nยบ 2 | voorjaar 2015
van uw biologische specialist
Gepocheerd eitje, koud kunstje Zo heerlijk leven blije buitenkippen Filterkoffie: Hip of heimwee? Bioboer happy met klavermest
lekkerste voorjaarspluk
Makkelijk wat minder vermoeid! Vermoeid en futloos? Dat kan met onevenwichtige voeding te maken hebben. Want gezonde voeding levert een belangrijke bijdrage aan een goede werking van je immuunsysteem en energieniveau... De voedingssupplementen van Natufood bevatten vitamine C, B vitamines en foliumzuur die kunnen helpen vermoeidheid te verminderen. Pak en probeer bijvoorbeeld Fruitdrink Wortel Sinaasappel, Natu-C, Edelgistvlokken en Tarwekiemen! Natufood is ook goed voor: je weerstand, voldoende antioxidanten, stoelgang, stofwisseling en cholesterol. Check natufood.nl voor alle producten, toepassingen, verkoopadressen en recepten! Natufood maakt gezond makkelijk. Iedere dag. Al ruim 30 jaar. Natufood past in een gevarieerd voedingspatroon en een gezonde levensstijl.
inhoud
Coverfotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafson | Culinaire realisatie Ingmar Niezen
voorjaar 2015 22 18 4 recepten in dit nummer 4 Ei-carpaccio met gerookte zalm | Deeltoast met parmaham, geitenkaas en radijs | Bloemkoolsalade met hazelnoten | Tiramisu van Griekse yoghurt
16 Gepocheerd eitje
22 Gegratineerd giersttaartje met groene groenten | Noord-Afrikaans stoofpotje met seitan en spinazie | Moussaka van groenten met tahin-yoghurt
4 Verrassende brunch
Op de ontbijttafel: ei-carpaccio met gerookte zalm, toast met frisse radijs en nog heel veel meer. Met een vers sapje erbij en een dampende kop filterkoffie maak je er een lentefeestje van
12 Groene nieuws
Voor akkerboer Erwin Westers geen koemest meer op het land. Hij heeft bewezen dat het werkt: planten bemesten met planten. Dat levert veel plussen op
18 Mooiste kippenuitloop van 2015
Zes boeren strijden om de eer. Hoe bevorderen zij een blij kippenleven in de buitenlucht en hoe kun je er zelf aan bijdragen?
22 Lekker anders
Experimenteer eens in de keuken met gierst, speltseitan en tahin! Drie heerlijke gerechten die het niet alleen doordeweeks goed doen
en verder in dit nummer 16 Een ei pocheren 22 Elke dag lekker 27 Winkelwaar 31 Een frisse kijk: Ellen Vunderink
lm Ei-carpaccio met gerookte za Deeltoast met parmaham, geitenkaas en radijs e Geroosterde bloemkoolsalad met hazelnoten
7
Tiramisu van Griekse yoghur met sinaasappel
g
t
En verder: lekker brood, jam, chocoladespread en boter
&
Drank: Filterkoffie Vruchtensap Water 4 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2015
Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Illustraties Yullan Oosterhof | Styling Ulrika Gustafson | Bereiding Ingmar Niezen
MENU
Deze feestelijke zondagsbrunch is voor eerste paasdag of zomaar een lekker lome zondag. Vier de lente met familie of vrienden, als het even kan buiten in de eerste voorjaarszon.
EI-CARPACCIO M GEROOKTE ZALM ET voor- of lunchgerecht, 4 personen 8 eieren | 100 g gerookte zalm, gesnipperd | 8 cherrytomaatjes, in partjes | 1 eetlepel fijngeknipte bieslook | 2 eetlepels mayonaise | 3 eetlepels magere yoghurt | 1 eetlepel olijfolie met citroenaroma | zout en peper Kook de eieren in 8 minuten hard. Laat ze in koud water afkoelen. Pel de eieren en snijd ze met een eiersnijder in plakjes. Spreid de plakjes van 2 eieren uit op een bord. Doe dit ook met de andere eieren. Snijd de zalm in heel dunne reepjes, meng ze met de partjes tomaat en de bieslook en leg een klein bergje hiervan in het midden van een bordje. Roer de mayonaise los met de yoghurt en de olijfolie met citroensmaak en breng pittig op smaak met zout en peper. Druppel een deel van de dressing over de carpaccio en serveer de rest erbij. W
| voorjaar 2015 5
, M A H A M R A P T E M T S A DEELTO GEITENKAAS EN RADIJS W
lunchgerecht, 4 personen 1 heel vijfzaden brood | 6 plakken parmaham | 3 eetlepels basilicum- of kruidenolie | 75 g geraspte Hollandse geitenkaas | 10 radijsjes, in dunne plakjes | handje raapstelen, grof gehakt Verwarm de oven voor op 180 °C. Snijd het brood in de lengte doormidden. Snijd van elke helft een lange plak van ca. 1 ½ cm dik*. Leg de plakken brood op een bakplaat en rooster ze in ca. 10 minuten goudbruin. Laat ze afkoelen. Verwarm vlak voor het serveren de grill van de oven voor. Bestrijk de plakken brood met de basilicum- of kruidenolie en verdeel de plakken parmaham en de geitenkaas over het brood. Schuif de bakplaat 10 cm onder de grill en laat de kaas smelten en heel lichtbruin worden. Leg de plakken brood op een plank en verdeel de radijsjes en raapsteeltjes erover. * Snijd de twee overgebleven stukken brood in stukken van ca. 3 cm breed, leg ze in een broodmandje en serveer ze bij de brunch.
W 6 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2015
lunch- of bijgerecht, 4 personen 1 bloemkool | 5 eetlepels olijfolie | ½-1 theelepel kerriepoeder | 1 eetlepel citroensap | 2 bosuien, in ringetjes | 3 eetlepels fijngehakte (platte) peterselie | 75 g geroosterde hazelnoten, grof gehakt Verwarm de oven voor op 200 °C. Verdeel de bloemkool in kleine roosjes. Meng ze in een kom met 2 eetlepels olie, het kerriepoeder en wat zout. Spreid de roosjes uit op de bakplaat en rooster ze in ca. 25 minuten beetgaar. Laat ze afkoelen tot ze lauw zijn.
Meng intussen in een ruime schaal het citroensap met de bosui en laat dit 5 minuten marineren. Klop de resterende olie erdoor en breng de dressing op smaak met zout en peper. Meng eerst de peterselie en de hazelnoten door de dressing en vervolgens de geroosterde bloemkoolroosjes. Laat de smaken op kamertemperatuur even intrekken.
