Smaakmakend 04 15

nยบ4 | herfst 2015

van uw biologische specialist

ZIN IN DE HERFST

Topsporters in de kas: Organic Brothers Bio-biertjes happen met je beste vrienden De ultieme risotto volgens Giovanni en Giancarla Chinese pannenkoekjes met groentecurry

Ontdek de wereld van tofu!

Kijk op tofupedia.com

ToFacts: wat is tofu?

Tofu is gemaakt van sojabonen en zeer rijk aan eiwit.

Bevat weinig vet, koolhydraten, calorieën en geen lactose.

Het zit ook nog eens boordevol vitaminen en mineralen en is 100% plantaardig.

Tofu in de wereld Bereiding: van oven tot stoven

Rauw, stoven, bakken, wokken, frituren, oven, barbecue of in de grillpan.

Tofu kun je eigenlijk op alle manieren bereiden!

Tofupedia verzamelt alle informatie, artikelen en recepten rondom tofu.

Wereldwijd. Laat je inspireren: duik in de wereld van tofu op tofupedia.com.

Recepten: in alle vormen en smaken Salades, quiches, roerbakgerechten, zelfs smoothies. Met tofu kun je alle kanten op.

Op Tofupedia vind je de meest verrassende recepten. Van foodbloggers, chefs en andere tofufanaten! Zelf een recept? Plaats ‘m dan op Tofupedia!

Bij ProLaTerre houden we van tofu. Daarom begonnen we zo’n vijftig jaar geleden als eerste met de import van tofu naar Nederland. En bereidden we niet veel later zelf tofu. Lekker biologisch en plantaardig. We zijn dan ook trots op onze producten. ProLaTerre is gezonder voor jou, beter voor onze planeet én echt vriendelijk voor de dieren. Lekkerder voor vanavond, beter voor morgen.

2 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

Maak de lekkerste gerechten met biologische tofu van ProLaTerre®.

inhoud

herfst 2015 10

Coverfotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustavsson | Culinaire realisatie Ingmar Niezen

4 recepten in dit nummer 15 Vietnamese slarolletjes met tofu | Gemarineerde champignons | Toastjes met tandoorizalm en komkommer-avocadosalade | Pittige lamssateetjes | Courgetteblokjes met gemarineerde tomaatjes

20 Baldo risotto met spinazie, citroen en zwarte olijven

30 Amandelclafoutis met prei en oude kaas | Chinese pannenkoekjes met groentecurry | Rijstnoedels in een lauwwarme salade met kip

20 4 Meet the Organic Brothers

Aris, Rochus en Dirk Pieter van der Meer schakelden om naar biologisch. ‘We telen nu op kwaliteit. En andere soorten, zoals pruimtomaten en gele tomaten. We zijn echt weer telers geworden.’

10 Bio-bier & borrelhappen

Pittige lamssateetjes en Vietnamese slarolletjes met tofu. Met aparte snacks happen schuimende bio-biertjes nóg veel beter weg.

20 De beste risotto

Arborio, baldo of carneroli. Wat is de lekkerste langkorrelrijst voor een smeuïge Italiaanse risotto? Giovanni en Giancarla van riseria Provera weten het wel.

en verder in dit nummer 19 Hoe herken je een biologisch product?

26 Bio-drop 30 Elke dag lekker 35 Winkelwaar 39 Een frisse kijk: Lieke Veld, deejay Q-music

| herfst 2015 3

Tekst Dorien Dijkhuis | Beeld Hans van den Heuvel

4 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

| herfst 2015 5

Terug naar de natuur ‘Vroeger dachten we in volle vrachtauto’s met één product.

Nu denken we veel meer: hoe telen we de béste en andere tomaten?’

Dirk Pieter van der Meer herinnert

zich de geur van vroeger toen zijn vader op deze plek sla, komkommer en tomaten teelde in de volle grond.

Maar net als veel andere intensieve glastuinbouwbedrijven verruilde zijn vader eind jaren tachtig de aarde voor substraat.

Zoektocht Een jaar geleden besloten de zonen Aris, Rochus en Dirk Pieter om te schakelen naar biologisch. Maar biologisch telers mogen geen substraat gebruiken.

Volle grond is verplicht. Logisch, vindt Dirk Pieter. ‘De beste producten komen van de beste bodem. Alleen dan komt de plant aan de meest natuurlijke voedingstoffen. Dit is zoals telen bedoeld is.’ Dat is echter eenvoudiger gezegd dan gedaan. Dirk Pieter: ‘We moesten de grond echt opnieuw leren kennen. Mijn broers en ik hebben alle drie de HAS (Hogeschool voor Tuinbouw en Akkerbouw, red.) afgerond, dus we wisten er wel wat vanaf. Maar dat is toch vooral theorie. De grond was lange tijd afgesloten geweest.

Er lag folie overheen en daarbovenop teelden we op steenwol. We hebben de bodem eerst helemaal laten onderzoeken. Door de afsluiting was de grond nog behoorlijk goed. Hij was niet uitgedroogd door de zon en er zaten ook geen aaltjes in. Daarna begon onze zoektocht: hoe bouw je de bodem zo goed mogelijk op? Welke organische meststoffen gebruik je? Hoe zorg je voor een goede waterhuishouding?’

Afkloppen Nu telen ze verschillende soorten tomaten en komkommers. Door vruchtwisseling houden ze de bodem gezond. ‘Je ziet meteen wat de bodem doet voor de plant’, zegt Dirk Pieter van der Meer. ‘Er zijn plekken in de kas waar we moeilijker bij kunnen. Op die plekken is de grond minder goed bewerkt en dat zie je direct terug in de plant. Daar groeit de plant minder goed en heeft hij een lagere opbrengst. De bodem moet luchtig zijn, anders kunnen de wortels niet goed genoeg water en voedingsstoffen opnemen.’

6 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

Met biologische bestrijding hadden ze al veel ervaring. Dat gebruikten ze ook toen ze nog op steenwol teelden. Witte vlieg, luis en andere ‘vijanden’ gaan ze preventief te lijf met roofinsecten. ‘We scouten nu alleen veel vaker op vijandelijke insecten. Veel collega’s hebben last van pissebedden en miljoenpoten.

Die hebben wij gelukkig niet. Maar ik zal het afkloppen, want we zijn pas net begonnen. Ze kunnen enorme schade aanrichten. Dat we ze nu niet hebben, betekent niet dat we ze nooit kunnen krijgen.’

Topsport Bij Organic Brothers zijn ze heel blij dat ze de stap hebben gezet. ‘We hebben zeventien jaar lang hetzelfde gedaan. Op een gegeven moment weet je exact wat er gebeurt als je iets doet of aanpast in de kas. Telen op substraat was voor ons geen uitdaging meer. Nu we in de grond telen, hebben we met allerlei risicofactoren te maken die we zo goed mogelijk moeten ondervangen. Vergelijk het met topsport: het gewas kan alleen een topprestatie leveren als de voorziening van de wortels met voedingsstoffen, vocht en zuurstof optimaal is. Aan ons de taak de bodem zo goed mogelijk in conditie te houden.’

Andere tomatensoorten Wat Dirk Pieter van der Meer ook prettig vindt aan de biologische manier van telen: de biologisch bewuste consument waarvoor hij het als teler doet. ‘Hij kiest heel specifiek voor een bepaald product. Dat brengt voor ons als teler een verantwoordelijkheid met zich mee. Vroeger dachten we in volle vrachtauto’s met één product. Nu denken we veel meer: hoe telen we de béste tomaten, in plaats van: hoe telen we de meeste tomaten? We telen op kwaliteit. En andere soorten, zoals pruimtomaten en gele tomaten. We zijn echt weer teler geworden.’ Vroeger was alles er steriel. Nu kleeft er weer modder aan hun schoenen.

‘Het ruikt hier weer naar de natuur. En ik kom weer wormen tegen. Ik zou niet anders meer willen. Wat is een teler zonder grond onder zijn nagels?’ V

| herfst 2015 7

Superfood?

Dat maken we al sinds 1992!

 Volledig biologisch  Geen geknutsel met ingrediënten  Wat er niet in hoort, zit er ook niet in

8 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

Alles wat je nodig hebt voor een gezonde en blije hond of kat. Daar word je toch blij van? www.yarrah.nl

r e o v e j r o o v Werken

[advertorial] E SCHAAPSKUDDE staat rustig te grazen als er een snerpend gefluit weerklinkt. De schapen kijken tegelijkertijd op en kijken wat schichtig om zich heen. Diep in het gras liggen twee zwart-witte border collies te wachten op verdere instructies; Femke aan de ene kant en haar zoon Jelle aan de andere. Weer klinkt een fluitsignaal en – ervaren als ze zijn – drijven de honden de schapen de hei af, het bos in.

