BIK 4/2018 by Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

kwiecień 2018

nr 4 (493) ROK XLIV ISSN 1232-4450, INDEX 38139x egzemplarz bezpłatny

BIK: Bydgoski Informator Kulturalny

Stanisław Soyka, fot. Adam Krause

Stanisław Soyka z zespołem

18.04.2018, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK (ul. Marcinkowskiego 12), wstęp: 80 zł, bilety do kupienia: Fanaberia, ul. Gdańska 13; kasa MCK oraz portal bileterka.com

kwiecień 2018 |

BIK | 1

ogłabym na przykład zacząć tak: „Kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata”, lecz to by było przewidywalne, prawda? Podobnie jak przewidywalne i nieuniknione jest to, że po marcu zawsze niechybnie następuje kwiecień, po nim zaś maj i tak dalej, i dalej… Oraz to, że on, ten kwiecień, naprawdę każdorazowo przeplata: ciepło, zimno, ciepło, zimno… Jakby grał z nami w tę zapomnianą dziecięcą grę! Ale to dobrze: wbrew pozorom lubimy być w ten sposób rozgrywani. Powtarzalność, cykliczność, miarowość – pór roku, ale też na przykład codziennych prozaicznych czynności – one jak zen (tak słyszałam) niosą nam poczucie spokoju i względnego bezpieczeństwa. Podobnie jak ufność w to, że po czasach burzliwych nadejdą pogoda i radość. Że jeszcze będzie przepięknie, jak śpiewał artysta. Ten sam, który nie wierzył tym, którym nie wierzył. I wiecie Państwo co? Ja też im nie wierzę. Wierzę natomiast w to, że idzie wiosna. W zasadzie to ona już tutaj jest! Znów. No i bardzo dobrze.

in s t y t u c je k ult ur y z a p ra s z ają : Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . 34

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . 37 Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

D.K. Orion BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Kultura w Zatoce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

Dom Kultury MODRACZEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

Międzynarodowa Wystawa Kotów Rasowych. . . . . . . . . . 58

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Artyści w Bohemie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

Teatr Polski w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Galeria Kantorek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . .48

Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Muzeum Kanału Bydgoskiego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Impresariat Artystyczny Adria. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Bydgoskie Centrum Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

Stowarzyszenie Koloroffon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Kino Jeremi w Fordonie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

Klub „Arka” BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Pałac Młodzieży w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

DKF Niespodzianka w Fordonie! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

Galeria Sztuki NEXT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu . . . . . . 64

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Kino Orzeł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG . . . . . . . . . . . . . . 52

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . 65

Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

8. Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych Animocje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński. . . . . . . . . . . . . 55

Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

Klub „ODNOWA”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Księgarnia Gratka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . 56 2 | BIK | kwiecień 2018

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . 70

s pi s t re ś c i

POŁĄCZENIA: linia ukraińska З’ЄДНАННЯ: українська лінія

Роман Гаєвськи Ельжбіта Канторек

Стріт-арт – це вам не конвеєр на заводі Із Анджеєм Попросту розмовляє Моніка Ґрабарек

Murale to nie taśma w fabryce z Andrzejem Poprostu rozmawia Monika Grabarek

Oscar jest kobietą Szymon Idczak

Hollywoodzki miszmasz Emilia Walczak

Trzy strzały w ciemnościach Szymon Andrzejewski, Łukasz Płaczkowski

A ty? Masz już swój widok z okna? Agnieszka Bykowska

Cud osiemnastowiecznej techniki Tomasz Izajasz

Poezja to mistyczny puls z Wojciechem Kassem, rozmawia Karolina Sałdecka-Kielak

Sztuką jest posiąść wiedzę, sztuką jest… z Adrianą Witucką rozmawia Hanna Walenczykowska

Klatka Bartłomiej Siwiec

Bydgoski insynuator kulturalny (164) Zdzisław Pruss

Adresy bydgoskich instytucji kultury

31 32

Na okładce: dworzec Bydgoszcz-Bielawy, fot. Dariusz Gackowski

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

BIK 4/2018 (493), Rok XLIV, nakład 2000 egz. dystrybucja: częściowo bezpłatny wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, dyrektorka: Marzena Matowska, 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12, e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński, michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl zastępczyni redaktora naczelnego, redaktorka wydania: Emilia Walczak, emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Szymon Idczak, Monika Grabarek, korekta: Emilia Walczak, skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus redakcja: tel. 523 255 553, bik@mck-bydgoszcz.pl, ul. Marcinkowskiego 12, druk i oprawa: Polraster BIK w sieci: www.bik.bydgoszcz.pl, www.facebook.com/bik.bydgoszcz, www.issuu.com/bik_ Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy. Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803.

kwiecień 2018 |

BIK | 3

Michał Tabaczyński

POŁĄCZENIA: linia ukraińska Szanowni Państwo, Drodzy Przyjaciele, ludzie kultury, bydgoszczanie polsko- i ukraińskojęzyczni! Zapowiadana przez nas „linia ukraińska” w działalności Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy od tego miesiąca pojawia się już jako pełnoprawna oferta naszej instytucji. Nadaliśmy jej nazwę „Połączenia”, bo tak widzimy jej nadrzędny cel: ma łączyć polskich i ukraińskich bydgoszczan za sprawą uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych. Ma łączyć polskich i ukraińskich bydgoszczan w ich kulturalnych pasjach. Ma umożliwiać spotkanie i wzajemne poznanie na gruncie kultury.

З’ЄДНАННЯ: українська лінія Пані та панове, дорогі друзі, люди культури, польсько- та україномовні бидґощани! Анонсована нами «українська лінія» у діяльності Міського Центру Культури Бидґощі з цього місяця стає повноправним напрямком роботи нашої інституції. Ми назвали її «З’єднання», бо саме такою бачимо її першочергову мету: має об’єднувати польських та українських бидґощан у справі участі в культурних заходах. Має об’єднувати польських та українських мешканців Бидґощі у їх культурних захопленнях. Має створювати можливості для зустрічей та взаємного пізнання на ґрунті культури.

Nie chcemy tworzyć oferty jedynie dla jednej grupy, czyli: nie chcemy organizować wydarzeń promujących wyłącznie ukraińską kulturę wśród polskich bydgoszczan oraz wydarzeń wyłącznie dla odbiorców ukraińskojęzycznych. Dlatego przygotowaliśmy ofertę programów połączonych, ofertę, której kształt – tak sobie to wyobrażamy – stworzymy i dopracujemy wspólnie. Dlatego zachęcamy do kontaktu – oto adres mailowy, na który można pisać po polsku, ukraińsku, rosyjsku lub angielsku:

Ми не прагнемо створювати напрямку лише для єдиної групи, себто: не прагнемо організовувати заходів, що популяризують виключно українську культуру серед польських бидґощан та подій винятково для україномовної аудиторії. Тому ми підготували напрямок об’єднаних програм, напрямок, форму якого – як ми собі уявляємо – створимо та доопрацюємо спільними зусиллями. Тому заохочуємо до контакту – нижче наведено адресу електронної скриньки, на яку можна писати польською, українською, російською та англійською мовами:

ukraina.mck@gmail.com

Na razie kierujemy się własnym wyczuciem i proponujemy garść pomysłów. Na właśnie zakończonym Festiwalu Muzyki Tradycyjnej i Ludowej Ethniesy gościliśmy ukraińskich muzyków (zespół Dacha Bracha, Switłana Nianio) i pisarkę (Lubow Jakymczuk) oraz prezentowaliśmy prace malarki (Olgi Krawczenko). Państwa reakcja pokazuje ogromną skalę zainteresowania, mamy więc nadzieję, że to dobry początek.

На даний момент ми керуємося власною інтуїцією і пропонуємо вам кілька ідей. На недавньому Фестивалі Традиційної та Народної Музики Ethniesy ми приймали українських музикантів (гурт Даха Браха, Світлана Няньо) та письменницю (Любов Якимчук), а також презентували праці художниці (Ольги Кравченко). Реакція публіки засвідчує величезне зацікавлення, а значить, сподіваємося, що це – добрий зачин.

4 | BIK | kwiecień 2018

Co proponujemy w ramach POŁĄCZEŃ?

Що пропонуємо в рамках З’ЄДНАНЬ?

Będzie się nadal ukazywał dział ukraiński w „Bydgoskim Informatorze Kulturalnym” (będziemy prezentować ukraińskie wersje naszych polskich artykułów, ale mamy nadzieję, że już wkrótce zdarzy się sytuacja odwrotna: że będziemy mogli publikować teksty po ukraińsku, które z kolei przełożymy na polski). Będzie się również ukazywało „Bydgoskie Kalendarium Kulturalne” (wkładka do naszego miesięcznika) w wersji anglo- i ukraińskojęzycznej.

Буде і надалі публікуватися українська рубрика у «Бидґоському Культурному Інформаторі» (будемо презентувати українські версії наших польських статей, але маємо надію, що вже невдовзі буде і навпаки: що будемо мати можливість публікувати тексти українською із подальшим перекладом польською мовою). Також буде випускатися «Бидґоський Культурний Календар» (вкладення до нашого щомісячника) у версіях англо- та україномовній.

Polskie premiery filmowe w Kinie Orzeł (zazwyczaj w miesiącu kino prezentuje co najmniej jeden nowy polski film) będą wyświetlane także z ukraińskimi napisami. O liczbie seansów i ich porach będziemy informować na naszych stronach internetowych i profilach w mediach społecznościowych.

Покази польських кінопрем’єр у кінотеатрі Orzeł (зазвичай кінотеатр презентує щонайменше один польський фільм на місяць) будуть відбуватися із українськими субтитрами. Про кількість сеансів та час їх початку будемо інформувати на наших інтернет-сторінках та профілях в соціальних мережах.

Wystawy czasowe w Galerii Wspólnej (ul. Batorego 1/3) będą udostępnione ukraińskojęzycznym zwiedzającym w ten sposób, że w każdym kolejnym katalogu (poczynając od wystawy, której wernisaż odbył się 21 marca) znajdzie się wkładka w języku ukraińskim. Także wystawy stałe na Barce Lemara i w Pałacu Starym w Ostromecku będą już wkrótce zaopatrzone w przewodniki po ukraińsku.

Тимчасові виставки в Galerii Wspólnej (вул. Баторія 1/3) будуть доступні україномовним відвідувачам завдяки тому, що в кожному каталозі (починаючи від вистави, вернісаж якої відбувся 21 березня) буде доступне вкладення українською мовою. Крім того, постійні вистави у Барці Лемара та в Старому Палаці на Остромецку уже невдовзі матимуть україномовні довідники.

Otrzymaliśmy już zapytanie od ukraińskich studentów o możliwość prowadzenia dla nich warsztatów aktorskich. Już w kwietniu może zostać utworzona grupa warsztatowa. Prosimy o zgłoszenia (od ich liczby będą zależały czas i miejsce spotkań, więc o nich poinformujemy po napływie zgłoszeń).

Ми вже отримали питання від українських студентів щодо можливості проведення для них акторських майстерень. Групу може бути створено вже в квітні. Просимо зголошуватися (від кількості заявок буде залежати час та місце занять, тому ми повідомимо про них після отримання заявок).

Radio Kultura zorganizuje audycję kulturalną w języku ukraińskim, która będzie dostępna również w formie podkastów na stronie radia.

Радіо Культура організовує культурну програму українською мовою, яка також буде доступна у формі подкастів на веб-сайті радіо. kwiecień 2018 |

BIK | 5

Resztę pomysłów podajemy jako propozycje, które możemy zrealizować, ale czekać będziemy na Państwa odzew. Otwieramy więc niniejszym nabór chętnych. A także dodatkowych pomysłów z Państwa strony.

Решту ідей ми подаємо в якості пропозицій, які ми можемо реалізувати, але будемо чекати на ваші відгуки. Отже, оголошуємо набір охочих. А також додаткових ідей з вашого боку.

Установа Культурологічних Практик (одна із майстерень нашого інституту) проводить зустрічі в циклі «Коло міських господинь» та екскурсії культурними маршрутами в рамках циклу «Культура насвіжо». Обидва ці цикли – у випадку зацікавленості українських ораторів – можуть бути реалізовані за допомоги перекладачів. Крім того, цикл жіночих зустрічей в рамках циклу «Коло міських господинь» також може базуватися на українських темах (і, сподіваюсь, спільно з українцями з України).

Zakład Praktyk Kulturalnych (to jedna z pracowni naszej instytucji) prowadzi spotkania w cyklu „Koło gospodyń miejskich” oraz wycieczki szlakami kultury w cyklu „Kultura na świeżym”. Oba te cykle – w przypadku zainteresowania osób ukraińskojęzycznych – mogą być realizowane z asystą tłumaczy. Dodatkowo cykl spotkań kobiet w ramach „Koła gospodyń miejskich” może zostać także oparty o tematy ukraińskie (i – mamy nadzieję – współprowadzony wówczas przez bydgoszczanki z Ukrainy).

Zajęcia integracyjne dla dzieci (lub: rodzin z dziećmi). Dla dzieci ukraińskojęzycznych oferujemy opiekunów, którzy stanowić będą pomoc językową.

Pracownia Muzyki dysponuje studiem, w którym może zrealizować nagrania (i następnie opublikować je w formie płyty) zespołu / zespołów ukraińskich. Nie musimy zresztą ograniczać się tylko do realizacji muzycznych – jeśli będzie pomysł na audiobook czy słuchowisko.

Planujemy także cykl wydarzeń przybliżających polskim bydgoszczanom kulturę współczesnej Ukrainy oraz historię oraz tradycje ukraińskie. Program tego cyklu – mamy nadzieję – stworzymy wspólnie z ukraińskimi bydgoszczanami.

Jesteśmy też w stanie zorganizować lekcje języka polskiego dla Ukraińców oraz lekcje ukraińskiego dla Polaków. Nasze działania, ich zakres i skala zależą od Państwa aktywności i zaangażowania. Prosimy o zgłoszenia, pytania i propozycje. Najłatwiej będzie, jeśli skorzystacie Państwo z adresu mailowego ukraina. mck@gmail.com. Dzięki temu stworzymy też bazę adresów, które wykorzystamy do informowania o wydarzeniach, gromadzenia zapisów i zgłoszeń, konsultacji pomysłów. Zapraszamy!

Інтеграційні заходи для дітей (або: сімей із дітьми). Ми пропонуємо опікунів для україномовних дітей, які нададуть мовну підтримку.

Музична Майстерня має у своєму розпорядженні студію, де можна записувати (а потім публікувати їх у формі запису) українські групи/ансамблі. Але це не обов’язково має бути музичний запис – якщо виникне ідея аудіокниги або радіопрограми.

Ми також плануємо серію заходів, що представляють культуру сучасної України польським жителям Бидґощі та історію та традиції України. Програму цієї серії – як ми сподіваємося – будемо створювати разом з українськими мешканцями Бидґощі.

Також ми маємо можливість організувати уроки польської мови для українців та уроки української – для поляків. Наша діяльність, її обсяг та масштаб залежать від вашої діяльності та зацікавленості. Будь ласка, надсилайте свої заявки, запитання та пропозиції. Найпростіше це зробити, написавши на електронну скриньку ukraina.mck@gmail.com. Завдяки цьому ми також створимо базу даних адрес, які ми будемо використовувати для повідомлення про заходи, збору записів та заявок, консультації стосовно ідей. Ласкаво просимо! Переклав Олексій Чупа

6 | BIK | kwiecień 2018

Roman Gajewski, Człowiek, studium portretu, 2016, technika własna, wydruk cyfrowy na płótnie, 170×90 cm

Ельжбіта Канторек

Роман Гаєвськи

азети та журнали є неоцінним джерелом елементів для Романа Гаєвського, то складові його майбутніх композицій. Друкована фотографія, з якої він вибирає фрагменти, стає його основним середовищем. Художник створює «архів» людських фігур і обличчя, що росте, стає все більше з часом. На цій основі він будує свою історію про людей, які ходять самотні по житті, але разом з іншими. Силует і обличчя стають свого роду алфавітом для автора. Знаком, що визначає добре продуману, збалансовану форму в графічних композиціях. Не об›єднує цей знак. Кожен персонаж має свої індивідуальні особливості – він виділяється зупиненим рухом в кадрі, силуетам, одягом та іноді додатковими аксесуарами. Силуєте заповнюють простір твору. Це натовп, але структурований по порядку, рухаючись в певному напрямку, в одному незмінному ритмі. Вони проходять через своє життя, з усім своїм баластом, до неминучої мети – кінця свого життя. Радісні обличчя, розбиті на одну масу, в ритмічно влаштованих поясах втрачають індивідуальний вимір, піддаються руйнуванню, аби стать лише спогадом обличчя. Голови обрізаються по пло-

щі, наповнюючи композицію за принципом horror vacui – кричать. Це пронизливий крик, виражений на обличчях сотень людей з різних куточків нашого світу. І обличчя людей в масках, які захищають, охоплюють, приховують їх від світу, в якому вони живуть. Це питання про стан людини, сенс буття. Це не соціологічний аналіз, це метафоричне послання в його глибині. Цей своєрідний «запис натовпу», створений Гаєвським, доповнює твори, які можна визначити за терміном – використовуючи введену автором назву – «шар часу». Світ змінюється, але ми створені минулим, і ми завжди обтяжені тим самим баластом досвіду того часу, який належить нам. «Звідки ця жадібність на людину, чому я так причепився на неї? Чому я намагаюся відновити її після десятиліть? Для чого мені цей баласт тіл? Я сам себе не знаю». Це цитата з коментаря Гаєвського про його власну роботу. Відповідей може бути багато, і кожен в його творах знайде свою власну А коментарі та есеї о мистецтві, то інша творча область художника варта аналізи. переклад: Анастасія Шутова kwiecień 2018 |

BIK | 7

Із Анджеєм Попросту розмовляє Моніка Ґрабарек.

Стріт-арт – це вам не конвеєр на заводі Анджей Попросту відвідає Фестиваль Анімованих Фільмів ANIMOCJE у Бидґощі, аби створити мурал. Мураліст, ілюстратор, вуличний художник – як ти сам себе визначаєш? Мабуть, в першу чергу – ілюстратор, так би себе назвав зараз. Великоформатний ілюстратор, бо саме ілюстрація якнайкраще описує мій підхід до творчості, до мистецтва. З чого все почалося, яким був початок твоєї пригоди з мистецтвом? Так, як і у всіх – малював. Кожен колись малював, тільки я цього діла не кинув. Навіть вчора думав про це – звідки це взялося і чому зі мною залишилося – i, щиро кажучи, я ще потребую часу, аби все зрозуміти. В мене все від самого дитинства було визначено наперед, я знав, до якої школи піду. І то аж ніяк не був Мистецький Ліцей … Середньоосвітня школа із мистецьким профілем. Був у мене старший друг, з яким я виховувався, його сестра пішла до цієї школи і я бачив, як вона постійно співає щось, малює, і я теж так хотів. Проте школа виявилася великою ілюзією, якщо вже говорити про мистецтво. Потім – скажу по секрету – я зустрів людей з Бидґоща, які малювали, жили з цього, і були дуже залучені у творчий процес. Я тоді з головою занурився у це товариство, це було коміксове середовище. Через деякий час я прийшов до висновку, що це не зовсім моя дорога, і я почав розвиватися, і в якийсь момент я натрапив на стіну... І тоді пішло-поїхало. Я це дуже потужно відчув і зрозумів, що це – саме те полотно, яке мені найбільше підходить, що це аж ніяк не стіл, а стіна і простір. Стіна – це рух , це контакт із людьми, а робота на столі – самотня робота. 8 | BIK | kwiecień 2018

Як на твою думку, звідки походить феномен муралу? Я питаю взагалі, але маю також на увазі те, що у нас зараз відбувається в цій галузі. На мою думку, підстави цього і те, що діється із муралами у світі і зокрема у нас – це трохи різні речі… Перш за все, люди хочуть мати зв’язок з мистецтвом, але не дуже його розуміють. Освіта не допомагає, держава не піклується систематично про формування у нас відчуття естетики. Мурали дуже багато доброго зробили, зігравши роль художньої освіти. Раптом на стінах, повз які ми проходимо кожного дня, з’являються фантастичні роботи, відомі прізвища, доступні для всіх. Це відбувається і у Лодзі, і у Ґданську, і у Бидґощі. Вам не потрібно ходити до галереї чи музею, щоби контактувати із мистецтвом. Сама добре знаєш, як воно – із відвідувачами в тих інституціях… М’яко кажучи, по-різному буває. Якось я питав людей про Центр Сучас-

ного Мистецтва у Торуні – що вони думають про це, чи взагалі його відвідували, і ситуація взагалі не дуже приємна… Такого роду популярність становить також велику загрозу – вже функціонує термін «муралоза». Здається, урядовці вирішили ледве не кожну історичну подію вшанувати муралом…Дурдом якийсь! Це типова польська тенденція. Ми завзято кидаємося на якесь явище, і в мить ми всі стаємо в ньому фахівцями. Наприклад, зараз всі поляки є фахівцями з гімалаїзму. Спочатку мурали – це була територія кураторів мистецтва, студенти робили так свої дипломні роботи, а тепер, на жаль, все більше і більше фахівців із муралів, які не мають про них жодного уявлення. Роботи оцінюють люди, які зовсім не розуміють їх сутності. Зараз адміністрації влаштовують якісь дивні шаблонні конкурси, а потім кажуть: Ми зробили мурал. Це що взагалі таке? Виробництво? Конвеєр на заводі? Але так це виглядає. Ніхто не говорить про художника, про мистецтво. А мурали почалися із романтичної революції та великої пригоди на стіні, із тремтінням та емоціями… Розмальовуючи стіну, завжди маєш на увазі контекст, оточення і те, що жителі району залишаться із малюнком надовго.

Я дуже стараюся, не знаю, чи завжди виходить… Але слід пам’ятати, що розпис зовнішніх просторів – це его, це праця, виставлена напоказ, і це – боротьба із тим его, бо існує велика спокуса в цьому просторі залишити свою мітку. Так робить графіті, на це воно спирається, і в цьому немає нічого поганого, бо це завжди була бунтівна творчість і діяльність, і треба про це пам’ятати. Вуличне мистецтво має свої закони. На якому етапі кар’єри ти зараз перебуваєш? Зараз глибоко досліджуєш наступний простір – комп’ютерні ігри. Це творчий експеримент. Творення ігор дає мені зараз певний психічний та фінансовий спокій, давно в мене не було такого спокійного періоду, ну і на зиму то непогане заняття. Відпочиваю собі. Звідки ти черпаєш натхнення, де ти його шукаєш? На мій погляд, все є натхненням, а митець – такий собі конвертер, фільтр реальності, котрий у свій спосіб все переробляє. І дуже багато дає мені медитація. Переклав Олексій Чупа fot. Gosia Replińska

kwiecień 2018 |

BIK | 9

s t re e t a r t Z Andrzejem Poprostu rozmawia Monika Grabarek.

Murale to nie taśma w fabryce Muralista, ilustrator, streetartowiec – jak definiujesz siebie? Chyba ilustrator przede wszystkim – tak bym o sobie powiedział w tej chwili. Ilustrator wielkoformatowy, jednak to ilustracja najbardziej definiuje moje podejście do tworzenia, do plastyki. Jak to się u Ciebie zaczęło, jaki był początek Twojej przygody ze sztuką? Tak jak u każdego – rysowałem. Każdy kiedyś rysował, tyle że ja nie przestałem. Nawet wczoraj o tym myślałem – skąd to się wzięło i czemu u mnie zostało – i szczerze mówiąc, to potrzebuję jeszcze czasu, żeby do tego dojść. Byłem bardzo określony od najmłodszych lat i wiedziałam, do jakiej szkoły średniej pójdę. I wcale nie było to Liceum Plastyczne… Ogólniak o profilu plastycznym. Miałem starszego kolegę, z którym się wychowywałem, jego siostra chodziła do tej szkoły i widziałem, jak ciągle coś tam dłubała, rysowała, i też tak chciałem. Jednak szkoła okazała się wielkim zawodem, jeśli chodzi o stronę plastyczną. Potem – mogę to powiedzieć w zaufaniu – poznałem ludzi z Bydgoszczy, którzy rysowali, utrzymywali się z tego, byli bardzo zaangażowani w proces twórczy. Wtedy bardzo zachłysnąłem się tym środowiskiem, było to środowisko komiksowe. Po pewnym czasie doszedłem do wniosku, że nie jest to do końca moja droga, i zacząłem ewoluować, i pewnym momencie trafiłem na ścianę… Wtedy już poszło. Bardzo mocno to poczułem i odkryłem, że to jest właśnie to medium, które mi najbardziej pasuje, że to absolutnie nie jest biurko, tylko ściana i przestrzeń. Ściana to ruch, to kontakt z ludźmi, a praca przy biurku to praca samotna. 10 | BIK | kwiecień 2018

fot. Paweł Trzeźwiński

s t re e t a r t Twoim zdaniem, skąd wziął się fenomen muralu? Pytam ogólnie, ale mam również na myśli to, co się dzieje również u nas w tej chwili na tym polu. Moim zdaniem te powody i to, co się dzieje z muralami na świecie i u nas, to trochę różne historie… Przede wszystkim, ludzie chcą mieć kontakt ze sztuką, ale nie za bardzo ją rozumieją. Nie pomaga w tym edukacja, państwo nie dba systemowo o to, by wyrobić w nas poczucie estetyki. Murale zrobiły dużo dobrego jako edukacja artystyczna. Nagle na ścianach, które mijamy codziennie, mamy fantastyczne prace, znakomite nazwiska, które są dostępne dla wszystkich. Tak się dzieje choćby w Łodzi, Gdańsku czy Bydgoszczy. Nie trzeba wchodzić do galerii czy muzeum, żeby mieć kontakt ze sztuką. Sama dobrze wiesz, jak to jest z odbiorcami w tych instytucjach… Delikatnie mówiąc, bywa bardzo różnie. Swego czasu pytałem ludzi o CSW w Toruniu, co o nim sądzą, czy kiedykolwiek tam byli, i wcale nie jest tak różowo… Popularność tego gatunku niesie też duże zagrożenie – już funkcjonuje termin „muraloza”. Wydaje się, że urzędnicy postanowili niemal każde wydarzenie historyczne uczcić ścianą… Obłęd! To jest tendencja typowo polska. Rzucamy się zachłannie na jakieś zjawisko i za chwilę już wszyscy jesteśmy od tego ekspertami. Na przykład w tym momencie wszyscy Polacy są specjalistami od himalaizmu. Na początku mural to była domena kuratorów sztuki, studenci robili tak swoje dyplomy, a teraz niestety coraz więcej jest specjalistów od murali, którzy nie mają o nich żadnego pojęcia. O kształcie pracy decydują ludzie, którzy zupełnie nie rozumieją, o co w tym chodzi. Teraz urzędy organizują jakieś dziwne konkursy z wytycznymi, a potem mówią: zrobiliśmy mural. Co to w ogóle jest? Produkcja? Taśma w fabryce? Tak to właśnie wygląda. Nikt nie mówi o artyście, o sztuce. Początek murali to jednak była romantyczna rewolucja i wielka przygoda na ścianie, z dreszczem emocji… Robiąc ścianę zawsze bierzesz pod uwagę kontekst, otoczenie i to, że okoliczni mieszkańcy zostaną z nią na długo. Bardzo się staram, nie wiem, czy zawsze mi wychodzi… Ale trzeba pamiętać, że malowanie na zewnątrz to jest ego, praca wyeksponowana w publicznej przestrzeni, i to jest walka z tym ego, bo bardzo jest kuszące zrobienie znaczka w takiej przestrzeni. Graffiti to robi, na tym się to opiera i nie ma w tym nic złego, bo to zawsze

była rebeliancka działalność i twórczość i trzeba o tym pamiętać. Sztuka ulicy rządzi się swoimi prawami. W jakim miejscu swojej kariery jesteś teraz? Gry komputerowe to kolejny obszar, który twórczo eksplorujesz. To eksperyment twórczy. Robienie gier daje mi teraz pewien spokój psychiczny i finansowy, dawno nie miałem takiego spokojniejszego momentu, no i na zimę to dobre zajęcie. Odpoczywam. Skąd czerpiesz inspiracje, gdzie ich szukasz? Myślę, że wszystko jest inspiracją, a artysta jest przetwornikiem, takim filtrem na rzeczywistość, którą przerabia na swój własny sposób. Bardzo dużo daje mi też medytacja. Andrzej Poprostu będzie prowadził warsztaty „Mural w Fabryce” w dniach 6–10 kwietnia podczas festiwalu Animocje. Szczegóły na s. 68 oraz na: animocje.com fot. Gosia Replińska

Andrzej Poprostu – pochodzący z Torunia artysta, ilustrator, twórca realizacji wielkoformatowych. W swoich pracach filtruje rzeczywistość ilustracyjnymi narracjami wpisanymi w przestrzeń miejską. Ma na koncie kilkaset autorskich murali na terenie Torunia, kraju i zagranicy. Twórca cyklu autorskich warsztatów plastycznych. Aktualnie zatrudniony w gamedev. Artystycznie bada pola miksu muralu, mappingu i dźwięku oraz projektuje ilustracje pod hafty krzyżykowe dla swojej mamy. W sezonie razem Mike’em Ortalionem tworzy plastyczną grupę Plastyk Komando (aka BHP Crew). kwiecień 2018 |

BIK | 11

n a dwoje : k ino (5)

Oscar jest kobietą Szymon Idczak

a wstępie mojej części naszego filmowego kącika muszę się Państwu pochwalić. Mam Oskara! W kwietniu skończy dziewięć miesięcy i ma już jeden ząbek. Jest on dla mnie na tyle cenny, że jego pisany przez „c” imiennik zza oceanu musiał zejść na drugi plan. Nie udało mi się obejrzeć jeszcze wszystkich nominowanych, ale choć ten przegląd muszę odwlec, to nie pozwolę mu uciec. Widziałem za to galę, znam werdykt, pozwolę sobie zatem mniej o filmach, a bardziej o nagrodach, mniej o dziełach, a bardziej o ich recepcji, mniej o mężczyznach, a bardziej o kobietach. Bowiem w tym roku Oscar był kobietą.

Ja, Tonya

Najbardziej znana filmowa nagroda obchodziła jubileusz 90-lecia. Zwycięzca tegorocznej gali – Kształt wody – jest dopiero drugim oscarowym triumfatorem z gatunku fantastyki (po Władcy pierścieni: Powrocie króla). Ciekawe, kiedy horror lub science fiction doczekają się najważniejszej statuetki. Bogatym źródłem żartów była oczywiście zeszłoroczna afera z kopertowym bałaganem, a statuetkę za najlepszą krótkometrażową animację odebrał sam Kobe „Czarna Mamba” Bryant, pięciokrotny mistrz NBA. Żadne z wymienionych zdarzeń nie było jednak w stanie przyćmić tego, czym od miesięcy żyje filmowa Ameryka. Kształt wody

12 | BIK | kwiecień 2018

n a dwoje : k ino (5) Ten rok dla kina, zwłaszcza tego spod szyldu Hollywood, zaczął się od bolesnego kaca. Kac to oczywiście moralny, który nad słoneczną Kalifornię przywiódł czarne chmury, po tym jak w październiku ubiegłego roku opinię publiczną zalała fala oskarżeń o molestowanie seksualne pod adresem jednego z pozornie nietykalnych hollywoodzkich gigantów, Harveya Weinsteina. Jak się okazało, był to tylko pierwszy bloczek domina, za którym posypały się kariery innych powszechnie uwielbianych twórców. Nie ma sensu się zagłębiać, z pewnością wszyscy już słyszeli. Oczywiście każdy kij ma co najmniej dwa końce. Z pewnością to, co się obecnie dzieje w Krainie Snów, niesie za sobą falę fałszywych oskarżeń, kozłów ofiarnych, medialnych samosądów i miejscami przesady. Z pewnością do Mee Too, Time’s Up i tym podobnych hashtagów należy podchodzić ostrożnie. Niemniej rewolucja, której jesteśmy świadkami, jest pierwszym krokiem do ważnych zmian. Od teraz każda hollywoodzka świnia sto razy się zastanowi, zanim zrobi lub powie coś, czego żaden zdrowy społecznie mężczyzna nawet nie pomyśli. Poza tym wyraźniej słychać głosy walczących o prawa kobiet, czego tegoroczna gala była wyrazistym przykładem. Przypomnę – Oscary wręczono po raz 90. Zakrawa o absurd, że nominowana w tym roku Greta Gerwig jest dopiero piątą w historii reżyserką walczącą o statuetkę (tylko Kathryn Bigelow wygrała). Emma Stone zapowiadając kategorię nie omieszkała tego skomentować. Jeszcze bardziej oburzający jest fakt, że Rachel Morrison jest dopiero pierwszą (sic!) kobietą nominowaną za najlepsze zdjęcia. Nominację przyniósł jej Mudbound. W tym roku jej pracę możemy podziwiać w bijącej boxoffice’owe rekordy Czarnej Panterze. Wcześniej na szerokie operatorskie wody wypłynęła dzięki dwóm sundance’owym rewelacjom – Fruitvale i Dope. Krótki przegląd: Maryse Alberti (Zapaśnik, Creed: Narodziny legendy); Mandy Walker (Australia, Ukryte działania); Natasha Braier (XXY, Neon Demon); Stéphanie Anne Weber Biron (Wyśnione miłości); Charlotte Bruus Christensen (Fences); Christina Voros (Kiedy umieram); Jolanta Dylewska (W ciemności). Nie będę hipokrytą – nie spisuję tej listy prosto z głowy, chociaż niektóre nazwiska, głównie dzięki Camerimage, były mi wcześniej znane. No i jest to oczywiście ledwie kilka przykładów znakomitych operatorek. Tym bardziej wyrazistych, że wiele z tych tytułów ma na koncie oscarowe nominacje w innych kategoriach.

