Straatnieuws

Ape: het koddige karretje • Taste Before You Waste redt voedsel • Leo van Kampen doorbreekt zwerversstigma

Utrechts eerste Voedselbos DE UTRECHTSE DAKLOZENKRANT • NR. 8 • VRIJ 20 MEI- DO 9 JUNI 2016 • JG. 23 • 2,50 WAARVAN 0,90 VOOR DE VERKOPER • LET OP HET PASJE

2

Vereniging Utrecht

Eerste Utrechtse Kanarie Vereniging Er is één jeugdlid, de rest van de ongeveer 50 leden is boven de 60 jaar. Maandelijks is er op zondag in Overvecht (met bier, tosti’s en bal gehakt) verkoop van kanaries en een loterij waarbij een vogelhuisje en plantjes worden verloot. Jaarlijks doet men mee aan een tentoonstelling waarbij vorig jaar een vogel

drie maal wereldkampioen werd. Verder komen ze samen om te vissen of te kaarten. www.eukv.eu BEELD FLEUR WIERSMA

NR 08

•

2 0 16

Paternotte Verkoop Tivoli Vredenburg TivoliVredenburg heeft de belastingbetaler 156 miljoen euro gekost. Tientallen miljoenen euro’s meer dan begroot. Sinds de opening gaat het niet al te best. De hele tent overeind houden kost inmiddels 10 miljoen euro per jaar. Ter vergelijking: dat is 3, 5 miljoen euro per jaar méér dan de begrotingen van de oude Tivoli en het oude Vredenburg bij elkaar.

Ondertussen blijkt dat er nóg meer geld bij moet. Jaarlijks twee miljoen euro om precies te zijn. In militaire termen noem je dat mission creep: een militaire operatie overschrijdt zijn eigen grenzen maar niemand kan meer terug. Lijkt op die term uit het bankwezen: too big to fail: omvallen zou een ramp betekenen.

Ergens is het gruwelijk misgegaan. Onder aanvoering van de PvdA werd besloten het Grootste en Modernste Muziekcentrum van de Wereld te bouwen. En het is een imposant gebouw geworden, dat staat buiten kijf.

De Grote Zaal is ondertussen nog steeds de Grote Zaal van weleer en naar nu blijkt was het goedkoper deze te slopen.

Aaah, deze eenvoudige belastingbetaler kan er woedend van worden! Nog erger; uit alle rapporten blijkt dat de gemeente voortdurend op de hoogte was van dit train wreck in slow motion en toch keer op keer instemde met het verhogen van het budget. Twijfels werden weg geredeneerd door meer poen te pompen.

Geen misverstand: elke grote stad zoals Utrecht verdient prachtige culturele gebouwen en dat mag best wat kosten.

Mag ook van mij centen.

Maar hou het alsjeblieft binnen de perken. Ga zorgvuldig om met dat geld. Hoeveel van die tientallen miljoenen euro’s EXTRA hadden we niet aan de daklozen kunnen besteden?

‘Maar Bassie’, zegt u nu.’ “Bassie, dat is toch geld van een andere begroting?” Daar zal ik de kille ambtenaar direct gelijk in geven. Ik weet hoe de hazen lopen.

En toch is al dit geld nu weg. En wordt er meer gevraagd. Beter dat we TivoliVredenburg verkopen. Laat het aan het bedrijfsleven. En of de gemeente dan vervolgens winst of verlies draait; investeer dan tenminste één miljoen in de Utrechtse daklozen.

Ik dronk recent een drankje in café Willem Slok, liep naar buiten en toen ik uit de Korte Koestraat liep zag ik dat enorme gebouw verrijzen. Ademloos keek ik naar boven en toen dwaalde mijn blik weer naar beneden.

Aan de voet lag iemand te slapen. Het was een verkoper van Straatnieuws.

BAS PATERNOTTE IS ADJUNCT-HOOFD­REDACTEUR VAN THEPOSTONLINE.NL, EN COLUMNIST VOOR GEEN STIJL.

4

Vakantieluchtje ‘Je zou eens moeten weten hoe het is’, het is een soort noodkreet die ik vaak gehoord heb van verkopers. Mijn standaard antwoord is dat ik daar geen zin in heb. Geen zin om huis, haard en hond op te geven voor die volle 100% begrip. Ik maak mezelf wijs dat ik vrijwel alles wel eens heb gezien. Zelfs de dood op straat. Alleen slapen in een shelter is me nooit gelukt. Not done: je neemt het bed in van iemand die het echt nodig heeft.

Maar voor een verhaal over het slapen in een shelter mag je soms ’s avonds langskomen in der SleepInn. Het was een zwoele avond, de bloemrijke tuin en jawel, met op de achtergrond onze Dom. Wat is er dan leuker om nog wat gezellig te ouwehoeren met een koppie thee en daarna lekker te gaan pitten. Het leek een plaatje. Helemaal niet zo erg, woar? ‘Wacht maar tot het regent en je hutjemutje binnen zit’ zei een ouwe baas. Ah. Minder: Op de slaapzalen heb je genummerde bedden, stapelbedden met plastic matrassen en overal wildvreemden. En die benauwde, klamme lucht, product van een warme avond. Het rook er, tja waar deed me dat nou aan denken. Heel bekend.

Beste lezer, u kent dat luchtje waarschijnlijk ook. Dus weet ook u, een beetje, hoe het is.

U bent er vast wel eens geweest, op vakantie. Op de camping. Het toiletgebouw.

FRANK DRIES HOOFDREDACTEUR

NR 08

Wie

De verkopers van Straatnieuws zijn dak- of thuisloos en ver­ dienen met de krant een bescheiden inkomen, doen sociale contacten op en kunnen verder kijken dan de dag lang is. Elke verkoper staat ingeschreven bij Straatnieuws en heeft een verkoperpas met foto, voornaam en een verkopersnummer. Alle verkopers hebben een vaste standplaats. Voor het verkopen van Straatnieuws op straat is geen vergunning, (artikel 7, vrijheid van meningsuiting).

Wat

NB: Straatnieuws gaat failliet als er niet genoeg kranten worden verkocht. U kunt natuurlijk meer betalen dan de verkoopprijs, maar vergeet alstublieft nooit om een krant mee te nemen.

Waar

De doelstelling van Straatnieuws, de straatkrant van Utrecht, is om dak- en thuislozen te helpen om zichzélf te helpen. Met de verkoop van Straatnieuws kunnen de verkopers wat geld verdienen en (weer) een basis opbouwen van ritme, sociale contacten en zelfrespect. In iedere grote stad, ook in Utrecht, leven mensen op straat. De gemeente en welzijns­ organisaties vangen deze mensen op maar kunnen onmogelijk een waterdicht systeem bieden om dak- en thuisloosheid het hoofd te bieden. Voor de mensen die tussen wal en schip terechtkomen biedt Straatnieuws een ondernemende manier om hun situatie te verbeteren: het verkopen van de krant als zelfstandig ondernemer. In de jaren dat Straatnieuws op de Utrechtse straten wordt verkocht, hebben vele verkopers hun leefomstandigheden verbeterd.

Dank

Heel veel dank dat u deze krant hebt gekocht. Het betekent dat de verkoper een kleine winst heeft gemaakt, en dat hij of zij wellicht met u een praatje heeft gemaakt. Het lijkt misschien niet veel, maar het wordt enorm gewaardeerd!

Zie voor meer info: www.straatnieuws.nl

Vrijdag 20 mei tot donderdag 9 juni 2016

06

Utrechts eerste Voedselbos

09

‘Iedereen wil me hebben’

16

Het is toch zo’n koddig karretje

24

Hé, slaap jij ook op kamer i?

28

Utrechtse peren met vlekjes & tomaten met deukjes

Op nog geen halfuur fietsen van de Utrechtse binnenstad kun je over een paar jaar je eigen groente, fruit, specerijen en noten plukken.

Met zijn persoonlijke ervaringen hoopt voormalig dak- en thuisloze Leo van Kampen het stigma van ‘de zwerver’ te kunnen doorbreken.

Als koffiebar, taxi of reclamezuil, met een pizzaoven of zelfs een volledige werkplaats achterop: de Ape neemt allerlei gedaantes aan.

­

De Straatnieuws verschijnt sinds 1995 en wordt verkocht door circa 90 zelfstandige verkopers. Zij kopen de krant bij Straatnieuws in voor € 1,60 en verkopen deze op straat voor €2,50.

