Visie nr21 dd2511 by beweging.net

Regio Mechelen Vrijdag 25 november 2016

d gel e t P. 9 h at ga e? LEES ar o wa a a rt n

Wat betaal je in het ziekenhuis? GEMIDDELDE KOST VAN EEN OPNAME, IN EURO

ANTWERPEN Gemiddeld % ereloonsupplementen in eenpersoonskamers DE LAAGSTE

Tweepersoonskamer

DE HOOGSTE

80%

Eenpersoonskamer

€206

53%

€227

Remgeld

DEURNE AZ Monica

78%

MALLE AZ Sint-Jozef

Remgeld

BORNEM Sint-Jozefkliniek

47%

€900

€0

Ereloonsupplementen

€70

Materiaal-, kamer-, en andere kosten

Tweepersoonskamer

Eenpersoonskamer

Totaal: €276 euro

Totaal: €1 464

30%

*cijfers op basis van CM-facturen 2015

Non-profit voert actie

Hoe wordt je loon bepaald?

‘De nood aan gezinszorg stijgt maar het budget blijft gelijk’ >> p. p. 16 8

MECHELEN AZ Sint-Maarten

EDEGEM UZ Antwerpen

€337

Materiaal-, kamer-, en andere kosten

77%

BRASSCHAAT AZ Klina

Alles over het interprofessioneel akkoord, de loonnorm en loonoverleg in de sectoren > p. 15

> p. 6 14-15

1 jaar na de vluchtelingencrisis • Yaser, Ibrahim en Ahmed over hun traject

De onderlaag zal in opstand komen

• Werken aan integratie door onderwijs, werk en vrije tijd • Is de crisis nu voorbij?

Professor Bea Cantillon

Vluchtelingen. 1 jaar na de crisis

> p. 2

> p. 2-6

www.beweging.net

www.cm.be

www.acv-online.be

jaargang 72 ¬ visie nummer 21 afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 volgend nummer op 9 december 2016

Regionieuws > p. 20

ver

Vluchtelingen. 1 jaar na de crisis

WOORDING

gelukzoekers, indringers Catastrofe. Stel je voor. Oostende helemaal van de kaart geveegd, Nieuwpoort een onderzees dorp. Het klimaat heeft lelijk huisgehouden, de zeespiegel is gestegen en ook inwoners van Engeland zoeken veiliger oorden op. Daarbovenop, een burgeroorlog. Brugge, Kortrijk en Roeselare kunnen de toestroom van vluchtelingen niet aan. Op televisie spreken de burgemeesters van Gent en Antwerpen stoere taal. ‘We houden de gelukzoekers uit West-Vlaanderen en Engeland op een veilige afstand. Burgers vrees niet, we bouwen muren om ons heen.’ Drenkelingen uit Engeland moeten zich aanmelden in Brugge, Kortrijk en Roeselare. ‘Ze moeten worden opgevangen op de eerste plaats waar ze aankomen’, klinkt het. ‘Niet hier.’ De Staatssecretaris tegen Asiel en Migratie spreekt het land toe, of wat daarvan overblijft. ‘Ik hou ze tegen en ik stuur ze massaal terug naar hun … euh … land.’ Een absurd scenario? Laten we hopen. Al is één ding zeker. Wanneer in ons land of vanuit Engeland ooit echt een vluchtelingenstroom op gang zou komen, dan zal er aan stoere taal geen gebrek zijn. Wie vlucht voor z’n leven zal zoals vandaag gelukszoeker worden genoemd, wie geen thuisland meer heeft, een indringer. Maar wie van ons weet vandaag echt wat het is om vluchteling te zijn? Wie weet hoe het voelt om te vluchten voor oorlog of een grimmig klimaat, vaak op gevaar van eigen leven? De drie jongens hiernaast weten dat. Een jaar geleden vertelden ze hun verhaal in Visie. Een verhaal van vluchten voor de dood, vanuit Aleppo, weg van het oorlogsgeweld van Islamitische Staat. Ondanks dat, wordt in kranten en op televisie de stoere taal bejubeld. Het aantal teruggestuurde asielzoekers wordt geroemd. Zijn ze dan geen gelukzoekers en indringers, de hoopvolle en positieve gasten van hiernaast? Neen, ze zijn vluchtelingen, ze zoeken een hoopvolle toekomst en een veilig leven. Hoe kunnen wij, de echte gelukzoekers, daar tegen zijn? Jurgen D’Ours hoofdredacteur Visie

‘We zijn klaar om aan on Iets meer dan een jaar geleden steeg het aantal asielaanvragen in ons land erg snel. Mensen uit Syrië, Afghanistan en Irak ondernamen vaak een gevaarlijke tocht naar Europa om hier bescherming te zoeken. In dit dossier gaan we na hoe de vluchtelingen die ons land bereikten aan hun integratie werken. Een jaar geleden praatte Visie met Yaser, Ibrahim en Ahmed, drie jongens uit Syrië die net in België waren aangekomen. Nu gingen we hen opzoeken om te kijken hoe het met hen gaat.

en jaar geleden ontmoetten we hen onder een tentzeil in het Brusselse Maximiliaanpark, schuilend voor de regen. Het was een koude namiddag en Yaser (23), Ibrahim (22) en Ahmed (21) vertelden rillend over hun gevaarlijke reis naar Europa. ‘Het is beter onderweg te sterven met hoop, dan thuis te sterven zonder hoop’, zeiden ze toen. De jongens komen uit Al-Bab, een voorstad van Aleppo waar de Islamitische Staat (IS) aan de macht is. Ze wilden niet onder de gruwelijke terreur van IS leven en staken de Middellandse Zee over in een klein bootje.

Als je Ibrahim niet kan verstaan, komt dat door zijn Antwerps accent. Ahmed

uuYaser, Ibrahim en Ahmed met ‘hun’ Visie-cover van vorig jaar. ‘We willen er in België het beste van

De drie Syrische jongens kregen asiel in België. Ze wilden eigenlijk alle drie samenblijven en zich in Vlaanderen vestigen. Dat lukte niet omdat ze op verschillende dagen aankwamen in België – de ouders van broers Yaser en Ahmed wilden hen niet in hetzelfde bootje laten oversteken uit vrees twee zonen in één

klap te verliezen. Het bleek onmogelijk te organiseren dat ze in hetzelfde opvangcentrum terechtkwamen. Een Luiks gastgezin ving Yaser op en regelde meteen alles om hier te kunnen studeren. Hij besloot in Wallonië te blijven omdat hij al wat vrienden had gemaakt en de taal hem goed lag. Ahmed

Aantal asielaanvragen 8000

www.twitter.com/BewegingNet

7000 6000 5000

Totaal aantal personen dat asielaanvraag deed in België van januari 2015 tot en met oktober 2016

60277

4000

Antwerps accent ‘Als je Ibrahim niet kan verstaan, komt dat door zijn Antwerps accent’, grapt Ahmed, de jongste van de drie. Hij gaat

Erkend vluchteling Een vluchteling is een persoon die zijn land ontvlucht uit vrees voor vervolging vanwege zijn ras, nationaliteit, identiteit, politieke overtuiging of sociale groep, en wiens regering niet meer wil of kan instaan voor zijn bescherming.

Subsidiair beschermde

3000 2000 1000

vestigde zich in Gent, Ibrahim in Antwerpen. Een jaar geleden spraken we hen met een vertaler, nu spreken ze vloeiend Nederlands en Frans.

Wat is een...

jan/15 feb/15 mrt/15 apr/15 mei/15 jun/15 jul/15 aug/15 sep/15 okt/15 nov/15 dec/15 jan/16 feb/16 mrt/16 apr/16 mei/16 jun/16 jul/16 aug/16 sep/16 okt/16

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Wie geen vluchtelingstatus krijgt maar niet kan terugkeren naar zijn land omdat hij dan een reëel risico zou lopen op ernstige schade (zoals doodstraf, foltering of algemeen geweld door een conflict).

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Vluchtelingen.

1 jaar na de crisis

nze toekomst in België te werken’ Toch doet Ibrahim zijn best, tijdens zijn dagelijkse fitness-sessies ontmoet hij niet zo veel mensen, maar sinds hij vrijwilligerswerk doet in de Antwerpse Permeke-bibliotheek komt hij meer mensen tegen. ‘Ik spreek er met kinderen en hun leraren, ik help met het eten geven. Dat doe ik heel graag.’

Studiejaren niet erkend De drie hadden hun middelbare school afgerond in Syrië. Yaser deed al twee jaar studies economische wetenschappen en Ibra-

We moeten opnieuw beginnen omdat we ons land hebben verlaten en België die studiejaren niet erkent. Yaser

Johannes De Bruycker

him had al twee jaar voor apotheker gestudeerd. ‘Maar die jaren tellen niet meer mee’, vertelt Yaser. ‘We moeten opnieuw beginnen omdat we ons land hebben verlaten en België die studiejaren niet erkent. Het is zelfs moeilijk om erkenning te krijgen voor ons middelbaar diploma.’

n maken’, vertellen ze. nog naar de middelbare school en volgt tegelijk Nederlandse lessen. ‘Ik heb al veel vrienden gemaakt in Gent, ook Vlamingen. Ik volg les met hen en krijg de kans om musea te bezoeken.’ ‘Voor mij is het moeilijker om vrienden te maken. Ik heb nog geen Antwerpse kameraden’, geeft Ibrahim toe. ‘De Vlamingen

zijn erg vriendelijk, ik maak zelden racisme mee, maar ik krijg ook niet echt het gevoel dat ik erbij hoor. In Wallonië zeiden meer mensen goeiendag. Hier zijn ze meer gereserveerd’. Ibrahim krijgt Nederlandse les, ‘maar het probleem is, dat dat alleen met andere nieuwkomers is, ik leer er geen Vlamingen kennen.’

Yaser bleef in Wallonië. Hij wacht nog steeds op zijn equivalent-diploma middelbaar onderwijs van de Franstalige gemeenschap, om aan zijn studie informatica te beginnen in België. Hij spreekt al vloeiend Frans en helpt andere vluchtelingen wegwijs te maken in het papierwerk. ‘Daar hebben zelfs Belgen het soms al moeilijk mee’, lacht hij plagerig.

Vlaamse keuken Het is niet eenvoudig je aan een nieuwe cultuur aan te passen. Zelfs onze gewaardeerde Vlaamse keuken was even slikken voor de jongens. ‘Ja, we missen het eten van thuis wel. Jullie denken dat jullie de enige in de wereld zijn die frieten eten’, lacht Yaser. ‘Dat kennen wij ook hoor. Maar aan vis die niet gebakken is, zal ik nooit wennen.’ Zijn jongere broer Ahmed heeft de Turkse pita in Gent gevonden en uitgekozen tot zijn lievelingseten.

Ze ontvangen een leefloon, daarvan kunnen ze niet erg ruim leven, maar ze zijn blij dat ze die kans krijgen. ‘Ik kan ervan eten, studeren, een studentenkot betalen en voor 20 euro per maand naar de fitness. Er blijft niet echt iets over, maar het is genoeg’, zegt Ibrahim. ‘Serieus’, zegt Yaser, ‘we willen het echt goed doen hier. We wilden helemaal niet naar Europa komen, we wilden liever thuis onze studies afronden en een veilig leven leiden in ons eigen land. Maar dat kan niet meer.’

Wespennest Ze willen alle drie terugkeren als de oorlog snel gedaan is, maar ze weten wel beter. ‘Syrië is een wespennest’, zeggen ze. Hun ouders zitten nog steeds in dat gebied. ‘Ze kunnen niet weg, we hebben niet genoeg geld om hen naar Europa te brengen. Nu kunnen ze zelfs niet meer ontsnappen, IS heeft hen opgesloten in de stad.’

Onze ouders zitten nog altijd vast in Syrië, omsingeld door IS. Yaser

Daarom willen ze er hier het beste van maken. ‘Geef ons de kans en we grijpen ze. Beloofd’, zegt Yaser. ‘Bedankt’, voegt Ahmed toe. Als we hen vragen om te dromen over de toekomst zijn ze opvallend voorzichtig. De drie intelligente jongens willen vooral werken. ‘We gaan studeren, maar als we ons moeten aanpassen, willen we om het even welk werk doen.’ ‘Ik hoop vooral om mijn ouders nog eens te zien’, zegt Ahmed triestig. ‘We willen vrede, maar we zijn klaar om aan onze toekomst in België te werken.’ Kasper Goethals

Wonen

‘Te weinig betaalbare en gezonde woningen’ Wanneer een vluchteling een positieve beslissing krijgt (erkend vluchteling of subsidiaire bescherming), komt hij terecht in een lokaal opvanginitiatief (LOI). Het zijn de OCMW’s, en dus de steden en gemeenten, die deze initiatieven organiseren, gesubsidieerd door de federale overheid (Fedasil). Vandaag zijn er zo’n 9 300 opvangplaatsen beschikbaar in de lokale opvanginitiatieven. 5 800 daarvan bevinden zich in Vlaanderen. Het gaat over individuele woningen voor gezinnen of woningen waar kleinere groepen alleenstaande vluchtelingen samenwo-

nen. Ze geven ook onderdak en begeleiding aan vluchtelingen met een hoge beschermingsgraad en mensen die om medische redenen niet in een groot opvangcentrum kunnen verblijven. Fedasil beslist over de toewijzing van bewoners aan de LOI.

Weerstand De vluchtelingen kunnen maximaal vier maanden in een LOI verblijven (twee maanden, twee keer verlengbaar met een maand). Vanuit het LOI begeleiden maatschappelijk assistenten de vluchtelingen bij de zoektocht naar een woning. Dat is niet eenvoudig,

zegt Fabienne Crauwels, stafmedewerker vreemdelingenbeleid bij VVSG (Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten). ‘Als deze mensen het LOI verlaten, zullen ze moeten leven met een leefloon. Maar er zijn te weinig veilige en gezonde woningen in die prijsklasse. Bovendien botsen ze vaak op wat weerstand van de verhuurders omdat dit voor hen ook onbekend terrein is.’ (AJ)

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Vluchtelingen. 1 jaar na de crisis

Onderwijs

‘We leren hen zelfredzaam te zijn’ Kinderen van vluchtelingen hebben recht op onderwijs. Zo leren ze de taal, maken ze vrienden. In de kleuter- en lagere school volgen ze les in de klas en krijgen de scholen extra ondersteuning en leerkrachten voor hun begeleiding. Jongeren tussen 12 en 18 jaar die nog niet lang in België zijn, kunnen terecht in een OKAN-klas, een Onthaalklas voor Anderstalige Nieuwkomers.

Vrijetijdsverantwoordelijke De OKAN-school Viso in Gent, waar hij lesgeeft, biedt al 17 jaar onthaalonderwijs aan. Dit schooljaar volgen 83 jongeren les. Samen zijn ze goed voor 30 nationaliteiten. Er zijn tien klassen, ingedeeld volgens niveau. ‘We leren hen de schoolse vaardigheden, maar proberen hen ook zelfredzaam te maken’, gaat

Opvolgcoach Als de jongeren doorstromen naar het secundair onderwijs, laat de OKAN-school hen nog niet volledig los. ‘Voor ze ons verlaten, volgen de leerlingen een snuffelsta-

James Arthur

‘Het is onze taak om de leerlingen zo snel mogelijk sterk genoeg te maken voor het gewone secundaire onderwijs’, vertelt leerkracht Mike Van Assche (38). ‘Elke nieuwkomer heeft recht op een volledig schooljaar in een OKAN-klas.’

jongeren kunnen volgen buiten school om ook daar het Nederlands te oefenen.’

uuLeerkracht Mike Van Assche: ‘We laten de leerlingen niet meteen los als ze uit de OKAN-klas vertrekken. We volgen ze verder op.’ Mike Van Assche verder. ‘We lezen treintabellen en oefenen in de winkel. We benadrukken dat ze enkel door veel te oefenen snel vooruitgaan. Ik raad mijn leerlingen bijvoorbeeld aan om naar Karrewiet te kijken, het jeugdjournaal op jongerenzender Ketnet. En we hebben op school ook een vrijetijdsverantwoordelijke. Zij bekijkt welke activiteiten de

Ik raad mijn leerlingen aan om naar Karrewiet te kijken. Leerkracht Mike Van Assche

ge van 2 tot 3 weken. Dan kunnen ze eens proeven van de school en de richting die ze het volgende schooljaar zouden willen volgen. En als de leerlingen hier vertrekken, krijgen ze een vervolgcoach toegewezen. Die praat met hen en met de ouders om de verwachtingen en wensen af te toetsen, en kan ook helpen bij de inschrijving. Ook de nieuwe leerkrachten kunnen bij hem of haar terecht als ze vragen hebben over de leerling.’ (AJ)

Hoe worden scholen en leerkrachten ondersteund? Dit schooljaar volgen 2 464 leerlingen onthaalonderwijs in het basisonderwijs (kleuter- en lagere school). 3 616 leerlingen volgen een jaar OKAN-onderwijs in het secundair. ‘Scholen krijgen bijkomende middelen en leerkrachten om onthaalonderwijs te organiseren’, vertelt Hilde Crevits, Vlaams minister van Onderwijs. ‘Om de overgang en integratie te bevorderen, krijgt een scholengemeenschap met onthaalonderwijs vervolgschool-

coaches toegekend. Zij staan in voor de opvolging, begeleiding en ondersteuning van die leerlingen die doorstromen naar het reguliere onderwijs. Op 1 september 2016 gingen 176 extra vervolgschoolcoaches aan de slag voor de begeleiding van anderstalige nieuwkomers in het secundair onderwijs.’