W tym roku kobiety były nominowane 56, mężczyźni 162 razy. Statuetkę dostało 6 kobiet i 34 mężczyzn. Dysproporcje to wyraźne, nie można oczywiście całą winą za nie obarczać członków (w 72% męskiej) Akademii. Oscary są raczej refleksem tego, jak działa środowisko filmowe, i nie ukrywajmy – nie tylko filmowe. Od lat małymi krokami nierówność płciowa zdaje się dreptać ku normalności. Rewolucja, której doświadczamy, może być dla kobiet-filmowców sporym skokiem. Większość amerykańskich stacji telewizyjnych, wytwórni, stowarzyszeń i firm filmowych ma już kobiety na wysokich stanowiskach. Donna Langley szefuje Universal Pictures, Kim Snyder – Panavision, a Kathleen Kennedy to już hollywoodzka legenda – od kilku lat rządząca Lucasfilm. Przyjrzyjmy się tegorocznym nominowanym. Kształt wody, Trzy Billboardy za Ebbing, Missouri, Lady Bird, Ja, Tonya – czołowe oscarowe tytuły, w których postacie kobiece grają główne role. Czwarta władza, Mudbound czy Nić widmo również dają aktorkom pole do popisu. Porównajmy choćby dwie części Blade Runnera. W ubiegłorocznej postaci kobiece są już zdecydowanie bardziej wyraziste niż 35 lat temu. Nadal jeszcze, choćby w sferze płacowej, jest wiele do zrobienia. W związku z zarzutami na fali Me Too wielkimi przegranymi jeszcze przed galą stali się James Franco i Cassey Affleck. Franco stracił swoją pierwszą realną oscarową szansę (patrz: Disaster Artist). Affleck, zdobywca zeszłorocznej aktorskiej nagrody Akademii, z obawy przed „wybuczeniem” odmówił tradycyjnego wręczenia statuetki aktorce i postawił pod znakiem zapytania swoją dalszą karierę. No i oczywiście Kevin Spacey. Przed aferą, która uczyniła go persona non grata, wróżono mu oscarowe szanse za drugoplanowy występ we Wszystkich pieniądzach świata Ridleya Scotta. Wróżby, wydaje się, trafne, skoro nominację zdobył Christopher Plummer (najstarszy nominowany aktor w historii), który przejął rolę Spaceya po tym, jak wycięto z filmu cały nagrany z nim materiał. Oscary to już symbol politycznej poprawności. Jak wyglądałoby zeszłoroczne zestawienie, gdyby nie afera z roku poprzedniego, kiedy to wielu czarnoskórych twórców zbojkotowało galę ze względu na nieliczną reprezentację Afroamerykanów wśród nominowanych? Nie oszukujmy się, jest to plebiscyt „kina środka”. Jednak o ile nietrudno wątpić w artystyczną wymierność nagród Akademii, o tyle ich promocyjna i komercyjna moc jest nie do przecenienia, nie tylko w promowaniu poszczególnych filmów, ale i idei. Oby tym razem na politycznej poprawności się nie skończyło. kwiecień 2018 |

BIK | 13

n a dwoje : k ino (5)

Hollywoodzki miszmasz Emilia Walczak

iedyś dawno, dawno temu, w zamierzchłych czasach mych studiów kulturoznawczych, kiedy marzyło mi się jeszcze naiwnie zostać sławną krytyczką filmową, wyznacznikiem kinowych horyzontów i heroldem nowo odkrytych filmowych języków było dla mnie zawsze Cannes – wraz ze swymi wszystkimi cichymi epigonami Godarda i Antonioniego, absurdalną przemocowością obrazów Hanekego, ironicznym uśmiechem Isabelle Huppert. Doroczną galą rozdania Oscarów oczywiście gardziłam, a na nagradzane nań tytuły spoglądałam z nieumiejętnie skrywaną pogardą. Dziś natomiast, w tych trudnych czasach, w jakich przyszło nam żyć – i kiedy jestem już trochę starsza i spojrzenie mam nieco trzeźwiejsze (co może mieć związek z tym, że lata studiów zostawiłam daleko za sobą) – nie widzę natomiast niczego złego w kinie eskapistycznym, jakie najczęściej święci triumfy w Hollywood (jak np. tegoroczny Kształt wody). Przy czym oczywiście – twierdzę – ta nasza ucieczka w bajki dla dorosłych nie powinna trwać wiecznie i obrazów filmowych tak zwanych zaangażowanych również nie należy tracić z pola widzenia. A teraz słów kilka o filmach oscarowych A.D. 2018, jakie udało mi się do tej pory obejrzeć i które, mam nadzieję, będą jeszcze do zobaczenia w naszym emcekowym kinie Orzeł w kwietniu lub później.

14 | BIK | kwiecień 2018

Lady Bird

Zacznijmy od tego, czemu do Cannes klimatem jednak najbliżej, skoro temat Złotej Palmy został tu już raz pokątnie przywołany. Tamte dni, tamte noce w reżyserii Luki Guadagnina – bo je właśnie mam na myśli – piękny, zmysłowy, klimatyczny obraz twórcy m.in. Jestem miłością, oparty na powieści André Acimana i ze scenariuszem Jamesa Ivory’ego, co przyniosło mu Oscara w kategorii najlepszy scenariusz adaptowany. Nie będę pisać, o czym jest ten film – po pierwsze, to już wszyscy pewnie doskonale wiedzą, a po drugie, dla mnie wcale nie jest ważne, czy to jest o romansie i między kim a kim ten romans ma miejsce; to zupełnie bez znaczenia. Najistotniejszy jest tutaj klimat świetlistego lata spędzanego leniwie przez głównego bohatera (Timothée Chalamet – pojawi się również w Lady Bird) gdzieś na włoskiej prowincji. Recenzenci piszą, że krąży nad tym wszystkim

Tamte dni, tamte noce

n a dwoje : k ino (5) widmo Viscontiego. Aha, krąży w istocie i to jest wspaniałe. Tegoroczny zdobywca statuetek Oscarów za najlepszy film i w kategorii najlepszy reżyser – Kształt wody i jego twórca Guillermo del Toro. Zaryzykuję tu takie całkiem prywatne twierdzenie, że ten film znacznie bardziej będzie się podobał zakochanym niż tym bez pary, więc do kina najlepiej wybrać się we dwójkę – to może zaprocentować. Mnie ta bajka dla dorosłych spodobała się bardzo, a znana z Happy-Go-Lucky Mike’a Leigh Sally Hawkins – uważam – naprawdę zrobiła tutaj robotę. Nagrodzona Oscarem jako najlepsza aktorka pierwszoplanowa Frances McDormand w Trzech billboardach za Ebbing, Missouri w reżyserii Martina McDonagh robotę również zrobiła nie byle jaką. Podobnie Sam Rockwell w roli policjanta Jasona Dixona z zespołem nadpobudliwości z deficytem uwagi – niech go dunder świśnie! Do tego grona należy jeszcze koniecznie dopisać Woody’ego Harrelsona, Lucasa Hedgesa (znów Lady Bird), Caleba Landry’ego Jonesa (Uciekaj!) czy kojarzonego głównie z Gry o tron Petera Dinklage’a. Tak, Trzy billboardy… to taki film, który trzeba zobaczyć zwłaszcza dla wyśmienitego, zapadającego w pamięć aktorstwa.

Trzy billboardy za Ebbing, Missouri

Lady Bird w reżyserii kojarzonej dotąd przede wszystkim jako aktorka (m.in. we Frances Ha) Grety Gerwig. Skończyło się na kilku nominacjach i… to by było na tyle. Żegnamy reklamy. Ale umówmy się – to jest film bardziej na festiwal Sundance: niszowy, skromny, kameralny, zupełnie niespektakularny i w gruncie rzeczy bardzo prosty. Richard Linklater, Noah Baumbach, Alex Ross Perry – to jednak raczej ta grupa twórców, do której najbliżej Grecie Gerwig. Nie do Stevena Spielberga. Ten za to wyszykował na tegoroczną galę w Dolby Theatre Czwarta władzę. Nie bardzo mi się ona

widzi. To znaczy Meryl Streep w roli właścicielki „The Washington Post” Kay Graham jest tu jak zwykle bez zarzutu (wpadła jej zresztą kolejna nominacja dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej), scenariuszowo niby też wszystko gra, ale mam wrażenie, że tego typu – nawet nie tyle widowiskowe, co już po prostu efekciarskie – filmy szyte są po prostu na miarę Oscara. I to jest tego typu konformizm, który mnie zwyczajnie drażni i nie łapię się na niego. Sorry. A film niby traktujący o absolutnej nieugiętości – cóż za paradoks!

Czwarta władza

Za to Ja, Tonya w reżyserii Craiga Gillespie’ego… Uch! No to jest dopiero przykład bezkompromisowości! Bo co my tu mamy? Niby film biograficzny, opowiadający tragiczną historię tytułowej łyżwiarki figurowej Tonyi Harding, podany jednak w sposób niekonwencjonalny, mam wręcz wrażenie – podyktowany całkiem nowym językiem filmowym. Z klimatem à la bracia Coen i dynamiką rodem z… kreskówki, z Tarantino, z Ritchie’ego? Jakoś tak to wszystko znajduję, choć po seansie doprawdy trudno mi było się pozbierać – jak Tonyi po upadku na lód. I na koniec kuriozum: Uciekaj! w reżyserii i z nominowanym do Oscara scenariuszem oryginalnym autorstwa Jordana Peele’a. Nie będę ukrywać – nie lubię horrorów. Nie dlatego, że się ich boję (choć boję się faktycznie), a dlatego, że nigdy nie widziałam dobrego filmu z tego gatunku i z tego powodu uważam ich oglądanie za absolutną stratę czasu. Rozumiem, że miało mieć Uciekaj! pewien społeczny background i zabierać tym samym głos w publicznej debacie dotyczącej całkiem dobrze się wciąż mającego rasizmu w Stanach Zjednoczonych. No i do czasu tak właśnie było, ale kiedy okazało się, o co w tym wszystkim tak naprawdę chodzi, to stanął mi przed oczami jako żywo sławetny polski horror Strefa mroku z Janem Wieczorkowskim – i to było naprawdę… straszne. kwiecień 2018 |

BIK | 15

mu zyk a Szymon Andrzejewski (SA), Łukasz Płaczkowski (ŁP)

Trzy strzały w ciemnościach Dzień dobry. W kwietniu powinno być już wiosennie, a w lokalnej muzyce jeszcze dość ciężko i mrocznie. Może to kwestia miasta. Na nowalijkowym talerzu hip-hop, niecodzienny audiobook i wydarzenie nie do sklasyfikowania. Życzymy smacznego.

Plexus Of Infinity – Nieskończony Dialog (wyd. Plexus Of Infinity, marzec 2018)

„Jedynym stosowanym przez nas kryterium przy ocenie dzieła jest jego prawdziwość, siła przekazu, czyli po prostu artystyczna wartość” – taką maksymą kierują się artyści zrzeszeni pod sztandarem wytwórni muzycznej i wydawnictwa literacko-światopoglądowego (świetnego zresztą – cały czas czekam na odsłonę lajfstajlową oraz kulinarną, bo w wykonaniu tego kolektywu odmieńców byłoby to na pewno COŚ). W wersji angielskiej w przypadku dokonań muzycznych oraz pod nazwą „Splot Nieskończoności” w momentach pisarskich kryją się twórcy, którzy na dniach dali nam audiobook i płytę pod tytułem Nieskończony Dialog, czyli zbiór opowiadań publikowanych we wspomnianym już wcześniej nieperiodyku, opatrzonych oprawą dźwiękową. Oprawiali w dwóch przypadkach teksty swoje, a w trzech – autorów innych. Tak jak w przypadku opisywanego miesiąc wcześniej słuchowiska Jaszid i Jeszida, czyta Michał Zdeb. Słuchawki na uszy i… Jak się później okazuje, najlepiej. Może dlatego, że Mikołaj Zieliński opatrzył ścieżką dźwiękową swój własny tekst Szara Strefa. Może pozwoliło mu to na scalenie warstwy muzycznej z literacką w niegryzącą się i obdarzoną przerażającym charakterem całość. Może. Dalej. Mateusz Lubiewski i tekst włoskiego autora Tobiasza Mullaia. Tu tchnie Dostojewskim i dusznym pokojem Raskolnikowa. Muzycznie siedzi, ale chyba siedziałoby na tym poziomie cokolwiek ilustracyjnego, co pozwoliłoby nie przeszkadzać lekko nerwowemu tym razem głosowi Zdeba. Przejście do formacji Godot (na czele z Adamem Kempą) 16 | BIK | kwiecień 2018

i tu z kolei najbardziej do mnie przemawiający tekst Agnieszki Bykowskiej. Opowieść o Jędrnych i ich bogach i dniu codziennym oraz szesnastu dniach mokrych. Dziwadło, ale zaprawionemu w s.f. umysłowi nie sprawia większego problemu, dostarczając jednocześnie oderwanych od rzeczywistości doznań, i to jeszcze z podkładem muzycznym (oszczędnym na początku, a potem bardzo bogatym i zróżnicowanym). Nadciąga następnie studencka przypowieść autorstwa Wojciecha Cendrowskiego i studencka również na pierwszym planie gitara Pawła Szali. Trochę mi to przelatuje, ale tu z kolei dociera do mnie, jak świetnie na półcieniach swojego głosu gra Zdeb. Niby wszystko czytane tak samo, a siła objawia się w niuansach. Tu się zatrzyma, tam głos roztrzęsię, a gdzie indziej z kolei chrząknie znacząco. Smakowite. I docieramy do zespołu Szewcy (tutaj opaskę kapitana nosi Maks Gwinciński, bo to również jego tekst). Wiadomo – klarnet i ten charakterystyczny dla muzycznych dokonań Maksa

mu zyk a puls. Knajpa, dym z papierosa, lekko swingujący psycho-jazz i najbardziej chyba na całym wydawnictwie energetyczny Zdeb. Klimat. Autorska klamra. Koniec. Warto było. Warto też jeszcze wspomnieć, że całe wydawnictwo wykonane zostało w najgłębszym duchu tradycji Adama Słodowego. Nagrań dokonano w półprofesjonalnym studiu domowym. Ze względów ilościowych płyta nie jest tłoczona, lecz wypalona – dla zapewnienia jakości na najlepszych dostępnych na rynku nośnikach oraz przy użyciu niskich prędkości. Sam krążek, jak i pudełko ozdobione zostały ręcznie robionymi grafikami. Nieskończony Dialog – tak to mogą do mnie mówić faktycznie bez końca. (SA)

Kapital & Richard Pinhas – Flux (wyd. Instant Classic, marzec 2018)

Rafał Iwański, Richard Pinhas, Jakub Ziołek. Dokonania muzyczne poszczególnych panów to niezliczona ilość płyt bardzo dobrych, wyśmienitych lub doskonałych. Pierwszy, znany chyba najbardziej jako X:Navi-Et, to kompozytor dający światu coś, co na swój własny użytek nazwałem muzyką miasta. Jeden z jego albumów nazywa się zresztą Dead City Voice. Drugi to legenda francuskiej i eu-

ropejskiej w ogóle awangardy. Lider formacji takich jak Schizo czy Heldon, czyli czołówki psychodeliki i eksperymentu z dźwiękami wydawanymi z instrumentów. W jego przypadku głównie z gitary. Trzeci to bydgoszczanin z paszportem pism i nie tylko – twórca Starej Rzeki i współtwórca piętnastu pewnie innych zespołów i niezespołów. Etnograf i dwóch filozofów. Duet Kapital zawiązał się po wysłuchaniu przez Iwańskiego i Ziołka koncertu Pinhasa i jego syna na festiwalu If You Say So. Przedtem, w roku 2009, Polacy „ściągnęli” Francuza na drugą edycję toruńskiego CoCArtu. Wszystko się tu przeplata i miesza. Prawdziwy artystyczny tygiel. A rezultat? Album, o którym tak naprawdę nie wiem, co napisać. Gdzieś późnym wieczorem, po pierwszym i drugim jego przesłuchaniu napisałem do Rafała: „Rzadko brakuje mi słów”. No bo brakuje. W przypadku Molocha warszawskiej formacji Merkabah dość często używa się określenia „muzyka totalna”. Termin ten pojawia się również przy okazji dokonań The Thing czy Ex Eye. Pasuje mi on także do albumu Flux. Pasuje jak ulał. Ta muzyka nie podchodzi do słuchacza przedstawiając się i podając rękę. Ona nie przekracza progu domu z lekkim znakiem zapytania na twarzy. Ona się tym domem staje. Staje się wszystkim, co jest dookoła. To jeden z „najgęstszych” albumów, jakie słyszałem w życiu. Mnóstwo tu zapętleń, przetworzeń, brzmieniowych aberracji i wynaturzeń. Wiadomo, czym się wszyscy trzej panowie zajmują – tutaj swoje muzyczne ścieżki wypuścili jednak daleko do przodu – jakby weszli w podświetlną przy użyciu antygrawitacji. Pinhas to legenda, jeśli chodzi o zastosowanie syntezatorów modularnych, ale tutaj gałkami kręci Ziołek, który zamienił też gitarę solową na basową. Iwański robi wszystko, a pan Ryszard ograniczył się do używania strun jedynie sześciu. Zresztą nie wiadomo, bo tak jak pisałem wcześniej, ta muzyka to kosmos dźwięków nie wiadomo skąd. Oblepia słuchacza, przepełnia go i choć w pierwszych trzech utworach może jeszcze zapowiada tylko nadejście nawałnicy (w tytułowym Flux ewidentnie słychać lirę korbową, choć ewidentnie jej tam nie ma), to już dalej (szczególnie w Welcom To Fear City) burza nadchodzi, wykopuje nam drzwi i przewala się przez pokój trzeszcząc piorunami i sycząc wrzącą wodą. A jednak cały czas ma się kwiecień 2018 |

BIK | 17

mu zyk a wrażenie, że ta dziejąca się przed naszym nosem apokalipsa założyła przed wyjściem z domu smoking. Wszystko brzmi tu inteligentnie i, choć to może niezbyt zrozumiałe określenie w przypadku takiego ogromu dźwięków, spokojnie. Walec nas rozjeżdża, ale wstajemy i po otrząśnięciu się z szoku stwierdzamy, że wątrobę mamy całą i nie krwawimy. I tylko w głowie już nie tak samo jak przedtem. Stanąłem na drodze tego walca już kilka razy i po każdym podnoszę się z podłogi szczęśliwszy. „Ta płyta to nasza krwawica” – powiedział mi Rafał Iwański. Mnie też upuściła krwi. I poczułem się znacznie lepiej. Kapital & Richard Pinhas – Flux – album totalny. (SA)

Bisz/Elhuana – Ukryte w śniegu (wyd. PchamyTenSyf, luty 2018)

Takiej płyty się po Biszu nie spodziewałem. Jarek przyzwyczaił swoich słuchaczy do tego, że każdy z jego projektów – solowych, duetów czy w ramach składu B.O.K – różni się stylistycznie od pozostałych. Po alternatywnej brzmieniowo płycie z Radexem i nawiązującej do Wilka chodnikowego epce byłem bardzo ciekaw, jaką muzykę usłyszę na Ukryte w śniegu. Ostatnie, czego się spodziewałem, to klasyczny hip-hop. Chociaż

18 | BIK | kwiecień 2018

może jest to zbyt duże uproszczenie, bo mamy do czynienia z koncept-albumem, który lirycznie i brzmieniowo nawiązuje do Japonii czasu samurajów. Produkcje Elhuany najłatwiej określić jako „brudne” – pełne winylowych trzasków, bujających głową bębnów i sampli przywołujących na myśl stare azjatyckie filmy. Podkłady są bardzo klimatyczne, melancholijne. Muszę przyznać, że z radością usłyszałbym na nich reprezentantów Wu-Tang Clanu. Większy problem mam z tekstami Bisza. Rozumiem, że w założeniu miały przypominać japońskie wiersze, ale w moim odczuciu są zbyt „rozpoetyzowane”. O ile w pojedynczych kawałkach nie rzuca się to tak w uszy, to podczas słuchania płyty jako całości trzeba w pełni skupić się na wersach rapera. Jedna chwila rozproszenia wystarczy, żeby zgubić się w metaforach i nawiązaniach. To pierwsza polska płyta od bardzo dawna, której słuchałem mając przed oczami teksty numerów, żeby nie zgubić wątku. Cierpi na tym czytelność przekazu, a to wrapie stanowi już problem. Szkoda, tym bardziej że Bisz świetnie odnajduje się na bitach Elhuany. Jednak show gospodarzowi kradnie Gverilla, którego gościnna zwrotka w 1+1=1 jest bardziej czytelna, a wers „nie wiesz, do czego jest zdolny wojownik bez pana” zostaje w głowie na długo po odsłuchaniu. Wspomniany numer jest zresztą moim ulubionym na płycie. To tutaj padają też najlepsze wersy Bisza, takie jak „wszystkie kajdany na mnie pękną – rozpiera je duma” czy „lalki znają sztuki walki?/ bez szansy to teatr wojny”. 1+1=1 udowadnia, że Jarek nie stracił nic ze swojej błyskotliwości i polotu. Szkoda tylko, że na reszcie płyty forma zdaje się przesłaniać treść. Mimo wszystko lubię tę płytę. Gdyby była dłuższa, łatwo stałaby się męcząca, jednak w swojej krótkiej formie sprawdza się bardzo dobrze. Warto znaleźć pół godziny w ciągu dnia, żeby zanurzyć się w klimat oferowany przez Ukryte w śniegu. Tylko jedna mała uwaga do wydawcy: zrezygnujcie, proszę, z tych kartonowych kopert, w które pakujecie płyty. Są za ciasne i łatwo je uszkodzić podczas wyjmowania zawartości. (ŁP)

fe li e ton

A ty? Masz już swój widok z okna? Są dwie rzeczy, które liczą się w niedzielę o poranku: kawa i towarzystwo. Po leniwej pobudce obserwuję przez chwilę sąsiedni blok i kondycję nieba. Czekam na element zaskoczenia. Pajaca wyskakującego z pudełka. Słyszę tylko słodką nazwę przystanku uciekającą otwartymi drzwiami autobusu. Przez chwilę przeglądam wikipediowe kalendarium z dzisiejszą datą. Przestaję dopiero w momencie, w którym znajduję kogoś urodzonego w Bydgoszczy. Historyk, żadnych nadzwyczajnych wydarzeń w życiorysie. Zabieram ze sobą kilka rzeczy i wychodzę, zamykając drzwi nieco głośniej niż zwykle. Na termometrze jest pierwszy dzień wiosny, a ja czuję się trochę niedomyta pod czarnym grubym płaszczem. Starsze panie o turkusowych brwiach wychodzą właśnie ze swoimi kundelkami na kupkę. Nie schylają się po nią z uwagi na dokuczliwy reumatyzm. Co trzecia pani patrzy na mniej dłużej, niż pozwala na to savoir-vivre. Włosy grzywki rozpuszczają się pod wpływem ostrych promieni marcowego słońca i zabawnie przyklejają do czoła. Staram się nie podnosić wzroku, dlatego zauważam przetarcia na butach, które z boku mogą wydawać się mało atrakcyjne. Naraz przypominam sobie słowa pewnej mądrej kobiety, która z pełną powagą mówiła kiedyś, że fryzura i but świadczą o dziewczynie. W brudnych butach nie powinno się wychodzić z domu. Jedna plamka brudasa nie czyni, myślę i mimowolnie przyspieszam kroku. Wydaję z siebie spocone westchnięcie i szukam adresu. Mijam puste piaskownice i opuszczone place zabaw. Gram niewesołą melodyjkę na guzikach, zanim zadzwonię domofonem. Zamiast jechać starym dźwigiem, wybieram człapanie na dziesiąte piętro. Szybko się męczę, a w uszach dudni mi tylko mój własny oddech. Każdorazowo zatrzymuję się na półpiętrze, na

Bykowska

którym stoją niepotrzebne beniaminki. Przechodniu, powiedz Kawalerce, tu leżym jej syny. W końcu otwierają się drzwi do mieszkania. W tym momencie przypomina mi się scena z Obcego Camusa, w której bohater z braku lepszej alternatywy na niedzielny poranek siada na balkonie i patrzy na miasto z góry. Zmienne natężenie ruchu na ulicy i profile przechodniów jak puste obrazy przewijają się przed jego oczami. Z wysokości da się jeszcze rozróżnić płeć i wyrokować o orientacyjnym wieku człowieka. Po ruchach można stwierdzić, czy jest optymistą. Tempo i rytm stawianych kroków będą świadczyły o sprawności fizycznej. I tak dalej. Pijemy czarną kawę. Bacznie rozglądam się po mieszkaniu. Na dłużej zawieszam wzrok na wąskich wazonikach, grzecznie stojących obok siebie w kuchni, kilka metrów dalej. W zlewie piętrzą się naczynia przyprószone popiołem z papierosa. Na jednej ze ścian wisi talerz. Kolory krzyczą, a bajkowe postacie próbują przekonać patrzącego na nie do swoich mnogich wersji wydarzeń z ubiegłej nocy. W centrum jest Śpiąca Królewna. Albo Alicja z Krainy Czarów. Możliwe, że na potrzeby tego talerza stały się jedną osobą. Podchodzę do balkonowych drzwi i zaczynam obserwować osiedle z dziesiątego piętra. I nagle się wzruszam. Marszczę czoło i przymykam oczy, niby to przez rażące słońce. Kontury horyzontu delikatnie oznaczone ołówkiem H. Z daleka kusi mnie zadziwiająco dużo zieleni. Nie słychać podniesionych głosów kłócących się sąsiadów. Wszystkie wrota stojących obok siebie w rzędzie garaży są zamknięte na kłódkę. Na boisku jest małe dziecko, które nagle się przewraca. Jakby poczuło, że ktoś na nie właśnie spojrzał. Moich uszu dobiegają kojące nuty jazzu. Nic nie rzuca cienia. Słońce jest nad nami w linii prostej. Poranek mamy już za sobą. Agnieszka Bykowska

Kontury horyzontu delikatnie oznaczone ołówkiem H. Z daleka kusi mnie zadziwiająco dużo zieleni. Nie słychać podniesionych głosów kłócących się sąsiadów.

kwiecień 2018 |

BIK | 19

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego Tomasz Izajasz

Cud osiemnastowiecznej techniki Kanał Bydgoski jest wyjątkowym zabytkiem

myśli hydrotechnicznej na skalę świata. „Cud techniki XVIII wieku” wraz ze śluzami na nim wybudowanymi jest częścią składową Szlaku TeH2O, będącego osią, wokół której zainicjowany został Rok Dziedzictwa Przemysłowego w Bydgoszczy. Prusacy, dostrzegając olbrzymie możliwości miasta, zainwestowali w budowę połączenia między Odrą a Wisłą. Dzięki temu kanał wpłynął na rozwój naszego miasta, będąc „osią napędową” dla rozwijającego się przemysłu. To spowodowało olbrzymi rozwój Bydgoszczy, która w XIX i XX wieku przekształciła się w silny ośrodek przemysłowo-handlowy. Od kilku już lat Kanał Bydgoski odzyskuje swój blask. W 2005 roku został wpisany na listę zabytków województwa, w 2014 zainicjowano i świętowano Rok Kanału Bydgoskiego, a w przyszłości ma także szanse znaleźć się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO.

Najstarsze projekty kanału umożliwiającego połączenie dorzeczy Odry i Wisły pochodzą z XVI wieku. Wtedy to pojawiła się idea połączenia Wykop pod nowy Kanał Bydgoski, fot. Archiwum Państwowe w Bydgoszczy

20 | BIK | kwiecień 2018

wodnego między Wartą i Notecią, z Brdą i Wisłą. Projekt ten zrodził się podczas rokowań polsko-brandenburskich w sprawie swobody żeglugi na szlaku warciańsko-odrzańskim. Nie został on jednak konsekwentnie rozwinięty i popadł w zapomnienie. Do projektu budowy kanału Brda–Noteć powrócono w drugiej połowie XVIII wieku. Był to okres ożywienia gospodarczego północnych ziem Polski, zniszczonych najazdami i przemarszami wojsk oraz klęskami żywiołowymi. Projekt został przedłożony przez kartografa królewskiego, Franciszka Floriana Czakiego (z pochodzenia Węgra). Najważniejsze znaczenie planowanego połączenia wodnego wyrażało się w tych słowach Czakiego: „Największy stąd pożytek, iżby można mieć łatwy od Wiły z wielą znaczniejszemi rzekami komunikację, co zapewne niemałąby w czasie przyniosło korzyść i szlachcie i kupcom i każdemu w szczególności obywatelowi. Bo według tego ułożenia, ktokolwiek jakowy prowadzi handel, może z Bugu, Narwy i Sanu spłynąć do Wisły, z Wisły Noteś, z Notesi w Wartę, z Warty w Odrę, skąd dostać się łatwo do Frankfortu, Wrocławia, Szczecina etc.; a o pół mili powyżej Frankfortu można spłynąć kanałem do rzeki Spry i do Berlina, skąd aż do Śluza IV, ul. Wrocławska

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego Hamburgu, gdzie łatwo Wiele dostać towarów”. Niestety, w czasie panowania Polaków w Bydgoszczy nie udało się zrealizować planów Czakiego; dopiero po pierwszym rozbiorze sztuka ta udała się Fryderykowi II – królowi pruskiemu. Początek panowania pruskiego na zdobytym obszarze wiązał się z szerokim programem inwestycji. W 1772 roku przebudowano bydgoskie młyny, a wiosną 1773 roku przystąpiono do urzeczywistniania największej inwestycji: budowy Kanału Bydgoskiego. Wśród wielu zwolenników tego przedsięwzięcia znaleźli się: król Prus Fryderyk II, minister spraw zagranicznych Prus Ewald Friedrich Hertzberg, Herman Jawein i Franz Balthazar Schonberg von Brenckenhoff. Wśród wymienionych należy szukać pomysłodawcy budowy Kanału Bydgoskiego. Jak pisze Walenty Winid, niemożliwym jest ustalenie osoby, którą należy uznać za autora projektu, ponieważ myśl mogła powstać w wielu głowach jednocześnie, zarówno na dworze królewskim, jak i na miejscu, podczas badania okolicy nakielsko-bydgoskiej. Za głównego autora szczegółowych planów konstrukcyjnych kanału uważa się Hermana Jaweina, który był właściwym budowniczym tej drogi wodnej. Projektowana długość nowej arterii początkowo miała wynosić 23 kilometry i 77 metrów. W 1772 roku, po objęciu terenu nadnoteckiego przez Prusy, von Brenckenhoff nakazał wybudowanie baraków mieszkalnych oraz kilku browarów i gorzelni dla robotników sprowadzonych z tere-

nów dzisiejszych Niemiec i Czech. Przy pracach początkowych zatrudniono około 500 ludzi; podczas budowy było ich już od 8 do 10 tysięcy. Roboty ruszyły wiosną 1773 roku, a budową kierował inżynier Dornstein. Prace posuwały się szybko, chociaż co czwarty robotnik zatrudniony przy budowie umarł na febrę lub czerwonkę. Pracowali oni bowiem w fatalnych warunkach, stojąc godzinami w wodzie sięgającej im do piersi. Budowę dziesięciu śluz ukończono już po roku pracy, ale próbę uruchomienia kanału (liczącego po zmianie planów 26,77 km) podjęto dopiero 6 czerwca 1774 roku. Niestety, zakończyła się ona niepowodzeniem – wskutek niespodziewanego podniesienia się dna kanału. W końcu żeglugę uruchomiono w połowie września 1774 roku. Zbudowanie kanału, który łączył się z Brdą koło Bydgoszczy (ale poza granicami ówczesnego miasta), spowodowało, że miasto stało się ważnym węzłem dróg wodnych, co z kolei sprzyjało jego rozwojowi gospodarczemu.

Lata 1775–1792 były okresem zaniedbania i we-

getacji kanału. Na jego utrzymanie brakowało funduszy, śluzy często były niesprawne. Wkrótce okazało się, że konieczność zasilania wodą szczytowego stanowiska kanału w rejonie śluzy „Osowa Góra” wymaga budowy kanału pomocniczego, który od śluzy w Dębniku – wchodząc na dział wodny Wisły i Noteci – kierował część wód Noteci do Kanału Bydgoskiego. Inwestycja ta pochłonęła sumę 1210 tysięcy talarów. Ponieważ jakość żeglugi na kanale nadal była niezadowalająca, przystąpiono do przebudowy śluz, umocnienia nabrzeży i założenia plantów. Budowie towarzyszyło powstanie nowych urządzeń żeglugowych. I tak w 1789 roku ukończono budowę trzyskrzydłowych, kilkupiętrowych spichrzy zbożowych na lewym i prawym brzegu Brdy. Stanęła także kolejna, jedenasta śluza – na Bielawach. Jak podaje Walenty Winid, za sprawą Petersona do 1801 roku wszystkie śluzy były już wymurowane. Warto w tym miejscu zatrzymać się nad sylwetką twórcy wymurowanych pod koniec XVIII wieku śluz. Większość prac poświęconych Kanałowi Bydgoskiemu podaje, że ich autorem był Ernst Conrad Peterson. Z poglądem tym trudno się zgodzić, ponieważ w tym czasie przyszły inspektor Kanału Bydgoskiego przebywał w Akademii Budowlanej w Berlinie. Prace musiał prowadzić zatem jego starszy, przyrodni brat, Johan Philip Peterson. Pod koniec XVIII wieku powstały jedne z pierwszych kwiecień 2018 |

BIK | 21

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego na świecie śluzy wykonane z cegły, a nie tylko z piaskowca. Nowe śluzy przybrały wtedy również nowe wymiary 68 na 8,8 metra, ze światłem głów wynoszącym 6,6 metra oraz długością użytkową komór wynoszącą 48,9 metra. Pod koniec XVIII wieku trwały prace nie tylko nad urządzeniami hydrotechnicznymi, ale również nad pogłębieniem i umocnieniem kanału. W tym też czasie sprowadzono tu wiele rodzin, którym przydzielono ziemię. W zamian z to ludzie ci mieli trudnić się utrzymywaniem w należytym porządku Kanału Bydgoskiego, zasadzić drzewa wokół i oczyszczać corocznie wyznaczony odcinek koryta. Część ze sprowadzonych osadników trudniła się ponadto holowaniem transportów między śluzami. Ernst Conrad Peterson na początku XIX wieku rozpoczął nasadzenia nad Kanałem Bydgoskim. To właśnie dzięki jego osobie powstał wyjątkowy dziś dla wielu bydgoszczan park nazywany plantami.

W czasach funkcjonowania Księstwa Warszawskiego kontynuowano prace nad kanałem.

