als het ziekenfonds.

✔ www.cm.be/patientendossiers www.cm.be/vitalink

Tekst: Michiel Verplancke Illustraties: Rutger Van Parys

1

In Vlaanderen zijn er twee ziekenhuisnetwerken: CoZo en VZNKUL. In Brussel is er één netwerk, Abrumet. CoZo heeft een patiëntenportaal, VZNKUL is enkel raadpleegbaar door zorgverleners, terwijl je bij Abrumet enkel een papieren kopie kunt vragen van je ziekenhuisdossier.

Kan dat allemaal zomaar?

Sociale rechten, tegemoetkomingen en voorzieningen…

Geïnformeerde toestemming Enkel als jij je toestemming geeft, kunnen zorgverleners die je be­ handelen en ziekenhuizen die binnen hetzelfde systeem werken informatie over je gezondheid delen. Zonder geldige reden kunnen zorgverleners niet aan je gegevens. De toestemming kun je in een keer online registreren voor alle dossiers (Sumehr, ziekenhuisdos­ sier, GFD) via de Patient Health Viewer, de federale eHealthconsent­ toepassing, ofwel bij je CM­consulent, huisarts, verpleegkundige, apotheker of in het ziekenhuis. Je hebt hier telkens je eID voor no­ dig. Je kunt je toestemming altijd intrekken.

Therapeutische relatie Enkel zorgverleners die je behandelen, krijgen toegang tot je gege­ vens. Zij kunnen bovendien enkel de informatie bekijken die voor hen nodig is. Bovendien kun je zelf ook beslissen wie toegang krijgt tot je gegevens en wie niet.

✔ www.cm.be/toestemming

C M -leden Voordeel

€11

korting

Dankzij de Sociale Landkaart vind je snel duidelijke antwoorden De Sociale Landkaart vertelt je alles wat je moet weten over de sociale rechten, tegemoetkomingen en voorzieningen waar je als hulpbehoevende of mantelzorger recht op hebt. Kortom, een onmisbare gids die ook in jouw boekenkast niet mag ontbreken!

Meer info: www.socialelandkaart.be



Ja, ik bestel ... ex. van de ‘Sociale Landkaart – editie 2018’.

Als CM-lid betaal ik € 45 i.p.v. € 56 / ex.

Ja, ik abonneer me op de ‘Sociale Landkaart’.

Als CM-lid ontvang ik editie 2018 (incl. digitale versie) en alle daaropvolgende jaarlijkse edities voor € 35 i.p.v. € 46 / ex. (meer info / voorwaarden: www.socialelandkaart.be).

Ik betaal wanneer ik de factuur ontvang, die samen met het boek wordt opgestuurd.

Naam & Voornaam CM-lidnummer Straat & huisnummer Postcode & gemeente/stad E-mailadres Datum & handtekening

Mail deze bon naar contact@vandenbroele.be | fax naar 050 64 28 08 | stuur op per post naar Uitgeverij Vanden Broele, Stationslaan 23, 8200 Brugge

Hoe informeert je arts jou over medische gegevens delen?

Reageer via lezers@visieredactie.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

Deze bestelling is onderworpen aan de algemene voorwaarden van Uitgeverij Vanden Broele, die geraadpleegd kunnen worden op www. vandenbroele.be. Ondergetekende erkent deze te aanvaarden. Uw adresgegevens worden opgenomen in een bestand voor commercieel-administratieve doeleinden. U hebt recht op inzage en verbetering van de over u bewaarde informatie.

371351_adv_Sociale landkaart 106x123.indd 1

26/02/18 10:32

8

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

KNIPSELS

Olivier zoekt uitdagingen

Koop loten van Samana

Met beperking Mont Ventoux op

Deel je mangomoment Voor wie ziek of zorgbehoevend is, doen mangomomenten zo veel deugd. Dat zijn kleine attenties van zorgverleners, mantelzorgers of familie die de patiënt een goed gevoel geven. Op initiatief van KU Leuven kun je mangomomenten de­ len op www.mangomoment.be. Ook zorg­ verleners worden aangemoedigd om mee te doen. Uit onderzoek blijkt dat kleine, positieve belevenissen patiën­ ten bijblijven en een gunstige invloed kunnen hebben op het herstel.

✔ www.mangomoment.be Babyboomers zijn gelukkigst Een op de drie Belgen is gelukkig. Dat blijkt uit de eerste cijfers van het Nati­ onaal Geluksonderzoek van UGent. De babyboomers, de generatie die na de Tweede Wereldoorlog is geboren, zijn het gelukkigst. De groep tussen de 35 en 49 is het minst gelukkig. Geld maakt gelukkig, maar te veel of te weinig geld maakt ongelukkig. Ook gezondheid heeft een grote impact op geluk. Test zelf je geluk op de website.

✔ www.gelukkigebelgen.be Fitte tachtigplussers gezocht Iedereen wil graag zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen. Maar als je lichaam zijn reserves verliest, wordt het kwetsbaar. Dan heb je meer kans op een opname in een ziekenhuis of woonzorgcentrum. De universitei­ ten van Brussel en Gent onderzoeken de mogelijkheid om die kwetsbaarheid bij het verouderen te voorkomen of uit te stellen. De onderzoekers zoeken deelnemers van 80 jaar of ouder die zelfstandig thuis wonen, zelfstandig stappen en geestelijk fit zijn. Je licha­ melijke en geestelijke fitheid wordt ge­ durende twee jaar om de zes maanden getest in het UZ te Jette.

✔ butterfly@vub.be Tel. 02 477 42 08

Fysieke beperking of niet, Olivier is altijd te vinden voor zotte uitdagingen. Voor het Eén-programma Vandaag over een jaar heeft hij iets speciaals in petto. Vader en zoon gaan samen de strijd aan met de Mont Ventoux. Hij met de scootmobiel, papa met de fiets.

O

livier is altijd opgewekt’, zegt papa Lieven. ‘Hij zit vol ener­ gie. Of hij nu zijn broers plaagt of de Ventoux op wilt, met Oli­ vier is er nooit een saai moment.’

Twee uitkomsten Bij zijn geboorte had Olivier een zuurstof­ tekort, waardoor hij een fysieke beperking heeft. Bewegen en praten gaan moeilijk. ‘Je wereld stort even in als je dat hoort’, zegt Lieven. ‘Als je een kind krijgt met een be­ perking, zijn er volgens mij twee uitkom­ sten. Ofwel word je daardoor als koppel sterker, ofwel ga je uit elkaar. Wij zijn ster­ ker geworden.’

Achteruit bollen Zo’n 25 jaar later daagt Olivier het gezin nog steeds uit, op een positieve manier.

‘We gaan al tien jaar op reis naar de Mont Ventoux’, vertelt hij. ‘Als we met de auto de berg opreden, passeerden we vaak fietsers die zich naar boven puffen. Olivier wilde dat ook doen. Jaja, zeiden we, dat zal er wel eens van komen. Geen haar op ons hoofd dat er toen aan dacht om dat echt te doen.’

Maar als het Eén­programma Vandaag over een jaar komt kloppen, krijgt Olivier toch zijn zin. ‘Voor Olivier is de uitdaging twee­ ledig. Op technisch vlak bijvoorbeeld is Oliviers gewone scootmobiel niet krachtig genoeg om de berg op te geraken. Stel je voor dat hij achteruit begint te bollen …’

Om dat op te lossen kwam HMC (Hightech Mobility & Communication) de Wyseurs

Patrick Holderbeke

Jaarlijks organiseert Samana een soli­ dariteitsactie om langdurig zieke men­ sen te steunen. Je kunt helpen door lo­ ten te kopen. Dat kan bij de plaatselijke Samana­kernen of via overschrijving op rekeningnummer BE82 7995 5039 4368 van Samana, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel (met vermelding ‘Tombola’). Noteer op het overschrij­ vingsformulier je volledige adres. Een tombolaboekje met vijf loten kost 5 eu­ ro. Er zijn tientallen aankoopcheques te winnen. Als je een volledig boekje loten koopt, dan krijg je er een gratis omslaglot bij. Daarmee maak je kans op een Audi A4. De trekking vindt plaats op 18 mei in Brussel.

uuPapa Lieven Wyseur (rechts): ‘Olivier inspireert mensen om uit hun zetel te komen.’ te hulp met drie aangepaste scootmobie­ len. HMC is een partner van Thuiszorg­ winkel die zich toespitst op hoogtechno­ logische oplossingen voor mensen met een fysieke of mentale beperking. ‘De mensen van HMC hebben alles tot in de puntjes ge­ test en aangepast aan Olivier. Als de batte­ rij van een van de scooters leeg was, ver­ vingen ze hem en laadden ze de batterij ondertussen weer op. Net een pitstop.’

