Smaakmakend 04 14

nยบ4 | najaar 2014

van uw biologische specialist

Eiwitbommetjes: kapucijners en bruine bonen Boekweit, tarwe en spelt: het ambacht van de molenaar Bouw thuis met elkaar een relaxed eetfeestje

Herfstfruit uit de oven

nieuw

geen suikers

geen grenzen Als we zeggen dat onze nieuwe Natural plantaardige variatie op yoghurt geen suikers bevat, dan bedoelen we ĂŠcht geen suikers. Ook niet een heel klein beetje. Meer nog, we behouden dezelfde heerlijke smaak en maken het product nog romiger. En er is meer, veel meer. Met dit product zijn er geen grenzen, je kunt er 1001 kanten mee uit: in ontbijtrecepten, smoothies, desserten, sauzen, dips.

Je kunt het zo lekker niet bedenken of het kan. Laat je creativiteit dus de vrije loop, maak een foto van je recept en deel hem op Instagram met #provamel.

Volg ons op

inhoud

najaar 2014

Coverfotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustavsson | Culinaire realisatie Ingmar Niezen

8

recepten in dit nummer

4

7 Kapucijnerhumus

14 Kikkererwten ‘bolognaise’ | Wraps met gegrilde groenten en roerei | Kip en groenten van de bakplaat

20 Fruittaart met oerzoet

22 Warme pompoenterrine met romige chutneysaus | Krokant gevulde bioburger met Mexicaanse salade | Seitan steak met Japans gemarineerde groente

12 4 Ze zijn terug!

Vroeger waren kapucijners er alleen voor degenen die zich niet een stuk vlees konden veroorloven. Nu boeit dat niet meer. Trendy koks zetten peulvruchten gewoon weer op de kaart. Maar dan wel als kapucijnerhumus

8 Brood met een Franse slag

Ruim 25 jaar maalt molenaar Raoul Schyns van de Commandeursmolen met Frans natuursteen. Dat is niet alleen goed voor de bakkwaliteit, het geeft vers gebakken brood ook een heerlijk aroma

12 Eet je mee?

Met z’n allen aan tafel, niets zo ontspannend. Of dat nu op een doordeweekse werkdag is of op een vrije dag.

Met een paar makkelijke recepten wordt het algauw een eetfeestje

en verder in dit nummer 19 Kookwedstrijd 22 Elke dag lekker 27 Winkelwaar 31 Een frisse kijk: Peter Res | najaar 2014 3

Peul vruchten worden weer

hip N DE HERFST HANGT de schuur bij De Tuinen van Weldadigheid vol met peulvruchtplanten. In bosjes hangen ze te drogen. Bruine bonen, turtlebeans, kievietsbonen, citroenbonen, pronkbonen, Lambert Sijens teelt hier in het Groningse Veenhuizen zo’n vijftig à zestig verschillende soorten peulvruchten. Voor het zaad, de verkoop en voor de fun.

‘Wij telen allerlei soorten groenten, maar de peulvruchten zijn voor ons speciaal. We vinden het leuk om bijzondere en lokale rassen te kweken en om oude rassen te behouden voor de toekomst.’

Winterwerkje ‘We zijn van oudsher een echt peulvruchtenland’, zegt Lambert Sijens. ‘Bonen en erwten zijn zomerproducten, maar vroeger al lieten boeren een gedeelte van de planten doorgroeien tot in september. Als in de nazomer het blad begon af te sterven, haalden ze de planten van het land en bonden ze deze in bossen bij elkaar om ze te drogen.  4 s m a a k m a k e n d 4 | najaar 2014

Tekst Dorien Dijkhuis | Beeld henx.nl

Peulvruchten waren nooit erg populair, maar dat begint te veranderen. En terecht, vindt teler Lambert Sijens. Want ze zijn gezond, duurzaam en ook nog eens goed voor onze bodem.

Lekker naar de boer

| najaar 2014 5

Peulvruchten

Zo waren ze veel langer houdbaar. Op die manier werd de wintervoorraad op peil gebracht.’ ‘Bonen drogen’ is dan ook een authentiek winterwerkje. Bij De Tuinen van Weldadigheid doen ze het nog net als toen: ‘Als de peulvruchten droog zijn, schudden we ze met de hand los in een ton.

“Bonen schudden” noemen we dat hier.’

Eiwitbommetjes Er zijn veel meer redenen waarom Lambert Sijens van peulvruchten houdt: ze zijn heel lekker en hebben allemaal hun eigen unieke smaak. Bovendien zijn ze gezond en goed voor de aarde. Sijens: ‘Het zijn eiwitbommetjes. In combinatie met granen bieden ze zelfs een compleet pakket aan aminozuren, vergelijkbaar met vlees.’ Wat ook heel bijzonder is aan peulvruchten is dat ze goed zijn voor de bodem. ‘Dat komt doordat ze stikstof uit de lucht in de grond kunnen binden’, vertelt Sijens. ‘Wij laten het loof na de oogst op het land liggen zodat het kan composteren. Zo brengt het stikstof in de bodem. Peulvruchten zijn zo natuurlijke stikstofbemesters en vervangers van mest.’

Herontdekking Vroeger hadden peulvruchten een slecht imago. Alleen arme mensen die zich geen vlees konden veroorloven, aten ze als vleesvervanger. ‘De kapucijner is bijvoorbeeld ooit bijna verdwenen’, vertelt Lambert Sijens. ‘Want toen zelfs arme mensen zich een stuk vlees konden veroorloven, was het niet langer noodzakelijk om kapucijners te telen. Tegenwoordig worden ze herontdekt door koks. Ook andere soorten, zoals de pronkboon. En terecht. Ze zijn heerlijk, gezond en nog goed voor de aarde ook.’ www.detuinenvanweldadigheid.nl

BRUINE BONEN BENDE Met de Bruine Bonen Bende probeert Onno Kleyn samen met een aantal andere foodies zoveel mogelijk mensen te bekeren tot ‘de boon’. ‘Veel mensen weten niet wat voor een ongelofelijke peulvruchtenrijkdom we hier hebben in Nederland. Peulvruchten zijn niet populair. Jongeren schijnen ze alleen uit de chili con carne te kennen. Zonde! Want peulvruchten zijn verschrikkelijk lekker.

Ik houd ontzettend van de smaak: dat 6 s m a a k m a k e n d 4 | najaar 2014

kruimige en wat melige van bonen en erwten vind ik heerlijk. Maar wel altijd in combinatie met wat vettigs. Dat kan van alles zijn: van een sliert olijfolie tot spekjes en van een stuk makreel tot een klont boter. Met iets vettigs wordt het direct een fantastische combinatie.