BLOEMKOOLSALEANDE MET HAZELNOT
| voorjaar 2015 7
W
TIRAMISIEUKSE VAN GR T YOGHUR voor 4 personen blaadjes van 5 takjes munt | 3 handsinaasappels | 2 blaadjes gelatine | 500 ml Griekse yoghurt | 2 eiwitten | 3 eetlepels poedersuiker | 3 eierkoeken | (vloeibare honing) Houd enkele blaadjes munt apart, leg de rest in een zeef en overgiet met kokend water. Dep de blaadjes droog met keukenpapier en wrijf ze in een vijzel tot een puree. Boen 1 sinaasappel goed schoon en rasp de oranje schil dun van de vrucht. Pers de vrucht uit. Schil de overige 2 sinaasappels met een scherp mesje zo dik dat er geen witte velletjes meer op de vrucht zitten. Snijd de sinaasappels in plakken. Week de blaadjes gelatine 10 minuten in ruim koud water. Knijp ze uit en los ze op in 1 Ă 2 eetlepels heet (maar niet kokend) water. Meng de gelatine, de muntpuree en de geraspte sinaasappelschil door de Griekse yoghurt. Klop met de mixer de eiwitten bijna stijf. Voeg de suiker toe en klop de eiwitten stijf. Schep de yoghurt op het eiwit en spatel luchtig door elkaar. Scheur de eierkoeken in stukken en besprenkel met het sinaasappelsap. Leg de helft van de eierkoeken in een glazen schaal en schep de helft van het yoghurtmengsel op de eierkoeken. Herhaal de lagen, laat de tiramisu in de koelkast in 2-3 uur opstijven. Garneer de tiramisu vlak voor gebruik met de plakjes sinaasappel en de achtergehouden blaadjes munt. Druppel er eventueel wat honing over. î –
| voorjaar 2015 9
Filterkoffie Jarenlang zwoeren we bij espressokoffie. Maar nu zie je steeds vaker de oude, vertrouwde filterkoffie opduiken. Terecht, zegt Barend Boot van Boot Koffie. ‘Filterkoffie heeft een fantastische smaak. Je proeft het fruit in je kopje.’
HEBBEN WE HEIMWEE naar vroeger dat we terugverlangen naar het filter? Volgens Barend Boot heeft de revival van de filterkoffie niet zozeer te maken met een hang naar vroeger, maar met een hang naar pure smaak. ‘De afgelopen jaren is de kwaliteit van koffie enorm toegenomen. Boeren weten steeds beter hoe ze hun koffieplanten moeten behandelen om de smaak optimaal tot ontwikkeling te laten komen. We zijn steeds meer op zoek naar pure smaak. En dan kom je algauw op filterkoffie als zetmethode uit. Het is een heel pure manier van koffiezetten. Je kunt er de smaakgelaagdheid van de boon in je kopje mee vangen. Veel meer dan bij espressokoffie, omdat de bonen voor espressokoffie langer moeten worden geroosterd. Daardoor verliest espresso de subtiele fruitsmaken. Die proef je wél in filterkoffie. Je proeft de tonen van de koffiebes: abrikozen, zwarte bessen, kersen, aardbeien soms... Heel bijzonder.’
Aan de slag Allemaal aan de filterkoffie dus. Maakt het nog uit welk apparaat je gebruikt? Volgens Barend Boot werkt het gewone doorloopapparaat prima. Net als het ouderwetse porseleinen of plastic opschenkfilter. Maar er zijn
FILTERKOFFIEWORKSHOP Zet - en cupping (koffieproef) workshop volgen met filterkoffie en de zetmethodes? Check bootkoffie.nl. De zetmethodes zijn te zien bij de koffiewinkel en branderij van Boot in Baarn aan de Laanstraat 49.
10 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2015
is terug! Bonen én water wegen Meten is weten als het om koffie gaat, zegt Barend Boot. De ideale kop koffie zet je dus met behulp van een keukenweegschaal. Zowel om de hoeveelheid bonen als de hoeveelheid water te meten. ‘Elke bonensoort smaakt anders. Meten zorgt ervoor dat je de smaak van de boon leert kennen en dat je daarmee kunt gaan spelen.’ En nog een tip voor de perfecte kop: ‘Giet wat kokend water door het filter om de papiersmaak weg te spoelen. Daarmee voorkom je tegelijkertijd dat het papier te veel van de koffiesmaak opzuigt. Giet de koffie rustig in een draaiende beweging op en roer met een lepeltje in het filter. Zo geeft de koffiekorrel zoveel mogelijk smaak af aan het water.’
KRACHTIG, SUBTIEL OF ERTUSSENIN? Het koffieaanbod in de winkel wordt steeds groter. Het smaakaanbod daarmee ook. Het hangt van je smaak af of je kiest voor een lichtgebrande of donkerder geroosterde soort. Licht gebrande soorten geven een fruitige, subtiele smaak die heel anders is dan die van espresso. De smaak is bijna als die van thee en wordt ook enorm gewaardeerd door mensen die zeggen niet van koffie te houden. Ga je voor krachtig, kies dan voor donker geroosterde bonen. Bij Boot Koffie in de biologische winkel kun je kiezen uit de donker gebrande Ethiopië Espresso of de Pride of Thailand. Ga je voor meer fruittonen en subtiliteit, dan kun je kiezen voor de lichter gebrande Ethiopische Amaro Gayo Filter of de Braziliaanse Terezinha Filter. Of kies voor de gulden middenweg met de Colombia Kachalu Filter.
| voorjaar 2015 11
Tekst Dorien Dijkhuis | Fotografie Sven Benjamins | Illustratie Yullan Oosterhof | Styling Ulrika Gustafson | mmv www.brandmeesters.nl
ook nieuwe apparaten aan het filterfront. De schitterende glazen Chemexfles bijvoorbeeld. Daar gaan conische filters in die met hun puntige vormen voor nog meer smaak zorgen. Ook met de ultrahippe Aeropress of het V60 opschenkfilter zet je in een handomdraai een heerlijke kop filterkoffie. Maal wel zelf even de bonen, want hoe verser de boon, hoe beter de smaak. ‘De subtiele aroma’s van koffie vervliegen binnen een minuut na maling. Wanneer je zelf maalt, behoud je die aroma’s zowel ín je kopje als erboven. En dat is een wezenlijk onderdeel van de koffiesmaakbeleving.’ Voor filterkoffie kun je de bonen heel fijn malen. Zeker als je een goede kwaliteit bonen hebt. Hoe beter de boon, hoe fijner de maling en hoe intenser de smaak.
12 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2015
Groene mest Gezonde gewassen beginnen bij een gezonde bodem. En dus bij goede mest van biologische koeien, kippen of geiten. Toch? Volgens biologisch akkerbouwer Erwin Westers niet. Hij bemest zijn gewassen puur met planten. Er komt geen dier meer aan te pas. 'We hebben de koe uit de keten geknipt.'
ZE TEELDEN KLAVER die ze verkochten aan een veehouder. Daarvoor kregen ze mest terug. ‘Waarom moet die klaver eerst door een koe heen?’ vroegen ze zich af op het biologisch akkerbouwbedrijf van de familie Westers. ‘Een koe voegt er immers niks aan toe. Kun je die klaver niet gewoon direct op het land uitrijden?’ Zo gezegd, zo gedaan. Een jaar lang bemestten ze hun percelen wortelen, pompoenen, graan en aardappels met hun eigen klaver in plaats van dierlijke mest. Dat bleek prima te werken. Ze deden onderzoek naar andere groenbemesters en kwamen er al vrij snel achter dat ze de klaver niet van het ene naar het andere perceel hoefden te brengen als bemesting wanneer ze ervoor zorgden dat er na én voor een gewas altijd een groenbemester stond. Soms, zoals bij de haver, staat hij er zelfs gelijktijdig.
