BIK 10/2017 by Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

Felietony: Walczak, Pruss, Siwiec

Bydgoskie muzyczne premiery jesieni opisuje Szymon Andrzejewski Rzemieślnicze dziedzictwo Bydgoszczy (odcinek 3)

październik 2017

Centrum Kultury Fantastycznej i Fantastyczny Trójkąt Literacki

nr 10 (487) ROK XLIII ISSN 1232-4450 INDEX 38139x egzemplarz bezpłatny

III Vintage Photo Festival

na początek

a historia trwa nadal, trwa i nie chce się skończyć. Albo: nieustannie się powtarza. Nie wiem, czy to już ten moment, kiedy powtarza się jako farsa, ale może nie mnie o tym rozstrzygać. Kiedy ostatnio ledwo o niej wspomniałem (o rozstrzyganiu nie mówiąc, daleki od tego byłem), niezawodni bydgoscy działacze niepodległościowi podnieśli wrzawę. Nie inaczej może być i tym razem, bo od jakiegoś czasu trwa epoka ich wzmożonej aktywności. Historia dekomunizacji bydgoskich ulic trwa i nie chce się skończyć, co raczej każe zapytać: po co są nazwy ulic oraz placów i dlaczego wywołują takie emocje? Ponieważ są elementem polityki, oczywiście, a przy niesprzyjających warunkach – także elementem propagandy. Chyba się wszyscy z tym zgodzą; a szczególnie już ci, którym na zmianie dawnych (obarczonych propagandową funkcją) nazw ulic szczególnie zależy. Nie mamy żadnej gwarancji, że i tym razem nie staną się one narzędziem uprawiania propagandy, stąd konsultacje społeczne mogłyby być jakimś mechanizmem zabezpieczającym. Niewiele jednak wskazuje na to, by ktoś jeszcze ryzykował – szczególnie w kontekście wyników ankiet, które znów rozsławiły nasze miasto jako enklawę szczególnych dowcipnisiów. Teraz jednak, kiedy decyzja zależy od wojewody oraz – jak rozumiem – właściwego jego doradcy (do spraw kultury, dziedzictwa narodowego i polityki historycznej), musimy się zdać na ich światłe werdykty. Nie wątpiąc ani przez chwilę w tę światłość, chciałbym jednak podpowiedzieć kilka nazwisk, którym warto może dać szansę. Jeżeli bowiem byłby jakiś pozytywny aspekt tego zamieszania, to pewnie ten: można by wreszcie upamiętnić kilku bydgoskich pisarzy (tak się składa, akurat sami mężczyźni, ale może doradca coś podpowie). Wszyscy mieli z Bydgoszczą takie oto związki, że nasze miasto miało na nich wpływ formacyjny – tu spędzili młodość. Bolesław Miciński – legendarny eseista (Podróże do piekieł!), wybitny umysł, w Bydgoszczy chodził do gimnazjum, którego poziomowi (językom starożytnym głównie) zawdzięczał podobno swoje późniejsze sukcesy, a te były naprawdę wielkie, choć czasu na ich odniesienie miał mało – umierał na gruźlicę ledwo przekroczywszy trzydziestkę. Tadeusz Nowakowski – chyba największy związany z Bydgoszczą prozaik, na dodatek czyniący miasto elementem swojej prozy, błyskotliwy dziennikarz Radia Wolna Europa, wytrwały reporter papieskich pielgrzymek. Ale jednak przede wszystkim wspaniały, bardzo oryginalny pisarz. Zbigniew Raszewski – wybitny teatrolog, ale przecież także zasłużony dla Bydgoszczy memuarysta, którego Pamiętnik gapia jest w Bydgoszczy najbardziej znaną jego książką (choć był przecież świetnym eseistą i dobrze piszącym teoretykiem teatru). Mieczysław Piotrowski – pewnie najlepiej pamiętany jako grafik i ilustrator książek (także tych dla dzieci), ale przecież i autor niezwykłych powieści (napisał ich cztery) oraz dramatów (kilka lat temu opublikowano ich zbiór w serii Ośrodka Badań nad Polskim Dramatem Współczesnym IBL), w Bydgoszczy debiutował rysunkami w „Dzienniku Bydgoskim”, którego redaktorem był… ojciec Tadeusza Nowakowskiego! Każdy z tych pisarzy przez Bydgoszcz zaledwie przemknął, jednak w naszym niezbyt zasobnym w takie legendy mieście należy o pamięć o nich zadbać. Szczególnie, że niemal każdy jest twórcą zapomnianym (oprócz Micińskiego może, ale i jego sława ma bardzo ograniczony zasięg). Miciński podobno przedwojennej Bydgoszczy nie lubił, ale trzeba to zrozumieć: była ona dla niego miejscem wygnania. Zresztą, nie powinno to mieć znaczenia. Ważne, żebyśmy my o nim pamiętali. O nich wszystkich! I ulice byłyby dobrym początkiem. Czy są na to szanse? Wątpię. Oczywistym jest, że ani wojewoda, ani jego doradca raczej mnie nie posłuchają, a szansa, że sami na to wpadną i posłuchają samych siebie, nie jest duża. Czy nie byłoby to piękne, gdyby Bydgoszcz wyróżniła się wśród wszystkich miast objętych tą dekomunizacyjną akcją, nadając ulicom imiona wielkich pisarzy? I koniecznie jakiejś pisarki. Przybora – też świetny pisarz, któremu każdy z wymienionych może zazdrościć popularności – już został zaakceptowany: i przez mieszkańców, i przez radnych. Czy możemy uznać to za dobry pierwszy krok?

R edak to r N ac zeln y

spis treści

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

Na początek, Michał Tabaczyński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Bydgoski Trójkąt Literacki (Fantastyczny) – program. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Noc kota, dzień sowy, Marta Kładź-Kocot. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Bydgoska jesień fonograficzna, Szymon Andrzejewski (część 1) . . . . . . . . . . . . . . 6 Z książką w plecaku, Emilia Walczak, Literacki flâneur (13). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Bydgoszcz w warsztacie, cz. 3: Browar Osowa Góra, Adam Wyzujak. . . . . . . . . 10 Humor ponad podziałami, Szymon Idczak / Chorzy na bluesa, Emilia Walczak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Bez śliwowicy ani rusz, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (53). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Bydgoski insynuator kulturalny (158), Zdzisław Pruss. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Adresy bydgoskich instytucji kultury. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy dyrektorka: Marzena Matowska 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12 e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl redaktor wydania: Emilia Walczak emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Szymon Idczak, Monika Grabarek korekta: Emilia Walczak skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel redakcja: tel. 523 255 553 bik@mck-bydgoszcz.pl ul. Marcinkowskiego 12 druk i oprawa: Polraster BIK w sieci www.bik.bydgoszcz.pl www.facebook.com/bik.bydgoszcz www.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy. BIK 10/2017 (487) Rok XLIII, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Wydarzenia Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 D.K. Orion BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Studio 4 Art. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Galeria Miejska bwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Galeria Brda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Galeria Kantorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Klub „Arka” BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Bydgoskie Centrum Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Impresariat Artystyczny itd.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Fundacja Duende Flamenco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Vintage Photo Festival. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Galeria Sztuki NEXT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Klub Miłośników Australii i Oceanii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Impresariat Artystyczny ADRIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 XII Europejskie Spotkania Artystyczne, Festiwal Wielu Sztuk. . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Artyści w Bohemie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Muzeum Fotografii w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Agencja Koncertowo-Wydawnicza „Good Crew” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Dom Kultury MODRACZEK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Kultura w Zatoce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Koncert Wiedeński. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Klub Odnowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 IMPRODROM Festiwal Teatrów Impro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 FONOMO Music & Film Festival. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Kino Orzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Na okładce: Ildefons Bańkowski, W tunelu, 1964, fotografia – wystawa w Galerii Miejskiej BWA (str. 32)

2 |

| październik 2017

By d g o sk i T r ójk ąt L i t er ack i

(Fantastyczny) 26–28 października 2017 Czwartek 26 października W 100. rocznicę wprowadzenia utopii w życie,

w hołdzie fantastycznym dysydentom

15.30–16.00 Rewolucja październikowa – rys historyczny – dr Łukasz Myszka 16.00–16.30 Mikołaj Arżak – wypalone sumienie Rosji. Słów kilka o dystopijnej wizji moralnego upadku ZSRR – Tadeusz Krajewski 16.45–18.15 Przygody nowego Robinsona. „Przenicowany świat” braci Strugackich – prof. dr hab. Krzysztof Uniłowski 18.30–19.15 Piłat w Moskwie, czyli metafizyka u Bułhakowa – Przemysław Nowakowski 19.30–20.00 Niepokorni, nieposłuszni, fantastyczni. Przegląd antysystemowych twórców rosyjskiej fantastyki – Urszula Chmielewska 20.15–20.45 Upiory przyszłości, czyli o społeczno-politycznych wizjach straszniejszych niż u Orwella czy Huxleya – Łukasz „Nikor” Nalewajk Piątek 27 października

Przekroczyć człowieka

16.00–17.30 „Delirium w Tharsys” w dwóch odsłonach – spotkanie z Wiktorem Żwikiewiczem (prowadzenie – Łukasz „Nikor” Nalewajk) 17.45–18.45 Ponad człowiekiem, ponad maszyną – Kamil Muzyka 19.00–20.30 Panel dyskusyjny Perspektywy transhumanizmu – dr hab. Dariusz Skibicki, Kamil Muzyka, dr Marcin Kowalczyk, dr Marta Kładź-Kocot Sobota 28 października

Oblicza fantastyki w literaturze i filmie

14.00–14.45 Incepcja w „Interstellarze” – rzecz o twórczości Christophera Nolana – Przemysław Nowakowski 15.00–15.45 Pragnienie Kontaktu i spotkanie z Obcymi w prozie Gabrieli Górskiej – dr hab. Marek Kurkiewicz 16.00–17.30 Bydgoscy twórcy fantastyki – trzy premiery powieściowe w wydawnictwie Genius Creations – spotkanie z Martą Kładź-Kocot, Marcinem Kowalczykiem i Bartoszem Orlewskim (prowadzenie – Marcin Dobkowski) 18.00–19.30 Rozmowy o fantasy i nie tylko. Spotkanie z Agnieszką Hałas – prowadzi Marta Kładź-Kocot 19.30–20.15 Czeska fantastyka filmowa – dr hab. Mariusz Guzek

B I K w i n te r n e c i e :

www.bik.bydgoszcz.pl www.issuu.com/bik_ www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata. ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia według taryfy operatora). październik 2017 |

| 3

centr um kultur y fant as t yc znej Marta Kładź-Kocot

Noc kota, dzień sowy* Grandini okazał się średniego wzrostu, niezwykle otyłym człowiekiem po pięćdziesiątce, obnoszącym swoją łysiejącą głowę, rzadką brodę i ogromny brzuch z godnością co najmniej kupca handlującego diamentami. Ubrany był w zapinany na złote guziki, rozpaczliwie trzeszczący w pasie czerwony kaftan, a na prawie każdym palcu nosił złoty pierścień z ogromnym kamieniem. Do tego, odkąd tylko usiedli w winiarni, bez przerwy jadł i pił. I gadał. Virbio dziwił się głęboko, jakim cudem temu człowiekowi udało się pozostać w Castelburgu po zmianie władzy, i dlaczego u licha uchodzi on za tak wybitnego agenta, skoro sprawia wrażenie, jakby był w stanie wypaplać wszystkie posiadane tajemnice przy jednej kolacji. A do tego nie krępuje się nawet na tyle, żeby zniżyć głos. Sposób wysławiania się Grandiniego, malowniczy i beztrosko mieszający wszystkie możliwe style, od słów używanych przez wykształconych synów szlacheckich rodów do mowy pospólstwa, również budził podziw i zdumienie Virbia. Chodziły słuchy, że agent za młodu był piratem, a jego sława sięgała ponoć tak daleko, że zapewniała mu bezpieczne poruszanie się po portowej dzielnicy. Patrząc na Grandiniego, młodzieniec sam już nie wiedział, w co powinien wierzyć. […] W tej chwili w półotwartych drzwiach stanął karczmarz i dla formalności w nie zastukał. – Przepraszam, panowie, gość do was… Dopytuje o pana Virbio Allenmargha. Młodzieniec i agent wymienili spojrzenia. – Prosić – rzekł krótko Grandini. Jardal wkroczył do sali, stukając podkutymi obcasami butów, okryty szarym płaszczem z naciągniętym głęboko na oczy kapturem. I z nieodłączną sową na ramieniu. – Witajcie, mistrzu – pozdrowił go agent. – Panie Grandini… panie Allenmargh. – Skinął im głową. Przysiadł się do stołu, Virbio bez słowa zrobił mu miejsce na ławie. Obserwował maga z zapartym tchem. Czarodziej odrzucił kaptur z głowy, ostrożnie posadził sowę na oparciu pobliskiego krzesła. Ptak otworzył na moment szarozłote oczy, jakoś dziwnie inne od czarnych paciorków, jakie zwykle mają płomykówki, a potem przymknął je sennie. Chłopak miał wrażenie, że powietrze wokół czarodzieja lekko zawibrowało. Odczuwał mrowienie na karku i w czubkach palców. Mistrz Jardal utkwił w nim na chwilę szarozielone oczy i Virbio znów poczuł uderzenie powietrza. Pomyślał, że gdyby 4 |

| październik 2017

czarodziej po prostu przeszedł obok, nie byłby w stanie zapamiętać jego twarzy. Pod powiekami nie pozostałby konkretny obraz, a jedynie rozmazany powidok, odczucie szarości. A jednak wrażenie obecności maga było tak silne, jakby ten zaginał wokół siebie przestrzeń. Gdyby namalować jego portret – pomyślał chłopak – nie byłoby nic bardziej złudnego. Zostałby kształt, który nic nie mówi, martwa powłoka, kokon. Nawet Grandini na chwilę się zamknął. – Jak już zapewne wiecie, mistrzu, mamy dla was ofertę. – Milczenie grubego agenta najwyraźniej nigdy nie mogło trwać długo. Jardal nie odezwał się. Znał trochę Grandiniego, przynajmniej z widzenia i słyszenia (a po prawdzie znało go całe miasto). Nie zdziwił się wcale, ujrzawszy go tutaj, razem z młodym nieznajomym. Dionisius Grandini był człowiekiem, który potrafił wkręcić się wszędzie, dużo gadał, jadł za trzech, miał niesamowite znajomości i umiał załatwić prawie wszystko. A do tego stanowił kopalnię wiedzy o mieście i – co rzadsze – także o tym, co się działo w porcie. I z tym wszystkim jakoś jeszcze nie trafił do lochów pod Zamkiem. […] – Wstyd, że zaniedbujemy gościa – stwierdził agent, zagadując w ten sposób przedłużające się milczenie maga. – Gospodarzu, przynieście no jeszcze trochę wina… i tych tam waszych przekąsek. Najlepszych. Byle szybko. Ja płacę. Jardal uprzejmie skłonił głowę. – Słucham – powiedział, gdy tylko karczmarz uwinął się z zabraniem pustych naczyń i dostarczeniem w pośpiechu pełnych. Grandini natychmiast wpakował sobie do ust kiść winogron i zaczął obgryzać owoce. – Oferujemy wam, mistrzu, udział w pewnym zaszczytnym dziele – rozpoczął. – I to, rzecz jasna, nie za darmo. Jak wam doniósł mój niedowarzony wspólnik, mamy moc pojednać was z Kapitułą i sprawić, by cofnięto wydany na was wyrok banicji. Jardal lekko zmrużył oczy i uśmiechnął się drapieżnie, po kociemu. Mogłoby się wydawać, że wszedł do gry. – Musimy zatem ustalić dwie kwestie – stwierdził. – A jeśli się upierać przy precyzji, to nawet trzy. Po pierwsze, z kim mam przyjemność? […] Virbio wstrzymał oddech, ale Grandini nie dał się zbić z pantałyku. […]

centr um kultur y fant as t yc znej – Niemniej rację macie, mistrzu, że trzeba was wprowadzić w istotę rzeczy, a wtedy, jak mniemam, zbędziecie ostatnich wątpliwości i sami przyłączycie się do naszego dzieła. […] Ale zacznijmy od początku. Myślę, że nie muszę was uczyć historii tego miasta, choć mieszkacie w nim od niedawna. – Czemu nie? Historia bywa pouczająca – odparł równie swobodnie czarodziej. – Zaś najbardziej w niej interesujące jest to, że ma dziwną właściwość zmieniania się w zależności od tego, kto ją opowiada. Chętnie więc posłucham kolejnej wersji, choć oczywiście, wybierając Castelburg na miejsce mojego odosobnienia, doskonale wiedziałem, co tu zaszło. Kto wie, może właśnie dlatego go wybrałem. Prawdziwą samotność można znaleźć tylko w cieniu tyranii. Grandini zignorował tę paradoksalną sentencję i odparł swobodnie: – Cieszy mnie wasze zainteresowanie historią. Zatem posłuchajcie. Pięć lat temu panowała tu jeszcze taka sobie oligarchiczna demokracja. Cechy miały monopole, rzemiosło i kupiectwo kwitło, a każdy stan wiedział, co do niego należy. A potem stopniowo mieszczaństwo wzrosło w siłę i ubzdurało sobie, że do szczęścia brakuje mu tylko przywilejów należnych szlachcie. Za mało im było miejsc w Radzie Pięćdziesięciu. Chcieli prawa do noszenia herbowych kolorów, zniesienia ustaw o ograniczeniu zbytku i takie tam. Szlachta, rzecz jasna, zupełnie te śmieszne postulaty zignorowała. Ile było mieszczańskich partii i partyjek i o co się między sobą żarły, sam diabeł się nie wyzna. Szlachcie natomiast przewodził możny ród Malatestów, zawierając i zrywając sojusze wedle własnego uznania. I zawarli, niestety, sojusz dość niefortunny. Porozumieli się z seneszalem Kayerlem z Tradivy, stojącym na czele stronnictwa białych, a on obiecał im pomoc przeciwko castelburskim mieszczanom, jeśli oni najpierw dadzą mu zbrojne wsparcie w walce z tradivskimi brunatnymi. Więc wystawione przez Malatestów najemne wojska pomaszerowały do Tradivy. I już nie wróciły. Zostały rozbite w puch, głównie przez kondotierów w służbie brunatnych pod wodzą niejakiego Jastrzębia. Jardal skinął głową. To działo się na długo przed jego przybyciem do miasta, ale słyszał co nieco, znał nazwisko Malatesta, dotarła do niego krwawa legenda Jastrzębia. […] − Ród Malatestów przestał istnieć – ciągnął Grandini. − Piero poległ, jego synowie również, inne szlacheckie rody zaczęły walczyć o schedę, ale nikt nie miał takiego autorytetu, żeby zgromadzić wszystkich wokół siebie. Calstelburscy mieszczanie, korzystając z zamieszania, zaczęli wprowadzać własne porządki. Niejaki Soderini zdobył poparcie kilku mieszczańskich stronnictw, ustano-

wił się naczelnikiem, rozwiązał Radę Pięćdziesięciu, ściął parę głów, kilka znaczących rodów wygnał z miasta. Chaos trwał przez jakiś czas, ale potem wszystko się mniej więcej unormowało. Aż do czasu, kiedy trzy lata temu przybył tu niejaki Machiavello Niccoli, wcześniej prawa ręka Piera Malatesty. Wrócił, ale nie sam. Z nowym panem. Tym, którego twarzy nikt nigdy nie widział i którego nazwiska nikt nie zna. Nazywają go po prostu Księciem, a na sam dźwięk tego nazwania nasz obecny tu przyjaciel gotów ze strachu zepsuć nam powietrze. Ale nie martw się, chłopcze – zwrócił się do Virbia – bo tak samo reaguje połowa Castelburga. – Agent podrapał się po nosie, westchnął i wrócił do przerwanej opowieści: – Wcześniej Książę odniósł zwycięstwo nad najemnikami Jastrzębia w jakiejś kolejnej fazie walk o Tradivę. A potem nagle najechał Castelburg. To był przemyślany atak. Pewnego dnia po prostu wkroczył do miasta na czele kondotierów. Żołnierze błyskawicznie opanowali Zamek Cieni, bramy, prochownię, koszary i wszystkie strażnice. Gdy Książę przybył, głowa Soderiniego spadła z karku, a reszta tak jakoś z dobrej woli i czystego szczęścia na wszystko się zgodziła. Zaś ci spośród szlachty, którzy wcześniej wrócili spod Tradivy i jakoś dogadali się z naczelnikiem… i tu dochodzimy do sedna naszej opowieści… uznali w pośpiechu, że wolą zmienić klimat. Przynajmniej ci, którzy mieli głowę na karku. Jeszcze. Czy ta wersja historii zadowala cię, panie? – Na razie tak. – Czarodziej skinął głową. – Wspomniałeś coś jednak, panie Grandini, o dochodzeniu do sedna. – Już pośpieszam. Ani myślę na szwank wystawiać waszej cierpliwości. Otóż szlachta na wygnaniu rozpierzchła się częściowo, ale jej przywódcy nie zamierzali zakładać rąk ani tracić czasu. A byli tacy, którzy mieli za sobą kilka kadencji w Radzie Pięćdziesięciu i znali tajemnice Zamku Cieni. Tego samego castelburskiego zamku, który teraz zamieszkuje Książę. I oni właśnie założyli Bractwo Wolnych Miast. Nie będę obrażał twojej inteligencji posądzeniem, że nie domyśliłeś się, iż to właśnie ono jest naszym tajemniczym mocodawcą. Jego cele są jak na razie może zbyt dalekosiężne. Ale na początek członkowie Bractwa chcą wrócić do domu, to znaczy odzyskać Castelburg. A ty nam w tym pomożesz. Mówiąc po prostu, trzeba zabić Księcia. W komnacie jakby na chwilę pociemniało. Virbiowi ścierpła skóra. – A tak konkretnie chcemy, żebyś ty go zabił – dodał beztrosko Grandini. * Fragment najnowszej powieści Marty Kładź-Kocot, której premiera będzie miała miejsce w czasie tegorocznego Bydgoskiego Trójkąta Literackiego, 28 października o godz. 16 w Miejskim Centrum Kultury. październik 2017 |

| 5

muzyka część 1

Szymon Andrzejewski

Bydgoska jesień fonograficzna Wielokrotnie pytałem bydgoskich muzyków o tzw. bydgoskie brzmienie, bezskutecznie próbując określić, czym jest i jakie ma składowe. Nadal trochę wiem i nadal głównie nie wiem. Wiem natomiast, że jesiennie (ale trochę też letnio) sypnęło nam albumami, o których trudno nie wspomnieć. Trudno nie mówić. Których trudno nie słuchać. Bo jest dobrze. Wydawniczo, drodzy Państwo, jest wyśmienicie. Variete – Nie wiem Jeśli nie liczyć dwóch wspaniałych artystycznie romansów bydgoskiego Variete z teatrem, to Nie wiem jest siódmym albumem w dyskografii tej uciekającej z każdej muzycznej szuflady formacji. Przez prawie 30 lat istnienia niezmienny, jeśli chodzi o skład, pozostaje tylko wokalista i autor tekstów – Grzegorz Kaźmierczak. I „niezmienny” to w przypadku tej akurat płyty określenie troszkę jednak naciągane. Gdybym miał określić, co mnie najbardziej w stylistyce Variete uwiera, to wskazałbym właśnie na jednostajność i monotonność partii wokalnych. Są oczywiście wyjątki od tej reguły i zdaję sobie sprawę z tego, że ten rodzaj śpiewania to rzecz dla Kaźmierczaka absolutnie naturalna i zaplanowana – jednak zawsze gdzieś tam pragnąłem, żeby „przyłożył”. Żeby zaśpiewał po rockowe-

Variete – Nie wiem wrzesień 2017 wyd. Agora 6 |

| październik 2017

mu. Pragnienie to spotęgowało się wraz z dołączeniem do wielokrotnie zmieniającego się składu basisty Grzegorza Korybalskiego, znanego (między innymi) z występów w grupie None. Grzegorz basista „wariatów” dociążył i dodał im potęgi w brzmieniu i dlatego chciałem, żeby Grzegorz wokalista za tym podążył. Już nie chcę. Variete zawsze wciągało słuchacza w pewnego rodzaju opowieść. Tak jest i tym razem. Jednak słuchając tekstów z Nie wiem, odniosłem wrażenie, że to Kaźmierczak wsłuchuje się w jakąś wyśpiewywaną gdzieś tam przez kogoś historię i przyłącza się do niej, czasami odśpiewując tylko jej fragmenty, i natychmiast powraca do tej historii śledzenia. Wokal na tej płycie jest lekko cofnięty, jakby ukryty – stanowi część szeregu i z tego ukrycia właśnie opisuje technikalia życia codziennego, metody dochodzenia do szczęścia oraz rodzaje obić meblowych, które pomagają to i owo spłukać z powierzchni pamięci. Warstwa tekstowa płyty jest chyba w historii Variete najmniej poetycka, ale za to najbardziej chyba dobitna. Dobitne jest też to, co stanowi moim zdaniem o sile siódmego krążka Variete. Dojmujące jest krążka tego zjednoczone pulsowanie. Rewelacyjne partie klawiszy, które w wielu miejscach wybrzmiewają w kontrapunkcie do rytmu perkusji Marcina Karnowskiego (zabieg, który jest dla mnie swego rodzaju wizytówką tej płyty), połączone z mięsistym, potężnie brzmiącym basem Korybalskiego i głos Kaźmierczaka to mieszanka idealnie pasujących do siebie elementów. Variete na Nie wiem to maszyna do produkcji powalającej poezji. Zarówno tej dźwiękowej, jak i tej zawartej w przekazie słownym. Warto wspomnieć o tym, że na Nie wiem do bydgoskiego kwintetu dołączył saksofonista Kuba Więcek – pierwszy od 28 lat debiutant wydany w prestiżowej serii „Polish Jazz”. I to jak dołączył! Dlaczego nie wspomniałem o gitarze? Bo nadal nie mogę się otrząsnąć po tym, co Marek Maciejewski zrobił w utworze Kanapy. Nie wiem, jak to zagrał i skąd wziął dźwięki, ale czegoś takiego jeszcze nie słyszałem. Doskonała płyta. The Shitstorms – Kambularyzomaltehipoderstemohomonizator To jest kot. Ten z tytułu. Kot superbohater, a dokładnie ostateczna, najbardziej zaawansowana wersja tegoż. Wersja w hełmie, pod którym kryje się fryzura „na Elvisa”. Presleya. I tu właściwie mógłbym skończyć, bo to, co przed chwilą napisałem, w pełni charakteryzuje muzycz-

muzyka ne dokonania tria The Shitstorms. Skończyć jednak na tym nie wypada. No i redaktor Michał patrzy.

The Shitstorms – Kambularyzomaltehipoderstemohomonizator sierpień 2017 wyd. Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

Łukasz Domański, Stanisław Cybulski i Jacek Grzywniak – odpowiednio wokal oraz gitara solowa, bas i bębny. Dwóch hipisów i jeden normalny. Sami mówią, że „grają głośny garaż” i jest to niezwykle trafne określenie tego nieokrzesania, jakie słychać na ich pierwszym długogrającym (choć tu akurat się waham, bo zawierającym jedynie sześć utworów) albumie. Gdyby zacieśnić szufladkowanie trochę bardziej, to najbliżej chyba tu do stoner rocka. Zrozumiałe to i na miejscu, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że panowie faktycznie ideowo mocno trzymają się korzeni kwiatów. Otwierający płytę kawałek Tides Of Shitstorms to pełnoprawna stonerowa kompozycja instrumentalna, łącząca w sobie brud i rzężenie gitary z melodią i takimi „zawieszonymi” lekko w rytmice uderzeniami w struny gitary Łukasza. Gitary (a dokładniej jej partii) zresztą bardzo przemyślanej. Domański traktuje instrument ze znawstwem i niechlujnością jednocześnie i pozwala mu być częścią siebie – idąc ścieżką songwritingu, co w przypadku tego rodzaju stylistyki nie jest może zbyt oczywistym zabiegiem, ale zdającym egzamin na piątkę. Mamy więc na wokalu i wiośle hipisa na przesterze. Na basie natomiast mamy chłopaka o niezwykle silnym uścisku ręki. Co słychać. Staszek Cybulski opatrzył debiut płytowy TS monumentalnym wręcz czasami basem i prawdziwym brzmieniowym „mięchem”. Wie, co robi, i robi to wyśmienicie. Wiem, że jednym z kluczowych założeń przy miksie było „wycofanie” bębnów tak, by uwypuklić gitary. Przy garażu to normalne – mnie trochę przeszkadza, bo Grzywniak to technik czystej wody i jak to mówią muzycy

– „wiatrak”. Nie powstrzymuje się i kilka razy konkretnie punktuje na półkotłach, ale faktycznie stanowi jednak tło. Tła dla melodii. Melodii, które dominują i płyną sobie w las pełen kotów w hełmach. The Shitstorms są tak świeży i „fajni”, jakby nigdy niczego nie słyszeli i po prostu zaczęli grać, bo to superzabawa. Choć porównania oczywiście będą. Nie wiem, po co. Panowie chcieli podobno, żeby płyta brzmiała jeszcze surowiej, ale Filip Pniewski z A\V Studio się uparł. Oni się też uparli. Podobno kłócili się na potęgę. I dobrze. Bo jakby się nie kłócili, to mogłoby wyjść gorzej. Na szczęście wyszło rewelacyjnie. Przy wstępnych przesłuchaniach do emcekowego projektu „Pierwsza Płyta” Artur Maćkowiak (nie trzeba, więc przedstawiać nie będę) głosując na The Shitstorms powiedział: „Trzeba dawać szansę wariatom”. Dobrze powiedział. Cherries Under The Water – Cherries Under The Water Podobno napisali kiedyś publicznie, że „chcą być najsmutniejszym zespołem na świecie”. Nie udało się, bo w naszym mieście konkurencja w dziedzinie depresji chronicznej jest ogromna. Powiedzieli też kiedyś, że ta płyta to nie pierwsza terapia małżeńska, ale zabezpieczenie na przyszłość. Ona wykształcona klasycznie skrzypaczka po przerwie spowodowanej niechęcią do grania. On – z wyglądu korpo pan średniego szczebla – gitarzysta i pieśniarz. Muzycznie od siebie daleko, bo on kiedyś z Gwincińskim i Lubiewskim w formacji Szewcy, a ona raczej łagodna i nieoczywista. Zdradzają fascynację takimi zespołami jak Iron & Wine oraz solowymi projektami muzycznymi byłego gitarzysty Red Hot Chili Peppers – Johna Frusciante. Spotkali się, pobrali się, a teraz wydali debiut.

