Regio Kempen (Turnhout) Vrijdag 13 juli 2018
wenst je een prett i g e vakantie !
Vakantie! Tijd om te genieten en weer op te laden. Ook de redactie van ‘Visie’ gaat er even tussenuit, maar niet zonder je heel wat leesvoer aan te bieden. Uiteraard heel wat zomerse artikels, maar ook een boeiend dubbelgesprek tussen ACV-erevoorzitter Luc Cortebeeck en onderzoeker Matthias Somers over werk en werken in de digitale toekomst. ‘Visie’ is er terug op 7 september. Tot dan.
Waarom reizen we zo graag? Globetrotters over reizen en weer thuiskomen
> p. 6-7
> p. 4
ABONNEE
Wat als je ziek wordt in de vakantie?
> p. 2-3
Dubbelgesprek Cortebeeck en Somers
Google, Facebook... Moeten we vrezen voor onze job? > p. 8-9
www.beweging.net
www.cm.be
www.acv-online.be
jaargang 75 ¬ visie nummer 14 afgiftekantoor brussel x ¬ p910695 volgend nummer op 7 september 2018
Regionieuws > p. 13
2
Visie ¬ vrijdag 13 juli 2018
VERWOORDING
EVEN OP ADEM KOMEN ‘Het zal goed doen, die vakantie… ik heb het echt nodig.’ ‘Amai, wat een jaar was dat? Hoog tijd om de batterijen op te laden.’ Veel mensen snakken naar die paar weken van onthaasting die de vakantie voor hen in petto heeft. Het dagelijkse leven is dan ook best vermoeiend: betaalde arbeid, vrijwilligerswerk, zorg binnen en buiten het gezin, de zorg voor onszelf,… Femma stelt terecht dat we het systeem zullen moeten veranderen, zodat we al die rollen beter kunnen combineren. Maar voor het zover is, is het ook aan ons om regelmatig de batterijen weer op te laden. De vakantie is daarvoor het uitgelezen moment. Tegenwoordig kiezen steeds meer mensen voor een vakantie in eigen land, ‘staycation’ heet dat. Terwijl de kinderen met Kazou op reis zijn, genieten zij van verrassende bezoeken aan steden en plekken waar je anders aan voorbij zou lopen. Zoals de ‘Pak je tijd’-plekjes van Pasar, waar je helemaal tot rust kunt komen. Voor sommige thuisblijvers is zo’n ‘staycation’ geen vrije keuze: er is geen geld voor een reis, er zijn zorgen in de familie of er is niemand die mee op reis kan gaan. Weet dat onze socio-culturele organisaties in heel wat gemeentes zorgen voor fijne plekken van ontmoeting. Hoe je de vakantieperiode ook zal doorbrengen, ik wens je een goede ‘oplaadbeurt’. Voor ons, als beweging, is een rustigere periode een goede gelegenheid om weer bewust te worden van wat echt belangrijk is. Wij gaan voor een warme, solidaire en duurzame samenleving, waar iedereen gewaardeerd en gerespecteerd wordt en de kans krijgt om volwaardig te participeren. Door te investeren in mensen en hen te betrekken bij het beleid, creëren we een samenleving waar iedereen zich thuis voelt, ongeacht leeftijd, afkomst, religie of sociaaleconomische positie. Dat bepaalt de activiteiten van onze elf partners en dat bepaalt ook onze verwachtingen naar het beleid. Om dat verder goed aan te pakken, kunnen we maar beter goed uitgerust zijn. Het zal dus deugd doen, die vakantieperiode. Peter Wouters Voorzitter beweging.net
Nog steeds geen
zomerplannen? Reserveer 5 nachten
= 4 betalen! Geniet van sprankelende zomeranimatie en avontuurlijke activiteiten met onze rangers.
vayamundo Houffalize Prijs per persoon per nacht Hotelformule - Kamer met Halfpension + 12 jaar 6 - 11 jaar 3 - 5 jaar € 76,00
€ 23,00
€ 23,00
0 - 2 jaar gratis
Geldig t.e.m. zaterdag 1 september 2018
Persoonlijke ontwikkeling en sociale contacten steeds belang rij
‘We willen alle ‘En, waar gaat de reis naartoe?’ Die vraag kreeg je vast vaak te horen de voorbije weken. Wij, Belgen, zien graag een stukje van de wereld. Ieder jaar stijgt het aantal reizen en vakanties, in alle vormen en maten. Maar waarom reizen we zo graag? Wat halen we uit onze vakanties en waar gaan we naar op zoek?
D
e reissector en onze reisgewoontes zijn enorm geëvolueerd. Tot de Tweede Wereldoorlog was reizen een voorrecht van de absolute topklasse. In de jaren 60 werd reizen, met de uitbreiding van het betaald verlof naar drie weken, ook mogelijk voor arbeiders en de lagere middenklasse. Vaak ging het om gezamelijke vakanties, bijvoorbeeld in de vakantiecentra van mutualiteiten en vakbonden en bleef het binnen de landsgrenzen. Langzaamaan kwam het autotoerisme op gang en vonden we de (snel)weg naar het zuiden van Europa. Treinreizen werden goedkoper en sinds de jaren 80 bieden allerlei reisorganisaties ook vliegtuigreizen naar de zon aan, met het massatoerisme als gevolg. Ook de afgelopen twintig jaar evolueerde de reissector verder. Goedkope vliegtickets deden mensen meer kiezen voor korte trips maar doen ook vragen rijzen rond de ecologische voetafdruk. De mogelijkheden zijn haast eindeloos.
Unieke ervaringen Waarvoor kiezen we dan, binnen dat enorme aanbod? Zijn er trends te ontdekken in onze reizen? ‘Vandaag ligt de nadruk steeds meer op unieke ervaringen’, vertelt Jan Vanderborg, programmadirecteur van de masteropleiding Toerisme aan de KU Leuven. ‘Het massatoerisme bestaat natuurlijk nog, maar verliest aan aantrekkingskracht. We zijn meer geïnteresseerd in unieke, authentieke, fantastische ervaringen. We zoeken graag de lokale bevolking op, bijvoorbeeld door de restaurants uit te kiezen waar zij eten, en ons niet te beperken tot de toeristische tentjes aan het strand. Of we kiezen voor een trektocht waarbij we bij boeren verblijven. En op citytrip kiezen we steeds vaker voor een gastenkamer bij inwoners van de stad. Het contact met mensen vinden we belangrijk.’
Belgische troeven #lovevayamundo facebook.com/vayamundo.be
: 078 156 100 | contactcenter@vayamundo.be | www.vayamundo.be
‘Vrije tijd en de persoonlijke invulling ervan worden steeds belangrijker’, vult Mia Lammens van Toerisme Vlaanderen aan. ‘Mensen gaan in hun vrije tijd op zoek naar betekenisvolle belevenissen. Ze zijn niet enkel gericht op iets leuks doen of iets nieuws zien maar ook
op de persoonlijke ontwikkeling die een reis met zich kan meebrengen.’ Toerisme Vlaanderen is de organisatie die Vlaanderen in de markt zet als toeristische bestemming. En ook hier ligt de nadruk op unieke belevingen. Toerisme Vlaanderen onderzocht naar welk type beleving de binnenlandse en buitenlandse toerist op zoek gaat tijdens zijn vakantie. ‘De drie belangrijkste reiservaringen die de Belg opzoekt zijn genieten van de natuur en de mooie landschappen, het bezoeken van belangrijke of bekende bezienswaardigheden en meer te weten komen en proeven van de lokale keuken en gastronomische producten. Als we Belgen vroegen welke de belangrijkste toeristische troeven zijn van Vlaanderen en Brussel, kwamen ze uit bij onze gastronomie, cultuur en de historische steden. Deze troeven spelen we dan ook uit.’
Impact Vandaag werkt Toerisme Vlaanderen aan het project ‘Toerisme transformeert’. Dat project gaat na wat de (positieve) impact van toerisme kan zijn op de reiziger en de bestemming. Bij binnen- en buitenlandse toeristen verza-
3
Visie ¬ vrijdag 13 juli 2018
ng rijker bij reizen
lemaal die UNIEKE ervaring’ MEE MET DE VAKANTIETRENDS
Slow Pasar Zomert Geleide wandelingen of fietstochten bij zonsondergang. Mooi, gezellig en heel laagdrempelig. De zomer lang vind je elke weekavond wel ergens in Vlaanderen een wandeling waarbij je kan aansluiten.
✔ Data en locaties op www.pasar.be/pasarzomert
Kwb knutselt
Actief
Verschillende kwbgroepen zullen de volgende weken aan de slag gaan tijdens de workshop ‘Van pallet tot meubel’. Met afvalhout worden leuke meubels en voorwerpen gemaakt, van tuintafels tot boekenrekken en bijenhotels.
ID / Dieter Telemans
✔ Alle activiteiten vind je op www.kwb.be
u Reismethodes zoals trektochten en stiltevakanties zijn in opmars. melde de organisatie meer dan 1 600 reisverhalen. ‘Daaruit blijkt dat de plek die men bezoekt, de mensen die men ontmoet en de activiteiten waaraan men deelneemt de meeste impact genereren’, verduidelijkt Mia Lammens. ‘Impactvolle belevingen hangen vaak samen met de verdieping in de lokale cultuur, de aanwezigheid van indrukwekkend erfgoed of een overdonderende natuur, het contact met de lokale bevolking, het aangaan van persoonlijke uitdagingen of het bewust opzoeken van vertraging. Steeds meer toeristen
gaan op zoek naar reizen die veel meer omvatten dan iets bezoeken. Dat verklaart de opmars van enkele reismethodes zoals slow travel met veel fietsen en wandelen, hoevevakanties, trektochten, stiltevakanties of avontuurlijke reizen met extreme sporten. Deze reizen laten een indruk na die de reizigers nog lang met zich meedragen. Zo wordt reizen zoveel meer dan een zuiver economisch gegeven.’ Amélie Janssens
Groene vingers bij Samen Tegen Armoede
Samen Tegen Armoede organiseert elk jaar de actie ‘Soep op de Stoep’. Wie de groentjes voor de soep zelf wil kweken, of wie gewoon groene vingers heeft en in de zomer geniet van het werk in de moestuin, kan zadendoosjes kopen. Daarmee steun je meteen meer dan honderd projecten en organisaties die armoede in België actief bestrijden.