Tekst Dorien Dijkhuis | Beeld henx.nl
Plantenmix
Er zijn meer dan dertig soorten groenbemesters. Koolsoorten, mosterd, bladrammenas, koolzaad, boekweit, bonen, erwten, rogge, gerst, haver, tuinkers… En allemaal doen ze iets anders met de bodem. Erwin Westers: ‘Sommige soorten brengen stikstof of zuurstof in de bodem, andere halen kalium en fosfaat uit de grond omhoog, zorgen voor een betere bodemstructuur, bestrijden aaltjes, trekken bepaalde insecten aan of voorkomen uitspoeling. We mengen minimaal tien verschillende plantensoorten in verschillende samenstellingen door elkaar heen en zaaien die mix het liefst op dezelfde dag dat een gewas geoogst wordt. De verhoudingen hebben we
in de afgelopen jaren nauwkeurig uitgeprobeerd en bijgeschaafd. Al doende leerden we.’
Happy ‘Wat wij eigenlijk doen is heel goed naar de natuur kijken’, zegt Erwin Westers. ‘Een plant gaat ergens groeien omdat hij er de juiste voedingsstoffen vindt en minimale bedreiging ervaart. Wij kijken goed naar een aardappel of een peen. Wat heeft die aardappel of peen nodig om zich happy te voelen? Stikstof? Zuurstof? Kalium? Welke aaltjes vormen een bedreiging? Welke groenbemester kunnen we daar tegen inzetten? Wij doen niets anders dan het creëren van de ideale habitat voor onze gewassen. Daarmee brengen we tegelijkertijd de bodem in balans waardoor hij tegen een stootje kan.’ Veel voordelen Plantaardige bemesting heeft veel voordelen: het is goedkoper dan dierlijke mest, je hoeft geen ingewikkelde en tijdrovende mestboekhouding bij te houden, je hebt geen zware machines nodig om de mest uit te rijden, je hebt minder uitspoeling, het levert veel minder milieuverontreiniging op en, ook niet onbelangrijk, het stinkt niet. En heel misschien is het nog gezonder ook. Erwin Westers: ‘Dierlijke mest brengt in tegenstelling tot kunstmest ook plantenresten in de bodem, omdat de koe of de geit waar die mest van afkomstig is, planten heeft gegeten. Alleen heeft een koe geen uitgebreid dieet van veel verschillende plantensoorten. Op ons bedrijf bemesten we met dertig tot veertig soorten
planten die allemaal voor verschillende nutriënten zorgen in de bodem. Hoe meer diverse planten op je land, hoe meer diverse voedingsstoffen worden vrijgemaakt in de grond. Het is nog nooit onderzocht, maar het zou mij niets verbazen als onze groenten daardoor ook meer voedingsstoffen bevatten.’
Onzin
Biosceptici zeggen vaak dat biologische landbouw meer ruimte kost vanwege het wisselteeltplan dat boeren moeten aanhouden. Een vijfde van je percelen is immers altijd in rust. Onzin, vindt Erwin Westers. Niet als je met groenbemesters bemest. Wat je ook vaak hoort: biologisch kan niet de hele wereld voeden. Ook onzin. Met groenbemesting bespaar je enorm op landbouwgrond voor vee. En dus op kosten. Biologisch zou daardoor niet alleen duurzamer, maar ook goedkoper kunnen worden en bereikbaar voor iedereen.’
Oplossing
Planten met planten bemesten dus. Bij Westers bewijzen ze dat het kan. ‘Nu we voor het vijfde jaar geen dierlijke mest hebben aangevoerd en dus puur plantaardig hebben bemest, kunnen we wel zeggen dat we een werkend plantaardig systeem hebben ontwikkeld.’ We gaan er nog veel meer van horen, denkt hij. ‘De regelgeving voor biologische mest wordt steeds strenger. Landbouwgrond wordt steeds schaarser. We moeten zoeken naar nieuwe bemestingsmogelijkheden en duurzame manieren van landbouw. Ik denk dat planten met planten bemesten één van de oplossingen kan zijn.’ | voorjaar 2015 13
Lezers van Smaakmakend krijgen 2 euro korting met code PUUR2015SMAA en betalen 8 ipv 10 en 3 ipv 5
www.puurfair.nl
Boer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de
coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie. Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.
NIEUW:
Biologische Fairtrade bloemenhoning Deze heerlijke bloemenhoning is niet alleen biologisch, maar ook nog eens Fairtrade gecertificeerd. De honing voldoet dus aan de strenge eisen van het biologische (EKO) keurmerk en is gebaseerd op de principes van eerlijke handel (Max Havelaar). Zo willen wij een positieve bijdrage leveren aan het milieu en de bestrijding van armoede. Deze honing uit Nicaragua is zacht, mild van smaak en heerlijk in een sladressing, in gebak of op een pannenkoek!
de Traay Verslingerd aan honing www.detraay.com
Griekse Stijl Dit is zó lekker! Extra stevige yoghurt Rijk aan proteïnen Heerlijk voor tussendoor
of als toetje
Naturel en Aardbei
Probeer het zelf! www.zuiverzuivel.bio
| voorjaar 2015 15
Gepocheerd eitje Wat is er nou leuker dan met de eieren van een eigen adoptiekip dit ultieme eiergerecht te bereiden? Voor deze manier van pocheren heb je geen azijn nodig. En daardoor smaakt het gepocheerde eitje niet alleen veel lekkerder, de bereidingswijze is ook veel makkelijker. Misschien eerst een keer oefenen, maar dan lukt het gegarandeerd.
16 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2015
1
1
Gebruik alleen superverse eieren. Leg een klein zeefje op een kopje. Breek er een ei boven en laat het ei 1 Ă 2 minuten uitlekken. Zo loopt het dunne eiwit dat sliertjes in het water veroorzaakt (en dat je verder niet gebruikt) in het kopje. Tik het zeefje een paar keer op de rand van het kopje.
2
Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafson | Bereiding Ingmar Niezen
2 Breng in een ruime pan een ruime hoeveelheid water aan de kook
3
3
Zet het vuur laag zodra het water kookt, zodat het water niet meer borrelt. Laat het ei van het zeefje op een juslepel glijden.
4
4 Laat vervolgens het ei van de juslepel in het water glijden.
5 Schep met een lepel het eiwit over het ei. Laat het ei gaar worden in het water dat tegen de kook aan zit. Reken 3-4 minuten voor een zachte eidooier en 5-6 minuten voor een wat steviger dooier.
6
5
Schep het ei met een schuimspaan uit de pan en laat het even uitlekken. Laat het ei op warme toast of een salade glijden en strooi er een heel klein beetje grof zeezout over.