De verkopers zijn ZZD’ers – zelfstandigen zonder dak – en verdienen per verkochte krant 90 eurocent.

Straatnieuws ontvangt geen structurele subsidies.

De bedrijfskosten worden betaald uit de verkoop van de krant aan de verkopers, plus sponsorgelden en donaties. Straatnieuws wordt uitgegeven door Stichting Straatnieuws Utrecht en is een ANBI (een Algemeen Nut Beogende Instelling).

Inhoud

Gewoon kunnen slapen is iets waar je niet bij nadenkt, dat bed staat er gewoon. Altijd. Maar niet voor iedereen Slapen in de SleepInn.

De enorme hoeveelheid eetbaar voedsel die dagelijks wordt weggegooid. Taste Before You Waste doet er wat aan.

En verder: 13 Gootvondst 14 Buiten Beeld 20 Postbode Oscar 21 Bloem 30 Gratips 31 Puzzel 32 klinker

Nr. 08

•

2 0 16

6

Utrechts eerste Op nog geen halfuur fietsen van de Utrechtse binnenstad kun je over een paar jaar je eigen groente, fruit, specerijen en noten plukken, in een gebied dat ook wordt gefrequenteerd door roodborsttapuit en ringslang. Initiatiefnemer en bioloog Jan Degenaar vertelt over het voedselbos in Haarzuilens.

TEKST LAURIE TREFFERS

BEELD FLEUR WIERSMA

NR 08

•

2 0 16

Voedselbos J

an Degenaar (35) woont sinds een halfjaar bij de woongroep van het Emmaus in Haarzuilens. Hij bivakkeert in een blauwe caravan op het terrein van de organisatie die tweedehands spullen verkoopt en mensen werk- en onderdak biedt. Veelal aan mensen die in probleemsituaties zitten en geen dak boven hun hoofd hebben, maar ook aan idealisten. Jan behoort tot die laatste categorie. Hij was voorheen werkzaam aan de universiteit als filosoof, maar besloot om wat met zijn achtergrond in de biologie te gaan doen toen hij de kans kreeg om bij het Emmaus te wonen. ‘Het is dankzij het Emmaus dat ik dit nu kan doen. Ik heb veel met mijn hersenen gewerkt en wilde weer met mijn handen werken.’

Rondom de blauwe caravan staan allerlei soorten munt – van Marokkaanse tot chocolademunt – die verraden wat Jan bedoelt wanneer hij zegt dat hij weer met zijn handen wilde werken: tuinieren.

‘Het is gewoon fantastisch om zelf iets te planten en te zien hoe dat zich ontwikkelt.’ Jan is alleen iets ambitieuzer dan de gemiddelde huis-tuin-en-keukentuinier: hij wil een bos creëren. En niet zomaar een bos. Een bos waarvan het grootste gedeelte eetbaar is.

Kiwibes en pawpawbier Jan sloot samen met zijn vriend Maarten Schrama, ook bioloog, een deal met Natuurmonumenten. De komende 26 jaar mogen zij een gebied van zo’n vijf hectare beheren. Het gebied is

onderdeel van landgoed Haarzuilens en ligt naast de Haarrijnse plas. Jan en Maarten richtten de stichting Lekker Landgoed op, waarmee ze een voedselbos willen realiseren. Een voedselbos is een concept dat bijvoorbeeld in Engeland al erg populair is. In Nederland is het grootste voedselbos in Groesbeek te vinden. Daarnaast zijn er nog wat andere jonge initiatieven in Nederland.

Wie een voedselbos maakt, is niet alleen bezig met het produceren van voedsel: het betekent dat een ecosysteem vol biodiversiteit wordt gekweekt. Daarvoor is veel kennis nodig van hoe de natuur werkt en er worden slimme manieren bedacht om te zorgen dat zoveel mogelijk soorten eetbare planten op een stuk grond kunnen groeien.

JE MOET AARDBEIEN JUIST ETEN ALS ZE NOG WARM ZIJN VAN DE ZON! Vanaf het Emmaus is het Haarzuilense voedselbos een kwartiertje lopen.

Onderweg plukt Jan al een blaadje van een felrode bloem en stopt het in zijn mond. ‘Japanse sierkwee’, zo legt hij uit.

‘Dit vind je dus ook gewoon op parkeerplaatsen in de stad, maar weinig mensen weten dat het eetbaar én heel lekker is.’

Japanse sierkwee zal straks ook te vinden zijn in het voedselbos, net zoals allerlei soorten groente en fruit die we

8

Roodborsttapuiten Duurzaamheid is het sleutelwoord tot het voedselbos. ‘Wij geloven dat je met de natuur moet meewerken. In plaats van kunstmest op de gewassen te gooien of er gif overheen te spuiten, laten wij de natuur zijn werk doen. We willen een groot netwerk van schimmels ontwikkelen, zodat je uiteindelijk zelf minder tijd en mankracht kwijt bent aan het onderhouden van het voedsel. We willen hier iets neerzetten wat over honderd jaar nog steeds voedsel produceert.’ Een voedselbos draagt op meerdere manieren bij aan de natuur: naast duurzame voedselproductie, wordt ook de natuur behouden en zo kan het bos een gunstig effect op het klimaat hebben. ‘Bij gewone akkers gaat CO2 de lucht in wanneer je het ploegt. Die CO2uitstoot wordt ook nog eens verhoogd doordat je een trekker gebruikt voor het ploegen. Die vervuiling voorkom je allemaal met een voedselbos en een bos houdt de CO2 juist vast.’

WE WILLEN HIER IETS NEERZETTEN WAT OVER HONDERD JAAR NOG STEEDS VOEDSEL PRODUCEERT gewoon bij de Albert Heijn kunnen vinden, zoals pruimen, peren, spinazie en venkel. Het enthousiastst is Jan over minder bekende vruchten, zoals de kiwien honingbes. Of bijvoorbeeld de pawpaw: een grote Noord-Amerikaanse vrucht. ‘Die smaakt naar een mix van mango en banaan. Dat is gaaf, zo’n tropische vrucht in je Hollandse voedselbos. Je kan er bijvoorbeeld pawpawbier van maken.’

Waar over een aantal jaar een compleet bos moet staan, is de vijf hectare vandaag de dag nog een groot weiland waarin allerlei bloemen en kleine bomen al volop in bloei staan. Afgelopen najaar werden de eerste appel-, walnoten- en

perenbomen gepland, samen met een groot scala aan andere gewassen. Aan de appelbomen groeien al bloemen en de eerste aardbeien en bramen zijn te zien. Jan wijst naar een aardbeienplantje dat hij vorige week heeft gepland: ‘Dit worden de lekkerste aardbeien die je ooit geproefd hebt. We vergeten vaak de hele reis die bijvoorbeeld aardbeien al hebben afgelegd voordat wij ze opeten.

Ze worden bestuifd, in enorme kisten gestopt, gesorteerd, vanuit een koelcel in een vrachtwagen vervoerd en dan liggen ze een paar weken nadat ze geplukt zijn in de supermarkt. Maar je moet aardbeien juist eten als ze nog warm zijn van de zon!’

Niet alleen mens en klimaat moeten plezier hebben van het voedselbos, ook voor dieren wordt het een paradijs. Jan vertelt honderduit over alle dieren die nu al te vinden zijn in het bos. Het enthousiasme van tv-bioloog Freek Vonk is er niets bij. Zo zijn roodborsttapuiten, een vogelsoort waar menig vogelspotter naar uitkijkt, al in het gebied gesignaleerd en vliegen kerkuilen, ijsvogels en groene spechten rond. Hij wijst naar een ooievaar die over het weiland vliegt. Met de aanleg van poelen wil Jan straks bijvoorbeeld padden, libellen en ringslangen naar het gebied trekken. ‘Door die diversiteit wordt de natuurwaarde verhoogd. Ringslangen hebben veel ruimte nodig. Padden helpen met het opeten van slakken. Straks kun je hier ook bijen

NR 08

en hommels vinden, die helpen met het bestuiven van bloemen en planten.

Vogels helpen ons met het opeten van plaagdieren.’

PROEVEN MAG ALTIJD, ALS JE MAAR WEET WAT JE DOET Zelfpluk-abonnementen Over twee jaar hoopt Jan dat de eerste ‘zelfpluk-abonnementen’ kunnen ingaan: ‘Tegen een betaalbaar bedrag kun je dan het hele jaar door bij ons komen plukken en het voedsel mee naar huis nemen.

