BIK 12/2019

nr 12 (511) ROK XLV ISSN 1232-4450, INDEX 38139x nakład 2000 egz. egzemplarz bezpłatny

grudzień 2019

Film w kinie Orzeł – zob. s. 55

Teatr Polski w Bydgoszczy, premiera 1 grudnia – zob. s. 32

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy – zob. s. 22 2 | BIK | grudzień 2019

Film w kinie Orzeł – zob. s. 55 grudzień 2019 |

BIK | 3

M

iesiąc bieżący nieodłącznie kojarzy się ze świętami, toteż i ja nie będę się silić na oryginalność – tak już być musi. A może pewne kwestie winnam poruszyć właśnie w kontekście nadchodzących grudniowych celebracji? Jakiś czas temu wdałam się na Facebooku w dyskusję z kolegą, odnośnie do nieprzejmowania się w Polsce en masse ludzkimi tragediami paraliżującymi dalsze zakątki świata. „Bo to nie jest takie łatwe, kiedy myślimy o problemach umiejscowionych w obszarach, które są nam dalekie również w znaczeniu kulturowym, nie pomaga nam żaden automat, więc wymaga to większego wysiłku, skupienia, namysłu” – napisał. Ale może właśnie, w tym szczególnym czasie świątecznym, w owych osobliwych chwilach sprzyjających refleksji, warto by zwrócić jednak łaskawie swe oczy ku Chile, Hongkongowi, Izraelowi i wielu innym miejscom pogrążonym aktualnie w chaosie? Może i są to inne rejony kulturowe, jednak ból człowieczy wszędzie odczuwany jest jednako – tak przynajmniej mi się wydaje.

I myślę sobie przy tym również, że jeśli ktoś z nas w zamiarze swym ma w tym roku narzekać przy wigilijnym stole na tragiczność swojego losu, to jawić mi się to będzie nie tyle nawet jako niedorzeczność, co po prostu zwykła ludzka niegodziwość.

Zastępczyni Redaktora Naczelnego Redaktorka wydania

in s t y t u c je k ult ur y z a p ra s z ają : Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna . . . . . . . . . . . 40

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . 26

Bydgoskie Centrum Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . 28

Wydział Edukacji Muzycznej UKW w Bydgoszczy . . . . . . . 42

Galeria Wieży Ciśnień – Muzeum Wodociągów. . . . . . . . . 30

Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Dom Kultury MODRACZEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Galeria Sztuki NEXT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . 43

Teatr Polski w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury . . . . . . . . . . . . . . . 44

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Skrzynka na bajki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Pałac Młodzieży w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

„Animals” Towarzystwo Pomocy Zwierzętom w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Sopocki Dom Aukcyjny w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Świąteczny Festiwal ART MINTAKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu . . . . . . 49

Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG . . . . . . . . . . . . . . 37 Kino Jeremi i sala widowiskowa w Fordonie. . . . . . . . . . . 37 Muzeum Fotografii w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Młodzieżowy Dom Kultury nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Bydgoski Fantazjon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 4 | BIK | grudzień 2019

Teatr alelale. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . 50 UTW Agora Nestora. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . 53 Kino Orzeł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

s pi s t re ś c i

Jerzy Riegel (1931–2019) Zebrała i wstępem opatrzyła Monika Grabarek

6

Grudniowe zaszywanie się muzyczne Szymon Andrzejewski

8

Uciążliwa fascynacja z Marcinem Karnowskim rozmawia Michał Tabaczyński

11

Zespół dworski w Szewnie Emilia Walczak

14

Szaman w Londynie Marcin Szymczak

17

Co u pana słychać, panie prokuratorze?

Bartłomiej Siwiec

18

Bydgoski insynuator kulturalny (182) Zdzisław Pruss

19

Justyna Warwas, Florabotanica 3, mixed media, 80×80 cm – wystawa w Galerii Next (zob. s. 31)

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy BIK 12/2019 (511), Rok XLV, nakład 2000 egz. dystrybucja: częściowo bezpłatny wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, dyrektorka: Marzena Matowska, 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12–14, e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński, michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl zastępczyni redaktora naczelnego, redaktorka wydania: Emilia Walczak, emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Szymon Idczak, Monika Grabarek, korekta: Emilia Walczak, skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus redakcja: tel. 523 255 553, bik@mck-bydgoszcz.pl, ul. Marcinkowskiego 12–14, druk i oprawa: Polraster BIK w sieci: www.facebook.com/bik.bydgoszcz, www.issuu.com/bik_ Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

Prenumerata jest realizowana przez RUCH SA: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www. prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803.

grudzień 2019 |

BIK | 5

po ż eg n a ni e fot. Dariusz Gackowski

Jerzy Riegel (1931–2019)

Pan Jerzy Riegel był najbardziej uroczą osobą, jaką poznałam w życiu. Każde spotkanie z Nim to była solidna dawka fantastycznej energii, cudownych wibracji i uśmiechu. O Bydgoszczy wiedział wszystko, rozmowy o naszym mieście to najwspanialsze lekcje historii, jakie mogły się przydarzyć każdemu, kto miał szczęście spotykać się z Panem Jerzym i przebywać w Jego towarzystwie.

Ja miałam to ogromne szczęście. Tak trudno używać czasu przeszłego…

Nie ma już z nami Jerzego Riegla, tak jak nie ma już Bydgoszczy, którą utrwalił na swoich ikonicznych fotografiach. Na szczęście fotografie pozostaną na zawsze – one i cudowne wspomnienia o tak niezwykłym Człowieku.

po ż eg n a ni e Elżbieta Kantorek: Jestem pewna, że będę już zawsze Go pamiętać, do końca życia. Dosłownie przed chwilą na ulicy mignęła mi znajoma sylwetka wysokiego, szczupłego starszego pana.

Pomyślałam: to On, a zaraz potem przyszła refleksja nad tym, jak dziwnie skonstruowany jest ten świat, gdzie ludzie tak nagle odchodzą, znikają i już nigdy potem nie można ich spotkać, zobaczyć. Będę Go oczywiście pamiętała jako świetnego fotografa, artystę, to na pewno, ale nie tylko. Zapamiętam Jerzego jako fajnego kolegę, wspaniałego faceta, z ogromnym poczuciem humoru, niezwykle szarmanckiego. Nigdy nie zapomnę Jego cudownych opowieści, niekończących się anegdot, dowcipów. Zabawnego narzekania na swoich kolegów, przyjaciół. To było bardzo zabawne, kiedy przychodził do mnie do galerii i zawsze narzekał na Łukasza Płotkowskiego, a potem zjawiał się Płotkowski i wbijał swoje ostre szpileczki pod adresem Jerzego. To miało swój niepowtarzalny urok i czar. Oczywiście panowie nigdy nie przekraczali żadnych granic dobrego smaku, to były bardzo inteligentne, ironiczne przytyki, z ogromną dozą przyjaźni w tle. Było to bardzo sympatyczne i sprawiało mi zawsze ogromną radość, po prostu rozbawiali mnie.

Poznałam Riegla jakoś tak na przełomie lat 70. i 80. w Wojewódzkim Ośrodku Kultury, w pracowni u Andrzeja Federa. Pamiętam, że wtedy pisałam Mu mały tekst na wystawę. Wtedy nie był jeszcze tym wielkim znanym fotografem, ale już cieszył się uznaniem. I tak się to potem ta nasza znajomość potoczyła… * * * Wojciech Woźniak: Dla mnie Jerzy Riegel to kolega po fachu, bardzo dobry zresztą, bo to właśnie Jurek opiniował mnie do Związku Polskich Artystów Fotografików. Wtedy, w latach 80., to nie była łatwa droga, aby się dostać do tego elitarnego grona. Ale przede wszystkim Jurek to bardzo dobry człowiek. Ja Go pamiętam jako zawsze uśmiechniętego, zadowolonego z życia człowieka. Często odwiedzał mnie w pracowni i nigdy nie przychodził z pustymi rękoma. Albo miał ze sobą pączki czy inne ciasteczka, albo przynosił fotografie. I tak uzbierało mi się kilka dzieł jego autorstwa. W taki sposób też dziękował za wspólne podróże do Torunia, do siedziby Związku, na zebrania.

Jerzy był osobą nienarzucająca się, z którą zawsze mogłem dużo porozmawiać o fotografii.

Spotkaliśmy się w latach 80. w obecnej Galerii Miejskiej bwa, a poznaliśmy przez pana Kazimierza Jułgę. Tak nasza znajomość rozwijała się, krążyła wokół bydgoskich galerii, wystaw, pokazywaliśmy wspólnie swoje prace. Szczególnie ważne i bliskie były dla mnie te nasze rozmowy o tradycyjnej, analogowej fotografii. Te spotkania były tak ciekawe, bo Jurek był chodzącą encyklopedią fotochemiczną. On wszystko robił sam i wiedział wszystko, co wiązało się z bydgoską fotografią. Zawsze swoje odczynniki w ciemni komponował sam. Pamiętam, jak kiedyś zobaczył u mnie pewien negatyw i powiedział: „O, ładny negatyw, Wojtek, ładny. Daj, to ci go wywołam”. Potem przyniósł mi gotowe zdjęcie.

Właśnie taki był – zawsze pomocny i bezinteresowny. Ale to, co przychodzi mi na myśl o Nim przede wszystkim, co mi najbardziej się z Jerzym kojarzy, to pochwała prostoty. Chyba nic lepiej go nie opisuje. * * * Marek Noniewicz: Na pewno zapamiętam Jego kilka fotografii, moich ulubionych, i wcale nie są to te słynne, ikoniczne dzieła, bo mam na myśli dokumentację Jachcic z czasów, kiedy jeszcze tam mieszkał. Będę pamiętał Jego niespożytą energię, uśmiech i pogodę ducha, którą wręcz promieniował. Myślę, że cierpiał na rzadką w dzisiejszych czasach nadprodukcję serotoniny, że tak sobie pozwolę zażartować. Jego witalność, dobry humor, dobre słowo dla każdego to coś, czego na pewno będzie nam wszystkim w tym mieście brakowało.

Nie mogę sobie przypomnieć, kiedy dokładnie poznałem Jerzego Riegla, ale zajmuję się fotografią już naprawdę długo i od samego początku to nazwisko było mi doskonale znane, zatem pamiętam Go, odkąd ważna jest dla mnie ta dziedzina sztuki i się nią zajmuję. Od samego początku był dla mnie kimś wyjątkowym. Zawsze podziwiałem tę niebywałą konsekwencję w dokumentowaniu miasta – na to chyba wpływała Jego miłość do Bydgoszczy i przywiązanie do miejsca.

Zebrała i wstępem opatrzyła Monika Grabarek

re c e n z je p ł y t Szymon Andrzejewski

Grudniowe zaszywanie się muzyczne Dzień dobry. Kiedy zaczynałem pisać te recenzje (cykl ten – nie te dwie konkretnie), to nie spodziewałem się, że artyści z naszego grodu są tak płodni i tak merytorycznie doskonali. Co miesiąc więc słucham dużo i selekcji dokonuję subiektywnej. Na grudzień wybrałem dla Państwa propozycję potrójną złożoną z pozycji, które znaczą trzy różne etapy muzycznej podróży artystów zaangażowanych. Mamy tu więc ogromne „nareszcie!”, kolejny krok w karierze oraz oddech po latach kilkunastu. Pysznego odsłuchu życzę.

Bisz/Radex – Duch oporu (wyd. Pchamy Ten Syf, październik 2019)

Jestem fanem Faith No More. Od zawsze, czyli od czasu, kiedy powstali. Sam nawet miałem przez lat kilka przyjemność z grania w kapeli, która takim „polskim FNM” była określana. Jestem fanem, bo coś, czego panowie od Mike’a Pattona są jednymi z ojców, czyli gatunek muzyczny zwany „crossover”, pasuje mi idealnie niczym bigos, którym gatunek rzeczony właśnie jest. Dlatego też lubię takie formacje jak The Thing, Snarky Puppy, Merkabah, Niechęć, Bitamina czy debiutancką płytę Karoliny Czarneckiej. Gdy Jarosław Jaruszewski spotkał się muzycznie z Radosławem Łukasiewiczem po raz pierwszy i wspólnie dwaj ci dżentelmeni wypuścili na świat album Wilczy humor, to nietrudno było znaleźć w recenzjach zdania, że to się „wymyka klasyfikacji”. Faktycznie wymykało się. Niestety również wymykało się szerszemu odbiorowi, a mnie 8 | BIK | grudzień 2019

uciekało z odtwarzacza głównie z tego powodu, że Bisza tam było pełno i jego zakręty werbalne mile smyrały moją naturę językowego zwyrodnialca, ale Radexa nie było właściwie wcale i w sumie mógłby Biszu nagrać swoje przemyślenia a cappella. Bez większego uszczerbku na wizerunku całości płyty.

A może jakby to podciągnął pod kategorię „słuchowisko edukacyjne”, to by jeszcze dostał na wydanie jakieś pieniądze z tego czy innego ministerstwa. Radex nagrał się na Wilczym humorze za bardzo jak na mnie oszczędnie. Ta płyta jest dobra, ale mnie trochę rozczarowała. Jestem fanem FNM, ale Bisza jestem szalikowcem i kibicuję mu zaciekle. Z obawą więc rozpakowałem limitowane wydanie Ducha oporu i z niepokojem włożyłem płytę do discmana (tak!), ruszając przez ulice Bdg. A oto wyniki spaceru: Ulice to samochody, niech więc będzie mi wolno uciec się do metafory motoryzacyjnej. Bisz uwielbia jeździć na dwójce. W dobrej furze (a Jarek to bentley sport) można dokręcić licznik naprawdę wysoko i opony będą piszczeć cały czas, bo dwójka to najdynamiczniejszy bieg. Jazda w tym stylu gubi jednak krajobraz, co przelatuje za szybą zbyt szybko, by go zauważyć. I to jest chyba największy Jarka problem.

Stał się nasz bydgoszczanin roku więźniem swojego własnego intelektu i skomplikowanego najbardziej na polskiej scenie hiphopowej flow. Na Duchu oporu Bisz przypomniał sobie jednak lata spędzone na Szwederowie, wziął do ręki pilnik i tyle go widzieli. Tu jest przystępnie, ale nie bardziej banalnie. Tu jest wolniej, ale nie mniej przez to energetycznie. Tu jest Bisz nie mniej filozoficzny niż na poprzednich albumach – jest filozoficzny bardziej, bo odkrył, że czasami najlepiej jest najprościej. Napisałem kiedyś, że najlepszym werbalnie dziełem Jarka jest album Ukryte w śniegu (popełniony z Elhuaną) – traktat o życiu oparty na bardzo poważnej literaturze. Zdania nie zmieniam, ale na najwyższy stopień podium doszlusował właśnie Duch oporu. Po części dzięki temu, co już napisałem na temat zmiany w samym Biszu, ale po nawet chyba większej części dzięki temu, co na tym albumie wyrabia Radex. Zamiast minimalizmu z Wilczego humoru serwuje nam tu pan Łukasiewicz pełnię doznań instrumentalno-wokalnych (genialnie skrzywiony wokal w Kości) i robi to tak, że gatunków porusza w swoich podkładach czterdzieści. A to z kolei oznacza, że wypracował sobie gatunek swój własny. Taki najsmakowitszy muzyczny bigos od mamy, ale spożywany na wielkim pakmanie (gastrofaza – dla starszej widowni) jednym widelcem z kumplami pod balkonem w zimową noc. Na Duchu… Radex to mistrzowski do-

re c e n z je p ł y t wódca klimatu, zawiadywacz nastroju i atmosfery.

Bisz tańczy na parkiecie, który wyczuwa intencje jego nóg. Tu jest wszystko: przebojowe Białe batuty, przerażająco mroczna Kość, niesamowicie poruszające i aktualne Pokaż mi język (część programu Narodowego Centrum Kultury „Ojczysty – dodaj do ulubionych”), i prześmiewcze do bólu i najbardziej uliczne w werbum Lascaux. Znam ten album już na pamięć. Znam, bo (a to się już z racji doświadczenia coraz rzadziej zdarza) mam przy jego odsłuchach przysłowiowe „ciary”. Za każdym razem.

Bisz/Radex, Duch oporu – dwie wybitne muzyczne osobowości na absolutnie wybitnym albumie.

Innercity Ensemble – IV (wyd. Instatnt Classic, październik 2019)

Supergrupy z rzadka się udają. I pod względem proponowanego materiału, bo „gdzie kucharek sześć, tam nie ma co do ucha włożyć”, i często niestety pod względem przetrwania projektu, bo „zbyt wiele grzybów w barszcz” oznacza niesnaski i kłótnie oraz przedwczesną śmierć artystyczną.

Nierzadko przed wypuszczeniem na świat potomstwa w postaci wydawnictwa. Formacja Innercity Ensemble podeszła do swej supergrupowości w sposób najmądrzejszy z możliwych i odkrywa się za każdym razem na nowo, dając słuchaczowi coraz to nowe oblicze niezmiennego praktycznie składu osobowego. Najpierw było surowe Katahdin, potem bogate II i jego pokłosie, czyli ulubiony przeze mnie album III. Czas przeminął odpowiednio długi i na półki oraz talerze gramofonów (spokojnie, jest i streaming, i CD) trafiło czwarte dziecko septetu z Kujaw i Pomorza. IV to nowe podejście do właściwie wszystkiego, co możemy kojarzyć z IE i ich kompozycjami. Trudno

w przypadku tego składu mówić o jakiejkolwiek generyczności muzyki, bo panowie zawsze wyginali dźwięki za pomocą elektroniki tak, by przypominały chińskie dwanaście, ale na IV efekt ten nie był częścią procesu jeno. Na IV pozostawienie słuchaczowi tylko cyfrowych powidoków użytego instrumentarium było celem głównym. I to od początku powstawania tego albumu. „W muzyce najbardziej cenię sobie ładne piosenki” – to słowa jednego z kolaborantów w zamieszaniu zwanym Innercity Ensemble, Kuby Ziołka (Stara Rzeka, T’ien Lai i nie tylko). Trzeba znać jego twórczość (a przydaje się także znajomość osobista), żeby zrozumieć, że pomimo cudowania z rzężeniem, zgrzytem, black metalem i obróbką skrawaniem, twórczość Kuby i wszystkich wtórujących mu muzyków tworzących IE to faktycznie piękne pieśni, które całkiem często dają się po prostu nucić. Najlepszym przykładem jest tutaj album Eurodrome formacji Alameda 5. Na zagęszczonym do granic możliwości III IE skryła swoje przebojowe zapędy pod werniksem tej gęstości właśnie. Na IV ABBA wyłazi z zakamarków i każe tańczyć. Jest to oczywiście swoista ABBA, ale wiecie państwo, co mam na myśli. A przynajmniej mam nadzieję, że wiecie. Nastawiony dotychczas instrumentalnie Innercity Ensemble na najnowszej swojej produkcji zostaje bogato dość okraszony wokalem Ziołka, który to wokal staje się z projektu na projekt coraz lepszy i słychać, że Kuba czuje go już prawie w pełni i niezwykle sprawnie już nim dowodzi. Najlepszym tego przykładem jest dzielące materiał na dwie równe części The Great Kuyavian Meadows.

Nie tylko jednak w tym kawałku wokal wspomaga instrumenty. I nie zmienia to faktu, że jednak instrumenty są tu na pierwszym planie, a dokładnie nie one same, a wspomniane już na początku ich cyfrowe duchy. Siedmiu wspaniałych kujawsko-pomorskich wojowników zapisu nutowego postawiło bowiem przy albumie IV nie na kompozycję, a na brzmienie i postprodukcję. Ich znany już z trzech poprzednich płyt schemat „zaczyna się cicho, rośnie i wygasa” nie zmienił się prawie w ogóle, ale na najnowszym dziele jest ten schemat realizowany za pomocą elektronicznych jakby reimaginacji instrumentów używanych przez poszczególnych muzyków. To instrumentów tych digitalne odzwierciedlenia – trochę ich następcy, którzy przybyli z przyszłości, by odmalować poszczególnym składowym to, jak będą wyglądać za lat pięćdziesiąt. Tu jako przykład najlepiej sprawdzi się Massif In The Sand, w którym trąbka Wojtka Jachny to jedyny pomost pomiędzy tu i teraz, a gdzieś kiedyś po dużej ilości czegoś, co nadal jest nielegalne.

A wszystko nadal pozostaje spełnieniem marzeń Ziołka o „ładnych piosenkach”. Efekt niezwykle trudny do osiągnięcia, ale z drugiej strony może grudzień 2019 |

BIK | 9

re c e n z je p ł y t dla nich banalnie łatwy. Można by powiedzieć (a ja trochę takie odczucie mam), że zabieg pozbawienia tego albumu instrumentów jako takich, zabieg bawienia się ich przekształconym jeno obliczem powoduje, że albumowi temu brakuje substancji.

Mięsa. Dotykalnej materii. Można by zarzucić zbyt dużą eteryczność i ulotność doznania. Można by.

I wtedy, żeby się przekonać czy zarzuty te są prawdziwe, trzeba IV przesłuchać jeszcze raz. I jeszcze.

I jeszcze. Albo nie.

Innercity Ensemble, IV – futurystyczna odsłona kosmicznego zestawu twórczego.

Leszek Lyczmański – Cztery ściany świata (wyd. MCK, listopad 2019)

Niewiele w życiu „zgrałem” kaset. I nie chodzi tu o ich przegrywanie od kolegów, tylko „zajechanie” do cna i zerwanie lub doprowadzenie do stanu nieużywalności. Natomiast na pewno los ten spotkał materiał wierszowany nagrany przez Jacka Różańskiego – aktora i interpretatora (głównie) twórczości Edwarda Stachury. Życie to nie teatr to utwór już niemal ikoniczny, a w wykonaniu Różańskiego to klasyka – nie ma o czym deliberować. Pewnie jakoś tam nawet wpłynął on na to, kim jestem dzisiaj.

Niedługo po wstąpieniu do liceum zrozumiałem, że życie to jednak jest teatr, a aktorskie umiejętności występujących z możliwościami kreacyjnymi Paula Whitehouse’a nie mają naprawdę niczego wspólnego. Poezja śpiewana odeszła więc w moim mieszkaniu do lamusa razem z gitarą Defil, a ja na trzydzieści lat nie tykałem tego gatunku muzycznego. Są na bydgoskim rynku poetów wokalnych wyśmienici bardowie (Pieńkowski, Marcysiak, Luther) i do ich dokonań czasami odnosimy się na antenie Radia Kultura.

Jednak nigdy jakoś już nie ciągnęło mnie do powrotu w objęcia ogniska i rozstrojonych temperaturą instrumentów. Kiedy więc wziąłem sobie z biurka znajomego z pracy najświeższy album emcekowych 10 | BIK | grudzień 2019

Pierwszych Płyt, to organizm podszeptywał, że będę się nudzić, a recenzja będzie sucha. A jednak okazało się, że potrzebny będzie durszlak…

Leszek Lyczmański – „z wykształcenia i wyboru humanista, z potrzeby serca muzyk. Miłośnik Bydgoszczy – w ostatnim czasie zwolennik jej swobodnego dostępu do morza”. To cytat z okładki Czterech stron świata – klasycznej płyty nurtu „da się tylko na gitarę i wokal”, która opuściła właśnie bydgoskie A\V Studio i powędrowała sobie w świat krainy łagodności. Kompilacja doświadczeń muzycznych Lyczmańskiego spełnia warunki projektu Pierwsza Płyta, aczkolwiek rozstrzał twórczy dotyczący zawartych na albumie kompozycji to już kilkanaście lat – począwszy od pierwszych mieszkańców szuflady pana Leszka po uwalniane stopniowo ze scen różnych piosenki późniejsze. Muzyka – Leszek L. oraz (w dwóch przypadkach Aleksandra Chrabąszczewska-Nowak). Słowa – różnie. Począwszy od członkini rodziny, a skończywszy na poetach wielkich. Wynik? No właśnie…

Siadając naprzeciwko głośników, trzymałem na kolanach mój zwyczajowy notes o gładkich stronicach, by może mądre nawet spostrzeżenia notować i się z Państwem nimi tu później podzielić. Jednak nie zdążyłem niczego za pierwszym odsłuchem zanotować, bo zapomniałem. A zapomniałem dlatego, że Cztery ściany… Leszka to płyta baaardzo dobra.

