BIK 5/2021 by Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

w y d a n i e i n t e r n e t o w e 1 maja 2021

na na s t ę pnyc h s t rona c h

Bydgoszcz potrafi zaskoczyć

z Łukaszem Patelczykiem rozmawia Monika Grabarek

Młoda krytyka w natarciu!

Aga Jarząb, Urszula Romańska, Martyna Sokołowska

Tomasz Fąs zaczyna świat od nowa Tadeusz Krajewski

Bydgoski insynuator kulturalny (198) Zdzisław Pruss

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

BIK 4/2021 (520), Rok XLVI, nakład 2000 egz. dystrybucja: częściowo bezpłatny wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, dyrektorka: Marzena Matowska, 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12–14, e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński, michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl zastępczyni redaktora naczelnego, redaktorka wydania: Emilia Walczak, emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Monika Grabarek, korekta: Emilia Walczak, skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus redakcja: tel. 523 255 553, bik@mck-bydgoszcz.pl, ul. Marcinkowskiego 12–14, druk i oprawa: Polraster BIK w sieci: www.facebook.com/bik.bydgoszcz, www.issuu.com/bik_ Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy. Prenumerata jest realizowana przez RUCH SA: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www. prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803.

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

Co miesiąc powtarzamy to jak mantrę: mamy nadzieję, że to ostatni już numer w wersji elektronicznej, że już następny znów zobaczymy w druku. I od ponad roku kilka tylko razy się nam ziściło, kilka razy się udało. Mamy nadzieję, że powtarzamy już to ostatni raz: za miesiąc zobaczymy się w druku. Za miesiąc wróci normalność – nawet jeśli to będzie tylko „normalność” (z naciskiem na ów cudzysłów), to i tak się będziemy cieszyć. Zmęczeni długim okresem zawieszenia i niecudzysłowowej zupełnie nienormalności – widzimy już to światełko. W mroku? Na horyzoncie? Na końcu tunelu? Jak kto woli. Nie o metafory tu idzie, ale o nadzieję.

Redaktor naczelny

i n s t y t u c je k u lt u r y z a p ra s z ają : Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . 21

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury . . . . . . . . . . . . . . . 33

Teatr Polski w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . 37

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . 26

Galeria Wieży Ciśnień – Muzeum Wodociągów. . . . . . . . . 38

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński. . . . . . . . . . . . . 30

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu . . . . . . 39

Stowarzyszenie Działań Artystycznych . . . . . . . . . . . . . . . 30

Festiwal Muzyki Współczesnej NOWA MUZYKA. . . . . . . . . 40

Bydgoskie Centrum Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . 42

Wydziału Edukacji Muzycznej UKW w Bydgoszczy. . . . . . 31

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . 44

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Organizatorów lokalnych wydarzeń kulturalnych zainteresowanych zamieszczeniem informacji w „BIK” prosimy o przesyłanie informacji na adres: bik@mck-bydgoszcz.pl (do 15. dnia każdego miesiąca poprzedzającego dane wydarzenie). 2 | BIK | maj 2021

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

sztuka

Bydgoszcz potrafi zaskoczyć Z Łukaszem Patelczykiem rozmawia Monika Grabarek. Jak się tu czujesz? Oswoiłeś już Bydgoszcz? Czy oswoiłem Bydgoszcz?… Jeżeli już, to raczej w sobie. Im dłużej tu mieszkam, tym bardziej to miejsce mi się podoba. Czuję się tu coraz bardziej swobodnie, poznaję reguły miasta. Już swobodnie poruszam się nie tylko po Śródmieściu, mam swoje szlaki, smaczki, które z radością odkrywam podczas spacerów. Fajnie się obserwuje, jak to miasto się rozwija. Niedawno byliśmy z Karoliną [Leśnik-Patelczyk] na spacerze nad Brdą i doszliśmy do Astorii. To nietypowe miejsce z fantastyczną, nieoczywistą panoramą miasta. Bardzo ciekawy miks architektury i klimatów postindustrialnych z naturą i rzeką. To, jak teraz odczuwam to miasto, jest bardzo różne od moich pierwszych wrażeń. Tamta wizyta była pospieszna, nieostra, zostały z niej tylko jakieś powidoki… Pamiętam, że szedłem z pociągu ulicą Dworcową do bwa, potem jakaś knajpa na Starym Rynku, tego samego dnia powrót do Warszawy. Nic konkretnego nie zostało wtedy we mnie. Dopiero potem, z każdym kolejnym przyjazdem odkrywałam fajność Bydgoszczy. Przede wszystkim zieloność miasta, to, że można płynnie przechodzić z parku do parku, a potem jeszcze prosto wejść nad rzekę i spacerować nabrzeżem. Wszystkich naszych gości właśnie tym zielonym szlakiem oprowadzamy po mieście. Od roku żyjemy w stanie zawieszenia, dostęp do kultury i sztuki jest w tej chwili prawie tylko cyfrowy. Jak wspominasz ten początek pandemii, a jak żyje i tworzy się tobie teraz? Bo to był właściwie początek rewolucji w twoim życiu… COVID przede wszystkim pokrzyżował moje plany wystawiennicze. Miałem mieć wystawę w Nowym Jorku, w galerii na Manhattanie, już szykowałem się do wyjazdu, lecz z wiadomych powodów obrazy tam dotarły beze mnie. I tak trzydzieści moich prac czeka w NJ na lepsze czasy, które, miejmy nadzieję, nadejdą już wkrótce. Początek tego wszystkiego zbiegł się z narodzinami Nel, naszej córki. Inaczej wyobrażałem sobie ten moment. Wtedy wszystko było jedną wielką niewiadomą i my z Karoliną byliśmy ciężko przestraszeni. Świat nie dawał nam powodów do radości, baliśmy się o maleństwo, o poród, rzeczywistość przypominała filmy katastroficzne: puste w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

ulice, szczekaczki jeżdżące po mieście. To było okropne. Niczego takiego nie doświadczyliśmy wcześniej. Życie wtedy wywróciło się do góry nogami. Miałem wrażenie końca świata jako artysta, że wystawy będą odwołane na długi czas, że być może już nie będzie do czego wracać, bo przyjdą nowi, młodsi, jedna wielka niewiadoma. Mimo wszystko codziennie przychodziłem do pracowni, normalnie pracowałem, przez okno obserwowałem pandemiczny krajobraz miasta, miałem wrażenie, że to film, że to nie dzieje się na serio. Z drugiej strony, okazało się, że świat sztuki ruszył bardzo mocno do przodu. Rynek naprawdę się rozbujał, ludzie chyba przez brak możliwości wyjazdów zaczęli szukać oddechu w sztuce albo przewartościowali sobie system i tak lokują kapitał. Zostaliśmy zamknięci w domach, więc bardziej zwracamy uwagę na to, czym się otaczamy, wyraźnie to widać podczas aukcji. Ludzie zobaczyli, że obrazy mogą dawać wytchnienie i ukojenie, odcięcie od tego, co na zewnątrz. Twoje obrazy, w których dominuje pejzaż, z pewnością mogą być takim oknem, przez które możemy zajrzeć w głąb siebie, moim zdaniem bardzo służą kontemplacji… Doprowadziła mnie do nich dość długa droga. Na studiach czytaliśmy teksty filozoficzne, szukałem swojego języka w malarstwie. Zacząłem eksperymentować, pojawiły się wariacje linearne, łączenie pejzażu z abstrakcją. Ważna była dla mnie synergia abstrakcji z pejzażem, tak by ta geometria nie zdominowała pejzażu, ale jednak była dość mocna i obraz wychodził na zewnątrz spoza swoich ram. W pewnym sensie każdy obraz opowiada jakąś historię o naturze, pejzażu, geometrii. Łączę malarstwo klasyczne i nowoczesne. Bardzo istotny jest dla nie sam proces tworzenia. Obraz zawsze powstaje wcześniej. Bardzo ważna i długa jest praca konceptualna. To trwa, ale gdy podchodzę do płótna, to wiem, co chcę namalować, jak ma ten obraz wyglądać. Malarstwo to ciężka praca, można wiele obrazów schrzanić, nim powstanie coś dobrego. Żeby dobrze malować, trzeba bardzo się na tym skupić i tylko to robić, tym żyć. To normalna robota i trzeba do niej codziennie przychodzić. Po prostu. maj 2021 |

BIK | 3

sztuka

Łukasz Patelczyk, Pomruk, 2021, olej na płótnie, 120×100 cm

4 | BIK | maj 2021

w y d a ni n i e

in i n t e rn r n e t o w e

sztuka

Łukasz Patelczyk, Bałtyk II, 2021, olej, 120×100 cm

w y d a n nii e

iin n t e rn r n e t o w e

maj 2021 |

BIK | 5

sztuka

Łukasz Patelczyk, Kompozycja abstrakcyjna XXII, 2020, olej, 120×100 cm

6 | BIK | maj 2021

w y d a ni n i e

in i n t e rn r n e t o w e

sztuka

Łukasz Patelczyk, Świnoujście, 2021, olej, 120×100 cm

Łukasz Patelczyk (ur. w 1986 r.) – absolwent ASP w Gdańsku, dyplom uzyskał w 2012 r. w pracowni prof. T. Miszkin oraz pracowni prof. W. Czerwonki. W swoim malarstwie łączy dwa porządki: klasyczny pejzaż i geometryczną abstrakcję. Obecnie rozwija cykl Glass, w którym na tradycyjnie malowany krajobraz nakłada laserunkowe „szkła” zmieniające jego barwę. Jest zdobywcą pierwszego miejsca w Kompasie Młodej Sztuki 2020 ex aequo z Agatą Kus, laureatem Biennale Malarstwa Bielska Jesień 2015 – nagroda prasowa redakcji „Notes Na 6 Tygodni” oraz konkursu Artystyczna Podróż Hestii 2011 – nagroda specjalna – stypendium w Walencji. Mieszka i pracuje w Warszawie i Bydgoszczy. w y d a n nii e

iin n t e rn r n e t o w e

maj 2021 |

BIK | 7

a ni mo c je W ramach organizowanego przez Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 10. Międzynarodowego Festiwalu Filmów Animowanych ANIMOCJE odbyły się zajęcia zatytułowane Jak pisać o animacji? Warsztaty z krytyki filmowej. Prezentujemy najciekawsze recenzje powstałe pod kierunkiem Jerzego Armaty.

Młoda krytyka w natarciu! Aga Jarząb

„Dzień dobry. Pani Krawcowa?”. Rozważania o tym, czy szybko znaczy dobrze Podczas 10. Międzynarodowego Festiwalu Filmów Animowanych ANIMOCJE obejrzałam wiele znakomitych filmów krótkometrażowych z całego świata. Mogłabym nawet zaryzykować tezę, że rok przymusowej izolacji z powodu pandemii COVID-19 sprzyjał produkcyjnemu skupieniu i zaowocował większą niż zazwyczaj liczbą animacji na najwyższym artystycznym poziomie. Zdecydowałam się jednak wyróżnić film, o którym można by powiedzieć, że na to nie zasługuje. Bo za krótki. Bo narysowany prostą, czarną, komputerową kreską. Bo wyszedł spod ręki osoby

8 | BIK | maj 2021

jeszcze niedoświadczonej w animacyjnym rzemiośle – studentki Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Dlaczego warto pisać o filmie Agaty Szwarc Patologiczna Krawcowa? Jestem przekonana, że wiele innych konkursowych propozycji ma większe szanse na zdobycie uwagi widza, ze względu na swoje walory plastyczne i potencjał emocjonalnych wzruszeń. Jednak to właśnie ta krótka etiuda, animowana metodą lipsync (a więc synchronizacji ruchu ust do przygotowanego wcześniej dialogu), sprowokowała mnie do refleksji o naturze animacji, jej właściwościach i jej granicach. Tytułowa patologiczna krawcowa mówi głosem jednego z członków Grupy Filmowej Darwin, a fabuła jest animowaną wersją kabaretowego skeczu tej grupy. Słyszymy rozmowę telefoniczną krawcowej z klientem. Klient chce uszyć garnitur, oczy-

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

a ni mo c je wiście tanio i oczywiście szybko. Ich absurdalny dialog jest karykaturą typowych rozmów, podczas których właścicielki krawieckich umiejętności z pogardą traktują petentów przeszkadzających w pracy i w życiu w ogóle. Film trwa dokładnie jedną minutę. Można by zapytać, czy to wciąż jest film? Czy tak krótka forma jest w stanie pomieścić to wszystko, z czym film się kojarzy? Norman McLaren, wybitny kanadyjski animator, twierdził, że to, co znajduje się w pojedynczym kadrze filmu, nie jest tak ważne jak to, co dokonuje się pomiędzy kadrami. Wrażenie ruchu powstaje między kolejnymi klatkami w oczach i umyśle widza i to stanowi istotę animacji. Żeby takie wrażenie mogło powstać, muszą powstać co najmniej dwie klatki. Czy taka liczba wystarczy, żeby powstał film? W swojej wieloletniej przygodzie z animacją nie spotkałam się z tak radykalnymi propozycjami. Ale już film, w dodatku animowany, składający się z zaledwie jednej sekundy zdobył światowy rozgłos i uznanie. Mowa tu o The One Second Film autorstwa Nirvana Mullicka (informację podaję za IMDb, inne źródła wskazują wielu autorów). Stworzony w 2001 roku, składa się z 12 wielkoformatowych obrazów, sfotografowanych dwukrotnie, by w efekcie uzyskać 24 klatki na 70-milimetrowej kliszy filmowej. Ten eksperyment jest rodzajem krytycznego dialogu z formą filmową: 24 klatkom animacji towarzyszą napisy końcowe – ang. credits – trwające 86 400 klatek (czyli około 60 minut). Są tam wypisani wszyscy autorzy obrazów (była to praca kolektywna) oraz donatorzy finansowo wspierający produkcję. Tego typu odważne posunięcia zainspirowały wielu twórców do podjęcia wyzwania krótkiej formy. Podczas 7. edycji Festiwalu Polskiej Animacji O!PLA miałam okazję obejrzeć film Moniki Kuczynieckiej pt. Politycy, trwający zaledwie… 3 sekundy (myślę, że w przypadku tej grupy społecznej to maksymalny czas, który warto im poświęcić). Wspomniany przez ze mnie festiwal O!PLA stworzył specjalną konkursową kategorię „Animowane fraszki”. Dedykowana jest imieniu Andrzeja Czeczota i filmy tam zgłaszane nie mogą mieć więcej niż półtorej minuty. Większość z nich trwa około 60 sekund. Interesuję mnie, dlaczego artyści animatorzy decydują się na stworzenie filmów tak krótkich, że wydawałoby się niemożliwością zmieszczenie w nich jakiejkolwiek przyzwoitej narracji? w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

Argument, że krótki film to mniej żmudnej pracy, nie jest w moim odczuciu najważniejszy. Podniecającym wyzwaniem dla animatora jest możliwość kondensacji treści w oszczędnej formie, niczym gazu w butelce coca-coli – po odkręceniu nakrętki bąbelki przez krótką chwilę intensywnie łaskoczą nos. Film animowany świetnie się nadaje do takich eksperymentów na wrażliwości widza. Opowiadana historia może zostać zakodowana w postaci metafory – nie tylko narracyjnej, fabularnej, ale także wizualnej. Przykładów filmów bogatych w niewerbalną treść jest w historii animacji wiele. Jedno z moich ulubionych dzieł polskiej szkoły animacji, film Droga w reżyserii Mirosława Kijowicza, w 4 minuty i 15 sekund opowiada o paradoksie życiowych wyborów człowieka, czego nie sposób w tak krótkim czasie opisać słowem, z wszystkimi niuansami i osobistymi skojarzeniami. Wracając do Pani Krawcowej (lub Pani z ZUS-u, pana z Castoramy, dowolnej urzędniczki lub sprzedawczyni), o narysowanych przez Agatę Szwarc postaciach możemy dowiedzieć się wiele więcej, niż sam dialog jest nam w stanie przekazać. Ten film ma siłę przywoływania podobnych rozmów, o nierównym rozkładzie sił i argumentów po obu stronach słuchawki. Z łatwością możemy „narysować” siebie samego w takiej sytuacji i, dzięki dowcipnej puencie, z dystansem na nią spojrzeć. Ten film to także znak naszych czasów – wszystko dzieje się szybko, nie ma czasu na długie rozważania. Decyzje trzeba podejmować natychmiast, na podstawie niepełnych i sprzecznych informacji, a jej efektów zupełnie nie sposób przewidzieć.

Urszula Romańska

Nie-pokój Michelle Brand w krótkometrażowym filmie Any Instant Whatever w artystyczny sposób poddaje analizie czasowość. Animacja stworzona w 2019 roku, można powiedzieć, niestety idealnie wpasowuje się w dzisiejsze realia pandemiczne. Twórca używa malarstwa jako medium swojej idei, płynnie przechodząc przez różne jego kierunki, opisując przy tym abstrakcję tłoczącą się wewnątrz czterech ścian umysłu umieszczonego w dzisiejszej zaistniałej, patowej sytuacji. Teraz jednak czas nie jest głównym aspektem naszych obserwacji i odczuć, chociaż w nim istniejemy i przez niego przemijamy, lecz my, ludzie, którzy pomimo upływającego maj 2021 |

BIK | 9

a ni mo c je

czasu stoimy w miejscu i których wnętrza, tak jak i zewnętrza, przechodzą kwarantannę. Początkowo wszyscy siedzimy w pokoju. Na krześle, które znamy, opierając się o stół, który czujemy. Z czasem zauważamy, że mimo że słońce stale wschodzi i zachodzi, to przedmioty, chociaż oświetlane pod różnym kątem, nie zmieniają się. Czy z nami będzie tak samo? Zaczynamy myśleć, a myślenie początkowo niewinne, powoli staje się natarczywe. Obserwujemy ten sam pokój już z innej perspektywy. Może to, co znamy, jednak nie jest rzeczywistością? Może to wszystko odgrywa się w naszej głowie? Pytania powodują wątpliwości, a przez to każde znane nam wcześniej urządzenie, mebel, przedmiot zdaję się nam obce. Co, jeśli ja w tym obcym sobie pokoju również siebie nie poznaję? Trochę się zmieniłem, przybyło mi trochę kilogramów, z nudów zmieniłem fryzurę, czy to nadal ja? Próbuję przeanalizować swoje ciało, rozkładam je na części pierwsze. Komórki, tkanki, kości, organy, na zewnątrz skóra. Cieńsza niż zwykle, tak łatwo ją rozerwać. Sama jestem rozdarta. Nie poznaję mojego pokoju, nie poznaję swojego wnętrza. Wszystko staje się jednolite, a zarazem w częściach. Moja skóra otacza mój pokój. Jestem teraz jego częścią. Taki dostałam rozkaz, ciekawe, czy kiedyś się uniezależnię. Nie wiem, co będzie kiedyś, stale się o to 10 | BIK | maj 2021

martwię. Boję się, a może czekam na to, że w końcu zamiast czegokolwiek, poczuję nicość. Na początku wszystko zdaję się zwyczajne, widzimy postać w pokoju siedzącą na krześle przy stole. Jest nam obca. Zwracamy uwagę na istotę czasu, który upływa. Płynie coraz szybciej, a razem z tym czasem zauważamy, że zaczynamy sympatyzować ze znajomym już nam bohaterem animacji. Wszystko staje się coraz bardziej rozczłonkowane, a zarazem płynne. Kiedy już następuje chaos i pokój nie jest już rozpoznawalny, zaczynamy w całej tej abstrakcji widzieć siebie. Pokój staje się naszym nie-pokojem. Chaos odzwierciedla naszą wewnętrzną codzienność, która razem z nami zamknięta jest w czterech ścianach. Ten chaos nie ustaje, a nawet staje się intensywniejszy. Czekamy na koniec. Co będzie tym końcem, jak to się skończy i czy znajdziemy nasz spokój? Nad tym zastanawia się ta artystyczna animacja, pełna nie tylko kolorów, ale i niewiadomych. Może nam opowiedzieć historię o nas samych, zamkniętych w czasach pandemii, odizolowanych od reszty, ale nie od samego siebie. Izolacja może wpływać negatywnie na naszą psychikę, co może prowadzić do różnych skutków. Za pomocą kierunków w sztuce takich jak kubizm, abstrakcja geometryczna, następnie przekształcająca się w organiczną, ilustruje zagubienie i wewnętrzny zamęt. Również muzyka zachowuję się tak jak obraz, początkowo słyszymy w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

a ni mo c je ambient, który później przekształca się w urwane dźwięki i która splata się razem z częściami filmu. Wszystko to wydaje się zmierzać do meritum, które może się stać rozwiązaniem lub końcem naszego doznania. Sami musimy to przeżyć, oglądając animację lub odczuwając naszą rzeczywistość. Czy to, co stale odczuwamy, potrafi przejść w coś, co określamy jako nicość? I czy ta nicość może być naszym rozwiązaniem?