‘Zo’n scooter betekent veel voor Olivier.

Dat is zijn vrijheid. Voor een tiener met een beperking is zo’n scooter als een brommer.’

Inspiratie

Stuurmanskunsten

Overwint Olivier zijn hindernissen en bereikt hij de top? Je ziet het in Vandaag over een jaar op Eén. Het programma is elke donderdag te zien op Eén om 20u35.

Daarnaast is er de fysieke beperking. Oli­ vier moet zijn voeten gebruiken om zijn scootmobiel voor­ en achteruit te bewegen en kan slechts met één hand sturen. Maar de scherpe bochten van de Mont Ventoux eisen de beste stuurmanskunsten.

Vader en zoon gaan niet alleen de strijd aan met de Ventoux. Een vijftiental mensen klimt mee. ‘Dat vinden we het mooiste aan deze uitdaging’, legt Lieven uit. ‘Olivier in­ spireert mensen om uit hun zetel te ko­ men. Mensen die al langer de Mont Ven­ toux wilden oprijden, maar bij wie het er nooit van kwam. Mensen met hun eigen verhaal. Allemaal door Olivier en zijn zot­ te kronkels.’

Michiel Verplancke

✔ www.hmc-nv.com

Kranjska Gora in Slovenië

9-daagse cultuurvakantie met het vliegtuig

Geniet van een vakantie vol natuur en cultuur in Slovenië, het best bewaarde geheim van Europa. Je maakt er o.a. excursies naar de wondermooie meren van Bled en Bohinj, de Vintgarkloof, de sprookjesachtige hoofdstad Ljubljana en de grotten van Postojna.

Slovenië is ook een echt wandelparadijs met maar liefst 10 000 km aan gemarkeerde wandelpaden. Maak er meer uitdagende wandelingen door de bergen of vlakke tochten langs rivieren en watervallen.

Prijs en periode: Van 24 juni tot 2 juli 2018 voor 1 064 euro in volpension. De toeslag voor een single kamer bedraagt 128 euro.

Boek snel via 070 233 119 of www.intersoc.be

Intersoc-werkvakanties

Vrijwilligers voor de paasvakantie gezocht

Voor de paasvakantie zijn we nog op zoek naar vrijwilligers die de handen uit de mouwen willen steken in onze hotels in Zwitserland.

We hebben onder andere nog enkele openstaande opdrachten voor afwassers, restaurantmedewerkers en schoonmakers in onze hotels in Leysin, Wengen en Zinal.

Heb je interesse om tien dagen samen met een fijne groep vrijwilligers naar het buitenland te trekken?

Bel ons op het nummer 02 246 47 35 of ga naar onze website en stel je online kandidaat: www.intersocwerkvakanties.be/stel-je-kandidaat

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

9

Orgaandonatie

Het leven, deel twee Min

e Da

lemans

Vorig jaar doneerden 348 Belgen minstens een orgaan na hun overlijden. Dat is 8,4 procent meer dan in 2016. Daarmee doet België het niet slecht. Maar met nog bijna 1 300 mensen op de wachtlijst, is elke donor van levensbelang.

‘Orgaandonatie heeft familie gered’ ‘Ik vier twee keer mijn verjaardag. Op 4 juli 1997 startte mijn tweede leven.’

Een levertransplantatie redde Greet Meukens (56). ‘Zonder mijn donor zat ik hier niet meer.’

Compagnie Gagarine

‘Ik kan alles weer: sporten, lesgeven, rei­ zen.’ Toen Greet 18 was kreeg ze de diagno­ se polycystose. ‘Mijn vader leed aan de ziek­ te. Bij die aandoening vormen zich cystes op de lever of de nieren, soms op beide. Die kunnen groeien en het orgaan geleidelijk uitschakelen.’ Polycystose is erfelijk, dus kregen Greet en haar zussen een echo. ‘De dokters vonden ook bij ons cystes. Maar er was nog geen reden om ongerust te zijn.’

uuLeen en Jan: ‘We wisten meteen dat Ona dat zou willen.’

‘Ona leeft verder in andere mensen’ Een late griep, dachten Leen Santermans en haar echtgenoot Jan. Maar het was een bacteriële hersenvliesontsteking. Die werd hun dochter Ona (17) een jaar geleden fataal. ‘Haar leven eindigde abrupt. Door orgaandonatie heeft Ona anderen wel een leven kunnen geven.’

De kamer van Ona is een plek vol herin­ neringen. Wiskundeboeken op het bu­ reau – ‘Ze was lid van de achtuursclub’ ­ en een foto met haar lief. Aan de muur heb­ ben vrienden een plekje gekregen. En ver­ schillende spreuken: don’t stress, just dance.

Dat deed Ona: genieten. Op een plank staan kronen, voor elke verjaardag een.

‘Die maakte ik zelf’, vertelt mama Leen.

‘Ik heb er na haar dood een gemaakt voor haar achttiende verjaardag. Die laatste mocht niet ontbreken.’

‘Ona zou dit willen’ ‘Het leven lachte Ona toe’, zegt Leen. ‘Ze had veel vrienden, ging naar de scouts, deed ballet, had haar eerste lief. Gelukkig heeft ze de liefde nog gekend.’ Maar op woensdag 15 maart 2017 werd Ona ziek.

Leen: ‘Een late griep, dachten we.’ Tot Leen en Jan op donderdagavond gestom­ mel hoorden. Ona zat op bed, stappen luk­ te niet. ‘Ze vroeg om een ambulance te bellen. Ze kon nog net een antwoord ge­ ven op de vraag hoe ze heette. Haar naam

was het laatste wat ze zei. Dan viel ze weg.’

In het ziekenhuis viel het woord meningitis. Leen wordt stil. ‘Toen wist ik, het is gedaan.’ Er werd een behandeling met an­ tibiotica gestart en Ona werd in een coma gehouden. Jan: ‘Maar het was duidelijk dat Ona het niet zou halen. Toen de dok­ ters over orgaandonatie begonnen, wis­ ten we meteen: dit zou Ona willen. We had­ den er nog niet over nagedacht, maar twijfelden geen moment. Ook haar broer Otis ging akkoord.’

Ona lag nog 24 uur aan de beademing. Er was nog even tijd om afscheid te nemen.

Leen: ‘Ze voelt nog warm, zei Otis. Ze was nog even bij ons. Dat maakte het drage­ lijker.’

te die we willen koesteren. Het is zoeken.

Naar een nieuw evenwicht met ons drie en als koppel. En naar wat voor ons het leven zin geeft.’ Leen: ‘Ona heeft alles met veel goesting gedaan. Komaan, mama, hoor ik haar soms zeggen. Ik hoop dat ik snel controle krijg over mijn verdriet.

Maar alles op zijn tijd. Haar vuile was laat ik liggen. Zo kan ik haar geur nog bijhou­ den.’

‘Door het overlijden van Ona heb ik nog meer beseft dat de dood bij het leven hoort’, besluit Leen. ‘We moeten er meer over praten. En nadenken over wat er met ons lichaam moet gebeuren. Orgaando­ natie is mooi. Je kunt je geliefde bij je hou­ den en anderen een nieuw leven geven.’

Verder leven Met haar nieren, hart, longen, lever, dun­ ne darm en alvleesklier heeft Ona zeven mensen gered. Jan is trots: ‘Door donor te zijn, kon Ona iets betekenen.’ Leen vult aan: ‘Soms twijfelen mensen over orgaan­ donatie. Ze hebben schrik dat je als per­ soon verdwijnt met je organen. Maar wie je bent, zit in je hoofd. De rest van je li­ chaam, dat zijn gewoon spieren. Ona is nog bij ons. Als donor blijft ze verder le­ ven.’

Ona leeft verder, maar in het gezin heeft ze een leegte achtergelaten. Jan: ‘Een leeg­

DONOR WORDEN Bijna 1 300 mensen wachten op een orgaan. Praat over orgaandonatie.

Zo kun jij mensen een nieuw leven geven. Je kunt je ook registreren bij je gemeente.

✔ www.cm.be/orgaandonatie ✔ www.overlevendoorgeven.be

Elf kilo Na haar tweede zwangerschap begonnen de cystes op de lever van Greet plots te groeien. ‘Ik had blaasontstekingen en kreeg bloedingen, was moe en had een enorme buik. Ik sleurde elf kilo lever mee.

