ÈÂÀ ÏÐÎÕÀÇÊÎÂÀ ÏÎÐÒÎÊÀËÎÂÈ ÄÍÈ
1
This project has been funded with support from the European Commission. This publication [communication] reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.
Òîçè ïðîåêò å ôèíàíñèðàí ñ ïîäêðåïàòà íà Åâðîïåéñêàòà êîìèñèÿ. Òàçè ïóáëèêàöèÿ [ñúîáùåíèå] îòðàçÿâà ñàìî ëè÷íèòå âèæäàíèÿ íà íåéíèÿ àâòîð è îò Êîìèñèÿòà íå ìîæå äà áúäå òúðñåíà îòãîâîðíîñò çà èçïîëçâàíåòî íà ñúäúðæàùàòà ñå â íåÿ èíôîðìàöèÿ.
2
Èâà Ïðîõàçêîâà
Ïîðòîêàëîâè äíè Ïðåâåëà îò ÷åøêè: Àíæåëèíà Ïåí÷åâà
ÅÌÀÑ
3
Iva Procházková ORANGENTAGE © by S. Fischer Verlage, 2014
First published by Sauerländer Verlag, 2012 Èâà Ïðîõàçêîâà ÏÎÐÒÎÊÀËÎÂÈ ÄÍÈ Ïðåâåëà îò ÷åøêè: Àíæåëèíà Ïåí÷åâà Îôîðìëåíèå íà êîðèöàòà: Áîðèñ Äðàãîëîâ © ÈÊ ÅÌÀÑ Âñè÷êè ïðàâà çàïàçåíè!
4
Âñåêè ÷îâåê å öÿë åäèí ñâÿò. Êîëêîòî õîðà, òîëêîâà ñâåòîâå. Äàðåê îòäàâíà áå îñúçíàë òîâà. Íÿêîè ñâåòîâå ñå äîêîñâàõà, äðóãè áÿõà ðàçäàëå÷åíè, íî âñè÷êè ñå ïîä÷èíÿâàõà íà îïðåäåëåíè çàêîíè. Ñâåòîâåòå íåâèíàãè áÿõà â ñèíõðîí. ×åñòî ñè ïðîòèâîðå÷àõà âçàèìíî è ïðåòúðïÿâàõà ðàçëè÷íè ïðîìåíè. Ñâåòúò íà ìàéêà ìó áåøå ïðåãëåäåí, ïîäðåäåí, à çàêîíèòå ìó ñòðîãè è íåçàîáèêîëèìè. Íÿêîè íåùà ÷îâåê å äëúæåí äà ïîìíè , ãëàñåøå ïúðâèÿò çàêîí, íàé-âàæíèÿò. Âòîðèÿò ïúê ïîâåëÿâàøå: Íÿêîè íåùà ÷îâåê òðÿáâà äà çàáðàâè âúçìîæíî íàé-áúðçî. À àç êàê ùå ðàçáåðà êîãà âàæè åäèíèÿò çàêîí è êîãà äðóãèÿò? ïîëþáîïèòñòâà Äàðåê. Ùå ïèòàø. Òåá ëè? Ñåáå ñè. Àìè àêî ñè îòãîâîðÿ ïîãðåøíî? Òîãàâà íå ìîæåø äà ñå ñúðäèø íà íèêîãî îò-
5
âúðíà òÿ è òàêà äåôèíèðà òðåòèÿ çàêîí, íàâÿðíî íàéíóæíèÿ îò âñè÷êè. Èçãëåæäàøå ÿñíî è ëåñíî. Íî êàòî ãî ïðåõâúðëè ïî-ïîäðîáíî â óìà ñè, Äàðåê âñå ïàê íàìåðè ñëàáîòî ìó ìÿñòî. Àìè àêî çàáðàâÿ îíîâà, êîåòî òðÿáâà äà ïîìíÿ, è çàïîìíÿ îíîâà, êîåòî òðÿáâà äà çàáðàâÿ? Ìàéêà ìó èçâàäè îò äæîáà ñè âðúâ÷èöà è ìó ÿ ïîäàäå ñ äóìèòå: Âúðæè âúçåë.  íåéíèÿ ñâÿò íÿìàøå ìÿñòî çà ëóòàíå è ñúìíåíèÿ. Êîéòî ñå ðúêîâîäåøå îò ìàé÷èíèòå çàêîíè è óìååøå äà âðúçâà âúçëè, íÿìàøå êàê äà èçãóáè âåðíèÿ ïúò.
6
1.
Ïîå ñè äúëáîêî äúõ è ïëþ íàäàëå÷. Ïëþíêàòà ñå ëåïíà âúðõó áðàäè÷êàòà íà Õóãî è ñå ñòå÷å ïî âðàòà ìó ÷àê äî áèåòî íà òåíèñêàòà. Òîé ÿ èçòðè ñ ðúêàâ. Ìúðòúâ ñè! èçðåâà. Ñàìî ñëåä òåá îòãîâîðè Äàðåê.  ñëåäâàùèÿ ìèã îòñêî÷è, çàùîòî Õóãî ìó ñå íàõâúðëè, ðàçìàõàë íàä ãëàâàòà ñè íÿêàêâà öåïåíèöà. Äàðåê ñúóìÿ äà èçáåãíå óäàðà, îáà÷å òÿëîòî íà Õóãî ãî çàòèñíà ñ öÿëàòà ñè òåæåñò êúì ãðîáèùíèÿ çèä, åäèí ñòúð÷àù îñòúð êàìúê ðàçêúñà ïóëîâåðà ìó è ñå çàáè ìåæäó ëîïàòêèòå. Ìîì÷åòî èçîõêà è èçñòðåëÿ þìðóê êúì ÷åëþñòòà íà Õóãî. Íî ñàìî ëåêî çàêà÷è óõîòî ìó, çàùîòî â ïîñëåäíèÿ ìîìåíò ïðîòèâíèêúò ìó èçâúðíà ãëàâà. Ìóõàõàõàõà! íàïðàâè ñå, ÷å ñå ïðåâèâà îò ñìÿõ. Ãúäåë ìå å, áðàò` î! Àìè äà òå ïîãúäåëè÷êàì îùå, èñêàø ëè? Âìåñòî îòãîâîð Õóãî îòíîâî çàìàõíà. Äàðåê ïðèêðè ãëàâà ñ ðúöå. Ïî÷óâñòâà ìîùåí óäàð íàä ëàêúòÿ, áîëêàòà ñå èçñòðåëÿ äî âúðõîâåòå íà ïðúñòèòå ìó è
7
òîâà ñèëíî ãî ìîáèëèçèðà. Ïî-ñêîðî èíñòèíêòèâíî, îòêîëêîòî îáìèñëåíî, çàáè êîëÿíî â ÷àòàëà íà Õóãî. Ïîáîéíèêúò ñå ñãúíà íà äâå. Äàðåê îòñòúïè, íàáëþäàâàøå ãî íàïðåãíàòî, èç÷àêâàøå. Ìîæå áè Õóãî ñàìî ñå ïðåñòðóâàøå, çà äà ïðèñïè áäèòåëíîñòòà ìó è äà ãî óäàðè îùå ïî-ñèëíî. Íî êîãàòî öåïåíèöàòà èçïàäíà îò ðúêàòà íà Õóãî è ëèöåòî ìó ñå ñãúð÷è â ãðèìàñà, íàïðåæåíèåòî ó Äàðåê ñïàäíà. Ðàçáðà, ÷å ñõâàòêàòà èì å ñâúðøèëà. Áúðçî íàñúáðà èçïîïàäàëèòå îò ÷àíòàòà ìó ó÷åáíèöè, íàòúïêà ãè îáðàòíî è, áåç äà îòìåñòâà ïîãëåä îò Õóãî, çàîòñòúïâà çàäíèøêîì ïîêðàé íèñêèÿ çèä. Ïàäà òè ñå! èçêðåùÿ. Äîëîâè â ãëàñà ñè âèíîâíà íîòêà, êîåòî ãî ÿäîñà. Ñÿêàø íå Õóãî, à òîé ñàìèÿò áåøå ïðåäèçâèêàë ñáèâàíåòî. Öóíè ìè... ïðîöåäè åäâà ÷óòî Õóãî ïðåç ñòèñíàòè çúáè. Êàçàõ òè äà îñòàâèø ñåñòðà ìè íà ìèðà! À ñè ÿ ïèïíàë ñ ïðúñò, `à ñúì òå íàðèòàë îùå ïî-çäðàâî! Ùå ñå ïðèçåìèø ÷àê åé òàì, ïðè áóêåòèòå! Êèìíà â ïîñîêà êúì ãðîáèùåòî, êúäåòî ñòúð÷åøå êàòî òàðàëåæîâè áîäëè ãîðà îò êðúñòîâå è íàäãðîáíè ïëî÷è, ñåãà, ïðåç ïðîëåòòà, îòðóïàíè ñ öâåòÿ. Åäèí îò áóêåòèòå áÿõà çàíåñëè ïðåäè äâà äíè òîé è Åìà. Òÿ áå ïðåâúðçàëà æúëòèòå ëàëåòà ñ ïàíäåëêà îò ëúñêàâà õàðòèÿ â êðåùÿùè öâåòîâå. Äàðåê íå õàðåñà ïàíäåëêàòà, ìèñëåøå ñè ñúùî, ÷å è ìàéêà ìó íå áè ÿ õàðåñàëà, íî òîâà íÿìàøå íèêàêâî çíà÷åíèå. Èç÷åçâàé, èçðîä! Äà íå ñúì òå âèäÿë ïîâå÷å! ïðîãîâîðè Õóãî, âå÷å ñ íå òîëêîâà ñëàá ãëàñ. Çà ïî-ñèãóðíî Äàðåê óñêîðè êðà÷êà. Çíàåøå êîëêî
8
ñâèðåï ìîæå äà å Õóãî è êîëêî áúðçî èçïóøâà. Ïðè åäíî îò ïðåäèøíèòå èì ñáèâàíèÿ, ðàçèãðàëî ñå íà æåëåçîïúòíàòà ëèíèÿ, íà ñàìèÿ ôèíàë, êîãàòî Äàðåê èçãëåæäàøå ñèãóðåí ïîáåäèòåë, Õóãî ìó ñå íàõâúðëè òàêà ÿðîñòíî, ÷å äâàìàòà ïàäíàõà âúðõó íàñèïà îò îñòðè êàìúíè. Õóãî ñè ñ÷óïè êóòðåòî íà åäíàòà ðúêà, à äæèåñåìúò íà Äàðåê â çàäíèÿ äæîá íà ïàíòàëîíà ñòàíà íà ïàð÷åòà. Îòòîãàâà ñòàíà ìíîãî ïî-ïðåäïàçëèâ ñ ïðîòèâíèêà ñè. Íå, îïðåäåëåíî íå æàäóâàøå îùå åäèí ðóíä. À è âå÷å íÿìàøå íèêàêâî âðåìå. Ñàìî ñëåä íÿêîëêî ìèíóòè Åìà ùåøå äà ñòîè ïðåä ó÷èëèùåòî, äà îïúâà âðàòëå è äà âúðòè ãëàâà íàëÿâî è íàäÿñíî êàòî êîêîøêà, äåòî òúðñè êàêâî äà êëúâíå. Ñ òîâà áå ñòàíàëà íåèç÷åðïàåì èçòî÷íèê íà øåãè è ïîäèãðàâêè çà Õóãî è äðóãèòå äåöà. Åòî, ïè-ïè-ïè-ïè-ïè! , ïîäâèêâàõà º òå, âúðòÿõà øèè è èìèòèðàõà ðåçêèòå º òðåïåðëèâè äâèæåíèÿ. ß âèæ, ÷åðâåé, åëà äà ãî êëúâíåø! Âñåêè ïúò ïðè òåçè òåõíè ïîäâèêâàíèÿ ó Äàðåê çàïî÷âàõà äà ñå áîðÿò äâå ÷óâñòâà. Íàêàðàé ãè äà ìëúêíàò! Ðàçáèé èì ãàäíèòå óñòè! ïîäòèêâàøå ãî ïúðâîòî, äèâàøêîòî, êîåòî ãî çàâëàäÿâàøå ïî÷òè âåäíàãà. Âòîðîòî ÷óâñòâî èäâàøå ïî-áàâíî, â íåãî èìàøå óìîðà è íåïðèÿçúí. Êàêâà òè íåïðèÿçúí íàïðàâî çëîáà êúì Åìà. Òîëêîâà ëè íå ìîæåøå ïðîñòî äà ñè ñòîè òàì ñïîêîéíî è äà ãî ÷àêà! Èëè ïúê äà ñå ïðèáåðå ñàìà îò ó÷èëèùå! Êîãàòî áåøå íà îñåì, Äàðåê õîäåøå íàâñÿêúäå ñàì è âñè÷êè ïðèåìàõà òîâà êàòî íåùî ñúâñåì íîðìàëíî. Ñàìî ÷å Åìà íå áåøå êàòî íåãî. Íå áåøå è êàòî íèêîãî îò ïîçíàòèòå ìó. Áåøå ðàçëè÷íà è òîé òðÿáâàøå äà ñå ïðèìèðè ñ òîâà. Òðÿáâàøå äà ÿ îáè÷à, êàêâàòî å òàêà ìó ãîâîðåøå ìàéêà
9
èì. Äàðåê íèêîãà íå ñïîðåøå ñ íåÿ ïî òîçè âúïðîñ, íî ÷åñòî ðàçñúæäàâàøå äàëè íÿêîé ìîæå äà òè íàðåäè äà îáè÷àø. Êàêâî ñå ðàçáúðçà? Òè÷àé, òè÷àé ïðè ñåñòðè÷êàòà, ÷å äà íå ÿ ñãàçè íÿêîÿ òðîòèíåòêà ÷ó çàä ãúðáà ñè íàñìåøëèâèÿ ãëàñ íà Õóãî.  ñëåäâàùèÿ ìèã äî Äàðåê äîëåòÿ êàìúê. Àëà íå ãî óöåëè. Õóãî áåøå åäúð è ÿê êàòî áè÷å, íî íå óìååøå äà ñå öåëè çàòîâà, êàòî èãðàåõà ôóòáîë, ãî ñëàãàõà íà âðàòàòà. Äàðåê äîðè íå ñå îáúðíà, à õóêíà êúì Ãðàôñêîòî ó÷èëèùå, ÷èéòî êîìèí ñòúð÷åøå èççàä õúëìà. Ó÷èëèùåòî áåøå ñ ðúæäÿñàëè óëóöè è îëþùåíà ìàçèëêà, ïúê è èíà÷å â íåãî íÿìàøå íèùî àðèñòîêðàòè÷íî, îáà÷å ñå èçäèãàøå âúðõó íÿêîãàøíè ãðàôñêè çåìè. Ìàêàð ìàëöèíà â ñåëîòî èì, Ï` îñåê, äà çíàåõà çà êîé ãðàô âñúùíîñò ñòàâà äóìà è êàêâà å áèëà ñúäáàòà íà ãðàôà, íèêîé íå áå ïîëîæèë óñèëèå äà ïîòúðñè ïî-àêòóàëíî èìå çà ó÷èëèùåòî.  òàçè ñãðàäà õîäåõà ñàìî ó÷åíèöèòå îò ïúðâè è âòîðè êëàñ, ïî-ãîëåìèòå ó÷åõà â íîâàòà ñãðàäà íà õúëìà. Äàðåê áåøå äîâîëåí îò òîâà ðàçïðåäåëåíèå. Ïîíå ñóòðèí Åìà íå ìó ñå ïðå÷êàøå ïðåä î÷èòå, íå ÿ ñðåùàøå ïî êîðèäîðèòå, íå ïðåêàðâàøå ñ íåãî ìåæäó÷àñèÿòà â åäèí è ñúù ó÷èëèùåí äâîð. Ñëó÷âàøå ñå äîðè ñúâñåì äà çàáðàâè çà íåÿ.  òàêèâà ìîìåíòè ñå ÷óâñòâàøå ëåê è áåçãðèæåí, ðèòàøå òîïêà èëè ñå êàòåðåøå ïî âúæåòàòà íà òðåíèðîâú÷íèÿ âèãâàì íà èãðèùåòî, êàòî ñå ñúñòåçàâàøå ñ îñòàíàëèòå êîé ùå ðàçëþëåå ïîâå÷å âúæåòà è ìîñò÷åòà. Êîãàòî îáà÷å íàñðåä èãðàòà ñå ñåòåøå çà ñåñòðà ñè, ñìåõúò ñåêâàøå â ãúðëîòî ìó è òîé âåäíàãà ñè ïîãëåæäàøå ÷àñîâíèêà. Ñòðàõúò, ÷å ùå çàêúñíåå, ÷å å çàáðàâèë, ÷å
10
ïî íåãîâà âèíà íåùî ùå ñå ñëó÷è ñ Åìà, ðÿäêî ãî íàïóñêàøå. Òîçè ñòðàõ ñëåäâàøå Äàðåê íàâñÿêúäå, êàòî äîñàäåí ïåñ, êîéòî íå ìîæåø äà ïðîïúäèø. Òÿ âå÷å ãî ÷àêàøå. Âèäÿ ÿ îùå ùîì çàâè ïî ïúòÿ. Ñòîåøå äî ïàðàïåòà è ãîâîðåøå ñ ó÷èòåëêàòà Ïàòåðîâà. Íà Äàðåê ìó îëåêíà.  ïðèñúñòâèåòî íà âúçðàñòíè ïîäèãðàâ÷èèòå íå ñè ïîçâîëÿâàõà äà èçäåâàòåëñòâàò íàä ñåñòðà ìó. Ïðåäïî÷èòàõà äà ñå çàáàâëÿâàò ïî ãðóáèÿ ñè íà÷èí áåç ðèñê. Êàòî Õóãî. ßâíî ñå áåøå ïîäãîòâèë çà äíåøíîòî ñè èçïúëíåíèå îùå ó äîìà. Èçâàäè íîæèöà îò äæîáà ñè, ïðèáëèæè ñå äî Åìà íåçàáåëÿçàíî, ïðèêðèò îò óòðèííàòà áëúñêàíèöà íà äåöàòà ïðåä âõîäà íà ó÷èëèùåòî. Êàòî ãëåäàì, èìàø íóæäà äà òè ïîäêúñÿ ãðåáåí÷åòî , êàçà è ïðåäè Äàðåê äà ñúîáðàçè êàêâî ñå êàíè äà íàïðàâè, âäèãíà ðúêàòà ñè ñ íîæèöàòà è îòðÿçà êè÷óð îò êîñàòà íà Åìà. Ïðåç öÿëîòî âðåìå ñå óñìèõâàøå, Åìà ñúùî ìó ñå óñìèõâàøå. Âñè÷êî ñòàíà òîëêîâà áúðçî, ÷å òÿ íå ñúîáðàçè êàêâî âñúùíîñò ñå ñëó÷âà. Íå çíàåøå, ÷å íà òåìåòî º å îñòàíàëà ñìåøíà ÷åòêà è ùå ñå ïðåâúðíå â ìèøåíà íà îùå ïî-òúïè øåãè è íàñìåøêè. Óñìèõâàøå ñå, çàùîòî óñìèâêàòà áåøå îáè÷àéíîòî º èçðàæåíèå. * * * È ñåãà áåøå óñìèõíàòà. Äúðæåøå ñ äâå ðúöå ðåìúöèòå íà ÷àíòàòà ñè, ãëåäàøå îòäîëó íàãîðå êúì ó÷èòåëêàòà, ñ óñìèâêà îò óõî äî óõî, è óñúðäíî êèìàøå. Êëúöíàòèÿò êè÷óð ñå êëàòåøå âúðõó ãëàâàòà º êàòî ìàëêà ðúæäèâî÷åðâåíà ìåòëè÷êà. Çäðàâåé! ïðîâèêíà ñå, ùîì âèäÿ Äàðåê. Çàòè÷à
11
ñå íàñðåùà ìó è ãî ïðåãúðíà ïðåç êðúñòà. Êàêâî ñè ìè äîíåñúë? Âñåêè ïúò ãî ïèòàøå êàêâî º å äîíåñúë. Ñèãóðíî ñè ïðåäñòàâÿøå, ÷å êîãàòî íå ñà çàåäíî, áðàò º íå ïðàâè íèùî äðóãî, îñâåí äà òúðñè ïîäàðúöè çà íåÿ. Äîáúð äåí ïîçäðàâè Äàðåê íàé-íàïðåä ó÷èòåëêàòà. ( Íå çàáðàâÿé äà ïîçäðàâÿâàø âúçïèòàíî åäíî îò íàé-÷åñòèòå íàïîìíÿíèÿ íà ìàéêà ìó è åäèí îò íàé-ñòàðèòå âúçëè, êîèòî áå âúðçàë íÿêîãà è îòäàâíà áå ðàçâúðçàë, çàùîòî äà ïîçäðàâÿâà, ñúùî êàêòî äà íîñè òîðáèòå íà ãîñïîäèí Õàâëèê, ìó áåøå âå÷å â êðúâòà.) Áðúêíà â äæîáà ñè. Äîïðåäè ìàëêî òàì èìàøå øîêîëàäîâ áîíáîí îò Ìèõàë, íî ñåãà íàïèïà ñàìî ïàð÷å êîðà îò äúðâî. Áîíáîíà ãî íÿìàøå. ßâíî ãî áåøå èçðúñèë ïðè ãðîáèùåòî, äîêàòî ñå áèåõà ñ Õóãî. Ïîäàäå êîðàòà íà Åìà: Åòî, âçåìè! Àìà êàêâî å òîâà? Ëîä÷èöà. Åìà íåäîâåð÷èâî âúðòåøå êîðàòà ìåæäó ïðúñòèòå ñè. Êúäå å? Âúòðå. Èçâàäè ÿ, äå. Êàòî ñå ïðèáåðåì. Çàùî? Äàðåê ïîíå÷è äà º îòãîâîðè, ÷å ìó òðÿáâà íîæ, çà äà èçâàäè ëîä÷èöàòà îò êîðàòà, íî â òîçè ìîìåíò ó÷èòåëêàòà Ïàòåðîâà ñëîæè ðúêà íà ðàìîòî ìó. Ñóòðèíòà ìíîãî ïëàêàõìå ïîøóøíà ñú÷óâñòâåíî èçîòçàä â óõîòî ìó.
12
Êîãàòî ãîâîðåøå çà Åìà, ãëàñúò º èçâåäíúæ ñòàâàøå ïëà÷ëèâ è èçïîëçâàøå ïúðâî ëèöå ìíîæåñòâåíî ÷èñëî. È äâåòå íåùà áÿõà ïðîòèâíè íà Äàðåê. Íåðâèðàí, òîé ñå îáúðíà êúì íåÿ. Çà êàêâî å ïëàêàëà? ïîïèòà ðÿçêî. Âìåñòî îòãîâîð ó÷èòåëêàòà ñå ïîïèïà ìíîãîçíà÷èòåëíî ïî òåìåòî, íî ïî÷òè âåäíàãà äðúïíà ðúêàòà ñè, òà Åìà äà íå ñå ñåòè çà îòðÿçàíàòà ñè êîñà ÿâíàòà ïðè÷èíà çà ñóòðåøíèÿ ïëà÷. Ïàê ùå ïîðàñíå óâåðè ÿ Äàðåê ïðåñòîðåíî áåçãðèæíî. Ñúñòðàäàíèåòî º ìó áåøå íåïðèÿòíî. Èíà÷å òÿ áåøå äîáðà æåíà, ïîíå ìàéêà ìó òâúðäåøå òàêà. Ïðèå Åìà â êëàñà âúïðåêè ïðîáëåìà º è Äàðåê çíàåøå, ÷å º îòäåëÿ ïîâå÷å âðåìå, îòêîëêîòî íà äðóãèòå äåöà. Íåçàâèñèìî îò òîâà íåùî â ïîâåäåíèåòî íà ó÷èòåëêàòà ãî îòáëúñêâàøå. Òÿ ïîäöåíÿâàøå ñåñòðà ìó. Èñêàøå îò íåÿ íåùà, ñ êîèòî áè ñå ñïðàâèëî è øèìïàíçå. È òÿ ìèñëåøå êàòî âñè÷êè â Ïîñåê, ÷å Åìà å áàâíîðàçâèâàùà ñå. Íèêîãà íå áè èçðåêëà òàçè äóìà, çàùîòî ÿ ñìÿòàøå çà îáèäíà, íî ïðåêàëåíàòà º ñíèçõîäèòåëíîñò áåøå íå ïî-ìàëêî îáèäíà. Äíåñ â ó÷èëèùå ÷åòîõìå ïðèêàçêà çàîáÿñíÿâà ìåæäóâðåìåííî ó÷èòåëêàòà íà Äàðåê, ãëåäàéêè îáà÷å êúì Åìà. Çà åäíà ìàãüîñíèöà, íàëè? Ïîìíèø ëè êàêâî íàïðàâè ìàãüîñíèöàòà? Îìàãüîñà ïðèíöåñàòà îòâúðíà Åìà ñëåä êðàòúê ðàçìèñúë. È êàêâî ñòàíà íàêðàÿ? Íèùî. Çàùîòî íå äî÷åòîõìå ïðèêàçêàòà äî êðàÿ. Ïîìíèø ëè êàêâî äîìàøíî âè äàäîõ?
13
Ó÷èòåëêàòà ãëåäàøå íàñúð÷èòåëíî Åìà è äåòåòî ïðèòèñíà þìðó÷å êúì ÷åëîòî ñè. Âèíàãè ïðàâåøå òàêà, êîãàòî èñêàøå äà èçðîâè íåùî îò ïàìåòòà ñè. Òðÿáâà äà ÿ äîèçìèñëèì! Åìà ñå çàñìÿ, ùàñòëèâà, ÷å ñè å ñïîìíèëà. Ó÷èòåëêàòà êèìíà. Òî÷íî òàêà, òðÿáâà äà ÿ äîïèøåòå. Ìîæå è ñàìî ñ íÿêîëêî èçðå÷åíèÿ äîäàäå. À àêî òè å òðóäíî, íàðèñóâàé õóáàâà êàðòèíêà. Âäèãíà ÷àíòàòà ñè, ïðèëè÷àùà ïî-ñêîðî íà êîøíèöà, îò êîÿòî ñå ïîäàâàõà òåòðàäêè, îòâîðè âðàòàòà íà êîëàòà ñè è èì êèìíà çà äîâèæäàíå: Õóáàâ ñëåäîáåä! Äîâèæäàíå îòâúðíà Äàðåê. Ñãðàá÷è Åìà, êîÿòî â ïîñëåäíèÿ ìîìåíò ïîíå÷è äà õóêíå ñëåä ó÷èòåëêàòà, è ÿ ñïðÿ. Ñåñòðà ìó íå ðàçðåøàâàøå íà ëþáèìèòå ñè õîðà äà ñå îòäàëå÷àò îò íåÿ. Ëîâåøå ãè çà ðúöåòå, çà äðåõèòå, ïðåç êðúñòà, õëåí÷åøå è ïðàâåøå âñè÷êî âúçìîæíî äà íå ñè îòèäàò. È ñåãà íå ñïðÿ äà ñå ìÿòà â õâàòêàòà íà Äàðåê, äîêàòî êîëàòà íà ó÷èòåëêàòà íå èç÷åçíà îò î÷èòå èì. Åäâà òîãàâà ñå óñïîêîè. Ñåòè ñå çà êîðàòà è îòíîâî çàïî÷íà äà ÿ âúðòè ìåæäó ïðúñòèòå ñè. Òúðñåøå ñêðèòàòà ëîäêà. Íÿìà ÿ, êúäå å? Âúòðå, êàçàõ òè ïîâòîðè Äàðåê ñ ïîëîâèí óñòà è òðúãíà êúì êúùàòà èì. Íå áåøå â íàñòðîåíèå äà ñè ãîâîðè ñ Åìà, èñêàøå äà ïðåìèñëè ñâîè ñè íåùà.  íåéíî ïðèñúñòâèå îáà÷å òîâà ðÿäêî ìó ñå îòäàâàøå. Íÿìàøå îòúðâàâàíå îò íåÿ. Íå ÿ âèæäàì! ïîâòàðÿøå äåòåòî. Êúäå å?
14
Åòî, òóê å êúðìàòà ïîñî÷è º òîé åäíàòà îñòðà ÷àñò íà êîðàòà. Êàêâî å òîâà êúðìà? Ïðåäíèöà. À êúäå å çàäíèöàòà? Àìè òóêà íå óñòîÿ òîé è ÿ ïëåñíà ïî äóïåòî. Òÿ çàìàõíà äà ìó ãî âúðíå, íî òîé º ñå èçïëúçíà. Åìà ñå çàâòå÷å ñëåä íåãî ïî íåïîõâàòíèÿ ñè íà÷èí. ×àíòàòà ïîäñêà÷àøå íà ãúðáà º, à ðúöåòå ñå ðàçìàõâàõà êàòî ïëàâíèöè ïîêðàé òÿëîòî º. Äîðè äà òè÷à íå óìåå! Ôú÷êà ñå êàòî ðèáà íà ñóõî! ïîìèñëè ñè ñ äîñàäà Äàðåê è ñïðÿ äà ÿ èç÷àêà. Ïî÷òè áÿõà ñòèãíàëè äî ìàãàçèíà, íàé-îæèâåíîòî ìÿñòî â ñåëîòî, è íå ìó ñå èñêàøå äà ïðèâëè÷àò èçëèøíî âíèìàíèåòî. Çíàåøå, ÷å ñúñåäêèòå, ñïðåëè ñå íà ïðèêàçêà ïðåä âõîäà, âåäíàãà ùå îêëþêàðÿò âñåêè ìèíóâà÷. Ãàðàíòèðàíî ùÿõà äà çàáåëåæàò îòðÿçàíàòà íàêðèâî êîñà íà Åìà è ñêúñàíèÿ ïóëîâåð íà Äàðåê è òóòàêñè ùÿõà äà ãè èçêîìåíòèðàò. Îñâåí òîâà çúðíà îòçàä, íà ïúòÿ îòêúì ãàðàòà, Õàíêà. Íà êîëåëî, íàâåäåíà íàä êîðìèëîòî, òÿ ÿâíî èäâàøå îò âëàêà. Íàáëèæàâàøå êðúñòîïúòÿ, âñå îùå íå âèæäàøå Äàðåê è òîâà ìó äàäå âúçìîæíîñò áúðçè÷êî äà íàãëàñè áðåòîíà ñè íàä î÷èòå è äà ñè ïðèäàäå ñêó÷àåùî èçðàæåíèå. Áåøå ãî òðåíèðàë ïðåä îãëåäàëîòî è çíàåøå, ÷å ãî ïðàâè äà èçãëåæäà ïî-ãîëÿì. Äúðæåøå äà èçãëåæäà ïðåä Õàíà âúçìîæíî íàé-çðÿë. Ìåæäóâðåìåííî Åìà ñïðÿ ïðåä ðåêëàìàòà íà Ìàãíóì . Ùå ìè êóïèø ëè ñëàäîëåä? ïîïèòà ãî. Íà ðåêëàìíîòî ïàíî ñëàäîëåäúò áåøå óãîëåìåí äî ðàçìåðèòå íà âåñëî, à îðîñåíàòà øîêîëàäîâà ãëàçóðà
15
èçêóøàâàøå äà ÿ îïèòàø íà ìèãà. Âñåêè, êîéòî ÿ âèäåøå, ñèãóðíî èçïàäàøå â íåùî êàòî ðåëèãèîçåí åêñòàç. Ñëàäîëåä Number One. Ïðîñòî íÿìàøå êàê ÷îâåê äà ãî ïîëó÷è åé òàêà, áåç äà ãî å çàñëóæèë. Äà íå ãîâîðèì, ÷å áåøå äåëíèê. Òàêúâ ñëàäîëåä ìîæåøå äà áúäå íàãðàäà çà äîáðà îöåíêà íà âàæåí òåñò èëè ïîäàðúê îò òðåíüîðà çà çàåìàíå íà ïî÷åòíî ìÿñòî â ñúñòåçàíèå çà Êóïàòà íà ïîäðàñòâàùèòå. Èìàø ëè èäåÿ êîëêî ñòðóâà? îòâúðíà Äàðåê ñ âúïðîñ íà âúïðîñà íà ñåñòðà ñè. Êîëêî? Ìíîãî ïàðè. Õàéäå, åëà! Óëîâè ðúêàòà º. Òÿ îáà÷å ÿ èçòðúãíà, îïðÿ äëàíè î ïàíîòî è îòâîðè øèðîêî óñòà. Èçãëåæäàøå, ñÿêàø èñêà äà èçáëèæå ñëàäîëåäà îò ðåêëàìàòà. Ì-à-ã-ó-ì ïðîèçíåñå áàâíî áóêâà ïî áóêâà. Ùå ìè êóïèø ëè Ìàãóì? Èçïóñíà Í -òî. Íå ñå êàçâà Ìàãóì, à Ìàãíóì ïîïðàâè ÿ áàòêî º. À è îùå íå ñìå îáÿäâàëè. Ùå ñè ðàçâàëèø àïåòèòà. Íå èñêàì îáÿä, èñêàì ñëàäîëåä! ðàçõëåí÷è ñå Åìà. Òîÿ ñëàäîëåä! Òè àêî çíàåø àç êîëêî ðàáîòè èñêàì! òðîñíà º ñå Äàðåê è â æåëàíèåòî ñè äà ñè ïðîäúëæàò ïî ïúòÿ ÿ ïîáóòíà ëåêî. Òÿ îáà÷å ñå âêîï÷è ñ äâå ðúöå â ïàíîòî. Äàðåê óñåòè êàê êðúâòà ñå êà÷âà â ãëàâàòà ìó. Ïðèèñêà ìó ñå äà ñå ðàçêðåùè íà ñåñòðà ñè, äà ÿ ñãðàá÷è è íàñèëà äà ÿ ïîìúêíå êúì òÿõ. Íî òî÷íî òîâà íå áèâàøå äà ïðàâè. Ùåøå äà å íàé-ëîøîòî îò âñè÷êè âúçìîæíè ðåøåíèÿ. Òðÿáâàøå äà èçìèñëè íà÷èí äà ÿ áàëàìîñà, äà îòêëîíè âíèìàíèåòî º îò ñëàäîëåäà.
16
Õåé! îáúðíà ñå êúì íåÿ. Âèäÿ ëè? Êîå äà âèäÿ? Åé òàì! Åìà îáúðíà ãëàâà è ñå âòðåí÷è, íàêúäåòî ñî÷åøå Äàðåê. Òàì, åñòåñòâåíî, íÿìàøå íèùè÷êî. Âèäÿ ëè? ïîïèòà ïàê òîé è ÿ õâàíà çà ðúêàòà. Òîçè ïúò òÿ íå ÿ èçìúêíà. Àìà êîå? íàñòîÿ ìàëêàòà ñ ëè÷èöå, èçêðèâåíî îò íàïðåæåíèå. Òðÿáâà äà èäåì ïî-áëèçî îáÿñíè º Äàðåê. Èçïèòâàøå âèíà, êàêòî âèíàãè, êîãàòî ìàìåøå ñåñòðè÷êàòà ñè. Òîëêîâà áåøå ëåñíî äà ÿ ðàçèãðàâàø, ÷å ãî ìú÷åõà óãðèçåíèÿ íà ñúâåñòòà. Íî êàêâî äà ñå ïðàâè íÿìàøå ïî-ñèãóðåí íà÷èí äà èçáåãíå ïëà÷à è âèêîâåòå. Êàêâî äà âèäÿ, áàòêî? Êúäå å? íå ñïèðàøå äà ïîâòàðÿ Åìà, äîêàòî ñå îñòàâÿøå áðàò º äà ÿ îòâåæäà êðà÷êà ïî êðà÷êà äàëå÷ îò ãèãàíòñêèÿ ñëàäîëåä. Êàêâî èìà òàì? Òîêó-ùî ñå ñêðè çàä äúðâîòî îòâúðíà Äàðåê, áåç äà èìà è íàé-ìàëêà ïðåäñòàâà çà êàêâî âñúùíîñò ãîâîðè. Êîòêà ëè å? Òîé êèìíà îáëåê÷åíî. Êîòêàòà áåøå äîáðà èäåÿ. Êàêúâ öâÿò? Èäè äà âèäèø. Âå÷å íå ñå íàëàãàøå äà äúðïà Åìà, òÿ ñàìà ñå çàòè÷à íàïðåä êúì âèñîêàòà ñòàðà òîïîëà, ïðè êîÿòî ñâúðøâàøå ïëîùàä÷åòî. Çàä òîïîëàòà áÿõà ñàìî êðú÷ìàòà è êðúñòîïúòÿò. Îòäÿñíî íàäîëó âîäåøå ïúò êúì ìàëêàòà ãàðà, à íàãîðå ïðåç ëèâàäèòå êúì òÿõíàòà 2. Ïîðòîêàëîâè äíè.
17
êúùà ñ ãîëÿìàòà ôåðìà. Âñå îùå ÿ íàðè÷àõà Ñòîïàíñòâîòî, âúïðåêè ÷å åäèíñòâåíàòà ñëåäà îò êîëåêòèâíîòî ñòîïàíèñâàíå áåøå íàäïèñúò ÒÊÇÑ ÍÀÏÐÅÄÚÊ âúðõó ðàçêðèâåíèòå âðàòè íà êðàâàðíèêà, ïðåç ÷èéòî ïîêðèâ áå ïðîðàñúë ÷åðåí áúçàê. Äàðåê âñåêè äåí ãëåäàøå íàäïèñà îò ïðîçîðåöà íà ñâîÿòà òàâàíñêà ñòàè÷êà. Áóêâèòå ñòàâàõà âñå ïî-áëåäè îò ñëúíöåòî è äúæäîâåòå, çàòîâà ìîæåõà äà ñå ïðî÷åòàò ÏÐÅÄÊ , ÍÀÐÄÚÊ èëè äîðè ÍÐÄÊ . Çâó÷åøå çàãàäú÷íî êàòî åçèê íà çàãèíàëà öèâèëèçàöèÿ. Çäðàâåé, Äàðåê! Ãëàñúò íà Õàíêà ïðîçâó÷à òîêó äî íåãî è ñÿêàø ìðàâêè ãî ïîëàçèõà ïî öÿëàòà äúëæèíà íà ãðúáíàêà. Îáúðíà ñå. À, òè ëè ñè. Çäðàâåé. Ïîäãîòâåíîòî îòåã÷åíî èçðàæåíèå áúðçî ñå ðàçïàäíà ïîä âúçäåéñòâèåòî íà íåéíèÿ ïîãëåä. Íàé-÷åðíèòå î÷è â Ïîñåê, ãåíåòè÷íî íàñëåäñòâî â ðîäà Áóëèñîâè. È èðèñèòå íà Ìèõàë áÿõà ìíîãî òúìíè, íî íÿêàê èçïúêíàëè, êàòî ÿéöà. À î÷èòå íà Õàíêà áÿõà îïàñíî äúëáîêè. ×îâåê íå ìîæåøå äà ãè ãëåäà ïðîäúëæèòåëíî. Ðàíî èëè êúñíî òðÿáâàøå äà îòêëîíè ïîãëåä, èíà÷å ùåøå äà ñå ñëó÷è íåùî. Äàðåê íå çíàåøå êàêâî äîñåãà íå áåøå ïðîáâàë. Ñëåä îáÿä ùå ñè áúäåø ëè ó äîìà? ïîïèòà ãî ìîìè÷åòî è ñâàëè êðàêà îò ïåäàëèòå íà êîëåëîòî. Íå çíàì ïðè òåçè äóìè Äàðåê ñå îïèòà äà ðåêîíñòðóèðà îòåã÷åíîòî èçðàæåíèå. Çàùî? Çà äîìàøíî èìàì äà ñãëîáÿ åëåêòðè÷åñêà âåðèãà. Å, ÷åñòèòî. Ñàìà íÿìà äà ñå ñïðàâÿ.
18
Ùå ñå ñïðàâèø è îùå êàê. Õàéäå äå, Äàðåê, ìîëÿ òè ñå! âçå äà ãî âðúíêà òÿ. Èçäðúíêà ñúñ çâúíåöà, çà äà íàïðàâè ìîëáàòà ñè îùå ïî-óáåäèòåëíà. Äàðåê îáà÷å íàðî÷íî ñå áàâåøå ñ îòãîâîðà. Õàíêà áåøå åäíà ãîäèíà ïî-ãîëÿìà îò íåãî, âå÷å ó÷åøå â ãèìíàçèÿ, ãîëÿìà ÷àñò îò æèâîòà º ïðåìèíàâàøå â ãðàäà. Íåäîñòèãúò íà äîñòàòú÷íî ñèâî âåùåñòâî äà çàöåïâà ôèçèêàòà íè íàé-ìàëêî íå ñå îòðàçÿâàøå íà ñàìî÷óâñòâèåòî º. Ïðåäíàòà åñåí Äàðåê ÿ âèäÿ íà ïëîùàäà â Áðóíòàë ñðåä ãðóïè÷êà ñúó÷åíèöè, äî åäèí ñàìîóâåðåíè, íàõàêàíè, äúðæàõà ñå, ñÿêàø ñâåòúò å òåõåí. Òîãàâà Äàðåê ñå îáúðíà ñ ëèöå êúì íÿêàêâà âèòðèíà, çàùîòî ðåøè, ÷å â ïàíòàëîíà ñè îò ðèïñåíî êàäèôå è â èçãëàäåíàòà ñè ðèçà èçãëåæäà êàòî àáñîëþòåí ñåëÿíäóð. Áåøå äîâîëåí, ÷å òÿ íå ãî âèäÿ èëè ïîíå ñå íàïðàâè, ÷å íå ãî âèæäà.  êîëêî äà äîéäà? Õàíêà îòíîâî ïî÷óêà ïî çâúíåöà, î÷àêâàøå îòãîâîð. Àêî íÿìàø âðåìå ñëåäîáåä, äà ñå îòáèÿ äîâå÷åðà, à? Èëè òè åëà ó íàñ. Ãîâîðåøå çà âðåìåòî êàòî çà íåùî, ñ êîåòî ìîæå äà ñå ðàçïîëàãà, êîåòî ìîæå äà ñå îðãàíèçèðà. Ñàìî ÷å âðåìåòî íà Äàðåê íå ñå ïîääàâàøå íà îðãàíèçèðàíå. Áåäñòâèÿòà â ñåìåéñòâîòî ìó èìàõà íàâèêà äà ñå ñòîâàðâàò íåíàäåéíî, ÷îâåê íå ìîæåøå íèòî äà ãè ïðåäâèäè, íèòî äà ñå âúîðúæè ñðåùó òÿõ, íàé-ìíîãî äà èì èçáÿãà. Íî â êðàéíà ñìåòêà òå âèíàãè ãî çàñòèãàõà. Åëà â ÷åòèðè êàçà º. Ïî ñðåäàòà íà ñëåäîáåäà èìàøå ïî-ãîëÿìà íàäåæäà áàùà ìó äà íå ñå ïðèáåðå. Ïúê è äà ñå ïðèáåðå, ùå å òðåçâåí. À àêî íå å òðåçâåí îò âðàòàòà ùå èäå äà ñè ëåãíå. Äåíåì ñå ñðàìóâàøå îò ïèÿíñòâîòî ñè.
19
Áëàãîäàðÿ òè! Õàíêà ãî îùàñòëèâè ñ øèðîêà óñìèâêà, íàñòúïè ïåäàëèòå è îòïðàøè. Äàðåê íå ñå óäúðæà è ñå îáúðíà ñëåä íåÿ. Êîñèòå º ñå âååõà îêîëî ãëàâàòà, îò âèñóëêàòà íà ëÿâîòî º óõî ñå ëþëååøå îáèöà âúâ ôîðìàòà íà ìàëêà ñïèðàëà ñ ãîëÿìà êðèñòàëíà êàïêà â êðàÿ. Èçãëåæäàøå, ñÿêàø óõîòî º ïëà÷å. Äàðåê ñå çà÷óäè äàëè âå÷å ñå å öåëóâàëà ñ íÿêîãî. Ìîæåøå äà ñå ïðåäïîëîæè íà ÷åòèðèíàéñåò ãîäèíè è ñ òàêèâà î÷è, íî ìó ñå èñêàøå äà å ñèãóðåí. Íÿêîëêî äíè ïî-ðàíî áåøå ïîäïèòàë áðàò º Ìèõàë, îáà÷å íå ïîëó÷è ÿñåí îòãîâîð. Ëóä ëè ñè, òÿ íå ñè ñïîäåëÿ ñ ìåí! Íî çàáåëÿçàõ, ÷å ÿ ñâàëÿ íÿêàêâà ïóäðà îò Áðóíòàë êàçà ïðèÿòåëÿò ìó. Àäñêà ëåïêà. Äàæå ñå íàòðåñå íÿêîëêî ïúòè ó íàñ. Òîâà áåøå èíòåðåñíà èíôîðìàöèÿ. Îçíà÷àâàøå, ÷å Õàíêà íÿìà íèùî ïðîòèâ ëåïêèòå. Äàðåê ñå çàìèñëè äàëè âìåñòî äà ñè äîêàðâà îòåã÷åíî èçðàæåíèå, íÿìà äà å ïî-äîáðå äà çàïî÷íå è òîé äà º ñå ëåïè. Áàòêî, âèæ êàêâî ñè èìàì! Ìîì÷åòî ñå ñåïíà. Äàäå ñè ñìåòêà, ÷å çà ìîìåíò ñúâñåì å çàáðàâèë çà Åìà. Äà ñè ÿ âçåìåì ëè âêúùè? Âèæ êîëêî å õóáàâà! Ñåñòðà ìó òîêó-ùî ñå áåøå èçìúêíàëà îò õðàñòàëàöèòå ïîêðàé ïúòÿ è ñåãà ñå ïðèáëèæàâàøå ñ øèðîêà óñìèâêà, ïðåãúðíàëà áÿëà êîòêà. Ñòèñêàøå ÿ òàêà çäðàâî, ÷å ïðúñòèòå º ïî÷òè íå ñå âèæäàõà ñðåä ïóõêàâàòà êîçèíà. Êîòêàòà øóìíî ñå ñúïðîòèâëÿâàøå, íî Åìà íå çàáåëÿçâàøå îò÷àÿíèòå º ïðîòåñòè. Êàçâà ñå Êîêè÷å çàÿâè òÿ. Îò ìàëêà èìàøå îñîáåíà ñëàáîñò êúì áåëè æèâîòíè êîòêè, çàéöè, êó÷åòà. Êîêè÷å Áåëîñíåæíî.
20
Êîòêàòà íå å íàøà. À íà êîãî å? Íå çíàì îòâúðíà áðàò º.  ñúùèÿ ìèã ñå ðàçâåñåëè îò ìèñúëòà, ÷å â íÿêàêúâ ñìèñúë êîòêàòà ìîæå äà å íåãîâà. Íàëè ñè ÿ áåøå èçìèñëèë ÷èñòî è ïðîñòî ñå å ìàòåðèàëèçèðàëà. Âçåìàì ñè ÿ äúðæåøå íà ñâîåòî Åìà. Äàðåê ïîíå÷è äà º âúçðàçè íåùî, íî íàêðàÿ ñàìî âäèãíà ðàìåíå. Êîòêàòà ðàíî èëè êúñíî ñàìà ùåøå äà íàìåðè èçõîä îò ñèòóàöèÿòà. Ïî-âåðîÿòíî ùåøå äà å ðàíî. Íàëè îùå îòñåãà ñå áðàíåøå òîëêîâà ÿðîñòíî, ÷å Åìà òðÿáâàøå äîñòà äà ñå ïîòðóäè äà ÿ óäúðæè. Äàðåê ñïðÿ äà ñå çàíèìàâà ñ êîòêàòà è ñúñ ñåñòðà ñè è ñå çàèçêà÷âà ïî õúëìà. Êîãàòî ñòèãíàõà êðú÷ìàòà, íå ñå ñäúðæà è íàäçúðíà âúòðå. Íà íàé-áëèçêàòà ìàñà îáÿäâàøå êîìïàíèÿ äúðâîñåêà÷è, äî òÿõ ñåäÿõà äâîéêà êîëîåçäà÷è (êîëåëàòà èì áÿõà ïîäïðåíè îòâúí íà ñòåíàòà), çàä òåçãÿõà ñòîåøå ãîñïîäèí Ìèõóëå è òî÷åøå áèðà. Êàòî âèäÿ Äàðåê, ìó êèìíà çà ïîçäðàâ. Ìîì÷åòî îòâúðíà íà ïîçäðàâà è ñúùåâðåìåííî ïðîó÷è íàáúðçî ñ ïîãëåä úãúëà çàä êîëîíàòà çà òî÷åíå íà áèðà. Îêàçà ñå ïðàçåí. Òîâà ãî çàðàäâà, íî óìåðåíî. ×å áàùà ìó íå âèñè â êðú÷ìàòà, áåøå íåùî ïîëîæèòåëíî, íî íå çíà÷åøå êîé çíàå êàêâî. Íèùî íå ïðå÷åøå äà ñå å îòáèë â áèñòðîòî íà ãàðàòà. Èëè äà ñè å êóïèë äîìàøíà ðàêèÿ îò ãîñïîæà Ãàéäîøèêîâà, êîÿòî èìàøå ìàëúê êàçàí â êóõíÿòà ñè è äåñòèëèðàøå âñè÷êî îò ñëèâè è ôðåíñêî ãðîçäå äî êàðòîôè. À ìîæåøå è äà å îòèøúë äà ñè òúðñè ðàáîòà. Ïîñëåäíîòî ñå ñòðóâàøå íà Äàðåê íàé-ïðàâäîïîäîáíî. Ðàáîòà íà ïàð÷å, íàé-÷åñòî íà ñòðîåæè, ñ ïëàùàíå
21
íà ðúêà, ìåñòíèòå ìúæå òúðñåõà â Îñòðàâà1, ïîíÿêîãà â Îïàâà, ñúùî è â Áðóíòàë, Êúðíîâ, äîðè â íÿêîè ïîëñêè ãðàäîâå. Íî êúäåòî è äà òúðñåõà, ðàáîòà òðóäíî ñå íàìèðàøå. Ñÿêàø ñå èçïàðÿâàøå îò Ñèëåçèéñêà îáëàñò. Çàòîâà ïúê ðàêèÿ âèíàãè èìàøå â èçîáèëèå. Ñëåä Âåëèêäåí áàùà ìó çàìèíà ñ øåïà äðóãè ìúæå ðàíî ñóòðèíòà çà òðóäîâàòà áîðñà ÷àê â Ðàòèáîðæ. Âå÷åðòà åäèí ñúñåä ãî äîêàðà óìúë÷àí, áåç ðàáîòà, áåç íèêàêâè èçêàðàíè ïàðè, ñàìî ïî ðèçà. Ñìúðäåøå íà ðàêèÿ è êîæåíîòî ÿêå ñ òîïëà âàòèðàíà ïîäïëàòà, ñ êîåòî áåøå îáëå÷åí íà òðúãâàíå, ãî íÿìàøå. Íà äðóãàòà ñóòðèí Äàðåê ãî ïîïèòà êúäå ãî å îñòàâèë, à òîé ìó ñå òðîñíà äà ñè ãëåäàë ðàáîòàòà. Ìîì÷åòî íå ïîïèòà íèùî ïîâå÷å, çàùîòî çíàåøå, ÷å íèùî íÿìà äà íàó÷è. Áàùà ìó íÿìàøå äà êàæå íèùî, êîåòî íå èñêàøå äà êàæå. Ïîíÿêîãà ìúë÷åøå ñ äíè è ñå äâèæåøå èç êúùàòà êàòî äóõ. Åäúð, ðèæ, áðàäÿñàë äóõ. Ñëåä çàâîÿ Äàðåê âíåçàïíî ñïðÿ. Âèäÿ ïðåä êúùàòà íåïîçíàòà êîëà. Áååìâå ñðåáúðåí ìåòàëèê, ñ ïîëñêè ðåãèñòðàöèîíåí íîìåð. Êîëàòà áåøå ëúñíàòà äî áëÿñúê, ñúâñåì íîâà, ÷àê ñâåòåøå, ïî òàñîâåòå íà êîëåëàòà íÿìàøå è åäíî ïåòúíöå êàë. Ìîì÷åòî ñå ïðèáëèæè è íàäçúðíà ïðåç ïðåäíîòî ñòúêëî â êóïåòî. Áîðäíîòî òàáëî áåøå êàòî îò íàé-íîâ àâòîìîáèëåí êàòàëîã, ñåäàëêèòå òàïèöèðàíè ñ ÷åðíà êîæà, äî îãëåäàëîòî çà îáðàòíî âèæäàíå âèñåøå ôèãóðêà íà Äåâà Ìàðèÿ è ëåêî ñå ïîëþøâàøå. Äàðåê ïèïíà ïðåäíèÿ êàïàê: áåøå ãîðåù. Îñòðàâà òðåòèÿò ïî ãîëåìèíà ãðàä íà ×åõèÿ, îáëàñòåí öåíòúð. Íàìèðà ñå äî ãðàíèöàòà ñ Ïîëøà, öåíòúð íà âúãëåäîáèâà è ìåòàëóðãèÿòà íà ñòðàíàòà, ïðåç ïîñëåäíîòî äåñåòèëåòèå â óïàäúê. Áåë. ðåä. 1
22
ßâíî íåèçâåñòíèÿò ïîñåòèòåë áå äîøúë òîêó-ùî. Íî çà êàêâî? Ïðè êîãî? Òîâà ñè áåøå ñúáèòèå, è òî òîëêîâà çàãàäú÷íî, òîëêîâà èçêëþ÷èòåëíî, ÷å Äàðåê óñåùàøå êàê ãî îáçåìà ïðèÿòíà íåðâíîñò. Ñëåä ìíîãî ñåäìèöè íà çàìðÿëî åæåäíåâèå, êîãàòî âñè÷êî íàîêîëî äðåìåøå, ñâèòî íà êëúáöå êàòî òàðàëåæ, è îñâåí ïèÿíñêèòå èçöåïêè íà áàùà ìó íå ñå ñëó÷âàøå íèùî, òîâà áåøå ïúðâèÿò ïîëúõ íà îæèâëåíèå. Åëà ïîäêàíè íåòúðïåëèâî ñåñòðà ñè. Íÿêîé å äîøúë ó íàñ. Âìåñòî äà ñå ðàçáúðçà îáà÷å, òÿ ñïðÿ íà ìÿñòî è ñå âòðåí÷è â êîëàòà. Êîòêàòà âèñåøå îò ñêðúñòåíèòå º ðúöå ñ öÿëàòà ãîðíà ïîëîâèíà íà òÿëîòî ñè, ñ èçâàäåíè íîêòè, îùå ìàëêî è ùåøå äà ñå îñâîáîäè ñúâñåì. Ìÿòàøå ñå è ìÿó÷åøå òîëêîâà ñèëíî, ÷å íà ÷îâåê ìó çàïèùÿâàõà óøèòå. Ïóñíè ÿ êàçà Äàðåê íà Åìà. Èñêàø äà òå èçäðàñêà öÿëàòà ëè? Ñåñòðà ìó íå îòãîâîðè. Íàé-âåðîÿòíî äîðè íå ãî áåøå ÷óëà. Êîãàòî ìèñúëòà º áå çàåòà ñ íåùî, òÿ íå áå â ñúñòîÿíèå äà âúçïðèåìà âúíøíàòà ðåàëíîñò. Ïðîñòî ñå èçêëþ÷âàøå.  òàêèâà ìîìåíòè ìó ïðèëè÷àøå íà åëåêòðîóðåä ñ èçìúêíàò îò ùåïñåëà êîíòàêò. Òàêà è ñåãà öÿëîòî º âíèìàíèå áå ïîãúëíàòî îò ñðåáðèñòàòà êîëà. Îñòàíàëèÿò ñâÿò íå ñúùåñòâóâàøå çà íåÿ. Àìà êàêâà å ëúñêàâà ñàìî, à? Ìîì÷åòî ïîëîæè äëàí âúðõó áëåñòÿùèÿ êàïàê. Âèæ äæèïèåñà! Àìè âîëàíà! Åëà, åëà äà ðàçáåðåì íà êîãî å! Åìà íå ïîìðúäíà. Äàðåê ñå îòêàçà äà ÿ óáåæäàâà ïîâå÷å è òðúãíà ñàì êúì êúùàòà. Âå÷å íå ñå íàëàãàøå äà íå ÿ èçïóñêà îò î÷è, òóê íèùî íå ÿ çàïëàøâàøå. Íàä
23
ôåðìàòà èì, ïî-ãîðå íà õúëìà, æèâååøå ñàìî ñòàðèÿò ãîñïîäèí Õàâëèê è îñâåí òðàêòîðèòå è ìàøèíèòå çà ñå÷åíå íà ãîðàòà ïî÷òè íèêîé íå ìèíàâàøå ñ ïðåâîçíî ñðåäñòâî îòòóê, êàìî ëè äà ñïðå. È åòî ñåãà ñå áå ïîÿâèëà òàçè ñêúïà, ëóêñîçíà êîëà. Ìîæå øîôüîðúò ïðîñòî äà å ñáúðêàë ïúòÿ ìèñëåøå ñè Äàðåê, äîêàòî ïðèáëèæàâàøå êúì êúùàòà. Äà å âëÿçúë ó íàñ ñàìî äà ïèòà çà ïúòÿ è âåäíàãà ùå ñè òðúãíå.  ñëåäâàùèÿ ìîìåíò ÷ó ãëàñîâå. Äîëèòàõà ïðåç îòâîðåíèÿ ïðîçîðåö íà õîëà íåùî íåâåðîÿòíî, ïî÷òè èçêëþ÷åíî. Òà íàëè õîëúò, ãîëÿìà ñòàÿ ñ áèáëèîòåêà è êàõëåíà ïå÷êà, ñòîåøå çàêëþ÷åí îò äåâåò ìåñåöà. Îò ìèíàëèÿ ñåïòåìâðè, êîãàòî ëèíåéêàòà áå îòêàðàëà ìàéêà ìó. Ïðåç çèìàòà äîðè íå ãî îòîïëÿâàõà. Îñòàâèõà ãî íà ïðîèçâîëà íà ñòóäà, ñêðèò çàä ëåäåíèòå öâåòÿ ïî ñòúêëàòà íà ïðîçîðöèòå. Íåîáèòàåì. Ñàìî âåäíúæ, ìàëêî ïðåäè Êîëåäà, Äàðåê ñå âìúêíà âúòðå, çà äà èçìúêíå îò áèáëèîòåêàòà åäíà äåáåëà êíèãà çà äæóäæåòà, êîÿòî Åìà èñêàøå äà ðàçãëåæäà. Ñìàÿ ñå êîëêî ÷óæäà èçãëåæäà ãîëÿìàòà ñòàÿ. Îñâåí ïóëîâåðà íà ìàéêà ìó, ìåòíàò âúðõó îáëåãàëêàòà íà åäèí ñòîë, íèêúäå íÿìàøå íèòî åäíà ëè÷íà âåù íà íÿêîãî îò ñåìåéñòâîòî. À áÿõà ïðåêàðâàëè òóê òîëêîâà âðåìå, áÿõà èãðàëè êàðòè, áÿõà òðîøèëè îðåõè, áÿõà ñå ñãðÿâàëè ïðåä êàìèíàòà, áÿõà ñëóøàëè êàê ìàéêà ìó èì ÷åòå îò íÿêîÿ êíèãà, òàì äîðè Äàðåê è áàùà ìó áÿõà èçðàáîòâàëè ðàçíè ïðåäìåòè îò äúðâî. Ñèãóðíî áå èìàëî ñòîòèöè òàêèâà âå÷åðè, íî êîãàòî Äàðåê ñè ãè ïðèïîìíÿøå, òå ñå ñëèâàõà â åäíàåäèíñòâåíà îçàðåíà îò îðàíæåâàòà ñâåòëèíà íà ëàìïèîíà è îáëúõíàòà îò ìèðèñ íà ñìúð÷îâè öåïåíè-
24
öè. È äâåòå, ñâåòëèíàòà è ìèðèñúò, âå÷å áÿõà ÷àñò îò ìèíàëîòî íà õîëà è íÿìàõà íèùî îáùî ñ äíåøíàòà ìó ñòóäåíà è âëàæíà ïðàçíîòà. È åòî ÷å ñåãà îòâúòðå ñå ÷óâàõà ãëàñîâå. Òîâà îçíà÷àâàøå ïðîìÿíà. Áåç íà÷àëíà èíâåñòèöèÿ íÿìà äà ñòàíå, Àíòîí ÷ó Äàðåê áàùèíèÿ ñè ãëàñ. Òðÿáâà äà ñå íàáàâÿò âúæåòà, ñêîáè, êîë÷åòà... Íüåöî ìàì1, à êàêâîòî ëèïñâà, ùå ãî êóïèø ÷ó ñå âòîðè ìúæêè ãëàñ. Ãîâîðåøå ìåêî, ñ ïîëñêè àêöåíò, çàìàçâàøå íÿêîè çâóöè. Ùå ñè íà÷èñëèø âøèñòêè2 ðàçõîäè, äîáæå3? Êîãà èñêàø äà çàïî÷íåì? ïîïèòà áàùàòà. Ñêîðî. Ñëåä ñåäìèöà-äâå. Îõî, çíà÷è òðÿáâà çäðàâàòà äà ñå çàëàâÿì. Ñèíúò òè, Äàðåê... íà êîëêî ãîäèíè å? Íåîòäàâíà íàâúðøè òðèíàéñåò. Å, àìè ÷å òîé å âå÷å ìúæ! Ùå òè ïîìàãà. Êîëêî ùå áúäàò? Äåñåò, íå ïîâå÷å. Ïðåç ëÿòîòî îáà÷å ùå äîêàðàì îùå. Îáåùàëè ñà ìè äâàéñåò. Êàòî ãè îïðàâèì òÿõ, ùå èìà íîâà ïàðòèäà. Êàçâàì òè, Îòî, òîâà å íàïðàâî çëàòíà ìèíà! Áàùàòà íà Äàðåê ïîäñâèðíà îäîáðèòåëíî. Çà êàêâîòî è äà ãîâîðåõà, öèôðèòå ÿâíî ãî áÿõà âïå÷àòëèëè. Ìîì÷åòî ñïðÿ íà ìÿñòî, çàèíòðèãóâàíî, ÷å ñïîìåíàõà è íåãîâîòî èìå. Çà÷óäè ñå êàê òàêà íåïîçíàòèÿò Àíòîí çíàå çà íåãî è äîðè ðàç÷èòà íà ïîìîùòà ìó. Ñèëíî ìó ñå 1 2 3
Èìàì íÿêîè íåùà (ïîëñêè). Áåë. ïðåâ. Âñè÷êè (ïîëñêè). Áåë. ïðåâ. Äîáðå (ïîëñêè). Áåë. ïðåâ.
25
ïðèèñêà äà ðàçáåðå çà êàêâî ñòàâà äóìà, íî íå ïîñìÿ äà âëåçå â õîëà. Âúïðåêè ÷å áàùà ìó è Àíòîí ñè ãîâîðåõà íà òè , âñå ïàê ðàçãîâàðÿõà çà ðàáîòà. À ðàçãîâîðúò çà ðàáîòà å ñåðèîçåí ðàçãîâîð è íå áèâà äà ñå ïðåêúñâà. Êàêâà å èçêóïíàòà öåíà? ïîïèòà áàùà ìó. Ðàçëè÷íî å, íî ïðèáëèçèòåëíî...  ñòàÿòà íàñòúïè òèøèíà, ÷óâàøå ñå ñàìî øóìîëåíåòî íà õàðòèÿ. Äàðåê ñå ïîäïðÿ íà ñòåíàòà ïîä ïðîçîðåöà, êàíåøå ñå äà ïðîäúëæè äà ïîäñëóøâà, àëà âèäÿ Ìàðòà. Òÿ ñòîåøå íà äâîðà, ñ ðúöå íà êðúñòà, íàìðúùåíà. Íÿìà äà ïðåòîïëÿì îáÿäà! êðåñíà ìó âìåñòî ïîçäðàâ. Òðåïÿ ñå äà âè ñãîòâÿ, à âèå ìè ñå âëà÷èòå êàòî îõëþâè! Äàðåê ñå îòëåïè îò ñòåíàòà è ñå ïîòúòðè êúì íåÿ. Îòíîâî ÷ó îò âúòðåøíîñòòà íà õîëà ìåêèÿ ãëàñ íà Àíòîí, íî ñåãà ìúæúò ãîâîðåøå ïî-òèõî îòïðåäè è äóìèòå íå ñå ðàçëè÷àâàõà. Êúäå å Åìà? ïîïèòà ãî Ìàðòà, êîãàòî òîé ïðåêîñè äâîðà è ñòèãíà äî íåÿ. Äàðåê ìúë÷àëèâî ïîñî÷è ñ ãëàâà êúì øîñåòî. Íÿìàøå æåëàíèå äà º îòãîâîðè, íÿìàøå æåëàíèå äîðè äà ÿ ãëåäà. Ïðèñúñòâèåòî º ãî äðàçíåøå, îáåäèòå º íå ìó áÿõà âêóñíè, à òîíúò º ïðåäèçâèêâàøå ó íåãî áóíòàðñêà ðåàêöèÿ. Òÿ áåøå âúçðàñòíà, à òîé îáèêíîâåíî ñå äúðæåøå âúçïèòàíî ñ âúçðàñòíèòå è âúïðåêè òîâà ïîíÿêîãà ñòðàøíî ñå èçêóøàâàøå äà º ïîêàæå ñðåäåí ïðúñò. Àìà ùÿëà äà ñå îïëà÷å íà áàùà ìó? Íå ìó ñå âÿðâàøå. Ïî-ñêîðî ùåøå ñàìà äà ñå ðàçïðàâè ñ íåãî. Çàìèñëè ñå äàëè áè ÿ íàäâèë, àêî ñå ñòóïàò. Íà ðúñò áåøå ãîðå-äîëó êîëêîòî íåãî, õúðáàâà, íÿìàøå íèêàêâè ìóñêóëè. Çàòîâà ïúê ãíåâúò º íå çíàåøå ãðàíèöè. À
26
Äàðåê áåøå íàÿñíî, ÷å ïðè ïîáîèùàòà òîâà å ðåøàâàùîòî, à íå ôèçè÷åñêàòà ñèëà. Êàê áåøå â ó÷èëèùå? ïîïèòà ãî æåíàòà. Òåá êàêâî òå èíòåðåñóâà? òðîñíà º ñå Äàðåê. Òÿ ïîíå÷è äà ìó îòãîâîðè ïîäîáàâàùî, íî â òîçè ìîìåíò çàáåëÿçà ñêúñàíèÿ ïóëîâåð. Óëîâè ãî çà ðúêàâà. Êàêâî ñè ïðàâèë? Îòãîâîðúò å ñúùèÿò îòãîâîðè òîé è ñå îòñêóáíà. ×àêàé ñàìî äà ãî âèäè áàùà òè! Äà íå ìèñëèø, ÷å èìà ïàðè äà òè êóïóâà íîâè ïóëîâåðè? ×å çàùî äà ìè êóïóâà? ðàçõèëè ñå òîé ïðàâî â ëèöåòî º. Ùå ñè ãî çàêúðïÿ. Ñêúñàí ïóëîâåð ìîæå äà ñå çàêúðïè, àìà ÿêå, ïðîäàäåíî, çà äà ñè êóïèø ïèÿ÷êà òðóäíî. Ìåð` è ñè ïðèêàçêèòå! Âñåêè ïúò êàòî êàçâàì èñòèíàòà, ìå êàðàø äà ñè ìåðÿ ïðèêàçêèòå. Êàêâî, äà ëúæà ëè? Òîâà ëè å ñïîðåä òåá äà ñúì äîáðå âúçïèòàí? Ìàðòà ïðèìèæà è ñòèñíà ÷åëþñòè òàêà, ÷å ïî áóçèòå º ñå îáðàçóâàõà áó÷êè. Òîé âèæäàøå, ÷å ñ óäîâîëñòâèå áè ìó çàøèëà åäèí øàìàð. Èëè îùå ïî-äîáðå äåñåò. È ïðàâåøå âñè÷êî ïî ñèëèòå ñè äà ÿ ïðîâîêèðà. Ñ âñÿêà íîâà ñðåùà, ñ âñÿêà íîâà êàðàíèöà íàïðåæåíèåòî ìåæäó òÿõ ðàñòåøå. Äàðåê áåøå ñèãóðåí, ÷å íå å äàëå÷ äåíÿò, êîãàòî ùåøå äà ñå ïîëó÷è êúñî ñúåäèíåíèå. Äîðè ñè áåøå ïîäãîòâèë ïëàí çà îòìúùåíèå: àêî òÿ ãî øàìàðîñà, òîé íÿìà äà º îòâúðíå, íàðî÷íî, òà äà ñå ïî÷óâñòâà òÿ îùå ïî-çëå. Ìíîãî èñêàøå Ìàðòà äà ñå ÷óâñòâà çëå. Àìà òîëêîâà çëå, ÷å äà íå ñòúïè ïîâå÷å ó òÿõ. Äà ñè ñåäè çàä ãèøåòî â ïîùàòà îòòàì íå ìó
27
ïðå÷åøå. Íî íÿìàøå íèêàêâî ïðàâî äà õîäè èç êúùàòà èì, äà îòâàðÿ ÷åêìåäæåòàòà â êóõíÿòà, äà ñëàãà òåíäæåðè íà êîòëîíèòå èì, äà ñè âðúçâà ïðåñòèëêèòå íà ìàéêà èì! Âåäíúæ Äàðåê ÿ çàâàðè äà ñè ñèïâà ÷àé â ÷àøàòà ñúñ çëàòíèÿ ëåáåä, êîÿòî áå ïîäàðèë íà ìàéêà ñè çà ðîæäåíèÿ äåí. Ñ åäèí ñêîê ñå îçîâà äî ìàñàòà è ãðàáíà ÷àøêàòà òîëêîâà ðÿçêî, ÷å Ìàðòà çàëÿ ðúêàòà ìó ñ âðÿëàòà âîäà îò ÷àéíèêà. Òÿ íèêîãà ïîâå÷å íå ñå äîêîñíà äî ÷àøàòà, à ìîì÷åòî ñúâñåì ñúçíàòåëíî íå ñè ïðåâúðçà èçãîðåíàòà ðúêà, çà äà ñòîè ïðåãðåøåíèåòî âúçìîæíî íàé-äúëãî ïðåä î÷èòå º. Ùå âúðâÿ âå÷å Ìàðòà ïîãëåäíà ÷àñîâíèêà ñè. Âúâ ôóðíàòà èìà ìåñî ñ êíåäëè. Ñòîïëº ñîñà íà áàâåí îãúí, äà íå ñå ïðåñå÷å, ÷å íå å âêóñåí ïîñëå. Ïîñëå ëè? óõèëè ñå åõèäíî Äàðåê. ×å òîé è ñåãà íå å âêóñåí. Îòêúäå çíàåø? Íå ñè ãî îïèòàë äàæå. Íå ñå íàëàãà äà îïèòâàì áóëàìà÷èòå òè, ñòàâà ìè ëîøî îùå êàòî ãè ïîãëåäíà. Êàê ïúê âåäíúæ íå íè ñãîòâè íåùî, êîåòî äà ñòàâà çà ÿäåíå! ðåäåøå ìîì÷åòî íàïàäàòåëíî, íî òèõî, çà äà íå ãî ÷óå áàùà ìó ïðåç îòâîðåíèÿ ïðîçîðåö. Ã`îëà â` îäà ñè êàòî ãîòâà÷êà! Ëèöåòî íà Ìàðòà ñòàíà ïóðïóðíî, î÷èòå º çàñâÿòêàõà îò çëîñò. Íàïðàâè êðà÷êà êúì íåãî, äèøàøå òåæêî êàòî ñïðèíòüîð, äâåòå º äîñòà èçïúêíàëè îáëè õúëì÷åòà îòïðåä ñå íàäèãàõà âèäèìî ïîä áëóçàòà º. Èçãëåæäàõà èçêóñòâåíè. Äàðåê áåøå ñèãóðåí, ÷å íå ñà äåëî íà ïðèðîäàòà, à íà õèòðîóìíî ñêðîåíî è óøèòî áåëüî. Äâàìàòà ñòîÿõà òîëêîâà áëèçî åäèí äî äðóã, ÷å ðàìåíåòå èì ñå äîêîñâàõà. Î÷èòå èì áÿõà íà åäíî íèâî. Òîé î÷àêâàøå òÿ äà ãî áëúñíå, äà ìó óäàðè øàìàð èëè
28
ïîíå äà ãî ðàçäðóñà. Àëà Ìàðòà íå íàïðàâè íèùî ïîäîáíî. Ñàìî ñòîåøå è ÿäíî ãî èçìåðâàøå ñ ïîãëåä îò ãîðå äî äîëó. Êàòî ìàëêà îáè÷àõ äà ñè èãðàÿ íà èíäèàíöè ïîäõâàíà ñëåä ìàëêî. Äúõúò º âå÷å ñå áå óñïîêîèë. Ãîâîðåøå íàòúðòåíî, íî òèõî, êàêòî Äàðåê ïðåäè ìàëêî. Òîâà, êîåòî èñêàøå äà ìó ñïîäåëè, áåøå ïðåäíàçíà÷åíî ñàìî çà íåãîâèòå óøè. Ñòðåëÿõ ñ ëúê, óøèõ ñè ìîêàñèíè, îïèòâàõ äà ðàç÷èòàì ñëåäèòå îò ðàçëè÷íè æèâîòíè. Ñàìî åäíî íåùî íå ïðîáâàõ íèêîãà. Êîå? ïîïèòà òîé ïðÿêî âîëÿòà ñè. Íàèñòèíà ìó ñòàíà èíòåðåñíî. Äà ñêàëïèðàì íÿêîãî çàÿâè æåíàòà è áåç íèêàêâà ïðè÷èíà ñå óñìèõíà, ïðè êîåòî íà áóçèòå º ñå ïîÿâèõà òðàï÷èíêè. Íÿêîé äåí ùå ïðîáâàì ñ òåá. * * * Ìàìà. Ãëåäàì ÿ îòäîëó íàãîðå, íà ÷åòèðè ãîäèíêè ñúì. Ïðîñòèðà ïðàíå. Êîñèòå º ñà âúðçàíè íà êîíñêà îïàøêà ñúñ ñèíüî ëàñòè÷å, íî è òàêà ñòèãàò äî ïîä êðúñòà º, òîëêîâà ñà äúëãè. Ùå ñå êàçâà Åâà èçðè÷à è äîêîñâà ñ äëàíè çàêðúãëåíèÿ ñè êîðåì. Åìà Ëèñêîâà êðàñèâî çâó÷è, íàëè? Åìà Ëèñêîâà ïîâòàðÿì àç è îãëåæäàì êîðåìà íà ìàìà. Òÿ å òàì, âúòðå. Ìîÿòà ñåñòðà. Ïèïíè ïîäêàíÿ ìå ìàìà. Îòèâàì ñúâñåì áëèçî äî íåÿ è ïîëàãàì ðúöå âúðõó ðîêëÿòà º íà öâåòÿ. Êàêâî ïðàâè òÿ? ïèòàì. Ãëåäà òå. Àêî ñå ïîñòàðàåø, è òè ùå ÿ âèäèø.
29