Cherries Under The Water – Cherries Under The Water kwiecień 2017 wyd. Plexus Of Infinity październik 2017 |

| 7

muzyka Jest taki piękny film Once. On naprawia odkurzacze, ona gra na fortepianach. Zakochują się w sobie i głównie razem śpiewają. Porównanie z Glenem Hansardem i Marketą Irglovą nasuwa się w sposób oczywisty, bo poetyka brzmieniowa na minialbumie Cherries Under The Water jest podobna i emocje i uczucia opisywane są wręcz jednakie. Na wydawnictwie bydgoszczan pociąga mnie bardziej niż na ścieżce dźwiękowej do Once brzmienie fortepianu. W filmie niekiedy wręcz krystaliczne – tutaj przybrudzone, chropowate, a nawet matowe. Do tego głosy zarówno Moniki, jak i Pawła Szalów też nie takie dźwięczące, a raczej patynowane. On śpiewa o miłości do niej z jakąś taką dziwną nerwowością – ona śpiewa w ogóle jakby trochę wstydziła się, że tak dobrze to robi. Wszystko to tchnie niesamowicie intymną atmosferą i jakimś takim oderwaniem od tego, co dookoła. I tak jak zazwyczaj drażni mnie mieszanie języków na jednej płycie, to tutaj przy pięciu anglojęzycznych utworach absolutnie idealnie prezentuje się utwór napisany do wiersza Bolesława Leśmiana Niebo przyćmione. Mamy skrzypce jeszcze i dobrego ducha w postaci Maksa Gwincińskiego, który odcisnął pewnie na całym zamieszaniu swe lekko nierzeczywiste piętno. Piękne to wszystko i po opisie można by sądzić, że może być lekko nudnawe. Nie jest. W CUTW tkwi dojrzałość w spieraniu się ze światem i siła płynąca z uczucia. Niesamowicie wciąga. Napisane, zaśpiewane, zagrane i nagrane przy otwartych drzwiach balkonowych. W Śródmieściu. Kempa/Lubiewski – Godot Adam „Sierżant” Kempa i Mateusz Lubiewski. Obydwaj mocno związani ze sceną bydgoskiego Mózgu. Tak jak większość artystów, którym przyszło tworzyć i występować w tej kolebce polskiego muzycznego eksperymentu, zaczynali od szukania gwoździ. A na pewno jeden z nich. Zgodnie twierdzą, że ich planem było wejście w środowisko „mózgowców” i rozsadzenie sceny yassowej od środka. Choć jeden z nich temu zaprzecza. No właśnie. Po pierwszej wspólnej produkcji duetu Kempa/Lubiewski, albumie Do Oraju Barwistanu, pewien byłem tylko jednej rzeczy – że koniecznie chcę usłyszeć drugi. Jak sami stwierdzili, ten pierwszy był chaotyczny i kompletnie spontaniczny. Panowie wymienili się utworami, dokończonymi lub nie, i poskładali je według własnego uznania. Mieszanka wybuchowa i taki trochę kopiec muzycznego siana. Na Godocie jest zupełnie inaczej. Zaczyna się ta płyta utworem, który jest… no cóż – przebojowy. W stylistyce to jakby połączyć dokonania Kapitana Nemo na sterydach i Kurta Cobaina po odwyku. Darkrockowy tytułowy Godot ma w sobie lekkość pulsu i jednocześnie zaskakuje niesamowicie śpiewnym, choć 8 |

| październik 2017

Kempa/Lubiewski – Godot wrzesień 2017 wyd. Music Is The Weapon

krótkim refrenem. Po prostu pierwszorzędna piosenka. Przechodząca w zupełnie, kompletnie, absolutnie odmienny charakterem Algometr rytmu. Transowy numer – miejscami minimalistyczny, a miejscami naszpikowany szumami i zgrzytami rodem z ulicy. Na ulicy zresztą najlepiej się go słucha. I jak się już tak człowiek zasłucha, to potem otwiera uszy ze zdziwienia, bo kobieta do człowieka mówi przez siedem prawie minut. Wierszem. Kobieta to Agnieszka Bykowska, bydgoska pisarka, a prywatnie partnerka. I nie tylko. Pod spodem gitara i przestrzeń. I głosy wielu jakby Agnieszek. Niepokojące i wciągające. I jak już się człowiek da wciągnąć, to opanowuje go Ciało kosmos – utwór, w którym jest wszystko. Naprawdę. Od trąbki do ciężkiej gitary. Dronicznej gitary. Od lekkiego początku do mroku końcówki. No a potem już utwór ostatni i Gwinciński klarnet i śpiew, i końcowa rozpierducha w stylu prawdziwie mózgowym. Czyli perkusja spadająca ze schodów i jej wrzeszczący z tego powodu właściciel. Na tej płycie jest wszystko. Zawarte w pięciu utworach. I to „wszystko” jest rewelacyjnie wykorzystane. Bardzo dobry album. Bardzo, bardzo dobry. PS Kiedy słuchałem Godota po raz pierwszy, to coś mi odsłuch przerwało. Telefon chyba. Gdy wróciłem, nie mogłem jakoś w niego ponownie wejść. Przy odsłuchu drugim i trzecim zrozumiałem, że tej płyty nie wolno sobie dawkować. To jedność. Trzeba słuchać w całości – wtedy działa najlepiej. PS 2 Gdzieś tam pośród tego wszystkiego jest fisharmonia, a wspomniana trąbka to może być flugelhorn. PS 3 Nie, to nie Łukasz Jędrzejczak krzyczy. Wszystko.

literacki flâneur (13)

WALCZAK Z książką w plecaku

na poprowadzeniu narracji w sposób niezwracający uwagi widza na formę, skupiający ją na treści”. U Kańtoch ta Nie, nie zdjęli mnie, chociaż zapewne niejeden i niejedna forma jest natomiast bardzo ważna, a że mam w tym moby sobie tego życzyli. Brak flâneura (czule nazywanego też mencie, kiedy piszę te słowa, dobry humor, to powiem, w naszej redakcji „BIK-u” – „flanelą”) w numerze wrześ- że nawet… piękna! A co tam. Zresztą, ja z Susan Sontag niowym podyktowany był tym, że w końcu doczekałam się podzielam opinię, że to forma dyktuje treść, że to ona jest urlopu, i to jeszcze takiego połączonego z wyjazdem nad właśnie lokomotywą powieści. I takich powieści – z formą jezioro w przemiłym towarzystwie. Stwierdziłam więc: – ja właśnie szukam. „… nie robię”, i świat się jakoś nie zawalił, chociaż do „Anna Kańtoch jest jedyną polską pisarką, na której ostatniej chwili nie było to wcale takie pewne. książki czekam” – napisał w blurbie do Wiary Łukasz OrbiNie wiem, czy kogoś z Państwa dręczy dniami i nocami towski. Ale nie przywołuję tych jego słów dla legitymizacji pytanie, co też redaktor Emilia czyta na wakacjach… Nie? własnej opinii. Bynajmniej. Raz, że ta jego kategoryczna Nie szkodzi; i tak powiem. Otóż na wakacjach redaktor enuncjacja jest po prostu mocno nie fair (to eufemizm; Emilia czyta (głęboki wdech, wydech)… kryminały. No pierwotnie chciałam napisać: „chamska”) w stosunku do przepraszam bardzo, ale innych autorek rodem z RP, lato i plaża to nie są czas a dwa, że podobno mówił ani miejsce na Thomasów tak już kiedyś o „królowej Faceci lubią wklejać kobietom Manna czy Bernharda. Jak polskich kryminałów” Kaodpoczywać, to także intetarzynie Bondzie. Co jest wciąż tę samą gadkę, nie biorąc lektualnie. tylko kolejnym dowodem wcale pod uwagę, że kiedyś Jak to mawiają moi przena to, że faceci lubią wklemili koledzy z zakładu prajać kobietom wciąż tę samą może to wszystko wyjść na jaw. cy: „po całości”. gadkę, nie biorąc wcale Nad jezioro spakowałam pod uwagę, że kiedyś więc do plecaka – prócz może to wszystko wyjść na rozlicznych preparatów jaw… Ech, c’est la vie! odstraszających komary oraz kleszcze i zestawu do badA można to było sformułować inaczej, na przykład tak, mintona, zwanego przez niektórych „badbingtonem” jak mój kolega, pisarz i recenzent Krzysztof Maciejew(Karolina, Agata, pozdrawiam!) – także najnowszą książkę ski, na swoim literackim blogu „Art of Reading”: „Anna Anny Kańtoch pod tytułem Wiara, wydaną nakładem ofi- Kańtoch jest dziś najlepszą polską pisarką. Bez względu cyny Czarne, co już jest jakimś tam, myślę, znakiem jako- na to, w jakim gatunku próbuje swoich sił, zawsze osiąga ści. Zresztą, znaku jakości nie potrzebowałam, bo autorkę nieosiągalne dla innych szczyty. Tak, wiem, są jeszcze Olga zdążyłam już sprawdzić wcześniej, czytając jej poprzednią Tokarczuk, Joanna Bator i Dorota Masłowska. Jest świetna Łaskę (chyba nawet, o ile dobrze sobie przypominam, Wioletta Grzegorzewska, doskonała Magdalena Parys, odrobinę lepszą niż Wiara). nie sposób również pominąć w tym zestawieniu AlekAnna Kańtoch jest pisarką nadzwyczaj sprawną, a jej sandrę Zielińską. A jednak to zadziwiająco skromna Ania potoczyste kryminały przynoszą czytelnikowi coś więcej Kańtoch króluje na mojej prywatnej liście. Jej najnowszy niż tylko łatwą rozrywkę; powiedziałabym, że mają swój kryminał Wiara wydany przez Wydawnictwo Czarne postyl, w odróżnieniu od innych tego typu książek, napisa- twierdza ten werdykt”. nych (uwaga, teraz nastąpi wykorzystanie pojęcia z zakrePanie i Panowie, czytajmy Anię Kańtoch! su filmoznawstwa) stylem zerowym, czyli „polegającym Emilia Walczak październik 2017 |

| 9

bydgoskie rzemiosło Bydgoszcz w Warsztacie, cz. 3:

Browar Osowa Góra Browar Osowa Góra to kontynuator piwowarskich tradycji Bydgoszczy. Miasta, które przed wiekami słynęło z piwa w całym kraju, by potem całkowicie zniknąć z browarniczej mapy Polski. I wrócić na nią w wielkim stylu. Dla piwowara domowego odbiorcy to przede wszystkim rodzina i przyjaciele. W pewnym momencie przychodzi ciekawość, jak na jego piwa zareagowałoby szersze grono. Na ciekawości zwykle się kończy, bo tylko nieliczni potrafią ze swojego hobby uczynić sposób na życie i marzenia o własnym rzemieślniczym browarze przekuć w rzeczywistość. Jednym z tych nielicznych jest pan Piotr Andres – właściciel Browaru Osowa Góra. Jest chmurne i deszczowe popołudnie. Siedzimy wraz z Mateuszem, pracownikiem Browaru Osowa Góra, przy placu Kościeleckich, w Kraftodajni. Pubie, który od półtora roku serwuje bydgoszczanom niesztampowe, rzemieślnicze piwa. To tak zwany multitap, czyli miejsce, w którym możemy wybrać którąś z kilkunastu propozycji, a każde piwo nalewane jest z innego kranu. Wybór jest ogromny: od lekkich, owocowych piw górnej fermentacji, przez trunki z pokaźną goryczką, aż po te, których charakter bliższy jest winu. Ta różnorodność to pokłosie piwnej rewolucji

Adam Wyzujak

– trendu, który wziął się ze znudzenia typowym lagerem. I który w naszym kraju przyjął się naprawdę dobrze. Polacy pokochali rzemieślniczo warzone piwa z najwyższej jakości składników, mnogość piwnych stylów i związaną z tym kulturę. Nie trzeba było więc długo czekać na to, by piwna rewolucja dotarła do Bydgoszczy. Na pierwszej linii stanęli między innymi bydgoscy piwowarzy domowi tworzący Kraftodajnię oraz Browar Osowa Góra. W krzewieniu piwnej kultury nad Brdą wielkie zasługi mają też organizatorzy Beergoszczy – festiwalu piwa, na który przyjeżdżają rzemieślnicze browary z całej Polski. 8 i 9 września odbyła się kolejna edycja, podczas której premierę miał Zefir – pierwsze piwo z Osowej wzbogacone o niekonwencjonalny dodatek. * Mateusz mówi dużo i chętnie. Praktycznie tylko o piwie. Szczegółowo, ze znawstwem i pasją. – Gdy zastanawiam się, co sprawia, że jesteśmy rzemieślnikami, to nasuwa się przede wszystkim posiadanie pasji, z której wynika własnoręczne opracowanie receptur, sterowanie procesem warzenia i fermentacji, ciągłe udoskonalanie piwa i brak kompromisów przy dobieraniu składników – mówi zaraz po powitaniu – Sami warzymy piwo, ręcznie rozlewamy do kegów i butelek, kapslujemy i etykietujemy, by na końcu dowieźć gotowy produkt do klientów. Motorem napędowym piwnej rewolucji jest piwowarstwo domowe. – Ja też oczywiście zaczynałem w domu. Rodzice robili wino, ja w pewnym momencie postanowiłem, że spróbuję sił w piwie. Właściciel browaru pierwsze kroki też stawiał jako piwowar domowy, ma na swoim koncie niemal 200 warek uwarzonych we własnej kuchni – opowiada. – Do dziś każde z naszych piw najpierw powstaje w domu. Zanim receptura trafi na warzelnię, dopieszczamy ją w małych garnkach. Dzięki temu wiemy, jaki dobór składników pozwoli nam uzyskać efekt końcowy, którego oczekujemy. Warzelnia browaru stawia przed piwowarem wiele wymagań, które przy mniejszej skali nie występują. * Po siedemnastu piwach piwowarzy z Osowej stwierdzili, że w ich portfolio brakuje pozycji orzeźwiającej, lekkiej i obfitującej w cytrusowe aromaty. – Zdecydowaliśmy się na zasyp ze słodu jęczmiennego i pszenicznego. By nadać

10 |

| październik 2017

piwu gładkości, dodaliśmy także płatki owsiane i pszenne. Piwo nachmieliliśmy dwoma amerykańskimi odmianami – Citrą i Amarillo – mówi Mateusz. To receptura piwa w stylu american wheat. Od najbardziej popularnego stylu piwnej rewolucji – american pale ale – odróżnia go spory udział słodu pszenicznego w zasypie. Na tym lista składników mogłaby się zakończyć, ale Zefir miał być ponadprzeciętnie cytrusowy. Stąd dodatek trawy cytrynowej: – Wnosi do piwa smak i aromat cytryn, nie podnosząc kwasowości charakterystycznej dla soku lub zestu z cytryn. Kiedy receptura jest już opracowana, piwo trafia na warzelnię. – Cały proces warzenia jednej warki pochłania około ośmiu godzin. Zefir ma 12% ekstraktu, co przy dość płytkim odfermentowaniu sprawiło, że uzyskaliśmy 4,8% alkoholu – wyjaśnia. Potem przychodzi czas na fermentację – burzliwą i cichą – oraz leżakowanie. Ich łączny czas w przypadku Zefira wyniósł pięć tygodni, ale Mateusz zaznacza, że im mocniejsze piwo, tym jest on dłuższy: – W przypadku najbardziej ekstraktywnych, najmocniejszych piw, takich jak imperialny stout, może wynieść nawet pół roku. Potem piwo jest butelkowane, kapslowane (używamy do tego ręcznej kapslownicy – takiej jak w piwowarstwie domowym) i rozwożone do sklepów. Większość piwa uwarzonego w browarze na Osowej Górze trafia do punktów w najbliższej okolicy. – Zdecydowana większość naszej produkcji zostaje w Bydgoszczy i okolicach. Sprzedajemy nasze piwo w dobrych restauracjach, pubach oraz sklepach specjalistycznych, ale i w pozostałych punktach, które są otwarte na produkty rzemieślnicze z regionu. Z naszych piw w Bydgoszczy powstało już mydło w Muzeum Mydła i Historii Brudu i lody w Katarynce. Poza tym uwarzyliśmy też piwo we współpracy z Muzeum Ściśle Tajnym – dodaje Mateusz.

W Browarze Osowa Góra nie ma sztywnego podziału ról. Umiejętność współpracy i wzajemna pomoc są tu najważniejsze, bo bez dobrej atmosfery w browarze nie ma szans na dobre piwo. – Głównym piwowarem jest właściciel, ale w tym procesie aktywnie pomagamy wspólnie z Tomkiem i Andrzejem – pozostałymi pracownikami browaru. Ja przede wszystkim zajmuję się sprzedażą i marketingiem, a w rzeczywistości, poza pomocą przy warzeniu, zawożę też piwo do klientów lub jeżdżę po surowce. Te również bydgoscy piwowarzy starają się kupować w regionie, a w większość słodów zaopatrują się w fordońskiej słodowni. Na tym jednak lokalne powiązania się nie kończą, bo do browaru przyjeżdżają regularnie okoliczni rolnicy. – Odbierają od nas pozostające po warzeniu piwa młóto, które jest dobrą paszą dla krów i świń. W zamian przywożą nam własną kiełbasę, jajka lub świeże warzywa – mówi mój rozmówca. * Drugi raz spotykam się z nim dzień później, podczas Beergoszczy. Wśród 20 browarów, które mają swoje stoiska na płycie Łuczniczki, nie mogło zabraknąć Osowej. Mateusz nalewa mi szklankę nowego piwa. Zefir faktycznie jest bardzo rześki i cytrusowy, ale nie w cukierkowy sposób. Idealny na kończące się właśnie lato. Jest piątek, około szesnastej. W Łuczniczce zbierają się ludzie. – Później, wieczorem i jutro będzie ich jeszcze więcej – mówi Mateusz. – Chociaż Beergoszcz to okazja do spróbowania piw browarów z całej Polski, zauważyłem, że na poprzednich edycjach największym zainteresowaniem cieszyło się nasze stoisko. Rosnące przywiązanie bydgoszczan do naszego lokalnego piwa widać nie tylko na festiwalu, ale też w sklepach i lokalach, gdzie sprzedaje się coraz lepiej. – Mam wrażenie, że robimy w Bydgoszczy dobrą robotę piwnej rewolucji. Ludzie piją nasze piwo i przekonują się, że może ono smakować zupełnie inaczej niż wyrób koncernowy. Potem też chętniej sięgają po piwa innych browarów rzemieślniczych i polecają nasz browar znajomym. Dzięki temu wiemy, że piwo rzemieślnicze to przede wszystkim ludzie i tworzona przez nich kultura nastawiona na jakość. Fotografie: Zuzanna Straszewska

październik 2017 |

| 11

na dwoje: kino (3) Szymon Idczak

Humor ponad podziałami Po tamtej stronie (Toivon tuolla puolen) reż. Aki Kaurismäki, Finlandia/Niemcy 2017 Pastelowe zdjęcia, niespiesznie spacerująca narracja, karykaturalne postacie, powściągliwy humor i proste życiowe historie. Aki Kaurismäki od lat tworzy na mapie światowego kina własny mikroświat. Mimo kolekcji nagród z największych europejskich festiwali wciąż nie zdradza niezależnych ideałów. Jego kino jest w pełni autorskie, niepodrabialne, ale też pewnie nie dla każdego. Jest w nim coś z pozoru niedopracowanego, półamatorskiego. Poddając się jednak temu, co widać na ekranie, biorąc pod uwagę blisko cztery dekady konsekwentnej twórczej drogi, czy wywiady z Kaurismäkim (w których nieraz przypomina bohaterów swoich filmów), można chyba wykluczyć teorię, że jego kino to tylko nieprofesjonalny zryw, na rzecz tej o skrupulatnie skonstruowanym filmowym języku, którym choć tylko Kaurismäki potrafi mówić, gdy się dobrze wsłuchać, każdy może go zrozumieć. Khaled właśnie nielegalnie przekroczył fińską granicę. Wikström odszedł od żony i rzucił pracę. Syryjczyk udaje się na policję, by prosić o azyl. Fin stawia wszystko na jedną kartę i kupuje podupadającą restaurację. Obu bohaterów poznajemy w momencie, gdy w ich życiu zaczyna się nowy rozdział. Wkrótce przypadkiem te dwie opowieści połączą się w jedną. Nieodłącznym elementem kina Fina jest humor. Pojawia się jakby mimochodem, tak że nieopatrzony z kinem Kaurismäkiego widz może być skonsternowany. Dowcip w Po tamtej stronie jest skromny, często slapstickowy, przez co uniwersalny, pozbawiony geopolitycznych kontekstów. Broni zatem twórcę przed oskarżeniami o prześmiewczy ton w filmie na poważny, aktualny temat, pokazując humor jako cechę ogólnoludzką, łączącą nas ponad podziałami. Podobną rolę pełni obecna często na ekranie (w głośnikach) muzyka. Mamy tu zestaw głównie bluesujących wykonawców, co wpisuje się w fascynację Kaurismäkiego USA, by wspomnieć choćby podróż za ocean jego Leningrad Cowboys czy przyjaźń z Jimem Jarmuschem. Drążąc głębiej, muzyka, tak jak humor, pełni tu funkcję ponadkulturowego języka, łączącego pozornie odległe światy. Do tego pochodzi z największego na świecie mocarstwa, które przecież składa się niemal wyłącznie z (potomków) imigrantów. 12 |

| październik 2017

W jednej ze scen Khaled wspomina o emigracji Finów, którzy na przełomie XIX i XX wieku masowo wyjeżdżali z rządzonego przez rosyjskiego cara Wielkiego Księstwa Fińskiego (notabene, w tym roku Finlandia obchodzi 100-lecie niepodległości). Kaurismäki zestawia ówczesną migrację z dzisiejszą, widząc w obu naturalną, niegroźną przemianę. Zdaje się być zwolennikiem teorii Gordona Mathewsa o współczesności jako „supermarkecie kultury”, z którego dowolnie możemy korzystać jako mieszkańcy „globalnej wioski”, nie zatracając przy tym naszych kulturowych tożsamości. Potwierdza to choćby filmowy wątek kolejnych pomysłów Wikströma na restaurację – sushi, kuchnia indyjska, może fusion. To ujęcie zdaje się potwierdzać sam Kaurismäki, choćby przy okazji swoich wypowiedzi podczas tegorocznego Berlinale, na którym odebrał Srebrnego Niedźwiedzia za reżyserię. Kaurismäki większego zagrożenia niż w emigracji upatruje w rosnących w siłę tendencjach nacjonalistycznych. Bo o ile w Europie coraz częściej nękanej zamachami można zrozumieć obawy przed terrorystami zakamuflowanymi wśród grup uchodźców, to nie można już nimi usprawiedliwiać i motywować agresji. Reżyser z oskarżeniem patrzy też na odhumanizowany system, narzucający obcość, zapominający o ogólnoludzkich wartościach. Ratunek niosą ostatecznie jednostki. Szlachetność pojawia się w „zwykłym” człowieku, choć kryje się pod warstwą ponuractwa i nieżyczliwości. Przypomina się poprzedni film Fina, umiejscowiona we Francji opowieści o nielegalnym afrykańskim imigrancie – Człowiek z Hawru (2011). Oczywiście Po tamtej stronie nie ogarnia całości wspomnianego problemu, ale przy tak skromnej formie zdaje się raczej nie mieć takich ambicji. By zyskać szerszy punkt widzenia, warto zestawić trzy tytuły: Ostatni w Aleppo, Fuocoamare. Ogień na morzu, Po tamtej stronie. O ile pierwszy przedstawia perspektywę Syryjczyka, drugi Europejczyka, dzieło Kaurismäkiego to perspektywa spotkania. W tym zestawie jego film (jedyny fabularny) jest najbardziej odrealniony, wręcz naiwny (w wielu krajach dystrybuowany jest pod tytułem Druga strona nadziei). Ponieważ jednak rządzi się innymi emocjami, uruchamia proste uczucia, pozwala nabrać dystansu i spojrzeć na problem kolejnym okiem. Gdy nad ludzkim dramatem górę bierze cyniczna polityka, każąca opowiedzieć się po którejś stronie, warto chyba stanąć z boku i opowiedzieć się po stronie zwykłej, ludzkiej, kaurismäkowskiej przyzwoitości. PS Kaurismäki to dziesięciokrotny zdobywca fińskiego Oscara – statuetki Jussi. Z pewnością w przyszłym roku Po tamtej stronie dostawi na półkę kolejne egzemplarze. Najnowszy film fińskiego mistrza będzie można zobaczyć w październiku w kinie Orzeł (przedpremierowo na festiwalu FONOMO).

Po tamtej stronie (Toivon tuolla puolen), reż. Aki Kaurismäki, Finlandia/Niemcy 2017

Emilia Walczak

Chorzy na bluesa

Kiedy zasiadłam do seansu najnowszego filmu Akiego Kaurismäkiego Po tamtej stronie, przez pierwsze pół godziny z chronometrem w ręku zdawało mi się, że do czynienia mam z czymś na wzór Rzymu Federica Felliniego czy choćby Holy Motors Leos’a Caraxa – czyli że oglądam sekwencję niepowiązanych ze sobą (lub bardzo luźno powiązanych) scen rodzajowych o lekko surrealnym zabarwieniu, które z powodzeniem mogłyby funkcjonować jako odrębne całości i które są tak ładnie nakręcone, że właściwie nie zastanawiam się, o co w nich chodzi – jestem bowiem przez fińskiego reżysera zahipnotyzowana wykreowaną przez niego ekranową wizualnością. Ale zaraz potem przyszła konstatacja, że nie, że przecież były wcześniej obrazy takie jak Człowiek bez przeszłości (2002) czy Człowiek z Hawru (2011) i w nich jednak o coś chodziło. Delikatnie mówiąc, bo przecież kino Kaurismäkiego to (nie bójmy się tego określenia, choć sama już jestem zmęczona tego typu dyskursem) kino zaangażowane – jak nie społecznie, to politycznie. I faktycznie, po wspomnianej półgodzinie okazało się, że pokazywane początkowo na przemian losy syryjskiego uchodźcy Khaleda (Sherwan Haji) i restauratora-„mafiosy” Wikströma (Sakari Kuosmanen) jednak się krzyżują i mimo wszystko będzie tu jakaś większa narracja. Zresztą, Po tamtej stronie miało swoją premierę na Berlinale 2017 – a w tym roku festiwal ów obfitował

w filmy zaangażowane właśnie (dość wspomnieć choćby Gniazdo Teresy Villaverde czy też nasz swojski Pokot Agnieszki Holland i Kasi Adamik) – więc już przed seansem mogłam się domyślić, czym to wszystko pachnie… Ale nie – nie znajdziemy tu na szczęście taniego dydaktyzmu, czarno-białych schematów typu „Zachód to raj na Ziemi”: Finom dostaje się tu nieźle po nosie, ale też uchodźcy nie są u Kaurismäkiego „święci” i ochoczo udają się na przykład do pubu, by spożywać tam „napój bezbożników” (vel alkohol). Bardziej więc niż o kwestie polityczne, najmłodsze dziecko fińskiego reżysera zapytuje nas, widzów, o uniwersalia typu czyste dobro (bezinteresowna pomoc drugiemu człowiekowi z narażeniem na szwank własnego interesu) czy też bezrefleksyjne zło, zaklęte w postaciach fińskich neonazistów. To zresztą ciekawe: w tej drugiej kategorii znajdziemy u Kaurismäkiego także i polski akcent: Khaled zmuszony był uciekać w Gdańsku przed atakującymi go „łysymi” i tak trafił na statek, który zawiózł go do Finlandii. To znaczy, jest to może dość ciekawe, ale wcale nie dziwne. Wcale. „Bardzo dobry film” – taka myśl pojawiła się w mojej głowie zaraz po napisach końcowych, a na Filmwebie dostał ode mnie mocną ósemkę. I jest w nim świetna także muzyka – i nie bez przyczyny jest to blues: nie da się ukryć, że Po tamtej stronie przesycone jest humorem, ale to raczej poczucie humoru człowieka pogrążonego w depresji, czyli… „chorego na bluesa” właśnie. Polecam! październik 2017 |

| 13

zugzwang (53)

siwiec Bez śliwowicy ani rusz Chorwacja z reguły dobrze się Polakom kojarzy. Piękne plaże, świetne krajobrazy. Cudowne góry spadające wprost do ciepłego morza. Bujna roślinność, figowce, oliwki, lawenda i fantastyczne oleandry. Na promenadach rosną palmy. Na drzewach pięknie grają cykady. Doznania sensoryczne gwarantowane. Ciekawa kuchnia. Owoce morza, przeciętne piwo, ale za to niezłe wino. Smakosze śliwowicy też znajdą tam coś dla siebie. Siedzę na dworcu autobusowym w Makarskiej, czyli na autobusnim kolodvorze. Płacz dziecka. Dziewczynka nie ma więcej niż rok. Ojciec bierze ją na plecy. Dziecko przestaje płakać. Ojciec podchodzi do betonowego słupa. Miarkuje uderzenie. Dziewczynka rozbawiona. Potem drugi słup. I znowu to samo. I następny. Niby fajnie, dziecko zadowolone, ale ja nie mogę na to patrzeć. Taka mała główka i tak blisko betonu. Na szczęście przyjeżdża autobus do Mostaru. Mężczyzna i dziecko znikają w autobusie. Teraz widać tylko staruszkę, która ze śmietnika wyciąga dwie puszki po piwie. Slajd z autobusu. Kierowca ma sprzedać trzy bilety. Strasznie grymasi. W końcu wyciąga druczek ścisłego zarachowania. Wypisuje każdy z osobna. Na bilecie wpisuje datę, trasę, cenę, liczbę kilometrów i kilka jeszcze innych mało istotnych informacji. A wszystko przez kalkę i na kierownicy. Tylko na tym przystanku stoi 15 minut. Ale co tam, powie rezydentka, autobusy tutaj chodzą jak chcą, a kwadrans nie trwa 15 minut, kwadrans w Dalmacji trwa 45 minut. Znajoma pije kawę w Mostarze. I traf chciał, że zamówiła kawę po turecku. Wielki błąd. W pobliskiej Bośni trzeba zamawiać kawę po bośniacku. Dopiero wtedy dowiedziała się, że Bośniacy nie lubią Turków. Niby ta sama religia, a jednak zadra jest. Turcy na Bałkanach kojarzą się przede wszystkim z wielowiekowym zniewoleniem. Gradac to niewielka osada na Riwierze Makarskiej. W przewodniku, z którego od lat korzystam, wydanym 14 |

| październik 2017

w 1967 roku (50 lat temu!) nie ma o nim słowa. Plaża – jak to prawie zawsze tu bywa – kamienista, ewentualnie kamienisto-żwirowa. Nie dajcie się nabrać, gdy w biurze podróży pani poinformuje was, że plaża jest piaszczysta. To się tam raczej nie zdarza, chyba że ten piasek ktoś po prostu przywiezie i wysypie. Na plaży Bośniaczka z dwójką dzieci. I te dzieci dziarsko maszerują po kamieniach. I nie wiem już, czy jestem przewrażliwiony, ale jak widzę dziewczynki w wieku lat dwóch maszerujące na bosaka po tych ostrych kamieniach, to coś się we mnie skręca. A w wodzie pełno jeżowców, i to całkiem blisko brzegu. Gwoli prawdy muszę dodać, że znajomy z hotelu był dobrze przygotowany, miał specjalne buty ochronne, a te jeżowce mają tak mocne igły, że przebiły podeszwy. Znajomy mówi więc do żony: „Bardzo mnie boli. Kochanie, bez śliwowicy ani rusz”. Na stołówce turyści mówią o Medziugorie. To przecież takie znane miejsce. Dla pewności przeglądam swój przewodnik. Najpierw dokładnie sprawdzam indeks miejscowości, ale tam nic nie ma, później rozdziały poświęcone Bośni i Hercegowinie. Nic. Dopiero po czasie dociera do mnie, że słynne „objawienia” nastąpiły tam w czerwcu 1981 roku. (Papież Franciszek w maju tego roku wyraził się o nich dość sceptycznie). Czasami jednak warto zainwestować w nowy przewodnik. Na wyspie Hvar. Straszne ilości samochodów oczekujących na prom. Wielu Polaków. Niektórzy robią sobie przerwę i pływają w ciepłym morzu. Na straganie z souvenirami przystojny Chorwat dobrze mówi po polsku. Proste zwroty w stylu: „Świetnie pani wygląda w tym pareo”, albo: „Dobrze pani w tym kapeluszu, mogę zrobić zdjęcie”. Kobiety bywają łase na komplementy, lekką ręką pozbywają się pieniędzy, moja żona też coś kupiła. Może nawet jej zdjęcie znajdzie się w albumie tego sprytnego sprzedawcy. A tak szczerze mówiąc, nawet mu zazdroszczę, że ma talent, że facet autentycznie ma talent. Bartłomiej Siwiec

bydgoski insynuator kulturalny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (158) Bez ogródek W iście bajkowym ogrodzie piosenkarki Barbary Kalinowskiej odbyło się niecodzienne garden party – z cygańskim ogniskiem i paradą przebierańców. Przy ognisku królowały piękne panie i nastrojowe ballady, a w paradzie rej wodził Tomasz W., któremu ekspresji i fantazji w przymierzaniu oryginalnych szat pozazdrościć by mogły... nie przymierzając Magda Gessler i Maryla Rodowicz razem wzięte. Potrafił się znaleźć Senior bydgoskich plastyków Ryszard Wietecki, zafascynowany od lat „Znaleziskami z przyszłości”, sam znalazł się, ku radości swych sympatyków, na ekranie dokumentalnego filmu. Na premierowym seansie w bwa odsłonił kulisy swoich niekonwencjonalnych działań artystycznych z dalekiej przeszłości i bardzo dobrze znalazł się w tej swojej nowej roli – filmowego narratora. Niezłomni Mimo że sierpniowe nawałnice powaliły w Lubostroniu wiele wiekowych drzew, to jednak nie zmiotły z pałacowego krajobrazu mocno już tam zakorzenionych spotkań seniorów skupionych wokół Klubu Środowisk Twórczych i niezłomnego, bez względu na wichry dziejów, Piotra Trelli. Tego roku tradycyjnemu uhonorowaniu zasłużonych artystów towarzyszyły jak zwykle koncert pokoleniowy, wystawa fotograficzna oraz ekspozycja plastyczna. Tym razem swoje prace przedstawił Adam Jezierzański, który świetnie się wpisał w klimat integracyjnego grillowania – bo w kilku swoich satyrycznych wizjach mocno dopiekł naszym politykom. Szkoda że przeszkoda Chociaż na obcokrajowców, zwłaszcza tych kolorowych, patrzy się ostatnio nad Brdą i Wisłą niezbyt przyjaznym okiem, to mimo tego, a może właśnie dlatego, Barbara Jendrzejewska z właściwą sobie odwagą zaprosiła do swojej Literackiej Kawiarni… Indian! Nie dość na tym. Rozpoczęła już pertraktacje z Eskimosami, ale ci

uzależniają swój przyjazd do „Modraczka” od odpowiednio niskiej temperatury. To może być przeszkodą nie do przebycia, bo p. Basia wszystkich swoich gości wita zawsze niezwykle gorąco. Buszujący w morzu Wiele kłopotu nadbałtyckim ratownikom przysporzył tego lata znany bydgoski instrumentalista, mistrz trąbki Henryk Drążek. Nie dość że sam niebezpiecznie oddalał się od brzegu, to jeszcze zachęcał ostrożne plażowiczki, by nie miały oporów do podążania za nim i zażywania kąpieli w niezbyt ciepłej wodzie. A że p. Henryk miał zawsze i ma do dziś niebywałą siłę przekonywania słabej płci do nierozważnych poczynań – przeto wiele panienek i pań poszło za nim w wodę jak w dym. Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (październik 1992) – Na scenie Teatru Polskiego przedstawiano „Dwa teatry” J. Szaniawskiego zrealizowane przez… dwóch reżyserów: Józefa Fryźlewicza (akt I i II) i Andrzeja M. Marczewskiego (akt III). – Bydgoscy melomani oklaskiwali znakomitą sopranistkę Zdzisławę Donat śpiewającą z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej FP pod dyrekcją Ka rola Teutscha. – Na „Retrospektywną wystawę malarstwa i rysunku Tadeusza Małachowskiego (1928–1987)” i na wystawę malarstwa Doroty Podlaskiej zapraszało Biuro Wystaw Artystycznych. – W osiedlowym klubie „Azymut” prowadzonym przez Krystynę Sienkiewicz popisywali się uczniowie Zespołu Szkół Muzycznych w Bydgoszczy. – Staraniem bydgoskiego środowiska esperanckiego z Andrzejem Grzębowskim na czele powołano w Bydgoszczy Międzynarodowe Centrum Kultury, dyrektorem którego został Adam Chyliński. październik 2017 |

| 15

Adresy bydgoskich instytucji kultury AKADEMIA MUZYCZNA

im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl tel. 52 567 00 57 Muzeum Fotografii – Adam Juszkiewicz Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2 artGallery galeria & pracownia plastyczna ul. Krasińskiego 5, tel. 604 313 266 facebook.com/osa.artGallery 3

Bydgoski Klub Miłośników

Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/ Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

om Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzalska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

ljazz – Centrum Artystyczne ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz tel. 523 221 574, 662 152 726 www.eljazz.com.pl 41

Farbiarnia Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

16 |

FUNDACJA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz tel. 523 234 810, fax 523 234 811 www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GALERIA 85

prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 GALERIA INNOWACJI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

FILHARMONIA POMORSKA dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy: dyrektor: Karolina Leśnik – Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00 sobota – niedziela: 11.30-16.30 wstęp wolny, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl tel. 52 339 30 50 – Galeria Kantorek 10 (ul. Gdańska 3) wtorek – piątek: 11.00-18.00 sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny – Galeria BRDA 9 (ul. Dworcowa 94 – Hotel Brda, parter), pod patronatem Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, wstęp wolny GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, sda.dluga27@interia.pl, czynne: pon.-pt. 10-20, sob. 12-16 13 Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118 czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 43 Galeria Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22

Izba Pamięci

Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

| październik 2017

Kamienica 12, ul. Poznańska 12,

85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: 12kamienica@gmail.com 45

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl KLUB MIŁOŚNIKÓW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska KLUB POLSKIEJ KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21 KLUB ŚRODOWISK TWÓRCZYCH, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl Kierownik: Katarzyna Wolska galeria@kpck.pl 37

Miejskie Centrum Kultury

w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja) sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 MUZEUM FARMACJI Apteki Pod Łabędziem, ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25 MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy Dyrektor dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl, Godziny otwarcia Muzeum w śródmieściu: wtorek, środa, piątek – 10.00-18.00; czwartek – 10.00-19.00; sobota, niedziela – 11.00-18.00; poniedziałek – nieczynne, w soboty wstęp bezpłatny Godziny otwarcia Exploseum: wtorek, środa, piątek, sobota, niedziela – 9.00-17.00; czwartek – 9.00-19.00; poniedziałki – nieczynne; we wtorki – wstęp bezpłatny 26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 MUZEUM OŚWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 MUZEUM WOJSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

pera NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia” ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27,

85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

PROF-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz. Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

EATR PANTOMIMY „DAR” www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675

TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Wodziński, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, kasa główna/info: pon.-pt. w godz. 14.00-19.00, weekendy/święta: trzy godziny przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; kasa ul. Rejewskiego 3 (CH Auchan): codziennie w godz. 10.00-19.00, tel. 885 607 090, www.teatrpolski.pl 31 TOWARZYSTWO INICJATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6 TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33

TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27

URZĄD MIASTA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36

TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34

WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635

TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 TOWARZYSTWO PRZYJAŹNI POLSKO-FRANCUSKIEJ, Prezes: Beata Żmuda tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721 www.tppf.byd.pl 11

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

październik 2017 |

| 17

Opera Nova w Bydgoszczy 6.10.2017, godz. 19.00 7.10.2017, godz. 19.00 8.10.2017, godz. 18.00

RIGOLETTO – opera Giuseppe Verdiego Opera w trzech aktach. Kierownictwo muzyczne Maciej Figas Reżyseria Natalia Babińska Scenografia Diana Marszałek Kostiumy Martyna Kander Choreografia Jakub Lewandowski Reżyseria świateł Maciej Igielski Przygotowanie chóru Henryk Wierzchoń Franciszek I słynący z miłosnych przygód oraz jego słynny błazen, Trybulet, uwiecznieni zostali na kartach dramatu Wiktora Hugo „Król się bawi”. Verdi interesował się sztuką Hugo, lecz cenzura obyczajowa przez kilka lat czyniła niemożliwym uzyskanie imprimatur dla libretta opery, zarzucając mu niemoralność tematu. Ostatecznie Verdi i Piave dokonali zmian: dwór francuski stał się księstwem Mantui, zmienione zostały imiona bohaterów. Tytułem opery jest imię noszone przez pokracznego książęcego błazna: włoskie słowo „rigolo” znaczy zabawny, dziwny, ciekawy. Jest to zarazem jedna z największych partii barytonowych w literaturze operowej. Na swój szczególny wieczór – jubileusz 30-lecia pracy artystycznej – wybrał ją Leszek Skrla, który 6 października br. świętować będzie tę rocznicę występując w spektaklu Opery Nova Dwór Księcia (chór) w I akcie roi się od dworzan, przepychających się, wyszarpujących sobie fragment miejsca dla zaistnienia, zwrócenia na siebie uwagi władcy; serwilizm i ciasnota duchowa, kunktatorstwo, egoizm podszyty strachem i nieustanne zabiegi, aby nie utracić łaski Księcia, to los każdego cortigiano. Balet (tancerze noszą na głowach żywiczne odlewy zwierzęcych czaszek) personifikuje trofea, ofiary książęcych podbojów. Prawdziwą świeżością i spokojem tchnie otwarta przestrzeń, w której żyje Gilda. Spowijająca talię dziewczyny szarfa łączy ją ,niby pępowina, z niebem, w którym przebywa nieznana jej matka. W takiej scenerii Gilda śpiewa duet z Rigolettem (Figlia-Mio padre!) a następnie z Księciem, który w jej mniemaniu jest ubogim studentem (E il sol dell’anima). Scen o niezapomnianej urodzie plastycznej i ładunku dramatycznym jest w tym spektaklu wiele (tercet Sparafucile, Maddaleny i Gildy w gospodzie). Prawdziwą grozą „wieje” chór męski (ukryty w kanale orkiestrowym), imitujący wraz z muzykami grozę nadciągającej burzy i wycia wichru. Muzyka „Rigoletta” zawładnie każdym słuchaczem; ilość wspaniałych arii i duetów jest rekordowa. Viva Verdi! 18 |

| październik 2017

11.10.2017, godz. 13.00 i 16.00 12.10.2017, godz. 13.00 i 16.00 13.10.2017, godz. 13.00 i 16.00

MAGICZNE ZABAWKI – balet 21.10.2017, godz. 19.00 Premiera 22.10.2017, godz. 18.00 II premiera 24.10.2017, godz. 19.00

FALSTAFF – opera komiczna Giuseppe Verdiego Komedia liryczna w trzech aktach i sześciu obrazach. Realizatorzy: Reżyseria Maciej Prus Kierownictwo muzyczne Piotr Wajrak Scenografia Jagna Janicka Kostiumy Hanna Wójcikowska-Szymczak Reżyseria świateł Maciej Igielski Przygotowanie chóru Henryk Wierzchoń Asystent dyrygenta Kamil Parcheta Ostatnia opera Giuseppe Verdiego to dzieło genialne w kształcie muzycznym oraz literackim. W osobie Arriga Boita, poety i kompozytora, twórcy opery Mefistofeles, Twórca miał idealnego librecistę, który stworzył libretto do Otella i był admiratorem Szekspira. Ponownie zainspirował Verdiego dziełem wielkiego Stratfordczyka. Sięgnął do Wesołych kumoszek z Windsoru i Henryka IV, na nich oparł szkic Falstaffa i przekonał Verdiego, że po tragedii czas na komedię! Osiemdziesięcioletni wówczas Verdi niesprecyzowane zamysły falstaffowskie nosił w sobie od dawna. Od lat poszukiwał tekstu do opery buffa, propozycja Boita zachwyciła go i dodała sił twórczych. Pisał w lipcu 1889 r.: „Zróbmy więc Falstaffa! Nie myślmy w danej chwili o przeszkodach, o latach, o zdrowiu!”. Zaś w marcu następnego roku: „Brzuchacz jest więc prawie ukończony! Wiwat ! Nie obawiam się dłużyzny, bo jestem pewien, że nic nie okaże się zbędne ”. Zaś w 1892 r: „Boito (…) zrobił mi komedię liryczną niepodobną do żadnej innej. Zabawiam się, pisząc do niej muzykę (…) Falstaff to smętna postać, która popełnia wszelkiego rodzaju szelmostwa… ale w zabawny sposób .To typek! Typki są różne! Opera jest najzupełniej komiczna. Amen”.* Opera kończy się potężną fugą, która trawestuje słynne zdanie Szekspira „Cały świat jest teatrem…” jako „Cały świat to żart jedynie, a człowiek urodził się błaznem”. Radość, komizm, romantyzm i fantastyka, zawrotne tempo akcji, barwny język muzyczny każdej postaci, humor i sarkazm, świeżość pomysłów muzycznych – wszystko to złożyło się na wielki sukces premiery 9 lutego 1893 r. Maciej Prus sięga po „dzieło życia” Verdiego będąc w tym samym wieku. Podobnie jak włoskiego kompozytora fascynuje go Szekspir, którego dzieła wielokrotnie z sukcesem realizował w teatrach dramatycznych. Powstały wówczas przedstawienia Ryszarda III (1993) i Straconych zachodów miłości (1994) w warszawskim Teatrze

Plakat Tomasza Bogusławskiego

1.10.2017, godz. 17.00

KOPCIUSZEK – balet

październik 2017 |

| 19

Polskim. „Długo bałem się Szekspira” – przyznawał reżyser w wywiadzie prasowym („Dziennik Zachodni” 1994). Później na deskach tej warszawskiej sceny zrealizował jeszcze Juliusza Cezara (1996), w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie powstał Wieczór Trzech Króli (1996), a w Teatrze Narodowym Król Lear (1998). W 2003 roku w Teatrze Nowym w Łodzi Maciej Prus podjął się przygotowania premiery Hamleta, nieukończonego przed śmiercią przedstawienia w reżyserii Kazimierza Dejmka. W tym samym roku zaprezentował na łódzkiej scenie Komedię omyłek. Na scenie Teatru Polskiego w Bydgoszczy pokazał ciekawą inscenizację Tymona Ateńczyka (2007), a rok później Wiele hałasu o nic. (Teatr Narodowy, 2008). Maciej Prus ma w swym dorobku artystycznym także inscenizacje operowe: Straszny dwór Moniuszki (Teatr Wielki w Warszawie, 1972), Don Giovanniego Mozarta (Teatr Wielki w Warszawie, 1976), Króla Rogera Szymanowskiego (Teatr Muzyczny w Krakowie, 1976; Teatr Wielki w Poznaniu, 1979), Fidelia Ludviga van Beethovena (Opera Wrocławska,1977), Eugeniusza Oniegina Piotra Czajkowskiego (Teatr Wielki w Łodzi, 1983)., Cyganerię Pucciniego (Opera Nova w Bydgoszczy,2011) Potępienie Fausta Berlioza (Opera Nova w Bydgoszczy, 2015). „Falstaff” po raz pierwszy pojawi się w ponad 60-letniej historii bydgoskiej Opery w jej repertuarze. W koncepcji reżysera to opera o radości życia. Jej tytułowy bohater – Sir John Falstaff – to nie podstarzały brzuchacz u kresu życia, lecz mężczyzna w kwiecie wieku, zdemilitaryzowany żołnierz, który otrzymał tytuł szlachecki i próbuje ułożyć sobie życie „w cywilu”. W jego osobie „kumoszki z Windsoru” odnajdują wiele uroku osobistego. Kiedy komedia z leśnymi przebierankami jest zakończona, wszystko staje się jasne: wszyscy zakpili sobie z Falstaffa, ale… czy tylko z niego? Może także z siebie?

Halka, fot. Andrzej Makowski

*) cytaty za: Henryk Swolkień „Arrigo Boito”, PIW 1988

20 |

| październik 2017

28.10.2017, godz. 19.00 29.10.2017, godz. 18.00

HALKA – opera Stanisława Moniuszki Realizatorzy: Kierownictwo muzyczne Piotr Wajrak Reżyseria Natalia Babińska Scenografia Diana Marszałek, Julia Skrzynecka Kostiumy Paulina Czernek-Banecka Choreografia Iwona Pasińska Przygotowanie chóru Henryk Wierzchoń „Halka”, której premiera odbyła się 2013 r. to przedstawienie inteligentne i poruszające, świetnie zrealizowane w warstwie wokalnej i muzycznej, zdolne silnie oddziaływać na emocje współczesnego widza, ekspresyjne w sferze scenograficznej, eksponujące uniwersalizm libretta, przy zachowaniu odniesień do polskich wątków historycznych. (…) Do tego dodać trzeba nowocześnie i sensownie zakomponowaną, piękną przestrzeń sceniczną, której twórcy operują i cytatem, i kontrastem; przemyślane ustawienie i prowadzenie dobrze brzmiącego chóru; świetnie wkomponowany w całość balet; precyzyjnie grającą orkiestrę, która w przypadku dzieł Moniuszki musi zmierzyć się z niezbyt atrakcyjnie zinstrumentowaną partyturą. Rzadko zdarza się przedstawienie, o którym można napisać same dobre rzeczy” – tak ocenia bydgoskie przedstawienie Piotr Urbański w Ruchu Muzycznym nr 12 /2013: „Halka romantyczna, nie narodowa”. Opera informuje, iż sprzedaż biletów na Koncerty Sylwestrowe i Noworoczny rozpocznie się 23 października w Biurze Obsługi Widzów. Inf. Ewa Chałat

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego 1.10.2017, godz. 11.00, Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, piwnica. Opłaty za warsztaty: 3 zł od uczestnika, opiekunowie wstęp bezpłatny. Obowiązują zapisy: tel. 52 58 59 914 lub 910.

Niedziela w Muzeum Zapraszamy na rodzinne spotkanie z cyklu „Niedziela w Muzeum”. Podczas warsztatów będziemy wspólnie tworzyć własną opowieść i bogato ją ilustrować wykorzystując różnorodne techniki. Dowiemy się jak pisać książkę, jak się tworzy grafikę, a także wykonamy ćwiczenia rozwijające wyobraźnię.

Alina Potemska, Gwiezdna podróż, ilustracja do książki Tatiany Melnik, 2011, filcowanie, wełna

4 oraz 18 października 2017, godz. 11.00-13.00, Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4. Opłaty za warsztaty: dzieci 5 zł, opiekunowie wstęp bezpłatny. Obowiązują zapisy: tel. 52 58 59 914 lub 910.

Maluchy w muzeum – środy sensoryczne dla najmłodszych Zapraszamy maluchy w wieku od 0 do 3 lat do udziału w warsztatach sensorycznych. To wyjątkowy czas dla rodziców i kilkumiesięcznych maluszków. Podczas wesołej zabawy będziemy stymulować rozwój dzieci uaktywniając ich zmysły: wzrok, słuch, dotyk, smak. Podczas zajęć stworzymy pierwsze prace plastyczne. Dla rodziców warsztaty są świetną okazją do rozmów oraz wymiany doświadczeń i spostrzeżeń na temat wychowywania potomstwa. Podczas zajęć dzieci pozostają pod opieką rodziców. 12.10.2017, godz. 17.00, Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, wstęp wolny

Oprowadzanie po wystawie „Książka żywa” Ekspozycja „Książka żywa” obejmuje działalność trzech pokoleń artystów związanych „z książką”. Autorka koncepcji i kurator wystawy, prof. Dorota Folga-Januszewska informuje, że „Celem wystawy jest przypomnienie, zebranie i pokazanie jak bardzo różne może być rozumienie formy książki, jak różne bywają na nią spojrzenia, realizacje i koncepcje (…). Na Wydziale Grafiki warszawskiej Akademii, książka zawsze była wyzwaniem wyobraźni, realizowana niemal we wszystkich pracowniach, także malarskich, rysunkowych, multimedialnych. Na wystawie pokazane zostaną różne sposoby myślenia o książce”. Uczestnicy wystawy odpowiadają na dwa pytania zadane przez kuratorkę: Jak wyobrażasz sobie książkę doskonałą? oraz: Jaką formę w przyszłości będą miały książki? Jedna z autorek – Magdalena Boffito odpowiedziała: „Książka doskonała nie ma końca. Jest to książka, która rośnie i starzeje się wraz z nami. Nie posiada ostatniej strony. Każda doskonała książka po przeczytaniu zostawia uczucie niedosytu, smutek z powodu zakoń-

Maciej Januszewski, Książka lepiej żeby tytułu nie miała, 2014, książka autorska, druk cyfrowy, 20×25 cm

czenia (…)”. Podsumowując swoją refleksję, stwierdza że „książka doskonała jest cały czas otwarta”. Na oprowadzanie zapraszają: kustosz Barbara Chojnacka oraz Kajetan Giziński. Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8. Czas realizacji: wrzesień – grudzień 2017 roku

„Muzealne Partytury” Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy inicjuje nowy program zajęć skierowany do dzieci i młodzieży utalentowanej muzycznie. „Muzealne Partytury” to edukacyjny projekt interdyscyplinarny, łączący muzykę i malarstwo, ukazujący zarówno różnice, jak i podobieństwa pomiędzy interpretacją dźwięku i obrazu. Uczestnicy programu dowiedzą się na czym polega analiza dzieła plastycznego i muzycznego, a także czym jest synteza sztuk oraz synestezja. Projekt będzie realizowany w Galerii Sztuki Nowoczesnej. Uczestnicy, w konfrontacji z dziełami wizualnymi, stworzą własne muzyczne interpretacje. Przyczyni się to do poszerzenia i wzbogacenia spektrum ich artystycznych zainteresowań. Informacje pod nr tel. 52 58 59 925. październik 2017 |

| 21

W ramach projektu zapraszamy na koncert! Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, 25.10.2017, godz. 18.00, wstęp wolny

Koncert wieńczy kilkutygodniowy interdyscyplinarny projekt edukacyjny łączący muzykę i malarstwo. Młodzież utalentowana muzycznie, w przestrzeni Galerii Sztuki Nowoczesnej przedstawi własne interpretacje i improwizacje muzyczne (bez zapisu nutowego) obrazów ze zbiorów Filharmonii Pomorskiej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy oraz Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Spotkanie będzie miało nietypową formę. Koncert jest zaprojektowany w taki sposób, by jego uczestnicy podążając za dźwiękami instrumentów kolejnych muzyków, samodzielnie poszukiwali w poszczególnych obrazach zaimprowizowanych melodii. Zapraszamy do udziału w tym niezwykłym artystycznym wydarzeniu, który w twórczy sposób porusza problematykę syntezy sztuk. Koordynatorem muzycznym wydarzenia oraz opiekunem młodzieży jest Marcin Gumiela, kompozytor, pedagog w Państwowym Zespole Szkół Muzycznych im. Artura Rubinsteina w Bydgoszczy. 27.10.2017, godz. 15.00, wstęp wolny. Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8

„Cywilizacja i kultura starożytnego Rzymu” – wykład Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy zaprasza na kolejny wykład z cyklu spotkań poświęconych historii kultury i sztuki. Tym razem przyjrzymy się kulturze i sztuce jednego z największych fenomenów starożytnego świata – antycznemu Rzymowi. Na wykładzie zostanie podjęta próba ukazania greckich i etruskich źródeł oraz zapożyczeń obecnych w rzymskiej sztuce, jak i jej elementów nowatorskich i samodzielnych. Przeobrażenia jakie dokonywały się w kulturze italskiej od czasów królestwa rzymskiego aż po schyłek cesarstwa zostaną ukazane w szerszym kontekście przemian społeczno-politycznych. Kurs historii sztuki i kultury, z uwagi na swój przekrojowy charakter, polecamy szczególnie osobom, które chciałby rozpocząć swoja przygodę z historią sztuki bądź tez usystematyzować posiadane już wiadomości. 29.10.2017, godz. 12.00-15.00, Exploseum, ul. Alfreda Nobla, wstęp wolny

Explo Niedziela Zapraszamy na ostatnią w tym roku kalendarzowym Explo Niedzielę, czyli spotkanie edukacyjne dla miłośników nauki i historii połączone z przygodą i świetną rozrywką. W programie: – „Życie codzienne w fabryce DAG” – wykład adiunkta Łukasza Stachowiaka – „Obozy DAG Bromberg” – zwiedzanie przewodnikiem wystawy czasowej – występ grupy animacji historycznej – indywidualne zwiedzanie wystawy stałej w Exploseum 22 |

| październik 2017

XI edycja Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego „Śladami Leona Wyczółkowskiego” Trwa kolejna XI edycja Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego „Śladami Leona Wyczółkowskiego”. Tegorocznym tematem przewodnim konkursu są ludzie. W twórczości Leona Wyczółkowskiego tytułowi ludzie to przyjaciele, osoby, które spotykał na swej drodze, ale również te, których nie miał przyjemności poznać osobiście. Artysta zajmował się człowiekiem, jako samodzielnie występującym, ale bezimiennym studium, tworząc typy ludowe, układając postaci w grupy, tworząc sceny rodzajowe. Cytując za Danutą Muszanką (Litografia Leona Wyczółkowskiego, Wrocław-Kraków 1958, s. 70): „Gdy Wyczół rysuje człowieka, wyjmuje go przeważnie z otoczenia, w którym ten występuje. Ważny jest człowiek i nic poza nim. Krajobraz ogranicza się do kilku ledwie zaznaczonych linii”. Prace można nadsyłać do 30 listopada 2017 roku. Czekają atrakcyjne nagrody. Regulamin i szczegóły wkrótce dostępne na stronie: www.muzeum.bydgoszcz.pl. Wystawy czasowe: Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje Pieniądza. Księstwo Warszawskie”. Wystawa czynna do 8 kwietnia 2018 roku. Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, piwnica „Książka żywa”. Wystawa czynna do 31 października 2017 roku. Exploseum, ul. Alfreda Nobla „Obozy DAG Bromberg”. Wystawa czynna do 31 marca 2018 roku. Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”. „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”. Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska” „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość” Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Galeria Sztuki Nowoczesnej” Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)” Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg” inf. Natalia Szczerbińska

Obiekt miesiąca:

Leon Wyczółkowski, Lirnik, ok. 1901, pastel, papier

Leon Wyczółkowski stworzył kilka olejnych i pastelowych wersji tego tematu. W 1894 roku wykonał dwa portrety, jeden przywiózł do Warszawy hrabia Branicki. W 1901 roku artysta ponownie skomponował kilka olejnych i pastelowych wersji ślepego lirnika, poprzedzonych studiami głowy siwiejącego starca oraz ręki spoczywającej na lirze. Olejna wersja tego dzieła zaginęła – „Lirnik w borze”, zachowała się tylko replika wykonana pastelami na płótnie. Wyczółkowski, przebywając prawie 10 lat na Ukrainie, spotykał lirników. Wspominał później, jak bardzo byli szanowani zarówno przez lud, jak i przez kresowe ziemiaństwo. Uważano ich za „ludzi Bożych”, obdarzonych nie tylko talentem muzycznym i poetyckim, ogromną wiedzą, znajomością świata, ale także darem jasnowidzenia. Artysta spędzał w szałasach nad Rosią letnie miesiące, gdzie, według legendy przypomnianej przez Słowackiego w Beniowskim, pochowano Bojana, wielkiego lirnika i wieszcza ukraińskiego żyjącego w XI w., duchowego ojca Wernyhory. Ociemniały starzec w ciemnym lesie jest metaforą, odnoszącą się do społecznej niemocy, marazmu, zatracenia siły i woli do słuchania pieśni, do podjęcia kolejnego zrywu. Lirnik Wyczółkowskiego stanowi metaforyczne

Leon Wyczółkowski, Lirnik, ok. 1901, pastel, papier, wł. MOB

przedstawienie pieśni błądzącej w ciemności, zagubionej, która nie ma słuchaczy ani odzewu. Ewa Sekuła-Tauer

Zakup obrazu dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

19.10.2017, godz. 17.00, Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7, wstęp wolny. Spotkanie promocyjne połączone z uroczystym odsłonięciem obrazu. Pokaz uświetni koncert w wykonaniu kwartetu smyczkowego Prestige String Quartet.

Biblioteka Główna UKW 25.10.2017, godz. 18.00, Biblioteka UKW ul. Szymanowskiego 3 (galeria II piętro). Wystawa będzie prezentowana do 9 grudnia 2017 r.

Otwarcie poplenerowej wystawy malarstwa – Funka 2017 XXXIV Plener malarski został zorganizowany przez Związek Polskich Artystów Plastyków „Polska Sztuka Użytkowa”. W plenerze udział wzięli: Janusz M. Kochanowski – komisarz pleneru, Cecylia Janeczek-Matuszewska, Jadwiga Kotlarczyk, Henryk Głowacz, Jan Gordon, Włodzimierz Krzemkowski i Zbigniew Papke. Janusz Kochanowski, Ryba dziwaczek z Funki

inf. Barbara Maklakiewicz

październik 2017 |

| 23

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego wa. Finalistka i laureatka prestiżowego Konkursu Dyrygenckiego im. Gustawa Mahlera w Bambergu. W latach 2013-2016 pełniła funkcję pierwszego dyrygenta i kierownika muzycznego Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Szczecińskiej. Mieszka w Wlk. Brytanii, podczas swojej międzynarodowej kariery pracowała z wieloma czołowymi orkiestrami na świecie. 6.10.2017, piątek, godz. 19.00, Filharmonia Pomorska

Zakończenie Festiwalu DZWONY

55. Bydgoski Festiwal Muzyczny KONTRASTY. Polska i sąsiedzi. 11.09 – 6.10.2017 1.10.2017, niedziela. godz. 17.00

Harfy Papuszy Międzynarodowy Dzień Muzyki Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Opery Nova w Bydgoszczy Ewa Strusińska, dyrygent Elżbieta Towarnicka, sopran Iwona Socha, sopran Magdalena Idzik, mezzosopran Tomasz Rak, tenor Henryk Wierzchoń przygotowanie Chóru Poemat symfoniczny Harfy Papuszy Jana Kantego Pawluśkiewicza napisany w 1993 do wierszy słynnej cygańskiej poetki Bronisławy Wajs „Papuszy” zabrzmią w FP z podwójnej okazji – 55. BFM i Międzynarodowego Dnia Muzyki – w doborowej obsadzie. Koncert poprowadzi EWA STRUSIŃSKA – dyrygentka symfoniczno-opero-

SEZON ARTYSTYCZNY 2017-2018 Poranki muzyczne dla seniorów 2.10.2017, poniedziałek, godz. 11.00, 12.30

Nie tylko młodopolanie Kamila Kułakowska sopran Bolesław Siarkiewicz skrzypce Joanna Czerwińska wiolonczela Bartłomiej Wezner fortepian Anna Merder przygotowanie i prowadzenie w programie utwory m.in.: Szymanowskiego, Karłowicza, Różyckiego, Młynarskiego Ulubione spotkania naszej ulubionej publiczności przy muzyce zaczynają październikowe kalendarium nowego sezonu, a w tej ofercie utwory kompozytorów polskich z początku XX w. na czele z jednym z najwy24 |

| październik 2017

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina Mykoła Diadiura, dyrygent Kseniya Bakhritdinova, sopran Valentin Dytiuk, tenor Gennadiy Vashchenko, baryton Dawid Ber, przygotowanie Chóru Schubert – VIII Symfonia h-moll Niedokończona Olexandr Rodin – Siedem ostatnich słów Chrystusa Rachmaninow – „Dzwony”, symfonia chóralna do poematu The Bells E.A. Poego Monumentalny Finał – uznani artyści z Ukrainy, znakomity Chór Filharmonii Łódzkiej. wielki skład orkiestry, utwór cenionego współczesnego kompozytora ukraińskiego oraz arcydzieła wszech czasów. Maestro MYKOŁA DIADIURA złożył nam już kilkakrotnie wizyty koncertowe. Jest uczniem samego Romana Kofmana. Od 1988 jest dyrygentem Narodowej Opery Ukrainy. Od 1996 prowadzi także Symfoniczną Orkiestrę Narodowej Filharmonii Ukrainy. W latach 2007-2010 był I gościnnym dyrygentem Filharmonii w Białymstoku, a w latach 2011-2013 szefem artystycznym Filharmonii Szczecińskiej. W tej chwili pełni funkcję dyrektora artystycznego Opery Narodowej Ukrainy i gościnnego dyrygenta Filharmonii Kijowskiej.

„Daj się przytulić muzyce” bitniejszych kompozytorów minionego wieku także na całym świecie – Karolem Szymanowskim. W bieżącym roku przypada jego 80. rocznica śmierci i 135. rocznica urodzin. 13.10.2017, piątek, godz. 19.00

Bo we mnie jest seks

Spektakl z piosenkami Kaliny Jędrusik, Jerzego Wasowskiego i Jeremiego Przybory Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Janusz Gast scenariusz i reżyseria Marcin Partyka kierownictwo muzyczne, aranżacja, fortepian Dominika Majewska, Anna Federowicz, Aurelia Luśnia, Karolina Łopuch, Karolina Burek, Klaudia Kuchtyk – śpiew

Kalina Jędrusik – aktorka, ekstrawagancka artystka, kobieta wamp, skandalistka – była barwnym rajskim ptakiem w szarej rzeczywistości PRL. Przełomowy dla artystki był rok 1960, wówczas nagrała pierwsze utwory dla Radiowego Studia Piosenki i pojawiła się po raz pierwszy w telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów. Uznawana za symbol seksu lat 60. i 70. budziła wiele kontrowersji, nie przystawała do kanonów tzw. „małej stabilizacji”, nie pasowała również do żadnego legalnego kobiecego typu. W Kabarecie Starszych Panów niezapomniane były jej interpretacje, na czele z wykonaniem piosenki Wasowskiego i Przybory „Bo we mnie jest seks” – tę i inne słynne piosenki zaśpiewają młode, utalentowane wokalistki, i to będzie kobiecy spektakl, tak jak bardzo kobieca była Kalina Jędrusik. 15.10.2017, niedziela, godz. 11.00, Filharmonia Pomorska. Koncert dla dzieci od 3 do 6 lat

Akademia Wiolimisia

MISIOWE TONALNE PRZEDPOŁUDNIE Dorota Borowicz przygotowanie i prowadzenie 15.10.2017, niedziela, godz. 12.30. Koncert dla niemowląt, małych dzieci do 2 roku życia oraz kobiet w ciąży

92. Od brzuszka do uszka maluszka

DAWNO, DAWNO TEMU – MUZYKA RENESANSU Lucyna Białas sopran Magdalena Sikorska flet traverso, flet Marek Przywarty klawesyn, fortepian Katarzyna Szewczyk przygotowanie i prowadzenie Cykl ciekawych, inspirujących i pouczających projektów muzycznych adresowanych specjalnie dla przyszłych mam, dla niemowląt oraz dzieci do 6. roku życia cieszą się niesłabnącym wzięciem od samego ich początku. W bieżącym sezonie nie zabraknie atrakcyjnych koncertów, przypominamy zatem, żeby dużo wcześniej kupować bilety.