Als alleenstaande mama overleefde ik voor de kinderen. Ik had geen energie meer over.’

‘Intussen herstelde mijn vader goed van een niertransplantatie. Zijn verhaal gaf me hoop. Ik wilde weten of een levertransplan­ tatie mij kon helpen.’ Greet kwam op een wachtlijst terecht. ‘De maanden die volg­ den, duurden een eeuwigheid. Maar toen kwam dat telefoontje.’

‘Ik had geen schrik’, zegt Greet. ‘Alles wat zou volgen was extra.’ Veel langer had het wachten niet mogen duren. De cystes ston­ den op het punt om te barsten. ‘Dat zou me fataal geworden zijn. Toen ik wakker werd, zag ik meteen mijn benen. Mijn buik zat niet in de weg. Het was gelukt.’

Twee keer jarig ‘Op de dag van mijn transplantatie vier ik mijn tweede verjaardag. Toen begon mijn tweede leven. Ik had gehoopt op tien jaar extra. Het zijn er al 21 geworden. Vroeger kon ik niets. Nu heb ik zelfs op de Kiliman­ jaro gestaan met andere getransplanteer­ den, onder begeleiding van UZ Leuven. We wilden laten zien wat kan na een transplan­ tatie. En onze dankbaarheid tonen.’

‘Ik verzorg mijn lever goed. Ik probeer ge­ zond te leven, te bewegen. En ik doe mijn verhaal. Ik hoop dat mensen er zo bewust voor kiezen om donor te worden en er met elkaar over praten. Dankzij mijn donor leef ik. En dankzij orgaandonatie heeft mijn moeder haar man en drie dochters nog. Or­ gaandonatie heeft mijn familie gered.’

Anneleen Vermeire

10

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

E-commerce in Nederland geen paradijs

Pakjesindustrie draait op lage lonen en flexibele contracten Moeten we het betreuren dat de Duitse e-commercegigant Zalando Nederland boven België verkiest om een nieuw distributiecentrum te openen?

Ja, zeggen enkele liberale politici. Absoluut niet, zeggen de duizenden werknemers die in Nederland met weinig benijdenswaardige contracten aan het werk zijn in de pakjesindustrie.

Flexwerken in Nederland

B

Veel flex leidt tot lage lonen

egin maart besliste Zalando, een van de grootste online winkel­ platformen, dat het zijn nieuwe distributiecentrum niet in het Waalse Dour zal vestigen. Het bedrijf wijkt waarschijnlijk uit naar Nederland. En hoe­ wel Zalando aan minister van Werk Kris Peeters liet weten dat de Belgische loon­ kosten en de regelgeving rond nachtarbeid geen doorslaggevende rol speelden in die beslissing, stelden enkele liberale politici meteen maatregelen voor om de loonkos­ ten voor nachtarbeid te verminderen.

Want, zo klonk het, als we onze concur­ rentiepositie niet verbeteren, lopen we in de toekomst veel jobs mis. Maar welke jobs missen we dan wel?

VERHOUDING VAST - FLEXIBEL WERK ■ Vaste werknemers (5 267 000) ■ Flexibele werknemers (1 955 000) ■ Zelfstandige zonder personeel (1 055 000) ■ Zelfstandige met personeel (meewerkend) (374 000)

FLEXIBELE CONTRACTEN

‘Flexmigranten’ bij Albert Heijn

Nederlandse werknemers met nulurencontracten hebben nauwelijks werk en inkomen.

Chris De Visser, vakbond FNV

containers die het uitzendbureau voor hen zoekt en waarvoor ze veel te veel huurgeld betalen. En ze werken aan een hels ritme, aangestuurd door hoofdtelefoons en luid­ sprekers. De journalisten zagen aan de muur lijsten met de namen van alle werk­ nemers. Bij hun naam staat het aantal pak­ jes dat de werknemer per uur heeft ver­ werkt. Dat wordt vergeleken met de

■ Tijdelijk met uitzicht op vast (362 000) ■ Tijdelijk 1 jaar of meer (173 000)

Die doorgeslagen flexibilisering heeft zwa­ re gevolgen. Uit een zeer recente studie (fe­ bruari 2018) van De Nederlandsche Bank (DNB) blijkt dat de Nederlandse economie boomt maar dat de lonen niet stijgen. Een belangrijke oorzaak daarvan zijn de flexi­ bele contracten. Het DNB­onderzoek bracht aan het licht dat hoe meer flexibi­ liteit er in een sector is, hoe lager de lonen zijn. En hoe hoger de winsten van de be­ drijven. Want, zo klinkt het, werknemers met een zwak contract stellen minder ei­ sen. En temperen tegelijk ook de verwach­ tingen van medewerkers met een sterk contract. ‘We zien deze fenomenen ook in ons land’, zegt Mathieu Verjans van het ACV. ‘De liberale eisen voor goedkopere nachtarbeid en overuren, de flexi­jobs, als­ maar minder regels voor uitzend­ en stu­ dentenwerk, de sociale dumping in secto­ ren zoals de bouw en transport, de bij­jobs,…

De mensen worden daar niet beter van.’

■ Tijdelijk minder dan een jaar (206 000) Bron: www.flexbarometer.nl – cijfers vierde kwartaal 2017

Ongeveer tegelijkertijd met de beslissing van Zalando bracht de Nederlandse krant ‘De Groene Amsterdammer’ een underco­ verreportage over een distributiecentrum van ‘Albert Heijn online’ in Rotterdam. En­ kele onderzoeksjournalisten van het Plat­ form voor Onderzoeksjournalistiek Inves­ tico praatten er met de werknemers over hun werk­ en leefomstandigheden.

Wat blijkt? In het magazijn zijn amper mensen met een vast contract aan de slag.

Tachtig procent van de werknemers in de magazijnen voor de online verkoop heeft een flexcontract. Het zijn vaak ook Poolse werknemers die in de verdeelcentra de pak­ jes voor de klanten scannen en inpakken.

Ze wonen in bouwvallige huizen of woon­

Dat de flexibele arbeidsovereenkomsten in Nederland zeer veel voorkomen, blijkt uit de cijfers van de Flexbarometer (zie inzet). Die houdt de verhouding tussen vaste en flexibele werknemers bij op basis van cijfers van het Nederlandse Centraal Bu­ reau voor Statistiek. Meer dan een vijfde van de Nederlandse werknemers werkt in een flexibel statuut. Hun aantal is de afge­ lopen dertien jaar verdubbeld.

■ Oproep- of invalkracht (546 000) ■ Uitzendkracht (277 000) ■ Vast - geen vaste uren (138 000) ■ Tijdelijk - geen vaste uren (255 000)

EVOLUTIE AANTAL OPROEP- EN INVALKRACHTEN 2004

251 000

2007

297 000

streef norm. Op die manier wordt elke werknemer gepusht om de streefnorm te halen, die vaak onbereikbaar hoog ligt.

Sommige werknemers getuigden dat ze geen pauze nemen of niet meer naar het toilet durven te gaan uit schrik de norm niet te halen.

Oproepcontracten Bovendien weten deze werknemers niet hoeveel en wanneer ze kunnen werken. Zo kreeg een van de getuigen in het artikel om half vijf in de namiddag een sms, hij moest die nacht om drie uur aan de slag.

Maar evengoed worden deze flexkrachten enkele dagen niet opgeroepen en ontvan­ gen ze dus ook geen loon. ‘In Nederland werken veel mensen met dit soort oproep­ contracten’, vertelt Chris De Visser van de

2017

546 000

Nederlandse vakbond FNV. ‘Het is slechts één van de vele vormen van flexibele ar­ beid die in Nederland mogelijk zijn. Zo zijn er ook de nulurencontracten, waarbij er zelfs geen minimum aantal uren tewerk­ stelling moet opgenomen worden in het contract. Deze werknemers verdwijnen zo wel uit de werkloosheidscijfers maar hebben vaak nauwelijks werk en inkomen.

Een andere variant is het minimum­ maximumcontract. Daarbij wordt vaak en­ kel een minimum aantal arbeids uren vastgelegd. In drukke periodes werk je dan het maximum aantal uren, of meer, in kal­ me periodes hoeven ze je maar het mini­ mum aantal uren uit te betalen. Dit is een typisch contract in de horeca, zorg en de handel, zoals in supermarkten en detail­ handel.’

✔ De volledige reportage over Albert Heijn vind je op www.groene.nl/artikel/callgirl-voor-albert-heijn

Wij wijzen nachtarbeid in de e-commerce niet af, maar willen er wel overleg over.

