BIK 11/218

listopad 2018

nr 11 (499) ROK XLIV ISSN 1232-4450, INDEX 38139x egzemplarz bezpłatny

BIK: Bydgoski Informator Kulturalny

29–30 października 2018 Literatura w mieście (tramwaje, rynek)

6 listopada 2018 12.00 warsztaty dla uczniów: dr Piotr Paziński, dr hab. Adam Lipszyc 16.00 warsztaty dla nauczycieli: dr Piotr Paziński, dr hab. Adam Lipszyc

9 listopada 2018

Dorota Masłowska

prowadzenie: Kinga Mazurkiewicz, Tomasz Zabrocki (Galeria Wspólna MCK: ul. Batorego 1/3)

ANEKS

18.30 spotkanie autorskie:

W dialogach.

Wolność i awangarda

5 listopada 2018

12.00 Lekcja czytania z... Ryszardem Koziołkiem Dylan a Nobel (VI LO w Bydgoszczy)

16.00 Warsztaty dla nauczycieli: prof. dr hab. Ryszard Koziołek „Chłopi” na nowo. Analiza rozdziałów V i VI z tomu „Zima” (VI LO w Bydgoszczy) 18.30

Ryszard Koziołek i Agata Bielik–Robson

spotkanie:

prowadzenie: Weronika Szwebs, Kamila Pryłowska (Galeria Wspólna MCK: ul. Batorego 1/3)

7 listopada 2018 11.00 Dwaj panowie H., czyli Dzień Herberta i…

Spotkanie uczniów z Andrzejem Franaszkiem Prowadzenie: Ewa Wielewska, Sandra Kocoń, Olga Karamucka, Andżelika Pasińska, Karolina Majcherek (Zespół Szkół Muzycznych) 18.30 Wokół biografistyki. Spotkanie:

Klementyna Suchanow i Andrzej Franaszek

prowadzenie: dr hab. Jerzy Borowczyk, Przemysław Kubiak (Miejskie Centrum Kultury, ul. Marcinkowskiego 12–14)

Organizatorzy i partnerzy: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, Stowarzyszenie Intelektualistów Niepokornych „Trickster”, VI Liceum Ogólnokształcące w Bydgoszczy, Państwowy Zespół Szkół Muzycznych w Bydgoszczy, Miejski Ośrodek Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy, Fundacja Tygodnika Powszechnego.

„W mokrych cieniach listopada/ Może ktoś zabłąkał się?/ Nie, to tylko pies ujada./ Pomyśl także i o psie” – to Brzechwa. Cóż, kiedy piszę do Państwa te słowa, za mym oknem właśnie zapada zmrok, a „o szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny”. To Staff z kolei. Wszyscy to raczej wiemy. Jak również i to, że w taką pogodę to – wedle znanego powiedzenia – żal nawet psa na dwór wypędzać. Patrzę teraz na psa i on to potwierdza. Ochoczo. Tym bardziej drżę teraz z lekka o nasze uczestnictwo w kulturze w tym miesiącu – bo wizja koca i ciepłej herbaty z miodem jawić się może po stokroć bardziej atrakcyjną aniżeli najgorętszy nawet event. Ale wiecie Państwo co? Jednak warto wygramolić się czasem spod rzeczonego kocyka i udać w stronę najbliższej placówki kulturalnej. Nie tylko dlatego, że później można żałować, iż coś wartościowego przeszło nam koło nosa. Również z tego powodu, żeby nie dać się jesiennej chandrze – bo ona to właśnie w listopadzie ma moc niesłychaną. Wytwory kultury to bowiem skuteczne lekarstwa na przygnębienie – potwierdzam. Ochoczo. A czasem zastanawiam się też, czy ona, ta kultura, nie jest też przypadkiem lekiem na całe zło…

Zastępczyni Redaktora Naczelnego Redaktorka wydania

in s t y t u c je k ult ur y z a p ra s z ają : Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . 24

Impresariat Artystyczny itd.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Schronisko dla Zwierząt w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . 26

Dom Kultury MODRACZEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Stowarzyszenie Artystyczne ELJAZZ. . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Pałac Młodzieży. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Towarzystwa Muzycznego im. I.J. Paderewskiego . . . . . . 31

D.K. Orion BSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . 27 Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Teatr Polski w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Galeria Kantorek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG . . . . . . . . . . . . . . 49

DKF Niespodzianka w Fordonie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Kino Jeremi w Fordonie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . 52

Muzeum Wodociągów, Hala Pomp „Las Gdański”. . . . . . . 53

Galeria Sztuki NEXT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Otwarta Przestrzeń „Światłownia”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

X Festiwal Muzyki Kameralnej „Muzyka u źródeł”. . . . . . 38

Klub Arka BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

artGallery galeria & pracownia plastyczna. . . . . . . . . . . . 37 Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Młodzieżowy Dom Kultury nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Impresariat Artystyczny Adria. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Klub „ODNOWA”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Muzeum Fotografii w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński. . . . . . . . . . . . . 55 Sala widowiskowa w Fordonie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Bydgoskie Centrum Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Fundacja „Wiatrak”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . .58

Bydgoska Lokalna Organizacja Turystyczna „ByLOT”. . . 43

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu . . . . . . 61

Klub Mózg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Kino Orzeł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

14. Mózg Festival: Duchowość jest powszechna. . . . . . . . 44

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2 | BIK | listopad 2018

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . 62

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . 66

Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

s pi s t re ś c i

Ірландія зі Сходу / Irlandia ze Wschodu Дмитро Куц

4

Tercet egzotyczny Szymon Andrzejewski

6

Pamiątka z Polanicy Bartłomiej Siwiec

9

Co człowiek, to opinia Z Darią Sobik rozmawia Monika Grabarek

10

Z kamerą wśród dzieci Szymon Idczak

12

Beka soli Emilia Walczak

13

Bydgoski insynuator kulturalny (170) Zdzisław Pruss

15

Historia bydgoskich wodociągów w pigułce Bartłomiej Bromberek

16

Ulotność chwili i puls życia.

Małgorzata Grajewska i Jakub Kaja w Galerii Autorskiej

Hanna Strychalska

19

Na okładce: instalacja na terenie dawnego Zachemu, fot. Dariusz Gackowski

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

BIK 11/2018 (499), Rok XLIV, nakład 2000 egz. dystrybucja: częściowo bezpłatny wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, dyrektorka: Marzena Matowska, 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12, e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński, michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl zastępczyni redaktora naczelnego, redaktorka wydania: Emilia Walczak, emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Szymon Idczak, Monika Grabarek, korekta: Emilia Walczak, skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus redakcja: tel. 523 255 553, bik@mck-bydgoszcz.pl, ul. Marcinkowskiego 12, druk i oprawa: Polraster BIK w sieci: www.facebook.com/bik.bydgoszcz, www.issuu.com/bik_ Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803.

listopad 2018 |

BIK | 3

Дмитро Куц

Ірландія зі Сходу

Я

кщо покласти лінійку на карту Європи та провести пряму лінію з України до Ірландії, Польщу оминути неможливо. Київський гурт O’Hamsters, котрий грає у стилі Irish punk, до Ірландії поки що не їде. Замість цього він привезе добрячу порцію ірландського драйву до Бидгощі, де 19 листопада зіграє концерт у рамках європейського туру. Звідки у Києві Irish punk? Мабуть, жарт долі, принаймні, самі O’Hamsters так і співають, що справжнім ірландцем можна народитися будь-де. Зрештою, хто сказав, що ірландську музику мають грати лише ірландці? Досить стереотипів! Культурні стереотипи, та й взагалі стереотипи — річ дуже нудна та до того ж досить небезпечна. Крізь призму стереотипів неможливо розгледіти справжнє обличчя будь-чого чи будь-кого, адже замість реальної картини стереотипи показують лише уявлення про неї, до того ж часто нав’язане та далеке від дійсності. Тим приємніше їх руйнувати! Київські ірландські панки O’Hamsters – це не просто шалений драйв та відрив, це ще й своєрідний концентрат антистереотипів про українську рок-музику і сучасну українську культуру взагалі. Приходьте слухати, слемитися, підспівувати та насолоджуватися!

4 | BIK | listopad 2018

Irlandia ze Wschodu

J

eżeli umieścisz linijkę na mapie Europy i narysujesz prostą linię od Ukrainy do Irlandii, Polski nie da się ominąć. Kijowski zespół O’Hamsters, grający Irish punk, do Irlandii na razie nie jedzie. Natomiast chłopaki przywiozą porządną dawkę irlandzkiego drive’u do Bydgoszczy, gdzie 19 listopada zagrają koncert w ramach swojej trasy europejskiej.

Skąd w Kijowie wziął się Irish punk? Chyba przez jakiś dowcip losu, przynajmniej sami O’Hamsters śpiewają, że prawdziwym Irlandczykiem można się urodzić wszędzie, nie tylko w Irlandii. Koniec końców, kto powiedział, że irlandzką muzykę powinni grać wyłącznie Irlandczycy? Dość stereotypów!

Kulturowe stereotypy, i w ogóle stereotypy, to rzecz nie dość że nudna, ale też niebezpieczna. Przez pryzmat stereotypów nie da się rozpoznać prawdziwego oblicza czego- lub kogokolwiek, ponieważ zamiast odzwierciedlać obraz, stereotypy pokazują jedynie jego wizję, do tego narzuconą oraz często daleką od rzeczywistości. Tym przyjemniejsze jest burzenie stereotypów! Kijowscy Irishpunkowcy O’Hamsters to nie tylko odjechany drive i przednia zabawa, ale też pewnego rodzaju koncentrat antystereotypów na temat ukraińskiej muzyki rockowej oraz współczesnej kultury ukraińskiej.

Przybywajcie, słuchajcie, pogujcie, śpiewajcie i rozkoszujcie się! listopad 2018 |

BIK | 5

re c e n z je p ł y t

Tercet egzotyczny List opadł. Trudno, co zrobić. Trzeba nie męczyć wzroku przy sztucznym świetle czytelnictwa, tylko zanurzyć się w dźwiękach. Na przedostatni miesiąc roku i na resztę życia proponujemy Państwu kolaborację międzypokoleniową, współpracę związkową oraz jednoosobowy komitet do spraw niespokojnego relaksu. Życzymy owocnego odbioru.

Hati & Zdzisław Piernik – Avant-garde out of Poland

(wyd. Requiem Records / FINA, październik 2018)

„Zdzisław Piernik to wybitny tubista, solista, interpretator muzyki współczesnej. Współpracował z wieloma kompozytorami, jego zasługi dla promocji polskiej muzyki na świecie są niebagatelne. Rafał Iwański i Rafał Kołacki z duetu HATI eksplorują muzykę perkusyjną i improwizowaną, bazując na brzmieniu instrumentów akustycznych, głównie etnicznych z różnych stron świata. To spotkanie trzech doświadczonych instrumentalistów reprezentujących różne środowiska i pokolenia, w których twórczości pojawia się wiele wspólnych wątków. W swoich poszukiwaniach fenomenów brzmieniowych zawsze chętnie sięgają po instrumenty preparowane oraz akustyczne obiekty z odzysku. Trio w 2017 r. nagrało wspólny studyjny materiał na album, wydany 6 | BIK | listopad 2018

Szymon Andrzejewski

pt. Avant-garde out of Poland przez Requiem Records przy wsparciu Filmoteki Narodowej Instytutu Audiowizualnego” – to notka medialna przesyłana dziennikarzom w związku z wydaniem albumu muzycznego. Notka, jak to notka, jest sucha niczym skórzana podeszwa i tak pozbawiona emocji jak kierowca F1. Nie mówi właściwie nic.

A jest o czym mówić.

Panów Kołackiego i Iwańskiego od mistrza Piernika dzielą wiekowo prawie dwa pokolenia, i nie jest to sytuacja codzienna, żeby tacy muzycy postanowili ze sobą współpracować. Zdzisław Piernik to, tak jak to stoi wyżej, „wybitny tubista”, ale to tak jakby powiedzieć, że Picasso to wybitny malarz. Niby prawda, ale jak się nie dostanie w szczękę Guernicą, to się raczej owej wybitności nie zrozumie. Piernik to awangardzista w czystej postaci.

Niezwykły egzemplarz człowieka poświęconego sztuce i wszystko właściwie jej podporządkowujący. Artysta totalny. Wybór instrumentu w jego przypadku to również odwaga i bezkompromisowość. Kto chciałby słuchać tuby, na litość wszystkiego, co jakiekolwiek! Jednak pan Zdzisław swoje instrumentarium rozszerzył przez lata o rury, rureczki, wszelkiej maści instrumenty dmuchane i dęte. Nie jest to więc znowu aż tak dziwne, że jego droga muzyczna przecięła się w końcu z panami HATI, którzy to z kolei uderzają we wszystko, w co się uderzyć da, i preparują instrumenty, żeby z nich spreparować dźwięk. Krótko więc po wydaniu rewelacyjnego albumu Āmurs projektu Mammoth Ulthana (recenzja w numerze październikowym „BIK-u”) dostajemy do rąk dzieło zasługujące na miano wehikułu czasu. I to takiego, co to nas raczej dalej niż do baroku przeniesie.

Hain i Gethen na otwarcie Avant-garde out of Poland wprowadzają słuchacza do pierwotnego świata, w którym człowiek jest raczej od niedawna i jakby podchodzi właśnie do linii drzew ogromnej puszczy, zaintrygowany niskim brzęczeniem rogów i drganiem membran czegoś, czego nie zna.

Trzeci na płycie Tri to już przedsionek tego lasu głębszy. Już słychać tubylców i ich rytualne zawodzenia, a jednocześnie gdzieś z tyłu bije cały czas niepokojąco nierytmicznie ogromne serce przyrody. Tu już robi się gęsto, a grzechotki nie pomagają wcale w zapomnieniu o tym, że rytuał może być nie o tym, żeby sprowadzić na ziemię deszcz, któ-

re c e n z je p ł y t ry pomoże porzeczkom. Najdłuższy na płycie Ve I – nasz podróżnik przygląda się wojownikom plemiennym przygotowującym się do łowów. Tylko na co będą polować? Tuba Zdzisława Piernika brzmi ogłuszająco wręcz, zapowiadając nie wiadomo co.

Yeowe – łowy czas zacząć, ale najpierw usiądźmy i pomuzykujmy trochę dla złagodzenia nastroju.

To najbardziej „komercyjny” utwór na płycie. Taki wręcz normalny. Potem następuje gonitwa i pęd za czymś, za czym najwyraźniej warto pędzić. Iwański i Kołacki przyspieszają i rytmizują charakter tego kawałka. I znowu te niespokojne grzechotki.

Zwierz wychodzi z lasu i staje naprzeciwko łowczych. Ve II nie przynosi jednak odpowiedzi, kto wygrał. Dzwony, dzwony wieszczące koniec, powrót, a może budzące ze snu.

Avant-garde out of Poland to chyba najbardziej pierwotnie brzmiący album, jaki ostatnio albo kiedykolwiek słyszałem. Siła trzech muzyków i ich sztuki jest tak ogromna, że naprawdę poczułem się przesunięty do innej rzeczywistości i innego czasu.

Nie było w moim pokoju mojego pokoju. Nie było Szwederowa. Nie było betonu i samochodów. Był las, pszczoły, kapłanka i jej posługacze. Było zielono, ale głęboką raczej zielenią gruboszów i paproci niż lekką zielonością mięty. Coś przeszło. Coś ogromnego. Niepokojącego. I gdy już zniknęło w gęstwinie, to natychmiast chciałem zobaczyć to jeszcze raz.

HATI & Zdzisław Piernik, Avant-garde out of Poland – magiczny las dźwięków na wyciągnięcie ręki. Jeśli odważycie się ją wyciągnąć.

Caluskov 102 – Natura Non Facit Saltum (wyd. Złe Litery, listopad 2018)

„Natura non facit saltum (Gottfried Leibniz)” – taki napis można przeczytać nad wejściem do budynku uniwersytetu w klasycznej już dzisiaj komputerowej grze przygodowej Syberia. Grę taką otrzymał w prezencie lata całe temu mały Adaś z Bydgoszczy. Gra na małym Adasiu wywarła ogromnie to, co ogromnie wywrzeć miała, i lata całe później dorosły już duży Adam z Bydgoszczy postanowił tak właśnie nazwać kolejny ze swoich projektów muzycznych, wytworzony we współpracy z bardziej dorosłą Agnieszką. Również z Bydgoszczy.

A ponieważ państwo pozostają w związku, to nazwali się Caluskov 102. Jakże typowo dla pary artystycznej pochodzącej z miasta, które muzycznie nieustannie mroczy i mruga okiem. Ale poważnie.

Agnieszka Bykowska (głównie poetka) i Adam Kempa (głównie muzyk). Caluskov 102. Jak sami o sobie piszą, „komponują fajne piosenki i grają fajne koncerty”. Ich debiutancki wspólny album o naturze pełen jest właściwie wszystkiego. Rozpoczyna się mroczną wersją monochromatycznej gry PONG. Wersji, w której elektroniczny werbelek, celowo oczywiście, traci rytm i sprawia wrażenie, że cały utwór się za chwilę przewróci. Znając dokonania Kempy z innych jego muzycznych wynurzeń – nic nadzwyczajnego. Potem leci elektronika razy dwa pod postacią bardzo krótkich, jakby „zajawkowych” jeno utworów, żeby przejść do ponadośmiominutowego opisu kota. Mroczny Daft Punk? Może, gdyby nie fakt, że w drugiej części utwór skręca w stronę mrocznego Jeana-Michela.

Nie tam, żeby źle skręcał. I dalej. I tzw. „eightiesy”. Ultravox? Jeśli tak, to wczesne. I ten taki głuchy dźwięk. Jakby w starym bmw ktoś zamontował niezbędny subwoofer, nie martwiąc się faktem, że basy właśnie dekomponują tylne błotniki. Bykowska śpiewa czy śpiewa spreparowany Kempa?

Nieważne. Jest dobrze. O, znowu te błotniki. I gry komputerowe z lat faktycznie osiemdziesiątych.

Niby nic, ale jednak płynie ładnie. Nadchodzi robotyka stosowana w Japonii za pomocą młotka.

I oddech w postaci Augmented Reality i rytmu podobnego do tego, jakim charakteryzuje się urwany lekko z łożyska matki bęben pralki. Oho, znowu mrocznie pod koniec. Przyszedł pan mechanik i naprawił. Powracamy do lat z ósemką z przodu.

Znowu śpiewają. Trochę niepewnie i na granicy fałszu. I napisy końcowe. Pod łóżkiem mym uroczysko – w tym utworze, zamieniając uderzenia tzw. „stopy” na kropki, a trzaśnięcia werbla na kreski, uzyskujemy zapis tytułu w alfabecie morsa. Głębokie i inteligentne. Oczywiście.

Podobno Bykowska nie chciała śpiewać i podobno Kempa nie musiał jej długo przekonywać, że to listopad 2018 |

BIK | 7

re c e n z je p ł y t jednak dobry pomysł. Podobno świat zmierza ku zagładzie. Podobno mamy listopad. Nie podobno natomiast, tylko na pewno Caluskov 102 piszą fajne piosenki. Muszę się jeszcze tylko przekonać, czy grają równie fajne koncerty.

Caluskov 102, Natura Non Facit Saltum – „natura nie wykonuje skoków”. Tu też nie wykonała żadnego spektakularnego. Ale za to jak sobie elegancko podryguje…

Foghorn – Corona

(wyd. Opus Elefantum Collective, czerwiec 2018)

Nautofon (ang. foghorn) – urządzenie stosowane na statkach i stałych znakach nawigacyjnych, służące do nadawania sygnałów dźwiękowych na morzu w czasie mgły. Słyszalne na około 20 km.

Jego dźwięk wytwarzany jest przez membranę pobudzaną do drgań elektromagnesem. Nautofonu używali inżynierowie dźwięku przy tworzeniu ryku filmowej Godzilli. To urządzenie sprzeczne w swoim charakterze. Jego głos jest „jednocześnie spokojny, ale i niepokojący”. To cytat z Tomasza Turskiego. Jeśli pytacie w tej chwili państwo, „z kogo?”, to nie macie się czego wstydzić. Nikt nie wie, kto to jest Tomasz Turski. Nikt nie wie muzycznie, oczywiście. Osobiście i pozamuzycznie wie pewnie wielu ludzi. Przyjrzyjmy się więc Turskiemu od strony kompozycyjnej i wydawniczej.

Szczególnie pod kątem albumu Corona.

Tomasz Turski, bydgoszczanin, lat 29, z zawodu informatyk. Z pochodzenia dźwiękowego od kołyski nasączany (najwcześniej, jak mógł sobie przypomnieć) formacją The Flaming Lips. Przez tatę nasączany. Nic dziwnego, że nie mógł pójść mu8 | BIK | listopad 2018

zycznie w piosenki taneczno-rozrywkowe. Według notki na Bandcampie ostatni rok życia był dla niego rokiem zmian i niepokoju (drugi raz ten wyraz pojawia się w tym tekście – zważ na to, czytelniku drogi), co odcisnęło piętno na materiale zawartym na płycie, o której tu rozmawiamy. Materiale osobistym i delikatnym. Nie dowiedziałbym się o nim, gdyby nie mail od samego zainteresowanego wysłany w celach promocyjnych do miejsc różnych.

Maila dostałem, przeczytałem, płyty kupiłem, usiadłem i odpaliłem „play”. I dostałem… no cóż, w zasadzie wszystko. „Nigdy nie wiem, do czego dojdę w utworze, kiedy zaczynam go komponować, a potem nagrywać. Pierwszy utwór na Coronie miał być zagrany tylko na pianinie, a przeobraził się w jakieś multiinstrumentalne monstrum, w którym najmniej jest właśnie pianina” (Turski). Ten brak sztywnych ram kompozycyjnych przewija się przez całość zawartego na krążku materiału. Wśród swoich muzycznych inspiracji wymienia Turski jednym tchem formacje Darkspace, Paysage D’Hiver, Furię oraz Kubę Ziołka. Tego ostatniego na Coronie najwięcej chyba w wersji Starej Rzeki. Ma Tomek na swoim koncie również projekt jakby blackmetalowy (Widziadło, Void) – także zainteresowania muzyczne młodego muzyka znad Brdy są zaiste szerokie. Różnorodność, jaką daje nam Foghorn na swoim debiutanckim albumie, spowodowana jest pewnie również tym improwizatorskim podejściem do komponowania. Czysto ambientowy, pierwszy Bodyleaving wprowadza nas jedynie w mieszankę stylową. Nie brak tu nawiązań do postrocka (The Cabin – choć z wokalem, to przywodzi na myśl dokonania Irlandczyków z God Is An Astronaut), nie brak spokojnych muzycznych rozważań nad powietrzem (tytułowa Corona) i nie brak w końcu wspomnianego już bydgoszczanina z paszportem (Ghost From The White Water). Akustyczno-demoniczny Thunderstorms wciąga w wir dźwięków i tym akustycznym właśnie brzmieniem gitary trzyma nas w środku trąby powietrznej aż do końca. Do Saviour Speaks Through The Branches, gdzie można wysłyszeć dalekie echa pana Jarre’a z koncertów w Chinach. Bogate to wszystko, ale jednak przystępne. Może trochę za przystępne nawet. Może coś powinno się wwiercać w mózg. Na razie to odsłuch Corony jest przyjemny, lekko jednak niepokojący i dający nadzieję na kontynuację.

A ta będzie „może znowu ambientowa, nie wiem” – przewrotnie nie dookreślił tego Turski w rozmowie w Radiu Kultura.

Foghorn, Corona – Tomasz Turski w odsłonie mieszanej. Czekam na wstrząśniętą.

z ug zwa ng (6 4)

siwiec Pamiątka z Polanicy Na przełomie września i października polscy szachiści występowali na olimpiadzie szachowej rozgrywanej w gruzińskim Batumi. I oto już w czwartej rundzie doszło do szlagierowego pojedynku, bo na drodze Polaków stanęli Rosjanie. I Polacy pokonali Rosjan, chyba pierwszy raz w historii, ale zrobili to. To zupełnie niesamowite, ale znajomy arcymistrz z Wielkopolski Jacek Tomczak zwyciężył byłego mistrza świata Władymira Kramnika, a inny, który kiedyś wygrał ze mną tak szybko, że aż wstyd się przyznawać, Kamil Dragun, rozprawił się z zawodnikiem rosyjskim, który posiadał od niego o wiele wyższy ranking. A że mecze w drużynie gra czterech zawodników, to wystarczyło, że nasz arcymistrz z pierwszej szachownicy Jan Krzysztof Duda zanotował remis i zwycięstwo w meczu 2,5:1,5 gotowe. O sukcesie polskich szachistów milczały media. Któż się dzisiaj interesuje szachami, to przecież takie nudne, za to dużo mówiono o tym… że Anna Lewandowska zdradziła sposób, jak zachować szczupłą sylwetkę, tudzież zaprezentowała nową, jesienną kolekcję. Zapamiętałem nawet, że bluza z tej kolekcji, którą wybrała, kosztowała 4 tysiące złotych!

Muszę przyznać się, że na YouTube jest taki filmik, zakończenie mojej partii właśnie z kolegą Jackiem Tomczakiem, gdzie gram czarnymi i już jestem całkowicie rozbity, i pewnie lepiej byłoby się poddać, niż liczyć na tzw. fuksa, że może arcymistrz jakoś ewidentnie się pomyli. Ale w tym samym roku 2011 w turnieju w Trzciańce udanie zrewanżowałem się Jackowi. Szkoda, że tamtej partii nikt nie sfilmował, choć dowód w postaci odpowiedniej tabelki mogę przedstawić.

Pamiętam, że miałem wtedy lat 8, może 9. Pojechałem z rodzicami na wycieczkę do Kotliny Kłodzkiej; taki obraz utrwalił mi się w pamięci z Polanicy-Zdroju, która ze względu na organizowany tam corocznie memoriał najlepszego polskiego szachisty Akiby Rubinsteina, uchodzi

za stolicę polskich szachów. W parku zdrojowym cudownie prezentowały się różaneczniki.

Właśnie tam rozgrywano turniej. A ja ledwo co nauczyłem się grać w szachy, a tu taka okazja, więc poszedłem zobaczyć. W sali panował niesamowity fetor; prawie każdy szachista palił papierosy. W późniejszych latach dowiedziałem się, że podczas jednej partii szachista wypalał nawet jedną paczkę (partia średnio trwała 4–5 godzin, ale z dogrywką, a nawet z tzw. odkładaniem na następny dzień, znacznie dłużej). I chodziłem tak od stolika do stolika. Taka obserwacja to niezwykle ciekawy materiał psychologiczny. Rywalizacja w sporcie jest rzeczą naturalną, ale w szachach o powodzeniu nie decydują sprawności motoryczne, ale umysłowe. Porażka jest bardziej bolesna niż w innych dyscyplinach.

Pamiętam, że kupiłem kolorowe pocztówki z kurortem i takie ze zdjęciem szachów plenerowych, stojących w pobliżu tych wspaniałych kwiatów. I widziałem, że z tymi właśnie kartkami ludzie podchodzili do szachistów i prosili o autografy. I ktoś powiedział, żebym też tak zrobił, bo to wypada i że będę miał wspaniałą pamiątkę z wakacji. Akurat jakiś radziecki arcymistrz wygrał partię, układał bierki, a ja podszedłem do niego, nie wiedziałem, co powiedzieć, więc położyłem przed nim kartkę. A on spojrzał na mnie tępo. Potraktowałem to jako afront. Po latach nie mam już do niego pretensji i myślę, że on patrzył na mnie, ale mnie nie widział, liczył warianty, w jego pamięci pionki, skoczki i wieże wciąż toczyły bój. Wtedy speszyłem się, zabrałem kartkę i wybiegłem do parku, gdzie tak nieziemsko pachniały różaneczniki.

Podejrzewam, że nie zapamiętałbym tamtego wydarzenia, gdyby wszystko potoczyło się zgodnie z planem, gdyby arcymistrz podpisałby się na odwrotnej stronie pocztówki.

A nasi idą jak burza! W piątej rundzie olimpiady pokonali Francję 3:1, a w kolejnej renomowaną Ukrainę 2,5:1,5. Będzie medal?

Bartłomiej Siwiec

listopad 2018 |

BIK | 9

te at r

Co człowiek, to opinia Sprawa. Dzieje się dziś. To, co dzieje się na scenie, jest tak aktualne, że aż boli. Trudno uwierzyć, że w 2018 roku to wszystko brzmi znajomo.

Kiedy poczułaś, że czas zabrać głos tym właśnie tekstem?

Decyzja o wystawieniu Sprawy Moniki Marii Morozowicz-Szczepkowskiej pojawiła się w styczniu tego roku. Chcieliśmy poruszyć ten temat, ponieważ w ostatnim czasie można zauważyć pewną zmianę w dyskursie o prawach kobiet, a teatr, moim zdaniem, powinien takie zmiany rozpoznawać.

Dwa lata temu byliśmy świadkami Czarnego Protestu, który wywołał bardzo silne poruszenie zarówno w polityce, mediach, jak i opinii społecznej.

Był to głos nieunikniony i konieczny, jednak gdyby zorganizować ten sam protest ponownie dzisiaj, prawdopodobnie nie zadziałałby tak jak wtedy.

Teraz zauważamy pewną zmianę w sposobie mówienia o problemach, z którymi, nie da się ukryć, wciąż borykają się kobiety. Sięgnęłyśmy po tekst z 1933 roku, który ukazuje trzy bohaterki o bardzo różnych poglądach. Trzy całkowite odmienne od siebie postawy stały się dla nas egzemplifikacją szerokiego przekroju społecznych nastrojów dotyczących m.in. aborcji. Istotą tekstu Morozowicz-Szczepkowskiej jest droga, jaką przechodzą bohaterki, oraz konfrontacja, do której w trakcie tej drogi dochodzi. Wyszłyśmy z założenia, że to konkretne doświadczenie rewiduje poglądy, które do tej pory były niezachwiane. Ciekawiło nas, co się stanie, kiedy tak różne postawy staną obok siebie na scenie. Równie kuszącą motywacją był fakt, iż ten tekst został wystawiony w Teatrze Polskim w 1946 roku. Dotarłam do recenzji z tego czasu i, mówiąc delikatnie, nie były zbyt pochlebne. Bydgoski redaktor, Andrzej Dzienisiuk, wskazywał na małą ważkość tematu i miałkość problemów, które w dodatku na scenie zostały wyolbrzymione.

Bo zawsze jest coś ważniejszego od spraw kobiet.

Mamy cicho siedzieć w kuchni i czekać na swoją kolej, która jakoś nigdy nie przychodzi. Ten dyskurs się niewiele zmienił.

Możemy również usłyszeć, że przecież o co my, kobiety, właściwie walczymy – przecież mamy już prawa wyborcze, możemy się kształcić, praco10 | BIK | listopad 2018

Z Darią Sobik rozmawia Monika Grabarek.

wać, zasiadać na eksponowanych stanowiskach, etc. Taki argument wydaje się absurdalny. Na różnych polach życia prywatnego i zawodowego kobiety wciąż są dyskryminowane. Unikałyśmy jednak, niemalże jak ognia, języka stronniczego, języka, który jednoznacznie o wszystko obwinia patriarchat. Niestety feminizm przez część ludzi jest postrzegany jako coś, co uderza bezpośrednio w mężczyzn, a same feministki to jedynie sfrustrowane, nadwrażliwe kobiety, którym „nie wyszło”.

Podczas prób do spektaklu wielokrotnie poruszałyśmy kwestię wizerunku dzisiejszego feminizmu, konfrontując go z początkami ruchów sufrażystek i sufrażetek w Anglii i Stanach pod koniec XIX wieku. Wtedy również kobietom walczącym o swoje prawa przypinano powierzchowne łatki, zakrzywiało się ich obraz stereotypowymi określeniami. A przecież feminizm to nic innego jak równościowe traktowanie obu płci, bliżej mu więc do ruchu propagującego przestrzeganie praw człowieka. W niektórych krajach sytuacja wciąż jest dramatyczna, ponieważ prawa człowieka dotyczą jedynie mężczyzn. Sytuacja zmienia się bardzo powoli, w Arabii Saudyjskiej dopiero od trzech lat kobiety mogą głosować. Wracając do naszego tekstu, interesujące dla nas było to, że aborcja nie wywoływała w widzach w latach 40. takiego oburzenia jak cała warstwa obyczajowa i przedstawienie mężczyzny w złym świetle. W naszej adaptacji, którą przygotowałyśmy wraz z reżyserką spektaklu Martyną Majewską, akcent został przeniesiony nie tyle na problem aborcji, który wciąż rozpala dzisiejsze dyskusje, lecz na szum komunikacyjny, który zakłóca zrozumienie sedna sprawy.

Do tego zastosowany został znakomity zabieg teatralny – widzimy, jak zmienia się świat, kontekst, kiedy to samo mówi kobieta i mężczyzna… słyszymy i widzimy co innego…

Scena, w której jedna z bohaterek mówi o swoim poświęceniu dla mężczyzny, zostaje przez aktorki powtórzona z jedną zasadniczą zmianą, która polega na wprowadzeniu w czasowniki męskich końcówek. Tym samym słyszymy tekst z perspektywy mężczyzny, o równie silnym poświęceniu dla kobiety, co wywołuje na widowni

te at r dość skrajne reakcje, od śmiechu do konsternacji, a nawet oburzenia.

Metafora pękniętych naczyń… Jak do tego doszłyście?

