ÅÂÀ ÈÁÚÒÑÚÍ ÅÇÅÐÎÒÎ ÍÀ ÂÎÄÍÈÒÅ ÊÎÍ×ÅÒÀ
This project has been funded with support from the European Commission. This publication [communication] reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.
Òîçè ïðîåêò å ôèíàíñèðàí ñ ïîäêðåïàòà íà Åâðîïåéñêàòà êîìèñèÿ. Òàçè ïóáëèêàöèÿ [ñúîáùåíèå] îòðàçÿâà ñàìî ëè÷íèòå âèæäàíèÿ íà íåéíèÿ àâòîð è îò Êîìèñèÿòà íå ìîæå äà áúäå òúðñåíà îòãîâîðíîñò çà èçïîëçâàíåòî íà ñúäúðæàùàòà ñå â íåÿ èíôîðìàöèÿ.
Åâà Èáúòñúí
Åçåðîòî íà âîäíèòå êîí÷åòà Ïðåâåëà îò àíãëèéñêè: Åìèëèÿ Íè÷åâà-Êàðàñòîé÷åâà
ÅÌÀÑ
© Eva Ibbotson © THE DRAGONFLY POOL © Copyright © Eva Ibbotson, 2008 © Åâà Èáúòñúí © ÅÇÅÐÎÒÎ ÍÀ ÂÎÄÍÈÒÅ ÊÎÍ×ÅÒÀ © Ïðåâåëà îò àíãëèéñêè: Åìèëèÿ Íè÷åâà-Êàðàñòîé÷åâà © Îôîðìëåíèå íà êîðèöàòà: Áîðèñ Äðàãîëîâ © ÈÊ ÅÌÀÑ © Âñè÷êè ïðàâà çàïàçåíè!
ÏÚÐÂÀ
×ÀÑÒ
5
ÏÚÐÂÀ
Á ÀËÎÍÈ
Í
ÃËÀÂÀ
ÍÀÄ
Ë ÎÍÄÎÍ
à òâîÿòà âúçðàñò íå å ðåäíî äà ïëà÷åø. Õîðàòà íà ïåòäåñåò è äâå íå ïëà÷àò êàçà ñòðîãî ëåëÿ Õåñòúð. Íå ïëà÷à âúçðàçè ñåñòðà º Ìåé. Ñúâñåì íå. À ñíîùè òå ÷óõ äà ñè äóõàø íîñà òðè ïúòè â áàíÿòà. Âñåêè ñè äóõà íîñà èçñóìòÿ Õåñòúð. Íå è ïî òðè ïúòè. À òè ñè ïî-ãîëÿìà îò ìåí. Ïîñëå òå ñïðÿõà äà ñïîðÿò è ñå ïðèòèñíàõà åäíà â äðóãà, çàùîòî ïðåäè äâå âå÷åðè áðàò èì áå ñúîáùèë òîëêîâà ëîøà íîâèíà, ÷å íÿìàøå äà ÿ ïîíåñàò, àêî íå ñå ïîäêðåïÿõà. Êúùàòà ùå å êàòî ãðîáíèöà áåç íåÿ. Òâúðäå ìàëêà å äà çàìèíàâà ïîêëàòè ãëàâà Ìåé. Çíàåõìå, ðàçáèðà ñå, ÷å ùå çàìèíå, ùîì ñå îìúæè ðàçñúæäàâàøå Õåñòúð. Íî íèêîé íå ñå îìúæâà íà åäèíàéñåò ãîäèíè.
6
Îñâåí â ïðàñòàðèòå âðåìåíà. È â ìíîãî ãîðåùèòå ñòðàíè. Àíãëèÿ îáà÷å íå áå ãîðåùà ñòðàíà. Ñåãà, â ÿñíèÿ ïðîëåòåí äåí íà 1939-à, áå ïðîñòî ïðèÿòíî òîïëî. Ìúæåòå, êîèòî êîïàåõà ðîâîâå â ìàëêèÿ ïàðê îòñðåùà, íå áÿõà ñè ñâàëèëè ðèçèòå. Ñâåæèÿò âåòðåö ïîëþøâàøå ñðåáðèñòèòå çàùèòíè áàëîíè íàä êúùèòå. Ïðàâèòåëñòâîòî ãè èçïîëçâàøå, çà äà îïàçè õîðàòà â Ëîíäîí îò âðàæåñêèòå ñàìîëåòè, àêî âîéíàòà, êîÿòî âñè÷êè î÷àêâàõà, íàèñòèíà èçáóõíå. Òàëè õàðåñà áàëîíèòå. Ïðèëè÷àò íà ìèëè äÿäîâöè, íî â ïî-ïðèÿòåí öâÿò îäîáðè ãè òÿ. Îòêàêòî ñå áÿõà ïîÿâèëè áàëîíèòå, âñè÷êè äåöà îò Ñòàíôîðä Ñòðèéò ñå ïðèáèðàõà âêúùè ñ âäèãíàòà êúì íåáåòî ãëàâà. Âîéíàòà ñðåùó Õèòëåð âåðîÿòíî ùåøå äà çàïî÷íå âñåêè ìîìåíò; âå÷å íèêîé íå ìèñëåøå, ÷å ùå ÿ ïðåäîòâðàòÿò ñëóøàõà áðúùîëåâåíåòî íà çëîäåÿ ïî ðàäèîòî, ëóäèòå ìó î÷è è îìðàçíèòå ìó ìóñòà÷êè ñå ïîÿâÿâàõà âñåêè äåí âúâ âåñòíèöèòå âúâ âåñòíèêàðñêàòà áóäêà íà ãîñïîäèí Ïåïúð. Àëà ñåãà ìèñúëòà çà âîéíàòà òðåâîæåøå Ìåé è Õåñòúð. Òå ñå ðàçâúëíóâàõà, êîãàòî èì äîíåñîõà ðú÷íà ïîìïà çà ãàñåíå íà ïîæàðè îò çàïàëèòåëíè áîìáè, à è ïðîòèâîáîìáåíèòå ñêðèâàëèùà, äîñòàâåíè íà ÷àñòè â êúùèòå ïî óëèöàòà, áÿõà ãîëÿìà óòåõà, ìàêàð íèêîé âñúùíîñò äà íå çíàåøå êàê äà ãè ñãëîáè. Õèòëåð áåøå ïðîòèâåí; àêî ñå íàëàãàøå äà âîþâàò, ùÿõà äà ñå ïðèìèðÿò. Òîðìîçåøå ãè îáà÷å ñúâñåì äðóãî íåùî... Ïîìîãíåòå ìè äà º îáÿñíÿ êàêâà âúçìîæíîñò ñå
7