Gęsta muzycznie (dwunastka instrumentalistów, w tym jedna pani, robi swoje, a i występująca „na wokalnym gościu” Adela Konop z każdą odsłoną jest coraz doskonalsza), ale i czasami natrafia człowiek na przesmaczną prostotę, jak w utworze Moja żona, z mantrycznym wręcz, minimalistycznym tekstem.

Składowe tego barszczu są znane i wszystkie dobrze dobrane, ale (co rzadkie przy poezji śpiewanej) mamy tu i tzw. „hicior”, czyli Bluszcz, który nawet lepiej niż pozostałe kompozycje sprawdzi się w sytuacji, kiedy podryw na dwudziestoletniego golfa raczej nie wróży sukcesów, a gitara przecież w bagażniku już przebiera strunami. Głos Lyczmańskiego jest przyjemny – choć jak dla mnie miejscami zbyt sterylny. Nie czuć w nim wódki i papierosów, ale to może dlatego, że „moja żona nie chce, żebym pił, moja żona chce, żebym pięknie żył”. Czasy się zmieniły. Lyczmański to już bard na nowe pokolenia i zamiast do knajpy idzie pobiegać. I w tym tkwi największa siła Czterech ścian świata. Ta płyta niczego nie udaje. Nie ma w niej nieszczerości i wydumanych metafor. To jest powrót do wspomnianego na początku Jacka Różańskiego. To komentarz tego, co nas otacza, z diapazonem emocji adekwatnym do zaangażowania się ludzi w dzisiejszą rzeczywistość. Lekko przez ekran smartfona, delikatnie z boku, nieco w oderwaniu. Bez niepotrzebnego dramatyzmu, ale nie bez emocji.

Leszek Lyczmański, Cztery ściany świata – piękniejsza strona życia.

roz mowa

Uciążliwa fascynacja Z Marcinem Karnowskim rozmawia Michał Tabaczyński.

Zdjęcia Agnieszka Karnowska

Marcin Karnowski

Chociaż twoja autorska funkcja w tej – będę na razie tak to nazywał – produkcji jest problematyczna, to jednak zadam pytanie tobie jako autorowi, pisarzowi. Po twoich eksperymentach z literaturą, po poszerzaniu pola literatury o świat wirtualny, obraz, formę książki – teraz przyszedł czas na kolejne otwarcie. Czy to, co zrobiłeś, jest jeszcze literaturą? W końcu audiobook pozostaje książką…

Literaturą, muzyczną interpretacją, sam nie jestem pewien, chyba jednym i drugim, albo raczej czymś pomiędzy jednym a drugim. Mapy czasu to na pewno nie audiobook (chociaż te narzędzia, po części, wykorzystuje), nie jest też słuchowiskiem standardowym, jeśli mogę to tak określić, może eksperymentalnym? Założyliśmy, że muzyka nie będzie w tym projekcie pełnić usługowej funkcji, że nie stanie się pojemnikiem na słowa. Gdy zaczynałem pisać scenariusz, oprócz dialogów słyszałem w głowie dźwięki i muzykę do poszczególnych scen. Później, na etapie tworzenia „soundtracku” do pierwszej części, z Radkiem Drwęckim zauważyliśmy, że niektóre z nich (większość właściwie) należy zweryfikować. Zaczęliśmy więc szukać właściwego muzycznego języka dla tych fragmentów. Muzykę do drugiej części słuchowiska stworzyli Wojciech Jachna i Antek Jachna, którzy podobnie podeszli do tematu. Dzięki temu, na stronie B, mamy okazję podsłuchać międzypokoleniową rodzinną rozmowę podczas spotkania przeszłości z teraźniejszością.

Nie myślałem o Mapach czasu jak o szansie na „kolejne otwarcie”, ale masz rację, towarzyszyło mi przeczucie, że książka w tym wypadku będzie niewystarczająca. Chciałem opowiedzieć pewną historię, pamiętając, że sposób wyrażania to część opowieści. Ta forma wydała mi się najbliższa Annie Jachninie, zważywszy na jej działalność w radiu, którego mury często opuszczała, realizując nagrania w terenie.

Jakiś czas temu powstała książka o Annie Jachninie – Ziarnko piasku; nieprzypadkowo byłeś jej autorem i – nieprzypadkowo – rzecz miała taką półdokumentalną formę. Jak ma się książka do tego słuchowiska?

Podczas pisania książki, przyszła refleksja, że losy Anny to właściwie gotowy scenariusz na film.

A ponieważ lubię pisać scenariusze, pomysł zaczął nieśmiało kiełkować z tyłu głowy. Ewoluował z czasem.

Gdy po raz pierwszy usłyszałem o Annie Jachninie od rodziny autorki Siekiery, motyki, nie przypuszczałem, jaki ładunek emocjonalny się z tym wiąże. Justyna Górska, która odnalazła materiały i dziennik „Hanny”, opowiedziała mi o niej i zagrudzień 2019 |

BIK | 11

roz mowa

Radosław Drwęcki – syntezator analogowy, looper, elektronika

Bogumiła Wresiło (Anna Jachnina)

prosiła do działania. Zapoznałem się z materiałami zgromadzonymi w archiwum rodzinnym. Dużo rozmawialiśmy z Justyną i z Wojtkiem Jachną o babci. Zacząłem pisać Ziarnko piasku z zamiarem ukazania niezwykłego człowieka. Ale szybko zdałem sobie sprawę z własnej bezradności. Słowa są czasem zbyt ciasne, aby mogło się w nich zmieścić zdarzenie, jeśli wolno mi użyć małej parafrazy.

I o tej niemożności poradzenia sobie z tematem również opowiada Ziarnko piasku.

Gdy publikacja się ukazała, miałem więc świadomość, że to dalece niewystarczające wydawnictwo. Szukałem innego sposobu, aby zbliżyć się do Anny, gdzieś tam już przeczuwając, że powinienem skorzystać ze swych doświadczeń muzycznych.

Kiedy już wpadłem na pomysł słuchowiska, byłem zaskoczony, że nie pomyślałem o tym wcześniej (to przecież takie oczywiste). Zacząłem od scenariusza, który w sporej części korzysta z materiałów zamieszczonych w książce. Później postanowiłem nagrać dzisiejsze brzmienie miejsc związanych z Jachniną. Wyruszałem w teren, nagrywać fragmenty Warszawy, przestrzeń Auschwitz-Birkenau, ulice Bydgoszczy. Z wielogodzinnych nagrań w słuchowisku użyłem jedynie kilkusekundowych okruchów, lecz te wędrówki z mikrofonem miały także inne, niewymierne znaczenie, bo przygotowały mnie do dalszych działań. Później przyszedł czas na tworzenie muzyki i tu, jak wspomniałem wcześniej, podzieliliśmy się na dwie małe podgrupy.

Dwa dzieła sztuki – literackiej, literacko-muzycznej, nie są tu istotne te gatunkowe określenia – poświęcone jednej osobie, którym poświęciłeś pewnie niemało czasu i sił. To jeszcze nie obsesja, ale na pewno znak istotnej fascynacji tą postacią.

Czy twoje działania są próbą oddania jej sprawiedliwości?

Rzeczywiście, spotkanie z Anną Jachniną ma dla mnie szczególne znaczenie. Coś we mnie odklucza.

Masz rację, te działania wymagały dużo czasu i wysiłku, ale tak chyba jest zawsze, gdy piszemy 12 | BIK | grudzień 2019

Tomasz Kaźmierski (Dziennikarz)

czy opowiadamy trudne historie, poruszamy niełatwe tematy, sam wiesz o tym pewnie lepiej ode mnie. Relacja z Anną ma charakter „uciążliwej fascynacji”, jeśli wiesz, co mam na myśli. Poza tym, po napisaniu Ziarnka piasku czułem, że potrzeba dopełnienia, uwydatnienia tej opowieści. To zabawne, bo teraz, po zrealizowaniu Map czasu, mam wrażenie, że znów ledwie „liznęliśmy” temat.

No tak… No więc jest ona również „uciążliwie inspirująca”, jak się okazuje.

To, czego bym nie chciał z całą pewnością, to tworzenie laurki dla Anny Jachniny. Mam głębokie przeczucie graniczące z przekonaniem, że to ostatnia rzecz, jakiej by sobie życzyła.

Czas chyba zapytać wprost: dlaczego o Annie Jachninie powinno się pamiętać? Dlaczego jest postacią tak istotną dla zrozumienia rzeczywistości, w której żyjemy? Bo że tak jest, nie ulega dla mnie wątpliwości…

Anna Jachnina jest autentyczna. Zawstydzająco autentyczna.

Nie chciałbym polecieć w jakieś górnolotne frazesy, tych mamy teraz aż nadto. W dzienniku „Hanny” jest pewien fragment, który opisuje zachowania obozowych współwięźniarek, m.in. lekarek, które robią wszystko, aby uchronić chore przed pójściem do gazu. Kobiety narażają własne życie, próbując ratować innych przed śmiercią.

Zachowują się tak, ponieważ inaczej zachować się nie potrafią. Ta miłość nie wynika z jakichkolwiek kalkulacji, bo wynikać nie może. Tacy ludzie po prostu się zdarzają i Anna pisze o nich w swoich wspomnieniach. O sobie nie pisze ani słowa.

Myślę, że powściągliwość autorki Siekiery, motyki była jej równie naturalną cechą, co chęć niesienia pomocy. Gdyby nie szczęśliwe odnalezienie pamiętnika w piwnicy, pewnie do dziś nie poznalibyśmy tajemnic bydgoszczanki. Po wojnie i dramatycznych doświadczeniach obozowych znalazła sposób na przeżycie, angażując się w pracy w radiu.

Jeździła po regionie, nagrywała folkowych arty-

roz mowa

Antek Jachna – elektronika, Jarosław Hejmann – hamgam

stów, odkrywała prawdziwe perełki, jak Stanisław Zagajewski, Klara Prillowa i wielu innych. Czytałem listy do Anny od tych ludzi. Podziękowania za węgiel, który kupiła, życzenia świąteczne; nie będę cytował i na tym poprzestanę, bo pewnie by tego nie chciała.

Justyna powiedziała mi kiedyś, że Anna w relacjach z bliskimi chciała być po prostu dobrą babcią, a nie bohaterką AK. Pomimo ogromnej siły, a może dzięki niej, pozostawała w ukryciu. Starała się prowadzić uczciwe życie.

To tekstowo-dźwiękowe dzieło współtworzyli specjalnie dobrani ludzie. Ludzie, których związek z bohaterką jest dodatkowym atutem tego projektu. Czy ten związek wpływał na tryb waszej pracy?

Czy musiałeś zawieszać swoją autorską wszechmoc i zmieniać to, co sobie wymyśliłeś?

Mapy czasu okazały się dużym wyzwaniem.

Bardzo zależało mi na tym, aby w przedsięwzięciu wzięły udział osoby związane z Jachniną. Wspominałem o bezpośrednich relacjach Wojtka Jachny i Antka Jachny. Dzięki rodzinnym koneksjom tytułowe mapy czasu zyskały szczególny wymiar.

Dwoje z trojga lektorów to redaktorzy i twórcy Radia PiK – Bogumiła Wresiło i Tomasz Kaźmierski – a więc stacji, w której Anna pracowała i gdzie tworzyła od podstaw rozgłośnię regionalną. Michał Zdeb to z kolei aktor teatralny, o typie wrażliwości, która doskonale wpisywała się w treść słuchowiska.

Nagrania realizowali Marek Maciejewski i Jarosław Hejmann, z którymi współpracuję z powodzeniem od lat. Z Radkiem Drwęckim gram muzykę właściwie na co dzień w różnych konfiguracjach i rozumiemy się doskonale, podobnie z Anną Niestatek, która gościnnie pojawia się w nagraniach.

Monika Aleksandrowicz, autorka okładki i składu graficznego, to osoba, o której pomyślałem natychmiast, gdy okazało się, że będziemy robić słuchowisko na winylu. Dokumentację fotograficzną projektu robiła Agnieszka Karnowska, której czułe oko bardzo sobie cenię. Wszyscy zaproszeni artyści

Wojciech Jachna – trąbka, organy elektryczne, fx

odpowiedzieli pozytywnie na zaproszenie, a więc już na początku realizacji radość była wielka. Każdy z uczestników wniósł własny ładunek emocjonalny i artystyczny do tego projektu, pozostawiając serducho i trochę zdrowia podczas realizacji. Bez entuzjazmu ludzi, z którymi miałem przyjemność współpracować, niczego bym nie osiągnął. Ponieważ znamy się dobrze, mogłem liczyć na zaufanie moich partnerów. Bardzo cieszę się, że uwierzyli w tę wizję. Nie oznacza to jednak, że nie dokonywaliśmy pewnych modyfikacji. Scenariusz to tylko punkt wyjścia, który nie wyklucza zmian.

Zawsze przywiązywałeś dużą wagę do fizycznej formy swoich prac – czy to muzycznych, czy literackich. Tak było choćby w przypadku książki Ziarnko piasku, której obwolutę stanowił gruboziarnisty papier ścierny – świetna, pojemna metafora życia bohaterki. To, że słuchowisko ukazuje się w formie płyty winylowej, też coś znaczy?

Mapy czasu ukażą się na winylu, ponieważ ta forma wydaje mi się bliższa opowieści. Zależało mi na analogowym brzmieniu, na pewnym „spokojniejszym” odbiorze. To dobrze, że trzeba usiąść w fotelu czy na kanapie, nastawić płytę, przewrócić stronę. Poza tym, projekt okładki wymyślonej przez Monikę Aleksandrowicz zupełnie straciłby swoją siłę – to musiał być duży obrazek.

Okładka, skład, opracowanie graficzne – Monika Aleksandrowicz

grudzień 2019 |

BIK | 13

pa mi ą tk i p r z e s z ł o ś c i (1) Emilia Walczak Drodzy państwo! Ponieważ zimową porą znacznie mniej się ruszamy i z winy tego w tłuszcz sukcesywnie obrastamy, pomyślałam sobie, że podzielę się z wami na „BIK-owych” łamach efektami swoich peregrynacji po regionie, który wciąż skrywa przed nami fantastyczne miejsca i ciekawe zabytki o znaczeniu historycznym czy artystycznym – swoiste „pamiątki przeszłości” właśnie. W pierwszej odsłonie cyklu do wyjścia z domu zachęci was malowniczy:

Zespół dworski w Szewnie (woj. kujawsko-pomorskie, powiat świecki, gmina Świekatowo) Eklektyczny pałac, kryty mansardowym dachem, pochodzi z 1907 roku, a wybudowany został dla – od 1903 – właściciela okolicznych dóbr, pana Oskara Mendego (stąd Szewno nazywało się kiedyś Mendenau); obecnie podzielony jest na mieszkania. Wiadomo, że w 1938 roku majątek został poddany parcelacji, a w 1945, po przejściu tędy frontu wojennego, w pałacu umiejscowiono szpital, w którym umieszczano rannych żołnierzy radzieckich. Natomiast od 1947 roku aż do lat 90.

XX wieku użytkownikiem dóbr było Państwowe

Gospodarstwo Rolne, a więc stan obecny jest, jaki jest, co widać na załączonym zdjęciu (choć oczywiście pałac wpisany został do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa). W dodatku od południa kompleks sąsiaduje z grupą „producentów” drobiu (bo przecież dziś drób się „produkuje”, a nie hoduje…), a zatem jego zwiedzaniu towarzyszy specyficzny fetor. Szczęśliwie wszystko rekompensuje widok Jeziora Branickiego – od drugiej strony pałacu. Trzeba przejść się aleją grabową przez park założony w początkach XX wieku, o całościowej powierzchni ok. 8 ha. Niestety, ów – od momentu wybuchu drugiej wojny światowej – sukcesywnie był dewastowany: zniszczona została oranżeria, ogród warzywny zamieniono w park maszynowy, zbudowano hydrofornię, magazyn i kurniki (kiedy to drób się jeszcze hodowało, a nie „produkowało”…). Ale, ale! Są i dobre wieści! Na zachowany ok. 100-letni starodrzew, obok jesionów wyniosłych, monumentalnych topoli białych, modrzewi europejskich, lip srebrzystych, wielkolistnych i krymskich czy wierzb białych, składają się tu również okazy pomnikowe, jak lipa srebrzysta czy dęby dwubarwne. Brzeg jeziora okolony jest z kolei olszami czarnymi. Oprócz tego znajdziemy tu jeszcze: zabudowania gospodarcze, młyn drewniano-murowany z początku XX wieku, spichlerz czy też gorzelnię z 1903 roku.

Według danych szacunkowych, w całej wsi mieszka 290 osób, które być może łypać będą na was podejrzliwym okiem: czego tutaj szukacie, niemniej jednak zwiedzenie zabytków Szewna serdecznie państwu polecam, ponieważ uruchamiają w nas one jakieś zakrzepłe dawno pokłady romantyzmu. A to zawsze miło.

Fotografie Emilia Walczak

14 | BIK | grudzień 2019

grudzień 2019 |

BIK | 15

w yd aw ni c t wa

16 | BIK | grudzień 2019

w yd aw ni c t wa

Szaman w Londynie Gdy pod koniec 2016 roku otworzyłem pierwszy tom książki Zdzisława Pająka Jimi Hendrix.

Szaman rocka, byłem przekonany, że autor zaplanował publikację jako wydawnictwo dwutomowe. W pierwszej części przyglądamy się życiu Jimiego od narodzin do dnia, w którym podjął decyzję o opuszczeniu USA i podróży do Londynu. Podróży, która miała całkowicie odmienić jego życie. W drugim tomie spodziewałem się znaleźć historię rozkwitu kariery, przerwaną przedwczesną, tragiczną śmiercią muzyka. Jakież było moje zdziwienie, gdy okazało się, że całość zamknie się nie w dwóch, a w trzech obszernych tomach. Trzeci i ostatni trafi na rynek w pięćdziesiątą rocznicę śmierci artysty, w 2020 roku. Na razie jednak przyjrzyjmy się temu, co znajdziemy w części drugiej.

Swingujący Londyn, do którego przylatuje Jimi Hendrix we wrześniu 1966 roku, to ówczesne centrum świata, zwłaszcza w dziedzinie szeroko pojętej kultury masowej. Rewolucja obyczajowa, moda, rodzące się subkultury, prawdziwa eksplozja kreatywności w najróżniejszych działaniach artystycznych, z muzyką popularną na czele, to idealne okoliczności do rozpoczęcia kariery z prawdziwego zdarzenia. Jeśli dodamy do tego wsparcie sprawnego menedżera w osobie Chasa Chandlera, to droga do sławy wydawała się szeroka i prosta. Każda kolejna strona tej książki świadczy o tym, że istotnie, stolica Zjednoczonego Królestwa w drugiej połowie lat sześćdziesiątych była odpowiednim miejscem dla Hendrixa.

Choć oczywiście wspomniana wyżej droga nie była pozbawiona wybojów i zawiłości.

Właśnie ta droga, dzień po dniu, tydzień po tygodniu, została przedstawiona przez Zdzisława Pająka na ponad sześciuset stronach książki.

Znajdziemy tu zarówno wydarzenia przełomowe, jak i drobne, pozornie mało znaczące szczegóły, które pozwalają jednak zupełnie inaczej spojrzeć na postać artysty. Ogromną wartością jest również mnogość perspektyw. Utkane z licznych cytatów fragmenty pozwalają nam poznawać pewne epizody z życia Hendrixa oczyma różnych bohaterów tamtych dni. Fakt, że te same historie inaczej wybrzmiewają we wspomnieniach kolejnych

Marcin Szymczak

osób, również stanowi ogromną wartość tej publikacji. Oczywiście wspomniane zalety są efektem ogromu pracy, jaką autor włożył w przeszukiwanie źródeł. To kilkanaście lat wnikliwej kwerendy, rozmów ze świadkami i uczestnikami opisywanych wydarzeń, czytanie, słuchanie i oglądanie najróżniejszych, często trudno dostępnych, materiałów.

Od września 1966 do stycznia 1968 roku życie i kariera Jimiego Hendrixa nabrały niesłychanego przyspieszenia. Powstało trio The Jimi Hendrix Experience, które docierało się grając niezliczone koncerty w Wielkiej Brytanii, wielu miastach Europy, w końcu również w USA. Zespół nagrywał. Najpierw single, których obecność na listach przebojów pozwalała budować rozpoznawalność JHE i zwiększała apetyt publiczności na pełnowymiarowy materiał, później dwa albumy: sensacyjny debiut Are You Experienced (1967), a następnie Axis: Bold as Love (1967). Hendrix rozwijał się jako artysta, pracował ciężko i żył szybko. Poznawał śmietankę towarzyską i artystyczną Londynu, romansował, wdawał się w awantury. Budował swoją legendę.

To wszystko, opisane wnikliwie i z dbałością o szczegóły, stanowi materię drugiego tomu Szamana rocka. Dodatkowe atuty tekstu to staranne zarysowanie tła wydarzeń oraz odwoływanie się do kontekstów, które pozwalają w pełni zrozumieć wiele istotnych zagadnień.

Pod koniec stycznia 1968 roku Jimi Hendrix wrócił do Stanów Zjednoczonych. Gdy opuszczał Nowy Jork we wrześniu 1966, jego gwiazda świeciła jeszcze bardzo blado. Od tamtego czasu w jego życiu zmieniło się prawie wszystko, a kolejne miesiące zapowiadały się równie intensywnie i emocjonująco. Jednak o tym przeczytamy dopiero w ostatnim tomie trylogii Zdzisława Pająka Jimi Hendrix. Szaman rocka.

W poniedziałek 9 grudnia o godz. 18.00 zapraszamy do kawiarni Szpulka w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy (ul. Marcinkowskiego 12–14) na spotkanie autorskie ze Zdzisławem Pająkiem. grudzień 2019 |

BIK | 17

z ug zwa ng (76)

siwiec Co u pana słychać, panie prokuratorze?

Jednym z najsłynniejszych reportażystów w PRL-u i w początkach III RP był Krzysztof Kąkolewski (zmarł w 2015 roku). Wiele lat temu z wypiekami na twarzy czytałem jego książkę Diament odnaleziony w popiele, w której dziennikarz poszukiwał pierwowzoru dla znanego bohatera prozy Jerzego Andrzejewskiego, Maćka Chełmickiego. Po latach pamiętam jedną ze scen tej książki, gdy udało mu się odnaleźć mężczyznę o nazwisku Stanisław Kosicki, który w ogóle nie wiedział, że Andrzejewski, tworząc fikcyjną postać, zainspirował się właśnie jego historią, tzn. młodego żołnierza Armii Krajowej z Ostrowca Świętokrzyskiego.

W latach siedemdziesiątych zeszłego wieku powstanie najsłynniejsza książka reportażysty: Co u pana słychać? Kąkolewski wpadł na szatański pomysł: wie, że na terenie RFN żyje wielu sprawców zbrodni wojennych popełnionych na Polakach i na Żydach i nic nie można z tym zrobić, że wielu z nich zostało zwolnionych przez niemieckie sądy albo otrzymało niskie wyroki i już dawno są na wolności. Co w tej sytuacji może zrobić reportażysta?

Może złożyć im wizytę, powspominać stare czasy – i przy okazji – napsuć trochę krwi. I tak się dzieje, Kąkolewski wybiera sobie kilkunastu zbrodniarzy, esesmanów z górnej półki, i zamelduje się w swojej „bazie wypadowej” w hotelu Palace we Frankfurcie nad Menem. Jednym z pierwszych, z jakim udaje mu się skontaktować, jest doktor Hermann Stolting. Kąkolewski powie: „Przyjechałem, by w imieniu pana ofiar zadać panu kilka pytań. Czy wie pan, że w Polsce, w województwie bydgoskim, jest duża liczba osób, które myślą o panu?”.