KONCERT UNIWERSYTECKI JANOWI PAWŁOWI II

18.10.2017, środa, godz. 18.00, foyer wykład pt. „Zdrowe rośliny – zdrowi ludzie” wygłosi dr hab. inż. Dariusz Pańka prof. nadzw. UTP 18.10.2017, środa, godz. 19.00, sala koncertowa Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Chór Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy Agnieszka Sowa, dyrygent, przygotowanie Chóru Kamila Kułakowska, sopran Weronika Kober, sopran Elżbieta Macierewicz, mezzosopran sakralne utwory a capella m.in.: Duruflégo, Nowowiejskiego, Czajkowskiego, Rachmaninowa, Koszewskiego Antonio Vivaldi (1678-1741) – Gloria Podopiecznych Agnieszki Sowy, znanej bydgoskiej dyrygentki chóralnej, na estradzie FP można było po-

Chór Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy

dziwiać wiele razy – zarówno Chór Dziecięcy Rubinki z bydgoskiej szkoły muzycznej, jak i Chór Akademicki Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego. Ten ostatni zaczął pracować pod jej kierunkiem od 2007 i skupia w swym gronie studentów i absolwentów UTP i innych uczelni. Przez ostatnie kilka lat Chór wystąpił około 100 razy, uświetniając ważne uroczystości swej uczelni i miasta. Partie solowe wykonają sopranistki – Kamila Kułakowska, absolwentka, a obecnie wykładowca bydgoskiej Akademii Muzycznej i Weronika Kober, od 2014 studentka Kamilii Kułakowskiej oraz mezzosopranistka Elżbieta Macierewicz, która także ukończyła bydgoską uczelnię, gdzie teraz jest asystentką na Wydziale Wokalno-Aktorskim.

Uroczysta inauguracja sezonu 2017/2018 20.10.2017, piątek, godz. 19.00

Koncert z cyklu Mahler i jego czas Pamięci Marii Błaszczak

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Kai Bumann dyrygent Katarzyna Oleś-Blacha sopran Richard Strauss (1864-1949) – Cztery ostatnie pieśni Gustav Mahler (1860-1911) – V Symfonia cis-moll Koncert ten zadedykowany został śp. Marii Błaszczak, długoletniej pracowniczki działu artystycznego Filharmonii, a potem przez wiele lat blisko współdziałająca z Instytucją, którą pożegnaliśmy już na zawsze w lipcu br. Początek nowego sezonu zabrzmi tradycyjnie wielkimi dziełami. „Vier letzte Liede” (Cztery ostatnie pieśni) to ostatnie kompozycje już 84-letniego R. Straussa, które ukończył niecały rok przed swą śmiercią, a prawykonania których nigdy nie był świadkiem. Pieśni mają opinię jednego z najpiękniejszych dzieł romantycznych stworzonych przez kompozytora. Każda symfonia Mahlera, komponowana metodą kalejdoskopową, zaskakuje słuchaczy coraz to nowymi pomysłami. Piąta, w tonacji cis-moll, stoi w centrum jego drogi symfonicznej, bowiem od niej rozpoczyna swój nowy etap twórczości. Solistka Katarzyna Oleś-Blacha, sopran koloraturowy, zaśpiewa w utworze R. Straussa. Absolwentka i pedagog Wydziału Wokalnopaździernik 2017 |

| 25

-Aktorskiego Akademii Muzycznej w Krakowie jest solistką Opery Krakowskiej, współpracuje też m.in. z Operą Narodową w Warszawie, Operą Nova w Bydgoszczy, Teatrem Wielkim w Poznaniu oraz w Łodzi. Na podium dyrygenckim stanie szef artystyczny FP – Kai Bumann. KONCERT Z NIANIĄ Na czas trwania koncertu będzie można zostawić dzieci (od 3 do 7 roku życia) pod opieką wykwalifikowanych animatorów z UKW. Prosimy o zgłoszenia najpóźniej jeden dzień przed koncertem. Bilety dla dzieci w cenie 10 zł będą do odbioru w kasie biletowej FP 26.10.2017, czwartek, godz. 19.00

Requiem Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Rudolf Tiersch dyrygent Bernard Mendlik przygotowanie Chóru Tomasz Kotwica współpraca soliści Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) – Requiem d-moll KV 626 „Można odejść na zawsze, by stale być blisko” – ks. Jan Twardowski. Zgodnie z naszą długą i piękną tradycją uczcimy pamięć o naszych bliskich piękną, nieśmiertelną muzyczną modlitwą. Requiem (łac. „odpoczynek”, skrót od Missa da requiem), Missa pro defunctis, czyli Msza za zmarłych, msza żałobna – to kompozycja mszalna wykonywana w Dzień Zaduszny, jak również podczas uroczystości żałobnych.

28.10.2017, sobota, godz. 18.00 29.10.2017, niedziela, godz. 18.00

Koncerty finałowe XI Międzynarodowego Konkursu Młodych Pianistów „Artur Rubinstein in memoriam” Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Ian Hobson dyrygent finaliści 30.10.2017, poniedziałek, godz. 18.00

Koncert laureatów

Trzy ostatnie koncerty października odbędą się pod hasłem bydgoskiego turnieju dla młodych pianistów. Organizowany od 1993 przez PZSM w Bydgoszczy Międzynarodowy Konkurs Młodych Pianistów „Arthur Rubinstein in memoriam” zrodził się pod wpływem słów samego Artura Rubinsteina, który koncertując w 1960 w nowo zbudowanej sali Filharmonii Pomorskiej, powiedział: „Macie wspaniałą salę koncertową, należałoby tu organizować koncerty międzynarodowe”. Realizując myśl wielkiego pianisty, Ewa Stąporek-Pospiech, dyrektor Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych, zainicjowała międzynarodowy konkurs przeznaczony dla młodych wirtuozów klawiatury. Kasa biletowa czynna od wtorku do piątku w godz. 14-18 oraz godzinę przed i w przerwie koncertu. W kasie Biura Podróży „Wakacyjny świat” przy ul. Magnuszewskiej 8 w Bydgoszczy w dni robocze w godz. od 10 do 18 i w soboty w godz. od 10 do 14, tel. 52 320 52 29 Internetowa sprzedaż: www.bilety24.pl Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. +48 52 321 02 34; +48 52 321 04 67 w. 21 e-mail: kasa.biletowa@filharmonia.bydgoszcz.pl www.filharmonia.bydgoszcz.pl inf. Mariola Grochowina

D.K. Orion BSM

18.10.2017, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

3.10.2017, wtorek, godz. 14.00 „Cztery pory roku” – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

18.10.2017, środa, godz. 17.00 „Jesienne smuteczki” – spotkanie z psychologiem.

4.10.2017, środa, godz. 17.30 „Salon Literacki Oriona” – wieczór autorski pt.: „Poezja i ballada” – wystąpią Dariusz Tomasz Lebioda oraz Tomasz Bateńczuk.

19.10.2017, czwartek, godz. 17.30 „Salon Literacki” – wieczór autorski Grażyny Wojcieszko z Brukseli.

6.10.2017, piątek, godz. 15.30 „Strach” – ilustracja do wiersza D. Gellner, ćwiczenia plastyczne z wyobraźni – zajęcia plastyczne dla dzieci. 11.10.2017, środa, godz. 17.30 „Pamiętajcie o ogrodach” – koncert piosenki kabaretowej, wystąpią: Miłka Małecka, Artur Grudziński, Teresa Wądzińska. 13.10.2017, piątek, godz. 15.00 Z cyklu: „Akademia Rozmaitości” – „Co to jest feng-shui” – …i jak stosować te zasady na co dzień. 16.10.2017, poniedziałek, godz. 15.30 „Latawce, dmuchawce, wiatr” – szkice akwarelowe – zajęcia plastyczne dla dzieci. 17.10.2017, wtorek, godz. 14.00 „Drzewo” – zajęcia plastyczne dla dorosłych. 26 |

| październik 2017

20.10.2017, piątek, godz. 15.30 „Kościoły Bydgoszczy” – rysunek światłocieniowy – zajęcia plastyczne dla dzieci. 24.10.2017, wtorek, godz. 14.00 „Ku pamięci” – zajęcia plastyczne dla dorosłych. 25.10.2017, środa, godz. 17.00 „Jesienna szafa” – przynieś oddaj wymień, spotkanie Klubu Miłośników Sztuki. 31.10.2017, wtorek, godz. 17.00 „Jesienna zabawa” – spotkanie Klubu Miłośników Błonia. Codziennie w godzinach: 13.00-19.00 zapraszamy do „KAWIARENKI SENIORA” www.bsm.bydgoszcz.pl / Informacje

Galeria Wieży Ciśnień, Muzeum Wodociągów Stara Hala Pomp Muzeum Wodociągów, ul. Gdańska 242

XII Europejskie Spotkania Artystyczne Festiwalu Wielu Sztuk pt. Wokół tańca 13.10.2017, piątek, godz. 18.30

Koncert „Muzyka i Poezja”

Wykonawcy: Wojciech Wysocki – recytacja, Philippe Coutelen – skrzypce, Barbara Marcinkowska – wiolonczela, Agata Nowakowska-Gumiela – fortepian W programie poezje Joanny Kulmowej oraz utwory: Ernest Bloch – Prayer, Nicolos Paganini – Cantabile, Claude Debussy – Wieczór w Grenadzie, Maurice Ravel – Habanera, Witold Lutosławski – Recitative e Arioso, Charles Dancla – Duo op 100 nr 3 na tematy opery „Wolny strzelec” C.M. Von Weber

18.10.2017, godz. 18.00, ul. Filarecka 1

Otwarcie zbiorowej wystawy interdyscyplinarnej pn. Woda… Dar Woda… dar dla jednych – Boga, dla innych – Natury… dla wszystkich pozostaje niezaprzeczalnym warunkiem życia. Zasługuje zatem na należny jej szacunek i uwagę… Właśnie refleksja, niekiedy kontemplacja, połączyła uczestników wystawy, która jest podziękowaniem za ten dar, który istnieje i może poruszyć pokłady naszej wrażliwości. Eleonora Berent-Benedyk, fotografia

15.10.2017, niedziela, godz. 11.00

„Młode talenty”

Koncert w wykonaniu uczestników master classes, akompaniament Agata Nowakowska-Gumiela (koncerty na bardzo wysokim poziomie; w ubiegłym roku jednym z uczestników był Jakub Kuszlik, student pani profesor Katarzyny Popowej-Zydroń, który miesiąc później zdobył drugą nagrodę w Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Ignacego Jana Paderewskiego o światowym prestiżu). 15.10.2017, niedziela, godz. 19.00

Flamenco

W programie: występ bydgoskiego zespołu „Danza del fuego” wraz ze Sławomirem Dolatą (gitara). Następnie wystąpią słynni hiszpańscy artyści Manuel Delgado (gitara), Mencho Campos (śpiew), Aurelia Vidal (taniec). Inicjatorem i dyrektorem artystycznym festiwalu jest profesor Barbara Marcinkowska, koordynatorem i tłumaczem – Barbara Kozber, organizatorzy: Fundacja Kalejdoskop Kultury, współorganizatorzy: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, Miejskie Wodociągi i Kanalizacja w Bydgoszczy Sp. z o.o., Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. Inf. Hanna Mierzwa

Uczestnicy wystawy: Dariusz Arnold, Eleonora Berent-Benedyk, Czesława Gucz-Brzuszkiewicz, Helena Gniatkiewicz, Zbigniew Jastrowski, Hanna Mierzwa, Hanna Osińska, Adam Papke, Zbigniew Papke, Maria Sidor, Bartłomiej Skolimowski, Krystyna Stankiewicz, Maria Szurmiej, Michał Träger, Krzysztof Walczewski, Emilia Waszak, Halina Górecka. Wernisaż wzbogaci prelekcja pt. „Woda i świat mikroorganizmów”, wygłoszona przez Sławomira Gackę – Prezesa Zarządu ProBiotics Polska Sp. zoo, Sekretarza Polskiej Izby Technologii i Wyrobów Naturalnych) na temat „Woda i świat mikroorganizmów”. Kuratorem wystawy jest Eleonora Berent-Benedyk Zapraszamy na wernisaż do Wieży Ciśnień, zachęcając do chwili wytchnienia od codzienności. Może wpatrując się we wnętrza wyobraźni innych – usłyszymy przekaz tylko dla siebie…

inf. Hanna Mierzwa

STUDIO 4 ART 13.10.2017, godz. 19.00, ul. Gdańskiej 63

Aukcja Nowej Sztuki

Nowo otwarta galeria sztuki, rozpoczyna działalność 27 września o godz. 19.00 wernisażem Piotra Kachnego „Paint It Up”. Mieścimy się na ul. Gdańskiej 63. Od października zaczynamy organizować Aukcje Nowej Sztuki w naszej galerii, jest to już nasza VII aukcja, poprzednie organizowaliśmy w CSW w Toruniu oraz w Zatoce Sztuki w Sopocie, w związku z otwarciem galerii przenosimy się do Bydgoszczy. VII Aukcja odbędzie się w naszej galerii 13 października o godz. 19.00 a poprowadzi ją dla nas Antoni Szpak (kabaret Klika). inf. Agnieszka Kempińska

październik 2017 |

| 27

Teatr Polski w Bydgoszczy 8.10.2017, niedziela, godz. 11.00 10.10.2017, wtorek, godz. 10.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 65 min, jedna przerwa Jan Brzechwa – Pchła Szachrajka reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semenowicz; występują: Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski, Marcin Zawodziński Chcecie bajki? To proste pytanie zadaje kolejnym już pokoleniom dzieci autor wielu utworów dla najmłodszych, wybitny polski poeta Jan Brzechwa. Tak! Chcemy bajki! Naprawdę? Ależ proszę bardzo – oto bajka, której bohaterką jest niezwykła Pchła Szachrajka. Niby malutka, prawie niewidoczna, ale – jak to z pchłami bywa – dokuczliwa, psotna, wszędobylska, piekielnie sprytna i na domiar złego niesłychanie pomysłowa. Barwna opowieść o jej zdumiewających psotach i gałgaństwach to gotowy scenariusz, w którym ważne miejsce zajmuje aktorska improwizacja. Poczucie humoru Małgorzaty Witkowskiej, Pawła Gilewskiego i Marcina Zawodzińskiego połączone z dowcipnymi strofami Brzechwy gwarantuje znakomitą teatralną zabawę. A tak swoją drogą to bardzo ciekawe, w jaki sposób Pchła Szachrajka zdołała niepostrzeżenie wyjeść krem z trzydziestu rurek płacąc tylko za jedną… 12.10.2017, czwartek – Konfrontacje Teatralne, Lublin (spektakl wyjazdowy)

Żony stanu, dziwki rewolucji, a może i uczone białogłowy 26.10.2017, czwartek, godz. 19.00 27.10.2017, piątek, godz. 19.00 28.10.2017, sobota, godz. 19.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 90 min, dwie przerwy

Artur Pałyga – Historie bydgoskie reżyseria: Paweł Łysak; scenografia: Ewa Machnio; występują: Mieczysław Franaszek, Alicja Mozga, Roland Nowak, Jakub Ulewicz, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska, Jerzy Pożarowski, Marcin Zawodziński

FESTIWAL PRAPREMIER – PREMIERY NIE/CHCIANE Nie chcieć czegoś, to jednocześnie chcieć czegoś nie robić. Chcemy więc stworzyć festiwal otwarty, zapraszający, gościnny. Wychodzimy z założenia, że nie ograniczając się do żadnej idei światopoglądowej, czy politycznej możemy zdziałać więcej. Sztuka właśnie wtedy może być wolna, gdy nie wkładana w żadne ramy, dociera w nieprzewidziany i nieskrępowany sposób do odbiorców. Kierując swoją uwagę na odsuwane od centrum uwagi zjawiska teatralne, będziemy poszukiwać niekonwencjonalnych doświadczeń. Eksplorując gatunki nieoczywiste dla teatru instytucjonalnego będziemy poszerzać granice teatru. Sezon 2017/2018 to podjęcie się przez Teatr organizacji wcześniej odwołanego Festiwalu Prapremier, który jest jednym z kluczowych teatralnych wydarzeń zarówno dla bydgoszczan jak i w skali całego kraju. Najbliższa edycja o przekornej nazwie Prapremiery Nie/chciane narodziła się z chęci pokazania na scenie tego, co często teatr publiczny odrzuca w swoim repertuarze, a czego widzowie oczekują. PROGRAM 13-22 października 2017 13.10.2017, piątek, godz. 18.00, czas trwania: 120 minut, Duża Scena TPB

Teatr Syrena w Warszawie/ Pożar w Burdelu Herosi transformacji. Nacjopolis reżyseria: Michał Walczak; scenariusz: Maciej Łubieński, Michał Walczak; scenografia: Marta Kodeniec; choreografia: Bartosz

W kolejnych odsłonach spektaklu aktorzy Teatru Polskiego w Bydgoszczy mierzą się z innymi wątkami i zagadkami z historii miasta. Skąd się wzięła w Bydgoszczy Łuczniczka? Co dla miasta zrobił Kazimierz Wielki? Jaka słynna śpiewaczka pochodzi z Bydgoszczy? „Historie bydgoskie” to cykl spektakli, które odkryć mają wielowymiarową tożsamość miasta.

BIK-u ELNIKÓW w cenie DLA CZY T B IK-u T E IL B I m re TAN e m u n zł! kl: rn ik o w y m Z p a źd zi e ilety na spektaawła Łysaka b P ż. : re w inie ydgoskie w term . 19.00 Historie b Zapraszamy godz maksymalnie o a ik kupu dziern 26 paź IK-u uprawnia do zamocyjnej cenie. B ro p rz la w p kl m a Jeden egzetów na jeden spekt 4 bile

Nacjopolis, fot. Kasia Chmura-Cegiełkowska

Figurski; muzyka: Wiktor Stokowski, Michał Górczyński; kostiumy: Diana Szawłowska; asystentki: Beata Borowska, Paulina Nawrot, Helena Ciechowska; konsultacje: Betty Q; lalki medialne: Konrad Kony Czarkowski; charakteryzacja: Beata Borowska, Weronika Piechota; światło: Tadeusz Perkowski; dźwięk: Mateusz Skalski; obsada: Monika Babula, Karolina Czarnecka, Maria Maj, Lena Piękniewska, Agnieszka Przepiórska, Tomasz Drabek, Andrzej Konopka, Mariusz Laskowski, Maciej Łubieński, Wojan Trocki, Piotr Busko (gośc.), BurdelBand – Wiktor Stokowski, Michał Górczyński, Marcin Wippich, Maciej Łubieński Po klęsce we Francji i Holandii europejscy nacjonaliści przyjeżdżają do Hardkorowa, aby na zaproszenie prof. Maxa debatować nad odzyskaniem inicjatywy wyborczej i planami opanowania świata. Strategiczne dla losów Europy będą wybory na prezydenta Warszawy – Hardkorowcy postanawiają wystawić kandydata, który ze stolicy Polski zrobi miasto przyszłości - Nacjopolis. Tymczasem HGW wybrała następcę – polskiego Macrona – który ma pokonać kandydata populistów i tchnąć nadzieję w obóz demokratyczny. To Burdeltata. Wybierając politykę żegna się z Burdelem, na którego czele staje nowy manager kultury, skruszony neoliberał – Balcero. Jak kurwoartyści zniosą zmianę lidera? Kim będzie nowy prezydent Warszawy? Co dalej z Europą? 14.10.2017, sobota, godz. 15.00 i 16.30, czas trwania: 30 minut, Mała Scena TPB Spektakl przeznaczony jest dla widzów w wieku od 1 do 5 lat, ale mile widziane są też dzieci młodsze i najmłodsze.

Nowy Teatr w Warszawie na podstawie „Elementarza” Mariana Falskiego – Elementarz reżyseria: Michał Zadara; scenografia: Robert Rumas; muzyka: Jan Duszyński; dramaturgia: Anna Czerniawska; światło: Artur Sienicki; kostiumy: Arek Ślesiński; technika: Paweł Paciorek; produkcja: Maria Wilska; obsada: Arkadiusz Brykalski/Sean Palmer, Joanna Drozda, Mateusz Łasowski, Barbara Wysocka oraz czasami, jak mają na to ochotę, ich dzieci Spektakl wprowadza najmłodszych widzów w fascynujący świat mowy i pisma, oswaja z literami i słowami, które służą jako drogowskazy. Towarzyszą bohaterom w podróży prowadzącej z pokoju Ali i jej psa Asa przez las, ciemną noc do olbrzymiego miasta, a w końcu nawet w kosmos. Bo każde dziecko, jeśli tylko mu pozwolimy marzyć, może stać się kosmonautą i latać aż do gwiazd. Artyści poszukają nowych sposobów, by porozumieć się z najmłodszymi. Tak jak dzieci, które uczą się pierwszych elementów pisma, wybieramy się w podróż w nieznane, gdzie każde słowo może stać się początkiem nowego kosmosu. 14.10.2017, sobota, godz. 17.30, czas trwania: 120 minut (1 przerwa), Duża Scena TPB Spektakl sugerujemy widzom od 11. roku życia

Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie Joël Pommerat – Kopciuszek

reżyseria i adaptacja: Anna Smolar; tłumaczenie: Maryna Ochab; scenografia i kostiumy: Anna Met; reżyseria światła: Rafał Paradowski; muzyka: Natalia Fiedorczuk; muzyka na żywo: Dominika Korzeniecka; ruch sceniczny: Paweł Sakowicz; asystentka scenografki: Magda Flisowska; efekty iluzjonistyczne: Filip Piestrzeniewicz; asystent reżysera / inspicjent / sufler: Zbigniew S. Kaleta; obsada: Bartosz Bielenia, Małgorzata Gałkowska, Małgorzata Gorol, Zbigniew W. Kaleta, Jaśmina Polak, Marta Ścisłowicz Znany wszystkim Kopciuszek w oryginalnej wersji francuskiego dramatopisarza i reżysera Joëla Pommerata to opowieść pełna zaskakujących zwrotów akcji. Spektakl wyreżyserowany w Starym Teatrze przez Annę Smolar przełamuje społeczne tabu, ponieważ w twórczości przeznaczonej dla dzieci śmierć i towarzysząca jej żałoba to nadal kontrowersyjne tematy, a otwarte mówienie o nich wiąże się z przekraczaniem pewnej granicy. Jednak aby uporać się z trudnymi przeżyciami i znaleźć odpowiednie słowa, by je wyrazić, dzieci potrzebują wsparcia. Uważnie obserwują otaczający je świat i same dostrzegają pewne zjawiska, lepiej więc rozmawiać z nimi otwarcie. 15.10.2017, niedziela, godz. 17.30, czas trwania: 60 minut, Mała Scena TPB. Dla widzów od 18 roku życia

Instytut im. J. Grotowskiego we Wrocławiu / Fundacja Zarzewie Witaj w moim domu. Medytacja o kobiecie z wydm reżyseria, światło: Przemysław Błaszczak; dramaturgia: Anna Duda; oprawa muzyczna: Damian Borowiec; obsada: Karolina Brzęk i Tomáš Wortner Spektakl powstał przy wsparciu Instytutu Grotowskiego i członków Studia Dwóch Ścieżek oraz uprzejmości Teatru Brama w Goleniowie, w którym odbyły się: rezydencja artystyczna i premiera spektaklu podczas Goleniowskich Spotkań Teatralnych Bramat we wrześniu 2016 roku. Spektakl powstał w oparciu o historię zapisaną w powieści Kobieta z wydm, autorstwa japońskiego pisarza Kōbō Abe. Inspiracją dla adaptacji stała się magiczna przestrzeń interakcji między bohaterami książki. Opowieść pisana na piasku, wyrażona językiem ciała, ruchu i gestu. Skupiona na historii więzi między kobietą i mężczyzną, lecz poza fabularnym i logicznym przebiegiem zdarzeń. 16.10.2017, poniedziałek, godz. 18.00, czas trwania: 180 minut (1 przerwa), Duża Scena TPB. Spektakl dla widzów dorosłych. W spektaklu wykorzystywane są głośna muzyka, elementy pirotechniczne oraz drastyczne obrazy.

Teatr Powszechny w Warszawie Elfriede Jelinek – Wściekłość reżyseria: Maja Kleczewska; przekład: Karolina Bikont; dramaturgia: Łukasz Chotkowski; scenariusz sceniczny: Maja Kleczewska, Łukasz Chotkowski; scenografia: Zbigniew Libera; kostiumy: Konrad Parol; październik 2017 |

| 29

muzyka: Cezary Duchnowski; reżyseria światła: Piotr Pieczyński przy współpracy Zbigniewa Libery i Ewy Łuczak; wideo, found footage: Ewa Łuczak; asystenci reżysera: Zofia Gustowska, Grzegorz Simborowski; asystentka scenografa: Ewa Małas; inspicjentka: Sylwia Merk; obsada: Karolina Adamczyk, Aleksandra Bożek, Magdalena Koleśnik, Kaya Kołodziejczyk, Mamadou Goo Ba, Michał Czachor, Michał Jarmicki, Mateusz Łasowski, Arkadiusz Pyć, Julian Świeżewski, Robert Wasiewicz, Tadeusz Żak

w niej ani brzęczenia much, ani wiatru poruszającego kłosami zbóż na polach, ani nadjeżdżającego wozu… Jest taka wieś, w której nie ma dzieci, od lat nie ocieliła się żadna krowa, a kury nie znoszą jajek. Mechanizm rodzenia i umierania został wstrzymany. Nie tworzą się nowe rodziny. Połowa domów stoi pusta, bo pozostali tutaj wyłącznie najsilniejsi. I żaden z mieszkańców nie jest normalny. 18.10.2017, środa, godz. 19.00, czas trwania: 90 minut, Duża Scena TPB. Spektakl wyłącznie dla widzów dorosłych

Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach Simon Stephens – Harper tłumaczenie: Małgorzata Semil; reżyseria: Grzegorz Wiśniewski; konsultacja dramaturgiczna: Jakub Roszkowski; scenografia, wideo, reżyseria światła: Mirek Kaczmarek; opracowanie muzyczne: Rafał Kowalczyk; asystent reżysera, inspicjent-sufler: Maria Bielińska; obsada: Magda Grąziowska, Wojciech Niemczyk, Adrian Brząkała, Artur Słaboń, Anna Antoniewicz, Joanna Kasperek, Krzysztof Grabowski

Wściekłość, fot. Natalia Kabnow

Elfriede Jelinek zaczyna pisać Wściekłość po zamachu w redakcji pisma „Charlie Hebdo” oraz po zabiciu czterech klientów sklepu z żywnością koszerną. Tym, którym mówi we Wściekłości jest indywidualny głos, najczęściej jednak jest to „my”, które płynnie przechodzi ze strony ofiar na stronę bojowników. Stajemy się ofiarami narcystycznego, oślepiającego gniewu samozwańczych bojowników, którzy głoszą, że ich los jest losem świata. Osieroceni po wielokroć – przez ojca, matkę, ojczyznę, własność i kierunek – osierocają innych. „Mogłabym pisać Wściekłość w nieskończoność” – mówi Jelinek. 17.10.2017, wtorek, godz. 19.00, czas trwania: 210 minut (1 przerwa), Duża Scena TPB. Tylko dla widzów dorosłych.

Teatr Nowy w Poznaniu Będzie pani zadowolona, czyli rzecz o ostatnim weselu we wsi Kamyk reżyseria: Agata Duda-Gracz; scenografia: Agata Duda-Gracz; muzyka: Jakub Ostaszewski; ruch sceniczny: Tomasz Wesołowski; reżyseria świateł: Katarzyna Łuszczyk; kostiumy: Agata Duda-Gracz; asystenci reżysera: Dagmara Olewińska, Natasza Sołtanowicz, Sylwia Gola, Maciej Hanusek; asystentki scenografki: Alicja Trzcińska, Aleksandra Kołodziejska; obsada: Dorota Abbe, Bożena Borowska-Kropielnicka, Gabriela Frycz, Karolina Głąb, Małgorzata Łodej-Stachowiak, Edyta Łukaszewska, Anna Mierzwa, Julia Rybakowska, Maria Rybarczyk, Marta Szumieł, Łukasz Chrzuszcz / Łukasz Schmidt (gośc.), Radosław Elis, Michał Kocurek, Mateusz Ławrynowicz, Szymon Mysłakowski, Andrzej Niemyt, Bartosz Nowicki (gośc.), Ildefons Stachowiak, Mariusz Zaniewski Jest taka wieś, w której powietrze zastygło. Jest taka wieś, w której cisza trwa nieprzerwanie: nie słychać 30 |

| październik 2017

W sierpniową noc Harper Regan opuszcza swój dom, męża, córkę i idzie przed siebie. Nikomu nie zdradziła swoich planów, ryzykując utratę wszystkiego. Sztuka mówi o pokusie melancholii, kłamstwa, uprzedzenia i potrzebie uznania bolesnej prawdy; obsesyjna ciekawość bohaterki wyciąga ze Stephensa pokaźny kawałek oryginalnego pisarstwa. 19.10.2017, czwartek, godz. 18.00, czas trwania: 80 minut, Duża Scena TPB

Teatr im. L. Solskiego w Tarnowie Disco Solski reżyseria: Łukasz Fijał; scenariusz: Łukasz Fijał, Piotr Niedojadło; scenografia: Beata Motuk; kierownik muzyczny: Piotr Niedojadło; aranżacje: Piotr Niedojadło; kostiumy: Adriana Kustra; współpraca choreograficzna: Anita Podkowa; przygotowanie wokalne: Anna Podkościelna-Cyz; asystent reżysera: Tomasz Wiśniewski; obsada: Karolina Gibki, Tomasz Wiśniewski, Ireneusz Pastuszak, Piotr Niedojadło, Jacek Bielecki, Sylwester Malinowski Piosenki disco polo nie tylko cieszą się dużą popularnością, ale też wzbudzają w wielu słuchaczach niezwykle silne emocje: radość, smutek, szczęście i melancholię. Emocje wywoływane przez ten rodzaj muzyki nie są mniej wartościowe czy też mniej godne uwagi niż emocje wzbudzane przez inne gatunki. Pozwala to rozpatrywać disco polo jako materiał do opowieści o namiętnościach, marzeniach i problemach współczesnego człowieka. Kluczowe w spektaklu są aranżacje: znane piosenki disco polo prezentujemy w stylizacjach na blues, jazz, muzykę latynoską, musical, rocka, balladę pop, dubstep i wiele innych. 20.10.2017, piątek, godz. 18.00, czas trwania: 60 minut, Duża Scena TPB

Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie na podstawie scenariusza i filmu „Rejs” Marka Piwowskiego – Narodowe czytanie „Rejsu”

scenariusz i reżyseria: Bartosz Szydłowski; współpraca dramaturgiczna: Bartłomiej Harat; choreografia: Dominika Knapik; asystent reżysera: Mateusz Janicki; warsztaty, przygotowanie amatorów: Steen Haakon Hansen; stylizacja kostiumów: Elżbieta Wójtowicz-Gularowska; multimedia: Dawid Kozłowski, Przemysław Fik, Grzegorz Kaliszuk; laudacja: prof. Piotr Augustyniak; obsada: Bożena Adamek, Marta Konarska, Tomasz Wysocki oraz Maria Bareła, Anna Bensel, Barbara Dziedzic, Anna Fisun, Jadwiga Jamińska, Marta Jamróz, Stefania Koncewicz, Hanna Napora, Ewa Nowakowska-Włodek, Ewa Skolias, Izabela Szalewska, Włodzimierz Bareła, Grzegorz Baran, Stanisław Dziedzic, Michał Kadula, Jacek Olak, Robert Osajca, Krzysztof Piła, Krzysztof Salawa, Zbigniew Szpara, Grzegorz Wójtowicz „Rejs” to kultowy film. Jest czymś więcej niż sentymentalnym powrotem do czasów PRL-u. To statek pijany Polaków. To pijana w swoim ogłupieniu i zapętleniu Polska. To leczenie śmiechem z nas samych. To dwie energie i dwa porządki, od lat siłujące się ze sobą. Bartosz Szydłowski adaptację tego filmu ujął w ramy narodowego czytania scenariusza. Wysokie miesza się z niskim, zawodowe z amatorskim, głupie z przenikliwym, a przaśne z poetyckim. W kraju wszechpanujących Mamoniów i Sidorowskich, w tak pięknych okolicznościach przyrody… i niepowtarzalnej – powstaje spektakl, który wyciąga rękę do publiczności, obnażając równocześnie absurdy „dobrze zmieniającej” się Polski.

reżyseria: Jan Klata; scenografia: Justyna Łagowska; choreografia: Maćko Prusak; muzyka: Furia; adaptacja: Jan Klata; reżyseria światła: Justyna Łagowska; asystent scenografa: Piotr Halter; realizator dźwięku: Łukasz Kamiński; asystent reż./inspicjent/sufler: Katarzyna Gaweł; asystenci reżysera: Paweł Sablik, Andrzej Błażewicz; konsultacja dramaturgiczna: Rafał Węgrzyniak; obsada: Anna Dymna, Monika Frajczyk, Elżbieta Karkoszka, Ewa Kaim, Katarzyna, Krzanowska, Beata Paluch, Jaśmina Polak, Anna Radwan, Bartosz Bielenia, Maciej Charyton, Juliusz Chrząstowski, Krystian Durman/Andrzej Kozak (gościnnie), Roman Gancarczyk, Mieczysław Grąbka, Radosław Krzyżowski, Zbigniew W. Kaleta, Krzysztof Zawadzk, Jan Peszek (gościnnie) /Edward Linde-Lubaszenko (gościnnie), Ryszard Zbigniew Ruciński, Zbigniew Kosowski, Grzegorz Grabowski, Małgorzata Gorol, Michał Kuźniak (gościnnie), Mikołaj Głowacki, Janusz Jarecki, Grzegorz Sterliński, Krzysztof Szczygieł, Wojciech Szczygieł, Sławomir Wojciechowski

