Visie nr09 dd0405 by beweging.net

Regio Mechelen Vrijdag 4 mei 2018

Nachtwerk maakt je ziek Vermoeidheid, hart- en vaatziekten, prikkelbaarheid, problemen met de spijsvertering, depressie. Studie na studie blijkt dat ploegenwerk, nachtarbeid en andere regimes die afwijken van het normale dagritme de risico’s op ernstige ziektes zoals kanker vergroten. ‘Voor mensen in dergelijke regimes is de erkenning als zwaar beroep letterlijk van levensbelang’, vat Herman Fonck van het ACV samen. Als de vakbonden op 16 mei manifesteren voor een beter pensioen, zal een regeling voor werknemers in zware beroepen uiteraard niet onbesproken blijven.

Philip getuigt over extreme slaapproblemen Zware beroepen, deel 2 > p. 14

Jaarlijkse vakantie: 6 vragen en antwoorden > p. 12

Helena vertelt over haar Mangomoment

Herman Brusselmans: ‘Door Lena heb ik een andere kijk gekregen’ > p. 20

Winkeliers oefenen Nederlands met nieuwkomers

ABONNEE

> p. 5

DUO-day: werkzoekende met arbeidsbeperking proeft weer van een job

> p. 2

www.beweging.net

> p. 11

www.cm.be

www.acv-online.be

jaargang 75 ¬ visie nummer 9 afgiftekantoor brussel x ¬ p910695 volgend nummer op 18 mei 2018

Regionieuws > p. 16

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

Gastvrije winkeliers oefenen Nederlands met nieuwkomers

Stefaan Beel

Er zijn heel wat Vlamingen en Brusselaars die zich inzetten voor asielzoekers en vluchtelingen. Dat heeft de vijfde editie van ‘Gastvrije Gemeente’ nog maar eens aangetoond. Zo spannen winkeliers in De Panne, Koksijde, Nieuwpoort en Veurne zich in om Nederlands te oefenen met anderstaligen.

et de campagne ‘Gastvrije Gemeente’ zette Vluchtelingenwerk Vlaanderen deze keer bijna 300 gastvrije initiatieven van onder andere burgers, verenigingen en gemeenten in de kijker. Het orgelpunt van de campagne vond vorige week plaats in het Vlaams Parlement. Tijdens de slotshow gingen de acht meest inspirerende initiatieven naar huis met een ‘Gastvrije Award’.

Elke dag Nederlands Een opvallende winnaar in de categorie ‘gemeente’ is het project ‘Elke dag Nederlands!’. Dat project is een gezamenlijk initiatief van de gemeenten De Panne, Koksijde, Nieuwpoort en Veurne. Die vier gemeenten bundelden in het najaar van 2015 de krachten met de oprichting van een intergemeentelijke dienst rond integratie: (W)Integratie. ‘In die periode opende er twee opvangcentra voor vluchtelingen in de regio’, verduidelijkt projectcoördinator Michèle Baeyaert. ‘Onze dienst wil bepaalde drempels wegnemen en het draagvlak bij de lokale bevolking vergroten, zodat anderstalige nieuwkomers alle kansen krijgen om zich te kunnen integreren.’ Een knelpunt dat nieuwkomers zelf naar voren schoven, is dat zij te weinig Nederlands kunnen oefenen buiten de schoolu-

En de andere gastvrije winnaars zijn…

uuIn broodjeszaak Pieko Bello in Koksijde zijn nieuwkomers welkom om hun Nederlands te oefenen met uitbaatster Cindy. Aan de deur kleeft een sticker om dat kenbaar te maken ren. Het project ‘Elke dag Nederlands!’ wil daar een mouw aan passen. ‘We organiseren bijvoorbeeld in elke gemeente een wekelijks ABC-Kaffee. Anderstaligen kunnen daar met vrijwilligers Nederlands spreken in een informele setting. We tellen intussen al zo’n 120 deelnemers en 48 vrijwilligers. Ook helpen we nieuwkomers om passend vrijwilligerswerk te vinden, waar ze hun niveau Nederlands kunnen bijwerken met de hulp van een taalcoach.’

Sticker voor winkeliers Sinds kort duikt er ook een sticker op in het straatbeeld. Handelaars en organisaties kleven die aan hun deur om aan te geven dat ze Nederlands willen oefenen met nieuwkomers. ‘Anderstaligen ervaren

vaak een drempel om Nederlands te spreken wanneer ze boodschappen doen of administratieve zaken regelen. Winkeliers schakelen ook spontaan over naar een andere taal zoals het Engels of Frans omdat ze klantvriendelijk willen zijn. Met de sticker scheppen we meer oefenkansen om de taal te leren. We willen zeker niemand verplichten om Nederlands te spreken, maar wel aanmoedigen.’ Intussen doen al een dertigtal winkels en organisaties mee aan de stickeractie. ‘Zij zijn overtuigd van het project en hebben er ook baat bij. Zo’n sticker draagt immers bij tot een positief imago en klantenbinding. De volgende stap is het toekennen van een keurmerk. Daarvoor sturen wij een mystery shopper op pad. Die moet na-

Het tewerkstellingsproject ‘In de zorg – Uit de zorgen’ waaraan Familiehulp deelneemt, wint de award in de categorie ‘samenwerkingen’. Via dat project krijgen 500 vluchtelingen de kans om in de zorgsector aan de slag te gaan. De publieksprijs gaat dit jaar naar de fietsvierdaagse ‘Circle of cycle & Eetfestijn’ waaraan KAJ De Mug meewerkt. Een 70-tal anderstalige nieuwkomers vertrekt tijdens het hemelvaartweekend vanuit Gent om enkele steden te ontdekken én lokale organisaties te ontmoeten die nieuwkomers hartelijk welkom heten. Alle winnaars vind je op www.gastvrijegemeente.be.

gaan of de handelaar of dienst effectief rekening houdt met klanten die hun Nederlands willen oefenen.’ Leen Grevendonck

VERWOORDING

Klein geluk, kleine moeite In de volgende Visie zullen, naar aanleiding van Rerum Novarum, nieuwe dingen met de aandacht gaan lopen. Maar vandaag wil ik graag kleine fijne dingen centraal stellen. Om de stem van mensen te laten weerklinken en te laten wegen op het beleid kan je kritiek geven en hard roepen. Maar soms moet je kiezen om de aandacht te richten op klein geluk. Op initiatieven die beperkt zijn in omvang, maar onbeperkt in wat ze voor mens en maatschappij betekenen. Of er voorbeelden zijn, vroegen we aan onze collega’s en mandatarissen. Col-

lega’s vertelden de voorbije week enthousiast en trots over de ‘kleine’ organisaties die ze steunen. Die ze helpen om te versterken en te groeien en die zo extra kansen krijgen. Of ‘kleine’ projecten. Zo begon de fietsbieb (project rond uitlenen van kinderfietsen en veel meer) bescheiden en lokaal, maar krijgt het project ondertussen in heel Vlaanderen voet aan de grond. Ook onze mandatarissen wisselden frisse ideeën uit. Met een OCMW en sociale huisvestingsmaatschappij een rugbyclub opstarten. Senioren laten samenwonen op kot. Stuk voor stuk lokale projecten die

ervoor zorgen dat iedereen zoveel en zo goed mogelijk mee is. En ook deze Visie toont hoe kleine gebaren (Mangomomenten) veel kunnen betekenen voor onze zieken. Nu de voorbije eerste lentedagen de mensen op straat doen openbloeien en contact zoeken met elkaar, is de keuze voor klein geluk een kleine moeite.

Linde De Corte Algemeen secretaris beweging.net

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

Topprestaties buiten de schijnwerpers: sporters overwinnen beperking in G-sport

‘Voetbal geeft deze jongens moed en zelfvertrouwen’ Ver weg van alle media-aandacht leveren heel wat jongeren en volwassenen met een beperking sportieve topprestaties. In de G-sport stijgen ze boven zichzelf uit. Visie ging langs bij de G-voetbalclub van KFC Marke.

-sport is sport voor personen met een beperking. Het gaat meestal om dove mensen, mensen met een fysieke of een verstandelijke beperking. Voor haast elke sporttak bestaat een variant voor mensen met een beperking. ‘Door het voetbal worden de jongens minder wereldvreemd’, vertelt Dave Vanhoutte. ‘Je ziet hun zelfvertrouwen en moed training na training groeien.’ Dave is de motor van de G-voetbalclub bij KFC Marke. Hij is niet alleen de oprichter en bezieler van de club, hij is ook het aanspreekpunt voor de ouders, woont de trainingen en wedstrijden bij, verzorgt de promotie en legt contacten met sponsors.

‘Alles is begonnen bij mijn zoon Nathan, die nu twaalf jaar is. Hij heeft autisme. Bij een gewone voetbalclub spelen lukte niet. Hij is dan gestopt met voetballen maar na een tijdje borrelde zijn liefde voor het spel en zijn bewondering voor Kevin De Bruyne weer op. We wilden hem opnieuw de kans geven om te voetballen, en gingen op zoek naar een

G-sportclubs hebben soms een wachtlijst van twee jaar. Dat is moeilijk uit te leggen aan een kind van tien. Dave Vanhoutte, G-voetbal KFC Marke

aangepaste club. Die waren er wel, maar allemaal hadden ze een wachtlijst van twee of drie jaar. Tegen een jongen van tien zeggen dat hij zo lang zou moeten wachten, was geen optie. Dus besloten we om zelf iets te proberen. Het begin was aarzelend. Ik heb de voetbalclub van Marke echt moeten overtuigen.’ Op 2 maart 2016 ging de G-werking van de Kortrijkse voetbalclub KFC Marke uiteindelijk van start. ‘We zijn klein begonnen’, vertelt Dave. ‘Maar op een maand tijd hadden we al vijftien spelertjes. Dat bewijst dat de nood hoog was. Ondertussen zitten we aan zo’n 25 spelers.’

Uitlaatklep Elke woensdag trainen de jongens één uur. Gemiddeld spelen ze één wedstrijd per maand. Voor de jongens – tussen tien en

Tiny Bogaerts

Zoon met autisme

uuDe G-sporters van KFC Marke trainen elke woensdag. ‘Amusement gaat boven competitie’, benadrukt bezieler Dave Vanhoutte. 16 jaar oud – is het voetbal iets waar ze naar uitkijken. ‘Hier spelen jongens met mentale en fysieke beperkingen samen. Er zijn spelers met ADHD, autisme of het syndroom van Down, maar er zijn ook jongens met een hartafwijking en we hebben een speler met een rollator. Uiteraard gaat het amusement boven het competitieve. Hier zijn techniek en tactiek van ondergeschikt belang. Ook het resultaat doet er niet toe. Op toernooien wordt geen rangschikking opgemaakt, net om geen druk te creëren.’ ‘De jongens spelen met een lach op hun gezicht. Ze kijken enorm uit naar de trainingen en wedstrijden. Weet je, onze jongeren krijgen in de maatschappij maar weinig kansen. Ook op school gaat het niet altijd makkelijk, sommigen worden of werden gepest. Dit is een uitlaatklep, waar ze even alle zorgen achter zich kunnen laten. Ook naast het veld zit de sfeer goed. De ouders vormen een hechte familie. Dat zeg ik zonder te overdrijven. Het is een opluchting om te weten dat je kind zich een uur kan uitleven zonder zorgen. Ouders wisselen ook tips en ervaringen uit. We spreken soms af buiten het voetbal.’

