Bio Actief 56

Bio Actief 56 Jouw ontmoeting met een dynamische sector

"Wij focussen op seizoensgebonden en lokaal." ' T ME U LE N H U YS

driemaandelijks tijdschrift verschijnt in maart

- juni - september - december

ultra verse producten

TEL 016 63 27 36 | WWW.MARMA.BE

Uw BIO partner voor niet alleen droog-, vers- & diepvrieswaren, maar ook voor ultraverse groenten & fruit, vlees & vis, brood!

fotografie

Astrid Agemans

Bio Actief

Jouw ontmoeting met een dynamische sector JUNI 2022, E DITIE 56 Bio Actief is een uitgave van BioForum vzw.

Bio Actief vind je vier keer per jaar in je brievenbus.

BIOFOR UM VZW Regine Beerplein 1 bus E305 2018 Antwerpen T 03 286 92 78 E info@bioforum.be www.bioforum.be V.U. Alexander Claeys, Regine Beerplein 1 bus E305, 2018 Antwerpen HOOFDR E DACTIE Tom Wouters

VOORWOORD

Ontmoetingen Beste lezer,

B

egin mei organiseerden we eindelijk nog eens een ­editie van onze biobeurs BioXpo. Wat me opviel was hoe blij zowel deelnemers als bezoekers waren om elkaar nog eens in levenden lijve te kunnen ontmoeten. De stand van BioForum was samen met die van de Waalse collega’s een baken waar heel wat mensen bleven ‘hangen’.

Ook opvallend was de intensiteit en diepgang van de gesprekken, nu we voor het eerst weer eens concreet van gedachten konden wisselen. Iedereen heeft tijd gehad om na te denken hoe het nu verder moet en er is hoop en gretigheid om samen aan de slag te gaan.

Er was ook bezorgdheid, o.m. over de stijging van de grondstofprijzen. Dat kan leiden tot een hogere prijszetting van bioproducten. Zullen de mensen dan nog blijven volgen? Ook voor onze bioboeren kan de verhoging van de prijzen voor veevoeders voor problemen zorgen. Voordeel is dat ze iets minder afhankelijk zijn van de import dan hun gangbare c ­ ollega’s en op begrip kunnen rekenen van verwerkers en retail.

Naast deze zorgen gaf ook de aanhoudende droogte in het voorjaar stress, niet alleen bij de planten en dieren, maar ook bij de boeren. Uit onderzoek blijkt dat steeds meer boeren het erg lastig hebben, wat zich vertaalt in meer oproepen naar ‘Boeren op een Kruispunt’. Daar worden ze gehoord en vinden ze begrip.

E INDR E DACTIE Annemie Lambert R E DACTIE R AAD E N INHOUDE LIJK E E XPE R TIS E An Jamart (Landbouw), Laura Van Vooren (projectmedewerker landbouw), Marijke Van Ranst (Verkooppunten & ­foodservices), Esmeralda Borgo (Beleid), Paul Verbeke (Ketenmanager), Sabrina Proserpio (Communicatie consument), Lieve Vercauteren (Directeur), Annick Cnudde (Coördinator wetgeving), Sofie Vandewijngaarden (Verwerkers en keten), Michelle Hallemans FOTOG R AFIE Astrid Agemans, Sophie Nuytten, Jens Mollenvanger COVE R FOTO Astrid Agemans VOR MG E VING We make.

ME T DANK AAN Geert Van Turnhout, Nancy Verschueren, Cindy Bex, Paulien Verhaest, Els Verté, Eduardo Cuoco DR UK Antilope De Bie - Printing VE R ZE NDING De Brug vzw ADVE R TE R E N ELMA Multimedia, Sven Destercke, s.destercke@elma.be, 015/55.88.88 Deze publicatie kwam tot stand met de steun van het Departement Landbouw en Visserij.

Eén ding is zeker: dat online contacten intussen algemeen aanvaard zijn, wil nog niet zeggen dat echte fysieke ont­moetingen niet meer nodig zijn. Elkaar af en toe eens recht in de ogen kunnen kijken blijft de basis voor een goede samenwerking.

ALEXANDER CLAEYS

Voorzitter BioForum alexander.claeys@bioforum.be Bio Actief

56

03

Wilt u gaan voor BIO?

Wij steunen u in uw inspanningen

Met deze 4 stappen bent u BIO. Scan hier, ga op onze website en contacteer ons!

BE-BIO-01 CERTISYS

CERTISYS ®, belgische pionier in biocertificatie. info@certisys.eu - 09/245.82.36 - www.certisys.eu 2210000640_1_ADV_9161.indd 1

31/03/2022 15:45

Heerlijke Biologische delicatessen Het uitgebreide assortiment van St. Hendrick bevat meer dan vijftig soorten biologische gekookte en droge worstsoorten, gebraden en gekookte vleeswaren en gesneden beleg van varkens-, rund-, én kippenvlees, allemaal van het hoogst mogelijke kwaliteitsniveau.

Al deze delicatessen worden door het ervaren en gepassioneerde team van St. Hendrick gemaakt middels originele methodes als roken, zouten en braden.

Voor elk product wordt de tijd genomen om tot de beste smaak te komen.

Skal 023934 NL-BIO-01 EU landbouw

www.sthendrick.nl NL - 023

2210000268_4_ADV_9162.indd 1

31/03/2022 10:57

BIO ACTIEF 56

Inhoudstafel

08

15

Bio bruist!

22

Na de oogst

16

De kost van veevoer

26

Bredere kijk op CSA

19

Eindelijk weer BioXpo!

28

20

Het veranderende winkellandschap

30

Het welbevinden van boeren verhogen Kijken bij de buren

12 SECTOR IN GESPREK

Levende sector

IFOAM Organics Europa

24 SECTOR IN BEELD

Kleinfruit

Bio Actief

56

05

Bio Flash Biobedrijven leren van elkaar We willen graag biologische verwerkers samenbrengen rond actuele thema’s. Daarom starten we met het lerend netwerk "Biobedrijven leren van elkaar". Met een combinatie van webinars en bedrijfsbezoeken rond actuele thema’s willen we jouw kennis uitbreiden en jou collega's laten ontmoeten.

Zelf ook ideeën voor een lerend netwerk? Stuur een mailtje naar Sofie Vandewijngaarden sofie.vandewijngaarden@bioforum.be.

Kiemkracht 2022 Van 31 augustus tot 1 september organiseert koepelorganisatie IFOAM Organics Europe het Organic Europe Youth Event. Op dit meerdaags evenement kunnen jonge bio-ondernemers uit heel Europa elkaar ontmoeten en praten over de toekomst van onze sector.

Ontdek het programma op www.organicseurope.bio/get-involved/ organics-europe-youth-event.

Stel je nieuwe product voor Heb je een nieuw bioproduct en wil je dat graag pitchen aan aankopers? Of zoek je als aankoper naar nieuwe producten om op te nemen in je assortiment? Op onze online biopitches krijgen een aantal ondernemers de kans om gedurende 5 minuten hun nieuwe bioproduct voor te stellen.

De biopitch vindt dit jaar nog 2 keer plaats. Kandidaten kunnen zich tot 8 augustus aanmelden voor een biopitch op 19 september. Je vindt alle informatie op www.bioforum.be/biopitch.

06

Bio Actief

56

DE UITBLINKER In de uitblinker laten we biobedrijven aan het woord die zich onderscheiden en de dingen op hun manier aanpakken.

989 In 10 jaar tijd kwamen er in Wallonië 989 biologische boerderijen bij. Op 31 december 2021 telde men onder de taalgrens 1969 bioboeren. 15 procent van de Waalse boeren werkt nu biologisch.

"We moeten durven af te stappen van technieken die al decennia de norm zijn. Voorlopig heb ik zelfs geen irrigatie nodig. De bodem is ten slotte het beste waterreservoir."

K AREL DEWAELE BIOBOER NAAR AA N L E ID IN G VA N D E D ROOG T E DE S TANDAARD 14 MEI 2 0 2 2

Soja van hier

S

oja wordt bij De Hobbit veel gebruikt als volwaardige bron van plantaardig eiwit. We verwerken die soja onder meer in onze veganistische spreads en onze vleesvervangers, zoals tofu en tempeh. Deze grondstof komt echter vaak van ver.

Omdat we als waardegedreven bedrijf streven naar een transparante voedselketen, stapten we met veel plezier in een project om te onderzoeken of een deel van die soja ook in België geproduceerd kan worden. Daarvoor zaten we samen met de landbouwexperten van Arvesta en enkele Waalse biologische landbouwers. De mensen van Arvesta deelden hun kennis met deze biologische boeren en zo slaagden die er op hun beurt in om in het najaar van 2021 zo’n 20 hectare Belgische biologische soja te produceren.

Die soja werd getest en verwerkt in onze tofu. Wij betaalden de boeren een eerlijke prijs en toonden wat wij met hun soja kunnen doen. Zo’n samenwerking doorheen de keten zorgde ook voor een wederzijds begrip voor elkaars uitdagingen. En die kennis vertaalde zich dan weer in een meerwaarde naar de consument.

De samenwerking verliep erg goed en dus kent dit verhaal zeker een vervolg. Het doel is om op termijn zo’n 100 hectare Belgische biosoja te kunnen telen. Dat zou betekenen dat zo’n 50 procent van de soja die wij verwerken van Belgische oorsprong zou zijn.

Marie-Astrid Dossche De Hobbit

Bio Actief

56

07

Levende sector De biosector bestaat uit ondernemers met een hart voor mensen.

Elk nummer brengen we drie biobedrijven in beeld die de diversiteit tonen van onze sector. Deze keer gaan we langs bij bioboerderij ’t Meulenhuys, biologisch theemaker De Kleine Theeboom en biologisch bloemenwinkel Blommm.

08

Bio Actief

56

fotografie

Astrid Agemans

’t Meulenhuys WIE?

Geert Van Turnhout en Nancy Verschueren WAT ?

Groenten en asperges WAAR?

Bouwel A A N TA L H E C TA R E ?

5,5 BIO SINDS?