21.10.2017, sobota, godz. 19.00, czas trwania: 100 min, Mała Scena TPB

Teatr Tańca Caro spektakl towarzyszący, wystawiany w ramach projektu Scena dla tańca 2017 Archipelag choreografia, koncepcja: Maciej Kuźmiński; dramaturgia: Adam Hypki; reżyseria oświetlenia: Ewa Garniec; kostiumy: Justyna Jakubczyk-Lassota; obsada: Anna Mikuła, Zuzanna Kasprzyk, Monika Witkowska, Karol Miękina, Grzegorz Łabuda; produkcja: Centrum Kultury i Sztuki im. A. Meżeryckiego Scena Teatralna Miasta Siedlce, Teatr Tańca Caro, Miejski Dom Kultury w Zduńskiej Woli, JOHAN Centrum w Pilźnie, East European Performing Arts Platform, Visegrad Artist Residency Funderyckiego Spektakl Macieja Kuźmińskiego dla Teatru Tańca Caro to złożony z okruchów wspomnień kalejdoskop obrazów, który ukazuje człowieka zawieszonego w przestrzeni, gdzie czas nie płynie linearnie. Powracające i pozornie niezwiązane ze sobą sceny nawiązują do współczesnego, fragmentarycznego świata, którego wirtualne i rzeczywiste sfery zlewają się między sobą. Pięcioro tancerzy tworzy pięć scenicznych postaci, każda ze swoją historią i pragnieniami. Na przemian w ruchu i zawieszeniu, stają się częścią archipelagu wspomnień, który stopniowo wyłania się jako obraz na długo zapadający w pamięć widza. 22.10.2017, niedziela, godz. 18.00, czas trwania: 190 minut (2 przerwy), Duża Scena TPB

Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie Stanisław Wyspiański – Wesele

Wesele, fot. Magda Hueckel

Histeryczny atak śmiechu Czepca i Dziennikarza po słynnych słowach „Co tam Panie, w polityce?”, a zaraz potem zderzenie ze ścianą dźwięków black metalowej Furii, wtórującej tańcowi weselników – tak dynamicznie zaczyna się „Wesele” AD 2017 w reżyserii Jana Klaty. Choć zamiast malowniczej bronowickiej chaty mamy do czynienia z krainą w nieustannej przebudowie, reżyser nie uwspółcześnia dramatu na siłę: zaprojektowane przez Justynę Łagowską rusztowania spowite czarną folią, odrąbany kikut drzewa i pusta kapliczka wyznaczają niepokojącą scenerię, w której spotykają się dwa obce sobie światy. Istniejące osobno – zblazowani, pozbawieni werwy i charyzmy „miastowi” oraz rubaszny „lud”, pełen siły, na oślep szukającej ujścia – jednoczące się tylko w momentach tanecznego transu. Dookoła sceny, na czterech pomnikowych postumentach stoją muzycy z biało-czarnymi twarzami – współczesne chochoły. To w takt ich muzyki rozgrywa się akcja, prowadzona „przez pół drwiąco, przez pół serio”, ale w momentach ekstatycznych układów choreograficznych Maćko Prusaka osiągająca temperaturę wrzenia. Po chwili jednak bohaterowie popadną w kolejny marazm, „bawiąc się jeno snami”, wiecznie czekając na znak. październik 2017 |

| 31

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy wystawa. Ildefons Bańkowski stał się nieznany i zapomniany. 7.10.2017, godz. 11.30

Kuratorskie oprowadzanie po wystawie „Czarno-biały świat lat 60. w fotografii Ildefonsa Bańkowskiego” (oprowadzanie – Agnieszka Gorzaniak – kurator) wystawa czynna do 29.10.2017

Monika Rak Wątki linearne. Pomiędzy nicią a tkaniną kurator – Danuta Pałys

Ildefons Bańkowski, Błonie, 1970

wystawa czynna do 19.11.2017

Czarno-biały świat lat 60. w fotografii Ildefonsa Bańkowskiego kurator: Agnieszka Gorzaniak Wystawa jest próbą pokazania działalności artystycznej Ildefonsa Bańkowskiego w okresie tzw. „czarno-białym”, który przypada na lata 60. Zdjęcia z tamtych lat mają charakter artystyczny, ale i użytkowy. Twórczość Ildefonsa Bańkowskiego zamknięta została w 10 cykli: Architektura osiedli, Eksperymenty i konoida, Archetony i tony, Sylwetki i portrety, Tematy marynistyczne, Mikroświaty faktur, Światłocienie nekropolii, Oblicza Egiptu, Fotografia a muzyka, Metafory ładu. Ildefons Bańkowski (1926–1982) z Bydgoszczą związał się na 25 lat. Pochodził z Lwówka (województwo poznańskie). Był znanym w środowisku fotografem. W 1969 r. Biblioteka Miejska w Bydgoszczy zamówiła u niego 80 fotografii obejmujących nowe realizacje budowlane. Był jednym z propagatorów fotografii barwnej w środowisku bydgoskim. Zajmował się fotografią reklamową. Eksperymentował. Na szczególną uwagę zasługują jego fotografie z cyklu „Eksperymenty i konoida”, stanowiące zapis obserwacji poruszającego się wahadła Foucaulta, fotografie w podczerwieni oraz prace odzwierciedlające wielkie zainteresowanie artysty z łączenia grafiki i fotografii. Uhonorowany tytułem artysty fotografika Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej (AFIAP). Brał udział w wystawach krajowych i międzynarodowych (Berlin, Edynburg, Lozanna, Paryż, Bruksela). Wśród licznych wyróżnień uzyskał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki w latach 1966 i 1977 za cykle „Temat muzyczny w fotografii”. Pozostawił ponad 300 fotografii czarno-białych i 20.000 negatywów. Od roku 1982, roku śmierci, nie pojawiła się żadna jego 32 |

| październik 2017

Na wystawie indywidualnej Moniki Rak w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy zatytułowanej Wątki linearne. Pomiędzy nicią a tkaniną, która wraz z towarzyszącym jej katalogiem jest formą nagrody w konkursie POLYGONUM 4, zobaczyć można cykle prac operujących nicią – jako głównym tworzywem. Nagroda – w uzasadnieniu jury – przyznana została za przeciwstawienie chaosu współczesności – ciszy intymnego odbioru świata, za prostotę przekazu. Doszukując się rysunkowych śladów w najbliższym otoczeniu tworzę realizacje, w których za pomocą linii właśnie opisuję otaczającą mnie rzeczywistość. Tworzywem chętnie przeze mnie wykorzystywanym są nici, którymi w oparciu o rysunek szyty czy haft interpretuję rzeczywistość. Na płaszczyznach płótna wyszywam linearne motywy będące abstraktami rzeczywistości. Staram się wykorzystywać cały wachlarz możliwości rysunkowych jakie dają nici. /Monika Rak/ Monika Rak – doktor sztuk plastycznych, artystka działająca na pograniczu rysunku i tkaniny ekspery-

Monika Rak, z cyklu Przestrzeń kontemplacyjna, od 2012, rysunek, szyty, druk na tkaninie, 94 obiekty, 20×20×2 cm, fot. W. Woźniak

mentalnej. Jest adiunktem w Zakładzie Wzornictwa na UTP w Bydgoszczy, gdzie prowadzi pracownię technicznych aspektów modelowania tkaniny oraz rysunku specjalistycznego. W School of Form na specjalności Domestic Design prowadzi Rysunek Koncepcyjny oraz projekty związane z tkaniną eksperymentalną.

Rezydencje artystyczne w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy PRZEKONANE _ PRZEKONANI – rezydencja Katarzyny Dworaczyk Interaktywne wykłady i warsztaty o przekonaniach: 3.10.2017 (wtorek), godz. 18.00 – interaktywny wykład i warsztaty o przekonaniach, otwarcie Programu Rezydencji Artystycznych Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy i spotkanie z Katarzyną Dworaczyk, rezydentką i autorką projektu Przekonane_Przekonani 21.10.2017 (sobota), godz. 11.00 – interaktywny wykład i warsztaty o przekonaniach 24.10.2017 (wtorek), godz. 18.00 – interaktywny wykład i warsztaty o przekonaniach 26.10.2018 (czwartek), godz. 18.00 – otwarcie interaktywnej wystawy (Rezydencja Katarzyny Dworaczyk) Podczas serii interaktywnych wykładów i warsztatów wspólnie przyjrzymy się temu, z czego jesteśmy utkani, jakie niesiemy historie, przekazy, w jaki sposób wpływają one na nasze postrzeganie siebie, innych, życia, pracy, relacji, rodziny, inności, rozwoju… Przyjrzymy się przekazom, które „dodają nam skrzydeł”, i tym, które sprawiają, że radość życia odpływa. Zobaczymy, jaka jest relacja między społecznym systemem, a naszymi indywidualnymi doświadczeniami.

Wykłady Katarzyny Dworaczyk będą oparte o doświadczenia autorki – jej własnego życia oraz pracy szkoleniowej i terapeutycznej. W części warsztatowej zbierzemy powiedzenia i historie, które pamiętają uczestnicy. Katarzyna Dworaczyk to artystka wizualna, autorka filmów dokumentalnych oraz ilustrowanej książki pamiętania siebie Wszystko, co jest teraz, zaczęło się tam. W swojej twórczości korzysta z doświadczenia trenerki komunikacji. Interesuje ją temat przekonań oraz pamięci i procesy pamiętania, które budują naszą tożsamość. Podczas pobytu w Bydgoszczy będzie zbierać przekonania mieszkańców, by zarówno w trakcie osobistej podróży po mieście, jak i w trakcie bezpośrednich spotkań na warsztatach, stworzyć wspólnie „portret pamięciowy” Bydgoszczy i jej mieszkańców. * * * Nowo powstały Program Rezydencji Artystycznych Galerii Miejskiej bwa ma charakter międzynarodowy i skierowany jest do artystów polskich i zagranicznych, którzy w sposób eksperymentalny i nowatorski gotowi są podjąć tematykę wielokulturowości Bydgoszczy. Interesuje nas miasto jako tekst kultury. Ciekawią nas relacje między funkcją symboliczną i estetyczną miasta. Ponieważ ważne są dla nas relacje z odbiorcami, interesują nas projekty o potencjale edukacyjnym, pozwalające na kontakt lub nawet bezpośrednie działanie z twórcami.

Sztuka w samo południe WARSZTATY DLA SENIORÓW

6.10.2017, godz. 12.00. Zapisy: artur.owczarczak@galeriabwa.bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 50, wstęp wolny Temat: Fotograf – artysta czy rzemieślnik? Prowadzenie: Adam Juszkiewicz Cykl spotkań poświęconych sztuce i szeroko rozumianej kulturze, adresowanych do osób w wieku 60+. W ramach spotkań proponujemy dyskusje o sztuce współczesnej oraz działania twórcze, które rozwijają procesy poznawcze, doskonaląc sprawność manualną poprzez poznawanie różnych technik i form plastycznych. Fotograf – artysta czy rzemieślnik? Motywacją do refleksji nad istotą fotografii jest aktualna wystawa monograficzna „Czarno-biały świat lat 60. w fotografii Ildefonsa Bańkowskiego”. Tym razem spotkanie z seniorami, będzie miało charakter interaktywnego wykładu o postawach i funkcjach fotografa. Uczestnicy wezmą udział w pokazie możliwości jakie daje współczesna fotografia. Zajęcia poprowadzi Adam Juszkiewicz, Fotograf Bydgoski, popularyzator fotografii i autor wielu projektów fotograficznych. Na co dzień zajmujący się fotografią portretową i dokumentalną.

Rezydencje artystyczne, Katarzyna Dworaczyk

październik 2017 |

| 33

Dziecko na warsztat Warsztaty dla dzieci przedszkolnych i szkoły podstawowej, każda środa października – godzina do ustalenia z grupą. Zapisy: agnieszka. gorzaniak@galeriabwa.bydgoszcz.pl lub pod nr tel. 52 339 30 62. Spotkania dla grup do 25 osób, trwają ok. 1-1,5 godz., poprzedzone są oprowadzaniem po aktualnych wystawach. Wstęp wolny Prowadzenie: Agnieszka Gorzaniak – kurator Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy. Artystą być Muzyka i sztuka to nieodłączny element naszego życia, więc na październikowych warsztatach w Galerii Miejskiej bwa każdy będzie miał okazję zaprojektować swoją własną okładkę płyty winylowej. Tak jak to robił Ildefons Bańkowski. Materiały, z których zostanie stworzona okładka będą bardzo różnorodne, tak aby każdy mógł pokazać swoje własne spojrzenie na muzykę i wszystko co z nią związane.

Rodzinne Warsztaty Weekendowe Połącz punkty 7.10.2017, godz. 11.00. Warsztat kierowany do dzieci w wieku 5+ wraz z opiekunami. Zapisy: agnieszka.gorzaniak@galeriabwa.bydgoszcz.pl lub pod nr tel. 52 339 30 62. Wstęp wolny Prowadzenie: Piotr Kikta Na pewno znacie i lubicie zabawę w „połącz punkty”. I zawsze jesteście ciekawi, co powstanie, jak przeprowadzicie linie przez kolejne kropki, prawda? Na październikowych warsztatach w Galerii, zainspirowani fotograficznymi eksperymentami Ildefonsa Bańkowskiego, właśnie w to się pobawimy. Uruchomimy nasze matematyczne szare komórki i będziemy konstruować nowe obrazy, odkrywać nowe kształty i spróbujemy sprawić, żeby płaszczyzna przestała być płaska.

Bydgoska Akademia Sztuki

25.10.2017, godz. 18.00, wstęp wolny

dr inż. architekt Barbara Bańkowska – Osiedle Błonie lat 60. Osiedle Błonie to wyjątkowa realizacja. Wzorcowe założenie osiedla, w którym po raz pierwszy w Polsce zastosowano pełną segregacje ruchu pieszego i kołowego, a także kompleksową pieszą dostępność usług podstawowych (szkoły, przedszkola, żłobki). Może być modelem dla współczesnych rozwiązań. O historii powstawania Osiedla Błonie i jego założeniach opowie pierwsza żona Ildefonsa Bańkowskiego – Barbara Bańkowska.

Galeria Miejska bwa Galeria Brda wystawa czynna do 24.01.2018

Magdalena Dreścik. Rezerwat Tworzyw Sztucznych

Kurator wystawy – Danuta Pałys Przedmiot konceptualnej refleksji malarskiej w cyklu Rezerwat Tworzyw Sztucznych to antyteza dla dzikiej, nienaruszonej przyrody. Powstałe prace są próbą unaocznienia tego, jak człowiek ingeruje w naturalne środowisko i zmienia je na kształt własnych wizji. Kompozycje i obiekty są defragmentacją roślin lub fragmentów krajobrazu. Tworzone z uwzględnieniem rygoru symetrii oraz określonego porządku są metaforą oczekiwań człowieka względem natury, czyli estetycznego i praktycznego uporządkowania. /Magdalena Dreścik/

Warsztaty Fotograficzne 14.10.2017, godz. 11.00, wstęp wolny Warsztaty narracji fotograficznej Prowadzenie: Marek Noniewicz Warsztaty kierowane do osób dorosłych. Zapisy: agnieszka.gorzaniak@galeriabwa.bydgoszcz.pl lub pod nr tel. 52 339 30 62. Na warsztatach wspólnie zastanowimy się nad informacją i znaczeniami których nośnikiem są obrazy fotograficzne. W jaki sposób, poprzez odpowiednią kolejność fotografii możemy budować historię? Czy okoliczności w jakich oglądamy zdjęcia mają wpływ na ich odbiór? Jakie inne czynniki decydują o odbiorze obrazów ? Czy intencje autora zdjęć są ich integralną częścią, czy też obraz „żyje samodzielnie”? Na te pytania spróbujemy odpowiedzieć wspólnie na warsztatach tworząc własną historię inspirując się twórczością Ildefonsa Bańkowskiego.

Magdalena Dreścik, Bez tytułu, 2017, olej na płótnie, 160×160 cm, fot. Adam Gut

Magdalena Dreścik, ur. w 1992 roku w Białymstoku, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, dyplom w pracowni prof. Jarosława Modzelewskiego w 2016 roku. Stypendystka stypendium Prezydenta Miasta Białegostoku dla młodych twórców, finalistka Promocji 2016 Galerii Sztuki w Legnicy, finalistka konkursu Polygonum 4 w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, laureatka Grand Prix 2016 konkursu o Grand Prix im. Franciszki Eibisch. inf. Danuta Pałys

34 |

| październik 2017

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek wystawa czynna do 27 października 2017

Zbigniew Jastrowski Ad vocem – malarstwo Zbigniew Jastrowski urodził się w 1948 roku w Bydgoszczy. Jest absolwentem Liceum Sztuk Plastycznych i Studium Nauczycielskiego w Bydgoszczy. Studiował na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu w pracowni malarstwa prof. Bronisława Kierzkowskiego i prof. Barbary Steyer. Dyplom uzyskał w 1978 roku. Jest artystą uprawiającym malarstwo, rysunek i grafikę użytkową oraz pedagogiem, od 1981 roku związanym z Pałacem Młodzieży w Bydgoszczy. Wystawa prezentuje najnowsze obrazy Zbigniewa Jastrowskiego, a także wcześniejsze, nigdy dotąd nie prezentowane. Tytuł Ad vocem sugeruje odniesienie się artysty do treści zdarzeń i faktów towarzyszących jego drodze życiowej i zawodowej. Dla Jastrowskiego najistotniejszymi tematami w twórczości malarskiej były i są – pejzaż i portret, których formalny i emocjonalny wymiar podlega ciągłym przemianom. Studium z natury nabiera metaforycznego wymiaru, a portret zatraca realizm przedstawienia na rzecz ekspresyjnie ukształtowanej głowy, podlegającej destrukcyjnym przekształceniom. Jastrowski stwarza serię obrazów pesymistycznych w wyrazie, ale obok pojawiają się prace pełne ciepła, z dozą humoru – to te inspirowane otaczającą go ciągle sztuką dzie-

Zbigniew Jastrowski, Blue Tiger czyli marzenia artystów, 2017, technika łączona, płyta, 125×95 cm

cięcą. Losy ludzkie, z całym balastem tragicznych zdarzeń, stanowią wątek przewodni malarstwa Zbigniewa Jastrowskiego, który nieprzerwanie, od czasów licealnych, czyli pięćdziesiąt już lat, zmaga się ze sztuką. inf. Elżbieta Kantorek

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 3.10.2017, godz. 16.00 „KASZTANOWY ŚWIAT” – zajęcia manualne dla najmłodszych. Dzieci wykonują postacie z kasztanów i materiałów pomocniczych tworząc z tych postaci scenki ze znanych bajek. Uczymy się i bawimy w gronie rówieśników. Spotkanie adresowane do dzieci w wieku szkoły podstawowej kl. I-III. 6.10.2017, godz. 16.00 „Krzyżówki dla podstawówki” – Zabawa intelektualna dla dzieci ze szkół podstawowych polegająca na rozwiązywaniu rozmaitych zadań takich jak np: rebusy, krzyżówki, diagramy itp. Spotkanie ma charakter przyjaznej rywalizacji w zespołach rówieśników. Dla zwycięzców drobne upominki. 11.10.2017, godz. 16.00 „Wakacyjne wspomnienia” – konkurs plastyczny dla dzieci w wieku szkolnym. Wykonujemy własnoręcznie widokówkę nawiązującą do tematyki letniej, czyli do wakacji 2017 r., Technika prac dowolna m.in. pastele, akwarele, „collage” itp. Prace zostaną nagrodzone. 17.10.2017, godz. 16.00 „Jesienne potyczki sportowe” – zajęcia otwarte dla miłośników zabaw ruchowych i gier sprawnościowych

Uczestnicy rywalizują ze sobą wykonując rozmaite zadania o tematyce sportowej – rekreacyjnej. Zabawa dla dzieci w wieku szkolnym. 10.10.2017, godz. 16.00 „Jesienny jadłospis” – czyli jak odżywiać się jesienią. Poznajemy walory zdrowotne rozmaitych potraw. Wykonujemy makiety z masy solnej warzyw i owoców – konkurs manualny. Wygrywa ten uczestnik, który wykonał imitację najbardziej zbliżoną do naturalnego wyglądu. Przewidujemy drobne upominki. 24.10.2017, godz. 16.00 „Obraz i dźwięk” – malujemy obrazy dyktowane fantazją wspomagane muzyką ilustracyjną, czyli malujemy do zasłyszanej muzyki. Wszystkie obrazy wygrywają, bo wyobraźnia nie ma granic. Zabawa adresowana do uczestników w wieku szkoły podstawowej IV-VI. 27.10.2017, godz. 16.00 „Bydgoska Liga Poetycka” – Impreza o zasięgu miejskim (Bydgoszcz) adresowana do uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych. Uczestnik recytuje z pamięci wiersz polskiego poety na tle podkładu muzycznego. Szczegóły na stronie MDK 4 (www.mdk4.pl). Zgłoszenia do 18 października. Zapraszamy do udziału, po wcześniejszym zapoznaniu się z regulaminem. październik 2017 |

| 35

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 4.10.2017, środa, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Koncert z okazji Inauguracji Roku Akademickiego 2017/2018 Katarzyna Rajs fortepian Piotr Kępiński fortepian w programie: R. Maciejewski – transkrypcje fortepianowe

na Rajs opracowała je i zredagowała. Nagrano już dwie płyty, zawierające wyłącznie utwory na dwa fortepiany Romana Maciejewskiego (docelowo planowane są trzy). Pomysłodawcą i animatorem wszystkich działań artystycznych w zakresie zachowania i dokumentacji tej części polskiego dziedzictwa narodowego jest dr hab. Katarzyna Rajs, która pozostaje w ścisłym kontakcie z Bratem kompozytora – Wojciechem Maciejewskim. 14.10.2017, sobota, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Koncert z okazji Dnia Edukacji Narodowej Karolina Mikołajczyk skrzypce Iwo Jedynecki akordeon

15.10.2017, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 5 zł dla dzieci i 8 zł dla osób dorosłych można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją Katarzyna Rajs, Piotr Kępiński

Koncert stanowi kontynuację prezentowanych w ubiegłym roku (podczas październikowego Bydgoskiego Wtorku Muzycznego) transkrypcji fortepianowych Romana Maciejewskiego. Kompozytor (1910-1998) zaaranżował prawie trzydzieści dzieł orkiestrowych i na inne składy instrumentalne na utwory przeznaczone na dwa fortepiany. Nigdy nieopublikowane i niewykonywane dzieła przeleżały w archiwum domowym ponad 60 lat. Katedra Fortepianu Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, której kierownikiem jest prof. Katarzyna Popowa-Zydroń, pozyskała rękopisy wspomnianych transkrypcji, następnie dokonano ich digitalizacji. Dr hab. Katarzy-

Karolina Mikołajczyk, Iwo Jedynecki

36 |

| październik 2017

CXCII Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Barwy jesieni

17.10.2017, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLXXVII Bydgoski Wtorek Muzyczny Michał Szałach skrzypce Bartłomiej Wezner fortepian w programie: R. Schumann – II Sonata d-moll na skrzypce i fortepian op. 121 O. Respighi – Sonata h-moll na skrzypce i fortepian

Bartłomiej Wezner, Michał Szałach

22.10.2017, niedziela, godz. 10.00, Dom Jubileuszowy Fundacji „Wiatrak”, ul. Generała Mikołaja Bołtucia 7, wstęp wolny

Poranek Muzyczny w „Wiatraku” Kasztanowa muzyka

22.10.2017, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Akademia Dzieciom Kasztanowa muzyka

22.10.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Bilety w cenie 12 zł można nabywać w Pałacu w Ostromecku pół godziny przed koncertem

Akademia w Pałacu

Wiesław Bednarek baryton Studenci klasy śpiewu Adam Rogala fortepian

22.10.2017, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem

CLXXX Koncert Pałacowy

Zenon Kitowski klarnet Grzegorz Dąbrowski fagot Kaja Papierska fortepian w programie: L. van Beethoven – Trio B-dur op. 11 nr 4 M. Glinka – Trio patetyczne d-moll na klarnet, fagot i fortepian M. Ravel – Sonatina

Klub „Arka” BSM 2.10.2017, poniedziałek, godz. 17.00 „Z działki na stół” – konkurs na najciekawsze plony działkowe – spotkanie Klubu Seniora 5.10.2017, czwartek, godz. 16.00 „Jesienne drzewa w ciepłych barwach” – malowanie akwarelą – zajęcia plastyczne dla dzieci 6.10.2017, piątek, godz. 16.30 Spotkanie Klubu Miłośników Kaktusów 9.10.2017, poniedziałek, godz. 17.00 „O sole mio” – koncert Krzysztofa Filasińskiego 10.10.2017, wtorek, godz. 16.00 „Latawce dmuchawce wiatr” – malowanie farbami plakatowymi – zajęcia plastyczne dla dzieci 12.10.2017, czwartek, godz. 16.00 „Leśna martwa natura” – szkice kolorystyczne akwarelą – zajęcia plastyczne dla dzieci 16.10.2017, poniedziałek, godz. 17.30 Z cyklu „ARKA POEZJI” – wieczór autorski Rafaela Budzbona. Promocja książek: „Noc jak dzień” oraz „Slideshow”. Prowadzenie Stefan Pastuszewski.

28.10.2017, sobota, godz. 16.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1, wstęp wolny

Musica Spiritus Movens

Katarzyna Bąkowska, Ewa Pomianowska, Magdalena Michalak skrzypce Joanna Czapińska fortepian w programie: K. Mikuli – Scherzino c-moll op. 25, Polonez e-moll op. 7 na troje skrzypiec R. Statkowski – Mazurek a-moll nr 3, Mazurek op. 8 nr 2, Mazurek op. 8 nr 1 M. Ravel – Sonata na skrzypce i fortepian

29.10.2017, niedziela, godz. 16.00, Dom Jubileuszowy Fundacji „Wiatrak”, ul. Generała Mikołaja Bołtucia 7

Koncert w „Wiatraku”

Maria Murawska fortepian Studenci klasy fortepianu w programie: muzyka kompozytorów polskich

29.10.2017, niedziela, godz. 17.00, Kościół p.w. Matki Bożej Dobrej Rady w Warszawie-Miedzeszynie, ul. Szafirowa 58, wstęp wolny

Koncert inaugurujący IX Wawer Music Festival

Zofia Skowron sopran Justyna Gęsicka alt Krzysztof Zimny tenor Łukasz Jakubczak bas Chór Akademicki AM w Bydgoszczy Chopin University Chamber Orchestra w Warszawie Rafał Janiak dyrygent Renata Szerafin-Wójtowicz, Piotr Jańczak przygotowanie Chóru w programie: W.A. Mozart – Requiem d-moll KV 626 inf. Anna Cudo

17.10.2017, wtorek, godz. 16.00 „Kościoły Bydgoszczy” – malowanie architektury – zajęcia plastyczne dla dzieci 18.10.2017, środa, godz. 17.00 Spotkanie Koła Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów 19.10.2017, czwartek, godz. 16.00 „Collage z jesiennych liści” – wycinanie z liści postaci i zwierząt – zajęcia plastyczne dla dzieci 23.10.2017, poniedziałek, godz. 17.00 „Bezdomność w Bydgoszczy” – spotkanie Klubu Seniora 26.10.2017, czwartek, godz. 16.00 „Barwy jesieni” – konkurs plastyczny dla dzieci – zajęcia plastyczne dla dzieci 30.10.2017, poniedziałek, godz. 17.00. „Opowiem ci swoją historię” – wieczór wspomnień w Klubie Seniora Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna w poniedziałki – godz. 10.00-14.00 oraz wtorki i środy – godz. 14.00-19.00 www.bsm.bydgoszcz.pl / Informacje październik 2017 |

| 37

Bydgoskie Centrum Sztuki 15.09 – 5.10.2017, bilet ulgowy 3 zł, normalny 5 zł

Wystawa rzeźb Aleksandra Dętkosia Aleksander Dętkoś (ur. w 1939 r. w Gorlicach) – w 1960 roku ukończył Państwowe Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem. W latach 1960–1966 studiował na Wydziale Rzeźby i Ceramiki w pracowni prof. Stanisława Horno-Popławskiego w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku. W tym samym czasie ukończył także studium pedagogiczne. W latach 1966–1969 pracował jako plastyk-pedagog w szkolnictwie specjalnym na Wybrzeżu. Jego nazwisko znajduje się w angielskiej edycji biografii artystów współczesnych, wydanej w Lozannie, Kto jest kim. Od 1999 roku należy do Accademia Internazionale – Greci Marino (Włochy), z tytułem korespondencyjnego członka Akademii Sztuki. Zajmuje się rzeźbą. Od lat 70. mieszka w Bydgoszczy.

wybuchu pożaru w szpitalu psychiatrycznym w Górnej Grupie. Odwołanie do historii to próba upamiętnienia, przywrócenia pamięci tamtych wydarzeń i nieszczęśliwych okoliczności, a dodatkowo społeczno-polityczny komunikat i głos obywatelski wobec zastanej rzeczywistości.

III Vintage Photo Festival Dorota Nieznalska – absolwentka Wydziału Rzeźby ASP w Gdańsku. Realizuje prace z zakresu rzeźby, instalacji, fotografii, wideo. 20.10-9.11.2017, wernisaż 20.10.2017, godz. 18.00, wstęp wolny

Wystawa malarstwa Jana Kośmieji

Tadeusz Rząca, fotografia

Jan Kośmieja – urodził się w 1983 r. W roku 1999 ukończył Szkołę Muzyczną im. Artura Rubinsteina w Bydgoszczy w klasie skrzypiec. Jest absolwentem Wydziału Sztuki Mediów warszawskiej ASP; dyplom z wyróżnieniem otrzymał w 2016 r. w Pracowni Malarstwa prof. Apoloniusza Węgłowskiego.

6-19 października 2017, wernisaż 6.10.2017, godz. 19.30, wstęp wolny

Autochromy Tadeusza Rzący Tadeusz Rząca jest jednym z ciekawszych polskich fotografów początku XX wieku, ale jego prace były do niedawna właściwie nieznane. Jego artystyczne podejście do obrazu, wyłamujące się z piktoralnego nurtu ówczesnej fotografii, przypomina w swej kolorystyce i tematach młodopolskie malarstwo. Był, podobnie jak Kazimierz Tetmajer, zafascynowany kontrastowymi barwami podkrakowskiej wsi. 19.10.2017, godz. 19.00, wstęp wolny

FONOMO Music & Film Festival 2017: Dorota Nieznalska – Pożar w szpitalu psychiatrycznym Akcja Pożar w szpitalu psychiatrycznym zaplanowana została do specjalnie wybranego miejsca w przestrzeni Bydgoszczy. W założeniu odnosić się będzie bezpośrednio do historycznego wydarzenia z roku 1981 – 38 |

| październik 2017

Jan Kośmieja, Kompozycja II_II, 2014, 100×130 cm

Impresariat Artystyczny itd. 12.10.2017, godz. 20.00, Miejskie Centrum Kultury. Bilety: 45 zł

Piotr Zioła – debiutancki album „Revolving Door”

Piotr Zioła, fot. Zuza Krajewska

PIOTR ZIOŁA to młody wokalista i kompozytor charakteryzujący się niezwykle oryginalną barwą głosu. Jego debiutancki album „Revolving Door” został nagrodzony Fryderykiem 2017 w kategorii „Fonograficzny Debiut Roku”. Płyta utrzymana jest w klimacie muzyki rozrywkowej lat 50. i 60. czyli okresu, który najbardziej inspiruje Piotra.