Jean-Marie Pfaff De club kan rekenen op de steun van peter Jean-Marie Pfaff en meter Justine De Jonckheere (ex-Miss België). ‘Dat is nodig om G-sport meer uitstraling te geven, en om deuren te openen. Handicaps zitten nog steeds in een taboesfeer. Dat is jammer, want

iedereen kan ermee te maken hebben. Bekende Vlamingen maken het onderwerp wat bespreekbaarder. We organiseren elk jaar een persmoment, waarop we onze spelers voorstellen in aanwezigheid van onze peter en meter en van enkele andere BV’s. Zo waren Hein Vanhaezebrouck, Gella Vandecaveye en Kortrijks burgemeester Vincent Van Quickenborne aanwezig op onze laatste persvoorstelling. Voor onze spelers is dat puur genieten. Voor één keer

Ik vind dat alle topclubs uit de eerste voetbalklasse een G-werking moeten hebben. Dave Vanhoutte, G-voetbal KFC Marke

staan zij in de schijnwerpers. Je ziet hen glunderen van trots. Door het voetbal bloeien de jongens open. Mijn zoon zat vroeger de hele tijd binnen. Het enige wat hij deed was videospelletjes spelen. Er kwamen nooit vriendjes op bezoek. De sociale vaardigheden van de jongens gaan er dankzij hun sport zienderogen op vooruit. Ze leren communiceren, met spelregels omgaan, luisteren naar de trainer, en ze leren omgaan met winst en verlies. Door het voetbal worden de jongens minder wereldvreemd. Je ziet hun zelfvertrouwen en moed training na training groeien.’

Nationale G-ploeg Volgens G-sport Vlaanderen, sinds 1 januari 2017 het kenniscentrum rond G-sport, zijn er zo’n 764 G-sportclubs in Vlaanderen waar meer dan 10 000 personen met een beperking zich kunnen uitleven. Dat kan gerust beter, vindt Vanhoutte. ‘Club Brugge, Cercle Brugge of Zulte-Waregem hebben een G-werking, maar KV Kortrijk bijvoorbeeld niet. Het is mijn droom dat alle topclubs uit de eerste voetbalklasse een G-werking zouden hebben. Binnenkort mogen we op de Kevin De Bruyne Cup, een internationaal toernooi voor spelers onder de 15 jaar, een demowedstrijd spelen om de sport meer bekendheid te geven. Pep Guardiola, trainer van Manchester City, zal er zijn, wat het voor onze spelers toch extra bijzonder maakt. Ik droom ook van een nationale G-ploeg. Dat geeft de sport toch extra weerklank. De Deaf Devils en de Red Flamingo’s – voor mensen met een arm- of beenamputatie – bestaan, dus waarom geen nationale ploeg voor mensen met een mentale beperking?’ Wim Troch

✔✔Meer info of een G-sportclub

in je buurt? Check www.gsportvlaanderen.be.

¬ post

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

UW GEDACHT

VACATURE M/V

Grondwet is geen vodje papier

CM zoekt

In het artikel ‘Opvang van vluchtelingen, wat mag nu eigenlijk nog?’( Visie 6 april) staat dat de ongerustheid over het wetsontwerp inzake woonstbetreding onterecht is. Men doelt hier op de gevolgen voor de vrijwilliger die onderdak aan een vluchteling verleent. Maar dat is maar een deel van het verhaal. Het gaat ook over de stigmatisering van een groep mensen en om een aantasting van onze grondwettelijke vrijheden.

• Facilitator E-gezondheidszorg • Stafmedewerker Vlaams Zorgbeleid • Risk Expert • Diensthoofd controlling

Het wetsontwerp wil de wet zodanig wijzigen zodat onderzoeksrechters onder de quasi-plicht worden geplaatst om woonstbetreding toe te staan. Volgens artikel 15 van de grondwet is het huis ‘onschendbaar’. De uitzonderingen hierop zijn enkel mogelijk binnen strikt afgelijnde gevallen zoals strafrechtelijke feiten en mogen niet het gevolg zijn van een louter administratieve procedure. In het wetsontwerp wordt het recht op het respect voor het privéleven en het recht op onschendbaarheid van het huis geschonden. Bovendien stigmatiseert het personen in nood die illegaal in ons land verblijven.

• Helpdesk medewerker Voltijds – onbepaalde duur Schaarbeek

ACV zoekt Stafmedewerker online communicatie/webredacteur (m/v) Voltijds – onbepaalde duur – Schaarbeek Meer informatie: www.acv-online.be

Welzijnszorg vzw zoekt

Het recht op respect voor het privéleven en het recht op onschendbaarheid van het huis zijn zeer fundamentele principes binnen onze rechtstaat. Die mogen we, omwille van de door de rechterzijde aangewakkerde vreemdelingenschrik, niet te grabbel gooien. ••• Willy Verbeek, Herent

• Administratief medewerker (m/v)

Halal en handen schudden

Onbepaalde duur – 80 % - standplaats Brussel

• Verantwoordelijke campagne en communicatie (m/v) Onbepaalde duur – voltijds – standplaats Brussel

Meer informatie: www.welzijnszorg.be

In de Visie van 20 april zegt imam Khalid Benhaddou dat een handdruk weigeren niet kan, maar dat vragen om halal-voeding niet zo heel veel anders is dan vra-

gen om vegetarische voeding. Dat is koosjere appelen met halal peren vergelijken. Zowel aan het weigeren van een handdruk aan een vrouw (hier wordt uiteraard Aron Berger geviseerd) als aan het vragen om halal, zitten haken en ogen vast. Wat is de motivatie om geen hand te geven? En wat houdt halal in, bijvoorbeeld voor dierenwelzijn? Meneer Benhaddou scoort een populistisch punt in een open doel. Het debat over omgaan met elkaars verschillen en gevoeligheden verdient beter. ••• Sylvia Vanden Heede, Brugge

Internering

Ik las in Visie nr. 8 dat internering een beschermingsmaatregel is voor mensen die een ernstig misdrijf hebben gepleegd. Door deze omschrijving krijgt een geïnterneerd persoon de stempel van criminaliteit mee, waardoor hij gestigmatiseerd wordt. Voor overlast zorgen, in welke context dan ook, kan ik niet in verband brengen met criminaliteit. Daarom zou ik opteren voor een andere benaming. Maar dat wil niet zeggen dat deze beschermingsmaatregel niet noodzakelijk kan zijn. ••• Lieve Stas

Sinds de nieuwe wet op de internering, die geldt sinds oktober 2016, is internering alleen mogelijk voor wanbedrijven of misdaden die de fysieke of psychische integriteit van derden aantasten of bedreigen. Voordien kon dat voor alle wanbedrijven of misdaden. Maar voor overtredingen of overlast zoals bijvoorbeeld openbare dronkenschap is en was internering nooit toegestaan.

Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.

Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links naar rechts een citaat.

18 - 26 mei

1. Bevalligheid; 2. compliment; 3.betaalplaats; 4. verzamelboek; 5. licht breekbaar; 6. specerij; 7. praalgraf; 8. bloem; 9. wereldbol; 10. vergelding; 11. strijkmes; 12. versteende moeder; 13. meisjesnaam; 14. bezoldiging.

Testdagen elektrische fietsVlot vooruit Elektrisch fietsen is echt voor iedereen. Onze TIZBike is een ideaal instapmodel, zowel voor dagelijkse verplaatsingen als voor een iets pittigere daguitstap. Hij heeft een extra lage instap, duidelijke display en trekt zichzelf vooruit als je wandelt met je fiets. Kom testen.

Citaat-9

1 G R H A T E

T P

E M

K R A S

V U L

4 D A

R S O O S G

K E R U E

P T A O M K B E

9 G L

WAAR

S E A

Aalst, Aalter, Antwerpen, Brugge, Deinze, Dendermonde, Diksmuide, Eeklo, Erpe-Mere, Gentbrugge, Ieper, Izegem, Hasselt, Knokke, Koksijde, Kortrijk, Lier, Mechelen, Meise, Menen, Oostende, Oudenaarde, Poperinge, Roeselare, Scherpenheuvel, Sint-Niklaas, Tielt, Turnhout, Veurne en Waregem.

E B N U M

N E

N D

Actie

E R D

A O T B E M

+ tegoed van

10 W E R N A W A K 11 S P E A T G E I

A O B N E

13 D L

E A G N A

korting* euro

dat je kan besteden aan fietstoebehoren en/of VAB pechbijstand

12 K N

- 10%75

Neem TIZ magazine mee in je Th uiszorgwink el of CM-kantoor

* Niet cumuleerbaar met andere kortingen. Enkel geldig in 2018 tijdens de testdagen elektrische fiets.

GECITEERD

Lente 2018 / nr. 12

Tijd voor mobiliteit

Gra tis m ag a

zin e

Bon

uit TIZ

14 W G E D E D E N

Kom naar Thuiszorgwinkel of bel 015 28 61 18. Shop ook op www.thuiszorgwinkel.be

Het citaat is: “Het verleden is geen pakje dat men weg kan leggen” E. Dickinson

Citaat 9

TIZ kortingen

Kijk snel op pagina 49

Dossier

Zit jij goed in je rolstoel?

Nieuw

Blueberry beeldschermbr

illen

TIZ Service

Venoscan Laat je benen meten

Borstvoedi ng: goed voor moeder en kind

www.thuiszorgwinkel.be

Advertentie_Visie_Elektrische fiets_V04_2018.indd 1

24/04/2018 10:33

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

Helena is zorgverleners dankbaar voor Mangomoment

‘Klein gebaar, groot verschil’ ‘Zorgverleners beseffen het niet altijd, maar een klein gebaar van hen kan een wereld van verschil maken.’ Bijna een jaar geleden had Helena (39) haar laatste chemokuur. Nu deelt ze haar Mangomoment: een kleine attentie van een zorgverlener met een o-zo-grote impact.

doen is. Als ze dat niet deden, verwachtte ik elk moment een prik en spande ik mij op.’

Van levensbelang

‘Later was het wel zo ver. Voor echt. Ik wist ondertussen dat de voorbereiding lang zou duren, dus mijn man kon gerust gaan werken in de voormiddag. Maar deze keer ging alles plots veel vlotter. Voor ik het goed en wel besefte, kon de chemo beginnen. Ik had gehoopt dat mijn man er al

Michael De Lausnay

e verpleegkundige maakte me klaar voor mijn eerste chemobehandeling’, getuigt Helena. ‘Ik wist totaal niet waaraan ik me moest verwachten. Strontzenuwachtig was ik. De voorbereiding duurde best lang. En hoe langer het duurde, hoe zenuwachtiger ik werd. Toen alles eindelijk vastgeklikt was, bleek dat de chemo niet kon doorgaan. Omdat ik zona had. Te gevaarlijk. Wat een anticlimax.’

uuHelena: ‘Mangomomenten maken een ziekte draaglijk.’ zou zijn, zei ik. De tranen stonden in mijn ogen. De verpleegkundige keek me begripvol aan. We zullen een paar andere patiënten laten voorgaan. Toen mijn man een halfuur later toekwam, was mijn opluchting enorm. En de verpleegkundige was duidelijk ook blij voor mij. Ik was nog altijd bang, maar nu had ik tenminste iemand vertrouwd naast me.’

WAT IS EEN MangomomenT? Toen patiënte Viviane in het programma Via Annemie een mango kreeg, was ze tot tranen toe bewogen. Het eerste Mangomoment. KU Leuven is met de steun van Kom op tegen Kanker op zoek naar Mangomomenten. Was een kleine attentie van een zorgverlener voor jou, als patiënt of familielid, van grote waarde? Deel dan jouw Mangomoment op www.mangomoment.be. Ook mensen die geen kanker hebben of niet in een ziekenhuis verzorgd werden, kunnen hun moment delen.

Reserves aanvullen ‘Ik denk dat zorgverleners zelf niet altijd beseffen wat voor impact zo’n klein gebaar heeft voor een patiënt. Zo’n Mangomoment maakt een ziekte draaglijk. Ik zeg niet aangenamer, want er is niets aangenaams aan een zware ziekte. Maar zo’n moment zorgt ervoor dat je je reserves niet moet aanspreken. Elke patiënt heeft reserves waar hij nu en dan uit moet putten, zoals bij een eerste chemobehandeling of bij slecht nieuws. Een Mangomoment laat je even ademhalen en kan zelfs je reserves aanvullen.’ ‘Een man uit mijn revalidatiegroep vertelde dat de mensen van de nachtdienst altijd licht over zijn been streelden als ze de kamer verlieten. Als je nog iets nodig hebt, laat het ons weten he. Met een glimlach. Door die kleine actie voelde hij zich elke avond weer een beetje opgeladen. Het helpt bijvoorbeeld ook als een verpleegkundige tijdens de verzorging vertelt wat hij of zij aan het

‘Ik ben gelukkig altijd de juiste zorgverleners tegengekomen. Na mijn diagnose had ik schrik dat ik een patiënt met een nummer zou worden. Dat de tafel die de arts van de patiënt scheidt, er ook figuurlijk zou staan. Maar ze behandelden mij als mens, en niet louter als patiënt.’ ‘Voor zorgverleners is het een moeilijke evenwichtsoefening. Aan de ene kant moet je efficiënt en geconcentreerd werken, aan de andere kant mag je de mens niet vergeten. Dat kan niet gemakkelijk zijn. Het werk dat ze doen, is letterlijk van levensbelang. Een off day zit er niet in.’