W trakcie rozmowy dowiadujemy się, że Stolting był prokuratorem w Bydgoszczy w 1942 roku. Kąkolewski przybliży szczegóły zbrodni sądowej, której tamten dopuścił się w naszym mieście 28 kwietnia 1942, gdy na jego polecenie w idealnym rytmie (5 skazanych zostało zgładzonych w 15 minut, co 3 minuty!) kat wymierzał śmierć. Stolting pochwali się, że posiadał stoper i wszystko przebiegło zgodnie z planem i bez zakłóceń.

Reportaże Kąkolewskiego doczekały się miana psychologicznych. Tak bez wątpienia jest w tym przypadku. Autor jest wnikliwym obserwatorem.

Zauważy choćby, że gdy prokurator opowiadał 18 | BIK | grudzień 2019

o stoperze, to automatycznie wsunął pod rękaw marynarki swój zegarek. A na pożegnanie Stolting powie: „Masa klientów czeka, to się przeciągnęło okropnie poza czas, który dla pana przeznaczyłem”. Cytuje specjalnie całe zdanie, gdyż wspaniale koresponduje z przytoczoną historią. Stolting (prokurator po wojnie został adwokatem, obrońcą m.in. niemieckich zbrodniarzy z Auschwitz-Birkenau) zaprasza Kąkolewskiego do swojego gabinetu, a tam pokazuje mu oprawioną w heban nominację na prokuratora, podpisaną: „Adolf Hitler. Kwatera Główna, dnia 18 kwietnia 1941 roku”.

Reportażysta ukaże drugie oblicze Stoltinga.

Oto mecenas jest zagorzałym obrońcą zwierząt, ba, jest prezesem niemieckiego Towarzystwa Ochrony Zwierząt i autorem książki Das Tier im Recht z 1962 roku, która nazwana została niemiecką biblią obrońców zwierząt. Cóż, już Oscar Wilde zauważył, że „każdy święty ma swoją przeszłość, a każdy grzesznik przyszłość”, w tym jednak wypadku pozostaje żal, że pokuta prokuratora była zupełnie niewspółmierna do ogromu popełnionych zbrodni, a żelazna kurtyna, która podzieliła Europę, de facto była tym ludziom na rękę.

W książce Kąkolewskiego takich niewiarygodnych historii jest więcej: mecenas Otto von Fircks w czasie okupacji był niestrudzonym esesmanem, organizatorem przesiedleń ludności polskiej z okolic Gniezna, a obecnie z ramienia CDU jest posłem do Bundestagu; profesor Fleischhacker „zasłynął” badaniami nad rasą, przeprowadzonymi w Auschwitz-Birkenau w 1942 roku, następnie wytypował 115 osób, które zostały zamordowane, a ich odpowiednio spreparowane ciała włączono do kolekcji rasy w Strasburgu; wszystkich jednak przebija nieznana mi wcześniej postać Rolfa-Heinza Höppnera, którego Kąkolewski – nie całkiem zresztą bezpodstawnie – obwinia o zintensyfikowanie ludobójstwa. To Höppner odkrył, że wprowadzenie broni chemicznej do obozów koncentracyjnych pozwoli uśmiercać ludzi w sposób szybszy i tańszy, i swoim pomysłem podzielił się z Adolfem Eichmannem. To Höppner w dużej mierze przyczynił się do powstania pierwszego takiego obozu w Chełmnie nad Nerem. Ale z Kąkolewskim rozmawia jedynie telefoniczne, nie zgadza się na spotkanie. Z opowieści reportażysty wyłania się postać niezwykle tajemnicza, która najwięcej ma na sumieniu, najwięcej do ukrycia.

Bartłomiej Siwiec

b ydgo s k i in sy nu ator k u lt uralny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (182) Czarne wizje W niekończącej się bitwie o słuchaczy i sponsorów trwa coraz gwałtowniejszy szturm jazzmanów na uznanych klasyków muzyki poważnej. W tej batalii Józef Eliasz zdążył już ujazzowić Chopina, Krzysztof Herdzin – Paderewskiego, a Andrzej Jagodziński – Bacha. Ponoć kilku kolejnych ambitnych jazzmanów robi już obławę na Stanisława Moniuszkę, by zagonić Jontka z Halką do swoich partytur. Sceptycy twierdzą, że może powstać z tego jakiś „Straszny Twór”.

Stan zagrożenia Pisane z pozycji młodego poety i bezrobotnego filozofa „Wiersze londyńskie” Marka K. Siwca w tomiku „Przebłysk” są kolejnym przykładem na to, że cierpienie uszlachetnia i że nie ma tego złego w życiu, co by na dobre w poezji nie wyszło. Jednak strach pomyśleć co będzie, gdy szukający nowych twórczych inspiracji p. Marek wyruszy, dajmy na to, na Bliski Wschód lub Daleką Północ, że o Himalajach nie wspomnę.

W obronie klawiszy Grono młodych pianistów entuzjastów urządziło sobie skrojony na miarę księgi Guinnessa całodobowy maraton fortepianowy. Ci, co twierdzą, że pianino ma duszę, zakwalifikowali ten wyczyn jako bezprzykładne i dotąd niespotykane znęcanie się nad instrumentem – i zamierzają nie dopuścić w przyszłości do narażania bezbronnej klawiatury na tak bezlitosne tortury.

Trzeba wiedzieć gdzie Komik i uprawiający stand up Błażej Krajewski zeznał Sandrze Zakrzewskiej, że coraz trudniej

żartuje mu się z Bydgoszczy, i że wszyscy jego koledzy z branży bardziej nadbrdziany gród podziwiają, niż z niego ironizują. Cóż, widać nie zdążyli dotąd zajrzeć do ratusza na sesję Rady Miasta gdzie w dyskusjach radnych satyryczne tematy leżą wprost na mównicy.

Niezwykłe zaskoczenie Autorka wystawianego przez Teatr Nasza Klasa spektaklu „Nie/zwykłe/ kobiety Pomorza i Kujaw” Teresa Wądzińska sama jest kobietą niezwykłą, zaskakującą nas często… zaskakującymi a odkrywczymi twierdzeniami. Ostatnie z nich to m.in., że „Coś takiego jak starość nie istnieje” i że muzyk „Waldemar Knade jest cudowny!”.

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (grudzień 1994) – W Teatrze Polskim wystawiono „Betlejem polskie” L. Rydla w reżyserii Andrzeja Rozhina i scenografii Andrzeja Markowicza.

– FP zapraszała na Koncert Sylwestrowy z udziałem pianisty Andrzeja Ratusińskiego.

– Towarzystwo Przyjaciół Sztuki i Galeria Kantorek zachęcały do obejrzenia prac malarskich Urszuli Danielewskiej.

– W Wojewódzkim Ośrodku Kultury ze spektaklem „Historia wody” wystąpił Teatr Studio Czyczkowy.

– Działające w Pałacu Młodzieży grupy teatralne i wokalne zapraszały na świąteczny spektakl kolędowy.

grudzień 2019 |

BIK | 19

Adre sy b ydgo s k i c h in s t y t u c ji k ult ur y Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek

Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, Muzeum Fotografii, Galeria Nad Brdą, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-231 Bydgoszcz, www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl, tel. 52 567 00 57 2

Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl

Artgallery, Stowarzyszenie Działań Artystycznych, ul. Gdańska 54, 85-021 Bydgoszcz 5 Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4 Bydgoskie Centrum Sztuki im. Stanisława Horno-Popławskiego, ul. Jagiellońska 47, 85-097 Bydgoszcz, tel. 668 892 896, www.bcs.bydgoszcz.pl 3 Bydgoskie Towarzystwo Heraldyczno-Genealogiczne, 85-165 Bydgoszcz, ul. Tucholska 15/50, prezes: Andrzej Nejman Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Societas Scientiarum Bydgostiensis, Bydgoszcz Scientific Society, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6 Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura Eljazz – Centrum Artystyczne, ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz, tel. 523 221 574, 662 152 726, www.eljazz.com.pl 41 Filharmonia Pomorska, dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 Fundacja „Wiatrak”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz, ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz, tel. 523 234 810, fax 523 234 811, www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00 Galeria 85, prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Farbiarnia, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz tel. 508 732 871, e-mail: fundacja@farbiarnia.org 40 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 Galeria Innowacji UTP, ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17 Galeria MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy: dyrektor: Karolina Leśnik.

Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00, sobota – niedziela: 11.30-16.30, wstęp wolny, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl, bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 50; Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy 10 (ul. Gdańska 3): wtorek – piątek: 11.00-18.00, sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki, ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl, kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118, czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 43 Galeria Wieży Ciśnień, Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447, e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22 Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19 Kamienica 12, ul. Poznańska 12, 85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: 12kamienica@gmail.com 45 Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

20 | BIK | grudzień 2019

Klub Miłośników Australii i Oceanii, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub Miłośników Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538 Klub ODNOWA, al. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska Klub Środowisk Twórczych, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl. Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl, Kierownik: Katarzyna Wolska, galeria@kpck.pl 37 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja), sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39 Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha.

Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 Muzeum Kanału Bydgoskiego, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu, ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Dyrektor dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl.

Godziny otwarcia Muzeum w śródmieściu w sezonie zimowym (listopadmarzec): wtorek, środa, piątek – 9.00-16.00; czwartek – 9.00-18.00; sobota, niedziela – 10.00-16.00; poniedziałki – nieczynne; Godziny otwarcia Exploseum: wtorek-niedziela – 9.00-15.30. Zwiedzanie Exploseum wraz z przewodnikiem: 9.30-12.00, 12.30-15.00, 13.30-16.00; w poniedziałki – nieczynne; w soboty na wystawy stałe w MOB – wstęp bezpłatny 26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 Muzeum Oświaty, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 Muzeum Wojsk Lądowych, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Wojciech Bartoszek, tel. 261 414 876, Godziny otwarcia: poniedziałek – nieczynne; wtorek, środa, piątek 8.30–15.30; czwartek 8.30–17.30; sobota – nieczynne; niedziela 10–14, wstęp wolny. www.muzeumwl.pl Opera Nova w Bydgoszczy, dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa

tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27 Otwarta Przestrzeń „Światłownia”, ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44 Pałac Młodzieży, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28 Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział w Bydgoszczy, ul. Toruńska 30, 85-023 Bydgoszcz, tel. 523 287 028. Prezes Eugeniusz Kubski, tel. 604 891 449, prezes@pzchio.bydgoszcz.pl Stowarzyszenie Artystyczne „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30 Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739 Skrzynka na bajki, księgarnia dla dzieci, ul. Gdańska 22 (w podwórzu), 85-005 Bydgoszcz, tel. 501 338 969 Teatr Pantomimy „DAR”, www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl, tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, dyrektor: Łukasz Gajdzis, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, kasa główna/ info: pon.-pt. w godz. 14.00-19.00, weekendy/święta: trzy godziny przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; www.teatrpolski.pl 31 Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

Towarzystwo Muzyczne im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl, prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33 Towarzystwo Operowe im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 Towarzystwo Polsko-Austriackie, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 Towarzystwo Polsko-Niemieckie, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz, prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936 Towarzystwo Polsko-Włoskie, Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19, www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej, Prezes: Beata Żmuda, tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721, www.tppf.byd.pl 11 Urząd Miasta, Biuro Kultury Bydgoskiej, ul. Jezuicka 2 (w podwórzu) I piętro pok. 04, 85-102 Bydgoszcz, www. bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 Wędrowniczek – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 WiMBP Biblioteka Główna, Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.wimbp.bydgoszcz.pl.

Dyrektor: Ewa Stelmachowska 35

Redakcja „BIK” prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl grudzień 2019 |

BIK | 21

w yd a r z e ni a Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy Uwaga: galeria zamknięta w dniach 24–26 i 31 grudnia 2019

Galeria Miejska bwa / ul. Gdańska 20 wystawa czynna do 5.01.2020

Karol Śliwka.

Polskie Projekty Polscy Projektanci

Wystawa prezentuje twórczość Karola Śliwki (1932–2019), jednego z najwybitniejszych polskich projektantów grafiki użytkowej, którego dorobek obejmuje projekty opakowań, okładek książek i płyt, znaczków oraz plakatów.

Szczególne miejsce w jego karierze zajmują znaki graficzne, stworzone m.in. dla Instytutu Matki i Dziecka, Generalnej Dyrekcji Dróg i Autostrad, Biblioteki Narodowej, firmy Adamed czy Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych.

Niektóre z nich są dziś uznawane za kultowe – nie ma chyba w Polsce osoby, która nie kojarzyłaby charakterystycznej, typograficznej skarbonki PKO Banku Polskiego.

Wystawa nagrodzona została w plebiscycie „Wydarzenie Historyczne Roku 2018” oraz uhonorowana nagrodą „Projekt Roku 2018”, przyznawaną przez Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej.

Kuratorzy: Agata Abramowicz, Agnieszka Drączkowska, Patryk Hardziej

7.12.2019, godz. 11.00

Zaglądanie w okna

Prowadzenie: Aleksandra Sojak-Borodo Warsztaty rodzinne towarzyszące wystawie Mrówkowiec nad Balatonem. Będzie można zajrzeć w okna mrówkowca, który jest zmieniającym się codziennie wielkoformatowym rysunkiem i głównym elementem wystawy Aleksandry Sojak-Borodo. W wielu oknach już coś się dzieje, ale są jeszcze puste miejsca, które każdy uczestnik warsztatów będzie mógł wypełnić wedle własnego pomysłu. Poza tym będzie można zaprojektować pocztówki „z bloku”, złożyć modele wieżowców (które będzie można ze sobą zabrać do domu) i przekonać się, że bloki, okna, powtarzające się rytmy otaczającej nas codzienności miasta mogą być atrakcyjnym polem działań plastycznych!

12.12.2019, godz. 18.00 – wernisaż; wystawa czynna do 26 stycznia

Diana Lelonek. Raport

Kuratorka: Karolina Pikosz

wystawa czynna do 15.12.2019

Aleksandra Sojak-Borodo.

Mrówkowiec nad Balatonem

Zaczerpnięta z języka Bydgoszczy nazwa mrówkowiec nad Balatonem stała się tytułem wystawy Aleksandry Sojak-Borodo o tym, jak potrafimy sobie tworzyć raj w okolicznościach, w których się znajdujemy. To refleksja nad rosnącą w czasie zdolnością do budowania swojej codziennej rzeczywistości. Wystawa składa się z prac rysunkowych, fotograficznych oraz filmowych, które artystka otwiera również na działanie publiczności. Dzięki papierowej inżynierii oraz we współpracy z Galerią Sztuki Wozownia w Toruniu wystawie towarzyszy książka typu pop-up, czyli książka z systemem. To zapis „romantycznej” podróży artystki w podniebniki, czyli systemy do mieszkania z czasów PRL, którym Aleksandra Sojak-Borodo na nowo robi miejsce w języku i sztuce oraz w sercu.

Kuratorka: Danka Milewska

22 | BIK | grudzień 2019

Diana Lelonek, Alka, 2019, fotografia

Aleksandra Sojak-Borodo, Mrówkowiec nad Balatonem – ogródeczki, fotografia

w yd a r z e ni a Wystawa Diany Lelonek to poszukiwanie języka katastrofy. W jaki sposób opowiedzieć o końcu, o zmianie, o odchodzeniu, o towarzyszącym poczuciu zagrożenia?

Oprawa dźwiękowa jest subtelna, podobnie jak sączący się ruch topniejącego monumentu lodowca. Śpiew słowika wypełnia przestrzeń, ale tylko wtedy, gdy podejmiemy wyzwanie i zrobimy mu miejsce. Raport to także kontemplacja dźwięków gatunków, które już nie istnieją. Nosimy w sobie niepokój, zadajemy pytania. I wciąż chcemy działać.

Dziecko na warsztat Spotkania odbywają się w każdą środę grudnia, godzina do ustalenia z grupą, wstęp wolny, obowiązują zapisy: tel. 52 339 30 62

Opakowanie według Karola Śliwki

Prowadzenie: Agnieszka Gorzaniak i Karolina Pikosz

W trakcie trwania wystawy o Karolu Śliwce chcemy zaprosić wszystkie dzieci na warsztat, na którym będziemy starali się zaprojektować opakowanie do wybranego przez siebie przedmiotu. Porozmawiamy o tym, jakie jest dobre opakowanie i co wpływa na jego wygląd?

fot. Michał Jaroń

Warsztaty kierowane są do grup zorganizowanych do 25 osób, dla dzieci przedszkolnych i klas 1–3 szkoły podstawowej, spotkanie trwa do 1,5 godziny.

Sztuka w samo południe! Warsztaty dla seniorów 6.12.2019, godz. 12.00, wstęp wolny

Włącz radio, czyli sztuka słuchania Prowadzenie: dr Marek Rzepa

Cykl spotkań poświęconych sztuce i szeroko rozumianej kulturze, adresowanych do osób w wieku 60+. W ramach spotkań proponujemy dyskusje o sztuce współczesnej oraz działania twórcze, które rozwijają procesy poznawcze, doskonaląc sprawność manualną poprzez poznawanie różnych technik i form plastycznych.

Nikola Tesla i Guglielmo Marconi to ojcowie wynalazku, który na zawsze zmienił obraz współczesnego świata.

Radio do tej pory jest jednym z najważniejszych mediów, przekazujących nie tylko informacje czy prezentujących muzykę, ale również kształtujących świadomość kulturalną, polityczną czy naukową. Na comiesięcznym spotkaniu z seniorami poznamy tajniki tej fascynującej dziedziny.

Bydgoska Akademia Sztuki

4.12.2019, godz. 18.00, wstęp wolny Monika Płuciennik. Reklama w krajobrazie miasta – czy można nad nią zapanować? – wykład

Tak jak nierozerwalnym elementem funkcjonowania człowieka w społeczeństwie jest proces komunikacji, tak w biznesie podstawą działalności na rynku jest komunikacja marketingowa. Współczesne formy dotarcia do klienta są silnie związane z obecnością w przestrzeni publicznej nośników reklamy. Jest to jedyny rodzaj przekazu, który dociera bezwiednie do każdego. Reklama zewnętrzna spełnia nie tylko funkcję komercyjną, ale stanowi także bardzo ważny element komunikacji społecznej.

11.12.2019, godz. 18.00, wstęp wolny Zuzanna Żubka-Chmielewska. Niech żyje młodość! Moda młodzieżowa w czasach PRL-u – wykład W latach 50. XX wieku w ustalone społeczne struktury społeczeństwa wkracza młodzież. Nowa grupa społeczna słucha swojej muzyki, ma własne wzorce zachowań oraz swój styl w modzie. Młode dziewczyny i chłopcy nie chcą wyglądać jak dzieci ani jak dorośli. Za wzór stawiają sobie wschodzące gwiazdy srebrnego ekranu – Audrey Hepburn, Marlona Brando, Jamesa Deana. Siła rażenia stylu młodzieży jest tak wielka, że w kolejnej dekadzie to już młodzi ludzie będą decydować o tym, co jest „en vogue”.

Podczas wykładu przyjrzymy się zagranicznym ikonom młodzieżowego stylu oraz zobaczymy, jakimi drogami modowe nowinki docierały do Polski.

Galeria Miejska bwa / ul. Gdańska 3 6.12.2019, godz. 18.00 – wernisaż; wystawa czynna do 18 stycznia

Wystawa (w małym formacie).

Wystawa pokonkursowa

Tegoroczny konkurs zorganizowano po raz 11. Tematy poprzednich: 2009 – Podwórko Dworcowa 62, 2010 – Podwórko, 2011 – Mosty, 2012 – Inspirowane Wyczółkowskim, 2013 – Ulice, 2014 – Dom, 2015 – My, 2016 – Sąsiedzi, 2017 – Źródła, 2018 – Wolność. Na tegoroczny konkurs napłynęły 83 prace z zakresu malarstwa, rysunku, kolażu, grafiki, rzeźby, ceramiki i fotografii 44 artystów bydgoskich. Jury w składzie prof. Aleksandra Simińska – przewodnicząca, dr Monika Kosteczko-Grajek i Wojciech Woźniak będzie oceniało wartości artystyczne, strukturę kompozycji, jakość warsztatową poszczególnych prac. Komisja konkursowa uhonoruje nagrodami i wyróżnieniami sześciu artystów. Od 2018 roku nagrody ufundowane są przez prezydenta Bydgoszczy.

Kuratorki: Elżbieta Kantorek i Karolina Rybka inf. Tomasz Zieliński

grudzień 2019 |

BIK | 23

w yd a r z e ni a Opera Nova w Bydgoszczy

Dziadek do orzechów, fot. Andrzej Makowski

6.12.2019, piątek, godz. 19.00 7.12.2019, sobota, godz. 17.00 8.12.2019, niedziela, godz. 17.00

Dziadek do orzechów – balet Piotra Czajkowskiego

Choreografia – Paul Chalmer Kierownictwo muzyczne – Maciej Figas Scenografia – Mariusz Napierała Kostiumy – Agata Uchman Reżyseria świateł – Jordan Tuinman Efekty multimedialne – Krystian Drywa Przygotowanie chóru żeńskiego – Henryk Wierzchoń Przygotowanie chóru dziecięcego – Izabela Cywińska-Łomżyńska

Baśń E.T.A. Hoffmanna Dziadek do orzechów stała się inspiracją dla Czajkowskiego do skomponowania baletu pod tym samym tytułem. Psychologiczne i mroczne aspekty opowieści Hoffmanna zostały zmienione; ostatecznie balet rozstaje się z literackim pierwowzorem po I akcie.

Pierwszy akt to tchnące sentymentem baletowe wariacje na temat Bożego Narodzenia, wspomagane piękną niczym ilustracja do książki z dzieciństwa scenografią. W drugim akcie akcja dzieje się w bajkowej Krainie Słodyczy. Władająca nią Cukrowa Wróżka wyczarowuje popisy taneczne symbolizujące rozmaite smakołyki: taniec hiszpański utożsamiany jest z czekoladą, taniec arabski z kawą, taniec chiński z herbatą… Grand pas de deux Wróżki Cukrowej i jej Kawalera, jeden z najpiękniejszych duetów tańca 24 | BIK | grudzień 2019

klasycznego do słynnych tematów muzycznych, to oryginalna choreografia Mariusa Petipy. Najmłodszych widzów ucieszą akrobatyczne figle trzech małpek, wspaniałe elementy scenografii (wzbijający się w powietrze balon czy karuzela z konikami).

11.12.2019, środa, godz. 13.00 i 16.00 12.12.2019, czwartek, godz. 13.00 i 16.00

Magiczne zabawki – balet kameralny dla dzieci

Reżyseria – Sebastian Gonciarz Choreografia – Iwona Runowska Scenografia – Mariusz Napierała Kostiumy – Anna Waś Efekty iluzjonistyczne – Tomasz Pałasz Reżyseria świateł – Sebastian Gonciarz Wykonawcy: Balet Opery Nova.

Muzyka odtwarzana z taśmy.