Steun aan schaapsherder Sinds een aantal jaar ondersteunt Yarrah Organic Petfood de schaapsherder met biologisch voer. Bas van Tongeren van Yarrah legt uit waarom juist voor een schaapskooi is gekozen als ondersteuningsproject. “Schapen houden de heide op een natuurlijke manier in stand; ze grazen weg wat te veel woekert of wat er niet hoort. Er komt geen zwaar materieel aan te pas, en geen bestrijdingsmiddelen. Dit is het aller-

beste voor onze heide. Gewoon zoals de natuur het bedoeld heeft. Toen de schaapsherder een paar jaar geleden op zoek was naar goed en zuiver voer voor zijn honden dat paste bij zijn manier van werken, hadden we elkaar gauw gevonden. ”

Harder werken Ondertussen rennen de honden fanatiek van links naar rechts en houden de schapen op het bospad in het gareel.

Hun energie lijkt tomeloos. Wilfried Buitenink, de schaapsherder, is blij met het voer. “Ik voer het nu drie jaar en wat me eigenlijk meteen opviel, was dat ze er veel actiever van werden. Ze wilden vaker en langer werken en hadden bij thuiskomst nog energie over.

Het voer had ook duidelijk invloed op hun vacht; ik krijg nog steeds complimenten hoe goed ze er uitzien.”

Bas vult aan: “Geef mij een stevig ontbijt van havermout met fruit en noten en ik ben de hele ochtend fit en scherp.

Word ik verleid door het gemak en de snelheid van een kop koffie met een croissant en ik loop na 2 uur achter de feiten aan.”

Schouderklopje Aangekomen bij de schaapskooi drijven de honden de schapen als makke lammeren naar binnen. De honden krijgen een klopje op de flank en rennen enthousiast naar het huis naast de schaapskooi. Na een dag hard werken, krijgen ze het voer dat ze verdienen. V

| herfst 2015 9

TIP! OOK GEZELLIG: ZET DE BLAADJES SLA, GROENTEN EN TOFU APART OP TAFEL, ZODAT IEDEREEN ZELF ZIJN ROLLETJE KAN MAKEN.

1

VIETNAMESE SLAROLLETJES MET TOFU

10 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

2

GEMARINEERDE CHAMPIGNONS

Nu bier een

steeds hipper imago krijgt en er steeds meer biobieren bij komen is het leuk om vrienden uit te nodigen voor een uitgebreide bierborrel.

| herfst 2015 11

TOASTJES MET 3 MASSALAZALM EN KOMKOMMERAVOCADOSALADE

PITTIGE LAMSSATEETJES

4

12 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

COURGETTEBLOKJES MET GEMARINEERDE TOMAATJES 5

MEER LEKK EN MAKKE ERE HAPJES! LIJKE

• Blokjes pittige

Holland s een chu e kaas met tneydip Bruine a m je met e andelen die en beet je zout en Indis c hebt ge he kruiden bakken Klassiek e ham me rolletjes van t augur k

• •

| herfst 2015 13

Het oude graan voor een modern leven Met zijn zachte en nootachtige smaak, KAMUT® khorasan tarwe, exclusief biologisch geteeld en nooit genetisch gewijzigd wordt gewaardeerd voor zijn hoge voedingswaarden en zijn lichte verteerbaarheid.

Handelsmerk en gegarandeerde kwaliteit.

De naam van de tarwe is khorasan.

Kamut Enterprises of Europe gebruikt het handelsmerk KAMUT® om de consument 7 kwaliteitscriteria te garanderen en om de originele kenmerken van de oude khorasan tarwe te beschermen. Het woord kamut betekend tarwe in de oude Egyptische taal en is geen naam van een graan.

Voedingswaarde en energie.

KAMUT® khorasan levert meer energie dan moderne tarwe en bevat meer eiwitten, lipiden, essentiële aminozuren, vitamine E en mineralen, als zink, magnesium en vooral selenium, een spoorelement dat bekend staat om zijn sterke antioxidante eigenschappen.

Verteerbaarheid en onderzoek.

KAMUT® khorasan tarwe werd nooit genetisch gemanipuleerd en bevat minder complexe gluten die gemakkelijker te verteren zijn. Het is een uitstekend alternatief voor moderne tarwe.

Uit een studie blijkt dat de meeste personen, die niet aan coeliakie leden maar wel gevoelig waren voor moderne tarwe, geen problemen hadden met het eten van KAMUT® khorasan producten.

Uit andere studies is gebleken dat een dieet op basis van KAMUT® khorasan tarwe, in vergelijking met moderne tarwe, onze antioxidatieve capaciteit verhoogt en de ontstekingsremmende activiteit verlaagt.

Daarenboven werd een daling vastgesteld van de cardiovasculaire risicomarkers zoals glycemie en cholesterol.

Een studie gepubliceerd in februari 2014 in de British Journal of Nutrition toonde een verband aan tussen een dieet op basis van KAMUT® khorasan en een daling van de symptomen van het prikkelbaredarmsyndroom. Het volledig onderzoeksprogramma kunt u raadplegen op www.kamut.com Proef het verschil.

Door zijn unieke smaak en gemakkelijke verteerbaarheid is KAMUT® khorasan tarwe de ideale graansoort voor tal van verschillende bereidingen, gaande van een snelle hap tot een volledige maaltijd. De zachte smaak van deze graansoort elimineert daarenboven de behoefte aan extra suiker in de producten.

Naast bloem, het basisingrediënt van brood, pannenkoeken, koekjes en cake, is dit graan ideaal voor snacks, ontbijtgranen en muesli, pasta, boulgour, couscous, pizza, plantaardige dranken, bier, kweekgrassap, enz. Onze recepten zijn beschikbaar op www.kamut.com

Herkomst.

De voorouder van de hedendaagse tarwe, khorasan tarwe is afkomstig van Mesopotamië, gelegen in de Vruchtbare Sikkel, een gebied in het Midden-Oosten dat zich uitstrekt van Egypte tot de valleien van de Tigris en de Eufraat.

Waar kopen.

KAMUT® khorasan producten zijn verkrijgbaar in de meeste natuurvoedingswinkels en biologische bakkerijen in Europa.

MERK KHORASAN TARWE MERK KHORASAN TARWE

14 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

nele.callebert@kamut.com - www.kamut.com - Tel : +33 (0)6 64 87 72 92

Verhit de olie in een koekenpan en bak de tofureepjes rondom krokant.

Leg twee reepjes tofu op een blaadje sla, leg er wat groenten bij en vouw het slablaadje dicht.

Doop het rolletjes eventueel voor het eten in wat chilisaus.

2

GEMARINEERDE CHAMPIGNONS VIETNAMESE SLAROLLETJES MET TOFU 1

Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Koken Ingmar Nieze

voor 12 hapjes 1 blok naturel tofu | 2 eetlepels ketjap manis | mespunt Chinees vijfkruidenpoeder | ½ theelepel limoensap | 2 theelepels gembersiroop | 4 worteltjes in lange dunne reepjes | 3 bosuitjes, in lange dunne reepjes | stukje komkommer in lange dunne reepjes | 2 theelepels sesamolie | ½ theelepel geraspte limoenschil | 1 theelepel tamari | 2 eetlepels maïzena | 1 eetlepel zonnebloemolie Snijd het blok tofu in de lengte in twee lange plakken en snijd de plakken elk in 12 reepjes.

Kook de tofu op laag vuur 10 minuten in water met zout.

Laat de tofu in een vergiet goed uitlekken en dep vervolgens droog met keukenpapier. Klop een marinade van de ketjap, het vijfkruidenpoeder, limoensap en gembersiroop. Bestrijk de reepjes tofu met de marinade en marineer minimaal 15 minuten. Bestrijk ze tussendoor een paar keer met de overgebleven marinade.

Meng de reepjes groenten met de sesamolie, de geraspte limoenschil, tamari en naar smaak zout en peper.

Dep de stukjes tofu licht droog en bestuif ze rondom met een klein beetje maïzena.

ca. 25 stuks 250 g champignons, schoongepoetst | 1 teen knoflook, in plakjes | 3 eetlepels olijfolie | ½-1 rode peper, in ringetjes | 2 eetlepels water | geraspte schil van ½ sinaasappel | 1 eetlepel citroensap | 1-2 eetlepels grof gehakte koriander of peterselie | cocktailprikkers Breng in een pan ruim water met zout aan de kook en kook hierin de champignons 3 minuten.

Meng intussen in een schaal of ruime weckpot de knoflook met olie, peper, water, geraspte sinaasappelschil, citroensap en koriander of peterselie.

Laat de champignons in een zeef goed uitlekken en meng ze warm door de dressing. Marineer de champignons zo bij voorkeur een paar uur. Serveer op kamertemperatuur met cocktailprikkers.