✔ De zadendoosjes kan je hier bestellen (5 euro/
stuk): www.samentegenarmoede.be/zaai-hoopkracht-warmte
Intersoc plasticvrij
WELKE REISERVARING ZOEKEN BELGEN? 1
natuur en mooie landschappen
2
belangrijke en bekende bezienswaardigheden
3
lokale keuken en gastronomische producten
4
ontspannen en opladen
5
cultuur en levensstijl van de bestemming
WIN Visie mag vijf gezinspakketten (met brooddoos en drinkfles) weggeven. Geef ons door waarom jouw lunchpauze nood heeft aan een nieuwe drinkfles en brooddoos, en wie weet komt het pakket jouw richting uit. Deelnemen kan via postkaart naar Visie, Wedstrijd ‘lunchpauze’, Postbus 20, 1031 Brussel of lezers@visieredactie.be met ‘lunchpauze’ in de omschrijving.
Sociaal
Duu rzaa m
Geen plastic waterflesjes meer bij het lu nchpa k ket . I n de Intersochotels krijgt elke vakantiegast gratis een hervulbare drinkbus. In een nieuwsbrief ontvangen vakantiegasten tips voor een duurzame vakantie en wordt hen gevraagd een brooddoos mee te nemen voor de lunchpakketten. Wie de brooddoos vergeet, kan aan de receptie een pakketje kopen met brooddoos, een doosje voor de groenten en bestek.
✔ Meer info: www.intersoc.be
¬ hoe gaat het met u?
KNIPSELS Forum van de patiënt en de mantelzorger Samana organiseert op 29 september in het Elisabeth Center in Antwerpen een ontmoetingsdag voor mensen met een chronische ziekte en hun mantelzorgers. Je maakt er kennis met patiëntenverenigingen en kunt deelnemen aan interactieve workshops. Op een vakantiesalon met Saartje Vandendriessche ontdek je de mogelijkheden om met ondersteuning op vakantie te gaan. Het Huis van de Toekomst toont je de meest moderne hulpmiddelen en de nieuwste ontdekkingen in de medische wetenschap. In een mantelzorghoek doet Wouter Deprez zijn verhaal. Wil je erbij zijn, schrijf je dan vooraf in. Met de toegangscode #f18-visie kan dat gratis.
✔ www.samana.be/forum Bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker vanaf 53 jaar Het gratis bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker breidt uit. Nu wordt iedereen vanaf 55 tot 74 jaar uitgenodigd om eraan deel te nemen. Nog dit jaar krijg je al vanaf 53 jaar die kans. Je neemt thuis zelf een stoelgangstaal en stuurt het op naar een labo voor onderzoek. In 2016 nam 54,5 procent van de doelgroep deel. In Vlaanderen werd 21 procent meer dikkedarmkanker gevonden dan in de periode voor dit bevolkingsonderzoek. Door die vroegtijdige opsporing wordt dikkedarmkanker voornamelijk in een beginstadium ontdekt. Zo vergroot de kans op genezing en is een zeer intensieve behandeling vaak niet nodig.
✔ www.bevolkingsonderzoek.be Meer borstvoeding Vorig jaar kreeg 78,2 procent van de baby’s in het Vlaamse Gewest borstvoeding 24 uur na de geboorte, zo meldt Kind & Gezin. Dat is een lichte stijging in vergelijking met 2016. Er zijn wel verschillen tussen de provincies. In West-Vlaanderen werd met 70,6 procent het minst gestart met borstvoeding. Vlaams-Brabant is met 82,3 procent koploper. Het aantal pasgeborenen dat op dag zes uitsluitend borstvoeding kreeg, was in 2017 ongeveer gelijk als in 2016. Het ging om 65,3 procent tegenover 65,4 procent een jaar eerder.
VACATURE M/V • Stafmedewerker JOMBA • Projectverantwoordelijke internationale samenwerking Voltijds, bepaalde duur, Schaarbeek
• Aankoper • Gezondheidseconoom • Facilitator E-gezondheidszorg Voltijds, onbepaalde duur, Schaarbeek Meer info: www.cmjobs.be
Visie ¬ vrijdag 13 juli 2018
Vier tips voor als je ziek wordt in de vakantie Ziek worden komt altijd ongelegen. Maar in de vakantie is het dubbel pech. Hoe vind je een arts als je je slecht voelt in het buitenland? En hoe krijg je die kosten terugbetaald? Vier tips voor toegankelijke zorg in de vakantie.
Misselijke
Zonnige
1
Zoek vervanger als je huisarts weg is
Dan blijf je zelf thuis in de vakantie maar is je huisarts op reis als je hem nodig hebt. Ben je echt ziek, dan wacht je beter niet tot je vaste arts terug is. Als je huisarts verbonden is aan een groepspraktijk, dan kun je makkelijk terecht bij een andere arts in dezelfde praktijk. Werkt je huisarts alleen, dan moet je nagaan welke andere artsen in de buurt beschikbaar zijn. Die informatie vind je vaak op de website of in een publicatie van de gemeente. Het is niet meteen nodig om naar een huisartsenwachtpost te gaan. Dit samenwerkingsinitiatief van verschillende huisartsen in de regio is bedoeld voor dringende medische zorg buiten de normale werkuren. De spoed is evenmin een vervanging voor huisartsen met vakantie. De spoed moet vrij blijven voor zeer ernstige medische situaties.
2
Hou je GMD in de gaten
Laat je je huisarts verbonden aan een groepspraktijk je globaal medisch dossier (GMD) beheren, dan hebben ook andere artsen in dezelfde groepspraktijk daar toegang toe. Zij zijn dus op de hoogte van jouw medische situatie. Maar bij huisartsen die alleen werken, hebben andere huisartsen geen inzage in het GMD van zijn patiënten. Neem daarom een lijstje mee van de geneesmiddelen die je gebruikt. Voor een raadpleging bij een huisarts die je GMD niet kan inkijken, geldt de remgeldvermindering van het GMD niet. Ben je bijvoorbeeld op vakantie aan zee en consulteer je daar een geconventioneerde huisarts, dan betaal je als gewoon verzekerde 6 euro
groetje s uit De P anne!
remgeld. Bij je vaste huisarts die je GMD beheert, is dat 4 euro. Stelt de vervangende arts iets abnormaal vast of schrijft hij geneesmiddelen voor, meld dat dan nadien aan je vaste huisarts.
3
Betaal geen ziekenhuisfactuur in buitenland
Ga je op reis naar het buitenland, dan krijg je via de CM-reisbijstand dringende medische zorg terugbetaald. Voor jongeren met kindergeld geldt de CM-reisbijstand wereldwijd. Voor volwassenen is er een geografische beperking. Moet je in het buitenland naar een huisarts of heb je terugbetaalbare geneesmiddelen nodig? Betaal die kosten en bewaar alle bewijzen. Bezorg de bewijsstukken aan CM als je thuiskomt. Dan ontvang je de tegemoetkoming. Voor kosten lager dan 200 euro is de terugbetaling in de verschillende landen anders. Als je in het buitenland in het ziekenhuis wordt opgenomen, neem dan binnen de 48 uur contact op met de alarmcentrale Mutas op het nummer 0032 2 272 09 00. Betaal zelf geen ziekenhuisfactuur. Met vragen over gezondheidszorg in het buitenland kun je de klok rond bij Mutas terecht.
Rutger Van Par ys
4
4
Informeer adviserend arts als je arbeidsongeschikt bent
Als je al ziek bent en niet kunt werken, dan mag je op vakantie gaan. Maar je moet dit 15 dagen voor je vertrekt melden aan de adviserend arts als je arbeidsongeschikt bent. Ligt je bestemming buiten de Europese Economische Ruimte en Zwitserland, dan heb je de toestemming van de adviserend arts nodig om te vertrekken. Geef door hoelang je weg bent, waar je precies verblijft en op welk telefoonnummer je bereikbaar bent. Doe je dat niet, dan loop je het risico dat je uitkeringen worden stopgezet. Word je tijdens je vakantie in het buitenland ziek en blijf je arbeidsongeschikt na de periode dat je recht hebt op gewaarborgd loon, dan moet je contact opnemen met je ziekenfonds. Goed om te weten is dat je de datum van je vakantie kunt uitstellen als je kort daarvoor ziek wordt terwijl je nog werkt. Zelfs als je je vakantie al hebt afgesproken met je werkgever of als je bedrijf een collectieve vakantieregeling toepast. Maar word je ziek tijdens je vakantie, dan kun je die dagen niet recupereren. Martine Creve
Het mysterieuze Roemenië
15-daagse cultuur- en verwenvakantie Tijdens de eerste week van deze rondreis snuif je de cultuur op in o.a. Boekarest, Bran, Brasov en Sinaia. Je bewondert ook de natuurpracht van de Donaudelta. In de tweede week geniet je enkele dagen in allin aan de Zwarte Zee in Bulgarije en je sluit de reis af met een bezoek aan o.a. Roese en de rotskerken van Ivanovo. Je verblijft tijdens deze rondreis steeds in drie- en viersterrenhotels. Prijs en periode: Van 13 tot 27 september 2018 voor 1 498 euro in volpension en in Bulgarije in all-in. De toeslag voor een single kamer bedraagt 252 euro.