W sali kameralnej prezentowane jest przedstawienie baletowe dla dzieci (wiek 4+) do odtwarzanej mechanicznie muzyki m.in. Aleksandra Głazunowa, Camilla Saint-Saënsa, Claude’a Debussy’ego, Igora Strawińskiego, Gustava Holsta. Pomysłodawcy i autorzy libretta mówią, idea powstała z potrzeby powrotu pamięcią do fascynującej krainy dziecięcej wyobraźni, nieograniczonej fantazji i ukochanych zabawek. Piękno muzyki i tańca, wartka akcja, sztuczki iluzjonistyczne, projekcje komputerowe tworzą widowisko zdolne doskonale skupić uwagę dziecka w czasie 100 minut.

w yd a r z e ni a

Magiczne zabawki, fot. Andrzej Makowski

28.12.2019, sobota, godz. 16.00 i 20.00 29.12.2019, niedziela, godz. 16.00 i 20.00 30.12.2019, poniedziałek, godz. 19.00 31.12.2019, wtorek, godz. 16.00 i 20.00

Koncerty sylwestrowe 2019

Wykonawcy: Soliści, Soliści gościnni, Chór, Balet i Orkiestra Opery Nova w Bydgoszczy pod batutą Macieja Figasa Aranżacje i opracowania muzyczne utworów: Tomasz Szymuś, Przemysław Zych, Daniel Nosewicz Dawid Lubowicz, Jakub Lubowicz Realizatorzy koncertu: Kierownictwo muzyczne – Maciej Figas Reżyseria oraz reżyseria świateł – Sebastian Gonciarz Przygotowanie chóru – Henryk Wierzchoń Choreografia – Iwona Runowska Scenografia – Mariusz Napierała

Kostiumy – Monika Ostrowska Koncerty prowadzi – Artur Andrus Chyba żaden spektakl nie jest tak wyczekiwany w ciągu roku, jak te nadzwyczajne koncerty. To właściwie nieformalne premiery! Popularność, jaką od lat cieszą się galowe wieczory sylwestrowe i noworoczne w Operze Nova, zobowiązuje do poszukiwania nowych pozycji repertuarowych i staje się to coraz trudniejszym zadaniem! Program zawiera zwykle utwory zawsze chętnie słuchane: najpiękniejsze fragmenty operowe, niezapomniane arie i duety, muzykę filmową, przeboje musicalowe i porywające do tańca utwory instrumentalne w nowych aranżacjach – wykonane przez Solistów, Chór, Balet i Orkiestrę: ponad 200 wykonawców będzie Państwa bawić w te szczególne wieczory! www.opera.bydgoszcz.pl inf. Ewa Chałat Koncert Sylwestrowy w Operze Nova, fot. Andrzej Makowski

grudzień 2019 |

BIK | 25

w yd a r z e ni a Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego Ekspozycja czynna do 2 lutego 2020, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8

Wojciech Jakubowski. Księga wyobraźni – miedzioryt – wystawa monograficzna

Szopka bożonarodzeniowa, Zygmunt Kędzierski, Przymuszewo, 1992, drewno polichromowane, własność Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy

5.12.2019, godz. 18.00, Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 (piwnica) – wernisaż.

Ekspozycja czynna do 23 lutego 2020

Idą Gody, Boże Narodzenie w zwyczajach i sztuce ludowej

Wystawa ukazuje, jak w tradycji ludowej obchodzono Boże Narodzenie. Ekspozycja składa się z dwóch członów: zaaranżowanej izby kujawskiej oraz pokazu szopek ludowych.

8.12.2019, godz. 11.00, Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, Centrum Edukacji Muzealnej, ul. Mennica 6.

Obowiązują zapisy, tel. 52 585 99 11, 52 585 99 14, 52 585 99 25 lub e-mail: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl.

Koszt uczestnictwa: 3 zł/os.

Mikołajkowe spotkanie w Muzeum

Dowiemy się, jak w tradycji ludowej obchodzono święta Bożego Narodzenia. W części warsztatowej będziemy wykonywać ozdoby świąteczne, a także lukrować ciastka. Odbędą się także warsztaty wklęsłodruku (ceratoryt, wklęsłodruk w pleksi). Spotkanie zakończymy wspólnym dekorowaniem muzealnej choinki oraz śpiewaniem kolędy.

11.12.2019, godz. 11.00, Centrum Edukacji Muzealnej, ul. Mennica 6

Środy sensoryczne

– spotkania dla rodzin z małymi dziećmi do lat 3

Na zajęcia obowiązują zapisy pod nr. tel. 52 585 99 11 lub 52 585 99 14 oraz na e-mail: edukacja@muzeum.bydgoszcz.pl. Koszt uczestnictwa: 5 zł/os.

12.12.2019, godz. 16.00, Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, Centrum Edukacji Muzealnej, ul. Mennica 6

Spotkanie z „Dziecięcym graffiti”

Opowiemy o tradycjach świątecznych w naszych domach.

Zastanowimy się, jak możemy przygotować się do tego specjalnego okresu i jak robiono to w dawnych czasach.

W części warsztatowej przygotujemy kreatywne ozdoby choinkowe oraz prace w technice lateksografii. Koszt uczestnictwa: 1 zł/os.

26 | BIK | grudzień 2019

Wojciech Jakubowski, Ex libris Zuzanny Jakubowskiej, 2000, 7,3×5,5 cm, fot. W. Woźniak

Wystawa przygotowana została z okazji 90. urodzin Wojciecha Jakubowskiego – wybitnego grafika – miedziorytnika, autora ekslibrisów, projektanta oraz twórcy biżuterii, od wielu lat współpracującego z bydgoskim muzeum.

Studiował w latach 1948–1953 na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, w pracowni J. Hoppena. Był inicjatorem powołania Międzynarodowego Biennale Ekslibrisu Współczesnego, konkursu zainaugurowanego w 1963 r., a organizowanego przez Muzeum Zamkowe w Malborku. Przez wiele lat pełnił funkcję komisarza wystaw malborskiego Biennale. Jakubowski we wczesnym okresie twórczości graficznej uprawiał drzeworyt, później jego zainteresowania skupiły się na technice miedziorytu i suchej igły. Ryciny samodzielne i ekslibrisy wystawia od 1954 r. na ekspozycjach graficznych w Polsce i za granicą, uczestniczy w międzynarodowych wystawach ekslibrisu. Miedzioryty Jakubowskiego uważane są przez znawców za przykład „rasowego” miedziorytu o precyzyjnym cięciu, przy czym autor nieustannie wzbogacał swój warsztat. W zakresie tematyki korzysta z wielowiekowego zasobu ikonografii, jednocześnie operując aluzją, skojarzeniem i metaforą.

Na bydgoskiej wystawie prezentujemy samodzielne ryciny z wczesnego okresu twórczości oraz zespół ponad 200 ekslibrisów, stanowiący wybór z imponującego dorobku artysty, na który składają się 23 teki ekslibrisów, obejmujące 1119 ekslibrisów rytowanych w miedzi. Zespół ten uzupełniony został miedziorytniczymi matrycami i wydawnictwami bibliofilskimi.

Barbara Chojnacka

w yd a r z e ni a

O biekt miesi ąca :

Priscilla Romero, Dotyk Midasa, 2018, lateksografia, chine-collé, płatki złota, instalacja, 100×100 cm „Instalacja graficzna Dotyk Midasa odwołuje się do mitologicznej metafory, aby skłonić do refleksji nad paradoksami mechanizmów władzy funkcjonującymi w społeczeństwie. Ludzie są zdolni do osiągnięcia wielu rzeczy, postrzegania własnych możliwości w kategoriach boskości i wykorzystywania umiejętności przekształcania otaczającego świata zarówno w lepszy, jak i gorszy. Ta moc zaburza postrzeganie rzeczywistości i w większości przypadków znanych historii przekracza naszą zdolność rozumienia konsekwencji własnych działań.

Aby osiągnąć cel, sięgnęłam po narzędzia, które ilustrują związek pomiędzy ideą a formą za pośrednictwem procesu. Lateksografia umożliwia mi precyzyjne odbicie rzeczywistych odcisków palców, dzięki czemu widz może rozpoznać fakturę i szczegóły skóry.

To rozwiązanie formalne ma także znaczenie konceptualne, stając się analogią niemożności osiągnięcia, dotknięcia i posiadania absolutnej władzy, a także ogólniej ukazuje koszt tego dążenia, tj. fragmentaryzację, rozbicie i zniekształcenie dłoni i symbolicznych znaczeń, które ona w sobie zawiera.

Przez ostatnie siedem lat rozwijałam nową technikę graficzną, której istotą jest otrzymanie odbitki z powierzchni skóry przy użyciu nietoksycznych materiałów takich jak naturalny hypoalergiczny lateks, lepko-sprężysty płynny silikon oraz alginian (hydrożel). Te matryce są elastycznymi membranami, które 19.12.2019, godz. 17.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, obowiązuje bilet wstępu

Współczesne techniki graficzne – innowacje i metody autorskie – wykład Kajetana Gizińskiego Wystawy czasowe:

Spichrze nad Brdą, ul . Grodzka 7–11 Eros i Tanatos. Bydgoskie Pionierki Fotografii Zawodowej 1888–1945. Czynna do 8 grudnia 2019 Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 Ucieleśniona pamięć. Wystawa prac Priscilli Romero – Laureatki MTG Kraków 2018. Czynna do 19 styczna 2020 Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 – piwnica Idą Gody, Boże Narodzenie w zwyczajach i sztuce ludowej.

Czynna do 23 lutego 2020 Exploseum, ul. Alfreda Nobla KOMAR w warsztacie – motorowery Romet. Czynna do 31 marca 2020

naśladują fakturę i wygląd skóry. To wypukłodrukowe medium umożliwia drukowanie zarówno negatywowych, jak i pozytywowych hiperrealistycznych obrazów ciała na płaskiej lub trójwymiarowej powierzchni za pomocą specjalnych technik nanoszenia farby i procedur odbijania” – pisze o swojej pracy Priscilla Romero.

Za pracę Dotyk Midasa Romero została uhonorowana Nagrodą Specjalną im. L. Wyczółkowskiego, ufundowaną przez Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy na Wystawie Głównej Międzynarodowego Triennale Grafiki w Krakowie w 2018 r. Wyróżnione dzieło możemy podziwiać na wystawie Ucieleśniona pamięć. Wystawa prac Priscilli Romero – Laureatki MTG Kraków 2018 w Galerii Sztuki Nowoczesnej bydgoskiego muzeum.

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 Mennica bydgoska Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość Skarb bydgoski Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 Galeria Sztuki Nowoczesnej Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852–1936) Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7–11 Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy Exploseum, ul. Alfreda Nobla EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg inf. Adrianna Adamska

grudzień 2019 |

BIK | 27

w yd a r z e ni a Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego 6.12.2019, piątek, godz. 19.00

Dziadek do orzechów od Mikołaja

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Mirosław Jacek Błaszczyk – dyrygent Anna Sikorzak-Olek – harfa Carlos Roberto Peña Montoya – harfa

P. Moss – „Voyage” Koncert na dwie harfy i orkiestrę P. Czajkowski – Suita z baletu „Dziadek do orzechów” op. 71 a, Uwertura „Rok 1812” op. 49

kompozytorów; Carlos Roberto Peña Montoya pochodzi z Kostaryki, od 2012 jest I harfistą Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Bałtyckiej. Na podium dyrygenckim stanie Mirosław Jacek Błaszczyk, obecnie I dyrygent Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Śląskiej.

10.12.2019, wtorek, godz. 19.00

Recital Adama Makowicza

Nieczęsto harfa występuje w roli instrumentu solowego, a w tym koncercie zagrają aż dwie w utworze Voyage Piotra Mossa. Kompozytor urodził się w Bydgoszczy, ale mieszka na stałe w Paryżu. Czajkowski stworzył z muzyki do baletu Dziadek do orzechów 20-minutową orkiestrową suitę. Natychmiast podbiła ona serca słuchaczy, zwłaszcza finałowa jej część, czyli porywający, pełen harfowych brzmień Walc kwiatów uważany za jeden z najpiękniejszych walców w dziejach muzyki. Kolejny utwór rosyjskiego kompozytora, Uwertura Rok 1812, ilustruje wojnę francusko-rosyjską, najtragiczniejszą i najkrwawszą z kampanii napoleońskich. Partie solowe na harfie wykonają: Anna Sikorzak-Olek, która od wielu lat prowadzi aktywną działalność koncertową jako solistka i kameralistka. Pierwsza na świecie wykonała i nagrała wiele koncertów polskich

Adam Makowicz, fot. Łukasz Unterschuetz

Anna Sikorzak-Olek

28 | BIK | grudzień 2019

Adam Makowicz – legenda jazzu, mistrz improwizacji, wybitny pianista. Pierwsze lekcje gry na fortepianie pobierał u matki. Choć rodzice marzyli dla syna o karierze klasycznego pianisty, artystę porwał jednak jazz. Przez wiele lat swoją muzyką uświetniał legendarne już wtedy warszawskie festiwale Jazz Jamboree. Od połowy lat 70. coraz częściej grywał koncerty solowe. W 1978 wyjechał do USA po raz drugi i od tego czasu Nowy Jork, Manhattan, stał się jego stałym domem. Otworzyły się przed nim legendarne świątynie muzyki. Po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego dopiero po 1989 mógł nareszcie odwiedzić kraj, do którego przyjeżdża teraz regularnie. Obok utworów jazzowych repertuar wirtuoza obejmuje również muzykę klasyczną. Ponadto ma na swym koncie przeszło 100 kompozycji na kwartet smyczkowy i trio jazzowe, wiele utworów na fortepian, jest autorem muzyki do filmów animowanych oraz filmów dokumentalnych.

w yd a r z e ni a

Mała Formacja Chóralna, koncert kolęd w FP, 2018

13.12.2019, piątek, godz. 19.00

Graj dudka – koncert kolęd

Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Mała Formacja Chóralna Piotr Dąbrowski – kierownictwo artystyczne, fortepian Izabela Cywińska-Łomżyńska – dyrygentka, przygotowanie Chóru

W Polsce najstarsze ślady kolędy pochodzą sprzed XV wieku, a te z kraju nad Wisłą do dzisiaj uznawane są za najpiękniejsze. Forma kolęd jest różnorodna: niektóre mają bardzo uroczysty charakter hymnu czy chorału, inne są energicznymi marszami lub zamaszystymi polonezami, jeszcze inne posiadają rytm mazurka lub krakowiaka bądź są dumkami. Tradycyjne, przedświąteczne wspólne kolędowanie w filharmonii zacznie się koncertem pn. Graj dudka, graj, i ta tytułowa kolęda jest jedną z najpopularniejszych w Polsce. Zaśpiewają dziecięce, lecz bardzo piękne i profesjonalne głosiki zespołu, który nie pierwszy raz gości na estradzie FP. Mała Formacja Chóralna skupia dzieci w wieku od 6 do 14 lat. Od początku działa pod opieką Izabeli Cywińskiej-Łomżyńskiej – dyrygentki chóralnej związanej z Pałacem Młodzieży i Operą Nova. Przy fortepianie zasiądzie Piotr Dąbrowski, akompaniator, dyrygent i aranżer, pedagog. Od 2005 zajmuje się prowadzeniem big-bandów w Pałacu Młodzieży oraz na UKW.

20.12.2019, piątek, godz. 19.00

Z narodzenia Pana – koncert kolęd

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Krzysztof Herdzin – aranżacje, dyrygent Adam Lemańczyk – aranżacje, fortepian Anna Grzelak – śpiew Mateusz Wiśniewski – śpiew Chór Rubinki Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych w Bydgoszczy – przygotowanie Agnieszka Sowa Mała Formacja Chóralna – przygotowanie Izabela Cywińska-Łomżyńska Chór Zespołu Szkół Katolickich w Bydgoszczy – przygotowanie Anna Golz i Mateusz Lewandowski Chór Unisono Szkoły Podstawowej w Brzozie – przygotowanie Magdalena Robaszkiewicz

17.12.2019, wtorek, godz. 19.00

Bóg się rodzi – koncert kolęd

Chór Akademicki UKW w Bydgoszczy Bernard Mendlik, Benedykt Odya – dyrygenci Tomasz Kotwica – współpraca Justyna Gęsicka – mezzosopran Tytuł koncertu nawiązuje do pieśni bożonarodzeniowej powszechnie znanej jako Bóg się rodzi, nazywanej królową polskich kolęd. Została napisana pod koniec XVII wieku przez Franciszka Karpińskiego. Aktualna melodia napisana została przez Karola Kurpińskiego na podstawie poloneza koronacyjnego królów polskich z XVI wieku.

Krzysztof Herdzin, fot. FP

grudzień 2019 |

BIK | 29

w yd a r z e ni a Z narodzenia Pana, ta pełna radości, skoczna kolęda nadała nazwę ostatniemu koncertowi przed świętami.

Anonimowa kolęda, często zaliczana do pastorałek, o pochwalnym charakterze, powstała najprawdopodobniej w XVIII wieku. Nawiązuje w swoim tekście do najstarszych łacińskich pieśni bożonarodzeniowych. Na przestrzeni minionych lat zostało stworzonych kilka jej wersji, zwłaszcza jeśli chodzi o melodię, ta zachowana do dziś i najpopularniejsza ma charakter skocznego i marszowego mazura. Koncert ponadto wypełnią najpiękniejsze, najbardziej ukochane przez Polaków tradycyjne pieśni bożonarodzeniowe. Usłyszymy je w aranżacjach Krzysztofa Herdzina – jednego z najwybitniejszych muzyków w Polsce, wszechstronnego pianisty, kompozytora, który również wystąpi w roli dyrygenta.

30.12.2019, poniedziałek, godz. 17.00 i 20.00 31.12.2019, wtorek, godz. 17.00 i 20.00

Koncerty sylwestrowe

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Kai Bumann – dyrygent Iwona Socha – sopran Tadeusz Szlenkier – tenor Paulina Janczak, Damian Aleksander – śpiew Jacek Borkowski – prowadzenie

Iwona Socha, fot. Ewa Miketa

wo i z rozmachem, tanecznym krokiem razem z naszymi melomanami. Przez cztery wieczory doskonały nastrój, przy dźwiękach popularnych i ulubionych przez wszystkie pokolenia melodii, wprowadzą artyści, którzy są niezmiennie wspaniale i gorąco przyjmowani przez bydgoską publiczność. www.filharmonia.bydgoszcz.pl Sprzedaż biletów i rezerwacja i telefoniczna w kasie biletowej od wtorku do piątku w godz. 12–14, tel. 52 321 02 34, 52 321 04 67 wew. 21; e-mail: kasa.biletowa@filharmonia.bydgoszcz.pl Dział Promocji i Obsługi Widzów przyjmuje zamówienia na bilety grupowe, tel. 52 321 25 50, e-mail: obsluga.widza@filharmonia.bydgoszcz.pl Sprzedaż internetowa: www.bilety24.pl

tańce różnych stron Europy

Pożegnamy stary rok zgodnie z naszą długoletnią, chwalebną tradycją, bardzo cenioną i oczekiwaną przez słuchaczy – koncertami z nieustannie piękną, chwytającą za serce muzyką. Wkroczymy w nowy, 2020 rok brawuro-

opr. Mariola Grochowina

Galeria Wieży Ciśnień – Muzeum Wodociągów 6.12.2019, piątek, godz. 18.00, ul. Filarecka 1. Wejście na wernisaż – bezpłatne

Justyna Rebelka-Czapiewska: APEIRON – BEZKRES

Justyna Rebelka-Czapiewska – urodzona w Starogardzie Gdańskim. Studia na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Dyplom i specjalizacja z zakresu malarstwa w pracowni prof. J. Kaczmarskiego w 1992 roku. Od 1998 r. członek Związku Polskich Artystów Plastyków. Prowadzi działalność twórczą w dziedzinie malarstwa, rysunku, projektowania graficznego. Zajmuje się również edukacją plastyczną, jest autorką programów i projektów edukacyjnych z dziedziny plastyki. Swoje malarskie i rysunkowe prace tworzy w cyklach, dotychczasowe to: Transgresje, Pejzaże, Wnętrza, Imaginacje (cykl rysunkowy), Fazy Księżyca – Konfiguracje, Konstelacje, Zaćmienia. Brała udział w ponad 40 wystawach zbiorowych i sześciu indywidualnych.

inf. Marta Bukolt

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 4.12.2019, godz. 16.00 Kim był Święty Mikołaj – spotkanie tematyczne, na którym poznajemy historię św. Mikołaja. Malujemy ulubioną postać w formie laurki, którą wykonamy na spotkanie z Mikołajem 6 grudnia.

6.12.2019, godz. 16.00 Wszedł Mikołaj do MDK-u – impreza integracyjna dla środowiska lokalnego.

30 | BIK | grudzień 2019

13.12.2019, godz. 16.00 Ubieramy choinkę – spotkanie integracyjne dla każdego, komu bliskie są święta i tradycje z nimi związane.

19.12.2019, godz. 16.00 Emdekowe Trzy Po Trzy – śpiewaj z mamą, śpiewaj z tatą, kolędowanie rodzinne dla każdego. inf. Bogna Różyczka

w yd a r z e ni a Galeria Sztuki NEXT 6.12.2019, piątek, godz. 19.00, Dom Aukcyjny NEXT, ul. Poznańska 31

24. Aukcja Młodej Sztuki

Aukcję poprowadzi dla państwa nasz aukcjoner, p. Monika Kimmel. Licytacja dostępna jest również w czasie rzeczywistym na portalach OneBid i Artinfo. W katalogu przedświątecznej aukcji znalazły się 72 starannie wyselekcjonowane pozycje: malarstwo, fotografia i rzeźba. Prezentujemy prace figuratywne i abstrakcyjne, często bardzo awangardowe z najnowszego nurtu autorstwa młodych, utalentowanych twórców. Rekomendujemy państwu szczególnie artystów związanych na stałe z naszą galerią, poszukiwanych przez kolekcjonerów, a których dzieła osiągają coraz wyższe ceny. Najciekawsze pozycje w katalogu 24. Aukcji Młodej Sztuki to prace takich artystów jak: Piotr Zawadzki, Mirella Stern, Marcin Jaszczak, Dominika Grzymska, Piotr Woroniec jr, Anna Zalewska, Michał Węgrzyn, Kamila Bednarska, Karolina Matyjaszkowicz, Dominik Smolik, Kinga Chromy, Andrzej Tuźnik i in.

12.12.2019, czwartek, godz. 19.00, ul. Poznańska 31 – wernisaż. Wystawa połączona ze sprzedażą potrwa do 9 stycznia

Justyna Warwas: The BIG BANG theory – wystawa malarstwa

Justyna Warwas, Supernatural XV, technika mieszana na płótnie, 80×80 cm

Andrzej Tuźnik, Podróż, 2018

Dominik Smolik, Luminance XX i XXI, 2019, akryl, płótno, dyptyk 120×160 cm

Więcej szczegółów, katalog, sposób składania zleceń chęci kupna – wszystkie informacje dostępne są na: galerianext.pl. Wystawa poprzedzająca aukcję rozpoczyna się w piątek 29 listopada. Zapraszamy do galerii, aby obejrzeć na żywo wszystkie obiekty biorące udział w licytacji.

Justyna Warwas urodziła się w 1984 r. w Częstochowie. Ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Częstochowie, a następnie kierunek edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych na Akademii im. Jana Długosza. Dyplom z malarstwa obroniła z wyróżnieniem w pracowni prof. J. Kweclicha. Równocześnie podjęła studia z zakresu fotografii na Akademii Fotografii w Warszawie. Obecnie pracuje jako asystent – posiada tytuł dr. sztuki – na Wydziale Sztuki Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Od roku 2012 komisarz Międzynarodowego Biennale Miniatury. Na swoim koncie ma liczne wystawy krajowe i zagraniczne (m.in. Nowy Jork, Chiny, Nepal, Tajwan, Słowenia, Bułgaria, Wietnam) oraz publikacje fotograficzne i ilustracyjne w prasie polskiej i zagranicznej. Obszarem artystycznych poszukiwań Warwas jest abstrakcja www.galerianext.pl inf. Sławomira Malingowska

grudzień 2019 |

BIK | 31

w yd a r z e ni a Teatr Polski w Bydgoszczy 1.12.2019, niedziela, godz. 16.00 – PREMIERA 3.12.2019, wtorek, godz. 19.00 4.12.2019, środa, godz. 19.00, 5.12.2019, czwartek, godz. 19.00 28.12.2019, sobota, godz. 19.00 29.12.2019, niedziela, godz. 16.00 31.12.2019, wtorek, godz. 18.00 – pokaz sylwestrowy 31.12.2019, wtorek, godz. 21.00 – pokaz sylwestrowy Mała Scena TPB / przestrzeń dużej sceny, czas trwania: 90 min przez przerwy

Jerzy Szaniawski – Ptak

reżyseria: Magda Drab; scenografia i kostiumy Karolina Fandrejewska; muzyka na żywo: Albert Pyśk; ruch sceniczny: Jakub Lewandowski; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Emilia Piech, Paweł Gilewski, Marian Jaskulski, Karol Nowiński, Jerzy Pożarowski, Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński Mieszkańcy pewnego miasta dowiadują się, że następnego dnia nad ich głowami wzniesie się wielki złocisty ptak.

