OVERGEWAAID UIT HAWAÏ
BIOLOGISCH d DUURZAAM = INFORMATIEF h INSPIREREND [ LEKKERE EN GEZONDE RECEPTEN K VAN UW BIOLOGISCHE SPECIAALZAAK
de Poké bowl Lekker licht en gezond
LENTE • Nº1 2017
SKYR FRISSE ZUIVEL UIT IJSLAND y zeewier het nieuwe eiwit of smaakmaker? T Susanne de Raaij ‘GOED KAUWEN SMAAKT BETER’ B lle e n s 7 en s e d a sal sings dres
EEN BIOLOGISCHE START VAN DE DAG EN JE BENT GOED BEGONNEN! LAAT JE VERLEIDEN EN ONTDEK DE EINDELOZE MOGELIJKHEDEN VAN ONZE PLANTAARDIGE PRODUCTEN.
HAVERMOUT MET PE ER EN WALNOOT
INGREDIËNTEN
400 ml Provamel Sojadrink 75 g havermoutvlokken
50 g walnoten ½ tl vanillepoeder 1 peer
10’
BEREIDING
1. Hak de walnoten in gro ve stukken. 2. Doe de Sojadrink en de havermout in een pan en breng het zachtjes aan de kook. 3. Voeg het vanillepoeder en de helft van de walnoten toe. Laat 5 min uutjes inkoken. 4. Snijd de peer in vieren , verwijder het klokhuis en snijd in partjes. 5. Bak de partjes peer aan beide kanten in een koekenpan. 6. Serveer de havermout met de partjes peer erop en versier met de res t van de walnoten.
Ontdek onze lekkere ontbijt recepten op www.provam el.nl
INHOUD
lente 2017 In dit nieuwe seizoen zijn er weer volop nieuwe smaken te ontdekken. Frisse skyr uit IJsland, mals zeewier of een exotische pokébowl!
4
KIEWIE!
Van skyr tot kefir: met de nieuwe biologische zuivelproducten fluiten de oer-Hollandse kievit en grutto vrolijk verder in de wei.
8
KIES JE DRESSING
Frisse slablaadjes vragen om pittige of kruidige dressings. Handig als ze al kant-en-klaar zijn. Er is keuze genoeg.
12 SUSHISALADE UIT HAWAÏ
Nu ook bij ons een trend: de poké bowl. Varieer eindeloos met sushirijst, blokjes rauwe groenten, vis, sauzen en toppings!
22
ZILT UIT DE ZEE
De smaak is behoorlijk umami. Waarom is zeewier een van de best bewaarde geheimen uit de groentetuin van de zee?
16 HONINGZOET
Met haver, bloemenhoning en Griekse yoghurt bak je in een klein uur een lekker luchtige voorjaarscake..
RECEPTEN: 16 � Veganpoké � Groene groentepoké � Klassieke poké � Gerst poké 22 � Misosoep met teriyakitofu � Honingcake met yoghurt, havermout, citroen en tijm � Clafoutis van bananenmeel met prei
EN VERDER: 22 Altijd lekker in de lente 27 Echt goed 31 Frisse Kijk: Susanne de Raaij • lente 2017
3
4
S M A A K M A K E N D • lente 2017
NIEUWE ZUIVEL TEKST DORIEN DIJKHUIS
Het regent nieuwe producten in het zuivelschap. Biologische melk en melkproducten zijn rauw, fris, gezond en helemaal hip. En dankzij de boerenlandvogelmelk fluiten straks de grutto’s en kieviten weer volop in weidevelden vol bloemen!
A2-oermelk Melk is goed voor elk, luidt het spreekwoord. Toch n zijn er veel mensen die melk niet goed kunnen verteren. Ze krijgen er buikpijn, diarree of een e opgeblazen gevoel van. De schuldige? Bepaalde eiwitten die in melk zitten. Voor iedereen die van nds melk houdt, maar deze klachten heeft, is er sinds kort een nieuwe eend in de melkbijt: A2-melk. Die rd is afkomstig van ‘oerkoeien’ die zijn geselecteerd ger op speciale genen: het genenpaar A2-A2. Vroeger bevatte alle koemelk dat genenpaar, maar doorr ische migratie en domesticatie veranderde de genetische stond. eiwitsamenstelling: de nieuwe variant A1 ontstond. ne melk en A2-melk ziet er precies hetzelfde uit als gewone 2-eiwitten smaakt ook zo. Het verschil zit hem erin dat A2-eiwitten e mensen anders worden afgebroken. Bij een deel van de veroorzaken ze daardoor niet de maag- en darmklachten die gewone melk soms geeft. Weerribben Zuivel biedt A2-melk én A2-kaas en Vecozuivel A2-melk. Deze producten zijn niet geschikt voor mensen met lactose-intolerantie. c
• lente 2017
5
NIEUWE ZUIVEL
Romige rauwmelk
Skyr van dichtbij S Nog nooit skyr geproefd? Denk yoghurtontmoet-kwark, dan krijg je een idee. Skyr is een volle, dikke, friszure yoghurt en al eeuwenlang het eerste wat ze in IJsland eten zodra de dag begint. In andere Europese landen brak het al eerder door, in Nederland bleef skyr lange tijd een onbekende. Tot nu toe; het duikt steeds vaker op in het zuivelschap. Ooit door de Vikingen in IJsland geïntroduceerd, wordt skyr nog steeds volgens een meer dan duizend jaar oud recept bereid. Skyrmakers koken de melk, koelen hem terug, voegen er skyrculturen en stremsel aan toe, laten hem rijpen en zie: skyr. Het smaakt een beetje zoals IJsland zelf: naar gletsjers, woeste wouden en geisers. Vol, rond, puur en friszuur. Skyr IJslandse Yoghurt van de Weerribben Zuivel wordt gemaakt van Nederlandse melk uit Nationaal Park Weerribben-Wieden. Het bevat van nature relatief veel eiwitten en weinig vet. Ook verkrijgbaar: Skyr Drink.