TOASTJES MET MASSALAZALM EN AVOCADOSALADE 3 voor ca. 12 hapjes 200 g gerookte zalm | 1 eetlepel massalapasta | 1 eetlepel + 1 theelepel olie | stukje komkommer van 10 cm | 1 eetlepel Griekse of Turkse yoghurt | geraspte schil van ½ limoen | 1 theelepel heel fijngehakte munt | 1 kleine avocado, in hele kleine blokjes | 12 sneetjes stokbrood, geroosterd

Verwarm de eetlepel olie met de massalapasta 2-3 minuten op laag vuur en laat afkoelen.

Bestrijk de plakken gerookte zalm aan beide kanten met de marinade, leg ze op een bord en laat de marinade 20-30 minuten intrekken.

Halveer de komkommer in de lengte. Schrap de zaadjes eruit en snijd de komkommer in hele kleine blokjes. Bestrooi ze met een beetje zout en laat 15 minuten staan. Dep de komkommerstukjes heel goed droog.

Klop een sausje van de yoghurt, 1 theelepel olie, peper, zout, geraspte limoenschil en munt.

Meng de avocado samen met de blokjes komkommer door de yoghurt.

Drapeer een plakje zalm op een geroosterd sneetje stokbrood en schep er wat van de salade op.

4

PITTIGE LAMSSATEETJES voor ca. 18 hapjes 300 g lamsbout zonder been, blokjes | 1 eetlepel zonnebloemolie | 2 eetlepels ketjap manis | 1 eetlepel zoete chilisaus | 1 eetlepel Thaise vissaus | 1 limoen, in partjes | 1 eetlepel korianderblaadjes | 18 tapasprikkers Meng in een kom de olie, ketjap, chili- en Thaise vissaus. Schep de blokjes lamsvlees erdoor en marineer afgedekt 1 uur in de koelkast. Steek telkens 2 blokjes

vlees op tapasprikkers en bewaar tot gebruik in de koelkast. Verhit vlak voor serveren de grillpan of een koekenpan met dikke bodem en gril of rooster de spiesjes in ca. 8 minuten bruin van buiten en rosé van binnen.

Keer ze regelmatig.

Leg de spiesjes op een schaal, leg de partjes limoen erbij en strooi de koriander erover. Laat iedereen naar smaak limoensap op de sateetjes druppelen.

COURGETTEBLOKJES MET GEMARINEERDE TOMAATJES 5 voor ca. 18 hapjes 1 courgette, in dunne reepjes | zeezout | mespunt Thaise currypasta | 3 eieren | 75 ml dikke kokosmelk | 10 kerstomaatjes, gehalveerd | ½ eetlepel Japanse rijstazijn | 1 eetlepel grof gesneden basilicum | ½ theelepel honing | (minimespuntje matcha-thee) | vierkante bakvorm (ca. 15x15 cm), ingevet | 20 cocktailprikkers Snijd de courgette in dunne reepjes, meng met een klein beetje zout en laat 15 minuten staan. Druk in een zeef het vrijgekomen vocht uit de courgette.

Verwarm de oven voor op 175 °C. Roer in een kom de currypasta los en roer er de eieren en de kokosmelk door. Voeg naar smaak zout toe. Schenk het beslag in de vorm en laat het gerecht in ca. 25 minuten gaar worden.

Klop in een kom de rijstazijn met basilicum, honing en eventueel matcha thee door elkaar en marineer hierin de tomaatjes.

Laat de courgettekoek eerst iets afkoelen, haal uit de vorm, snijd in 20 gelijke blokjes en steek de tomaatjes met een prikker op de courgetteblokjes. Serveer op kamertemperatuur. | herfst 2015 15

WAT IS BIOLOGISCH BIER? Voor biologische brouwers is biologisch bier brouwen een regelrechte uitdaging.

Het brouwproces is identiek, het verschil zit in de biologische grondstoffen en het achterwege laten van synthetische of onnodige toevoegingen. Dat gaat niet alleen over genetische manipulatie, bestrijdingsmiddelen, geur-, kleur- en smaakstoffen die uit den boze zijn, maar ook over bijvoorbeeld schuimkraagverstevigers. Biologisch bier is niet gepasteuriseerd en niet (of heel voorzichtig) gefilterd. De meeste biobierbrouwers gaan in hun biologische visie ook nog eens een paar stappen verder. Vanuit een duurzame filosofie wordt er klimaatneutraal bier gebrouwen, gefocust op regionale grondstoffen, zonne-energie, milieuvriendelijke verpakkingen en hergebruik van rest- en afvalstoffen. Bier is, als het biologisch is, dus een natuurproduct bij uitstek. De hamvraag is natuurlijk: smaakt dat biologisch biertje dan ook beter dan regulier gebrouwen bier? Dat is een kwestie van smaak. Biologisch bier brouwen vergt passionele toewijding en de brouwers doen vaak hun uiterste best om unieke bieren te ontwikkelen. En dat proef je.

De Leckere

In de moderne brouwerij van De Leckere worden uitsluitend biologische bieren gebrouwen.

Premium organic in hartje Nederland: karakteristieke smaken, met hart voor verantwoord ondernemen.

Gulpener

Gulpener: de biertrots van ZuidLimburg. De familiebrouwerij sinds 1825 haalt hop uit eigen tuin, gerst, tarwe, rogge en spelt uit de regio en water uit eigen bronnen.

Budels

Budels staat voor ambachtelijke brouwkunst, al vijf generaties lang. Het is een van de kleinere familiebrouwerijen van Nederland, waar het bier geheel klimaatneutraal wordt gebrouwen.

La Trappe

La Trappe wordt gebrouwen in de rust en reinheid van de NoordBrabantse abdij Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven. Integer bier met respect voor mens en natuur.

16 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

| herfst 2015 17

WELK BIOLOGISCH PRODUCT ONTDEK JIJ VANDAAG? Biologisch brood Biologische ham Biologische kaas Biologische tomaat Biologische krulsla Biologische ui

Biologische mayonaise

Biologische ketchup

Biologische producten herken je aan het Europees biologisch keurmerk. Dat staat voor: onafhankelijk, beschermd en gecontroleerd. Bij bio kun je er vanuit gaan dat het goed zit. Het woord ‘biologisch’ is namelijk wettelijk beschermd. Biologische boeren telen zonder chemische middelen of kunstmest. Ook bij de verwerking worden geen onnatuurlijke stoffen toegevoegd. Bovendien hebben de dieren lekker veel buitenruimte.

Kijk op OntdekBio.nl

18 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

Campagne gefinancierd met steun van de Europese Unie

Hoe herken je een biologisch product?

Het Nederlandse EKO-keurmerk is − anders dan het Europese biologische keurmerk − niet verplicht op een biologisch product.

Biologische ondernemers kunnen zich aansluiten bij Stichting EKO-keurmerk (eigenaar van het EKO-keurmerk) als zij nóg duurzamer willen werken dan de Europese regels voorschrijven. EKO is dus altijd aanvullend op het Europees biologisch keurmerk.

Tekst Mariken de Bruijn - Skal Biocontrole | Beeld shamrocking.com

Op het etiket staat ook de herkomst van de agrarische grondstoffen. Dat kan zijn het land, bijvoorbeeld ‘Nederland’. Of ‘EU Landbouw’ als de grondstoffen in de Europese Unie zijn geteeld, ‘niet-EU Landbouw’ voor buiten de EU en als laatste de combi ‘EU/niet-EU Landbouw’. Ook vermelding van bedrijfsnaam en vestigingsplaats is verplicht.

Biologische producten moeten gemaakt worden van biologische ingrediënten.

Op de ingrediëntendeclaratie kunt u zien welke ingrediënten biologisch zijn. Sommige ingrediënten of technische hulpstoffen zijn niet biologisch beschikbaar. Er bestaat een lijst van toegestane toevoegingen in een biologisch product. Skal Biocontrole ziet erop toe dat de recepturen van de producenten deugen. Op de ingrediënten-declaratie kunt u zien welke ingrediënten allemaal biologisch zijn. Vaak staat er ‘*= van biologische oorsprong’. De ingrediënten met een * zijn dan allemaal biologisch.

Het woord 'biologisch' is wettelijk beschermd. Levensmiddelen mogen alleen ‘biologisch’, ‘bio’, ‘eko’, ‘eco’ of ‘organic’ heten als ze aan de wet voldoen én de producenten onder controle staan. De Europese wetgeving is gebaseerd op het produceren van zo natuurlijk mogelijke voeding. Check het zelf op het etiket!

Demeter is het kwaliteitskeurmerk is het voor biodynamische landbouwbedrijven kwaliteitskeurmerk enbiodynamische verwerkte producten.

