Beter Engels en leuker Engels in het basisonderwijs! Handout workshop Blink-dag Leiden 16 maart 2016 Beter Engels kan bereikt worden door al vroeg te beginnen, vanaf groep 1 of vanaf groep 5, maar ook door Engels te combineren met andere vakken (CLIL). En natuurlijk door leuke, aansprekende en gevarieerde lessen te geven waar de kinderen enthousiast van worden, want Engels vinden ze een superleuk vak! Handige termen EIBO
Engels in het Basisonderwijs – reguliere taallessen Engels
CLIL
Content and Language Integrated Learning (& Teaching) - taalondersteund vakonderwijs (language-focused subject teaching)
TPO
Tweetalig Primair Onderwijs
VVTO
Vroeg VreemdeTaal Onderwijs – starten in groep 1-2
Total Immersion (TI)
onderdompeling in de doeltaal (door gebruik ervan als voertaal in de les), nabootsing natuurlijke verwerving
ERK
Europees Referentie Kader: een beschrijving van de taalbeheersingsbeheersingsniveaus per vaardigheid om de vaardigheden te beoordelen en te vergelijken.
Communicatief Taalonderwijs
realistisch dagelijks Engels, betekenisvol, relevant, nadruk op de boodschap in plaats van de vorm van de taal, met authentieke input/situaties
TPR
Total Physical Response – leerlingen laten door bewegen of anderszins nonverbaal reageren zien dat ze iets begrepen hebben.
Muziek in de Engels les •
Muziek geeft zelfvertrouwen. Elk kind kan op zijn manier meedoen: bewegen, echt dansen, neuriën, woorden meezingen, Omdat alle kinderen meedoen, is het een veilige leeromgeving die enthousiasmeert om mee te bewegen en te zingen. Denk maar aan de eerste rijmpjes en liedjes die je moeder voor en met je zong.
•
Muziek laat kinderen hun zintuigen en intelligenties inzetten: kijken, luisteren, herkennen, voelen (ritme, beat), zingen, bewegen, lezen, patronen (rijmschema’s), etc.
•
De meeste liedjes bieden een betekenisvolle context, zoals een verhaal, waardoor nieuwe woorden op een samenhangende, thematische manier worden aangeboden. Verhalen zijn gemakkelijker te onthouden dan losse feiten.
•
Liedjes bieden zelf vaak veel herhaling door middel van het refrein en omdat je ze vaker gebruikt, horen de kinderen ze ook nog vaker. Op deze manier wordt taal op een natuurlijke manier verworven.
•
Muziek helpt bij memoriseren – muziek stimuleert emoties, die op hun beurt de hersenen stimuleren (endorfine komt vrij). Leren met positieve gevoelens maken dat je effectiever leert en beter onthoudt wat je leert (Affective Filter Hypothesis, Stephen Krashen).
•
Bijna alle kinderen houden van muziek. En ook de meeste leerkrachten houden van muziek, dus als dat enthousiasme gebruikt wordt, werkt het zeker aanstekelijk.
1
•
Muziek ontspant en verfrist. Het wordt ook vaak therapeutisch gebruikt. In de les kun je het dus ook gebruiken om rituelen te markeren, een pauze te houden, een bepaalde activiteit of creativiteit te stimuleren of juist af te ronden, enzovoorts.
Bewegen in de Engels les •
Door TPR – Total Physical Response – kun je zien of kinderen actief meedoen, of ze iets begrepen hebben, zonder dat ze zelf al per se taal produceren.
•
Bewegen is visueel, dus je hebt minder instructietaal (in het Engels) nodig. Voordoen en in stappen mee laten doen werkt.
•
Samen bewegen is een veilige werkvorm, iedereen doet tegelijk mee en dus er is minder tijd om op elkaar te letten. In combinatie met muziek is bewegen niet alleen logisch en leuk, maar ook nuttig voor het activeren van beide hersenhelften, waardoor woorden en zinnen beter onthouden worden.
Losse ideeën Kinderen moeten juist ontdekken dat het leuk is om activiteiten ook in het Engels te doen en te kunnen. Las dus ook korte aparte activiteiten in waarbij je iets met Engels doet. •
Gebruik een goed en leuk beeldwoordenboek opgebouwd rond thema’s met praatplaten en duidelijke afbeeldingen, bijvoorbeeld: Basic Oxford Picture Dictionary of Oxford Picture Dictionary. Let op dat het eentalig (monolingual) is, met Brits Engels en met audio CD voor de uitspraak!
•
Gebruik een (bekend) voorleesboek met afbeeldingen. Vertel het verhaal aan de hand van de afbeeldingen, gebruik veel herhaling en laat kinderen me vertellen, beleven, aanwijzen, herhalen, enzovoorts. Of gebruik digital storytelling, zie voorbeeld online van een gedicht over de eerste schooldag: https://vimeo.com/49230957. Kinderen kunnen ook zelf een (eigen) verhaal digitaal vertellen. Op Youtube staan veel voorbeelden van zulke projecten en producten van kinderen.
•
Doe eens een Engelse gymles of knutselactiviteit. Of spreek af dat de pauze in het Engels gedaan wordt. Welke taal hebben ze dan nodig om buiten te spelen? Hopscotch is een keer wat anders dan hinkelen!
•
Misschien is het leuk om een les over verkeer in het Engels te doen, want op straat kun je best iemand tegenkomen die geen Nederlands begrijpt.