Over een aantal jaar zullen ook de eerste noten aan de bomen groeien. We willen culinaire rondleidingen gaan geven, zodat we mensen kennis kunnen laten maken met al het lekkers wat de natuur te bieden heeft. We zullen bijvoorbeeld uitleggen dat je van bepaalde planten

hele goede wijn, siroop of thee kunt maken.’

Het voedselbos is niet alleen bedoeld voor plukkers: iedereen is welkom. ‘Het gebied is vrij toegankelijk, iedereen kan een kijkje komen nemen. Proeven mag, meenemen niet. Ik raad wel met klem aan om niet iets te eten als je niet zeker weet of het wel eetbaar is. Van sommige dingen die hier groeien, zijn bijvoorbeeld de planten wel eetbaar, maar de bessen niet. Dus ons motto is eigenlijk: proeven mag altijd, als je maar weet wat je doet.’

‘Adopteer’ je eigen perenboom Het duurt nog wel even, voordat alles wat het initiatief van Jan en Maarten te bieden heeft in volle bloei staat. Wat kunnen natuurliefhebbers nu al doen in het voedselbos? Er wordt een aantal keer per jaar rondleidingen gegeven voor wie de voortgang van het bos wil zien, maar ook kunnen mensen helpen met het aanplanten en beheren van het gebied.

‘We zullen dit najaar weer een aantal plantdagen organiseren, waarbij

•

2 0 16

vrijwilligers ons kunnen helpen met het planten van bomen en heggen. Ook zijn financiële bijdragen van harte welkom.

Zo kunnen mensen bijvoorbeeld een boom financieren, die er dan over honderd jaar nog staat! Of nestkastjes voor vogels.’

Wie op de hoogte wil blijven van de laatste ontwikkelingen omtrent het Haarzuilense voedselbos, kan de Facebookpagina van Lekker Landgoed opzoeken of kijken op lekkerlandgoed.nl. Het voedselbos ligt langs de Haarrijnse plas, vlak bij Haarzuilens aan de westkant van Utrecht. Vanaf het Natuurmonumentenbezoekerscentrum aan Thematerweg 10c, Haarzuilens is het een paar honderd meter noordwaarts door de lindelaan.

Op zondag 5 juni is er een rondleiding, op de Natuurmonumenten-landgoed-dag. http://www.lekkerlandgoed.nl

10

‘Iedereen wil me hebben’ Dat je ook voor de straat kunt kiezen, omdat je van de vrijheid wilt genieten en je jezelf gevangen voelt in een huis, weten de meeste mensen niet, zo denkt hij. Met zijn persoonlijke ervaringen hoopt voormalig daken thuisloze Leo van Kampen het stigma van ‘de zwerver’ te kunnen doorbreken. Hij volgt hiervoor een cursus bij het Utrechtse Imagoproject, dat voorlichting biedt over dak- en thuisloos zijn.

TEKST DAPHNE VAN BREEMEN BEELD SYLVIA JANSEN

‘Ik moet eigenlijk nog drie lessen volgen, maar ze kunnen me dat certificaat nu al wel geven!’ Voormalig daken thuisloze Leo van Kampen (63) uit Utrecht lacht trots tijdens zijn gastles aan zestien geneeskundestudenten en een farmaciestudent. Zij lachen met hem mee. ‘Ja, want ik kom overal hoor!’, voegt Leo eraan toe. ‘Sinds ik deze cursus tot ervaringsdeskundige volg, wil iedereen me hebben.

Scholen, dokters, bewindvoerders en zelfs RTV Utrecht heeft een filmpje bij mij thuis gemaakt. Dat sloeg in als een bom!’

Levensverhaal opschrijven Sinds anderhalf jaar heeft Leo een eigen huis. Ook al kwamen in het begin de muren op hem af, nu kan Leo niet meer zonder zijn paleis, zoals hij zelf zegt. De Tussenvoorziening adviseerde hem zijn levensverhaal digitaal op te tekenen. Dat deed hij, tot zijn computer kapot ging. Toen kwam Leo bij Fred van de Ridder terecht, die intussen zijn begeleider is. Fred knapte voor hem een laptop op en zei dat hij eens kennis moest maken met iemand van het Imagoproject, waarbij Fred zelf coach is.

Práát met ze Via dit Imagoproject, dat voorlichting biedt over dak- en thuisloosheid en de achtergronden van cliënten, vertelt Leo zijn levensverhaal aan studenten, beleidsmakers, bewindspersonen en artsen. Niet om een zielig verhaal te

verkondigen of om de vooroordelen over dak- en thuislozen te bevestigen.

In tegendeel. Hij wil de ogen van de beleidsmakers en bewindspersonen openen. ‘De gemeente zegt bijvoorbeeld: ‘We gaan je helpen’, maar dat doen ze niet’, legt hij aan de zaal uit.

Een student steekt zijn vinger op: ‘Wat moet de gemeente dan doen?’

‘Beloftes nakomen’, antwoordt Leo beslist. ‘Sommige daklozen worden uit opvangtehuizen geschorst, omdat ze roken of drinken. Ze moeten dan vier dagen wegblijven. Daarmee maak je het erger. Práát met ze, vraag waarom ze roken of drinken.’

Een ander voorbeeld is nalatigheid.

‘Bewindspersonen zeggen toe dat ze op een bepaalde dag geld naar me overmaken, kijk ik op mijn rekening: staat er niets bij. Dan bel ik en moet ik horen dat er iets fout is gegaan. Dat moeten ze mij meteen laten weten’ Vanwege kapotte benen in een huis Als een studente Leo vraagt wat hem zo aansprak aan het leven op straat, antwoordt hij ‘dat als het aan hem had gelegen, hij daar nog steeds liep’.

Hij wijst naar buiten: ‘Zoals nu, lekker in het zonnetje! Iedere dag is anders; daar hield ik van.’ Het was Leo’s slechte gezondheid die hem dwong het straatleven op te zeggen.

‘Mijn benen waren kapot van al het lopen. Ik heb 37 jaar gezworven. Ik had drie zwarte tenen en dat ging bijna door tot aan mijn knie.’ Via de Utrechtse Tussenvoorziening, die

NR 08

•

2 0 16

naar een Bijbelgroep en daar zitten ook mensen met zwarte voeten. Tegen hen zei ik dat ze naar de dokter moeten die mij zo goed hielp.’

opvang, woon- en financiële begeleiding biedt aan kwetsbare mensen, kwam Leo bij de dokter terecht. ‘Ik bleek suikerziekte te hebben. Mijn been moest er bijna af, maar gelukkig herstelde dat. Om het niet nog eens zo ver te laten komen, had ik een huis nodig.’ De Tussenvoorziening hielp hem daarbij.

Advies geven Noemde Leo het Imagoproject voor hij eraan begon nog een hele opgave ‘Ik ben al over de zestig hè’, intussen is hij blij met de voordelen. Hij praat voor hele groepen, heeft zijn levensverhaal leren schrijven en het mooiste van alles volgens hem: hij helpt nu anderen met zijn ervaringen. Neem de lichamelijke kwalen. ‘Ik ga wekelijks

Gewone mensen Voor de artsen in spé, die in de toekomst wellicht ook dak- en thuislozen zullen behandelen, heeft Leo nog een speciale boodschap. ‘Het zijn gewone mensen en zo moet je ook met ze omgaan’, verzekert hij. ‘Tuurlijk, sommige zijn vies en eten uit prullenbakken, maar dat zijn er maar een paar.’ De meeste dak- en thuislozen zijn juist diegenen die tussen wal en schip vallen: door de crisis zijn ze hun baan en hun huis kwijtgeraakt en daardoor op straat terechtgekomen. Dan heb je nog de mensen die zelf voor de vrijheid van de straat kiezen. ‘Die lopen er keurig bij, zoals ik deed.’ Ook dit is een stigma dat het Imagoproject wil doorbreken. ‘Niet alle daklozen zijn verslaafd. Ik ben er een voorbeeld van. Ik rook niet, drink niet en gebruik geen drugs.

Dat is nieuw voor de meeste mensen.’

Leo mag dan over de zestig zijn, een droom heeft hij nog wel. ‘Ik wil daken thuislozen van de straat af helpen.’

12

ADVERTENTIE

De programma’s van RTV Utrecht online kijken of terugkijken? Ga naar: www.rtvutrecht.nl.

Bij ‘gids’ ziet u de programma’s en bij ‘gemist’ kunt u uitzendingen terugkijken.

RTV Utrecht is de regionale omroep van de provincie Utrecht.