Ook dit voor landbouwbedrijven keurmerk is aanvullend hetdit en verwerkte producten.op Ook biologisch keurmerk.

Stichtingop Demeter keurmerk is aanvullend het is eigenaar van het keurmerk. biologisch keurmerk.

Stichting Demeter is eigenaar van het keurmerk.

Biologische producten zijn te herkennen aan het 'groene blaadje': het Europese biologische keurmerk dat verplicht op alle verpakte biologische voeding uit Europa staat. Het 'groene blaadje' − dat ook in zwart/ wit afgedrukt mag worden − betekent dat het bedrijf voldoet aan de wettelijke eisen voor biologische productie, en dat het bedrijf onder onafhankelijke controle staat. In Nederland is Skal Biocontrole de controlerende instantie, te herkennen aan kenmerk NL-BIO-01 dat meestal net onder het biologische keurmerk op de verpakking.

| herfst 2015 19

Tekst Nicole Willemse | Recept Anneke Ammerlaan | Beeld Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Bereiding Ingmar Niezen

20 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

De risotto van de familie Provera

Eerst een misverstand over risottorijst uit de wereld helpen: er zijn duizenden soorten rijst, maar niet eentje die ‘risottorijst’ heet. Wel zijn bepaalde soorten rijst zeer geschikt als risottorijst: bijvoorbeeld arborio, carneroli en baldo. Als je het aan Giovanni en Giancarla van riseria Provera vraagt, dan is risotto baldo de beste.

RISOTTO BALDO

met spinazie, citroen en zwarte olijven hoofdgerecht 2 personen 3 eetlepels olijfolie | 1 kleine ui gesnipperd | 2 tenen knoflook, fijngehakt | 2 eetlepels verse fijngehakte oregano | 150 g baldo risottorijst | 100 ml droge witte wijn | geraspte schil van 1 grote citroen | 1 fijngehakte rode peper | 400 g groente- of kippenbouillon | 400 g spinazie | 100 g ontpitte zwarte olijven | 1 eetlepel citroensap | 50 g geschaafde Parmezaanse kaas

Verhit de olie in een ruime hapjespan en fruit hierin de ui en knoflook 3 minuten op laag vuur.

Roer de oregano en rijst erdoor en bak op middelhoog vuur tot de rijstkorrels licht opspringen.

Schenk de wijn in de pan en voeg de helft van de geraspte citroenschil en naar smaak rode peper toe. Breng het aan de kook en laat de rijst de wijn bijna helemaal opnemen. Voeg nu telkens een scheut van de bouillon toe en laat de rijst op vrij laag vuur de bouillon opnemen. Roer regelmatig.

Zet, als de laatste bouillon is opgenomen, het vuur middelhoog.

Roer eerst de zwarte olijven door de risotto, schep dan de spinazie deel voor deel door de risotto en laat de groente slinken. Proef en breng de risotto op smaak met zout en citroensap. Zet het vuur uit, leg de deksel op de pan en laat de risotto nog 3 minuten staan.

Verdeel de risotto over 2 borden, garneer met de resterende citroenschil en serveer eventueel met de Parmezaanse kaas.



| herfst 2015 21

RISOTTO BALDO ‘Wij gebruiken voor onze risotto altijd baldo.

Die heeft unieke karakteristieken: de grootte van de korrel, de typische smaak en natuurlijk het absorptievermogen’



LLARD TEN DAM, medeoprichter van De Nieuwe Band en verantwoordelijk voor de inkoop van grondstoffen, vindt hún risotto baldo de beste.

De Nieuwe Band is al dertig jaar een onafhankelijke en zelfstandige coöperatie voor biologische voeding.

Het bedrijf vormt een schakel tussen boeren, producenten, winkels en consumenten en levert zo’n drieduizend verschillende producten aan winkels, horeca en instellingen.

Riseria Provera wordt al vier generaties gerund door de familie Provera en is sinds de jaren tachtig biologisch gecertificeerd. Het is een klein bedrijf, maar groot in het verwerken van rijst; het mag zich één van de Europese marktleiders van biologische rijst noemen. Het familiebedrijf ligt in Santhià, aan de voet van de Alpen in Noordwest-Italië: hét rijstgebied van het land. De omschakeling naar biologisch is regelrecht verbonden met de wil van de Provera’s zich te onderscheiden in kwaliteit en gezondheid.

Van top tot teen Een nobel streven, want bij gangbare rijstteelt worden erg veel bestrijdingsmiddelen ingezet, bodem en waterleven hebben het hard te verduren. Dat diepe respect voor mens en milieu is wat Allard ten Dam meteen aansprak in Provera. ‘Giovanni en Giancarla begrijpen onze slogan Biologisch vanuit het hart. Ze willen een goed product verkopen, in 22 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

combinatie met een gezonde aarde voor een gezond lichaam. Dat is pure passie. Riseria Provera ademt van top tot teen kwaliteit uit. Giovanni heeft allerlei machines ontworpen om de kwaliteit te bewaken, op gebied van hygiëne, voedselveiligheid, de smaak, het uiterlijk — alles.’

Extra controles Rijst heeft de natuurlijke eigenschap om zware metalen uit de bodem aan te trekken. Daarom wordt alle rijst die binnenkomt bij Provera getest op de aanwezigheid ervan, en ook op die van bestrijdingsmiddelen, genetische modificatie en gluten. Het is een extra veiligheidsgarantie die wordt uitgevoerd bovenop de standaardcontroles die biologische landbouw vereist. Provera kan verder niet bestaan zonder de samenwerking met een (steeds groter wordende) club biologische boeren, verspreid in de provincies Vercelli, Biella, Novara en Pavia. De banden zijn nauw en de samenwerking is hecht. Inhakend op de wensen van de klanten van Provera wordt voorafgaand aan het seizoen met de boeren afgestemd welke rijstsoort er wordt verbouwd en in welke hoeveelheid.

Slijprondes Rijst verwerken is meer dan het kaf van het koren scheiden. Na een eerste kwaliteitscheck wordt de ruwe rijst opgeslagen in gekoelde silo’s. Het maalproces start direct vanuit die silo’s. De ruwe rijst wordt tot bruine rijst geslepen, het vlies gaat eraf. Een belangrijke stap, waarbij Provera 

| herfst 2015 23

ORAC 35 460

ORAC 19 152

FOCUS

UITHOUDING +ENERGIE

+ENERGIE

▲ Meng Gula Java Cacao of Gula Java Matcha met warme melk, warm water, fruitsap, smoothie of graandrank. Strooi op muesli, yoghurt, salades en afgewerkte gerechten. Het geeft je energie. Gula Java Matcha voor concentratie en Gula Java Cacao voor uithouding. De lekkere en natuurlijke ondersteuning tijdens de winter.

Gula Java Matcha voor focus en innerlijke rust. Gula Java Cacao voor uithouding. Heerlijke, natuurlijke energie én antioxidanten.

Bruisen van energie De Gula Java bezorgt je energie uit kokosbloesem. De zoete nectar van de kokosbloesem is een gekoesterde rijkdom, door Javaanse tappers hoog in de kokosbomen geoogst. Boven het houtvuur in de ketel wordt de nectar langzaam roerend zoet en boordevol energie. Om jou op elk moment van de dag energie te geven.

“

Stimuleer je concentratie met Gula Java Matcha Alerter zijn in sport, werk, verkeer? Meer focus in studie en activiteiten. Minder afgeleid, meer geconcentreerd voor betere resultaten. De natuurlijke combinatie van het eiwit L-theanine met caffeine in Gula Java Matcha ORAC zorgen voor alertheid, 168 500 focus en concentratie. Geniet tegelijk van meer innerlijke rust. Matcha wordt in Japan al eeuwen gebruikt als ceremoniële thee. Zenboedhisten drinken matcha om te mediteren, om tot zichzelf te komen, voor innerlijke rust. Voor zen.

Matcha bevat veel Polyfenolen, wat goed is voor je lichaam. Het bevat ook natuurlijke cafeïne en veel moleculen EGCG, wat een remmend effect heeft op kanker. Bij matcha krijg je het gehele theeblad binnen, waardoor je ook alle gezonde stoffen inneemt.

Ik drink het voor sport, na de sport, ik ben echt een groene-thee junkie.”