To był bardzo skomplikowany proces. Na początku chciałyśmy wystawić test „jeden do jednego”, jednak wciąż myślałyśmy o tym, co najbardziej nas w tej kwestii ciekawi, czyli o tym, że „co człowiek, to opinia”. W toku wielu rozmów doszłyśmy do wspólnego wniosku, że nie chcemy stawiać w spektaklu żadnej tezy. Głównym zagadnieniem stał się fakt, iż wiele osób na temat aborcji wypowiada się z pozycji autorytetu, znawcy, nie biorąc pod uwagę, że każde doświadczenie jest kwestią indywidualną. Pojawiła się w nas niezgoda na taki stan rzeczy. Stąd wziął się pomysł na konstrukcję tekstu. Zainspirowałyśmy się japońską techniką łączenia pękniętych naczyń, kintsugi, która polega na uwypuklaniu rys i pęknięć. Te złamania są analogiczne do przeżyć, które z jednej strony bywają trudne, ale z drugiej to one nas budują najsilniej.

Sprawa. Dzieje się dziś, fot. Natalia Kabanow / Teatr Polski w Bydgoszczy

Ważne jest to, co robimy z tymi rysami – jeśli staramy się je wyprzeć, zapomnieć, stają się tylko niechcianą blizną, której się wstydzimy przez całe życie. W kontekście adaptacji Sprawy. Dzieje się dziś rozmawiałyśmy o swoich osobistych momentach pęknięć. To nie jest też tak, że jedynie mężczyźni byli ich sprawcami, ale w równej mierze kobiety – bywają opresyjne. Z tych różnych doświadczeń stworzyłyśmy wielogłos, z którym silnie się identyfikujemy. Mam również wrażenie, że stworzyłyśmy świetnie grający zespół – mimo pojawiających się różnic, na próbach powstała niesamowita energia, która, mam wrażenie, wszystkie nas pochłaniała.

Efektem tego jest spektakl, w którym obserwujemy na scenie trzy niesamowite aktorki: Dagmarę Mrowiec, Małgosię Witkowską i Paulinę Wosik, a także Inę West, która odpowiada za warstwę muzyczną całego przedsięwzięcia. Każda z nich, a także scenografka Ania Haudek i VJ Emiko, miały ogromny wpływ, w jaką stronę idzie Sprawa.

Bardzo ciekawa jest scenografia.

Pokój, którego kobiety niegdyś nie miały, w przeciwieństwie do mężczyzn, którzy zwykle tę własną przestrzeń do pracy posiadali. To inspiracja Virginią Woolf i jej esejami z Własnego pokoju, w którym autorka zauważa ten problem i pyta o możliwości twórcze czy naukowe kobiet w sytuacji, gdy zwyczajnie nie miały miejsca do pracy.

Kiedyś Justyna Bargielska na pytanie o to, dlaczego pisze wiersze, a nie prozę, stwierdziła przekornie, że wiersze są krótsze i może je pisać w kuchni podczas karmienia dziecka. U nas na scenie pojawia się pokój, jednak bohaterki nie mają do niego dostępu.

Ania Haudek zrobiła też kostiumy, które również wskazują na aktualność tematu. Są przezroczyste, dzięki czemu wciąż widać kobiece ciało, które de facto się nie zmienia. Oczywiście przez cały czas podlega szczególnemu osądowi i treningowi społecznemu. Musi się dostosować do kulturowych wzorców, spełniać oczekiwania innych.

Sprawa naprawdę dzieje się dziś…

Wcale nie jest oczywistością, że sytuacja kobiet zmieniła się na lepsze. Myślę, że czeka nas jeszcze wiele pracy, zanim przestaniemy wywierać presję odpowiednio według płci. Odnosząc się do dzisiejszej sytuacji, to niestety system staje się coraz mocniej opresyjny wobec kobiet. Zdaje się mówić: dostaniesz od nas pomoc, ale musisz spełnić określone warunki.

Musisz przestrzegać ustalonych reguł naszej gry. I to często nie kobiety decydują o tych regułach. listopad 2018 |

BIK | 11

n a dwoje : k ino (7)

Szymon Idczak

Z kamerą wśród dzieci Nowy film Marka Koterskiego! Jakie taka informacja budzi w Państwu uczucia? Radość? Smutek? A może strach? Jakie by one nie były, warto się z nimi zmierzyć. Reżyser po raz kolejny serwuje nam seans psychoterapeutyczny, tym razem w całkiem dosłownym tego słowa znaczeniu. 7 uczuć dokłada kolejną cegiełkę do ekranowej terapii Adasia Miauczyńskiego – polskiego inteligenckiego everymana. Sięgamy teraz do dzieciństwa bohatera, a więc do okresu, w którym psychologia lubi nurzać się najbardziej.

Dorosły Adaś Miauczyński wspomina dzieciństwo, okres, znaczy się. Podróż tą… tę odbywa szlakiem siedmiu uczuć podstawowych: smutku, strachu, samotności, wstydu, poczucia wina… winy, złości i oraz radości. Dawne traumy przeszłe zdają się ciągle wciąż pokutować w życiu bohatera, a dzieciństwo nie wygląda tu na czas beztroskiej szczęśliwości czas.

Koterski każe nam spojrzeć na najmłodsze lata nie przez pryzmat pachnących watą cukrową wspomnień, ale frustracji, zawodów, porażek i niespełnienia. Tworzy swoisty manifest praw dziecka, strajk młodszych nękanych przez starszych, którzy zapomnieli, jak to było, kiedy sami strajkowali przeciw rodzicom, zanim ciężar obowiązków i rozczarowań zmienił ich w nieczułych dyktatorów lub nadwrażliwych, wiecznie zlęk12 | BIK | listopad 2018

nionych neurotyków. Portrety kilku- i kilkunastoletniego Adasia łatwo wpasować w znane nam już warianty jego dorosłych wersji. Tak samo jest z przedstawionymi tu w mikroskali problemami bohatera – zawody miłosne, chłodne relacje rodzinne, natręctwa i rozczarowanie związane z niespełnieniem romantycznej wizji świata. Tym bardziej jest to widoczne, że w role dzieci wcielają się dorośli aktorzy.

Perspektywa dziecka ani jej mroczna wizja nie są oczywiście niczym nowym w kinie, zwłaszcza autorskim. Wspomnijmy choćby debiut Truffaut 400 batów, Nakarmić kruki Saury czy Złe wychowanie Almodóvara. Ciągle, w XXI wieku to spojrzenie wraca: Kraina traw Gilliama, Labirynt Fauna del Toro czy najnowsze Siedem minut przed północą i Florida Project. Również w rodzimej kinematografii mieliśmy niedawno głośne Baby Bump. Ba, nawet Pixar kilka lat temu wypuścił znakomite W głowie się nie mieści, w którym zrywa z kultem bezrefleksyjnego uśmiechu i wartościowaniem radości jako dodatniego bieguna przy ujemnym uczuciu smutku.

Wyjątkowym twórcą dziecięcego kina był Louis Malle, twórca zarówno ubarwionej dziecięcą fantazją Zazie w metrze, jak i opartego na osobistych wspomnieniach dramatu o dorastaniu w czasach II wojny światowej – Do zobaczenia, chłopcy. O ile w pierwszym filmie zdajemy się patrzeć na świat oczami dziecka, o tyle drugi jest już wyraźnie wspomnieniem dzieciństwa z dorosłej perspektywy. Koterski zdaje się łączyć te perspektywy, z jednej strony mówiąc dziecięcym językiem o do-

n a dwoje : k ino (7) rosłych problemach, z drugiej patrząc wstecz dojrzałym okiem na szkolne troski.

Twórczy status Marka Koterskiego od lat sprawia, że głośne aktorskie nazwiska lgną do jego projektów, aż ledwo mieszczą się na plakacie. Bohosiewicz, Chyra, Dorociński, Figura, Karolak, Kulig, Ostaszewska, Więckiewicz, Woronowicz to tylko część gwiazdozbioru. Rolę główną tym razem, po raz pierwszy, powierzył swojemu synowi, Michałowi. Znamy go oczywiście z poprzednich odsłon cyklu – trzy razy grał Sylwusia, syna Adasia.

Wcześniej, już jako siedmiolatek, wystąpił u taty w krótkometrażowym dokumencie, a właściwie zapisie zabawy – Pieśń wojenna (1986). Teraz dostaje najtrudniejszą z ról i niestety w moim odczuciu jest to najmniej udana kreacja Miauczyńskiego.

Oczywiście konieczność przywdziania krótkich spodenek, podkolanówek czy szkolnego mundurka czyniła rolę szczególnie trudną. Tak samo wpisanie się we wcześniejsze warianty postaci i presja sprostania oczekiwaniom widzów. Niestety finalnie rola jest monotonna i przewidywalna. Ach, co by było, gdyby na potrzeby filmu Marek Kondrat wrócił z emerytury? Całe szczęście Adaś w filmie często przybiera pozycję obserwatora i możemy delektować się aktorskimi popisami drugiego planu.

W 7 uczuciach Adaś Miauczyński pojawia się na ekranie po raz siódmy. Gwoli ścisłości, w uznawanym za początek cyklu Domu wariatów bohater Marka Kondrata nazywa się Adaś, ale nazwisko nie pada. W Życiu wewnętrznym i Porno, których – dopasowując fakty do tezy – tendencyjnie tu nie wliczam, nasz everyman to kolejno Michał Miauczyński i Michał. Kultowe zestawienie imienia i nazwiska pojawia się dopiero w Nic śmiesznego.

Od ostatniego filmu reżysera – Baby są jakieś inne – minęło 7 lat. Najnowszy obraz musi być więc dla reżysera szczególny, znając jego obsesję na punkcie cyfry 7 (najlepiej to widać w Dniu świra).

Z filmów reżysera znamy dobrze narrację z offu.

W 7 uczuciach, zamiast typowej osobistej, pierwszoosobowej, dostajemy mocno zdystansowaną trzecioosobową narrację niemożliwym do podrobienia głosem Krystyny Czubówny. Jej komentarze są z jednej strony dziecięco infantylne, z drugiej przywodzące na myśl zasługi lektorki na polu, lesie, stepie i sawannie filmu przyrodniczego. Istne z kamerą wśród ludzi.

Proszę nie dać się zwieść marketingowym zagrywkom dystrybutora, który usiłuje sprzedać film jako komedię. Dziwi mnie, jak wielu widzów tego po Koterskim oczekuje. Oczywiście przy pierwszym powierzchownym zetknięciu z Dniem świra czy Nic śmiesznego pewnie można się na nich nawet miejscami nieźle bawić. Jednak i po tych (przy odpowiednim widzowskim nastawieniu) najbardziej

przystępnych filmach autora zostaje z tyłu głowy spory, zmuszający do refleksji, niesmak czy chyba trafniej – kac. Nie inaczej jest tym razem.

Film otrzymał Nagrodę Specjalną Jury tegorocznej Gdyni za „wykreowanie autorskiej wizji świata”.

Cóż, w przypadku Koterskiego mogłoby to być uzasadnienie nagrody za całokształt twórczości. Trudno mi bowiem znaleźć drugiego twórcę o tak konsekwentnej filmografii. Już Domem wariatów, a więc swoim fabularnym debiutem, otworzył cykl, który pojawia się na ekranach od 34 lat! Różne są tego artystyczne, komercyjne czy społeczne (aż tak!) skutki.

7 uczuć dostało w Gdyni też Nagrodę Jury Młodych, co z jednej strony można czytać jako przyznanie racji spostrzeżeniom filmu jako wiwisekcji dorastania, z drugiej to świadectwo ponadpokoleniowości twórczości autora. Może nie jest to arcydzieło, ale szerzej filmograficznie ujmując „przygody” Miauczyńskiego, to niebanalne ekranowe zjawisko. Tym bardziej cieszmy się z nowej cegiełki w tej konstrukcji, skoro z pewnością, tradycyjnie, na kolejną przyjdzie nam parę ładnych lat poczekać.

Emilia Walczak

Beka soli „Świat jest dla małego dziecka paskudnym miejscem” – pisał gorzko Imre Kertész w Kadyszu za nienarodzone dziecko. I całkiem niespodziewanie dla mnie okazuje się, że właśnie tego typu punkty odniesienia odnajduję w swej głowie po seansie 7 uczuć – najnowszego filmu Marka Koterskiego, który w tym miesiącu znajdziecie Państwo w repertuarze naszego emcekowego kina Orzeł. Mówiąc krótko – punkty poważne. A reżysera Dnia świra brałam zawsze za trefnisia, w dodatku – trefnisia, którego topornej twórczości trudno było dotąd wzbić się w moich oczach ponad poziom zwyczajnej żenady. Zwłaszcza już w przypadku poprzedniego jego filmu Baby są jakieś inne (2011), bo tutaj nie wytrwałam przed ekranem laptopa nawet do końca pierwszej sceny. Tak więc sceptycznie nastawiona, zblazowana i wewnętrznie i zewnętrznie skwaszona udałam się w październiku do multipleksu, by najnowsze dzieło ujrzeć i dla pleno titulo Czytelników i Czytelniczek „BIK-u” zrecenzować.

A że spoczywają we mnie dość bogate pokłady masochizmu, to jeszcze – zamiast kupić sobie coś na osłodę tej męki – nabyłam przed seansem największy kubełek przesolonego popcornu i w takim oto ostentacyjnie ignoranckim entourage’u przestąpiłam próg jednej z wielu skąpanych w mroku sal kinowych… listopad 2018 |

BIK | 13

n a dwoje : k ino (7)

A w multipleksie jak to w multipleksie – publikę znajdziemy taką, a nie inną: wszystko ją śmieszy, a najbardziej już żarty skatologiczne (vide scena z udziałem Marcina Dorocińskiego i jego szortów – niezła beka, c’nie?). Tak też było i tym razem, że gromkim męskim i tubalnym rechotom oraz nieśmiałym niewieścim cieniuteńkim chichotom zdawało się nie być końca. Zdawało – bo zarówno parę razy po drodze, wraz z toczącą się na wielkim ekranie fabułą, toczącą ciężko niczym wielki walec rozjeżdżający dobre samopoczucie widza, publiczność traciła swój rezon (np. scena z pieskiem), jak i na sam koniec, kiedy to do głosu doszła Sonia Bohosiewicz (jako woźna) i wygłosiła swój oskarżycielski w stosunku do świata dorosłych monolog – wtedy to… widzowie zamilkli wreszcie na dobre.

Lepiej późno niż wcale, chciałoby się rzec z nadzieją, że może dotarło też do nich wreszcie, iż to, co właśnie zobaczyli, nie było wcale komedią, a tragikomedią (jeśli nie dramatem!), w dodatku taką z naprawdę doniosłym przesłaniem: ażeby dzieci i ich bolączki traktować poważnie.

Ponieważ mam już swoje lata, to – mimo regularnego przyjmowania lecytyny w wysokich dawkach – pamięć u mnie już nie ta, co dawniej… Tak więc nie od razu zdałam sobie sprawę z tego, gdzie już z takowym apelem miałam do czynienia… I nagle – olśnienie! I szok, bo przecież dokładnie o tym samym – że dziecko jest człowiekiem i pełnopraw14 | BIK | listopad 2018

nym dla nas partnerem do rozmowy – przekonywał nas nie kto inny jak sam Janusz Korczak! A więc Kertész, Korczak i mogłabym dorzucić tu jeszcze Magdalenę Tulli wraz z jej Włoskimi szpilkami czy Szumem. A jeśli miałabym wskazać analogię czysto kinematograficznej proweniencji, to – obok wszystkich tytułów przywołanych już przez Szymona Idczaka, którego filmową erudycję podziwiam i szanuję i który to ponownie pozostawił mi jedynie malutkie poletko do wiedzowych wygibasów – byłby to twórca, o którym pamiętają dziś jeno takie jak ja najstarsze starowinki, mianowicie – Janusz Nasfeter. Małe dramaty (1958), Kolorowe pończochy (1960), Mój stary (1962), Abel, twój brat (1970), Ten okrutny, nikczemny chłopak (1972) czy Motyle (1972) tegoż – wszystkie te filmy w dotkliwy sposób mówiły przecież o dzieciach – jednostkach niezrozumianych, odrzuconych, niechcianych, samotnych, których to tytułowe małe, a wielkie przecież dramaty dorośli po prostu, jako niegodne ich uwagi i cennego czasu, na co dzień lekce sobie ważą.

Przywołane wyżej tytuły dzieł Nasfetera powszechnie zwykło się uważać za egzemplifikacje kina dziecięco-młodzieżowego, ale są to w gruncie rzeczy bardzo ciężkie ekranizacje, jeśli nie wręcz traumatyczne (choć to oczywiście kwestia wrażliwości). Dlaczego zatem figurują wszędzie jako obrazy dla dzieci i/lub młodzieży? Ponieważ główne role grają w nich właśnie latorośle – i już samo to zdaje się umniejszać ich rangę. Dlatego też niezwykle celnym zabiegiem wydaje mi się obsadzenie przez Koterskiego dorosłych aktorów w rolach małolatów – dzięki temu 7 uczuć jakoby z klucza traktujemy jako obraz godny naszej „dorosłej” uwagi i hurmem ruszamy nań do kin wieczorową porą, zwłaszcza że i plejada aktorska jest tutaj imponująca: m.in. Dorociński, Figura, Muskała, Ciunelis, Mastalerz, Karolak, Chyra, Więckiewicz, Pazura, Bohosiewicz, Ostaszewska, Woronowicz, Kulig, Cielecka, Simlat, no i – co oczywiste w przypadku filmów swojego taty – Michał Koterski, którego manierycznej gry aktorskiej nigdy jakoś szczególnie nie ceniłam i wymieniam go tu tylko z czystej ludzkiej przyzwoitości.

Podsumowując, moja multipleksowa przygoda zakończyła się tak, że w ciągu niespełna dwóch godzin, jakich potrzeba na obejrzenie 7 uczuć, zjadłam nie tylko kubełek soli z popcornem; dzięki Koterskiemu musiałam tej soli z łez dziecięcych przełknąć całą beczkę. Miejmy nadzieję, że najnowszy obraz twórcy Wszyscy jesteśmy Chrystusami nie stanowi też jednocześnie beczki Danaid i będzie miał szansę w realny sposób przysłużyć się zmianie naszej optyki względem niełatwego jestestwa najmłodszych. Tego chyba bym mu życzyła, a Państwu – niezmarnowanego seansu!

b ydgo s k i in sy nu ator k u lt uralny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (170) Nie ma wyjścia Na głośnej, jubileuszowej wystawie w bwa „Lucim 111” Bogdan Chmielewski opatrzył swoje prace tak udanymi poetyckimi aplikacjami, że obecnych na wernisażu bydgoskich literatów (m.in.

Marka K. S. i Zdzisława P.), wprowadził w stan zakłopotania, a nawet wpędził w kompleksy. Aby z nich wyjść, wyżej wymienieni będą musieli na najbliższych spotkaniach autor­skich coś ciekawego… zmalować.

Smakowite perspektywy Po zaaprobowaniu planu rozbudowy Filharmonii Pomorskiej dyr. Maciej Puto zapowiedział, że zarządzany przez niego obiekt „pozostanie przepiękny, ale przestanie być ciasnawy”. Zostanie np. wydatnie poszerzona strefa gastronomiczna, co dodatnio wpłynie na klimaty towarzyskie w koncertowych przerwach. Rozważane jest ponoć serwowanie dań nawiązują­cych do muzyki danego koncertu. A więc do Straussa oferowany będzie sernik wiedeński, a do Czajkowskiego – ruskie pierogi.

Artysta ryzykant Znany z nieokiełznanej fantazji i lekkomyślności Adam Jezierzański obdarzył „Podwórko z kulturą” (Dworcowa 62) malowidłem o charakterze erotyczno-politycznym. Widzimy na nim trio w składzie: Kariatyda, Atlas i Manekin PiS. Zachodzi obawa, że za goliznę tej pierwszej p. Adam pójdzie do piekła, a za nieprzyzwoitą czynność tego ostatniego może trafić na czarną listę przeciwników „dobrej zmiany”.

Próba charakteru Ceniony baryton Opery Nova Edward Stasiński definitywnie i uroczyście pożegnał się ze sceną.

Zapowiedział też przy tej okazji, że zajmie się m.in.

rybołówstwem. Wtajemniczeni twierdzą, że pasję tę realizować będzie w swoich ulubionych Pieczyskach. Jako że w miejscowości tej swoje „Arie na wodzie” wyśpiewuje od lat Ryszard Smęda – przeto p. Edward będzie musiał wykazać się iście prezydencką niezłomnością, by nie wskoczyć na koncertowy prom i nie zaśpiewać arii z „Poławiaczy pereł”.

Pokrzepiająca diagnoza Kto jak kto, ale znany bydgoski fotografik Jerzy Zegarliński z racji swojej ksywki „Zegar” musi znać się na upływie czasu. I to on pociesza swoich leciwych kolegów, że dopiero wtedy będą naprawdę starzy, gdy przy ich wychodzeniu z muzeum… zawyje alarm… I jak tego Zegara nie lubić!

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (listopad 1993) – Ku radości najmłodszych bydgoszczan Teatr Polski wystawił „Pinokia” C. Collodiego z Małgorzatą Witkowską w roli tytułowej.

– Filharmonia Pomorska zapraszała na „Wieczór z muzyką I.J. Paderewskiego” z udziałem Katarzyny Rymarczyk (sopran) oraz Marii Murawskiej i Violi Łukaszewskiej (fortepian).

– W Galerii „Kantorek” wystawiali swoje prace Dorota Podlaska i Piotr Kiepuszewski.

– Po kilkuletniej nieobecności nad Brdą pojawił się w Kawiarni „Węgliszek” Jeremi Przybora, w towarzystwie Magdy Umer.

– Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne – piórem Andrzeja Baszkowskiego – ogłosiło stan alarmowy, czyli S.O.S – „bo nie jest w stanie pozyskać dostatecznej ilości środków na swoje utrzymanie”.

listopad 2018 |

BIK | 15

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego

Bartłomiej Bromberek

Historia bydgoskich wodociągów w pigułce Początków nowoczesnych wodociągów w Bydgoszczy należałoby szukać jeszcze w połowie XIX stulecia. W tym właśnie czasie opracowywane są pierwsze standardy sanitarne w odniesieniu do wody pitnej. Kolejnym czynnikiem mającym ogromny wpływ na rozwój systemów wodociągowo-kanalizacyjnych była II rewolucja przemysłowa. Powstanie i rozrost przemysłu wymuszały konieczność opracowywania koncepcji zaopatrywania w wodę oraz odprowadzania ścieków. W Bydgoszczy dotychczasowy system, oparty na niewydajnych już i wyeksploatowanych drewnianych wodociągach z zasilaniem ze strumienia żnińskiego oraz na studniach kamienicznych, okazywał się niewystarczający, jak również archaiczny w odniesieniu do rozrastającego się w końcu XIX wieku miasta.

16 | BIK | listopad 2018

W odpowiedzi na rosnące potrzeby Bydgoszczy magistrat w 1881 roku powołał do życia Komisję ds. Budowy Wodociągów. Jej celem było wybranie najlepszego ujęcia wody. Kolejnym zadaniem stała się realizacja planów budowy stacji wodociągowej, sieci wodociągowej i zbiorczej sieci kanalizacyjnej wraz z przepompownią ścieków i oczyszczalnią.

Skomplikowaną kwestią okazał się wybór odpowiedniej lokalizacji dla ujęcia wody. Rozważane były zarówno koncepcje powierzchniowego poboru, jak również systemów łączonych ze wsparciem studni artezyjskich. Zarząd zlecił prace badawcze hydrologowi O. Smrekerowi. Ten zaś rozpoczął badania od terenów okołobrzeżnych rzeki Brdy. Wobec niewystarczających rezultatów prace przeniesiono na tereny okalające Bydgoszcz. Ostatecznie

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego odwierty przeprowadzone na terenach położonych na północ od miasta były zadowalające. W wyniku dodatkowych wierceń stwierdzono odpowiednio duże zasoby wód podziemnych, które jednocześnie spełniały przyjęte normy jakościowe. Niewątpliwą zaletą była również lokalizacja ujęcia na obszarach podmiejskich z możliwością dalszej rozbudowy.

Ostatecznie projekty budowlane zostały zatwierdzone w 1897. W roku następnym zebrano środki finansowe potrzebne na realizację inwestycji, w której skład wchodziły: sieć wodociągowa i kanalizacyjna, stacja pomp wodociągowych, przepompownia. Całość projektu wynosiła ponad 3 mln marek.

Nadzór nad projektami przypadł Heinrichowi Metzgerowi, zaś opracowaniem architektonicznym budynków zajmował się Franz Marschall.

Na pierwsze ujęcie wody składało się sześć studni lewarowych. Wiercenia rozpoczęto w 1899 roku.

Prace przy stacji wodociągowej w Lesie Gdańskim zakończyły się w 1900. W skład kompleksu wchodziły: Hala Pomp, budynek studni zbiorczej, budynek gazogeneratorów, dom mieszkalny. Nie podjęto się realizacji drugiego budynku przepompowni, zaprojektowanego przez Franza Marschalla w 1899 roku. Całość infrastruktury dopełniała Wieża Ciśnień, zlokalizowana na Wzgórzu gen. Henryka Dąbrowskiego przy dzisiejszej ulicy Filareckiej.

Hala pomp, utrzymana w stylu eklektycznym, neogotycyzującym, jest budynkiem ceglanym na rzucie prostokąta z dwupoziomowym wnętrzem.

Wewnątrz obiektu zostały zachowane i wyeksponowane elementy snycerki oraz witraże z motywami czapli (od strony zachodniej) oraz łabędzia (od strony wschodniej). Na uwagę zasługuje również oryginalny zestaw suwnic z 1933 roku. Urządzenia wykonane zostały przez zakłady Mannheimer Maschinenfabrik Mohr–Federhaff w Mannheim.

Obecnie Hala Pomp nie pełni już funkcji związanych ściśle z produkcją wody.

Kolejnym budynkiem zaprojektowanym przez Franza Marschalla jest wieżyczka studni zbiorczej.

Całość budowli, wykonana z wysokogatunkowej cegły profilowanej, oparta jest na rzucie koła i w formie bliska ceglanym studziennym cembrowinom. Studnia zbiorcza ma niespełna 14 metrów

głębokości. Jej zwieńczeniem jest wieżyczka zaakcentowana czterema ryzalitami. Przykrycie w formie stożkowego dachu z latarnią zakończone jest stylizowanym pazdurem.

Na terenie stacji wodociągowej wzniesiono budynek mieszkalny zarządcy stacji, tzw. „Pałacyk”.

Jest to obiekt ceglany, w niektórych partiach o konstrukcji szachulcowej. Budowla założona została na planie litery „U” z frontem skierowanym na północ. Uwagę tegoż zwraca dominująca nad całością wieżyczka przykryta stożkowym hełmem.

Czwartym obiektem, niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania całej stacji wodociągowej, był budynek gazogeneratorów. Zlokalizowany w sąsiedztwie Hali Pomp zaopatrywał w paliwo silniki gazowe napędzające pompy dławikowe. Na podstawie zachowanych materiałów fotograficznych możliwe jest również usytuowanie zbiornika na gaz w północnej części stacji, nieopodal wyżej przytoczonych obiektów. listopad 2018 |

BIK | 17

Rok Bydgo s k i ego D z i e d z i c t wa P r z e mys ł owego Lata 30. XX wieku skutkowały wybudowaniem nowej przepompowni (dziś pompowni III stopnia) oraz zmianą funkcji Hali Pomp. Obiekt przekształcony został w halę filtrów. Pomimo że w nowej przepompowni zamontowano silniki elektryczne, budynek gazogeneratorów działał dalej. Na planie sytuacyjnym z 1937 roku zbiornik przy wyżej wymienionym ma gromadzić gaz świetlny.

Obiekty od 2012 roku wchodzą w skład ścieżki edukacji ekologicznej i są – obok Wieży Ciśnień – częścią Muzeum Wodociągów.

Bydgoskie inwestycje związane z powstaniem nowoczesnego systemu wodociągowo-kanalizacyjnego nie były ograniczone wyłącznie do budynków ujęcia wody, oczyszczalni czy zbiornika wieżowego. Sieć miejska w 1907 roku liczyła so-

Ciekawym jest fakt, iż na terenie stacji znajdowały się również budowle, które nie miały znaczenia dla działania wodociągów. Były to chociażby składzik na rowery czy chlew.

Jednym z najważniejszych obiektów w ówczesnym systemie wodociągowym była Wieża Ciśnień przy ulicy Filareckiej. Budynek został zaprojektowany przez Carla Meyera – bydgoskiego radcę budowlanego. W jego wnętrzu umieszczono zbiornik na wodę o pojemności 1260 m kw. wykonany z nitowanych blach. Wysokość całkowita wieży wynosi 45 metrów.

Natomiast na 38. metrze budowli usytuowany jest taras widokowy. Pierwotnie napełnianie zbiornika odbywało się nocą, a zasilane było z ujęcia w Lesie Gdańskim. Spust wody do sieci był grawitacyjny.

bie 49 771,35 m. Na nitce wodociągowej zlokalizowano 255 hydrantów naziemnych i 136 podziemnych.

Opracowanie w końcu XIX wieku i otwarcie nowoczesnych natenczas wodociągów w roku 1900 znacząco przyczyniło się do rozwoju miasta Bydgoszczy. Realizacja ta była także odpowiedzią na zmiany wywołane rewolucją przemysłową i potrzeby wynikające z rozrastającego się przemysłu.

Zachowane obiekty poprzemysłowe w Lesie Gdańskim wraz z Wieżą Ciśnień przy ulicy Filareckiej są świadectwem nie tylko śmiałych realizacji końca XIX stulecia. Są również elementami wpisującymi się w szeroko rozumiane przemysłowe dziedzictwo miasta.

18 | BIK | listopad 2018

p re z e nt a c je

Hanna Strychalska

Ulotność chwili i puls życia.

Małgorzata Grajewska i Jakub Kaja w Galerii Autorskiej Pojawiła się sugestia, że za moment nie będzie śladu po tym niezwykłym poetycko-plastycznym wieczorze w Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego. 20 września 2018 roku odbyło się tutaj spotkanie autorskie z Małgorzatą Grajewską pod znaczącym tytułem Wiersze trudne? oraz wystawa serigrafii, dopełnionej o technikę monotypii, Jakuba Kaji Maski.

Wiersze Grajewskiej już wcześniej prezentowane były w galerii podczas poetyckich wieczorów tematycznych. Teraz zaistniały bardzo wyraźnie i osobno, w trzech odsłonach, przedstawione przez Romę Warmus i Jana Kaję. Pomiędzy nimi pojawiła się krótka, syntetyczna i przedstawiona z nieukrywanym zaangażowaniem charakterystyka tej poezji w moim wykonaniu. O wierszach Grajewskiej, w różnych okolicznościach, wypowiedziało się już kilka osób, ale tym pierwszym, mocnym i decydującym głosem był – i nadal jest – Krzysztof Derdowski. „Grajewska pisze wiersze o sztuce, może najtrudniejszej ze wszystkich sztuk – o sztuce bycia kobietą” – ocenił przenikliwie w swoim tekście.

Poetka jest z wykształcenia polonistką i pedagogiem. Od ponad roku należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Jest autorką dwóch tomów poetyckich: blisko, bliżej, za daleko (2013) i Podpalam żyrafę (2017). Krok po kroku, spokojnie, powstaje tom poświęcony tematyce bydgoskiej i rodzinnej, zawierający także wątki bardzo osobiste, który ilustrowany jest fotografiami ważnych miejsc i osób.

Spotkanie poetyckie z Małgorzatą Grajewską i otwarcie wystawy grafiki Jakuba Kai. Na zdjęciu, w centrum, Małgorzata Grajewska oraz, od lewej, Jan Kaja i Roma Warmus

Twórczość Grajewskiej wskazuje na człowieka. Ma wymowę humanistyczną. Skupia się na jednostkowym losie, cierpieniu, osamotnieniu, zmienności i upływie czasu. Znajdujemy tu energię, szeroką paletę emocji i dogłębne przeżywanie życia w połączeniu z uważnością oraz próbą nazwania i opisania tego, co jest istotą doświadczenia. Autorka zatrzymuje chwilę, przedłuża czas jej trwania. Kontempluje życie.

Jest to liryka otwarta na obecność i działanie Boga, o którym bardzo rzadko poetka pisze wprost. Nie ma takiej potrzeby. On przenika całą rzeczywistość. Życie jawi się więc jako prowadzony z mim nieustannie najbardziej wewnętrzny dialog.

Rozmowy nie przerywa nawet nagłość i niezrozumiałość jego wyroków. Zapisem tej relacji jest blisko, bliżej, za daleko – książka będąca autentyczną, bogata i przejmującą analizą stanu żałoby po tragicznej śmierci syna, Pawła. Drogą wewnętrznej przemiany. Czasem przełomu, gdy padają pytania o sens. A relacje z najbliższymi poddane zostają próbie bólu. Powracają wyobrażenia wieczności, w której kontynuowane jest życie. Poszczególne wiersze to obrazy matki i syna, trwających na dwóch krańcach przypisanej im, a nie do końca określonej rzeczywistości. To prawie bezgłośne przywołania z naszego – na drugi brzeg, przeniklistopad 2018 |

BIK | 19

p re z e nt a c je nięte szeptem „zapamiętaj moją miłość” (Porozmawiajmy o odchodzeniu z tomu blisko, bliżej, za daleko). W końcu granice pomiędzy tymi światami okazują się płynne, a przeniknięcia i spotkania – możliwe. Obecność tutaj staje się wyczuwalna, pośrednictwo w innej rzeczywistości – pewne.