Dominiek De Meester, ACV Voeding en Diensten

E-commerce in België In België is e­commerce intussen aan een opmars bezig. De politiek en het bedrijfs­ leven wezen de afgelopen jaren vaak met een beschuldigende vinger naar de vak­ bonden. Door hun stugge houding zouden ze een rem zetten op de ontwikkeling van e­commerce, waardoor we de boot missen.

‘Wij wijzen nachtarbeid in het kader van e­commerce niet af’, reageert Dominiek De Meester van ACV Voeding en Diensten.

‘Maar we vinden het belangrijk dat we daarover overleggen. In de voedingshan­ del worden er sinds 2016 gesprekken ge­ voerd over de gevolgen van e­commerce op de tewerkstelling. We proberen bijvoor­ beeld kaderakkoorden te sluiten om uit­ zendarbeid en studentenjobs zoveel moge­ lijk te beperken en vaste contracten als uitgangspunt te nemen. De reportage over Albert Heijn in Nederland toont aan dat sociaal overleg over de loon­ en arbeids­ voorwaarden broodnodig is.’

Amélie Janssens

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

11

Pensioenmaatregelen spelen vrouwen parten

Vrouwen dupe van pensioenkloof

Hoe komt het dat vrouwen minder pensi­ oen krijgen dan mannen? Ten eerste wor­ den vrouwen tijdens hun loopbaan al ge­ confronteerd met een loonkloof van 20 procent ten opzichte van mannen. Lagere inkomens leveren aan het einde van de rit een lager pensioen op. Verder hebben vrou­ wen gemiddeld ook kortere loopbanen dan mannen en werken ze vaker in sectoren waar deeltijds werk de norm is. Dat komt omdat vrouwen sneller een stapje terug­ zetten van de arbeidsmarkt, zodra ze kin­ deren krijgen.

1 181 euro

882 euro

per maand*

per maand*

Armoededrempel 1 157 euro per maand

-26%

* Gemiddeld wettelijk pensioen alleenstaande werknemer (2014), bron: Kenniscentrum voor Pensioenen

Pensioenmaatregelen Daarbovenop heeft de federale regering enkele pensioenmaatregelen genomen die vrouwen binnenkort extra hard treffen.

Zo tellen bepaalde gelijkgestelde periodes minder mee voor het pensioen, bijvoor­ beeld periodes van werkloosheid langer dan één jaar. Volgens het Planbureau be­ staan de gelijkgestelde periodes in de loop­ baan van een vrouw voor 42 procent uit werkloosheidsperiodes. Deze maatregel speelt vrouwen dus massaal parten. Ande­ re vrouwonvriendelijke beslissingen zijn de verhoging van de leeftijd voor het over­ levingspensioen van 55 jaar tegen 2030 en het feit dat bepaalde periodes van loop­ baanonderbreking minder zullen meetel­ len voor de berekening van het pensioen.

Ten slotte geldt de verhoging van het mi­ nimumpensioen enkel voor volledige loopbanen. Omdat maar 41 procent van de vrouwen aan die voorwaarde voldoet, pro­ fiteren de meeste vrouwen niet van deze maatregel.

Met die ongelijkheid kunnen de vakbon­ den zich uiteraard niet verzoenen. Daarom organiseren ze op 29 maart een actie in Brussel om gelijke pensioenrechten af te dwingen voor vrouwen. Eén eis die alvast prominent op de agenda staat is dat ge­ werkte of niet gewerkte periodes omwille van zorg correct worden gelijkgesteld voor het pensioenbedrag.

‘Daardoor moet ik nu leven van slechts één inkomen. Mijn pen­ sioen bedraagt 1 345 euro, maar mijn maandelijkse huur van 500 euro neemt een enorm hap daar­ uit. Om mijn verwarmingskos­ ten te kunnen betalen, heb ik hulp gevraagd aan het OCMW. Maar die oordeelt dat ik over vol­ doende inkomsten beschik. Ik moet ook noodgedwongen be­ paalde keuzes maken: ik ga niet op vakantie en stel een bezoek aan de tandarts uit. Onlangs moest ik een chirurgische in­ greep ondergaan. Ik heb ge­ vraagd om de ziekenhuisfactuur gespreid te mogen betalen, want het volledige bedrag kon ik niet in één keer op tafel leggen. Kort­ om, sinds ik met pensioen ben, is mijn levensstandaard aanzien­ lijk verlaagd.’

u t te m a n s

Loonkloof

DE PENSIOENKLOOF IN CIJFERS

yP

882 euro per maand, dat is het gemiddelde pensioen van een vrouwelijke werknemer.

Problematisch is dat, want de armoede­ grens ligt op 1 157 euro. Een mannelijke werknemer kan daarentegen rekenen op een bedrag van 1 181 euro. Dat geeft een pensioenkloof van 26 procent.

Gisèle Henrion heeft 46 jaar vol­ tijds gewerkt in de gezinszorg.

Op het moment dat zij met wel­ verdiend pensioen ging, werd zij helaas weduwe.

Gu

Dat vrouwen gemiddeld minder verdienen dan mannen is algemeen bekend. Maar die beruchte loonkloof vertaalt zich ook in een pensioenkloof. Het pensioen voor een vrouwelijke werknemer ligt maar liefst 26 procent lager dan dat van haar mannelijke evenknie.

Op 29 maart organiseren de vakbonden een actie om die ongelijkheid aan te klagen.

‘Sinds ik met pensioen ben, is mijn levensstandaard aanzienlijk verlaagd’

Leen Grevendonck

DE FOCUS

PENSIOENFATSOEN

Acvonline

het.acv

Deze week verdeelt het ACV een pensioenkrant, samen met de andere vakbonden. Een miljoen exemplaren. In bedrijven, op markten, in brievenbussen,… Zo bieden we weerwerk aan het pensioengeknoei van de regering. Dat weerwerk begint met mensen goed te informeren. Dat is nodig, want over het pensioen doen veel mythes de ronde.

De meest gehoorde mythe is dat we langer leven en dat de leeftijd voor vervroegd en wettelijk pensioen dus omhoog kan en moet. Het klopt dat de levensverwachting de voorbije vijftig jaar steeg. Dankzij de medische vooruitgang, de uitbouw van de sociale zekerheid, betere arbeidsvoorwaar­ den,… Maar! De levensverwachting in goe­ de gezondheid bedraagt gemiddeld 64 jaar in België. En dat cijfer verbergt heel grote verschillen. Een universitair geschoolde heeft tien gezonde jaren meer in het voor­ uitzicht dan iemand zonder diploma’s. Veel mensen, vaak zij die vroeg begonnen te werken en daarmee meestal geen toploon verdienden, sukkelen dus al met hun ge­ zondheid vóór ze de leeftijd van het ver­ vroegd of wettelijk pensioen naderen. En toch besliste de regering twee jaar terug blindweg om de pensioenleeftijd met twee

jaar te verhogen. Voor iedereen. Maar er zouden uitzonderingen komen voor men­ sen met een zwaar beroep. Op die regeling wachten we nog altijd. Toch gaat de hoge­ re leeftijd voor vervroegd pensioen al in vanaf volgend jaar. Men kan natuurlijk het werk ook wat werkbaarder maken. Dan zouden veel mensen wel wat langer willen en kunnen werken. Inzake werkbaar werk is het regeringspalmares vrij pover. Cijfers over langdurig zieken wijzen juist op een tegengestelde evolutie.

Een tweede mythe is de onbetaalbaarheid van pensioenen. De vergrijzing zorgt inderdaad voor meer uitgaven via pensi­ oenen. Men kan dat de prijs van sociale vooruitgang noemen. In 2016 bedraagt de ‘kost’ voor alle wettelijke pensioenen 10,5 procent van het bruto binnenlands

Product (BBP). In 2040, op de piek van de vergrijzing, wordt dat 12,8 procent. Dat zegt het rapport van de Studiecommissie voor de Vergrijzing. Dat is minder dan wat Oostenrijk en Frankrijk vandaag al uitge­ ven aan hun pensioenen. De financiering van pensioenen gaat in eerste instantie over politieke keuzes. Bijvoorbeeld de keu­ ze om vermogens ternauwernood aan te spreken voor de financiering van de soci­ ale zekerheid, wat de expertencommissie nochtans aanklaagde. Of de keuze om de sociale zekerheid almaar meer droog te leg­ gen via loonvoordelen en arbeidsstatuten die aan de normale bijdragen ontsnappen.

Over die keuzes willen we breed informe­ ren met de pensioenkrant. Zodat u binnen­ kort ook goed geïnformeerd kunt kiezen.

Lezen die krant!