Met de Bruine Bonen Bende willen we de peulvrucht verhippen. We grijpen op de site niet terug naar ouderwetse recepturen, maar bieden nieuwe combinaties en recepten. Humus

kent iedereen zo langzamerhand wel, maar waarom zou je kikkererwten uit het buitenland gebruiken als je dat soort fantastische smeersels ook kunt maken met Hollandse bruine bonen, nierbonen of kapucijners? De peulvrucht is een fantastisch product. Hij is lekker, gezond, duurzaam en ook nog eens heel goedkoop. Er valt gewoon niets op af te dingen.’  Meer weten? www.Bruinebonenbende.nl

KAPUCIJNERHUMUS

Recept Anneke Ammerlaan | Beeld Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Bereiding Ingmar Niezen

voor 4 personen 300 g gare kapucijners (gekookt gewogen) + wat kookvocht of 1 pot kapucijners van 400 g | ½ teentje knoflook | 3 eetlepels citroensap | 2 flinke eetlepels tahin (sesampasta) | snufje zout | scheutje olijfolie | paprikapoeder of sumak Giet de kapucijners af en bewaar het vocht. Maal de kapucijners met de knoflook, het citroensap, de tahin, wat zout en een scheutje vocht in de keukenmachine fijn. Voeg als de puree nog niet glad is nog een scheutje vocht toe.

Voeg zoveel toe als nodig is – maar beslist niet meer!

Schep de humus op een bordje of schaaltje en wrijf met een lepel vanuit het midden een holletje. Je moet een rand van humus hebben. Schenk in het midden wat olijfolie en strooi op de humus vier streepjes met paprikapoeder of sumak, als een windroos. Serveer met (pita)brood en/of rauwkost.

| najaar 2014 7

MEEL

VAN EEN NEDERLAND ‘Brood: daar zit wat in!’ Het was jarenlang een bekende reclameslogan. Het mooie van zelfgebakken brood is dat je weet wát erin zit.

Meel van De Nieuwe Band en De Commandeursmolen bijvoorbeeld. Het verhaal van de molenaar, zijn Franse molensteen en zijn meel.

8 s m a a k m a k e n d 4 | najaar 2014

Tekst Joyce Bielderman | Fotografie De Commandeursmolen

SE WATERMOLEN ARWE, ROGGE, HAVER, SPELT: het wordt allemaal in Nederland, België en Duitsland verbouwd. De Commandeursmolen, een watermolen, staat aan de Limburgse Geul vlakbij het drielandenpunt. Een reden voor De Nieuwe Band, een coöperatieve groothandel in biologische levensmiddelen, om met deze molen samen te werken. Maar niet de belangrijkste reden: beide hechten een groot belang aan het op de markt brengen van sociale, duurzame en

smaakvolle producten. Eerlijk voedsel dus, geproduceerd op een manier die milieu en energie spaart. Molensteengemalen meel en bloem is per definitie een duurzaam product. Een molen heeft immers geen andere energiebron nodig dan wind of water. Molenaar Raoul Schyns gaat graag nog een stap verder en doet er alles aan om zijn ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te houden. ‘Ik ben de jongste telg van vijf generaties molenaars en herinner me goed hoe het er vroeger aan toe ging. Ik heb  | najaar 2014 9

10 nieuwe boeren zoeken de liefde van hun leven. Benieuwd? lees hun exclusieve interviews in boer zoekt vrouw magazine. (er kan nog geschreven worden!)

Boer zoekt Vrouw Magazine is de romantische glossy over land, leven en liefde. Met in deze vierde editie onder andere: -

Van rank tot drank met wijnboer Gerhard (uit seizoen 5) Maak kennis met de 10 nieuwe boeren Yvon bezoekt Aletta op Bonaire Unieke landelijke slaapadressen Citytrip Kopenhagen

Vanaf 9 sept overal verkrijgbaar

daardoor respect gekregen voor het ambacht en het bijzondere pand waarin ik werk. Daarnaast neem ik verantwoordelijkheid voor hoe ik omga met mijn omgeving − zonder dat dit ten koste gaat van een moderne manier van werken natuurlijk. Daarom wek ik met waterkracht twentyfourseven energie op, terwijl de maalderij elektrisch aangedreven wordt. Ongeveer de helft van de benodigde elektriciteit produceren we zelf. Dat is genoeg voor ongeveer vijftig huishoudens. Niet slecht, vind ik zelf.’

FRANS AROMA De Commandeursmolen is een molen met een lange geschiedenis. De eerste vermeldingen verschenen rond 1200. Ruim 25 jaar geleden is molenaar Raoul Schyns gestart met malen met Frans natuursteen. Hierdoor wordt de intrinsieke bakkwaliteit van de korrel behouden. En dat geeft het brood aroma. Meer weten?

Ga naar www.commandeursmolen.nl

Selectie in de buurt De molenaar is verder ook kritisch. ‘Om ervoor te zorgen dat alle granen die wij vermalen traceerbaar zijn, hebben we zelf contact met de telers en coöperaties. Veel van hen zitten in de buurt (lees: binnen een straal van 350 kilometer). Tarwe halen we bijvoorbeeld voor een deel uit de Flevopolder, onze spelt komt grotendeels uit de Belgische Ardennen, terwijl rogge uit Duitsland betrokken wordt. We streven wel naar een zo compleet mogelijk pakket, dus andere granen komen van verder weg. Maar ook daarvoor geldt dat wij de telers zelf selecteren. De kwaliteit van ons product staat voorop.’

Voor Allard ten Dam, medeoprichter en teamleider Assortiment en Kwaliteit van De Nieuwe Band, is het aangaan van relaties met hun leveranciers essentieel: ‘Daarom gaan onze eerste gesprekken nooit over de prijs. Een goede kwaliteit van het product en een eerlijk deel voor iedereen in het proces, dat is wat wij belangrijk vinden. Toen we ruim twaalf jaar geleden met De Commandeursmolen in zee gingen, zat dat

meteen snor. Daarom zijn er in de afgelopen jaren alleen maar meer meelsoorten in ons assortiment bijgekomen.’ De samenwerking tussen beide partijen levert nu zo’n twintig soorten meel en bloem op. Daarnaast zoekt De Nieuwe Band ook contact met de bron. ‘Uiteindelijk vertellen we onze verhalen door aan consumenten. Dat van de molenaar, maar ook het verhaal van zijn leverancier. Daarom gaan we zelf zoveel mogelijk langs bij de boeren en telers. Zo weet ik zeker dat ik kan vertrouwen op de uitzonderlijke kennis en kunde van de producenten. Ik kan op mijn beurt vertellen wat ik weet over de markt. Denk maar eens aan de verhoogde vraag naar boekweit en haver, ingegeven door de hype rondom het boek De Voedselzandloper. Daar praten we samen over, want zo krijgt de klant het beste product. Dat wil toch iedereen?’  Meer weten over De Nieuwe Band?

Ga naar www.nieuweband.nl | najaar 2014 11

Zelf koken,

Kikkererwten ‘bolognaise’

recept pagina 14

Doe mee met onze jaarlijkse kookwedstrijd en win met uw favoriete herfstgerecht een Kitchenaid foodprocessor!

Kijk voor de spelregels op pagina 19

12 s m a a k m a k e n d 4 | najaar 2014

samen eten Voor koken met aandacht begin je van scratch. Met verse producten van het seizoen die je zelf schoonmaakt en bereidt.

W || najaar najaar2014 2014 13

H

et lekkerst is het eten dat je in gezelschap van anderen eet. Dat met aandacht is bereid.

En dat met aandacht wordt opgegeten. Het liefst aan tafel, zonder ruis van smartphones, tablets of tv’s. Doordeweeks is het de manier om even bij te tanken. En op een vrije dag of een feestdag is het fijn om zo met een groep vrienden of familie een relaxed eetfeestje te bouwen. Dat betekent echt niet dat je uren in de keuken staat of veel geld kwijt bent. Kijk maar naar deze heerlijke gerechten: speciaal bedacht voor een groter gezelschap en allemaal budgetvriendelijk. Wie eet er mee?

Kikkererwten ‘bolognaise’ hoofdgerecht, voor 6 personen

Het lekkerst is dit gerecht als je het een dag van tevoren maakt, dan kunnen de smaken lekker intrekken.

50 g gedroogde tomaten | 9 eetlepels olijfolie | 2 uien, gesnipperd | 4 tenen knoflook, fijngehakt | 1 rode peper, fijngehakt | 3 eetlepels rozemarijnnaaldjes, fijngehakt | 2 eetlepels verse tijmblaadjes | 3 eetlepels verse salie, fijngehakt | 2 laurierblaadjes | 3 stengels bleekselderij, fijngehakt | 75 g winterwortel, fijngehakt | 750 g tomaten, in stukjes | 300 g kikkererwten, 1 nacht geweekt | 1 groentebouillontablet | 750 g smalle courgettes | 1 sjalot, fijngehakt | 2 eetlepels witte balsamicoazijn | 4 eetlepels verse basilicum, grof gesneden | 150 g zwarte olijven zonder pit, grof gehakt | ciabatta of foccaccia

T P E C E R VEGAN 14 s m a a k m a k e n d 4 | najaar 2014

1 Week de gedroogde tomaten

10 minuten in kokend water en hak ze fijn.

2 Verhit 4 eetlepels olie in een ruime pan en fruit de uien, knoflook en rode peper 5 minuten zonder dat ze kleuren. Roer de rozemarijn, tijm, salie, laurierblaadjes, bleekselderij, wortel, tomaten, kikkererwten, fijngehakte gedroogde tomaten, groentebouillontablet en 1 liter water erdoor. Breng aan de kook en stoof de ‘bolognaise’ op laag vuur met de deksel op de pan in ca. 1½ uur gaar. Voeg, als het mengsel te droog wordt, wat extra water toe.

3 Schaaf de courgettes in lange

dunne plakken, meng er wat zout door en laat de courgette 15 minuten in een vergiet uitlekken. Dep de courgette droog.

4 Marineer intussen in een ruime schaal de sjalot 10 minuten in de azijn. Klop de resterende 5 eetlepels olie en naar smaak zout en peper door de dressing. Schep de courgette en het basilicum erdoor. Laat de smaken ca. 30 minuten intrekken.

5 Schep de ‘bolognaise’ in een mooie schaal en serveer met de courgettesalade, de gehakte olijven, het brood en eventueel geraspte (vegan) of Parmezaanse kaas.

Wraps met gegrilde groenten en roerei hoofdgerecht, 6 personen

Dit ‘wrappen’ is ook een feestje voor op de barbecue. Gril de groenten op een zogenaamde grilltopper en laat de tortilla’s op de barbecue warm worden.

2 smalle courgettes | 2 aubergines | 3 paprika’s | 4 eetlepels olijfolie | 6 eetlepels pesto | rasp en sap van 1 citroen | 1 middelgrote krop botersla | 200 g cherrytomaatjes, in vieren | 200 ml zure room | 1 teen knoflook, geperst | 4 eetlepels peterselie, fijngehakt | 1 klein potje olijventapenade | 12 kleine bloemtortilla’s | 6 eieren | 6 eetlepels slagroom | 2 eetlepels bieslook, geknipt

1 Snijd de courgettes en aubergines in plakken van ca. ½ cm dik en de paprika’s in brede repen. Bestrooi de courgette, aubergine en paprika met een beetje zout en laat 20 minuten liggen. Dep de groenten met keukenpapier droog. Meng 2 eetlepels olie met de pesto, geraspte citroenschil, 1-2 eetlepels citroensap en wat peper. Bestrijk de groenteplakken met deze marinade en laat even intrekken.

2 Was en droog de krop sla. Houd de mooiste bladeren apart om straks als wrap te gebruiken. Snijd de rest klein. Doe de tomaatjes in een schaaltje.

3 Klop een sausje van de zure room met knoflook, peterselie en naar smaak zout en peper.

4 Schep de tapenade in een ander schaaltje.

5 Verwarm de oven voor op 200 °C. Spreid de groenteplakken uit op bakplaten en rooster de groenten in ca. 10 minuten gaar in de oven. Laat ook de tortilla’s in de oven warm worden.

6 Zet de slabladeren, tomaatjes, fijngesneden sla, tapenade en zure roomsaus op tafel. Klop de eieren los met de slagroom. Verwarm de resterende olie in een hapjespan en bak van de eieren een mooi zacht roerei. Roer, als het ei half gestold is, het bieslook en naar smaak zout en peper erdoor. Schep het roerei in een schaal en zet het met de geroosterde groenten en de warme tortilla’s op tafel. Iedereen kan nu de slabladeren en de tortilla’s naar keuze vullen. 

Zelf koken, samen eten W

| najaar 2014 15

… se M pt ID em D be AG r …

FO

5

IN

…

…

…

academie gastronomie landgoed

Opleidingen

en cursussen

• Natuurvoedingskundige - 19 september • ‘Barstensvol leven’, over voeding - 19 september • Natuur in leiderschap, in vogelvlucht - 27 september • Oriëntatie BD landbouw en voeding - 17 september

www.kraaybeekerhof.nl

Nieuw: 4 natuurlijke biologische zoetmiddelen

• Speltstroop: Heerlijk zoet, met de karakteristieke smaak van spelt! Lekker bij het bakken van koekjes!

• Rijststroop: Zacht & mild. Lekker door yoghurt maar ook door peutervoeding. Glutenvrij!

• Agavesiroop Licht & Mild: Neutraal & zoet van smaak!

Lekker in een smoothie of een dressing.

• Agavesiroop Donker & Rijk: Intens & krachtig van smaak.

Heerlijk door je koffie of over een pannenkoek!

de Traay Biologische honing wat goed is, blijft natuurlijk! www.detraay.com

Zelf koken, samen eten W

Kip en groenten van de bakplaat

Recepten Anneke Ammerlaan | Beeld Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Bereiding Ingmar Niezen

hoofdgerecht om te delen, voor 6 personen

Hoe langer de kip in de marinade heeft gelegen, hoe malser en lekkerder ze is. Vervang de broccoli eventueel door bloemkool.

1 grote kip (ca. 1750 g) | 5 eetlepels ketjap | 400 ml kokosmelk | 2 tenen knoflook, geperst | 2 eetlepels geraspte verse gember | rasp en sap van 1 limoen | 2 theelepels gemalen komijn | 2 eetlepels gemalen koriander | sambal | 500 g (gekleurde) wortels in dunne plakjes | 500 g broccoliroosjes | 6 sjalotten, in dunne partjes | 2 eetlepels (kokos)olie | 2-3 eetlepels pindakaas

1 Snijd de poten van de kip en halveer ze. Snijd de vleugels van de kip. Snijd het karkas in 4-6 stukken. Klop een marinade van de ketjap, 150 ml kokosmelk, uitgeperste knoflook, geraspte gember, limoenrasp en -sap, komijn, gemalen koriander en naar smaak sambal.

Schep de stukken kip erdoor en marineer 1-4 uur in de koelkast.

2 Verwarm de oven voor op

3 Meng in een kom de broc-

4 Breng in een pannetje de

175 °C. Laat de stukken kip uitlekken en bewaar de marinade. Spreid de stukken kip uit over een bakplaat en bak ze 15 minuten in de oven.

coli, wortel en sjalotten met de olie en een heel klein beetje zout. Schep de groenten en sjalotten door de kip op de bakplaat en bak alles gaar in 35 minuten.

overgebleven marinade met de resterende 250 ml kokosmelk en enkele eetlepels water aan de kook en laat 5 minuten zachtjes koken. Bind de saus met de pindakaas. Proef en breng op smaak met zout, extra ketjap en sambal. Serveer de saus apart bij het gerecht. Lekker met noedels of rijst. î — | najaar 2014 17

Tienduizenden Nederlanders hebben inmiddels een biologische kip geadopteerd.

En het aantal blijft maar groeien. Logisch. Want het lekkerste eitje is een adoptiekip-eitje. Gelegd door een kip die buiten scharrelt tussen de struiken, regelmatig lekker in de zon een zandbad neemt, verse graankorrels pikt, haar snavel houdt en een haan in de buurt heeft.

Een kip, kortom, die een kipvriendelijk leven leidt.

Als je voor een kipadoptie kiest, dan geniet jij van haar eieren en de kip van het buitenleven.

Fair deal, toch?

www.adopteereenkip.nl

Adopteer een kip is een campagne van Bionext

Ik heb al een kip geadopteerd.

En jij?

Smaakmakend Kookwedstrijd Doe mee en win een fantastische Kitchenaid foodprocessor!

Stuur ons uw favoriete feestgerecht om samen met familie of vrienden te eten. Of het nu vegetarisch of veganistisch is, met raw food of met vlees, een hoofdgerecht of een tapasplateau, dat maakt niet uit. Als het maar een gerecht is op basis van verse seizoensingrediënten met een kleine voetprint en bedoeld om met elkaar te delen.

De culinaire redactie van Smaakmakend kiest als jury uit alle inzendingen de 5 beste gerechten.

Vervolgens worden de bedenkers van deze recepten uitgenodigd om in een kookstudio hun gerecht ook daadwerkelijk te koken voor de jury.

We ontvangen uw recept graag in tekst, eventueel vergezeld van een foto, vóór 10 oktober 2014 op smaakmakend@bionext.nl

Bio10daagse: 10 dagen lang acties met bio producten Wie van lekker en gezond eten houdt, kan van 18 t/m 27 september profiteren van talloze aantrekkelijke acties en aanbiedingen. Tien dagen lang staat het biologisch eten in de schijnwerpers, in de supermarkt, de speciaalzaak, bij de boer en in het restaurant. Biologische kwaliteit is in trek: afgelopen jaar werd in Nederland voor bijna 1 miljard euro

aan biologische boodschappen gekocht. Inmiddels leggen 2 op de 3 Nederlanders wel eens een bio product in hun winkelwagen.

Biologisch voedsel is onder zo natuurlijk mogelijke omstandigheden geproduceerd.

Koeien kunnen de wei in, tomaten groeien gewoon in de grond en insecten worden bestreden

zoals dat ook in de natuur gaat.

Bij de verwerking gelden strenge beperkingen voor het gebruik van kunstmatige toevoegingen en hulpstoffen. Smaakversterkers zijn niet nodig als je al smaak van nature hebt! Maak kennis met het complete assortiment, van appels tot honing en van kaas tot ham.

Tijdens de Bio10daagse. Biologisch, lekker natuurlijk.  www.bio10daagse.nl

| najaar 2014 19

Appels, peren en bramen samen in een verrukkelijke taart.

Heerlijk als dessert of bij een kop geurige thee op een mooie herfstmiddag.

Varieer ook eens met verschillende appel- en perenrassen.

Zo krijgt dezelfde taart telkens een andere smaak.

fruittaart

met oerzoet gebak, 10 punten

*

300 g bloem | 150 g boter, in kleine stukjes | 100 g oerzoet* of poedersuiker | 2 eidooiers | 2 eetlepels melk | 1 citroen | 3 eieren | 125 ml (slag) room | 2 stevige appels | 2 stevige peren | 125 g bramen | lage taartvorm (ø 26-28 cm), ingevet

Oerzoet of sucanat is ongeraffineerd gedroogd rietsuikersap, dat heel fijn wordt gemalen.

De smaak is licht kruidig en een tikje rins en past goed bij herfst en winterfruit en bij chocolade.

Strooi voor de bodem de bloem, 50 g oerzoet en wat zout in een ruime kom. Wrijf de boter met de vingertoppen door de bloem tot het mengsel eruit ziet als grof zand. Voeg de eidooiers en melk toe en kneed alles tot een glad, samenhangend deeg. Leg het deeg afgedekt minimaal 1 uur in de koelkast.

Bestuif het werkvlak met wat bloem, rol hierop het deeg uit tot een ronde lap met een doorsnede van 30-32 cm. Sla het deeg om de deegrol, leg het op de vorm en druk het deeg erin. Prik de bodem hier en daar in met een vork. Zet de vorm 20 minuten in de koelkast.

Verwarm de oven voor op 200 °C. Rasp de gele schil van de citroen en pers de vrucht uit. Klop de eieren los met de room, de resterende 50 g oerzoet en geraspte citroenschil. Schil de appels en peren, snijd ze elk in 8 parten en bedruppel ze met een beetje citroensap.

Leg de parten appel en peer in de taart en leg de bramen ertussen. Schenk het eiermengsel in de vorm. Zet de vorm op het rooster in de onderste helft van de oven en bak de taart in 15 minuten. Verlaag de oventemperatuur tot 175 °C en bak de taart in 20-25 minuten gaar.

Laat de taart afkoelen en serveer op kamertemperatuur. 

20 s m a a k m a k e n d 4 | najaar 2014

Recept Femke Mosch | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Koken Ingmar Niezen

nazomertaart met appel, peer en bramen

| najaar 2014 21

Verse oogst, volle smaak

Warme pompoenterrine met romige chutneysaus hoofdgerecht, 4 personen 50 g kokosolie | 600 g schoongemaakte pompoen, in stukjes | 1-1½ eetlepel Thaise currypasta | 4 eieren | 1 pakje Isola Bio Kokos Cuisine (200 ml) | 2 sjalotjes, heel fijngehakt | 50 ml groentebouillon | 1-2 eetlepels gembersiroop | 2 eetlepels verse koriander, fijngehakt | 2 eetlepels verse munt, fijngehakt | 4 hittebestendige puddingvormen (inhoud ca. 200 ml)

ISOLA BIO KOKOS CUISINE De basis van deze ‘room’ bestaat uit soja, granen en noten uit Italië. De kokos wordt uiteraard geïmporteerd. Isola verbouwt de producten op eigen land en verwerkt ze in het eigen bedrijf. Kokos Cuisine, maar ook de andere soorten Cuisine, zoals spelt, rijst, en haver, kun je gebruiken in gerechten waarin je normaal slagroom zou gebruiken. Isola Bio maakt ook drinks.

Smelt in een pan 25 g kokosolie en schep de stukjes pompoen erdoor. Voeg de currypasta toe en smoor de groente afgedekt in ca.

20 minuten heel gaar. Laat het mengsel afkoelen.

Verwarm de oven voor op 200 °C. Pureer de pompoen in de keukenmachine of met de staafmixer.

Voeg de eieren, 100 ml kokosroom en naar smaak zout en peper toe en laat de machine nog even kort draaien. Vul de vormen met het pompoenmengsel, zet ze in een braadslede en schenk een flinke laag kokend water in de slede. Schuif de braadslede in de oven en laat de terrines in ca.

40 minuten gaar worden. Haal de terrines uit de oven en laat ze 5 minuten afkoelen op een rooster.

Verwarm voor de saus de resterende 25 g kokosolie en fruit hierin de sjalotten. Voeg de resterende room, bouillon en gembersiroop toe, breng aan de kook en kook het sausje iets in. Roer de koriander en munt door de saus.

Keer de terrines elk op een bord.

Lepel er wat saus over en garneer eventueel met munt.

Lekker met gestoomde sperzieboontjes en pandanrijst.

Krokant gevulde bioburger met Mexicaanse salade hoofdgerecht, 4 personen 1 pak Bioburger mix voor groenteburger (Mix with vegetables) | 100 g walnoten, grof gehakt | 1 theelepel gemalen komijn | 3 eetlepels verse koriander, fijngehakt | 2 avocado’s, in plakken | 2 theelepels limoensap | ½-1 rode peper, fijngehakt | 3 bosuitjes, in ringetjes | 100 g jong bladsla | 125 g cherry-tomaatjes, gehalveerd | 125 ml zure room | 75 g geraspte belegen kaas | 1 zakje tortillachips | frituurpan met olie Meng de Bioburgermix volgens de aanwijzingen op het pak met 250 ml water. Roer de walnoten, komijn en koriander erdoor. Vorm van het mengsel 8 kleine burgers.

Meng de plakken avocado met het limoensap, de rode peper en de bosui. Schep de blaadjes sla en halve tomaatjes erdoor.

Roer in een kommetje de zure room los. Strooi de kaas in een ander kommetje.

Verhit in een koekenpan de frituurolie tot 180 °C en bak de burgers met 3-4 tegelijk in enkele minuten goudbruin. Laat ze op keukenpapier uitlekken.

Verdeel de salade over 4 borden, leg de burgers en een deel van de chips ernaast en serveer de zure room, kaas en de rest van tortillachips apart erbij. W

JOANNUSMOLEN BIOBURGER MIX De basis voor deze mix voor vegetarische groenteburger zijn granen, groenten en specerijen. Met alleen wat water maak je er heel snel grote of kleine burgers van die je kunt grillen, frituren of bakken in de koekenpan. Je kunt er ook je draai aan geven met kruiden of kaas bijvoorbeeld. De Bioburger mix is er ook in een granen-, noten- en kruidenvariant. | najaar 2014 23

Rudolf Steiner Alchemie van het Alledaagse

Groots overzicht van de grondlegger van de antroposofie 13 september 2014 t/m 11 januari 2015

Vrijeschoolonderwijs, organische architectuur, antroposofische geneeskunde, biodynamische landbouw, de ideeën van de 19e-eeuwse vernieuwer Rudolf Steiner zijn nog springlevend! Wie de rijke verzameling van meubels, maquettes, sculpturen, foto’s en ‘blackboard’ tekeningen ziet, kan zich bijna niet voorstellen dat dit allemaal in één leven gemaakt is.

Kom naar het Steinerweekend op 27 en 28 september en doe mee aan activiteiten over voeding & landbouw, architectuur, dans, sociaal ondernemen en kunst & design. Kijk op www.kunsthal.nl

Verse oogst, volle smaak

Seitan steak met Japans gemarineerde groente

Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Koken Ingmar Nieze

hoofdgerecht, 2 personen 1 dunne prei, in heel kleine ringetjes | 2 eetlepels Japanse rijstazijn | 100 g taugé | stukje komkommer van ca. 15 cm | 100 g geraspte wortel | ½-1 rode peper zonder zaadjes, fijngehakt | 2 eetlepels Japanse rijstwijn | 1 eetlepel sojasaus of tamari | 125 g (rijst)noedels | 2 eetlepels (kokos)olie | 2 Bertyn shoyu seitan steaks | 1 eetlepel geroosterd sesamzaad | scheutje geroosterde sesamolie Meng in een kom de prei met de azijn en marineer 5 minuten. Doe de taugé in een zeef, giet er kokend water over en laat uitlekken en afkoelen. Snijd het stukje komkommer in 3 cm lange schuine stukjes. Meng de taugé, komkommer, wortel en rode peper door de prei. Voeg de rijstwijn, sojasaus en eventueel wat zout toe. Laat de groenten een uurtje marineren en schep af en toe om. Laat de groenten in een zeef uitlekken. Vang het marineervocht op.

Bereid de noedels volgens de aanwijzingen op de verpakking.

Verhit de olie in een koekenpan en bak de steaks aan beide kanten goudbruin.

Leg ze elk op een warm bord. Schenk het marineervocht in de pan van de steaks, breng aan de kook en laat 1 minuut koken. Lepel de saus over de steaks.

Schep de groenten naast de steaks en strooi het sesamzaad erover. Meng de sesamolie door de noedels en serveer ze erbij. 

BERTYN SHOYU STEAKS

Seitan is een traditioneel Japanse vleesvervanger. De naam komt van het Japanse ‘sei’ (gemaakt van) en ‘tan’ (eiwitten). Gemalen tarwe- of speltmeel wordt op een speciale manier verwerkt, waardoor de eiwitrijke gluten overblijven. Seitan lijkt qua structuur op die van vlees, de smaak is hartig. Seitan bevat echter twee keer meer volwaardige eiwitten dan vlees of vis. Deze seitan steaks, die je net zoals vlees kunt bakken en grillen, zijn al gemarineerd in soja. Bertyn Seitan is ook naturel te koop. | najaar 2014 25

ORAC 19 152

UITHOUDING

+ENERGIE

▲ 1 eetlepel Gula Java prestatiedrank (Matcha, Safran, Earl Grey, Rooibos of Cacao) in warme of koude melk, water, graandrank of fruitsap. In een glas, een gezellige mok of in je drinkfles. Voor jong en oud. Voor het hele gezin.

Gula Java Cacao van Amanprana voor de start van de schooldag voor uithouding, energie en veel antioxidanten De nieuwe gezonde familiedranken voor betere prestaties van kinderen en volwassenen Gula Java prestatiedranken (Matcha, Safran, Earl Grey, Rooibos en Cacao) zijn lekker zowel met melk, water, graandrank en fruitsappen. Warm, lauw of koud. Voor jong en oud.

Boordevol gezonde energie. Als goede start bij het ontbijt, als energierijk tussendoortje, bij recreatie, sport, spelen, studeren, uitgaan en andere ogenblikken waarop je lichamelijk en geestelijk moet presteren. Bij burnout of winterblues. Gula Java prestatiedranken laden je batterijen gezond op en doen je puur genieten. De kokosbloesem-energie is Fair World en helpt 850 Javaanse gezinnen aan een extra inkomen.

Gezonde prestatiedranken met Gula Java: 100% natuurlijk Gula Java Safran, Earl Grey, Rooibos en Cacao voldoen perfect aan de nieuwe generatie sportdranken. Verschillende soorten koolhydraten (suikers/energie), een aantal eiwitten (aminozuren) en voldoende electrolyten (mineralen).

Maar Amanprana doet het nog beter. Amanprana gebruikt Gula Java, waardoor deze prestatiedranken boordevol gezonde energie zitten. Geen geraffineerde suikers en geen kunstmatige zoetstoffen. Pure en gezonde energie uit de natuur. Daarenboven bevatten al deze prestatiedranken veel antioxidanten van nature. Zij hebben een bijzonder hoge ORAC-waarde en zijn hiermee de enige prestatie-,

sport- of energiedranken ter wereld die tijdens inspanningen of na inspanningen zorgen voor een betere immuniteit en bescherming tegen aanvallen van buitenaf.

“

Als schaatser op hoog niveau De nieuwe gezonde is Amanprana voor mij de sportdrank voor kampioenen gezonde, lekkere sportdrank Michael Phelps, 8-voudig waarbij ik mijn maag en Olympisch zwemkampioen, darmtelsel rustig krijg zonder slijmvorming. De natuurlijke dronk chocalademelk tijsamenstelling zorgt voor de dens de Olympische Spelen. juiste energievoorraad. Na Nieuw onderzoek bevestigt elke inspanning bevordert dat je met magere chocolaGula Java Cacao een snelle dedrank sneller herstelt van recuperatie.” zware fysieke inspanningen Joost Vink, marathonschaatser en deze ook langer volhoudt Noordwijkerhout, Nederland dan met sportdrank. De James Madison Universiteit concludeerde dat bij voetballers die magere chocolademelk (Gula Java Cacao) drinken, er minder spierafbraak optreedt dan met traditionele sportdranken.

De Indiana Universiteit publiceerde dat wielrensters 50% langer konden fietsen en sneller herstelden met magere chocomelk (Gula Java Cacao) dan met sportdrank. De Harrisonburg universiteit in Virginia voegde een beetje eiwitten bij koolhydraatrijke sportdrank en ontdekte dat de maximale krachtinspanning met maar liefst 29% tot 40% verlengde.

▼ Ontdek de pure Kotobuki Earl Grey, Kotobuki Rooibos en Kotobuki Matcha, elk met zijn unieke eigenschappen. Ook verkrijgbaar als prestatiedranken: Gula Java Earl Grey, Gula Java Rooibos, Gula Java Matcha, Gula Java Safran en Gula Java Cacao. Heerlijk!

ORAC 42 620

ORAC 17 740

ORAC 35 460

ORAC 3040

ORAC 19 152

SUPER ANTIOXIDANT

ZONDER CAFEÏNE

FOCUS

GOED GEVOEL

UITHOUDING

+ENERGIE

ORAC 204 300

+ENERGIE

+ENERGIE

ORAC 79 900

+ENERGIE

FAIR WORLD info www.noble-house.tk

SUPER VOEDING

info www.noble-house.tk

+ENERGIE

0% JUNK

ORAC 168 500

AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT • Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu • Tel. 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk

100% vegan

Winkelwaar

Isola Bio is een Italiaans bedrijf dat sinds 1997 honderd procent biologische drinks maakt van soja, rijst en granen die verbouwd worden in Italië. Dat de soja vlakbij de fabriek in Badia Polesine (Bologna) wordt verbouwd, dat is uniek. Alle biologische drinks zijn glutenvrij en veganistisch: ze bevatten geen zuivel. Probeer de drinks eens. In de koffie, in een smoothie of lekker puur!.

Adviesprijs € 1,85 | l liter

In 24 smaken Het populaire Franse biologische merk Bovetti lanceert maar liefst 24 unieke smaken chocoladetabletten, waaronder gember, kaneel, Indiase thee, Ethiopische koffie, Espelette pepers en lavendel.

De Fairtrade chocolade bevat pure cacaoboter en 73% Santo Domingo cacao.

Oprichter Valter Bovetti steunt bovendien cacaoboeren in Sao Tomé (Afrika).

Chocoladespreads zijn er ook van Bovetti − met fleur de sel, karamel en walnoot bijvoorbeeld. Jaha, dat is lastig kiezen. www.bovettibio.nl Adviesprijs chocoladetablet vanaf € 3,99 | 100 g, chocoladespread € 4,99 | 200 g

Wie is de melkboer?

Couscous van spelt We krijgen geen genoeg van spelt. Dit oergraan zit niet alleen vol vezels, vitamines en mineralen, spelt is vooral ook lekker vol van smaak en heeft een stevige bite. GreenAge introduceert nu een biologische couscous van spelt die in 3 minuten op tafel staat. Zin in een authentiek tajinegerecht of een couscoussalade met granaatappel en pistachenoten? Kijk voor deze recepten en meer op www.greenage.nl Adviesprijs € 3,09 | 400 g

Nieuwsgierig naar de herkomst?

Bij alle Zuiver Zuivel producten is makkelijk terug te vinden waar de melk voor dit product vandaan komt. Ga naar www.zuiverzuivel.nl of scan de QR-code op de verpakking en toets de houdbaarheidscode in die op de Zuiver Zuivel verpakking staat. Vervolgens wordt duidelijk van welke veehouders de melk afkomstig is. Transparanter kan het niet!

Check www.zuiverzuivel.nl

| najaar 2014 27

Authentieke seitan van Bertyn is eiwitkampioen en een weldaad voor je gezondheid, vitaliteit, slanke lijn en schoonheid Het Japanse woord ‘seitan’ betekent ‘vervaardigd van eiwitten’. Seitan vindt zijn oorsprong bij de zen-boeddhisten. Authentieke seitan van Bertyn wordt op een traditionele wijze vervaardigd. 100% volwaardige plantaardige eiwitten van Oberkülmer Rotkorn oerspelt of Manitoba oertarwe. Kies in het koelvak de Tamari en Shoyu steaks en blocs. Eenvoudig en snel klaar te maken. Eiwitten voor elke dag, voor iedereen.

Eiwitten zijn de voedingsstoffen die gezondheidsdeskundigen, artsen en diëtisten wellicht het minst bestuderen.

Eiwitten zijn vergeten voedingsstoffen voor je gezondheid.

Authentieke seitan van Bertyn bevat 2x meer eiwitten en beduidend minder kcal uit vet dan vlees, vis of tofu. De authentieke seitan van Bertyn is tevens een bron van vezels, zorgt voor een vlotte darmtransit en heeft een heerlijke zachte beet.

Vergeet vlees. Kies seitan voor je gezondheid en voor een lagere CO²afdruk. Besef dat vis geen gezond alternatief is voor vlees vanwege de talrijke toxines. Seitan is supervoeding dankzij betaïne (goed voor hart en bloedvaten) en omdat seitan een bron is van alfa-liponzuur (anti-aging super anti-oxidant). Seitan is een rijkdom aan BCAA aminozuren: leve energie, vaarwel vermoeidheid.

Gluten doen je goed! Seitan bevat gluten. Gluten stimuleren de dramtransit. Feit: voor 98% van de bevolking zijn gluten supergoed. Rond 1900-1940 werden gluten geadviseerd in allerlei gezondheidscentra. Koolhydraten werden vervangen door gluten voor een betere suikerspiegel.

Tabel uit het boek “Gelukkig en Gezond met eiwitten” over seitan als kampioen van volwaardige eiwitten >>

it kampioen Seitan is de eiw 100 kcal mg per

Am inozuren in

Aminozuren

Seitan Tarwe

l Semi-essentiee arginine

Tofu

Za lm

817

449

557

894

970

305 150 287 458 375 83 228 76 76 292

369 229 422 724 848 378 438 98 482

574 28 4 670 1188 1402 561 639 136 717

610 514 743 1230 1359 497 685 198 782

861

Essent ieel Fenyla laline Histidine Isoleucine Leucine Lysine Methion ine Th reonine Try ptofaa n

1298 503 930 1718 430 385 631 199 199 989

Va line

Totaa l essent en semi­ essent iëel

eder Runds­ Weipo Kabel­ Kipwit vlees w jau

Seitan Spelt

1128 461 85 4 1580 411 339 578 192 925

iëel

Andere Ala nine Asparginezuur + aspargine Cysteïne + cystine r Glutam inezuu +gluta mine Glycine Proline Serine Tyrosine Totaa l aminozuren

7285

7944

2703

7065

4545

461

1015

67 1 579 765 1323 1478 477 738 169 802

7588

640 361 124 4 * 2038 * 1676 476 1153 430 1138 *

8017

9617

573

853

98 4

251

961

591

910

641

904

147 7

25 46

695

1506

775

1429

818

120

172

553

81

196

423

179

493 8964 816 3077 1137 838

7805 438 2743 101 1 750

1109 247 297 291 234

1306 463 317 363 330

2281 624 448 616 536

2203 698 566 589 517

2551 717 630 624 58 4

3569 346 1230 98 4 592

14072

20421

5908

15786

21821

14679

24728

heid % opneembaar en 95% van aminozur

95%

94%

8921

80%

95%

91%

92%

95%

n divers e bronne eem baa rheid ole ucine) ref fende opn L-va line en L-is 1.20 13 en bet me t L-le ucine, wer pen dd 29. fuel (ve rrij kt tein pro y sgs labo ant b 100% whe nla twi r ede * weipo

37

SUPER VOEDING www.bertyn.be

0% JUNK

AUTHENTIEKE SEITAN • Zeg niet seitan tegen de authentieke seitan van Bertyn - Meer weten? www.bertyn.be - tel 00 32 3 620 26 56 • Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu

Winkelwaar

Win een boodschappenbox!

Klanten van biologische winkels opgelet! Stem vanaf 18 september op jouw favoriete biowinkel en je favoriete bioproduct.

Ga naar www.mijnfavorietebiowinkel.nl, breng je stem uit en vertel wat die winkel zo speciaal maakt. En ontdek op www.mijnfavorietebioproduct.nl welke producten genomineerd zijn, stem op jouw favoriet en motiveer je keuze.

De leukste, meest inspirerende inzendingen maken kans op een gratis biologische boodschappenbox t.w.v. € 50. Eind januari 2015 worden de winnaars met hun verhalen bekendgemaakt.

Deze verkiezingen zijn een initiatief van Bionext en de Biowinkelvereniging.

Pssst…

Er is een nieuwe deo: Speick Natural Active Deo Roll-on. Deze deodorant is honderd procent vrij van aluminiumzouten en biedt een betrouwbare bescherming en langdurige frisheid. Ook fijn om te weten dat deze deo geen synthetische geur-, kleur- en conserveringsmiddelen, siliconen en parabenen bevat of op aardolie gebaseerde grondstoffen. Echt fris dus www.natrada.nl Adviesprijs € 8,35 | 50 ml

Dag vet, dag vuil Ecover Afwasmiddel rekent af met vet en vuil. Omdat er bewust voor is gekozen geen schadelijke petrochemische schuimversterkers toe te voegen schuimt het schoonmaakmiddel minder, maar uw vaat wordt echt blinkend schoon. Dit dermatologisch geteste afwasmiddel is er in twee varianten: Citroen & Aloë Vera en Kamille & melkwei.

Adviesprijs € 2,09 | 500 ml

Mmm!

Proef het zelf! Macadamia Drink is verrassend lekker bij het ontbijt en ook heerlijk in de muesli of een bord cornflakes. Deze 100 procent plantaardige drank van macadamianoten bevat 0 procent zuivel, is zacht en subtiel van smaak en gezoet met agavesiroop.

Ook later op de dag een aanrader als fris, gezond en organic tussendoortje: warm of koud.

Adviesprijs € 3,49 | 1 l

| najaar 2014 29

advertenties

de beste bio-adresjes

Natuurlijk slapen

! n e p a l s r e k k e is l

as! en matr -2014 e p o g t 31-10 kortin eldig to 50 euro akend G maakm Code S

Bij Het EcoBed vind je betaalbare, natuurlijke eco-matrassen, dekbedden, kussens en nog veel meer. Alles is gemaakt van gezonde en gecertificeerd biologische materialen en zonder metaal.

- 100% ecologische producten voor de slaapkamer - Handgemaakt in Europa en toch betaalbaar - Voor iedere slaaphouding en ieder postuur het geschikte product - 30 dagen proefslaapgarantie

www.HetEcoBed.nl

Ontbijttip

De Roek Vakantiebungalows bij Otterlo, 1500m van Hoge Veluwe.

Met biologische winkel, speeltuin, kinderboerderij en vegetarische maaltijden www.deroek.nl Heerlijke bio/veg.vakantie in Frankrijk! kamer, yurt of tent.

Wandelen, rust, gastvrijheid: www.lagarnasette.net OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen. Mode, basics, bio-babyuitzet, Demeterwol, hennep, biokatoen, zijde, kinderwagens, bed en zo. Groenmarkt 1, www.obilot.nl Bio-Ron bio voor dier en tuin.

Voeding, supplementen, zaaizaden en bodemverbetering www.bio-ron.com 0525 - 65 67 95 workshops fermenteren, biobonbons maken, spreads & burgers, Arabisch vegetarisch etc. www.groenekookacademie.nl Biologische kleding, puur natuur, huidvriendelijk ondergoed en kleding www.ecotex.nl, 0475 - 33 40 73 Kruidengeneeskunde Cursussen.

Kruidentuin en Webwinkel www.KruidenrijkWinkel.nl SUNDAY FAIR DEN BOSCH. Bourgondisch shoppen bij >150 bedrijven op zondag 28/9. Info: www.sundayfairs.nl zon 21 sept GREENfair Utrecht. bio/fair markt bij de Moestuin. www.green-fair.nl gratis toeg.

WILT U HIER OOK ADVERTEREN? Dat kan al vanaf € 60,00 (excl. btw).

Meer info: Bionext, Renáta Horenová, tel. (06) 186 505 17 en horenova@bionext.nl of kijk op: www.smaakmakend.nl

Boer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de

coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie.

Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.

Vaker biologisch nieuws ontvangen? Op www.bionext.nl/nieuwsbrief kun je je opgeven voor verschillende digitale biologische nieuwsbrieven.

colofon SMAAKMAKEND 4 • najaar 2014 Smaakmakend is een uitgave van Bionext. Het blad verschijnt vijf keer per jaar en wordt u aangeboden door uw biologische specialist. In Smaak­makend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel.

Vragen of opmerkingen?

Mail of schrijf Bionext.

Uitgever Bionext | Laan van Vollenhove 3221 | 3706 AR Zeist | tel (030) 233 99 70 | fax (030) 230 44 23 | smaakmakend@bionext.nl Redactie Anneke Ammerlaan (hoofdredacteur) | Andre Brouwer (redactieraad) | Casper Kromkamp (redactieraad) Vormgeving Marc van Meurs | Yullan Oosterhof Fotografie & Illustratie Sven Benjamins | henx.nl | Shutterstock.com| Kato Tan Aan dit nummer werkten mee Joyce Bielderman | Bianca Daniels | Ulrika Gustafson | Femke Mosch | Ingmar Niezen | Nicole Willemse Lithografie Grafimedia Amsterdam Drukwerkbegeleiding Machiel Oudheusden, Sumis Printmanagement Druk Roto Smeets Acquisitie Renáta Horenová | Advertenties kunnen zonder op­gaaf van redenen worden geweigerd.

ISSN: 1385-9625 © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/ of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en foto­graaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt.

Voor eventuele onjuistheden is Bionext niet aansprakelijk.

Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.

Peter Res Peter Res is wetenschappelijk sportvoedingsadviseur en triatleet. Hij werkt als voedingskundige bij Ajax en traint daarnaast zelf tot zo’n 20 uur per week. Op 11 oktober doet hij mee aan de Ironman triatlon op Hawaii. ‘Eten volgens de genen, zoals ze in de loop van miljoenen jaren zijn ontwikkeld, dat idee spreekt me wel aan.’

Wat staat er op het menu bij Ajax? ‘Ajax is vrij ver in het begeleiden van spelers in hun voeding. Het eerste elftal ontbijt en luncht op de club. In samenspraak met orthomoleculair therapeut Bianca van Dijk en de keuken bepalen we wat de jongens hier voorgeschoteld krijgen. Kort gezegd richten we ons op zo veel mogelijk pure voeding. Het Ajax-menu bestaat uit vlees, vis, kip, groenten en fruit. Daarnaast gedroogd fruit en noten en in beperkte mate ook (volkoren) granen en (volle) zuivel. We gaan voor voedingsmiddelen met weinig of geen toevoegingen, veel kleur en een ruime variatie.

Daarnaast kijken we per speler waar individuele aanpassingen gemaakt moeten worden. Sportvoeding wordt steeds meer maatwerk.’

Biologisch ‘als het beter is’? ‘Ja, in onze zoektocht naar de beste producten komen we regelmatig uit bij biologisch. Zeker bij vlees en zuivel, maar ook vaak bij groenten en fruit. Eerlijk is eerlijk, het is ook een kostenafweging, maar voor het eerste team is bijna alles biologisch.’

Gaat ‘beter’ over smaak? ‘Het gaat in eerste instantie om de samenstelling van het voedsel. Bij zuivel en vlees is bijvoorbeeld het soort vet een belangrijk gegeven. Melk en vlees van met gras gevoerde runderen geven een betere vetzuursamenstelling. En bij groente en fruit moet je denken aan het willen vermijden van gifresiduen.’

Nog een eettip voor de lezer? ‘Auteur Michael Pollan heeft het mooi verwoord: “Eat real food, mostly plants and not too much.” Pollan pleit voor echt voedsel, geen knutselvoeding.

Nu ik het daarover heb: wist je dat frisdranken en vruchtensappen, ook die waar geen toegevoegde suikers in zitten, tot de grootste boosdoeners behoren? Probeer zelf maar, dat adviseer ik ook de spelers: drink drie geperste sinaasappels of eet drie sinaasappels. Na het eten van drie sinaasappels voel je je verzadigd, terwijl je een glas sinaasappelsap makkelijk opdrinkt.

een frisse kijk

Wat je mist zijn de vezels die een enorme impact hebben op je darmen. En door het niet hoeven kauwen scheidt je minder insuline af, insuline die ervoor zorgt dat je het voedsel beter kunt verwerken. Natuurlijk krijg je bij (biologisch) sinaasappelsap veel meer goede stoffen binnen dan bij cola, maar qua suikers zijn ze ongeveer vergelijkbaar slecht. Daarom vormen die zogenaamde ‘vloeibare calorieën’ voor ons een belangrijk aandachtspunt in onze sportvoedingsadviezen. Bij Ajax is het water en thee, geen sportdrankjes – tenzij de spelers in een wedstrijd een koolhydratenboost nodig hebben, daar hebben we speciale preparaten voor. Plus héle (en dan liefst biologische) sinaasappels.’ V Meer weten? www.sportvoedingsadvies.nl

Tekst Nicole Willemse | Fotografie Kato Tan

Eet Ajax biologisch? ‘We streven naar voedsel van zo hoog mogelijke kwaliteit. Waar het kan, eten we volgens het seizoen en kopen we de producten uit de buurt – het is gek om appels uit Nieuw-Zeeland te halen. We kiezen voor biologisch als we denken dat dat beter is.’

| najaar 2014 31

Jan Duijndam Hoeve Biesland, Delfgauw (ZH)

1

ontdek de herkomst Scan de QR code op de verpakking

09 059110:01

2

Voer de productiecode in

3 En zie welke boer onder andere de melk levert voor uw product

09 059110:01

Volle Yomio

k el m en et ig m e id ze n re on re be an boe v

09

05

91 10

01

Transparanter kan niet! www.zuiverzuivel.nl