W latach 1811–1815, po oczyszczeniu brzegu Noteci (poniżej ujścia kanału) i dzięki budowie jazu oraz grobli na Brdzie, nastąpiło polepszenie warunków żeglugi na Kanale Bydgoskim. W okresie przebudowy drewnianych śluz na murowane, między drugą a trzecią śluzą wzniesiono most, który łączył dzisiejszą ulicę Świętej Trójcy z Grunwaldzką. Most ten, początkowo drewniany, po 1841 roku – kiedy to władze pruskie uznały, że należy postawić trwalszą konstrukcję, ze względu na natężenie ruchu – przyjął nową, wymurowaną już formę. W czasie dwudziestolecia międzywojennego nazywano go mostem Władysława IV. Obecnie w tym miejscu znajduje się rondo Grunwaldzkie. W połowie XIX wieku znaczenie Kanału Bydgoskiego wzrosło. W tym to czasie w grodzie nad Brdą zaczęły pojawiać się pierwsze statki napędzane parą i rozpoczął się rozwój przedsiębiorstw spedytorskich. W 1860 roku wyrównano dolny bieg Brdy, w latach 1877–1879 skanalizowano rzekę, a także uruchomiono port drzewny w Brdyujściu. Przełomowy moment nastąpił w roku 1897, gdy oddano do użytku port i przeładownię (w ówczesnej wsi Kapuściska) połączone ze stacją kolejową (dziś Bydgoszcz-Wschód). W rezultacie Bydgoszcz wchodziła w XX wiek jako silny ośrodek handlowy. Ujście kanału do Brdy znajdowało się w Bydgoszczy w pobliżu mostu Marszałka Focha przy ulicy Grottgera. Dziś młodsza generacja bydgoszczan może mieć kłopoty z identyfikacją tego miejsca, 22 | BIK | kwiecień 2018

bowiem odcinek kanału biegnący mniej więcej od ronda Grunwaldzkiego do Grottgera został zasypany na początku lat 70. XX wieku. Jedyną pamiątką po nim jest rosnąca niegdyś wzdłuż toru wodnego pomnikowa aleja liczących ponad 200 lat topól czarnych zwanych sokorami. Najwspanialsze z nich mają 30 metrów wysokości i obwód nawet 5 metrów. Zasadzono je zaraz po wybudowaniu kanału. Pierwsze trzy topole – pomniki przyrody – rosną przy Focha pomiędzy mostami na Brdzie a rondem Grunwaldzkim, pozostałe wzdłuż kanału. Aleja topól kończy się przy torze kolejowym biegnącym w kierunku Inowrocławia.

W drugiej połowie XIX wieku żegluga śródlądowa w Niemczech powoli ustępowała coraz prężniej rozprzestrzeniającemu się nowemu środkowi lokomocji, którym stała się kolej. Mimo tego, w parlamencie Rzeszy pojawiały się kolejne projekty przebudowy dróg śródlądowych. Dość silne sfery kupieckie i przemysłowe przenosiły dyskusje o drogach wodnych nie tylko do parlamentu, ale i do prasy, dzięki czemu problemy wodniackie stawały się również szeroko komentowane przez społeczeństwo niemieckie. Przeciwników dróg wodnych w społeczeństwie nie było trudno wskazać. Najzagorzalszym – ze względu na strach przed utratą korzyści materialnych – było lobby związane z transportem kolejowym, a do tego dodać należy niechętnych Gazownia miejska

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego rolników, którzy obawiali się taniego transportu ze Wschodu, przez co straciliby dochody. Dość aktywne na polu przebudowy dróg wodnych w Niemczech było społeczeństwo polskie w granicach Niemiec, w szczególności zaś bydgoszczanie, którzy ze zgrozą przyjęli przymiarki Rosji do wybudowania drogi wodnej Wisła–Warta. Energiczne działania na początku XX wieku doprowadziły do wielkiego sukcesu, za który należy uznać uchwałę sejmu niemieckiego z 1905 roku w sprawie przebudowy drogi wodnej Odra–Wisła. W tej uchwale znalazło się postanowienie odnośnie do przystosowania dróg do standardów narzucanych przez towarzystwa kupieckie odnoszące się do wielkości możliwych transportów opiewających na 400–500 ton. Dzięki takiemu rozwiązaniu w śluzach miały mieścić się barki typu wrocławskiego lub dwie finówki. Według planu, skorzystać na przebudowie mieli nie tylko przemysłowcy i kupcy, ale również w dużej części rolnicy – dzięki planowi odpowiednich uregulowań na łąkach poprzez wykonanie systemów melioracyjno-irygacyjnych. Plan zakładał uregulowanie Noteci oraz przystosowanie śluz również na Kanale Bydgoskim. Śluzy – wtedy już 100-letnie – miały w nowo przebudowanym kanale pełnić rolę zbiorników oszczędnościowych. Plan zakładał również poszerzenie kanału do rozmiarów umożliwiających minięcie się dwóch dużych barek, pogłębienie kanału do dwóch metrów głębokości oraz dostosowanie nowych przepraw mostowych.

Bardzo szybko, bo już od 1906 roku, na drodze wodnej Odra–Wisła zaczęły pojawiać się inspekcje, które przygotowywały wtedy dokładne plany przebudowy. Tempo planów było dość szybkie, w związku z narzuconym terminem wykonania ustawy, który wynosił dziesięć lat. Największych problemów od samego początku miało przysporzyć usytuowanie śluzy drugiej i miejskiej – ze względu na zabudowania oraz niekorzystne właściwości terenu. W badaniach zasugerowano się pierwotnymi planami Jaweina oraz Dornsteina, którzy planowali przesunięcie kanału w kierunku północnym. Należało zatem ominąć kanał aż od szóstej śluzy i poszukać nowego ujścia do Brdy, co niosło ze sobą kolejne problemy – natury finansowej. Związane było to nie tylko z planowanym przekopem do Brdy, ale również z przystosowaniem dzisiejszego mostu Królowej Jadwigi oraz budową na krótkim odcinku znacznie kosztowniejszych i nowocześniejszych śluz. Dawało to jednak olbrzymie korzyści – mimo wydłużenia drogi wodnej o 400 metrów w postaci usunięcia bydgoskiej „Scylli i Charybdy” – ale również skrócenie czasu przeprawy transportów, co związane było z mniejszą liczbą śluz na krótkim odcinku (na starym kanale blisko co 600 metrów zlokalizowana była śluza). Koszty, jakie wzrosły za sprawą takiego projektu, w dużej mierze poniosła Bydgoszcz, której włodarze doskonale zdawali sobie sprawę z olbrzymich korzyści, jakie przyniosą takie rozwiązania. Wobec znacz-

Barki na Brdzie przy Rybim Rynku na początku XX wieku

kwiecień 2018 |

BIK | 23

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego nej różnicy poziomów, które należało pokonać, początkowo zamierzano wybudować dwie śluzy złożone z dwóch komór, jednak wobec sprzeciwów zainteresowanych postanowiono wykonać olbrzymie śluzy ze zbiornikami oszczędnościowymi. Właściwe prace nad kanałem rozpoczęły się w latach 1909–1910. Aby utrzymać ruch na kanale, śluzę miejską przesunięto na północ. Śluzy na nowym Kanale Bydgoskim gotowe były już w 1913 roku, jednakże ze względu na problemy ze śluzą „Okole” cała droga wodna do użytku oddana została dopiero dwa lata później, podczas uroczystego otwarcia, które miało miejsce 1 kwietnia 1915 roku. Miesiąc później kanał uzyskał maksymalne i planowane zanurzenie – 1,4 metra. W pierwszych latach funkcjonowania pojawiały się problemy związane z funkcjonowaniem śluzy „Okole”, która w latach 1917 i 1922 poddana musiała zostać pracom remontowym.

Podstawowym środkiem transportu na

kanale była barka, na ogół będąca własnością jednej rodziny, stanowiąc dla niej nie tylko źródło utrzymania, lecz także miejsce zamieszkania. Rejs odbywał się w ten sposób, że kilka statków łączyło się w pociąg, który ciągnął parowy holownik. Poza barkami obsługiwanymi przez szyprów – zaliczanych do grupy sterników – drewno w postaci długich tratw spławiali kanałem flisacy, czyli oryle i retmani. Kanałem Bydgoskim przewożono głównie drzewo w postaci tzw. okrąglaków

Śluza IV, ul. Wrocławska

24 | BIK | kwiecień 2018

oraz częściowo tarcicę, a także cukier z cukrowni powiatu wyrzyskiego i Kujaw, który dopływał do kanału górną Notecią. Transportowano również zboże i mąkę oraz sodę i sól z okolic Inowrocławia; także materiały budowlane. Po pierwszej wojnie światowej ruch na Kanale Bydgoskim bardzo wyraźnie zmalał. I tak, o ile w 1900 roku przewieziono statkami 179 tysięcy i tratwami 598 tysięcy ton ładunku, to w 1927 roku transport statkami ograniczał się jedynie do przewozu 66,5 tysiąca ton, a tratwami – do 129 tysięcy ton. Większa część towarów, podobnie jak przed pierwszą wojną, docierała do granicy niemieckiej. Po roku 1920 zakładano, że Bydgoski Węzeł Wodny, łączący Gopło i Kujawy z Wisłą oraz Odrą, stanowić będzie dogodną arterię komunikacyjną. Niestety, oczekiwania te nie spełniły się. Przyczyną zmniejszenia ruchu były wysokie cła na polskie towary, dyktowane przez stronę niemiecką. Bardzo niekorzystne dla żeglugi śródlądowej okazały się taryfy towarowe w Polskich Kolejach Państwowych. Stan ten uległ zmianie dopiero po 1928 roku, gdy ponownie zaczęto preferować transport drogami wodnymi: Kanałem Bydgoskim, dolną Wisłą i Wartą. Podczas kampanii wrześniowej polscy saperzy częściowo zniszczyli urządzenia nowego kanału, dlatego Niemcy przywrócili ruch na starym kanale, nieczynnym od 1915 roku. Największy ruch na kanale panował podczas okupacji hitlerowskiej, bowiem transport kolejowy był wówczas zastrzeżony głównie dla potrzeb armii i wszelkie niemilitarne ładunki spławiano drogami wodnymi. Po drugiej wojnie światowej znaczenie Kanału Bydgoskiego jako arterii wodnej wzrosło, ponieważ stał się on drugim po Kanale Gliwickim traktem wodnym umożliwiającym żeglugę barek o wyporności około 500 ton. Z czasem jednak możliwości transportowe kanału znacznie się zmniejszyły. Obecnie, ze względu na jego przestarzałe urządzenia, Kanał Bydgoski jest zakwalifikowany jako droga wodna drugiej klasy. Z tego powodu spełnia on głównie rolę regionalnej arterii dla Bydgoszczy i Kujaw Zachodnich.

lite rat ura Z Wojciechem Kassem, przy okazji jego marcowej wizyty w Bydgoszczy, rozmawia Karolina Sałdecka-Kielak.

Poezja to mistyczny puls Wojciech Kass, fot. Beata Bieńkowska

„Zasypiamy na słowach, budzimy się w słowach” – tak rozpoczyna się wiersz Zbigniewa Herberta z tomu Napis. Rozmawialiśmy już o tym wiele razy w różnych – literackich i społecznych – kontekstach. O sytuacjach, w których słowo buduje, pomaga, ale też rujnuje i deformuje rzeczywistość. W jakiej kondycji widzisz dzisiaj słowo? Słowo, kształt jego litery aż tak się nie zmieniają, za to zmienia się nasz stosunek do słowa, ale i on nie podlegał znacznym wahaniom do czasu, kiedy wykształciły się filozofie językowe i technologie. Najbardziej jednak słowu zaszkodziła – ale i naszemu tutejszemu istnieniu – ta Gruba Berta Ironia, która przeniknęła język i nasz dyskurs jak nigdy dotąd. Mało tego, ona współorganizuje, współtworzy strukturę tekstu i wykazuje niejako na każdym kroku nieprzystawalność litery słowa do litery życia, znaku do rzeczywistości. Podważa to, w jaki sposób świat jawi się w rzeczywistości, do sposobu, w jaki świat jawi się w języku. Można powiedzieć, że Ironia – ta córa nicości – wkradła się do metafizycznego odczuwania świata, z którego wynika następująca więź słowa i ciała, języka i świata: ciało staje się słowem, a słowo znowu ciałem. Słowo i ciało tworzą się wzajemnie, jak świat i duch. Och, jakże samotnym jest ciało bez słowa i jakże błądzącym jest słowo, które nie może się wcielić! Ironia osłabia słowo, a co za tym idzie, rzeczywistość kultury. Jest jak powoli dozowana trucizna osłabiająca ich wydolność. A kiedy słowo i kulturę spotyka rozpad i degeneracja, ludzie popadają w nieszczęśliwość i bezdomność. Dlatego swój ostatni tom poematów – na przekór tym procesom – zatytułowałem Ufność, słowem z innej bajki, a mimo to ono wciąż magazynuje w sobie jakieś ciepło, jakieś duchowe tlenie się i strzeże elemenkwiecień 2018 |

BIK | 25

lite rat ura tarnej ludzkiej potrzeby, a mianowicie ufności wobec siebie i bliźniego, wobec słowa i świata. Kiedy dziecko wypowiada swoje pierwsze słowo, nie ma w nim cienia ironii, to słowo – „mama” albo „tata”. Wypowiedzenie tych słów jest jak tworzenie nowej więzi i wspólnoty. Wyobraźmy sobie, że język – który składa się przecież ze słów – jest największym magazynem ludzkiej pamięci. W nim to przez stulecia wyrażała się nasza cywilizacja – ona też wyrażała się poprzez poezję – odbijały się w nim wynalazki, myśli, idee, wizje, proroctwa, sny, marzenia, uczucia, wreszcie cały widzialny obraz świata wraz z jego historyczną i kulturową zmiennością. Jakie słowa, jakie związki słów dołożymy do tego magazynu? Naszpikowane ironią i sarkazmem, pogardą i drwiną, słowa zmaltretowane, które ledwie dysząc ciągnąć będą za sobą sponiewierany obraz świata, jakieś jego resztki i wyziewy, niczym odwłok ze śluzu, jakąś maź? Czytujesz współczesną poezję? Co w niej dzisiaj może pociągać, intrygować, a co kolei mierzi, odstrasza? Czytuję poezję. Zważ, że pominąłem słowo „współczesną”, bo czymże jest współczesność literacka wobec trzech–czterech tysięcy lat poezji jako znaku, pomijając to, co w niej było, zanim powstało pismo. A był dźwięk i śpiew. Było wyśpiewywanie świata. Czymże jest więc ta współczesność poetycka wobec całości poezji? Ledwie wątkiem w bogatej tkaninie, ledwie uliczką (kto wie, czy nie ślepą) w wielkim mieście, ledwie roślinką w ogrodzie zwanym Poezją. Bo jest ona – jak twierdził Ezra Pound – zapisaną ponad czasem i przestrzenią rozmową prowadzoną przez utalentowanych ludzi. A chodzi przecież o to, aby w tę rozmowę się włączyć. Nie wyobrażam sobie prawdziwego poety, który tego nie pragnie, tej beztroskiej literackiej biesiady z poprzednikami podwieszonej pod krawędź świata, dokąd dochodzi szum wieczności? Podłączając się do tej rozmowy – niekiedy w akcie miłości, oddania, zachwytu – odnawiam w sobie coś głęboko ludzkiego, jakąś czułość do stworzenia, potrzebę głaskania rzeczy i zjawisk tego świata, w przeciwieństwie do socjologii współczesnego życia literackiego, która polega na nieustannym 26 | BIK | kwiecień 2018

naporze na sławę, sukces, nagrody, stypendia, na wyłudzanie recenzji, właściwych opinii, tu i ówdzie poparcia, na hodowli swojego spotworniałego „ja”, które rozrasta się jak kurzaja na naszej duchowości. Więc co to ma wspólnego z poezją, która dla mnie jest czynnością duchową, mistycznym pulsem, próbą odnajdywania harmonii, zjednywania przeciwieństw, narzędziem przemiany w kogoś lepszego, w kogoś, kto potrafi wybaczać? Myślę o poezji, która wybacza i wyjaśnia wszystko. Cała reszta – w tym i wiele z tego, co nazywasz poezją współczesną – jest psujstwem i mazgajstwem. Na ten przykład, taki psuj: czego nie napisze, to zaraz jest popsute, a dżentelmeni przecież nie biorą się za to, czego nie potrafią. Lub taki mazgaj: skaleczy się w paluszek i już musi się poskarżyć w wierszu – och, jak boli, jaki jestem skrzywdzony. Czego w takim razie brakuje dzisiejszym piszącym? Pokory? Pewnego rodzaju wrażliwości? Natchnienia do życia! Zasiadasz w jury wielu konkursów poetyckich, jesteś sekretarzem nagrody poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego „Orfeusz” za najlepszy tom poetycki roku. Wielokrotnie sam byłeś nagradzany. Czy konkursy literackie to coś, co pomaga poezji przetrwać? Ten cały system konkursów i nagród to jedna wielka bujda na resorach, tandetny show nielicujący z powagą stawiania litery słowa, które przecież nie odbywa się bezkarnie, o czym wielu autorów dobrze wie. Najlepiej, żeby tego sytemu w ogóle nie było, bo on tylko deprawuje, podsyca pożądliwość, zatruwa zdrową ambicję. Talent zjawia się tam, gdzie się zjawia, i żadnych praw nie da się tu ustalić, nie da się też ustalić żadnych mechanizmów społecznych, które by ten proces regulowały. Sztuka poezji rodzi się tam, gdzie rodzi, i nigdy nie staje się czymś powszechnym, bo jest cudem. Cud jest fenomenem jednorazowym. Kultura kopiowania, multiplikacji, pomnażania i powielania – w tym nagród, konkursów, etc. – tak naprawdę przykrywa i przytłacza cud. Zawartość sztuki będzie się w świecie zmniejszać, w miarę jak maleć będzie różnica między jednostkami – to Eugenio Montale. Jakoś by należało wyczyścić

lite rat ura to targowisko nagród, stypendiów, konkursów, bo póki co wprowadza jedynie intelektualną anarchię i zamęt duchowy. Pewnie ciebie to dziwi, że tak mówię, wszak – jak zauważyłaś – powołałem nagrodę Orfeusza, ale widzisz, Gałczyński za swoją poezję nie dostał najmniejszej nagrody. Nagrodą dla niego byli czytelnicy. A więc wielki poeta bez nagrody to najlepszy dowód na to, że nie należy przywiązywać się do tych – że tak powiem – wątpliwych zwierciadeł. W każdym razie Gałczyńskiego nie obdarowano żadnym laurem, to niech będzie patronem jednego z nich – pomyślałem. No dobrze, rzecz w tym, abyśmy potrafili nabrać dystansu do tzw. uznania poprzez rozmaite nagrody i splendory i spojrzeć na nie z perspektywy wiecznej rozmowy, która toczy się poza czasem i przestrzenią. Czynność zapisania wiersza, po której nie będziesz już nigdy takim, jak przed jego skreśleniem – ta czynność jest najważniejsza. Dalej zaczyna się ta sfera, gdzie nic od ciebie nie zależy, na którą nie masz wpływu. A jeśli chcesz mieć na nią wpływ, to stajesz się śmiesznym, a z czasem żałosnym. Twoje są tylko dusza, pracowitość i prawda, jeśli ją ukochałeś. „Tej nocy byłem wielokrotnie samotny, takiej samotności nie tłumi/ jaskrawość dnia, lęka się jej pliszka/ i pszczoła, która zbłądziła” – to pierwsza strofa twojego wiersza Piórko. Co jeszcze mógłbyś powiedzieć o samotności? Mam komentować swoje wersy? Różewicz stwierdził, że po to pisał, aby nie mówić. I słusznie. Niechybnie potrzebuję wyobcowania, życia na obrębie, oddalenia po to, aby słowo właściwe się ułożyło. Dodajmy – ułożyło w ciele. Z tego oddalenia lepiej wychodzi „nasłuchiwanie tajemnic”, o wiele gorzej zaś w „próżnej krzątaninie”. Lubię ludzi, ale częściej odczuwam przemożną potrzebę zostania sam ze sobą na osobności. Nadjeżda Mandelsztam sformułowała to tak: „Aby zacząć pisać wiersze, musi [poeta] żyć wśród ludzi i jednocześnie często przebywać w samotności”. To stwierdzenie z kolei świetnie komentuje mój wers z wiersza Tak się schowałeś, że nie potrafisz siebie znaleźć: „Gdy jestem sam, tyle spraw się układa oprócz samotności/ Kiedy bywam wśród ludzi, nic się nie układa, tylko ludzie”.

Powracasz ze swoją poezją do Bydgoszczy nieomal rokrocznie. Czy jest to dla ciebie miejsce w jakiś sposób szczególne? Jak postrzegasz współczesną Bydgoszcz, również w literackim kontekście? Powracam, ale co dwa–trzy lata. Lecz znów nakłaniasz mnie do komentowania, a ja przecież nie jestem żadnym ekspertem. Zwróć uwagę: nasza epoka powołała istotę ekspercką, czyli kogoś, kto wystawia opinie, tudzież komentarze. Rzadko opinia i rzadko komentarz idą w parze z prawdą. Instytucja spotkania autorskiego powoli upada, zauważyłem pewną prawidłowość, otóż biblioteki chętnie zaprosiłyby pisarza, byleby nie czytał swoich utworów, tak samo poetę, lecz niech nie przedstawia swoich wierszy. Ale pisarza-eksperta, który podzieliłby się wiedzą na temat konstruowania charakteru psychopatycznego – a czemu nie? Poetę-eksperta, który coś sensownego opowie o tym, czym właściwie jest to dziwne zwierzątko zwane poezją, coś o życiu, trochę o sztuce – i owszem. Czy też podróżnika-eksperta, pod warunkiem, że zgromadzonej publiczności przedstawi przybytki, gdzie tanio i smacznie można zjeść, a pominie refleksję o tym, gdzie był i co wiedział. Krótko więc: Bydgoszcz jako miasto pięknieje. A co do środowiska literackiego, to ma się kim pochwalić.

Wojciech Kass, Ufność. Trzy poematy, wyd. Iskry, Warszawa 2018

kwiecień 2018 |

BIK | 27

rę k od z i e ł o

Sztuką jest posiąść wiedzę, sztuką jest…

Z Adrianą Witucką, artystą plastykiem, ceramikiem, która stworzyła Pracownię Ceramiki Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy, rozmawia Hanna Walenczykowska.

Jakie fajne! Trochę ciężkie i szorstkie. Co to? Ceramika do serialu Korona królów. Taka, jakiej używano od XIII do XV wieku. Jest funkcjonalna; musi być prawdziwa, bo musi grać. Zrobiłam tak, żeby można było z tych naczyń pić, jeść i żeby ładnie wyglądały. Siermiężna, ale solidna. Kiedy się poznałyśmy, nie zajmowałaś się ceramiką, twoją miłością było wtedy… Malarstwo. Nie, teatr. Faktycznie! Jestem instruktorem teatralnym, 10 lat współpracowałam z bydgoskim teatrem. Realizowałam program edukacyjny, jeździliśmy z aktorami po szkołach i przybliżaliśmy dzieciakom teatr. Tworzyłam scenografie, robiłam ilustracje do książek, nawet scenariusze pisałam dla teatrzyków amatorskich. Pisałaś bajki? I to z morałem! Hitem była bajka o wojowniczych mrówkach. W mrowisku żyła jedna, która chciała zrobić rewolucję i wszczęła bunt. Inną bajkę napisałam w stylu hinduskim. Opowiadała o tygrysku i niegrzecznej dziewczynce, która nie słuchała rodziców, bo chciała rządzić. W dżungli spotkała tygrysa… …który ją zjadł? Nie! Uratowało ją drzewo… Miałam wtedy takie idealistyczne podejście do pracy z dziećmi. Właściwie nadal tak jest. Pomagam dzieciom istnieć w środowisku dużych szkół, to terapia przez sztukę. A po teatrze pojawił się batik. Tak. Robiłam warsztaty dla nauczycieli. Jeździliśmy w teren, nocowaliśmy w internatach, w których toalety przerabialiśmy na pracownie batiku. W umywalkach barwiliśmy tkaniny. Powstawały naprawdę ciekawe dzieła. 28 | BIK | kwiecień 2018

Adriana Witucka

Kiedy zainteresowałaś się ceramiką? Nie wiem. Pojechałam do Łucznicy na plener malarski. Poznałam tam Polę Kurcewicz-Krystyniak, która prowadziła pracownię ceramiczną. Malowaliśmy do zachodu słońca, a potem do rana siedzieliśmy w pracowni Poli. Powstały tam pierwsze moje prace, ptaszki! Biało-niebieskie pingwiny! Potem było dwuletnie studium ceramiki artystycznej, ponieważ wymyśliłam sobie, że założę w Bydgoszczy pracownię ceramiczną, że będę kształcić kadry. Przy pomocy Poli Kurcewicz-Krystyniak i Alberta Krystyniaka stworzyliśmy tę pracownię. Pierwotnie budynek był wznoszony z myślą o tym, że znajdzie się tutaj wielkie centrum edukacji plastycznej. Niestety, tak się nie stało, pracownia ówczesnego Wojewódzkiego Ośrodka Kultury [obecnie Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy – przyp. HW] zeszła do podziemia i tak tu siedzimy od ponad 20 lat. I od tamtego czasu współpracujesz z Muzeum Archeologicznym w Biskupinie.

rę k od z i e ł o Tak, zaczęłam od przeprowadzenia kursu ceramiki prehistorycznej dla bezrobotnych. To był kurs kwalifikacyjny organizowany wspólnie z Zakładem Doskonalenia Zawodowego w Żninie, po którym jego uczestnicy mogli otrzymać pieniądze na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

A, to stara historia. Wyszłam z pracowni Tadeusza Małachowskiego, absolwenta Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Nie zawsze było nas stać na farby, nie było pewnych kolorów, dlatego robiliśmy je sami. Nauczyłam się tego od Tadeusza.

Wymyśliłaś też warsztaty tematyczne i, jeśli dobrze pamiętam, podczas pierwszych robiliśmy instrumenty muzyczne. Ciągle mam okarynki, które wtedy ulepiłam. Tematem tych pierwszych międzynarodowych warsztatów ceramiki prehistorycznej faktycznie były instrumenty muzyczne z czasów neolitu. Kolejne spotkania artystów nawiązywały do tematyki festynów archeologicznych.

Przeniosłaś to na ceramikę? Nie. To inna bajka, ale nabrałam pewności, że mogę zrobić to, czego nie mogę kupić.

Inspiruje ciebie…? Historycznie – Biskupin. Poza tym natura i moje ukochane podróże. Odwiedziłaś prawie wszystkie kontynenty. Wykorzystałaś z tych wojaży…? Każda podróż wniosła coś nowego, ale niektóre z nich ukierunkowałam na dokształcanie się, np. pobyty w Avanos w Syrii. Właściwie na całym Bliskim Wschodzie. Tam poznałam różne techniki ceramiczne. Podobnie było w Ameryce Południowej. W Nazca zaprzyjaźniłam się ze świetnym, niestety już nieżyjącym, człowiekiem, który prowadził pracownię. Odtwarzał w niej wyroby kultury prekolumbijskiej. Jako młody chłopak pracował na wykopaliskach archeologicznych, podczas których naukowcy ratowali mumie, a on ratował ceramikę. Stworzył potem jedno z najciekawszych muzeów ceramiki kultury Paracas i Nazca. Do końca swojego życia robił kopie i z tego żył. Nauczyłam się od niego sposobu malowania angobami, wygładzania kamieniami, ucierania farb… Z Indii do Bydgoszczy przywiozłaś… …techniki zdobnicze, czyli moje ukochane inkrustacje, które jeszcze chciałabym spopularyzować. U nas wciąż nie są dobrze znane. W Indiach ceramikę inkrustowano lusterkami i malowano farbami robionymi na bazie kamieni szlachetnych. Ale Indie to przede wszystkim batik. Najbardziej szlachetne sari są wykonywane z jedwabiu, ręcznie zdobionego tą właśnie techniką. Piękne! Jesteś artystką, która sama uciera farby.

Glinę też przygotowujesz zgodnie z własną recepturą. Tak. Dwadzieścia kilka lat temu, kiedy otwierałam tę pracownię, nie było do kupienia gliny. Robiliśmy ją wspólnie z jednym z bydgoskich garncarzy… Pamiętam, w jego pracowni wykręciłam na kole takie „coś”! Tak. Jurek to wspaniały człowiek! Przygotowywał mi glinę według receptury swojego dziadka. Próbowałam przekonać go do innych domieszek, ale się nie udało, „bo dziadek tak robił”, „bo tatko tak robił”… Wychowałaś wielu wspaniałych artystów. Nie sztuką jest posiąść wiedzę i zatrzymać ją dla siebie. Sztuką jest przekazać ją dalej. Chodzi o to, by moja wiedza nie przepadła, kiedy odejdę na emeryturę. W latach, kiedy zaczynałam, w Bydgoszczy nie było żadnej pracowni edukacyjnej, dzisiaj prawie nie ma przedszkola i szkoły, w której by nie było zajęć z ceramiki. To efekt mojej pracy. Jestem z tego dumna. Stworzyłaś zespół, który realizuje kilka projektów. Od kilku lat w pracowni funkcjonuje grupa, gdzie dorośli realizują swoje marzenia. Osoby te robią świetną ceramikę według własnych projektów, tworzą naprawdę piękne rzeczy. Z nimi realizuję projekty, które są moimi marzeniami. Przydrożne kapliczki? Tak. Moim marzeniem jest przywrócenie kapliczek przydrożnych i ustawienie ich tam, gdzie były kiedyś, przed wojną. Jeśli nie zrobimy tego teraz, to zginą bezpowrotnie. Powstały już kapliczki maryjne, ale chciałabym jeszcze zrobić kapliczki „frasobliwych” i „nepomuceny”, które na powrót stanęłyby przy mostach, nad rzekami. kwiecień 2018 |

BIK | 29

z ug zwa ng (59)

siwiec Klatka Pochłonęła mnie lektura Klatki autorstwa Kazimierza Kummera. Jak wiadomo, autor nie doczekał debiutu swojej powieści, zginął tragicznie latem 1962 roku. Na pozór jest to prosta książka, jakich w historii literatury napisano już wiele, o wojnie i trochę też o miłości. Ale wejdźmy głębiej, bo sam tytuł nam już dużo mówi. To jeden z tych, który po prostu jest dobrze dobrany. Czym jest tytułowa klatka? Wiadomo, że Kummer czytał prozę Ernesta Hemingwaya, a także francuskich egzystencjalistów – Luis’a-Ferdinanda Céline’a i Alberta Camusa. W 1957 roku na język polski zostaje przetłumaczona Dżuma autorstwa właśnie Camusa. Widzę pewną koincydencję samych tytułów: obydwa są bardzo nośną metaforą. Wiadomo, że francuskiemu pisarzowi nie chodzi tylko i wyłącznie o chorobę, ale też jest on przenośnią totalitaryzmu. Tych metafor w Dżumie jest znacznie więcej, także w Klatce, ale żeby o tym powiedzieć, musimy odnieść się do życia autora, krótkiego, naznaczonego cierpieniem. Już jako siedmiolatek wraz z rodziną zostaje wysiedlony do niemieckiego obozu Szmalcówka w Toruniu. Co prawda, ta represja ma charakter tymczasowy, ale i tak pozostawi trwały ślad

Kazimierz Kummer, Opowiadania i słuchowiska. Klatka, wyd. Episteme, Lublin 2015 30 | BIK | kwiecień 2018

w psychice Kummera. A później jest jeszcze gorzej, bo w 1953, gdy był na drugim roku studiów polonistyki UAM w Poznaniu, zostaje aresztowany i skazany na rok obozu pracy. Przyczyną aresztowania były wypowiedzi autora Klatki. Kummer wielokrotnie w towarzystwie swoich kolegów z uczelni mówił o zbrodniach popełnianych przez żołnierzy sowieckich. Nie miał żadnych wątpliwości, że z perspektywy jednostki jeden i drugi totalitaryzm jest tak samo opresyjny. Kummer wiedział, kto na niego doniósł. Wiedział, a nawet, żeby wrócić na studia, musiał pokajać się przed aktywem z ZMP. I już nie był taki ufny jak wcześniej, miał świadomość, że każdy niewłaściwy ruch może się skończyć kolejną odsiadką. I to jest właśnie klatka psychologiczna, głębsza od tamtych, bo zamykająca człowieka na otaczający świat, na relacje z drugim człowiekiem. W filmie Kazimierz Kummer. Klatka po klatce, jaki wyemitowała niedawno nasza lokalna telewizja, wypowiadał się Stefan Pastuszewski i ma rację, gdy mówi, że proza Kummera ma charakter wręcz modelowy, że dla młodego pisarza to idealny przykład, jak napisać udaną książkę, podszytą przy tym bardzo ciekawą metaforą. I tak właśnie należy pisać – żeby książka miała podwójne dno. W dzisiejszym pisarstwie sam zachwyt codziennością to za mało. I głównie dlatego Klatka wciąż żyje swoim życiem, a nawet pojawił się pomysł, żeby ją sfilmować, bo to przecież powieść historyczna, a opis wydarzeń, które autor zawarł w książce, wydaje się bez zarzutu. W tym zresztą kontekście wypowiadała się pani Jolanta Kummer-Meloch, wdowa po autorze, że on przez wiele dni zbierał relacje, rozmawiał z ludźmi, starał się dociec, jak to wtedy było w Bydgoszczy na początku września 1939 roku. Ale nawet jeśliby Kummer w tej swojej literackiej rekonstrukcji tamtych dni rozminął się z faktami, to jest to bez znaczenia, bo to przecież literatura piękna i tu żadna weryfikacja nie jest konieczna. W takim też aspekcie Klatka na zawsze pozostanie nośną metaforą ludzkiego losu, a nigdy nie będzie dowodem w sprawie. Bartłomiej Siwiec

b ydgo s k i in sy nu ator k u lt uralny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (164) Cały czas na fali

Fart Fredry

Janusz Bałdyga, który przeżywał swoją artystyczną młodość nad brzegami Brdy, by potem spędzać dojrzałe lata nad brzegami Bałtyku, zagościł w Galerii Kantorek wystawą „Nad brzegiem czasu”. Fani jego malarstwa, licznie na wernisażu zgromadzeni, zgodnie orzekli, że wyobraźnia artysty nadal jest bezbrzeżna, a wymowa jego prac – ponadczasowa.

W najnowszej „Kronice Bydgoskiej” Monika Zawistowska prześledziła losy Aleksandra Fredry na bydgoskich scenach. Okazuje się, że ostatni raz oglądano u nas jego „Zemstę” w roku 1993. Od tego czasu ten słynny komediopisarz na bydgoskich deskach nie gościł. Biorąc pod uwagę niepohamowaną skłonność dzisiejszych reżyserów do masakrowania klasyki, można powiedzieć, że Fredrze dopisuje nad Brdą szczęście, by nie rzec – prawdziwy fart!

Syndrom Cyganki Przy okazji świętowania przez parę znakomitych śpiewaków Małgorzatę i Janusza Ratajczaków 30-lecia ich pożycia ze sceną Opery Nova p. Małgorzata z wrodzonym sobie humorem wyznała, że strasznie nie lubi granej od ćwierćwiecza roli starej Cyganki Czipry w „Baronie cygańskim”. Dlaczego? Otóż z biegiem lat coraz mniej musi się do niej charakteryzować. Bydgoscy bywalcy opery twierdzą, że p. Małgorzata mocno w tym przypadku przesadza, by nie rzec… kokieteryjnie cygani.

Odkrywczy Jacek

Lusterko wsteczne /-25/

Ćwierć wieku temu (kwiecień 1993) – Na scenie Teatru Polskiego oklaskiwano „Operę za trzy grosze” B. Brechta w reżyserii Andrzeja M. Marczewskiego i z gościnnym udziałem solistów bydgoskiej opery, m.in. Agnieszki Mazur i Edwarda Stasińskiego.

