Tentoonstelling van Veerle Rooms in UA H eT wOrdT weer liCHT

2022 was een vervloekt jaar. Op 24 februari, de dag dat Poetin Oekraïne binnenviel, werd beeldend kunstenaar Veerle Rooms getroffen door een hersentrombose die haar rechtszijdig verlamde. Een jaar later is de Zurenborgse ontembaar actief zoals vanouds en bereidt ze een overzichtstentoonstelling voor in de hal van de bibliotheek van de Universiteit Antwerpen. Niet zonder reden staat op het nieuwjaarskaartje van de Foundation Veerle Rooms: “Het wordt weer licht”. (Jan HOLVOET) tekst en tekening heb ik verwerkt in een verjaardagskalender voor de Foundation, samen met vijf andere tekeningen over hetzelfde motief die ik uitwerkte. Zo heb ik die periode van me kunnen afschrijven en tekenen: eerst tekende ik een fles, en dan een vis, en dan een walvis…en de rest volgde. uitnodiging van een organisatie zoals het Masereelcentrum. De Oost-Europeanen hadden de grootste traditie, de Amerikanen waren meesters in technische innovatie.

En nu volgt een grote overzichtstentoonstelling?

Veerle Rooms: Ja, in de bibliotheek van de UA. Ze was oorspronkelijk gepland in oktober maar door de brand in de stadscampus opent ze pas in maart. Zo heb ik meer tijd om de selectie samen te stellen. Het gaat over vijftig jaar bibliofiele portfolio’s, gaande van de jaren zeventig tot nu. In het begin enkel beeldende kunst, later bijna steeds woord samen met beeld. Een portfolio is gewoon een grote map waarin werken van een kunstenaar worden verzameld: wij werkten veel op internationale schaal en een portfolio was makkelijk te transporteren.

Hoe is uw carrière gestart?

Veerle Rooms: Ik heb gestudeerd aan het toenmalige Sint-Maria Instituut in Antwerpen en later aan het Hoger Instituut voor Schone Kunsten. Sint-Maria is nu gefuseerd met Sint-Lucas en samen zijn ze opgenomen in het grotere kader van de Karel de Grote Hogeschool.

Later heb ik er zelf les gegeven. Er was toen een beroepsafdeling, waar grafiek als ambacht werd aangeleerd, en een afdeling hoger kunstonderwijs. Wij waren feitelijk “concurrenten” van de academie van Antwerpen maar we werkten vriendschappelijk samen.

Hoe is de tentoonstelling tot stand gekomen?

Veerle Rooms: Mijn rechterkant was verlamd en ik kon nauwelijks spreken. De woorden vormden zich wel in mijn hoofd maar ik kon ze niet articuleren. Ik werd drie maanden op een fantastische manier verzorgd in Revarte en kon in mei terug naar huis. Weer kunnen tekenen en schrijven was alles wat ik wilde. Een keer was ik als oefening een tekst aan het kopiëren over vissen in het Lake Tahoe. Het schrijven ging me niet goed af en plots kon ik het niet laten te tekenen wat ik aan het schrijven was, en dat ging vlotter, dat zat er wel nog in. Zo begon mijn herstel. Die

In de jaren zeventig ben ik gaan werken in het Frans Masereelcentrum dat werd overgenomen door minister van Cultuur, Frans Van Mechelen, om kunstenaars toe te laten te werken met grote persen die ze zelf niet bezaten. Er kwamen mensen van overal, Oost-Europeanen, Amerikanen… Zo ontstond internationale samenwerking, we maakten portfolio’s op uitwisseling: werk werd samen gebundeld en dan beurtelings tentoongesteld hier en in het land van origine. Zo kreeg ik de kans Universal Limited Art Editions te bezoeken op Long Island, in New York. Daar waren grote namen actief, zoals Jasper Johns en Robert Rauschenberg, o.m. met heliogravure, waarbij je een beeld aan het drukproces toevoegt, een van mijn specialiteiten. Later ben ik naar Boston getrokken, waar de grafiekwereld het verst stond in digitale print. De Oost-Europeanen kwamen dan weer graag naar hier, omdat zij onder het communistische regime niet kondenreizen, tenzij op

Veerle Rooms: Voor mijn 75ste verjaardag en het tienjarige bestaan van de Foundation Veerle Rooms wilden wij een tentoonstelling organiseren. Ernest Van Buynder heeft dan de bibliotheek van de Universiteit Antwerpen voorgesteld. Ernest is niet alleen voorzitter geweest van het MUHKA maar ook ondervoorzitter van het UIA, secretaris van de UA en voorzitter van Kunst op de Campus. Hij is nog zeer actief in de kunstwereld.

Wat moeten we ons voorstellen bij de portfolio’s?

Veerle Rooms: Ze zijn veelal samengesteld door verscheidene kunstenaars, vaak in samenwerking met woordartiesten. Toen we in het begin van de jaren tachtig naar Long Island gingen met een groep van 4 grafiekers zijn we in contact gekomen met graffitikunst. We leerden woorden te gebruiken als grafische tekens. Bij onze terugkeer ben ik gaan samenwerken met vier schrijvers, Marcel Van Maele, Lucienne Stassaert en Leo en Kris Geerts. Dat werk noemden wij “Koppelteken” en hebben we uitgebracht bij De Brakke Grond in Amsterdam. De tekst was altijd in zeefdruk, de beelden in lithografie en ets. Ik vond dat heel interessant en we zijn dat blijven doen. Vanaf 2000 werkten we bijna altijd samen met schrijvers: een groep beeldende en schrijvende kunstenaars kwam twee weken samen en werkte rond één thema. Het resultaat werd De Rebus genoemd, een spel waarbij woorden en lettertekens elkaar aanvullen.

We hebben nog andere ludieke dingen gedaan. Zoals speelkaarten maken met grafische werken van verscheidene kunstenaars, uit eigen land en Zuid-Afrika. Het is een mooie tijd geweest. En ja, het wordt weer licht. Laten we hopen voor iedereen.

“Bibliofiele projecten”

Opening 2 maart 2023, 18u. Rodestraat 13 - 2000 Antwerpen Foundation Veerle:

Rooms: www.foundation-vr.be

Palganeem, wat betekent dat?

Lies Van Gasse: “Palganeem is een schiereiland voor de kust van Käsmu in Estland. Het eiland waarop het boek is geïnspireerd, is een broedeiland voor vogels dat je enkel kan betreden bij het juiste tij. Maar voor mij is het een imaginair eiland dat ik heb samengesteld uit de omgeving van Käsmu, de omgeving van een blokhut in Letland in de buurt van Malpils en de tuin van mijn opa.”

Wat voor soort boek is het? Een geïllustreerde dichtbundel? Een graphic novel? Een brievenroman?

Lies Van Gasse: “Het meest van de drie is het een brievenroman, al zou ik het dan veeleer een brievenboek noemen. Er zitten stukjes graphic novel in en ook wel wat poëzie. Een echt hybride boek dus.”