Melk die zo uit de koe komt. Lange tijd mocht het niet meer. Gelukkig zijn rauwmelkse producten bezig met een comeback. Neem bijvoorbeeld de rauwmelkse yoghurt van Raw Milk Company, gemaakt van de melk van de biologische koeien van Jos en Dorthy Elderink die veel vers gras, mineralen en kruiden te eten krijgen. Dat geeft de melk een romige, volle smaak die bij verhitting verloren zou gaan. Zonde! Nog meer voordelen van rauwe melk, yoghurt en kaas: doordat ze niet verhit zijn barsten ze van de gezonde stoffen. Enzymen zorgen bijvoorbeeld voor een betere vertering, gezonde vetten verkleinen het risico op astma en eczeem en rauwe melk geeft ons immuunsysteem een boost. Maar bovenal: rauwe melk smaakt zoals melk hoort te smaken.
Red de boerenlandvogel!
Nog meer kefir Kefir is er al een tijdje. Het wordt geroemd om de goede bacteriën die erin zitten. Het heet dan ook niet voor niks ‘kefir’. Dat komt van het Turkse woord ‘keyfir’ dat ‘welbevinden’ of ‘je goed voelen’ betekent. Kefir barst van de vitaminen en micro-organismen waardoor het een krachtige bron is van probiotica. En dat is nog niet alles. Het heeft ook een prebiotische werking. Geen wonder dat veel mensen het beschouwen als de hypergezonde variant van yoghurt. En de wereld van kefir staat niet stil. Zo worden er nieuwe producten van kefir gemaakt, onder andere door de Raw Milk Company. Zij maken er bijvoorbeeld hangop van.
Je ziet de laatste jaren steeds meer vogels op de kaas-, yoghurt- of melkverpakking. Wat die te maken hebben met zuivel? Veel! Door schaalvergroting in de landbouw zijn veel vogels verdwenen, die op de boerenerven en in weilanden broeden en hun voedsel zoeken. Daardoor wordt er in de Nederlandse weides steeds minder gefloten. Reed je vroeger op de fiets over het platteland, dan hoorde je overal veldleeuweriken, grutto’s en scholeksters. Red de boerenlandvogel, zegt Vogelbescherming Nederland daarom. De biologische en biodynamische boeren van Weerribben Zuivel en Zuiver Zuivel zijn het daarmee eens. Samen met Vogelbescherming Nederland zorgen zij voor bloemrijke weides vol vlinders en bijen, waarin niet alleen hun koeien heerlijk kunnen grazen maar ook de kenmerkende Nederlandse boerenlandvogels en hun kuikens goed gedijen. De zuivel van Weerribben Zuivel en Zuiver Zuivel voldoet daarom vanaf half maart aan de criteria voor het behoud van boerenlandvogels die gesteld zijn door Vogelbescherming Nederland. R
• lente 2017
7
TOP SALADES
De zon staat weer hoger te stralen. Dit is dé tijd om het eerste frisse voorjaarsgroen op tafel te zetten. In de biologische speciaalzaak vind je een keur aan verse sla en kant-en-klare dressings. Zeven heerlijke salades om mee te beginnen! Ysbergsla
DRESSING FRANÇOISE (BIONOVA)
walnoten dunne schijfjes appel (met schil)
Gemengde sla
GEROOSTERDE SESAM-SOJADRESSING (LIMA) blokjes komkommer plakjes radijs
Radicchio Winterpostelein
Kropsla of Rucola
BALSAMICO DRESSING (EMILS OF BIONOVA)
partjes sinaasappel zwarte olijven
Bindsla (little gem)
TUINKRUIDENVINAIGRETTE (EMILS) partjes ei/ verkruimeld ei pompoenpitten
Kropsla of Groene eikenbladsla Veldsla met biet
THOUSAND ISLAND DRESSING (BASIC BIO) worteljulienne of wortellinten croutons
8
S M A A K M A K E N D • lente 2017
FRANSE VINAIGRETTE (EMILS)
plakjes uitgebakken ontbijtspek, in grove stukken kappertjes
TEKST CLARA TEN HOUTE DE LANGE • FOTOGRAFIE SVEN BENJAMINS • STYLING ULRIKA GUSTAFSSON • KOKEN INGMAR NIEZEN
MUSTARD DRESSING (BIONOVA)
reepjes gedroogde abrikoos geroosterde amandelen
Kropsla
Bindsla
Radicchio
Groene eikenbladsla
Babyspinazie
Veldsla met biet • lente 2017
9
QUINOA :
EEN SUPERGRAAN VOOR DE MAALTIJDEN VAN HET HELE GEZIN. * * voor de witte, rode en zwarte quinoa
Een recept-tip?
Priméal, biedt je het recept van een FRISSE
GRANAATAPPEL SALADE aan : VOOR 2 PERSONEN 120 g quinoa 1 tomaat 1 granaatappel 10 blaadjes verse munt HHWOHSHOV ROLMIROLH 3 eetlepels citroensap Zout uit Guérande Vers gemalen peper
Bereiding : 1/ Kook de quinoa zoals aangegeven in het basisrecept. 2/ Snij de tomaat in blokjes. 3/ Verwijder de pitten uit de granaatappel. .QLS GH PXQWEODDGMHV ÀMQ 5/ Meng de quinoa met de blokjes tomaat, de JUDQDDWDSSHOSLWWHQ GH ÀMQJHNQLSWH PXQW GH ROLMIROLH KHW citroensap, zout en peper. 6/ Zet de salade koel weg.