Marc Leemans, ACV-voorzitter

De financiering van pensioenen gaat in eerste instantie over politieke keuzes.

12 DOS SIER

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

Re-integratie van langdurig zieke werknemers

‘Net toen het beter ging, werd ik o Je ontslag krijgen als je na twee jaar vechten tegen kanker opnieuw aan het werk wil gaan. Het overkwam Maaike H. Het Arbeidshof besliste dat haar werkgever in de fout ging. Volgens het ACV een belangrijk signaal aan werkgevers die de wetgeving rond re-integratie van zieke werknemers misbruiken om hen te ontslaan.

E

ind 2012 kreeg Maaike H. de di­ agnose: lymfeklierkanker. Het was de start van een zware en in­ tensieve herstelperiode met een half jaar chemotherapie en anderhalf jaar revalidatie. ‘In de zomer van 2014 voelde ik me opnieuw beter en had ik zin om weer aan de slag te gaan’, vertelt ze. ‘Ik vroeg mijn werkgever om halftijds te mogen starten via een progressieve tewerkstel­ ling. Zo kon ik opbouwen naar een voltijd­ se tewerkstelling.’

Onrechtvaardig Ze regelde het nodige papierwerk en wachtte op een antwoord. Na twee weken kreeg ze een C4 in de bus, een ontslagbrief.

‘Omdat er geen geschikt werk was voor mij moest ik weg. Mijn vervangster kon vast in dienst blijven. Het voelde aan als een nieuwe dreun. Net nu ik klaar was om mijn gewone leven opnieuw op te pikken, werd ik zo onrechtvaardig behandeld.’

Redelijke aanpassingen Maaike besloot naar de rechtbank te trek­ ken, met de hulp van het ACV en Unia, het gelijkekansencentrum. Het Arbeidshof heeft nu een uitspraak gedaan. Volgens het arrest moet de inloopperiode waarin Maaike (en andere zieken) niet als voor­ heen kan werken, beschouwd worden als een ‘handicap’ zoals dat in de anti­discri­ minatiewetgeving staat. En die wetgeving beschermt mensen met een handicap. Zo

uuVolgens het arrest moet de inloopperiode waarin langdurig zieken niet als voorheen kunnen werken, beschouwd worden als een ‘handicap’ zoals dat in de anti-discriminatiewetgeving staat. En die wetgeving beschermt mensen met een handicap. moeten werkgevers bijvoorbeeld ‘redelijke aanpassingen’ doen om werknemers met een handicap aan het werk te kunnen la­ ten. Dat kan gaan van een aanpassing van de arbeidstijd en arbeidsvoorwaarden tot het voorzien van een opleiding of het her­ bekijken van de taakverdeling. Omdat de

werkgever van Maaike dit niet heeft ge­ daan, is hij in fout en moet hij haar boven­ op de opzeg een schadevergoeding uitbe­ talen. Een grote opluchting voor Maaike: ‘Het voelde zo goed toen ik gelijk kreeg. Ik hoop dat vanaf nu niemand anders dit nog moet meemaken.’

Ontslag voor drie op vier werknemers Dat hoopt het ACV ook. Nochtans ziet de vakbond dat het op vlak van re­integratie van langdurig zieke werknemers nog vaak fout loopt. ‘Drie op de vier werknemers die in een re­integratieprocedure stappen,

10 tips voor langdurig zieke werknemers

1

Vraag als zieke zelf een discrete consultatie bij je arbeidsgeneesheer, een ‘bezoek voorafgaand aan de werkhervatting’. Met die arts kan je de mogelijk­ heden van een werkhervatting bespreken. Dit is gra­ tis, moet je binnen de tien werkdagen krijgen, mag niet gemeld worden aan de werkgever als je dat vraagt, en er kan geen nadelige beslissing te­ gen jou worden genomen.

2

Als je wordt op­ geroepen door de arbeidsgenees­ heer op initiatief van je werkgever ben je bij ziekte niet verplicht om daarop in te gaan.

Sommige ar tsen dreigen met sanc­

ties in je uitkering, sommige werkgevers met onmid­ dellijk ontslag als je niet komt: dat kan niet. De bedoe­ ling van werkgevers met deze oproep is vaak om te komen tot een ontslag om medische overmacht. Op die manier kunnen ze zieken onmiddellijk ontslaan zonder opzegvergoeding.

3

Je bent nooit verplicht om je arbeidsgeneesheer inzage te geven in je medisch dossier of hem toe te laten met je behandelend arts contact te nemen, of hem stukken uit je dossier te bezorgen. Je hebt recht op medische privacy. De arbeidsgeneesheer heb je zelf niet gekozen. Je mag hem die stukken geven als je dat vertrouwt en het nuttig is voor jouw belangen.

4

Het is de arbeidsgeneesheer die je moet uitnodi­ gen voor een re­integratieprocedure, niet de werk­ gever .

5

Als je vreest dat je werkgever een ontslag wegens medische overmacht wil uitlokken, blijf je beter weg uit de re­integratieprocedure. Ga dan niet, en be­ zorg geen medische stukken. Of kies voor tip 1.

6

In geen geval mag je arbeidsgeneesheer nagaan of de afwezigheid van een zieke werknemer gegrond is, dat staat in de wet. Het is de arbeidsgeneesheer ver­ boden om aan controlegeneeskunde te doen. Ze horen onafhankelijk te zijn.

7

De arbeidsgeneesheer en zijn assisterend perso­ neel zijn strikt gebonden door het beroepsgeheim wat betreft de inhoud van het medisch dossier.

8

Je werkgever heeft geen recht op inzage van je me­ disch dossier. Hij heeft enkel recht op de melding of je al dan niet arbeidsgeschikt bent.

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

13

Tekst: Amélie Janssens

k ontslagen’

Meer inspanningen van werkgevers Het ACV vindt de re­integratie van langdu­ rig zieken op de werkvloer naar eigen zeg­ gen heel belangrijk. Maar de vakbond plaatste van bij het begin vraagtekens bij de nieuwe wetgeving die begin 2017 van kracht werd. ‘Wat een positief verhaal moest worden, is helemaal anders uitge­ draaid’, gaat Fonck verder. ‘De resultaten van ons onderzoek bevestigen onze vrees dat zo’n procedure vaak op ontslag uit­ draait. Daarom vinden we de uitspraak van het Arbeidshof in de zaak van Maaike zo belangrijk. De duizenden langdurig zieke werknemers weten nu dat ze recht hebben op redelijke inspanningen van hun werk­ gever om opnieuw aan het werk te kunnen.

We verwachten dat werkgevers zich voort­ aan meer zullen inzetten om iemand in dienst te houden na een lange ziekteperi­ ode.’

9

Een werkgever mag een controlearts sturen om je ongeschiktheid te con­ troleren. Ook de controlearts mag aan de werkgever geen diagnose meedelen, enkel melden of je volgens hem op het moment van het bezoek al dan niet arbeidsgeschikt bent.

10

De adviserend geneesheer van de mutualiteit beslist over je recht op ziekte­uitkeringen op basis van je medisch dossier en je gezondheidstoestand. Of je nu al dan niet meewerkt met een arbeids­ geneesheer, hem al of niet bepaalde stuk­ ken bezorgde, aanwezig of afwezig was op een uitnodiging op vraag van je werkge­ ver spelen daarbij eigenlijk geen rol. ✔ Heb je vragen, heb je het gevoel dat het traject voor jou niet loopt zoals het hoort, meld het via onderneming@acv-csc.be

Re-integratie: de procedure Sinds 1 januari 2017 is er een nieuwe procedure voor re-integratie van kracht voor langdurig zieke werknemers (arbeidsongeschiktheid na 1 januari 2016). Voor werknemers die al van voor 1 januari 2016 arbeidsongeschikt zijn, kan deze procedure sinds januari 2018 ook opgestart worden. Ze verloopt als volgt.

Opstart Re­integratieverzoek kan op initiatief van: • De werknemer (of diens behande­ lend geneesheer als de werknemer zijn toestemming hiertoe geeft) • De adviserend geneesheer van het ziekenfonds • De werkgever Dit re­integratieverzoek wordt gericht aan de preventieadviseur­arbeidsge­ neesheer (die zowel intern als extern aan het bedrijf verbonden kan zijn), die na ontvangst meteen alle andere partijen verwittigt.

hervatten. De preventieadviseur­ar­ beidsgeneesheer kan ook overleggen met andere actoren zoals de behande­ lend geneesheer van de werknemer.