Boek snel via 070 233 119 of www.intersoc.be
Intersoc-werkvakanties
Schrijf je in voor onze ski-opleidingen Heb je een passie voor skiën en wil je die passie graag delen met kinderen tussen drie en veertien jaar oud? Schrijf je vanaf 16 juli dan in voor onze ski-opleidingen in september en oktober. Wie weet kan je komende winter, tussen Kerstmis en Pasen, dan mee als skimonitor naar een van onze bestemmingen in Frankrijk, Slovenië, Tsjechië of Zwitserland. Ontdek alles over onze skiwerking en onze opleidingen via www.intersoc.be/nl/werkvakanties/skiwerking-vrijwilligers of bel ons op 02 246 47 36.
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 13 juli 2018
5
Gasten CM-zorgverblijf Hooidonk verkennen de streek in riksja
Looprek aan de kant, rijden maar Voortaan kunnen de gasten van CM-zorgverblijf Hooidonk de streek verkennen in een riksja. Vrijwilligers voeren hen langs markante gebouwen, musea en boerderijen. Zo kunnen ook minder mobiele mensen van de streek genieten. Onze redacteur ging mee op verkenning. Taxi!
bekende dancings, de Willem Tell en de 14 Billekens, naar de zeven dochters van de eigenaar. Als mijn ouders daar gingen dansen, namen ze mij mee, toen een klein manneke van dertien jaar.’ Jean Marie springt in: ‘De inwoners van deelgemeente Pulderbos staan bekend als feestvierders. Ze drinken hier soms bier in emmertjes. Ik niet natuurlijk (lacht).’
D
Bom op Hooidonk
it is zalig, toch?’ We zoeven door een groen landschap, de wind door het haar, geen wolkje aan de lucht … ‘Ik zou hier graag nog wat langer blijven, ook al mag ik volgende week naar huis. Misschien moet ik gewoon nog een bout door mijn heup laten steken (lacht).’ Naast mij zit Louis Kegelaers (65). Sinds eind mei herstelt hij van een heupoperatie in het CM-zorgverblijf in Zandhoven. Een goede keuze vindt hij zelf. ‘Het eten is geweldig goed, de verzorging ook en de omgeving is prachtig met al dat groen. Ik heb er echt niets op aan te merken.’
Samen ontdekken we die mooie omgeving. Ons vervoermiddel: een elektrische riksja. Louis zet zijn looprek aan de kant en plaatst zich naast mij op de ereplaatsen. Het voordeel van zo’n riksja is dat ook rolstoelgebruikers en andere minder mobiele mensen die resideren in Hooidonk gemakkelijk kunnen meerijden. Achter ons neemt vrijwilliger Jean Marie Geussens (63) plaats aan de trappers. Hij is vandaag onze chauffeur en gids. Mijn angst dat het gezamenlijke gewicht van Louis en mezelf te veel zou zijn voor de benen van Jean Marie blijkt ongegrond. Dankzij de elektrische steun nemen we een vliegende start. ‘Dit is een makkie’, zegt Jean Marie. ‘Ik heb met deze riksja zelfs al door de sneeuw gereden.’ Vandaag
Wim Hendrix
Vliegende start
u Louis Kegelaers kan met de riksja van vrijwilliger Jean Marie Geussens blijven genieten van de natuur, ondanks een heupoperatie. combineren we twee verschillende routes. Er zijn er vier in het totaal, voor elke windrichting één. We passeren tijdens onze tocht Zandhoven, Pulderbos en de rand van Viersel en Massenhoven.
14 Billekens Jean Marie toont ons als gids ook graag de speciallekes onderweg. We passeren het huis van de broer van modeontwerper Walter Van Beirendonck. Als gepensioneerde Citroën-verkoper verzamelde hij meer dan
3 000 Citroën-autootjes, die hij in zijn tuin tentoonstelt. Wat verderop komen we een elektriciteitsmuseum tegen en een windmolen waar ze nog molenbrood verkopen. Bekende Zandhovenaars? Acteur Luc Philips en een figurant uit F.C. De Kampioenen, molenaar van diezelfde molen. Het is allemaal informatie die je niet op een doorsnee rondleiding krijgt. Louis is zelf ook van de streek. Door de verhalen van Jean Marie denkt hij terug aan vroeger. ‘Niet ver hier vandaan waren de
Maar er zijn ook nog genoeg dingen te ontdekken. ‘Ik passeerde hier wel vaak, maar ik leer nu een andere kant kennen’, zegt Louis. ‘Blijkbaar is er tijdens de Tweede Wereldoorlog een bom gevallen op Hooidonk, toen de paters er nog woonden. Het domein lag op weg naar de Antwerpse haven, vandaar. Van die bom had ik nog nooit gehoord.’ Met volle teugen geniet Louis van de rit. Buiten in het groen is hij in zijn element. ‘Ik woon zelf ook op het platteland. Ik vind dat ongelooflijk mooi: een park, een goed onderhouden tuin. Zolang ik die zelf niet moet onderhouden (lacht).’ Als we halfweg zijn, draait Jean Marie de radio aan. Met wat gekraak komt Radio Riksja tot leven. Speciaal voor de riksja’s van Hooidonk nam verhalenverteller ZinDerDing radioafleveringen op voor de vier routes. Komen aan het woord: gidsen, boeren, inwoners, verkopers van streekproducten ... We krijgen fragmenten te horen uit 1978, waarin twee dames hun liefde voor het dorp verklaren, een heuse quiz en er is natuurlijk muziek. Het duurt niet lang of Louis en ik dansen mee op Kempische liedjes van weleer. Maar we houden het rustig. We zouden niet willen dat onze riksja omslaat. Michiel Verplancke Het riksjaproject kwam tot stand met financiële steun van het LEADER-project (rond plattelandsontwikkeling), ondersteund door de VLM (Vlaamse Land Maatschappij). De steun komt van de provincie, Vlaanderen en Europa.
DE VOORZET
DE KRACHT VAN DE RODE DUIVELS
Want wat verklaart het succes van ons voetbalteam? Een groep spelers die voor elkaar door het vuur gaat. Uitstekende verdedigers, gevaarlijke aanvallers, maar ook een sterk middenveld dat beide blokken met elkaar verbindt. En niet te vergeten: een coach in wie iedereen gelooft, die zijn volle verantwoordelijkheid neemt en die de beste spelers op het veld zet. Het is maar voetbal, kun je zeggen, maar de succesfactoren zijn universeel. Willen we een land waar het goed is om te wonen, te leven en te werken, dan hebben we nood aan mensen die verbinden. We moeten kunnen rekenen op politici en beleidsmakers die kleur geven aan onze samenleving. Onze coach moet visie hebben en waardering tonen voor al zijn spelers. En als er keuzes
gemaakt moeten worden, mogen we nooit de meest kwetsbaren uit het oog verliezen. Als het team een verschil kan maken, dan gaan we daar als supporter wat graag achter staan. En net zoals bij de Rode Duivels maak je het verschil niet alleen met verdedigers en aanvallers. Een samenleving is niets zonder een sterk middenveld met mensen die verbinden. Zonder spelverdelers komt gelijk welk team moeilijk tot scoren en riskeert het snel tegengoals te slikken. Hopelijk beseffen onze politici dat ook als ze straks de laatste rechte lijn richting verkiezingen inzetten. Een diverse, gekleurde samenleving waarin iedereen kansen krijgt om te schitteren, is alleen maar mogelijk als ook het middenveld sterk bezet is. Mogen de vakantiemaanden voor veel inspiratie zorgen. Luc Van Gorp, Voorzitter CM
CMziekenfonds
De zon die alle dagen van de partij is. Het decor van de Ronde van Frankrijk. Het heilige gras van Wimbledon. En als hoogtepunt, de Rode Duivels die schitteren op het WK voetbal. De uitslag van de match tegen Frankrijk ken ik op het moment van dit schrijven nog niet, maar hoe dan ook heeft ons team een historische prestatie neergezet. Het is verbazend om vast te stellen hoe voetbal – eens in de winning mood – mensen met elkaar verbindt, over taal- en cultuurgrenzen heen. Tous ensemble, klinkt het niet toevallig uit duizenden kelen voor grote schermen op dorpspleinen in heel België. Het is hartverwarmend om te zien hoe mensen samen achter een team gaan staan. Is de hype rond de Rode Duivels atypisch voor ons land? Of brengt het succes van het team krachten in
onze samenleving naar boven die meestal onder de radar blijven? Ik geloof in het laatste en ik hoop dat we die krachten straks ook zonder de Rode Duivels volop durven uitspelen.
CMziekenfonds
Stefan Dewickere
De vakantie kon niet beter beginnen.
6
¬ hoe gaat het met u? IN DE KIJKER
Visie ¬ vrijdag 13 juli 2018
Inpakken en thuiskomen
! o G l o o d l bye! e H in België of llig kunt samen zijn, hier ze ge je in ar wa d tij n Ee ! nHallo zomer lijven langer in het buite rb ve n lge Be ige m m So keer op ergens helemaal anders. en er voor de allereerste kk tre n re de An s. ui th land en komen weer zoveel mooie plekken!’ uit in eigen land. ‘Er zijn
EV
ERU EN T
G
Hello!
SANDER BEELAERT (27) UIT ADEGEM/EDINBURGH (UK)
‘Voeten onder tafel!’
lf
‘Ik woon nu vier jaar in Groot-Brittannië. Na mijn opleiding archeologie volgde ik nog een master in Londen in erfgoedstudies. En ik
ben er eigenlijk blijven plakken. Brexit of niet, ik ging er op zoek naar een job. In Edinburgh werk ik nu in de financiële sector. Een heel andere richting dan mijn studies, maar ik kan bijstuderen terwijl ik werk en ik doe mijn job graag. Intussen heb ik een aantal Britse gewoontes overgenomen. Mijn thee drink ik met een wolkje melk. En overal zeg ik thank you. Je kent dat wel, die Britse beleefdheid: Britten zouden je zelfs bedanken als je tegen hen aanloopt. En ik doe vrolijk mee!’