Martyna Sokołowska

Czy twoja pralka też tańczy? Mam wrażenie, że największe emocje wzbudzają w ludziach rzeczy, które w jakiś sposób ich dotyczą. Przeczytałam kiedyś, że ludzki mózg najbardziej lubi to, co już zna. Nie wiem, czy to stwierdzenie jest zgodne z prawdą, ale w moim przypadku kilkakrotnie miało okazję się potwierdzić. Gdy pierwszy raz słucham jakiegoś nowego utworu, zawsze zaczyna mi się podobać tak naprawdę dopiero, gdy posłucham go po raz drugi, gdy oglądam filmy, najbardziej oddziałują na mnie te, do których w jakiś sposób mogę się odnieść lub z czymś utożsamić, nawet z jakimś malutkim fragmentem. Tak samo było w tym przypadku. Dziesiąta edycja festiwalu ANIMOCJE, film Washing Machine w reżyserii Alexandry Májovej, świetny pod wzglę-

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

dem estetycznym i technicznym. Prostota, kreska i dobór kolorów w tej animacji bardzo przypadły mi do gustu i myślę, że idealnie współgrają z opowiedzianą historią. Pierwszą rzeczą, która zwróciła moją uwagę, było to, że moja pralka zachowuje się w bardzo podobny sposób, przez co od pierwszej minuty seansu czułam dużą sympatię do tego filmu. Najbardziej urzekła mnie fabuła. Poprowadzona w zabawny, uroczy, nieco absurdalny sposób na długo pozostanie w mojej pamięci. Uważam, że personifikacja urządzenia, które każdy z nas posiada w domu, w tak pocieszny sposób, była naprawdę świetnym pomysłem. Od teraz za każdym razem, gdy moja pralka rozpocznie swoje tańce, będę miała przed oczami ten film. Zresztą pewnie już zawsze, nawet gdy nie będzie akurat spacerować po pralni, będę patrzeć na nią w zupełnie inny sposób. Będę myśleć o tym filmie także w momentach, gdy tylko ktoś wspomni o odwiecznej tajemnicy sąsiadów robiących całoroczne remonty w blokach mieszkalnych, ponieważ uważam, że została ona rozwiązana w tym filmie. Z wielu świetnych filmów, które obejrzałam podczas tegorocznych Animocji, ten jest zdecydowanie moim ulubionym i myślę, że jeszcze przez długi czas będzie poprawiać mi humor podczas wykonywania codziennych czynności. A jak jest u ciebie, czy twoja pralka też tańczy?

maj 2021 |

BIK | 11

Bydgo s z c z w m a t r ik s i e (13) Tadeusz Krajewski

Tomasz Fąs zaczyna świat od nowa Cajberdżokej. Nowy Początek Świata Tomasza Fąsa to książka niepoddająca się merytorycznej krytyce. Być może mankamenty dzieła mógłby dostrzec specjalnie powołany zespół ekspertów, ale wtedy należałoby zaprosić do tego grona speców od inżynierii mechanicznej i społecznej, od cybernetyki i jej filozoficznych aspektów, od teorii bytu i egzystencjalnych tropów w literaturze, a w końcu od systemów wszelakich, zarówno tych odpowiedzialnych za produkcję zraszaczy ogrodowych, jak i tych, które w swej samarytańskiej uczynności chcą nam zapewnić szczęcie powszechne. Główny bohater zbioru – Cajberdżokej – wygłasza idee autora, a te, z którymi pozostaje w intelektualnym konflikcie, wygłaszają inne postaci, przyjmujące chwilowo rolę protagonistów. Wszystkie one są nośnikami idei, manifestów i światopoglądowych tez kłębiących się w umyśle pisarza, dzięki czemu sprawiają wrażenie uczestników dialogów sprokurowanych na Berkeleyowską modłę. Książka staje się przez to odważnym (jak na debiutanta) zbiorem zbeletryzowanych esejów utrzymanych w konwencji SF. Co ciekawe – Tomasz Fąs lekceważy zupełnie obowiązujące we współczesnej fantastyce trendy, eksperymentalne zabiegi stylistyczne, a nawet wyznaczane przez twórców i krytyków kierunki (inaczej mówiąc – nowe przestrzenie narracyjne oferujące wygodne miejsca zarówno pulpowemu odbiorcy, jak i koneserowi rodem z mainstreamu). Pisarz nie dostrzega po prostu tej całej gmatwaniny, w której współczesna kultura (nie tylko fantastyka) się najwyraźniej pogubiła, i przemawia językiem oczywistym, do bólu zrozumiałym, nieschlebiającym niczyim gustom. Nie ucieka jednak od swoich mistrzów, często ich cytuje, składa im pokłon, choć w najmniejszym nawet stopniu nie traktuje żadnego z nich wiernopoddańczo. Znajdziemy tu Janusza A. Zajdla, Rafała Ziemkiewicza, Harry’ego Harrisona, Philipa K. Dicka, Lewisa Carrolla, ale nade wszystko – Stanisława Lema. To jego duch unosi się nad każdym akapitem, jego komparatystyczna umiejętność prowadząca w prostej linii do proklamowania Ogólnej Teorii Wszystkiego. To jego bohaterowie zostają przez Fąsa zasygnalizowani czytelnikowi, a są wśród nich: Topolny, Czwartek, Harden, Bregg, Tichy, Trurl i Klapaucjusz. I to w 2021 roku! W TYM roku! Zbiór tekstów spięty jest wyraźną klamrą kompozycyjną i stopniowo zamienia się w powieść, a kolejne opowiadania w rozdziały. Ukazany przez Fąsa świat niezbyt odległej przyszłości (Metropolia) jawi 12 | BIK | maj 2021

się jako absurdalne postapo zrodzone w imaginacji Stanisława Barei (przy skromnym udziale chorych urojeń Piotra Szulkina). Nonsens tej rzeczywistości bierze się głównie z tego, że wcześniej żadnej apokalipsy nie było, chyba że za taką uznamy szereg ideologicznie zaprogramowanych decyzji serwowanych wszystkim systemowo, których wprowadzenie w życie doprowadziło do poważnego wyludnienia planety, oziębienia klimatu, niekontrolowanego rozrostu natury, a nade wszystko – do zaniku autentycznych relacji społecznych, więcej – zaniku więzi międzyludzkich. Niż demograficzny wyrósł z wpojonej ludziom potrzeby wygodnictwa – wszak wychowywanie potomstwa wymaga poświęceń, a ludźmi starymi i zniedołężniałymi opiekują się automaty, dzięki czemu złudne poczucie wolności od zobowiązań może trwać w najlepsze. Mieszkańcy Metropolii przypominają trochę zbetryzowaną społeczność z Powrotu z gwiazd. Tu wprawdzie występuje agresja, ale tylko jako namiastka odwagi! Autor wyraźnie wskazuje na eksponowany ostatnio patos pseudoodwagi, w myśl którego obrzucenie ekskrementami budynku jakiejś korporacji jest czynem brawurowym i heroicznym, ale nijak ma się do wyjścia na ulicę przeciw uzbrojonym po zęby oddziałom ZOMO. Walka kobiety o swoje prawa we współczesnej Europie Zachodniej nagradzana bywa owacjami na stojąco, podczas gdy o kobietach w Iranie zrzucających publicznie hidżaby niezbyt wiele się mówi. Takie obrazy widzi czytelnik po zdekodowaniu prozy Fąsa. Cajberdżokej podejmuje resocjalizacyjną pracę wśród ludzi ubogich, z własnego wyboru żyjących w dzielnicy nędzy. Gdy udaje mu się zyskać ich przychylność, nakarmić ich, zaoferować im skromną pomoc medyczną i skonstruować – dla każdego odczuwającego potrzebę duchową – roboty opowiadające bajki, wkracza system. System odkrywa bowiem, że naruszono niezbywalne prawo człowieka do życia w społecznym upośledzeniu! Mieszkańcom slumsów pozostają na pożegnanie jedynie „bajki robotów”. I tak oto Lem trafił pod strzechy! Skoro „bajki robotów” miały wzięcie, może z kulturą (chociażby politycznie skorygowaną) nie jest tak źle w Metropolii? Nie jest źle, a to głównie dlatego, że… jej po prostu nie ma. Intelektualną kreatywność zamieniono bowiem na produkcję papki pozbawionej smaku i wartości odżywczych. Jedynymi tekstami są newsy (i to w wersji audio), książki można znaleźć tylko w archiwach – spełnił się oto sen strażaków z powieści Raya Bradbury’ego 451 w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

Bydgo s z c z w m a t r ik s i e (13) stopni Fahrenheita! Nie trzeba było wzniecać ognia, wręcz przeciwnie – ogień należało w ludziach wygasić. Lub inaczej – ogłupionemu społeczeństwu wmówić, że jest genialne, każdemu człowiekowi wskazać jego wyjątkowość i oryginalność, pozbawić poczucia winy, a zło nazwać koniecznością. Pozostają jednak potrzeby metafizycznych uniesień… Wkracza tu autor na teren nigdy niewyeksploatowanych nowoczesnych mitów. Teorie spiskowe nigdy przecież nie umierają, a Cajberdżokej odkrywa fundamentalną prawdę o nich, podpo-

że tkwią w zaprogramowanej ułudzie, że prawdziwą rzeczywistość potraktowali eskapistycznie, że jest to tylko rodzaj narkotyku. Cajberdżokej jednak trafia na bardziej wyrafinowaną technologię, dzięki czemu uczestniczy w onirycznych, postrzępionych imaginacyjnie, chemicznie spreparowanych fragmentach… kongresu futurologicznego. W tych właśnie fragmentach fantomatyka przedstawiona została jako główna metoda inżynierii społecznej. Przy okazji pisarz dokonuje swobodnej, opartej na grze metaforą, interpretacji filmu Matrix: my rze-

wiedzianą mu przez profesora Gąbkę. Wyznawcy tych teorii WIEDZĄ. WIEDZĄ, bo mają nieomylne zdanie w każdej dziedzinie – od sztucznej inteligencji mogącej zawładnąć światem (co autor rozkłada na czynniki pierwsze, wykazując absurdalność takich lęków w kilku zdaniach zaledwie), po rządzących światem jaszczurów (nazywanych w tekście czerwonoskórymi chomikami). Oni o tym wszystkim WIEDZĄ, więc przestają być dla systemu niebezpieczni. Szkodliwi natomiast są ci, którzy nie wiedzą i zadają pytania… To tacy ludzie są rugowani z sieci, publikacje takich właśnie „ciekawskich” trudno gdziekolwiek znaleźć. Ich samych czasami też. Taki los staje się w końcu udziałem profesora Gąbki, postaci w końcu całkowicie odrealnionej, bo przecież ze świata baśni wyciągniętej i do świata baśni ponownie wrzuconej. Nie inaczej jest z solipsyzmem i światami wirtualnymi – tu całkowicie ze sobą sprzęgniętymi. Na kartach SF Lem pisał o tym pierwszy, nie mógł się więc Tomasz Fąs do tego nie odwołać. Kościół Egoteistyczny prof. Cormorana różni się jednak od wielu podobnych wizji w fantastyce naukowej tym, że użytkownicy komór wirtualnych zawsze wiedzą,

czywiście żyjemy w świecie symulacji, my naprawdę pełnimy funkcję programów, my w istocie nie mamy nic do powiedzenia, my na własne życzenie utraciliśmy wolność… Jest tylko jedna różnica pomiędzy nami a bohaterami filmu braci Wachowskich – żadna pigułka tego nie zmieni. Zresztą autor sam przyznaje (ustami jednego ze swoich bohaterów), że już sam nie wie, która pigułka jest od czego… Czy Cajberdżokej… jest tekstem antysystemowym? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, należy przejść przez prosty (choć bolesny) test. Czytelnik powinien przeprowadzić gruntowne rozliczenie ze swoją wiedzą, wyobraźnią i wyznawanymi przez siebie zasadami, a potem odszukać w tym wszystkim samego siebie. Jeżeli uda mu się odrzucić to, co nie stanowi o jego osobowości, jeżeli dzięki lekturze Cajberdżokeja… będzie mu znacznie łatwiej określić granice swojego intelektualnego terytorium, z którego bez żadnych wyrzutów będzie mógł wyprosić intruzów i innych nieproszonych gości, jeżeli odczuje we własnym wnętrzu Nowy Początek, wówczas książka zyska status antysystemowej i wpisze się w piękną tradycję polskiej SF zapoczątkowaną przez kilku mistrzów Tomasza Fąsa.

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

maj 2021 |

BIK | 13

b ydgo s k i i n s y nu a to r k u lt u ra lny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (198) A to ci para Za sprawą Małgorzaty Grosman i wydanej ostatnio przez nią książki nie mamy już najmniejszych wątpliwości, że „Bydgoszcz jest kobietą”. W tej sytuacji Toruń nie ma wyjścia i musi być mężczyzną. I, jak pokazuje życie, od dawna nim jest – i to takim prawdziwym i z mocnym charakterem, który swoją Bydzię tak bardzo kocha, że jest o nią piekielnie zazdrosny.

W oczekiwaniu Z dobrze poinformowanych źródeł i przecieków wiemy, że dwaj mieszkający w Koronowie artyści o pozaregionalnej renomie – literat Jarosław J. i muzyk Krzysztof G. intensywnie pracują nad musicalem dla najmłodszych pt. „Korona-urwisy z Koronowa”. Należy mieć nadzieję, że do czasu premiery owe urwisy nie zdążą wydorośleć, bo to, że koronawirus nadal będzie tematem nr 1, jest, niestety, więcej niż pewne.

Wszystko jasne Związany ongiś przez długie lata z Bydgoską Rozgłośnią Polskiego Radia dziennikarz Jacek Kurzawski opublikował kolejną już książkę. Jej złowieszczy tytuł „Polska Apokalipsa i Rzodkiewki” wziął się chyba stąd, że autor postanowił przyjrzeć się niektórym naszym posłom i posłankom. A skąd ta rzodkiewka? Chyba stąd, że ma ona przecież biało-czerwone, a zatem patriotyczne zabarwienie – jakże bliskie wszystkim naszym parlamentarzystom.

Oczekiwanie przy tam-tamie Zakochany w afrykańskich klimatach Piotr Schutta znów nasyca Ostromecko ostrymi rytmami Czarnego Lądu. Jak nam donoszą, w prowadzonych przez niego warsztatach perkusyjnych obowiązuje reżim sanitarny: po każdym uderzeniu

14 | BIK | maj 2021

w bęben dłonie są dezynfekowane, maseczki poprawiane i dystans odmierzany. I może też dlatego p. Piotr ze swoimi podopiecznymi nie może się doczekać chwili, kiedy to uroczyście odbębni koniec pandemii!

Palce lizać Wśród wielu przymiotów charakteryzujących Jeremiego Przyborę Roman Sidorkiewicz odkrył jeszcze jeden. Stwierdził bowiem na łamach „Akantu”, że „kobiety lgnęły do niego jak misie do miodu”. Jak dotąd nikt jeszcze twórcy Kabaretu Starszych Panów tak pięknie, wręcz bajecznie nie skomplementował.

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (maj 1996) – Filharmonia Pomorska zapraszała na „Koncert Świąteczny” (3 V), który poprowadził Marek Pijarowski, a solistami byli: Irena Żarnowska (skrzypce) i tenor Janusz Ratajczak. – Na działającej przy Teatrze Polskim „Scenie O-Bok” odbyła się polska prapremiera sztuki Susan Sontag „Alicja w łóżku” w reżyserii i… tłumaczeniu Wiesława Górskiego. – W Galerii „Non Fere” przy ul. Wincentego Pola 9 wystawiał swoje prace mieszkający w Berlinie polski artysta Jacek Kanior. – „Gdy świta pora marzeń” – taki tytuł nosił recital Barbary Kalinowskiej, na który złożyły się wiersze Małgorzaty Szułczyńskiej, a którego premiera miała miejsce w Węgliszku. – W Osiedlowym Domu Kultury „Modraczek” odbył się Finał Poetyckiej Wiosny Seniora. Po ogłoszeniu wyników konkursu i wręczeniu nagród wystąpił kabaret seniorów Satyrek.

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

maj 2021 |

BIK | 15

Ad re sy b ydgo s k i c h i n s t y t u c ji k u lt u r y Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, Muzeum Fotografii, Galeria Nad Brdą, ul. Karpacka 52, 85-164 Bydgoszcz, www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl, tel. 52 567 00 57 Artgallery, Stowarzyszenie Działań Artystycznych, ul. Gdańska 54, 85-021 Bydgoszcz 5 Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4 Bydgoskie Centrum Sztuki im. Stanisława Horno-Popławskiego, ul. Jagiellońska 47, 85-097 Bydgoszcz, tel. 668 892 896, www.bcs.bydgoszcz.pl 3 Bydgoskie Towarzystwo Heraldyczno-Genealogiczne, 85-165 Bydgoszcz, ul. Tucholska 15/50, prezes: Andrzej Nejman Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Societas Scientiarum Bydgostiensis, Bydgoszcz Scientific Society, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6 Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzalska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura Eljazz – Centrum Artystyczne, ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz, tel. 523 221 574, 662 152 726, www.eljazz.com.pl 41 Filharmonia Pomorska, dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 Fundacja „Wiatrak”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz, ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz, tel. 523 234 810, fax 523 234 811, www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00 Galeria 85, prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Farbiarnia, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz tel. 508 732 871, e-mail: fundacja@farbiarnia.org 40 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 Galeria Innowacji UTP, ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17 Galeria MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy: dyrektor: Karolina Leśnik. Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00, sobota – niedziela: 11.30-16.30, wstęp wolny, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl, bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 50; Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy 10 (ul. Gdańska 3): wtorek – piątek: 11.00-18.00, sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki, ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl, kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118, czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 43 Galeria Wieży Ciśnień, Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz, www.muzeum@mwik.bydgoszcz.pl 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447, e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22 Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19 Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek

16 | BIK | maj 2021

Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl Klub Miłośników Australii i Oceanii, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub Miłośników Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538 Klub ODNOWA, al. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska Klub Środowisk Twórczych, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl. Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl, Kierownik: Katarzyna Wolska, galeria@kpck.pl 37 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja), sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39 Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 Muzeum Kanału Bydgoskiego, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu, ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. dyrektor: mgr Wacław Kuczma; sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl. Godziny otwarcia muzeum (Spichrze nad Brdą, Zbiory Archeologiczne, Europejskie Centrum Pieniądza, Galeria Sztuki Nowoczesnej, Dom Leona Wyczółkowskiego): wtorek – czwartek 10.00-18.00, piątek 10.00-20.00, sobota, niedziela 12.00-18.00; poniedziałki – nieczynne; Godziny otwarcia Exploseum: wtorek – niedziela 10.00–18.00, poniedziałek – nieczynne; Godziny otwarcia Centrum Edukacji Muzealnej: wtorek – piątek 10.00-18.00. 26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 Muzeum Oświaty, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 Muzeum Wojsk Lądowych, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Wojciech Bartoszek, tel. 261 414 876. Godziny otwarcia: poniedziałek – nieczynne; wtorek, środa, piątek 8.30–15.30; czwartek 8.30–17.30; sobota – nieczynne; niedziela 10–14, wstęp wolny. www.muzeumwl.pl Opera Nova w Bydgoszczy, dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

