BIK 10/2022

Agata M. Skrzypek

o Ameryce w TPB

Rodzina i przyjaciele

o Robercie Prochu

Teatr wymyWammy

o filmie In Between/ Pomiędzy

BYDGOSKI INFORMATOR KULTURALNY | 10.22

spis treści: wydarzenia:

Obraz na okładce: Robert Proch (1986–2019) – autor murali, obrazów i wielokrotnie nagradzanych animacji. Absolwent Liceum Plastycznego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy (2005), w 2010 ukończył studia na Wydziale Komunikacji Multimedialnej ASP w Poznaniu (specjalność: animacja), gdzie później pracował również jako asystent. Twórczość Procha była prezentowana na kilkudziesięciu wystawach grupowych oraz indywidualnych w Europie i USA.

redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl

Eseista i tłumacz (z angielskiego i czeskiego), z wykształcenia dziennikarz, polonista i slawista (UMK w Toruniu), doktor nauk humanistycznych (UJ w Krakowie).

BIK 7-8/2022 (530), Rok XLVIII, nakład 1000 egz., dystrybucja: częściowo bezpłatny wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, dyrektorka: Marzena Matowska, 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12–14, www.mck-bydgoszcz.pl

redaktor naczelny: Michał Tabaczyński, zastępczyni redaktora naczelnego: Emilia Walczak, redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Monika Grabarek, korekta: Emilia Walczak, skład, opracowanie graficzne: Irmina Pisarek

redakcja: tel. 523 255 553, bik@mck-bydgoszcz.pl, ul. Marcinkowskiego 12–14, druk i oprawa: Polraster BIK w sieci: www.facebook.com/bik.bydgoszcz, www.issuu.com/bik_

redaktorka wydania: Emilia Walczak emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl

Prozaiczka, publicystka, redaktorka książek i czasopism, z wykształcenia kulturoznawczyni (UAM w Poznaniu).

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy. PRENUMERATA: www.prenumerata.ruch.com.pl.

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

De-pop-kolonizacja

Tekst: Agata M. Skrzypek

Zdjęcie: Natalia Kabanow (dzięki uprzejmości TPB)

Teren Ameryki Południowej jest prawie 57 razy większy od terytorium Polski, ale to właśnie polskością podszyta jest najnowsza produkcja Teatru Polskiego pt. Ameryka. Julia Holewińska wraz z Tomaszem Szerszeniem, Zhenią Doliak, Pawłem L. Gilewskim, Damianem Kwiatkowskim, Emilią Piech i Marcinem Zawodzińskim żartują z rodzimej megalomanii i idącej za nią tendencji do wstecznej polonizacji ważnych postaci z historii dziejów (od Jezusa począwszy). Z teatralnej Ameryki Łacińskiej sączy się Polska dlatego jednak, że oglądamy ją oczami głównego bohatera spektaklu – Witoldo Gombrowicza, znanego i cenionego argentyńskiego pisarza, laureata Literackiej Nagrody Nobla… Świadkujemy procesowi powstawania jego nowego dramatu, którego finałem ma być ustanowienie lepszego, piękniejszego świata. Gombrowiczowi wymyślanie nie przychodzi jednak lekko, potyka się o słowa we właściwej dla swojej twórczości giętkości. My zaś potrzebujemy kontekstu.

A zatem: spektakl dobrze oglądać w parze z tekstem programowym antropologa i scenarzysty Ameryki, Tomasza Szerszenia1. Autor przystępnie wykłada kontekst i misję ruchów dekolonizacyjnych. „Wynalezienie” to nie to samo, co „odkrycie” – instruuje nas i wskazuje różnicę: „odkryć” znaczy arbitralnie narzucić własną narrację, uważać, że grupa ludzi już zamieszkująca dany teren nie ma prawa do samostanowienia. Co innego „wynaleźć”, czyli ustanawiać wciąż na nowo, pytać, budować perspektywę, być otwartymi na nowe relacje. W procesie dekolonizacji stajemy przed zadaniem rozpoznania i odrzucenia fałszywie wytworzonych mitów na temat obcej kultury, żeby następnie zmierzyć się z tym, co symbolicznie i światopoglądowo wpoiła nam, Europejczykom, historia podbojów. Jeśli natomiast nadal chcemy wierzyć w Nowy Wspaniały Świat – musimy wynaleźć go sobie sami.

Takim założeniem rozpoczyna się Ameryka – spektakl bez trzymanki. Gęsty, szybki, elokwentny, nafaszerowany w równym stopniu podtekstami, co dosłownościami. Taki, po którym w okno wyszukiwarki wpisujemy chaotycznie: „Prawa kobiet w Argentynie”, „Urugwaj,

1 https://teatrpolskibydgoszcz.wordpress.com/2022/09/09/tomasz-szerszen-do-ameryki/ [dostęp: 14.09.2022].

Julia Holewińska wraz z Tomaszem Szerszeniem, Zhenią Doliak, Pawłem L. Gilewskim, Damianem Kwiatkowskim, Emilią Piech i Marcinem Zawodzińskim żartują z rodzimej megalomanii i idącej za nią tendencji do wstecznej polonizacji ważnych postaci z historii dziejów (od Jezusa począwszy).

muzeum historii naturalnej”, „Olè, olè, olè, Diego”, „Chrobry 1969” czy „travesti”, i szukamy wyjaśnień. Ale – jak mi się zdaje – tak naprawdę wcale ich nie potrzebujemy, by się ze spektaklem uporać, ponieważ naczelnym gestem artystycznym jest tu próba dekolonizacji wiedzy jako uporządkowanego i uprawomocnionego zbioru danych. Fakt, zostajemy zasypani informacjami i kontekstami, ale bardziej interesować powinny nas płynne przekształcenia, jakim ulegają wizerunki przedstawianych osób i zdarzeń. Nie szukajmy odpowiedzi na pytanie „jak było naprawdę?”, tylko zatrzymajmy się przy samym „jak? Jak to działa?”. W ten sposób w spektaklu Gombrowicz otrzymuje Nobla, piłkarz Diego Maradona okazuje się Polakiem, Krzysztof Kolumb staje przed sądem za ludobójstwo, ale to niewolnica Isaura idzie do więzienia za poronienie ciąży, o której nie wiedziała, i staje się bohaterką aktywistek uczestniczących w Strajku Kobiet.

Historia składa się z pięciu aktów. W każdym z nich jeden z bohaterów – wspomniani Kolumb (Paweł L. Gilewski), Maradona (Marcin Zawodziński), Isaura (Emilia Piech) oraz Amazonia (realizująca rezydencję artystyczną w TPB

Zhenia Doliak) – dokonuje wiwisekcji swojej

tożsamości, dzięki czemu odsłonięte zostają przeróżne kulturowe zawłaszczenia, w jakie zostali uwikłani. I to nie tylko te ogólnoeuropejskie,

a polskie właśnie. Podważeniu i rozmyciu ulega postać Diego Maradony, wywyższonego przez swoich fanów na piedestał (w latach 90. powstał nawet kościół jego imienia), który w koślawym, fantastycznym wyobrażeniu Gombrowicza obdarza swoich wyznawców komunią z kokainy. Argentyńskie pochodzenie piłkarza rymuje się tu z narodowością papieża Franciszka (którego oblicze oglądamy w kapliczce Maradony), z kolei papież to przecież Polak, a więc – podsumowując ten szaleńczy tok skojarzeń – piłkarz staje się bogiem oraz Jezusem, no i oczywiście nie jest już Argentyńczykiem, tylko swojakiem.

Powracamy również nostalgicznie do fenomenu brazylijskiej telenoweli, która w latach 80. przykuwała widzów do ekranów telewizorów w liczbie tak dużej, że na czas emisji pustoszały ulice miast. Ale zaraz potem konfrontujemy się przytomnie z pytaniem o politykę współczesnego zarządzania ciałami kobiet – o to, jak dziś realizuje się niewolnictwo. W zastępstwie za romantyczną, kolonialną historię z motywem white savior („białego zbawiciela”) pojawia się Isaura współczesna. Jej losy podziela wiele kobiet, w tym Salwadorka, która w zeszłym roku została zwolniona z więzienia, odbywszy dziesięć (z trzydziestu na nią nałożonych) lat kary za utratę ciąży. Oburzające i niesprawiedliwe konsekwencje całkowitego zakazu aborcji w jednym kraju Ameryki Południowej twórczynie zestawiają z wywalczonym do niej w 2020 roku prawem w innym – Argentynie. Więc jak jest w tej wyśnionej Ameryce?

Raj li to czy piekło? Pod koniec sceny wracamy do Polski: na przypominającej stracha na wróble figurze Dziada z dwoma sflaczałymi prąciami Piech i Doliak wieszają zieloną chustę z logo Strajku Kobiet i możemy się tylko zastanawiać, czy bliżej nam do Salwadoru, czy Argentyny.

O ile całość inscenizacji trzymana jest w stylistyce skocznej, postdramatycznej farsy – nie brak tu rytmu, żartu sytuacyjnego i aktorstwa komicznego – o tyle sylwetka głównego bohatera zdaje się pochodzić z innego porządku. Gombrowicz Damiana Kwiatkowskiego okazuje się wysadzonym z siodła emigrantem, którego naprzemiennie trawią bóle brzucha i wspomnienie Polski. Cierpi na jakiś rodzaj zaburzenia koordynacji, nie przywiązuje wagi do higieny i ogólnie wpisuje się w archetyp wyczerpanego twórczo, oszalałego pisarza. Ta kreacja aktorska jest spójna psychologicznie i równie dobrze w spektaklu o innym charakterze mogłaby być rolą tragiczną. Z drugiej strony, zawiera w sobie elementy komiczne, sytuujące się często na granicy kabaretu i pastiszu. W miarę rozwoju spektaklu Kwiatkowski rozpływa się w Gombrowiczu, a Gombrowicz ucieka przed przyprawieniem gęby. Rozpiętość tematyczna tekstu w połączeniu z prędkim tempem i nagromadzeniem wielu środków wyrazu artystycznego – gry rekwizytem, kostiumem, muzycznością, sformalizowanym ruchem scenicznym, wyrazistością aktorską – stwarza wrażenie niestabilności dramaturgicznej. Dekolonizacja, jako temat coraz bardziej bliski naszej codzienności, ważny szczególnie w kontekście migracji uchodźczych, kryzysu klimatycznego i gospodarczego, a nawet podsumowań rządów Elżbiety II, powinien rozgrzewać naszą wyobraźnię do czerwoności. Tymczasem tutaj trudno dostrzec go pod warstwą żartów, w plątaninie skojarzeń. „Bardzo mi się podobało, ale nic nie zrozumiałem”, zasłyszałam w foyer po spektaklu. Można przytaknąć i dodać: „Nie mogę zrozumieć, jak zachwyca, jeśli nie zachwyca”.

Hasłem tegorocznej edycji Festiwalu Prapremier jest „Oświecenie” rozumiane jako kwestia dotyczącą kształtu i perspektyw istnienia świata, w którym żyjemy. Czym jest Oświecenie? – pytał Immanuel Kant w słynnym tekście z 1784 roku. Ponad 200 lat później powracamy do tego pytania, na nowo staramy się zrozumieć, czym może być dziś owo „wyjście człowieka z niepełnoletności”. Zewsząd słychać dziś pesymistyczny refren: kres oświeceniowej tradycji głoszą̨ myśliciele przynależący do rozmaitych tradycji intelektualnych i utożsamiani z różnymi opcjami politycznymi. Do głosu dochodzą ponownie religijne fundamentalizmy, za naszą wschodnią granicą trwa wojna prowadzona nie w imię rozumu, a szaleństwa, na całym świecie wraz z wybuchem pandemii COVID-19 rośnie nieufność wobec nauki, w Polsce zaś łamane są prawa kobiet, mniejszości seksualnych czy uchodźców. Po latach wiary w progres naukowy będący motorem rozwoju cywilizacji zaczynamy wchodzić w okres triumfu tego, co irracjonalne. W kontrze do tego sposobu myślenia chcemy pokazać Oświecenie jako epokę, która cały czas trwa: nie jako fantom, lecz jako żywa rama definiująca kształt naszej teraźniejszości, jako polityka krytycznego myślenia. Dziedzictwo oświeceniowe to nie balast, trup, którego należy reanimować lub dobić, lecz raczej coś jeszcze niezrealizowanego, ciągle niedopełnionego – coś, co dopiero nadchodzi. Temat festiwalu jest próbą reakcji na aktualne, toczące się w Polsce i na świecie, dyskusje o tzw. kryzysie oświeceniowych wartości. Na ile jest on czymś nowym, samoistnym, na ile zaś trwale wpisanym w wewnętrzną dynamikę Oświecenia? Pytanie o Oświecenie jest bowiem zawsze pytaniem o „tu i teraz”: zrozumienie dzisiejszej rzeczywistości bez sięgnięcia do źródeł nowoczesności będzie zawsze niepełne.

P ytania o wartości oświeceniowe stawiają wszystkie prezentowane w czasie Festiwalu Prapremier spektakle. Matka Joanna od Aniołów to opowieść o tym, czego nie da się zobaczyć, o szaleństwie, opętaniu, ale też bezgranicznej miłości. Wstyd to osobista historia dotykająca różnic klasowych – tematyki tak silnie obecnej dziś we współczesnej humanistyce. Żegnaj, Wołyniu! to z kolei inne spojrzenie na proces dekolonizacji. Rodzime produkcje Teatru Polskiego w Bydgoszczy: Życie na wypadek wojny i prapremierowy spektakl Mikity Ilyinchyka, zeszłorocznego laureata Aurory. Nagrody Dramaturgicznej Miasta Bydgoszczy, F*cking in Br ussels, to opowieści o dyktaturach, wojnie i uniwersalnych potrzebach ludzkich.

Przyglądając się Oświeceniu, powracamy do pytania o fundamenty wspólnoty, społeczeństwa, w którym przyszło nam żyć, ale również o suwerenność, autonomię rozumu i jego konkretne, indywidualne użycia. Powszechna dziś próba dekolonizacji rozumu nie może prowadzić do całkowitej jego zagłady. Odrzucając go bowiem, odrzucamy demokrację i kategorię prawdy – to błędna ścieżka, która prowadzi donikąd, do całkowitej katastrofy. Bez próby ponownego przeprowadzenia myśli oświeceniowych będziemy wciąż oddalać się od wolności, którą fanatycy i dyktatorzy coraz częściej próbują nam odebrać.

Każdemu z pokazów spektakli oraz każdemu z czytań szkiców w ramach Aurory będzie towarzyszyło spotkanie z twórczyniami i twórcami.

Aurora. Nagroda Dramaturgiczna Miasta Bydgoszczy

Festiwal Prapremier, organizowany od 21 lat przez Teatr Polski im. H. Konieczki w Bydgoszczy, pragnie wrócić do swoich korzeni skupić się na nowych tekstach dramatycznych wyznaczających kierunki rozwoju współczesnego teatru. Chcemy poszukiwać nowego języka i nowych form teatru, wierząc, że dziś, po 30 latach od zmiany ustrojowej, Polska może stać się swoistym centrum współczesnego dramatu i teatru, dlatego w 2021 r. powołaliśmy międzynarodową nagrodę dramaturgiczną – Aurora. Nagroda Dramaturgiczna Miasta Bydgoszczy, przyznawaną za wybitny dramat współczesny. Aurora to z jednej strony symbol zorzy polarnej, świtu i odnowy, z drugiej zaś symbol rewolucji – idee bliskie Teatrowi Polskiemu. W ciągu ostatnich dwóch dekad polski teatr zapatrzony był w teatr zachodni, inspirując się jego

Tekst: Teatr Polski w Bydgoszczy

estetykami, tematami i tekstami, jednocześnie pomijając swoje korzenie i szukanie inspiracji w regionie. W nowej formule Festiwalu Prapremier pragniemy zwrócić swoje zainteresowanie w drugą stronę – na wschód, gdzie teatralnie, ale i społecznie, i politycznie dzieje się obecnie wyjątkowo dużo. „Wschód” rozumiemy tu w dwójnasób – terytorialnie i geopolitycznie, ale także jako początek, odnowę, powołanie do życia. Wschód to ferment, przenikanie się kultur, religii, systemów politycznych. Wschód to wreszcie tygiel, w którym kotłują się ze sobą narodowe racje, tradycje, często wzajemnie wykluczające się idee, to wreszcie miejsce, gdzie pytania o kondycję człowieka, narodowość, przynależność, prawdę historyczną i społeczną są wciąż żywe i stają się tematem dla t wórców teatralnych, w szczególności zaś dla dramatopisarek i dramatopisarzy.

W 2022 r. zaproszenie do wzięcia udziału w konkursie skierowaliśmy do autorów i autorek z Polski, ale także z: Ukrainy, Białorusi, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii, Gruzji, Armenii, Węgier, Czech, Słowacji, Albanii, Chorwacji, Serbii, Bośni i Hercegowiny, Mołdawii, Rumunii, Macedonii, Słowenii, Bułgarii, Czarnogóry, Kosowa, Kazachstanu, Kirgistanu, Tadżykistanu, Uzbekistanu, Azerbejdżanu, Turkmenistanu. Nabór tekstów w językach polskim, angielskim, ukraińskim bądź rosyjskim trwał do 15 maja. Do tegorocznej, II edycji Aurory zgłoszonych zostało 195 utworów spełniających wymogi regulaminowe. Wśród nadesłanych utworów znalazło się 107 dramatów w języku polskim, 33 w jęz. ukraińskim, 33 w jęz. rosyjskim i 22 w jęz. angielskim. Ich autorki i autorzy pochodzą z 15 krajów: Serbii, Macedonii, Rumunii, Finlandii, Chorwacji, Ukrainy, Azerbejdżanu, Białorusi, Bośni i Hercegowiny, Litwy, Kosowa, Kazachstanu, Kirgistanu, Gruzji oraz Polski. W pierwszym etapie konkursu trzyosobowe jury w składzie: Davit Gabunia (uznany pisarz i dramatopisarz gruziński), Julia Holewińska (dramatopisarka polska, wicedyrektorka Teatru Polskiego w Bydgoszczy), Veronika Skliarova (ukraińska producentka teatralna, menedżerka kultury, krytyczka teatralna i dziennikarka) oraz

Agnieszka Lubomira Piotrowska (tłumaczka dramatów z jęz. rosyjskiego, członkini Zarządu sekcji C Stowarzyszenia Autorów ZAiKS), wybrało pięć finałowych tekstów, które zostaną zaprezentowane w formie szkiców scenicznych w trakcie Festiwalu Prapremier. Listę finalistów i finalistek konkursu poznaliśmy 30 czerwca 2022. Jury, po przeczytaniu 195 utworów z 15 krajów posta-

nowiło, zakwalifikować do finału następujące autorki i następujących autorów: Staša Bajac (Ta będzie taka sama, tytuł oryginalny: Ova će biti ista, Serbia), Marta Sokołowska (Proszę, niech zapanuje pokój, Polska), Luda Tymoshenko (Pięć pieśni Polesia, tytuł oryginalny: Пять пісень полісся, Ukraina), Elise Wilk (Zniknięcia, tytuł oryginalny: Disapariţii, Rumunia), Nina Zakhozhenko (Ja, wojna i plastikowy granat, tytuł oryginalny: Я, війна і пластикова граната, Ukraina). W kolejnym etapie pięcioosobowa kapituła w składzie: Agnieszka Holland (polska reżyserka i scenarzystka filmowa), Natalia Worożbyt (dramatopisarka ukraińska, reżyserka, scenarzystka, kuratorka projektów teatralnych i społecznych), Davit Gabunia, Julia Holewińska, Agnieszka Lubomira Piotrowska, wybierze zwycięski tekst i przyzna Aurorę. Nagrodę Dramaturgiczną Miasta Bydgoszczy w wysokości 50 000 zł. Dodatkowe nagrody dla finalistów przyzna Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, które jest partnerem konkursu. Zwycięzców poznamy podczas XXI edycji Festiwalu Prapremier. Gala wręczenia Aurory odbędzie się 29 października w Pałacu w Ostromecku.

Życie na wypadek wojny, fot. Magda Hueckel

Matka Joanna od Aniołów, fot. Magda Hueckel

„W improwizacji piękne jest to, że każdą sytuację, każdą scenę trzeba – żeby miała ona sens – szczelnie opakować w emocje. Spontaniczne, bo nie ma czasu na przygotowanie siebie do roli, w którą wchodzimy. Więcej nawet – my po prostu nie wiemy przed daną sceną, kogo za chwilę będziemy grać” – mówią Jagoda Ptaszyńska i Agnieszka Szałkowska, aktorki z teatru improwizowanego wymyWammy. Zobaczymy je w filmie In Between/Pomiędzy, którego premiera odbędzie się w kinie Orzeł podczas 10. Festiwalu Teatrów Improwizowanych „Improdrom”.

Siedemdziesiąt procent impro w człowieku

Rozmowa z Jagodą Ptaszyńską i Agnieszką Szałkowską.

Rozmawia: Anna Tarnowska

Film In Between/Pomiędzy jest inny niż filmy zazwyczaj wyświetlane w kinie. Dlaczego?

Po pierwsze, film nie ma scenariusza, wszystkie dialogi powstały na żywo, nie wiedziałyśmy, w jakie role wejdziemy, kogo będziemy grać i jak to się wszystko potoczy. Do samego końca nie wiedziałyśmy też, jaka historia z tego powstanie, jaka będzie chronologia zagranych scen i czy w ogóle powstanie z tego jedna historia, czy też wiele różnych.

I jak wyszło?

Efekt jest naprawdę ciekawy. Udało się ułożyć to w jedną historię, ale nie rozwój akcji jest tutaj kluczem, a postaci, które gramy. Jest dużo o przyjaźni, o nas – bo znamy się i pracujemy razem długo, o zaufaniu, ale też o trudnych emocjach, które towarzyszyły nam podczas pandemii, bo wtedy zaczęły się zdjęcia do filmu. Jest niepewność jutra, niepewność relacji, strach, izolacja, potrzeba bliskości… Trzeba to po prostu zobaczyć, bo praca na planie z zasady musiała być inna, więc i efekt jest zaskakujący dla widzów, którzy oczekiwaliby klasycznego rozwoju akcji – metoda impro jest przecież metodą stosowaną w teatrze, jego specyficznym rodzaju, bo improwizowanym.

Na czym polega metoda impro?

Mówiąc w skrócie: na wypełnianiu treścią scen ad hoc, bez scenariusza. Aktorzy spontanicznie, będąc na scenie tu i teraz, kreują świat

i postaci bez wcześniejszego przygotowania, inspirując się sugestiami od publiczności. To od widzów czerpiemy energię. I tworzymy spektakl na bieżąco przy wykorzystywaniu umiejętności i technik, których od kilkunastu lat się uczymy. Za każdym razem sceny czy postaci są dla nas niespodzianką, a cały fenomen tej metody polega na reagowaniu na to, co nas zastanie na scenie.

Ale na planie filmowym In Between/Pomiędzy nie było przecież publiczności.

Dlatego tę energię musiałyśmy czerpać od siebie nawzajem. Byłyśmy zdane na siebie, do tego w dość niekomfortowej dla nas sytuacji, którą stwarza obecność kamery. Praca na scenie jest nam bardziej znana, poruszamy się w tym składzie od dziesięciu lat, wiemy, gdzie jest publiczność, gdzie są światła itd. A w czasie pracy nad filmem wszystko było bardzo nowe: zamiast widzów były kamery. Zamiast interakcji z publiką, reagowania ze sceny na jej komentarze i reakcje – odgłos filmowego klapsa. Zamiast jednej przestrzeni – co rusz inne miejsce, do tego nieznane nam do momentu kręcenia danej sceny.

Kadr z filmu In Between/Pomiędzy. Od lewej: Alicja Dobrowolna, Agnieszka Szałkowska, Katarzyna Chmara i Jagoda Ptaszyńska

Nie wiedziałyście, gdzie będziecie grać? A czy znałyście chociaż tematykę kolejnych scen?

Nic z tych rzeczy. Ten film powstał bez scenariusza. Jedyne, co dostawałyśmy jako wskazówki, to kostium i makijaż, a dopiero później – lokalizacja. Byłyśmy zawożone w dane miejsce, kamera startowała, a my – grałyśmy. I to było chyba największe wyzwanie: odnaleźć się w nowej przestrzeni, w dodatku bez reakcji publiczności. Bo nie da się na bieżąco sprawdzić, czy to, co tworzymy, jest interesujące i warto to rozwijać, czy raczej zmieniać kierunek.

Nie było dubli?

Jako takich dubli nie było. Natomiast nagrywane były kolejne warianty danej sceny. I z nich w ybierane były najlepsze. Z tyłu głowy miałyśmy ciągle świadomość braku publiczności i to, że reakcje na nasze wykreowane postaci będą później: podczas oglądania filmu, kiedy już niczego nie da się zmienić.

In Between/Pomiędzy

To film niezwykły, chociażby ze względu na sam proces jego powstawania. Aktorzy pracowali nad nim bez scenariusza, tworząc dialogi i prowadząc akcje spontanicznie przed kamerą. Na tym właśnie polega metoda improwizacji, która skupia się na kreowaniu postaci i rzeczywistości za pomocą umiejętności i wyobraźni aktora. Jedyne, co dostawali przed zagraniem sceny, to przygotowany przez kostiumologa strój. Ramą do tworzenia akcji było też konkretne miejsce, do którego aktorki i aktorzy byli przywożeni tuż przed kręceniem ujęć. Reszta zależała od ich umiejętności, współpracy, pomysłu, wczucia się w chwilę.

Improwizacje na planie uważnym okiem obserwowały trzy kamery prowadzone przez bydgoskich dokumentalistów: Dariusza Gackowskiego, Jarosława Piskozuba i Remigiusza Zawadzkiego. Oprawę muzyczną filmowi zapewnił Artur Maćkowiak, znany bydgoskiej publiczności ze swoich licznych projektów muzycznych. Animowaną czołówkę opracował inny bydgoski artysta – Łukasz Wiese. Całość złożył i zmontował Remigiusz Zawadzki.

Co z tego powstało? Niezwykle barwna opowieść o czterech przyjaciółkach (w tych rolach aktorki z bydgoskiego teatru improwizowanego wymyWammy), które próbują radzić sobie w różnych życiowych sytuacjach. Oddalone od siebie, próbujące przełamać

Dla kogo jest ten film?

Dla wszystkich. Warsztat impro pewnie najbardziej docenią ci, którzy zajmują się tym zawodowo, ale ciekawym przeżyciem dla widza może być oglądanie filmu ze świadomością, że my, aktorki, dokładnie tak samo jak widzowie, nie wiemy, co za chwilę się wydarzy. Co powie partnerka w filmie, w którą stronę skręci dialog, jak potoczy się akcja, ile potrwa. Tym samym widz może być w samym procesie tworzenia scen. To sytuacja podobna do tej, kiedy zapraszasz gości na kolację, ale nie podajesz gotowego dania, tylko zapraszasz do kuchni i pozwalasz patrzeć na sam proces tworzenia potrawy. To będzie dziesiąta edycja stworzonego przez was festiwalu. I ostatnia. Nie żal wam?

Improdrom to dziecko, które dorosło i wypuszcza się w świat: z małego lokalnego festiwalu, na którym pokazywały się początkujące grupy impro, zrobiła się międzynarodowa impreza z naprawdę znaczącymi nazwiskami. Ale samo impro nie znika z naszego życia. Dziesiąta odsłona festiwalu po prostu zamyka pewien etap, ale nie oznacza, że nie będziemy dalej korzystać z metody improwizacji w naszej pracy. Przeciwnie – będzie to jedno z głównych naszych narzędzi. Chyba inaczej nie możemy – tak jak człowiek składa się w siedemdziesięciu procentach z wody, tak my składamy się w siedemdziesięciu procentach z impro.

pogłębiające się poczucie izolacji, wspominają, marzą i śnią. Próbują odszukać się nawzajem w świecie, wspólnym przecież, ale jednak zawsze swoim własnym, odmiennym.

W tym filmie nie zobaczymy kryminalnej intrygi, efektów specjalnych czy klasycznego rozwoju akcji. Nie zobaczymy niczego, co zazwyczaj widzimy w kinie. Bo zobaczymy dużo więcej: emocje, które wychodzą ze szczelin pomiędzy równoległymi rzeczywistościami, napięcie między ludźmi, sięganie po marzenia, próby radzenia sobie ze zwykłą rzeczywistością. I to wszystko ze znakomitą grą aktorską Katarzyny Chmary, Jagody Ptaszyńskiej, Agnieszki Szałkowskiej i Alicji Dobrowolnej, które od lat na scenie bydgoskiego Emceku (i nie tylko) pokazują jedyne w swoim rodzaju spektakle teatralne impro. To będzie niezwykła filmowa podróż na granicy jawy i snu.

Film In Between/Pomiędzy:

w rolach głównych: Katarzyna Chmara, Alicja Dobrowolna, Jagoda Ptaszyńska, Agnieszka Szałkowska

gościnnie wystąpili: Adam Kiziorowski, Dan Seyfried, Jacek Stefanik, Piotr Zdebski

zdjęcia: Dariusz Gackowski, Jarosław Piskozub, Remigiusz Zawadzki

muzyka: Artur Maćkowiak

dźwięk: Bartosz Jaworski

scenografia i rekwizyty: Mona Grabarek

kostiumy: Magdalena Kwiatkowska

koncepcja filmu i montaż: Remigiusz Zawadzki

produkcja: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

Jeff Ballard to jedna z najznamienitszych postaci współczesnego świata muzycznego i jeden z najlepszych perkusistów jazzowych. W tym roku wystąpił w Bydgoszczy podczas Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Perkusyjnej DRUMS FUSION. Zapraszamy do obejrzenia wywiadu z artystą na profilu FB Drums Fusion i kanale YouTube Emcek Bydgoszcz w zakładce Drums Fusion Extras oraz do posłuchania na stronie Radia Kultura w zakładce Podcasty.

Jeff Ballard dorastał w Santa Cruz w Kalifornii. Wspomina, że jako dziecko spędzał wiele godzin w rodzinnym domu, słuchając płyt z kolekcji ojca, który był dla niego pierwszą i jedną z największych inspiracji. Jako muzyczny erudyta oraz perkusista z zamiłowania to właśnie ojciec wprowadził Jeffa w muzyczny świat. „Count Basie, Ella Fitzgerald, Louis Armstrong, Sérgio Mendes, Oscar Peterson i wielu innych – myślę, że ta wczesna ekspozycja uczyniła mnie częścią tego, kim jestem dzisiaj, szczególnie w odniesieniu do mojej miłości do dźwięku” – wspomina.

Droga muzyczna Jeffa Ballarda zawsze była otwarta, a sam muzyk chętnie podejmował się (i do dziś podejmuje) współpracy z różnymi składami i w różnych stylach muzycznych, bo, jak mówi: „Wyzwanie polega na poszukiwaniu specyficznych potrzeb muzyki. Radość jest w odkryciu”.

