AMARAMA
Nummer 3 Jaargang 1 OKTOBER 2013
Magazine van Beyond Borders voor en door (voormalige) alleenstaande minderjarige asielzoekers
AMARAMA 3
Even voorstellen: Defence for Children In Nederland zijn verschillende organisaties actief die AMA’s en exAMA’s willen helpen. In de AMARAMA vertellen zij wat ze voor jou kunnen doen. Deze keer: Martine Goeman van Defence for Children.
Beste lezer! Mahatma Gandhi, Defence for Children en gebakken bananen. Oftewel: het 3de nummer van de AMARAMA! Dit keer geen thema, maar gewoon een verzameling interessante, handige en leuke stukjes voor AMA’s en ex-AMA’s. Het is heel belangrijk om te blijven werken aan je toekomst, hoe moeilijk jouw situatie ook is. In de AMARAMA geven een paar jongeren het goede voorbeeld. Jawad is hard bezig om een telefoonwinkel te beginnen (pagina 3), Atiq doet alles om de beste journalist te worden (pagina 2) en Carlos bouwt een nieuw leven op in Angola (pagina 3). De tips om gratis op internet te studeren, kunnen jou misschien verder helpen bij jouw toekomstplan (pagina 1, 2, 3 en 4). Heb jij tips om de AMARAMA te verbeteren? Of wil jij meewerken aan het magazine? Stuur een mailtje naar info@beyondborders.nu. Warme groeten, Beyond Borders PS. Check ook de ‘Words and phrases’: belangrijke of moeilijke woorden worden vertaald in het Engels.
“Defence for Children verdedigt* de rechten van alle kinderen, ook AMA’s. We doen dat door middel van onderzoek, gesprekken met de politiek en voorlichting*. Zo staat er op www.ilegaalkind.nl een overzicht van de rechten die jongeren zonder verblijfsvergunning hebben. We geven ook juridische hulp. Als dat allemaal niet helpt, organiseren we speciale acties. Wij hebben ons bijvoorbeeld jaren ingezet* voor het Kinderpardon.” Kinderrechtenhelpdesk “Wanneer kinderen, advocaten en hulpverleners vragen hebben over kinderrechten, kunnen ze bellen of mailen naar de Kinderrechtenhelpdesk. We krijgen nu veel vragen over het Kinderpardon. Wie valt er wel onder en wie niet? Ook het nieuwe AMA-beleid roept vragen op. Deze vragen beantwoorden we graag.
Wanneer je denkt dat jouw rechten niet worden nageleefd*, dan kun je ons benaderen*. Wij gaan het dan voor jou onderzoeken.” Onderzoek voogden “Momenteel onderzoeken we de rol van voogden van AMA’s in 9 Europese landen. We hebben criteria ontwikkeld voor de kwaliteit van voogden, zodat AMA’s in Europa de bescherming* krijgen waar ze recht op hebben. Wanneer je hier meer over wilt weten of tips hebt, neem dan contact met ons op!” Bekijk de website van Beyond Borders voor een volledig overzicht van organisaties in Nederland die iets voor jou kunnen betekenen: www.beyondborders.nu/organisaties.
WORDS AND PHRASES Verdedigen Voorlichting Jezelf inzetten voor Rechten naleven Benaderen Bescherming
= To defend = Information = To commit yourself to = To honour your rights = To approach = Protection
Verdedig jouw rechten! Ben jij onterecht geweigerd door een school? Of heb je andere vragen over jouw rechten? Neem contact op met de Kinderrechtenhelpdesk van Defence for Children: info@defenceforchildren.nl of tel. 071-5160980.
GRATIS LEREN OP INTERNET! Deel 1: cursussen met diploma of certificaat Op onderstaande websites kan jij gratis cursussen krijgen op verschillende niveaus en over verschillende onderwerpen. Bijvoorbeeld: boekhouden, ondernemen, talen, geschiedenis en computerprogramma’s. Je kan zelfs een diploma of certificaat halen!
alison:
www.alison.com
Cursussen gericht op beroepsvaardigheden. udacity:
www.udacity.com
Cursussen op drie niveaus: makkelijk, gemiddeld en moeilijk.
coursera: edx:
www.coursera.org www.edx.org
Cursussen op HBO- en universitair niveau met huiswerk en examens.