Otwarta Przestrzeń „Światłownia”, ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44

czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

Pałac Młodzieży, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28

Towarzystwo Muzyczne im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl, prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział w Bydgoszczy, ul. Toruńska 30, 85-023 Bydgoszcz, tel. 523 287 028. Prezes Eugeniusz Kubski, tel. 604 891 449, prezes@pzchio.bydgoszcz.pl Stowarzyszenie Artystyczne „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30 Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739 Skrzynka na bajki, księgarnia nie tylko dla dzieci, ul. Focha 2, 85-070 Bydgoszcz, tel. 665 192 904 Teatr Kameralny w Bydgoszczy, Dyrektor: Mariusz Napierała, ul. Grodzka 14-16, 85-109 Bydgoszcz. Biuro: Centrum Kongresowe Opery Nova, ul. Marszałka Ferdynanda Focha 5, 85-070 Bydgoszcz. Tel. 885 904 192, e-mail: biuro@teatrkameralny.com, www.teatrkameralny.com 45 Teatr Pantomimy „DAR”, www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl, tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, dyrektor: Wojciech Faruga, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa biletowa: czynna od środy do piątku w godzinach 14.00-18.00, al. Mickiewicza 2 (wejście główne od ul. 20 stycznia 1920) oraz godzinę przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; www.teatrpolski.pl 31 Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

Towarzystwo Operowe im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 Towarzystwo Polsko-Austriackie, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 Towarzystwo Polsko-Niemieckie, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz, prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936 Towarzystwo Polsko-Włoskie, Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19, www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej, Prezes: Beata Żmuda, tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721, www.tppf.byd.pl 11 Urząd Miasta, Biuro Kultury Bydgoskiej, ul. Jezuicka 2 (w podwórzu) I piętro pok. 04, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 Wędrowniczek – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy, ul. Długa 39, 85-034 Bydgoszcz, tel. centrala 52 323 80 08, 52 33 99 200, tel. sekretariat 52 328 73 90, 52 33 99 225, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.biblioteka.bydgoszcz.pl. Dyrektor: Krzysztof Gonia 35 Redakcja „BIK” prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

maj 2021 |

BIK | 17

w yd a r z e ni a Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy Zasady zwiedzania Galerii, publikujemy na naszej stronie internetowej Galeria w czasie pandemii. Od 27.03.2021 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy jest nieczynna dla zwiedzających do odwołania! Zapraszamy do oglądania wystaw i wydarzeń online na naszej stronie internetowej. Dla ułatwienia będziemy je zbierać w jednym miejscu: Galeria online: galeriabwa.bydgoszcz.pl/ wystawa/galeria-online/. do 2.05.2021, ul. Gdańska 20

Paweł Szeibel – Przyrodolub

wystawa dla dzieci kuratorki: Karolina Pikosz i Agnieszka Gorzaniak „Poczujmy się razem, poczujmy się częścią świata, który oddycha, wzrasta, pachnie, ulega ciągłej transformacji. Zamknijmy na chwilę oczy, wyobraźmy sobie, że każdy z nas to igiełka. Wyrastamy z drzewa albo leżymy na leśnym poszyciu. Może unosi nas wiatr? Co czujecie? Powoli stajemy się, jesteśmy nadzwyczajni, jak jedna z wielu i pojedyncza igła sosny zwyczajnej” (Karolina Pikosz, fragment tekstu kuratorskiego do wystawy) Paweł Szeibel tworzy obrazy, warsztaty, akcje społeczne oraz instalacje w przestrzeni miejskiej. W sztuce sięga do obszarów zarezerwowanych dla botaników i ogrodników. W jego działaniach duże znaczenie odgrywa eksperyment, otwartość na niespodziewane efekty funkcjonowania prac typu work in progress.

zainspirowana imprezami rave oraz pandemicznymi technoimprezami online. Również można zobaczyć inne obiekty z pogranicza sztuki i designu, które są czymś więcej niż tylko funkcjonalnym przedmiotem. Każdy z obiektów powstawał warstwa po warstwie w technologii druku 3D na drukarkach FDM. Justyna Fałdzińska i Miłosz Dąbrowski tworzą warszawskie studio Uauproject. Absolwenci Wydziału Wzornictwa na ASP w Warszawie. Studiowali również na Escola Superior de Artes et Design w Porto, w Portugalii. Zajmują się głównie projektowaniem z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, skupiają się w dużej mierze na druku 3D. W swojej pracy wykorzystują bioplastik pochodzący z odnawialnych źródeł, takich jak mączka kukurydziana, który jednocześnie jest w 100% przetwarzalny. Ostatnio eksperymentują z wydrukami z recyklatu PET. Ich prace były pokazywane na wystawach w Nowym Jorku, Paryżu, Frankfurcie czy Eindhoven podczas tygodni Designu. do 20.06.2021, ul. Gdańska 20

Magdalena Rucińska – Międzyprzestrzeń kurator: Danuta Pałys

do 29.05.2021, ul. Gdańska 3

Uauproject Justyna Fałdzińska i Miłosz Dąbrowski – Warstwy

kuratorka: Karolina Rybka Na wystawie Warstwy prezentujemy obiekty powstałe w studiu warszawskiego duetu Uauproject w latach 2017– 2021. Na wystawę składa się kilka kolekcji form użytkowych, w tym ostatnia, Things of Ravvve, która miała premierę online w czasie Dutch Design Week. Jest to kolekcja

Magdalena Rucińska, Wywnętrzanie IX, 2020–2021, akryl na płótnie

Widok wystawy Warstwy, fot. Karolina Rybka

18 | BIK | maj 2021

Magda Rucińska – rysowniczka, malarka, autorka tekstów o sztuce, komiksie i ilustracji. Publikowała m.in. w „Lampie”, „Zwykłym Życiu”, „Fabulariach”, „Zeszytach Komiksowych”, „F5”. Na swoim koncie ma kilka wystaw indywidualnych, m.in. w Galerii Wspólnej i Galerii Wieży Ciśnień w Bydgoszczy, Galerii Komiksu Cheap East (CK Zamek) w Poznaniu, Galerii Miejskiej w Inowrocławiu oraz uczestnictwo w zbiorowych pokazach w bwa Bydgoszcz, w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a lokuje się poza. Wyznaniem, bo nie boi się spojrzeć krytycznie na trawnik, który uznaje za swój i z którym się utożsamia. Oto ja i mój trawnik, mówi, szydząc w pewien sposób z samego siebie. Oto mój świat, który na Waszych oczach poddaję obróbce. (…) Piestrak zdaje się mówić, że niebezpieczeństwo zdaje się wisieć w powietrzu, że niebawem nadarzy się okazja, aby je poznać” (Anna Maria Bielak) Mateusz Piestrak (ur. w 1991 we Wrocławiu) – malarz, absolwent Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. W roku 2016 ukończył studia na Wydziale Malarstwa i Rysunku, w pracowni prof. Włodzimierza Dudkowiaka. Prezentował swoje prace na kilku wystawach indywidualnych i kilkunastu zbiorowych, w kraju i za granicą. Mieszka i pracuje w Poznaniu.

Magdalena Rucińska, Czułe miejsca III, 2021, akryl na płótnie

MBWA Leszno, Galerii Bielskiej BWA czy Muzeum Schloss Herzberg am Harz w Niemczech. Była stypendystką MKiDN (2009/2010) i Prezydenta Miasta Bydgoszczy (2016). Finalistka Biennale Bielska Jesień (2017), trzykrotnie wyróżniona w Ogólnopolskim Konkursie Malarskim im. Leona Wyczółkowskiego (2016, 2018, 2020). W 2018 roku we współpracy z Danielem Chmielewskim stworzyła książkę ilustrowaną dla dzieci pt. Miasto Złotej (wyd. Tadam). W 2020 roku obroniła doktorat na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie. Jej prace znajdują się w kolekcjach Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy oraz Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. 11 maja – 13 czerwca 2021, ul. Gdańska 20

Mateusz Piestrak – Coś dziwnego dzieje się z moim trawnikiem

kuratorka: Karolina Leśnik-Patelczyk „Coś dziwnego dzieje się z moim trawnikiem – oto tytuł wystawy, który jest obserwacją i wyznaniem. Obserwacją, bo malarz patrzy, kalkuluje, odtwarza i tym samym

Mateusz Piestrak, Rewitalizacja, 2021, akryl i olej na płótnie, 75×95 cm

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

Mateusz Piestrak, Zima, 2020, akryl i olej na płótnie, 170×135 cm

Mateusz Piestrak, Głowołamacz, 2020, akryl i olej na płótnie, 75×95 cm

maj 2021 |

BIK | 19

w yd a r z e ni a 29 maja – 18 lipca 2021

Slezkin / De Smet

Życie zaczyna się po pięćdziesiątce, acz kończy po czterdziestce. Michel Houellebecq, La Possibilité d’une île

DZIECKO NA WARSZTAT

Kintsugi, czyli piękna katastrofa

prowadzenie: Agnieszka Gorzaniak i Karolina Pikosz

fot. Agnieszka Gorzaniak

kuratorka: Jagna Domżalska koordynatorka: Danuta Milewska W odległych miejscach, w odmiennych środowiskach powstają opowieści dwójki artystów w podobnym wieku, o podobnej wrażliwości. Wystawa Życie zaczyna się po pięćdziesiątce, acz kończy po czterdziestce to spotkanie twórczości Slezkina i De Smeta. Ich malarstwo przesączone jest wyjątkowym połączeniem świeżego entuzjazmu do życia z głęboką refleksją nad nim. Osobiste wspomnienia mieszają się z silną świadomością polityczną i historyczną. Obaj artyści działają trochę jak reporterzy, a trochę jak poeci. Zdają się widzieć zbyt dużo goryczy, mając przy tym w sobie przedziwny rodzaj optymizmu. Przede wszystkim jednak cechuje ich dystans, podobny do zawartego w tytułowym zdaniu, zaczerpniętym ze słów jednego z bohaterów Michela Houellebecqa. Michał Slezkin (ur. 1960) – polski artysta intermedialny, autor obrazów olejnych na płótnie, wielkoformatowych prac na papierach oraz rysunków w formie dzienników, a także instalacji, rzeźb i obiektów przestrzennych. Tworzy również projekty konceptualne oraz instalacje z wykorzystaniem rzeczywistości realnej i nierealnej. Zaznaczył się z nietypowym projekMichał Slezkin, fot. Ewa Meissner tem na pamięci Państwo, opartym na grze, którą jako nastolatek współtworzył z ojcem i grupą znajomych, w 2009 roku reaktywował i zaczął sukcesywnie rozbudowywać. Studia na warszawskiej ASP ukończył dyplomem z grafiki i plakatu w pracowni Macieja Urbańca. Mieszka i pracuje w Warszawie.

Gery De Smet (ur. 1961) – belgijsko-flamandzki artysta wypowiadający się głównie poprzez malarstwo, ale także instalację, happening, wideo, grafikę, często włączając tekst. Dzieciństwo spędził w Antwerpii. Już jako dziecko malował, po swojemu, tym, co miał pod ręką, np. tuszem drukarskim. Chciał jednak zostać pisarzem i jako 14-latek wydawał własną gazetę, opublikował także tomik wierszy. Poczuł potrzebę zmiany po zwycięstwie w konkursie na opowiadanie, ale w jego sztuce cały czas ważną rolę odgrywa słowo i nadal używa w niej swoich drobnych form literackich. Przykładem może być tytuł Chwała i moc ciała i duszy, jaki nadał godłu polskiemu usypanemu z konfetti w ramach Mediations Biennale 2016 w Poznaniu. Ukończył malarstwo na Akademii Sztuki w Gandawie oraz studia podyplomowe na HISK w Gandawie, gdzie mieszka i pracuje.

Pęknięte, rozbite, ułamane. Kawałki, skrawki, pozostałości. Coś spada z łoskotem na podłogę i rozbija się na kawałki. Czy to powód do zmartwienia? Niekoniecznie! Pozbierajcie uważnie wszystkie kawałki, bo dzisiaj opowiemy Wam o kintsugi – japońskiej sztuce naprawy ceramiki. Jest to rytuał, do którego przydadzą się skupienie i koncentracja. Dlatego zaproponujemy Wam zadbanie o dodatkowe szczegóły, możecie, w porozumieniu z rodzicami, zapalić ulubioną świeczkę lub kadzidełko, włączyć muzykę. Tradycyjnie technika kintsugi opiera się na użyciu sproszkowanych metali szlachetnych, ale my wykorzystamy… złotą plastelinę. Nie będziemy ograniczać się też do przedmiotów ceramicznych, znajdzie się miejsce dla kawałków drewna, kory, patyków…

Bydgoska Akademia Sztuki – wykłady online koordynacja: Danuta Pałys

12.05.2021 (emisja w internecie do 12.06.2021) Anna Machwic – Książka dobrze zaprojektowana – zacznijmy od dzieci

Gery De Smet przed swoim obrazem Fastest in free ride (2008) w Bruthaus Gallery w Weregem w Belgii w 2020, fot. Koen Snauwaert

20 | BIK | maj 2021

26.05.2021 (emisja w internecie do 26.06.2021) Agata Szydłowska – Design w trosce o środowisko inf. Danuta Pałys

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego W budynkach muzeum obowiązują limity liczby osób mogących przebywać jednocześnie w poszczególnych obiektach. W związku z podjęciem kroków mających na celu zatrzymanie szerzenia się koronawirusa SARS-COV-2 organizator zastrzega, że podane terminy przedsięwzięć, udostępnione budynki, godziny otwarcia oraz limity liczby osób przebywających jednocześnie w poszczególnych obiektach mogą ulec zmianie. wystawa czynna: 7 maja – 27 czerwca 2021, ul. Gdańska 4

Stan zero

Koncepcja wystawy powstała w Katedrze Grafiki Wydziału Grafiki i Komunikacji Wizualnej Uniwersytetu Artystycznego im. M. Abakanowicz w Poznaniu, a jej kuratorem jest Maciej Kurak. Na wystawie zaprezentowany zostanie spójny zespół prac artystów-pedagogów Katedry Grafiki poznańskiego Uniwersytetu Artystycznego, ukazujących zjawisko oddziaływania historycznej grupy artystycznej Bunt na współczesnych grafików. Nowy Bunt – to w pełni adekwatne określenie współcześnie tworzących artystów, nieformalnej grupy twórców poznańskich z kręgu Katedry Grafiki, świadomie nawiązujących do programu historycznej, ekspresjonistycznej grupy Bunt, zwłaszcza na płaszczyźnie przekazu. Często prace tych artystów inspirowane są programem, twórczością, a nawet działalnością poznańskiego Buntu, stanowiąc swoisty dialog między przeszłością a teraźniejszością.

Aktualna ekspozycja stanowi część większego projektu graficznego Katedry Grafiki, realizowanego od 2014 roku w formie wystaw i działań artystycznych. Jednym z rozbudowanych przedsięwzięć, w którym uczestniczyli artyści Nowego Buntu, była ekspozycja Bunt – Ekspresjonizm – Transgraniczna awangarda. Prace z berlińskiej kolekcji prof. St. Karola Kubickiego, której towarzyszyły wystawy Refleks i Ulotka. Ekspozycja była prezentowana kolejno w Muzeum Narodowym w Poznaniu, Muzeum Okręgowym im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum im. J.I. Kraszewskiego w Dreźnie i Dolnośląskim Centrum Fotografii Domek Romański we Wrocławiu (2015). Niewtajemniczeni mogliby zadać pytanie – co łączy Bydgoszcz z ekspresjonizmem? Pozostając w kręgu wydarzeń historycznych, odpowiemy, że Stefan Szmaj, który w naszym mieście mieszkał i tworzył w dwudziestoleciu międzywojennym. Kurator wystawy – Maciej Kurak – zapowiada, że projekt-wystawa Stan zero będzie „aktualną odsłoną interpretacji zagadnień społecznie zaangażowanych, poruszających temat utylitaryzmu i multikulturowości. Będzie też wprowadzeniem do opisania globalnych zjawisk opartych na mechanizmie «systemów–światów» uwarunkowanych przez gospodarkę kapitalistyczną, która projektuje nową mapę świata podzielonego na centra, półperyferie i peryferie. Artyści podejmą też próby pokazania ukrytych mechanizmów kultury, które bywają odpowiedzialne za utrzymywanie się ksenofobii w społeczeństwach”. Trzy sekwencje ekspozycji, zatytułowane: System, „+,-” Homage á Bunt et Jung Idysz, Stan zero, odnoszą się do zasadniczych problemów. Na ekspozycji zaprezentowane zostaną prace 17 twórców, są to: Krzysztof Balcerowiak, Andrzej Bobrowski, Stefan Ficner, Sławomir Iwański, Jarosław Janas, Dorota Jonkajtis, Kajetan Karczewski, Maciej Kurak, Agnieszka Maćkowiak, Maryna Mazur, Witold Modrzejewski, Grzegorz Nowicki, Max Skorwider, Piotr Szurek, Michał Tatarkiewicz, Radosław Włodarski i Zbigniew Zieliński. Prace zostały wykonane w różnych technikach graficznych, w formacie A5, nawiązującym do niewielkich wymiarów rycin stosowanych przez artystów Buntu i Jung Idisz. Każdy z twórców zaprezentował tylko jedną grafikę, a minimalizmowi zespołu dzieł odpowiadała minimalistyczna aranżacja – w „przenośnej galerii” o sześciobocznej formie. Barbara Chojnacka

Radosław Włodarski, Franz Kafka

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

Prof. dr hab. Maciej Kurak – kurator wystawy, jest absolwentem Wydziału Grafiki ASP w Poznaniu w zakresie grafiki warsztatowej. Pełni funkcję prorektora ds. naukowo-artystycznych na macierzystej uczelni (obecnie Uniwersytet Artystyczny im. M. Abakanowicz w Poznaniu), a także kierownika II Pracowni Grafiki – Druk Płaski, Grafika Cyfrowa, Serigrafia. Jest laureatem nagrody Fundacji Deutsche Bank w konkursie Spojrzenia (na najciekawszego artystę młodego pokolenia, 2005), uhonorowany został Medalem Młodej Sztuki (2006), maj 2021 |

BIK | 21

O biekt miesi ą ca Obchody Święta 3 Maja, Bydgoszcz, 3.05.1981, fot. Stanisław Pac-Pomarnacki, fotografia, papier, 9×14 cm

Bydgoszcz po wydarzeniach marcowych 1981 roku znalazła się na ustach wszystkich Polaków. Sytuacja pomiędzy stroną rządową a rosnącą w siłę „Solidarnością” stawała się coraz bardziej napięta. Okazją do demonstracji siły dla jednej i drugiej strony były dwa majowe święta – 1 i 3 maja. Atmosfera w mieście nad Brdą wciąż była gorąca. Na budynkach pojawiały się hasła „pomścimy Rulewskiego” oraz inne w konfrontacyjnym tonie. Na pierwszy dzień maja, w Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy (od 1950 roku ustawowo wolny od pracy), jak co roku zaplanowano oficjalne państwowe obchody, na których w wielu przypadkach obecność była obowiązkowa. Pochód pierwszomajowy był dość schematycznym i niewywołującym ekscytacji mieszkańców wydarzeniem, tak więc i ten w Bydgoszczy w 1981 roku nie wzbudzał większych emocji. W przypadku drugiego majowego święta sytuacja prezentowała się całkowicie inaczej… 3 maja 1791 roku została uchwalona pierwsza w Polsce ustawa zasadnicza, która reformowała ustrój państwa i likwidowała przynoszące Rzeczypospolitej wiele problemów liberum veto. Przez lata zaborów, a także po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku, dzień ustanowienia konstytucji był ważnym świętem. Wkrótce po zakończeniu II wojny światowej władze komunistyczne podjęły decyzję o zniesieniu oficjalnego charakteru rocznicy, a próby organizacji obchodów spotykały się 22 | BIK | maj 2021

niejednokrotnie z ostrą reakcją milicji i służb. Rozchwiane nastroje społeczne po wydarzeniach bydgoskiego marca spowodowały, że organizacji obchodów 3 maja 1981 roku nie dało się powstrzymać w żaden sposób. Rząd Edwarda Babiucha starał się wówczas przyjąć strategię próby uspokojenia społeczeństwa. Dodatkowo, korzystnie dla „Solidarności” układał się kalendarz. 3 maja 1981 roku przypadał w niedzielę, a więc w dzień wolny od pracy. Wydarzenia z bydgoskich obchodów zostały uwiecznione przez fotografa amatora Stanisława Paca-Pomarnackiego. Trzy zdjęcia jego autorstwa znajdują się w zbiorach Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Jedno z nich prezentujemy Państwu dzisiaj. Na fotografii widzimy zebrany tłum mieszkańców w różnym wieku – od dzieci w wózkach po seniorów – zgromadzonych w centrum miasta, przy ulicy Juliana Marchlewskiego (ob. Stary Port) nad Brdą. Część zebranych trzyma w rękach transparenty. Z pozostałych dwóch zdjęć możemy dowiedzieć się, że okolice ulic Stary Port, Mostowej, Spichlernej i Grodzkiej są w całości wypełnione świętującymi i zaparkowanymi samochodami. Według szacunków tego dnia zebrało się w Bydgoszczy około 32 tys. ludzi (a więc więcej niż w Gdańsku, Szczecinie czy Łodzi). Obchody rocznicy uchwalenia konstytucji 3 maja 1791 roku były wielkim wydarzeniem w Bydgoszczy. Pokazały siłę „Solidarności” i przywiązanie Polaków do tradycji. Liczba zebranych w centrum miasta uczestników musiała wywrzeć wielkie wrażenie na działaczach komunistycznych, wszak Bydgoszcz uchodziła wówczas za robotnicze miasto. Zdjęcia Stanisława Paca-Pomarnackiego stanowią niezwykle interesujący zbiór fotografii prezentujących miasto w latach PRL-u. Kamil Ściesiński