Jeff Ballard, światowa ikona perkusji

Tekst: Sabina Stankiewicz

W wieku dwudziestu pięciu lat zaczął grać z Rayem Charlesem. „Każdego roku koncertowaliśmy z zespołem przez osiem miesięcy. Mimo że często graliśmy te same utwory i aranżacje każdego wieczoru, Ray zawsze potrafił sprawić, że czuliśmy się tak, jakby to był pierwszy raz. Musiałem tylko obserwować stopy Raya, żeby wiedzieć, gdzie i jaki chce mieć groove”.

Po trzech latach współpracy z Rayem Charlesem Ballard przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie znalazł podobnie myślących muzyków, którzy czerpali z tradycji, jak również poszukiwali własnej i nterpretacji gry i ekspresji w muzyce. Kurt Rosenwinkel, Mark Turner, Brad Mehldau, Avishai Cohen, Guillermo Klein, Larry Grenadier, Ben Allison czy Chick Corea – to tylko niektóre z postaci, z którymi współpracował.

W ciągu ostatniej dekady Ballard zaprojektował swoją własną, przesyconą indywidualizmem koncepcję dźwiękową i rytmiczną. Jako perkusista nieustannie poszukuje nowych brzmień i rozwiązań muzycznych, co słychać nie tylko w technice jego gry, ale także w doborze instrumentarium – od klasycznych vintage zestawów perkusyjnych po nietypowe perkusjonalia z całego świata.

Ballard od kilku lat intensywnie współpracuje z wieloma uniwersytetami muzycznymi na całym świecie, m.in. w Szwajcarii, Francji i Włoszech, gdzie wykłada, prowadzi szkolenia, szkoły letnie oraz nagrywa kolejne płyty. Współpracownicy oraz muzycy podkreślają szczególnie jego oddanie, indywidualizm, nieustanną pracę nad własnym warsztatem i niezwykłą otwartość na każdy rodzaj inspiracji. „Wolność jest jedynym obowiązkiem” – to zdanie usłyszy każdy, kto zapyta Jeffa o istotę działań w muzycznym świecie.

fot. Dariusz Gackowski

Podróż zimowa

Fremd bin ich eingezogen, Fremd zieh’ ich wieder aus.

[Wilhelm Müller, Die Winterreise]

W czwartkowy wieczór 13 października, w ramach 11. Fonomo Music & Film Festival, o godzinie 20.30 Emcekowe kino Orzeł wyświetli na srebrnym ekranie najnowsze dzieło Ulricha Seidla Rimini (2 022). Prowokacyjny reżyser, scenarzysta i producent filmowy – dzięki swym pamiętnym filmom, jak choćby uhonorowane grand prix na festiwalu w Wenecji Upały (2001), nominowany do canneńskiej Złotej Palmy Import/Export (2007) czy też tryptyk Raj (2012––2013) – dał się już dobrze poznać widzowi jako bezlitosny krytyk austriackiego społeczeństwa (w czym śmiało upatrywać można artystyczne powinowactwo z wczesnym Michaelem Hanekem). W swojej najnowszej produkcji zdaje się jednak nie poprzestawać na prostych tezach i czarno-białej (czarnej?) wizji świata; w zamian

widz otrzymuje coś bardziej skomplikowanego: historię mieniącą się relatywnie wszystkimi odcieniami szarości (mimo pozornej jaskrawości świata przedstawionego).

Wydaje się, że styl Seidla ewoluował, a Rimini zyskało wreszcie coś, czego brakowało jego poprzednim produkcjom, to jest czysto egzystencjalną nadbudowę, coś, co sprawia, że film jest po prostu bardziej ludzki, empatyczny, czuły, jak to mówią – „życiowy”. Bohater bowiem nie jest już tutaj zbiorowy, statystyczny czy symboliczny; oko kamery fokalizuje się na wyekstrahowanych z tłumu losach barwnej dramatycznej jednostki. Różnica jest więc zasadnicza – jak między Kenem Loachem a Mike’em Leigh. Można by się nawet z bohaterem identyfikować, gdyby nie to, że jest, jaki jest – dość odpychający. I jest to eufemizm.

Protagonistą w Rimini jest przeto niejaki Richie Bravo (w tej roli jakby „urourke’owiony”, świetny Michael Thomas), wieczny lekkoduch i mierzchnąca gwiazda schlager music (jego piosenki-przerywniki są dla rozwoju akcji uzupełnieniem lepszym niżeli komentarze antycznego chóru!). Śliski człowiek o aparycji cyrkowego niedźwiedzia, w płaszczu

Tekst: Emilia Walczak

fot. materiały prasowe Aurora Films

z foczych futer, o odsłoniętej klacie i tlenionych żółtych włosach. Do tego żigolak, alkoholik i hazardzista. Dając występy przed seniorami (przede wszystkim jednak – przed seniorkami) w tytułowym włoskim kurorcie, dorabia sobie przy okazji jako męska prostytutka (jak to u Seidla – z całym naturalizmem scen przedstawionych). Żyje z dnia na dzień, nie przejmując się nadto niczym, przepija gaże, przetraca ostatnie euromoniaki w jednorękim bandycie, aż do momentu, gdy w jego życie wkroczy znienacka… jego własna osiemnastoletnia córka z nieprawego łoża (Tessa Göttlicher), żądająca natychmiastowego finansowego zadośćuczynienia za wszystkie stracone lata. Jakby tego było mało, córka ta zadała się jeszcze z budzącym nieufność przybyszem z Bliskiego Wschodu, a ich wspólne intencje pozostają dla Richie’ego – jak również dla wykańczanego emocjonalnie przez Seidla widza – nie do końca jasne…

Akcent kryzysu migracyjnego jest tu zresztą bardzo wyraźnie zaznaczony – opustoszałe zimowe Rimini (świetnie współgrające zresztą z życiowym momentem, w jakim znajduje się Richie Bravo – momentem już „po sezonie”) pełne jest koczujących pod gołym niebem ciemnoskórych uchodźców. Jak rozwiązać ten problem?, co zrobić z „obcymi”? – pytania te zdają się wisieć w mroźnym powietrzu. Od tych rozważań może być już całkiem niedaleko do postaci ojca głównego bohatera (Hans-Michael Rehberg; co cieka-

we – była to ostatnia rola aktora, a film został zadedykowany jego pamięci; co jeszcze ciekawsze – i smakowicie intertekstualne – Rehberga możemy pamiętać z roli Rudolpha Hössa w Liście Schindlera Stevena Spielberga, a u Seidla znów gra – strupieszałego co prawda, lecz jednak – nazistę). Postać ta jest w ogóle – mimo że drugoplanowa – dla filmu bardzo istotna. Ot, choćby jego zagubienie i niemożność ucieczki z domu opieki w początkowej scenie Rimini dają nam klucz do interpretacji całości: dzisiejszy świat jest duszny i w dodatku nie ma zeń dokąd uciec, zarówno przed spadającymi zewsząd kryzysami zewnętrznymi, jak i naszymi własnymi, wewnętrznymi demonami. Monodram Rehberga w scenie końcowej – nie może być inaczej – do słów Wilhelma Müllera („Przybyłem tu jako obcy i jako obcy wyjadę” itd.) i w takt Podróży zimowej Franza Schuberta jest wyrazem najwyższej człowieczej samotniczej niemocy wobec absolutnego bezsensu istnienia. To pierwszy brutalny morał Rimini – bo właśnie o samotności we współczesnym symulakrum traktuje ten wspaniały film.

No i do tego jeszcze bezbłędna, precyzyjnie chłodna Seidlowska forma. Długie, statyczne ujęcia, charakterystyczne szerokie kadrowanie znanego z wcześniejszych filmów Seidla operatora Wolfganga Thalera, zrealizowane w panoramicznym systemie CinemaScope. Kadry doskonale, po malarsku wręcz zakomponowane, często idealnie symetryczne względem pionowej osi ekranu, jakby hiperrealistyczne. W zderzeniu z chaosem świata wewnętrznego bohaterów (i bohaterek!), do którego wraz z Seidlem odbywamy oczyszczającą podróż – świata pełnego surrealnych, często delirycznych wręcz absurdów – powodują one początkowe zdumienie, powoli przechodzące w dyskomfort, aż po końcową konkluzję, że coś tu jest nie tak. Ano, jest bardzo nie tak. Tak w ogóle. I to jest drugi – bezlitosny – morał płynący z tej historii. Więcej nie trzeba. Pozostaje już tylko skapitulować i obejrzeć film Seidla. Albo odwrotnie – kolejność czynności dowolna.

fot. materiały prasowe Aurora Films

Jak poznaliście Roberta? Czy od początku relacja ta miała znamiona artystyczne, czy jednak na starcie było coś zupełnie innego?

Zuzanna Filipowska: Roberta poznałam na ślubie naszej wspólnej przyjaciółki. Od początku była to relacja prywatna. Jego twórczość obserwowałam niejako przy okazji. Dla mnie był przede wszystkim przyjacielem, mężem Magdy – mojej najbliższej przyjaciółki, bliskim człowiekiem, osobą, na którą zawsze mogłam liczyć. Przez parę lat byliśmy sąsiadami na poznańskich Jeżycach i wspólnie, jako dwie zaprzyjaźnione rodziny, spędzaliśmy razem czas. Jeździliśmy razem na wakacje, razem spędzaliśmy weekendy, spotykaliśmy się popołudniami na placu zabaw. Miałam przyjemność towarzyszyć Magdzie i Robertowi podczas jego wystawy w Paryżu w 2015 roku. Niesamowitym doświadczeniem dla mnie było też pozowanie Robertowi, wspólnie z Magdą, do jego kompozycji, które potem wykorzystywał w swoich pracach. Ale moja relacja z Robertem od początku do końca miała przede wszystkim charakter prywatny. Madzia i Robert byli jednymi z moich najbliższych przyjaciół, a najbliższymi w Poznaniu. Dzięki temu, że mieszkaliśmy tak blisko siebie, łatwiej było nam sobie pomagać. Wspieraliśmy się w trudnych momentach, w chorobach i kryzysach życiowych. Towarzyszyliśmy sobie, jako dwie zaprzyjaźnione rodziny, także przy narodzinach naszych kolejnych dzieci (w niewielkim odstępie czasu urodziła się moja córka Melania i drugi syn Magdy i Roberta – Jerzy). Z kolei mój pierwszy syn, Stasiu, przyjaźni się z starszym synem Madzi i Roberta, Miłoszem. Nasze dzieci nadal wychowują się obok siebie. Robert był wspaniałym wujkiem, uwielbiającym spędzać czas z dziećmi na dywanie, na wspólnej zabawie i szaleństwach. W swojej pracowni budował dla dzieci zjeżdżalnię, zawsze pozwalał im chwycić pędzel czy młotek i wspólnie coś porobić.

Zanurzony w malarstwie

Rozmowa z Magdaleną Proch, Zuzanną Filipowską oraz Bartkiem Świąteckim z Fundacji im. Roberta Procha – o życiu i twórczości Roberta Procha.

Rozmawia: Kuba Ignasiak

Bartek Świątecki : Poznawaliśmy się kilka razy, podczas wspólnego malowania. Pierwszy raz spotkaliśmy się w 2006 roku we Wrocławiu, podczas malowania na Meeting Of Styles. Rok później po raz kolejny spotkaliśmy się na festiwalu Above The Grey w Bydgoszczy. Podczas tego malowania poznałem Marcina Płocharczyka i zacząłem się tu pojawiać regularnie. Podczas tych pierwszych, „grafficiarskich” imprez Robert niesamowicie odstawał od reszty. Malował obrazy, które od razu były zauważalne i komentowane.

W 2007 roku w Bydgoszczy powstała luźna grupa artystów współpracująca ze sobą w mniejszych lub większych podgrupach. Robert był zawsze trzonem tych działań. Wiesz, przez kilka dni wspólnego malowania ściany na rusztowaniu masz przegadane wszystkie tematy – od muzyki, książek po sprawy życiowe. Ta relacja była budowana na wielu płaszczyznach.

Magda Proch: Poznaliśmy się z Robertem jako nastolatkowie, kiedy przeniósł się z gimnazjum w Fordonie do „Plastyka” (Państwowego Liceum Plastycznego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy – dop.  red.). Początkowo za nim nie przepadałam. Pewnego dnia nasza wychowawczyni uznała, że powinniśmy siedzieć parami mieszanymi w ławkach, by ukrócić nasze polemiki lekcyjne. I tak zostaliśmy „kolegami z ławki”. To, co zdawało mi się wtedy karą, pozwoliło mi go naprawdę poznać. Bardzo trudno było oprzeć się jego urokowi. Tak zaczęła się nasza przyjaźń…

Kiedy pojawiła się sztuka?

Magda: To nie było tak, że sztuka się pojawiła. Robert po prostu malował. Zawsze malował. To było jego życie, od najmłodszych lat. Był człowiekiem, który rysował wszędzie, nawet na serwetkach w restauracji, w pociągu, na ścianie w klubie podczas wyjścia z przyjaciółmi…

Zawsze znalazł jakiś świstek, jakieś miejsce w przestrzeni, które można było przerobić na dzieło sztuki.

Zuza: Dokładnie tak. Mam wrażenie, sztuka po prostu płynęła w jego żyłach, jak krew.

Co sprawiło, że ta sztuka traktowana (wciąż?) jako „hobby” nagle stała się sposobem na życie?

Zuza: Robert nigdy nie traktował sztuki jako hobby. To była integralna część jego życia. Chociaż sięgał po różne formy – od graffiti po animację – to rysunek i malarstwo było mu zawsze najbliższe. Będąc już na uczelni, na stanowisku asystenta na wydziale animacji, równolegle re-

Robert Proch, fot. Damian Christidis

alizował projekty malarskie. I kiedy musiał podjąć decyzję, czy robić doktorat na uczelni, wiedział już, że to nie jest jego droga. Naturalnym wyborem było zanurzenie się w malarstwie. Jednocześnie świat odpowiedział propozycjami projektów i wystaw i okazało się, że można utrzymywać siebie i rodzinę, robiąc to, co się kocha, w czym jest się najlepszym. Robert zawsze mówił, że wygrał los na loterii – robi to, co kocha, i jednocześnie zarabia na tym pieniądze. Uważał się za szczęściarza.

Bartek: Zgadzam się z Zuzą. Robert miał bardzo jasno określone cele i szedł jak walec w wyznaczonym kierunku – szalenie mi to imponowało. Wiesz, środowisko graffiti, z którego się wywodzę, było w tamtym czasie strasznie niekonkretne i chaotyczne. Więcej było imprezowania niż malowania. Robert, ze swoją charyzmą i  szybkością malowania, podkręcił niesamowicie tempo i jakość pracy. Ściany w Bydgoszczy bardzo szybko pootwierały nam różne możliwości w ystaw i wyjazdów. Robert był na nie absolutnie przygotowany i wykorzystał swój moment w stu procentach. Zawsze miałem wrażenie, że był kilka kroków przed całą resztą.

Magda: Odejście z uczelni było dla Roberta punktem zwrotnym. To była bardzo trudna decyzja. Środowisko uczelniane mocno go wtedy k rytykowało. Postawił wszystko na jedną kartę. Nigdy nie żałował tej decyzji. W stu procentach poświęcił się malarstwu.

Czy na początku była to dla niego ekscytacja, wiatr w żagle, czy jednak ciężar? A jeśli ciężar, to jak sobie z nim radził?

Magda: Malowanie nigdy nie było dla niego ciężarem. Zawsze miał masę pomysłów, jarał się kolejnymi tematami, eksperymentował, stale szukał. Uwielbiał cytat Michaela Lipseya: „Art is making a thing, and then trying to make a better one, and you keep doing this until you die, and that’s a pretty good life” – myślę, że to świetnie opisuje jego podejście. Ciężarem były oczekiwania innych ludzi, oczekiwania galerii, presja, by za każdym razem pokazywać coś lepszego i jeszcze lepszego.

Bartek: Trudno jest nawet opowiedzieć, z jaką lekkością on malował. Nie zliczę momentów, w których oglądałem go przy pracy i nie wierzyłem w to, co się dzieje na ścianie, co on tam w yprawia. Wiesz, w tym 2007 roku malowanie pędzlem i puszką, mieszanie tych mediów to nie były takie oczywiste sprawy. Dla nas wszystkich oderwanie się od pewnych schematów myślenia

o obrazie było strasznie powolnym procesem. Dla Roberta było to czymś oczywistym i bardzo prostym. Bardzo dużo mu zawdzięczam – w tym lekkim podejściu, byciu bardziej elastycznym pod ścianą. Robert nigdy niczego nie ukrywał. Chętnie dzielił się swoją malarską wiedzą. Za każdym razem wspólne malowanie było dla mnie ogromną lekcją.

Magda: Robert borykał się w życiu z różnymi „ciężarami”. Presja plus oczekiwanie to podstępny duet. Cóż… Finalnie sobie nie poradził.

Bartek: Z każdą kolejną wystawą Robert coraz więcej oczekiwał sam od siebie. Podnosił sobie próg na niewyobrażalny poziom. Myślę, że był bardzo zmęczony. Może nie samym malowaniem, a budowaniem tego wszystkiego – relacji z galeriami, z kolekcjonerami, kolejnymi terminami, które cały czas goniły.

Zuza: Radził sobie tak, jak umiał, tymi sposobami, które były dla niego dostępne. To, czego brakuje w formalnym kształceniu artystycznym, to zadbanie o psychikę. Brakuje pokazania tym młodym ludziom, że można na różne sposoby radzić sobie z presją, z oczekiwaniami otoczenia, z własnymi zwątpieniami. Myślę, że wielu twórców zmaga się z podobnymi trudnościami. Chciałabym, żeby mieli na swojej drodze możliwość odkrycia, że po wsparcie można sięgnąć, że nie trzeba borykać się w życiu ze wszystkim samemu. Żałuję, że Robert nie zdążył nauczyć się sięgać po pomoc. No właśnie, jak na ten sukces reagowało jego otoczenie?

Magda: Robert nienawidził słowa „sukces”! Nie lubił być na świeczniku. Zawsze mówił też, że nie jest artystą, tylko rzemieślnikiem sztuki.

Bartek: Nie znam osoby ze swojego otoczenia, która nie byłaby zachwycona pracami Roberta. Jego wystawy czy ściany były zawsze punktem odniesienia dla całej reszty artystów. Myślę, że Robert miał świadomość, że wszyscy stoimy za nim murem i go podziwiamy.

Jakimi ludźmi otaczał się Robert?

Zuza: Przede wszystkim przyjaciółmi. Miał ich naprawdę sporo, co widać po tym, ile osób teraz angażuje się w prace fundacji i zachowanie jego dorobku. Bardzo cenił sobie swoich przyjaciół, podtrzymywał kontakty, dzwonił do osób spoza Poznania, dbał o relacje. Ludzie byli dla niego ważni.

Bartek: Mieliśmy taką tradycję, że w środy się zdzwanialiśmy – on u siebie w pracowni, ja w swojej. To były takie niekończące się rozmowy przy malowaniu obrazów – o wszystkim i o niczym. Dużo opowiadał o swoich planach i obrazach, nad którymi pracuje. Dużo słuchał i podpowiadał. Potrafiło się to ciągnąć godzinami…

Magda: Przyjaciele byli dla niego najważniejsi. Bardzo dbał o te relacje. Pracował sam, w domu, ale nigdy samotnie, zawsze z kimś na łączach. Jak rozwijała się jego artystyczna ścieżka (umówmy się, że był raczej multiartystą)? Był w tym jakiś schemat?

Magda: Najpierw była szkoła podstawowa i zajęcia plastyczne. Dodatkowe zajęcia w „plastyku”. To tam został zauważony przez dyrektora i zaproponowano mu, by zmienił gimnazjum i przeniósł się do „plastyka”. Realizował pierwsze zlecenia, za które kupował materiały na zajęcia z rysunku i  malarstwa. Starczyło też na puszkę farby, na pierwsze ściany… Ukończył liceum plastyczne i został przyjęty na Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu. Tam z kolei ukończył wydział animacji. To była bardzo formalna droga, na której miał szczęście trafić na osoby, które pchnęły go do przodu.

Bartek: Myślę, że jego droga była podobna do drogi każdego młodego dzieciaka malującego ściany w tamtym czasie. Większość środowiska polskiego urban artu (malarzy/muralistów) skończyło liceum plastyczne albo akademię. Każdy z nas ma podobne doświadczenie, z tą różnicą, że Robert od początku był ukształtowany. On wiedział, co robi i dokąd to zmierza. Każda następna ściana konsekwentnie rozwijała poprzednią. Każda kolejna w ystawa podwyższała poprzeczkę. Nie znam złego obrazu Roberta. Nie jestem w stanie wskazać słabej ściany. To jest fenomen tego chłopaka!

Myślicie, że Robert miał w którymś momencie poczucie osiągnięcia szczytu (kariery / umiejętności / realizacji założonych celów…), czy raczej było to nastawienie, że jeszcze wszystko przed nim?

Zuza: Wydaje mi się, że Robert nie myślał w tych kategoriach. Był w ciągłym ruchu, w zmianie, w sprawdzaniu, ale to nie były ruchy skierowane w  stronę jakiegoś wyimaginowanego szczytu kariery. Raczej skręcał w różne boczne dróżki, szukając tam czegoś dla siebie. Z rozmów z nim wiem, że na pewno myślał o dużej publikacji, o albumie ze swoimi dotychczasowymi pracami, o kolejnych ścianach, kolejnych wystawach… W ostatnich latach swego życia eksperymentował też z drewnem i rzeźbą.

Magda: Nie miał ambicji nic zdobywać. Chciał malować dobre obrazy. Skupiał się na pracy, na warsztacie, traktował to bardzo poważnie. Każda dobra wystawa była dla niego budująca i dawała energię do tworzenia kolejnego projektu.

Bartek: Wydaje mi się, że w ostatnim roku jego twórczość przeszła sporą metamorfozę techniczną. Robert często opowiadał, że punktem w yjścia w obrazie była plama, przetarcie koloru, coś, co daje taki kreatywny bodziec – impuls do kompozycji i tematu. To było takie „poszukiwanie w plamie”, które daje sporo zabawy i wymaga k reatywności – bardzo spontaniczne i intuicyjne działanie. Ostatnie obrazy Roberta miały zupełnie inną konstrukcję. Malował dużo ze zdjęć – robił dużo sesji modelom w swoim studio. Planował całą kompozycję od początku do końca. Nie wiem, czym to było spowodowane. Dużo o tym rozmawialiśmy i kompletnie nie rozumiałem tej potrzeby, tak mocnej zmiany podejścia do pracy.

Opowiedzcie, proszę, o działaniach fundacji.

Zuza: Fundacja to inicjatywa przyjaciół Roberta i wielbicieli jego twórczości. Naszym celem jest zachowanie pamięci o jego dorobku.

Robert odszedł od nas 17 lipca 2019 roku, pozostawiając po sobie tysiące rysunków i szkiców, setki gotowych obrazów, kilkadziesiąt pomysłów na nowe projekty, kilkanaście animacji, kilkanaście murali i ścian w przestrzeni publicznej, parę niedokończonych płócien, kilka drewnianych asamblaży.

Po paru miesiącach od jego śmierci zaczęliśmy rozmawiać o tym, co dalej z obrazami, co dalej z pozostawionymi szkicami, jak zaopiekować się tym dorobkiem, jak o niego zadbać. Od początku olbrzymim wsparciem dla Magdy byli przyjaciele i koledzy Roberta ze świata artystycznego. To oni zainicjowali temat fundacji i do dzisiaj są niezwykle zaangażowani w nasze działania. Fundacja powstała oficjalnie 30 maja 2020 roku, przy wsparciu Pawła Kity, a z inicjatywy wypowiadającego się tu również Bartka Świąteckiego (Pener) i Daniela Kalińskiego (Chazme). W nasze kolejne projekty angażuje się rzesza osób, która robi to z upełnie bezinteresownie. W październiku 2021 roku udało nam się, dzięki zaangażowaniu Cezarego Hunkiewicza i Ani Bakiery z Galerii Brain Damage w Lublinie, zrealizować wystawę Robert Proch. Broken Timeline – pierwszą w Polsce przekrojową wystawę prezentującą dorobek Roberta. Dzięki wsparciu Mateusza Gapskiego (Bezt) możliwe było przygotowanie limitowanej edycji printów z obrazami Roberta, które rozeszły się w parę godzin od publikacji. Z kolei Bartek Świątecki (Pener), Przemek Blejzyk (Sainer) i Paweł Ryżko przygotowali wspaniały album ze szkicami Roberta, w którym zebrali ponad 400 niepublikowanych wcześniej prac, a który wydaliśmy w maju tego roku. A teraz kolej na film… Dokument, który nie powstałby, gdyby nie zaangażowanie Kuby Goździewicza i Bartka Eidera oraz całej rzeszy osób, których nie sposób wymienić tutaj z nazwiska, a które mają gotowość do dzielenia się swoimi wspomnieniami o Robercie. [Wspomniany dokument, zatytułowany Proch, będzie miał swoją premierę w kinie Orzeł w piątek 28 października o godz. 20.30 – dop. red.].

A jakie są fundacyjne plany dalekosiężne?

Zuza: Naszym marzeniem jest wydanie dużego, przekrojowego albumu z pracami Roberta, udokumentowanymi i opatrzonymi komentarzem. Chcielibyśmy także móc zaprezentować w Bydgoszczy – rodzinnym mieście Roberta – jego najważniejsze płótna na żywo. Zaś najbardziej dalekosiężnym planem jest chyba zabezpieczenie jego twórczości tak, żeby jego obrazy, asamblaże i szkice znalazły bezpieczne miejsce, żeby mogłyby być także oglądane przez innych.

Jak myślicie, jak na te wasze działania zareagowałby Robert?

Zuza: Myślę, że byłby wzruszony i poruszony tym, ilu osobom zależy na pamięci o nim, ilu z nas pracuje nad tym, żeby zabezpieczyć jego t wórczość. Prawda jest jednak taka, że Robert nie cierpiał być w centrum uwagi, nie lubił udzielać wywiadów, chciał wysuwać na pierwszy plan swoją twórczość, a nie siebie. I rzeczywiście tak, jak wspominała już Magda, myślał o sobie w kategoriach rzemieślnika, a nie artysty. W fundacji skupiamy się na realnych zadaniach i na zabezpieczeniu jego twórczości. Na zabezpieczeniu obrazów, dokumentacji, wydawnictwach i teraz dodatkowo na filmie. Ale wszystko to robimy też z myślą o dwóch, jak często mówiliśmy w żartach, najbardziej udanych dziełach Roberta, czyli o jego synach: Miłoszu i Jerzym. Myślę, że to na pewno by zrozumiał – że fundacja pozwala nam także zachować pamięć o nim dla jego dzieci.

Bydgoski Insynuator Kulturalny

Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (210)

Tekst: Zdzisław Pruss

Lusterko wsteczne (-25)

Ćwierć wieku temu – październik 1997

Na scenie Teatru Polskiego zagościła Balladyna J. Słowackiego, w którą wcieliła się Małgorzata Witkowska pod reżyserskim okiem Andrzeja Waldena

Z okazji Międzynarodowego Święta Muzyki w  Filharmonii Pomorskiej zabrzmiały Cztery pory roku Vivaldiego. U boku Capelli Bydgostiensis wystąpił z batutą i skrzypcami Krzysztof Jakowicz

W ramach wystawy II Przegląd Fotografii Bydgoskiej 41 fotografików zaprezentowało w  BWA 180 zdjęć.

W sali kameralnej Wojewódzkiego Ośrodka Kultury przy ul. Toruńskiej 30 Teatr Studio Czyczkowy przedstawił Skrzypce Rotszylda wg Antoniego Czechowa.

Klub BSM „Arka” zapraszał w ramach Arki poezji na spotkanie z  Janem Górecem-Rosińskim, które poprowadził (i wiersze czytał) Aleksander Jędrzejczak

Złowieszcze akordy

Przed Filharmonią Pomorską zabrzmiała Muzyka z kosmosu i pojawiły się Gwiezdne wojny. Echa tego głośnego koncertu dotarły aż do Torunia, wywołując silną irytację tamtejszych melomanów. Bo przecież akcenty międzyplanetarne i tematy okołoziemskie są przypisane grodowi Kopernika. Tak więc stosunki bydgosko-toruńskie uległy dalszemu oziębieniu, co przy obecnym deficycie na rynku węglowym może być nader dotkliwe dla obu miast.

Klęska urodzaju

To, że od wielu lat notuje się niepohamowany wysyp wierszy, a obfitość wydawanych tomików przyprawia o zawrót głowy, skłoniło znanego z dobitnych sądów i krytycznego spojrzenia Juliusza Rafelda do nazwania poetów „producentami wierszy”, którzy swoje „produkty” wielokrotnie powtarzają, zmieniając tylko ich zewnętrzne opakowanie. Cóż, brzmi to tak załamująco, że nic tylko sięgnąć po pióro i wypłakać się w… wierszu.

Nutka zazdrości

Artysta estradowy Antoni Szpak („Klika”), który przez szereg lat miał z niejedną widownią do czynienia, wyznał na łamach „Angory”, że dzięki Jarosławowi Kaczyńskiemu dowiedział się, że dotychczasowy podział publiczności na tę „wdzięczną”, „gorącą”, „przypadkową” czy „powściągliwą” został wzbogacony o wyćwiczoną w spontanicznych reakcjach „widownię obwoźną”. Cóż, nie miała nigdy estradowa „Klika” takiej publiki jak polityczna elita.

Najwyższy czas

Człowiek wielu talentów, redaktor Henryk Martenka, wyznał publicznie i na piśmie, że jest od zarania swoich literackich zauroczeń wiernym admiratorem twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. Jako że p. Henryk dał się poznać jako znawca i tłumacz hymnów wszystkich państw świata, przeto należy się spodziewać, że teraz on sam przystąpi do napisania hymnu sławiącego autora Sławy i chwały.

Aż strach pomyśleć

Zdzisław Pruss

poeta, satyryk, dziennikarz. Autor kilkunastu tomów wierszy (ostatnio Wspólny mianownik, Bydgoszcz 2022). Redaktor i autor leksykonów bydgoskiej kultury.

Liczba użytkowników hulajnóg jest ostatnio tak duża, że red. Jarosław Reszka po konsultacjach (podobno!) z profesorami Miodkiem i  Bralczykiem nazwał ich „hulajnożystami”. To określenie na pewno się przyjmie, oby tylko owo „hulajnożystwo” nie zamieniło się, zwłaszcza pod osłoną nocy, w „hulajnożostwo”!