PRIMÉAL Quinoa, altijd eenvoudig te bereiden
Eet smakelijk!
Voor een extra fruitige en onweerstaanbare salade, kun je de blokjes tomaten vervangen door dunne schijfjes granny smith.
Bereidingswijze: quinoa: 60 g
Quinoa Real uit Bolivia : een milde smaak en hoogwaardige kwaliteit.
01/17 - StudioNat - BC
assortiment unieke en smaakvolle mixen.
S M A A K M A K E N D • lente 2017
Voeg zout toe aan het eind van de bereiding Serveer koud, warm of gezoet, net als rijst!
Kook 12 tot 15 min op een laag pitje
PRIMÉAL, EEN COMPLEET
10
water
EKIBIO SAS - FRANCE - www.primeal.bio - www.ekibio.fr
SLA & DRESSING
Gemengde sla
GEROOSTERDE SESAM-SOJADRESSING (LIMA)
blokjes komkommer plakjes radijs
• lente 2017 11
TEKST NICOLE WILLEMSE • FOTO ZEEWAAR 12
❛Voor veel mensen is het in je mond stoppen van insecten (nog) een brug te ver. Dus worden de eiwitrijke diertjes verwerkt in andere voedingsmiddelen. Dat gebeurt ook met zeewier, bijvoorbeeld in een bagel of een burger❜
JENNIFER BREATON EN REBECCA WIERING VAN ZEEWAAR
S M A A K M A K E N D • lente 2017
ZEEWIER
ZILTE GROENTE UIT DE OOSTERSCHELDE Overal in de media wordt zeewier bejubeld. Als we het mogen geloven is het zilt uit de zee hét voedsel van de toekomst. Het is gezond, voedzaam en lekker, de teelt neemt geen kostbare landbouwgrond in beslag en verbruikt nauwelijks zoet water. Een van de best bewaarde geheimen uit de groentetuin van de zee, zou je zeggen. Is zeewier het nieuwe eiwit of wint het als smaakmaker?
• lente 2017 13
❛Zeewier is in eerste instantie een smaakmaker en een gezond alternatief voor zout❜
FOTO BART HOOGVELD
KEES BOENDER VAN YOUR WELL
OEDE VRAAG,’ vindt Kees Boender van Your Well. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in de handel van Europese zeewierproducten . ‘Het Voedingscentrum zet een aantal eiwitbronnen tegen elkaar af – peulvruchten, paddenstoelen, quorn, insecten, zeewier, algen en kweekvlees – en daar komt zeewier positief uit. Maar er zijn veel soorten, het eiwitgehalte wisselt per soort, per seizoen en zelfs per oogst. Daarnaast zit zeewier boordevol vitaminen, mineralen en meer gezonde stofjes, waarvan er heel wat belangrijk zijn voor de mens, maar je kunt ze niet allemaal ongelimiteerd nuttigen. 14
S M A A K M A K E N D • lente 2017
INGREDIËNT OF BIJGERECHT
diënt waarmee het wordt gecombineerd. Chefkoks zijn er heel creatief mee, maar de gewone consument heeft vaak geen idee hoe je zeewier kunt verwerken. Stichting Zeewierwijzer probeert dat te veranderen door het geven van lezingen en workshops. Op zeewierwijzer.nl staan recepten en informatie.’
‘Eigenlijk eet je zeewier niet als hoofdgroente,’ vervolgt hij zijn verhaal, ‘wel als bijgerecht. Of je voegt het in gedroogde vorm ergens aan toe. Daarom is zeewier in eerste instantie een smaakmaker en een gezond alternatief voor zout. Zeewier heeft een bijzondere smaak, behoorlijk umami. Het intensiveert de smaak van het ingre-
‘Wat mij betreft gaan we ernaartoe dat elke dag wat zeewier een gewoonte wordt. Maar dan wel duurzaam geteeld. Want met de toenemende populariteit neemt de schaarste van zeewier schrikbarend toe, zeker nu ook het verre oosten
Wil je zeewier als volwaardige eiwitbron inzetten, dan zul je er behoorlijk wat van moeten opscheppen. Je zou de eiwitten uit het zeewier moeten halen en verwerken in iets anders om de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid te halen.’
ZORGEN OM HET ONDERWATERREGENWOUD
ZEEWIER
‘Zeewier heeft een bijzondere smaak, behoorlijk umami. Het intensiveert de smaak van het ingrediënt waarmee het wordt gecombineerd’ www.zeewierwijzer.nl www.yourwell.nl www.zeewaar.nl
BIOLOGISCHE EN DUURZAME KEURMERKEN VOOR ZEEWIER
Tot april 2016 golden als biologische richtlijnen van de EU-wetgeving dat zeewieroogst op een verantwoorde manier moet gebeuren, met minimale impact op de omgeving om het biologische evenwicht niet te verstoren. Dus geen mestpraktijken en met oog voor duurzaamheid, zeewier moet weer kunnen aangroeien na oogst. Daarnaast is de manier van oogsten en verwerken vastgelegd, zowel voor wild oogsten als teelt op touwen of in bakken
de kwaliteit uit Europa haalt. Dat baart me wel zorgen.’ En hem niet alleen. Zeewierpioniers Jennifer Breaton en Rebecca Wiering zijn eigenaar van de eerste Nederlandse zeewierboerderij in de Jacobahaven bij de Oosterscheldekering. Op hun site Zeewaar.nl schrijven ze: ‘Als onderwaterregenwoud is zeewier van het grootste belang voor de planeet. Het neemt C0₂ op, ademt zuurstof uit, het filtert zeewater, het fungeert als kraamkamer voor het leven in zee, beschermt de kust tegen erosie, biedt als voedsel een indrukwekkende lijst kwaliteiten en is wonderbaarlijk lekker. Als iedereen die nu geen zeewier eet in Europa en Noord-Amerika ontdekt
dat het lekker en gezond is en elke week iets met zeewier op z’n bord wil − een chipje, een salade, een broodje, een burgertje − dan hebben we een ecologisch probleem.’
MOOI EN MALS GROEN Vraag je aan hen of zeewier een eiwitbron is of smaakmaker, dan is het antwoord: beide. Rebecca: ‘Neem insecten. Voor veel mensen in Noord-Amerika en Europa is het in je mond stoppen van insecten (nog) een brug te ver. Dus worden de eiwitrijke diertjes verwerkt in andere voedingsmiddelen. Dat gebeurt ook met zeewier, bijvoorbeeld in een bagel of een burger.
op het land. Intussen is de populariteit van zeewier zo ver toegenomen, dat het wild oogsten in de praktijk duurzaam onverantwoord wordt. In 2016 is de wet daarom veranderd; op termijn zal wild geoogst zeewier geen bio-keurmerk meer mogen dragen. Op dit moment hebben keurmerkorganisaties ASC en MSC de handen ineengeslagen om een internationaal certificaat voor duurzame teelt en duurzame wildoogst te ontwerpen.
Overigens zit zeewier nu ook al in veel meer producten dan je vermoedt; als verdikkingsmiddel in pudding en het zorgt er in chocolademelk voor dat die niet gaat schiften. Vers zeewier kan er heel mooi uitzien, maar is voor de gemiddelde consument − net als insecten − niet aantrekkelijk om op te eten. Dat komt omdat de onbekendheid met zeewier groot is. Mensen eten niet zomaar iets wat eiwitten bevat of gezond is. Voedsel moet in de eerste plaats lekker zijn, daarna volgt de rest. En het wordt interessant als je zeewier in de juiste vorm introduceert – gedroogd bijvoorbeeld, dan heeft het een mooi groen kleurtje gekregen.’
• lente 2017 15
DE POKÉ BOWL RECEPTEN FEMKE MOSCH
OKÉ STAAT VOOR blokjes, bowl voor kom De klassieke poké bowl bestaat uit sushirijst, blokjes gesneden rauwe vis, zeewier, bosui, sesamzaadjes en sojasaus als dressing. Zeg maar een sushi, maar dan in een kom. Inmiddels kent de poké bowl veel meer toevoegingen, zolang deze rauw zijn en in blokjes gesneden, en allerlei sauzen en toppings
PERFECTE POKÉRIJST Het belangrijkste voor een goede poké bowl is de rijst. Die moet, net zoals voor sushi, perfect gegaard zijn. Gebruik echte Japanse sushirijst. Was de rijst vooraf goed, maar wel met beleid: in een fijne
16
S M A A K M A K E N D • lente 2017
zeeff onder koud stromend water totdat het restwater helder oogt. Zo verwijder je het zetmeel dat aan de buitenkant van de rijst zit en voorkom je dat het eindresultaat een rijstepap wordt. Neem anderhalf keer zoveel water als rijst. Doe dit samen in een pan, leg de deksel erop en laat die tijdens het hele kookproces liggen. Ga dus niet stiekem even kijken! Breng de rijst aan de kook, laat de rijst 5 minuten koken op middelhoog vuur en vervolgens 10 minuten op laag vuur. Schep voorzichtig per 100 g rijst 1 eetlepel sushiazijn door de rijst. Leg een schone theedoek op de pan, leg daarop de deksel en laat de rijst zo afkoelen. c
RECEPTEN FEMKE MOSCH • FOTOGRAFIE SVEN BENJAMINS • STYLING ULRIKA GUSTAFSSON • KOKEN INGMAR NIEZEN
Hij komt uit Hawaï en is superpopulair van New York tot Rotterdam: de poké bowl. In lange rijen staan mensen te wachten tot ze aan de beurt zijn om er een te bestellen. Maar zelf maken is minstens zo lekker!
FRISSE KIJK
Vegan poké
VOOR 2 PERSONEN � � � � � � � � � � � � �
250 g sushirijst 2½ el sushiazijn 125 g tofu, in blokjes 3 g zout 2 tl oestersaus 150 g rauwe rodekool, fijngesneden 3 el appelazijn 3 el vegan mayo 1½ tl wasabipasta ½ mango, in blokjes 100 g gekookte edamame of witte lupinebonen, afgespoeld 20 g verse zeewier, fijngesneden kant-en-klaar gebakken uitjes
H
Kook de rijst volgens de aanwijzingen voor de perfecte pokérijst. Doe de tofu en het zout in een steelpannetje, zet de tofu net onder water en laat 3 minuten koken op laag vuur. Zet het vuur uit en giet het water af. Meng de tofu met de oestersaus. Meng de rodekool met de appelazijn en laat dit 5 minuten trekken. Meng de vegan mayo met de wasabi tot een romige saus. Schep de rijst in een kom en leg de mango, rodekool, tofu, edamame- of lupinebonen, en zeewier op de rijst. Schep de dressing erover en strooi de gebakken uitjes over het geheel.
• lente 2017 17
Groene groentepoké VOOR 2 PERSONEN
� � � � � � � �
=
125 g sushirijst 1 kleine koolrabi 2 eieren 2 el sesamolie 2 el sojasaus ½ cm gember, fijngehakt ½ komkommer, in kleine blokjes kokosflakes
Kook de rijst volgens de aanwijzingen voor de perfecte pokérijst. Snijd de geschilde koolrabi, eerst in dunne plakjes, dan in dunne reepjes en snijd de reepjes in blokjes ter grootte van een rijstkorrel. Kook de eieren in 3½ minuut zacht, haal ze uit de pan en spoel ze af onder koud water. Pel de eieren. Klop voor de dressing de sesamolie met de sojasaus en gember door elkaar. Meng de rijst met de koolrabi en verdeel over 2 kommen. Schep de komkommer op de rijst, strooi de kokosflakes erop en lepel hier de dressing over. Leg ten slotte op elke kom een gepeld ei en snijd deze voorzichtig open zodat het eigeel eruit loopt.
18
S M A A K M A K E N D • lente 2017
Klassieke poké
VOOR 2 PERSONEN � � � � � � �
-
250 g sushirijst 1 bosui, in dunne ringetjes 200 g rauwe zalm, in blokjes 1 kleine rode ui, in flinterdunne halve ringen ½ tl chilivlokken 2 el sojasaus 1 g gedroogd zeewier
Kook de rijst volgens de aanwijzingen voor de perfecte pokérijst. Meng de bosui, zalm, rode ui, chilivlokken, sojasaus en zeewier met elkaar in een ruime kom. Laat dit tien minuten marineren. Schep de rijst in twee kommen en verdeel het zalmmengsel erover
Gerst poké
VOOR 2 PERSONEN
ñ
� 125 g gerst � 1 kleine winterwortel, � � � � � � �
in kleine blokjes 2 el azijn 10 cm rettich 3 el (soja)yoghurt ½ tl sambal 100 g gerookte kip, in kleine blokjes 50 g mais, uitgelekt 50 g tamari crackers, in stukjes
Kook de gerst volgens aanwijzingen op de verpakking. Meng de winterwortel met de azijn en laat 5 minuten staan. Schaaf de rettich in dunne plakjes. Meng de yoghurt met de sambal tot een gladde saus. Verdeel de gekookte gerst over 2 kommen. Schep de kip, mais, wortel en rettich langs de rand van de kom. Schenk de dressing erover en strooi als laatste de tamaricrackers erover. V
• lente 2017 19
ve rs ei s ch e g B i o lo
r y Sk &
nkurt j i r Dogh boerderi Y irect va n de
Gemaakt volgens een meer dan 1000 jaar oud IJslands recept. FRIS EN ROMIG VAN SMAAK. RIJK AAN EIWIT, WEINIG VET.
d
R L VOEO EEN T IDEASA M EN MENIEV ACT ENSESTIJL. LEV
NIEUW WWW.WEERRIBBENZUIVEL.NL
Ook wij staan achter biologisch, want producten die maximaal bijdragen aan gezondheid, dierenwelzijn en milieu geven wij graag een plek in onze schappen! En dankzij het betrouwbare keurmerk is het makkelijk kiezen. Ontdek hoe jij ook achter biologisch kunt staan op Ontdekbio.nl/achterbio.
Altijd lekker in de lente Inspirerende en makkelijk te maken recepten voor iedere dag
Misosoep MET TERIYAKITOFU
Binnen 10 min ute op tafe n l
22
S M A A K M A K E N D • lente 2017
Baktip voor Pasen
A LT I J D L E K K E R I N D E L E N T E
Honingcake MET YOGHURT, HAVERMOUT, CITROEN EN TIJM
• lente 2017 23
re Tofulicouus wokblokjjes teriyyake van Prolaterrre
Misosoep MET TERIYAKITOFU
HOOFDGERECHT, 2 PERSONEN
1 grote winterwortel (ca. 200 g) 125 g ramen noedels 1 bakje tofu wokblokjes teryaki (180 g) 1-2 el (kokos)olie 400 ml water 2 el miso 200 g spinazie 1-2 bosuitjes, in ringetjes spiralizer of rasp Schil de wortel en maak er met de spiralizer ‘wortelspaghetti’ van of rasp de wortel op een niet te fijne rasp. Week de noedels voor volgens de aanwijzingen. Bak de wokblokjes in de olie krokant. Vermeng de miso met water en breng tot tegen de kook aan. Leg de wortelspaghetti in de bouillon en verwarm 2 minuten tegen de kook aan. Voeg de voorgeweekte noedels en spinazie toe en verwarm alles nog 2-3 minuten. Verdeel de soep over 2 kommen. Strooi de wokblokjes en de bosui erover. Wie van pittig houdt, kan wat kleingesneden rode peper toevoegen.
TOFULICOUS WOKBLOKJES TERIYAKE VAN PROLATERRE
Biologische tofu is de basis voor deze 100% plantaardige wokblokjes. De blokjes zijn voorgebakken en voorgekruid. Voor gebruik hoeven ze alleen maar in wat (kokos)olie krokant te worden gebakken. De blokjes zijn ook heerlijk in een salade. Je kunt ze dan zo uit de verpakking gebruiken. Laat ze wel even op kamertemperatuur komen, want dan zijn ze het lekkerst.