6 | voorjaar 2015 17
MOOISTE KIPPEN JE WIST HET MISSCHIEN NIET, maar kippen zijn bosvogels. Ze scharrelen het liefst tussen de bomen en struiken of hoge gewassen. Daar voelen ze zich veilig, uit het zicht van roofvogels en vossen. In de praktijk struinen kippen in Nederland echter meestal door het grasveld of ze wroeten in een zandvlakte. Je kunt je voorstellen dat ze zich daar niet echt kiplekker bij voelen. Dat kan beter, vond een handjevol pluimveehouders. Zij besloten gezamenlijk hun kippenuitloop te verbeteren door
18 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2015
te investeren in duurzame beschutting voor de kippen. Denk aan fruit- en notenbomen die geoogst kunnen worden, kerstbomen die in de verkoop gaan en wilgen en olifantsgras die als groene energiebron kunnen dienen. Beplanting die een dubbel doel dient, duurzaam dus. Natuurlijk gaat het in eerste instantie om de kip, dat die zich lekker voelt. Maar de diversiteit ziet er ook nog eens aantrekkelijk uit.
En de winnaar is…
Neem anders zelf eens een kijkje op www.mooistekippenuitloop.nl. De zes kanshebbers staan geportretteerd op de site. De winnende boer strijkt met de eer en krijgt de titel ‘mooiste kippenuitloop 2015’. Op 25 maart wordt de winnaar bekendgemaakt.
BUITENLEVEN
Lang niet alle kippen in Nederland mogen naar buiten; alleen eieren waar een 0 (biologisch) of 1 (vrije uitloop) op is gestempeld zijn van kippen die in de buitenlucht hebben vertoefd. Het vlees van kippen die buiten hebben gelopen, heeft 2 of 3 sterren (Beter Leven), of het biologische keurmerk.
UITLOOP VAN 2015 Hoe kun jij zelf bijdragen aan kippenwelzijn?
Adopteer een kip! De allerlekkerste eitjes zijn adoptiekip-eitjes. Wees niet bang, er scharrelt straks geen kip op je balkon of in je achtertuin. Je krijgt wel waardebonnen voor heerlijke eitjes van een biokip. Die waardebonnen wissel je in bij een deelnemende winkel voor telkens een doosje eieren.
Maar ik eet geen eieren.
PUUR KIPPENGELUK
Met de adoptie draag je bij aan het geluk van biologische kippen en help je de biologische pluimveehouders, de verzorgers van jouw kip. Een biologische kip heeft volop de ruimte in de buitenlucht, krijgt biologisch voer zonder gentechsoja én mag het puntje van haar snavel houden. Lees er alles over op www.adopteereenkip.nl. Doe nu mee en ontvang een speciale paasattentie!
Op De Nieuwe Baankreis in Alm en (Gelder land) houdt Edward Satkowski-Nijk samen met Ron en Gracia Verdel 9.000 biologische legkippe n in
een uitloop van 4,5 hectare. Edward Satk owski-Nijk: ‘Onze kippen hebben de keuze uit een stuk bos en daarachter onze druivenranken. Er is ook nog een grasv eldje. Kippen die zon willen, kiezen het open veld, voor besc hutting is het bos en tussen de druivenranken kunnen ze lekke r scharrelen. Bij terugkeer naar de stal struinen ze over een laag puin waar hun pootjes vanzelf schoon worden gesc huurd, dus de stal wordt geen modderpoel. Dat klinkt toch als een paradijs?’
Willem en Elly Remijnse hebben in Kraggenburg (Flevoland) een biologisch opfokbedrijf waar 43.370 hen-
Tekst Nicole Willemse
Geef dan een kip cadeau! Of adopteer een haan. Wie een haan adopteert, doet ook iets voor de kippen. Als er een haan tussen de kippen loopt, voelen de dames zich beschermd en worden ze rustiger.
kiezen uit gras, nen op 4,5 hectare uitloop leven. Ze kunnen beuk, vlier, es en met el nsing wilgen, elzen en een oude bome pfokbedrijf vee-o pluim enige eik. Willem Remijnse: ‘Dit is het ns kuike de rgen verzo Wij . dat meedoet aan de verkiezing r secto Deze n. legge gaan n vanaf de eerste dag totdat ze eiere een graag n wille We iken. kan wel wat meer aandacht gebru aansporen voorbeeld zijn voor de pluimveehouders en ze is een boskip De n. richte te hun uitloop kipvriendelijker in dier, gun haar een bos!’ | voorjaar 2015 19
SUPER VOEDING
www.bertyn.be
SUPERFOOD TREND
Eindelijk een slanke lijn met de koolhydraatarme en eiwitrijke authentieke seitan van Bertyn
▲ Koffie met Amanprana kokosolie (ofwel Amanprana Barista Blend) geeft lichaam en geest een langdurige boost. Alleen kokosolie van Amanprana heeft de ‘48h verser dan vers garantie’, is in glas verpakt (olie reageert met plastiek), is rauw, ongeraffineerd, fairtrade en extra vierge. En dat proef je in je koffie.
Amanprana kokosolie in koffie vertraagt de opname van cafeïne tot een langdurige boost Amanprana Barista Blend van kokosolie-koffie Voor meer smaak en antioxidanten maal je bij voorkeur zelf je bio-koffiebonen. Zet een kop geurige koffie. En nu komt het. Voeg 1 tot 3 eetlepels Amanprana kokosolie toe. Regelmatig roeren of nog beter: 30 seconden mixen in blender of met staafmixer voor echte barista-kwaliteit. Als je inschenkt lijkt het op cappuccino, met een schuimkraagje. Werk je extra vierge kokosolie-koffie af met Gula Java kokosbloesemsuiker en/of een snuifje Gula Java Cacao. Heerlijk lekker. Vol energie, MCT’s, antioxidanten. Superfood. Voor focus gedurende uren. Koffie en kokosolie voor langdurige energie Acteurs en artiesten drinken deze kokosolie-koffie voor ze ‘on stage’ gaan. Atleten drinken het als ontbijt of net voor hun training of wedstrijd. Kokosolie heeft invloed op lichamelijk én cognitieve prestaties. Fitnessgoeroe Mike O-Donnell schrijft in zijn boek ‘2 meal freedom’: “Kokosoliekoffie geeft snel een langdurige energieboost”. Koffie alleen stilt de honger niet. De amanprana Barsista blend van kokosolie en koffie wel. De ideale ontbijtvervanger voor langdurige energie zonder hongergevoel. Barista Blend maak je met kokosolie van Amanprana ✔ Ze is extra vierge ✔ Rijk aan MCT-vetzuren, lichtverteerbaar, meer energie, minder vetopslag ✔ Hypoallergeen ✔ Antibacterieel ✔ Antiviraal ✔ Stimuleert het denkvermogen ✔ Fantastische smaak ✔ 48h verser dan vers garantie
FAIR TRADE www.noble-house.tk
SUPER VOEDING
www.noble-house.tk
RAW FOOD
100% VEGAN
0% JUNK
AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT
• 20 Info: Tel. 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk • s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2015 In je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu
De slanke lijn houdt van eiwitten en haat koolhydraten Met een dieet op basis van veel proteïne en weinig geraffineerde koolhydraten kan je makkelijker gewicht verliezen of je slanke lijn behouden omdat je minder snakt naar voeding. Verminder snel“Ook onze kinderen le koolhydraten en suikers (zoals wit eten met plezier deze heerlijke seitan. brood, geraffineerde suikers, pasta Bedankt Bertyn.” en witte rijst). Verhoog eiwitten en essentiële vetzuren. Je wint aan vitaBénédicte, liteit en je verliest gewicht. Gaat dit Aix-en-Provence, Frankrijk samen met krachttraining en eiwitrijke en kooolhydraat arme seitan van Bertyn, dan worden je spiermassa en beenderen sterker en daalt het aandeel lichaamsvet. Seitan van Bertyn de koolhydraatarme vis en vleesvervanger Lekker seitan bereiden is heel eenvoudig. 5 minuten koken in zijn verpakking of 5 minuten bakken in de pan langs beide zijden. Zeg niet seitan tegen authentieke seitan van Bertyn Authentieke seitan van Bertyn wordt op traditionele wijze vervaardigd. 100% plantaardig eiwitten afkomstig van Oberkulmer Rotkorn oerspelt of van Manitoba oertarwe.