Artysta rzeźbiarz (bezkompromisowy rzeźbiarz-spawacz i rzeźbiarz-happener)

Pożegnania

Poeta, wieloletni prezes bydgoskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, kolekcjoner bydgostianów

Wojciech Banach (1953-2022)

Marek Thiel (1966-2022)

Adresy bydgoskich instytucji kultury

Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amfn.pl 1

Akademicka Przestrzeń Kraetywna przy Wyższej Szkole Gospodarki, Muzeum Fotografii, ul. Karpacka 52, 85-164 Bydgoszcz, adres do korespondencji: ul. A. Naruszewicza 11, 85-229 Bydgoszcz, tel. 52 567 00 07, email: muzeumfoto@byd.pl, www.muzeumfoto.byd.pl

Artgallery, Stowarzyszenie Działań Artystycznych, ul. Gdańska 54, 85-021 Bydgoszcz  5

Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl  4

Bydgoski Instytut Głosu - profesjonalne centrum doskonalenia głosu, ul. Śniadeckich 21/4, 85-011 Bydgoszcz, tel. 500 347 009, bydgoski.instytutglosu@gmail.com, www.bydgoskiinstytutglosu.pl  39

Bydgoskie Centrum Sztuki im. Stanisława Horno-Popławskiego, ul. Jagiellońska 47, 85-097 Bydgoszcz, tel. 668 892 896, www.bcs.bydgoszcz.pl  3

Bydgoskie Towarzystwo Heraldyczno-Genealogiczne, 85-165 Bydgoszcz, ul. Tucholska 15/50, prezes: Andrzej Nejman

Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Societas Scientiarum Bydgostiensis, Bydgoszcz Scientific Society, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, 6

Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM”

przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl

Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@smbudowlani.pl, agnieszka.buzalska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska

Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

ELJAZZ – Centrum Artystyczne, ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz, tel. 523 221 574, 662 152 726, www.eljazz.com.pl  16

Filharmonia Pomorska, dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia. bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl  7

Fundacja Fotografistka, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz, tel. 508 732 871, https://fotografistka.pl  21

Fundacja „Wiatrak”, ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz, tel. 523 234 810, www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl

Galeria 85, prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222  17

Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26  18

GALERIA AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl  8

Galeria Francuska MISTRAL , przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa

Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587

Galeria Innowacji UTP, ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17

Galeria MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy, dyrektorka: Karolina Leśnik-Patelczyk. Gmach główny  12 (ul. Gdańska 20): wtorek–piątek: 17.00–20.00, sobota–niedziela: 11.30–16.30, wstęp wolny, www. galeriabwa.bydgoszcz.pl, bwa@galeriabwa. bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 50; Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy  10 (ul. Gdańska 3): wtorek–piątek: 11.00-18.00, sobota: 11.00–14.00, wstęp wolny

Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT –Aukcje Sztuki, ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl, kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118, czynne: pon.-pt. 10.00-18.00  13 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447, e-mail: galeriawspolna@onet.pl  22

Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15  19 Jagiellońska 1, Dom Aukcyjny i Galeria Sztuki, ul. Jagiellońska 1, 85-067 Bydgoszcz, www.jagiellonska1.pl  37

Kino Jeremi / Hangar Kultury, Zespół Szkół nr 5 Mistrzostwa Sportowego, ul. Gen. A. Fieldorfa „Nila” 13, 85-796 Bydgoszcz, tel. 52 343 66 67, e-mail: monika.jarzyna@liceumxv.edu.pl

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl

Klub Miłośników Australii i Oceanii, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, adres do korespondencji: ul. Janosika 3/78, 85-794 Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, 52 343 75 11, www.kmaio.polus.pl  20

Klub Miłośników Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538 Klub ODNOWA, al. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl. Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl, Kierownik: Katarzyna Wolska, galeria@kpck.pl  29 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja), sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl  25 Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha.

Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Jerzego Grundkowskiego, Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 w Bydgoszczy, czynna: wtorki, godz. 17-20. Młodzieżowy Dom Kultury nr 3

(Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska  23

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Młyny Rothera, ul. Mennica 10, 85-112 Bydgoszcz, tel. 887 467 015, sekretariat@mlynyrothera.pl, www.mlynyrothera.pl. Przestrzeń ogólnodostępna Zaczyn z punktem informacji, pn.-czw. 12.00-18.00, pt.-nd. 12.00-20.00  38

Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł  24

Muzeum Kanału Bydgoskiego im. Sebastiana Malinowskiego, przy III LO, ul. Staroszkolna 10, 85-209 Bydgoszcz, www.kanalbydgoski.pl, tel. 693 765 075, e-mail: muzeum@kanalbydgoski.pl

Muzeum Mydła i Historii Brudu, ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl  15 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, ul. Gdańska 4, 85-006 Bydgoszcz, www.muzeum.bydgoszcz.pl dyrektor: Wacław Kuczma. Sekretariat: tel. 52 52 53 555; sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; Dział Edukacji: tel. 885 905 284, e-mail: eduakcja@muzeum. bydgoszcz.pl; Dział Promocji i Marketingu: tel. 52 58 59 969; 52 58 59 976, e-mail: promocja@muzeum. bydgoszcz.pl; Biblioteka muzealna: tel. 52 52 53 516, Koordynator Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła w Bydgoszczy TeH 2 O w Bydgoszczy: tel. 883 366 052 Godziny otwarcia: Gdańska 4, Zbiory Archeologiczne, Galeria Sztuki Nowoczesnej, Dom Leona Wyczółkowskiego, Spichrze nad Brdą, wtorek, czwartek: 10.00-18.00, środa, piątek: 12.00-20.00, sobota – niedziela: 12.00-18.00, poniedziałek: nieczynne; Exploseum: poniedziałek – czwartek: nieczynne, piątek – niedziela: 10.00–15.00. Czwartek – wstęp bezpłatny na wystawy stałe  26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Galeria Wieży Ciśnień, ul. Filarecka 1, www.muzeum@mwik.bydgoszcz.pl  14

Muzeum Oświaty, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590

Muzeum Wojsk Lądowych, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Wojciech Bartoszek, tel. 261 414 876. Godziny otwarcia: poniedziałek – nieczynne; wtorek, środa, piątek 8.30–15.30; czwartek 8.30–17.30; sobota – nieczynne; niedziela 10.00–14.00, wstęp wolny. www.muzeumwl.pl

Opera Nova w Bydgoszczy, dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl  27

Otwarta Przestrzeń „Światłownia”, ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu  11

Pałac Młodzieży, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz.

Tutaj: Galeria Pałac  28

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział w Bydgoszczy, ul. Toruńska 30, 85-023 Bydgoszcz, tel. 523 287 028. Prezes Eugeniusz Kubski, tel. 604 891 449, prezes@pzchio.bydgoszcz.pl

Stowarzyszenie Artystyczne „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195  30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, tel. 52 344 34 01, 600 371 696; 52 376 67 39 (po godz. 16.30); email: sswm-bydgoszcz@salezjanie.pl

Teatr Kameralny w Bydgoszczy, Dyrektor: Mariusz Napierała, ul. Grodzka 14-16, 85-109 Bydgoszcz. Biuro: Centrum Kongresowe Opery Nova, ul. Marszałka Ferdynanda Focha 5, 85-070 Bydgoszcz. Tel. 885 904 192, e-mail: biuro@teatrkameralny.com, www.teatrkameralny.com  9

Teatr Pantomimy „DAR”, www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl, tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675

Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, dyrektor: Wojciech Faruga, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa biletowa: czynna od środy do piątku w godzinach 14.00-18.00, al. Mickiewicza 2 (wejście od parku od ul. 20 Stycznia 1920) oraz godzinę przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; www.teatrpolski.pl  31

Toniebajka. Księgarnia dla wszystkich, ul. Focha 2, 85-070 Bydgoszcz, tel. 665 192 904  2

Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała  32

Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15  6

Towarzystwo Muzyczne im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl, prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń  33 Towarzystwo Operowe im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska  27

Towarzystwo Polsko-Austriackie, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca  34 Towarzystwo Polsko-Niemieckie, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz, prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936 Towarzystwo Polsko-Włoskie, Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19, www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti  35

Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej,

Prezes: Beata Żmuda, tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721, www.tppf.byd.pl

Urząd Miasta, Biuro Kultury Bydgoskiej, ul. Sielanka 8A (I piętro) 85-073 Bydgoszcz, tel.: 52 58 58 189, fax: 52 58 58 832, e-mail: bkb@um.bydgoszcz.pl, dyr. Magdalena Zdończyk  36 Wędrowniczek – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy, ul. Długa 39, 85-034 Bydgoszcz, tel. centrala 52 323 80 08, 52 33 99 200, tel. sekretariat 52 328 73 90, 52 33 99 225, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www. biblioteka.bydgoszcz.pl. Dyrektor: Krzysztof Gonia  35

Redakcja „BIK” prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

Adria Art

1 października 2022, sobota, godz. 17.00 i 20.00, Adria Teatr, ul. Toruńska 30, bilety: 100/130 zł, do kupienia na adria-art.pl

O mało co… – spektakl komediowy

O mało co… Dereka Benfielda to gwiazdorska komedia teatralna, w której sport, jedzenie i ubrania często zmieniają swoje przeznaczenie. Kiedy Brian zaczyna uprawiać jogging, jego żona Hilary jest bardziej niż szczęśliwa. Nie wie tylko, że sport jest jedynie przykrywką dla schadzek jej męża z młodą kochanką o imieniu Wendy, do których dochodzi w mieszkaniu George’a – najlepszego przyjaciela Briana. Gdy mąż Hilary udaje się na tzw. bieganie, jego żona ma szansę przyjmować własnego kochanka – George’a. Z pozoru idealna układanka zaczyna się rozsypywać, gdy Jessica, żona George’a, przedwcześnie wraca z podróży, zastając w domu kogoś zupełnie obcego. Obsada: Anna Mucha, Barbara Kurdej-Szatan / Joanna Kuberska, Natalia Iwańska, Filip Bobek, Michał Sitarski. Przełożyła: Elżbieta Woźniak. Licencja: Agencja

Dramatu i Teatru ADiT. Reżyseria: Jakub Wons. Scenografia: Wojciech Stefaniak. Kostiumy: Jola Czaja.

z Mistrzostw Świata w Łowieniu Metodą Gruntową. Z wielu powodów ten dzień okaże się przełomowy dla wszystkich domowników. W tle tragikomicznych wydarzeń rodzinnych będziemy śledzić konfrontacje polskiej reprezentacji wędkarskiej w Kazachstanie, mierzyć się z konfliktem pokoleniowym i problemem zapaści miast powiatowych. Scenariusz i reżyseria: Michał Tylka, scenografia: Eliza Gałka, kostiumy: Kata Haratym-Janik, muzyka: Kamil Tuszyński, inspicjent: Magdalena Gródek. Obsada: Piotr Cyrwus jako Andrzej Gałecki, Maja Barełkowska jako Wioletta Gałecka, Mikołaj Kubacki jako Jakub Gałecki, Łukasz Szczepanowski jako Patryk Gałecki, Zofia Bohosiewicz / Kamila Janik jako Justyna.

10 października 2022, poniedziałek, godz. 19.00, Filharmonia Pomorska, ul. Szwalbego 6, bilety: 60/90/120 zł, do kupienia na adria-art.pl

Laboratorium Pieśni – koncert muzyki świata

Wyjątkowy zespół pieśniarek zaśpiewa pieśni tradycji i serc w kobiecym wielogłosie. Laboratorium Pieśni od 2013 wykonuje polifoniczne pieśni z wielu tradycji, m.in. ukraińskiej, polskiej, serbskiej czy skandynawskiej. Podczas koncertu usłyszymy muzykę „ świata i kosmosu”, w której znajdą się zarówno tradycyjne, jak i oryginalne pieśni, wzbogacone o wyjątkowe rytmy bębnów szamańskich, odgłosów natury i pulsu Ziemi. Usłyszymy materiał z płyt Rosna i Rasti (nominowanej do nagrody Fryderyk 2020 w kategorii album roku – muzyka świata) oraz zupełnie nowe kompozycje zespołu, zrodzone z intuicji i sennych marzeń. Zespół tworzą: Alina Jurczyszyn, Kamila Bigus, Lila Bosowska, Iwona Bajger, Magda Jurczyszyn-Turło, Alina Klebba i Karolina Stawiszyńska.

tuowaną. Jej najnowszy album Umami porusza tematy ważne i istotne w charakterystyczny dla Ewy, szczery i bezpośredni sposób, zaś jej niesamowity głos i energia sceniczna powodują, że będzie to niewątpliwie bardzo różnorodna i smaczna muzyczna uczta. Umami to piąty smak, dzięki niemu jedzenie smakuje kompletnie i w sposób pełny. To też eksplikacja momentu życia, w którym jest Ewa: piątym smakiem stało się dla niej macierzyństwo.

inf. Anna Wiącek-Fręś

Fonomo

11. Fonomo Music & Film Festival Bydgoszcz, Pomorze i Kujawy, 2022

8.10.2022, sobota, Lubostroń, Zespół Pałacowo-Parkowy, wstęp wolny

PROLOG:

18.00 – spotkanie z twórcami

19.00 – koncert: Nikolaienko (UA)

20.00 – film: Wieloryb z Lorino, reż. Maciej Cuske, Polska, 2019, 59’

13.10.2022, czwartek, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12–14

16.45 – Jan Kapr. Opera dokumentalna, reż. Lucie Králová, Czechy, 2022, 91’

18.00 – Ścieżki – wernisaż wystawy obrazów Aleksandry Klóski, wstęp wolny

18.30 – Limbo, reż. Ben Sharrock, Wlk. Brytania, 2020, 103’

19.00 – Czy to kolejne kryzysy, czy kolejna zmiana sposobu funkcjonowania? – panel dyskusyjny z zaproszonymi gośćmi (wstęp wolny)

20.30 – Rimini, reż. Ulrich Seidl, Niemcy, Austria, Francja, 2022, 114’

13.10.2022, czwartek, klub Mózg, ul. Parkowa 2, wstęp wolny

22.00 – Daniel Szwed (PL)

23.00 – Vladislav Delay AV live (visuals by AGF) (FIN) – projekcja koncertu, który artysta przygotował dla Fonomo w roku 2020

14.10.2022, piątek, Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

8 października 2022, sobota, godz. 17.00 i 20.00, Adria Teatr, ul. Toruńska 30, bilety: 100/130 zł, do kupienia na adria-art.pl; czas trwania: ok. 100 min

Fanatyk: Mistrzostwa Świata

w Łowieniu Metodą Gruntową

– premiera spektaklu komediowego

Legendarna pasta o fanatyku wędkarstwa powraca w formie spektaklu komediowego. W roli ekscentrycznej głowy rodziny Gałeckich ponownie Piotr Cyrwus! W upalną czerwcową niedzielę Andrzej Gałecki przygotowuje się do obejrzenia transmisji telewizyjnej

23 października 2022, niedziela, godz. 19.00, Fabryka Lloyda, ul. Fordońska 156, bilety: 89 zł, do kupienia na adria-art.pl

Ewa Farna – Umami Tour

Ewa Farna to artystka kompletna – jest piosenkarką, autorką tekstów, kompozytorką, pro

ducentką. Artystką dojrzałą, spełnioną i ukonsty-

18.00 – adamwitkowski_obrazy – wernisaż wystawy obrazów Adama Witkowskiego

14.10.2022, piątek, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

19.00 – Bled (PL) + Snapped Ankles (UK)

14.10.2022, piątek, klub Mózg

22.00 – Nagrobki (PL) + Nkisi (UK)

15.10.2022, sobota, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

10.00–16.00 – Trochę inna perspektywa – warsztaty filmowe Macieja Matowskiego (dzień I; obowiązują zapisy)

12.00–16.00 – Targi Małych Wydawców

12.00 – Jak dziś słuchać muzyki? – panel dyskusyjny z zaproszonymi gośćmi oraz uczestnikami. Spotkanie w ramach Targów Małych Wydawców (wstęp wolny)

19.00 – Dominik Strycharski Symfonia Fabryki Ursus (PL) + Resina (PL)

15.10.2022, sobota, klub Mózg

22.00 – Młyn (PL) + Dynasonic (PL)

16.10.2022, niedziela, Zespół Szkół Mechanicznych nr 1, ul. św. Trójcy 37

11.00 – Muzykoczucie, czyli jak zobaczyć i poczuć dźwięki. Warsztaty dla dzieci poprowadzą Anna Łukaszewicz i Piotr Waliszewski (obowiązują zapisy; wstęp wolny)

16.10.2022, niedziela, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

10.00–16.00 – Trochę inna perspektywa – warsztaty filmowe Macieja Matowskiego (dzień II; obowiązują zapisy)

13.45 – Cały ten dźwięk , reż. Gunnar Hall Jensen, Norwegia, 2020, 90’

15.30 – Między okiem a uchem, vol. 3, zestaw filmów krótkometrażowych, 110’

17.30 – The Silent Twins, reż. Agnieszka

Smoczyńska, Polska, Wlk. Brytania, USA, 2022, 113’ (po filmie spotkanie z reżyserką)

20.30 – Córki dancingu, reż. Agnieszka

Smoczyńska, Polska, 2015, 92’

Więcej informacji na stronie fonomo.pl

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy

ul. Gdańska 20 – godziny otwarcia: wtorek–piątek: 17.00–20.00; sobota–niedziela: 11.30–16.30.

Uwaga! W związku z trwającymi pracami remontowymi godziny funkcjonowania galerii mogą się zmieniać. Szczegóły na stronie: galeriabwa.bydgoszcz.pl.

ul. Gdańska 3 – godziny otwarcia: wtorek–piątek: 11.00–18.00; sobota: 11.00–14.00.

do 1.10.2022, ul. Gdańska 3

Grzegorz Kozera. Modus Pasamondi

Wystawa w ramach Programu Rezydencji Artystycznych w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy. Kuratorki: Danuta Milewska, Karolina Rybka.

Wielokulturowość Bydgoszczy to splot historii i tradycji oraz po prostu sposób życia, współistnienia – modus vivendi. Grzegorz Kozera podczas pobytu twórczego w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, badając wielowątkowe bydgoskie dziedzictwo, ze szczególną uwagą porusza się wśród różnych linii czasu wtedy, teraz, jutro, prywatnych i osobistych, publicznych i wspólnych.

Bliskie Kozerze zagadnienie stroju, jako jeden z głównych elementów miejskiego tekstu kultury, inspiruje go do pracy twórczej w oparciu o dwa bydgoskie zakłady o bogatej tradycji: firmę odzieżową Modus i fabrykę pasmanterii Pasamon. Modus Pasamondi to naświetlanie wątków, splotów, spotkań i dzielenie się nimi w artystycznej opowieści, a właściwie sposób łączenia różnych części w całość, dokańczanie otwierające na nowe. Grzegorz Kozera (ur. w 1983 r. w Warszawe) – doktor sztuki, malarz, autor kolaży. W latach 2003–2008 studia na wydziale historii sztuki na UKSW w Warszawie. W latach 2006–2011 studia na ASP w Warszawie. Dyplom z wyróżnieniem rektorskim w pracowni Przestrzeni Malarstwa prof. L. Tarasewicza i dr. P. Susida. W latach 2017–2020 studia doktoranckie na ASP w Krakowie w pracowni prof. G. Sztwiertni. Jest m.in. dwukrotnym stypendystą Urzędu m.st. Warszawy (2014, 2016), laureatem programu „Młoda Polska” (2019) oraz wyróżnionym na konkursie 42. Biennale Malarstwa „Bielska Jesień” (2015). Od 2020 r. praca na Wydziale Malarstwa warszawskiej ASP na stanowisku asystenta.

owania przestrzeni? Jak duży potencjał tkwi w zwróceniu architektury ku naturze oraz w jaki sposób kreowana przestrzeń może wpływać na relacje społeczne? Na te i wiele innych pytań przez ostatni rok starali się odpowiedzieć obecnie już absolwenci kierunku architektura wnętrz na PBŚ w Bydgoszczy. W ciągu ostatnich dwóch semestrów wraz z wykładowcami prowadzącymi pracownie dyplomowe pracowali nad projektami z zakresu wystawiennictwa, architektury, mebla, a także grafiki użytkowej, będącej niejednokrotnie istotnym elementem uzupełniającym kompleksowy projekt ściśle określonej przestrzeni. Wiele z podejmowanych tematów wynika z tożsamości samego autora oraz nierzadko emocjonalnej więzi z danym miejscem. Wrażliwość oraz zwyczajna troska o przestrzeń, która nas otacza, odcisnęła duże piętno na każdym z prezentowanych projektów. Mimo dużej różnorodności prezentowanych dyplomów, podczas tegorocznej wystawy zauważyć można motyw przewodni wielu projektów, który stanowi próba zatarcia granicy między światem naturalnym a architekturą. Wynika to z zauważalnej coraz mocniej potrzeby kontaktu z naturą oraz znalezienia pewnej równowagi pomiędzy światem online i offline.

4.10.2022, wtorek, godz. 18.00, ul. Gdańska 20 – wernisaż; wystawa czynna do 27 listopada

V Ogólnopolski Konkurs Malarski im. Leona Wyczółkowskiego

Kuratorka: Jolanta Chmara.

Aranżacja: Bożena Januszewska, Marta Wiśniewska.

W tym roku już po raz piąty odbędzie się Ogólnopolski Konkurs Malarski im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Kierowany on jest do polskich artystów malarzy, a jego celem – promocja współczesnego malarstwa i rozpowszechnianie wiedzy na temat wybitnego artysty – patrona konkursu – Leona Wyczółkowskiego, związanego z Bydgoszczą. Głównym organizatorem jest ZPAP Okręg Bydgoski, współorganizatorem Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy, a partnerami: MCK w Bydgoszczy, NCP POLAND sp. z o.o. w Bydgoszczy, Sopocki Dom Aukcyjny Oddział Bydgoszcz, Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Politechnika Bydgoska J.J. Śniadeckich w Bydgoszczy.

do 9.10.2022; finisaż wystawy – 7.10.2022, piątek, godz. 18.00, ul. Gdańska 20 Dyplomy 2022. Architektura

Wnętrz PBŚ Bydgoszcz

Kuratorzy: Agnieszka Walther, Ariel Śliwiński.

Koordynacja: Danuta Pałys.

W jaki sposób architektura wnętrz może oddziaływać na jej użytkownika? Jak wydarzenia z ostatnich kilku lat wpłynęły na sposób kre -

„Wystawa finalistów tegorocznej edycji Konkursu Malarskiego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy wyróżnia się na tle jego poprzednich odsłon. Choć werdykt jury odnosi się głównie do warsztatowych, formalnych i wyrazowych aspektów prezentowanego malarstwa, to jednak zdaje się, że kluczowym kryterium wyboru obrazów była też ich tematyka. Problematyka zaprezentowanych prac tworzy zaskakująco spójną malarską opowieść o kryzysach znaczących współczesną rzeczywistość. Dominuje temat wojny, rozkładu, piekła i apokalipsy. Wiele obrazów mówi o lęku, zagubieniu i samotności we współczesnym świecie, w którym natura straciła pierwszorzędne znaczenie. W kontekście takich prac obrazy pozbawione dekadenckiej aury wydają się bezpieczną, idealistyczną utopią, tęsknym wspomnieniem dawnego porządku i klasycznego piękna. To mocna, mroczna wystawa

Grzegorz Kozera, Podszewka, 2022, kolaż, papier, 36x25 cm, fot. Karolina Rybka

o końcu znanego nam świata. Z nielicznych prac tchnie jakaś nadzieja” [Justyna Gongała-Wyzujak, fragm. tekstu do katalogu wystawy V Ogólnopolski Konkurs Malarski im. Leona Wyczółkowskiego, Bydgoszcz 2022].

14.10.2022, piątek, godz. 18.00, ul. Gdańska 20 – wernisaż; wystawa czynna do 11 grudnia

Adam Witkowski.

adamwitkowski_obrazy

Wystawa w ramach 11. Fonomo Music & Film Festival Bydgoszcz, Pomorze i Kujawy, 2022 Prezentuje najnowsze prace malarskie i graficzne Adama Witkowskiego, powstałe w roku 2022. Tytuł wystawy to nazwa profilu instagramowego artysty, na którym regularnie publikuje on swoje nowe prace.

Adam Witkowski – urodzony w 1978 r. w Bydgoszczy, ukończył Wydział Malarstwa i Grafiki na ASP w Gdańsku, gdzie również uzyskał doktorat w dziedzinie sztuk pięknych; w tej samej dziedzinie uzyskał habilitację na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Od 2007 r. prowadzi swoje pracownie na Akademii Sztuki w Gdańsku, a w latach 2015–2021 na Akademii Sztuki w Szczecinie. Zajmuje się dźwiękiem i muzyką, produkcją muzyczną, a także malarstwem, instalacją i wideo-artem. Współtworzył m.in. takie zespoły muzyczne, jak Samorządowcy, Gówno, Nagrobki, Wolność, Woda. Często pracuje w duecie artystycznym z Anią Witkowską.

nowe pomysły i nowe projekty. Kamila i Nikodem Szpunar otworzą przed nami swoją pracownię, przeniosą jej cząstkę do Bydgoszczy. Wstępując do galerii, nie tylko ujrzymy gotowy projekt, ale cały proces jego powstawania, proces wielu rozmów, pierwszych pomysłów i szkiców. Na wystawie zaprezentujemy makiety ich wspólnie zaprojektowanych mebli, jak i efekt finalny, czyli pełnowymiarowe obiekty. Odwiedzający zobaczą nową kolekcję luster oraz wielkoformatowe abstrakcyjne płótna Nikodema i mniejsze formy abstrakcyjnych rysunków i obrazów Kamili. Jest to pewnego rodzaju zatrzymanie chwili, czasu w jednym miejscu. Pracownia wygląda jak jedno ujęcie z całego dnia, z całego procesu twórczego. Kamila i Nikodem Szpunar – artyści, projektanci mebli, absolwenci Wydziału Wzornictwa na ASP w Warszawie oraz National College of Art and Design w Dublinie. Razem tworzą pracownię projektową. Jest to przestrzeń, w której myśl projektowa przekłada się na produkty, obiekty z pogranicza abstrakcji oraz obrazy. Współpracują z polskimi markami meblowymi, takimi jak Paged, Noti, Befame, IWC, wdrażając produkty na skalę przemysłową. Proces twórczy opierają na zdobywanej wiedzy technologicznej w połączeniu z intuicją oraz obserwacją otaczających form. Ich projekty prezentowane były na międzynarodowych targach w Berlinie, Londynie czy Salone del Mobile w Mediolanie. Laureaci kilku nagród, m.in. Make Me!, Projektant Roku 2022; finaliści International Furniture Design Competition Asahikawa w Japonii.

1.10.2022, sobota, godz. 12.00, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

działania twórcze, które rozwijają procesy poznawcze, doskonaląc sprawność manualną poprzez poznawanie różnych technik i form plastycznych. Do udziału w spotkaniachwybraliśmy historyków sztuki, krytyków, artystów oraz znawców, którzy zwrócą uwagę na różnorodne i niezwykle barwne aspekty współczesnej kultury. Interdyscyplinarność spotkań, niebanalne tematy, eksponowanie wartości wspólnego uczestnictwa pomogą uczestnikom odkryć własne ścieżki interpretacji oraz kontemplacji świata sztuki.

26.10.2022, godz. 18.00, ul. Gdańska 20, ul. Gdańska 20

Bydgoska Akademia Sztuki:

Aneta Bukowska (Warszawa):

O renowacji mebli – drobne naprawy

Aneta Bukowska renowacją i sprzedażą mebli dawnych zajmuje się od 1997 r., od tego też momentu związana jest (do dnia dzisiejszego) z renomowaną warszawską Pracownią Renowacji Mebli & Galerią Sztuki „Stara Praga”. Swoją wiedzę i doświadczenie zdobywała, pracując z najlepszymi warszawskimi rzemieślnikami z zakresu stolarstwa, tapicerstwa i renowacji mebli. Autorka bloga Starych mebli czar, pedagog i szkoleniowiec. Od 8 lat organizatorka warsztatów renowacji mebli, wykładowca współpracujący m.in z Muzeum Warszawy, nauczyciel przedmiotów zawodowych w Zespole Szkół Drzewnych i Leśnych w Garbatce-Letnisko.

21.10.2022, piątek, godz. 18.00, ul. Gdańska 3 – wernisaż; wystawa czynna do 3 grudnia

Studio Szpunar, Kamila i Nikodem

Szpunar: Pracownia

Kuratorka: Karolina Rybka.

Tematem wystawy jest pracownia – pracownia dwóch projektantów, zlokalizowana w starej części Pragi w Warszawie. W październiku będziemy mogli oglądać ją w Bydgoszczy na Gdańskiej 3. Po przekroczeniu progu galerii poczujemy się tak, jakbyśmy znaleźli się w pracowni projektowej artystów. W miejscu, które jest im na co dzień bardzo bliskie, w którym ciągle powstają

Warsztaty dla seniorów:

Seniorzy w filmie dokumentalnym

Spotkanie w ramach cyklu Sztuka w samo południe, będące częścią Weekendu seniora z kulturą Porozmawiamy o wizerunku osób starszych, obrazowanych przez dokumentalistów z całego świata. Wykład, ilustrowany fragmentami filmów, ma zachęcić do dyskusji o potrzebie przedstawiania seniorów z ich własnej perspektywy.

Sztuka w samo południe to cykl spotkań poświęconych sztuce i szeroko rozumianej kulturze, adresowanych do osób w wieku 60+. W ramach spotkań proponujemy dyskusje o sztuce współczesnej oraz

Adam Witkowski

Kamila i Nikodem Szpunar, fot. Nikodem Szpunar

inf. Danuta Pałys

fot. Aneta Bukowska

Stowarzyszenie Akademia Muzyki Dawnej

Dom Kultury „Modraczek”

6.10.2022, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Indianie Ameryki Północnej, historia i dzień dzisiejszy: Tubylcza Ameryka (i nie tylko) 2022 r., cz. II

Spotkanie poprowadzi dr Adam Piekarski.

13.10.2022, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Kawiarnia Literacka

– gość: Maciej Klimarczyk

Koncert z okazji inauguracji roku

akademickiego 2022/2023 oraz nadania tytułu doktora honoris causa AMFN w Bydgoszczy prof. Zbigniewowi

Bargielskiemu

Kwartet Śląski w składzie: Szymon Krzeszowiec (skrzypce), Arkadiusz Kubica (skrzypce), Łukasz Syrnicki (altówka), Piotr Janosik (wiolonczela), Piotr Sałajczyk (fortepian), Maria Murawska (fortepian), Paweł Wakarecy (fortepian), Ewa Leszczyńska (sopran), Paweł Popko (fortepian). W programie: Zbigniew Bargielski: Noc-Dzień, 5 pieśni na sopran i fortepian; Vienna G’schichten na 2 fortepiany; Kwartet smyczkowy nr 1 Alpejski; Kwintet fortepianowy Schizofonia

IV edycja festiwalu

Bydgoska Scena Barokowa

9 października – 5 listopada 2022, Sala Koncertowa Collegium Copernicanum, ul. M. Kopernika 1; bilety na stronie bydgoskascenabarokowa.pl

9.10.2022, niedziela, godz. 18.00

Projekt Leonardo – muzyczne rebusy

Leonarda da Vinci i viola organista

Wykonawcy: Malwina Borkowicz (mezzosopran). Zespół Alta w składzie: Gustavo Gargiulo (cynk), Agnieszka Szwajgier (pomorty, flety, Fidel), Agnieszka Obst-Chwała (fidel, lira da braccio), Agnieszka Mazur (pomrty, flety, perkusja), Witold Wilgos (lutnia), Maria Wilgos (teorba), Karolina Szewczykowska (viola da gamba), Wojciech Lubertowicz (perkusja), Piotr Dąbrowski (puzon), Sławomir Zubrzycki (viola organista).

15.10.2022, sobota, godz. 18.00

Bach / Vivaldi / Telemann – koncerty na 1 flet, 2 wiolonczele, 3 skrzypiec i 4 klawesyny

Wykonawcy: Sławomir Drózd (flet traverso), Daniel Deuter (skrzypce barokowe), Michał Marcinkowski (skrzypce barokowe), Marcin Tarnawski (skrzypce barokowe), Matthias Bergmann (wiolonczela barokowa), Ewa Witczak (wiolonczela barokowa), Urszula Bartkiewicz (klawesyn), Dorota Zimna (klawesyn), Marek Przywarty (klawesyn), Justyna Woś (klawesyn), Barokowa Orkiestra Festiwalowa pod. kier. Daniela Deutera.

29.10.2022, sobota, godz. 18.00

Cuda świata

– XVII-wieczna angielska Maska

Wykonawcy: Zespół Echo du Danube w składzie: Hannah Morrison (sopran), Rob Wyn Jones (narrator), Elisabeth Seitz (psałterium), Martin Jopp (skrzypce barokowe), Thomas Boysen (lutnia), Johanna Seitz (harfa potrójna), Michele Claude (instrumenty perkusyjne), Christian Zincke (viola da gamba, kierownictwo artystyczne).

inf. Dorota Zimna

Dr med. Maciej Klimarczyk jest specjalistą psychiatrą i seksuologiem. Prowadzi własną praktykę lekarską w Bydgoszczy i Mogilnie. Zajmuje się też popularyzacją wiedzy o zdrowiu psychicznym i seksualnym człowieka, prowadząc swój kanał na YouTube i współpracując z wieloma instytucjami i mediami (Radio Zet, TVN, Wyborcza.pl, „Wysokie Obcasy”, TOK FM, Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy, Uniwersytet Trzeciego Wieku w Bydgoszczy). W 2021 roku nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazała się jego debiutancka powieść, thriller psychologiczny Śpiewaczka, która w bieżącym roku otrzymała nagrodę „Strzała Łuczniczki”. Śpiewaczka znalazła się też wśród 10 książek nominowanych do nagrody „Książka roku” w kategorii debiut w plebiscycie zorganizowanym przez portal Lubimyczytac.pl. Obecnie autor pracuje nad swoją drugą powieścią.

Spotkanie poprowadzi W. Barbara Jendrzejewska.

13.10.2022, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3; wstęp wolny CLIII Koncert organowy

Piotr Rojek (organy). Hélène Quartet w składzie: Katarzyna Gluza (skrzypce), Bartosz Kowalczyk (skrzypce), Michał Kot (altówka), Gustaw Bafeltowski (wiolonczela). W programie: J.S. Bach, Toccata in d BWV 565; Wenn wir in höchsten Nöten sein BWV 641; Christum wir sollen loben schon BWV 611; P. Rojek, Improwizacje ; M. Ravel, Kwartet smyczkowy F-dur.

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy

11.10.2022, wtorek, godz. 19.30, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20; bezpłatne wejściówki do odbioru od 4 października w portierni budynku przy ul. Gdańskiej 20 (1 osoba może otrzymać maks. 2 wejściówki; liczba wejściówek jest ograniczona)

18.10.2022, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3; wstęp wolny

CCCXI Bydgoski Wtorek Muzyczny

Michał Szymanowski (fortepian). W programie: I.J. Paderewski.

23.10.2022, niedziela, godz. 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3; bilety w cenie 5 zł dla dziecka i 8 zł dla osoby dorosłej można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed audycją

CCXXVIII Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami: Francuski taniec na trzy

24.10.2022, poniedziałek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20; wstęp wolny

Prof. Magdalena Krzyńska in memoriam Anita Urban (mezzosopran), absolwentki klasy śpiewu prof. Magdaleny Krzyńskiej.

28.10.2022, piątek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20; bezpłatne wejściówki do odbioru od 21 października w portierni budynku przy ul. Gdańskiej 20 (1 osoba może otrzymać maks. 2 wejściówki; liczba wejściówek jest ograniczona)

fot. Albert Zawada

inf. Izabela Kaczyńska

Koncert symfoniczny

Orkiestra Symfoniczna AM w Bydgoszczy: Michał Dworzyński (dyrygent), Gustaw Bafeltowski (wiolonczela). W programie: W.A. Mozart, Uwertura do opery Wesele Figara; J. Haydn, Koncert wiolonczelowy D-dur; W.A. Mozart, Symfonia Es-dur nr 39 KV 543.

29.10.2022, sobota, godz. 16.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1, wstęp wolny

Musica Spiritus Movens

Katarzyna Bąkowska (skrzypce), Michał Marcinkowski (skrzypce), Karalina Orsik (altówka), Cecylia Stanecka (wiolonczela), Joanna Krempeć-Kaczor (kontrabas). W programie: A. Dvořák, Kwintet smyczkowy op. 77; G. Rossini, Sonata na kwartet smyczkowy.

30.10.2022, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu; bilety w cenie 15 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem

CCXXX Koncert Pałacowy

Katarzyna Bąkowska (skrzypce). W programie: F.A.E. Dietrich / J. Brahms / R. Schumann, Sonata na skrzypce i fortepian; A. Previn, Tango Song and Dance

inf. Anna Cudo

Wojewódzka i Miejska

Biblioteka Publiczna

w Bydgoszczy

5.10.2022, środa, godz. 18.00, Biblioteka Główna Bydgoska Środa Literacka

– Helena Skonieczka

Helena Skonieczka – poetka, eseistka i wieloletnia animatorka kultury, urodzona w Gorzowie Wlkp., wychowała się na Pałukach w Żninie, gdzie mieszkała do 1973 r. Od 1970 instruktorka ZHP w Hufcu Żnin (obecnie w Hufcu ZHP Bydgoszcz-Miasto i referacie Seniorów ZHP w Chorągwi Kujawsko-Pomorskiej). W Bydgoszczy zamieszkała po studiach, gdzie rozpoczęła pracę w Wojewódzkim Ośrodku Kultury (1977). Organizatorka ponad 100 autorskich projektów artystycznych i literackich, głównie w Okręgu Kujawsko-Pomorskim Polskiego Związku Niewidomych, którego jest członkiem od 1997 r. W  latach 2007–2015 prowadziła Okręgowy Klub Aktywności Twórczej i Kulturalnej „OKATiK”, inicjatorka powstania czasopisma PZN „OKO”, redaktorka kilkudziesięciu wydawnictw związkowych. Laureatka ogólnopolskich konkursów literackich i recytatorskich, jej utwory publikowane były w licznych almanachach i antologiach p oetyckich. Debiutowała w 2006 r. w Kielcach. Autorka 10 tomików poetyckich, które publikuje pod nazwiskiem Helena Dobaczewska-Skoniecz-

ka: Czułe spojrzenia (2007), Odcienie świata (2010), Ślad niewidomego przyjaciela (2011, 2012), Słowa – moje światło (2012), Pod skrzydłami Rafała Archanioła (2013), Bramy do jutra (2014), Przedranne sny (2016), Wiersze z żywego drzewa (2017, 2018), Z harcerską krajką (2019), Migotanie słowa (2021).

12.10.2022, środa, godz. 18.00, Biblioteka Główna 11. spotkanie z indiańskimi kulturami w ramach programu Ameryka@Twojej Bibliotece

Tematyka indiańska interesuje wielu z nas. Często szukamy literatury w tym zakresie, informacji o indiańskiej historii i współczesności. Obecnie do tubylczego pochodzenia przyznaje się 9,7 mln osób. Przyrost jest olbrzymi, bowiem statystyki z 2010 r. mówiły o populacji 5,2 mln. Występują więc wątpliwości, czy dane te nie są zawyżone, chociaż powody tego mogą być różne. Latem 2022 r. dr Adam Piekarski odbył podróż po USA. Tym razem, z uwagi na nową książkę, zanurzył się w świat tubylczych Amerykanów zamieszkujących Południowy Wschód oraz Południe Stanów Zjednoczonych. Fascynująca dwumiesięczna podróż wiodła przez Wirginię, obie Karoliny i Georgię, do Florydy, a potem do Alabamy, Missisipi, Luizjany i w końcu do Teksasu. Obecnie prawdziwym domem amerykańskich Indian są rezerwaty. Znajdujemy je również na południu USA, chociaż nazwy zamieszkujących je plemion, jak Czirokezi, Czoktawowie, Czikasawowie, Naczezi, Coushatta, Alabama, Biloxi czy Tunica, dla niektórych nie brzmią tak wdzięcznie, jak Siuksowie, Apacze, lub Komancze. Na spotkaniu autor przybliży świat wszystkich Indian zamieszkujących kontynent Ameryki Północnej, ukazując wielkie bogactwo tubylczych kultur, różnice i cechy wspólne, ich dorobek materialny, świat duchowy, czasami tragiczną historię oraz dzień współczesny, bowiem wciąż żywe są urazy z historii i podziały w indiańskich społecznościach, stanowiące przyczynę wielu konfliktów.

13.10.2022, czwartek, oraz 27.10.2022, wtorek, godz. 18.00, Biblioteka Główna – strych

Projektor

Spotykamy się na urokliwym poddaszu, gdzie oprócz ciekawych filmów czekają na was wygodne leżaki. Każdego miesiąca, w sercu miasta, za darmo, prezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe. Projektor

realizowany jest we współpracy z Bulwarem Filmowym. Repertuar można sprawdzić na stronie biblioteka.bydgoszcz.pl w zakładce „Projektor”.

13.10.2022, wtorek, oraz 27.10.2022, wtorek, godz. 11.00, Biblioteka Główna – sala wykładowa

Projektor z audiodeskrypcją

WiMBP im. dr. Witolda Bełzy przy współpracy z Fundacją Szansa dla Niewidomych uruchomiła nowy Projektor dla osób niewidomych i słabowidzących. Wyświetlane filmy posiadają funkcję audiodeskrypcji. Pokazy odbywają się w co drugi czwartek o godz. 11.00 w sali wykładowej przy Starym Rynku 22. W październiku zapraszamy na następujące seanse: 13 października – Powstanie warszawskie (reż. Jan Komasa) oraz 27 października – W imię… (reż. Małgorzata Szumowska).

Gry planszowe

WiMBP w Bydgoszczy zaprasza do wypożyczania gier planszowych. W ręce naszych użytkowników trafi sporo ciekawych pozycji. Z biegiem czasu będzie ich na pewno przybywać. Gry planszowe wypożyczać można w Wypożyczalni Multimedia 39 (ul. Długa 39) oraz w wybranych filiach miejskich na terenie miasta. W naszych zbiorach posiadamy różne gry dla miłośników planszówek – od juniora do seniora. Bezpłatnie wypożyczać gry może każdy użytkownik biblioteki posiadający aktualną kartę biblioteczną WiMBP w Bydgoszczy, który ukończył 13 lat. Użytkownik może jednorazowo wypożyczyć maksymalnie 2 gry na okres 4 tygodni. Zbiór gier planszowych prezentowany jest w katalogu internetowym biblioteki.

Kiermasz Taniej Książki

W Bibliotece Głównej trwa Kiermasz Taniej Książki, który zagościł u nas na stałe. Wydawnictwa popularnonaukowe, kryminały, romanse, biografie, poradniki, książki dla dzieci i młodzieży. Każdy znajdzie tu coś dla siebie w atrakcyjnej cenie. Zapraszamy do Biblioteki Głównej od poniedziałku do piątku w godz. 8.00–19.00, a w sobotę – 9.00–15.00.

Antykwariat online

Zapraszamy do antykwariatu internetowego. W sprzedaży oferujemy dublety i druki zbędne, wycofane ze zbiorów oraz wydawnictwa własne. Proponujemy literaturę z różnych dziedzin wiedzy oraz książki dla dzieci i młodzieży. Czas realizacji zamówień wynosi 7 dni roboczych. Katalog dostępnych pozycji znajduje się na stronie internetowej biblioteka.bydgoszcz.pl.

Wirtualny spacer – Biblioteka

Bernardynów

Biblioteka Bernardynów mieści się w gmachu Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy. Poklasztorne zbiory należące niegdyś do bydgoskiego klasztoru bernardynów to najstarszy i największy z zachowanych w mieście księgozbiorów; jego początki sięgają schyłku XV w. Uruchomiliśmy nowe narzędzie, umożliwiające spacer wirtualny po salach biblioteki. Aby rozpocząć zwiedzanie online, wystarczy wejść na stronę biblioteka.bydgoszcz.pl.

Bydgoski Instytut Głosu

22.10.2022, sobota, Bydgoski Instytut Głosu, ul. Śniadeckich 21/4; zapisy – tel. 500 347 009

Warsztaty wokalne master class: improwizacja jazzowa

z Judytą Pisarczyk

Trzy godziny ćwiczeń praktycznych połączonych z solidną dawką wiedzy teoretycznej. W programie m.in. scat, skala bluesowa –ć wiczenia melodyczne, świadome poruszanie się w harmonii jazzowej, ćwiczenia rytmiczne, improwizacja indywidualna oraz grupowa, słuchanie i analizowanie konkretnych przykładów muzycznych. Master class jest skierowany do osób na poziomie średniozaawansowanym i zaawansowanym od 14 r.ż. Warsztaty odbędą się w  kameralnej grupie – maksymalnie 10 osób. Uczestnicy zostaną podzieleni na 2 grupy zróżnicowane poziomem zaawansowania, aby dostosować poziom trudności do uczestników. Liczba miejsc ograniczona.

Judyta Pisarczyk – wokalistka jazzowa, pedagog. Absolwentka Wydziału Jazzu i Muzyki Estradowej Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach. Laureatka m.in. nagrody Best Vocalist na International Jazz Festival „Johnny Raducanu” w Rumunii, grand prix L adies’ Jazz Festival 2017 w Gdyni, III miejsca na Międzynarodowych Spotkaniach Wokalistów Jazzowych w Zamościu (2017), III nagrody na Riga Jazz Festival 2019 w Rydze (Łotwa). Jest założycielką i liderką Judyta Pisarczyk Quartet. Koncertuje zarówno w Polsce, jak i za granicą. W 2018 r. zaśpiewała u boku Bobby’ego McFerrina w ramach jego trasy koncertowej Cirlcesongs w  Polsce. W swoim dorobku posiada album live Koncert w Trójce, nagrany w Studiu Polskiego Radia im. A. Osieckiej w Warszawie. Głos traktuje jak kolejny instrument, swobodnie posługując s ię scatem oraz wykorzystując ten język w autorskich kompozycjach.

Bydgoski Instytut Głosu powstał z pasji i miłości do głosu i jest dla każdego, kto chce o niego kompleksowo zadbać. Instytut to miejsce, k tórego brakowało na mapie zarówno miasta, jak i regionu. Chcemy zaoferować lokalnej społeczności innowacyjne usługi, będące odpowiedzią na jej potrzeby. Instytut w kamienicy, w  samym sercu Bydgoszczy – miasta, które kochamy i którego rozwoju chcemy być częścią – jest wyrazem naszej społecznej odpowiedzialności. Wyróżniamy się jakością. Szeroki wachlarz naszych usług jest skierowany do osób ś piewających hobbistycznie lub zawodowo, zarówno początkujących, jak i zaawansowanych

– a  także do osób potrzebujących profilaktyki zaburzeń głosu, rehabilitacji lub terapii głosu. Skupiamy się na zdrowym głosie, ale… równie mocno kochamy muzykę. Wierzymy, że swobodny głos pozwala lepiej wyrażać siebie i jest

atrybutem każdego dobrego wokalisty. Staramy się nie tylko uczyć, lecz inspirować. Uważamy, że nie ma głupich pytań, a najtrudniejsze i  najważniejsze z kolei są te, które zadajemy sobie sami. Instytut jest miejscem, w którym panuje przyjazna atmosfera i w którym każdy może czuć się swobodnie. Wierzymy, że nie ma jednej słusznej metody. Każdy z nas jest inny i wymaga zindywidualizowanej metody, odpowiadającej jego potrzebom, celom, oczekiwaniom i możliwościom. Oprócz regularnych zajęć i konsultacji organizujemy warsztaty i szkolenia z wybitnymi specjalistami. Naszą ambicją jest być nie tylko ważnym miejscem w skali regionu, ale także w skali kraju. Naszym celem jest p opularyzowanie, propagowanie i oferowanie holistycznego podejścia w pracy z głosem. Tworzymy wyjątkową społeczność – ludzi ciekawych świata, zafascynowanych głosem, śpiewem i muzyką. Nasz zespół składa się z wykwalifikowanych i doświadczonych specjalistów, p racujących świadomie i holistycznie, kierując się empatią i zrozumieniem. Jesteśmy różnorodnym zespołem ludzi wrażliwych, otwartych, z aangażowanych i stale rozwijających się. Głosowi poświęciliśmy dużą część swojego życia – nasza praca jest jednocześnie naszą pasją. Z niecierpliwością wyczekujemy każdego kolejnego wartościowego spotkania w murach Instytutu, bo uważamy, że każde właśnie takie jest. W ięcej informacji na bydgoskiinstytutglosu.pl.

inf. Filip Czarnecki

Święto Kawy w Bydgoszczy

„ 1 października, sobota, ul. Spichlerna

– godz. 12.00: Kawa po królewsku – spotkanie z Królem Janem III Sobieskim i Królową „Marysieńką” poświęcone m.in. historii kawy w Polsce;

– godz. 13.00: Kawa z ładowni – zwiedzanie barki „Lemara” połączone z prelekcją na temat technik transportu kawy i zwyczajów kulinarnych załóg (Adam Gajewski);

– godz. 14.00: Mała czarna. O globalizacji i lokalności jedzenia (prof. Fabio Parasecoli, prof. Jarosław Dumanowski, Anna Kornelia Jędrzejewska; MOB, Spichrze nad Brdą, wystawa stała, wstęp: 1 zł);

– godz. 15.00–16.00 – potańcówka kostiumowa w stylu latynoskim.

„ 2 października, niedziela, ZPP Ostromecko, Pałac Nowy, ul. Bydgoska 9

– godz. 10.00–20.00: Z kawą przez dzieje – wystawa w Starej Kuchni

– godz. 12.00: Jak przyrządzić dobrą kawę? – spotkanie z Przemysławem Zgardą, baristą, twórcą i właścicielem Bromberg Kaffe (koszt: 20 zł)

– godz. 13.00: Kawa z królem. O dziejach aromatycznego napoju – Królewska Fundacja Jana III i Marii Kazimiery Sobieskich – prelekcja z prezentacją i degustacją kawy oraz bydgoskich wypieków (koszt: 40 zł, przez cały weekend 1–2 października zniżka na kawę w Pałacach Ostromecko).

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego

2.10.2022, niedziela, godz. 17.00

60. BFM: Arvo Pӓrt

Tallinn Chamber Orchestra. Estonian Philharmonic Chamber Choir. Tõnu Kaljuste (dyrygent), Harry Traksmann (skrzypce), Cezary Nelkowski (prowadzenie).

Arvo Pärt: Fratres na skrzypce solo, orkiestrę i perkusję; Cantus in Memory of Benjamin Britten na orkiestrę smyczkową i dzwony; Adam’s Lament na chór mieszany i orkiestrę smyczkową; Salve Regina na chór mieszany i orkiestrę smyczkową; Te Deum Kolejny koncert odbywający się w ramach 60. Bydgoskiego Festiwalu Muzycznego KONTRASTY – NOWA NADZIEJA. Podczas koncertu wysłuchamy twórczości estońskiego kompozytora Arvo Pärta w wykonaniu estońskich artystów. Twórczość tego kompozytora odbiega od wszelkich konwencji, przepełniona jest subtelną metafizyką, która staje się źródłem duchowych doznań. Istotę spokoju i skupienia – w samotności, milczeniu, modlitwie – muzyk odnalazł w hezychii (gr. uciszenie), czyli medytacyjno-ascetycznych praktykach mnichów z klasztoru na Świętej Górze Athos. Praktyki te przełożył na swój język muzyczny, w którym podstawą dzieł

stała się pojedyncza nuta oraz moment ciszy przynoszący wytchnienie w pędzącym świecie.

5.10.2022, środa, godz. 19.00 60. BFM: Gavrilov gra Bacha

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis. Andrei Gavrilov (fortepian), Tomasz Tomaszewski (skrzypce, kierownictwo artystyczne), Waldemar Kośmieja (skrzypce), Joanna Radzińska (skrzypce), Cezary Nelkowski (prowadzenie).

J.S. Bach: Koncert C-dur na troje skrzypiec BWV 1064; Koncert f-moll na fortepian i orkiestrę smyczkową BWV 1056; Koncert d-moll na fortepian i orkiestrę smyczkową BWV 1052; III Suita orkiestrowa D-dur BWV 1068.

Koncert wypełni muzyka kameralna mistrza baroku – Jana Sebastiana Bacha. Usłyszymy dwa koncerty na fortepian i orkiestrę smyczko -

wą: f-moll i d-moll, gdzie w roli solisty zaprezentuje się Andrei Gavrilow, oraz Koncert C-dur na tr oje skrzypiec, w którym solo zagrają: Tomasz Tomaszewski, Waldemar Kośmieja, Joanna Radzińska.

I II Suita D-dur Bacha napisana jest na nieduży, lecz barwny brzmieniowo zespół obojów, 3 tr ąbek, kotłów, instrumentów smyczkowych i klawesynu. Składa się z 6 części: Uwertury, Arii, 2 Gawotów, Bourree i Gigue. Choć każda część jest prawdziwym arcydziełem muzycznym, to jednak szczególnym pięknem wyróżnia się głęboko uczuciowa, refleksyjna Aria. Spopularyzowana została w znanej transkrypcji niemieckiego skrzypka A. Wilhelmjego pod nazwą Aria na strunie G, gdyż główny temat tego utworu wykonywany jest na tej właśnie, najniższej strunie skrzypiec.

7.10.2022, piątek, godz. 19.00

60. BFM: Kilar

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej. Chór Opery i Filharmonii Podlaskiej. Marek Pijarowski (dyrygent), Aleksandra Kubas-Kruk (sopran), Violetta Bielecka (przygotowanie chóru), Magdalena Miśka-Jackowska (prowadzenie), Marcin Żebrowski (prowadzenie).

Wojciech Kilar: muzyka z filmu  Król ostatnich dni; Angelus; Exodus.

60. BFM zwieńczony zostanie twórczością wybitnego polskiego kompozytora Wojciecha Kilara, twórcy muzyki filmowej i poważnej. Napisał ścieżkę dźwiękową do ponad 160 filmów. Współpracował z wieloma reżyserami, m.in. z Andrzejem Wajdą, Kazimierzem Kutzem, Krzysztofem Zanussim, Krzysztofem Kieślowskim i Romanem Polańskim. Podczas koncertu usłyszymy muzykę napisaną do filmu Król ostatnich dni Oprócz muzyki filmowej artyści pod dyrekcją maestro Marka Pijarowskiego wykonają również dwa dzieła muzyki poważnej Wojciecha Kilara: Exodus i Angelus

9.10.2022, niedziela godz. 17.00

60. BFM: Postscriptum.

Koncert familijny

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis. Marta Szymańska (dyrygent), Dorota Nowak (sopran), Justyna Gęsicka (mezzosopran), Krzysztof Zimny (tenor), Adam Zaremba (baryton), Oktet wokalny, Maic Bandit (beatboxer), Jerzy Snakowski (prowadzenie).

Twórczość W.A. Mozarta, G. Rossiniego, G. Bizeta, J. Offenbacha.

Głos to najdoskonalszy ze wszystkich instrumentów. Może być kobiecy i męski, wysoki, średni oraz niski. Śpiewać można solo, w duecie, zespole wokalnym, z towarzyszeniem instrumentów i bez. O rozmaitych możliwościach głosu opowiadać będzie Jerzy Snakowski. Artystom – śpiewakom i beatboxerowi – towarzyszyć będzie Capella Bydgostiensis pod batutą Marty Szymańskiej.

■ 14.10.2022, piątek, godz. 19.00

Telemann, Beethoven, Suk

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis. Robert Kabara (dyrygent), Karolina Nowotczyńska (skrzypce).

Estonian Philharmonic Chamber Choir

Andrei Gavrilov, fot. archiwum prywatne

G.P. Telemann – Suita Don Quixote; L. van Beethoven – Koncert skrzypcowy D-dur op.61 (opr. na orkiestrę smyczkową); Josef Suk – Serenada na smyczki op. 6.

Rozrywkowy w charakterze, burleskowy Don Kichot jest najbardziej znaną suitą Telemanna. Nie wiadomo, czy inspirację dała tu jakaś sztuka teatralna, czy sama tylko lektura arcydzieła Miguela de Cervantesa, w każdym razie suita ta nie ma żadnego związku z operą Telemanna pod tym samym tytułem. W 8 częściach swojego dzieła kompozytor zastosował niebanalne efekty ilustracyjne, dając swojego rodzaju kapitalny skrót historii smutnego rycerza z La Manchy – Don Kichota. Partię solo w Koncercie skrzypcowym D-dur Ludwiga van Beethovena wykona Karolina Nowotczyńska, która również dokonała opracowania linii akompaniamentu w wersji na orkiestrę smyczkową.

21.10.2022, piątek, godz. 19.00

Konstanty Andrzej Kulka

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej. Tomasz Bugaj (dyrygent), Konstanty Andrzej Kulka (skrzypce).

F. Janiewicz – V Koncert skrzypcowy e-moll; R. Schumann – IV Symfonia d-moll op. 120. Koncert z okazji 101. rocznicy urodzin Zbigniewa Chwedczuka, wieloletniego kierownika artystycznego i dyrygenta Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Pomorskiej. Koncertowi towarzyszyć będzie wystawa pamiątek po maestro. O godz. 18.00 odbędzie się spotkanie okolicznościowe, poprowadzone przez dziennikarkę muzyczną Stanisławę Grażyńską.

Feliks Janiewicz , skrzypek i kompozytor, którego utwory trudnością i błyskotliwością nie odbiegają od dzieł twórców takich jak Nicolo Paganini czy Karol Lipiński, V Koncert skrzypcowy e-moll skomponował w 1803 r. Brytyjski badacz polskiej muzyki Adrian Thomas, komentując  V Koncert, uważał go za antycypację Mendelssohna i słowiańskich kompozytorów końca XIX wieku, takich jak Antonin Dvořák. Solową partię wykona wielki wirtuoz skrzypiec Konstanty Andrzej Kulka, znany i lubiany przez bydgoskich melomanów.

26.10.2022, środa, godz. 19.00 Kameralnie… z obojem

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis. Su-Han Yang (dyrygent), Arkadiusz Krupa (obój).

F. Mendelssohn-Bartholdy –  Pieśni bez słów

opracowanie na obój i orkiestrę smyczkową; I. Paderewski – Suita G-dur; M. Karłowicz – Serenada na smyczki op. 2; G. Bacewicz – Koncert na orkiestrę smyczkową.

Muzyka kameralna polskich kompozytorów XIX/XX wieku oraz Pieśni bez słów Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego w opracowaniu na obój i orkiestrę smyczkową – to propozycja Filharmonii Pomorskiej na jesienny środowy wieczór. W roli solisty – Akradiusz Krupa, laureat I nagrody w Ogólnopolskim Konkursie Oboistów i Fagocistów w Sieradzu, odznaczony medalami państwowymi, m.in. Zasłużony Kulturze „Gloria Artis”. Za pulpitem dyrygenckim Su-Han Yang, zwycięzca X Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów im. G. Fitelberga.

28.10.2022, piątek, godz. 19.00 Requiem

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej. Chór Akademicki UKW w Bydgoszczy. Wojciech Rodek (dyrygent), Joanna Radziszewska-Sojka (sopran), Zuzanna Nalewajek (mezzosopran), Nazarii Kachala (tenor), Karol Skwara (bas), Bernard Mendlik, Benedykt Odya (przygotowanie chóru).

W.A. Mozart – Requiem d-moll.

Niewiele jest w dziejach muzyki dzieł tak uwielbianych, tak wzruszających i zarazem tak tajemniczych, jak Requiem Mozarta. I chociaż każdy z nas zna ponury Introitus, pełne dramaturgii  Confutatis, przepiękną Lacrimosę, to  Requiem pozostaje jednym z tych utworów, które słuchamy – albo raczej przeżywamy – wielokrotnie, a zarazem zawsze jakby po raz pierwszy. Mozart pisał Requiem w pośpiechu, w przeczuciu własnej śmierci – zmarł mając zaledwie 35 lat, 5 grudnia 1791 r., zanim zdążył ukończyć dzieło. Dokończenia utworu podjął się uczeń Mozarta – Franz Xaver Süssmayr, i to właśnie on nadał Requiem zamknięty, ostateczny kształt. Muzyka tej „najpiękniejszej pieśni żałobnej” zachwyca głębią uczucia i dramatycznego wyrazu. Kontrastujący ze sobą dramat i wysublimowana prostota symbolizują zarówno wymowną wizję śmierci i Sądu Ostatecznego, jak i nadzieję zbawienia i wiecznego odpoczynku.

KONCERTY EDUKACYJNE:

10.10.2022, poniedziałek, godz. 9.30, 11.00, 12.30

Poranek muzyczny dla seniorów Rok Romantyzmu Polskiego

Justyna Khil (sopran), Nazar Kachala (tenor), Grzegorz Kujawa (skrzypce), Wiaczesław Zubkow (fortepian), Anna Merder (przygotowanie i prowadzenie).

W programie utwory m.in. F. Chopina, S. Moniuszki, H. Wieniawskiego.

15.10.2022, sobota, godz. 11.00

Akademia WioliMisia

Triumphal Brass Quintet. Dorota Borowicz (przygotowanie i prowadzenie). W programie utwory m.in.: G.F. Händla, H. Purcella, F. Mendelssohna-Bartholdy’ego.

15.10.2022, sobota, godz. 12.30

133. Od brzuszka do uszka maluszka

Triumphal Brass Quintet. Katarzyna Szewczyk (przygotowanie i prowadzenie).

K. Nowotczyńska, fot. archiwum prywatne

inf. Justyna Narewska

Akademia WioliMisia, ilustracja: Karol Banach

Muzeum Fotografii – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Karpacka 52, wtorek–piątek 11.00–17.00, sobota 10.00–14.00, poniedziałek i niedziela nieczynne

Lekcje muzealne

W nowym roku szkolnym 2022/2023 zapraszamy uczniów wraz z nauczycielami oraz rodziców z dziećmi na lekcje fotografii. Zajęcia są adresowane do szerokiego grona odbiorców od 6. roku życia. Obok wyjaśnienia różnorakich zagadnień związanych z fotografią będzie to spotkanie pobudzające wyobraźnię. Celem zajęć jest popularyzowanie wśród najmłodszych mieszkańców Bydgoszczy tradycji fotograficznych miasta. Poprzez zapoznawanie się z klasycznymi technikami fotograficznymi pamięć o ich twórcach wciąż pozostaje żywa. Bogata oferta zajęć dostępna jest na stronie: muzeumfoto.byd.pl, a w niej m.in. zajęcia: Cyjanotypia, Historia fotografii w praktyce, Znikające obrazy

Konkurs Podwórko

Krajobraz naszego codziennego otoczenia zazwyczaj wydaje się banalny. Jednak jego powszedniość można oczarować za pomocą fotografii. Wystarczy uruchomić wyobraźnię i skorzystać z najprostszego narzędzia, jakie mamy pod ręką. Czy będzie to aparat fotograficzny, czy telefon, nie ma znaczenia, jeśli tylko nauczymy się uważnie patrzeć. Odkryjmy naszą codzienną przestrzeń w nowym, świeżym, odmiennym spojrzeniu! Czasem wystarczy zmienić punkt widzenia, by ujrzeć to, co zwyczajne, w  nowej perspektywie. Z tą myślą zapraszamy do udziału w konkursie Podwórko. Najciekawsze prace prezentowane będą na wystawie online. Do wygrania: vouchery edukacyjne oraz spersonalizowane zestawy promocyjne z autorskimi zdjęciami. Prace można nadsyłać do 15 października Regulamin konkursu do pobrania na stronie: muzeumfoto.byd.pl. Celem konkursu jest pobudzanie wyobraźni wizualnej i edukacja kulturowa oraz popularyzacja twórczości Andrzeja Mazieca.

do 31.10.2022, Muzeum Fotografii, ul. Karpacka 52

Wystawa CDV Carte de Visite – fotografia czy obiekt

(w ramach 8. Vintage Photo Festival)

Rewolucje technologiczne, jakie dokonują się w obszarze obrazowania technicznego, stawiają pod znakiem zapytania materialność obrazu fotograficznego. Coraz częściej fotografia pozostaje jedynie zero-jedynkowym zapisem w prze -

strzeni sieci, komputera czy telefonu. Nie mamy potrzeby przenoszenia obrazów do trójwymiarowej rzeczywistości świata materialnego. Wystawa w sposób analityczny przedstawi wybrane obiekty – fotografie z muzealnej kolekcji – po to, by przywołać ich materialny rodowód.

1.10.2022, sobota, godz. 11.00–15.00, Muzeum Fotografii, ul. Karpacka 52; obowiązują zapisy Warsztaty z podstaw fotografii analogowej, cz. 2

Zapraszamy miłośników fotografii fotochemicznej do zgłębiania arkanów praktyki pracy laboratoryjnej w ciemni fotograficznej. Warsztaty kierujemy do osób początkujących, a także tych, które dysponując archiwalnymi negatywami czarno-białymi, chciałyby wykonać samodzielnie odbitkę. Na warsztatach należy pojawić się z wywołanym negatywem czarno-białym.

Kolejna edycja kursu Mam cyfrę dla początkujących

Mam cyfrę to warsztaty skierowane zarówno do młodzieży, jak i osób dorosłych, które stawiają pierwsze kroki w dziedzinie fotografii. Zajęcia pozwolą zapoznać się z podstawowymi funkcjami lustrzanki cyfrowej czy „bezlusterkowca”, prawidłowym oświetleniem oraz zasadami kompozycji zdjęcia. Warsztaty składają się z 18 godzin dydaktycznych. Aby wziąć udział w warsztatach, należy wypełnić formularz na stronie: https://new.isaps.pl/Rekrutacja/Kursy.

Warsztaty fotografii dla dzieci

Zajęcia łączą zawiłości techniczne fotografii z rozwojem wrażliwości plastycznej. Program zajęć podąża za rozwojem technologii fotografowania, zakładając zapoznanie uczestników z obsługą sprzętu fotograficznego oraz ukierunkowany rozwój umiejętności, zgodnie z zainteresowaniem i oczekiwaniem uczestników. Dokumentowanie własnego otoczenia to nie tylko codzienna praktyka, ale i pasja wielu młodych ludzi, dlatego na zajęciach szczególny nacisk położymy na praktyczne doskonalenie zdolności budowania własnych wypowiedzi poprzez obraz, w celu wyrażenia własnych emocji w tworzonych fotografiach. Warsztaty to okazja do nabycia umiejętności posługiwania się aparatem cyfrowym oraz rozwijania własnych zainteresowań. Obok fotografii cyfrowej uczestnicy zajęć poznają też magię dawnej

Carte de Visite

fotografii, pracując w ciemni przy wykonywaniu prostych ćwiczeń, które z pewnością rozbudzą wyobraźnię każdego z uczestników. Warsztaty to połączenie nauki i twórczej zabawy.

Warsztaty fotografii dla młodzieży

Na zajęciach staramy się, by obsługa aparatu stała się dla uczestników jak najbardziej przejrzysta, wprowadzając ich również w świat fotografii obecnej w sztukach wizualnych. Dbając o rozwój kreatywności i umiejętność pracy w zespole, planujemy i wykonujemy wspólnie interesujące zadania fotograficzne, ucząc się przy tym operowania światłem. Wprowadzenie do programu zajęć elementów fotografii analogowej, takich jak praca w ciemni, budowanie aparatów otworkowych czy operowanie najprostszymi technikami historycznymi, pozwala odkryć tajemnice tych procesów i wykorzystać je w budowaniu indywidualnych wypowiedzi. Warsztaty to okazja do doskonalenia umiejętności w twórczej atmosferze.

Warsztaty plastyczne

Celem warsztatów jest pobudzenie kreatywności i rozwój wyobraźni. Ich program pozwala rozwinąć umiejętności manualne oraz zapewnia poznanie technik plastycznych takich jak malarstwo, rysunek, collage, batik i rzeźba. Zapisy i szczegóły: domkultury.byd.pl/id,1/dk-apk.

Galeria Sztuki NEXT

27.10.2022, czwartek, godz. 19.00, Galeria Sztuki NEXT, ul. Poznańska 31 – wernisaż; wystawa połączona ze sprzedażą potrwa do 13 listopada Marta Dunal – Struktura i przestrzeń

Artystka w swojej twórczości zgłębia proces powstawania dzieła. Wyraża swoje emocje i eksploruje świat ponad myślami – świat efemeryczny, czasami niezrozumiały i nieuchwytny, a z drugiej strony – wielobarwny i pozytywny. Artystka wychodzi poza granice malarstwa, rzeźbiąc struktury na płótnie. Wyraża swoją siłę poprzez dobór intensywnych kolorów i dynamicznych struktur. Analizuje uczucia i myśli, które pojawiają się w strukturze obrazu. Niezwykle odważnie traktuje materię twórczą i w ten sposób w jej obrazach wyłania się nowy wymiar i nowa rzeczywistość.

Marta Dunal (ur. w 1989 r. w Częstochowie) – ukończyła ASP im. J. Matejki w Krakowie. Rysowniczka, malarka, autorka instalacji i obiektów użytkowych. Na swoim koncie ma udział w licznych wystawach zbiorowych i indywidualnych w Polsce i za granicą. Współpracuje z licznymi galeriami sztuki, m.in. z galerią sztuki we włoskiej Padwie. Ma na swoim koncie wystawy zbiorowe w Pałacu Maffei Marescotti w Rzymie oraz w galerii 24B w Paryżu. Pojawiła się na targach

sztuki we Włoszech (Artegenova, Paviart, Artefiera Dolomiti). Współpracuje też z galerią sztuki w Hongkongu. Jej prace znajdują się w kolekcjach zagranicznych, m.in. w Meksyku i Holandii.

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego

Dni otwarte funduszy europejskich w MOB

Dzisiaj trudno sobie wyobrazić rozwój każdego miasta bez wsparcia funduszy europejskich. Składają się na nie duże, wręcz spektakularne inwestycje i całe mnóstwo tych małych, z którymi mamy styczność każdego dnia. Z okazji Dni Otwartych Funduszy Europejskich, w dniach 7–9 października 2022 r. w całym kraju odbywają się liczne wydarzenia. Muzeum również zaprasza do skorzystania z oferty specjalnej w ramach DOFE. Zapraszamy do zwiedzania naszych wystaw w godzinach otwarcia muzeum, a także do zorganizowanych przez nas wydarzeń, które oznaczyliśmy w programie.

Działania edukacyjne:

„ 1.10.2022, sobota, godz. 12.00, MOB Apteka „Pod Łabędziem” oraz Ogród Społecznika, ul. Gdańska 5

Dzień Zwierzaka

Z okazji przypadającego 4 października Dnia Zwierząt zapraszamy na rodzinne warsztaty do Apteki „Pod Łabędziem”. Podczas spotkania dowiemy się, dlaczego łabędź nazywany jest królewskim ptakiem. Przyjrzyjmy się ich zwyczajom oraz znaczeniu w historii i kulturze. W części

warsztatowej wykorzystamy zdobyte informacje do stworzenia ekologicznych zabawek i ozdób ogrodowych. Wstęp: 1 zł/os. (dzieci i dorośli). Zapisy na zajęcia poprzez formularz zgłoszeniowy znajdujący się na stronie internetowej.

„ 1.10.2022, sobota, godz. 12.00, gmach główny MOB, ul. Gdańska 4

Kontakt/ownia na wystawie

Stanisławski i uczniowie

W ramach kolejnej edycji Weekend seniora z kulturą zapraszamy na trening pamięci inspirowany impresjonistycznym pejzażem. Podczas zwiedzania wystawy zapoznamy się z twórczością młodopolskiego artysty Jana Stanisławskiego i jego ogromnym wpływem na swoich oddanych uczniów, a za pomocą kilku sprytnych zadań, zagadek i rebusów potrenujemy nieco z głową dla poprawy samopoczucia. Koszt: 5 zł. Zapisy pod nr. tel. 885 905 284.

„ 30.10.2022, niedziela, godz. 12.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, Wyspa Młyńska Niedziela w Muzeum: Linoryt horyzontalny

Spotkanie na wystawie graficznej: Anna Sobol-Wejman i Stanisław Wejman. Rozpoczynamy comiesięczny cykl spotkań pn. Niedziela w Muzeum, dedykowany rodzinom z dziećmi. Zaczynamy od czasowej wystawy graficznej. Zainspirowani tematami prac oraz ich metaforycznym potencjałem, stworzymy horyzontalne linoryty. Cóż to znaczy? Możemy zdradzić, że będą to zajęcia z narzędziami artysty: dłuto, matryce oraz farba drukarska. Wiek: 8–13 lat. Wstęp: 5 zł/os. (dzieci i dorośli). Zapisy na zajęcia odbywają się poprzez formularz zgłoszeniowy znajdujący się na stronie internetowej muzeum.bydgoszcz.pl.

„ 8.10.2022, sobota, godz. 12.00, gmach główny MOB, ul. Gdańska 4

Tematyczny Spacer Historyczny

Prezydenci Bydgoszczy

w II  Rzeczypospolitej

Podczas plenerowego wykładu dr. Andrzeja Purata z UKW w Bydgoszczy uczestnicy dowiedzą się m.in., jakie możliwości rozwoju uzyskali mieszkańcy Bydgoszczy po okresie zaborów, na ile skutecznie działały organy samorządu miejskiego, jakie działania prezydentów miasta wpływały na rozwój i wzrost zamożności mieszkańców. Prelegent przybliży słabo znaną historię życia i działalności kolejnych prezydentów naszego miasta w okresie II RP: Jana Maciaszka, Wincentego Łukowskiego, Bernarda Śliwińskiego i Leona Barciszewskiego. Trasa spaceru to ok. 3 km (1,5 godz.) Wstęp: 8 zł/os. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zakupu biletów. Bilety można zakupić: w kasie Muzeum Okręgowego, ul. Gdańska 4 (z wyjątkiem poniedziałków), oraz przelewem na konto nr 45 1240 1183 1111 0011 0159 1497. W tytule przelewu należy wpisać: „Wstęp do MOB – spacer PREZYDENCI – imiona i nazwiska uczestników – adres e-mail – numery telefonu”, oraz przesłać potwierdzenie przelewu na adres: nauka@muzeum.bydgoszcz.pl.

inf. Julia Zawistowska

inf. Sławomira Malingowska

„ 12.10. 2022, środa, godz. 17.00, gmach główny MOB, ul. Gdańska 4 (sala audiowizualna)

Bawią i chronią, czyli o tradycyjnych zabawkach w kulturze japońskiej

Wykład Adrianny Wosińskiej z cyklu Daleki Wschód bliżej nas. O minimalistycznych laleczkach kokeshi czy o zabawce zręcznościowej kendama słyszał zapewne każdy. To jedne z wielu tradycyjnych zabawek japońskich, które mimo długiej tradycji produkowane są do dzisiaj. Czym jeszcze bawiły się dzieci w Japonii? Jakie magiczne moce przypisywano zabawkom? Co było najlepszym prezentem dla dziecka z okazji nowego roku? Prelekcji będzie towarzyszył pokaz zabawek japońskich. Wstęp: 1 zł/os.

„ 14.10.2022, piątek, godz. 17.00, gmach główny MOB, ul. Gdańska 4 (sala audiowizualna)

Z cyklu Bohaterowie naszych ulic

O pracy nad książką Jestem tym, który rozszyfrował Enigmę. Nieznana historia Mariana Rejewskiego opowie jej autor Robert Gawłowski. Słuchacze dowiedzą się, w jaki sposób ona powstawała, a także ujawni to, co według niego nadal pozostaje do odkrycia w życiorysie bydgoskiego kryptologa. Odniesie się również do krytycznych recenzji książki oraz postara się wytłumaczyć, dlaczego podjął temat, gdzie szukał materiałów i jakie były najważniejsze wydarzenia związane z poznawaniem tajemnic życia Rejewskiego. Wstęp: 1 zł/os.

Robert Gawłowski – bydgoszczanin, wykładowca akademicki i pracownik naukowy, którego zainteresowania badawcze związane są z nauką o polityce i administracją.

„ 15.10.2022, sobota, godz. 12.00, gmach główny MOB, ul. Gdańska 4

Tematyczny Spacer Historyczny: 148 lat. Polacy w niemieckiej Bydgoszczy

Bydgoszczanie czekali na powrót miasta do macierzy przez 148 lat zaborów. Podczas dwugodzinnej przechadzki pójdziemy śladami polskich patriotów i patriotek działających w Bydgoszczy pod niemieckimi rządami. Zwiedzimy najsławniejsze miejsca związane z działalnością Wincentyny Teskowej, Jana Biziela czy ks. Ryszarda Markwarta. Spacer poprowadzi Kamil Ściesiński, adiunkt w Dziale Historii Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy. Wstęp: 8 zł/os. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zakupu biletów. Bilety można zakupić: w kasie Muzeum Okręgowego, ul. Gdańska 4 (z wyjątkiem poniedziałków), oraz przelewem na konto nr 45 1240 1183 1111 0011 0159 1497. W tytule przelewu należy wpisać: „Wstęp do MOB – spacer 148 – imiona i nazwiska uczestników – adres e-mail – numery telefonu”, oraz przesłać potwierdzenie przelewu na adres: nauka@muzeum.bydgoszcz.pl.

„ 19.10.2022, środa, godz. 17.00, gmach główny MOB, ul. Gdańska 4 (sala audiowizualna) Wykład e-Estonia sukcesu, czyli jak z postradzieckiej republiki powstało cyfrowe państwo

Wykład dr Kamili Sierzputowskiej z UKW z cyklu Poznajmy naszych sąsiadów. Prelegentka zaprezentuje najmniejsze z państw basenu Morza Bałtyckiego, o niskim potencjale demograficznym (1,3 mln ludności) i niewielkim terytorium (45 227 km kw.), będące liderem postsowieckiej transformacji. Uczestników zaprosimy w podróż do Estonii, dzięki której poznają odpowiedzi na pytania dotyczące: niezwykłej historii tego kraju, wyjątkowego charakteru, unikatowej atmosfery i specyfiki kulturowej. Słuchacze dowiedzą się też, jakie były główne przyczyny sukcesu Estończyków w budowie zaawansowanego społeczeństwa cyfrowego (e-Estonii). Wstęp: 1 zł/os.

Kamila Maria Sierzputowska – dr n. humanistycznych w zakresie nauk o polityce. Adiunkt na Wydziale Nauk o Polityce i Administracji UKW w Bydgoszczy. Członek redakcji magazynu NATO „JFTC NATO Magazine – Transformation Through Training”. Redaktor tematyczna czasopisma naukowego „Świat Idei i Polityki”. Główne zainteresowania badawcze oscylują wokół zjawisk i procesów zachodzących w relacjach międzynarodowych i kwestii bezpieczeństwa transatlantyckiego.

Exploseum inaczej

Trasa alternatywna to sezonowa propozycja Exploseum. Gwarantujemy, że to dobry wybór na pogodny dzień, aby w towarzystwie świetnie znających to miejsce przewodników poznać tajemniczą historię niemieckiej fabryki materiałów wybuchowych DAG Fabrik Bromberg. To jedyna w roku okazja, aby zobaczyć skryte w gęstwinie leśnej, niesamowite budynki. Ich specyficzna konstrukcja i porastająca je roślinność tworzą niepowtarzalny klimat. Pozwala to zwiedzającym poczuć się niczym Indiana Jones, zmierzający do

pradawnej świątyni, ukrytej gdzieś w egzotycznej dżungli. Pamiętajcie tylko, aby odpowiednio się przygotować. Industrialna trasa zewnętrzna wytyczona została wśród terenów leśnych wokół Exploseum. Zwiedzający poznają sposoby maskowania budynków, nietypowe rozwiązania konstrukcyjne zastosowane w bydgoskiej fabryce oraz przeznaczenie każdego z budynków w okresie jej funkcjonowania. Warto zapamiętać, że aby komfortowo poruszać się w terenie leśnym, potrzebne są pełne buty oraz długie spodnie. Należy też zaopatrzyć się w środek przeciwko komarom i kleszczom. Przypominamy, że październik to ostatni miesiąc sezonu turystycznego w obiekcie i ostatnia okazja, by zwiedzić go w całości.

Kuratorskie oprowadzania po wystawach:

„ w ystawa graficzna Anna Sobol-Wejman i Stanisław Wejman (Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, Wyspa Młyńska; piątek 7 października 2022, godz. 17.00, cena: wstęp do muzeum + 1 zł oprowadzanie).

„ w ystawa Skarb Bydgoski (Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4; grupy zorganizowane zapraszamy w każdy wtorek o godz. 12.00; obowiązują zapisy: edukacja@ muzeum.bydgoszcz.pl; osoby indywidualne zapraszamy w każdą środę o godz. 12.00 (bez zapisów); oprowadzania w cenie biletu wstępu do muzeum).

Wystawy czasowe:

„ Anna Sobol-Wejman i Stanisław Wejman (Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8; wystawa czynna do 15 stycznia 2023).

Anna Sobol-Wejman, Dwie łzy Europy

Anna Sobol-Wejman i Stanisław Wejman należą do grona wybitnych polskich grafików, pokolenia debiutującego na przełomie lat 60. i 70. XX wieku, wtopionego jeszcze w krakowską metaforę, ale poszukującego własnej drogi twórczej. Dla obojga artystów odkrywanie zindywidualizowanych graficznych koncepcji w warstwie formalno-stylistycznej, tematycznej i warsztatowej było procesem, którego efekty ujawnia ekspozycja. Skonstruowano ją na zasadzie twórczego dialogu dwojga artystów, w którym odnajdziemy zarówno punkty wspólne, jak i indywidualne rozważania o współczesnym świecie i człowieku. Sztuka Wejmanów sytuuje się pomiędzy figuracją a abstrakcją, na styku wyobraźni i rzeczywistości, ujawniając nieco odmienny sposób postrzegania codzienności, a przede wszystkim różny sposób przekształcania jej w wizualny przekaz. Przekaz pozostawiający widzowi rozległe pole do interpretacji i estetycznej kontemplacji. Prace Anny Sobol-Wejman są „znakami czasu”, inspirowanymi codziennością, otaczającymi ludźmi i przedmiotami, naznaczonymi pogłębioną refleksją. Grafiki Stanisława Wejmana to „podróże wyobraźni” (Stanisław Tabisz), tylko pozornie spontaniczne, których tytuły nieco ułatwiają odczytanie intencji autora.

„ Perpetuum pictura. Krzysztof Gliszczyński (Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8; wystawa czynna do 30 października 2022). Wystawa prezentująca prace profesora Krzysztofa Gliszczyńskiego, wykładowcy ASP w Gdańsku. Jest ona próbą całościowego ukazania twórczości artysty. Odnajdziemy w niej malarstwo, r ysunek, obiekty czy prace wideo, które wzajemnie na siebie oddziałują. Jak sam pisze: „Kreowane przeze mnie wystawy są wielowątkową narracją odnoszącą się do kluczowych dla mojej sztuki pojęć”. To jego przestrzeń, w której każda cząstka szuka swojego miejsca.

„ Puste ramy (gmach główny MOB, ul. Gańska 4; wystawa czynna do 31 grudnia 2022).

Ogólnopolska kampania Puste ramy przypomina o dobrach kultury utraconych przez państwo polskie w czasie II wojny światowej. Popularyzacja tematyki strat wojennych w dziedzinie kultury i prezentacja ich wizerunków może się przyczynić do ich rozpoznania i odnalezienia – sprawić, by przynajmniej niektóre ramy i gabloty ponownie wypełniły się przynależnymi do nich dziełami sztuki. W akcji biorą udział muzea z całej Polski.

Wystawy stałe:

„ O brazy nie-/rzeczywistości. Inspiracje i aspiracje ; Jan Stanisławski i uczniowie z kolekcji Wandy i Leonarda Pietraszaków (gmach główny MOB, ul. Gdańska 4).

„ Skarb Bydgoski (Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4)

„ O d Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy (Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7–11)

„ N a pograniczu Wielkopolski i Pomorza Bydgoszcz i region u zarania dziejów ; W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców

Bydgoszczy i okolic (Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2)

„ Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852–1936) (Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7)

„ Exploseum (Exploseum, ul. Alfreda Nobla)

inf. Janusz Milanowski

OBIEKT MIESIĄCA: Puchar miejski tzw. Cesarski

deryka II. Jest to nawiązanie do pomnika stojącego wówczas na Starym Rynku. Pod stopami monarchy umieszczono trzy ukoronowane orły pruskie. Obiekt znajduje się na wystawie stałej Od Starego Rynku do Placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy. Można go obejrzeć w części ekspozycji poświęconej dziejom Bydgoszczy pod zaborami.

Daria Fosińska

W roku 1904 z wizytą do Bydgoszczy przybył cesarz Wilhelm II. Przyjazd władcy Cesarstwa Niemieckiego odbył się z okazji obchodu jubileuszu 200-lecia 3. Pułku Dragonów Nowomarchijskich. Wówczas dostawca dworu Fritz Corell przekazał miastu cenny puchar z wizerunkiem króla Prus Fryderyka II. Autorem artefaktu był Richard Ménard, uznany bydgoski złotnik i jubiler. Swój zakład prowadził od lat 70. XIX wieku przy ul. Długiej. Dekoracyjny puchar jest jednym z obiektów należących do tzw. Bydgostiany – najcenniejszych zabytków związanych z naszym miastem. Wedle zamierzenia twórcy motywy zawarte na przedmiocie miały potwierdzać przynależność Bydgoszczy do Cesarstwa Niemieckiego. Muzealium składa się z dwóch części: podstawy pucharu (czara, trzon oraz stopa) i pokrywy. Kulista czara naczynia posiada bogatą dekorację plastyczną z charakterystyczną girlandą. Puchar zdobi herb Bydgoszczy, a  powyżej znajduje się napis „Dem Kaiser Heis so kling es durchs Land, wenn dieser Pokal gefullt bis zum Rand”. Trzon pucharu przypomina wyłożoną cegłą kolumnę, otoczoną dookoła wieńcem laurowym. Okrągła stopa obiektu została ozdobiona trzema dekoracyjnymi kartuszami – środkowy wypełniony tekstem „Der Stadt Bromberg 16 Dezember 1904. Fritz Corell Hofliferant Seiner Majestat des Kaisers und Konigs”. Pozostałe dwie tabliczki zawierają przedstawienia fontanny „Potop” oraz pomnika konnego Wilhelma I ukazanego w otoczeniu drzew, który w tamtym czasie znajdował się na dzisiejszym placu Wolności. Pokrywa zwieńczona postacią Fry-

Fotografia to gra

Wystawa Pencil of Light Marka Noniewicza została otwarta w klubie Mózg (ul. Parkowa 2) 23 września, w ramach 8. Vintage Photo Festival. Artysta zaprasza nas z niezwykłą wrażliwością w podróż. Dajmy się namówić, czasu jest niewiele, bo tylko do 2 października! Nie będziemy jednak żałować – to doskonały początek jesieni, nostalgicznej jesieni…

Marek Noniewicz: „Na fotografii jest Wyspa Młyńska, ale nie myślałem wówczas o samym miejscu, tak osobnym i tak odrębnym wtedy, dziś wyglądającym zupełnie inaczej. Lustro wody i samotna ławka, na której przysiadła pustka. Fotogenia miasta ukryta jest pod jego powierzchnią; zrywam kolejne warstwy, szukając stanu sprzed teraz, jakby to, co jest teraz, ukrywało nieokreśloną przeszłość, jej obraz. Nie chodzi nawet o to, co było tu wcześniej: dom, fabryka, drzewo, plac zabaw, ale co wydarzyło się w tej scenerii, kto się wydarzał. Pusty krajobraz jest foremką z dziecięcej piaskownicy, zamienia piasek w rozgwiazdę albo muszelkę i wyobraźnia przybiera kształt.

Fotografię – kiedy zostawiam z boku znaną mi etymologię i próbuję szukać innego odniesienia, bliższego współczesności – dzielę na sylaby: fo-to-gra-fia, i zatrzymuję się na dwóch środkowych: to gra. To przede wszystkim gra z czasem, kompulsywne i nierealne pragnienie, by go zatrzymać. Czy rzeczywiście nierealne?”

fot. MOB

Klub Mózg

fot. Marek Noniewicz

Opera Nova w Bydgoszczy

XXVIII Bydgoski Festiwal Operowy:

„ 8.10.2022, sobota, godz. 19.00

Charles Gounod: Faust – opera w 5 aktach (premiera + inauguracja XXVIII BFO)

Opera Nova w Bydgoszczy. Kierownictwo muzyczne: Piotr Wajrak, reżyseria: Paweł Szkotak, scenografia: Mariusz Napierała, kostiumy: Martyna Kander, choreografia: Iwona Runowska, reżyseria świateł: Maciej Igielski, przygotowanie chóru: Henryk Wierzchoń, projekcje multimedialne: Zachariasz Jędrzejczyk, Veronika Siamionava.

Na inaugurację BFO Opera Nova wybrała operę

Charlesa Gounoda Faust, która w 66-letniej historii bydgoskiej sceny muzycznej wystawiona zostanie dopiero po raz drugi. Reżyseruje (rok po premierze opery komicznej Mozarta Cosi fan tutte) Paweł Szkotak, dla którego „wojenne tło, występujące oryginalnie w libretcie bez konkretnych czasowych odniesień, stanowi wyrazisty kontekst dla podejmowanych wyborów przez bohaterów, a także budzi nieoczywiste, ale czytelne skojarzenia z wojną, która toczy się dzisiaj w Ukrainie”. Będzie to kolejna wielka produkcja sceniczna, wymagająca setek kostiumów dla solistów, chórzystów i tancerzy.

Johann Georg Faust (Johannes Jorg Faustus) był postacią historyczną (ok. 1480–1536). Według podań był astrologiem, magiem, alchemikiem, lekarzem. Prawdopodobnie studiował w Akademii Krakowskiej. Intrygujący, nawet znienawidzony za życia, stał się bohaterem wielu książek, jak m.in.:  Historia doktora Jana Fausta, szeroko okrzyczanego czarownika i maga (1587), Tragiczne dzieje doktora Fausta (1588). Johann Wolfgang von Goethe odwiedził we wrześniu 1790 r. Kraków i interesował się Faustem. Zwiedzał Collegium Maius i izbę zwaną Alchemią Pierwsze fragmenty swego Fausta napisał właśnie w roku swego pobytu w Krakowie. Postać Fausta trafiła także do świata muzyki operowej: jest bohaterem legendy dramatycznej Hectora

Berlioza Potępienie Fausta (1846) czy właśnie opery Gounoda Faust (1859) – oba dzieła do zobaczenia w bydgoskiej Operze Nova.

„ 9.10.2022, niedziela, godz. 18.00

Charles Gounod: Faust – opera (po raz 2.)

„ 11.10.2022, wtorek, godz. 19.00

Adolphe Adam: Giselle

– balet romantyczny w 2 aktach

Lwowski Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im. Salomei Kruszelnickiej (Ukraina).

Dyrygent: Jurij Berwetskij, choreografia: Mykyta Dolguszyn, scenografia: Tadey Ryndzak.

Historia artystów baletu Lwowskiej Opery Narodowej sięga 80 lat. W skład zespołu wchodzą młodzi artyści będący laureatami wielu konkursów, doświadczeni choreografowie oraz najzdolniejsi tancerze ukraińscy. Dyrektorem baletu jest Andrej Musoryn. W repertuarze artystycznym zespołu znajduje się 25 klasycznych i współczesnych baletów: Jezioro łabędzie, Dziadek do orzechów P. Czajkowskiego, Don Kichot, Bajadera L.A. Minkusa, Korsarz , Giselle A. Adama, Święto wiosny i  Pulcinella I. Strawińskiego. Artyści Lwowskiej Opery Narodowej często występują w Polsce, Francji, Hiszpanii, Portugalii, Niemczech, Norwegii, Szwecji czy Szwajcarii. Spektakle co roku przyciągają ponad 115 tys. widzów. Orkiestra Symfoniczna Lwowskiej Opery Narodowej z powodzeniem koncertowała m.in. w Polsce, Francji, Hiszpanii, Portugalii, Luksemburgu, Katarze, Libanie oraz Szwajcarii. Na tegorocznym BFO przedstawiają klasykę i perłę ballet d’action: Giselle (Giselle ou Les Willis), z librettem wg legendy spisanej przez Heinricha Heinego, który to spektakl pięknie wpisuje się w Rok Romantyzmu obchodzony w Polsce.

„ 14.10.2022, piątek, godz. 19.00 Philip Glass: Proces – opera kameralna w 2 aktach do libretta Christophera Hamptona opartego na powieści Franza Kafki

Opera na Zamku w Szczecinie. Kierownictwo muzyczne: Jerzy Wołosiuk, reżyseria: Pia Partum, scenografia: Wojciech Puś, kostiumy: Wojciech Dziedzic.

Jacek Jekiel, dyrektor Opery na Zamku, krótko charakteryzuje spektakl: „To wspaniała symbioza amerykańskich nut, polskiej sceny i kafkowskiego absurdu”. Philip Glass (ur. 1937), dzięki swoim operom, symfoniom i kompozycjom dla swojego zespołu oraz współpracy z wieloma artystami, wywarł niezwykły i bezprecedensowy wpływ na życie muzyczne i intelektualne swoich czasów. Jego dzieła są wystawiane przez wiodące teatry operowe. Muzykę w  Procesie charakteryzuje ogromne napięcie. Glass, oszczędny w środkach muzycznego przekazu, stosuje powtórzenia, rytmy wzmagające poczucie strachu i absurdu. Struktura muzyki to charakterystyczne dla tego kompozytora powtarzane krótkie motywy dźwiękowe, wykonywane w tym przypadku przez kameralny skład instrumentalistów, który precyzyjnie odzwierciedla stan umysłu głównego bohatera opery, stanowi rodzaj ilustracji dla jego obsesyjnych myśli. Znakomicie koresponduje z językiem Franza Kafki: z jednej strony minimalistycznym, z drugiej – boleśnie precyzyjnym i dokładnym.

„ 16.10.2022, niedziela, godz. 18.00

Giuseppe Verdi:

Aida – opera w 4 aktach

Opera Bałtycka w Gdańsku. Kierownictwo muzyczne: George Tchitchinadze, inscenizacja i reżyseria: Anna Wieczur, scenografia: Damian Styrna, multimedia: Eliasz Styrna, kostiumy: Anna Chadaj, reżyseria świateł: Paulina Góral, choreografia: Izabela Sokołowska-Boulton, Wojciech Warszawski, przygotowanie chóru: Agnieszka Długołęcka.

Od ponad 150 lat Aida gości na scenach operowych, niezmiennie ciesząc się ogromną popularnością. Dziś utwór zaliczany jest do najwybitniejszych osiągnięć Verdiego: łączy monumentalizm, żywiołowość, melodyjność i orientalne, zgodne z tematem zamówienia stylizacje z subtelnością muzycznych środków, pozwalających wydobyć charakterystykę poszczególnych postaci. Nie brak tu popisowych arii, z których wiele ma opinię najtrudniejszych w literaturze operowej; przez lata mierzyli się z nimi najwięksi śpiewacy. Tegoroczna realizacja Opery Bałtyckiej jest jedną z najbardziej widowiskowych inscenizacji ostatnich lat na gdańskiej scenie. Wbrew pokusom do monumentalnych realizacji, reżyserka zbudowała swoją interpretację na kontraście między tym, co wielkie, a tym, co delikatne i intymne.

„ 18.10.2022, wtorek, godz. 19.00

Józef Michał Ksawery Poniatowski: Don Desiderio – opera opera buffa w 3 aktach

Opera Śląska w Bytomiu. Kierownictwo muzyczne: Jakub Kontz, reżyseria: Ewelina Pietrowiak, scenografia i kostiumy: Aleksandra Gąsior, reżyseria światła: Karolina Gębska.

Opera Don Desiderio, która wyszła spod pióra dyplomaty, śpiewaka i kompozytora wywodzącego się z arystokratycznej familii Poniatowskich, „wskrzeszona” przez Operę Śląską jest wydarzeniem niezwykłym. Po 140 latach od lwowskiej premiery została przywrócona polskiej kulturze. Wyreżyserowane przez utalentowaną reprezentantkę młodego pokolenia twórców, wydobyte z zapomnienia dzieło królewskiego krewniaka jest prawdziwym muzycznym rarytasem. Znakomici śpiewacy realizują zadania aktorskie w sposób godny mistrzów komedii i belcanta. Akcja opery zaczyna się mocno dramatycznie: Don Desiderio i Don Curzio, notariusz, przyjeżdżają w środku nocy do domu Riccarda (przyjaciela Don Desideria), aby powiadomić jego żonę Pla-

Faust , Opera Nova. Autor plakatu: Jacek Staniszewski

cidę i córkę Angiolinę o śmierci ich męża i ojca. Czy jest coś, co może pocieszyć kobiety w obliczu tragedii? Być może spadek, który dziedziczą. Ale są pewne warunki…

„ 20.10.2022, czwartek, godz. 19.00

Giuseppe Verdi: Don Carlos – opera w 5 aktach

Litewski Narodowy Teatr Opery i Baletu w Wilnie (Litwa). Kierownictwo muzyczne: Pierre Vallet, dyrygent: Martynas Staskus, reżyseria: Günter

Krämer, scenografia: Herbert Schaefer, kostiumy: Izabela Ines Glathar, współpraca reżyserska: Juratė

Sodytė, przygotowanie chóru: Česlovas Radžiūnas.

Europejskiej sławy Litewski Narodowy Teatr

Opery i Baletu po raz czwarty wybiera BFO na miejsce swego przedstawienia operowego. Pamiętamy znakomitą Żydówkę Halevy’ego i Verdiovskiego

Otella, następnie balet La Piaf ; teraz podziwiać będziemy kolejny mistrzowski przykład opery tragicznej, Don Carlosa przygotowanego przez ekipę wybitnych realizatorów z reżyserem Günterem Krämerem na czele. Zespół operowy prezentował się na festiwalach w Roncole i Rawennie (Włochy), w Savonlinne (Finlandia), w Anglii, Polsce, Słowenii, na Węgrzech i Tajwanie. W repertuarze teatru licznie reprezentowana jest twórczość klasycznych kompozytorów (J. Haydn, W.A. Mozart, L. van Beethoven, Ch.W. von Gluck, D. Cimarosa). Większą część repertuaru operowego wypełnia kanon światowej literatury: Don Giovanni Mozarta, Rigoletto, Bal maskowy, Aida, Moc przeznaczenia Verdiego, Dama pikowa Czajkowskiego, Latający Holender Wagnera. Każdego roku LNOiBT prezentuje dzieła XX-wiecznych kompozytorów, jak: Miłość do trzech pomarańczy Prokofiewa, Nie tylko miłość Szczedrina, Die Kluge Orffa, Żydówka Halévy’ego, Miłość i inne demony Eötvösa. Aby podkreślić narodowy charakter, teatr często włącza do repertuaru dzieła rodzimych twórców.

„ 2 2.10.2022, sobota, godz. 19.00

Josef Bohuslav Foerster: Eva – opera w 3 aktach (zakończenie festiwalu)

Opera Państwowa w Bańskiej Bystrzycy (Słowacja). Kierownictwo muzyczne: Marian Vach, Jan Prochazka, dyrygent: Jan Prochazka, reżyseria:

Dana Dinková, choreografia: Dana Dinková, scenografia: Marek Šafárik, kostiumy: Adriena Adamíková, przygotowanie chóru: Ján Procházka.

Wyjątkowa okazja poznania dzieła praktycznie w Polsce nieznanego. Eva to najsłynniejsza opera romantycznego czeskiego kompozytora

J.B. Foerstera. Powstała na podstawie libretta stworzonego wg sztuki Gabrieli Preissovej Kochanka gospodarza. Premiera w 1899 r. w Pradze wywołała poruszenie – naturalistyczny dramat z życia mieszkańców Morawskiej Słowacji oddawał życie i tabu obyczajowe XIX-wiecznej małej społeczności wiejskiej. Akcja rozgrywa się w słowackiej wsi. Eva jest ubogą tkaczką wyznania luterańskiego, zakochaną w Mánku Mešjaným, bogatym katolickim synu właściciela ziemskiego. W obliczu wrogości bigoteryjnej matki Mánka, Mešjanovki, i tchórzostwa samego Mánka, Eva poślubia kalekę, kuśnierza Samka. Z ich małżeństwa rodzi się córka, która umiera: Samko jako luteranin odmówił wezwania lekarza, ponieważ ten ożenił się z rozwiedzioną kobietą. Tymczasem Mánek sam się ożenił, ale zarówno on, jak i Eva są uwięzieni w małżeństwach pozbawionych miłości. Mánek robi nowe kroki w kierunku Evy i zaprasza ją, by dołączyła do niego na farmie w Austrii… Opera w Bańskiej Bystrzycy rozpoczęła działalność w 1960 r. wystawieniem Evy. Teatr był świadkiem początków kariery znakomitych solistów operowych na scenach słowackich i międzynarodowych. Główny profil działalności teatru wyznaczają przedstawienia operowe, choć tradycyjne operetki i musicale znajdują się także w jego repertuarze. Ponadto zespół baletowy przygotowuje regularnie swe własne produkcje. Na 60-lecie swej działalności Państwowa Opera w Bańskiej Bystrzycy ponownie sięgnęła po operę Foestera Eva, którą obecnie przedstawi na zakończenie BFO.

„ 25.10.2022, wtorek, godz. 19.00

Charles Gounod: Faust – opera (po raz 3.)

„ 26.10.2022, środa, godz. 19.00

Charles Gounod: Faust – opera (po raz 4.)

Pałac Młodzieży w Bydgoszczy

„ 3.10.2022, godz. 10.30

Zabawowy Klub Filmowy Malucha „Zygzak” – spotkanie dla przedszkoli

Podczas spotkania przedszkolaki oglądają 3 polskie filmy animowane. Pokazy przeplatane są rozmową z dziećmi na temat filmu, a także licznymi animacjami muzycznymi i zabawami ruchowymi. Obowiązują wcześniejsze zapisy grup. Miejsce: sala widowiskowa Pałacu Młodzieży.

„ 6.10.2022, godz. 19.30

Pałacowe Planetarium, czyli obserwacje nieba przez teleskop

Główną atrakcją będzie planeta Saturn. Spotkanie przed budynkiem Pałacu Młodzieży poprowadzi pan Artur Wrembel. W przypadku niepogody odbędzie się prelekcja w sali 209.

„ 7.10.200, godz. 16.30

Spotkanie dla opiekunów szkolnych kół Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy

„ 8.10.2022, godz. 10.30

Czytadełko – czyli spotkanie

czytelniczo-animacyjne dla dzieci z grup przedszkolnych

„ 10.10.2022, godz. 9.00 i 11.15

Seanse filmowe dla szkolnych grup zorganizowanych:

King: mój przyjaciel lew

reż. David Moreau, Francja/Belgia 2022, 105 min Nastoletnia Inés i jej brat Alex znajdują lwiątko, któremu nadają imię King. Gdy okazuje się, że mały lew jest poszukiwany i grozi mu niebezpieczeństwo, rodzeństwo wpada na szalony plan – chcą mu pomóc wrócić do prawdziwego domu. Bilety: 7 zł od ucznia. Obowiązuje rezerwacja miejsc: tel. 607 611 242.

„ 11.10.2022, godz. 9.00 i 11.15

Seanse filmowe dla szkolnych grup zorganizowanych: King:

mój przyjaciel lew

reż. David Moreau, Francja/Belgia 2022, 105 min. Bilety: 7 zł od ucznia. Obowiązuje rezerwacja miejsc: tel. 607 611 242.

inf. Ewa Chałat

Don Desiderio, Opera Śląska, fot. Krzysztof Bieliński

„ 13.10.2022, godz. 19.15

Seans filmowy DKF „Niespodzianka”: Vortex

reż. Gaspar Noé, Francja, Belgia, Monako 2021, 142 min.

Przejmujący i cierpliwy zapis ostatnich dni życia starszego małżeństwa, w które wcielili się: legenda francuskiego kina Françoise Lebrun i kultowy reżyser kina grozy Dario Argento. W filmie zastosowano niezwykłą formę: ekran dzielony jest na dwie części, ukazując osobno zachowanie chorej na demencję żonę oraz schorowanego męża, który nie przyjmuje do wiadomości jej stanu. Zabiegi Gaspara Noé dają niezwykły efekt – samotność, zagubienie i niepogodzenie się ze starością zostały tu pokazane w sposób wręcz oszałamiający, co stawia Vortex na jednej półce z  Miłością Hanekego czy Szeptami i krzykami Bergmana. Cena biletu normalnego: 10 zł, ulgowego (młodzież ucząca się powyżej 16. r.ż., emeryci, osoby niepełnosprawne): 7 zł, karnetu: 20 zł, karnetu ulgowego (młodzież ucząca się powyżej 16. r.ż., emeryci, osoby niepełnosprawne): 15 zł. Bilety i karnety do nabycia w portierni pałacu młodzieży przed seansem.

IO to natomiast Polski kandydat do Oscara. Zapierająca dech w piersiach odyseja, porywające kinowe doświadczenie i nakręcony z imponującym rozmachem obraz współczesnego świata. Film Jerzego Skolimowskiego stał się sensacją festiwalu w Cannes, skąd wyjechał z Nagrodą Jury. Opowieść o nas samych, odbijających się w wilgotnych oczach pewnego osiołka, zachwyciła artystyczną brawurą i młodzieńczą energią, choć firmuje ją swoim nazwiskiem 84-letni mistrz europejskiego kina.

„ 21.10.2022, godz. 9.00

Gra dydaktyczna Poznajemy Bydgoszcz dla uczniów klas IV–VIII (prowadzenie: dr Ewa Puls).

„ 21.10.2022, godz. 9.30

Poradnia Rozwoju Zdolności Warsztaty wsparcia psychologicznego dla uczniów zdolnych. Tematyka spotkania: Trening twórczości. Odbiorca: uczniowie szkół podstawowych (klasy VII i VIII). Celem warsztatów jest r ozwijanie potencjału uczniów, przygotowanie ich do tworzenia rzeczy nowych i wartościowych, a także rozwinięcie zdolności przystosowawczych tak, aby potrafili w sposób twórczy i nowatorski podchodzić do różnorodnych problemów oraz dawać sobie radę z ciągłymi zmianami stosunkowo niewielkim nakładem energii psychicznej i fizycznej. Zajęcia poprowadzą: Katarzyna Tłok i Edyta Szott – pedagodzy z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 1 w Bydgoszczy. Przewidywany czas spotkania - ok. 3 godz. dydaktycznych. Liczba miejsc ograniczona. Decyduje kolejność zgłoszeń. Z jednej szkoły można z apisać maksymalnie 5 osób. Udział w warsztatach jest bezpłatny. Informacje i zgłoszenia do dnia 19 października (do godz. 14.00) na: m.mackowiak@palac.bydgoszcz.pl, lub pod nr. tel. 52 3 21 00 81 wew. 310. Miejsce: Pałac Młodzieży, sala 115.

„ 24.10.2022, godz. 11.00 Audycja muzyczna

„ 25.10.2022, godz. 10.00 Impreza w ramach cyklu Ogarnięci?

„ 20.10.2022, godz. 9.30

Oblicza uzależnień

Wykład dr. n. med. Marka Jurgowiaka Mózg, uczenie się a narkotyki

„ 20.10.2022, godz. 10.00

Oblicza uzależnień

Warsztaty dla trzech klas ponadpodstawowych z LO I z zakresu profilaktyki uzależnień ze szczególnym uwzględnieniem tematyki dopalaczy.

„ 20.10.2022, godz. 19.15

Seans filmowy DKF „Niespodzianka”: IO

reż. Jerzy Skolimowski, Polska, Włochy 2022, 86 min + Splin (20-minutowa etiuda przygotowana przez uczestników warsztatów filmowych w Pałacu Młodzieży pod kier. Mariusza Mareckiego).

Spotkanie z panią psycholog Gretą Haraś: O potrzebie dialogu. Czy potrafimy rozmawiać, a przede wszystkim czy umiemy słuchać? Wykład i warsztaty z komunikacji. Miejsce: sala widowiskowa Pałacu Młodzieży.

„ 26.10.2022, godz. 10.00

Forum Olimpijczyków

– Laboratorium Zdolności

Konferencja naukowa dla uczniów zdolnych. Tematyka spotkania: dziedziny nauk inżynieryjno-technicznych i nauk przyrodniczych. Odbiorca: uczniowie szkół ponadpodstawowych i szkół podstawowych (klasy VII i VIII). W ramach konferencji odbędą się prezentacje dorobku naukowego uczniów (laureatów i finalistów olimpiad i konkursów przedmiotowych ze szkół ponadpodstawowych w Bydgoszczy) oraz prelekcje wygła-

szane przez badaczy nauk inżynieryjno-technicznych. Przewidywany czas spotkania - ok. 2 godz. zegarowych. Informacje i zgłoszenia: m.mackowiak@palac.bydgoszcz.pl, lub pod nr. tel. 52 321 00 81 wew. 310. Miejsce: sala widowiskowa Pałacu Młodzieży.

„ 27.10.2022, godz. 19.15

Seans filmowy DKF „Niespodzianka”: Alcarràs

reż. Carla Simon, Hiszpania, Włochy 2022, 120 min. W nagrodzonym Złotym Niedźwiedziem, pełnym ciepła i emocji Alcarràs śledzimy blaski i cienie codziennego życia wielopokoleniowej rolniczej rodziny, która staje w obliczu utraty swojego gospodarstwa. Życie bohaterów zmienia się, gdy właściciel posiadłości, w której mieszkają, umiera, a jego spadkobierca postanawia sprzedać ziemię. W obliczu tych wydarzeń bohaterowie muszą dokonać wyboru, który zaważy na ich dalszym losie. Co zwycięży: pragmatyzm, czy idealizm?

„ 28.10.2022, godz. 15.30–17.30

Pałacowe spotkania z dziedzictwem kulturowym Bydgoszczy dla uczniów klas IV–VIII

(prowadzenie: dr Ewa Puls).

„ 8.10.2022, sobota, godz. 10.30, ul. Leszczyńskiego 42

Ziemniak, pyra czy kartofel?

MDK nr 2 zaprasza na piknik z okazji Dnia Ziemniaka. W programie: pieczenie ziemniaków, wspólne śpiewanie przy ognisku przy akompaniamencie gitar, a także gry językowe, zabawy i konkursy ziemniaczane. Impreza otwarta, wstęp wolny.

Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Jerzego Grundkowskiego

Biblioteka, działająca w Młodzieżowym Domu Kultury nr 2 w Bydgoszczy przy ul. Leszczyńskiego 42, otwarta jest w każdy wtorek w godz. od 17.00 do 20.00. W skład zbiorów wchodzą książki, czasopisma i fanziny. W bibliotece funkcjonują wypożyczalnia i czytelnia.

inf. Dominik Wierski

Wystawa prac konkursowych

I Ogólnopolskiego Konkursu LiterackoPlastycznego Piszę, ilustruję i wydaję –moja książka w drodze do Nobla

Ideą konkursu było stworzenie przez dzieci swojej oryginalnej książki o zaskakującej formie i ciekawym temacie. Wstęp na wystawę w MDK nr 2 – wolny.

inf. Karolina Gorzycka

XVI Europejskie Spotkania Artystyczne

„ 21 października, piątek, godz. 18.00, Miejskie Centrum Kultury, ul. Marcinkowskiego 12–14

Wieczór inauguracyjny:

– wernisaż malarstwa Joanny Szczepkowskiej

– otwarcie festiwalu i koncert w wykonaniu

Philippe’a Cupera (klarnet) i Agaty Nowakowskiej-Gumieli (fortepian). W programie: L. Bassi, Fantaisie wg opery Rigoletto G. Verdiego; L. Cahuzac, Pastorale cévenole i Cantilène

– monodram Dzikie ballady Adama M w wykonaniu Joanny Szczepkowskiej. Po spektaklu spotkanie z aktorką i sprzedaż książek

Joanna Szczepkowska – aktorka, pisarka, publicystka, malarka. Jako aktorka była nagradzana na wielu festiwalach, dziś uważana za jedną z najciekawszych osobowości świata kultury. W 1990 wydała swój pierwszy tom poezji, w 2004 debiutowała jako pisarka opowiadaniami Fragmenty z życia lustra. Od tej pory napisała wiele powieści, sztuk teatralnych, tomów poezji. Inną ważną dziedziną sztuki jest dla niej malarstwo. W 2017 założyła Teatr na Dole, gdzie grywa swoje sztuki. Podczas pandemii założyła internetowy Teatr Pudło, dając co tydzień 10-minutowe miniatury.

„ 2 2 października, sobota – godz. 10.00–14.00, Akademia Muzyczna, ul. Słowackiego 7: master classes: Barbara Marcinkowska (wiolonczela i muzyka kameralna), Philippe Cuper (klarnet), Jeff Cohen (interpretacja cykli pieśni kompozytorów francuskich, niemieckich i angielskich)

Philippe Cuper – francuski klarnecista światowej sławy, supersolista Opery Paryskiej. Laureat wielu konkursów międzynarodowych, zapraszany jako juror wielu konkursów. Koncertuje na całym świecie z prestiżowymi orkiestrami pod dyrekcją największych dyrygentów. Od 1982 jest profesorem hors classe konserwatorium w Wersalu. Daje master classes na wielu uniwersytetach świata. Jego uczniowie są solistami w orkiestrach na całym świecie.

Jeff Cohen – amerykański pianista, kompozytor, urodził się w Baltimore, od wielu lat mieszka w Paryżu. Gra na całym świecie z artystami najwyższej klasy. Dokonał wielu nagrań płytowych w wielu dziedzinach. Pracuje jako dyrektor śpiewu w Operze Paryskiej. Współpracuje przy nagraniach z wybitnymi dyrygentami. Brał udział także przy

produkcji spektakli operowych i musicalowych. Jest profesorem w Konserwatorium Paryskim w dziedzinie interpretacji pieśni. Długi czas prowadził emisję telewizyjną dla dzieci Jeff d’orchestre Skomponował też muzykę do wielu filmów.

– godz. 19.30, Muzeum Wodociągów, ul. Gdańska 242: Muzyka amerykańska – koncert prowadzony przez Jeffa Cohena. Wystąpią: Jeff Cohen (fortepian), Philippe Cuper (klarnet), Elżbieta Sandel (skrzypce) oraz Marta Studzińska i Mateusz Walendzik (śpiew). W programie utwory m.in. L. Bernsteina i Ph. Glassa

Bydgoski Konwent Multifandomowy Bykon

„ 2 2–23 października 2022, sobota–niedziela, III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza, ul. Nowogrodzka 3

4. Bydgoski Konwent Multifandomowy Bykon

Na 4. Bykonie będzie można odwiedzić zróżnicowane bloki tematyczne, takie jak naukowy, fantastyczny, popkulturowy, science fiction, postapokaliptyczny, kultury azjatyckiej, mangi i anime oraz My Little Pony. Ponadto do dyspozycji uczestników zostaną oddane m.in. sala gier planszowych, sala gier konsolowych, sale z grami muzycznymi, sale z LARP-ami oraz RPG. Do uczestnictwa w konwencie zapraszamy nie tylko osoby z Bydgoszczy i jej okolic, ale również z innych miast. Wejściówki będzie można kupić w preakredytacji oraz na miejscu w trakcie trwania Bykonu. Po więcej informacji zapraszamy na stronę internetową oraz fanpage: bykon.pl oraz facebook.com/Bykonkonwent.

inf. Milena Wyrąbkiewicz

„ 23 października, niedziela

– godz. 11.00, Muzeum Wodociągów, ul. Gdańska 242: koncert Młode talenty w wykonaniu uczestników master classes

– godz. 16.00, Pałac Ostromecko, ul. Bydgoska 9: koncert bydgoskiego tria fortepianowego Solis. W programie: J. Haydn, trio C-dur, części: I Allegro, II Andante, III Presto; J. Brahms, trio c-moll op. 101 nr 3, części: I Allegro energico, II Presto non assai, III Andante grazioso, IV Allegro molto Bydgoskie trio fortepianowe Solis: Wiktoria Święciochowska (skrzypce), Weronika Spychalska (wiolonczela) i Kyungin Kelly Nam (fortepian). Powstało na Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, założone przez trzy aktualne studentki tej uczelni. Przygotowuje konkursy międzynarodowe. Regularnie pracuje z prof. Barbarą Marcinkowską.

– godz. 19.30, Muzeum Wodociągów, ul. Gdańska 242: Warsaw Cello Quartet – koncert. W programie najpiękniejsze piosenki z lat 80. i 90. w aranżacji na cztery wiolonczele Warsaw Cello Quartet to zespół czterech młodych wiolonczelistów, absolwentów Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. W repertuarze zespołu są aranżacje piosenek polskich z lat 80. i 90. Członkowie zespołu: Jakub Pożyczka, Dominik Frankiewicz, Filip Sporniak, Wojtek Bafeltowski.

Galeria Jagiellońska 1

Dom Aukcyjny i Galeria Sztuki

„ 21.10.2022, piątek, godz. 18.00, ul. Jagiellońska 1 (budynek BCF), wstęp wolny – wernisaż; wystawa z możliwością zakupu czynna do 26 października

Marta Ipczyńska & Marta Rosenthal: Feeling deep blue – wystawa grafiki i malarstwa

Marta Ipczyńska – artystka graficzka z doktoratem w zakresie nauk o sztuce. Absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu (2009). Dyplom w pracowni wklęsłodruku prof. Mieczysława Piotrowskiego. Zajmuje się grafiką artystyczno-warsztatową i rysunkiem, poszukując możliwości formalno-wyrazowych wynikających z łączenia tradycyjnych i nowoczesnych technik. Formalnie grafiki reprezentują nurt sztuki figuratywnej, realistycznej, zbliżonej do fotorealizmu. Pracuje jako wykładowczyni akademicka. Należy do Stowarzyszenia Międzynarodowe Triennale Grafiki w Krakowie oraz Związku Polskich Artystów Plastyków. Mieszka w Koronowie.

inf. Barbara Kozber-Niedbalska

Philippe Cuper, fot. materiały organizatora

Marta Rosenthal – artystka wizualna, dyplom w zakresie malarstwa ASP w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Artystyczny), kuratorka wystaw, wykładowca akademicki. W swojej twórczości wykorzystuje współbrzmienie wielu mediów: rysunku, malarstwa, fotografii, kolażu i asamblażu. Aktualnie podejmuje zagadnienia związane z relacją: miejsce – zapis – czas – obraz. Punktem wyjścia często staje się świat natury, traktowany tu jako zbiór znaków, które zostają zamienione na abstrakcyjny kod, układ form i struktur przywołujących skojarzenia. W pracach stosuje rozbudowaną narrację, wielowątkowość, modułowość, podkreślając obecny stan niepewności, czasoprzestrzenności. Mieszka i tworzy w Bydgoszczy.

inf. Szymon Kaźmierczak

Kino Jeremi

Filmowe czwartki „kameralnie”:

„ 6.10.2022, godz. 19.00, ul. gen. A. Fieldorfa

„Nila” 13: Księgarnia w Paryżu, reż. Sergio Castellitto

„ 13.10.2022, godz. 19.00, ul. gen. A. Fieldorfa

„Nila” 13: Cicha ziemia, reż. Aga Woszczyńska

„ 20.10.2022, godz. 19.00, ul. gen. A. Fieldorfa

„Nila” 13: Moja cudowna Wanda, reż. Bettina

Oberli

„ 27.10.2022, godz. 19.00, ul. gen. A. Fieldorfa

„Nila” 13: Trzy piętra, reż. Nanni Moretti

Bilety (płatność tylko gotówką): normalny – 11 zł, ulgowy – 7 zł (osoby powyżej 60. r.ż, młodzież szkolna oraz studenci do 26. r.ż). Członkowie KF Jeremi – wstęp wolny. Repertuar na stronie kinojeremi.liceumxv.edu.pl.

Hangar Kultury

„ 3–15 października 2022, poniedziałek–sobota, ul. Piwnika Ponurego 10 Napoleon, czarownice i róża. Poznaj fordońskie legendy – filmowanie

Grupa nieformalna „Fordon na co dzień” oraz XV LO w Bydgoszczy realizują wyjątkowy wspólny projekt. Napoleon, czarownice i róża ma na celu popularyzację historii Fordonu i lokalnej tożsamości, zwłaszcza wśród młodzieży. Pomysłodawcami projektu są osoby prowadzące na FB fanpage „Fordon na co dzień”, budujący wirtualnie społeczność Fordonu i pozytywny wizerunek tej części miasta.

Fundacja Kino Pomorzanin

„ 5–9 października 2022, środa–niedziela, sala widowiskowa Pałacu Młodzieży, ul. Jagiellońska 27; wstęp na wszystkie wydarzenia bezpłatny, obowiązują wejściówki (oldfilmfestival.pl)

2. Old Film Festival

Old Film Festival to przegląd kinematografii z pierwszej połowy XX wieku: niemego, udźwiękowionego i dźwiękowego. W programie znajdą się autorskie pokazy filmów dokumentalnych i sportowych, ukraińskich dzieł Dzigi Wiertowa i Oleksandra Dowżenki czy prekursorskich animacji Władysława Starewicza. W wieczór inauguracyjny nie zabraknie akcentów bydgoskich. Po raz pierwszy wręczona zostanie festiwalowa Nagroda Filmowa Bydgoszczy, której laureatem został Jerzy Hoffman. Sobotnie wydarzenia poświęcone zostaną Poli Negri, która pojawi się na festiwalu osobiście w kilku wcieleniach. W niedzielę odbędą się specjalne pokazy filmów historycznych i nie tylko…

„ 28.10.2022, piątek, godz. 19.30, ul. Piwnika Ponurego 10; bilety: II pula – 45 zł, I II pula – 55 zł, dostępne na: biletomat.pl

Wojtek Szumański – trasa promująca album II

Ballada o cyckach, Zegarek czy Bez twoich wad to tylko kilka utworów Wojtka Szumańskiego, które na YouTube uzyskały milionowe odsłony. Wojtek Szumański to wokalista, kompozytor i autor tekstów, ale przede wszystkim – wnikliwy obserwator emocji.

PROGRAM:

5.10.2022, środa, godz. 19.00

Dzień bydgoski – inauguracja festiwalu:

„ Pola Negri na dobry wieczór

– koncert inauguracyjny

„ Nagroda Filmowa Bydgoszczy

dla Jerzego Hoffmana

„ Bydgoszcz na filmach sprzed lat

– pokaz kronik archiwalnych

„ Zdzisław Pruss – poeta – dokument filmowy (2022, reż. Józef Herold) i spotkanie z bohaterem filmu, prowadzenie: Michał Tabaczyński

inf. Monika Klawitter

6.10.2022, czwartek

Dzień dokumentów:

„ 16.00: Jerzy Hoffman i Edward Skórzewski – filmy dokumentalne z lat 50.

„ 18.00: Ojczyzna futbolu: Anglia – seans autorski dr. Dominika Wierskiego

„ 19.30: Człowiek z kamerą filmową (1929, reż. Dziga Wiertow) – film niemy z muzyką Michaela Nymana

7.10.2022, piątek

Dzień ukraiński:

„ 17.30: seans podwójny krótkich metraży z lat 20.: Multiagitpop – awangardowe kreskówki propagandowe, Jagódki miłości (1926, reż. Oleksandr Dowżenko)

„ 18.30: Wczesna kinematografia Ukrainy – dyskusja

„ 20.00: Zwenigora (1928, reż. Oleksandr Dowżenko) – film niemy z muzyką polsko-ukraińskiego FUTUREthno band

8.10.2022, sobota

Starewicz i Pola Negri:

„ 12.00: Poranek filmowy: Bajki de La Fontaine’a (1932, reż. Władysław Starewicz)

„ 13.30: W bardzo starym kinie – pokaz projektora z 1914 r.

„ 16.00: Pola odbrązowiona – spotkanie poświęcone aktorce

„ 18.00: W kinie życie jest snem. Pola Negri –życie gwiazdy (2006, reż. Mariusz Kotowski) – film dokumentalny

„ 20.00: Dzika kotka (1921, reż. Ernst Lubitsch)

– pokaz z muzyką na żywo w wykonaniu

Alexandry Kędry

„ 9.10.2022, niedziela, godz. 13.00

Aneks festiwalu – pokazy specjalne:

„ 12.00: Potop Redivivus (2014, reż. Jerzy Hoffman)

„ 16.00: Margrete: Queen of the North (2021, reż. Charlotte Sieling) – pokaz specjalny międzynarodowej produkcji historycznej

„ 18.30: Odwet (1982, reż. Tomasz Zygadło) –pokaz po Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.

Teatr Kameralny w Bydgoszczy

Październik 2022 w Teatrze Kameralnym

Początek października w Teatrze Kameralnym jest kontynuacją wprowadzonej na scenie magii, którą widzowie będą mogli ujrzeć w spektaklu, jakim są Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa. Jeszcze 1 października o godz. 16.00 goście teatru będą mieli szansę wkroczyć do niezwykłego świata. Nowy sezon odsłania nowy dla teatru tytuł, który powstał wg kultowej powieści C.S. Lewisa w adaptacji Radosława Paczochy. Niepowtarzalni bohaterowie, jedyne w swoim rodzaju emocje, unikatowe zwroty akcji pozwolą przenieść widzów w 90-minutową podróż, która pozwoli być częścią epickiej opowieści, pozwalającej uwierzyć widzom, że prawdziwa magia tkwi w przyjaźni, empatii oraz odwadze, które pozwalają zwalczać zło i budować dobro. Z pewnością widzowie, wychodząc ze starej szafy, wyniosą ze sobą niezwykłe emocje, które będą im towarzyszyły przez dłuższy czas. Spektakl przeznaczony jest dla widzów powyżej 7. roku życia. Bilety na wydarzenie nabyć można w kasie Teatru Kameralnego, a także na stronie teatru.

serii Agnieszki Czekierdy to niezmącona hałasem i szybkością obserwacja obrazów, wsłuchiwanie się w dźwięki, a także podążanie za rytmem oraz dostrzeganie gestów. Przedstawienie stwarza warunki do rozbudzania w dziecku zmysłów, do komunikacji rodzica z dzieckiem poprzez emocje. Ta wyjątkowa podróż szlakiem dziecięcych odkryć nie należy do najdłuższych, tak aby nie pozwolić się znudzić, rozkojarzyć oraz zniechęcić. Przestrzeń widowiska jest ciepła i jasna, dla dziecka po prostu bezpieczna. Z czasem, w rytm oswajania się małych odbiorców z nowym teatralnym otoczeniem, inscenizację stopniowo zaczynają wypełniać soczyste kolory oraz fascynujące rekwizyty. Dzieci bacznie obejmują obserwacją aktorkę, a całość inscenizacji pozwala dziecku odczuwać zachwyt, radość, entuzjazm, a także skupienie. Z końcem przedstawienia, kiedy paleta barw zostaje ukazana w całości, dzieci mają szansę namacalnie być częścią przedsięwzięcia oraz sprawdzić samemu, co znajduje się po drugiej stronie tęczy. Widowisko, jakim jest Rozplątanie tęczy, pozwala dzieciom doświadczać, poznawać, odkrywać oraz zaspokajać dziecięcą ciekawość. Zapraszamy rodziców wraz z dziećmi w weekend 8–9 października o godz. 12 , a także 11, 12, 13 i 14 października o godz. 10 (spektakle przewidziane dla grup zorganizowanych).

Październik jest również ważnym miesiącem dla spektaklu Te sprawy. Spektakl bierze udział w 28. Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, którego celem jest nagradzanie najciekawszych poszukiwań repertuarowych w polskim teatrze, wspomaganie rodzimej dramaturgii w jej scenicznych realizacjach oraz popularyzacja polskiego dramatu współczesnego. Konkurs organizowany jest przez MKiDN oraz Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego w Warszawie. W I etapie konkursu spektakle ocenia komisja artystyczna w składzie: Paweł Kluszczyński,  Katarzyna Lemańska, Andrzej Lis, Jacek Sieradzki, Katarzyna Tokarska-Stangret, Wiktoria Tabak, Agnieszka Wójtowicz.

Spektakl porusza niezwykle ważną tematykę czasu dorastania i emocji, jakie ów czas wypełniają. Relację z tych zmagań przynoszą Te sprawy – muzyczny monodram o dojrzewaniu i poszukiwaniu siebie w ciągle zmieniającej się, trudnej do oswojenia rzeczywistości, którą przybliża Sara Lech.

Autorka plakatu: Joanna Rusinek

Kolejną październikową propozycją jest przedstawienie będące wspaniałym preludium rozbudzającym miłość do teatru od najmłodszych lat. Już 8 października w progach Teatru Kameralnego pierwszy spektakl dla najnajów! Widowisko przeznaczone jest dla dzieci od 1. roku życia. Spektakl powstał z wyjątkową myślą o dziecięcej delikatnej wrażliwości, której inscenizacja nie zaburza w głośny sposób. Rozplątanie tęczy w reży-

Pierwszy w całości jesienny miesiąc zakończymy powrotem spektaklu, który rozbudza wyobraźnię, przedstawiając magiczny świat pełen fascynacji i zabawy. Już 27 października w Teatrze Kameralnym Bajki dla niegrzecznych dzieci w reż. Justyny Zar. Scenariusz tegoż spektaklu został napisany przez Szymona Jachimka, który wykorzystał utwory Heinricha Hoffmanna w tłumaczeniu Wacława Szymanowskiego, adaptując je na potrzeby sztuki opowiadającej o czwórce dzieci, które nie chcą spać, oraz ich zagadkowej, nieco ekscentrycznej ciotce. Spektakl jest 60-minutową, wyjątkową przygodą, która wypełniona jest niespodziankami, strachem oraz tak bardzo ważnym śmiechem, bo, jak mówi sama reżyserka, ,,strachy najlepiej jest obśmiać”. Zapraszamy do Teatru Kameralnego, aby poznać nową historię, która uczy oraz bawi, rozbudza ciekawość,

inf. Marcin Pietras

chęć poznawania, a przede wszystkim ukazuje, że strach wcale nie musi paraliżować, a może napędzać do działania. Spektakl przeznaczony jest dla dzieci powyżej 8. roku życia. Zapraszamy 27 i 28 października o godz. 11.00 (spektakle przewidziane dla grup zorganizowanych) oraz w ostatnią październikową sobotę (29.10) o godz. 16.00

inf. Agata Zabrocka

Festiwal Prapremier 2022:

„ 1 4.10.2022, piątek, godz. 19.00: Życie na wypadek wojny (Teatr Polski w Bydgoszczy, Teatr im. W. Horzycy w Toruniu, Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Kontakt” w Toruniu, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy) – otwarcie Festiwalu

Prapremier 2022

„ 16.10.2022, niedziela, godz. 19.00: F*cking in Brussels (Teatr Polski w Bydgoszczy) – rezydencja artystyczna Mikity Ilyinchyka – premiera

„ 17.10.2022, poniedziałek, godz. 19.00: F*cking in Brussels

„ 19.10.2022, środa, godz. 19.00: Matka Joanna ad Aniołów (Teatr Narodowy w Warszawie)

„ 21.10.2022, piątek, godz. 19.00: Wstyd (Nowy Teatr Warszawa)

„ 22.10.2022, sobota, godz. 19.00: Żegnaj, Wołyniu! Прощай, Волинь! (Teatr Polski w Bydgoszczy)

„ 23.10.2022, niedziela, godz. 17.00: spotkanie z finalistkami Aurory, prowadzenie: Agata M. Skrzypek

„ 24.10.2022, poniedziałek, godz. 19.00: Pięć pieśni Polesia – szkic sceniczny Ludy Tymoshenko, finalistki Aurory

„ 25.10.2022, wtorek, 19.00: Zniknięcia – szkic sceniczny Elise Wilk, finalistki Aurory

„ 26.10, środa, godz. 19.00: Proszę, niech zapanuje pokój – szkic sceniczny Marty Sokołowskiej, finalistki Aurory

„ 27.10.2022, czwartek, godz. 19.00: Ja, wojna i plastikowy granat – szkic sceniczny Niny Zakhozhenko, finalistki Aurory

„ 28.10.2022, piątek, godz. 19.00: Ta będzie taka sama – szkic sceniczny Stašy Bajac, finalistki Aurory

„ 29.10.2022, sobota, godz. 19.00: gala finałowa Aurory. Nagrody Dramaturgicznej Miasta Bydgoszczy

Szczegółowe informacje na stronie festiwalprapremier.pl

Otwarta Przestrzeń „Światłownia”

Od 25 lutego każdy koncert w Światłowni odbywa się pod wspólnym hasłem „Solidarni z Ukrainą”

„ 7.10.2022, piątek, godz. 18.00 Roman Maciejewski –Varga i Antoni Muracki

Roman Maciejewski-Varga – poeta i prozaik, niezależny dziennikarz krajowych i polonijnych mediów w Nowym Jorku i Londynie. Laureat m.in. Literackiej Nagrody Hanny Krall oraz wielu innych. W 2022 r. otrzymał od Związku Polskich Autorów i Kompozytorów ZAKR Statuetkę Kryształowego Pióra za całokształt aktywności literackiej, teatralnej i publicystycznej.

Antoni Muracki – pieśniarz, poeta, kompozytor, tłumacz i muzyk, członek ZAiKS, SAWP, występował w kabaretach Nowy Świat i Warsztat, brał udział w licznych programach radiowych i telewizyjnych, jest twórcą programów literackich i kabaretowych, autorem, kompozytorem, wykonawcą i tłumaczem.

„ 14.10.2022, piątek, godz. 18.00 Agata Zakrzewska

Agata Zakrzewska śpiewa od 2005 r. Muzyka jest jej największą pasją w szerokim pojęciu tego słowa, gdyż z jednej strony chłonie ją jako słuchaczka płyt oraz wszelkich innych wydarzeń muzycznych, z drugiej natomiast spełnia się jako wokalistka, która najchętniej wykonuje piosenkę

literacką i poezję śpiewaną z własnym akompaniamentem fortepianowym, zwracając baczną uwagę na mądry, piękny tekst i darząc wielkim szacunkiem takich autorów jak Wojciech Młynarski, Agnieszka Osiecka, Jonasz Kofta. Od niedawna tworzy własne piosenki wraz z osobą bliską jej sercu – gitarzystą Darkiem Trzcińskim. Jest laureatką wielu ogólnopolskich festiwali z nurtu piosenki literackiej oraz poezji śpiewanej.

„ 15–16 października 2022, sobota–niedziela

XII Festiwal Widzących Duszą „Muzyka otwiera oczy”

– 15.10.2022, sobota, Otwarta Przestrzeń Światłownia, ul. św. Trójcy 15: godz. 16.00 – rozpoczęcie części konkursowej; ok. godz. 19.00 – recital laureata XI edycji festiwalu – Milena Wiśniewska

– 16.10.2022, niedziela, Sala Manru, Opera Nova, ul. Focha 5: godz. 16.00 – Koncert Laureatów; ok. godz. 17.30 – recital Andrzeja Sikorowskiego

„ 21.10.2022, piątek, godz. 18.00

Daria Barszczyk i Jan Gembala

Daria Barszczyk – wokalistka, absolwentka Wydziału Wokalno-Aktorskiego na bydgoskiej Akademii Muzycznej. Laureatka I miejsca podczas XVI Festiwalu Zaczarowanej Piosenki w Krakowie w 2021 r., zdobywczyni nagrody Stowarzyszenia Artystów i Wykonawców Polskich „SAWP” podczas 58. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu w konkursie Debiuty.

Jan Gembala – absolwent toruńskiej szkoły muzycznej, wraz z zespołem nominowany do Fryderyka w kategorii muzyka korzeni w 2018 r. Producent, aranżer i kompozytor.

Wspólnie wykonają zarówno własne kompozycje, jak i zaaranżowane przez siebie piosenki znanych polskich i zagranicznych artystów.

„ 2 2–23 października 2022, sobota–niedziela XVII Festiwal Piosenek Jacka Kaczmarskiego „Źródło wciąż bije”

– 22.10.2022, sobota, Otwarta Przestrzeń Światłownia, ul. św. Trójcy 15: godz. 16.00 – przesłuchania konkursowe; ok. godz. 19.00 – recital laureata XVI FJK – Iwo Jankowski

– 23.10.2022, niedziela, Sala Manru, Opera Nova, ul. Focha 5: godz. 16.00 – Koncert Laureatów XVII Festiwalu Piosenek Jacka Kaczmarskiego „Źródło wciąż bije”; godz. 17.30 – koncert zespołu Czerwony Tulipan

„ 28.10.2022, piątek, godz. 18.00

Krzysztof Jurkiewicz i Jarosław Medyński

Krzysztof Jurkiewicz i Jarosław Medyński występują razem od końca lat 80. ub. stulecia, głównie jako członkowie zespołu Słodki Całus od Buby. Na swoją pierwszą solową płytę Jurkiel zaprosił Medyka już na początku tworzenia repertuaru na wydawnictwo, a współpraca zaowocowała oryginalnym brzmieniem, nawiązującym jednak do znanych z repertuaru SCOB piosenek.

Życie na wypadek wojny, fot. Magda Hueckel

inf. Adrianna Szymczak

Teatr Polski w Bydgoszczy

Płyta Listopad zdobyła sympatię słuchaczy i, zarówno w plebiscytach Radia Rzeszów, jak i Radia Danielka na najlepszą płytę 2021 roku, zdobyła trzecie miejsce. Podczas koncertu będzie można usłyszeć zarówno piosenki z tej płyty, jak i utwory z repertuaru Słodkiego Całusa.

„ 2 9.10.2022, sobota, godz. 18.00 Krzysztof Sałapa

Krzysztof Sałapa dryg do śpiewu miał już od dziecka, ale publicznie po raz pierwszy wystąpił w 1997 r. na festiwalu organizowanym w Ciechocinku przez piosenkarkę Grażynę Świtałę. W 2006 r. wygrałe tam grand prix. Szybko został zauważony przez innych organizatorów festiwali i innego rodzaju koncertów. Brodnica, Szczawno-Zdrój, Wałbrzych, Kozienice, Warszawa, Powsin, filharmonia bydgoska, Opera Nova, koncerty kolędowe z orkiestrą pod batutą Marka Czekały w Polskim Radiu, Telewizji Polskiej. Skromny występ w Parlamencie Europejskim oraz w Niemczech. Drugie i trzecie miejsce na festiwalu Fundacji Anny Dymnej. Kilka lat temu zdominowała go muzyka progresywna. Niedawno nagrał wokale do dwóch projektów blackmetalowych z Polski i Kanady. Obecnie jest na etapie przygotowywania swojego materiału do procesu masteringu.

nie z tego świata. Prace, które będzie można podziwiać na wystawie, to zbiór fotografii, ale śmiało można powiedzieć, że nie są to zwykłe zdjęcia. Fotografia dla Małgorzaty Gil to substytut malarstwa.

W jej fotografiach ważny jest nastrój, który stara się namalować światłem, dąży do uzyskania efektu malarskości, a u widza do wywołania emocji, nostalgicznego uśmiechu i poczucia spokoju. Nie jest jej zamiarem szokować fotografią, ale raczej wprowadzać spokój i zachwyt, dać chwilę zapomnienia we współczesnym, burzliwym świecie, choć na moment pomóc przenieść się do innego świata.

Małgorzata Gil – autorka malarskich portretów, stylizacji z rozmachem i efektem wiatru. Od najmłodszych lat przejawiała artystyczne talenty, jednak przygoda z fotografią zaczęła się dopiero po odchowaniu dzieci. Wielokrotnie była uczestnikiem warsztatów fotograficznych, gdzie z ucznia stała się również nauczycielem innych pasjonatów. Sama fotografię traktuje jako pasję, a zawodowo pracuje w służbie zdrowia.

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu

„ 1–2 października 2022, sobota–niedziela, ul. Szpitalna 8

Weekend seniora z kulturą

W sobotę na seniorów czekają wyjątkowe atrakcje: od godz. 10, pod kierunkiem Agnieszki Zakrzewskiej i Grzegorza Kaźmierskiego, realizowane będzie słuchowisko. Seniorki i seniorzy uczestniczący w spotkaniu wymyślą scenariusz, odegrają role i wybiorą efekty dźwiękowe, które ożywią nagranie.

Po południu, o godz. 14.00, na WOAK-owskim patio rozpocznie się pchli targ. Będzie tam można kupić prawdziwe skarby rękodzielnicze stworzone przez seniorki i seniorów, a także meble, kostiumy i sprzęty z wyposażenia WOAK-u. Od 16.00 zapraszamy natomiast na wyjątkową i niepowtarzalną aukcję dzieł sztuki seniorów, którą p oprowadzi dyrektorski duet: Łukasz Wudarski i Katarzyna Pągowska.

inf. Grzegorz Dudziński

Wstęp na wydarzenia – cegiełka 20 zł, seniorzy, niepełnosprawni – 18 zł.

Galeria Wieży Ciśnień – Muzeum Wodociągów

„ 7.10.2022, piątek, godz. 18.00, Galeria Wieży Ciśnień, ul. Filarecka 2 – wernisaż; wystawa czynna do 30 października w godzinach otwarcia muzeum (muzeum.mwik.bydgoszcz.pl)

Małgorzata Gil – Między światami

Dawny wieżowy zbiornik ponownie wypełni się sztuką. Tym razem swoją twórczość zaprezentuje Małgorzata Gil, a będą to przepiękne fotografie,

Towarzystwo Muzyczne im.

„ 13.10.2022, czwartek, godz. 17.00, sala koncertowa Towarzystwa Muzycznego im. Paderewskiego,ul. Skargi 7, wstęp wolny Recital fortepianowy

Koncert organizowany z okazji Międzynarodowego Dnia Muzyki, rozpoczęcia sezonu artystycznego 2022/2023 i 9. rocznicy śmierci prezes Felicji Gwincińskiej. Wystąpią pianiści zakwalifikowani do XII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy, związani z Akademią Muzyczną im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy: Adam Kałduński (Polska), Yanan Liu (Chiny), Georgi Vasilev (Bułgaria), Marcin Wieczorek (Polska).

W niedzielę 2 października o godz. 13.00 Erwin Regosz zaprasza kolejną grupę seniorek i  seniorów na warsztaty Muzyka ciała i dźwięku naturalnego z elementami metody Feldenkraisa. Nieco wcześniej, już o 11.00, Agnieszka Zakrzewska proponuje natomiast interaktywny spacer. Jesienna aura sprzyja niespiesznym wędrówkom, dlatego będzie to niepowtarzalna okazja, aby wywietrzyć głowę, poćwiczyć uważność, pooddychać świeżym powietrzem, cieszyć się naturą, naładować baterie, a może też poznać towarzyszy przyszłych spacerów, gdyż – jak zapewnia organizatorka – w grupie raźniej i c iekawiej.

Szczegółowy program znaleźć można na naszej stronie internetowej i na plakatach. Udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny, ale ze względu na ograniczoną liczbę miejsc obowiązują wcześniejsze zapisy – poprzez stronę internetową woak.torun.pl, telefonicznie lub osobiście w sekretariacie.

„ do 23 października

Termin zgłoszeń na konkurs filmowy KATAR Film

Już tylko do 23 października przyjmujemy od niezależnych filmowców z regionu zgłoszenia na konkurs KATAR Film. Do udziału zapraszamy zarówno autorów filmów fabularnych, dokumentów, jak i animacji, filmów eksperymentalnych. Udział w konkursie jest bezpłatny. Jak co r oku, spośród nadesłanych przez was propozycji wybierzemy zestaw, który zostanie pokazany n a dużym ekranie podczas projekcji finałowych 19 listopada. Wcześniej przez tydzień filmy b ędą dostępne na YouTube, gdzie przeprowa -

inf. Adrianna Adamska

fot. Małgorzata Gil

dzimy głosowanie publiczności. Zwycięzca otrzyma nagrodę w wysokości 1000 zł. Natomiast podczas finału wasze filmy oceni profesjonalne jury, które przyzna nagrody o łącznej w artości 6000 zł. Jurorzy nie tylko wyłonią zwycięzców, ale podczas spotkania podzielą się swoimi refleksjami, odpowiedzą na nurtujące autorów i widzów pytania. Celem KATAR-u jest bowiem przede wszystkim umożliwienie spotkania twórców z regionu, wzajemne poznanie i w ymiana doświadczeń.

Konkurs ma formułę otwartą. Zgodnie z regulaminem dopuszczalne są filmy realizowane dowolną t echniką (np. film kolorowy, czarno-biały, animacja poklatkowa, animacja rysunkowa, formy mieszane, etc.). Jedynym ograniczeniem formalnym jest czas projekcji: zgłoszone filmy nie mogą być krótsze niż 5 min i nie dłuższe niż godzina. Wymagania techniczne, regulamin konkursu oraz formularz zgłoszeniowy znaleźć można na stronie woak.torun.pl.

inf. Kamil Hoffmann

Klub „Arka” BSM

Zapraszamy na zapisy do naszych sekcji klubowych: koło planszówek dla dzieci z Polski i Ukrainy w wieku 8–14 lat (zajęcia w co drugi poniedziałek w godz. 16.30–18.30) / zajęcia plastyczne dla dzieci (w każdy wtorek i czwartek od 16.30 do 18.00) / zajęcia plastyczne dla d zieci z Ukrainy (w każdy wtorek lub czwartek od 15.00 do 16.30) / zajęcia z lalkarstwa dla dzieci (w każdą środę w godz. 16.00–18.00) / zajęcia świetlicowe dla dzieci z Polski i Ukrainy w wieku 7–10 lat (pomoc w odrabianiu zadań domowych oraz zajęcia plastyczne i manualne; zapisy z tygodniowym wyprzedzeniem – c o drugi poniedziałek w godz. 15.30–17.30) / zajęcia muzyczne dla dzieci: gitara, pianino / koło Polskiego Związku Emerytów Rencistów i Inwalidów (dyżur w każdą środę od 1 1.00 do 13.00) / Klub Seniora (poniedziałki, godz. 17.00) / Klub Aktywnego Seniora (spotkania raz w miesiącu – środa) / gimnastyka d la seniorów (zajęcia w poniedziałki, środy oraz piątki w godz.: 9.30 – I grupa, 10.30 – II grupa) / zajęcia komputerowe dla seniorów (indywidualne) / Koło Miłośników Szwederowa (do ustalenia) / sekcja szachowa (zajęcia w p iątki o godz. 16.00) / sekcja ping-ponga (w każdą środę i czwartek od 16.00 do 18.00) / Klub Miłośników Kaktusów (wtorki, godz. 17.00) / nauka języka polskiego dla osób dorosłych z Ukrainy (we wtorki lub środy – godziny do ustalenia).

„ 10.10.2022, poniedziałek, godz. 17.30

Spotkanie z cyklu Arka poezji

Prowadzenie: Stefan Pastuszewski.

„ 17.10.2022, poniedziałek, godz. 17.00

Spotkanie z cyklu Szlachetne zdrowie

Gość: bydgoska zielarka Halina Olszewska.

D.K. Orion BSM

Zapraszamy na zapisy do naszych sekcji klubowych: Akademia Rozmaitości (piątki, godz. 15.00) / koło plastyczne dla dzieci z Polski i Ukrainy (poniedziałki i piątki, godz. 16.00–18.00) / nauka gry na instrumentach: gitara, pianino, keyboard (do ustalenia z prowadzącym) / kółko informatyczne dla seniorów (zajęcia indywidualne – terminy do ustalenia z prowadzącym) / Chór „Dzwon” (poniedziałki, godz. 15.30–18.00) / gimnastyka tai-chi (poniedziałki i czwartki, godz. 17.00–19.00) / gimnastyka dla seniorów i osób 50+ (wtorki i piątki, Grupa Ia: 16.00–17.00, Grupa Ib 50+: 17.00–18.00, Grupa II: 8.30) / sekcja szachowa i brydżowa dla dorosłych (wtorki – godziny do ustalenia z prowadzącymi) / Koło Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów / Klub Seniora (piątki, godz. 15.00–17.00) / Klub Miłośników Sztuki (środy, godz. 17.00–19.00) / Klub Miłośników Błonia (trzeci wtorek miesiąca, godz. 17.00–20.00) / Klub Radiestetów (środy, godz. 17.00–19.00) / Koło Polskiego Związku Emerytów Rencistów i Inwalidów (spotkania do ustalenia z prowadzącym) / Stowarzyszenie Laryngektomowanych (ostatni wtorek miesiąca, godz. 13.00–15.00) / Sybiracy (drugi wtorek miesiąca, godz. 16.00–19.00) / koło gier planszowych dla dzieci z Polski i Ukrainy (poniedziałki – grupa 10 lat+, godz. 17.00–20.00; piątki – grupa 6–9 lat, godz. 18.00–20.00).

„ 1 3.10.2022, czwartek, godz. 16.00 Uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniające Irenę Jarocką oraz koncert wspomnień Tak żyć, by coś zostało z tych dni

„ 19.10.2022, środa, godz. 17.30 Spotkanie z cyklu Salon literacki Oriona

Wieczór autorski Leonarda Pietraszaka. Prowadzenie: Dariusz Tomasz Lebioda.

„ 26.10.2022, środa, godz. 17.00 Spotkanie z cyklu Szlachetne zdrowie Gość: bydgoska zielarka.

Plany pracy Klubu „Arka” i D.K. Orion BSM mogą ulegać zmianom, dlatego prosimy zaglądać na stronę: bsm.bydgoszcz.pl, zakładka „Domy Kultury”.

Aleksander Dętkoś jest wybitnym polskim artystą rzeźbiarzem, twórcą oryginalnej koncepcji rzeźby, autorem prac w kamieniu, drewnie i brązie. W ostatnim czasie nowym materiałem rzeźbiarskim uczynił również aluminium. Jest laureatem prestiżowych nagród krajowych i zagranicznych. Dętkoś jest niewątpliwie jednym z najbardziej oryginalnych artystów współczesnych, jednak i kategorię oryginalności, i współczesności pojmować tu należ y przede wszystkim jako twórczy dialog z przeszłością, zdolność asymilacji i interpretacji najróżniejszych wątków europejskiej tradycji, troskę o utrwalenie koncepcji sztuki jako przestrzeni umożliwiającej nieskrępowaną kreację wartości estetycznych i humanistycznych.

Biblioteka Główna UKW

„ ul. Szymanowskiego 3, Galeria I piętro; wystawa czynna do 30 listopada Wystawa prac Aleksandra Dętkosia z okazji 50-lecia pracy twórczej

■ ul. Szymanowskiego 3, Galeria II piętro; wystawa czynna do 19 listopada

Wystawa malarstwa Soni Zengel

W stronę światła

Sonia Zengel w 1974 r. uzyskała dyplom na Politechnice Poznańskiej, w latach 1980–1984 studiowała malarstwo u prof. Kazimierza Śramkiewicza w  PWSSP w Gdańsku. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, publicystyką kulturalną. Na wystawie zorganizowanej w roku 35-lecia pracy artystycznej prezentowane są wybrane prace z najnowszego okresu twórczego, wykonane różnymi technikami. Są więc obrazy olejne, pastele oraz rzadko stosowana technika tuszu lawowanego.

inf. Barbara Maklakiewicz

inf. Aleksandra Mariańska

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

„ do 23 października, godz. 9.00–17.00, dziedziniec KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny „Gorsety” kobiet. Pomiędzy stereotypami a codziennością w bydgoskiej prasie międzywojennej – wystawa outdoorowa

„ 1.10.2022, sobota, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny (bezpłatne wejściówki do odbioru w siedzibie KPCK)

Weekend seniora z kulturą: występ

zespołu Ferajna Bydgoska

„ 4.10.2022, wtorek, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

Casting do zespołu wokalnego bdgVOICES

„ 6.10.2022, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

Spotkanie z prof. dr. hab. Józefem

Banaszakiem – promocja książki Czas podwójnej zarazy. Dzienniki 2019–2021

„ 7.10.2022, piątek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, bilety w cenie 10 zł/os. do nabycia w siedzibie KPCK oraz na biletyna.pl

Koncert: Marta Rubik Quintet

„ 11.10.2022, wtorek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

Literatura w Centrum: Joanna

Gładykowska-Rosińska

„ 14.10.2022, piątek, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, bilety w cenie 10 zł/os. do nabycia w siedzibie KPCK

Nowe szaty cesarza – premiera spektaklu

„ 15.10.2022, sobota, godz. 12.00 – wernisaż, Muzeum Etnograficzne im. M. Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu, Wały gen. Władysława Sikorskiego 19, wstęp wolny

XX Ogólnopolski Przegląd Amatorskiej Tkaniny Unikatowej – wystawa pokonkursowa

„ 18.10.2022, wtorek, godz. 9.00, Salon Hoffman KPCK, bilety w cenie 10 zł/os. do nabycia w siedzibie KPCK

LEKcja w teatrze – warsztaty teatralne dla grup zorganizowanych

„ 19.10.2022, środa, godz. 11.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

Wykład: Afryka oczami pracownika

UNICEF. Jak skutecznie pomagać?

„ 20.10.2022, czwartek, godz. 10.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

Warsztaty tkackie towarzyszące

XX Ogólnopolskiemu Przeglądowi Amatorskiej Tkaniny Unikatowej

„ 20.10.2022, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny Algorytm życia – tropem hologramów – spotkanie z Martą Sobiecką

„ 21.10.2022, piątek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, bilety w cenie 20zł/os. do nabycia w siedzibie KPCK oraz na biletyna.pl

Jazz u Hoffmana: The Music of Henryk Wars – Kuba Stankiewicz, Piotr Biskupski, Grzegorz Nadolny

„ 2 2.10.2022, sobota, godz. 16.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny Myśli generują emocje – spotkanie z psycholożką i seksuolożką Martą Żyłą

„ 26.10.2022, środa, godz. 10.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

Warsztaty tkackie towarzyszące XX Ogólnopolskiemu Przeglądowi Amatorskiej Tkaniny Unikatowej

„ 27.10.2022, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

XI Spotkanie z Historią u Hoffmana: Pola Negri – gwiazda międzywojennej kinematografii

inf. Jędrzej Kubiak

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

„ 1.10.2022, sobota, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 90 zł, dostępne na: biletyna.pl

Grupa MoCarta wśród gwiazd

Grupa MoCarta wśród gwiazd to tytuł kolejnego programu znanego i lubianego kwartetu smyczkowego. Tym razem Bolek, Paweł, Michał i Filip otoczeni będą największymi gwiazdami muzyki. J.S. Bach opowie o początkach polifonii i o tym, jak wynalazł nordic walking. Patron zespołu, Wolfgang Amadeusz, wyjawi tajemnice, skąd czerpie pomysły dla Grupy MoCarta, a Antonio Vivaldi przyzna się, dlaczego skomponował tylko cztery pory roku. W koncercie znajdą się również: skrócona historia muzyki według Grupy

MoCarta, wizyta w wiedeńskiej rozgłośni radiowej 1785 roku oraz żart, który rozchmurzy Ludwiga van Beethovena. Ale tylko na chwilę… Grupa MoCarta wśród gwiazd to humor, elegancja i najlepsza muzyka. To rozrywka dla wszystkich pokoleń. Dla dorosłych, ich dzieci oraz dla tych, którzy z Fryderykiem Chopinem chodzili do szkoły.

Zapisy na Uniwersytet III Wieku

Agora Nestora

„ 3.10.2022, godz. 11.00–13.00, przy kasie MCK

„ 11.10.2022, godz. 14.00–15.30, przy kasie MCK

W październiku rusza kolejny rok Uniwersytetu III Wieku Agora Nestora. Rozpoczęcie roku studenckiego odbędzie się 11 października o godz. 16.00 w Miejskim Centrum Kultury. Najbliższy semestr przewiduje takie zajęcia jak: Chór, Medytacja, Taniec ogólny, Flamenco, Nordic walking. Na początku października pojawi się rozpiska wykładów, które w połowie będą zrealizowane przez wykładowców z Akademii Muzycznej w Bydgoszczy.

„ 6.10.2022, czwartek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 35 zł, w dniu koncertu: 45 zł, dostępne w kasie MCK i na bilety24.pl

||ALA|MEDA|| – koncert

||ALA|MEDA|| wraca z nowym, elektryzującym programem koncertowym i trzecim albumem – Spectra. Vol. 1, który ukazał się w lutym 2022 nakładem wydawnictwa Brutality Garden.

||ALA|MEDA|| (do 2021 znana jako Alameda 5) to energia i trans, radykalne wniknięcie w światy rytmiki afrykańskiej i latynoamerykańskiej, nowoczesnej klubowej muzyki elektronicznej, postpunku i postminimalizmu. Zespół wcześniej opublikował dwa świetnie przyjęte w Polsce i na świecie albumy: Duch tornada (2015) oraz Eurodrome (2019, 2020), i zagrał dziesiątki koncertów na festiwalach, w prestiżowych instytucjach kultury i w klubach, spotykając się z entuzjastycznym przyjęciem ze strony publiczności. Istniejący od 2014 roku skład tworzą doświadczeni muzycy,

znani z takich zespołów i projektów, jak: Innercity Ensemble, T’ien Lai, Hati, Jachna/Mazurkiewicz/ Buhl, JAVVA, 3moonboys, Kapital, Stara Rzeka, X-Navi:Et. Skład zespołu: Jacek Buhl (perkusja), Rafał Iwański (instrumenty perkusyjne), Łukasz Jędrzejczak (elektronika), Piotr Michalski (gitara basowa), Jakub Ziołek (gitara, elektronika), Szymon Szwarc (realizacja live).

„ 7–9 października 2022, piątek–niedziela, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12–14

Festiwal Teatrów Impro IMPRODROM

Halo, kosmos! Zapraszamy na Festiwal Teatrów Impro IMPRODROM! W programie: spektakle, warsztaty, a także projekcja filmu impro! Nie może was zabraknąć! Będzie kosmos. Trwają także zapisy na warsztaty impro, skierowane do tych, którzy zaczynają przygodę z impro albo pragną ją kontynuować. Mamy dla was dwudniowy warsztat (łącznie: 6 godz.). Temat: Silny partner. Opieka. Siła. Równowaga. Inspiracja. Temperament. Kreacja. Spokój. Świadomość. Partner. Jeśli stoisz zawsze z tyłu i ustępujesz pola innym, bierz sprawy we własne ręce. Jeśli rządzisz większością scen, wyciągaj innych z cienia i spokojnie się wycofaj. Jeśli chcesz, żeby partner czuł się z tobą bezpiecznie, stwórz z nim jedność. Czerp z partnera inspiracje, one dodadzą ci ogromnej siły. Wykorzystaj swój temperament do wspierania i tworzenia. Na scenie poszukuj równowagi.

Znajdź ją i kreuj. Terminy: 8 października (sobota), godz. 10–13, oraz 9 października (niedziela), godz. 10–13. Koszt: 250 zł. Zgłoszenia na: wymywammy@mck-bydgoszcz.pl.

Improdrom to festiwal teatrów improwizowanych organizowany przez Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy i cztery aktorki z bydgoskiego teatru improwizowanego wymyWammy. Pierwsza edycja imprezy odbyła się w 2014 roku i do dziś przyciąga tłumy miłośników teatru, sztuki improwizacji, dobrej zabawy i jeszcze lepszej atmosfery. To pokaz najciekawszych spektakli improwizowanych oraz warsztaty z najlepszymi improwizatorami z kraju i ze świata.

Tak też będzie i w tym roku – Improdrom startuje już 7 października i rozpocznie się od Kosmicznego Wieczoru, podczas którego będzie można obejrzeć spektakle improwizowane wybrane spośród prze-

słanych aplikacji. Wyjątkowość tej edycji podkreślają także rozbudowane zajęcia warsztatowe przygotowane z myślą zarówno o początkujących, jak i zaawansowanych. Poprowadzą je Omar Argentino Galván, postać wyjątkowo ważna w świecie hiszpańskiej sceny improwizacji, oraz Beata Różalska i Karolina Pańczyk. Warsztaty zakończą się pokazami finałowymi festiwalu.

Wisienką na torcie będzie pokaz filmu impro In Between/Pomiędzy, na premierę którego zapraszamy 8 października o godz. 19.00.

PROGRAM:

7.10.2022, piątek godz. 19.00–23.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, ul. Marcinkowskiego 12–14; bilety: 30 zł, karnet: 60 zł

Kosmiczny wieczór

„ 19.00: odpalamy festiwal;

„ 19.15–19.45: Odkryta prawda – improwizowany paradokument, który zagra grupa z Wrocławia – Pin Zielony (Joanna Jaroszewska, Piotr Banaś, Martyna Drzewiecka, Marcin Jagodziński, Marta Borychowska, Andrzej Początek). Na podstawie jednego słowa zagrają spektakl improwizowany, wykorzystując wszystkie narzędzia paradokumentalnej formy. Sceny rozpoczynane są przez lektora, który nakreśla miejsce akcji i robi opis wprowadzający do historii. Podczas spektaklu bohaterowie mogą w każdym momencie zatrzymać scenę tak, jak na „setkach” serialowych, aby podzielić się z widzami swoimi przemyśleniami/myślami/obawami. Odkryją tym samym smaczki postaci, o których inni bohaterowie nie mają pojęcia;

„ 19.45–20.15: klasyczne straight story zagra duet impro Szabłonka! (Adrianna Płonka i Agata Szabłowska);

„ 20.30–21.00: Miłość i Lasery – to format, który zaprezentuje grupa Jetpunk (Mariusz Ciechoński, Stanisław Święcicki, Jerzyk Wierzbicki). Zagrają 4 trailery osadzone w konwencji science fiction, każdy do innej inspiracji publiczności. Ten, który spodoba się widzom najbardziej, pokażą jako dłuższą historię;

„ 21.00–21.30: Bez wyjścia – losy trójki bohaterów spektaklu krzyżują się w jednym miejscu.

Każdy z nich skrywa sekret, który nie powinien zostać ujawniony, gdyż może mieć nieprzewidywalny wpływ na przebieg spotkania. Co to za sekret i czy prawda zwycięży? I czym jest prawda?

Zagra trio: Alan Pakosz, Margret Tremiszewska, Alicja Dobrowolna;

„ 21.45–22.15: The Office – amerykańska adaptacja (polski tytuł – Biuro) bawi widzów od lat. Improwizatorzy z Trójmiasta i Warszawy połączą siły i stworzą na scenie niepowtarzalny spektakl fabularny w klimacie korporacyjnych przygód i w formie 3 sezonów serialu, przy czym drugi opowie nam widownia. Nie będzie scenariusza ani reżysera – to widzowie pomogą nam stworzyć wszystko na żywo, podpowiadając, co łączy bohaterów i w jakie tarapaty tym razem wpakuje się nasza ulubiona firma. Ten cudny skład to: Kalina Kubica, Karolina Pańczyk, Małgorzata Różalska, Mariusz Ciechoński, Jacek Mikulski, Juliusz Roszczyk, Jerzyk Wierzbicki i Maciek Pawłowski;

„ 22.15–22.45: La’vina – tak brzmi format, który zagra grupa SzaFoFe (Beata Różalska, Wojciech Kasprzyk, Paweł Kukla, Adam Kiziorowski). La’vina to szereg scen, pędzących jedna po drugiej z szaleńczą intensywnością. Przenikają się niepostrzeżenie i czasem wracają. Trzeba być bardzo czujnym, gdy się zbliżają.

8.10.2022, sobota

sala kinowo-widowiskowa MCK; bilety: 12 zł ulgowy / 15 zł normalny

„ 19.00: pokaz filmu improwizowanego In Between/Pomiędzy. Po filmie spotkanie z twórcami i aktorkami;

„ 22.00: party! Będzie DJ, będzie cudowna zabawa. Będzie połączenie, wymiana zdań i piękny czas razem.

9.10.2022, niedziela

godz. 19.00–23.00, sala kinowo-widowiskowa MCK; bilety: 30 zł, karnet: 60 zł

„ 19.00: Nie-miejsca – spektakl improwizowany pod kierownictwem Karoliny Pańczyk. Nie-miejsca to przestrzenie, które są zawieszone poza czasem, bo nie obserwuje się w nich zmienności. To lotniska, centra handlowe, stacje benzynowe – miejsca zapełniające się mijającymi

się ludźmi, którzy nie tworzą tożsamości, relacji, lecz podobieństwo w swojej samotności. Zbudujemy spektakl, w którym w jednym nie-miejscu spotkamy ludzi, którzy będą chcieli w biegu, w mijaniu stworzyć coś, co będzie miało znaczenie, relację, która będzie z nimi chociaż przez chwilę. Te spotkania będą ważne w danym momencie, będą zmieniały bohaterów i będą zawierały w sobie istotne zdania. Liczę na to, że nie-miejsce ostatecznie zmieni się w miejsce;

„ 20.15: spektakl improwizowany The Impro Big Band Omara Galvána. To nowy sposób na zabawę różnymi formami artystycznymi (teatr, muzyka, poezja, taniec). Ten spektakl będzie zjednaniem na jednej płaszczyźnie improwizatorów i muzyków, którzy współdziałają jak w orkiestrze;

„ 21.30: finał.

„ 20.10.2022, czwartek, godz. 19.00, Music Cafe Szpulka, bilety dostępne w kasie MCK Klub Bydgoskich Muzyków Klub Bydgoskich Muzyków to cykl kameralnych spotkań koncertowych z udziałem znanych i lubianych muzyków z naszego regionu.

„ 23.10.2022, niedziela, godz. 12.00, kino Orzeł MCK, bilety: 5 zł

Małe Animocje: Mama Mu wraca do domu (reż. Christian Ryltenius, Szwecja, 2021, 63’, 4+, dubbing)

Mama Mu to odlotowa krowa, która nigdy się nie nudzi. Zamiast siedzieć na łące woli próbować nowych rzeczy. Kiedy pewnego dnia na farmę przybywa bocian obieżyświat, uporządkowane życie wywraca się do góry nogami. Mama Mu, zainspirowana historiami o odległych zakątkach świata, postanawia opuścić zagrodę i wyruszyć w daleką podróż. Wokół jest przecież tyle do zobaczenia! Jej optymizmu nie podziela jednak Pan Wrona, który najchętniej nigdzie by się nie ruszał. Przyjaźń bohaterów zostanie wystawiona na próbę, a Mamę Mu czeka odpowiedź na ważne pytanie: czym tak naprawdę jest dom i skąd mamy wiedzieć, gdzie jest? Mama Mu wraca do domu to ekranizacja niezwykle popularnej szwedzkiej serii książek dla dzieci. Pełna optymizmu i uroku historia o przyjaźni i wielkiej wędrówce dla całej rodziny.

„ 26.10.2022, środa, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 90 zł, dostępne na: itd-art.pl oraz w kasie MCK

Katarzyna Groniec – Niektóre sytuacje

Czy przychodzi ci do głowy czasem taka myśl, że jesteś inny, że coraz bardziej nie pasujesz do tego świata? Czy przychodzi ci do głowy czasem taka myśl, że przychodzisz na koncert Groniec, bo jesteś jakiś inny? Zadajemy sobie więcej pytań, mamy więcej wątpliwości, niepokojów, bo dostrzegamy więcej – taka sytuacja. Ale z drugiej strony jesteśmy bardziej podatni na zachwyty, celebrowanie chwil szczęścia, bo… dostrzegamy więcej – taka sytuacja. Niektóre sytuacje to wysublimowany, kameralny koncert-opowieść wysnuta z wrażliwości artystki i symbiozy dwóch czarodziejów dźwięku:

Adama Skrzypka i Grzegorza Rdzaka. Friedrich Hollaender w jednej z koncertowych piosenek mówi do nas: „Nie bójmy się – to fakt – jesteśmy inni. Czeka nas stos – do diabła – czemu nie”. W koncercie występują: Katarzyna Groniec – wokal, Adam Skrzypek – kontrabas, bas, akordeon, elektronika, Grzegorz Rdzak – pianino, syntezator, elektronika.

„ 28.10.2022, piątek, kino Orzeł MCK, ul. Marcinkowskiego 12–14

Proch – film dokumentalny o życiu i twórczości Roberta Procha

(reż. Bartłomiej Eider, zdj. Kuba Goździewicz, Polska, 2022, 30’)

Seans będzie poprzedzony projekcją filmów animowanych w reżyserii artysty (15’), a w holu kina i Music Cafe Szpulka zaprezentowane będą najważniejsze prace wielkoformatowego malarstwa twórcy.

– godz. 12.00 – projekcja dla szkół (wstęp wolny, obowiązują zapisy: weronika.placzek@mck-bydgoszcz.pl)

– godz. 20.30 – premiera filmu (wstęp wolny, darmowe wejściówki do odbioru w kasie w kasie kina Orzeł MCK)

Proch to film dokumentalny o Robercie Prochu (1986–2019), twórcy uznawanym za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli urban artu na świecie. Malarz, grafik, streetartowiec, animator – sztuka Procha nigdy nie dawała się zamknąć w sztywnych ramach. Wymykała się –i wciąż wymyka – tradycyjnym formułkom, szufladkom i prostym kategoriom. To sztuka, która p orusza, prowokuje, niepokoi i zachwyca równocześnie. Obok której nie sposób przejść obojętnie. Proch to opowieść o artyście, który zawsze był w ruchu. Który w swojej twórczości nie z atrzymywał się ani na chwilę. Którego sztuka podlegała nieustającej przemianie i który w poszukiwaniu tej zmiany i nowych form artystycznego wyrazu zatracał się bez reszty. Artyście, k tóry kochał ryzyko i na swojej drodze nigdy nie szedł na kompromisy. Ale przede wszystkim Proch to opowieść o człowieku. O mężu, ojcu, przyjacielu. O człowieku, którego poznajemy w słowach ludzi, którzy Roberta otaczali. Ludzi, których kochał i którzy kochali jego. To opowieść o niezwykłym życiu, które skończyło się zbyt wcześnie…

Robert Proch (1986–2019) był autorem murali, obrazów i wielokrotnie nagradzanych animacji. Artystyczny ślad tego urodzonego w Bydgoszczy twórcy na trwałe wzbogacił przestrzeń nie tylko jego rodzinnego miasta, ale i wielu miast w Polsce i na świecie. Był pierwszym polskim artystą, który miał indywidualną wystawę w kultowej londyńskiej galerii Steve’a Lazaridesa – współpracownika, kuratora i promotora B anksy’ego. Absolwent Liceum Plastycznego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy (2005), w 2010 ukończył studia na Wydziale Komunikacji Multimedialnej ASP w Poznaniu (specjalność: animacja), gdzie później pracował również jako asystent. Twórczość Procha była prezentowana na kilkudziesięciu wystawach grupowych oraz indywidualnych w Europie i USA. Jest on szczególnie ceniony za styl, umiejętność zatrzymania r uchu na płótnie oraz sprawne poruszanie się w świecie złożonych metafor. Jego przywiązanie do detalu, dobór kolorów czy bogactwo kontekstów sprawiają, że każde z dzieł jest wielopłaszczyznową opowieścią.

Autorzy filmu to Kuba Goździewicz (zdjęcia) oraz Bartłomiej Eider (reżyser).

Kuba Goździewicz – filmowiec z Gdyni, od 2007 r. pracuje w branży filmowej. Zajmuje się zarówno nagrywaniem, jak i montażem. Jego filmy prezentowane były na pokazach w wielu krajach świata. Bartłomiej Eider (1980) – dziennikarz, scenarzysta, producent. Od ponad 20 lat związany z mediami (m.in. „Aktivist”, „Newsweek”, Radiostacja, Polsat, RMF, TVN24) i sztuką wizualną.

„ 29.10.2022, sobota, godz. 19.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: do 7.10: 55 zł, 8–20.10: 65 zł, 21–28.10: 80 zł, dostępne na bilety24.pl oraz w kasie MCK

Bydgoscy Muzycy w Hołdzie:

Depeche Mode vol. 2

Kolejne spotkanie z cyklu Bydgoscy Muzycy w Hołdzie. Jak zawsze artyści zabiorą publiczność w wyjątkową podróż muzyczną przy dźwiękach kultowej grupy Depeche Mode. Opracowaniem muzycznym utworów zajmie się grupa wspaniałych muzyków na co dzień współpracujących z czołowymi polskimi artystami pod kierownictwem Tomasza Świerka, a przy mikrofonie pojawi się plejada bydgoskich gwiazd. Podobny koncert odbył się w lutym 2020 roku i cieszył się ogromnym zainteresowaniem publiczności.

„ 31.10.2022, poniedziałek, kino Orzeł MCK; bilety na pojedynczy seans: 12/15 zł, karnet na 3 seanse: 30 zł

Halloween w Ginie PotwOrzeł

– 19.00: Manos – ręce przeznaczenia (74’)

– 20.30: Animrocznie – zestaw krótkometrażowych animacji grozy

to przede wszystkim film głęboko humanistyczny – manifest w obronie tego, co pozostało w nas niewinne. Podróż, w jaką zabiera nas Skolimowski, wiedzie przez całą Europę: od cyrku, przez stadiony i parkingi dla tirów, po pałace. Od głupoty, przez przemoc, po przebłyski dobra i solidarności. Ten portret zbiorowy, który jednak nie traci z oczu pojedynczej mrówki, łączy realistyczne i wizjonerskie, przyziemne i metafizyczne, krytyczne i empatyczne. Swoim rozmachem przypomina najwspanialsze obrazy Hieronima Boscha i Pietera Bruegla.

Silent Twins, reż. Agnieszka Smoczyńska, Polska, USA, 2022, 113’

Orzeł. Ostatni patrol, reż. Jacek Bławut, Polska, 2022, 104’

Strach – jedna z podstawowych cech pierwotnych (nie tylko ludzkich), mających swe źródło w instynkcie przetrwania (za: Wikipedia). Strach nas paraliżuje, wywołuje niezwyczajne dla nas reakcje. Rezonuje z opóźnieniem. Bywa, że mobilizuje do działania. Jest coś w strachu pociągającego. Może ta nieprzewidywalność? Może pragnienie silnych bodźców i reakcji naszego ciała? Nie znamy odpowiedzi na te pytania, a szukanie ich nie mieści raczej w naszych priorytetach. Wolimy skupić się na przyjemności, jaką daje nam poczucie panowania nad strachem i tym, czego się boimy. Oraz na przyjemności tego, że wy lubicie się bać i oglądać straszne filmy. Skoro więc określiliśmy jasno nasze cele, a kalendarz podsunął okazję, to skomponowaliśmy dla was zestaw potwornie mrocznych krótkich animacji. Nie bójcie się jednak… nie traktujemy strachu do końca poważnie. Shorty, które dla was mamy, nie tylko was wystraszą. Liczymy na to, że również was rozśmieszą, zaskoczą, oburzą, rozczulą, a może nawet skłonią do refleksji? Kuratorką zestawu jest Weronika Płaczek.

– 22.15: Psycho Goreman (99’)

– 00.00: impreza w Music Cafe Szpulka

W kinie Orzeł w październiku:

IO, reż. Jerzy Skolimowski, Polska, Włochy, 2022, 86’

IO to zapierająca dech w piersiach odyseja, porywające kinowe doświadczenie i nakręcony z imponującym rozmachem obraz współczesnego świata. Film Jerzego Skolimowskiego stał się sensacją festiwalu w Cannes, skąd wyjechał z Nagrodą Jury. Opowieść o nas samych, odbijających się w wilgotnych oczach pewnego osiołka, zachwyciła artystyczną brawurą i młodzieńczą energią, choć firmuje ją swoim nazwiskiem 84-letni mistrz europejskiego kina. Historia IO, za sprawą niezwykłego zwierzęcego bohatera, wykracza poza ludzką perspektywę, ale

Pokazywany premierowo na festiwalu w Cannes Silent Twins to najnowszy film Agnieszki Smoczyńskiej, twórczyni Córek dancingu i  Fugi. Jedna z najoryginalniejszych polskich reżyserek, która o tym, co w nas dzikie i nieokiełznane, opowiada z lekkością tanecznych kroków, także w swoim anglojęzycznym debiucie daje popis nieskrępowanej wyobraźni. Wizjonerski, wypełniony muzyką Silent Twins, choć zrealizowany w oparciu o reportaż Marjorie Wallace, nosi wyraźne piętno autorskiego stylu. I – podobnie jak poprzednie filmy Smoczyńskiej – pokazuje perspektywę kobiet.

Johnny, reż. Daniel Jaroszek, Polska, 2022

Johnny to oparta na prawdziwych wydarzeniach historia, która wzrusza i inspiruje. Opowiedziana z perspektywy podopiecznego Jana Kaczkowskiego, Patryka Galewskiego – chłopaka, który nie miał łatwego startu w życiu. Patryk włamuje się do domku w małym mieście. Wyrok sądu nakazuje mu prace społeczne w puckim hospicjum, gdzie poznaje niezwykłego ks. Jana Kaczkowskiego. Duchowny angażuje młodych chłopaków z zawodówki, na pozór twardych buntowników, w pomoc śmiertelnie chorym. W swojej pracy skupia się na bliskości, czułości i walce o relacje z drugim człowiekiem. Uczy empatii. A czyni to z hurtową ilością humoru, czym zyskuje ogromną popularność. Niedługo później Jan sam staje się pacjentem swojego hospicjum. Patryk zostaje postawiony w sytuacji, która zmieni całe jego życie.

Spektakularna produkcja o legendarnym polskim okręcie podwodnym ORP „Orzeł”, który w czasie II wojny światowej wsławił się bohaterskimi czynami w starciach z niemiecką flotą. Film przedstawia trzymającą w napięciu i owianą tajemnicą historię ostatniego patrolu jednostki. J ego scenariusz oparto na znanych już faktach, jak i zupełnie nowych dokumentach na temat możliwych losów okrętu. Za reżyserię odpowiada Jacek Bławut – zdobywca Polskiej Nagrody Filmowej Orzeł za Wirtualną wojnę oraz Srebrnych Lwów na Festiwalu Filmowym w Gdyni za Jeszcze nie wieczór. O dpowiedzialna za zdjęcia jest Jolanta Dylewska, autorka zdjęć do głośnego filmu Agnieszki Holland W ciemności, za który otrzymała m.in. nagrodę za najlepsze zdjęcia na Festiwalu Filmowym w Gdyni. W gwiazdorskiej obsadzie wystąpili: Mateusz Kościukiewicz, Rafał Zawierucha, Adam Woronowicz, Tomasz Ziętek, Antoni Pawlicki, Tomasz Schuchardt, Filip P ławiak, Tomasz Włosok i wielu innych.

„Wystawa w Kinie”: Rafael odkryty na nowo, reż. Phil Grabsky, 93’

Ponad 200 obrazów i rysunków, w tym ponad 100 niepokazywanych w kinach, jest tematem nowego filmu Phila Grabsky’ego, który powstał z okazji 500. rocznicy śmierci Rafaela Santi (zm. 6 kwietnia 1520), włoskiego malarza i architekta, najmłodszego z trójki słynnych artystów włoskiego renesansu – obok Michała Anioła i Leonarda da Vinci. Film ukaże dzieła przechowywane m.in. w Luwrze, Uffizi, National Gallery of Art czy Muzeum Prado – ale teraz zgromadzone na jednej wystawie poświęconej artyście. Taka wystawa nigdy dotąd nie miała miejsca, dlatego twórcy cyklu „Wystawa w Kinie” zdecydowali się ją uwiecznić. Dla widzów będzie to niewątpliwa okazja do poznania kreatywności i umiejętności Rafaela, który często nie jest jeszcze dobrze zrozumiany

Zdarzyło się, reż. Audrey Diwan, Francja, 2021, 100’

Nagrodzony Złotym Lwem na weneckim festiwalu Zdarzyło się to poruszająca opowieść o systemowej opresji oraz niemożności decydowania o własnym ciele przez kobiety. Choć film r ozgrywa się w latach 60. poprzedniego stulecia, jest niezwykle aktualny i poruszający. Akcja filmu opartego na autobiograficznej książce Annie Ernaux rozgrywa się we Francji w 1963 roku. G łówna bohaterka studiuje literaturę francuską na uniwersytecie. Przed zdolną dziewczyną, która marzy o karierze akademickiej, przyszłość stoi otworem. Niespodziewanie wszelkie plany staną pod dużym znakiem zapytania po wizycie w gabinecie lekarskim. Ku swojemu zaskoczeniu Anne (hipnotyzująca Anamaria Vartolomei) dowiaduje się, że jest w ciąży. Zdaje sobie sprawę, że macierzyństwo zamknie jej zawodową drogę i przekreśli to, do czego tak konsekwentnie dążyła przez całe lata…

Dziewczyny, reż. Alli Haapasalo, Finlandia, 2021, 100’

Nagrodzone na festiwalu Sundance Dziewczyny to p ełna młodzieńczej energii opowieść o miłości, przyjaźni i odkrywaniu własnej seksualności. Mimmi i Rönkö to po prostu ciekawe ś wiata nastolatki. Dziewczyny są najlepszymi przyjaciółkami, które nie mają przed sobą żadnych tajemnic, dzieląc wszelkie radości i smutki. Nie mają też większego planu, poza tym, że pragną żyć pełnią życia i wykorzystać każdą nadarzającą się okazję na kolejną przygodę. Typowe dla nich spontaniczność i nieprzewidywalność to cechy, które nie są tak dobrze znane ich rówieśniczce Emmie. Codzienność dziewczyny podporządkowana jest treningowi i przyszłej karierze ł yżwiarki figurowej. Spotkanie trzech nastolatek przed każdą z nich otworzy nowe możliwości. Zwłaszcza gdy w grę wchodzi wiele emocji, związanych z miłością, przyjaźnią i odkrywaniem własnej seksualności.

Galeria Wspólna

„ do 14.10.2022, piątek, ul. Batorego 1/3 Ignacy Czwartos – obrazy typowe dla artysty

Ignacy Czwartos – urodzony w 1966 r. w Kielcach. Studiował na UAM w Poznaniu – Zakład Wychowania Plastycznego w Kaliszu. Dyplom uzyskał w 1993 r. w pracowni Tadeusza Wolańskiego. W 1995 współtworzył Stowarzyszenie i galerię Otwarta Pracownia. Od stycznia 2006 pełni w nim funkcję prezesa zarządu. Oprócz malarstwa zajmuje się ilustracją prasową i książkową. W 2019 odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Mieszka i pracuje w Krakowie.

„ 20.10.2022, czwartek, godz. 19.00, ul. Batorego 1/3 – wernisaż; wystawa potrwa do 25 listopada

„Memory”. Gustowska, Imielska, Miller, Brandys

Memory (Pamięć) – ten pojemny tytuł zawiera w sobie różne punkty zbieżne, wiążące linie, jednakowe płaszczyzny zainteresowań i ważnych kontekstów, różne rozdaje zależności, powiązań i czułości. Cztery kobiety: Izabella Gustowska, Joanna Imielska, Martyna Miller i Anna Maria Brandys, odnoszą się do swojej indywidualnej

pamięci, każda z nich przegląda się we własnym zwierciadle, „każde lustro ma dla nich inne wiadomości” (W. Szymborska).

Na wystawie znajdzie się cykl fotografii – odbitych w lustrach – autoportretów Izabelli Gustowskiej , wykonywanych na przestrzeni wielu lat, które są dla niej zapisem życia: „od dziewczyny z Pentaconem z 1978, której spojrzenie wydaje się niepewne, do tej ostatniej kobiety, która świadomie skleja się z napisem Memory na Documentach w Kassel w 2022”.

Joanna Imielska zaprezentuje prace z cyklu Archeologia z mojej szuflady. Artystka realizuje prace w obszarze malarstwa, rysunku, obiektu, sięga po techniki kolażu, prolażu, rolażu, warstważu, chiasmażu. Do ważniejszych tematów jej twórczości należy refleksja o naturze czasu, obejmująca sfery cykliczności, archetypiczności, archeologii, genealogii, ekologii i medytacji.

Martyna Miller przedstawi projekt Sexinsitu (2022). Rozwija go od 2016 r. Przybiera on formę archiwum nagrań wideo. Filmy realizowane są w opraciu o metodę pracy z ciałem, w której osoby uczestniczące, poprzez ruchy ciała, przywołują własne, przechowywane w pamięci, wspomnienia seksualne. Robią to w pojedynkę – bez partnerów. Powstające w ten sposób choreograficzne rekonstrukcje stają się podstawą dalszych eksploracji, zabiegów wizualnych, ale i procesów wywołanych tym unikalnym doświadczeniem, które monitoruję i z których wzajemnie możemy czerpać, ucząc się seksualności uchwyconej z nowej perspektywy.

Anna Maria Brandys zestawi ze sobą dwa różne cykle obiektów wykonanych z papieru, drewna i tkanin. Jak wyjaśnia artystka: „Oba cykle stanowią papierowy zapis bezkresnej niewiadomej dotyczącej własnej tożsamości, a przede wszystkim przyszłości, oparty na śladach minionego. […] Cykle zestawione ze sobą stanowią komentarz dla tego, co przeminęło, a w swojej w pierwotnej celulozowej tkance są przede wszystkim wiarą w niepoznaną biel jutra”.

inf. Justyna Gongała-Wyzujak

Martyna Miller, Sis

Izabella Gustowska, Memory set

Joanna Imielska, Listy mojej Babci 4

ORGANIZATOR

Wydarzenie jest współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014–2020