Podobno jakichś natchniony student szykuje niezapomniane widowisko, na które zaprasza całe miasto. Tego wydarzenia nie przepuszczą oczywiście włodarze miasta, którzy będą chcieli strzec znanego dobrze wszystkim porządku. Przecież w tym mieście nigdy nie było i nie będzie takich ptaków! Ani takich zgromadzeń. Ani takich studentów. Najlepiej jeśli w ogóle będzie tak, jak było wcześniej.

Magda Drab reżyseruje niemalże stuletni tekst, w którym szuka odpowiedzi na pytanie, czy teatr może coś

zmienić. Czy śmiech i obcowanie ze sztuką mogą sprawić, że staniemy się lepsi? W końcu – zważając na niezwykłą aktualność tekstu Jerzego Szaniawskiego – czy sama rzeczywistość w ogóle się zmienia? Może do zmiany potrzebny jest ptak?

4.12.2019, środa, godz. 11.00 5.12.2019, czwartek, godz. 11.00 6.12.2019, piątek, godz. 11.00 7.12.2019, sobota, godz. 16.00 8.12.2019, niedziela, godz. 11.00 Duża scena TPB, 96 min bez przerwy

Sprzedawcy bajek

reżyseria: Jakub Krofta; tekst i dramaturgia: Maria Wojtyszko; scenografia i kostiumy: Matylda Kotlińska; reżyseria świateł: Damian Pawella; muzyka: Vratoslav Šrámek; choreografia: Aneta Jankowska; wideo: Jakub Lech, Jakub Hader; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Emilia Piech, Michalina Rodak, Małgorzata Witkowska / Małgorzata Trofimiuk, Paweł Gilewski, Mirosław

BIK-u YTELNIKÓW BILET DLA CZ TEATRALNY u Kw cenie numerem BI Z grudniow ym spek takl : zł bilety na bajek Sprzedawcy 16.00 dz . maksymalnie 7 grudnia o go nia do zakupu

15 !

raw yjnej cenie. larz BIK-u up Jeden egzemp jeden spektakl w promoc 4 biletów na

Sprzedawcy bajek, fot. Marta Ankiersztejn

32 | BIK | grudzień 2019

w yd a r z e ni a Guzowski, Marian Jaskulski, Damian Kwiatkowski, Jerzy Pożarowski, Michał Surówka, Marcin Zawodziński

Do miasteczka przybędzie pewne rodzeństwo, które w błyskawiczny sposób wywróci wszystko to, co myślimy o bajkach, do góry nogami. W plątaninie przypadków i półprawd będą wchodzić z mieszkańcami miasta w rozmaite relacje, nawet w te, w które woleliby nie wchodzić. Dowiedzą się, czym kończy się kłamstwo, i doświadczą, że aby być szczęśliwym, nie trzeba wyjść za księcia i zamieszkać w zamku. Przecież w zamku jest nudno, lepiej zabić smoka i iść dalej w świat. Robić teatr na przykład.

12.12.2019, czwartek, godz. 10.00, 13.12.2019, piątek, godz. 10.00, 14.12.2019, sobota, godz. 15.00 15.12.2019, niedziela, godz. 11.00 Mała Scena TPB, czas trwania: 45 min bez przerwy

Marie Eve-Huot – Motyle

reżyseria: Emilia Piech; tłumaczenie: Jan Nowak; inscenizacja: Łukasz Gajdzis; dramaturgia: Daria Sobik; scenografia i kostiumy: Kaja Gawrońska, Sandra Stanisławczyk; reżyseria świateł: Robert Łosicki; muzyka: Filip Zawada; wideo: Agnieszka Mazurek; występują: Emilia Piech, Michalina Rodak, Mirosław Guzowski Opowieść o tym, jak ważne w życiu dziecka jest rozbudzanie w nim pasji. Spełnianie marzeń, które kiełkują w cie-

Motyle, fot. K. Biedrowska

kawych świata głowach, może okazać się najwłaściwszą drogą do osiągnięcia szczęścia. Spektakl opowiada również o sile determinacji, dzięki której można uzyskać to, czego tylko się zapragnie, i zwalczyć wszystko, co staje się przeszkodą w spełnianiu marzeń. inf. Aleksandra Rzęska

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 5.12.2019, wtorek, ARTHOL Galeria MDK 5

Świątecznie nastrojeni

Wystawa prac artystów zawierająca motywy świąteczne.

Plastycy podczas ekspozycji przedstawią swoją interpretację świąt Bożego Narodzenia. Wystawę będzie można oglądać do 3 stycznia 2020 r.

6.12.2019, piątek, godz. 17.00, ARTHOL Galeria MDK 5

Mikołajkowe karaoke

Zgodnie z zasadą „śpiewać każdy może” na wspólne śpiewanie piosenek świątecznych zapraszamy wychowanków, rodziców, nauczycieli i sympatyków naszej placówki.

10.12.2019, wtorek, godz. 17.30, ARTHOL Galeria MDK 5

Ilustracje

Wystawa prac Rafała Czwichockiego. Zajmuje się on malarstwem, rysunkiem i ilustracją książkową oraz komiksem. Absolwent Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu na kierunku malarstwo. Na wystawie ukazane będą ilustracje. Wystawę będzie można oglądać do 3 stycznia 2020 r.

18.12.2019, środa, godz. 9.00, 10.00, 11.00, 12.00, MDK 5 19.12.2019, czwartek, godz. 9.00, 10.00, 11.00, 12.00, MDK 5 Cykl koncertów edukacyjnych w ramach Muzycznej Sceny

Lulajże mi, lulaj – program świąteczny

Pragniemy przybliżyć słuchaczom muzyczne tradycje świąt Bożego Narodzenia różnych narodów zarówno w przekroju historycznym, jak i współczesnym. Nie zabraknie więc tradycyjnych kolęd polskich i zagranicznych, zabrzmią współczesne piosenki o tematyce świątecznej, a także muzyka instrumentalna różnych kompozytorów inspirowana wyjątkową atmosferą świąt Bożego Narodzenia. inf. Julia Mroczkowska

grudzień 2019 |

BIK | 33

w yd a r z e ni a Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 1.12.2019, niedziela, godz. 18.00, sala koncertowa Filharmonii Pomorskiej, ul. Szwalbego 6. Bilet normalny – 20 zł, ulgowy – 15 zł. Bilety do nabycia w Dziale Artystycznym Akademii Muzycznej (tel. 52 321 16 67) oraz, w przypadku dostępności, godzinę przed koncertem w Filharmonii Pomorskiej

Koncert symfoniczny

Chór Akademicki AM w Bydgoszczy Orkiestra Symfoniczna AM w Bydgoszczy Michał Dworzyński – dyrygent Andrzej Bauer – wiolonczela Dorota Nowak – sopran Aneta Nurcek – alt Nazari Kachala – tenor Sebastian Rutkowski – bas Renata Szerafin-Wójtowicz, Grażyna Wolter-Kaźmierczak – przygotowanie chóru w programie: W. Lutosławski – Koncert wiolonczelowy W.A. Mozart – Msza Koronacyjna C-dur KV 317

3.12.2019, wtorek, godz. 19.00, sala koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona

Koncert specjalny Cztery pory…

Paweł Radziński – skrzypce JUBILEUSZ 40-LECIA PRACY ARTYSTYCZNEJ Maria Murawska – fortepian Maciej Kamrowski – wiolonczela Maja Chlebicka, Daniel Dziadkowiak, Michał Nowak – skrzypce Orkiestra Kameralna Accademia dell’Arco

w programie: A. Vivaldi – Cztery pory roku op. 8: Koncert nr 1 E-dur „Wiosna” RV 269, cz. II Largo P. Czajkowski – Solo skrzypcowe z baletu Jezioro Łabędzie A. Vivaldi – Cztery pory roku op. 8: Koncert nr 2 g-moll „Lato” RV 315, cz. II Adagio e piano – Presto e forte W. Ernst – Wariacje Ostatnia róża lata A. Vivaldi – Cztery pory roku op. 8: Koncert nr 3 F-dur „Jesień” RV 293, cz. II Adagio molto N. Paganini – Venice Carnaval H. Wieniawski – Scherzo-Tarantella op. 16 A. Vivaldi – Cztery pory roku op. 8: Koncert nr 4 f-moll „Zima” RV 297, cz. II Largo M. Ravel – Trio a-moll P. Sarasate – Zigeunerweisen op. 20 8.12.2019, niedziela, godz. 10.15, Dom Jubileuszowy Fundacji „Wiatrak”, ul. Bołtucia 7. Bilety w cenie 6 zł dla dziecka i 9 zł dla osoby dorosłej można nabywać w biurze Fundacji „Wiatrak” od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–16.00 oraz pół godziny przed Porankiem

Poranek muzyczny w „Wiatraku”

Grająca choinka 10.12.2019, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona

CCXCIV Bydgoski Wtorek Muzyczny

Mariusz Klimsiak – fortepian Przemysław Buczek – klarnet Filip Syska – wiolonczela w programie: A. Blanc – Trio B-dur op. 23 L. van Beethoven – Trio B-dur op. 11 N. Rota – Trio na klarnet, wiolonczelę i fortepian 12.12.2019, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona

CXL Koncert Organowy Ennio Cominetti – organy

Paweł Radziński

34 | BIK | grudzień 2019

w programie: P. Davide da Bergamo – Elevazione in re minore Giovanni Quirici – Suonata per l’Offertorio Vincenzo Petrali – Sonata per la Comunione Antonio Ascenso – Concerto festivo Filippo Capocci – Solo per Oboe Marco Enrico Bossi – Studio Sinfonico op. 58

w yd a r z e ni a * * * Filip Lipski skrzypce Justyna Cieślak – II skrzypce Anastazja Ziemkiewicz – altówka Cecylia Stanecka – wiolonczela Paweł Wakarecy – fortepian

w programie: Sz. Laks – Sonata na wiolonczelę i fortepian Sz. Laks – III Kwartet smyczkowy 15.12.2019, niedziela, godz. 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 5 zł dla dziecka i 8 zł dla osoby dorosłej można nabywać pół godziny przed audycją

CCXII Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami

Srebrne kolczyki 15.12.2019, niedziela, godz. 16.00, Dom Jubileuszowy Fundacji „Wiatrak”, ul. Bołtucia 7. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w biurze Fundacji „Wiatrak” od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–16.00 oraz pół godziny przed koncertem

Koncert w „Wiatraku”

Agnieszka Piass – sopran Bartłomiej Tomaka – bas Studenci klasy śpiewu Dorota Demidowicz – fortepian Daniel Rudowski – fortepian w programie: J. Bock, M. Ćwiklińska, M. Karłowicz, M. Matuszewski, S. Niewiadomski, S. Rachmaninow, G. Verdi, kolędy i pastorałki

15.12.2019, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 15 zł można nabywać pół godziny przed koncertem

CCIII Koncert Pałacowy

Anna Grzelak – śpiew Daniel Pradella – fortepian w programie: kolędy i pastorałki

17.12.2019, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, bezpłatne wejściówki do odbioru w portierni budynku przy ul. Gdańskiej 20

Koncert wigilijny

Pedagodzy i studenci AM w Bydgoszczy

21.12.2019, sobota, godz. 16.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1, wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona

Musica Spiritus Movens

Urszula Jankowiak – mezzosopran Studentki klasy śpiewu Weronika Sobecka – fortepian Marek Kamola – fortepian w programie: V. Bellini, G. Donizetti, M. Karłowicz, F. Maklakiewicz, S. Moniuszko, G. Puccini kolędy i pastorałki * * * Stanisław Miłek – akordeon w programie: A. Piazzolla, W. Żeleński, B. Precz inf. Anna Cudo

„Animals” Towarzystwo Pomocy Zwierzętom w Bydgoszczy 4.12.2019, godz. 19.00, sala Filharmonii Pomorskiej

Świat bez zwierząt byłby smutny

Pod takim hasłem od ponad 20 lat w Filharmonii Pomorskiej odbywają się koncerty, z których dochód przeznaczony jest na pomoc bezdomnym zwierzętom.

Na przestrzeni tego czasu wielkie serce dla czworonożnych przyjaciół okazało wielu wybitnych artystów – muzyków, wokalistów i aktorów.

W tym roku 4 grudnia o godz. 19.00 na rzecz zwierząt wystąpi Krzysztof Herdzin Trio w składzie: Krzysztof Herdzin (fortepian), Robert Kubiszyn (kontrabas) i Cezary Konrad (perkusja).

Krzysztof Herdzin – jeden z najwybitniejszych polskich kompozytorów i pianistów – to nie tylko znacząca postać w świecie muzyki. Artysta jest także wielkim miłośnikiem zwierząt. Przez pewien czas pracował jako wolontariusz w schronisku dla zwierząt na Jamajce.

Jego koncert w filharmonii to dowód wielkoduszności dla najbardziej skrzywdzonych istot, jakimi są porzucone przez człowieka czworonogi.

W programie znajdą się utwory F. Chopina i W.A. Mozarta w jazzowych aranżacjach Krzysztofa Herdzina. Tak jak nieprzypadkowy jest wybór artysty, tak i nieprzypad-

kowy termin koncertu, odbywającego się u progu zimy.

To najtrudniejsza pora dla bezdomnych, często chorych czy rannych zwierząt. Właśnie wtedy, skrzywdzone przez człowieka, potrzebują największej pomocy.

Cały dochód przeznaczony jest na pomoc bezdomnym psom, kotom, ale też zwierzętom gospodarskim odbieranym w wyniku interwencji z powodu złego traktowania.

Chętni mogą przynosić karmę dla psów i kotów oraz koce.

Organizatorem koncertu jest „Animals” Towarzystwo Pomocy Zwierzętom w Bydgoszczy.

Prowadzenie: Urszula Guźlecka grudzień 2019 |

BIK | 35

w yd a r z e ni a

Świąteczny Festiwal ART MINTAKA Rafał Gorzycki pragnie zaprosić na grudniowy, świąteczny festiwal Fundacji Polskiej Muzyki Kameralnej – ART MINTAKA. Bach i współczesne malarstwo? Sokrates, Platon i wideo-art? Debussy i elektronika? Teatr i improwizacja? Zwieńczenie roku 2019 zapowiada się nietuzinkowo i bardzo atrakcyjnie. To wielki sukces Fundacji Polskiej Muzyki Kameralnej – ART MINTAKA, bo do tej pory kalendarz imprez artystycznych wyznaczał cykl wniosków i rozliczeń grantowych, dlatego bardzo mało mieliśmy cyklicznych wydarzeń kulturalnych między grudniem a marcem. A spotkać imprezy łączące różne gatunki sztuki jest jeszcze trudniej... Są imprezy klasyczne, operowe, filmowe, plastyczne, jazzowe. A przecież sztuka jest jedna i okres wyjątkowy. Święta, koniec roku – sprzyjają refleksji, wspólnocie, podsumowaniom.

Stąd idea naszej fundacji, by stworzyć Świąteczny Festiwal Sztuki – ART MINTAKA. Naszą domeną jest muzyka, ta klasyczna, współczesna oraz jazzowa, ale także malar-

stwo, teatr, film i wideo. Udało nam się namówić wielkie nazwiska świata sztuki do działań interdyscyplinarnych, łączących różną twórczość. Gwiazdą festiwalu będzie wybitny skrzypek Vadim Brodski, który wraz z Joanną Czapińską przy fortepianie będzie interpretować muzykę Bacha i Prokofiewa w otoczeniu malarstwa Krzysztofa Grusego. Krzysztof Herdzin będzie improwizować do grafik krakowskiego malarza Roberta Bubla. Teatr Komponowany z Warszawy będzie improwizować, a Adam Kośmieja będzie fortepianem malować portret Debussy’ego. Rafał Gorzycki wraz z Elą Jabłońska będą interpretować słowa Platona z Obrony Sokratesa podczas premiery płytowej i najnowszej kompozycji Śmierć Pana S. Marcin Sauter pokaże swój najnowszy film z muzyką w tle. A to wszystko za darmo, bo wstęp na wszystkie wydarzenia festiwalowe jest bezpłatny. Przecież idą święta.

Rafał Gorzycki prezes Zarządu Fundacji Polskiej Muzyki Kameralnej – ART MINTAKA, muzyk jazzowy i kompozytor

6–8 grudnia 2019, sala koncertowa Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, ul. Staszica 7, wstęp wolny P R O G RA M F E S T I W A L U : 6.12.2019, piątek, godz. 19.00 FLORAFABRIK – Jakub Królikowski (fortepian, elektronika); Paweł Krupski (wizualizacje) ADAM KOŚMIEJA (fortepian) – recital fortepianowy z użyciem elektroniki i wideo: Jacob Ter Veldhius – The Body of our Dreams na fortepian, taśmę i wideo; Alberto Bernal – Claude Debussy z serii Portrety na fortepian i wideo instalację VADIM BRODSKI (skrzypce), JOANNA CZAPIŃSKA (fortepian), J.S. Bach – Sonata na skrzypce solo (a-moll), S. Prokofiew – Sonata na skrzypce i fortepian (f-moll); malarstwo – Krzysztof Gruse 7.12.2019, sobota, godz. 19.00

na Czapińska (fortepian), Rafał Gorzycki (live eletronics), Kamil Kęska (reżyseria dźwięku); wideo – Elżbieta Jabłońska, Wojtek Kotwicki *Prawykonanie światowe kompozycji Rafała Gorzyckiego połączone z premierą płyty Utwory pierwsze

MARCIN SAUTER – UROSŁAM, KIEDY SPAŁAŚ – projekcja filmu o altowiolistce Karalinie Orsik Sauter (obraz otrzymał już grand prix międzynarodowych festiwali filmowych, m.in. w Pekinie, Nicei) 8.12.2019, niedziela, godz. 19.00 MIKOŁAJ SARAD: Puls na saksofon altowy solo – Mikołaj Sarad (saksofon); malarstwo – Grzegorz Pleszyński TRIO XIII – Michał Górczyński (klarnety), Jakub Królikowski (fortepian), Rafał Gorzycki (perkusja); malarstwo – Stanisław Stasiulewicz

TEATR KOMPONOWANY – Mia100W – Warszawska Grupa Teatru Absurdu i Improwoacji – kierownictwo artystyczne: Robert Kibalski; aktorzy: Bartosz Mazur, Katarzyna Joanna Nejman, Łukasz Zubrzycki, Michał Głowacki, Adam Drygas, Robert Kibalski oraz muzycy Bartek Szymczak i Mateusz Urbański

ZBIGNIEW BARGIELSKI – Dolina tęczowych dzwonów na fortepian improwizujący i taśmę; Michał Kurczewski (fortepian), Kamil Kęska (dźwięk); malarstwo – Robert Bubel

ŚMIERĆ PANA S* na sopran, altówkę, fortepian i elektronikę; Dorota Nowak (sopran), Lech Bałaban (altówka), Joan-

facebook.com/FundacjaArtMintaka rafalgorzycki.com/pl/fundacja

36 | BIK | grudzień 2019

KRZYSZTOF HERDZIN (fortepian) – recital solowy – muzyka kameralna do grafik Roberta Bubla

w yd a r z e ni a Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy nadzieję, że różnorodność gatunków i form prezentacji, bezpośredni kontakt z twórcą zachęcą do nabycia wyjątkowego świątecznego prezentu. Podsumowaniem targów będzie stworzenie platformy sektora kreatywnego w regionie promującej bydgoskie rzemiosło i lokalnych twórców, informujące o wydarzeniach dedykowanych branżom kreatywnym. Projektem zostaną objęci twórcy, rzemieślnicy oraz kadra zarządzająca sektorem kreatywnym. Więcej informacji na www.kpk.byd.pl oraz www.apk. wsg.byd.pl.

Ferie zimowe

14.12.2019, godz. 10.00–14.00, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Targi sztuki Arts & Crafts

APK oraz Katedra Przemysłów Kreatywnych zapraszają artystów i twórców zajmujących się rękodziełem artystycznym do udziału w przedświątecznych targach sztuki i rękodzieła Arts & Crafts. Będzie to wyjątkowa okazja, by kupić dzieło sztuki, designu w przystępnej cenie. Mamy

Ferie zimowe to czas, na który czekają wszystkie dzieci.

Centrum Usług Społecznych przy Wyższej Szkole Gospodarki w Bydgoszczy zaprasza do udziału w niezapomnianej przygodzie pełnej dobrej zabawy, pasji, a także treści edukacyjnych. Wszystko zgodnie z zasadą „bawimy ucząc – uczymy bawiąc”. Przez ferie zimowe będziemy organizować półkolonie pełne różnorodnych i wszechstronnych zajęć. Nowoczesny kampus oraz unikatowe położenie uczelni, bezpieczny i ogrodzony teren z własnym zapleczem sportowo-rekreacyjnym to idealne miejsce dla ciekawych świata dzieci. Więcej informacji, a także formularz zgłoszeniowy na www.kolonie.byd.pl. inf. Anna Kordylas

Kino Jeremi i sala widowiskowa w Fordonie W grudniu, w ramach filmowych czwartków, kino Jeremi zaprezentuje cykl filmowy pt. SPOTKANIA. Wyświetlone zostaną następujące filmy: 5.12.2019, czwartek, godz. 19.00 Dobrze się kłamie w miłym towarzystwie, reż. P. Genovese, prod. Włochy 12.12.2019, czwartek, godz. 19.00 Party, reż. S. Potter, prod. Wlk. Brytania 19.12.2019, czwartek, godz. 19.00 Świąteczne przeboje, reż. P. Steen, prod. Dania Bilety: normalny – 10 zł, ulgowy – 6 zł, członkowie DKF – wstęp wolny. Z biletów ulgowych mogą korzystać osoby powyżej 60. roku życia, młodzież szkolna oraz studenci

do 26. roku życia. Kino Jeremi mieści się w budynku XV LO przy ul. gen. Augusta Fieldorfa „Nila” 13 w Fordonie. www.kinojeremi.liceumxv.edu.pl www.facebook.com/KinoJeremiFordon 17.12.2019, wtorek

Bajkowa zima

Zapraszamy do sali widowiskowej przy ul. Piwnika-Ponurego 10 na audycje muzyczne dla dzieci i seniorów przygotowane przez artystów Filharmonii Pomorskiej: – godz. 10.00 – przedszkola i klasy I–III szkół podstawowych, – godz. 11.30 – seniorzy.

Rezerwacja miejsc pod nr. tel. 52 343 66 67 wew. 224.

Wstęp: 6 zł; grupy zorganizowane: 5 zł/osoba. inf. Monika Jarzyna

grudzień 2019 |

BIK | 37

w yd a r z e ni a Muzeum Fotografii w Bydgoszczy

fot. Marek Noniewicz

7.12.2019, godz. 11.00–12.30, ul. Królowej Jadwigi 14

Światłoczułe kartki świąteczne

Zapraszamy na rodzinne warsztaty z tworzenia kartek świątecznych, które będą powstawać w ciemni fotograficznej w technice luksografii. Luksografia to metoda rejestracji obrazu bez użycia aparatu fotograficznego – wystarczy wyobraźnia, światłoczuły papier, kilka przedmiotów i trochę światła. Zgłoszenia pod adresem: muzeumfoto@byd.pl.

13.12.2019, godz. 18.00, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Stan skupienia – wystawa fotografii – 15-lecie Muzeum Fotografii.

Od początku działalności Muzeum Fotografii było ośrodkiem skupiającym twórców fotografii związanych z Bydgoszczą. Artyści współpracowali z muzeum w różny sposób, czy to realizując w przestrzeni APK wystawy indywidualne i zbiorowe, czy też przez aktywność dydaktyczną, prowadząc zajęcia w Bydgoskiej Akademii Fotografii i w Wyższej Szkole Gospodarki. Indywidualne zainteresowania i obszary aktywności niejednokrotnie

Arkadiusz Blachowski, fotografia

stawały się źródłem inspiracji dla przyszłych adeptów sztuki fotografii, którzy na swojej drodze spotykali się z mistrzami. Zmiany w obrębie technologii na przestrzeni ostatnich dwóch dekad obrazują różne formy wizualnych reprezentacji, które będziemy mogli zobaczyć na wystawie przygotowywanej z okazji 15-lecia Muzeum Fotografii.

