Visie nr19 dd2710 by beweging.net

Regio Mechelen Vrijdag 27 oktober 2017

Nieuw voor chronisch zieken:

de huisapotheker

Wie chronisch ziek is, kan sinds begin oktober beroep doen op een huisapotheker. Die begeleidt patiënten die dagelijks geneesmiddelen gebruiken op een persoonlijke en proactieve manier. Hij of zij volgt hun medicatie op en bezorgt hen een medicatieschema. De huisapotheker is een belangrijke stap in de richting van een nog betere zorgverstrekking. ‘Een apotheker is meer dan iemand die doosjes geneesmiddelen aflevert’, legt apotheker Jeroen Bertels uit.

> p. 5

Hoe sterk kleeft Vlaanderen aan elkaar?

Hoe voedzaam is vegetarisch?

> p. 2

> p. 7

Binnenkort op maandag naar de kapper?

Drie auteurs over hun nieuwe roman

‘Vrouwen kunnen dus echt niet schrijven’

> p. 20

Zevende generatie in de visserij

‘Bij iedere sleep kan je je hand kwijt raken’

ACV houdt grootschalige enquête

> p. 13

> p. 12

www.beweging.net

www.cm.be

www.acv-online.be

Werknemer wil werk vooral soepel regelen. jaargang 73 ¬ visie nummer 19 afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 volgend nummer op 10 november 2017

> p. 10

Regionieuws > p. 16

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

Nieuw cijfermateriaal brengt verenigingsleven en vrijwilligerswerk in kaart

Hoe sterk kleeft Vlaanderen aan elkaar? Een op de vijf Vlamingen is vrijwilliger, meer dan zes op de tien heeft minstens wekelijks contact met de buren en jeugdverenigingen trekken massaal leden aan. Op het vlak van sociale samenhang kan Vlaanderen enkele puike cijfers voorleggen. ‘Toch voelt 10 procent zich eenzaam. Er is dus werk aan de winkel voor onze verenigingen’, zegt Peter Wouters, voorzitter van beweging.net.

Gemiddeld telt een gemeente zeven jeugdverenigingen. Dat doet geen enkel land in de wereld ons na. Wel gaat die stijgende populariteit gepaard met een daling van het aantal groepen met 20 procent. Dat betekent dat de druk op de leiders toeneemt. Zij hebben niet alleen de opdracht om een hele bende kinderen fijn te laten samenspelen, maar dragen ook de verantwoordelijkheid over hun veiligheid en welbevinden. Deze groep van jonge vrijwilligers, meestal tussen 17 en 21 jaar, moeten we extra koesteren. Zij verdienen onze onvoorwaardelijke steun het hele jaar door.’

en samenleving is veel meer dan de optelsom van burgers, bedrijven, organisaties, politieke instellingen en de regelgeving die alle ‘sociale verkeer’ regelt. Er is ook kleefkracht nodig in een maatschappij, ofwel sociale samenhang: de mate waarin we sociale contacten hebben met elkaar, hoe we ons inzetten voor een ander en het vertrouwen dat we hebben in onze medemens. Hoe fragieler die lijm is tussen mensen, hoe meer bepaalde maatschappelijke problemen de kop opduiken, denk aan verkeersagressie, burenconflicten, vereenzaming…

Een op de vijf Vlamingen doet onbetaald vrijwilligerswerk, dat is boven het Europese gemiddelde. Hoe kunnen we nog beter doen? ‘Ik denk dat we als samenleving een grondig debat moeten voeren over de tijd die we willen besteden aan werk, zorg en vrije tijd. Femma heeft daar al een aanzet voor gegeven met het voorstel om een 30-urenweek in te voeren. Vrijwilligerswerk is broodnodig in een samenleving, net als de mantelzorg die mensen aan hun buren, kennissen of familie verlenen. Dat doen zij puur omwille van de vriendschap en de voldoening. Wat zou het wel niet kosten als wij al die uren zouden moeten vergoeden? Dat is gewoonweg onbetaalbaar. Daarom moeten we als samenleving ruim-

uuPeter Wouters: ‘De druk op leiders van de jeugdbeweging neemt toe, daarom moeten wij hen extra koesteren.’ onder andere die sociale samenhang en het verenigingsleven in Vlaanderen in kaart (zie infografiek). ‘De tekening voor onze regio is bemoedigend, maar baart hier en daar ook wat zorgen’, zegt Peter Wouters, voorzitter van beweging.net, die de cijfers bestudeerde. Opvallend is hoe zeer de jeugdbeweging in trek is: op 15 jaar tijd steeg het aantal leden met 10 procent. ‘Dat vind ik fantastisch om vast te stellen.

In de nieuwe uitgave van de VRIND (Vlaamse Regionale Indicatoren) brengt de studiedienst van de Vlaamse regering

te creëren opdat mensen zich kunnen engageren, in een vereniging of voor hun naasten.’ Voor welke uitdagingen staan de verenigingen, als bindmiddel in de samenleving? ‘De helft van de Vlamingen is actief in minstens één vereniging. Zes op de tien neemt al eens deel aan een activiteit. Dat is erg waardevol, want verenigingen zijn een plaats voor ontmoeting, dikwijls tussen mensen met een verschillende achtergrond: opleiding, afkomst, opvattingen... Doordat zij elkaar ontmoeten in een vereniging kunnen ze het gesprek aangaan over allerlei samenlevingsthema’s. Dat is volgens mij een remedie tegen de groeiende polarisering. Een uitdaging is dus om een breed en divers publiek te bereiken. Een andere is om oplossingen te vinden voor de vereenzaming. 10 procent van de Vlamingen heeft minder dan maandelijks contact met buren, familie of vrienden. In de steden loopt dat op tot 15 procent. Laten we daarom zoeken naar manieren om die banden weer te versterken, te beginnen bij laagdrempelige vormen van ontmoeting.’ Leen Grevendonck

DE sociale SAMENhANG IN VLAANDEREN Vertrouwen in de medemens

Vrijwilligerswerk

De vertrouwensindex is

5,4 op 10 (hoe hoger

de score, hoe meer vertrouwen). De voorbije jaren schommelde de index lichtjes.

5 uur per week

1 op 5 doet onbetaald vrijwilligerswerk

zet iemand zich gemiddeld in als vrijwilliger

(> Europees gemiddelde)

Sociale contacten

Mantelzorg

Ik heb minstens wekelijks contact met

50%

zorgt voor een ziek, gehandicapt of bejaard familielid, kennis of buur

70% 66%

60%

59%

50%

52%

40% 30% 20%

Verenigingen

10% 0%

MIJN BUREN

10% Bron: VRIND 2017

MIJN VRIENDEN

heeft minder dan maandelijks contact

MIJN FAMILIE

de stedelingen 15% van is eenzaam

1 op 2 1 op 3

is actief lid van minstens één vereniging neemt online deel aan het verenigingsleven

6 op 10 neemt deel aan een activiteit

van een vereniging

VERENIGING

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

Is digitaal voor iedereen het ‘nieuwe normaal’?

‘Het internet zal nooit alles kunnen vervangen’ Het internet bestaat nog maar een kwarteeuw en toch kunnen we het al niet meer wegdenken uit ons leven. Maar niet iedereen zit op de digitale sneltrein. Twintig procent voelt zich hulpeloos als het woord ‘online’ valt en dat zijn niet alleen oudere mensen.

nze job doen, sociale contacten onderhouden en administratie regelen met overheid en bedrijven: vandaag gebeurt dat allemaal voor een groot deel online. Collega’s mailen, chatten en skypen met elkaar. Via Facebook, Whatsapp en Instagram delen we updates en foto’s met vrienden en familie. Onze belastingbrief dienen we in via Tax-on-web en onze facturen betalen we via onlinebankieren. Ook in onze vrije tijd of op reis is het internet nooit ver weg. Hotels boeken en filmtickets kopen doen we in drie clicks en via apps vinden we de beste restaurants binnen een straal van 500 meter.

1 op de 5 is hulpeloos De digitalisering is alomtegenwoordig en maakt het leven op veel manieren eenvoudiger. Op voorwaarde tenminste dat je ‘mee’ bent. Maar daar knelt het schoentje. Begin september luidden de Gezinsbond en ouderenbeweging OKRA de alarmbel: uit hun enquête bij duizend Belgen blijkt dat een op de vijf zich vaak hulpeloos voelt, omdat er tegenwoordig zoveel geregeld wordt via het internet. ‘Overheidsinstellingen, banken en nutsbedrijven trekken sterk de digitale kaart’, zegt Ellen Ophalvens van OKRA. ‘Premies en tegemoetkomingen van de overheid moet je bij voorkeur online aanvragen. Geld afhalen aan het loket in het bankkantoor kan niet meer en bedrijven pushen hun klanten om facturen digitaal te ontvangen.’

Voor 55 procent van de Belgen is dat allemaal geen probleem. ‘Zij willen nog meer zaken online kunnen regelen’, zegt Ellen Ophalvens. ‘Maar er is ook een groep mensen die dat niet wil: omdat ze geen interesse hebben, ze de vaardigheden missen, te weinig hulp krijgen of een gevoel van onveiligheid ervaren. Die drempels zien we niet exclusief bij 55-plussers, ze komen voor op alle leeftijden. De digitale kloof is er niet langer een tussen wie wel en geen toegang heeft tot het internet, maar tussen wie er wel en niet mee kan of wil werken.’

Muziek streamen Die gewijzigde kloof wordt ook al enige tijd waargenomen in de Digimeter. Dat is een jaarlijkse peiling door Imec (onderzoeksinstelling voor onder meer digitale technologie) naar het mediagebruik van Vlamingen. Uit de meest recente cijfers (2016) blijkt dat bijna elke Vlaming minstens één toestel heeft om altijd en overal online te gaan. Maar 6 procent heeft dat niet. Voor een ruime meerderheid (63 procent) is digitaal het ‘nieuwe normaal’. Met de vingers in de neus kijken ze online tv, streamen ze muziek en lezen ze nieuwsupdates op hun smartphone. De restgroep valt uiteen in twee profielen. De ene 26 procent weigert om in de digitale trein te stappen. Het gaat hier om een uitgesproken ouder publiek. De andere 11 procent wil wel, maar mist de vaardigheden om met digitale technologie aan de slag te gaan. Opvallend: 9 procent van die groep is tussen 15 en 19 jaar oud. ‘De vraag is nu hoe we die kloof kunnen dichten, zodat meer mensen kunnen profiteren van de mogelijkheden van digitalisering’, zegt Ellen Ophalvens. ‘Bij OKRA geloven we bijvoorbeeld in de verbindende kracht van het internet. Zo brengt onze

zoekertjesrubriek OKRA Dating op onze website mensen bij elkaar. Het doorbreekt de eenzaamheid.’ ‘Bij OKRA Kempen geven vrijwilligers individuele lessen op maat. Erg populair is leren skypen, zodat grootouders met hun kleinkinderen in contact kunnen blijven. We moeten mensen meer sensibiliseren over de meerwaarde van het internet. Eenmaal ze daarvan overtuigd zijn, willen ze best moeite doen om bij te blijven. Maar we hoeden ons wel voor een te snelle omslag naar het digitale door bedrijven en de overheid. We pleiten voor voldoende alternatieven - loket, telefoon of papier - voor wie niet mee is of wil.’

We hoeden ons voor een te snelle omslag naar het digitale door bedrijven en de overheid. We pleiten hier voor voldoende alternatieven voor wie niet mee kan of niet mee wil. Ellen Ophalvens, OKRA

Persoonlijk contact Blogger en ‘digitale native’ Thomas Smolders deelt die mening. In zijn boek ‘Achter onze schermen’ staat hij stil bij de breuklijn die ontstaat tussen de digitale revolutie en de grote groep mensen die achterblijft op het perron. ‘De voorbije tien jaar zijn we iets te snel gegaan met alles online

LOKET 1 GESLOTEN WEGENS DIGITALISERING

te willen doen’, zegt Thomas Smolders. ‘Gelukkig is de overheid wat trager en heeft die de kat uit de boom gekeken. Het is belangrijk dat de overheid, maar ook bedrijven beseffen dat er altijd mensen zullen zijn die een persoonlijk contact verkiezen. En dat zijn heus niet alleen oudere mensen. Het digitale zal nooit alles kunnen vervangen.’ In zijn boek kijkt Thomas Smolders positief maar kritisch naar technologie en het digitale. ‘Veel te lang hebben we moeten luisteren naar ofwel hoeraberichten over de grenzeloze mogelijkheden ervan, ofwel naar doemberichten over hacken, privacyproblemen enzovoort. Maar het is geen zwart-wit-verhaal, het is vijftig tinten grijs. Enerzijds is het oké om veel vertrouwen te hebben in technologie, maar we mogen er niet blind in geloven zoals de profeten van Sillicon Valley (Uitvalsbasis van grote technologiebedrijven zoals Apple, Facebook en Google in Californië, red.). Het is altijd goed om een back-up te hebben. Dan zullen mensen ook meer durven te experimenteren en zich veiliger voelen. En dan is het internet een krachtig instrument om mensen te emanciperen.’ Leen Grevendonck

✔✔Wil je jouw digitale vaardigheden

aanscherpen? Nog tot 5 november vinden er heel wat activiteiten plaats op honderden locaties in Vlaanderen en Brussel tijdens de twaalfde editie van de Digitale Week. Check de kalander op www.digitaleweek.be.