2005

G

eert van Turnhout groeide op op een melkveebedrijf en zei altijd dat hij zelf nooit zou boeren: "Ik zag vooral de vervelende kant: mijn ouders moesten steeds op tijd naar huis voor hun dieren." Maar toen zijn ouders wilden stoppen, wou hij de grond niet verloren laten gaan. En dus zocht hij samen met zijn vrouw Nancy naar een makkelijke teelt als asperges. "Het plan was om het boeren te combineren met onze vaste job."

De keuze voor bio lag wel meteen vast. "Als onderhoudstechnicus kwam ik regelmatig in chemische bedrijven. Daar dacht ik: het moet ook anders kunnen. Thuis had ik een ecologische moestuin. Ik ben een cursus landbouw gaan volgen en deed stage op een biobedrijf."

‘t Meulenhuys groeide snel. Eerst stapte Nancy voltijds in het bedrijf, Geert volgde enkele jaren later. "Het bleef ook niet bij aspergeteelt. Een lokaal Voedselteam plaatste een oproep voor een boer, wij gingen daar op in.

We wilden een gevarieerd aanbod hebben.

Niet alleen begonnen we zelf meer te telen, we kochten ook groenten en fruit aan bij de groothandel."

Ondanks het brede aanbod gaat er in het voorjaar nog heel veel energie naar de ­asperges.

Geert doet het veldwerk, Nancy maakt de asperges verkoopsklaar. "Op het moment dat we de onkruiddruk laag zouden moeten houden, is er geen tijd om intensief te schoffelen. Onkruid is bij ons dan ook een grote uitdaging. Met onze beperkte oppervlakte – een deel is weiland voor de paarden van mijn vader – moeten we ook keuzes maken qua teelten. Wortelen verkopen bijvoorbeeld erg goed. Die hoeveelheden kunnen we nooit zelf telen. Die kopen we dus aan." ’t Meulenhuys verkoopt niet alleen via pakketten. Nancy houdt ook de hoevewinkel

fotografie

Astrid Agemans

“Bij ons kan je geen courgettes kopen in februari, en we leggen onze klanten ook uit waarom.” open, en klanten kunnen bestellingen plaatsen via een webwinkel. Alles korte keten dus: enkel een deel van de asperges gaan naar de groothandel: "De focus ligt bij onze verkoop op seizoensgebonden en lokaal. Bij ons kan je geen courgettes kopen in februari, en we leggen onze klanten ook uit waarom. Wat het lokale betreft: voor groenten die we zelf niet telen beperken we ons tot België, Nederland of Frankrijk. Ons fruit is Europees, behalve de bananen. Maar mango’s en avocado’s bieden we alleen aan als er Europese teelten beschikbaar zijn."

Geert heeft het boeren intussen omarmd.

En hij waardeert de afwisseling. "Ik sta graag op het veld, maar ook rondrijden met bestellingen voelt voor mij als ontspanning."

Hij kan in de landbouw zelfs zijn liefde voor techniek en IT kwijt: "Ik heb zelf mijn ­webwinkel gemaakt. En ook mijn teelt­plannen werk ik uit op de computer. Ik woon ook niet in de buurt van mijn veld. Andere boeren gaan misschien ’s avonds nog snel hun veld op, ik kruip dan achter mijn computer."

Op dit moment staan de kinderen van Geert en Nancy nog niet te springen om het bedrijf over te nemen. Geert herkent dat: "Volgend jaar planten we nog 1 keer nieuwe asperges.

We hebben dan nog 10 jaar om te kijken wat de toekomst brengt. We zouden in elk geval wel graag het bedrijf voortgezet zien. En het voordeel aan groenten: je hoeft er niet vroeger voor naar huis."

MEER WETEN?

www.meulenhuys.com

Bio Actief

56

09

De Kleine Theeboom

Tijdens dat traject bracht Cindy haar eigen biologische kruidenthee op de markt. "Mijn aanbod bestaat enerzijds uit gezelligheidsthee, anderzijds uit mijn zogenaamde wellnessthee die bij gezondheidsproblemen ondersteuning kan bieden. Ik spring met dat laatste wel heel voorzichtig om. Ik kijk altijd eerst naar het soort aandoening en vraag ook naar medicijnengebruik, want niet alles mag je zomaar combineren." Daarnaast stelt ze specifieke kruidenthee samen op maat voor bedrijven, scholen, yogastudio’s enzovoort.

Tot slot deelt ze haar kennis nog ruimer door kruidenwandelingen en workshops.

WIE?

Cindy Bex WAT ?

Biologische kruidenthee WAAR?

Borgloon BIO SINDS?

2021

V

olgens Cindy Bex van De Kleine Theeboom stamt haar liefde voor kruiden uit haar kindertijd: "Mijn ouders namen ons vaak mee op wandelingen door de natuur en vertelden dan over de planten die we tegenkwamen."

Toen ze gezondheidsklachten kreeg en merkte hoe kruiden haar hielpen, wilde ze daar meer over te weten komen. "Ik heb toen een tweejarige opleiding herborist gevolgd, aangevuld met een jaar kruidenverwerking. Het kriebelde daarna om daar iets mee te doen." Niet vanzelfsprekend voor iemand die het ondernemen niet heeft meegekregen van thuis, maar gelukkig kon ze terecht bij het Starterslabo in Genk. "Ze begeleiden startende ondernemers van aan de basis: een ondernemingsplan opstellen, financiële plannen maken, een marktonderzoek doen.

Dat was voor mij een zeer grote steun."

fotografie

Sophie Nuytten

10

Bio Actief

56

“Ik heb veel moeten leren, maar 1 ding weet ik zeker: dit is waar ik mee bezig wil zijn.”

Cindy koos van bij het begin voor biokruiden, omdat ze veel belang hecht aan biodiversiteit en gezondheid. Maar zich laten certificeren was een grotere stap. "Ik was bang van het prijskaartje. Maar toen overtuigde een andere bio-ondernemer me dat certificatie echt een meerwaarde was. Ik merk dat nu ook bij mijn klanten. De herkenbaarheid van het biologo in combinatie met mijn verhaal, lijkt hen sneller te overtuigen."

Qua afzet mikt Cindy op verschillende kanalen: "Ik heb een eigen winkeltje, maar sta ook op artisanale markten. Ik bied er onder meer mijn regionaal getinte kruidenthee aan, met bloesems en stukjes appel. En ook enkele streekproductenwinkels in Borgloon, St-Truiden en Bilzen hebben mijn thee in hun assortiment. Daarnaast bieden sommige gezondheidscoaches mijn thee aan in hun praktijk. Een interessant kanaal voor mij zijn de verpakkingsvrije winkels. Ik bied mijn kruidenthee immers ook los aan in bulk."

Een onderneming starten vanuit het niets is niet zo eenvoudig, en in het begin was vooral reglementering best een uitdaging. "Ik heb soms heel lang moeten zoeken naar antwoorden op vragen waarmee ik zat. Daarom help ik nu met veel plezier anderen verder. Ik vind samenwerking en verbinding sowieso cruciaal. Nog het liefst van al werk ik samen met andere lokale ondernemers die nog iets aan het opbouwen zijn. We kunnen elkaars steun zeker gebruiken."

Door met ondernemen bezig te zijn, weet Cindy ook dat ze het heel erg graag doet. "Ik ben enorm blij met de feedback van klanten.

Ik heb veel moeten leren, maar 1 ding weet ik zeker: dit is waar ik mee bezig wil zijn."

MEER WETEN?

www.dekleinetheeboom.be

Blommm WIE?

Paulien Verhaest WAT ?

Biologische florist WAAR?

Gent BIO SINDS?

2022

A

l sinds 2017 verkoopt Blommm biolo­ gische en lokaal geteelde bloemen. Sinds dit jaar is ook de winkel gecertificeerd, een primeur voor Vlaanderen. Blommm ontstond vanuit verontwaardiging, zo vertelt zaakvoerder Paulien ons: "Een klassieke florist weet vaak niet hoe de bloemen in zijn zaak geteeld worden of waar ze vandaan komen.

Dat moest anders."

Paulien had eerst het plan om zelf bloemen te telen. Toen kwam ze in contact met een aantal gedreven biologische bloemen­ boerinnen en merkte ze dat het probleem vooral lag bij de verkoop. "Daar kroop veel energie in bij de telers. En dus zou Blommm een tussen­schakel worden tussen veld en vaas. We bieden consumenten toegang tot een ecologisch alternatief, en verkopen daarbij vooral onze boodschap: kies voor lokale, biologische bloemen."

Zo’n alternatief is nodig, want de klassieke bloemensector berokkent enorm veel schade aan het milieu, onder meer door overmatig pesticidengebruik en transport. Paulien: "Ik zocht naar bloemen met een meerwaarde voor bodem en biodiversiteit. Dan kom je vanzelf bij bio en lokaal uit."

Waarom ze dan pas dit jaar voor certificatie koos? Paulien: "Ik kon mij als verwerker van bloemen niet laten certificeren en er ging de eerste jaren al veel energie naar het uitwerken van een performante bloemenketen. Maar we willen graag aan anderen laten zien dat het anders kan. Met de hulp van BioForum is certificatie gelukt."

"Ons assortiment mag gerust naast dat van grotere winkels staan."

fotografie

Jens Mollenvanger

en kleur ook belangrijk." Die continuïteit lukt door met verschillende telers samen te werken. Uit noodzaak, want er is geen alternatief voor lokale, biologische bloemen. "In die 5 jaar is dat tot nog toe altijd gelukt."

“Ik zocht naar bloemen met een meerwaarde voor bodem en biodiversiteit.

Dan kom je vanzelf bij bio en lokaal uit.”

voor die reden. Zo hebben we het hele jaar door een aanbod."

Pauliens strijd is nog lang niet gestreden. "Bij perk- en kamerplanten valt nog veel winst te boeken. We proberen met kleine spelers de wereld te redden, maar de sleutel ligt voor een groot deel bij dat plant- en zaaigoed. En ook de overheid heeft nog een rol te spelen.