Anderstalige kleuters ‘Ons onderwijs voorziet daarnaast ook bijkomende ondersteuning voor de begeleiding van kinderen en jongeren, of

ze nu anderstalige nieuwkomers zijn of niet. Taalondersteuning wordt aan iedereen gegeven wanneer dat nodig blijkt. Scholen met veel anderstalige kleutertjes krijgen sinds vorig schooljaar 950 euro extra per bijkomende anderstalige kleuter, specifiek voor taalbegeleiding. Ook dit schooljaar is dit voorzien. Scholen met meer kwetsbare kinderen krijgen extra middelen en personeel. En ook de leerlingenbegeleiders en het CLB bieden ondersteuning.’

Wie zijn de OKAN- leerlingen? Burchin (13) Komt uit: Bulgarije Wat na OKAN: Wil kapster worden

Faustina (15) Komt uit: Ghana Wat na OKAN: Wil verpleegster of verzorgende worden

Dickson (16) Komt uit: Ghana Wat na OKAN: Wil automechanica doen

Bahijan (16) Komt uit: Afghanistan Wat na OKAN: Wil kok worden

Omar Khan (16) Komt uit: Afghanistan Wat na OKAN: Wil elektriciteit of lassen studeren Rebaz (15) Komt uit: Koerdistan Wat na OKAN: Wil advocaat worden Foto’s James Arthur

‘ZE KRIJGEN Ons geld en onze jobs’: 3 vooroordelen over vluchtelingen Sinds de hogere instroom in ons land van personen die asiel aanvragen, hoor je vaak uitspraken zoals: ‘We worden overspoeld door vluchtelingen die zomaar geld krijgen en jobs innemen van de Belgen.’ Is dat zo?

‘We worden overspoeld door vluchtelingen’ Wereldwijd zijn 65 miljoen mensen op de vlucht. 21,3 miljoen hebben het statuut ‘vluchteling’. 6 procent van hen wordt in Europa opgevangen. Vluchtelingen worden opgevangen door: Noord- en Zuid-Amerika: 12% Afrika: 29% Azië en de Pacific: 14% Midden-Oosten en Noord-Afrika: 39% Europa: 6%

Bron: UNHCR – UN Refugee Agency

Deze landen bieden bescherming aan de meeste vluchtelingen: • Turkije: 2,5 miljoen • Pakistan: 1,6 miljoen • Libanon: 1,1 miljoen • Iran: 980 000 • Ethiopië: 736 000 • Jordanië: 664 000 Dit zijn landen die het zelf moeilijk hebben en niet noodzakelijk de juiste infrastructuur en middelen hebben om vluchtelingen bescherming te bieden. Naar België kwamen sinds begin 2015, 60 277 mensen. We kunnen dus niet zeggen dat we overspoeld worden. Europa en België kunnen deze instroom aan.

‘Van zodra vluchtelingen in België zijn, krijgen ze zomaar geld’ Wanneer mensen in België aankomen, start een hele procedure. Ze worden geregistreerd door de Dienst Vreemdelingenzaken, die het dossier bezorgt aan het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS). Zij doen een uitgebreid onderzoek en interview met de personen die bescherming aanvragen en beslissen

uiteindelijk of ze het statuut van erkend vluchteling of subsidiair beschermde krijgen, gekoppeld aan een verblijfsvergunning van bepaalde duur. Pas later kan dat wijzigen naar onbepaalde duur. Gedurende de aanvraagprocedure hebben deze mensen enkel recht op materiële hulp: opvang en onderdak, eten, begeleiding en dringende medische zorgen. Pas als iemand een statuut als erkend vluchteling of subsidiair beschermde heeft, heeft hij recht op dezelfde sociale steun als een eigen onderdaan, zoals een leefloon. Hij kan dan ook op zoek naar een huis en een job. Maar dan zit hij ook in het systeem en zal hij opgeroepen worden voor een begeleidingstraject bij VDAB om werk te vinden. Een werkloosheidsuitkering kan ook pas nadat de persoon voldoende in België gewerkt heeft. Niemand krijgt dus ‘zomaar’ geld.

‘Vluchtelingen nemen onze jobs af’ Tijdens de asielprocedure mag een asielzoeker niet werken (tenzij de procedure langer duurt dan zes maanden). Na de erkenning, gaan ze vaak aan de slag in zware en laaggeschoolde jobs die in België niet ingevuld geraken. Bovendien dragen ze dan bij aan onze economie en aan onze sociale zekerheid, bijvoorbeeld door belastingen te betalen. (AJ)

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Vluchtelingen.

1 jaar na de crisis

‘Crisis is weg, problemen niet’

James Arthur

We herinneren ons nog allemaal de beelden van de tentenkampen in de Brusselse Noordwijk. Vluchtelingen die geen opvang of onderdak vonden, wachtten daar het verloop van hun asielprocedure af. Wat is de situatie na ruim een jaar? Visie vroeg het aan Dirk Van Den Bulck, commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen.

uuIn het bedrijf waar G. werkt, komen de werknemers uit 26 verschillende landen.

Werk

‘Samen met collega’s Nederlands oefenen’ Bij Sonoco Consumer Products in Mechelen werkt G. (31). Hij vluchtte in 2009 uit Syrië omdat hij en zijn familie gevaar liepen omwille van persoonlijke redenen. Hij blijft nog steeds liever anoniem, maar wil wel vertellen over zijn ervaringen op onze arbeidsmarkt. G. verblijft in België dankzij een arbeidskaart die elk jaar verlengd kan worden. Maar omdat Syrië volop in oorlog is, zal hij volgend jaar het statuut van erkend vluchteling aanvragen. ‘Toen ik net in België was, heb ik veel uitleg gekregen van mijn oom’, vertelt G. ‘Hij was hier al langer en kon me dus wat helpen.’ Hij deed verschillende jobs. Zo werkte hij twee jaar bij Artois, waar ze Europaletten aankopen, herstellen en verkopen. Toen zijn tewerkstelling daar stopte, was hij twee maanden werkloos. ‘Ik ging elke week naar de VDAB om aan te tonen dat ik naar werk zocht. Maar omdat ik de taal niet goed sprak, was het niet eenvoudig. Ik kon de vacatures wel terugvinden op de website, maar begreep niet wat ze precies zochten. Ik vroeg aan de mensen van VDAB om me naar werkgevers te sturen. Ik wilde alles doen: ploegwerk, zwaar werk, wat dan ook.

In Syrië had ik ervaring opgedaan met een heftruck en zelfs als kapper. Maar ik heb geen diploma. Ik vluchtte voor ik kon studeren.’ Uiteindelijk kwam G. na twee maanden in 2014 via een interimkantoor terecht bij Sonoco. Het bedrijf heeft veel ervaring met werknemers uit een ander land van herkomst. Op dit moment werken er mensen uit maar liefst 26 verschillende landen. Via de VDAB worden er af en toe opleidingen ‘Nederlands op de werkvloer’ gegeven. ‘Ik ben hier blij’, zegt G. ‘Het is dicht bij huis, het is niet al te zwaar werk en het werken in drie ploegen vind ik niet erg. Bovendien is het hier binnen altijd lekker warm, ook als het buiten vriest (lacht). Ook mijn Nederlands gaat steeds beter. We oefenen veel onder collega’s.’ (AJ)

Hoe geraakt een erkende vluchteling aan werk? Van zodra een vluchteling erkend is of een arbeidskaart C heeft, kan hij aan de slag. ‘VDAB zet dan de instrumenten rond werkplekleren intensief in, bijvoorbeeld door een Individuele Beroepsopleiding met Nederlandse taalondersteuning’, licht Shaireen Aftab van VDAB toe. ‘In het bemiddelingsproces screenen we de vluchteling en peilen we naar de ervaring. Competenties die een bakker heeft vanuit zijn land van herkoms, zijn hier zeker bruikbaar’. In 2015 schreven zich zo 6 383 vluchtelingen in bij de VDAB. Tot en met augustus 2016 kwamen er nog eens 4 381 bij. ‘Van de mensen die bij ons in een bemiddelingsproces zitten, heeft 25 procent al werk gevonden na zes maanden’, zegt Shaireen Aftab. Volgens Stefaan Peirsman van ACV is er nu vooral nood aan een gecoördineerde aanpak om meer vluchtelingen bij

ons aan het werk te helpen. ‘Ongeveer twintig procent van de vluchtelingen kent onze taal helemaal niet of slechts deels. Daar moeten we iets aan doen. Vanuit de verschillende beleidsdomeinen moet een gecoördineerde aanpak tot stand komen.’ Daarnaast zijn er ook asielzoekers die geen erkenning als vluchteling krijgen, maar die niet kunnen terugkeren. ‘Die mensen worden soms uitgebuit door werkgevers die een loopje nemen met arbeidsrechten, ze worden uitgebuit. Alhoewel deze werknemers wel arbeidsrechten hebben, krijgen werkgevers vrij spel omdat mensen vrezen het land te worden uitgezet bij protest.’ ACV organiseert daarom op 19 december, op de Dag van de Migrant, een symbolische actie om politici te bevragen over de toekomst van het vluchtelingenbeleid.

Het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) behandelt de asielaanvragen en beslist uiteindelijk of iemand een erkenning krijgt als vluchteling of als subsidiair beschermde. Zij zagen vanaf augustus 2015 het aantal aanvragen sterk stijgen. Was het Belgische systeem voorzien op die stijging van het aantal asielaanvragen? ‘Het was niet te voorzien dat op zo korte tijd de aantallen zo sterk zouden stijgen. De idee was ontstaan dat in Europa alles mogelijk was. En niet alleen voor mensen die bescherming nodig hadden. Er kwamen ook veel mensen uit Pakistan, Bangladesh en enkele Noord-Afrikaanse landen, en die aantallen werden steeds hoger. Dat zou een goede organisatie van de opvang niet meer mogelijk gemaakt hebben. Dat gaf dus een crisissituatie en had kunnen leiden tot een situatie die niet meer beheersbaar zou zijn. Maar die is opgevangen door de bijzondere crisisopvang.’ Er waren toch problemen met de opvang en verwerking van de dossiers? ‘Er zijn wel momenten geweest waarop er te weinig opvangplaatsen waren, dat ontken ik niet. Maar dit tekort was beperkt, zowel in tijd als in aantal. In Oostenrijk, Duitsland, en nog op vele plaatsen waren de problemen veel erger. Fedasil en de bevoegde staatssecretaris hebben een huzarenstuk gerealiseerd waardoor de meeste personen op zeer korte tijd opvang hebben kunnen krijgen. Op dat moment was de kwaliteit van de opvang wel minder dan de kwaliteit daarvoor, want het ging om noodopvang. Voor de behandeling van de asielaanvragen is het niet mogelijk om de capaciteit op zeer korte tijd sterk op te voeren, onder meer omdat de vorming van nieuwe medewerkers veel tijd vraagt. Zo is er vorig jaar opnieuw een achterstand ontstaan. Die achterstand wordt nu ingehaald en zal waarschijnlijk weggewerkt

zijn tegen eind 2016.’ De instroom is intussen verminderd. Hoe komt dat? ‘Op Europees vlak en in andere landen heeft men ingegrepen om te voorkomen dat de instroom nog hoger zou zijn. Zo werden de grenzen van de Westelijke Balkan begin dit jaar gesloten. In maart trad ook het verdrag tussen de Europese Unie en Turkije in werking. Belangrijk is dat Turkije maatregelen nam tegen de filières, groeperingen die asielzoekers georganiseerd naar Europa proberen te brengen. Die wilden geen sancties riskeren. Daardoor wijzigde de perceptie. De

Ik verwacht dat de migratie vanuit Afrika zal toenemen. Dirk Van Den Bulck, commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen

doorreis naar en binnen Europa verliep niet meer zo makkelijk, waardoor ook de instroom verminderde.’ Maar zijn daarmee de problemen opgelost? ‘De crisis is misschien weg, maar de problemen niet. Ik verwacht bijvoorbeeld dat de migratie vanuit Afrika zal toenemen. Niet alleen omwille van de demografische evolutie in Afrika en de schrijnende toestanden daar, maar ook en vooral door de smokkelnetwerken. Die worden steeds talrijker en gaan driester te werk. Steeds meer mensen stappen daarin in plaats van in de normale economie, omdat ze de indruk hebben dat er geld mee te verdienen valt. Er is daarom nood aan een sterkere globale aanpak. Zowel van de factoren die mensen doen vertrekken als van de netwerken. Dat is een verantwoordelijkheid van heel Europa.’ (AJ)

uuTijdens de laatste maanden van 2015 kampeerden veel asielzoekers in Brussel in afwachting van hun procedure.

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Vluchtelingen. 1 jaar na de crisis

Vrije Tijd

‘Mijn naam is Bassel en ik ben muzikant’

Vrije Tijd

Johannes De Bruycker

Jeugdwerk verwelkomt vluchtelingen met open armen

uuBassel werd snel opgemerkt als getalenteerd muzikant. Na een gevaarlijke tocht vanuit Syrië kwam Bassel Abou Fakher (22) anderhalf jaar geleden in België aan. In zijn rugzak zat niet veel meer dan één CD met zijn eigen muziek. ‘Ik wil geen vluchteling zijn’, zegt hij. ‘Mijn naam is Bassel en ik ben muzikant.’ Bassel had maar één droom: succesvol muzikant worden. Dat werd steeds moeilijker toen er bommen op Damascus begonnen te vallen. Hij kwam in augustus 2015 aan in België. Voor veel vluchtelingen is het moeilijk om een sociaal netwerk op te bouwen. Ze komen terecht in een andere cultuur en het is niet vanzelfsprekend om snel nieuwe vrienden te maken in een vreemd land.

Getalenteerd Een van de beste manieren om te integreren en een plek te vinden in Vlaanderen, is

Initiatieven

door hobby’s te delen met nieuwe vrienden. Bassel sprak bij zijn aankomst perfect Engels en werd al snel door leeftijdsgenoten opgemerkt als een getalenteerde muzikant. Je kon hem het voorbije jaar dan ook vaak terugvinden in hippe Brusselse cafés met Belgische studenten en internationale artiesten.

Een van de beste manieren om te integreren is door hobby’s te delen met nieuwe vrienden. ‘Bassel was onmiddellijk erg zelfredzaam’, vertelt de Vlaming die Bassel opving in Brussel. In het voorjaar, nog voor zijn asielprocedure was afgerond, werd Bassel uitgenodigd om mee op te treden met een

Gastvrije Gemeente

Vluchtelingenwerk Vlaanderen zet zich al jaren in voor mensen op de vlucht. Iedereen die vluchtelingen warm en gastvrij onthaalt, kan zijn initiatief delen via de campagne ‘Gastvrije Gemeente’. Voor het vijfde jaar op rij lanceert Vluchtelingenwerk Vlaanderen deze campagne. Wie een gastvrij initiatief heeft, kan dat op de website www. gastvrijegemeente.be zetten. Op die manier kunnen anderen inspiratie opdoen voor hun eigen activiteiten. Het gaat van koken voor vluchtelingen, tot het organiseren van een fes-

tival om kennis te maken met andere culturen. Ze delen ook een ‘Gastvrije award’ uit.

Infolijn Begin december lanceert Vluchtelingenwerk Vlaanderen ook nog de Vluchtelingen Infolijn. Iedereen met vragen rond asielgerelateerde thema’s kan er terecht voor informatie, juridisch advies, tips en/of doorverwijsinformatie.