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a jest także laureatem Paszportu „Polityki” w kategorii sztuki wizualne (2009). Grafiki warsztatowej nie porzucił nigdy, jednak w swojej twórczości daleko odszedł od wczesnych prac wykonywanych w tradycyjnych technikach. Kurak znany jest przede wszystkim jako autor instalacji site-specific, dla których punktem wyjścia jest przestrzeń architektoniczna – prywatna i publiczna. Zaangażowana społecznie sztuka artysty znalazła odzwierciedlenie w realizacjach – Wyobcowani i Czerwony Katechizm (2018). Program towarzyszący (terminy będą dostępne na stronie internetowej muzeum): – Spotkanie graficzne Stan zero. Spotkanie wokół książki Bunt. Nowe ekspresje, z udziałem artystów – uczestników wystawy. – Warsztaty graficzne w formule online, prowadzone przez artystów grafików, uczestników wystawy – dr. Witolda Modrzejewskiego i Agnieszkę Maćkowiak. – Warsztaty graficzne połączone z oprowadzaniem i pokazem graficznym. 15.05.2021, godz. 18.00–22.00

Wieczór w Muzeum

W maju obchodzimy Międzynarodowy Dzień Muzeów. W tym roku świętowanie Nocy Muzeów zostało oficjalnie przełożone na miesiąc listopad. Zapraszamy jednak na wyjątkowy, indywidualny, wieczorny spacer szlakiem obiektów i architektury muzealnej. Odbierz z kasy muzeum dedykowaną wydarzeniu mapkę wraz ze specjalnymi zadaniami oraz ciekawostkami. Rozpocznij swoją przygodę, sprawdź, w jakich miejscach możesz poczuć historię Bydgoszczy oraz odkryć wyjątkowe zbiory naszego muzeum. Tylko w dniu 15 maja na budynkach lub w oknach muzeum pojawią się tajemnicze znaki i kody, dzięki którym zabierzemy Cię do świata historii, sztuki i techniki. Do indywidualnego zwiedzania obiektów i wystaw zapraszamy w godzinach otwarcia muzeum. Mapki będą dostępne w kasach muzealnych w dniach 11–15 maja. 29–30 maja 2021

Poznaj region z przewodnikiem

Po raz kolejny włączamy się do akcji organizowanej przez Urząd Marszałkowski naszego województwa. Zapraszamy na oprowadzania: – Wystawa Od Starego Rynku do Placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7–11. Sobota 29 maja, godz. 12.00, czas trwania: 45 min. – Wystawa Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936), Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7. Sobota 29 maja, godz. 13.00, czas trwania: 45 min. – Fragment wystawy OBRAZY NIE-/RZECZYWISTOŚCI. Odsłona premierowa: Inspiracje i aspiracje na Gdańska 4. Niedziela 30 maja, godz. 12.00, czas trwania: 0,5 h. – Wystawa Galeria Sztuki Nowoczesnej, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8. Niedziela 30 maja, godz. 14.00, czas trwania: 1 h. w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

Na oprowadzania obowiązują zapisy. Liczba osób mogących uczestniczyć w wydarzeniu, ze względu na sytuację epidemiczną, jest ograniczona. Formularze rejestracyjne znajdują się na stronie: rejestracja.kujawsko-pomorskie.pl. 29 maja 2021, godz. 10.00–14.00

Świętujemy Dzień Dziecka w Exploseum!

Impreza odbędzie się na świeżym powietrzu, w lesie, w otoczeniu industrialnej architektury byłej fabryki DAG. Wspólnie z prężnie działającymi grupami „Bydgoskie Klasyki” oraz „Młodzi Militarni” z Bydgoszczy przygotowaliśmy dla Was wyjątkową Explotrasę, z zagadkami, działaniami twórczymi, zadaniami i nagrodami do zdobycia! Atrakcjami dnia będzie m.in. wystawa kolekcji zabytkowych rowerów i motorowerów Romet z kolekcji naszego muzeum, wystawa aut Bydgoskie klasyki – pojazdy PRL-u oraz wystawa pojazdów militarnych, podczas której zobaczyć będzie można m.in.: UAZ-a 469, Ził-a 131 czy Tatrę 815 VVN. Bilety w cenie: ulgowy 12 zł, normalny 15 zł. Impreza dla rodzin z dziećmi 4–14 lat. Impreza odbędzie się z zachowaniem obowiązujących wytycznych epidemicznych, z zachowaniem wszystkich limitów i zasad bezpieczeństwa. Szczegółowy regulamin będzie dostępny na stronie internetowej muzeum. WYSTAWY CZASOWE: Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 Jestem, kim jestem, gdzie jestem – jubileuszowa wystawa prac fotograficznych Marka Chełminiaka. Wystawa czynna do 27 czerwca 2021 roku Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, piwnica Bydgoszcz nie tylko pieniądzem stała. Wystawa przedłużona do 30 czerwca 2021 roku. Gdańska 4, sala wystaw czasowych Stan zero. Wystawa czynna od 7 maja do 27 czerwca 2021. WYSTAWY STAŁE: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów. W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic. Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 Mennica bydgoska. Skarb bydgoski. Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 Galeria Sztuki Nowoczesnej. Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852–1936) Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7–11 Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy. Exploseum, ul. Alfreda Nobla EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg. Gdańska 4 OBRAZY NIE-/RZECZYWISTOŚCI. Inspiracje i aspiracje. Fragment premierowej odsłony wystawy. inf. Katarzyna Joniec

maj 2021 |

BIK | 23

w yd a r z e ni a Teatr Polski w Bydgoszczy Repertuar może ulec zmianie! 8.05.2021, sobota, godz. 19.00 9.05.2021, niedziela, godz. 16.00 Spektakl dla widzów od 18. roku życia Duża Scena TPB

Twarzą w twarz

koprodukcja: Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy i Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera w Warszawie

reżyseria: Maja Kleczewska; dramaturgia: Łukasz Chotkowski; scenariusz sceniczny: Łukasz Chotkowski, Maja Kleczewska; scenografia: Zbigniew Libera; kostiumy: Konrad Parol; muzyka: Cezary Duchnowski; reżyseria światła: Piotr Pieczyński; realizacja materiałów filmowych: Kacper Fertacz; montaż materiałów filmowych: Alan Zejer; wideo live: Klaudia Kęska; producentka, asystentka reżyserki: Michalina Żemła; asystentki reżyserki: Olga Ciężkowska, Patrycja Wysokińska; inspicjentki: Hanna Gruszczyńska, Iza Stolarska; występują: Karolina Adamczyk, Aleksandra Bożek, Michał Jarmicki, Ezra Kos, Damian Kwiatkowski, Dagmara Mrowiec-Matuszak, Arkadiusz Pyć, Maria Robaszkiewicz, Piotr Stramowski, Michał Surówka/ Mateusz Łasowski, Julian Świeżewski, Małgorzata Witkowska, Michalina Żemła. Ingmar Bergman w swojej twórczości skupiał się na badaniu wnętrza psychiki człowieka w ekstremalnej sytuacji. Skupiał się na ludziach odizolowanych od świata

zewnętrznego. Swoich bohaterów zamykał na „wyspie” – w relacjach rodzinnych, w państwach objętych stanem wyjątkowym. Zamknięci w czterech ścianach, poddajemy próbie nasze więzi. Widzimy pod lupą relacje, które nam umykały w natłoku spraw. Przymusowa konfrontacja z drugim i sobą samym prowadzi do wglądu? Do szaleństwa? Zobaczymy się „jak w Zwierciadle”? Czy będziemy mieć odwagę, żeby stanąć, ze sobą i ostatecznym, twarzą w twarz? Bergman jest Przewodnikiem po czasie „kwarantanny” – zamknięcia, izolacji, wglądu i konfrontacji. Przeprowadza nas przez proces przemiany. Intymny proces transformacji i przewartościowania. I śmierci. Coraz mocniej dociera do nas, że nastał czas śmierci. Śmierci, której nie sposób pojąć, opłakać, zrozumieć. Czy chcemy tego, czy nie, śmierć potrzebuje reprezentacji, po to jest sztuka – film, teatr, literatura, sztuki wizualne – żeby dzięki reprezentacji nie dopuścić do traumatycznego, niewyrażonego zapisu lęku. Artysta wciąż poszukuje języka na oswojenie nieoswajalnego. Sztuka wciąż stara się wyprzedzić rzeczywistość. To powinność Sztuki. Próbować (Maja Kleczewska, Łukasz Chotkowski) Tekst spektaklu opiera się na scenariuszu filmu Ingmara Bergmana Twarzą w twarz w tłumaczeniu Zygmunta Łanowskiego. W adaptacji zamieszczono również fragmenty scenariuszy filmów: Sonata jesienna (tłum. Zygmunt Łanowski), Szepty i krzyki (tłum. Andrzej Asłanowicz), Sarabanda (tłum. Tadeusz Szczepański) i Milczenie (tłum. Stanisław Hebanowski). Twarzą w twarz, fot. Magda Hueckel

24 | BIK | maj 2021

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a 8.05.2021, sobota, godz. 16.00 14.05.2021, piątek, godz. 19.00 15.05.2021, sobota, godz. 19.00 Duża Scena TPB

Maszyna

reżyseria: Jagoda Szelc; dramaturgia: Marta Keil; reżyseria świateł: Przemysław Brynkiewicz; scenografia: Natalia Giza; kostiumy: Maja Skrzypek; muzyka: Teoniki Rożynek; konsultacja choreograficzna: Agnieszka Kryst; montaż video: Anna Garncarczyk; inspicjent/asystent reżysera: Adam Pakieła; występują: Sara Celler-Jezierska, Michalina Rodak, Małgorzata Trofimiuk, Mirosław Guzowski, Damian Kwiatkowski, Jerzy Pożarowski. Maszyna działa od dawna. Działa codziennie. Działa systemowo. Nie trzeba jej uruchamiać. Trzeba ją konserwować. Popsuta działa też wyśmienicie. Można się nią zachwycać. Można w nią grać. Można nie zwracać uwagi na jej działanie. Więc czemu bez przerwy wsłuchujesz się w nią z otwartymi ustami? W Maszynie materializują są najdrobniejsze procesy lonżowania myśli, rozpięte między czułością a torturą. Działają według określonych procedur, ale ich temperatura i kierunek zmieniają się zależnie od płci, wieku, klasy społecznej i ekonomicznej – a przede wszystkim w zależności od tego, co usłyszysz. W każdej odsłonie doświadczamy więc tylko wycinka możliwości Maszyny. 22.05.2021, sobota, godz. 16.00 23.05.2021, niedziela, godz. 11.00 Duża Scena TPB, spektakl kameralny, czas trwania: 55 min, bez przerwy. Uwaga! W spektaklu wykorzystywany jest stroboskop.

Jan Brzechwa – Pchła Szachrajka

reżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semenowicz; inspicjent: Adam Pakieła; występują: Małgorzata Witkowska/ Michalina Rodak, Paweł L. Gilewski, Marcin Zawodziński.

29.05.2021, sobota, godz. 16.00 30.05.2021, niedziela, godz. 11.00 Duża scena TPB/96 min. bez przerwy

Sprzedawcy bajek

reżyseria: Jakub Krofta; tekst i dramaturgia: Maria Wojtyszko; scenografia i kostiumy: Matylda Kotlińska; reżyseria: świateł Damian Pawella; muzyka: Vratoslav Šrámek; choreografia: Aneta Jankowska; wideo: Jakub Lech, Jakub Hader; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Emilia Piech, Michalina Rodak, Małgorzata Witkowska/ Małgorzata Trofimiuk, Paweł L. Gilewski, Mirosław Guzowski, Marian Jaskulski, Damian Kwiatkowski, Jerzy Pożarowski, Michał Surówka, Marcin Zawodziński.

Sprzedawcy bajek, fot. Marta Ankiersztejn

Znowu ten smok. Nie mylić ze smogiem. W każdej bajce musi pojawić się ziejący ogniem, pożerający mieszkańców potwór. Tylko kto właściwie się go jeszcze boi? Niby trzeba się go pozbyć, bo przynosi wiele strat, ale znowu nie ma chętnych. W tej bajce pojawi się też król. Jak zwykle chce oddać swoją córkę w ręce tego, kto pozbędzie się smoka. Biedna księżniczka. Będzie też królestwo, dworzanie, przekupki na targu i wszystko, czego można spodziewać się w bajkach. Prócz jednego. Do miasteczka przybędzie pewne rodzeństwo, które w błyskawiczny sposób wywróci wszystko to, co myślimy o bajkach, do góry nogami. W plątaninie przypadków i półprawd będą wchodzić z mieszkańcami miasta w rozmaite relacje, nawet w te, w które woleliby nie wchodzić. Dowiedzą się, czym kończy się kłamstwo i doświadczą, że aby być szczęśliwym, nie trzeba wyjść za księcia i zamieszkać w zamku. Przecież w zamku jest nudno, lepiej zabić smoka i iść dalej w świat. Robić teatr, na przykład. inf. Aleksandra Rzęska

Pchła Szachrajka, fot. Filip Kowalkowski

Inteligenta, pełna humoru opowieść staje się niezwykle angażująca, co można dostrzec, obserwując wypieki powstające na twarzach najbardziej wymagającej publiczności. Co więcej, wyzwanie podjęte przez świetne trio aktorskie (Małgorzata Witkowska/Michalina Rodak, Paweł L. Gilewski i Marcin Zawodziński) będzie uciechą również dla rodziców, których perypetie małego stworzonka oczarują ponownie. w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

ÓW „B IK -u ” DL A CZ YTE LN IK TEATRA LN Y BI LET IK-u” bilety w cenie Z tym numerem „B wc y bajek da rze na spek takl Sp zł 00 z repertuaru 29 maja o godz . 16. zcz y os dg By w o ieg lsk Teatru Po do zakupu „BIK-u” uprawnia Jeden eg zemplar z en spek takl jed na w etó bil 4 maksymalnie . w promoc yjnej cenie ograniczona. mocją jes t pro ych jęt ob c ejs Lic zba mi

15 !

maj 2021 |

BIK | 25

w yd a r z e ni a Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego Podczas pandemii Filharmonia Pomorska podjęła usilne działania, umożliwiające melomanom stały kontakt z muzyką z sali koncertowej FP i oferuje bezpłatne transmisje online wybranych wydarzeń, które są dostępne na kanale YouTube FP do 31 VIII 2021. Dotychczas filmowe produkcje muzyczne, zrealizowane w czasie lockdownu, obejrzało już blisko sto sześćdziesiąt tysięcy internautów ze świata, które wciąż otrzymują świetne opinie zachwyconych i wdzięcznych melomanów, złaknionych muzyki najwyżej klasy. Wśród najnowych projektów polecamy szczególnej uwadze: – muzyczno-edukacyjna produkcja online, która zaprezentuje cztery autorskie programy Krzysztofa Herdzina. Wzorują się one częściowo na edycjach amerykańskiego cyklu popularyzatorskiego pn. „Ominibus”, a które poprowadził Leonard Bernstein („Omnibus” był emitowany na przełomie lat 50. i 60. ub.w.). Premiera na YT nowego projektu FP nastąpiła w kwietniu odcinkiem pt. „Krzysztof Herdzin about George Gershwin”, w którym wystąpili: Orkiestra Symfoniczna FP, autor programu w roli dyrygenta i solisty, sopranistka Iwona Socha (Gershwin: Amerykanin w Paryżu, Summertime z opery Porgy and Bess, Błękitna rapsodia); – #MUZYKATOR – cykl trzech koncertów edukacyjnych online pt. #piano#forte; #człowiek#ma#głos; #świat#kompozytora, którym towarzyszy tłumacz języka migowego. Jednorazowy kod dostępu można zakupić na live.bilety24.pl oraz w kasie biletowej FP.

W projekcie wystąpili m.in.: Orkiestra Kameralna FP Capella Bydgostiensis, muzycy Orkiestry Symfonicznej FP, Chór Kameralny Akademii Muzycznej w Bydgoszczy; dyrygent Paweł Kapuła; pianiści – Adam Kośmieja, Michał Szymanowski, Bartłomiej Wezner, Paweł Wakarecy, Rafał Tworek; trębacz – Tomasz Gluska; soliści śpiewacy – Ingrida Gápová, Agata Schmidt, Joanna Radziszewska, Jolanta Wagner, Szymon Rona, Damian Wilma. Wykonane zostały utwory m.in. Bacha Chopina, Händla, Mozarta, Paderewskiego, Rossiniego, Verdiego, bydgoskich kompozytorów Marcina Gumieli i Sławomira Opalińskiego, słowem opatrzył autor scenariuszy cyklu – Jerzy Snakowski. 26 | BIK | maj 2021

W maju oferujemy na kanale YT następujące koncerty: 3.05.2021, poniedziałek, godz. 19.00

Na Święto Konstytucji 3 Maja

Orkiestra Kameralna FP Capella Bydgostiensis Chór Kameralny Akademii Muzycznej w Bydgoszczy Paweł Kapuła – dyrygent Katarzyna Jaracz – sopran Tomasz Gluska – trąbka Tomasz Podsiadły – reżyseria Magdalena Filipska – przygotowanie Chóru Olgierd Łukaszewicz – prowadzenie Jan Wański (1756 – ok. 1830) – Symfonia D-dur na tematach z opery „Pasterz nad Wisłą” Jan Engel (zm. 1788) – Symfonia F-dur Damian Stachowicz (1658–1699) – Veni consolator na trąbkę i sopran solo Grzegorz Gerwazy Gorczycki (ok. 1665-67 – 1734) – Laetatus sum

W świątecznym koncercie zabrzmią zapomniane, mało znane lub niedawno odkryte utwory wybitnych polskich kompozytorów. 14.05.2021, piątek, godz. 19.00

W blasku baroku

Orkiestra Kameralna FP Capella Bydgostiensis Tomasz Tomaszewski – skrzypek, solista, kameralista i dyrygent. Od 1982 do 2017 zajmował stanowisko I koncertmistrza orkiestry Deutsche Oper Berlin. Prowadzi ożywioną działalność jako solista i kameralista w kraju i za granicą. w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a Jadwiga Rappé – alt, jedna z najwybitniejszych śpiewaczek polskich. Dysponuje olbrzymim i bardzo zróżnicowanym repertuarem, głównie oratoryjnym i pieśniarskim od muzyki baroku do współczesnej. Posiada również w repertuarze partie operowe. W programie same barokowe, muzyczne „perełki”: G.F. Händel – Przybycie królowej Saby z oratorium „Salomon” – Oparte na Starym Testamencie Oratorium było hitem w XVIII-wiecznej Anglii; A. Vivaldi – Stabat Mater, jedno z najznakomitszych dzieł barokowych, które przejmująco opisuje cierpienia Matki Bożej, patrzącej na męczeńską śmierć jedynego syna; A. Corelli – Concerto grosso, forma stworzona przez Corellego i wywodząca się z sonaty kościelnej wykonywanej podczas mszy czy nieszporów – znalazła wielu naśladowców, w tym Händla; G.B. Pergolesi – Salve Regina, pełen ekspresyjnej wrażliwości, należący do najsłynniejszych hymn maryjny, jedno z ostatnich dzieł przedwcześnie zmarłego kompozytora; G.Ph. Telemann – Suita Don Kichot, najbardziej znana suita orkiestrowa kompozytora, a napisał ich blisko tysiąc. 21.05.2021, piątek, godz. 19.00

Wielcy klasycy wiedeńscy

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Mirosław Jacek Błaszczyk – dyrektor artystyczny i juror Międzynarodowych Konkursów Dyrygentów im. G. Fitelberga w Katowicach, dyrygent honorowy Filharmonii Śląskiej; Luca Neccia – pierwszy oboista Orkiestry Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku; Marek Kit – fagot, muzyk solista Orkiestry Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku; Aldona Cisewska – skrzypce, koncertmistrzyni OSFP; Maciej Kamrowski – wiolonczela, koncertmistrz OSFP. W programie: W.A. Mozart – Uwertura do opery „Don Giovanni”, uważanej za najdoskonalsze dzieło swojego gatunku; J. Haydn – Sinfonia concertante B-dur na obój, fagot, skrzypce i wiolonczelę, skomponowana w Londynie w 1791 dla przyjaciół muzyków kompozytora.

28.05.2021, piątek, godz. 19.00

Mesjasz

W 40. ROCZNICĘ ŚMIERCI KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO

Orkiestra Kameralna FP Capella Bydgostiensis Polski Chór Kameralny z Gdańska, zaliczany do wąskiego grona światowej elity w pełni profesjonalnych chórów Kai Bumann – dyrygent Ingrida Gápová – utytułowana słowacka sopranistka Kacper Szelążek – młody, wielce utalentowany kontratenor Rafał Bartmiński – tenor, solista Teatru Wielkiego –

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

Opery Narodowej w Warszawie Artur Janda – bas, solista Warszawskiej Opery Kameralnej Jan Łukaszewski – przygotowanie Chóru Mateusz Buława – impresje filmowe Bogusław Sobczuk – reżyseria

W roku 2021 w sposób szczególny wspominamy osobę Prymasa Tysiąclecia kardynała Stefana Wyszyńskiego. Z tej okazji Filharmonia Pomorska przygotowuje specjalne wykonanie obszernego wyboru arii i chórów z monumentalnego oratorium „Mesjasz” Händla w formie dedykowanej młodemu odbiorcy. W tym roku minie dokładnie 280 lat od powstania Händlowskiego arcydzieła, które do dziś zachwyca i inspiruje nie tylko, jak się okazuje, muzyków i melomanów. Z uwagi na wzmożone środki ostrożności związane z pandemią i brak możliwości udziału publiczności w wykonaniu, koncert chcemy przygotować w specjalnej wersji filmowej, którą udostępnimy na bezpłatnej platformie YouTube Filharmonii Pomorskiej. Pandemiczne warunki skutecznie utrudniające bezpośredni kontakt pomiędzy artystami a odbiorcami, rodzą potrzebę tworzenia czegoś nowego, mogącego zastąpić dotychczasowe formy prezentacji twórczości. To szalenie trudne, bowiem nic nie jest w stanie zrekompensować bezpośredniego obcowania ze sztuką, jej kreatorami „tu i teraz”. Pragnienie tej bliskości popycha twórców do szukania takich sposobów przekazu interpretacji, dzielenia się z odbiorcą swoim postrzeganiem dzieła muzycznego, który sam w sobie staje się nową formą. To co zaprezentujemy Państwu, nie jest już tylko sfilmowanym koncertem, który odtworzyć możemy na komputerze. To co właśnie powstaje jest efektem wrażliwości, wiedzy, umiejętności i talentów zaangażowanych w ten twórczy proces artystów. Sięga jednak czasów, gdy powstawały pierwsze księgi prorockie. Stamtąd bowiem – i oczywiście z Nowego Testamentu – Charles Jennens czerpał wersety do recytatywów, arii i chórów oratorium Händla. Za muzyczną stronę przedsięwzięcia odpowiedzialny będzie współpracujący z nami wielokrotnie Kai Bumann. Reżyserem całości jest Bogusław Sobczuk, współpracujący z Filharmonią Pomorską aktor, dziennikarz i konferansjer. Artystom towarzyszyć będzie Capella Bydgostiensis, która tym koncertem rozpocznie obchody 60-lecia istnienia. Nagranie odbędzie się w sali im. Artura Rubinsteina Filharmonii Pomorskiej a dokona go profesjonalna ekipa realizatorów dźwięku i wizji w wysokiej jakości odtwarzania 4K. W postprodukcji, w której zawarte zostaną obszerne fragmenty oratorium, wykorzystamy impresje filmowe przygotowane przez młodego, niezależnego reżysera krótkometrażowych filmów dokumentalnych Mateusza Buławę. Będą one artystycznym przełożeniem biblijnych treści zawartych w Händlowskim dziele na język współczesnego obrazu, do którego przywykli youtuberzy. Wrażliwość współczesnego odbiorcy nastawiona jest na język szybko zmieniających się obrazów i krótkich, jednoznacznych komunikatów. Dla wzruszenia głębokich pokładów odczuwania sięgamy po medium pomaj 2021 |

BIK | 27

28 | BIK | maj 2021

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a zwalające na dialog artystyczny pomiędzy muzykami i filmowcem, którzy własnym, autonomicznym językiem werbalizują treści biblijne. Historyczne przesłanie zawarte w wersetach Mesjasza połączone z muzyką mistrza baroku w wykonaniu współczesnych muzyków i obrazem rzeczywistości „tu i teraz” ma ogromne szanse na wskazanie uniwersalnych dla człowieka wartości w dostępnej formie.

Maciej Puto, dyrektor Filharmonii Pomorskiej

Koncerty z udziałem publiczności: 29.05.2021, sobota, godz. 19.00

Koncert symfoniczny

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Paweł Kapuła – stały, gościnny dyrygent FP Daniel Rybicki – flet Klaudia Grad – flet R. Schumann – Uwertura „Manfred”, którą zalicza się do najlepszych osiągnięć w późniejszym okresie twórczości kompozytora, a także w XX w. F. Doppler – Koncert na dwa flety i orkiestrę; kompozytor i dyrygent pochodzenia polsko-węgierskiego i jego brat Karl przeszli do historii jako wielcy wirtuozi gry fletowej. W koncercie partie solowe zagrają muzycy OSFP. F. Schubert – IV Symfonia „Tragiczna”, napisana przez 19-letniego kompozytora, jest owocem inspiracji Haydnem i Mozartem, jednak Schubert nadaje partyturze już rysy własne, właściwe jego dojrzałej twórczości.

30.05.2021, niedziela, godz. 17.00

Jarek Wist Dolce VitaM

Orkiestra Kameralna FP Capella Bydgostiensis Piotr Salaber – dyrygent Bartosz Staszkiewicz – fortepian, organy Szymon Frankowski – bas Kacper Stolarczyk – gitara Bartosz Nazaruk – perkusja włoskie przeboje lat 50. i 60., m.in.: Volare, Ciao, ciao bambina, Quando, quando, Tu vuò fà ll’americano, Se bruciasse la città, Mi sono innamorato di te

Jarek Wist Dolce VitaM to najnowszy, porywający album Jarka Wista – najlepszego, polskiego wokalisty swingowego – który ukazał się 31 stycznia 2020. Artysta przenosi słuchaczy do przełomu lat 50. i 60., pokazując jak barwna i głęboka bywa muzyka słonecznej Italii. Publiczność wysłucha popularnych i znanych przebojów muzyki włoskiej w nowoczesnych, ale nawiązujących do tradycji aranżacjach. Sytuacja jest dynamiczna i plany mogą ulec zmianie, dlatego bardzo prosimy zainteresowanych o śledzenie strony www.filharmonia.bydgoszcz.pl oraz postów na Facebooku. KASA BILETOWA czynna od wtorku do piątku w godz. od 14 do 18. Rezerwacja: w godz. 12-14, tel. 52 321 02 34; 52 321 04 67 w. 21 Informacja, Dz. Promocji: 52 321 25 50 (w godz. 9-15) www.filharmonia.bydgoszcz.pl inf. Mariola Grochowina

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 14.05.2021, piątek, ARTHOL Galeria, MDK 5

Dziecko

W ARTHOL Galerii MDK 5 zobaczyć będzie można kilkanaście prac artystów z Bydgoszczy i Torunia. Pretekstem do wystawy stał się obchodzony co roku Międzynarodowy Dzień Dziecka. Jest to temat bardzo wdzięczny i często pojawia się w twórczości artystów. Na wystawie zobaczymy m.in. rysunek, malarstwo i witraż.

22.05.2021, sobota, godz. 16.00–18.30, kanał YouTube MDK5, Facebook MDK 5

XVII Ogólnopolskie Spotkanie z Muzyką Filmową i Musicalową „Szlagier” 2021

Serdecznie zapraszamy na finał „Szlagieru”. Wokaliści z całej Polski do 12 kwietnia przesłali łącznie 319 zgłoszeń konkursowych. Warsztaty dla półfinalistów poprowadzi Tadeusz Seifert, wokalista oraz aktor Teatru Variete w Krakowie. Na swojej artystycznej drodze współpracował z takimi artystami, jak: Katarzyna Nosowska, Kayah, Grubson, Ania Dąbrowska, Katarzyna Groniec, Mieczysław Szcześniak, Maryla Rodowicz. Tegoroczna edycja festiwalu – ze względu na stan epidemiologiczny – ma charakter online. Piotr Zaporowicz, fragment witrażu Dziecko

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

inf. Julia Mroczkowska

maj 2021 |

BIK | 29

w yd a r z e ni a Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 17.05.2021, godz. 18.00, ul. Chocimska 5, tel. 608 596 314

„Od stóp do głów” – otwarcie wystawy rysunków Ryszarda Milczewskiego-Bruna Czytanie wierszy poety – Roma Warmus i Jan Kaja

Ryszard Milczewski-Bruno, ur. w 1940 r., zm. w 1979 r., poeta, prozaik, felietonista, rysownik. Za życia ukazały się zbiory poezji: „Brzegiem słońca” (1967), „Poboki” (1971), „Podwójna należność” (1972), „Dopokąd” (1974), „Jesteś dla mnie taka umarła” (1974) i wybór „Nie ma zegarów” (1978). Po 1979 r. wydano: „Poezje wybrane” (1981), „Gwizdy w obecność” (1982), a także powieść „Jak już, to już” (1983). W 1989 r. warszawski Czytelnik opublikował trzytomowy zbiór tekstów Milczewskiego-Bruna „Poezja. Proza. Listy” (oprac. J. Szatkowski i Cz.M. Szczepaniak). Ponadto w latach 1983–1985 w Galerii Autorskiej J. Kaji i J. Solińskiego ukazały się cztery bibliofilskie zbiorki, zawierające fragmenty listów (do J. Pluty i J. Szatkowskiego), rysunki, wiersze i głosy o poecie: „Dam znać!” (1983), „17 V 1979” (1984), „Rysunki” (1984), „Bruniana” (1985). W 2002 r. w Grudziądzu ukazał się najnowszy wybór wierszy i rysunków „Mamo, przyszedłem straszyć”. RMB był laureatem wielu nagród i wyróżnień literackich (za wiersze na turniejach poetyckich i za tomiki); najważniejsze z nich to nagroda miesięcznika „Poezja” (1972) i Nagroda Literacka im. Stanisława Piętaka (1973). 17.05.2021, godz. 18.00

„Ryszard Milczewski-Bruno czytany po latach” – wykład Krzysztofa Szymoniaka Ryszard Milczewski-Bruno

inf. Jacek Soliński

Stowarzyszenie Działań Artystycznych 31.05.2021, godz. 15.00, Bydgoskie Centrum Organizacji Pozarządowych, ul. Gdańska 5 – wernisaż

Bydgoskie Matki

30 | BIK | maj 2021

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a Bydgoskie Centrum Sztuki Fot. Bart Staszewski

do 15 maja 2021, ul. Jagiellońska 47

Bart Staszewski – projekt Strefy

kuratorka: Natalia Pichłacz tekst do katalogu: Paweł Leszkowicz Bart Staszewski: W 2019 r. około 50 gmin, powiatów i województw, głównie w Polsce południowo-wschodniej, ogłosiło się strefami wolnymi od LGBT, przyjmując homofobiczne deklaracje lub uchwały i ogłaszając walkę z „ideologią LGBT” oraz obronę „tradycji i chrześcijaństwa” przed „homopropagandą”. Aby zwrócić uwagę na działania tych samorządów oraz na sytuację osób LGBT w tych regionach, postanowiłem stworzyć znak drogowy, który jest odzwierciedleniem homofobicznych uchwał, które pod pozorem obrony rodziny i tradycyjnych wartości wykluczają z lokalnej wspólnoty tych, którzy według radnych do niej nie pasują. Którzy wg radnych są zagrożeniem. Którzy, jeśli już tam żyją, to tylko pod warunkiem życia w ukryciu i „nieobnoszenia się” ze swoją seksualnością. Mój znak „wizualizuje” jedynie to, co jest w tekście uchwał, jest ich materialnym odpowiednikiem. Bart Staszewski (ur. w 1990 r.) – pochodzi z Lublina. Jest reżyserem filmów dokumentalnych, fotografem i działaczem na rzecz LGBT. Jest autorem filmu Artykuł osiemnasty. Jako fotograf dokumentuje przemiany społeczne i protesty dotyczące ruchu LGBT+. Współorganizował Marsz Równości

w Lublinie, o który musiał dwukrotnie walczyć w sądzie z powodu zakazu wydanego przez prezydenta Lublina. Od 2019 r. realizuje projekt Strefy, który zainteresował tematem polskiej homofobii media z całego świata. W związku z obostrzeniami prawdopodobnie otworzymy wystawę bez wernisażu. Prosimy śledzić naszą stronę oraz profil na Facebooku. bcs.bydgoszcz.pl inf. Natalia Pichłacz

Wydziału Edukacji Muzycznej UKW w Bydgoszczy 11 maja 2021, godz. 15.00, sala koncertowa Collegium Copernicanum UKW

Spotkanie z Bartoszem Michałowskim

ryka 2019 za nagranie opery Hagith Szymanowskiego, zdobywcą Złotej Płyty, a także zwycięzcą IX Ogólnopolskiego Konkursu Dyrygentów Chóralnych, w którym przyznano mu również nagrodę specjalną za świadomość pracy nad emisją głosu w zespole chóralnym. Jako dyrygent przygotował i zaprezentował dotychczas kilkaset utworów a cappella oraz form wokalno-instrumentalnych wszystkich epok. Obok bogatego doświadczenia dyrygenckiego, przez wiele lat doskonalił umiejętności i wiedzę z zakresu emisji głosu. Michałowski jest zapraszany do współpracy przez organizatorów renomowanych międzynarodowych festiwali. W swoim dorobku posiada liczne prawykonania i nagrania płytowe. Jest także wykładowcą Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. 20.05.2021, godz. 19.00, Aula Copernicanum, ul. Kopernika 1, wstęp wolny

„Spotkajmy się z Agnieszką” W ramach cyklu wykładów pt. Artyści dla Wydziału Edukacji Muzycznej UKW w Bydgoszczy ze społecznością Wydziału spotka się dyrektor Chóru Filharmonii Narodowej oraz założyciel i dyrektor Poznańskiego Chóru Kameralnego Bartosz Michałowski. Bartosz Michałowski jest laureatem nagrody L’Orphée d’Or 2015, przyznanej przez Académie du Disque Lyrique w Paryżu, laureatem Frydew y d a n i e

i n t e r n e t o w e

Koncert piosenek do tekstów Agnieszki Osieckiej w wykonaniu studentek i studentów Wydziału Edukacji Muzycznej UKW w Bydgoszczy z towarzyszeniem zespołu instrumentalnego pod kierownictwem Bartłomieja Weznera ze specjalnym udziałem Szymona Łukowskiego. Przygotowanie koncertu – Katarzyna Matuszak. inf. Bernard Mendlik

maj 2021 |

BIK | 31

w yd a r z e ni a Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 3.05.2021, poniedziałek, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu

CCXII Koncert Pałacowy

18.05.2021, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20

CCCIII Bydgoski Wtorek Muzyczny

Wojciech Dyngosz – baryton Dorota Kuczyńska – fortepian

Big Band, soliści i zespoły Katedry Jazzu

22.05.2021, sobota, godz. 16.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1

Musica Spiritus Movens

Koncert muzyki francuskiej w 100. rocznicę śmierci Camille’a Saint-Saënsa

Wojciech Dyngosz

16.05.2021, niedziela, godz. 18.00, Sala Koncertowa Filharmonii Pomorskiej, ul. A. Szwalbego 6

Koncert dyplomantów

Soliści – dyplomanci AM w Bydgoszczy: Stanisław Karczewski – trąbka Dominik Franczuk – fortepian Agata Nowak – wiolonczela Jana Dolgert – mezzosopran Wojciech Urbanowski – bas Orkiestra Symfoniczna AM w Bydgoszczy Michał Dworzyński – dyrygent w programie: Johann Nepomuk Hummel – Koncert na trąbkę E-dur W.A. Mozart – Koncert fortepianowy nr 24 c-moll KV 491, cz. I Antonin Dvořák – Koncert wiolonczelowy h-moll op. 104, cz. I W.A. Mozart – recytatyw i aria Dorabelli Ah! scostati!… Smanie implacabili z I aktu opery Così fan tutte Gioacchino Rossini – La calunnia… aria Don Basilia z I aktu opery Cyrulik Sewilski

Marek Swatowski – obój Grzegorz Dąbrowski – fagot Magdalena Swatowska – fortepian w programie m.in.: Joseph Bodin de Boismortier – Trio-Sonata a moll op. 37 nr 5 Camille Saint-Saëns: – Sonata na obój i fortepian op. 166 – Sonata na fagot i fortepian op. 168 – Łabędź z cyklu Karnawał zwierząt

25.05.2021, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20

Koncert doktorantów

Doktoranci AM w Bydgoszczy

30.05.2021, niedziela, godz. 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

CCXVII Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Pomaluję cały świat

Informacje o zasadach wejścia na koncerty na stronie www.amfn.pl inf. Anna Cudo

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy Warsztaty fotografii cyfrowej dla amatorów

„Mam cyfrę” to zajęcia dla osób, które dopiero stawiają pierwsze kroki w dziedzinie fotografii. Uczestnicy kursu poznają budowę swojego aparatu oraz podstawowe zagadnienia. Majowa edycja to świetna okazja do zajęć w plenerze na łonie natury. Więcej szczegółów oraz zapisy na stronie: www.muzeumfoto.byd.pl inf. Anna Kordylas fot. Łukasz Graś

32 | BIK | maj 2021

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 5.05.2021, środa, słuchaj online po godz. 16.00 na nakpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Kenneth Grahame, „O czym szumią wierzby”. Rozdział IV: „Pan Borsuk” – audiobook w odcinkach online

Jak wygląda dom Pana Borsuka? Kogo jeszcze ugości? Zapraszamy was kolejny raz na spotkanie z Kretem, Szczurem i innymi zwierzętami znad Rzeki i z Puszczy. W świat pełen przygód zabierze was Marta Wierzbiańska. 6.05.2021, czwartek, oglądaj online po godz. 16.00 nakpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Teatr w ciemnym pokoju: „Podróże Guliwera”

W pierwszym majowym odcinku z serii Teatru w ciemnym pokoju będziemy mogli zobaczyć fragmenty pierwszej części pt. „Podróż do Liliputu”, najsłynniejszej powieści Jonathana Swifta, powstałej w 1726 roku, a zaliczanej do najpopularniejszych dzieł literatury angielskiej. Utwór łączy w sobie powieść podróżniczą, fantastyczną i satyrę. Autor stworzył dzieło nawiązujące tematyką do, bardzo popularnych w epoce oświecenia, historii o zamorskich podróżach. Głównemu bohaterowi udaje się zrealizować swoje marzenia o dalekich wyprawach. Dzięki podróżom bardziej docenia wartość rodziny i domu. 7.05.2021, piątek, oglądaj online po godz. 16.00 na kpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Warsztaty umuzykalniające „Hej, Maluszku, nadstaw uszka!”

Dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym zapraszamy do udziału online w warsztatach umuzykalniających. W kolejnych odcinkach będziemy uczyć się gry piosenki na flecie prostym, marakasach oraz trójkącie. Zajęcia oparte są na poradnictwie metodycznym „Hej, Maluszku, nadstaw uszka! Marsz z bębenkiem”. Poradnictwo metodyczne „Hej, Maluszku, nadstaw uszka!” skierowane jest do nauczycieli przedszkoli i szkół podstawowych, instruktorów zajęć umuzykalniających i rodziców, którym chcielibyśmy przybliżyć metodę pracy z partyturą obrazkową. Każde wydanie oparte jest na jednej prostej piosence. Poradnictwo zawiera nuty utworu wraz z akordami do akompaniamentu, wzory partytur obrazkowych do nauki tekstu, wzory partytur do nauki gry na instrumentach muzycznych solo, w duecie oraz trio, w trzech poziomach trudności, a także obrazki i kolorowanki do stworzenia własnej partytury obrazkowej. Poradnictwo można kupić również z płytą CD, na której zawarte są wszystkie materiały dostępne w wersji papierowej, a także nagranie piosenki oraz podkłady muzyczne z linią melodyczną i bez. W obecnej chwili dostępne są dwa wydania poradnictwa: 1. „Hej, Maluszku, nadstaw uszka! Dzwoneczkowy kulig” 2. „Hej, Maluszku, nadstaw uszka! Marsz z bębenkiem” Zachęcamy do zakupu „Hej, Maluszku, nadstaw uszka!” w siedzibie KPCK w cenie 10 lub 15 zł z dołączoną płytą CD. w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

11.05.2021, wtorek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, wstęp wolny. Prosimy śledzić aktualne zalecenia sanitarno-epidemiologiczne, o ewentualnych zmianach poinformujemy w naszych mediach. Zapraszamy również online na kpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Literatura w centrum: Jarosław Jakubowski

Zapraszamy na drugie spotkanie w ramach nowego cyklu poświęconego literaturze, którego partnerem jest Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Bydgoszczy. Spotkanie poprowadzi Bartłomiej Siwiec. Jarosław Jakubowski, ur. 1974 w Bydgoszczy, poeta, prozaik, dramatopisarz. Wyróżniony m.in. grand prix XI Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych „Raport” w Gdyni, nagrodą główną i nagrodą publiczności Ogólnopolskiego Konkursu Dramaturgicznego „Metafory Rzeczywistości” w Poznaniu, nagrodą za scenariusz oryginalny spektaklu telewizyjnego na Festiwalu Dwa Teatry Sopot 2019, nagrodą główną konkursu na słuchowisko radiowe o Bitwie Warszawskiej 1920 roku, finalista Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej 2020. Autor tomów poetyckich: Wada wymowy (1996), Kamyki (1998), Wyznania ulicznego sprzedawcy owoców (2003), Wszyscy obecni (2006), Pseudo (2007), Ojcostych (2007), Flow (2012), Święta woda (2012), Światło w lesie (2015), Wzruszenia (2017), prozy: Slajdy (2009), Cyryl, dlaczego to zrobiłeś? (2012), Oczy pełne strachu (2014), Rzeka zbrodni (2015), Hejter (2020), Wojna (2020), zbiorów dramatów: Generał i inne dramaty polityczne (2014), Prawda i inne dramaty (2017), Czerwony autobus. Didaskalia (2020), Witaj Barabaszu. Nowe dramaty (2020). 12.05.2021, środa, słuchaj online po godz. 16.00 na kpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Kenneth Grahame, „O czym szumią wierzby”. Rozdział V: „Nareszcie w domu!” – audiobook w odcinkach online

Co wzywało Kreta podczas podróży nocą w towarzystwie Szczura? Jaki zapach wzruszył naszego podziemnego bohatera? Kto przyjdzie z kolędą do dwóch przyjaciół? Posłuchajcie piątego rozdziału „O czym szumią wierzby”. 13.05.2021, czwartek, oglądaj online po godz. 16.00 na kpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Teatr w pudełku: „Rumak i źrebiec”

maj 2021 |

BIK | 33

w yd a r z e ni a W pierwszej majowej emisji Teatru w pudełku zapraszamy do obejrzenia interpretacji bajki jednego z głównych przedstawicieli polskiego oświecenia, Ignacego Krasickiego, pt. „Rumak i źrebiec”. Ten mądry utwór odwołuje się do losu i życia człowieka. Na przykładzie tych dwóch zwierząt autor pobudza nas do refleksji i przemyśleń, czy lepiej być wolnym i biednym, czy może bogatym, lecz na uwięzi. 14.05.2021, piątek, oglądaj online po godz. 16.00 na kpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Warsztaty umuzykalniające „Hej, Maluszku, nadstaw uszka!”

Zapraszamy na kolejny odcinek warsztatów umuzykalniających „Hej, Maluszku, nadstaw uszka!”, w którym nauczymy się grać partię marakasów do piosenki „Marsz z bębenkiem”. 18.05.2021, wtorek, godz. 17.00–18.30, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6. Bilety w cenie 15 zł od pary do nabycia w siedzibie KPCK. Prosimy śledzić aktualne zalecenia sanitarno-epidemiologiczne, o ewentualnych zmianach poinformujemy w naszych mediach.

„SIAŁA BABA MAK” – cykl warsztatowych, teatralnych spotkań dla rodzin z dziećmi w wieku 4–12 lat pn. „Gram w zielone”

Jeśli nie umiesz grać w zielone na scenie, to najwyższy czas, żebyś zdobył kwalifikacje. Tego dnia będzie się u nas roiło od Shreków, krokodyli, wężyków, jaszczurek i żab, nawet tych przeobrażonych z pięknych księżniczek. Rodzic i dziecko będą mieli możliwość wykonania swojej lalki z papieru, tektury czy kartonu, bowiem zajęcia te poświęcimy zagadnieniu papierowego teatru. Następnie zostanie zbudowana etiuda teatralna najpierw w duecie, potem wspólnie z całą ekipą warsztatowców. Zaproponujemy również najróżniejsze rodzinne zabawy sceniczne, oczywiście z zielonym kolorem w tle.

Między osobami biorącymi udział w wydarzeniu zostanie zachowany dystans. Dodatkowo przynosimy ze sobą luźny strój, a także miękkie obuwie zamienne i wodę do picia. 19.05.2021, środa, słuchaj online po godz. 16.00 na kpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Kenneth Grahame, „O czym szumią wierzby”. Rozdział VI: „Pan Ropuch” – audiobook w odcinkach online

Kto odwiedzi dwóch przyjaciół wczesnym rankiem? Do kogo się udadzą? Czy uda się poskromić niesfornego fana szybkich aut? Kogo sąd skazał na 20 lat więzienia? Zapraszamy do wysłuchania kolejnego rozdziału audiobooka online. 20.05.2021, czwartek, oglądaj online po godz. 16.00 na kpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Teatr w ciemnym pokoju: „Lalka”

W następnej odsłonie Teatru w ciemnym pokoju zobaczymy w konwencji cieniowej wyjątkowe dzieło Bolesława Prusa. „Lalka”, powieść społeczno-obyczajowa o ludzkich dążeniach, wielości charakterów i motywów postępowania, to utwór oddający sportretowaną różnoraką i bogatą strukturę społeczną XIX-wiecznych mieszkańców Warszawy. Na salony trafia kupiec galanteryjny Stanisław Wokulski, który dzięki swojej zaradności pomnaża majątek i jest adorowany przez arystokrację… 21.05.2021, piątek, oglądaj online po godz. 16.00 na kpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Warsztaty umuzykalniające „Hej, Maluszku, nadstaw uszka!”

W kolejnych odcinkach warsztatów umuzykalniających online nauczymy się grać piosenkę „Marsz z bębenkiem” z partytury przygotowanej na cztery instrumenty muzyczne: bębenki, klawesy, marakasy oraz trójkąt. Dzisiaj poznamy partię trójkąta! 21.05.2021, piątek, godz. 19.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6. Bilety w cenie 10 zł/os. do nabycia w siedzibie KPCK, liczba miejsc ograniczona

„Czy ten koncert to nie u Was?”: Jakub Przyborowski & Jazzted

Zajęcia ze względów sanitarnych związanych z COVID-19 zostały przesunięte z miesiąca kwietnia i będą się odbywały w Salonie Hoffman zgodnie z aktualnymi wytycznymi obowiązującymi w dobie pandemii koronawirusa. Grupa może liczyć maksymalnie 10 osób (tj. 5 par: jeden rodzic + jedno dziecko). Uczestnicy przynoszą ze sobą maseczki. 34 | BIK | maj 2021

Melomanów zapraszamy na przełożony z powodu zaostrzenia obostrzeń koncert z cyklu „Czy ten koncert to nie u Was?”. Prosimy śledzić aktualną sytuację, o ewentualnych zmianach poinformujemy w naszych mediach. Z uwagi na transmisję online, prosimy o punktualne przybycie. Koncert będzie również dostępny online oraz na kanale YT przez tydzień od daty wydarzenia. Jakub Przyborowski, absolwent Zespołu Szkół Muzycznych w Elblągu w klasie saksofonu oraz studiów na Akademii Muzycznej Bydgoszczy na specjalności saksofon jazzowy. Dwukrotny stypendysta Miasta Elbląga. Tworzy autorskie projekty, m.in. Przybora Band, z którym występował do tej pory podczas takich wydarzeń jak „Mikstury kultury” czy Medyczno-Muzyczne Juwenalia w Bydw y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a goszczy. Jazzted, z którym Jakub Przyborowski wystąpi w KPCK, to nowy projekt, który, poza założycielem, tworzą Sylwester Bujak, Jakub Kreft i Michał Czwichocki. Sam Jakub o projekcie mówi w ten sposób: „W swoich kompozycjach staram się połączyć ze sobą różne stylistyki albo dodawać elementy dzieła muzycznego lub ich schematy z innych gatunków, co w rezultacie jest domeną muzyki Jazz Fusion. Całokształt naturalnie weryfikują słuchacze, dlatego też mam nadzieję, że będzie to dla nich w pewnym stopniu coś nowego i intrygującego, a przede wszystkim oznajmiającego, że muzyka jazzowa to nie tylko kawiarnia i piękne ballady czy szybkie, skomplikowane i wymagające skupienia, zarówno od słuchacza, jak i grającego, frazy”. Podczas koncertu w KPCK zaprezentują niewykonywane do tej pory autorskie kompozycje. 22.05.2021, sobota, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6 w Bydgoszczy. Bilety w cenie 10 zł/ os. do nabycia w siedzibie KPCK. Liczba miejsc ograniczona, uwaga: spektakl nie będzie dostępny online. Prosimy śledzić aktualne zalecenia sanitarno-epidemiologiczne, o ewentualnych zmianach poinformujemy w naszych mediach.

„Tresura”, monodram w wykonaniu Karoliny Ziętak, scenariusz i reżyseria: Wioleta Górska-Nowik

To historia dziewczyny w stanie wycofania społecznego, choroby pojawiającej się również w naszym kraju, polegającej na izolowaniu się od innych w czterech ścianach własnego pokoju. Bohaterka, kontaktując się ze światem zewnętrznym, najczęściej korzysta z Internetu. Wychodzi ze swojej kryjówki ostrożnie, by nie spotkać po drodze domowników, a jedzenie, które jest niezbędne do życia, odbiera od swych rodziców spod drzwi. Co jest przyczyną

problemu dziewczyny, a także wszystkich młodych ludzi borykających się z tą chorobą? 25.05.2021, wtorek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6 w Bydgoszczy. Prosimy śledzić aktualne zalecenia sanitarno-epidemiologiczne, o ewentualnych zmianach poinformujemy w naszych mediach. Zapraszamy również online na kpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

L Spotkanie z Historią u Hoffmana: „»Moja Przyjaciółka« z międzywojennego Żnina”

Pięćdziesiąte, jubileuszowe Spotkanie z Historią poświęcone będzie „Mojej Przyjaciółce”, ogólnopolskiemu pismu kobiecemu wydawanemu w latach 1934–1939 w kilkutysięcznym wówczas Żninie. Dwutygodnik pod tym tytułem redagowany był w iście amerykańskim stylu, a drukowany w rekordowym nakładzie 250 tysięcy egzemplarzy. Dzisiejsza „Przyjaciółka” nie ma nic wspólnego z międzywojennym hitem żnińskich Zakładów Wydawniczych Alfreda Krzyckiego. Problematykę „Mojej Przyjaciółki” przybliży autorka książki na jej temat, doktor Katarzyna Wodniak z bydgoskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. 26.05.2021, środa, słuchaj online po godz. 16.00 na kpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Kenneth Grahame, „O czym szumią wierzby”, rozdział VII: „Pieśń o świcie” – audiobook w odcinkach online

Czyim zaginięciem troskał się Szczur? Co usłyszą dwaj przyjaciele podczas poszukiwań? Odpowiedzi na te pytania poznacie, słuchając kolejnego odcinka audiobooka Kennetha Grahame’a „O czym szumią wierzby”. 27.05.2021, czwartek, oglądaj online po godz. 16.00 na kpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Teatr w pudełku: „Wilczki”

W kolejnej odsłonie Teatru w pudełku obejrzymy interpretację bajki Ignacego Krasickiego pt. „Wilczki”. Historię, która przydarzyła się małym wilkom, można przełożyć na świat ludzi. Wygląd nie powinien być stawiany na pierwszym miejscu. Zbytnia troska o urodę może doprowadzić do próżności i zachłanności w zdobywaniu dóbr materialnych, a kłótnie i swary także nie prowadzą do niczego dobrego. Mogą popsuć relacje z ważnymi dla ciebie osobami. Pamiętaj! Wróg lubi wykorzystywać twoje spięcia i zatargi z innymi. 27.05.2021, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6. Prosimy śledzić aktualne zalecenia sanitarno-epidemiologiczne, o ewentualnych zmianach poinformujemy w naszych mediach. Zapraszamy również online na kpck.pl oraz facebook.com/kpck. bydgoszcz

Wernisaż wystawy malarstwa: Erwin Sówka „wizjoner”… (1936–2021)

25 stycznia na Nikiszowcu odbył się pogrzeb Erwina Sówki. Nie tak miało być. Mieliśmy spotkać się latem, by wystawą w Bydgoszczy uczcić jego 85. urodziny. Wystawa w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

maj 2021 |

BIK | 35

w yd a r z e ni a

Erwin Sówka, Dobroć, pasja, ignorancja

powstanie, choć zamiast radości i hucznego jubileuszu, będziemy celebrować wspomnienia i to, co pozostaje po człowieku i artyście, jego sztukę. Tak wiele osób ma o nim coś do powiedzenia... Szokował, zaskakiwał, fascynował, oczarowywał i zauroczał swoją twórczością i osobowością, nie pozostawiał nikogo obojętnym. Urodził się 18 czerwca 1936 roku na katowickim Giszowcu. Już w wieku 16 lat rozpoczął pracę w kopalni „Wieczorek” i choć to doświadczenie odcisnęło się na jego twórczości, podziemny, zdehumanizowany świat niszczący człowieka nigdy nie był jego prawdziwym. Dopiero na powierzchni, wśród ceglanych murów Nikiszowca, bujnej zieleni śląskich działkowych ogródków, pośród ludzi, których kochał, odnajdywał koloryt, smak istnienia... i piękno. „Szukam w sztuce piękna, mówił, ja cały czas maluję duszę, przede wszystkim moją, ale też duszę Śląska”; „Trzeba nadawać malowaniu sens. Znać kod, znać klucz. Trzeba umieć malować świat takim, jakim chciałoby się go widzieć. Obraz ma być dążeniem do raju, a niech ten raj będzie nawet w Katowicach…”. […] O obrazach Sówki profesor Aleksander Jackowski powiedział: „W istocie są one próbą ukazania rzeczy pod powierzchnią zjawisk, próbą nadania form myślom i wizjom”. Katarzyna Wolska

Eksponowane obrazy pochodzą z kolekcji prywatnej. Wystawa towarzyszy XIII Ogólnopolskiemu Konkursowi 36 | BIK | maj 2021

Malarskiemu im. Teofila Ociepki. Współfinansowana jest ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego. 28.05.2021, piątek, oglądaj online po godz. 16.00 na kpck.pl oraz facebook.com/kpck.bydgoszcz

Warsztaty umuzykalniające „Hej, Maluszku, nadstaw uszka!”

W kolejnym odcinku połączymy cztery instrumenty perkusyjne: bębenek, marakasy, klawesyn i trójkąt. Zagramy „Marsz z bębenkiem” w kwartecie. Ponadto w maju:

„Były sobie Włochatki” – spektakl edukacyjny, familijny, dla dzieci młodszych (cykl)

Oglądaj online po godz. 16.00 na kpck.pl oraz facebook. com/kpck.bydgoszcz Bohaterami zdarzenia są Lalki-Włochatki, mieszkańcy KPCK-owego strychu. Przeżywają niesamowite i rozmaite przygody codziennego życia, przepełnione tajemnicą, zagadkami i niekiedy dreszczykiem. Ich historie zawsze podsycane są dobrym humorem i mądrymi radami, a co najważniejsze – morałem. W czasie zabawy Kłaczek odnajduje butelkę z ukrytą wiadomością. Jaką treść kryje informacja ukryta w szklanym przedmiocie? Czy zmieni ona dalszy ciąg w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a wydarzeń w królestwie Włochatków? Zapraszamy na kolejny, 10. odcinek, pt. „Robinson Kręcioł”, w którym razem z bohaterami zabierzemy się w daleką podróż.

regulamin i karta zgłoszenia, dostępne są na kpck.pl. Dodatkowe informacje: wioleta.gorska-nowik@kpck.pl; tel. 691 072 211.

Turniej Słowa 2021

66. edycja Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego

– na zgłoszenia czekamy do 28 maja

Hasło tegorocznego konkursu to „Dzieci mają głos”. Osoby chętne do wzięcia udziału muszą przejść eliminacje wstępne, które odbędą się w wyznaczonych ośrodkach, w terminach przez nie ustalonych. Młodzi ludzie zainteresowani wydarzeniem wybierają sobie jeden z ośrodków i zgłaszają w nim chęć uczestnictwa. Finał Turnieju odbywać się będzie w dniach 17–19 czerwca w siedzibie KPCK. Wszystkie informacje, w tym lista ośrodków eliminacji,

Z uwagi na dynamicznie zmieniającą się sytuację epidemiologiczną terminy eliminacji OKR wciąż nie są znane. Harmonogram etapów konkursu dostępny będzie w naszych mediach, po ustaleniu dat przez głównego organizatora konkursu. Prosimy śledzić kpck.pl oraz facebook. com/kpck.bydgoszcz. Uczestników konkursu przepraszamy za zaistniałe trudności. inf. Jędrzej Kubiak

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 4–23 maja 2021, Biblioteka Główna

Wystawa Ku naprawie Rzeczpospolitej – w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja

Z okazji 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy zaprasza na wystawę w siedzibie Biblioteki Głównej (limit osób jednocześnie zwiedzających uzależniony od aktualnych wytycznych). W celu poszerzenia liczby odbiorców biblioteka umożliwi także zwiedzanie ekspozycji online poprzez umieszczenie na swojej stronie relacji z otwarcia oraz wykład przewodnika wraz z prezentacją wszystkich obiektów. Wystawa zawiera przegląd takich zagadnień, jak: tradycja Konstytucji 3 Maja, ustrój polityczny państwa i próby jego usprawnienia, ze szczególnym naciskiem na wydarzenia rozgrywające się u schyłku XVIII w. (obrady Sejmu Wielkiego, uchwalenie ustawy, upadek państwa). Na ekspozycji zaprezentowany zostanie szeroki zespół materiałów archiwalnych i bibliotecznych, tj. rękopiśmienne dokumenty władców i dygnitarzy państwowych (m.in. list z podpisem króla Stanisława Augusta i T. Kościuszki), stare druki (pierwsze edycje prac S. Konarskiego, H. Kołłataja i S. Staszica), medale, a także dokumenty ikonograficzne (grafika i fotografie przedstawiające ówczesnych parlamentarzystów i przywódców szlacheckich, pocztówki z początku XX w.), kartograficzne i życia społecznego. Ponadto na stronie internetowej biblioteki dostępne będą dwie prezentacje multimedialne, jedna pod tym samym tytułem, co wystawa tradycyjna, czyli Ku naprawie Rzeczpospolitej – w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, prezentującą kilkanaście najcenniejszych obiektów związanych z tematem, druga zatytułowana Ku naprawie Rzeczpospolitej – publicystyka XVI–XVIII w., zawierającą opis ówczesnych wydawnictw kształtujących dyskusję wokół reform ustroju, która w konsekwencji doprowadziła do uchwalenia ustawy zasadniczej. od poniedziałku do piątku w godz. 10.00–18.00, Biblioteka Główna / wejście od ul. Jana Kazimierza 2

Kiermasz Taniej Książki w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

W Bibliotece Głównej trwa Kiermasz Taniej Książki, który zagościł u nas na stałe. Wydawnictwa popularnonaukowe, kryminały, romanse, biografie, poradniki, książki dla dzieci i młodzieży. Każdy znajdzie tu coś dla siebie w atrakcyjnej cenie.

