de zijspiegel den deleis De

kunnen krijgen, nadat onze eigen QR code is gescand voor de afrekening? Gedropt in een voedingsstation dat van buitenaf gestuurd wordt, waar geen personeel meer is maar robots geruisloos tussen de rekken schuiven. Is dit een testmodel, bedoeld als een soort training die ons moet voorbereiden op het uitvoeren van gedisciplineerde calorieopnames?

Een systeem dat ons zal helpen onszelf te reduceren tot werktuigen die naast elkaar hun boodschappen doen om onze reproductie te realiseren zodat we de volgende dagen weer optimaal productief kunnen zijn?

We herkennen elkaar niet meer, we dwalen langs de glazen koelkasten, we schuiven door de rekken, we botsen tegen elkaar maar we zien elkaar niet meer. We maken geen praatjes meer, we slenteren niet of gaan heen en weer om te vergelijken, neen we haasten ons door de slurf met voedselpakketten. Andere gebruikers zijn identiek aan mijzelf, zoekende wezens naar hun dagelijkse of wekelijkse porties. Soms hinderen ze mij omdat ze onzeker door de gangen lopen of met spiedende ogen weifelend voor de kasten staan, krampachtig zoekend naar een favoriet product. En zij ervaren hetzelfde als ik. Toch zeggen we niets, verzetten ons niet, we ondergaan. Of ben ik ziek? Sla ik op hol? Ben ik verward omdat mijn geest niet flexibel genoeg is om veranderingen te incasseren en me daaraan snel aan te passen?

Het ligt aan mij. Ik moet wat nuchterder worden, rustiger, wennen aan de verandering, flexibiliteit opbrengen. Dat moet toch als hedendaagse mens, wil je meekunnen? Jaja, je mag ook wel dromen en spelen en je fantasie loslaten en jezelf zo in andere sferen wanen, maar je mag landschappen niet verwarren met elkaar, je luchtspiegelingen niet ervaren als realiteit. Je gaat gewoon naar een tijdelijke winkel, je went wel aan de omstandigheden, je vindt je nuchterheid wel terug. Gewoon rustig blijven ademen. Je vindt er je weg wel, het is tenslotte maar een winkel. Jij blijft de baas over wat je ziet en koopt. Berg die oververhitte pen op.

‘Sorry dat ik je niet zag. Je moet ook zo uitkijken om te vinden wat je zoekt. Is dat bij jou ook zo?’

‘Neen helemaal niet! Ik vind dit wel prettig.’

Wim VERZELEN

Toevallige Mens

Er is geen plan en geen concept het uiterlijk willekeurig. Het bouwplan wispelturig maakt een toevallig mens.

Van liefde is geen sprake er is alleen 1 op de 100.000.000.

Geen rechtvaardiging of drift slechts strikt onnodige noodzaak.

Geboren uit het leed van een man en een ontroostbare vrouw.

De naam is goed gekozen en gekoesterd door een geliefde.

Op die blinde vlek in het oog staat iedereen als toevallige mens.

Ricardo ANEMAET

poëzie voor iedereen!

De vijfde editie van Poëzievensters komt eraan!

De dichters uit Zurenborg zijn al druk bezig hun mooiste gedichten uit te zoeken. Een prachtig geschenk, poëzie voor iedereen!

We verheugen ons nu al op het moment dat de nieuwe raamstickers straks weer buren, toeristen en toevallige passanten zullen verrassen.

Denk je nu: Ik wil ook graag zo’n gedicht!

Dan heb ik goed nieuws, dat kan!

Via onderstaande link kun je vanaf nu inschrijven: https://forms.microsoft.com/r/1ekfujkrjF

Kopieer de link naar je internet zoekbalk of tik hem in, druk op enter en vul het formulier in.

In juni ontvang je dan van één van onze woordkunstenaars een gedicht om voor je raam te hangen.

Namens Poëzievensters: Ricardo Anemaet

Onbekend erfgoed rond het Groen Kwartier

HeT regenT ArT nOU ve AU in BrU ssel, H eT drU ppelT Op ZU ren BOrg

De oplevering van het door Victor Horta ontworpen Tassel-huis in Brussel in 1893, is de aanleiding voor de viering van 130 jaar art nouveau in onze hoofdstad. In Antwerpen deed de nieuwe stijl vijf jaar later zijn intrede en daarvan zijn in onze wijk heel wat voorbeelden te vinden. Volgens Zurenborgkenner Alex Elaut is dit herdenkingsjaar dan ook een uitstekende aanleiding om de overgebleven panden in de ruimere omgeving, d.w.z. inclusief de straten rondom het Groen Kwartier, eens onder de aandacht te brengen. (Marcel SCHOETERS)

Het spreekt vanzelf dat de art nouveau vooral zijn toepassing krijgt in de nieuwe stadswijken die net voor en na 1900 in Antwerpen uit de grond rijzen: de museumwijk, de CogelsOsylei en de buurt van de Markgravelei.

Stordiau, Frans Smet-Verhas, August Cols en Alfried Defever woningen afgeleverd die het label art nouveau mogen dragen. Ook aan de rand van Zurenborg komen we werk tegen van hun hand en niet van hen alleen.

De eerste art-nouveauwoning in Antwerpen is het herenhuis op de Amerikalei 193 van de hand van Alexis Van Mechelen (1864-1919). Al bij het ontwerp van het winkelpand in de Zwartzustersstraat 44 had hij voor de geveldecoratie een aanzet gegeven tot de nieuwe vormentaal. Dat pand stond in 2021 op de shortlist voor de finale van het Erfgoedjuweel.

KLASSIEK De Cogels-Osylei een art-nouveauwijk noemen zou een brug te ver zijn. “Achter de art-nouveaugevels schuilt in de meeste gevallen nog een klassieke ruimte-indeling van drie ineenlopende kamers en een rubensiaanse of neorococo ‘mooie kamer’”, zegt Alex Elaut.

In onze wijk hebben dankzij Elaut ondertussen (hopelijk) bekende architecten als Jos Bascourt, Jules Hofman, Jacques Deweerdt, Ernest

Neem bijvoorbeeld Emiel Van Averbeke, net als Van Mechelen ook stadsarchitect. In die laatste functie was Van Averbeke tot een totaal andere stijl gedwongen. Hij stond in voor de plannen voor de restauratie -of veeleer de volledige verbouwingvan het Rubenshuis. Aan de Lode Van Berckenlaan 146 vind je nog het Hof van Nauwelaerts, dat Van Averbeke ontwierp voor de met Rubens dwepende kunstschilder Joris Nauwelaerts.

DIERENTUIN

Van Averbeke werkte ook vaak samen met zijn vriend en collegastadsarchitect Jan Van Asperen, die nog stage had gelopen bij Emile Thielens. Van Thielens kennen we heel wat gebouwen in de Harmoniewijk. Hij tekende ook voor het gros van de oudere gebouwen in de Zoo, waaronder de Egyptische Tempel en -samen met Van Asperen en Van Averbeke- het gebouwencomplex op het Koningin Astridplein waartoe ook de toegang tot de dierentuin behoort. Van Averbeke en Van Asperen ontwierpen samen het Liberale Volkshuis Help Uzelve in de Volksstraat 40. Van Asperen is ook de ontwerper van het spoorviaduct.

Dichter bij onze wijk ligt de Cobdenstraat 24, waar je nog de eerste eigen architectenwoning van Van Averbeke uit 1907 terugvindt. Wanneer hij in 1921 een tweede woning ontwerpt, aan de Karel De Preterlei 188, lijkt hij zich meer tot de art deco te hebben bekeerd.

De woning in de Cobdenstraat is één van de hoogtepunten van een mogelijk nieuwe wandeling rond artnouveauarchitectuur in de periferie van Zurenborg. Alex Elaut en enkele andere stadsgidsen werken ze uit. Hopelijk kan Gazet van Zurenborg ze in een volgende editie nader belichten.

VERBUECKEN

Wie daarin zeker aan bod zal komen, is decorateur Henri Verbuecken. Zijn naam zal niet bij iedereen meteen een belletje doen rinkelen maar hij is de ontwerper van de mozaïeken aan de toegangspoorten van de Zoo.

Verbuecken introduceerde bij ons de Engelse Arts & Crafts-beweging, die voor de art nouveau een belangrijke voedingsbodem vormde. Een voorbeeld daarvan kan je vinden in de woning van Gustave Albrecht, nu het Redershuis (en Eugeen Van Mieghemmuseum). Hij is hoogstwaarschijnlijk ook de ontwerper van de mozaïeken op de Vier Jaargetijden

Verbuecken ontwierp zelf maar drie woningen, één voor de beeldhouwer Arthur Pierre in de Haringrodestraat 115 en twee voor zichzelf. De eerste daarvan, aan de Rubenslei, is al lang afgebroken. In de Van Diepenbeeckstraat 4-6-8, in de knik van de straat, vestigde Verbuecken vanaf 19031904 zijn glaskunstatelier.

In 1905 heeft zijn geadopteerde dochter Juliette, gehuwd met zijn medewerker Léon De Wit, de zaak overgenomen. Het complex heeft sedertdien al heel wat verbouwingen doorstaan.

Uit de bezoeken die Alex Elaut de voorbije weken aan enkele huizen heeft mogen brengen, heeft hij geleerd dat er nog heel wat interessant materiaal in kasten en laden steekt. “Zo heb ik contact kunnen leggen met de eigenares van het huis Boreas in de Transvaalstraat 56, het eerste art-nouveauhuis van Jos Bascourt uit 1898. Bij een interieurbezoek liet ze me het oorspronkelijke lastenboek uit 1898 van Bascourt voor de aannemer zien. Wat een schat aan informatie. Zo weten we dat de églomisés (achterglasschilderingen) aan de gevel gemaakt zijn door F. en A. Veranneman en de bakstenen van de voorgevel aangekocht moesten worden in Parijs. Uniek document. Wie nog oorspronkelijke documenten van zijn huis heeft, mag steeds contact opnemen.”

(Met dank aan Alex Elaut, Christel Fruyt en Patrick Demeyer. Info Verbuecken: Petra Maclot)

In Brussel geboren (net als mijn moeder). Altijd in Brussel gewoond. Thuis in het diverse Brussel. Noem mij gerust een Zinneke.

Als kind betekende Antwerpen voor mij: de dierentuin en de Flandriaboot. Later de Boerentoren. En veel later natuurlijk de kathedraal en de pracht van de Antwerpse musea. Ja, dat was het: een museumstad. Over Zurenborg had ik nog nooit gehoord.