24
S M A A K M A K E N D • lente 2017
Honingcake
MET YOGHURT, HAVERMOUT, CITROEN EN TIJM VOOR CA. 10 STUKKEN
100 g spelt- of amandelmeel 100 g havermout 1½ tl bakpoeder 3 eieren 100 ml Griekse yoghurt 3 eetlepels vloeibare honing geraspte schil van kleine citroen 1-2 eetlepels verse tijmblaadjes kleine cakevorm bakpapier Verwarm de oven voor op 180 °C. Klop in een kom met de handmixer alle ingrediënten door elkaar. Vet de cakevorm in en bekleed hem met bakpapier. Schenk het beslag in de vorm en bak de cake in 45-50 minuten gaar. Laat de vorm mimimaal 30 minuten afkoelen voor je de cake eruit haalt. Garneer de cake eventueel met gesuikerde citroenschilletjes en takjes verse tijm, of geef er geklopte room en jam bij.
BLOEMENHONING VAN EKOLAND
Deze fruitige biologische honing is veelzijdig inzetbaar. In thee of koffie, muesli of yoghurt en op brood en pannenkoeken. Maar je kunt er ook heerlijk mee bakken. Bovenstaande honingcake bijvoorbeeld. De knijpfles maakt het doseren heel makkelijk.
andd ieuwe BBand Bananenmeell van ddee NNieuwe
Clafoutis
VAN BANANENMEEL MET PREI HOOFDGERECHT, 4 PERSONEN
700 g prei 2 eetlepels olie 2 tenen knoflook, geperst zout 3 eieren, gesplitst 250 ml dunne kokosmelk 100 g bananenmeel 1 theelepel bakpoeder verkruimelde gedroogde rode peper 150 g feta, verkruimeld lage ovenschaal, ingevet Snijd de preien in stukken en snijd de stukken in lange repen. Verwarm de olie in een koekenpan en stoof de prei in 8-10 minuten gaar. Schep na 6 minuten de uitgeperste knoflook en wat zout erdoor. Laat afkoelen. Verwarm de oven voor 180 °C. Klop de eidooiers dik en klop de melk, het bananenmeel, het bakpoeder, wat zout en de rode peper erdoor. Klop de eiwitten stijf in een schone kom. Schep het meelmengsel er luchtig door. Schenk het in de ovenschaal, leg de gestoofde prei erop en verdeel de stukjes feta erover. Bak de clafoutis in 30 minuten in de oven gaar. Laat iets afkoelen en serveer met een tomatensalade.
BANANENMEEL VAN DE NIEUWE BAND
Als eerste in Nederland heeft de Nieuwe Band biologisch bananenmeel. Dit meel wordt gemaakt van biologische Cavendish bananen uit Noord-Peru. Daar worden ze samen met cacaobonen verbouwd zodat de boeren het hele jaar inkomsten hebben. Bananenmeel kun je gebruiken om je muesli of yoghurt een boost geven. Of gebruik het als (glutenvrij) meel. Probeer het eens in (ontbijt) pannenkoekjes of een brood.
RECEPTEN ANNEKE AMMERLAAN & FEMKE MOSCH • FOTOGRAFIE SVEN BENJAMINS • STYLING ULRIKA GUSTAFSSON • KOKEN INGMAR NIEZEN
Bloemenhoning van EEkolan kollandd
A LT I J D L E K K E R I N D E L E N T E
Clafoutis VAN BANANENMEEL MET PREI
de n e n n S pa ken sma • lente 2017 25
Timilia: een oergraan, het zwarte goud van Sicilië
Timilia is een bijzondere oude graansoort met unieke zwarte aren die alleen nog op Sicilië wordt geteeld. Angelo Barbagallo, de Siciliaanse pastamaker van La BIO IDEA, is samen met een aantal Siciliaanse boeren een project gestart om Timilia weer tot leven te wekken. Timilia heeft bijzondere eigenschappen. De gluten zijn minder elastisch dan in moderne tarwerassen (lagere gluten-index). Hierdoor vallen ze gemakkelijker uiteen en is Timilia licht verteerbaar.
Biologisch Licht verteerbaar Bron van vezels, 100% volkoren Langzaam gedroogd op lage temperaturen Bevordert de instandhouding van de biodiversiteit 26
S M A A K M A K E N D • lente 2017
www.labioidea
ECHT GOED
Krokante bites De geroosterde kokosvlokken van De Nieuwe Band komen net als al hun kokosnootproducten uit Sri Lanka. Ruim vijfduizend boeren bewerken er met hun families een stuk land en krijgen voor hun kokosnoten een meerprijs die ten goede komt aan hun gemeenschap. Extra knapperig, dus een aanrader in muesli, over toetjes, hartige curry’s of als snack. www.nieuweband.nl
Fris of een mix? De frisdranken van Pure Pop klinken bekend in oren. Er is één belangrijk verschil: de Tonic, Bitter-Lemon, Ginger-Ale, Cassis, Sinas en het Sodawater zijn biologisch, bevatten 70 procent minder suiker en zijn vrij van chemische toevoegingen. Zin in iets sterkers? Nieuw en echt uniek zijn de biologische cocktails van Rude Racoon: van Gin-Tonic tot een Bloody Mary. www.biodrinks.nl
ADVIESPRIJS VANAF € 1,99 150 G
ADVIESPRIJS: € 1,49 (FRIS) € 2,59 (MIX) 25 CL
Zemelen in een duurzaam jasje Het nieuwe merk voor functionele voeding: Food to Care. De eerste producten op het schap zijn een drietal voordelige bio-zemelen van tarwe, haver en spelt. De zemelen zitten vol natuurlijke vezels en de verpakking is ook nog eens composteerbaar! Makkelijk toe te voegen aan een kom yoghurt, smoothie of zelfgebakken brood. www.natudis.nl