Antykwariat online

Zapraszamy do Antykwariatu Internetowego. W sprzedaży oferujemy dublety i druki zbędne, wycofane ze zbiorów oraz wydawnictwa własne. Proponujemy literaturę z różnych dziedzin wiedzy oraz książki dla dzieci i młodzieży. Czas realizacji zamówień wynosi 7 dni roboczych. Katalog dostępnych pozycji znajduje się na stronie internetowej Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej: biblioteka.bydgoszcz.pl.

Wirtualny spacer – Biblioteka Bernardynów

Biblioteka Bernardynów mieści się w gmachu Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy. Poklasztorne zbiory należące niegdyś do bydgoskiego klasztoru bernardynów to najstarszy i największy z zachowanych w mieście księgozbiorów, jego początki sięgają schyłku XV wieku. Uruchomiliśmy nowe narzędzie, umożliwiające spacer wirtualny po salach biblioteki. Aby rozpocząć zwiedzanie online, wystarczy wejść na stronę WiMBP: biblioteka.bydgoszcz.pl.

Zamawianie zbiorów z wolnego dostępu

WiMBP uruchomiła nową formę wypożyczeń. Usługa będzie dostępna w wypożyczalniach: FABULA, Multimedia 39 oraz we wszystkich filiach osiedlowych. Wszystkie zbiory znajdujące się w wolnym dostępie będzie można zamówić online w godzinach zamknięcia biblioteki, a następnie odebrać w godzinach jej otwarcia. Usługa będzie aktywna od poniedziałku do piątku w godz. od 19.00 do 7.00 dnia następnego, w soboty w godz. od 15.00 do 7.00 w poniedziałek. Aby zamówić książkę, należy: – zalogować się na swoją kartę w katalogu INTEGRO, – wyszukać książkę z aktywnym przyciskiem „ZAMÓW” i kliknąć w niego, składając zamówienie, – odebrać zamówienie w ciągu 2 dni. maj 2021 |

BIK | 37

w yd a r z e ni a Galeria Wieży Ciśnień – Muzeum Wodociągów od 8 maja 2021 r. w godzinach otwarcia Muzeum online na kanale YouTube / Muzeum Wodociągów

Sztuka Nieskończonych Możliwości – wystawa prac Celiny Drzewieckiej

Tym razem w dawnym zbiorniku wodnym prezentujemy wystawę pt. Sztuka Nieskończonych Możliwości, która jest przestawieniem twórczości Celiny Drzewieckiej, malarki wykorzystującej technikę Verdic Art. Ta metoda to malarstwo intuicyjne, sztuka odkrywania swoich możliwości, budzenia uśpionego potencjału, który drzemie w każdym z nas. Idea polega na samorozwoju, do którego środkiem jest malarstwo, odkrywaniu ekspresji twórczej poprzez przelanie emocji na płótno i dzięki temu poznawanie samych siebie. Uwolnienie się od blokad i ograniczających przekonań otwiera na różnorodne możliwości. Vedic Art jest drogą do samopoznania, podróżą w głąb siebie. Malarstwo nie jest w tej metodzie celem samym w sobie, jest narzędziem pozwalającym wejść w stan kontemplacji i pobudzić działanie obu półkul mózgowych. Dzięki odnalezieniu w sobie artystycznej duszy, poprzez wspomnianą technikę Celina Drzewiecka maluje obrazy prosto z serca, emocje przelewa intuicyjnie na płótno, widać na nich niczym nieograniczoną ekspresję. Metoda, którą wykorzystuje, wpływa na to, że jej obrazy wyróżniają się niepowtarzalnym stylem, są kolorowe i radosne. Każdy z nich oddziałuje na odbiorcę dobrą energią. Poszczególne prace powstawały w inny sposób, a unikalna technika malowania była odkrywana przez artystkę w trakcie procesu tworzenia. Pomimo dopiero rozpoczynającej się kariery malarki, obrazy artystki ozdabiają coraz więcej domów w Polsce i za granicą.

Celina Drzewiecka, ur. w Bydgoszczy, ukończyła szkołę malowania według słynnej, opatentowanej, szwedzkiej metody Vedic Art. Jest rekomendowaną nauczycielką Vedic Art i prowadzi Warsztaty Mocy – kursy rozwoju osobistego poprzez malowanie intuicyjne. inf. Adrianna Adamska

Celina Drzewiecka, Tajemnicze drzwi, akryl na płótnie, 40×50 cm

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 18.05.2021 Finał Konkursu plastyczno-literackiego ukazującego bogactwo przyrody Bydgoszczy oczami młodego artysty marzyciela „Chrońmy bioróżnorodność”. Zapraszamy do zapoznania się z treścią wierszy i prac plastycznych zaprezentowanych na naszej stronie internetowej oraz w placówce, a przedstawiających bogactwo przyrody Bydgoszczy z perspektywy młodego pokolenia.

25.05.2021 „Wszystko dla Mamy”. Muzyczne życzenia wychowanków MDK1 zaprezentowane w formie online. W przygotowanej prezentacji zobaczymy zarówno śpiew i taniec, jak i grę na różnych instrumentach dzieci oraz młodzieży uczęszczającej na zajęcia w MDK1. 26.05.2021, godz. 11.00 Piknik z udziałem dzieci z Klubu Przedszkolaka oraz ich Mam. Uroczystość przygotowana na zewnątrz, podczas której dzieci wraz ze swoimi mamami wezmą udział w różnych zabawach, takich jak: malowanie na folii, pokaz talentów, poszukiwanie skarbów. Na zakończenie maluchy wręczą kochanym Mamom własnoręcznie wykonane upominki. inf. Katarzyna Klarkowska, Grażyna Tomasik

38 | BIK | maj 2021

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 8.05.2021

Hulanki i swawole – warsztaty umuzykalniające online dla dzieci w wieku 4–6 lat

Zapraszamy dzieci w wieku 4–6 lat do zabawy w muzykę i z muzyką podczas comiesięcznych zajęć Hulanki i swawole. Najbliższe spotkanie w sobotę 8 maja o godz. 10.00 w wersji online, poprzez platformę Zoom. Udział bezpłatny. Prowadzący Grzegorz Kaźmierski jest absolwentem filmoznawstwa i animacji kultury na UMK w Toruniu oraz teatrologii na UKW w Bydgoszczy, specjalistą ds. teatru i interdyscyplinarnych przedsięwzięć kulturalnych WOAK w Toruniu. Jest też muzykiem – współzałożycielem, gitarzystą i liderem formacji 3. Piętro oraz doświadczonym realizatorem dźwięku i autorem wideoklipów oraz miniatur filmowych. Udział bezpłatny, ale ze względu na interaktywną formę zajęć liczba uczestników jest ograniczona (o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń). Zgłoszenia przyjmowane są przez formularz na stronie internetowej woak.torun.pl do 6 maja. 11.05.2021, warsztaty prowadzone zdalnie

Skrzynka inspiracji

Warsztaty Skrzynka inspiracji skierowane są przede wszystkim do nauczycieli, edukatorów i animatorów kultury, którzy prowadzą zajęcia w formie zdalnej i chcą im nadać ciekawą, atrakcyjną dla młodych odbiorców formę. To autorska propozycja Agnieszki Zakrzewskiej – pedagożki teatru, animatorki kultury i trenerki. Jako specjalistka ds. teatru w WOAK w Toruniu prowadzi autorskie cykle i pojedyncze warsztaty dla nauczycieli, kadr kultury oraz dla dzieci od lat 3, młodzieży i studentów, dorosłych, seniorów, grup międzypokoleniowych. Udział bezpłatny, ale ze względu na interaktywną formę zajęć liczba uczestników jest ograniczona (o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń). Zgłoszenia przyjmowane są przez formularz na stronie internetowej woak.torun.pl do 10 maja. do 20 maja

Zgłoszenia na konkurs fotograficzny Science fiction

Science fiction – z takim hasłem zmierzą się w tym roku uczestnicy Konfrontacji Amatorskiej Twórczości Artystycznej Regionu w dziedzinie fotografii. Konkurs skierowany jest do miłośników fotografii – osób amatorsko uprawiających fotografię artystyczną. Temat nawiązuje w oczywisty sposób do obchodów Roku Stanisława Lema, ale nie tylko coraz częściej ziszczające się proroctwa pisarza mogą być punktem wyjścia twórczych poszukiwań. Szczegółowy regulamin oraz formularz zgłoszeniowy znaleźć można na stronie internetowej organizatora Konfrontacji: woak.torun.pl. w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

26.05.2021, godz. 17.00 na platformie Zoom

Multimedialny wykład online Janina Gardzielewska – kobiecość w fotografii

Twórczość artystyczna Janiny Gardzielewskiej to bez wątpienia najważniejszy rozdział historii fotografii artystycznej w Toruniu w drugiej połowie ubiegłego wieku. W 1947 wygrała konkurs fotograficzny Piękno Torunia. Kolejne lata przyniosły dalsze sukcesy i uznanie nie tylko w Polsce: swoje zdjęcia wystawiała w Europie i USA. Zajmowała się fotografią teatralną, portretem i pejzażem miejskim. Jednak najczęściej bohaterkami jej prac były kobiety. Artystyczna spuścizna Gardzielewskiej tworzy dynamicznie zmieniający się w kolejnych dekadach drugiej połowy XX wieku portret psychologiczny polskiej kobiety. Wykład przygotował i zaprezentuje Stanisław Jasiński – fotografik i instruktor fotografii, członek Związku Polskich Artystów Fotografików, specjalista ds. fotografii WOAK. Udział bezpłatny. do 10 września

Zgłoszenia na konkurs filmowy KATAR Film

Szczegóły dotyczące parametrów technicznych zgłaszanych materiałów zapisane są w regulaminie, który znaleźć można na stronie internetowej Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury w Toruniu. Tam również znajduje się formularz zgłoszeniowy oraz opis procedury nadsyłania (uploudu) filmów na konkurs. www.woak.torun.pl inf. Kamil Hoffmann

maj 2021 |

BIK | 39

w yd a r z e ni a Festiwal Muzyki Współczesnej NOWA MUZYKA

IX Festiwal Muzyki Współczesnej NOWA MUZYKA Bydgoszcz, 7–16 maja 2021 Program

7.05.2021, piątek, godz. 20.00, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12–14

Koncert muzyki elektroakustycznej z klawesynem w tle

PROGRAM: Paulina Zujewska / Angelika Iżykowska, Ideogram* na ROLI Seaboard, komputer i wideo Filip Syska, Cellophonic na wiolonczelę i elektronikę Sławomir Opaliński, Looking through* fortepian i elektronikę Piotr Komorowski, Suita marsjańska na akordeon i klawesyn Marcin Gumiela, Time dilation na akordeon i klawesyn W ykonawcy : Angelika Iżykowska – artystka sztuki mediów Paulina Zujewska – kompozycja, live electronics Filip Syska – wiolonczela Rafał Tworek – fortepian Dorota Zimna – klawesyn Stanisław Miłek – akordeon * prawykonanie światowe

8.05.2021, sobota, godz. 17.00, Aula Copernicanum UKW w Bydgoszczy, ul. Kopernika 1

Koncert muzyki kameralnej

PROGRAM: Kamil Cieślik, Impresja na altówkę solo Tadeusz Dixa, Elegia na altówkę solo Magdalena Kurdziel, Summer evening na altówkę solo Mariusz Matuszewski, Oratio na altówkę i fortepian Andrzej Dziadek, Impromptu na altówkę i fortepian Jan Michał Wieczorek, Scherzo na altówkę i fortepian Artur Andrzejewski, Cassa delle Burattini / Colimbina / La Preghiera na altówkę i fortepian (Amy Luckenbach in memoriam) Artur Andrzejewski, Waldteufel und Nixe na altówkę i fortepian Andrzej Dziadek, Nokturn na fortepian solo Marek Czerniewicz, Soave na fortepian solo

9.05.2021, niedziela, godz. 17.00, Aula Copernicanum UKW w Bydgoszczy, ul. Kopernika 1

Koncert muzyki kameralnej

PROGRAM: Marcin Kopczyński, IV Sonata* na skrzypce i fortepian (2020) Marcin Gumiela, Folk song* na fortepian na 4 ręce** Zbigniew Bargielski, Vergessene-Gefundene na skrzypce solo Marcin Kopczyński, Jeden człowiek, wiele cieni (2005) na altówkę i fortepian Marcin Gumiela, Le espressioni fiorentine wersja na altówkę i fortepian * prawykonanie światowe ** Utwór powstał w ramach „stypendia dla osób zajmujących się twórczością artystyczną oraz upowszechnianiem kultury miasta Bydgoszczy” W ykonawcy : Michał Szałach – skrzypce Marcin Kopczyński – fortepian Pianopticum Duo: Agata Nowakowska-Gumiela, Tomasz Gumiela – fortepian Dominika Przech – skrzypce Natalia Warzecha-Karkus – altówka Małgorzata Podstawska-Skała – fortepian

W ykonawcy : Krzysztof Komendarek-Tymendorf – altówka Maciej Gański – fortepian

40 | BIK | maj 2021

w y d a ni n i e

in i n t e rn r n e t o w e

w yd a r z e ni a 10.05.2021, poniedziałek, godz. 19.00, Aula Copernicanum UKW w Bydgoszczy, ul. Kopernika 1

Koncert pieśni

PROGRAM: Aleksandra Brejza, quasi notturno* na fortepian Magdalena Cynk, Łzy, Noc letnia, Akacje w nocy*, Wierzba przydrożna* do słów Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej na sopran z towarzyszeniem fortepianu Aleksandra Garbal, Utwór polifoniczny Bohdan Riemer, Interludium III Bohdan Riemer, 3 pieśni do słów M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej: Zachód słońca, Rodzina czarownicy, To nie było wszystko* na sopran i fortepian Bohdan Riemer, Interludium XI i IX * prawykonanie światowe wykonawcy : Małgorzata Furche-Jurczyk – fortepian Agnieszka Olszewska – sopran Magdalena Cynk – fortepian Kornelia Wojnarowska – sopran Witold Kawalec – fortepian

11.05.2021, wtorek, godz. 17.00, Aula Copernicanum UKW w Bydgoszczy, ul. Kopernika 1

Koncert muzyki kameralnej

PROGRAM: Agnieszka Zdrojek-Suchodolska, Stymulacje (2020) na skrzypce i altówkę* Martyna Kosecka, Passaggio III: Phantom (2020) na altówkę solo* Artur Kroschel, Nieodkryte (2021) na skrzypce i altówkę* Bogusław Schaeffer, Cadenza (2013) na altówkę solo Henryk Jan Botor, Trzy Miniatury „Ba-Ła-Ban” (2017) na altówkę i fortepian Ewa Fabiańska-Jelińska, Trio (2020) na altówkę, wiolonczelę i fortepian Sylwia Nowastowska, Chiaroscuro (2021) na skrzypce, altówkę i wiolonczelę * Piotr Moss, Walc (2018) na skrzypce, altówkę, wiolonczelę i fortepian * W ykonawcy : Jan Bałaban – skrzypce Lech Bałaban – altówka Agnieszka Bałaban – wiolonczela Krzysztof Sowiński – fortepian * prawykonanie światowe

16.05.2021, niedziela, godz. 17.00, Aula Copernicanum UKW w Bydgoszczy, ul. Kopernika 1

Koncert muzyki orkiestrowej

PROGRAM: Aleksandra Brejza, Lorelei* na głos, waltornię i smyczki (2021) Piotr A. Komorowski, Nowy utwór* na smyczki (2021) Marcin Kopczyński, Czas jak sen – wersja na smyczki (2017)* Bohdan Riemer, Dunajecka woda. Fantazja na kwartet dęty i smyczki* (2020) Utwór dedykowany żonie Marii * prawykonanie światowe W ykonawcy : Weronika Piwowarska – sopran Weronika Mendelska – waltornia Kujawsko-Pomorska Orkiestra Kameralna Mariusz Kończal – dyrygent

UWAGA: Wszystkie koncerty dostępne będą w formie transmisji audio-wideo na kanale festiwalu w serwisie Youtube pod nazwą Festiwal Nowa Muzyka w Bydgoszczy. Pełny program festiwalu oraz informacje o artystach i utworach znajduje się na stronie internetowej festiwalu pod adresem: http://www.nowamuzyka.bydgoszcz.pl/ Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Zadanie współfinansowane przez Miasto Bydgoszcz. Organizatorzy: Oddział Kujawsko-Pomorski Związku Kompozytorów Polskich w Bydgoszczy, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, Wydział Edukacji Muzycznej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Partnerzy: Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy Patronat medialny: Radio Pik Honorowy Patronat Europejskiego Centrum Muzyki im. Krzysztofa Pendereckiego w y d a n nii e

iin n t e rn r n e t o w e

maj 2021 |

BIK | 41

w yd a r z e ni a Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 16.05.2021, godz. 19.00, streaming online na fb i yt

W maju jak w gaju

A gdyby tak znów, na moment wrócił pełen nostalgii i magii koncert życzeń? Pełen pozdrowień, dobrych słów i utworów, które wprowadzają w błogi nastrój? Spróbujemy tam wrócić i ugościć Was pięknie i muzycznie. Zapraszamy na jedyny w swoim rodzaju, improwizowany koncert. To Wy będziecie dawali nam sugestie tytułów, rodzajów, stylów muzycznych. Nie możemy się doczekać!