Words and phrases Learning Dutch is of major importance for you. Otherwise it would become very difficult to study and graduate in the Netherlands and to participate in Dutch society if you do get a permit. If you return to your country of origin you can benefit from Dutch language skills in business.
Empowerment voor ex-AMA’s in Zuid-Holland Jouw talenten ontdekken? Een realistisch toekomstplan maken? Jouw netwerk vergroten met mensen die jou kunnen helpen? Beyond Borders begint in november 2013 met een programma voor empowerment van ex-AMA’s in de regio Zuid-Holland (Den Haag, Rotterdam, Leiden, enzovoorts). Jij krijgt trainingen en een persoonlijke coach om jouw toekomst te verbeteren. Doe mee! Wil je meer weten? Stuur een mailtje naar info@beyondborders.nu.
18 jaar en dan? Ben jij AMA en word jij 18 jaar? Dan gaat er veel voor jou veranderen*. Als je nog geen verblijfsvergunning hebt, dan is de kans heel groot dat je van de Nederlandse overheid moet terugkeren naar jouw land van herkomst. Je zal geen opvang en leefgeld meer krijgen. Je komt in een moeilijke situatie. Daarom is het belangrijk dat jij weet welke mogelijkheden* er zijn na je 18de. Hieronder een overzicht.
Illegaliteit Als je moet terugkeren, maar je besluit om in Nederland te blijven, dan doe je dat ‘illegaal’. Van de Nederlandse overheid mag jij hier niet zijn. Je hebt daarom bijvoorbeeld geen recht op werk en huisvesting*. Ook loop je risico* op vreemdelingendetentie (gevangenis) en gedwongen* terugkeer naar jouw land van herkomst. Gelukkig zijn er veel organisaties die jou kunnen helpen als je in de illegaliteit leeft. Bekijk de lijst met organisaties op de website van Beyond Borders: www.beyondborders.nu/organisaties.
Doormigratie Als je in Nederland zonder succes asiel hebt aangevraagd, dan kan je na je 18de geen asiel meer aanvragen in een ander land in de Europese Unie. Als je dat toch probeert, dan loop je kans om teruggestuurd te worden naar Nederland. Dan kom je in vreemdelingendetentie terecht en kan je worden uitgezet naar jouw land van herkomst. Je kunt ook doormigreren* naar een land buiten de Europese Unie. De reis kost echter veel geld. Als jij je onderweg* moet identificeren, kan je bovendien grote problemen krijgen. Daarnaast: ook voor dat land zijn toelatingseisen*, zoals een bepaalde opleiding of inkomen.
Terugkeer
het talent van... … Atiq uit Afghanistan Atiq (17 jaar) is net Superman! Hij kan goed leren, spreekt verschillende talen en kan heel hard zwemmen. Ook heeft hij de kwaliteiten om oorlogsjournalist* te worden. In de AMARAMA praat hij enthousiast over zijn talenten. “Ik ben een doorzetter*. Ondanks mijn zorgen* over de toekomst blijf ik hard werken op school. School is heel erg belangrijk. Volgend jaar wil ik naar niveau 2. Dat gaat wel lukken, want ik heb goede cijfers. Ik wil zo veel mogelijk diploma’s halen.”
Levens redden “Toen ik in 2011 in Nederland kwam, kon ik al zwemmen. Ik had toen nog geen zwemdiploma’s. Nu heb ik diploma A, B en C. Om diploma B en C te kunnen halen, had ik maar 8 lessen nodig! Hoe het komt weet ik niet, maar ik kan gewoon beter en sneller zwemmen dan andere mensen. Sinds kort zit ik op reddingszwemmen*. Ik ben hiervoor gevraagd omdat ik heel erg gemotiveerd ben. Mijn doel: mensen redden. Als ik mijn leven moet geven om anderen te redden, dan doe ik dat. Ik ben niet bang.”