•
Voer langzaam enkele rituelen in het Engels in, zoals de dagafsluiting, zelfwerktijd, e.d.
•
Wensenboom: laat kinderen bedenken wat ze in het Engels willen doen. Op elk kaartje komt een idee dat in een wensboom wordt geknoopt en op bepaalde momenten, bijvoorbeeld laatste kwartier van de dag of week, wordt er een wens opgelezen en vervuld of gepland voor later. Dit kan al bij heel jonge kinderen!
•
Kijk samen met de kinderen in de bovenbouw eens naar het Engelse jeugdjournaal Newsround. Zorg er wel voor dat de kinderen gericht kunnen kijken door middel van kijkopdrachten waarbij de nadruk ligt op wat de kinderen kunnen begrijpen en niet wat lastig is. Bekijk bijvoorbeeld eerst het Nederlandse jeugdjournaal en laat kinderen daarna vergelijken met Newsround. Zijn er dezelfde onderwerpen, is de presentatie vergelijkbaar, etc. Je kunt ook korte clips van de site gebruiken per onderwerp:
2
http://www.bbc.co.uk/newsround •
Probeer eens een les Groove.me uit: een volledige methode Engels voor alle niveaus met als uitgangspunt popliedjes. Als je je emailadres invult op de site, kun je gratis enkele lessen uitproberen. Zie www.groove.me.
•
Organiseer een Engelse middag / afternoon tea, eventueel samen met studenten Engels of leerlingen uit bovenbouw voortgezet onderwijs. Hiermee creëer je een heel betekenisvolle context waarbinnen spelenderwijs Engels gesproken wordt, want die studenten spreken natuurlijk alleen Engels, hebben Engelse namen en komen uit een Engelssprekend land. Laat de kinderen dit voorbereiden door te bespreken wat ze willen kunnen zeggen, vragen, vertellen en sluit het naderhand af door ze een kort bedankbriefje of iets dergelijks te laten schrijven aan de studenten.
Links voor inspiratie • • • • •
http://www.meestermichael.nl/digibord/bb%20engels.html Veel leuke lesideeën voor Engels, met het digibord http://www.thewalkingclassroom.org/ https://nl.pinterest.com/cubbietscout/useful-songs-to-memorize-facts/ Liedjes om feiten te onthouden (CLIL) http://www.fastertimestables.com/cool-times-tables-songs/ Liedjes om tafeltjes mee te onthouden http://anniemurphypaul.com/2013/09/music-can-help-you-remember/ Leuk artikel over beter onthouden met rijmpjes en liedjes, met voorbeelden in de reacties. Bijvoorbeeld: rijmpje voor rekenen op wijze van Row row row your boat: Flip, flip, flip the sign, when you multiply we divide by a negative. Please don’t ask us why.
• •
https://www.youtube.com/watch?v=QxLFTvodBBI Voorbeeld van Amerikaanse groepsleerkracht die veel werkt met vaste rituelen en gebaren (goed getrainde leerlingen!). http://www.engelsmetkleuters.nl/ - juf Sanne over beginnen met Engels bij kleuters
Nuttige verwijzingen • • • • • • • • • •
http://onsonderwijs2032.nl/advies/ - adviesrapport Ons Onderwijs 2032 https://www.kennisnet.nl/artikel/nieuw-model-21e-eeuwse-vaardigheden/ http://www.earlybirdie.nl/ https://www.epnuffic.nl/primair-onderwijs - website van Europees Platform http://www.earlybirdie.nl/index.php?page=VVTO-Landelijke_ontwikkelingen&pid=184 http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/02/06/it-is-a-heel-mooie-cat-juf-1585533 - recent artikel over tweetalig onderwijs in het PO http://mvt.slo.nl/Paginas/Engels-in-het-basisonderwijs.aspx - informatie over Engels in het PO van de Stichting Leerplan Ontwikkeling http://downloads.slo.nl/Repository/verkenning-van-competenties-voor-leerkrachten-engels-in-hetbasisonderwijs.pdf - competenties voor leerkrachten Engels in het basisonderwijs http://www.erk.nl/docent/ - veel informatie over het Europees referentiekader http://www.slo.nl/primair/kerndoelen/Kerndoelenboekje.pdf/ - veranderende kerndoelen Engels basisonderwijs 3
• • • • • • • •
http://www.groove.me/wp-content/uploads/2012/04/EIBO-lijst.pdf - lijst van Engelse woorden die een leerling in het PO geleerd moet hebben voor en goede aansluiting op het VO. http://www.jufsanne.com/2015/10/gastblog-meester-rob-over-engels-aan-kleuters/ een blog van meester Rob over Engels aan kleuters Benedictus, S. (2015). Meertaligheid in Europees Perspectief. Levende Talen Magazine, 2015 (7) Bodde-Alderlieste, M. (2015) Ambities voor Vroeg Engels. Levende Talen Magazine, 2015(7) Graaf, R. de. (2015). Vroeg of laat Engels in het basisonderwijs; Wat levert het op? Levende Talen tijdschrift, 16e jaargang, nummer 2. https://www.leraar24.nl/video/3686#tab=0 Voorbeeldles kleuters tekenen lichaamsdelen Veen, M. (2015). Van spelenderwijs naar vloeiend Engels. IO Jaargang 35 nr 69 EP-Nuffic www.epnuffic.nl/tpo-onderzoek - Documenten van vijfjarig flankerend onderzoek aan de pilot TPO.
4