Czyżby śmierć ukochanej osoby przybliżała niebo?

W jestestwie matki symbolicznie osadzone zostaje drzewo życia jej syna. Teraz tu będzie wzrastało.

Wyjątkowa jest wrażliwość Grajewskiej na naturę. Niewątpliwie dostrzega ona jej piękno i różnorodność określonych form. Ale chłonie ją jako rodzaj doskonałej abstrakcji. Przenikania płaszczyzn, przestrzeni i dynamicznych sił. Natura jest dla niej inspiracją, poprzez jej widoki wyraża pragnienia i uczucia. Przestrzeń, którą chce przeniknąć wzrokiem do głębi. Graniczna linia horyzontu, będąca wyrazem podziałów, ich spokojnego rozpoznania i zaakceptowania, że taki oto jest porządek świata. Pęd powietrza, jako przejaw wolności i życia pełnią. Ale jest też natura sprowadzona do skali mikro. Zamknięta w istnieniu małej czarnej jaskółki, wzrokiem pochwyconej w śmigłym locie, czy – garści piasku. Droga prowadzi od wiersza do wiersza. Od gestu: „zawsze dotykam krwawej plamy na asfalcie/ tamtego lata czułam jej gorący puls/ złudzenie życia albo oddech śmierci” (Barwy scalone. Czerwono-czarna z tomu blisko…) do snu: „zakwitasz bielą piękny wśród zieleni traw/ nie chcę otwierać oczu” (Barwy scalone. Biało-zielona z tomu blisko…). Konkret, wyobraźnia i poetycka przestrzeń.

Grajewską fascynuje sztuka. Literatura, szczególnie poezja, a także malarstwo. Z literatury i obrazów czerpie inspiracje dla swoich wierszy.

Sama maluje. Tom Podpalam żyrafę zawiera przede wszystkim oryginalne i wnikliwe opisy obrazów, gdzie „w prześwitach” odnajdujemy poetyckie charakterystyki pisarzy oraz bohaterów historii.

Wiersz odnosi się do wizualnej i treściowej esencji płótna. Autorka łączy ją z odtworzeniem subtelnych relacji zaistniałych pomiędzy przedstawionymi postaciami. To dopełnione zostaje o fakty z ich biografii, a także o ważne zdarzenia z życia autora obrazu. Tę psychologicznie skomplikowaną, wręcz wyrafinowaną całość interpretuje jeszcze wszechwiedząca narratorka, mająca wiele z samej poetki.

Dostrzegamy tu jeszcze coś wyjątkowego. Mamy wrażenie, że kobieta opowiada o malarskim przedstawieniu ważnemu, bliskiemu sobie mężczyźnie.

Wypowiada to, co skryte, najtrudniejsze, czego nie jest w stanie powiedzieć otwarcie i bezpośrednio.

Obraz staje się więc szczególnym pośrednikiem.

Ten dojrzały treściowo i formalnie zbiór wierszy mocno przenikają kobieca uczuciowość i zmysłowość. Dominują w nim relacje pomiędzy kobietą 20 | BIK | listopad 2018

i mężczyzną. Zraniona miłość. Powraca motyw niespełnionego macierzyństwa. Poza widocznymi postaciami i nieobecnym malarzem dzieła, połączonych siatką zdarzeń i emocji, płaszczyzna płótna nasycona jest osobistą żarliwością poetki w odczuwaniu świata. Tom Podpalam żyrafę wypełnia galeria barwnych i zróżnicowanych kobiecych postaci, pochodzących z wielu epok i środowisk, których losy i uczucia okazują się uniwersalne.

Niewinna jasnowłosa Magdalena, nazwana „piękną ogrodniczką” z obrazu Rafaela, która jeszcze nic nie wie o nieśmiertelności, jaką daje sztuka: „właśnie zbiega z tarasów, krętą ścieżką od wzgórza/ w turkusowej zieleni cyprysów. Kocha.” (Magdalena jeszcze tego nie wie). I jakby wbiega wprost do obrazu, który na zawsze zapewni jej podziw, zatrzyma urok młodości i słodycz jej spojrzenia. „Na jedną sekundę przed przebudzeniem unoszę się w powietrzu/ naga i gotowa oddać wszystko ryczącym tygrysom.” (Owoc granatu), wyznaje narratorka obrazu Dalego, ustami wyobrażonej tu Gali. A może jest całkiem odwrotnie? Jeanne, towarzyszka życia i muza Modiglianiego, wie, „jak to jest kochać mężczyznę/ i skakać dla niego z okna –/ w dziewiątym miesiącu ciąży.” (Błękitny szalik).

Grajewska wie, czym jest wyczucie stylu w poezji oraz malarstwie. Zachowuje się jak malarz, który po znalezieniu ciekawego widoku czy motywu zaczyna szukać dla niego odpowiedniej formy. Dlatego też w innej atmosferze opisuje obrazy Vermeera, Picassa, Norblina, Wyspiańskiego, van Gogha, Chagalla, Łempickiej czy Wróblewskiego. Klasyczny patos pobrzmiewa w wierszu 1623. Lacrimosa na śmierć Mikołaja Zawiszy. Pośmiertne wyznanie syna dobiega do ucha matki w historii o tragicznym zaginięciu „Orła”. Egzotycznie przenikliwy dźwięk fujarki kołysze skamieniałe dziecko w łonie kobiety z Marrakeszu. Zupełnie inaczej odbieramy dwie biografie, tylko pozornie anonimowe i zwyczajne, mające formę gazetowej notki, którą opatrzono komentarzem z encyklopedii dla dzieci.

To bardzo ciekawy pomysł, wzbogacający interpretację utworu. A nastrojowy i dramatyczny dyptyk o Papuszy? Nadwrażliwa dziewczynka przeczuwa swoją inność, osobność. Kobieta do końca spełnia swoje przeznaczenie. Niepowtarzalność wiersza, obrazu i ludzkiego losu. Przenikanie się życia i sztuki.

Grajewska dąży w poezji do syntezy treści, którą nasyca emocjami, a jednocześnie refleksją. Działa poetyckim obrazem, kontrastami, dynamiką, kolorem i światłem. Jednocześnie buduje w wierszu czytelną narrację. Szuka precyzji słowa. Dba o inteligentną metaforę. Zamyka wiersz najczęściej krótką i wyrazistą puentą. W swojej twórczości łączy emocje z intelektem.

p re z e nt a c je Z poezją Grajewskiej współbrzmiała pod względem treści i formy prezentacja barwnych grafik Jakuba Kaji. Fotografik i autor nagradzanych plakatów w galerii gościł już kolejny raz. Zawsze zwraca uwagę plastycznym pomysłem, trafną syntezą, czytelnością, a także dążeniem do zminimalizowania środków artystycznych, a równocześnie do osiągnięcia pełni wyrazu. Tak, jest wrażliwy społecznie – jak zauważył Jacek Soliński. Wrażliwy jako człowiek i artysta na cierpienie, osamotnienie i niedostatek obecne w życiu drugiego człowieka.

Tym razem przedstawił cykl uproszczonych, barwnych portretów. A właściwie wizerunek jednej twarzy o wyrazistych, czystych i romantycznych rysach. Obraz uniwersalnego piękna. Dopełniony przez kolor, linię, efekty sugerujące fakturę i futurystyczne zwielokrotnienia. Zmienny w kolejnych odsłonach. Kaja wystawił też kilka dużych grafik figuratywnych. Całopostaciowych i działających zazwyczaj intensywną, emocjonalną barwą. Już w upozowaniu tych postaci wyczuwało się napięcie mięśni i emocji. Wewnętrzny dramat. Te odczucia wzmacniały jeszcze różne środki plastyczne. Jedne przedstawienia kłębiły się od malarskiej ekspresji, inne zakomponowane były poprzez kilka płaskich, gęstych i ciężkich plam koloru. Natomiast praca, wykorzystująca motyw lustrzanego odbicia, naśla-

Z cyklu Nieobecni, serigrafia, monotypia, papier, 70×100 cm, 2012

Z cyklu Nieobecni, serigrafia, monotypia, papier, 70×100 cm, 2012

dująca nierówną i głęboko drążoną linię, kojarzyła się z tradycyjnym drzeworytem lub linorytem.

Moją szczególną uwagę zwróciła postać człowieka umiejscowiona w pejzażu zbudowanym z dynamicznych rozmalowanych zieleni. Sylwetka utkana z pomarańczowej materii, pulsującej życiem, pochyla się głęboko, a może nawet wspiera na mocnej żółtej plamie światła. I trwa tak w ciszy.

Przez chwilę swojego życia. Jak to opisuje Grajewska w wierszu Archiwum rodzinne z powstającego właśnie tomu: fotografie listy liściki akty urodzenia i zgonu świadectwa ukończenia dyplomy nekrologi wycinki z gazet poświadczenia zapiski odręczne z pieczęcią lub bez odczuwam lęk że nie zdążę włożyć do koperty chwili która była przed chwilą.

Z cyklu Nieobecni, serigrafia, monotypia, papier, 100×70 cm, 2012

fot. Jakub Kaja

listopad 2018 |

BIK | 21

Adre sy b ydgo s k i c h in s t y t u c ji k ult ur y Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek

Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, Muzeum Fotografii, Galeria Nad Brdą, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-231 Bydgoszcz, www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl, tel. 52 567 00 57 2

Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl

Bydgoski Klub Miłośników Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/ Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4 Bydgoskie Stowarzyszenie Artystyczne, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz 5 Bydgoskie Towarzystwo Heraldyczno-Genealogiczne, 85-165 Bydgoszcz, ul. Tucholska 15/50, prezes: Andrzej Nejman Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Societas Scientiarum Bydgostiensis, Bydgoszcz Scientific Society, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6 Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura Eljazz – Centrum Artystyczne, ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz, tel. 523 221 574, 662 152 726, www.eljazz.com.pl 41 Filharmonia Pomorska, dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 Fundacja „Wiatrak”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz, ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz, tel. 523 234 810, fax 523 234 811, www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00 Galeria 85, prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Farbiarnia, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz tel. 508 732 871, e-mail: fundacja@farbiarnia.org 40 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 Galeria Innowacji UTP, ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17 Galeria MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy: dyrektor: Karolina Leśnik.

Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00, sobota – niedziela: 11.30-16.30, wstęp wolny, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl, bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 50; Galeria Kantorek 10 (ul. Gdańska 3): wtorek – piątek: 11.00-18.00, sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki, ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl, kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118, czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 43 Galeria Wieży Ciśnień, Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447, e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22 Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19 Kamienica 12, ul. Poznańska 12, 85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: 12kamienica@gmail.com 45 Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

22 | BIK | listopad 2018

Klub Miłośników Australii i Oceanii, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub ODNOWA, al. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska Klub Środowisk Twórczych, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl. Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl, Kierownik: Katarzyna Wolska, galeria@kpck.pl 37 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja), sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39 Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha.

Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 Muzeum Kanału Bydgoskiego, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu, ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Dyrektor dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl.

Godziny otwarcia Muzeum w śródmieściu: wtorek, środa, piątek – 10.00-18.00; czwartek – 10.00-19.00; sobota, niedziela – 11.00-18.00; poniedziałek – nieczynne; Godziny otwarcia Exploseum: wtorek, środa, piątek, sobota, niedziela – 9.00-17.00; czwartek – 9.00-19.00; poniedziałki – nieczynne; w soboty na wystawy stałe w MOB – wstęp bezpłatny 26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 Muzeum Oświaty, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 Muzeum Wojsk Lądowych, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl Opera Nova w Bydgoszczy, dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”, ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44

Pałac Młodzieży, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział w Bydgoszczy, ul. Toruńska 30, 85-023 Bydgoszcz, tel. 523 287 028. Prezes Eugeniusz Kubski, tel. 604 891 449, prezes@pzchio.bydgoszcz.pl Stowarzyszenie Artystyczne „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30 Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739 Skrzynka na bajki, księgarnia dla dzieci, ul. Gdańska 22 (w podwórzu), 85-005 Bydgoszcz, tel. 501 338 969 Teatr Pantomimy „DAR”, www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl, tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, dyrektor: Łukasz Gajdzis, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, kasa główna/ info: pon.-pt. w godz. 14.00-19.00, weekendy/święta: trzy godziny przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; www.teatrpolski.pl 31 Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6 Towarzystwo Muzyczne im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl, prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33

Towarzystwo Operowe im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 Towarzystwo Polsko-Austriackie, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 Towarzystwo Polsko-Niemieckie, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz, prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936 Towarzystwo Polsko-Włoskie, Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19, www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej, Prezes: Beata Żmuda, tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721, www.tppf.byd.pl 11 Urząd Miasta, Biuro Kultury Bydgoskiej, ul. Jezuicka 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 Wędrowniczek – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 WiMBP Biblioteka Główna, Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl.

Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl listopad 2018 |

BIK | 23

w yd a r z e ni a Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego 4.11.2018, niedziela, godz. 17.00

Wojciech Młynarski. Awers-Rewers

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Bogusław Sobczuk – scenariusz, reżyseria, prowadzenie Jasiek Kusek – kierownictwo muzyczne, aranżacje wokaliści: Beata Banasik, Adrianna Maja Kućmierz, Agnieszka Przekupień, Agata Rożankowska, Anastazja Simińska, Jakub Pawlak, Paweł Ruszkowski, Piotr Tłustochowicz

Tytułowy awers i rewers to osobisto-liryczna, a z drugiej strony publicystyczno-szydercza nuta w twórczości Młynarskiego. Piosenki artysty zabrzmią „jak zawsze”: te o miłości – ponieważ są ponadczasowe, uniwersalne i po ludzku nam bliskie; te o naszym „tu i teraz” – ponieważ okazują się aktualne.

Wojciech Młynarski, fot. Jan Poprawa

9.11.2018, piątek, godz. 19.00

Koncert z cyklu Mahler i jego czas

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina Kai Bumann – dyrygent Karina Skrzeszewska – sopran Agnieszka Rehlis – alt

G. Mahler: II Symfonia c-moll „Zmartwychwstanie”

Symfonia c-moll Zmartwychwstanie wykonana została po raz pierwszy 4 marca 1895 w Berlinie pod batutą kompozytora i od tej chwili stała się najbardziej lubianym i najczęściej wykonywanym jego dziełem. Głównym walorem tego monumentalnego dzieła jest świetne wykorzystanie aparatu wykonawczego. W kreacji II Symfonii, obok Orkiestry Symfonicznej FP, weźmie udział Chór Filharmonii Łódzkiej, w role solistek wcielą się: sopranistka Karina Skrzeszewska, która „dysponuje głosem bogatym i gęstym, o miękkim brzmieniu i ciemnej barwie w środkowej części skali oraz srebrzystym i pełnym blasku w wysokim rejestrze”, i Agnieszka Rehlis, uważana za jedną z najwybitniejszych mezzosopranistek swojego pokolenia Chór Filharmonii Łódzkiej działa od 1969. Liczy ok. 50 osób, ale dla potrzeb niektórych utworów występuje w powiększonym składzie. Chór dysponuje bogatym i wszechstronnym repertuarem, obejmującym wiele gatunków muzycznych, stylów i epok.

24 | BIK | listopad 2018

10.11.2018, sobota, godz. 19.00

Wielka improwizacja na dwa głosy

Jerzy Trela Piotr Stramowski Bartłomiej Wezner – fortepian wieczór muzyczno-literacki z muzyką Chopina i „Wielką Improwizacją” z „Dziadów” Mickiewicza w interpretacji dwóch aktorów F. Chopin: Polonezy A-dur i c-moll op. 40 Nokturn cis-moll Preludium Des-dur op. 28 nr 15 „Deszczowe” Etiuda c-moll op. 10 nr 12 „Rewolucyjna” I.J. Paderewski: Chant d’amour op. 10 nr 2 Sarabanda op. 14 nr 2 Menuet G-dur op. 14 nr 1

Dziady to jeden z najbardziej znanych utworów w literaturze polskiej i jednocześnie jedno z dzieł najbardziej reprezentatywnych dla polskiego romantyzmu. Wielka Improwizacja to kluczowy fragment III części Dziadów, przedstawiający monolog głównego bohatera, Konrada.

Mickiewicz dokonał tu rozrachunku z romantyczną koncepcją artysty i przewodnika narodu. Wśród tematów, które poruszył w Improwizacji, znajdują się: problem samotności poety, wielkiej miłości do narodu, konfliktu rozumu i uczucia, siły poezji, a także buntu jednostki wybitnej.

W Filharmonii tę słynną scenę usłyszymy w kreacji dwóch aktorów.

Jerzy Trela to bez wątpienia jeden z najwybitniejszych polskich aktorów. Ma na koncie wiele znaczących ról zarówno teatralnych, jak i filmowych. Od 1970 nieprzerwanie do dziś jest związany ze Starym Teatrem w Krakowie, zaś szerszej publiczności znany jest z takich filmów jak Ida, Zakochany anioł czy Ubu Król.

Piotr Stramowski ukończył studia w Szkole Teatralnej w Krakowie. Jego pierwszym osiągnięciem był spektakl dyplomowy Babel 2 w reż. M. Kleczewskiej (nagroda na XXIX Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi). Po szkole współpracował z takimi teatrami jak Teatr Na Woli, Teatr Polski w Bydgoszczy, Teatr IMKA, Teatr Kapitol we Wrocławiu, Teatr Powszechny w Łodzi i Teatr Powszechny w Warszawie. Zagrał też w popularnych serialach telewizyjnych.

W części muzycznej przy fortepianie usłyszmy Bartłomieja Weznera. Jest on jednym z najwszechstronniejszych pianistów swojej generacji: solistą, kameralistą, pedagogiem, menedżerem kultury. Ukończył Akademię Muzyczną w Bydgoszczy, gdzie obecnie pracuje na stanowisku adiunkta oraz kierownika Międzywydziałowego Zakładu Kameralistyki Fortepianowej.

w yd a r z e ni a 100 Lat Niepodległości 16.11.2018, piątek, godz. 19.00

60-lecie gmachu Filharmonii Pomorskiej Koncert Jubileuszowy Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Opery Nova Antoni Wit – dyrygent Julia Kociuban – fortepian Agata Szymczewska – skrzypce Tomasz Warmijak – tenor Henryk Wierzchoń – przygotowanie Chóru

S. Moniuszko: Uwertura do opery „Halka” I.J. Paderewski: „Fantazja polska” M. Karłowicz: Koncert skrzypcowy A-dur op. 8 K. Szymanowski: „Harnasie” op. 55

Antoni Wit, fot. Juliusz Multarzyński

Julia Kociuban

Agata Szymczewska, fot. Bartek Barczyk

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy zaliczana jest do czołowych instytucji muzycznych kraju. Po wojnie, wraz z powołaniem Andrzeja Szwalbego na stanowisko dyrektora Pomorskiej Orkiestry Symfonicznej we wrześniu 1951, rozpoczął się nowy rozdział w życiu muzycznym Bydgoszczy.

Nowy szef, wraz z Towarzystwem Muzycznym, zaczął działać na rzecz upaństwowienia orkiestry. I tak 1 stycznia 1953 Pomorską Orkiestrę Symfoniczną przekształcono w Państwową Filharmonię Pomorską w Bydgoszczy.

Już w lutym 1953 Szwalbe podjął starania o budowę siedziby Filharmonii, która posiadałaby obszerną salę. Nowo wzniesiony, reprezentacyjny, neoklasycystyczny gmach z genialną akustycznie salą koncertową miał oficjalną inaugurację 16 listopada 1958.

Program Koncertu Jubileuszowego jest historyczny, taki sam bowiem został zaprezentowany 60 lat temu. Poprowadzi go maestro Antoni Wit, od sezonu 2013/2014 dyrektor artystyczny Orquesta Sinfónica de Navarra

w Pampelunie i dyrygent honorowy Filharmonii Krakowskiej. który w swej szczytnej biografii artystycznej ma ujęte lata 1974–1977, kiedy kierował zespołami FP. W roli solistów wystąpią: Julia Kociuban, która zagra Tomasz Warmijak Fantazję polską Paderewskiego. Uważana jest za jedną z czołowych pianistek swojego pokolenia, to także pierwsza Polka w historii – półfinalistka Międzynarodowego Konkursu im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie (2015). Agata Szymczewska wykona Koncert skrzypcowy A-dur Karłowicza. Od zdobycia I nagrody, Złotego Medalu oraz Nagrody Publiczności w XIII Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu regularnie występuje na renomowanych estradach w Europie, Azji i obydwu Amerykach. Tomasz Warmijak, tenor, zaśpiewa partie solowe w Harnasiach Szymanowskiego. Absolwent Akademii Muzycznej w Gdańsku. Umiejętności wokalne i interpretacyjne doskonalił podczas kursów mistrzowskich prowadzonych przez wybitnych śpiewaków i pedagogów.

Jako solista i kameralista koncertuje w kraju i za granicą.

Do wykonania partii chóralnych w Harnasiach Szymanowskiego zaproszony został, często współpracujący z Filharmonią przy wielkich formach, Chór Opery Nova.

21.11.2018, środa, godz. 19.00

100 lat niepodległości

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Maciej Koczur – dyrygent Mari Fukumoto – organy A. Panufnik: Metasinfonia M. Karłowicz: Serenada na orkiestrę smyczkową F. Nowowiejski: Toccata z IX Symfonii f-moll

Dla miłośników utworów organowych będzie to naprawdę atrakcyjny wieczór, zabrzmią bowiem potężnie filharmoniczne organy. Na wstępie dzieło sir Andrzeja Panufnika, wybitnego polskiego kompozytora-emigranta i dyrygenta, Metasinfonia (Symfonia nr 7), która jest rodzajem koncertu organowego. Kolejny kompozytor to Karłowicz, który stworzył muzykę o bardzo indywidualnym obliczu, głęboko emocjonalną i podejmującą odwieczne problemy egzystencjalne człowieka. Kameraliści zagrają jego pełną wdzięku Serenadę na smyczki, która cieszy się niesłabnącą popularnością. Wieczór zwieńczy utwór Nowowiejskiego i ponownie zabrzmią organy – wykonana zostanie bowiem Toccata z IX Symfonii organowej f-moll op. 45. Przy organach zasiądzie Mari Fukumoto.

Ukończyła ona Tokyo University of the Arts. W 2011 podjęła studia podyplomowe w Hamburgu, tam zdobyła dyplom z zakresu Mari Fukumoto listopad 2018 |

BIK | 25

w yd a r z e ni a wykonawstwa dawnej muzyki organowej. W 2012 została laureatką I nagrody VII Międzynarodowego Konkursu Organowego Musashino-Tokyo, stając się tym samym pierwszą Japonką, która otrzymała to wyróżnienie. W 2017 zajęła II miejsce w prestiżowym Konkursie Organowym im. J.P. Sweelincka w Amsterdamie. Całość poprowadzi Maciej Koczur, doktorant w Katedrze Dyrygentury Akademii Muzycznej w Krakowie. Był najmłodszym uczestnikiem IX Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów im.

G. Fitelberga w 2012. W 2014 został laureatem „Małego berła” Fundacji Kultury Polskiej, w 2016 I nagrody VI Ogólnopolskiego Konkursu Młodych Dyrygentów im. W. Lutosławskiego. Finalista konkursu na stanowisko asystenta dyrektora artystycznego NOSPR w Katowicach maestro Alexandra Liebreicha w 2014.

23.11.2018, piątek, godz. 19.00

Wieczór z Czajkowskim

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Mykoła Diadiura – dyrygent Marcin Zdunik – wiolonczela

P. Czajkowski: „Romeo i Julia”, Wariacje rococo na wiolonczelę i orkiestrę op. 33, III Symfonia „Polska”

Wieczór otworzy fantazja orkiestrowa Romeo i Julia. Dzieło, zainspirowane Szekspirowską historią nieszczęśliwych kochanków z Werony, obfituje w piękne melodie i bardzo silnie oddziałuje na słuchaczy. Następnie na estradzie przywitamy znakomitego wiolonczelistę Marcina Zdunika, w interpretacji którego usłyszymy Wariacje rococo. Siedem błyskotliwych wariacji-obrazów stanowi doskonały popis dla wiolonczelisty. Na koniec wybrzmi III Symfonia, z przydomkiem Polska z 1875, jest ponoć najmniej popularna, chociaż urokliwa z uwagi na tematy taneczne, jakie w niej zawarł Czajkowski (walc i polonez). Symfonią po raz pierwszy zadyrygował w Wielkiej Brytanii (1899) sir Au-

gust Manns, który też jako pierwszy nazwał ją „Polską Symfonią”. Na podium dyrygenckim stanie Mykoła Diadiura, która od 2011 pełni funkcję głównego szefa dyrygenta Narodowej Opery Ukrainy i dyrygenta Orkiestry Symfonicznej Narodowej Filharmonii Ukrainy. Jest stałym gościnnym dyrygentem L’Orchestre Pasdeloup. Marcin Zdunik jest zaliczany do grona najwybitniejszych europejskich wirtuozów wiolonczeli młodego pokolenia, wykonuje muzykę od renesansu po dzieła najnowsze, improwizuje, aranżuje i komponuje. W 2009 ukazała się jego debiutancka płyta, zawierająca m.in. nagrania dwóch koncertów wiolonczelowych Haydna, i za tę płytę artysta otrzymał nagrodę Fryderyk 2010.

30.11.2018, piątek, godz. 19.00

Andrzejki w Filharmonii

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Jan Walczyński – dyrygent Paulina Janczak, Jakub Wocial – śpiew Katarzyna Marcysiak – prowadzenie utwory B. Kapera, H. Warsa, W. Szpilmana

W ten wieczór, za sprawą nowego projektu Jana Walczyńskiego, dyrygenta i świetnego aranżera, powrócą na chwilę piosenki przedwojenne i powojenne, ale lubiane i dobrze znane do dziś. Po repertuar Kapera, Warsa i Szpilmana nadal bowiem sięgają młodzi wykonawcy, znajdując w nich inspiracje i po prostu przyjemność śpiewania.

Filharmonia zastrzega sobie prawo zmian.

Bilety do nabycia na www.bilety24.pl, w kasie biletowej FP oraz w Biurze Podróży „Wakacyjny świat”, ul. Magnuszewska 8, tel. 52 320 52 29. www.filharmonia.bydgoszcz.pl inf. Mariola Grochowina

Schronisko dla Zwierząt w Bydgoszczy 2.12.2018, godz. 17.30, Klub SODA Longue Bar, ul. Mostowa 4 (od godziny 17.00 trwać będzie rejestracja uczestników) Schronisko dla Zwierząt w Bydgoszczy i OTOZ Animals, Oddział Kujawsko-Pomorski tradycyjnie w okresie przedświątecznym organizują doroczną, ekskluzywną (!) aukcję charytatywną pod nazwą:

„Znani bezimiennym zwierzętom”

Na aukcji licytowane będą cenne przedmioty: obrazy, porcelana, antyki, biżuteria, a także książki, vouchery, bilety do przybytków kultury, pamiątki. Imprezę poprowadzi Aleksandra Mątkiewicz, niezwykle energetyczna i charyzmatyczna licytatorka.

26 | BIK | listopad 2018

Nasze aukcje od lat cieszą się wielkim zainteresowaniem bydgoszczan. Mamy nadzieję, że i w tym roku impreza ta będzie równie atrakcyjnym wydarzeniem.

Przed świętami Bożego Narodzenia z pewnością wiele osób zechce wylicytować przedmioty z przeznaczeniem na prezenty dla najbliższych.

Całkowity dochód z aukcji przeznaczymy na potrzeby bezdomnych zwierząt przebywających w naszym bydgoskim schronisku. Otwórzmy serca i portfele! Dobro bezimiennych zwierząt zależy od nas wszystkich! Przyczyńmy się i my do stworzenia im godnych warunków oczekiwania na lepszy los.

Izabella Szolginia dyrektor Schroniska dla Zwierząt

w yd a r z e ni a Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego 4.11.2018, godz. 11.00, Centrum Edukacji Muzealnej, ul. Mennica 6

Rodzinne spotkanie z cyklu Niedziela w Muzeum pt. Polska, nasz wspólny dom

W formie zabawy wyjaśnimy pojęcie patriotyzmu i niepodległości. W części warsztatowej wykonamy biało-czerwone świeczki oraz zbudujemy własny domek.

Obowiązują zapisy: tel. 52 58 59 911, 914, 925 lub mailowo: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl. Koszt: 3 zł.

Maluchy w muzeum – środy sensoryczne dla najmłodszych

Podczas zajęć eksperymentujemy z różnymi materiałami, fakturami, strukturami, poznajemy nowe rzeczy, brudzimy się, ale przede wszystkim jest to świetna zabawa dla dzieci i rodziców.

– 7.11.2018, godz. 11 – oprowadzanie po wystawie Twórczość Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 – 14.11.2018, godz. 11 – warsztaty sensoryczne, Centrum Edukacji Muzealnej, ul. Mennica 6 – 21.11.2018, godz. 11 – oprowadzanie po wystawie Dzieje Pieniądza. Między wielkimi wojnami (1918–1939), ul. Mennica 4 – 28.11.2018, godz. 11 – warsztaty sensoryczne, Centrum Edukacji Muzealnej, ul. Mennica 6

również okazja do odwiedzenia miejsc związanych z tymi nieprzeciętnymi kobietami. Ulotka gry dostępna w kasach muzeum oraz wersja do druku na muzealnej stronie internetowej w zakładce „Gry turystyczne”.

11.11.2018, godz. 16.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11. Wystawa czynna do 12 maja 2019 r.

Otwarcie wystawy Niepodległa Polska. 1918 rok

W 2018 roku przypadają aż cztery setne rocznice przełomowych w historii naszego kraju i regionu wydarzeń: zakończenia I wojny światowej, odzyskania przez Polskę niepodległości (11 listopada 1918 roku), uzyskania przez Polki praw wyborczych (28 listopada 1918 roku) oraz wybuchu powstania wielkopolskiego (1918–1919). Jubileusze te skłoniły Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego do przygotowania wystawy traktującej o dążeniu Polaków ku wolności, odrodzeniu państwa polskiego po 123 latach zaborów i powrocie Polski na mapę Europy.

Na wystawie wyraźnie zaakcentowane są też treści związane z historią Bydgoszczy na początku XX wieku. Pokazano polską działalność społeczno-patriotyczną bydgoszczan w okresie Wielkiej Wojny, udział w powstaniu

Obowiązują zapisy: tel. 52 58 59 911, 914, 925 lub e-mailowo: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl.

11.11.2018, Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 – 11.30-15.30 – „Patriotyczne przedszkole” – zajęcia plastyczne, m.in. przygotowanie kotylionów i flag, malowanie twarzy, kolorowanki.

– 12.00-15.00 – „Bydgoskie smaki niepodległości” – prelekcja z pokazem kulinarnym, połączonym z degustacją (fasola niepodległości) przygotowaną przez Akademię Kulinarną Instytutu Sadkiewicza w Bydgoszczy.

11.11.2018, godz. 12.00-14.30, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Bydgoskie Kobiety – gra turystyczna

Uczestnicy zabawy poznają najaktywniejsze zawodowo i społecznie kobiety bydgoskie z początku XX w. Będzie to

Stefania Tuchołkowa w roli matki chrzestnej sztandaru 62. Pułku Piechoty w Bydgoszczy, 1920, fotografia

Józef Piłsudski ze sztandarem „Niech Żyje Armja Polska” w 1918 r. (?), lata 20.–30. XX w., kartka pocztowa, papier

listopad 2018 |

BIK | 27

w yd a r z e ni a wielkopolskim i wytężoną pracę na rzecz powrotu Bydgoszczy do macierzy. Uwzględnienie na ekspozycji wątku regionalnego służy podkreśleniu udziału bydgoszczan w wydarzeniach, które wpłynęły na odzyskanie przez Polskę niepodległości, ale także wzbudzeniu wśród odbiorców poczucia wspólnoty lokalnej i narodowej.

Wystawę dopełnia przygotowana dla odbiorców w różnym wieku edukacyjna ścieżka zwiedzania. Dodatkowo w przestrzeni wystawienniczej przygotowana została miniprzebieralnia, zaopatrzona w kopie strojów, a także broni i przedmiotów codziennego użytku z czasu powrotu Polski na mapę świata.

Bezpośrednio po wernisażu zapraszamy do tworzenia biało-czerwonej animacji poklatkowej. Będzie można również samodzielnie wykonać patriotyczną przypinkę.

15.11.2018, godz. 16.30, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11, obowiązują zapisy

Spotkania z Dziecięcym Graffiti

Spotkanie dla osób z zespołem Downa. Zajęcia poświęcone będą odchodom 100-lecia niepodległej. W części warsztatowej poznamy historię orła legionowego oraz wykonamy patriotyczne ozdoby.

15 i 29 listopada 2018, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8

Oprowadzanie kuratorskie po wystawie Wielość w jedności. Offset, serigrafia, techniki cyfrowe i działania intermedialne w grafice polskiej

Ponadto zapraszamy grupy szkolne na zajęcia edukacyjne W pracowni artysty grafika. Serigrafia.