ADVIESPRIJS VANAF € 0,85 250 G
Zachte schuimzeepjes De puur plantaardige Melos oliezepen van Speick zijn gemaakt van hoge kwaliteit palm-, kokos- en olijfolie in de aloude zeeptraditie. Ze voelen zalig zacht aan op de huid en schuimen royaal. Naast hydraterende crème bevatten de zeepjes kruiden en een geurige mix van essentiële oliën. Zo is er goudsbloem (Marigold), vlierbloesem (Elderflower), kweepeer (Quince) en meer. Een cadeau voor jezelf of een vriendin. www.natrada-biologischeverzorging.nl
ADVIESPRIJS VANAF € 1,99 100 G • lente 2017 27
HIER BEWAAR IK MIJN ZAAD
De EU wil patenten op groente verbieden, maar multinationals gaan dat omzeilen. Strijd nu mee voor een waterdichte wet! Multinationals vroegen al 1000 patenten aan op natuurlijke eigenschappen van groente. Daardoor kunnen andere kwekers deze niet meer vrij gebruiken. Dat betekent minder keuze, hogere prijzen en minder voedselzekerheid. Na veel maatschappelijk protest wil de EU patenten op groente en fruit verbieden. Fantastisch! Maar de huidige wet is te vaag. Juristen van multinationals gebruiken straks de mazen in de wet, om toch weer controle over ons voedsel te krijgen. Ook bestaande patenten blijven geldig. Dat schiet niet op. Jij bepaalt toch zeker zelf wat je eet? :H PRHWHQ QX ]RUJHQ YRRU HHQ ZDWHUGLFKWH ZHW GLH SDWHQWHQ RS YRHGVHO GHÈ´ QLWLHI YHUELHGW 'DDU LV JHOG HQ H[WUD GUXN YRRU QRGLJ +HOS PHH HQ ZRUG È´ OLDDO YDQ De Grootste Zaadbank van Nederland!
WORD NU FILIAAL VAN DE ZAADBANK! Doneer op degrootstezaadbank.nl of koop 5 bedreigde zaden bij je biowinkel.
ECHT GOED
Nieuw!
Beste Bio-winkels 2017 Natuurwinkel Amersfoort is onlangs verkozen tot Beste Biologische Winkel 2017, categorie grote winkel, Ekoplaza uit Schoorl kreeg die titel als middelgrote winkel, boerderijwinkel Kleinlangevelsloo uit Raalte mag zich voor het tweede jaar op rij de Beste Biologische Boerderijwinkel noemen en de prijs voor beste webwinkel ging naar de Hofwebwinkel. Magazine Smaakmakend feliciteert alle winaars! De verkiezing is een initiatief van Bionext en de Biowinkelvereniging. www.bestebiowinkel.nl
De Traay komt met een nieuwe lentehoning van Demeterkwaliteit. Voor deze honing verzamelen bijen de nectar van zoetgeurende witte bloemen van de acaciaboom en wilde bloemen in de ongerepte Duitse natuur. Heerlijk zoet en vloeibaar, dus makkelijk te verwerken in taarten, cakes, yoghurt of een verkwikkende kop thee. www.detraay.com
ADVIESPRIJS € 9,49 350 G
Met sinaasappelgeur Geniet van die heerlijk frisse geur van zongerijpte sinaasappels van de Aloe Vera antiroos-shampoo van Urtekram bij het haren wassen. Fijn om te weten dat glycerine en veel tropische aloë vera intussen de droge hoofdhuid herstelt. Dag schilfertjes, dag roos! www.natrada-biologischeverzorging.nl
Goede tonijn Verantwoord gevangen tonijn is niet alleen goed voor je gezondheid (want vol eiwitten, omega 3-vetzuren, vitamines en mineralen), maar ook voor de planeet en de vissers. De tonijnvissen van Fish4ever zijn één voor één uit de zee gehengeld en vers geproduceerd in de Azoren. Er worden alleen natuurlijke en biologische ingrediënten aan toegevoegd. Handig om een paar blikjes op voorraad te hebben. www.fish4ever.co.uk
ADVIESPRIJS € 5,99 250 ML • lente 2017 29
CO LO FO N
Biodynamische Top-opleidingen
.nl
Werken met de natuur als krachtbron
ste e b e D es j s e r d Bio-a advertenties
De wereld van kruiden Belevingsjaar van kunst en kruiden
Héérlijke bio/veg. vakantie in Auvergne:kamer/yurt/tent. Glutenvrij of vegan kan ook! Wandelen, rust, gezelligheid: www.lagarnasette.net. De Roek Vakantiebungalows bij Otterlo, 1500m van Hoge Veluwe. Met biologische winkel, speeltuin, kinderboerderij en vegetarische maaltijden. www.deroek.nl EKO textiel bij Pure Coverz: bed-bad-tafel-keuken & stoffen www.purecoverz.nl (0226) 34 19 65
Natuurvoedingskundige Al 15 jaar en begrip!
www.bio-ron.com Biologische producten voor mens, dier, plant en bodem. HELP DE WILDE BIJ EN HOMMEL MAAK BIO BLIJE BIJEN BALLEN. www.gezichtspunten.nl Brochures over gezondheid van lichaam, ziel en geest. Eco-logies in de Achterhoek. Modern comfort, warme sfeer. www.detimmerschuur.nl Wilt u hier ook adverteren? Dat kan al vanaf 60,00 (ex. btw). Meer info: Bionext, Renáta Horenová, tel. (06) 186 50 517 en horenova@bionext.nl of kijk op www.smaakmakend.nl.
Boer Paco Salcedo is de
trotse voorzitter van de coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie. Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.
Kijk op www.bionext.nl voor de laatste biologische nieuwtjes, speciale acties en leuke evenementen. En schrijf je in voor onze nieuwbrief!
SMAAKMAKEND 1 • LENTE 2017
Smaakmakend is een uitgave van Bionext. Het blad verschijnt 4 keer per jaar en wordt u aangeboden door uw biologische specialist. In Smaakmakend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Bionext.
UITGEVER
Bionext • Nieuwe Kazernelaan 2 D42 6711 JC Ede (GLD) • (030) 233 99 70 smaakmakend@bionext.nl
REDACTIE
Anneke Ammerlaan (hoofdredacteur) Sabine Horsting (redactieraad) Casper Kromkamp (redactieraad)
ART DIRECTION & VORMGEVING
Marc van Meurs • Yullan Oosterhof
FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE
Sven Benjamins • Bart Hoogveld • Shutterstock.com • Kato Tan • Zeewaar
CREATIEVE TEAM
Bianca Daniels • Dorien Dijkhuis • Ulrika Gustafsson • Femke Mosch • Ingmar Niezen • Nicole Willemse
LITHOGRAFIE
Grafimedia Amsterdam
DRUK
Roto Smeets
ACQUISITIE
Renáta Horenová • Advertenties kunnen zonder opgaaf van redenen worden geweigerd. ISSN: 1385-9625 © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en fotograaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt. Voor eventuele onjuistheden is Bionext niet aansprakelijk. Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.
FRISSE KIJK
Susanne de Raaij is natuurvoedingskundige en bedenker van Biobite LKKR, de stoere biologische krachtkoek die op de Bio-beurs de titel Favoriet Bioproduct 2017 heeft veroverd. ❛Kauwen is een soort mantra, kauwen is
ongelooflijk belangrijk. Als iedereen voedsel zou eten waarop je moet kauwen, dan zouden mensen de helft eten van wat ze nu eten.❜
STOERE KRACHTKOEK? ❛Biobite is een energiereep vol “lekkermakers”: hazelnoten, amandelen, abrikozen, zaden, dadels, veenbessen, gojibessen, specerijen en perendiksap. Gemengd met haver, gierst en boekweit of spelt: langzame koolhydraten waar je behoorlijk op kunt kauwen.❜ DE ZIN VAN KAUWEN? ❛Goed kauwen smaakt beter. Ik zocht naar een middel om mensen te helpen hun eetgedrag te veranderen. Goed gedrag en eten gaat in eerste instantie over kauwen. Al koop je het beste biologische voedsel: als je niet goed kauwt, voed je jezelf eigenlijk niet goed. Helaas is het niet in de mode om goed te kauwen. Kijk maar naar al die zachte etenswaren, eierkoeken, muffins, saucijzenbroodjes, en die zogenaamd gezonde smoothies. Hap-slik-weg. Zoals de hele maatschappij click&go is geworden, zo geldt dat ook voor eetgedrag. Je moet dus wel met een verdomd smakelijk iets komen om mensen spelenderwijs op een ander spoor te zetten.❜
TEKST NICOLE WILLEMSE • FOTOGRAFIE KATO TAN
DAT LIJKT GOED GELUKT! ❛Wat begon als een baksel voor vriendinnen, een gezond broodje waar je goed op moest kauwen, groeide via een biologische markt in Bussum uit tot Biobite. Het is een verhaal van een product dat uit vraag is geboren.❜ WAT MAAKT DE KOEK ZO ONDERSCHEIDEND? ❛Biobite onderscheidt zich in het biolo-
gische koelversschap als enige gezonde product tussen de appeltaarten, muffins, koeken en hartige snacks. Het is verpakt én draagt een merk, dus het heeft een gezicht. Concurrerende koekmerken liggen in de houdbare schappen en je weet: dan zit er meestal veel zout, vet of suiker in om ze langer houdbaar te maken.❜
WAT IS JE KIJK OP BIOLOGISCH? ❛Biologisch gaat voor mij over respect voor natuur, omgeving en dieren. Biologisch is vanzelfsprekend, bij ons merk praten we er weinig over.❜
DUURZAAMHEID? ❛Duurzaam houdt
in: wel gebruiken, maar niet verbruiken. Het is een ingewikkeld begrip. Neem onze verpakking. Biologisch afbreekbare verpakkingen komen nu mondjesmaat op de markt. Maar als daarvoor eerst een oerbos in het Amazonegebied gekapt moet worden dat vervolgens wordt beplant met mais of soja om daar iets afbreekbaars van te maken voor het westen, dan zeg ik: gebruik een bpa-vrije olieverpakking uit de regio. Waarom we onze koek verpakken? Dan gaan de producten minder snel kapot en hoef je minder weg te gooien. Een verpakking is misschien slecht voor het milieu, maar als iets niet wordt opgegeten en dus weggegooid, is dat nóg slechter voor het milieu. We verpakken zo dat mensen eten wat ze nodig hebben en niet een hele verpakking hoeven te openen om uiteindelijk aan het eind van de week de helft weg te gooien.❜
NIEUWE PLANNEN? ❛Ik wil Biobite behalve in de bio speciaalzaak en horeca ook heel graag aanbieden bij de Efteling, Shell-benzinepompen, NS-stations, hippe koffietentjes en plekken als het Rijksmuseum: daar waar mensen op zoek zijn naar iets gezonds tussen het aanbod. Daarvoor heb ik een speciale 50-gramsverpakking gemaakt: de Biobite Charger. Mijn advies: slik niet alles voor zoete koek en eet iets waar je op moet kauwen!❜ Kijk voor meer info op www.biobite.nl • lente 2017 31
32
S M A A K M A K E N D • lente 2017