19.10.2017, godz. 20.00, Filharmonia Pomorska. Bilety: 80 zł – 90 zł – 100 zł

RAZ DWA TRZY Młynarski 10 czerwca 2017 roku minęło 10 lat od nagrania przez zespół „RAZ, DWA, TRZY” kultowego albumu „RAZ,

DWA, TRZY – MŁYNARSKI”. Album, który powstał we współpracy z Wojciechem Młynarskim zyskał ogromne uznanie wśród publiczności, miano podwójnej platyny oraz otrzymał nagrodę Fryderyka 2008 w kategorii Album Roku Pop. Zespół RAZ, DWA, TRZY od 2007 roku do 2010 roku zagrał z tym materiałem kilkaset świetnie przyjętych koncertów w Polsce i poza granicami kraju. Dla upamiętnienia Mistrza Wojciecha jak i z okazji jubileuszu nagrania płyty, Zespół planuje przypomnieć publiczności piosenki Wojciecha Młynarskiego w trakcie wyjątkowego cyklu koncertów. 10.11.2017, godz. 20.00, Miejskie Centrum Kultury. Bilety: 70 zł

FISZ EMADE Tworzywo inf. Katarzyna Borkowska-Kiss

Fundacja Duende Flamenco 25.11.2017, godz. 19.00, Filharmonia Pomorska. Bilety na www.ebilet.pl oraz EMPIK Bydgoszcz Zielone Arkady

Mistrzowie Flamenco w Bydgoszczy na fortepianie Dorantes z zespołem i Adela Campallo – taniec DORANTES – to jeden z największych, najbardziej utytułowanych artystów flamenco oraz jeden z najbardziej inspirujących pianistów flamenco naszych czasów. Koncert Dorantesa to wielka magia dzięki niemu właśnie fortepian zaistniał we flamenco, a flamenco zabrzmiało na nowo. W wieku 22 lat zadebiutował w pałacu królewskim Alkazar przed samym królem i królową Hiszpanii. Jego album z 1998 roku „Orobroy” wstrząsnął całym światem flamenco. Występował na największych scenach całego świata, podczas najznamienitszych festiwali muzyki flamenco, jazzu, jak również klasyki. Jest zdobywcą niezliczonych ilości cennych nagród w dziedzinie muzyki wydał albumy: Dorantes, Orobroy, Sur, Sin Muros Towarzyszyć mu będzie jego zespół oraz jedna z najwybitniejszych tancerek flamenco – Adela Campallo. Organizator: Fundacja Duende Flamenco, ww.fdf.art.pl inf. Sławomir Dolata

październik 2017 |

| 39

Galeria i Pracownia Fotografii Artystycznej „Farbiarnia”

40 |

| październik 2017

Vintage Photo Festival III Międzynarodowy Festiwal Miłośników Fotografii Analogowej Od początku istnienia fotografii brak koloru uznawano za ograniczenie nowego medium, próbowano więc różnych metod, aby utrwalać nie tylko formę, ale także barwę rzeczywistego świata. Podczas trzeciej edycji Vintage Photo Festiwal przyjrzymy się różnorodnym technikom uzyskiwania koloru dawniej i dziś. W 1907 roku, czyli dokładnie 110 lat temu bracia Lumière opatentowali technikę autochromów, czyli pierwszą metodę uzyskania barwnej fotografii na szklanej płycie w formie pozytywu. Te szklane przezrocza są zupełną rzadkością w polskich zbiorach. Podczas festiwalu zaprezentowana zostanie kolekcja autochromów Tadeusza Rzący, krakowskiego fotografa i przedsiębiorcy, wykonanych w latach ok. 1910-1920. Holenderska artystka Sanne de Wilde zaprezentuje z kolei projekt The Island of the Colorblind, zrealizowany w 2015 roku na dwóch wyspach w mikronezyjskim stanie Pohnpei, zamieszkałych przez ludność z dziedziczoną od wieków chorobą achromatopsji (całkowita ślepota barwna). Artystka poprzez użycie różnych technik fotograficznych (m.in. fotografia w podczerwieni, kolorowanie zdjęć), stara się przybliżyć odbiorcy świat osób nierozpoznających barw. Jeszcze inne podejście do koloru zaprezentuje Pszemek Dzienis w swoim projekcie Pureview, w którym na nowo otwiera definicję fotografii jako malowania światłem, którą promował jeden z jej pionierów – Talbot. Najważniejszy jednak jest tu sam kolor zderzony z pejzażem. Kolor pejzażu uzyskany wynalezioną przez siebie autorską techniką będzie też głównym motto wystawy Teresa Gierzyńska. Nastroje. Artystka zaprezentuje na niej nigdy jeszcze nieprezentowane fotografie barwne, które powstawały od 1984 roku. Te i inne wystawy festiwalowe uzupełni program warsztatów poświęcony fotografii barwnej, a także wyjątkowo bogaty w tym roku program filmowy. Kuratorka wystaw: Katarzyna Gębarowska Koordynatorka projektu: Patrycja Jankowska P rogram : 6.10.2017, godz. 18.00, DTC „Jedynak”, ul. Gdańska 15 Uroczysta gala otwarcia wystaw głównych: Sanne de Wilde The Island of the Color Blind, Pszemek Dzienis Pureview oraz nagrodzenie laureatów konkursu Vintage Grand Prix: Tomasz Kowalczyk Deserted land, Tomasz Lewandowski Auschwitz ultima ratio ery modernizmu, Agata Jarczyńska Saudade. 6.10.2017, godz. 19.30, Bydgoskie Centrum Sztuki, ul. Jagiellońska 47 Wernisaż wystawy Autochromy Tadeusza Rzący 7.10.2017, godz. 11.00-14.00, Galeria Farbiarnia, ul. Pomorska 68A/1, wstęp wolny, obowiązują zapisy: patrycja@farbiarnia.org

Warsztaty z technik kolorowej fotografii cz 1. Efekt crossowania. Prowadzący Wojciech Woźniak. Warsztaty to eksperyment z kolorem oraz twórcze modyfikacje i manipulacje barwnym obrazem poprzez wpływ na niestandardowy dobór filmu i proces jego obróbki – wywołanie crossowe. 7.10.2017, godz. 12.00-14.00, Muzeum Fotografii w Bydgoszczy, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny Oprowadzanie kuratorskie po zbiorach muzeum fotografii. Kustosz Muzeum Fotografii: Marek Noniewicz 8.10.2017, godz. 20.00, Klub MÓZG, ul. Gdańska 10, wstęp wolny Film Nowojorska ulica w obiektywie, reż. Cheryl Dunn, 2013 9.10.2017, godz. 20.00, Klub MÓZG, ul. Gdańska 10, wstęp wolny Film Anton Corbijn. Na wylot, reż. Klaartje Quirijns, 2012 10.10.2017, godz. 18.00, Galeria Farbiarnia, ul. Pomorska 68A/1, wstęp wolny Wernisaż wystawy Teresa Gierzyńska. Nastroje Spotkanie autorskie z artystką poprowadzi Małgorzata Czyńska, autorka m.in. wywiadu-rzeki z Edwardem Dwurnikiem Moje królestwo 10.10.2017, godz. 20.00, Klub MÓZG, ul. Gdańska 10, wstęp wolny Film Brakujące zdjęcie, reż. Rithy Panh, 2013 14.10.2017, godz. 12.00-14.00, Muzeum Fotografii w Bydgoszczy, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny Warsztaty z technik kolorowych fotografii cz. 2. Kolorowanie zdjęć. Prowadzenie: Marek Noniewicz 15.10.2017, godz. 17.00, Kino Orzeł, ul. Marcinkowskiego 12-14, wstęp wolny Film 21 x Nowy Jork, reż. Piotr Stasik, 2016 Film Archiwum Planety, prod. BBC 16.10.2017, godz. 20.00, Klub MÓZG, ul. Gdańska 10, wstęp wolny Film Człowiek, reż. Yann Arthus-Bertrand, 2015 17.10.2017, godz. 20.00, Klub MÓZG, ul. Gdańska 10, wstęp wolny Film Przeznaczone do burdelu, reż. Zana Briski Ross Kauffman, 2004 W ystawy stałe : Dom Towarowy „Jedynak”, ul. Gdańska 15 Wtorek-sobota: 10.00-18.00 Galeria FARBIARNIA, ul. Pomorska 68A/1 Wtorek-piątek: 10.00-17.00 Sobota: 12.00-17.00 Bydgoskie Centrum Sztuki, Jagiellońska 47 Wtorek-piątek: 11.00-19.00 Sobota-niedziela: 10.00-16.00 Zadanie współfinansowane ze środków Miasta Bydgoszczy.

październik 2017 |

| 41

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 5.10.2017, godz. 18.00-20.00

Targowisko Kultury Na Targowisko Kultury zapraszamy wszystkich, dla których ważny jest fizyczny, dosłowny, namacalny z nią kontakt. Tu spotykają się książkowi fetyszyści, winylowi maniacy, amatorzy fotografii analogowej, miłośnicy komiksów. Uwalniają książki zalegające na półkach, płyty i filmy, gry, instrumenty, aparaty, kamery i sprzęt RTV. Pora dać im nowe życie, niech ucieszą innych konsumentów kultury. Spotykamy się w każdy 1. czwartek miesiąca. Sprzedaż? Wymiana? To zależy od Ciebie – my tylko stwarzamy okazję! Wystarczy, że wypełnisz formularz zgłoszeniowy: http://bit.ly/targowisko Udział w Targowisku Kultury jest bezpłatny. 11.10.2017, godz. 19.00

Mapa – koncert na Strychu Zapraszamy na koncert Mapy promujący najnowszy album „No automatu”. Legendarna formacja wraca po kilkunastu latach milczenia. Po kilku występach (w tym świetnie przyjęty koncert na Off-Festiwalu) duet zawita do Bydgoszczy. Płyta „No automatu” została przyjęta entuzjastycznie. Nowa odsłona Mapy to dalsza droga po albumie „Fudo”. Ta pierwsza była jednak płytą tęsknot, jak twierdzą muzycy, a druga jest płytą refleksji. 26.10.2017, godz. 17.00

Elektrodźwięki Zapraszamy na warsztaty najwyższej klasy muzyków, przedstawiających współczesne metody realizacji dźwięku czy tworzenie muzyki przy pomocy sprzętów elektronicznych. Program został opracowany przez Dj Freeza, który jednocześnie udostępni sprzęty: syntezatory, koosilatory, różnego rodzaju przetworniki dźwięku. Działania projektowe zakładają cykl warsztatów poświęcony muzyce elektronicznej. Zaproszony na Strych Wojciech Grzankowski (Dj G.R.Z.A.N.A.), znany jako Grzanko MuzyKant, to bydgoszczanin mieszkający w Warszawie. Zajmuje się produkcją audio video. Ukończył London City & Guilds School of Audio Engineering oraz rok na PZSM im. Artura Rubinsteina w Bydgoszczy. Didżejką zajmuje się od 1998 roku. Grzanko znany jest jako producent muzyczny oraz organizator I Ogólnopolskich Mistrzostw Didżejów Korzystających z Serato Scratch Live. W 2005 roku pod pseudonimem Chainsaw Massacre wyprodukował w Londynie winylowy battle break „Step in to my Sampler”. W 2008 roku wraz z „The Cyclist” nagrał płytę „Gymnastics”. Aktywnie uczestniczy w życiu klubu „Mózg”, współtworząc liczne przedsięwzięcia free jazzowe. Wojciech Grzankowski jest miłośnikiem hip-hopu oraz nurtu urban music. 42 |

| październik 2017

4, 11, 18, 25 października 2017, godz. 18.00-19.00

Konwersacyjny klub językowy Deutsch Mit Spaß Raz w tygodniu w bibliotece spotyka się grupa pasjonatów, by porozmawiać w języku niemieckim z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań. Jest to doskonała okazja, aby sprawdzić swoje możliwości lingwistyczne i podszlifować język obcy w czasie nieformalnych rozmów, gier, zabaw i innych aktywności. W ramach klubu konwersacyjnego Deutsch mit Spaß w bibliotece spotykają się otwarte i pozytywnie nastawione osoby, które chcą się sprawdzić i swobodnie rozmawiać w języku obcym.

Prokultura Karta ProKultura to karta biblioteczna Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy, która poza standardową funkcją dostępu do zbiorów biblioteki umożliwia jej posiadaczom uzyskanie rozmaitych korzyści poza murami książnicy. To karta rabatowa, umożliwiająca zakup tańszych biletów na wydarzenia kulturalne w Bydgoszczy i uprawniająca do zniżek w restauracjach, księgarniach i punktach usługowych. Dzięki współpracy z instytucjami kultury i lokalnymi firmami sprawiamy, że czytanie się opłaca. Karty biblioteczne z hologramem programu ProKultura są dostępne bezpłatnie w Wypożyczalni Głównej lub filiach bibliotecznych na terenie całego miasta. Partnerami programu Prokultura są m. in. Opera Nova, Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego, Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, Exploseum i Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego, Miejskie Centrum Kultury, Kino Orzeł, Muzeum Wojsk Lądowych, Leśny Park Kultury i Wypoczynku Myślęcinek. Specjalną ofertę dla Czytelników przygotowały też kawiarnie i restauracje, księgarnie, kręgielnie i wiele innych firm – szczegóły na www.prokultura.net Patronat honorowy: Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki i Prezydent Miasta Bydgoszczy Rafał Bruski 22 września – 12 października 2017

Wajda 40/90 9 października 2017 roku to data pierwszej rocznicy śmierci Andrzeja Wajdy. W tym czasie wystawa „Andrzej Wajda 40/90” będzie cały czas prezentowana w Bydgoszczy na dziedzińcu Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Tytuł wystawy nawiązuje do 40. filmów fabularnych, które zrealizował reżyser. Wystawa prezentuje filmografię w porządku chronologicznym: od „Pokolenia” – debiutu z 1954 roku aż do „Powidoków” – najnowszego filmu o Władysławie Strzemińskim. Na planszach wystawy oprócz fotosów, werków i plakatów, znajdują się także fotokody odsyłające do fragmentów filmów i zwiastunów.

Wybrane zajęcia edukacyjne w październiku 2017 5.10.2017, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. M. Konopnickiej 28) Prelekcja Tadeusza Oszubskiego pt. „Po co nam legendy?” w ramach Projektu Legendaria realizowanego przez Fundację Nasza Tradycja – Nasza Przyszłość. 12.10.2017, godz. 14.00, WiMBP (Filia nr 21 dla dorosłych ul. M. Skłodowskiej-Curie 33a) Prelekcja Tadeusza Oszubskiego pt. „Po co nam legendy?” w ramach Projektu Legendaria realizowanego przez Fundację Nasza Tradycja – Nasza Przyszłość. 12.10.2017, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych ul. Pomorska 80-86) Plastusiowa kraina – zajęcia plastyczne dla dzieci na podstawie opowiadania pt. „Plastusiowy pamiętnik”. 17.10.2017, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych ul. Pomorska 80-86) Lubię to! – zajęcia z młodzieżą szkolną na temat preferencji czytelniczych. 17.10.2017, godz. 11.30, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai – warsztaty detektywistyczne.

17.10.2017, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Spotkanie autorskie z Małgorzatą Grajewską promującą najnowszy tomik poezji pt. „Podpalam żyrafę”. Spotkanie poprowadzi Alina Rzepecka. 19.10.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49) Nie daj się ZŁOŚCI – czytaj! – zajęcia arteterapeutyczne dla dzieci. 19.10.2017, godz. 12.30, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1) Prelekcja Tadeusza Oszubskiego pt. „Po co nam legendy?” w ramach Projektu Legendaria realizowanego przez Fundację Nasza Tradycja – Nasza Przyszłość. 26.10.2017, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33) Brzechwa w bibliotece, czyli Brzecholudki wypędzają smutki: intensywny kurs psiego języka – zajęcia literackie na podstawie wiersza J. Brzechwy pt. „Jak rozmawiać trzeba z psem”. 26.10.2017, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2) Prelekcja Tadeusza Oszubskiego pt. „Po co nam legendy?” w ramach Projektu Legendaria realizowanego przez Fundację Nasza Tradycja – Nasza Przyszłość.

Galeria Sztuki NEXT 20.10.2017, piątek, godz. 19.00, ul. Poznańska 31, www.galerianext.pl, info@galerianext.pl, tel.: 509 351 515

4 Aukcja Sztuki Nowoczesnej – Art Invest Jest to wyjątkowa i prestiżowa aukcja, która organizowana jest tylko dwa razy w roku. Wystawiono na licytację dzieła artystów polskich, którzy na rynku dzieł sztuki zdobyli już swoją markę. Prezentowane są starannie wyselekcjonowane obiekty, interesujące, intrygujące o dużej wartości artystycznej i kolekcjonerskiej. Aukcje Art Invest już zdobyły duże zainteresowanie wytrawnych koneserów sztuki współczesnej w całym kraju. Wydarzenie to ulokowane jest również na portalach Next i Artinfo gdzie przyjmowane są zlecenia chęci kupna od osób, które nie mogą osobiście uczestniczyć w licytacji. Największymi atrakcjami i najciekawszymi obiektami będą prace takich wspaniałych artystów jak: Zdzisław Beksiński, Urszula Danielewska-Witecka, prof. Ernest Zawada, Mirella Stern, Henryk Laskowski, Albertna Kacalk-Sicińska, Anka Mierzejewska xy, Viola Tycz, Katarzyna Hołda, Adam Nowacki, Mateusz Maliborski, Marta Julia Piórko, Urszula Chrobak, Piotr Urbanek, Tomasz Kuran, Monstfur i inni. Aukcja to jedyna okazja aby często okazyjnie nabyć prawdziwą sztukę, rozpocząć kolekcjonowanie lub znakomicie zainwestować środki finansowe. Wystawa poprzedzająca aukcję potrwa od środy11 października w siedzibie galerii przy ul. Poznańskiej 31

Anna Zalewska, Niepewni bogowie, technika własna na płótnie, 120×120 cm

w Bydgoszczy. Godziny otwarcia od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-18.00. Regulamin i katalog aukcji dostępny na www.galerianext.pl Wszystkie ceny wywoławcze 1500 zł. październik 2017 |

| 43

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

6.10.2017, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny.

DEDYKACJA – spotkanie artystyczne

Koncert laureatów konkursów wojewódzkich oraz prezentacja nadchodzącej oferty kulturalnej KPCK. W części artystycznej zaprezentują się m.in: Aleksandra Nowak (Żnin), Damian Kolasiński (Bydgoszcz), Julia Kordylak (Topólka), zdobywcy nagród głównych i tytułu „Najlepszy wykonawca roku 2017” na 17. Kujawsko-Pomorskim Młodzieżowym Konkursie Piosenki „Debiut” oraz Karolina Zielińska (Kowalewo-Pomorskie) – wyróżniona w tym konkursie. Marcelina Bociek (Bydgoszcz) to z kolei laureatka wojewódzkiego etapu 62. Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego, w kategorii poezja śpiewana. Podczas spotkania zaprezentuje się również w monodramie „Ein volk, ein interpretation, ein führer” (wg Woody Allena „Obrona szaleństwa”) Patryk Rybus, nagrodzony 3. miejscem na 62. Ogólnopolskim Konkursie Recytatorskim w Słupsku. Swoje wiersze wyróżnione w Konkursie Poetyckim dla dzieci i młodzieży w ramach XXIX Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń Kobylniki 2017 zaprezentuje Martyna Woda z Kruszwicy. 10.10.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Prezentacja multimedialna ILUMINACJE – suplement Prezentacja na podstawie albumu poetyckiego ze zdjęciami Macieja Zwolanowskiego i wierszami Marka S. Podborskiego o tym samym tytule, z wprowadzeniem i komentarzami twórców: Macieja Zwolanowskiego, Marka S. Podborskiego i Rafała Budzbona. 44 |

| październik 2017

14 października – 13 listopada. Wernisaż w sobotę, 14 października o godz. 12.00. Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego, ul. Grodzka 7-11 w Bydgoszczy, wstęp wolny. Zaprasza Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej KPCK w Bydgoszczy

XVIII Ogólnopolski Przegląd Amatorskiej Tkaniny Unikatowej – wystawa prac konkursowych XVIII Ogólnopolski Przegląd Amatorskiej Tkaniny Unikatowej, biennale, organizowane przez Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury od ponad trzydziestu lat, dobiega finału. Nie znamy jeszcze wyników, bo obrady Jury przed nami ale patrząc na stos nadesłanych paczek już dziś zapraszamy na kolejną fascynującą wystawę. Tkactwo przez skomplikowany i czasochłonny proces twórczy jest dziś dziedziną zagrożoną, a to jedno z najstarszych rzemiosł uprawianych przez człowieka, było kiedyś zajęciem powszechnym, przede wszystkim, choć nie zawsze i nie wszędzie, kobiecym. Warsztat tkacki był stałym elementem wyposażenia domu. Dostarczał elementów ubioru, tkanin obrzędowych, użytkowych i ozdobnych. Przemiany cywilizacyjne i społeczne, komercjalizacja, odczarowanie świata przyczyniły się do zaniku tradycyjnej formy tego rzemiosła, a funkcja ograniczyła się do dekoracyjności. Mimo to tkanina unikatowa jest we współ-

czesnych wnętrzach nadal najbardziej magicznym i przyjaznym człowiekowi elementem, a narastająca w społeczeństwie potrzeba dotarcia do korzeni własnej kultury, odrębności i unikatowości lokalnych tradycji jest dla niej szansą przetrwania i rozwoju. Zwieńczeniem zmagań jest wielka wystawa w pomieszczeniach Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy na Grodzkiej. Wystawie towarzyszyć będą warsztaty tkania krajek powiązane z wykładami o tkactwie i tkaninie w aspekcie historycznym i jej współczesnej kondycji. Zarówno warsztaty jak i wykłady odbędą się w pierwszej połowie listopada w Salonie Hoffman. Szczegółów szukajcie Państwo na stronach: www.kpck.pl, www.galeria. kpck.pl. Wykłady wygłoszą znawczynie tematu, prowadzące badania naukowe w swoich macierzystych muzealnych placówkach, propagatorki tkactwa: Kinga Turska Skowronek (MET Toruń) i Anna Demska (MNW Warszawa). Katarzyna Wolska

14.10.2017, Filharmonia Pomorska, ul. Szwalbego 6, wstęp tylko dla słuchaczy ASW i KUTW

Inauguracja roku akademickiego Akademii Sztuk Wszelakich i Kujawskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku

Uroczysta Inauguracja Roku Akademickiego 2017/18 odbędzie się w sobotę 14 października o godz. 16:00 w Filharmonii Pomorskiej im. Ignacego Jana Paderewskiego przy ul. A. Szwalbego 6 w Bydgoszczy. Od godz. 15:00 na parterze oraz w foyer będą czekały na Państwa stoiska promocyjne naszych Partnerów oraz zaprzyjaźnionych z nami Instytucji. Uroczystość rozpocznie występ Żeńskiego Chóru Kameralnego „Belcanto”. Wykład inauguracyjny wygłosi Rektor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego prof. dr hab. Jacek Woźny. W części artystycznej wystąpi Zespół Pieśni i Tańca „Ziemia Bydgoska”. Wstęp za okazaniem niebieskiego indeksu ASW lub czerwonego indeksu Kujawskiego UTW z pieczęcią opłaty za semestr zimowy roku akademickiego 2017/18. Pracownia Integracji Międzypokoleniowej przyjmuje wpłaty za semestr zimowy roku akademickiego 2017/18 od 1 do 29 września. Prosimy najpierw o uiszczenie opłaty w Recepcji KPCK i podejście z paragonem kasy fiskalnej do pokoju nr 4 w celu podbicia pieczęci w indeksie, uzupełnienia dokumentacji oraz odebrania harmonogramu wykładów właściwego dla swojej grupy. Plany zajęć, harmonogramy wykładów, listy zniżek oraz nieodebrane dyplomy będziemy wydawać od 1 do 29 września. 19.10.2017, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny. Spotkanie odbędzie się w ramach Klubu Poetycko-Wydawniczego „Arkona”

ne. Debiutowała w 1974 roku w Polskim Radio cyklem wierszy „Strefa pomylonych”. Przez wiele lat była pracownikiem warszawskich ZPR-ów, „Estrady” w Poznaniu i w Bydgoszczy. W stanie wojennym prowadziła kabaret „Klika”. Wydała ponad 20 publikacji zwartych: poetyckich, prozatorskich oraz popularno-naukowych. Od dwudziestu lat jest redaktor naczelną Miesięcznika Literackiego „Akant”. Pracuje obecnie w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Oddział Bydgoszcz. Z recenzji Jerzego Necio: Książka Jolanty Baziak sygnowana mianem „Baziaki. Pokolenia” i sentencją „Stara dusza pamięta o przodkach” wymyka się schematom. Autorka układa na naszych oczach mozaikę. Efekt tezauryzowania atomów przeszłości imponuje: korespondencja z krewnymi, podróże „do źródeł”, kwerenda archiwalna i internetowa, ekskursy literackie, lingwistyczna archeologia, genetyka… Dwunastoletni okres zataczania kręgów i dwuletnie stadium planowania ścieżek – oto rzadko spotykany wirydarz. 21.10.2017, godz. 10.00, Zespół Szkół Spożywczych, Toruńska 174 w Bydgoszczy, wstęp wolny

Międzywarsztatowy Konkurs Umiejętności Osób Niepełnosprawnych Uczestnicy Warsztatów Terapii Zajęciowej działających na terenie Bydgoszczy spotkają się w Zespole Szkół Spożywczych, by wykazać się swoimi talentami oraz nabytymi podczas zajęć sprawnościami. Będą rywalizować w zakresie m.in. malarstwa, wykonywania biżuterii, stolarstwa czy haftowania. W ramach uroczystości zaplanowany jest także Przegląd Artystyczny oraz wystawa ręcznie wykonanych przez uczestników prac. Organizatorami imprezy są Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy oraz Zespół Szkół Spożywczych. 26.10.2017, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Promocja książki Jolanty Baziak „Baziaki. Pokolenia”

XV Spotkanie z Historią u Hoffmana: Niepospolite kobiety II Rzeczypospolitej

Jolanta Baziak – poetka, eseistka, krytyk literacki, ukończyła studia polonistyczne, filozoficzne i teologicz-

Pracownia Dziedzictwa Kulturowego Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy zaprasza październik 2017 |

| 45

po wakacyjnej przerwie na XV Spotkanie z Historią, poświęcone tym razem wybitnym kobietom międzywojennej Polski. Niełatwo było żyć ówczesnym paniom w świecie zdominowanym przez mężczyzn, ale niektóre osiągnęły wysoki status społeczny i powszechne uznanie za sprawą osobistych talentów, wspartych urodzeniem, wykształceniem, majątkiem, wreszcie uśmiechem losu. Odsunięte zasadniczo od polityki, wyżywały się głównie na niwie społecznej i artystycznej, bywały też bohaterkami skandali. Sylwetki i życie wybranych kobiet tamtych czasów przybliży dr Katarzyna Grysińska-Jarmuła z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

Nowy, 21. numer „Miłośnika Teatru Lalek” już w październiku, serdecznie zapraszamy do lektury

Drodzy Miłośnicy. Bywa, że w teatrze lalkowym nie ma słów, muzyki… ale zgodzicie się chyba, że nie może w nim zabraknąć ruchu. Ten z kolei musi operować znakami czytelnymi dla widza. Ruch lalek nie powinien być przypadkowy, musi coś oznaczać i w dużej mierze decyduje o wymowie przedstawienia (pisaliśmy już o tym w jednym z wcześniejszych numerów „Miłośnika”). To oczywiste i niby to wiemy, a jednak… Oglądając prezentacje amatorskich grup lalkowych wciąż jeszcze zauważamy duże braki w tej materii. Najczęściej spotykanym błędem jest statyczne ilustrowanie gry przez stojące w miejscu i „potrząsane” lalki. Dlatego też, w trosce o nieustające dążenie do animacyjnej doskonałości, przypominamy najważniejsze zasady gry lalką. Miłej lektury! Barbara Sobotka, instruktor ds. teatru KPCK

PDF miłośnika już wkrótce do pobrania na http://www.kpck.pl/milosnik-teatru-lalek

inf. Jędrzej Kubiak

Klub Miłośników Australii i Oceanii 6.10.2017, godz. 17.00, Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego UKW, ul. Berwińskiego 4

Promocja książki „Konsul” Klub Miłośników Australii i Oceanii w Bydgoszczy i Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy zaprasza na spotkanie z mieszkającą od 1991 r. w Australii, dziennikarką, poetką, pisarką – Bogumiłą Żongołłowicz. Spotkanie związane jest z jej ostatnio wydaną książką pt. „Konsul”, bogato udokumentowaną biografią Władysława Noskowskiego (honorowy konsul generalny RP w Australii i Nowej Zelandii, sekretarz Jana Ignacego Paderewskiego, dziennikarz, krytyk muzyczny). Władysław Noskowski jest bratankiem znakomitego pedagoga i kompozytora, Zygmunta Noskowskiego, którego fortepian – dar narodu polskiego w uznaniu zasług kompozytora – znajduje się w Pałacu w Ostromecku. Spotkanie poprowadzi Marta Idzik. inf. Lech Olszewski

Bogumiła Żongołłowicz (ur. 9 XI 1955 r. w Słupsku) – dziennikarka, poetka, pisarka, dokumentalistka, edytorka. Absolwentka Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Słupsku (1978). Ukończyła Podyplomowe Studium Filologii Polskiej na Uniwersytecie Gdańskim (1984) i Podyplomowe Studium Dziennikarstwa i Edytorstwa, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, na Uni46 |

| październik 2017

wersytecie Warszawskim (1988). Pracowała w szkolnictwie i prasie regionalnej na Pomorzu. Kierownik słupskiego oddziału „Gońca Pomorskiego”, współpracownik Koszalińskiej Rozgłośni Polskiego Radia. Od 1991 r. mieszka w Australii. W Bogumiła Żongołłowicz 2003 r. doktoryzowała się z zakresu slawistyki na Macquarie University w Sydney. Debiutowała w 1983 r. poezją na łamach ,,Głosu Pomorza”. Jest autorką kilku książek: Lato w Surrey (1984); Andrzej Chciuk. Pisarz z antypodów (1999), Śmierci nie moje (2002), Kabaret Literacko-Satyryczny „Wesoła Kookaburra” (2004), O pół globu od domu. Obraz Polonii australijskiej w twórczości Andrzeja Chciuka (2007), Jego były „Czerwone maki”(2010) oraz kilkuset artykułów prasowych, które ukazały się w dziennikach i czasopismach krajowych i polonijnych, m.in. w „Kulturze” (Paryż), „Nowym Dzienniku” (Nowy Jork), „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza” (Londyn), „Polityce” (Warszawa). Zajmuje się badaniem losów Polaków w Australii po II wojnie światowej. Współpracuje z redakcjami Polskiego Słownika Biograficznego i Australian Dictionary of Biography oraz Radiem SBS. Członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. „Konsul” to mocno spóźniona książka. Ukazuje się w pół wieku po śmierci jej bohatera, zupełnie zapomnianego pomimo niezaprzeczalnych zasług. Warszawian. Dziennikarz, krytyk muzyczny i honorowy konsul generalny RP w Australii, Nowej Zelandii i Samoa Zachodnim. Hollywoodzki aktor i sekretarz Jana Ignacego Paderewskiego. Bratanek znakomitego pedagoga i kompozytora Zygmunta Noskowskiego. Znawca i wielki miłośnik opery.

Impresariat Artystyczny Adria brat Elisabeth poprzekomarzają się trochę jak zwykle. Puzonista Claude (Mateusz Banasiuk) oddany przyjaciel rodziny pochwali smaczne dania. Napiją się wybornego wina i pożartują. Anna (Malwina Turek) jest w ciąży, więc to zrozumiałe, że trochę się spóźni… Tak, do pewnego momentu będzie jak zawsze. Niestety, tym razem padnie to pytanie – „Czy macie już jakiś pomysł na imię?” Dobrze napisane, dowcipne dialogi, zaskakujące sekrety rodzinne bohaterów to komediowe atuty przedstawienia „Imię”, porównywanego często do „Boga mordu” (filmowa „Rzeź” Romana Polańskiego). Scenografia: Wojciech Stefaniak; Obsada: Małgorzata Foremniak, Malwina Turek, Szymon Bobrowski, Mateusz Banasiuk, Wojciech Malajkat 22.10.2017, godz. 19.00, Hala Łuczniczka

Kabaret Neo-Nówka – Kazik sam w domu

17.10.2017, godz. 19.00, Filharmonia Pomorska

Piwnica pod Baranami – Ta Nasza Młodość… Najpiękniejsze i największe przeboje o miłości, namiętności, czy tkliwości będą mogli Państwo usłyszeć w wykonaniu największych i najwspanialszych artystów Piwnicy pod Baranami: Mietek Święcicki, Tadeusz Kwinta, Miki Obłoński, Piotr Kubowicz, Maciek Półtorak, Tamara Kalinowska, Ola Maurer, Ewa Wnuk Krzyżanowska, Kamila Klimczak, Agata Ślazyk, Leszek Wójtowicz, Beata Czernecka Dorota Ślęzak i inni. Powrót do miłości spełnionej i niespełnionej chwila po chwili – problemem nie są ludzie i sytuacje, lecz myśl o nich. Piosenki te wprowadzą nas w romantyczny nastrój, pobudzą uczucia i przywołają wspomnienia. 20.10.2017, godz. 17.30 i 20.15 / Kinoteatr Adria

„Imię”, reż. Grzegorz Chrapkiewicz W domu Pierra (Szymon Bobrowski) i Elisabeth (Małgorzata Foremniak) panuje wesoła rodzinna atmosfera. Ich urządzony ze smakiem paryski apartament to miejsce akcji spektaklu „Imię”. Wieczorem gospodyni zaserwuje wyśmienite potrawy kuchni marokańskiej, pan domu zaimponuje gościom powiększonym o kolejne tomy księgozbiorem. Zdecydowanie zapowiada się udana kolacja. Pierre i Vincent (Wojciech Malajkat),

„Kazik sam w domu” to najnowszy program wrocławskiego Kabaretu Neo-Nówka. Tym razem mistrzowie ciętej riposty zabierają widzów w realistyczny świat codziennych obowiązków domowych. W tym programie, jak sam tytuł sugeruje, Neo-Nówka bierze na warsztat świat mężczyzn. Jest to niekonwencjonalna instrukcja obsługi współczesnego mężczyzny z której dowiemy się jak radzić sobie z facetem, jak facet sobie nie radzi i jak sobie z tym poradzić. Elementem spinającym cały program jest zgrabnie poprowadzona fabuła archetypowej polskiej rodziny. W programie nie zabraknie autorskich piosenek, które są stałym elementem koncertów i niewątpliwym atutem Neo-Nówki. Sami artyści nowy program streszczają jednym zdaniem: „Każdy jest Kazikiem swego losu”. Program jest zaskakujący, śmieszny i prawdziwy. Neo-Nówka nie zwalnia tempa i nie obniża lotów. Mistrzostwo w każdym calu. 23.10.2017, godz. 17.00 i 20.30, Opera Nova

„Między Łóżkami”, reż. Artur Barciś Wyobraźcie sobie, że tak kochacie swoje dziecko, że aby zdobyć pieniądze na jego studia godzicie się uprawiać seks na żywo w radiu. Wyobraźcie sobie, że na łożu śmierci może być bardzo zabawnie. Wyobraźcie sobie, że złodziej chce żeby go złapała policja. Wyobraźcie sobie, że ekscentryczna gwiazda rocka jest zwyklejsza od Was samych. Wyobraźcie sobie, że nieudolna striptiserka wzruszy Was do łez. Wyobraźcie sobie, że miłość… Nie, nie wyobrażajcie sobie tego wszystkiego. Obsada: Katarzyna Skrzynecka, Katarzyna Ankudowicz, Artur Barciś, Lesław Żurek, Radosław Pazura. Bilety na powyższe wydarzenia do nabycia w biurze Impresariatu Adria, ul. Piotra Skargi 13 oraz na stronie biletyna.pl Rezerwacja telefoniczna: 605 555 676 październik 2017 |

| 47

Otwarta Przestrzeń „Światłownia” 6.10.2017, piątek, godz. 18.00

Paweł Bronny – koncert Paweł Bronny muzyką interesuje się od najmłodszych lat. Poezją zaczął się interesować od 2002 roku i wtedy właśnie nagrał swój pierwszy projekt muzyczny. 13.10.2017, piątek, godz. 18.00

Paweł Szymański – koncert promujący płytę „Szpital Św. Jakuba”

20-22.10.2017, piątek–niedziela, wstęp wolny

Pięciolecie Światłowni 20.10.2017, piątek, godz. 18.00

Czerwony Tulipan Czerwony Tulipan – zespół złożony z pięciu artystycznych indywidualności: Stefan Brzozowski, Ewa Cichocka, Krystyna Świątecka, Andrzej Czamara, Andrzej Dondalski. Gościem specjalnym wieczoru będzie znany warszawski mistrz kuchni Janusz Łuniewski, który wspólnie z pizzerami Światłowni przygotuje urodzinową pizzę. 21.10.2017, sobota, godz. 16.00

Wolny mikrofon dla światłownianych artystów 22.10.2017, niedziela, godz. 16.00

Małgosia Lipińska i jej goście

Paweł Szymański – autor piosenek i człowiek orkiestra, grający m.in. na stalowej gitarze rezofonicznej i harmonijce ustnej. 14.10.2017, sobota, godz. 16.00, wstęp wolny

VII Festiwal Widzących Duszą „Muzyka otwiera oczy” godz. 16.00 – rozpoczęcie części konkursowej ok. godz. 19.00 – recital laureata poprzedniej edycji Agaty Zakrzewskiej

Małgosia Lipińska, fot. Urszula Styczyńska

Małgorzata Lipińska jest autorką tekstów i muzyki wielu ballad. Laureatka Festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie w roku 1990. Towarzyszyć jej będzie Grzegorz Bielawski z grupy Bez Idola. 27.10.2017, piątek, godz. 18.00 15.10.2017, niedziela, godz. 16.00, zaproszenia do odbioru w Światłowni

VII Festiwal Widzących Duszą „Muzyka otwiera oczy” Sala Manru, Opera Nova (ul. Focha 5) godz. 16.00 – koncert laureatów ok. godz. 17.00 – koncert Mariusza Lubomskiego z zespołem 48 |

| październik 2017

Tomek Olesiński i Mateusz Ulczok Tomek Olesiński – gitara, śpiew Mateusz Ulczok – akordeon Zaprezentują oni program najnowszej płyty pt. Wszystko się zmienia. Wstęp – cegiełka na Światłownię – 10 zł, niepełnosprawni, emeryci, studenci – 8 zł. www.swiatlownia.eu inf. Grzegorz Dudziński

WOKÓŁ TAŃCA

XII Europejskie Spotkania Artystyczne Festiwal Wielu Sztuk

BYDGOSZCZ – OSTROMECKO, 13-15 października 2017 roku inicjator i dyrektor artystyczny: prof. dr Barbara Marcinkowska; koordynator i tłumacz: Barbara Kozber; organizator: Fundacja Kalejdoskop Kultury; współorganizatorzy: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, Miejskie Wodociągi i Kanalizacja w Bydgoszczy, Akademia Muzyczna w Bydgoszczy Piątek, 13 października, Stara Hala Pomp (Muzeum Wodociągów), ul. Gdańska 242, Bydgoszcz, godz. 18.30 Koncert „Muzyka i Poezja”. Wykonawcy: Wojciech Wysocki – recytacja, Philippe Coutelen – skrzypce, Barbara Marcinkowska – wiolonczela, Agata Nowakowska-Gumiela – fortepian. W programie poezje Joanny Kulmowej oraz utwory: Ernest Bloch – Prayer, Nicolos Paganini – Cantabile, Claude Debussy – Wieczór w Grenadzie, Maurice Ravel – Habanera, Witold Lutosławski – Recitative e Arioso, Charles Dancla – Duo op 100 nr 3 na tematy opery „Wolny strzelec” C.M. Von Weber

PROGRAM

Sobota 14 października, Akademia Muzyczna w Bydgoszczy, ul. Słowackiego 7, Bydgoszcz, godz. 10.00-14.00 Master classes: Philippe Coutelen – skrzypce, Barbara Marcinkowska – wiolonczela i muzyka kameralna Sobota 14 października, Miejskie Centrum Kultury, ul. Marcinkowskiego 12, Bydgoszcz, godz. 18.00 Spotkanie z Krystyną Mazurówną – tancerką, byłą solistką Teatru Wielkiego w Warszawie i gwiazdą Casino de Paris, choreografem, dziennikarką w Nowym Yorku, pisarką – prowadzenie Urszula Guźlecka. W programie wernisaż zdjęć artystki, filmy dokumentalne, rozmowa, podpisywanie książek i niespodzianka… Niedziela, 15 października, Stara Hala Pomp (Muzeum Wodociągów), ul. Gdańska 242, Bydgoszcz, godz. 11.00 Koncert „Młode talenty” w wykonaniu uczestników master classes, akompaniament Agata Nowakowska-Gumiela Niedziela, 15 października, Pałac w Ostromecku, godz. 15.00 Koncert muzyki klasycznej, wykonawcy: Philippe Coutelen – skrzypce, Agata Nowakowska-Gumiela – fortepian. W programie utwory: W.A. Mozart – Sonata B dur nr K454, Krzysztof Penderecki – Tanz, Ernest Bloch – Nigun, Manuel de Falla – Taniec hiszpański Niedziela, 15 października, Pałac w Ostromecku, godz. 16.00 „Taniec orientalny” – występ brazylijskiej tancerki Anny Luisy Cabral i spotkanie z artystka Niedziela, 15 października, Stara Hala Pomp (Muzeum Wodociągów), ul. Gdańska 242, Bydgoszcz, godz. 19.00 FLAMENCO w programie: występ bydgoskiego zespołu „Danza del fuego” wraz ze Sławomirem Dolatą gitara. Następnie wystąpią słynni hiszpańscy artyści Manuel Delgado – gitara, Mencho Campos – śpiew, Aurelia Vidal – taniec.

październik 2017 |

| 49

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy

Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 11.00-17.00, sobota 10.00-14.00, poniedziałek i niedziela nieczynne / wystawa czynna do 28 października Bydgoska Akademia Fotografii / Dyplomy 2016/2017 Autorzy prac: Wanda Bihun, Patrycjusz Chmielewski, Beata Gill, Elżbieta Górska, Martyna Kłosowska, Anna Piszczek, Natalia Romel, Iarina Skliarova, Marta Stempowska, Artur Zasada.

Więcej szczegółów na stronie www.muzeumfoto. byd.pl w zakładce „lekcje”. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07. Anna Piszczek, z cyklu „Lato 2017”, fotografia

Początek października to ostatni dzwonek na zapisy do 9. edycji Bydgoskiej Akademii Fotografii (poziom podstawowy) oraz BAF MASTER (poziom zaawansowany). Z nami rozwiniesz umiejętności z zakresu analogowych i cyfrowych technik fotograficznych oraz cyfrowej obróbki obrazu. W roku akademickim 2017/2018 zajęcia eksperckie MASTER prowadzone będą w sześciu pracowniach, m.in. w pracowni fotografii portretowej, modowej i aktu oraz pracowni fotografii kreacyjnej i technik XIX-wiecznych. Wybierz specjalizację i zdobywaj wiedzę! Zapisy na stronie www.baf.byd.pl. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07.

Fotografowanie nie jest trudne Na horyzoncie jesienna odsłona warsztatów Studium portretu. W programie m.in.: oświetlenie i jego wpływ na charakter portretu, technika wysokiego i niskiego klucza, barwa, kontrast i głębia ostrości jako środki wyrazu, kadrowanie i komponowanie, retusz. Podsumowaniem zajęć jest wystawa zdjęć uczestników prezentowana w Muzeum Fotografii.

Lekcje fotografii

Zapraszamy szkoły, przedszkola i inne placówki edukacyjne do skorzystania z oferty zajęć dla dzieci i młodzieży. Lekcje fotografii rozwijają wyobraźnię oraz pobudzają do samodzielnego myślenia i twórczego działania. W stałej ofercie: Historia fotografii w praktyce, Z wizytą u fotografa – pozujemy do zdjęć, Znikające obrazy, Fotografia – zjawisko naturalne, Camera obscura – historia i współczesne zastosowania. Z nami złapiesz bakcyla! 50 |

| październik 2017

Joanna Johansson, fotografia

Zapisy na stronie www.muzeumfoto.byd.pl. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl oraz tel. 52 567 00 07.

Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Przemysły kreatywne szansą rozwoju miasta Katedra Przemysłów Kreatywnych zaprasza do udziału w konferencji naukowej, która odbędzie się w dniach 13-14 października w Wyższej Szkole Gospodarki. Uczestnikom zapewnimy możliwość wglądu w realne potrzeby sektora kreatywnego, który znajduje w Bydgoszczy coraz większe zainteresowanie. Konferencji towarzyszyć będzie debata z udziałem przedstawicieli lokalnych władz, instytucji kultury, organizacji pozarządowych oraz sektora kreatywnego, a także artystów i twórców. W programie także warsztaty fotograficzne oraz BDG Beat Session z udziałem kolektywu producenckiego Wax Eaters z Wrocławia. Więcej szczegółów na stronie www.kpk.byd.pl.

Akademia Kreatywności

Akademia Kreatywności została stworzona dla osób twórczych, które poszukują inspiracji, nowych dróg rozwoju i możliwości działania. Zapraszamy na zajęcia m.in. z rysunku, malarstwa, fotografii, architektury oraz desig-

nu. Wśród nowości: zajęcia z krytyki filmowej, kurs rysunku odręcznego, studia podyplomowe zarządzanie w przemysłach kreatywnych oraz zarządzanie kulturą, warsztaty ze szlachetnych technik fotograficznych. Więcej szczegółów na stronie www.apk.wsg.byd.pl w zakładce „Akademia Kreatywności”. Dodatkowe informacje: centrum@byd.pl oraz tel. 52 567 00 68.

Dom Kultury APK zaprasza

Prowadzimy nabór na zajęcia realizowane w roku szkolnym 2017/2018. Wśród nowości: – Mała ściema w ciemni fotograficznej – warsztaty performatywne z elementami fotografii dla dzieci (7-12 lat). W programie m.in.: wprowadzenie do fotografii, zabawy edukacyjne i działania przestrzenne. – Warsztaty fotografii poszukującej dla dzieci i młodzieży (12-18 lat). W programie m.in.: camera obscura, XIX-wieczne techniki fotograficzne, praca w studio i w ciemni, plenery. Zapisy na stronie www.domkultury.byd.pl. Dodatkowe informacje: dk@byd.pl oraz tel. 52 567 00 57.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 10.10.2017, godz. 16.00, teren MDK2 „Święto pieczonego ziemniaka” – impreza integracyjna na dobry początek roku szkolnego dla dzieci i rodziców – gry i zabawy, działania plastyczne, rozmowy o darach sadów, ogrodów, zagonów oczywiście przy cieple ogniska. 15.10.2017, godz. 17.00, Kościół –Osowa Góra IX Koncert dla Jana Pawła II „ Aby pamięć o Nim była wciąż żywa” – wystąpią uczestnicy zajęć wokalno-instrumentalnych MDK2. 27.10.2017 godz. 17.00, sala 22 „Koncert dla Siewy” – wieczór wspomnień o Andrzeju Siewaszewiczu, założycielu teatru Kaloryfer Impro

z udziałem jego wychowanków i przyjaciół. W programie poezja, muzyka i występ teatru. Turnieje szachowe: – 8.10.2017, godz. 9.30 – Drużynowe i Indywidualne Mistrzostwa Bydgoszczy – 8-9 października 2017, godz. 16.00 – Drużynowe i Indywidualne Mistrzostwa Bydgoszczy Szkół Podstawowych – 28-30 października 2017, godz. 9.00 – Otwarty Turniej Szachowy w ramach Mistrzostwa Polski Domów Kultury, Placówek Wychowania pozaszkolnego, UKS i OPP

Agencja Koncertowo-Wydawnicza „Good Crew” 20.01.2018, bilety: https://www.biletomat.pl/bilety/good-crew/

Orkiestra w Rytmie Disco Wystąpią topowe gwiazdy Disco Polo w towarzystwie Orkiestry Symfonicznej pod batutą Piotra Piątkowskiego. Na scenie zobaczymy Boys, Bayer Full, Piękni i Młodzi, Weekend, MixDance. Orkiestra w Rytmie Disco to fala nietypowych koncertów muzyki dance. Imprezy odbędą się w halach sportowo-widowiskowych miast: Bielsko-Biała, Kielce, Włocławek, Częstochowa, Płock, Toruń i Bydgoszcz. Na scenie zobaczymy gwiazdy młodego pokolenia oraz wykonawców, którzy od lat królują na listach przebojów. Usłyszymy takie utwory jak: „Majteczki w kropeczki”, „Jesteś szalona”, „Ona tańczy dla mnie”, „Serca dwa” czy „Ona jest taka”. Więcej informacji: http://orkiestrawrytmiedisco.pl/ inf. Adrianna Siemianowska

październik 2017 |

| 51

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 24.10.2017, godz. 18.00

Tuż obok – wystawa linorytów, Jacek Soliński

Bogdan Chmielewski, fragment realizacji WZÓR żywy obraz

12.10.2017, godz. 18.00

Otwarcie wystawy Bogdana Chmielewskiego pt. „WZÓR” Żywy obraz Bogdan Chmielewski,studia na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, dyplom w 1970 r. Uczestnik 146 wystaw i imprez artystycznych. Autor ponad 200 interdyscyplinarnych realizacji indywidualnych i zespołowych w Lucimiu w latach 1977-2008. Zajmuje się akcjami, działaniami plastycznymi i parateatralnymi, happeningiem, performance, instalacją, rysunkiem, żywymi obrazami, realizacjami tekstowymi. Członek „Grupy 111-Lucim”. Profesor na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Ważne etapy działalności artystycznej: Wyjście: Wystawa dworzec PKP – Bydgoszcz Główna; „Poezja na Dworcu” 1975, „Akcja Podróż” (1976); Przejście – zatrzymanie: „Akcja Lucim” (1977-78), Działanie w Lucimiu 1979; Powrót (nóstos): działania lucimskie, praca w Luciumiu i poza nim (1980-2007): Nóstos (tęsknota za domem) 1980; współudział w sformułowaniu programu 11 punktów „sztuki społecznej” (1980); Oikomancja – postawa, techniki lokalizacji oraz realizacji na przecięciu współrzędnych czasu i miejsca „domowskazów” (1991); „Bajki wizualne” (ponowne zaczarowanie świata) 1994; koncepcja „dobrego miejsca” (chrono-etno-eko-sacro-kosmo-topu) 1995; realizacje oikoniczne – kondensaty adoracyjno-kontemplacyjne (1992-2008); prognoza formacji. „nowi cisi” (2000)

Wypowiedzi: Piotr Siemaszko, Wojciech Banach i Bartłomiej Siwiec. Czytanie tekstów: Mieczysław Franaszek Codzienne przebudzenia, czyli sztuka przemijania Z upływem lat coraz podejrzliwiej przyglądam się tzw. „duchowi postępu”. Idee przenikające do świata kultury często wydają mi się problematyczne. Staram się, by ewangeliczne „tak” – „nie” chroniło mnie przed relatywistycznymi pułapkami. Z pełną świadomością omijam to wszystko, co w epoce postmodernizmu, w imię rozwoju, uzurpuje sobie prawo do „nowych racji”. Zasada, która głosi: ”Poznacie ich po ich owocach” okazuje się niezawodna. W tej optyce cierpliwość wyostrza widzenie. Wszystko znajduje się w ruchu, rzeczywistość nieustannie się przeobraża. Podobnie jest z każdym z nas. Codziennie po przebudzeniu, w jakimś sensie, „stajemy się” od nowa. Co jakiś czas wnikliwie przyglądamy się sobie analizując czy coś jest ważne, czy też nieistotne? Dlatego często wracam do pytania: jaki sens ma dziś zajmowanie się czymś, co nie przystaje do tej epoki, czyli grafiką warsztatową? Stało się to moim podsta-

WZÓR Obrazek rzewny Z dawnych lat Spłowiały jak kobierzec Wyblakło – kocham szczerze Jaśnieje – w nic nie wierzę Znak – replika Ziemia – falsyfikat Wznowiony komunikat Rączka małego Krzysia Pisze trzy słowa na dzisiaj Bogdan Chmielewski 21 III 2017 r. Jacek Soliński, Zamiatanie deszczu, linoryt 52 |

| październik 2017

wowym zajęciem, więc kolejne wypowiedzi mobilizują mnie do konfrontacji z teraźniejszością. Niejako wybudzają z letargu przyzwyczajeń stając się obroną tego, co jest mi bliskie. Najprościej byłoby odpowiedzieć, że w ten sposób, spisując raport o swoim przemijaniu, szukam stałości. Ale to chyba wyjaśnienie zbyt ogólnikowe. Zawsze chodzi o to, co jest „teraz”, w tej chwili, o aktualne przeżycie, które się w tej konfiguracji nie powtórzy. Dlatego piszę przypisy do kolejnych wystaw, czyli „mosty ze słów”, by iść dalej. Kto mówi „wszystko”, nie wyklucza niczego. Zagadkowo brzmiące zdanie karmelity bosego Ojca Otta od Aniołów stało się dla mnie cennym drogowskazem. Trudno jednoznacznie odpowiedzieć czym dzisiaj jest skupienie? Trzeba by stanąć na progu życia, które stanowi uwieńczenie „wszystkiego” i zatrzymać się w czasie. Oczywiście istnieją różne rodzaje skupienia, ale tu chodzi o kierunek podstawowy, o stan wnikliwej relacji siebie wobec świata. Aby tego doświadczyć potrzebny jest dobroczynny wpływ stanu zawieszenia. Bezczynność, bezruch, wycofanie, oddalenie. Wyzwolenie od

aktywności niepotrzebnej, hałaśliwej i w efekcie szkodliwej. Konieczny jest dystans do świata przeciążonego przekazem medialnym. Bierność wobec czegoś, co nie zasługuje na odpowiedź staje się najlepszą odpowiedzią. Dzięki temu „bezczynność” i „milczenie” okazują się twórcze, w nich można dokonać odkrycia. Mówiąc w najszerszym znaczeniu: „wszystko”, otwieramy się na to, co niewyobrażalne. Może zawierać się w tym słowie: Bóg i nicość a może Tajemnica albo absurd. Każdy w tym rozeznaniu pozostaje sam. W ten sposób konfrontujemy siebie z otoczeniem – ogarniamy je w takim zakresie, na jaki nas stać. Uprawiam swoje rytownicze rzemiosło z niezłomną nadzieją, że ta podróż dokądś mnie doprowadzi. Dokąd? Tu nie chodzi o miejsce, raczej o wnikliwe wpatrywanie się w świat i rozpoznanie tego, co istotne. W tym poszukiwaniu ważna pozostaje duchowa otwartość, by w powszedniości nie zgubić znaczenia słów z Ewangelii św. Mateusza: a oto tu jest coś więcej. Jacek Soliński

Pałac Młodzieży 1.10.2017, godz. 11.00 Weekendowy plac zabaw. Zapraszamy dzieci od 3 roku życia wraz z rodzicami do wspólnych zabaw animacyjnych, plastycznych, zręcznościowych i tanecznych. Dobra zabawa na pierwszym miejscu!!! Wstęp wolny. 9.10.2017, godz. 10.30 „Zygzak” – Zabawowy Klub Filmowy Malucha – dla grup zorganizowanych z przedszkoli. W programie polskie bajki animowane. Zapisy grup: Pałac Młodzieży – Krzysztofa Jagła, tel. 52 321 00 81 wew. 352. 10.10.2017 Warsztaty psychologiczne: Wielki mały człowiek Zapraszam serdecznie wszystkich rodziców, którzy pragną poszerzyć swoją wiedzę i umiejętności z zakresu budowania „zdrowego” poczucia własnej wartości u dzieci. Jak wychować mądrego człowieka, który zna swoją wartość, potrafi wskazać swoje zalety i zaprezentować je innym? Jak nie „przesadzić” i nie stworzyć małego Narcyza Egoisty? Kiedy i kto ma wpływ na poczucie własnej wartości dziecka? Spotkajmy się i wspólnie postarajmy się odpowiedzieć na te pytania. Wysokie, adekwatne poczucie własnej wartości jest jednym z najważniejszych predyktorów zdrowia psychicznego, poczucia szczęścia i satysfakcji w życiu naszych dzieci. Magdalena Dunajska – psycholog. 11.10.2017, godz. 11.00 Forum Olimpijczyków – Laboratorium zdolności. Tematyka spotkania: nauki ścisłe – matematyka i fizyka. Adresatami będą uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. W ramach konferencji odbędą się: – prezentacje dorobku naukowego uczniów - laureatów i finalistów olimpiad przedmiotowych z wiodących szkół ponadgimnazjalnych w Bydgoszczy. – prelekcje wygłaszane przez pasjonatów, badaczy nauk ścisłych, którzy swymi wystąpieniami zachę-

cą młodzież do poszerzania wiedzy i dążenia do sukcesu. Projekt realizowany w ramach programu „Zdolni znad Brdy”.

16.10.2017 godz. 9.00 Koncert Papieski. Od czasu śmierci Jana Pawła II co roku nasza placówka organizuje koncerty poświęcone pamięci Papieża-Polaka. Celem jest przybliżenie młodzieży nauczania papieskiego poprzez sztukę. Tegoroczny koncert odbędzie się w 39. rocznicę wyboru Jana Pawła II na stolicę piotrową, w nadzwyczajnym roku 100 -lecia objawień fatimskich. Wykonawcami będą młodzi artyści z Pałacu Młodzieży. Sala widowiskowa. Obowiązują zapisy grup: tel. 52 321 00 81 wew. 323. 17.10.2017, godz. 10.00 Spotkanie z cyklu: „W poszukiwaniu sensu, czyli wiwisekcja tekstów kultury. Jak czytać dzieła?” Wykład i zajęcia warsztatowe: Arcydzieła światowych mistrzów w Polsce poprowadzi Wojciech Kieler. Obowiązują zapisy grup: tel. 696 587 105. 20.10.2017, godz. 9.00 i 10.30 Porannik muzyczny – audycja muzyczna, pt. „W krainie jesiennych dźwięków”. Kontakt i zapisy: Patrycja Cywińska-Gacka, tel. 660 448 499. (Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja miejsc). 24.10.2017 godz. 9.30 Spotkanie filmoznawcze –spotkanie filmoznawcze dla szkół ponadgimnazjalnych. Temat: Historia kina polskiego – kino moralnego niepokoju. Pałac Młodzieży, sala 115, godz. 9.30. Zgłoszenia: dominik.wierski@palac. bydgoszcz.pl 25.10.2017, godz. 11.00 „Poszerzanie Horyzontów Myślowych”– wykład połączony z kreatywnymi warsztatami. październik 2017 |

| 53

Adresatami będą uczniowie szkół gimnazjalnych. Celem warsztatów jest przekazanie podstawowych informacji o Unii Europejskiej oraz o programach, sieciach informacyjnych i źródłach informacji poświęconych problematyce pracy w UE. Podczas spotkania zostaną wykorzystane takie metody pracy, jak: debata „za i przeciw”, burza mózgów, poker kryterialny, praca indywidualna i w grupach. Zajęcia organizowane są w ramach programu „Zdolni znad Brdy”, a poprowadzi je Joanna Wójtowicz (Koordynator Punktu Informacji Europejskiej Europe Direct – Bydgoszcz). Zgłoszenia prosimy kierować do Moniki Grzybowskiej, mail: tmg@palac.bydgoszcz.pl lub tel. 52 321 00 81 w. 333. 26.10.2017, godz. 9.30 Oblicza uzależnień – warsztaty profilaktyczne dla dzieci i młodzieży. Ideą spotkań jest ochrona dzieci i młodzieży przed wejściem w uzależnienia poprzez uczestnictwo w działaniach aktywizujących z wykorzystaniem zróżnicowanych form i metod pod kierunkiem wykwalifikowanych instruktorów. Zadanie jest współfinansowane przez Miasto Bydgoszcz i Województwo Kujawsko-Pomorskie. Brak wolnych miejsc.

27.10.2017, godz. 11.00 Zamieszanie – czyli mali artyści na wielkiej scenie – artystyczne spotkania dla dzieci. 27.10.2017 godz. 19.00 „Pałacowe planetarium” – prelekcje i pokazy nieba przez teleskop dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalistów. Zajęcia prowadzi Artur Wrembel. W razie niepogody całość zajęć w sali 209. 29.10.2017, godz. 11.00 „Zygzak” – Zabawowy Klub Filmowy Malucha Spotykamy się zawsze w ostatnią niedzielę miesiąca w sali kinowej Pałacu Młodzieży. Zygzak, to klub, w którym jest czas na oglądanie polskich bajek animowanych, jest rozmowa o filmach, taniec, konkursy, gry… a przede wszystkim jest czas na dobrą zabawę. Zapraszamy całe rodziny, a szczególnie rodziców z dziećmi od 2 do 8 roku życia. Bilet w cenie 15 zł. 29.10.2017, godz. 18.00 Zaduszki Big Bandowe – koncert złożony ze standardów jazzowych i utworów z gatunku muzyki rozrywkowej w aranżacjach na big band zagra zespół Jazz Big Band ’75 z Pałacu Młodzieży w Bydgoszczy. Przygotowanie zespołu – Piotr Dąbrowski. Miejsce koncertu: Klub Eljazz ul. Kręta 3 w Bydgoszczy. inf. Dominika Kosińska

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na filmowe seanse w październiku

Czwartek 5 października, godz. 19.30. Pokot, reż. Agnieszka Holland, Polska/Czechy/Niemcy/Słowacja/Szwecja 2017, 128 min Czwartek 12 października, godz. 19.30. Milczenie (Silence), reż. Martin Scorsese, USA 2016, 161 min Czwartek 19 października, godz. 19.30. Frantz, reż. François Ozon, Francja/Niemcy 2016, 113 min Czwartek 26 października, godz. 19.30. Klient (Forushande/The Salesman), reż. Asghar Farhadi, Iran/Francja 2016, 125 min

Cena karnetu: 24 zł; cena karnetu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 15 zł; cena biletu normalnego: 8 zł; cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 379. Bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem.

Dom Kultury MODRACZEK 5.10.2017, czwartek, godz. 18.00 wstęp wolny „Indianie Ameryki Północnej. Historia i dzień dzisiejszy”. Francuzi na kontynencie. Spotkanie poprowadzi: Adam Piekarski 6.10.2017, piątek, godz. 17.00 wstęp wolny Otwarcie wystawy „110 rocznica urodzin Astrid Lindgren” w ramach programu Struktury Kultury prezentujemy projekt „Magiczny świat literatury pomostem międzypokoleniowym i międzykulturowym” 12.10.2017, czwartek, godz. 18.00 wstęp wolny Kawiarnia Literacka – gość: KRYSTYNA GUDEL Poetka z Suchowoli, autorka wierszy dla dorosłych zgromadzonych w tomikach: „Sądy pozostawione”, „Stopy na ścieżkach”, „Tam się urodziły tęsknoty”, „Stąd” oraz zbiorek dla dzieci, „Którędy do domu?”. Współautorka zeszytów starobojarskich, „Ona” i „Pomiędzy zmierzchem a świtem”. Krystyna Gudel jest laureatką 54 |

| październik 2017

wielu konkursów literackich. Jej wiersze publikowano w antologiach i almanachach poezji. Współtworzyła także przewodnik po gminie Suchowola. Aktualnie pisze do gazetek lokalnych „Sami o Sobie” i „Biebrzańskim szlakiem” (szczególnie o Polakach wywiezionych na roboty do NieKrystyna Gudel miec lub na Syberię). Spotkanie poprowadzi: W. Barbara Jendrzejewska 19.10.2017, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Spotkanie z Latarnikiem. Spotkanie poprowadzi: Sławomir Krajewski 4, 11, 18, 25 października 2017, (środy), godz. 15.00 Spotkania tematyczne Klubu Seniora.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1

Dominika Piekarska

10.10.2017, wtorek, godz. 17.00

Wystawa prac uczniów Liceum Plastycznego w Bydgoszczy. 10 października 2017 roku o godzinie 17.00 w naszej Galerii MDK odbędzie się otwarcie wystawy malarstwa i projektów graficznych (plakaty, ilustracja książkowa) uczniów Liceum Plastycznego im. Leona Wyczółkowskiego. Stała współpraca między bydgoskim liceum a naszą galerią zaowocowała już wieloma wystawami, zarówno zbiorowymi, jak i indywidualnymi. Razem z artystą Bogusławem Kurasiem profesorem w Liceum Plastycznym w Bydgoszczy stwarzamy młodym adeptom sztuki możliwość zaprezentowania swoich prac szerszej pub-

Oliwia Górnikiewicz

liczności oraz pierwszej konfrontacji z widzem podczas wernisażu. Wielu młodych artystów, którzy wcześniej gościli w naszej Galerii, kończy dziś studia i wchodzi w dorosły świat sztuki. Wystawa potrwa do 20 października Opiekun Galerii MDK – Marek Goliński

Kultura w Zatoce Między modą a wodą, czyli Bydgoska Promenada

Warsztaty modelarsko-artystyczne dla młodzieży od 8 do 13 lat, prowadzenie: Zuzanna Wędrowska. Rezerwacje: 668 334 543, kosz zajęć: 50 zł – 3 dni (2 h).

Pastelowe warsztaty dla dzieci, młodzieży i seniorów

Uczestnicy poznają techniki i kierunki malarskie oraz zasady kompozycji. Prowadzenie: Waldemar Malinowski. Cena: 10 zł. Rezerwacje: 660 270 114. Organizator: Restauracja Zatoka, ul. św. Floriana 6a, tel. 52 322 12 23, kom. 660 270 114, www.zatoka.bydgoszcz.pl, e-mail: zatoka.bydgoszcz@wp.pl, www.facebook.com/rest.zatoka październik 2017 |

| 55

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 7.10.2017

20-22 października 2017

Warsztaty Śpiewnik polski – śpiewamy polskie piosenki

Program zajęć obejmuje elementarne wiadomości związane z naturalną emisją głosu, doskonalenie techniki i umiejętności wokalnych oraz podstawy akompaniamentu na fortepianie i gitarze. Cena: 50 zł, informacje dot. zgłoszeń na stronie internetowej WOAK. 14.10.2017

Uroczysty koncert z okazji 30-lecia Chóru Męskiego Copernicus

Chór Męski Copernicus obchodzi właśnie swoje 30-lecie. Z okazji tego jubileuszu śpiewacy zapraszają na uroczysty koncert, który odbędzie się w sobotę 14 października w Sali Wielkiej Dworu Artusa w Toruniu. Obok jubilata na scenie wystąpią też zaproszeni goście: Agnieszka Olszewska (sopran) oraz kwartet smyczkowy Infinito w składzie: Paulina Burczyńska (I skrzypce), Kinga Politowska (II skrzypce), Zuzanna Wiśniewska (altówka) i Klaudia Marzec (wiolonczela).