Lachen ‘Als de patiënt zelf een positieve ingesteldheid heeft, gaat het natuurlijk gemakkelijker. Ikzelf heb nooit een moment gehad dat ik niet meer kon lachen. Het is allemaal al zo droevig (lacht). Als ik bijvoorbeeld een vervelend telefoontje te doen had, riep ik mijn man: Schat, jij zult moeten bellen. Ik kan niet. Ik heb kanker.’ ‘Maar iedereen gaat op een andere manier om met zijn ziekte. En het zijn net de mensen die het grauw inzien, die de meeste Mangomomenten nodig hebben. Ook voor de patiënten die minder mondig zijn, die minder durven te vragen, moet er voldoende aandacht zijn.’ ‘Met een zorgverlener die voor zo’n waardevol momentje zorgt, bouw je een vertrouwensrelatie op. En dat zoek ik in de mensen die mij verzorgen: vertrouwen op medisch en op menselijk vlak.’

Michiel Verplancke

DE VOORZET

Stefan Dewickere

Het nieuwe woonzorgdecreet zet in de eerste plaats in op welzijn. En dat is een uitstekende zaak. Want natuurlijk is kwaliteitsvolle zorg belangrijk. En ja, het is mooi meegenomen dat het rusthuis waarin je als oudere verblijft, er aantrekkelijk uitziet. Maar om gelukkig te zijn, is meer nodig. Echte levenskwaliteit vraagt vooral een omgeving waarin je je thuis voelt, omringd door mensen die oprecht betrokken zijn. Zorgverleners, verzorgenden, mantelzorgers en vrijwilligers spelen daarbij een cruciale rol.

In een vergrijzende samenleving mag ouderenzorg dan wel een groeiende sector zijn, vanuit het perspectief van de bewoner is het net andersom. Wie zorg nodig heeft, denkt in al zijn kwetsbaarheid niet aan groeien, hij is vooral bezig met loslaten. Veel meer dan naar ‘doen’ gaat de aandacht naar ‘zijn’. Het is die omslag die het nieuwe woonzorgdecreet wil maken. Het zet in op het feit dat de ouder wordende mens geen angst moet hebben om afhankelijk te worden, omdat er een omgeving klaarstaat om hem hierin te ondersteunen. Op die manier kan hij effectief loslaten en ondanks zijn afhankelijkheid kwaliteit van leven ervaren. Niet paternalistisch, maar steeds in samenspraak met die omgeving. Eerst ‘zijn’ en indien nodig ‘iets doen’: dat is persoonsgerichte woonzorg. Het is lovenswaardig dat minister Vandeurzen dat met zijn woonzorgdecreet politiek vastgelegd heeft. Het is nu aan

alle betrokken partners om deze visie verder uit te rollen op het terrein. Ja, ook de commerciële woonzorgcentra. Het valt niet goed te keuren dat zij vorige week weigerden een protocolakkoord met de Vlaamse regering te ondertekenen over meer transparantie en kwaliteit. In een sector die werkt met publieke middelen is dat nochtans het minste wat je kunt verwachten. Zorg is geen koopwaar. Als gezondheidsfonds wil CM absoluut de uitdagingen van het woonzorgdecreet aangaan. Met onze dienst Maatschappelijk Werk gaan wij al langer proactief op zoek naar mensen die zorg nodig hebben. Die inspanningen zetten we met volle overtuiging verder. Omdat in kwetsbare situaties net dat ‘ont-zorgen’ bijdraagt tot levenskwaliteit. Luc Van Gorp, Voorzitter CM

CMziekenfonds

De Vlaamse regering heeft het vernieuwde woonzorgdecreet goedgekeurd. Dat mag technisch klinken, het decreet zal wel degelijk een grote impact hebben op de levenskwaliteit van mensen die zorg nodig hebben, zowel thuis als in een woonzorgcentrum.

CMziekenfonds

Van zorg naar welzijn

¬ hoe gaat het met u? IN DE KIJKER

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

CM ondersteunt Afrikaanse mutualiteiten

‘Beste zorg voor beperkte CM draagt zijn steentje bij in Afrika. In samenwerking met Wereldsolidariteit ondersteunen ze partnermutualiteiten in West- en CentraalAfrika. ‘Een wereld van verschil voor mensen die zo hard moeten knokken voor wat ze hebben’, zegt Eddy Noens, die Guinée bezocht voor CM.

GUINEE: 40 000 LEDEN

l vijftien jaar lang helpt CM de partnermutualiteit DynaM in het West-Afrikaanse land Guinée. Regionaal verantwoordelijke Eddy Noens (CM Waas & Dender) ging zelf al vier keer ter plaatse en vertelt over zijn ervaringen. ‘Mijn eerste keer daar was ronduit onthutsend. Een dag leven is een dag knokken voor een Guineeër. Maar tegelijk viel mij hun wilskracht en openheid enorm op.’

Ebolacrisis Eddy bezocht het land ook net na de ebolacrisis van 2012. ‘We gingen toen naar een crisiscentrum in de hoofdstad. De manier waarop de patiënten in quarantaine leven, greep me erg bij de keel. Die mensen kregen hun eten door een schuif, alsof ze gevangen zaten.’

Ook de sukkelaars ‘Wij sensibiliseren de mensen om te kiezen voor een meer structureel systeem, waarin het risico op een mogelijke hospitalisatie alvast ingerekend is. Niets dan tevreden reacties van wie de mutualiteit tot nu toe al nodig gehad heeft: ze krijgen de beste zorg en moeten veel minder betalen in het ziekenhuis. Een soort derdebetalerssysteem, dus.’ DynaM is actief in een centrale regio in het land. Daar heeft het reeds 40 000 leden aangetrokken. ‘In het dorp waar we al het langst actief zijn, is meer dan de helft aangesloten. Daar zijn ze zo ondernemend dat de leden een extraatje betalen voor wie zich de bijdrage niet kan veroorloven. Zo is de sukkelaar van het dorp ook verzekerd. Dat zegt veel over hun solidaire mentaliteit.’

Alfabetisering

Voor onvoorziene ziektes, zoals ook ebola, probeert DynaM in samenwerking met CM en Wereldsolidariteit de Guineeërs warm te maken om zich aan te sluiten bij de mutualiteit. ‘Het concept van een mutualiteit is hen eigenlijk vreemd. Als er iemand onverwachts ziek is en gehospitaliseerd moet worden, dan springt de familie en soms het hele dorp bij voor de medische kosten.’

‘Om de Guineeërs nog meer te ondersteunen, zijn we in 2012 een project gestart rond alfabetisering. Zo hebben we 250 plaatselijke vrijwilligers leren lezen, schrijven en rekenen. Dat was nodig omdat bij het vrijwilligerswerk heel wat administratie komt kijken. En ook maatschappelijk was het erg relevant, want ongeletterden uit de streek kunnen nog meer beroep doen op de vrijwilligers.’

MALI: 18 000 leden CM-partnermutualiteit UTM beheert de ziekteverzekeringskassa en zet in op preventie. Daarnaast heeft UTM een extra project opgezet rond zonneenergie, om de infrastructuur te verbeteren.

SENEGAL: 172 000 leden De Senegalese overheid verplicht dat in elke gemeente een mutualiteit aanwezig is en betaalt de helft van het inschrijvingsgeld terug. CM-partnermutualiteit Graim ondersteunt de professionalisering van die mutualiteiten.

BURKINA FASO: 34 000 leden CM-partnermutualiteit RAMS verbetert de toegang tot gezondheidszorg in twintig Burkinese gemeenten en sensibiliseert de bevolking.

BENIN: 36 000 leden CM-partnermutualiteit APROSOC werkt samen met de Beninse regering om sociale bescherming op te nemen in hun overheidsprogramma’s.

uinée eer naar G k r ie v l a g te staan . Noens gin ynaM bij D it te uuEddy li a er mutu om partn

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

Als iemand ziek werd, sprong het hele dorp bij voor de medische kosten. Eddy Noens

Van Guinée naar België Regelmatig nodigt CM zijn partners uit naar België. De Guineese partners van DynaM brengen ons land een bezoek tijdens de eerste week van oktober. De bedoeling is om de contacten te versterken en een uitwisseling te doen met zowel Okra en Kazou als CM Midden-Vlaanderen, waar ze inspiratie halen uit het project in Burundi. Daarnaast worden terreinbezoeken georganiseerd, bij wijze van vormingen. ‘Gezondheid is meer dan louter toegang hebben tot een dokter’, zegt Eddy. ‘Het gaat ook om huisvesting, sociale ondersteuning, een minimuminkomen. Die aspecten hebben ook een impact op het algemeen welzijn van onze leden, en dus ook hun gezondheid. We bezoeken onder meer een OCMW, een wijkgezondheidscentrum en een opvangcentrum voor vluchtelingen. Zo willen we onze partner tonen hoe een gezond heid s fond s k a n s a menwerken met d ie verschillende organisaties en welke rol DynaM dus kan spelen in de gezondheid van hun leden.’

Mina Dalemans

bijdrage’

HOE GAAT HET MET U?

Tekst: Sarah Vandoorne, Foto: Lieven Van Assche

‘Een boeket voor mama’ Maggy Claesen (64) uit het Limburgse Veldwezelt is een van de weinige mama’s die op Moederdag de handen uit de mouwen zal moeten steken. ‘Samen met mijn man heb ik al 42 jaar een bloemenwinkel. Op feestdagen zijn we altijd open, en dus ook op Moederdag.’ ‘Maar ik vind dat totaal niet erg, op die dag komen heel wat kinderen en kleinkinderen - groot of klein - een boeket of bloemstuk halen voor hun mama of oma. Allemaal gelukkige mensen die met fonkelende ogen voor mijn neus staan.’ ‘Zelf ben ik ook mama van een zoon en dochter. Ik denk dat ik als moeder wel extra mijn best doe voor al die boeketjes voor andere moeders. Je begrijpt wat het is om een mama te zijn. Mijn doch-

ter is trouwens een echt moederdagkindje. In mei 1980 heb ik nog eerst een hele Moederdag lang bloemen verkocht en ’s avonds ben ik binnengegaan om te

Mijn dochter is een moederdagkindje. bevallen. De volgende morgen lag ze in mijn armen, dat kan tellen als moederdagcadeau, he (glimlacht).’ ‘Mijn persoonlijke Moederdag begint elk jaar pas ’s avonds als de winkel gesloten is. Dan schuif ik met mijn gezin aan tafel en is het mijn beurt om een pakje open te doen. Maar dan geniet ik des te meer, want ik weet dat we die dag heel wat mama’s gelukkig hebben gemaakt.’

Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.

Wat heb ik nodig van ziekenfonds voor belastingaangifte?

DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO: 277 500 leden In Congo werkt CM samen met vier verschillende partnermutualiteiten (CGAT, MUSOSA, UMUSAC en Remusaco-Bukavu) in diverse regio’s, van Kinshasa tot conflictregio’s Noord- en Zuid-Kivu. CM ondersteunt ook de ngo Congodorpen.

BURUNDI: 32 500 leden CM-partnerorganisatie MUNASA organiseert aanvullende projecten, zoals het hoeden van geiten. Een gezin kan gedurende twee jaar een geit krijgen. Het eerste lammetje moeten ze teruggeven, maar het tweede houden ze. Daarmee kunnen ze zelf kweken als ze twee jaar later de oorspronkelijke geit moeten teruggeven. Zo genereren de boeren inkomen en kunnen ze zelf hun inschrijvingsgeld betalen.