Beslissing Op basis van zijn onderzoek neemt de preventieadviseur­arbeidsgeneesheer binnen de veertig werkdagen na het re­integratieverzoek zijn beslissing op in een formulier dat wordt verstuurd naar de werkgever en de werknemer.

Werknemer is definitief arbeidsongeschikt maar wel in staat om aangepast of ander werk uit te voeren

Traject D Werknemer is definitief arbeidsongeschikt en niet in staat om aangepast of ander werk uit te voeren

Traject E

Er zijn 5 beslissingsmogelijkheden:

Re-integratietraject is niet aangewezen

Traject A

Beoordeling De re­integratiebeoordeling gebeurt door de preventieadviseur­arbeidsge­ neesheer na onderzoek en overleg. Hij nodigt zo snel mogelijk na het verzoek de betrokken werknemer uit om hem te onderzoeken en een re­integratiebe­ oordeling te vellen. Hij zal onderzoe­ ken of de werknemer zijn arbeidstaak, mits eventuele aanpassing van de werkpost, al dan niet op termijn kan

Traject C

Werknemer is tijdelijk arbeidsongeschikt en in staat om tijdelijk aangepast of ander werk te verrichten

Traject B Werknemer is tijdelijk arbeidsongeschikt maar niet in staat om tijdelijk aangepast of ander werk te verrichten

Re-integratie: de cijfers

17 000

Voor 17 000 langdurig zieke werknemers werd in 2017 een re-integratieprocedure opgestart.

WIE NAM INITIATIEF? WERKNEMER

WERKGEVER

MUTUALITEIT

BEHANDELEND ARTS

61%

27%

10%

2%

68%

6%

12%

84%

(11 500 langdurig zieken) Beslissing medische overmacht (ontslag zonder opzegvergoeding mogelijk)

(1 020 langdurig zieken) Beslissing aangepast werk mogelijk voor terugkeer naar vroegere job

(2 040 langdurig zieken) Beslissing definitief ongeschikt voor vroeger beroep maar aangepast werk bij huidige werkgever wel mogelijk

(1 713 personen) werd enkele maanden later toch ontslagen wegens medische overmacht

MET WELK RESULTAAT?

CONCLUSIE:

Voor ongeveer 13 000 langdurig zieken leidde de re-integratieprocedure tot een ontslag wegens medische overmacht

Bron: ACV

krijgen hun ontslag’, vertelt Herman Fonck. Hij onderzocht de gegevens die het ACV van externe preventiediensten ont­ ving (zie kaderstuk cijfers). ‘Meestal beslist de bedrijfsarts dat de werknemer defini­ tief ongeschikt is voor een job bij de werk­ gever. Soms geeft de bedrijfsarts aan dat de werknemer mits aangepast werk op­ nieuw aan de slag kan. Maar uit ons on­ derzoek blijkt dat de meerderheid van de­ ze werknemers na enkele maanden toch ontslagen wordt.’

14

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

Wantoestanden in de vleessector

‘Sociale dumping vergroot de kans dat er iets misloopt met ons vlees’ De recente schandalen in de vleessector kun je niet los zien van de prijzenslag die aan de gang is. ‘Vleesbedrijven ondervinden concurrentie uit het buitenland, druk van de supermarktketens en worden bedreigd door een harde kern van cowboys die aan sociale dumping doen’, zegt Bart Vannetelbosch van ACV Voeding en Diensten.

DE BELGISCHE VLEESSECTOR IN CIJFERS Aantal werknemers:

13 122

O

Geslachte dieren per jaar:

ngetwijfeld verslikte je je twee weken geleden tijdens de maaltijd, toen uitlekte dat vleesbedrijf Veviba in Bastena­ ken fraudeerde met rundsvlees. Bedorven vlees werd verwerkt tot gehakt, op etiket­ ten van bevroren vlees stonden foute data en ‘gewoon’ vlees werd verkocht als bio­ vlees. Met de beelden van dierenmishan­ deling in het slachthuis van Izegem nog vers in het geheugen, vragen veel mensen zich af wat er toch aan de hand is in die sec­ tor? En kunnen we het vlees op ons bord nog wel vertrouwen?

Duitse concurrentie Bart Vannetelbosch, nationaal secretaris van ACV Voeding en Diensten, volgt de vleessector van nabij op en schrikt niet van de wantoestanden. ‘De problemen rond dierenwelzijn en voedselveiligheid gaan hand in hand met de malaise waarin de vleessector zich al jarenlang bevindt. De sector is weinig winstgevend en dat komt voor een stuk door de felle concurrentie op Europees vlak. Zo waren er tot voor kort geen minimumlonen in Duitsland. De vleesbedrijven daar namen via onderaan­ neming buitenlandse arbeiders in dienst aan een loon van slechts 4 tot 5 euro per uur. Daarnaast zet ook de retailsector druk op de vleesbedrijven. Supermarkten wil­ len klanten naar hun winkel lokken met scherpe prijzen voor basisproducten zoals vlees. Die economische context verleidt on­ dernemingen om het spel niet koosjer te spelen. Hoewel ik meteen wil nuanceren dat de meeste geen cowboys zijn en wel correct werken.’

Maar toch zijn er heel wat vleesbedrijven die in zee gaan met malafide onderaanne­

11 181 334 varkens 546 485 runderen Jaarlijks vleesverbruik (slachtgewicht):

78,2 kg per inwoner 63 procent

van de Belgen eet minstens 4 keer per week vlees Bron: VLAM (2016), CRB (2017)

uuVeel Belgen willen niet meer in de vleessector aan de slag gaan. Het is fysiek zwaar werk in de koude, aan een stevig ritme en er komt bloed aan de pas. mingen. ‘Die werken als een soort interim­ bureau om goedkope arbeidskrachten uit bijvoorbeeld Oost­Europa naar hier te ha­ len. Sociale dumping dus. Die mensen wor­ den hier uitgebuit, hun lonen worden niet correct betaald, de huisvesting is slecht.

Maar het probleem is ook dat die mensen de taal niet spreken en geen opleiding heb­ ben gevolgd om in de vleessector te werken.

Sociale dumping vergroot dus de kans dat er iets misloopt, bijvoorbeeld op vlak van voedselveiligheid.’

Helft via onderaanneming Ook Groep Verbist, de groep boven het slachthuis van Izegem en vleesbedrijf Ve­ viba, werkt veel met onderaannemingen.

‘In Izegem was zowat de helft van de werk­ nemers in dienst via een onderaanneming.

Hetzelfde geldt voor Veviba. We weten ook dat het niet zo gemakkelijk is om zonder zulke bedrijven te werken, want veel Bel­ gen willen niet meer in de vleessector aan

de slag gaan. Het is fysiek zwaar werk in de koude, aan een stevig ritme en er komt bloed aan de pas. Wij zijn niet tegen onder­ aanneming, maar dan moeten alle regels wel gevolgd worden. Daarom is het belang­ rijk om die wereld beter in kaart te bren­ gen. Enkele maatregelen die een stap voor­ uit zijn, zijn de registratie van het personeel bij de RSZ en de aansprakelijkheid van vleesbedrijven wanneer onderaannemers schulden hebben bij de sociale zekerheid of de fiscus. Die wetgeving kwam er onder druk van ACV Voeding en Diensten. Al­ leen moet ze nageleefd worden en moeten er voldoende controles gebeuren. Verder denk ik dat het ook nodig is om de inter­ nationale concurrentie enigszins binnen de perken te houden.’

Rol consument Misschien moeten we ook als consument de hand in eigen boezem steken. Dat vindt voedingsbiotechnoloog Frédéric Leroy

(VUB). ‘In de winkel worden gehakt en braadkip verkocht aan amper 3 euro per ki­ logram, terwijl sommige zakjes chips om­ gerekend wel 23 euro per kilogram kosten.

Dan weet je dat er iets fundamenteel mis is met hoe voeding naar waarde wordt ge­ schat. Want achter vlees gaat een hele pro­ ductieketen schuil. Het probleem is dat we niet meer weten waar ons eten vandaan komt en op automatische piloot gaan win­ kelen. Niet alleen de supermarkten moeten dus de nodige ethiek aan de dag leggen en correcte prijzen betalen aan hun leveran­ ciers, ook de consument moet zijn koopge­ drag responsabiliseren. Want elke aankoop is een stem pro of tegen verandering. De sleutel daarvoor is de consument goed in­ formeren. Dan denk ik dat we met plezier iets meer willen betalen voor ons vlees.’

Leen Grevendonck

Oplossing in zicht voor werkzoekenden met medische problemen Zo’n 3 000 werkzoekenden met een medische of psychische problematiek zullen niet langer verplicht op zoek moeten naar een job. De ministers van Werk roepen voor hen een regeling in het leven met de nadruk op hun welzijn.