TELEVISIE

donderdag

2

JUNI

TELEVISIE

zondag

3

JULI

Live: Alpe d’Huzes bij RTV Utrecht en Radio M Utrecht

Donderdag 2 juni is het weer zover: duizenden deelnemers beklimmen hardlopend, wandelend of fietsend de legendarische Franse berg Alpe d’Huez om zo veel mogelijk geld in te zamelen in de strijd tegen kanker. Ook dit jaar zijn RTV Utrecht en Radio M Utrecht FM 93.1 live aanwezig tijdens dit sportieve evenement. De elfde editie van Alpe d’HuZes is rechtstreeks te volgen bij RTV Utrecht.

Presentatoren Evelien de Bruijn en Rick van Manen doen vanaf 08.00 uur live verslag van alle ontwikkelingen en activiteiten rondom het spektakel. Ook Radio M Utrecht FM 93.1 is erbij. Radiopresentatrice Maya Eksteen houdt u de hele dag live op de hoogte. Mis het niet!

Radio M Utrecht is de radiozender voor de provincie Utrecht.

Programmaoverzicht ma. t/m vr.:

06.00 uur 09.00 uur 10.00 uur 12.00 uur 14.00 uur 15.00 uur 17.00 uur 19.00 uur 21.00 uur 22.00 uur 23.00 uur

Oproep: Fiets mee met de Tour d’Utrecht Het staat nog vers in het Utrechts geheugen gegrift: de start van de Tour de France in onze Domstad. Nog geen jaar geleden kleurde Utrecht geel en stond de stad volledig in het teken van de Grand Départ. Zelf ervaren hoe het is om over de Utrechtse straatstenen

te racen? Fiets op zondag 3 juli mee met de eerste Tour d’Utrecht. De routes gaan over het parcours van de Tourstart vorig jaar. En er zijn diverse afstanden, waaronder de RTV Utrecht 35 kilometer route.

Kijk voor meer informatie op www.rtvutrecht.nl/tour. Het is koers!

RTV Utrecht kijken en luisteren?

Kijk voor de frequentie op www.rtvutrecht.nl/frequenties

Utrecht is Wakker 93 1.nl Tijd voor U Aan Tafel!

Studio Sixties Goedemiddag Utrecht komt thuis De Dag De Avond van M Eveliens lovesongs De Nacht van M

App Waar u ook bent, u hoeft geen nieuws uit de provincie Utrecht te missen.

RTV Utrecht brengt nieuws, sport, weer & verkeer in beeld en geluid met de App voor smartphones en Ipad.

Met de App kunt u nieuws door geven, nieuws delen en overal live kijken en luisteren naar RTV Utrecht.

NR 08

Wij zoeken jou!

De Tussenvoorziening biedt opvang, woon- en financiële begeleiding aan mensen die in een kwetsbare situatie verkeren. De Tussenvoorziening heeft een lange traditie in het werken met vrijwilligers.

Uitgangspunten bij het werk zijn open communicatie en gelijkwaardige samenwerking.

Maatjes

Sleep Inn

Maatjes bemiddelt en begeleidt in sociaal contact tussen vrijwilligers en mensen met een psychiatrische en/of dakloze achtergrond.

Vrijwilligers spreken minimaal eens in de twee weken met hun maatje af (voor een half jaar tot een jaar) om activiteiten te ondernemen, te sporten, hun netwerk uit te breiden of te helpen met de (financiële) administratie.

De Sleep Inn is een nachtopvang voor daklozen met 55 plekken per nacht. Wij zoeken enthousiaste vrijwilligers die een keer per week een avonddienst, of een keer per twee weken een ochtenddienst te draaien. Een avonddienst duurt van 19.00 uur tot 23.30 uur en een ochtenddienst van 08.15 uur tot 10.30 uur.

Je taken zijn barwerk, een praatje maken, (licht) administratieve handelingen, bedgerei of ontbijt uitreiken en zorgen voor de naleving van de huisregels. Je wordt hierin ondersteund door vaste medewerkers.

Kijk voor meer informatie op www.tussenvoorziening.nl/maatje, bel tijdens kantooruren 030-2759645 of mail naar maatjes@tussenvoorziening.nl

Ervaring is geen eis. Kijk voor meer informatie op www.tussenvoorziening.nl/sleep-inn, bel tijdens kantooruren: 030-2315326 of mail naar Franscampagne@tussenvoorziening.nl

Nachtopvang

Smulhuis

In de Nachtopvang Weerdsingel vangen we maximaal 20 mensen op die niet rechtmatig in Nederland verblijven. Het gaat om bijvoorbeeld uitgeprocedeerde asielzoekers en illegale arbeidsmigranten.

Vrijwilligers werken in een avonddienst (van 19.30 uur tot 24.00 uur) of in een ochtenddienst (van 07.30 uur tot 09.30 uur). Je taken zijn onder meer samen met bezoekers koken, toezien op en zorgen voor een prettige sfeer in huis en bezoekers informeren over hun rechten en plichten in Utrecht en Nederland.

Dankzij onze enthousiaste vrijwilligers kunnen wij de dak- en thuislozen van Utrecht zeven avonden per week een gezonde en gevarieerde maaltijd bieden. Bovendien creëren wij voor hen de mogelijkheid om gezellig samen te eten, met een toetje en kop koffie na.

Hou je van een praatje, een kop koffie of een spelletje doen? Kom dan als gastheer of -vrouw werken in het Smulhuis.

Hou je van koken en neem je graag initiatief?

Kom dan als kok of chef-kok werken in het Smulhuis.

Ervaring is geen eis. Kijk voor meer informatie op www.tussenvoorziening.nl/weerdsingel, bel tijdens kantooruren: 06-12230591 of mail naar SuzanneHautvast@tussenvoorziening.nl.

Ervaring is geen eis. Kijk voor meer informatie op www.tussenvoorziening.nl/smulhuis, bel tijdens kantooruren: 030-2300921 of mail naar smulhuis@tussenvoorziening.nl

Voor meer informatie en andere vrijwilligersvacatures kijk je op: www.tussenvoorziening.nl/vrijwilligerswerk

•

2 0 16

22

ADVERTENTIE

Dagopvang Het Catharijnehuis

Kleurrijk van Denksport

Wie komt er opscheppen?

Vrijwilliger worden kan je veel verder helpen dan je denkt. Maak onderdeel uit van ons team en zorg samen met ons voor daklozen in de dagopvang. Wij bieden een inspirerende werkplek, gezellige collega’s, begeleiding en een scholingsprogramma.

Wil je meer weten?

Lucia Stortelder, coördinator: 06-18043077 of 030-2310293.

Mail: l.stortelder@catharijnehuis.nl info: www.catharijnehuis.nl 264_IA_DS_FC_130x190Kleur.indd 1

25-11-2015 17:53:49

Vriend worden van Straatnieuws Ook in Utrecht leven mensen die het flink voor de kiezen hebben gekregen.

Mensen die het moeilijk hebben, die nog maar net op eigen benen kunnen staan.

Of zelfs al door hun hoeven zijn gezakt.

Wat er ook in hun leven is gebeurd, deze Utrechters kunnen altijd terugvallen op Straatnieuws, de Utrechtse straatkrant voor daken thuislozen.

Straatnieuws is een zelfstandig opererende sociale onderneming die geen structurele subsidies van de overheid ontvangt. Maar waar Straatnieuws zich heel gelukkig mee prijst is een klein gezelschap van Utrechters die zich Vriend van Straatnieuws noemen. Wij zouden het geweldig vinden als u ook deel gaat uitmaken van dat gezelschap. Daarom vragen we het recht voor z’n raap of u vriend van Straatnieuws wlt worden.

Straatnieuws hoort bij Utrecht. Het succes van Straatnieuws als sociale onderneming is het resultaat van heul hard werken en belangeloze toewijding van vele vrijwilligers, medewerkers, partners en donateurs. De Vrienden van Straat­ nieuws maken dit eerlijke werk voor kwetsbare mensen mede mogelijk.

De individuele verkoper van Straat­ nieuws en zeker de Utrechtse samen­ leving worden er beter van.

Het is Uteregters voor Uteregters: de mense die ‘t kenne lije helpe de mense die da nie kenne. Natuurlijk niet voor niets. Als Vriend van Straatnieuws krijgt u er ook veel voor terug. Hoe dat werkt vindt u op www.straatnieuws.nl

?

NR 08

BEELD WWW.ROBWILTEKENEN.NL

•

2 0 16

24

Hé, slaap jij ook op kamer i?