Pełne humoru i żartobliwej refleksji „Listy do Tosi”, będące literack im debiutem Anny Swoińskiej, aż roją się od niepodważalnych prawd odkrywanych przez dociekliwego a małoletniego Jacka. Oto jedna z nich: „Babcia zna przypadek, że mąż pewnej pani wyszedł na papierosa i przepadł na zawsze. Pewnie dlatego mówi się, że papierosy są szkodliwe”. Można dodać, że tak szkodliwe, jak te „Listy…” urokliwe.

– W koncercie dla młodzieży pt. „Zwierzęta w muzyce” na estradzie Filharmonii Pomorskiej wystąpili studenci bydgoskiej Akademii Muzycznej.

Niepoprawni ulicznicy

– W Galerii Pałac podsumowano Ogólnopolski Konkurs Fotograficzny „Dziecko i jego świat”.

Okazuje się, że literaci nawet w życiu pozagrobowym zaciekle ze sobą rywalizują. W wyniku toczonych w ramach dekomunizacji walk ulicznych Leon Kruczkowski starł się ze Zbigniewem Herbertem. Wygrał ten drugi, a o przegranej tego pierwszego zadecydowali najpewniej… „Niemcy”, z którymi ostatnio mamy na pieńku.

– Salon Sztuki Współczesnej BWA zapraszał na wystawę linorytów Jacka Solińskiego pt. „Wejście do ciszy”.

– 20-lecie działalności świętował popularny klub Medyk. Przy tej okazji zasłużone gratulacje i podziękowania przyjmowała jego kierowniczka i niestrudzona animatorka życia kulturalnego nad Brdą Olga Brysiak. kwiecień 2018 |

BIK | 31

Adre sy b ydgo s k i c h in s t y t u c ji k ult ur y Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikora, www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl, tel. 52 567 00 57. Muzeum Fotografii – Adam Juszkiewicz; Galeria Debiut – Marta Rosenthal-Sikora; Galeria Nad Brdą – Karolina Prus 2

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek

Bydgoski Klub Miłośników Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/ Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4

Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl Klub Miłośników Australii i Oceanii, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20

Bydgoskie Stowarzyszenie Artystyczne, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz 5

Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska

Bydgoskie Towarzystwo Heraldyczno-Genealogiczne, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

Klub Środowisk Twórczych, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22

Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Societas Scientiarum Bydgostiensis, Bydgoszcz Scientific Society, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl. Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl, Kierownik: Katarzyna Wolska, galeria@kpck.pl 37

Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja), sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39

Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzalska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska

Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu

Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński

Eljazz – Centrum Artystyczne, ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz, tel. 523 221 574, 662 152 726, www.eljazz.com.pl 41 Filharmonia Pomorska, dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 Fundacja „Wiatrak”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz, ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz, tel. 523 234 810, fax 523 234 811, www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00 Galeria 85, prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Farbiarnia, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 Galeria Innowacji UTP, ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17 Galeria MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy: dyrektor: Karolina Leśnik. Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00, sobota – niedziela: 11.30-16.30, wstęp wolny, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl, bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 50; Galeria Kantorek 10 (ul. Gdańska 3): wtorek – piątek: 11.00-18.00, sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny; Galeria Brda 9 (ul. Dworcowa 94 – Hotel Brda, parter), pod patronatem Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, wstęp wolny Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki, ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl, kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118, czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 43 Galeria Wieży Ciśnień, Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447, e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22 Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19 Kamienica 12, ul. Poznańska 12, 85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: 12kamienica@gmail.com 45

32 | BIK | kwiecień 2018

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 Muzeum Kanału Bydgoskiego, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu, ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Dyrektor dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl. Godziny otwarcia Muzeum w śródmieściu: wtorek, środa, piątek – 10.00-18.00; czwartek – 10.00-19.00; sobota, niedziela – 11.00-18.00; poniedziałek – nieczynne, w soboty wstęp bezpłatny. Godziny otwarcia Exploseum: wtorek, środa, piątek, sobota, niedziela – 9.00-17.00; czwartek – 9.00-19.00; poniedziałki – nieczynne; we wtorki – wstęp bezpłatny 26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 Muzeum Oświaty, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 Muzeum Wojsk Lądowych, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl Opera Nova w Bydgoszczy, dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

Otwarta Przestrzeń „Światłownia”, ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44 Pałac Młodzieży, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział w Bydgoszczy, ul. Toruńska 30, 85-023 Bydgoszcz, tel. 523 287 028. Prezes Eugeniusz Kubski, tel. 604 891 449, prezes@pzchio.bydgoszcz.pl Stowarzyszenie Artystyczne „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30 Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739 Skrzynka na bajki, księgarnia dla dzieci, ul. Gdańska 22 (w podwórzu), 85-005 Bydgoszcz, tel. 501 338 969 Teatr Pantomimy „DAR”, www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl, tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, dyrektor: Łukasz Gajdzis, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, kasa główna/ info: pon.-pt. w godz. 14.00-19.00, weekendy/święta: trzy godziny przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; kasa ul. Rejewskiego 3 (CH Auchan): codziennie w godz. 10.00-19.00, tel. 885 607 090, www.teatrpolski.pl 31 Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

Towarzystwo Muzyczne im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl, prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33 Towarzystwo Operowe im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 Towarzystwo Polsko-Austriackie, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 Towarzystwo Polsko-Niemieckie, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz, prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936 Towarzystwo Polsko-Włoskie, Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19, www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej, Prezes: Beata Żmuda, tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721, www.tppf.byd.pl 11 Urząd Miasta, Biuro Kultury Bydgoskiej, ul. Jezuicka 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 Wędrowniczek – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 WiMBP Biblioteka Główna, Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl. Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl kwiecień 2018 |

BIK | 33

w yd a r z e ni a Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego 6.04.2018, piątek, godz. 19.00

Romantyzm w muzyce

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Kai Bumann – dyrygent Andrey Shibko – fortepian

F. Schubert – IV Symfonia c-moll J. Brahms – II Koncert fortepianowy B-dur op. 83

Na wstępie symfonicy zagrają dzieło 19-letniego Schuberta – IV Symfonię c-moll z przydomkiem Tragiczna, który został dopisany do partytury przez samego kompozytora już po ukończeniu Symfonii. Partyturę odnalazł Schumann, a wykonano ją po raz pierwszy 19 listopada 1849 w Lipsku, ponad 20 lat po śmierci Schuberta. Solista koncertu Andrey Shibko urodził się w Mińsku. Studiował w Konserwatorium Moskiewskim. Jego pierwszy międzynarodowy sukces miał miejsce w 1995, kiedy otrzymał I nagrodę w XIX Międzynarodowym Andrey Shibko Konkursie Artystycznym D’Angelo w Erie. Pianista jest także laureatem prestiżowych konkursów w Europie. Posiada bogatą ofertę repertuarową, prowadzi aktywną działalność koncertową, grając recitale i z orkiestrami tak w Rosji, jak i poza jej granicami; współpracuje ze znanymi solistami i zespołami kameralnymi; prowadzi zajęcia mistrzowskie w Rosji i za granicą. W interpretacji wirtuoza usłyszymy II Koncert B-dur Brahmsa. Po raz pierwszy kompozytor zagrał go publicznie w Budapeszcie w 1881 i odniósł natychmiastowy sukces. Bardzo trudna partia fortepianu wymaga od solisty nie tylko mistrzowskiej ręki, lecz także subtelnej muzykalności. Koncert B-dur do dziś należy do dzieł najwyżej cenionych zarówno przez pianistów, jak i publiczność. Symfonicy zagrają pod batutą Kaia Bumanna, szefa artystycznego FP. 13.04.2018, piątek, godz. 19.00

75. rocznica powstania w getcie warszawskim Pamięci Ireny Sendlerowej Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Simca Heled – dyrygent, wiolonczela Aldona Cisewska – skrzypce L. Eilenberg – In memoriam Y. Braun – Suita na żydowskie tematy z getta D. Shalit – Out of the Dark (światowe prawykonanie) L. van Beethoven – V Symfonia c-moll op. 67

W tym roku przypada 75. rocznica powstania w getcie warszawskim. Sejm ustanowił też 2018 Rokiem Ireny Sendlerowej i koncert został zadedykowany tej wybitnej i świetlanej postaci w historii II wojny światowej. Na po34 | BIK | kwiecień 2018

dium dyrygenckim stanie izrael sko-amer ykański artysta, który także wystąpi w roli solisty. Simca Heled ukończył klasę wiolonczeli w Akademii Muzycznej w Tel Awiwie. Jego kariera solistyczna odznacza się wieloma sukcesami, jest również cenionym kameralistą. Występował w większości czołowych ośrodków muzycznych w Europie, w obu Amerykach, AuSimca Heled stralii. Działalność dyrygencka także zyskała mu uznanie krytyków i publiczności w świecie i w Polsce. W latach 1994–1997 Simca Heled miał stanowisko głównego dyrygenta orkiestry Filharmonii Pomorskiej, współpracował też z Operą Nova. W programie znajdą się utwory trzech żydowskich kompozytorów. W Suicie Brauna partię solową skrzypiec zagra Aldona Cisewska, od 2010 koncertmistrzyni Orkiestry Symfonicznej FP. Ponadto Orkiestra zagra V Symfonię c-moll Beethovena, która znana jest pn. Symfonia losu. 18.04.2018, środa, godz. 19.00

Koncert kameralny

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Simca Heled – dyrygent Adam Kośmieja – fortepian W.A. Mozart – Divertimento D-dur KV 136 J. Haydn – Koncert fortepianowy D-dur P. Czajkowski – Serenada na orkiestrę smyczkową

Tym razem Simca Heled poprowadzi bydgoskich kameralistów, a w programie koncertu dzieła wielkich klasyków wiedeńskich oraz jednego z najwybitniejszych przedstawicieli nurtu narodowego w muzyce europejskiej XIX wieku. Zatem na wstępie Mozartowskie, młodzieńcze, bardzo wdzięczne Divertimento KV 136, powstałe w Salzburgu, gdzie, 16-letni Amadeusz piastował stanowisko koncertmistrza arcybiskupiej kapeli nadwornej; następnie Koncert fortepianowy D-dur, który spośród kilkunastu koncertów Haydna na ten instrument uważany jest za najładniejszy i najczęściej jest wykonywany. Usłyszymy go w interpretacji bydgoskiego pianisty Adama Kośmieji. Wieczór kameralistów zamknie Adam Kośmieja, fot. Marcin Szpak

w yd a r z e ni a Serenada C-dur Czajkowskiego. Romantyzm właściwie zapomniał o serenadzie i tym dziełem rosyjski kompozytor przywraca melomanom tę niezmiernie sympatyczną formę. Sam Czajkowski zaliczał ją do swoich ulubionych utworów. Zawiera ona moc pięknych melodii, a jej brzmienie do dziś zachwyca bogactwem i spoistością. 19.04.2018, czwartek, godz. 19.00

Prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski zaprasza na uroczysty koncert z okazji 672. rocznicy urodzin Bydgoszczy Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Sławomir Chrzanowski – dyrygent Anetta Wakarecy – mezzosopran Tadeusz Szlenkier – tenor

m.in. Bizet, Gounod, Rossini, Verdi, J. Strauss II, Offenbach, Kálmán

W imię miłej tradycji wspólnego świętowania przez bydgoszczanurodzin grodu nad Brdą odbędzie się specjalny

Anetta Wakarecy

koncert muzyki znanej i lubianej z udziałem cenionych śpiewaków solistów. Mezzosopranistka Anetta Wakarecy jest absolwentką Akademii Muzycznej w Bydgoszczy oraz studiów podyplomowych w Weimarze. Współpracowała z Operą Bałtycką w Gdańsku, Teatrem Wielkim – Operą Narodową w Warszawie, Flaamse Opera z Antwerpii, Teatrem Wielkim w Łodzi. Po wyjeździe z Polski związana była m.in. z S-H Landestheater Flensburg, Orchester und Theater Neustrelitz, Gerhart Hauptmann Theater Görlitz czy Opera Malmö. Jej repertuar obejmuje dzieła od baroku do muzyki współczesnej. Tenor Tadeusz Szlenkier od 2010 jest solistą bydgoskiej Opery Nova. Ukończył filozofię na Uniwersytecie Warszawskim oraz studia wokalno-aktorskie na Yale University. Ma na swoim koncie udział w licznych konkursach wokalnych, występuje na wielu scenach muzycznych w Polsce i za granicą w wiodących rolach tenorowych zarówno w operach, jak i operetkach. Całość poprowadzi niekwestionowany mistrz takich nastrojowych koncertów Sławomir Chrzanowski, od 1990 dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii Zabrzańskiej, z orkiestrą której dał blisko 2000 koncertów na estradach w kraju i za granicą. Dyrygował ponad 60 orkiestrami na

świecie, w tym większością polskich zespołów filharmonicznych i kameralnych, regularnie występuje z orkiestrami czeskimi. 20.04.2018, piątek, godz. 19.00

100 lat niepodległości

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Tomasz Tokarczyk – dyrygent Łukasz Michalski – puzon S. Moniuszko – Uwertura do opery „Halka” P. Wróbel – Koncert na puzon i orkiestrę M. Musorgski – Obrazki z wystawy

Następna odsłona z cyklu koncertów, które Filharmonia poświęca obchodom 100 lat niepodległości. Zacznie się Uwerturą do opery Halka Moniuszki, czołowego przedstawiciela polskiej opery narodowej i gatunku pieśni, a także dyrygenta, pedagoga, organisty, który żył i komponował, kiedy Polska była pod zaborami. Jego twórczość postrzegano za wzór muzyki „słowiańskiej” i zyskała szerokie uznanie. Kolejny punkt programu to Koncert na puzon tenorowy i orkiestrę symfoniczną współczesnego kompozytora Piotra Wróbla – także cenionego aranżera, puzonisty basowego i tubisty – jaki powstał, w ramach Stypendium MKiDN, z myślą o puzonistach, chcących wykonywać nową muzykę napisaną specjalnie na ten instrument. Partie solowe w utworze Wróbla zagra Łukasz Michalski. Wieczór dopełnią słynne Obrazki z wystawy Musorgskiego, dzieło oryginalnie składające się z 10 miniatur fortepianowych. Cykl doczekał się wielu opracowań, z których najbardziej popularna jest genialna aranżacja na orkiestrę symfoniczną Ravela. Całość poprowadzi Tomasz Tokarczyk, absolŁukasz Michalski went Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie dyrygentury Jerzego Katlewicza oraz w klasie skrzypiec Ewy Szubry-Jargoń. 25.04.2018, środa, godz. 19.00

Koncert z cyklu Wszystkie kantaty Bacha Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Kai Bumann – dyrygent Jarosław Bręk – bas-baryton J.S. Bach – Kantata „Ich habe genug” BWV 82 J. Brahms – Sekstet B-dur, opr. Kai Bumann

W 2015 miała miejsce inauguracja cyklu koncertowego według zamysłu Kaia Bumanna pn. Wszystkie kantaty Bacha. W tym koncercie zaprezentowana zostanie kantata Ich habe genug, którą Bach napisał w Lipsku na Święto Ofiarowania Pańskiego w 1727. Libretto oparte jest na kantyku Symeona Nunc Dimittis. Partie solowe basu w kantacie realizować będzie Jarosław Bręk. kwiecień 2018 |

BIK | 35

w yd a r z e ni a 27.04.2018, piątek, godz. 19.00

W kręgu muzyki francuskiej

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Marek Pijarowski – dyrygent Julian Gembalski – organy

H. Berlioz – Uwertura koncertowa „Korsarz” op. 21 F. Poulenc – Koncert na organy, instrumenty strunowe i kotły G. Bizet – I Symfonia C-dur

Koncert otworzy efektowna uwertura koncertowa Korsarz Berlioza, która w II połowie XIX w. należała do ulubionych pozycji repertuarowych. Następny punkt programu to euforyczny Koncert na organy, kotły i smyczki g-moll, zaliczany do najwybitniejszych dzieł Poulenca. W partiach solowych, stylizowanych barokowo, kompozytor częściowo czerpie od mistrzów muzyki organowej – Buxtehudego i Bacha – ale też sięga do lat romantyzmu i ta mieszanka tradycji i nowoczesności jest charakterystyczna dla całej twórczości Poulenca. Organowe partie solowe zagra Julian Gembalski. Na finał koncertu zabrzmi pierwsze znaczące dzieło symfoniczne Bizeta z 1855, ujawniające niezwykły talent wówczas 17-letniego studenta Konserwatorium Paryskiego. Symfonia C-dur jednak nigdy nie była grana za jego życia. Odnaleziona w archiwum Konserwatorium w 1933, miała swoje prawykonanie w Bazylei w 1935 i została natychmiast okrzyknięta młodzieńczym

Marek Pijarowski

arcydziełem Bizeta. Orkiestra zagra pod mistrzowską batutą Marka Pijarowskiego. KONCERT Z NIANIĄ. Na czas trwania koncertu będzie można zostawić dzieci (od 3. do 7. roku życia) pod opieką wykwalifikowanych animatorów z UKW. Prosimy o zgłoszenia najpóźniej jeden dzień przed koncertem. Bilety dla dzieci w cenie 1 zł będą do odbioru w kasie biletowej FP. Bilety do nabycia na www.bilety24.pl, w kasie biletowej FP oraz w Biurze Podróży „Wakacyjny świat” ul. Magnuszewska 8, tel. 52 320 52 29. Filharmonia zastrzega sobie prawo zmian. www.filharmonia.bydgoszcz.pl inf. Mariola Grochowina

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 10-14 kwietnia 2018

Tydzień promocji zdrowia „3×N – nie palę, nie piję, nie zażywam narkotyków”

Dorota Dzięcioł, Do mnie mówisz?

10.04.2018, godz. 17.00

Wystawa malarstwa Doroty Dzięcioł „Kocie konstelacje”

Kocie przypadki, kocie przestrzenie, kotowatość w pełnej krasie, uroczo bezczelna, panosząca się po domu, nieznająca granic i wyrażenia „nie wolno”. Kadry kociej codzienności zamknięte na powierzchni płótna. Dorota Dzięcioł jest absolwentką Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, w której otrzymała dyplom z wyróżnieniem w pracowni prof. Wernera Lubosa. Ukończyła także Collegium Civitas i Instytut Sztuki PAN. Jest artystką niezwykle aktywną i wszechstronnie zaangażowaną. Nie tylko maluje i uprawia grafikę, a także śpiewa, gra na flecie i tańczy – głównie flamenco. Jest autorką zarówno wystaw zbiorowych, jak i indywidualnych. 36 | BIK | kwiecień 2018

Podczas tygodnia promocji zdrowia realizowane będą zadania z programu wychowawczo-profilaktycznego placówki. Wówczas odbędą się różnorodne działania, m.in. konkurs plastyczny, przygotowanie gazetek ściennych i ulotek oraz pogadanka, które mają na celu poinformować dzieci, młodzież oraz rodziców o zagrożeniach płynących z zażywania narkotyków, alkoholu oraz palenia papierosów. Ponadto planujemy promować zdrowy tryb życia poprzez „Dzień bez słodyczy” oraz ruch na świeżym powietrzu. 11.04.2018, godz. 9.30

XVI Przegląd Teatrów Dziecięcych „SCENKA 2018” – eliminacje i finał Szczegóły na: www.mdk1.bydgoszcz.pl. 22.04.2018, godz. 10.00

VI Mistrzostwa Województwa w Warcabach Stupolowych Szczegóły na: www.mdk1.bydgoszcz.pl.

inf. Grażyna Tomasik, Katarzyna Klarkowska

w yd a r z e ni a Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego Zajęcia odbędą się 11 i 25 kwietnia w godz. 11.00-13.00, ul. Mennica 6. Opłaty za warsztaty: 5 zł (bilet wstępu łączny dla dziecka i opiekuna). Obowiązują zapisy: tel. 52 58 59 914 lub 910 lub edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl.

Maluchy w muzeum – środy sensoryczne dla najmłodszych

Zapraszamy maluchy w wieku do 3 lat do udziału w warsztatach sensorycznych. To wyjątkowy czas dla rodziców i kilkumiesięcznych maluszków. Podczas wesołej zabawy będziemy stymulować rozwój dzieci uaktywniając ich zmysły. Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, bilet: 3 zł/os.

Porozmawiajmy o sztuce

Kurs adresowany przede wszystkim do nauczycieli i pedagogów, którzy chcieliby pogłębić swoją wiedzę na temat przeobrażeń zachodzących w obszarze europejskiej i śródziemnomorskiej kultury. W kwietniu odbędą się dwa spotkania: – 12 kwietnia, godz. 17.00 – Kultura starożytnej Grecji i Rzymu – 26 kwietnia, godz. 17.00 – Sztuka średniowiecza 16 kwietnia 2018 w godz. 16.30-18.00, Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4. Obowiązują zapisy. Informacje pod nr. tel. 693 24 24 59

Dziecięce Graffiti

Zajęcia rewalidacyjne dla osób z zespołem Downa oraz ich rodzin. Podczas spotkania poznamy historię mennicy bydgoskiej. Opowiemy o procesie powstawania numizmatów oraz o skarbie bydgoskim. W części warsztatowej uczestnicy wykonają monety z masy samoutwardzalnej. 19.04.2018, godz. 17.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny

Jerzy Tchórzewski. Monotypia, grafika, rysunek

Oprowadzanie kuratorskie po wystawie Jerzy Tchórzewski (1928–1999) to jedna z najważniejszych postaci polskiej sztuki powojennej. Ekspozycja została zorganizowana z okazji 90. rocznicy urodzin Jerzego Tchórzewskiego, przypadającej w czasie jej trwania. Powstała dzięki użyczeniu zespołu prac znajdujących się w kolekcji syna artysty, Krzysztofa Tchórzewskiego. Wystawie towarzyszy także projekcja filmu Jerzy Tchórzewski – świadectwo czasu. Zapraszamy 22 kwietnia o godz. 19.00 do kina Orzeł (MCK, ul. Marcinkowskiego 12–14), wstęp wolny.

Jerzy Tchórzewski, Pod jasną gwiazdą, 1982, akryl, papier, 100×75 cm

21.04.2018 w godz. 12-14, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny

Dzień Wolnej Sztuki

Badania mówią, że zwiedzający muzea statystycznie spędzają przed każdym dziełem sztuki osiem sekund. Wchodząc do muzeum, czujemy się zmuszeni do obejrzenia wszystkich dzieł, które się w nim znajdują. Dzień Wolnej Sztuki jest polską edycją międzynarodowej akcji muzealnej Slow Art Day. Tego dnia w godz. 12.00-13.00 będziemy namawiać do bliższego zapoznania się z pięcioma pracami eksponowanymi w Galerii Sztuki Nowoczesnej. Przy każdym dziele wolontariusze pomagać będą w odbiorze sztuki – pobudzą do refleksji, zainspirują do zastanowienia się nad każdą z prac. W godz. 13.00-14.00 zapraszamy wszystkich chętnych na spotkanie w celu podzielenia się swoimi wrażeniami oraz przedyskutowania problematyki dotyczącej zagadnień sztuki współczesnej. 21.04.2018, godz. 11.00–14.00, Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7, wstęp wolny

Urodziny Mistrza Leona Wyczółkowskiego

Zapraszamy do świętowania 166. rocznicy urodzin Leona Wyczółkowskiego, patrona Muzeum Okręgowego. W ramach wydarzenia odbędzie się m.in. plener malarski prowadzony pod nadzorem uczniów bydgoskiego Liceum Sztuk Plastycznych. Uczestnicy wydarzenia zasiądą przy kwiecień 2018 |

BIK | 37

w yd a r z e ni a

Wyczółkowscy przed starym dworkiem w Gościeradzu, ok. 1929, MOB Wb. 878

symbolicznie zaaranżowanym stole urodzinowym. Wezmą udział w warsztatach plastycznych, zaprojektują i ozdobią jadłospis przygotowany na wzór tego, który niegdyś przygotowała Franciszka Wyczółkowska z okazji 80. urodzin męża. 1.05.2018, godz. 12.00-16.00, Exploseum, ul. Alfreda Nobla, wstęp wolny

ERIH DAY

Exploseum jest punktem kotwicznym na Europejskim Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego ERIH. 1 maja na terenie obiektu odbędzie się wydarzenie – European dance event „Work-it-out” – łączące blisko 50 punktów opowiadających historię dziedzictwa przemysłowego na Szlaku ERIH z całej Europy. W programie znajdzie się m.in. happening taneczny (godz. 15.00). Internetowa relacja z obchodów w Bydgoszczy będzie prowadzona na żywo. Szczegółowy program całego wydarzenia będzie dostępny na www.muzeum.bydgoszcz.pl.

Nowa oferta edukacyjna w ramach Roku Bydgoskiego Dziedzictwa Przemysłowego:

– Młyny, spichrze i mennica. Śladami dawnego rzemiosła i przemysłu na Wyspie Młyńskiej. Lekcja. Klasy SP 4-8, licea. Czas trwania: 45-60 min. Koszt: 30 zł + bilet 2 zł 38 | BIK | kwiecień 2018

od uczestnika. Zapraszamy na zajęcia, w czasie których poznamy przemysłowa historię budynków na Wyspie Młyńskiej. Spotkanie będzie miało charakter spaceru, w czasie którego zajrzymy do wnętrz historycznych spichrzy i młynów oraz zwiedzimy ekspozycję dotyczącą dziejów produkcji pieniądza. – Skarby szlaku TeH₂O. Szlakiem Wody Rzemiosła i Przemysłu w Bydgoszczy. Lekcja. Klasy SP 1-6. Czas trwania: 45-60 min. Koszt: 30 zł + bilet 2 zł od uczestnika. Szlak TeH₂O łączy 15 najciekawszych miejsc w Bydgoszczy. Zapraszamy na lekcję, która przybliża uczestnikom wiedzę na temat bydgoskiego rzemiosła i przemysłu, a także opowiada o wodzie, która stanowiła siłą napędową rozwoju naszego miasta. Zajęcia będą odbywały się na Wyspie Młyńskiej, w czasie spotkania zajrzymy do skrzyni pełnej szlakowych skarbów. Wystawy czasowe: Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Dzieje Pieniądza. Księstwo Warszawskie”. Wystawa czynna do 8 kwietnia 2018 roku. „Skarb bydgoski”. Wystawa czynna do 31 grudnia 2018 roku. Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 (antresola) Wystawa „Stanisław Brzęczkowski (1897-1955). Grafika”. Wystawa czynna do 22 kwietnia 2018 roku. Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Jerzy Tchórzewski. Monotypia, grafika, rysunek”. Wystawa czynna do 6 maja 2018 roku. Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Sebastian Mikołajczak. Monety i medale”. Wystawa czynna do 29 kwietnia 2018 roku.

w yd a r z e ni a Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”. „W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”. Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 „Mennica bydgoska”. „Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość”. Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 „Galeria Sztuki Nowoczesnej”.

Stanisław Brzęczkowski, Krzyk, 1923, op. 70, drzeworyt, bibułka, wym. 21,1×16,3 cm, zbiory MOB, nr inw. MOB/GW/4016

Obiekt miesiąca: Stanisław Brzęczkowski, Krzyk, 1923

Na początku lat 20. w twórczości Stanisława Brzęczkowskiego widoczne są inspiracje ekspresjonizmem, wyrażające się poszukiwaniem własnych środków formalnych i indywidualną interpretacją tematu. W tym czasie w jego grafice pojawiły się dwie realizacje graficzne, wykonane w technice drzeworytu, inspirowane dziełami Stanisława Przybyszewskiego (Krzyk i Tyrteusz). Jedną z nich jest samodzielna rycina Krzyk (opus 70), powstała w 1923 roku, nawiązująca do wydanej sześć lat wcześniej ekspresjonistycznej powieści Przybyszewskiego pod takim właśnie tytułem. Fabuła utworu literackiego związana jest z twórczością

Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 „Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)”. Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy”. Exploseum, ul. Alfreda Nobla „EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg”. inf. Natalia Szczerbińska

Edvarda Muncha, a bezpośrednio inspirowana jego sztandarowym obrazem Krzyk oraz kolejnym – Ulica Karla Johanna w nocy. Pomijając wielowarstwową strukturę literacką utworu przypomnijmy, że główny bohater powieści, malarz Gasztowt, pragnie namalować obraz, którego przekaz byłby syntezą dzieł Muncha. Zamierza zobrazować „krzyk ulicy”, który w powieści pojawia się w metaforycznych scenach na moście i błądzeniu po ulicach mrocznego miasta. Zarówno w Krzyku Muncha, jak i na kartach powieści Przybyszewskiego panuje ten sam nastrój zagubienia, samotności i strachu, obrazowo wyrażony w przeraźliwym krzyku. W utworze Przybyszewskiego zawarty został opis planowanego obrazu – symbolu ulicy: „Pragnął stworzyć ogromną syntezę ulicy, dać jej wiekuiste symbole, odsłonić jej straszną tajemnicę, pomieścić w niej wszystko, co w człowieku żyje, rży z rozkoszy, wije się w konwulsjach bólu, tarza się w gnojówce rozpusty, babrze się w posoce mordu i zbrodni, chciał streścić życie całe w jednym ogromnym symbolu: ulicy ogarniającej cały wszechświat, przecinającej cały glob ziemski na miliardy, biliony brudnych ścieków, w których się roi od obrzydliwego robactwa: symbol ulicy – stonoga, który rozwalił się ohydnym cielskiem na biegunie globu i miliardami nóg, ssawek, szczypiec, kleszczy objął jego ogrom”. W przedstawionym ujęciu ulica – symbol wszechświata i „krzyk duszy” umożliwiały szeroką interpretację wizualną dla Brzęczkowskiego, który w symbolicznej, syntetycznej formie oddał klimat literackiego pierwowzoru. Wątek miasta i ulicy w kontekście osamotnienia człowieka jeszcze kilkakrotnie pojawi się w twórczości Brzęczkowskiego, m.in. w drzeworytach Śpiące miasto (op. 80, 1923), W studni domów (op. 108, 1924) i Latarnia gazowa (op. 126, 1926). W zmieniającej się, dojrzewającej twórczości Brzęczkowskiego mroczny nastrój ekspresjonistycznych ilustracji do utworów Przybyszewskiego (Krzyk i Tyrteusz) zmienił się w pogodną gloryfikację przyrody i ludu pomorskiego, widocznych m.in. w drzeworytniczych ilustracjach do książki Władysława Pniewskiego Morze polskie i Pomorze w pieśni (1931). Barbara Chojnacka

kwiecień 2018 |

BIK | 39

w yd a r z e ni a Opera Nova w Bydgoszczy 6.04.2018, godz. 19.00 7.04.2018, godz. 19.00 8.04.2018, godz. 18.00

Wesele Figara – opera W.A. Mozarta

XXV BYDGOSKI FESTIWAL OPEROWY

Program tej festiwalowej edycji jest niezwykły. Poza bydgoską premierą (drugą w bieżącym sezonie artystycznym Opery Nova odwołującą się do literackiego powinowactwa z Szekspirem) i musicalem z Wrocławia, zaprezentują się zespoły zagraniczne: z Danii, Bułgarii, Niemiec, Austrii, Francji, Czech. Zobaczymy różnorodny repertuar: wielką rosyjską operę, balet neoklasyczny, operę barokową przeniesioną w średniowieczny (tak!) klimat, stylową operę kameralną w wersji koncertowej (wierni jesteśmy prezentacji unikatowych dzieł muzyki dawnej wykonywanych na instrumentach z epoki), taniec nowoczesny w wykonaniu jednego z najważniejszych zespołów skandynawskich. Kilkuletnią festiwalową tradycją jest przybliżanie dorobku naszych południowych sąsiadów – tym razem nieznanej szerzej w Polsce czeskiej opery komicznej. Wśród propozycji festiwalowych znajdą dla siebie coś interesującego wytrawni melomani operowi, jak i oczekujący dobrej rozrywki miłośnicy musicalu.

fiewa czerpie wiele z Szekspira: komedia przeplata się z tragedią, liryzm z groteską, powaga z lekkością. 24.04.2018, godz. 18.00 25.04.2018, godz. 18.00

Trzej muszkieterowie – musical

Teatr Muzyczny Capitol we Wrocławiu

Muzyka – Krzesimir Dębski Kierownictwo muzyczne – Krzesimir Dębski, Adam Skrzypek Reżyseria – Konrad Imiela Scenariusz i teksty piosenek – Konrad Imiela i Marek Kocot Scenografia – Grzegorz Polciński Kostiumy – Anna Chadaj

21.04.2018, godz. 19.00 – PREMIERA 22.04.2018, godz. 18.00 – II premiera

Romeo i Julia – balet S. Prokofiewa Opera Nova w Bydgoszczy

Choreografia – Paul Chalmer Kierownictwo muzyczne – Maciej Figas Scenografia – Diana Marszałek Kostiumy – Agata Uchman Reżyseria świateł – Maciej Igielski Asystent choreografa – Aurora Benelli Asystent dyrygenta – Kamil Parcheta Instruktor fechtunku – Sylwester Zawadzki Opieka kaskaderska – Andrzej Słomiński

Tytuł ten, niewystawiany w bydgoskiej operze od przeszło 30 lat, przygotowywany jest przez twórców, którzy w ostatniej dekadzie zrealizowali na naszej scenie tak głośne spektakle baletowe jak „Dziadek do orzechów” czy „Zniewolony umysł”. Zaproszenie do stworzenia choreografii przyjął ponownie Paul Chalmer, wybitny tancerz i choreograf, który akcję „Romea i Julii” przenosi w przestrzeń i czas epoki elżbietańskiej. Osobowość kompozytora, kształtowana atmosferą życia kulturalnego przedrewolucyjnej Rosji, zawdzięcza wiele Szekspirowi. Po powrocie do Związku Radzieckiego z pięcioletniej emigracji na Zachodzie Prokofiew szuka tematu lirycznego i pisze „Romea i Julię”, jeden ze swych dziewięciu baletów. Libretto podąża za tekstem tragedii Szekspira, choć w pierwotnym zamierzeniu kompozytora dzieło miało skończyć się… happy endem! Dzieło Proko40 | BIK | kwiecień 2018

Trzej muszkieterowie, Teatr Muzyczny Capitol we Wrocławiu, fot. Łukasz Giza

Powieść Aleksandra Dumasa w musicalowym wydaniu, ze świetną muzyką Krzesimira Dębskiego. Spektakl pełen emocjonujących zwrotów akcji i widowiskowych walk szermierczych. Akcja rozpoczyna się 20 lat po wydarzeniach opisanych w książce. Historię muszkieterów przywołuje z przeszłości Planchet, dawny sługa d’Artagnana, dziś mistrz krawiecki, opowiadając przybyłemu doń młodemu klientowi o niegdysiejszych wartościach: honorze, lojalności i przyjaźni. Wielki finał niesie zapowiedź tego, co nastąpi prędzej czy później – rewolucji francuskiej i narodzin jej trzech wielkich haseł: wolności, równości, braterstwa. Spektakl zaskakuje widzów pomysłami muzycznymi, inscenizacyjnymi i scenograficznymi. Znana z literatury płaszcza i szpady historia staje się uniwersalną prawdą o miłości, przyjaźni, poświęceniu i lojalności. Choreografię do spektaklu przygotował Jacek Gębura, pojedynki szermiercze przygotowali Maciej Andrzej Maciejewski i Sylwester Zawadzki. 27.04.2018, godz. 19.00