Het is weer tijd om de belastingaangifte in te vullen. Je ziekenfonds stuurt je de nodige gegevens als je een ziekteuitkering krijgt. Sommige bijdragen die te maken hebben met je ziekenfonds, zijn fiscaal aftrekbaar. Als je in 2017 een vervangingsinkomen ontving door ziekte of ongeval, dan kreeg je eind maart een belastingfiche (281.12) toegestuurd van je ziekenfonds met de post of via mail. De bedragen die op dit attest vermeld worden, vul je in bij de respectievelijke rubrieken op je belastingaangifte. Was je op 1 januari 2018 voor 66 procent invalide erkend door het Riziv, dan moet je ook de codes 1028-39 of 2028-09 aankruisen (zware handicap) om eventueel de fiscale verminderingen te kunnen krijgen. Sommige mensen moeten een wettelijke bijdrage betalen om in orde te blijven met de verplichte ziekteverzekering. Die bijdrage is fiscaal aftrekbaar. Heb je die bijdrage in 2017 betaald, dan ontving je eind maart een fiscaal attest voor de belastingaangifte. Staat daarop

een bedrag onder de vermelding ‘actieve loontrekkende’, vul dat bedrag dan in onder deel 1: vak IV.A.17. Staat een bedrag onder ‘niet-actieve loontrekkende’, vul dat dan in onder deel 1: vak V.A.4. Staat een bedrag onder ‘actieve zelfstandige’, vul dat dan in bij deel 2: vak XVII.9, XVIII.7c of XIX.10c op je belastingbrief. De zorgpremie voor de Vlaamse sociale bescherming en het lidgeld voor de CMdiensten en -voordelen kun je niet aftrekken van je belastingen. Het inschrijvingsgeld voor Kazouvakanties voor kinderen jonger dan 12 jaar is wel fiscaal aftrekbaar. Voor jongeren met een zware handicap is dat tot en met 17 jaar. Kazou bezorgt automatisch een attest voor kinderen tot 12 jaar. Voor deelnemers tot en met 17 met een handicap, vragen de ouders een attest bij Kazou. Info: bij je lokaal belastingkantoor of bij FOD Financiën 0257 257 57 (elke werkdag bereikbaar van 8 tot 17u).

¬ hoe gaat het met u?

KNIPSELS Op weekend naar Massembre Wil je er een weekend tussenuit? Van eind mei tot eind juni kun je tegen een zacht prijsje in Massembre terecht. Kinderen tot 12 jaar verblijven helemaal gratis. Ook in de zomer zijn twee weekends (20 tot 22 juli en 27 tot 29 juli) voor jou gereserveerd. Weer met gratis verblijf voor kinderen tot 12 jaar. Elke dag zijn er toffe activiteiten, zoals het kinderhoogteparcours of met wandelgidsen de prachtige natuur en de omgeving verkennen. In de zomer kun je in de buurt concerten meemaken en sporten op een kunststrand.

✔✔www.massembre.be Vraag voor de wetenschap Wetenschap zit overal. Van de virussen in ons bloed over het eten op ons bord tot de files op de weg, over alles gebeurt wel onderzoek. Houden vooral vragen over gezondheid jou bezig? De campagne ‘Vraag voor de wetenschap’, een initiatief van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek, nodigt je uit om ze door te sturen. Dat kan tot 27 mei. Deze campagne wil de wetenschap dichter bij de burger brengen. Met de ontvangen vragen wordt een Vlaamse Wetenschapsagenda opgesteld, die dient om beter in te spelen op de vragen van de bevolking.

✔✔www.vraagvoordewetenschap.be Gratis tickets voor Stadium Run Door mee te doen met de Club Brugge Foundation Stadium Run op zondag 27 mei krijg je alle hoeken van het Jan Breydelstadion te zien. Tijdens deze wedstrijd loop je door de tribunes, de perszaal, het spelershome, de kleedkamer, de spelerstunnel en het hoofdveld. Je kunt kiezen welke afstand je aflegt: 1 891 m Run & Walk, CM-5 km of 10 km. CM helpt deze wedstrijd mee te organiseren en geeft 30 duotickets weg. Surf voor 14 mei naar de website en waag je kans.

✔✔www.cm.be/stadiumrun Tips voor tekencheck

Als je gaat wandelen in de natuur, controleer je dan dezelfde dag nog op tekenbeten. Daar vestigt de campagne ‘Wees niet gek. Doe de tekencheck!’ de aandacht op. Als een teek besmet is met een bacterie en die besmetting op jou overdraagt, kun je verschillende ziekten ontwikkelen. De bekendste is de ziekte van Lyme. Controleren, verwijderen en opvolgen is dus de boodschap. In een gids ‘Wat te doen bij een tekenbeet?’ staat uitgelegd hoe dat precies moet gebeuren. De jeugdbewegingen krijgen de publicatie opgestuurd om te bewaren in hun EHBO-koffer. Scholen en verenigingen kunnen de gids gratis bestellen via de website.

✔✔www.tekenbeten.be

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

Gratis advies bij type 2

Zo blijf je diabetes de baas Mensen met diabetes type 2 begeleiden naar een gezondere levensstijl en hen leren hoe hun geneesmiddelen goed te gebruiken. Dat is het doel van diabeteseducatie. Sinds 1 mei krijgen meer diabetespatiënten recht op terugbetaling.

ie met diabetes wordt geconfronteerd, heeft nood aan informatie over de ziekte. Met voedingsadvies en tips om meer te bewegen kunnen patiënten beginnende diabetes onder controle houden. Indien zij toch geneesmiddelen of insuline nodig hebben, moeten ze leren om zelf de inspuiting te geven. Er wordt hen dan ook getoond hoe ze eerst hun bloedsuikerwaarden bepalen met een glucosemeter. Diabeteseducatie omvat dus vele aspecten.

Huisarts verwijst

uuHoud het etiket op voeding in de gaten.

Mensen met ernstige diabetes type 2 die een zorgtraject zijn aangegaan, hadden al recht op terugbetaling van diabeteseducatie. Sinds 1 mei komen ook patiënten in aanmerking die pas de diagnose diabetes type 2 kregen. Zij moeten daarvoor bij de huisarts geregistreerd zijn voor opvolging, tussen 15 en 69 jaar zijn, en een BMI hoger dan 30 en/of een verhoogde bloeddruk hebben. De huisarts moet hen met een voorschrift doorverwijzen voor diabeteseducatie.

ding volgde, geeft bijvoorbeeld informatie over diabetes en de behandeling. Hij moedigt de patiënt aan om zijn levensstijl aan te passen en besteedt ook aandacht aan voetzorg. De diëtist bespreekt alle aspecten van een evenwichtige voeding en wijst onder meer op het belang van voedingsetiketten lezen. Voor diabetespatiënten die veel stilzitten, stelt de kinesitherapeut een haalbaar bewegingsplan op. De apotheker legt het gebruik van geneesmiddelen uit en stimuleert therapietrouw door bijvoorbeeld te werken met een medicatieschema.

Levensstijl aanpassen

Individueel of in groep

Verschillende zorgverleners kunnen diabeteseducatie geven. De huisarts gaat na met welke begeleiding de patiënt het best gebaat is en verwijst hem door. Dat kan naar een diabeteseducator, een diëtist, een apotheker, een verpleegkundige of een kinesitherapeut zijn voor advies op maat. Een diabeteseducator, die een specifieke oplei-

Voor diabeteseducatie maken patiënten bij elke zorgverlener vooraf een afspraak. Bij diabeteseducatoren, diëtisten en apothekers kunnen patiënten individueel of in groep diabeteseducatie volgen. Bij kinesitherapeuten is dat alleen mogelijk in groep. Thuisverpleegkundigen kunnen enkel individueel bij de patiënt thuis dia-

beteseducatie geven. Een individuele sessie duurt 30 minuten, een groepszitting twee uur voor maximaal tien personen.

Volledig terugbetaald Voor een individuele sessie rekenen de zorgverleners 22,52 euro aan, voor een groepssessie 14,08 euro. Dat bedrag krijgen diabetespatiënten volledig terugbetaald. Voor diabeteseducatie mogen de zorgverleners geen supplementen aanrekenen, ook al zijn ze niet geconventioneerd. Patiënten hebben recht op terugbetaling van maximaal vier sessies per jaar. Dat kunnen zowel individuele sessies als groepssessies zijn of een combinatie van beide. Patiënten kunnen diabetes type 2 in een beginstadium de baas blijven door gezond te leven. Zo kunnen ze geneesmiddelen beperken of zelfs vermijden. Gratis begeleiding op maat zet hen op weg. Martine Creve

Charme-vakantie in Harrachov Busreis met volwassenen naar Tsjechië

Geniet van een all-invakantie in Harrachov aan het Reuzengebergte, de grootste toeristische trekpleister van Tsjechië. In de heenreis maken we een tussenstop met overnachting in het Duitse Leipzig en bezoeken we Dresden. Je verblijft er in hotel Harrachov met binnenzwembad. Er staan excursies op het programma naar o.a. Praag, Liberec en Špindlerův Mlýn. Prijs en periode: Van 25 augustus tot 3 september 2018 voor 799 euro. Verblijf in all-in, busreis, etappehotel, excursie in Dresden en stoplunch op de terugreis inbegrepen. Voor een single kamer betaal je 164 euro toeslag. Opstapplaatsen in Brugge, Gent en Antwerpen.

Boek snel via 070 233 119 of www.intersoc.be

Intersoc Werkvakanties

Bedankt aan onze vrijwilligers voor een geslaagd seizoen! Bedankt aan al onze vrijwilligers die het voorbije winterseizoen met ons op werkvakantie zijn gegaan. Zonder jullie zou Intersoc niet hetzelfde zijn. Dankzij jullie inzet beleefden onze gasten onvergetelijke vakanties in onder andere Frankrijk, Slovenië, Tsjechië en Zwitserland. Ben je een nieuwe vrijwilliger en wil je deze zomer voor de allereerste keer met ons op werkvakantie gaan? Stel je dan kandidaat via onze website: www.intersocwerkvakanties.be Je vindt er ook meer informatie over onze vrijwilligerswerking. Voor vragen kan je ook terecht op het nummer 02 246 47 35.

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

Herman (60) heeft Parkinson

‘Ik kan niet winnen, maar blijf me amuseren’ Als je pas vijftig bent en de diagnose Parkinson valt, hoe ga je daarmee om? Herman, intussen 60, zoekt het geluk in de kleine dingen. ‘Ik heb mijn ziekte een plaats kunnen geven. Bellen blazen, fotograferen, schrijven, schilderen, soms eens een feestje: ik blijf me amuseren.’

et ene moment toont Herman Van Dyck uit Willebroek hoe hij minutieus Monet en Van Gogh naschildert op doek, het andere moment laat hij per ongeluk een glas vallen uit de kast. Je merkt het niet aan zijn hobby’s, maar Herman heeft Parkinson in een vergevorderd stadium.

‘Iedereen in mijn omgeving had door wat dat kon betekenen, maar ik wilde die gedachte wegduwen. Ik heb gewacht om naar mijn huisdokter te gaan tot het niet meer houdbaar was. Die vroeg mij: Waarom ben je niet vroeger gekomen? Maar ik zat vast in de ontkenningsfase. Omdat ik wist: dit is niet te genezen. Parkinson is een ziekte waarvan je enkel maar achteruit gaat. De dokters kunnen de symptomen wat camoufleren, wat wegtoveren, maar dat is slechts tijdelijk.’

Naar feestjes ‘Na die ontkenningsfase heb ik mijn ziekte relatief goed weten te aanvaarden. Het is toch een vijand waar je niet tegen kunt winnen, dus je moet proberen die ergens een plaatsje te geven.’ ‘Soms is dat best moeilijk. Parkinson is een hersenziekte, waardoor je geen goede controle meer hebt over je spieren. De uitwerking van Parkinson verschilt veel van persoon tot persoon. Ik heb momenten waarin ik leef van pilletje naar pilletje en ik mezelf soms wentel in zelfbeklag. Maar ik besef

Als je ziek bent, worden vriendschappen intenser.

dat dat niet de juiste weg is. Ik zou mezelf vastrijden, zou ongelukkig worden. Dat ben ik niet. Zolang ik vrij stabiel blijf, voel ik me oké. En wat komt, dat hebben we toch niet in de hand.’