îòêðèâà ïðåä íåÿ ïîìîëè ãè áðàò èì Äæåéìñ. Ïîìîãíåòå ìè äà ÿ çàðàäâàì. Ëåëèòå ïîääúðæàõà äîìàêèíñòâîòî íà ïî-ìàëêèÿ ñè áðàò, îòêàêòî ñúïðóãàòà ìó áå ïî÷èíàëà, îñòàâÿéêè ãî ñ áåáå íà ïî-ìàëêî îò ñåäìèöà. Âå÷å ïî÷òè äâàíàéñåò ãîäèíè áåáåòî áåøå öåíòúð íà ñâåòà èì. Äà íàïðàâèì íåùî çà ëèöàòà ñè ïðåäëîæè Õåñòúð, âòðåí÷åíà â îãëåäàëîòî. Íå áèâà äà íè âèæäà ðàçñòðîåíè. Ñêîðî ùå ñå ïðèáåðå îò ó÷èëèùå è Äæåéìñ ùå º êàæå. Íî íàìåðèõà åäèíñòâåíî òàëê, êîéòî Ìåé èçïîëçâàøå çà õîäèëàòà ñè â ãîðåùî âðåìå, è ñëåä êàòî ñå íàïóäðèõà ñ íåãî, ñå âúðíàõà â áàíÿòà äà ãî èçìèÿò. Òàëè åäâà ëè ùåøå äà ïîñðåùíå ïî-ëåêî ïðåäñòîÿùèÿ óäàð, àêî ÿ ïîçäðàâÿõà äâàìà áåëîëèêè êëîóíà. Äðóæåëþáíàòà îæèâåíà óëè÷êà èçãëåæäàøå çàíåìàðåíà, íî âåäðà. Êúùèòå ñå ñâåæäàõà íàäîëó ïî õúëìà êúì ëîíäîíñêàòà ðåêà è êóïîëà íà êàòåäðàëàòà Ñâåòè Ïàâåë , êîÿòî â áåçîáëà÷åí äåí ñå âèæäàøå îò òàâàíñêèòå ïðîçîðöè. Ïî óëèöàòà ñå ðåäÿõà ìàãàçèíè çàëåí÷óêîâ, ìåñàðíèöà, îáóùàðíèöà è ïåêàðíà à â êðàÿ º èìàøå ïàðê÷å ñ ìúòíî åçåðöå è ïàòèöè. Ñðåùó ìàãàçèíèòå ñå èçäèãàõà êúùè ñ òåðàñèðàíè äâîðîâå. Âñè÷êè çíàåõà êàêâî ïðåäñòàâëÿâà ïîñëåäíàòà íîìåð 14. Âèñîêà êúùà ñ áàëêîí îò êîâàíî æåëÿçî è ëåêàðñêè êàáèíåò, ïðèñòðîåí êúì ïðèçåìíèÿ åòàæ, êúäåòî ÷àêàõà ïàöèåíòèòå. Íîìåð 14 áå êúùàòà íà äîêòîðà. Ïðèíàäëåæåøå íà äîêòîð Äæåéìñ Õàìèëòúí è çà äà ãè ïðåãëåäà òî÷íî òîé, à íå íÿêîé äðóã, ïî-ìîäåðåí ëåêàð, õîðàòà îò Èçòî÷åí Ñòàíôîðä áÿõà ãîòîâè äà èçâúðâÿò êèëîìåòðè. Íî òå áÿõà áåäíè è äîêòîð Õà-
8
ìèëòúí èì âçåìàøå êîëêîòî ñà â ñúñòîÿíèå äà ñè ïîçâîëÿò. Çàòîâà â äîìà ìó êèëèìèòå áÿõà ïðîòðèòè, ïàëåõà êàìèíèòå âúçìîæíî íàé-êúñíî ïðåç äåíÿ è èìàøå ñàìî ãîòâà÷, âìåñòî êàìåðèåðêà, ãîòâà÷ è ìîì÷å çà âñè÷êî, êàêòî â ñúñåäíèòå êúùè. Àëà òîâà íÿìàøå çíà÷åíèå çà õîðàòà, êîèòî èäâàõà òóê, çàùîòî ñ òîïëèíàòà, æèçíåðàäîñòòà è ñìåõà ñè äúùåðÿòà íà ëåêàðÿ îçàðÿâàøå êúùàòà. Ñëåäîáåä ïàöèåíòèòå â ÷àêàëíÿòà áÿõà íåñïîêîéíè. Ñêðîìíàòà ñòàè÷êà áå ïðåïúëíåíà, çàùîòî äåæóðåøå äîêòîð Õàìèëòúí, à íå ïàðòíüîðúò ìó. Õîðàòà îáà÷å øóøóêàõà è ìúðìîðåõà íåäîâîëíî. Íèêîé íå çíàåøå äàëè å èñòèíà, íî àêî áåøå, íîâèíàòà äåéñòâèòåëíî íå áå äîáðà. Äæî Ñìèòñúí ñåäåøå, ïðîòåãíàë êðàê íàïðåä, è ìèñëåøå çà ñúïðóãàòà ñè. Ãîñïîæà Ñìèòñúí áåøå èíâàëèä. Ðÿäêî èçëèçàøå îò ñòàÿòà ñè è Òàëè èäâàøå äà º ÷åòå âñúùíîñò ïî-ñêîðî äà ÷åòå ñ íåÿ. Áÿõà ïðåïîëîâèëè Çàòâîðíèêúò îò Çåíäà è äâåòå õàðåñâàõà äâóáîè ñúñ ñàáè, ïðèêëþ÷åíèÿ è õîðà, ñêà÷àùè îò ïàðàïåòè. Ïðåç ñëåäîáåäèòå, êîãàòî Òàëè èäâàøå ñëåä ó÷èëèùå, ñúïðóãàòà ìó âèíàãè ñå ÷óâñòâàøå ðàçâåäðåíà. Äà ïîïèòà ëè äîêòîðà äàëè ñëóõîâåòå ñà âåðíè? Å, ñêîðî ùÿõà äà ðàçáåðàò íà óëèöàòà íèùî íå îñòàâàøå äúëãî â òàéíà. Ñòàðàòà ãîñïîæà Äîñúí, êîÿòî ïàê èìàøå áîëêè â ãúðäèòå, ñå âçèðàøå â áåëåæêèòå, çàáèòè ïî ñòåíàòà, è ìèñëåøå çà êó÷åòî ñè. Òàëè ðàçõîæäàøå êó÷åòî º è êàçâàøå, ÷å íå èñêà ïàðè, ïîíåæå õàðåñâà êó÷åòà. Õàðåñâàøå äîðè äàêåëà º Õîðúñ íåïîïóëÿðíà ïîðîäà â ìîìåíòà. Òàëè áå çàøëåâèëà ìîì÷å, ïðèñìÿëî ìó ñå, ÷å
9
å íåìñêà íàäåíè÷êà. Íèêîé äðóã íå áè ãî ðàçõîæäàë áåçïëàòíî, à ãîñïîæà Äîñúí íå ðàçïîëàãàøå ñ èçëèøíè ñðåäñòâà. Ñëóõîâåòå åäâà ëè áÿõà âåðíè. Âñè÷êè çíàåõà, ÷å äîêòîðúò îáîæàâà äúùåðÿ ñè. Ðàçäÿëàòà ñ íåÿ ùåøå äà ãî ïîêðóñè. Ñëåäâàùèÿò ïàöèåíò, ìîëÿ êèìíà ðåöåïöèîíèñòêàòà ãîñïîæèöà Õîé è ãîñïîæà Äîñúí òðúãíà êúì ëåêàðñêèÿ êàáèíåò.  êðàéíà ñìåòêà ðåøè äà ãî ïîïèòà âñå ïàê èìàøå ïðàâî äà çíàå. ×ó ëè? ïîïèòà ãîñïîäèí Êóïúð, êîãàòî ñèíúò ìó Êåíè ñå âúðíà îò ïàðêà. Êåíè è Òàëè áÿõà âðúñòíèöè è èãðàåõà çàåäíî, îòêàêòî ñå ïîìíåõà. Äà. Êåíè ìèíà êðàé áÿëîòî è áðþêñåëñêîòî çåëå è èçëåçå ïðåç çàäíèÿ âõîä íà ìàãàçèíà. Ñèãóðíî îòèâà â êîíþøíÿòà , ïîìèñëè ñè áàùà ìó.  òðóäíè ìîìåíòè Êåíè ðàçãîâàðÿøå ñ Ïðèìðîóç íàé-îáèêíîâåíà âúçðàñòíà óåëñêà êîáèëà, êîÿòî òåãëåøå êàðóöàòà ñúñ çåëåí÷óöè, íî óìååøå äà ïðîÿâÿâà ðàçáèðàíå. Ìåéáúë ïðèÿòåëêàòà íà Òàëè îò ìàãàçèíà íà úãúëà, ñå ÿäîñà, êîãàòî ÷ó íîâèíàòà. Òÿ ñå ÿäîñâàøå ëåñíî è ñåãà âçå ëîïàòêàòà, ñ êîÿòî ãðåáåøå ëåùà îò ÷óâàëà, è ÿ ìåòíà â äðóãèÿ êðàé íà ñòàÿòà. Ìåéáúë çíàåøå, ÷å Òàëè íÿìà äà ñå áîðè. Íÿìà äà õàïå, äà ðèòà è äà ëåãíå íà ïîäà, äîêàòî íå ïîëó÷è ñâîåòî. Íå áè ãî ïðè÷èíèëà íà áàùà ñè. Áåç ïðèÿòåëêàòà º ùåøå äà å ñêó÷íî. À è Òàëè ùåøå äà ïðîïóñíå äåáþòà íà Ìåéáúë êàòî ïóõ÷å çà ïóäðà â ëÿòíîòî ïðåäñòàâëåíèå íà Õèïîäðóìà. Õàéäå, ìîìè÷å. Äî óòðå òðÿáâà äà íàïúëíèì âñè÷êè ïëèêîâå ïîäêàíè ÿ áàáà º.
10
Íÿìà ïúê ñîïíà ñå Ìåéáúë è ñ ìàðøîâà ñòúïêà èçëåçå îò áàêàëíèöàòà, ìèíà êðàé ìåñàðíèöàòà è îáóùàðíèöàòà è ñïðÿ ïðåä çåëåí÷óêîâèÿ ìàãàçèí. Ùåøå äà ïîïèòà Êåíè äàëè å ðàçáðàë. Çàùî íå îñòàâÿò äåöàòà íà ìèðà , ïîìèñëè ñè ãíåâíî Ìåéáúë. Ìîíàõèíèòå áÿõà ñâèêíàëè äåöàòà äà íàïóñêàò. Çà íåÿ îáà÷å ùå ìè å ìú÷íî îòáåëÿçà èãóìåíêàòà. Ñåñòðà Ôåëèøà, îòãîâîðíè÷êà çà ó÷åíè÷åñêèòå ïðåäñòàâëåíèÿ â êðàÿ íà ñðîêà, ñå ïî÷óâñòâà âèíîâíà. Òðÿáâàøå äà º äàì ðîëÿòà íà Äåâà Ìàðèÿ , ïîìèñëè ñè òÿ. Âèíàãè èãðàåøå îâöà èëè êðàâà, çàñòàíàëà ïðåä ÿñëèòå. Çíàì êîëêî èñêàøå ãëàâíàòà ðîëÿ, íî òîëêîâà óìååøå äà óêðîòÿâà ìàëêèòå! Òàëè, ñëèçàùà ïî õúëìà êàòî àãíå ïðåäè çàêîëåíèå, ùåøå äà íàó÷è ïîñëåäíà. Íîñåøå íàâèò íà ðóëî ëèñò. Îò åäíàòà ñòðàíà èìàøå ðèñóíêà íà ñâåòè Ñåáàñòèàí, íàäóï÷åí îò ñòðåëè, à îò äðóãàòà äèàãðàìà íà æèçíåíèÿ öèêúë íà ÷åðíîäðîáíèÿ ìåòèë. Ìîíàõèíèòå áÿõà áåäíè è ïåñòÿõà õàðòèÿòà. Äîêòîð Õàìèëòúí èçëåçå îò êàáèíåòà è òðúãíà êúì êúùàòà êëüîùàâ, òúìíîêîñ ìúæ ñ âèñîêî ÷åëî è óãðèæåíè êàôÿâè î÷è. Èçãëåæäàøå ìíîãî èçìîðåí. Ïåòúêúò âèíàãè áå äúëúã äåí äúðæåøå êàáèíåòà îòâîðåí äî îñåì âå÷åðòà, òà ïàöèåíòèòå îò çàâîäèòå è äîêîâåòå äà óñïåÿò äà äîéäàò íà ïðåãëåä ñëåä ðàáîòà. Äîêòîð Õàìèëòúí âèíàãè ãè íàïúòñòâàøå êàêâî òî÷íî äà ïðàâÿò äà ñå õðàíÿò ðåäîâíî, äà ïðàâÿò óïðàæíåíèÿ, äà ñå ðàçõîæäàò íà ÷èñò âúçäóõ è äà ñè ëÿãàò ðàíî íî òîé ñàìèÿò íå ñïàçâàøå ñúâåòèòå ñè.
11
Õðàíåøå ñå íà áåãîì ìåæäó êàáèíåòà è ïîñåùåíèÿòà â áîëíèöàòà, êúäåòî õîäåøå äâà ïúòè ñåäìè÷íî; ÷åñòî ìó ñå îáàæäàõà íîùåì çà äðåáîëèè è áóäóâàøå äî ìàëêèòå ÷àñîâå, çà äà ñå çàïîçíàâà ñ íîâèòå ìåäèöèíñêè èçñëåäâàíèÿ. Êîðèäîðúò òúìíååøå ñåñòðèòå ìó, ìíîãî ïîãîëåìè îò íåãî, ïåñòÿõà ñúâåñòíî òîêà.  òðàïåçàðèÿòà ãî ÷àêàøå âå÷åðÿòà ìó, íî íÿìàøå àïåòèò. ×åñòî ñå âðúùàøå êúñíî è î÷àêâàøå ñ íåòúðïåíèå äà ñå âèäè çà ÷àñ ñ äúùåðÿ ñè, ïðåäè òÿ äà ñè ëåãíå. Ñåãà ÿ ÷ó ãîðå äà ðàçãîâàðÿ ñ ëåëèòå ñè. Å, íàé-äîáðå äà íå îòëàãà. Ïîìîë` è Òàëè äà äîéäå â êàáèíåòà ìè çàðú÷à òîé íà ãîòâà÷à. Ñëåä ïåò ìèíóòè âðàòàòà ñå îòâîðè è äúùåðÿ ìó âëåçå. Áîæè÷êî, íå ìîãà äà ãî íàïðàâÿ ïîìèñëè ñè äîêòîð Õàìèëòúí. Êàêâî ùå ìè îñòàíå, àêî òÿ ñè òðúãíå? Îùå îòñåãà ñå îïèòâàøå äà çàïîìíè ëèöåòî º, îçàðåíî îò ñâåòëèíàòà íà ëàìïàòà çàîñòðåíàòà áðàäè÷êà, ïðàâàòà êåñòåíÿâà êîñà, îòìåòíàòà çàä óøèòå º, ïðîíèöàòåëíèòå ëåøíèêîâè î÷è. Áðåòîíúò º èçãëåæäàøå êàòî íàãðèçàí ëåëÿ Õåñòúð íàñòîÿâàøå äà ãî ïîäñòðèãâà ñàìà. Êîãàòî ñúïðóãàòà ìó ïî÷èíà îò ðîäèëíà òðåñêà ñåäìèöà ñëåä ðàæäàíåòî íà äúùåðÿ èì, äîêòîð Õàìèëòúí áå ñúñèïàí îò ÷óâñòâî çà âèíà è ñêðúá. Êàê áåøå âúçìîæíî òîé, ëåêàðÿò, äà íå óñïåå äà ñïàñè æåíàòà, êîÿòî òîëêîâà îáè÷à? Íÿêîëêî ñåäìèöè ïî÷òè íå çàáåëÿçâàøå áåáåòî, ïîâåðåíî íà ãðèæèòå íà ñåñòðèòå
12
ìó è äîéêàòà. Ïîñëå åäèí äåí ñå âúðíà êúñíî âêúùè, ìèíà êðàé äåòñêàòà ñòàÿ è ÷ó çâóê íèòî ïëà÷, íèòî õëåí÷. Ïðèëè÷àøå íà... ðàçãîâîð. Ïåòñåäìè÷íàòà ìó äúùåðÿ ðàçãîâàðÿøå ñúñ ñâåòà. Îòèäå äî êðåâàò÷åòî. Î÷èòå íà áåáåòî, âå÷å ñúâñåì ôîêóñèðàíè, áÿõà øèðîêî îòâîðåíè. Òÿ íå ìó ñå óñìèõíà, à ãî ïîãëåäíà. Êàêúâ èäèîò ñúì áèë ïîìèñëè ñè òîé. Òà òÿ å ÷îâåê! Ïðåç ñåäìèöèòå, äîêàòî ÿ áå ïðåíåáðåãâàë, º ñå áÿõà ñëó÷èëè íåùà, êîèòî íàâÿðíî áè ïðåäîòâðàòèë. Èìåòî º íàïðèìåð. Ñåñòðèòå ìó ÿ áÿõà êðúñòèëè Òàëèòà íà áàáà èì. Áåøå ñâåòèöà íàïîìíèõà òå íà áðàò ñè. Ïåðåøå ÷îðàïèòå íà ñêèòíèöèòå â ëîíäîíñêîòî ìåòðî. Ïåðåøå ãè, ñóøåøå ãè è èì ãè âðúùàøå. Äîêòîð Õàìèëòúí áè ïðåäïî÷åë äà äàäå ïî-íåïðåòåíöèîçíî èìå íà äúùåðÿ ñè Àí âåðîÿòíî, èëè Äæåéí. Ãîäèíà ñëåä ãîäèíà îáà÷å èìåòî èçãëåæäàøå âñå ïîïîäõîäÿùî çà íåÿ, çàùîòî çà äà èçïåðåø ÷îðàïèòå íà áåçäîìíèöèòå, ïúðâî å íóæíî äà ãè óáåäèø äà ãè ñúáóÿò, à Òàëè çàïî÷íà äà ïðîÿâÿâà íåîáõîäèìàòà ðåøèìîñò îò ñúâñåì ìàëêà. Òàëè ïðåêîñè ñòàÿòà è ñå ïðèâåäå äî ñòîëà ìó, çà äà ãî ïðåãúðíå. Ëè÷åøå ñè, ÷å å ïðåêàðàë òåæúê äåí. Èìàøå òàêúâ âèä, êîãàòî â áîëíèöàòà å ïî÷èíàë ïàöèåíò, êîéòî å òðÿáâàëî äà îöåëåå, èëè êîãàòî âúðõó áþðîòî ìó ñå íàòðóïâàøå íåóïðàâëÿåìà êóï÷èíà ñìåòêè, èëè íàïîñëåäúê êîãàòî ñëóøàøå áðúòâåæèòå íà Õèòëåð ïî ðàäèîòî. Òàëè âå÷å îáìèñëÿøå êàê äà ãî ðàçâåäðè. Ïîíÿêîãà èãðàåõà øàõ, äðóã ïúò ìó ðàçêàçâà-
13
øå ñìåøíè ñëó÷êè îò ó÷èëèùåòî. Àëà äíåñ ÿ îáçå ïðåä÷óâñòâèå, ÷å è äâåòå íÿìà äà ñâúðøàò ðàáîòà. Èñêàì äà òè êàæà íåùî ïîäõâàíà òîé, ïðåãúðíàë ÿ ïðåç ðàìî. Âàæíî ëè å? ïîïèòà ïðåäïàçëèâî òÿ. Îòðàíî áå íàó÷èëà, ÷å âàæíèòå íåùà îáèêíîâåíî ñà äàëå÷ ïî-íåïðèÿòíè îò ìàëîâàæíèòå. Äà... ïðåäïîëàãàì. Âúâ âñåêè ñëó÷àé íîâèíàòà å õóáàâà óòî÷íè ðåøèòåëíî äîêòîðúò. Òàëè ãî ïîãëåäíà ïîäîçðèòåëíî. Ïîçíàâàøå ëèöåòî ìó ïî-äîáðå îò ñâîåòî áðú÷èöèòå îêîëî óñòàòà è ïî ÷åëîòî ìó íå âåùàåõà ïðèÿòíà íîâèíà. Íåêà òè îáÿñíÿ.  áîëíèöàòà èìàì ïàöèåíò íÿìà äà ñïîìåíàâàì èìåòî ìó, íî å èçâåñòíà ëè÷íîñò â îáëàñòòà íà îáðàçîâàíèåòî, ïðîôåñîð è èçêëþ÷èòåëíî ìèë ÷îâåê. Ìèñëè, ÷å ñúì ìó ñïàñèë æèâîòà. Ãëóïîñò å, ðàçáèðà ñå, íî íàèñòèíà óñïÿõìå äà ìó ïîìîãíåì. Äîêàòî ÷àêàøå äà ãî èçïèøàò, çàãîâîðèõìå çà òåá è... äîêòîð Õàìèëòúí çàìúë÷à, âçðÿí â ïðîçîðåöà, êîéòî ñåãà ïðåäñòàâëÿâàøå ïðîñòî åäèí òúìåí êâàäðàò. Òîé ìè ðàçêàçà çà åäíî ó÷èëèùå. Áèë â óïðàâèòåëíèÿ ìó ñúâåò, öåíÿë âèñîêî ïåðñîíàëà è èäåàëèòå ìó. Íàìèðà ñå â ïðîâèíöèÿòà, â Þæåí Äåâúí, íåäàëå÷ îò ìîðåòî. Òàëè ÷àêàøå. Ñúðöåòî º áèåøå áúðçî, íî íåñúìíåíî âñè÷êî ùåøå äà áúäå íàðåä. Ó÷èëèùåòî â Äåâúí ñèãóðíî áå ïàíñèîí, à åäíî îò ïðåäèìñòâàòà äà ñè áåäåí å, ÷å íÿìà êàê äà òå èçïðàòÿò íÿêúäå, êúäåòî òàêñèòå ñà áåçáîæíè. Ïîíÿêîãà îòïóñêàò ñòèïåíäèè. Íå çà ïîñòèæåíèÿ â ó÷åáíàòà äåéíîñò, à çà äåöà, êîèòî ñïîðåä òÿõ
14
ùå èçâëåêàò ïîëçà îò ïðåñòîÿ ñè òàì. Ïúëíà ñòèïåíäèÿ, ïîêðèâàùà âñè÷êè ðàçõîäè. Ïðîôåñîðúò ìèñëè, ÷å ùå óñïåå äà òè èçäåéñòâà ìÿñòî. Íå èñêàì äà çàìèíàâàì Òàëè ñå îïèòà äà ãîâîðè ðàçñúäëèâî êàòî âúçðàñòåí, íî ãëàñúò º ÿ ïðåäàäå. Òóê ñúì äîáðå. Ìíîãî äîáðå. Áàùà º çàìúë÷à, äóï÷åéêè ñ ìîëèâ ïîïèâàòåëíàòà, ïîäàðåíà ìó îò åäèí ïàöèåíò ÷åòèðè ïëàñòà ðîçîâà õàðòèÿ, çàëåïåíè âúðõó äåáåëî ïàð÷å êîæà.  êàáèíåòà ìó áåøå ïúëíî ñ ïîäàðúöè, èçðàáîòåíè îò ïàöèåíòè ïëåòåíè ïîäïëúíêè, çà äà ñïèðàò òå÷åíèåòî, ðàçêðèâåíè ïîñòàâêè çà ïèñìà... Ñðåä âñè÷êè ñòðàííè ïðåäìåòè èìàøå è ãëàâà íà Õèïîêðàò ïîêðîâèòåëÿ íà ìåäèöèíàòà, ñúçäàë ïðåäè äâå õèëÿäè ãîäèíè ïðàâèëàòà çà ïî÷òåíî îòíîøåíèå êúì ïàöèåíòà. Íå èñêàì äà çàìèíàâàø, Òàëè, ïîâÿðâàé ìè... Ùå íè ëèïñâàø ìíîãî. Çàùî ìå èçïðàùàø òîãàâà? Çàùî? Çàùî? Ìîíàõèíèòå ñà ìèëè, íî èñêàì äà ðàçøèðèø êðúãîçîðà ñè, äà èçó÷àâàø íàóêà, ñúâðåìåííè åçèöè. Íî àç ó÷à ôðåíñêè. À òè ìîæå äà ìè ïðåïîäàâàø åñòåñòâåíè íàóêè. Âèíàãè ñè êàçâàë, ÷å óìåå ëè ÷îâåê äà ÷åòå, íÿìà ïðå÷êè äà íàó÷è âñè÷êî ñàì. Ìîëÿ òå, î, ìîëÿ òå, íå ìå êàðàé äà çàìèíàâàì. Òÿ ãî ïîãëåäíà è ñëåä ìèã ïîïèòà: Íå å çàðàäè îáðàçîâàíèåòî, íàëè, à çàùîòî ùå èìà âîéíà? Íàñòúïè äúëãî ìúë÷àíèå. Áàùà º ïîòúðñè óòåøèòåëíè äóìè, àëà òîé íèêîãà íå ëúæåøå äúùåðÿ ñè. Äà ïîòâúðäè ñ íàòåæàëî ñúðöå. Ìèñëÿ, ÷å ùå èìà âîéíà. Âúçìîæíî å äà ãðåøà, íî... Íî àêî èçáóõíåøå âîéíà, âñè÷êè ïðåäïîëàãàõà, ÷å
15
Ëîíäîí êàêòî è äðóãèòå ãîëåìè ãðàäîâå ùå áúäå ïîäëîæåí íà òåæêè áîìáàðäèðîâêè. Íå ñúóìååøå ëè äà çàùèòè äúùåðÿ ñè îò ïðåäñòîÿùèÿ óæàñ, ùåøå äà å íàé-çàêîðàâåëèÿò ïðåñòúïíèê íà ñâåòà. Øàíñúò äà ÿ èçïðàòè íà áåçîïàñíî ìÿñòî â åäíî îò íàé-êðàñèâèòå àíãëèéñêè ãðàôñòâà áåøå Áîæè äàð. Òàëè îáà÷å ñå ÿäîñà. È êàêâî êàòî èìà âîéíà? Çàùî äà íå ÿ ñïîäåëÿ? Áàùàòà íà Êåíè êàçâà, ÷å ùå íè ðàçäàäàò ïðîòèâîãàçè, à â ïàðêà êîïàÿò ãîëÿìî ñêðèâàëèùå. Ëåëÿ Ìåé ñå å ñíàáäèëà ñ ïðåæäà è ùå ïëåòå êàìóôëàæíè ìàñêè çà âîéíèöèòå, à áàëîíèòå ùå íè ïàçÿò. Çàùî äà ïðîïóñíà âñè÷êî ïðîñòî çàùîòî ñúì äåòå? È çàùî äà ñå êðèÿ â ïðîâèíöèÿòà, äîêàòî âàñ âè ãðîçè îïàñíîñò? Âñè÷êè ãîâîðÿò çà ñïîäåëÿíå òè, ëåëèòå, ìîíàõèíèòå. Çàùî òîãàâà àç äà íå ñïîäåëÿ ñ âàñ ïðåæèâÿâàíåòî íà âîéíàòà? Äîêòîð Õàìèëòúí ñå îáëåãíà íàçàä è çàòâîðè î÷è çà ìèã. Ïîâå÷åòî äåöà ùå íàïóñíàò ãðàäà. Ïðàâèòåëñòâîòî å èçãîòâèëî ïëàí çà åâàêóàöèÿ. Íå áè ïðåäïî÷åëà äà îòèäåø ïðè íåïîçíàòè ñ òàáåëêà íà øèÿòà, íàëè? Íå áèõ. È íÿìà äà çàìèíà.  ó÷èëèùåòî íà Ìåéáúë ñå îïèòàëè äà ÿ íàêàðàò äà ó÷àñòâà â ïðîáíà åâàêóàöèÿ è òÿ ïèùÿëà, ðèòàëà è õàïåëà, äîêàòî íå ñå ñúãëàñèëè äà îñòàíå. Îùå ïðåäè äà ãî äîèçðå÷å îáà÷å, Òàëè ðàçáðà, ÷å íå áè ïèùÿëà, ðèòàëà è õàïàëà. Íå è àêî êàñàå áàùà º, êîãîòî îáè÷à òîëêîâà ìíîãî. Ìèñëÿ, ÷å äà èçïðàùàò äåöàòà êàòî êîëåòíè ïðàòêè å ëîøî è íåïðàâèëíî ïðîäúëæè òÿ. Áèõ ìîã-
16
ëà äà ïðèåìàì ñúîáùåíèÿ è äà ñå îãëåæäàì çà ìîíàõèíè, ñïóñêàùè ñå îò íåáåòî.  ó÷èëèùåòî ãîâîðÿò, ÷å íàöèñòêèòå øïèîíè ùå äîëåòÿò ñ ïàðàøóòè, äåãèçèðàíè êàòî ìîíàõèíè. Å, àç çíàì êàê èçãëåæäàò ìîíàõèíèòå, íÿìà äà ìå çàáëóäÿò. Ïîçíàâàò ñå ïî îáóâêèòå. À è â êðàéíà ñìåòêà ìîæå äà íå èçáóõíå âîéíà. Âèíàãè ñè êàçâàë, ÷å ãåðìàíöèòå ñà äîáðè è ñàìî íàöèñòèòå ñà ëîøè. Íèùî ÷óäíî äà ñå âäèãíàò íà áóíò, äà ñâàëÿò Õèòëåð è âñè÷êî äà ñå ïîäðåäè. Íî òúðïåíèåòî íà áàùà º ñå èç÷åðïâàøå. Äåëäåðòúí å ïúðâîêëàñíî ó÷èëèùå ïîëîæè ïîñëåäíî óñèëèå òîé. Òàì ñå ñòè÷àò äåöà îò öÿë ñâÿò. À ñòèïåíäèÿòà âêëþ÷âà óðîöè ïî ìóçèêà, ïî åçäà... Íå èñêàì äà ÿçäÿ êîí, èìàì Ïðèìïðîóç. Èñêàì äà îñòàíà òóê, äà ñïîäåëÿì è äà ïîìàãàì. À è êîé ùå ñå ãðèæè çà òåá? Ðàçáèðàøå îáà÷å, ÷å å èçãóáèëà áèòêàòà.
2. Åçåðîòî íà âîäíèòå êîí÷åòà.
17
ÂÒÎÐÀ
Á ÎÃÀÒÈÒÅ
Ä
ÃËÀÂÀ
ÁÐÀÒÎÂ×ÅÄÈ
âå íîùè Òàëè çàñïèâàøå, îáëÿíà â ñúëçè. Ïîñëå ñå îêîïèòè. Êàêâîòî áèëî áèëî. Íàëàãàøå ñå äà èçâëå÷å íàé-äîáðîòî îò ïîëîæåíèåòî. Áàùà º ÿ íàïúòñòâàøå, ÷å ïîçíàíèåòî å ñèëà àêî îïîçíàåø òîâà, îò êîåòî ñå ñòðàõóâàø, âå÷å íå ñå ñòðàõóâàø òîëêîâà. Åòî çàùî, çà äà ðàçáåðå êàêâî ÿ î÷àêâà â ïàíñèîíà, òÿ ðåøè äà ðàçïèòà äî áðàòîâ÷åäêà ñè Ìàðãàðåò. Äæåéìñ Õàìèëòúí èìàøå áðàò Òîìàñ. Òîé ñúùî áå ëåêàð, íî äðóã âèä ëåêàð. Ïðåãëåæäàøå ñàìî ñïåöèàëíè ïàöèåíòè â åëåãàíòíèÿ ñè êàáèíåò íà Õàðëè Ñòðèéò è èì âçåìàøå äåñåò ïúòè ïîâå÷å, îòêîëêîòî Äæåéìñ âçåìàøå îò ñâîèòå ïàöèåíòè. Çàòîâà ñåìåéñòâîòî ìó æèâååøå îõîëíî, à ñåìåéñòâîòî íà áðàò ìó áåäíî. Äîìúò ìó ñå íàìèðàøå íà åäíà îò íàé-èçèñêàíèòå
18
óëèöè â Çàïàäåí Ëîíäîí. Ëúñêàâà ìåñèíãîâà òàáåëà íà âõîäíàòà âðàòà èçðåæäàøå âñè÷êèòå ìó íàó÷íè ñòåïåíè è ñïåöèàëíîñòè, à äâåòå ìó äåöà Ìàðãàðåò è Ðîäðèê ïîñåùàâàõà íàé-ñêúïèòå ïàíñèîíè â ïðîâèíöèÿòà. Ìàðãàðåò è Ðîäðèê, ïîñëóøíè, ñïðåòíàòè äåöà, èìàõà äîáðè îáíîñêè, íî îòâúòðå áÿõà ñòóäåíè ñúùåñòâà è ìèñëåõà åäèíñòâåíî çà ñåáå ñè. Ãëåäàõà îòâèñîêî íà Òàëè, êîÿòî æèâååøå íà íåóãëåäíà óëè÷êà, íîñåøå ñòàðè äðåõè è ñè èãðàåøå ñ äåöàòà íà áàêàëè è ìåñàðè. Êîãàòî ðàçáðàõà îáà÷å, ÷å Òàëè ùå ïîñòúïè â ïàíñèîí è èñêà äà ñå ïîñúâåòâà ñ òÿõ, òå îõîòíî ñå ñúãëàñèõà äà º ïîìîãíàò, à ìàéêà èì ëåëÿ Âèðäæèíèÿ ÿ ïîêàíè íà ÷àé. È òàêà, Òàëè íàòèñíà çâúíåöà è òðúãíà ñëåä ïðèñëóæíèöàòà â óíèôîðìà ïî ñòúëáèòå, çàñòëàíè ñ äåáåë êèëèì. Ñòàÿòà íà Ìàðãàðåò èçãëåæäàøå êàòî èçëÿçëà îò êàòàëîã çà ìåáåëè ñ íàäèïëåíè çàâåñè, èçâèòà ïîäîáíî íà áúáðåê òîàëåòíà ìàñè÷êà è ïóõêàâè áåëè êèëèìè. Ïèòàõ ñå... òàêà äå... âñúùíîñò çà âñè÷êî ïîäõâàíà Òàëè. Èñêàì äà êàæà, âÿðíî ëè å, ÷å èìàòå ïðåôåêòè1, îðãàíèçèðàòå óâåñåëåíèÿ â ñïàëíèòå, çàíàñÿòå ñå ñ îòãîâîðíè÷êèòå è ïðî÷åå? È... ïðèÿòíî ëè å äà ñè äàëå÷ îò äîìà? ïîèíòåðåñóâà ñå Òàëè ñ íàäåæäàòà äà º âäúõíàò êóðàæ. Õàðåñâà ëè òè ó÷èëèùåòî? Î, äà êèìíà Ìàðãàðåò. Ìíîãî ìè õàðåñâà. Âêúùè ìè å äîñàäíî. Òàëè âúçäúõíà, çàìèñëåíà êîëêî äîáÏðåôåêò ïî-ãîëÿì ó÷åíèê, êîéòî îòãîâàðÿ çà äèñöèïëèíàòà. Áåë. ïðåâ. 1
19
ðå áè ïîíåñëà òàçè äîñàäà. Äúðæàò íà äèñöèïëèíàòà, ðàçáèðà ñå, íî ïîðÿäêèòå âúâ âñè÷êè ïàíñèîíè ñà ñòðîãè.  Ñâåòà Áàðáàðà èìàìå ÷åòèðè ìîìè÷åòà ñ òèòëè, à îòãîâîðíè÷êàòà íè å ðîäíèíà íà åäíà îò ïðèäâîðíèòå íà êðàëèöàòà. Ñòðàõîòíî ìîìè÷å å âñè÷êè ñå íàäïðåâàðâàìå äà º ïðàâèì óñëóãè. È ñå çàáàâëÿâàìå ìíîãî. Ìèíàëèÿ ñðîê îðãàíèçèðàõìå ñðåäíîùíî óâåñåëåíèå è åäíî ìîìè÷å ñòúïè âúðõó êîíñåðâà ñúñ ñàðäèíè. Ðàçïèùÿ ñå êàòî ëóäà, çàùîòî êîíñåðâàòà ñå îêàçà îòâîðåíà. Âúçïèòàòåëêàòà äîòè÷à âåäíàãà, íî íå íè íàêàçàõà êîé çíàå êîëêî, ïîíåæå áàùàòà íà òàðòîðêàòà å ìíîãî áîãàò è íàñêîðî ïîäàðè íîâà ñïîðòíà çàëà íà ó÷èëèùåòî. Ïîñòîÿííî çàøèâàìå ÷àðøàôèòå íà ó÷åíèöèòå, êîèòî íå õàðåñâàìå, è ñëàãàìå ïàÿöè â ÷åõëèòå íà âúçïèòàòåëêàòà. Ðàçáèðàì. Òàëè ñå îïèòà äà íå ìèñëè êàê âúðõó ãîðêèòå ïàÿöè íåíàäåéíî ñå ñòîâàðâàò ñòúïàëà è ãè ðàçìàçâàò. Íàáðàëà ñêîðîñò, Ìàðãàðåò çàîáÿñíÿâà ïðàâèëàòà: Ïðàâèì ðåâåðàíñ, êîãàòî ñðåùíåì äèðåêòîðêàòà, íàðè÷àìå ÿ ìàäàì è âèíàãè ñå äâèæèì îò ëÿâàòà ñòðàíà íà êîðèäîðà. Ëåñíî ñå ñâèêâà. È, ðàçáèðà ñå, òðÿáâà äà íîñèì ïîäõîäÿùè äðåõè. Òúêìî êóïèõìå óíèôîðìàòà ìè çà ñëåäâàùèÿ ñðîê. Íÿìà äà ïîâÿðâàø êîëêî å ñêúïà. Ìàìà åäâà íå óìðÿ, êîãàòî ïîëó÷è ñìåòêàòà îò Õàðîäñ 1. Ìàðãàðåò îòâîðè ãàðäåðîáà, èçâàäè åäíà ïî åäíà Õàðîäñ óíèâåðñàëåí ìàãàçèí â Ëîíäîí, åäèí îò íàé-ñêúïèòå â ñâåòà. Ñèìâîë íà ëóêñà. Áåë. ðåä. 1
20
äðåõèòå çà Ñâåòà Áàðáàðà è ãè ðàçñòëà âúðõó ëåãëîòî. Èìàøå äâå òúìíîçåëåíè ñïîðòíè ðîêëè ñ ïëèñèðàíè ïîëè è ëåíòè â òîí çà âðúçâàíå îêîëî êðúñòà. Îñâåí òîâà ÷åòèðè áëåäîñèíè òðèêîòàæíè áëóçè, âðàòîâðúçêà, âåëóðåíà øàïêà ñ ôîðìà íà ïóäèíã è ïàíäåëêà, ñëàìåíà øàïêà çà ïî-òîïëèòå äíè è æàêåò, îáòî÷åí ñ øèðèòè. Æàêåòúò, âðàòîâðúçêàòà è ïàíäåëêàòà íà øàïêàòà áÿõà íà èâèöè â öâåòîâåòå íà ó÷èëèùåòî òúìíîçåëåíî è ñèíüî, à ìîòîòî âúðõó äæîáà ãëàñåøå: Áúäè íàé-äîáðàòà . Íàé-äîáðàòà â êàêâî? ïîïèòà Òàëè. Î, âúâ âñè÷êî Ìàðãàðåò ìàõíà íåáðåæíî ñ ðúêà, âçå åäíàòà ñïîðòíà ðîêëÿ è ÿ âäèãíà ïðåä ñåáå ñè. Âèíàãè ñëåäÿò çîðêî äúëæèíàòà íà ïîëàòà. Âúçïèòàòåëêàòà íè êàðà äà êîëåíè÷èì è àêî äîëíèÿò ðúá å íà ïîâå÷å îò äåñåò ñàíòèìåòðà íàä ïîäà, íè çàäúðæàò çà íàêàçàíèå ñëåä ÷àñîâåòå. Òàëè ñå ïîñòàðà äà íå ñå ïàíèêüîñâà. Öÿëîòî ëåãëî áå ïîêðèòî ñ íîâè-íîâåíè÷êè êîëîñàíè äðåõè. Àëà Ìàðãàðåò íå áå ïðèêëþ÷èëà. Âúðíà ñå äî ãàðäåðîáà è èçâàäè ãîëÿì êóôàð, ïúëåí ñ íîâè îáóâêè. Òåçè ñ âðúçêèòå ãè íîñèì íàâúí, à âúòðå õîäèì ñ îáóâêè ñ êàòàðàìè.  íåäåëÿ ñìå ñ ïàíòîôêè ñ òîê÷åòà. Èìà è ãóìåíêè, è îáóâêè çà òàíöè. À àç èìàì è êúíêè... Ñëåä îáóâêèòå äîéäå ðåä íà áåëüîòî âúëíåíè ÷îðàïè, æàðòèåðè, êîðñàæ, êîéòî ñå çàêîï÷àâàøå çà òúìíîçåëåíèòå òðè-÷åòâúðòè ïàíòàëîíè ñ äæîáîâå è ëàñòèê îêîëî êîëåíåòå. Ìàìà ïðåäëîæè äà íîñÿ ïàíòàëîíèòå îò ìèíàëèÿ ñðîê, íî àç º îáÿñíèõ, ÷å íÿìà íà÷èí. Íàñòîÿõ äà ñà
21
íîâ ìîäåë ñ âúòðåøåí äæîá çà íîñíàòà êúðïè÷êà. À åòî êàêâî èìàìå çà èãðèòå... Îò äðóã øêàô Ìàðãàðåò èçâàäè áóòîíêè çà õîêåé, ÷èñòî íîâ ñòèê çà õîêåé, âúëíåí áàíñêè êîñòþì ñ ãåðáà íà Ñâåòà Áàðáàðà íà ãúðäèòå è óíèôîðìåí øàë. Êàêòî æàêåòúò è âðàòîâðúçêàòà, øàëúò áå íà ðàéåòà ñ öâåòîâåòå íà ó÷èëèùåòî òúìíîçåëåíî è ñèíüî. Íåîñîáåíî ïðèâåòëèâà öâåòîâà ãàìà. Êàòî ñèíèíà ïîìèñëè ñè Òàëè, íî ìíîãî ñêúïà. Èìàìå è óíèôîðìà çà ñúí. Íÿêîè ó÷èëèùà ïðîÿâÿâàò íåáðåæíîñò è ïîçâîëÿâàò íà ó÷åíèöèòå íîùåì äà íîñÿò êàêâîòî ïîæåëàÿò. Íå è â Ñâåòà Áàðáàðà . Äîðè ÷åõëèòå ñà óíèôîðìåíè. À â íåäåëÿ íîñèì ñïåöèàëíè ðîêëè îò çåëåíî êàäèôå ñ äàíòåëåíè ÿêè÷êè. Íå ìîãà äà òè ïîêàæà âñè÷êî, çàùîòî ïðèñëóæíèöàòà îùå ïðèøèâà åòèêåòèòå ñ èìåíàòà. Åòî ÿ îáà÷å ÷àíòàòà ìè çàäúëæèòåëíî êîæåíà, ñ ùàìïà ñ èìåòî íà ó÷åíè÷êàòà. Èìàìå, ðàçáèðà ñå, è ïñàëòèðè, è êóòèè çà çàêóñêà. Äîðè Ìàðãàðåò, êîÿòî ðÿäêî îáðúùàøå âíèìàíèå íà äðóãèòå, çàáåëÿçà êîëêî å ïîñúðíàëà Òàëè è äîáàâè: Îò ó÷èëèùåòî ùå òè èçïðàòÿò ñïèñúê çà âñè÷êî íåîáõîäèìî è ëåëèòå ùå òè ïîìîãíàò äà ãî êóïèø. Ïîìíè, ÷å òðÿáâà äà íàáàâèø âñè÷êî. Ìèíàëèÿ ñðîê åäíî ìîìè÷å äîéäå áåç íåäåëíè îáóâêè è ñè íàâëå÷å ñåðèîçíè íåïðèÿòíîñòè. Äà ñè ðàçëè÷åí íå å ïðåïîðú÷èòåëíî.  ñúùèÿ ìîìåíò Ðîäðèê ïî÷òè äâå ãîäèíè ïî-ãîëÿì îò Ìàðãàðåò, ñâåòëîêîñ è ïðèâëåêàòåëåí âëåçå â ñòàÿòà. Ðàçãîâàðÿøå ñ ìîìè÷åòà ñàìî â êðàåí ñëó-
22
÷àé. Íå ñå íàëàãàøå äà ñå ïåð÷è ñ ïðî÷óòîòî ñè ó÷èëèùå, íî ïîíåæå Òàëè íå ñå âïå÷àòëÿâàøå ëåñíî, òîé âñå ïàê ñïîìåíà, ÷å â ãîðíèÿ êëàñ ó÷è ïðèíöúò íà ÒðàíñÉîðäàíèÿ, à òîçè ñðîê î÷àêâàò ìîì÷å, ñðîäíèê íà áèâøèÿ èìïåðàòîð íà Ïðóñèÿ. Êúì òÿõ îáà÷å íå ñå îòíàñÿìå ïî-ðàçëè÷íî, îòêîëêîòî êúì äðóãèòå ìîì÷åòà âúâ Ôîêñèíãàì ïîÿñíè íåõàéíî Ðîäðèê. Ïðàâèëàòà âúâ Ôîêñèíãàì , ðàçáèðà ñå, áèëè îùå ïî-ñòðîãè íàêàçâàëè ãè ñ òåæúê òðóä è áîé ñ ïðú÷êà, à ïðîñëîâóòèÿò èì îòáîð ïî ðúãáè ïîáåäèë Èòúí . È òè ëè âå÷å êóïè óíèôîðìàòà ñè? ïîïèòà Òàëè. Ðàçáèðà ñå ïîòâúðäè Ðîäðèê. Ïîêîëåáà ñå çà ìèã, ïîñëå îòèäå â ñòàÿòà ñè è ñå âúðíà ñ ÷èñòî íîâî ñàêî, âðàòîâðúçêà è êåïå âñè÷êèòå íà ÿðêî÷åðâåíè è æúëòè ðàéåòà. Ïîä ñòðîé ìîì÷åòàòà ñèãóðíî ïðèëè÷àò íà ðîÿê ðàçãíåâåíè îñè èëè îñâèðåïåëè ïîùàëüîíè , ïîìèñëè ñè Òàëè. Ìîòîòî âúðõó ñàêîòî íà Ðîäðèê ãëàñåøå: Ìàõíè ñå îò ïúòÿ ìè . Ùå òè äàì êíèãè, àêî èñêàø ïðåäëîæè Ìàðãàðåò. Ó÷èëèùíè èñòîðèè. Ùå ìè ãè âúðíåø, ðàçáèðà ñå, íî ñúì ãè ÷åëà ïî ñòî ïúòè. Ùå òè äàäàò ïðåäñòàâà êàêâî äà î÷àêâàø. Òÿ îòèäå äî áèáëèîòåêàòà, èçâàäè Ãèìíàçèñòêàòà Àíäæåëà è Ëóäåòèíàòà îò ãîðíèÿ êëàñ è ãè ïîäàäå íà Òàëè, êîÿòî º áëàãîäàðè òîïëî. Ëåëÿ Âèðäæèíèÿ âëåçå â ñòàÿòà è ãè ïîêàíè äà ñëÿçàò â òðàïåçàðèÿòà, çàùîòî ÷àÿò áèë ãîòîâ. Òàëè çàïî÷íà äà ñúáèðà äðåõèòå ïî ëåãëîòî, íî Ìàðãàðåò ÿ âúçïðÿ:
23
Íå ñè ïðàâè òðóäà. Ïðèñëóæíèöàòà ùå ãè ïðèáåðå. Ñëåä ÷àÿ Òàëè îñòàíà ñàìà ñ áðàòîâ÷åäèòå ñè è ñå íàêàíè äà ñå ñáîãóâà ñ òÿõ. Òîãàâà Ìàðãàðåò ÿ ïîïèòà: Ìåæäó äðóãîòî, êàê ñå êàçâà ó÷èëèùåòî òè? Äåëäåðòúí . Ìàðãàðåò è Ðîäðèê ñå ñïîãëåäàõà. Äåëäåðòúí ? Ñèãóðíà ëè ñè? Äà. Çàùî? Íàñòàíà ìúë÷àíèå. Ïîñëå: Î, íèùî ñâè ðàìåíå Ðîäðèê. Íèùî. Àëà êîãàòî ïðèñëóæíèöàòà º îòâîðè âðàòàòà, Òàëè ãè ÷ó äà ñå êèêîòÿò. Êèêîòúò ñå ïðåâúðíà â çâó÷åí ñìÿõ. Íî âðàòàòà ñå çàòâîðè è Òàëè ñå îçîâà íà óëèöàòà.
24