Kniaź Igor – opera A. Borodina

Opera i Balet w Sofii (Bułgaria) Dyrygent – Grigor Palikarov Reżyser – Plamen Kartaloff Scenografia – Boris Stoynov

w yd a r z e ni a

Kniaź Igor. Opera i Balet w Sofii

Kostiumy – Svetla Kalaydjieva Przygotowanie chóru – Violeta Dimitrova

„Kniaź Igor” należy do kluczowych dzieł opery rosyjskiej i był pierwszą operą Borodina. W doborze tematu pomógł mu Władimir Stasow, proponując mu oparcie dzieła na „Słowie o wyprawie Igora”. Borodin uznał propozycję za ciekawą: we wrześniu 1869, po zgromadzeniu dalszych materiałów historycznych, rozpoczął pracę od naszkicowania „Tańców połowieckich” oraz „Marszu Połowców”. Do pracy powrócił w 1874 roku, zachęcony sukcesem „Borysa Godunowa” M. Musorgskiego, również opery na historyczny temat. Melomani pamiętają, że Sofijską Operę Narodową gościliśmy na IV BFO, wówczas prezentowali operę A. Gomeza „I Guarani” i pozostawili wspomnienie imponujących głosów i brzmienia solistów i chóru. 29.04.2018, godz. 18.00

Pocałunek – opera B. Smetany

Opera im. Janáčka – Teatr Narodowy w Brnie (Republika Czeska) Kierownictwo muzyczne – Jakub Klecker Dyrygent – Jakub Klecker Reżyser – Linda Keprtová Scenografia – Eva Jiřikovská Kostiumy – Marie Blažková Przygotowanie chóru – Klára Roztočilová Co się stanie, gdy dwoje zarozumiałych i upartych ludzi zakocha się w sobie? W dzisiejszych czasach sprzeczka o przedmałżeński pocałunek może wydawać się nam prawdziwym operowym banałem, ale czy czasem nie kłócimy się o większe drobiazgi? Bohaterowie dobrze pasują

do XVIII wieku i Vendulka przyjęła do wiadomości fakt, że kiedy Lukáš musiał poślubić inną kobietę, ona musi zostać sama. Sytuacja nagle się zmienia, choć za cenę życia innej kobiety... Co dzieje się we wnętrzu Vendulki w tym momencie i jak radzi sobie z sytuacją, kiedy cała wioska ich obserwuje? Podczas pracy nad tym dziełem kompozytor przechodził przez najbardziej tragiczny okres w swoim życiu. Choroba stopniowo pozbawiała go słuchu i „Pocałunek” był pierwszą operą, którą napisał będąc całkowicie głuchym. Prawdopodobnie to jest przyczyną tego, że w muzyce „Pocałunku” jest tak wiele warstw. Smetana przekształcił utwór, napisany przez wspaniałą czeską poetkę Eliškę Krásnohorską i opartą na zabawnej historii pod tym samym tytułem autorstwa Karoliny Světlej, z „obrazka rodzajowego” opisującego życie na wsi w górach w znacznie głębsze rejestry i dał tej historii ponadczasowe znaczenie. 30.04.2018, godz. 19.00 – Premiera

Naïs – opera J.-P. Rameau

Il Giardino d’Amore (Austria, Francja, Polska) Stefan Plewniak – dyrygent Olivier Lexa – reżyseria Iwona Runowska – choreografia Projekcje – Adam Nys Reżyseria świateł – Maciej Igielski Wersja w formule semi-stage z udziałem tancerzy Baletu Opery Nova. Propozycja dla melomanów i miłośników dzieł unikatowych. „Naïs” należy do podgatunku francuskiej muzyki teatralnej, zwanej – z uwagi na silnie zaakcentowany element taneczny – opéra-ballet. „Naïs” w formie trzech aktów i prologu wykonano po raz pierwszy 22 kwietnia 1749. Librecistą był Louis de Cahusac, a „Naïs” była czwartym dziełem stworzonym przez niego i Rameau. Opera nosi podtytuł „Opéra pour La Paix” (Opera na Czas Pokoju), powstała, by wyrazić radość z faktu zawarcia traktatu w Aix-la-Chapelle, po zakończeniu wojny o sukcesję austriacką. Zespół Il Giardino d’Amore odkrywa tę niemal zapomnianą barokową operę o walce bogów i miłości Neptuna do nimfy Naïs. Dzieło zawiera paletę najbardziej wyszukanych środków muzyczno-teatralnych i baletowych epoki Ludwika XV. Uwaga: do 15 kwietnia dzieci mogą nadsyłać prace na konkurs plastyczny „Opera Nova w przyszłości”. Informacje na stronie internetowej Opery. Cd. XXV BFO – do 5 maja inf. Ewa Chałat

Pocałunek. Narodni Divadlo Brno

kwiecień 2018 |

BIK | 41

w yd a r z e ni a Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 8.04.2018, niedziela, godz. 17.00, Pałac w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać pół godziny przed koncertem

CLXXXV Koncert Pałacowy Mozaika kultur w muzyce wiolonczelowej

15.04.2018, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Bilety w cenie 15 zł (ulgowe – 10 zł) można nabywać pół godziny przed koncertem

Akademia w pałacu

Renata Marzec – wiolonczela Magdalena Swatowska – fortepian w programie: F. Chopin – Introdukcja i Polonez C-dur op. 3 M. Bruch – Kol Nidrei J. Nin – Suita hiszpańska S. Tzintzadze – Pięć utworów

10.04.2018, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert monograficzny

Agata Nowakowska-Gumiela, Tomasz Gumiela, fot. Tomasz Kosecki

PIANOPTICUM DUO: Agata Nowakowska-Gumiela – fortepian Tomasz Gumiela – fortepian w programie: W.A. Mozart, A. Piazzolla, P. Czajkowski, I.J. Paderewski 15.04.2018, niedziela, godz. 16.00, Dom Jubileuszowy Fundacji „Wiatrak”, ul. Bołtucia 7, wstęp wolny

Koncert w „Wiatraku”

Magdalena Bojanowicz

Magdalena Bojanowicz – wiolonczela Agata Nowakowska-Gumiela – fortepian w programie: F. Chopin – Polonez-Fantazja op. 61, 3 Mazurki op. 63, 3 Walce op. 64, Sonata na fortepian i wiolonczelę op. 65 15.04.2018, niedziela, godz. 10.00, Dom Jubileuszowy Fundacji „Wiatrak”, ul. Bołtucia 7. Bilety w cenie 6 zł dla dziecka i 9 zł dla osoby dorosłej można nabywać w biurze Fundacji „Wiatrak” od pon. do pt. w godz. 9.00-19.00 oraz godzinę przed Porankiem

Poranek Muzyczny w „Wiatraku”: Mistrzowie dzieciom

15.04.2018, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, opiekunowie – wstęp wolny, dzieci – 10 zł. Bilety można nabywać pół godziny przed audycją

Akademia dzieciom: Mistrzowie dzieciom

42 | BIK | kwiecień 2018

Urszula Jankowiak – mezzosopran Studentki klasy śpiewu: Anna Finczek, Cecylia Jankowska, Klaudia Janicka, Weronika Drybulska, Daria Barszczyk, Yana Dolgert, Milena Piotrowska, Magdalena Szuba Weronika Sobecka, Marek Kamola – fortepian w programie: V. Bellini. W.A. Mozart, A. Dvořák, F. Poulenc, G. Fauré

17.04.2017, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLXXXIII Bydgoski Wtorek Muzyczny

w ramach Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Polscy Kompozytorzy Muzyki Chóralnej – Romuald Twardowski Chór Wydziału Dyrygentury, Jazzu i Edukacji Muzycznej AM w Bydgoszczy Joanna Maluga – dyrygent Chór Politechniki Gdańskiej Mariusz Mróz – dyrygent Chór Kameralny AM w Bydgoszczy Janusz Stanecki, Magdalena Filipska – dyrygenci Orkiestra Kameralna Accademia dell’Arco Paweł Radziński – prowadzenie w programie utwory Romualda Twardowskiego

w yd a r z e ni a 19.04.2018, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CXXXI Koncert Organowy

Michal Novenko – organy (Praga, Czechy) Bolesław Siarkiewicz – skrzypce Anna Jurgawka – fortepian w programie m.in.: Sonaty E. Elgara

21.04.2018, sobota, godz. 16.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1, wstęp wolny

Musica Spiritus Movens

Katarzyna Bąkowska – skrzypce Joanna Czapińska – fortepian

22.04.2018, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 5 zł dla dzieci i 8 zł dla osób dorosłych można nabywać pół godziny przed każdą audycją

CXCVIII Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami: Taniec kwiatów

24.04.2018, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert w ramach XVI Dni Muzyki Dawnej

Daniel Deuter – skrzypce barokowe Marcin Tarnawski – skrzypce barokowe Christian Zincke – wiolonczela barokowa Justyna Woś, Dorota Zimna, Paweł Pawłowicz – klawesyn w programie m.in.: J.S. Bach/C.P.E. Bach, J.G. Orschlera, A. Stradella, D. Gallo

25-26 kwietnia 2018, Aula Akademii Muzycznej, ul. Słowackiego 7, wstęp wolny

Międzynarodowa Konferencja Naukowa

Muzyka pogranicza – historyczne, kulturowe i artystyczne konteksty regionalnej twórczości muzycznej Tegoroczną konferencję wypełnią referaty i prezentacje traktujące bardzo szeroko temat pogranicza w muzyce. Dotykać będą zarówno problemów przenikania się stylów narodowych w lokalnej kulturze muzycznej, muzyki sytuującej się pomiędzy twórczością artystyczną a użytkową, a także twórczości zapomnianej, dotąd znajdującej się na obrzeżach kultury muzycznej. Jak co roku, organizatorzy chcą zwrócić uwagę na problemy dotyczące odkrywania, dokumentowania, opracowywania, przywracania kultury muzycznej, czy utrwalania różnego rodzaju aktywności twórczej w sferze muzyki. Zostaną zaprezentowane wystąpienia dotyczące m.in. roli artystów ze Wschodu w kulturze międzywojennej Bydgoszczy, kompozycji Oskara Gottlieba Blarra, muzyki sakralnej działającego w Bydgoszczy Bruno Steina, twórczości dla dzieci Marka Jasińskiego, kolekcji rękopisów Śląskiej Szkoły Kompozytorskiej. Będą także wystąpienia podejmujące tematy takie jak np. muzyka organowa Bielska i Śląska Cieszyńskiego czy dzieje polskiego ruchu śpiewaczego w międzywojennym Gdańsku. Nie zabraknie także kolejnego „odcinka” historii kujawskich kapel ludowych autorstwa Wandy Szkulmowskiej.

25.04.2018, środa, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert Kompozytorski w ramach Międzynarodowej Konferencji Naukowej Muzyka pogranicza – historyczne, kulturowe i artystyczne konteksty regionalnej twórczości muzycznej

Pedagodzy i studenci AM w Bydgoszczy w programie solowe i kameralne utwory pracowników Wydziału Kompozycji, Teorii Muzyki Reżyserii Dźwięku

XI Międzynarodowe Operowe Forum Młodych w ramach XXV Bydgoskiego Festiwalu Operowego dr hab. Małgorzata Grela, prof. nadzw. – kierownictwo programowe

23.04.2018, poniedziałek, godz. 18.00, Opera Nova Gioacchino Rossini – Cyrulik Sewilski. Akademia Muzyczna im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. 24.04.2018, wtorek, godz. 10.00, aula, Słowackiego 7 Międzynarodowa Sesja Naukowa Teatr operowy – tradycja, teraźniejszość, przyszłość. 25.04.2018, środa, godz. 17.00, Sala Koncertowa, ul. Gdańska 20 Pan Tadeusz 18. Akademia Muzyczna im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy 26.04.2018, czwartek, godz. 18.00, Opera Nova Gioacchino Rossini – Cyrulik Sewilski. Akademia Muzyczna im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. 28.04.2018, sobota, godz. 18.00, Opera Nova A. Stradella – Il Trespolo tutore. Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina. 30.04.2018, poniedziałek, godz. 17.00, Sala Koncertowa, Staszica 3 Wieczór Operowy w wykonaniu studentów uczelni polskich i zagranicznych. 4.05.2018, piątek, godz. 16.00, Dom Polski Z pieśnią przez Świat. Koncert kameralny w wykonaniu profesorów Wydziału Wokalno-Aktorskiego. 6.05.2018, niedziela, godz. 18.00, Sala Koncertowa, ul. Gdańska 20 Imre Kálmán – Księżniczka czardasza. Akademia Muzyczna im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. 27-29 kwietnia 2018, Sala Koncertowa, ul. Gdańska 20 Kurs wokalny – Marcin Kozieł (Wiedeń). Na imprezy w ramach OFM: – odbywające się w Akademii Muzycznej – wstęp wolny – odbywające się w Operze Nova – informacji o wejściówkach udziela p. Olga Smuk, tel. 52 321 15 25, osmuk@amuz.bydgoszcz.pl inf. Anna Cudo

kwiecień 2018 |

BIK | 43

w yd a r z e ni a Teatr Polski w Bydgoszczy 6.04.2018, piątek, godz. 19.00 (premiera) 7.04.2018, sobota, godz. 12.00 11.04.2018, środa, godz. 10.00 11.04.2018, środa, godz. 19.00 (studencka środa) 12.04.2018, czwartek, godz. 19.00 (premiera belferska) 13.04.2018, piątek, godz. 19.00 14.04.2018, sobota, godz. 19.00 15.04.2018, niedziela, godz. 16.00 Duża Scena TPB – spektakl kameralny

Balladyna. Wojna wewnętrzna

reżyseria, scenografia i światła: Justyna Łagowska; dramaturgia: Szymon Adamczak; muzyka: Robert Piernikowski; choreografia: Milena Czarnik; wideo: Tomasz Michalczewski; współpraca pedagogiczno-teatralna: Agnieszka Szymańska; inspicjent: Adam Pakieła; występują: Alicja Mozga, Dagmara Mrowiec, Andrzej Jakubczyk, Paweł Paczesny, Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński.

Tu nie będzie mowy o malinach. Nie o trzech zbrodniach dokonanych przez kobietę. Ani o nieusuwalnej plamie krwi na czole tej samej kobiety. Nic, co wydaje się dobrze znane w tej balladzie, nie zajmie uwagi na dłużej. Już dość zazdrosnej siostry, wyrodnej córki, w końcu zbrodniarki. Dość żądnej władzy, chodzącej po trupach, mającej Boga za niebyt. Justyna Łagowska podejmuje się realizacji mającego niemal 200 lat dramatu Juliusza Słowackiego w zupełnie nowej formie. Muzyczna konwencja spektaklu nadaje klasycznemu tekstowi niezwykłą dynamikę, a nielinearna narracja pozwala na dogłębną reinterpretację zdarzeń znad Gopła.

wykonawczy: Ewa Ratkowska; reżyseria: Janusz Zaorski; zdjęcia, operator kamery: Andrzej Wolf; operator steadicamu: Adam Mendry; montaż: Zaq Chojecki i Ludwik Sielicki psm (Media Kontakt); kierownik produkcji: Ewa Ratkowska.

Spektakl Danuta W. powstał na kanwie książki Danuty Wałęsy Marzenia i tajemnice. W odważnej i przejmującej autobiografii autorka opowiada o sobie, swojej rodzinie i burzliwej historii Polski ostatnich dekad. Mówi – jak zawsze naturalna i silna – zarówno o chwilach wspaniałych, jak i o cenie, którą przyszło za nie zapłacić. Opowiada światu swoją wersję wydarzeń. W roli Danuty Wałęsy zobaczymy Krystynę Jandę. 12.04.2108, czwartek, godz. 10.00 13.04.2108, piątek, godz. 10.00 17.04.2108, wtorek, godz. 10.00 18.04.2108, środa, godz. 10.00 20.04.2108, piątek, godz. 10.00, Mała Scena TPB, czas trwania: 55 min, bez przerwy. W spektaklu wykorzystywany jest stroboskop.

Jan Brzechwa – Pchła Szachrajka

reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semenowicz; występują: Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski, Marcin Zawodziński.

8.04.2108, niedziela, godz. 18.00 (spektakl gościnny) Duża Scena TPB, czas trwania: 150 minut, 1 przerwa

Danuta W. – monodram Krystyny Jandy

autorzy: Danuta Wałęsa, Piotr Adamowicz; adaptacja i wykonanie: Krystyna Janda; reżyseria: Janusz Zaorski; światło: Andrzej Wolf; scenografia: Krystyna Janda; asystent scenografa: Małgorzata Domańska; producent Pchła Szachrajka, fot. Arkadiusz Wojtasiewicz

Inteligenta, pełna humoru opowieść staje się niezwykle angażująca, co można dostrzec obserwując wypieki powstające na twarzach najbardziej wymagającej publiczności. Co więcej, wyzwanie podjęte przez świetne trio aktorskie (Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski i Marcin Zawodziński) będzie uciechą również dla rodziców, których perypetie małego stworzonka oczarują ponownie. 19.04.2018, czwartek, godz. 19.00 20.04.2018, piątek, godz. 19.00 21.04.2018, sobota, godz. 19.00 22.04.2018, niedziela, godz. 16.00 Duża Scena TPB, czas trwania: 100 min, bez przerwy

Maria Antonina. Ślad Królowej

reżyseria i scenografia: Wojciech Faruga; tekst: pilgrim/ majewski; kostiumy: Konrad Parol; muzyka: Joanna 44 | BIK | kwiecień 2018

w yd a r z e ni a

Halszka Sokołowska; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Dorota Furmaniuk, Emilia Piech, Michalina Rodak, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska, Adam Graczyk, Damian Kwiatkowski, Jerzy Pożarowski, Marian Jaskulski, Jakub Ulewicz.

Bezduszna, obojętna, zimna królowa. W dodatku rozrzutna i nieznająca litości. Rozwiązła, ze skłonnościami lesbijskimi. Molestująca swojego syna. Każdy mógł oskarżyć ją, o co chciał, bez żadnego dowodu. Oczywiście tylko do momentu, gdy jej głowa nie potoczyła się po murawie zatrzymując się przy bucie kata. 21.04.2108, sobota, godz. 16.00 22.04.2108, niedziela, godz. 11.00 i 12.30 Mała Scena TPB, spektakl dla dzieci do lat 2. Czas trwania: 30 min, bez przerwy

Mleko

reżyseria: Paweł Łysak; współpraca dramaturgiczna: Michał Tabaczyński; instrumenty perkusyjne: Łukasz Maciej Szymborski; muzyka: Michał Dobrzyński; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Emilia Piech, Mieczysław Franaszek, Jakub Ulewicz.

IK-u IKÓW B CZYTELN A L D ET w cenie -u LNY BIL rem BIK e m TEATRA u n zł ! iow ym kl: Z k wietnilety na spek ta b y c s o iń g s B ek ńskie iegoc z y rminie: ichała S w reż . M apraszamy w te z. 19.00 Z od malnie u maksy tnia o g 25 kwie prawnia do zakupcyjnej cenie. BIK-u u takl w promo ek zemplarz Jeden eg ów na jeden sp 4 bilet

Paweł Łysak jako pierwszy w Polsce stworzył w zawodowym teatrze przedstawienie wyłącznie dla „najnajów”. Na podstawie perskiej opowieści zbudował wyjątkową inscenizację zabierającą najmłodszych w świat teatru – intensywny, dynamiczny i angażujący ich jako pełnoprawnych widzów. 25.04.2018, środa, godz. 19.00, 26.04.2018, czwartek, godz. 19.00, 27.04.2018, piątek, godz. 19.00, Mała Scena TPB, czas trwania: 105 min, bez przerwy

Beksińscy

reżyseria i opracowanie tekstu: Michał Siegoczyński; współpraca merytoryczna i redakcyjna: Zuzanna Bojda, Jarosław Murawski; scenografia: Weronika Ranke; muzyka: Kamil Pater; reżyseria świateł / projekcje wideo: Michał Głaszczka; ruch sceniczny: Alisa Makarenko; asystentka reżysera: Michalina Rodak; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Michalina Rodak, Sylwia Zmitrowicz, Radomir Rospondek, Tomasz Taranta oraz Sun Xueer. Spektakl przedstawiający w nielinearny sposób historię o ogromnej samotności i niemożności okazywania uczuć, ale też o miłości, która jest źródłem akceptacji i zrozumienia nawet najbardziej irracjonalnych zachowań i postaw. To opowieść o sztuce, która jest nie tylko eksploracją własnej podświadomości, ale również ucieczką od samego siebie.

Mleko, fot. Marta Mróz

inf. Paulina Wenderlich

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 6.04.2018, godz. 16.00 Moja droga, moje bezpieczeństwo – minikonkurs o ruchu drogowym. Spotkanie tematyczne dla dzieci ze szkół podstawowych.

20.04.2018, godz. 16.00 Karaoke dla każdego – zabawa z mikrofonem dla każdego, kto lubi śpiewać i występować przed publicznością. Spotkanie integracyjne.

10.04.2018, godz. 16.00 Wiosenne porządki – tworzymy kompozycje przestrzenne z surowców wtórnych. Spotkanie dla dzieci ze szkół podstawowych, ćwiczące umiejętności manualne.

24.04.2018, godz. 16.00 Piłkarskie potyczki – gry i zabawy z piłką. Spotkanie plenerowe dla każdego.

13.04.2018, godz. 16.00 Trzynastego w piątek – spotkanie plastyczno-satyryczne, na którym będziemy rysować karykatury własne i swoich przyjaciół. Spotkanie dla dzieci i młodzieży. 14.04.2018, godz. 10.00 VIII Regionalny Konkurs Młodych Instrumentalistów „Wszystko gra” – szczegóły (regulamin i karta zgłoszenia) na www.mdk4.pl oraz na fanpage’u FB MDK 4.

26.04.2018, godz. 16.00 Otwarcie wystawy prac plastycznych z okazji Międzynarodowego Dnia Tańca pn. „Hanna Wierzbicka i wychowankowie”. 27.04.2018, godz. 16.00 Tęcza na ziemi – konkurs plastyczny – malowanie kolorową kredą. Zabawa plenerowa dla dzieci z klas I–III szkoły podstawowej. kwiecień 2018 |

BIK | 45

w yd a r z e ni a Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy W dniach 1 i 2 kwietnia 2018 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy – nieczynna. wystawa czynna do 29.04.2018

Realizm. Dwa spojrzenia

Kurator: Danuta Pałys Realizm jest pojęciem wieloznacznym – w szerokim rozumieniu obejmuje wszelkie artystyczne dążenia do odwzorowania rzeczywistości. Ale – ze względu na swoją etymologię – pochodzi od łacińskiego realis, co znaczy prawdziwy – jest zarazem określeniem bardzo zobowiązującym. Pytanie o realizm staje się tym samym pytaniem o prawdę. Wystawa Realizm. Dwa spojrzenia pokazuje dwie drogi dochodzenia do prawdy w malarstwie: z jednej strony – hiperrealistyczną iluzję, z drugiej – realistyczną metaforę. Można mówić także o dwóch, jednakowo ważnych, etapach poznawania – o obserwacji i refleksji, o czytaniu natury rzeczywistości i wsłuchiwaniu się w nią. Pierwsze spojrzenie – skupione na powierzchni świata realnego – jest pozbawioną emocji reporterską relacją, grą zręczności warsztatowej, niekiedy rodzajem zabawy formalnej. Spojrzenie drugie – posługując się w różnym stopniu wypracowaną realistyczną formą – szuka tego, co zakryte przed oczyma patrzącego. Nie chodzi tu o dorównanie rzeczywistości w naśladowaniu jej, ale – poprzez studiowanie detalu – o zrozumienie porządku rzeczy. Mimesis staje się próbą zatrzymania czasu i doświadczenia

jego istoty – poszukiwaniem prawdy, budowaniem pamięci. Do wystawy zaproszeni zostali artyści (Rafał Borcz, Martyna Borowiecka, Tadeusz Boruta, Katarzyna Karpowicz, Tomasz Kucharski, Henryk Laskowski, Jarosław Lewera, Aldona Mickiewicz, Agnieszka Nienartowicz, Natalia Rybka, Grażyna Smalej, Janusz Szpyt, Jacek Sztuka, Anna Waligórska, Łukasz Zedlewski), dla których realistyczny warsztat jest ważną, często fundamentalną, zasadą tworzenia. To właśnie poprzez koncentrację na formie obrazów, bardziej niż na konceptualnych zamysłach ich twórców, możliwy jest – niekiedy bardzo burzliwy – bezpośredni dialog dzieła sztuki z jego odbiorcą.

Danuta Pałys

wernisaż wystawy: 10.04.2018, godz. 18.00; wystawa czynna do 13.05.2018

Alicja Kubicka: Zestaw malarski

Kuratorka: Karolina Pikosz Malarstwo jest punktem zaczepienia, przestrzenią, obszarem badawczym, jest takim rodzajem aktywności, który pozwala z każdego gestu uczynić przeżycie. Wydaje się, że w przypadku malarstwa Alicji Kubickiej im mniej werbalizowania, tym lepiej. Jej realizacje są niezwykle samodzielne – nie potrzebują tłumaczenia poprzez frazy językowe, a raczej wnikliwego patrzenia. Chociaż już pierwsze zerknięcie w ich stronę powoduje, że płótna zaczynają nas zagadywać, stawiać pierwsze pytania. Obrazy nie narzucają się, trochę zwodzą tekstem i uwodzą formą. Są sygnałem, zaproszeniem, by podążać szlakiem malarskiego gestu, odkrywając w nim potencjał doświadczania.

Alicja Kubicka, Baranek VI, 2018

Jarosław Lewera, Metro, 2014, olej na desce, 60×75 cm

46 | BIK | kwiecień 2018

Alicja Kubicka (ur. 1993) – mieszka i pracuje w Trójmieście. Od 2016 roku rezydentka Kolonii Artystów (Dolne Miasto, Gdańsk). Autorka wystaw indywidualnych, uczestniczka kilkunastu wystaw zbiorowych, absolwentka Wydziału Malarstwa na ASP w Gdańsku. Laureatka grand prix konkursu PMS „Świeża Krew” Galerii Socato we Wrocławiu, uczestniczka wystawy Najlepsze Dyplomy na ASP w Gdańsku. Autorka pracy dyplomowej Powiększenie przygotowanej pod opieką K. Gliszczyńkiego, składającej się z obrazów zainspirowanych filmem Michelangela Antonioniego o tym samym tytule.

w yd a r z e ni a 21.04.2018, sobota, godz. 12.00

Dzień Wolnej Sztuki

Wybierzemy pięć prac z dwóch aktualnych wystaw: Realizm. Dwa spojrzenia i Zestaw malarski. Przy każdej z prac będzie stała osoba zadająca uczestnikom pytania, motywująca ich do podjęcia refleksji i nabrania odwagi do samodzielnego szukania odpowiedzi. Jej celem będzie pokazanie, że obiekt w galerii może stać się źródłem inspiracji. Sztuka w samo południe – warsztaty dla seniorów 6.04.2018, godz. 12.00, wstęp wolny, zapisy: artur.owczarczak@galeriabwa.bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 50

Temat: Kino od kuchni – Jak opowiadać o twórcach?

Prowadzenie: Adam Gajewski Cykl spotkań poświęconych sztuce i szeroko rozumianej kulturze, adresowanych do osób w wieku 60+. W ramach spotkań proponujemy dyskusje o sztuce współczesnej oraz działania twórcze, które rozwijają procesy poznawcze, doskonaląc sprawność manualną poprzez poznawanie różnych technik i form plastycznych. Kolejne filmowe spotkanie z seniorami to próba całościowego spojrzenia na proces powstawania utworu audiowizualnego. Adam Gajewski opowie o tworzeniu scenariusza, pracy reżysera, ale również rekwizytora czy osoby odpowiedzialnej za kostiumy. Adam Gajewski – dziennikarz i animator związany z Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy, gdzie zajmuje się m.in. działaniami budującymi tożsamość historyczną. Autor edukacyjnych audycji telewizyjnych Archiwum B. oraz dokumentalnych portretów twórców.

Dziecko na warsztat – warsztaty dla dzieci przedszkolnych i szkoły podstawowej każda środa kwietnia, godziny do ustalenia z grupą, wstęp wolny, zapisy: agnieszka.gorzaniak@ galeriabwa.bydgoszcz.pl lub pod nr. tel. 52 339 30 62. Spotkania dla grup do 25 osób, trwają ok. 1-1,5 godz., poprzedzone są oprowadzaniem po aktualnych wystawach

Rysować malując

Prowadzenie: Agnieszka Gorzaniak i Karolina Pikosz Rysowanie tuszem? Malowanie kredką? Czy różnica między malowaniem a rysowaniem polega tylko na wyborze narzędzia? Skupimy się na technice malarskiej. Początkiem naszych rozmów będą dwie wystawy trwające w kwietniu w galerii: Realizm. Dwa spojrzenia oraz Zestaw malarski, od których rozpoczniemy spotkanie. W części praktycznej będziemy poszukiwać wartości malarskich przy użyciu kredek akwarelowych.

Bydgoska Akademia Sztuki

11.04.2018, godz. 18.00, wstęp wolny Barbara Chojnacka. Canaletto znad Brdy? Rzeczywiste oblicze malarstwa Jerzego Rupniewskiego (1888–1950). 25.04.2018, godz. 18.00, wstęp wolny dr Dorota Żaglewska. Młoda sztuka na rynku. W co warto inwestować? inf. Danuta Pałys

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek

do 7.04.2018

Janusz A. Bałdyga: Nad brzegiem czasu 13.04.2018, godz. 18.00 ‒ wernisaż; wystawa czynna do 12.05.2018

Danuta Jamiołkowska: DOM?

Danuta Jamiołkowska studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Dyplom z barwnej grafiki warsztatowej w metalu uzyskała w pracowni prof. E. Piotrowicza. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, kolażem, projektowaniem graficznym oraz pracą dydaktyczną ‒ współpracuje z kierunkami artystycznymi UTP w Bydgoszczy. Uczestniczyła w wielu wystawach zbiorowych. Jest autorką kilku wystaw indywidualnych prezentowanych w Sztumie, Elblągu, Lubostroniu oraz Bydgoszczy, gdzie debiutowała w Małym Salonie Sztuki w 1977 roku. Realizowała projekty graficzne dla Teatru Polskiego w Bydgoszczy i Akademii Medycznej w Bydgoszczy (cykle pomocy dydaktycznych). Od 2013 roku opracowuje graficznie wydawnictwa UTP. Stworzyła autorskie wydawnictwo – Książeczki o życiu I i II. Mieszka i pracuje w Bydgoszczy. Danuta Jamiołkowska zaprezentuje dwa cykle prac: impresyjne obrazy malowane akrylami oraz wielowątkowe kolaże o złożonej strukturze kompozycyjnej. inf. Elżbieta Kantorek

Danuta Jamiołkowska, z cyklu Dom, kolaż 81×60 cm

kwiecień 2018 |

BIK | 47

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 5.04.2018, czwartek, godz. 10.00, Cafe Kino, ul. Długa 32. Bilet: 6 zł, w cenie biletu kawa

Kinowy Klub Dyskusyjny KAKADU

Prelekcja + film – dramat, reż. Ryan Coogler (2015)

13.04.2018, piątek, godz. 11.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

„Teatr bez granic” – prolog

5.04.2018, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK – wernisaż, wstęp wolny. Wystawa czynna do 4 maja

„It happened. Stało się” – Agnieszka Niziołek-Marciniak

Wystawa kolaży i form przestrzennych, dla których punktem wyjścia jest tkanina, oraz spotkanie z autorką. Agnieszka Niziołek-Marciniak – jej edukacja artystyczna związana jest z Bydgoszczą. Pracowała jako animator kultury i instruktor w Wałeckim Centrum Kultury, a od ponad 10 lat mieszka i tworzy w Szkocji. Związana jest z centrum sztuki Delta Studio w Falkirk. Tam wraz innymi artystami tworzy swoje prace, wystawia i prowadzi warsztaty. 6.04.2018, piątek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, bilety w cenie 10 zł i 8 zł (studencki) do nabycia w KPCK

„Żarty na stronę” – spektakl Teatru Form Różnych „Nasza Klasa”

„Żarty na stronę” to najnowszy, zachowujący kabaretowy styl spektakl Teatru Form Różnych „Nasza Klasa” na podstawie tekstów Zdzisława Prussa. Ukazuje sytuacje znane z codziennego życia rodzinnego, przez co jest tak bardzo obecny w świadomości widza, który na scenie dostrzec może samego siebie. Tekst: Zdzisław Pruss, reżyseria: Teresa Wądzińska-Szpecht, scenografia, opracowanie muzyczne i techniczne: Mateusz Grzębski. Występują: Ewa Bochniak, Zenobia Chart, Iwona Głuszkowska, Kordian Kaniecki, Helena Kowalska, Danuta Lewandowska, Aleksander Murawski, Danuta Należyta, Łucja Tomaśko, Halina Wałęsa, Wojciech Wałęsa. 12.04.2018, czwartek, godz. 10.00, Cafe Kino, ul. Długa 32, bilet: 6 zł, w cenie biletu kawa

Kinowy Klub Dyskusyjny KAKADU

Prelekcja + film – dramat, reż. Giuseppe Tornatore (2000) 12.04.2018, czwartek, godz. 9.30, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Finał Bydgoskiego Festiwalu Pięknego Czytania im. Kazimierza Hoffmana pn. „Wybieramy mistrzów pięknego czytania grodu nad Brdą” Szczegóły na stronie www.kpck.pl. 48 | BIK | kwiecień 2018

Spektakl i spotkanie z jednym z laureatów bydgoskich eliminacji wstępnych do 27. Konfrontacji Teatralnych, które w naszym mieście przeprowadza Pałac Młodzieży. Teatralny prolog da artystyczny przedsmak tego, co młodzi widzowie będą mogli zobaczyć podczas finału „Teatru bez granic” już 26 kwietnia w Soleckim Centrum Kultury. 14.04.2018, sobota, godz. 15.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Przesłuchania konkursowe XIV Ogólnopolskiego Festiwalu Interpretacji Piosenki Aktorskiej FIPA Szczegóły na stronie: www.kpck.pl.

15.04.2018, niedziela, godz. 12, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny.