✔✔Meer informatie op

www.vluchtelingenwerk.be

groep gevluchte muzikanten. Ze namen samen een CD op en hij deed mee aan een paar concerten voor honderden mensen op podia in Gent en Brussel.

Ruig maar gevoelig Bassel ziet er een beetje ruig uit. Hij heeft tattoos en een piercing boven zijn oog. Maar wanneer hij zijn cello bespeelt, zien we een andere kant van de jonge Syriër. Op grote podia in heel België bestrijkt hij met veel gevoel de snaren van zijn klassiek instrument. In september stond hij op het hoofdpodium van de Brusselse concertzaal Ancienne Belgique. En deze maand lanceerde hij het Qotob trio, een nieuw muzikaal project. Zo krijgt hij van België de kans om alsnog muzikaal uit te blinken. Kasper Goethals

Ongeveer een jaar geleden vond het eerste Wereldspelers-weekend plaats. Tijdens zo’n weekend trekken vrijwilligers van verschillende jeugdwerkorganisaties naar het opvangcentrum om er spelletjes te spelen met de kinderen en jongeren. ‘25 partners uit het jeugdwerk hebben hun schouders onder het project Wereldspelers gezet’, vertelt coördinator Sien Wollaert van De Ambrassade. ‘Zij leveren vrijwilligers om de weekends te organiseren en te begeleiden. Op dit moment vinden er weekends plaats in het centrum in Dendermonde, maar binnenkort zal dat ook in Lint gebeuren. Het is uiteindelijk de bedoeling om naar meer lokale initiatieven te gaan.’ Karlien Hubin (21) is een van de jongeren die de weekends organiseren. Ze deed ervaring op in jeugdwerk als hoofdmonitor bij Kazou, de jeugddienst van CM. ‘Ik heb tot nu toe drie weekends begeleid’, vertelt ze. ‘We geven de kinderen en jongeren de kans om nog eens gewoon kind te zijn. Om te kunnen spelen. Ze zijn altijd heel dankbaar en enthousiast. Soms vertellen ze iets over thuis. Dan maken we daar tijd voor.’

✔✔ Meer info op www.wereldspelers.be

Initiatieven

Beweging.net verenigt onbegrensd Heel wat organisaties zetten zich in om vluchtelingen in hun werking te integreren of de eigen leden te informeren.

Verenigingen die willen werken rond vluchtelingen, kunnen inspiratie opdoen in het pakket ‘Durf verenigen. Onbegrensd’.

De komende maanden biedt de gezinsvereniging kwb heel wat activiteiten aan onder de noemer ‘kwb onbegrensd’. Ze strikten al Margriet Hermans om een aantal voorstellingen te brengen van haar theaterstuk ‘Een tocht als vluchteling’. Daarnaast gaat het over info- en debatavonden en themawandelingen.

Beweging.net stelde een informatie- en begeleidingspakket samen om organisaties daarin te ondersteunen, aangevuld met enkele praktijkvoorbeelden.

✔✔www.kwb.be/onbegrensd ✔✔www.beweging.net/onbegrensd

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Hoe overwinning Donald Trump ook de Europese en Belgische politiek voor uitdagingen stelt.

‘Je moet het ongenoegen van de kiezer serieus nemen’ Als het regent in Amerika, druppelt het dan ook in Europa? Wat kan de overwinning van Trump betekenen voor de Europese democratie? Bestaat het risico dat populistische partijen binnenkort Europa overspoelen? We vroegen het aan drie specialisten. Ze beantwoordden zes vragen die veel mensen zich stellen.

ol it ie k s o c iolo o g M at t h ij s Rooduijn specialiseert zich al jaren in het fenomeen populisme. Amerika-watcher Jan Postma is net terug uit de Verenigde staten en politiek filosoof Stefan Rummens schreef recent het boek Wat een theater. Politiek in tijden van populisme en technocratie. Voor welke uitdagingen staan we? Zij kijken vooruit.

Heeft de verkiezing van Trump je verrast?

Postma: ‘Ik was zeker verbaasd, maar we krijgen in Europa soms een vertekend beeld, omdat de meest belangrijke Amerikaanse media aan de kusten en in de grote steden zitten. Dat zijn vaak democratische bolwerken, terwijl het platteland veel republikeinser is en in Amerika is heel veel platteland.’ Rooduijn: ‘Ik had niet gedacht dat hij zoveel kiezers zou aantrekken, maar het populisme verbaast me niet. Dat is een trend die in West-Europa al langer aan de gang is. Het Vlaams Blok kwam op in de jaren ‘80. In Europa worden populistische partijen steeds succesvoller. Dat heeft onder andere te maken met de individualisering. Vroeger waren er de zuilen. Je las de krant van de zuil en je voedde je kinderen ook zo op. Nu wordt de stemkeuze niet meer meegegeven met de paplepel.’

Van waar komt het ongenoegen?

Rummens: ‘De politiek houdt te weinig rekening met de verliezers van de globalisering. De welvaart wordt zeer ongelijk verdeeld. Dat heeft voor veel onzekerheid gezorgd, ook in België is er onrust over de delokalisering van jobs. Globalisering versterkt ook migratiestromen die dan weer voor culturele problemen zorgen. In Amerika is de ongelijkheid nog groter. Daar zien twee generaties hun eigen economische situatie niet meer vooruitgaan of zelfs achteruit. Postma: ‘We hebben in Europa het wantrouwen tegenover Hillary Clinton onderschat. Ik heb veel Trump-kiezers gesproken en hoorde telkens opnieuw dat ze de Clintons niet vertrouwen, dat ze corrupt zijn. Ik heb ook door heel wat zuidelijke staten gereisd en daar zei men vaak dat het eigenlijk kiezen was tussen de pest of de cholera.’

Is de kiezer dom? Of de politici?

Postma: ‘Het merendeel is zeker niet dom. Ze zien banen verdwijnen naar lage loon-

Shutterstock

uuPopulisten in Europa zullen waarschijnlijk profiteren van de verkiezing van Trump.

landen en zien immigranten Amerikaanse banen inpikken. Daarnaast is er de grote angst voor (Islamitische Staat) IS en de nieuwe immigranten uit Mexico. Ze zijn bang dat hun cultuur eraan gaat. Het grootste deel van de Trump-stemmers is ontevreden over de politiek in Washington en vindt dat daar te weinig aan gedaan wordt.’ Rummens: ‘Het heeft ook in ons land lang geduurd vooraleer men de kiezers van het Vlaams Belang heeft serieus genomen. Je moet niet op de kiezers schieten. Je moet dat ongenoegen serieus nemen, ook al neemt het een onaangename vorm aan.’

Is er een groot verschil tussen Europa en Amerika?

Rummens: ‘Het systeem in Amerika is anders, daar heb je maar twee partijen waardoor je geen proteststem kan uitbrengen als uitlaatklep. Bij ons is dat zowel op links als op rechts mogelijk. Daardoor zal ongenoegen bij ons sneller aan de oppervlakte komen. In Amerika is het nu zeer plots doorgebroken en heeft Trump de republikeinse partij van binnenuit overgenomen.’ Postma: ‘Het wantrouwen tegen de overheid is veel groter in de VS. Daar denken ze vooral dat de overheid niet te veel macht mag hebben. In Europa vinden we vaker dat de overheid een grotere verzorgende taak heeft. De VS is veel individualistischer.’

Wat kunnen we leren?

Postma: ‘Een grote groep Amerikanen en Europeanen voelt zich niet gehoord door de politiek. Politici in Europa en Amerika hebben daar nog geen goed antwoord op. Trump heeft goed afgestelde voelsprieten waarmee hij precies detecteert waar het schoentje wringt bij veel kiezers. Dat is iets waar Europese politici kunnen van leren.’ Rooduijn: ‘De politici in West-Europa moeten een duidelijke discussie aangaan met de populistische partijen en ze niet wegzetten als extreem of gevaarlijk, want dan geef je ze net munitie. Populisme heeft twee gezichten. Langs de ene kant zijn ze goed voor de democratie want je kan er onvrede door kanaliseren en ze zetten onderwerpen op de agenda die er anders niet zouden opstaan. Maar langs de andere kant botsen sommige opvattingen met die van een democratie. Kijk wat er gebeurt in Hongarije en Polen waar de pers wordt gemuilkorfd en de rechterlijke macht wordt beknot.’ Rummens: ‘Er moet gekeken worden naar hoe je de problemen met de globalisering structureel kan aanpakken. Die heeft zijn voordelen, want we kunnen dingen daardoor goedkoper kopen, maar ook nadelen op ecologisch vlak en qua werkzekerheid. De discussie is weggevallen en dan krijg je enkel nog voor en tegen Europa. Voor of

tegen CETA. Dat is een valse discussie. Welk Europa willen we? Welke vrijhandel? Welke globalisering en tegen welke prijs? Daar hoor ik politici te weinig over.’

Wat nu met Europa?

Rooduijn: ‘Op korte termijn zullen de populistische partijen profiteren van de verkiezing van Trump. Zij hebben het over soortgelijke onderwerpen, die nu veel aandacht krijgen in de media. En dat komt mensen als Wilders en Le Pen goed uit. Ik verwacht een piek in de peilingen, maar ik verwacht geen gigantische boost. Je ziet in die landen dat maar een derde van de kiezers overweegt om ook effectief op hen te stemmen. Dat is een behoorlijk aantal, maar ook nog altijd maar een derde.’ Postma: ‘Populistische groeperingen zullen zeker moed putten uit Trumps overwinning. Hij laat zien dat het kan om als populist de verkiezingen te winnen. Niet voor niets willen Farrage, Le Pen en Wilders met hem gezien worden en met hem flirten over samenwerking. Natuurlijk zijn de verkiezingssystemen in Europa anders, maar het wordt interessant om te zien wat er bij de komende verkiezingen in Frankrijk en Nederland gebeurt.’ Hilde Van Malderen

¬ post

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

VACATURE m/v CM zoekt • Functioneel analist • Business analist • Stafmedewerker Marketing & Sales • Interne Auditor • Functional Test Engineer • Software Engineer JAVA • Office manager - Coördinator secretariaat verzekeringstechnische diensten Voltijds – onbepaalde duur – Schaarbeek Meer info over deze en andere vacatures op www.cmjobs.be

Groep Beweging zoekt • Commercieel administratief medewerker Voltijds – onbepaalde duur - Schaarbeek Meer info: www.beweging.net

OKRA vzw werft aan • Administratieve verantwoordelijke Voltijds – bepaalde duur – Schaarbeek Meer info: www.okra.be

GEDACHT

Inschakelingsuitkering Het is niet eenvoudig om in een maatwerkbedrijf werk te vinden. Als er een vacature is, worden 10 tot 15 werkzoekenden uitgenodigd voor een of twee testdagen. Uit die groep kiest de werkgever de beste. De anderen krijgen slecht nieuws. Eigenlijk past men de wet van de sterkste toe op de mensen die het zo al moeilijk hebben om werk te vinden. Mijn zoon heeft een keer twee testdagen gehad bij twee maatwerkbedrijven, zonder succes. Nu zijn er volgens zijn trajectbegeleidster geen kansen meer op werk voor hem. Dus voor hem tikt de tijd. Deze mensen verliezen niet alleen hun uitkering, maar ze gaan ook helemaal uit de sociale zekerheid. Bedankt ACV om hiervoor actie te voeren. ••• Johan Hamblok, Lommel

Patiëntendossier Het begrip GMD (globaal medisch dossier) is ondertussen goed ingeburgerd bij de patiënten. Recent heeft de FOD Volksgezondheid met een folder de geïnformeerde toestemming toegelicht, met het oog op het elektronisch en veilig delen van gezondheidsgegevens tussen behandelende artsen. Ik stel me hierbij de vraag of er een medisch en/of administratief verband ontstaat tussen het GMD en het zogenoemd gedeeld gezondheidsdossier?

ACV-CSC-METEA zoekt • Stafmedewerker studiedienst – economist (m/v) Voltijds – onbepaalde duur – Brussel Meer info: www.acv-csc-metea.be

••• Mario Vleurinck, Gentbrugge

COC zoekt • Begeleider inspraakorganen hoger onderwijs (m/v)

Elke zorgverlener moet van iedere patiënt een patiëntendossier bijhouden. Alle zorgverleners met wie de patiënt een therapeutische relatie heeft, kunnen de patiëntendossiers

Voltijds – onbepaalde duur – Brussel

• Assistent vakbondsverantwoordelijke West-Vlaanderen (m/v)

die voor hun behandeling relevant zijn, online inkijken. Als de patiënt daarvoor toestemming gaf. Het delen van die informatie gebeurt via het beveiligd eHealth-platform. Het globaal medisch dossier (GMD) is het patiëntendossier dat de huisarts bijhoudt. Daarin verzamelt hij zoveel mogelijk gezondheidsgegevens van de patiënt. Zo heeft de huisarts een algemeen beeld van de gezondheidstoestand van de patiënt. Het is in het belang van de patiënt dat de huisarts van het GMD een elektronische samenvatting, een zogenaamde sumehr, maakt. Dat gebeurt via het beveiligde online platform Vitalink. Artsen kunnen die informatie delen. Met de sumehr kan een arts snel de gezondheidstoestand van de patiënt inschatten.

Psycholoog

Een consultatie bij een psycholoog wordt nog altijd niet terugbetaald. Wanneer is dat voorzien? In veel gevallen lopen die kosten nogal op. Je bekijkt eerst of je het kan betalen en dat zou niet mogen. Naast de psycholoog hebben veel patiënten meestal nog andere medische kosten. Een terugbetaling voor een consultatie bij een psycholoog, zou al een zorg minder zijn voor de patiënt. ••• Naam en adres bekend bij de redactie

De terugbetaling voor psychotherapie door de ziekteverzekering is nog niet geregeld. Psychotherapie bij een psychiater wordt wel gedeeltelijk terugbetaald door de ziekteverzekering. CM geeft aan jongeren die recht hebben op kinderbijslag een tegemoetkoming voor psychotherapie bij psychotherapeuten met een CM-overeenkomst.

Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar lezers@visieredactie.be. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.

Voltijds – onbepaalde duur - Brugge Meer info: www.coc.be

GECITEERD

www.thuiszorgwinkel.be

Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links naar rechts een citaat.

samen met

OP = OP

citaat 241&_citaat 241&.qxd 19-05-16 15:59 Pagina 1

1. Tuin; 2. karig; 3. ongewassen; 4. schepper; 5. inwendig orgaan; 6. edelsteen; 7. gebladerte; 8. mannelijke hennep; 9. wasgelegenheid; 10. kamp; 11. frites; 12. schalk; 13. vloerkleed; 14. loopstok.

elektrische fietsen

Citaat 241

D G A E A R M D

P E O N V S E R

Vlot vooruit

G S O G O R E

4 M E A N K D E R L

E U V

R E O L

A O R O V

F O E O M R E

E V R

B M IJ N

L IJ A V N E

10 L M A E G E D R 11 P A E

T M A E

12 N G S U

13 T N A P P IJ T

A E

E E

14 S

V11-2016

T G

Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links

€ 1 983,08

€

1 399

€ 2 184,08

€

1 599

Elektrische fiets Winora X375 met automatische versnelling

Elektrische fiets Winora Y170 met middenmotor

Fietsen zoals jij het wil? Dan is deze elektrische fiets met zeven volautomatische versnellingen zeker je ding. De fiets zoekt automatisch naar de juiste versnelling die het best past bij je fietsritme.

Deze hippe en trendy Winora elektrische fiets, voorzien van een Yamaha middenmotor, combineert de souplesse van een lichtgewicht sportfiets met de dynamiek en wendbaarheid van een stadsfiets.

Advertentie_Visie_Stockverkoop elektrische fietsen_V11_2016.indd 1

Ga snel naar een Thuiszorgwinkel in je buurt want op = op.

21/11/2016 11:51

Het citaat is van Aleksander Solsjenitsin:“De mens is geen duivel, maar voor zijn medemens een plaag”.

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

De prijs van een ziekenhuisopname

Patiënten betalen steeds meer Opname in eenpersoonskamer gemiddeld

1 200 euro duurder

Maximale ereloonsupplementen in eenpersoonskamers

blijven stijgen.

dan in tweepersoonskamer.