Bij boontjes uit de supermarkt is het meteen duidelijk van waar die komen. Voor bloemen ontbreekt zulke wetgeving. Nochtans zouden klanten ook daar makkelijk te weten moeten kunnen komen wat de ecologische voetafdruk is van een boeket rozen. De sierteelt­sector moet transparanter worden, ze moet in de spiegel durven kijken."

Blommm wil een katalysator zijn voor de hele sierteelt- en bloemensector. Paulien: "Er is dan nog wel meer aanbod nodig van lokale biologische bloementelers. Het is ook Wel een uitdaging zijn de wintermaanden. niet onze ambitie om de enige te blijven. We Paulien steekt veel tijd in een goede relatie "Onze klanten kunnen bij ons heel duidelijk willen andere floristen tonen dat een andere met de bloementelers, en overlegt vaak met zien dat bloemen een natuurproduct zijn en aanpak mogelijk is. hen: "Bloemen zijn een natuurproduct, waar dat de seizoenen daar een rol spelen. Eind zowel voor telers als verkopers risico’s aan oktober schakelen we van verse bloemen hangen. Ik zoek naar continuïteit en voor bij- over naar droogbloemen. Dat zijn geen over- M E E R W E T E N ? www.blommm.be voorbeeld trouwboeketten zijn bloemensoort schotten, maar die worden speciaal geteeld

Bio Actief

56

11

ZORG

SECTOR IN GESPREK

20 jaar IFOAM Organics Europe De biosector heeft in 2022 veel te vieren. De koepelorganisatie IFOAM Organics Europe verdedigt al 20 jaar de belangen van bio in Europa. Perfecte aanleiding voor een gesprek.

12

Bio Actief

56

fotografie

Kobe Van Looveren

VOOR WIE?

De hele biosector

D

e Europese tak van IFOAM werd opgericht in 2002, op een moment dat Europa werkte aan een nieuwe biowetgeving. De biologische sector wou er zeker van zijn dat de regels haalbaar zouden zijn voor biologische verwerkers, en dus schoof ze verenigd mee aan tafel. Maar twintig jaar later zien we een organisatie die sterk gegroeid is en zich nu met veel meer thema’s bezighoudt.

Directeur Eduardo Cuoco blikt graag met ons terug en vooruit.

Kan je uitleggen wat IFOAM Organics Europe precies doet?

We zijn een koepelorganisatie en vertegenwoordigen de biosector naar de Europese instellingen. Een beetje vergelijkbaar met wat BioForum doet op Vlaams niveau. Wij zijn het aanspreekpunt voor alle thema’s waar bio mee te maken krijgt. Dat is uiteraard de Europese biowetgeving, maar we zijn ook actief rond ggo-regelgeving, klimaatwetten, GLB enzovoort. We pleiten in Europa voor een ander landbouw- en voedingsmodel, gebaseerd op de biologische principes. We hebben zo’n 200 leden in 34 Europese landen en dat over de hele biologische voedselketen.

Hoe zou je je rol in Europa omschrijven?

Wij willen Europa echt meer biologisch maken. Transformeren is het woord dat we gebruiken in onze visietekst voor 2030. Omdat we heel nauw samenwerken met onze leden, vormen we onze standpunten op basis van de dagelijkse realiteit bij ondernemers. Tegen 2030 wil de Europese biobeweging een eerlijk, milieubewust, gezond en zorgzaam voedselsysteem in heel Europa. Dat voedingssysteem moet steunen op drie pijlers: we willen dat iedereen in Europa makkelijk toegang heeft tot biovoeding, onderzoek dient als basis om voeding van hogere kwaliteit te produceren en de kosten van voedselproductie moeten eerlijk vergoed worden.

De Europese biobeweging speelt een sleutelrol in deze verandering. Die gaat immers uit van een holistische aanpak. We werken ook samen met gelijkgezinde organisaties die werken rond fair trade, agro-ecologie of stadslandbouw.

Wat is jullie band met nationale landbouwen sectororganisaties zoals BioForum?

Het zijn onze leden. Dat is zo voor BioForum, maar bijvoorbeeld ook voor controleorganisatie Certisys. Binnen onze organisatie werken we ook heel nauw samen met boeren in de IGOF (Interest Group for Organic Farmers).

Zij geven ons rechtstreeks input voor onze officiële standpunten op Europees niveau.

Dankzij die nauwe samenwerking zijn we zeker dat IFOAM uit eerste hand weet wat er leeft bij boeren en met welke uitdagingen ze geconfronteerd worden. We vormen de link tussen de mensen in het veld (boeren, verwerkers, winkeliers, controleorganisates) en het wetgevende proces.

Met welke actuele dossiers is IFOAM Organics Europe vandaag bezig?

Er liggen best wel wat dossiers op tafel. We zijn hard aan het werk rond het Europese landbouwbeleid. Voor ons moet dat nieuwe GLB praktijken belonen die goed zijn voor het milieu, zoals biologische landbouw. Vandaag wordt dat GLB vertaald naar regionale actieplannen. Wij bekijken die samen met onze leden en bieden hen onze expertise aan.

Ook actueel is de oorlog in Oekraïne.

Grootschalige landbouw- en chemiebedrijven grijpen dat conflict aan om de ambitieuze doelen die Europa stelde in de Green Deal en de Farm-2-Forkstrategie te ondermijnen. Wij proberen dat samen met milieu- en andere maatschappelijke organisaties aan de kaak te stellen, en hopen dat Europa niet toegeeft aan die druk.

Een ander belangrijk thema zijn de ggo’s.

Er zijn steeds meer nieuwe ggo-technieken, die erg complex zijn en ingrijpen op de genetische opmaak van onze biodiversiteit.

Bedrijven zeggen dat deze technieken buiten de krijtlijnen van de huidige ggo-wetgeving vallen. Ze lobbyen dus voor een nieuw wetgevend kader dat zou toelaten om producten op basis van deze technieken op de markt te brengen zonder risicoanalyse en bijhorende labels.

En daarnaast werken we ook aan tal van andere dossiers. Zonder al te veel in detail te gaan: de implementatie van de nieuwe Europese biowetgeving, de herziening van de Europese pesticidenwetgeving, de klimaatwetgeving, de regels rond biologisch zaaizaad,

Bio Actief

56

13

milieulabels, onderzoek naar biologische landbouw, duurzame overheidsaankopen, koolstoflandbouw enzovoort.

Is jullie contact met de Europese instellingen geëvolueerd in die 20 jaar? Is jullie impact veranderd?

Bij onze oprichting in 2002 werden we alleen uitgenodigd op het adviescomité voor biologische landbouw, maar vandaag ziet Europa ons als de stem van de volledige Europese biobeweging. Daarom zitten we in verschillende adviesgroepen en worden we gevraagd voor hoorzittingen en consultaties bij diensten van de Europese Commissie. We hebben ook contacten bij de drie organen: EU-parlementsleden, kabinetsmedewerkers van de Europese Commissies en de voorzitters van de Europese Raad. fotografie

Kobe Van Looveren

Wat onze impact betreft: we gaven input voor de recente herziening van de biowetgeving, maar hielpen ook mee de oorspronkelijke ambitie van 25 procent bio tegen 2030 te bepalen. Europa luistert ook naar onze ambitieuze doelen om pesticiden- en antibioticagebruik te reduceren. De Europese Commissie stelt bio duidelijk voor als deel van de oplossing voor de huidige klimaaten biodiversiteitscrisis. Ik geloof dat onze inspanningen dat mogelijk hebben gemaakt.

Wat zijn de toekomstige uitdagingen voor bio en voor IFOAM? Onze natuur is wereldwijd tegen een ongezien tempo achteruit aan het gaan. Zo’n 1 miljoen soorten zouden binnen nu en enkele decennia kunnen uitsterven. Door degradatie van de bodem is de productiviteit van het aardoppervlak met zo’n 23 procent gedaald.

Doordat er minder bestuivers zijn, is jaarlijks zo’n 515 miljard euro aan gewassen in gevaar. Dat gevecht is voor ons de grootste uitdaging. De industriële landbouw draagt vooral bij tot deze problemen, bio is een deel van de oplossing.

Onze sector groeit en bloeit, en dat zorgt ook voor meer aandacht bij het beleid. Die aandacht is jammer genoeg niet altijd positief. We verwachten dat bio in de toekomst vaker aangevallen zal worden. Ik vermeldde al hoe het conflict in Oekraïne voor de agrolobby een manier is om zijn eigen agenda te pushen en te pleiten voor meer kunstmest, meer pesticiden en nieuwe ggo’s.

14

Bio Actief

56

De biosector trekt door zijn succes nieuwkomers aan, al is dat soms enkel uit economische overwegingen. Hoe kijken jullie daar naar?

We zijn blij dat biologische landbouw anderen inspireert, maar de biologische principes moeten de kern blijven van ons verhaal.

Daarom organiseren we ook evenementen als "IFOAM Organics Europe meets Business."

Daar ontmoeten biobedrijven en ondernemingen die de biologische markt willen verkennen elkaar. Dialoog is cruciaal: we moeten nieuwe biobedrijven de boodschap geven waarom het belangrijk is om de principes hoog te houden.

Wat zijn de prioriteiten en ambities voor IFOAM de volgende jaren?

We willen de biobeweging proactief klaarstomen voor de toekomst en haar de nodige tools geven om voorbereid te zijn op toekomstige ontwikkelingen, of dat nu gaat om politiek, economie of milieu. Met de steun van burgers en door bruggen te bouwen met andere stakeholders uit de voedingsindustrie, mikken we erop om de helft van het Europese landbouwareaal volgens de biologische principes te laten bewerken. Elk Europees gezin, elk kantoor en elke organisatie zou op die manier toegang moeten krijgen tot verse seizoensgebonden voeding, geproduceerd op een eerlijke manier en zo minimaal en

zorgvuldig mogelijk bewerkt. Op elke tafel moet bio vanzelfsprekend zijn. Daarnaast moet er geld gaan naar onderzoek voor biologische voeding en moet er gewerkt worden aan eerlijke handel.

Heb je nog een boodschap aan de Vlaamse biosector?

Hoewel bio in Vlaanderen maar een klein aandeel heeft, zien we bij jullie toch een sterke en actieve sector. En we werken goed samen. Voor zij die ons nog niet kennen: neem gerust eens contact op. Onze kantoren bevinden zich in Brussel, dus we zijn vlakbij.

Wij zijn blij om jullie te leren kennen en te ondersteunen. We willen ook helpen om de ambities van het Vlaamse beleid voor bio te verhogen. Langs Europese kant doen we er alles aan om onze principes en doelstellingen hoog op de Europese politieke agenda te houden. Maar ook dat kan alleen met de hulp van onze leden, medewerkers, sympathisanten en partners. Samenwerking is de sleutel voor een betere landbouw in de toekomst.

MEER WETEN?

Je kan je inschrijven op de nieuwsbrief van IFOAM via www.organicseurope.bio/ newsletter of IFOAM Organics Europe volgen via sociale media (@OrganicsEurope).

BRUISENDE SECTOR

Kom jij ook naar Bio Bruist?

Op 23 september organiseert BioForum in de Vooruit in Gent een groot feest. Op "Bio Bruist" zetten we onze biosector in de bloemetjes.

fotografie

Lisa Develtere

VOOR WIE?

Iedereen

V

olgens de Europese instellingen is biologische landbouw en voeding een deel van de oplossing voor de klimaat- en biodiversiteitscrisis die er vandaag heerst. Daarom wordt bio genoemd als een belangrijk onderdeel van de Europese Farm-2-Fork-strategie.

Om dat belang nog meer in de kijker te zetten, riep Europa 23 september vorig jaar uit tot EU Organic Day. Zo’n speciale dag moet helpen om de bewustwording rond bio te verhogen.

Panelgesprek met ministers We zijn op het moment van schrijven volop bezig met de voorbereidingen voor dit event, maar we lichten graag al een tipje van de sluier.

Wat zeker is: "Bio Bruist" zal uit twee delen bestaan. In de vroege namiddag kunnen alle stakeholders van de biologische sector gratis deelnemen aan ons inhoudelijk programma.

Moderator Steven Vromman zal dan in een panelgesprek met de Vlaams minister van Landbouw en Vlaams Minister van Omgeving peilen naar de ambities van Vlaanderen als het om bio gaat en horen hoe zij staan tegenover de Europese plannen voor de biolandbouw.

VLAM reikt die namiddag ook de BioVLAM uit aan een biologisch ondernemer met een innovatief product of concept. Dit deel van Bio Bruist sluiten we af met comedian Wim Claeys en een receptie.

in beweging houdt. Het is ook het uitgelezen moment om je mede-ondernemers te ontmoeten in een informele setting.

We hopen er in elk geval een knallend feest van te maken met alle bio-ondernemers en sympathisanten van bio. Wil jij ook graag mee feesten? Je kan je nu alvast inschrijven voor "Bio Bruist" op www.bioforum.be/biobruist.

Ook voor het inhoudelijke gedeelte vragen we om op voorhand in te schrijven. En zet deze datum alvast in je agenda!

MEER WETEN?

Op www.biobruist.be vind je alle praktische informatie.

Dit jaar vindt deze dag voor het eerst officieel plaats. Dat betekent dat bio-ondernemers en organisaties over heel Europa zullen laten zien wat onze sector in zijn mars heeft. Ook wij als sectororganisatie zien hoe biobedrijven zich elke dag inzetten voor een betere Maar dat betekent niet dat de dag al voorbij is. landbouw, een betere wereld. En dus von- ‘s Avonds gaan we gewoon verder, maar dan den wij dat dat ook eens gevierd mag worden. ligt de nadruk op feesten en plezier. Daarvoor Daarom organiseren we op 23 september vragen we een kleine vergoeding. Een live2022 een groot feest in de Vooruit in Gent band trekt het feest op gang, gevolgd door met de naam "Bio Bruist!" een DJ die ons hopelijk tot de vroege uurtjes

Dansen tot de late uurtjes

Bio Actief

56

15

EERLIJK

VERANDERENDE SECTOR

De kost van veevoer

ECOLOGIE

De oorlog in Oekraïne gooit olie op het brandende vuur van de coronacrisis. Ook in bio stijgen de productiekosten voor veevoederfabrikanten en veehouders pijlsnel.

VOOR WIE?

De hele biosector

D

e voederkosten rijzen de pan uit, met name voor pluimvee- en varkens­houders.

Die prijsstijgingen zijn een combinatie van verschillende factoren. In 2021 zorgden de moeilijke weersomstandigheden voor een beperkte oogst van voedergewassen. Dit jaar kwam daar een strengere Europese biowetgeving bij. Voordien mochten pluimvee- en varkenshouders 5% gangbare eiwitrijke ­producten (bv. aardappeleiwit en maïsmeel) geven aan hun dieren. Die producten waren moeilijk te vinden in bio. De nieuwe wetgeving vereist dat varkens- en pluimveevoer 100% biologisch zijn. Dat leidde tot een ­eerste prijsstijging.

Een belangrijke eiwitbron voor vee is biologische soja. Alleen wordt die grotendeels ingevoerd uit China, India en West-Afrika.

De coronacrisis bracht de internationale logistiek in de war, waardoor transport véél duurder werd.

16

Bio Actief

56

Dan is er Oekraïne. Daar produceert men heel wat grondstoffen voor veevoeder die door de oorlog niet verscheept geraken.

De grote twijfels over de komende oogst leiden tot tekorten op de gangbare graanmarkt, waardoor gangbare veevoederproducenten nu biologische granen (of in omschakeling) opkopen. Dat zet de biologische markt nog verder onder druk. Ook speculatie jaagt wellicht de prijzen de hoogte in.

“Concreet: in april 2022 waren biovoeders zo’n 45% duurder dan het jaar voordien.”

Voor de Vlaamse pluimveesector komt daar nog een probleem bij: In Frankrijk is er een overproductie van biologische eieren, omdat

het aantal leghennen er de voorbije jaren sterk is toegenomen. De import van deze ­eieren legt druk op de Belgische markt.

En dan hebben we het nog niet gehad over de gestegen energieprijzen, die op hun beurt zorgen voor duurdere transport- en ­koelingskosten. En de schaarste aan papier en karton, onder meer door de sluiting van papierfabrieken vóór de coronacrisis, maakt dan weer kartonverpakking voor eieren een stuk prijziger.

Wie betaalt de rekening?

De optelsom van al die factoren jaagt de voederprijzen voor alle productiesectoren de hoogte in. Concreet: in april 2022 waren biovoeders zo’n 45% duurder dan het jaar voordien. Vooral pluimvee- en varkens­houders komen in de probWlemen omdat de voederkost heel erg weegt op hun totale kosten.

Bij varkens is de voederkost zo’n 75 procent van de totale kosten, bij eieren ligt dat op 70 procent.

Prijsstijgingen dringen zich op. Een pluimveehouder zou 2,5 eurocent per ei meer moeten krijgen om zijn gestegen kosten te com-

fotografie

Kobe Van Looveren

penseren. In het najaar 2021 ­organiseerde BioForum al een overleg tussen alle s ­ chakels in de ­biologische eierketen (zie Bio Actief 55), maar echte oplossingen kwamen daar tot nog toe niet uit voort. Intussen beslissen sommige pluimveehouders om hun stal langer leeg te laten tussen twee legrondes.

Dat kan op termijn zorgen voor een verminderd aanbod aan biologische eieren. Ook in andere productiesectoren merken we een gelijkaardige situatie.

Oplossingen?

Zijn er nog andere stappen die veehouders kunnen nemen? Sommige externe factoren vallen niet te omzeilen, en ook de gangbare landbouw deelt in de klappen. Biolandbouw heeft hier en daar zelfs een streepje voor.

Zo is kunstmest, dat op basis van aardgas wordt geproduceerd, intussen verviervoudigd in prijs.

Daarnaast helpt de biowetgeving de biologische veehouders ook een handje. Zo moeten grondstoffen voor éénmagigen (varkens en pluimvee) minimaal voor 30% uit de Europese Unie komen. Die regionale vereisten helpen in onverdachte tijden de kans op fraude

Lantie 1a, Vessem 0497-59 17 94

2220000072_2_ADV_9161.indd 1 2190000441_1_ADV_7577.indd

www.neutkens.nl info@neutkens.nl

Bio Actief

56

17

24/03/22 08:20 11:35 20/08/19

verminderen, maar zeker in de huidige context van tekorten en logistieke problemen blijkt dat een groot voordeel te zijn.

Sowieso zal er een evolutie moeten komen naar meer lokaal geproduceerd veevoeder. Het ideale scenario is dat bedrijven zelf voorzien in al hun behoeften en de productiecyclus sluiten op hun bedrijf. Dat is ook een van de basisprincipes van de biologische landbouw.

In de praktijk worden veevoeders voor varkens en pluimvee meestal extern aangekocht bij een erkende veevoederhandelaar. Een veevoederfabrikant slaagt er vaak beter in om veevoeder met een constant goede kwaliteit te produceren, dat optimaal afgestemd is op de behoefte van de dieren.

Kiezen voor mengteelten Boeren kunnen ook zelf aan de slag met vlinderbloemigen zoals klaver, luzerne, erwten of bonen. Niet alleen vormen ze een belangrijke bron van stikstofbemesting, stikstof is ook een van de bouwstenen van eiwit.

Vlinderbloemige gewassen zijn dus potentieel een goede eiwitbron voor veevoeder. Zo vormt de mengteelt van gras en klaver de basis van het rantsoen voor herkauwers, met het gras als belangrijke bron van energie en de klaver

rijk aan eiwit. Ook andere mengteelten zoals tarwe en veldbonen worden vandaag al veel toegepast. Zulke mengteelten geven bovendien een hogere opbrengst dan monoteelten op dezelfde teeltoppervlakte, en een tot 2% hoger eiwitgehalte in de tarwe in combinatie met veldbonen.

Tot slot is ook de kweek van insecten op basis van reststromen uit de voedingsproductie een veelbelovende manier om kringlopen te sluiten, afval te verminderen en hoogwaardig eiwit te produceren voor menselijk en dierlijk gebruik.

Mengteelten vormen wel een uitdaging. Zo moet men specifieke variëteiten samen in de juiste verhouding inzaaien, opdat de groei en afrijping gelijkmatig zouden verlopen. Maar het belangrijkste knelpunt voor een succesvolle mengteelt zit in de afzetketen, die gewend is aan homogene producten.

MEER WETEN?

Neem contact op met ketenmanager Paul Verbeke paul.verbeke@bioforum.be

Verschillende projecten proberen die knelpunten weg te werken. Zo ondersteunt het project SymBIOse de teelt en afzet van mengteelten en eiwitrijke gewassen. In het Postharvestproject (zie pagina 22) onderzoekt BioForum de mogelijkheden om mengteelten na de oogst te kunnen scheiden, zodat de individuele componenten makkelijker gebruikt kunnen worden. In het project Transae werd het toasten van veldbonen gedemonstreerd.

Dat kan de voederwaarde verhogen en het spaart ook weer kosten voor eiwitrijk krachtvoeder op basis van geïmporteerde soja uit.

Ingevoerde volumes graan, oliehoudende producten en suiker uit de belangrijkste exporterende landen Bron: Traces, 2020

miljoen ton

0,2

0,1

0,0 Oekraïne

18

China

India

Colombia

Togo

Brazilië

Turkije

Pakistan Kazachstan Paraguay Argentinië

Andere

Perskoek

Granen, excl. tarwe en rijst

Suikerbiet en rietsuiker

Tarwe

Rijst

Oliehoudende zaden excl. soja

Sojabonen

Andere

Bio Actief 56

Eindelijk weer BioXpo!

We hebben er lang op moeten wachten, maar begin mei vond eindelijk nog eens BioXpo plaats. De foto’s tonen dat het een geslaagde beurs was.

Bio Actief

56

19

EERLIJK

VERANDERENDE SECTOR

Het veranderende winkellandschap Al een tijdje lijkt het winkellandschap voor bioproducten in beweging. We luisterden naar de sector en halen er enkele tendensen uit.

VOOR WIE?

Biowinkeliers

D

e laatste jaren hebben de biowinkels goed door elkaar geschud. Tijdens de eerste coronagolf konden de winkeliers amper volgen: de verkoop kreeg een enorme boost, al hing dat ook af van de locatie. Wie in normale tijden verkocht aan toeristen of pendelaars voelde de andere kant van de medaille.

Die enorme piek daalde tijdens de volgende golven, maar een heel aantal winkeliers was overwegend positief. Intussen ontdekte de bioconsument ook webwinkels. Een verkoopskanaal dat voor voeding jarenlang niet vanzelfsprekend leek, staat vandaag een stuk sterker in de schoenen.

Maar nu de gezondheidscrisis stilaan wegebt, laat een nieuwe crisis zich voelen.

Er bewoog al heel wat in de sector, maar door de oorlog in Oekraïne worden de zaken scherper gesteld. We zien fusies, een groeiend bio-aanbod in supermarkten, een dalende

20

Bio Actief 56

“Wie nu niet kan terugvallen op een goede klanten­service én een goede sfeer én een perfect lopend bestel­ systeem én goede winkel­inrichting én een goede prijs-kwaliteit­verhouding, verliest klanten.” aankoopfrequentie en een nood aan verdere professionalisering.

Het huidige winkellandschap kunnen we niet met één waarheid omschrijven, al is er wel één constante. Elke ondernemer wordt vanuit zijn of haar positie vandaag gedwongen om de eigen werking onder de loep te nemen en stil te staan bij hoe het verder moet. Daarom legden we ons oor te luister bij enkele ondernemers.

Kaf van het koren Een crisis zet verder onder druk wat al onder druk stond: een beperkte buffer, slechte financiële opvolging of simpelweg te hoge concurrentie kunnen nu moordend zijn voor

een winkel. In Brussel en Wallonië was er de voorbije jaren bijvoorbeeld een sterke groei in de verkoop van bio, maar tegenstemmen gaven aan dat ook het gevolg was van een overaanbod aan biowinkels. Heel wat mensen begonnen enthousiast aan een zaak, maar onderschatten soms ook hoeveel werk het is om een winkel open te houden. Niet onverwacht dus dat er net daar meer sluitingen zijn.

Gevestigde waarden kunnen terugvallen op een trouw cliënteel, zo vertelt o.a. Sandra Rydams van Biopunt Lijsterbes: "Als klassieke biowinkel met een breed assortiment en veel verswaren ben ik ook een buurtwinkel. Dat werkt voor mij. Ik kan rekenen op een vast clienteel, al is mijn ligging ook cruciaal."

We doen dat met promoties, advies, analyse van schappenplannen, kassasystemen, …

Soms leiden die gesprekken tot een nauwere samenwerking, zoals bij Färm, maar het is niet onze bedoeling om elke winkel richting Ekoplaza of Färm te laten ontwikkelen. Vanuit Biofresh trachten we vooral te zoeken naar manieren om de biosector zo goed mogelijk te ondersteunen en de winkels te helpen.

We zijn in eerste plaats distributeur, maar kijken verder dan enkel het leveren van producten. Met onze eigen winkelketen Origin’o – nu Ekoplaza – hadden we al expertise opgebouwd. Die proberen we nu ook door te geven.

Door samen te werken met de sector willen we op lange termijn mee een antwoord bieden op de groeiende concurrentie met de supermarkten."

Wat brengt de toekomst?

fotografie

Sophie Nuytten

Dat ligging een belangrijke factor is bevestigt ook Laurent Verheylesonne van Ekivrac.

Maar het succes van een winkel is voor hem een samenspel van verschillende factoren: "Vandaag komen onderliggende problemen naar boven, terwijl er geen ruimte meer is voor fouten. De klant is onverbiddelijk geworden. Wie nu niet kan terugvallen op een goede klantenservice én een goede sfeer én een perfect lopend bestelsysteem én goede winkelinrichting én een goede prijs-kwaliteitverhouding, verliest klanten."

Sandra voelt ook de concurrentie van supermarkten: "Ze hebben een sterk aanbod veggie, bulk, bio... voor sommige klanten voelt een supermarkt minder aan als een drempel.

We moeten als biowinkel dus focussen op onze sterkte: onze kennis, onze service en ons breed assortiment."

Maar ook grotere spelers voelen de crisis, zo vertelt Ruth Evenepoel van Bio-Planet: "We merken dat het trouwe cliënteel minder koopt en de occasionele kopers bereiken we minder. Het gevolg is dat we keuzes moeten maken en dus focussen op onze core business. Bijkomende projecten schieten er nu

soms bij in. Ook de fusies die we zien bij de biowinkels houdt ons bij de les. Ook voor ons als marktleider is het belangrijk om evoluties in het oog te houden en te weten wie zich waarin specialiseert. We schaven bij waar nodig. De evolutie in het winkellandschap op zich is niet onverwacht en zelfs gezond. Uiteindelijk willen we allen complementair zijn."

Distributeur als adviseur?

Die zoektocht naar complementariteit en de eigen positie versterken naast ketens en supermarkten is een uitdaging voor elke biowinkel. Er bestaat al jaren een spanningsveld tussen eigenheid bewaren en deel uitmaken van een grotere structuur met schaalvoordelen.

De fusie Biofresh/Udea en Origin’/Ekoplaza/ Färm maakt dit vooral meer zichtbaar. Voor Luc Dossche (BioFresh) kan het vooral de sector versterken: "Als distributeur hebben we schaalvoordeel, wat er ook toe kan leiden dat we de winkels kunnen ontzorgen. Zo kunnen zij focussen op het contact met klanten en het uitdragen van het eigen verhaal, met behoud van hun eigenheid en historiek.

"Ik verwacht dat het voor klassieke biowinkels als de mijne in de toekomst nog moeilijker wordt. Het lijkt me raadzaam om verder te gaan specialiseren, bv meer als bio-delicatessewinkel met breed aanbod vers." vertelt Sandra. Ook Laurent geeft aan dat "we ons allen zullen moeten heruitvinden en differentiëren, zowel ten aanzien van supermarkten als van de professionele grotere ketens. Het is nodig om out-of-the box te denken en ook te denken aan mogelijkheden tot samenwerking, waarin we kansen bieden aan producten van kleinschalige lokale ondernemers. Samen moeten we er ook voor zorgen dat de kleinschalige duurzame landbouw kan blijven bestaan. Prijs blijft een heikel punt. Als biosector zetten we liever niet in op lage prijzen, omdat we een correcte prijs belangrijk vinden en we de duurzame productie niet onder druk willen zetten, maar prijs wordt deels ook gevormd door de marges in de winkel. We moeten hiermee durven spelen en er voor zorgen dat basisproducten die voldoende roteren aan een kleinere marge worden aangeboden. Zo maken we ze ook toegankelijker."

MEER WETEN?

Neem contact op met onze adviseur verkooppunten Marijke Van Ranst marijke.vanranst@bioforum.be

Bio Actief

56

21

ECOLOGIE

TOEKOMSTIGE SECTOR

Na de oogst De roep om meer inlands graan en eiwithoudende gewassen wordt alsmaar luider. Telen is de eerste stap, maar er is ook nood aan een goede infrastructuur voor de naoogstbehandeling.

Het project Postharvest zet vooral in op dat tweede.

VOOR WIE?

De hele biosector

D

e situatie in Oekraïne benadrukt nog maar eens het belang van zelfvoorziening op het vlak van eiwithoudende gewassen en granen. Over stijgende grondstofprijzen en de nood aan meer autonomie kan je meer lezen op pagina 16. Verschillende projecten zetten hier op in: onder meer DiverIMPACTS en SymBIOse stimuleren bioboeren om deze gewassen te telen als onderdeel van hun teeltrotatie. Peulvruchten fixeren bovendien stikstof uit de lucht.

Ook de consument vraagt steeds meer naar producten van Belgische oorsprong. In de afgelopen jaren zagen we dan ook mooie initiatieven ontstaan, zoals brood op basis van Belgisch biograan of brouwerijen die met lokale brouwgerst aan de slag gaan. Maar voor de verwerking van graangewassen, of dat nu voor veevoeder of voor menselijke consumptie is, is er vaak nog een naoogstbehandeling nodig. En de vraag die zich daarbij stelt is: wie investeert in de nodige infrastructuur?

22

Bio Actief 56

Veel naoogstbehandeling nodig

ook pagina 16). Die oogsten moeten om verschillende redenen soms achteraf van elkaar gescheiden worden.

Elk gewas heeft zijn eigen naoogstbehandelingen nodig. Soms zijn die heel specifiek: haver moet geplet worden, veldbonen toast men om de voedingswaarde voor vee te verhogen en zo minder afhankelijk te worden van soja, bakgranen worden vermalen, gerst vermout, enzovoort.

De grote variëteit aan gewassen en naoogstbehandelingen vraagt dus telkens een andere infrastructuur. Het project Postharvest wilde weten waar de knelpunten zitten voor naoogstbehandelingen. Daarom deden we eerder dit jaar een bevraging bij de sector.

Maar ook een vaker voorkomende nabehandeling als pellen vraagt extra infrastructuur. Het pellen van haver, spelt, eenkoorn en boekweit gebeurt immers niet op dezelfde installaties of met dezelfde instellingen. Zo is het vinden van een peller voor boekweit moeilijk, omdat maar weinig bedrijven bij ons hier ervaring mee hebben. Dat bevestigt ook molenaar Mike Ekelschot van de Artemeersmolen: "We zien dat de consument vraagt naar boekweit en dus zijn we geïnteresseerd in lokaal geteeld boekweit. Maar om daar bloem van te kunnen maken, moet die wel eerst gepeld worden.

Dat is niet zo eenvoudig."

Een andere nabehandeling is triage. Boeren zetten steeds vaker in op mengteelten (zie

Daaruit bleek dat de infrastructuur soms wel bestaat, maar ze moeilijk toegankelijk is voor bioboeren. De afstand speelt daar een heel belangrijke rol in, maar ook de kleinere hoeveelheden vormen een probleem. Bioboer Pieter Coopmans beaamt dat: "Door de vaak kleine hoeveelheden en grote afstand tot de dichtstbijzijnde loonwerker gaat mijn graan vaak gewoon naar veevoeder. Een mobiele installatie of centrale ligging zou al zeker kunnen helpen."

Eenzelfde geluid horen we bij Ruben Segers van de Kollebloem: "Door de kleine hoeveelheden is het moeilijk om onze haver en spelt dichtbij te laten pellen. Voor spelt hebben we iemand gevonden op 1 uur van bij ons. Zelfs

fotografie

Sophie Nuytten

“Het doel van dit alles? Een performant biologisch teeltsysteem voor granen, pseudogranen en eiwithoudende gewassen op poten zetten.” als we onze spelt gangbaar zouden laten pellen, is dat de dichtstbijzijnde oplossing."

Een bijkomende drempel is dat de installaties ook over een biocertificaat voor verwerking moeten beschikken als deze voor derden worden gebruikt. Bedrijven die zelf geïnvesteerd hebben in zulke installaties, geven aan dat die vaak te kleinschalig of te verouderd zijn om ook voor anderen te verwerken. Een aantal bioboeren zoekt dus zijn toevlucht over de grens, met name in Frankrijk of Nederland.

Ook in Wallonië zijn er een aantal mobiele installaties voor triage en voor pletten.

Postharvest zoekt mee naar oplossingen Toegankelijke infrastructuur voorzien is dus het eerste heikele punt. Positief was dat in onze bevraging 14 bedrijven aangaven interesse te

hebben in een eventuele gezamenlijke aankoop of uitbating van een installatie. Zover zijn we uiteraard nog niet: eerst moet goed uitgezocht worden of dit haalbaar is. Bioboer Karel Dewaele bevestigt dat: "Voor we aan gezamenlijke aankopen kunnen denken, is er wel vertrouwen en voorbereidend werk nodig. Eén iemand die zich engageert voor loonwerk is misschien evidenter."

Maar dat is niet het enige probleem. Nemen we bijvoorbeeld mengteelten. Omdat je daar zit met een mix van gewassen die soms voor menselijke consumptie bedoeld zijn en soms voor diervoer, komt er ook een heel luik horizontale wetgeving bij kijken. Postharvest wil onderzoeken welke eisen er bestaan op het vlak van voedselveiligheid en of het haalbaar is die te verzoenen met een installatie op maat van bioboeren.

Mensen samenbrengen Het doel van dit alles? Een performant biologisch teeltsysteem voor granen, pseudogranen en eiwithoudende gewassen op poten zetten. Postharvest wil alvast een duidelijker beeld voor geïnteresseerden in de sector om te investeren in infrastructuur.

Kunnen naoogstbehandelingen al dan niet gezamenlijk uitgevoerd worden, om zo de stap naar deze teelten te verkleinen en deze sector verder te ontwikkelen?

Zo’n initiatief kan alleen maar slagen als het gedragen wordt door de sector zelf. Daarom nog een laatste oproep: wil je je kennis delen, mee investeren in een gemeenschappelijke infrastructuur of heb je zin om zelf een installatie uit te baten en die ook voor collega’s beschikbaar te stellen? Stuur dan een mailtje naar Sofie Vandewijngaarden sofie. vandewijngaarden@bioforum.be.

MEER WETEN?

Je vindt alle informatie over Postharvest op www.bioforum.be/postharvest.

Bio Actief

56

23

SECTOR IN BEELD

Kleinfruit: een delicate markt In de rubriek sector in beeld heeft Bio Actief aandacht voor één specifieke sector. Wat beweegt er en wat zijn de uitdagingen?

We zoomen vandaag in op de kleinfruitsector. fotografie

Sophie Nuytten

VOOR WIE?

De hele biosector

V

erschillende soorten bessen en aardbeien vormen een breed en kleurrijk assortiment aan zomerse snoepjes. Geliefd bij de consument, maar aan de teelt en vermarkting van biologisch kleinfruit zitten heel wat uitdagingen.

Consumptie biologisch fruit Uit de consumptiecijfers weten we dat 6 op 10 Belgen wel eens biologisch fruit koopt, al zijn de cijfers voor biologisch kleinfruit beperkt.

Het aantal kopers en de aankoopfrequentie voor biologisch fruit is de voorbije jaren ook toegenomen. Het marktaandeel bio binnen de fruitbestedingen was in 2021 6,9% (bron: GfK in opdracht van VLAM).

In Wallonië en Brussel ligt de consumptie van biologisch fruit beduidend hoger dan in Vlaanderen. Het gekochte volume stijgt samen met het marktaandeel. Gemiddeld kocht een Belg in 2021 2,65 kg biologisch fruit, tegen een gemiddelde prijs van 3,36 euro/kg.

24

Bio Actief 56

De gemiddelde consumentenprijs per kilogram zoals opgetekend door GfK bevat een mengeling van divers fruit en is ook onderhevig aan wijzigingen in aankoopgedrag. De gemiddelde bestedingen per capita volgen de trend. Jaarlijks geeft de gemiddelde Belg 8,91 euro uit aan biologisch fruit.

Het marktaandeel biologisch kleinfruit is gemiddeld lager dan het marktaandeel dat biologisch fruit haalt. In de grafiek zie je voor enkele soorten de evolutie van het marktaandeel. We tonen alleen die soorten waarbij de penetratiegraad hoger is dan 2%.

Een opvallende kleinfruitsoort is de blauwe bes. Dat blijft qua verkoopscijfers een sterke groeier, maar het marktaandeel bio is gekelderd door een sterke toename in het beschikbare volume aan gangbare blauwe bessen. Het marktaandeel bio voor blauwe bessen is voor 2021 3,4%, frambozen 4,2 %, aardbeien 2,9 % en druiven 2,6% . Goed om weten: de GfK-cijfers maken geen onderscheid voor wat de herkomst van het fruit betreft.

Seizoensproduct Juni is het hoogseizoen voor de aardbeien,

bessen komen later. Kleinfruit kent een kort oogstseizoen, dat bovendien sterk beïnvloed wordt door de weersomstandigheden. Net zoals groentetelers het oogstmoment wat kunnen sturen door moment van zaaien en aanplant, kan je bij kleinfruit de oogstperiode beïnvloeden, al is dat in beperkte mate.

Dat gebeurt door beschutting te voorzien.

Daarnaast wordt het seizoen vooral gerekt door in te zetten op meerdere variëteiten.

Elke variëteit heeft zijn eigen kleur, smaak, structuur en bewaarbaarheid. Voor de afzetkanalen vormt die diversiteit wel een uitdaging.

Vooral een goede communicatie over de verschillende variëteiten doorheen de keten is belangrijk.

Eerlijke prijs?

De sterke seizoensgebondenheid heeft ook zijn impact op de prijs. Bij het begin van het seizoen is er veel vraag en kan een teler in theorie makkelijker een correcte prijs verkrijgen. Maar buitenlands aanbod zet dat model voor aardbeien en blauwe bessen onder druk. Dat buitenlands aanbod is immers niet alleen goedkoper, maar komt ook vroeger. De markt vergelijkt ook met de prijzen voor het gangbare aanbod. Later op het sei-

Evolutie marktaandeel bio in België verschillende fruitsoorten op basis van bestedingen Bron: GFK Belgium voor VLAM 10

8

6

4

2

0 2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Fruit algemeen

Druiven

Blauwe bosbessen

Frambozen

Aardbeien

Lineair (blauwe bosbessen)

zoen, op het piekmoment van het bessen- of het aardbeienseizoen, drukt het relatieve grote aanbod opnieuw de prijs. Alleen blijven de kosten voor de teler dezelfde. Binnen de biosector wordt er gestreefd naar minder prijsschommelingen.

door ook verwerkte producten af te nemen.

Verschillende telers werken al samen voor bv. confituur. Het zichtbaar maken van lokale ingrediënten in verwerking is een van de doelstellingen van Biogarantie Belgium.

Vooral voor blauwe bessen zien we ook een grote beschikbaarheid doorheen het jaar, met veel geïmporteerd aanbod. Daardoor wordt het seizoensgebonden karakter van de blauwe bes minder erkend en is het moeilijker om lokale producten tegen een correcte prijs te vermarkten. Voor aalbessen, bramen en frambozen stelt dat probleem zich minder: daar is het aanbod overwegend gelinkt aan het lokale seizoen.

Kleinfruit bewaren is delicaat. De bewaaromstandigheden doorheen de keten hebben een belangrijke impact op hoeveel aanbod er verloren gaat. Een verplichting is het niet, maar idealiter wordt kleinfruit bewaard op een temperatuur van 4 graden Celsius, met respect voor de koudeketen.

Telers krijgen tijdens het piekseizoen niet altijd al hun producten vers verkocht en vriezen een deel in voor verwerking. Maar ook hier drukt het buitenlandse goedkope aanbod de prijs, aangezien buitenlands verwerkingsfruit (zeker uit Polen) tegen veel lagere prijzen wordt verkocht.

Een winkelier die vers kleinfruit afneemt bij een lokale teler versterkt dit verhaal

Bewaring

Biologisch kleinfruit zou minder lang houdbaar zijn, maar de meningen daarover zijn verdeeld. Het is zo dat kleine schilbeschadigingen door insecten (o.a. fruitvlieg) mogelijk een bijkomend verlies geven van 5 à 6%.

Tegelijkertijd zou biologisch kleinfruit minder kwetsbaar zijn door een tragere groei en minder bemesting (stikstof).

Door de korte bewaarbaarheid is een goede verkoopsrotatie en een regelmatig bestelritme belangrijk. Winkeliers of verwerkers die rechtstreeks met telers werken, kunnen

2021

sterk inzetten op versheid, volume en variatie om het korte seizoen maximaal te benutten.

De kwetsbaarheid van het product is samen met de nood aan een eerlijke prijs ook de reden waarom kleinfruit het product bij uitstek is waarvoor telers inzetten op korte keten en zelfpluk.

Zelf op zoek?

Op www.biobedrijvengids.be kan je via de rubriek "Teelten en Vee" zoeken naar fruittelers.

Je kan er ook verder specifiëren naar bessen of aardbeien. Boeren selecteren verwerkers onder loondienst of ‘Fruitbereidingen’ onder het kopje "biologische voedingsproducten."

MEER WETEN?

Op www.bioforum.be/marktcijfers vind je een martkoverzicht rond biologisch kleinfruit van maart 2022

Bio Actief

56

25

ECOLOGIE

INNOVERENDE SECTOR

Bredere kijk op CSA Met meer dan 50 boerderijen is het CSA-model in Vlaanderen intussen goed ingeburgerd. Vandaag richten CSA-boeren zich voornamelijk op particulieren en houden ze zich vooral bezig met groenteteelt. Het CSANetwerk zocht uit hoe hun model ook in andere sectoren kan werken. fotografie

Astrid Agemans

VOOR WIE?

De hele biosector

C

SA staat voor ‘Community Supported Agriculture’. Op een CSA-boerderij gaan landbouwer en consument met andere woorden een nauwe, duurzame relatie aan met elkaar. Ze ondersteunen elkaar. Door een oogstaandeel te kopen, verbindt een CSAdeelnemer zich minstens voor een jaar aan een boerderij. Dat geeft de boer zekerheid over afzet en inkomen en zorgt ervoor dat hij gewapend is tegen de risico’s die komen kijken bij het boeren. Maar dat is niet alles: door die rechtstreekse band met hun deelnemers voelen CSA-boeren zich bovendien extra gemotiveerd en gesteund.

Het CSA-model biedt dus heel wat kansen.

In Vlaanderen zien we dat het vooral ingezet wordt bij groenteteelt, al omarmen ook steeds meer bloementelers het CSA-principe. Maar zou deze manier van werken ook niet voor andere sectoren soelaas kunnen bieden? In verschillende landbouwtakken hebben boeren immers moeite om een rendabel inkomen

26

Bio Actief 56

te halen uit hun landbouwactiviteit. Als ook zij klanten vinden die zich engageren voor een langere periode en bereid zijn mee het risico te dragen, zou hen dat meer zekerheid kunnen bieden.

Ook voor starters is zo’n bredere kijk op CSA interessant. Het is dan wel een laagdrempelige manier om in de landbouw te kunnen beginnen, maar vandaag zijn er in bepaalde regio’s al veel CSA-groenteboerderijen en is er weinig ruimte voor nog een extra CSAboerderij. Tenzij zo’n starter actief is in een andere sector en op die manier complementair kan zijn ten opzichte van zijn of haar collega’s. Of waarom het CSA-model niet integreren als neventak in een bestaand bedrijf, zodat het voor extra inkomen en dus ook extra zekerheid kan zorgen?

Kansen en valkuilen Met die vragen ging het CSA-Netwerk aan de slag. Dankzij de steun van de provincie Antwerpen zochten ze uit hoe CSA er voor andere sectoren zou kunnen uitzien.

Daarvoor staken de CSA-boeren die vandaag lid zijn van het netwerk de koppen bij elkaar. Niet alleen kunnen ze spreken

uit ervaring, sommigen onder hen hebben op hun boerderij al geëxperimenteerd met een ander aanbod en weten dus goed waar de aandachtspunten liggen.

Dat alles heeft geleid tot verschillende infofiches, die vrij te vinden zijn op de website van het CSA-Netwerk. Vandaag bestaan er infofiches over CSA bij bloemen, eieren, aardappelen, oesterzwammen, vlees (rund, schaap, varken of kip) en fruit.

Een geïnteresseerde boer krijgt op zo’n fiche antwoord op tal van vragen: wat zou een deelnemer kunnen krijgen? Hoe lang zou zo’n engagement kunnen duren? Hoe vang je een opbrengstloze periode op? Wat zijn de risico’s? Hoe zorg je ervoor dat elke deelnemer een eerlijk deel krijgt?

Daarnaast worden ook valkuilen en aandachtspunten belicht. Op die manier geraken boeren geïnspireerd om het CSA-model ook op hun boerderij toe te passen. Al deze tips zijn zeer praktisch ingevuld. Zo lezen we bij de infofiche voor eieren "Legkippen zijn nuttig om groenteafval weg te werken, lege blokken te bemesten en insecten weg te houden" en

wordt samen aardappelen rapen omschreven als een goede groepsactiviteit.

CSA in de biowinkel Mikken op andere sectoren is één ding, maar er zijn nog mogelijkheden. Vandaag focussen de meeste CSA-boeren zich uitsluitend op particulieren. Maar een model waarbij teler en afnemer een langetermijnengagement aangaan en beslissen om de risico’s te delen, hoeft zich niet te beperken tot de gewone consument. Er is geen enkele reden te bedenken waarom ook scholen, ziekenhuizen of reguliere afzetkanalen als horeca of biowinkels zich niet op die manier met een boer zouden kunnen verbinden.

Hoe kan je het CSA-principe voor deze afzetkanalen toepassen? Ook daarvoor maakte het CSA-netwerk de oefening, met fiches voor grootkeukens, horeca, zero-wasteshops en biowinkels. Daarbij gaat de aandacht vooral naar hoe je ervoor zorgt dat de koek eerlijk verdeeld wordt, welke logistieke aandachtspunten er zijn en hoe je een afnemer kan sensibiliseren.

Samenwerking Tot slot keek het CSA-netwerk ook naar samenwerkingen. Alleen boeren is best een uitdaging, en dus kiezen steeds meer landbouwers ervoor om samen te werken. Die gedeelde verantwoordelijkheid verhoogt de leefbaarheid op mentaal vlak, maar het is niet altijd mogelijk om twee volwaardige inkomens te halen uit alleen maar groenteteelt.

Een bijkomende productie kan dan zorgen voor een complementair loon.

De vraag is alleen: welke samenwerkingsvorm past het best wanneer je je CSA-boerderij gaat diversifiëren in verschillende landbouwtakken? Kies je voor een coöperatie of voor een maatschap? En hoe werk je dat dan uit? Ook hiervoor ontwikkelde het CSA-netwerk vijf fiches. Interessant aan deze fiches is dat ze vertrekken vanuit bestaande samenwerkingsverbanden en dus geënt zijn op reële ervaringen. Onder meer BoerenCompagnie, Rawijs en Eerlijke Kost vertellen hoe ze werken, wat de aandachtspunten zijn, welke rol coöperanten krijgen of hoe lang het duurde om in die vorm op te starten. Bij een coöperatie wordt er bijvoorbeeld als tip meegegeven

dat je best begeleiding zoekt, omdat het opzetten van deze structuur complex kan zijn.

Al deze infofiches zijn werk in uitvoering en kunnen op basis van ervaringen in de toekomst aangepast worden. Ze willen vooral inspireren en boeren aanzetten om minstens voor een deel van hun boerderij ook te kiezen voor het CSA-model, en dat op een duurzame, economisch leefbare manier. Op die manier draagt het CSA-netwerk bij tot een veerkrachtigere landbouw in Vlaanderen.

MEER WETEN?

Je vindt alle infofiches terug op de website van het CSA-netwerk www.csa-netwerk.be

Bio Actief

56

27

ZORG

SECTOR IN GESPREK

Het welbevinden van boeren verhogen Boeren staan vaak onder grote druk en hun welbevinden schiet daar soms bij in. Dat geldt ook in de biosector. Boeren op een Kruispunt wil boeren daarin ondersteunen.

ken: het bedrijf, de bedrijfsleider en het gezin.

VOOR WIE?

Bioboeren

De Vlaamse overheid lanceerde dit voorjaar een actieplan om het welbevinden van land- en tuinbouwers te verhogen. Een geïntegreerde aanpak wil zowel aandacht hebben voor de stressfactoren als voor het versterken van individuele vaardigheden van landbouwers. Ook moeten barrières om hulp te vragen weggewerkt worden. BioForum is een van de partners die zich engageerde om het hulpaanbod voor land- en tuinbouwers beter bekend te maken. Daarom spraken we met Els Verté, directeur van Boeren op een Kruispunt (BOEK).

Deze organisatie neemt als eerstelijnshulp een belangrijke rol op.

Kan je BOEK kort voorstellen?