Drieduizend mensen met een verminder­ de arbeidsgeschiktheid of met een medi­ sche of psychische problematiek dreigden eind 2017 hun recht op een inschakelings­ uitkering en trajectbegeleiding te verlie­ zen. Het ACV voerde actie en er kwam een overgangsperiode tot eind 2019. En nu wer­ ken de drie ministers van Werk dus ook aan een definitieve oplossing.

‘We zijn blij dat er eindelijk schot in de zaak komt’, zegt Karim Dibas, verantwoordelij­ ke van de ACV Werkzoekendenwerking.

‘Deze mensen kunnen blijven rekenen op hun uitkering en op aangepaste begelei­ ding. De nieuwe regeling stelt hen vrij van het actief zoeken naar werk en geeft hen de ruimte te werken aan hun welzijn. Toch is er nog steeds een schrijnend gebrek aan

aangepast werk en aangepaste begeleiding naar werk. Deze mensen mogen niet het slachtoffer zijn van een tekort aan inzet om voldoende aangepaste trajecten en aange­ past werk te creëren.’ (AJ)

15

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

ZEGT

Brits econome Kate Raworth zet ons economisch denken op zijn kop

‘Koken, poetsen en zorg maken betaalde arbeid mogelijk’ Een donut, dat is het wel heel originele beeld waarmee de Britse econome Kate Raworth de economie van de toekomst vergelijkt. Haar boek ‘De donuteconomie’ werd meteen een bestseller in Groot-Brittannië en ook de Nederlandse vertaling verkoopt als zoete broodjes. In gesprek met de vrouw die ons economisch denken op zijn kop wil zetten.

kundigen die steden willen omvormen tot heuse ecosystemen, bedrijven die diensten leveren in plaats van producten, producen­ ten die hun eigen producten inzamelen en recycleren, enzovoort. Maar er is meer no­ dig, want een regeneratieve economie kan alleen echt werken als ze verder gaat dan het eigen product of merk. Ik hoop dat mijn kleinkinderen mij ooit met veel ongeloof zullen vragen: Oma, is het echt waar dat jullie plastic maar één keer gebruikten en dan weggooiden?’

Je schreef het boek eigenlijk voor economiestudenten, waarom?

‘Omdat het daar begint, hoe onze toekom­ stige bedrijfsleiders en politici over econo­ mie denken en spreken, en daarmee ook elk van ons doen denken. Ik studeerde zelf 25 jaar geleden economie omdat ik de we­ reld wilde veranderen, maar raakte gefrus­ treerd omdat thema’s als sociale rechtvaar­ digheid en ecologie helemaal niet aan bod kwamen. Vandaag stel ik vast dat de stu­ denten economie nog steeds dezelfde mo­ dellen aangeleerd krijgen, terwijl intussen de wereld en ook onze inzichten enorm ge­ ëvolueerd zijn.’

Je gebruikt ook graag vergelijkingen met de natuur?

‘Inderdaad, want onze economie staat niet los van de natuur. En daar zie je dat niets voor eeuwig blijft groeien. Wat in de na­ tuur blijft groeien, maakt zijn gastheer ka­ pot. In ons eigen lichaam is dat kanker. Een economie die blijft groeien, maakt het pla­ netaire lichaam waarin ze leeft, onze aar­ de, kapot. Wat ik hiermee wil zeggen is dat we economie moeten zien als ingebed in onze aarde en maatschappij. Onze econo­ mische activiteiten hebben gevolgen voor de aarde en de mens, en die moeten dus mee opgenomen zijn in het economisch model.’

Layla Aerts

In je boek beschrijf je zeven vastgeroeste economische ideeën, leg je de fouten erin bloot en stel je zeven alternatieven voor. Geef eens een voorbeeld.

‘Een eerste grote fout is onze fixatie op het bruto nationaal product, een exponentiële curve die almaar vooruit en omhoog gaat.

Maar deze lijn zegt niets over het welzijn van een land, waarschuwde de bedenker zelf. Dat zolang we blijven groeien onge­ lijkheid vanzelf oplost, is ook zo’n idee dat ontstond in de naoorlogse periode. Toen gebeurden tegelijk wel ongeziene investe­ ringen in onderwijs, gezondheidszorg en sociale zekerheid. In de jaren ’90 werd ook gezegd dat we eerst moeten groeien en dat we later de vervuiling hierdoor wel zou­ den opkuisen. Het probleem is dat veel van de economische ideeën waarmee we zijn opgegroeid bedacht zijn in een bepaalde tijdsgeest of maar een beperkt deel vertel­ len. Ze zijn echter wel uitgegroeid tot dog­ ma’s die ons hele economisch denken blij­ ven bepalen.’

Opvallend is ook de waarde die je hecht aan niet-betaalde arbeid?

‘Absoluut. Er wordt heel wat onbetaalde arbeid gedaan, nog altijd meer door vrou­ wen: koken, poetsen, de zorg voor kinde­ ren. Dit huishoudelijk werk blijft in het huidig economisch denken volledig on­ zichtbaar, maar is in feite de kerneconomie die alle andere arbeid mogelijk maakt.

Dankzij deze zorg gaan anderen dagelijks fris naar hun werk. Ze is essentieel voor het welzijn van de mens en de productivi­ teit van de betaalde arbeid. Amerikaanse onderzoekers berekenden dat als huisvrou­ wen voor hun werk zouden betaald wor­ den, ze 120 000 dollar per jaar zouden verdienen! Het opnemen van de huishou­ deconomie in ons economisch denken is dan ook een eerste stap in de erkenning er­ van en in het terugdringen en herverdelen van het onbetaalde werk van vrouwen.’

uuKate Raworth: ‘Onze economie is verbonden met de natuur. Niets blijft voor eeuwig groeien.’

En zo kwam je bij het beeld van de donut. Kan je dat even uitleggen?

‘De economie moet rekening houden met de grenzen van de planeet en tegelijkertijd zorgen dat de basisbehoeften van iedereen vervuld zijn. De donut – het had net zo goed een zwemband kunnen zijn (lacht) – is daar de visuele voorstelling van. De bin­ nenste cirkel is de ondergrens en gaat over ieders basisrechten: onderwijs, water, voedsel, gezondheid, werk, inkomen, ge­ lijkheid, enz... Dat is ons sociale funda­ ment, waaraan voor niemand een tekort mag zijn. De buitenste grens is het ecolo­ gische plafond. Boven die grens putten we de aarde uit, wat leidt tot verlies aan biodi­ versiteit, luchtvervuiling, klimaatveran­ dering, verzuring van de oceanen, … De donut is de veilige, ecologische en sociaal rechtvaardige ruimte waarbinnen al onze economische activiteiten kunnen plaats­ vinden. Klimaat, milieu, welzijn, welvaart en sociale kwesties komen dus samen in één model, waarin een evenwichtig wel­ zijn centraal staat.’

Een van je basisprincipes is een ‘regeneratief design’. Wat bedoel je daarmee?

‘Ik kijk opnieuw naar de natuur. Alles wat daar sterft, dient opnieuw als voedsel voor iets anders. Ook wij moeten af van onze wegwerpeconomie waardoor jaarlijks ton­ nen afval op stortplaatsen of in de oceanen terechtkomen. We moeten gaan naar een productie die zo ontworpen is dat alle grondstoffen worden hergebruikt. Er be­ weegt al heel wat op dit vlak: stedenbouw­

Arbeid & Milieu nodigde je uit om samen met de vakbonden en de milieubeweging te praten over hun rol. Hoe zie je die?

‘Om te beginnen, ook bij milieuorganisa­ ties en vakbonden hoorde ik dat ze blij zijn dat er eindelijk een beeld is dat het sociale en ecologische bijeen brengt, en dat het hen kan helpen om ook aandacht te heb­ ben voor elkaars thema. Ik denk ook dat hun agenda’s eigenlijk dezelfde zijn en het zou goed zijn dat vakbonden en milieuor­ ganisaties samenwerken aan een gezamen­ lijke visie en als één stem lobbyen voor een positieve, duurzame en sociaal recht­ vaardige toekomst. Ik geloof echt dat dit het begin is van een nieuw economisch verhaal.’