Sinds ereloonsupplementen in tweepersoonskamers niet meer toegelaten zijn, werden eenpersoonskamers steeds duurder. Toch willen meer en meer mensen het liefst in een eenpersoonskamer behandeld worden. CM pleit voor een andere financiering van de ziekenhuizen en ziekenhuisartsen. Van waar komen deze cijfers? CM analyseerde 1,4 miljoen ziekenhuisfacturen van haar leden uit het jaar 2015. Deze analyse gebeurt elk jaar. De cijfers worden gebruikt om aanbevelingen te geven voor een betere financiële bescherming van de patiënt. Elk jaar mogen de ziekenhuizen vooraf de cijfers bekijken en krijgen ze de kans om te reageren. Op die manier kunnen ze fouten corrigeren en krijgen we een correcter beeld van de realiteit. Wat met de kwaliteit? Het onderzoek spreekt zich niet uit over de verhouding tussen prijs en kwaliteit. De cijfers zeggen vooral iets over de financiële toegankelijkheid van een behandeling in het ziekenhuis. Op de website www.zorgkwaliteit.be kun je gegevens over kwaliteitsindicatoren bij ziekenhuizen vergelijken. Uit verschillende studies van CM en het Intermutualistisch Agentschap (IMA) blijkt dat er voor bepaalde ingrepen een verband bestaat tussen de kwaliteit van een ingreep en het aantal keer dat de ingreep al werd uitgevoerd. Op de CM-website kun je lijsten vinden van het aantal behandelingen per jaar per ziekenhuis voor longkanker, heupprothesen, slokdarmkanker en pancreaskanker. (www.cm.be / ziekte-en-behandeling / kwaliteit-van-zorg). Waarom zijn de ereloonsupplementen in eenpersoonskamers zo hoog? Op 1 januari 2013 werden de ereloonsupplementen op medische prestaties bij klassieke opnames in kamers voor twee of meer personen afgeschaft. In augustus 2015 werd deze regel ook uitgebreid naar het dagziekenhuis. Door deze maatregelen kan een ziekenhuisarts enkel nog ereloonsupplementen vragen in eenpersoonskamers. Het totaal bedrag van aangerekende ereloonsupplementen in eenpersoonskamers is de afgelopen jaren met gemiddeld 5 % per jaar gestegen, in 2015 met 4 %. Daar zijn drie oorzaken voor. Er worden steeds meer ereloonsupplementen aangerekend voor technische prestaties, zoals labo-onderzoeken en scans. Prestaties dus waarbij je meestal geen arts te zien krijgt. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een eenpersoonskamer en verhogen ziekenhuizen de toegelaten maximum ereloon-

supplementen in eenpersoonskamers. Het onderliggende probleem is dat ziekenhuizen te weinig geld krijgen van de overheid om hun werking te financieren. De financiering van de ziekenhuizen zou grondig hervormd moeten worden. Gaan ereloonsupplementen volledig naar de artsen? Neen. De artsen staan een deel van hun ereloonsupplementen af aan het ziekenhuis waar ze werken. Daar wordt de werking van de ziekenhuizen onder andere mee gefinancierd. Wat zijn de risico’s? Door de financiële druk op artsen richten sommige specialisten zich eerder op een privépraktijk waar ze hun honoraria vrij kunnen bepalen. Of ze verhuizen naar een ziekenhuis met een hogere maximale grens voor ereloonsupplementen. Door de

Verschillen tussen ziekenhuizen: gemiddelde ereloonsupplementen variëren

van 26 % tot 171 %.

steeds hogere ereloonsupplementen in eenpersoonskamers riskeren hospitalisatieverzekeringen onbetaalbaar te worden. De cijfers tonen ook dat er qua prijzen grote verschillen zijn tussen de ziekenhuizen. Dit alles kan ervoor zorgen dat er twee soorten ziekenhuizen ontstaan: ziekenhuizen voor de rijken en ziekenhuizen voor mensen die het minder breed hebben. CM wil deze evolutie een halt toeroepen. Is er een oplossing? CM stelt voor om de ereloonsupplementen in eenpersoonskamers te beperken tot maximaal 100 procent bovenop het normale honorarium. En om de ereloonsupplementen voor technische prestaties volledig af te schaffen. Dit kan echter enkel wanneer ziekenhuizen voldoende middelen krijgen voor hun werking. Wat met de eenpersoonskamers? Uit enquêtes bij CM-leden blijkt dat steeds meer mensen een eenpersoonskamer willen. Het is niet houdbaar om deze mensen een steeds groter deel van de algemene ziekenhuiskosten te laten betalen. Beter zou zijn om de ziekenhuizen op een andere manier te financieren, niet via ereloonsupple-

menten maar via algemene middelen en een herwaardering van de artsenprestaties. Een kamer voor twee of meer personen is een stuk goedkoper, is een hospitalisatieverzekering daar nog nodig? In een kamer voor twee of meer personen moet je geen ereloon- en kamersupplementen betalen. Toch kan een ziekenhuisopname ook in dat geval een flinke hap uit je budget nemen. Er zijn namelijk nog andere kosten, zoals onder andere niet-vergoedbare implantaten (bepaalde heupprothesen, sommige lenzen bij cataractoperaties of fixatiemateriaal bij botbreuken). Deze zaken worden niet terugbetaald door de ziekteverzekering en tellen niet mee voor de maximumfactuur. Door deze en andere extra kosten kun je ook in een tweepersoonskamer een flinke rekening voorgeschoteld krijgen. Een hospitalisatieverzekering beschermt je daartegen. Nele Verheye Zie ook De Voorzet op p. 11. Blader door naar de regiopagina’s voor de cijfers van de ziekenhuizen in jouw buurt.

Marleen Decadt zet dochter Heleen Stragier in de kijker.

‘Voor haar kindjes zet ze gezondheidsproblemen opzij’ ‘Ik wil graag onze dochter Heleen in de schijnwerpers zetten. Want haar twee kindjes komen altijd op de eerste plaats, ook al voelt ze zich maar zwakjes. Heleen heeft de ziekte van Crohn en is vaak zeer moe. Maar dat belet haar niet om actief te zijn en te helpen waar ze kan. Ze werkt halftijds. De rest van de tijd is voor haar man en de kinderen.’ ‘Je zou het haar niet nageven maar ze heeft dikwijls pijn en ongemakken. Toch blijft ze optimistisch en houdt ze de moed erin. Moeilijk gaat ook, vindt ze zelf. Haar ziekte dwingt haar om rust in te lassen. Maar als de school uit is, staat ze aan de poort om zelf haar zoontje en dochtertje af te halen. Voor hen zet ze haar gezondheidsproblemen opzij. Voelt ze zich goed, dan snuistert ze graag rond op tweedehandsbeurzen. Om nadien haar kindjes te kunnen verrassen.’ Wil jij iemand bijzonder nomineren? Stuur je verhaal naar bijzonder@cm.be of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel, en maak kans op twee filmtickets.

zoek en

win

Speur je in Visie mee naar het antwoord? Tip Wrijving waar we beter van worden Oplossing

S Stuur je antwoord voor 5 december naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar zoekenwin. visie@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Coef’ van Rein Hannik (auteur vertelt over zijn jeugd met een moeder die psychisch ziek was en over de dagboeken, tekeningen en geluidsopnamen die ze naliet), uitg. IJzer of het boek ‘Op eigen benen’ van Yanina Wickmayer (over het leven van een topsporter die niet van tegenslagen gespaard blijft maar met veel moed haar toekomst voorbereidt), uitg. Borgerhoff & Lamberigts. Uit de juiste inzendingen worden vijf winnaars geloot. Oplossing Visie nr. 20 Supermarkt Winnaars Olivier Graeschepe (Sint-Michiels Brugge) Hubert Hoste (Ruiselede) Ingrid Loos (Essen) Marnik Truyen (Opglabbeek) Marc Wildiers (Wilrijk)

Nieuwe CM-Zorgapp

Te jong om out te zijn Met de slogan ‘Je bent nog te jong om out te zijn’ lanceert CM de nieuwe CM-Zorgapp. Die ondersteunt mensen in een zorgsituatie en hun mantelzorgers. Je agenda beheren, activiteiten in de buurt ontdekken, berichtjes achterlaten, videobellen met CM, de toepassing is een hulp in het dagelijkse leven. Marina Panis (62) testte de app uit. Ze zet haar ervaringen voor ons op een rijtje. De CM-Zorgapp maakt deel uit van Cubigo, een online zorgplatform dat verschillende applicaties samenbrengt. ‘Met die toepassingen of cubes, overzichtelijk verzameld in één platform, hebben mensen in een zorgsituatie, mantelzorgers en zorgverleners een hulpmiddel dat hen in het dagelijkse leven een handje kan helpen’, legt Marina uit. ‘Op die manier helpt de app je om sociale contacten te onderhouden en je minder geïsoleerd te voelen. Interessant is dat je via de app belangrijke informatie over je zorgsituatie kunt delen met meerdere mensen uit je netwerk. Bepaalde cubes selecteert CM al, andere toepassingen kun je zelf toevoegen.’ Een greep uit het aanbod. Hoe kun je met de CM-Zorgapp je sociale contacten onderhouden? Marina: ‘Met de kalendercube kun je je eigen agenda beheren en delen met anderen. Verandert er iets of komt er een activiteit aan, dan krijg je een mel-

Stefaan Beel

SPOT

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

uuMarina Panis: ‘Met de CM-Zorgapp hebben mensen in een zorgsituatie, mantelzorgers en zorgverleners een hulpmiddel dat hen in het dagelijkse leven een handje kan helpen.’

ding. Deze toepassing is ook handig als je wil dat je mantelzorger je agenda mee in de gaten houdt of er afspraken in noteert. Mijn buurt geeft een overzicht van activiteiten in de buurt, de uitkalender of nieuwtjes van inwoners. Met de berichtenfunctie kun je meteen afspreken. Wanneer jij

een berichtje schrijft, krijgt de ontvanger een mailtje.’ Hoe helpt de CM-Zorgapp je om je veiliger te voelen? Marina: ‘Het platform is een handige manier om met de zorgbehoevende zelf, mantelzorgers en zorgverleners te communiceren, is het nu in een thuiszorgsituatie of

HUIS dOKTER Waarom mag je een gebroken lichaamsdeel niet bewegen? Een breuk kan pijnlijk zijn. Hou het lichaamsdeel vooral goed stil en ga naar het ziekenhuis. Wat is een botbreuk? Bij een breuk is een bot helemaal of gedeeltelijk gebroken. Je kunt het gebroken lichaamsdeel niet normaal bewegen of er niet op steunen. Je hebt pijn en er ontstaat een zwelling. Soms is er een bloeduitstorting met een verkleuring van de huid op de plaats van de breuk. Een breuk kun je in sommige gevallen herkennen aan de vreemde stand van het lichaamsdeel. Soms hoor je het bot kraken. Ook omliggende spieren, pezen, ligamenten, zenuwen, bloedvaten of huid kunnen beschadigd zijn. Bij een open breuk heb je een uitwendige wonde en verlies je bloed. Je ziet niet altijd een stuk bot. Wat is de oorzaak van een botbreuk? Na een hevige slag, val of stoot kun je een breuk oplopen. Dat kan ook na een plotse draai of bij overbelasting van een lichaamsdeel door een bruuske beweging.

Ook een beendergezwel kan een breuk veroorzaken. Botontkalking maakt het bot brozer, zo kan het makkelijker breken. Wat kun je eraan doen? Beweeg het gebroken lichaamsdeel niet en steun er niet op. Anders kun je de breuk verergeren of omliggend weefsel nog meer beschadigen. Stelp bij een open breuk indien nodig de bloeding. Dek de wonde losjes af met een steriel verband. Wil je een gewonde helpen? Verplaats hem dan niet of laat hem niet onnodig bewegen. Spalk een ledemaat nooit zelf of zet het niet zelf weer recht. Koel een gewone breuk niet meer dan 20 minuten. Stop als de pijn verergert. Koel eventueel opnieuw wanneer de huid weer de normale temperatuur heeft. Wanneer ga je naar de dokter? Twijfel je of je een breuk hebt, ga dan langs bij je huisarts. Heb je een breuk aan de onderste ledematen, heb je veel pijn, heb je een open breuk of wordt je ledemaat heel blauw of net heel bleek,

bel dan de hulpdiensten. Ga bij een breuk aan de bovenste ledematen zelf naar het ziekenhuis. De arts zal de plaats van de breuk onderzoeken. Met een röntgenfoto kan hij zien waar de breuk zich bevindt en hoe die eruit ziet. Is het bot verplaatst, dan wordt het eerst teruggezet. Soms is er een ingreep nodig om het bot of omliggend weefsel te herstellen. Nadien krijg je een gipsverband. De arts zal over een verloop van enkele weken opvolgen of de breuk goed geneest. Soms verwijst hij je nadien door naar een kinesitherapeut om het lichaamsdeel opnieuw soepel te maken. Elise Rummens, preventie-arts CM www.cm.be/ dehuisdokter Stefan Dewickere

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

In eenpersoonskamers betaalden alle patiënten samen in 2015 maar liefst 643 miljoen euro uit eigen zak. Jaar na jaar gaat dat bedrag serieus de hoogte in, zo blijkt uit onze ziekenhuisbarometer. En daar zijn verschillende redenen voor. In 2015 zijn er opnieuw twaalf ziekenhuizen die hun maximale ereloonsupplementen verhoogd hebben, zeven zelfs op een aanzienlijke manier. In plaats van maximaal 100 procent mogen artsen er bijvoorbeeld plots 150 tot zelfs 200 procent ereloonsupplementen aanrekenen. Voor de patiënt scheelt het meer dan een slok op de borrel.

Anneleen Vermeire

Aan de slag

Stefan Dewickere

dellijk op de downloadpagina terecht). Op je computer kun je meteen starten. Stap 5: Log in, de meeste gegevens zijn vooraf al ingevuld. Stap 6: Beheer je cubes. Je krijgt een set van vooraf geselecteerde CM-cubes. Je kunt die set zelf aanpassen. Je kunt genieten van extra functionaliteiten, afhankelijk van jouw gemeente, projecten waarbij je betrokken bent, partners in je netwerk …

Er is ook een duidelijke tendens om steeds vaker ereloonsupplementen aan te rekenen voor zogenaamde technische prestaties.

De patiënt betaalt extra voor bijvoorbeeld labo-onderzoeken of scans, terwijl hij de verantwoordelijke arts vaak niet eens te zien krijgt. Ten slotte zien we ook dat steeds meer patiënten kiezen voor een eenpersoonskamer. Onlogisch is dat niet. Wie ziek is, kiest er vaak voor om in alle rust te herstellen en stelt de privacy van een eenpersoonskamer op dat ogenblik erg op prijs. Dat je in een eenpersoonskamer meer betaalt voor dezelfde zorg is echter verre van logisch. CM pleit al langer voor een beperking van de ereloonsupplementen, net zoals we voorstander zijn van een verbod op ereloonsupplementen voor technische prestaties. Maar we beseffen dat er meer nodig is. Laat ons duidelijk zijn, met onze ziekenhuisbarometer is het helemaal niet onze bedoeling om ziekenhuizen of artsen met de vinger te wijzen. Studies tonen aan dat het water veel ziekenhuizen aan de lippen staat. Samen met de ziekenhuizen zijn wij daarom vragende partij om hun financiering grondig te herbekijken. Alleen op die manier kunnen we voorkomen dat we evolueren naar een gezondheidszorg met twee snelheden. Luc Van Gorp, voorzitter CM

www.facebook.com/CMziekenfonds

1 464 euro. Zoveel betaal je als patiënt gemiddeld voor een opname met overnachting in een eenpersoonskamer in het ziekenhuis. Dat is meer dan vijf keer zoveel als in een kamer voor twee of meer personen.

www.twitter.com/CMziekenfonds

Zorg in eigen handen: waar maakt de CM-Zorgapp het verschil? Marina: ‘De bestaande toepassingen kun je aanvullen met cubes die je zelf kiest. Zo kun je alles wat jij zelf handig vindt en nodig hebt op een plaats verzamelen. Met de cubes behoud je ook het overzicht en kun je zelf beslissen op welke dienstverlening je een beroep doet. Ik wil me alvast inzetten voor CM om mijn ervaringen in de toekomst te delen met zorgverleners via trainingssessies. Zo ontdekken ook zij de meerwaarde van dit platform en kunnen ze mee de zorg afstemmen op de persoon die ze voor zich hebben en op zijn omgeving.’

Stap 1: Surf naar www.cm.be/zorgapp en klik op ‘Naar de Zorgapp’. Stap 2: Maak je CM-login aan. Vul je naam, e-mailadres, regio en paswoord in. Stap 3: Je krijgt een privacy-pop-up die aangeeft dat jouw gegevens ook in de Zorgapp gebruikt zullen worden. Stap 4: Je kunt nu de app gebruiken. Voor tablet en smartphone download je de app in de app-store (je komt onmid-

VOORZET

Patiënt betaalt prijs voor gebrekkige ziekenhuisfinanciering

In de kijker: CM-vrijwilligers

‘Als chauffeur ben je luisterend oor’ ‘Tussen de mensen zijn, is mijn leven.’ Frans Struyven (68) uit Leuven is vrijwilliger bij de vervoerdienst van CM Leuven. ‘Als chauffeur breng je mensen niet alleen naar hun bestemming. Je bent ook een luisterend oor. En, hun vrijheid.’ De telefoon rinkelt weer. ‘De mensen kennen mij’, lacht Frans. ‘Aanvragen voor ritten komen per mail. Maar ik krijg nog veel telefoontjes. Soms voor een rit, soms voor een babbel of een vraag, over hulp in het huishouden bijvoorbeeld. Ik maak er graag tijd voor.’ Frans coördineert als vrijwilliger de vervoerdienst van CM Leuven. ‘Iedereen die het moeilijk heeft om ergens te raken, kan bij ons terecht. Dan zoek ik een vrijwillige chauffeur. Soms spring ik zelf in.’ ‘Ik was telefonist in UZ Leuven’, vertelt Frans. ‘Antwoorden zoeken op vragen van mensen was mijn job. Ik ben nog steeds vrijwilliger. In het ziekenhuis, bij Samana en in het bestuur van CM. Toen ze in Leuven een coördinator zochten, kwamen ze dus al snel bij mij terecht.’

week vooraf. Indien er ruimte is, probeer ik ook voor onverwachte ritten een oplossing te zoeken. Zo wilde een dame ooit een overledene gaan groeten. Ik probeer ervoor te zorgen dat dat kan. Ik zoek altijd iemand die in de buurt van de aanvrager woont. Zo kunnen de we de kosten beperken. Vorig jaar deden we in stad Leuven alleen al 1 797 ritten of 55 821 kilometer.’

Vervoer en een babbel

Compagnie Gagarine

Guy Puttemans

in een assistentiewoning. Met het Communicatieschrift kunnen mantelzorgers en zorgverleners met elkaar communiceren over de zorgsituatie. Welke medicatie moet er ingenomen worden? Heb je een boodschap voor de verpleegkundige nadat je bij je moeder op bezoek gegaan bent? Al die informatie kun je met het Communicatieschrift tussen verschillende personen doorgeven. De briefjes op de koelkast zijn dus niet meer nodig. Je kunt ook videobellen. Met je familie of vrienden, bijvoorbeeld, via Skype. Maar ook elke werkdag tussen 10 en 12 uur met CM. Met de gezondheidslinks heb je dan weer nuttige gegevens en correcte gezondheidsinformatie meteen bij de hand.’

uuFrans Struyven: ‘We nemen voldoende tijd. Zo kunnen we helpen bij het in- en uitstappen en is er ruimte voor een babbel.’ Frans coördineert de regio Leuven-Heverlee. Op zijn lijst staan 19 vrijwilligers. ‘Als coördinator ben ik enkele uren per dag bezig met mails en telefoons beantwoorden, chauffeurs zoeken of ritten uitvoeren. Wie een chauffeur zoekt, contacteert mij een

‘De meeste mensen vragen een rit voor medische doeleinden: een afspraak in het ziekenhuis, bij de tandarts, de huisarts. Is er ruimte, dan kan ook een sociale rit, voor een bezoek aan de kapper bijvoorbeeld. We nemen voldoende tijd. Zo kunnen we rustig helpen bij het in- en uitstappen en is er ruimte voor een babbel. Want dat hoort er ook bij. Eenmaal ter plaatse blijft de chauffeur even wachten. Duurt een afspraak langer dan anderhalf uur, dan spreken we af met de gebruiker wanneer die opgehaald moet worden. Tijdens de rit zijn de auto, de gebruiker en de chauffeur goed verzekerd. Onze gebruikers en vrijwilligers kunnen dus gerust zijn.’ ‘Sinds kort krijg ik hulp bij de coördinatie. Ik kreeg wel 32 telefoontjes per dag. Dat

was veel. Nu heb ik meer tijd voor mijn engagementen en kan ik ook zelf weer vaker een rit doen. Zo weet ik hoe het met onze gebruikers gaat. Ik vond het vreemd dat een gebruiker steeds ritten afbelde. Toen ik hem onlangs zelf ging ophalen, merkte ik hoe ziek hij is. Hij heeft goede en minder goede momenten. Nu kan ik daar rekening mee houden.’ ‘Ik leer veel bij. Je blik verruimt. Iemand vraagt niet zomaar een rit om drie straten verder naar een afspraak te gaan, of mijdt niet zomaar de bus ook al is hij fysiek in staat om het openbaar vervoer te nemen. Je ziet niet altijd wat er aan de hand is. Als chauffeur is het belangrijk om begripvol, vriendelijk en hulpvaardig te zijn. En om niet te snel te rijden natuurlijk (lacht).’ Anneleen Vermeire

✔✔Wil je vrijwilliger worden? Of vind je het moeilijk om op je bestemming te raken? Neem contact op met je ziekenfonds voor het vervoersaanbod in je buurt. ✔✔www.cm.be/vrijwilligers

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Bijna negen op de tien Vlamingen raadplegen dokter Google

Ververs de binnenlucht

We komen ons huis minder uit nu het kouder wordt. Daardoor geraakt de gezonde binnenlucht sneller opgebruikt. Ventileren en verluchten is de boodschap. Zo krijgen schimmels minder kans om zich te ontwikkelen. Laat je slaapkamer elke dag verluchten en laat je bed openliggen. Dat houdt de huisstofmijten tegen. Wees alert als je verwarmt met een toestel op basis van kolen, gas, stookolie of hout. Bij een onvolledige verbranding door een gebrek aan zuurstof kan koolstofmonoxide (CO) ontstaan. Je merkt het niet, want het is kleur-, reuk- en smaakloos. CO veroorzaakt jaarlijks ongevallen waarvan drie procent met dodelijke afloop.

✔✔www.cm.be/binnenlucht

Zorg in laatste levensfase In de laatste levensfase krijgen mensen vaak nog agressieve behandelingen om het leven te verlengen. Vaak ondermijnen die de levenskwaliteit van de patiënt. Omdat te lang wordt doorgegaan met curatieve behandelingen, wordt palliatieve zorg te laat of niet meer opgestart. In opdracht van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) peilen de Universiteit Antwerpen en de Université Catholique de Louvain naar de mening van volwassenen over de zorg in de laatste levensfase. Laat weten hoe jij daarover denkt en vul de vragenlijst in.

✔✔http://enquete.cf

Met een eitje per dag loop je minder risico op een beroerte. Ben je bang om ziek te worden, dan word je sneller ziek. De gezondheidsnieuwtjes vliegen ons om de oren. Mogen we geloven wat we lezen? De campagne Foute informatie schaadt de gezondheid helpt je kritisch omgaan met gezondheidsinfo. Onze redacteur scant de informatiestroom.

en bevraging van CM en Université Catholique de Louvain (UCL) bij 3 431 Vlamingen toont dat 93 procent van de bevraagden op zoek gaat naar gezondheidsinfo, 91 procent van hen doet dat geregeld online. Mogen we geloven wat we lezen? Dat over het eitje neem je het best met een korrel zout. Wil je gezondheidsrisico’s inschatten, dan moet je het hele voedingspatroon bekijken. En, de studie werd uitgevoerd met steun van eierboeren. De stelling over ziek worden bevat meer waarheid. Ze is gebaseerd op een goede studie. Of er echt een oorzakelijk verband is tussen schrik en ziek worden, is onduidelijk. De onafhankelijke website Gezondheid en Wetenschap, met wie CM de campagne uitwerkte, toetst gezondheidsinfo aan de feiten. Worden we echt overladen? We doen de test.

8 uur – dagelijkse treinrit Elke ochtend lees ik de krant op de trein naar het werk. Zo laat ik de wereld langzaam doordringen. Mijn oog valt geregeld op interessante, gekke of verrassende berichten. ‘Ook voor de dodelijkste kankers stijgt kans op overleven’, lees ik. Oef. Weer een lichtje in de duisternis. De boodschap komt van de Stichting Kankerregister. Niet zómaar een organisatie. Er zijn wel nuances. ‘Bijna een op de acht leeft vijf jaar na de diagnose van uitzaaiingen of stadium

Lieven Van Assche

knipsels

Laat je niet vangen

uuRedacteur Anneleen: ‘De campagne Foute informatie schaadt de gezondheid helpt je kritisch omgaan met gezondheidsinfo.’ IV nog. Een stijging met 1 procent in 7 jaar voor alle vergevorderde kankers’, zegt het artikel. Geen spectaculaire stijging, maar wel hoopvol. En ook het type kanker speelt een rol. Ik onthoud toch de positieve noot.

11 uur – researchen Geen artikel over gezondheidsinfo zonder door de boekskes te gaan. Een blad raadt me

in een artikel een crème met berkenblaadjes tegen cellulitis aan. Enkele pagina’s verder zie ik reclame voor een frisdrank op basis van groene thee. Natuurlijk en weinig calorieën. Ik moet denken aan wat de website van CM vermeldt. Daar zegt professor An Goossens (KU Leuven): ‘Van crèmes tegen cellulitis is niet bewezen dat ze werken. De massage erbij is belangrijk. En die

Cursus eutonie Chronisch zieke mensen kunnen bij Samana, vroeger Ziekenzorg CM, een vierdaagse cursus eutonie voor gevorderden volgen. De cursus vindt plaats in Zorgverblijf Hooidonk in Zandhoven van 12 tot 15 december. CM-leden betalen 165 euro, CM-leden met de verhoogde tegemoetkoming 120 euro.

✔✔ellen.panne@samana.be tel. 02 246 47 70

Steun Samana in Warmste week Organiseer jij een actie voor de Warmste Week van het jaar? Kies Samana als goed doel. Laat Samana iets weten als je een actie opzet en bezorg de vereniging foto’s. Dan verschijnt jouw initiatief op de website. En misschien verovert jouw actie wel een plekje in het gloednieuwe Samana-magazine van januari.

✔✔kathleen.vanwalle@samana.be

Naar Courchevel in de krokusvakantie In skigebied Les 3 Vallées

Tijdens de krokusvakantie geniet je in Courchevel van een waar skiparadijs. Je skipas, goed voor 150 km, kun je ter plaatse uitbreiden voor 600 km aan pistes van Les Trois Valléés. Hotel Le Zénith in Courchevel ligt vlak aan de pistes. De Nederlandstalige Intersoc-monitoren bezorgen je extra winterpret. › Verblijf van 25 februari tot 4 maart in volpension voor 996 euro

per volwassene.

› Kinderen tot en met 13 jaar krijgen korting, 0-1 jaar gratis. › Voor de ski-opties betaal je een supplement.

Meer informatie via 070 233 119 of www.intersoc.be.

Intersoc Werkvakanties

Als vrijwilliger naar de sneeuw

Heb je er altijd al van gedroomd om tijdens het skiseizoen mee te draaien in een hotel? Intersoc biedt jou de kans om één of meerdere weken mee te werken in de bar, het restaurant, de keuken ... In ruil voor je medewerking bieden wij je kosteloos verblijf en transport, alsook een aangename werksfeer in een prachtige omgeving. Iets voor jou? Kijk snel op www.intersocwerkvakanties.be of kom naar onze infoavond in Genk op woensdag 7 december. Meer info en inschrijven kan via personeelsdienst@intersoc.be of op 02 246 47 44.

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

ontbreekt meestal.’ Over frisdrank vertelde voedingsdeskundige Els Debruyne ons vorig jaar (Visie 2015 nr. 24): ‘Door de vermelding natuurlijk denken we dat we gezond kiezen, maar dat is niet altijd zo. Fruitsappen, bio of niet, bevatten ook suiker.’ Toch wat voorbehoud bij die boekskes dus.

16 uur – update Als de concentratie afneemt, scroll ik al eens door nieuwssites. ‘Waarom wenen vrouwen meer dan mannen?’, lees ik. Aandacht getrokken. Ik vind niet dat ik veel huil. Maar, mogelijk meer dan de gemiddelde man. Ik wil wel weten waarom. Het artikel linkt naar een gezondheidswebsite. Vrouwen zouden twee tot vier keer per maand huilen, mannen een keer om de twee maanden. Waarom? Hormonen (niet zo verrassend), kortere traanklieren (dat is nieuw) en de zorgtaak die vrouwen vaker opnemen. Die brengt hen meer in contact met emotionele situaties (zou kunnen). De studie is uitgevoerd door een psycholoog die verbonden is aan een universiteit en al 20 jaar onderzoek

HANDEN

James Arthur

HELPENDE

doet naar huilen. De websiteredactie bestaat uit artsen. Het artikel meldt dat de cijfers gebaseerd zijn op wat mensen aangeven. Dat kan afwijken van de realiteit. Een wijze toevoeging. Ik beschouw het gewoon als een interessant weetje.

uuMohsen (l.) : ‘Sinterklaas maakt kinderen blij. Ik help met plezier om zo’n feest te organiseren.’

Vluchteling Mohsen verwelkomt Sinterklaas in Gent

20 uur – intussen op Facebook Geen interessantere plek om info te screenen dan op sociale media. Ik moet niet lang scrollen voor ik op een gezondheidsboodschap bots. Reclame voor shirts die je lichaamshouding corrigeren en rugpijn tegengaan. Geen idee of de 20 000 verkochte exemplaren evenveel tevreden klanten opleverden. Het geeft inspiratie voor een Google-search. Ik typ ‘rugpijn’ in. Opvallend: de vier eerste hits verwijzen naar sites die betalen om bovenaan de resultatenlijst terecht te komen. Tijd om er de zeven tips bij te nemen (zie kader). Ik besef hoeveel info ik doorgaans gewoon laat passeren. Ik ben vermoedelijk niet alleen.

‘Een groot feest om kinderen gelukkig te maken, dat kennen we jammer genoeg niet in Iran. Ik ben dol op Sinterklaas.’ Vluchteling Mohsen Mahjoobi (32) heeft voor het eerst in zijn leven Sinterklaas gezien en meteen ook ontmoet. Als vrijwilliger hielp hij bij de intrede van de goedheilig man in Gent. ‘In mijn thuisland kennen we enkel Haji Firooz. Die kun je qua uitzicht wat vergelijken met de hulpjes van Sinterklaas. Maar hij komt helaas geen pakjes uitdelen. Sinterklaas komt niet in Iran. Het was dan ook de eerste keer dat ik hem heb gezien. Het was ongelooflijk.’

Anneleen Vermeire

Water voor de sint ‘Vorig jaar hoorde ik al iets vertellen over Sinterklaas, maar ik begreep het niet helemaal. Nu ik hem en Zwarte Piet met mijn eigen ogen heb gezien, snap ik hoe belangrijk het feest is voor de kinderen. Sinterklaas is een soort van koning voor hen. Ze volgen hem en zijn blij dat hij er is. Dit feest is helemaal nieuw voor mij. Ik werkte twee uur aan de bar, als vrijwilliger bij de

Foute info schaadt gezondheid De campagne Foute informatie schaadt de gezondheid helpt je kritisch(er) omgaan met gezondheidsinfo. Ludieke filmpjes nemen gezondheidsmythes onder de loep en in heel Vlaanderen vinden infosessies, publieksacties en lezingen plaats. Ook online is er

aandacht voor het thema. Op www.cm.be/gezondheidsinfo vind je alvast zeven vragen om slim te lezen en te klikken. De campagne werd uitgewerkt in samenwerking met dokter Marleen Finoulst en de website Gezondheid en Wetenschap.

Ingrediënten 1 handvol stro ¬ 500 g kippenbouillon ¬ 2 eetlepels zoete sojasaus ¬ 600 g hertenfilets ¬ peper – zout -1 theelepel sojaboter ¬ ¼ theelepel xantana

Wacht niet om je doktersbriefjes bij het ziekenfonds in te dienen. Want de codes op het attest kunnen van belang zijn voor de volgende terugbetalingen. Bijvoorbeeld bij de vernieuwing van je globaal medisch dossier. Pas wanneer het ziekenfonds dit weet, kun je voor raadplegingen bij de huisarts meer terugbetaald krijgen.

Bereiding Verwarm de oven voor op 180 °C ¬ zet je dampkap uit en steek het stro voorzichtig in

Kleef op alle getuigschriften een gele klever. Als de doktersbriefjes te maken hebben met een ongeval, meld dit dan op de CM-envelop. Je stopt de doktersbriefjes in de CM-brievenbus. De attesten die je samen indiende, worden niet noodzakelijk op dezelfde dag uitbetaald.

✔✔www.cm.be/

terugbetaling-ziektekosten

Tom Swalens

Bij overmacht, bijvoorbeeld bij een langdurige hospitalisatie in coma, kan het Riziv uitstel toestaan. Vind je nog een doktersbriefje in je schuif twee dagen voor het vervalt, kun je de verjaringstermijn tegenhouden met een aangetekend schrijven. De datum van dit schrijven telt.

High five ‘Iedereen in Gent vierde samen feest, omdat de sint er was. Kinderen met lachende gezichten, die high five deden met politiemannen. Zoiets kun je je in Iran niet voorstellen. Het leven is hier helemaal anders dan in Teheran, waar ik woonde. Hier probeert iedereen met elkaar een mooi feest voor Sinterklaas te maken. Het is een speciale periode. Ik ben blij dat ik mijn steentje heb kunnen bijdragen als vrijwilliger. Voor mij is dit een leuke manier om de cultuur in België stap voor stap te leren kennen. Eerder stak ik de handen uit de mouwen op de Gentse Feesten, maar dit is helemaal anders. Ik zat middenin het feest en dat deed deugd. Hopelijk kan ik volgend jaar opnieuw helpen. Ik zou het eigenlijk niet meer willen missen.’ Thomas Rosseel

Hert en saus

Hoelang blijven mijn doktersbriefjes geldig?

Je bezorgt de attesten voor verstrekte hulp van de zorgverleners aan het ziekenfonds binnen de twee jaar na het einde van de maand waarin je de zorg kreeg. Nadien zijn ze verjaard en mag het ziekenfonds niet meer terugbetalen.

organisatie cirQ. Ik had de eer om de sint een flesje water te kunnen brengen. Toen ik met hem op de foto mocht, heb ik niet getwijfeld. It was amazing for me.’

SMAKELIJK

Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.

Doktersbriefjes en andere getuigschriften voor verstrekte hulp komen gedurende twee jaar in aanmerking voor terugbetaling.

brand in een (oude) kookpot ¬ blus met bouillon en zoete sojasaus en laat het wat inkoken ¬ kruid de hertenfilets stevig met peper en zout ¬ bak ze langs alle kanten aan in sojaboter ¬ draai het vuur iets lager en bak verder op een matig vuur (± 2 min. per kant voor saignant, 3 min. voor medium en 4 à 5 min. voor bien cuit) ¬ neem het vlees uit de pan en laat het rusten onder aluminiumfolie of op een warme plaats ¬ blus de pan met de saus zodat de aanbaksels hun smaak kunnen afgeven aan de saus ¬ proef, kruid met peper en zout en bind de saus door er xantana onder te mixen ¬ mix je er sojaboter onder dan wordt de saus steviger, maar neemt de gerookte smaak af ¬ warm het vlees dat gerust heeft nog even weer op in de saus of in een ander pannetje ¬ doe ook de sappen die tijdens het rusten uit het vlees gekomen zijn bij de saus

Recept: Lien Willaert Uit het boek ‘Gezond Gulzig’ (herfst-winter)

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Minder loonopslag voor werknemers door verstrenging wet

‘De regering wil de Belgische lonen onder die van de buurlanden prijzen’ Normaal gezien starten volgende maand de onderhandelingen over een nieuw interprofessioneel akkoord (IPA) voor 2017-2018. Dat akkoord bepaalt hoeveel de lonen de komende twee jaar mogen stijgen. Midden in deze onderhandelingen wil de regering-Michel de Loonnormwet aanzienlijk verstrengen. ‘Het ACV gaat niet akkoord met deze manipulatie.’

et sociaal overleg in België is sterk gecentraliseerd. Het IPA, dat de sociale partners tweejaarlijks onderhandelen binnen de Groep van Tien, bevat afspraken die algemeen gelden. Het legt een kader vast voor de daaropvolgende cao-onderhandelingen in sectoren en bedrijven (zie infografiek). Dankzij deze centrale onderhandelingen kunnen alle werknemers rekenen op sociale vooruitgang. Ook werknemers in bedrijven zonder een vakbond of in kmo’s. Een belangrijk element in het IPA is de loonnorm. Die legt vast hoeveel de lonen in de privésector en in sommige overheids-

De historische loonkloof is een spookbegrip in de hoofden van werkgevers. Renaat Hanssens, ACV-studiedienst

bedrijven maximaal mogen stijgen. De sociale partners moeten hierbij rekening houden met de Loonnormwet van 1996. Die wet kwam er nadat de lonen in België sterker stegen dan in de buurlanden, door

de hoge inflatie in de jaren ’80. Sindsdien hangt de maximale marge voor de loononderhandelingen af van de evolutie van de loonkosten in Duitsland, Frankrijk en Nederland. Met als doel onze economie competitief te houden.

Foute voorspelling Sinds 1996 lopen de Belgische lonen netjes in de pas met de loonontwikkeling in de buurlanden. Enkel in 2009 en 2010 evolueerden onze lonen toch iets sneller. Dat kwam door een foute voorspelling van de loonevolutie in de drie buurlanden en de verwachte inflatie in België. Intussen is dat verschil alweer weggewerkt, maar de regering-Michel komt nu met nieuwe ingrepen. ‘Onder druk van de werkgevers, en tegen het regeerakkoord in, wordt ook het loonkostverschil zoals dat bestond bij de invoering van de Wet van 1996 geviseerd’, zegt Renaat Hanssens van de ACV-studiedienst. ‘In 1996 bestond er effectief een verschil in uurloonkost van ongeveer 11 procent. De werkgevers noemen dit de historische loonkostenhandicap. Maar ze vertellen er niet bij dat de Belgische werknemer gemiddeld ook 11 procent productiever was. Wie meer produceert, mag ook meer verdienen.’

Hoe wordt de Loonnormwet nu verstrengd? Renaat Hanssens: ‘Elke zogenaamde loonontsporing zal integraal afgetrokken worden van de nieuwe loonmarge. Een veiligheidsbuffer van minimaal 0,5 procent moet eventuele foute voorspellingen over de loonevolutie in de buurlanden of de inflatie opvangen. En als er in België een overschot ontstaat doordat de lonen achterop blijven, dan moet de helft daarvan dienen om de historische loonkloof te dichten. De regering laat het aan de sociale partners

om de omvang van die kloof te bepalen. Maar het is een spookbegrip in de hoofden van de werkgevers. Ten slotte mag men voor de berekening van het loonverschil geen rekening houden met loonsubsidies

De loondumping die de regering nu wettelijk wil verankeren is een doodlopend straatje waar alleen aandeelhouders beter van worden. Renaat Hanssens, ACV-studiedienst

of recent ingevoerde kortingen in de sociale zekerheidsbijdragen. Terwijl dat over 7 miljard euro gaat dat werkgevers krijgen. Jaarlijks. Dat is 4,6 procent van de totale loonmassa. De regering stelde in haar regeerakkoord nog dat ze de loonsubsidies

wel ging meetellen. Plots is dat niet meer het geval.’

Wat zijn de volgende stappen om de wet te wijzigen? ‘Het wetsontwerp van de regering is nu voor advies overgemaakt aan de Raad van State en de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB). Mogelijks maakt de Raad van State nog bezwaar tegen een aantal onduidelijkheden in de wet of het erg complexe karakter van de wijziging. En hopelijk ook tegen een verregaande ingreep in het recht van werknemers op vrije, collectieve onderhandelingen. Wij verzetten ons met man en macht tegen een competitiviteitsmodel dat de Belgische lonen onder die van de buurlanden prijst. En wat zullen de buurlanden dan doen? De loondumping die de regering nu wettelijk wil verankeren is een doodlopend straatje waar alleen aandeelhouders beter van worden.’ Leen Grevendonck

Loonkostenhandicap van België: feit of fabel? Over de loonkostenhandicap van België is al veel inkt gevloeid. Maar hoe problematisch is die nu voor de economie? ‘Globaal bekeken voor de privésector stelt zich geen probleem’, zegt Renaat Hanssens van de ACV-studiedienst. ‘Onze hoge productiviteit compenseert nagenoeg de hogere uurloonkost. Volgens de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) is er op die manier maar een loonkostenhandicap van 0,6 procent ten aanzien van de drie buurlanden. Peanuts dus. Wel is in een aantal sectoren onze voorsprong op het vlak van productiviteit iets kleiner ge-

worden. Hier staat onze concurrentiepositie licht onder druk. Maar met een voor iedereen geldende loonnorm, kan je dat niet oplossen. Dan worden alle sectoren gestraft voor de problemen van enkele. Verder erkennen economen vrij eensgezind dat de factor loonkost bijlange na niet de voornaamste factor van competitiviteit is. De regering-Michel en een aantal ondernemingen leggen evenwel een zware focus op de lonen. Dat is duidelijk een excuus om niets te moeten doen aan andere factoren van concurrentiekracht, zoals sterker inzetten op innovatieve eindproducten.’

WIE BEPAALT HOEVEEL LOONOPSLAG JIJ KRIJGT? Loonoverleg in België

1 Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB)

Volgt de loonevolutie in België, Duitsland, Frankrijk en Nederland op. Maakt hierover jaarlijks een rapport.

2 Groep van Tien Vakbonden en werkgevers onderhandelen binnen het Interprofessioneel Akkoord (IPA) onder andere over de loonnorm voor de komende twee jaar. Dit op basis van het rapport van de CRB.

3 Sectoren Sectorale vakbonden en werkgeversfederaties onderhandelen binnen het kader van het IPA over sectorale loonsverhogingen en sluiten een sectorale cao. Ondernemingen Werkgever en vakbonden onderhandelen binnen de onderneming over eventueel bijkomende loonsverhogingen en sluiten een bedrijfscao.

Werknemer Krijgt loonopslag of andere voordelen.

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Loonnorm is keurslijf in chemie- en farmaciesector

‘Bedrijven willen opslag geven, maar mogen niet’ De voorbije jaren was er nauwelijks marge voor loonopslag. Eerst legde de regering-Di Rupo een loonblokkering op. Daarna drukte de regering-Michel een indexsprong door. ‘De beperkte onderhandelingsruimte bindt ons met handen en voeten’, zegt vakbondssecretaris Paul Schoeters.

aul Schoeters is vakbondssecretaris voor ACV bouw – industrie & energie in het Mechelse. Hij volgt er bedrijven op in de sectoren chemie en farmacie. Zodra er een sectorakkoord is, in navolging van het Interprofessioneel Akkoord (IPA), gaat Paul in zijn bedrijven onderhandelen over een bedrijfscao. ‘Onze werknemers zijn gewend dat wij om de twee jaar in hun bedrijf een akkoord sluiten. Daarbij proberen wij maatwerk te leveren afgestemd op de noden en de mogelijkheden van het bedrijf. Wat is er nodig op het vlak van flexibiliteit? Wat zijn de gewenste loons- en arbeidsvoorwaarden? Hoe ziet de balans eruit? Maar de be-

geen sociale zekerheid op betaald worden, wat op lange termijn niet goed is voor de werknemers. Er zijn in feite weinig alternatieven.’

Begrijp je waarom de regering de loonkosten verder wil drukken? ‘De loonhandicap ten opzichte van de buurlanden is weggewerkt, maar het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen, red.) wil nog verder gaan en rekent hiervoor op de regering. Ik denk dat veel werkgevers er niet in slagen om bepaalde onpopulaire beslissingen verkocht te krijgen aan de werknemers. En dat ze zich daarom verschuilen achter de regering. Als vakbond zijn wij altijd bereid om rond te tafel te zitten en te luisteren. We hebben er geen enkel voordeel bij als een bedrijf sluit of wegtrekt naar het buitenland.’

Hoe verliepen de onderhandelingen vroeger? ‘In het verleden konden we heel wat verbeteren: het uurloon, de ploegenpremie, de premies voor zaterdag- en zondagwerk, toeslagen,… Door het beperken van de onderhandelingsvrijheid boeken we weinig vooruitgang meer en daar kwam de indexsprong nog eens bovenop. Bij de volgende cao-onderhandelingen moet hier verbetering in komen. Het is tijd dat de koopkracht van de werknemers er weer op vooruitgaat.’

Hoe moet het volgens jou verder? ‘Ik wil een oproep doen aan de regering om de koopkracht van de werknemers niet verder aan te tasten. Als mensen bepaalde aankopen niet meer doen, is dat een slechte zaak voor de economie. Dat kost jobs. Ik pleit daarom voor vrije onderhandelingen op sectoraal en bedrijfsniveau. Als het in een onderneming beter gaat, zou men moeten kunnen afwijken van de loonnorm. Anders vrees ik dat veel bedrijven het moeilijk gaan hebben om hun werknemers gemotiveerd te houden.’ (LG)

perkte onderhandelingsruimte bindt ons met handen en voeten.’ Wat is volgens jou het probleem met de loonnorm? ‘Als een bedrijf een mooi resultaat neerzet, is dat een verdienste van het management én de werknemers. De werknemers willen dan ook een deel van de koek. Maar als de loonnorm 0 procent bedraagt, dan mag het bedrijf geen opslag geven. Als het management dan wel een bonus krijgt en er winst wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders, zet dat kwaad bloed.’ Als er geen loonopslag mogelijk is, wat is dan een alternatief? ‘De laatste jaren wijken we uit naar vormen van alternatieve beloning, zoals de loonbonus op basis van cao 90. Dat is een resultaatsgebonden bonus, fiscaal gunstig tot 3 219 euro. De voorbije periode is die gigantisch veel uitgekeerd binnen de chemie, maar ook in andere sectoren. Dit toont aan dat de bedrijven marge hebben om extra loon te geven en dat ze dat ook willen doen. Andere opties zijn de verhoging van de maaltijdcheques van 7 naar 8 euro en ecocheques. Maar daar moet weinig of

uuPaul Schoeters, vakbondssecretaris

FOCUS Tot op de stoep

www.twitter.com/Acvonline

www.facebook.com/het.acv

Het is weer zover. De komende maanden mag u zich op televisie verwachten aan stoep-interviews met vakbondsvoorzitters en gedelegeerde bestuurders van werkgeversorganisaties. Voor en na de vergaderingen van de Groep van 10 zullen deze heerschappen, want helaas slechts drie dames in het gezelschap, uitleggen hoe het loopt met de onderhandelingen voor een interprofessioneel akkoord 2017 - 2018. Ik kan het u verzekeren, die media-aandacht is niet altijd goed voor de onderhandelingen. Vaak loont het om minder uitspraken te doen op de stoep en meer met elkaar te praten aan de onderhandelingstafel. Maar ik kan wel begrijpen dat journalisten aandacht hebben voor deze onderhandelingen. Want er hangt veel van af. Hoeveel zal uw loon de komende jaren kunnen stijgen? Wat kunnen we doen om meer en duurzaam perspectief te geven aan jongeren? Kunnen we iets doen aan stress op het werk? Is er ruimte voor arbeidsduurvermindering? Worden de cao’s over landingsbanen verlengd? Daarom heeft het ACV deze onderhandelingen voor een interprofessioneel akkoord (IPA) de voorbije weken grondig voorbereid. Onze centrales en verbonden vroegen aan de leden en militanten waar het moet over gaan. De Algemene Raad van het ACV, dat zijn een vijfhonderdtal vakbondsafgevaardigden, distilleerde hieruit een mandaat

voor de ACV onderhandelaars (algemeen secretaris van het ACV Marie-Hélène Ska en uw dienaar). De eerste knoop die de Algemene Raad doorhakte was of het ACV zou deelnemen aan deze interprofessionele onderhandelingen. In normale omstandigheden is dat zelfs geen discussie. Maar deze keer dus wel. Want we ondervonden de voorbije twee jaar dat de regering bitter weinig ruimte laat voor sociaal overleg. En vaak nadien nog begint te prutsen aan gemaakte akkoorden (uiteraard altijd in het nadeel van…). Maar toch, het DNA van het ACV en de verknochtheid aan het overleg is te sterk. Het ACV zal dus voluit deelnemen aan deze onderhandelingen. Dit is de enige manier om sectoren met minder sterke syndicale weerbaarheid (sectoren met veel kmo’s bv.) sociaal te laten vooruitgaan. Want het overleg in sectoren en bedrijven bouwt verder op het interprofessioneel overleg. En dat is meer dan nodig, die sociale vooruit-

gang. Want er is de voorbije jaren massaal ingeleverd door werknemers. De balans moet terug in evenwicht. Tegelijk hebben de ACV onderhandelaars een duidelijk mandaat meegekregen. We willen onderhandelen rond drie grote assen. Concrete engagementen over tewerkstelling: de werkgevers hebben een indexsprong en een taxshift cadeau gekregen, daar moeten jobs tegenover komen. We willen ook een substantiële marge voor koopkracht, want door de indexsprong en een massa hogere facturen heeft het inkomen van werknemers serieus geleden. En we willen het ook hebben over de kwaliteit van werk. De voorbije maanden is de agenda van werkbaar werk helemaal mismeesterd tot meer flexibiliteit. Terwijl burn-outs, langer werken en arbeidsongeschiktheid nog altijd even grote problemen zijn De werkgevers zullen de komende weken kleur moeten bekennen. Zonder al te veel getalm, want ook daarover was de Algemene Raad duidelijk: we passen voor bezigheidstherapie. Marc Leemans, voorzitter ACV

Het ACV zal voluit deelnemen aan deze onderhandelingen. Dit is de enige manier om sectoren met minder sterke syndicale weerbaarheid (sectoren met veel kmo’s bv.) sociaal te laten vooruitgaan.