BOEK vzw probeert als onafhankelijke hulporganisatie Vlaamse boeren en tuinders te begeleiden bij al hun vragen, problemen en noden. Onze missie is om het welbevinden van de boer en boerin te verhogen. Zo’n vraag kan heel breed gaan, van iets persoonlijks of relationeels tot een nood in het bedrijf zelf. BOEK zal daarbij wel altijd het hele plaatje bekij-

28

Bio Actief 56

We doen dat met een team van 10 mensen, waarvan 7 adviseurs. Daarnaast zitten er in ons netwerk 12 freelance psychologen met kennis van landbouw en een groep van een 30-tal vrijwilligers die naast een luisterend oor ook administratieve ondersteuning kunnen bieden. Ons team blijft trouwens gestaag groeien: recent hebben we een pool van dierenartsen opgestart die kunnen tussenkomen bij dierenwelzijnsproblemen.

Kan elke landbouwer bij jullie terecht?

Elke landbouwer "op een kruispunt" mag bij ons aankloppen, of hij nu klein of groot, gangbaar of bio is. Soms denkt men dat alleen bedrijven in de problemen bij ons terecht kunnen, maar dat is niet zo. Elke boer of boerin die voor een keuze staat en daarbij onafhankelijk advies wil, kan een beroep doen op onze medewerkers. Het is beter om preventief te werken dan pas begeleiding te vragen als de nood al hoog is. Enige voorwaarde is dat de vraag van de landbouwer zelf komt, niet van de omgeving. Ze kunnen zich via de website, telefonisch of via mail aanmelden. We hebben 24/24 permanentie voor telefonische aanmeldingen.

Jullie hebben een belangrijke rol in het actieplan welbevinden. Wat gaan jullie meer of anders doen?

We werken vandaag al preventief via sociale media, onze nieuwsbrieven en vormingen, maar willen daar nog meer op inzetten.

Daarnaast moet er meer ruimte zijn voor anonieme vragen via een landbouwlijn. Leidt zo’n vraag tot een begeleidingstraject, dan valt die anonimiteit natuurlijk weg.

fotografie

Kobe Van Looveren

Hoe gaan jullie met een vraag aan de slag?

We mikken op individuele begeleiding en proberen intussen om de boer zoveel mogelijk verder te laten boeren, eventueel met aanpassingen in het bedrijf of de bedrijfsvoering.

Eerst komen we langs voor een intakegesprek. Vaak zijn dat 2 adviseurs, zeker bij koppels. Zo kunnen we elk apart spreken.

We luisteren naar hun noden en verwachtingen en verzamelen de nodige informatie.

Zo kijken we o.a. naar rendabiliteit en solvabiliteit van (bepaalde takken binnen) een bedrijf. Daar gaan we mee aan de slag. We schrijven een gegrond advies en leggen dat met een woordje uitleg voor aan de landbouwer. Als ze zich niet kunnen vinden in ons advies, dan kijken we of er aanpassingen mogelijk zijn. Zij beslissen uiteindelijk welke stappen ze nemen.

Alle hulp gebeurt op vrijwilligersbasis. Is er een psycholoog nodig en staat men daar voor open, dan schakelen we die in. Bij administratieve problemen kijken we of een vrijwilliger alles in orde kan brengen. We laten mensen niet los, maar proberen in overleg kleine stapjes vooruit te zetten. Sommige trajecten duren dan ook jaren.

Belangrijk om te weten: voor de boer(in) is alles gratis. Die lage drempel is nodig, want vaak wordt de hulpvraag stellen al gezien als falen. Ook de sessies bij de psycholoog zijn gratis. Onze psychologen zijn ook sneller beschikbaar dan in de reguliere hulpverlening.

Zijn jullie adviseurs ook vertrouwd met bio?

Onze adviseurs zijn generalisten: ze kennen van alle sectoren iets en hebben daarnaast elk hun eigen specialisatie. We werken voor de adviezen samen als team, en schakelen ook daar ons netwerk in. Als ze zelf geen antwoord kunnen geven, dan zoeken ze extern het antwoord. BOEK heeft in elk geval ook al bioboeren begeleid.

Hoeveel begeleidingstrajecten doen jullie op een jaar?

Vorig jaar hadden we 232 nieuwe aanmeldingen, 44 % meer dan in 2020. We merken wel een voortdurende stijging. Zo zitten we dit jaar aan ongeveer 1 aanmelding per dag.

Ook het aantal sessies bij de psycholoog stijgt. Onze financiering is daarvoor opgetrokken, maar volstond nog niet om aan de vraag te voldoen.

We willen ook bekijken of we zitdagen over het hele land kunnen organiseren en we willen een chatfunctie op onze website, maar dat is natuurlijk allemaal heel arbeidsintensief. Op drukke momenten schiet de nazorg er soms wat bij in, daar willen we ook meer aandacht voor. Zo vermijden we dat problemen zich opstapelen.

Met een beter uitgewerkt vrijwilligersbeleid willen we ook meer vrijwilligers aantrekken.

Onze vrijwilligers kennen de landbouwsector en weten hoe het eraan toe gaat op een bedrijf. We zetten hen in bij de nazorg, maar vaak ook voor hulp bij de administratie, die voor veel boeren een grote zorg is. Alles wordt digitaal en niet alle boeren kunnen daarin mee. We hebben zelfs een actie gedaan om oude laptops in te zamelen en te refurbishen om ze ter beschikking te stellen van boeren.

Vrijwilligers helpen daar dan bij.

Tot slot zijn we ook begonnen met een project rond dierenwelzijn. Vroeger stelden we soms problemen vast op dit vlak, maar hadden we niet de middelen om daar iets aan te doen. Nu kunnen we een plan van aanpak maken en helpen met kleine tussenkomsten zoals het betalen van de bedrijfsdierenarts of het financieren van kleine herstellingen.

MEER WETEN?

Surf naar www.boerenopeenkruispunt.be of www.facebook.com/boerenopeenkruispunt. Je kan hen ook bereiken op 0800 99 138.

Bio Actief

56

29

Kijken bij de buren

De biosector is in volle ontwikkeling en vormt zo een motor voor innovatie en ondernemerschap.

In deze rubriek belichten we enkele inspirerende initiatieven van biobedrijven uit andere regio’s.

Alancienne

Logistiek uit handen De Franse start-up Álancienne heeft een webwinkel waar klanten rechtstreeks van boeren in hun omgeving kunnen bestellen. De boeren bepalen zelf de verkoopprijs op de webwinkel, en ontvangen 60 procent. In supermarkten ligt dit percentage rond de 10%, het zou heel wat meer moeten zijn, zegt Paul Charlent, de oprichter.

Met de andere 40% verzorgt Álancienne de website, het klantenbestand en het transport. www.alancienne.co

Biography

Wie teelt mijn bio-appel?

Al 280 Oostenrijkse telers uit de Val Venosta-streek nemen deel aan het project Biography. Op de verpakking van de biologische appelen uit deze streek zitten gepersonaliseerde etiketten met een QR-code en de naam van de teler in kwestie. Zo beland je op een website waar je via video’s, foto’s en tekst meer te weten komt over de boer in kwestie. www.vip.coop/en/biography

Wallonië Nicheteelten

In het nieuwe jaarrapport van Biowallonie wordt gesproken van enkele nicheveeteelten in het Franstalige landgedeelte. Zo kweekt boer Quentin in Jemeppe-sur-Sambre biologische eenden op enkele hectare. Zijn boerderij Ferme du CoinCoin is een gemengd bedrijf, met naast eenden ook schapen, fruitteelt enzovoort. Andere bijzondere teelten die vermeld worden zijn wijngaardslakken, biologische viskweek en biologische reeën en herten. https://www.facebook.com/Fermeducoincoin

30

Bio Actief

56

WORD LID

Word lid van Bioforum en draag bij tot de stem van een sector!

Meer dan 400 bedrijven hebben ervoor gekozen om lid te worden van BioForum. Ze hebben daar maar liefst vijf redenen voor.

Jij beslist mee

Persoonlijk advies

Wij hechten veel belang aan stemmen uit de sector. Als lid speel je mee een rol in de vorming van standpunten. Enkel als lid kan je ook zetelen in de Raad van Bestuur of Algemene Vergadering en bepaal je mee waar wij op moeten inzetten.

De biologische bedrijfsvoering vergt heel wat van een ondernemer: nieuwe technieken, nieuwe leveranciers, nieuwe afnemers en een wetgeving die voortdurend evolueert. De medewerkers van BioForum staan jou graag bij met advies op maat.

Versterk je netwerk Een sterk netwerk is een ­kapitaal waard, zeker in de kleinere ­biosector.

Speciaal voor leden organiseert BioForum nuttige netwerkmomenten. De personeelsleden van BioForum staan je ­individueel bij om je netwerk uit te breiden.

Ons netwerk is ook het jouwe.

In actie voor jouw belangen BioForum is dé gespreks-partner voor overheid en middenveld als het over bio gaat. We zetelen in meerdere belangrijke raden en a ­ dviseren het beleid, Vlaams, Belgisch en Europees.

Hoe meer leden, hoe sterker onze boodschap.

Voordelen voor jouw bedrijf Als lid van BioForum geniet je van kortingen op promomateriaal voor jouw bedrijf, op studiedagen en advertenties. Als lid krijg je korting bij onze partners. We zetten vooral leden in de kijker in de media. Enkel als je lid bent, kan je het Biogarantielabel dragen.

WIL JIJ OOK LID WORDEN? Surf snel naar www.bioforum. be/wordlid en meld je daar aan!

Je vindt daar ook de tarieven voor lidmaatschap.

Wie anders is even lokaal als u?

Onze 200 Agri-experts staan voor u klaar.

Crelan weet als geen ander wat er leeft en beweegt in uw buurt.

We houden met z’n allen opnieuw van meer lokaal. Net als onze Agri-experts, die u betrouwbaar advies en een degelijke ondersteuning bieden om uw lokale ambities te doen slagen. Ook zij gaan daarvoor tot het uiterste. Want wie gaat voor duurzaam, verdient duurzame steun uit de buurt. Toch?

Afspraak bij uw expert in een Crelan-agentschap in uw buurt.

www.crelan.be