Swoje prace zaprezentują: A. Blachowski, D. Gackowski, W. Jurkiewicz, A. Juszkiewicz, M. Noniewicz, Ł. Ułanowski, P. Wieczorek, W. Woźniak, J. Ziółkowski. inf. Anna Kordylas

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2

6.12.2019, godz. 16.30, hol MDK 2, wstęp wolny „Święto DUŻYCH i małych” – spotkanie integracyjne dla dzieci i rodziców – gry, zabawy, quizy i wspólne czytanie z okazji mikołajek.

21.12.2019, godz. 16.00, sala 2, wstęp wolny „Zaśpiewaj z nami kolędę” – koncert świąteczny w wykonaniu solistów oraz dziecięcych i młodzieżowych zespołów wokalnych i instrumentalnych działających w MDK 2. inf. Bogna Blachowska

38 | BIK | grudzień 2019

w yd a r z e ni a Bydgoski Fantazjon 6.12.2019, godz. 18.00, kawiarnia Szpulka (MCK)

Bydgoski Fantazjon I – wieczór z fantastyką ukraińską

– 18.00–19.00 Spotkanie z Wołodymyrem Arieniewem – prowadzi Marta Kładź-Kocot.

– 19.10–20.00 W cieniu Wielkiego Brata? Fantastyka ukraińska i inne „małe fantastyki” w obliczu wpływów radzieckich i poradzieckich – wykład Joanny Krystyny Radosz.

Wołodymyr Arieniew – ukraiński pisarz, tłumacz, krytyk, redaktor i scenarzysta, autor 30 powieści science fiction i fantasy, a także książek dla dzieci. To twórca bardzo uniwersalny, nie zamyka się w jednym obszarze i tematyce. Dwukrotny laureat nagrody Euroconu – w 2004 jako najlepszy debiutant i w 2014 jako najlepszy twórca fantastyki dla dzieci i młodzieży. Jego powieść Dusznica otrzymała prestiżową nagrodę Nowe Horyzonty za oryginalną tematykę, wizję i styl. Powieści i opowiadania

Arieniewa były publikowane w tłumaczeniach na wiele języków, w tym na polski, angielski, niemiecki i chiński.

Powieść Proch smoczych kości jest rekomendowana przez Ministerstwo Edukacji Ukrainy do czytania w szkołach.

Jest także redaktorem serii antologii współczesnych opowiadań science fiction (całkowity nakład pierwszych pięciu tomów przekroczył 38 tysięcy egzemplarzy). Arieniew działa również jako popularyzator fantastyki polskiej w Ukrainie i Rosji. Z jego pomocą publikowane są w języku ukraińskim i rosyjskim książki autorów takich jak Jarosław Grzędowicz, Anna Kańtoch, Jacek Komuda, Rafał Kosik, Robert M. Wegner, Cezary Zbierzchowski i in.

Joanna Krystyna Radosz – rusycystka, literaturoznawczyni, tłumaczka, pisarka i dziennikarka.

Doktorantka w Instytucie Filologii Rosyjskiej i Ukraińskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, naukowo zajmuje się współczesną literaturą rosyjską ze szczególnym uwzględnieniem fantastyki. Regularnie jeździ do Rosji w poszukiwaniu literackich inspiracji. Od kilku lat zakochana w kulturze Tatarów i Baszkirów. inf. Marta Kładź-Kocot

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 od 11.12.2019 Wystawa pocztówek i ozdób bożonarodzeniowych wykonanych przez dzieci uczęszczające na zajęcia do MDK1.

13.12.2019 Muzyczne piątki w MDK1 – koncerty pn. Na gałązce choinkowej.

18.12.2019, środa, godz. 16.30, wstęp wolny Koncert świąteczny. Nastrojowy, wieczorny koncert kolęd i piosenek bożonarodzeniowych zorganizowany przez Pracownię Muzyczną MDK1.

3.12.2019, wtorek, godz. 9.30 XXII Muzyczna Jesień Przedszkolaka – finał 5.12.2019, czwartek, godz. 10.30 Mikołajki w Klubie Przedszkolaka – spotkanie dzieci z Mikołajem, połączone z recytacją wierszy i śpiewaniem piosenek. Na zakończenie każde dziecko odbierze z rąk Świętego Mikołaja upominek.

19.12.2019, czwartek, godz. 17.00 Nadszedł świąteczny czas, niech bawi się, tańczy każdy z nas. Impreza wewnętrzna Pracowni Muzycznej – koncert zespołów tanecznych MDK1.

20.12.2019, godz. 17.00 Taneczny koncert świąteczny. W programie przewidziane są tańce związane tematycznie z Bożym Narodzeniem, a wystąpią młodsze i starsze grupy taneczne.. www.mdk1.bydgoszcz.pl inf. Grażyna Tomasik, Katarzyna Klarkowska

grudzień 2019 |

BIK | 39

w yd a r z e ni a Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 5, 12 grudnia 2019, godz. 18.00, strych

Projektor

Każdego miesiąca prezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe.

7.12.2019, godz. 9.00–11.00. Obowiązują zapisy telefoniczne w dniach 2–6 grudnia w godz. 7.30–15.30.

Dział Promocji – tel. 52 33 99 227

Świąteczne warsztaty kreatywne dla dzieci

W oczekiwaniu na święta Bożego Narodzenia zapraszamy na niesamowite warsztaty, podczas których własnoręcznie stworzymy świąteczne kartki. Pokażmy, jak ważni są dla nas nasi bliscy, i stwórzmy dla nich unikatowy upominek świąteczny. Warsztaty poprowadzi Magdalena Mrugowska.

5.12.2019, godz. 18.00–20.00

Targowisko Kultury

Sprzedaż? Wymiana? To zależy od Ciebie – my tylko stwarzamy okazję! Udział w Targowisku Kultury jest bezpłatny.

4, 11, 18, 25, grudnia 2019, godz. 18.00–19.00

Konwersacyjny klub językowy Deutsch Mit Spaß

Raz w tygodniu w bibliotece spotyka się grupa pasjonatów, by porozmawiać w języku niemieckim z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań.

15.12.2019, godz. 16.00, wstęp wolny, bezpłatne wejściówki będzie można odbierać w Wypożyczalni WiMBP (Stary Rynek 24) od 9 grudnia po godz. 16.00.

Betlejem polskie – spektakl Teatru Alelale

Nowe przedstawienie Teatru Alelale z Bydgoszczy. Jest ono inspirowane dziełem Lucjana Rydla, wystawionym po raz pierwszy w 1904 r. Rydel przenosi narodziny Jezusa do Polski, umiejscawiając akcję w Krakowie. Herod w jego interpretacji jest nie tylko władcą Palestyny, ale także krwawym zaborcą Polski. Trzej królowie nie przychodzą ze Wschodu, ale z wielkiej przeszłości (Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, Jan III Sobieski). Rydel porusza w Betlejem polskim kwestię wolności. adaptacja tekstu: Karolina Kasprzak reżyseria: Teatr Alelale obsada: Iga Jambor-Skupniewicz, Karolina Kasprzak, Łukasz Przykłocki, Michał Hajduczenia scenografia: Sara Spławska muzyka: Michał Hajduczenia

Wybrane zajęcia edukacyjne w grudniu 3.12.2019, godz. 10.15, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Pomorska 80–86) Czy czujesz ducha świąt? – zajęcia literackie dla dzieci na podstawie opowiadania Pod choinką R. Jędrzejewskiej-Wróbel.

40 | BIK | grudzień 2019

4.12.2019, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 11 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Czołgistów 5) Fakty i fikcja w obrazach i poezji – wernisaż Marii Chilickiej, malarki i poetki.

6.12.2019, godz. 12.30, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Brzęczkowskiego 2) Tradycje i zwyczaje Świąt Bożego Narodzenia – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

6.12.2019, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 25 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Jeżewska 6) Zagadkowa biblioteka. Mikołajkowe zagadki między książkami – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

9.12.2019, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Dworcowa 49) Zima nadchodzi, czyli pamiętamy o bezpieczeństwie oraz dbamy o naszych braci mniejszych – zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży.

9.12.2019, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Czerkaska 11) Świąteczne przysmaki – zajęcia edukacyjne na podstawie książek A. Lindgren pt. Gwiazdka w Bullerbyn i W. Chotomskiej pt. Kareta z piernika.

10.12.2019, godz. 9.30, WiMBP (Filia nr 19 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Powstańców Wielkopolskich 26) Bożonarodzeniowe spotkanie z książką. Poznajemy rolę książki w tworzeniu nastroju świątecznego – zajęcia edukacyjne dla dzieci w ramach spotkań „biblioFilia nr 19”.

12.12.2019, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Grunwaldzka 33) Kto pod czerwoną czapką się ukrywa i jakie tajemnice skrywa. Poznajemy historię Świętego Mikołaja – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

12.12.2019, godz. 11.30, WiMBP (Filia nr 13 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Gawędy 1) W oczekiwaniu na święta. Muzyczna podróż – spotkanie dla dzieci z cyklu „Rosnę z książką”.

13.12.2019, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dzieci i młodzieży, ul. Bohaterów Kragujewca 11) Zimowe kaboom. Kodowanie inaczej – zajęcia edukacyjne dla przedszkolaków.

13.12.2019, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Brzęczkowskiego 2) Odchudzanie potraw świątecznych – spotkanie dla dorosłych z dietetykiem.

13.12.2019, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 11 dla dorosłych i dla dzieci, ul. Czołgistów 5) Blender – Bydgoskie Impro Układanki – spotkanie czytelników z Kabaretem Improwizowanym.

16.12.2019, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 4 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży, ul. Czerkaska 11) Zwyczaje i tradycje bożonarodzeniowe w Polsce – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

w yd a r z e ni a Bydgoskie Centrum Sztuki WYKŁAD

3.12.2019, godz. 17.30, wstęp wolny Propagandowy język współczesnej architektury (Chiny, Arabia Saudyjska, USA i in.) prowadzenie: dr Emilia Ziółkowska (UMK) wykład z cyklu „Okiem historyka sztuki”

Siedziba Centralnej Telewizji Chińskiej w Pekinie na północnokoreańskim plakacie propagandowym, fot. The Beautiful Future

Wykorzystywanie architektury jako narzędzia propagandy, mającej wpływać na postawy, opinie i uczucia odbiorców, było obecne niemalże we wszystkich kulturach na przestrzeni dziejów, niezależnie od modelu sprawowania władzy, o czym świadczą chociażby piramidy faraonów, wersalska rezydencja Ludwika XIV, monumentalne gmachy państwowe III Rzeszy i krajów Związku Radzieckiego lub współczesna odbudowa zburzonych przez komunistów cerkwi zainicjowana przez Władimira Putina. Propagandowy przekaz można dostrzec w wielu współczesnych realizacjach, powstających jako rezultat rywalizacji wysoko rozwiniętych państw na polu architektury: Chin, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Arabii Saudyjskiej, Korei Południowej, Japonii i USA.

WARSZTATY

10.12.2019 Zrób sobie notes z Fajnymi Chłopakami – warsztaty introligatorskie prowadzenie: Łukasz Zbieranowski

WYSTAWA

29.11.2019, piątek, godz. 18.30 – wernisaż – wstęp wolny. Wystawa czynna do 18 stycznia 2020

Okoliczności | Dorota Buczkowska malarstwo & rzeźba

kuratorka: Anna Fronckiewicz-Spodnik / ARTISNOW

Istotnym motywem pojawiającym się w twórczości artystki jest element iluzji rozumianej jako postrzeganie i przyjmowanie tego, co widzimy, jako tego, co jest. Wielkoformatowe blachy przypominają wyrwane

Dorota Buczkowska, bez tytułu

ze szkicownika i pogniecione kartki, które artystka odrzuciła w poszukiwaniu ostatecznej formy. Są jednocześnie rzeźbą, malarstwem i instalacją. Blacha kryje w sobie potencjał czystej kartki, na której mogą się pojawić ślady niepoznanych jeszcze, niezrozumianych myśli i emocji.

Na wystawie Okoliczności Dorota Buczkowska kontynuuje swoje poszukiwania pełni w pustce. To właśnie w pustce można doświadczyć najintensywniejszych emocji, należy tylko dostrzec wyjątkowość w tym, co na pierwszy rzut oka wydaje się oczywiste. Trzeba przekierować swoją uwagę i odważyć się na przyjęcie niewiadomego, podążyć za uczuciami. Stabilność jest nieustanną zmianą.

Dorota Buczkowska (ur. 1971 w Warszawie) studiowała na ASP w Warszawie, na Uniwersytecie Warszawskim i w Villa Arson École Nationale Supérieure D’art w Nicei.

Jej prace znajdują się w kolekcjach: Fundacja Sztuki Polskiej ING, Kolekcja PKO SA, Kolekcja Zachęta, Narodowa Kolekcja Sztuki, Muzeum Rzeźby w Marl, Kolekcja Miasta Wiedeń, MoBy Museum Tel Aviv, Centre National des Arts Plastiques Villa Arson, Nicea. www.bcs.bydgoszcz.pl inf. Natalia Pichłacz

grudzień 2019 |

BIK | 41

w yd a r z e ni a Wydział Edukacji Muzycznej UKW w Bydgoszczy 3 i 4 grudnia 2019, sala koncertowa Copernicanum UKW, ul. Kopernika 1, wstęp wolny

Dni Instrumentów Elektronicznych:

– 4 grudnia, godz. 19.00 – Koncert muzyki lat 80., Benedykt Odya / studenci Wydziału Edukacji Muzycznej UKW w Bydgoszczy.

Wszystkie wydarzenia są realizowane przez Wydział Edukacji Muzycznej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

7.12.2019, sala koncertowa Colegium Copernicanum UKW

Koncerty i spotkania z artystami, prezentacje instrumentów elektronicznych.

– 3 grudnia, godz. 19.00 – Artur Grudziński, Tomasz Pauszek,

I etap Międzynarodowego Festiwalu Kolęd i Pastorałek im. ks. Kazimierza Szwarlika Finał odbędzie się w Będzinie. Zgłoszenia: mfkip.pl.

inf. Bernard Mendlik

Biblioteka Główna UKW 11.12.2019, godz. 17.00, Biblioteka UKW, ul. Szymanowskiego 3

Wieczór węgierski

W programie: – wykład dr. hab. Pawła Stachowiaka (prof. UAM): Polska – Węgry – Turcja. Trójkąt miłości i nienawiści; – projekcja filmu Dariusza Stopikowskiego (BTPW): TERROR HÁZA – DOM TERRORU – muzeum ofiar totalitaryzmu na Węgrzech.

Oprawa artystyczna spotkania: Orkiestra Dęta Zespołu Szkół Budowlanych w Bydgoszczy pod kier. Ewy Kmieć-Brodeckiej oraz uczniowie SP nr 37. inf. Barbara Maklakiewicz

Dom Kultury MODRACZEK 2.12.2019, poniedziałek, godz. 17.00 Występ iluzjonistki MICHELLE CHRISTIAN, znanej z programu „Mam talent”, w ramach akcji charytatywnej „Bilet za Pluszowego Misia”.

5.12.2019, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Indianie Ameryki Północnej. Historia i dzień dzisiejszy. „Kolonia Plymouth”. Spotkanie poprowadzi dr Adam Piekarski.

7.12.2019, sobota, godz. 11.00, obowiązują wcześniejsze zapisy: 787 097 639 Rodzinny Wytwórnik Różności – Kartki świąteczne. Zajęcia poprowadzi Anna Krajewska.

12.12.2019, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny Kawiarnia Literacka – gość: Aleksandra Brzozowska Urodziła się w Częstochowie, a od wielu lat mieszka w Bydgoszczy. Z wykształcenia jest biologiem. Życie zawodowe związała ze szkolnictwem, głównie średnim. W Bydgoszczy zaczęła realizować swoje pasje – występowała w teatrze amatorskim i zakochała się w tangu argentyńskim.

W parze z miłością do tanga pojawiła się jej druga namiętność – pisanie. W 2012 r. wydała tomik Kropelka perfum Chanel, a warszawskie wydawnictwo Landie wydało w formie e-booka jej trzy wierszowane bajki. W 2016 r. wy42 | BIK | grudzień 2019

dała drugi tomik wierszy, Chwila w roli głównej. Od 2011 r. jej wiersze ukazują się regularnie na łamach miesięcznika literackiego „Akant”. Dwukrotnie zdobyła Koronę Arki w bydgoskim „Turnieju Jednego Wiersza”, a w 2015 r. została laureatką VII Konkursu Literackiego w Piekarach Śląskich.

Spotkanie poprowadzi W. Barbara Jendrzejewska.

18.12.2019, środa, godz. 16.00, Klub Inspektoratu Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52 Spotkanie Klubu Seniora „Centrum” – Wspólne kolędowanie.

4 i 11 grudnia 2019, środy, godz. 11.00 Spotkania tematyczne Klubu Seniora. inf. Izabela Kaczyńska

w yd a r z e ni a Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 12.12.2019, godz. 18.00, ul. Chocimska 5, tel. 608 596 314

Spotkanie poetyckie i promocja tomu wierszy Grzegorza Grzmot-Bilskiego pt. Sprzedawca kawy

czytanie tekstów – Roma Warmus Grzegorz J. Grzmot-Bilski, ur. 1964 r. w Bydgoszczy, poeta i filozof. Doktorat z filozofii obronił w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie (1994). Przez wiele lat pracował jako adiunkt w Instytucie Filozofii UKW w Bydgoszczy. Autor książek poświęconych filozofii: Idea racjonalności w filozofii A.N. Whiteheada (1996), W poszukiwaniu syntezy. Między wiarą a rozumem (2004), Bierdiajew i problem wolności (2010). Opublikował także książki poetyckie: Z powrotem do życia (2003), Nim spłonę w świetle (2011), Przebóstwienie (2015), Sprzedawca kawy (2019). Jego wiersze były publikowane m.in. w „Akancie”, „Okolicy Poetów” i „BIK-u”. Współtwórca Czasopisma Filozoficznego „Filo-Sofija”, członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego oraz przewodniczący Komisji Filozofii Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego.

12.12.2019, godz. 18.00

Otwarcie wystawy obrazów Jana Kaji pt. Widziani z bliska (ostatnia ekspozycja w ramach jubileuszu 40-lecia Galerii Autorskiej)

Kaja nawet tam, gdzie samo przedstawienie wydaje się zakorzenione w empirii, stara się pomieścić sugestie metafizyczne.

Ich symbolem jest tu światło, które wyróżnia poszczególne elementy, rozświetla je, wydobywa z mroku, porządkuje, stwarza. W owych obrazach wyróżnia zwłaszcza twarze i dłonie. Twarze, ponieważ ich wejrzenia kierują uwagę odbiorcy w stronę świetlnego źródła, w stronę tego, co istnieje POZA, dłonie, ponieważ w nich właśnie kumuluje się żywa ekspresja, to one wyrażają głębię modlitewnego skupienia, czasem radość, częściej jednak rozpacz i bezradność.

12.12.2019, godz. 18.00

Jan Kaja, Smak owocu, 2014, akryl na płótnie, 70×100 cm

Piotr Siemaszko

Otwarcie wystawy grafik Jacka Solińskiego pt. Urzeczywistnienie (ostatnia ekspozycja w ramach jubileuszu 40-lecia Galerii Autorskiej)

Artystyczny alfabet Solińskiego, ryty w materii liniami, kreskami, punktami, przenosi nas nieustannie na próg semantyki i tajemnicy, stawiając tym samym w obliczu „niepoznawalnego”, „niewidzialnego”, „niepojętego”. Jego alfabet to także litery, tyle że ryte, a nie pisane, to znaki, ale będące również zapisem. W tym sensie jest dla mnie autor Dnia, jak tchnienie wiatru poetą linorytu. Mógłbym za Maryną Cwietajewą powiedzieć, że jak i ona jest całkowicie obojętny względem widzialności, co w żaden sposób nie obraża jego poczucia realności i tego, co określiłbym następującymi słowami – jego pościgiem za istotą tej Realności, której kostium jest większy niż sama tkanina widzialności.

Wojciech Kass

inf. Jacek Soliński

Jacek Soliński, Otwieranie obecności, linoryt

grudzień 2019 |

BIK | 43

w yd a r z e ni a

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 3.12.2019, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny

Z cyklu Portrety: Edward Stachura

10.12.2019, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

Z cyklu Autor i Aktor: Podsumowanie roku 2019 i książki pod choinkę

Pochylimy się nad kondycją literatury i czytelnictwa, porozmawiamy o tym, czego w literaturze szukamy i po jakie książki sięgano najchętniej w mijającym roku. Przedświąteczne spotkanie będzie również okazją do rozdania prezentów – książek, które trafiły do księgarń w 2019 roku.

Spotkanie poprowadzi Adam Wierzbanowski.

13.12.2019, piątek, godz. 9.00–11.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny, zapraszamy młodzież w wieku 13–15 lat. Grupy zorganizowane proszone są o wcześniejszy kontakt, tel. 691 072 211

Podczas wieczoru, który poprowadzi Urszula Guźlecka, zaprezentujemy 30-minutowy film o bohaterze i porozmawiamy w gronie zaproszonych gości.

Teatr w pigułce (spotkanie trzecie): czarny teatr

5.12.2019, godz. 19.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny. Wystawa czynna do 7 lutego 2020

Ten piękny czas – kolędowanie – wernisaż wystawy oraz koncert

Na świąteczną wystawę składają się rekwizyty: gwiazdy, szopki, turonie, maszkary, kozy oraz zdjęcia archiwalnych i współczesnych grup kolędników pozyskane z Muzeum Etnograficznego w Toruniu i Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. Wernisaż uświetni występ zespołu Raffa Quartet.

6.12.2019, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, bilety w cenie 12 zł do nabycia w siedzibie KPCK i na www.biletyna.pl

Nieznane fakty z życia św. Mikołaja – spektakl improwizowany dla rodzin

Zapraszamy całe rodziny z dziećmi i bez, wszak każdemu należy się w tym dniu godzina śmiechu. Cały spektakl jest w 100% improwizowany, występują improwizatorzy z grupy Bujdy i Bajania: Ada Żurawska, Jakub Dranicki i Cezary Markiewicz.

44 | BIK | grudzień 2019

Wystąpi Teatr Witraż z MDK nr 4 w Bydgoszczy, który pokaże spektakl pt. Wielki Mały Człowiek w reżyserii Wiolety Górskiej-Nowik. Grupa została nagrodzona w tegorocznych Konfrontacjach „Teatr bez granic”. Po spektaklu zapraszamy na warsztaty, które przybliżą publiczności formę i technikę zaprezentowanej konwencji teatralnej.

13.12.2019, godz. 16.00, Salon Hoffman KPCK, bilety w cenie 10 zł do nabycia w siedzibie KPCK

Coraz bliżej święta – koncert

Najpiękniejsze kolędy oraz utwory wielkich mistrzów: Bacha, Haendla, Durante’a, Schuberta i Cacciniego wykonają artyści: Monika Litwin-Dyngosz (mezzosopran), Wojciech Dyngosz (baryton), Wojciech Broczkowski (fortepian), Or-

w yd a r z e ni a lin Bebenow (flet), Andrzej Syty (wiolonczela). Spotkanie poprowadzi dr hab. Wojciech Dyngosz.

17.12.2019, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

Spotkanie poetyckie: Nasza opowieść wigilijna

W spotkaniu wezmą udział grupy artystyczne działające w naszej instytucji. Obok poezji nie zabraknie dobrej literatury, kolęd i piosenek świątecznych oraz wspomnień.

19.12.2019, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

XXXV Spotkanie z Historią u Hoffmana: promocja przewodnika Szlakiem architektury drewnianej. Świątynie

Przedświąteczne Spotkanie z Historią będzie promocją czwartego już przewodnika z cyklu „Kierunek: Kujawsko-Pomorskie”. Tym razem prowadzi on szlakiem drewnianych obiektów sakralnych, szczęśliwie zachowanych do dziś na terenie naszego województwa.