Attila Hildmann, Vegan chef en kookboekauteur, Duitsland

ORAC 35 460

ORAC 19 152

FOCUS

UITHOUDING

+ENERGIE

+ENERGIE

24 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

Gula Java Cacao prestatiedrank: ✔ Heerlijke chocoladedrank ✔ Ondersteunt langdurige prestaties ✔ Fair trade + fair world ✔ De nieuwste generatie sportdrank voor uithouding en energie Gula Java Matcha prestatiedrank: ✔ Focus + energie ✔ Innerlijke rust en zen ✔ Chlorofyl-rijk voor detox ✔ Kotobuki Matcha kwaliteit

“

Gula Java Cacao: de gezonde Amanprana is voor mij de sportdrank voor kampioenen ideale energieboost tijdens het sporten. Al lange Michael Phelps, 8-voudig tijd was ik op zoek naar Olympisch zwemkampioen, een sportdrank zonder geraffineerde suikers en dronk chocalademelk tijdens die geen buikklachten zou de Olympische Spelen. Nieuw veroorzaken. Die heb ik nu gelukkig gevonden. onderzoek bevestigt dat je Amanprana geeft mij met magere chocoladedrank langdurige energie voor een TOP prestatie.” sneller herstelt van zware Sanne Van Paassen, fysieke inspanningen en deze Nederlandse wielrenster, veldrijdster en ook langer volhoudt dan met detoxcoach sportdrank. De James Madison Universiteit concludeerde dat bij voetballers die magere chocolademelk (Gula Java Cacao) drinken, er minder spierafbraak optreedt dan met traditionele sportdranken.

De Indiana Universiteit publiceerde dat wielrensters 50% langer konden fietsen en sneller herstelden met magere chocomelk (Gula Java Cacao) dan met sportdrank.

Jouw dagportie antioxidanten in 1 kop Anti-oxidanten helpen veroudering tegengaan en geven het lichaam de kracht om aanvallen van oxidanten af te slaan. Ze verhogen het immuunsysteem, je gezondheid.

ORAC geeft de anti-oxidatieve waarde weer van voeding. 3.000 tot 5.000 ORAC wordt minimaal dagelijks aanbevolen. De anti-oxidatieve kracht van Gula Java Matcha ligt vele malen hoger dan vitamine C of E.

SUPER VOEDING

AMAN PRANA

info www.noble-house.tk

0% JUNK

SERENE LEVENSKRACHT

• Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu • Tel. 03 653 25 41, www.noble-house.tk

RISOTTO BALDO ‘Rijst eten is gezond.

Als je een bord Italiaanse rijst proeft, dan geloof je in de waarden van traditie’ 

zorgt dat alle voedingsstoffen bewaard blijven. Daarna volgt een tweede, milde slijpronde, die de rijst halfwit maakt (waardoor er iets minder vezels overblijven). Witte rijst wordt verkregen door de korrels langzaam te bleken. Daarna wordt de rijst op kleur geselecteerd en vacuüm opgeslagen, een technologisch vernuftig systeem dat niet schadelijk of vervuilend is voor mens en product.

Water uit eigen bron Provera zet waar mogelijk in op een schoon productieproces. Het bedrijf is uitgerust met meer dan achthonderd zonnepanelen (die een vermogen van 200 kW energie leveren), de rijst wordt gewassen met water uit eigen bron en uiteindelijk vervoerd in recyclebare verpakkingen. Dat is extra koren op de molen van De Nieuwe Band. ‘In onze zoektocht naar producenten kiezen we uiteraard voor biologisch, maar we gaan daarin net als Provera graag een stap verder,’ vertelt Allard ten Dam. ‘Al tien jaar werken we met zelf ontwikkelde sociaalecologische criteria die de leidraad vormen voor de beste keuzes.

Die gaan over vitale landbouw, waarbij zorg voor de natuur hoog in het vaandel staat, de allerbeste kwaliteit van producten, een eerlijke prijs voor iedereen, goed werkgeverschap en milieuen energiebewustzijn: van kilometers en verpakkingen tot omgang met water en stroombesparing. Samen werken we aan een wereld met bewuste productie en consumptie van de lekkerste en mooiste voeding. Je begrijpt dat we met Riseria Proveria twee handen op één buik zijn.’ V

Baldo risotto

De ene rijstsoort heeft een hogere opbrengst per hectare dan de andere. De soorten die geschikt zijn voor risotto geven een lagere opbrengst. Daarom zijn ze duurder dan ‘gewone’ rijst.

Lange rijst geeft per hectare minder opbrengst dan ronde rijst, daarom is lange rijst duurder dan ronde rijst. Baldo risotto is Italiaanse langkorrelrijst — langer dan 6 mm — van restaurantkwaliteit. Deze baldo risotto is na het koken iets smeuïger dan de arborio.

| herfst 2015 25

!

W U E I N OP R D S IO U C I L E D I N 15 EN T R O O S

ZOET OF ZOUT? NATUURLIJK! DROP. Drop it!

Wie wil er nou niet onbezorgd drop eten? Biologische drop is schaars, maar hot! TerraSana heeft nu lekkere en verantwoorde drop zonder chemische toevoegingen. Bereid met passie en met de beste, natuurlijke ingrediënten.

Of je nu zoet, zout, hard of zacht wilt: met deze drop kom je ieder versnapermomentje door. De uitgebalanceerde combinatie van o.a. biologische zoethoutwortelextract en anijsolie zorgen voor de karakteristieke dropsmaak die zo lekker lang blijft hangen. Hier kun je niet van afblijven!

In de drop van TerraSana vind je geen geraffineerde biet- of rietsuiker, maar wel de bijzondere blackstrap melasse en maïsstroop. Zoetstoffen uit de natuur!

26 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

Drop wordt pas echt drop met zoethoutwortel. TerraSana’s hoogwaardige, biologische zoethoutwortelextract komt uit Zuid-Italië en is van de best denkbare kwaliteit.

Om de drop te binden, gebruikt TerraSana in bijna alle dropsoorten biologisch tarwemeel in plaats van gelatine.

TerraSana positive eating

Bij TerraSana houden we van goede voeding. Voeding die blij maakt. We bereiden veel zelf en zijn altijd op zoek naar de mooiste en meest verantwoorde ingrediënten. Bij ons is biologisch écht biologisch. Echte voeding voor iedereen. Positive eating voor jezelf én de wereld om je heen!

Verkrijgbaar bij natuurvoedingswinkels bij jou in de buurt.

TERRASANA.NL

EEN FRISSE START BIJ ELKE SLOK

NIEUW

IN HET KOELSC HAP VA N JE FAVO RIETE SHOP

Neem een frisse start met de twee gloednieuwe, heerlijke biologische drinks van Provamel: Soja Calcium & Rijst-Kokosnoot 750ml - de eerste plantaardige drinks ooit in het koelschap van je favoriete natuurvoedingswinkel! Verfrissend, verkwikkend, en ... ongelofelijk lekker. De perfecte start. In je leven, je job of gewoon... je dag. Meer fris nieuws op www.provamel.com. Deel jouw ‘frisse start’ met #provamel Volg ons op

| herfst 2015 27

BIO-DROP EEN VERHAAL APART Holland, dropland. Met zo’n twee kilo drop — en dan vooral zoete drop — per jaar is onze consumptie de hoogste van Europa.

Vaak gaat er een volle zak mee in de koffer als we op reis gaan.

Wat is het verschil tussen gewone en biologische drop?’

HOE ZIT HET MDERTOP? E ar.

OUTon (DUBBEL)Zsalm iak misba Daarvoor is en iumchloride Dit is ammon kt ui br ge r niet dat mag wee . op dr e ch is olog worden in bi t! (zee)zou De oplossing:

28 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

DE KARAKTERISTIEKE SMAAK VAN DROP wordt gegeven door het wortelsap van zoethout en verder bestaat het grotendeels uit suiker of een andere zoetstof. Om het dropgoedje bij elkaar te houden, gebruikte men vroeger het peperdure, want schaarse, Arabische gom.

Tegenwoordig is dat meestal (gemodificeerd) zetmeel of gelatine (gemaakt van botten, huiden en pezen van dieren). Andere ingrediënten van drop kunnen zijn: salmiak, zout, geur-, kleur- en smaakstoffen.

Uit het Italiaanse Calabrië Tot zover het verhaal van reguliere drop. Bij natuurlijke, biologische drop ligt het ietsje anders. Ook bij deze drop is zoethoutwortelextract de specifieke dropsmaakgever, maar het gehalte aan glycyrrhizine is lager dan in normale drop. En dat is fijn want glycyrrhizine kan een te hoge bloeddruk en oedeem veroorzaken als je er gevoelig voor bent of als je er veel te veel van eet.

Mineraalrijk Wanneer je biologische drop koopt, weet je zeker dat er geen geraffineerde biet- of rietsuiker wordt toegevoegd. Als zoetstof wordt veelal melasse en maïsstroop gebruikt. Melasse is een restproduct van de raffinage van rietsuiker, maïsstroop is het restproduct van de raffinage van maïs tot fructose. In het geval van TerraSana zit er een bijzondere melasse in de drop, de zogeheten blackstrap melasse. Deze natuurlijke zoetstof blijft over na de derde kook van rietsuiker en is zeer mineraalrijk.

Gelatine In de meeste biologische drop zul je geen gelatine aantreffen. Soms is de gelatine vervangen door (plantaardige) agaragar. Eerlijk om te weten voor vegetariërs en veganisten: in de zoete confettidrop van TerraSana is biologische gelatine verwerkt en in de jo-jo- en lassodrop zit bijenwas. Voor de rest van het dropassortiment van TerraSana wordt biologisch tarwemeel gebruikt.

Het moge duidelijk zijn dat in biodrop alleen natuurlijke grondstoffen zitten, zonder dat er bij de teelt kunstmest, landbouwgif of gentech is gebruikt. Je vindt er dus ook geen geur-, kleur- en smaakstoffen in die er niet in horen. Onze drop is pure drop, zeggen ze bij TerraSana, voor alle echte dropliefhebbers. Wij zeggen: probeer en oordeel zelf. V

Tekst Nicole Willemse | Beeld Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson

Bio-producent TerraSana haalt de dropwortel uit het Zuid-Italiaanse Calabrië. Die is van hoge kwaliteit en dus ook prijzig. De smaak is een milde balans tussen zoet en bitter. TerraSana biedt een groot en gevarieerde assortiment van natuurlijke drop: zout, zoet, klein, groot, hard, zacht.

In de drop van TerraSana wordt een bijzondere melasse als zoetstof gebruikt, de zogeheten blackstrap melasse. Deze natuurlijke zoetstof blijft over na de derde kook van rietsuiker en is zeer mineraalrijk.

WARNING

Natuurlijke drop of niet: te veel is nooit goed voor je gezo ndheid.

| herfst 2015 29

Amandelclafoutis

met prei en oude kaas hoofdgerecht, 2 personen 4 dunne preien | 50 g amandelmeel | 2 eieren | 40 g gesmolten boter | 125 ml koude melk | 1 eetlepel tijmblaadjes | 1 rode peper, fijngehakt | 50 g geraspte oude (geiten)kaas | ruime lage ovenschaal, ingevet Snijd het groene deel van de preien, halveer ze in de lengte en spoel ze uit.

Stoom de preien 5 minuten in een stoompan of kook ze 4 minuten in water met een beetje zout. Laat ze goed uitlekken en afkoelen tot ze lauw zijn.

Verwarm de oven voor op 200 째C. Klop in een schaal de eieren met een vork licht los. Klop het amandelmeel, de boter, de melk, de tijm en naar smaak rode peper en zout erdoor.

Leg de preien naast elkaar in de ingevette ovenschaal en schenk het amandelbeslag erover. Bestrooi het gerecht met de kaas en zet de schaal op het rooster in het midden van de oven.

Bak de clafoutis 10 minuten, verlaag de oventemperatuur tot 180 째C en bak het gerecht nog 25 minuten.

Serveer de clafoutis warm, maar niet heet en geef er een salade van kerstomaatjes bij.

TERRASANA AMANDELMEEL

Amandelmeel - of amandelpoeder - bestaat voor 100 procent uit fijngemalen witte amandelen. Van oudsher wordt het gebruikt in verfijnde Frans patisserie, zoals in macarons. Nu is het ontdekt als glutenvrij en smaakvol alternatief voor bloem met als voordeel minder koolhydraten en rijk aan vitaminen en mineralen. Amandelmeel is geschikt voor zoete en hartig gebak, maar bedenk wel dat het minder rijst dan bloem.

30 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

elke dag lekker

Chinese pannenkoekjes met groentecurry hoofdgerecht, 4 personen 200 g bloem | 125 ml kokend water met snufje zout | ca. 3 eetlepels rode palmolie | 1 ui, gesnipperd | 2 tenen knoflook, fijngehakt | 25 g gember, geraspt | 1-2 eetlepels groene Thaise currypasta | 700 g gemengde groenten, in stukjes | 250 ml dikke kokosmelk | 3 eetlepels korianderblaadjes Zeef de bloem in een kom en roer het kokende water met een houten lepel erdoor. Kneed het deeg, zodra het genoeg is afgekoeld, 10 minuten door.

Dek het deeg af met een vochtige doek en laat het 15 minuten rusten. Rol van het deeg een worst van 3 cm dik. Snijd de rol in plakjes van 2 cm, druk ze iets plat en bestrijk ze licht met de palmolie.

Leg 2 plakjes deeg met de oliekant op elkaar en rol ze flinterdun uit. Verhit een koekenpan met dikke bodem en bak de dubbele pannenkoekjes aan beide kanten tot er bruine blaasjes op komen.

Haal de pannenkoekjes van elkaar en bewaar ze tot gebruik.

Verhit voor de curry 2 eetlepels palmolie in een hapjespan en fruit hierin ui, knoflook en gember zachtjes 3 minuten. Bak de Thaise kruidenpasta heel even mee.

Schep de groenten erdoor en bak deze ook nog even mee. Voeg de kokosmelk toe en stoof de curry in ca. 10 minuten gaar. Breng eventueel op smaak met zout. Schep in een schaal en strooi de koriander erover. Serveer de curry met de pannenkoekjes.

AMAN PRANA RODE PALMOLIE In Afrika is rode palmolie hét product voor bakken en braden. Deze olie, met een heel eigen smaak, is laag in PFA’s (polyunsatured fatty acids) en heeft een hoog verhittingspunt. De rode palmolie van Aman Prana is ideaal voor wokken en frituren, maar ook op brood. Aan rode palmolie worden veel gezondheidsvoordelen toegekend.

 | herfst 2015 31

Wat is 3x gezonder dan extra virgin kokosolie ?

t Bart Maes, oprichter Amanprana: “In 2005 bracht Amanprana als eerste haar legendarische 100% extra vierge kokosolie naar Europa. Vandaag zijn de gezondheidsvoordelen van extra vierge kokosolie algemeen bekend en aanvaard. Amanprana verfijnde ondertussen haar kennis. 10 jaar later is bekend dat Cocos+Olive+Red Palm extra vierge oliemengeling van Amanprana 3x gezonder is voor bakken en smeren.”

Voor bakken en smeren is Cocos+Olive+Red Palm 3x gezonder dan alleen kokosolie Ingrediënten

kokosolie

Cocos+Olive+Red Palm

Voordelen kokosolie Rijk aan gezonde omega-9 Rijk aan chlorofyl Rijk aan polyfenolen Rijk aan Vitamine E Rijk aan carotenen Koelkast-smeerbaar

JA NEE NEE NEE NEE NEE NEE

JA van extra virgin kokosolie JA van extra virgin olijfolie JA van extra virgin olijfolie JA van extra virgin olijfolie JA van duurzame rode palmolie JA van duurzame rode palmolie JA van Cocos+Olive+Red Palm

Cocos+Olive+Red Palm schenkt jou het beste van 3 werelden: koudgeperste kokosolie uit Sri Lanka, extra vierge olijfolie uit Spanje en ongeraffineerde duurzame rode palmolie uit Colombia. Deze Amanprana oliemix bevat van nature veel sterolen, polyfenolen, carotenen, vitamine E (7 soorten), squaleen, co-Q10, chlorofyl. In de koelkast bewaard, is Cocos+Olive+Red Palm meteen smeerbaar op je brood. Vergeet bio-margarine. Bak en wok voortaan 3x gezonder dan met kokosolie alleen. Info, recepten en inschrijven op de nieuwsbrief: www.noble-house.tk. Verkrijgbaar in biowinkels of thuisgeleverd via www.amanvida.eu

SUPER FOOD www.noble-house.tk

32 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

90% RAW

100% VEGAN

0% JUNK

AMAN PRANA

BESTE KWALITEIT VOEDING ALS MEDICIJN

elke dag lekker

Rijstnoedels in een lauwwarme salade met kip

Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Koken Ingmar Nieze

hoofdgerecht, 4 personen 250 g brede rijstnoedels | 4 eetlepels zonnebloemolie | 1-2 eetlepels sesamolie | 2-3 eetlepels Japanse rijstazijn of witte balsamicoazijn | geraspte schil van 1 citroen | 1-2 eetlepels fijngehakte verse munt | sambal | 200 g worteltjes, in dunne plakjes | 200 g snijbonen, in grote ruitjes | 200 g broccoliroosjes | 2 eetlepels oestersaus | 400 g kipfilet, in dunne plakjes Week de rijstnoedels 30 minuten in koud water en laat ze in een zeef goed uitlekken.

Klop in een ruime schaal een sausje van 3 eetlepels zonnebloemolie, de sesamolie, de azijn, geraspte citroenschil en de munt en breng op smaak met zout en peper.

Stoom de snijbonen en worteltjes 5 minuten in de stoompan. Voeg de broccoliroosjes toe en stoom de groenten nog 5 minuten.