22.11.2018, godz. 17.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Oprowadzanie kuratorskie po wystawie Niepodległa Polska. 1918 rok

O biekt miesi ąca :

Chorągiew powstania wielkopolskiego, 1918–1919, malowanie, płótno, 148×76 cm

Chorągiew polska przygotowana na uroczystość wkroczenia Wojska Polskiego do Bydgoszczy przekazana przez lokalną działaczkę niepodległościową Apolonię Ziółkowską, Bydgoszcz, styczeń 1920, malowanie, płótno (fot. Wojciech Woźniak)

28 | BIK | listopad 2018

Chorągiew powstania wielkopolskiego do zbiorów bydgoskiego muzeum przekazała lokalna działaczka społeczna i niepodległościowa Apolonia Ziółkowska. W okresie pruskim, poza prowadzeniem sklepu wraz z siostrą Anielą, edukowała ona ubogie dzieci, opracowywała polskie elementarze i organizowała akcje charytatywne. Po wybuchu powstania wielkopolskiego, które swoim zasięgiem nie objęło Bydgoszczy leżącej na niemieckim zapleczu frontu, weszła w skład specjalnej, zakonspirowanej komórki utworzonej przy Polskiej Radzie Ludowej na miasto Bydgoszcz i przedmieścia. Komórka zajmowała się rekrutacją ochotników do walki zbrojnej. Oprócz werbowania mężczyzn do szeregów powstańczych i opieki nad nimi, Ziółkowska wraz z innymi kobietami, w tym Stefanią Tuchołkową i Wincentyną Teskową, zajmowała się przerzutem mężczyzn przez linię walk (punkty umiejscowiono w Murowańcu, Łochowie i w okolicach Ślesina). Do obowiązków konspiratorek należał także zakup broni oraz jej przemyt dla powstańców walczących pod Rynarzewem.

Równie ważnym zadaniem, jakie realizowały wówczas bydgoszczanki, było dożywianie więzionych Polaków. W tym celu Ziółkowska stworzyła specjalny komitet, który zajął się sprawami bytowymi jeńców. Ta odważna kobieta, z pomocą swojej siostry, urządzała liczne składki pieniężne.

Z datków pozyskanych od mieszkańców Bydgoszczy kupowana była żywność, odzież czy papierosy i przygotowywana święconka wielkanocna.

Tajnymi kanałami wysyłano listy więźniów do ich rodzin.

Lokalna działaczka niepodległościowa brała czynny udział w życiu miasta nad Brdą także w okresie międzywojennym. Pełniła ona funkcję członka Zarządu Bydgoskiego Koła dla Badań nad Historią Powstania Wielkopolskiego w roku 1918/1919, które stawiało sobie za cel przede wszystkim zbieranie materiałów i relacji, badanie przebiegu bitew oraz popularyzowanie wśród społeczeństwa wiedzy na temat wielkopolskiej insurekcji. Poza tym, z ramienia Koła, zajmowała się działalnością charytatywną.

Chorągiew powstańcza Apolonii Ziółkowskiej prezentowana jest na wystawie Niepodległa Polska. 1918 rok w Muzeum w Spichrzach nad Brdą. Ekspozycja ta została przygotowana w ramach obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

Anna Nadolska

w yd a r z e ni a „Straty wojenne Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy – internetowa baza danych” już jest!

Wystawy czasowe: Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 Dzieje Pieniądza. Między wielkimi wojnami (1918–1939).

Wystawa czynna do kwietnia 2019 r.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla Rower po bydgosku. Wystawa czynna do 31 marca 2019 r.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, Zbiory Archeologiczne (piwnica), ul. Mennica 2 Wielość w jedności. Offset, serigrafia, techniki cyfrowe i działania intermedialne w grafice polskiej. Wystawa czynna do 9 grudnia 2018 r.

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic

Od września br. można zapoznać się z internetową bazą strat wojennych Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy. Na stronie Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego, pod adresem: stratywojenne.muzeum.bydgoszcz.pl, udostępniono ponad 1000 rekordów z informacjami o obiektach muzealnych, które uznane zostały za straty poniesione w wyniku II wojny światowej. Dodatkowo udostępniono ponad 300 skanów i fotografii dokumentów potwierdzających stan posiadania zbiorów przed II wojną światową w zakresie m.in.: malarstwa polskiego i obcego (w tym kolekcji prac Leona Wyczółkowskiego), rysunku i grafiki, zbiorów afrykańskich oraz broni i militariów.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 Mennica bydgoska Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość Skarb bydgoski Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 Galeria Sztuki Nowoczesnej

Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852–1936)

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy

Exploseum, ul. Alfreda Nobla EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg inf. Mateusz Soliński

Stowarzyszenie Artystyczne ELJAZZ 1.11.2018, godz. 19.00, Teatr Polski, bilety: 50 zł

ZADUSZKI JAZZOWE

POLSKIE IKONY JAZZU: Andrzej Jagodziński Trio – Bach KONCERTY GWIAZD: Jeremy Pelt Quintet

6.11.2018, godz. 20.00, Centrum Artystyczne Eljazz, bilety: 30 zł

FREE JAZZ NIGHT

Janusz Janina Iwański Jaząbu

9.11.2018, godz. 20.00, Centrum Artystyczne Eljazz, bilety: 30 zł

BITWA JAZZOWA

Eljazz Quartet Jazz Band Ball Orchestra

13.11.2018, godz. 19.00, Filharmonia Pomorska, bilety: 70 i 90 zł

ŚWIATOWE KONCERTY GWIAZD Sheila Jordan & Cameron Brown John Scofield Combo 66

IMPREZY TOWARZYSZĄCE 1.11.2018, godz. 19.00, Teatr Polski Wystawa prac uczniów Państwowego Zespołu Szkół Plastycznych w Bydgoszczy „Młodzi na start” 6.11.2018, godz. 20.00, Centrum Artystyczne Eljazz Wystawa fotografii Kingi Eliasz pt. „Jazz foto” 6.11.2018, godz. 22.00, Centrum Artystyczne Eljazz Jam session 9.11.2018, godz. 22.00, Centrum Artystyczne Eljazz Jam session 13.11.2018, godz. 19.00, Centrum Artystyczne Eljazz Wystawa prac uczniów Państwowego Zespołu Szkół Plastycznych w Bydgoszczy „Młodzi na start” http://bydgoszczjazzfestival.com.pl listopad 2018 |

BIK | 29

w yd a r z e ni a Opera Nova w Bydgoszczy nad Trebbią… Rany poniesione w tej walce leczy (i romansuje) w liguryjskim miasteczku Recco niejaki Tadeusz.

Recco istnieje; leży niedaleko od Reggio Emilia, gdzie na pierwszy widok Wojska Polskiego Józef Wybicki napisał swoją bojową Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, czyli Mazurek Dąbrowskiego.

22.11.2018, czwartek, godz. 19.00 23.11.2018, piątek, godz. 19.00 24.11.2018, sobota, godz. 19.00 25.11.2018, niedziela, godz. 18.00

Imre Kálmán: Hrabina Marica – operetka kierownictwo muzyczne – Maciej Figas reżyseria – Laco Adamik scenografia – Łucja Kossakowska choreografia – Janina Niesobska

To prawdziwy „muzyczny fajerwerk”: romanse, czardasze, kankan, fokstrot – ta muzyka Imre Kálmána zapewniła mu tytuł najlepszego kompozytora operetek XX wieku. Twórca znakomicie czuł się w węgierskich tanecznych rytmach, „sypał jak z rękawa” melodyjnymi ariami i duetami. Spektakl cechuje pełna pomysłów reżyseria, uroda plastyczna imponującej scenografii i kilkuset kostiumów, piękne układy choreograficzne dla baletu i solistów śpiewaków.

Jest to widowisko w wielkim stylu: z efektownymi dekoracjami, cygańską kapelą na scenie, powozem zaprzężonym w żywe konie i automobilem z epoki. Realizatorzy przywoAwantura w Recco, autor plakatu Wojciech Stefaniak

3.11.2018, sobota, godz. 19.00 4.11.2018, niedziela, godz. 18.00

Awantura w Recco, czyli drzewko wolności – opera komiczna Macieja Małeckiego libretto – Wojciech Młynarski kierownictwo muzyczne – Anna Duczmal-Mróz reżyseria – Maciej Wojtyszko, Magdalena Małecka-Wippich scenografia – Wojciech Stefaniak kostiumy – Wanda Kowalska choreografia, ruch sceniczny – Jarosław Staniek reżyseria świateł – Maciej Igielski przygotowanie chóru – Henryk Wierzchoń

Pan Tadeusz we Włoszech? Jeśli wierzyć słowom Antoniego Edwarda Odyńca, przyjaciela Adama Mickiewicza z czasów filareckiej młodości i późniejszego jego kronikarza, poeta myślał o poemacie opisującym losy polskiego legionisty. Przypomnijmy, że w 1797 r. starania generała Jana Henryka Dąbrowskiego doprowadziły do powstania na terenie Włoch Legionów Polskich. Wierzyli, że przez pokonaną przez Napoleona Austrię przejdą do Polski.

Rzeczywistość okazała się bardziej skomplikowana.

W 1799 r. polscy legioniści wzięli udział w walkach, odnieśli szereg porażek i ciężkie straty w bitwach: pod Weroną, w oblężonej Mantui, w ciągu zaciekłej trzydniowej bitwy 30 | BIK | listopad 2018

Hrabina Marica. Małgorzata Grela w roli tytułowej, fot. Marek Chelminiak

w yd a r z e ni a łali cały czar operetki. Soliści nie tylko śpiewają, ale tańczą z ogromnym wdziękiem walca i fokstrota. Balet Opery Nova szaleje w kankanie, ognistym czardaszu i układach choreograficznych inspirowanych węgierskim folklorem.

Hrabina przyjeżdża do swej posiadłości landem ciągniętym przez żywe konie. Wytworne suknie w pastelowych barwach, wysmakowane w detalach, kapelusze, parasolki, mundury i fraki, cygańskie sute spódnice, węgierskie stroje ludowe – wskrzeszony obraz życia w sercu starej Europy.

29.11.2018, czwartek, godz. 19.00 30.11.2018, piątek, godz. 19.00

Dziadek do orzechów – balet Piotra Czajkowskiego

choreografia – Paul Chalmer kierownictwo muzyczne – Maciej Figas scenografia – Mariusz Napierała kostiumy – Agata Uchman reżyseria świateł – Jordan Tuinman efekty multimedialne – Krystian Drywa przygotowanie chóru żeńskiego – Henryk Wierzchoń przygotowanie chóru dziecięcego – Izabela Cywińska-Łomżyńska

Pierwszy akt Dziadka do orzechów to piękne niczym ilustracja do książki z dzieciństwa obrazy dużej świętującej rodziny oraz harce niesfornych dzieciaków. Powiew tajemnicy wnosi spóźniony ojciec chrzestny Klary, głównej bohaterki opowiadania E.T.A. Hoffmanna, które stało się osnową libretta. Te sielskie sceny ustępują miejsca dramatycznej nocnej bitwie żołnierzyków dowodzonych przez walecznego dziadka do orzechów z zastępami groźnych myszy pod wodzą ich króla. Po zwycięstwie, już w śnieżnej przestrzeni, Klara i odczarowany książę wyznają sobie miłość… Przedstawienie cieszy się zasłużoną sławą wśród polskich realizacji. W spektaklu biorą udział także dzieci ze Studia Baletowego przy Operze Nova.

Dziadek do orzechów, fot.Marek Chełminiak

Z uwagi na wielką sympatię i zainteresowanie widzów tym tytułem informujemy, iż Dziadek do orzechów grany będzie także w grudniu br. i lutym 2019 r.

W dniach 5–19 XI w gmachu Opery Nova odbywa się Międzynarodowy Festiwal Filmowy EnergaCAMERIMAGE. inf. Ewa Chałat

Towarzystwa Muzycznego im. I.J. Paderewskiego 17.11.2018, sobota, godz. 17.00, Aula Copernicanum Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Kopernika 1, wstęp wolny

Nadzwyczajny koncert z okazji 158. rocznicy urodzin Ignacego Jana Paderewskiego

Wystąpi Alexander Ullman – laureat 1. nagrody XI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. F. Liszta w Utrechcie.

W programie: F. Liszt, P. Tchaikovsky / M. Pletnev, I. Stravinsky, I.J. Paderewski.

Alexander Ullman, fot. Allard Willemse

inf. Agata Szpadzińska

listopad 2018 |

BIK | 31

w yd a r z e ni a Teatr Polski w Bydgoszczy 2.11.2018, piątek, godz. 19.00 3.11.2018, sobota, godz. 19.00 4.11.2018, niedziela, godz. 16.00

Sprawa. Dzieje się dziś

na podstawie Sprawy Moniki Marii Morozowicz-Szczepkowskiej

reżyseria: Martyna Majewska; adaptacja: Martyna Majewska, Daria Sobik; dramaturgia: Daria Sobik; scenografia i kostiumy: Anna Haudek; muzyka: Ina West; wideo: VJ Emiko; inspicjent: Adam Pakieła; obsada: Dagmara Mrowiec-Matuszak, Małgorzata Witkowska, Paulina Wosik

Małek; muzyka: Krzysztof Kaliski; reżyseria światła: Michał Głaszczka; asystentka reżysera: Magdalena Celmer; asystentka scenografa: Anna Adamiak; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Beata Bandurska, Magdalena Celmer, Anita Sokołowska

Workplace, fot. Monika Stolarska

Trzy kobiety – w różnym wieku i na innym etapie życia zawodowego – tracą pracę...

16.11.2018, piątek, godz. 19.00 – POKAZ PRZEDPREMIEROWY 17.11.2018, sobota, godz. 19.00 – PREMIERA 18.11.2018, niedziela, godz. 16.00 20.11.2018, wtorek, godz. 19.00 21.11.2018, środa, godz. 19.00

Władysław Stanisław Reymont – Wampir. Trauerspiel

reżyseria: Tomasz Węgorzewski; dramaturgia: Magda Kupryjanowicz; scenografia i kostiumy: Dorota Nawrot; muzyka: Teoniki Rożynek; reżyseria światła: Katarzyna Borkowska; obsada: Anna Kłos, Emilia Piech, Michalina Rodak, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska, Joanna Żurawska, Daniel Chryc, Marian Jaskulski, Damian Kwiatkowski, Michał Surówka, Marcin Zawodziński

Sprawa. Dzieje się dziś, fot. Natalia Kabanow

Trzy kobiety i on. Nieobecny Jureczek. Historia dość prosta – Monika, lekarka, chce domu i dziecka. Anna, architektka, skupia się na pracy i marzy o świętym spokoju.

I jest jeszcze Antosia. Antosia z całą pewnością nie chce dziecka. Chociaż się go spodziewa.

9.11.2018, piątek, godz. 19.00 10.11.2018, sobota, godz. 19.00 11.11.2018, niedziela, godz. 16.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 120 min bez przerwy

Workplace

reżyseria: Bartek Frąckowiak; scenariusz: Natalia Fiedorczuk; scenografia i kostiumy: Anna Maria Zajęty, Mikołaj 32 | BIK | listopad 2018

Dziejący się w XIX-wiecznym Londynie Wampir określany jest mianem powieści masońskiej. Ilustruje proces wtajemniczania adepta w arkana wiedzy tajemnej.

TEATRA LNY BIL ET DLA Z listop CZYTELN ad o w y m IKÓW B bilety n numerem BIK IK-u a spek ta -u k l: W w cenie w reż . T ampir oma s z a Wę g o r z ewskieg Zaprasz zł o 21 listo amy w terminie p Jeden eg : a d a o go d z . zemplarz 19.00 BIK-u up 4 bilet ra

15 !

ów na je d

wnia do za takl w p kupu maksym romocy jnej cen alnie ie.

en spek

w yd a r z e ni a Zamglona, nieprzyjazna stolica imperium brytyjskiego jest synonimem postępującej sekularyzacji świata i rozpadu dotychczasowego porządku. Zamieszkujący ją ekscentryczni bohaterowie doświadczają wewnętrznej pustki i bezsensu egzystencji. Odczuwają nieustanną żałobę za tym, co być może nigdy nie było ich doświadczeniem.

W nadziei na przywrócenie życiu przeczuwanej pełni ożywiają stare symbole i mity. W orbitę ich działań dostaje się młody poeta, Zenon, który po ucieczce z Polski próbuje na nowo ułożyć życie z ukochaną Betsy. Pod wpływem duchowej inicjacji gubi on swoją tożsamość i trafia do migotliwego obszaru między życiem a śmiercią.

Wampir to na w poły autobiograficzny zapis Władysława Reymonta. W postaci Zenona można odnaleźć echa mniej znanych faktów z życia pisarza: młodzieńczej kariery aktorskiej w teatrze objazdowym po Łódzkiem, a także fascynacji spirytyzmem i okultyzmem. Reymont nie był jedynym, który uległ panującej pod koniec XIX wieku gorączce wywoływania duchów, ale jako jeden z nielicznych został uznany za medium, a jego nadprzyrodzone zdolności prezentowane były na seansach w Niemczech. Podczas podróży do Londynu uczestniczył także w spotkaniach założonej przez Helenę Bławatską nowej grupy wyznaniowej – Towarzystwa Teozoficznego – która dała filozoficzne podwaliny pod XX-wieczny nurt New Age. 22.11.2018, czwartek, godz. 10.00 23.11.2018, piątek, godz. 10.00 24.11.2018, sobota, godz. 15.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 1 h 30 min z przerwą

Maria Kownacka – Plastusiowy pamiętnik

reżyseria: Lena Frankiewicz; kostiumy i scenografia: Melania Muras; choreografia: Iza Chlewińska; muzyka: Marek Napiórkowski; animacje: Natalia Bucior; konsultant dziecięcy: Mikołaj Frankiewicz; asystentka scenografa: Marta Sidrów; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Michalina Rodak, Alicja Mozga / Małgorzata Trofimiuk, Artur Krajewski, Jakub Ulewicz, ze specjalnym udziałem Karoliny Adamczyk jako Zosi (materiał wideo)

Kopciuszek, fot. Tomasz Michalczewski

Francuski dramatopisarz przepisał na nowo znaną na całym świecie baśń, czyniąc z niej błyskotliwą opowieść o dojrzewaniu, godzeniu się ze stratą i walce o własne poczucie wartości.

28.11.2018, środa, godz. 20.30 – studencka środa 29.11.2018, czwartek, godz. 19.00 30.11.2018, piątek, godz. 19.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 105 min bez przerwy

Beksińscy

reżyseria i opracowanie tekstu: Michał Siegoczyński; współpraca merytoryczna i redakcyjna: Zuzanna Bojda, Jarosław Murawski; scenografia: Weronika Ranke; muzyka: Kamil Pater; reżyseria świateł / projekcje wideo: Michał Głaszczka; ruch sceniczny: Alisa Makarenko; asystentka reżysera: Michalina Rodak; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Michalina Rodak, Sylwia Zmitrowicz, Radomir Rospondek, Tomasz Taranta oraz Sun Xueer

Z drewnianego piórnika wydostaje się Plastuś. Tak, ten sam, którego przygody w powieści Marii Kownackiej cieszyły naszych rodziców, babcie i dziadków. Także tym razem wraz z jego wyjściem wydobywa się z pudełka utęskniona niewinność.

26.11.2018, poniedziałek, godz. 11.00 27.11.2018, wtorek, godz. 10.00, 18.00 28.11.2018, środa, godz. 10.00, 18.00

Joël Pommerat – Kopciuszek

reżyseria: Łukasz Gajdzis; tłumaczenie: Łukasz Gajdzis; scenografia: Katarzyna Tomczyk; kostiumy: Maja; choreografia: Dorota Furmaniuk; reżyseria świateł: Robert Łosicki; muzyka: Kamil Pater; współpraca dramaturgiczna: Daria Sobik; asystentka reżysera: Michalina Rodak; inspicjent: Adam Pakieła; obsada: Katarzyna Figura, Dagmara Mrowiec-Matuszak, Emilia Piech, Michalina Rodak, Marian Jaskulski, Michał Surówka, Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński

Beksińscy, fot. Dawid Stube

Beksińscy” to spektakl przedstawiający w nielinearny sposób historię o ogromnej samotności i niemożności okazywania uczuć, ale też o miłości, która jest źródłem akceptacji i zrozumienia nawet najbardziej irracjonalnych zachowań i postaw. inf. Paulina Wenderlich

listopad 2018 |

BIK | 33

w yd a r z e ni a Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy 1 i 11 listopada 2018 – Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy nieczynna wystawa czynna do 14.11.2018

Cristina Ferreira, Ana Barata Martins On the way home / W drodze do domu

Wystawa w ramach Programu Rezydencji Artystycznych Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy kuratorka: Danka Milewska On the way home / W drodze do domu to ostatnia, kulminacyjna faza miesięcznej rezydencji. Od samego początku celem artystek było zapewnienie obcokrajowcom mieszkającym w Bydgoszczy dostępu do przestrzeni kulturowych jako producentom i aktywnym uczestnikom.

Wystawa oferuje zwiedzającym wgląd w proces oparty na warsztatach, ale także trochę doświadczenia z uczestnictwa w nich (polegając silnie na pracach interaktywnych). Pokaz kończy ostatnią fazę rezydencji – staje się przestrzenią wymiany między jej uczestnikami a miastem, między imigrantami a lokalną publicznością. / Cristina Ferreira & Ana Barata Martins / 9.11.2018, godz. 18.00 – otwarcie wystawy.

Wystawa czynna do 5.01.2019

Wojciech Woźniak: Unknown Roads kurator: Danuta Pałys

Wojciech Woźniak, z cyklu Unknown Roads, fotografia

34 | BIK | listopad 2018

Wystawa indywidualna Wojciecha Woźniaka Unknown Roads wraz z towarzyszącym jej katalogiem jest formą nagrody przyznanej w Konkursie Sztuki Twórców Województwa Kujawsko-Pomorskiego POLYGONUM 4. Na wystawie zobaczyć można prace z trzech cykli: Unknown Roads (fotografie i instalacja wideo, 2018), Metafizyka codzienności (fotografie, 2016) oraz Codzienne rytuały (fotografie, 2015).

Wojciech Woźniak (ur. w 1964 r.) – fotografik i muzyk.

Absolwent kulturoznawstwa na Wydziale Humanistycznym UKW w Bydgoszczy. Członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Od 1996 r. fotograf w Muzeum Okręgowym im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. W latach 1995–2005 współorganizator Przeglądu Fotografii Bydgoskiej (BWA, Bydgoszcz). Autor kilkunastu wystaw indywidualnych. Współzałożyciel i basista zespołów muzycznych Variete i The Cyclists.

9.11.2018, godz. 18.00 – otwarcie wystawy, wystawa czynna do 5.01.2019

NIETOTA

kurator: Łukasz Huculak Nietota – wystawa, w której tytule pobrzmiewa niemowlęce gaworzenie – odwołuje się do ezoterycznego dzieła Tadeusza Micińskiego z 1910 roku, Księgi tajemnej Tatr. Słowo użyte przez autora to potoczna nazwa lepidodendronów, spokrewnionych z paprotnikami botanicznych reliktów sprzed 300 milionów lat. Ludowy przesąd, rozpowszechniony zwłaszcza na terenie Karpat, przypisywał

w yd a r z e ni a Wystawy Rysunku Studenckiego NAD_RYSOWAĆ. W wystawie wzięli udział studenci i absolwenci dwóch ostatnich lat uczelni artystycznych z Polski i zagranicy. Głównym organizatorem konkursu jest Zakład Rysunku Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Założeniem wystaw jest pokazanie rysunku w całej jego różnorodności, poczynając od dobrego rysunku klasycznego, przez rysunek użytkowy, ilustracyjny, po rozwiązania mniej konwencjonalne, przybierające formę animacji, akcji, performance’u, instalacji i po realizacje czysto konceptualne.

Robert Kuśmirowski, Eufonia (Fonomaszyny), instalacja, 2018, dzięki uprzejmości artysty

im działanie magiczne. Przewrotna nazwa oznaczać miała „nie tą”, czyli Tą, której imienia wymawiać nie należy.

Wiara w istnienie wiedzy sekretnej i niewidzialnych mocy ma się dobrze, niezależnie od technicznego zaawansowania danej cywilizacji. Poprzez modelowanie i reprezentację rzeczywistości, transmutację materii i mistycyzm abstrakcji, performatywność gestu, a także sploty mimesis i hermetycznej symboliki, praktyka artystyczna penetruje wiele sfer ludzkiej duchowości.

Wystawa obejmie realizacje malarskie, wideo, obiekty i instalacje odwołujące się do wizualnych aspektów praktyk hermetycznych i mistycznych. artyści: Paweł Baśnik, Olaf Brzeski, Łukasz Huculak, Robert Kuśmirowski, Marcin Łuczkowski, Maess, Kamil Moskowczenko, Łukasz Patelczyk, Laura Pawela, Hubert Pokrandt, Alex Urban, Małgorzata Wielek-M koordynacja: Danka Milewska

Wystawie towarzyszy katalog z tekstami: Łukasza Huculaka, Joanny Kilian-Michieletti, Mariana Pilota, Kazimiery Szczuki. Pierwsza edycja wystawy odbyła się w Muzeum Współczesnym Wrocław w dniach 29 czerwca – 1 października 2018.

20.11.2018, godz. 18.00 – otwarcie wystawy, wystawa czynna do 30.12.2018

NAD_RYSOWAĆ

kurator: Aleksandra Sojak-Borodo Wystawa pokonkursowa VIII edycji Międzynarodowej

Wystawa NAD_RYSOWAĆ, praca Blanki Zabłockiej

28.11.2018, godz. 18.00

Aleksandra Sojak–Borodo – wykład towarzyszący wystawie NAD_RYSOWAĆ

Wykład poświęcony idei wystaw organizowanych przez Zakład Rysunku Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, połączony z pokazem zdjęć i filmów oraz prezentacji najciekawszych uczestników, którzy obecni są uznanymi artystami. wystawa czynna do 4.11.2018

FONOMO Music & Film Festival 2018

wystawa zbiorowa zorganizowana w ramach FONOMO Music & Film Festival

Swoje prace zaprezentują: Anna Zaradny (PL) – wideo „Theurgy Two” Adam Basanta (CA) – instalacja „Kurtyna” Matěj Frank (CZ) – instalacja „Monolog” The Kissinger Twins (PL) – VR „Lucidreams” Martyna Kielesińska (PL) – wideo

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy jest partnerem FONOMO Music & Film Festival 2018 14.11.2018, godz. 18.00, wstęp wolny

Spotkanie autorskie: Katarzyna J. Kowalska – Polski El Greco

Wydarzenie wzbogacone będzie o elementy muzyczne i aktorskie, a moderacją rozmowy zajmie się reżyser listopad 2018 |

BIK | 35

w yd a r z e ni a spotkania Adam Wierzbanowski.

Katarzyna J. Kowalska – dziennikarka i reporterka. Zrealizowała setki materiałów i relacji z wydarzeń kulturalnych jako dziennikarka „Panoramy” w TVP. Jej reportaże o tematyce kulturalnej i historycznej były emitowane na antenach TVP Info i TVP2. W 2017 r., za liczne i wnikliwe relacje reporterskie, otrzymała tytuł Dobroczyńcy nadany przez Muzeum Narodowe w Krakowie. W wolnym czasie podróżuje – odwiedziła m.in.

Wenezuelę, Kolumbię, Peru, Ekwador i Boliwię, a także Bangladesz i Demokratyczną Republikę Konga, w których nagrywała reportaże.

Dziecko na warsztat warsztaty kierowane do grup zorganizowanych do 25 osób, dla dzieci przedszkolnych i klas 1-3 szkoły podstawowej. Spotkanie trwa do 1,5 godz. każda środa listopada, godzina do ustalenia z grupą.

Wstęp wolny, obowiązują zapisy: agnieszka.gorzaniak@ galeriabwa.bydgoszcz.pl, lub pod nr. tel. 52 339 30 62

Ulep zwierza

prowadzenie: Agnieszka Gorzaniak i Karolina Pikosz – kuratorki Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy

W czasie listopadowych warsztatów zastanowimy się, kim są dla nas zwierzęta. Każdy z nas zostanie rzeźbiarzem i zajmie się stworzeniem własnego, zwierzęcego przyjaciela. Jak zwykle, będziemy korzystać z siły wyobraźni, twórczo urzeczywistniać nasze marzenia o zwierzaku albo portretować ukochanego pupila.

Sztuka w samo południe! – warsztaty dla seniorów 16.11.2018, godz. 12.00, wstęp wolny

Temat: Zaduszki artystyczne prowadzenie: Artur Owczarczak

Listopad to czas zadumy i wspomnień o tych, którzy odeszli. Na comiesięcznym spotkaniu z seniorami uczcimy pamięć zmarłych, związanych z środowiskiem artystycznym: plastyków, rzeźbiarzy, aktorów, pedagogów, dziennikarzy, poetów, literatów, muzyków, animatorów życia kulturalnego.

Bydgoska Akademia Sztuki – wykłady

7.11.2018, godz. 18.00, wstęp wolny Jerzy Brukwicki. Współczesna ceramika polska – jej dzieje i kolekcje 21.11.2018, godz. 18.00, wstęp wolny Marek Noniewicz. Obszary indywidualności – wybrane postawy w fotografii XX wieku inf. Danuta Pałys

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek wystawa czynna do 30 listopada 2018

Adam Strzałkowski: Plates / Animalizm

Adam Strzałkowski, ur. w 1977 roku artysta malarz. Świadomą jego twórczość zapoczątkował tryptyk Klisze prywatne, zainspirowany dziełem Gerharda Richtera Swimmers, będący jednocześnie pracą dyplomową. Formalny hiperrealizm osadzony jest w egzystencjalnym kontekście, w opozycji do idei artystycznej Richtera (relatywizmowi niemieckiego artysty przeciwstawiony zostaje subiektywizm i sentymentalizm). Pracom, charakteryzującym się brakiem faktury (niewielkie ilości farby wcierane są w podłoże) oraz lekką nieostrością obrazu, często towarzyszy tekst uzupełniający lub będący częścią fizyczną ekspozycji. Forma obrazów (format, technika, kadrowanie), a także tematyka jest wszechstronna i pozostaje w ścisłej zależności od aktualnie eksplorowanego zagadnienia. Obrazy nierzadko malowane są w seriach, gdyż tylko taka zasada jest w stanie formalnie wyczerpać złożoność niektórych tematów. Brak faktury wynika z fizycznego procesu powstawania obrazu na płaszczyźnie budowanego światłem i nie stanowi malarskiej imitacji fotografii. Realistyczne i hiperrealistyczne prace powstają fragmentami, podobnie do puzzli, wynikają bardziej 36 | BIK | listopad 2018

Adam Strzałkowski, NEW YORK CHEESECAKE, olej na papierze, średnica 26 cm

z obserwacji „atomu rzeczywistości” niż przedstawieniowego podejścia „od ogółu do szczegółu”. Na potrzeby krytyki artystycznej najbardziej odpowiednią nazwą określającą twórczość Strzałkowskiego wydaje się „hiperrealizm sentymentalny”.

Inf. Elżbieta Kantorek

w yd a r z e ni a Galeria Sztuki NEXT Wystawa połączona jest ze sprzedażą i potrwa do 23 listopada 2018, ul. Poznańska 31

Sylwia Michalska i Małgorzata Sęk: „Przestrzenie emocjonalne” – wystawa malarstwa

Październikowy wernisaż jest kontynuacją nowego cyklu wystaw prezentujących młode, awangardowe malarstwo polskie na najwyższym poziomie. W najbliższym czasie będziemy prezentować najnowsze i najciekawsze trendy we współczesnej sztuce polskiej, tworzonej przez artystów z najmłodszego pokolenia. Zobaczycie Państwo, jak młodzi i utalentowani postrzegają nasz świat i jaką sztukę tworzą.

Sylwia Michalska, Fabryka marzeń, 100×100 cm

Sylwia Michalska (ur. 1978, Poznań), w latach 1997–2002 studiowała na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, gdzie w 2002 r. obroniła dyplom z malarstwa u prof. Wojciecha Sadleya. Obecnie mieszka i tworzy na Śląsku, ale silnie związana jest z Warmią i Mazurami.

Tworzy obrazy abstrakcyjne dużego formatu oraz marynistyczne pejzaże olejne na płótnie.

Małgorzata Sęk jest absolwentką Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. W 2000 roku otrzymała dyplom w Pracowni Projektowania Ubioru prof.

Aleksandry Pukaczewskiej oraz aneks z Malarstwa w Pracowni prof. Marka Wagnera i Mariusza Wilczynskiego. Dyplom został nagrodzony przez Prezydenta Miasta Łodzi.

Jest laureatką konkursu dla projektantów „Złota Nitka”.

Artystka zajmuje się głównie malarstwem akrylowym. Ma na swoim koncie wystawy indywidualne i zbiorowe w kraju i za granicą.

Małgorzata Sęk, Frozen MIRRORS S

artGallery galeria & pracownia plastyczna

11.11.2018, godz. 17.00, ul. Gdańska 54 Bydgoscy artyści niepodległej

inf. Anna Osińska

listopad 2018 |

BIK | 37

w yd a r z e ni a X Festiwal Muzyki Kameralnej „Muzyka u źródeł” Dziesiąty raz popłynie muzyka u źródeł

To już dziesiąty raz w Bydgoszczy, w listopadowe wieczory, w magicznym miejscu – zabytkowej hali pomp wodociągowych – zabrzmią dźwięki muzyki kameralnej.

Z okazji okrągłego jubileuszu organizatorzy zapraszają na 10 koncertów, których program przedstawia się niezwykle atrakcyjnie i różnorodnie.

Co roku festiwal przyciąga grono stałych sympatyków, które regularnie się powiększa. Nie bez powodu – jest to okazja, by spotkać znakomitych artystów, występujących na międzynarodowych estradach, ale też niezwykle utalentowanych muzyków, którzy właśnie są u progu swojej kariery. „Niewielu imprezom udaje się utrzymać na rynku.

Cieszę się, że dzięki naszej konsekwencji i determinacji (szczególnie w pierwszych latach) udało się dotrwać do jubileuszowej edycji. Mam wrażenie, że festiwal wpisał się już w kalendarz bydgoskich imprez muzycznych i z każdym rokiem, już na długo przed listopadem, festiwal wzbudza zainteresowanie swoich sympatyków” – mówi Magdalena Świątkowska-Szczęch, szefowa festiwalu.

W tym roku imprezę zainauguruje Dawid Lubowicz, który fanom brzmień z pogranicza klasyki i jazzu jest już doskonale znany (na co dzień gra w zespole Atom String Quartet), jednak tym razem wystąpi w nowej roli – lidera (muzyka i kompozytora) autorskiego projektu.

Próg kariery właśnie przekraczają panie z kwartetu smyczkowego New Music Quartet, które zagoszczą na festiwalowej scenie 3 listopada. To młody, niezwykle obiecujący kwartet, który konsekwentnie rozwija swoją artystyczną działalność, zdobywając nagrody na kolejnych międzynarodowych konkursach.

Młodą i świeżą energię wniosą bez wątpienia muzycy z Serbii. The Mockingbirds – to troje młodych utalentowanych muzyków, którzy brawurowo wykonają utwory znane ze światowego kina, w wyjątkowych autorskich aranżacjach. Tego wieczoru można spodziewać się muzycznych niespodzianek oraz bałkańskiego ducha.

Podczas festiwalu nie zabraknie gwiazd, niezwykłych osobowości scenicznych. Już od połowy września ogromnym zainteresowaniem cieszą się koncerty Waldemara Malickiego, który wraz zespołem wystąpi w programie „Piazzolla – El Tango” oraz Vadima Brodskiego, którego koncert jest realizowany na wyraźne życzenie publiczności.

Kolejny raz festiwalowa publiczność będzie miała okazję wysłuchać autorskich interpretacji dzieł klasyków – Bacha, Mozarta, Beethovena, Chopina – w wykonaniu Filipa Wojciechowskiego. Jak nikt inny potrafi on łączyć muzykę klasyczną z jazzem.

Na uwagę zasługuje niewątpliwie koncert z muzyką polskich kompozytorów w wykonaniu Barock Quartet.

Muzycy zagrają utwory Grażyny Bacewicz, Krzysztofa Herdzina oraz Roberta Kanaana. Ostatni z kompozytorów specjalnie na festiwal skomponował kwartet smyczkowy 38 | BIK | listopad 2018

„Musica Futura”, który jest jego muzycznym komentarzem do zjawiska intensywnie rozwijającej się w świecie technologii i miejsca w nim człowieka i jego potrzeb.

Festiwal zakończy koncert utrzymany w stylistyce swingowo-jazzowej „Women In Black”. Na scenie zagoszczą fantastyczny trębacz, autor muzyki – Gary Guthman oraz wokalistka – Saha Strunin.

Po raz pierwszy w ciągu 10 lat festiwalu odbędzie się koncert dedykowany młodszej publiczności. Zespół Dixie Brotherhood zaprezentuje muzykę z polskich filmów („Pan Samochodzik”, „Czterej pancerni”, „Magiczne drzewo”), która być może zakręci łezkę rozrzewnienia w niejednym oku rodziców.

Bilety na koncerty dostępne są od 14 września w sklepach Empik oraz na portalu biletowym Ticketmaster.pl www.muzykauzrodel.com Miejsce koncertów: Muzeum Wodociągów, ul. Gdańska 242, Bydgoszcz; Organizator: Fundacja Muzyka u Źródeł; Patronat honorowy: Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki, Prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski; Główny Mecenas: MWiK Bydgoszcz. Projekt dotowany ze środków Urzędu Marszałkowskiego i Miasta Bydgoszczy. Partnerzy medialni: Radio PiK, Telewizja Polska w Bydgoszczy, „Gazeta Wyborcza”, POLMIC – Polskie Centrum Informacji Muzycznej. Współpraca redakcyjna: RMF Classic.

PROGRAM 2.11.2018, piątek, godz. 18.00

„Inside”

Dawid Lubowicz – skrzypce Jakub Lubowicz – fortepian Maciej Adamczak – kontrabas Łukasz Żyta – perkusja Koncert z materiałem z debiutanckiej solowej płyty Dawida Lubowicza, skrzypka grającego na co dzień w zespole Atom String Quartet.

w yd a r z e ni a 3.11.2018, sobota, godz. 18.00

„Kameralnie u Źródeł”

New Music Quartet w składzie: Katarzyna Gluza – skrzypce Paulina Marcisz – skrzypce Karalina Orsik-Sauter – altówka Dominika Szczypka – wiolonczela Wieczór z dziełami światowej kameralistyki w wykonaniu jednego z najbardziej obiecujących kwartetów smyczkowych młodego pokolenia na świecie, laureata międzynarodowych konkursów muzycznych.

D. Szostakowicz – Kwartet smyczkowy c-moll, op. 110 nr 8 K. Szymanowski – Kwartet smyczkowy op. 37 nr 1 B. Bartók – Kwartet smyczkowy Sz. 85 nr 3 4.11.2018, niedziela, godz. 18.00

„Klasycznie i jazzowo”

Filip Wojciechowski – fortepian Adam Cegielski – kontrabas Krzysztof Szmańda – perkusja oraz Barock Quartet w składzie: Wojciech Kołaczyk – skrzypce Dariusz Groblewski – skrzypce Zbigniew Szczęch – altówka Michał Litwa – wiolonczela W programie znakomite jazzowe transkrypcje utworów wielkich klasyków – Bacha, Vivaldiego, Mozarta, Chopina autorstwa Filipa Wojciechowskiego, znakomitego pianisty, kompozytora i aranżera, laureata m.in. nagrody specjalnej na XIII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. F. Chopina w Warszawie.

10.11.2018, sobota, godz. 18.00

„Z bałkańską energią”

The Mockingbirds w składzie: Sonja Milivojevic – skrzypce Stefan Beloica – akordeon Bratislav Radisavljevic – cajon Zapraszamy na wieczór pełen pozytywnej bałkańskiej energii i niezapomnianych wrażeń. Troje młodych muzyków z Serbii brawurowo wykona utwory znane ze światowego kina, w wyjątkowych aranżacjach. Nie zabraknie muzycznych niespodzianek oraz bałkańskiego ducha.

The Mockingbirds to niezwykle energetyczne trio młodych muzyków, absolwentów serbskich uczelni muzycznych, laureatów konkursów i stypendiów państwowych.

Koncertowali m.in. w Rosji, Słowacji, Włoszech i USA. 11.11.2018, niedziela, godz. 18.00

„Piazzolla – El tango”

Waldemar Malicki – fortepian Maciej Lulek – skrzypce Michał Nagy – gitara Piotr Kopietz – bandoneon Grzegorz Frankowski – kontrabas Koncert w wykonaniu jednego z najbardziej wszechstronnych pianistów polskich. W programie koncertu znajdzie się zbiór utworów Astora Piazzolli w stylu tango nuevo, opatrzonych komentarzem pianisty.

15.11.2018, czwartek, godz. 18.00

„Koncert na życzenie publiczności”

Vadim Brodski – skrzypce Bartłomiej Wezner – fortepian Johannes Brahms – Sonata skrzypcowa A – dur op. 100 Pablo de Sarasate – Fantazja na tematy „Carmen” Henryk Wieniawski – Kujawiak a – moll, Legenda, Obertas Maurice Ravel – Rapsodia koncertowa „Cygan”.

17.11.2018, sobota, godz. 11.00

„Podróż z uśmiechem” – koncert familijny

Dixie Brotherhood w składzie: Łukasz Rafiński – trąbka Julian Trzeciak – klarnet Tomasz Marczyński – puzon Jarosław Szymeczko – tuba Jakub Henke – banjo Grzegorz Weręgowski – perkusja Prowadzenie koncertu – Adriana Wdziękońska Zapraszamy w podróż po krainie polskiej muzyki filmowej wykonanej w nowoorleańskim stylu. „Podróż z uśmiechem” to koncert dla całej rodziny. Zespół dixie zaprosi dzieci i rodziców w rejs za ocean, do Nowego Orleanu, miasta – kolebki jazzu tradycyjnego. Zabiorą się z nami czterej pancerni, pan Samochodzik i templariusze. W poszukiwaniu magicznego drzewa zatrzymamy się w niejednej przystani, a to wszystko tylko za jeden uśmiech…

17.11.2018, sobota, godz. 18.00

„Musica Futura”

Barock Quartet w składzie: Wojciech Kołaczyk – skrzypce Dariusz Groblewski – skrzypce Zbigniew Szczęch – altówka Michał Litwa – wiolonczela G. Bacewicz – IV Kwartet Smyczkowy K. Herdzin – Kwartet Smyczkowy R. Kanaan – Musica Futura 18.11.2018, niedziela, g. 18.00

„Woman In Black”

Sasha Strunin – śpiew Gary Guthman – trąbka Bogusław Kaczmar – fortepian Adam Cegielski – kontrabas Sebastian Frankiewicz – perkusja To utrzymana w klimacie „jazz noir” muzyczna opowieść o przemianie młodziutkiej dziewczyny w świadomą kobietę i dojrzałą artystkę.

Oczarowana światem broadwayowskiej muzyki charyzmatyczna Sasha Strunin miała szczęście urodzić się artystycznym domu. Dorastała w atmosferze opery i teatru muzycznego, a także filmów i muzyki ze Złotego Wieku Hollywood, wśród których o kilka dekad wcześniej wyrastał zafascynowany okresem noir kompozytor i jazzman Gary Guthman.

Jego znakomite kompozycje i nowoczesne aranżacje, będące połączeniem swingu i jazzu ze współczesnymi brzmieniami, wspierają wokalistkę w tej pięknej opowieści o kobiecości i składają się na wspaniałe muzyczne widowisko. listopad 2018 |

BIK | 39

w yd a r z e ni a Biblioteka Główna UKW

Franciszek Gajewski, Wenecja bydgoska, 1937, olej, płótno, 76×96 cm

9.11.2018, godz. 18.00, Biblioteka Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Szymanowskiego 3 (sala „Pamięć Bydgoszczan”). Wystawa czynna do 6 grudnia

Obrazy Bydgoszczy

Otwarcie wystawy prezentującej prace z kolekcji Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego.

Wprowadzenie: Inga Kopciewicz

Ekspozycja przybliża dorobek malarzy związanych z bydgoskim środowiskiem artystycznym okresu dwudziestolecia międzywojennego. Na jego aktywny rozwój w tym okresie wpłynęło powołanie w 1921 r. Państwowej Szkoły Przemysłu Artystycznego w Bydgoszczy. W ciągu dwóch lat działalności z placówką tą związani byli artyści-pedagodzy przybyli z rożnych ośrodków Polski, m.in.: Piotr Chmura z Krakowa, Bronisław Bartel z Warszawy, Leon Dołżycki z Poznania, a nawet Karol Mondral z Paryża. Wykształcili oni kolejne pokolenie twórców działających w Bydgoszczy. Na szczególną uwagę wśród

eksponowanych obrazów zasługują realizacje przybliżające ikonografię Bydgoszczy. Charakterystyczne motywy miejskie i zabytki architektoniczne takie jak fara, kościół pojezuicki czy tzw. Wenecja Bydgoska, to często utrwalane tematy w malarstwie Franciszka Gajewskiego i Jerzego Rupniewskiego, określanego mianem „bydgoskiego Canaletto”. Istotny element stanowią wizerunki wybitnych osobistości Bydgoszczy, np. Portret dra Jana Biziela pędzla Jerzego Rupniewskiego, przedstawienie Konrada Fiedlera autorstwa Bronisława Bartla czy Autoportret Mariana Turwida. Wystawa jest też okazją do przypomnienia sylwetek wybitnych twórców, których rola w podejmowaniu działań na rzecz utworzenia struktur organizacyjnych artystów plastyków jest nieoceniona; tu szczególne zasługi położyli Jerzy Rupniewski – współzałożyciel Związku Plastyków Pomorskich oraz Marian Turwid – w przyszłości organizator i prezes Okręgu Pomorskiego Związku Polskich Artystów Plastyków. Twórczość każdego z tych artystów, wypowiadających się w starannie wypracowanej, własnej formule, składa się na zróżnicowany, bogaty obraz środowiska kulturalnego Bydgoszczy lat 20. i 30. XX wieku. inf. Inga Kopciewicz

21.11.2018, godz. 18.00, Biblioteka UKW, ul. Szymanowskiego 3 (galeria II piętro) – wernisaż. Wystawa będzie prezentowana do 4 stycznia 2019 r.

Poplenerowa wystawa malarstwa – Funka 2018

XXXV Plener Malarski został zorganizowany przez Związek Polskich Artystów Plastyków, Polska Sztuka Użytkowa. W plenerze wzięli udział: Janusz M. Kochanowski – komisarz pleneru, Cecylia Janeczek-Matuszewska, Jadwiga Kolarczyk, Henryk Głowacz i Włodzimierz Krzemkowski. inf. Barbara Maklakiewicz

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 kulturalnie

9.11.2018, godz. 11.11 i 17.00, teren MDK2, wstęp wolny NIEPODLEGŁE – akcja plastyczna połączona z minikoncertem „Śpiewnik patriotyczny” 17.11.2018, godz. 11.00, sala nr 22, wstęp wolny XYZ, czyli zgadnij kim jestem? – spotkanie artystyczno-edukacyjne dla dzieci i rodziców 24.11.2018, godz. 16.00, sala nr 2, wstęp wolny Koncert Pieśni Patriotycznej „Aby Polska była w nas”

sportowo

6-7 listopada 2018, godz. 9.00-14.00, sala sportowa, wstęp wolny Mistrzostwa Bydgoszczy – Tenis Stołowy, Igrzyska Młodzieży Chłopców i Dziewczynek (roczniki 2003–2005) 40 | BIK | listopad 2018

14.11.2018, godz. 9.00-14.00, sala sportowa, wstęp wolny Rozgrywki w tenisie stołowym dla szkół specjalnych 20-21 listopada 2018, godz. 9.00-14.00, sala sportowa, wstęp wolny Mistrzostwa Bydgoszczy – Tenis Stołowy, Igrzyska Młodzieży Chłopców i Dziewczynek (rocznik 2006 i młodsi) 26-27 listopada 2018, godz. 9.00-14.00, sala sportowa, wstęp wolny Mistrzostwa Bydgoszczy – tenis stołowy – Licealiada Chłopców i Dziewcząt (roczniki 1999–2002) inf. Bogna Blachowska

w yd a r z e ni a Impresariat Artystyczny Adria 11.11.2018, godz. 13.00, kinoteatr Adria

„Słowik” – spektakl dla dzieci Teatru Baj Pomorski

W adaptacji Jacka Pietruskiego przez tę piękną chińską baśń prowadzi widzów Niugin – dziewczyna ptak, która narodziła się przy śpiewie słowika. Gdy cesarz zarządza sprowadzenie tego ptaka na swój dwór, Niugin zostaje tłumaczką jego śpiewu. Śpiew słowika wzrusza do głębi serce władcy, trudno mu jednak zrozumieć, że ptak ten jest wolny, sam decyduje, dla kogo i jak długo śpiewa.

Tymczasem posłaniec z Japonii przysyła cesarzowi dar – mechanicznego słowika. Z pozoru śpiewa równie pięknie i na każde życzenie cesarza. Niugin i Słowik przestają być cesarzowi potrzebni. Czy na długo?

W plastyce i muzyce przedstawienia wykorzystane zostały motywy kultury chińskiej. Lalki głównych postaci wyraziście określają bohaterów i zaskakują ich animacyjnymi możliwościami.

11.11.2018, godz. 18.00, Filharmonia Pomorska

Varius Manx & Kasia Stankiewicz – koncert promujący nową płytę „ENT”

Varius Manx to jeden z czołowych polskich zespołów rockowych, cieszący się niesłabnącą sympatią fanów. Od 2015 roku i ponownego połączenia sił z Kasią Stankiewicz grupa nie zwalnia tempa i powraca z nową płytą „ENT”, której zapowiedzią był entuzjastycznie przyjęty przez słuchaczy singiel „Mgła nad Warszawą”. Kasia Stankiewicz zaśpiewa premierowe piosenki z albumu „ENT”, nie zabraknie również doskonale znanych przebojów, a wszyst-

ko to w wideo-rysunkowej oprawie, która przeniesie słuchaczy do świata natury. Z zespołem gościnnie wystąpi żeński kwartet smyczkowy.

26.11.2018, godz. 19.00, Artego Arena

Natalia Nykiel – „V TOUR”

„V TOUR” – jesienna trasa Natalii Nykiel, podczas której publiczność usłyszy po raz ostatni w pełnym wymiarze utwory z nagrodzonej m.in. O!Lśnieniem 2017 płyty „Discordia”.

Bilety na wydarzenia dostępne na stronie adria-art.pl oraz w biurze Impresariatu Adria Art, ul. Piotra Skargi 13 w Bydgoszczy.

Rezerwacja telefoniczna: 605 555 676

Klub „ODNOWA” 6.11.2018, wtorek, godz. 15.00 Kawiarenka Seniora – zajęcia integracyjne 7.11.2018, środa, godz. 16.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy 8.11.2018, czwartek, godz. 15.30 Taneczne popołudnie w Klubie Seniora „Kalina” 13.11.2018, wtorek, godz. 17.00 Koncert pieśni patriotycznych z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości w wykonani chóru męskiego Towarzystwa Śpiewu „Halka” z Bydgoszczy Towarzystwo Śpiewu „Halka” to najstarszy polski chór męski w Bydgoszczy, jeden ze starszych istniejących do dziś chórów amatorskich w kraju. Obecnie dyrygentem chóru jest pani mgr Kaja Potrzebka, absolwentka Akademii Muzycznej w Bydgoszczy.

15.11.2018, czwartek, godz. 15.30 Taneczne popołudnie w Klubie Seniora „Kalina” 21.11.2018, środa, godz. 16.30 Tańce w kręgu – muzyka duszy 27.11.2018, wtorek, godz. 15.00 Kawiarenka Seniora – „Retrospacer po Bydgoszczy” – pokaz multimedialny, pogadanka

Towarzystwo Śpiewu „Halka”

29.11.2018, czwartek, godz. 15.30 Zabawa andrzejkowa w Klubie Seniora „Kalina” Ponadto zapraszamy na: naukę gry na gitarze i keyboardzie • gimnastykę dla smyka – dzieci w wieku 3,5–6 lat • warsztaty bębniarskie • breakdance – zajęcia taneczne dla dzieci • zumbę i fitness dla pań • gimnastykę dla pań 60+ • zajęcia komputerowe dla seniorów • jęz. angielski dla dzieci. www.klubodnowa.pl listopad 2018 |

BIK | 41

w yd a r z e ni a Muzeum Fotografii w Bydgoszczy Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 11.00-17.00, sobota 10.00-14.00, poniedziałek i niedziela nieczynne, wstęp biletowany

Autochromy Tadeusza Rzący

Wystawa autochromów Tadeusza Rzący pochodzących ze zbiorów Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie. Autochrom to najstarsza barwna technika pozytywowa, opracowana w XIX wieku. Rząca jest postacią niezwykle ciekawą i jak dotąd niemal nieznaną szerszej publiczności.

Więcej szczegółów na: www.muzeumfoto.byd.pl.

Muzeum Fotografii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 11.00-17.00, sobota 10.00-14.00, poniedziałek i niedziela nieczynne, wstęp biletowany

ALFA i FOTON w zbiorach Muzeum Fotografii

Ostatnie eksponaty związane z funkcjonowaniem w Bydgoszczy zakładów przemysłu fotochemicznego trafiły do Muzeum Fotografii przy WSG w 2007 roku, niedługo po ogłoszeniu upadłości spółki akcyjnej FOTON SA. To właśnie one stanowią część aktualnie prezentowanej wystawy, która wpisuje się w obchody Roku Bydgoskiego Dziedzictwa Przemysłowego.

20.11.2018, wtorek, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

XI Międzynarodowy Festiwal Fotografii i Filmu Przyrodniczego Sztuka Natury

godz. 18.00 – wernisaż wystawy Sztuka Natury – prezentacja prac nagrodzonych i wyróżnionych w konkursie fotograficznym zorganizowanym przez Ogród Zoobotaniczny w Toruniu w ramach X Międzynarodowego Festiwalu Fotografii i Filmu Przyrodniczego Sztuka Natury 2017 (czynna do 19 grudnia) godz. 18.30 – pokazy multimedialne nagrodzone podczas poprzednich edycji festiwalu – warsztaty makrofotografii / prowadzenie: dr hab. Adam Adamski (Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu) Więcej szczegółów na: www.muzeumfoto.byd.pl.

Historia fotografii w praktyce – cyjanotypia

Cyjanotypia to jedna z pierwszych technik fotograficznych, opracowana w 1842 roku przez angielskiego matematyka i astronoma Johna Herschela. Do historii przeszła dzięki fotografce i botaniczce Annie Atkins, autorce Atlasu alg – pierwszej w historii publikacji powstałej z wykorzystaniem fotografii. Dzięki tej metodzie możemy stworzyć obraz „cienia” płaskich przedmiotów (liście, pióra ptaków itp.) na niebieskim tle. Stosujemy specjalnie przygotowany papier, wykorzystujący właściwości światłoczułe soli żelaza. Warsztaty dla grup zorganizowanych – dzieci od 10 lat, młodzieży i dorosłych. Zapisy na stronie www.muzeumfoto.byd.pl. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd. pl lub tel. 52 567 00 07.

Fotograficzne ABC

Na horyzoncie kolejna odsłona warsztatów Mam lustrzankę dla początkujących. Poznaj swój aparat i wykorzystaj jego możliwości. Zajęcia poprowadzi Arkadiusz Blachowski. Zapisy na stronie www.muzeumfoto. byd.pl. Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl lub tel. 52 567 00 07.

Lekcje fotografii

Arkadiusz Kikulski, fotografia

Zapraszamy szkoły, przedszkola i inne placówki edukacyjne na lekcje fotografii: Historia fotografii w praktyce, Z wizytą u fotografa – pozujemy do zdjęć, Znikające obrazy, Fotografia – zjawisko naturalne, Camera obscura – historia i współczesne zastosowania. Więcej szczegółów na stronie www.muzeumfoto.byd.pl w zakładce „lekcje”.

Dodatkowe informacje: muzeumfoto@byd.pl lub pod nr. tel. 52 567 00 07. fot. Pavlo Khabarov

Paweł Figlant, fotografia

42 | BIK | listopad 2018

inf. Elżbieta Schulz

11 li s to pa d a Bydgoska Lokalna Organizacja Turystyczna „ByLOT” Obywatelskie Obchody Święta Niepodległości w 2018 w Bydgoszczy odbędą się 11 listopada w godzinach 11.00-16.00 na Wyspie Młyńskiej. Koordynatorem obchodów jest Bydgoska Lokalna Organizacja Turystyczna „ByLOT”. Wydarzenie jest współfinansowane przez Miasto Bydgoszcz.

Motywem przewodnim tegorocznych obchodów jest „Prawdopodobnie największe w Polsce śpiewanie pieśni patriotycznych”, w którym weźmie udział ponad 200-osobowy chór, złożony z przedstawicieli zespołów działających na terenie naszego województwa, pod kierownictwem Janusza Sierszulskiego. Osoby, które będą chciały towarzyszyć chórom, będą mogły nabyć okolicznościowy śpiewnik, zawierający wszystkie wykonywane pieśni. Występ chórów zostanie poprzedzony koncertem Młodzieżowej Orkiestry Dętej Zespołu Szkół Elektronicznych w Bydgoszczy pod batutą Krzysztofa Beszczyńskiego. Tradycyjnie nie zabraknie ułanów, występów dzieci i młodzieży, grup rekonstrukcyjnych oraz starych pojazdów. Jak co roku na Wyspie Młyńskiej pojawią się również stoiska handlowe. Będzie również specjalna oferta dla dzieci przygotowana we współpracy z Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy. W trakcie obchodów przeprowadzony zostanie konkurs na strój z 20-lecia międzywojennego oraz zorganizowana zostanie zbiórka publiczna, z której przychód przeznaczony zostanie na sfinansowanie kosztów organizacji i promocji wydarzenia.

10.00–10.30 Uczczenie pamięci bydgoskich patriotów poprzez złożenie kwiatów w miejscach pamięci: Jana Teski (ul. Długa 52), Jana Biziela (ul. Długa 12), Leona Barciszewskiego (Wełniany Rynek), Ignacego Rochona (ul. Niedźwiedzia)

Wyspa Młyńska

11.00–11.05 Oficjalne rozpoczęcie Obchodów 11.10–11.25* Przemarsz Ułanów z Koła Przyjaciół 16. Pułku Ułanów Wielkopolskich im. gen. Orlicz-Dreszera, na trasie: ul. Mennica–Tamka – komentarz historyczny ze sceny 11.30–11.45 Gawędy Kulinarne – wstęp do warsztatów kulinarnych, prowadzą dr Józef Sadkiewicz i Anna Kornelia Jędrzejewska (MOB) 11.50–12.10 Odtworzenia historyczne 12.15–12.35 Występ dzieci z Przedszkola nr 22 w Fordonie 12.45–13.15 Koncert Młodzieżowej Orkiestry Dętej Zespołu Szkół Elektronicznych (ZSE) w Bydgoszczy – scena 13.15–13.30 Parada Młodzieżowej Orkiestry Dętej ZSE ulicami Starówki 13.15–13.30* Przemarsz ułanów na Wyspie Młyńskiej (Mennica, Tamka) 13.30–14.15 Koncert pieśni patriotycznych w wykonaniu połączonych chórów Polskiego Związku Chórów i Orkiestr Oddział w Bydgoszczy. Wspólne śpiewanie pieśni przez 200-250-osobowy chór pod dyrekcją Janusza Sierszulskiego i zgromadzonych mieszkańców – scena, płyta Wyspy Młyńskiej 14.25–14.50 Występ artystyczny – Kazimierzowski Uniwersytet III Wieku 14.50–15.15 Pokaz mody z okresu 20-lecia międzywojennego (w ramach konkursu), w trakcie obrad jury Quiz o tematyce okolicznościowej „100-lecie niepodległości w historii, zabawie i pieśniach” przeprowadzi Kazimierzowski Uniwersytet III Wieku 15.25 Ogłoszenie werdyktu jury w konkursie na strój z 20-lecia międzywojennego i pokaz nagrodzonych strojów 15.30–15.55* Dzielenie tortu okolicznościowego 16.00 Zakończenie Obywatelskich Obchodów na Wyspie Młyńskiej

Działania ciągłe:

11.00–16.00 Prezentacja zabytkowych samochodów osobowych z okresu II RP, udział grup rekonstrukcyjnych z epoki 11.00–16.00 Wystawa „Kobiety w powstaniu wielkopolskim” – namiot Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 11.00–16.00 Stoiska gastronomiczne i handlowe, sprzedaż m.in. okolicznościowych pocztówek, śpiewników oraz monet 11.00–16.00 Kwesta do 10 puszek w ramach zbiórki publicznej. Przychód ze zbiórki przeznaczony zostanie na sfinansowanie Obywatelskich Obchodów Święta Niepodległości 2018 w Bydgoszczy.

Centrum Edukacji Muzealnej Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy (MOB) – Wyspa Młyńska, Mennica 4 (od strony Międzywodzia)

11.30–15.30 „Patriotyczne przedszkole” – stanowiska warsztatowe, animacje plastyczne, m.in. przygotowanie kotylionów i flag, malowanie twarzy, kolorowanki.

12.00–15.00 Namiot muzealny – edukacyjny projekt kulinarny „Bydgoskie smaki niepodległości” – wykład z pokazem kulinarnym, połączonym z degustacją fasoli niepodległości, przygotowaną przez Akademię Kulinarną Instytutu Sadkiewicza w Bydgoszczy i MOB

MOB Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

11 listopada 2018 roku, wstęp wolny: „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” 12.00–14.30 Gra Turystyczna „Bydgoskie Kobiety”. Zgłoszenia zespołów w punkcie startowym dniu imprezy od godz. 12.00. Punkt startowy gry / zakończenie gry – Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7/11 12.00–13.00 Warsztaty niepodległościowe „Moja Wolność” – animacja poklatkowa 16.00 Wernisaż wystawy „Niepodległa Polska. 1918 rok” 17.00 Oficjalne zakończenie Obywatelskich Obchodów Święta Niepodległości 2018 w Bydgoszczy

Restauracja Ratuszowa, ul. Długa 37

13.00–16.00 Obiad niepodległościowy 11.00–18.00 „Retrospojrzenie na dzisiejszą Bydgoszcz” – wystawa, w trakcie wystawy „Retro gawędy” listopad 2018 |

BIK | 43

w yd a r z e ni a 14. Mózg Festival: Duchowość jest powszechna Bydgoszcz, 22 września – 10 listopada 2018 1.11.2018, czwartek, godz. 20.00, Mózg

TEATROTEKA. „Humani”, reż. Katarzyna Trzaska (film)

Utwór z gatunku socjologicznego science fiction. Rozwinięte technologie pozwalają na stworzenie istot humanoidalnych, które mają zaspokoić ludzką potrzebę bliskości innej osoby. Główna bohaterka, po nieudanym związku, postanawia kupić humanoida, zaawansowanego technologicznie robota o ludzkim kształcie. Indywidualne oprogramowanie pozwala stworzyć partnera idealnego. Sprawa się komplikuje, kiedy robot potrafiący upodobnić się do człowieka zaczyna wykazywać zdolność do przeżywania, odczuwania, a nawet cierpienia.

pt. „KRUTCH” – nakładem brytyjsko-berlińskiej wytwórni Slip. To kolejny wybuch trującego uzbrojonego popu wyplutego podczas wędrówki, który oddaje radość podczas jazdy z zamkniętymi oczami.

3.11.2018, sobota, godz. 21.00, Mózg

Trzeci Bydgoski Salon Ambientu

DTEKK (DJ set)

2.11.2018, piątek, godz. 21.00, Mózg

Marta Sap (koncert)

Marta Sap tworzy żywą muzykę na kanwie elektronicznych dźwięków. Jej instrumentarium obejmuje didgeridoo, bębny, kalimby, drumle, fujarę pasterską, cytrę akordową. Współtworzyła zespół Mayatri, jest autorką projektów muzycznych opartych na muzyce archaicznej, ludowej i historycznej oraz przygotowuje opracowania muzyczne do spektakli teatralnych, performance’ów, komponuje, pisze teksty, prowadzi sesje muzyki improwizowanej oraz warsztaty i animacje muzyczne.

2.11.2018, piątek, godz. 22.00, Mózg

Yeah You (koncert)

Yeah You to Elvin Brandhi i MYKL JAXN. Projekt powstał z chęci tworzenia w każdej wolnej chwili. Wykorzystuje kompaktowy sprzęt nagrywający w celu przekształcenia codziennych banalnych rodzinnych przejażdżek w spontaniczne sesje nagraniowe w samochodzie. Zniekształcone skompresowane syntezy JAXN służą jako platforma dla zawiłych improwizowanych tekstów opartych na strumieniu świadomości. W 2017 roku został wydany drugi LP duetu 44 | BIK | listopad 2018

DTEKK (Jędrzej Dondziło) to DJ, promotor i aktywista na rzecz kultury. Białostoczanin z krwi i kości.

Pomysłodawca, koordynator i dyrektor programowy Up To Date Festival.

Współtwórca kolektywu i wytwórni płytowej Technosoul. Inicjator hasła Pozdro Techno oraz cyklu wydarzeń Salon Ambientu i Secret Location.

Specjalne miejsce w repertuarze Jędrzeja mają takie gatunki muzyki jak electro czy italo disco.

3.11.2018, sobota, godz. 23.00, Mózg

Trzeci Bydgoski Salon Ambientu

JD Zazie (koncert)

JD Zazie to eksperymentalna DJ-ka, awangardowa turntablistka mieszkająca w Berlinie i Bolzano. Posiadając już doświadczenie DJ-skie i radiofoniczne, przez lata JD Zazie badała różne podejścia do manipulacji w czasie rzeczywistym nagranych dźwięków na nośniku stałym. W swojej twórczości redefiniuje DJ-ing i działania elektroakustyczne. Występując solo, w małych zespołach lub dużych składach, porusza się po obszarze, który bezustannie przesuwa granice tego, co jest uważane za miks DJ-ski, swobodną improwizację i muzykę komponowaną.

8.11.2018, czwartek, godz. 20.00, Mózg

„Zen for Nothing”, reż. Werner penzel (pokaz przedpremierowy)

3.11.2018, sobota, godz. 22.00, Mózg

Trzeci Bydgoski Salon Ambientu

PLEQ (koncert)

Bartosz Dziadosz skończył studia filozoficzne na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. W 2005 roku powołał do życia projekt PLEQ. Jest kompozytorem, producentem muzycznym, a także kuratorem. Reprezentuje eksperymentalny nurt w muzyce elektronicznej, który w swoich kompozycjach łączy elementy gatunków muzycznych jak drone, ambient, abstrakcyjny glitch i modern classical.

„Zen for Nothing” to szwajcarsko-niemiecki film dokumentalny z 2016 roku autorstwa Wernera Penzela, znanego w środowiskach muzyków improwizujących, twórcy legendarnego filmu „Step Across The Border” z 1990 roku. W „Zen for Nothing” reżyser towarzyszy szwajcarskiej

w yd a r z e ni a aktorce podczas jej pobytu w japońskim klasztorze zen. Sposób realizacji filmu oddaje atmosferę panującą w klasztorze. Autor, podobnie jak w swoich poprzednich filmach, kładzie nacisk na realizację dźwięku, celowo przerysowując go dla zwrócenia uwagi oglądającego.

9.11.2018, piątek, godz. 21.00, Mózg

Kwartludium (koncert)

Zespół Kwartludium powstał w 2002 roku. Współtworzą go Dagna Sadkowska (skrzypce), Michał Górczyński (klarnet, klarnet basowy), Paweł Nowicki (instrumenty perkusyjne) oraz Piotr Nowicki (fortepian).

Zespół od początku swojej działalności skupia się na wykonywaniu muzyki najnowszej, stworzonej specjalnie na ten unikalny skład instrumentalny.

Istotne miejsce w działalności zespołu zajmuje również współczesna muzyka improwizowana. Kwartludium w swoim repertuarze posiada kompozycje graficzne i intuitywne najwybitniejszych przedstawicieli muzyki najnowszej.

Program: Krzysztof Wołek – „Amplified”, „What is There?”

Wojciech Błażejczyk – „Ogólna Teoria Względności” Fredrik Gran – „Vold” Piotr Peszat – „Real Life Proof” 9.11.2018, piątek, godz. 22.00, Mózg

Witold Oleszak & Roger Turner (koncert)

Witold Oleszak, urodzony w 1970 roku, naukę muzyki rozpoczął w wieku 5 lat. Po latach formalnej edukacji (fortepian klasyczny) porzucił szkołę, występując jako członek grup parateatralnych i avantrockowych. Te doświadczenia najbardziej wpłynęły na jego rozwój artystyczny. Obecnie jest całkowicie oddany swobodnej improwizacji. Zazwyczaj gra na fortepianie, fortepianie preparowanym, instrumentach własnej konstrukcji oraz zdewastowanych i uszkodzonych.

Roger Turner dorastał w Canterbury otoczony przez muzyczne życie lat 60., mocno zakorzenione w jazzie. Jego pierwszy oficjalny występ miał miejsce w Brighton w 1966 roku i był to koncert duecie z Chrisem Biscoe. W 1968 roku przeprowadził się do Londynu, gdzie współpracował z ghańskim zespołem perkusyjnym Mask i koncertował z eksperymentalnym i innowacyjnym Ritual Theatre. Od 1974 roku jego twórczość skupia się przede wszystkim na torowaniu drogi do bardziej osobistego języka perkusyjnej ekspresji.

10.11.2018, sobota, godz. 21.00, Mózg

INNERCITY ENSEMBLE (koncert)

INNERCITY ENSEMBLE to międzymiastowy kolektyw zawiązany w Bydgoszczy w 2011 roku. Grupę tworzą muzycy grający aktualnie w takich grupach/ projektach jak m.in.: Hati, Stara Rzeka, Alameda Organisation, Jachna/Buhl, Kapital, T’ien Lai, Tropy. Zespół działa od początku w niezmiennym składzie: Radek Dziubek, Rafał Iwański, Wojtek Jachna, Rafał Kołacki, Artur Maćkowiak, Tomek Popowski i Kuba Ziołek.

Muzyka Innercity Ensemble to konglomerat wieloletnich doświadczeń oraz wzajemnych interakcji i poszukiwań wokół tego, co słychać na skraju gatunków takich jak jazz, krautrock, elektronika i muzyka etniczna z różnych stron świata. Zespół nagrywa improwizowane sesje, których najciekawsze fragmenty trafiają na wydawane regularnie płyty. Najnowszy album pt. „III” został wydany w 2016 przez wytwórnię Instant Classic.

10.11.2018, sobota, godz. 22.00, Mózg

Paul Lovens / Rudi Mahall / Florian Stoffner (koncert)

Rudi Mahall (klarnet basowy / klarnet) urodził się w Norymberdze w 1966 roku. Jest współczesnym jazzowym klarnecistą basowym.

Florian Stoffner (gitara) urodził się w 1975 roku. Jest improwizującym muzykiem i gitarzystą.

Paul Lovens (perkusja) urodził się w Aachen w 1949 roku. Gra na bębnach, perkusji, pile muzycznej i talerzach.

Klub Mózg 17.11.2018, godz. 21.00, wstęp: 20 zł

Wstrząs

Przewiduje się najsilniejszy jak dotąd Wstrząs, zjawisko o niezerowej masie spoczynkowej, gdzie pierwiastki wizualne, związki muzyczne i ich teatralne mieszaniny znajdą wspólne źródło na dwóch scenach.

Wstrząs Substancja – wybitny naukowiec w wyniku kontaktu z nowo odkrytą substancją zabierze nas ze sobą w podróż w głąb kosmosu wewnętrznego. Przeżyj swoje wspomnienie z przyszłości 17.11.2018 w Mózgu. inf. Kamila Rodzik

listopad 2018 |

BIK | 45

w yd a r z e ni a Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 4.11.2018, niedziela, godz. 10.15, Dom Jubileuszowy Fundacji „Wiatrak”, ul. Bołtucia 7. Bilety w cenie 6 zł dla dziecka i 9 zł dla osoby dorosłej można nabywać w biurze Fundacji „Wiatrak” od poniedziałku do piątku w godz. 9.00-19.00 oraz godzinę przed Porankiem

Poranek muzyczny w „Wiatraku” W deszczowym rytmie

4.11.2018, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, opiekunowie – wstęp wolny, dzieci – 10 zł.

Bilety można nabywać pół godziny przed audycją

Akademia dzieciom

W deszczowym rytmie

4.11.2018, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Bilety w cenie 15 zł (ulgowe dla osób z Bydgoską Kartą Seniora: 10 zł) można nabywać w Pałacu pół godziny przed koncertem

Akademia w pałacu

Krzysztof Pełech – gitara w programie utwory kompozytorów hiszpańskich i latynoamerykańskich

6.11.2018, wtorek, godz. 18.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1, wstęp wolny

Koncert inauguracyjny VI Konkursu Wokalnego im. I.J. Paderewskiego

Alina Adamska-Raitarovskyi – sopran Radosław Zaworski – fortepian w programie utwory kompozytorów polskich

9.11.2018, piątek, godz. 17.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1, wstęp wolny

Koncert laureatów VI Konkursu Wokalnego im. I.J. Paderewskiego 11.11.2018, niedziela, godz. 16.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1, wstęp wolny

Musica Spiritus Movens

Agnieszka Jackowska – skrzypce Weronika Łosoś – skrzypce Anastazja Ziemkowska – altówka Weronika Duchniewicz – wiolonczela Adam Kałduński – fortepian w programie: H.M. Górecki – Kwartet smyczkowy Już się zmierzcha F. Chopin – Koncert fortepianowy e-moll op. 11

13.11.2018, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLXXXVI Bydgoski Wtorek Muzyczny

Bartłomiej Dobrowolski – klarnet Eligiusz Skoczylas – fortepian Nagroda Rektora AM w Bydgoszczy dla laureata XVII Akademickiego Konkursu Klarnetowego we Włoszakowicach w programie: C. Debussy – Première Rhapsodie R. Schumann – 3 Romanse op. 94 T. Olah – Sonata na klarnet solo R. Muczynski – Time Pieces B. Kovacs – Sholem Alekhem

15.11.2018, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CXXXIII Koncert Organowy

Józef Kotowicz – organy Łukasz Orlow – fortepian Nagroda Rektora AM w Bydgoszczy dla laureata 26. Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. F. Chopina dla Dzieci i Młodzieży w Szafarni w programie m.in.: R.H. Roman – Sinfonia di chiesa G. Böhm – Preludium chorałowe Vater unser im Himmelreich D. Buxtehude – Preludium i fuga fis-moll BuxWV 146 J. Madsen – Til dig alene, Herre Krist (To Thee alone, Christ the Lord) J. Madsen – Op, alle, som pa jorden bor (Arise, all inhabitants of the Earth) S. Lindblad – Nocturno z cyklu Espanordica S. Eftestol – The Yarmouth Belle

18.11.2018, niedziela, godz. 11.30, ul. Staszica 3.

Bilety w cenie 5 zł dla dzieci i 8 zł dla osób dorosłych można nabywać pół godziny przed audycją

CCII Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Nasze polskie ABC

46 | BIK | listopad 2018

w yd a r z e ni a 18.11.2018, niedziela, godz. 16.00, Dom Jubileuszowy Fundacji „Wiatrak”, ul. Bołtucia 7, wstęp wolny

Koncert w „Wiatraku”

Orkiestra Kameralna Accademia dell’Arco Paweł Radziński – prowadzenie w programie: J.S. Bach, A. Vivaldi

25.11.2018, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu pół godziny przed koncertem

CXCII Koncert Pałacowy

Irena Żarnowska – skrzypce Alicja Tarczykowska – fortepian Przemysław Buczek – klarnet w programie: A. Chaczaturian, A. Giampieri, A. Bloch, M. Arnold, B. Kovács, J.W. Ralph, V. Williams

25.11.2018, niedziela, godz. 18.00, Sala Koncertowa Filharmonii Pomorskiej, ul. A. Szwalbego 6. Bilet normalny – 20 zł, bilet ulgowy – 15 zł. Bilety do nabycia w Dziale Artystycznym Akademii Muzycznej oraz godzinę przed koncertem w Filharmonii Pomorskiej

Koncert Symfoniczny

Vadim Brodski – skrzypce Chór Akademicki AM w Bydgoszczy Orkiestra Symfoniczna AM w Bydgoszczy Michał Dworzyński – dyrygent Renata Szerafin-Wójtowicz, Piotr Jańczak – przygotowanie Chóru w programie: M. Karłowicz – poemat symfoniczny Powracające fale op. 9 H. Wieniawski – II Koncert skrzypcowy d-moll op. 22 W. Kilar – Exodus

Vadim Brodski (skrzypce)

27.11.2018, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Koncert Kompozytorski

w ramach IV Międzynarodowej Konferencji

Interpretacje dzieła muzycznego.

Narodowość a wartości uniwersalne

Pedagodzy i studenci AM w Bydgoszczy w programie: utwory kompozytorów związanych z Akademią Muzyczną w Bydgoszczy

28.11.2018, środa, godz. 19.00, Sala Koncertowa AM, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Koncert Kompozytorski

w ramach IV Międzynarodowej Konferencji

Interpretacje dzieła muzycznego.

Narodowość a wartości uniwersalne

Pedagodzy i studenci AM w Bydgoszczy w programie: utwory kompozytorów związanych z Ukraińską Narodową Akademią Muzyczną w Kijowie inf. Anna Cudo

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 7.11.2018, godz. 16.00 „Barwy jesieni” – zabawa plastyczna o tematyce jesiennej – malujemy obrazy przyrody z kolorystyką odpowiadającą tej porze roku, na zakończenie poznając tajniki sztuk plastycznych. Spotkanie adresowane do dzieci w wieku szkolnym.

12.11.2018, godz. 17.00 Ogłoszenie konkursu grafiki komputerowej pt. „Gwiazdka 2018” 13.11.2018, godz. 16.00 „Co się dzieje w przyrodzie jesienią” – quiz ekologiczny dla dzieci i młodzieży szkolnej. W trakcie spotkania projekcja filmu o ochronie przyrody i skutkach jej zaniechania. Zabawa dla wszystkich, którym leży na sercu piękno przyrody nas otaczającej.

15.11.2018, godz. 16.00 VI Miejski Konkurs Recytatorski – Bydgoska Liga Poetycka – „Polska Poezja Patriotyczna” – informacje na stronie MDK4.

16.11.2018, godz. 16.00 „Symbole narodowe” – spotkanie plastyczne, na którym własnoręcznie wykonujemy godło naszego kraju. Poznajemy historię flagi państwowej i wszystkie zwrotki hymnu Polski.

20.11.2018, godz. 16.00 „Walory jesieni” – zajęcia manualne, kompozycje z liści oraz materiałów ekologicznych – collage. Tworzymy ciekawe obrazy z materiałów naturalnych.

22.11.2018, godz. 16.00 XIX Ogólnopolski Konkurs Poezji Śpiewanej – informacje na stronie MDK4.

23.11.2018, godz. 16.00 „W krainie dźwięku” – rozpoznajemy głosy przyrody oraz otaczającego nas świata. Zgadywanka dźwiękowa w trakcie spotkania kalambury pt. „Świat wokół nas”.

30.11.2018, godz. 16.00 „Taneczny piątek” – zabawa dyskotekowa z konkursami dla dzieci w wieku szkolnym. Integracja środowiska lokalnego poprzez wspólne spędzanie wolnego czasu, zapraszamy również rodziców. listopad 2018 |

BIK | 47

w yd a r z e ni a Impresariat Artystyczny itd.

11.11.2018, godz. 17.00, hotel Focus „Pod Orłem”.

Bilety: 80 zł, do nabycia w impresariacie artystycznym itd. (kawiarnia Fanaberia, ul. Gdańska 13)

Koncert Voice Bandu z gościnnym udziałem Soni Bohosiewicz

Koncert piosenek retro z lat 20. i 30. to wyjątkowa okazja, by poczuć stylistykę popularnych chórów męskich okresu międzywojennego, która stała się inspiracją do stworzonych przez grupę nowoczesnych aranżacji znanych i oryginalnych piosenek.

Voice Band jest nowatorskim przedsięwzięciem na polskiej scenie muzycznej XXI w. Zespół powstał z inicjatywy Arkadiusza Lipnickiego i zadebiutował w Piwnicy Artystycznej „Przechowalnia” w Łodzi. W 2012 r. grupa wydała debiutancki album „W siódmym niebie”, którego produkcją zajęła się siostra założyciela zespołu – Anita Lipnicka.

W skład grupy wchodzą: Tomasz Warmijak (1. tenor), Arek Lipnicki (2. tenor), Grzegorz Żołyniak (baryton), Artur Janda (bas) oraz Wacław Turek (akordeon). Gościnnie zaśpiewa piosenkarka i aktorka Sonia Bohosiewicz. inf. Katarzyna Borkowska-Kiss

Dom Kultury MODRACZEK 7.11.2018, środa, godz. 15.00 Spotkanie Klubu Seniora – gość: Chór Halka 8.11.2018, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Kawiarnia Literacka – gość: Alina Rzepecka – poetka, matematyczka, urodziła się w Lipnicy na Kaszubach.

Swoje dorosłe życie związała z Bydgoszczą. Autorka tomików poetyckich: „Bezsenność” (Wrocław 2005), „Oswajanie snów” (Bydgoszcz 2014) i „Punkty styczności” (Bydgoszcz 2018). Jest autorką tekstów piosenek wydanych na płytach: „Wigilianki” z muzyką Małgorzaty Wąsikowskiej i „To ja kobieta” z muzyką Kazimierza Żarskiego. Współautorka wielu almanachów poetyckich. Laureatka licznych ogólnopolskich konkursów poetyckich. Członek RSTK w Bydgoszczy, Gdańskiego Klubu Poetów, Grupy Literackiej „Dysonans” we Wrocławiu i Międzynarodowej Grupy Literackiej „Kwadrat”. Wyróżniona Medalem Honorowym im. Jakuba Wojciechowskiego.

Spotkanie poprowadzi W. Barbara Jendrzejewska 48 | BIK | listopad 2018

14.11.2018, środa, godz. 15.00 Spotkanie Klubu Seniora – gość: prof. R. Ossowski 15.11.2018, czwartek, godz. 18.00 Indianie Ameryki Północnej. Historia i dzień dzisiejszy. „Pocahontas – prawda czy legenda.” Spotkanie poprowadzi Adam Piekarski 21.11.2018, środa, godz. 15.00 Spotkanie Klubu Seniora – prelekcja „Toskania” – B. Zapalska 22.11.2018, czwartek, godz. 18.00 Spotkanie z Latarnikiem. Spotkanie poprowadzi Sławomir Krajewski 28.11.2018, środa, godz. 15.00 Spotkanie Klubu Seniora – profilaktyka zdrowia – M. Pinczewska 29.11.2018, czwartek, godz. 17.00, wstęp wolny Magiczny Świat Literatury „Moliki” – książki, z którymi przygotujemy się do świąt. Spotkanie poprowadzi Anna Krajewska inf. Izabela Kaczyńska

w yd a r z e ni a Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy 29.11.2018, czwartek, godz. 18.00, WSG, ul. Naruszewicza 11, bud. K, parter, s. K001, wstęp wolny

Movie Mówi Project / Krótka jesień vol. 2

Ofra Amit, Izrael, ilustracja

Wydawnictwo Gang Design Pani Jurek, Warszawa

7.11.2018, środa, godz. 16.00, Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wystawa czynna do 20 listopada, wstęp wolny

26. Biennale Ilustracji Bratysława 2017

Biennale Ilustracji Bratysława (BIB) to prestiżowy, międzynarodowy przegląd autorskich ilustracji książek dla dzieci i młodzieży, organizowany od 1967 roku przez Międzynarodowy Dom Sztuki dla Dzieci BIBIANA – pod patronatem UNESCO oraz Międzynarodowej Unii Książki dla Dzieci IBBY. W 26. Biennale Ilustracji Bratysława wzięło udział 373 ilustratorów z 49 państw z całego świata, którzy nadesłali blisko 2657 prac. Główne nagrody powędrowały do ilustratorów z Holandii, Danii, Izraela, Japonii, Meksyku, Ukrainy i Słowacji. Grand prix otrzymał Holender Ludwig Volbeda za ilustracje do książki Ptaki.

Wyróżnione zostały także cztery wydawnictwa, w tym Wydawnictwo Gang Design Pani Jurek z Warszawy. Nagrodę dziecięcego jury otrzymał znany słowacki ilustrator Peter Uchnár.

Więcej szczegółów na stronie www.apk.byd.pl.

Movie Mówi Project zaprasza na filmową jesień z krótkim metrażem. Tym razem porzucamy długie i średnie formaty, skarbów szukając w szortach. Nagrody na najważniejszych festiwalach dla młodych polskich autorów, dystrybucja kinowa i żywe zainteresowanie polskiej publiczności krótkimi filmami ośmieliły nas do publicznej refleksji nad tą – bez wątpienia – niełatwą formą wypowiedzi artystycznej. Jak w ciągu kilku czy kilkunastu minut przykuć uwagę widza? Czy szkolne etiudy potrafią odsłonić przed widzem filmową osobowość przyszłego wirtuoza kina? Pytań postawimy znacznie więcej.

Pod hasłem „krótka jesień” kryje się przegląd filmowych miniatur mistrzów i debiutantów, autorów pozostających blisko rzeczywistości i tych, którzy tworzą zupełnie nowe światy. W listopadzie świętujemy 70. urodziny Szkoły Filmowej w Łodzi. Pokażemy etiudy absolwentów z lat 50. i 60.: Dwaj ludzie z szafą Romana Polańskiego, STS 58 Agnieszki Osieckiej, Erotyk Jerzego Skolimowskiego, Holden Krzysztofa Zanussiego, Każdemu to, czego mu wcale nie trzeba Grzegorza Królikiewicza oraz Przedział na sto i więcej osób Marka Piwowskiego.

Więcej szczegółów na stronie www.kpk.byd.pl.

V Ogólnopolski Konkurs Piosenki Aktorskiej „Melpomena”

Stowarzyszenie Teatralne „Juvenkracja”, Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 3 oraz Szkoła Podstawowa nr 35 w Bydgoszczy zapraszają wszystkich miłośników piosenki aktorskiej do udziału w kolejnej edycji OKPA „Melpomena”, organizowanej pod hasłem: „To jest to, czyli piosenki z teatru, w interpretacji młodego pokolenia”.

Przesłuchania konkursowe odbędą się 24 listopada w APK WSG przy ul. Królowej Jadwigi 14 (partner akademicki konkursu), gala finałowa z wręczeniem nagród – 25 listopada w Teatrze Polskim im. Hieronima Konieczki przy al. Mickiewicza 2.

Zgłoszenia do 12 listopada. Regulamin oraz karta zgłoszeniowa dostępne na stronie www.facebook.com/KonkursPiosenkiAktorskiejMelpomena.

Naukowo, artystycznie, kreatywnie

Dom Kultury „Akademicka Przestrzeń Kulturalna” w Bydgoszczy przy Wyższej Szkole Gospodarki zaprasza na zajęcia stałe, realizowane w roku szkolnym 2018/2019.

Fotografujesz, tańczysz, śpiewasz, malujesz, kochasz kino? Rozwiń swoje zainteresowania!

Więcej szczegółów na stronie www.domkultury.byd.pl. inf. Elżbieta Schulz

listopad 2018 |

BIK | 49

w yd a r z e ni a Pałac Młodzieży 7.11.2018, godz. 15.30 „Instrumenty aktywności ucznia zdolnego” – warsztaty metodyczne dla nauczycieli bydgoskich szkół. Spotkanie pn. „Praca z uczniem zdolnym na lekcjach języków obcych” poprowadzi Joanna Dąbrowska. Odbiorcy: nauczyciele języków obcych w bydgoskich szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Zgłoszenia do 5 listopada na: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl lub pod nr tel. tel. 52 371 26 56. Miejsce: Świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

8.11.2018, godz. 9.30 „Oblicza uzależnień” – warsztaty poprowadzą: Anna Kaczmarek – psycholog, Magdalena Łuba – kurator, policjantka ds. nieletnich, pedagog; Monika Karska – policjantka ds. nieletnich, pedagog. Miejsce: Świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

13.11.2018, godz. 9.00 „Ekologia w regionie – województwo kujawsko-pomorskie perłą w przyrodzie Polski” – warsztaty na uczelni pn. „Podstawy ekologii” oraz „Bioróżnorodność fauny w polskich wodach”. Druga tura zajęć na uczelni dopasowanych do podstawy programowej szkoły ponadpodstawowej, odbywających się w podziale na grupy 15-osobowe. Warsztaty odbywać się będą w Wydziale Nauk Przyrodniczych UKW, a poprowadzą je dr Magdalena Trojankiewicz i dr hab. Krystian Obolewski, prof. UKW. 15.11.2018, godz. 9.00 „Ekologia w regionie – województwo kujawsko-pomorskie perłą w przyrodzie Polski” 15.11.2018, godz. 10.00 Konferencja „Kultura Niepodległej. Polska i Bydgoszcz w latach 1918–1920” – inicjatywa adresowana do młodzieży gimnazjalnej oraz ze szkół ponadgimnazjalnych.

Zachęcamy też do udziału nauczycieli jęz. polskiego, historii, wiedzy o kulturze oraz wychowawców klas. Miejsce: Świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

15.11.2018, godz. 19.00 „Pałacowe Planetarium” – prelekcje i pokazy nieba. Miejsce: Szkoła Podstawowa nr 31, ul. Karłowicza 2. Spotkanie o godz. 19.00 przed budynkiem szkoły, w przypadku złej pogody w sali 119.

16.11.2018, godz. 9.00 „Ekologia w regionie – województwo kujawsko-pomorskie perłą w przyrodzie Polski” 18.11.2018, godz. 11.00 „Weekendowy plac zabaw” – zapraszamy dzieci od 4. do 7. roku życia wraz z rodzicami do wspólnych zabaw animacyjnych, plastycznych, zręcznościowych i tanecznych. Wstęp wolny. Miejsce: Świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

19.11.2018, godz. 9.00 „AFF-erka filmowa” – impreza edukacyjno-filmowa dla uczniów szkół podstawowych. Obowiązują zapisy grup zorganizowanych: Dominik Wierski, tel. 785 476 276 50 | BIK | listopad 2018

19.11.2018, godz. 10.30 „Czytadełko” – spotkania czytelniczo-animacyjne dla grup zorganizowanych z przedszkoli, podczas których uczestnicy zarówno słuchają bajki, rozmawiają na jej temat, ale także wspólnie bawią się, tańczą, biorą udział w konkursach. Miejsce: Świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

22.11.2018, godz. 10.30 „Forum Olimpijczyków – Laboratorium Zdolności” – konferencja naukowa dla uczniów zdolnych. Tematyka spotkania: biologia, chemia, biotechnologia, medycyna oraz nauka o żywności i żywieniu. Odbiorcy: uczniowie szkół podstawowych (klasy VII, VIII), szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Miejsce: aula Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Bydgoszczy (pl. Wolności 9). Przewidywany czas spotkania – ok. 2 godz. Zgłoszenia do 19 listopada na: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl lub pod nr tel. 52 371 26 56.

22.11.2018, godz. 9.30 „Oblicza uzależnień” – miejsce: Świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

23.11.2018, godz. 10.00 „Ogarnięci? Diagnozy współczesności: Selfie – oto ja”. Wykładowcą i animatorem debaty będzie pedagog i psycholog dr Katarzyna Marszałek (Wydział Pedagogiki Ogólnej i Porównawczej UKW). Podejmie ona bardzo aktualny temat: „Selfie – autoportret narcyzów czy obywateli wirtualnej wioski?”. Uczestnicy spotkania poznają socjologiczne i psychologiczne uwarunkowania tego zjawiska, które nie jest wyłącznie chęcią utrwalenia chwili, jak dawna fotografia. Miejsce: Świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

23.11.2018, godz. 10.30 Koncert galowy z okazji Światowego Dnia Pluszowego Misia + podsumowanie konkursu plastycznego pt. „Pluszowy Miś przypomina: tu mieszka jeż, jerzyk i jego rodzina!”. Szczegóły konkursu oraz specjalne zaproszenie/ wyjaśnienie jego zasad zamieszczone przez Misia Pysia znajdziecie na naszej stronie internetowej w zakładce „Regulaminy konkursów”. Koncert odbędzie się w sali Biblioteki UKW, gdzie laureatom zostaną wręczone nagrody, wyróżnienia, niespodzianki. Na koncert obowiązują zapisy grup zorganizowanych, tel. 52 321 15 21.

25.11.2018, godz. 11.00 „Zygzakomazaki, czyli rodzinna niedziela” – spotkanie z polską animacją w tle, podczas którego być może będziemy opowiadać, czytać, rysować, malować, przedstawiać bajki, wcielając się w role aktorów poznanych podczas sześciu lat spotkań Zygzaka. Wstęp wolny, obowiązują zapisy: dominika@palac.bydgoszcz.pl. Liczba miejsc ograniczona. Miejsce: Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

28.11.2018, godz. 11.00 Konkurs wiersza i piosenki przedszkolnej „Zabawa w rymy i rytmy”. Uczestnikami imprezy są reprezentanci bydgoskich przeszkoli w wieku 3–6 lat. Celem konkursu jest wyłonienie najlepszych recytatorów i solistów, a także nauka poprzez zabawę. Miejsce: Świetlica Gimnazjum nr 27, ul. Kruszwicka 2.

w yd a r z e ni a DKF Niespodzianka w Fordonie W związku z remontem Pałacu Młodzieży seanse filmowe DKF Niespodzianka odbywają się w auli SP nr 9 w Fordonie, ul. T. Bora-Komorowskiego 2. Filmy pokazywane są w czwartki o godz. 19.00. W dniu 1 listopada nie ma seansu.

Czwartek 8 listopada, godz. 19.00 Lato (Leto), reż. Kirył Serebrennikow, Rosja 2018, 126 min Czwartek 15 listopada, godz. 19.00 Na plaży Chesil (On Chesil Beach), reż. Dominic Cooke, Wielka Brytania 2017, 105 min

Czwartek 22 listopada, godz. 19.00 Fokstrot (Foxtrot), reż. Samuel Maoz, Izrael/Niemcy/ Francja 2017, 108 min Czwartek 29 listopada, godz. 19.00 McQueen, reż. Ian Bonhôte, Peter Ettedgui, Wlk. Brytania 2018, 111 min Bilet normalny: 8 zł. Bilet ulgowy (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Karnet normalny: 24 zł.

Karnet ulgowy (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 15 zł. Organizator: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy. Partner: Szkoła Podstawowa nr 9 w Bydgoszczy. Kontakt: Dominik Wierski, tel. 52 371 26 56. Karnety i bilety do nabycia w SP9 w dniu seansów od godz. 18.30. inf. Dominika Kosińska

D.K. Orion BSM 5.11.2018, poniedziałek, godz. 16.00 „Jesienna pani” – ćwiczenia z wyobraźni – zajęcia plastyczne dla dzieci

21.11.2018, środa, godz. 17.30 Z cyklu: „Wieczór Mistrzów” – „Szekspir i Morricone” – recytacja Eugeniusz Rzyski

6.11.2018, wtorek, godz. 14.00 „Przelot ptaków, ptaki egzotyczne” – zajęcia plastyczne dla dorosłych

23.11.2018, piątek, godz. 16.00 „Pałace i pałacyki” – malowanie na fakturze z kaszki, zajęcia plastyczne dla dzieci

7.11.2018, środa, godz. 17.30 „Salon Literacki Oriona” – „Wieczór ballady” – gośćmi wieczoru są: Sztokman, Bateńczuk, Marcysiak 8.11.2018, czwartek, godz. 17.00 „Niepodległa” – wystawa plastyczna koła plastycznego dla dorosłych prowadzonego przez Danutę Więckowską 12.11.2018, poniedziałek, godz. 17.00 „Koncert pieśni patriotycznych z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę” – koncert w wykonaniu chóru mieszanego „Dzwon” 14.11.2018, środa, godz. 17.30 „Miłość ci wszystko wybaczy” – koncert jesienny w wykonaniu Orkiestry im. J. Straussa oraz chóru Contrapunkt z Grudziądza. Wystąpi solistka Agnieszka Olszewska – sopran, prowadzenie: Emilia Czekała

Kino Jeremi w Fordonie Listopad w Kinie Jeremi

W listopadzie kino Jeremi w ramach kontynuacji cyklu MIĘDZY NAMI zaprezentuje następujące filmy: 8.11.2018 (czw.), godz. 19.00 Obietnica poranka, reż. E. Barbier, prod. Francja Przed filmem pokaz teledysku Mistrz i Róża / Twardowski w Bydgoszczy zrealizowanego przez Fundację Czarny Karzeł.

15.11.2018 (czw.), godz. 19.00 Powrót do Montauk, reż. V. Schlöndorff, prod. Niemcy

27.11.2018, wtorek, godz. 14.00 „Miasta w świątecznych dekoracjach” – zajęcia plastyczne dla dorosłych 27.11.2018, wtorek, godz. 17.00 „Andrzejki” – zabawa taneczna w klubie Miłośników Błonia 28.11.2018, środa, godz. 17.00 „Andrzejki” – zabawa taneczna w klubie Miłośników Sztuki 30.11.2018, piątek, godz. 16.00 „Pejzaż we mgle i deszczu” – rysunek lawowany, zajęcia plastyczne dla dzieci Zapraszamy codziennie w godzinach 13.00-19.00 do „KAWIARENKI SENIORA” www.bsm.bydgoszcz.pl/Informacje 22.11.2018 (czw.), godz. 19.00 Oddychaj, reż. M. Laurent, prod. Francja 29.11.2018 (czw.), godz. 19.00 Zatrzymać, reż. G. Senez, prod. Belgia/Francja/Szwajcaria Bilety: Na film Obietnica poranka – WSTĘP WOLNY (grant filmowy), pozostałe seanse: normalny – 10 zł, ulgowy – 6 zł, członkowie DKF – wstęp wolny. Z biletów ulgowych mogą korzystać osoby powyżej 60. roku życia, młodzież szkolna oraz studenci do 26. roku życia.

Kino Jeremi mieści się w budynku XV LO przy ul. gen.

A. Fieldorfa „Nila” 13 w Fordonie.

Szczegóły na stronie: www.kinojeremi.liceumxv.edu.pl i na FB: www.facebook.com/KinoJeremiFordon. inf. Monika Jarzyna

listopad 2018 |

BIK | 51

w yd a r z e ni a Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna Godzinami o książkach – Dyskusyjne Kluby Książki w WiMBP

18 Dyskusyjnych Klubów Książki działa w filiach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Szczegóły dotyczące ich działalności publikowane są na: biblioteka. bydgoszcz.pl/dzialalnosc-dodatkowa/dkk/. Realizowany przez WiMBP przy wsparciu finansowym Instytutu Książki program DKK obejmuje także spotkania autorskie.

13.11.2018, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

8.11.2018, godz. 16.00-21.00

Oj, czy znasz?

100-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę zainspirowało nas do zorganizowania spotkań i warsztatów dla różnych grup wiekowych. Naszym celem jest zwiększenie świadomości mieszkańców na temat wydarzeń związanych z odbudową państwa. Poprzez nowoczesną formę upamiętnienia obchodów 100-lecia niepodległości chcemy dotrzeć do osób młodych. W naszej ofercie znajdują się: koncert, gry LARP, warsztaty wlepkowe oraz kiermasz, a wszystko to o charakterze patriotycznym, edukacyjnym. Wydarzenia odbędą się w Bibliotece Głównej. Proponujemy pogodne, połączone z zabawą obchody tego wyjątkowego święta.

O szczegółach będziemy informować na naszych stronach: www.biblioteka.bydgoszcz.pl i www.facebook.com/ wimbp.bydgoszcz/.

7, 14, 21, 28 listopada 2018, godz. 18.00-19.00.

Spotkanie z ks. Waldemarem Cisło

– profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, dyrektorem polskiego oddziału Papieskiego Stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie, autorem książki „Die Religionskritik der französischen Enzyklopädisten”, modlitewnika „Byście owoc przynosili…” oraz komentarza do albumu Adama Bujaka pt. „Tragedia w Aleppo”, współredaktorem księgi pamiątkowej dedykowanej ojcu profesorowi Józefowi Kuliszowi pt. „Sens ludzkiej przygody”. Specjalizuje się w teologii fundamentalnej, krytyce religii. Zajmuje się tematyką dialogu międzyreligijnego, zwłaszcza relacjami chrześcijaństwo-islam. Bydgoskie spotkanie połączone będzie z promocją książki ks. prof. W. Cisło napisanej wspólnie z Pawłem Stachnikiem, noszącej tytuł „Imigranci u bram. Kryzys uchodźczy i męczeństwo chrześcijan”. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 6.11.2018, godz. 16.00, w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24 – pierwszeństwo mają członkowie Dyskusyjnych Klubów Książki). inf. Lucyna Partyka

52 | BIK | listopad 2018

Konwersacyjny klub językowy Deutsch Mit Spaß

Raz w tygodniu w bibliotece spotyka się grupa pasjonatów, by porozmawiać w jęz. niemieckim z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań. Jest to doskonała okazja, aby sprawdzić swoje możliwości lingwistyczne i podszlifować język obcy w czasie nieformalnych rozmów, gier, zabaw i innych aktywności.

ProKultura

Karta ProKultura to karta biblioteczna WiMBP w Bydgoszczy, która poza standardową funkcją dostępu do zbiorów biblioteki umożliwia jej posiadaczom uzyskanie rozmaitych korzyści poza murami książnicy. To karta rabatowa, umożliwiająca zakup tańszych biletów na wydarzenia kulturalne w Bydgoszczy i uprawniająca do zniżek w restauracjach, księgarniach i punktach usługowych.

Dzięki współpracy z instytucjami kultury i lokalnymi firmami sprawiamy, że czytanie się opłaca.

8.11.2018, godz. 16.00

Projektor

Na strychu biblioteki prócz ciekawych filmów czekać będą na Was leżaki i wygodne pufy. W sercu miasta, za darmo. Każdego miesiąca prezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe. Tym razem zapraszamy na film Z dala od orkiestry, ukazujący historię Zygmunta Lubicz-Zaleskiego, żyjącego na emigracji poety, pisarza, tłumacza, krytyka literatury, sztuki, muzyki, doktora filozofii.

w yd a r z e ni a Wybrane zajęcia edukacyjne w październiku:

6.11.2018, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) „Jak wieść niesie, Kicię Kocię spotkasz w lesie: sarenka to bardzo miła panienka” – zajęcia edukacyjne na postawie książki A. Głowińskiej pt. „Kicia Kocia w lesie”.

6.11.2018, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Broniewskiego 1) „Wspomnienia bliskich i dalekich bydgoszczan” – Zaduszki w bibliotece – spotkanie dla dorosłych.

8.11.2018, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 11 dla dorosłych, ul. Czołgistów 5) „Polska za 100 lat” – konkurs plastyczny dla dzieci.

8.11.2018, godz. 16.30, WiMBP (Filia nr 12 dla dorosłych, ul. Ujejskiego 58) „Bezpieczna dzielnica” – spotkanie z policjantem.

8.11.2018, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Brzęczkowskiego 2) „Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy” – wykład Krzysztofa Bartowskiego.

13.11.2018, godz. 16.30, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Dworcowa 49) „Dzień Seniora w bibliotece” – spotkanie przy kawie.

20.11.2018, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) „Magiczny świat Płaskowyżu” – spotkanie autorskie z Katarzyną Muszyńską, dziennikarką „Gazety Pomorskiej” i autorską książek fantasy.

23.11.2018, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 7 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Nakielska 175a) „Zwiedzanie Londynu z Paddingtonem” – zajęcia na podstawie książki M. Bond pt. „Londyn z Paddingtonem” z okazji Światowego Dnia Pluszowego Misia.

27.11.2018, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 13 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Gawędy 1) „Misie, miśki, misiaki, ulubione pluszaki” – spotkanie z cyklu „Rosnę z książką”.

29.11.2018, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Broniewskiego 1) „Andrzejki w bibliotece” – spotkanie międzypokoleniowe.

Muzeum Wodociągów, Hala Pomp „Las Gdański” 30.11.2018, godz. 18.00, Muzeum Wodociągów, Hala Pomp „Las Gdański”, ul. Gdańska 242 – wernisaż, wykład, pokaz performance i multimedialny.

Wystawa czynna do 30 grudnia

Koncert Wed Vuh + Leszek „Goldi” Goldyszewicz: U(…)rodziny

Bydgoskie Stowarzyszenie Miłośników Historii „Łuczniczka” we współpracy z Muzeum Wodociągów zaprasza na jubileusz 60. urodzin artysty.

Leszek Goldyszewicz urodził się w 1958 r. w Bydgoszczy. Studia artystyczne odbywał we własnym zakresie.

Zajmuje się malarstwem, muzyką, sztuką performance oraz łączeniem tych dziedzin w przedsięwzięciach o charakterze multimedialnym. W 1985 r. został członkiem Związku Polskich Artystów Malarzy i Grafików w Warszawie, a w 1996 Związku Polskich Artystów Plastyków, gdzie pełnił funkcje w Zarządzie Okręgu Bydgoskiego. Długoletni pracownik Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy.

Wystawiał swoje prace indywidualnie na kilkudziesięciu wystawach w Polsce i za granicą (m.in. Dania, USA). Laureat konkursów malarskich. Jego obrazy znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy oraz w licznych kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą (m.in. Anglia, Dania, Holandia, Monako, Niemcy, RPA, USA). Stypendysta Prezydenta Miasta Bydgoszczy. Artystyczną ekspresję wyraża także poprzez grę w zespole Wed Vuh, gdzie pisze teksty i gra na gitarze.

W programie: – wernisaż (wystawa twórczości jubilata): U(…)rodziny – dr Wojciech Kowalczyk – wykład: Ontologia przedmiotu w sztuce performance i w sztuce antyperformance + pokaz performance

– dr Wojciech Siwiak – pokaz multimedialny: Artysta w procesie] – koncert zespołu Wed Vuh w składzie: Leszek „Goldi” Goldyszewicz (gitara, wokal), Artur „Generał Fu” (bas), Wojtek „Wojo” Kowalczyk (gitara, wokal), Paweł „Bertold” Winiecki (perkusja) – jam session z udziałem zaproszonych muzyków

Wed Vuh, fot. Robert Kijak

Wed Vuh to formacja brut rocka, tworząca muzykę spoza estetyki i konwencji klasycznego rockowego brzmienia w celu uzyskania wyrazistej, indywidualnej formy muzyczno-performatywnej. Artyści, zarówno w utworach wokalno-instrumentalnych, jak i instrumentalnych, angażują obrazy z osobistych doznań członków zespołu oraz z refleksji nad uczestniczącą wraz z nimi rzeczywistością.

Zespół zagra utwory z ostatniej płyty, jak i najnowsze kompozycje. inf. Wojciech Siwiak

listopad 2018 |

BIK | 53

w yd a r z e ni a Otwarta Przestrzeń „Światłownia” 2.11.2018, piątek, godz. 18.00

Zaduszki bluesowe – Dariusz Winet Wudkowski

Dariusz Wudkowski o sobie: „Przez lata tworzyłem i grałem w różnych zespołach.

Fascynacja muzykami bluesowymi nie pozwalała skupić mi się na niczym innym, jak tylko na graniu i śpiewaniu. Grałem po piwnicach, garażach, klubach, byle tylko robić wszystko w tym kierunku. Zaczęły powstawać moje pierwsze teksty, w międzyczasie zmieniały się zespoły, gdyż koledzy pozakładali swoje rodziny i wiadomo, że później ciężko mi było stworzyć z powrotem dobry skład. Mimo wszystko moje niepowodzenia, porażki nie przeszkadzały mi w dążeniu do spełnienia marzenia, czyli wydania płyty oraz i dobrego składu, w którym każdy by się rozumiał i tworzylibyśmy maszynerie do tworzenia muzyki”.

9.11.2018, piątek, godz. 18.00

Zespół Muzyki Dawnej „Huskarl”

Zespół tworzy grupa miłośników i pasjonatów, który odtwarzając muzykę, na swój sposób stara się pokazać, jak mogły wyglądać brzmienia dawnej Europy. Występując w strojach średniowiecznych, członkowie zespołu grają na tradycyjnych instrumentach takich jak dudy, szałamaje, piszczałki, skrzypce, bouzouki irlandzkie czy bębny tradycyjne różnego rodzaju.

16.11.2018, piątek, godz. 16.00

Zagrali i Poszli

Zagrali i Poszli z Gniezna, na scenie od 1991 roku. Początkowo jako duet gitarowy (Arek i Andrzej) wędrujący po górach i śpiewający przy każdej okazji i każdym ognisku, dziś czterech/pięciu/sześciu, a w porywach do siedmiu muzyków i bogate instrumentarium: dwie gitary elektroakustyczne, ukulele, banjo, banjolele, mandolina, gitara elektryczna i basowa, akordeon, instrumenty perkusyjne, saksofon, flecik i oczywiście wokale. Wykonywany repertuar to własne kompozycje stanowiące skrzyżowanie piosenki folkowej, bluesa, country i rocka.

23.11.2018, piątek, godz. 18.00

Andrzej Kaukaz Kałamaja

Andrzej Kaukaz Kałamaja gra już sporo czasu, pisze teksty, muzykę, z którą mogliście zapoznać się w projekcie Sąsiedzi Gustawa. Potem postanowił wraz z kumplami dać upust swoim zapędom do nieco ostrzejszego brzmienia i tak powstał zespół Pearl Harbor, który prezentował marynistyczne ostre brzmienie. Teraz nadszedł czas, aby pokazać swój własny dorobek i wizje, które gdzieś tam cały czas kołaczą się w głowie, dlatego powstała „ta” pierwsza solowa płyta.

24.11.2018, sobota, godz. 18.00

Ponownie w Światłowni – Rado Barłowski

Rado Barłowski – sentymentalny miłośnik Karpat i karpackiego Pogórza. Syn i wnuk przewodnika beskidzkiego.

Z wykształcenia kulturoznawca o specjalności kultura krajów karpackich. Śpiewający poeta, którego piosenki najlepiej brzmią w górach, przy ogniu, herbacie w blaszanym kubku i bez prądu. Muzyczny samouk. Pierwszy raz wyszedł na scenę, żeby publicznie zaśpiewać w 2014 roku podczas Giełdy Piosenki Turystycznej w Szklarskiej Porębie, gdzie został wyróżniony. Od tamtej pory wyróżnienia otrzymał również na festiwalach Danielka, dwukrotnie na Bazunie i dwukrotnie na Giełdzie.

30.11.2018, piątek, godz. 18.00

Blues w akustycznym, autorskim wydaniu!

– koncert Pawła Szymańskiego

Paweł Szymański, rocznik 1967. Muzyka, teksty, wokal, gitara akustyczna, gitara rezofoniczna, gitara dwunastostrunowa, harmonijka ustna. Bywał bluesmanem, występował na OPPA, grał przed Magdą Umer i TSA, nagrywał z muzykami spod znaku country, blues, bluegrass, folk itp.

W latach 2009–2017 ukazały się cztery płyty z autorskim materiałem Pawła Szymańskiego. Aktywny estradowo, występuje solo lub w małych akustycznych składach.

Wstęp: cegiełka na Światłownię – 10 zł; niepełnosprawni, emeryci, studenci – 8 zł.

W każdy wtorek, godz. 18.00, zapraszamy na wspólne śpiewanie piosenek turystycznych i nie tylko.

Wstęp wolny. www.swiatlownia.eu inf. Grzegorz Dudziński

54 | BIK | listopad 2018

w yd a r z e ni a Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 8.11.2018, godz. 18.00

Otwarcie wystawy Bogdana Chmielewskiego pt. „Część i całość”

8.11.2018, godz. 18.00

„Strzępy i pąki”, spotkanie poetyckie i promocja tomu wierszy Wojciecha Banacha wprowadzenie – Bartłomiej Siwiec czytanie wierszy – Roma Warmus

Bogdan Chmielewski, fot. Krzysztof Szymoniak

Bogdan Chmielewski, studia na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, dyplom w 1970 r. Uczestnik 146 wystaw i imprez artystycznych. Autor ponad 200 interdyscyplinarnych realizacji indywidualnych i zespołowych w Lucimiu w latach 1977–2008. Zajmuje się akcjami, działaniami plastycznymi i parateatralnymi, happeningiem, performance’em, instalacją, rysunkiem, żywymi obrazami, realizacjami tekstowymi. Członek Grupy 111-Lucim.

Profesor na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Ćwiczenia z części i całości… (wypisy z materiałoznawstwa) Bogdanowi Chmielewskiemu 1.

Czas bez wilgoci wysusza

2.

3.

nie powinna być odrzucona żadna łza Drewno też pragnie odrodzić się drzewem nawet w próchnie drzemie pamięć materiału Młodości ze starością nie należy skuwać złotem do pobudzenia życia wystarczy słoneczny mosiądz – nareszcie zrozumiałem Wojciech Banach, 23 maja 2018 r., godz. 4.44

Bogdan Chmielewski, „Cześć i całość” – fragment realizacji, 2018, rysunek do wierszy Wojciecha Banacha z tomu „Strzępy i pąki”

Wojciech Banach, fot. Jacek Soliński

Wojciech Banach (ur. w 1953 w Bydgoszczy) – autor kilkunastu książek poetyckich. W latach 1975–1981 był członkiem Grupy Faktu Poetyckiego „Parkan”, znanej z niekonwencjonalnych prezentacji literackich. Od 1990 jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Autor 17 tomów wierszy.

W 2005 r. został laureatem Nagrody Artystycznej Prezydenta Bydgoszczy, a w latach 2009 i 2015 – Strzały Łuczniczki – nagrody literackiej za najlepszą bydgoską książkę ubiegłego roku. W 2016 roku nagrodzony medalem „Za Twórczy Wkład w Kulturę Chrześcijańską”. Od 2011 r. pełni funkcję prezesa zarządu Bydgoskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. * * * Banach jest twórcą o dużej wyobraźni, potrafi umiejętnie postawić nowy problem, jak i ze świeżością spojrzeć na stary. Jest to w pewnym sensie twórca nieprzewidywalny i ciągle zaskakujący. Rozpiętość tematów pozornie zdumiewa. Raz pisze o swojej dzielnicy, innym razem o płytach winylowych znalezionych w piwnicy, koniu na biegunach, a nawet o planetoidzie. Ale te tematy to tylko preteksty albo takie poetyckie didaskalia, potrzebne do opowiedzenia jednej, bardzo ważnej historii, którą przedstawia nam już ponad czterdzieści lat, o tym że na Ziemi żyjemy tylko raz, że każdy dzień jest niepowtarzalny i niesie w sobie nie tylko kolory szachownicy, ale i tęczy, i że człowiek jest strasznie samotny, a co jeszcze gorsze, musi stoczyć beznadziejną walkę z całym światem. Tylko w taki sposób, zgodnie zresztą z regułą opracowaną przez starożytnych, może dojść do samego siebie. W tej perspektywie bydgoski poeta jawi się też jako egzystencjalista, który w ironicznych i przewrotnych wierszach czasami bywa też nostalgiczny i refleksyjny, a coraz częściej – i chwała mu za to – metafizyczny.

Bartłomiej Siwiec

inf. Jacek Soliński

listopad 2018 |

BIK | 55

w yd a r z e ni a Klub Arka BSM

5.11.2018, poniedziałek, godz. 17.30 „Zaduszki poetyckie” – wieczór wspomnień o poetach, którzy odeszli. Prowadzenie Stefan Pastuszewski 7.11.2018, środa, godz. 17.30 Turniej Jednego Wiersza – konkurs dla miłośników poezji. Uczestnicy prezentują wcześniej niepublikowany autorski wiersz 12.11.2018, poniedziałek, godz. 17.00 „Bydgoszcz na starej widokówce” – spotkanie Klubu Seniora 13.11.2018, wtorek, godz. 16.00 „Krążą liście” – ilustracja wiersza związanego z jesienią – zajęcia plastyczne dla dzieci 15.11.2018, czwartek, godz. 16.00 „Jesienna pani” – ćwiczenia plastyczne z wyobraźni – zajęcia plastyczne dla dzieci 15.11.2018, czwartek, godz. 18.00 Spotkanie Klubu Zdrowia 19.11.2018, poniedziałek, godz. 17.00 „Co słychać w BSM?” – spotkanie z kierownikiem administracji Stanisławem Staszakiem oraz przewodniczącym Rady Osiedla Szwederowo Januszem Pruskim – spotkanie Klubu Seniora.

20.11.2018, wtorek, godz. 16.00 „Koziołek” – ilustracja do wiersza J. Brzechwy – zajęcia plastyczne dla dzieci 22.11.2018, czwartek, godz. 16.00 „Zabytki Bydgoszczy” – zajęcia plastyczne dla dzieci 22.11.2018, czwartek, godz. 18.00 „Energia kosmiczna – energia ludzka” – spotkanie Klubu Zdrowia 26.11.2018, poniedziałek, godz. 17.00 „Andrzejki” – zabawa taneczna Klubu Seniora 30.11.2018, piątek, godz. 16.00 Spotkanie Klubu Miłośników Kaktusów Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiego z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości czynna we wszystkie listopadowe niedziele w godz. 11-14 www.bsm.bydgoszcz.pl/Informacje

Bydgoskie Centrum Sztuki

9.11.2018, godz. 18.30, ul. Jagiellońska 47 – wernisaż

Wystawa prac Magdaleny Abakanowicz kuratorka: Alicja Majewska

Sala widowiskowa w Fordonie W nowo otwartej sali widowiskowej przy ul. Jana Piwnika-Ponurego 10 w Fordonie w listopadzie odbędą się następujące wydarzenia: 10.11.2018, godz. 17.00

Niepodległa łączy pokolenia

Koncert organizowany przez MDK nr 5 w Bydgoszczy.

12.11.2018, godz. 18.00

Pan Tadeusz’18

Spektakl muzyczny na motywach poematu Adama Mickiewicza w wykonaniu studentów Akademii Muzycznej im.

F. Nowowiejskiego w reżyserii Witolda Szulca.

56 | BIK | listopad 2018

20.11.2018, godz. 18.00

Jurek Paterski C. Club

Koncert country zespołu Jurek Paterski C. Club – wielokrotnego gościa Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Country „Piknik Country” – Mrągowo.

Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny. inf. Monika Jarzyna

w yd a r z e ni a Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 7.11.2018 Koncert pod nazwą Muzyczna środa dla dzieci i młodzieży.

9.11.2018, piątek, godz. 16.30 Zaduszki muzyczno-poetyckie poświęcone pamięci Juliana Tuwima. W tym roku przybliżymy widzom sylwetkę poety znanego wszystkim dzieciom i dorosłym – Juliana Tuwima. Zapraszamy na wieczór literacki pełen nostalgii i zadumy. Usłyszymy poezję, wesołe i nostalgiczne piosenki oraz scenki w wykonaniu dzieci z koła teatralnego.

17.11.2018 IX Ogólnopolski Turniej w Rozwiązywaniu Zadań Szachowych „DAJ MATA”. Celem zawodów jest popularyzacja solvingu wśród młodych adeptów tej królewskiej gry oraz ukazanie przydatności umiejętności rozwiązywania różnego typu zadań szachowych w grze praktycznej (turniejowej). Do udziału w zawodach zapraszamy młodych szachistów wieku 7-18 lat posiadających minimum trzecią kategorię szachową.

23.11. 2018, godz. 9.30 VII Dziecięcy Przegląd Recytatorski „Wiersze, które lubię”. Jest to impreza cykliczna, odbywająca się w naszej placówce od siedmiu lat. Uczestniczą w niej dzieci w wieku wczesnoszkolnym z klas I-III. Celem przeglądu jest promocja czytelnictwa, stwarzanie dzieciom możliwości do zapoznania się z twórczością różnych autorów popularnych wierszy dla najmłodszych oraz rozbudzenie wrażliwości literacko-artystycznej.

24-25 listopada 2018, sobota-niedziela MDK-1 CUP: Mistrzostwa Bydgoszczy w Szachach Szybkich i Błyskawicznych. Grand Prix Bydgoszczy dla zawodników z klubów województwa kujawsko-pomorskiego i mieszkańców regionu, na które składa się suma punktów z dwóch turniejów. Formuła otwarta także dla zawodników bez przynależności klubowej. Liczba miejsc ograniczona do 60.

Fundacja „Wiatrak”

4.11.2018, godz. 10.15, sala widowiskowa Domu Jubileuszowego Jana Pawła II (ul. Bołtucia 7) Poranek muzyczny „W deszczowym rytmie”. Koncert dla dzieci przygotowywany przez Akademię Muzyczną. Cena biletu: dorośli – 9 zł, dzieci – 6 zł.

10.11.2018, godz. 16.00, sala widowiskowa (ul. Bołtucia 7) Koncert „Warto być Polakiem” w wykonaniu uczniów Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych w Bydgoszczy.

Cena biletu: 10 zł.

28-29 listopada 2018, godz. 9.00 XXI Muzyczna Jesień Przedszkolaka oraz Muzyczna Jesień dla uczniów klas I-III szkół podstawowych – eliminacje.

Jak co roku festiwal piosenki skierowany jest do dzieci 5-6-letnich z bydgoskich przedszkoli oraz dla dzieci z klas I-III ze szkół podstawowych. Przesłuchania i eliminacje odbędą się w ciągu dwóch dni w naszej placówce. Celem konkursu jest promocja dziecięcej twórczości muzycznej oraz wyłonienie najlepszych zespołów, solistów, utalentowanych wykonawców poprzez stworzenie możliwości wszechstronnego zaprezentowania ich uzdolnień. Mali uczestnicy przeglądu prezentują swoje umiejętności wokalno-taneczne w jednej z pięciu kategorii konkursowych: śpiew solo, śpiew duet, śpiew zespołowy, taniec zespołowy, opowieść taneczno-ruchowa. Szczegółowy regulamin XXI Muzycznej Jesieni Przedszkolaka oraz Muzycznej Jesieni dostępny jest na naszej stronie internetowej: www.mdk1.bydgoszcz.pl. inf. Katarzyna Klarkowska, Grażyna Tomasik

15.11.2018, godz. 18.00, sala widowiskowa Domu Jubileuszowego Jana Pawła II (ul. Bołtucia 7) Film „Biała jak mleko, czerwona jak krew” w ramach pokazów Wiatrakowego Klubu Filmowego. Po seansie spotkanie z gościem specjalnym. Cena biletu: 10 zł.

18.11.2018, godz. 16.00, sala widowiskowa Domu Jubileuszowego Jana Pawła II (ul. Bołtucia 7) Koncert Orkiestry Kameralnej Accademia dell’Arco przygotowany przez bydgoską Akademię Muzyczną. Prowadzenie: Paweł Radziński. W programie utwory Bacha i Vivaldiego. Cena biletów: 10 zł.

29.11.2018, godz. 18.00, Bazylika Matki Bożej Królowej Męczenników (ul. Bołtucia 5) Koncert galowy Festiwalu Twórczości Osób Niepełnosprawnych fART. Wstęp wolny.

30.11.2018, godz. 19.00, sala widowiskowa Domu Jubileuszowego Jana Pawła II (ul. Bołtucia 7) Spektakl „Siła sióstr” w wykonaniu Kujawsko-Pomorskiego Impresaryjnego Teatru Muzycznego z Torunia. listopad 2018 |

BIK | 57

w yd a r z e ni a

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 6.11.2018, wtorek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6. Bilety w cenie 10 zł do nabycia w siedzibie KPCK

Jurek Paterski i goście: akordeon w wielu odsłonach

10.11.2018, sobota, godz. 18.00, restauracja Zatoka, ul. św. Floriana 6a.

Bilety w cenie 80 zł do nabycia w recepcji KPCK

Bal wielopokoleniowy „Dobre, bo polskie” (2)

Stroje nawiązujące do klimatu 20-lecia międzywojennego oraz biało-czerwone akcenty mile widziane. O oprawę muzyczną zadba Wiesław Nowicki. W cenie biletu/wejściówki uroczysty obiad i kolacja. Rezerwacje stolików dla grup zorganizowanych – tel. 525 851 502 (503).

10.11.2018, sobota, godz. 16.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Wigilia Święta Niepodległości Polski

Jurek Paterski – muzyk, animator kultury. Wielokrotny stypendysta prezydenta miasta Bydgoszczy w dziedzinie kultury. Wielokrotny gość sceny muzycznej Festiwalu Muzyki Country w Mrągowie. Twórca bydgoskiego programu „Jurek Paterski i Goście” promującego twórców i wykonawców w dziedzinach kultury jak: muzyka, piosenka, poezja, taniec czy kabaret. Śpiewa i grywa na wielu instrumentach, lecz najbardziej polubił akordeon.

8.11.2018, czwartek, godz. 10.00, Cafe Kino, ul. Długa 32. Bilet: 6 zł, w cenie biletu kawa

Kinowy Klub Dyskusyjny KAKADU

Prelekcja + film, reż. Roman Polański (1967)

8.11.2018, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Harcerzem być… Otwarte spotkanie, zbiórka.

Prowadzenie: Helena Skonieczka

Otwarta zbiórka, spotkanie dla wszystkich harcerzy, instruktorów i tych, którzy byli kiedyś harcerzami. Nie zabraknie wspólnego śpiewu, wspomnień przy symbolicznym ognisku i gawędy „O żywym drzewie z krzyżem harcerskim w tle”.

58 | BIK | listopad 2018

Tym razem proponujemy uczcić jubileusz 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości rozśpiewanym, radosnym spotkaniem towarzyskim, podczas którego przypomnimy sobie piosenki i pieśni przywołujące wspomnienie czasów, kiedy kraj cieszył się odzyskaną wolnością, a Polacy spotykali się tylko po to, by wspólnie, wesoło spędzić kilka chwil. W dniu spotkania zaprezentujemy wystawę przybliżającą sylwetki wyjątkowych postaci zasłużonych dla niepodległej wyznania ewangelickiego.

Wystawę przygotowała Parafia Ewangelicko-Augsburska w Bydgoszczy.

13.11.2018, wtorek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6. Bilety w cenie 20 zł do nabycia w siedzibie KPCK

„Kobieta i mężczyzna, czyli powiedz mi, jak mnie kochasz…”.

Wieczór z Dariuszem Jakubowskim

„Kobieta i mężczyzna…” to spektakl z Dariuszem Jakubowskim. Autor wraz z muzykami: śpiewaczką Katarzyną Thomas i pianistą Piotrem Szafrańcem, proponuje nam lekką, poetycko-muzyczną podróż w poszukiwaniu spełnienia w miłości.

Dariusz Jakubowski – aktor filmowy i teatralny. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. W latach 2006–2014 Wiceprezes Zarządu Związku Artystów Scen Polskich. Od 1984 roku (przez 28 lat) aktor warszawskiego Teatru Studio. Występował na wielu prestiżowych scenach i festiwalach teatralnych w Europie, a także w Izraelu, Australii, Japonii, na Tajwanie i w Singapurze.

w yd a r z e ni a 15.11.2018, czwartek, godz. 10.00, Cafe Kino, ul. Długa 32 w Bydgoszczy. Bilet: 6 zł, w cenie biletu kawa

Kinowy Klub Dyskusyjny KAKADU Prelekcja + film, reż. Juraj Herz (1969)

15.11.2018, czwartek, godz. 10.00-14.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Dzień Seniora

konstrukcję i przesłanie. Ważne bowiem w życiu jest to, by nie gmatwać spraw prostych i jednoznacznych. Prostota uszlachetnia utwór, w którym jedno słowo wystarczy za cały wywód. Zatem nie będzie przesadą, gdy tomik zrecenzuję krótko. Poezja. Czysta” – fragment słowa od Wydawcy tomiku „Po pestkę”.

18.11.2018, niedziela, godz. 10.00-15.00, parking KPCK, pl. Kościeleckich 6

Fidrygałki zza winkla (7)

Zainteresowanych bezpłatnym wystawieniem się zapraszamy do rezerwacji miejsc: fidrygalki@kpck.pl, tel.

52 585 15 02-03. Pchli Targ kończymy o 15.00. Wstęp wolny.

20.11.2018, wtorek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Spotkanie autorskie z Jarosławem Wasikiem – dyrektorem Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu

Serdecznie zapraszamy seniorów (i nie tylko) na bezpłatne wykłady, warsztaty, badania i konsultacje dotyczące zdrowia, podróży, mody i wizerunku oraz edukacji.

15.11.2018, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Finisaż wystawy „Łemkowyna” – spotkanie z Jerzym Stażyńskim

Jerzy Stażyński – Łemko, animator kultury, historyk, choreograf, badacz kultury łemkowskiej. Ur. w 1967 roku w Legnicy. Od 1994 instruktor amatorskiego ruchu artystycznego w Centrum Sztuki – Teatr Dramatyczny, od 1999 w Legnickim Centrum Kultury, od 2007 kierownik Działu Komunikacji i Współpracy Zagranicznej. Od 2011 prowadzi Dział Folkloru Mniejszości Narodowych i Dokumentacji.

Wykładowca tańców łemkowskich na Podyplomowym Studium Choreograficznym na Uniwersytecie Rzeszowskim i studiach choreograficznych w Warszawie oraz Nowym Sączu. Autor i redaktor wielu publikacji książkowych dotyczących kultury Łemków.

16.11.2018, piątek, godz. 10.00–15.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6. Koszt udziału w spotkaniu: 35 zł

Jarosław Wasik – wokalista, kulturoznawca, autor tekstów. Ukończył Studium Wokalne w Gliwicach, Kulturoznawstwo na Uniwersytecie Opolskim i Studia Doktoranckie (Kulturoznawstwo) w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Laureat koncertu „Debiuty” KFPP Opole’94, Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie, Olsztyńskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” i wielu innych festiwali.

21.11.2018, środa, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

XXV Spotkanie z historią u Hoffmana: „Sekrety przemysłu tytoniowego”

W Bydgoszczy w latach międzywojennych zbudowano fabrykę Polskiego Monopolu Tytoniowego. Stanęła ona

Spotkanie z teatrem lalek – warsztaty

Na zgłoszenia pocztą elektroniczną czekamy do końca października br. Decyduje kolejność zgłoszeń – grupa może liczyć 10–15 osób. Koordynatorem imprezy jest Barbara Sobotka, gł. instruktor KPCK w Bydgoszczy, e-mail barbara.sobotka@kpck.pl, tel. 525 851 502 (503).

16.11.2018, piątek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Promocja tomiku „Po pestkę” oraz spotkanie autorskie z Wiesławą Kluszczyńską-Słowińską

Będziemy rozmawiać o „wierszach bez zadęcia i silenia się na cokolwiek. Widać u autorki staranie o prostotę,

Na fotografii: robotnice przy pracy w bydgoskiej fabryce cygar, 1929 rok, ze zb. NAC

listopad 2018 |

BIK | 59

w yd a r z e ni a na miejscu wcześniejszej fabryki cygar, założonej w 1878 roku. Mimo że obecnie budynek u zbiegu ul. Unii Lubelskiej i Warszawskiej nie pełni swojej pierwotnej funkcji, pozostaje pamiątką po przemyśle tytoniowym. O jego historii na tle dziejów „przemysłu tabaczanego” w Polsce opowie Agnieszka Wysocka. Wykład wpisuje się w mijający powoli Rok Bydgoskiego Dziedzictwa Przemysłowego.

22.11.2018, czwartek, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Promocja „Almanachu Poetyckiego”

Tegoroczny „Almanach Poetycki” stanowi rodzaj podsumowania i zwieńczenia wrześniowych XXX Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń Kruszwica–Kobylniki 2018 i z jest wyjątkowy. 39 autorów, poetów, zadedykowało swoje utwory naszej niepodległej – 100 wierszy na 100-lecie Polski oraz 100-lecia powstania wielkopolskiego. Promocję poprowadzi Alina Rzepecka.

23.11.2018, piątek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl.

Kościeleckich 6 – wernisaż, wstęp wolny.

Wystawa czynna do 25 stycznia 2019

„Magia pająków” – prastara polska ludowa tradycja w nowej odsłonie – wystawa z cyklu „Piękna nasza Polska cała”

Boże Narodzenie, Wielkanoc, ślub czy chrzciny to w polskiej kulturze ludowej czas wyjątkowy. Podkreślano jego uroczysty charakter, przystrajając izby na te święta.

Dekorowano ściany girlandami bibułowych kwiatów, bukietami strojono ołtarzyk w świętym kącie, ale najważniejszym elementem zdobniczym był pająk, zawieszany pod sufitem na stropowej belce...

29.11.2018, czwartek, godz. 10.00, Cafe Kino, ul. Długa 32 w Bydgoszczy. Bilet: 6 zł, w cenie biletu kawa

Kinowy Klub Dyskusyjny KAKADU

Prelekcja + film, reż. Blake Edwards (1961)

29.11.2018, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Kino Hoffman

Przeniesiemy się w świat przedwojennego polskiego kina, znakomitych aktorów pełnych dawnego stylu i gracji oraz wspaniałej muzyki filmowej tamtych lat.

30.11.2018, piątek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Promocja tomu poetyckiego „DWA” Marka S. Podborskiego

Jest to druga książka autora po debiucie literackim w 2015 („Abra Kada Brda Bydgoszcz”). Marek Podborski stworzył swój oryginalny styl, który jest syntezą elementów romantyzmu, symbolizmu, lingwistycznej awangardy i poezji konkretnej.Jest współzałożycielem i redaktorem inicjatywy edytorskiej Bydgoska Licencja Marek. Ozdobą wieczoru będą zdjęcia z wyprawy do Indii i kilkuletniego pobytu autora w Irlandii.