Ann De Wu
‘Thuiskomen in Adegem is fijn. Hoe langer ik in het buitenland woon, hoe meer ik het apprecieer om thuis even uit te blazen. Vier keer per jaar gewoon voeten onder tafel schuiven. Dan geniet ik van een chocomousse gemaakt van echte Belgische chocolade. Of ga ik met mama op uitstap naar Brugge.’
EVI DHOLLANDER (32) UIT BEVEREN-WAAS/VAL THORENS (FR)
‘Ik wil iedereen zien zodra ik terug ben’ ‘Ik mis België niet als land, maar wel mijn vrienden en familie. Daarom ben ik zo blij dat ik in mei even terug in het land was. Als je iedereen op een week wil zien, is dat wel erg druk. Elke avond plan ik bezoekjes bij vrienden. Het weekend reserveer ik volledig voor mijn familie. Dat doet deugd, want ik kom maar een of twee keer per jaar naar België.’ ‘Bijna negen jaar geleden leerde ik mijn vriend Gaël kennen toen ik na mijn studies een seizoen als touroperator werkte in Val Thorens. Daarmee verdiende ik niet veel, maar het was een fijne job en na het skiseizoen zou ik terug naar België keren. Dat is anders uitgedraaid (lacht). Gaël en ik beslisten om verder te gaan en intussen hebben we een zoontje, Marius, van bijna drie jaar.’ ‘Bij mijn vrienden in België is het nu ook babyboom. Ergens is het wel raar om pas een halfjaar na hun geboorte voor het eerst hun kindjes te zien. Ik heb intussen ook veel vrienden in Frankrijk. Toch doe ik er alles aan om contact te houden met het thuisfront. Mijn ouders komen vaak langs in de bergen, ze hebben er intussen zelfs een buitenverblijf. En mijn vrienden spreek ik vaak op Whatsapp. We houden elkaar op de hoogte van alles.’
EMILIE LANGHOR (36) UIT VERVIERS/ULURU (AU)
‘Elk jaar even thuis in België’ ‘Of ik me heel mijn leven in Australië zie wonen? Ik zie wel waar het leven me brengt. Een keer per jaar kom ik terug naar België, want ik mis mijn familie wel. In juni was ik hier een hele maand. Ik besef dat ik belangrijke momenten met mijn familie moet missen en dat mijn ouders ouder worden. Anderzijds voel ik me in België minder gelukkig. Ik zie mezelf als een avonturier, ik zoek graag nieuwe uitdagingen die mijn leven verrijken.’ ‘Ik heb al veel van de wereld gezien, toch ligt mijn hart in Australië. Het land biedt zoveel mogelijkheden. De mensen zijn vriendelijk, relaxed, ze genieten van het leven. Niets is onmogelijk. Tien jaar geleden trok ik voor een korte werkvakantie naar Australië, ik bleef er uiteindelijk twee jaar. Daarna verhuisde ik naar ZuidAfrika, waar ik een opleiding tot ranger volgde. Ik leerde wilde dieren opsporen, hoe ze te benaderen, begeleidde safaritochten … Maar Australië bleef mijn grote droom. Sinds 2016 werk ik er als gids en kom ik met toeristen op heel unieke plaatsen. Vliegen over canyons, zoeken naar larven met de Aboriginals … zijn bijna dagelijkse kost. Ik ben altijd in de natuur en ontmoet leuke mensen. Ik hou van mijn job! Maar eigenlijk maakt het me echt niet uit waar ik ben, als ik maar iets kan betekenen voor de maatschappij. Wenst niet iedereen dat?’
! e y b d o Go
Tekst: Rosine Pittevils en Sarah Vandoorne
Ilina Ghijs
E VEN WEG
HILDE DEMECHELEER (48) UIT GALMAARDEN
RIA TIMMERMANS (61) UIT OPVELP
‘Vrijwilligerswerk geeft me energie’
‘Elk plekje heeft zijn charme’
‘Hoe vaker ik op reis ga als vrijwilliger, hoe meer mensen ik leer kennen. Ik ben historica van opleiding en leerkracht van beroep. Naast geschiedenis geef ik ook aardrijkskunde en dat is geen toeval. Ik heb mijn hart verloren in de bergen. Skiën, wandel- en fietsvakanties, maar ook stedentrips veraf of dichtbij … Het liefst zit ik elke maand weleens in het buitenland. De energie die ik op reis opdoe, neem ik steeds mee naar huis.’
‘Reizen is de rode draad in mijn leven. Voor mijn job als coördinator internationalisering zat ik regelmatig in het buitenland om projecten voor Socrates, Erasmus en Tempus uit te werken. Onlangs ging ik met pensioen. Nu begeleid ik als vrijwilliger reizen voor OKRA, Pasar en Intersoc. Daarnaast trekken mijn man Luc en ik er onder ons tweetjes graag al fietsend of wandelend op uit. Ik schat dat ik ongeveer vijftien weken per jaar in het buitenland ben.’
‘Ik ging intussen al twaalf keer mee met Intersoc als vrijwilliger. Ik doe al langer vrijwilligerswerk. In mijn jeugd was ik moni bij Kazou en gaf ik cursussen. Bij Intersoc zijn mijn taken divers: afwassen, onderhoud, noem maar op. Goed om mijn hoofd even leeg te maken na een druk schooljaar. Vaak moet ik enkel ’s ochtends werken, of werk ik ’s middags en ’s avonds. Ideaal, want anders zou ik toch te veel gaan wandelen (lacht). Volgende week vertrek ik voor twee weken als vrijwilliger naar Zwitserland. En daarna? Dan komen mijn zonen Hannes (15, foto) en Wout (17) en malteser Moppie gewoon achter en blijven we nóg tien dagen in de bergen!’
‘Een favoriete bestemming heb ik niet, elk plekje heeft zijn charme. Er zijn zo veel mooie plekken, in Nieuw-Zeeland of Mexico (zie foto), maar ook in België. Vergelijken is heel moeilijk. Dat maakt reizen zo boeiend. Ik ontdek altijd nieuwe dingen, andere culturen. En als reisbegeleider doe ik het ook voor de groepssfeer. Maar hoe graag ik ook reis, ik ben altijd blij om terug thuis te komen. Mijn eigen bed, mijn eigen keuken ... Ik prijs me gelukkig met het leven dat we kunnen leiden. Moesten Luc en ik opnieuw beginnen, we zouden alles compleet hetzelfde doen. We hopen dat we nog lang gezond mogen blijven. Want ik wil nog meer van dat (lacht).’
Goodbye!
ZIAN DEMESMAEKER (8) UIT PUURS
‘Voor het eerst alleen op vakantie tussen de dino’s!’
r
‘Ik kon gisteren niet slapen, zo hard keek ik uit naar mijn eerste Kazouvakantie. Om middernacht kwam ik even naar beneden en verklapte ik aan mama en papa hoe zenuwachtig ik wel was. En om 6 uur ’s ochtends was ik al klaarwakker! Vandaag vertrek ik op Dinovakantie naar Overijse. Ik houd heel veel van dinosauriërs, mijn kamer staat er vol van. Een favoriet heb ik niet. Of toch wel: allemaal! Het is de eerste keer dat ik alleen op vakantie ga, zonder mijn ouders. Al voel ik me zeker niet alleen: drie vrienden uit mijn klas gaan met me mee. Samen gaan we naar de dinoskeletten kijken in het Museum voor Natuurwetenschappen in Brussel. En we gaan ook een dinomasker maken. Zo word ik zelf een beetje een dinosauriër. Rawr!!!’
James Ar thu
e!
7
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 13 juli 2018
8
Visie ¬ vrijdag 13 juli 2018
‘Niet alléén Google ‘De klassieke en Facebook zijn werknemer de toekomst’ verdwijnt niet plots’ Robots op de werkvloer, een smartphone-app als werkgever en slimme wizzkids als nieuwe elite. Werk zoals we het kennen zal ingrijpend veranderen, wordt gezegd. Maar hoe zal onze job er dan voortaan uitzien? Geen beter moment dan de zomer om vooruit te kijken. Visie denkt samen met ACV-erevoorzitter Luc Cortebeeck en onderzoeker Matthias Somers na over de toekomst van werk.
M
atthias Somers (denktank Minerva) laat in zijn boek ‘Vorm geven aan digitale tijden’ elf experts aan het woord over de invloed van digitale en technologische veranderingen op verschillende maatschappelijke domeinen. Ook Luc Cortebeeck blijft als ere-voorzitter van het ACV en de Internationale Arbeidersorganisatie (IAO) bezig met die toekomst als lid van de IAO-commissie ‘Toekomst van Werk’. Hij is alleszins onder de indruk van Somers’ boek: ‘Het hoort bij het beste wat ik al las over de uitdagingen in toekomst.’ Digitale platformen en apps, artificiële intelligentie, blockchain, digitale communicatie, robotisering en ga zo maar door. Het lijkt wel alsof we voor de grootste verandering ooit staan. Matthias Somers: ‘Iedereen spiegelt zich
graag voor in de meest bijzondere tijden te leven. Het is normaal dat het nu lijkt alsof we voor de grootste omwenteling ooit staan. Maar feit is wel dat door de digitalisering het werken zal veranderen . Werknemers zullen nu niet altijd meer met een vast contract op één plek samen werken. Eigenlijk keren we daarmee terug naar hoe het voor de allereerste industriële revolutie georganiseerd was. Textielbedrijven gaven toen ook de productie aan aparte huishoudens.’ Luc Cortebeeck: ‘En dan zijn er ook nog andere grote uitdagingen waar we voor staan, niet alleen de digitalisering en haar effecten. We gaan tegen het jaar 2030 wereldwijd 600 miljoen extra jobs nodig hebben. Koppel dat aan een groeiende migratie en reken daarbij ook nog eens een groeiende ongelijkheid. En vergeet de klimaatproblematiek niet.’
Somers: ‘Té spectaculaire voorstellingen kunnen er echter ook toe leiden dat we gaan zeggen: we kunnen er toch niets aan veranderen, we moeten gewoon meegaan en we zien wel waar we uitkomen. Dat speelt vooral in de kaart van zij die daar beter van worden.’ ‘We wilden vliegende auto’s maar kregen slechts 140 tekens’, de lengte van een twitterbericht, verzuchtte technologie-investeerder Peter Thiel. Voor sommigen gaat het dan weer allemaal veel te traag vooruit. Somers: ’We mogen het niet wegwimpelen en denken dat het allemaal wel meevalt onder het motto been there, done that. Hoewel het resultaat op lange termijn positief kan zijn, waren er altijd mensen die niet meekonden met maatschappelijke veranderingen. Altijd ging er een groep ten onder aan vernieuwingen.’
Dat is dus niet nieuw of alleen de schuld van de technologie? Cortebeeck: ‘De globalisering speelt ook een heel belangrijke rol. Machtshebbers maakten de wereld wijs dat er eigenlijk helemaal geen regelgeving nodig was. Alles kon en mocht. De digitale revolutie krijgen we nu net op een moment dat we de effecten van de globalisering in ons gezicht krijgen. Dat zorgt voor een gevoel van ongerustheid en pessimisme. Maar dat hoeft niet noodzakelijk.’ We moeten dus niet pessimistisch naar de toekomst kijken? Cortebeeck: ‘Zoals Matthias ook in het boek opmerkt: wat er goed is, hebben we er in het verleden zelf goed van gemaakt. Niets is vanzelf gekomen. Sociale zekerheid, collectieve loononderhandelingen, cao’s enzovoort is allemaal afgedwongen. Techno-
Bart Dewaele
Luc Cortebeeck en Matthias Somers over werken in een digitale toekomst
9
Visie ¬ vrijdag 13 juli 2018
logische veranderingen zullen altijd meer welvaart brengen, maar de vraag is vooral hoe we die welvaart verdelen.’ Een dijk opwerpen tegen de mogelijke, negatieve gevolgen dus? Maar toch maken we allemaal ook graag gebruik van de nieuwe mogelijkheden. Cortebeeck: ‘Technologie even wegduwen gaat niet lukken. We gebruiken het massaal en zouden er allemaal voordeel uit kunnen halen. Maar dan moeten we het ook zo regelen en organiseren. Onze behoeften zijn vandaag ook anders dan vroeger. Je moet het individu ruimte geven. Zeker jonge mensen verwachten autonomie. Maar tegelijk wil iedereen nog steeds stabiliteit.’ Somers: ‘Technologie heeft altijd twee kanten. We kunnen soms zelfs spreken van de kolonisatie van thuis door het werk, doordat we ’s avonds nog snel even onze werkmail checken. Anderzijds biedt het ook mogelijkheden om bijvoorbeeld om vier uur te stoppen met werken, de kinderen van school te halen en dan wanneer de kinderen in bed liggen nog even verder te werken.’
Somers: ‘Wij focussen ook heel sterk op die grote spelers als Google en Facebook. We doen dan alsof dát de toekomst van de economie is. Maar we mogen niet vergeten dat heel veel mensen vandaag in bijvoorbeeld schoonmaakbedrijven en supermarkten aan de slag zijn. En dat gaat in de toekomst echt niet anders zijn.’
Cortebeeck: ‘De tendens is dat wanneer je in de toekomst nog een job wilt hebben, het uitsluitend je eigen verantwoordelijkheid is om daarvoor te zorgen. Veel mensen krijgen de mogelijkheid gewoon niet om een opleiding te volgen. En indien wel weten ze zelden met welke vorming ze beter of opnieuw aan de slag kunnen.’
Opgeleid voor de toekomst
Twee sleutels tegen ongelijkheid
Worden we genoeg voorbereid voor een job in die digitale wereld? Somers: ‘Daarvoor wordt er nog te vaak naar onderwijs gekeken. Onderwijs kan er niet voor zorgen dat iedereen op ieder moment perfect past in het hokje dat een bedrijf net zoekt. Veel te vaak gaan bedrij-
Cortebeeck: ‘We hebben twee sleutels in handen: die van de arbeidsregels en die van de belastingen. Door goede loononderhandelingen en sociale zekerheid is ons land gelijker dan verschillende buurlanden. Goede arbeidsregels, dát zijn de grote herverdelers geweest in het verleden, meer dan de belastingen. ‘En dat hebben we toch vooral te danken aan de vakbonden. Nu de vakbonden bij het groot huisvuil buitenzetten is dus een heel slecht idee. Dat is helaas wel de tendens op dit moment. Terwijl dat juist de behoeders zijn van sociale rechtvaardigheid.’ Somers: ‘Al die deregulering gaat nu nog geen effect hebben op de ongelijkheid. Maar over tien tot vijftien jaar gaan we de effecten zien. En dán gaan de mensen vragen: ‘hoe komt dat nu toch?’ en zal men wij-
In het boek wordt het verdwijnen van de middenklasse voorspeld. Vandaag zit al de helft van alle rijkdom bij de rijkste tien procent. Herverdeling wordt dus alleen maar belangrijker in de toekomst?
Wat goed is hebben we in het verleden zelf goed gemaakt. Niets is vanzelf gekomen. Luc Cortebeeck
Nieuwe regels onnodig
zen naar de globalisering en de technologische veranderingen. Terwijl het gewoon de afbraak van de instituties zoals vakbonden was.’ Cortebeeck: ‘Tegelijkertijd moeten vakbonden ook de moed hebben om zichzelf te herdenken. Vakbonden zijn meer dan wie ook aan zet. Maar het hangt allemaal af van het vermogen en de kansen van vakbonden om die nieuwe soorten werknemers te betrekken. En dat zal veel inventiviteit of verbeeldingskracht eisen.’
Proberen we vandaag niet te hard om nieuwe werkvormen in oude regels te wringen? Misschien is het tijd om de regels grondig te herschrijven? Somers: ‘Kijk naar Uber, is dat echt een nieuwe vorm van werk of draait het vooral om het omzeilen van sociale en fiscale regels? De meeste regels die we vandaag kennen zijn er gekomen om goede redenen, na lang overleg en na lang proberen. Die zorgen ervoor dat onze ongelijkheid relatief beperkt is en dat mensen zekerheid wordt geboden. Aan het huidige systeem zijn we ook niet gekomen door te denken: dit is nu eenmaal hoe het tegenwoordig werkt en we zullen ons moeten aanpassen.’ ‘Alles heruitvinden zal vooral voor heel veel mensen negatief zijn. Je ziet bijvoorbeeld dat de flexibilisering vooral goed is voor hoogopgeleide mensen. Maar voor heel veel anderen betekent dat onzekere uren, onzeker inkomen en het verlies van een sociaal vangnet.’
Altijd ging er een groep ten onder aan vernieuwing. Matthias Somers
Cortebeeck: ‘Ook bij de IAO zijn we bezig met de bestaande internationale regels te herbekijken. En we stellen vast dat veel van die conventies nog steeds kunnen dienen. Na een update moeten we zelfs minder schrappen of bijsturen dan we zelf aanvankelijk dachten.’ ‘En de klassieke vaste werknemer gaat ook niet plots verdwijnen. Dat zeggen ook werkgevers me. Voor bepaalde taken en opdrachten zal er inderdaad meer een beroep gedaan worden op tijdelijk ingehuurde zelfstandige specialisten. Maar anderzijds zullen bedrijven altijd vaste werknemers nodig hebben.
Bart Dewaele
Waardevol werk en leven
u Plaats van afspraak is het middelpunt van technologische veranderingen: DigitYser, een nieuw ‘digitaal clubhuis’ voor NextTech-ondernemers in Brussel. ven ervan uit dat iemand maar volledig aan alle jobvereisten moet voldoen en dat het de taak van de maatschappij is om daarvoor te zorgen. Een bedrijf moet zelf ook mensen opleiden, mensen durven aannemen zonder ervaring of mensen die op het eerste zicht misschien net niet alle specifieke kenmerken bezit voor een bepaalde functie.’ Cortebeeck: ‘De vraag is waarom ze daar niet eerder hebben op ingezet. Die toekomst van het werk is nu al volop bezig. Dat is een Lidl en Carrefour. Je ziet daar dat mensen die goed opgeleid zijn en veel ervaring hebben aan de kant worden geschoven.’ Somers: ‘ING heeft ook 3 000 mensen aan de kant gezet, en een deel zit gewoon betaald thuis. En nu zijn ze weer volop nieuwe mensen aan het rekruteren. Dat is gewoon waanzin.’
Cortebeeck: ‘Die kloof is al enorm vergroot door de globalisering. De lonen zijn veel te sterk uit elkaar gegroeid, ze volgen de stijgende productiviteit niet meer. En we zien dat werken minder opbrengt dan kapitaal.’ Somers: ‘Maar dan is geen onvermijdelijkheid. Hoe we er zelf mee omgaan zal veel bepalen. Zo heeft die globalisering een heel andere impact gehad in bijvoorbeeld de VS dan hier. Zowel de globalisering als de digitalisering zien we te fatalistisch, alsof we ze niet kunnen veranderen.’ Hoe waarschijnlijk is het dat die uitdagingen werkelijk worden aangepakt? In het boek wordt bijvoorbeeld het idee van een robotbelasting genoemd, dat terwijl vandaag belastingen, de welvaartstaat en herverdeling al continu in vraag worden gesteld.
Cortebeeck: ‘Waardig werk is heel belangrijk, niet alleen voor een inkomen maar ook om je goed te voelen. Je ziet bij mensen die vervroegd uit de arbeidsmarkt verdwijnen dat zij ofwel zeer nuttige taken opnemen binnen vrijwilligerswerk ofwel bijzonder gefrustreerd worden. Het brugpensioen of SWT heeft de mensen niet gelukkig gemaakt. Het was een systeem om sociale uitdagingen op te lossen, zolang mensen geen waardig alternatief hebben. Sommige politici willen slachtoffers van herstructureringen gewoon de werkloosheid induwen met de plicht werk te zoeken, niet met het recht een er nstig werkaanbod te krijgen.
Nils De Neubourg
Vorm geven aan digitale tijden – Matthias Somers ✔ www.denktankminerva.be/ studies/vormgevenaandigitaletijden IAO-commissie ‘Toekomst van Werk’ ✔ www.ilo.org/global/topics/ future-of-work
10
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 13 juli 2018
Wanneer is het te warm om te werken? Als een hittegolf het land overspoelt, mag je niet zomaar thuisblijven van je werk. Je werkgever moet wel bepaalde maatregelen nemen, als de maximumwaarde overschreden wordt. Welke maximumtemperatuur? Een bepaalde warme temperatuur kan bij zeer vochtig weer ondraaglijk zijn, terwijl die bij droog weer geen problemen geeft. Daarom wordt er gekeken naar de zogenaamde WBGT-index. Die neemt zowel de temperatuur als de luchtvochtigheid in rekening. Als die index een bepaalde grenswaarde overstijgt, moet de werkgever actie ondernemen. Die grenswaarde is bovendien afhankelijk van de fysieke belasting van het werk.
Wanneer maatregelen treffen?
Een voorbeeld Een temperatuur van 30 graden Celsius en een luchtvochtigheid van 40 procent geeft een WBGT-index van 23,5. In bedrijven waar werknemers zwaar tot zeer zwaar werk verrichten, zal een werkgever maatregelen moeten nemen.
Welke maatregelen? Enkele noodzakelijke maatregelen die de werkgever moet nemen, zijn: • Binnen de 48 uur een verluchtingssysteem installeren • Gratis aanbieden van verfrissende dranken • Beschermingsmiddelen aanbieden (zonnescherm, hoofddeksel, zonnecrème,…) • Rusttijden invoeren
Zeer licht tot lichte fysieke werkbelasting Maximale WBGT-index:
Halfzware fysieke werkbelasting Maximale WBGT-index:
29
26
Zware fysieke werkbelasting Maximale WBGT-index:
Zeer zwaar fysieke werkbelasting Maximale WBGT-index:
22
18
Ouderschapsverlof opnemen kan straks ook met halve dagen Ouders kunnen binnenkort hun ouderschapsverlof opnemen met een halve dag per week of met een hele dag om de twee weken. Vorige week raakte de Kamercommissie Sociale Zaken het eens over een versoepeling. Eind 2016 al sloten vakbonden en werkgevers hierover een akkoord in de Nationale Arbeidsraad. En Kamerlid Nahima Lanjri diende een wetsvoorstel in. Toch duurde het anderhalf jaar voor het dossier politiek gedeblokkeerd raakte.
Ouderschapsverlof, hoe werkt het? Voor wie? Ouderschapsverlof is er voor wie werkt en zorg draagt voor jonge kinderen. Je hebt recht op ouderschapsverlof vanaf de geboorte van je kind, totdat hij of zij 12 jaar is.
Hoe opnemen? Per kind heb je een recht op ouderschapsverlof van 4 maanden (volledige onderbreking). Je kunt het verlof in volgende vormen opnemen en je mag die ook afwisselen. • 4 maanden volledige onderbreking • 8 maanden halftijdse onderbreking • 20 maanden vermindering met één vijfde • 40 maanden vermindering met één tiende (binnenkort)
V
andaag kun je ouderschapsverlof voltijds, halftijds of één dag per week opnemen. Door de nieuwe regeling wordt het mogelijk om ook één tiende ouderschapsverlof op te nemen. Dat komt neer op een halve dag per week, bijvoorbeeld woensdagnamiddag, of één volledige dag om de twee weken. Dat laatste komt tegemoet aan de verzuchting van co-ouders die het liefst enkel ouderschapsverlof opnemen in de week dat hun kinderen bij hen zijn. De werkgever moet wel akkoord zijn met het opnemen van één tiende ouderschapsverlof. Het gaat dus om een gunst, niet om een recht. De nieuwe regeling gaat in na publicatie in het Staatsblad. Nu er een politiek akkoord is, kan dat snel gaan. Visie houdt je op de hoogte.
Een gunst, geen recht ‘Dat werknemers hun ouderschapsverlof op een soepele manier kunnen opnemen, is uitermate positief’, reageert Mathieu Verjans, nationaal secretaris van ACV die daarover mee onderhandelde in de Nationale Arbeidsraad. ‘Voor veel mensen is werk en gezin combineren moeilijk. Elke maatregel die dat kan vergemakkelijken, is dan ook meegenomen. Het is alleen jammer dat deze versoepeling een gunst is, en geen recht voor de werknemer. Maar ik ga uit van het gezond verstand van werkgevers. Als werknemers zich goed in hun vel voelen en minder stress onder-
Welke voorwaarden zijn er?
vinden, dan heeft de werkgever daar ook baat bij. Uiteraard zullen we proberen om deze gunst in de toekomst om te buigen tot een recht.’
Zondagopeningen De politieke doorbraak in dit dossier hangt samen met een ander dossier dat eveneens vorige week gedeblokkeerd raakte: de zondagopeningen van winkels. Voortaan hebben werknemers van handelszaken in toeristische centra recht op 13 vrije zondagen. ‘Die nieuwe regeling rond zondagswerk is in feite een status quo’, licht Chris Van Droogenbroeck van bediendevakbond LBC toe. ‘De huidige regelgeving bepaalt dat winkels in toeristische centra maximaal 39 zondagen open mogen zijn. Maar omdat daar totaal geen controle op is, zijn in de praktijk veel winkels gewoon elke zondag open. Werknemers gaan nu tenminste het recht hebben
op 13 vrije zondagen, maar dat is nog altijd veel te weinig.’ Volgens Van Droogenbroeck is hét probleem de zeer soepele manier waarop steden en gemeenten erkend worden als toeristisch centrum. Daardoor worden de deuren wagenwijd opengezet voor zondagwerk. ‘De samenleving en de politiek moeten zich zeer goed bezinnen over het loslaten van de zondag als ons laatste collectieve rustpunt. Regelmatig zondagwerk is een zware aanslag op het sociaal leven van winkelpersoneel. En economisch gezien houdt het geen steek: de kosten voor de winkel stijgen, maar de klanten gaan niet plots meer uitgeven. Dit gaat niet over meer inkomsten, maar vooral over concurrentie en marktaandeel. Als de ene winkel op zondag opent, moet de rest volgen.’ David Vanbellinghen
Je moet minstens één jaar in dienst zijn bij je werkgever. Hiervoor wordt gekeken naar de periode van 15 maanden die je aanvraag voorafgaan. Als je kiest voor een volledige onderbreking van je arbeidsprestaties, speelt het geen rol of je voltijds of deeltijds werkt. Als je naar een halftijdse of vier vijfde tewerkstelling wil overstappen, moet je wel voltijds werken.
Wat met mijn inkomen? Als je ouderschapsverlof opneemt, heeft dat uiteraard gevolgen voor je brutoloon. Tijdens de periode waarin je afwezig bent op het werk, verdien je niets. Maar je hebt wel recht op een uitkering van de RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening).
✔ Meer info vind je in de ACVbrochure ‘Tijdskrediet en landingsbanen in de privésector’, die je kunt downloaden of bestellen via http://brochures.acv-online.be
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 13 juli 2018
Doorbraak voor slachtoffers arbeidsongeval die woning moeten aanpassen
11
Nieuwe cao’s in gezinszorg In het paritair comité van de gezinszorg zijn de eerste cao’s gesloten, in navolging van het nieuwe Vlaams intersectoraal akkoord voor de non-profit. Daardoor verhoogt de fietsvergoeding op 1 augustus naar 0,23 euro per km. Ook dienstenchequeswerknemers van de diensten gezinszorg krijgen dat nieuwe bedrag. Vanaf 1 oktober geldt er een toeslag op feestdagen van 100 procent op het loon. En de terugbetaling van vervoerskosten met de auto stijgt op 1 juli 2019 naar 0,346 euro. Ook zijn er cao’s gesloten rond flexibel werken. Daardoor kan er afgeweken worden van de regel om de uurrooster vijf dagen op voorhand bekend te maken. Ook kan de arbeidsduur van week tot week verschillen. Zo kan een verzorgende plus- en minuren realiseren. De nieuwe regeling is een proefproject van drie jaar, waarbij werknemers vrijwillig kunnen instappen. Het wordt enkel toegepast als dat nodig is voor de zorgverlening bij de cliënt. ACV Voeding en Diensten zal het project grondig opvolgen en evalueren.
Syndicale premie mag stijgen Als lid van de vakbond betaal je elke maand een ledenbijdrage. Daarmee kan het ACV zijn dienstverlening, rechtsbijstand en vakbondswerking organiseren. In heel veel sectoren krijgen vakbondsleden een syndicale premie, die de kosten van het lidmaatschap voor een groot deel dekt. In het interprofessioneel akkoord van 2017 werd er beslist om het plafond van die premie te verhogen van 135 naar 145 euro per jaar. Op 6 juli verscheen eindelijk het Koninklijk Besluit dat dit regelt, en dit met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2017. Hoeveel de syndicale premie effectief bedraagt, wordt evenwel per sector geregeld. Meer info bij je vakbondsafgevaardigde of beroepscentrale. u Het Hof van Cassatie oordeelt dat een garagepoortopener ook een prothese is. Als iemand die nodig heeft na een arbeidsongeval moet de verzekeraar de kosten daarvan vergoeden.
Wie slachtoffer wordt van een arbeidsongeval moet daardoor soms zijn woning aanpassen. Door een recente uitspraak van het Hof van Cassatie zullen meer mensen die kosten kunnen verhalen op de verzekeraar. Daar is dan wel steeds een juridische procedure voor nodig, tenzij bevoegd minister Maggie De Block meteen het toepasselijke Koninklijk Besluit aanpast.
E
en arbeidsongeval kan ernst ige gevolgen hebben. Soms leidt het tot een blijvende handicap. Wanneer die handicap erkend wordt door het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap), krijg je van het VAPH onder andere een tegemoetkoming voor hulpmiddelen en noodzakelijke aanpassingen aan je woning.
Traplift en monolift Maar een arbeidsongeval leidt niet automatisch tot een erkenning door het VAPH. De enige weg om dan een vergoeding te krijgen voor noodzakelijke aanpassingen aan de woning is via de arbeidsongevallenverzekeraar. Maar dat blijkt in de praktijk makkelijker gezegd dan gedaan. Het pro-
bleem is dat in het toepasselijke Koninklijk Besluit enkel expliciet gesproken wordt over een traplift of een monolift (lift die aan een plafondrail hangt en waarmee je je kunt verplaatsen tussen kamers op eenzelfde verdieping). Die worden als een prothese aanzien en de arbeidsongevallenwet bepaalt dat de verzekeraar de nodige prothesen moet vergoeden. Claims voor andere noodzakelijke aanpassingen aan de woning, zoals aan de badkamer, keuken of leefruimte, worden steevast afgewezen.
Rechtszaak Een recente uitspraak van het Hof van Cassatie brengt daar nu verandering in. Waarover ging het? Op 10 augustus 2009 werd mevrouw D. D., werknemer bij de NV L., slachtoffer van een arbeidsongeval. Een gevolg daarvan is dat zij niet langer haar garagepoort zelf kan openen. Mevrouw D. liet daarom een elektrische garagepoortopener installeren, na een tussenkomst van het VAPH. Met een simpele druk op de knop van de afstandsbediening opent de poort nu automatisch. Het VAPH wendde zich tot de arbeidsongevallenverzekeraar om de kosten daarvan terug te betalen. Maar de verzekeraar weigerde dat en het kwam tot een rechtszaak. Uiteindelijk kwam de juridische twistappel bij het Hof van Cassatie terecht. Het Hof oordeelde dat de verzekeraar wel degelijk de kosten van de garage-
poortopener moet vergoeden. Het is niet omdat een garagepoortopener niet expliciet vermeld staat in het toepasselijke KB dat die daarom per definitie geen prothese is, stelt het Hof.
Voor Ryanair is flesje water voor personeel te veel gevraagd
Bredere interpretatie Waarom is dit arrest nu zo relevant? ‘Door deze rechtspraak van de hoogste gerechtsinstantie in ons land is een garagepoortopener voortaan een prothese. Als iemand die nodig heeft ten gevolge van een arbeidsongeval, moet de verzekeraar de kosten daarvan vergoeden’, zegt Herman Fonck van de dienst Onderneming van het ACV. ‘Dat is vooral positief nieuws voor slachtoffers van een arbeidsongeval die geen erkenning van het VAPH krijgen. Ook ligt de weg open om een doorbraak te forceren voor andere noodzakelijke aanpassingen aan de woning, zoals aan een badkamer, keuken of leefruimte. Doordat het Hof de wetgeving breder interpreteert komen ook deze werken in aanmerking voor terugbetaling na een arbeidsongeval. Al zal het ongetwijfeld nog meerdere rechtszaken vergen vooraleer dat vanzelf gebeurt. Tenzij minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken Maggie De Block de lijst van prothesen in het KB meteen aanpast aan de rechtsspraak. Dat zou veel slachtoffers een rechtszaak tegen hun verzekeraar besparen.’ Leen Grevendonck
Op 25 en 26 juli legt het cabinepersoneel van Ryanair uit België, Spanje, Italië en Portugal gezamenlijk het werk neer. De staking vindt plaats pal in het hoogseizoen en zal dus heel wat reizigers treffen. ‘Wij verontschuldigen ons daarvoor, maar wij zien geen andere mogelijkheid dan naar het stakingswapen te grijpen’, klinkt het. ‘De maat is vol.’ Een flesje water tijdens de vlucht? Als cabinepersoneel bij Ryanair moet je dat zelf betalen. Veiligheid is ondergeschikt aan de verkoop van drank, maaltijden, ‘duty free’-artikelen en loterijbiljetten. Wie zijn target haalt, moet het de maand erop nog beter doen. De arbeidstijd start pas zodra het vliegtuig in beweging komt. En de opleiding tot cabinepersoneel moet je zelf betalen. ‘Het is duidelijk dat de arbeidsvoorwaarden voor het cabinepersoneel bij Ryanair ondermaats zijn’, zegt Paul Buekenhout van bediendevakbond LBC. ‘Dat Ryanair ook de nationale wetgeving niet respecteert, maar alle personeel onder minder gunstige Ierse contracten aanwerft, is ook al jarenlang een doorn in het oog. Bovendien heeft het bedrijf in België nog altijd geen vakbond erkend. Dat alles samen krijg je niet meer uitgelegd. Het personeel vraagt een minimum aan respect. En dat doen zij nu voor het eerst in solidariteit met collega’s uit andere landen. Hopelijk levert deze actie iets op, anders zullen er helaas nog meer moeten volgen.’
12
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 13 juli 2018
Van armoede naar middenklasse duurt meer dan 100 jaar in België De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) deed recent een grootschalig onderzoek naar sociale mobiliteit. Wat zijn je kansen dat je uit een sociale klasse opklimt of naar beneden tuimelt? De organisatie spreekt van een kapotte lift, wegens een gebrek aan mogelijkheden. Ook in België. In weinig andere OESO-landen is het moeilijker om uit armoede te ontsnappen dan hier.
Kans om te stijgen of te dalen op de sociale ladder
Kans om binnen 4 jaar een hoog inkomen te verliezen
Middenklasse
V
ier generaties, of meer dan honderd jaar. Zo lang duurt het ongeveer voor het nageslacht van een Belgische gezin uit de armste klasse opklimt tot een gemiddeld inkomen. Dat besluit de OESO in haar onderzoek naar sociale mobiliteit. Met die vier generaties zit België in de middenmoot. Het doet daarmee wel beter dan uitschieters als Colombia (elf generaties) en Zuid-Afrika en Brazilië (negen generaties). Toch moeten we landen als Denemarken (twee generaties) en Noorwegen, Finland en Zweden (drie generaties) voorlaten. Vooral op vlak van die inkomensmobiliteit noemt de OESO België een slecht voorbeeld. Ondanks de beperkte of zelfs gedaalde ongelijkheid in ons land, is je financiële toestand veel bepalender dan in andere landen. Dat betekent dat wie arm is, grote kans heeft arm te blijven. Ook rijken blijven vaak makkelijk rijk.
Kleverige vloer en plafond De cijfers tonen aan dat jongeren geboren
30%
Rijkste klasse
Kans om binnen 4 jaar een lager of hoger inkomen te verkrijgen
57%
Het duurt 4 GENERATIES om op te klimmen van de armste klasse naar de middenklasse.
Armste klasse Kans om binnen 4 jaar aan armoede te ontsnappen
onderaan de sociale ladder het bijzonder moeilijk hebben om naar een betere positie te klimmen. Die moeilijkheid om het op vlak van inkomen, gezondheid, onderwijs enzoverder beter te doen dan je ouders, wordt een kleverige vloer genoemd. Net
36%
zoals de vloer bestaat er ook een kleverig plafond: eens je in een gegoede positie zit, zal je die niet snel verlaten.
Slechts een derde uit de armste klasse slaagt erin om binnen een periode van vier jaar een hoger inkomen te verwerven. De bejubelde lage ongelijkheid in België maakt dat gebrek aan sociale mobiliteit ook niet goed. Als je een lager inkomen vandaag kan compenseren met een hoger inkomen op een ander moment in je leven, wordt die ongelijkheid ook minder relevant. Daar knelt het Belgische schoentje: het is hier bijzonder moeilijk om een laag inkomen vandaag op een later moment te compenseren, net omdat het zo moeilijk is om te groeien in inkomenscategorie.
Werkloosheid als oorzaak van kleverigheid De financiële impact op het individu van het wel of niet hebben van een job is heel groot in België. Een partner met een job blijkt vooral die impact te verzachten, meer dan steun vanuit de overheid. Bij het verlies van zijn baan blijkt de Belg van alle West-Europese landen het slechtst af te zijn. Maar ook ander aspecten beperken onze sociale mobiliteit. Rijkdom blijft in België in extreme mate binnen dezelfde (hoge) klasse. En zoals het vermogen worden ook de scholingsgraad en schoolresultaten enorm beïnvloed door gezinsachtergrond, veel meer dan in de meeste omringende landen. Gezondheidsmobiliteit is het enige domein waarop België wel goed scoort. De beweging van een slechte gezondheid naar een goede gezondheid is hier relatief makkelijk te maken. Nils De Neubourg
Zowel het plafond als de vloer zijn in België nog kleveriger geworden sinds 1990.
DE FOCUS
DE KAPOTTE LIFT In 2013 had Barack Obama het over de teloorgang van de Amerikaanse middenklasse en van de American Dream: het besef dat bij veel Amerikanen groeide dat, hoe hard ze ook wroeten, ze niet zullen vooruitgaan in het leven.
Acvonline
het.acv
Hij had het over de vrees van veel Amerikanen dat hun kinderen het niet beter dan hun ouders zullen hebben. Dat de economie voor iedereen voor vooruitgang zorgt, noemde hij de grootste uitdaging. Enkele weken terug verscheen de studie ‘A broken social elevator’ (de kapotte sociale lift) van de Organisatie van Economische Samenwerking en Ontwikkeling. Dat rapport gaat over krak dezelfde dingen als de speech van Obama. Met één groot verschil: Europa, en ook België, komt nu in beeld. Hierboven lees je meer over dit rapport, dat kranten en omroepen compleet onterecht volledig links laten liggen. Deze studie leert ons dat niet alleen de American Dream stukgeslagen is. De inkomensongelijkheid in België is dankzij de uitbouw van de welvaartsstaat wel veel lager dan in
Amerika. Toch duurt het ook bij ons vier generaties om van een laag naar een gemiddeld inkomen op te klimmen. Vier generaties, dat is er maar eentje minder dan Amerika. Dus laten we niet te hoog van de toren blazen. Als we willen dat de sociale lift snel en voor veel mensen naar boven gaat zijn er een paar cruciale werkpunten. Zo bepaalt de plaats waar je wieg stond, nog veel te sterk de latere opleiding en dus het inkomen. Dat moet eruit. Je sociale achtergrond mag je scholingsniveau niet bepalen. Kinderen uit kortgeschoolde en kansarme gezinnen moeten veel vaker doorstromen naar hogere studies. Het gaat zelfs nog verder: met een ambitieus beleid van levenslang leren dat mensen in staat stelt op latere leeftijd een diploma te behalen, met werkgevers
die in scholing moeten investeren en er niet alleen de vruchten van willen plukken. We hebben ook nood aan meer én kwalitatieve jobs, om mensen uit armoede en werkloosheid te ‘liften’. Flexi-jobs en de 6.000 euro bijklussen voor wie al een job heeft of op pensioen is, zijn niet de oplossing. Zomin zijn uitzendjobs en allerlei precaire statuten de zaligmakende oplossing. Te zelden zijn die een opstap naar betere jobs. Vooral de mensen die de lift het hardst nodig hebben ervaren dat: zij blijven er al te vaak in hangen. Als we willen dat meer mensen sociaal vooruitgaan, moeten meer mensen een stabiele en degelijk betaalde job hebben. De regeringen in dit land werken aan een arbeidsdeal. Hopelijk is dat hun doel. En niet het straffen van werklozen en het afbouwen van werknemersrechten. Want dan blokkeert de lift. Marc Leemans, ACV-voorzitter
Je sociale achtergrond mag je scholingsniveau niet bepalen.
16
Visie ¬ vrijdag 13 juli 2018
DE PAUZEKNOP WIM LYBAERT OVER REIZEN, GELOOF EN
INDRUKKEN
‘Geluk is je verwachtingspatroon leren bijstellen’ Hij bewondert Charles Darwin en ontdekkingsreiziger zijn vindt hij het ultieme leven. Maar ook anno 2018 kunnen we volgens Wim Lybaert nog veel moois op de wereld ontdekken. ‘Het is een kwestie van je blik te verruimen, naar andere mensen toe en naar de natuur.’
ren kijken naar de natuur. Omgekeerd heeft zij mij leren kijken naar mensen. Door dit tv-programma te maken heb ik mij dus ook een beetje een ontdekkingsreiziger gevoeld.’ Enkele jaren geleden vergezelde je Arnout Houben tijdens zijn voettocht naar Compostela voor ‘Man Bijt Hond’. Was dat een bijzondere reis voor jou? ‘Ja, omdat ik geloof. Maar de meeste pelgrims die naar Santiago de Compostela stappen, zijn niet gelovig. Ze zijn op zoek naar zichzelf, naar zingeving, naar een lief, naar verlossing of ze willen een periode in hun leven verwerken. Voor mij draaide het wel om mijn relatie tot God. De reden dat ik vandaag heel openhartig kan zijn over mijn geloof, is omdat ik de weg naar Compostela heb bewandeld, of toch grote stukken ervan. Sindsdien twijfel ik niet meer. Voor mij kan het niet anders dan dat er iets is. Ik ben daar heel gerust in. Maar ik kan dat niet vatten in woorden of beargumenteren. Ik denk dat elke mens daarmee worstelt, gelovig of niet.’
A
In ‘De Columbus’ moedig je jouw gasten aan om zich te laten afleiden door onverwachte mooie plekken onderweg. Geef je daar een levensles mee? Wim Lybaert: ‘Het programma is inderdaad een klein beetje een metafoor voor het leven. Ik denk dat veel mensen, onder wie ikzelf, leven met een bepaald doel voor ogen. We willen de beste zijn, willen zoveel geld verdienen, willen die auto, willen dat huis, zo’n partner en drie kinderen. We hangen vast aan een verwachtingspatroon, maar dat komt vaak niet uit. En dan zijn we ongelukkig. Ik denk dat de kunst om gelukkig te zijn er net in bestaat om dat verwachtingspatroon onderweg bij te stellen. Wat ik ook bijzonder frappant vind, is dat we vaak plannen om te genieten. Maar zo werkt het niet. Herken je dit? Je plant een avondje uit met vrienden en het valt tegen. Maar een andere keer ga je per toeval een glas drinken met iemand. Je komt pas om 3 uur ’s nachts thuis en je hebt de meest fantastische avond gehad.’ Zien wat er op je pad komt, is dat ook jouw manier van reizen? ‘Zo zit ik wel in elkaar ja. Als ik onderweg iets moois zie, dan zet ik de auto aan de kant. Ik moet wel zeggen dat dat veel makkelijker was toen mijn vrouw en ik nog alleen op reis gingen, voordat onze kinderen er waren. Nu is mijn enige wens om zo snel
COLOFON
VRT
ls er iemand weet wat ‘het goeie leven’ inhoudt, dan is het telev isiema ker Wim Lybaert wel. Vlaanderen leerde de sympathieke WestVlaming kennen als iemand die met veel passie met zijn handen in de aarde wroet en die lekker kan kokkerellen met de oogst uit eigen moestuin. In zijn laatste tv-programma ‘De Columbus’ trekt hij er elke week met een BV op uit in zijn zelf omgebouwde bus, op zoek naar het goeie leven onderweg. De reis is daarbij belangrijker dan de bestemming.
Wim Lybaert: ‘Dankzij mijn kinderen kan ik de klik maken om wat meer relaxed te zijn op vakantie.’ mogelijk in dat vakantiehuis te geraken en denk ik: laat ik gauw die 1 000 kilometer rijden. Toch zorgen mijn kinderen er tegelijkertijd voor dat ik die klik kan maken om weer wat meer relaxed te zijn op vakantie. Twee jaar geleden maakte ons vliegtuig een tussenlanding in Düsseldorf. De vliegmaatschappij kondigde een staking aan en dus zaten wij daar vast in een hotel nabij de luchthaven. Dat gaf mij meteen stress, totdat ik zag dat mijn kinderen zich daar niets van aantrokken en zich amuseerden. Daardoor kon ik zelf ontspannen. We kwamen één dag later thuis dan voorzien, maar dat was geen ramp.’ In een vroeger interview vertelde je dat Charles Darwin voor jou het ultieme
leven heeft geleid, namelijk reizen en de natuur observeren. ‘Darwin leefde in een periode waarin er nog veel te ontdekken viel over de wereld. Daarom heeft hij voor mij het ultieme leven geleid. Maar mijn ervaring na acht reizen met de Columbus is dat je ook vandaag nog het leven van een ontdekkingsreiziger kunt leiden. Ik heb vier dagen en drie nachten doorgebracht met gasten van wie ik sommigen van haar noch pluim kende. Dat waren een rist ontdekkingsreizen naar elkaar toe. Het is een kwestie van je blik te verruimen, naar andere mensen toe, maar ook naar de natuur. Lieve Blancquaert, die een van mijn gasten was, heeft bijvoorbeeld niets met natuur. Met haar ben ik door een bos getrokken en zo heeft zij le-
De pauzeknop indrukken is gemakkelijk als je vakantie hebt. Maar hoe kom jij in het dagelijks leven tot rust? ‘Door te tuinieren. Als ik in mijn moestuin bezig ben, ben ik helemaal weg van de wereld. Mijn tijdsbesef is volledig anders, omdat ik zo gefocust ben. Wanneer mijn vrouw mij na vijf uur roept om te komen eten, lijkt er voor mij nog maar een half uur voorbij te zijn. Zaaien is voor mij een manier van meditatie. Een paar weken later komen er dan plantjes tevoorschijn en dan kan ik alleen maar denken aan mijn taak om die in leven te houden, zodat ik drie maanden later tomaten kan eten. Maar iedereen heeft zo zijn manier om zijn hoofd leeg te maken. Sommigen doen yoga of lezen een boek. Anderen maken hun hoofd leeg door te gaan lopen. Sport is trouwens iets wat niet werkt voor mij. Als ik dat doe, heb ik het gevoel dat ik doodga. (lacht) Iedereen heeft zijn eigen manier om tot rust te komen. Maar dat het de dag van vandaag noodzakelijk is om daar tijd voor te maken, daarvan hoef je mij niet meer te overtuigen.’ Leen Grevendonck
✔ Herbekijk ‘De Columbus’ op www.vrt.be/vrtnu.
Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV bouw - industrie & energie en ACV-Transcom • Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte • Hoofdredacteur: Hilde Van Malderen • Redactie beweging.net en ACV: Nils De Neubourg, Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Monique Braam, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Kris Six, Gianni Greco, Rooni Theeboom, Marjan Cauwenberg • Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Sarah Vandoorne, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • lezers@visieredactie.be • Druk: Coldset Printing Partners, A.Gossetlaan 30, 1702 Groot-Bijgaarden • Artikels regionale bladzijden (13-15) vallen onder de resp. verantw. uitgevers. •