20 oraz 27 grudnia 2019, godz. 16.00, Salon Hoffman KPCK, wstęp wolny

Przedstawienie dla dzieci Choinka

Przedstawienie na motywach baśni H.Ch. Andersena Choinka w wykonaniu Teatru Kołowrotek – młodzieżowej grupy teatralnej działającej w KPCK – wprowadzi nas w świąteczny klimat Bożego Narodzenia. Uwieńczeniem

Szlakiem architektury drewnianej, fot. Wojciech Woźniak

spektaklu będzie wspólne śpiewanie najpiękniejszych polskich kolęd w wykonaniu młodych aktorów oraz chętnych widzów. inf. Jędrzej Kubiak

Skrzynka na bajki 13.12.2019, godz. 19.00, księgarnia Skrzynka na bajki (róg ulic Gdańskiej i Focha), wstęp: 10 zł

Janusz Reichel – koncert

Z okazji przypadającego 13 grudnia Dnia Księgarza zapraszamy na koncert Janusza Reichla!

Piosenki Janusza są proste, nawet ascetyczne i mało efekciarskie. Mimo często radykalnego przesłania – ciepłe i ujmujące. Ongiś współpracował z grupą Atman, wydał wspólną kasetę z ortodoksyjnie punkową kapelą anarchistyczną – Guernicą Y Luno. Obecnie coraz częściej zabarwia swe studyjne nagrania użyciem instrumentów elektronicznych. Na koncertach jednak wciąż pojawia się jako „człowiek z gitarą”. Nieprzypadkowo porównuje się go do takich postaci jak Billy Bragg, Joan Baez czy nawet Bob Dylan. Tak z racji stylu wykonawczego, jak i społecznego zaangażowania swej twórczości.

Janusz Reichel – poeta, muzyk. We wczesnych latach 80. grał w nowosądeckich zespołach: w nowofalowym EGO 4.5 (wyróżnienie na wojewódzkim przeglądzie zespołów muzycznych w Nowym Sączu w 1983 r.) oraz awangardowym NO PASARAN (drugie miejsce i nagroda za kompozycje na podobnym festiwalu rok później). Kolejnym rozdziałem w twórczości Janusza był założony w 1986 r. punkowy zespół ZIMA, który działał z przerwami do 1991 r. W 1991 Reichel rozpoczął swą indywidualną drogę arty-

Janusz Reichel, fot. Łukasz z Bałut

styczną. Od tego czasu ukazało się kilka albumów z jego muzyką (początkowo jedynie na kasetach). W latach 1993–94 współpracował z grupą ATMAN. Jedną z piosenek Janusza umieścił na swojej płycie Mam kły, mam pazury (1996) zespół DEZERTER. Piosenki Janusza Reichela bardzo trudno jest określić jednym wspólnym mianem. Są to zwykle akustycznie wykonane kompozycje, z bardzo oszczędnym akompaniamentem. Na koncertach można czasem usłyszeć Janusza także z gitarą elektryczną.

inf. Piotr Kikta

grudzień 2019 |

BIK | 45

w yd a r z e ni a Pałac Młodzieży w Bydgoszczy 2.12.2019, godz. 10.00 Gdzie są dzieci z tamtych lat? – młodzi pytają – młodzieżowa konferencja podsumowująca projekt realizowany w związku z 80. rocznicą wybuchu II wojny światowej, który służył ocaleniu pamięci o tragicznym wrześniu 1939 i okupacji w świadomości najmłodszych bydgoszczan.

5.12.2019, godz. 9.00 Kino szkolne na mikołajki: Magiczne święta Ewy, reż. A. Aun, Estonia 2018, 90 min. Ewa, ze względu na obowiązki zawodowe rodziców, musi spędzić szkolną przerwę świąteczną na tajemniczej farmie położonej z dala od miasta. Gdy tam dociera, nie wie jeszcze, że to właśnie ona będzie musiała ocalić pobliski stary las przed wycinką planowaną przez chciwego zarządcę. Film w polskiej wersji językowej dla dzieci od 6. roku życia. Wstęp: 6 zł, kontakt i zapisy: dr Dominik Wierski, tel. 607 611 242.

5.12.2019, godz. 18.15 Pałacowe planetarium – prelekcje i pokazy nieba przez teleskop dla uczniów SP. Obserwacje prowadzi Artur Wrembel.

6.12.2019, godz. 9.00 Kino szkolne na mikołajki: Magiczne święta Ewy 7.12.2019, godz. 10.00 Mikołaj zaprasza – impreza otwarta dla dzieci z przedszkoli i młodszych klas szkół podstawowych. W programie: tańce, zabawy, konkursy oraz… spotkanie ze świętym Mikołajem. Wstęp wolny. Sala widowiskowa Pałacu Młodzieży.

9.12.2019, godz. 10.00 Poradnia Rozwoju Zdolności – warsztaty wsparcia psychologicznego dla uczniów zdolnych siódmych i ósmych klas szkół podstawowych. Spotkanie zatytułowane Nie boję się krytyki poprowadzi Danuta Winiecka-Felix.

Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń.

Z jednej placówki można zgłosić maksymalnie 5 osób.

Przyjmowane są tylko zorganizowane grupy z opiekunem z danej szkoły. Zgłoszenia osób, grup prosimy kierować do 5 grudnia na: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl lub tel. 533 18 23 26.

9.12.2019, godz. 10.30 Zygzak dla Przedszkolaków. W programie: 3 odcinki filmów animowanych dla dzieci. Pokazy przeplatane będą

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na filmowe seanse w grudniu: Czwartek 5 grudnia, godz. 19.00 Van Gogh. U bram wieczności (At Eternity’s Gate), reż.

J. Schnabel, USA 2018, 110 min Czwartek 12 grudnia, godz. 19.00 Dzięki Bogu (Grâce à Dieu), reż. F. Ozon, Belgia/Francja 2019, 137 min 46 | BIK | grudzień 2019

pogadankami, zabawami ruchowymi, muzycznymi i plastycznymi, a także konkursami. Na zakończenie każdy przedszkolak otrzyma słodki upominek.

11.12.2019, godz. 10.00 Poradnia Rozwoju Zdolności – warsztaty wsparcia psychologicznego dla uczniów zdolnych ze szkół ponadpodstawowych. Celem spotkania zatytułowanego Jak uczyć się efektywniej – ćwiczenia rozwijające twórcze myślenie jest wsparcie uczniów w zakresie metod oraz technik uczenia się i twórczego myślenia. Warsztaty poprowadzą Katarzyna Tłok i Edyta Szott. Zgłoszenia osób, grup prosimy kierować do 9 grudnia na: m.grzybowska@palac. bydgoszcz.pl lub tel. 533 18 23 26.

12.12.2019, godz. 11.00 Mali artyści na wielkiej scenie. Zaprezentuje się grupa teatralna PINEZKA z Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Więcborku, która przedstawi spektakl Skoczek – Toczek.

Dzieci uczestniczące w imprezie poznają kulisy prezentowanych form, a także wezmą udział w przygotowanych zabawach i ćwiczeniach rytmicznych. Kontakt i zapisy: tel. 52 321 00 81 wew. 326 lub dak2@palac.bydgoszcz.pl.

12.12.2019, godz. 11.00 Wiwisekcja tekstów kultury. Jak czytać dzieła? Portret, pejzaż, martwa natura – spacer przez epoki, style, formy i konwencje – spotkanie z historykiem sztuki Wojciechem Kielerem. Kontakt: tel. 52 321 00 81.

14.12.2019, godz. 10.00 Niezwykły umysł a funkcjonowanie w rodzinie – bezpłatne warsztaty wsparcia dla rodziców uczniów zdolnych.

Temat spotkania: Być rodzicem – warsztaty poświęcone wzmacnianiu relacji rodzic-dziecko. Celem warsztatów, które poprowadzi psycholog Magdalena Klinowska, jest wsparcie psychologiczne rodziców, których dzieci przejawiają wybitne zdolności. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń. Zgłoszenia do 12 grudnia na: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl lub tel. 533 18 23 26.

17.12.2019, godz. 17.00 Koncert kolęd. Na koncercie zaprezentują swoje umiejętności m.in. Mała Formacja Chóralna pod kier. Izabeli Cywińskiej-Łomżyńskiej, grupa wokalna Voice Doriana Makowskiego, Zespół Muzyki Dawnej Concentus Patrycji Cywińskiej-Gacki oraz zespoły Camerata i Cameratki Iwony Szubargi.

Czwartek 19 grudnia, godz. 19.00 Pavarotti, reż. R. Howard, USA 2019, 110 min Cena biletu normalnego: 10 zł, cena biletu ulgowego (młodzież ucząca się powyżej 18. r.ż., emeryci, osoby niepełnosprawne): 7 zł, cena karnetu: 20 zł, cena karnetu ulgowego (młodzież ucząca się powyżej 18. r.ż., emeryci, osoby niepełnosprawne): 15 zł.

Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 316. Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem.

w yd a r z e ni a 18.12.2019, godz. 9.00 oraz 10.30 Świąteczny Porannik Muzyczny adresowany do uczniów szkół podstawowych klas 0-III. Liczba miejsc ograniczona, obowiązują wcześniejsze zapisy. Kontakt i rezerwacja miejsc: tel. 660 448 499 lub patrycja.cyw@wp.pl. Miejsce: sala widowiskowa Pałacu Młodzieży.

19.12.2019, godz. 17.00 XV finał akcji Listy do Świętego Mikołaja. Dzieci z Klubu Rozwijania Aktywności Dziecięcej „Promyczek” mają wierne grono przyjaciół w VIII Liceum Ogólnokształcącym. Od 15 lat w grudniu uczniowie i nauczyciele „Ósemki” stają się pomocnikami Świętego Mikołaja – odpowiadają na listy dzieci i przygotowują dla nich paczki świąteczne. Akcję kończy wspólna impreza połączona z kolędowaniem i wręczaniem prezentów. Finał Listów do Świętego Mikołaja poprzedzi prezentacja przygotowana przez dzieci.

19.12.2019, godz. 17.00 Elementy”– wystawa prac malarskich Yuny. Yuna to urodzona w 1988 r. w Bydgoszczy absolwentka szkoły muzycznej, magister sztuki w zakresie prowadzenia zespołów muzycznych i animacji kultury. W 2015 r. w trakcie zmagania się z ciężką chorobą odkryła swoje zamiłowanie i powołanie do tworzenia prac malarskich. Na co dzień zajmuje się tworzeniem tatuaży artystycznych metodą handpoke. Na wystawie będzie można zobaczyć obrazy wykonane na szkle, powstające za pomocą metod eksperymentalnych oraz łączących techniki resine artu, pouringu i liquid artu. Główną inspiracją i motywem przewodnim prac artystki jest wszechświat i powtarzalność zachodząca w czasoprzestrzeni. Wystawę będzie można oglądać do 17 stycznia w Galerii Pałac w godzinach otwarcia Pałacu Młodzieży. inf. Dominik Wierski

Sopocki Dom Aukcyjny w Bydgoszczy

Piotr Socha, Flegmatyk

13.12.2019, piątek, godz. 18.00, ul. Jagiellońska 47

Aukcja Rzeźby XXI wieku

Stanisław Horno-Popławski, Kąpiąca się

13.12.2019, piątek, godz. 19.00, ul. Jagiellońska 47

Aukcja Rzeźby

Więcej informacji na www.sda.pl oraz www.sda.bydgoszcz.pl grudzień 2019 |

BIK | 47

w yd a r z e ni a Teatr alelale

48 | BIK | grudzień 2019

w yd a r z e ni a Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 7 grudnia, godz. 10.00, wstęp wolny

KATAR Teatr

Po raz 17. w Toruniu spotykają się teatry amatorskie z regionu na przeglądzie KATAR Teatr organizowanym przez WOAK w ramach Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu. W tym roku spektakle zaprezentuje sześć zespołów z Bydgoszczy, Kruszwicy, Lipna, Lubiewa i Torunia.

7–8 grudnia

27 grudnia, godz. 18.00

Koncert świąteczno-noworoczny Chóru Męskiego Copernicus

Chór poprowadzi Paweł Jan Jankowski. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc obowiązują wejściówki, które można odbierać w WOAK-u.

Warsztaty Muzykoterapia

Uzdrawiające cechy dźwięku i muzyki wykorzystywane są w wielu różnych terapiach duszy i ciała. O tym, jak wykorzystać owe właściwości, opowiedzą podczas warsztatów dr Lucyna Matuszak i Erwin Regosz. Cena: 120 zł, informacje dot. zgłoszeń na woak.torun.pl.

7–8 grudnia

Warsztaty Jak twórczo i z pomysłem animować grupy seniorów

W programie warsztatów są propozycje zabaw integracyjnych, ruchowych i tańców w kręgu. Na przykładzie różnych działań muzycznych i plastycznych zaprezentowane będą sposoby prowadzenia zajęć z udziałem seniorów oraz w grupach wielopokoleniowych. Cena: 100 zł, informacje dot. zgłoszeń nawoak.torun.pl.

11 grudnia, godz. 16.45

Eugène Atget – życie i twórczość – multimedialny wykład z cyklu Wybitne postacie historii fotografii

Dziś Eugène Atget znany jest historykom fotografii, ale niewiele brakowało, a jego twórczość zostałaby zapomniana. Chociaż wykonywał przede wszystkim zdjęcia dokumentalne, potrafił w subtelnej formie uchwycić zniuansowany klimat paryskich ulic. Wykład wygłosi Stanisław Jasiński.

14 grudnia, godz. 9.00

Teatralny rozruch – comiesięczne zajęcia dla dzieci dla dzieci w wieku 7–10 lat

Cena: 5 zł, zgłoszenia przyjmowane są do 11 grudnia, liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

14 grudnia , godz. 11.00 (I grupa) i 12.15 (II grupa)

Poranne figle, psoty i żarty – comiesięczne zajęcia dla dzieci dla dzieci w wieku 4–6 lat wraz z opiekunami

Cena: 5 zł/dziecko (opiekun bezpłatnie). Zgłoszenia przyjmowane są do 11 grudnia, liczba miejsc ograniczona.

18 grudnia, godz. 18.00, wstęp wolny

Powrót do przeszłości – Łukasz Kajetan Pochylski; historia i filmy – spotkanie w ramach cyklu filmoznawczego W pierwszym rzędzie

W programie projekcja filmów Tam, gdzie koza chodzi oraz Ostatnie kino i rozmowa z twórcą.

do 31 grudnia

Koncert świateczno-noworoczny, 2018

Wystawa Klub Supełek 1979–2019

Do końca roku w zabytkowym Spichlerzu z Bronisławia w Parku Etnograficznym toruńskiego Muzeum Etnograficznym im. M. Znamierowskiej-Prüfferowej prezentowana jest wystawa prac stworzonych przez osoby skupione w Zespole Rękodzieła Artystycznego „Klub Supełek”. Ekspozycja została zorganizowana w ramach obchodów 40-lecia zespołu. Ekspozycja prac rękodzielniczych wzbogacona została o plansze przedstawiające historię koronki czółenkowej oraz pokazujące w przystępnej formie, jak powstaje frywolitka i jak złożoną, skomplikowaną jest strukturą.

Kolejne warsztaty i szkolenia:

– 11–12 stycznia – warsztaty Arteterapia: twórczy rozwój w zabawie z przedmiotami; portret i autoportret, zajęcia prowadzi Jagna Mazur, cena: 150 zł, termin zgłoszeń: 3 stycznia; – 18 stycznia – warsztaty recytatorskie dla uczestników Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego, zajęcia prowadzi Tomasz Mycan, informacje dot. zgłoszeń nawoak.torun.pl; – 18 stycznia – warsztaty Jak pracować z młodym recytatorem, zajęcia prowadzi Anna Chudek, informacje dot. zgłoszeń nawoak.torun.pl; – 25–26 stycznia – warsztaty Zróbmy sobie teatr! – cykl warsztatów dla miłośników teatru. I spotkanie: Jak zbudować ciekawy scenariusz?, zajęcia prowadzi Magdalena Jasińska, cena: 150 zł, termin zgłoszeń: 17 stycznia.

Uczestnicy mają możliwość wzięcia udziału w całym cyklu bądź w pojedynczych warsztatach, w zależności od potrzeb. Za udział w całym cyklu – cena promocyjna.

– 29–31 stycznia – warsztaty filmowe OFF/ON (dla dzieci i młodzieży w wieku 10–15 lat), zajęcia prowadzi Karolina Fordońska, cena: 20 zł, termin zgłoszeń: 17 stycznia. www.woak.torun.pl inf. Kamil Hoffmann

grudzień 2019 |

BIK | 49

w yd a r z e ni a Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy wystawa czynna do 24 stycznia 2020, foyer MCK

Irmina Pisarek Prześwit – wystawa ilustracji

Irmina Pisarek – malarka i ilustratorka ur. w 1987 r. w Skarżysku-Kamiennej, mieszka i tworzy w Bydgoszczy.

Ukończyła studia artystyczne o specjalności malarstwo na Uniwersytecie im. J. Kochanowskiego w Kielcach, w pracowni prof. U. Ślusarczyka. Aktywnie działa w bydgoskiej grupie artystycznej Czarny Karzeł.

1.12.2019, godz. 8.00

Kultura na świeżym

Po dłuższej przerwie wracamy na kujawsko-pomorskie szlaki z cyklem „Kultura na świeżym”. Naszą pierwszym celem będzie Koronowo. Spotkamy się o godz. 8 na pętli autobusowej w Smukale (przystanek Smukała). Stamtąd ruszymy malowniczym szlakiem wzdłuż brzegu Brdy w kierunku Koronowa. Trasa wyniesie około 20 km. Powrót do Bydgoszczy autobusem.

Przewodnik: Michał Gerszewski 1.12.2019, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 35/40 zł, dostępne w kasie MCK oraz online

Bisz/Radex: Duch Oporu– koncert premierowy

Wyjątkowe połączenie sampli, perkusji, gitarowych brzmień i nietuzinkowego rapu. Duet Bisz/Radex to jeden z najbardziej oryginalnych zespołów na polskiej scenie.

Znani są ze swoich niebanalnych tekstów oraz wykraczającego poza schemat podejścia do warstwy muzycznej.

Nowy album Duch oporu to wielowątkowy komentarz do stanu świata. Jest to swoisty dialog o współczesności – od pułapek cyfrowej rzeczywistości po refleksję nad masową kulturą. Zob. s. 8.

Tides From Nebula

ROSK zaistniał na polskiej scenie dzięki dobrze przyjętemu debiutowi z 2017 r., zatytułowanemu MIASMA. Po opowieści o zarazie i śmierci tysięcy przyszedł czas na opowieść o śmierci jednostki. Zespół nowym albumem snuje zupełnie inną historię o osamotnieniu, pustce i poczuciu straty oraz tworzy nową aurę, całkowicie odmienną od tej obecnej na debiutanckiej płycie.

6.12.2019, piątek, godz. 17.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp: 5 zł, bilety do kupienia w kasie MCK i na bilety24.pl

Małe Animocje na Mikołajki: Basia 3

reż. Marcin Wasilewski, Łukasz Kacprowicz, Robert Jaszczurowski, Polska 2019, 45 min, 4+ Basia – bohaterka każdego przedszkolaka

4.12.2019, środa, godz. 18.00 i 19.30, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 5 zł dostępne w kasie MCK

LOS SONIDOS Y LOS COLORES DEL FLAMENCO – spektakl muzyczno-taneczny

Występują: Sławomir Dolata (gitara), Monika Szala (skrzypce), Adrianna Wdziękońska (fortepian), Dawid Cholewiński (gitara, cajon), Dorota Dzięcioł (taniec, śpiew), tancerki Akademii Duende Flamenco.

5.12.2019, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 45/55 zł, dostępne w kasie MCK oraz online

Tides From Nebula + ROSK – koncert

Po trzyletniej przerwie nasz najbardziej znany instrumentalny zespół, Tides From Nebula, powraca z nowym albumem, pierwszym nagranym w trzyosobowym składzie.

Będzie on nosił tytuł From Voodoo to Zen. „Paradoksalnie praca w trio wyzwoliła w nas jeszcze większe pokłady energii i motywacji, która przełożyła się na nasz największy pod względem rozmachu album” – mówi Maciej Karbowski. Pod koniec września Tides From Nebula wyruszyli w trasę koncertową promującą nowe wydawnictwo. Gościem na całej trasie będzie zespół ROSK. 50 | BIK | grudzień 2019

Trzecia odsłona przygód ulubienicy przedszkolaków, znanej wielbicielom kultowej serii książek, z okazji mikołajek zagości w kinie Orzeł. W kolejnych czterech epizodach Basia, z właściwym sobie urokiem i energią, stawia czoła wyzwaniom codzienności: zmaga się z domowym bałaganem, radzi sobie z kolejnymi obowiązkami, nawiązuje nowe przyjaźnie i przygotowuje się do świąt. Basia to 5-latka, która nie tylko uczy się świata wokół siebie, ale też go kształtuje. Rodzicom pozwala spojrzeć na życie z dziecięcej perspektywy i ma pozytywny wpływ na przyjaciół w przedszkolu.

8.12.2019, niedziela, godz. 11.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 17 zł ulgowy, 20 zł normalny

Bydgoski Teatr Lalek Buratino – Trzy Świnki

Treść spektaklu wypełniają perypetie trzech świnek-sióstr, które osiągnąwszy dorosłość wyruszają w świat, by zbudować swoje domy. Mimo że są siostrami, zasad-

w yd a r z e ni a niczo od siebie się różnią: charakterem, usposobieniem, upodobaniami i priorytetami. Spektakl Buratino powiada o wchodzeniu w dorosły świat i wadze pierwszych życiowych wyborów.

Scenariusz i reżyseria: Czesław Sieńko 9.12.2019, poniedziałek, godz. 18.00, kawiarnia Szpulka MCK

Spotkanie autorskie ze Zdzisławem Pająkiem oraz promocja książki Jimi Hendrix. Szaman rocka (tom 2) zob. s. 17

11.12.2019, środa, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa, wstęp bezpłatny

Animocje prezentują: Ostatnie kino

reż. Kajetan Pochylski, Polska 2019 Po filmie spotkanie z reżyserem.

Film Kajetana Pochylskiego, zainspirowanego starym projektorem Elew 16 mm z Łódzkich Zakładów Kserotechnicznych, opowiada historię jego dziadka – Jerzego. Inspiracja jest tu nieprzypadkowa, bowiem, jak twierdzi babcia reżysera, Jerzy był operatorem ostatniego kina oświatowego w Polsce. Film oparty jest na wspomnieniach babci Krystyny. Narratorem opowieści jest Tymon – syn reżysera, zaś w rolę dziadka Jerzego wcielili się jego tata Witold oraz syn (jako dziadek, gdy był dzieckiem). Film jest animowanym dokumentem (animadoc), wykonanym za pomocą kamery cyfrowej i analogowej oraz typowych narzędzi rysunkowych, malarskich i graficznych.

12.12.2019, godz. 18.00, kawiarnia Szpulka

Urodzinowy benefis Jacka Pelca 60+40

W programie spotkanie towarzyskie i jam session z udziałem zaproszonych muzyków.

14.12.2019, sobota, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa, bezpłatne wejściówki do odbioru w kasie MCK

Betlejem polskie – przedstawienie Teatru Alelale

Betlejem polskie to nowe przedstawienie Teatru Alelale z Bydgoszczy. Jest ono inspirowane dziełem Lucjana Rydla, wystawionym po raz pierwszy w 1904 r. Rydel przenosi narodziny Jezusa do Polski, umiejscawiając akcję w Krakowie. Herod w jego interpretacji jest nie tylko władcą Palestyny, ale także krwawym zaborcą Polski. Trzej królowie nie przychodzą ze wschodu, ale z wielkiej przeszłości (Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, Jan III Sobieski). Dzieło Rydla było tu punktem wyjścia do zbudowania struktury dramaturgicznej przedstawienia. Wybór dzieła Rydla jest bardzo znaczący, ze względu na jego interpretację tematu Bożego Narodzenia. Rydel porusza tu kwestię wolności.

Odkupieniem, które ma przynieść narodzenie Dzieciątka, było w dziele Rydla odzyskanie przez Polskę niepodległości. Tutaj będzie to powrót Bydgoszczy do Polski.