Marjan Cauwenberg

Arbeid & Milieu Dit interview werd gehouden in de marge van een lunchlezing en een debat in Brussel, op initiatief van Arbeid & Milieu (A&M), in samenwerking met ETUI (het Europees Vakbondsinstituut), FairFin en het Transitienetwerk Midden­ veld. A&M is een samenwerkingsverband tussen de milieubeweging (Bond Beter Leefmilieu) en de drie vakbonden: ACV, ABVV en ACLVB. ✔✔ www.a-m.be

20

Visie ¬ vrijdag 23 maart 2018

FILM

KSTE ROL IN HAAR LEVEN: MAMA ZIJN RIJ NG LA BE DE ER OV S AN KM EC BE TH ACTRICE RU

‘Als er iets met mijn dochter gebeurt, houdt het voor mij op’ ‘Je moet kinderen niet klein houden en niet onderschatten’, vindt actrice Ruth Beeckmans. In de film ‘Rosie & Moussa’ spartelt ze zich samen met dochter Rosie door een echtscheiding. In het echte leven kan niets op tegen de liefde die ze voelt voor haar dochtertje Charlie-Sue.

anders nog van tel. Dat is alvast mijn be­ langrijkste opdracht in mijn leven. En ei­ genlijk is het de enige opdracht die ik abso­ luut tot een goed einde wil brengen. Al de rest mag mislukken. Dat wil niet zeggen dat ik het daarom perfect moet doen. Maar ik wil toch zo goed mogelijk mama zijn.’

En dat hoeft niet per se spectaculair te zijn?

‘Op school vormen we een hechte groep met een aantal mama’s. Iedereen binnen die groep heeft haar sterktes en we pikkedieven een beetje van elkaar. Zo werkt dat uitein­ delijk, je leert van de mensen in je omge­

H

et grote publiek leerde Ruth Beeckmans vooral kennen in de komische serie ‘Safety First’. Maar naast een gulle lach heeft de actrice ook talent voor dra­ ma. Dat toont ze nu in de film ‘Rosie & Moussa’.

Vind je het belangrijk dat de film de dingen realistisch voorstelt?

‘Ik zeg niet dat deze thema’s in andere kin­ derfi lms op een foute manier behandeld

n ‘Je moet kinderen niet klei n.’ houden en niet onderschatte – Ruth Beeckmans

‘Als ik heel moe ben, ben ik ook weleens te snel boos op mijn dochter. Maar dat maakt van mij nog geen slechte mama.’ worden. Maar in deze film kiezen we er echt voor om het te tonen zoals het is. In een in­ terview zei Dorothée: Kinderen hebben niets aan kinderachtige films. Ik geef haar daarin gelijk. Je moet kinderen niet onderschatten.

Je moet ze net helpen om te begrijpen wat er gebeurt zodat ze daar verder mee kunnen in hun leven. Als kinderen uit een gebroken gezin zien dat het in de film ook niet alle­ maal zomaar opgelost geraakt, kunnen ze hun eigen situatie beter plaatsen. Boven­ dien zien ze dat iedereen uiteindelijk wel op zijn pootjes terechtkomt. Ook al heeft de

WIN

WIN DUO-TICKETS VOOR ‘ROSIE & MOUSSA’

Rosie en haar mama verhuizen naar een appartement aan de andere kant van Brussel. Rosie leert er veel mensen kennen. Zo­ als Moussa, die in het appartement boven haar woont. Hij neemt Rosie op sleeptouw door de buurt. En ze gaan op zoek naar Ro­ sie’s papa, die al een tijdje niet meer thuiskwam…

Visie mag tien duo­tickets weggeven voor de film ‘Rosie & Moussa’. Beantwoord daarom voor vrijdag 30 maart 2018 volgende wedstrijdvraag: Wie scheef de jeugd­ boekenreeks waarop de film is gebaseerd? a. Dorothée Van Den Berghe b. Michael De Cock c. Marc De Bel

VRT

Ik zou denken: een actrice als Ruth Beeckmans, die wordt overal gevraagd, maar voor deze rol wilde je absoluut auditie doen?

‘Ik was heel blij met de rol, dat klopt. Ik wou heel graag met Dorothée (Van Den Berghe, de regisseur, red.) werken. Ook de jeugdboekenreeks van Michael De Cock, waarop de film is gebaseerd, sprak me enorm aan. De verhalen zijn mooi en waardevol en gaan over de wereld van­ daag. Over ontmoetingen die op het eer­ ste zicht niet evident zijn. Mensen die je niet meteen samen zou plaatsen maar waartus­ sen mooie dingen ontstaan zoals vriend­ schap en liefde. Het gaat over multicultura­ liteit en mensen die hier illegaal verblijven.

Onderwerpen die actueel zijn, zeker in de grootstad. Ook de realiteit van een gebro­ ken gezin zullen veel kinderen herkennen.’

ene daarvoor wat meer tijd nodig dan de andere. Door er geen happy end aan te brei­ en, de mama en de papa komen bijvoor­ beeld niet meer terug samen, vind ik het net hoopvol. Dat ondanks alles het leven gewoon voortgaat.’

Soms wordt het ook te veel voor de mama in de film. Herkenbaar?

‘Ik zit gelukkig niet in de situatie van een gebroken gezin. Maar ik kan me wel inbeel­ den wat er in die mama omgaat. Ik denk dat ze veel schuldgevoelens heeft. Dat ze haar dochter niet het leven heeft kunnen geven dat ze had willen geven. Een gevoel van fa­ len ook. En angst: hoe zal mijn kind hier­ mee omgaan? Zal ik kunnen helpen om dat verdriet te verwerken? En tegelijkertijd ver­ werk je natuurlijk ook je eigen verdriet en boosheid. Dat maakt dat de mama in de film soms eens ontploft. Soms zijn de emoties voor een mama te groot. Als ik heel moe ben, ben ik ook weleens te snel boos op mijn dochter. Maar dat maakt van mij nog geen slechte mama. Je kan je kind nu eenmaal niet altijd afschermen. Of de dingen mooi­ er voorstellen dan ze zijn. Ik vind het dan belangrijk dat je als ouder sorry durft te zeg­ gen tegen je kinderen. Dat je durft toe te ge­ ven dat jij ook in de fout kan gaan.’

ving. Zo kan een van die mama’s het haar van haar dochter uitzonderlijk goed vlech­ ten. Dat ziet er altijd prachtig uit. Ik zei al­ tijd tegen Charlie­Sue: Schatje, ik kan dat niet.

Vorige week heb ik het toch eens gepro­ beerd. Het trok op niets. (lacht) Maar mijn dochter was zo blij, zo fier. Voor haar bete­ kenen die kleine dingen heel veel. Dus doe ik het voortaan elke dag. Vanuit mijn eigen onzekerheid durfde ik er niet aan te begin­ nen. Maar voor haar was mijn poging meer dan goed genoeg.’

Wat zijn je grootste angsten als het op je kind aankomt? En wat maakt je het gelukkigst?

‘Ik praat niet zo graag over mijn angsten op dat vlak. Maar goed, mocht er iets met haar gebeuren, houdt het voor mij op. Dat gevoel heb ik alleen als het over haar gaat. Er is nu eenmaal geen concurrentie in die vorm van liefde. Dat is misschien ook de reden waar­ om ik het bij één kind hou. Ik zou niet we­ ten hoe ik iemand nog eens zo graag kan zien. Mijn verstand weet wel dat je al je kin­ deren even graag ziet. En elke ouder met een grotere kroost bevestigt dat. Maar mijn hart vraagt zich af: hoe moet dat? Dat is dan ook meteen wat me het gelukkigst maakt: de onvoorwaardelijke liefde die ik voel voor haar maar ook van haar. De eer hebben om dat wezentje te zien ontwikkelen. Om elke dag opnieuw te ontdekken wie ze is. Haar elke dag beter leren kennen.’

Amélie Janssens

Bezorg ons je antwoord via www.beweging.net (klik op ‘wedstrijd Visie’) of via briefkaart: Visie Wedstrijd Rosie, Postbus 20, 1031 Brussel.

COLOFON

Niemand is perfect zeker?

‘Je doet als ouder alles voor het geluk van je kind. Vanaf je mama of papa wordt, is niets

✔ ‘Rosie & Moussa’, vanaf 28 maart in de bioscoopzalen.

Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV bouw - industrie & energie en ACV-Transcom • Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte • Hoofdredacteur: Hilde Van Malderen • Redactie beweging.net en ACV: Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Monique Braam, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Kris Six, Gianni Greco, Rooni Theeboom, Marjan Cauwenberg • Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Sarah Vandoorne, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • lezers@visieredactie.be • Druk: Coldset Printing Partners, A.Gossetlaan 30, 1702 Groot-Bijgaarden • Artikels regionale bladzijden (15-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers. •