Gewoon kunnen slapen is iets waar je niet bij nadenkt, dat bed staat er gewoon. Altijd. Maar niet voor iedereen.

Elke avond arriveren de gasten met hun rugzak of boodschappentas, die veilig in een kluisje worden opgeborgen tot iedereen ’s ochtends weer weg gaat. De vijfenvijftig bedden zijn allemaal bezet, dus een nachtje logeren zit er niet in, maar welkom zijn we wel in de Sleep Inn. Hoe slaapt het in de nachtopvang?

TEKST SIMONE VAN ERP BEELD ROB VAN BARNEVELD

Twee handen omvatten de spijlen van het ijzeren toegangshek.

Bij het zien van een bekende opent de portier de poort met een zwaai en een groet. De gasten fietsen of lopen naar binnen, op straat klinkt een zomers moombahton-hitje. Het is een warme lenteavond. Hoe is het binnen?

Nog warmer. De hitte is niet te missen. En hoe meer trappen we beklimmen, hoe klammer het wordt. Anneke, een van de mensen die vanavond dienst heeft, laat de slaapzalen zien.

Exemplaren met vier tot tien bedden, één zaal alleen voor vrouwen. De zolderkamers zijn het populairst. Door de schuine wanden passen er geen stapelbedden en dus staan hier slechts vier bedden, zijn er grote klapramen én is er uitzicht.

Op de badkamers worden tanden gepoetst en lichamen ingezeept. Mannen in alleen een onderbroek lopen over de gang, naakt slapen mag niet en pyjama’s worden niet gedragen. Ook Marcel loopt met een deken en beddengoed over de gang. Hij gaat zijn bed opmaken, wat vóór 23.00 uur gebeurd moet zijn volgens de regels die op de deuren prijken. Andere regels: niet eten, drinken of roken op de slaapzaken, telefoons mogen niet

piepen en na 23.00 uur moet het stil zijn en is het licht uit.

Marcel slaapt op I-2. Al sinds 1995 maakt hij van tijd tot tijd gebruik van de nachtopvang. ‘Jullie hebben zo’n grote aantrekkingskracht op mij’, grijnst hij naar Anneke.

Woelen en snurken Als zijn bed enigszins is opgemaakt neemt Marcel een kop thee en gaat hij in de tuin zitten. Hij is content met de Sleep Inn. ‘Het zorgt ervoor dat ik niet onder de brug slaap. Ik heb hier aanspraak en de mensen staan altijd voor me klaar.’ Marcel heeft inmiddels leren leven met de mores van een slaapzaal. ‘Ik let altijd op mijn spullen. Dat moet ook echt, want er wordt absoluut gejat: telefoons, portemonnees, niks is veilig.’ Als Marcel ’s nachts niet kan slapen gaat hij naar beneden om op de openbare computer wat te Facebooken. Dat overkomt hem regelmatig. Mannen die schreeuwen in hun slaap, snurken of alsmaar blijven woelen in een stapelbed; het ontneemt de mannen hun nachtrust. Marcel maakt korte nachten, maar vindt dat niet erg. ‘Slapen is verspilling van mijn tijd. Ik moet er niet aan denken dat ik de zonsopgang mis.’ Iedere ochtend rookt Marcel in alle vroegte een sigaretje in de tuin van de Sleep Inn. Dat geeft gelegenheid om in alle rust plannen te maken voor de aanbrekende dag.

SLAPEN IS VERSPILLING VAN MIJN TIJD In de weelderige tuin staan vijf steigerhouten tafels. Het is heel rustig, er hebben zich groepjes pratende en rokende mannen verzameld. Aan de achterste tafel zit een gemêleerd gezelschap: verschillende huidskleuren, iedereen spreekt Nederlands. Er schalt wat reggae uit een telefoon en een jointje gaat van hand tot hand. Ze willen wel wat vertellen over de nacht. ‘Ik trof eens een lichaam aan naast me op de grond.

Ik dacht dat het een lijk was, maar toen hoorde ik het ademen!

Iemand lag daar op zijn buik te slapen, die was denk ik gewend om op de grond te slapen.’

Richard komt aanlopen en spreekt Marcel aan. ‘Hé slaap je ook op zaal-I? Ik ook!’ Een enthousiast weerzien. Richard heeft zo

NR 08

IEDEREEN DIE HIER ZIT HEEFT VERDRIET, MAAR DAAR PRATEN WE NIET OVER

•

2 0 16

26

zijn eigen manier om nachtelijke irritaties buiten te sluiten. ‘Als iemand ligt te draaien boven je in het bed, word je daar wakker van. Net een aardbeving.’ Richard kruipt dan in zijn bubbel. Hij geeft weinig details maar zijn ogen worden kleiner en kleiner en de joint blijft lang aan zijn kant van de tafel. ‘Het gekste dat ik hier mee hebt gemaakt? Dat ik een nacht goed geslapen heb!’

Verder benoemen de heren snotteraars, hoestende mensen, slaapwandelaars en ook wel eens agressie als oorzaak voor slecht slapen. Bij agressie treden de nachtwachters op. Bij overtreding van de regels en het veroorzaken van overlast volgt schorsing. Soms vinden de gasten dat wel moeilijk om te zien. Als het ’s winters ontzettend koud is buiten en iemand wordt er nog uitgezet. Maar aan de andere kant bewaart het ook de rust.

EEN SPEL, MUZIEK OF EEN JOINT. HET WERKT ALLEMAAL SFEERBEVORDEREND

Pas op je slippers!

Hier in de Sleep Inn mengt alles met elkaar. ‘Het is een soort familie’, licht een praatgrage man toe die zijn naam liever voor zichzelf houdt. ‘Er zijn er die meteen naar bed gaan, daar is geen binding mee en die vallen dan ook buiten de familie.’

Gezelliger vinden de mannen het om ‘een beetje te socializen’: te praten, schaken, pokeren of toepen. ‘Iedereen die hier zit heeft verdriet, dat weten we, maar we praten er niet over.’ In plaats daarvan wordt er gerookt en verdwijnen de kopzorgen even naar de achtergrond. De wiet zorgt er tegelijk voor dat de heren de slaap vatten. Andere mannen hebben bier nodig om de slaap te kunnen vatten, maar drinken mag niet in de Sleep Inn. Daarvoor gaan ze even een steegje in; tot middernacht mag er in- en uitgelopen worden.

Hoewel de mannen geen klagers zijn, en vooral erg te spreken zijn over het personeel en de leiding, wordt er stukje bij beetje een lijstje met verbeterpunten gevormd. ‘De toiletten en de douches zijn echt een drama af en toe! Je moet vroeg zijn, wil je fris naar het toilet kunnen.’ Van de praatgrage man zijn al zes paar slippers gejat. Toen was hij het zat en nam hij een abonnement op de sportschool. ‘Zodat ik daar fatsoenlijk kan douchen. En ik weet dat er meer zijn die dat doen!’ Marcel vult aan: ‘De douchestraal bij het Catharijnehuis is harder.’ Ook tafelgenoot Erik heeft wat toe te voegen. Na een burn-out en dubbele hernia belandde hij in de opvang. ‘Het is ’s zomers zo bloedheet, dat is echt irritant. In de NoiZ is het beter geregeld met de airconditioning. Hier is zoiets niet.’ Erik was ook slachtoffer van de dieven. Zowel zijn rugzak als zijn laptop verdwenen hier op mysterieuze wijze.

Tegen 21.00 uur schuift Daniel aan met een groot bord Marokkaans eten. ‘De restjes van Het Smulhuis’, verklaart hij. Al smullend luistert hij hoe het gesprek een wending neemt. Een goedgeklede Hindoestaanse man heeft plaatsgenomen en stelt zich voor als Bakru. Bakru deel graag zijn overtuigingen omtrent het Nederlandse uitkering- en opvangsysteem. Bakru

NR 08

•

2 0 16

ER IS NIETS MOEILIJKER DAN NEE TE MOETEN ZEGGEN TEGEN IEMAND DIE NOG GEEN SLAAPPLEK HEEFT. was de afgelopen tien jaar in Peru, en heeft na terugkomst geen adres. Hoewel hij zich niet dakloos voelt, wordt deze status hem wel opgelegd door de instanties.