W listopadzie ukaże się kolejny, 3 (99) 2018 numer „Kwartalnika Artystycznego. Kujawy i Pomorze”. inf. Jędrzej Kubiak

60 | BIK | listopad 2018

w yd a r z e ni a Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 10.11.2018, godz. 9.00

Warsztaty twórcze z cyklu Teatralny rozruch dla dzieci w wieku 7–10 lat. Spotkanie pod hasłem: Wolne Miasto Sztuka Wolność wyrażona sztuką

Zajęcia, które prowadzi Agnieszka Zakrzewska – pedagog teatru, reżyserka spektakli – mają charakter zabawy parateatralnej, rozwijającej wyobraźnię i kreatywność uczestników. Cena: 5 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 8 listopada. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

10.11.2018, godz. 11.00 (I grupa) i 12.30 (II grupa)

Warsztaty twórcze z cyklu Poranne figle, psoty i żarty dla dzieci w wieku 4–6 lat.

Spotkanie pod hasłem: Wolne Miasto Sztuka

Cena: 5 zł/dziecko (opiekun bezpłatnie), zgłoszenia przyjmowane są do 8 listopada. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

14.11.2018, godz. 17.00 (dzieci) i 18.00 (młodzież i dorośli)

Książkożercy – spotkanie z cyklu comiesięcznych spotkań czytelniczych Popołudnie bardziej niż czytelnicze

Podczas spotkań adresowanych do dzieci w sposób performatywny czytane są fragmenty wybranych tytułów, prowadzone gry, zabawy i ćwiczenia nawiązujące do poruszanego w książce tematu. Spotkanie prowadzą Magdalena Jasińska oraz Agnieszka Zakrzewska. Więcej informacji o programie spotkania i propozycjach lekturowych na stronie www.woak.torun.pl.

16-18 listopada 2018

Warsztaty Organizacja imprez dla małej i dużej grupy

Animatorzy kultury, pedagodzy oraz animatorzy społeczni, którzy na co dzień organizują różnorodne imprezy dla małych i dużych grup. mogą wziąć udział w warsztatach z pedagogiki zabawy, które poprowadzi Alicja Usowicz. Cena: 100 zł, zgłoszenia przyjmowane są do 9 listopada. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

17.11.2018, godz. 11.00, wstęp wolny

Zakończenie projektu Mały wielki świat, czyli podróże z domowym teatrem wyobraźni

Podczas finałowego spotkania zaprezentowana zostanie wystawa fotografii wykonanych przez uczestników pod kierunkiem Katarzyny Rubiszewskiej, film Wojciecha Budnego dokumentujący kolejne etapy Małego wielkiego świata, zaprezentowany będzie też przygotowany przez uczestników Kalendarz motywacyjny na rok 2019 r. oraz materiały edukacyjne powstałe przy udziale zarówno uczestników, jak i instruktorów projektu.

21.11.2018, godz. 16.45, wstęp wolny

Historia fotografii artystycznej środowiska toruńsko-bydgoskiego w latach 1956–70 (część I) – multimedialny wykład z cyklu Historia fotografii

Wraz z tzw. odwilżą po 1956 roku zaczęły w regionie powstawać towarzystwa fotograficzne zrzeszające zarówno rzemieślników, jak i artystów. Takie grupy pojawiły się m.in. w Bydgoszczy, Toruniu, Grudziądzu, a nawet w Skępem. Jednocześnie Okręg Bydgosko-Toruński ZPAF coraz bardziej się emancypował, wydostając się spod silnego już w latach 30. wpływu środowiska artystycznego fotografów poznańskich. Z czasem Toruń i Bydgoszcz stały się ważnymi i prężnymi ośrodkami sztuki fotografii, świadczyć o tym może choćby galeria Prezentacji – druga w Polsce (po Warszawie) galeria fotografii artystycznej, którą w latach 60. utworzono właśnie w Toruniu. Między innymi te wydarzenia, ich kontekst oraz konsekwencje będą tematem kolejnego wykładu multimedialnego z cyklu Historia fotografii.

23.11.2018

Termin zgłoszeń na warsztaty Muzykoterapia

W warsztatach uczestniczyć mogą zarówno terapeuci i pedagodzy wykorzystujący lub zainteresowani wykorzystaniem muzykoterapii w praktyce zawodowej, jak i wszyscy zainteresowani praktycznym użyciem leczniczych i relaksujących właściwości dźwięku. Część warsztatową uzupełni koncert wykonany na misach tybetańskich, których dźwięk ma właściwości uspokajające i relaksujące.

Zajęcia poprowadzą dr Lucyna Matuszak oraz Erwin Regosz. Cena: 120 zł. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

24-25 listopada 2018

Komu piosenkę?

– warsztaty dla tekściarzy i kompozytorów

Zajęcia poprowadzą Aleksandra Bacińska i Artur Grudziński. Cena: 200 zł, zgłoszenia przyjmowane są do 16 listopada. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

28.11.2018, godz. 18.00, wstęp wolny

Spotkanie filmoznawcze z cyklu W pierwszym rzędzie: projekcja filmu Charon oraz spotkanie z reżyserem Pawłem Hejbudzkim

Charon opowiada historię pracującego jako salowy w szpitalu lekko upośledzonego chłopaka, który jest przekonany, że ma dar uzdrawiania. Główny bohater zaprzyjaźnia się z młodą dziewczyną w ciąży, która jest nakłaniana do aborcji. Paweł Hejbudzki to reżyser, scenarzysta i producent pochodzący z Torunia. Ukończył reżyserię w Warszawskiej Szkole Filmowej; jest laureatem wielu nagród, m.in. za film Stan umysłu z 2006 roku, którym zaczął swoją przygodę z filmem dokumentalnym. Charon jest jego filmem dyplomowym.

Informacje szczegółowe na: www.woak.torun.pl. inf. Kamil Hoffmann

listopad 2018 |

BIK | 61

w yd a r z e ni a Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 4.11.2018, niedziela, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 15 zł ulgowy, 18 zł normalny

Bydgoski Teatr Lalek Buratino – Trzy Świnki

Spektakl Buratino powiada o wchodzeniu w dorosły świat i wadze pierwszych życiowych wyborów. Podpowiada, że wszystkie decyzje należy podejmować z rozwagą, bo każdy wybór niesie za sobą określone konsekwencje.

Uczy również samodzielności w ich podejmowaniu. Dostarczy okazji do rozmowy o wyższości solidarności nad egoizmem, dobroci nad złem, przyjaźni nad knowaniem i mądrości nad głupotą. Ale przede wszystkim to zabawne widowisko z wieloma melodyjnymi piosenkami, ciekawą choreografią i scenografią. Niezaprzeczalnym hitem będą z pewnością przepiękne i przezabawne lalki tytułowych bohaterek.

Występują: Karolina Wojciechowska, Roksana Korban, Emilia Malczyk i Łukasz Przykłocki Scenariusz i reżyseria: Czesław Sieńko

8.11.2018, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”, wstęp: 20 zł

Koło Gospodyń Miejskich: Pod wieko oko rzuć Prowadzenie: Justyna Żywicka

8.11.2018, czwartek, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa, darmowe wejściówki do odbioru w kasie MCK

Kobieta według Młynarskiego – koncert i premiera płyty

5.11.2018, poniedziałek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp: 75 zł, bilety do kupienia w Kawiarni Fanaberia, ul. Gdańska 13; kasie MCK, ul. Marcinkowskiego 12–14, oraz online: bileterka.com

Jan Młynarski & Warszawskie Combo Taneczne

fot. Dariusz Gackowski

Spektakl muzyczny w wykonaniu studentek i absolwentek Wydziału Edukacji Muzycznej UKW jest pretekstem do przypomnienia kultowych piosenek Wojciecha Młynarskiego w niezwykle oryginalnym ujęciu. Sposób, w jaki Młynarski portretował kobiety w swoich tekstach, stał się motywem przewodnim koncertu. Wydarzeniu będzie towarzyszyć promocja płyty nagranej podczas spektaklu premierowego (5 kwietnia tego roku w sali kinowo-widowiskowej MCK), realizacja nagrania: A\V Studio Nagrań MCK. W programie wystąpią: Justyna Dudkiewicz, Marta Jastrząbek, Małgorzata Musialik, Daria Pawlewicz, Martyna Wacławska, Katarzyna Witkowska. Mimowie – Mieczysław Giedrojć i Mateusz Kiełtyka. Wokalistkom towarzyszyć będzie zespół pod kierownictwem Bartłomieja Weznera (fortepian) w składzie: Jacek Cichocki (instrumenty klawiszowe), Maciej Młóciński (kontrabas), Natan Kosętka (skrzypce), Mateusz Zawadzki (perkusja). Scenariusz i reżyseria – Katarzyna Matuszak.

9.11.2018, piątek, godz. 18.30, sala kinowo-widowiskowa MCK w Bydgoszczy, bezpłatne wejściówki do odbioru w kasie MCK

Zespół Warszawskie Combo Taneczne to grupa pod dyr. Janka Młynarskiego, który postanowił ocalić od zapomnienia piękne piosenki warszawskie, prezentując je we współczesnym brzmieniu i aranżacjach bliskich oryginałom. Repertuar to w przeważającej mierze piosenki przedwojenne, które 80 i więcej lat temu bawiły i wzruszały publiczność na rewiach, dansingach, a także na stołecznych ulicach i podwórkach.

62 | BIK | listopad 2018

Listopadowa lekcja muzyki II

Listopadowa lekcja muzyki II jest kontynuacją ubiegłorocznego projektu artystycznego, którego głównym celem jest wspólne świętowanie odzyskania przez Polskę niepodległości w atmosferze polskiej tradycji i historii. Wyjątkową ideą wydarzenia jest forma koncertu, który posiadać będzie wydźwięk edukacyjny skierowany do odbiorców w każdym wieku. Scenariusz tegorocznej lekcji zabierze publiczność do artystycznej przestrzeni,

w yd a r z e ni a Wyjątkowe i spektakularne spotkanie muzyczne: publiczność będzie mogła wysłuchać utworów zespołu Maanam w wykonaniu niesamowitych bydgoskich artystów.

Koncert poprowadzi popularny radiowiec, wykładowca i pisarz Zdzisław Pająk.

19.11.2018, poniedziałek, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny (bezpłatne wejściówki do odebrania w kasie MCK)

Kaszubi w Bydgoszczy – inspiracje regionem – monodram i koncert

w której stykać się będą dwa światy: pierwszy, zakorzeniony w polskiej tradycji ludowej, drugi zaś przeniesie widzów w gwar warszawskiej kawiarenki okresu międzywojnia. Połączenie obu światów przedstawione zostanie na gruncie historii miłosnej młodej dziewczyny, której serce powędrowało w dłonie mężczyzny wychowującego się wyłącznie w miejskiej rzeczywistości. Na koncercie usłyszymy brzmiącą polską muzykę ludową oraz przykłady wyjątkowych znanych piosenek retro w autorskich aranżacjach. Wszystko to zostanie okraszone niezwykłą choreografią taneczną w wykonaniu nietuzinkowych, licznie nagradzanych grup tanecznych.

Wykonawcy: Zespół Pieśni i Tańca „Płomienie”: kierownik artystyczny zespołu: Izabela Grochowska; przygotowanie wokalne: Zuzanna Szary, Michał Stropa; technika tańca: Beata Rewolińska; kapela: Paulina Krakowian (skrzypce), Krzysztof Biernacki (klarnet), Michał Stropa (akordeon), Jacek Kwaśniak (instrumenty perkusyjne).

Zespół Tańca Współczesnego BRAX IV, choreograf: Beata Rewolińska.

Zespół Kontrabus, skład: Adrian Zasada (wokal, gitara), Jędrzej Rochecki (skrzypce), Maciej Drapiński (akordeon), Szymon Wiciński (kontrabas), Tomasz Stanny (perkusja).

15.11.2018, czwartek, godz. 17.00, barka „Lemara”, wstęp: 50 zł

Koło Gospodyń Miejskich: Kurs malarstwa „dzikich” kobiet Prowadzenie: Anna Tomasik

11.11.2018, sobota

Kultura na świeżym vol. 70

W listopadzie wracamy w Bory Tucholskie. Zbiórka o godzinie 6.50 na dworcu głównym PKP. Ruszamy o 7.12 do Tucholi, skąd szlakiem między dwiema rzekami: Brdą i Stążką, dotrzemy do Cekcyna. Z Cekcyna wrócimy o 16.28 (w Bydgoszczy o 17.35).

18.11.2018, niedziela, godz. 18.30, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 35 zł (do 31.10.), 45 zł (1–17.11), 50 zł (w dniu koncertu), do kupienia w kasie MCK i na: bilety24.pl

Koncert Młodzi w hołdzie Maanamowi

Premiera monodramu Traktat anielski według Józefa Chełmowskiego w wykonaniu Mieczysława Giedrojcia i reżyserii Stanisława Miedziewskiego. Przed spektaklem słowo wstępne pt. Pasieka wyobraźni wygłosi Jaromir Szroeder z Muzeum Zachodniokaszubskiego w Bytowie.

Koncert inspirowany rdzenną muzyką kaszubską (ze zbiorów Instytutu Sztuki PAN w ramach projektu Cassubia Cantat) wykonają: Ewa i Tomasz Drążkowscy.

20.11.2018, wtorek, godz. 10.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny (bezpłatne wejściówki do odebrania w kasie MCK)

Kaszubi w Bydgoszczy – inspiracje regionem – monodram i koncert

24.11.2018, sobota, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp: 20 zł przedsprzedaż / 30 zł w dzień koncertu, bilety do kupienia w kasie MCK i na: bilety24.pl

Agressiva 69 + Decadent Fun Club

Zespół zaprezentuje swoje największe hity, covery Republiki oraz utwory z kultowej pierwszej płyty Deus Ex Machina, od wydania której mija właśnie 25 lat! Będą także inne muzyczne niespodzianki. Wydarzenie to dopełni koncert zespołu Decadent Fun Club.

Agressiva 69 to prekursorzy i najbardziej rozpoznawalny w Polsce zespół rockowo-industrialny. Grupa została założona w 1987 przez Tomasza Grocholę i Jacka Tokarczyka. Ich pierwszy album Deus Ex Machina został wydany w 1992 roku przez SPV Poland. Był czymś zupełnie nowym na polskim rynku muzycznym, a Agressiva nie musiała listopad 2018 |

BIK | 63

w yd a r z e ni a Decadent Fun Club – zespół założony w 2016 roku w Warszawie. Laureat Jarocińskich Rytmów Młodych podczas Jarocin Festiwal w 2017 roku. Tworzą go wokalista Paveu Ostrovsky (znany m.in. z trzeciej edycji „Mam talent!”), basista Jasiek Łukomski (z zespołu Krem) oraz klawiszowiec Mateusz Gągol i perkusista Kamil Falkor (obaj znani wcześniej z zespołu Out of Tune).

25.11.2018, godz. 10.30, wstęp wolny

Zatańcz ze mną, mamo, tato

Niedzielne zajęcia taneczne dla dzieci (od lat 5) z opiekunami. Korzyści płynące z tańca jest bardzo wiele: dotyczą zarówno sfery fizycznej, jak i psychicznej. Taniec pomaga zachować kondycję i wpływa pozytywnie na naszą sylwetkę, kształtuje relacje z innymi ludźmi, uwalnia emocje, buduje samoocenę, a także daje dużo przyjemności. Zajęcia poprowadzi w stylu flamenco Dorota Dzięcioł.

25.11.2018, niedziela, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp: 5 zł, bilety do nabycia w kasie MCK

Małe Animocje: O czym szumi las

reż. Rasmus A. Sivertsen, Norwegia 2016, 75 min, 6+

długo czekać na zainteresowanie. Występowała na największych scenach w Polsce i Europie z takimi gwiazdami jak Prodigy, Paradise Lost, New Model Army, The Mission, Front 242, Marc Almond, Alphaville i in. Obecnie grupę tworzą: Tomek Grochola, Jacek Tokarczyk, Robert Tuta i Filip Mozul.

Zwierzolas to dom dla wielu małych stworzeń: myszy, wiewiórek, ptaków. Nie zawsze jednak czują się one w nim bezpiecznie – muszą uważać, by nie zostać pożartymi przez większe i silniejsze drapieżniki. Szczególnie groźny jest lis Rudolf, który uwielbia polować na – zdawałoby się – bezbronne myszy, jak chociażby babcia Leona Myszomędrka. Ta próba prowadzi do prawdziwej rewolucji.

Myszomędrek wraz z przyjaciółmi postanawiają działać.

Chcą wprowadzić ustawę o życiu wszystkich zwierząt w zgodzie i zaprzestaniu wzajemnego zjadania się. Przekonanie drapieżników do nowego pomysłu będzie prawdziwym wyzwaniem. Czas pokaże, czy mu podołają...

25.11.2018, niedziela, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 15 zł

Teatr Improwizowany wymyWammy – spektakl impro

Niepowtarzalny spektakl tworzony na oczach widzów i inspirowany ich pomysłami zabiera w świat wyobraźni, absurdu, abstrakcji i humoru.

Artystyczny Uniwersytet Trzeciego Wieku „Agora Nestora” 6.11.2018, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCK Wykład dr. Dominika Wierskiego – O filmie 20.11.2018, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa MCK Wykład prof. dr hab. Hanny Michalak – Wielcy śpiewacy znani i nieznani 30.11.2018, piątek, godz. 17.00, barka „Lemara”, wstęp z wejściówkami

Szypersko-seniorskie andrzejki 64 | BIK | listopad 2018

w yd a r z e ni a Kino Orzeł W kinie Orzeł: 2, 6 i 7 listopada

Z perspektywy Paryża, reż. Jean-Paul Civeyrac

Pełen oczekiwań Etienne przenosi się do Paryża z Lyonu, aby studiować reżyserię filmową na Sorbonie. Tym samym czeka go rozłąka z jego dziewczyną, Lucie, jednak chłopak obiecuje ukochanej kontaktować się z nią regularnie przez Skype’a.

Na studiach Etienne poznaje Jean-Noëla i Mathiasa, podobnych sobie pasjonatów kina, którzy również przybyli do metropolii z mniejszych miast. Nowi przyjaciele wspólnie omawiają kanon filmowy, czytają teksty Flauberta i Pasoliniego, słuchają Bacha i Mahlera.

Sympatyczny ekstrawertyk Jean-Noël pomaga nieśmiałemu Etienne’owi zyskać pewność siebie. Z kolei Mathias jest wycofany, powściągliwy i tajemniczy, a do tego ma nawyk znikania na całe tygodnie. Nikt też nigdy nie widział żadnego filmu studenckiego Mathiasa. Niepokój Etienne’a o Mathiasta wzrasta, kiedy bohater przypadkowo odkrywa, że kolegę coś łączy z Annabelle, młodą idealistką i współlokatorką Etienne’a, w której chłopak sekretnie się kocha.

W kinie Orzeł od 21 listopada

Donbas, reż. Siergiej Łoźnica

W kinie Orzeł od 26 listopada

7 uczuć, reż. Marek Koterski

Adaś Miauczyński powraca do czasów swojego dzieciństwa, kiedy – jak większość z nas – miał spory problem z nazywaniem towarzyszących mu wtedy emocji. Aby poprawić jakość swego dorosłego już życia, postanawia powrócić do tamtego nie do końca – jak się okazuje – beztroskiego okresu, by nauczyć się przeżywania siedmiu podstawowych uczuć. Ta ekstremalnie nieprzewidywalna podróż do przeszłości obfituje w szereg przezabawnych, wręcz komicznych sytuacji, ale niesie za sobą również moc wzruszeń i refleksji. (czytaj też na s. 12–14) 29.11.2018, godz. 18.00, wstęp wolny

Premiera krótkich metraży: Chętka, reż. Wojciech Becla

Podobno jedynym sposobem na pozbycie się pokusy to jej ulec… a co, jeśli kusi nas rzecz absolutnie zakazana?

Czarna komedia w reżyserii Wojciecha Becli to przewrotna opowieść o tym, że nie wszystko jest takie, jak się wydaje, i że czasem warto ulec pokusie.

Naciśnij START, reż. Szymon Skowroński

Akcja filmu rozgrywa się w Donbasie, wschodnim regionie Ukrainy, kontrolowanym przez liczne grupy przestępcze. Trwa wojna hybrydowa – konflikt pomiędzy ukraińską armią zasilaną ochotnikami a bojówkami separatystycznymi wspieranymi przez rosyjskie oddziały. Koszmar staje się udziałem ludności cywilnej. Z drugiej strony toczy się codzienne życie, a przez ekran przewija się galeria postaci: roześmiana młoda para, skonfundowany niemiecki dziennikarz, którego służby kontrolne biorą za faszystę, czy okradziony właściciel luksusowego auta.

Wojtek traci pracę i dziewczynę. Wprowadza się do swojego kolegi. Centralnym urządzeniem w jego nowym pokoju jest telewizor. Po której stronie ekranu jest prawdziwe życie? Gdy patrzysz w otchłań obrazów, tekstów, medialnych przekazów, informacji, publikacji i wariacji… ta otchłań również patrzy w ciebie. listopad 2018 |

BIK | 65

w yd a r z e ni a Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 2.11.2018, piątek, godz. 18.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Zaduszki jazzowe: Nadolny – Cichocki – Biskupski

Muzyka zespołu to jazzowy mainstream poparty kompetencją i wirtuozerią wykonawców. To kompilacja praktyki i energii doświadczonych muzyków z wigorem i witalnością młodości. Większość repertuaru stanowić będą kompozycje artystów, którzy odeszli w tym roku do wiecznej orkiestry. Usłyszymy m.in. muzyczne wspomnienia takich artystów jak Tomasz Stańko, Jerzy Milian, Cecil Taylor, Aretha Franklin i jazzowe adaptacje piosenek Kory Jackowskiej.

Jacek Cichocki (fortepian) – pianista i kompozytor, absolwent Policealnego Studium Jazzowego w Warszawie, Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach oraz Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Laureat wielu nagród na konkursach muzyki jazzowej, a także konkursu improwizacji do filmu Transatlantyk Instant Composition Contest 2015.

Grzegorz Nadolny (kontrabas) – muzyk, kompozytor, wszechstronny basista z jednakowym powodzeniem grający na gitarze basowej, jak i kontrabasie. Bydgoski artysta od wielu lat jest podporą licznych formacji pochodzących z tego miasta. Oprócz muzykowania zajmuje się pracą pedagogiczną. Prowadzi klasę kontrabasu jazzowego w rodzimej Akademii Muzycznej oraz jest autorem cyklu edukacyjnych koncertów „Bydgoska Akademia Jazzu”.

Zajmuje się także publicystyką kulturalną na łamach bydgoskich gazet i czasopism.

Piotr Biskupski (perkusja) – absolwent Akademii Muzycznej w Poznaniu w renomowanej klasie prof. J. Zgodzińskiego. Wykładowca Akademii Muzycznych w Bydgoszczy i Łodzi. Znakomity technik i doświadczony muzyk studyjny. Jest bardzo wysoko cenionym pedagogiem, gdzie jako kierownik Zakładu Jazzu i Muzyki Estradowej w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy z tytułem doktora habilitowanego prowadzi klasę perkusji. Odznaczony medalem za szczególne osiągnięcia dla kultury narodowej Gloria Artis.

3.11.2018, sobota, godz. 12.00 i 13.45, wstęp wolny, zapisy: szucik10@gmail.com, liczba miejsc ograniczona

Djembe na salonach XIII – warsztaty

Prowadzenie: Piotr Schutta Warsztaty odbędą się w dwóch półtoragodzinnych turach. Są to zajęcia dla osób początkujących, od 10. roku życia, zapewniamy instrumenty, z tego względu prosimy o zapisy. Uwaga – osoby z własnymi bębnami zapraszamy bez zapisów.

3.11.2018, sobota, godz. 18.00, Pałac w Ostromecku, wstęp wolny

Oratorium Phoebe

na podstawie książki Agnieszki Taborskiej Niedokończone życie Phoebe Hicks – Chór Społeczny Czarnego Karła Łukasz Przykłocki – baryton Grzegorz Pleszyński – muzyka Marta Filipiak – kostiumy i scenografia Łukasz Owczarzak – filmy i wizualizacje 66 | BIK | listopad 2018

Jacek Plackowski – adaptacja tekstu Marcin Giżycki – adaptacja poetycka tekstu

W trakcie prezentacji wykorzystujemy estetykę operową w służbie preformance’u, z autorską muzyką skomponowaną przez awangardowego artystę Grzegorza Pleszyńskiego, specjalnie przygotowane kostiumy i scenografię oraz filmy i wizualizacje. Chór jest inicjatywą całkowicie społeczną i zrzesza w swojej strukturze seniorów, młodzież, dzieci i dorosłych (razem ok. 30 osób, w tym artystów reprezentujących różne dziedziny sztuki).

Jednym z podstawowych założeń naszej działalności jest integracja społeczna i międzypokoleniowa, która odbywa się w trakcie współpracy z wybitnymi twórcami.

4.11.2018, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy, opiekunowie – wstęp wolny, dzieci – 10 zł

W deszczowym rytmie – poranek muzyczny z cyklu Akademia Dzieciom

Prowadzące: dr Ewelina Boesche-Kopczyńska i mgr Honorata Glaza-Gulgowska, wykorzystują metodę aktywnego słuchania, polegającą na dodaniu do muzyki elementów ruchu, gry na instrumentach czy melorecytacji. Angażują dzieci do wspólnej zabawy. Celem zajęć jest umuzykalnianie i rozwijanie zainteresowań muzycznych.

4.11.2018, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, bilet normalny 15 zł, ulgowy 10 zł (dzieci i młodzież do 15 r.ż. i os. z Bydgoską Kartą Seniora 60+)

Akademia w Pałacu: Krzysztof Pełech – gitara

w programie: utwory kompozytorów hiszpańskich i latynoamerykańskich Krzysztof Pełech jest jednym z najaktywniejszych muzyków młodego pokolenia. Wykonuje średnio ok. 60 koncertów rocznie. Koncertował w kilkudziesięciu krajach, m.in. w Chile, Indonezji, Malezji, Tajlandii, Singapurze i Emiratach Arabskich. Uczestniczył wielokrotnie w prestiżowych festiwalach muzycznych o międzynarodowym zasięgu.

Regularnie koncertuje z Jorge Morelem, który zadedykował mu jedną ze swoich kompozycji. Występuje także z Tommym Emmanuelem i z zespołem Joscho Stephana.

Dotychczas nagrał 16 płyt w Polsce, Anglii, Czechach, Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Debiutancki album Dua Guitarinet, nagrany dla firmy Dux, pozyskał znakomite recenzje w światowej prasie muzycznej oraz został nominowany do nagrody Fryderyk 2000.

w yd a r z e ni a 23.11.2018, Pałac Nowy, godz. 17.00, wstęp wolny

Wielokulturowość Pogranicza

Krzysztof Pełech

9.11.2018, piątek, godz. 18.00, Pałac Nowy

Benefis prof. Janusza Kutty

Prof. nadzw. KPSW, dr hab. Janusz Kutta – historyk-archiwista, długoletni dyrektor Archiwum Państwowego w Bydgoszczy. Autor publikacji z historii nowożytnej i najnowszej oraz historii administracji Pomorza i Wielkopolski. Członek Towarzystwa Naukowego Toruńskiego, Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego, Instytutu Zachodniego im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu.

11.11.2018, niedziela, Pałac Nowy, wstęp wolny

Święto Niepodległości – Śpiewnik domowy

Zapraszamy na listopadową lekcję muzyki i do wspólnego śpiewania pieśni patriotycznych. W programie m.in. koncert młodszych grup Zespołu Pieśni i Tańca z MDK nr 4.

Organizatorzy: Iza Grochowska, Zuzanna Szary i Michał Stropa; prowadzenie: Adam Gajewski.

17.11.2018, sobota, godz. 17.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Grzegorz Pleszyński – wystawa rysunków i ilustracji

18.11.2018, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, bilet normalny 15 zł, ulgowy 10 zł (dzieci i młodzież do 15 r.ż. i os. z Bydgoską Kartą Seniora 60+)

Koncert kwartetu Virtuoso

I skrzypce – Michał Kwaśniak II skrzypce – Przemysław Nawrocki altówka – Karol Piechowiak wiolonczela – Jan Przytuła

Spotkanie autorskie z wileńskim poetą i dziennikarzem Romualdem Mieczkowskim, prowadzenie: Helena Skonieczka Romuald Mieczkowski – polonista, poeta, geograf. Od 1980 r. kierownik działu polskiego w radiu litewskim, założyciel magazynu polskiego „Panorama Tygodnia” (później „Rozmowy Wileńskie”) w Telewizji Litewskiej, który prowadził do 2002 r.

W grudniu 1989 wspólnie z Czesławem Okińczykiem założył czasopismo „Znad Wilii”, pierwszą na terenie Związku Sowieckiego prywatną gazetę wydawaną w jęz. polskim. Nieprzerwanie od 1989 r. jest redaktorem naczelnym „Znad Wilii” (obecnie wydawanej jako kwartalnik). Był również współzałożycielem Radia Znad Wilii. W 1995 r. założył w Wilnie Polską Galerię Artystyczną „Znad Wilii”, był koordynatorem i kuratorem ponad 300 wystaw na Litwie, w Polsce i w innych krajach.

Od 2004 zajmuje się także działalnością wystawienniczo-kulturalną w Warszawie. Od 2006 jest kuratorem wystaw Mazowieckiego Centrum Kultury i Sztuki (obecnie Mazowiecki Instytut Kultury) w Warszawie. Od 1994 organizuje w Wilnie coroczne Międzynarodowe Spotkania Poetyckie „Maj nad Wilią”, a od 2013 współorganizuje w Warszawie Festiwal Filmów Emigracyjnych „Emigra”. Współpracował m. in. z Telewizją Polską, Polskim Radiem BBC i „Nowym Dziennikiem”.

25.11.2018, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, bilet normalny 15 zł, ulgowy 10 zł (dzieci i młodzież do 15 r.ż. i os. z Bydgoską Kartą Seniora 60+)

Bluesowe szlaki – koncert w wykonaniu Buskin’ Jack & Company

Jacek Herzberg – gitara akustyczna i rezofoniczna, harmonijka, śpiew Jarosław Koźbiał – instrumenty perkusyjne Projekt Bluesowe szlaki jest próbą przywrócenia należnego miejsca muzyce bluesowej pośród innych gatunków muzycznych oraz propagowania właściwej definicji bluesa zgodnej z jego tradycyjnym idiomem i wartościami.

Razem z muzykami duetu Buskin’ Jack & Company wybierzemy się w muzyczną podróż do magicznych czasów narodzin bluesa, by odkrywać źródła tej muzyki. Odwiedzimy chaJacek Herzberg rakterystyczne dla bluesa miejsca, takie jak Delta Mississippi czy Chicago, poznamy sylwetki największych twórców tego gatunku. listopad 2018 |

BIK | 67

w yd a r z e ni a

Galeria Wspólna

Olga Wolniak, Latajacy dywan 1, 100×100 cm, olej, płótno, 2018

wystawa czynna do 23 listopada

Edward Umiński: 20 lat później – nawiązania 29.11.2018, godz. 19.00, ul. Batorego 1/3 – wernisaż, wystawa czynna do 11.01.2019

Wystawa malarstwa Olgi Wolniak

Olga Wolniak urodziła się w 1957 roku w Rangunie w Birmie. Studiowała na Wydziale Malarstwa ASP w Warszawie. Dywany wschodnie, polskie kilimy i koronki – Olga Wolniak odtwarza ich wzory w obrazach. Zamiast żmudnego tkania – pełne rozmachu, żywiołowe malarstwo.

Olga mówi, że to jej mapy emocji, kolory energii. Jest aktywną twórczo artystką, bierze udział w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. Prace artystki znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Galerii Zachęta w Warszawie, na Zamku Królewskim w Warszawie, w Kolekcji Fundacji Sztuki Polskiej ING, w Muzeum Ilany Goor w Jaffie, Izrael, a także w zbiorach prywatnych.

14.11.2018, godz. 18.00, ul. Batorego 1/3

Wykład Jerzego Brukwickiego Sztuka Legionów Polskich

Wykład Sztuka Legionów Polskich to opowieść o sztuce z lat 1914–1918, która przedstawiała i interpretowała czyn i wysiłek żołnierski, dokumentowała aktualne wydarzenia, codzienne życie obozowe i frontowe, obrazowała sceny bitew i potyczek, wielomiesięczne czuwanie w oko68 | BIK | listopad 2018

pach i umocnieniach wojennych oraz na stanowiskach obserwacyjnych i ogniowych, czas po walkach: żołnierski odpoczynek, transporty rannych i pogrzeby, rejestrowała wojenne zniszczenia, utrwalała wizerunki żołnierzy i oficerów. Ponadto legionowi artyści projektowali obiekty architektoniczne, sztandary, mundury, godła żołnierskie i oficerskie, wojskowe odznaki pamiątkowe. Na wybór środków artystycznego przekazu wpływ miały uciążliwe, trudne warunki pracy artystów na linii frontu i na postojach, wymagające nieustannej improwizacji. Stworzono szczególny, wyrazisty obraz nowoczesnej wojny, jaką była I wojna światowa.

Olga Wolniak, Abraksas, 180×180 cm, olej, płótno, 2005

Program festiwalu na s. 38–39