Stefaan Van Hul

‘Het begon met een trilling in mijn hand, een tiental jaar geleden. Ik herinner mij nog goed dat ik aan het joggen was in het park en mijn hand van geen ophouden wist. Stop nu, zei ik. Ik dacht: die trilling is vanzelf gekomen, die zal vanzelf weer weggaan. Dat was niet het geval.’

uuHerman Van Dyck: ‘Als er niet veel wind is, blijven de bellen hangen en ga ik erachteraan.’ ‘Mijn ziekte heeft me nooit belet om onder de mensen te blijven komen of zelfs naar feestjes te blijven gaan. Soms krijg ik wel een serieuze bots. Dan geniet ik van een barbecue, tot ik plots niet meer kan en een kwartier nodig heb om van mijn zitplaats naar de auto te geraken. Of moet ik naar huis van een trouwfeest om halfeen ’s nachts, terwijl ik normaal blijf plakken tot in de vroege uurtjes. Dat is niet makkelijk voor mij.’

Creëren ‘Als je ziek bent, moet je dingen blijven doen waarmee je je kunt amuseren of dingen creëren. Daarom schilder ik ook graag: ik ben nu bezig een Van Gogh na te schilderen en heb eerder een Monet afgewerkt. Je bent bezig met iets te maken en je ziet er resultaat van.’ ‘Hetzelfde heb ik met schrijven en fotograferen. Elk jaar houden wij met de familie een Van Dyckjesdag. Dan gaan we fietsen in Zeeland. Daar maak ik achteraf een boekje van. Ik heb er intussen al een tiental gemaakt.’ ‘Voor elke bel een haiku. Dat boekje heb ik ook geschreven. Ik blaas zelf bellen en maak er dan foto’s van. Als er niet veel

wind is en het is vochtig, blijven die bellen een tijdlang hangen. En dan kun je er achteraan. Bellenblazers maak ik gewoon zelf, met een potje afwasmiddel in water en een plastic flesje waar ik de bodem van snij.’

hield een logboek bij, een soort blog. Daarin schreef ik alle praktische info, zodat niet iedereen continu zou vragen wanneer wat te gebeuren stond. Ik kon er ook in kwijt hoe ik mij op dat moment voelde.’

‘Mijn inspiratie voor haiku’s, korte gedichtjes, haal ik uit het alledaagse. Ik kijk gewoon rond. Dat vind ik plezant.Sommi-

‘Bij elke behandeling horen risico’s. Als je die te horen krijgt, is dat confronterend. Dan moet je dat ergens verwerken, vond ik. Dus schreef ik een afscheidsbrief. Voor het geval dat. Ik wou dat kwijt, ik kon dat ook schrijven.’

Na een Monet schilder ik nu een Van Gogh.

ge dingen zijn om te lachen, maar ik kan ook serieus zijn. Dan schrijf ik over vriendschap, over oorlog, over ziekte.’

Logboek ‘Intussen is de ziekte verder gevorderd. Ik neem medicatie om de trillingen onder controle te houden. Onlangs heb ik een andere soort behandeling gevolgd. Sindsdien voel ik me stukken beter. Dat is maar tijdelijk, natuurlijk, maar ik geniet van elk moment.’ ‘Tijdens mijn behandeling wilde ik vrienden en familie op de hoogte houden. Ik

‘Ik heb de brief voorgelezen aan een van mijn beste vrienden. Toen werd hij heel stil. Het was een heel emotioneel moment. Als je ziek bent, worden vriendschappen intenser, is mijn ervaring. Je vrienden weten dat je iets mankeert en dat het serieus is. Je kunt hen beter vastpakken.’ ‘Ik raad iedereen aan om te schrijven als je ziek bent, voor je vrienden of gewoon voor jezelf. Je schrijft niet enkel de dingen op, maar je schrijft ze ook van je af. Dat helpt om een heldere kijk op alles te blijven hebben. En om je ziekte te aanvaarden.’

Sarah Vandoorne

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

Bedrijven en mensenrechten: Belgische regering talmt De Belgische regering legt te weinig regels op aan bedrijven om de kwaliteit van hun productieketen te garanderen. Dat blijkt uit een studie van het HIVA, Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving van de KU Leuven.

eel van onze producten leggen een lange weg af voor ze in de winkel liggen. De werkomstandigheden waarin bijvoorbeeld gsm’s, kleding, koffie en chocolade geproduceerd worden, zijn vaak mensonwaardig. Zeer lage lonen, extreem lange werkdagen, gevaarlijk en ongezond werk, gevallen van mensenhandel. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt nu dat de Belgische regering nalaat om hierover regels op te leggen aan bedrijven. Ons land keurde hierover nochtans een richtlijn van de Verenigde Naties goed. Buurlanden doen

het veel beter en leggen steeds meer dwingende regels op aan bedrijven om tot meer respect voor mensenrechten te komen. ‘Het is als consument quasi onmogelijk om zicht te krijgen op de omstandigheden waarin iets geproduceerd wordt’, zegt Huib Huyse, onderzoeker van het HIVA. ‘Voor een product hier in het rek ligt, is het langs een keten van onderaannemers gepasseerd. De verantwoordelijkheid om te vermijden dat er in die keten mistoestanden gebeuren ligt bij de bedrijven die producten laten produceren of aankopen om ze hier dan verder te

verhandelen. Dat principe is in 2011 vastgelegd door de Verenigde Naties.’ Die VN-richtlijn bepaalt dat bedrijven de verantwoordelijkheid hebben om mensenrechten te respecteren voor hun hele toeleveringsketen. Bedrijven moeten risico’s op eventuele mensenrechtenschendingen in hun keten (in het eigen bedrijf, bij directe leveranciers, of bij verdere onderaannemers) in kaart brengen. En ze moeten het nodige doen om schendingen zoveel mogelijk te vermijden.

Ketenverantwoordelijkheid

van lopende initiatieven en vaag geformuleerde beleidsintenties staat ons land niet. Internationaal is er nochtans een duidelijke trend naar meer bindende afspraken en regelgeving’, stelt Huib Huyse vast. ‘Frankrijk is bijvoorbeeld een voortrekker op het vlak van bindende regelgeving. De nieuwe wet over ketenverantwoordelijkheid verplicht de 200 grootste Franse bedrijven om de risico’s in hun ketens in kaart te brengen. En om de nodige systemen op te zetten, zowel preventief als voor remediëring. Er staan strenge boetes op het niet-naleven van de regelgeving. Momenteel loopt een eerste procedure tegen Samsung.’

Ook België keurde deze richtlijn goed. Maar uit onderzoek van Huib Huyse blijkt nu dat België achteroploopt met de concrete uitwerking. ‘Verder dan het oplijsten

David Vanbellinghen

Scampi’s uit Thailand Wat kan er allemaal mislopen in een internationale toeleveringsketen? In 2014 zorgde de Britse krant The Guardian voor ophef met onthullingen over scampi’s.

Scampi’s worden gekweekt in Thailand. Ze worden gevoederd met vis. Die wordt gevangen door vissers die vaak met valse beloftes uit Birma en Cambodja naar Thailand zijn gelokt. Deze mannen worden jarenlang vastgehouden op de boten en moeten shiften van 20 uur werken. Ze worden regelmatig geslagen en gemarteld.

De scampi’s komen via de supermarkt op jouw bord terecht.

De voedervis en scampi’s worden verhandeld door een paar internationale voedingsgroothandels.

DE FOCUS

Het echte drama van de OESO Vorige week verscheen het jaarlijkse ‘Taxing Wages’-rapport van de Oeso, de organisatie van industrielanden. Dit rapport brengt in kaart hoeveel procent er van het totale loon naar de werknemer zelf gaat en hoeveel er wordt ingehouden aan sociale bijdragen en aan personenbelasting. België staat in deze lijst bovenaan.

Acvonline

het.acv

Een alleenstaande werknemer zonder kinderen houdt van elke 100 euro brutoloon, 46,3 euro netto over. Een gezin met twee kinderen en één inkomen gemiddeld 61,71 euro. Een gezin met twee kinderen en twee inkomens 53,82 euro. Over die cijfers is heel veel te vertellen. Ten eerste is er nuancering nodig. Deze cijfers worden al te gemakkelijk vanuit een negatieve invalshoek samengevat als ‘belastingdruk’. Wat niet klopt. Sociale zekerheidsbijdragen zijn geen belastingen. Het is uitgesteld loon dat je terugkrijgt als je op pensioen gaat, als je ziek of werkloos wordt. Deze sociale zekerheid zorgt ervoor dat de inkomensongelijkheid in ons land bij de laagste ter wereld behoort (inkomens uit vermogen niet meegerekend, want daar weten we te weinig over).

Naast nuancering is er ook een plan van aanpak nodig. Want ondanks alle politieke praatjes over het verlagen van deze percentages, zodat de ‘hardwerkende Vlaming’ wat meer overhoudt, zit er bitter weinig evolutie op deze lijstjes. En dat heeft één goede reden. In ons land betalen vooral werknemers de rekening. Grote vermogens ontspringen de dans. Ook al beweren liberale politici het tegenoverstelde. Ze zeggen dat ook op vermogen veel betaald wordt. Als je daarop doorgaat blijkt het vooral roerende voorheffing op spaarproducten te zijn. Of successierechten op een erfenis. Laat ons eerlijk toegeven waar het op staat: het is dikwijls opnieuw de gewone mens die een beetje bij elkaar heeft gespaard, die deze rekening krijgt. De grote vermogens ontspringen de dans. Zij beleggen niet in ‘simpele’ kasbons. Hun winst uit aandelen wordt niet belast. Grote ver-

mogens hebben een heel arsenaal om aan super efficiënte (lees: haast belastingvrije) erfenisplanning te doen. Dat is het echte drama achter die OESOcijfers. Ieder euro die superrijken niet bijdragen aan onze samenleving, is een euro die hardwerkende mensen extra moeten ophoesten. En daarom is het erg jammer dat de regering haar eigen belofte uit het regeerakkoord totaal vergeet : ‘een rechtvaardig belastingsysteem betekent dat iedereen zijn deel bijdraagt en dat in een progressief inkomstenbelastingstelsel de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen’. Met als recentste illustratie van dit politieke geheugenverlies de kaaimantaks die een hagedis blijkt en geen 500 miljoen maar slechts een bekaaide 5 miljoen euro opbrengt. Maar de syndicale premie van pakweg honderd euro, die moet volgens de verdedigers van deze flop wel belast worden. En wie ontvangt er een syndicale premie? Juist. U. Marc Leemans, ACV-voorzitter

Ieder euro die superrijken niet bijdragen aan onze samenleving, is een euro die hardwerkende mensen extra moeten ophoesten.

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

DUOday laat mensen met arbeidsbeperking ervaring opdoen

‘Eén werkgever zei dat ik een te groot risico was. Dat doet pijn.’ Het aantal werkzoekenden dat moeilijk aansluiting vindt met de arbeidsmarkt stijgt. De DUOday koppelt zulke werkzoekenden aan gewone werknemers en werkgevers. Werkervaring voor de ene, een kennismaking met mogelijke werknemers voor de andere.

Proeven van een job Het is een verhaal waar Kris Brabands (31) zich in herkent. ‘Ik popel inderdaad om weer

James Arthur

eer dan 500 mensen in Vlaanderen en Brussel namen op 26 april deel aan de DUOday. Voor het negende jaar op rij organiseerde GTB, Gespecialiseerd Team Bemiddeling, deze dag. Werkzoekenden met een extra ondersteuningsnood werken dan samen met vaste werknemers in bedrijven, organisaties en overheidsinstellingen. GTB, verbonden aan de werkwinkels van VDAB, ondersteunt werkzoekenden die omwille van medische, sociale, psychische, fysieke redenen of leermoeilijkheden heel moeilijk aan werk geraken. Zij zijn in staat om te werken, maar hebben nood aan wat extra ondersteuning. Dat kan gaan van iets meer tijd om een taak af te werken tot praktische aanpassingen van de werkplek. ‘De DUOday biedt een waardevolle werkervaring voor de werkzoekende maar kan ook bedrijven het potentieel van deze werknemers doen ontdekken’, legt coördinator Wannes Marivoet uit. ‘Bedrijven hebben het soms moeilijk om vacatures in te vullen. Maar aan de zijlijn van de arbeidsmarkt staan mensen te popelen om er deel van uit te maken. Op zo’n dag zien werkgevers de sterktes van deze werkzoekenden. Op die manier willen we meer mensen met nood aan extra ondersteuning aan het werk krijgen.’

uuKris Brabands (midden) en Marleen Van Hecke (links) vormden een duo op DUOday en begeleidden enkele kinderen tijdens een bakworkshop in het Molencentrum in Wachtebeke. aan de slag te gaan. Maar op mijn eentje krijg ik de deur naar de arbeidsmarkt niet geopend. Daarom riep ik heel recent, na twee jaar solliciteren, de hulp in van GTB.’ Kris werkte in Brussel als consulent voor een expertisecentrum en kreeg enkele jaren geleden een bore- en burn-out. Als gevolg daarvan lijdt ze nu aan CVS (chronisch vermoeidheidssyndroom) en fibromyalgie (hevige pijnen aan spieren en bindweefsel). ‘Ik heb een lange revalidatie achter de rug. Maar twee jaar geleden wilde ik graag progressief terug gaan werken. Ik had en heb de vaardigheden, want ik slaagde voor de nodige tests in enkele selectieprocedures. Tijdens gesprekken was ik steeds eerlijk. Dat schrikt werkgevers toch af. Eén zei het let-

terlijk: je bent een te groot risico. Dat snap ik wel, maar het doet ook pijn. Nu zoek ik met mijn trajectbemiddelaar naar jobs die echt bij me passen, rekening houdend met mijn sterktes en zwaktes. Hij maakte me attent op het project DUOday, waar ik heel graag aan deelnam. Bij Mola, het provinciaal molencentrum in het domein Puyenbroeck, kon ik proeven van een job en waardevolle contacten leggen. Ik begeleidde de kinderen bij een bakworkshop, beantwoordde vragen aan het onthaal. Echt mijn ding.’

Volwaardige werknemers Kris vormde een ‘duo’ met Marleen Van Hecke. Marleen zorgt altijd voor een warm welkom voor stagiaires als Kris. ‘Ik vind dat

7 tips om gezond te tillen Met enkele eenvoudige hef- en tiltechnieken belast je je rug veel minder en voorkom je problemen. Een groep militanten van ACV bouw - industrie & energie (ACVBIE) in West-Vlaanderen leerde er alles over tijdens de jaarlijkse studiedag op 20 april. Die stond dit jaar in het teken van arbeidsongevallen en beroepsziekten. Een kinesitherapeut gaf volgende gouden tips mee die je kunt toepassen op de werkvloer.

Gebruik je beenkracht. Beenspieren zijn veel sterker dan rugspieren. In plaats van voorover te buigen om een gewicht te tillen of te heffen, buig je beter door je knieën. Draag gewicht zo dicht mogelijk tegen je lichaam om je rug minder te belasten. Tenen wijzen in de richting van de last. Doe je dit niet, dan verhoog je de kans op overstrekking van de voet.

2 3

4 5 6

Hou je rug recht. Dat voorkomt overbelasting van de onderrug. Neem wisselende posities aan. Zit zo weinig mogelijk, sta elk halfuur recht en verander elk kwartier van houding. Durf hulp te vragen aan anderen zodat je een last samen kunt dragen. Gebruik hulpmiddelen zoals machines, kranen, karren en paletten. Pas de werkhoogte aan. Zorg dat je het gewicht kan tillen of heffen zonder je rug te buigen of te reiken.

vanzelfsprekend. Als openbaar bestuur werken we met gemeenschapsgeld en dus willen we graag iets teruggeven aan de gemeenschap. Openbare besturen moeten een sociale rol vervullen en kansen geven aan mensen die elders vaak op muren botsen. Voor ons is het fijn om regelmatig nieuwe mensen te leren kennen. Zij laten een frisse wind waaien door ons museum en leveren vaak nuttige tips. Ze komen met frisse ideeën. We geven hen dan ook verantwoordelijkheid, we behandelen hen als volwaardige werknemers. Elke schakel in onze werking is belangrijk. Ook de tijdelijke schakels.’ Amélie Janssens

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

DO S SIER

Alles wat je wel en niet wist over jouw jaarlijkse vakantie We kijken er elk jaar met zijn allen reikhalzend naar uit: het jaarlijks verlof. Maar vooraleer je je koffers pakt, kijk je best eerst je rechten en plichten na. De belangrijkste wetenswaardigheden over verlof bundelden we in zes veelgestelde vragen.

tekst: Leen Grevendonck

WANNEER MAG IK VAKANTIE NEMEN?

Op hoeveel vakantiedagen heb ik recht? Het aantal dagen dat je vorig jaar hebt gewerkt (vakantiedienstjaar), bepaalt het aantal betaalde vakantiedagen waarop je dit jaar recht hebt (vakantiejaar). Bepaalde dagen waarop je niet gewerkt hebt, tellen toch mee als gewerkte dagen. Dat is bijvoorbeeld het geval voor ziektedagen, moederschapsrust en economische werkloosheid. Ben je arbeider, dan wordt het aantal vakantiedagen berekend volgens een formule en een tabel (zie www.rjv.be). Wie minstens 231

dagen heeft gewerkt in het vakantiedienstjaar (in een vijfdagenweekstelsel), heeft het jaar daarop recht op 20 vakantiedagen. Als bediende heb je recht op twee vakantiedagen per gewerkte maand in het vakantiedienstjaar (in een zesdagenweekstelsel). Wie dus voltijds heeft gewerkt in een vijfdagenweekstelsel, krijgt 20 vakantiedagen. Voor wie deeltijds werkt, wordt het aantal vakantiedagen pro rata berekend.

Dat hangt af van een collectief akkoord in de sector of in het bedrijf. In sommige ondernemingen wordt er een collectieve sluiting voorzien. Dat is bijvoorbeeld het geval in de bouwsector. Maar normaal gesproken heb je recht op een ononderbroken vakantie van twee weken in de periode van 1 mei tot 31 oktober. Je mag dat verlof ook opsplitsen, maar een vakantie van één ononderbroken week is verplicht. Als gezinshoofd moet je je verlof bij voorkeur kunnen opnemen tijdens de schoolvakantie.

Hoeveel bedraagt mijn vakantiegeld? Het vakantiegeld bestaat uit enkel en dubbel vakantiegeld. Enkel vakantiegeld is het loon dat je krijgt tijdens de dagen dat je vakantie opneemt. Dubbel vakantiegeld is een extra vergoeding die je ontvangt. De berekening en uitbetaling ervan is verschillend voor arbeiders en bedienden.

Voor arbeiders Arbeiders ontvangen hun enkel en dubbel vakantiegeld in één keer. De Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie of het sectorale vakantiefonds betaalt het vakantiegeld ten vroegste vanaf 2 mei. Het bruto-vakantiegeld bedraagt 15,38 procent van het totale bruto-jaarloon in het vakantiedienstjaar (aan 108 procent). Daarbovenop krijgen arbeiders nog een fictief loon voor gelijkgestelde dagen. Er gebeuren nog enkele inhoudingen, zoals een solidariteitsheffing van 1 procent op het bruto-vakantiegeld.

Voor bedienden Bij de bedienden betaalt de werkgever het vakantiegeld uit. Bedienden ontvangen hun enkel vakantiegeld op het moment dat zij vakantie nemen. Het loon wordt dus gewoon doorbetaald. Het dubbel vakantiegeld wordt meestal uitbetaald samen met het loon van mei of juni en bedraagt 92 procent van het brutomaandloon. Er gebeuren nog enkele inhoudingen, zoals een socialezekerheidsbijdrage van 13,07 procent op het enkel en dubbel vakantiegeld.

HEB IK RECHT OP VAKANTIE ALS WERKLOZE? Als volledig werkloze heb je recht op vier weken vakantie. De vakantiedagen die je hebt opgenomen tijdens een eerdere tewerkstelling tellen daarvoor mee. In principe ontvang je een werkloosheidsuitkering voor de vakantiedagen die je opneemt. Dat geldt niet voor vakantiedagen die gedekt worden door vakantiegeld.

Wat als ik ziek word tijdens mijn verlof? Word je ziek vlak voor je vakantie begint? Dan mag je de vakantiedagen waarop je ziek was later opnemen, zelfs als er een collectieve sluiting is voorzien. Word je ziek tijdens de vakantie, dan loopt je vakantie gewoon verder. De sociale partners werken wel aan een nieuwe regeling waarbij werknemers die ziek worden tijdens hun vakantie, op een later moment hun vakantiedagen kunnen opnemen.

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

KORT

IN BEELD

Vakantiegeld bouw enkel nog via overschrijving

Wat als ik te Weinig vakantiedagen heb opgebouwd? In de volgende drie situaties kun je toch vakantie nemen.

Seniorvakantie Als je het werk hervat na een lange periode van werkloosheid of arbeidsongeschiktheid, heb je meestal geen of weinig betaalde vakantiedagen. Als 50-plusser kun je je verlof aanvullen met seniorvakantie totdat je aan vier weken komt. Van de RVA ontvang je een uitkering. Die bedraagt 65 procent van je voltijds brutoloon, begrensd tot 2 252,94 euro. De daguitkering is dus maximaal 56,32 euro. Daarop wordt een bedrijfsvoorheffing van 10,09 procent ingehouden.

Jeugdvakantie Als je pas afgestudeerd bent, heb je meestal weinig vakantierechten opgebouwd. Met jeugdvakantie kun je je verlof aanvullen totdat je aan vier weken vakantie komt. Om in 2018 recht te hebben op jeugdvakantie, moet je jonger zijn dan 25 jaar op 31 december 2017 en moet je minstens één maand gewerkt hebben in 2017. Van de RVA ontvang je een uitkering. Die bedraagt 65 procent van je voltijds brutoloon, begrensd tot 2 252,94 euro. De daguitkering is dus maximaal 56,32 euro. Daarop wordt een bedrijfsvoorheffing van 10,09 procent ingehouden.

Aanvullende vakantie Kom je niet in aanmerking voor seniorof jeugdvakantie, dan kan je eventueel gebruikmaken van aanvullende vakantie. Die geldt bijvoorbeeld voor werknemers die van een deeltijdse naar een voltijdse job overschakelen. In tegenstelling tot wettelijke vakantie verdien je aanvullende vakantiedagen in het vakantiejaar zelf. Per drie maanden dat je gewerkt hebt, heb je recht op één week aanvullende vakantie. Daarmee kun je je verlof aanvullen totdat je aan vier weken vakantie komt. Voor de dagen dat je aanvullende vakantie opneemt, krijg je gewoon je loon betaald. Dat is in feite een voorschot op het vakantiegeld van het jaar daarop en wordt later verrekend.

✔✔Meer info vind je op jaarlijkseva-

kantie.acv-online.be. Daar kun je ook het aantal vakantiedagen berekenen waarop je recht hebt.

Op 21 juni betaalt het Vakantiefonds Bouw het vakantiegeld uit aan de bouwvakkers. Dat gebeurt voortaan enkel nog via overschrijving. Geef daarom tijdig je rekeningnummer door. Dat kun je doen via www.socialsecurity.be. Klik verder door naar: ‘Burger’ / ‘Onlinediensten’ / ‘Mijn vakantierekening’ / ‘Het dossier consulteren’. Meld je aan met je elektronische identiteitskaart en kaartlezer. Kies vervolgens het juiste vakantiejaar en vakantiefonds. Een andere mogelijkheid is via de app ‘itsme’. Of vul het for mu l ier i n verk r ijgba a r v ia info@vakantiefondsbouw.be of 02 529 80 11. Stuur het originele formulier op naar Vakantiefonds Bouw, Poincarélaan 78, 1060 Brussel. (LG)

‘Pensioen op 60 voor werknemer met zwaar beroep’ ACV-Voeding en Diensten deelde op vrijdag 20 april ijsjes uit in Gent. Om voorbijgangers te verfrissen, maar ook om aandacht te vragen voor de werknemers die elke dag de kou trotseren. In de voedingshandel en -industrie zijn duizenden werknemers elke dag aan het werk in koelcellen en diepvriezers’, legt voorzitter Pia Stalpaert uit. ‘In de huidige criteria voor zware beroepen is enkel het werken in extreme temperaturen opgeno-

men. Maar ook werken in minder extreme temperaturen zoals een koelcel van 7 graden vraagt veel van een lichaam. Wij vinden bovendien dat werknemers met een zwaar beroep op hun zestigste met pensioen moeten kunnen.’ ‘De actie was een succes’, besluit Pia Stalpaert nog. ‘Veel passanten gingen met ons in gesprek en gingen akkoord met onze standpunten. Iedereen ligt toch wat wakker van zijn pensioen.’ (AJ)

Duitse kinderen vragen om eerlijke chocolade Eind april nam ACV Voeding en Diensten deel aan de Wereldcacaoconferentie in Berlijn. Die conferentie brengt cacaoboeren, ondernemingen, regeringen, ngo’s en vakbonden rond de tafel om de uitdagingen in de cacaosector te bespreken. Die uitdagingen zijn niet van de minste. Zo is de productie van cacao en dus ook de prijs onderhevig aan sterke schommelingen. De sector moet ook werk maken van een waardig inkomen voor de cacaoboeren. Met een jaarinkomen van slechts 500 euro leven zij onder de armoedegrens. Een andere bekommernis is kinderarbeid. Ondanks de belofte van de sector in 2001 om een einde te stellen aan de ergste vormen van kinderarbeid in de cacaoteelt, werken naar schatting nog altijd 2,2 miljoen kinderen op de plantages in Ghana en Ivoorkust. Om die wantoestanden aan te klagen was er in Berlijn een manifestatie van Duitse schoolkinderen (foto). Zij vragen om eerlijke chocolade die vrij is van kinderarbeid. (LG)

ACV-CSC METEA WEEKENDS @ CORSENDONK CLUBS Van vrijdag 29 juni tot zondag 1 juli 2018

Waterpret arrangement

Van maandag 6 augustus tot vrijdag 10 augustus 2018

Kidsweek

@ Corsendonk De Linde - Retie

Prijs per volwassene:€ 117,50 Kind 6-14 jaar: € 69,50 Kind 2-5 jaar: € 58,50 2 overnachtingen inclusief vol pension

Prijs per volwassene: € 182 Kind 6-14 jaar: € 110 Kind 2-5 jaar: € 95 4 overnachtingen inclusief half pension

EXTRA PROGRAMMA:

• Zaterdag: 1 dagticket voor Zilvermeer per persoon + lunchpakket • Zondag: Animatie voor de kinderen in de voormiddag: diverse waterspelletjes zoals waterballonen gevecht, waterslide met zeep,…

• Uitgebreid animatie-aanbod onder begeleiding van een animatieteam tijdens de midweek: vertelkast, diverse spelletjes, minigolf, circusinitiatie, kookworkshop, filmnamiddag, knutselen, kinderdisco en zo veel meer,.. Kasteelstraat 67, 2470 Retie E: info.delinde@corsendonkhotels.com T: 014 38 99 80

Van vrijdag 6 juli tot zondag 8 juli 2018

Van vrijdag 13 juli tot zondag 15 juli 2018

Spa all-in activiteit

Play & Fun weekend

@ Corsendonk Sol Cress - Spa

Prijs per volwassene: € 182 2 overnachtingen inclusief ontbijt, lunchpakket op zaterdag, lunchbuffet op zondag. Op vrijdag avondmaal in buffetvorm, op zaterdag avondmaal in het Casino van Spa

EXTRA PROGRAMMA: • Zaterdag: dagactiviteit naar keuze, fietsplezier met een elektrische fiets of een dag kayakplezier te Coo • Zaterdagavond: Rondleiding en bezoek aan het oudste Casino van Europa, 3-gangendiner in het Casino & 20 euro jetons om te spelen • Zondag: 3 uur relaxen in de Thermen van Spa + late check-out

@ Corsendonk Sol Cress - Spa Prijs per volwassene: € 113 Kind 6-14 jaar: € 53,50 Kind 2-5 jaar: € 45 2 overnachtingen inclusief half pension

EXTRA PROGRAMMA: • Zaterdag: dagactiviteit, Puzzle Planet in Trois-Ponts • Zaterdagavond: BBQ

Spaloumont 5, 4900 Spa E: info.solcress@corsendonksolcress.com T: 087 77 23 53 Enkel voor leden van ACV-CSC METEA

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

¬ uw job, ons werk

Zware n beroepe

De regering-Michel besliste de wettelijke pensioenleeftijd vanaf 2030 te verhogen tot 67 jaar. Voor bepaalde jobs zullen uitzonderingen op die regel gelden. De komende maanden onderhandelen de sociale partners over een lijst van ‘zware beroepen’ die in aanmerking komen om vroeger met pensioen te gaan. Daarvoor werden alvast vier cri-

teria vastgelegd die kunnen leiden tot een erkenning als zwaar beroep: fysiek zwaar werk, een belastende werkorganisatie, risicovol werk en mentale belasting als verzwarende factor. In vier nummers gaat Visie dieper in op deze criteria. Vandaag deel 2.

Criterium 2: Belastende werkorganisatie

‘s Nachts werken maakt je ziek ‘Working nine to five’, het maakte zangeres Dolly Parton gek. Toch is het voor je gezondheid het beste werkritme. Talrijke studies tonen aan dat ploegenwerk, nachtarbeid en andere regimes die afwijken van het normale dagritme de risico’s op ernstige ziektes vergroten.

Violet Corbett Brock

achtwerkers hebben 40 procent meer kans op hartaandoeningen en hart- en vaatziekten dan dagwerkers. Dat bleek uit eerdere Scandinavische studies. En uit diverse onderzoeken bleek dat nachtwerkers meer last hebben van spijsverteringsproblemen. Bovendien zou nachtwerk kanker in een stroomversnelling brengen omdat je door het verstoorde

ritme minder beschermd bent tegen vreemde cellen. Deens onderzoek legde een verband tussen een verhoogd aantal gevallen van borstkanker bij vrouwen tussen 30 en 54 jaar die ’s nachts werken. Ook de psychosociale gevolgen mogen niet onderschat worden. Vermoeidheid, concentratieproblemen, prikkelbaarheid, angstgevoelens en zelfs depressie zijn mogelijke gevolgen van ’s nachts werken.

Dat heeft alles te maken met een verstoring van ons natuurlijk ritme, onze biologische klok. Het menselijk lichaam is ingesteld op een cyclus van ongeveer 24 uur. Verschillende lichamelijke processen zijn hieraan gelinkt. Denk bijvoorbeeld aan ons ademhalingsritme en de spijsvertering. Atypische werkritmes verstoren die cyclus. Je eet op andere tijdstippen, levert zware inspanningen op momenten dat je lichaam eigenlijk rust verwacht. En dat wreekt zich.

Sterftekans

dagwerkers gedurende 22 jaar. Los van sociale klasse en leeftijd had een ploegenwerker een hogere sterftekans van 10 procent. ‘In België werkt 7,1 procent van de loontrekkenden in een ploegensysteem en 3,1 procent levert ’s nachts arbeidsprestaties. Daarbovenop hebben veel werknemers erg onregelmatige uren zoals opgesplitste shiften, dagelijks wisselende roosters, enzovoort. Voor hen is de erkenning als zwaar beroep letterlijk van levensbelang’, vat Herman Fonck van het ACV samen. Amélie Janssens

Nog in Denemarken volgde een studie meer dan 1 100 ploegenwerkers en 4 000

Voorbeeld: Werken in volcontinu-systeem

‘Werken met amper 3 uur slaap hou je niet vol’ ‘Na mijn vijftigste kreeg ik het steeds moeilijker met de nachtdienst’, vertelt Philip Claeijssens (56). ‘Ik vond gelukkig een andere job, overdag, als kunststofbewerker in het atelier dagonderhoud. Maar dat is niet voor iedereen weggelegd.’ In Kronos, een chemisch bedrijf in de Gentse kanaalzone, werkt de grote meerderheid van de arbeiders in een volcontinu systeem. Ze werken telkens zeven opeenvolgende dagen in de vroege shift, namiddagshift en nachtshift met daartussen twee of drie rustdagen en één vrij weekend per maand. Tot vier jaar geleden was Philip een van hen. Maar vooral het nachtwerk werd onhoudbaar.

Drie uur slaap ‘Na meer dan dertig jaar nachtwerk kreeg ik extreme slaapproblemen. Om kwart voor zes ’s ochtends zat mijn werk erop en om tien uur was ik alweer wakker. Zeven opeenvolgende nachten werken met amper

drie uur slaap per nacht, dat hou je niet vol. Ik voelde dat ik eronderdoor ging. Ik probeerde het eerst op te lossen door al mijn verlof in de nachtdienst op te nemen. Maar dan bleven er nog veel slapeloze nachten – of dagen – over.’ ‘Toen er in het atelier een job in dagdienst vrij kwam, greep ik mijn kans. En gelukkig had ik de job. Maar ik besef dat er nog veel oudere collega’s zijn die het steeds moeilijker krijgen met de ploegen en de nachtdienst. Ruim 75 procent van de jobs in Kronos zijn ploegenjobs. De kans om binnen het bedrijf over te schakelen naar een dagdienst is dus klein. Voor hen is vroeger met pensioen kunnen echt noodzakelijk.’

Een derde minder loon ‘Het betekende wel dat ik ongeveer een derde van mijn brutoloon inleverde. Als ploegarbeider kan je rekenen op ploegenpremies, extra loon voor de afwijkende werkuren. Die premies zijn nu natuurlijk weggevallen. Maar goed, ik heb gekozen voor mijn gezondheid.’

Pensioenmanifestatie op 16 mei

uuPhilip Claeijssens schakelde van ploegenarbeid over naar een dagjob. ‘Eerst nam ik al mijn verlof op in de nachtploeg. Maar er bleven nog veel slapeloze nachten – of dagen – over.’

Op 16 mei manifesteren de vakbonden in Brussel voor goede pensioen. Bovenaan het verlanglijstje staat het wettelijk pensioen op 65 jaar. Veel aandacht zal ook gaan naar de regeling voor werknemers in zware beroepen. Praktisch: Start om 11 uur aan station Brussel-Noord, Albert II-Laan. Meer info: www.acv-online.be, bij je afgevaardigde of in je ACV-verbond.

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

ZEGT

Onderzoekers pleiten voor woonzorgformules in stad- of dorpskernen

‘Stimuleer ouderen om tijdig te verhuizen’ De focus van het debat over vergrijzing in Vlaanderen ligt vandaag vooral op de betaalbaarheid van pensioenen en de zorg. Maar als we alles haal- en betaalbaar willen houden, moeten we ook kijken naar hoe en waar ouderen wonen. ‘Moedig mensen aan om daar al vroeg over na te denken’, zegt socioloog Pascal De Decker.

e bevolking vergrijst, en snel ook. Volgens het Federaal Planbureau zal het aantal 60-plussers met maar liefst 44,3 procent stijgen, van 1,6 miljoen in 2014 naar 2,3 miljoen in 2060. Het aantal 80-plussers verdubbelt zelfs: van 361 000 in 2014 naar zo’n 800 000 in 2060. ‘En op het platteland is de vergrijzing nog groter. Het aantal 60-plussers zal daar tegen 2030 met meer dan 36 procent toenemen, het Vlaamse gemiddelde is 30 procent. Daar zijn we helemaal niet op voorbereid’, zegt socioloog en ruimtelijk planner Pascal De Decker, van de onderzoeksgroep P.Pul (Planning for People, Urbanity and Landscapes) van de KU Leuven. Daarom voerde de onderzoeksgroep samen met studiebureau Atelier Romein een pilootstudie uit. ‘We hebben ingezoomd op twee gebieden op het platteland: de Westhoek en de Kempen, in de buurt van het Albertkanaal. Daar spraken we met zorgaanbieders en een 60-tal ouderen zelf.’

Eenzaamheid is dan ook een enorm probleem. De tweede zorgcirkel zijn de kinderen. Maar de ouder-kindrelatie is vandaag helemaal anders: veel ouderen willen niet dat hun kinderen voor hen zorgen en de meeste koppels werken met twee, voltijds en ook nog langer. In veel gebieden, zoals de Westhoek bijvoorbeeld, zijn de jongere generaties ook weggetrokken omdat er minder werk is.’ Er zijn ook nog altijd de buren waar we kunnen aankloppen voor hulp. ‘Dat klinkt fantastisch, maar laat je de buurman bankverrichtingen voor je

Laat je de buurman bankverrichtingen voor je doen? Of je wassen? Zorg wordt snel intiem. Pascal De Decker, socioloog

doen? Of je begeleiden naar het toilet als dat nodig is? Of je wassen? Zorg wordt snel intiem. Daar is een taak weggelegd voor thuisverzorging en -verpleging, maar die zijn nu al met te weinig. Thuisverplegers verliezen bovendien enorm veel tijd door de grote afstanden die ze vandaag afleggen. Ze rijden in Vlaanderen elke dag 15 keer rond de wereld .

Er is écht heel veel winst te maken met betere huisvesting.’ Zo lang mogelijk thuis willen blijven wonen is logisch, maar dus niet voor iedereen. Welke oplossingen stellen jullie voor? ‘Van alle mensen die we hebben geïnterviewd, en ik neem de resultaten van ons onderzoek naar pensioenmigranten ook mee, was er maar één iemand die zei: Tegen mijn 75ste wil ik in een aangepaste flat zitten. Eerst en vooral is er dus dringend een shift in denken nodig, en daar kan de overheid in sensibiliseren. In plaats van te stimuleren om thuis te blijven wonen, stimuleer mensen om te verhuizen. Durf op tijd na te denken over je oude dag. Maar daarvoor zijn natuurlijk ook goede alternatieven nodig, en die ontbreken nog.’ Woonzorgcentra en assistentiewoningen spelen vandaag een belangrijke rol. Maar we moeten volgens u ook op andere woonvormen inzetten? ‘Daar hangt vaak een negatieve connotatie aan, mensen zien die als enkel geschikt voor hun laatste dagen. Assistentiewoningen zijn ook vrij duur en liggen niet altijd op de beste plekken. Nee, je moet een tussenvorm aanbieden: alternatieve woonzorgformules die kwalitatief goed en interessant geprijsd zijn, liefst in stad- of dorpskernen. Zo worden mensen gestimuleerd om actief te blijven en kan de zorg hen, eens dat nodig is, makkelijk bereiken. Denemarken heeft dat goed gedaan: zij hebben geïnvesteerd in zulke aan-

Voor welke uitdagingen komen we te staan? Pascal De Decker: ‘Het probleem begint wanneer mensen ziek of minder mobiel worden. Het merendeel woont in onaangepaste woningen met veel trappen of zelfs nog toiletten buiten. Ook de woonomgeving is niet aangepast. In veel dorpen zijn er amper nog bakkers, apothekers of slagers te vinden, laat staan dokters of ziekenhuizen. En als die er wel zijn, nodigt de omgeving met vaak slechte voetpaden of hoge drempels niet uit om met een wandelstok of rollator naar buiten te komen. Bovendien klaagden veel mensen er ook over dat in hun buurt geen activiteiten worden georganiseerd. Sommige gemeentes of ouderenverenigingen organiseren wel vervoer om hen te helpen, maar dat zijn allemaal kleinschalige initiatieven. Het gevolg is dat veel mensen nog met de auto rijden, terwijl ze dat beter niet meer zouden doen.’

En voor mensen voor wie dit toch te afschrikwekkend lijkt? ‘We hebben de afgelopen tien jaar 250 000 appartementen gebouwd in Vlaanderen. Had er tien jaar geleden een algemeen bouwreglement bestaan dat die allemaal ouderen-

In kleine, gegroepeerde woonunits kunnen senioren zelfstandig wonen maar zijn ze beter bereikbaar voor zorg. Pascal De Decker, socioloog

proof moesten zijn, waren we al een heel eind op weg geweest. Daar kan de wetgever ook een grote rol spelen. Pas binnen twaalf jaar zal de vergrijzingsgolf op z’n hoogtepunt zijn. Er is dus nog tijd om het tij te keren. Neem nu dat je met 63 jaar op pensioen gaat, en op je 83 naar een woonzorgcentrum. Dat is een periode van 20 jaar waar je je kan voorbereiden en nadenken om te verhuizen naar een aangepaste woning op een goede plek. Denk daarover na als je 60 bent, op je 80ste is het te laat.’ Kaatje De Coninck Sophie Nuytten

Kunnen zij dan geen beroep doen op familie? ‘Een derde van de ouderen leeft alleen, en heeft dus zelfs geen partner om te helpen.

gename, kleine woonunits. Omdat de woonfunctie centraal staat en de zorg niet al te opvallend is, zijn mensen bereid om naar zo’n woning te verhuizen als ze nog goed voor zichzelf kunnen zorgen. De openbare ruimtes kunnen door iedereen in de buurt gebruikt worden, net als de zorgaanbieders die er te vinden zijn. Extra voordeel: zo komen ook huizen vrij voor jonge gezinnen die anders misschien een huis zouden bouwen.’

uuVlaamse thuisverplegers rijden nu al elke dag 15 keer de wereld rond, zegt socioloog Pascal De Decker.

✔✔Het boek ‘Ouder worden op het

Vlaamse platteland’ wordt voorgesteld op een studiedag op 13 juni. Meer info via emma.volckaert@ kuleuven.be.

Visie ¬ vrijdag 4 mei 2018

BOEK EN

e invloed van zijn vriendin Herman Brusselmans over de goed

‘Lena’s inzet voor vluchtelingen geeft me een andere kijk’ Herman Brusselmans is zonder twijfel de Vlaamse auteur die het meest beroert. Hij choqueert met wat hij schrijft en tegelijkertijd wil je hem knuffelen om zijn grote eerlijkheid en zelfrelativering. Redenen genoeg om naar aanleiding van zijn nieuwe boek eens binnen te springen in zijn Gentse schrijversloft.

profiteren? Neen, die vluchten voor hun leven. Aan de rechterkant hoor je alleen maar: “zet ze terug de grens over”. “Die apen moeten terug naar hun land” of “ze nemen onze jobs af”. Dat is allemaal bullshit. We zijn in Europa met meer dan 500 miljoen mensen. Als al die EU-staten nu eens een paar duizend vluchtelingen zouden opnemen om die mensen te verzorgen en een menswaardig leven te geven? Want geef toe, het is niet zo dat ze ons hier met horden omver

o’n twee keer per jaar komt Herman Brusselmans met nieuw werk naar buiten. Zijn laatste boek kreeg de titel ‘Feest bij de familie Van de Velde’ en gaat heel simpel over een feest bij de familie Van de Velde. ‘Gewoon, omdat ik eens zin had om over een feest te schrijven. Zoals in de film Festen’, zegt hij.

Je bent schrijver, maar leest zelf ook ongelooflijk veel. Hoe is de Vlaamse literatuur eraan toe? ‘Niet goed hé. In de top honderd van de

‘Vroeger stond ik niet stil bij het feit dat er zoveel seksisme was’ meest verkochte boeken van vorige week (eerste week april, red.) stonden welgeteld twee Nederlandstalige romans. Ik en Oscar van den Boogaard, die overal op tv is gaan verkondigen dat hij de biologische zoon is van prins Bernhard. Strips zijn de toppers! En kasteelromannetjes, maar die reken ik niet bij de literatuur, al mogen die

colofon

gelopen hebben. Vroeger hoorde je hetzelfde bij het Vlaams Belang. Alle Marokkanen buiten. Ze scoorden dan vooral in dorpen waar geen enkele Marokkaan te zien was. Nu heeft N-VA die rol overgenomen en gebeurt hetzelfde met vluchtelingen.’

Frederiek Vande Velde

Oei, die film eindigt eerder pijnlijk. ‘Wel ja, zo’n feest waar dan conflicten opduiken en dingen uitkomen. Echt drama zit er niet in. Het is gewoon een bullshitboek. Mijn vorige Hij schreef te weinig boeken kwam uit in september en was 832 pagina’s dik. Dat heeft me bloed, zweet en tranen gekost. Nu wou ik gewoon een verhaaltje schrijven. Iets waarmee ik me kon amuseren. Maar goed, ik weet ook wel dat je eigenlijk een thema in je boek moet steken om tegenwoordig te kunnen scoren. Over incest, gebroken relaties of de dood. Terwijl mijn verhaal een parodie op alles is. Feest bij de familie Van de Velde gaat in tegen alle conventies en regels. Technieken worden op hun kop gezet. Dat is wat ik doe.’

‘Nadat ik getuigde over mijn angststoornis, werd mijn dokter overstelpt met telefoons’

uuHerman en Lena bij de voorstelling van zijn jongste roman. er van mij gerust zijn. Zelf mag ik niet klagen, al ben ik ook wel verminderd qua verkoop ten opzichte van vroeger. Maar ik kan me inbeelden dat het frustrerend moet zijn om drie jaar aan een roman te werken en er dan maar driehonderd exemplaren van te verkopen. Het is wat het is. Alles wat op papier geschreven staat, is aan het vechten om te overleven.’ Misschien blijven schrijvers te veel in hun ivoren toren zitten. Moeten ze meer naar buiten komen, geëngageerd zijn en zich ook laten horen in het maatschappelijke debat? ‘Welke boodschap kan een schrijver meegeven in zijn roman? Als je een paar jaar aan je boek werkt, is de maatschappij alweer veranderd en ben je te laat met je boodschap. Daarom is het evidenter om een boek te schrijven over de Eerste of Tweede Wereldoorlog, want dat is een af-

gesloten periode. Ik zou natuurlijk wel in mijn boek kunnen zetten dat het Vlaams Belang niet deugt, maar je ziet toch elke dag zelf op tv hoe belachelijk ze zich maken? En wat is engagement eigenlijk? Dingen doen. Zoals mijn vriendin Lena. Zij werkt als vrijwilliger samen met vluchtelingen.’ Heeft ze je positief beïnvloed? ‘We spreken daar veel over. Zij is geëngageerd en daardoor heb ik een andere kijk gekregen. Zo stond ik vroeger niet stil bij het feit dat er zo veel seksisme aanwezig is in de maatschappij. Dat een vrouw veel meer wordt lastiggevallen. Lena gooit dat op tafel. Ook wat vluchtelingen betreft. Zij staat met beide voeten in het veld. Er wordt te vaak gedacht: vluchtelingen komen naar hier om te profiteren. Dat is net waar Lena tegen in wil gaan. Denk je nu echt dat mensen Aleppo ontvluchten om hier te komen

Mooi geëngageerd koppel zijn jullie, Lena zet zich in voor vluchtelingen, jou zag ik al opduiken in een filmpje voor Gaia. ‘En ik doe wel eens iets voor Amnesty International. Ik weet niet welke impact zo’n filmpje heeft. Misschien valt dat wel knap tegen. Volgens mij liggen weinig mensen wakker van wat ik denk. Maar ik doe wel veel voor dierenrechten.’ Misschien onderschat je dat wel. Als jij over Viagra praat of over je angststoornissen, zullen mensen daar iets aan hebben omdat je taboes bespreekbaar maakt. ‘Dat kan. Toen ik in het programma Alleen Elvis blijft bestaan praatte over mijn angststoornis, is de dokter die me behandelt de week nadien overstelpt met telefoons. Ik weet ook wel dat mijn mening meer verspreid wordt dan de mening van mijn buurman. Maar je kan nu ook niet verwachten dat ik over alles een mening heb. Of dat mijn mening relevant is. Och, ik ben gewoon een Jan Lul van dertien in een dozijn. Niet meer, niet minder.’ Hilde Van Malderen

✔✔‘Feest bij de familie Van de Velde’, Prometheus, 224 p.

Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV bouw - industrie & energie en ACV-Transcom • Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte • Hoofdredacteur: Hilde Van Malderen • Redactie beweging.net en ACV: Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Monique Braam, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Kris Six, Gianni Greco, Rooni Theeboom, Marjan Cauwenberg • Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Sarah Vandoorne, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • lezers@visieredactie.be • Druk: Coldset Printing Partners, A.Gossetlaan 30, 1702 Groot-Bijgaarden • Artikels regionale bladzijden (16-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers. •