AWANS i DEBIUT – eliminacje powiatowe

Szczegóły na stronie www.kpck.pl w zakładce „muzyka”.

w yd a r z e ni a 17-18 kwietnia 2018, Soleckie Centrum Kultury, wstęp wolny.

Wojewódzki Przegląd Artystycznego Ruchu Seniorów „ARS” 2018

22.04.2018, niedziela, godz. 15.00, Kinoteatr ADRIA, wstęp wolny

33-lecie Teatru Tańca GEST

Szczegóły na stronie www.kpck.pl.

19.04.2018, czwartek, godz. 10.00, Cafe Kino, ul. Długa 32, bilet: 6 zł, w cenie biletu kawa

Kinowy Klub Dyskusyjny KAKADU

Prelekcja + film – dramat, reż. Josh Boone (2014)

19.04.2018, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

XXI Spotkanie z Historią u Hoffmana: „Oblicza sztuki chrześcijańskiej”

Tak jak cała sztuka, ta chrześcijańska również podlegała z upływem wieków zmianom stylistycznym, a niektóre sama inicjowała (np. gotyk, renesans, barok), zachowując przy tym wyznaczony przez chrześcijańską doktrynę i tradycję wachlarz tematów (np. Boże Narodzenie, Zmartwychwstanie Pańskie, wizerunki świętych). Obraz tych zmian, poczynając od późnej starożytności po wiek XX, nakreśli dr Beata Krasucka, absolwentka historii sztuki KUL, która przedmiotem swego wykładu uczyni malarstwo, rzeźbę i architekturę sakralną. 21.04.2018, sobota, godz. 12.00, Żniński Dom Kultury, wstęp wolny

Finał Festiwalu AWANS

Szczegóły na stronie www.kpck.pl. 22.04.2018, niedziela, godz. 10.00-14.00, KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Fidrygałki zza winkla

Lubisz starocie? Poszukujesz rzeczy wyjątkowych? Zapraszamy na nowy cykliczny pchli targ. Znajdziesz tu przedmioty niepowtarzalne, wydobyte z piwnicy babci, znalezione na strychu starej kamienicy lub na dnie szuflady, unikatowe kolekcje i rękodzieło. Przyjdź, by odkryć je wszystkie na podwórku KPCK. Zapraszamy w każdą trzecią niedzielę miesiąca. Nie zabraknie również rękodzieła, jadła i muzyki podwórkowej – o atmosferę zadba zespół Cynamony. Będzie można dowiedzieć się więcej o wybranych przedmiotach, poradzić się i wymienić informacjami. Zgłoś się: fidrygalki@kpck.pl.

Teatr Tańca Gest powstał w 1985 roku. Koncertował m.in. we Francji, na Węgrzech, we Włoszech, w Chorwacji i na Ukrainie. Jest laureatem wielu konkursów ogólnopolskich, zdobywcą nagród na festiwalach międzynarodowych, a prowadząca zespół Małgorzata Wójcik została odznaczona licznymi nagrodami, w tym tytułem „Zasłużony dla kultury polskiej”. Zapraszamy na ostatnie spotkanie z widzami – koncert wieńczący 33 lata działalności scenicznej, podczas którego na scenie zaprezentują się dotychczasowi członkowie zespołu – tancerze w wieku od 16 do 50 lat, z których wielu związało swoje życie zawodowe z tańcem. 25.04.2018, środa, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Promocja wydawnictwa „Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu”, zeszyt 19.

19. zeszyt „Materiałów do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu” ukazuje się po przerwie i jak zawsze oferuje Państwu do lektury garść wielotematycznych artykułów. Nowy numer, w cenie 16 zł, oraz numery archiwalne do nabycia w KPCK. 26.04.2018, czwartek, godz. 10.00, Cafe Kino, ul. Długa 32, bilet: 6 zł, w cenie biletu kawa

Kinowy Klub Dyskusyjny KAKADU

Prelekcja + film – dramat, reż. Richard Glatzer (2014)

26.04.2018, czwartek, godz. 10.00, Soleckie Centrum Kultury, wstęp wolny

Wojewódzkie Konfrontacje Teatrów Dziecięcych TEATR BEZ GRANIC Szczegóły na stronie www.kpck.pl.

kwiecień 2018 |

BIK | 49

w yd a r z e ni a 26.04.2018, czwartek, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Spotkanie autorskie i promocja książki poetyckiej „Nie odbieraj…” Grażyny Hanny Gzary

Grażyna Hanna Gzara urodziła się w Ciechanowie. Jest absolwentką Uniwersytetu Śląskiego (Wydział Pedagogiczno-Artystyczny). Obecnie mieszka w Bydgoszczy. Autorka 10 książek poetyckich. Jej wiersze ukazały się w wielu antologiach, almanachach pokonkursowych i zeszytach literackich. W latach 2000–2010, mieszkając w Chicago, prezentowała swoje wiersze podczas licznych spotkań autorskich. Jest również laureatką wielu konkursów. W 2004 otrzymała wyróżnienie pierwszego stopnia w międzynarodowym konkursie organizowanym przez Polsko-Amerykańską Akademię Poezji (PAPA) Wellington

New Jersey oraz wyróżnienie drugiego stopnia za minitomik Wiersze wybrane (2005). Jest członkiem ZLP. 27.04.2018, piątek, godz. 18.00, start – Stary Rynek

Przejazd rowerowy

Przejazd odbędzie się szlakiem charakterystycznych zakątków Bydgoszczy opisanych w książce Most Królowej Jadwigi. Wydarzenie w ramach obchodów jubileuszu 90. urodzin Jerzego Sulimy-Kamińskiego. 27.04.2018, piątek, godz. 11.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Międzynarodowy Dzień Tańca

Pokaz „abc” warsztatu hip-hop, wspólna zabawa. Gościem spotkania będzie formacja SPIRO z MDK 2 w Bydgoszczy. 27.04.2018, piątek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, obowiązują bezpłatne wejściówki – do odebrania w recepcji KPCK od 9 kwietnia

Kino Hoffman: Przez łzy do szczęścia, reż. Jan Fethke, 1939

Wzruszająca historia lekarza, który musi wybrać między miłością do ukochanej a uczuciem do swoich młodych podopiecznych. inf. Jędrzej Kubiak

Biblioteka Główna UKW 12.04.2018, godz. 12.00, Biblioteka UKW, ul. Szymanowskiego 3 (I piętro) – wernisaż. Ekspozycja będzie czynna do 30 maja

„Bydgoszcz późnośredniowieczna i nowożytna w świetle badań archeologicznych”

Wprowadzenie do wystawy: Józef Łoś. Wzmożony ruch budowlany, trwający od ostatnich lat XX wieku, sprawił, że na obszarze Bydgoszczy, a szczególnie w jej centrum, przeprowadzono dużą liczbę badań archeologicznych. Dzięki nim odkryto nie tylko relikty dawnej zabudowy, lecz także pozyskano nowe materiały do odtwarzania dziejów Bydgoszczy, począwszy od jej początku, wiązanego z wczesnośredniowiecznym grodem, poprzez kształtowanie się średniowiecznego miasta lokacyjnego aż po jego rozwój w czasach nowożytnych. Efekty badań oraz ogrom niezwykle interesujących zabytków, a także zainteresowanie społeczeństwa rezultatami prac wykopaliskowych przyczyniły się do powstania ekspozycji, z której wyłania się obraz miasta i jego mieszkańców od późnego średniowiecza (XIV w.) aż po koniec XIX wieku. Przez pryzmat odkryć archeologicz50 | BIK | kwiecień 2018

nych ukazano zagadnienia dotyczące życia codziennego, kultury duchowej, systemu obronnego miasta oraz niektórych obiektów infrastruktury dawnej Bydgoszczy. Wystawę uzupełniono licznym materiałem ilustracyjnym i fotografiami, na których autorzy badań utrwalili in situ pozostałości obiektów, często już nieczytelnych w przestrzeni dzisiejszego miasta. Informacje tekstowe i zdjęcia z badań na poszczególnych stanowiskach archeologicznych zamieszczono w kioskach multimedialnych. Tekst: J.J. Ł.

18.04.2018, godz. 18.00, Biblioteka UKW, ul. Szymanowskiego 3 (Galeria, I piętro) – wernisaż

Wystawa plakatu Jakuba Kaji pt. „Niedopowiedziane…”

Jakub Kaja (ur. 1982) – absolwent Akademii Krakowskiej na wydziale malarstwa o specjalności grafika użytkowa oraz ASP w Gdańsku na wydziale grafika o specjalności fotografia. Zdobywca kilku nagród wydziałowych za plakat z okazji 750-lecia lokacji miasta Krakowa oraz za grafikę Ecce Homo. Zdobywca 1. miejsca oraz specjalnego wyróżnienia w ogólnokrajowym konkursie na plakat z okazji 90-lecia banku PKO BP. Wybrany uczestnik wystawy konkursowej 23. Międzynarodowego Biennale Plakatu w Wilanowie oraz IV Międzynarodowego Biennale Plakatu Społeczno-Politycznego w Oświęcimiu. Laureat 1. nagrody w ogólnopolskim konkursie na plakat z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę. Autor kilkudziesięciu wystaw indywidualnych oraz kilkunastu zbiorowych. Obecnie czynny grafik i fotograf. inf. Barbara Maklakiewicz

w yd a r z e ni a Muzeum Kanału Bydgoskiego

12.04.2018, godz. 16.00, ul. Nowogrodzka 3 – otwarcie wystawy

Wystawa „Śluzy starego Kanału Bydgoskiego”

Projekt wystawienniczy ma na celu ukazanie nie tylko istoty Kanału Bydgoskiego, ale przede wszystkim stare urządzenia hydrotechniczne, będące jednym z największych skarbów Bydgoszczy. Śluzy ukazane zostaną na archiwalnych planach, mapach oraz pocztówkach i zdjęciach. W ramach ekspozycji będzie można zobaczyć również makietę IV śluzy wraz z pobliskimi zabudowaniami w skali 1:87.

Do 1801 roku wszystkie śluzy były już wymurowane. Przesunięcie nowych śluz w stosunku do ich drewnianych poprzedniczek widać również na planie Lindnera z 1800 roku. Powstały wtedy, pierwsze w tej części Europy, śluzy wykonane z cegły, a nie tylko z piaskowca. Prace nad nimi rozpoczęły się w 1792 roku, kiedy kanał był w tak złym stanie, że nie można było przesłać zaopatrzenia dla pruskiego wojska. Do prac sprowadzono kolejnych pracowników, ale przede wszystkim – z Prus Wschodnich – inspektora robót melioracyjnych Johana Philipa Petersona. Nowo powstałe śluzy na dzisiejszym starym Kanale Bydgoskim miały większe wymiary, wynoszące 68,0×8,8 m, ze światłem głów wynoszącym 6,6 m oraz długością użytkową komór wynoszącą 48,9 m. Unikatowość tych śluz polegała przede wszystkim na zastosowanym materiale – cegle palonej.

Projekt realizowany w ramach Roku Bydgoskiego Dziedzictwa Przemysłowego. www.kanalbydgoski.pl inf. Tomasz Izajasz

Impresariat Artystyczny Adria 8.04.2018, godz. 16.00, Kinoteatr ADRIA. Czas trwania: 50 min. Od lat: 3. Bilety w cenie: 30 zł

Baśń o Złotej Rybce – spektakl Teatru Baj Pomorski

W baśni cofamy się do czasów dawnych, choć bliżej nieokreślonych i bajkowych, gdzie tajemna moc natury objawia się wszystkim, którzy tego pragną i którzy w nią wierzą. Dobroduszny, kochający świat i ludzi Rybak wyrusza nad jezioro. Tam zarzuca sieci do wody. Kocha przyrodę i uwielbia baśnie… Reżyseria: Katarzyna Kawalec; scenariusz: Katarzyna Kawalec (na podstawie dzieł B. Leśmiana i na wątkach z tradycyjnej bajki); obsada: Mariusz Wójtowicz (Rybak); Anna K. Chudek (Żona, Rusałka); Jacek Pysiak (Wodnik, Złota Rybka); Agnieszka Niezgoda (Staruszka Żona, Stworzenia wodne); Mirosław Szczepański (Staruszek Rybak, Stworzenia wodne). 19.04.2018, godz. 19.00, Kinoteatr ADRIA. Bilety w cenie: 65 zł

Kacper Ruciński – program „Bóg jest mięsożerny”

Kacper Ruciński pojawi się na scenie wraz ze swoim najnowszym programem pt. „Bóg jest mięsożerny”. To po prostu trzeba zobaczyć!

24.04.2018, godz. 17.30 i 20.15, Kinoteatr ADRIA. Bilety w cenie: 85 zł

„To się nadaje do kabaretu” – nowy program kabaretu Smile

W tym właśnie programie powraca wyczekiwana Bożena i jej mąż Merlin. Nowe perypetie tej zwariowanej pary to tylko część programu Kabaretu Smile. Cały program to laboratoryjna mieszanka codziennych sytuacji, ponadczasowych tematów i przerysowanych postaci, które niesamowicie bawią każdego z nas. Nowe skecze, piosenki, gagi, puenty i inne odczynniki tworzą wybuchową reakcję. Na sali co chwila wybucha salwa śmiechu, po której przychodzi chwila zadumy i myśl: „Faktycznie. Tak jest też w moim życiu!”. Odwiedziny w szpitalu, zaległości w abonamencie RTV, współczesne plotki kontra hejterzy, facet w kuchni, życie ulicy, czy też odmienne pojmowanie rzeczywistości przez dorosłych i przez dzieci – „to się nadaje do kabaretu!”. Organizator: Impresariat Adria Art | adria-art.pl Miejsca sprzedaży biletów: Impresariat Adria, ul. P. Skargi 13, adria-art.pl. Rezerwacja telefoniczna: 605 555 676 inf. Anna Wiącek-Fręś

kwiecień 2018 |

BIK | 51

w yd a r z e ni a Galeria Sztuki NEXT 20.04.2018, piątek, godz. 19.00, ul. Poznańska 31, www.galerianext.pl, info@galerianext.pl, tel. 509 351 515

1. Wiosenna Aukcja Sztuki

Katalog dostępny będzie w sieci od 6 kwietnia. Wystawa poprzedzająca licytację rozpocznie się w środę 11 kwietnia i potrwa przez 10 dni. Ekspozycja czynna od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-18.00. W dniu aukcji galeria otwarta jest bez przerwy od godz. 10.00 do zakończenia licytacji. Drukowany, bezpłatny katalog można otrzymać w galerii wraz z informacjami o wszystkich obiektach i artystach. Dla tych z Państwa, którzy chcą uczestniczyć w aukcji, lecz nie osobiście, istnieje możliwość złożenia chęci kupna za pośrednictwem naszego portalu internetowego. Przyjmujemy zlecenia: z „limitem ceny” lub „proszę dzwonić”. Wystarczy rejestracja danych, a przy kolejnych wejściach zwykłe logowanie. Regulamin i katalog aukcji, tabele postąpień oraz informacje kuratorskie, organizacyjne, finansowe i jak licytować na www.galerianext.pl. 1. Wiosenna Aukcja Sztuki wpisuje się w cykl czterech aukcji w 2018 roku, prezentujących prace znanych i poszukiwanych artystów polskich. Jest to aukcja typu „varia”, ze zróżnicowanymi cenami wywoławczymi pomiędzy 500 a 1000 zł. Uchylając rąbka tajemnicy, warto wymienić chociaż kilka nazwisk artystów, których prace są polecane i godne uwagi: Zdzisław Beksiński, Juliusz Lewandowski (pseud. Martwy), Henryk Laskowski, Urszula Danielewska-Witecka, Wojciech Ćwiertniewicz, Agata Żychlińska, Adam Nowacki, Magdalena Karwowska, Andrzej Nowak, Viola Tycz, Anna Zalewska i Aleksander Dętkoś.

Adam Nowacki, A Refractory One, 2017, technika mieszana; płyta HDF, 60×80 cm

Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy i Malwinę, przyciągnie nietuzinkowych gości. Będą samotne wyprawy rowerowe oraz piesze – w śniegu i piachu. Maciej i Michał udowodnią, że bariery są w naszych głowach. Chętny, by nas ponownie odwiedzić, jest podróżnik świata Olek Doba. Będą warsztaty i degustacje. Program festiwalu dostępny na stronie www.podroznicy.byd.pl.

Uwolnij w sobie twórcę

Laureaci Nagrody im. Tony’ego Halika 2017, fot. Paweł Warlinski

20-21 kwietnia 2018, piątek-sobota, APK WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

VIII Bydgoski Festiwal „Podróżnicy”

Przed nami dwa dni podróżniczego święta nad Brdą. Po raz 8. festiwal organizowany przez dwie siostry, Karolinę 52 | BIK | kwiecień 2018

Projekt obejmuje bezpłatne zajęcia artystyczne, które prowadzone będą od maja do czerwca 2018 w trzech zespołach: Światłoczuli performerzy, Artyści modelarze oraz Aktorzy – warsztaty fotograficzne, scenograficzne oraz aktorsko-choreograficzne adresowane są do dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym (5–13 lat) oraz dostosowane do ich potrzeb i możliwości psychofizycznych. Młodzi twórcy pracować będą nad wspólnych przedsięwzięciem – pokazem finałowym z pogranicza performance’u, happeningu oraz przedstawienia teatralnego. Więcej szczegółów na stronie www.domkultury.byd.pl. inf. Elżbieta Schulz

w yd a r z e ni a Muzeum Fotografii w Bydgoszczy efekty nieprzewidywalne i niepowtarzalne. Zapraszamy do udziału w warsztatach fotografii otworkowej organizowanych w ramach obchodów Worldwide Pinhole Photography Day (30.04).

Anna Kola, Po drugiej stronie lustra, 2011, fotografia

wystawa czynna do 7 kwietnia. Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek, godz. 11.00-17.00; sobota, godz. 10.00-14.00, pon. i niedz. – nieczynne (wstęp biletowany)

Między historią a współczesnością – oblicza fotografii

Prezentacja prac artystów zrzeszonych w Okręgu Kujawsko-Pomorskim ZPAF. Autorzy: Jadwiga Elżbieta Czarnecka, Marek Czarnecki, Kinga Eliasz, Zbigniew Filipiak, Adam Fisz, Dariusz Gackowski, Dariusz Grożyński, Stanisław Jasiński, Witold Jurkiewicz, Maciej Kastner, Anna Kola, Jacek Kutyba, Marek Noniewicz, Maciej Pasieka, Jerzy Riegel, Justyna Rojek, Marcin Sauter, Andrzej Skowroński, Jacek Szczurek, Wojciech Woźniak. Więcej szczegółów na www.muzeumfoto.byd.pl. 28.04.2018, sobota, godz. 9.00-14.00, Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp bezpłatny – obowiązują zapisy: muzeumfoto@byd.pl

Światowy Dzień Fotografii Otworkowej

Fotografia otworkowa to najprostszy sposób zapisu obrazów – wystarczy zwykła puszka zaopatrzona w materiał światłoczuły i malutki otworek. W dobie zaawansowanych technologii camera obscura pozwala uzyskiwać

Klub „ODNOWA” 5.04.2018, czwartek, godz. 15.30 Zabawa taneczna w Klubie Seniora „Kalina” 9.04.2018, poniedziałek, godz. 16.30 Otwarte Mistrzostwa Bydgoszczy w Warcabach Stupolowych oraz Otwarte Szachowe Mistrzostwa Klubu Odnowa 12.04.2018, czwartek, godz. 15.30 Zabawa taneczna w Klubie Seniora „Kalina” 18.04.2018, środa, godz. 16.00 „Wiosenne wyklejanki” – zabawy plastyczne dla dzieci

Prowadzenie: Marek Noniewicz – absolwent fotografii ASP w Poznaniu, Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UMK w Toruniu oraz fotografii artystycznej w Szkole Sztuk Plastycznych i Użytkowych w Ostravie. Uczestnik wystawy Poetic of light – największej światowej kolekcji fotografii otworkowej Erica Rennera, prezentowanej w Muzeum Pałacu Gubernatorów w Santa Fe (Nowy Meksyk, USA). Wiceprezes Okręgu Kujawsko-Pomorskiego ZPAF. Kustosz Muzeum Fotografii przy WSG w Bydgoszczy. Wykładowca Bydgoskiej Akademii Fotografii. Więcej szczegółów na www.muzeumfoto.byd.pl.

Lekcje muzealne

Zapraszamy szkoły, przedszkola i inne placówki edukacyjne na lekcje fotografii. Zajęcia warsztatowe rozwijają wyobraźnię oraz pobudzają do samodzielnego, twórczego działania. – Camera obscura – historia i współczesne zastosowania – Fotografia – zjawisko naturalne – Historia fotografii w praktyce – Z wizytą u fotografa – pozujemy do zdjęć – Znikające obrazy Więcej szczegółów na stronie www.muzeumfoto.byd.pl w zakładce „lekcje”. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl oraz pod nr. tel. 52 567 00 07. inf. Elżbieta Schulz

23.04.2018, poniedziałek, godz. 17.00 „Szlakiem akwareli” – wernisaż malarstwa Anny Kraszkiewicz połączony ze spotkaniem z artystką i krótką prezentacją techniki malarskiej. Spotkanie poprowadzi Jolanta Kowalska. 26.04.2018, czwartek, godz. 15.30 Zabawa taneczna w Klubie Seniora „Kalina”. Ponadto zapraszamy na: naukę gry na gitarze i keyboardzie / zajęcia plastyczne dla dzieci / warsztaty cyrkowe / zumbę i fitness dla pań / gimnastykę dla pań 50+ / zajęcia komputerowe dla seniorów / jęz. angielski dla dzieci i seniorów; www.klubodnowa.strefa.pl. kwiecień 2018 |

BIK | 53

w yd a r z e ni a Otwarta Przestrzeń „Światłownia” 6.04.2018, piątek, godz. 18.00

Browar Żywiec i Byle do Góry

Browar Żywiec

Browar Żywiec wędruje z piosenką po Krainie Łagodności od ponad 40 lat. Zespół stworzyli na początku lat 70. studenci Wydziału Budownictwa Lądowego Politechniki Krakowskiej. Piosenki zespołu można znaleźć niemal w każdym śpiewniku turystycznym. Autorem większości piosenek jest Jurek Reiser. Aktualnie Browar Żywiec występuje w składzie: Joanna Ulowska – śpiew, Joanna Kantor – skrzypce, Radosław Partyka – gitara klasyczna, śpiew, Remigiusz Dyduła – gitara klasyczna, śpiew.

13.04.2018, piątek, godz. 19.00

Deyssi Szydłowska z zespołem

Deyssi Szydłowska – śpiew, ukulele. Muzycy towarzyszący: Michał Biechowski – gitara, gitara basowa; Mateusz Lewandowski – pianino. 20.04.2018, piątek, godz. 18.00

Krzysztof Edward Paśnicki

Edward Paśnicki – uwielbia bluesa i piosenki Belona. Na co dzień strażnik bezpieczeństwa ruchu drogowego, choć bez munduru. Rzadko na scenie. W piosenkach autorskich i nie tylko, drugi raz na deskach Światłowni. 27.04.2018, piątek, godz. 18.00

Karol Ochodek

Byle do Góry

Byle do Góry powstał w 2012 r., w którym zadebiutował na Przeglądzie Piosenki Turystycznej Nocnik w Łęczycy. W 2014 r. nagrali swoją pierwszą płytę. Wykonują utwory do poezji A. Bacińskiej, W. Kwinto-Koczan, Bronka z Obidzy Kozieńskiego i in. Skład tworzą: Leszek Trząski – skrzypce, Bartłomiej Hołownia – gitara i wokal, Jerzy Hołownia – gitara, harmonijka, wokal, kompozytor większości utworów. Gościnnie wystąpi Joanna Ulowska, wokalistka zespołu Browar Żywiec.

Księgarnia Gratka 13 kwietnia, piątek, godz. 17.30, księgarnia Gratka, ul. Jezuicka 24 54 | BIK | kwiecień 2018

Karol Ochodek – współ twórca zespołów Koszau i Raspberry Hills – wystąpi solo z repertuarem autorskim oraz własnymi aranżacjami dzieł znanych mistrzów piosenki i poezji. Jego twórczość obejmuje klimaty piosenki autorskiej, bluesa, swingu oraz muzyki etno. Wstęp: cegiełka na Światłownię – 10 zł, niepełnosprawni, emeryci, studenci – 8 zł; www.swiatlownia.eu inf. Grzegorz Dudziński

Wiosenny spektakl teatrzyku stoliczkowego

Księgarnia Gratka zaprasza dzieci na wiosenny spektakl teatrzyku stoliczkowego. Informacje na stronie: ksiegarniagratka.com.pl, oraz na Facebooku: facebook.com/ksiegarnia.gratka.

inf. Ania Tarczyńska

w yd a r z e ni a Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński cią. Książka „(odnalezione fragmenty)” jest drugą pozycją wieńczącą jego dorobek. Za swoich poetyckich mistrzów uważał Konstandinosa Kawafisa i Zbigniewa Herberta. * * * Odszedł poeta, który w pewnym momencie swojego życia zdecydował, co jest dla niego ważne, i temu poświęcał namysł, wrażliwość, pracowitość. Myślę, że choroba sprawiła, iż zapragnął także z innego etapu życia zdać relację, pozostawić trwały ślad. Każdy poeta bowiem, niczym góra lodowa, dopiero po latach odsłania nieznaną część swego dorobku, zanurzoną jakby w morzu ciemności, a ujawnioną tylko najbliższym rówieśnikom, przyjaciołom. Odkrywajmy więc teraz tego „ukrytego” Jarosława Mikołajewicza.

Bogdan Dąbrowski, Kazimierz, Kraków, fotografia

Krzysztof Grzechowiak

12.04.2018, godz. 18.00

Otwarcie wystawy fotografii Bogdana Dąbrowskiego pt. „Śladami słów”

Parę miesięcy temu otrzymałem z Galerii Autorskiej propozycję pokazania zdjęć przy okazji mającego się odbyć wieczoru promującego tomik wierszy pt. „(odnalezione fragmenty)” Jarosława Mikołajewicza wydanego po mistrzowsku przez „galerników”. Przebiegłem myślami po moich cyklach fotograficznych pokazanych w ostatnich latach. Nie znalazłem takiego, który współbrzmiałby z poezją autora. Zajrzałem więc do moich archiwalnych zbiorów cyfrowych. Szukałem zdjęć, które byłyby bliskie przeczytanej poezji. Szybko porzuciłem myśl, by ilustrować teksty. Poszedłem drogą własnej interpretacji i skojarzeń. Tak powstał wybór zdjęć, które mam przyjemność pokazać w Galerii Autorskiej. Bogdan Dąbrowski

12.04.2018, godz. 18.00

Spotkanie poetyckie poświęcone Jarosławowi Mikołajewiczowi pt. „(odnalezione fragmenty)” oraz promocja tomu wierszy

Wprowadzenie – Maciej Krzyżan Czytanie tekstów – Mieczysław Franaszek

Jarosław Mikołajewicz (1964–2016) – poeta, prawnik, dr hab. nauk prawnych, specjalista w zakresie teorii i filozofii prawa, prof. nadz. UAM. Debiutował na gnieźnieńskiej scenie literackiej w 1. poł. lat 80. XX wieku. W 1981 r. współzałożyciel i członek Poetyckiej Grupy Efektystów działającej w Gnieźnie, a potem w Poznaniu do roku 1986. Tom wierszy „Stawanie się sobą” przygotował tuż przed śmier-

19.04.2018, godz. 18.00

Spotkanie poetyckie z ks. Janem Sochoniem oraz promocja dwóch książek: „Strzałka czasu” i „Mowa wewnętrzna. Sceny z życia duchowego”

Czytanie tekstów – autor i Mieczysław Franaszek. Ks. Jan Sochoń – ur. 1953 r. w Wasilkowie na Podlasiu; prof. filozofii, poeta, krytyk literacki i eseista; biograf i wydawca pism bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Kieruje Katedrą Filozofii Kultury na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego, wykłada także w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie. Stale współpracuje z redakcjami różnych czasopism i Polskim Radiem. Należy do SPP, P.E.N.-Clubu, Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu, a także innych gremiów naukowych. Jego utwory przetłumaczono na jęz. angielski, francuski, niemiecki, włoski, rosyjski, czeski, serbski, chorwacki, ukraiński; zostały nadto zamieszczone w kilku zagranicznych antologiach. Fascynuje się sztuką romańską, fotografowaniem i muzyką jazzową. Opublikował wiele książek filozoficznych, prac edytorskich oraz tekstów literackich i haseł encyklopedycznych, m.in.: Poszukiwanie literatury; Religia w projekcie postmodernistycznym; Nieme współcierpienie. Solilokwia pasyjne; Jak żyć chrześcijaństwem? ; Człowiek i twórczość; tomy wierszy Wizerunek i Obrót koła. Mieszka w Warszawie. O książeczce „Mowa wewnętrzna. Sceny z życia duchowego Czytam tę książkę z wielkim i radosnym zaskoczeniem. Oto znany mi od lat Jan Sochoń – przyjaciel, poeta, szanowany filozof i teolog – wydaje mi się jeszcze bardziej intrygujący i bliższy mnie samemu. Dawniej trochę wycofany, nieśmiały – opowiada teraz o wszystkim, co dla niego ważne. Robi to tak bezpośrednio, że nie wiem czy ta książka jest złożona ze wspomnień, przemyśleń czy też z wierszy… Przeczytajcie spis rozdziałów – jakby był wierszem. Jakby był pięknym wierszem zapraszającym do wspaniałej opowieści…

Ernest Bryll

inf. Jacek Soliński

kwiecień 2018 |

BIK | 55

w yd a r z e ni a Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 5.04.2018, czwartek, godz. 18.00, Biblioteka Główna – Sala Wykładowa, Stary Rynek 24

TARGOWISKO KULTURY

24. edycja cyklicznej giełdy używanych płyt, książek i innych dóbr kultury. Zapraszamy wszystkich, dla których ważny jest fizyczny, dosłowny, namacalny z nią kontakt, do uwalniania książek zalegających na półkach, płyt i filmów, gier, instrumentów, aparatów, kamer i sprzętu RTV. Pora dać im nowe życie, niech ucieszą innych konsumentów kultury. Targowisko odbywa się w każdy pierwszy czwartek miesiąca. 5.04.2018, czwartek, godz. 18.00, Biblioteka Główna – Strych, Stary Rynek 24, wstęp wolny

Projektor – filmy na strychu

To nie kino, nie klub filmowy, nieregularnie albo cyklicznie. Na strychu biblioteki prócz ciekawych filmów czekać będą na Was leżaki i wygodne pufy. W sercu miasta, za darmo. Każdego miesiąca zaprezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe. Szczegóły na: www.biblioteka.bydgoszcz.pl. 4.04.2018, środa, godz. 18.00 11.04.2018, środa, godz. 18.00 18.04.2018, środa, godz. 18.00 25.04.2018, środa, godz. 18.00, Biblioteka Główna – Jana Kazimierza 2

Klub konwersacyjny Deutsch mit Spaß

Wzorem innych miast do WiMBP w Bydgoszczy zawitał klub konwersacyjny. Raz w tygodniu w bibliotece spotyka się grupa pasjonatów, by porozmawiać w obcym języku z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań. Jest to doskonała okazja, aby sprawdzić swoje możliwości lingwistyczne i podszlifować język obcy w czasie nieformalnych rozmów, gier, zabaw i innych aktywności. W ramach klubu konwersacyjnego Deutsch mit Spaß w bibliotece spotykają się otwarte i pozytywnie nastawione osoby, które chcą się sprawdzić i swobodnie rozmawiać w jęz. niemieckim.

Program ProKultura

Karta ProKultura to karta biblioteczna WiMBP w Bydgoszczy, która poza standardową funkcją dostępu do zbiorów biblioteki umożliwia jej posiadaczom uzyskanie rozmaitych korzyści poza murami książnicy. To karta rabatowa, umożliwiająca zakup tańszych biletów na wydarzenia kulturalne w Bydgoszczy i uprawniająca do zniżek w restauracjach, księgarniach i punktach usługowych. Dzięki współpracy z instytucjami kultury i lokalnymi firmami sprawiamy, że czytanie się opłaca. Karty biblioteczne z hologramem programu ProKultura są dostępne w Wypożyczalni Głównej lub filiach bibliotecznych na terenie całego miasta. Udział w programie jest bezpłatny. Partnerami programu są m.in. Opera Nova, Filharmonia Pomorska, Teatr Polski, Exploseum i Muzeum Okręgowe, Miejskie 56 | BIK | kwiecień 2018

Centrum Kultury i kino Orzeł, Muzeum Wojsk Lądowych, LPKiW Myślęcinek. Specjalną ofertę dla Czytelników przygotowały też kawiarnie i restauracje, księgarnie, kręgielnie i wiele innych firm. Szczegóły na: www.prokultura.net. Godzinami o książkach – Dyskusyjne Kluby Książki w WiMBP. 17 Dyskusyjnych Klubów Książki działa w filiach WiMBP. Szczegóły dotyczące ich działalności publikowane są na stronach dkk.wimbp.man.bydgoszcz.pl i biblioteka. bydgoszcz.pl/dzialalnosc-dodatkowa/dkk/. Realizowany przez WiMBP program DKK obejmuje także spotkania autorskie. 13.04.2018, godz. 17.00, Filia nr 15 dla dorosłych z Odziałem dla dzieci i młodzieży WiMBP, ul. Brzęczkowskiego 2

Spotkanie z Markiem Pindralem

– anglistą, autorem pokazów multimedialnych, fotograficznych wystaw. Odwiedził kilkadziesiąt krajów, poza Chinami mieszkając dłużej w Wlk. Brytanii i Omanie. Autor książek Chiny od góry do dołu, będącej zapisem wrażeń i obserwacji poczynionych podczas dwuletniego pobytu w Chinach, gdzie uczył jęz. angielskiego na uniwersytecie Chengdu, oraz Oman. W cieniu mineratów – efektu trzyletniego pobytu w Omanie. Bydgoskie spotkanie połączone będzie z promocją najnowszej książki zatytułowanej Indie, czyli świat, która miała swoją premierę 1 lutego. inf. Lucyna Partyka

Wybrane zajęcia edukacyjne w kwietniu 2018: 5.04.2018, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. M. Konopnickiej 28) Książka mojego pomysłu – zajęcia plastyczne dla dzieci. 5.04.2018, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Brzęczkowskiego 2) Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy – wykład Krzysztofa Bartowskiego. 10.04.2018, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) I dla uszu, i dla rączek: spotkaj się z wierszami Agnieszki Frączek – zajęcia literackie na podstawie książki A. Frączek pt. „Ślimak na urodzinach”. 13.04.2018, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Gawędy 1) Warsztaty decoupage dla dorosłych. 20.04.2018, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Dworcowa 49) Cykl fotografii „Wspomnienia: Moje Wnuki, Moja Miłość” – wystawa fotografii Haliny Matyki.

w yd a r z e ni a 23.04.2018, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Czerkaska 11) Turniej wiedzy o książce i bibliotece – konkurs z okazji Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich. 24.04.2018, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Gawędy 1) Bajeczki z półeczki – spotkanie z cyklu „Rosnę z książką”.

D.K. Orion BSM 4.04.2018, środa, godz. 17.00 „Ze stołu pańskiego” – spotkanie Klubu Miłośników Sztuki 4.04.2018, środa, godz. 17.00 „Promeniowanie kształtów” – spotkanie Klubu Radiestetów 5.04.2018, czwartek, godz. 14.00 „Tancerka w wiosennej scenerii” – zajęcia plastyczne dla dorosłych 5.04.2018, czwartek, godz. 17.00 Z cyklu: „Talent Roku” – występ Marceliny Bociek – prowadzenie: Teresa Wądzińska 9.04.2018, poniedziałek, godz. 16.00 „Gdy zakwitną krokusy” – ilustracja do wiersza (T. Kubiak) – zajęcia plastyczne dla dzieci 10.04.2018, wtorek, godz. 17.00 „Zabawa taneczna” w Klubie Miłośników Błonia 11.04.2018, środa, godz. 17.30 „Salon Literacki Oriona” – wieczór autorski Kaliny Zioły pt. „Oczy od grzechu ciemne” 13.04.2018, piątek, godz. 15.00 Akademia Rozmaitości – „Wiosenna odnowa – nowa fryzura” – porady fryzjerskie na temat pielęgnacji włosów 13.04.2018, piątek, godz. 16.00 „Odbicia w wodzie” – akwarela i odciski – zajęcia plastyczne dla dzieci

26.04.2018, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 11 dla dorosłych, ul. Czołgistów 5) Warsztaty dziennikarskie – tworzymy gazetkę biblioteczną. 26.04.2018, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Czerkaska 11) Legalne źródła kultury – zajęcia edukacyjne dla dorosłych z okazji Światowego Dnia Własności Intelektualnej. 18.04.2018, środa, godz. 17.00 „Przepisy na wiosnę” – Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki 18.04.2018, środa, godz. 17.00 „Promieniowanie szkodliwe dla zdrowia i ochrona przed nim” – spotkanie Klubu Radiestetów 20.04.2018, piątek, godz. 16.00 „Martwa natura z korzeniem” – zajęcia plastyczne dla dzieci 21.04.2018, sobota 95-lecie istnienia Chóru mieszanego „DZWON” 24.04.2018, wtorek, godz. 14.00 „Wymarzona podróż do…” – zajęcia plastyczne dla dorosłych 25.04.2018, środa, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki 25.04.2018, środa, godz. 17.30 „Salon Literacki Oriona” – „Wieczór wietnamski” – gość wieczoru: Lam Quan My Zapraszamy codziennie w godz. 13.00-19.00 do „KAWIARENKI SENIORA” www.bsm.bydgoszcz.pl/Informacje Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok).

Kultura w Zatoce 23-24 kwietnia 2018, godz. 17.00, rezerwacje: 668 334 542, koszt zajęć: 25 zł

Między wodą a modą, czyli BYDGOSKA PROMENADA, sezon WIOSNA Warsztaty modelarsko-artystyczne dla młodzieży w wieku 8-13 lat

Zapraszamy wszystkie dzieci na modową ucztę, fuzję barw, tkanin, faktur i kształtów. Będziemy przełamywać stereotypy dotyczące ubioru, tworzyć oryginalne, unikatowe kreacje, otwierając przy tym zasoby fantazji naszych uczestników i zgłębiając podstawową wiedzę techniczną o szyciu. Podczas zajęć stworzymy unikalną kolekcję wiosenną zakończoną sesją fotograficzną. Prowadzenie: ZUZANNA WĘDROWSKA – animatorka kultury, pomysłodawczyni i realizatorka licznych projektów kulturalnych, artystycznych i edukacyjnych. Absolwentka pracy socjalnej na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK w Toruniu. Zorganizowała m.in.: projekt międzypokoleniowy pt. „Zapomniane historie” w programie „Struktury Kultury” w Bydgoszczy, projekt w programie „Żyj kulturą” pt. „Polska Bajka” w Świeciu, projekt socjalny pt. „Toruński pierniczek” w Toruniu. Restauracja Zatoka, ul. św. Floriana 6a, tel. 523 221 223, 660 270 114, zatoka.bydgoszcz@wp.pl, www.zatoka.bydgoszcz.pl inf. Monika Klawitter

kwiecień 2018 |

BIK | 57

w yd a r z e ni a Dom Kultury MODRACZEK 5.04.2018, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Magiczny Świat Literatury „Moliki” – Wokół książek Petera Carnavasa. Spotkanie poprowadzi Anna Krajewska. 7.04.2018, sobota, godz. 11.00, obowiązują zapisy Rodzinny Wytwórnik Różności – „Masa plastyczna w roli głównej”. Spotkanie poprowadzi Anna Krajewska. 12.04.2018, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Kawiarnia Literacka – gość: ROMAN PLESZYŃSKI w cyklu Osobowości Świata Kultury i Nauki przedstawi pokaz multimedialny „Wszechświat, skąd przybywamy, dokąd zmierzamy?”. Roman Pleszyński – historyk, pasjonat astronomii, kosmologii, biblistyki, muzyki. Od lat zaangażowany w po-

pularyzację nauki, prowadzi multimedialne spotkania dla dorosłych, młodzieży i dzieci. Spotkanie poprowadzi W. Barbara Jendrzejewska. 19.04.2018, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Indianie Ameryki Północnej. Historia i dzień dzisiejszy. „Angielska kolonizacja Ameryki Północnej. Zagubiona kolonia Roanoke.” Spotkanie poprowadzi Adam Piekarski. 26.04.2018, czwartek, godz. 17.00, wstęp wolny Spotkanie z Latarnikiem. Spotkanie poprowadzi Sławomir Krajewski. 4, 11, 18, 25 kwietnia 2018, środy, godz. 15.00 Spotkania tematyczne Klubu Seniora. inf. Izabela Kaczyńska

Międzynarodowa Wystawa Kotów Rasowych 28-29 kwietnia 2018, sobota-niedziela, godz. 10.00-17.00, ul. Kromera 11, SP nr 67, hala sportowa, bilety: ulgowy 5 zł, normalny 7 zł, 5-os. 20 zł

I i II Międzynarodowa Wystawa Kotów Rasowych

pod patronatem prezydenta miasta Rafała Bruskiego

Pokaz zaszczyci, wręczając nagrody, prezydent miasta Bydgoszczy, a uczestników będzie oceniać międzynarodowe jury w składzie: Helene Reiter, Gerardo Fraga Guzman, Mirosław Stokarczyk. Wzorem innych miast europejskich wystawa ma na celu prezentację stolicy województwa jako ośrodka upowszechniającego poziom wiedzy oraz integracji dzieci i młodzieży ze zwierzętami zmienianymi genetycznie, modyfikowanymi na przestrzeni XIX i XX wieku, w aspekcie korzyści płynących ze zmian cech i zacho-

58 | BIK | kwiecień 2018

wań zwierzęcych. Podczas wystawy odbędą się spotkania edukacyjno-zapoznawcze z uczestnikami, którego ideą jest propagowanie polityki prorodzinnej + kot.

w yd a r z e ni a Bydgoskie Centrum Sztuki 13.04.2018, piątek, godz. 19.00, ul. Jagiellońska 47 – otwarcie, wystawa czynna do 17 maja

Dilan Abdulla – Nocne sesje malarskie

Na wystawie zaprezentowane zostaną prace z najnowszej serii, zatytułowanej Spękania, które powstawały od początku 2017 roku. Obrazy te to swoiste eksperymenty z formą malarską, poprzez które artysta poszukuje granicy między sztuką przedstawiającą i abstrakcyjną. Spękania jakiejś formy lub materiału świadczą o jej zniszczeniu lub zużyciu, jednak powstałe w ten sposób „siatki” nierzadko posiadają w sobie wiele nieoczywistego piękna. Część prac wykonana została tradycyjną techniką olejną na płótnie, podczas gdy inne to obiekty quasi-rzeźbiarskie powstałe w wyniku połączenia różnego rodzaju mediów artystycznych oraz naturalnych składników, np. ziemi, piasku, żwiru. Dilan Abdulla (ur. 1987) – malarz i historyk sztuki. Ukończył PLSP w Koszalinie ze specjalizacją sztuk użytkowych (snycerstwo). Edukację kontynuował na Uniwersytecie Gdańskim i po 5 latach nauki uzyskał tytuł magistra historii sztuki. Od zawsze aktywnie tworzył; uprawia głównie malarstwo abstrakcyjne. Jego prace znajdują się w kolekcjach w kraju i za granicą (Niemcy, Dania, Francja, Australia, USA, Irak).

Dilan Abdulla, Erozja II (19-17-116), olej płótno, 100×100 cm

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 3.04.2018, Galeria Artmuza 5, wystawa czynna do 23 czerwca „Podstawy kompozycji obrazu” – cykliczna prezentacja prac zaliczeniowych słuchaczy Kursu Kwalifikacyjnego A.20 w Zespole Szkół Chemicznych im. I. Łukaszewicza. 5.04.2018, godz. 17.30, Arthol Galeria, wystawa czynna do 14 kwietnia „Katalog” – wernisaż wystawy prac graficznych Marcina Bujanowskiego, uczestnika zajęć Sekcji Podstaw Graficznych. Zaprezentowany zostanie cykl grafik wykonanych w programie Adobe PhotoShop z motywem włosów w roli głównej. 17, 18, 19 kwietnia 2018, godz. 9.00-12.00, Piwnica Artmuza 5. Rezerwacje grup u Moniki Litwin-Dyngosz, tel. 604 148 144. Koszt: 7 zł/os. „Krakowiaczek ci ja…” – koncerty w ramach projektu „Muzyczna Scena”. Poznamy polskie tańce narodowe, które zaprezentują nam tancerze w pięknych strojach. Wtórować im będzie kapela ludowa. 17.04.2018, godz. 17.00, Arthol Galeria, wystawa czynna do 30 kwietnia „Litery wokół nas” – wernisaż wystawy. Typografia użytkowa. Zostaną zaprezentowane prace stanowiące zapis graficzny liter w formie m.in. koszulek, torebek, książek –

przedmiotów prezentujących różne rodzaje czcionek jako elementy dekoracji, traktowane jako obraz. Wystawie towarzyszyć będą „Czytadła” o literach. 20.04.2018, godz. 10.00–12.00, Piwnica Artmuza 5 „Piękna nasza Polska cała” – Przegląd Piosenki Dziecięcej. Pierwsza edycja projektu skierowanego do dzieci w wieku przedszkolnym z Bydgoszczy i gmin ościennych. Ma on na celu promocję polskiej kultury i muzyki folklorystycznej oraz integrację środowisk przedszkolnych. Regulamin dostępny na stronie www.mdk5.pl. 23.04.2018, godz. 17.00, Arthol Galeria, wystawa czynna do 30 kwietnia „Ekoinstrumenty” – wystawa pokonkursowa. Zostaną zaprezentowane wyjątkowe, ekologiczne instrumenty muzyczne wykonane przez wychowanków MDK5 z surowców wtórnych, jak: puszki, kapsle, butelki szklane, nakrętki itp. Przyznane będą nagrody i wyróżnienia. Każdy uczestnik otrzyma pamiątkowy dyplom. inf. Barbara Pszczółkowska

kwiecień 2018 |

BIK | 59

w yd a r z e ni a Stowarzyszenie Koloroffon 21.04.2018 sobota, kino Orzeł (MCK, ul. Marcinkowskiego 12–14), godz. 18.30-22.00, wstęp wolny

PRZEŹROCZA – polskie nagrody festiwalowe – przegląd filmowy

Festiwal filmowy „Przeźrocza” odbywa się na koniec września, jednak już w kwietniu zaprasza widzów na przedsmak festiwalowych emocji. W ramach przeglądu Przeźrocza – polskie nagrody festiwalowe będzie można zobaczyć wielokrotnie nagradzane, znakomite polskie filmy dokumentalne. Gościem specjalnym przeglądu będzie Grzegorz Szczepaniak – reżyser „Najbrzydszego samochodu świata”. program : godz. 18.30 – krótki metraż przed filmem głównym: „21”, reż. Krzysztof Nowicki, film dokumentalny, 16 min

„Dwa światy”, reż. Maciej Adamek film dokumentalny, 51 min

Portret rodziny, w której rodzice są głuchoniemi, a ich córka Laura jest słysząca. To 12-letnia Laura jest naszym przewodnikiem po ich życiu. Życiu nietypowym, a zarazem zwyczajnym jak życie każdej rodziny. godz. 20.00 – krótki metraż przed filmem głównym: „Do naprawy”, reż. Dariusz Gackowski, film dokumentalny, 10 min

„Najbrzydszy samochód świata”, reż. Grzegorz Szczepaniak film dokumentalny, 46 min, spotkanie autorskie po pokazie

Najmłodszym bohaterem dokumentu jest ponadpięćdziesięcioletni samochód marki Wartburg. Auto wciąż jest w drodze, a za jego sterami siedzi Bogdan wraz z matką. Film drogi, który toczy się pomiędzy Majdankiem a Niemcami. Jest on w gruncie rzeczy podróżą w przeszłość – odtwarzaniem wspomnień czasów wojny. To także portret wyjątkowej relacji matki i syna.

O FESTIWALU

Festiwal Filmowy „Przeźrocza” przedstawia nowe nurty w polskim kinie, jednocześnie silnie odwołując się do filmowych, także bydgoskich, tradycji. W wrześniu 2018 odbędzie się czwarta edycja festiwalu. W trakcie trzeciej edycji, obok dokumentalnych premier nagradzanych już na innych festiwalach („Beksińscy. Album wideofoniczny”, „Opera o Polsce”), w programie festiwalu znalazły się nowohoryzontowe produkcje fabularne („Serce miłości”), filmowe eksperymenty („Theatrum magicum”), a także powroty do klasyków (Wajda, Karabasz, Wiszniewski). Nagrody Otwartego Oka otrzymali Piotr Stasik, Marcin Borchardt. Festiwal rozwija się dynamicznie z roku na rok i łączy analogową przeszłość z technologiczną przyszłością. Każdy dzień festiwalu to międzypokoleniowe zderzenie pomiędzy spojrzeniem młodych i starszych twórców. Przeźrocza składają hołd mistrzom przeszłości, ale jednocześnie przedstawiają nowohoryzontowe obrazy przełamujące kolejne granice sztuki filmowej. inf. Krzysztof Nowicki

Kino Jeremi w Fordonie 5, 12, 19 i 26 kwietnia (czwartki), godz. 19.00, kino Jeremi, XV LO, ul. gen. A. Fieldorfa „Nila” 13 (daw. Berlinga 13)

Z miłości do gór

Kino Jeremi w Fordonie zaprasza na cykl filmowy Z miłości do gór. W kolejne czwartki – 5, 12, 19 i 26 kwietnia o godz. 19.00 wyświetlone będą filmy o tematyce górskiej i wspinaczkowej – zarówno fabularne, jak i dokumenty. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie: kinojeremi.liceumxv.edu.pl, oraz na Facebooku: facebook.com/KinoJeremiFordon. inf. Monika Jarzyna

60 | BIK | kwiecień 2018

w yd a r z e ni a Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 6.04.2018, godz. 9.30-15.30, s. sportowa, wstęp wolny

Indywidualne Mistrzostwa Bydgoszczy w Szachach „Licealiada Młodzieżowa” dla szkół ponadgimnazjalnych

Turniej rozegrany zostanie w systemie szwajcarskim na dystansie 9 rund w tempie 10 minut na zawodnika, w kategorii dziewcząt i chłopców. Zawody przebiegać będą zgodnie z przepisami Kodeksu szachowego. 8.04.2018, godz. 14.00, s. sportowa, wstęp: 5/10 zł

XIII Bydgoski Maraton Gier Planszowych

Spotkanie wielopokoleniowe, dla każdego, kto grę traktuje nie tylko jako zabawę, spędzanie czasu wolnego, ale również jako naukę, zdobywanie umiejętności strategicznych, możliwość przeżycia zespołowego sukcesu. Dla uczestników dostępnych będzie 150 tytułów gier planszowych. W ramach imprezy zostanie rozegrany Turniej Eliminacyjny do Mistrzostw Polski w grę „Potwory z Tokio”.

13-14 kwietnia 2018, godz. 17.00, s. sportowa

Warsztaty Szantowe „Spotkaj się z żaglem”

Spotkanie integracyjne dzieci i młodzieży działającej w kołach instrumentalno-wokalnych MDK2. Podczas warsztatów pracować będziemy nad repertuarem z obszaru piosenki szantowej w oparciu o śpiewnik „Spotkanie z żaglem”. Znajdzie się również miejsce dla piosenki turystycznej i poetyckiej ze śpiewnika „Pod dachem nieba”. 26.04.2018, godz. 12.00, Dom Polski, ul. Grodzka 1, wstęp wolny

XVIII Spotkanie integracyjne „O uśmiech dziecka”

Impreza artystyczna adresowana do dzieci i młodzieży z placówek specjalnych, szkół integracyjnych, świetlic terapii zajęciowej, Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych oraz zespołów wokalno-instrumentalnych z MDK-ów. Młodzi wykonawcy będą mieli możliwość zaprezentować się w tej dziedzinie, którą umiłowali sobie najbardziej. Z pewnością nie zabraknie piosenek, tańca, gry na instrumentach, a także teatru i pantomimy. 27.04.2018, godz. 18.30, s. 22, wstęp wolny

Improwizacja Wieczorową Porą z KALORYFEREM IMPRO

Improwizacja sceniczna to sztuka grania bez scenariusza, reżysera i suflera, wyłącznie na podstawie sugestii publiczności i tego, czym nawzajem się zaskoczą aktorzy i widzowie. Tu i teraz! Bądź współtwórcą wydarzenia. Warsztaty Szantowe

Klub „Arka” BSM 3.04.2018, wtorek, godz. 11.00 „Czy myślimy także jelitami” – spotkanie Klubu Zdrowia 3.04.2018, wtorek, godz. 16.00 „Droga aż po horyzont” – ćwiczenia z perspektywą zbieżną – zajęcia plastyczne dla dzieci 5.04.2018, czwartek, godz. 17.00 Turniej Jednego Wiersza 6.04.2018, piątek, godz. 17.00 Spotkanie Klubu Miłośników Kaktusów 9.04.2018, poniedziałek, godz. 17.30 Z cyklu „ARKA POEZJI” – wieczór autorski Aleksandry Brzozowskiej. Prowadzenie: Stefan Pastuszewski 12.04.2018, czwartek, godz. 16.00 „Ściana snów” – ćwiczenia plastyczne z wyobraźni – zajęcia plastyczne dla dzieci 12.04.2018, czwartek, godz. 18.00 „Oddech jak życie” – spotkanie Klubu Zdrowia 16.04.2018, poniedziałek, godz. 17.00 „Tadeusz Nowakowski – bydgoszczanin” – spotkanie w Klubu Seniora 17.04.2018, wtorek, godz. 11.00 „Dlaczego diety są nieskuteczne” – spotkanie Klubu Zdrowia

inf. Bogna Blachowska

19.04.2018, czwartek, godz. 16.00 „Podróż w kosmos” – malowanie plakatówkami – zajęcia plastyczne dla dzieci 23.04.2018, poniedziałek, godz. 17.00 „Mafia włoska” – prelekcja Barbary Zapalskiej 24.04.2018, wtorek, godz. 11.00 „Mózg – jego rola i dbanie o jego sprawność” – spotkanie Klubu Zdrowia 26.04.2018, czwartek, godz. 16.00 „Malowanie na szkle” – kompozycje dekoracyjne – zajęcia plastyczne dla dzieci 30.04.2018, poniedziałek, godz. 17.00 „100 miast Kazimierza Wielkiego” – najwspanialsze polskie miasta – spotkanie Klubu Seniora Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego czynna: w poniedziałki (10.00-14.00); wtorki i środy (14.00-19.00). www.bsm.bydgoszcz.pl/Informacje Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych stałych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: koło plastyczne dla dzieci (wtorki i czwartki, godz. 16.00); gimnastyka dla seniorów (poniedziałki, środy i piątki, godz. 9.00 i 10.00); Klub Seniora (poniedziałki, godz. 17.00); koło informatyczne dla seniorów (zajęcia indywidualne); koło szachowe dla dzieci (zajęcia w piątki). kwiecień 2018 |

BIK | 61

w yd a r z e ni a Pałac Młodzieży 7.04.2018, godz. 11.00 Uroczyste zakończenie konkursu dla uczniów szkół średnich na tekst pisany prozą w jęz. niemieckim „Młodzi XXI wieku”. Koordynator: Dorota Jankowska. Miejsce: Świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka. 8.04.2018, godz. 11.00 „Weekendowy plac zabaw”, czyli gry i zabawy dla dzieci. Zapraszamy dzieci od 4. do 7. roku życia wraz z rodzicami do wspólnych zabaw animacyjnych, plastycznych, zręcznościowych i tanecznych. Na imprezę wstęp jest bezpłatny. Miejsce: Świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka.

19. Ogólnopolski Festiwal Interpretacji Piosenki Aktorskiej podczas weekendu 14–15 kwietnia

Gość specjalny 19. FIPA: Emilian Kamiński z recitalem Pół Żartem Pół Serio w Kinoteatrze Adria. Festiwal stanowi połączenie sztuki, muzyki i teatru. W tym roku 23 uczestników m.in. z Bydgoszczy, Torunia, Białegostoku, Warszawy, Szczecina, Krakowa powalczy o grand prix oraz o możliwość udziału w Warsztacie Poezji Czynnej im. Edwarda Stachury. W sobotę 14 kwietnia o godz. 15.00 w Salonie Hoffman KPCK odbędą się przesłuchania konkursowe. W jury zasiądą m.in. Roman Kołakowski – kompozytor, poeta, piosenkarz, gitarzysta i tłumacz, oraz Roma Warmus – aktorka i pieśniarka, przez wiele lat wykładowca interpretacji tekstu literackiego UKW. W niedzielę, czyli drugiego dnia festiwalu, o godz. 12.00 Roman Kołakowski poprowadzi warsztaty wokalne dla wszystkich uczestników akredytowanych przy 19. FIPA. Tego samego dnia o godz. 18.00 w Kinoteatrze Adria odbędzie się Koncert Galowy, podczas którego poznamy werdykt jury, a tuż po nim na scenie pojawi się nasz wyjątkowy gość. Recital pt. Emilian Kamiński Pół Żartem Pół Serio wykona sam Emilian Kamiński. Bilety w cenie 15 zł dostępne w Gimnazjum nr 27 przy ul. Kruszwickiej 2 oraz w Gimnazjum nr 16 przy ul. Bohaterów Kragujewca 10. Szczegóły na stronie internetowej Pałacu Młodzieży oraz festiwalu. inf. Dominika Kosińska

9.04.2018, godz. 9.30 Konkurs recytatorsko-oratorski „Recytatorator” adresowany do uczniów gimnazjów z Bydgoszczy i regionu, premiowany dodatkowymi punktami, które będą doliczane do wyników testów gimnazjalnych przy aplikowaniu do szkoły ponadgimnazjalnej. Premia dotyczy laureatów I, II i III miejsca. Uczestnicy przygotowują dwuelementowe wystąpienia składające się z recytacji wybranego fragmentu prozy oraz krótkiego przemówienia uzasadniającego wybór. Miejsce: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. M. Rejewskiego, ul. M. Skłodowskiej-Curie 4. 11.04.2018, godz. 10.00 „Poradnia Rozwoju Zdolności” – warsztaty wsparcia psychologicznego dla uczniów zdolnych. Spotkanie zatytułowane „Jestem kimś wyjątkowym” odbędzie się w świetlicy Gimnazjum nr 27 przy ul. Kruszwickiej 2 w Bydgoszczy. Celem warsztatów jest wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów zdolnych, rozwijanie świadomości posiadanych zasobów i mocnych stron, zwiększenia akceptacji siebie, uczenie umiejętności poszukiwania wsparcia emocjonalnego w otoczeniu. Spotkanie poprowadzą psycholodzy z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 2 w Bydgoszczy: Grażyna Ledzińska i Beata Dróżdż. Przewidywany czas spotkania – ok. 2 godz. Z jednej placówki można zgłosić maksymalnie 5 osób. Zgłoszenia osób, grup prosimy kierować do 9 kwietnia do Moniki Grzybowskiej, e-mail: tmg@palac.bydgoszcz.pl, lub 52 371 26 56, tel. kom. 533 18 23 26. 12.04.2018, godz. 14.00 Laureaci szóstej edycji Konkursu Literackiego „17 gram miłości”, adresowanego do dzieci i młodzieży z dysleksją, otrzymają nagrody rzeczowe. Tegoroczny tytuł brzmi: „Bajka dla…”. Koordynator: Anna Baczyńska-Serocka. Miejsce: Świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2. 14.04.2018, godz. 10.00 „Pałacowe spotkania z trzecim wymiarem – w przestrzeni matematycznej i informatycznej”. Koordynatorzy: Małgorzata Wojciechowska, Elżbieta Wilińska. Miejsce: SP nr 3, ul. Karłowicza 2. 14-15 kwietnia 2018 19. Ogólnopolski Festiwal Interpretacji Piosenki Aktorskiej

62 | BIK | kwiecień 2018

w yd a r z e ni a 18.04.2018, godz. 11.00 Wykład z elementami warsztatowymi poprowadzi prof. Małgorzata Święcicka (UKW). Młodzi ludzie (gimnazjaliści i uczniowie szkół średnich) będą także debatować na temat znaczenia mowy w aspekcie prawdy (etyka słowa) i piękna (estetyka). Spotkanie pozwoli połączyć przemyślenia nad spajającą i utrwalającą wspólnotę narodową (etniczną) rolą języka z praktycznymi wskazówkami, jak dbać o wartość ojczystej mowy, by była piękna i bogata w treści. 19 i 26 kwietnia 2018, godz. 9.30-12.00 „Oblicza uzależnień” – warsztaty edukacyjne dla uczniów klas VII, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych z zakresu profilaktyki, składające się każdorazowo z wykładu oraz warsztatów. Celem warsztatów jest uświadomienie negatywnego wpływu stosowania używek na zdrowie fizyczne, psychiczne, sytuację szkolną, rodzinna, zawodową oraz wykształcenie postaw asertywnych wobec ewentualnych zachęt ze strony rówieśników czy dorosłych. Miejsce: świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2. 20.04.2018, godz. 9.00 i 10.30 „Porannik muzyczny”, czyli interaktywna audycja muzyczna dla grup zorganizowanych. Kontakt i zapisy prosimy kierować do Patrycji Cywińskiej-Gacka, tel. 660 448 499. Spotkania kwietniowe zatytułowane „Kwiecień – plecień bo przeplata, trochę popu, trochę klasyki!”. Miejsce: Aula Copernicanum UKW. 20.04.2018, godz. 12.45, aula Wydziału Humanistycznego UKW, ul. Jagiellońska Kolokwium akademickie: „Młodzi – przeszłość, teraźniejszość i przyszłość – próba refleksji i dialogu”. Tym razem młodzież pochyli się nad swoim pokoleniem, porównując własne postawy, system wartości, stosunek do autorytetów, styl życia, sposób wyrażania myśli i przeżyć, postrzeganie perspektyw i marzenia w konfrontacji z po-

stawami poprzednich pokoleń. Mentorami młodych będą: prof. Małgorzata Święcicka, dziekan Wydziału Humanistycznego UKW, oraz prof. Tomasz Szlendak, dyrektor Instytutu Socjologii UMK. 20.04.2018, godz. 16.00 „Niezwykły umysł a funkcjonowanie w rodzinie” – warsztaty wsparcia psychologicznego dla rodziców uczniów zdolnych pn. „Zdrowe (adekwatne) poczucie własnej wartości mojego dziecka”, które odbędą się w świetlicy Gimnazjum nr 27 w Bydgoszczy, ul. Kruszwicka 2. Celem warsztatów jest wsparcie psychologiczne rodziców, których dzieci przejawiają wybitne zdolności. Zajęcia organizowane są w ramach programu „Zdolni znad Brdy”, a poprowadzi je psycholog Magdalena Dunajska. Przewidywany czas spotkania – ok. 3 godz. Zgłoszenia prosimy kierować do 19 kwietnia do Moniki Grzybowskiej, e-mail: tmg@palac. bydgoszcz.pl lub 52 371 26 56, tel. kom. 533 18 23 26. 20.04.2018, godz. 19.00 „Pałacowe planetarium” – prelekcje i pokazy nieba przez teleskop poprowadzi Artur Wrembel. Miejsce: SP nr 31, ul. Karłowicza 2. 25.04.2018, godz. 10.00 „Poradnia Rozwoju Zdolności” – warsztaty wsparcia psychologicznego dla uczniów zdolnych pn. „Jestem kimś wyjątkowym” odbędzie się w świetlicy Gimnazjum nr 27 przy ul. Kruszwickiej 2. Spotkanie poprowadzą psycholodzy z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 2 w Bydgoszczy: Grażyna Ledzińska i Beata Dróżdż. Przewidywany czas spotkania – ok. 2 godz. Liczba miejsc ograniczona. Z jednej placówki można zgłosić maksymalnie 5 osób. Zgłoszenia osób, grup prosimy kierować do 23 kwietnia do Moniki Grzybowskiej, e-mail: tmg@palac.bydgoszcz.pl lub 52 371 26 56, tel. kom. 533 18 23 26. inf. Dominika Kosińska

DKF Niespodzianka w Fordonie! W związku z remontem Pałacu Młodzieży seanse filmowe DKF Niespodzianka odbywają się w nowoczesnej auli Szkoły Podstawowej nr 9 w Fordonie (ul. T. Bora-Komorowskiego 2). Filmy pokazywane są w czwartki o 19.00. Czwartek 5 kwietnia, godz. 19.00 [podwójny seans] Dziennik maszynisty (Dnevnik mašinovođe), reż. Miloš Radović, Serbia/Chorwacja 2016, 90 min Zagadka zemsty, reż. Szymon Skowroński, Polska 2018, 30 min

Czwartek 12 kwietnia, godz. 19.00 Twój Vincent, reż. Dorota Kobiela, Hugh Welchman, Polska/Wlk. Brytania 2017, 95 min Czwartek 19 kwietnia, godz. 19.00 The Place, reż. Paolo Genovese, Włochy 2017, 105 min

Czwartek 26 kwietnia, godz. 19.00 The Florida Project, reż. Sean Baker, USA 2017, 115 min Bilet normalny: 8 zł; bilet ulgowy (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł; karnet normalny: 24 zł; karnet ulgowy (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 15 zł. Organizator: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy. Partner: SP nr 9 w Bydgoszczy. Kontakt: Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 379. Karnety i bilety do nabycia w SP nr 9 w dniu seansów od godz. 18.30. kwiecień 2018 |

BIK | 63

w yd a r z e ni a Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 4.04.2018, godz. 17.00, wstęp wolny

Romantik Mateusza Rakowicza – spotkanie filmoznawcze z cyklu W pierwszym rzędzie

Bohater spotkania opowie o pracy nad storyboardem – o tym, jaki ma wpływ na całość filmu jako storyboardzista, o współpracy z reżyserem i operatorem. Podczas spotkania Rakowicz pokaże także wyreżyserowany przez siebie film Romantik – wielokrotnie nagradzaną (m.in. na festiwalach w Koszalinie, Kołobrzegu, Gdyni i Luksemburgu) krótkometrażową fabułę. 12-13 kwietnia 2018, wstęp wolny

Eliminacje wojewódzkie 63. Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego Informacje na stronie www.woak.torun.pl.

możliwości cyfrowych aparatów fotograficznych. Uczestnicy poznają zasady kompozycji obrazu fotograficznego, sposoby kadrowania, nauczą się fotografować w plenerze i we wnętrzu, inscenizować plan i ustawiać modeli. Prowadzący omówi też błędy najczęściej popełniane przez fotografujących i wskaże, jak tych błędów unikać. Zajęcia poprowadzi Stanisław Jasiński. Cena: 100 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 13 kwietnia. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. 21.04.2018

Warsztaty Facebook – prowadzenie angażującej strony i precyzyjna reklama

Przez parę intensywnych godzin, wypełnionych praktycznymi wskazówkami i dobrymi praktykami, przeanalizujemy potencjał Facebooka w kontekście promocji przemysłów kreatywnych i sektora MŚP. Rzucimy nieco światła na skomplikowany silnik reklamowy tej platformy społecznościowej. Poznamy narzędzia, które pozwolą nam przykuć uwagę odbiorców, skutecznie przekazać informację, kreatywnie prowadzić codzienną komunikację i komunikację antykryzysową, przygotować i zrealizować płatną kampanię reklamową na Facebooku. Prowadzącym zajęcia jest Dominik Pokornowski. Cena: 120 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 16 kwietnia. 21-22 kwietnia 2018

Warsztaty teatralne Mądrzy w emocjach

14.04.2018, wstęp wolny, zapisy przez formularz na stronie www.woak.torun.pl

Zajęcia teatralne z cyklu Teatralny rozruch oraz Poranne figle, psoty i żarty

W kwietniu młodzi teatromani będą pobudzać wyobraźnię. Uczestnicy zajęć z cyklu Poranne figle, psoty i żarty zaangażują swoją wyobraźnię przy inscenizowaniu bajek, zaś starsze dzieci podczas Teatralnego rozruchu spojrzą na swoje otoczenie oczami bohaterów powieści Astrid Lindgren: Pippi Pończoszanki oraz Lisy, Lassego i Bossego z Bullerbyn. 14.04.2018

Warsztaty Nowoczesny redaktor online

Szkolenie adresowane jest do animatorów kultury, koordynatorów projektów, osób zarządzających instytucjami lub organizacjami pozarządowymi, twórców oraz wszystkich zainteresowanych najnowszymi narzędziami wspomagającymi zarządzanie komunikacją internetową. Zajęcia poprowadzi Dominik Pokornowski. Cena: 120 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 6 kwietnia. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. 20-21 kwietnia 2018

Warsztaty fotografii cyfrowej

Zajęcia mają charakter warsztatowy – celem jest zdobycie umiejętności pozwalających jak najlepiej wykorzystać 64 | BIK | kwiecień 2018

Adresatami warsztatów są przede wszystkim instruktorzy teatralni, instruktorzy domów kultury i nauczyciele – zwłaszcza ci wykorzystujący metody dramowe w pracy dydaktycznej. Udział w zajęciach mogą jednak wziąć wszystkie osoby zainteresowane zagadnieniem inteligencji emocjonalnej oraz rozwijaniem własnych kompetencji emocjonalnych. Warsztaty poprowadzi Marta Jankowska. Cena: 200 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 13 kwietnia. O przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. 28.04.2018

Warsztaty Magia głosu – twój dźwiękowy wizerunek

W warsztatach uczestniczyć mogą wszyscy, którzy z racji wykonywanego zawodu kształtują wzorce dźwiękowego funkcjonowania w swoim otoczeniu: urzędnicy, nauczyciele, rzecznicy prasowi czy instruktorzy domów kultury. Program warsztatów obejmuje ćwiczenia uświadamiające: psychologiczne i fizjologiczne zasady rządzące prawidłowym korzystaniem z głosu jako narzędzia pracy. Poza tym uczestnicy dowiedzą się, jak radzić sobie z tremą oraz jak mówić bez zmęczenia. Zajęcia poprowadzi Erwin Regosz. Cena: 80 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 20 kwietnia. O przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń. do 5 maja 2018

Zgłoszenia na konkurs fotograficzny Fotofikcje Informacje na stronie www.woak.torun.pl.

inf. Kamil Hoffmann

w yd a r z e ni a Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 5.04.2018, czwartek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp: 25 zł, bilety do kupienia: w kasie MCK i na bilety24.pl

Kobieta według Młynarskiego – koncert

Spektakl muzyczny w wykonaniu studentek i absolwentek Wydziału Edukacji Muzycznej UKW jest kolejną odsłoną cyklu, którego celem jest przypomnienie dorobku ważnych postaci kultury polskiej. Tym razem usłyszymy piosenki Wojciecha Młynarskiego w niezwykle oryginalnym ujęciu. Sposób, w jaki Młynarski portretował kobiety w swoich piosenkach, stał się motywem przewodnim koncertu. W programie wystąpią: Justyna Dudkiewicz, Marta Jastrząbek, Małgorzata Musialik, Daria Pawlewicz, Martyna Wacławska, Katarzyna Witkowska. Mimowie – Mieczysław Giedrojć i Mateusz Kiełtyka. Wokalistkom towarzyszyć będzie zespół pod kierownictwem Bartłomieja Weznera (fortepian) w składzie: Jacek Cichocki (instrumenty klawiszowe, akordeon), Antoni Olszewski (kontrabas), Natan Kosętka (skrzypce), Mateusz Zawadzki (perkusja). Reżyseria – Katarzyna Matuszak. 6.04.2018, piątek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp: 10 zł normalny, 7 zł ulgowy, bilety do kupienia w kasie MCK i na bilety24.pl

Bydgoska Akademia Jazzu

Cree

W 2019 roku przypada 25. rocznica śmierci Ryszarda Riedla. W związku z tym Sebastian Riedel i zespół Cree postanowili uczcić to wydarzenie serią koncertów upamiętniających twórczość legendarnego wokalisty i zespołu Dżem. Mottem zespołu i jego myślą przewodnią są słowa często używane przez Sebastiana Riedla: „Żeby żyć, trzeba grać, żeby grać, trzeba żyć”. 8.04.2018, niedziela, godz. 19.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 15 zł

Animacja tu i teraz - Teatr Improwizowany wymyWammy – spektakl impro w ramach 8. Międzynarodowego Festiwalu Filmów Animowanych ANIMOCJE

Ten spektakl stworzony zostanie na oczach widzów i zainspirowany ich sugestiami. Jeden początek i parę alternatywnych zakończeń… Historia, której scenariusz powstanie na scenie. Wszystko w Waszych rękach! Dużo emocji, zaskakujących sytuacji i spontanicznych rozwiązań. 12.04.2018, godz. 17.00, barka „Lemara”, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl, cena: 30 zł

Kalendarz przyrody. Wiosna, kwiecień Grzegorz Nadolny, fot. Dariusz Gackowski

W kolejnej, IX edycji autor tego cyklu Grzegorz Nadolny wystąpi w dwojakej roli. Będzie zwyczajowo prowadził koncert i przybliżał tajniki jazzu, ale także zaprezentuje owoce swojej pracy pedagogicznej. Przedstawi studentów prowadzonej przez siebie w Akademii Muzycznej klasy kontrabasu i gitary basowej oraz przybliży tajniki instrumentów basowych. W drugiej części koncertu Big Band Akademii Muzycznej pod kierownictwem Michała Szlempo zaprezentuje popisowy repertuar przygotowany specjalnie na tę okazję. 7.04.2018, sobota, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp: 70 zł, bilety do kupienia: Fanaberia, ul. Gdańska 13; kasa MCK oraz portal bileterka.com

Sebastian Riedel & Cree – koncert Wspomnienie o Ryszardzie Riedlu

Kwiecień plecień, bo przeplata, czyli przyprawy z wiosennej wyprawy do każdej potrawy – taki jest podtytuł naszego czwartego przyrodniczego spotkania. Chlorofil i woda morska – cuda natury. Gemmologia i gemmoterapia, co ma kamień do pąka roślinnego? I spacer! Tak mniej więcej przedstawia się lekcja botaniki z dr Krystyną Stepczyńską-Szymczak. 14.04.2018, godz. 9.00, pętla tramwajowa w Myślęcinku

Spacer ornitologiczny i ptasi koncert

Spotykamy się na pętli autobusowej w Myślęcinku, skąd leśnymi ścieżkami udamy się do niezwykłej, plenerowej filharmonii na ptasi koncert. Przetestujemy, jak sprawnie działają nasze zmysły, zwłaszcza słuch. Wycieczkę zakończymy na polanie przy Kujawsko-Pomorskim Centrum Edukacji Ekologicznej, gdzie posłuchamy, kto w stawie śpiewa, gra i piszczy. Ubieramy się wygodnie i stosownie kwiecień 2018 |

BIK | 65

w yd a r z e ni a do pogody, zakładamy nieprzemakalne, terenowe obuwie. Prowadzenie – Monika Wójcik-Musiał. 18.04.2018, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp: 80 zł, bilety do kupienia: Fanaberia, ul. Gdańska 13; kasa MCK oraz portal bileterka.com

Stanisław Soyka z zespołem

Podczas wykonywania pracy fotoreportera na obiektach szlaku przemysłowego, zauroczony ich wyglądem i historią, postanowił, że odwiedzi je kilkakrotnie sam z aparatem. Ludzie, którzy opiekują się tymi obiektami, to prawdziwi pasjonaci, którzy umożliwili mu dotarcie do miejsc, gdzie nie dociera wycieczka... fot. Dariusz Gackowski

Stanisław Soyka wypracował swój własny język muzyczny, dzięki czemu należy do grona artystów, których styl rozpoznaje się od pierwszych dźwięków, a bogactwo repertuaru może przyprawiać o zawrót głowy. Posiada na koncie dziesiątki autorskich pieśni, lecz trudno pominąć fakt, że skomponował muzykę do wielu wierszy poetów polskich i nie tylko. Podczas koncertów więc można usłyszeć pieśni do słów Agnieszki Osieckiej, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza, Leopolda Staffa, Bolesława Leśmiana oraz utwory Czesława Niemena. 19.04.2018, godz. 17.00, barka „Lemara”, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl, cena: 20 zł

Koło Gospodyń Miejskich: Mozaiki na tackach

Justyna Żywiecka pokaże nam, jak zdobić tacki szklaną mozaiką. 21-22 kwietnia 2018

Kultura na świeżym vol. 65: Z biegiem Wisły – weekendowa, urodzinowa wycieczka rowerowa

Zapraszamy na weekendową wycieczkę rowerową Włocławek–Bydgoszcz prowadzoną Wiślaną Trasą Rowerową. 22.04.2018, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: normalny 18 zł, ulgowy 15 zł, do nabycia w kasie MCK

Bydgoski Teatr Lalek Buratino: Historia Kopciuszka

Historia Kopciuszka jest adaptacją znanej wszystkim historii o spełnionym marzeniu. Wszystko, co w finale spotyka Kopciuszka, dzieje się za sprawą sprawiedliwości losu, który wynagradza dobroć i łagodność, a każe zło i podstępność. To historia pełna zwrotów akcji, magii i zabawnych zdarzeń, a wszystko opowiedziane zabawnym tekstem, dynamiczną akcją i przebojowymi piosenkami. Jak zwykle bywa w Bydgoskim Buratino, na scenie grają lalki, żywi aktorzy i maski. Scenariusz i reżyseria – Czesław Sieńko. 25.04.2018, środa, godz. 19.00, kawiarnia Szpulka, wstęp wolny – bezpłatne wejściówki do pobrania w kasie MCK od 9 kwietnia

Wieczór Szkółki Impro – występ warsztatowiczów wymyWammy 27.04.2018, godz. 18.30, foyer MCK – wernisaż, wystawa czynna do 1.06.2018

Wystawa fotografii TeH2O w obiektywie Darka Gackowskiego 66 | BIK | kwiecień 2018

Dariusz Gackowski – fotograf i filmowiec. Członek ZPAF. Studiował na Europejskiej Akademii Fotografii w Warszawie. Absolwent Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy w Warszawie. Reportaż i dokument to główne dziedziny uprawianej przez niego fotografii. Od 2006 r. realizuje również filmy dokumentalne. Ma na koncie liczne nagrody i wyróżnienia, m.in. nominację do Nagrody Kina Niezależnego OFFSKARY 2008. 29.04.2018, niedziela, godz. 10.30, sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny, zapisy: dagmara.wroblewska@mck-bydgoszcz.pl

Zatańcz ze mną, mamo, tato – warsztaty

Warsztaty tańca flamenco z elementami tańca współczesnego – nauka prostych choreografii, prowadzona przez instruktorkę Dorotę Dzięcioł, dla wszystkich, którzy ukończyli 5 lat. Ćwiczymy umiejętność koncentracji, spostrzegawczość, poczucie rytmu, pamięć, koordynację wzrokowo-ruchową, kształcimy świadomość własnego ciała.

Artystyczny Uniwersytet Trzeciego Wieku „Agora Nestora” 3.04.2018, wtorek, godz. 16.00 (wstęp z ważną legitymacją), sala kinowo-widowiskowa dr Aleksandra Pauszek – Libido osób starszych 10.04.2018, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa Piotr Kardas – Od rysunków naskalnych do Disneya i Pixara, czyli jak animacja wyszła z jaskini Wykład otwarty o filmie animowanym w ramach festiwalu Animocje. 17.04.2018, wtorek, godz. 16.00 (wstęp z ważną legitymacją), sala kinowo-widowiskowa dr hab. Elżbieta Szczurko – Uroki wiosny w muzyce klasycznej – od średniowiecza po czasy najnowsze

w yd a r z e ni a Kino Orzeł 20.04.2018, godz. 20.00, wstęp wolny

Premiera filmu w reż. Marcina Sautera Tak jest dobrze Po seansie spotkanie z reżyserem

Film jest oparty na opowiadaniu Szczepana Twardocha pod tym samym tytułem. Całość realizowana jest w prawdziwych, opisanych w opowiadaniu plenerach, m.in. na Spitsbergenie i w Kairze. Film opowiada o śmierci bliskich i jak z tą stratą radzi sobie bohater. Historia nie pozostaje na poziomie realizmu i obyczajowości, ale wnika głębiej. Pokazuje stan umysłu bohatera i projekcje jego podświadomości. Wsparcie finansowe Wydziału Promocji UM w Bydgoszczy. 21.04.2018, sobota, godz. 18.30-22.00, wstęp wolny

PRZEŹROCZA – polskie nagrody festiwalowe – przegląd filmowy Więcej o przeglądzie na s. 60 26–29 kwietnia 2018, wstęp na seanse: 10 zł

Bydgoszcz Miasto AfryKamery

AfryKamera to pierwszy w obszarze Europy ŚrodkowoWschodniej festiwal prezentujący bogatą afrykańską kinematografię, który przybliża największe osiągnięcia Afryki w zakresie kina oraz przełamuje nieprawdziwe stereotypy dotyczące tego kontynentu. W tym roku AfryKamera ma swoją 13. odsłonę i świętuje hasłem #BlackFilmsMatter. W tym roku w Bydgoszczy będzie okazja do obejrzenia czterech filmów pokazywanych na festiwalu w Warszawie.

26.04.2018, godz. 20.15

Felicite, reż. Alain Gomis

Kraje produkcji: Francja, Belgia, Senegal, Niemcy, Liban Félicité to dumna kobieta i samotna matka. Pracuje jako śpiewaczka w barze w Kinszasie. Gdy jej nastoletni syn łamie nogę w wypadku i musi zebrać pieniądze potrzebne na operację. W poszukiwaniu pomocy wyrusza w podróż po mieście. Ale zamiast współczucia znajduje korupcję, mizoginię, nierówność i jeszcze bardziej zdesperowanych ludzi od siebie. 27.04.2018, godz. 20.00

Wallay, reż. Berni Goldblat

Kraje produkcji: Francja, Burkina Faso Trzynastoletni Ady mieszka wraz ze swoim ojcem we Francji. Sprawia wiele kłopotów. Dlatego ojciec postanawia wysłać go do rodziny mieszkającej w Burkinie Faso. Na miejscu chłopak zderzy się z zupełnie nieznaną sobie rzeczywistością. 28.04.2018, godz. 18.00

Nie jestem czarownicą, reż. Rungano Nyoni

Kraje produkcji: Francja, Wlk. Brytania, Zambia Mieszkańcy małego miasteczka posądzają kilkuletnią dziewczynkę o bycie czarownicą. Zostaje wysłana do wioski czarownic, gdzie poznaje starsze od siebie kobiety w podobnej sytuacji. Od nich dostaje swoje imię – Shula. To tutaj pierwszy raz poczuje się częścią społeczności. 29.04.2018, godz. 14.00

Meerkat Maantuig, reż. Hanneke Schutte

Kraj produkcji: RPA Gideonette, obdarzona bujną wyobraźnią dziewczynka, jest przekonana, że nosi przeklęte imię. Wierzy, że w każdej chwili może jej się stać coś złego. Ten stan pogarsza się, gdy umiera jej ojciec. Matka postanawia wysłać ją na farmę do dziadków. Na miejscu Gideonette poznaje Babeshiego – głuchoniemego chłopca, który marzy o tym, by zostać astronautą. Jego dobry humor i odwaga działają na nią jak lekarstwo. kwiecień 2018 |

BIK | 67

Kosmiczne Animocje startują w Bydgoszczy

Ponad 40 wydarzeń, w tym pokazy konkursowe, polska premiera, spotkania z twórcami animacji, wystawy, warsztaty i jak zawsze duża dawka dobrej muzyki. 8 kwietnia startuje w Bydgoszczy 8. Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych Animocje. Zapowiada się kosmiczna edycja! Wierzymy, że w przypadku animacji nie ma rzeczy niemożliwych, dlatego hasło przewodnie tegorocznej edycji brzmi: „The sky is no longer the limit”. O Bydgoską Nagrodę za Najlepszy Film Animowany walczy w tym roku kilkaset krótkometrażowych animowanych filmów z niemal wszystkich zakątków świata, m.in. Francji, Rumunii, Singapuru, Korei Płd., Meksyku, USA, i Japonii. Twórcy animacji rywalizują w konkursie najnowszych filmów polskich, konkursie międzynarodowym oraz konkursie filmów dla dzieci. Tegorocznych zwycięzców wyłoni międzynarodowe jury w składzie: Renata Gąsiorowska (animatorka, laureatka wyróżnienia na Animocjach 2017), Marc Riba i Anna Solanas (katalońscy twórcy animacji stop-motion, autorzy m.in. przejmującego filmu „Canis”), Tomasz Siwiński (reżyser filmów animowanych, zdobywca wielu nagród, m.in. za film „Niebieski Pokój”) oraz Arek „Pestka” Wiśniewski (bydgoski DJ, muzyk, wokalista). Osobną nagrodę wręczy także najmłodsza widownia podczas specjalnych pokazów dla dzieci i młodzieży szkolnej. Tradycyjnie na Animocjach przyznamy honorową nagrodę za szczególne osiągnięcia w sztuce dubbingu. To wyjątkowe wyróżnienie wręczamy jako jedyny festiwal w Polsce. Tegorocznym laureatem tej nagrody jest znakomity aktor filmowy, telewizyjny, teatralny i radiowy Krzysztof Kowalewski. Pokazy konkursowe uzupełnią liczne pokazy specjalne oraz pokazy filmów pełnometrażowych. Filmowe perły tegorocznej edycji to m.in. „Window Horses” w reżyserii Ann Marie Fleming, obsypany nagrodami familijny film animowany „Big Bad Fox & Other Tales” (reż. Benjamin Renner, Patrick Imbert) oraz prawdziwy rarytas – pierwszy pełnometrażowy film animowany z wytwórni Disneya z 1937 r. Jednak największym wydarzeniem tegorocznej edycji Animocji będzie polska premiera długo wyczekiwanej produkcji Angeliny Jolie w roli producenta wykonawczego i twórców nominowanych do Oscara filmów „Sekret księgi z Kells” i „Sekrety morza”! Animowany film fabularny na podstawie bestsellera Deborah Ellis „The Breadwinner” (reż. Nora Twomey) to czarująca i wzruszająca, a jednocześnie bardzo aktualna historia o tym, jak ogromna moc drzemie w opowieściach. To nie koniec atrakcji – więcej informacji na animocje.com. 68 | BIK | kwiecień 2018

WAR S Z TATY 14 kwietnia, godz. 15.00, strych WiMBP, wstęp wolny

Pokaz filmów warsztatowych

7 kwietnia, sobota, strych WiMBP, wstęp: 5 zł od dziecka (rodzice wstęp wolny), bilety do nabycia w kasie MCK, informacje: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl 12.00-13.30, dla rodziców i dzieci 6-11 lat 16.00-18.00, dla rodziców i dzieci 12+

Małe Mrówkojady

prowadzący: Justyna Czarnota, Maciej Misztal

5 kwietnia, godz. 17.30-21.00, barka „Lemara”, ul. Spichlerna 1, wstęp: 30 zł, bilety do nabycia w kasie MCK, informacje: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Mural w Fabryce

prowadzący: Natalia Dziedzic, Andrzej Poprostu – poznamy podstawy animacji 6 kwietnia od 17.30-21.00 7-8 kwietnia od godz. 11.00, fabryka Lloyda, ul. Fordońska 156, dla młodzieży od 13. roku życia i dorosłych, wstęp: 30 zł, bilety do nabycia w kasie MCK, informacje: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Mural w Fabryce

prowadzący: Natalia Dziedzic, Andrzej Poprostu – wprowadzimy wiedzę w życie i połączymy ją ze sztuką muralu

9-10 kwietnia, poniedziałek-wtorek, godz. 17.00-20.00, barka „Lemara”, ul. Spichlerna 1 , dla dzieci 7+, wstęp: 20 zł, bilety do nabycia w kasie MCK, informacje: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Warsztaty animacji mokrego papieru prowadzący: Robert Turło

6 kwietnia w godz. 17.30-20.30 7 kwietnia w godz. 10.00-15.00 8 kwietnia w godz. 10.00-15.00 barka „Lemara”, ul. Spichlerna 1, dla młodzieży od 13. roku życia i dorosłych, wstęp: 20 zł, bilety do nabycia w kasie MCK, informacje: piotr.drozdowski@mck-bydgoszcz.pl

Plastelinowy teledysk

prowadząca: Monika Kuczyniecka

WY S TAWY od 7 kwietnia do 6 maja, foyer MCK, ul. Marcinkowskiego 12

Tomasz Siwiński – Malarstwo, rzeźba, animacja – w pracowni twórcy

fe s t iwa l od 7 kwietnia do 6 maja, kawiarnia Szpulka, ul. Marcinkowskiego 12

Monika Kuczyniecka – Bohaterowie filmów, które nigdy nie powstały WY K Ł A D

10 kwietnia, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Piotr Kardas – Od rysunków naskalnych do Disneya i Pixara, czyli jak animacja wyszła z jaskini P O K A Z Y S P O T K AN I A K O N C ERTY

5 kwietnia, czwartek, godz. 19.00, klub Mózg, wstęp wolny

Do-grywka I

Pokaz filmów konkursowych, film z największą liczbą głosów publiczności wejdzie do konkursu głównego. 6 kwietnia, piątek, godz. 19.00, klub Mózg, wstęp wolny

Do-grywka II

Pokaz filmów konkursowych, film z największą liczbą głosów publiczności wejdzie do konkursu głównego 8 kwietnia, niedziela, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Pokaz specjalny:

pierwszy amerykański pełnometrażowy film animowany, USA 1937, 83’, 5+ 8 kwietnia, niedziela, godz. 19.00, sala widowiskowa MCK, wstęp: 15 zł

Teatr Improwizowany wymyWammy

Animacja tu i teraz – spektakl improwizowany

9 kwietnia, poniedziałek, godz. 18.00, kawiarnia Szpulka, wstęp wolny

Spotkanie z Krzysztofem Kowalewskim

– laureatem nagrody za szczególne osiągnięcia w dziedzinie dubbingu 9 kwietnia, poniedziałek, godz. 20.00, kino Orzeł, wstęp: 11 zł ulgowy, 14 zł normalny

„Window Horses”

reż. Ann Marie Fleming, Kanada 2016, 88’, 14+

10 kwietnia, wtorek, godz. 18.00, kino Orzeł, wstęp: 11 zł ulgowy, 14 zł normalny

„Wielki zły lis i inne opowieści”

reż. Benjamin Renner i Patrick Imbert, Belgia, Francja 2017, 83’, 6+ 11 kwietnia, środa, godz. 18.00, kino Orzeł, wstęp: 5 zł

Konkurs Międzynarodowy I, 80’, 14+

11 kwietnia, środa, godz. 19.30, kino Orzeł, wstęp: 7 zł

„Kadrowanie snów”

Filmy Tomasza Siwińskiego, spotkanie z reżyserem 12+

11 kwietnia, środa, godz. 21.00, kino Orzeł, wstęp: 7 zł

„Skarby Renaty Gąsiorowskiej”

kuratorka: Renata Gąsiorowska, 60’, 16+

12 kwietnia, czwartek, godz. 10.35, biblioteka Zespołu Szkół PLastycznych, wstęp wolny

StopTrik IFF Prezentuje:

Zwycięzcy, laureaci i inni 2017, kuratorka: Olga Bobrowska, 62’ 12 kwietnia, czwartek, godz. 18.00, kino Orzeł, wstęp: 5 zł

Konkurs Międzynarodowy II, 80’ 14+

12 kwietnia, czwartek, godz. 19.30, kino Orzeł, wstęp: 5 zł

Konkurs Najnowszych Filmów Polskich, 81’, 14+ 12 kwietnia, czwartek, godz. 21.05, kino Orzeł, wstęp: 7 zł

„Niepokojące światy Anny Solanas i Marca Riby” spotkanie z twórcami, 85’, 16+ 13 kwietnia, piątek, godz. 10.35, biblioteka Zespołu Szkół PLastycznych, wstęp wolny

„Rodzinne sprawy”

– czyli replika Lubelskiego Festiwalu Filmowego 2017, kurator: Maciej Misztal, 70’ 13 kwietnia, piątek, godz. 18.00, kino Orzeł, wstęp: 5 zł

Konkurs Międzynarodowy: świat III, 80’, 14+

13 kwietnia, piątek, godz. 19.30, kino Orzeł, wstęp: 11 zł ulgowy, 14 zł normalny

Polska premiera: „The Breadwinner”

reż. Nora Twomey, Irlandia, Kanada, Luksemburg 2017, 94’, 12+ 13 kwietnia, piątek, godz. 21.15, kino Orzeł, wstęp: 7 zł

„Zwierzęta nie są tym, czym się wydają”

kuratorka: Olga Bobrowska, 64’, 14+ 13 kwietnia, piątek, godz. 23.00, klub Mózg, wstęp wolny

„Secs w piątek trzynastego” kurator: Piotr Kardas, 40’

14 kwietnia, sobota

„Gra komputerowa, druga twarz animacji”

kurator: Paweł Schreiber godz. 12.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny: Gustaw Stachaszewski (Acid Wizard Studio): „Darkwood: gra, która nie mogła się udać”; godz. 13.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny: Adam Suchomski (Fuero Games): „Zbuduj własną baśń – narracja w Bushy Tail”; godz. 14.30, sala widowiskowa MCK, wstęp wolny: Yerzmyey: „Komputer po trzydziestce – demoscena na ZX Spectrum” 14 kwietnia, godz. 15.00, strych WiMBP, wstęp wolny

Pokaz filmów warsztatowych

14 kwietnia, godz. 19.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp na darmowe wejściówki

Ogłoszenie wyników konkursów Grambow & Thalstroem! – koncert do filmów 14 kwietnia, godz. 23.00, klub Mózg, wstęp wolny

afterparty

KARNETY (nie obowiązują na warsztaty oraz spektakl Teatru wymyWammy): ulgowy: 60 zł, normalny: 70 zł. kwiecień 2018 |

BIK | 69

w yd a r z e ni a Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 7.04.2018, sobota, godz. 12.00 i 13.45, Pałac Nowy, wstęp wolny, zapisy: szucik10@gmail.com

Djembe na salonach VI – warsztaty

Bezpłatne warsztaty gry na zachodnioafrykańskich bębnach djembe i dun-dun. Warsztaty odbędą się w dwóch półtoragodzinnych turach. Są to zajęcia dla osób początkujących, od 10. roku życia. Zapewniamy instrumenty, z tego względu prosimy o zapisy. Uwaga – osoby z własnymi bębnami zapraszamy bez zapisów! Prowadzenie: Piotr Schutta. 8.04.2018, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp: 15 zł, ulgowy 10 zł (dzieci i młodzież do 15 r.ż. i os. z Bydgoską Kartą Seniora 60+)

Piotr Woźniak – recital

fot. Alicja Dużyk

nego słuchania, polegającą na dodaniu do muzyki elementów ruchu, gry na instrumentach czy melorecytacji. Angażują dzieci do wspólnej zabawy. Celem zajęć jest umuzykalnianie i rozwijanie zainteresowań muzycznych. 15.04.2018, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp: 15 zł, ulgowy 10 zł (dzieci i młodzież do 15 r.ż. i os. z Bydgoską Kartą Seniora 60+)

Akademia w Pałacu

Anna Papierz i Piotr Woźniak, fot. Ewa Łowżył

Piotr Woźniak – gitarzysta, kompozytor, aranżer, producent, przede wszystkim jednak charyzmatyczny wokalista. Artyście towarzyszy wiolonczelistka Anna Papierz. 14.04.2018, sobota, godz. 18.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Natura i kultura – rozmowy i muzyka przy obrazach – wykład Grzegorza Pleszyńskiego z cyklu Antydepresyjna Historia Sztuki Wystąpią: Kacper Buńkowski i Kevin Górzyński

Kacper Buńkowski – młody człowiek zafascynowany muzyką, dźwiękiem, fotografią i filmem. Od dwóch lat rozwija się współpracując z Grzegorzem Pleszyńskim oraz zaczyna knuć własne projekty. Kevin Górzyński – bębniarz, bydgoszczanin. Ewolucja, która nastąpiła przez wielką pasję do muzyki i sztuki, pociągnęła za sobą w efekcie studia na bydgoskiej Akademii Muzycznej. 15.04.2018, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy, opiekunowie – wstęp wolny, dzieci – 10 zł

Mistrzowie dzieciom – poranek muzyczny z cyklu Akademia Dzieciom

Prowadzące: dr Ewelina Boesche-Kopczyńska i mgr Honorata Glaza-Gulgowska, wykorzystują metodę aktyw70 | BIK | kwiecień 2018

Agata Nowakowska-Gumiela – fortepian, Tomasz Gumiela – fortepian W programie: W.A. Mozart, A. Piazzolla, M. Ravel Agata Nowakowska-Gumiela jest cenioną pianistką i kameralistką. Swoją drogę zawodową związała z Akademią Muzyczną w Bydgoszczy, gdzie prowadzi zajęcia z fortepianu i kameralistyki fortepianowej. Tomasz Gumiela jest cenionym pianistą i kameralistą. Ukończył Akademię Muzyczną w Bydgoszczy pod kierunkiem prof. Marii Murawskiej i prof. Jerzego Sulikowskiego, a następnie doskonalił swoje umiejętności w mistrzowskiej klasie prof. Dang Thai-Sona w Montrealu. Aktualnie pracuje na stanowisku wykładowcy Akademii Muzycznej w Bydgoszczy prowadząc zajęcia z fortepianu, kameralistyki oraz współpracując z klasą śpiewu prof. Katarzyny Nowak-Stańczyk. 18–20 kwietnia 2018, środa–piątek, Pałac Stary, wstęp wolny

P • X – performance

Co to jest P • X? P = P e r f o r m a n c e . X = Pierwszy Koncert Fortepianowy w A na Czterdzieści Fortepianów i Sieć. Celem jest zrealizowanie koncertu fortepianowego na ok. 40 fortepianów, na których gramy tylko jedną nutą A, a naszym głównym narzędziem/medium… jest internet. Pomysłodawcą jest Józef Żuk Piwkowski. 21.04.2018, sobota, godz. 17.00, Pałac Stary, wstęp: 20 zł (w cenie: tort pałacowy, kawa lub herbata)

Wieczór z Noskowskim – recital

Jednym z cenniejszych w Kolekcji Fortepianów i Pianin Andrzeja Szwalbego jest fortepian firmy Krall & Seidler

w yd a r z e ni a Bartosz Smoragiewicz – klarnet, saksofon, Marcin Skaba – skrzypce, Sebastian Iwanowicz – gitara, Piotr Domagalski – kontrabas Muzyka zespołu to zderzenie europejskiego jazzu wywodzącego się od Django Reinharda z formalizmem muzyki klasycznej oraz współczesną instrumentacją muzyki jazzowej, łączące elementy wielonarodowościowym folklorem. Grupa założona przez lidera Bartosza Smorągiewicza wykonuje autorskie kompozycje, łącząc w nich elementy cygańskiego swingu, walca musette, bossy i bluesa w nowej współczesnej odsłonie. Aleksandra Moliszewska, fot. Alicja Dużyk

należący niegdyś do Zygmunta Noskowskiego. Fortepian z naszej kolekcji pochodzi z ok. 1890 r. i został podarowany Noskowskiemu przez polski naród na 25-lecie działalności kompozytorskiej. W lutym br. rozpoczęliśmy cykl prelekcji i koncertów w Pałacu Starym w Ostromecku, który ma na celu przypomnienie sylwetki słynnego kompozytora. Podczas trzeciego spotkania wystąpi utalentowana Aleksandra Moliszewska. Aleksandra Moliszewska (ur. 1977) – naukę gry na fortepianie rozpoczęła, mając 7 lat, w Państwowej Szkole Muzycznej im. S. Wiechowicza w Krakowie, w klasie mgr Olgi Łazarskiej. W 2016 r. ukończyła naukę w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych im. M. Karłowicza w Krakowie w klasie fortepianu mgr Doroty Moliszewskiej. Obecnie jest studentką II roku Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy w klasie prof. Ewy Pobłockiej. Regularnie występuje na koncertach w kraju i za granicą. 22.04.2018, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp: 15 zł, ulgowy 10 zł (dzieci i młodzież do 15 r.ż. i os. z Bydgoską Kartą Seniora 60+)

Bartosz Smorągiewicz Gypsy Jazz Ensemble – koncert

29.04.2018, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp: 15 zł, ulgowy 10 zł (dzieci i młodzież do 15 r.ż. i os. z Bydgoską Kartą Seniora 60+)

Najpiękniejsze pieśni i ballady Bułata Okudżawy – koncert

Najpiękniejsze pieśni i ballady Bułata Okudżawy, fot. Teatr w Oknie

Program wykonują: Piotr Kajetan Matczuk, Artur Chyb, Tomasz Imienowski

Najpiękniejsze pieśni Bułata Okudżawy to jedyny taki program, oparty na twórczości wybitnego rosyjskiego barda, w którym muzycy wybrali najbardziej znane utwory. Będzie można usłyszeć np.: Pieśń gruzińską, Piosenkę o papierowym żołnierzyku, Balonik, Wybaczcie piechocie, Dopóki ziemia kręci się, Trzy miłości, Aleksander Siergiejewicz Puszkin, Ostatni trolejbus, O Wołodii Wysockim, Majster Grisza, Piosenkę o Arbacie i wiele innych doskonale znanych i lubianych piosenek.

Piano e Forte 2018 – konkurs

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy wraz z Kolekcją Zabytkowych Fortepianów i Pianin Andrzej Szwalbego jest partnerem I Konkursu Piano e Forte 2018. Organizatorem konkursu są Szkoła Muzyczna I stopnia w Wieliczce oraz Towarzystwo Muzyczno-Artystyczne Sfogato w Krakowie. Celem konkursu jest inspirowanie młodych pianistów do pogłębiania wiedzy z zakresu historii instrumentu, zwiększanie świadomości dotyczącej praktyk wykonawczych różnorodnego repertuaru na fortepianach współczesnych i historycznych, a także poznawanie nurtów interpretacyjnych oraz literatury fortepianowej różnych epok. kwiecień 2018 |

BIK | 71

w yd a r z e ni a Galeria Wspólna 19.04.2018, godz. 19.00, ul. Batorego 1/3 – wernisaż (ekspozycja czynna do 18 maja)

Anna Drejas: Próby

Roman Gajewski, Druga skóra, 2016, technika własna, druk cyfrowy na papierze, 65×30 cm

Anna Drejas urodziła się w Bydgoszczy. Studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. W 1993 r. uzyskała dyplom z malarstwa w pracowni prof. Janusza Kaczmarskiego. Miała 24 wystawy indywidualne. Brała udział w 49 wystawach zbiorowych. W 2005 r. otrzymała Stypendium Artystyczne Prezydenta Miasta Bydgoszczy. Jej prace są w zbiorach Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy i Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki czasu” w Toruniu. Należy do Związku Polskich Artystów Plastyków.

do 13.04.2018, ul. Batorego 1/3

Plural – wystawa Romana Gajewskiego

Anna Drejas, Leżąca III, 2015, olej, 80×120 cm

Roman Gajewski (ur. 1954) – absolwent, a dziś profesor gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych na Wydziale Malarstwa. Wychowanek prof. Władysława Jackiewicza. Malarz, grafik, galerzysta, projektant graficzny, eseista i poeta. Autor licznych monografii artystów środowiska gdańskiego. Od 2007 roku wykładowca Sopockiej Szkoły Wyższej. Uczestnik stu kilkudziesięciu wystaw indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. Jego dzieła były prezentowane lub znajdują się w kolekcjach w Polsce, Austrii, Danii, Niemczech, Włoszech, Hiszpanii, Francji, Turcji, Wielkiej Brytanii, na Ukrainie, w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, na Litwie, w RPA i Malezji.

72 | BIK | kwiecień 2018

Anna Drejas, Próba XL, 2015, 100×130 cm

Opera Nova jest instytucją kultury Województwa Kujawsko-Pomorskiego współprowadzoną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego