Regio Mechelen Vrijdag 1 september 2017
1 september: na twee maanden vakantiepret keren meer dan een miljoen leerlingen vandaag terug naar school, waar de kans groot is dat ze een iPad of smartboard voor de neus krijgen in plaats van papier en een krijtbord. Maar een eerste schooldag is ook best spannend: als je voor het eerst weer naar school gaat nadat je lang ziek bent geweest, of als je gepest werd, zoals radiotopper Julie Van den Steen vertelt. Ook volwassenen kunnen trouwens met wat extra tijd in de schoolbanken hun positie op de arbeidsmarkt versterken: Visie geeft een overzicht van de opleidingsmogelijkheden. Veel leesplezier!
De ziekenhuisschool
> p. 6
De klas van toen bestaat niet meer
Allemaal digitaal > p. 3 e Ste Julie Van d
en
ol naar Van gepest op scrhaodio en tv primetime op
www.beweging.net
www.cm.be
n Dossier opleiedrinkgneemers vorming voorowekenden en werkz > p. 12-13
> p. 20
www.acv-online.be
jaargang 73 ÂŹ visie nummer 15 afgiftekantoor brussel x ÂŹ p806000 volgend nummer op 15 september 2017
Regionieuws > p. 16
2
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
Kersvers voorzitter Peter Wouters over de richting die hij uit wil
‘Solidariteit is geen oubollige waarde’ Plots was hij daar in juni. Peter Wouters (47) als nieuwe voorzitter van beweging.net. Voor de ene een nobele onbekende, voor de andere een evidente keuze. We gingen bij hem op de koffie om te kijken hoe hij de toekomst ziet. Hoe zou je jezelf voorstellen aan mensen die je niet kennen? ‘Ik ben opgegroeid in Poederlee, een heel klein dorpje in de Kempen. Het is een deel van Lille, het veldcrossdorp, maar toen grote mannen als Nys en Wellens er hun triomfen haalden, was ik al uitgeweken naar Leuven en later naar Geel. Ik wou sociologie studeren, maar dat lukte niet, dus koos ik voor sociaal werk in Geel. Pas tijdens die opleiding ben ik wakker geworden over de samenleving. Daarvoor ging ik heel vrolijk door het leven, al klinkt dat nu misschien een beetje
gek. Ik bedoel maar, ik had veel hobby’s, maar daar was niet veel maatschappelijk engagement bij.’ Waar zijn je ogen open gegaan? ‘Onder andere op mijn eerste stage, bij de vakbond in Herentals. Ik zat op de werkloosheidsdienst en heb daar enorm veel geleerd over een wereld die ik tot dan toe niet kende. Mijn tweede stage deed ik bij Greenpeace en die ging over de klimaatverandering. Nog voor de diploma-uitreiking had ik al werk gevonden bij de kwb in Leuven.’ Wat toen geassocieerd werd met oude mannen? ‘Op je 22ste vind je iedereen boven de dertig oud. Mijn vrienden lachten daar dus wel eens mee. Maar ik wou altijd vormingswerk doen bij volwassenen. Ik ben er acht jaar gebleven en had er een fantastische tijd tot ik vertrok naar de Sociale Hogeschool in Heverlee, waar ik studenten ging begeleiden en later ook opleidingshoofd werd. In tussentijd was ik ook heel actief bij het ACW in Leuven, de voorloper van beweging. net.’
En op een dag… ‘…kreeg ik telefoon van de voorzitter van de selectiecommissie, omdat beweging.net een nieuwe voorzitter zocht. Toen is er een hele molen beginnen te draaien. Ik moest me de vraag stellen of ik dat ook wilde? En of ik het wel aandurfde? En of ik het wel zou kunnen? Zouden mensen wel tevreden zijn met mij? Best wel verwarrend.’ In juni volgde de stemming en was het voorzitterschap een feit. Met welke visie ben je gestart? ‘We zitten in een periode waarin we een verschuiving zien van een solidaire samenleving naar een samenleving die meer op het individu gericht is. Wij hebben daar als beweging een rol in te spelen. En daarbij moeten we nog duidelijker aangeven waarvoor we staan, want dat was in het verleden niet altijd het geval. Wij pleiten voor solidariteit. Voor het overstijgen van de breuklijnen tussen arm en rijk, tussen hoog en lager opgeleid, tussen jong en oud… Veel organisaties slagen daar niet in, terwijl dat net een verdienste is van ons netwerk met zijn vele verenigingen. Wij staan dicht bij het leven van elke dag en we nodigen mensen voortdurend uit om mee te doen. Want als alle groepen in de maatschappij uit elkaar drijven, heb je morgen geen basis meer om solidariteitsvraagstukken te bespreken.’ Er komt een steeds grotere breuklijn tussen de vaak iets hoger opgeleide middenklasse en de mensen die het moeilijk hebben. ‘We zijn tegenwoordig selectief solidair. Met een alleenstaande moeder die in armoede dreigt te verzeilen hebben we me-
Met de alleenstaande moeder die in armoede dreigt te verzeilen hebben we medelijden. Maar voor mensen die hun werk verliezen, valt de steun snel weg. delijden. Of met iemand die kanker krijgt. Alle solidariteit. Maar je zal maar eens de pech hebben om makkelijk dik te worden. Of aan een chronische ziekte te lijden. Of je werk te verliezen bij een herstructurering. Dan valt de steun snel weg. We zien die houding in de samenleving en bij politici die straffe uitspraken doen. Dan zullen wij zeggen: verdraagzaamheid blijft één van onze belangrijkste waarden. Rond solidariteit en verdraagzaamheid hebben wij heel veel diensten opgericht en organiseren we veel activiteiten, we gaan het debat aan, en dat wil ik nog meer doen dan vroeger. Want wie zal het anders doen?’
Dan sta je ongetwijfeld voor een moeilijke opdracht. ‘Gelukkig moet ik dat niet alleen doen en hebben we meer dan 200 000 vrijwilligers in onze organisatie. We onderschatten het potentieel daarvan. Wij nemen een belangrijke plaats in in het middenveld, tussen markt en overheid, waar we dingen als groep aanpakken. Ons bereik is groot, maar we lo-
Het kan geen kwaad als we wat moderner zouden worden. De wereld evolueert, dus wij ook. pen op sommige vlakken achter, bijvoorbeeld als het om sociale media gaat. Daar zijn we te weinig actief en dat begrijp ik, omdat je daar niet zo genuanceerd kan zijn.’ Solidariteit en verdraagzaamheid, dat klinkt wel een beetje oubollig. ‘Dat besef ik wel, maar als ik zie hoe populair Music For Life is, of Rode Neuzendag, dan denk ik dat geven voor het goede doel niet zo oubollig is. Dan hebben die waarden zich toch kunnen moderniseren. Ik ben daar niet pessimistisch in. Het kan geen kwaad als we wat moderner zouden worden. De wereld evolueert, dus wij ook. We zullen nieuwe onderwerpen opnemen, andere medestanders of vrijwilligers vinden, een nieuwe manier van aanpakken vinden, maar onze fundamentele doelstellingen blijven toch grotendeels dezelfde: mensenrechten, rechtvaardige fiscaliteit, kwaliteitsvolle arbeid, ecologisch bewustzijn, solidariteit in gezondheid en welzijn, om er maar een paar te noemen.’ Wil je je ook politiek profileren? ‘Dat kan eigenlijk niet anders. Het hoort erbij. Aan onze interesses en onze activiteiten hangt nu eenmaal een politieke component. Ik heb een enorm respect voor mensen die zich politiek willen engageren en wij moeten steun geven aan degenen die bezig zijn met onze thema’s. Iedereen heeft daarin zijn rol te spelen. Een politicus kan niet altijd doen wat wij willen en omgekeerd gaan wij niet altijd blij zijn met wat zij zeggen. Wij willen niet de populist uithangen en zullen geen makkelijke gesprekspartner zijn bij overlegtafels of bij sociale en politieke acties. Wij zijn een sociale beweging met een duidelijk beeld van de samenleving maar politieke partijen moeten met andere wetmatigheden rekening houden dan wij. We kunnen daar wel begrip voor hebben, maar dat zal ons standpunt niet veranderen. Uiteraard hoop ik dat we goede relaties kunnen houden met politici uit verschillende partijen. Ik leer die nu kennen en dat is best wel spannend. En uiteindelijk, we doen het allemaal voor het goeie van de zaak.’ Hilde Van Malderen
3
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
Geen papier en krijt meer, wel tablets en robots
De toekomst is digitaal, ook op school leerkrachten terechtkunnen om de inhoud van hun vak, oefeningen en feedback gedigitaliseerd te laten verlopen.
Op 1 september keert iedereen, leerlingen en leerkrachten, terug naar de schoolbanken. De ‘school van toen’, die bestaat al lang niet meer. De afgelopen jaren vonden steeds meer digitale toepassingen hun weg naar het klaslokaal.
Elk kind programmeur? Of het nu om e-learning of robots gaat, het is wel belangrijk dat het onderwijs die tendensen omarmt, om kinderen zo goed mogelijk voor te bereiden op een digitale toekomst. ‘Het is niet de bedoeling om van elk kind een programmeur te maken, we willen hen wel het digitaal denken eigen maken’, zegt een van de pleitbezorgers, professor Frank Neven (docent Informatica, UHasselt). ‘Ze moeten meer kunnen dan werken met een computer, ze moeten inzicht krijgen in de principes achter de werking van digitale systemen. Je bent er niks mee om vandaag een nieuwe technologie te leren beheersen als die binnen vijf jaar vervangen is door iets nieuws.’
R
uuHeel veel scholen hebben smartboards die de vroegere krijtborden vervangen.
Oefenen met games
of vak de agenda’s, de opdrachten, die je vaak ook digitaal kan indienen, de planningen voor oudercontacten of bijvoorbeeld puntenlijsten’, zegt De Smet. ‘Uit mijn doctoraat bleek dat daar in de praktijk niet echt in geleerd wordt.’ Voor bijna elk vak bestaat op dit moment wel een apart elektronisch oefenplatform, waar
Kleuters leren programmeren In de Vrije Basisschool Sint-Joris in Alken werkt juf Mieke sinds drie jaar dagelijks met een Bee-Bot met haar vier- en vijfjarigen, een geel kevertje dat programmeerbaar is tot veertig stappen. Om hem te laten bewegen, moeten ze met de pijltjesknoppen bovenop de BeeBot een route uitstippelen. ‘Eerst moeten ze enkel tellen, dan komt er links en rechts bij, dan maken we een doolhof met blokjes waar ze de Bot de weg in moeten laten zoeken’, zegt Mieke Cosemans. ‘Het is goed voor hun ruimtelijk inzicht, logisch denken, ze leren zaken verwoorden en grote opdrachten in kleinere stapjes omzetten. Indrukwekkend om hen te zien groeien!’
ID – Lieven Van
Ass che
Bingel is een digitale oefensite voor lagere scholen opgevat als een soort gamewereld waar leerlingen hun eigen karakter kun-
nen creëren en waar oefeningen maken ook een beloning kan opleveren. Smartschool is vandaag de online leeromgeving voor het secundair onderwijs. Uit de laatste cijfers uit 2015 blijkt dat 95 procent van de scholen daarmee werkte, maar dat blijft voorlopig beperkt tot een verregaande administratieve functie: ‘Je vindt er per klas
Sint-Jozef Sint-Pieter is een iPad-school Vandaag zijn er heel wat scholen die een koffer iPads hebben, maar sinds september 2012 is de iPad verplicht lesmateriaal voor élke leerling op Sint-Jozef Sint-Pieter in Blankenberge. Directeur Fransien Vandermeersch: ‘Bij de labo’s fysica kunnen de data van proeven meteen in de iPad geïntegreerd, geanalyseerd en in grafieken gegoten worden. Er zijn intussen ook al apps met slimme software die leerlingen automatisch feedback geven op hun oefeningen en hen doorverwijzen naar het voor hen juiste niveau. Zo kunnen we heel erg op maat van elke leerling werken.’ Na vijf jaar geeft meer dan drie vierde van de leerlingen aan niet meer zonder iPad te willen werken. De universiteit Gent volgde het project van bij de start en rondde vorig jaar haar onderzoek af: de leerlingen blijken diepgaander te studeren met iPad, hun motivatie om te leren neemt toe en hun digitale vaardigheden zijn bijzonder sterk.
Maar betekent dit dat élke leerkracht dit moet implementeren in élke les? Nee, want er is nog nergens het bewijs gevonden dat we via games of de iPad beter onthouden dan op papier, zegt De Smet. ‘Maar je werkt wel met leerlingen die de nieuwste technologieën elke dag thuis gebruiken, en – als je ze goed inzet – zullen ze allicht gemotiveerder zijn om te leren en nieuwe vaardigheden als probleemoplossend denken te ontwikkelen.’ Kaatje De Coninck
Mine Dalemans
Heel veel scholen hebben smartboards, digitale schoolborden, om het vroegere krijtbord te vervangen. ‘Maar ook hier heb je leerkrachten die het gewoon als vervanging van hun bord en projector gebruiken, anderen gaan veel verder. Uitgeverijen zijn ook al bezig met de volgende stap: elektronische oefenplatformen zoals Bingel of Diddit die de klassieke combinatie handboek/ werkboek vervangen of aanvullen’, aldus De Smet.
© Belga
obots in kleuterklassen, tablets, smartboards: het zijn maar enkele voorbeelden van hoe de digitalisering doordringt in het onderwijs. ‘Het hangt zeer hard af van school tot school in Vlaanderen. De ene school heeft een klas met vijf pc’s, een ander heeft voor elke leerling een tablet’, zegt expert digitaal leren Cindy De Smet (lerarenopleiding HoGent en universiteit Nice).
Wiskundefilmpjes op YouTube Erwin Meyers is al meer dan twintig jaar leraar wiskunde in de technische school WICO Campus TIO in Overpelt. Hij begon vijf jaar geleden met screencasts voor zijn leerlingen, instructiefilmpjes van zo’n 10 minuten waarin hij wiskundige begrippen, zoals de regels van machten, uitlegt. ‘Ik zette ze eerst op YouTube, daarna bouwde ik een site www.freewiski.be, waar ik de theorie aanvulde met oefeningen. Maandelijks heb ik zo’n 6 à 7 000 bezoekers. Ook ouders gebruiken het bijvoorbeeld om een aantal zaken op te frissen, zodat ze hun kinderen met huiswerk kunnen helpen.’ Meyers ging nog een stap verder onder het motto flipping the classroom: ‘Mijn leerlingen bekijken thuis video’s thuis waarin ik iets uitleg, gekoppeld aan een toets of taak. Zo zie ik meteen hoe goed ze het begrepen hebben. Ging het goed, dan herhaal ik in het begin van de les de kernpunten en beginnen we meteen met oefeningen. Wie het moeilijker had met de test, kan ik dan apart nog wat meer uitleg geven.’
4
¬ post
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
VACATURE M/V
UW GEDACHT Steun
Vorig jaar werd ik geopereerd voor borstkanker. Ik zou zo graag weer aan het werk gaan, maar dat lukt mij jammer genoeg niet. Tijdens mijn behandeling werd ik wel zeer goed geholpen door de mensen van CM. Dat was voor mij een grote steun in moeilijke dagen. Bedankt.
CM zoekt • Stafmedewerker HR • Interne auditor • Directie-assistent MOB • Application architect
••• Naam en adres bekend bij de redactie
Diabetessensor
Voltijds – onbepaalde duur – Schaarbeek
Met veel aandacht las ik het artikel ‘Een jaar diabetessensor’ (Visie nr. 13). Ik gebruik de sensor bijna een jaar. Maar ik ondervind problemen. Een losgekomen sensor zou vervangen worden door een nieuwe. In het callcenter waar ik de vraag moet stellen, word ik niet altijd goed geholpen. Ik probeer via het ziekenhuis de diabetessensor te vervangen. Zelf zoek ik ook naar oplossingen, onder meer door klevers aan te schaffen. Maar die zijn duur. Soms krijg ik een signaal dat ik de sensor al drie of vier dagen voor de normale verstrijkingsdatum moet vervangen. Ik hoop dat de diabetessensor verder op punt wordt gesteld om het comfort van diabetespatiënten te verhogen.
• Adviserend arts
Voltijds – onbepaalde duur – verschillende regio’s Meer info over deze en andere vacatures op www.cmjobs.be
ACV zoekt • Functional analyst (m/v) • Software engineer (m/v) • Testcoördinator (m/v)
••• Naam en adres bekend bij de redactie
Als een sensor aangeeft dat hij vervangen moet worden voor de termijn van 14 dagen, meld je dit het best aan het diabetescentrum dat je begeleidt. Dat kan te wijten zijn aan onder meer een verkeerde plaatsingstechniek of omdat de vervaldatum van de sensor wordt overschreden. Het centrum kan dit allemaal nakijken. Een extra klever gebruiken kan vermijden dat de diabetessensor loskomt. Jouw apotheker is goed geplaatst om samen met jou te zoeken naar het geschikte, betaalbare materiaal. Het hoeft niet altijd een second skin-klever te zijn.
Alle functies: onbepaalde duur – voltijds – Schaarbeek Meer info op vacatures.acv-online.be
Parking ziekenhuis
Veel mensen worden geconfronteerd met een langdurige hospitalisatie van een gezins- of familielid. De medische kosten lopen hoog op. Je wil de patiënt vaak
gaan bezoeken. Ook daarvoor moet je telkens weer betalen. Het moet toch mogelijk zijn dat alle ziekenhuizen standaard minstens een gratis parkeerkaart geven aan de familie zolang de patiënt is opgenomen. ••• Antoine de Vleeschauwer
Studeren in buitenland
Mijn dochter vertrekt eind september naar Spanje om er zes maanden te gaan studeren. Hoe is zij daar verzekerd als ze ziek wordt? Kan CM dat in orde brengen of moeten wij daarvoor een aparte verzekering afsluiten? ••• Naam en adres bekend bij de redactie
Jongeren die recht hebben op kinderbijslag en studeren in een erkende onderwijsinstelling in een land van de Europese Unie, Zwitserland, Noorwegen, IJsland of Liechtenstein, zijn maximaal een jaar verzekerd via de CM-reisbijstand. Zij kunnen er een beroep doen op de alarmcentrale Mutas en krijgen een tegemoetkoming voor dringende medische kosten. Studenten moeten dit vooraf wel melden aan hun ziekenfonds en de nodige documenten bezorgen. Als ze studeren in de vermelde landen nemen ze hun Europese Ziekteverzekeringskaart mee. Voor andere landen informeren ze zich het best bij het ziekenfonds over de terugbetaling van medische kosten.
Spaarpot
Ik hoef echt geen perfect gebit. Maar met een ontbrekende snijtand wou ik toch niet de rest van mijn leven blijven rondlopen. Ik liet hem vervangen door een implantaat. Ik verschoot me drie bulten toen ik de prijs hoorde. Bijna 2 000 euro voor één tand. Als ik alles laat doen wat ik zou moeten laten behandelen, kost dit mijn spaarpotje waar ik 30 jaar voor gespaard heb. En ik heb meerdere adviezen gevraagd. Ik verkies een hedendaagse behandeling. Nu besef ik pas waarom zovele mensen met een slecht gebit rondlopen. ••• Luc Van Suetendael
Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.
GECITEERD Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links naar rechts een citaat.
citaat 257_DS13_citaat 257_DS13.qxd 21-03-17 09:34 Pagina 1
1. Zwart paard; 2. ooft; 3. vuisthandschoen; 4. gretig; 5. gereedschap; 6. zuivelproduct; 7. snijdend koud; 8. deel van een vis; 9. veelkeurig; 10. foefje; 11. platzak; 12. lijfeigene; 13. slaapplaats; 14. hoofddeksel.
Comfort in huis
Citaat 257
1 H M E T O V O R 2
F O R L U
I
K
T
3
F
L W A U N
I
T
4 G R T A M A E G 5
B U
I
6
A R A O R O M T
7 H U G U
I
K
I
9
L
B A O U N T D
A E P U W P
11 E B R L 12 S V
Kom naar Thuiszorgwinkel of bel 015 28 61 18. www.thuiszorgwinkel.be
R S U S C E I
U K
T
L O A A O F
13 R B M R
I
14 Z E M U L
E T
S
T
S
F
© De Puzzelaar
Het citaat is van Horatius: “Het volk fluit me uit, maar thuis applaudisseer ik voor mezelf”.
Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van
SEP - OKT - NOV
I
Langdurig zitten zonder je lichaam te belasten is een kunst. Ontdek ons advies én een gamma hulpmiddelen, en vermijd pijn en klachten in je dagelijks zit- en (thuis)werkpatroon. Goed voor je rug, schouders, nek en armen. Gezond zitten begint bij ons.
U S R
8
10 T
Thuiszorgwinkel is je ruggensteun
O T O R M
€ 49,95
Overal pijnvrij zitten ?
€ 35
Zitschaal Backjoy Posture Plus 1 september tot en met 30 november 2017 Niet cumuleerbaar met andere kortingen. Max. 1 bon per aankoop. Enkel geldig in je Thuiszorgwinkel.
Advertentie_Visie_Ergonomie_V09_2017.indd 1
28/08/2017 13:57
5
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
Hoe praat je over psychische problemen?
‘Het belangrijkste is luisteren’ Over psychische problemen praten is niet gemakkelijk. Er zijn vier signalen die aangeven dat iemand het moeilijk heeft. De nieuwe campagne 4 voor 12 van Te Gek!?, de Vlaamse Vereniging Geestelijke Gezondheid (VVGG) en het Vlaams Expertise-centrum Suïcidepreventie (VLESP) wil ons die signalen leren herkennen. ‘Zie je dat iemand het lastig heeft? Spreek die persoon aan’, zegt professor Gwendolyn Portzky (VLESP - Universiteit Gent).
Herken de vier signalen Deze vier signalen kunnen aangeven dat iemand het moeilijk heeft: u Verandering in gedrag u Verandering in emoties u Zich terugtrekken u Zeggen dat het niet goed gaat
B
Op welke signalen kunnen we letten? ‘Wat vaak eerst opvalt, is een verandering in gedrag. Iemand slaapt slecht, ziet er vermoeid uit, draagt minder zorg voor zichzelf. Hobby’s worden verwaarloosd, gewoontes veranderen. Je voelt dat er iets niet klopt. Een tweede signaal is een verandering in emoties. Een persoon is vaker geïrriteerd of boos, huilt snel of wordt angsti-
Een berichtje betekent meer dan je denkt. ger. Een typisch menselijke reactie bij problemen is dat je je terugtrekt. Depressieve mensen gaan zich bijvoorbeeld sociaal isoleren. Ik ben alleen maar een last, denken ze. Toch geven mensen signalen door wat ze zeggen. Dat kan letterlijk zijn, zoals:
Wouter Van Vaerenbergh
ijna 60 procent van de mensen met ps ych ische problemen zwijgt erover en zoekt geen hulp. ‘Net daarom is het zo belangrijk om alert te zijn’, zegt professor Portzky. ‘Mensen geven heel vaak kleine tekens dat het niet goed gaat.’
uuProfessor Gwendolyn Portzky: ‘We hebben allemaal de drang om problemen op te lossen. Vermijd om allerlei advies te geven en zaken te minimaliseren.’ ik zie het niet meer zitten. Soms is het subtieler door bijvoorbeeld te verwijzen naar een slechte nachtrust. Als je zoiets hoort, vraag dan zeker verder.’
in het leven … Het is niet aan jou om te oordelen over de ernst van iemands problemen. Iedereen ervaart gebeurtenissen op een andere manier.’
Is de kans niet groot dat je iets verkeerds zegt? ‘We hebben allemaal de drang om problemen op te lossen. Vermijd in het gesprek direct allerlei advies te geven. De persoon in kwestie weet dat je zijn probleem niet kan oplossen en verwacht dat niet van jou. Ga ook geen zaken minimaliseren. Je vindt wel iemand anders, er zijn belangrijkere zaken
Wat doe je het best wel? ‘Luisteren. Vragen hoe de persoon zich voelt. Laat je gesprekspartner zijn verhaal doen. En wees niet bang voor stille momenten. Die mogen er gerust zijn.’
sprek aan, en pols er regelmatig naar. Of stuur een berichtje. Bijvoorbeeld: ik denk aan jou. Zo’n bericht betekent meer dan je denkt. Krijg je geen reactie, dan is dat geen persoonlijke afwijzing. Bij psychische aandoeningen zijn de gedachten over zichzelf uitgesproken negatief. Die mensen willen contact, maar vinden zichzelf de moeite niet waard. Blijf volhouden. In professionele therapie stimuleren we mensen om weer sociaal contact op te nemen. Het is belangrijk dat de omgeving daar positief op reageert. Ook als iemand professionele hulp krijgt, blijft het belangrijk contact te houden.’ Als iemand zijn hart bij je lucht, wil die meestal dat het vertrouwelijk blijft. Hoe ga je daarmee om? ‘Als iemand zich openstelt, is het niet de bedoeling dat je zijn verhaal rondvertelt. Maar soms is het goed om iemand anders in te lichten. Je kunt dit zelf aanbrengen in het gesprek: zijn andere mensen op de hoogte? Wat denk je ervan om hulp te zoeken? Zeker als iemand zeer negatief overkomt, is professionele hulp nodig.’ Bram Dehouck
En als men niet wil praten? ‘De behoefte aan contact blijft aanwezig. Bied dus altijd de mogelijkheid van een ge-
✔✔www.4voor12.be
DE VOORZET
Genieten van de traagheid
Het heeft alles te maken met een reis die ik de voorbije vakantie gemaakt heb. Met Samana ging ik een week op bedevaart naar Lourdes. Als een van de vele vrijwilligers die de vakantie van chronisch zieken, mensen met een handicap en hun mantelzorgers in goede banen moesten leiden. Hun verha-
Zo had je Hendrik. Zelf een longtransplantatie ondergaan, maar nu al jaren vrijwilliger bij Samana. Samen met zijn vrouw - een verpleegkundige - en kinderen geeft hij een week van zijn vakantie aan lotgenoten die ook te kampen kregen met gezondheidsproblemen. Binnen de kortste keren valt de grens tussen zieke, mantelzorger en medewerker weg. Want verdriet en pijn - waar we allemaal mee geconfronteerd worden - creëren verbondenheid. Dat heb ik in Lourdes nog maar eens mogen meemaken. Niemand valt uit de boot. Ja, het kan drie kwartier duren om iemand met een rolstoel van punt A naar punt B te brengen. En ja, iemand wassen neemt tijd in beslag.
Zelfs tanden poetsen kan een hele onderneming zijn. Maar een week lang volgt iedereen met plezier het ritme van de traagste. Omdat het belangrijk is om samen te beleven. Ik besef dat het niet evident is als we straks opnieuw geconfronteerd worden met de waan van de dag, maar toch wil ik, nu de vakantie voorbij is, graag een pleidooi houden voor de traagheid. Als samenleving moeten we opnieuw leren om te wachten op de traagste. Alleen dan kunnen we echt verbinden. Laat ons in het komende werkjaar, net als tijdens de voorbije zomermaanden, tijd maken voor elkaar. Op die manier blijft het toch nog een beetje vakantie. Luc Van Gorp, Voorzitter CM
CMziekenfonds
len hebben een diepe indruk op mij nagelaten.
CMziekenfonds
Stefan Dewickere
Een paar dagen geleden ging ik inkopen doen in de supermarkt. Je weet hoe dat gaat. Met het karretje tussen de rekken rijden gaat vlot. Maar dan kom je bij de kassa en staat er een lange rij voor je. Tot voor de vakantie kon ik mij daar in opjagen. Wachten is niet aan mij besteed. Maar vreemd genoeg bracht het aanschuiven mij deze keer tot rust. Ik genoot van de traagheid.
6
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
Terug naar de ziekenhuisschool
Ook voor hen is het 1 september
De eerste schooldag is aangebroken en veel kinderen staan te popelen om weer naar de klas te kunnen. Ook kinderen bij wie een ernstige ziekte zoals kanker is vastgesteld. Wij gingen op bezoek bij de dienst kinderoncologie in het UZ Gent en spraken met Giske, Amber en Rune over hun eerste schooldag.
Giske (10) uit Lochristi
‘Als het eens een dag niet gaat, kan ik dat gewoon zeggen’ gen school zonder er te zijn. In de klas staat een computer en die is verbonden aan mijn computer thuis. Daardoor kan ik in de klas kijken. Ik heb een koptelefoon, waardoor ik de juf hoor en de juf mij.’ ‘Als ik opgenomen ben, volg ik geen Bednet maar ga ik naar de ziekenhuisschool. Ik zit in een klein klasje, meestal met twee of drie. We krijgen een uur per dag les, maar als het niet meer gaat, kan ik dat gewoon zeggen. We krijgen niet alle vakken: ik leer vooral wiskunde en spelling.’ ‘Op 1 september ga ik naar het vijfde leerjaar. Dan krijg ik ook Frans, maar daar heb ik niet veel zin in. Wiskunde vind ik het allerleukst.’
Wouter Van Vaerenbergh
‘Ik ga heel graag naar school. Het is fijn om in de ziekenhuisschool les te krijgen, zo leer ik de andere kinderen kennen. Anders zit ik alleen op mijn kamer.’ ‘Sinds november vorig jaar moet ik af en toe naar het ziekenhuis komen. Dan is voor de tweede keer leukemie vastgesteld bij mij. De eerste keer had ik het van mijn vierde tot mijn zesde. Nu heb ik het opnieuw, maar ik zit al over de helft van mijn behandeling en mijn haar begint weer te groeien.’ ‘De eerste keer dat ik leukemie had, zat ik nog in het tweede kleuterklasje. Dan kreeg ik enkel les in de ziekenhuisschool. Nu kan ik ook les volgen via Bednet.’ ‘Via Bednet kan ik les krijgen op mijn ei-
Amber (13) uit Baasrode
‘Ik heb net het eerste middelbaar afgewerkt. Ik heb alle lessen nog kunnen meevolgen, maar de examens heb ik niet meer kunnen doen. Aan het einde van vorig schooljaar voelde ik me niet zo goed en werd ik onderzocht. Mijn vriendinnen uit mijn klas wisten dat en dachten dat het wel iets banaals zou zijn. Ikzelf ook. Maar ik bleek Hodgkin’s Lymphoma, een soort lymfeklierkanker, te hebben.’
‘Ik heb voor de examens een presentatie gegeven voor mijn medeleerlingen. Niemand wist wat er aan de hand was, zelfs mijn beste vrienden nog niet. Ik vond het belangrijk om zelf uit te leggen welke ziekte ik heb en wat dat betekent.’ ‘In juni moest ik voor het eerst naar de dagkliniek van het ziekenhuis. Ik heb dus nog niet eerder les gekregen in het ziekenhuis of vanop afstand via Bednet.’
‘Ik zal niet vaak les krijgen in het ziekenhuis, omdat ik meestal maar één dag opgenomen word. Ik ga dus vooral les volgen via Bednet. De directie van mijn school heeft me al enorm bijgestaan. De lessenroosters zullen aangepast worden zodat een vak als turnen aan het begin van de dag valt. Dat zou ik toch moeilijk kunnen meedoen vanop afstand. Dus terwijl mijn vrienden zich in het zweet werken, kan ik eens wat langer uitslapen.’
Wouter Van Vaerenbergh
‘Uitslapen terwijl medeleerlingen turnles volgen’
HUISDOKTER
Waarom doet een schaafwonde zo’n pijn?
Wat is een schaafwonde? Een schaafwonde is een wonde waarbij de bovenste huidlaag is afgeschaafd. Ze is herkenbaar aan de rode puntjes bloed die je op de huid ziet. Soms kan er ook wat helder gelig vocht uit de wonde komen. Die droogt op tot een gele korst. Omdat er veel zenuwuiteinden beschadigd zijn, kan een schaafwonde heel pijnlijk zijn. Wat is de oorzaak? Meestal loop je een schaafwonde op door over een ruw oppervlak te glijden. Een elleboog die langs een bakstenen muur schuurt, of een knie die over de ruwe tegels van de speelplaats glijdt.
Hoe bied je zelf eerste hulp? Bloedt de schaafwonde nog? Geef dan wat druk op de wonde met een schoon verband of een schone theedoek. Is de schaafwonde droog, spoel de wonde dan 1 à 2 minuten uit met lauwwarm water of tot ze proper is. Gebruik liever geen zeep of ontsmettingsmiddel. Uit onderzoek blijkt dat die niet beter werken dan water om een infectie te voorkomen. Na het spoelen maak je de huid rond de wonde droog en dek je bij voorkeur de wonde af, zeker wanneer deze vuil kan worden. Wanneer moet je naar de dokter? Als de schaafwonde groter dan de helft van je handpalm is en je krijgt ze niet proper door te spoelen, ga dan eens langs bij je dokter. Het kan zijn dat er steentjes of aarde in gekomen zijn. Ook als de won-
de blijft bloeden of vocht blijft afscheiden, breng je het best een bezoekje. Merk je enkele dagen later tekenen van infectie op, zoals dikke, rode wondranden, troebel geelwit vocht of als je een rode lijn vanuit de wonde ziet verschijnen, zoek dan je huisarts op. Elise Rummens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter
Stefan Dewickere
Iedereen heeft wel al eens een schaafwonde gehad. Een uitschuiver op het volleybalveld, te onstuimig op de speelplaats … Je kent het wel. Was in de eerste plaats het vuil uit de wonde, zodat die niet ontsteekt.
7
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
Incontinentiehulp
Rune (13) uit Overmere
‘Voor het eerst weer écht naar school’ ‘Op 1 september ga ik naar het tweede middelbaar. Voor echt, bedoel ik. Ik mag weer naar mijn eigen klas. Vorig jaar werd in september leukemie vastgesteld. Ik heb het eerste middelbaar dus niet meegemaakt op school. Ik kreeg les in het ziekenhuis, op mijn kamer, een uur per dag. Dat was vooral wiskunde, Nederlands en Frans.’ ‘Als ik niet in het ziekenhuis lag voor een behandeling, volgde ik lessen via Bednet en via thuisonderwijs. Ik ben begonnen in de richting Latijn. Dat vak kreeg ik niet in het ziekenhuis, maar enkel van thuis uit. Via Bednet bleef ik ook in contact met de andere leerlingen: mijn computer bleef bijvoorbeeld aanstaan tijdens de speeltijd en de lunchpauze, zodat ik daar ook bij kon zijn.’ ‘Ik kijk er erg naar uit om weer bij mijn vrienden in de klas les te kunnen volgen. Afgelopen jaar ben ik wel al eens twee weken geweest, toen mijn weerstand beter was. Ook ben ik op kamp geweest met mijn klas.’ ‘Ik ga nog steeds om de tien weken naar het ziekenhuis voor onderhouds chemo. Wekelijks onderzoekt de kinderarts mijn bloed. Maar het gaat al veel beter dan vorig jaar.’
Een op de vier mannen en een op de drie vrouwen krijgen te maken met incontinentie, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Ook Maria Schroeven (88) uit Wijgmaal heeft er last van. ‘Je moet hulp durven te vragen.’ Ook al komt incontinentie vrij vaak voor, er hangt een zeker taboe rond. Maar niet bij Maria. Zij kampt sinds de geboorte van haar tweede dochter met incontinentie. ‘Sommige mensen vermijden het onderwerp’, zegt ze. ‘Mijn vriendinnen en ik niet. Wij hebben het daar heel open over. Jonge mannen praten over voetbal, wij over incontinentie.’ Haar huisarts raadde Maria oefeningen aan voor de bekkenbodemspie-
ren, maar die mochten niet baten. Aangezien geen enkele behandeling bij Maria het urineverlies kon verhelpen, lichtte hij haar in over verschillende hulpmiddelen. ‘Ik heb een tijdje moeten zoeken naar het juiste materiaal’, vertelt ze. ‘Uiteindelijk belandde ik in de Thuiszorgwinkel. Daar raadden ze mij eindelijk de juiste inlegverbanden aan. Ik ga niet meer weg zonder.’
Inge Van den Heuvel
Wouter Van Vaerenbergh
Gewapend tegen urineverlies
uuMaria Schroeven: ‘Je moet hulp durven te vragen.’
Handig om te weten Forfaits
Hulpmiddelen
Behandelingen
Zwaar zorgbehoevende mensen met incontinentie kunnen onder voorwaarden een jaarlijks incontinentieforfait krijgen. Ga te rade bij je thuisverpleegkundige die de aanvraag kan doen. Voor 2017 bedraagt het forfait 497,24 euro. Je kunt ook de dienst Maatschappelijk Werk van je regionaal ziekenfonds contacteren.
Bij de Thuiszorgwinkel kun je terecht voor allerlei incontinentiemateriaal. CM-leden krijgen er korting. Als je niet goed weet welke hulpmiddelen passen bij jouw specifieke situatie, dan kun je discreet hulp vragen in de winkel of via de online keuzehulp incontinentiemateriaal op de website van de Thuiszorgwinkel.
Incontinentie is goed te behandelen. Onderzoek wijst uit dat 90 procent van de behandelde patiënten ervan verlost wordt. Het is belangrijk om de mogelijkheden te overleggen met je arts, want de aanpak van incontinentie hangt af van patiënt tot patiënt en van het soort incontinentie.
Ben je niet zwaar zorgbehoevend, maar lijd je aan een onbehandelbare vorm van incontinentie, dan kun je een beroep doen op het incontinentieforfait voor niet-afhankelijke personen. In 2017 bedraagt dit 162,30 euro. Voorwaarden zijn: niet verblijven in een verzorgingsinrichting waarvoor de ziekteverzekering een tegemoetkoming voorziet, en geen tegemoetkoming voor autosondage of incontinentiemateriaal ontvangen hebben. Laat je huisarts de aanvraag invullen en stuur het op naar de adviserend geneesheer van je regionaal ziekenfonds.
Ben je nog niet zeker of het wel het juiste incontinentieverband voor jou is? Vraag dan gratis stalen om het verband uit te testen. Heb je het juiste product gevonden, dan kun je dat na een eenmalige registratie op de website elke maand automatisch bij jou thuis laten leveren. Dat kan zelfs in een onopvallende blanco doos als je daarvoor kiest.
✔✔www.cm.be/incontinentieforfait ✔✔www.thuiszorgwinkel.be
Behandelingen kunnen bijvoorbeeld bestaan uit blaastraining, bekkenbodemspieroefeningen, medicatie of een steuntje onder de plasbuis. Spreek erover met je arts.
Word jij geconfronteerd met incontinentieproblemen? Hoe praat jij erover? Reageer via lezers@visieredactie.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.
Sarah Vandoorne
?!
Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.
Hoe betaal ik minder bij de huisarts? Je huisarts jouw globaal medisch dossier (GMD) laten beheren, komt je gezondheid en je portemonnee ten goede. In het GMD verzamelt je huisarts alle gegevens over je gezondheid. Dit dossier bevat onder meer je medische voorgeschiedenis, de geneesmiddelen die je neemt, de gevolgde behandelingen en de verslagen van specialisten en andere zorgverleners. Dat geeft je huisarts een volledig beeld van je gezondheid. Zo kan hij je medische toestand van heel nabij opvolgen. Hij kan beter beoordelen welke onderzoeken nodig zijn en of de behandelingen op elkaar afgestemd zijn. Bovendien betaal je 30 procent minder uit eigen zak voor consultaties bij de huisarts die je GMD bijhoudt of bij een andere huisarts die toegang heeft tot je GMD.
Dat geldt bijvoorbeeld voor artsen die in dezelfde groepspraktijk werken. 75-plussers en personen die het zorgforfait ontvangen, krijgen ook voor huisbezoeken 30 procent remgeldvermindering.
lente winter ZOEK & boek
Voor het aanleggen en bijhouden van je GMD mag je huisarts je een keer per jaar een honorarium aanrekenen. Voor 2017 is dat 30 euro. Je krijgt dat bedrag volledig terugbetaald door de ziekteverzekering. De huisarts kan dit honorarium ook rechtstreeks verrekenen met het ziekenfonds. De financiële voordelen van het GMD blijven gelden tot het einde van het tweede kalenderjaar na de aanleg of verlenging van het GMD.
IES
✔✔www.cm.be/gmd
VAKANT STRAFFE JONGEREN advertentie-visie_120x110.indd 1
via kazou.be
Tot € 200 korting* voor CM-leden *algemene voorwaarden zie kazou.be
08/08/2017 13:23
KNIPSELS Skoebidoeweekend in Massembre
Het CM-Skoebidoeweekend, van 3 tot 5 november in Massembre, verwent gezinnen met (jonge) kinderen. Drie dagen is het voor iedereen volop genieten van natuur en avontuur. Voor klein en groot is een programma uitgewerkt, met een ballonshow, een bezoek aan het dierenpark, een pikkedonkerwandeling in het bos en verhaaltjes voor het slapengaan. Kinderen tot zes jaar verblijven gratis als ze op de kamer van de ouders slapen en er een betalende volwassene per kind is. Ook voor kinderen tot 13 jaar gelden voordelige prijzen. Het verblijf omvat twee overnachtingen, een diner op vrijdag, drie maaltijden op zaterdag en een ontbijt en lunch op zondag.
✔✔www.cm.be/skoebidoe CM-Running Tour
Met de CM-Running Tour krijg je korting op loophappenings in Vlaanderen. Joggen is een goedkope en ontspannende sportactiviteit. Door regelmatig te lopen, bouw je een goede conditie op. Bovendien werk je aan je geestelijke gezondheid. Na een hele dag zittend werk op kantoor, brengt joggen in de openlucht ontspanning. Nog leuker is het als je met vrienden kan joggen. Misschien willen jullie samen aan een loophappening meedoen? Als lid van CM kun je een korting krijgen op een groot aantal loophappenings in Vlaanderen. Schrijf je in via de website van de organisatie en duid de CM-korting aan.
✔✔De lijst met deelnemende
loophappenings vind je op www.cm.be/sport
Feest voor 70 jaar Kazou
Moni’s en oud-moni’s vieren samen de zeventigste verjaardag van Kazou. Ben jij (oud-)moni? Kom dan zeker mee feesten op 30 september in Domein Puyenbroeck in Wachtebeke. Ook je partner en kinderen zijn welkom. Je vindt zeker iets naar je smaak op de schitterende affiche. Wat dacht je van de muziekgroepen School is cool en About a beach? Of ga je liever uit de bol met de Kazou-dj’s? Vanaf 15 uur kun je genieten van crazy games, kinder animatie en Radio Topkaas. Spreek af met Kazou-vrienden of kom oude bekenden tegen. Zing uit volle borst mee met het 70 jaar Kazou-lied. Herbeleef de sfeer van toen en haal herinneringen op. De toegang is gratis en er is busvervoer vanuit de regio’s.
✔✔www.kazoutique.be Sommige uitkeringen stijgen Vanaf 1 september worden sommige uitkeringen aangepast. Dat is onder meer het geval voor werknemers die meer dan 6 jaar arbeidsongeschikt zijn. Voor wie arbeidsongeschikt werd tussen 1 januari en 31 december 2011 stijgt de ziekteuitkering met 2 procent. Voor info over aanpassingen van andere uitkeringen kun je terecht in het CM-kantoor.
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
CM-korting voor Audiokrant
De krant al gehoord? ‘Het begon met een tinteling in mijn hand en een oogontsteking.’ 38 jaar geleden kreeg Marcel Lommelen (58) de diagnose multiple sclerose (MS). Nu kan hij enkel nog wazige vormen onderscheiden. Maar Marcel leerde zich aanpassen, want er bestaan veel hulpmiddelen: pratende wekkers, aangepaste telefoons of de Audiokrant via Kamelego.
M
arcel was laatstejaars student Lichamelijke Opvoeding, klaar om zijn laatste herexamens te doen, toen hij merkte dat er iets mis was. Na een bezoek aan de neuroloog en een ruggenmerkpunctie wist hij wat er scheelde: MS. ‘Dat was een serieuze klap. Als student L.O. was ik veel met sport bezig’, zegt Marcel. ‘Toen ik voor de eerste keer in het MS-centrum in Melsbroek kwam, zag ik veel mensen die in latere stadia van MS zaten. Erg confronterend. Ik had het gevoel dat mij zoiets nooit kon overkomen.’
Bridgekampioen Sinds zijn dertigste gaat Marcels gezondheid voorgoed achteruit. Ondertussen zit Marcel al zo’n tien jaar in een rolstoel, en ook zijn zicht verzwakt. ‘Er vormen zich littekens op de gele vlek achteraan mijn oog’, legt hij uit. ‘Het licht komt wel nog binnen, maar de zenuwcellen verwerken het niet meer. Daarom zie ik alles wazig.’ Marcel aanvaardde zijn situatie. Hij bouwde een sterk sociaal netwerk uit, dat hem verplicht veel buiten te komen. ‘Ik leg graag een kaartje in mijn bridgeclub’, vertelt hij. ‘Niet simpel, want ik moet volledig op mijn geheugen vertrouwen. Maar ik doe het niet slecht. Samen met mijn partner heb ik tijdens een kroegentocht in Antwerpen een toernooi gewonnen voor duizend spelers.’
Stefan Dewickere
8
¬ hoe gaat het met u?
uuMarcel Lommelen: ‘Ik volg het radionieuws, maar de krant, dat lukt niet meer.’
Nieuws luisteren Marcel is gebeten door de actualiteit. Elk uur luistert hij naar het nieuws op de radio en via de voorleesfunctie van zijn tablet schuimt hij nieuwswebsites af. Maar de krant lezen, dat lukt niet meer. ‘Ik kan enkel nog de vette letters op de voorpagina lezen’, zegt Marcel. ‘Maar ik blijf op de hoogte. Elke woensdag luister ik zelfs om 18 uur naar het Nederlandse nieuws, om
19 uur naar het Duitse en om 20 uur het Belgische nieuws. De verschillen tussen die berichtgeving zijn heel interessant.’ Voor het sportnieuws maakt Marcel een uitzondering. ‘Dan zet ik mij op 10 cm van het tv-scherm en probeer ik te volgen’, verklapt hij. ‘Maar eigenlijk zie ik pas wat er gebeurt in de vertraagde herhalingen.’ Michiel Verplancke
Vzw Kamelego biedt zeven Vlaamse krantentitels aan in gesproken vorm. Mensen met een leesbeperking, zoals Marcel, kunnen op die manier luisteren naar De Tijd, De Morgen, De Standaard, Het Belang van Limburg, Gazet van Antwerpen, Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws. Een formule die niet alleen blinden en slechtzienden helpt, maar ook dyslectici, senioren, laaggeletterden of personen met een motorische beperking. Deze audiokranten zijn elke ochtend digitaal beschikbaar in DAISY-formaat via de website www.anderslezen.be en via de app op iOS en Android. CM-leden krijgen 10 euro korting op het jaarabonnement van 120 euro. Voor die prijs heb je toegang tot alle zeven kranten.