Adaptacja tekstu: Karolina Kasprzak Reżyseria: Teatr Alelale Muzyka: Michał Hajduczenia Scenografia: Sara Spławska Obsada: Iga Jambor-Skupniewicz, Karolina Kasprzak, Łukasz Przykłocki, Michał Hajduczenia.

15.12.2019, niedziela, godz. 10.30, sala kinowo-widowiskowa, wstęp wolny

Zatańcz ze mną, mamo, tato

Warsztaty taneczne dla dzieci od lat 5 i towarzyszących im dorosłych. Tańczymy prosty układ choreograficzny w stylu flamenco we współczesnej odsłonie.

Prowadzenie: Dorota Dzięcioł 15.12.2019, niedziela, godz. 12.00 sala kinowo-widowiskowa. Wstęp: 5 zł. Bilety do kupienia w kasie MCK i na bilety24.pl

Małe Animocje: Chłopiec w skorupce i inne filmy krótkie (50 min, 6+)

Początek artystycznej kariery Jacka Pelca datuje się na końcówkę lat 70. i pierwsze publiczne koncerty oraz nagrania studyjne z Big Bandem Katowice. Lata 80. to współpraca z Jarkiem Śmietaną i długą listą nazwisk polskiej i światowej sceny jazzowej. Ostatnie kilkanaście miesięcy działalności Pelca to współpraca z gitarzystą, bandleaderem i kompozytorem Krzysztofem PUMĄ Piaseckim w kilku projektach, uczestnictwo m.in. w festiwalach CEMF, Drums Fusion, Jazzowy Piknik nad Zalewem Szczecińskim.

Czy to źle, że każdy z nas jest inny? A może te różnice są naszą największą siłą? W zestawie krótkich metraży dzieci spotkają wyjątkowych bohaterów, m.in. Kieszonkowego Człowieczka, Jelonka i Odda. W trzeciej części swoich przygód powróci mały ptaszek, który tym razem nie zazna spokoju, gdyż życie uprzykrzać mu będzie gąsienica. Najmłodsi widzowie poznają historię zagubionego listu oraz irlandzkie zwyczaje świąteczne, spotkają także baśniową Panią Noc i wyruszą w niespodziewaną podróż przez świat z pechowym Sabaku, który szuka przyjaciela.

15.12.2019, niedziela, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 10 zł w przedsprzedaży, 15 zł w dniu spektaklu

Scena Impro: Teatr Improwizowany wymyWammy – Gorączka świątecznej nocy grudzień 2019 |

BIK | 51

w yd a r z e ni a 19.12.2019, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 70 zł, w kasie MCK oraz online

The Dumplings – koncert

Tworzony przez Justynę Święs i Kubę Karasia elektropopowy duet The Dumplings po sześciu latach wspólnego grania rusza w pożegnalną trasę koncertową zatytułowaną Przykro mi. Muzycy postanowili tymczasowo zawiesić działalność, o czym poinformowali swoich fanów na Facebooku.

22.12.2019, niedziela, godz. 16.00 i 18.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 20 zł, do nabycia w kasie MCK

Koncert Bożonarodzeniowy Narodziła nam się dobroć

21.12.2019, sobota, godz. 16.00, kawiarnia Szpulka MCK

Premiera najnowszej książki profesora Zbigniewa Mikołejki Kwintet

Zapraszamy na spotkanie autorskie z filozofem, religioznawcą, pisarzem i poetą, prof. Zbigniewem Mikołejką.

Związane jest ono z premierą jego najnowszego tomiku poetyckiego pt. Kwintet. W spotkaniu weźmie udział autorka ilustracji Marta Filipiak. Książkę wydała Fundacja Czarny Karzeł dzięki wsparciu finansowemu miasta Bydgoszczy. Spotkanie poprowadzi Michał Tabaczyński.

Zespół Pieśni i Tańca Płomienie

Kwintet – napisany późnym latem 2018 roku w Brwinowie, Lidzbarku Warmińskim i Bydgoszczy – nie jest pierwszym poetyckim utworem filozofa i historyka religii.

Wcześniej bowiem w Instytucie Mikołowskim ukazały się dwa jego tomy – Gorzkie żale (2017) oraz Heilsberg, to miasto (2018), a w „Twórczości”, „Borussii” oraz olsztyńskim Almanachu 2018 – duże zestawy jego wierszy.

Poemat Kwintet nawiązuje tytułem do głośnego cyklu poetyckiego Cztery kwartety T.S. Eliota, opublikowanego w 1943 roku i jest próbą współczesnej odpowiedzi literackiej i filozoficznej na to dzieło. Angielsko-amerykański poeta, przemierzając po kolei miejsca swojego życia, przygląda się im bowiem z perspektywy uniwersum.

W Kwintecie natomiast perspektywa zostaje odwrócona i opis świata dokonuje się tu poprzez przywołanie pewnych konkretnych miejsc i wewnętrznych, subiektywnych doświadczeń układających się w swoiste, jakby dantejskie, kręgi: okaleczona przez obecność człowieka natura, przedmieście, małe prowincjonalne miasteczko, wielka metropolia światowa (Rzym). W centrum zaś owych kręgów znajduje się postać Hioba – bliźniego wszystkich cierpiących, wszystkich doznających niepojętej, bolesnej absurdalności rzeczy.

Uwaga: dla uczestników spotkania fundacja przygotowała świąteczną niespodziankę!

52 | BIK | grudzień 2019

Koncert w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca Płomienie z MDK nr 4 pod kier. Izabeli Grochowskiej oraz kapeli w składzie: Michał Stropa (akordeon), Maciej Drapiński (akordeon), Paulina Krakowian (skrzypce), Michał Kwaśniak (skrzypce), Krzysztof Biernacki (klarnet), Jacek Kwaśniak (perkusjonalia).

W tym magicznym i melancholijnym czasie Świąt Bożego Narodzenia Zespół Pieśni i Tańca Płomienie zaprasza Państwa do wigilijnego stołu tradycji. To niezwykle piękne spotkanie stanie się okazją do wędrówki po barwnym kalejdoskopie muzyki i tańców kilku regionów Polski.

Podczas wspólnego świętowania usłyszą Państwo to, co w tym wyjątkowym czasie jest najpiękniejsze: radość oczekiwania, gwar wspólnego przeżywania, a także chwilę zadumy nad pustym miejscem przy stole. Widowisko przy dźwiękach najpiękniejszych kolęd i pastorałek wprowadzi Państwa w nastrój wspólnego przeżywania najpiękniejszych dni w ciągu całego roku.

28.12.2019, sobota, godz. 17.00, sala kinowo-widowiskowa, bilety: 40 zł (przedsprzedaż), 50 zł (w dniu koncertu), w kasie MCK

Metalowe Zakończenie Roku VII – koncert

Zagrają m.in. Turbo, Chainsaw, Vane, Unborn Suffer i Leash Eye.

UTW Agora Nestora

3.12.2019, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa

dr hab. Kamila Kułakowska – Vocal klasyczny 17.12.2019, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-widowiskowa

Szymon Idczak – Wigilijne spotkanie z filmem

w yd a r z e ni a Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 7.12.2019, sobota, godz. 12.00 i 13.45, Pałac Stary, wstęp wolny, zapisy: szucik10@gmail.com. Osoby przyjeżdżające z własnymi bębnami nie muszą się zapisywać

Djembe na salonach XXVI

Warsztaty prowadzi Piotr Schutta.

świecie metodykami nauczania muzyki, kursy pedagogiki zabawy oraz teorii uczenia się. Interesuje się psychologią muzyki oraz psychologią rozwojową. Prowadzi cieszące się dużym zainteresowaniem audycje muzyczne dla dzieci. Poprowadziła także 20 pierwszych „Poranków Muzycznych” realizowanych przez macierzystą uczelnię – Akademię Muzyczną w Bydgoszczy. Ponadto w latach 1992–2010 współpracowała z Filharmonią Pomorską i Filharmonią Olsztyńską. Jest autorką wielu scenariuszy i programów zajęć muzycznych dla dzieci powstałych na zlecenie MKiDN. Poza czynną działalnością estradową pracuje jako nauczycielka w szkolnictwie muzycznym.

15.12.2019, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Idą święta – piosenki pod choinkę w wykonaniu Barbary Kalinowskiej Prowadzenie Bogna Blachowska.

Bezpłatne warsztaty bębniarskie dla początkujących.

Mamy dwie grupy. Pierwsza rozpoczyna zajęcia o godz.

12.00, druga o 13.45. Obie grupy mają charakter otwarty.

Kładziemy nacisk na to, by poziom zaawansowania granych rytmów i stopień skomplikowania zabaw rytmicznych dostosowany był do możliwości początkujących bębniarzy. Zapraszamy zarówno tych, którzy nigdy nie grali, jak i osoby mające już wcześniej kontakt z bębnami djembe. Warsztaty przeznaczone są dla osób dorosłych, młodzieży oraz dzieci powyżej 10. roku życia.

8.12.2019, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

Mikołajki w Pałacu – świąteczny koncert dla dzieci w wykonaniu Adriany Wdziękońskiej

Adriana Wdziękońska – absolwentka Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, w której ukończyła z wyróżnieniem dwa kierunki uzyskując tytuł magistra sztuki muzycznej.

Trzykrotna stypendystka Ministra Kultury i Sztuki za wybitne osiągnięcia w nauce i sukcesy artystyczne. Ukończyła wiele kursów i seminariów związanych ze znanymi na

Barbara Kalinowska to rodowita Kujawianka, artystka o bogatym dorobku artystycznym. Pierwsze sukcesy odnosiła już podczas studiów w bydgoskiej WSP, obecnie UKW. Była laureatką wielu ogólnopolskich przeglądów piosenki studenckiej oraz festiwali w Zielonej Górze i Kołobrzegu. Ponadto była solistką zespołu estradowego Pomorskiego Okręgu Wojskowego CZARNE BERETY. Wydała trzy płyty: Wpisane w biel, Kujawy – z utworami poety kujawskiego Franciszka Becińskiego oraz Wybrzeża ciszy – do poezji Karola Wojtyły. Jej znakomite recitale, jak np. Romanse rosyjskie i cygańskie, Malagenia – światowe przeboje po hiszpańsku czy Ballady Okudżawy przyciągają licznych słuchaczy. Jest częstym gościem programów telewizji bydgoskiej oraz gwiazdą dawnej Bydgoskiej Szopki Noworocznej Zdzisława Prussa. Koncertowała w Filharmonii Pomorskiej m.in. z orkiestrą im. J. Straussa pod dyrygenturą M. Czekały. Za wybitny wkład w rozsławianie piękna ziemi kujawskiej rada miejska nadała artystce w 2010 r. tytuł Honorowego Obywatela Lubrańca, miasta, w którym ukończyła Liceum Ogólnokształcące. grudzień 2019 |

BIK | 53

w yd a r z e ni a Kino Orzeł Nie ma nas w domu, reż. Ken Loach, Belgia/Francja/Wlk. Brytania 2019, 100 min

Ricky i Abbie chcą dla siebie i swoich dzieci czegoś więcej.

On jest w stanie poświęcić wszystko, żeby ich marzenie o własnym domu wreszcie się spełniło. Ma dosyć czekania, aż sprawy przyjmą lepszy obrót – stawia wszystko na jedną kartę i zaczyna pracę na własną rękę. Rzuca się w wir obowiązków, chcąc jak najszybciej osiągnąć swój cel.

Ona, myśląc o przyszłości, nie chce stracić z oczu tego, co już mają: kochającej się rodziny i wzajemnego wsparcia.

Wierzy, że goniąc za szczęściem, trzeba wiedzieć, kiedy się zatrzymać.

Najnowszy film dwukrotnego zdobywcy Złotej Palmy – poruszająca i chwytająca za serce opowieść o rodzinie, marzeniach i drodze do szczęścia.

Historia małżeńska, reż. Noah Baumbach, USA 2019, 136 min

Wnikliwy i pełen empatii obraz rozpadającego się małżeństwa i wspierającej się rodziny. Reżyseria: nominowany do Oscara Noah Baumbach. W rolach głównych: Scarlett Johansson, Adam Driver, Laura Dern, Alan Alda i Ray Liotta.

Dwóch papieży, reż. Fernando Meirelles, Argentyna/USA/Wlk. Brytania Włochy 2019, 125 min

Młody Ahmed, reż. Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne, Belgia/Francja 2019, 84 min

Tytułowy bohater nowego filmu braci Dardenne to zdolny, błyskotliwy belgijski 13-latek. Podczas gdy jego rówieśnicy spędzają czas na beztroskich zabawach, Ahmed wolne chwile przeznacza na studiowanie Koranu, gorliwe modły i rozmowy z lokalnym imamem. Mężczyzna umiejętnie podsyca niepokojąco rosnącą w chłopcu fascynację dżihadem.

54 | BIK | grudzień 2019

Nominowany do Oscara Fernando Meirelles (Wierny ogrodnik, Miasto Boga) powraca z filmem, który zachwycił widzów na MFF w Toronto, prowokując najdłuższe i najgorętsze brawa po projekcji. Dwóch papieży opowiada o przełomowym momencie w historii Kościoła katolickiego. W 2012 r. kardynał Bergoglio (Jonathan Pryce), głęboko zawiedziony kierunkiem, w którym zmierza Kościół, prosi papieża Benedykta (Anthony Hopkins), aby pozwolił mu przejść na emeryturę. Zamiast tego nękany wątpliwościami i stojący w obliczu skandalu Benedykt wzywa swojego najsurowszego krytyka i przyszłego następcę do Watykanu, aby wyjawić mu tajemnicę, która wstrząśnie podstawami Kościoła. Na tle toczącej się za murami Watykanu walki tradycji z postępem i poczucia winy z przebaczeniem te dwie skrajnie różniące się postacie będą musia-

w yd a r z e ni a ły stawić czoła przeszłości i znaleźć wspólny język. To wszystko, aby zapewnić przetrwanie Kościoła i nie stracić zaufania milionów wyznawców.

Lighthouse, reż. Robert Eggers, Kanada/USA 2019, 110 min

dożywocie za zdradę swojej ojczyzny i zesłanego na wygnanie. Georges Picquart, nowy szef wywiadu, wkrótce po uwięzieniu Dreyfusa odkrywa, że dowody przeciwko skazanemu zostały spreparowane. Wbrew swoim przełożonym Picquart postanowi za wszelką cenę ujawnić prawdę.

Stawką w tej grze jest nie tylko błyskotliwie rozpoczęta kariera Picquarta, ale i wielki międzynarodowy skandal, który zmieni bieg historii. W rolach głównych występują nagrodzony Oscarem Jean Dujardin (Artysta, „Wilk z Wall Street), Louis Garrel (Marzyciele) i Emmanuelle Seigner (Wenus w futrze). Autorem zdjęć jest wybitny polski operator Paweł Edelman, od filmu Pianista na stałe współpracujący z Polańskim

Jak zostać Świętym Mikołajem, reż. Christian Dyekjaer, Dania 2018, 96 min, wiek: 7+, wersja językowa: dubbing

Robert Eggers, wizjonerski reżyser arcydzielnego horroru The Witch, powraca z hipnotyzującą, halucynującą opowieścią o dwóch latarnikach, pracujących na tajemniczej, odległej wyspie w Nowej Anglii, w latach 90. XIX wieku.

Obaj latarnicy (Willem Dafoe i Robert Pattinson) mierzą się z samotnością i odosobnieniem podczas wielkiego sztormu, który wydaje się nie mieć końca. Są skazani na walkę z własną silną wolą, potrzebami oraz – przede wszystkim – z tajemniczą siłą, która nad nimi krąży, ale której istnienie może im się tylko wydawać… Film jest przerażającą, pełną tajemnic podróżą w nieznane.

Oficer i szpieg, reż. Roman Polański, Francja/Włochy 2019, 126 min

Owacje na stojąco, świetne recenzje i najwyższe oceny dla filmu Romana Polańskiego od czasów Pianisty. Epicki thriller Oficer i szpieg na podstawie bestsellerowej powieści Roberta Harrisa to jedno ze szczytowych osiągnięć w karierze Polańskiego. Na festiwalu w Wenecji film został uhonorowany Wielką Nagrodą Jury oraz prestiżową nagrodą FIPRESCI, i są to pierwsze od dekady laury dla polskiego twórcy na weneckiej imprezie.

Oficer i szpieg opowiada opartą na faktach historię Alfreda Dreyfusa, francuskiego oficera skazanego na

Lucia mieszka ze swoimi rodzicami na północy Grenlandii. Jej tata pracuje jako Święty Mikołaj. Dziewczynka chciałaby pójść w ślady ojca i uczyć się tajników jego zawodu. Niestety tylko chłopcy mogą uczęszczać do międzynarodowej szkoły dla Mikołajów. Lucia nie daje jednak za wygraną i przekonuje dyrektora szkoły, aby pozwolił jej udowodnić, że jest tak samo dobra jak oni.

By to osiągnąć, musi spełnić największe, świąteczne marzenie pewnego chłopca o imieniu Albert – sprawić, aby jego ojciec cierpiący na tajemniczą chorobę wyzdrowiał.

Mężczyzna został nią zarażony przez Krampusa – Złego Ducha Świąt. Dziewczynka zdaje sobie sprawę, że to zadanie niemalże nie do wykonania. Jednak to jej nie powstrzymuje. Wraz ze swym ojcem wyrusza na poszukiwania Złego Ducha Świąt. Tak rozpoczyna się niesamowita, świąteczna przygoda, podczas której Lucia pozyska niespodziewanych sprzymierzeńców, z których pomocą zmierzy się z Krampusem.

Obywatel Miłość, reż. Wojciech Skrobiszewski, Polska 2018, 71 min

Po wieloletnim milczeniu Anna opowiada historię miłości i życia z liderem legendarnej Republiki. Powstał bardzo osobisty i emocjonalny obraz o wielkim uczuciu, które narodziło się i trwało na przekór przeciwnościom. Film jest też swego rodzaju mapą do lepszego zrozumienia twórczości artysty. Opowiada o kulisach i powodach powstawania wielu piosenek. Nigdy niepublikowane materiały archiwalne wykorzystane w filmie pokazują artystę w nieznanym dotąd świetle. Widzimy Grzegorza jako głowę rodziny, ojca i męża. Wreszcie dzięki tej opowieści możemy lepiej zrozumieć jego życiowe wybory.

Obywatel Miłość jest brakującym elementem w wielkiej układance z napisem „Republika i Ciechowski”. Anna była żoną Grzegorza Ciechowskiego, a ich związek zaczął się kiedy ona miała 19 lat, on 31. Po przedwczesnej śmierci artysty, który zmarł w 2001 roku w wieku zaledwie 44 lat, została jedyną spadkobierczynią jego dorobku. Do dziś „sprawy republikańskie” są obiektem niekończących się wojen. Anna znalazła się pośrodku, atakowana bezpardonowo i bezlitośnie. Konsekwentnie milczała. grudzień 2019 |

BIK | 55

w yd a r z e ni a Galeria Wspólna wystawa czynna do 10 stycznia 2020, ul. Batorego 1/3

Obraz i słowo – wystawa malarstwa czesko-polskiego

Wystawa pt. Obraz i słowo to projekt czesko-polski. Do tej pory udało się zrealizować kilka podobnych wspólnych wystaw w Polsce, Niemczech i Czechach, kilka twórczych spotkań, stanowiących platformę wymiany myśli i refleksji dotyczących sztuki i własnych poszukiwań artystycznych. W wystawie bierze udział 9 artystów, którzy w indywidualny, symboliczny i wieloznaczny sposób wpiszą się w temat wystawy. Atutem projektu są odmienne spojrzenia, różne formy i techniki realizacji. To, co z pewnością łączy czeskich artystów, to Ostrawa i Uniwersytet Ostrawski, z którym wszyscy są związani. Wystawa ma skłonić do refleksji, ma ujawnić sieci powiązań między artystami, ma być wymianą materii i energii, kolejnym podjętym dialogiem, ma wpisać się w niezwykły klimat Galerii Wspólnej w Bydgoszczy.

Kurator wystawy: Joanna Imielska Uczestnicy wystawy: Milan Cieslar (Czechy), Pavel Forman (Czechy), Jakub Guziur (Czechy), Joanna Imielska (Polska), Tomáš Koudela (Czechy), Dáša Lasotová (Czechy), Václav Rodek (Czechy), Aleksandra Simińska (Polska), Ivo Sumec (Czechy)

fotografie Vladimira Birgusa, Jindřicha Štreita. Nastąpiły przewartościowania moralnej roli artysty, uległy zmianie kontakty z widzami. Twórczość opozycyjna odnosiła się do relacji międzyludzkich w czasach zdominowanych przez opresyjny system polityczny, wszechobecne prześladowania i represje, natarczywą propagandę i cenzurę.

Opisy dziwnego, niespokojnego świata i egzystencjalnej sytuacji człowieka żyjącego w jego przestrzeniach niepokorni artyści wyrażali w formie groteskowego, surrealnego, często szyderczego snu lub metaforycznych, ekspresyjnych interpretacji zaistniałych sytuacji i wydarzeń. W tym szczególnym okresie dziejowym, kiedy to twórcy traktowali sztukę jako akt sprzeciwu i wolności, sami realizowali ekspozycje swoich prac, powstało wiele przejmujących i wnikliwych dzieł dających artystyczne, etyczne i polityczne świadectwo rzeczywistości lat 70. i 80. ubiegłego wieku.

12–14 grudnia 2019, ul. Batorego 1/3

Wykład i warsztaty architektoniczne z Marcinem Kościuchem i Tomaszem Osięgłowskim z pracowni Ultra Architecs z Poznania

4.12.2019, godz. 18.00, ul. Batorego 1/3

Buntownicy znad Wełtawy.

Potyczki czeskich artystów z komuną w latach 70. i 80.

XX wieku – wykład Jerzego Brukwickiego Po stłumieniu przez wojska Układu Warszawskiego Praskiej Wiosny 1968 część czeskich twórców zbojkotowała oficjalne życie artystyczne; wielu z nich wyemigrowała.

1 stycznia 1977 r. ogłoszono deklarację ruchu obrony praw obywatelskich Karta 77. Niezależna literatura, muzyka, film, sztuka silnie związały się z opozycją polityczną.

Terytoria obywatelskiego sprzeciwu i oporu wytyczała twórczość Hrabala, Havla, Kundery, Škvoreckiego, Kohouta, filmy Formana, Menzla, koncerty zespołu Plastic People of the Universe, obrazy, rzeźby i obiekty Jany Kremanovej, Věry Novákovej, Milana Knižáka, Jiříego Kolářa, Karela Nepraša, Jiříego Sopki, Pavla Brizdy, Josefa Hampla, Aleša Krejčy, Josefa Procházki, Viktora Karlika,

Karel Nepraš, Czerwone krzesło, 1988

Václav Havel, Bariera, typogram

56 | BIK | grudzień 2019

Ultra architects, fot. Przemysław Turlej

Ultra Architects – biuro założone w Poznaniu przez architektów Marcina Kościucha i Tomasza Osięgłowskiego.

W 2009 r. pracownia znalazła się w gronie 40 laureatów międzynarodowej nagrody European 40 Under 40. W 2017 pracownia znalazła się w gronie 10 najbardziej innowacyjnych biur w Polsce wg ekspertów miesięcznika „Architektura-Murator”, a Kościuch i Osięgłowski zostali laureatami Builder Awards.

HARMONOGRAM: – 12 grudnia, godz. 18.00, wstęp wolny – wykład Wartości w architekturze; – 13–14 grudnia – warsztaty dla studentów architektury pt. Bydgoszcz; liczba uczestników: 12 osób, wpisowe w wysokości 50 zł/os. Zapisy: bydgoszcz@sarp.org.pl, tel. 502 645 956; – 14 grudnia, godz. 18.00, wstęp wolny – prezentacja prac warsztatowych.

Pavel Forman, Self-Fee 12, 2019, akryl i olej na płótnie, 90×100 cm Obraz i słowo – wystawa malarstwa czesko-polskiego Galeria Wspólna, ul. Batorego 1/3