DIGITAAL LOKET 2 WELKOM

¬ post

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

VACATURE M/V

UW GEDACHT

Hospitalisatieverzekering nodig?

meerpersoonskamers. Voor de terugbetaling van een eenpersoonskamer gelden wel grensbedragen. Het CM-Hospitaalplan rekent ook een franchise (175 euro) aan voor de ereloonsupplementen.

••• Roger Horemans, Oud-Turnhout

Pensioenen (1)

Ik stap van de hospitalisatieverzekering via mijn werk over naar het CM-Hospitaalplan. Toch ben ik, sinds de uitzending ‘Voor hetzelfde geld’ over dit onderwerp niet meer zeker of vandaag zo’n verzekering echt nodig is als je geen eenpersoonskamer wil.

CM zoekt - Business analist - Projectleider logistiek - Stafmedewerker webontwikkeling & communicatie Voltijds – onbepaalde duur – Schaarbeek

- Kennisbeheerder Vier vijfde – onbepaalde duur – Schaarbeek

- Opleidingscoördinator CM Campus – domein Maatschappelijk Werk en Zorg

In een kamer voor twee of meer personen mogen inderdaad geen ereloon- en kamersupplementen aangerekend worden. Toch kan de factuur ook dan hoog oplopen. Want er kunnen wel bedragen worden aangerekend die niet worden terugbetaald door de ziekteverzekering en dus niet worden meegeteld voor de maximumfactuur. Dat zijn bijvoorbeeld niet-vergoedbare implantaten zoals bepaalde heupprothesen, sommige lenzen bij cataractoperaties of fixatiemateriaal bij botfracturen. De kosten voor een tweepersoonskamer kunnen dus hoog zijn zonder dat je het plafondbedrag van de maximumfactuur overschrijdt. Deze kosten moet je dan volledig uit eigen zak betalen.

Ik lees in Visie dat het CM-Hospitaalplan de supplementen in een eenpersoonskamer terugbetaalt. Moet je daarvoor een hogere premie betalen? Ik dacht dat ik altijd moest kiezen voor een tweepersoonskamer om recht te hebben op terugbetaling.

Meer info over deze en andere vacatures op www.cmjobs.be.

••• Antoinette Vernack, Aartselaar

OKRA-SPORT+ zoekt

CM vindt solidariteit belangrijk. Daarom maakt het CMHospitaalplan geen onderscheid in premie voor een- of

Sporttechnisch medewerker Deeltijds - onbepaalde duur - Brussel

••• Jaak Coopman, Ingelmunster

Pensioenen (2)

Premie

Halftijds – onbepaalde duur- ROC Antwerpen

Wie werkt, heeft een hoger inkomen dan wie niet werkt. En dat is ook rechtvaardig. Maar moeten zij daarom ook meteen een hoger pensioen krijgen? Daarmee straf je werklozen en zieken op hun pensioenleeftijd opnieuw. Wie meer kansen kreeg tijdens zijn actieve loopbaan, kan waarschijnlijk ook meer gebruik maken van de tweede en derde pensioenpijler. Bovendien kan wie goed verdient gemiddeld zeven jaar langer van zijn pensioen genieten dan wie minder verdient. Hoe hoger het pensioen, hoe langer je ervan geniet. Toch een bizarre vorm van omgekeerde solidariteit, vind ik.

Onlangs kreeg ik een brief van de pensioendienst over de herberekening van mijn rustpensioen. Op het eerste gezicht kreeg ik een verhoging van 15,46 euro. Dat is toch al iets. Maar de bedrijfsvoorheffing verhoogt tegelijkertijd wel van 150,88 euro naar 164,16 euro. Van die zogezegde verhoging van mijn pensioen blijft dus maar een schamele 2,18 euro over. Dat kun je toch moeilijk een verhoging noemen? Daar koop ik nauwelijks brood voor. ••• Daniel Meuleman, Herzele

Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.

Solliciteer vóór 4 november. Meer info: www.okra.be, 0477 67 48 61 of ingrid.peeters@okrasportplus.be

GECITEERD Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links naar rechts een citaat.

citaat-261&_citaat-261&.qxd 21-03-17 09:36 Pagina 1

1. Ooft; 2. deel van een jas; 3. pukkel; 4. werkelijk; 5. waaghals; 6. licht breekbaar; 7. aardappelgerecht; 8. jaargetijde; 9. inwendig orgaan; 10. snoer; 11. porren; 12. snit; 13. vrucht; 14. vis.

Citaat 261

F R V U A

K E R E A A N G

P U G

T N

S O T

4 D R E C E E O L 5

B R M A N P

P U E R N E T

K Z O A M E R N

L R O

O S M

A K A S

E T

10 K W O E O R E D 11 M D U W A E A N 12 C O N U P D E E 13 M N A N L G O E 14 V F E O R N E

Het citaat is van Mark Twain: “Van een goed compliment kan ik twee maanden leven“.

Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van

Soms heb je als mantelzorger een steuntje in de rug nodig. De online training van Samana helpt je goed te zorgen voor jezelf en je veerkracht te vergroten.

Wat?

De training omvat negen sessies rond draagkracht voor de mantelzorger, met onderwerpen zoals grenzen stellen, communiceren met de persoon voor wie je zorgt, steun vragen, goed voor jezelf zorgen, … Telkens met informatie van een deskundige en getuigenissen van mantelzorgers

Hoe?

Surf naar www.zelfzorgvoormantelzorgers.be Na registratie en aanmelding ontvang je een link waarmee je de cursus kan starten. Ben je CM-lid én mantelzorger, dan kan je deze training gratis volgen. Wie geen CM-lid is, kan voor 25 euro lid worden van onze mantelzorgvereniging en zo een login krijgen.

JE DOORLOOPT DE TRAINING OP JE EIGEN TEMPO, OP EEN MOMENT DAT HET JOU PAST, IN JE EIGEN OMGEVING.

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

Chronisch zieken nog beter begeleid in apotheek

5 vragen over de huisapotheker matie hierover, zoals de dosering en het tijdstip van inname voor elk geneesmiddel. Bij elke wijziging past je huisapotheker dat schema aan.’ Jeroen: ‘Een medicatieschema is handig om voor te leggen als je bijvoorbeeld opgenomen wordt in het ziekenhuis en de dokters je vragen naar welke medicatie je neemt. Vooral bij chronisch zieken kan dat een hele waslijst zijn. Daar moeten patiënten zich geen zorgen meer om maken.’

Sinds begin oktober kunnen chronisch zieke patiënten een huisapotheker kiezen. Voor wie is dat belangrijk en hoe kies je een huisapotheker? Jeroen Bertels, apotheker bij De Lindeboom in Hoboken, en Jocelijn Stokx, apotheker bij de medische directie van CM, leggen het jou uit in vijf pertinente vragen.

Wat is een huisapotheker en waarom is die belangrijk?

Jocelijn Stokx: ‘Een huisapotheker is een apotheker die zijn chronisch zieke patiënten persoonlijk en proactief begeleidt bij hun medicatiegebruik. Het is een apotheker die persoonlijk je medicatie opvolgt, hier advies over geeft en een schema bijhoudt van alle medicatie die je gebruikt.’ Jeroen Bertels: ‘In principe volgt ook de huisarts die medicatie op, maar waar de huisarts expert is in de diagnose, zijn apothekers experten in geneesmiddelen. Daarom is die opvolging zo belangrijk.’ Jocelijn: ‘Als je intekent voor een huisapotheker, geef je ook toestemming om je gezondheidsgegevens elektronisch en beveiligd uit te wisselen met andere zorgverleners, in de apotheek door middel van je gedeeld farmaceutisch dossier.’ Jeroen: ‘Als je bij een andere apotheker bijvoorbeeld om een pijnstiller gaat die eigenlijk niet bij de rest van je medicatie past, kan hiervoor een veiliger alternatief aangeboden worden. Het uitwisselen van die gegevens is dus volledig in het belang van de patiënt.’ Jocelijn: ‘Veel mensen gaven reeds toestemming om gegevens te delen, zonder een huisapotheker te nemen. Voor de opvolging van de medicatie is dit heel belangrijk. Daarom is het ook een voorwaarde als je

Lisa Develtere

uuJeroen Bertels: ‘Een apotheker is een zorgverstrekker, iemand die advies geeft. Het concept van de huisapotheker versterkt die visie.’ een huisapotheker kiest.’ Jeroen: ‘Als apotheker sta ik hier volledig achter, omdat ik weet dat dit mijn patiënten ten goede komt. Een apotheker doet veel meer dan enkel de doosjes met geneesmiddelen afleveren. Hij is effectief een zorgverstrekker, iemand die advies geeft. Het concept van huisapotheker versterkt die visie, omdat daar zo’n sterke nadruk ligt op de persoonlijke begeleiding.’

Voor wie is de dienst bedoeld en hoeveel kost die?

Jocelijn: ‘Een huisapotheker is nuttig voor chronisch zieke patiënten, die dagelijks meerdere geneesmiddelen gebruiken. Wie langdurig ziek is, heeft nood aan iemand

die de medicatie van dichtbij opvolgt. Hierbij denk ik spontaan aan patiënten met astma of diabetes.’ Jeroen: ‘De patiënt moet niets betalen voor deze dienst. Voor de meeste chronisch zieke patiënten ontvangt de apotheker een vergoeding die betaald wordt door de wettelijke ziekteverzekering.’ Jocelijn: ‘De apotheker wordt natuurlijk verondersteld om voor alle patiënten de correcte zorg te leveren.’

Wat krijg ik van mijn huisapotheker?

Jocelijn: ‘Naast de standaardopvolging krijg je ook een medicatieschema. Dat schema geeft je een volledig overzicht van alle medicatie die je neemt en alle nuttige infor-

Hoe kies ik een huisapotheker en ben ik aan hem of haar gebonden?

Jocelijn: ‘Een huisapotheker is de apotheker waar je vaak gaat en met wie je een therapeutische relatie hebt.’ Jeroen: ‘Je bent volledig vrij om die zelf te kiezen. Ook kun je makkelijk overstappen van de ene naar de andere huisapotheker. Als je bijvoorbeeld verhuist, hoef je niet per se je apotheker verwittigen dat je gaat overstappen, maar kun je automatisch overschakelen naar je nieuwe huisapotheker.’ ‘Kiezen voor een huisapotheker betekent niet dat je niet meer bij andere apothekers mag gaan. Als je bij een andere apotheker een geneesmiddel koopt, zal dat via je gedeeld farmaceutisch dossier doorgegeven worden aan je huisapotheker. Die gaat het engagement aan om die medicatie op te volgen en te controleren of die wel goed bij je eventuele andere medicatie past.’

Hoe kan ik mij registreren bij een huisapotheker?

Jeroen: ‘Intekenen is heel makkelijk. De patiënt stapt zelf op de apotheker af, of de apotheker stelt de patiënt de vraag. In principe is de registratie klaar in een paar klikken. Wel moet de patiënt persoonlijk de overeenkomst ondertekenen.’

Sarah Vandoorne

DE VOORZET

Het einde van eindeloos

Maar als je, zoals in de reportage, ’s ochtends maar twee uur de tijd hebt om tien bewoners uit bed te halen, te wassen en ontbijt te brengen, dan mag je nog zo hard je best doen, echte kwaliteit kun je onmogelijk leveren. Laat het net dat zijn wat bewoners van een woonzorgcentrum verwachten. Zij willen niet eindeloos leven. Er zit nu eenmaal sleet op hun lichaam. Dat hoort bij het ouder worden. Wat de bewoners vooral willen, is gelukkig leven. Dat kan niet als zij alleen basiszorg krijgen. Wat zij vandaag in het woonzorgcentrum mis-

sen, is verbondenheid en oprechte betrokkenheid. Omdat daar simpelweg geen tijd voor is. Hoe willen wij dat onze grootouders, ouders en uiteindelijk ook wijzelf oud worden? Dat is de cruciale vraag die we moeten stellen. Ik ben ervan overtuigd dat niemand wakker ligt van dat zwembad of diner met champagne. En ook de pilletjes tegen alle mogelijke ongemakken kunnen veel ouderen gestolen worden. In de herfst van hun leven willen zij vooral levenskwaliteit. Zij willen “zijn”. En dat kan niet als je gereduceerd wordt tot een zorgvraag.

Luc Van Gorp, Voorzitter CM

CMziekenfonds

Hoe ver kan een filmpje van de realiteit staan? Wie de sector een beetje kent, weet dat het er in bepaalde woonzorgcentra een stuk minder rooskleurig aan toegaat. En voor een goed begrip: dat heeft niets te maken met de zorgverleners. Als verpleegkundige heb ik zelf in woonzorgcentra gewerkt, zowel commerciële als openbare. Ik

heb daar vooral gezien dat de meeste personeelsleden hard werken en er steeds het beste van maken. Zij willen niets liever dan dat hun bewoners een gelukkige oude dag beleven.

CMziekenfonds

Stefan Dewickere

Heb je ze ook gezien, de Pano-reportage over de commerciële woonzorgcentra? Was je ook verontwaardigd toen je de reclamefilmpjes zag, die de bewoners de hemel op aarde beloven? Wandelingen in het park, ontspannen in het zwembad, diners met champagne, en vooral: steeds iemand in de buurt die voor jou zorgt en de tijd neemt om gezellig te keuvelen.

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

Hulpmiddelen van de uitleendienst

Te huur: redder in nood Het is gauw gebeurd: door een ziekte, een ongeval of een blessure heb je plots nood aan een hulpmiddel. Maar waarom zou je het kopen als je het maar een korte tijd gebruikt? Mensen proberen zich soms op allerlei manieren te behelpen. Voor een goed herstel heb je echter professioneel materiaal nodig. De oplossing is om het te huren.

e uitleendienst van Thuiszorgwinkel biedt materiaal dat je vlot vooruithelpt, dat comfort biedt in huis, om fit en gezond te worden en om medicatie te verstuiven. De medewerkers geven je advies over het juiste product en leggen je uit hoe het werkt. Het aanbod is ruim, met klassiekers zoals krukken en rolstoelen, maar ook met minder gekende hulpmiddelen. Visie haalt vijf kampioenen uit de rekken.

Elektrisch hoog-laagbed Mensen verlaten alsmaar sneller het ziekenhuis. Vaak moeten ze thuis nog herstellen. Dat doe ik wel vanuit mijn zetel, denken ze soms. Met alle ongemakken van dien. Met een elektrisch hoog-laagbed heb je hetzelfde comfort als in een ziekenhuis. De bedden zijn verstelbaar in hoogte en laagte. Ook de rug is instelbaar, zodat je kunt rechtzitten. Een groot hulpmiddel zoals een bed wordt aan huis geleverd en geïnstalleerd, tegen een kleine kost. De medewerker toont je hoe het toestel werkt.

DE GROOTSTE

Hometrainer Moet je terug fit worden na een operatie? Deze hometrainer past perfect in je huiskamer. Ook ideaal als je een korte periode aan je conditie wilt werken.

DE SPORTIEFSTE

DE NIEUWSTE

Aerosolapparaat Met dit apparaat verstuif je gemakkelijk medicatie in de luchtwegen, bijvoorbeeld om slijmen sneller los te maken. Veel mensen weten niet dat dit toestel te huur is in Thuiszorgwinkel. De medewerkers van Thuiszorgwinkel leggen je haarfijn uit hoe het toestel werkt. Om hygiënische redenen koop je er een verstuiver bij.

DE verrassendste

TE DE POPULAIRS Krukken Krukken zijn het meest gekende product. Er zijn verschillende lengtes, ook voor grote mensen en kinderen. De winkelmedewerkers stellen de krukken op de juiste hoogte in, zo krijg je steeds de juiste stapondersteuning.

Return stahulp De Return is nieuw in het gamma. Het is een soort eenvoudige tillift die je helpt om mensen te verplaatsen zonder dat je zelf zwaar hoeft te heffen. Bijvoorbeeld als je iemand uit een rolstoel op een toilet wilt helpen, of van het bed in een rolstoel. Omdat de gebruiker zichzelf moet optrekken aan het toestel, versterkt het de spieren en het functionele vermogen.

HUISDOKTER

Waarom zien mijn tanden geel?

Wat is tandplak? Tandplak is een witgeel laagje op de tanden dat voor het grootste deel uit bacteriën bestaat. Zij zetten suikers om in zuren, die het tandglazuur aantasten en gaatjes kunnen veroorzaken. Wat zijn de symptomen? Tandplak kan voor gele of bruine plekken zorgen op je tanden en je een slechte adem geven. Bij gaatjes krijg je mogelijk tandpijn van koude en warme drank of zuur voedsel. later kun je zelfs voortdurend pijn hebben. Ook voor het tandvlees is tandplak nefast. Het kan ontstoken raken en gemakkelijk bloeden. Wat is de oorzaak? Stoffen uit je speeksel bouwen een doorzichtige film

op je tanden. Daar hechten zich bacteriën vast, die zich voeden met de suikers die je via je eten en drinken binnenspeelt. Zo stapelt er zich tandplak op. Tandplak nestelt zich op plaatsen waar je moeilijker poetst: tussen de tanden, de groeven van de kauwvlakken en tussen de tandvleesrand en tandhals. Ook waar oneffenheden zijn, zoals bij een afwijkende stand van je tanden, kan tandplak terrein maken. Verwijder je tandplak niet, dan kan het verkalken tot tandsteen. Hoe kun je tandplak voorkomen? Vermijd suikers zoveel mogelijk buiten de maaltijden. Poets twee keer per dag twee minuten lang je tanden met een goede tandenborstel. Dat is er eentje met een smalle, korte borstelkop, die je om de drie maanden vervangt. Kies voor tandpasta met fluoride. Dat beschermt het tandglazuur. Zorg ervoor dat de borstel je tandvleesrand raakt als je poetst. Poets eerst de buitenkant en nadien de binnenkant van je tanden. Maak kleine cirkelvormige bewe-

gingen. Ten slotte poets je de kauwvlakken met heen en weer gaande bewegingen. Tandplak stapelt zich vaak op tussen de tanden. Houd die plaatsen proper met floss, tandenstokers of borsteltjes. Wanneer moet je naar de dokter? Een jaarlijkse controle bij de tandarts is een must. Sommigen maken meer tandsteen aan dan anderen. Dan is het mogelijk dat je tandarts je vraagt om meerdere keren per jaar langs te komen. Heb je eenmaal tandbederf of ondervind je tandpijn, dan ga je het best langs bij de tandarts. Elise Rummens, preventie-arts CM www.cm.be/dehuisdokter

Stefan Dewickere

Niemand wil gele tanden of een slechte adem. Maar tandplak boort ook gaatjes in je tanden. Daarom is het belangrijk om correct te poetsen.

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

Eten vegetariërs (on)gezond?

Veggieburgers op de rooster 63 procent van de Vlamingen die vegetariër worden of minder vlees eten, doen dat omwille van hun gezondheid. Dat zegt een enquête van Ethisch Vegetarisch Alternatief (EVA vzw). Maar is een vegetarisch eetpatroon wel gezond? Met de tips van diëtiste Evelyne Mertens ging ik aan de slag in de keuken. Op het menu: een erg ongezonde veggiemaaltijd en een evenwichtig alternatief.

Grote hulpmiddelen worden aan huis geleverd, geïnstal leerd en opgehaald.

Huurprijs CM-leden krijgen voordeel tarieven. Als CM-lid betaal je nooit meer dan 170 euro huurgeld per kalenderjaar.

Betaling Bij ontlening betaal je huur, soms samen met een waar borg en eventueel de kosten voor het vervoer of aan te kopen toebehoren. Als je het materiaal terugbezorgt, wordt de eindafrekening ge maakt.

✔✔ www.thuiszorgwinkel.be

Gepaneerde veggieburger

Sarahs couscous

Frietjes

Tarweproducten, peulvruchten en noten

‘Een ongezonde vegetariër kan bij wijze van spreken elke dag naar de frituur gaan en telkens met een groot pak friet en een kaaskroket thuiskomen. Maar dan ben je niet goed bezig. Als je toch frietjes wil eten, bak je het best aardappel, zoete aardappel of pastinaak in de oven.’

‘Vegetarische burgers zijn gemaakt van vleesvervan gers, zoals tofu, seitan of quorn, die bewerkt worden. De meeste burgers zijn vrij gezond. Sommige bestaan echter enkel uit vetten, zetmeel, kaas en klein beetje groenten. Gepaneerde burgers zijn onge zonder dan niet-gepaneerde burgers doordat ze tijdens het bakken meer vetten opnemen.’ ‘Een gezonder alternatief is onbewerkte tofu, seitan of quorn. Die zijn terug te vinden in verschillende vormen, zoals gehakt of blokjes.’

‘De gemiddelde Belg consumeert veel vlees en krijgt zo meer eiwitten binnen dan hij nodig heeft. Ben je vegetariër, dan valt een belangrijke eiwitbron weg en moet je via een andere weg voldoende eiwit ten binnenkrijgen. Om alle noodza kelijke eiwitten binnen te krijgen, is het aan te raden om tarweproducten, peulvruchten, noten en zaden te combineren. Ook voedingsstoffen zoals vitamine D en B12, calcium, ij zer en zink zijn voedingsmiddelen waar je op moet letten. Maar zolang je de juiste voedingskeuzes maakt, kun je er evenveel van opnemen.’ ‘Eiwitten zitten onder meer in tarwepro n Va ducten zoals couscous, quinoa of tarwekie n e ev Li men, maar ook in gewoon aardappelen en vol koren rijst of pasta.’ ‘Peulvruchten, zoals kikkererwten, zijn heel voedzaam. Ze zijn rijk aan eiwitten, koolhydraten, ijzer, calcium en vezels.’ ‘Noten en zaden, zoals walnoten, zorgen voor veel eiwitten, ijzer, zink en vitamine D. Maar ze zijn ook rijk aan plantaardige vetten, waardoor je het best niet meer dan een handje noten per dag eet.’

Broodje

Tofu, fruit en groenten

‘Verkies volkoren brood boven wit. Er is geen verschil in calorieën, maar volkoren brood bevat zink, ijzer en meer vezels.’

‘Vitamine B12 vind je niet van nature terug in plantaardige voeding. Wel wordt het vaak toegevoegd aan sojaproducten, zoals tofu.’ ‘In gedroogd fruit zit veel ijzer. Gedroogde vijgen bevatten bovendien veel calcium.’ ‘Op vlak van groenten heb je veel keuze. Koolrabi, boerenkool, Chi nese kool en spinazie bevatten heel veel ijzer en calcium. Ook pad denstoelen, selder en rode biet zijn heel voedzaam. Afwisselen is de boodschap.’ Sarah Vandoorne

Veggieburger

Saus ‘Mayonaise bevat veel olie en heeft een hoge caloriewaar de. Kies liever ketchup of zelfgemaakte tomatensaus.’

Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.

Levering aan huis

Gezonde maaltijd

In elke Thuiszorgwinkel kun je zonder reservatie te recht voor kleine hulpmid delen. Grote toestellen reser veer je. Dit ka n in een Thuiszorgwinkel, telefo nisch en online. Je huurt het materiaal op naam van de persoon die het zal gebrui ken.

Ongezonde maaltijd

Hoe ontleen je?

HOE GAAT HET MET U?

Mensen met een laag inkomen kunnen voor hun huisbrandolie in aanmerking komen voor een toelage van het Sociaal Verwarmingsfonds. De toelage geldt enkel bij de aankoop van bulkpropaangas, huisbrandolie (in bulk of aan de pomp) of verwarmingspetroleum aan de pomp. Daarnaast moet je ook aan een van de onderstaande financiële voor waarden voldoen. Ofwel is het jaarlijkse bruto gezinsinko men lager of gelijk aan 18 363,39 euro. Per persoon ten laste wordt dat bedrag ver hoogd met 3 399,56 euro. Ofwel heeft een van de gezinsleden een col lectieve schuldenregeling (een gerech telijke procedure waarbij een schuldbemid delaar voor de afbetaling van je schulden

zorgt), of hij heeft een schuldbemiddeling en kan de verwarmingsfactuur niet beta len. Als je aan die voorwaarden voldoet, kun je op een toelage van 14 tot 20 cent per liter rekenen, met een maximum van 300 euro. Het bedrag hangt af van de brandstofsoort en de prijs per liter. Koop je in kleine hoe veelheden brandstof aan de pomp aan, dan is er een forfaitaire toelage van 210 euro. Neem contact op met het OCMW van je stad of gemeente. Je kan de toelage tot zes tig dagen na de levering aanvragen.

✔✔Meer info op

www.verwarmingsfonds.be of via het Infopunt Chronisch Zieken infochronischzieken@cm.be of 078 050805.

Compagnie Gagarine

Heb ik recht op een verwarmingstoelage?

‘Donaties maken het verschil’ ‘Negen jaar geleden richtte ik Let Us Change op, een organisatie die zich ontfermt over straatkinderen en bedelaars in Ethiopië’, vertelt Johan Vandenbossche (31) uit Leuven. ‘We vangen 80 kinderen op in drie tehuizen. Deze kindjes hadden niets en krijgen nu alles wat ze nodig hebben. Let Us Change is heel afhankelijk van giften. De maande lijkse donaties maken het verschil. Hiermee kunnen we echt een kind helpen, een le ven veranderen.’

KNIPSELS Fitte 80-plussers gezocht De Vrije Universiteit Brussel en de Universiteit Gent doen een onderzoek naar kwetsbaarheid bij ouderen en zoeken 80-plussers om mee te werken. Iedereen wil graag gezond en actief ouder worden. Zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen is de wens van velen. Maar als je lichaam zijn reserves verliest, wordt het kwetsbaar. Dan heb je meer kans op een opname in een ziekenhuis of woonzorgcentrum. De onderzoekers zoeken nog steeds nieuwe deelnemers. Ben jij 80 jaar of ouder? Woon je zelfstandig thuis, stap je zelfstandig en ben je geestelijk fit? Ben je bereid gedurende twee jaar om de zes maanden je lichamelijke en geestelijke fitheid te laten onderzoeken? Dit gebeurt via eenvoudige fitheidstesten en vragenlijsten. Door deelname aan de studie blijf je ook op de hoogte van je eigen gezondheidstoestand. De onderzoeken gebeuren in het UZ te Jette.

✔✔Wil je meewerken?

ivan.bautmans@vub.ac.be Tel. 02 477 42 08

Zelfstandig blijven met ergobegeleiding Op 26 oktober was het Dag van de Ergotherapie. De CM-dienst Thuis Blijven Wonen omvat ergotherapeutische begeleiding om mensen te helpen zodat ze langer in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven. CM dankt de ergotherapeuten. Ben je door ziekte of ouderdom minder goed ter been, dan leert de ergotherapeut je stap voor stap je gewoontes aan te passen. Zo kun je je dagelijkse activiteiten weer doen, maar op een andere manier. Samen met de ergotherapeut oefen je ook nieuwe methoden om je te verplaatsen en leer je hulpmiddelen goed te gebruiken. De therapeutische begeleiding bestaat uit drie sessies, waarvan minstens een aan huis. De dienst Thuis Blijven Wonen is gratis en geeft naast ergobegeleiding ook woonadvies.

✔✔www.cm.be/

thuis-blijven-wonen

Kerst aan zee In Zorgverblijf Ter Duinen kun je van maandag 11 december tot vrijdag 15 december 2017 een kerst-midweek meemaken. Het personeel doet er alles aan om je helemaal in de sfeer te brengen. Ze halen de kerstbomen van de zolder en zorgen voor lichtjes, kerstballen en cadeautjes. Je kunt creatief aan de slag, je gaat samen naar het kerstbal en bezoekt de kerstmarkt in Brugge. Een midweek kost 310 euro voor een CM-lid en 358,60 euro voor niet-leden, activiteiten inbegrepen.

✔✔Shelly.Lavens@terduinen.be Tel. 058 22 33 88

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

Weer aan het werk

Paramedici bieden toekomstperspectief ‘Mensen zijn dankbaar als we hen weer in de maatschappij helpen.’ Rudy Desiron werkt graag als adviserend arts bij CM. Samen met een team van paramedici ondersteunt en begeleidt hij langdurig zieken met hun werkhervatting.

naar de mogelijkheden. Wat kan de persoon nog wel in huis, hoe kunnen we dit opbouwen en in welke mate kunnen we dit doortrekken naar de werksituatie. Als we dit kunnen aanpassen zodat het lid voldoende recuperat ie heef t t ijden s de werktijd, kan hij of zij terug aan de slag. Dit kan natuurlijk ook deeltijds zijn.’

Wat houdt jouw job als adviserend arts in? Hoe reageren mensen op jullie aanpak? Rudy Desiron: ‘Mijn taak als adviserend arts bestaat enerzijds uit de Rudy Desiron: ‘Mensen zijn zeer medische controle van arbeidsondankbaar dat we hen opnieuw geschiktheid en de voorgeschreven toekomstperspectief bieden. gezondheidszorgen. Anderzijds ad- uuRudy Desiron, tussen Niels Goyens (l.) en Rik Loenders (r.): Dat ze terug iets kunnen beteviseer en begeleid ik langdurig ziekenen in de maatschappij. Zo her‘De adviserend arts en paramedici vullen elkaar aan.’ ken in hun re-integratietraject. Geinner ik me een dame die al enlukkig sta ik er niet alleen voor. Ons kele jaren thuis was ten gevolge team bestaat ook uit een aantal paramedi- Wat kunnen jullie betekenen voor de van borstkanker in combinatie met een deci. Dit zijn verpleegkundigen, ergothera- leden? pressie. Voordien werkte ze in een ziekenpeuten, een kinesist en een psycholoog.’ ‘In eerste instantie komen leden die lang- huis. Rik stelde samen met haar een plan durig arbeidsongeschikt zijn met ons in op, waarbij hij uitstippelde welke taken ze contact voor een raadpleging. Op basis wel en niet kon uitoefenen. Hiermee stapWerken jullie nauw samen? ‘Zeker. De paramedische medewerkers daarvan beslis ik of er begeleiding nodig te ze naar de arbeidsgeneesheer met de hebben andere kwaliteiten en vaardighe- is. Als dat het geval is, verwijs ik door naar vraag om deeltijds aan de slag te gaan met een beperkt takenpakket. De vrouw werkt den, dus we versterken elkaar. We bespre- de paramedici.’ nu deeltijds en ontsnapt zo aan een volleken ook op regelmatige basis patiëntendige invaliditeit.’ dossiers. Als het gaat om een dossier van Rik en Niels, jullie zijn ergotherapeuNiels Goyens: ‘Zo zie je dat een snelle interarbeidsongeschiktheid, dan heeft de advi- ten en in work-coaches. Op welke ventie de beste manier is om te komen tot serend arts onder meer een controlerende manier zorgen jullie voor begeleiding? functie, de paramedici nemen eerder een Niels Goyens: ‘Mensen die arbeidsonge- re-integratie in het arbeidsproces. Als in begeleidende rol op.’ schikt worden, verliezen hun toekomst- work-coaches staan we dicht bij de adviseperspectief. Wij kijken samen met hen rend arts, dus dat is een meerwaarde tijwelke mogelijkheden er wel nog zijn. Door dens het hele traject.’ Wat zijn jouw ervaringen bij onze tussenkomst voelen mensen zich werkhervatting na arbeidsRosine Pittevils weer nuttig. Wij willen mensen helpen om ongeschiktheid? Vertel het zo snel mogelijk uit de negatieve spiraal te ons: lezers@visieredactie.be geraken en hen terug positiever naar de siof Persdienst CM, PB 40, tuatie te laten kijken.’ ✔✔ CM zoekt adviserend artsen 1031 Brussel. Rik Loenders: ‘Ik houd rekening met de been paramedici. perkingen van het lid, maar kijk vooral ook Surf naar www.cm.be/jobs. Mine Dalemans

¬ hoe gaat het met u?

Zonnig Andalusië

15-daagse cultuur- en verwenvakantie In het zonnigste stukje van Spanje verken je de ene dag een toeristische trekpleister, de andere dag geniet je van de zon en de rust aan het hotelzwembad. Steden als Cadiz, Sevilla, Granada en Ronda maken deze vakantie onvergetelijk! Je verblijft in volpension in twee schitterende viersterrenhotels. Prijs en periode: Van 16 tot 30 april 2018 voor 1 834 euro. De toeslag voor een single kamer bedraagt 420 euro.

Boek snel via 070 233 119 of www.intersoc.be

Intersoc-werkvakanties

Ga deze winter op werkvakantie als plongeur De keuken is het hart van onze hotels: de hele dag door heerst er bedrijvigheid. Als plongeur ben je de laatste - maar zeker niet de minste - schakel in het keukengebeuren. Nadat de keukenploeg klaar is met het bereiden van lekkere maaltijden voor onze gasten, helpt de plongeur met schoonmaken van de keuken en het materiaal. Zin om deze winter op werkvakantie te gaan als plongeur? Stel je kandidaat via je profiel of registreer je als nieuwe vrijwilliger op www.intersocwerkvakanties.be/stel-je-kandidaat

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

Hersenletsel na een ongeval

‘Plots een ander mens’ Een ongeval, en plots staat heel je leven op zijn kop. Het overkwam Wim Malfliet (51) en Liesbet Petit (40). Ze hielden er alle twee een niet-aangeboren hersenletsel (NAH) aan over. Tijdens een lotgenotenbijeenkomst vonden ze elkaar en ze lieten niet meer los. Wim en Liesbet vertellen hun verhaal.

ijn fiets was een bundeltje geplooid staal. Het is een wonder dat ik er levend ben uitgekomen’, blikt Wim terug. ‘Ik had net examens afgenomen aan de hogeschool en fietste naar huis. Ik zou het bed van mijn jongste zoon, Jakob, in elkaar vijzen.’ ‘Een jongen, amper 17, reed me aan met zijn vaders auto. Hij had geen rijbewijs en had te veel gedronken. Later kreeg ik een briefje van hem: Beste Sven … Hij had niet eens de moeite genomen om mijn naam op te zoeken. Ik heb ervan gedroomd om hem pijn te doen.’ Liesbet: ‘Ik kan me meer verplaatsen in de schoenen van de jongen die mij heeft aangereden. Hij was een leeftijdsgenoot, ook student. Hij had te veel op, maar volgens getuigen ben ik met mijn scooter door het rood gereden.’ uuWim Malfliet: ‘Sinds mijn ongeluk heb ik nooit meer een frisse kop. Ik loop rond in de mist.’ ‘Na mijn ongeluk lag ik een maand in coma. Door een defect in de apparatuur leek mijn hersendruk te hoog. De artsen hebben mijn ouders vijf keer gebeld om te zeggen dat ik ging sterven voordat ze het probleem ontdekten.’

Een ander mens Wim: ‘Toen ik wakker werd uit mijn coma, was ik een ander man. De linkerkant van mijn lichaam voelt constant verdoofd aan. Ik ben altijd vermoeid, zie slecht en heb een heel zwak kortetermijngeheugen. Zo kan ik nog even doorgaan. Het ergste is dat ik nooit meer een frisse kop heb. Sinds mijn ongeluk loop ik altijd rond in de mist.’ ‘Ook karakterieel ben ik een ander persoon. Vroeger was ik de zorgzame papa. Nu ben ik veel impulsiever. Op een avond reed ik zomaar naar Knokke-Heist. Ik wilde de zee tussen mijn tenen voelen. Maar het was totaal onverantwoord om achter het stuur te kruipen. Levensgevaarlijk.’

Onzichtbare beperking Liesbet: ‘Hoe sneller je met de revalidatie begint, hoe beter de hersenen zich nog kunnen aanpassen. Ik moest kinesitherapie doen, en vooral veel denkwerk: kaartspelletjes, discussies voeren, ik heb zelfs een schommelpaard gemaakt.’ ‘Ook nu blijf ik mijn geheugen oefenen. Als ik iets vergeten ben, probeer ik het me – ook al is het te laat – toch nog te herinneren. Zo train ik mijn hersenen. Anders gebruik ik hulpmiddeltjes: een agenda, post-its, vaste plaatsen …’

Depressie

Vroeger was ik de zorgzame papa. Nu ben ik veel impulsiever. Wim Malfliet

Wim: ‘Ik voelde me beter dan de andere revalidanten. Ik was er niet zo erg aan toe als zij, dacht ik. Dat is niet waar natuurlijk. Mensen met een NAH hebben nauwelijks een ziekte-inzicht. Ze beseffen zelf niet altijd dat er iets mis is. Of ze verbergen het uit schaamte.’ Liesbet: ‘Toen de arbeidsgeneesheer me onderzocht, was ik er zelf van overtuigd dat ik nog kon werken zoals een ander, waardoor ik in het normaal economisch circuit terechtkwam. Maar mijn geheugen, concentratie en organisatorisch vermogen zijn een ramp. Als ik tijdens een stage in een broodjeszaak drie verschillende bestellingen doorkreeg, sloeg ik tilt.’ ‘Vaak stuit ik op onbegrip als ik iets vergeet of een relatief simpele taak niet kan uitvoeren. Omdat ik geen motorische beperkingen heb, vergeten mensen dat ik wel echt een beperking heb. Ik heb al een tiental stages op de teller staan, maar tot nu toe bood niemand me werk aan. Nu doe ik vrijwilligerswerk. Daar word ik wel geapprecieerd.’

Wim: ‘Het beeld dat anderen van je hebben, verandert compleet. Na mijn scheiding zag niemand me nog als de stabiele, zachte Wim. Vrienden vielen bij bosjes. Ik ging alleen wonen en zakte in een eenzaam dal. Het contrast tussen de ik voor en na het ongeluk was schrijnend. Ik heb toen serieus nagedacht over euthanasie, maar de gedachte aan mijn kinderen hield me tegen.’

wow, dat ziet er een wijze uit. Ondertussen zijn we meer dan 5 jaar samen. We helpen elkaar en lachen samen om onze gebreken. Humor is een van de beste geneesmiddelen.’ Michiel Verplancke

✔✔ Wim en Liesbet verzamelden in hun

‘Ik ben actief op zoek gegaan naar een nieuwe vriendin. Toen Liesbet binnenkwam op een lotgenotenbijeenkomst, dacht ik:

boek Over Leven met een NietAangeboren Hersenletsel tips voor mensen met een NAH en hun naasten. Het boek verscheen bij Sig vzw en is via de website te koop voor 12 euro. www.sig-net.be

Cognitieve revalidatie NAH-patiënten hebben na hun ongeluk cognitieve beperkingen. Om de hersenen te herstellen moeten ze zo snel mogelijk met cognitieve revalidatie beginnen. De eerste twee jaar is cruciaal. In het ambulante revalidatiecentrum van Turnhout, waar patiënten buiten het ziekenhuis terecht kunnen, concentreren ze zich specifiek op die cognitieve revalidatie. Met aangepaste oefeningen helpt een ergotherapeut de patiënt om zijn hersenen opnieuw te trainen. Het revalidatiecentrum in Turnhout zet ook in op therapiesessies die helpen bij re-integratie. Patiënten kunnen bijvoorbeeld kooklessen volgen, of zoeken samen met de therapeut naar oplossingen om weer aan het werk te kunnen. CM-leden betalen 1,77 euro remgeld per prestatie. Leden met de verhoogde tegemoetkoming betalen geen remgeld. Het revalidatiecentrum past de derdebetalersregeling toe.

✔✔ www.cm.be/revalidatiecentra

10 DO S SIER

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

Arbeid, gezin, vrije tijd

Grootschalige ACV-enquête polst naar wat werknemers nodig hebben voor meer evenwicht tussen

Werknemer wil vooral werk soepel Wat hebben werknemers nodig om hun job, gezin en vrije tijd écht goed te kunnen combineren? Het ACV vroeg het aan meer dan 8 095 mensen. Het meest terugkerende antwoord? Een begripvolle baas en glijdende uren.

8 095 mensen kozen HUN TOP DRIE

rbeid en vrije tijd moeten en kunnen met elkaar te rijmen zijn, vindt ACV. Zonder dat het zorgt voor burn-outs of opgedraaide ouders en kinderen. In een drie jaar durend project zoekt de vakbond daarom alternatieven voor een meer haalbare combinatie werk en privé. Vorig jaar werden mensen aan de schoolpoort gevraagd naar hun ideeën rond de ideale combinatie. Die ideeën werden gebundeld in zes keuzes waarna een brede bevraging werd gedaan bij 8 095 mensen. Wat is voor hen dé

reikt, wordt door meer dan een kwart van de mensen als het allerbelangrijkste gezien’, zegt Karen Eloot van ACV.

Voorstel 1: De mogelijkheid om het werk soepel te regelen (bv. door telewerk, thuiswerk, glijdende uurroosters, ...).

35%

Voorstel 2: Een leidinggevende die met het personeel het gesprek aangaat over de haalbaarheid van de combinatie werk/ vrije tijd en samen naar oplossingen zoekt.

27%

Voorstel 3: Een nieuwe norm voor voltijds werk (arbeidsduurverkorting).

oplossing voor de vaak moeilijke combinatie arbeid, gezin, zorg en vrije tijd?

Glijtijden en meedenkende baas Van de zes alternatieven sprongen er drie bovenuit: 35 procent gaf aan dat het allerbelangrijkste de mogelijkheid krijgen om

Daarnaast is een kleine 20 procent van de respondenten helemaal klaar voor ‘het nieuwe voltijds’, arbeidsduurvermindering dus. ‘Bij de arbeiders duidt zelfs een kwart van de respondenten aan dat moet worden nagedacht over een collectieve arbeidsduurvermindering. Zij zijn afhankelijk van het productieproces, en hebben inderdaad minder de mogelijkheid om met glijdende uren te werken’, vertelt Eloot. ‘Standaard zes uur per dag werken zou voor hen de oplossing kunnen zijn om wel op tijd aan de schoolpoort te staan.’

20%

het werk soepel te regelen is, door bijvoorbeeld gebruik te maken van telewerk, thuiswerk of glijdende uurroosters. Meer dan 27 procent van de respondenten schrijven een belangrijke rol toe aan de leidinggevende. ‘Een baas die in gesprek gaat en vanuit dat gesprek mee oplossingen aan-

‘Dé’ Vlaming bestaat niet De top 3 is in elke provincie dezelfde, maar qua plaats binnen die ranking, zijn er verschillen. Opvallend is dat West-Vlaanderen de enige provincie is om het gesprek met de leidinggevende op één te zetten.

in de praktijk Hoe doen Denny en Jessie het?

‘Veel gepuzzel en ouders die meehelpen’ Wie? Denny Imbo (35) en Jessie Dehenau (28) uit Geraardsbergen. Hij is magazijnier reserveonderdelen bij een frisdrankbottelarij, zij is spoedverpleegkundige. Ze hebben twee kinderen: Dries (4) en Clara (6 maanden). Jessie: ‘Ik werk in een drieshiftensysteem, vroeg-, laat- en nachtdiensten, en ik werk één weekend op twee. Een viertal dagen per maand ben ik daarnaast als thuisverpleegkundige de baan op, als zelfstandige in bijberoep. Dat is veel met twee jonge kinderen, maar dat extraatje hebben we als jong gezin nodig. Voor de verbouwing van ons huis, of om ons een uitstap of reisje te kunnen permitteren.’

moet Dries vroeg op, maar meestal gaat hij voor hij naar school vertrekt nog naar z’n meter – haar kindjes gaan naar dezelfde school – zodat hij daar rustig kan wakker worden en niet te lang naar de opvang moet.’ Denny: ‘Ik werk nu ook vier vijfde met een zorgmotief, voor mijn mama. Dat kan, om-

Een kind dat ziek is bijvoorbeeld, of een pedagogische studiedag.’

dat er nu nog financiële compensatie is van de overheid. Mama is 72 en ziek. Elke dinsdag help ik haar, doe ik de was, boodschappen. De rest vangen we op met thuisverpleging en gezinshulp. Ik doe dat graag, maar dat zijn wel kleine dingen die er bijkomen in je huishouden. Onverwachte situaties kunnen we moeilijk opvangen.

Jessie: ‘We proberen Clara ook zo weinig mogelijk naar de crèche te doen. Opvang is duur, zeker als je met twee gaat werken want ze berekenen op basis van je inkomen. Dus proberen we zoveel mogelijk op te vangen met verlof- of recupdagen, mijn mama of tante die inspringt, … Als dat allemaal mooi aansluit, gaat dat goed, maar je hebt niet altijd te kiezen wanneer je thuis bent. En hobby’s zijn voor ons al helemaal niet haalbaar (lacht).’

Jessie: ‘Het is nu al een moeilijke puzzel. We kunnen gelukkig op mijn ouders rekenen. Mijn vader werkt elke dag maar tot 16 uur en gaat Dries dan halen op school. Maar ze werken ook nog allebei, je kan ook niet elke dag een beroep doen op hen. ’s Ochtends

Sophie Nuytten

Denny: ‘Ik werk altijd de dagshift van 8 tot 16.30 uur, de vrijdag tot 14.30 uur. Dat is een bewuste keuze, met de kinderen. Eigenlijk ben ik van opleiding mecanicien, maar dan zou ik ook andere shiften moeten werken, van 6 tot 14 uur of 14 tot 22 uur, en dat is niet mogelijk naar opvang toe. Ik heb ook bewust een job dichter bij huis gezocht, met de verplaatsing naar Brussel verloor ik te veel tijd.’

uuDenny: ‘Ik heb bewust een job dichter bij huis gezocht, met de verplaatsing naar Brussel verloor ik te veel tijd.’

Wat zou het makkelijker maken? Denny: ‘Ik verlies minder op mijn loon door vier vijfde te werken dan als we Clara die vier dagen per maand extra naar de crèche moeten doen. Die prijs aanpakken, zou al veel zijn. Meer flexibiliteit ook, voor ons als werknemers. Bijvoorbeeld op welke dag je je ouder-schapsverlof of tijdkrediet legt. Ik moét mijn dag vast op dinsdag nemen, terwijl het vaak handiger zou zijn om te schuiven. Ook een leidinggevende die constructief meedenkt en -praat over manieren om de combinatie gezin en arbeid beter aan te pakken, zou een verschil maken. Dan heb je toch het gevoel dat je zorgen gehoord worden en er naar een oplossing wordt gewerkt.’

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

Tekst: Kaatje De Coninck

werk en privé

regelen Oost-Vlamingen en Vlaams-Brabanders vinden het veel belangrijker om hun werk soepel te kunnen regelen, wellicht omdat in deze provincies veel pendelaars werken.

Alleenstaanden willen rust en zekerheid Ook binnen de verschillende gezinssituaties zijn er uiteraard verschillende problemen inzake de combinatie arbeid en gezin. ‘Gehuwden en samenwonenden kunnen op elkaar rekenen bij het plannen en combineren, alleenstaanden moeten het alleen redden. Dat zie je ook in de bevraging. Eén op de vijf alleenstaanden vindt het belangrijk om voor-

Mannen durven op het werk nog altijd minder makkelijk om ouderschapsverlof te vragen. Karen Eloot, ACV

ACV pleit voor gratis kinderopvang voor baby’s en kleuters Als we willen dat meer kinderen naar een kinderopvang kunnen, moet die kosteloos worden voor iedereen. Dat stelt ACV voor naar aanleiding van haar congres eind november. ‘Dit gaat op de lange termijn kansarmoede tegen’, zegt nationaal secretaris Ann Vermorgen.

Het voorstel Wat is het? Een effectief nultarief voor kinderopvang voor kinderen van nul tot drie jaar. Dat kan gaan om een specifiek aantal opvangdagen, bijvoorbeeld drie dagen gratis opvang per week. ‘Het belang van kinderopvang in onze samenleving kan moeilijk onderschat worden. Het zorgt ervoor dat ouders kunnen gaan werken en kinderen zich ook buiten hun thuiscontext verder ontwikkelen’, zegt Ann Vermorgen.

Hoe en voor wie? spelbare uurroosters te hebben én vraagt het recht met rust gelaten te worden na de uren, tegenover een op de tien gehuwden en samenwonenden.’

Mannen zien heil in het nieuwe voltijds Er is één opvallend verschil tussen de antwoorden van de mannelijke en vrouwelijke respondenten: 22 procent van de mannen geeft aan dat arbeidsduurvermindering een goed alternatief zou zijn, tegenover ‘slechts’ 17 procent van de vrouwen. ‘Mannen durven op het werk nog altijd minder makkelijk om ouderschapsverlof te vragen. Ga jij nu minder uren werken om voor je kind te zorgen?, die reactie horen ze toch nog altijd. Als we vaders zo kunnen stimuleren om meer zorgtaken op te nemen, geven we moeders net meer ruimte om zich op professionele uitdagingen te richten’, zegt Karen Eloot.

Ander statuut, andere nood Ambtenaren en bedienden beantwoordden de enquête redelijk gelijkaardig; de eerste keuze voor hen ging naar ‘het werk soepel kunnen regelen’. ‘Arbeiders vinden vooral het gesprek met de leidinggevende belangrijk. Een op de vier van de arbeiders ziet de arbeidsduurvermindering als een goed alternatief, tegenover zo’n 17 procent van de bedienden en ambtenaren.’

Wat is nu de volgende stap? ACV neemt al deze informatie mee om te bekijken voor welke alternatieven een draagvlak bestaat binnen de vakbond. Volgend jaar volgen dan concrete voorstellen voor het beleid.

Er kan stapsgewijs tewerk gegaan worden: in eerste instantie moet gestart worden met het invoeren van een nultarief voor de laagste inkomens. ‘Niet alleen ligt de participatie aan kinderopvang voor deze groep nu zeer laag, op amper 19 procent, ook de positieve effecten voor kinderopvang zijn voor kansarme kinderen veel hoger dan die voor kansrijke kinderen’, aldus Vermorgen. Een volgende stap is dan de uitrol van gratis opvang voor alle kinderen.

uuHet belang van kinderopvang in onze samenleving kan moeilijk onderschat worden. Dat moet uiteraard samengaan met het uitbreiden van het aantal plaatsen

Waarom? Bij de afweging of een samenleving meer of minder moet investeren in kinderopvang, wordt vaak vertrokken vanuit een strikt economische visie op korte termijn. In welke mate zorgt het aanmoedigen van kinderopvang voor meer werken? Hoeveel jobs creëert de opvangsector? Dat is belangrijk, maar kwalitatieve kinderopvang heeft ook een belangrijke functie voor het kind, zegt Vermorgen. ‘Jonge kinderen worden in de eerste 3 jaren van hun leven het meest gevormd. Als ze in die cruciale jaren worden blootgesteld aan hoge niveaus van stress of

weinig worden uitgedaagd, bouwen ze gemiddeld genomen een grotere achterstand op ten opzichte van leeftijdsgenootjes die in hun eerste levensjaren wel geconfronteerd werden met positieve prikkels. Als samenleving laten we hier heel wat kansen liggen om kansarmoede te bestrijden.’ Het is daarom zeer merkwaardig dat de Vlaamse regering in 2015 de (financiële) drempels voor kinderopvang voor kwetsbare gezinnen verhoogde via nieuwe opvangregels en tarieven, zegt ACV. ‘Binnen de inkomensgerelateerde opvang werd het laagste standaardtarief meer dan verdrievoudigd van 1, 56 euro naar 5 euro per opvangdag.’

De specialist Ides Nicaise, HIVA-KU Leuven

‘Kinderen zijn gezonder en leren beter’ ‘Kinderen in de zogenoemde voorschoolse educatie - of dat nu kinderopvang is of kleuteronderwijs - krijgen een boost in hun ontwikkeling, want die prille levensjaren zijn zeer belangrijk’, zegt professor Ides Nicaise, verbonden aan het onderzoekscentrum HIVA van KU Leuven. Hij coördineerde onlangs een grootschalig Europees onderzoek naar het onderwerp. ‘Dat extra duwtje in de rug geeft hen later op lange termijn een blijvend voordeel in het onderwijs. We merken dat die groep kinderen gezonder is, fitter, beter leert, minder moet zittenblijven, minder naar het buitengewoon onderwijs verwezen wordt, en ook langer studeert. Op die manier worden kin-

deren die op jonge leeftijd naar de kinderopvang gaan ook op lange termijn minder afhankelijk van overheidsinvesteringen.’ Uit de studie bleek dat vooral kansarme kinderen gebaat zijn bij kwaliteitsvolle kinderopvang en kleuteronderwijs. Omdat kinderen zich beter kunnen ontplooien, maar ook omdat de arbeidsparticipatie van hun moeders een pak hoger ligt. Volgens ACV-berekeningen zou drie dagen gratis kinderopvang voor twee derden van de kinderen tussen nul en drie jaar neerkomen op een kost van ongeveer 1,10 miljard euro per jaar. Maar uit onderzoek blijkt dat elke euro die een overheid investeert in kinderopvang zichzelf op termijn tot vier keer kan terugverdienen.

Vlaams ACV-Congres

Gelijkheid maakt het verschil Het ACV wil werk maken van een rechtvaardige en solidaire maatschappij. Hoe kunnen we ongelijkheid bestrijden en gelijkheid bevorderen? 500 militanten en beroepskrachten zullen hierover op 23 en 24 november in discussie gaan tijdens het Vlaams ACV-congres. In Visie besteden we de komende weken aandacht aan een aantal van die thema’s.

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

Meer aandacht voor gezonde maaltijden

‘Ons menu hangt af van wat er op de markt is’ ‘Hier staan verse producten op het menu, geen poederpuree of dat soort onzin.’ Rik Wieërs is chef-kok in het College Paters Jozefieten in Melle en kookt er iedere dag voor 570 leerlingen van de lagere en middelbare school. In het kader van gezonde voeding op school lanceerden Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits en Vlaams minister van Volksgezondheid Jo Vandeurzen nieuwe richtlijnen voor evenwichtige schoolmaaltijden.

dat er vijf dagen school is, geef ik toch een keer frieten’, geeft Rik toe. ‘Ik probeer het op die manier ook aangenaam te maken voor onze internen. Leerlingen die na school naar huis gaan, hebben in de week meer de mogelijkheid om eens frietjes te eten, maar op internaat hebben ze die kans niet. Ik wil hen dat plezier niet afnemen.’ ‘Tijdens de maaltijden zijn er ook opvoeders en leerkrachten aanwezig in de refter. Zij letten erop dat de kinderen zeker hun groentjes opeten en minstens een glas water drinken. Zo werken we samen aan een gezonde school’, besluit Rik Wieërs. Amélie Janssens

it voedselpeilingen blijkt dat 11- tot 18-jarigen te weinig groenten en te veel vet- en suikerrijke snacks eten. Naast de ouders moeten ook scholen meer aandacht hebben voor gezonde voeding, vindt de Vlaamse overheid. Daarom stelde het Vlaams Instituut Gezond Leven een nieuwe gids samen: ‘Richtlijnen voor Vlaamse scholen over schoolmaaltijden’. James Arthur

Gezonde school maaltijden dankzij sociaal overleg

Goed bezig ‘Op het eerste gezicht zijn we hier op school goed bezig’, vertelt Rik Wieërs terwijl hij de gids doorbladert. ‘Een van de aanbevelingen is bijvoorbeeld om af te wisselen tussen wit en rood vlees, vis en andere bronnen van eiwitten en proteïnen. En om niet te vaak te kiezen voor vette vleessoorten. Dat doen we al. Deze week staat er bijvoorbeeld kip, blinde vink en vis op het menu. En we kiezen sowieso voor verse groenten. Vandaag (afgelopen maandag, red.) krijgen de kinderen verse wokgroenten bij de kip.’ Om de vitaminen en voedingsstoffen zoveel mogelijk te behouden, maken Rik en zijn team het eten ‘just-in-time’ klaar. ‘Om half twaalf eten de leerlingen van de lage-

uuChef-kok Rik Wieërs in zijn keuken: ‘Leerlingen en opvoeders kunnen suggesties doen.’ re school’, legt Rik uit. ‘Die maaltijden maken we dus eerst klaar. Terwijl zij aan tafel zitten, werken we aan de maaltijden voor leerlingen van de middelbare school, die wat later eten.’

Menucyclus Rik Wieërs stelt zelf het menu samen in een cyclus van zes weken. ‘Toch blijf ik zorgen voor afwisseling. Serveerde ik de eerste keer gestoofd witloof bij de braadworst, dan zal het de volgende keer bijvoorbeeld

met savooikool zijn. Dat hangt ook af van welke producten er op dat moment op de markt en op hun best zijn. Er is ook ruimte voor overleg met onze leerlingen en opvoeders. Vier keer per jaar komen we bij elkaar in de keukencommissie. Daar kunnen ze suggesties doen en waar mogelijk pas ik het menu aan. ’ De nieuwe gids raadt aan om gefrituurde aardappelbereidingen zo weinig mogelijk in het aanbod te steken. ‘Maar in de weken

Binnenkort op maandag naar de kapper? Wil het personeel in kapsalons liever op maandag uitrusten of mag het ook een andere dag zijn? Om zich voor te bereiden op die discussie organiseert ACV BouwIndustrie & Energie (ACV BIE) een bevraging bij haar leden. Wie twintig jaar geleden op maandag naar de kapper wou, moest hard zoeken naar een salon dat open was. Vandaag gaat dat al wat vlotter, wat betekent dat het personeel op een andere dag vrijaf moet krijgen. ‘De 48 uur opeenvolgende rust op zondag en maandag in de kapperssector is vastgelegd in een Koninklijk Besluit’, vertelt Theo De Rijck van ACV BIE. ‘Werkgevers kunnen een afwijking aanvragen, waardoor tegenwoordig steeds meer zaken toch ope-

nen op maandag. Het personeel krijgt dan een andere vrije dag.’

in de discussie afstemmen op hun antwoorden.’

Twee vrije dagen

Flexijobs

De werkgevers vragen nu om de procedure rond afwijkingen te vereenvoudigen of zelfs af te schaffen zodat ze zes dagen per week kunnen openen. ‘Het personeel blijft recht hebben op twee vrije dagen, dat staat niet ter discussie’, verduidelijkt Theo De Rijck. ‘Maar die twee dagen volgen elkaar dan niet meer noodzakelijk op. Wij denken dat je wel twee opeenvolgende dagen kan gebruiken om te recupereren. Maar we willen weten hoe onze leden dat ervaren. Want misschien vinden mensen het ook wel fijn om bijvoorbeeld op woensdag thuis te zijn voor de kinderen. Daarom bezorgen we onze leden enkele vragen hierover en zullen we onze aanpak

De sector wacht intussen ook op meer informatie rond het invoeren van flexijobs. Het zomerakkoord van de regering Michel voorziet een uitbreiding van het systeem van flexijobs naar heel wat sectoren, waaronder ook de kappers en schoonheidszorgen. ‘In de grote ketens van kapperszaken zou dat vaste en voltijdse jobs kunnen kosten’, vreest Theo De Rijck. ‘Binnen een keten zouden personeelsleden bijvoorbeeld verplicht kunnen worden om vier vijfde te werken, om hen daarnaast onbeperkt te kunnen inzetten in verschillende vestigingen. We dringen aan op overleg want we hebben nog geen verdere informatie gekregen over hoe de regering dit ziet.’ (AJ)

In het sociaal overleg was al langer aandacht voor gezonde voeding op school, klinkt het bij ACV Voeding en Diensten. ‘Het keukenpersoneel van het gesubsidieerd vrij onderwijs kan gratis deelnemen aan vormingen bij Groep Intro’, zegt Dominiek De Meester van ACV Voeding en Diensten. ‘Groep Intro biedt volgende bijscholingen aan: basiskennis gezonde voeding, kinderen motiveren om gezond te eten en samenstellen van gezonde maaltijden. Het keukenpersoneel uit het onderwijs kan hieraan deelnemen. Dankzij tussenkomsten van het Sociaal Fonds is deelname voor het personeel van het gesubsidieerd vrij onderwijs gratis.’

✔✔Meer informatie:

www.groepintro.be

Manifestatie voor sociaal Europa De Europese vakbonden manifesteren op 8 november in Brussel voor een sterke Europese Pijler van Sociale Rechten. Op de Europese top van 17 november in Göteborg beslist de Europese Commissie over de Europese Pijler van Sociale Rechten. Die pijler bestaat uit een aantal rechten en principes om het sociaal beleid van Europa te versterken. Volgens de vakbonden moeten de Europese lidstaten de pijler nu snel afwerken en concretiseren. Vanaf 10 uur verzamelen ze in het Brusselse Jubelpark.

✔✔Info: www.acv-online.be

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

Chris Meyers, zevende generatie op een vissersboot

‘Bij iedere sleep kan je je hand kwijtraken’ Ik ben niet gemaakt voor het ruime sop. Dat was een van mijn conclusies na het gesprek met visser Chris Meyers. En niet alle mannen die varen, hebben baarden. Nog zo’n vaststelling. Tijd om de visserij wat beter te leren kennen.

n de beperkte ruimte waar zes mannen drie weken moeten samenleven, praat ik met Chris Meyers (40). Hij is reserve-machinist op de ‘Z.90’, een vissersschip dat al sinds 1983 de Europese wateren bevaart. Ook al ligt het schip aangemeerd, ik voel in mijn benen dat een schippersbestaan niet voor mij weggelegd is. Voor Chris Meyers was het nochtans vanzelfsprekend. ‘Dit was mijn eerste job toen ik 17 was. Ik ben de zevende generatie vissers in mijn familie en waarschijnlijk de laatste. Mijn dochter zal het niet meer doen. Ik ben nooit gepusht geweest. Mijn ouders hebben zelfs geprobeerd me in een andere richting te krijgen. Maar ik wou absoluut in de visserij. Het was voor mij de logische stap.’

Het is nochtans geen simpel bestaan. Op een vissersboot is het hard werken, dag en nacht. ‘Om de drie uur worden de netten opgehaald’, vertelt Chris. ‘Dat gaat 24 uur op 24 door, zeven dagen op zeven. De inhoud van de netten wordt op een transportband gestort en dan beginnen we te sorteren en te gutten (alle ingewanden uit de vis verwijderen, red.). Dan wordt de vis gewassen en naar het ruim gebracht, waar hij in bakken ijs bewaard wordt tot vrachtwagens hem komen oppikken als we ergens aanleggen. Die hele verwerking kan wel 2 uur duren. Dat wil dus zeggen dat je na een uurtje aan de nieuwe vangst kan beginnen. Slapen moet je tussendoor proberen te doen. Het is een hels ritme.’ En dat ritme moet je even volhouden. Op het moment dat dit artikel verschijnt, is het schip al twee en een halve maand weg. ‘We voeren eind augustus eerst 32 uur naar Denemarken en gooiden daar de netten

Ook na mijn carrière op de vissersboot wil ik met de zee verbonden blijven. Chris Meyers

uit. Het schip komt pas terug rond Kerstmis, maar de bemanning keert om beurt voor een week terug naar huis. We zijn meestal drie tot vier weken weg en daarna ongeveer een week thuis. We hebben gemiddeld 190 vaardagen op een jaar maar dat wil zeggen dat we zeker 220 dagen van huis zijn, want niet elke dag op het schip telt als vaardag. Enkel de dagen waarop we vissen, tellen mee.’

Wouter Van Vooren

Hels ritme

uu‘Het is een risicovolle job. Elk jaar hoor je toch weer over minstens een schip dat met man en muis gezonken is’, vertelt visser Chris Meyers.

Risico’s Naast een zware job, blijft de visserij een sector met veel veiligheidsrisico’s. ‘Elk jaar hoor je toch weer minstens over een schip dat met man en muis is gezonken. De zee is verraderlijk. Ook aan boord is er een groot risico op arbeidsongevallen. Je moet als visser dus een goeie gevarenkennis hebben. Iedere sleep kan je je hand kwijtgeraken. Veel van de gevaren zijn gekend, kan je voorspellen en kan je dus voor uitkijken. Maar je kan ook voor verrassingen komen te staan. Een degelijke opleiding is dus noodzakelijk. En je moet voor jezelf zorgen maar ook voor een ander. We kennen elkaar door en door. We zeggen soms dat veel vrouwen hun man niet zo goed kennen als wij.’ (lacht) Als de ‘Z.90’ uitvaart, is er zes man aan boord. De schipper vaart, de stuurman staat hem bij en kan hem vervangen. De machinist helpt bij de verwerking van de vis, herstelt machines als dat nodig is en kookt voor de ploeg. En dan zijn er nog drie roergangers of matrozen die vooral met de vangst bezig zijn. In België zijn vissers meestal werknemer van een rederij. ‘Ons loon hangt af van de vangst, maar we hebben ook een garantieloon van het sociaal fonds’, legt Chris uit. ‘In de kustvisserij heb

Om de drie uur worden de netten opgehaald. Dat gaat 24 uur op 24 door. Chris Meyers

je grote schommelingen in de vangst. Maar bij dit soort schepen, die verder en langer uitvaren, vangen we meestal ruim voldoende. We verdienen zeker niet slecht. Bovendien zit je op zee en kan je niet zoveel uitgeven. We werken met een contract per reis. De periodes tussen arbeidscontracten zijn we werkloos. Je kan dus wel zomaar zonder werk zitten, maar dat duurt nooit lang. Als je nu start in de vissersschool, ben je zeker van een job.’

ciaal. We hadden eens iemand aan boord die pas van school was. Hij had zelfs een pyjama mee, hij dacht hier ’s nachts lekker te kunnen slapen. (lacht) Dat soort dingen zou je leren als je tijdens je opleiding ook eens enkele dagen of weken mee vaart. Stoppen kunnen we doen als we 55 jaar zijn. Dan moeten we stempelen maar kunnen we via losse contracten nog af en toe mee op zee. Voor mij is het nog lang niet zover. En ook na mijn carrière op de vissersboot wil ik zeker met de zee verbonden blijven. Misschien ga ik dan op een sleepboot werken.’ Amélie Janssens

TIP

Meer praktijk in opleiding

‘Kies voor pladijs’

Toch schort er nog wat aan de opleiding, vindt Chris. ‘Ik vind dat leerlingen meer in de praktijk moeten staan. Duaal leren is misschien een oplossing. Dan volgen de leerlingen enkele dagen les en vullen ze dat aan met praktijkervaring. Een probleem vandaag is bijvoorbeeld dat jongeren tijdens een stage niet langer dan een dag van huis mogen zijn. Maar om echt te weten wat onze job inhoudt, is dat net cru-

‘Zalm en kabeljauw zijn de populairste vissoorten in onze keukens’, zegt Chris Meyers. ‘Maar als ik mensen een tip mag geven: kies voor pladijs. Die is het hele jaar door voldoende aanwezig en dus niet duur. En heerlijk bij een frietje en tartaar.’ (lacht)

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

ACV houdt pleidooi voor goed basisloon

‘Goed basisloon brengt meer op dan voordelen of premies’ Steeds meer bedrijven kiezen ervoor hun personeel extralegale voordelen of variabele lonen te geven en het basisbrutoloon te verlagen. Het ACV waarschuwt voor de risico’s en breekt een lans voor het behoud van een goed basisloon.

ie door de vacatures op de website van de VDAB scrolt, heeft het misschien al gemerkt: klassieke vaste verloning geraakt uit de mode. Steeds meer werkgevers willen af van loonbarema’s en bieden hun personeel nu een ‘marktconform loon aan aangevuld met extralegale voordelen of variabel loon’. Klinkt mooi, maar het ACV waarschuwt voor valkuilen: ‘Die nieuwe manieren van verloning vertrekken vaak vanuit een lager brutoloon, waardoor werknemers minder sociale rechten opbouwen’, zegt Annem ie Va n Gucht, loonexper te bij de christelijke bediendevakbond LBC-NKV. ‘Dat leidt tot onzekerheid en maakt het loonbeleid van bedrijven minder transparant.’

Extralegale voordelen De kans is groot dat er ook in jouw loonpakket extralegale voordelen zijn opgenomen. Maaltijdcheques, bedrijfswagens of tankkaarten zijn intussen al goed ingeburgerd. Maar tegenwoordig kunnen ook cultuurcheques, laptops, smartphones of zelfs fitnessabonnementen deel uitmaken van je loon. Op zich zijn die voordelen interes-

Rik verdient € 3275 bruto/maand

Pensioen

€ 874/maand

Rik verdient € 3275 bruto/maand waarvan 23,5 % bestaat uit extralegale voordelen

Ziekte-uitkering

Pensioen

€ 21 299/jaar

€ 667/maand

Ziekte-uitkering

€ 16 585/jaar

Berekend op 20 jaar actieve loopbaan

Die extralegale voordelen kunnen als aanvulling bij het loon, maar niet als vervanging. sant aangezien ze vaak heel praktisch zijn en je er geen RSZ-bijdrage of bedrijfsvoorheffing op moet betalen. Maar er is ook een keerzijde. ‘Netto ontvang je dan wel een mooi loon, je hebt vaak een lager brutoloon. En dat heeft gevolgen voor de opbouw van sociale rechten. Extralegale voordelen tellen immers niet mee bij de berekening van je pensioen, werkloos-

heids- of ziekte-uitkering. En ze worden enkel uitbetaald voor de dagen waarop je effectief werkte. Word je ziek, dan vallen je extralegale voordelen ook weg’, zegt Annemie Van Gucht. Toch benadrukt de vakbond niet tégen extralegale voordelen te zijn: ‘Die voordelen kunnen als aanvulling bij het loon, maar niet als vervanging.’

Variabel loon Steeds meer werkgevers kiezen er ook voor hun werknemers een variabel loon te geven. Een vast maandloon, dat boven het sectorale minimumloon ligt, wordt dan aangevuld met premies of commissies op basis van je werkprestaties. ‘Dat leidt vaak tot onzekerheid bij de werknemer. Hij weet

namelijk niet of hij het volgende jaar opnieuw een premie zal krijgen en hoe hoog die zal liggen’, zegt Annemie Van Gucht. Veel ondernemingen passen het loonvorksysteem toe, waarbij een werknemer evolueert tussen een minimum- en een maximumloon op basis van zijn werkprestaties. Hoe beter je scoort, hoe meer loon je krijgt. ‘Maar er zijn ook risico’s. De garantie dat alle werknemers billijk beloond worden valt weg. Bovendien wordt het evaluatiesysteem niet altijd even goed toegepast waardoor soms willekeur ontstaat. Sommige ondernemingen maken de doelstellingen ook strenger naarmate je stijgt op de loonvork. Haal je ze niet meer, dan blijf je steken op hetzelfde loon en krijg je geen opslag meer’, zegt Annemie Van Gucht. Het ACV pleit dan ook voor het behoud van barema’s of loonvorken met een garantie op minimale loonopslag. ‘Die moeten volgens ons de norm blijven. Ze geven de werknemer zekerheid en perspectief en maken het loonbeleid transparant. Iedereen kan nagaan of hij op een bepaald moment in zijn loopbaan genoeg verdient.’ Wie toch een variabel loon of een pakket extralegale voordelen aangeboden krijgt, raadt de vakbond aan vooral goed te onderhandelen over het vast loon. ‘Een goed basisloon brengt op termijn nog altijd meer op dan al die voordelen en premies’, besluit Annemie Van Gucht. Jelgher Wandels

DE FOCUS

Bij-jobs, bij-jobs, bij-jobs

Acvonline

het.acv

De regering wil mensen tot 6 000 euro per jaar laten bijverdienen, zonder belasting en zonder enige bijdrage voor de sociale zekerheid. Dat had ze principieel beslist in het zomerakkoord. En nu heeft ze dit heel concreet ingevuld met een lijst van activiteiten waarin je uiterst voordelig kan bijverdienen. Dat fiscaal vriendelijk bijverdienen lijkt op het eerste gezicht zeer interessant. En voor de organisaties en wie er een beroep op doet net zo goed. Op het eerste gezicht. Want al dat onbelast bijverdienen levert wel snel gewin op, maar wreekt zich op langere termijn. Want met belastingen en sociale bijdragen worden cruciale zaken gefinancierd. Uw pensioen. Uw ziekteverzekering. Uw werkloosheidsverzekering. Politici zeggen ons dagelijks dat de financiering van de collectieve diensten en de sociale zekerheid onder druk staat. Dit soort maatregelen maakt dat niet beter. Integendeel, ze verhogen alleen maar de druk. Zodat steeds meer mensen hun toevlucht moeten zoeken in dat soort bij-jobs om bijvoorbeeld een schamel pensioen of een laag loon aan te vullen. Cynischer kan het niet meer worden.

Dit is trouwens maar één puzzelstukje van de sluipende drooglegging van de sociale zekerheid . Flexi-jobs: géén belasting en slechts 25 procent bijdrage voor de sociale zekerheid. Nieuwe regels rond winstparticipatie: slechts 7 procent belasting en amper 13,07 procent bijdrage voor de sociale zekerheid. En dan is er nog dat nieuwe regime voor digitale platformen: geen sociale bijdragen en slechts 10 procent belasting. En zelfs die 10 procent belasting moet er nu aan geloven. De regering zegt dat dit zorgt voor nieuwe jobs voor werklozen en voor meer bijdrage aan de sociale zekerheid. Maar dat is gewoonweg fout. Dit verlaagt niet de werkloosheid. Dit zijn bij-jobs voor wie al minstens vier vijfde werkt of gepensioneerd is. Bovendien zullen hierdoor in sectoren zoals tuinonder-

houd, gezinsondersteunende diensten, kleine bouwactiviteiten… normale, bestaande jobs verdwijnen. Ook zelfstandigen in deze sectoren krijgen het zo moeilijk. Wat verklaart waarom de middenstandsorganisaties evenmin blij zijn met deze beslissingen. En niet alleen in harde economische sectoren zal dit problemen geven. Ook verenigingen die draaien op vrijwilligers gaan dit voelen. Want taken die nu uitgevoerd worden door vrijwilligers kunnen voortaan vergoed worden in dit systeem. ‘Vrijwilligers’ zullen dus tot 6 000 euro per jaar kunnen verdienen. En zo wordt alles vermarkt. Zo gaat alles draaien om hard en snel gewin. En zo verliezen we uiteindelijk allemaal. Deze regering blijft foute keuzes maken.

Marc Leemans, ACV-voorzitter

Bij-jobs om bijvoorbeeld een schamel pensioen of een laag loon aan te vullen. Cynischer kan het niet meer worden.

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

ZEGT

Ludo De Witte zet kapitalisme lijnrecht tegenover klimaat

‘De vervuiling van ons milieu zit ingebakken in onze economie’ In zijn boek ‘Als de laatste boom geveld is, eten we ons geld wel op’ windt socioloog Ludo De Witte er geen doekjes om: ‘Het is kiezen tussen de aarde of het kapitalisme. Als we onze economie niet grondig hervormen, stevenen we af op een catastrofe.’

gas, wentel je de kosten af op de bevolking, waardoor die wantrouwig wordt. De vakbonden moeten creatief nadenken over hoe ze groene maatregelen kunnen combineren met een gunstig sociaal beleid.’ Er gaat de laatste jaren steeds meer aandacht naar hernieuwbare energie en vergroening van de economie. Zijn dat geen stappen in de goede richting? ‘Zonnepanelen, windmolenparken of vergroening van de productie zijn natuurlijk heel goed, maar niet genoeg. Er wordt ook al te vaak onterecht gefocust op de energiesector als het over vervuiling gaat. Elektriciteit en verwarming zijn samen goed voor 35 procent van de wereldwijde broeikasgasuitstoot. vijfenzestig procent is afkomstig van industrie, landbouw, transport … Dat toont nog maar eens aan dat het om een structureel probleem gaat: de vervuiling van het milieu zit ingebakken in onze economie.’

Hebben we als consumenten ook boter op het hoofd? ‘Zeker. Het consumptieniveau in de sterk ontwikkelde landen is veel te hoog. Als wereldwijd iedereen evenveel zou consumeren als wij in het rijke westen, zouden we liefst vier à vijf Aardes nodig hebben. Dat is hallucinant. We moeten af van dat ingebakken consumentisme. Maar steeds meer mensen proberen wel zelf hun steentje bij te dragen. Als je 15 jaar geleden op restaurant een vegetarische maaltijd bestelde, werd je uitgelachen. Nu is dat de normaalste zaak van de wereld. Dat toont aan dat mensen wel degelijk wakker liggen van de klimaatopwarming.’ Rob Stevens

at de aarde er slecht aan toe is, weten we al langer dan vandaag. Onlangs nog lieten verschillende orkanen een spoor van vernieling achter in de Caraïben. In Afrika blijft de verwoestijning oprukken en Zuid-Europa wordt al een hele zomer geteisterd door zware hittegolven. Wetenschappers trekken al langer aan de alarmbel, maar onze politici en bedrijfsleiders blijven sussen. Onterecht, stelt auteur en socioloog Ludo De Witte, die zich in zijn nieuwe boek ernstig zorgen maakt over de toekomst van onze samenleving. ‘Zelfs met het klimaatakkoord van Parijs stevenen we af op een opwarming van 2,9 graden Celsius à 3,6 graden Celsius. Dat zal een kettingreactie in gang zetten die de klimaatverandering nog zal versterken, met alle gevolgen van dien. Beleidsmakers maken enkel vage beloften om de gevolgen aan te pakken en kijken niet naar de grondoorzaak. Maar met dat gerommel in de marge komen we er niet.’

uuAuteur Ludo De Witte is kritisch voor de hoge consumptie in het Westen: ‘Als de hele wereldbevolking evenveel consumeerde als wij, hadden we tot wel vijf Aardes nodig.’

Die grondoorzaak is het kapitalisme volgens jou. We moeten af van de groeieconomie. ‘Ons economisch model zit fundamenteel fout. We zitten vast in een hardnekkig neoliberalisme waarin het dominante denken ons afleert om het structurele probleem te zien, namelijk dat in een kapitalistische economie groei onvermijdelijk is. Een CEO die geen groei meer zou nastreven, brengt zichzelf, zijn bedrijf en zijn werknemers in de problemen. Om zoveel mogelijk winst te maken, moet hij de productie opsplitsen en elke fase laten uitvoeren in landen waar arbeid het goedkoopste is en regelgeving het soepelste. Hij moet zijn producten de hele wereld rond transporteren en dat brengt een enorme vervuiling met zich mee. Dat economisch model wordt onhoudbaar. We hebben de morele plicht om een rem te zetten op dat ongebreidelde kapitalisme.’ Wat is dan volgens jou het alternatief? ‘We hebben nood aan een democratische economie die doelstellingen nastreeft die mens en planeet ten goede komen. Een sterke overheid is daarbij cruciaal. Die moet vervuilende sectoren, in het bijzonder fossiele brandstoffen, afbouwen, investeren in een groene economie, en economische groei een halt toeroepen. Om die structurele in-

We hebben nood aan een economie die mens en planeet ten goede komt. Een sterke overheid is daarbij cruciaal. Ludo De Witte

grepen te doen moet de overheid wel instrumenten in handen krijgen, de financiële sector bijvoorbeeld. Zolang banken met elkaar concurreren, investeren ze miljarden in fossiele energiewinning. Dan blijft het dweilen met de kraan open.’ Als we ons economisch systeem overboord gooien, welke gevolgen zal dat hebben voor de zwaksten in de samenleving? ‘We kunnen die omschakeling natuurlijk niet van de ene dag op de andere doorvoeren. Het is essentieel om een goed doordacht transitieplan uit te werken om geleidelijk aan te evolueren naar een koolstofneutrale samenleving. De milieubeweging en de arbeidersbeweging spelen een belangrijke rol. Zij moeten de koppen bijeen steken en met een transitieplan komen dat enerzijds duurzame oplossingen biedt voor het klimaatvraagstuk en er anderzijds

voor zorgt dat de zwaksten in de samenleving niet de dupe worden.’ Hoe krijgen ze daarbij de publieke opinie aan hun kant? ‘Ze moeten een coalitie op de been brengen met andere middenveldorganisaties en progressieve partijen. Die moet de politieke kern uitmaken van de transitie. Daarnaast is het vooral belangrijk om de bevolking duidelijk te maken dat hun belangen niet tegenover die van het milieu staan. Nu wordt die indruk wel gewekt omdat er foute maatregelen worden genomen. Door zonnepaneelparken van bedrijven te subsidiëren of extra taksen te heffen op benzine of

Zijn je ideeën wel realistisch? ‘We zijn op het punt gekomen dat enkel radicale oplossingen nog iets kunnen uithalen. De laksheid van de afgelopen decennia zorgt er nu al voor dat we een zware prijs betalen, zeker het Zuiden. Kiezen we nu voor échte verandering? Of zullen we effectief ons geld opeten als de laatste boom geveld is?’ Jelgher Wandels

WIN HET BOEK ‘Als de laatste boom geveld is, eten we ons geld wel op: het kapitalisme versus de aarde’ door Ludo De Witte is uitgegeven bij EPO en ligt nu in de winkel. Wil je een exemplaar winnen? Geef dan voor 5 november een antwoord op volgende vraag: Hoeveel procent van de broeikasgasuitstoot is afkomstig van elektriciteit en verwarming? a. 65 procent b. 3,6 procent c. 35 procent Neem online deel via www.beweging.net (klik op de banner ‘Visie-wedstrijd’). Of stuur een kaartje met het juiste antwoord naar Visie, wedstrijd Ludo De Witte, postbus 20, 1031 Brussel.

Boek en

Visie ¬ vrijdag 27 oktober 2017

beur s

e roman Drie schrijfsters over hun nieuwst

‘Vrouwen kunnen dus echt niet schrijven’ Maak u maar geen zorgen. We beginnen hier niet met een feministische klaagzang over hoe moeilijk vrouwen het hebben om door te breken in de literaire wereld. We hebben het liever over een groot feest. Op 29 oktober opent de jaarlijkse Boekenbeurs haar deuren in de Antwerpse Expo. Daarom tipt Visie graag drie vrouwelijke auteurs die net een (eerste) roman uit hebben.

Hilde Van Malderen over Kathaai ‘Eigen stoef stinkt. Dus over mijn debuutroman Kathaai schrijven in Visie was geen evidente keuze. Maar mijn drang om over mijn passie te praten, won het dan toch van mijn schroom om als hoofdredactrice in mijn eigen blad te gaan staan. Vergeef me dus een klein beetje mijn ijdelheid.’

‘Voilà, dat was dan lekker makkelijk. Hoefde ik daar al geen rekening mee te houden. En dus kon ik zonder grote illusies maar met des te meer goesting aan mijn debuut beginnen. En dan zouden we het wel zien. Over het verhaal wil ik niet al te veel lossen. Kathaai gaat over Marie Margolis, een vrouw die een diep verdriet meesleurt en daardoor dingen begint te doen die net wel of net niet door de fatsoenlijke beugel kunnen. Het gaat ook over liefde, maar dan met al zijn vuile kantjes.’

‘Mijn tweede jaar met twee andere - ook mannelijke - schrijfcoaches was vruchtbaar. Veel geleerd. We kregen vaak teksten voorgeschoteld om te analyseren en hoe verder het jaar vorderde, hoe meer het me opviel dat we enkel fragmenten van mannen te lezen kregen. Maar dat was echt puur toeval, reageerden de coaches. Al zei je best niet luidop dat je een vrouwelijke auteur graag las. Want Griet Op de Beeck had haar succes te danken aan een relatie met haar uitgever die haar ongelooflijk veel marketing-

Tim De Backer

‘Toen ik aan Kathaai wilde beginnen, dacht ik dat ik kon schrijven. Het tegenovergestelde was waar. Ik kon journalistiek schrijven, maar ook echt iets literair op papier krijgen, daar was nog wat werk aan. Dus volgde ik mijn eerste schrijfcursus. De tweede les hoorde ik mijn - al iets oudere - mannelijke schrijfcoach zeggen dat, als er een jonge blonde vrouw op de backcover van een boek staat ze het wel niet zelf zal geschreven hebben. Ik was toen nog blond en dacht, het zal wel een grapje zijn. We moeten niet achter alles iets zoeken.’

Hilde Van Malderen:‘Iedereen die je ontmoet, heeft zo wel zijn eigen persoonlijke strijd in het leven, waar je meestal niets van afweet’ budget had gegeven, klonk het. Saskia De Coster verkocht goed omdat ze lesbisch is en Lize Spit, tja, die hype kwam er toch alleen maar omdat het een klein fijn meisje is. Ik vroeg of ze die boeken ook allemaal gelezen hadden? Neen, dat niet.’ ‘Een snelle blik op de laureaten van de Fin-

Het belang van schoon ondergoed

door Valerie Eyckmans.

veel humor in het verhaal.’

Is het als vrouwelijke auteur moeilijker om je plaats te verdienen? ‘Helaas wel. Je moet als vrouw tegen een hoop vooroordelen vechten. Dat vrouwen geen humor zouden hebben, bijvoorbeeld. Een uitgever zei ooit over mijn eerste boek Waarover gaat het boek? ‘Het is een coming of age roman over een dat het zo grappig en brutaal was, dat hij eerst niet geloofde dat het door jongen, Sam, die tegen wil en Het een vrouw was geschreven. Hij dank verliefd wordt op een belang van schoon bedoelde het goed, maar het is temeisje dat terminaal ziek is. Als ondergoed Valerie kenend voor de clichés die nog hij in de maanden na haar dood Eyckmans steeds de ronde doen.’ haar bucketlist vindt, die op zijn zachtst gezegd nogal bizar is, besluit hij die in haar plaats af te werken. Het klinkt misschien zwaar, maar er zit best roman

colofon

Dochter

door Lenny Peeters

Wie is Valerie Eyckmans? ‘Ik ben auteur van boeken voor grote en kleine mensen. Het belang van schoon ondergoed is na Verloren Maandag en De dierbaren mijn derde roman. Ik heb ook vijf prentenboeken op mijn naam staan.’

WIN

tro en ECI-literatuurprijs, de twee belangrijkste in de Lage Landen, leerde me dat er tot nu toe zeven vrouwen wonnen tegenover 47 mannen, iets meer dan tien procent dus. De conclusie is zo evident en glashelder: vrouwen kunnen dus echt niet schrijven. Of mannen schrijven gewoon veel beter.’

‘Zit er een boodschap in? Eigenlijk wel. Iedereen die je ontmoet, heeft zo wel zijn eigen persoonlijke strijd in het leven, waar je meestal niets van afweet. Dus heb mededogen. Ik vind dat we te veel willen meedraaien met wat van ons verwacht wordt, we ons verdriet om wat dan ook te weinig toelaten en dat leidt soms tot een mentaal onevenwicht. Want terwijl het Marie professioneel ongelooflijk voor de wind gaat, vereenzaamt ze in een te grote stad die haar weinig troost biedt. En doet ze dingen die je eigenlijk moet afkeuren, maar stilletjes toch ook begrijpt.’ ‘Ze is zo’n vrouw you love to hate or hate to love. Oh ja, en ze is blond. Vandaar dat ze het verhaal niet zelf geschreven heeft. Ik heb het dan maar op papier gezet. (lacht).’

Wie is Lenny Peeters? ‘Ik geef Nederlands aan anderstalige volwassenen in Antwerpen. Eerder schreef ik al korte verhalen voor de literaire magazines Deus Ex Machina, OpSpraak, Gierik & NVT, Ballustrada, Schoon Schip, Weirdo’s en Circumplaudo. In 2010 won ik met Nanoseconde de verhalenwedstrijd van Uitgeverij Contact. Dochter is mijn debuutroman.’ Waarover gaat het boek? ‘In Dochter zit de lezer in het hoofd van een minderbegaafde, autistische vrouw. Het is een raadsel voor haar waarom zij aan een kruisverhoor van de politie onderworpen wordt. Scène

na scène, beeld na beeld, sluipt het ware verhaal binnen in de verhoorkamer van de inspecteurs en beginnen we te begrijpen dat de jonge vrouw iets verschrikkelijks heeft gedaan.’ Is het als vrouwelijke auteur moeilijker om je plaats te verdienen? ‘Ik zet mijn eerste stappen in een wereld die me tot voor kort redelijk onbekend was. Zouden mannen er meer au sérieux genomen worden dan vrouwen? Ik hoop dat ik, in tegenstelling tot wat ik op professioneel gebied elders al meemaakte, binnenkort negatief kan antwoorden op deze vraag.’

✔✔Wil je één van deze drie boeken winnen? Surf dan naar www.beweging.net en doe mee aan onze wedstrijd. Of stuur een

kaartje naar Visie, boekenwedstrijd, postbus 20, 1031 Brussel. Vermeld op je kaartje zeker welk boek je graag wil winnen.

Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV bouw - industrie & energie en ACV-Transcom • Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte • Hoofdredacteur: Hilde Van Malderen • Redactie beweging.net en ACV: Kaatje De Coninck, Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Jelgher Wandels, Monique Braam, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Kris Six, Gianni Greco, Rooni Theeboom, Marjan Cauwenberg • Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Sarah Vandoorne, Anneleen Vermeire, Michiel Verplancke • Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • lezers@visieredactie.be • Druk: Coldset Printing Partners, A.Gossetlaan 30, 1702 Groot-Bijgaarden • Artikels regionale bladzijden (16-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers. •