✔✔Abonnement aanvragen kan via cm.kamelego.be.
Nieuwe winterbrochure van Intersoc Boek nu al jouw wintervakantie
Droom jij ook al van jouw volgende wintervakantie? Bekijk dan zeker het winteraanbod op onze website www.intersoc.be en boek nu al jouw wintervakantie. Onze nieuwe Intersoc-hotels in Anzère en Wengen vielen goed in de smaak en sieren ook deze winter onze brochure naast onze vaste waarden in Leysin en Zinal. Helemaal nieuw is onze partnerbestemming Kranjska Gora in Slovenië. Een gratis winterbrochure of meer informatie kan je aanvragen via 070 233 119 of via klantendienst@intersoc.be.
Boek snel via 070 233 119 of www.intersoc.be
Intersoc-werkvakanties
Stel je vanaf 4 september kandidaat als vrijwilliger voor het winterseizoen Heb jij interesse om komende winter als vrijwilliger bij Intersoc te werken? Stel je dan vanaf 4 september kandidaat via je persoonlijke overzichtspagina of surf naar www.intersoc.be/nl/ werkvakanties/stel-je-kandidaat. Nieuwe vrijwilligers die zich kandidaat stellen voor de functie van ski- of sneeuwmonitor, moeten zich ook inschrijven voor ons opleidingsweekend dat doorgaat op 23 en 24 september in Terneuzen. Meer informatie vind je op www.intersoc.be/nl/ werkvakanties/snowsportwerking.
¬ hoe gaat het met u?
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
9
Gezond vergaderen
Door de knieën tijdens een vergadering Na een welverdiende zomervakantie gaan veel mensen weer vlijtig aan de slag. Het werkritme komt stilaan op gang en de daarbij horende vergaderingen zullen niet uitblijven. Inclusief rugpijn door te lang stil te zitten en buikpijn met dank aan te veel koekjes bij de koffie. Om dat tegen te gaan, testten deze collega’s vijf tips uit om gezond te vergaderen.
VERLUCHTING BEWEGING Stafmedewerker gezondheidspromotie Griet
‘Ideale pauze bij lang overleg’
‘Tijdens afgelopen vergaderingen heb ik beweegpauzes ingelast om weer wat energie te krijgen. Dan zocht ik YouTubefilmpjes op met bewegingsoefeningen. Ik vond een grappig Aziatisch filmpje waarin een baas zijn personeel heel streng toespreekt, om hen dan een oefening te laten uitvoeren. Dan deden mijn collega’s en ik die beweging na, hopend dat niemand zou passeren. Het vergt dus wel wat durf. Maar ik werk bij de dienst Gezondheidspromotie, dus mijn collega’s voelden zich verplicht om mee te bewegen. Ook zij vonden het de ideale pauze bij een lang overleg.’
DRIE HALVE LITERS WATER
Redacteur Michiel
‘Fris briesje als verademing’
Projectleider Tom
‘Eens iets anders dan een goeie pint’ ‘Gehydrateerd blijven op het werk kan door gewoon een groter glas te nemen. Daarvoor vond ik een oud bierglas bij mijn ouders op zolder. Ik drink graag een goeie pint, maar ik besef ook hoe belangrijk het is voldoende water te drinken. Vroeger moest ik voor anderhalve liter water wel tien keer naar de kraan lopen. Nu nog maar drie keer, een serieuze tijdswinst in drukke tijden. Alleen moet ik dan wel nog iets anders zoeken om voldoende te bewegen… (lacht)’
‘Tijdens een lange vergadering kan je hoofd soms loodzwaar voelen. Dan helpt het om een raam open te zetten en wat frisse lucht op te snuiven. De voorbije maand nam ik altijd een briesje mee naar mijn vergaderingen. Een verademing, letterlijk. Je voelt jezelf gewoon helderder blijven. Een luide timmerman af en toe moet je er dan maar bijnemen.’
MOPPEN ALS MOTIVERING Marketingmanager Nico
Guy Puttemans
‘Onwennig, maar het werkt wel’
GEZONDE SNACKS
‘Om de medewerkers te motiveren, heb ik een aantal vergaderingen gestart met een mop. Dat was wel wat onwennig: de mensen vonden het eerst eigenaardig. Al kan het zijn dat dat ligt aan de manier waarop ik zo’n mop vertel. Maar het werkt wel. Moppen zijn handig om eens een andere sfeer te creëren in een vergadering.’
Redacteur Sarah
‘Smullen van pruimen uit de tuin’ ‘Ik hecht veel belang aan gezonde voeding, maar fruit is niet helemaal mijn ding. Tussendoor zwicht ik gemakkelijk voor een hartig vieruurtje of een ijsje. Door een maand lang gezond te vergaderen dwong ik mijzelf om toch dat stuk fruit te nemen. Ik maakte gretig gebruik van het excuus dat ik anderen ook daartoe wou aanzetten, om hen zo een aantal partjes van die overrijpe sinaasappel door te spelen. Maar ik beloonde mijn collega’s door hen tijdens de redactievergadering fruitsla met verse pruimen uit de tuin van mijn nonkel te presenteren. En smullen maar…’
Vergaderbox Deze en andere tips vind je terug in de box Gezond Vergaderen van het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGeZ).
✔✔Alle materialen uit de box kun je gratis downloaden via www.gezondwerken.be.
✔✔Meer over gezonde vergadertechnieken: www.cm.be/gezond-vergaderen
10 Zomerakkoord: geen reden tot feesten ¬ uw job, ons werk
De federale regering sloot eind juni een akkoord over de begroting. Het ACV vreest dat dit zomerakkoord een zware hypotheek legt op het welzijn van de komende generaties.
L
aat me positief beginnen, er zitten wel degelijk enkele positieve punten in het zomerakkoord’, zegt ACV-voorzitter Marc Leemans. ‘Werkzoekenden die door een medische achtergrond moeilijk aansluiting vinden met de arbeidsmarkt dreigden hun inschakelingsuitkering te verliezen. Zij krijgen twee jaar respijt in afwachting van een structurele oplossing. De mystery calls tegen discriminatie waren broodnodig. Er komt wat extra geld voor sociale akkoorden in de non-profit en de federale overheid. Consultaties bij een psycholoog worden terugbetaald. Deeltijdse mantelzorg wordt gelijkgesteld voor het pensioen. En de uitkeringen in de sociale bijstand verhogen, al blijven we nog veraf staan van de Europese armoedenorm.’
Flexibiliseringsgolf ‘Maar daar staan veel meer heel slechte liberale beslissingen tegenover’, verhardt Leemans de toon. ‘Denk aan de werkzoekenden en SWT’ers die een lager pensioen krijgen door het knippen in de gelijkstellingen. En de goednieuwsshow van de regering camoufleert dat er nog een hele reeks besparingen komen op het vlak van
werk, sociale zaken, gezondheidszorg en pensioen. Op die departementen is een besparing van 737 miljoen euro ingeschreven in de boeken. Daarvoor moeten nog concrete maatregelen uitgewerkt worden. Het ACV is ook zeer ongerust over de nieuwe flexibiliseringsgolf op maat van werkgevers. ‘Steeds meer mensen hebben onwerkbaar werk. Nacht- en zondagwerk in de e-commerce. Uitzendarbeid in alle sectoren. Flexi-jobs in detailhandel en distributie, tot zelfs bij de kappers. De verkorte opzeg bij ontslag van bouwvakkers die op tafel blijft liggen. Kortere opzegtermijnen in de eerste vier maanden. Zondagwerk voor minderjarigen. De vaste benoeming in de openbare sector die de uitzondering wordt in plaats van de regel, wat overigens absoluut ongrondwettelijk is. Iedereen wil een eenvoudiger arbeidsrecht. Maar nu volgt het ene nepstatuut op het andere. Waarom zouden werkgevers dan nog investeren in sociaal overleg? Ze weten vooraf dat ze door de regering op hun wenken worden bediend.’
De goednieuwsshow van de regering camoufleert dat er nog een hele reeks besparingen komen op het vlak van werk, sociale zaken, gezondheidszorg en pensioen. Marc Leemans, voorzitter ACV
Pensioen, ziekte- en werkloosheidsverzekering verder op droog zaad Het ACV is zeer ongerust over de regeringskeuze om de financiering van sociale zekerheid en collectieve diensten verder droog te leggen. ‘Meer flexi-jobs zonder enige belasting en met slechts 25 procent sociale bijdrage. Tot 6 000 euro per jaar bijverdienen in vrijetijdsfuncties, diensten aan particulieren of in de deeleconomie zonder bijdrage of belasting. Bovenop de 5 000 euro via de deeleconomie. Dat is samen 11 000 euro zonder sociale bijdrage en met amper 4,5 procent belasting. Een winstdeling aan 7 procent belasting. Met weldra ook het cashen van bedrijfswagens. Al die maatregelen slaan enorme gaten in de financiering van het pensioen, de ziekteverzekering en de werkloosheidsverzekering van mensen. Waarna wellicht de perfide redenering zal volgen dat er bijkomend moet worden bespaard’, voorspelt Marc Leemans.
Fiscale maatregelen Onder zware maatschappelijke druk zet de regering stapjes in de richting van rechtvaardige fiscaliteit. ‘Er komt een uitbreiding van meerwaardebelasting op obligatiefondsen. Men wil de vervennootschap pelijking een halt toeroepen. En er komt onverwacht een veelbesproken abonnementstaks op effectenrekeningen, omdat de invoering van een volwaardige meerwaardebelasting taboe bleef. Al kan verwacht worden dat de rijken via juridische
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
procedures en ontwijkingsmaneuvers alles uit de kast zullen halen om er de angel uit te trekken’, zegt een sceptische Marc Leemans.
Al die maatregelen slaan enorme gaten in de financiering van het pensioen, de ziekteverzekering en de werkloosheidsverzekering van mensen. Marc Leemans, voorzitter ACV
‘Deze bescheiden stap richting een rechtvaardiger fiscaliteit wordt bovendien overschaduwd door de kaduke hervorming van de vennootschapsbelasting. De regering stelde eerst dat dat geen geld zal kosten, dat het over een soort herschikking van de belastingen gaat. Maar verschillende ministers zeggen ondertussen dat ze daar niet zo zeker van zijn, en voegen eraan toe dat dat ook niet zo erg is. Dan weet je het wel. Zeker omdat een deel van de compensaties vanaf 2018 eenmalige maatregelen zijn zoals het stimuleren van voorafbetalingen. Bovendien heeft de minister van Finan ciën de voorbije jaren geen geloofwaardigheid opgebouwd inzake de raming van eventuele opbrengsten’, besluit Marc Leemans droog. David Van Bellinghen
uuLeden van de federale regering bezoeken het festival ‘Tomorrowland’. Marc Leemans, voorzitter ACV: ‘Het Tomorrowland van gewone mensen ziet er opnieuw minder goed uit.’
11
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
Werknemers in de luchtvaart dupe van goedkope tickets is alledaags geworden, waardoor sommige passagiers minder discipline hebben en de veiligheidsinstructies niet opvolgen. Mensen moeten nu ook bijbetalen voor bagage in de laadruimte en om hun stoel te reserveren. Dat is voor sommigen een bron van ongenoegen. Een koppel klaagt bijvoor-
Vliegtuigtickets waren nooit zo goedkoop. Met een beetje geluk vlieg je voor twintig euro naar Rome of Madrid. Maar hoe komt het dat we zo weinig betalen en vooral: wie is het kind van de rekening?
H
Toch kun je je vragen stellen bij de lage prijzen waarmee sommige vliegtuigmaatschappijen adverteren. Zeker in het segment van de low-cost is de concurrentie om passagiers erg heftig. ‘Om hun vliegtuigen gevuld te krijgen, gaan de eerste zetels aan opvallend lage prijzen de deur uit’, zegt professor Van de Voorde. ‘Door hun kosten sterk te drukken, proberen die maatschappijen elkaar de duvel aan te doen.’ Maar ook het middenseg-
Vliegtuigmaatschappijen proberen mekaar de duvel aan te doen door hun prijzen te drukken.
Belga
oera voor allen die graag reizen met het vliegtuig, want nooit eerder kon je zo goedkoop vliegtickets boeken. Professor Eddy Van de Voorde, transporteconoom aan de Universiteit Antwerpen, verklaart dat met de eenvoudige wet van vraag en aanbod. ‘In de jaren ’90 is de markt van de luchtvaart vrijgemaakt. Er zijn veel meer spelers op de markt gekomen en die concurrentie heeft geleid tot lagere prijzen. Wanneer het aanbod stijgt, dan dalen de prijzen. Als econoom bekijk ik dat als een positieve evolutie. De luchtvaart heeft daardoor een boom gekend, het aantal reizigers is toegenomen en er zijn meer jobs bijgekomen. Als logistieke hub is de luchthaven van Zaventem, samen met de haven van Antwerpen, de motor van onze economie.’
uuVliegtuigmaatschappijen willen zo goedkoop mogelijk zijn in een felle strijd om de passagier. Uiteindelijk is de werknemer daar de dupe van. ment heeft daar last van, zegt Bjorn Vanden Eynde van ACV-Transcom. ‘Bijvoorbeeld Brussels Airlines doet er alles aan om goedkoper te worden. Uiteindelijk zijn de werknemers in de luchtvaart de dupe van de hevige concurrentie, want hun loon- en arbeidsvoorwaarden staan voortdurend onder druk.’
Geen cao Een vrouwelijke pilote getuigt anoniem. ‘Ik werk sinds 2004 voor een chartermaatschappij met als uitvalsbasis Brussels Airport. De druk om de hoge kosten te beheren is er altijd geweest. Maar de laatste jaren is die druk sterk toegenomen, omdat de winstmarges serieus gedaald zijn. Een belangrijke oorzaak is de verstevigde po-
sitie van low-cost-maatschappijen op Zaventem. De consument kijkt nu eenmaal vooral naar de prijs bij het boeken van een vliegticket. Een gevolg daarvan is dat de vakbonden nog altijd geen enkele cao hebben kunnen realiseren. Het management wil geen bindende afspraken maken met het personeel, om de flexibiliteit zo hoog mogelijk te houden.’ Een vrouwelijke chef de cabine bij een concurrerende chartermaatschappij vertelt een gelijkaardig verhaal. ‘Ik zit al 27 jaar in het vak en vind dat de werkdruk erg gestegen is. We zijn met minder personeel dan vroeger en dus word ik veel sneller opgeroepen voor vervangingen. Ook de omgang met passagiers is veranderd. Vliegen
In memoriam Sara Van Passel Maandag 21 augustus gebeurde een vreselijk drama in het ACV-diensten centrum in Diest. ACV-medewerkster Sara Van Passel werd neergeschoten door een man die haar niet kende. Sara was een warme en lieve vrouw en een bijzonder toegewijde collega. Gedreven in haar werk en geëngageerd. Ze benaderde mensen altijd op een positieve manier en met een oprechte betrokkenheid. Als ze een manier vond om iemands probleem op te lossen, dan zag je in haar ogen hoe blij ze daar van werd. Had ze een minder fijne boodschap voor iemand, dan hoorde je in haar stem dat het haar oprecht speet. Ook buiten haar werk zette ze zich in voor een betere wereld, in de jongerenwerking van het ACV en als bestuurslid van kwb. Sara bouwde met een onverwoestbaar optimisme elke dag weer aan een mooiere toekomst, voor iedereen die op haar pad kwam, voor haar collega’s,
haar vrienden, haar familieleden, maar vooral voor haar zoontje. Samen met hem genoot ze volop van het leven. Dat leven werd haar die maandagmiddag brutaal ontnomen, toen ze nietsvermoedend met haar zo kenmerkende warme lach op een knopje duwde, klaar om de volgende persoon te helpen. Het ACV veroordeelt deze daad van zinloos en bruut geweld. Marc Leemans: ‘Wij betuigen ons diepste medeleven aan Sara’s zoon, familie en al wie haar nabij is. Wat er gebeurd is, raakt de personeelsleden, de vrijwilligers en leden, en gesprekspartners van het ACV heel diep. De ondersteuning van onze collega’s die dagelijks mensen bijstaan en helpen in de dienstverleningspunten verdient nu extra aandacht.’ ‘Voor alle werknemers in dienstverlenende functies is dit een harde klap. Zij worden regelmatig geconfronteerd met agressie en verbaal geweld. Het ACV vraagt respect voor ieder van hen.’
beeld dat ze niet naast elkaar kunnen zitten. En omdat iedereen grote trolleys meeneemt in de cabine is er vaak weinig plaats om je handbagage weg te bergen. De psychische stress maakt mijn job vermoeiender. Maar onze prioriteit is de veiligheid van de passagiers en daar slagen we nog altijd in.’
Milieu Tot slot verzekert professor Van de Voorde ons dat de luchtvaartmaatschappijen het nog altijd goed doen, ondanks die lage prijzen. ‘De gemiddelde opbrengst per vliegtuigzetel is nog altijd groter dan de kost. Maar hou wel in je achterhoofd dat de luchtvaart niet alle kosten draagt, bijvoorbeeld de schade aan het milieu. Als dat zou doorgerekend worden aan de sector, zouden de ticketprijzen heel sterk verhogen, mogelijks zelfs verdubbelen of verdrievoudigen.’ Leen Grevendonck
12
¬ uw job, ons werk
DO S SIER
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
Sterker op de arbeidsmarkt
Opleiding voor werknemers en werkzoekenden Niet alleen leerlingen, scholieren en studenten zitten vanaf vandaag opnieuw met de neus in de schoolboeken. Werknemers en werkzoekenden blijven bijleren om hun positie op de arbeidsmarkt te versterken. Verschillende stelsels vereenvoudigen de combinatie met een job en houden de opleiding betaalbaar. Een overzicht.
Opleiding voor werknemers Je kan als werknemer onder meer kiezen voor een opleiding in het volwassenonderwijs, bij VDAB of bij een hogeschool of universiteit. Vaak nemen die trajecten veel tijd in beslag, wat het niet eenvoudig maakt om ze te combineren met een (voltijdse) job. Onder bepaalde voorwaarden kan je verlof opnemen om te studeren en daarbij je loon (gedeeltelijk) behouden. Dit hangt af van het soort opleiding die je volgt, wanneer je die volgt en waar je werkt.
> Wat?
> Wie?
>
Welke opleidingen?
> Wanneer?
> Info?
volgin België n e d n e k ek iding de loontr g of ople in m r o v 2 2 % v an , ijs 6 onder w de in 201 ie) m o n D Eco (bron: FO
Betaald Educatief Verlof
Tijdskrediet voor opleiding
Verlof voor sociale promotie
Met Betaald Educatief Verlof kan je maximaal 180 uren afwezig zijn op het werk en behoud je je maandloon tot maximaal 2 760 euro bruto.
Een van de mogelijkheden binnen het tijdskrediet met motief is het ‘volgen van een erkende opleiding’. Je kan op die manier maximaal 36 maanden je werk voltijds, halftijds of 1/5de onderbreken. Niet vergeten: aanvragen voor 31 oktober 2017.
Met het verlof voor sociale promotie kan je overdag opleidingen volgen, tot tien dagen per kalenderjaar.
Werknemer in de privésector of contractueel werknemer bij een autonoom overheidsbedrijf. Tewerkgesteld met een arbeidsovereenkomst. Voltijds of 4/5de tewerkgesteld.
Je moet al minstens 24 maanden bij je werkgever werken. Voor een gedeeltelijke onderbreking moet je in de 12 maanden voor de aanvang bovendien minstens voltijds (voor 1/5de tijdskrediet) of 3/4de (voor halftijds tijdskrediet) werken.
Voltijdse en deeltijdse werknemers uit de privésector.
Beroepsopleidingen of algemene opleidingen van minimaal 32 lesuren per jaar.
Opleiding van minstens 360 uur of 27 studiepunten per jaar, erkend door de Vlaamse, Franstalige of Duitstalige Gemeenschap. Onderwijs in een centrum voor basiseducatie of een opleiding om het diploma of attest van secundair onderwijs te behalen.
Cursussen van minstens zes uren die ingericht worden door een representatieve vakbond, een jeugdorganisatie erkend door de Vlaamse Gemeenschap of een organisatie opgericht door de werknemersorganisaties en erkend door de Vlaamse Gemeenschap.
Hoelang je afwezig mag zijn op het werk hangt af van het soort opleiding, en of je die binnen of buiten de werkuren volgt. Je moet de cursussen wel effectief volgen, de school of instelling geeft je een aanwezigheidsattest.
Je vraagt het tijdskrediet met motief aan per periode van drie maanden (voor voltijds of halftijds tijdskrediet) of per zes maanden (voor 1/5de tijdskrediet). De duur is beperkt tot de duur van de opleiding.
Op het moment van de cursus. Je moet je werkgever twee weken voor aanvang verwittigen en hem je aanwezigheidsattest bezorgen.
Je ontvangt een uitkering van de RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening). De exacte bedragen vind je op hun website: www.rva.be.
Je werkgever moet je geen loon betalen, maar kan dat natuurlijk wel doen. Krijg je geen loon, dan ontvang je een vergoeding van de Vlaamse Gemeenschap van 12 euro per dag.
> Uitkering?
> Procedure?
22%
Als je in september met een opleiding start, moet je ten laatste op 31 oktober je werkgever inlichten en hem je inschrijvingsbewijs geven. Je bepaalt in overleg met je werkgever wanneer je afwezig mag zijn.
Telt je onderneming meer dan twintig werknemers, dan licht je de werkgever drie maanden vooraf in. Bij minder dan twintig werknemers doe je dat zes maanden voor de aanvang van het tijdskrediet.
www.acv-online.be
www.rva.be
www.acv-online.be
13
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
Hou het betaalbaar Opleidingscheques Volg je als werknemer of interimkracht een opleiding, dan kost dat je dankzij het systeem van opleidingscheques maar de helft.
> www.vdab.be Opleidingskrediet Wie tijdskrediet of loopbaanonderbreking neemt, kan van de Vlaamse overheid een aanmoedigingspremie krijgen. Neem je tijdskrediet met motief om een opleiding te volgen, dan heet deze premie het opleidingskrediet.
> www.werk.be
ACV helpt je op weg Het ACV is overtuigd van het belang van opleiding en vorming voor werknemers en werkzoekenden. ‘Dankzij opleiding kunnen mensen zich persoonlijk verder ontwikkelen en zijn ze weerbaarder op de arbeidsmarkt’, klinkt het. Heb je nood aan een nieuwe wending in je loopbaan, maar weet je nog niet welke richting je uit wil? Of wil je een opleiding volgen, maar vind je de weg niet tussen het aanbod? Het ACV kan je helpen.
Bijblijven In heel Vlaanderen kunnen bijblijfconsulenten je bijstaan in je zoektocht. Dit is gratis voor ACV-leden, zowel voor werknemers als werkzoekenden. De consulenten zoeken samen met jou antwoorden op je loopbaanvragen, zoals: Welke opleiding past bij mij? Hoe schrijf ik een goeie motivatiebrief als ik solliciteer?
Je kan een individueel gesprek aanvragen of deelnemen aan een groepsmoment. Je vindt de bijblijfconsulent in jouw regio op www.acv-bijblijven.be.
Loopbaanbegeleiding Heb je nood aan een intensiever begeleidingstraject, dan kan je kiezen voor loopbaanbegeleiding. In een traject van minimaal vier uur ontdek je met de loopbaancoach jouw competenties, loopbaandoelen en kansen in je huidige of een nieuwe job. Je betaalt met loopbaancheques die je bij VDAB bestelt. ACV betaalt een cheque van 40 euro terug als je lid bent en je een traject volgt bij een van de partners: Arabel, Vokans, Alternatief vzw en het centrum voor loopbaanontwikkeling LBC-NVK.
> www.jeloopbaan.be
‘In die 26 jaar bij Ford Genk had ik nooit gedacht nog een hogeschooldiploma te halen. Maar Mustafa, mijn bijblijfconsulent, geloofde in mij en ik haalde het. Nu overtuig ik jongeren dat alles mogelijk is en het nooit te laat is om iets nieuws te leren.’ Juan Reyes (47), ex-Ford werknemer, combineerde werken en leren en haalde zijn diploma Sociaal-Cultureel Werk. Bij Gigos (jeugdwelzijnswerking in Genk) begeleidt hij kwetsbare jongeren.
In juli werd een nieuw Vlaams akkoord voor Vorming en Opleiding afgesloten. Op deze pagina’s staan de voorwaarden en modaliteiten die vandaag van toepassing zijn. In de toekomst kunnen die dus veranderen. Je leest het dan zeker in Visie en op de website www. werk.be vind je altijd de meest recente informatie.
Opleiding voor werkzoekenden Werkzoekenden vergroten hun kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk als ze een opleiding volgen. Maar om recht te hebben op een werkloosheidsuitkering, moet je als werkzoekende actief naar werk zoeken en beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. Dat is moeilijk als je een voltijdse dagopleiding volgt.
Vrijstelling van beschikbaarheid Je kan daarom een ‘vrijstelling van beschikbaarheid’ aanvragen. Zolang de vrijstelling loopt, ontvang je de werkloosheidsuitkering en verwacht men niet dat je actief op zoek gaat naar werk of dat je reageert op een vacature die VDAB je stuurt. Volg je een opleiding via VDAB, dan gebeurt alles automatisch. Voor andere opleidingen moet je de vrijstelling bij RVA aanvragen. Dat wordt bijvoorbeeld toegestaan als je een knel-
puntopleiding volgt, een opleiding die leidt tot een diploma of attest om een knelpuntberoep uit te oefenen.
Financiële tussenkomsten Volg je als werkzoekende een erkende opleiding, dan betaalt VDAB je verplaatsingsonkosten van en naar het opleidingscentrum terug. Je kan een maandabonnement van De Lijn aanvragen of een kilometervergoeding van 0,15 euro per kilometer ontvangen voor verplaatsingen met de fiets, auto of brommer. Voor de dagen waarop je opleiding volgt, betaalt VDAB ook de kosten van de kinderopvang of buitenschoolse kinderopvang voor kinderen tot 12 jaar terug.
> www.rva.be > www.vdab.be
14
¬ uw job, ons werk
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
Hoe conflicten op het werk aanpakken?
Werknemer moet duidelijker zijn als hem iets dwarszit We hebben meer conflicten op het werk dan vroeger en dat is vooral te wijten aan slechte communicatie. Wat meer met elkaar praten kan de boel ontmijnen. Maar mocht het dan toch te erg worden, biedt een bemiddelaar misschien soelaas.
te taak en was problemen oplossen de verantwoordelijkheid van de leidinggevende.’
linkt volgend gesprek in een willekeurig bedrijf je bekend in de oren? Collega x klaagt tegen collega y over collega z: ‘Ik wil niet meer met hem samenwerken. Die kerel loopt er de kantjes van af: geen deadlines respecteren, werk afwentelen op mij … Of ik hem daarover heb aangesproken? Ja, maar dat hielp juist niets. En mijn baas vindt dat we als een zelfsturend team moeten werken. Met andere woorden: zoek het zelf maar uit.’
Martin Euwema, professor Organisatiepsychologie aan de KU Leuven, beaamt dat het sterker werken in teams een reden is waarom er meer conflicten zijn dan vroeger. ‘Collega’s zijn meer afhankelijk van elkaar en dus kan er makkelijker iets misgaan. Maar er spelen nog twee factoren een rol. De diversiteit op het werk is toegenomen. Er zijn meerdere generaties aan het werk en er zijn meer verschillen in culturele achtergrond. Dus leven er ook verschillende ideeën over hoe je op een goede manier kunt samenwerken. Een derde reden is dat teams nu uit meerdere disciplines bestaan. In de zorg bijvoorbeeld moeten artsen, verpleegkundigen en zorgkundigen nauw samenwerken en dat is niet altijd vanzelfsprekend.’
Veranderende werkorganisatie
Expliciet verwoorden
Conflicten tussen mensen horen bij het leven en zijn dus in zekere zin onvermijdbaar, ook op de werkvloer. Maar de tendens is wel dat conflicten tussen collega’s en met leidinggevenden toenemen. Dat merkt Luc Logghe, die al dertig jaar bij ACV-CSC METEA werkt en provinciaal secretaris is voor West-Vlaanderen. ‘De veranderingen in werkorganisatie de voorbije jaren hebben geleid tot een groter risico op conflicten. Mensen moeten polyvalent zijn en in zelfsturende teams functioneren, waarbij ze het werk onderling moeten regelen. Als iemand bijvoorbeeld vaker ziek is, geeft dat spanningen. Vroeger had iedereen zijn vas-
Hoewel je zou kunnen denken dat botsende belangen de voornaamste aanleiding voor een conflict zijn, ligt een ongelukkige communicatie veel vaker aan de basis ervan. Als Nederlander heeft professor Euwema volgende kijk op de Vlaming. ‘In Vlaanderen zijn de mensen hoffelijk, maar daardoor soms erg vaag. We leren hier te weinig om expliciet en op een constructieve manier onze behoeftes, verwachtingen en verlangens te verwoorden. Kinderen worden wel aangemoedigd om assertief te zijn. Maar eenmaal op het werk leren we dat af. Het idee leeft dat je daar braaf en volgzaam moet zijn. Dus gaan we in het
K
blijkt dat bij een conflict tussen een leidinggevende en een werknemer de eerste veel sneller denkt dat iets opgelost is. Bij de werknemer begint pas na het gesprek van alles te dagen en voor hem is het helemaal nog niet oké. Een open feedbackcultuur, die in de twee richtingen werkt, is erg belangrijk.’
Bemiddelen
Kinderen worden aangemoedigd om assertief te zijn, maar eenmaal op het werk leren we dat af. Martin Euwema, KU Leuven
geval van een probleem met een collega eerder klagen bij een andere collega, de baas of de vakbond.’ Als je onmiddellijk een derde partij betrekt, sla je een belangrijke stap over en dat is eerst praten met de collega in kwestie. ‘Vaak vinden we dat we dat al genoeg geprobeerd hebben’, zegt professor Euwema. ‘Maar dat wil niet zeggen dat er niet nog meer gesprekken nodig zijn. Uit studies
7 vuistregels om een conflict aan te pakken
Hebben beide partijen een ijzeren gordijn opgetrokken, dan is het natuurlijk zaak om een tussenpersoon in te schakelen. Dat kan iemand van de personeelsdienst zijn, een leidinggevende of een sociale bemiddelaar. Ook de vakbond kan een belangrijke rol spelen. ‘Als vakbond vertegenwoordigen wij uiteraard de werknemers, en in die zin zijn we partijdig als er een conflict is met het management’, zegt Luc Logghe. ‘Maar bij conflicten tussen collega’s kan ik wel bemiddelen. Enkele jaren geleden volgde ik bij professor Euwema de opleiding Sociale bemiddeling in organisaties, waardoor ik mijn vaardigheden op dat vlak eens kon toetsen. Wat ik vooral onthouden heb, is dat je als bemiddelaar zelf geen oplossingen moet geven. Je moet open vragen stellen en actief luisteren. Het zijn de twee partijen die zelf verantwoordelijk zijn om een oplossing te vinden.’ Leen Grevendonck ✔✔ Meer info over de opleiding ‘Sociale bemiddeling in organisaties’ vind je op www.associatie.kuleuven.be/ socialebemiddeling.
KNIPSEL
ACV indexeert ledenbijdrage
Denk niet: ‘Dit zal zichzelf wel oplossen’. Pak een conflict zo vroeg mogelijk aan.
Ga het gesprek aan met de betrokken collega en bereid het goed voor.
Kijk kritisch naar jezelf en ga na wat je precies dwarsligt.
Zorg ervoor dat je
emoties bekoeld
zijn. Tel desnoods tot tien.
Vraag advies aan iemand die je vertrouwt.
Een goede vriend of collega praat je niet naar de mond, maar is ook kritisch.
Hoed je voor interpretaties.
Stel zelf vragen aan je collega.
Probeer te
relativeren en
drijf de zaken niet op de spits
De ledenbijdrage van het ACV wordt automatisch geïndexeerd. Dat betekent dat sinds 1 juli de ledenbijdrage van het ACV voor niet -actieven met 0,17 euro en voor actieven met 0,28 euro per maand verhoogd is. Zo ben je verzekerd van professionele en persoonlijke service op het terrein van werk en inkomen. En een veilige rugdekking bij vragen of conflicten met de werkgever of de werkloosheidsverzekering.’ Daarnaast is het ACV actief in het sociaal overleg. Goede cao’s zijn voor alle werknemers belangrijk. Een sterke vakbond maakt je weerbaarder en de vakbondsinvloed sterker. En daar worden we allemaal beter van. ✔✔ Met vragen over de ledenbijdrage kun je terecht bij je vakbonds afgevaardigde.
15
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
ZEGT
Acteur Peter Thyssen beklimt Kilimanjaro met Parkinson-patiënten
‘Wat deze groep wil laten zien is: schrijf ons niet af’
Vergeef ons het cliché, maar Parkinson associëren we toch vooral met bevende bejaarden. ‘En dat klopt ook. Mijn moeder heeft het en je denkt automatisch aan oude mensen en rolstoeltoestanden. Dat ook dertigers de ziekte kunnen krijgen, is minder bekend. Daarom trekken we met een groep van zeven jonge Parkinson-patiënten en een medisch team naar Tanzania. Ze willen niet zeuren en klagen, maar letterlijk een berg verzetten en daarnaast ook centen verzamelen voor het verdere onderzoek. Iedereen die een bepaalde ziekte heeft, vindt dat er te weinig geld is. Wij willen een positief signaal geven. Er zijn al veel mooie initiatieven, maar we moedigen aan om er nog wat bij te doen. Kijk naar de fipronilcrisis en hoe er bespaard werd bij de voedselinspectie. Als je overal gaat besparen, kan je de dingen niet goed meer organiseren.’ De Kilimanjaro is niet voor watjes, want toevallig wel de hoogste Afrikaanse berg. ‘Ik denk dan ook dat ik even hard zal afzien als zij. Zoiets extreems heb ik nog nooit gedaan. We gaan acht dagen stappen en overnachten in een tentje. Iedere patiënt heeft ook een buddy die helpt. Op de Kilimanjaro ligt eeuwige sneeuw te midden van de hitte. Dat is raar, maar wel mooi. Ik hoop dat er boven geen mist is. Die mannen verdienen een open lucht, als ze boven komen.’ Wat zijn de vooroordelen waarmee jonge Parkinsonpatiënten te maken krijgen? ‘Na de diagnose krijgen ze vaak snel de reactie dat ze niets meer zullen kunnen, terwijl hun hersenen nog perfect in staat zijn om te werken. Alleen de spieren volgen de commando’s niet meer. De communicatie tussen je hoofd en de uitvoering loopt fout. Wat deze groep wil laten zien is: schrijf ons niet af. Wij zijn nog tot veel in staat. Ze willen deel blijven uitmaken van de maatschappij. Ze willen verder blijven werken en hun knowhow niet verloren laten gaan. De mappen komen misschien trager uit de kast, maar ze zitten er wel nog. De schrik om in een sociaal isolement te geraken, is groot. En dat geldt niet alleen voor hen, maar voor gelijk welke ziekte. Dat zet mensen in een hoek.’ De diagnose is ook gesteld bij jouw moeder. Hoe was dat? ‘Er viel een soort van gelatenheid over haar
kristof Ghyselinck
Het hart op de juiste plaats hebben kan serieuze gevolgen hebben. Vraag maar aan acteur Peter Thyssen. Hij wilde maar al te graag helpen om meer begrip te vragen voor Parkinson bij jonge patiënten. Dat vergde enige (sportieve) moed, want eind september beklimmen ze samen de Kilimanjaro.
uuPeter Thyssen beklimt met onder andere Koen Meersschaert de Kilimanjaro: ‘Wij willen een positief signaal geven. gezicht. Wanneer je een mop vertelde, lachte ze wel, maar haar gelaat ging niet mee. Ze zat er soms raar stil bij, maar ze zei dat ze ons wel hoorde. Aanvankelijk was onze reactie hoe reageer jij nu? Als je niet weet wat het is, ga je dat verkeerd interpreteren en denk je dat ze zure mensen zijn. En beven hé. Bij het schrijven zag je dat heel goed. We zagen ook wel dat er iets mis was, maar we dachten niet meteen aan Parkinson. Omdat mijn moeder de diagnose zelf goed heeft opgenomen, zijn wij daar eigenlijk ook goed mee omgegaan. Ze is meteen de medicijnen beginnen te nemen en ze is nog altijd heel goed.’ Je was eerder al peter van een project rond autisme, wat ons doet vermoeden dat je het hart op de juiste plaats hebt. ‘Ik vind sociaal engagement heel belangrijk. Na een musicalvoorstelling van De Drie Biggetjes kwam een klein jongetje met autisme in mijn armen gevlogen en hij loste me niet meer. Toen heb ik gezegd tegen die ouders dat ze maar moesten bellen als ik iets voor hen kon betekenen en dat hebben ze gedaan. Ik ben toen peter geworden van hun kinderboerderij. Ik moet wel zeggen dat die kleinmenselijke verhalen me raken. Op dat vlak ben ik toch een emoti-
Zoek de warmte van het samenzijn op om iets leuks te doen. Acteur Peter Thyssen
oneel man. Een watje eigenlijk, maar ik zie daar niet van af hoor.’ Heb je dat zorgende van thuis uit meegekregen? ‘Mijn grootmoeder had dat al. Zij heeft lang bij ons gewoond en mijn moeder heeft lang voor haar gezorgd. Ik zeg niet dat mensen hun ouders moeten opvangen, maar voor mij is dat eigenlijk wel een vanzelfsprekendheid. Mijn moeder is nu nog goed, maar mocht het op een dag minder gaan, zal ik haar nooit in de steek laten. Vroeger bleven oudere mensen allemaal thuis. Nu sturen we ze naar het rusthuis. Ik vind het jammer dat we die richting uitgaan. De maatschappij wordt ook individualistischer, maar ik denk dat dat in golfbewegingen gaat. Als je ziet met welke onverschilligheid de groten der aarde nu regeren, dat moet toch eens keren? Dat kan niet an-
ders. Ik wil aan die golf bijdragen op mijn kleine manier.’ En wat heb je van je vader meegekregen? ‘Mijn vader was iemand van het verenigingsleven. Daar maak je meer mee dan in je dagelijkse leven. Iedereen komt er zijn steentje bijdragen. Zelf ben ik ook in verschillende verenigingen actief geweest. Ik ging als liefhebber bij een toneelgezelschap, ik heb gevoetbald en zat bij de KSA. Ik heb daar geleerd dat het fantastisch is om samen iets te doen. Zoek de warmte van het samenzijn op om iets leuks te doen. En zo krijg je ook eens een schouderklopje. Azijnpisserij, daar heb ik het mee gehad.’ Hilde Van Malderen
✔✔ Peter Thyssen en zijn gezelschap beklimmen de Kilimanjaro tussen 25 september en 5 oktober. Je vindt alle info op parkili.be. Op 30 augustus bracht Karee Konfituur ‘de Parking-song’ uit. Je kan die downloaden via iTunes.
20
Visie ¬ vrijdag 1 september 2017
t na de schoolbanken ne en op d tij ar ha er ov ) (24 n ee St MNM-stem Julie Van den
‘De dag voor ik begon bij de VRT, prijsde ik nog Snoopy-kousen af bij C&A’ Ze is nog altijd maar 24, Julie Van den Steen. Recht van de schoolbanken werd ze drie jaar geleden meteen de sidekick van Peter Van de Veire in de ochtendshow van MNM. Elk jaar tijdens de eindexamens staat ze studenten bij tijdens de blok met Marathonradio. Wie beter geplaatst dus om op 1 september terug te blikken op haar eigen studententijd en het begin van haar eerste job?
M
ijn eerste werkdagen waren enorm hectisch. Ik ben afgestudeerd in juni, in juli deed ik de hele maand vakantiejobs: in de H&M, C&A, ik ben gaan opdienen. Ik wilde nog een master Radio volgen aan het RITS en moest dat zelf betalen. Ik had nooit gedacht dat mijn testen bij MNM iets zouden opleveren, tot ik plots telefoon kreeg van Peter (Van de Veire, red.) op 31 juli met de boodschap dat ik een contract kreeg. De dag voor ik begon bij de VRT was ik nog Snoopy-kousen bij de C&A aan het afprijzen. Een dag later stond ik bij Rudi Vranckx in de lift. Surreëel (lacht).’
En best spannend allicht voor iemand van 21, net van de schoolbanken af. ‘Die BV’s, dat kon ik snel relativeren. Het is ‘maar’ de media. Mijn zus was ook net begonnen aan haar eerste job, als verpleegkundige, en ik zag dat het voor haar even lastig en raar was. De stress kwam vooral na een dikke maand. In het
t ‘Ook na een vakantie, als he oeg toch weer pijn doet om zo vr ls in op te staan, krijg ik kriebe te de buik wanneer ik die eers .’ luisteraar aan de lijn krijg – Julie Van den Steen begin kon ik in de luwte werken: nog veel mensen op vakantie, ook bij de luisteraars, er kwam weinig reactie. Pas in september, toen het vertrek van Nasrien Cops werd aangekondigd, dat trouwens losstond van mij, stroomden de kwade sms’jes binnen. Wat doet die franke tik hier? Moeilijk voor
colofon
Julie in ’t kort
Ze studeer de: Econom ie- moderne talen. In het hoger koos ze na omwegen in de toegep as te communicat iewetenscha ppen en ve r ta le r- to lk F ra n s- S p a a n s, voor journali stiek. Ze lee st: H ar uki Mura kami is een favoriet . Maar ook ‘V er loren brood’ van N ele Reymen en ‘Ergens Onder w eg’ van De M or ge njournalist R ik Van Puym br oe ck verslond ze deze zomer . Ze woont: in Gent, maa r is afkomstig uit Lebbeke. Ze wil nog : haar lerare ndiploma halen in avondschoo l en ooit Karel De Gu cht intervie wen.
een jong meisje. En het heeft wel even geduurd voor de luisteraars me in hun armen sloten. Maar ik heb nooit getwijfeld: waar kan je beter radio leren maken dan naast Peter Van de Veire?’ Heb je het gevoel dat je aan studententijd, ‘speeltijd’, heb ingeboet door er zo abrupt afscheid van te moeten nemen? ‘Ik miste dat gevoel van vrijheid om ’s avonds een wijntje te gaan drinken met vriendinnen en dat te laten uitlopen in een feestje tot 5 uur ’s ochtends op de Vlasmarkt in Gent. Als je dan om 3 uur ’s nachts opstaat met slaapogen, vraag je je wel eens af wat je aan het doen bent (lacht). Maar het is zo’n magisch gevoel, achter die microfoon gaan zitten om 6 uur in de ochtend. Ook na een vakantie, als het toch weer pijn doet om vroeg op te staan, krijg ik kriebels in de buik wanneer die eerste luisteraar aan de lijn komt. De bevrijding is er gekomen toen ik besefte dat ik kon plannen. Mijn sociale
leven, afspraken met vriendinnen ’s middags na de show, dutjes in de middag zodat ik wat langer kan opblijven. Zelfs feestjes vallen te plannen.’ Was je eigenlijk een goede student? ‘In het hoger was ik een echte streber. Haalde ik een 19, dan vond ik het jammer van dat ene punt. Maar in het middelbaar was dat wel anders. Ik kon als ik wilde, maar ik was lui. De eerste paar jaar waren heel slecht en in het vierde ben ik echt beginnen te rebelleren. Ik wilde punk zijn, mijn haar was rood geverfd, ik had een neuspiercing gestoken zonder toestemming van mijn ouders natuurlijk. Ik haalde met opzet slechte punten, want dat was cool. Ik wilde enkel leuke dingen doen, afspreken met vriendinnen, met jongens. Ik ben in het lager lang gepest geweest en mijn enige focus was om erbij te horen.’
Heeft dat pesten veel impact op je gehad? ‘Toch wel. Het was best erg. Wachten in de auto tot de bel ging, zodat ik niet te lang alleen op de speelplaats moest staan. In de LO-lessen uitgelachen en uitgesloten worden. En als mijn mama voor me probeerde op te komen, werd ook zij afgekat. Af en toe kom ik nog wel eens iemand tegen van toen, en dan gaat mijn hartslag nog altijd de lucht in. Maar ik heb het wel verwerkt en zoals het cliché wil, ik ben er ook sterker door geworden. Ik ben ad rem, heb geleerd om snel een antwoord te formuleren. Maar goed ook, want ik dank daar voor een groot deel mijn job aan!’ Je praat daar altijd open over, net als over je onzekerheid over je uiterlijk. ‘Ik blijf in mijn hoofd dat dikke meisjes dat niet mocht meedansen met de rest en niet met een blote buik kon rondlopen. Ook al ben ik nu 15 kilo vermagerd. Maar het is normaal dat dat niet op één, twee, drie verandert. Ik wil daar open over zijn. Ik krijg veel berichtjes op mijn social media van jonge meisjes die heel onzeker zijn en denken dat mijn leven perfect is. Ik probeer hen zoveel mogelijk te antwoorden – dat het wel goed komt, of hoe je ermee kan omgaan als je gepest wordt – maar ik wil hen tonen dat ik gewoon iemand ben met gevoelens en onzekerheden, die niet altijd perfect geschminkt rondloopt.’ Je debuteerde dit jaar op tv met ‘Typisch Mensen’, en combineerde een heel seizoen tv met radio. Heb je even wilde plannen voor komend jaar? ‘Nou, het was heftig, dus we zien wel. (lacht) Ik heb een gezonde dosis ambitie en een boekje vol dingen die ik nog graag zou doen, maar toch ben ik geen al te grote dromer of planner. Ik leef van jaar tot jaar en op mijn leeftijd is dat perfect. Zolang ik genoeg variatie heb en af en toe eens iets leuks kan meepikken, zoals Typisch Mensen, kan ik nog even voort. Een mens kan zo’n ochtendshow blijkbaar lang uithouden hoor: Peter doet het toch al elf jaar (lacht).’ Kaatje De Coninck
Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV bouw - industrie & energie en ACV-Transcom • Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte • Hoofdredacteur: Hilde Van Malderen • Redactie beweging.net en ACV: Kaatje De Coninck, Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Jelgher Wandels, Monique Braam, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Kris Six, Gianni Greco, Rooni Theeboom, Marjan Cauwenberg • Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Sarah Vandoorne, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • lezers@visieredactie.be • Druk: Coldset Printing Partners, A.Gossetlaan 30, 1702 Groot-Bijgaarden • Artikels regionale bladzijden (16-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers. •