¬ uw job, ons werk

bondig

vak

Rustdagen bouw 2016 Momenteel verstuurt het Fonds voor Bestaanszekerheid (FBZ) de formulieren voor de rustdagen bouw van 2016 naar de werkgever of zijn sociaal secretariaat. Ten laatste op 3 december krijg je het formulier van je werkgever. De eerste betaling gebeurt op 1 december. De twaalf data van de rustdagen voor 2016 zijn: 29 en 30 maart, 6 mei, 31 oktober, 2,3 en 4 november en 23, 27, 28, 29 en 30 december. Opgelet, de rustdagen 3, 4, 5 en 6 januari 2017 worden eind 2017 betaald. Noteer zeker je bankrekeningnummer op het formulier en controleer je gegevens. Bezorg het formulier zo snel mogelijk aan het ACV-dienstencentrum of regionaal beroepsverbond van ACV bouw – industrie & energie. Kreeg je geen formulier, contacteer dan je werkgever.

Getrouwheidspremie 2016 ‘Stoffering en Houtbewerking’ Ben je werknemer bij een onderneming die behoort tot het PC 126 ‘Stoffering en Houtbewerking’? Dan heb je recht op een getrouwheidspremie. De premie bedraagt 8,85 procent van het onbegrensd brutoloon aan 108 procent tijdens de periode van 1 juli 2015 tot 30 juni 2016. Samen met de getrouwheidspremie krijgen de gesyndiceerde arbeiders een syndicale premie. Die bedraagt 0,62 euro per dag, bezoldigd en gelijkgesteld, voor economische en technische werkloosheid. De syndicale premie bedraagt maximaal 135 euro.

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Non-profit demonstreerde voor beter statuut

Kwaliteit gezinszorg staat op de helling De witte woede steekt weer de kop op. Op 24 november betoogde de non-profit omdat de werknemers ontevreden zijn over hun statuut en zich zorgen maken over welke richting het uitgaat met onze zorg. Bart Vannetelbosch van ACV Voeding en Diensten vertelt wat er specifiek aan de hand is met de gezinszorg, één van de sectoren die ontevreden is.

e Vlaamse Regering gaat in haar beleid voor een vermaatschappelijking van de zorg. Bedoeling is om zoveel mogelijk mensen in hun eigen omgeving te laten in plaats van hen in instellingen of bejaardentehuizen te plaatsen. ‘En dan heeft de gezinszorg een belangrijke rol te spelen’, zegt Bart Vannetelbosch. ‘Daarbij gaat het niet enkel over bejaarden, maar ook over psychiatrische patiënten en mensen met een beperking. Er zijn nieuwe doelgroepen bijgekomen, zoals kansarme gezinnen. Maar het budget voor de gezinszorg evolueert niet mee. De laatste jaren steeg de nood met vier procent, maar het budget stagneert.’

Betaalbaarheid Ook de betaalbaarheid van de thuiszorg stelt meer en meer klanten voor problemen. Die zien zich daardoor verplicht een beroep te doen op een goedkoper alternatief zoals de dienstencheques. Al zijn die niet ideaal in elke situatie. ‘Dienstencheques zijn zeker goed om bijvoorbeeld als tweeverdiener je huis te laten poetsen, maar niet voor poetshulpen die thuis moeten gaan bij bejaarden met dementie of bij palliatieve patiënten. Want zij hebben gespecialiseerde zorg nodig en daar zijn die mensen niet voor opgeleid’, stelt Bart Vannetelbosch. De sector maakt zich dus zorgen om de kwaliteit van de zorg.

uuIn juni gaven vertegenwoordigers van ACV Openbare Diensten, LBC, ACV bouw - industrie & energie en ACV Voeding en Diensten een eisenpakket af aan de minister van welzijn. Sindsdien kwam er nog geen schot in de zaak.

Wij vrezen dat de Vlaamse regering de rimpeldagen zal afbouwen. Bart Vannetelbosch, ACV Voeding en Diensten

Daarnaast komen ze ook op straat voor hun statuut. Het Vlaamse Intersectoraal Akkoord (VIA) voor de non-profitsectoren liep af in 2015. De vakbonden maakten in juni van dit jaar hun eisen over aan de

Vlaamse regering, maar hebben daar sindsdien niets meer over gehoord. ‘Op basis van zo’n VIA kunnen er cao’s in de paritaire comités worden afgesloten, maar de Vlaamse regering is geen voorstander van zo’n groot akkoord over alle sectoren heen. Nochtans vinden wij het een meerwaarde als er afspraken zijn voor het gehele personeel, omdat het net onze bedoeling was om het statuut te harmoniseren. Gelijk loon voor gelijk werk, daar zijn we al twintig jaar mee bezig. De Vlaamse regering kan waardering tonen voor de meer dan 150.000 werknemers van de non-profit door met ons een akkoord voor hen te sluiten.’

Actie aan Europese hoofdzetel Caterpillar

Het Fonds voor Bestaanszekerheid verstuurt de premiekaarten naar de werkgevers op 1 december. Vanaf 5 december mogen de kaarten uitgereikt worden aan de werknemer.

Honderden werknemers van Caterpillar voerden op 18 november actie aan het Europese hoofdkwartier van het bedrijf in Genève.

Je kunt de premiekaart afgeven aan je syndicaal afgevaardigde, het ACV-dienstencentrum of het regionaal beroepsverbond van ACV bouw - industrie & energie. Noteer je rekeningnummer op de kaart en let erop dat je in orde bent met de betaling van je bijdragen. De eerste betaling gebeurt op 6 december.

Paul Corbeel

Net als vorig jaar ontvang je ook je prestatiekaart. Hiermee kun je, onder bepaalde voorwaarden, genieten van een aanvullende werkloosheidsvergoeding bij tijdelijke werkloosheid. uuWerknemers van Caterpillar protesteren in Genève tegen de herstructureringen van hun bedrijf.

De Amerikaanse machinebouwer kondigde eerder dit jaar herstructureringen aan die in België en NoordIerland 2 500 jobs kosten. Ook in de rest van de Europese keten van het bedrijf staan jobs op het spel. Het was de eerste keer dat de werknemers uit de verschillende Europese vestigingen van Caterpillar samen actie voerden. ‘Dat geef t weer hoe groot de schok is bij de werknemers’, zegt Sylvain Lefebvre van IndustriAll Europe, de Europese industrievakbond.

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Vakbonden weren zich tegen onrechtvaardige pensioenmaatregel

Lager pensioen voor (tijdelijk) werkloze en SWTer Rimpeldagen Zeer specifiek vreest het ACV dat er wel eens aan de VAP-dagen zou kunnen worden gemorreld. In de volksmond ook wel bekend als ‘de rimpeldagen’, die oudere werknemers krijgen om langer aan het werk te kunnen blijven. ‘Wij vrezen dat de Vlaamse regering die zal afbouwen. De federale regering is dat al van plan voor haar sectoren. Daar gaan we helemaal niet mee akkoord. Ze hebben net hun nut bewezen om langer aan de slag te blijven.’ De bezorgdheid over de rimpeldagen wordt gedeeld door ACV bouw - industrie & energie (BIE). Ook zij trokken mee de straat op omdat ze de beschutte en sociale werkplaatsen opvolgen, waar momenteel zo’n 25.000 mensen aan de slag zijn. ‘Eigenlijk zouden de VAP- of rimpeldagen eerder moeten uitgebreid worden dan afgebouwd. Langer werken moet haalbaar blijven’, zegt nationaal secretaris Wilfried Herpoele. ‘De voornaamste vragen die wij hebben draaien rond de harmonisatie van de loon- en arbeidsvoorwaarden. Veel arbeiders werken aan een minimuloon. Na vijf jaar wachten hopen we dat er eindelijk ook voor hen een volwaardige dertiende maand komt, maar ook een echt aanvullend pensioen. In 2019 worden alle sociale en beschutte werkplaatsen maatwerkbedrijven. De Vlaamse regering kiest voor een gelijkschakeling van de subsidie-systemen, wel dan vragen we ook middelen voor gelijke lonen en arbeidsvoorwaarden.’ Hilde Van Malderen

Een nieuwe maatregel van de regering-Michel bestraft iedereen die langer dan een jaar werkloos geweest is met een lager pensioen. ACV voert daarom actie samen met de andere vakbonden op maandag 28 november. Om in België recht te hebben op een volledig pensioen, moet je een loopbaan van 45 jaar kunnen voorleggen. Periodes als ziekte en werkloosheid zijn gelijkgesteld en tellen dus volwaardig mee voor de berekening van je pensioen. Maar vanaf 1 januari 2017 veranderen de spelregels. Wie over zijn volledige loopbaan meer dan één jaar werkloosheid of SWT heeft gekend, zal een lager pensioen ontvangen. Voor die periodes wordt het pensioen niet berekend op het laatst verdiende loon, maar op een forfait van 1 948 euro bruto per maand.

Een rekenvoorbeeld Wat betekent dat bijvoorbeeld voor iemand op zijn 65ste en na een carrière van 45 jaar op pensioen wil. Zijn laatst verdiende loon bedraagt 41 500 euro bruto per jaar. Deze werknemer heeft dan recht op een bruto pensioen van ongeveer 1 650 euro per maand (netto is dat 1 398 euro). Stel dat hij op zijn 60ste in een SWT-stelsel gestapt is. Door de nieuwe maatregel wordt één jaar gelijkgesteld op basis van zijn laatst verdiende loon. Vier jaar wordt berekend op basis van het forfait. Daardoor daalt zijn bruto pensioen van 1 650 euro per maand naar ongeveer 1 547 euro. Zijn netto pensioen zal maar 1 349 euro per maand bedragen in plaats van 1 398 euro per maand. Deze werknemer verliest dus meer dan 100 euro bruto en 50 euro netto per maand.

uuDat gelijkgestelde periodes zoals werkloosheid minder meetellen voor het pensioen zal vooral gevolgen hebben voor vrouwen, die vaker dan mannen geen volledige loopbaan werken.

Vooral vrouwen verliezen ‘Snoeien in de gelijkgestelde periodes zal gevolgen hebben voor veel werknemers, niet enkel voor langdurig werkzoekenden’, zegt ACV. ‘Werkzoekenden, deeltijds werkenden met een RVA-aanvulling, jongeren met een inschakelingsuitkering, werknemers in brugpensioen of werkloos met bedrijfstoeslag, tijdelijk werklozen, ... allemaal zullen zij hun pensioen zien afnemen. En vooral de vrouwen zullen dit voelen. Zij hebben immers al een onvolledige carrière, doordat zij vaker thuis blijven voor de kinderen. De helft van de loopbaan van de arbeidsters bijvoorbeeld bestaat uit gelijkgestelde periodes.’

Vakbondsactie Op maandag 28 november zullen de vak-

bonden protesteren tegen deze pensioenmaatregel in Brussel. ‘Met dit soort beleid bestrijd je niet de werkloosheid, maar de werkzoekenden. Eigenlijk worden zij zo een derde keer bestraft. Een eerste keer door het ontslag en lager inkomen. Een tweede keer door de inschakelings- en werkloosheidsuitkeringen te beperken. En een derde keer in hun pensioen. Denkt de regering nu echt dat het doembeeld van een lager pensioen mensen sneller aan het werk helpt?, vraagt het ACV zich af. Leen Grevendonck Vanaf 28 november kan je op www.pensioencalculator.be berekenen wat je verliest aan pensioen.

Stop de invoer van goedkoop Chinees staal

Al meer dan twee jaar strijdt ACV-CSCMETEA samen met de bediendenvakbond LBC-NVK om de tewerkstelling in de staalsector te behouden. Die wordt bedreigd omdat Europese staalverwerkende bedrijven kiezen voor goedkoop Chinees staal. Daardoor wordt in Europa minder staal geproduceerd en gaan dus jobs verloren.

25 000 jobs bedreigd In België zouden daardoor maar liefst 25 000 jobs bedreigd zijn in de staalindustrie en de aanverwante sectoren. In Euro-

pa kunnen 330 000 mensen hun job verliezen. De Europese vakbondskoepel industriAll riep daarom op tot een manifestatie in Brussel. Met de slogan ‘Geen Europa zonder staal’ trokken meer dan 15 000 manifestanten door de straten van Brussel. De vakbonden willen dat alle landen onder dezelfde economische, ecologische en sociale regels vallen. En dat Europa de staalindustrie steunt met een Europees industriebeleid. Ook de werkgevers werden tot de orde geroepen. De staalarbeiders vragen dat zij hun verantwoordelijkheid opnemen door te investeren in de staalbedrijven. (AJ)

Sophie Nuytten

Door de massale invoer van spotgoedkoop staal uit China verloor de Europese staalnijverheid op een jaar tijd al 15 000 arbeidsplaatsen. Daarom manifesteerden meer dan 15 000 werknemers uit heel Europa op woensdag 9 november in Brussel.

uuMeer dan 15 000 Europese staalarbeiders manifesteerden in Brussel tegen de oneerlijke concurrentie van Chinese staalbedrijven.

¬ uw job, ons werk

DE VLOER

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Gyproc blijft populair

‘Volgend jaar zou de productie met vijf procent stijgen’ ‘Neen, vrienden en familieleden vragen ons niet steeds om te helpen bij verbouwingen.’ Eddy Bogaerts (54) en Hendrik Steel (34) werken bij Gyproc, het bedrijf in Beveren dat de bekende gipspanelen maakt.

ddy Bogaerts is verantwoordelijk voor het magazijnbeheer van de technische afdeling, Hendrik Steel is productie-operator (hij kon niet aanwezig zijn voor de foto). Ze zijn allebei afgevaardigde voor ACV bouw – industrie & energie. Ze werken respectievelijk 17 jaar en 12 jaar bij het bedrijf.

Met de economische crisis kreeg de bouwsector klappen. Hoe gaat het met Gyproc? Hendrik Steel: ‘Wij hebben daar eigenlijk geen last van. Integendeel. De laatste maanden vraagt het bedrijf om extra shifts te draaien op zaterdag om de verhoogde vraag aan te kunnen. Volgend jaar zou de productie vijf procent stijgen. En er komt ook een grotere stockageruimte. Ik vrees dat het huidige ploegensysteem niet meer zal volstaan. We zullen samen met de werkgever moeten nadenken hoe we dat aanpakken.’ Eddy Bogaerts: ‘Als vakbond kan je niet tegen meer werk zijn. Het geeft ons bedrijf stabiliteit en het personeel werkzekerheid en vertrouwen in de toekomst. Maar we moeten er wel over waken dat de verhoogde productie op een sociaal aanvaardbare manier gerealiseerd wordt. De werkdruk ligt nu al hoger, de mensen kunnen niet nog meer inspanningen leveren. Gyproc zal extra personeel moeten aanwerven.’ Jullie bedrijf maakt deel uit van een internationale groep. Merken jullie interne concurrentie? Eddy Bogaerts: ‘We zijn het enige bedrijf binnen de groep dat verschillende soorten gipsplaten kan produceren. Daardoor staan we in een sterke positie. We hoeven niet meteen te vrezen voor concurrentie van bedrijven binnen de groep. Ik zit in de

Wouter Van Vooren

Jullie werken al een hele tijd in dit bedrijf. Is het een goede werkgever? Eddy Bogaerts: ‘Ik doe mijn job heel graag en ik vind het hier aangenaam werken. Gyproc doet daar ook inspanningen voor. Om de twee à drie maanden wordt er iets georganiseerd. Soms laten ze een frietkot naar het bedrijf komen om het personeel te trakteren. En enkele weken geleden gingen we naar Pairi Daiza. Ik heb nog de verhuis meegemaakt van de fabriek in Wijnegem naar hier in Beveren. We maakten eerst deel uit van de Etex groep, daarna werden we overgenomen door BPB (British Plasterboards, red.) en nu zitten we in de groep Saint Gobain. Die laatste verhuisde de volledige productie in 2004 naar de nieuwe fabriek in Beveren. Daar ging wel een reorganisatie mee gepaard. Ongeveer 90 mensen verloren hun job of kozen er zelf voor om niet mee te verhuizen.’

uuVolgend jaar wordt de stockageruimte nog uitgebreid. ‘Het gaat goed met ons bedrijf’, zegt Eddy Bogaerts.

We moeten er wel over waken dat de verhoogde productie op een sociaal aanvaardbare manier gerealiseerd wordt. Eddy Bogaerts

Europese Ondernemingsraad, waar we de bezigheden van de ganse groep opvolgen. Op die manier krijg je een overzicht van de andere bedrijven en waar de groep ermee naartoe wil.’ Het is vandaag belangrijk dat bedrijven hun impact op het milieu verkleinen. Heeft Gyproc hier ook aandacht voor? Eddy Bogaerts: ‘Steeds meer. We recycleren al een hele tijd de gipsplaten die een fout bevatten. Elke nieuwe Gyprocplaat bevat ongeveer 22 procent recyclagemateriaal en dat aandeel wil het bedrijf nog verhogen. Ook het gipsafval van de containerparken en van containers bij winkels zoals

Gamma verwerken we hier opnieuw. En enkele maanden geleden is een systeem van warmtekrachtkoppeling in gebruik genomen. Dat zet de energie van onze productie om in warmte en elektriciteit die we zelf kunnen gebruiken.’ Waaraan werken jullie als vakbond? Hendrik Steel: ‘Hier gaat veel aandacht naar veiligheid. Het bedrijf is nu al anderhalf jaar zonder arbeidsongeval. Daarvoor was het ongeveer zeven jaar. De verstandhouding tussen de vakbonden en de werkgever is goed. Alles is bespreekbaar, dat is veel waard. En met de afgevaardigden van het ACV vormen we een goed team. Dat hebben we ook te danken aan Patrick Libert, een afgevaardigde met veel ervaring die ons goed heeft opgeleid.’ Eddy Bogaerts: ‘We willen de komende maanden graag werken rond mobiliteit. Dat is echt een probleem hier in de haven. Met het openbaar vervoer kan je niet naar het werk komen. En de wegen slibben dicht. Gyproc zegt dat dit niet enkel een probleem van het bedrijf is, en daar hebben ze voor een stuk gelijk in. Maar je kan

als bedrijf wel enkele stappen zetten. We dienden bijvoorbeeld een voorstel in voor de aankoop van elektrische fietsen. En je kan ook de mogelijkheden rond thuiswerk bekijken. We zijn nu samen met de werkgever bezig aan een anonieme tevredenheidsenquête, waar we ook polsen naar de mobiliteitswensen van de werknemers.’

We zijn al anderhalf jaar zonder arbeidsongeval, daarvoor was het zeven jaar. Hendrik Steel

Het bedrijf hecht dus wel belang aan de input van de werknemers? Eddy Bogaerts: ‘Dat wel. Maar het mag niet bij een enquête blijven en op de lange baan terechtkomen. We moeten nu vooruit geraken. Letterlijk en figuurlijk.’ Amélie Janssens

gewikt en gewogen ¬

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

ZEGT

Bea Cantillon maakt een stand van zaken op van onze welvaartsstaat

‘De onderlaag zal in opstand komen’ De uitgaven voor de sociale zekerheid botsen tegen hun grenzen en toch schiet de welvaartsstaat tekort. Want terwijl er alsmaar meer jobs zijn, neemt de armoede toe. Dat stelt professor Bea Cantillon (Universiteit Antwerpen) vast in haar nieuwe boek ‘De staat van de welvaartsstaat’, waarin ze pleit voor het loslaten van het idee dat jobs, jobs, jobs de welvaartsstaat wel zal ontlasten.

Donald Trump nu president is. Er wordt gezegd dat zijn kiezers, waaronder veel laaggeschoolden, dom zijn en niet weten waarover het gaat, maar zij weten dat zeer goed. En dan krijg je eigenaardige coalities zoals met meneer Trump die uit eigen winst- en machtsgewin de have-not’s weten aan te spreken met een overigens leugenachtig politiek programma.’ Is het een utopie om te denken dat we de armoede ooit zullen oplossen? ‘Er zal altijd ongelijkheid zijn, maar er moet niet altijd armoede zijn. Zeker niet in rijke samenlevingen. Ik geloof dat we het kunnen oplossen, als we dat willen. Maar dat kost heel veel moeite. Je kan niet, zoals nu, grote verklaringen afleggen dat je de kinderarmoede wil halveren en dan wachten tot het gebeurt.’

e sociale verzorgingsstaat is niet teruggetreden. Integendeel, onze sociale zekerheid werkt harder dan ooit te voren. En daar ligt nu net de tragiek. Ondanks een zeer hoog niveau van sociale overheidsuitgaven is de welvaartsstaat aan de verliezende hand in de strijd tegen armoede. ‘Sinds de jaren ‘70 zien we dat de economie meer afhankelijk wordt van de welvaartsstaat’ zegt Bea Cantillon. ‘Denk maar aan kinderopvang. Dat is een sociale overheidsuitgave, maar eigenlijk ook een economische, want zonder kinderopvang geen vrouwen die werken. De bedrijven zijn daarvan afhankelijk. Idem met het onderwijssysteem dat harder draait om mensen hooggeschoold te krijgen. Onze economie evolueert naar een diensteneconomie. Er is de technologische ontwikkeling en de globalisering die maken dat de markt meer afhankelijk is geworden van de overheid.’ Maar die eisen hun slachtoffers. ‘Exact. Want aan de onderkant van de maatschappij wordt de spanning tussen het economische en het sociale groter. Omdat laaggeschoolden eigenlijk niet meer van nut zijn voor onze economie. Daar zitten we vast. Want we redeneren nog altijd

uuBea Cantillon wil dat we afstappen van de logica dat ‘jobs, jobs, jobs’ alle probemen wel zullen oplossen.

Er zal altijd ongelijkheid zijn, maar er moet niet altijd armoede zijn. Bea Cantillon

dat we jobs kunnen creëren, als we allemaal ons best doen. Als we maar flexibel genoeg zijn, als de sociale lasten en de lonen maar laag genoeg zijn, als we de werklozen maar genoeg prikkelen door hen te straffen. En als ze werken, betekent dat een ontlasting van de sociale zekerheid. Wel, die jobs zijn er niet. De tewerkstelling bij laaggeschoolden is veertig procent, al dertig jaar lang. Kwaliteitsvolle jobs voor laag-

Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt enkele rake commentaren van de sociale netwerksite.

Philippe Bocklandt Kwaliteitsvolle online-info over welzijn en gezondheid aanbieden = uitdaging voor onlinehulp. 93% Vlamingen is op zoek volgens @CMziekenfonds.

Patrick Colemont Als #burn-out ervaringsdeskundige: herstel bestaat eruit om kwetsbaarheid te omhelzen en er kracht uit te halen. @hautekiet

Marleen Finoulst Bijna 9 op de 10 Vlamingen zoeken #gezondheidsinformatie online. Wees kritisch. Foute info schaadt de gezondheid.

geschoolde mensen kosten geld, zo simpel is dat. Denk aan de dienstencheques, de zorgsector, de werkbonus en de publieke tewerkstelling en met al die nieuwe technologieën, zal het probleem alleen maar groter worden.’ Dat is een pessimistische gedachte. ‘Neen, dat is een realiteit die we onder ogen moeten zien. Dat is de les die we moeten trekken na het referendum over de Brexit en de presidentsverkiezing in de Verenigde Staten, met natuurlijk een veel zwakkere welvaartsstaat dan de onze. De onderlaag wordt groter en komt steeds meer onder druk te staan. En op een bepaald moment komt die in opstand. Ik ben er zeker van dat daar de verklaring ligt waarom

beelding

UIT

Wat zou u doen, mocht u het voor het zeggen hebben? ‘We zitten al op een hoog niveau wat betreft sociale uitgaven, dus dat kunnen we niet verder uitrekken. Ik zou beginnen met te kijken hoe we die uitgaven meer herverdelend kunnen maken. En het geld weghalen bij degenen die het niet echt nodig hebben om zo de bodem van het hele gebouw op te tillen. Kijk naar de toekomstige Vlaamse kinderbijslag. Iedereen zal 160 euro krijgen. Geef 140 of 130 euro per kind. En met wat je overhoudt, moet je inzetten op wie het echt nodig heeft. Dat is natuurlijk de vraag bij zo’n hervorming. Moet je iedereen evenveel geven om de middenklasse tevreden te houden? Of willen we de armoede oplossen? Als puntje bij paaltje komt, kiest men voor de middenklasse, omdat daar het gros van de kiezers zit. Men vergeet daarbij uit te leggen dat de druk op de onderkant een gevaar is voor de kwaliteit van de samenleving als geheel.’ Hilde Van Malderen

24 TELEVISIE

Visie ¬ vrijdag 25 november 2016

Kristel Verbeke neemt het op voor kinderen en jongeren

‘Als een kind vertelt, luister dan echt’ ‘Ik zal me altijd voor kinderen blijven inzetten’, zegt Kristel Verbeke. Na 17 jaar bij de bekende meisjesgroep K3 maakt ze voor jongerenzender Ketnet ‘Generatie K’, een programma over kinderrechten en burgerzin.

verdrietig is, als iemand het moeilijk heeft. En er ook iets aan proberen te doen. Al is het maar iets kleins, probeer je in de plaats van iemand anders te zetten. En natuurlijk ook respect hebben voor anderen. Doe nooit iemand anders aan wat je zelf niet zou willen.’

In het programma komen kinderen terecht in een situatie die hen uitdaagt om op te komen voor zichzelf of voor andere kinderen. Een verborgen camera registreert alles en nadien bespreken de kinderen hun reactie met Kristel.

Wat doe je als bedrijf met reclame: hou je het bij blauw voor jongens en roze voor meisjes? Kristel Verbeke

Voelen die kinderen zich meteen op hun gemak bij jou? ‘Eigenlijk wel. Het is een voordeel dat ze me kennen. En ik veroordeel niemand of ik wijs niemand met de vinger. Ik geef hen de kans om hun acties te duiden. Als ze wat lang hebben gewacht om een ander kind te helpen, kan dat bijvoorbeeld zijn omdat ze verlegen zijn. Ik luister dus vooral, en dat appreciëren kinderen. Op zaterdag brengen we een langere reportage over kinderen die in een bijzondere situatie opgroeien. Er zijn onder meer afleveringen

Veel kinderen weten dat ik het vroeger niet makkelijk had en delen daarom hun problemen met mij. Kristel Verbeke

over kansarmoede, over twee kinderen die voor hun zieke mama zorgen en over opgroeien met gescheiden ouders. Daar kwamen we echt bij hen thuis en moest ik er ook voor zorgen dat de kinderen vrij durfden te praten.’

colofon

VRT – Joost Joossen

Wat is je rol in het programma ‘Generatie K’? ‘Je zou me presentatrice kunnen noemen, maar dat dekt de lading niet. Ik praat met de kinderen over wat ze meegemaakt hebben. En dat was elke keer een toffe babbel. Ze waren wel onder de indruk van wat er gebeurd was. Een moeilijke situatie, die verborgen camera, en dan stond ik daar ineens. Ik moest ze dus op hun gemak stellen en doen nadenken over hun gedrag. Hoe voel je je als je bent opgekomen voor iemand anders? Of als je dat net niet hebt gedaan? Zou je het in de toekomst anders doen?’

uu‘Kinderen vinden het best moeilijk om voor zichzelf op te komen’, vertelt Kristel Verbeke.

Je zet je ook in voor enkele kinderen jongerenorganisaties? ‘De titel goodwill ambassador vind ik zo nietszeggend. Ik wil zelf vooral bijleren. Ik ben zeker geen specialist, maar ik kan wel zeggen dat ik de stem van kinderen al veel heb proberen te vertegenwoordigen. Dat doe ik samen met het kinderrechtencommissariaat, met Unicef en met Global Compact Network Belgium (GCNB). Die laatste organisatie is gelinkt aan de Verenigde Naties. Ze proberen bedrijven te engageren om 10 principes rond kinderrechten na te leven. Zo kan je als bedrijf je bevoorradingsnetwerk controleren. Maar je kan ook binnen je eigen gemeenschap werken. Je zit als bedrijf misschien vlakbij een speelplaats. En wat doe je met reclame? Hou je het bij blauw voor jongens en roze voor meisjes? En als je personeelsleden borstvoedingsverlof krijgen, worden kinderen daar ook beter van.’

Het is duidelijk dat kinderrechten meer inhouden dan wat we vaak denken. ‘Vroeger dacht ik bij kinderrechten ook enkel aan het buitenland. Aan kinderen in ontwikkelingslanden die honger lijden of niet naar school kunnen. Maar ook hier kan je veel betekenen. Het werk is nog niet gedaan. Ik heb ondervonden dat kinderen het best moeilijk vinden om voor zichzelf op te komen of hun gedacht te zeggen. Alles waar wij als volwassenen aan twijfelen, twijfelen ook kinderen aan. Wat moet ik doen om goed te doen? Ik hoop daarom dat ouders ook meekijken naar het programma. Het geeft je een kapstok om een goeie babbel te beginnen.’

Doe je dit allemaal om tegengewicht te bieden aan de vrolijkheid van K3? ‘Op het podium was het altijd feest, maar we hebben bij K3 zeker ook de andere kant meegemaakt. We hebben heel veel Make a Wish-kinderen gezien (kinderen met een ernstige ziekte die dankzij de organisatie Make a Wish een droom in vervulling zien gaan, red.). Zij mochten dan een optreden bijwonen en ons ontmoeten. Dat is iets kleins, maar je voelt de impact op het leven van die kinderen en op het gezin. Ik herinner me nog steeds Alice, een meisje uit NoordHolland. Zij zat op mijn schoot, zonder haar, ze had kanker. Nu zie ik haar elk jaar terug met mooi donker haar en helemaal opgefleurd. Heel veel kinderen en jongeren sturen ook brieven om over hun problemen te vertellen. Ze weten dat ik het zelf vroeger ook niet makkelijk had en willen dat met mij delen. Dat zijn allemaal dingen die bij het leven horen. En als je door je bekendheid met een kleine moeite iemand gelukkig kan maken, of een verschil kan maken, dan zou ik niet weten waarom ik dat niet zou doen.’ Kinderen blijven centraal staan in je leven? ‘Kinderen zullen zeker de rode draad blijven in wat ik doe. Ik heb voor leerkracht gestudeerd en heb bij K3 altijd genoten van de reacties van kinderen. En nu weer. Zij kijken zo anders naar het leven, ze zijn zo open en eerlijk, ze kunnen je verbazen. Zij leren mij nog elke keer bij. Ik praat graag met hen en neem hen graag au sérieux. Dat gebeurt te weinig. Als een kind vertelt, luister dan echt. Ga erbij zitten en ga er op door.’ Amélie Janssens

Welke waarden wil je aan je eigen dochters meegeven? ‘Ik vind oprecht meeleven met andere mensen heel belangrijk. Zien als iemand

Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV Bouw - industrie & energie en ACV Transcom • Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte • Hoofdredacteur: Jurgen D’Ours • Redactie beweging.net en ACV: Kaatje De Coninck, Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Hilde Van Malderen, Patrick Wirix, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Kris Six, Gianni Greco, Marjan Cauwenberg • Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Thomas Rosseel, Nele Verheye, Anneleen Vermeire • Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • lezers@visieredactie.be • Druk: Coldset Printing Partners, A.Gossetlaan 30, 1702 Groot-Bijgaarden • Artikels regionale bladzijden (20-23) vallen onder de resp. verantw. uitgevers. •