‘Als Nederland zou stoppen met deze liefdadigheid, moet je zien hoe hard de mensen hier dan opeens weer zouden kunnen werken. Ik wil werken! Ik ben een gezonde man, maar ze willen me hier hebben. Ze hebben hier klanten nodig anders kan het systeem niet draaien. Als er bedden leeg zijn, zijn ze poeslief en kan alles. Zijn ze vol dan zijn ze keihard, it’s all about the money!’ Met ‘ze’ doelt Bakru op het personeel dat eerder deze avond door anderen zo de hemel in werd geprezen.

Tomaten en verwarde mannen Bakru onderbouwt zijn mening temperamentvol met een metafoor over tomaten. ‘Zolang mijn buurman mij tomaten geeft, waarom zou ik dan zelf tomaten planten?’ Klare taal.

Hoewel Bakru geen verwijtende vingers wijst, zijn zijn tafelgenoten stil geworden. Gitaargetokkel van elders in de tuin dat eerder werd overstemd door de lachende mannen, trekt nu de aandacht.

Langzaam wordt duidelijk dat er grote verschillen zijn binnen deze ‘familie’. Toch hebben de heren maar te dealen met wie er van de opvang gebruik maakt en probeert iedereen er het beste van te maken. Een spel, muziek of een joint. Het werkt allemaal sfeerbevorderend.

Tegen half tien wordt het al rustiger beneden. Mensen lezen

nog wat of kijken voetbal of muziekclips op telefoonschermen.

Vlak voor de ingang is inmiddels een extra bedje opgemaakt.

De portier licht toe: ‘Dit is een noodbed. Daar slaapt een iets te verward persoon. Als die ’s nachts zijn bed uit komt weet hij vijf minuten later niet meer waar zijn bed is.’ Na het faillissement van de Utrechtse verslavingsinstelling Victas, belandden er nog meer verwarde types op straat. Er is weinig hulp voor deze categorie mensen. ‘Soms is de politie gewillig, die nemen ze dan een nachtje in de cel’, vertelt de portier schouder­ ophalend. Voor hem is dit niets nieuws meer. Wat hij wel moeilijk blijft vinden is het teleurstellen van mensen die nog geen slaapplek hebben voor de nacht. ‘Vanavond zitten we vol. Er is niets moeilijker dan dat te moeten zeggen tegen iemand die nog geen slaapplek heeft. Ik weet hoe het voelt, want ik sliep zelf zestien maanden in de NoiZ.’

Om gebruik te kunnen maken van de Sleep Inn moet er sprake zijn van regiobinding met Utrecht. In principe mogen bezoekers maximaal drie maanden gebruik maken van de opvang. Daarna moeten ze in gesprek met de trajectbegeleider om te kijken hoe nu verder. ‘Gewoon verlengen’, verklaart Marcel zijn langdurige verblijf schouderophalend.

28

OP PAD MET TASTE BEFORE YOU WASTE

Utrechtse peren peren met met Utrechtse vlekjes & & tomaten tomaten met met vlekjes deukjes deukjes ‘Het is oneerlijk: aan de ene kant van de wereld hebben mensen honger en aan de andere kant gooien ze eten weg omdat er een vlekje op zit.’ Aldus Susanne de Heer voor de kleine delicatessenwinkel Het Olijfje in Oudwijk. De zaak is de eerste halte van de midweekse ophaalronde van het netwerk Taste Before You Waste (TBYW), een initiatief dat in Utrecht verspilling van voedsel tegen wil gaan en consumenten bewust wil maken van de enorme hoeveelheid eetbaar voedsel die dagelijks wordt weggegooid.

B

ehalve ‘voedsel-weggeef-markten’, diners gemaakt van ‘afgekeurd voedsel’ en de organisatie van debat- en filmavonden rondom het thema voedselverspilling, gaan groepjes vrijwilligers meerdere keren per week bij winkels langs om daar het voedsel op te halen die de winkelier niet meer kan verkopen. Het van de vuilnisbak geredde voedsel wordt door hen gedoneerd aan organisaties die het goed kunnen gebruiken zoals AZC’s, daklozenopvang, etc. Ook verzorgen ze maaltijden bij manifestaties en protesten van onder meer de Kritische Studenten Utrecht.

Verspillers Vandaag staat de kunsthistorica Susanne er alleen voor. Normaal gesproken helpt Amal ook mee op de OudwijkSterrenwijk-Lombok route, maar zij is vandaag helaas op het laatste moment verhinderd. Gelukkig is er nog een gezellige journalist van Straatnieuws aanwezig voor de helpende handen en gezelligheid.

‘Helaas, ik heb niks te bieden vandaag,’ zegt de man achter de toonbank.

Volgende keer beter,’ stelt hij optimistisch. Dat is geen goed nieuws voor de mensen van de nachtopvang en de tussenvoorziening: het kostbare voedsel gaat midden in de week normaal gesproken naar hen toe. ‘Maar misschien is het ook wel een goed teken’, over-

HET IS IS ONEERLIJK ONEERLIJK HET ETEN WEG WEG TE TE ETEN GOOIEN OMDAT OMDAT ER ER GOOIEN EEN VLEKJE VLEKJE OP OP ZIT ZIT EEN weegt Susanne. ‘Wellicht worden ze zich door ons bewust van de gebruikelijke verspilling en kopen ze nu nog slimmer in. Dat zou al heel mooi zijn. Maar vergeet niet dat consumenten nog altijd de grootste verspillers zijn hoor. Daar willen we mensen ook zeker bewust van

maken.’ Ik denk zelf aan de stickers die ik in mijn supermarkt geregeld aantref: ‘50% korting: net zo lekker, minder verspilling!’ staat er op gedrukt. Misschien toch een teken van een kleine mentaliteitsverandering?

Organisatie TBYW kent een aardige groep sympathisanten in Utrecht. Ze horen er vaak van via vrienden of huisgenoten, zoals in het geval van Susanne, of zijn op de hoogte via de ACU of de Kritische Studenten Utrecht. Iedereen helpt mee zoals het uitkomt en kiest daarbij vaak toch een vaste dag of route om voedsel te verzamelen bij de winkeliers. Sommigen helpen mee op een van de rondes door Lombok ’s ochtends of zaterdags. Op de maandag- en woensdagmiddag komen andere delen van de stad aan bod.

Anderen helpen ‘s avonds mee als het onverkochte brood wordt opgehaald. ‘Er is geen sprake van een strakke organisatie,’ beweert Susanne, ‘eigenlijk vormen zich her en der groepjes die flink

NR 08

zelfredzaam zijn. Eens in de zoveel tijd komen we allemaal bij elkaar, regelmatig bij de ACU.

Reddende engel De fietstassen zijn nog leeg maar bij Green Dreams in het winkelcentrum van IBB is het vast wel raak, dus fietsen we verder. Inderdaad. Ahmet Karabulut heeft zijn groente en fruit al klaarstaan in de achterste hoek van de winkel. Terwijl Susanne de peren met vlekjes, de tomaten met deukjes en de niet meer zo verse tuinbonen uit de kratten selecteert, vertelt Ahmet waarom hij meewerkt aan het initiatief van TBYW. ‘Ik ben moslim.

En in ons geloof is het weggooien van voedsel uit den boze. Op een gegeven moment kun je je spullen niet meer met goed fatsoen verkopen voor de volle prijs en vraag je een kleiner bedrag. Maar ook dan blijf je weleens met etenswaar zitten. Ik neem dat dan zelf vaak mee naar huis, maar kan ook niet alles zelf opeten. TBYW was daarom eigenlijk de reddende engel: ze geven het eten aan mensen die het goed kunnen gebruiken.’

Vertrouwen Karabulut is goed bekend met de Utrechtse vrijwilligers en praat graag en positief over het initiatief. Dat is niet overal zo volgens Berend. Hij is een van

de aanspreekpunten van TBYW en benadrukt tijdens een meet-up in de ACU dat een goede verstandhouding met de winkeliers enorm belangrijk is.

‘Het gaat om vertrouwen over en weer.

Het moet duidelijk zijn waarom we het eten ophalen en voor wie het bedoeld is. Het gaat niet om formele overeenkomsten met contracten en regels, het gaat om een vertrouwensrelatie die langzaam wordt opgebouwd en waar voorzichtig mee moet worden omgesprongen. Daarom zullen ze ook niet zo snel met de pers willen praten: het is voor hen onbekend met wie ze dan te maken hebben en wat de consequenties zullen zijn.’

Met twee volle tassen is de laatste stop Persepolis in Lombok, dat via de vestiging aan de Twijnstraat betrokken raakte bij TBYW. ‘We doen graag een goede daad. Ons kleine broertje in het centrum doneerde eerder al en zodoende wisten we waar we mee te maken hadden. Nu doen wij automatisch ook graag mee,’ zegt Samer vanachter de kassa terwijl Susanne eten uit de container op straat vist. ‘Sorry daarvoor,’ roept de schuldige bediende, ‘ik was vergeten dat jullie zouden komen en toen heb ik het krat dat klaar stond weggegooid.’ Vindt Susanne het vervelend dat ze nu eten uit een vuilnisbak moet halen? ‘Ach, je

•

2 0 16

merkt wel dat mensen er even van opkijken maar ik ga gewoon verder: het doel is veel belangrijker.’

Waar je het voor doet Waat je het voor doet? Voor de NoiZ, nachtopvang in zelfbeheer. Op de Keulsekade aan het Merwedekanaal ontvangt beheerder Aart Janssen ons. De jonge weldoener verontschuldigt zich voor de magere oogst van de dag maar Aart is blij met het groente en fruit ‘want alle beetjes helpen.’ Voor vandaag zit het er weer bijna op, maar binnenkort is er weer een bijeenkomst in de ACU, en ook daar is ze waarschijnlijk van de partij.

Eerst nog even naar de laatste stop: de tussenvoorziening op de Weerdsingel, waar mannen en vrouwen die niet rechtmatig in Nederland mogen verblijven toch een veilige woonplek hebben. De Oost-Afrikaanse vrouw in de keuken wast een grote schaal af voor het groente en fruit dat Susanne uit haar grote tassen haalt. Er ontstaat direct een mooi geheel van pompoenen, granaatappels en peren op het aanrecht. ‘Kijk dat is leuk, je ziet hier direct waar je het voor doet,’ vindt Susanne.

TEKST ERIK OUWERKERK BEELD TBYW

30

Gratips

SN selecteert voor ieder nummer een paar interessante én gratis activiteiten

Rondleiding langs grafzerken I.h.k.v. de Stadsdag die in het teken van familiegeschiedenis staat een rondleiding langs graven van telgen van beroemde Utrechtse families in de Dom. O.a. Beelaerts van Blokland, Taets van Amerongen, Pot, Van Nellesteyn, Van Gendt en Van Wees. De rondleidingen beginnen om 13.30, 14.30, 15.30 en 16.30 uur.

Do 2 juni Domkerk Utrecht

Keizerin

Waking Skies

Een verfrissende combinatie van pop-rock met funk invloeden, dat kun je verwachten van de 4-koppige band Empress. Ze hebben net Hun eerste E.P. Nowadays uit. Die kun je nu gratis luisteren en downloaden op hun nieuwe site: www.empressmusic.nl.

Maar gewoon gaan luisteren is minstens zo leuk.

De zon zal schijnen, en het stadsgewoel even wat dimmen. Want na Andy en na The Lasses spelen de Waking Skies. Lente met frisse pop-rock nummers met zangeres Ysja als eigenzinnige blikvanger. Uitgegroeid van 3FM-huisband in ‘De Bende van Van der Lende’ tot zelfstandige, volwassen groep: met een nieuwe naam en een binnenkort uitkomende nieuwe single.

Zat 4 juni 21:30 22:30 Stathe, Rozenstraat 15

Zat 4 juni vanaf 13.00 16.00 uur Hofman Café, Janskerkhof

Gracht & Nacht

De Urban Dansweek

Openingsspektakel en aftrap van het Midzomergrachtfestival.

Thema: verbinden! In de overdrachtelijke zin dan, niet met pleisters of snelverband. Het Midzomergracht-team, Rubber, Bodytalk, Kalff, enSuite en PANN hebben hun handen ineengeslagen om een fantastisch programma neer te zetten dat je niet wil missen!

De presentatie is dit jaar in handen van niemand minder dan Lady Galore!

Aftrap voor drie dagen grensverleggend dansen. Hiphop, house, popping, break, experimental en zo verder. Theatershows van De Dansopleiding, exposities, jams en debatten (hoera, debatten!).

Men wil bovendien op zoek naar de kaders van urban in een constant veranderende samenleving. Als u ergens een kader heeft gezien, laat het even weten svp.

Wo 15 juni 20.00 uur, Stadhuisplein

Wo 22 juni 12.00 uur, Het Huis Utrecht, Spijkerstraat 107

Coder Dojo Jongeren tussen de 7 en 17 jaar die willen programmeren, let op!

In de Coder Dojo ga je programmeren, apps ontwikkelen, programma’s maken, websites, games of robots bouwen. Met nadruk op open source en gratis software. De Dojo’s worden wereldwijd opgezet en georganiseerd door vrijwilligers.

Reserveer je plek: www.coderdojo-utrecht.nl.

Zat 25 juni 13.30 uur, Centrale bibliotheek, Oudegracht 167

Lepeltje Lepeltje

De Toekomstacademie - Talentenmarkt

Laatste dag van het driedaagse culturele foodfestival. Een bourgondisch samenkomen voor jong en oud. Naast de mobiele keukens spelen er bands en dj’s, is er een markt met ambachtelijke producten en zijn er leuke activiteiten voor kinderen. Ontbrekend, want not trending: kaas in kiloblokken, mars- en nutsrepen, vleesaroma voor de blinde vinken. En de niet-leuke activiteiten voor kinderen. Maakt ons wat melancholiek eigenlijk…

Vluchtelingen zijn ondernemende mensen met ambities, talenten en passies. Daar willen ze hard voor werken. Om hen hierbij te helpen heeft New Dutch Connections de Toekomst Academie opgezet, waar jongeren met ondersteuning van coaches en maa tjes werken aan de realisatie van hun toekomstdromen.

Zon 26 juni 10.00 uur, Park Lepelenburg

Di 28 juni 19.30 uur, ZIMIHC theater Stefanus, Braziliëdreef 2

dsein 73 deel van het 74 proefperiode 76 eenheid van diamantgewicht 1 noodsein 73 deel vangelaat het gelaat 74 proefperiode 76 eenheid van diamantgewicht erklinken. id weerklinken.

CAAL

erm 2 strijdperk 3 baat3 baat 4 ja (Spaans) 5 pennenkoker 6 zet 8 zwaardwalvis 9 week haakterm 2 strijdperk 4 ja (Spaans) 5 pennenkoker 6 zet 8 zwaardwalvis 9 week 0 toneeltekst 11 snoer 12 eenzaam 14 vorstentelg 15 order 19 effen 20 spinsel oon 10 toneeltekst 11 snoer 12 eenzaam 14 vorstentelg 15 order 19 effen 20 spinsel ming van keuzes 25 reis25 reis 28 overzees gebiedsdeel 30 weelderig 32 elektrische ar- arpsomming van keuzes 28 overzees gebiedsdeel 30 weelderig 32 elektrische onguur individu 36 gezichtskleur 37 rund 38 grote hoeveelheid 39 voorkeur en 34 onguur individu 36 gezichtskleur 37 rund 38 grote hoeveelheid 39 voorkeur schaamte 47 berggeit 48 periode 50 terug (Latijn) 51 niet51 niet zo best ver- verert 45 schaamte 47 berggeit 48 periode 50 terug (Latijn) zo 53 winters best 53 winters zoogdier 56 groente 57 vent 59 rivier in Italië 62 moeder van Wilhelkustralisch 55 Australisch zoogdier 56 groente 57 vent 59 rivier in Italië 62 moeder van Wilhelmet scheve toren toren 67 voertuig 69 niet69 niet verder dan 70 plein in Amsterdam aad 64 stad met scheve 67 voertuig verder dan 70 plein in Amsterdam mast 75 theelepel (afk.).(afk.). warsmast 75 theelepel

NR 08

•

2 0 16

Utrechtpuzzel

1

2 1

13

13

17

17

22

22

27

27

37 41

3 2

4 3

48

48

54

5554

60

60

66

66

71

71

76

76

6

5 14

18 23 28

28

33

33

1918

49

29 34

34

35

72

20

30

16

9 8

30 36

35 39

21 25

25

31

3231

50

62

68

68

50

51 57

56 63 69 73

72

51

52 57

63

64

77

12

47

26

32

58

53 58

64

7574

40

47

52 59

59

65

65

53

70

75

77 © DENKSPORT PUZZELBLADEN © DENKSPORT PUZZELBLADEN

6

R E M I S E

A R E N A

K L O E T IJ K D O V A A L K A

736

3 73

763

N SR EA LN S DE L B OD E RB KO AE U IE TR U PI UT B P RU IB O OR LI T M UE UT R WU EU RR KW E LR OK L MI IN N IM I VN AI A TV A RA ET K ES A IK NE L EI GN L RE EG D ER O NE S O SN US L S TU IL L T NI L U UK TL U XU T P EX P EP RE P O L JO AO N UJ AA RN IU A KR EI U N G EE LN G EE L E NE G TE EN G I ET T I RE UT M R TU EM R T SE E NIJ K SE EN S AS ME S MA AM A LM ED EO L TE E TL AT P ST A DP ES K V MA AK R TM IA NR IT I DN II E A RA ML A OR OM G O SO TG A GS ET R AK AA TR A TA T G AT L MG EA NL

3276

4032

R K A O O L L O L R E E D E L N E R K E U T E R S A A L D E D I E A G E M E N

6240

62 47

5947

1259

2012

7020

70

Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

Horizontaal 1 rugtas 7 alles bedekkend vrouwengewaad 13 naar buiten 14 Engels café 16 afvoerbuis 17 in gezelschap van 18 tijdaanwijzer 21 plezier 22 modern 23 klein 24 serviesgoed 26 noot 27 Japanse rijstwijn 29 speelgeld 31 ligplaats voor schepen 33 persoonlijk voornaamwoord 35 doodgoed mens 36 duivenhok 37 vogel 39 specerij 41 open plek in een bos 42 louwmaand 43 biljartstok 44 godsbode 46 nauwe doorgang 49 een weinig 50 sterkedrank 52 voorzetsel 54 van keurmerk voorzien 56 oliehoudend gewas 58 keer 60 muzieknoot 61 verharde huid 63 schuin toelopend 65 lidwoord 66 beroep 68 soort vermout 70 zulke 71 noodsein 73 deel van het gelaat 74 proefperiode 76 eenheid van diamantgewicht 77 luid weerklinken.raam.

43

70 74

26

40

69

73

1211

36

43 46

1110

21

39

46

6261

109

16

20

24

38

56

67

15

45

55

67

29

8 7

42

49

61

15

19

38

45

14

7

24

42 44

6

23

37

41 44

5 4

Verticaal 1 schaakterm 2 strijdperk 3 baat 4 ja (Spaans) 5 pennenkoker 6 zet 8 zwaardwalvis 9 week persoon 10 toneeltekst 11 snoer 12 eenzaam 14 vorstentelg 15 order 19 effen 20 spinsel 23 opsomming van keuzes 25 reis 28 overzees gebiedsdeel 30 weelderig 32 elektrische artikelen 34 onguur individu 36 gezichtskleur 37 rund 38 grote hoeveelheid 39 voorkeur 40 hert 45 schaamte 47 berggeit 48 periode 50 terug (Latijn) 51 niet zo best 53 winters vermaak 55 Australisch zoogdier 56 groente 57 vent 59 rivier in Italië 62 moeder van Wilhelmina 64 stad met scheve toren 67 voertuig 69 niet verder dan 70 plein in Amsterdam 72 dwarsmast 75 theelepel (afk.).

De oplossing van puzzel nr 07 was Ridderschap De oudst bekende oorkonde waarin de Ridderschap van Utrecht wordt vermeld dateert van 1426. Alleen adelijken kregen toegang die gaf macht ten koste van het gezag van de bisschop, tot ver in de 19e eeuw behouden. Maar je moest je er op kleden.

Na 1834 is er een bij reglement vastgesteld groot kostuum en een klein kostuum. Het groot kostuum: een donkerblauwe met witte zijde gevoerde rok met negen vergulde knopen met provinciaal wapen. De rokjas had een met gouddraad geborduurde kraag. Verder droeg men wit ‘ondergoed’, een vest, hemd, das, broek en

kousen, daarnaast een degen met verguld gevest en een driekanten hoed met zwarte pluim, gouden lis en knoop. Een dure grap, maar het klein kostuum was eenvoudiger uitgevoerd. Thorbecke’s grondwet maakte in 1848 een einde hun macht. De Ridderschap van Utrecht is nu een adelijke weldoenster in stilte en ondersteunt allerlei cultuur- en natuurhistorische projecten in de provincie. www.ridderschap-utrecht.nl De winnaar is: P de Bont, Utrecht De oplossing van deze puzzel moet binnen zijn voor 7 juni 2016

Donkere Gaard Gaard Donkere

Colofon Straatnieuws wordt uit­gegeven door Stichting Straatnieuws Utrecht (SSU).

klachten of complimenten over verkopers? Mail of bel 06-49292013

email utrechtssu@gmail.com telefoon 030 751 45 53 adres Oudegracht 24, 3511AP Utrecht www.straatnieuws.nl

copyright © 2016 Straatnieuws en haar auteurs.

verkoopprijs € 2,50,waarvan €0,90 voor de verkopers. Alle verkopers dragen onze verkoperpas.

hoofdredacteur Frank Dries redactie Simone van Erp, Bas Paternotte, Carlijn Assink, Daphne van Breemen, Hugo Verkley, Berengaria Liedmeier, Erik Ouwerkerk

beeld Bas de Meijer, Joshua Peeters, Laura Cnossen, Daniel Hentschel, Frank Dries, Fleur Wiersma, Sylvia Jansen eindredactie Joanne Fokkema, Sander van der Meijs bijdragen Z! Magazine Amsterdam Robert Swart, Susanne Laws, Piet Hermans, Jeroen de Rooij, Hans van Dalfsen, Hugo Jetten, Chris Junge

distributie Andy, Gerrit, Eline Muris, Richard van Rijn, Marc, Jolanda klinker Els Gutter, Gerda Blees hond Wolfje facebook Didi Hoogerwerf, Anne Slabbekoorn redactieraad Armand Heijnen, Charlotte Huisman cover Fleur Wiersma vormgeving Blik grafisch ontwerp, Utrecht drukker BdU, Barneveld

volgende uitgave Vrijdag 10 juni 2016 donaties Straatnieuws Rabobank, NL97 RABO 0135569680 tnv Stichting Straatnieuws Utrecht Met dank aan Z! magazine Amsterdam

Klinker

Klinker is de Straatnieuws schrijfclub voor dak- en thuislozen.

We schrijven elke dinsdag om twee uur in het Catharijnehuis.

Informatie: redactie@straatnieuws.nl

Fata morgana Zonder water in de woestijn zie ik een kroeg, die is open.

Het zal nog zeker, nietwaar, een klein stukje lopen zijn.

Hoe? Als je rookt op de WC moet je stoppen met roken of anders gaan eten.

Het bestaan droogt op.

De daklozentrein rijdt onrustig rondjes.

Plakletters

Voor wie alles heeft gehad, valt er niets meer te beleven.

Maar wie verlangens heeft, heeft genoeg zin om te leven.

Geen haltestop voor een uitkering?

Geen noodrem voor een woning?

In de trein woedt de hel.

Hoe kom ik hieruit?

R. M. C. Geen kaas

Reis Park Lepelenburg, een stalen witte ligstoel, een beetje zon en een blauwe lucht.

Ik zie vliegtuigen met slingers van witte rook achter zich en fantaseer over waar de reis heen gaat.

Ik denk na over waar ik ben geweest en waar nog niet.

Anne Marie ten Berge

Weltevreden Kijken maakt jaloers vergelijken nog meer; maar wie tevreden is met wat hij heeft, verlangt niet naar meer.

Engel

Een witte slinger van rook in een blauwe lucht.

Plakletters

Steven Spaapen

Ik begrijp niet waarom mensen het vervelend vinden om te vertellen dat zij zich vergist hebben.

Verwondering is voor mij als bewondering.

Het enige dat ze daarmee zeggen is dat zij vandaag meer weten dan gisteren.

Plakletters

Als u niets hebt om het vast te houden Als tijd op niemand wacht en zijn hand gaat door dag en nacht is realiteit een illusie

R. M. C.

HĂŠ kijk, zij vliegt, die witte engel.

Bevrijd mij van deze hel.

Engel breng me naar Gods Rijk.

Engel, hĂŠ kijk.

Dan besef ik dat ik weet hoe mijn reis eindigt.

Realiteit bestaat niet

Alleen weet ik bij verwondering niet waarom ik mij verwonder.

Plakletters

Als u met uw wil niet de weg kunt vinden Waar het gratis is, dan hebt u nog de wind Wat uw situatie ook is De grootste koning of koningin was eens een kind Fred O. Oamen

Zo lopend schiet ik al een aardig stukje op maar zo draaierig liep ik tegen de draad in en die eindigde in een strop.

Geen kaas