Chór Copernicus

18.10.2017, godz. 17.00

Pasja tworzenia. Malarstwo – spotkanie filmoznawcze z cyklu W pierwszym rzędzie Podczas spotkania zaprezentowane zostaną fragmenty filmów podejmujących temat malarstwa z perspektywy losów artysty.

Koncert Wiedeński 27.10.2017, godz. 19.00, Kinoteatr Adria. Bilety 80 zł: Kinoteatr Adria w Bydgoszczy (ul. Toruńska 30) pon.–pt. 9.00-17.00, rezerwacje tel. 52 371 27 39, grupy tel. 504 091 909. Bilety online: www.ebilet.pl oraz w sieciach: Empik, Saturn, Księgarniach PWN, Sklepach Muzycznych Riff

Gala Wiedeńska w Bydgoszczy Podczas gali usłyszą Państwo obdarzonych wspaniałymi głosami, fantastycznych solistów operowych. Towarzyszyć im będą wybitni, polscy kameraliści młodego pokolenia, występujący na co dzień z najlepszymi orkiestrami i dyrygentami w Polsce i Europie. 56 |

| październik 2017

Warsztaty Pedagogika zabawy w pracy z dziećmi i młodzieżą W programie warsztatów są różne metody pedagogiczne przydatne w animacji grupowej – od zabaw ułatwiających wejście w grupę i wzajemne poznanie, poprzez tańce integracyjne, techniki dyskusji, zabawy muzyczne i ruchowe po gry dydaktyczne. Cena: 80 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 6 października. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. Do 22.10.2017

Zgłoszenia na przegląd KATAR Teatr

Regulamin konkursu i formularz zgłoszenia dostępny jest na stronie internetowej WOAK. 28-29 października 2017 –

Warsztaty Magia głosu – twój dźwiękowy wizerunek W warsztatach uczestniczyć mogą wszyscy, którzy z racji wykonywanego zawodu kształtują wzorce dźwiękowego funkcjonowania w swoim otoczeniu: urzędnicy, nauczyciele, rzecznicy prasowi czy instruktorzy domów kultury. Program warsztatów obejmuje ćwiczenia uświadamiające, psychologiczne i fizjologiczne zasady rządzące prawidłowym korzystaniem z głosu jako narzędzia pracy. Cena: 80 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 13 października. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

Kolejne warsztaty i szkolenia:

– 17-19 listopada – warsztaty Organizacja imprez dla małej i dużej grupy, cena: 80 zł, termin zgłoszeń: 3 listopada; – 17-19 listopada – warsztaty teatralne Teatr – Muzyka – Ruch, cena: 80 zł, termin zgłoszeń: 3 listopada. inf. Kamil Hoffmann

www.woak.torun.pl Tej gali nie można przegapić, na scenie pojawią się laureaci międzynarodowych konkursów muzycznych, wirtuozi skrzypiec, fortepianu, wspaniali soliści polskiej estrady. Zabrzmią największe przeboje króla walca – Johanna Straussa, nie zabraknie także popisowych arii z najsłynniejszych operetek „Zemsta nietoperza”, „Baron cygański”, „Wesoła Wdówka”, „Księżniczka Czardasza” oraz „Kraina Uśmiechu”. Publiczność usłyszy m.in.: Walc „Nad Pięknym Modrym Dunajem”, Arię Barinkaya „Wielka sława to żart”, Duet wszech czasów „Usta milczą dusza śpiewa” czy polkę „Tritsch-Tratsch”. Koncert programowo nawiązywał będzie do tradycyjnych gali i noworocznych koncertów, odbywających się w Wiedniu. Zapraszamy serdecznie! inf. Jędrzej Tomczyk

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 7-8 października 2017, godz. 10.00, Sala sportowa przy ZS 28, ul. Kromera 11 Xvi Otwarte Mistrzostwa Bydgoszczy we Florecie Dziewcząt i Chłopców do lat 14 Wystawa: Szermierka w obiektywie Floret to pasjonująca dyscyplina olimpijska. Pojedynek dwóch osób, w których liczy się precyzja, zwinność i talent. A każde spotkanie na planszy to nauka i bogatsze doświadczenie; starcie nadziei i wiary, którym towarzyszy świadomość, że wystarczy ułamek sekundy, by odwrócić losy rywalizacji… Piękno rywalizacji damskiej oraz męskiej we florecie ukaże wystawa fotograficzna wychowanków sekcji fotograficznej z Młodzieżowego Domu Kultury nr 5 w Bydgoszczy. Będzie ona wzbogacona o wyjątkowe fotografie z poprzedniej, jubileuszowej edycji. Wstęp wolny. 9.10.2017, Arthol Galeria Wystawa fotograficzna – Autoprezentacja

sobą nauki przedmiotów ścisłych, a zarazem nauk humanistycznych. Dzięki ich połączeniu fotografia staje się barwną opowieścią w której łączona jest przyjemność tworzenia z poszerzeniem wiedzy i umiejętności. Jest to magia, czerpiąca z nauki, a obraz uchwycony przedstawia ulotność chwili… chcesz wiedzieć więcej … Zapraszamy :) 9, 11, 12 października 2017, godz. 9.00-12.00, Fordońska Piwnica ARTMUZA 5 Koncert Muzycznej Sceny „Muzyka na nieboskłonie”. Zabrzmi słynna Sonata Księżycowa Ludwiga van Beethovena, znane kołysanki oraz wiele „ kosmicznych” utworów w wykonaniu zaproszonych artystów – muzyków. Rezerwacja: M. Litwin-Dyngosz 604 148 144 21.10.2017, godz. 11.00, Arthol Galeria Spotkanie z cyklu „Ze sztuką na Ty” – polska sztuka na świecie. 27.10.2017, godz. 17.00, Arthol Galeria Międzynarodowy Dzień Animacji – Grafika 3D W tym roku Pracownia Multimedialna MDK 5 pokaże prace wykonane w grafice 3D, w programie Blender. Będą to modele statków kosmicznych, zabawek, domów oraz krótkie animacje. Na wystawie będzie można poznać historię grafiki trójwymiarowej, jak powstawała i się rozwijała aż po dzień dzisiejszy. Poprzez wystawę chcemy zwrócić uwagę na to, że w zasięgu ręki każdego młodego adepta grafiki jest wspaniałe narzędzie – program Blender, zupełnie darmowy (open source), który służy do zaawansowanej produkcji i animacji grafiki 3D.

Prezentacja prac uczestników koła Foto MDK5 w której to wychowankowie mogą podzielić się z innymi tym co już sprawia im przyjemność. Sami decydują o tematyce, a pod czujnym okiem instruktora Agaty Faszczy wzbogacają umiejętności techniczne. Fotografia to obszerna dziedzina sztuki łącząca ze

Klub „ODNOWA” 4.10.2017, środa, godz. 17.30 Zumba dla dzieci 5.10.2017, czwartek, godz. 15.30 Zabawa taneczna w Klubie Seniora „Kalina” 10.10.2017, wtorek, godz. 16.00 „Światła miast” – zabawy plastyczne dla dzieci 11.10.2017, środa, godz. 17.30 Zumba dla dzieci 12.10.2017, czwartek, godz. 15.30 Zabawa taneczna w Klubie Seniora „Kalina”. 16.10.2017 poniedziałek, godz. 17.00 Wierszem o egzystencji człowieka i jego wnętrzu duchowym opowiada tomik Roberta Kużdowicza „Rozważania o Bogu, świecie i człowieku 3”. Prowadzenie

28.10.2017, godz. 10.00-11.30 „Witaminy na talerzu” – zajęcia otwarte dla dzieci i rodziców z Klubu Malucha. Wychowankowie wraz ze swoimi bliskimi będą układali na talerzu warzywno – owocowe kompozycje (w postaci motyli, słońca, pociągu itp.) Nie zabraknie także, po wspólnej degustacji – gier i zabaw integracyjnych. inf. Barbara Pszczółkowska

spotkania Jolanta Kowalska. Oprawa muzyczna Andrzej Haliniak i Michał Wełnicki. 17.10.2017, wtorek, godz. 16.00 „W królestwie Pani Kreski” – zabawy plastyczne dla dzieci 18.10.2017, środa, godz. 17.30 Zumba dla dzieci 19.10.2017, czwartek, godz. 15.30 Zabawa taneczna w Klubie Seniora „Kalina”. 23.10.2017, poniedziałek, godz. 16.00 Otwarty Turniej Warcabowy dla dzieci i dorosłych 24.10.2017, wtorek, godz. 16.00 „Srebrne rybki” – zabawy plastyczne dla dzieci 26.10.2017, czwartek, godz. 15.30 Zabawa taneczna w Klubie Seniora „Kalina” www.klubodnowa.strefa.pl październik 2017 |

| 57

Miejskie Centrum Kultury 11.10.2017, środa, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny

Drums Fusion / DrumCenter: warsztaty perkusyjne z Maćkiem Gołyźniakiem

Fryderykiem 2017 w kategorii fonograficzny debiut roku. Płyta utrzymana jest w klimacie muzyki rozrywkowej lat 50. i 60., czyli okresu, który najbardziej inspiruje Piotra. 13.10.2017, piątek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 55 zł (w przedsprzedaży) / 65 zł (w dzień koncertu), do nabycia: TicketPro.pl, sklep Muzyka (ul. Śniadeckich 50), kasa MCK

Muzyczne Smaki vol. 27: Strachy Na Lachy – promocja nowej płyty Strachy Na Lachy to formacja powołana przez Grabaża i Kozaka, założycieli Pidżamy Porno. Pierwszy skład uzupełnili basista Lo z Inri oraz Mariusz Nalepa, gitarzysta zespołu Na Górze.

Drums Fusion warsztaty Sorry Boys, fot. Karo Lewandowska

Maciek Gołyźniak – jeden z najbardziej szanowanych i rozpoznawalnych perkusistów polskich ostatnich lat. Z sukcesami dzieli działalność sesyjną z pracą nad własną muzyką i w zespołach. Koncertował w USA, Kanadzie, Japonii, Indiach, na Islandii i w całej Europie. 12.10.2017, godz. 18.00, barka „Lemara”

Poprzemysłowy krajobraz Bydgoszczy – wystawa fotograficzna Grupy AF13

15.10.2017, niedziela, godz. 10.30, sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny

Światowy Dzień Choroby Alzheimera W Polsce z powodu otępienia choruje ponad 400 tys. ludzi, a połowa z nich cierpi na najczęstszą postać otępienia – chorobę Alzheimera – objawiającą się narastającym otępieniem umysłowym, a wynikającą z zanikania komórek nerwowych mózgu. Mimo postępu wiedzy medycznej, ciągle nie są jasne przyczyny jej występowania, a leczenie nadal nie przynosi oczekiwanych skutków. Naukowcy twierdzą, że aktywność intelektualna i zdrowy tryb życia mogą opóźnić pojawienie się choroby. O rozpoznawaniu objawów, zapobieganiu, opiece i postępowaniu z chorymi mówić będą lekarze i psychologowie związani z bydgoskim NZOZ Dom Sue Ryder. Spotkanie zakończy projekcja filmu Richarda Glatzera Motyl Still Alice. Po zakończeniu zapraszamy na konsultacje z lekarzami i psychologami. 16.10.2017, poniedziałek, godz. 9.30 i 11.30. Zgłoszenia grupowe – tel. 603 11 60 44 lub e-mail: mietekteatr@op.pl

Konwersatorium o szkodliwości palenia tytoniu i innych używkach AF13 to grupa fotografów i fotografików z różnych zakątków Polski, artyści zrzeszeni w Stowarzyszeniu Twórców FOTOKLUB RP i wielu lokalnych stowarzyszeniach. 12.10.2017, czwartek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 45 zł, do nabycia: Fanaberia, ul. Gdańska 13; MCK, ul. Marcinkowskiego 12-14; oraz online: bileterka.com, biletyna.pl, ebilet.pl, kupbilecik.pl

Piotr Zioła – koncert Piotr Zioła to młody wokalista i kompozytor charakteryzujący się niezwykle oryginalną barwą głosu. Jego debiutancki album Revolving Door został nagrodzony 58 |

| październik 2017

W programie spektakl teatralny pt. O szkodliwości palenia tytoniu według A. Czechowa w wykonaniu Mieczysława Giedrojcia w reż. Stanisława Otto-Miedziewskiego oraz wykład prof. dra hab. Daniela Kalinowskiego pt. Używki w literaturze połączony z prezentacją multimedialną. Konserwatorium przeznaczone jest dla uczniów klas 3 gimnazjum oraz szkół średnich. 22.10.2017, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 15 zł ulgowy, 18 zł normalny

Bydgoski Teatr Lalek Buratino Krzesiwo – PREMIERA Spektakl dla dzieci powyżej 6. roku życia.

F estiwal T eatr ó w I mpro piątek, 6.10.2017, Szpulka MCK 3 — 2 — 1 — ODPALAMY! sobota, 7.10.2017 godz. 18.00, sala widowiskowa MCK wymyWammy – Świat równoległy (Bydgoszcz) Miks Impro – kosmos ogarnia The School of Night Impro Atak - Improwizowana komedia muzyczna (Łódź) The School Of Night (Londyn) godz. 22.00, Szpulka MCK Zorak - PARTYYYYYYY niedziela, 8.10.2017 godz. 18.00, sala widowiskowa MCK Improkracja – Bestseller (Wrocław) Miks Impro – kosmos ogarnia Mateusz Płocha Hurt Luster – Harold (Warszawa) Ohana (Europa) godz. 21.30, Szpulka MCK DJ Mazurek Improfilmmusic - CELEBRACJA organizator

Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12, tel. 519 346 586 październik 2017 |

| 59

P R O G RA M 19.10.2017, czwartek godz. 19.00, Bydgoskie Centrum Sztuki, ul. Jagiellońska 47 (budynek przy Focus Mall) Dorota Nieznalska (PL) Akcja in situ: Pożar w szpitalu psychiatrycznym

AFTERPARTY: godz. 23.00, MÓZG, ul. Parkowa 2 DJ Papa Zura (PL) WARSZTATY: MCK w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12-14

godz. 20.00, Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy, ul. Gdańska 20 Soft Revolvers by Myriam Bleau (CA) BNNT (PL)

godz. 16.00 Tomek Mirt – sytezatory modularne – warsztat_ spotkanie

godz. 22.00, MÓZG, ul. Parkowa 2 MIRT (PL) – wernisaż wystawy + koncert

godz. 17.00 BACKSPACE DUO – improwizacje z komputerem – warsztaty muzyczne

FILMY: MCK w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12-14 godz. 18.00 Wewnętrzne życie (Alive Inside), reż. Michael RossatoBennett, USA 2014, 78 min godz. 19.30 Serce psa (Heart of a Dog), reż. Laurie Anderson, Francja, USA 2015, 75 min godz. 21.00 Manifesto, reż. Julian Rosefeldt, Austria, Niemcy 2017, 130 min

20.10.2017, piątek

MCK w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12-14 godz. 18.00 Pokaz wybranych filmów z portugalskiego festiwalu filmowego Punto y Raya oraz spotkanie z jego kuratorami godz. 20.00 Hello Hello Hello: Lee Ranaldo: Electric Trim, reż. Fred Riedel i Jerry Fried, USA 2017, 76 min godz. 21.30 Lawrence English presents The Visitors (AU) godz. 22.30 LOTTO + Dawid Gąsiorek (PL)

21.10.2017, sobota

MCK w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12-14 godz. 17.30 Filharmonia na wysypisku (Landfill Harmonic), reż. Brad Allgood & Graham Townsley, USA 2015, 84 min godz. 19.00 Po tamtej stronie (The Other Side of Hope), reż. Aki Kaurismäki, Finlandia, Niemcy 2017, 98 min godz. 21.00 Joasihno (DE) godz. 22.00 Ex-Easter Island Head (GB) AFTERPARTY: godz. 23.00, MÓZG, ul. Parkowa 2 Burn Reynolds (PL) WARSZTATY: godz. 16.00, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12-14 Lawrence English – Radykalny słuchacz – mistrzowskie warsztaty z odsłuchu i powstawania nagrań terenowych

Ws t ę p n a w s z y s t k i e w y d a r z e n i a j e s t b e z p ł a t n y 60 |

| październik 2017

29.10.2017, niedziela, godz. 10.30, sala kinowo-widowiskowa. Wstęp wolny. Zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl

Zatańcz ze mną, mamo, tato Zajęcia dla dzieci od lat 5 z opiekunami. Nauka prostej choreografii utrzymanej w stylu flamenco z elementami tańca współczesnego. Prowadzenie: Dorota Dzięcioł – tancerka i instruktorka flamenco.

Artystyczny Uniwersytet Trzeciego Wieku „Agora Nestora” 10.10.2017, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa – inauguracja roku akademickiego 24.10.2017, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa – wykład

Międzynarodowy Dzień Animacji W programie zestawy filmów krótkometrażowych z całego świata. Sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny 29.10.2017, niedziela, godz. 12.00 – seans dla dzieci 30.10.2017, poniedziałek, godz. 18.15 – seans dla dorosłych 31.10.2017, wtorek, godz. 20.30 – seans dla dorosłych

29.10.2017, MCK w Bydgoszczy

Bydgoszcz Movie Ukraina 2017 Inicjatorem przeglądu jest stowarzyszenie Klub Przyjaciół Ukrainy z Bydgoszczy, które realizuje polsko-ukraińskie projekty kulturalno-humanitarne. Ostatnim było stworzenie w kooperacji z Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Kultury i Rekreacji w Mroczy filmu fabularnego pt. Świadectwo Witosława, w którym zagrali uczniowie ze szkół z Czerka i Mroczy. Obraz powstał w ramach programu Polsko-Ukraińskiej Wymiany Młodzieży Narodowego Centrum Kultury. – 14.00–14.45 – bajki ukraińskie – 15.00–15.45 – integracja dzieci poprzez zabawę – 16.00–16.45 – przywitanie gości i projekcja filmu Świadectwo Witosława, reż. Justyna Misterkiewicz-Hamowska, zdjęcia Pavel Gladkov – 16.45–18.45 – projekcja filmu Gniazdo turkawki, reż. Taras Tkaczenko, zdjęcia Olexandr Zemlyanyj Ukraina 2013, 110’ – 18.45–20.00 – poczęstunek: barszcz ukraiński i lampka wina – 20.00–22.00 – projekcja filmu Bracia. Ostatnia spowiedź, reż. Wiktoria Trofimenko, zdjęcia Yaroslav Pilunskiy, Ukraina 2013, 120’ 2.10.2017, godz. 20.00 Pokolenia, reż. J. Zaorski – seans oraz spotkanie z reżyserem Pokolenia to pełnometrażowy film fabularno-dokumentalny, zrealizowany z okazji jubileuszu wrocławskiej

Wytwórni Filmów Fabularnych. To historia współczesnej Polski opowiedziana za pomocą fragmentów dzieł realizowanych w WFF. Z 450 tytułów powstałych we Wrocławiu reżyser wybrał blisko 40. Ich fragmenty, poczynając od Pokolenia Wajdy, przez filmy Chęcińskiego, Hasa, Kutza, Polańskiego, aż po Holland, Kieślowskiego, Marczewskiego, Zanussiego i wielu innych układają się w opowieść o Polakach od czasu okupacji hitlerowskiej, przez terror czasów stalinowskich, „naszą małą stabilizację”, marzec ’68, niespełnione nadzieje epoki gierkowskiej, stan wojenny, aż po wybory 4 czerwca 1989. Przewodnikiem po współczesnej Wytwórni i po Wrocławiu jest… Zbyszek Cybulski. 10.10.2017, godz. 20.30 Fugazi – centrum wszechświata, reż. Leszek Gnoiński – seans i spotkanie z reżyserem oraz producentem filmu Fugazi – centrum wszechświata to dokumentalno-animowany film przedstawiający krótką, acz burzliwą historię jednego z pierwszych prywatnych niezależnych klubów muzycznych w wolnej Polsce, uznawanego w tamtym czasie za największe tego typu miejsce w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Polska przełomu dziesięcioleci zmieniała się nie do poznania. Wyrwana z marazmu lat 80. i stanu wojennego, otworzyła się na kapitalizm i z dnia na dzień Polakom zaczynało się żyć coraz lepiej. Przedsiębiorczość kwitła, zaczęły powstawać nowe kluby, w których pojawiała się rockowa brać stolicy i całej Polski. Tak powstało legendarne Fugazi – miejsce spotkań, koncertów, imprez i wydarzeń kulturalnych. Fugazi było też czymś więcej – dla wielu osób niemal drugim domem. Bo przecież to ludzie tworzą atmosferę klubu, a ta była niezwykła. W Fugazi muzyka grała non stop, codzienne odbywały się koncerty i spotkania. Klub wyróżniał się też niesamowitym wystrojem – gości witał 14-metrowy bar w kształcie gitary, a w głównym holu stał… autobus „ogórek”. Fugazi funkcjonował niecały rok, ale w tym czasie stał się najważniejszym muzycznym miejscem w Warszawie. Odbyło się w nim około 150 koncertów, podczas których zagrało blisko 350 wykonawców – niemal wszystkie ówczesne gwiazdy polskiego rocka, takie jak Kult, Maanam, Acid Drinkers, Armia, Tadeusz Nalepa, Voo Voo i setki innych. 15.10.2017, godz. 18.00 Happy Olo, reż. Krzysztof Paweł Bogocz, Marcin Macuk – seans i spotkanie z twórcami filmu Dokumentalny film drogi, przedstawiający sylwetkę Aleksandra Doby, który w wieku 67 lat przepłynął samotnie Atlantyk kajakiem napędzanym tylko siłą mięśni. Ten niezwykły wyczyn uhonorowano wieloma nagrodami, z tytułem Podróżnika Roku magazynu „National Geographic” na czele. Nieznany szerzej emeryt z Polic stał się bohaterem i inspiracją dla rzeszy osób na całym świecie, co sam Aleksander Doba komentuje z właściwym sobie dystansem. Film jest pełen refleksji i anegdot, a przede wszystkim jest swego rodzaju apoteozą optymizmu i dążenia do realizacji marzeń. październik 2017 |

| 61

fot. Andrzej Gawroński

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 1.10.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp: 15 zł, ulgowy: 10 zł

Miniatures – Tomasz Betka & Tatsuro Yokoyama

Tomasz Betka – pianista, kompozytor i producent muzyczny. Znany ze swoich nastrojowych, eleganckich i bogatych w emocje koncertów, podczas których promuje utwory z ostatniej płyty zatytułowanej Miniatures.

8.10.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Chór Canto Alegre z Cuxhaven Nazwa zespołu Canto Alegre pochodzi z języka hiszpańskiego i znaczy: canto – śpiew, alegre – wesoły. Jest ona mottem naszego chóru, bowiem co tydzień od piętnastu lat z radością spotykamy się przy wspólnym śpiewie. Nasz program jest klasyczny, ale urozmaicony. W repertuarze znajdują się utwory chóralne od epoki baroku po muzykę nowoczesną, m.in.: Beethovena, Brahmsa, Schumana, Hindemitha. Z okazji jubileuszu 500-lecia Reformacji włączyliśmy do programu utwór „Pani Muzyka śpiewa”, którego słowa napisał Marcin Luter. Śpiewany o chwale bożej, o radości i miłości w naszym życiu. Jeden utwór poświęciliśmy najpiękniejszemu symbolowi miłości – kwiatu róży. Nasz chór kocha podróże i wspólne występy z innymi wykonawcami. Ostatni koncert w Polsce miał miejsce we Wrocławiu w 2015 roku, występowaliśmy również w Świdnicy i Jaworze. Chętnie współpracujemy z innymi chórami i mamy już wiele wspaniałych spotkań za sobą” – podkreślają chórzystki i chórzyści. 13.10.2017, piątek, godz. 18.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Koncert TransMemories i premiera płyty The Sound History of the Earth – Grzegorz Pleszyński i Krzysztof Ostrowski (Freeze)

Tatsuro Yokoyama – jest Japończykiem. Naukę gry na fortepianie rozpoczął w wieku 7 lat, następnie ukończył Uniwersytet Musashino na Muzycznym Wydziale Instrumentalnym w klasie fortepianu. Jeszcze podczas studiów pianistycznych zaczął komponować, improwizować i koncertować z własnym repertuarem w Tokio. 62 |

| październik 2017

Płyta The Sound History of the Earth nagrana została w 2014 r. w Pałacu Nowym w Ostromecku. Dźwiękami ukazuje historię naszej planety. Grzegorz Pleszyński – mieszka w Berlinie i Bydgoszczy. Eksperymentuje ze sztuką wizualną i dźwiękiem. Dźwięki wydobywa z dwóch trąbek, skonstruowanych z węży paliwowych, lejka kuchennego i ustników. Krzysztof Ostrowski – muzyk i producent z Bydgoszczy. Występując jako Freeze gra muzykę, którą

najlepiej charakteryzują pojęcia: techno, eksperyment, improwizacja.

ruchu, gry na instrumentach czy melorecytacji. Angażują dzieci do wspólnej zabawy. Celem zajęć jest umuzykalnianie i rozwijanie zainteresowań muzycznych. 22.10.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, bilet normalny: 15 zł, ulgowy: 10 zł

Akademia w pałacu Wykonawcy: Wiesław Bednarek – baryton, studenci klasy śpiewu, Adam Rogala – fortepian. Wiesław Bednarek – z pochodzenia zduńskowolanin, przez niemal ćwierć wieku był pierwszoplanowym barytonem w gronie solistów Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie, a w latach 1979–1985 również Teatru Wielkiego w Łodzi. Podczas swej wieloletniej kariery wystąpił w ok. 1000 przedstawień na deskach macierzystego teatru, śpiewając największe role barytonowe światowego repertuaru operowego. W roku akademickim 2012/2013 został profesorem nadzwyczajnym Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, obejmując tam klasę śpiewu na Wydziale Wokalno-Aktorskim, a w roku 2016/2017 został nominowany na stanowisko Kierownika Katedry Wokalistyki. 15.10.2017, niedziela, Pałac Nowy, wstęp wolny

XII Europejskie Spotkania Artystyczne: Festiwal Wielu Sztuk pn. WOKÓŁ TAŃCA godz. 15.00 – Koncert muzyki klasycznej wykonawcy: Philippe Coutelen – skrzypce, Agata Nowakowska-Gumiela – fortepian. W programie utwory: W.A. Mozart – Sonata B dur nr K454, Krzysztof Penderecki – Tanz, Ernest Bloch – Nigun, Manuel de Falla – Taniec hiszpański. godz. 16.00 – „Taniec orientalny” – występ brazylijskiej tancerki Anny Luisy Cabral i spotkanie z artystką Program Festiwalu na str. 49

29.10.2017, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, bilet normalny: 15 zł, ulgowy: 10 zł

Koncert Mateusz Gawęda Trio Mateusz Gawęda – fortepian Alan Wykpisz – kontrabas Grzegorz Pałka – perkusja

22.10.2017, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy, opiekunowie – wstęp wolny, dzieci – 10 zł

Kasztanowa muzyka – poranek muzyczny z cyklu Akademia Dzieciom Prowadzące wykorzystują metodę aktywnego słuchania, polegającą na dodaniu do muzyki elementów

Mateusz Gawęda Trio jest to jeden z kilku zespołów reprezentujących awangardową odsłonę krakowskiej sceny jazzowej. Zespół wykonuje swój autorski program, złożony przede wszystkim z kompozycji Gawędy, inspirowanych wszelkimi gatunkami muzycznymi, głównie jednak jazzem lat 60-tych, europejską muzyką XX wieku oraz muzyką współczesną. Słowa które najlepiej mogłyby opisać muzykę zespołu to świeżość, dojrzałość, brzmienie, zabawa i ciemność. Muzycy wydali w 2016 roku płytę Overnight Tales za którą, poza licznymi pozytywnymi recenzjami, zostali nominowani do nagrody Fryderyki 2017 w kategorii Muzyka Jazzowa – Fonograficzny Debiut Roku. Album został wydany zarówno na płycie CD jak też w wersji winylowej. październik 2017 |

| 63

Galeria Wspólna do 13.10.2017

Mieczysław Wasilewski – Plakaty i rysunki 19.10.2017, godz. 19.00, ul. Batorego 1/3

Artes Liberales – wystawa malarstwa Jana Szczepkowskiego – wernisaż Jan Szczepkowski – artysta malarz. Urodził się 7 lipca 1975 roku w Sanoku, gdzie obecnie mieszka i pracuje. Pochodzi z rodziny o silnych tradycjach artystycznych (najbardziej znanym przodkiem artysty jest z pewnością jego imiennik, jeden z najsłynniejszych przedwojennych rzeźbiarzy polskiego okresu art déco). W 2003 roku ukończył ASP im. Jana Matejki w Krakowie, uzyskując dyplom

Jan Szczepkowski, Nieruchoma kurtyna, 2017, olej, płótno, 180×180 cm

z malarstwa w pracowni prof. Jacka Waltosia. Zajmuje się malarstwem pracą pedagogiczną oraz konserwacją zabytków. W latach 1990–1995 uczęszczał do Liceum Sztuk Plastycznych im. Tadeusza Brzozowskiego w Krośnie na kierunku formy użytkowe. W latach 1998–2003 studiował na ASP im. Jana Matejki w Krakowie na Wydziale Malarstwa, w pracowniach: malarstwa prof. Jacka Waltosia (dyplom) i prof. Grzegorza Bednarskiego, rysunku prof. Janusza Orbitowskiego oraz drzeworytu prof. Zbigniewa Lutomskiego. Zajmuje się malarstwem, pracą pedagogiczną oraz konserwacją zabytków. Szczepkowski jest laureatem wielu nagród artystycznych: „Jesienne Konfrontacje”, Rzeszów 2013 – Nagroda Dyrektora BWA Rzeszów; 11. Biennale Plastyki Krośnieńskiej, BWA Krosno 2011 – drugie miejsce; „Obraz, Grafika, Rysunek, Rzeźba Roku 2009”, Rzeszów 2009 – pierwsze miejsce; nagroda Marszałka Województwa Podkarpackiego; Triennale Malarstwa Srebrny Czworokąt, Przemyśl 2009 – Nagroda Prezydenta Przemyśla. Artysta brał udział w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych, zarówno w kraju, jak i za granicą. Najnowsze obrazy artysty przepełnione są hermetyczną symboliką i licznymi odniesieniami do historii, tradycji, filozofii i dziejów sztuki. Pojawia się w nich niespotykany dotąd autotematyzm. Wszechobecny dotychczas erotyzm teraz ujawnia się jedynie na marginaliach i w didaskaliach. W swoim najnowszym cyklu Jan Szczepkowski snuje rozważania na temat miejsca, roli i posłannictwa artysty/twórcy w nowoczesnym świecie. Filozofowie, pianiści, arystokraci myśli, poeci i astronomowie – przedstawiciele współczesnych artes liberales, pędzą na bezgłowych koniach, a cel ich podróży pozostaje zagadką. Myśliciele o stoickim usposobieniu, geniusze stwarzający nową rzeczywistością pracą swych umysłów i dłoni – pozostają bezradni, gdy unosi ich prąd historii… Los jest ślepy. Jak my wszyscy, odgrywają oni swoje role w teatrze świata i nigdy nie poznają scenariusza w całości. Scena i widownia, świat realny i świat wykreowany na zawsze pozostaną oddzielone od siebie gęsto udrapowaną, zapraszająco uchyloną Nieruchomą kurtyną. Marcin Krajewski

4.10.2017, godz. 18.00

O współczesnym plakacie polskim spostrzeżeń kilka… – wykład Jerzego Brukwickiego Jerzy Brukwicki (ur. w 1945 r.) – krytyk sztuki, kurator wystaw, dziennikarz. Wieloletni szef warszawskiej Galerii Krytyków Pokaz. W latach 80. autor kilkudziesięciu wystaw niezależnych, m.in. „Polska Pieta”, „Czas smutku, czas nadziei”, „Obecność”, „Przeciw złu, przeciw przemocy”, pokazów indywidualnych Tadeusza Brzozowskiego, Wojciecha Kołyszki, Pawła Kowalewskiego, Jerzego Medyńskiego, Antoniego Rodowicza, Ryszarda Stryjeckiego, Andrzeja Wajdy i in., grafiki „Solidarności”; redaktor i wydawca pisma o kulturze niezależnej „Wybór”, redaktor podziemnego tygodnika społecznego „Przegląd Wiadomości Agencyjnych” , współpracownik wydawnictw NOWA, Przedświt, Pokolenie. Jan Szczepkowski, Lunatum, 2017, olej, płótno, 200×180 cm

64 |

| październik 2017