Oglądaj nas na kultureo.pl KULTURA W JAKOŚCI HD

Wielkie święto muzyki – DRUMS FUSION 2021 To będzie wyjątkowa edycja Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Perkusyjnej DRUMS FUSION. Wyjątkowa, bo w tym roku odbędzie się dwukrotnie – pierwsza część festiwalu tradycyjnie rozpocznie się pod koniec maja, natomiast druga – pod koniec sierpnia. Ale też tegoroczna edycja będzie niecodzienna dzięki towarzyszącym imprezie wydarzeniom, które poprzez muzykę dotykają problemu ekologii. Wydarzeniom niecodziennym – będzie sekstet dający koncert podczas jazdy na sześcioosobowym rowerze, a także występy Dziecięcej Orkiestry Recyklingowej. Dodatkowo, jak zawsze na Drumsach wystąpią gwiazdy światowego formatu, w tym m.in. kultowy zespół UB40, Jojo Mayer, David Friedman i Tomasz Łosowski. 42 | BIK | maj 2021

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a

Drums Fusion to jeden z najważniejszych i najbardziej rozpoznawalnych w Polsce festiwali poświęconych sztuce perkusyjnej. Gościli na nim m.in. Dave Lombardo, Cindy Blackman Santana, fińska Apocalyptica, wirtuoz jazzu Jan Garbarek i wielu innych. Także w tym roku nie zabraknie naprawdę nieprzeciętnych muzyków i wspaniałych koncertów. 20 sierpnia na bydgoskiej Wyspie Młyńskiej wystąpi legendarna formacja UB40. Trudno wskazać osobę, która nie znałaby chociaż jednego przeboju tego brytyjskiego zespołu, a utwór „Falling in Love With You” nie schodził z czołówek list przebojów na całym świecie. Na Drums Fusion 2021 wystąpią także Jojo Mayer & The Nerve, Maic Bandit i Steve Nash, jazzowy band Młynarski/Masecki, Toczko&Toczko, a także BISZ i B.O.K. Nie zabraknie także koncertów z cyklu Bydgoskiej Akademii Jazzu z Grzegorzem Nadolnym na czele. Tradycyjnie, na Drumsach działać będzie Międzynarodowe Forum Perkusyjne, w ramach którego odbywać się będą warsztaty prowadzone przez mistrzów i wirtuozów sztuki perkusyjnej. W tym roku będziemy gościć m. in. Davida Friedmana, znanego ze współpracy m.in. z produkcji z Yoko Ono, a także perkusista zespołu Kombi, Tomasz Łosowski. Ale koncerty i warsztaty to nie wszystko, co wydarzy się podczas tegorocznej edycji festiwalu. Miejskiemu Centrum Kultury w Bydgoszczy zawsze bliski był ekologiczny styl życia i poszukiwanie wspólnych punktów łączących kulturę i ekologię, a wraz z nimi – stawianie na styl życia, który za priorytet uznaje poszanowanie natury. Dlatego też i na Drums Fusion takie wydarzenia będą mieć miejsce. Po raz pierwszy na bydgoskie drogi wyjedzie rower – sześcioosobowy jednoślad, na którym jechać będzie Orkiestra Na Dużym Rowerze. Pojazd za-

trzymywać będzie się w przestrzeniach miejskich, w których można będzie wysłuchać koncertu rowerowego bandu. Ekologiczna nie tylko z samej nazwy będzie także Dziecięca Orkiestra Recyklingowa – to oryginalny dziecięcy band prowadzony przez perkusistę Jacka Kwaśniaka. Młodzi muzycy samodzielnie stworzyli instrumenty perkusyjne z surowców wtórnych. W ruch poszły kartony, butelki plastikowe, kawałki mebli, kanki na mleko, garnki, pudełka, puszki i wiadra. Z nich powstały bębny, kotły, talerze, konga czy dzwonki i inne instrumenty doskonale imitujące te prawdziwe instrumenty perkusyjne. Jak brzmią jako orkiestra – przekonać się będzie można na tegorocznych Drumsach. Dodatkowo, wydarzenia odbywać się będą w różnych punktach Bydgoszczy – w Miejskim Centrum Kultury, przed Teatrem Polskim, w Wake Parku w Myślęcinku, a także w Fordonie – przed siedzibą tworzonego tam Fordońskiego Centrum Kultury. W tych „strefach kultury” oglądać będzie można na telebimach i innych nośnikach wydarzenia festiwalowe dziejące się w innych części miasta, a także koncerty odbywające się zarówno w ramach Drums Fusion 2021, jak i nagrane koncerty MCK, m.in. z Bydgoskiej Akademii Jazzu. Festiwal oficjalnie zostanie otwarty 29 maja o godz. 21.30 na placu przed Teatrem Polskim w Bydgoszczy. Zobaczyć będzie można „Preludium Słowiańskie”, spektakl muzyczny zainspirowany Kalendarzem Słowiańskim oraz symboliką przyrody. Twórcy widowiska Marek Smok Rajss i Agnieszka Glińska za pomocą różnorodnych form ekspresji twórczej – muzyki, rytmu, tańca, rdzennych pieśni i bodypaintingu wykreowali na wskroś współczesną, a jednak sięgającą głęboko do rdzennego ducha interpretację świata prasłowiańskiego, z bogactwem wierzeń i obrzędów, wyznaczonych rytmem przyrody.

DRUMS FUSION 2021 1 CZĘŚĆ:

29 maja – 2 czerwca 2 CZĘŚĆ:

19–22 sierpnia w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

maj 2021 |

BIK | 43

w yd a r z e ni a Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku 1.05.2021, sobota, godz. 11.00, FB Pałac Ostromecko, Emcekowy kanał YouTube i Ostromecko

Sezon piknikowy w Ostromecku uważamy za otwarty!

Miejsca na piknik wystarczy dla wszystkich. Sam park pałacowy to obszar 36 ha, na którym, oprócz bujnych lasów, znajdują się ogrody zaprojektowane przez słynnego pruskiego ogrodnika – Petera Josepha Lennégo. Jest tu malowniczy ogród włoski, czyli ostromeckie rozarium, przestronna polana na tyłach Pałacu Nowego, czy też bardziej ustronne miejsca za tarasami Pałacu Starego. Przy alejach parkowych stoją też ławeczki. W spacerach pomocny będzie nasz nowy przewodnik po parku z mapą całego obszaru dostępny przy wejściach do obu Pałaców. W nim, oprócz ciekawostek związanych z Ostromeckiem, znajdziecie zaznaczone trasy spacerowe i ciekawe okazy drzew i krzewów.

1.05.2021, sobota, godz. 12.00–16.00, ZPP

1 maja z muzyką nagraną na odrestaurowanych fortepianach Marty i Krall & Seidler

W przestrzeni ostromeckich parków zabrzmi muzyka nagrana na fortepianie firmy Marty z 1810–20 r. oraz Krall & Seidler z około 1890 r. Obydwa instrumenty odzyskały swoją świetność w Pracowni Pianin i Fortepianów Andrzeja Włodarczyka w Słupnie pod Warszawą. Młodszy fortepian należał do kompozytora Zygmunta Noskowskiego. Ostromecka kolekcja to jedna z największych i najbogatszych kolekcji zabytkowych instrumentów w Polsce, obok Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku i Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. Obecnie liczy ponad 50 fortepianów i instrumentów pokrewnych. 3.05.2021, poniedziałek, godz. 12.00–16.00, ZPP

Mazurki Chopina

Tym razem w przestrzeni ostromeckich parków usłyszymy utwory z płyty Aleksandry Bobrowskiej pn. Fryderyk Chopin Mazurki. Wydawnictwo powstało dzięki dofinansowaniu z budżetu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Wydawcą jest Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. To debiut niezwykle uzdolnionej pianistki młodego pokolenia Aleksandry Bobrowskiej, która nagrała wszystkie Mazurki Chopina. Płyta zarejestrowana została na fortepianie Krall & Seidler, należącym przed laty do Zygmunta Noskowskiego. Ciekawostką jest fakt, że Fryderyk Chopin zadedykował Mazurek op. 33 hr. Róży Mostowskiej, wnuczce Pawła Mostowskiego, właściciela Ostromecka. Fryderyk i Róża poznali się w Paryżu. W 1837 r. 27-letni artysta zadedykował jej cztery mazurki op. 33: gis-moll, C-dur, D-dur i h-moll, wydane w roku następnym przez Schlesingera w Paryżu, także opublikowane w Lipsku i Londynie. Mazurki napisa-

Polecamy Państwu na spacery w uroczym ostromeckim parku koszyki piknikowe. Do wyboru trzy zestawy: tradycyjny, wegetariański i wegański. 44 | BIK | maj 2021

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a ne dla wnuczki właściciela Pałacu w Ostromecku, nagrane na instrumencie kompozytora Z. Noskowskiego, wielkiego admiratora twórczości Chopina, będziemy mogli również posłuchać. Płytę Mazurki Chopina w wykonaniu Aleksandry Bobrowskiej można nabyć w sklepie internetowym MCK. 15.05.2021, sobota, godz. 10.00

Ostromecka pasieka – instalacja

Zespół Pałacowo-Parkowy we współpracy z pasieką Miejska Pszczoła Mateusza Andryszaka tworzy nową pasiekę na terenach parkowych, za Pałacem Starym. Początkowo, w połowie maja zamieszkają dwie rodziny pszczele, a docelowo w tym sezonie będzie ich pięć. Już w tym roku spróbujemy ostromeckiego miodu. „Firma moja powstała z pasji do pszczół i przyrody. Zaczęło się od uzmysłowienia sobie, jak masową giną pszczoły, poprzez działania przemysłowe. Kiedy ich nie będzie, to i nasz czas będzie policzony. Postanowiłem coś z tym zrobić” – wspomina pszczelarz.

Wyjątkowe walory miodów z terenów Dolnej Wisły wywodzą się ze specyfiki nadwiślańskiego mikroklimatu i szaty roślinnej, różnorodnej i rosnącej dziko na dużych przestrzeniach. O Dąbrowie Chełmińskiej odległej od Ostromecka o osiem kilometrów czytamy, że już w dawnych wiekach, w zalesionej dębiną części wsi, bartnicy zajmowali się hodowlą pszczół w barciach leśnych. Tradycje bartniczego rzemiosła wpisały się także w nazewnictwo wielu miejscowości, jak na przykład wsi Pień, odległej od pałaców o sześć kilometrów. Prawdopodobne, że nie tylko ostatni zarządcy Ostromecka – Alvenslebenowie – spożywali miód z własnych pasiek. 23.05.2021, niedziela, godz. 12.00–16.00, ZPP, wstęp wolny

Piknik Ostromecki z Zespołem Pieśni i Tańca Płomienie

fot. Katarzyna Nowicka

Zapraszamy do wspólnego piknikowania w Zespole Pałacowo-Parkowym w Ostromecku. Czas umilą artyści z Zespołu Pieśni i Tańca Płomienie. W planie również inne atrakcje. 23.05.2021, niedziela, godz. 13.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

„Skład Sommerfelda” – otwarcie Ostromecko to idealne miejsce na pasiekę ze względu na uwarunkowania historyczne. Ziemia chełmińska to kolebka bartnictwa i pszczelarstwa w Polsce. Na tym właśnie terenie, pod panowaniem krzyżackim działalność pszczelarską regulowało prawo bartne. Bartnikiem był każdy, komu przysługiwało prawo pozyskiwania miodu z barci. Przywilej Chełmiński sporządzony w Chełmnie w 1233 r. nakazywał obowiązek płacenia czynszu w wysokości jednego denara kolońskiego lub pięciu chełmińskich oraz dwóch „grzywien” (ok. 400 g) wosku pszczelego. Historycy wskazują zatem, że rzemiosło bartne musiało być powszechne na tym obszarze i przynosić zyski. Kwitło i w wiekach następnych, o czym wspominają zapiski kronikarskie Chełmna i Torunia z XVI wieku. Jeszcze w 1740 r. w Łunawach w powiecie chełmińskim znajdowało się trzydzieści barci w borze, których pilnował specjalny dozorca z pomocnikiem. w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

Prezentacja bydgoskich instrumentów, w tym zakupionej kolekcji akordeonów. Koncert akordeonowy Magdaleny Miszewskiej-Zasadnej.

Skład Sommerfelda to kolejna muzyczna przestrzeń w Zespole Pałacowo-Parkowym w Ostromecku. Znajduje się na I piętrze Pałacu Nowego. Zobaczymy tam zabytkowe instrumenty produkowane przed laty przede wszystkim w bydgoskich fabrykach i innych polskich manufakturach. W skład kolekcji wchodzą pianina m.in. Wilhelma Jehnego, Kazimierza Chamskiego czy Bruna Sommerfelda, a także cenne pianina i fortepiany wyprodukowane w I połowie XX wieku – secesyjne pianino firmy Fibiger z Kalisza czy bogato zdobione pianino legnickiej firmy Sponnagel. Jest tutaj także kolekcja akordeonów powstała w Bydgoskiej Fabryce Akordeonów. Fabryka działała w mieście w latach 1949–1973, wypuszczając na rynek akordeony takich marek, jak m.in. Echo, Orlik, Kujawiak, Flis, Mazur, maj 2021 |

BIK | 45

w yd a r z e ni a Polonez i Victoria. Wśród akordeonów prezentowanych w Składzie Sommerfelda znalazł się także prawdziwy biały kruk – akordeon Carmen z numerem fabrycznym 0001. Skład nie bez powodu nosi imię Bruna Sommerfelda. To jedna z ważniejszych postaci w historii bydgoskiej produkcji instrumentów. W latach 1905–1939 Sommerfeld prowadził tu fabrykę i skład fortepianów. Należał do Zrzeszenia Przemysłu i Handlu Muzycznego oraz Związku Fabrykantów w Bydgoszczy. Większą produkcję rozpoczął po 1920 r., a dekadę później oddziały jego firmy funkcjonowały już w Poznaniu, Warszawie, Katowicach, Krakowie i Gdańsku. Jego pianina dziecięce, tzw. Baby Grand, zawojowały świat – eksportował je do m.in. Anglii, Holandii, Francji, Argentyny, Palestyny i na Cejlon. 29.05.2021, sobota, godz. 12.00, zapisy: alicja.duzyk@mck-bydgoszcz.pl, liczba miejsc ograniczona

Co w ulu piszczy? – warsztaty dla rodzin z dziećmi Prowadzenie: Mateusz Andryszak (pasieka Miejska Pszczoła)

Tematem będzie m.in. budowa struktury rodziny pszczelej, funkcjonowanie ula, poznawania świata pszczół, zapoznanie ze specyfiką zawodu pszczelarza. W planach degustacja świeżego miodu.

„Moją misją jest edukacja innych ludzi i pokazanie, że można swobodnie żyć z pszczołami w symbiozie, że pszczoły i zapylanie to ważne czynniki zarówno dla różnorodności biologicznej, jak i dla gospodarki” – podkreśla Mateusz Andryszak. 30.05.2021, niedziela, Pałac Nowy, godz. 12.00–16.00, wstęp wolny, obowiązują zapisy: szucik10@gmail.com

Djembe na salonach XXXV

Autorskie warsztaty djembe Piotra Schutty

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy i Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku zapraszają na bezpłatne warsztaty bębniarskie dla początkujących, z zachowaniem wszystkich rygorów bezpieczeństwa obowiązujących w okresie zagrożenia epidemiologicznego. Zajęcia mają charakter otwarty. Kładziemy nacisk na to, by poziom zaawansowania granych rytmów i stopień skomplikowania zabaw rytmicznych dostosowany był do możliwości początkujących bębniarzy oraz takich, którzy dotkną bębna po raz pierwszy w życiu. Warsztaty przeznaczone są dla osób dorosłych, młodzieży oraz dzieci powyżej 10. roku życia. UWAGA, zmiana. Osoby mające własne instrumenty muszą się też zapisywać ze względu na weryfikację liczby uczestników.

29–30 maja 2021, zapraszamy w sobotę i niedzielę o godz.: 12.00, 13.00, 14.00 i 15.00. Odbędą się cztery tury zwiedzania ZPP z przewodnikiem. Zgłoszenia: rejestracja.kujawsko-pomorskie.pl

ESKAPADA – Poznaj swój region z przewodnikiem

Sekcja Dziedzictwa Kulturowego i Lokalnego ZPP Ostromecko bierze udział w akcji ESKAPADA – Poznaj swój region z przewodnikiem, organizowanej przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu, Wydział Turystyki, Departament Sportu i Turystyki.

Proponujemy zwiedzanie z przewodnikiem zabytkowego Zespołu Pałacowo-Parkowego w Ostromecku, w tym dwóch pałaców: z XVIII i XIX w., ogrodów oraz parku. Na uwagę zasługuje Kolekcja Zabytkowych Fortepianów i Pianin Andrzeja Szwalbego w Pałacu Starym oraz Skład Sommerfelda prezentujący bydgoskie instrumenty w Pałacu Nowym. Eskapada oznacza wycieczkę, wyprawę, spontaniczny, ale dobrze zorganizowany wypad za miasto, połączony z eksploracją nowych miejsc i przygodami, wymknięcie się nudzie i rutynowemu spędzaniu czasu wolnego. Poznaj swój region z przewodnikiem to przekaz odwołujący się do tożsamości lokalnej, małych ojczyzn, patriotyzmu lokalnego. Celem akcji jest zwiedzanie nieznanych zakątków, poznawanie historii miejsc, ale również spędzanie czasu aktywnie, np. poprzez rajdy piesze czy rowerowe.

46 | BIK | maj 2021

w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

w yd a r z e ni a Galeria Wspólna

Piotr Gojowy, Niedziela w muzeum, 2019, intaglio, 12×15,7 cm

ul. Batorego 1/3, poniedziałek – piątek, godz. 10.00–16.00

Wystawa Piotra Gojowego Papier jako Materia Prima w grafice

Piotr Gojowy urodził się w 1959 roku w Bydgoszczy. Jest absolwentem bydgoskiego Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych. W latach 1980–1985 studiował grafikę warsztatową na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1985 roku uzyskał dyplom z wyróżnieniem z zakresu grafiki w pracowni prof. Marii Pokorskiej. Od 1985 r. pracuje w Zakładzie Grafiki na tejże uczelni, gdzie zorganizował i prowadzi pracownię litografii. W latach 1990–1996 był prodziekanem Wydziału Sztuk Pięknych. Od 2010 jest profesorem sztuk plastycznych. Odbył staże artystyczne: na uniwersytecie w Greifswaldzie (1989) oraz dwukrotnie (1985, 1988) u prof. prof. Włodzimierza Kunza i Romana Żygulskiego w pracowni litografii na Wydziale Grafiki ASP w Krakowie. Zajmuje się litografią, wklęsłodrukiem, monotypią. Od wielu lat z sukcesami uprawia małą formę graficzną. Ważną rolę w jego twórczości odgrywają ekslibris, ilustracja książkowa oraz realizacje z zakresu liternictwa. W sposób szczególny interesuje się materią i właściwościami papieru stosowanego w druku. Jego prace były wielokrotnie nagradzane na międzynarodowych konkursach w wystawach. Miał 29 ekspozycji indywidualnych oraz brał udział w ponad 350 wystawach zbiorowych, w większości o zasięgu międzynarodowym. Juror krajowych i międzynarodowych konkursów plastycznych. Papier jako Materia Prima w grafice Papier jest podstawową materią w grafice rozumianej tradycyjnie. Jest niezbędnym podłożem i nośnikiem – pierwotną substancją, na której grafika się rodzi. W tym sensie dla grafiki jest jak praocean dla stworzenia życia. Jednak oglądając grafikę, papier rzadko jest zauważany, mimo że w grafice pełni rolę kluczową. w y d a n i e

i n t e r n e t o w e

Piotr Gojowy, Bliźnięta, 30×30 cm

Artyści graficy dobierają papier zależnie od swoich potrzeb, grubości, odcienia barwnego, cech powierzchni – faktury, matowości lub połysku. Głównie jednak dobór papieru sprowadza się do tego, aby dobrze się na nim drukowało, czyli aby dawał zadowolenie twórcy z uzyskanego efektu. Papier w swoich właściwościach jest fenomenem, ma cechy niezwykłe. Doskonale się wygina, jest mniej lub bardziej sprężysty, a jak cienki to czasem nawet prześwitujący. Jako tworzywo jest ekspresyjny, można go ciąć, drzeć, zaginać, gnieść, dziurawić, strzępić, a gdy się go zwilży wodą, staje się jeszcze bardziej plastyczny – całkiem trwale poddaje się tłoczeniu. Jest jeszcze jedna, ważna cecha papieru – zmoczony się rozszerza, a gdy wysycha – kurczy się. Nawet silnie pogniecione papiery można wyprostować wilżąc, a potem susząc naklejone na deskę. Większość gatunków papieru ma strukturę chłonną, pozwalającą na wnikanie wody czy innych płynów. Od dawna wiedzą o tym akwareliści, stosując lawowania à la prima czy nawarstwiając przezroczyste barwy. Te same lub podobne efekty można uzyskać również w druku artystycznym, farbami drukarskimi. Ciekawe jest to, że papier namoczony w wodzie lepiej przyjmuje tłustą farbę drukarską, i to nie tylko dlatego, że mokry jest bardziej miękki i lepiej przylega do matrycy. Na wystawie prezentowane są prace w trzech kategoriach. Jest tu tradycyjna grafika wklęsłodrukowa, linoryt barwny o naturze geometrycznej i symbolicznej oraz prace białe, również geometryczne, tłoczone z matryc bez farby (ślepy tłok), gdzie widać tylko kształt i reliefowe efekty tworzone poprzez dodatkowe zaginanie papieru. Mam nadzieję, że wystawa oprócz tradycyjnej percepcji grafiki obrazuje również to, czym jest papier – jego niezwykła substancja. Zapraszam serdecznie do oglądania wystawy, namawiając jednocześnie do refleksji nad opisanym tu fenomenem podłoża graficznego. Piotr Gojowy

maj 2021 |

BIK | 47