Oorlogsjournalist “Het komt goed uit dat ik niet bang ben. Ik wil namelijk oorlogsjournalist worden. Ik wil mensen laten zien hoe de wereld er echt uitziet. Door te filmen en te schrijven, wil ik aandacht vragen voor* de ellende die er is. Ik ben nieuwsgierig* en durf vragen te stellen. Als journalist moet je ook veel talen spreken. Ik spreek Afghaans (Dari en Pashto), Indiaas (Urdu) en een beetje Engels en Nederlands. Ik kan met mijn advocaat praten zonder een tolk*. Daar ben ik trots op, want advocaten gebruiken moeilijke woorden.” Waar ben jij goed in? Laat het ons weten! Stuur een mailtje naar info@beyondborders.nu.
WORDS AND PHRASES
Oorlogsjournalist Doorzetter Zorgen Reddingszwemmen Aandacht vragen voor Nieuwsgierig Tolk
= War correspondent = Go-getter = Worries = Rescue swimming = To ask attention for = Curious = Interpreter
CITAAT
“They can’t take away our self-respect if we don’t give it to them.” Mahatma Gandhi 1869-1948
Als jij geen vertrouwen meer hebt in een toekomst in Nederland, dan kan je nadenken over zelfstandige terugkeer naar jouw land van herkomst. Ook terugkeer is niet makkelijk: het kan soms jaren duren voordat je een goed bestaan hebt opgebouwd. In Nederland zijn gelukkig verschillende organisaties die jou daarbij kunnen helpen. Zij bieden bijvoorbeeld ondernemerstraining*, financiële ondersteuning en persoonlijke begeleiding. Bekijk de lijst met organisaties op de website van Beyond Borders: www.beyondborders.nu/hulpbijterugkeer.
Verblijfsvergunning Terwijl je leeft in de illegaliteit, zou je kunnen blijven vechten voor een permanente verblijfsvergunning. Hierbij kan je misschien hulp krijgen van een advocaat of een medewerker van VluchtelingenWerk of het steunpunt in jouw regio. Juridische procedures duren vaak echter enorm lang, soms in totaal meer dan 10 jaar. Per persoon en per situatie verschilt de kans op een succesvolle procedure. Helaas krijgen verreweg de meeste mensen in de illegaliteit nooit een permanente verblijfsvergunning. Iedere optie is moeilijk. Maar jij kan zelf iedere optie iets makkelijker maken. Of jouw toekomst nou in Nederland of ergens anders ligt: jij hebt kennis en vaardigheden* nodig om een zelfstandig bestaan* op te kunnen bouwen. Het is dus altijd heel belangrijk dat jij naar school gaat en probeert een opleiding te volgen. Wil jij meer weten over jouw toekomstmogelijkheden? Neem contact op met Beyond Borders via info@beyondborders.nu of tel. 030-7551524.
WORDS AND PHRASES Veranderen Mogelijkheden Huisvesting Risico lopen Gedwongen
= To change = Possibilities = Housing = To risk = Forced
Doormigratie = Transit migration or relocation Onderweg = On the way Toelatingseisen = Admission requirements Ondernemerstraining = Business training Kennis en vaardigheden = Knowledge and skills Zelfstandig bestaan = Independent living
GRATIS LEREN OP INTERNET! Deel 2: cursussen zonder certificaat Bij onderstaande websites kan je geen certificaat halen, maar ze zijn wel heel erg leerzaam. Hier kan je gratis cursussen vinden over bijna ieder onderwerp, met bijvoorbeeld video’s en interactieve webpagina’s. khan academy:
www.khanacademy.org
Lessen volgen onder begeleiding van leraren en coaches. Ook met leuke game-elementen. university of Reddit:
www.ureddit.com
Lessen volgen van een echte leraar. Je kan ook overleggen met je digitale klasgenoten. open culture free online courses: www.openculture.com/freeonlinecourses academic earth: www.academicearth.com
Lessen volgen van beroemde universiteiten, voornamelijk uit Amerika.
Gratiscursus.net:
www.gratiscursus.net
Overzicht van gratis Nederlandse cursussen op het internet.
‘Bridges’ op Facebook
facebook.com/grou
ps/sierraleonebrid facebook.com/groups/afghanistanbridge ge
idge
facebook.com/groups/angolabr
facebook.
com/group
“In Angola kan ik echt iets met mijn leven doen” ridge
s/guineab
com/group
facebook.
s/kurdista
nbridge
Carlos Dias (26) kwam op zijn 14de naar Nederland. Hij moest na zijn 18de terug naar Angola, maar hij bleef hier. Na 3 jaar leven in de illegaliteit, besloot hij om terug te keren. Nu woont, werkt en studeert hij in de hoofdstad Luanda. Ook helpt hij AMA’s en ex-AMA’s, onder meer via Facebook.
Patricia Beyond Borders Alles goed?
Beyond Borders heeft in Afghanistan, Angola, Guinee, Noord-Irak en Sierra Leone netwerken van jonge ex-asielzoekers die zijn teruggekeerd. Zij bieden ondersteuning aan andere jongeren die terugkeren. Via Facebookgroepen geven zij eerlijke informatie.
Afghanistan: facebook.com/groups/afghanistanbridge
Wil jij alles weten over een toekomst in jouw herkomstland? Of wil je gewoon vrienden maken?
Guinee: facebook.com/groups/guineabridge
! d i l d r o W
Jawad kwam op zijn 16de met zijn oudere broer van Afghanistan naar Nederland. Nu is hij 19 en leeft hij 1 jaar in de illegaliteit. Hij wil niet stil blijven zitten*. “Ik wil zo veel mogelijk leren.”
Patricia Beyond Borders Wat heb je gedaan om een leven op te bouwen in Angola?
Hoe kwam jij in de illegaliteit? “Rond mijn 18de hoorde ik dat ik terug moest naar Afghanistan. Ik dacht: néé! Ik moest met school stoppen en vertrekken uit het AZC in Leersum. Ik ging naar vrienden in het AZC in Utrecht, maar daar mocht ik niet blijven. Een medewerker regelde een slaapplek in de daklozenopvang*. De rest van de dag moest ik de straat op. Nu heb ik een eigen plek waar ik de hele dag kan blijven. Maar dat doe ik niet!”
Carlos Dias Samen met IOM maakte ik terugkeerplannen. Ook kreeg ik in Angola hulp van de lokale partnerorganisatie* van Maatwerk bij Terugkeer. Hierdoor kon ik een opleiding volgen en kon ik makkelijker IT-werk vinden. Ik ben nu netwerkconsultant bij Multirede. Dit IT-bedrijf zit in Luanda. Daar studeer ik ook nog aan de universiteit. Ik ben zo blij dat ik nu echt iets met mijn leven kan doen.
Patricia Beyond Borders Is er veel werk in Angola?
Carlos Dias Het land is in opbouw. Vooral in Luanda is er veel werk. Vooral voor advocaten, verpleegsters* en IT’ers. Als ik mijn MBOdiploma in Nederland had mogen halen, dan had ik binnen 3 maanden werk gevonden. Nu duurde dat 6 maanden.
Patricia Beyond Borders Heb je tips voor ex-AMA’s die willen terugkeren?
Carlos Dias Haal zo veel mogelijk diploma’s! Als je niet meer naar school mag, ga dan studeren via internet. Haal bijvoorbeeld een IT-certificaat van Microsoft. Ga in Angola langs bij bedrijven en zeg dat je werk zoekt. Het is hier niet makkelijk. In Angola vangt niemand je op als je geen geld hebt. Maar als je bereid bent om* hard te werken, dan komt het wel goed.
Patricia Beyond Borders Zijn er andere dingen die mensen moeten weten over Angola?
Carlos Dias Het leven in Angola is heel duur. Een cola in een bar kost 5 dollar. De ziekenhuizen zijn minder goed. Buiten Luanda is het minder veilig. Ik ben al twee keer beroofd*. Buiten Luanda is er ook meer armoede.
Patricia Beyond Borders Wat doe jij voor andere AMA’s en ex-AMA’s?
Carlos Dias Via de Facebookgroep Angola Bridge wil ik jongeren de waarheid over Angola vertellen. Ik zit bij de Angohollanders, een groep exAMA’s in Angola. Wij helpen andere terugkeerders bij het vinden van werk en huisvesting. Ook organiseren we leuke dingen, zoals een dagje naar het strand. We gaan ook investeren in een eigen bakkerij. Op die manier creëren we werk.
Noord-Irak (Koerdistan): facebook.com/groups/kurdistanbridge Sierra Leone: facebook.com/groups/sierraleonebridge
Leven in illegaliteit: “Door mijn droom blijf ik positief”
Carlos Dias Ja! Ik ben blij dat ik terug ben. Als ik in Nederland was gebleven, was mijn leven hetzelfde gebleven. Dan had ik nog steeds geen papieren en kon ik niets doen. Niet werken, niet studeren.
Angola: facebook.com/groups/angolabridge
Wat doe je dan? “Twee keer per week heb ik Nederlandse les in een kerk. Ik wil zo veel mogelijk Nederlanders leren kennen* en dan moet je de taal goed spreken. Als ik de kerk binnenloop, word ik kalm. Lekker rustig, lieve mensen. Iedere week ga ik naar een telefoonwinkel. Daar leer ik hoe je telefoons moet repareren. Ik blijf bezig. Het is stom om niets te doen! Ik wil zo veel mogelijk leren. Anders komt mijn droom niet uit.” Wat is jouw droom? “Ik deed mee aan de empowermenttraining van Beyond Borders. Gelukkig maar!
WORDS AND PHRASES
Stil blijven zitten Daklozenopvang Leren kennen Toekomstplan
Ik maakte nieuwe vrienden en praatte veel. Ik ontdekte wat ik kan en wat ik wil. Mijn droom: een eigen winkel waar ik mobiele telefoons verkoop en repareer. Ik ben technisch en snel. Samen met mijn coach van Beyond Borders heb ik een toekomstplan* gemaakt. Via haar kon ik terecht bij die telefoonwinkel. Mijn winkel komt!” Ben je altijd zo positief? “Nee! Maar het is iets makkelijker om positief te zijn als je een doel hebt. Je hebt dan iets om naartoe te werken. Ik krijg nog een extra verhoor in Ter Apel. Misschien krijg ik toch een vergunning, dan kan ik techniek studeren aan een ROC.” = To sit on your hands = Homeless shelter = To get to know = Future plan
GRATIS LEREN OP INTERNET! Deel 3: talen leren Het is heel belangrijk voor jou om goed Nederlands te kunnen. Onderstaande websites kunnen jou gratis helpen. Wil jij een andere taal leren, bijvoorbeeld Spaans of Portugees? Dat kan ook. Taalklas: Ver-taal: Language guide:
www.taalklas.nl nl.ver-taal.com www.languageguide.org
Nederlands leren voor beginners met makkelijke oefeningen. Duolingo: memrise:
www.duolingo.com www.memrise.com
Een taal leren door te spelen.
bbc languages: www.bbc.co.uk/languages open culture free language lessons: www.openculture.com/freelanguagelessons
Taallessen downloaden als mp3, zodat je kan leren door te luisteren.
WORDS AND PHRASES
Lokale partnerorganisatie Verpleegster Bereid zijn om Beroofd worden
= Local partner organization = Nurse = To be willing to = To get mugged
livemocha:
www.livemocha.com
Volledige online taalcursussen.
MEE EENs of NIET MEE EENS?
WIN EEN bioscoopbon! Zoek de 16 woorden die te maken hebben met school! De overgebleven letters vormen een zin. Stuur het antwoord vóór 15 januari 2014 naar info@beyondborders.nu en maak kans op een bioscoopbon* ter waarde van 25 euro! Uit de goede inzendingen* worden 3 winnaars geloot.
Antwoord:
stelling:
d f e i l r e v l e n s d r o w Ik woorden:
Alusine
Jawad
Yola
(28 jaar, Sierra Leone)
(19 jaar, Afghanistan)
(25 jaar, Angola)
“Nee! Ik word pas verliefd als ik weet dat een vrouw van mij houdt om wie ik ben. Ik wil ook zeker weten dat zij er voor mij is* in goede én slechte tijden. Je moet niet spelen met de liefde. Als ik de ware* vind, zal ik haar trouw zijn en met haar trouwen. Ook zal ik een liedje voor haar schrijven. Het is lastig om echte liefde te vinden, maar het gaat me lukken.”
“Ik houd het meest van blonde meisjes, maar meisjes met bruin haar vind ik ook leuk. Nee, ik word niet snel verliefd. Ik vind het heel belangrijk dat een meisje grappig* is. Ook moet ze lief en slim zijn en goed kunnen koken. Ik houd ervan om samen te koken. Ik heb al 2 jaar een vriendin, Sahar. We maken samen vaak rijst met kip. Daar ben ik gek op.”
“Nee! Pas als ik iemand beter ken, kan ik verliefd op hem worden. Of ik dan kriebels in mijn buik* heb? Ach, dat zegt niets! Verliefdheid betekent: iemand nodig hebben, iemand missen als hij er niet is. Ik val voor mannen met wie ik goed kan praten en met wie ik kan lachen. Ik heb de ware liefde al gevonden: Miguel! In het begin wilde ik niets van hem weten, maar inmiddels zijn we al 12 jaar samen.”
WORDS AND PHRASES
Er voor iemand zijn De ware Kriebels in de buik
= To be there for someone Grappig = The one or true love = Butterflies in the stomach
= Funny
BIOLOGIE BOEK ECONOMIE EXAMEN
GYM KANTINE LATYN LEREN
Bioscoopbon = Cinema coupon Inzendingen = Entries
GRATIS LEREN OP INTERNET! Deel 4: leuke dingen leren Wil jij weten hoe je iets het beste kan doen? Bijvoorbeeld schilderen, naaien, fitness, dansen of koken? Op onderstaande websites vind je gratis video’s of artikelen over alle dingen die jij leuk vindt. Howcast: Wonder How-To: YouTube: WikiHow:
www.howcast.com www.wonderhowto.com www.youtube.com www.wikihow.com
Heel veel handige video’s of artikelen over hoe je iets het beste kunt doen.
www.how2heroes.com www.reluctantgourmet.com www.instructables.com
Leer koken of probeer nieuwe recepten.
Amadou is een creatieve meesterkok* uit Sierra Leone. Hij maakt de lekkerste gerechten. Voor de AMARAMA stuurde hij ons een van zijn favoriete recepten: kippendrumsticks met gebakken banaan. Tast toe* met Amadou!
Music Theory: teoria: How to Play Piano: justin Guitar:
www.musictheory.net www.teoria.com www.howtoplaypiano.ca www.justinguitar.com
Leer muziek spelen op jouw favoriete instrument.
Weet jij ook een goede website waar je gratis kan leren? Stuur een mailtje naar info@beyondborders.nu.
Bekijk ook het filmpje van Amadou op www.youtube. com/beyondbordersnl, waarin hij vertelt over het leven in de illegaliteit.
COLOFON AMARAMA is een uitgave van Beyond Borders. Beyond Borders ondersteunt AMA’s en ex-AMA’s bij het ontwikkelen van een toekomstperspectief, zowel in Nederland als in de landen van herkomst.
Heb jij ook een gedicht*, verhaal, tekening* of iets anders creatiefs voor de AMARAMA? Stuur een mailtje naar info@beyondborders.nu.
Meester-kok Toetasten Kruiden Bereidingswijze Frituren
TAS TEKENEN WERKSTUK WISKUNDE
WORDS AND PHRASES
how2Heroes: reluctant Gourmet: Instructables:
WORDS AND PHRASES
LES MAP PAUZE STUDIE
= Master chef = To dish up = Spices = Preperation method = Frying
Koekenpan Aanfruiten Gedicht Tekening
= Frying pan = Frying until golden = Poem = Drawing
Aan dit nummer werkten mee: Patricia Jacob, Atiq, Amadou, Alusine, Jawad, Yola, Carlos Dias, Martine Goeman (Defence for Children) en de medewerkers van Beyond Borders. Beyond Borders: Liesbeth Devos, Mark de Koning-Man, Ossama Abu Amar, Max Bodifee, Tim Looten en Lotte den Tonkelaar.
Vormgeving: Chiel te Bokkel www.claut.nl Drukwerk: Drukkerij All Print www.all-print.nl Puzzel: www.puzzelcorner.nl Contact: Goeman Borgesiuslaan 77 3515 ET Utrecht T: 030-7551524 info@beyondborders.nu www.beyondborders.nu facebook.com/beyondbordersnu