Meng intussen de oestersaus met de resterende eetlepel olie en bestrijk de plakjes kip ermee. Verhit een koekenpan zonder vet en bak de kip op middelhoog vuur bruin en gaar.

Meng de gestoomde groenten door de dressing in de schaal en meng er dan de noedels door. Garneer de salade met plakjes kip. V

CLEARSPRING BRUINE RIJSTNOEDELS De basis voor deze op traditionele wijze gemaakte noedels is meel van ongepelde rijst. Door de neutrale smaak zijn ze veelzijdig inzetbaar.

Op klassieke Japanse manier in soepen, in oosterse wokgerechten, maar ook als vervanger van westerse pasta. De bruine rijstnoedels hoeven voor gebruik alleen maar geweekt worden en daardoor geschikt voor snelle maaltijden. Ze bevatten geen gluten en geen ei.

| herfst 2015 33 | herfst 2015 33

.. n.

na tu u

Pe ek ,

ie k

i

academie gastronomie landgoed

El le m

‘D

k

rrij

e tv

lev

rv oe d

ijn

tm

in gs ku nd i

e

nieuw

ge

’

De Sonett BioBubbles zijn op de Natexpo 2015 in Parijs bekroond met de zilveren bio-innovatieprijs.

Voed je inspiratie en verruim je inzicht

Sonett voor kinderen Ö K

O L

O G

I S

C H

K

O N

S

E Q U

E N

Opleidingen natuurvoeding

T

over aarde, voeding en gezondheid llen Eindelijk. Zeepbe liën! zonder chemica

kraaybeekerhof.nl

De eerste zeepbellen van bio-kwaliteit! Speelgoed waaraan groot en klein buiten plezier hebben. De zeepbellen kunnen door drie blaasringen van verschillende grootte geblazen worden. Ze zijn volgens de CE-veiligheidsstandaard getest. Gemaakt van de beste grondstoffen, zonder chemie.

Calendula schuimzeep voor gevoelige kinderhuid. Een mild reinigende zeep in een schuimdispenser, speciaal voor kinderen – maar natuurlijk ook voor volwassenen. Gemaakt met spagyrische calendula-essence. Heel zuinig in het gebruik, dankzij de nieuwe schuimdispenser.

Sonett – zo goed.

OOL! BACK TO SCH RINKFLESSEN D S V R E M A Z DUUR OMMELS R T D O O R B N E 7,5% ING KORT teen

n an Ka op Kle hbots met c n u L k09 en Smaa code t/m geldig 15 20 31-10-

Certified by Certisys

cse-label.org

Reg. by Vegan Soc. stop-climate-change.de iF-design-award

reddot-award

www.sonett.eu

Winkelwaar

3x Bio-boter Echte boter mag weer. Zuiver Zuivel biedt drie soorten. EKO boter, bereid van room uit het seizoen, waardoor deze in de winterperiode wat harder en witter is dan in de weideperiode. Grasboter, bereid van room uit de weideperiode en daardoor beter smeerbaar, lekker smeuïg en iets geler van kleur. En Demeter boter, op traditionele wijze bereid van biodynamische zure room.

www.zuiverzuivel.nl Adviesprijs vanaf € 2,29 | 250 g

Exotische mix GEKLAARD IN NL Ghee, een zuivere vorm van geklaarde boter, zien we hier steeds meer. Dit van oorsprong Indiase bakvet stimuleert een goede spijsvertering, heeft een enorm hoge verbrandingstemperatuur (250 °C!) en een rijke, nootachtige smaak. Ideaal om hiermee te wokken, bakken en braden. Deze ghee is gemaakt van Hollandse biologische boter.

www.ghee-easy.nl

Twee nieuwe energiemixen met zonnebloem- en pompoenpitten, blue thompson-rozijnen en cranberries! Cacaonibs & Berries heeft als extra: cacaonibs, sultanarozijnen, en gojibessen. In Banaan & Kokos wordt de mix aangevuld met sultana-rozijnen, bananenchips, kokosvlokken, cashewnoten en witte amandelen. Heerlijk als tussendoortje of als ontbijt met kwark, yoghurt of (soja)melk.

www.nieuweband.nl Adviesprijs vanaf € 5,60 | 500 g

Adviesprijs vanaf € 2,89 | 100 g

Gezonde boost Het beste lijnzaad en de beste noten worden door Linwoods gemixt. En omdat ze fijngemalen zijn, strooit het makkelijker in smoothies, taarten en yoghurt. Geef je maaltijden snel een gezonde oppepper met lijnzaad, noten, cacao, bosbessen en meer!

www.linwoodshealthfoods.com Adviesprijs € 4,69 | 200 g

| herfst 2015 35

Biologische wijnen

Natuurproducten

De wijngaarden van Auzolan liggen in de provincie Navarra, in het noorden van Spanje. Het is er voor Spaanse begrippen wat koeler wat een prachtig klimaat is voor de wijnbouw.

co Blarndonnay C ha

o a sadar nach o R G

Tint o Joven

Llave C riar o nza

van 5 , Nu v 99 oor 99

€ 4.

van 8 , Nu v 95 oor 99

€ 7.

NIEUW! van 5 , Nu v 99 oor 99

€ 4.

BDIH gecertificeerde cosmetica

van 5 , Nu v 99 oor 99

voor de gevoelige huid

€ 4.

Verkrijgbaar in natuurvoedingswinkels en bij de partners van

www.organicwineconcept.nl

Verkrijgbaar bij natuurvoedings- en reformwinkels.

Voor meer informatie ga naar WWW.NATRADA.NL

NIEUW:

Biologische Fairtrade bloemenhoning Deze heerlijke bloemenhoning is niet alleen biologisch, maar ook nog eens Fairtrade gecertificeerd. De honing voldoet dus aan de strenge eisen van het biologische (EKO) keurmerk en is gebaseerd op de principes van eerlijke handel (Max Havelaar).

Zo willen wij een positieve bijdrage leveren aan het milieu en de bestrijding van armoede. Deze honing uit Nicaragua is zacht, mild van smaak en heerlijk in een sladressing, in gebak of op een pannenkoek!

36 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015

de Traay Verslingerd aan honing www.detraay.com

Winkelwaar

Pittig soepje Soep verbroedert. Deze Khao Soi komt uit het grensgebied van Thailand, Birma en Laos.

Verdun de currysoep met een halve pot water en garneer met gekookte pasta of noedels, gekookte eieren, limoensap, vers gehakte koriander, mosterd kool en de chilipeper.

Kook eventueel ook nog gebakken kippendijen, drumsticks of gekookte garnalen mee.

www.kleinstesoepfabriek.nl Adviesprijs € 5,35 | 400 ml

Me-Time Beetje gestrest? Theetijd! Natufood komt met zes nieuwe theeën met stuk voor stuk een eigen mix van werkzame biologische kruiden. Helemaal nieuw en uniek binnen het zelfzorgassortiment van natuurwinkelspeciaalzaken zijn de Hormoon Balans Thee en de Rustige Spijsvertering Thee.

www.natufood.nl Adviesprijs: € 2,49 / pak (20 zakjes)

Nazomeren Probeer de verrassend frisse drinks van Provamel eens. Ze zijn er in twee smaken: Soja Calcium en RijstKokosnoot. De Rijst-Kokosnoot Drink is een heerlijke mix van tropische kokosnoot en Europese rijst. De Soja Calcium Drink bevat bio sojabonen en is rijk aan voedzame eiwitten. Drink ze lekker puur of bij ontbijtgranen.

www.provamel.com Adviesprijs vanaf € 1,99 | 750 ml

| herfst 2015 37

advertenties

de beste bio-adresjes Vers en diepvries biologisch vlees van rund, varken, kip en lam.

Direct van de boerderij!

Kijk op www.degroenegeer.nl De Roek Vakantiebungalows in de bossen bij Otterlo, 1500m van Hoge Veluwe. Met biologische winkel, speeltuin, kinderboerderij en vegetarische maaltijden. www.deroek.nl OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen. Mode, basics, bio-babyuitzet, Demeterwol, hennep, biokatoen, zijde, kinderwagens, bed en zo. Groenmarkt 1, www.obilot.nl

Boer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de

coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie.

Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.

Proef Genoeg Genoeg biedt inspiratie voor iedereen die meer wil doen met minder. Weinig bezitten uit noodzaak of keuze kan heel rijk voelen. Lees de inspirerende verhalen.

Biologische kleding, puur natuur, huidvriendelijk ondergoed www.ecotex.nl BIO-RON BIO LOGISCH VOOR DIER EN TUIN, diervoeding, duurzame bodemverbeteraars en BIO BLIJE BIJEN BALLEN. www.bio-ron.com EKO textiel bij PURE COVERZ: bedbad-tafel-keuken & stoffen www.purecoverz.nl 0226-341965 Heerlijke bio/veg. vakantie in Frankrijk! Kamer, yurt of tent. Wandelen, rust, gastvrijheid: lagarnasette.net

Genoeg is praktisch Elk kwartaal een gids voor huis Neem nu een proefabonnement* en ontvang

3 nummers voor de prijs van 2 Lente

104

olate!ie im ide

105

ie e!

s boven

ng 18e jaarga

104 | € 6,50

966 (€ - 28 66 tonzon.nl

0,10 p/min

paren Geld bes

met TONZ

Zomer 2015

Verb eter

)

dig leven Eenvou

5 11:18

10-02-1

paren Geld bes Praktisch

en heel

: € 1.325

dig leven Eenvou

Praktisch • T: 0900

• E: info@ l tonzon.n idee. ww w. gielabel numactie dan alleen uw ener msli isolatie.

ON Vloer meer

2

,-

actie.

Actiecode: SMAAK SMAAKPROEF

in je hart

gielabel uw ener alleen isolatie. meer dan TONZON Vloer met

dien heel

age, btw) eventuele

2015

e Langelaan vaarder Jorn ende handels ring (Vroege Vogels) Portret Zeil Abb van Janine Het genoeg paren zonder zorgen r Bes r per maand Cashwijze 0 euro ove oekje 150 lbos rukt op Huishoudb Het voedse juni tot 21 t Genoeg lender ng 18 jaarga stuinka Koken me Met moe Zaaipapier 105 | € 6,50 Zelf maken e

age, btw) aal, mont eventuele exclusief ,2 : € 1.325 - 30 m

jd is. ontaan armere g. et beste eken.

Bestellen: winkel.genoeg.nl/ abonnementen

Zomer

tje Het tuin

Lente 2015

Verb eter

in huis

hart

m idee

tijd is. erleden aan elden spont ere warm oor het g. de wonin beste het 35 jaar ieken. ste techn

schip Schoon & leven

* Eindigt automatisch

-plek e genoeg - De ultiem

ntje in je k: Het tui genoeg-ple

een sli

De ultieme

r abel

tspullen ema: On hem Th

n huis & leve schip in Schoon Thema:

eer l elabe

Prijs: € 12,50.

2015 genoeg.nl

966 - 28 66 • T: 0900 tonzon.nl • E: info@

(€ 0,10

p/min)

zon.nl ww w.ton

5 11:18

10-02-1

huus Natuurlijk Portret 't n van Typhoo Het genoeg lopen? Allesreinigers laten t WAO Kopen of Gelukkig me je oek sch Huishoudb Boergondi oeg gen t Koken me pallets Ligstoel van Zelf maken

5 23:38

licatie Voorpub de buurt uit Eten

02-03-1

5 21:13

01-06-1

33%

SMAAKMAKEND 4• herfst 2015 Smaakmakend is een uitgave van Bionext. Het blad verschijnt vijf keer per jaar en wordt u aangeboden door uw biologische specialist. In Smaak­makend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel.

Vragen of opmerkingen?

Mail of schrijf Bionext.

Uitgever Bionext | Laan van Vollenhove 3221 | 3706 AR Zeist | tel (030) 233 99 70 | fax (030) 230 44 23 | smaakmakend@bionext.nl Redactie Anneke Ammerlaan (hoofdredacteur) | Andre Brouwer (redactieraad) | Casper Kromkamp (redactieraad) Vormgeving Marc van Meurs | Yullan Oosterhof Fotografie & Illustratie Sven Benjamins | Hans van den Heuvel | RVDA | shamrocking.com | Shutterstock.com Aan dit nummer werkten mee Bianca Daniels | Dorien Dijkhuis | Ulrika Gustafsson | Femke Mosch | Ingmar Niezen | Nicole Willemse Lithografie Grafimedia Amsterdam Drukwerkbegeleiding Machiel Oudheusden, Sumis Printmanagement Druk Roto Smeets Acquisitie Renáta Horenová | Advertenties kunnen zonder op­gaaf van redenen worden geweigerd.

en tuin met praktische informatie en tips voor een creatiever leven, met zorg voor mens, dier en milieu.

genoeg.nl

colofon

WILT U HIER OOK ADVERTEREN? Dat kan al vanaf € 60 (excl. btw).

Meer info: Bionext, Renáta Horenová, tel. (06) 186 505 17 en horenova@bionext.nl of kijk op: www.smaakmakend.nl

Vaker biologisch nieuws ontvangen? Op www.bionext.nl/nieuwsbrief kun je je opgeven voor verschillende digitale biologische nieuwsbrieven.

ISSN: 1385-9625 © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/ of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en foto­graaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt.

Voor eventuele onjuistheden is Bionext niet aansprakelijk.

Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.

Lieke Veld

een frisse kijk

Lieke Veld is 29 en werkt als deejay bij Q-music. Ze is elke doordeweekse dag van twaalf tot twee ’s middags te beluisteren. ‘Ik heb niks met ingeblikt voedsel en drink nooit uit plastic. Als ik water of een sapje meeneem voor onderweg, gebruik ik altijd een glazen fles.’

Biologisch? ‘Voor mij moet eten in de eerste plaats lekker zijn. En wat ik eet, moet ertoe doen voor mijn lichaam.

Een Twix eet ik niet. Ik ben niet bezig met afvallen en ik heb ook geen eetverslavingen, ik ben er gewoon van overtuigd dat gif en slecht gefabriceerd eten niet voor een mensenlichaam bedoeld zijn.’

Tekst Nicole Willemse | Fotografie RVDA

Hoe ziet jouw boodschappenmandje eruit? 'Ik doe veel boodschappen bij de natuurvoedingswinkel. Vlees en eieren koop ik altijd biologisch. Vis haal ik bij de viswinkel in onze straat, die verkoopt ze duurzaam gevangen.

Ik koop het liefst groenten en fruit uit Nederland. En ik hou van vers eten.

Ik heb niks met ingeblikt voedsel en drink nooit uit plastic. Als ik water of een sapje meeneem voor onderweg, gebruik ik altijd een glazen fles.’

Lokaal? ‘Ik ga graag op zaterdag naar de biologische markt, daar probeer ik zo veel mogelijk producten te kopen die uit de buurt komen. Maar ik sta ook vaak voor een dilemma. Wat moet je doen als een product op een verantwoorde manier is gemaakt, maar van ver wordt ingevlogen, dus met dure voedselkilometers, terwijl je datzelfde product ook op de fiets kunt halen maar dan onverantwoord geproduceerd? Ik kijk altijd waar producten vandaan komen. Als het niet nodig is dat ze van ver komen, dan probeer ik de afstand zo kort mogelijk te houden.

Dat geeft me een beter gevoel. Dat dat bij incabessen en koffie niet kan, is dan maar zo.’

Duurzaam? ‘Dat is wat mij betreft een manier waarop we zo lang mogelijk de aarde kunnen gebruiken. Heel praktisch; dat we de aarde niet uitputten en niet te snel of te veel willen produceren. Volgens mij is er eigenlijk niet genoeg landbouwgrond om te produceren wat we nu consumeren. Ik denk dat we minder zouden kunnen kopen en eten.

In mijn ideale wereld wordt alles op een duurzame manier verbouwd, volgens een natuurlijke cyclus zonder genetische manipulatie. Maar wel met smaak en voedingswaarde.’

Wat zou je wensen? ‘Laten we een voorbeeld nemen aan de chocoladeletters die alleen nog maar van UTZ gecertificeerde of fair trade chocolade worden gemaakt. Als het op een faire manier kan, waarom zou je dat dan niet doen? Als ik mag kiezen, dan zou ik willen dat alles alleen maar biologisch verkrijgbaar is en dat er geen alternatief meer is.’

Wat zou je zelf willen veranderen?

‘Meer tijd nemen om m’n boodschappen te doen. De keren dat ik niet voor bio of voor verantwoord kies, zijn altijd uit gemakzucht. Dan moet ik omfietsen voor verantwoord of biologisch, en dat doe ik dan niet. Op zo’n dag koop ik alles in één supermarkt. Dat biologisch te duur zou zijn, is denk ik het meest gebruikte excuus. Maar als je minder koopt en moeite doet om naar aanbiedingen op zoek te gaan, dan is dat geen reden meer.’ V

Ontd alles o ek ve biolog isch o r p de Bio

10d

aagse kijk op de we bsite ontd ekbio. nl

Zuiver Zuivel Demeter gaat een stap verder: niet gehomogeniseerd zuivel van koeien met hoorns gesloten kringloop in de regio 





www.zuiverzuivel.bio

Zuiver Zuivel Postbus 5 1906 ZG Limmen Tel: 072 5054100 E-mail: info@ecomel.nl

40 s m a a k m a k e n d 4 | herfst 2015