“
Het nieuwe boek ‘Gezond Gezond en gelukkig met eiwitten / Authentic seitan’ deelt vergeten informatie over eiwitten en seitan als supervoeding en eiwitkampioen. Met vele tips en recepten. Heerlijke eiwitten voor je gezondheid, vitaliteit, slanke lijn, geluk, schoonheid, mooie huid, vruchtbaarheid, hormonen, hersenen, seksleven, hart, nagels, haar, etc. Bij uw natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu
118 kcal /100g
134 kcal /100g SEITAN AUTHENTIQUE
100% VEGAN
0% JUNK
info: www.bertyn.be Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu
www.mooistekippenuitloop.nl
f De Zandlegpluimveebedrij Overberg Op het biologische ilie Thomassen in schulp van de fam 15.000 biologische legkippen op 6 (Utrecht) scharrelenwaar vooral fruitbomen en wilgen mte hectare buitenrui ilgenhout kunnen assen: ‘Van het w om Th omen groeien. Anja appel- en perenb kachel stoken, de erderij bo rg zo we de warmwater de ten van den door de cliën . Wij len rre ha worden onderhou sc waar ze willen en ez ki en nn ku cipe.’ en de kippen l dubbeldoelprin s met een succesvo onderscheiden on
Het biologische legpluimveebedrijf van Kees Sijbenga uit Hooghalen (Drenthe) omvat 4.250 biologische legkippen, zijn uitloop heeft een omvang van 1,7 hectare. ‘Het is heel simpel: een kip is een bosdier, dus wij creëren een bos. Dat bestaat uit een scala aan soorten: van eik, es, berk, wilg, hulst, meidoorn en vlier tot bamboe, noot, beuk, hazelaar, jasmijn en olifantsgras. Groenblijvers als den en hulst bieden de kippen ook in de wintermaanden bescherming. Al dat dubbeldoelgedoe: daar heb ik niks mee, het draait om de kippen!’
Jaap van Deelen uit De Glind (Gelderland) heeft een biologisch legpluimveebedrijf van 25.000 legkippen, zijn uitloop is 10 hectare groot. ‘Mijn uitloop is in de afgelopen 16 jaar uitgegroeid tot een gebied dat bestaat uit gras, mais, kerstbomen, hoogstamfruit, wilgen, elzen, meidoorn en een hazelaar. De kippen hebben keuze uit hoge en lage begroeiing, uit gras, struiken en bomen. Ze kunnen overal scharrelen, de variatie is enorm en dat is mijn grote kracht.’
Thijmen van Voor thui Terschuur (Gelderland)zen van de Nieuwhof in ho
udt 20.000 vleeskuiken s, waarvan de helft beschi kking heeft over een vri je uit loo p van 1 hectare. ‘De kippe n lopen vrij door de ker senboomgaard. In de zomer is de boomgaard afgedekt me t zeil, dus de kippen hebben niet all een beschutting van he t bla derdek, ze staan ook letterlijk dro og. En als de kersen rijp zijn , kunnen ze daar lekker van sno epen. Dat is toch een vee l beter leven dan een regulier vleesk uiken heeft?’
| voorjaar 2015 21
Gegratineerd giersttaartje met groene groenten
b
elke dag lekker
w
GIERST VAN DE NIEUWE BAND
Met de trend naar glutenvrij eten is gierst weer herontdekt. Ook omdat het graan een lekkere smaak heeft en veel culinaire mogelijkheden kent. De gierst van de Nieuwe Band komt uit Europa. Dit jaar uit Polen, van een boer in de buurt van Bialystok in Noord-Oost-Polen tegen de Wit-Russische grens aan. Deze boer heeft direct na de Wende in 1989 vierhonderd hectare land gekocht en vanaf het begin biologisch verbouwd. 22 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2015
Noord-Afrikaans stoofpotje met seitan en spinazie
BERTYN SPELTSEITAN
n. De oorsprong van seitan ligt in Japa s vlee dan tten meer volwaardige eiwi Deze vleesvervanger bevat twee keer De s. vlee als en 9 essentiĂŤle aminozur of vis. De eiwitten bevatten dezelfde vlees. Het is dus heel makkelijk in van die op structuur van Seitan lijkt ook n te verwerken. zowel oosterse als westerse gerechte t en bevat dus gluten. Speltseitan spel en e tarw Seitan wordt gemaakt van   met een glutenallergie verdragen. wordt echter wel vaak door mensen | voorjaar 2015 23
NOORD-AFRIKAANS STOOFPOTJE MET SEITAN EN SPINAZIE
MOUSSAKA VAN GROENTEN MET TAHIN-YOGHURT
hoofdgerecht, 4 personen
hoofdgerecht, 4 personen
hoofdgerecht, 4 personen
4 eetlepels olijfolie | 2 sjalotjes, fijngesnipperd | 250 g gierst | 1 theelepel gemalen komijn | 1 theelepel kurkuma | rasp en sap van 1 sinaasappel | 200 g broccoliroosjes, in plakken van 1 cm dik | 2 tenen knoflook, in plakjes | 100 g peultjes, gehalveerd | 1 klein struikje paksoi, in repen van 1 cm breed | 200 g brie in plakjes of roquefort verkruimeld | 1 kook-ring (doorsnede 10 cm en hoogte 5 cm) | 4 kleine ovenschaaltjes of ovenvaste borden
1 blok speltseitan (400 g) | 1 citroen | 3 eetlepels olijfolie | 2 tenen knoflook, in plakjes | 1 grote rode ui, in dunne partjes | 300 g winterwortel, in dunne plakjes | ½ -1 eetlepel ras-el-hanout | 100 g gemengde olijven | 300 g spinazie, gewassen en gedroogd
1 kleine bloemkool met vaste krop | 500 g zoete aardappelen, geschild | 2 rode uien, gepeld | 4 stevige, rijpe tomaten | 100 ml olijfolie | 3 tenen knoflook, fijngehakt | 1 theelepel gemalen komijn | 1 theelepel kaneel | ½ theelepel piment | 3 eieren | 1 beker yoghurt Griekse stijl (450 g) | 2 eetlepels bladpeterselie, fijn-gehakt | 100 g geraspte oude kaas | 3 à 4 eetlepels bruine tahin | lage ovenschaal, ingevet
Verwarm 2 eetlepels olijfolie in een pan en fruit de sjalotjes 2 minuten op laag vuur. Roer de komijn, kurkuma en geraspte sinaasappelschil door de gierst en bak tot de korreltjes rondom glanzen. Schenk 500 ml in de pan, voeg wat zout toe en kook de gierst in 15-20 minuten zachtjes gaar. Roer regelmatig. Verwarm de oven voor op 200 °C. Verwarm intussen 2 eetlepels olijfolie in een hapjespan en schep de broccoli, knoflook, peultjes en paksoi erdoor. Strooi er wat zout en versgemalen peper over en schenk het sinaasappelsap erbij. Smoor de groenten in 3-4 minuten zachtjes beetgaar. Laat het vocht verdampen. Neem 4 mooie stukjes broccoli uit het mengsel. Zet de kookring in een ovenschaaltje en schep een achtste van de gierst erin. Druk dit goed aan en verdeel er een kwart van de groenten erover. Schep er weer een laag gierst op en druk goed aan. Maak zo ook de andere drie taartjes. Verdeel de kaas over de taartjes en leg de stukjes broccoli erop. Schuif de ovenschaaltjes in de oven en laat de kaas in 15-20 minuten smelten en iets knapperig worden. 24 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2015
Laat de seitan in een zeef boven een kom uitlekken. Bewaar het vocht. Halveer de citroen, pers de helften uit en verwijder de witte velletjes uit de schil van een halve citroen. Snijd deze citroenschil in heel dunne reepjes. Verwarm de olijfolie in een braad- of hapjespan en bak de stukken seitan op hoog vuur rondom bruin. Schep de knoflook, ui en wortel door de seitan en strooi de ras-elhanout erover. Bak alles, al omscheppend, gedurende 2 minuten. Schep dan de olijven met de reepjes citroenschil erdoor. Sprenkel er 1 à 2 eetlepels citroensap over en schenk het vocht van de seitan erbij. Stoof de seitan en de groenten afgedekt in 5 minuten zachtjes gaar. Schep de spinazie deel voor deel door het gerecht en laat de blaadjes al omscheppend net slinken. Voeg naar smaak wat zout en versgemalen peper toe. Lekker met freekeh of couscous.
Halveer de bloemkool, snijd de dikke stronk weg en snijd de bloemkoolhelften in plakken van 1 cm dik. Snijd ook de zoete aardappelen, uien en tomaten in dikke plakken. Bestrijk de plakken bloemkool, zoete aardappel en ui heel dun met olijfolie en bak ze in gedeelten in een hete grillpan tot er mooi bruine strepen ontstaan en de groenten iets zachter worden. Verwarm daarna de resterende olijfolie in een steelpan en fruit de knoflook zachtjes glazig. Haal de pan van het vuur af en roer de komijn, kaneel en piment erdoor. Verwarm de oven voor op 200 °C. Schik de groenten in lagen in de ovenschaal en sprenkel over elke laag wat knoflookolie en strooi er wat zout over. Sprenkel er ook wat water over. Laat de bovenste laag uit tomaten bestaan. Klop de eieren los in een kom samen met 250 ml yoghurt, peterselie, kaas en versgemalen peper. Strijk dit over de groenten uit. Bak de moussaka in de oven in 30 tot 40 minuten goudbruin en gaar. Roer in een schaaltje de rest van de yoghurt met de tahin en wat zout en peper tot een lekkere saus. Serveer de tahin-yoghurt bij de moussaka.
Recepten Clara ten Houte de Lange | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafson | Bereiding Ingmar Niezen
GEGRATINEERD GIERSTTAARTJE MET GROENE GROENTEN
Moussaka van groenten met tahin-yoghurt
b
elke dag lekk er
w
ZUIVER ZUIVEL YOGHUR T GRIEKSE STIJL
deze heerlijke dikke yog Voor hurt wordt twee keer zov eel melk gebruikt als voor gewone yoghurt. Da ardoor is de yoghurt rijk aan proteĂŻnen. Het indikken zorgt ervoor dat de yoghurt lekker stevig is. Door halfvolle melk te gebruiken heeft de yoghurt wel de volle sm aak, maar niet meer vet dan gewone volle yog hurt. De yoghurt is zo lek ker , maar ook bij het ontbijt, als toetje en als smaakmaker in hartige gerechten. î –
| voorjaar 2015 25
21RE
PU A’S NPAST N OT E
DE PUURSTE PRODUCTEN TerraSana positive eating
TerraSana Notenpasta’s: De puurste producten
We zijn bij TerraSana best wel een beetje eigenzinnig. Bij ons is bio echt bio natuurlijk. We bereiden veel zelf en zoeken de mooiste ingrediënten. We willen voeding maken waarvan je van je top tot je tenen voelt dat het klopt. Waarvan we zeker weten dat het goed zit. Waarmee je ook nog eens iets goeds doet voor de wereld om ons heen. Samen. Dat is voor ons positive eating!
Puurdere producten dan de notenpasta’s zijn er bijna niet te vinden. 100% vermalen noten in een potje, met trots in eigen huis bereid. Mooi geroosterd en extra fijn vermalen. We gebruiken de beste kwaliteit biologische noten zodat we zeker zijn van de juiste pure smaak. Erg belangrijk. Want toevoegingen, daar doen we niet aan. TerraSana notenpasta’s zijn te vinden in het schap van de natuurvoedingsspeciaalzaak.
TERRASANA.NL 26 s m a a k m a k e n d 1 | voorjaar 2015
Winkelwaar
sterke keukenhulp
classic
Versgebakken brood, verrukkelijke muffins of vul-maar-iets-lekkers-in maak je in een handomdraai met behulp van de KitchenAid Classic Mixer. Mixen, kneden, kloppen − van dit apparaat heb je járenlang plezier. Of je nu een beginner of een zwaargewicht in de keuken bent. Check voor meer info www.kitchenaid.nl Adviesprijs €469,-
Aziatische tricolore Thaise Yakso Rice Noodles zijn glutenvrije biologische noedels gemaakt van rijst. Een ideale basis voor Oosterse (wok)gerechten. De noedels zijn verkrijgbaar in drie varianten − wit, bruin en zwart −die niet zozeer anders smaken, maar vooral anders ogen op het bord. www.fzorganicfood.nl Adviesprijs € 2,49 | 220 g
alpenmuesli Nieuw van Amanprana zijn de Alpin Blond Light rauwe tarwekiemen uit de Zwitserse Alpen. Vergeleken met andere tarwekiemen bevatten ze 30 procent minder calorieën, zijn ze zachter en zoeter van smaak en bevatten ze meer vezels, eiwitten en mineralen dan andere tarwekiemen. Heerlijk in een zelfgemaakte muesli. www.noble-house.tk Adviesprijs € 12,95| 400 g
slow coffee De biologische koffiebonen van Illimani zijn ambachtelijk geteeld op de plantage en handmatig geplukt door de inheemse bevolking in de Andes. Door het Boliviaanse klimaat, de bodem en de hoogte hebben de bonen een eigenzinnige koffiesmaak met chocoladetonen en een licht fruitige afdronk. Heerlijk voor een espresso of slow coffee. www.illimani.net Adviesprijs € 4,75 | 250 g
| voorjaar 2015 27
nieuw
smaak hero
suikers zero Ga voor een nieuwe smaak. Of zelfs twee. Proef de eerste biologische, plantaardige variaties op yoghurt op basis van heerlijke amandelen of kokosnoot. Soja-Amandel combineert de lekker subtiele smaak van bio amandelen met het smeu誰ge van bio soja. Soja-Kokosnoot brengt de verfrissende, exotische smaak van biologische kokosnoot samen met al het goede van bio soja. En het heerlijkste nieuws? Ze bevatten geen suikers. Ontdek de ontelbare culinaire mogelijkheden. Experimenteer. Neem een foto van je gerechten en deel je recepten op Instagram, #provamel.
Volg ons op
Winkelwaar
Notendrank Provamel lanceert twee nieuwe plantaardige biologische drinks in verpakkingen van een halve liter. Niet alleen de lekkere Macadamia Drink is nu makkelijker mee te nemen, ook de nieuwe Cashew Drink, die fluweelzacht is en mild gezoet met agavesiroop, past zo in je tas. w nieu Zowel warm als koud erg lekker. www.provamel.com Adviesprijs € 2,79 | 500 g
origneel snackje Zin in een spannend en gezond tussendoortje? Deze Coconut bites zijn gemaakt van malse kokos en gezoet met agavesiroop. En ze zijn biologisch, raw, veganistisch en glutenvrij. Dat geldt ook voor de andere snacks van Govinda, zoals de Almond Magic of Chi-bites. Allesbehalve doordeweeks. www.natudis.nl Adviesprijs € 3,49 | 120 g
Bomvol Bretons fruit Appelciders: de Betronse fruittelers van Côteaux Nantais telen verschillende soorten appeltjes om tot de lekkerste smaak te komen. De handgeplukte appeltjes komen uit een Demeter-boomgaard waar geen chemische bestrijdingsmiddelen worden gebruikt en dus veel bijen, hommels en vlinders rondvliegen. Heerlijk als aperitief of bij de maaltijd. In drie smaken: halfzoet, zoet en droog. www.nieuweband.nl Adviesprijs vanaf € 5,45 | 750 ml
uit kenia Met een uniek hoog rookpunt van 250° C is deze avocado-olie van Bio Planète zeer geschikt voor het aanbraden van vlees, het frituren van groenten en het wokken van andere verse producten. De olie is fairtrade gemaakt en verzekert het inkomen van zo’n duizend boerenfamilies met avocadoplantages. Ook mooi om cadeau te doen. www.bioplanete.com Adviesprijs € 8,49 | 250 ml
| voorjaar 2015 29
advertenties
Méér biologisch in Nederland? SCHENK MET BELASTINGVOORDEEL. Stichting Bionext maakt zich sterk voor méér biologische voeding en landbouw. Want biologisch heeft grote voordelen op het gebied van o.a. gezondheid, dierenwelzijn, biodiversiteit en bodemvruchtbaarheid. We geven informatie, zorgen dat biologisch beter verkrijgbaar wordt en laten zien wat biologisch in de praktijk betekent, tijdens Lekker naar de Boer. Samen met boeren, bedrijven en winkels zorgen we ervoor dat de biologische landbouw en voeding zich steeds verder ontwikkelt. Wilt u Bionext voor langere tijd financieel ondersteunen? Overweeg dan een periodieke schenking. Hiermee geeft u méér voor hetzelfde geld. Het is bovendien eenvoudig te regelen, zonder tussenkomst van de notaris. Bionext is een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).
de beste bio-adresjes De Roek Vakantiebungalows bij Otterlo, 1500m van Hoge Veluwe. Met biologische winkel, speeltuin, kinderboerderij en vegetarische maaltijden www.deroek.nl Biologische kleding, puur natuur, huidvriendelijk ondergoed, www.ecotex.nl OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen. Mode, basics, biobabyuitzet, Demeterwol, hennep, biokatoen, zijde, kinderwagens, bed en zo. Groenmarkt 1, www.obilot.nl Heerlijke bio/veg.vakantie in Frankrijk! Kamer, yurt of tent. Wandelen, rust, gastvrijheid: www.lagarnasette.net BIO-RON BIO LOGISCH VOOR DIER EN TUIN, diervoeding, duurzame bodemverbeteraars en BIO BLIJE BIJEN BALLEN. www.bio-ron.com
colofon SMAAKMAKEND 2 • voorjaar 2015 Smaakmakend is een uitgave van Bionext. Het blad verschijnt vijf keer per jaar en wordt u aangeboden door uw biologische specialist. In Smaakmakend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel. Vragen of opmerkingen? Mail of schrijf Bionext. Uitgever Bionext | Laan van Vollenhove 3221 | 3706 AR Zeist | tel (030) 233 99 70 | fax (030) 230 44 23 | smaakmakend@bionext.nl Redactie Anneke Ammerlaan (hoofdredacteur) | Andre Brouwer (redactieraad) | Casper Kromkamp (redactieraad) Vormgeving Marc van Meurs | Yullan Oosterhof Fotografie & Illustratie Henx.nl | Yullan Oosterhof | shutterstock.com | Sven Benjamins | Kato Tan Aan dit nummer werkten mee Bianca Daniels | Dorien Dijkhuis | Ulrika Gustafson | Clara ten Houte de Lange | Femke Mosch | Ingmar Niezen | Nicole Willemse Lithografie Grafimedia Amsterdam Drukwerkbegeleiding Machiel Oudheusden, Sumis Printmanagement
Meer informatie:
Druk Roto Smeets
www.bionext.nl/periodiekschenken
Acquisitie Renáta Horenová | Advertenties kunnen zonder opgaaf van redenen worden geweigerd.
www.adopteereenkip.nl
WILT U HIER OOK ADVERTEREN? Dat kan al vanaf € 60,00 (excl. btw). Meer info: Bionext, Renáta Horenová, tel. 06 186 50 517 en horenova@bionext.nl of kijk op: www.smaakmakend.nl
30 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2015
Vaker biologisch nieuws ontvangen? Op www.bionext.nl/nieuwsbrief kun je je opgeven voor verschillende digitale biologische nieuwsbrieven.
ISSN: 1385-9625 © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/ of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en fotograaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt. Voor eventuele onjuistheden is Bionext niet aansprakelijk. Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.
een frisse kijk
Ellen Vunderink Nog geen twee jaar geleden startte Ellen Vunderink haar biowinkel Ellen Natuurlijk. En nu al mag ze zich een jaar lang de meest favoriete biowinkel van Nederland noemen! ‘Ik heb De Veldkeuken, waarmee ik samenwerk, meteen gevraagd een grote taart te bakken om mijn klanten te trakteren.’ Waarom opende je een biowinkel? ‘Voordat ik deze winkel opende, had ik een webwinkel en stond ik op de markt in Wijk bij Duurstede en op evenementen in de omgeving. Dat liep niet goed genoeg. Klanten lieten weten best graag een fysieke winkel te willen. Ik besloot marktonderzoek te doen, vroeg wat ze in het assortiment verwachtten en heb de stap gezet. Een goede stap: de winkel loopt vanaf het begin goed, veel beter dan ik had verwacht.’
Klantenbinding? ‘Ik bied een breed assor-
Tekst Nicole Willemse | Fotografie Kato Tan
timent, maar het is denk ik vooral het persoonlijke contact dat mijn winkel favoriet maakt. In een grote supermarkt informeert niemand hoe het weekendje weg was, of je knie is opgeknapt en of de griep al is overgewaaid. Ik maak een praatje, ik geef tips en recepten. Ik probeer klanten te betrekken bij de winkel. Mensen treffen elkaar hier, er wordt gekletst, ze gaan van hieruit samen koffiedrinken in de plaatselijke
kroeg. Dat kan omdat het bij mij klein is. Dat past ook het best bij mij als ondernemer: ik hou niet van grootschalig. Juist dat intieme en de aandacht, het meedenken met klanten, vind ik prettig.’
Biologisch? ‘Voor mij is dat iets dat gewoon klopt. De beginselen van de biologische branche zijn dat elke schakel in de keten sterk genoeg is om het bedrijf te continueren. Als iedereen er een boterham van kan smeren, zijn we allemaal goed af. Dat producten daardoor duurder zijn, dat vind ik logisch. Daarom doe ik zelden aan 2-voor-de-prijs-van-1-acties; daar wordt uiteindelijk niemand wijzer van.’
Duurzaam? ‘Ik probeer dat wat van dichtbij kan komen, dichtbij te halen. Natuurlijk moet het voor de producent ook aantrekkelijk zijn, ze kunnen niet voor drie kroppen sla naar mij rijden. Brood komt
uit Amelisweerd, ik werk samen met biodynamische zorgboerderij de Hondspol in Driebergen, met groentekwekerij A8 in Doorn en er is een imkerij dichtbij waarvan ik honing betrek. Iemand in de buurt beheert oude boomgaarden en laat daar sap en stroop van maken, die heb ik in mijn assortiment.’
Wat wil je je klanten meegeven? ‘Ik wil mijn klanten vooral een fijn winkelmoment bieden. De meeste mensen die hier binnenkomen, denken vanuit hun levensinstelling hetzelfde over biologisch als ik. Er zijn ook klanten die minder bewust kiezen voor het bioschap. Zij kopen iets omdat ze iets echt lekker vinden. En er zijn mensen uit de buurt die met een praktische overweging komen. Ze kopen bijvoorbeeld een doosje eieren omdat ze die elders zijn vergeten. Dat die eieren biologisch zijn, is dan een gegeven. Soms probeer ik die mensen een beetje te prikkelen, bewust te maken, maar ik hoef niet de predikant uit te hangen in mijn winkel. Motivatie blijft tenslotte het langst hangen als deze van binnenuit komt.’ V www.ellennatuurlijk.nl
voorjaar 2015 31
ORAC 35 460
ORAC 19 152
FOCUS
UITHOUDING +ENERGIE
+ENERGIE
▲ Meng Gula Java Cacao of Gula Java Matcha met warme melk, warm water, fruitsap, smoothie of graandrank. Strooi op muesli, yoghurt, salades en afgewerkte gerechten. Het geeft je energie. Gula Java Matcha voor concentratie en Gula Java Cacao voor uithouding. De lekkere en natuurlijke ondersteuning tijdens de winter.
Gula Java Matcha voor focus en innerlijke rust. Gula Java Cacao voor uithouding. Heerlijke, natuurlijke energie én antioxidanten. Bruisen van energie De Gula Java bezorgt je energie uit kokosbloesem. De zoete nectar van de kokosbloesem is een gekoesterde rijkdom, door Javaanse tappers hoog in de kokosbomen geoogst. Boven het houtvuur in de ketel wordt de nectar langzaam roerend zoet en boordevol energie. Om jou op elk moment van de dag energie te geven.
“
Stimuleer je concentratie met Gula Java Matcha Alerter zijn in sport, in je werk, in het verkeer? Meer focus in studie en activiteiten. Minder afgeleid en meer geconcentreerd voor betere resultaten. De natuurlijke combinatie van het eiwit L-theanine met caffeïne in Gula Java Matcha zorgen Emma, studente, voor alertheid, focus en Den Haag concentratie. Geniet tegelijk van meer innerlijke rust. Matcha wordt in Japan al eeuwen gebruikt als ceremoniële thee. Zenboedhisten drinken matcha om te mediteren, om tot zichzelf te komen, voor innerlijke rust. Voor zen. Ik volg een moeilijke en vermoeiende cursus. Maar na een flinke mok Gula Java Matcha van Amanprana ben ik op natuurlijke wijze helemaal bij de les, kan ik me prima concentreren en neem ik de leerstof probleemloos op. Bedankt Amanprana.
ORAC 3040
GOED GEVOEL +ENERGIE
t Variëer met Gula Java Safran. Recente wetenschappelijke studies tonen aan dat 30mg saffraan helpt tegen zwaarmoedigheid, depressie en stress. Saffraan maakt je vrolijk en doet je beter slapen en dromen. De geur van saffraan stimuleert onze sekshormonen aldus een studie. Gebruik Gula Java Safran in de plaats van suiker. Lekker in dranken, desserts en maaltijden. 30mg saffraan heeft een therapeutisch effect. Saffraan bevat minstens 150 actieve medicinale stoffen.
32 s m a a k m a k e n d 2 | voorjaar 2015
“
Gula Java Cacao: de gezonde Tom Steels, sportdirecteur sportdrank voor kampioenen en trainer van het team directeur Omega PharmaMichael Phelps, 8-voudig Quick Step vertelt in Olympisch zwemkampioen, zijn interview dat zijn dronk chocalademelk tijdens wielrenners hun energie halen uit Gula Java de Olympische Spelen. Nieuw kokosbloesemsuiker en niet onderzoek bevestigt dat je met uit geraffineerde suikers. Gula Java van Amanprana magere chocoladedrank snelgeeft natuurlijke energie ler herstelt van zware fysieke aan jong en oud, aan kind inspanningen en deze ook lanen topsporter. Gula Java Cacao als ideale start van ger volhoudt dan met sportelke dag. drank. De James Madison Universiteit concludeerde dat bij voetballers die magere chocolademelk (Gula Java Cacao) drinken, er minder spierafbraak optreedt dan met traditionele sportdranken. De Indiana Universiteit publiceerde dat wielrensters 50% langer konden fietsen en sneller herstelden met magere chocomelk (Gula Java Cacao) dan met sportdrank. Jouw dagportie antioxidanten in 1 kop Anti-oxidanten helpen veroudering tegengaan en geven het lichaam de kracht om aanvallen van oxidanten af te slaan. Ze verhogen het immuunsysteem, je gezondheid. ORAC geeft de anti-oxidatieve waarde weer van voeding. 3.000 tot 5.000 ORAC wordt minimaal dagelijks aanbevolen. Vraag de gratis 56 pagina Amanprana brochure in je biowinkel. Over voeding als medicijn en natuurlijke lichaamsverzorging.
SUPER VOEDING
AMAN PRANA
info www.noble-house.tk
100% VEGAN
0% JUNK
SERENE LEVENSKRACHT
• Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu • Tel. 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk